NUMMER 18 - 22 OKTOBER 2016
De bronst van de damherten op de Kop van schouwen is begonnen... >> 14 en 15
BROCANTEROUTE LANGS DE LIEFSTE WINKELTJES >> 6-7 ZiZ_161022.indd 1
HEERLIJK GRIEZELEN IN DE HALLOWEENEXPRESS >> 10-11
Auch für unsere Deutschen Gäste
ONTDEK HET HISTORISCH HART VAN GOES >> 16-17 18-10-16 11:56
c h bos s i p o r T d+ on o s r Z w e m ba e p r e ,5 0 p u it ! va n a f â‚Ź 9 e e n d a g je ie c o m b in a t le a e id e d
vo o r
Kijk voor speciale activiteiten en rondleidingen op www.omnium.nl
ZiZ_161022.indd 2
ZWEMBADWEG 3 | GOES | T 0113 233388
Elke dag open vanaf 10.00 uur. Gratis parkeren.
18-10-16 11:56
3 6
liefhebbeRs van antiek en bRocante opgelet! Zaterdag 29 oktober kun je je hart ophalen tijdens de Brocante Route Zuid-Beveland. Deze route voert langs verschillende winkeltjes met brocante, antiek en vintage.
10
Rijd ook mee in de echte halloweenexpRess Het is bijna Halloween, dat wordt weer griezelen en gruwelen maar ook gieren van het lachen. Ook in Zeeland wordt dit feest volop gevierd!
14
het buRlen van de heRten is begonnen op schouwen
16
ontdek het histoRisch haRt van goes Tijdens de Stadswandeling voert de gids u langs de interessantste plekken van het historisch stadscentrum van Goes.
De temperaturen dalen, dikke jasten komen uit de kast en bladeren aan de bomen verkleuren. Het heeft even op zich laten wachten maar nu is hij er in volle glorie, de herfst.
20
alligatoRs, spinnen en pRachtige vlindeRs Maak kennis met Ali de Mississippi-alligator, aai de roggen of blijf doodstil zitten met een vlinder op je haar of een vogelspin op je arm in de Zeeuwse dierentuinen.
i
van RondvaaRt tot RommelmaRkt Wat is er in Zeeland allemaal te doen? Vind het in onze agenda’s in dit blad. Alles op een rijtje op Walcheren, Beveland en Tholen en Schouwen-Duiveland.
Maak eens een spookrit
colofon e-mailadres redactie: zininzeeland@persgroep.nl e-mailadres advertenties: advertising.zeeland@persgroep.nl telefoonnummer advertenties: 088- 0139995 website: www.zininzeeland.nl oplage per editie: 30.000 oplage totaal: 540.000
In de herfstvakantie, vlak voor Allerheiligen, vertrekt de spooktrein op 28 en 29 oktober om 19.00 uur van uit het station in Goes aan de Albert Plesmanweg 23.
ZiZ_161022.indd 3
verschijndata: 26 maart, 16 april, 30 april, 7 mei, 14 mei, 4 juni, 9 juli, 16 juli, 23 juli, 30 juli, 6 augustus, 13 augustus, 20 augustus, 27 augustus, 3 september, 10 september, 15 oktober, 22 oktober
18-10-16 11:56
BOMO DE ON NT, L JAS INE SPECI
SEN
ALIST
ARE YOU READY
FOR AUTUMN? eset
WOMEN | MEN | KIDS | LIVING
ZiZ_161022.indd 4
bomont.nl
D
O
18-10-16 11:56
Our wintermagazine is here! Komend winterseizoen staat gezelligheid centraal. De periode waarin het ‘s avonds sneller donker wordt en de sfeerverlichting in huis wordt gehaald. De periode van gezellig tafelen met vrienden en familie en van natuurlijke, zachte en warme materialen met prachtige kleurencombinaties. In wintermagazine tonen we een gedeelte van ons uitgebreide jassenassortiment en een combinatie van stijlvolle ‘shop
the looks’. Vier jij het winterseizoen samen met ons?
Acties uit het magazine zijn
geldig tot en met 2 november 2016, dus wees er snel bij!
Bezoek onze vernieuwde webshop via www.bomont.nl of bezoek één van onze winkels en laat jezelf inspireren en adviseren.
Ron Bouwman
MOSCOW PARKA
399,-
279,-
BEST SELLER
399,-
Sh op de mooist e jassen bij Bo mo nt
329,-
ONZE WEBSHOP IS VERNIEUWD GRATIS VERZENDING VANAF € 30,5% SPAARBONUS 30 DAGEN RETOURTERMIJN
Ervaa r ze lf het ge ma k van online shoppe n bij Bo mo nt! DOMBURG
OOSTSTRAAT 1
ZiZ_161022.indd 5
GOES
GROTE MARKT 1
MIDDELBURG MARKT 53
RENESSE
HOGEZOOM 171
TERNEUZEN
NOORDSTRAAT 109
ZOUTELANDE LANGSTRAAT 13
ETTEN-LEUR
WINKELCENTRUM 16
KAMPERLAND
RUITERPLAATWEG 11
18-10-16 11:56
66
Langs Langsde deliefste liefstewinkeltjes winkeltjes Liefhebbers Liefhebbers vanvan Brocante Brocante opgelet! opgelet! Zaterdag Zaterdag 29 29 tige tige brocantebrocanteen rommelmarkten en rommelmarkten af inafonder in onder andere andere LilleLille en Sluis. en Sluis. Daarnaast Daarnaast knappen knappen ze gebruikte ze gebruikte meubeltjes meubeltjes en woonaccessoires en woonaccessoires op op oktober oktober kunkun je jejehart je hart ophalen ophalen tijdens tijdens de de BroBro- om ze omzozeeen zo een tweede tweede leven leven te geven. te geven. cante cante Route Route Zuid-Beveland. Zuid-Beveland. Deze Deze route route voert voert ’s Heer Arendskerke Arendskerke langs langs verschillende verschillende winkeltjes winkeltjes metmet Brocante Brocante ’s Heer In DeInSnuffelschuur De Snuffelschuur aan de aanSpoorstraat de Spoorstraat in ’s-Heer in ’s-Heer Arendskerke Arendskerke vindvind artikelen, artikelen, maar maar ookook antiek, antiek, vintage vintage en en bloemen bloemen je een je een overvloed overvloed aan tweedehands, aan tweedehands, brocante brocante meubelen meubelen en woonacen woonaccessoires. Aan Aan de Noordweegseweg de Noordweegseweg 15 in15’s in Heer ’s Heer Arendskerke Arendskerke kun kun je je en en planten. planten. DeDe winkels winkels openen openen deze deze dagdag hunhun cessoires. ook ook eveneven rondsnuffelen rondsnuffelen bij Kameleon bij Kameleon design. design. HierHier vindvind je een je een verrasverrasdeuren deuren vanvan 10.00 10.00 tottot 17.00 17.00 uur.uur. sendsend assortiment assortiment vintage vintage design design meubelen meubelen en woonaccessoires en woonaccessoires Tekst: Tekst: Rachel Rachel van van Westen Westen
Bries&Bloei Bries&Bloei staatstaat normaalgesproken normaalgesproken alleen alleen op markten, op markten, maarmaar speciaal speciaal voorvoor de gelegenheid de gelegenheid is deiswinkel de winkel aan Wissekerkseweg aan Wissekerkseweg 7 in 7’s in ’s HeerHeer Arendskerke Arendskerke geopend geopend en kun en kun je dejelaatste de laatste nieuwe nieuwe vondsten vondsten uit uit Frankrijk, Frankrijk, België België en eigen en eigen landland bewonderen. bewonderen.
Je kunt Je kunt de route de route starten starten in Heinkenszand, in Heinkenszand, maarmaar natuurlijk natuurlijk ook ook in in elk ander elk ander dorp, dorp, waarwaar een een winkeltje winkeltje of theetuin of theetuin te vinden te vinden is. Liek&JP is. Liek&JP Woonwinkel Woonwinkel en Atelier en Atelier magmag je eigenlijk je eigenlijk niet niet missen. missen. DezeDeze oergezeloergezel- Wolphaartsdijk Wolphaartsdijk lige lige winkel winkel is gevestigd is gevestigd in een in een oudeoude molen molen aan de aanVijverstraat de Vijverstraat in het in het Onder Onder de Notenboom, de Notenboom, aan de aanBouwensputseweg de Bouwensputseweg 1 in 1Wolphaartsin Wolphaartshartje hartje van Heinkenszand. van Heinkenszand. De collectie De collectie bestaat bestaat uit meubels, uit meubels, waaronwaaronder stoelen, der stoelen, tafels, tafels, bijzettafeltjes, bijzettafeltjes, bedden, bedden, kisten, kisten, krukjes, krukjes, spiegels spiegels en en nog nog veelveel meer. meer. Alle Alle meubels meubels zijn brocante, zijn brocante, landelijke, landelijke, gebruikt gebruikt en alen al dan dan niet niet opgeknapt, opgeknapt, passend passend binnen binnen huidige huidige trends. trends. Een Een eindje eindje ver- verderop, derop, aan het aan Noordland het Noordland 25, 26 25,en 2627 enin27Heinkenszand, in Heinkenszand, vindvind je Deje De Wending Wending Sloopwerken. Sloopwerken. De Wending De Wending staatstaat bekend bekend als sloopbedrijf, als sloopbedrijf, maarmaar heeftheeft ook ook een een groot groot assortiment assortiment aan gebruikte aan gebruikte dakpannen, dakpannen, metselstenen, metselstenen, hout,hout, deuren, deuren, en andere en andere bouwmaterialen. bouwmaterialen.
DeDe brocanteroute brocanteroute voert voert langs langs verschillende verschillende winkeltjes winkeltjes met met brocante, brocante, antiek antiek enen vintage vintage
Janna Janna & Jôana & Jôana In ’s-Heerenhoek In ’s-Heerenhoek zijn de zijndeuren de deuren van Janna van Janna & Jôana & Jôana Brocante Brocante aan de aan de Benedenstraat Benedenstraat 21 geopend 21 geopend tijdens tijdens de brocanteroute. de brocanteroute. Beide Beide eigenaeigenaressen ressen hebben hebben een een voorliefde voorliefde voorvoor oudeoude spullen spullen en lopen en lopen regelmaregelma-
ZiZ_161022.indd 6
dijk dijk verkoopt verkoopt niet niet alleen alleen brocante brocante artikelen, artikelen, maarmaar heeftheeft ook ook een een leuke leuke theetuin. theetuin. Onder Onder de notenboom, de notenboom, op het op erf, het kun erf, kun je genieten je genieten van het van landschap het landschap en een en een kopje kopje koffie koffie of een of een glas glas theethee drinken drinken metmet een een zelfgemaakte zelfgemaakte lekkernij lekkernij erbij.erbij.
