2016 ხელბურთის წესები

Page 1

xelburTis wesebi

xelburTis wesebi

2016

1


xelburTis wesebi

sarCevi 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

moedani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dro, sirena, taim-auti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . burTi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gundi, Secvlebi, samosi, travmebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mekare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . burTaoba, pasiuroba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . darRvevebi da uwesoba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . goli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . centridan tyorcna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gverdidan Semotana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . karidan Semotana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tavisufali tyorcna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-metriani tyorcna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tyorcnaTa Sesruleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sasjeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . msajebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . drois msaji da mdivani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jestebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 8 12 13 19 21 23 26 34 35 36 37 38 41 43 47 52 54 55

ganmartebani Tavisufalis Sesruleba sirenis Semdeg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . taim-auti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gunduri taim-auti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pasiuroba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . centridan tyorcna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . naRdi sagole Sansi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . drois msajis | delegatis Careva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Secvlis zoli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

58 59 60 62 67 68 69 71

leqsikoni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

2

ISBN 978 9941 0 8703 5


xelburTis wesebi

1. moedani 1.1

1.2

1.3

moedani formiT marTkuTxaa >> naxazi 1 misi sigrZe 40 metria, xolo sigane 20 metri * moedani iyofa or (karis) zonad >> 1.4 da 6 da saTamaSo ared * moednis grZel gverdebs gverdiTi xazebi hqviaT, mokle gverdebs ki -- karis xazebi (Zelebs Soris) da piriTi xazebi (Zelidan gverdiT xazamde) * moedans unda sazRvravdes usafrTxoebis zoli, romlis siganea ara-nakleb 1 metri gverdiTi xazis gaswvriv da 2 metri karis xazis ukan TamaSis dros akrZalulia moednis zomaTa ise Secvla, rom amiT romelime gundma ixeiros kari unda idges orive mokle gverdis SuawelSi >> naxazebi 2a da 2b kari mkvidrad unda emagrebodes iataks an ukana kedels karis (Sida) simaRlea 2 metri, da (Sida) sigane -- 3 metri karis Zelebi erTdeba horizontaluri xarixiT Zelis ukana kide karis xazis ukana kideze swordeba Zelebisa da xarixis kveTa kvadratulia -- zomiT 8 santimetri maTi is sami mxare, romlebic moednidan Cans, unda SeiRebos ori, kontrastuli feris zolebad; amaTi feri (garemos) fonisganac mkveTrad unda ganirCeodes kars unda ekeTos bade igi kars ise unda miemagros, rom karSi Segdebuli burTi, rogorc wesi, Sig darCes moedanze gavlebuli yoveli xazi ekuTvnis im ares, romelsac Tavad SemosazRvravs Zelebs Soris karis xazis sigane 8 santimetria >> naxazi 2a yvela sxva xazisa ki -- 5 santimetri mezobel areTa gamyofi xazi SeiZleba arcki gaivlos, Tu es areebi gansxvavebul frad SeiRebeba

3


xelburTis wesebi naxazi 1. moedani zoma -- santimetrobiT kari

bade

piriTi xazi

karis xazi 4-metra Strixi

zonis sazRvari saTadarigoTa skami

7-metra xazi

9-metra rkali

saTadarigoTa skami

centris xazi

Secvlis xazebi magida

gverdiTi xazi

Tavisufali tyorcnis xazi

(karis) zona

4


xelburTis wesebi 1.4

karis win gamoiyofa (karis) zona >> naxazi 1 zonis sazRvari (6-metra rkali) ixazeba ase: a) karis win | pirdapir ivleba 3 metri sigrZis xazi, romelic karis xazis paraleluria da misgan 6 metriTaa daSorebuli -es manZili izomeba "karis xazis" ukana kididan "zonis sazRvris" wina kidemde b) ivleba ori "meoTxedi wre"; maTi radiusia 6 metri -izomeba karis Zelis ukana Sida kuTxidan; es rkalebi wina muxlSi gavlebul 3-metrian xazs piriT xazebTan akavSirebs >> naxazebi 1 da 2a

1.5

"Tavisufali tyorcnis" xazi (9-metra rkali) wyvetilia; igi zonis sazRvris paralelurad, misgan 3 metrze, saTamaSo areSi ivleba. am wyvetilis Strixebisa da Sualedebis sigrZe 15 santimetria >> naxazi 1

1.6

7-metra xazis sigrZe 1 metria. igi karis win | pirdapir, karis xazis paralelurad, misgan 7 metrze ivleba -- izomeba "karis xazis" ukana kididan "7-metra xazis" wina kidemde >> naxazi 1

1.7

mekaris mzRudavi, 4-metra Strixis sigrZe 15 santimetria. igic karis win | pirdapir, karis xazis paralelurad, misgan 4 metrze ivleba -- izomeba "karis xazis" ukana kididan "4-metra Strixis" wina kidemde >> naxazi 1

1.8

centris xazi gverdiTi xazebis Sua wertilebs aerTebs >> naxazebi 1 da 3

1.9

Secvlis xazebi gverdiTi xazis 4.5-metra monakveTebia centris xazidan orive mxares; maTi iqeTa boloebi gamoiyofa centris xazis paraleluri StrixebiT, romlebic gverdiTi xazidan 15 santimetrze Sedis moedanSi da amave xazidan 15 santimetrze gamodis gareT >> naxazebi 1 da 3

5


xelburTis wesebi naxazi 2a. kari

*

*

karis xazi

piriTi xazi

saTamaSo are aqeTaa meoTxed-wreTa centrebi

6


xelburTis wesebi naxazi 2b. karis gverd-xedi

naxazi 3. Secvlis Strixebi da zolebi centris xazi

Secvlis xazi

Secvlis xazi

gverdiTi xazi

magida saTadarigoTa skami

saTadarigoTa skami

drois msajisa da mdivnis magida da saTadarigoTa skamebi ise unda daidgas, rom drois msaji da mdivani Secvlis Strixebs xedavdnen. magida saTadarigoTa skamebze win unda iyos, oRondac gverdiTi xazidan ara-nakleb 50 santimetrze

7


xelburTis wesebi

2. dro, sirena, taim-auti saTamaSo dro 2.1

16 wlis gundebis da ufrosTa saTamaSo droa orjer 30 wuTi 12-15 wlis gundebisa -- 2 * 25 wuTi 8-11 wlis gundebisa -- 2 * 20 wuTi Sesveneba taimebs Soris maqsimum 15 wuTia

2.2

Tu TamaSi fred dasrulda da gamarjvebuli gamosavlenia, 5-wuTiani Sesvenebis Semdeg iniSneba over-taimi (damatebiTi dro) -- 2 * 5 wuTi, taimebs Soris 1-wuTiani SesvenebiT *

Tu pirveli over-taimis Semdegac frea,

5-wuTiani Sesvenebis Semdeg iniSneba meore over-taimi -esec 2 * 5 wuTi, taimebs Soris 1-wuTiani SesvenebiT * Tu meore over-taimis Semdegac frea, gamarjvebuli Sejibrebis debulebis Tanaxmad gamovlindeba SeniSvna:

Tu debulebaSi Tai-breiqad "7-metrianebi" weria,

maTi seria ase unda Catardes: monawileoba SeuZliaT marto im moTamaSeebs, vinc TamaSis damTavrebisas -- over-taim(eb)is CaTvliT -- gaZevebuli ar iyo -- gind 2 wuTiT da gind wiTliT >> 4.1 gundi daasaxelebs 5 moTamaSes eseni, metoqeebTan monacvleobiT, TiTojer tyorcnian gundi valdebuli araa, windawin daTqvas mtyorcnelTa rigi "monawileTagan" mekaris arCeva da Secvla SeuzRudavia "monawiles" SeuZlia tyorcnaca da mekareobac msajebi airCeven im kars, romelSic gundebi rigrigobiT tyorcnian msajebi gundebs wils uyrian monetis agdebiT wilis-yris gamarjvebuli gundi airCevs, jer Tavad tyorcnos da metoqes atyorcninos

8


xelburTis wesebi Tu (morigi) 5 tyorcnis Semdeg frea, seria grZeldeba sapirispiro | Seqceuli rigiT yoveli gagrZelebisTvis gundma isev unda daasaxelos 5 moTamaSe amaTSi neba-darTulia wina xuTeulis "ramdenic ginda imdeni" moTamaSis Seyvana erTi kia, seria Sewydeba da gamarjvebulic gamovlindeba, rogorc ki toli raodenobis tyorcnaTa Semdeg fre dairRveva 7-metrianebis Sesrulebisas moTamaSes seriaSi Semdgomi monawileoba SeiZleba aekrZalos, Tu uwesod seriozulad an mraval-jer moiqca >> 16.6e Tu es moTamaSe mtyorcnelTa momdevno xuTeulSia, gundma mis nacvlad sxva unda daasaxelos

sirena 2.3

saTamaSo drois aTvla iwyeba, roca msaji sul pirveli "centridan tyorcnis" niSnad daustvens taimi mTavrdeba avtomaturi sireniT, romelsac gamoscems tablos saaTi an drois msaji Tu sirena ar | ver CairTo, msajma taimis damTavreba dastveniT unda aRniSnos >> 17.9 SeniSvna: Tu darbazSi araa sireniani tablos saaTi, drois msajma unda gamoiyenos magidis saaTi an wam-mzomi da taimi sireniT daasrulos >> 18.2#2

2.4

msajebma sasjeli maSinac unda daakisron damrRvevs an uwesod moTamaSes, roca darRveva (nebismieri taimis damTavrebis mauwyebel) sirenas emTxveva, an roca dasaniSni Tavisufali >> 13.1 an 7-metriani sirenis SemdegRa SeiZleba Sesruldes * tyorcna xel-axla | Tavidan unda Sesruldes, Tu sirena Tavisufalis an 7-metrianis tyorcnisas gaisma, an natyorcni burTi ukve haerSia * orive SemTxvevaSi msajebma taimi unda daamTavron mxolod mas Semdeg, roca Tavisufali an 7-metriani (xel-axla) Sesruldeba da maTi Sedegic dadgindeba

9


xelburTis wesebi 2.5

wina (2.4) wesiT Sesasrulebeli Tavisufali tyorcnis dros moTamaSeTa ganlageba da Secvlac izRudeba: 4.4 wesidan gamonaklisad, neba-darTulia erTad-erTi moTamaSis Secvla da isic marto mtyorcnel gundSi am SezRudvis darRveva isjeba 4.5#1 wesiT metic, mtyorcnelis yvela gundeli misgan minimum 3 metrze da Tanac 9-metra rkalis gareT unda dadges >> 13.7, 15.6 da ganmarteba 1 damcvelTa ganlageba >> 13.8

2.6

wina (2.4-5) wesebiT Sesasrulebeli Tavisufalisa da 7-metrianis dros Cadenili darRvevisa da uwesobisTvis moTamaSesa da warmomadgenels sasjeli Cveulebrivad ekisrebaT erTi kia, aseTi darRvevis gamo | Sedegad metoqes vera-nairad veRar ergeba Tavisufali

2.7

Tu msajebma daadgines, rom drois msajma sirena adre CarTo -moTamaSeebi moedanze unda datovon da taimi bolomde aTamaSon TamaSis gasagrZeleblad burTi miecema im gunds, romelic mas naadrevi sirenis dros flobda Tu am dros burTi TamaS-gare iyo -- TamaSi ganaxldeba im tyorcniT, romelic isedac unda Sesrulebuliyo Tu burTi TamaSSi iyo -- TamaSi ganaxldeba Tavisufali tyorcniT >> 13.4a-b Tu pirveli taimi (over-taimisac) dadgenilze met xans gagrZelda -- meore taimi saTanadod unda damokldes, magram Tu dadgenilze met xans meore taimi (over-taimisac) gagrZelda -- msajebi veRarafers Secvlian

10


xelburTis wesebi

taim-auti 2.8

taim-auti (saaTis gaCereba) savaldebuloa: a) 2-wuTiani an wiTliT gagdebis misjisas b) gunduri taim-autis micemisas g) Tu daustvina drois msajma an delegatma d) msajebma unda iTaTbiron >> 17.7 da sagangebo viTarebaSic >> ganmarteba 2 taim-autis dros Cadenili darRveva TamaSis dros CadeniliviT isjeba >> 16.10

2.9

rogorc wesi, saaTis gaCereba - CarTvas msajebi wyveten drois msajisTvis saaTis gaCerebis saniSneblad msajma samjer, mokled unda daustvinos da gamoiyenos "me-15 Jesti" erTi kia, savaldebulo taim-autze -- roca TamaSi drois msajis an delegatis sastvenze Cerdeba >> 2.8b-g, drois msaji ar unda daelodos msajTa dasturs da saaTi umal gaaCeros taim-autis Semdeg aucilebelia >> 15.5b

TamaSis

gasaaxleblad

dastvena

SeniSvna: drois msajis an delegatis sastvenze TamaSi gaCerebulad iTvleba gindac msajebi an|da moTamaSeebi momxdars umal ver mixvdnen, "sastvenis Semdeg naTamaSevi" uqmdeba: *

ar iTvleba magididan dastvenis Semdeg gatanili goli

* da daniSnuli tyorcnebic (7-metriani, Tavisufali, gverdidan Semotana, centridan tyorcna, karidan Semotana) uqmdeba, TamaSi ki axldeba ise, rogorc magididan dastvenis dros unda gagrZelebuliyo magididan dastvenis ZiriTadi mizezebia gunduri taim-auti an usworo Secvla piradi sasjeli, dakisrebuli drois msajis an delegatis sastvenidan msajTa mier TamaSis gaCerebamde, ZalaSi rCeba -mniSvneloba ara aqvs darRvevis arssa da sasjelis simkacres

11


xelburTis wesebi 2.10

ZiriTad droSi -- magram ara over-taimSi -- gunds ergeba sami -- oRondac taimSi maqsimum ori -- 1-wuTiani "gunduri taimauti" >> ganmarteba 3

3. burTi 3.1

burTi tyavis an sinTetikisaa burTi mrgvalia. misi zedapiri ar unda bzinavdes. burTi xelidan ar unda sxltebodes >> 17.3

3.2

burTis parametrebi kategoriaTa mixedviT

zoma

garSemowona weriloba (sm) (gr)

[ . . . . . . . kategoriebi . . . . . . . . . . ]

3

58-60

425-475

vaJebi

biWebi 16+

2

54-56

325-375

qalebi

biWebi 12-16 gogoebi 14+

1

50-52

290-330

.

biWebi 8-11

3.3

. gogoebi 8-14

TamaSisTvis unda gamoiyos minimum ori burTi saTadarigo burTebi drois msajis magidasTan unda elagos. isini 3.1-2 wesTa pirobebs unda akmayofilebdnen

3.4

12

saTadarigo burTis gamoyenebas msajebi wyveten. am dros isini mardad unda moiqcnen -- ar dauSvan TamaSis Seferxeba


xelburTis wesebi

4. gundi, Secvlebi, samosi, travmebi gundi 4.1

gundSi maqsimum 16 moTamaSea maTgan moedanze erTdroulad SeiZleba iyos maqsimum 7, danarCenebi ki saTadarigoebad iTvlebian * TamaSis ganmavlobaSi, nebismier momentSi, gunds moedanze unda hyavdes erTi gamorCeuli moTamaSe -- mekare mekared dasaxelebul moTamaSes nebismier dros SeuZlia gaxdes "moednis moTamaSe" = gamonaklisi >> 8.5 SeniSvna "moednis moTamaSesac" nebismier dros SeuZlia gaxdes mekare = gamonaklisi >> 4.4 da 4.7 gunds SeuZlia iTamaSos 7 "moednis moTamaSiTac" -- Tuki mekaris nacvlad "moednis moTamaSe" Seiyvana.

