Zeeuwse Cultuur Agenda 2020 Jaargang 3 | Editie 3

ANG 3 JAARG 020 DEC. 2 PT. T/M

SE

Passie voor dans

Drie gepassioneerde dansers in beeld

Streaming Streaming versus life

Pennywafelhuis Sociale magneet

Hoe gaat het met...

Interviews met oude bekenden

Een unieke samenwerking van gezelschappen, festivals, theaters, musea en podia in Zeeland rondom het thema cultuur in Zeeland.

- MEENEEMEXEMPLAAR -

FESTIVALS THEATER CABARET POP KLASSIEK JAZZ MUSEA DANS KUNST

Inhoudsopgave

7 Hoe gaat het met...Eric Vloeimans

42

We gaan weer naar het museum

45

Agenda november

48

Hoe gaat het met...Wiebe de Haan

51

Hoe kan Het Zeeuws Orkest blijven optreden?

52

De gemeente Vlissingen doet wat zij kan

55

Hoe gaat het met...Jo Dumon Tak

56

Agenda december

58

Jong aanstormend talent

61

Vlog cultuurpromotie

63

Hoe gaat het met...muziekmeester Sjef

65

Colofon 66

2

Passie voor dans

6

Drie gepassioneerde dansdocenten

Tentoonstellingen 13 Stil gedenken in coronatijd

14

Authentiek streamen

16

Agenda september

20

Festival in coronatijd

24

Oemoemenoe!

26

Naar de film in coronatijd

30

Agenda oktober

32

Hoe gaat het met...Lisa Jacobs

35

Het Pennywafelhuis

38

34

65

3

5%

KORTING*

CODE: ZCA2020

Ga naar Bax-shop.nl of bezoek een van onze winkels!

Goes, Rotterdam, Amsterdam, Apeldoorn en Antwerpen (België) *BEKIJK DE VOORWAARDEN OP BAX-SHOP.NL/ACTIEVOORWAARDEN

Jaargang 3 | september - december 2020

PROTESTBRIEF

Aan de Minister van OCW Mevrouw drs. I. K. van Engelshoven Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Middelburg, 10 augustus 2020

onderwerp: meerjarige subsidies Fonds Podiumkunsten | Theaterproductiehuis Zeelandia

Geachte mevrouw van Engelshoven, Recent maakte het Fonds Podiumkunsten bekend welke instellingen in aanmerkingen komen voor een meerjarige subsidie voor de periode 2021-2024.

Als Zeeuws Cultuuroverleg (ZCO) vinden we het absoluut verheugend dat het Zeeuwse Vestrock een subsidie tegemoet kan zien, maar zijn we ronduit verbijsterd over de uitsluiting van Theaterproductiehuis Zeelandia, ondanks het positieve advies.

Het ZCO is vorig jaar opgericht. Aangesloten zijn 34 instellingen op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed, verspreid over de hele provincie. We stemmen af en werken samen. Onze drive is een verrijking en vernieuwing van de Zeeuwse cultuur en culturele infrastructuur. We gaan voor ontmoeting, verbinding en verrassing. Samen met overheden, het bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen willen we de cultuur in de komende jaren versterken.

Theaterproductiehuis Zeelandia is een belangrijk onderdeel van de culturele infrastructuur van Zeeland, zowel in inhoudelijke als in ontwikkelingsgerichte zin. Zonder ondersteuning van het Fonds Podiumkunsten dreigt deze positie in de komende jaren verloren te gaan. Dat zou in alle opzichten een verarming voor de cultuur in Zeeland betekenen (met impact buiten de provincie) en naar onze overtuiging in tegenspraak zijn met de ook door u gewenste cultuurspreiding over de verschillende regio’s..

We doen dan ook een klemmend beroep op u om alsnog middelen vrij te maken voor een meerjarige subsidie voor Theaterproductiehuis Zeelandia.

Met vriendelijke groet, het Zeeuws Cultuuroverleg.

i.o.

‘t Beest (Bart Smeels), Cinema Middelburg (Simon Blaas), You-Dance (Martin Priem), CBK Zeeland (Kathrin Ginsberg), Cultuurkwadraat/Kunsteducatie Walcheren (Leo Adriaanse), De Spots (Willemien Clement), De Vleeshal (Roos Gortzak), De Wegwijzer (Trudi Wams), Eindeloos Eiland Festival (René de Dreu), Erfgoed Zeeland (Wim Scholten), Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen (Rinus Meesen), Film by the sea (Jan Doense), Grote Kerk Veere (Gert-Jan de Koster), HZ Cult (Hans Reijnierse), Ledeltheater (Justyna Bolsius-Bereszka), MuziekPodiumZeeland (Maurits Portier), Podium Reimerswaal (Jacques Boonman), Porgy en Bes (Hans Zuiderbaan), Theaters aan Zee (Peter de Neef), Watersnoodmuseum (Siemco Louwerse), ZB | Planbureau en bibliotheek van Zeeland (Perry Moree), Zeelandtheaters (Frans Lievens), Zeeuws Archief (Hannie Kool-Blokland), Zeeuws maritiem muZEEum/Cultuurwerf (Onno Bakker), Zeeuws Museum (Marjan de Ruiter), Zeeuws Orkest (Rob Bakker), Zeeuwse Concertzaal/De Oostkerk (Leo Hannewijk), Zeeuwse Muziekschool (Robert Vroegindeweij), Een afschrift van deze brief is gezonden aan de vaste Kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het Fonds Podiumkunsten, de Raad van Cultuur, Kunsten ‘92, het Overleg Zeeuwse Overheden en de Gedeputeerde voor Cultuur van de Provincie Zeeland.

Zeeuws Cultuuroverleg | p.a. postbus 49, 4330 AA Middelburg

5

Cultuur in Zeeland...waard om voor te vechten…en van te genieten Na de marinierskazerne lijkt het erop dat

Pijpelink zegt hierover: “De Zeeuwse

bijzonder. Tegelijkertijd past dat ook

Den Haag Zeeland ons ook het befaamde

cultuursector is hard geraakt door de

echt bij Zeeland. Als het tij tegen zit,

Zeeland Nazomerfestival wil ontnemen. En

coronamaatregelen. We willen in deze

verzetten we onze bakens en blijven we

dat laten we niet gebeuren.

bijzondere tijd de Zeeuwse culturele

ons vernieuwen. Als Provincie doen wij

sector helpen om vol vertrouwen de

onze uiterste best om zoveel mogelijk

e samenwerkende Zeeuwse

toekomst tegemoet te zien. Dat kan

initiatieven te behouden, groot en klein.

Cultuur Organisaties (ZCO)

alleen als we samen de schouders

Want juist die diversiteit aan musea en

hebben verzet aangetekend bij

eronder zetten. Als Provincie hebben we

festivals is wat cultuur in Zeeland uniek

de minister. De brief waarin hiertegen

daarom een Stimuleringsfonds Cultuur

en bijzonder maakt. We gaan voor behoud

krachtig stelling wordt genomen staat

opgericht. Daarmee willen we onderlinge

van die waarden van de Zeeuwse cultuur.”

in dit nummer afgedrukt. Als het

samenwerking, vernieuwing en verbreding

Fonds Podiumkunsten lovend spreekt

met andere sectoren stimuleren. Zo

In dit tijdschrift komt weer een veelheid

over de kwaliteit van het werk van

zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk

aan verhalen aan bod over grote en kleine

Theaterproductiehuis Zeelandia en

Zeeuwen en bezoekers van Zeeland

initiatieven. We vragen mensen die eerder

vervolgens adviseert de meerjarige

kunnen blijven genieten van cultuur, ook

aan het woord kwamen, wat corona met

subsidie in zijn geheel te schrappen, dan is

in de anderhalve-meter-samenleving.”

hen heeft gedaan. We belichten nieuwe

D

het begrip in Zeeland echt op!

fenomenen, zoals streaming en hoe hier Gelukkig blijven kunstenaars nieuwe

verschillend over wordt gedacht. U leest

Het zijn door corona barre tijden voor de

ideeën ontwikkelen. Een bijzondere tijd

ook over Community Art in Zeeland: het

kunst. De pakkende cartoon van Cor de

geeft ook weer inspiratie. Dat ziet ook de

Pennywafelhuis is een pareltje. Daar zie je

Jonge die onlangs in de PZC stond, hebben

gedeputeerde: “Veel culturele organisaties

echt dat kunst verbindt en in coronatijd

wij ook geplaatst. Het is meer dan het

grijpen de crisis aan om nieuwe creatieve

een bijzondere dimensie krijgt.

vlees dat van de botten wordt geschraapt.

en innovatieve vormen te vinden om

Onze cultuurgedeputeerde Anita

het publiek te bereiken. Ik vind dit heel

Cartoon: © Cor de Jonge

Rob Bakker | hoofdredacteur

Jaargang 3 | september - december 2020

Vera Sorber, Petrella Lion en Iris Veekens: drie gepassioneerde dansdocenten. Wat zijn hun coronaervaringen? Wat zijn hun beslissingen geweest na de lockdown op 12 maart?

Heeft het nieuwe ideeën, impulsen en mogelijkheden opgeleverd?

Passie voor Dans Vera Sorber Op het grasveld van het Ostrea Lyceum, een ruimte van wel twee voetbalvelden, zit Vera Sorber: dansdocent en choreograaf bij Studio Free in Goes en artistiek leider bij Stichting Dansz.

“De klap kwam hard aan, ineens werd alles stilgelegd. Niemand mocht meer de studio in.

Vera legt de pittenzakjes in verschillende kleuren

De situatie slaat je lam.” Stil zitten is voor Vera

op het grasveld om de afstand te markeren

geen optie. Ze is direct begonnen samen met haar

waartussen de dansers gaan dansen. Ruimte

collega’s lessen online te zetten. Geen streaming.

genoeg! Met een headset op kan de les beginnen

Elke leerling (in totaal zijn het er 600) kreeg een

en worden de oefeningen uitgelegd. De muziek

link om een keuze te maken uit een les klassiek

gaat aan en de leerlingen swingen er op los. Elke

ballet, moderne dans en jazz. Alle drie mocht

week wordt de oefenplek wat opgeschoven om de

ook. “Dat maakproces is een kale onderneming.

kaalslag van het gras tegen te gaan.

Voordoen, uitleg, muziek aan en uit zetten in een lege zaal. Dansen is juist samen doen! De onlinelessen missen de dynamiek van de groep.”

Eind april gaf de Sportfederatie het sein voor

De klap kwam hard aan, ineens

buiten sporten. “Dan is dans ook maar even

werd alles stilgelegd. Niemand

sport. Voor de 44 wekelijkse lessen in de studio werd een rooster gemaakt voor 22 lessen op de grasmat van het Ostrea Lyceum.”

6

mocht meer de studio in.

7

Hoe de kinderen het dansen beleven is niet makkelijk

De wereld verging even voor Petrella Lion

onder woorden brengen. Je kan ook niet vertellen hoe

Wat betekent het voor een dansdocent als alle

een narcis ruikt. Hoe sterk houding en beweging je

voorstellingen opeens niet meer doorgaan? Petrella

gemoedsleven kan beïnvloeden is overduidelijk. De

Lion van de gelijknamige balletschool in Axel vertelt

harmonie van bewust ervaren bewegingen in relatie met de

er over.

eigen fysieke mogelijkheden kunnen tot op zekere hoogte door iedereen bereikt worden.

In de keldergewelven onder haar dansstudio hangen meer dan 2000 kostuums aan rekken. Hoofdtooien, schoenen, spitzen en balletpakjes zijn keurig in dozen geordend. Boven de studio, woont ze en praat ze over haar situatie tijdens corona.

Paspoort van een bevlogen dansdocent Haar woning in Axel is de afspiegeling van haar persoonlijkheid, haar levenswijze en passie. Iedereen die de ruimte binnenkomt, ervaart hier haar levensgeluk in de dans. Haar zoektocht naar de essentie van bewegen: ruimte, ritme en tijd, de danser en de muziek. Haar huis als oplaadpunt voor nieuwe creativiteit, het DNA van haar instituut. Bezieling en passie smelten hier in het gesprek samen.