18-10-16 11:56
77
Baarland Baarland om een om een kopje kopje koffie koffie of thee of thee metmet zelfgemaakte zelfgemaakte taarttaart nuttigen nuttigen of om of om OokOok aan de aanSlotstraat de Slotstraat 50 in50Baarland, in Baarland, bij Fleuria, bij Fleuria, kun kun je terecht je terecht voorvoor dat stukje dat stukje brocante brocante te vinden te vinden waarwaar je net je naar net naar op zoek op zoek was.was. koffie, koffie, theethee en frisdrank en frisdrank metmet een een stukstuk heerlijke heerlijke appeltaart. appeltaart. Bezoek Bezoek daarnaast daarnaast het winkeltje het winkeltje boordevol boordevol cadeauartikelen cadeauartikelen van onder van onder andere andereEllewoutsdijk Ellewoutsdijk Clayer Clayer & Eef, & Eef, brocante brocante artikelen artikelen en zelfs en zelfs bloemen bloemen en planten. en planten. Je kunt Je kunt de brocanteroute de brocanteroute afsluiten afsluiten metmet een een overnachting overnachting in Saartje’s in Saartje’s Theetuin Theetuin in Ellewoutsdijk. in Ellewoutsdijk. In deInvoormalige de voormalige pastorie pastorie naastnaast het kerkje, het kerkje, Oudelande Oudelande is een is een Bed Bed and and Breakfast Breakfast gerealiseerd. gerealiseerd. Het Het B&BB&B heeftheeft een een eigen eigen Op zoek Op zoek naarnaar brocante brocante of een of een leukleuk plantplant of bloemstukje? of bloemstukje? Je vindt Je vindt het hetingang ingang en isen gesitueerd is gesitueerd op de opeerste de eerste verdieping verdieping van de vanpastorie. de pastorie. Je Je In DeInKast De Kast aan de aanStationsstraat de Stationsstraat in Oudelande. in Oudelande. hebthebt keuze keuze uit twee uit twee tweepersoonskamers tweepersoonskamers metmet iederieder een een eigen eigen luxeluxe Een Een eindje eindje verderop, verderop, bij De bijKoffietuin De Koffietuin aan de aanEveringseweg, de Everingseweg, kun kun je je badkamer badkamer en suite. en suite. Bij aankomst Bij aankomst wordword je ontvangen je ontvangen metmet een een kopje kopje genieten genieten van koffie van koffie en thee. en thee. Op dit Opadres dit adres worden worden trouwens trouwens prachtige prachtigekoffie/thee koffie/thee of frisdrank. of frisdrank. ’s Morgens ’s Morgens is eriseen er een uitgebreid uitgebreid ontbijt ontbijt metmet landelijke landelijke meubelen meubelen en tuinhuizen en tuinhuizen verkocht verkocht en speciaal en speciaal voorvoor de gede ge- eigeneigenen streekproducten en streekproducten in het in ontbijthoekje het ontbijthoekje op de opeerste de eerste verdieverdielegenheid legenheid staatstaat Plantenkwekerij Plantenkwekerij De vier De vier jaargetijden jaargetijden in DeinKoffietuin. De Koffietuin.pingping of beneden of beneden in het in gezellige het gezellige ‘bakkeetje’. ‘bakkeetje’. Driewegen Driewegen www.brocantegids.nl www.brocantegids.nl Uit grootmoeders Uit grootmoeders tijd en tijdmeer, en meer, is een is een gezellig gezellig winkeltje winkeltje in brocante in brocante artikelen artikelen aan de aanKorteweg de Korteweg 10 in10Driewegen. in Driewegen. Het Het begon begon allemaal allemaal metmet een een hobby hobby en inmiddels en inmiddels is deze is deze winkel winkel uitgegroeid uitgegroeid tot een tot een winkeltje winkeltje vol met vol met brocante brocante meubels, meubels, diverse diverse woonaccessoires, woonaccessoires, de nieuwste de nieuwste PTMD PTMD collectie, collectie, verfverf en nog en nog veelveel meer. meer. Een Een heelheel kleinklein eindje eindje ver- verderop, derop, aan de aanKorteweg de Korteweg 17, kun 17, kun je een je een kijkjekijkje nemen nemen bij Brocante bij Brocante en en Liebhaber Liebhaber von von Trödelmärkten Trödelmärkten aufgepasst! aufgepasst! Am Samstag, Am Samstag, demdem 29. 29. Antiek Antiek ’t Bagatelletje. ’t Bagatelletje. Zoals Zoals de naam de naam al doet al doet vermoeden vermoeden kun kun je hier je hier Oktober, Oktober, können können Sie Ihrer Sie Ihrer Liebhaberei Liebhaberei auf der auf Trödelroute der Trödelroute ZuidZuid terecht terecht voorvoor Brocante Brocante en jong en jong Antiek. Antiek. De voorliefde De voorliefde van de vaneigenade eigenaBeveland frönen. frönen. Die Strecke Die Strecke führtführt entlang entlang verschiedener verschiedener Läden Läden resseresse voorvoor FransFrans brocante brocante zat er zataler vroeg al vroeg in enininmiddels en inmiddels is deze is deze win-win- Beveland mit Trödelware, mit Trödelware, Antiquitäten, Antiquitäten, Vintage Vintage und und Blumen Blumen und und Pflanzen. Pflanzen. kel gespecialiseerd kel gespecialiseerd in Frans in Frans en Vlaams en Vlaams Brocante. Brocante. En waar En waar een een kleinklein All diese All diese Läden Läden öffnen öffnen ihre ihre Pforten Pforten in der in Zeit der Zeit von von 10.00 10.00 bis 17.00 bis 17.00 dorpdorp groot groot in kan in kan zijn,zijn, wantwant in ditinkleine dit kleine plattelandsdorpje, plattelandsdorpje, vindvind je je WerWer will,will, kannkann die Trödelroute die Trödelroute auchauch mit einer mit einer Übernachtung Übernachtung zelfszelfs een een derde derde adresje. adresje. Theetuin Theetuin Mary’s Mary’s PlacePlace aan de aanCoudorpseweg de Coudorpseweg Uhr.Uhr. in Saartje’s in Saartje’s Theetuin Theetuin in Ellewoutsdijk in Ellewoutsdijk abschließen; abschließen; es liegt es liegt am Rand am Rand 7 in 7Driewegen in Driewegen is deze is deze dag dag ook ook te bezoeken. te bezoeken. Tussen Tussen de fruitbomen de fruitbomen eineseines rustikalen rustikalen und und ländlichen ländlichen Gebietes Gebietes direkt direkt an der an Westerder Westerkun kun je hier je hier heerlijk heerlijk vertoeven vertoeven in deinverbouwde de verbouwde koeienstal, koeienstal, waarwaar schelde. schelde. Mehr Mehr unter unter www.brocantegids.nl www.brocantegids.nl gezellige gezellige zitjeszitjes en luie en luie stoelen stoelen rondrond de houtkachel de houtkachel staan. staan. KomKom langslangs
Trödel Trödelund undAntiquitäten Antiquitäten
ZiZ_161022.indd 7
18-10-16 11:56
8 Walcheren
Bungalows - Appartementen Groepshuizen - Beachhouses
De Markt in Middelburg
Reserveren? Hopman de Rijklaan 2 - 4354 NS Vrouwenpolder +31 (0) 118 - 593133 - info@breezandvakanties.nl
www.breezandvakanties.nl
ZATERDAG 22 OKTOBER 31e internationale Vogeltentoonstelling 10.00 tot 17.00 uur Meer dan 1000 vogels zijn te bewonderen tijdens de tentoonstelling van Vogelvereniging Zanglust - De Arne, Rademacherstraat 32 in Arnemuiden - gratis toegang. Wandeling Ronde van Oranjezon 12.30 uur Wandelroute waarbij onderweg posten aangedaan worden, met leuke weetjes en opdrachtjes over de natuur - Oranjezon in Oostkapelle - 3 euro, 2 euro kinderen tot 16 jaar - aanmelden is verplicht via excursies@ hetzeeuwselandschap.nl - www. hetzeeuwselandschap.nl Grote rommelmarkt 9.30 tot 15.00 uur 800 m2 verkoop in de hal, het clubhuis en op het buitenterrei van Club Jeu de Boules Middelburg - Koudekerkseweg 139/141 in Middelburg - toegang 1 euro, kinderen gratis. SuperHeroRun 14.00 uur Hardlopen of wandelen verkleed als superhero. Ook volwassenen kunnen voor even Badman, Superman, Elsa van Frozen, Mega Mindy, Sneeuwwitje of een Minion zijn. - route van 5 km door de Vlissingse binnenstad - inschrijven kost 2,50 euro en kan via www.inschrij-
ZiZ_161022.indd 8
venzeeland.nl of op de dag zelf, bij het Vooronder van 12.00 tot 13.30 uur (5 euro). Concert Kendread 21.00 uur Kendread is al enige tijd een bekende naam in de reggaewereld. Zijn teksten zijn van religieuze, progressieve en realistische invloeden - Poppodium de Piek, Hellebardierstraat 13 in Vlissingen - 10 euro - www. cultuurwerf.nl. Halloween bij Reptielenzoo Iguana 13.00 tot 17.30 uur Dwaal rond tussen de slangen, schorpioenen en vogelspinnen, maar wees op je hoede! In dit weekend zal Iguana omgetoverd worden tot een Halloween spookhuis - Bellamypark 31-37 in Vlissingen - www.iguana.nl ZONDAG 23 OKTOBER Martin Oei, piano solo Chopin en Liszt 11.30 tot 12.30 uur Pianist Martin Oei wordt geroemd om zijn heldere en transparante spel en een verbluffende techniek, won onder anderen het Prinses Christina Concours en trad op bij Podium Witteman - Speelhuus Ter Reede, Vreedehoflaan 370 in Vlissingen - 7,50 euro. Fossielenmiddag 13.00 tot 16.00 uur Zeeuws museum, Abdij in Middelburg - 5 euro.
18-10-16 11:56
9 Rondleiding door Fort Rammekens 14.00 uur Rondleiding door het historische fort en het naastgelegen bos- en natuurgebied - Rammekensweg in Ritthem - 5 euro en 2,50 euro voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. DINSDAG 25 OKTOBER Paddenstoelewandeling 14.00 uur Onder leiding van een ervaren paddenstoelenexpert op zoek naar paddenstoelen - start bij Koningin Emmaweg 22 in Vrouwenpolder - 3 euro en 1,50 euro voor kinderen tot 16 jaar reserveren via info@hetzeeuwselandschap.nl Herfstvakantie Cinekid Filmfestival 10.00 tot 12.00 uur De workshop bestaat uit twee onderdelen. Ben je jonger dan 10 jaar, dan maak je een masker en na de pauze ga je met dat masker in de studio verschillende selfies maken. Ben je 10 jaar of ouder, dan start je met selfies maken, daarbij mag je attributen gebruiken, daarna ga jede foto’s verwerken in een filmposter - Cultuurhuis Kuiperspoort in Middelburg - 10 euro - aanmelden via kdboer@ zeelandnet.nl, 06 29441561 of lucy@lucyde.nl, 06 10813861. WOENSDAG 26 OKTOBER Halloween op Klepperhoeve 16.00 tot 19.00 uur
Tijdens het feest zijn er lieve heksjes, kun je een pompoen uithollen, zijn er griezelpannenkoeken en loop je mee met een lampion in de optocht door het Meiveldpark - Klepperhoeve, Meiveld in Middelburg - 7,50 euro -aanmelden kan via activiteiten@kinderboerderijmiddelburg.nl. DONDERDAG 27 OKTOBER Herfstvakantie Cinekid Filmfestival 10.00 tot 12.00 uur Voor info zie woensdag. Weekmarkt 8.00 tot 16.00 uur Markt in Middelburg Kijkje bij het aquarium 13.00 uur In het zeeaquarium van Terra Maris leven vissen en andere zeedieren, die in de Oosterschelde en aan de Noordzeekust voorkomen. De dieren worden gevoerd en achter de schermen kijk je dan van bovenaf in het aquarium - Terra Maris, Duinvlietweg in Oostkapelle - www.terramaris.nl.
Elke dag luxe ontbijt
2.50
IEDER SEIZOEN
NAAR INTRATUIN KOUDEKERKE
Bezoek onze grote tuinmeubelshow en geniet van een heerlijk kopje koffie of een broodje in ons Tuincafé. Kortom volop inspiratie op het gebied van tuin en interieur.