4.2

neba-darTulia -- magram savaldebulo araa -- rom am moTamaSes mekaris forma ecvas TamaSis dasawyebad gundma moedanze unda gaiyvanos minimum 5 moTamaSe TamaSis ganmavlobaSi, nebismier dros -- TviT over-taimSic -nebadarTulia moTamaSeTa raodenobis 16-mde gazrda TamaSis gagrZeleba nebadarTulia maSinac, Tu gunds moedanze 5 moTamaSeze naklebi darCa. Tu rodis Sewyviton TamaSi, magas msajebi adgenen >> 17.12 gunds TamaSze SeiZleba axldes maqsimum 4 warmomadgeneli TamaSis ganmavlobaSi amaTi Secvla ar SeiZleba oTxidan erTi warmomadgeneli iniSneba "ufrosad" drois msajTan, mdivanTan da msajebTan dalaparakeba | kontaqti mxolod am ufross SeuZlia = gamonaklisi >> ganmarteba 3, gunduri taim-auti gundis warmomadgeneli, rogorc wesi, TamaSis dros moedanSi ar unda Sevides am wesis darRveva "uwesobad" miiCneva, >> 8.4, 16.1a, 16.3e da 16.6a

13


xelburTis wesebi TamaSs ki metoqe ganaaxlebs Tavisufali tyorcniT >> 13.1a-b = gamonaklisi >> ganmarteba 7 oqmSi Setanil moTamaSeTa da warmomadgenelTa garda, ufrosma TamaSis ganmavlobaSi sxva aravin unda dauSvas "Secvlis zolSi" am wesis darRvevisTvis ufross daekisreba mzardi sasjeli >> 16.1b, 16.3d, 16.6g + Tu gunds ar amouwuravs limiti -- maqsimum 16 moTamaSe >> 4.1, da 4 warmomadgeneli >> 4.2 -- TamaSis bolomde (overtaimTa CaTvliT) SeuZlia gadaiyvanos *

oqmSi warmomadgenlad Setanili piri -- moTamaSed

*

oqmSi moTamaSed Setanili piri -- warmomadgenlad

erTi kia, amiT Sesabamisi raodenobebi maqsimumebs ar unda gadascdes oqmSi unda waiSalos gadayvanili piris pirvandeli roli. gadayvanis Sedegad gamoTavisuflebul adgilze veRaravin Caiwereba metic, akrZalulia oqmSi Cawerili piris waSla da limitis fargalSi misi sxviT Secvla, da erTi da imave piris moTamaSeda da warmomadgenlad erT-baSad Cawerac rol-nacval pirTa mier miRebuli "piradi sasjelebi" (gafrTxileba, 2-wuTiani gagdeba) kvlavac CaiTvleba pirad, moTamaSeTa da warmomadgenelTa qvotebSi >> 16.1, 16.3 SeniSvna, 16.6d 4.3

TamaSSi samonawileod moTamaSe an warmomadgeneli TamaSis dawyebis dros adgilze unda iyos da oqmSi Caiweros dagvianebulma moTamaSem an warmomadgenelma drois msajis an mdivnisgan unda miiRos nebarTva, da oqmSi Caeweros oqmSi Cawerili moTamaSe moedanze yovelTvis Tavisi gundis "Secvlis xazidan" unda Sevides = gamonaklisi >> 4.4 da 4.6 ufrosma unda uzrunvelyos, rom moedanze mxolod "oqmSi Cawerilebi" Sevidnen am wesis darRveva ufross uwesobad CaeTvleba >> 13.1a-b, 16.1b, 16.3d, 16.6g = gamonaklisi >> ganmarteba 7

14


xelburTis wesebi

moTamaSis Secvla 4.4

"saTadarigo moTamaSes" moedanze Sesvla SeuZlia "drois msajisa" da mdivnis ukiTxavad, nebismier drosa da mravaljer = gamonaklisi >> 2.5 oRondac Sesacvleli gundelis moednidan gamosvlis Semdeg(Ra) >> 4.5 * Secvlis monawile moTamaSeebi yovelTvis unda Sevidnen da gamovidnen Tavisi gundis "Secvlis xazidan" >> 4.5 es moTxovna exebaT mekareebsac >> 4.7 da 14.10 Secvlis es wesebi moqmedebs taim-autis drosac = gamonaklisi >> gunduri taim-auti = gamonaklisi: Tu TamaSi SeCerebulia da cxadia, rom daSavebul moTamaSes Secvlis zolSi an gasaxdelSi Wirdeba Svela -- mas gamosvla mainc-da-mainc "Secvlis xazidan" aRar moeTxoveba. metic, msajebma pauzis Sesamcireblad Semcvlels manamdec unda darTon Sesvlis neba, sanam daSavebuli moedans datovebs SeniSvna: "Secvlis xazis" daniSnuleba mxolod SecvlaTa mowesrigebaa. es xazi dasasjelad ar gamougoniaT -- moTamaSem SeiZleba uneburad gadaabijos gverdiT an piriT xazs da amiT xeiris naxva azradac ar hqondes. magaliTad: gundis skamidan, "Secvlis xazis" gareT aiRos wyali an pirsaxoci; anac gaZevebuli, sportuli adaTis dacviT, pirdapir wavides skamisken. "Secvlis zolis" taqtikurad an dauSveblad gamoyenebas sagangebo wesi eZRvneba >> 7.10 Tu gundi 7 "moednis moTamaSiT" TamaSobs, maTgan arcerTs ara aqvs mekaris uflebebi -- zonaSi Sesvla ekrZaleba. Tu burTi TamaSSi iyo, Svideulidan romelime ki zonaSi Sevida da amiT metoqes naRdi sagole Sansi gaubaTila -- dainiSneba 7-metriani >> 8.7v Tu 7 "moednis moTamaSidan" romelimes nacvlad, Secvlis wesebis Tanaxmad >> 4.4-7 dabrunda mekare -- uflebebic aRudgeba >> wesebi 5 da 6 Tu gundi 7 "moednis moTamaSiT" TamaSobs da "karidan Semotana" aqvs Sesasrulebeli -- Svideulidan romelime moednidan unda gavides da mekare dabrundes zonaSi. am dros taim-autis saWiroebas msajebi wyveten | adgenen

15


xelburTis wesebi 4.5

usworo Secvla damrRvevis 2-wuTiani gagdebiT isjeba Tu es wesi, erTsa da imave epizodSi, gundis ramdenime moTamaSem daarRvia, maSin daisjeba marto pirveli damrRvevi TamaSs metoqe ganaaxlebs Tavisufali tyorcniT >> 13.1a-b = gamonaklisi >> ganmarteba 7

4.6

Tu moedanze zedmeti moTamaSe Secvlis gareSe Sevida, an Tu moTamaSe TamaSSi Secvlis zolidan Caeria -damrRvevi 2 wuTiT unda gaagdon amis Sedegad gundi erTi moTamaSiT naklebi darCeba 2 wuTiT da is, zedmeti moTamaSec moednidan gava * Tu damrRvevis dadgena ver xerxdeba -- delegatma an msajebma gundis ufross unda mosTxovon misi dasaxeleba, da es moTamaSe 2-wuTians miiRebs pirad sasjelad magram Tu ufrosma damrRvevi ar daasaxela -- delegati an msajebi moedanze myof "moednis moTamaSeTagan" romelimes airCeven da pirad sasjelad 2-wuTians daakisreben SeniSvna: damrRvevad SeiZleba dasaxeldes mxolod "moednis moTamaSe" da ara "droebiTi mekare". Tu damrRvevma amiT mesame 2-wuTianic miiRo -- igi bolomde unda gaaZevon >> 16.6d * Tu moTamaSe 2-wuTian sasjels ixdis da am dros moedanze Seva, mas damatebiT unda mieces "2 wuTi" am, axali sasjelis aTvla umal iwyeba, ris gamoc gundma moedanze kidev erTi moTamaSe unda moiklos ori sasjelis gadafarvis periodSi (am muxlSi aRweril) orive SemTxvevaSi TamaSs metoqe ganaaxlebs Tavisufali tyorcniT >> 13.1a-b = gamonaklisi >> ganmarteba 7

samosi 4.7

gundis yvela "moednis moTamaSes" erTnairi forma unda ecvas metoqe gundebis formis ferTa gama da dizaini cxadad unda ganirCeodes yvela moTamaSes, visac gundi mekared upirebs dayenebas, unda ecvas erTnairi forma,

16


xelburTis wesebi oRondac amisi feri unda gansxvavdebodes metoqe gundis "moednis moTamaSeTa" da mekareTa formis ferebisgan >> 17.3 4.8

moTamaSes maisurze unda eweros nomeri, romelic kargad gamoCndeba zurgis nomris simaRlea ara-nakleb 20 santimetri, mkerdisa - ara-nakleb 10 nomrebis diapazonia 1-dan 99-mde moTamaSes, romelic xan "moednis moTamaSea" da xanac mekare, orive-nair maisurze erTi da igive nomeri unda eweros nomris feri mkveTrad unda gansxvavdebodes maisuris ferisa da dizainisgan

4.9

moTamaSes unda ecvas sportuli fexsacmeli moTamaSes iseTi araferi unda ekeTos, rac misTvisa da sxvebisTvisac saxifaTo iqneba akrZalul nivTebSi Sedis: Cafxuti, niRabi, samajuri | brasleti, majis saaTi, beWedi, xiluli pirsingi, yelsabami, Zewkvi, sayure, magar-CarCoiani an|da uRvedo saTvale >> 17.3 moTamaSes, visac aseTi ram ukeTia, TamaSSi monawileoba ekrZaleba manam, sanam Tavs ar moiwesrigebs Tu uxifaTodaa SefuTuli, dasaSvebia brtyel-pira beWdis, patara sayurisa da pirsingis tareba neba-darTulia rbili, elastiuri masalisgan damzadebuli Tmis Tamasa, Tav-safari (bendena | Cadri) da kapitnis samklauri neba-darTulia webos wasma fexsacmelze, magram ara xelis mtevanze an majaze, radgan amiT metoqis jan-mrTelobas xifaTi eqmneba -- webo SeiZleba TvalSi an saxeze moecxos

travma 4.10

moTamaSe, visac sisxli sdis, an sisxli usvia sxeulze an formaze, moednidan umal da nebiT unda gavides -- rigiTi SecvliT da mas SemdegRa dabrundes, rac sisxldenas SeuCereben, Wrilobas daufaraven, sxeulsa da formas mousufTaveben

17


xelburTis wesebi Tu moTamaSe am dros msajebs eurCeba, eg uwesobad CaeTvleba >> 8.7, 16.1b da 16.3d 4.11

travmis SemTxvevaSi msajebs SeuZliaT "oqmSi Caweril" or kacs >> 4.3 Tavisi gundis daSavebuli moTamaSis misaxedad, taimautis dros darTon moedanze Sesvlis neba >> Jestebi 15 da 16 Tu gunds erT-baSad ramdenime moTamaSe dauSavda -- magaliTad, Sejaxebis Sedegad -- msajebs an delegats SeuZliaT, daSavebulTa misaxedad moedanze "oqmSi Cawerili" meti piric SeuSvan. msajebma da delegatma Tval-yuri unda adevnon moedanze Sesul para-medikosebsac * Tu am dros moedanze im ori kacis kvalad Seva sxvac -- im gundis wevric, visac aravin daSavebia -es "unebarTvod Sesvlad" CaiTvleba da damrRvevs daekisreba sasjeli Semdegi wesebiT: moTamaSes >> 4.6 da 16.3a, xolo warmomadgenels >> 4.2, 16.1b, 16.3d da 16.6g *

Tu piri moedanze 4.11#1 wesis Tanaxmad Sevida,

magram daSavebulis mixedvis nacvlad gunds miTiTebebs aZlevs, metoqes an msajebs mimarTavs -am piris saqcieli uwesobad CaiTvleba >> 16.1b, 16.3d da 16.6g Tu msajebs miaCniaT, rom daSavebuls mixedva | Svela moedanzeve Wirdeba -- myis gamoiyeneben me-15 da me-16 Jestebs. msajebs ekrZalebaT gundis warmomadgenlebis moedanze ar-SeSveba yvela sxva SemTxvevaSi msajebma -- vidre me-15 da me-16 Jestebs gamoiyeneben -- daSavebuls wamodgoma da "samedicino daxmarebis misaRebad" moednidan gasvla unda mosTxovon Tu moTamaSe an warmomadgeneli am debulebas daarRvevs -uwesobisTvis daisjeba "samedicino daxmarebis" moedanze miRebis Semdeg moTamaSe unda Seicvalos (moednidan gavides) mas dabruneba misive gundis sami Setevis dasrulebis SemdegRa SeeZleba -- amisi kontroli teqnikur delegats evaleba Seteva iwyeba gundis mier burTis dauflebiT, da sruldeba goliT an Semtevis mier burTis dakargviT

18


xelburTis wesebi Tu moTamaSes "samedicino daxmareba" daWirda maSin, roca burTs misi gundi flobda -- es samidan pirvel Setevad CaiTvleba Tu moTamaSe moedanze "sami Setevis" dasrulebamde dabrunda -- "usworo SecvlisTvis" daisjeba es wesi ar exeba SemTxvevas, roca "samedicino daxmarebis" moedanzeve aRmoCena metoqis moTamaSis mxriv darRvevis Sedegia, da amisTvis damrRvevs "mzardi sasjeli" daekisra wesi ar moqmedebs arc maSin, roca mekares burTi TavSi moxvda da Svela moedanzeve daWirda

5. mekare mekares SeuZlia: 5.1

karis dacvisas, zonaSi, burTs Seexos sxeulis nebismieri nawiliT

5.2

zonaSi burTi gadaaadgilos ise, rom daarRvios "moednis moTamaSisTvis" dawesebuli SezRudva >> 7.2-4, 7.7 erTi kia, mekarem ar unda gaaWianuros "karidan Semotana" >> 6.4-5, 12.2, 15.5b

5.3

uburTod gavides zonidan da "saTamaSo areSi" iTamaSos Tu amas izams, mekareze gavrceldeba yvela wesi, rac exeba "moednis moTamaSes" = gamonaklisi >> 8.5 SeniSvna mekare zonidan gasulad iTvleba, rogorc ki "zonis sazRvris" gadaRma iataks Seexeba -- sxeulis nebismieri nawiliT

5.4

burTianad gavides zonidan da "saTamaSo areSi" misiT xelaxla iTamaSos, Tuki manamde burTi ver moixelTa

19


xelburTis wesebi mekares ekrZaleba: 5.5

karis dacvisas saxifaTod eTamaSos metoqes >> 8.3, 8.5, 8.5 SeniSvna, 13.1b

5.6

gavides zonidan burTiT, romelsac ukve flobs (akontrolebs) am darRvevisTvis iniSneba: * Tavisufali >> 6.1, 13.1a, 15.7#2* -- Tu msajma ukve daustvina "karidan Semotanis" Sesasruleblad *

sxvafriv, "karidan Semotana" ubralod meordeba >> 15.7#1*

aqve >> xeiris wesi 15.7 -- Tu mekarem zonis gareT burTi dakarga mas Semdeg, rac misianad zonis sazRvari gadakveTa 5.7

Seexos uZrav an iatakze mgorav burTs zonis gareT, Tu Tavad zonaSia >> 6.1, 13.1a

5.8

zonaSi Seitanos burTi, romelic zonis gareT uZravia an iatakze migoravs >> 6.1, 13.1a

5.9

"saTamaSo aridan" burTianad dabrundes zonaSi >> 6.1, 13.1a

5.10

terfiT an fexis "muxls qvemo nawiliT" Seexos burTs, romelic zonidan "saTamaSo arisken" midis >> 13.1a

5.11

gadakveTos 4-metra Strixi an misi warmosaxviTi gagrZeleba manam, sanam burTi 7-metrianis Semsrulebeli metoqis mtevans ar mowydeba >> 14.9 SeniSvna: Tu iataks cali terfiT exeba 4-metra Strixze an mis ukan, mekares SeuZlia es Strixi haerSi gadakveTos meore terfiT an sxeulis nebismieri sxva nawiliT

20


xelburTis wesebi

6. zona 6.1

zonaSi Sesvla SeuZlia mxolod mekares = gamonaklisi >> 6.3 "moednis moTamaSe" zonaSi Sesulad iTvleba, Tu mas sxeulis nebismieri nawiliT exeba. "zonis sazRvari" zonas ekuTvnis

6.2

Tu "moednis moTamaSe" zonaSi Sevida, dainiSneba: a) karidan Semotana -- Tu Semtevi burTianad Sevida zonaSi, an iqve Sevida uburTod, oRondac misma gundma amiT ixeira >> 12.1 b) Tavisufali -- Tu damcveli Sevida Tavis zonaSi da amiT ixeira, magram metoqes sagole Sansi ar gabaTilebia >> 13.1b, 8.7v g) 7-metriani -- Tu damcveli Sevida Tavis zonaSi da amiT metoqes naRdi sagole Sansi gaubaTila >> 14.1a

6.3

SeniSvna: am wesSi "zonaSi Sesvlad" iTvleba zonaze cxadad dabijeba da ara -- ubralod misi sazRvris Sexeba moTamaSe zonaSi SesvlisTvis ar isjeba, Tu es gaakeTa: a) burTiT TamaSis Semdeg da amiT metoqes xeli ar SeSlia b) uburTod da amiT veraferi ixeira -- wesi exeba rogorc Semtevs, aseve damcvels

6.4

burTi TamaS-garea -- Tu mas zonaSi mekare daeufla >> 12.1 am dros TamaSi unda ganaxldes "karidan SemotaniT" >> 12.2

6.5

burTi TamaSSia -- Tu zonaSi iatakze migoravs am dros burTi damcvel gunds ekuTvnis da misi Sexeba SeuZlia mxolod mekares Tu aseTi burTi mekarem (xeliT) aiRo, burTi TamaS-gareT iTvleba, da TamaSi 6.4 da 12.1-2 Tanaxmad unda ganaxldes = gamonaklisi >> 6.7b Tu zonaSi mgorav burTs mekaris gundeli Seexo, iniSneba Tavisufali >> 13.1a = gamonaklisi >> 14.1a da ganmarteba 6g xolo Tu aseT burTs metoqe Seexo, iniSneba "karidan Semotana" >> 12.1(III)

21


xelburTis wesebi *

burTi TamaS-garea -- Tu zonaSi, iatakze, uZravad devs >> 12.1(II)

am dros burTi damcvel gunds ekuTvnis da misi Sexeba SeuZlia mxolod mekares TamaSis ganaxleba mekares marTebs "karidan SemotaniT" >> 6.4 da 12.2 = gamonaklisi >> 6.7b "karidan Semotana" ZalaSia, gindac burTs nebismieri gundis sxva moTamaSe Seexos >> 12.1#2, 13.3 zonaze neba-darTulia burTis haerSi Sexeba, Tu amiT 7.1 da 7.8 ar irRveva 6.6 6.7

6.8 6.8'