Petrella Lion was 7 jaar toen de vonk oversloeg, in Brussel bij het ballet ‘le Sacre du Printemps› van Maurice Béjart met muziek van Stravinsky. Vanaf die dag traint ze vier maal per week onder andere in Gent bij de beroemde Belgische danser, choreograaf en pedagoog Paul Grinwis (1920-2006). Als ze 15 jaar is, neemt ze in het eerste jaar elke dag de bus en de boot naar Rotterdam naar de Havo voor Muziek Dans vertelt iets over je binnenkant, je emotie, je gevoel,

en Dans waar ze wordt aangenomen in de vierde

tegenover een workout waarin je alleen je spieren traint en

klas. Zij is nooit te laat in de les die om negen uur

wilt zweten.

begint en na schooltijd reist ze weer terug naar Axel.

Het eindexamen aan de Rotterdamse Dansacademie

“Wat heeft het seizoen mij positief geholpen. Ik heb maar

(nu Codarts Hogeschool voor de Kunsten) volgt

één keer moeten afzeggen door de regen. Met motregen

vanzelfsprekend.

dansen we gewoon door. Volgend jaar maak ik een zomerbuitendansprogramma en hopelijk mogen we dan weer

Tot op de dag van vandaag volgt Petrella iedere

gebruik maken van het sportveld. Maar het liefst wil ik in

vakantie cursussen in Parijs, België, Spanje en

september weer in mijn eigen studio lesgeven!”

Engeland.

Jaargang 3 | september - december 2020

Een speciale reis was het bezoek aan de klassieke

Op 15 maart 2020 zal de première in theater De

balletscholen in Praag, Moskou en St. Petersburg. In

Halle in Axel plaatsvinden van de choreografie ‘Het

Rusland wordt haar gevraagd een moderne dansles

Danspaleis’. Het zullen zes voorstellingen zijn, in

te geven aan de jonge kinderen die daar vanaf 10 jaar

twee weekenden met een dubbele cast. Het theater

een bijna militante klassieke balletopleiding volgen.

is klein, maar juist gekozen om het publiek op korte

Dansen in een moderne les is voelen-denken-bewust

afstand meer betrokken te laten zijn met de passie

worden-doen met verbeelding. De jonge dansers

en de ziel van de dansers.

genieten van deze nieuwe lesstof.

Het verhaal is gemaakt, de muziek is uitgezocht, Met deze veelzijdige achtergrond leidt Petrella al 28

het lichtplan is ontworpen. Het verhaal gaat over de

jaar haar Balletschool in Axel. Zo’n 30 leerlingen van

wederopbouw na de oorlog en speelt zich af op een

haar hebben de weg gevonden naar de professionele

marktplein en in de Spiegeltent. De schetsen voor

beroepsopleiding voor dans in Nederland en België.

het decor en de patronen voor de kostuums worden besproken met de 40 vrijwilligers die allemaal meewerken aan deze voorstelling. De stoffen worden gekocht, rekwisieten verzameld, schoenen, linten, maillots en danspakjes in alle maten worden uitgezocht. Elke leerling moet er fantastisch uitzien!

Het is belangrijk voor Petrella dat de dansers zich goed voelen in hun kostuum, een voorwaarde voor succes als je gaat optreden.

Op 11 maart liggen de meer dan 350 kostuums klaar, gemaakt door de vrijwilligers. De decors, ontworpen door Paul Lion en uitgevoerd met hulp van vrienden, worden opgesteld. De spots voor het licht hangen aan het grid. De video-ontwerper test zijn projecties

Het Danspaleis

op het achterdoek. De dansers gaan oefenen en repeteren de op- en afgangen uit de coulissen.

In het kader van 75 jaar Bevrijding wil Petrella een

8

choreografie neerzetten waarin het publiek de

De repetities in het theater vóór de voorstelling zijn

vrijheid en vrolijkheid kan voelen. Ook haar grote

een heel belangrijk onderdeel van het maakproces.

dansvoorbeeld, Paul Grinwis die dit jaar 100 wordt,

De choreograaf kan voor het eerst met afstand

wil ze met deze productie eren. Hij danste in de

naar het resultaat kijken. De dansers kunnen voor

oorlog door om zijn toeschouwers de schoonheid

het eerst voluit hun bewegingen inzetten door

van muziek en dans en de kunst van de fantasie te

de ruimte die het podium hen biedt. Het verhaal

laten ervaren. Een jaar lang werkt Petrella met de

eindigt in de Spiegeltent waar de kinderen met de

dansklassen naar de realisatie van haar productie. De

spiegelscherven de kapotte spiegel weer herstellen.

160 leerlingen in de leeftijd van 2 tot 80 jaar worden

Daarmee wordt de wederopbouw en vrijheid

allen in het verhaal meegenomen.

gesymboliseerd.

9

Bewegelijkheid van de onzekerheid Vanaf half mei worden de danslessen buiten gegeven. Het grasveld achter de basisschool is de bobbelige dansvloer.

Als het regent, dansen de leerlingen onder het afdak van de fietsenstalling. Iedereen moet zich van tevoren inschrijven, er wordt een logboek bijgehouden. De verschillende groepen mogen elkaar niet tegen komen, kleedkamers zijn er niet, de wc mag niet gebruikt worden. De lessen zijn ingekort om burenoverlast in de avond te vermijden.

Er is geen enkel zicht op de herneming van de grote voorstelling.

Alle medewerkers moeten deze teleurstelling proberen te verwerken. Wat is er dan beter om aan een nieuwe choreografie te gaan werken? De werktitel is de ‘Wave’. De eeuwige beweging van eb en vloed langs de branding van de zee op het Zeeuwse

Er valt een bom op theater De Halle Op 12 maart om 14.00 uur leek er een bom

strand. Altijd weer opnieuw beginnen. Door samen te werken versterk je de saamhorigheid van de leerlingen: een nieuw doel, de beweeglijkheid van de onzekerheid.

te vallen op het theater. De onmacht snijdt diep in de ziel: Alle voorstellingen worden

De mogelijkheid om Het Danspaleis het volgend seizoen weer

afgelast! Na het gevoel van onmacht, komt

op te nemen wordt heel klein door de wisseling van leerlingen

het schuldgevoel, dat je de dansers na een

binnen de dansklassen. Kleuters gaan naar basisonderwijs, de

heel jaar hard werken geen podium kan

lagere school wordt middelbare school, eindexamenleerlingen

bieden.

gaan studeren, meestal buiten Zeeland. Alle lessen worden opnieuw samengesteld, afhankelijk van het reguliere onderwijs.

Petrella mocht de kinderen niet meer zien.

Dit husselen van leerlingen maakt het repeteren met de

Ze kon hen niet zelf uitleggen waarom

oorspronkelijke bezetting moeilijk. Weer nieuwe kostuums

de voorstellingen geen doorgang kunnen

naaien. Een voorstelling zonder pauze. Houden de leerlingen dat

vinden. De grens met België is dicht, de

vol? Twee keer op een dag?

leerlingen moeten thuis blijven. In elke week stel je je plan bij om door te gaan.

Het is blijven zoeken naar mogelijke oplossingen. Petrella

Maar de mogelijkheid de voorstellingen te

houdt de moed en de hoop hoog om in de toekomst weer op

programmeren wordt rigoureus ontnomen

haar ingeslagen weg door te kunnen gaan. Aan haar creatieve

als er vanaf juni maar 30 bezoekers in het

geest zal het niet liggen. Er is begrip voor de maatregelen

theater mogen zijn. Met de nieuwe regels

voor Covrid-19, maar ze moet wel uit de diepte weer naar

in juli, de 1,5 m afstand, zouden in plaats

boven komen. Daar twijfelt niemand aan. Petrella gaat met

van zes voorstellingen, 21 voorstellingen

enthousiasme de uitdaging aan haar Danspaleis in een nieuwe

nodig zijn om voldoende publiek te

vorm weer uit te brengen. Ondertussen werkt ze met plezier aan

genereren, zodat de kaartverkoop de

nieuwe mogelijkheden, nieuwe creaties en ontmoetingen met

investeringen kan dekken.

mensen die haar op alle fronten willen steunen.

Jaargang 3 | september - december 2020

11

Muziektheater Zeeland viert 75 jaar jubileum met musical Michiel de Ruyter De musical Michiel de Ruyter gaat door! De voorbereidingen voor het muziekstuk, waarmee het Muziektheater Zeeland haar 75-jarig jubileum viert, moesten in het voorjaar opeens stil gelegd worden.

In maart 2021 hopen spelers, musici, zangers en dansers op de podia te staan in Goes, Terneuzen en Middelburg.

Iris Veekens vertelt over de musical en het Muziektheater Zeeland waar zij al 15 jaar werkt

het orkest en de solisten. Maar op die dag viel het

als choreograaf en de laatste twee jaar ook als

doek! De Belgen mochten de grens niet over, het

productieleider. Na een lange danscarrière geeft zij

artistieke team was sprakeloos en alle spelers waren

haar ervaring door aan een groep zeer gemotiveerde

in tranen.” De vijf voorstellingen werden geannuleerd.

en enthousiaste mensen.

De theaters moesten hun deuren sluiten. De spelers, zangers en dansers zouden elkaar meer dan een half

Aan de productie is drie jaar voorbereiding

jaar niet zien. Iris vertelt dat juist in het jubileumjaar

voorafgegaan: het componeren van de muziek (Hans

er een sterke drang tot gemeenschappelijkheid is en

Laureyn) en het schrijven van de teksten en liederen

de teleurstelling dus groot was.

(Rini de Koster). In de wekelijkse repetities is een jaar hard gewerkt met veertig zangers en spelers en

Zangers met mondkapjes, spelers met 1,5 m afstand?

vijftien musici. Dit alles onder de bezielende leiding

Het was en is geen optie. De musical kan op deze

van regisseur Hugo Segers, dirigent Hans Laureyn en

manier niet plaatsvinden zonder verlies te lijden. In

choreograaf en regieassistent Iris Veekens. Naast al

de voorbereiding zijn reeds grote kosten gemaakt

deze mensen was Hofman productions als facilitair

en iedereen wil spelen. Vandaar dus het besluit

bedrijf achter de schermen actief, samen met de

om in maart 2021 toch op te treden. In september

technici van het theater en de vrijwilligers van de

komt iedereen al weer bij elkaar voor de muzikale

decorploeg.

opstart en in november beginnen de wekelijkse regierepetities weer voor Michiel de Ruyter.

Iris: “Het is altijd een spannend moment als alle disciplines bij elkaar komen voor de eerste doorloop

Ook komt Het Muziektheater Zeeland met een

van de musical. Het zou de eerste keer zijn met

nieuw klein project!

Iris: “De merkwaardige neiging van mensen om het leven meer kleur en inhoud te geven! Daar gaat het over. Het wordt een mooi programma met zang en piano in de Grote Kerk in Zierikzee. Je wilt je passie blijven uitdragen. We vieren de herleving van de kunsten. We zoeken naar nieuwe mogelijkheden en zoeken naar nieuwe manieren om samen te werken.”

Jaargang 3 | september - december 2020

Hier ben je thuis...

Zeker bij het vinden van de ideale stek wil je de overdracht goed op papier hebben staan.

CULTUUR RECHT uit het hart en daarom steunen wij het graag...

MIDDELBURG 0118 - 62 37 19 TERNEUZEN 0115 - 61 31 75

ROTTERDAM 010 - 440 31 00 (BREDA 076 - 209 09 00)

zeker op ieder moment

Wij staan altijd voor je klaar om de belangrijkste momenten van je leven goed te regelen. Zowel privé als zakelijk. Bij samenwonen, de aankoop van een woning of het regelen van een nalatenschap staan onze adviseurs je graag terzijde.

Benieuwd hoe we je kunnen helpen? Bel vrijblijvend 0113 - 232520 of 0118 - 659600.