GRATIS MUFFIN OF APPELGEBAK
BIJ EEN KOPJE KOFFIE OF THEE*
* Alleen geldig bij Intratuin Koudekerke tegen inlevering van deze bon. Maximaal 1 bon per klant t/m 31 december 2016. 2018
Intratuin Koudekerke Galgeweg 5, 0118-551623 Donderdag en vrijdag koopavond www.intratuin.nl
M
VRIJDAG 28 OKTOBER Kinderhalloween spooktocht 18.30 uur Startpunt bij Slangenburg 3 in Vlissingen - voor kinderen tot en met 12 jaar onder begeleiding van een volwassenen of oudere broer of zus - 3 euro per deelnemend kind, begeleiding is gratis.
vanaf
€1695,-
Wilgenstraat 1 // 4307 DA Oosterland Tel: 0111 641213 // Fax: 0111 643078
ZiZ_161022.indd 9
18-10-16 11:56
1010
Lekker Lekkergriezelen... griezelen... In de Intijd de tijd vanvan de Kelten de Kelten eindigde eindigde vroeger vroeger op 1op 1en doodskoppen en doodskoppen van chocolade van chocolade zijn daarbij zijn daarbij favoriet. favoriet. Het meest Het meest span-spannende nende voor voor ons als onsniet-Kelten als niet-Kelten aan Halloween aan Halloween is toch is toch het schminken het schminken november november hethet oogstseizoen oogstseizoen en begon en begon de winter, de winter,en verkleden en verkleden om andere om andere mensen mensen flink flink te laten te laten schrikken. schrikken. Er is Er toch is toch dusdus hethet nieuwe nieuwe jaar.jaar. MetMet de oogst de oogst in de inschuur de schuurnietsniets leukers leukers dan in dan hetindonker het donker een avond een avond als zombie als zombie of skelet of skelet over over te gaan te gaan om iedereen om iedereen de stuipen de stuipen op het op lijf hettelijfjagen? te jagen? Dit jaar Dit jaar en het en het veevee in de instal de stal waswas hethet tijdtijd voorvoor eeneen groot grootstraatstraat valt ook valt ook ‘zwarte ‘zwarte maan’maan’ gelijkgelijk met met Halloween. Halloween. Zwarte Zwarte maanmaan is een is een feest feest en werden en werden er vreugdevuren er vreugdevuren aangestoken. aangestoken.verschijnsel verschijnsel dat zo dateens zo eens in deindrie de jaar drievoorkomt. jaar voorkomt. Het maakt Het maakt niet uit niet uit
of hetofdan hetbewolkt dan bewolkt of onbewolkt of onbewolkt is want is want de maan de maan is danisonzichtbaar dan onzichtbaar omdat omdat er geen er geen licht licht op valt. op Wel valt. een Welmooie een mooie gelegenheid gelegenheid om naar om naar de de sterren sterren te kijken, te kijken, als jeals tenminste je tenminste niet opgehouden niet opgehouden wordtwordt doordoor voor-voorHet isHet bijna is bijna Halloween, Halloween, dat wordt dat wordt weerweer griezelen griezelen en gruwelen en gruwelen maarmaar bij zwevende bij zwevende spoken spoken en geesten. en geesten. ook gieren ook gieren van het vanlachen. het lachen. WantWant zo vieren zo vieren wij ditwijgriezelfeest dit griezelfeest of Halloof Halloweenween in Nederland. in Nederland. In Groot-Brittannië In Groot-Brittannië werdwerd Halloween Halloween vooral vooral doordoor Avond Avond griezelen griezelen de Kelten de Kelten gevierd. gevierd. ToenToen de Romeinen de Romeinen Groot-Brittannië Groot-Brittannië binnenvielen, binnenvielen, Heb je Heb zinjeinzin eeningoede een goede en gezellige en gezellige avondavond griezelen? griezelen? MaakMaak dan eens dan eens vermengden vermengden de Keltische de Keltische tradities tradities zich met zichde met Romeinse de Romeinse tradities. tradities. De De een spookrit een spookrit met de metHalloween de Halloween Express, Express, in deinstoomtrein de stoomtrein van Goes van Goes Kelten Kelten in Ierland in Ierland en Groot-Brittannië en Groot-Brittannië vierden vierden hun feest hun feest op 31opokto31 oktonaar naar Borsele. Borsele. In deInherfstvakantie, de herfstvakantie, vlak voor vlak voor Allerheiligen, Allerheiligen, vertrekt vertrekt de de ber, op ber,deopKeltische de Keltische variant variant van oudejaarsdag. van oudejaarsdag. In dieIntijd diebegon tijd begon het het spooktrein spooktrein op 28open2829enoktober 29 oktober om 19.00 om 19.00 uur van uuruit vanhet uitstation het station in in nieuwe nieuwe jaar nog jaar op nog1 op november 1 november als dealsoogst de oogst binnen binnen was. was. BozeBoze ton- tongen beweren gen beweren dat erdat destijds er destijds zelfs zelfs mensen mensen voor voor werden werden geofferd. geofferd. De De Kelten Kelten geloofden geloofden dat tijdens dat tijdens dit feest dit feest de deur de deur naar naar de onderwereld de onderwereld op een op kier een stond kier stond zodatzodat de zielen de zielen van goede van goede mensen mensen zoalszoals feeënfeeën en en die van dieslechte van slechte mensen mensen zoalszoals demonen demonen naar naar onzeonze wereld wereld konden konden ko- komen.men. Om de Om feeën de feeën te eren te eren werdwerd een groot een groot feestmaal feestmaal gegeven. gegeven. Om de Om de demonen demonen af te af schrikken te schrikken verkleedden verkleedden de mensen de mensen zich. zich. De inDe dieintijd die tijd armearme kinderen kinderen werden werden langslangs de huizen de huizen gestuurd gestuurd om ‘zielenkoeken’ om ‘zielenkoeken’ op teop halen. te halen. Iedere Iedere gegeten gegeten koekkoek stondstond voor voor een overleden een overleden ziel die ziel die dan weer dan weer terugterug kon naar kon naar de hemel. de hemel. Vanuit Vanuit het langs het langs de deuren de deuren gaan gaan GoesGoes aan de aanAlbert de Albert Plesmanweg Plesmanweg 23. Vanaf 23. Vanaf 18.0018.00 uur kun uuralkun je terecht al je terecht komtkomt het huidige het huidige Trick-or-Treat. Trick-or-Treat. Tegenwoordig Tegenwoordig worden worden er door er door de de op het opmuseumterrein het museumterrein waarwaar gezellige gezellige vuurkorven vuurkorven branden branden en uitgeen uitgekinderen kinderen geengeen koeken koeken meermeer opgehaald opgehaald maarmaar griezelig griezelig snoep, snoep, somssoms holdeholde pompoenen pompoenen en bijbehorende en bijbehorende griezels griezels en heksen en heksen je al de je alstuide stuiwel kilo’s wel kilo’s tegelijk. tegelijk. Zuurtjes Zuurtjes in deinvorm de vorm van ogen, van ogen, spinnenschuimpjes spinnenschuimpjes pen op penhet oplijf het jagen. lijf jagen. Zo kom Zo kom je alvast je alvast goedgoed in deinsfeer. de sfeer. Tekst:Tekst: Conny Conny den Heijer den Heijer Foto:Foto: Carrie Carrie Frederiks Frederiks en SGB en SGB
DatDat wordt wordt weer weer griezelen griezelen en en gruwelen gruwelen maar maar ookook gieren gieren vanvan hethet lachen lachen
ZiZ_161022.indd 10
18-10-16 11:56
T v e m W H z k E
H H h d k n d t p t t I h w e
K V i e
n
n
n
t
1111
Tijdens Tijdens een pauze een pauze op het opstation het station in Hoedekenskerke in Hoedekenskerke wordtwordt er flink er flink dezedeze dagendagen wordtwordt er volgens er volgens een bepaalde een bepaalde dienstregeling dienstregeling gereden, gereden, verder verder gegriezeld. gegriezeld. Wordt Wordt het jehet allemaal je allemaal te veel te veel dan kun dan je kun binnen je binnen die tedie vinden te vinden is op isdeopwebsite. de website. eveneven rustigrustig iets drinken. iets drinken. Heb je Heb hetjeallemaal het allemaal overleefd overleefd dan kan danjekan weer je weer mee mee rijdenrijden naar naar Goes,Goes, al wordt al wordt dat ook dat zeker ook zeker geengeen rustige rustige terugreis. terugreis. MeerMeer dan een dantreinrit een treinrit WantWant dachtdacht je datjejedat veilig je veilig was aan wasboord aan boord van de vanHalloween de Halloween Express? Express? De Stoomtrein De Stoomtrein Goes-Borsele Goes-Borsele beidtbeidt meermeer dan alleen dan alleen een treinrit: een treinrit: zij zij Heb je Heb heel je heel goedgoed gekeken gekeken wie er wie samen er samen met jou, met allemaal jou, allemaal ingestapt ingestapt brengen brengen je naar je naar de pittoreske de pittoreske stationnetjes stationnetjes in Kwadendamme in Kwadendamme en en zijn? zijn? HoorHoor je hetjekraken het kraken daar en daar waarom en waarom is hetiszohet donker zo donker binnen? binnen? Wat Wat Hoedekenskerke Hoedekenskerke waarwaar je allerlei je allerlei leukeleuke attracties attracties vindtvindt in deinbuurt de buurt kriebelt kriebelt er ineens er ineens in je nek? in je nek? Is dat…. Is dat…. IIEEUUWWW… IIEEUUWWW… overaloveral spinnen! spinnen! zoalszoals Berkenhof’s Berkenhof’s Tropical Tropical Zoo Zoo en Vlindertuin en Vlindertuin of Winkelmuseum of Winkelmuseum ’t ’t En wie Eniswie degene is degene die jedie kaartje je kaartje komtkomt knippen… knippen… geesten geesten bestaan! bestaan! Wienkeltje Wienkeltje van Wullempie. van Wullempie. Je kunt Je kunt je treinreis je treinreis dus goed dus goed combineren combineren en eren zoer een zocomplete een complete dag uit dagvan uitmaken. van maken. Onderweg Onderweg rijd jerijd ook jelangs ook langs Halloween Halloween Express Express de dorpen de dorpen ’s-Gravenpolder, ’s-Gravenpolder, ’s-Heer ’s-Heer Abtskerke, Abtskerke, NisseNisse en Baarland en Baarland Het isHet voor is voor de derde de derde keer keer dat de datHalloween de Halloween Express Express rijdt. rijdt. Vanwege Vanwege maarmaar daar daar stoptstopt de trein de trein niet altijd. niet altijd. MeerMeer info over info over de Halloween de Halloween Ex- Exhet grote het grote aantalaantal deelnemers deelnemers dat dit datjaar dit weer jaar weer verwacht verwacht wordtwordt voor voor press,press, de dienstregeling de dienstregeling en deenverkoop de verkoop van tickets van tickets vind je vind op:je op: de rit,dewordt rit, wordt je dringend je dringend geadviseerd geadviseerd om de omtickets de tickets alvastalvast vooraf vooraf te te kopen kopen via deviawebshop de webshop van de vanStoomtrein de Stoomtrein Goes-Borsele. Goes-Borsele. Mochten Mochten er er www.destoomtrein.nl www.destoomtrein.nl nog losse nog losse tickets tickets te krijgen te krijgen zijn aan zijnhet aanloket het loket dan kun danjekun diejekopen die kopen op op de dag dezelf daginzelf Goes in Goes tussen tussen 18.0018.00 uur en uur19.00 en 19.00 uur. Normale uur. Normale tickets, tickets, tarieven tarieven en kortingen en kortingen zijn niet zijn geldig niet geldig voor voor de speciale de speciale Halloween Halloween Ex- Express.press. VoorVoor de spookritten de spookritten wordtwordt er geen er geen onderscheid onderscheid gemaakt gemaakt in hetin het tarieftarief voor voor de verschillende de verschillende klassen klassen in deintrein. de trein. Een ticket Een ticket vanafvanaf der- dertien jaar tienkost jaar €kost 14,-. € 14,-. Kinderen Kinderen vanafvanaf vier jaar vierbetalen jaar betalen € 7,-.€ 7,-. Haben Sie Lust, Sie Lust, sich mal sicheinen mal einen Abend Abend lang so lang richtig so richtig schönschön zu gruzu gruIedereen Iedereen is welkom is welkom aan boord aan boord van de van Halloween de Halloween Express Express maarmaar gezien gezien Haben DannDann sollten sollten sie eine sie Spukfahrt eine Spukfahrt im Halloween im Halloween Express Express mit- mithet griezelige het griezelige en spannende en spannende karakter karakter van de vanspookachtige de spookachtige treinreis treinreis seln?seln? machen, im Dampfzug im Dampfzug von Goes von Goes nach nach Borsele. Borsele. In denInHerbstferien, den Herbstferien, wordtwordt ouders ouders geadviseerd geadviseerd zelf tezelf kijken te kijken naar naar de geschiktheid de geschiktheid van het van het machen, kurz kurz vor Allerheiligen, vor Allerheiligen, fährtfährt der Spukzug der Spukzug am 28. amund 28.29. undOktober 29. Oktober evenement evenement voor voor hun kind. hun kind.