22

TamaSi "karidan SemotaniT" (6.4-5) unda gagrZeldes, Tu burTs damcveli Seexo, da burTi mekarem daiWira an zonaSi gaCerda Tu moTamaSem burTi Tavis zonaSi gagzavna: a) iTvleba goli -- Tu burTi karSi gavida b) iniSneba Tavisufali -- Tu burTi iq gaCerda, an burTs mekare Seexo, magram karSi ar gasula >> 13.1a-b g) gverdidan Semotana -- Tu burTi gadacda "piriT xazs" >> 11.1 d) TamaSi ar Cerdeba | grZeldeba -- Tu burTma gadakveTa zona da "saTamaSo areSi" dabrunda ise, rom mas mekare ar Sexebia zonidan "saTamaSo areSi" dabrunebuli burTi TamaSSia daSavebuli mekare Tu mekares TamaSis dros burTi ise moxvda, rom mwyobridan gamoiyvana -- magaliTad, daaretiana -- msajebma mekaris usafrTxoeba unda daidginon pirvel saqmed da ase moiqcnen: a) Tu burTi gverdiT an piriT xazs gadacda, an zonaSi iatakze devs, anac iqve migoravs -- TamaSi myis unda SeCerdes da ganaxldes gverdidan an karidan SemotaniT b) Tu msajebma TamaSi SeaCeres wina, a) muxlSi aRweril viTarebamde -- TamaSi unda ganaxldes wesebiT dadgenili tyorcniT (SemotaniT) g) Tu burTi zonaze, oRondac haerSia -- msajebma oriode wamiT unda moicadon, raTa burTs romelime gundi daeuflos, mere ki TamaSi SeaCeron da igi TavisufaliT ganaaxlebinon gunds, romelic burTs daeufla


xelburTis wesebi d) msajma maSin daustvina, roca burTi jerac haerSi iyo -TamaSi TavisufaliT unda ganaaxlos gundma, romelic burTs bolo flobda e) burTi umweo mekaridan asxlta da Semtevs miuvida -- TamaSi myis unda SeCerdes da ganaxldes TavisufaliT, romelsac Semtevi gundi Seasrulebs SeniSvna: am viTarebaSi 7-metrianis daniSvna SeuZlebelia, radgan msajebma TamaSi gangeb, mekaris dasacavad SeaCeres da amdenad, maTi sastveni vera-nairad ver CaiTvleba umarTebulod >> 14.1b

7. burTaoba, pasiuroba burTaoba moTamaSes SeuZlia: 7.1

(gaSlili an momuWuli) xelis mtevniT, mklaviT, TaviT, taniT, barZayiT da muxliT tyorcnos, daiWiros, moigerios burTi; hkras, daartyas burTs

7.2

ekavos burTi maqsimum 3 wamiT -- gindac burTi iatakze idos >> 13.1a

7.3

burTianad gadadgas maqsimum 3 nabiji >> 13.1a *

nabijad iTvleba:

a) iatakze orive terfiT dgomisas -- calis aweva da xelaxla dadgma, an cali terfis gadaadgileba b) iatakze cali terfiT dgomisas -- burTis daWera da (amis) Semdeg -- iatakis Sexeba meore terfiT g) naxtomis Semdeg -- iatakis mxolod cali terfiT "nulovani" Sexeba da Semdeg -- imave terfidan axtoma, an iatakis Sexeba meore terfiT d) naxtomis Semdeg -- iatakis orive terfiT erTdroulad "nulovani" Sexeba da Semdeg -- calis aweva da xelaxla dadgma, an cali terfis gadaadgileba

23


xelburTis wesebi SeniSvna: wesi ar darRveula, Tu burTiani moTamaSe iatakze waiqca, gasrialda, wamodga da burTiT iTamaSa. aq Sedis is SemTxvevac, roca moTamaSem burTze dayvina, mas daeufla da (burTianad) wamodga 7.4

dgomisas an sirbilSi a) burTi iatakidan areklos erTxel da igi cali an orive xeliT (mtevniT) daiWiros b) burTi zedized areklos cali xeliT -- "ataros" -- da Semdeg burTi daiWiros an (iatakidan) aiRos cali an orive xeliT g) burTi iatakze zedized agoros cali xeliT da Semdeg burTi daiWiros an (iatakidan) aiRos cali an orive xeliT *

am dros -- burTis cali an orive xeliT daWeris Semdeg --

moTamaSem burTiT unda iTamaSos 3 wamSi, an ara-umetes 3 nabijis gadadgmis Semdeg >> 13.1a * arekvla an tareba dawyebulad iTvleba, roca moTamaSe burTs Seexo sxeulis nebismieri nawiliT da igi iatakisken mimarTa Tu burTi sxvas an kars Seexo -moTamaSes SeuZlia burTs wakras | burTi areklos da igi xelaxla daiWiros = gamonaklisi >> 14.6 7.5

gadaitanos burTi xelidan xelSi

7.6

burTiT iTamaSos (iatakze) daCoqilma, damjdarma da dawolilmac anu neba-darTulia (magaliTad, Tavisufali) tyorcnis Sesruleba am mdgomareobebidan -- Tuki daculia 15.1 wesi da moTamaSe (minimum) cali terfiT mudmivad exeba iataks moTamaSes ekrZaleba:

7.7

burTis dauflebis Semdeg -- mas kidev (erTze metad) Seexos = gamonaklisi: dauflebidan meored Sexebamde burTi Seexo iataks, sxva moTamaSes an kars >> 13.1a "meored Sexeba" darRvevad ar iTvleba, Tu moTamaSe burTis daWeras an mogeriebas cdilobda da igi pirvelive jerze ver moixelTa (daimorCila)

24


xelburTis wesebi 7.8

Seexos burTs terfiT an fexis "muxls qvemo nawiliT" = gamonaklisi: burTi moTamaSes metoqem gaartya >> 13.1a-b, 8.7e

7.9

Tu burTi msajs moedanze Seexo, TamaSi grZeldeba

7.10

Tu burTiani moTamaSe cali an orive terfiT moednidan gavida -- gindac am dros burTi moedanSi darCes (magaliTad, damcvelis Semovlisas) -- metoqes ergeba Tavisufali >> 13.1a * Tu moTamaSe moednis gareT uburTod dadga im dros, roca burTs misi gundi flobs -- msajebma unda aniSnon, moedanSi Semodio Tu moTamaSem msajs ar daujera, an igive gundi ase kidev moiqca -- yovelgvari Sexsenebis gareSe, metoqes ergeba Tavisufali >> 13.1a am darRvevas ar moyveba piradi sasjeli >> wesebi 8 da 16

pasiuroba 7.11

roca gundi burTs flobs, Setevas da karSi tyorcnas cxadad unda cdilobdes * dauSvebelia centridan tyorcnis, Tavisufalis, gverdidan Semotanis, karidan Semotanis regularulad gaWianurebac >> ganmarteba 4 * yovelive es "pasiurobad" iTvleba da Tu burTis mflobeli gundi ar gaaqtiurda -igi Tavisufali tyorcniT daisjeba >> 13.1a metoqe am Tavisufals Seasrulebs im adgilidan, sadac burTi sasjelis dakisrebisas iyo

7.12

Tu msajebma gunds pasiuroba Seatyves, es "me-17 JestiT" unda aniSnon amiT gunds eZleva Sansi, Secvalos Setevis yaida da burTi aRar CamoerTvas Tu gundma araferi Secvala da arc karSi tyorcna -TavisufaliT daisjeba >> ganmarteba 4 zog SemTxvevaSi -- magaliTad, moTamaSe gangeb rom ar iyenebs naRd sagole Sanss -- mis gunds burTi SeiZleba gaufrTxileblivac (uniSneblad) CamoerTvas

25


xelburTis wesebi

8. darRvevebi da uwesoba neba-darTuli moqmedebani 8.1

moTamaSes SeuZlia: a) gaSlili (xelis) mtevniT sxva moTamaSes gaagdebinos (xelSi Werili) burTi b) moxrili mklavebiT metoqes sxeulze Seexos, umeurveos da miyves g) adgilisTvis (poziciisTvis) brZolaSi taniT dablokos metoqe SeniSvna: dablokva aris "metoqis ar-gaSveba cariel (Tavisufal) adgilas" blokis dayeneba, SenarCuneba da moSla (moxsna) metoqis mimarT pasiurad unda gakeTdes >> 8.2b

darRveva, romelsac, rogorc wesi, ar moyveba "piradi sasjeli" gadawyvetilebis sazomi >> 8.3a-d 8.2

moTamaSes ekrZaleba: a) metoqes (xelSi Werili) burTi Zalis-Zalad waarTvas (waRlitos) an CartymiT gaagdebinos b) metoqe dablokos mklav(eb)iT, xelis mtevniT, fexebiT, an igi sxeulis nebismieri nawiliT gawios an moiSoros -- aq Sedis idayvis saxifaTod gamoyenebac, gind dgomSi da gind moZraobisas g) sxeulze an formaze CavlebiT iWerdes metoqes -- gindac amas TamaSSi ar eSlebodes xeli d) sirbiliT an axtomiT Seejaxos metoqes

26


xelburTis wesebi

darRveva, romlisTvisac upriania "piradi sasjeli" >> 8.3-6 wesebi 8.3

darRvevas, romelSic moqmedebis ZiriTadi an gamokveTili samizne metoqis sxeulia, "piradi sasjelic" moyveba -Tavisufal an 7-metrian tyorcnas daemateba saTanado (Sesabamisi) "mzardi sasjeli" am rigiT: gafrTxileba (yviTeli baraTi) >> 16.1 2 wuTiT gagdeba >> 16.3b bolomde gagdeba (diskvalifikacia | wiTeli baraTi) >> 16.6d * ufro mZime darRvevisTvis dawesebulia sasjelis kidev sami done: myisi (uTumcao) "2 wuTiT gagdeba" >> 8.4 bolomde gagdeba (diskvalifikacia | wiTeli baraTi) >> 8.5 bolomde gagdeba (wiTeli baraTi) da werilobiTi pataki (lurji baraTi) >> 8.6 gadawyvetilebis sazomi imis gadasawyvetad, Tu romeli "piradi sasjelia" dasakisrebeli (misacemi), erToblivadaa gasaTvaliswinebeli Semdegi garemoebebi: a) damrRvevis pozicia: winidan, gverdidan, uknidan b) samizne -- sxeulis nawili: tani, burTiani xeli, fexebi, Tavi | yeli | kiseri g) akrZaluli moqmedebis dinamika: Sexebis (jaxis) simZlavre, metoqis siCqare d) aseTi moqmedebis Sedegi: *

gavlena wona-sworobasa da burTis flobaze

*

moZraobis unaris Semcireba an moSla

*

TamaSis veRar-gagrZeleba

27


xelburTis wesebi darRvevis Sefasebisas upriania saTamaSo viTarebis ganxilvac -- magaliTad, moTamaSe burTs karSi tyorcnida | gadioda cariel adgilze | Cqara mirboda ...

darRveva, romlisTvisac upriania myisi "2 wuTiT gagdeba" 8.4

zog darRvevas pirdapir moyveba "2 wuTiT gagdeba" -- gindac moTamaSe manamde arc-ki gaefrTxilebinaT aseT darRvevebSi moTamaSe ugulebel-yofs metoqis usafrTxoebas -- mas saxifaTod eTamaSeba >> agreTve 8.5 da 8.6 magaliTebi -- 8.3 wesis "gadawyvetilebis sazomis" mixedviT: a) mZlavri kontaqti | metoqe Cqara mirboda b) metoqis gakaveba didi xniT | metoqis waqceva g) kontaqti Tavis | yelis | kisris "areSi" d) Ronivrad Cartyma tanSi | mtyorcnel (burTian) xelSi e) wona-sworobis darRvevis mcdeloba: amxtari metoqisTvis fexSi Cavleba ... >> 8.5a v) metoqesTan gamoqanebiT | naxtomiT Sejaxeba

darRveva, romlisTvisac upriania "bolomde gagdeba" 8.5

moTamaSem Tu ise Seutia metoqes, rom amiT mis jan-mrTelobas xifaTi Seuqmna -- wiTliTaa gasagdebi >> 16.6a xifaTi izrdeba kontaqtis simZlavris matebiT; da maSinac, roca metoqe Semotevas ar elis da amdenad, sruliad daucvelia >> 8.5 SeniSvna 8.3 da 8.4 wesebis sazomTa garda, aq gasaTvaliswinebelia Semdegi garemoebebic: a) wona-sworobis dakargva sirbilSi | naxtomSi | tyorcnisas b) gansakuTrebiT agresiuli ze-moqmedeba metoqis sxeulis romelime nawilze -- pirvel yovlisa, saxeze | yelze | kiserze - da am kontaqtis simZ lavre g) moTamaSis Tavze-xel-aRebuli saqcieli (damokidebuleba) darRvevis Cadenisas

28


xelburTis wesebi SeniSvna: Tu moTamaSe xteba an mirbis -- mcire jaxic saxifaToa da SeiZleba mZime travmiT dasruldes, radgan igi daucvelia. am SemTxvevaSi ganaCenis gamosatanad metoqisTvis Seqmnili xifaTi ufro arsebiTia, vidre jaxis simZlavre * es wesi exeba mekaris mier zonidan gamosvlasac -metoqisTvis gamiznuli pasis CasaWrelad am dros mekares marTebs imis uzrunvelyofa, rom metoqis janmrTelobas xifaTi ar Seeqmnas mekare wiTliTaa gasagdebi, Tu a) burTs daeufla, magram zonidan gamosuli -- metoqesac Seejaxa b) burTs ver miwvda da verc daeufla, magram metoqes ki Seejaxa Tu msajebi darwmunebuli arian, rom mekaris mier wesis darRveva rom ara, metoqe burTs miwvdeboda -- 7-metriani unda daniSnon

bolomde gagdeba gansakuTrebiT Tavze-xelaRebuli an saxifaTo, windawin ganzraxuli an mavne moqmedebisTvis, rasac Tan daerTveba werilobiTi pataki 8.6

Tu msajebma darRveva gansakuTrebiT Tavze-xel-aRebulad an saxifaTod, windawin ganzraxulad an mavned miiCnies (Seafases) -- maT TamaSis Semdeg "werilobiTi patakiT" unda mimarTon federacias, raTa amas "saTanado zomebis" miReba SeeZlos 8.5 wesis sazomTa garda, aq gasaTvaliswinebelia Semdegic: a) moqmedebis gansakuTrebiT Tavze-xel-aRebuli | saxifaTo xasiaTi b) windawin ganzraxuli an mavne moqmedeba, romelic ar gamomdinareobs saTamaSo situaciidan SeniSvna: Tu 8.5 da 8.6 wesebi "TamaSis bolo naxevar wuTSi", golis ar-gasaSvebad dairRva -- moqmedeba "ukiduresad arasportul saqcielad" unda Sefasdes da damrRvevs sasjeli 8.10d wesis Tanaxmad daekisros

29


xelburTis wesebi

uwesoba, romlisTvisac upriania "piradi sasjeli" >> 8.7-10 wesebi: uwesobad miiCneva nebismieri gamoTqma an qmedeba (usityvod gamoxatva), romelic ar Seefereba (ewinaaRmdegeba) sportul adaTs es principi erTnairad exeba moTamaSesa da gundis warmomadgenels -- moedanzeca da mis gareTac dasjis mxriv ganirCeva uwesobis, metis-meti uwesobisa da ukiduresi uwesobis 4 done: mzardad dasasjeli >> 8.7 "myisi 2 wuTiT" dasasjeli >> 8.8 bolomde gagdebiT dasasjeli >> 8.9 bolomde gagdebiTa da werilobiTi patakiT dasasjeli >> 8.10

uwesoba, romlisTvisac upriania "mzardi sasjeli" 8.7

30

a) - v) muxlebSi CamoTvlili moqmedebebi uwesobis is SemTxvevebia, romelTaTvisac upriania "mzardi sasjeli" -gafrTxilebiT dawyebuli >> 16.1b a) msajis gadawyvetilebis gaprotesteba iseTi ramis wamoZaxeba an sxvagvarad moqmedeba, romelTa mizanic sasurveli ganCinebis miRwevaa b) metoqis an Tana-gundelis damcireba sityvierad an JestiT metoqisTvis iseTi ramis daZaxeba, ramac SeiZleba mas gulisyuri gaufantos | goneba aumRvios g) 3 metrze ar-daSorebiT an sxva xerxiT -- metoqisTvis xelis SeSla msajis mier daniSnuli tyorcnis droulad SesrulebaSi d) siafandoba msajTa gasabriyveblad metoqis moqmedebis gamo an jaxis gasazviadeblad -- raTa amaT gamoacxadon taim-auti, an metoqe daumsaxureblad dasajon e) tyorcnis an pasis aqtiurad dablokva terfiT an fexis "muxls qvemo nawiliT" -- oRondac, moTamaSe ar unda daisajos "alalad refleqsuri" moZraobisTvis >> 7.8


xelburTis wesebi v) zonaSi mravaljer Sesvla taqtikuri mosazrebebiT

uwesoba, romlisTvisac upriania myisi "2 wuTiT gagdeba" 8.8

uwesobis zogi SemTxveva ufro mZimea da imsaxurebs myis (uTumcao) "2 wuTiT gagdebas" -- imis da miuxedavad, moTamaSe an warmomadgeneli manamde gaafrTxiles Tu ara amaSi Sedis: a) xma-maRali protesti, udieri Jestebi, gamomwvevad qceva b) gunds -- msajis gadawyvetilebiT -- burTi CamoerTva, magram misma moTamaSem burTi umal ar daagdo | dado iatakze ise, rom metoqes TamaSi SeZleboda g) m o T a m a S e m m e t o q e a r m i u S v a S e c v l i s z o l S i g a d a s u l burTTan

metis-meti uwesoba, romlisTvisac upriania "bolomde gagdeba" 8.9

uwesobis zogi SemTxveva imdenad mZimed iTvleba, rom "bolomde gagdebas" imsaxurebs amgvari usaqcielobis magaliTebia: a) msajTa gadawyvetilebis Semdeg burTis gangeb, yvelas dasanaxad mosrola | tyorcna | dartyma b) mekare yvelas dasanaxad arc-ki ecada 7-metrianis mogeriebas g) SeCerebul TamaSSi metoqisTvis burTis gangeb damizneba | mortyma Tu aseTi tyorcna Zalumad da Zaan axlodan Sesrulda, upriani iqneba usaqcielobis "gansakuTrebiT Tavze-xel-aRebul moqmedebad" Sefaseba >> 8.6 d) 7-metrianis mtyorcnelma mekares burTi TavSi gaartya maSin, roca amas Tavi burTisken arc-ki gaumoZravebia e) Tavisufalis mtyorcnelma damcvels burTi TavSi gaartya maSin, roca amas Tavi burTisken arc-ki gaumoZravebia v) darRvevis Semdeg samagieros gadaxda