Kijk op dezeeuwsealliantie.nl

Pit beton de Heipaal onder de Zeeuwse Cultuur Pit beton de Heipaal onder de Zeeuwse Cultuur

Mensen in de concertzaal en mensen die dit Magazine Zeeuws Klassiek zitten te lezen, Mensen inzich de concertzaal en mensen realiseren waarschijnlijk niet datdie er dit een Magazine Klassiek zitten te lezen, is grote kansZeeuws is dat hun huis of de concertzaal realiseren zich Zeeuwse waarschijnlijk nietvan datPit er een onderheid met Heipalen Beton. grote kans is dat hun huis of de concertzaal is “Daarmee leveren toch een onderdeel vanvan het fundament onderheid metwij Zeeuwse Heipalen Pit Beton. van het Zeeuwse culturele leven”, glimlacht Leo Walraven, “Daarmeevan leveren wij toch onderdeel van het fundament directeur het bedrijf uiteen Kamperland.

van het Zeeuwse culturele glimlacht “Het klinkt misschien gek,leven”, maar in Zeeland,Leo hetWalraven, land van de directeur van het noodzakelijk. bedrijf uit Kamperland.

Zee zijn heipalen Dus wij zij direct verbonden “Hetde klinkt misschien gek, maar Zeeland, hetBedrijf land van de met Zeeuwse ondergrond en alsinecht Zeeuws sinds Zee zijn noodzakelijk.

Dus wij zij direct verbonden 1965 ookheipalen met de Zeeuwse identiteit. met de Zeeuwse ondergrond en als echt Zeeuws Bedrijf sinds 1965liefhebber ook met de Als enZeeuwse geboren identiteit.

Zeeuw gaat het cultureel leven in

de provincie mij aan het hart en we moeten dat, als Zeeuws Als liefhebberondersteunen en geboren Zeeuw gaat hetZeeuws cultureel leven in bedrijfsleven, als dat kan.

Klassiek is

de provincie mij aan enlezer we moeten dat,realiseert als Zeeuws een mooi initiatief enhet alshart iedere zich even dat bedrijfsleven, ondersteunen alsdedat kan.

Zeeuws Klassiek is hij dit mooie blad leest terwijl stoel staat op het fundament

Pit Beton Heipalenfabriek Pit Beton Sinds 1965 is Pit Beton gevesHeipalenfabriek tigd aan de Sint Felixweg 2 te Kamperland, het eiland Sinds 1965 is Pitop Beton gevesNoord-Beveland op korte aftigd aan de Sint Felixweg 2 stand van Goes. op Dehet heipalen te Kamperland, eiland worden gefabriceerd in alle Noord-Beveland op korte af-

courante met vrijstand vanafmetingen Goes. De heipalen wel geengefabriceerd beperkingenininalle lengte worden of extra voorzieningen.

Alle courante afmetingen met vrijdenkbare extra’s, zoalsinaardewel geen beperkingen lengte draad, kopwapening of extraextra voorzieningen.

Alleen zelfs ribbels aan de kopaardezijn denkbare extra’s, zoals mogelijk. draad, extra kopwapening en zelfs ribbels aan de kop zijn mogelijk.

een mogelijk mooi initiatief en als iedere zich van evenPit realiseert dat dat gemaakt is door de lezer Heipalen Beton, dan hij dit blad leest terwijl de stoel staat op het fundament ben ik mooie dik tevreden”. dat mogelijk gemaakt is door de Heipalen van Pit Beton, dan ben ik dik tevreden”.

www.pitbeton.nl www.pitbeton.nl 12

13

Tentoonstellingen t/m 12 sept

World Press tentoonstelling

t/m 13 sept

Tentoonstelling Bastions zonder grenzen

t/m 18 sept

Zomeratelier

Middelburg - Oostkerk - www.deoostkerk.nl

Sluis - www.belfortsluis.nl

Middelburg - www.cbkzeeland.nl

t/m 04 okt

Veranderende grenzen

t/m 24 okt

Jadanka Njegovan en Ellen Gerrits

t/m 01 nov

De Kazematten

t/m 01 nov

De Slag om de Schelde

Burgh-Haamstede - www.bewaerschole.nl

Middelburg - www.galeriegerritse.nl

Vlissingen - MuZEEum - www.muzeeum.nl

Vlissingen - MuZEEum - www.muzeeum.nl

Zeeuws Museum Nog te zien de tentoonstellingen: • • •

Mannenpak Wonderkamers Dit is Zeeland

Middelburg, Abdijplein Aangepaste openingstijden: Woensdag t/m zondag 13.00 uur tot 17.00 uur Boek uw bezoek online op zeeuwsmuseum.nl Vanaf 27 september is er een nieuwe tentoonstelling: H.E.L. (Hoop en Liefde) – Jan de Prentenknipper De titel van Hoop en Liefde verwijst naar de vele Bijbelse Verwijzingen in het werk van Jan de Prentenknipper.

www.zeeuwsmuseum.nl

t/m 08 nov

Walviskaak aan de muur

t/m 08 nov

Verfijnd verleden

t/m 08 nov

De Animatie van Lisette

Vlissingen - MuZEEum - www.muzeeum.nl

Veere - www.museumveere.nl

Domburg - www.marietakmuseum.nl

t/m 15 nov

Cultuur op Schouwen-Duiveland tijdens WOII

t/m 22 nov

Cristóbal de Mondragón

t/m 11 april

Walcheren: het verdronken eiland

Zierikzee - Stadhuis museum - www.stadhuismuseum.nl

Zierikzee - Stadhuis museum - www.stadhuismuseum.nl

Vlissingen - MuZEEum - www.muzeeum.nl

WWW.ZEEUWSECULTUURAGENDA.NL Jaargang 3 | september - december 2020

Stil gedenken in coronatijd Hoe kan je gedenken als ook Hulst is getroffen en in landen niet zo ver mortuaria bezet zijn voor meer doden geen plek is terwijl ze wel komen, vanzelf.

Hoe kan je gedenken dichtbij met de as van de rouw nog op je hoofd met zwarte aarde van begraven nog onder je nagels met het mes van gemis nog rechtop in je hart.

Terugkijken gaat niet het is om ons heen en over m’n schouder kijken de doden van vroeger in het nu met me mee.

De dag zal wel komen dat niet alles zo diep niet alles zo rauw niet alles zo nauw en dichtbij meer zal zijn niet alles zo nu.

En die dag staan we stil bij waar we nu zo stil van zijn.

Voor de Gemeente Hulst ter gelegenheid van Dodenherdenking 2020.

We gedenken de Oorlogsslachtoffers, en ook de slachtoffers van het Covid-19 virus. ŠMMXX by Willem de Geus, stadsdichter Hulst.

14

15

Quarantaine Kunstwerk Andrea Cook van Atelier 28 in Middelburg vertelt: “Zelf hebben we een 'quarantaine kunstwerk' samengesteld. Twintig kunstenaars van verschillende leeftijden en achtergronden hebben er aan meegedaan. Iedereen kreeg een stuk van de puzzel (een schilderij van Van Gogh) om op haar of zijn manier vorm te geven. Samen een schilderij maken vanuit je eigen kamer was een mooie belevenis; zo kon men vanuit die thuissituatie toch samen iets maken. Dit quarantaine kunstwerk staat op de cover van dit blad.

In april begon men de webshop te ontdekken. Etsen en kleine kunstwerkjes vlogen het atelier uit om een nieuw thuis te vinden ergens in de wereld. Het CBK (Centrum Beeldende Kunst Zeeland) kwam ook snel met een initiatief om kunstenaars een steuntje in de rug te bieden. Kunstwerken werden op hun site 'kunst bezorgd' aangeboden voor € 100.- inclusief verzendkosten. Het was inspirerend om daarmee bezig te zijn en we zijn dankbaar voor de mogelijkheid die het CBK de kunstenaars heeft geboden.

atelier28.nl Lange Noordstraat 44 Middelburg 06-38904426

Door dit project kwamen we ook meer in contact via social media met de Middelburgse kunstenaars en ondernemers. Al met al een heel bijzondere periode waarin een beroep werd gedaan op ieders creatief denkvermogen. Het zal waarschijnlijk een blijvende invloed achterlaten, ook na deze coronaperiode.”

Actie Kunstbezorgd.nl Toos van Holstein: “Creativiteit te over! Door de succesvolle actie ‘Kunstbezorgd.nl’ van het Centrum Beeldende Kunst Zeeland kon ik vanwege de corona-retraite, volledig geconcentreerd in het atelier mijn ‘XX-XX Serie’ creëren.

Veertig werken op dun aluminiumplaat van A4-formaat, dus brievenbuspassend, die nu vele huizen in Zeeland en ver daarbuiten sieren. Mij persoonlijk hoor je dus niet klagen over de intelligente lockdown. Maar ‘t is natuurlijk ook weer fijn om na een aantal maanden mijn atelier weer open te zetten op de 1e zondag van de maand tijdens de Kunst- en Cultuurroute in Middelburg.”

WAT IS ER VANDAAG, MORGEN, VOLGENDE MAAND TE DOEN IN ZEELAND? Altijd actueel en volledig. Zeeuwse Cultuur Agenda online. www.zeeuwsecultuuragenda.nl

Jaargang 3 | september - december 2020

Authentiek streamen?

Wie begin dit jaar reikhalzend uitkeek om in het nabije Gent een overzicht van meesterwerken van de gebroeders Van Eyck te bezoeken, heeft wel wat teleurstelling weg moeten slikken. De unieke tentoonstelling werd gesloten.

Was de deur open geweest dan hadden we ons verdrongen voor de doeken.

Niets is de laatste jaren in de museumwereld zo doeltreffend gebleken als een overzichtstentoonstelling van een erkende grootmeester.

W

at drijft ons naar het museum? In boeken, tijdschriften en vooral op het tegenwoordig haarscherpe internet kunnen we toch uitgebreid inzoomen op

wat we willen zien? Het antwoord lijkt voor de hand te liggen: het schilderij bezit een authenticiteit die de kopie ontbeert.

16

17

Kunst, daar moet je bij zijn Ongeveer een eeuw geleden constateerde de Duitse filosoof Walter Benjamin dat allerlei kunst dankzij de voortschrijdende techniek prima te kopiëren is, maar dat er in de kopie iets ontbreekt. De ‘aura’ verdwijnt uit het kunstwerk. Wanneer Benjamin moet uitleggen wat dat aura precies is, blijkt de taal een gebrekkig instrument. Datgene wat ons raakt in kunst, wat de kern van de beleving uitmaakt, is niet in woorden te vatten. Kunst, daar moet je bij zijn.

Nu de beleving van allerlei kunst door corona onmogelijk wordt gemaakt, zoeken veel uitvoerende kunstenaars naar vervangende middelen die op een of andere manier reproducerend zijn. De pijn is bepaald niet gelijk verdeeld over de verschillende kunstuitingen. De poëzie veert na een zware periode weer op. Er wordt weer meer gelezen. In andere gevallen, zoals met name de film, zijn we al jaren gewend om ons eigen moment en onze eigen plek van beleving te zoeken.

We kunnen streamen waar en wanneer we willen via het internet en dat de meeste filmliefhebbers de entourage van een donkere zaal prefereren, doet daarbij niet echt ter zake.

Reproductie Enerzijds is ook muziek als kunstuiting al sinds jaar en dag afhankelijk van reproductie. Als dat niet zo was, zouden we moeten constateren dat de Rolling Stones het nog wel enigszins volhouden, maar dat de weg naar The Beatles Screenshot streaming

voorgoed is afgesloten. Voor klassieke muziek geldt in grote trekken hetzelfde: Beethoven kan steeds opnieuw worden opgevoerd en in die zin ‘tot beleving gewekt’, maar Maria Callas en Arthur Grumiaux behoren tot een voorgoed afgesloten verleden. De reproductie is het enige dat ons nog rest. Een alternatief is een vorm van streaming.

De pijn is bepaald niet gelijk verdeeld over de verschillende kunstuitingen.

Streamen is een internetalternatief voor downloaden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen livestreaming en webvideo; een livestream geeft toegang tot een op hetzelfde moment uitgevoerde voorstelling, een webvideo is een opgeslagen registratie van een al eerder beëindigde uitvoering .