Rund Rund umum den den Dampfzug Dampfzug
Kinder-doe-dagen Kinder-doe-dagen VanafVanaf 18 oktober 18 oktober zijn erzijn al er dagelijks al dagelijks allerlei allerlei andere andere kinderactiviteiten kinderactiviteiten in enin rond en rond om de om stoomtrein, de stoomtrein, zoalszoals een legoeen legoen duplotafel en duplotafel in dein trein de trein en Oud en Oud Hollandse Hollandse spelletjes spelletjes op het opstation het station in Hoedekenskerke. in Hoedekenskerke. Ook Ook
ZiZ_161022.indd 11
jeweils jeweils um 19.00 um 19.00 Uhr vom Uhr Bahnhof vom Bahnhof in Goes in Goes am Albert am Albert Plesmanweg Plesmanweg 23 ab;23um ab;22.00 um 22.00 Uhr ist Uhr erist zurück. er zurück. Ab dem Ab dem 18. Oktober 18. Oktober finden finden auch auch Kindermitmachtage Kindermitmachtage im und imrund und rund um den umDampfzug den Dampfzug statt,statt, so etwa so etwa mit Legomit Legound Duplotafeln und Duplotafeln im Zug imund Zugmit undalten mit alten holländischen holländischen Spielen Spielen im Bahnhof im Bahnhof in Hoedekenskerke. in Hoedekenskerke.
18-10-16 11:56
ZiZ_161022.indd 12
18-10-16 11:56
ZiZ_161022.indd 13
18-10-16 11:56
1414
Beleef Beleefde deherfst herfst De De temperaturen temperaturen dalen, dalen, dikke dikke jasten jasten komen komen uit uitmerktmerkt het alhet alsaljeals ’s ochtends je ’s ochtends wakker wakker wordt. wordt. Het verschil Het verschil tussen tussen de temperatuur de temperatuur onder onder én boven én boven de deken de deken wordt wordt te groot te groot om heel om heel de kast de kast en de en bladeren de bladeren aanaan de bomen de bomen verkleuverkleu- enthousiast enthousiast je bed je uit bedteuit springen. te springen. ’s Morgens ’s Morgens zie jezie tijdens je tijdens de herfst de herfst ren.ren. HetHet heeft heeft even even op zich op zich laten laten wachten wachten maar maar dat met dat met de zonsopgang de zonsopgang de lucht de lucht wordt wordt getekend getekend doordoor prachtige prachtige weerkaatsingen van het vansteeds het steeds zwakker zwakker wordende wordende ochtendlicht. ochtendlicht. nu is nuhij is er hijin ervolle in volle glorie, glorie, de herfst. de herfst. Waar Waar de de weerkaatsingen Als jeAls uitademt je uitademt verschijnen verschijnen er wolkjes, er wolkjes, de bomen de bomen lijkenlijken te verkleute verkleuVeluwe Veluwe platgelopen platgelopen wordt wordt voor voor de bronst de bronst vanvan de deren waar ren waar je bijjestaat bij staat en jeen verlangt je verlangt naarnaar een warm een warm kopjekopje theethee bij debij de kachel. En dan En ineens dan ineens voel voel je het, je het het,ishet herfst. is herfst. edelherten edelherten en de en spectaculaire de spectaculaire aaneengesloten aaneengeslotenkachel. stukken stukken bos,bos, kent kent Schouwen-Duiveland Schouwen-Duiveland eeneen heelheelPaddenstoelen Paddenstoelen Het isHet pasisécht pas écht herfst herfst als jeals dejeeerste de eerste paddenstoelen paddenstoelen hebthebt gezien. gezien. ander ander soort soort herfst. herfst.
Hoewel Hoewel een heleboel een heleboel soorten soorten paddenstoelen paddenstoelen zich zich ook buiten ook buiten de de herfst herfst latenlaten zien,zien, zijn veruit zijn veruit de meeste de meeste paddenstoelen paddenstoelen nu tenu vinden te vinden Tekst: Tekst: Wendy Wendy JanseJanse Foto’s: Foto’s: Wendy Wendy JanseJanse en Alex en Alex de Visser de Visser als het alskouder het kouder en natter en natter wordt wordt buiten. buiten. Het spannende Het spannende is datiseen dat een paddenstoel paddenstoel maarmaar het ‘puntje het ‘puntje van de vanijsberg’ de ijsberg’ is vaniswat van zich wat zich afspeelt afspeelt Herfst Herfst op Schouwen-Duiveland op Schouwen-Duiveland is er één is er met één met prachtige prachtige luchten luchten boven bovenop deopplek de plek waarwaar je hem je hem vindt.vindt. Onder Onder de grond de grond zit een zit wirwar een wirwar van van schorren schorren en slikken. en slikken. Groepen Groepen lepelaars lepelaars en steltlopers en steltlopers die verzamelen die verzamelendraden draden waarwaar we ons we vaak ons vaak niet van nietbewust van bewust zijn, zijn, mycelium. mycelium. Dit isDit is voorvoor de trek. de trek. Enorme Enorme wolken wolken met met wulpen wulpen die komen die komen overwinteren overwinteren in natuurterreinen in natuurterreinen van Staatsbosbeheer van Staatsbosbeheer zoalszoals de Prunje. de Prunje. En natuurEn natuurlijk zeekraal lijk zeekraal dat van dat frisgroen van frisgroen in het in voorjaar het voorjaar naarnaar donkerrood donkerrood ver- verkleurt.Toch kleurt.Toch kentkent het eiland het eiland dat opgesloten dat opgesloten zit tussen zit tussen het water het water van de van de Grevelingen, Grevelingen, de Oosterschelde de Oosterschelde en de enNoordzee de Noordzee ook ook meermeer bekende bekende herfstfenomenen. herfstfenomenen. WantWant ook ook hier hier middenin middenin de delta de delta vind vind je paddenje paddenstoelen stoelen en hertenbronst en hertenbronst maarmaar dan nét daneven nét even anders. anders.
OpOp dede Kop Kop vanvan Schouwen Schouwen gieren gieren dede hormonen hormonen in in deze deze periode periode door door hethet lijflijf vanvan hethet damhert damhert
Herfst Herfst is een is gevoel een gevoel De meteorologische De meteorologische herfst herfst startstart op 1op september 1 september op het opnoordehet noordelijk halfrond, lijk halfrond, de astronomische de astronomische herfst herfst ging ging dit jaar dit officieel jaar officieel op 22 op 22 september september om 16.21 om 16.21 uur van uurstart. van start. TochToch is deisherfst de herfst meermeer dan een dan een datum datum die terug die terug te vinden te vinden is opisWikipedia. op Wikipedia. Herfst Herfst is eenis gevoel. een gevoel. Je Je
ZiZ_161022.indd 14
een netwerk een netwerk van draden van draden van een van schimmel, een schimmel, ook wel ookde welzwamvlok de zwamvlok genoemd. genoemd. Aan het Aanuiteinde het uiteinde van het vanmycelium het mycelium ontstaat ontstaat een paddeneen paddenstoelstoel die boven die boven de grond de grond uit komt. uit komt. Eigenlijk Eigenlijk is eenis paddenstoel een paddenstoel als als een appel een appel die aan diede aanboom de boom groeit. groeit. Het mycelium Het mycelium symboliseert symboliseert dan dan
18-10-16 11:56
1515
de boom. de boom. Paddenstoelen Paddenstoelen ontstaan ontstaan niet alleen niet alleen onder onder de grond. de grond. OokOok met met rivalen rivalen en het enlokken het lokken en bijenelkaar bij elkaar houden houden van de vanhindes. de hindes. In deze In deze in (dode) in (dode) bomen bomen komtkomt het dradennetwerk het dradennetwerk voorvoor die zich die zich ontpopt ontpopt tot totperiode periode valt het valtmannetje het mannetje doordoor de uitputtingsslag de uitputtingsslag dan ook dan flink ook flink af. af. een paddenstoel. een paddenstoel. Staatsbosbeheer Staatsbosbeheer kiestkiest er bewust er bewust voorvoor om dode om dode In Boswachterij In Boswachterij Westerschouwen Westerschouwen is deisdamhertenbronst de damhertenbronst perfect perfect te te bomen bomen zo veel zo veel mogelijk mogelijk te laten te laten liggen liggen in hetinbos. het bos. Dit isDit niet is alleen niet alleen beleven. beleven. DoorDoor de glooiing de glooiing van het vanlandschap het landschap en deendichte de dichte bebossing bebossing maarmaar fijn voor fijn voor insecten insecten en kevers en kevers die erdie hun er buikje hun buikje vol eten, vol eten, maarmaar is er is veel er veel beschutting beschutting te vinden te vinden voorvoor de dieren, de dieren, maarmaar zijn ze zijntoch ze toch ook voor ook voor muizen muizen en konijnen en konijnen die dol diezijn dolop zijndeoppaddenstoelen de paddenstoelen die die relatief relatief dichtdicht bij debijpaden de paden te horen. te horen. Het geburl Het geburl van de vandamherten de damherten op het opdode het dode houthout groeien. groeien. is goed is goed te horen te horen in hetingebied. het gebied. OokOok in hetinGadrabos het Gadrabos vind vind je volop je volop damherten damherten die druk die druk zijn met zijn met het veroveren het veroveren van een van hinde. een hinde. Kroon Kroon op jeop paddenstoelenzoektocht je paddenstoelenzoektocht De damhertenbronst De damhertenbronst duurtduurt ongeveer ongeveer van half van oktober half oktober tot half tot half Op de OpKop de Kop van Schouwen van Schouwen vind vind je volop je volop parasolzwammen, parasolzwammen, bovisten bovisten november. november. In deze In deze periode periode vind vind je overal je overal bronstkuilen bronstkuilen en veegpleken veegpleken russula’s, en russula’s, maarmaar de kroon de kroon op jeop paddenstoelenzoektocht je paddenstoelenzoektocht is toch is toch al- al-ken op kendeopbomen de bomen in hetinbos. het bos. Na een Na draagtijd een draagtijd van 230 van 230 dagen dagen wordt wordt tijd de tijdvliegenzwam. de vliegenzwam. De mooie De mooie felle felle roderode hoedhoed met met de witte de witte stippen stippenhet kalf het in kalf mei, in mei, juni of juni juliofgeboren. juli geboren. Wil jeWil opjepad op met pad met een echte een echte maakt maakt dat het datde hetberoemdste de beroemdste paddenstoel paddenstoel is vanisNederland van Nederland en voor en voordamhertenexpert damhertenexpert en deenherfst de herfst op zijn opmooist zijn mooist beleven? beleven? Ga dan Ga mee dan mee velenvelen symboliseert symboliseert de vliegenzwam de vliegenzwam de herfst. de herfst. Als jeAls dejegrootste de grootste kanskansmet met één van éénde vandamhertenexcursies de damhertenexcursies in hetinGadrabos. het Gadrabos. Kijk voor Kijk voor meermeer wilt hebben wilt hebben op deze op deze mooie mooie paddenstoel paddenstoel (met(met of zonder of zonder kabouters) kabouters) informatie informatie op www.staatsbosbeheer.nl/schouwenduiveland op www.staatsbosbeheer.nl/schouwenduiveland ga dan ga vooral dan vooral eenseens naarnaar het Gadrabos het Gadrabos (hét (hét paddenstoelenbos paddenstoelenbos voorvoor de locals) de locals) of kom of kom naarnaar één van éénde vanpaddenstoelenexcursies de paddenstoelenexcursies van van Herbst auf Schouwen auf Schouwen Staatsbosbeheer Staatsbosbeheer in Boswachterij in Boswachterij Westerschouwen Westerschouwen of het ofGadrabos: het Gadrabos:Herbst www.staatsbosbeheer.nl/schouwenduiveland www.staatsbosbeheer.nl/schouwenduiveland Damhertenbronst Damhertenbronst Nog Nog meermeer herfstfenomenen. herfstfenomenen. Op de OpKop de Kop van Schouwen van Schouwen gieren gieren de de hormonen hormonen in deze in deze periode periode doordoor het lijf hetvan lijfde vandamherten, de damherten, de bronst de bronst is begonnen. is begonnen. Al vlak Al vlak na zonsopkomst na zonsopkomst beginnen beginnen de herten de herten (manne(mannetjes)tjes) krachtig krachtig te knorren. te knorren. Hiermee Hiermee lokken lokken ze dezehindes de hindes (vrouwtjes) (vrouwtjes) naarnaar zich zich toe. Zij toe.zien Zij zien eroperop toe dat toeze dathet zesterkste het sterkste mannetje mannetje uitzoeuitzoeken om kenhen om te hen bevruchten. te bevruchten. De damhertenbronst De damhertenbronst is éénis van éénde vanmeest de meest indrukwekkende indrukwekkende spektakels spektakels van de vanherfst. de herfst. De mannetjes De mannetjes zien zien er nuer nu op hun op imposantst hun imposantst uit. Tijd uit. en Tijdzin enom zinte om eten te eten hebben hebben zij niet, zij niet, ze hebze hebben het bendruk het druk met met het afbakenen het afbakenen van hun van territorium, hun territorium, het vechten het vechten
ZiZ_161022.indd 15
Die Temperaturen Die Temperaturen sinken sinken und die undBlätter die Blätter verfärben verfärben sich. sich. Lange Lange hat erhat aufersich auf warten sich warten lassen, lassen, aber aber jetztjetzt ist erist daerinda voller in voller Pracht: Pracht: der Herbst. der Herbst. Wo die WoVeluwe die Veluwe palttgetreten palttgetreten wurde wurde bei der beiBrunst der Brunst der der Rothirsche Rothirsche und im undspektakutären im spektakutären abgeschlossenen abgeschlossenen Teil des TeilWaldes, des Waldes, erlebt erlebt Schouwen-Duiveland Schouwen-Duiveland nun einen nun einen völligvöllig anderen anderen Herbst. Herbst. EinenEinen mit prachtvollen mit prachtvollen Farben Farben überüber den Schorren den Schorren und Mooren, und Mooren, eineneinen mit mit Gruppen Gruppen von Löffelreihern von Löffelreihern und Stelzenläufern, und Stelzenläufern, die sich die für sichdie fürgroße die große ReiseReise sammeln, sammeln, und einen und einen mit Wolken mit Wolken von Brachvögeln, von Brachvögeln, die komdie kommen,men, um im umNaturschutztgebiet im Naturschutztgebiet des Staatsforstes des Staatsforstes zu überwintern. zu überwintern.