31


xelburTis wesebi +) miwitebis warumatebeli mcdeloba SeniSvna: 7-metrianisa da Tavisufalis dros mekarisa da damcvelis usafrTxoebaze pasuxis-mgebloba mtyorcnels ekisreba

bolomde gagdeba da werilobiTi pataki "ukiduresi uwesobisTvis" 8.10

Tu msajebma usaqcieloba "ukiduresad" miiCnies (Seafases) -maT TamaSis Semdeg "werilobiTi patakiT" unda mimarTon federacias, raTa amas "saTanado zomebis" miReba SeeZlos amgvari usaqcielobis magaliTebia: a) m s a j i s , d r o i s m s a j i s , m d i v n i s , d e l e g a t i s , g u n d i s warmomadgenlis, moTamaSis, mayureblis Seuracxyofa, an amaTze mimarTuli muqara qmedeba SeiZleba iyos sityvierica da usityvoc -- magaliTad, saxis gamometyveleba, Jesti, dgomi | poza, miwiteba, sxeulis Sexeba (fizikuri kontaqti) b) (I) warmomadgeneli TamaSSi Caeria -- gind moedanze da gindac Secvlis zolidan (II) moTamaSem "naRdi sagole Sansi" gaabaTila moedanze SeWriT (uwesod SesvliT) >> 4.6 an Secvlis zolidan g) Tu "TamaSis bolo naxevar wuTSi" burTi TamaS-gare iyo, moTamaSem an warmomadgenelma ki metoqes ar daaneba an ar daacala tyorcnis Sesruleba -- raTa metoqes karSi veRar etyorcna | "naRdi sagole Sansi" mieRo am dros ar-danebebaSi igulisxmeba nebismieri "xelis SeSla": umniSvnelo Sexeba; pasis CaWra; pasis mimRebze TamaSi; burTis dakaveba | ar-micema am muxlis damrRvevi -- gindac mekare -- isjeba wiTeli baraTiT, magram pataki aRar Sedgeba, xolo metoqes ergeba 7-metriani mtyorcnelidan 3 metrze axlos dadgoma marto maSin isjeba bolomde gagdebiTa da patakiT, Tu metoqem egrec ver tyorcna, xolo Tu tyorcna mainc moxerxda da "axlos mdgarma" dabloka -- damrRvevs Cveulebriv daekisreba "mzardi sasjeli"

32


xelburTis wesebi d) Tu "TamaSis bolo naxevar wuTSi" burTi TamaSSi iyo, metoqem ki -- 8.5 da 8.6 wesebSi aRwerili moqmedebiT -- burTis mflobel gunds ar daaneba karSi tyorcna | "naRdi sagole Sansis" Seqmna am muxlisa da 8.5 wesis erT-baSad damrRvevi isjeba wiTeli baraTiT, magram pataki aRar Sedgeba, xolo metoqes ergeba 7-metriani am muxlisa da 8.6 wesis erT-baSad damrRvevi ki isjeba wiTeli baraTiTa da werilobiTi patakiT, xolo metoqes ergeba 7-metriani *

Tu wina or SemTxvevaSi:

Semtevma mainc moaxerxa tyorcna da golic gaitana -7-metriani aRar iniSneba Semtevma gundels upasa, xolo aman goli ver gaitana -iniSneba 7-metriani Semtevma gundels upasa, aman ki gaitana goli -7-metriani aRar iniSneba 8.6, 8.10g, 8.10d muxlebSi "TamaSis bolo naxevar wuTSi" igulisxmeba ZiriTadi drois meore naxevris da orive -pirveli da meore -- over-taimis meore naxevrebis "daskvniTi 30 wami" (60' 70' 80' wuTebi) Tu TamaSSi Caeria "zedmeti moTamaSe" an warmomadgeneli >> 8.5, 8.6, 8.9, 8.10 -- msajebi ase unda moiqcnen: a) naRd sagole Sansze, es zedmeti SecvlaSi ar monawileobda -- 7-metriani, bolomde gagdeba, werilobiTi pataki b) usworo Secvla | drois msajis an delegatis sastveni naRd sagole Sansze -- 7-metriani, 2 wuTiT gagdeba g) naRd sagole Sansze warmomadgeneli Sevida moedanze -7-metriani, bolomde gagdeba, werilobiTi pataki d) wina muxliviT, oRondac "naRdi sagole Sansis" gareSe -Tavisufali, mzardi sasjeli

33


xelburTis wesebi

9. goli 9.1

goli gatanilad iTvleba, Tu mTelma burTma srulad gadakveTa karis xazi >> naxazi 4 da mtyorcnels, amis gundelebsa da warmomadgenlebs tyorcnamde da tyorcnis dros wesebi ar daurRveviaT * golis gatanas "piriT xazze myofi msaji" ori mokle dastveniTa da "me-12 JestiT" adasturebs goli iTvleba, Tu damcvelma wesi daarRvia, magram burTi karSi mainc gavida goli ar iTvleba, Tu TamaSi msajma, drois msajma an delegatma SeaCera manam, sanam burTi srulad gadakveTda karis xazs goli metoqe gunds eTvleba, Tu moTamaSem burTi Tavis karSi gaitana = gamonaklisi: mekare asrulebda "karidan Semotanas" >> 12.2#2 SeniSvna: goli unda CaiTvalos, Tu burTis karSi gasvlas gareSe pirma an saganma (magaliTad, mayurebelma) SeuSala xeli, da msajebis azriT, uamisod es moxdeboda

9.2

CaTvlili goli ver gauqmdeba, Tu msajma ukve daustvina "centridan tyorcnis" Sesasruleblad = gamonaklisi >> 2.9 SeniSvna Tu taimis bolos mauwyebeli sirena golis gatanis-Tanave gaisma da "centridan tyorcna" veRar moeswreba -- msajebma golis CaTvla mkafiod unda aRniSnon SeniSvna: goli tabloze unda aisaxos msajTa mier misi CaTvlis-Tanave

9.3

gamarjvebulia is gundi, romelmac metoqeze meti goli gaitana Tu goli orive gundma tolad | Tanabrad (an saerTod ver) gaitana -- maSin frea >> 2.2

naxazi 4. goli

34

golia!

>>

araa!


xelburTis wesebi

10. centridan tyorcna 10.1

TamaSis dawyebisas "centridan tyorcnas" asrulebs gundi, romelmac wilis-yra moigo da burTi airCia wilis-yris wamgebs am dros SeuZlia moednis mxaris arCeva, da piriqiT -- Tu wilis-yris momgebma moednis mxare airCia, TamaSs metoqe daiwyebs "centridan tyorcniT" meore taimisTvis gundebi erTmaneTs moednis mxareebs gaucvlian meore taims "centridan tyorcniT" iwyebs is gundi, romelsac es TamaSis dawyebisas ar uqnia yoveli over-taimis win ewyoba xel-axali wilis-yra da am wesSi, zemoT motanili debulebebic ZalaSi rCeba

10.2

golis Semdeg TamaSs "centridan tyorcniT" aaxlebs golis gamSvebi gundi = gamonaklisi >> 9.2#2

10.3

"centridan tyorcna" moednis centridan, nebismier mxares (mimarTulebiT) sruldeba -- neba-darTulia centridan ganze, metr-naxevriT (1.5m) gasvla tyorcnas win uswrebs sastveni; tyorcna aqedan 3 wamSi unda Sesruldes >> 13.1a, 15.7 mtyorcnels cali terfi centris xazze unda edgas, meore ki amave xazze an masze ukan >> 15.6, da am adgilas darCes, sanam burTi xelis mtevans ar mowydeba >> 13.1a, 15.7, ganmarteba 5 mtyorcnelis gundelebma centris xazi sastvenamde ar unda gadakveTon >> 15.6

10.4

taimis dawyebisas (over-taimebianad) -- centridan tyorcnamde -- yvela moTamaSe moednis Tavis naxevarze unda iyos = gamonaklisi: golis Semdeg -- "centridan mtyorcnelis" metoqeebi SeiZleba iyvnen orive naxevarze * nebismier SemTxvevaSi -- metoqeebi minimum 3 metriT unda moSordnen (gaeridon) "centridan mtyorcnels" >> 15.4, 15.9, 8.7g

35


xelburTis wesebi

11. gverdidan Semotana 11.1

"gverdidan Semotana" iniSneba, Tu *

burTma srulad gadakveTa gverdiTi xazi

* sanam burTi piriT xazs gadakveTda, mas bolo damcveli gundis "moednis moTamaSe" Seexo * 11.2

burTi moxvda Wers an moednis Tavze aRmarTul ximinjebs

gverdidan Semotanas usastvenod = gamonaklisi >> 15.5b asrulebs metoqe im gundisa, romlis moTamaSec burTs bolo Seexo xazis gadakveTamde (an Weris | ximinjis Sexebamde)

11.3

gverdidan Semotana sruldeba *

burTis mier gverdiTi xazis gadakveTis adgilidan

* Tu burTma piriTi xazi gadakveTa -- am xazisa da gverdiTi xazis SeerTebis wertilidan (moednis kuTxidan) * Tu burTi Wers an ximinjebs moxvda -- Sexebis adgilTan uaxloesi wertilidan, oRondac uaxloes gverdiT xazze 11.4

mtyorcnels cali terfi gverdiT xazze unda edgas >> 15.6 da am adgilas darCes, sanam burTi xelis mtevans ar mowydeba >> 15.7#2-3, 13.1a meore terfis dadgma SeuzRudavia

11.5

tyorcnis Sesrulebisas metoqeebi minimum 3 metriT unda moSordnen mtyorcnels >> 15.4, 15.9, 8.7g = gamonaklisi: damcveli Tavisi zonis sazRvarTan dgas (kuTxisken)

36


xelburTis wesebi

12. karidan Semotana 12.1

"karidan Semotana" iniSneba, Tu (I) metoqe gundis moTamaSe -- 6.2a wesis darRveviT -- zonaSi Se(mo)vida (II) mekare burTs zonaSi daeufla, an burTi iqve, iatakze, uZravad devs >> 6.4-5 (III) metoqe gundis moTamaSe Seexo zonaSi, iatakze mgorav burTs >> 6.5#5 (IV) sanam burTi piriT xazs gadakveTda, mas bolo Seexo mekare, an metoqe gundis moTamaSe * yvela am SemTxvevaSi burTi TamaS-gareT (TamaSidan gasulad) iTvleba, ris gamoc TamaSi mainc "karidan SemotaniT" unda ganaxldes -- gindac misi daniSnvidan Sesrulebamde (raime) wesi dairRves >> 13.3

12.2

"karidan Semotanas" usastvenod = gamonaklisi >> 15.5b asrulebs mekare -- burTs zonidan tyorcnis "zonis sazRvris" gadaRma "karidan Semotana" Sesrulebulad iTvleba, Tu mekaris mier natyorcnma burTma srulad gadakveTa zonis sazRvari metoqe gundis moTamaSeebs SeuZliaT dadgnen zed "zonis sazRvris" gadaRma, magram maT burTis Sexeba manam ekrZalebaT, sanam burTi sazRvars srulad ar gadakveTs >> 15.4, 15.9, 8.7g

37


xelburTis wesebi

13. Tavisufali tyorcna risTvis iniSneba Tavisufali 13.1

Cveulebriv, msajebi TamaSs aCereben da metoqes akisreben mis ganaxlebas Tavisufali tyorcniT, Tu a) (burTis mflobelma) gundma wesi ise daarRvia, rom burTi unda CamoerTvas >> 4.2-3, 4.5-6, 5.6-10, 6.5, 6.7b, 7.2-4, 7.7-8, 7.10, 7.11-12, 8.2, 10.3, 11.4, 13.7, 14.4-7, 15.7 da 15.8 b) metoqem wesi daarRvia da amiT gundma burTi dakarga >> 4.23, 4.5-6, 5.5, 6.2b, 6.7b, 7.8, 8.2

13.2

msajebi TamaSis gagrZelebas unda ecadon -Tavisufalis daniSvniT TamaSi naadrevad ar SeaCeron, anu 13.1a wesis miuxedavad, msajebma aRar unda daniSnon Tavisufali, Tu Semtevma wesi (ki) daarRvia, magram damcveli gundi burTs umal daeufla 13.1b wesis miuxedavad, msajebi TamaSSi ar unda Caerion manam, sanam cxadi ar Seiqneba, rom damcvelis mier wesis darRvevis gamo Semtevma burTi dakarga, an Setevas veRar agrZelebs Tu dasakisrebelia piradi sasjeli, msajebs SeuZliaT TamaSis umal SeCereba -- oRondac, amiT damrRvevis metoqe gundma ar unda izaralos Tu SeCereba damrRvevs awyobs, sasjelis "micema" unda gadaidos epizodis dasrulebamde 13.2 wesi ar exeba 4.2-3 da 4.5-6 wesTa darRvevas: am dros TamaSi umal unda SeCerdes -- Cveulebriv, drois msajis CareviT

13.3

Tu 13.1a-b wesTa Tanaxmad, darRvevis gamo dasaniSnia Tavisufali, magram es darRveva "burTis TamaS-gareT" yofnisas (SeCerebul TamaSSi) moxda -- TamaSi unda ganaxldes tyorcniT, romelic mimdinare SeCerebas (pauzas) Seefereba

13.4

13.1a-b wesebSi CamoTvlil SemTxvevaTa garda, TamaSi TavisufaliT unda ganaxldes maSinac, roca wesis daurRvevlad SeCerda

38


xelburTis wesebi am dros, Tu SeCerebisas burTs: a) romelime gundi flobda -- Tavisufalsac is Seasrulebs b) aravin flobda (burTi aravisic ar iyo) -- Tavisufali ergeba im gunds, romelic burTs bolo (wina jerze) flobda 13.5

Tu msajma daustvina da TavisufaliT dasaja burTis mflobeli gundi -- moTamaSem, vinc am dros burTs flobs, umal ise unda daagdos an dados burTi iatakze, rom metoqes TamaSi SeeZlos >> 8.8b

rogor sruldeba Tavisufali 13.6

Cveulebriv, Tavisufali tyorcna usastvenod = gamonaklisi >> 15.5b sruldeba darRvevis adgilidan = gamonaklisebi: 13.4a-b wesebSi aRweril SemTxvevebSi, Tavisufali sruldeba sastvenis Semdeg -- Cveulebriv, im adgilidan, sadac burTi TamaSis SeCerebisas iyo * Tu msajma an delegatma TamaSi damcveli gundis moTamaSis an warmomadgenlis mier Cadenili darRvevis gamo SeaCera, amas moyva sityvieri gafrTxileba an piradi sasjeli, da is adgili, sadac burTi TamaSis SeCerebisas iyo, darRvevis adgilze umjobesia -- Tavisufali am, "SeCerebisas adgilidan" unda Sesruldes * wina gamonaklisi exeba im SemTxvevasac, roca "drois msajma" TamaSi 4.2-3 da 4.5-6 wesTa darRvevis gamo SeaCera * 7.11 wesis Tanaxmad, pasiurobis gamo daniSnuli Tavisufali sruldeba im adgilidan, sadac burTi TamaSis SeCerebisas (sastvenis dros) iyo * zemoT motanil, zogad debulebaTa miuxedavad, Tavisufali arasodes ar sruldeba: mtyorcneli gundis zonidan da arc metoqis 9-metra rkalis Signidan * Tu, wesTa Tanaxmad, Tavisufali am areebidanaa Sesasrulebeli -- tyorcnis adgili "aRkveTili aris" gareT, uaxloes wertilzea gamosatani

39


xelburTis wesebi SeniSvna: Tu wesiT dadgenili "tyorcnis adgili" damcveli gundis 9-metra rkalzea, Tavisufali zed am wertilidan unda Sesruldes. erTi kia, rac ufro Sordeba es adgili rkals, miT meti cdomilebaa neba-darTuli. hoda, Tu gundi Tavisi zonis zed sazRvris garedan tyorcnis, sxvaobad 3 metric dasaSvebia wina abzacSi axsnili sxvaoba ar vrceldeba 13.5 wesis darRvevaze, Tuki sasjeli 8.8b wesiT gaica. am dros Tavisufali zustad im adgilidan unda Sesruldes, sadac darRveva moxda 13.7

Tavisufali tyorcnis Semsrulebeli gundis moTamaSeebi tyorcnamde ar unda Seexon metoqis 9-metra rkals, da arc es xazi gadakveTon + sagangebo SezRudva >> 2.5 Tu mtyorcneli gundis moTamaSeebi Tavisufalis Sesrulebamde metoqis 9-metra rkalsa da zonis sazRvars Soris ganlagdnen, da es TamaSze ze-moqmedebs -- msajma maT ganlageba unda Seusworos >> 15.3, 15.6 am dros Tavisufali sastvenis SemdegRa sruldeba >> 15.5b * igive procedura gamoiyeneba, Tu mtyorcneli gundis moTamaSeebi Tavisufalis Sesrulebamde -- vidre burTi mtyorcnelis xelis mtevans mowydeboda -- aRkveTil areSi Sevidnen, da tyorcnas win ar uswrebda sastveni >> 15.7#2 * Tu Tavisufalis Sesrulebis neba gunds sastveniT daerTo da misi moTamaSeebi 9-metra rkals Seexnen, an igive xazi gadakveTes tyorcnamde -- anu vidre burTi mtyorcnelis xelis mtevans mowydeboda -damcvel gunds iqeT ergeba Tavisufali >> 15.7#8, 13.1a

13.8

Tavisufalis Sesrulebisas metoqe mtyorcnels minimum 3 metriT unda moSordes = gamonaklisi: roca tyorcna zed 9-metra rkalidan sruldeba, xolo damcveli Tavisi zonis sazRvarTan dgas Tavisufalis SesrulebisTvis xelis SeSla 15.9 da 8.7g wesTa mixedviT isjeba

40


xelburTis wesebi

14.