Jaargang 3 | september - december 2020

19

Anderhalve meter sessie

Het ziet er mooi uit maar geeft minder ruimte aan

Een recent voorbeeld van een webvideo

je fantasie om je eigen wereld te creëren.” Jakko

is de door Cor de Jonge geregisseerde en

pleit daarom, met enige terughoudendheid, voor

door Henk Tjoonk technisch vormgegeven

een audio-opname van een concert. Het resultaat

‘Anderhalve meter sessie’. In deze

zal meer fouten bevatten, maar ook meer vuur. En

videoclip, die bedoeld is om iedereen die de

daarmee zijn we terug bij de beleving. Van der Heijden

cultuur een tijd lang noodgedwongen moet

prefereert een technisch wat gebrekkige opname van

missen, een hart onder de riem te steken,

een artiest boven een vlekkeloze registratie vanuit het

spelen 22 Zeeuwse muzikanten samen

Concertgebouw: “Bij de laatste vroeg ik me af of het

een versie van het nummer ‘Stand by Me’,

wel in één keer was opgenomen. De techniek trekt

de zestig jaar oude soulklassieker van

de aandacht naar zich toe en dat doet afbreuk aan de

Ben E King. Het resultaat is een welhaast

beleving.”

vlekkeloze harmonie tussen nogal diverse partijen: strijkers, popzangers, klassieke zangers, verschillende percussionisten, een voortdurend veranderende combinatie van muzikanten die een samenhangend geheel ten gehore brengen. Een technisch

De techniek trekt de aandacht naar zich toe en dat doet afbreuk aan de beleving.

hoogstandje van formaat, met de nadruk behalve op de kwaliteit van de artiesten toch vooral op de techniek van opname en montage. https://www.youtube.com/ watch?v=rwLGclF8Ooo

De beleving Waarom willen we, om bij het begin te eindigen, naar Gent om Van Eyck te zien? We hebben Van Eyck allang gezien, dankzij een op diverse plekken vrij verkrijgbare vorm van ‘streaming’, in boeken, tijdschriften, op

Verschil met live Dit verschilt toch in belangrijke mate van een live optreden. Deze gedachte wordt ondersteund door Jakko van der Heijden, directeur van de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg en producent van cd’s in zijn eigen studio Zefir. Vanwege de vertraging in het signaal tussen musici die niet dezelfde ruimte delen, zo legt hij uit, is het onmogelijk om ze online live te

televisie en vooral op het internet. Streaming brengt ons in die visie dichterbij de kunst, leert kunst kennen.

Maar echte beleving veronderstelt een eenmalige onderdompeling in het hier en nu. Om met Jakko van der Heijden te spreken: “Wat maakt een liveconcert nou anders dan een cd of een video? Dat is de beleving, de sfeer, en ook de entourage. Ik mis dat steeds meer, verzucht Jakko!”

laten samenspelen. Wat rest is een zogenaamde Multikanaalopname. Daarmee wordt montage noodzakelijk en maak je in feite toch gewoon een videoclip. Van der Heijden maakte met violiste Lisa Jacobs en pianiste Helena Basilova zo’n clip. “Welke kwaliteit het geheel ook heeft, het beeld gaat de muziek uiteindelijk verdringen. Het was een mooi project waarvan we de opnames in de Zeeuwse Concertzaal hebben gemaakt.

Een mooie locatie zowel qua beeld als geluid. Maar ik vind dat je merkt dat beeld ook (te) dwingend is.

Jaargang 3 | september - december 2020

agenda

Agenda september 2020 01 sept.

JANIS | Goes | www.zeelandtheaters.nl

01 sept.

If you could see me now - Arno Schuitemaker | Middelburg | www.zeelandtheaters.nl

02 sept.

JANIS | Goes | www.zeelandtheaters.nl

02 sept.

If you could see me now - Arno Schuitemaker | Middelburg | www.zeelandtheaters.nl

03 sept.

JANIS | Goes | www.zeelandtheaters.nl

03 sept.

If you could see me now - Arno Schuitemaker | Middelburg | www.zeelandtheaters.nl

05 sept.

Trio Toine Thys FtArno Krijger, 2 concerten | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

ZO

06 sept.

Strijktrio’s van Beethoven door Brunsvik Trio Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 11.00 uur Je geliefde muziek vertolken in een intieme vorm, is de wens van vele musici.

Het Brunsvik Trio: Quirine Scheffers (viool), Asdis Valdismarsdottir (altviool) en Mick Stirling (cello) gaat de uitdaging aan om een spannend repertoire te spelen. De strijktrio’s 3 en 2 opus 9 van Beethoven. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

ZO

06 sept.

Kunst- en Cultuurroute Middelburg Middelburg, van 13.00 uur – 17.00 uur Kunst, cultuur en historie, Middelburg heeft het allemaal.

In de historische binnenstad openen deze zondag tussen 13.00 en 17.00 uur, meer dan 35 galeries, ateliers en musea hun deuren voor u. Kijk voor meer informatie op www.kunstroutemiddelburg.nl of volg de vlaggen!

06 sept.

Jeannette Landre’ dwarsfluit en Mariken Zandvliet piano | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

07 sept.

JANIS | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

08 sept.

JANIS | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

09 sept.

JANIS | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

11 t/m 20 sept.

Film by the Sea | Vlissingen | www.filmbythesea.nl

20

21

ZA

12 sept.

Het Zeeuws Orkest Middelburg Zeeuwse Concertzaal, concerten: 11.00 uur en 15.00 uur Door de 1.5 m. maatregel kan het gehele orkest niet tegelijk op het podium zitten. Het concert is opgedeeld in 3 blokken. Eerst laten de koperblazers met slagwerk zich horen. Het tweede blok is een combinatie van koper en houtblazers. En tot slot spelen de strijkers met enkele koper- en houtblazers. www.zeeuwsorkest.nl

ZA

12 sept.

Het Zeeuws Orkest Veere, Grote Kerk, 20.30 uur Door de 1.5 m. maatregel kan het gehele orkest niet tegelijk op het podium zitten. Het concert is opgedeeld in 3 blokken. Eerst laten de koperblazers met slagwerk zich horen. Het tweede blok is een combinatie van koper en houtblazers. En tot slot spelen de strijkers met enkele koper- en houtblazers. www.zeeuwsorkest.nl

12 sept.

JazzXpress feat. Tineke Postma, 2 concerten | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

12 sept.

Gogol en Mäx - Humor in Concert | Oostburg | www.ledeltheater.nl

ZO

13 sept.

Combattimento & Isabelle van Keulen Telemann, Fandango & Tango | Vlissingen, St. Jacobskerk, 15.30 uur Combattimento gaat een unieke samenwerking aan met de bekende violiste Isabelle van Keulen. Rode draad in dit programma is de muziek van Georg Philipp Telemann.

Er is gekozen voor een aantal karakteristieke werken: een vioolconcert waarin het liefdesspel tussen twee kikkers wordt geïllustreerd, een schitterend vroeg hoboconcert, en een klein concert voor twee altviolen. www.muziekpodiumzeeland.nl

17 sept.

Slava Poprugin, piano | Goes | www.kamermuziekzeeland.nl

17 sept.

Chris de Stoop, literatuur 2 voorstellingen | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

18 sept.

Carel Kraayenhof en Matangi Kwartet, 2 concerten | Hulst | www.festival-zvl.nl

18 sept.

Raymond van het Groenewoud- Glorieuze Bevrijding | Oostburg | www.ledeltheater.nl

19 sept.

Danny Vera, 2 concerten | Middelburg | www.deoostkerk.nl

19 sept.

Hans Dorrestijn “’t Houdt een keer op” 2 voorstellingen | Rilland | www.porgyenbess.nl

19 & 20 sept.

Kunst- en Cultuurroute Middelburg | Middelburg | www.kunstroutemiddelburg .nl

Jaargang 3 | september - december 2020

20 sept.

Film by the Sea | Vlissingen | www.filmbythesea.nl

20 sept.

Camiel Boomsma piano solo | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

20 sept.

Tango Grupo del Sur, 2 concerten | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

ZO

20 sept.

Tomoko Mukaiyama Foundation End and Beginning | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur Werken van Galina Oestvolskaja en Alexander Raskatov.

Cinematograaf Reinier van Brummelen maakte een multidimensionale installatie met bewegende beelden en licht. De uitvoering is een spektakel. Acht contrabassen, slagwerk en een piano maken deze uitvoering spannend. Waar zal dit eindigen?

Waar begint het? De performance toont het contrast tussen de duisternis van de beĂŤindiging en de levendigheid van het begin. www.muziekpodiumzeeland.nl

ZA

26 sept.

Het Berlage Saxophone Quartet Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur OfficiĂŤle opening van het seizoen met New Light on Goldberg door Het Berlage Saxophone Quartet. Een totaal andere kijk op de Goldbergvariaties van Bach door vier saxofonisten. Peter Vigh schreef het arrangement en voegde er een speciale proloog aan toe. De muziek krijgt een extra dimensie door de speciale belichting. www.zeeuwseconcertzaal.nl

26 sept.

Collegium Lokale Gent, 2 concerten | Hulst | www.festival-zvl.nl

27 sept.

Gina Martina Night full Stars | Oostburg | www.ledeltheater.nl

DAGELIJKS NAAR DE FILM Achter de Houttuinen 30 Middelburg

www.cinemamiddelburg.nl

WAT IS ER VANDAAG, MORGEN, VOLGENDE MAAND TE DOEN IN ZEELAND? Altijd actueel en volledig. Zeeuwse Cultuur Agenda online. www.zeeuwsecultuuragenda.nl

22

Een festival in coronatijd Muziekfestivals over de gehele wereld en in alle genres hebben te maken met verliezen. Ongeveer 13 miljoen bezoekers kunnen niet van hun muziek genieten. Nederland is met 121 festivals koploper. De grootste verliezen zitten uiteraard bij de grote festivals (30.000 - 80.000 bezoekers), maar ook de kleinere festivals leiden verlies. Dat geldt ook voor een kleiner festival als het Festival Kamermuziek Middelburg.

Investeringen vooraf De belangrijkste factoren zijn de investeringen vooraf, contracten met artiesten en minder recettes door minder publiek. Het is voor elke festival de worsteling tussen geld en dat wat je aan je publiek wilt geven. Bij de meeste festivals is al voor de coronacrisis uitbrak, vooraf geĂŻnvesteerd. Voor het Festival Kamermuziek Middelburg bijvoorbeeld is al een introductieconcert gegeven en er is geĂŻnvesteerd in drukwerk. Tijdens de lockdown is een streamingconcert opgenomen om de band met het publiek te blijven behouden (www.kamer-muziek.nl).

Flexibel In de afgelopen periode is gebleken dat musici ongelofelijk flexibel zijn in een dergelijke noodsituatie, terwijl zij zelf het meest worden getroffen door het wegvallen van concerten. Voor Lisa Jacobs, de nieuwe artistiek leider van het festival, is deze start wel heel ongelukkig. Maar zij laat zich niet uit het veld slaan.

Zij heeft het gehele festival verplaatst naar volgend jaar met in principe dezelfde musici en tegelijkertijd heeft ze met de meeste musici een compact winterfestival van 10-13 december geprogrammeerd.

Door de 1,5 m afstand wordt de capaciteit van de zaal tot ca. een derde teruggebracht. Uitwijken naar een grotere zaal is een oplossing, maar doet wel af aan het karakter van de kamermuziekconcerten die toch om een zekere vorm van intimiteit vragen. De zalen doen er alles aan om voor een veilige omgeving te zorgen, zowel voor publiek als voor musici, zodat het publiek onbekommerd kan genieten.

De organisatoren zijn zeer verheugd dat de mediapartner NTR de decemberconcerten gaat opnemen waarbij Radio 4 deze gedeeltelijk zal uitzenden. Zo kan toch iedereen genieten van deze mooie kamermuziek concerten.

24

25

Jaargang 3 | september - december 2020

Oemoemenoe!

Deze verzuchting zal menig Zeeuwse culturele ondernemer in maart geuit hebben.

De kleine podia: Hoe gaan de kleine theaters verder, welke creatieve oplossingen bedenken zij? Drie kleine podia, elk op een ander terrein actief, bedenken een eigen oplossing.

Podium Reimerswaal, Rilland Podium Reimerwaal is een organisatie die er samen met een aantal vrijwilligers voor zorgt dat er van september tot juni iedere week één of meerdere voorstellingen worden georganiseerd in de plaatselijke dorpshuizen. Podiumkunsten van de bovenste plank!