18-10-16 11:56
1616
Het Hethistorisch historischhart hartvan vanGoes Goes De vrijwillige De vrijwillige stadsgidsen stadsgidsen vanvan Gilde Gilde de Bevede Beve- in deinbinnenstad, de binnenstad, hele mooie hele mooie oudeoude huizen huizen uit deuitzestiende de zestiende eeuw.eeuw. Direct Direct naastnaast het VVV het gebouw VVV gebouw wordtwordt de groep de groep doordoor een poortje een poortje landen landen houden houden gratis gratis rondleidingen rondleidingen door door hethet gedirigeerd gedirigeerd en komt en komt op het opWeeshuisplein het Weeshuisplein waarwaar verschillende verschillende centrum centrum vanvan Goes. Goes. EenEen vanvan deze deze wandelroutes wandelroutesmonumentale monumentale gebouwen gebouwen staan,staan, zoalszoals een washok een washok dat vroeger dat vroeger bij het bij het weeshuis hoorde. hoorde. JoostJoost Adriaanse Adriaanse weetweet veel over veel over de gebouwen de gebouwen en en is deisStadswandeling de Stadswandeling die die langs langs de interessantste de interessantsteweeshuis de opeenvolgende de opeenvolgende bewoners bewoners te vertellen. te vertellen. DoorDoor zijn verhalen zijn verhalen wordword plekken plekken gaatgaat vanvan hethet historische historische stadscentrum. stadscentrum.je langzaam je langzaam het verleden het verleden in gezogen in gezogen en vraag en vraag je je, je opje,elke op locatie elke locatie
waarwaar wordtwordt stilgestaan, stilgestaan, onwillekeurig onwillekeurig af hoe afde hoemensen de mensen hier hebben hier hebben geleefd. geleefd. Hoe ging Hoe het gingerhet vroeger er vroeger aan toe aanintoe eeninweeshuis, een weeshuis, of in of eenin een klooster? klooster? En hoe Enzou hoehet zouleven het leven eruiteruit hebben hebben gezien gezien van de vanmensen de mensen GOESGOESOmdat Omdat er in er Goes in Goes zoveel zoveel mensen mensen warenwaren die naar die naar rondleidinrondleidinin deinarmenbuurt? de armenbuurt? Onder Onder de enorme de enorme eik bijeik het bijmanhuiscomplex, het manhuiscomplex, gen vroegen, gen vroegen, heeftheeft een aantal een aantal vrijwilligers vrijwilligers de handschoen de handschoen opgepakt opgepakt die volgens die volgens de overlevering de overlevering minstens minstens 250 jaar 250oud jaar moet oud moet zijn, iszijn, hetisinhet in en een enpaar een routes paar routes in kaart in kaart gebracht. gebracht. DezeDeze vrijwilligers vrijwilligers hebben hebben zich lazich laiederieder gevalgeval niet moeilijk niet moeilijk je voor je voor te stellen te stellen hoe meisjes hoe meisjes in hun indaagse hun daagse ter aangesloten ter aangesloten bij ’t Gilde bij ’t Gilde en zodoende en zodoende zijn de zijn Gildegidsen de Gildegidsen ontstaan. ontstaan. dracht dracht op klepperende op klepperende klompjes klompjes voorbijsnelden. voorbijsnelden. De groep De groep gaat gaat VoorVoor wie, naast wie, naast het royale het royale aanbod aanbod van winkels van winkels een andere een andere bijzondere bijzondere weerweer verder. verder. Via beide Via beide MariaMaria Magdalena Magdalena kerken kerken naar naar Slot Oostende Slot Oostende kant kant van Goes van Goes wil ontdekken, wil ontdekken, is de isrondleiding de rondleiding een echte een echte aanrader. aanrader. dat een datbijzonder een bijzonder onderdeel onderdeel van de vanGoese de Goese geschiedenis geschiedenis vormt. vormt. Het Het kasteel kasteel stamtstamt in zijnineerste zijn eerste vormvorm uit deuittwaalfde de twaalfde eeuweeuw en inen deinloop de loop Rondleiding Rondleiding Een groep Een groep van ruim van ruim twintig twintig mensen mensen heeftheeft zich voor zich voor de ingang de ingang van van het Historisch het Historisch Museum/VVV-kantoor Museum/VVV-kantoor verzameld. verzameld. Daar Daar staanstaan ook ook tweetwee enthousiaste enthousiaste Gildegidsen Gildegidsen paraat. paraat. Zij nemen Zij nemen iederieder de helft de helft van de vangroep de groep voor voor hun rekening. hun rekening. “U moet “U moet zich voorstellen zich voorstellen dat zo’n dat zo’n 10001000 jaar geleden jaar geleden er vanerheel van Zeeland heel Zeeland nog niets nog niets bestond,” bestond,” zo begint zo begint stadsgids stadsgids JoostJoost Adriaanse Adriaanse zijn verhaal zijn verhaal over over de ontstaansgeschiedenis de ontstaansgeschiedenis van Goes. van Goes. Al snel Al blijkt snel blijkt dat het datstadscentrum het stadscentrum vele geheimen vele geheimen bevatbevat die aan diehet aanoog hetworden oog worden onttrokken onttrokken of waar of waar je normaal je normaal gesproken gesproken achteloos achteloos aan voorbij aan voorbij gaat.gaat. “Goes “Goes heeftheeft diverse diverse mooie mooie plekjes,” plekjes,” zo zo der eeuwen der eeuwen warenwaren er steeds er steeds periodes periodes van hernieuwde van hernieuwde belangstelling belangstelling vertelt vertelt de gids de voordat gids voordat de groep de groep op pad opgaat. pad gaat. “We “We zijn trots zijn trots op deop de voor voor het slot hetmet slot zijn metillustere zijn illustere bewoners bewoners en bezoekers. en bezoekers. Met name Met name GroteGrote of Maria of Maria Magdalenakerk, Magdalenakerk, we zijn wetrots zijn trots op deopManhuistuin, de Manhuistuin, we we Jacoba Jacoba van Beieren van Beieren en haar en haar belevenissen belevenissen in Goes in Goes en Slot en Oostende Slot Oostende hebben hebben een prachtige een prachtige binnenhaven binnenhaven met eromheen, met eromheen, net als netoverigens als overigens mochten mochten zich in zich eeningrote een grote belangstelling belangstelling verheugen. verheugen. Vandaag Vandaag de dag de dag TekstTekst en foto’s: en foto’s: Carrie Carrie Frederiks Frederiks
HetHet centrum centrum bevat bevat geheimen geheimen waar waar je normaal je normaal gesproken gesproken achteloos achteloos aanaan voorbij voorbij gaat gaat
ZiZ_161022.indd 16
18-10-16 11:56
i a s g
J G K e r e s b b m n
K D a h e B h m s a G U a
n
1717
is er opnieuw is er opnieuw een opleving. een opleving. ZodraZodra de archeologen de archeologen hun werk hun werk hebben hebbenvan gids van Joost gids Joost Adriaanse Adriaanse valt er valt nog erveel nog te veel achterhalen. te achterhalen. GoesGoes heeftheeft afgerond afgerond is hetisde hetbedoeling de bedoeling dat er, dat net er,als netinals vroegere in vroegere tijden, tijden, een een een roemrijk een roemrijk verleden verleden met ruim met ruim 200 monumentale 200 monumentale panden panden en een en een stadsbierbrouwerij stadsbierbrouwerij wordtwordt gevestigd gevestigd gecombineerd gecombineerd met een methorecaeen horeca-historische historische haven. haven. Veel Veel van die vanoude die oude schatten, schatten, zoals:zoals: Het Klokhuis, Het Klokhuis, gelegenheid gelegenheid en een enwinkel. een winkel. de Houtloodsen, de Houtloodsen, een Visperk een Visperk en het enSoepuus het Soepuus bleven bleven in ditinverhaal dit verhaal onbesproken onbesproken maarmaar daar daar weten weten de Gildegidsen de Gildegidsen nog heel nog veel heel over veel over te te Jacoba Jacoba van Beieren van Beieren vertellen. vertellen. GoesGoes is in de is intiende de tiende eeuweeuw ontstaan ontstaan aan de aanoever de oever van een vankreek een kreek die die KorteKorte GorsGors heette. heette. Al in Al deindertiende de dertiende eeuweeuw is Goes is Goes uitgegroeid uitgegroeid tot tot Elke Elke woensdagmiddag woensdagmiddag een havenstadje. een havenstadje. Als Gravin Als Gravin Jacoba Jacoba van Beieren van Beieren in 1417 in 1417 de stad de het stad het De gratis De gratis stadsrondleiding stadsrondleiding is elke is woensdagmiddag elke woensdagmiddag in deinmaanden de maanden rechtrecht verleent verleent om poorten om poorten te bouwen, te bouwen, krijgtkrijgt het ook hethet ookuiterlijk het uiterlijk van vanmei, mei, juni, juli, juni,augustus juli, augustus en september. en september. De Stadswandeling De Stadswandeling start start een stad. een stad. ZekerZeker na denateloorgang de teloorgang van Reimerswaal van Reimerswaal is Goes is Goes de enige de enige om 14.00 om 14.00 uur en uurduurt en duurt ruim ruim anderhalf anderhalf uur. De uur.gids De staat gids staat voor voor de de stad van stadbelang van belang op DeopBevelanden. De Bevelanden. De voornaamste De voornaamste middelen middelen van van ingang ingang van het vanHistorisch het Historisch Museum/VVV-kantoor Museum/VVV-kantoor aan de aanSingelstraat de Singelstraat bestaan bestaan zijn inzijn dieintijd diezeevaart, tijd zeevaart, het produceren het produceren van zout van zout uit turf, uit het turf, hetin Goes. in Goes. Vooraf Vooraf aanmelden aanmelden is nietisnodig. niet nodig. De wandeling De wandeling kan ook kan ook bewerken bewerken van de vanmeekrapplant de meekrapplant tot rode tot rode verfstof, verfstof, lakenfabricage lakenfabricage en en zelfstandig zelfstandig worden worden gelopen. gelopen. De folder De folder hiervoor hiervoor is te koop is te koop bij het bij het marktfunctie. marktfunctie. Het stratenpatroon Het stratenpatroon van de vanGoese de Goese binnenstad binnenstad wijktwijkt VVV-kantoor. VVV-kantoor. nauwelijks nauwelijks af vanafdat vanindat deinzestiende de zestiende eeuw.eeuw.