7-metriani tyorcna

risTvis iniSneba 7-metriani 14.1

gunds 7-metriani tyorcna eZleva (ergeba), Tu a) metoqe gundis moTamaSem an warmomadgenelma, moednis nebismier monakveTSi, wesis darRveviT gaubaTila "naRdi sagole Sansi" b) "naRd sagole Sansze" msajma usworod | umarTebulod daustvina g) "naRdi sagole Sansi" gareSe (TamaSSi ar-monawile) pirma gaubaTila -- magaliTad, mayurebeli Sevida moedanSi an moTamaSe dastveniT gaabriyva = gamonaklisi >> 9.1 SeniSvna es wesi gamoiyeneba sagangebo viTarebaSic (fors maJorSi) -magaliTad, "naRd sagole Sansze" denis uecari gamorTvisas "naRdi sagole Sansis" gansazRvreba >> ganmarteba 6

14.2

Tu 14.1a wesis pirobebSi Semtevma moTamaSem mainc SeinarCuna burTi da wona-sworoba -- 7-metriani tyorcna aRar dainiSneba, gindac "naRdi sagole Sansi" gamouyenebeli darCes rocaki 7-metrianis daniSvnaa SesaZlebeli, msajebma TamaSSi Carevisgan Tavi unda Seikavon manam, sanam ar darwmundebian, rom aseTi ganaCeni marTlac gamarTlebuli da aucilebelia Tu Semtevma goli mainc -- damcvelis mier wesis darRvevis miuxedavad -- gaitana, cxadia, rom 7-metriani aRar unda dainiSnos piriqiT: Tu cxadia, rom Semtevma darRvevis gamo dakarga burTi an wona-sworoba, da amiT "naRdi Sansic" gabaTilda -7-metriani dasaniSnia

14.3

7-metrianis daniSvnisas msajebs SeuZliaT taim-autis gamocxadeba -- oRondac mxolod maSin, roca saaTi mekaris an mtyorcnelis Sesacvlelad unda gaCerdes * taim-autis gamocxadebis pirobebi >> ganmarteba 2

41


xelburTis wesebi

rogor sruldeba 7-metriani 14.4

7-metriani sruldeba karSi tyorcniT, msajis sastvenidan 3 wamSi >> 15.7, 13.1a

14.5

7-metrianis mtyorcneli unda dadges 7-metra xazis ukan, misgan maqsimum 1 metrze >> 15.1, 15.6 msajis sastvenis Semdeg mtyorcneli ar unda Seexos 7-metra xazs -- da manve ar unda gadakveTos es xazi -- sanam burTi misi xelis mtevans ar mowydeba >> 15.7, 13.1a

14.6

7-metrianis Sesrulebis Semdeg -- mtyorcnelma da misma gundelebma burTiT ar unda iTamaSon manam, sanam burTi ar Seexeba metoqes an kars >> 15.7, 13.1a

14.7

7-metrianis Sesrulebisas -- mtyorcnelis gundelebi 9-metra rkals gareT unda ganlagdnen, da iqve darCnen, sanam burTi mtyorcnelis xelis mtevans ar mowydeba >> 15.3, 15.6 Tu maT es wesi daarRvies, metoqe gunds iqeT ergeba Tavisufali >> 15.7, 13.1a

14.8

7-metrianis Sesrulebisas -- metoqe gundis moTamaSeebi 9-metra rkals gareT unda ganlagdnen, da 7-metra xazidan minimum 3 metrze darCnen, sanam burTi mtyorcnelis xelis mtevans ar mowydeba * am wesis darRvevisTvis 7-metriani gameordeba | xelaxla Sesruldeba -- Tuki pirveli tyorcniT goli ar gasula, magram piradi sasjeli aravis ar daekisreba

14.9

7-metriani xelaxla unda Sesruldes, Tu mekarem mzRudavi, 4-metra Strixi >> 1.7, 5.11 manam gadakveTa, sanam burTi mtyorcnelis xelis mtevans mowydeboda, da goli ar gasula

14.10

Tu mtyorcneli mzadaa -- wesiT gansazRvrul adgilze dgas da burTic uWiravs -- mekaris Secvla aRar SeiZleba

erTi kia, mekares amisTvis piradi sasjeli ar daekisreba

am dros Secvlis mcdelobac ki uwesobad CaiTvleba >> 8.7g, 16.1b da 16.3d

42


xelburTis wesebi

15.

tyorcnaTa Sesruleba

zogadi miTiTebani tyorcnebis -- centridan tyorcnis, gverdidan da karidan Semotanis, Tavisufalisa da 7-metrianis -- Sesasruleblad

mtyorcneli 15.1

mtyorcneli tyorcnis Sesrulebamde saTanado wesSi miTiTebul adgilze unda dadges da burTi (xelSi) eWiros >> 15.6 tyorcnis (Sesrulebis) dros = gamonaklisia karidan Semotana -- sanam burTi xelis mtevans ar mowydeba -- mtyorcneli iataks mudmivad unda exebodes (minimum) cali terfiT, magram SeuZlia mraval-jer awios da dadgas meore >> 7.6 mtyorcneli am adgilze unda darCes "tyorcnis Sesrulebis" bolomde >> 15.7

15.2

tyorcna "Sesrulebulia", Tu burTi mtyorcnelis xelis mtevans mowyda = gamonaklisi >> 12.2 (karidan Semotana) mtyorcneli burTs (meored) aRar unda Seexos manam, sanam burTi sxva moTamaSes an kars ar Seexeba >> 15.7 da 15.8; damatebiTi SezRudva >> 14.6 (7-metriani) golis pirdapir (uSualod) gatana SeiZleba nebismieri tyorcnidan = gamonaklisia "karidan Semotana" -- amisi Sesrulebisas mekare burTs Tavis karSi rom Seagdebs

mtyorcnelis gundelebi 15.3

mtyorcnelis gundelebic saTanado wesSi miTiTebul adgilze unda dadgnen >> 15.6 es moTamaSeebi am adgilze unda darCnen manam, sanam burTi mtyorcnelis xelis mtevans ar mowydeba = gamonaklisi >> 10.3 (centridan tyorcna) tyorcnis Sesrulebis dros gundeli burTs ar unda Seexos, da mas arc burTi gadaebaros (xelidan xelSi) >> 15.7

43


xelburTis wesebi

metoqe gundis moTamaSeebi 15.4

metoqe gundis moTamaSeebic saTanado wesSi miTiTebul adgilze unda dadgnen da iq darCnen manam, sanam burTi mtyorcnelis xelis mtevans ar mowydeba >> 15.9 Tu centridan tyorcnis, gverdidan Semotanis an Tavisufalis ucbaT Sesrulebisas metoqe saTanado adgilze ar idga, magram amiT mtyorcnelis gunds araferi uzaralia -- msaji ar unda Caerios winaaRmdeg SemTxvevaSi -- msajma metoqis moTamaSeebs "ganlageba unda Seusworos"

sastveni TamaSis gasaaxleblad 15.5

msajma TamaSis gasaaxleblad unda daustvinos: a) yovel "centridan tyorcnaze" >> 10.3 da 7-metrianze >> 14.4 b) gverdidan an karidan Semotanaze, da Tavisufalze: *

taim-autis Semdeg

*

13.4 wesis Tanaxmad daniSnul Tavisufalze

*

Tu tyorcnis Sesruleba gaWianurda

*

moTamaSeebisTvis "ganlagebis Sesworebis" Semdeg

*

sityvieri SeniSvnis an gafrTxilebis Semdeg

Tu msajs sicxadisTvis saWirod miaCnia -- SeuZlia TamaSis gasaaxleblad sxva SemTxvevaSic daustvinos Cveulebriv, msajma TamaSis gasaaxleblad ar unda daustvinos manam, sanam moTamaSeebi 15.1, 15.3 da 15.4 wesebis mixedviT | Tanaxmad ar dadgebian = gamonaklisi >> 13.7 da 15.4#3 Tu moTamaSeebi saTanado adgilebze ar idgnen, magram msajma mainc daustvina TamaSis gasaaxleblad -- maSin am moTamaSeebs TamaSSi Cabma | Careva umal SeuZliaT mtyorcnelma burTi sastvenidan 3 wamSi unda tyorcnos

44


xelburTis wesebi

sasjelebi 15.6

Tu "tyorcnis Sesrulebamde" wesi mtyorcnelma an misma gundel(eb)ma daarRvies -- usworo | ara-saTanado adgilze dadgnen an burTs usworod Seexnen -- msajma maT "ganlageba unda Seusworos" >> 13.7

15.7

"tyorcnis Sesrulebis dros" Tu ra moyveba mtyorcnelis an misi gundel(eb)is mier 15.1-3 wesTa darRvevas -- "pirvel rigSi" damokidebulia imaze, Sesrulebas win uZRoda Tu ara "sastveni TamaSis gasaaxleblad" * Cveulebriv, Tu msajs Sesrulebamde ar daustvenia -moTamaSeebs "ganlageba unda Seusworos", da sastvenis Semdeg -- tyorcna xelaxla Seasrulebinos erTi kia, aq moqmedebs 13.2 wesis msgavsi "xeiris principi": Tu mtyorcnelis gundma, usworo Sesrulebis Semdeg, burTi umal dakarga -- tyorcna Sesrulebulad iTvleba da TamaSi grZeldeba * Cveulebriv, Tu msajma Sesrulebamde daustvina -- wesis damrRvevic unda dasajos magaliTad, mtyorcneli Sesrulebis dros axta; burTi 3 wamze met xans ekava; swori | saTanado adgili datova, vidre burTi xelis mtevans mowydeboda; an igive Caidina misma gundelma am dros pirvandeli tyorcna uqmdeba da darRvevis adgilze metoqes ergeba Tavisufali >> 13.1a = gamonaklisi >> 2.6 aqve moqmedebs 13.2 wesis msgavsi "xeiris principi": Tu mtyorcnelis gundma burTi manam dakarga, sanam msaji TamaSSi Carevas | darRvevaze reagirebas moaswrebda -- TamaSi grZeldeba

15.8

rogor wesi, dasasjelia "tyorcnis Sesrulebis" momdevno -oRondac masTan dakavSirebuli -- nebismieri darRvevac magaliTad, 15.2#2 wesis darRveviT -- mtyorcneli burTs (meored) manam Seexo, sanam burTi sxva moTamaSes an kars Seexeboda. es moqmedeba SeiZleba waagavdes (burTis) tarebas, anac moTamaSe burTs xelaxla daeuflos haerSi, an igi iatakidan aiRos

45


xelburTis wesebi am dros Tavisufali ergeba metoqes >> 13.1a, da 15.7 wesis msgavsad, xeiric moqmedebs 15.9

moTamaSe dasasjelia, Tu metoqes xeli SeuSala tyorcnis SesrulebaSi -- magaliTad, Tavidanve dadga usworo | arasaTanado adgilze, an iq mere gadavida = gamonaklisi >> 14.8, 14.9, 15.4#2 da 15.5 aq sul erTia, darRveva rodis moxda -- Sesrulebamde Tu mis dros, da tyorcnasac win uZRoda Tu ara "sastveni TamaSis gasaaxleblad" >> 8.7g, 16.1b, 16.3d Tu metoqem tyorcnis Sesrulebas xeli SeuSala -- tyorcna, rogorc wesi, unda gameordes

46


xelburTis wesebi

16.

sasjeli

gafrTxileba 16.1

gafrTxileba upriania a) mzardad dasasjeli darRvevisTvis >> 8.3 = gamonaklisi >> 16.3b da 16.6d b) mzardad dasasjeli uwesobisTvis >> 8.7 SeniSvna: moTamaSes SeiZleba mieces maqsimum erTi gafrTxileba, xolo erTi da imave gundis moTamaSeebs -- (jamSi) maqsimum sami; ameebis Semdeg damrRvevi "2-wuTiani gagdebiT" unda daisajos moTamaSes, vinc (minimum erTxel) ukve gaagdes 2 wuTiT, gafrTxileba veRar miecema gundis warmomadgenlebs jamSi SeiZleba mieceT maqsimum erTi gafrTxileba

16.2

msajma gafrTxileba yviTeli baraTis aweviT unda aniSnos damrRvev moTamaSes an warmomadgenels, da drois msajs an mdivans >> Jesti 13

2-wuTiani gagdeba 16.3

2 wuTiT gaZeveba (gagdeba) upriania a) usworo SecvlisTvis -- Tu zedmeti moTamaSe moedanze Sevida, an TamaSSi Secvlis zolidan Caeria >> 4.5-6 = gamonaklisi >> 8.10b(II) b) 8.3 wesis darRvevisTvis -- Tu moTamaSes an|da mis gunds ukve miuRia gafrTxilebaTa maqsimumi >> 16.1 SeniSvna g) 8.4 wesis darRvevisTvis d) 8.7 wesSi CamoTvlili uwesobisTvis -- Tu moTamaSes an|da mis gunds ukve miuRia gafrTxilebaTa maqsimumi >> 16.1 SeniSvna e) 8.7 wesSi CamoTvlili, warmomadgenlis mier Cadenili uwesobisTvis -- Tu amave gundis warmomadgenels ukve miuRia gafrTxileba >> 16.1 SeniSvna

47


xelburTis wesebi v) 8.8 wesSi CamoTvlili, moTamaSis an warmomadgenlis mier Cadenili uwesobisTvis >> 4.6 z) moTamaSis an warmomadgenlis "bolomde gagdebis" danarTad >> 16.8 = gamonaklisi >> 16.11b T) m o T a m a S i s m i e r T a m a S i s g a n a x l e b a m d e C a d e n i l i uwesobisTvis -- Tu masve es-esaa miesaja "2-wuTiani gagdeba" >> 16.9a SeniSvna: gundis warmomadgenlebs jamSi ver miecemaT erTze meti "2-wuTiani" Tu 16.3d-e wesTa Tanaxmad, 2-wuTiani warmomadgenels mieca -mas SeuZlia darCes Secvlis zolSi da gunds mixedos. erTi kia, gundma moedanze 2 wuTiT unda moiklos erTi moTamaSe 16.4

taim-autis gamocxadebis Semdeg msajma "2-wuTiani gagdeba" cxadad unda aniSnos damrRvev moTamaSes an warmomadgenels, da drois msajs an mdivans >> Jesti 14 -- xelis aweva da ori TiTis gaSla

16.5

"2 wuTiT gaZeveba" saTamaSo drois 2 wuTs grZeldeba erTi da imave moTamaSis mesamed gaZeveba "bolomde gagdebis" tolfasia >> 16.6d gaZevebuli moTamaSe sasjelis moxdis dros TamaSSi ver monawileobs, da gundic mis nacvlad moedanze veravis Seiyvans | SeuSvebs sasjelis drois aTvla iwyeba TamaSis ganaxlebis maniSnebel sastvenze Tu 2-wuTiani gagdeba pirvel taimSi ar amowurula, sasjelis moxda meore taimSi grZeldeba igive wesi moqmedebs sasjelis gagrZelebisas ZiriTadi droidan over-taimSi, da amis fargalSic Tu 2-wuTiani gagdeba over-taimebSi ar amowurula -gaZevebuli moTamaSe monawileobas ver miiRebs "7-metrianebSi" >> 2.2 SeniSvna

48


xelburTis wesebi

bolomde gagdeba 16.6

bolomde gaZeveba (gagdeba) upriania a) 8.5 da 8.6 wesebis darRvevisTvis b) moTamaSis an warmomadgenlis mier -- moedanze an mis gareT -- Cadenili metis-meti >> 8.9 da ukiduresi >> 8.10 uwesobisTvis g) warmomadgenlis mier 8.7 wesis darRveviT Cadenili uwesobisTvis -- Tu amave gundis warmomadgenlebs erTad ukve mougrovebiaT gafrTxilebaca >> 16.1b da "2-wuTiani gagdebac" >> 16.3e d) erTi da imave moTamaSis mesame "2 wuTiT gaZevebis" danarTad >> 16.5 e) "7-metrianebis" dros Cadenili seriozuli an mravaljeradi uwesobisTvis >> 2.2 SeniSvna da 16.10

16.7

taim-autis gamocxadebis Semdeg msajebma "bolomde gagdeba" cxadad -- wiTeli baraTis aweviT -- unda aniSnon damrRvev moTamaSes an warmomadgenels, da drois msajs an mdivans >> Jesti 13

16.8

moTamaSis an warmomadgenlis "bolomde gagdeba" saTamaSo drois bolomde -- matCis dasrulebamde -- grZeldeba gaZevebulma moedani da Secvlis zoli umal unda datovos gaZevebuls gundTan nebismieri saxis kontaqti ekrZaleba TamaSis dros moTamaSis an warmomadgenlis "bolomde gagdebas" -- gind moednidan da gind garedan -- Tan erTvis (emateba) "2-wuTiani gagdebac": misma gundma moedanze 2 wuTiT unda moiklos erTi moTamaSe >> 16.3v es sasjeli gaormagdeba -- 4 wuTad iqceva -- Tu moTamaSe 16.9b-d wesSi motanil viTarebaSi gaaZeves bolomde gagdebiT gundSi "saxeze myof" (oqmSi Setanil) moTamaSeTa an warmomadgenelTa raodenoba mcirdeba = gamonaklisi >> 16.11b erTi kia, "wuTobrivi sasjelis" amowurvis Semdeg gunds SeuZlia moedanze moTamaSeTa uwindeli raodenoba aRidginos -- sxva (gauZevebeli) moTamaSe SeuSvas