In de planning staan weer bekende namen als Erik van de Muiswinkel, Leonie Jansen en Fuse,

Podium Reimerswaal heeft vaak try-outs van

en het huisorkest van Podium Witteman. En…

bekende artiesten, zoals bijvoorbeeld Jochem

Hans Dorrestijn met het programma “t houdt een

Myjer, Theo Maassen, Youp van ’t Hek, Wibi

keer op”. Ik kan u verzekeren: Jacques Boonman

Soerjadi, Veldhuis & Kemper, maar daarnaast ook

houdt beslist niet op. Voor hem geldt: Luctor et

schitterende optredens van andere gevestigde

Emergo.

artiesten en uiteraard van jong talent. Het theater is gevestigd in Rilland in het dorpshuis ‘Luctor et

“We hopen dat er snel een vaccin komt. Het

Emergo’. Hoe toepasselijk!

dorpshuis is corona-proof gemaakt en we hebben er, net als de artiesten, ontzettend veel zin in om

Jacques Boonman vertelt dat hij geen gebruik

in september weer te starten. Hopelijk geldt dat

zal maken van het aanbod om in de Mythe

ook voor onze bezoekers. We hebben ze gemist!”

de voorstellingen te plaatsen. Het beperkt

26

extra aantal plaatsen weegt niet op tegen de

Vol enthousiasme komt er dus weer een seizoen

meerkosten en de praktische problemen. In een

vol interessante voorstellingen en zoals altijd ‘de

aantal gevallen is de oplossing gezocht in twee

tip van Jacques’. Welke tip? Kijk op

keer spelen van de voorstelling.

www.podiumreimerswaal.nl

27

Porgy en Bess Nog nooit in Porgy en Bess in Terneuzen geweest? Nog nooit die speciale sfeer meegemaakt? Dan hebt u wat gemist.

Porgy en Bess, oorspronkelijk een café, is een klein muziekpodium met o.a. jazz, klassiek,

Het voordeel is dat we onze maximale capaciteit kunnen benutten maar het

blues maar ook literaire lezingen. De charme

nadeel is dat we onze

van dit podium is de intimiteit waarin ‘magische

intieme sfeer zullen

momenten voor musici en publiek’ worden beleefd. De zaal is maar enkele rijen diep en je

missen.

zit zo dicht op de musici dat je nauwelijks durft adem te halen.

Hans Zuiderbaan vertelt: “Die anderhalve meter omgeving is heel lastig in onze nauwe accommodatie. Maar met de nodige improvisatie hebben we toch nog een redelijke aanpassing gevonden.

Voor concerten waarvoor we een groot publiek verwachten, zijn we terechtgekomen bij het Scheldetheater, met 780 stoelen. Daar kunnen er nu net 160 van gebruikt worden, precies het aantal zitplaatsen in Porgy en Bess. Het voordeel is dat we onze maximale capaciteit kunnen benutten maar het nadeel is dat we onze intieme sfeer zullen missen.

Het alternatief is om in Porgy en Bess twee concerten van 1 uur voor maximaal 40 bezoekers na elkaar te programmeren. Op die manier kunnen we toch nog een bescheiden recette halen. Het Fonds Podiumkunsten heeft bovendien de subsidie daarop flink verruimd.

We zullen beide alternatieven gebruiken.”

Een greep uit de programmering: In het najaar brengen we vier optredens met als thema ‘L’ Esprit Française’. Mathieu van Bellen met een arrangement voor viool en piano van de complete opera ‘La Bohème’, een avond met Hot Club de France en George Brassens, een prachtig ensemble ‘Café des Chansons’ en Jan Brokken met een muzieklezing over het Parijs van Erik Satie. Zie www.porgyenbess.nl “Als u in het Scheldetheater bent, zult u zeker de bijzondere sfeer van Porgy en Bess missen, maar kom en doe uw ogen dicht, doe alsof u in de Noordstraat bent, en geniet van de topmusici, want dat zijn het.”

Jaargang 3 | september - december 2020

MUSEUM LAND VAN AXEL

07.03.20 31.10.20

WIL JE WETEN HOE HET LEVEN VROEGER WAS? Hoe de mensen vroeger leefden, waar ze van leefden en hoe ze het landschap gestalte gaven?

Ervaar het in Het Warenhuis Land van Axel en zie hoe het was vanaf 1850 tot 1950.

BIEZONDER HOED

TEXTIEL MET EEN VERHAAL EEN VERZAMELING TEXTIELSCHATTEN UIT HET DEPOT VAN NUTTIGE HANDWERKEN TOT JUWEELTJES VAN CREATIVITEIT

KIJK VOOR MEER INFO OP ONZE SITE WWW.HETWARENHUIS.NL MARKT 2 AXEL | INFO@HETWARENHUIS.NL

MUSEUM LAND VAN AXEL

MUSEUM LAND VAN AXEL MUSEUM LAND VAN AXEL

29

Poppodium Brogum Zierikzee

vertelt Swen Blikman. Samen met een grote groep

Ook Brogum moest de deuren sluiten. Zij kiezen

vrijwilligers kon een vervelende situatie worden

voor een andere oplossing. Achter die gesloten

omgezet in iets positiefs.

deuren ontspon zich een ware digitale revolutie met een publiek ver over de landsgrenzen heen.

Het is ook een investering voor de lange termijn.

Voorzitter Swen Blikman vertelt dat Brogum begin

Als er weer concerten gehouden kunnen worden,

2019 was begonnen met de ‘Brogumsessies’,

integreren ze de apparatuur in de zaal waardoor

waarbij bands optraden, maar ook werden

concerten gestreamd worden. Bands kunnen

opgenomen en via een livestream te zien

daarmee een veel groter publiek bereiken en

waren. Achteraf bleek Brogum zijn tijd daarmee

een opname maken van een liveconcert voor op

ver vooruit. De sessies zijn in maart van dit

internet en hun eigen publiciteit. Dat is een grote

jaar verder uitgebouwd. Het doel was om niet

meerwaarde. “We hebben van de nood een deugd

vergeten te worden en digitaal aanwezig te zijn.

gemaakt”, aldus Blikman.

De zaal is omgebouwd tot een opnamestudio voor livestreams. Dat blijkt een heel goed PR-

Als liveconcerten weer mogelijk zijn, kan Brorgum

kanon te zijn waardoor Brogum doordendert met

zowel 200 ‘lucky-ones’ in de zaal, als duizenden

popmuziek. Brogum kan 200 bezoekers aan, maar

op internet bereiken. Volgens Blikman kunnen zo

digitaal is het nu soms het tienvoudige, tot aan

ook onbekende artiesten een wereldpodium krijgen

Canada en de VS aan toe.

of een opname maken om daarmee proberen door te breken. Anders is dat niet te betalen. Als

Aanvankelijk hebben ze bij Brogum

alles voorbij is, heeft Brogum een extra dimensie

opnamemateriaal geleend, maar gaandeweg

toegevoegd aan de popcultuur. Livestream en

konden ze veel apparatuur voor de opnames zelf

opnames zijn voor Brogum dus een blijvertje.

kopen. Zo ontstond een volledige tv-studio: “We waren net kinderen in de speeltuin, geweldig!”,

www.brogum.nl

Jaargang 3 | september - december 2020

Bijna drie maanden waren de bioscopen en filmhuizen gesloten.

Veel mensen keken thuis films en Netflix deed dan ook goede zaken.

We kunnen inmiddels weer naar de film. Maar doen we dat ook?

Er zijn goede redenen om juist nu weer de filmzalen te bezoeken.

Naar de film in coronatijd

Genoeg plaats, minder gekuch

Z

eeland heeft grote commerciële bioscopen

doorgaat. Er kunnen natuurlijk minder mensen

in Terneuzen, Vlissingen, Goes en een

in de zalen, maar daar is een originele oplossing

kleine in Hulst. Daarnaast is onze provincie

voor gevonden: de festivalfilms worden niet alleen

gezegend met vier filmhuizen die stuk voor stuk

vertoond in Vlissingen en Terneuzen, maar ook

de moeite van het bezoeken waard zijn. Vanwege

in de filmhuizen in Goes, Middelburg, Zierikzee

de films natuurlijk, want de programmering is in

en mogelijk Oostburg tijdens het zogenaamde

ieder filmhuis anders, maar ook vanwege de sfeer.

satellietprogramma van Film by the Sea. De

Het verbouwde ’t Beest in Goes, waar je je nog

samenwerking tussen de filmhuizen en het festival

steeds thuis voelt, Cinema Middelburg dat samen

bestond trouwens al. Het hele jaar door zijn

met een café-restaurant in de monumentale

er in Zeeuwse filmhuizen voorpremières van

Kloveniersdoelen is gevestigd, het spannend

festivalfilms te zien.

gerestaureerde FiZi in Zierikzee en het Oostburgse filmhuis ondergebracht in het Ledeltheater, waar

Een rondje door Zeeland

nog veel elementen uit de jaren 50 te vinden zijn.

De filmzalen kunnen natuurlijk veel minder

Film by the Sea

30

mensen ontvangen. Frank Harthoorn, programmeur van ’t Beest in Goes: “Van 79 naar

Veel filmdistribiteurs hebben de vertoning van

23 te verkopen zitplaatsen is een fikse stap. Een

nieuwe films uitgesteld tot de zomer en het

hit als ‘De Beentjes van Sint-Hildegard’ wil nog

najaar. Dat betekent dat er veel nieuwe films in de

wel de nodige mensen over de drempel trekken,

bioscopen te zien zijn. In Zeeland wordt het in de

maar bij andere titels hebben we nu regelmatig

filmzalen extra interessant omdat het filmfestival

voorstellingen voor 3 of 4 bezoekers. De reacties

Film by the Sea van 11 tot en met 20 september

zijn wel zeer positief.”

31

In Cinema Middelburg is bezoeker Sophie inderdaad blij dat naar de film gaan sinds juni weer mogelijk is. “Maandenlang in mijn eentje naar Netflix en Picl kijken gaat enorm vervelen. Het is nu in het filmhuis

Gaan de filmhuizen

wel wat ongezellig om soms met maar zes mensen in

het redden?

de zaal te zitten. Ik praat altijd graag voor en na de film met mensen die ik tegenkom.” Ze wijst echter ook op de voordelen van een lege zaal. “Het gebeurde dat ik helemaal alleen in de zaal zat. Ik kreeg een VIPbehandeling. De medewerker van het filmhuis zei dat ik mocht kiezen: met of zonder pauze. Ik zei: ‘Graag

genomen. Zo wordt er extra schoongemaakt,

zonder pauze en ook zonder reclame.’ Maar (lachend)

zijn er desinfectiezuilen en op sommige plaatsen

dat laatste mocht helaas niet.”

kuchschermen, ontbreken de pauzes en is er natuurlijk de nodige afstand. Ali Pankow van FiZi

Nelly, op veilige afstand, mengt zich in het gesprek. “Ik

in Zierikzee: “Door alle coronavoorschriften serieus

heb het idee dat veel mensen denken dat de zalen wel

te volgen, proberen we de bezoekers een veilig

uitverkocht zullen zijn omdat er minder plaats is.” Het is

gevoel te geven.” In het Ledeltheater in Oostburg

echter via de sites van de bioscopen en filmhuizen goed

waar normaal in de grote zaal meer dan 300

te zien is of er nog plaats is bij een voorstelling. Een

stoelen aanwezig zijn, is de afstand nauwelijks

ander vooroordeel zou kunnen zijn dat mensen denken

een probleem. Justyna Bolsius-Bereszka van het

dat naar de film gaan een ongezellig uitje is geworden.

Oostburgse filmhuis: “Daarnaast zijn we voorzien

Dat is niet het geval. Mensen uit één huishouden

van het modernste luchtbeheersingsysteem, dus bij

(maximaal twee) kunnen naast elkaar zitten, de

ons zit de klant op het goede adres.”

bezoekers mogen vaak weer een drankje mee de zaal in brengen en het is meestal mogelijk om voor en na de

Overleven

voorstelling wat te drinken in de foyers of het café.

En gaan de filmhuizen het redden? Ali Pankow: “We hebben gewoon de vaste kosten terwijl de

En is het gevaarlijk met het oog op het virus? Alle

inkomsten nu aanzienlijk minder zijn dan voorheen.

bioscopen en filmhuizen hebben serieuze maatregelen

Maar goed, als we vaak genoeg dat maximum toegestane aantal van 27 à 30 bezoekers hebben, dan houden we het nog even vol.”