Stadtführung Stadtführung Goes Goes
Koopmanshuizen Koopmanshuizen Dat Goes Dat Goes een belangrijke een belangrijke handelsplaats handelsplaats was, was, is goed is goed terugterug te zien te zien aan de aanvele de koopmanshuizen vele koopmanshuizen die dediestad de rijk stadis.rijkSommige is. Sommige zijn nog zijn nog helemaal helemaal in deinoriginele de originele staat.staat. Adriaanse Adriaanse weetweet te vertellen te vertellen dat zelfs dat zelfs enkele enkele bedstedes bedstedes in takt in zijn taktgebleven. zijn gebleven. Ook Ook namen namen als Grote als Grote Markt, Markt, Beestenmarkt, Beestenmarkt, Vismarkt Vismarkt en Vlasmarkt en Vlasmarkt duiden duiden op een oproemrucht een roemrucht handelsverleden handelsverleden die, anders die, anders dan bijvoorbeeld dan bijvoorbeeld Middelburg, Middelburg, weinig weinig met de metWest-Indische de West-Indische Compagnie Compagnie en deendaarmee de daarmee samenhangende samenhangende slavenhandel slavenhandel te maken te maken had. Hoe had. het Hoedan hetkomt dan komt dat indat hetinvoormalige het voormalige armeluisbuurtje armeluisbuurtje in Goes in Goes toch toch een straat een straat met de metnaam de naam BochtBocht van van Guinea Guinea heeft,heeft, legt de legtGildegids de Gildegids graaggraag uit. uit. Uiteraard Uiteraard zijn inzijn deinloop de loop der eeuwen der eeuwen de gebouwen de gebouwen regelmatig regelmatig aangepast aangepast en veranderd, en veranderd, maarmaar met de metaanwijzingen de aanwijzingen en vele en verhalen vele verhalen
ZiZ_161022.indd 17
Die ehrenamtlichen Die ehrenamtlichen Stadtführer Stadtführer der Gilde der Gilde de Bevelanden de Bevelanden bieten bieten Führungen Führungen durchdurch das historische das historische Zentrum Zentrum von Goes von Goes an. Eine an. Eine dieser dieser Wanderungen Wanderungen ist die istStadtführung, die Stadtführung, die entlang die entlang der interessantesten der interessantesten Plätze Plätze des historischen des historischen Stadtzentrums Stadtzentrums führt.führt. DieseDiese kostenlose kostenlose Stadtführung Stadtführung dauert dauert etwaetwa anderthalb anderthalb Stunden Stunden und beginnt und beginnt jedenjeden Mittwoch Mittwoch um 14 umUhr. 14 Der Uhr.Führer Der Führer erwartet erwartet die Teilnehmer die Teilnehmer am Eingang am Eingang des Historischen des Historischen MuseMuseums/am ums/am VVV-Standort VVV-Standort de Singelstraat de Singelstraat in Goes. in Goes. Eine Eine vorherige vorherige Anmeldung Anmeldung ist nicht ist nicht erforderlich. erforderlich. www.gildedebevelanden.nl www.gildedebevelanden.nl
18-10-16 11:56
18 Schouwen-Duiveland dierenvriendjespad in boswachterij Westerschouwen. Een gids vertelt over de meest vreemde planten en dieren in de natuur - bij het informatiecentrum de Juttershut bij Excursieschuur, Kraaijensteinweg 140 in Burgh Haamstede - 5 euro, tot en met 12 jaar 2,50 euro - aanmelden via VVV Zeeland, kantoor Renesse, 0111-463446 of Renesse@vvvzeeland.nl.
ZATERDAG 22 OKTOBER Beklimming Sint Lievensmonstertoren 10.00 tot 17.00 uur Beklim de vele treden van de toren die het stadssilhouet van Zierikzee beheerst - Kerkplein in Zierikzee - volwassenen 3 euro, kinderen 2 euro. Op zoek naar de Grote Vijf 11.00 tot 14.30 uur Op zoek naar onder meer zeehonden, reeën, Heckrunderen en wilde paarden. Een tocht met een boot en een landrover - Haven van Bommenede 1 in Zonnemaire - reserveren via VVV Zeeland, kantoor Renesse 0111-463446, Renesse@ vvvzeeland.nl of via www. staatsbosbeheer.nl Paddenstoelen excursie 13.30 tot 15.30 uur Op zoek naar paddenstoelen in de Boswachterij onder leiding van een deskundige gids - Excursieschuur, Kraaijensteinweg 140 in Westenschouwen - 5 euro, 2,50 euro t/m 12 jaar - reserveren via VVV Zeeland, Kantoor Renesse, 0111-463446 of email: Renesse@vvvzeeland.nl. Herfstmarkt 10.00 tot 17.00 uur In de Noordstraat en de ring in Burgh-Haamstede. Hobby- en rommelmarkt 10.00 tot 16.00 uur In het dorpshuis, Dorpsplein 13 in Serooskerke - entree is gratis.
ZiZ_161022.indd 18
Duoconcert in Adriaanskerk 19.30 uur Duoconcert door Muziekverenigingen Crescendo uit Dreischor en Nut en Uitspanning uit Zonnemaire - Adriaanskerk, Ring 1 in Dreischor - gratis toegang. ZONDAG 23 OKTOBER Theaterconcert Windbroke 15.00 tot 17.00 uur Windbroke, een Keltische folk band van Zeeuwse bodem, geeft een concert - Theater de Weverij (FiZi), kerkhof 3 in Zierikzee - 10 euro. Strandjutten 13.30 tot 15.30 uur Met een gids op zoek naar aangespoelde spullen. De gids vertelt ook over eb en vloed, springtij en doodtij en de invloed van de zon en de maan hierop. Misschien een ontmoeting met een zeehond of een bruinvis - start bij het informatiecentrum de Juttershut bij Excursieschuur, Kraaijensteinweg 140 in Burgh Haamstede - 5 euro, tot en met 12 jaar 2,50 euro - aanmelden via VVV Zeeland, kantoor Renesse, 0111-463446 of Renesse@vvvzeeland.nl.
WOENSDAG 26 OKTOBER Vesper kloosterviering 18.00 uur Een vesper op kloosterwijze plaats. Deze begint om 18.00 uur en wordt gevolgd door een maaltijd om 18.30 uur - in de monumentale kerk aan de Ring van Noordwelle - 7 euro - opgeven via: www.kloosterwelle.nl tot uiterlijk de maandagavond 24 oktober. Kabouterpad 13.30 tot 15.30 uur Een excursie speciaal voor kleuters in de boswachterij - bij Excursieschuur, Kraaijensteinweg 140 in Burgh Haamstede - 2,50 euro, ouders mogen gratis mee - aanmelden via VVV Zeeland, kantoor Renesse, 0111-463446 of Renesse@ vvvzeeland.nl. ZATERDAG 29 OKTOBER Middagconcert Mannenkoor Sjaloom 14.30 uur
Het Mannenkoor Sjaloom uit Goes geeft een concert. Het koor zingt vooral christelijke liederen in het Nederlands maar ook wel in het Engels - in de Grote Kerk van Haamstede gratis toegang. Zeeuwse Sien op de planken 20.00 uur Theatervoorstelling Zeeuwse Sien ‘Op de planken’. Ongeremd maakt Zeeuwse Sien u deelgenoot van haar dagelijkse belevenissen - het dorpshuis, Deensestraat 11in Ellemeet - kaarten inclusief koffie en een bolus kosten € 10,00 - reserveren via 0111-463806 of info@relanita.nl. Nachtwandeling 20.15 tot 22.30 uur Nachtwandeling van het NME-centrum Schouwen-Duiveland. Wandelen in het pikkedonker langs de mooiste plekjes van Renesse, je pad zoeken met hemelogen, nachtdieren, sterren en planeten spotten en met proefjes uitvinden of het met minder licht kan. Bij terugkomst staat op het erf een heksenketel op het vuur met warme chocolademelk voor de deelnemers NME-centrum, Roelandsweg 3 in Renesse - € 2,00 - aanmelden via jos.catsman@nmesd.nl of via 06-20477938.s
DINSDAG 25 OKTOBER Dierenvriendjespad Van 13.30 tot 15.30 uur Je moet niet bang zijn om je handen te gebruiken en misschien worden je kleren ook wel een beetje vies, maar je kunt een hoop beleven op het
18-10-16 11:56
Bevelanden - Tholen 19 Workshop wit op wit borduren 10.00 tot 16.30 uur Workshop met borduurtechnieken zoals de ‘geparelde beuk’, onderdeel van de Walcherse streekdracht - Museum de Bevelanden, Singelstraat 13 in Goes - www. hmdb.nl. Bij de stoomtrein zijn er kinder-doe-dagen. ZATERDAG 22 OKTOBER Weekmarkt hele dag Grote Markt in Goes. Kerkelijk jubileum 14.00 tot 18.00 uur De Gereformeerde Kerk Yerseke viert het 150-jarig bestaan met een fototentoonstelling in de bijgebouwen - Damstraat 20 in Yerseke. Marjon van Iwaarden en Band 20.00 uur Marjon van Iwaarden zingt eigen Nederlandstalig repertoire - dorpshuis Luctor et Emergo, Hoofdweg 45 in Rilland - kaarten via www. podiumreimerswaal.nl Zwerfboekenmarkt 11.00 tot 15.00 uur Iedereen kan lekker tussen de boeken komen neuzen en als iemand er iets geschikts tussen ziet, dan mag hij of zij die boeken gratis meenemen, met als enige voorwaarde: na het uitlezen aan iemand anders doorgeven, het in een andere boekenkast leggen of
het ergens achter laten waar het gevonden kan worden Papeweg 10 in Wolphaartsdijk. ZONDAG 23 OKTOBER Kinder-doe-dagen in de stoomtrein 10.00 tot 18.00 uur Kinderactiviteiten in en om de stoomtrein. Onder andere met een Lego- en een Duplotafel in de treinritten Goes-Hoedekenskerke, en Oudhollandse spelletjes in Hoedekenskerke - start bij Albert Plesmanweg 23 in Goes - www.destoomtrein.nl. MAANDAG 24 OKTOBER Zwerfboekenmarkt 11.00 tot 15.00 uur Iedereen kan lekker tussen de boeken komen neuzen en als iemand er iets geschikts tussen ziet, dan mag hij of zij die boeken gratis meenemen, met als enige voorwaarde: na het uitlezen aan iemand anders doorgeven, het in een andere boekenkast leggen of het ergens achter laten waar het gevonden kan worden - Papeweg 10 in Wolphaartsdijk.