49


xelburTis wesebi Tu msajebma SeniSnes, rom gaZevebulma TamaSis ganaxlebis Semdeg kidev daaSava -- pataki unda daweron. erTi kia, gaZevebulis gundi -- misi am, axali darRvevis gamo -- moTamaSes aRar moiklebs 2 wuTiT. es wesi maSinac moqmedebs, roca gaZevebuli moedanze Sevida "bolomde gagdebas" -- 8.6 da 8.10 wesTa darRvevis gamo -- moyveba werilobiTi pataki, raTa federacias "saTanado zomebis" miReba SeeZlos. es ufrossa da delegats myis unda eniSnoT lurji baraTiT - wiTlis Cvenebis Semdeg msajebi iTaTbireben da damrRvevs lurjsac auweven >> ganmarteba 7

erTbaSad ramdenime darRveva 16.9

Tu moTamaSem an warmomadgenelma erTbaSad ramdenime darRveva Caidina, an vidre TamaSi ganaxldeboda -- igive erTi-meoris miyolebiT gaakeTa, da am darRvevebisTvis upriania (dadgenilia) sxva-da-sxva sasjeli -maSin, rogorc wesi, damrRvevs mxolod umkacresi sasjeli unda mieces = gamonaklisebi: yvela am SemTxvevaSi gundi kac-nakluli 4 wuTiT darCeba a) Tu moTamaSes es-esaa miesaja "2-wuTiani (gagdeba)" da man TamaSis ganaxlebamde uwesoba Caidina -- moTamaSes damatebiT unda mieces 2-wuTiani >> 16.3z Tu es, damatebiTi 2-wuTiani misTvis mesamea -- moTamaSes "bolomdec" (wiTliT) gaaZeveben b) Tu moTamaSe es-esaa bolomde (wiTliT) gaagdes -- gind pirdapir da gindac mesame 2-wuTianis gamo -- da man TamaSis ganaxlebamde uwesoba Caidina -- mis gunds damatebiT unda mieces 2-wuTiani da amiT kac-nakluli 4 wuTiT darCes >> 16.8 g) Tu moTamaSes es-esaa miesaja 2-wuTiani da man TamaSis ganaxlebamde metis-meti >> 8.9 an ukiduresi >> 8.10 uwesoba Caidina -- moTamaSe bolomdec (wiTliT) unda gaaZevon >> 16.6g da amiT misi gundi kac-nakluli 4 wuTiT darCes >> 16.8

50


xelburTis wesebi d) Tu moTamaSe es-esaa bolomde (wiTliT) gaagdes -- gind pirdapir da gindac mesame 2-wuTianis gamo -- da man TamaSis ganaxlebamde metis-meti >> 8.9 an ukiduresi >> 8.10 uwesoba Caidina -- mis gunds damatebiT unda mieces 2-wuTiani da amiT kac-nakluli 4 wuTiT darCes >> 16.8

TamaSis dros Cadenili darRveva 16.10

TamaSis dros misacemi sasjelebi motanilia 16.1, 16.3 da 16.6 wesebSi cneba "TamaSis dros" moicavs nebismier Sesvenebas, taim-auts, gundur taim-autsa da over-taims freze, "7-metrianebSi" -- moqmedebs marto 16.6 wesi am dros Cadenili seriozuli an mraval-jeradi uwesobisTvis moTamaSes seriaSi Semdgomi monawileoba aekrZaleba >> 2.2 SeniSvna

saTamaSo drois miRma Cadenili darRveva 16.11

moTamaSis an warmomadgenlis mier darbazSi -- oRondac ara "TamaSis dros" -- Cadenili nebismieri uwesobis, metis-meti uwesobis, ukiduresi uwesobisa da gansakuTrebiT Tavze-xelaRebuli moqmedebisTvis >> 8.6-10 dadgenilia Semdegi sasjelebi: *

TamaSamde

a) uwesoba >> 8.7-8 -- gafrTxileba b) 8.6 da 8.10a -- moTamaSis an warmomadgenlis "bolomde gagdeba", magram gunds oqmSi mainc SeeZleba 16 moTamaSisa da 4 warmomadgenlis Setana | Cawera 16.8 wesi moqmedebs mxolod "TamaSis dros", ris gamoc am muxlSi motanil "bolomde gagdebas" aRar moyveba "2-wuTiani" Tu dadginda, rom "TamaSamde gaZevebuli" TamaSSi mainc monawileobs, sasjeli myis unda amoqmeddes *

TamaSis Semdeg:

g) werilobiTi pataki

51


xelburTis wesebi

17. msajebi 17.1 17.2 17.3

17.4

17.5

17.6

17.7

52

yovel TamaSs uZRveba ori, Tanabari uflebis mqone msaji maT exmarebian drois msaji da mdivani msajebi Tval-yurs adevneben moTamaSeTa da gundis warmomadgenlebis qcevas gundis darbazSi Sesvlidan gasvlamde msajebma TamaSis dawyebamde unda Seamowmon moedani, karebi da burTebi maTve TamaSisTvis unda SearCion burTebi >> 1 da 3.1 msajebi unda darwmundnen, rom forma orive gunds wesrigSi aqvs -- amisTvis maT unda gasinjon TamaSis oqmi da moTamaSeTa samosi msajebma unda uzrunvelyon, rom Secvlis zolSi moTamaSeTa da warmomadgenlebis raodenoba wesis fargalSi iyos; maTve unda moikiTxon -- Tu vin iqnebian -- orive gundis ufrosebi; Seusabamobani unda gaswordes >> 4.1-2 da 4.7-9 wilis-yras (monetis agdebiT) atarebs erT-erTi msaji, meorisa da orive gundis ufrosTa Tan-daswrebiT >> 10.1 -- ufrosis nacvlad wilis-yras SeiZleba daeswros gundis sxva warmomadgeneli an sulac moTamaSe (magaliTad, kapitani) Cveulebriv, TamaSs Tavidan bolomde msajTa erTi da igive wyvili unda gauZRves maT evalebaT, TamaSi wesebis mixedviT warmarTon -- yoveli darRvevisTvis daniSnon sasjeli = gamonaklisi >> 13.2 da 14.2 Tu erT-erTi msaji SeuZlod Seiqna, TamaSs meore, marto gauZRveba SeniSvna: federacias SeuZlia Caasworos 17.5#1,3 Tu darRvevis gamo orive msajma daustvina da isini erT azrze arian, romeli gundi dasajon, magram sasjelis simkacreze ver Tanxmdebian -- dainiSneba sasjelTagan umkacresi Tu darRvevis gamo orive msajma daustvina, an burTma datova moedani, magram msajebi ver Tanxmdebian, burTi romel gunds miscen -- maT unda moiTaTbiron da saziaro gadawyvetileba miiRon


xelburTis wesebi Tu es ver moxerxda, "moedanSi myofi msajis" azri gadaZalavs am dros savaldebuloa taim-auti. TaTbiris Semdeg msajebma JestiT unda gamoacxadon gadawyvetileba da TamaSis gasaaxleblad daustvinon >> 2.8d, 15.5 17.8

angariSi orive msajma unda iTvalos maTve unda CainiSnon gafrTxilebani da gaZevebani (2 wuTiT da bolomdec)

17.9

saTamaSo droc orive msajma unda dainiSnos (aRricxos) Tu maTi saaTebis Cveneba gansxvavdeba, msajebma saziaro gadawyvetileba unda miiRon >> 2.3 SeniSvna: federacias SeuZlia 17.8 da 17.9 wesTa Casworeba

17.10

msajebma TamaSis Semdeg oqmi unda gadaamowmon wiTliT gaZevebaze pataki (axsna-ganmarteba) unda daiweros >> 8.6 da 8.10

17.11

msajebisa da delegatis mier momxdaris aRqmaze da gaazrebaze dafuZnebuli gadawyvetilebebi sabolooa protesti miiReba marto iseT gadawyvetilebebze, romlebic wesebs ar eTanadeba TamaSis dros msajebs SeiZleba mimarTos mxolod gundis ufrosma

17.12

msajebs SeuZliaT TamaSi droebiT an sul Sewyviton vidre TamaSs sul Sewyvetdnen, msajebma mis gasagrZeleblad yvelaferi unda iRonon

17.13

(erTianad) Savi forma msajebisTvisaa gankuTvnili -- gundi ase ar unda Seimosos

17.14

msajebsa da delegats sasaubrod (sakomunikaciod) SeuZliaT eleqtro-aRWurvilobis gamoyeneba. amis wesebs federacia adgens

53


xelburTis wesebi

18. drois msaji da mdivani 18.1

drois msajis ZiriTadi saqmea saTamaSo drois, taim-autebisa da gaZevebul moTamaSeTa "dasasjeli drois" kontroli mdivans abaria gundis siebi, TamaSis oqmi, masSi dagvianebulTa Camateba da imaTi aRnusxvac, visac monawileoba ekrZaleba danarCeni movaleobani -- Secvlis zolSi moTamaSeTa da warmomadgenlebis raodenobis kontroli, da moTamaSeTa sworad cvla (Sesvla - gamosvla) -- saziaroa rogorc wesi, TamaSis SeCereba (Sewyveta) mxolod drois msajis da federaciis (mier) daniSnuli delegatis saqmea amisi procedura >> ganmarteba 7

18.2

Tu darbazis tablos ara aqvs saaTi, drois msajma orive gundis ufross unda acnobos xolme, Tu saTamaSo ramdeni rCeba -gansakuTrebiT, taim-autis Semdeg Tu tablos ara aqvs avtomaturi sirena, drois msajma taimis damTavreba sireniT an dastveniT unda aRniSnos >> 2.3 Tu tablo ver aRnusxavs gaZevebulTa "dasasjel dros" -- drois msajma magidaze unda daidgas baraTi, romelzec ewereba gagdebulis nomeri da sasjelis amowurvis dro

54


xelburTis wesebi

Jestebi gverdidan Semotanis | Tavisufalis daniSvnisas msajebma umal unda mianiSnon, Tu tyorcna saiT sruldeba -- Jestebi 7 da 9 iqve, Tu dasamatebelia piradi sasjeli, savaldebuloa Jestebi 13 an 14 Tu msajs miaCnia, rom Tavisufalis an 7-metrianis daniSvnis mizezTa axsna saqmes argebs, gamoiyenebs 1-6 da 11 Jestebs erTi kia, "me-11 Jesti" (pasiuroba) savaldebuloa, Tu msajs manamde ar gaufrTxilebia gundi, nu pasiurobTo -- Jesti 17 12, 15 da 16 Jestebis gamoyeneba savaldebuloa 8, 10 da 17 Jestebi gamoiyeneba msajis Sexedulebis mixedviT

Jestebis sia 1

zonaSi Sesvla

2

usworo tareba

3

garbeni | burTis dayovneba 3 wamze metiT

4

gakaveba | daWera | kvra

5

Cartyma

6

darRveva SetevaSi

7

gverdidan Semotana -- ai, iqeT!

8

karidan Semotana

9

Tavisufali tyorcna -- ai, iqeT!

10 daSordi 3 metriT! 11 pasiuroba 12 goli 13 gafrTxileba -- yviTeli baraTi; gaZeveba - wiTeli 14 2 wuTiT gagdeba 15 taim-auti -- gaaCereT saaTi! 16 travmaa: Semovides ori kaci! 17 gafrTxileba: nu pasiurobT!

55


xelburTis wesebi

1

zonaSi Sesvla

2

usworo tareba

4

gakaveba, daWera, kvra

7

gverdidan Semotana

56

3

garbeni | dayovneba

5

Cartyma

6

darRveva SetevaSi

8

karidan Semotana

9

Tavisufali tyorcna


xelburTis wesebi

10

daSordi 3 metriT!

13

gafrTxileba, gaZeveba

16

travmaa: SemodiT!

11

pasiuroba

12

goli

14

2 wuTiT gagdeba

15

taim-auti

17

nu pasiurobT!

57


xelburTis wesebi

wesebis ganmartebani 1. Tavisufalis Sesruleba sirenis Semdeg >> 2.4-6 met-wilad egrea, rom Tu drois amowurvis Semdeg gunds ergo Tavisufali, misi SesrulebiT golis gatana aRara surs -- an matCis bedi ukve gadawyvetilia, da anac tyorcnis adgili metoqis karidan erTob Sorsaa wesebis Tanaxmad, aseTi Tavisufalic unda Sesruldes, magram msajebsac marTebT viTarebis saRad Sefaseba -- maT tyorcna Sesrulebulad unda CaTvalon, Tu moTamaSem, vinc TiTqmis swor poziciaze idga, burTi iatakze daagdo an msajebs gadaabara | gadasca im SemTxvevaSi, roca gunds golis gatana Wirdeba, msajebma mas es mciredi Sansic unda miscen, magram isic uzrunvelyon, rom epizodi gaWianurebul amaoebad ar iqces msajebma orive gundis moTamaSeebi yoCaRad da droulad unda daayenon | ganalagon swor poziciebze, raTa Tavisufali gaujanjlebliv Sesruldes aucilebelia 2.5 wesSi Camatebul, im SezRudvaTa dacva, romlebic exeba moTamaSeTa Secvalasa da ganlagebas >> 4.5, 13.7 msajebma unda ifrTxilon da aRkveTon wesebis darRveva orive gundis mier: damcveli dasasjelia swori poziciidan TandaTanobiT CamoCoCebis | win wamosvlisTvis >> 15.4, 15.9, 16.1b, 16.3d Sesrulebis dros Semtevic xSirad arRvevs wess -- erTi an ramdenime gundeli 9-metra rkals gadakveTs sastvenis Semdeg, oRondac tyorcnamde >> 13.7, anac mtyorcneli tyorcnisas axteba >> 15.1, 15.2, 15.3 aq arsebiTia, rom msajebma ar dauSvan golis uwesod | usworod gatana

58


xelburTis wesebi

2. taim-auti >> 2.8 2.8 wesSi CamoTvlil SemTxvevebSi taim-auti savaldebuloa, sxva dros ki msajebma Tavad unda gadawyviton, SeaCeron Tu ara TamaSi (gaaCerebinon saaTi) qvemoT motanil SemTxvevebSi taim-auti savaldebulo araa, magram rogorc wesi, cxaddeba xolme: a) gareSe mizezebi -- magaliTad, saWiroa iatakis mowmenda b) etyoba, rom moTamaSe daSavda g) g u n d s a S k a r a d g a h y a v s d r o - - m a g a l i T a d , a W i a n u r e b s standartuli tyorcnis Sesrulebas; anac burTi metoqes unda gadaeces, magram moTamaSem igi moisrola an ar iZleva d) Tu burTi moxvda Wers an moednis Tavze aRmarTul ximinjebs da ise Sors gadavarda, "rom gverdidan Semotanamde" pauza gardauvalia >> 11.1 am dros msajebma mxolod maSin unda gamoacxadon taim-auti, roca saaTis gauCereblobiT romelime gundi daumsaxureblad izaralebs magaliTad, Tu TamaSis bolosken gundi win bevriTaa, maSin iatakis mosawmendad mokle pauza kmara da taim-auti saWiro aRaraa anac, Tu u-taim-autoba gunds azaralebs, magram dro Tavadve gahyavs da TamaSs aferxebs -- msajebma taim-auti aRar unda gamoacxadon isic gasaTvaliswinebelia, Tu TamaSi ra xniT unda SeCerdes. travmis dros msajebma es Znelad rom gamoicnon, ris gamoc umjobesia taim-autis gamocxadeba da piriqiT, Tu burTi moednidan gadavarda, msajebma ar unda iCqaron, radgan burTs umetes-wilad maleve abruneben. Tu ase araa, msajebma -- taim-autis gamocxadebis magivrad -- mardad unda moikiTxon saTadarigo burTi >> 3.4 7-metrianis dros Zveli wesebiT gaTvaliswinebuli savaldebulo taim-auti gauqmda da mainc, zogjer saWiro xdeba taim-autis gamocxadeba zemoT motanil mosazrebaTa gamo: magaliTad, Tu gundi 7-metrianis Sesrulebas aSkarad aWianurebs -- mekaris an mtyorcnelis SecvliT

59


xelburTis wesebi

3. gunduri taim-auti >> 2.10 ZiriTad droSi -- magram ara over-taimSi -- gunds ergeba (maqsimum) sami, 1-wuTiani "gunduri taim-auti" TiTo taimSi gunds SeiZleba mieces maqsimum ori taim-auti da Tanac mxolod ise, rom amaT Soris metoqe minimum erTxel daeuflos burTs gunds gamoeyofa sami, gadanomrili (1 2 3), zomiT 15*20 sm "mwvane baraTi" pirvel taimSi gunds eZleva "1" da "2" baraTebi meoreSi -- "2" da "3", Tu pirvel taimSi mxolod erTi taim-auti aiRo, da marto "3" -- Tu ukve gamoiyena ori ZiriTadi drois bolo 5 wuTSi TiToeul gunds SeiZleba mieces (maqsimum) TiTo taim-auti gundma taim-autis mosaTxovad Tavis warmomadgenels magidaze, drois msajis win unda daadebinos "mwvane baraTi" gunds taim-autis moTxovna SeuZlia marto maSin, roca burTs Tavad flobs -- sul erTia, "burTi TamaSSia" Tu TamaSi SeCerebulia Tu gundi burTs ar dakargavs moTxovnidan "drois msajis" mier dastvenamde -- taim-auti umal miecema: "drois msaji" *

sastveniT SeaCerebs TamaSs da saaTsac gaaCerebs >> 2.9

* me-15 JestiT gamoacxadebs taim-auts da xels gaiSvers im gundisken, vinc igi moiTxova mwvane baraTi magidaze, taim-autis amRebi gundis mxares daideba da iq darCeba taim-autis bolomde msajebi daadastureben "gundur taim-auts" "drois msaji" CarTavs calke, taim-autis mzomel saaTs, mdivani ki gunds oqmSi Cauwers taim-autis aRebis dros taim-autis ganmavlobaSi moTamaSeebi da warmomadgenlebi unda mogrovdnen TavianTi Secvlis zolis doneze -- moedanze an sakuTriv am zolSi msajebi unda dadgnen moednis Sua-gulSi, oRondac erTs SeuZlia cota xniT mivides magidasTan da "drois msajs" eTaTbiros