Er is dus een mooi aanbod dit najaar en deze winter, de zalen zijn meestal niet uitverkocht, wat drinken voor, tijdens en na de film is nog mogelijk en het is veilig. Er is zelfs een voordeel: het is rustiger (nauwelijks gekuch) tijdens de voorstelling dan vroeger. Maar het is ook belangrijk dat de filmliefhebber beseft dat de bioscopen en filmhuizen de coronatijd moeten overleven.

Jaargang 3 | september - december 2020

agenda

Agenda oktober 2020 02 okt

Sinfonia Rotterdam, 2 concerten na elkaar | Terneuzen | www.festival-zvl.nl

02 okt

Danny Vera, 2 concerten na elkaar | Middelburg | www.deoostkerk.nl

02 okt

Ensemble Aventure | Middelburg | www.muziekpodiumzeeland.nl

02 okt

Elke vierveijzer - nieuw programma ‘Lucht’ - piano Michiel Wetzer | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

03 okt

Iris Hond, piano, 2 concerten na elkaar | IJzendijke | www.festival-zvl.nl

03 okt

Danny Vera, 2 concerten na elkaar | Middelburg | www.deoostkerk.nl

03 okt

Haal het doek maar op, 2 voorstellingen na elkaar | Goes | www.zeelandtheaters.nl

04 okt

Jan-Willem Rozenboom, piano, 2 concerten na elkaar | Axel | www.festival-zvl.nl

ZO

04 okt

Muziek voor sax en klarinet, Femke Steketee en Evelien de Vries Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 11.00 uur De combinatie van saxofoon en klarinet is apart en spannend. Femke Steketee en Evelien de Vries kozen bovendien voor een aantrekkelijk, niet alledaags programma.

Werken van Bach, romantische- en hedendaagse componisten. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

ZO

04 okt

Kunst- en Cultuurroute Middelburg Middelburg, van 13.00 uur – 17.00 uur In de historische binnenstad openen deze zondag tussen 13.00 en 17.00 uur, meer dan 35 galeries, ateliers en musea hun deuren voor u. Bezoek vooral bij diverse routedeelnemers ook de filosofiebijeenkomsten georganiseerd door inspirator Nico Out en het Filosofisch Café Middelburg. Kijk voor meer informatie op www.kunstroutemiddelburg.nl of volg de vlaggen!

04 okt

Anastasia Feruleva cello en Frank van de Laar piano | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

09 okt

Bach’s Brouwerij Nederlandse Bachvereniging, middag- en avond | Middelburg | www.deoostkerk.nl

09 okt

Ataneres ensemble, 2 concerten na elkaar | Sas van Gent | www.festival-zvl.nl

10 okt

Nordwestdeutsche Philharmonie, 2 concerten na elkaar | Sas van Gent | www.festival-zvl.nl

32

33

11 okt

Il Gardellino, 2 concerten na elkaar | Sas van Gent | www.festival-zvl.nl

11 okt

Volkmann Trio | Goes | www.kamermuziekzeeland.nl

ZO

11 okt

Serafino String Trio - 3x3 gedestilleerd Vlissingen, St.Jacobskerk, 15.30 uur

Het strijktrio, opgericht in 2010 bestaat uit Emi Ohi Resnick (viool), Simone van der Giessen (altviool) en Timora Rosler (cello). Zij worden geroemd om het enthousiasme en de speelvreugde. Zij spelen solo, duo en trio van drie componisten uit andere tijdsperioden (barok, klassiek en modern). U hoort solo’s, duo’s en trio’s van Bach, Kurtág en het Divertimento in Es-groot K.563 van Mozart. www.muziekpodiumzeeland.nl

11 okt

Leonard Cohen Tribute | Middelburg | www.deoostkerk.nl

13 okt

Literatuur Arthus Japin | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

15 okt

Duo Bilitis, 2 concerten na elkaar | Kloosterzande | www.festival-zvl.nl

16 okt

Frascati Symphonic en ballet Petrella Lion, 2 concerten na elkaar | Terneuzen | www.festival-zvl.nl

17 okt

FUSE met Fuse Live, 2 concerten na elkaar | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

17 okt

Martijn Broekaart, 2 voorstellingen na elkaar | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

18 okt

Ilonka Kolthof dwarsfluit, Lidy Blijdorp cello en Anne Veinberg piano | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

21 okt

Marcel Worms – Piano | Vlissingen | www.muziekpodiumzeeland.nl

22 okt

25 jaar Van Dik Hout, 2 voorstellingen na elkaar | Middelburg | www.zeelandtheaters.nl

22 okt

Concert optreden Naomi de Keijzer, Ruben de Keijzer en Job de Keijzer | Vlissingen | www.sintjacobskerk.nl

23 okt

Perceived Reality - Kluster5 en Celia Swart | Vlissingen | www.sintjacobskerk.nl

VR

23 okt

Kameropera over Jacqueline du Pré Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur Een muzikale hulde aan de legendarische celliste Jacqueline du Pré. In de korte opera voor drie personen blikken vrienden een jaar na haar dood terug naar de celliste. Een niet te missen voorstelling voor iedereen die van muziek en de cello houdt. www.zeeuwseconcertzaal.nl

24 okt

Joris Linssen & Caramba met ‘Raak!’, 2 voorstellingen | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl Jaargang 3 | september - december 2020

Pit Beton vaste waarde in de Zeeuwse ondergrond Waar wij met onze producten en diensten zoals heiwerk een vaste waarde willen zijn voor onze opdrachtgevers, zo willen we ook een vaste bijdrage leveren aan de ondersteuning van de cultuur zoals de Zeeuwse Cultuur Agenda.

De Zeeuwse Cultuur Agenda is een prachtige uitgave van wat Zeeland te bieden heeft aan culturele evenementen. Vooraf kan een keuze gemaakt worden wat er zoal te beleven valt en kan daarna geproefd en gesnoven worden aan een scala van mogelijkheden. Wij als Pit Beton willen op dezelfde wijze onze opdrachtgevers een zo breed mogelijk pakket in het advies en uitvoering van funderingswerken bieden.

www.pitbeton.nl Sint Felixweg 2 4493 PR Kamperland info@pitbeton.nl 0113 37 15 53 06 51 20 06 04

35

Hoe gaat het met…Lisa Jacobs Lisa Jacobs soleert als violist. Zij is artistiek leider van het Kamermuziek Festival Middelburg en doceert viool aan het conservatorium van Gent en Den Haag.

Lisa: “De nieuwe realiteit: van een hele drukke

Creativiteit

concertagenda naar een lege agenda. Maar eigenlijk

Het was een tijd waarin ik de drang naar creativiteit

was dat voor mij ook wel een fijn moment om

van mensen erg heb gevoeld. De pure liefde voor de

helemaal terug te gaan naar de basis. Weer heel veel

muziek. Je wilt spelen en probeert dat ook buiten

gewoon lekker studeren op de viool. Voor jezelf en niet

de geijkte kaders en plekken te doen. Dat is ook wel

perse voor een concert. Dat was heel fijn.

mooi en spannend. Ik woon in een groot gebouw en op mijn balkon, dat uitkomt op een atrium, heb

Mijn lessen op het conservatorium in Gent zijn gewoon

ik balkonconcerten gegeven, met name voor de

doorgegaan, weliswaar digitaal. Dat was een nieuwe

buurvrouw. Daar heb ik zoveel plezier in gehad.

ontdekking.

Met een concertje in het park voelde ik hetzelfde.

Enthousiaste reacties en mensen die midden in

Ik heb ook de kans gegrepen om een heel dierbaar

Amsterdam stil stonden om te blijven luisteren.

project, dat ik altijd al een keer wilde gaan doen, te

Soms wel 20 mensen. Dat is heel stimulerend. Ik heb

realiseren. Het opnemen van een solo-cd met allemaal

gespeeld op plekken waar het normaal veel te druk

dansmuziek.

is met auto’s e.d. Ik nam een fotograaf mee om daar foto’s van te maken.

Wat voor mij ook blijft hangen na deze coronatijd: blijf heel dicht bij jezelf. Bij je eigen plezier en liefde voor de muziek. En de waarde, de emotie die muziek brengt bij mensen waar je het misschien niet direct van verwacht.

Ik heb met mijn klassieke muziek een andere groep bereikt. Het is niet ieders genre. Maar je ziet dat de muziek raakt. Het doet iets met mensen. Het is genieten en het verbindt. Dat is mooi in deze tijd. Ik deelde mijn muziekliefde met mensen uit onverwachte hoek.

Deze tijd geeft rust, je kunt weer nadenken. En mijn basis is de liefde voor het vioolspelen. Maar, heel eerlijk, de concerten mogen nu wel weer beginnen.”

Jaargang 3 | september - december 2020

24 okt

Concert Orkest Rouh Tourat | Vlissingen | www.klassiekemuziekvlissingen.wordpress.com

25 okt

Singer/songwriter Gregory Page | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

25 okt

Rietveld Ensemble | Vlissingen | www.muziekpodiumzeeland.nl

ZO

25 okt

Sgt Pepper’s lonely hearts club band Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur Het Cello Octet Amsterdam gaat de uitdaging aan om samen met componist/ popzanger David Dramm de beste popplaat ooit, Sgt Pepper van The Beatles, nieuw leven in te blazen. Een revelatie. www.zeeuwseconcertzaal.nl

27 okt

VR

30 okt

Uitreiking Zeeuwse Boekenprijs ZB | Planbureau en Bibliotheek van Zeeland | Middelburg | www.dezb.nl Concerto Amsterdam o.l.v. Stefano Rossi | Soli & Tutti Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur Concerti van Vivaldi, Telemann en Bach door Concerto Amsterdam o.l.v. Stefano Rossi worden met virtuoze soli, door viool, traverso, hobo en fagot, en harmonieus samenspel vertolkt. Hoogtepunten uit de barokperiode. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. Incanto

30 okt

GROF GESCHUD met hun debuutprogramma ‘Lijmen’ | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

30 okt

Jasper Blom Quintet featuring Pablo Held | Goes | www.muziekpodiumzeeland.nl

31 okt

Mathieu van Bellen en Mathias Halvorsen | Vlissingen | www.sintjacobskerk.nl

31 okt

King of the World | Groede | www.grotekerkgroede.com

De kunst- en cultuurroutes Het seizoen voor de kunst- en cultuurroutes zit er op.

De meeste routes zijn niet doorgegaan.

Judith Loontjes, voorzitter van de kunst- en cultuurroute Middelburg, heeft heel enthousiast in juni aangekondigd dat de galeries weer open mochten, maar veel kunstenaars vonden dat te gevaarlijk en bleven dicht.

36

Bij de galeriehouders en kunstenaars werd heel wisselend gedacht over de ontvangst van publiek. Voorzichtigheid en ook wel angst, want hoeveel bezoekers zouden er komen? In een atelier zijn het er snel te veel.

Veel galeries kozen de digitale weg via Facebook. Waar de routes voorgaande jaren werden gefietst, gelopen of per auto werden gereden, surfen de kunstliefhebbers nu op Facebook of de webpagina’s. De reacties van deze bezoekers waren hartverwarmend.

Een aantal atelierhouders ontvangt wel mensen of organiseert exposities in de openlucht. Er is duidelijk veel enthousiasme om door te gaan, dus volgend jaar komt er weer een mooi boekje met een overzicht van alle routes.

- Advertorial -

37

Hallo!

Wij zijn DMARC Een strategisch-hands-on-no-nonsense-allround-fullservice-online-offline-concepting-marketing-communicatiecreatief-reclamebureau... Juist... Hoewel we het allemaal zijn, zijn wij er voorstander van om de dingen niet complexer te maken dan nodig. Daarom kiezen wij liever voor de term ‘een reclamebureau’.

Volgens ons dekt dit de lading. Je kunt bij ons namelijk elke vraag op tafel leggen. Wij zoeken naar de onderliggende behoefte en vinden samen met jou de oplossing. Niet uitgesplitst in online en offline, maar toegespitst op wat onze klanten nodig hebben. Soms is dat een flyer, soms een website en soms een aanpak over de hele breedte van het speelveld. Dit kunnen we doen omdat we een hecht team hebben met elk een eigen specialisme. We zijn trots op de mix van denkers en doeners die er elke keer voor zorgt dat het resultaat klopt. Van planvorming tot uitvoering.