Strandexcursie 14.00 uur Excursie op het strandje van de Kaloot voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar oud. IVN-gidsen nemen de kinderen mee op ontdekkingstocht naar fossielen, schelpen, vogels en nog veel meer - De Kaloot, aan de Europaweg bij Borssele € 2,00 - aanmelden via via www.ivn.nl/dzd of ivnzeeuwsedelta@gmail.com DINSDAG 25 OKTOBER Modeshow voor 50 plus 14.00 uur Jaarlijkse modeshow door ‘Kom uit je huiskamer’ Ons Dorpshuis, Berghoekstraat 3 in Kruiningen toegang is gratis. Weekmarkt 8.00 tot 16.00 uur Grote Markt in Goes Kinder-doe-dagen in de stoomtrein 10.00 tot 18.00 uur Voor info zie zondag 23 oktober.
WOENSDAG 26 OKTOBER Vogelsnoepmannetjes knutselen 13.30 tot 15.00 uur Kinderen van 4 tot en met 10 jaar gaan aan de slag om van een boomschijf een ‘snoepmannetje’ te maken waar de vogels van kunnen smullen. Neem een stevige naald mee om pinda’s te rijgen - Fruitteeltmuseum, Annie MG Schmidtsingel 1 in Kapelle - 4 euro voor kinderen; begeleiders betalen 4,50 euro - aanmelden: info@ fruitteeltmuseum.nl. Kinder-doe-dagen in de stoomtrein 10.00 tot 18.00 uur Voor info zie zondag 23 oktober. DONDERDAG 27 OKTOBER Halloweenexpress 18.00 tot 22.00 uur Spannende spooktreinrit met de stoomtrein - start bij Albert Plesmanweg 23 in Goes. Spook- en griezeltocht 18.45 uur voor kinderen van 4 tot en met 10 jaar; 19.30 uur vanaf 10 jaar Plein voor de Korenbeurs in Kruiningen - 1 euro -opgeven via www.ockruiningen.nl Brocanteroute op ZuidBeveland Kijk voor meer informatie op pagina 6 en 7 Route langs leuke winkeltjes met brocante en antiek.
De Fruitkraam Buttinge Middelburgseweg 38a, 4364 TC Grijpskerke T: 06 - 422 99 372 Pinnen kan ook bij ons. Like ons op Facebook en doe mee met de acties! Nieuwe oogst appels en peren: Cox, Elstar, Goudreinet, Conference, Doyenne du Comice en Gieser Wildeman Nieuwe oogst aardappelen van eigen land: Eerstelingen, Frieslanders, Bildtstar, Bintjes, Nicola en Frietaardappelen .............................10 kilo voor € 5,00 Volop (eetbare) pompoenen en kalebassen, verse honing en walnoten ook volop halloween pompoenen Groenten, uien, scharreleieren, exoten, jam naar oma’s recept en diverse streekproducten. Informeer ook eens naar onze fruit- en kadomanden, ze zijn er al vanaf € 6,50 Openingstijden: Ma: 10.00-18.00 uur Di/wo/do/vr: 9.15-18.00 uur | Za: 9.15-17.00 uur | Zondag gesloten
ZiZ_161022.indd 19
18-10-16 11:56
2020
Alligators Alligatorsen envogelspinnen vogelspinnen Maak Maak kennis kennis metmet Ali, Ali, de Mississippi-alligator de Mississippi-alligator bij bijste piratenpark ste piratenpark van Nederland, van Nederland, waarwaar je allerlei je allerlei spannende spannende avonturen avonturen kunt kunt beleven. beleven. Ook Ook heeftheeft Het Arsenaal Het Arsenaal Zeelands Zeelands grootste grootste verzameverzameReptielenzoo Reptielenzoo Iguana Iguana in Vlissingen, in Vlissingen, aai de aairoggen de roggenling zeedieren. ling zeedieren. Sta oog Stain oog oog inmet oog een metechte een echte haai. haai. Aai zelf Aaide zelfroggen de roggen bij Het bij Het Arsenaal Arsenaal in Vlissingen in Vlissingen en blijf en blijf doodstil doodstilen haaien; en haaien; dat isdat in het is inbegin het begin eveneven wennen, wennen, maarmaar je zultjemerken zult merken dat dat opduur den duur uit zichzelf uit zichzelf naar naar je toejekomen. toe komen. Ga opGaavontuur op avontuur in dein de zitten zitten metmet eeneen vlinder vlinder op je ophaar je haar of een of een vogelvogel-ze opzeden onderwaterwereld onderwaterwereld en deentropische de tropische zaal, zaal, met maar met maar liefstliefst vier grote vier grote spinspin op je oparm je arm bij Berkenhof’s bij Berkenhof’s Tropical Tropical ZooZoo in inaquaria. aquaria. Ontelbare Ontelbare felgekleurde felgekleurde tropische tropische vissenvissen zwemmen zwemmen hier in hier in een natuurgetrouwe omgeving omgeving rond.rond. GeefGeef je handen je handen een speciale een speciale Kwadendamme. Kwadendamme. In Zeeland In Zeeland wonen wonen nietniet alleen alleeneen natuurgetrouwe behandeling behandeling in deinGarra de Garra Rufa Rufa bak; de bak;visjes de visjes poetsen poetsen je handen je handen Zeeuwen, Zeeuwen, maar maar er zijn er zijn ookook allerlei allerlei dieren dieren om om te teschoon. schoon. Elke dag Elkezijn dagerzijn rondleidingen er rondleidingen en voederdemonstraties. en voederdemonstraties. ontmoeten. ontmoeten.
Mini-jungle Mini-jungle Tekst:Tekst: Anneke Anneke Flikweert Flikweert Foto:Foto: het Arsenaal, het Arsenaal, Berkenhof’s Berkenhof’s Tropical Tropical In Berkenhof’s In Berkenhof’s Tropical Tropical Zoo aan Zoohet aanLangeweegje het Langeweegje 10A in 10A Kwadenin KwadenZoo,Zoo, Iguana, Iguana, Deltapark Deltapark Neeltje Neeltje Jans Jans damme damme kom kom je terecht je terecht in eeninmini-jungle, een mini-jungle, met tropische met tropische dieren, dieren, planten planten en vlinders. en vlinders. In deze In deze tropische tropische minidierentuin minidierentuin levenleven meermeer Verwonder Verwonder je over je over de reuzensprinkhanen, de reuzensprinkhanen, zie hoe ziede hoekameleon de kameleon van van dan vijftig dan vijftig verschillende verschillende diersoorten; diersoorten; van witoorpenseelaapjes van witoorpenseelaapjes kleurkleur verwisselt, verwisselt, griezel griezel bij debijslangen de slangen en zieenhoe ziede hoereuzenschildde reuzenschild- tot kameleons tot kameleons en vlinders, en vlinders, toekans, toekans, gifkikkers gifkikkers en gordeldieren. en gordeldieren. padden padden stoeien stoeien als sumoworstelaars. als sumoworstelaars. Reptielenzoo Reptielenzoo Iguana Iguana aan het aan het Bellamypark Bellamypark 31-37 31-37 is eenisbijzondere een bijzondere plek om plekkennis om kennis te maken te maken met met reptielen, reptielen, amfibieën, amfibieën, schorpioenen, schorpioenen, kikkers kikkers en geleedpotigen. en geleedpotigen. In eenIn een rijtje rijtje herenhuizen herenhuizen aan een aanplein een plein in Vlissingen in Vlissingen wonen wonen dieren dieren die door die door de overheid de overheid in beslag in beslag genomen genomen werden werden en dieenniet diemeer niet meer terugterug de de natuur natuur in kunnen. in kunnen. Bij Iguana Bij Iguana krijgen krijgen ze dan zeeen danprettig een prettig eigeneigen plekje. plekje. Er zijnEronder zijn onder andere andere schildpadden, schildpadden, padden, padden, slangen, slangen, salamanders, salamanders, hagedissen, hagedissen, krokodilachtigen, krokodilachtigen, insecten insecten en vogelspinnen en vogelspinnen te bekijken. te bekijken. In deInbabykamer de babykamer worden worden eieren eieren uitgebroed uitgebroed en zijn ende zijnjongere de jongere dieren dieren te zien. te zien. Berkenhof’s Berkenhof’s Tropical Tropical Zoo isZoo nietisvoor niet voor nietsniets al jaren al jaren op rijop ‘Het rij leukste ‘Het leukste uitje uitje van Zeeland,’ van Zeeland,’ van de vanANWB. de ANWB. In deInNatuurklas de Natuurklas kunnen kunnen grotere grotere Piratenpark Piratenpark en kleinere en kleinere kinderen kinderen dieren dieren van heel van dichtbij heel dichtbij bekijken. bekijken. Dagelijks Dagelijks zijn zijn Het Arsenaal, Het Arsenaal, ook in ook Vlissingen, in Vlissingen, aan het aanArsenaalplein het Arsenaalplein 7, is het 7, isgroothet groot-hier leerzame hier leerzame natuurlesjes natuurlesjes te volgen, te volgen, waarbij waarbij je aanjehet aaneind het eind ook een ook een
Griezel Griezel bijbij slangen slangen of kijk of kijk hoehoe reuzenschildpadden reuzenschildpadden stoeien stoeien alsals sumoworstelaars sumoworstelaars
ZiZ_161022.indd 20
18-10-16 11:56
‘ I m t B o j
Z B j o g d h h l z I s d v z z
D E d d o
2121
‘spannend’ ‘spannend’ dier, dier, zoalszoals een slang, een slang, spin of spin hagedis, of hagedis, vast mag vast mag houden. houden. mogen mogen de konijnen de konijnen en cavia’s en cavia’s geaaid geaaid worden. worden. Verder Verder zijn erzijn schapen, er schapen, In deInFossielenmijn de Fossielenmijn en Dino en Dino ExpoExpo kom kom je ineens je ineens oog in oog oog inte oog staan te staan geiten, geiten, ezelsezels en ganzen en ganzen in deinverschillende de verschillende weiden. weiden. En natuurlijk En natuurlijk is er is er met dieren met dieren uit het uitverleden, het verleden, zoalszoals dino’s, dino’s, mammoeten mammoeten en sabeltanden sabeltand-een speciaal een speciaal plekjeplekje voor voor Shetlander Shetlander Harley. Harley. tijgers. tijgers. Je kunt Je kunt lekker lekker spelen spelen in deinindoor de indoor Kidsjungle Kidsjungle of hetofnieuwe het nieuwe Buitenspeelbos. Buitenspeelbos. In Berkenhof’s In Berkenhof’s Restaurant Restaurant of opofhet opterras het terras kun je, kun je, In hetInwild het wild onderonder het genot het genot van een vandrankje een drankje met iets metlekkers, iets lekkers, eveneven uitblazen uitblazen van vanOok Ook in hetinwild het kun wildjekun bijzondere je bijzondere dieren dieren zien in zien Zeeland. in Zeeland. Wat dacht Wat dacht je spannende je spannende jungleavonturen. jungleavonturen. je bijvoorbeeld je bijvoorbeeld van de van‘knuffelbeer’ de ‘knuffelbeer’ van de vanOosterschelde: de Oosterschelde: de de zeehond. zeehond. De Wadddenzee De Wadddenzee mag mag dan de danbekende de bekende locatie locatie zijn om zijndeze om deze Zeeleeuwen Zeeleeuwen en zeehonden en zeehonden dieren dieren te spotten, te spotten, neemneem één van éénde vanrondvaarten de rondvaarten of zeehondensaof zeehondensaBij