60


xelburTis wesebi "gunduri taim-auti" Sedis "TamaSis droSi" >> 16.10, ris gamoc mis ganmavlobaSi Cadenili uwesoba Cveulebrivad isjeba -- aq arc imas aqvs mniSvneloba, dasasjeli moTamaSe an warmomadgeneli moedanze iyo Tu ara hoda, 8.7-10 (uwesoba) da 8.6b wesTa damrRvevebs SeiZleba miesajoT 16.1-3 da 16.6-9 wesebiT gaTvaliswinebuli gafrTxileba, 2 wuTiT gagdeba an bolomde gagdeba "drois msajma" 50 wamis Semdeg xmovani signali unda "misces" imis niSnad, rom TamaSi 10 wamSia gasaaxlebeli taim-autis amowurvisas gundebi mzad unda iyvnen TamaSis gasaaxleblad TamaSi ganaxldeba im tyorcniT, romelic taim-autis gamocxadebis win unda Sesrulebuliyo, xolo Tu "burTi TamaSSi" iyo -- taim-autis mTxovneli gundi Tavisufals Seasrulebs im adgilidan, sadac burTs saaTis gaCerebam mouswro msajis sastvenze "drois msaji" CarTavs | "gauSvebs" gaCerebul saaTs

61


xelburTis wesebi

4. pasiuroba >> 7.11-12 a) zogadi miTiTebani "pasiurobis wesis" daniSnulebaa TamaSis uRimRamo xerxebisa da ganzrax gaWianurebis gamoricxva saamisod msajebma mTeli TamaSis ganmavlobaSi erT-nairad unda amoicnon da gansajon "pasiuri TamaSi" "pasiuri TamaSi" SeiniSneba Setevis nebismier -- burTis win gadaadgilebis, momzadebisa da dasrulebis -- fazaSi gundi "pasiur TamaSs" met-wilad maSin mimarTavs, roca: *

TamaSis bolos cotaTia win (cotaTi igebs)

*

kac-naklulia

*

metoqe ostatobiT jobnis -- metadre dacvaSi

momdevno debulebebSi motanili sazomebi (kriteriumebi) msajebma erTianad -- da ara cal-calke -- unda gamoiyenon. maTve unda gaiTvaliswinon wesebis fargalSi aqtiurad dacvis Sedegic b) pasiurobaze miniSneba msajebma pasiurobis mimaniSnebeli, "me-17 Jesti" unda gamoiyenon, roca b1) Secvlebi nela keTdeba, an gunds burTi nela miaqvs win (metoqis karisken) tipiuri simptomebi: * moTamaSeebi moednis Sua-welSi dganan da SecvlaTa dasrulebas elian * gundi ukve gafrTxilebulia, magram misi moTamaSe mainc ajanjlebs TamaSis gasaaxlebeli tyorcnis Sesrulebas: magaliTad, Tavisufalze -- Tavs ikatunebs, ver vici, saidan vtyorcnoo; centridan tyorcnaze -- mekare karidan burTis aRebas ar Cqarobs; Tavad an misi gundelebi burTs centrisken gangeb moisvrian uzustod, anac moTamaSeebi iqiTken miseirnoben *

62

moTamaSe dgas da burTs iatakidan arxeinad reklavs


xelburTis wesebi * Semtevi gundi metoqes wnexis qveS ara hyavs, magram amisi moTamaSe burTs mainc ukan awvdis - metoqis naxevridan Tavisaze b2) mosamzadebel fazaSi Secvla gvian keTdeba tipiuri simptomebi: *

yvela moTamaSe ukve ganlagda Sesatevad

*

gundma mosamzadebeli pasaoba gaaCaRa

*

magram maqamde mainc ar gaukeTebia eg Secvla

= gamonaklisi: Tu gundma Tavisi naxevridan swrafi kontr-Seteva wamoiwyo, magram metoqis naxevarze gadasvlis Semdeg myisi sagole Sansi veRar miiRo -- Setevis am fazaSi moTamaSeTa swrafad Secvla unda edrovos b3) mosamzadebeli faza metis-metad gaiwela Cveulebriv, gunds unda edrovos mosamzadebeli pasaoba, vidre gamiznulad gadava Setevaze gaWianurebuli samzadisis tipiuri simptomebi: *

ieriSs ar moyveba ara-nairi gamiznuli Seteva

SeniSvna: "gamiznul Setevad" iTvleba taqtikuri moqmedebani, romelTa Sedegad burTis mflobelma gundma dacvis mimarT sivrculi upiratesoba moipova, anac mosamzadebel fazasTan SedarebiT temps (TamaSis siCqares) moumata * moTamaSeebi burTs damdgarni (uZravad) zedized iReben, anac miRebisas ukan ixeven *

dganan da burTs iatakidan arxeinad reklaven

* metoqesTan Sebmisas Semtevi naadrevad brundeba da elis msajis sastvens, da verc damcvelis mimarT aRwevs sivrcul upiratesobas * aqtiuri dacva Semtevs tempis momatebas ar anebebs -damcvelebi blokaven burTisa da SemtevTa gadaadgilebis gzebs * Semtevi -- mosamzadebelTan SedarebiT -- temps aSkarad | SesamCnevad ver zrdis dasrulebis fazaSi

63


xelburTis wesebi g) pasiurobaze miniSnebis Jesti Tu msajma -- gind "moedanSi myofma" da gind "piriT xazze myofma" - gunds pasiuroba Seatyo, xels awevs >> Jesti 17 -- imis niSnad, rom Semtevi karSi satyorcn poziciaze gasvlas ar cdilobs. Jesti meore msajmac unda gaimeoros "me-17 Jesti" imis mauwyebelia, rom burTis mflobeli gundi sagole Sansis miRebas ar cdilobs, anac TamaSis ganaxlebas regularulad ajanjlebs msajebs xeli aweuli unda hqondeT, vidre *

Seteva dasruldeba

*

pasiurobaze miniSnebas yavli gauva (saWiro aRar iqneba)

Seteva iwyeba maSin, roca gundi burTs daeufla, da iTvleba dasrulebulad, roca gundma goli gaitana an burTi dakarga "pasiurobaze miniSneba", rogorc wesi, ZalaSia Setevis bolomde = gamonaklisi: or SemTxvevaSi gunds veRar dabraldeba pasiuroba da amdenad, msajebmac xeli unda dauSvan. esenia: a) Semtevma gundma karSi tyorcna da burTi masve daubrunda karidan an mekaridan asxletis Semdeg -- gind pirdapir da gindac gverdidan Semosatanad b) damcveli gundis moTamaSem an warmomadgenelma -- 16. wesis Tanaxmad -- darRvevis an uwesobisTvis piradi sasjeli miiRo am dros burTian gunds SeuZlia, mosamzadebeli faza xel-axla daiwyos d) pasiurobis miniSnebis Semdeg xelis awevis Semdeg msajebma burTian gunds Setevis yaidis Secvla unda adrovon -- aq gasaTvaliswinebelia moTamaSeTa asaki da ostatobis donec ase da amgvarad, SeniSvna-micemul gunds eZleva karze mimarTuli Setevis Sansi Tu am gundma aSkarad mainc araferi moimoqmeda karSi satyorcnad -- msaji gadawyvets, rom igi (marTlac) pasiurobs >> 7.11-12 SeniSvna: msajma pasiurobaze ar unda daustvinos, roca gundi win miiwevs da amiT karSi tyorcnis Sansi uCndeba, da arc maSin, roca burTian moTamaSes etyoba, rom karSi tyorcnas apirebs

64


xelburTis wesebi gadawyvetilebis sazomi miniSnebis Semdeg: d1) Semtevi gundi *

temps ver|ar umatebs

*

karisken ver|ar utevs

*

pirispir (erTi-erTze) SebmebSi sivrcul upiratesobas ver

aRwevs * burTaobaSi ferxdeba -- magaliTad, damcvelma gadaketa sapaso gzebi d2) damcveli gundi * aqtiurad, wesebis fargalSi, ar anebebs Semtevs tempis gazrdas da gamiznul Setevas * msajma pasiurobaze ar unda daustvinos, Tu agresiuli dacva Setevas darRvevebiT zedized aferxebs d+) axali, naklebad subieqturi | aqamdelze obieqturi sazomebi xelis awevis Semdeg msajebs SeuZliaT, nebismier dros daustvinon pasiurobaze -- Tuki gunds Seatyves, rom karSi satyorcn poziciaze gasasvlelad mainc arafers akeTebs * SeniSvna-micemul gunds xelis awevidan karSi tyorcnamde 6 pasis ufleba eZleva * Tu tyorcna am 6 pasis Semdegac ar Sesrulda, msajma pasiurobaze unda daustvinos da metoqes uboZos Tavisufali * pasebis Tvla grZeldeba, Tu Setevisas Semtevs Tavisufali ergo, an tyorcna damcvelma dabloka * Tu damcvelma wesi meeqvse pasis Semdeg daarRvia, magram msajebs pasiurobaze jer ar daustveniaT -- Semtevs ergeba Tavisufali. amisi Sesruleba SeiZleba pirdapir karSi tyorcniT, anac erTi, damatebiTi pasis Semdeg * msajTa mier pasebis daTvla maT mierve momxdaris aRqmas efuZneba >> 17.11#1

65


xelburTis wesebi e) danarTi tempis dagdebis | Semcirebis simptomebi *

svla gandagan da ara win | siRrmeSi -- karisken

* gaxSirebuli diagonaluri svla damcvelTa win, oRondac yovel-gvari wnexis gareSe * ara-nairi svla win -- arc pirispir (erTi-erTze) Sebma da arc burTis miwodeba zonis sazRvarsa da 9-metra rkals Soris myofi moTamaSisTvis * ori moTamaSis mraval-jeradi urTierT-pasaoba -- siCqaris moumateblad da karisken svlis gareSe * pasaobaSi yvela poziciis -- kuTxis, xazis da ukana -moTamaSeTa Cabma, oRondac siCqaris moumateblad, anac karze mimarTuli moqmedebis gareSe simptomebi pirispir Sebmisa, romelsac ar|ver moyveba sivrculi upiratesoba * pirispir Sebma im dros, roca cxadia, rom garRvevisTvis adgili ver kmara -- Semtevs ramdenime damcveli blokavs * pirispir Sebma, roca Semtevi miznad ar isaxavs karisken gaWras | gasvlas * pirispir Sebma Tavisufalis mopovebis mizniTRa -- xafangSi Zalad gabma, anac Sebmis Sewyveta maSin, roca garRvevis Sansi arsebobs wesebis fargalSi aqtiurad dacvis simptomebi *

daurRvevlad Tav-dacva, raTa TamaSi ar SeCerdes

*

Sesatevi gzebis gadaketva -- ori damcveliT

*

win amosvla sapaso gzebis gadasaketad

* damcvelTa win amosvla, raTa Semtevebs ukan (metad) daaxevinon * SemtevTa iZuleba, burTi ukan, ufro uxifaTo adgilze rom miawodon

66


xelburTis wesebi

5. centridan tyorcna >> 10.3 am wesis gamoyenebaSi amosavali isaa, rom msajebma gunds xeli unda Seuwyon "centridan tyorcnis" swrafad | male SesrulebaSi saamisod msajebi gunds ar unda Caacivdnen -- ar eZebon sababi swrafad Sesrulebuli "centridan tyorcnis" gasameoreblad, da arc mtyorcnelis gundisTvis sasjelis dasakisreblad magaliTad, msajebma -- angariSis CaniSnvaze uwinares -- uceb unda gadaamowmon moTamaSeTa ganlageba. "moedanSi myofi msaji" mzad unda iyos dasastvenad, rogorc ki centridan mtyorcneli saTanado adgils miaRwevs -- Tuki sxvebic am dros ise mcdarad ar dganan, rom aucilebelia "ganlagebis Sesworeba" msajebs unda axsovdeT, rom mtyorcnelis gundelebs centris xazis gadakveTa sastvenis-Tanave SeuZliaT, da es debuleba gamonaklisia standartul tyorcnaTa Sesrulebis wesebSi wesSi Tumc weria, mtyorcnels centridan ganze, metr-naxevriT (1.5m) gasvla SeuZliao -- msajebi raRac santimetrebs ar unda gamoekidon: mTavaria, metoqe ar daiCagros da arc saxtad darCes "centridan tyorcnis" uadgilo an udroo Sesrulebis gamo metic, moednebis umetesobaze "centri" arcaa moniSnuli wertilad, xolo bevrgan centris xazs SuaSi reklama axatia. aseT moedanze mtyorcneli da msajic miaxloebiT TuRa daicaven sizustes, ris gamoc msajisgan ragindara Cacieba miuRebelia

67


xelburTis wesebi

6. naRdi sagole Sansi >> 14.1 sagole Sansi "naRdi" maSinaa, roca a) burTiani moTamaSe metoqis zonis sazRvarzea, wona-sworobas icavs da SeuZlia karSi tyorcnos ise, rom damcveli -- wesebis dacviT | fargalSi -- veranairad veRar SeuSlis xels aq Sedis situaciac, roca moTamaSes burTi jer ar miuRia, magram amisTvis mzadaa, axlos ki araa metoqe, visac wesebis dacviT burTis miRebisTvis xelis SeSla SeuZlia b) burTiani moTamaSe kontr-Setevaze marto mirbis mekarisken da wona-sworobasac icavs, damcvelebi ki win ver dauxvdebian da veRarc (wesebis dacviT) SeaCereben aq Sedis situaciac, roca moTamaSes burTi jer ar miuRia, magram amisTvis mzadaa, metoqis mekare ki ejaxeba, raTa burTi ar miaRebinos. am SemTxvevaSi damcvelTa ganlagebas mniSvneloba ara aqvs >> 8.5 SeniSvna g) mekarem zona datova, burTiani metoqe ki wona-sworobas icavs da SeuZlia Seuferxebliv tyorcnos cariel karSi

68


xelburTis wesebi

7. drois msajis | delegatis Careva >> 18.1 Tu drois msaji an delegati SeCerebul TamaSSi Caerivnen -- TamaSi SeCerebis mizezis Sesabamisi tyorcniT ganaxldeba magram Tu amaTi Careva da TamaSis SeCereba moxda maSin, roca burTi jerac "TamaSSi iyo" -- amoqmeddeba Semdegi debulebebi: a. moTamaSis usworo Secvla an moedanze "zedmetis" Sesvla >> 4.2-3, 5-6 drois msajma | delegatma da msajebma "xeiris principi" >> 13.2 da 14.2 unda daiviwyon da 4.2-3, 4.5-6 wesebis darRvevisas -- TamaSi myis SeaCeron Tu wesi damcvelma gundma daarRvia da amiT Semtevs naRdi sagole Sansi gaubaTilda -- 14.1a wesis Tanaxmad, iniSneba 7-metriani, sxva SemTxvevebSi ki -- ubralod, Tavisufali damrRvevi moTamaSe 16.3a wesis Tanaxmad isjeba, magram 4.6 wesi (zedmetis Sesvla) Tu naRd sagole Sansze dairRva - sasjeli 16.6b da 8.10b muxlebiT dgindeba b. Careva sxva mizezTa gamo -- magaliTad, uwesoba Secvlis zolSi a) drois msajis Careva drois msaji TamaSis SeCerebas unda daelodos da msajebs mizezi mereRa acnobos, magram Tu TamaSi mainc SeaCera -- TamaSs TavisufaliT ganaaxlebs is gundi, romelic SeCerebis dros burTs flobda *

Tu SeCerebis mizezi damcveli gundis mier Cadenili darRvevaa,

anac drois msajma gunduri taim-autis moTxovniT SeaCera TamaSi, magram msajebma Txovna ar daakmayofiles, esao da axla ar ergebaTo, da amiT Semtevs naRdi sagole Sansi gaubaTilda -14.1b wesis Tanaxmad, iniSneba 7-metriani * drois msaji damrRvev moTamaSes an warmomadgenels Tavad verafers miusjis igive exebaT msajebs, Tu darRveva Tavad ar SeuniSnavT. am dros isini ara-formalurad TuRa datuqsaven damrRvevs, magram Tu dairRva 8.6 an 8.10 muxli -- maT werilobiTi patakic unda Seadginon

69


xelburTis wesebi b) delegatis Careva federaciidan TamaSze mivlenil delegats SeuZlia msajebs ukarnaxos gadawyvetileba -- msajTa mier momxdaris aRqmaze dafuZnebuli ganaCenis gamoklebiT -an acnobos "Secvlis zolis wesTa" darRveva * delegats SeuZlia TamaSi umal SeaCeros. amis Semdeg TamaSs TavisufaliT is gundi ganaaxlebs, visac ar Caudenia darRveva, romelsac delegatis Careva moyva Tu SeCerebis mizezi damcveli gundis mier Cadenili darRvevaa, da amiT Semtevs naRdi sagole Sansi gaubaTilda -- 14.1a wesis Tanaxmad, iniSneba 7-metriani * msajebi valdebuli arian damrRvevs daakisron delegatis mier miTiTebuli sasjeli, 8.6 an 8.10 muxlis darRvevaze ki -- werilobiTi patakic Seadginon