DMARC heeft een tweede vestiging in Breda, maar wortels in de Zeeuwse klei. De wat ons betreft Zeeuwse instelling kenmerkt onze samenwerking: direct, eerlijk en betrokken.

Kennismaken?

Stap gerust binnen, bel even of kijk op dmarc.nl en maak kennis met ons werk, het team, onze diensten en meer. Liever een boekje op de mat?

Ga dan vliegensvlug naar dmarc.nl/contact

Goes

Breda

Smithweg 1.04

Anna van Burenstraat 4

4462 HC Goes

4811 BS Breda

0113 25 83 10

076 20 550 14

Jaargang 3 | september - december 2020

Het Pennywafelhuis Community Art in de Meanderflat Dauwendaele Middelburg

In het Pennywafelhuis ….

38

“Kunst is er om mensen te verbinden. Wij willen met

Aan het woord zijn Marlou Pluijmaekers, schilder en

het Pennywafelhuis (PWH) de grijze uitstraling van

Anda van Riet, fotograaf. Twee heel verschillende

deze wijk kantelen. De vooroordelen wegnemen. We

karakters die elkaar aanvullen en daardoor dit project

willen er een plek met positieve energie van maken. We

tot een succes maken. Ze maken beiden makkelijk

willen de wijk meer kleur geven en de kwaliteiten van

contact in de wijk, zowel met de oorspronkelijke

de mensen achter die 250 voordeuren laten stralen.”

Zeeuwse bewoners als de veelkleurige andere culturen.

39

Vijf jaar al weer Marlou en Anda kwamen elkaar tegen bij Kunsteducatie Walcheren waar zij alle twee lesgaven. Hun gemeenschappelijke historie gaat terug tot dezelfde kunstacademie die zij in Sint-Niklaas (B) gedaan hebben. Het Pennywafelhuis is gestart als project in het kader van de opleiding Community Art die Marlou in Tilburg gedaan heeft.

Zij hebben zich echt bewezen in de wijk. Dit is de derde locatie, in de Meanderflat in Middelburg, waar zij gewerkt hebben. Er staat een verbouwing van de flat gepland waarin het Pennywafelhuis is gevestigd, maar Woongoed Middelburg wil niet meer van het PWH af. Het project wordt gefinancierd door de gemeente Middelburg en Woongoed stelt de locatie om niet ter beschikking.

De opdrachtgever is Kunsteducatie Walcheren.

Het verbindt en geeft positieve energie

Jaargang 3 | september - december 2020

Coronatijd Marlou: “Het PWH heeft een organische aanpak.”

Anda vult aan: “Dit is een fijne werkwijze. Ik zie en ik kijk. Wij zijn op het kale beton begonnen.”

“We zijn bewust open gebleven en hebben eigenlijk nooit zo hard gewerkt als in deze tijd. Marlou zet de ezel neer op het grasveld. Op die manier maak je contact.

Wij benaderen bewoners die langslopen en vragen of ze tien minuten tijd hebben voor een foto of een tekening. Het is laagdrempelig. Mensen vinden het leuk en kunnen hun verhaal kwijt. We schenken koffie en dan begint het gesprek. Hierbij houden we wel de coronamaatregelen in de gaten. De kunst hangen we hier op in het Pennywafelhuis. Met deze portretten en foto’s zijn we in coronatijd veel bezig geweest. Wij zien een mens en willen het wezen van de mens doorgronden en vastleggen. Door al die portretten krijg je ook een soort DNA van de flat. Je krijgt de mensen in beeld. Wij willen de bezoekers laten zien in hun diversiteit met hun bijzonderheden en competenties. Eigenlijk documenteren wij de wijk.

Laagdrempelig Aan de wand hangt een prachtig doek dat door

We willen ook mensen verbinden. Op één van de

diverse bezoekers is gemaakt. “Wij noemen dit

foto’s zie je Adam. Hij is kleermaker en komt uit

Meanderart.

Syrië. Hij is hier binnengekomen via Stichting TAAT (Taal Anders Andere TAAL). Hij werkt hier ook als

Dit project is hier een sociale magneet geworden.

vrijwilliger en helpt andere mensen om hun kleding

In een flat waar de hele wereld samenkomt, 21

te verstellen. Daarmee krijg je de verbinding, mensen

nationaliteiten. Veel mensen op de rand van het

helpen elkaar vanuit hun competenties.”

sociale bestaan. De kringloopmarkt in de twee garageboxen verleidt mensen om even te kijken. We hebben een aantal keren in coronatijd brood, eieren, kaas, groente en fruit uitgedeeld afkomstig uit de weekmarkt van Middelburg.

Het is laagdrempelig. Mensen vinden het leuk en kunnen hun verhaal kwijt.

Wij willen echt onafhankelijk zijn. Dus geen loket van zorg of budgetbeheer bij ons. Want dan hebben we heel snel een bepaald stempel. Wel hebben wij als Community Art-project een preventieve rol.

We horen veel verhalen en zonodig schakelen we andere instanties in.”

40

41

De parels van verschillende culturen Met het Zeeuws Museum is er het plan om een textielproject te starten, waarbij verschillende technieken en materialen vanuit diverse culturen bij elkaar gebracht brengen in een kledingkunstproject. “Alle activiteiten van het PWH dragen bij aan het terugdringen van de problematiek in deze wijk. En het creëren van een betere woon- en leefomgeving voor iedereen!

Kunst kan ook helpen bij het verwerken van de verschrikkelijke dingen die statushouders hebben meegemaakt.

Het verlies van kinderen, familie, bombardementen, het op vlucht zijn en alles achter moeten laten. Een uitdaging in creativiteit waarbij je dingen kan doen waar je goed in bent. Je doet er weer toe! Dat verbindt en geeft positieve energie.” Kunsteducatie Walcheren bereidt momenteel plannen voor om volgens het concept van het Pennywafelhuis ook in Vlissingen een community art-project op te zetten.

www.pennywafelhuis.nl pennywafelhuis@gmail.com Meanderlaan 184/ garagebox 38 ( bij de gele vlaggen)

Jaargang 3 | september - december 2020

Hoe gaat het met....

Eric Vloeimans Eric Vloeimans is een van de meest spraakmakende trompettisten in Nederland.

“Al voor corona heb ik weleens tegen mijn vrouw gezegd: ik zou weleens een aantal maanden helemaal niets willen. Ik ben nu 35 jaar elke dag de klok rond met mijn trompet bezig. Altijd drukte, altijd hectiek.

En toen… Ik had ontzettend veel werk staan, echt niet normaal en dat was in één keer weg.

Trompet in de kist Ik heb meteen mijn trompet in de kist gelegd en haar de hele periode niet meer aangeraakt. Behalve op 4 mei. Toen kwam de vraag om bij dodenherdenking het taptoesignaal te spelen. Dat deed ik hier in de tuin van mijn boshuis.

Even helemaal niets. Ik wilde een keer beleven wat het leven is zonder trompet. Wie ben ik dan, hoe sta ik dan in het leven. En het gekke, of eigenlijk het leuke was: ik heb het helemaal niet gemist. Waarschijnlijk omdat ik wel wist dat het weer terug zou komen. Maar ook toen we weer met een paar mensen in de zaal konden spelen, vond ik dat helemaal niks. Ook dat hele internetgebeuren heb ik langs me heen laten gaan. Je moet zoveel capriolen uithalen om een beetje performance of resultaat te krijgen.

42

Muziek schrijven Ik heb mijn tijd gebruikt om intensief muziek te gaan schrijven. Daar had ik echt behoefte aan. Gewoon zitten en alles opschrijven wat in me opkomt. Het maakt ook niet uit waar ik het later voor ga gebruiken. Dat zie ik dan wel weer.

Ik ben gewoon bezig geweest voor mezelf, met mijn eigen bibliotheek. Normaal heb ik altijd heel veel opdrachten, ook aan mijzelf. Nu had ik de tijd.

Ik heb een opdracht voor verder weg, volgend jaar, om muziek te schrijven voor een film met de titel ‘wild port’ over de natuur in de haven

43

van Rotterdam. Daar ben ik mee bezig geweest aan de hand van de geluiden van een aantal beesten die in de hoofdrol van die film zitten.

Ik kwam daarmee in een naar binnen gerichte flow te zitten. Het was een soort meditatief gevoel. Ik heb ook een cursus meditatie gedaan in die periode. En van daaruit ben ik nummers gaan schrijven. Ik heb ze ‘inner-mission’ genoemd.

Er zijn heel veel stukken uit voortgekomen. Sommige zijn af, maar vele ook niet, dat zijn stukken waarop ik ook verder kan borduren. Maar als ik met mijn maatje Juan Pablo Dobal speel, of als ik weer eens terug kom bij Het Zeeuws Orkest, dan denk ik: goh dat is een leuk stuk om te gebruiken.

Het was een bijzondere tijd. In het begin een beetje vakantie vieren. Ik heb met Gatecrash ook wel Face Time borrels gedaan. Ik heb genoten van minder mensen, minder hectiek, de rust.”

Een hartenkreet Eric vraagt om expliciet een hartenkreet van hem op te nemen.

“Ik heb het heel goed, ik heb wat vlees op de botten, maar voor veel artiesten, kunstenaars is deze periode killing. Zij zijn nauwelijks de klap van de vorige bezuinigingen te boven gekomen.

En nu hebben ze helemaal geen inkomsten meer. Je ziet dat de kunst nog steeds enorm wordt ondergewaardeerd. De regering

Ik heb mijn tijd gebruikt om intensief muziek te gaan schrijven.

denkt dat nu af te kunnen doen met een fooi van 300 miljoen.

Maar dat had minimaal drie miljard moeten zijn. Er gaan echt weer klappen vallen, cultuurorganisaties gaan omvallen. Steeds wordt vergeten dat cultuur heel belangrijk is als economische motor. Niet alleen vanwege de artiesten die het applaus op het podium krijgen.

Maar wat denk je van de techniek, geluid, licht, horeca, maar ook de schoonmaak. De wc-juffrouw staat straks ook op straat omdat er zoveel zal omvallen. Regering doe daar wat aan. De cultuur verdient dat!”

Jaargang 3 | september - december 2020

45

We gaan weer naar het museum Bent u er al weer geweest. Nee? Nou ik trek de stoute schoenen aan, het is prachtig weer, de winkelstraten zijn tjokvol buitenlandse toeristen.

Als je door de prachtige zaal met de wandkleden loopt, wordt je zicht verblind door een veel te fel verkeerslicht dat telkens op rood of groen springt. Het gangetje naar de volgende zaal is namelijk erg smal. Het loopverkeer wordt zo geregeld. Ik ben helemaal alleen in de zaal en er

Ik zoek op internet of ik nog een kaartje kan krijgen

is niemand in de andere zaal maar ik blijf toch voor het

om het Zeeuws Museum in te komen. Het laatste

licht wachten tot het op groen springt. Het lijkt wel een

kaartje is beschikbaar om 15.30 uur. Ik mag anderhalf

verkeerstuin! Ik kijk even achterom of de suppoost naar

uur volgens een vaste rondgang mijn belangstelling tonen. Bij de ingang aan de zijkant van het Zeeuws Museum op het Abdijplein in Middelburg staat keurig een beveiligingsambtenaar om te zien dat ik mijn handen ontsmet. Direct met de lift naar boven, de 2de verdieping. Alles in de lift is verder afgeplakt alleen de 2 is nog zichtbaar. Wat er op de verdiepingen te zien is, is verborgen door een groot rood kruis.

me kijkt, maar durf het toch niet aan om door rood licht te gaan. Netjes, hè? Zo geconditioneerd! Altijd zoveel bekeuringen in het verkeer. Het zal me nu toch niet gebeuren op een looppad waar geen kip te bekennen is!