Deltapark Bij Deltapark Neeltje Neeltje Jans, Jans, aan de aanFaelweg de Faelweg 5 in Vrouwenpolder 5 in Vrouwenpolder kom kom fari’sfari’s die indie Zeeland in Zeeland worden worden aangeboden, aangeboden, en deenkans de kans is groot is groot dat jedat je je alles je alles te weten te weten over over de Deltawerken. de Deltawerken. MaarMaar op het opterrein het terrein wonen wonen zeehonden zeehonden op deopzandbanken de zandbanken ziet zonnebaden. ziet zonnebaden. En met En een metbeetje een beetje ook allerlei ook allerlei zeeleeuwen zeeleeuwen en zeehonden en zeehonden die spetterende die spetterende shows shows bren-bren-gelukgeluk kun jekun zelfs je zelfs een dolfijnsoort een dolfijnsoort zien zwemmen: zien zwemmen: de bruinvis. de bruinvis. MeerMeer gen. De gen.drie De jonge drie jonge mannetjeszeeleeuwen mannetjeszeeleeuwen Jack, Jack, Levi en LeviPete en Pete gevengeven informatie informatie over over de zeehondensafari, de zeehondensafari, andere andere boottochten boottochten en het en het dagelijks dagelijks een aantal een aantal shows shows en jeen mag je mag ook met ook ze met opzedeopfoto. de foto. Tijdens TijdensNationaal Nationaal Park Oosterschelde Park Oosterschelde is te vinden is te vinden op: www.marstrand.nl op: www.marstrand.nl en en het programma het programma ‘Dichter ‘Dichter bij zeeleeuwen’ bij zeeleeuwen’ kom kom je alles je alles te weten te weten over over www.npoosterschelde.nl www.npoosterschelde.nl hoe zeeleeuwen hoe zeeleeuwen leven,leven, je mag je mag een visje een visje voeren voeren en deendierverzorgers de dierverzorgers leggen leggen uit hoe uitde hoezeeleeuwen de zeeleeuwen getraind getraind worden. worden. Ook Ook zijn erzijn vier er vier zeehonden zeehonden met leerzame met leerzame en spetterende en spetterende shows. shows. In juliInenjuliaugustus en augustus is er dagelijks is er dagelijks ook een ookspectaculaire een spectaculaire roofvogelroofvogelshow,show, met twaalf met twaalf verschillende verschillende roofvogels, roofvogels, variërend variërend van een vankerkuil een kerkuil die geruisloos die geruisloos over over je heen je heen vliegt,vliegt, tot een totoehoe een oehoe met een metspanwijdte een spanwijdte Im Het ImArsenaal Het Arsenaal in Vlissingen in Vlissingen kannkann man man Rochern Rochern und Haie und Haie van 1.50 van 1.50 meter. meter. De woestijnbuizerd De woestijnbuizerd vangtvangt iets uit ietsdeuitlucht, de lucht, het ishet is bestaunen, bestaunen, und das undist dasnur istzum nur zum Eingewöhnen. Eingewöhnen. Es gibt Es nämlich gibt nämlich zaak zaak op tijd optetijd bukken te bukken voor voor de arend de arend die over die over je vliegt, je vliegt, de kapgier de kapgier nochnoch vier große vier große Aquarien Aquarien mit prachtvollen mit prachtvollen Fischen. Fischen. In BerkenIn Berkenzoektzoekt tussen tussen het publiek het publiek naar naar eten eten - spannend! - spannend! hof’shof’s Tropical Tropical Zoo in Zoo Kwadendamme in Kwadendamme treten treten Sie ein Sieinein einen in einen Mini-Dschungel Mini-Dschungel vollervoller tropischer tropischer Tiere,Tiere, Pflanzen Pflanzen und Schmetund SchmetDieren Dieren knuffelen knuffelen terlinge. Der Reptielenzoo Der Reptielenzoo Iguana Iguana in Vlissingen in Vlissingen ist Europas ist Europas En waar En waar kun jekun fijnjevan fijn‘gewone van ‘gewone dieren’ dieren’ genieten? genieten? Op de Opkinderboerde kinderboer- terlinge. größter größter komplett komplett überdachter überdachter Reptielenzoo. Reptielenzoo. Bei Delta Bei Delta Park Park derij derij natuurlijk. natuurlijk. In Zierikzee In Zierikzee kun jekun aanjede aanScheldestraat de Scheldestraat 3 bij Kin3 bij KinNeeltje Neeltje Jans leben Jans leben seit kurzem seit kurzem drei Kalifornien drei Kalifornien Seelöwen. Seelöwen. Sie Sie derboerderij derboerderij De Punt De Punt allerlei allerlei soorten soorten dieren dieren zien en zienaaien. en aaien. Er is een Er is een können können sie imsieSeehundebassin im Seehundebassin von ganz von ganz Nahem Nahem betrachten. betrachten. ontmoetingsweide, ontmoetingsweide, waarwaar de dieren de dieren vrij rondlopen. vrij rondlopen. In deInknuffelstal de knuffelstal
Tiere Tiere bestaunen bestaunen
ZiZ_161022.indd 21
18-10-16 11:56
Schouwen-Duiveland Duinoord Westenschouwen Tel. 0111 658888 duinoord@ardoer.com Ginsterveld Burgh-Haamstede Tel. 0111 651590 ginsterveld@ardoer.com Julianahoeve Renesse Tel. 0111 461414 julianahoeve@ardoer.com De Wijde Blick Renesse Tel. 0111 468888 wijdeblick@ardoer.com De Zeeuwse Kust Renesse Tel. 0111 468282 zeeuwsekust@ardoer.com
Noord-Beveland De Paardekreek Kortgene Tel. 0113 302051 paardekreek@ardoer.com
Zuid-Beveland Scheldeoord Baarland Tel. 0113 639900 scheldeoord@ardoer.com
Zeeuws-Vlaanderen International Nieuwvliet Tel. 0117 371233 international@ardoer.com De Zwinhoeve Retranchement Tel. 0117 392120 zwinhoeve@ardoer.com
Walcheren De Pekelinge Oostkapelle Tel. 0118 582820 pekelinge@ardoer.com Westhove Aagtekerke Tel. 0118 581809 westhove@ardoer.com Ons Buiten Oostkapelle Tel. 0118 581813 onsbuiten@ardoer.com De Meerpaal Zoutelande Tel. 0118 561300 meerpaal@ardoer.com
www.ardoer.com/zeeland
ZiZ_161022.indd 22
18-10-16 11:56
23
Een duistere nacht De natuur- en Milieu Federaties houden zaterdag 29 oktober de Nacht van de Nacht met over het hele land activiteiten. In Goes gaan in het centrum de lichten uit op straat. Niet de hele avond natuurlijk, maar symbolisch. Om aandacht te vragen voor lichtvervuiling en de mogelijkheden om dit terug te dringen. Tekst: Leon Janssens Foto: Gemeente Goes Alle straatverlichting in de omgeving van de Manhuistuin, Zusterstraat, Singelstraat, Korte Kerkstraat, Grote Markt, Opril Grote Markt, Koningstraat, Grote Kade, Kleine Kade, Turfkade en Bierkade gaat uit tussen 18.00 en 22.00 uur. Ook de winkeliers in het centrum van Goes zijn gevraagd de lichten in hun etalages uit te doen. Zo zijn er de hele avond gratis activiteiten in de binnenstad én, allemaal in het donker. Het begint al in het oude stadhuis van Goes op de Grote Markt waar wethouder Derk Alssema vanaf 18.45 uur een spannend verhaal voorleest in het donker (geschikt voor kinderen van zes tot tien jaar). Wie zich graag opvallend wil laten zien kan zich Glow-in-the-dark laten schminken. Onder begeleiding van de Fotogroep Goes wordt de deelnemers geleerd om in donker Goes de mooiste foto’s te maken. Aanvang: 19.15 uur, vanaf het stadhuis aan de Grote Markt. Aanmelden vóór woensdag 26 oktober via email: nachtvandenacht@goes.nl Mooiste plekje in het donker Ook is er een historische stadswandeling door het centrum. Wandelaars ontdekken zo samen met het Gemeentearchief de mooiste plekjes van Goes in het donker. Aanvang: 19.15 uur, vanaf het stadhuis aan de Grote Markt. Aanmelden vóór woensdag 26 oktober via nachtvandenacht@goes.nl
ZiZ_161022.indd 23
Nachtgeluiden Extra spannend is het Nachtgeluidenspel. Wie herkent de geluiden van de nacht? Aanvang: 19.15 uur bij het Oude Manhuis, Zusterstraat; deze activiteit is geschikt voor kinderen van acht tot twaalf jaar. Brassband Excelsior speelt in de Manhuistuin de sterren van de hemel. Een concert in het donker als muzikaleomlijsting Aanvang: 20.15 uur. Nog meer activiteiten In Kwadendame is de Nacht van de Zwaakse Weel, in Middelburg is de Nacht van de Nacht in het centrum en een verlichte fietsenoptocht. In Vlissingen de Nacht van de Nieuwendijk en in Oostkapelle lampionoptocht. Zin om te griezelen? In Heinkenszand wordt er vrijdag 28 oktober vanaf 19.00 bij Jeugdsoos Achter de Stenge uur een Spooktocht gehouden voor de jeug vanaf 7 jaar. Deelnemen kost 3 euro inclusief drankje. Inschrijven via e-mailadres achterdestenge@ gmail.com of op de avond zelf. In Renesse wordt er een nachtwandeling gehouden en in Westenschouwen kun je vleermuizen spotten. www.nachtvandenacht.nl
Nacht der Nächte Während der Nacht der Nächte am Samstag, dem 29. Oktober, gehen im Zentrum von Goes die Lichter aus, um auf Lichtverschwendung aufmerksam zu machen und auf Möglichkeiten, diese zu vermeiden. Aktivitäten im Dunkeln werden sein: Im Rathaus auf dem Grote Markt wird ab 18.45 Uhr eine spannende Geschichte vorgelesen, gedacht für 6-10jährige; Um 19.15 Uhr fängt der Workshop Nachtfotografie an; Ebenfalls um 19.15 Uhr beginnt der Stadtrundgang durch das dunkle Goes am Manhuistuin Zusterstraat; Auch um 19.15 Uhr Beginn des Nachtglockenspiels; Schließlich um 20.15 Uhr tritt die Brassband Excelsior auf.
18-10-16 11:56
OP AVONTUUR BIJ
DELTAPARK NEELTJE JANS
NIEUW!
IES, EXPOSITUWEN, ZEELEE DEN, ZEEHON & HAAIEN UN! WATERF
DELTA
EXPERIENCE
€ 5,- KORTING € 1,- KORTING vanaf 12 jaar
op kindertarief (4-11 jaar)
Lever de kortingsbon in bij de kassa van Deltapark Neeltje Jans & ontvang korting op de entreeprijs! Max. 4 pers. per kortingsbon en niet i.c.m. andere acties of kortingen. Actie geldig t/m 30-10-2016. DNJZIN16
ERVAAR ZELF DE ENORME KRACHT VAN HET WATER
NU GEOPEND! De grootste storm in de Nederlandse geschiedenis vond plaats in 1953. Grote delen van Zeeland overstroomden en om een ramp van dergelijke omvang te voorkomen werden de Deltawerken gebouwd. In de nieuwe Delta Experience ervaar je met de modernste videotechnieken zelf hoe het is om midden in een enorme storm te staan. Met speciale effecten als wind, bliksem en het water beleef je de brute en vernietigende kracht van het water. De Delta Experience laat zien hoe Nederland eruit zou kunnen zien zonder de Deltawerken.
WWW.NEELTJEJANS.NL
ZiZ_161022.indd 24
18-10-16 11:56