70


xelburTis wesebi

Secvlis zoli 1. Secvlis zolebi mdebareoben | ganfenilia gverdiTi xazis gareT da gaswvriv -- centris xazis (warmosaxviTi) gagrZelebidan orive mxares, gundebis saTadarigoTa merxebis -- an skamebis rigis -bolomde, da maT ukanac, Tu adgili kmara >> wesi 1, naxazebi 1 da 3 wesis Tanaxmad, saTadarigoTa merxebi da Sesabamisi "mwvrTnelis zonebic" centris xazidan 3.5 metrze iwyebian akrZalulia sagnebis dawyoba gundis saTadarigoTa merxis win -gverdiTi xazis gayolebaze, centris xazidan 8 metris fargalSi 2. S e c v l i s z o l S i y o f n a S e u Z l i a T m x o l o d o q m S i S e t a n i l moTamaSeebsa da warmomadgenlebs >> 4.1-2 Tu gunds Tarjimani Wirdeba -- Secvlis zolis ukan unda daiyenos 3. Secvlis zolSi myof warmomadgenels erTianad sportuli -anac erTianad samoqalaqo -- samosi unda ecvas. am samosis feri metoqe gundis "moednis moTamaSeTa" formis ferisgan imdenad unda ganirCeodes, rom TamaSis dros gaugebroba ar moxdes 4. drois msajma da mdivanma -- TamaSis wina da drosac -- Tvalyuri unda adevnon imas, Tu vin imyofeba Secvlis zolSi -- da msajebs amgvaradac daexmaron Tu "Secvlis zolis wesebi" TamaSamde irRveva -- TamaSi ar unda daiwyos manam, sanam darRveva ar aRmoifxvreba Tu igive wesebi TamaSis dros irRveva -- pirvelive SeCerebaze TamaSi ar unda ganaxldes manam, sanam darRveva ar gaswordeba 5. w a r m o m a d g e n e l i u f l e b a - m o s i l i a , g u n d i m a r T o s d a (da)moZRvros TamaSis drosac -- oRondac sportuli adaTis dacviTa da wesebis fargalSi igi ZiriTadad gundis merxze unda ijdes, magram SeuZlia "mwvrTnelis zonaSic" imoZraos es zona moicavs merxis win, da Tu adgili kmara -- ukanac -- mdebare sivrces "mwvrTnelis zonaSi" mimosvlas miznad unda hqondes gundisTvis taqtikuri rCevis micema an daSavebuli moTamaSis mixedva. rogorc wesi, nebismier momentSi fexze maqsimum erTi kaci SeiZleba idges

71


xelburTis wesebi warmomadgenels -- oRondac marto erTs -- SeuZlia gavides "mwvrTnelis zonidan" da "gunduri taim-autis" mosaTxovad magidasTan miitanos "mwvane baraTi". erTi kia, igi ar unda Seyovndes magidasTan da moments elodos, "taim-auti axla iqneba uprianio" warmomadgenlebidan "ufross" >> 4.2 mxolod sagangebo SemTxvevebSi SeuZlia gavides "mwvrTnelis zonidan" -- magaliTad, drois msajTan an mdivanTan sasaubrod | sakontaqtod Secvlis zolSi myofi moTamaSeebi, rogorc wesi, merxze unda isxdnen, magram Tu adgili sakmaria da sxvas xels ar SeuSlian -SeuZliaT merxis ukan imoZraon da uburTod moiTelon | gaxurdnen moTamaSem an warmomadgenelma ar unda * Seawuxos an Seuracxyos msaji, delegati, drois msaji | mdivani, moTamaSeebi, warmomadgenlebi, mayureblebi -- gamomwvevi, saprotesto, nebismieri saxis ara-sportuli saqcieliT -- sityvierad, mimikiT an JestebiT * maT -- TamaSze ze-gavlenis mosaxdenad -- ar unda datovon Secvlis zoli warmomadgenlebi da (saTadarigo) moTamaSeebi, rogorc wesi, sul Secvlis zolSi unda iyvnen. Tu warmomadgeneli iqidan gava da sxvagan dabanakdeba -- gundis marTvisa da gaZRolis uflebas dakargavs, da mis aRsadgenad Secvlis zols unda daubrundes metic, mTeli TamaSis ganmavlobaSi moTamaSeebica da warmomadgenlebic msajebis iurisdiqciis fargalSi rCebian. hoda, gindac gavidnen moednidan da Secvlis zolidan -- maTze mainc gavrceldeba piradi sasjelebis sistema aqedan gamomdinare, damrRvevi iseve daisjeba uwesobis, metis-meti uwesobisa da ukiduresi uwesobisTvis, rogorc maSin, igive moedanze an Secvlis zolSi rom Caedina 6. " S e c v l i s z o l i s w e s e b i s " d a r R v e v i s d r o s m s a j e b i 1 6 . 1 b (gafrTxileba), 16.3e (2-wuTiani gagdeba) da 16.6b (bolomde gagdeba) muxlebis Tanaxmad unda moiqcnen

72


xelburTis wesebi

leqsikoni Targmnisas SeZlebis da gvarad gaTvaliswinebulia qarTuli xelburTis Temsa da zogadad, sportul sazogadoebaSi odiTgan damkvidrebuli sasaubro leqsika da terminologia | # * = >> " ... " gamoiyeneba

in English

anu, an abzaci -jer gamonaklisi ixile "ramdenime sityviani cnebis" Sesakvrelad

qarTulad

1-minute team timeout 1-on-1 action 2-minute suspension 3 seconds 4-meter line 6-meter line 7-meter throw 9-meter line

1-wuTiani (gunduri) taim-auti pirispir (erTi-erTze) Sebma 2-wuTiani gagdeba | gaZeveba 3 wami 4-metra Strixi 6-metra rkali | xazi = zonis sazRvari 7-metriani (tyorcna) 9-metra rkali | xazi

a ability action additional advantage agree air alternatively always apparent appeal

a (wesis muxli) unari moqmedeba | svla zedmeti xeiri | upiratesoba daTanxmeba haeri piriqiT yovelTvis cxadi | aSkara saCivari | protesti | apelacia

73


xelburTis wesebi appropriate area arm at least authorize available award

Sesaferi are mklavi ara-nakleb | minimum nebis darTva xelmisawvdomi | "saxeze myofi" (golis) CaTvla

b back back-court background ball behavior bench bent arms block blood blue card body body contact body language bounce boundary lines break-through broken line build-up

b (wesis muxli) zurgi ukana moTamaSe (garemos) foni burTi saqcieli saTadarigoTa skami | merxi moxrili mklavebi bloki sisxli lurji baraTi sxeuli sxeulis Sexeba dgomi | poza iatakidan arekvla moednis sazRvari | perimetri garRveva | gaWra | gasvla wyvetili xazi momzadeba

c call captain’s armlet case catch caution ceiling center line changing rooms check

g (wesis muxli) gamocxadeba | ganaCeni kapitnis samklauri SemTxveva daWera SeniSvna | gafrTxileba | datuqsva Weri centris xazi gasaxdeli gasinjva

74


xelburTis wesebi choose circumference circumstances civilian clothing clarification clear chance of scoring clearly coach coaching zone coin toss collectively collision color comment competition completely confirmation consequence consistent consultation constant conduct contact continue control correct correction conversely convince counter-attack criteria cross cross section crossbar court player

arCeva garSemo-weriloba viTareba samoqalaqo samosi ganmarteba | dazusteba naRdi sagole Sansi cxadad mwvrTneli mwvrTnelis zona wilis-yra monetis agdebiT | yomari erTad | "saerTo ZalisxmeviT" Sejaxeba feri SeniSvna Sejibreba | turniri srulad dasturi Sedegi | danarTi erT-nairi TaTbiri mudmivi qceva | saqcieli Sexeba | mimarTva | kavSiri grZeldeba floba swori Sesworeba piriqiT darwmuneba kontr-Seteva sazomi | sawyao gadakveTa kveTa xarixa moednis moTamaSe

d dangerous

d (wesis muxli) saxifaTo

75


xelburTis wesebi decision defense definition delay delegate deliberately demonstratively destroy diagram dimensions direction directly disadvantage disallow discrepancy displace disqualification disregard distance distract dive dribble

gadawyvetileba | ganaCeni | daskvna dacva gansazRvreba gaWianureba | gajanjleba | daxaneba | ar-dacla delegati | komisari gangeb | ganzrax | Segnebulad aSkarad | yvelas dasanaxad gabaTileba | mospoba naxazi zomebi mimarTuleba pirdapir | uSualod zarali (golis) gauqmeba Seusabamoba gaweva bolomde gagdeba | gaZeveba (wiTliT) ugulebel-yofa manZili | daSoreba | distancia gulis-yuris gafantva | gonebis amRvreva dayvinva (burTis) tareba

e effect elbow electrical failure empty goal end endanger ensure enter entire equal equipment exaggerating exception exclusively

e (wesis muxli) Sedegi idayvi denis gamorTva carieli kari moednis mxare | bolo xifaT-is Seqmna | -Si Cagdeba uzrunvelyofa Sesvla mTeli Tanabari | toli samosi | aRWurviloba gazviadeba gamonaklisi gamokveTilad | gamorCeulad

76


xelburTis wesebi execution expiration expression extremely eyes

Sesruleba amowurva gamoTqma | gamoxatva | gamometyveleba ukiduresad Tvalebi

f face fall faulty favorable final signal fixture floor follow forewarning foot for instance, ... force majeure forfeit formal throws foul free-throw free-throw line fumbling further measures furthermore

v (wesis muxli) saxe waqceva usworo | mcdari umjobesi sirena ximinji | konstruqcia iataki miyola miniSneba | gangaSi terfi magaliTad, ... sagangebo viTareba gauqmeba | daTmoba | xelis aReba standartuli tyorcnebi darRveva | foli Tavisufali (tyorcna) 9-metra rkali | xazi (burTis) ver moxelTeba "saTanado zomebi" damatebiT

g game general instructions gesture get around glue goal goal area goal-area line goalkeeper

z (wesis muxli) TamaSi zogadi miTiTebani Jesti (metoqis) Semovla webo kari | goli (karis) zona zonis sazRvari mekare

77


xelburTis wesebi goalkeeper restraining line goalkeeper throw goal line goalpost grab grant green card guilty

4-metra Strixi karidan Semotana karis xazi (karis) Zeli Cavleba | (burTis) daufleba micema | boZeba mwvane baraTi damrRvevi | damnaSave

h half-time break hand hand over handball hand signals hard harassing head health height hit hold hop

T (wesis muxli) Sesveneba (taimebs Soris) xeli | mtevani gadabareba xelburTi Jestebi Ronivrad damcireba | daSineba Tavi jan-mrTeloba simaRle dartyma | Cartyma Wera | "ukavia" | gakaveba axtoma

illegal entry illegally illegal usage immediate immediately impact indeed indicate indications informal influence infraction infringement initial

unebarTvod Sesvla wesis darRveviT dauSveblad myisi | uTumcao umal | ucbaT | myisve gavlena | jaxi marTlac miniSneba simptomebi ara-formaluri gavlena | ze-moqmedeba darRveva darRveva pirvandeli | Tavdapirveli

78


xelburTis wesebi injury in play in principle inside inspect insulting intensity intentionally intercepting interfere interior intermission interpreter interruption intervention

travma TamaSSi rogorc wesi | Cveulebriv SigniT | -Si Semowmeba Seuracxyofa simZlavre | intensioba gangeb (pasis) CaWra Careva | xelis SeSla Sida Sesveneba Tarjimani Seferxeba | SeCereba | Sewyveta Careva | Cabma

joint decision judge judgment jump justified

saziaro gadawyvetileba | ganCineba gansja gaazreba | ganxilva | Sefaseba naxtomi | xtoma gamarTlebuli

knee kneeling

muxli daCoqili

last 30 seconds leg level lift limit line list loud lying

bolo naxevari wuTi (30 wami) fexi done | safexuri (fexis) aweva (iatakidan) zRvari | fargali xazi sia xma-maRali devs | wevs

malicious mandatory maintaining

mavne | avi | boroti savaldebulo SenarCuneba

79


xelburTis wesebi margin medical treatment minute monitor motion move

cdomileba | sxvaoba Svela | mixedva | samedicino daxmareba wuTi Tval-yuris devneba | meurveoba moZraoba gadaadgileba | moZraoba

nearest necessary neck net nominate normally note number

uaxloesi saWiro | aucilebeli kiseri bade dasaxeleba | daniSnva rogorc wesi | Cveulebriv SeniSvna raodenoba, nomeri

obligatory observation offense official once on duty open space opponent opportunity otherwise outer goal line out of play overlap overtime outside own half

savaldebulo aRqma Seteva warmomadgeneli erTxel mivlenili carieli adgili | Ria sivrce metoqe Sansi sxvafriv | winaaRmdeg SemTxvevaSi piriTi xazi TamaS-gare | "TamaSidan gasuli" gadafarva damatebiTi dro | over-taimi gareT Tavisi naxevari

page paint paramedic participate passive play

wignis gverdi SeRebva para-medikosi monawileoba pasiuroba

80


xelburTis wesebi permanently permitted person personal pick up pivot player playing area playing court playing the ball playing time position possession precise predetermine prematurely premeditated premises prevent primarily progressive punishment protect provision provocative public clock pull down pull out punishment push put down

sul | sabolood neba-darTuli piri | kaci piradi (iatakidan) aReba xazis moTamaSe moTamaSe saTamaSo are moedani burTaoba saTamaSo dro adgili | ganlageba | pozicia floba zusti windawin Tqma naadrevad ganzrax | mofiqrebuli darbazi | baza | TamaSis gamarTvis adgili xelis SeSla | ar-gaSveba | ar-danebeba pirvel rigSi | met-wilad mzardi sasjeli (Tavis) dacva piroba | wanamZRvari gamomwvevi tablos saaTi waqceva waRletva | Zalis-Zalad warTmeva sasjeli kvra (fexis) dadgma | dabijeba

rapid reach ready rear reckless rectangle reception

swrafi (mi)wvdoma mzad ukana Tavze-xel-aRebuli marTkuTxa (pasis) miReba | daWera

81


xelburTis wesebi recognize red card reduction referee refrain regardless regular playing time regulation related to repeatedly report requirements reserve ball resume responsibility responsible team official restart restrain restricted area restriction retake revenge rolling roster rules running

amocnoba wiTeli baraTi Semcireba msaji Tavis Sekaveba imis da miuxedavad | sul erTia ZiriTadi dro debuleba dakavSirebuli mravaljer | zedized | regularulad pataki pirobebi | moTxovnebi saTadarigo burTi ganaxleba pasuxis-mgebloba menejeri | ufrosi (TamaSis) ganaxleba gakaveba aRkveTili | Seuvali are SezRudva gameoreba | xelaxla Sesruleba samagieros gadaxda mgoravi gundis sia (TamaSis) wesebi | (Sejibrebis) debuleba sirbili

safety zone sanctions score scoreboard scorekeeper score sheet scoring sequence serious setting severity

usafrTxoebis zoli sasjeli angariSi tablo mdivani | angariSis mTvleli (TamaSis) oqmi goli | burTis gatana mimdevroba mZime | seriozuli dayeneba simkacre | (darRvevis | sasjelis) simZime

82


xelburTis wesebi shiny shirt shooter shot shouting side line significant simultaneously sitting size slide slippery spectator speed spitting sportsmanlike manner sports shoes sportswear spot square standing stand up stationary step stepping stop stopwatch struggle substantial substitute substitution substitution area substitution line suspension

mbzinavi maisuri mtyorcneli tyorcna | dartyma yvirili | Zaxili gverdiTi xazi mniSvnelovani | seriozuli erTdroulad | erTbaSad damjdari zoma gasrialeba slipina mayurebeli siCqare miwiteba sportuli adaTi sportuli fexsacmeli sportuli samosi adgili | wertili kvadrati dgoma wamodgoma uZravi nabiji dabijeba gaCereba | mogerieba wam-mzomi brZola | Widili gvariani | safuZvliani saTadarigo moTamaSe Secvla Secvlis zoli Secvlis xazi 2 wuTiT gagdeba | gaZeveba

table table of contents tactical reasons

magida wignis sarCevi taqtikuri mosazrebebiT

83


xelburTis wesebi tap targeted team teammate team time-out temporarily theater thigh threatening throat throw throw-in throw-off tie-breaker tied game time wasting time-out timekeeper too many steps torso total touch towel trunk

wakvra gamiznuli gundi (Tana-) gundeli gunduri taim-auti droebiT saxioba | simulacia | siafandoba barZayi muqara yeli (burTis) tyorcna gverdidan Semotana centridan tyorcna Tai-breiqi (fris gamtexi xerxi) fre drois gayvana taim-auti | saaTis gaCereba | pauza drois msaji garbeni tani jami Sexeba pirsaxoci tani

uniform unsportsmanlike conduct unwarranted utilize

(saTamaSo) forma uwesoba | usaqcieloba umarTebulo | usworo gamoyeneba

verbal violation voluntarily

sityvieri darRveva nebiT | ulaparakod

wall warm up warning warrant

kedeli moTelva | gaxureba gafrTxileba upriania | axia | alalia | dadgenilia

84


xelburTis wesebi water weight whistle width wing winner wipe wrist written report wound

wyali wona sastveni | dastvena sigane kuTxis moTamaSe (frTa) gamarjvebuli (iatakis) mowmenda maja werilobiTi pataki Wriloba

yellow card

yviTeli baraTi

zero

nuli | nulovani

85


xelburTis wesebi ase -- arSiaze Tan-dayolebuli zoliT -- gamoyofili wesebi da ganmartebebi moqmedebs 2016 wlis 1 ivlisidan

86


xelburTis wesebi

inglisuri dedani xelburTis saerTaSoriso federacia (ihf) IHF.info/en-us/thegame/ statutesandregulations.aspx?catid=5

SemkveTi da gamomcemeli saqarTvelos xelburTis erovnuli federacia (sxef) geohandball.ge

foto ydaze Front cover photo upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/24/ Handball_the_ball.jpg armin kiubelbek

Armin Kuebelbeck galerie.best4sports.de

Targmani, leqsikoni, kabadoni zaal gigineiSvili issuu.com/Qaflan/stacks 11/02 - 29/03, 29-31/05 * 2016

87


Tbilisi 0179, vake, ColoyaSvilisxelburTis 9a wesebi facebook.com/GEONHF/ (995 32) 224 48 76 office@geohandball.ge youtube.com/user/handballgoergia myvideo.ge/?user_id=1114877 geohandball.ge

88


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.