Eén persoon De wonderkamers die altijd op de zolder staan, zijn verhuisd naar de 2de verdieping (de 3e is afgeplakt). De

Stippen en pijlen

wonderkamers hebben mooie wanden gekregen aan de

Je kan eenvoudig de route niet missen met al die rode

natuurlijk, als ik aan het kijken ben, struinen twee andere

stippen en pijlen op de vloer. En nu mag je dus ook

mensen rustig de wonderkamer in en staan dus vlak

voor het eerst over de oude stenen wenteltrap in de

naast me. Elke wonderkamer is drie meter lang en een

torentjes naar boven en beneden. De suppoost vraagt

meter breed. Ik blijf stil, want ik heb een slechte ervaring

me wel of ik de afdaling zonder gevaar voor eigen leven

om aan mensen te vragen of ze afstand willen houden.

kan halen. Zal ik toch dood beneden komen te liggen

Op het bordje bij de ingang staat 1 persoon, in het Duits

door deze coronaproof?

is dat: eine Person. Wat maakt het nou moeilijk?

buitenkant. Er mag maar één persoon naar binnen. Maar

Jaargang 3 | september - december 2020

Stichting Kamermuziek Zeeland

Professsionele kamermuziekconcerten met toonaangevende musici uit binnen- en buitenland.

Winterfestival van 10 tot en met 13 december 2020 Wij zien u graag terug op ons Winterfestival in de Zeeuwse Concertzaal. Met muziek van onder meer Bach, Sibelius, Messiaen en Dvorak Voor programma en de kaartverkoop zie ook www.festivalmiddelburg.nl 10 DEC

Was het een Droom? | Grieg, Spohr, Szymanowski

11 DEC

Kinderconcert | Muzikale speurtocht

11 DEC

Pour la Fin du Temps | Bach, Messiaen met Lichtfabriek

12 DEC

Salon Literaire | PoĂŤzie concert met dichter Ingmar Heytze

12 DEC

Huiskamerconcert | Finalisten Princes Christina Concours en Festival Musici

13 DEC

Slotconcert Distant Light | The String Soloists & Lisa Jacobs

Concerten van september tot en met december 2020 In de tussentijd kunt u vanaf 6 september weer genieten van onze reguliere concerten in Middelburg en Goes.

6 SEPTEMBER 2020, AANVANG 11.00 UUR

11 OKTOBER 2020, AANVANG 15.00 UUR

Zeeuwse Concertzaal Middelburg

Theater de Mythe Goes

Brunsvik Trio | viool, altviool en cello

Volkmann Trio | piano, viool en cello

17 SEPTEMBER 2020, AANVANG 15.00 UUR

1 NOVEMBER 2020, AANVANG 11.00 UUR

Theater de Mythe Goes

Zeeuwse Concertzaal Middelburg

Slava Poprugin | piano

Edenwood duo | gitaar en cello

4 OKTOBER 2020, AANVANG 11.00 UUR

6 DECEMBER 2020, AANVANG 15.00 UUR

Zeeuwse Concertzaal Middelburg

Zeeuwse Concertzaal Middelburg

Evelien de Vries | klarinet

Ella van Poucke | cello

Femke Steketee | saxofoon

Nicolas van Poucke | piano

www.kamer-muziek.nl

47

Bijna in slaap

muur, die je pakt bij je bezoek om de beschrijving van

Maar, wat heerlijk om behalve dit incident helemaal alleen

het is geen doen om elke keer óf nieuwe kaarten neer te

door het museum te lopen. De wonderkamers zijn in alle

zetten óf alles opnieuw te kuisen. Eén kaart is op de muur

opzichten rustiger. Je hebt meer tijd om eens goed de

geplakt met de nummering. Dat geeft veel heen en weer

bordjes te lezen of op een video te zien hoe je de veren

geloop. Dat mag natuurlijk niet, de pijlen gaan één kant op

van een indianentooi moet restaureren. Jammer dat er

en niet kris kras heen en weer. Ik was nu alleen, dus geen

geen stoeltjes kunnen staan om even te zitten. Ook bij de

probleem.

de voorwerpen te vinden, zijn weggehaald. Heel logisch,

films in de expositie ‘Nooit meer werken’ kun je niet zitten en moet je blijven staan om te kijken. De oplossing geeft

Ik heb op deze zaterdagmiddag een serene rust gevoeld

het museum wel. Thuis kan je de twee films downloaden.

bij het langzaam voortschrijden over het aangegeven pad.

Ik had deze tentoonstelling al een keer vóór de coronatijd

Je mag niet van het pad afwijken, maar dat is praktisch

gezien. Toen kon je op een heerlijk bed gaan liggen en

onmogelijk. Op elke hoek ontsmetting, op elke zaal een

de film bekijken. Helaas viel ik in bijna slaap en toen de

suppoost.

suppoost kwam zien of alles wel met me in orde was, ben ik maar gauw door gelopen. Er lag nu geen rood kruis op

Ik heb genoten van ons Zeeuws Museum!

de bedden, dus het had gekund…

Er is veel veranderd. De tekstkaarten in de bakjes aan de

Cisca van Dijk

De ramp van 1953 Hulpverlening in tijden van nood & inspirerende verhalen Weg van de Buitenlandse Pers 5, Ouwerkerk, www.watersnoodmuseum.nl Jaargang 3 | september - december 2020

agenda

Agenda november 2020 ZO

01 nov

Edenwood Duo | Romantico Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 11.00 uur Een niet alledaagse samenklank van cello en gitaar. Catherine Struys (gitaar) en Wouter Vercruysse (cello) overtuigen het publiek met gepassioneerd spel en een repertoire dat speciaal voor deze combinatie is gecomponeerd. Een warmbloedig recital. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland.

ZO

01 nov

Kunst- en Cultuurroute Middelburg Middelburg, van 13.00 uur – 17.00 uur In de historische binnenstad openen deze zondag, tussen 13.00 en 17.00 uur meer dan 35 galeries, ateliers en musea hun deuren voor u. Deze middag staat in het teken van verdichte taal. Poëzie verzorgd door Zeeuwse dichters. Kijk voor meer informatie op www.kunstroutemiddelburg.nl of volg de vlaggen!

01 nov

Matthieu Idmtal piano solo | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

06 nov

Guido Weijers | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

07 nov

Leoni Jansen e.a. met ‘De eeuw van Harry Belafonte’ 2 voorstellingen | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

08 nov

De Cauter/Lafertin/Verbiest, 2 voorstellingen | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

ZO

08 nov

Spinvis & Saartje van Camp | Oog in oog Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 16.00 uur Een muziekvoorstelling, eindelijk weer oog in oog met echt publiek, gespeeld op een waaier van instrumenten, tot de rand gevuld met liedjes uit alle periodes uit het oeuvre van Spinvis. www.zeeuwseconcertzaal.nl

12 nov

Erik van Muiswinkel met een reprise van ‘Buigt Allen Mee Voor Drs. P’ | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

13 nov

Shea Ellen cd presentatie | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

14 nov

‘JANIS’ van Productiehuis Zeelandia, gespeeld door Beaudil Elzenga | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

VR

13 nov

Het Zeeuws Orkest | Najaarsconcert Terneuzen, Scheldetheater, 20.00 uur In een kleinere symfonische bezetting brengt Het Zeeuws Orkest een prachtig programma. De Sinfonietta van Poulenc, Een orkestwerk met vier delen, licht, veel populaire wendingen en dansritmes, en soms zelfs satirisch. Het successtuk: De Pavane pour une infante Defunte van Ravel En de 1e symphony van Bizet ‘betoverend’ en ‘charmant’. www.zeeuwsorkest.nl

48

49

14 nov

ZA

14 nov

Christelijk Muziekgezelschap Excelsior Cadzand - ‘Steeds Hoger’ | Oostburg | www.ledeltheater.nl Het duo Shunske Sato (viool) en Shuann Chai (piano) Drie werken van Beethoven.

Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur Na de virtuoze Variaties op een opera aria van Mozart speelt het duo Shunske Sato en Shuann Chai twee sonates met totaal verschillende karakters. www.zeeuwseconcertzaal.nl

ZA

14 nov

Het Zeeuws Orkest | Najaarsconcert Goes, Theater de Mythe, 20.00 uur In een kleinere symfonische bezetting brengt Het Zeeuws Orkest een prachtig programma. De Sinfonietta van Poulenc, Een orkestwerk met vier delen, licht, veel populaire wendingen en dansritmes, en soms zelfs satirisch. Het successtuk: De Pavane pour une infante Defunte van Ravel En de 1e symphony van Bizet ‘betoverend’ en ‘charmant’. www.zeeuwsorkest.nl

15 nov

ZO

15 nov

V.d. Ploeg, hobo en Hasegawa, piano | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl Het Zeeuws Orkest | Najaarsconcert Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur In een kleinere symfonische bezetting brengt Het Zeeuws Orkest een prachtig programma. De Sinfonietta van Poulenc, Een orkestwerk met vier delen, licht, veel populaire wendingen en dansritmes, en soms zelfs satirisch. Het successtuk: De Pavane pour une infante Defunte van Ravel. En de 1e symphony van Bizet ‘betoverend’ en ‘charmant’. www.zeeuwsorkest.nl

17 nov

Literatuur Bart Chabot & zonen | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

20 nov

Toneelgroep Het Volk met ‘De Bezoeking’ | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

21 nov

Café des Chansons | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

22 nov

Michelle David & The Gospel Sessions | Middelburg | www.deoostkerk.nl

27 nov

Teus Nobel Liberty Group | Goes | www.muziekpodiumzeeland.nl

28 nov

Alex Roeka met ‘Rauwe Genade’ | Rilland | www.podiumreimerswaal.nl

29 nov

Nicolas Dupont viool en Giulio Potenza piano | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

ZO

29 nov

Justus Grimm en studenten Conservatorium Antwerpen Van Barock tot Rock | Middelbrug, Zeeuwse Concertzaal, 15.00 uur Justus Grimm, verbonden als leraar cello aan het Conservatorium Antwerpen presenteert samen met zestien van zijn cello leerlingen het programma ‘Van Bach tot Black Sabbath’. Een spannende combinatie met een mooie mix van muziek uit verschillende muziekperioden. www.zeeuwseconcertzaal.nl

Jaargang 3 | september - december 2020

51

Hoe gaat het met….

Wybe de Haan Wybe, 19 jaar, is organisator van het festival DAER, studeert theater scenografie, theatervormgeving in Amsterdam, komt uit

Festival DAER drie keer uitgedacht

Vlissingen en woont in een Pipowagen in

Het Festival DAER is wel drie keer helemaal opnieuw

Amsterdam.

uitgedacht maar uiteindelijk toch niet doorgegaan.

Vorig jaar was er een entreeprijs, het aantal

“We hebben net twee weken in Zonnemaire een

bezoekers nam toch toe. Het werd groot en wij

grote buitentheaterproductie voorbereid. Met een

wilden eigenlijk geen groot festival. We hadden al

theatercollectief dat voor een deel bestaat uit mensen

bedacht dat het dit jaar kleiner, gemoedelijker en

van DAER, maar ook een aantal anderen. Deze eigen

op donatie moest worden. Of iemand kwam kijken

productie wordt nu volgend jaar uitgevoerd.

moest niet bepaald worden door het feit of hij of zij

Tijd en plaats

de toegang kan betalen.

In deze coronatijd ben ik tijd en plaats heel anders

Aanvankelijk leek dit jaar niets meer mogelijk, maar

gaan ervaren. In de gewone routine van alledag stond

plotseling mocht er na 1 juni weer een heleboel. We

ik daar nooit zo bij stil. Je staat op, stapt op de fiets,

hebben samen met de gemeente Vlissingen rond

gaat naar school, doet de deur van het gebouw open

de online tafel gezeten en er kwamen weer nieuwe

en je bent ergens waar van alles gebeurt en daar ga je

hele mooie plannen uit. In afgeslankte vorm een

in mee.

voorstelling op locatie, met elke avond concerten en een VOKU (een Duitse afkorting voor Volksküchen,

Nu viel dat allemaal weg. Ik woon in een soort

red.). Dus eten op donatie. Je eet wat de pot schaft

kleine ‘pipowagen’, dus weinig ruimte waarin alles

en als het kan, geef je een donatie.

moet gebeuren. De vaste rituelen van vervoer, van afspraken, van plaatsen waar je naar toe gaat, dat

Samen met de gemeente dachten wij een grote

valt allemaal stil, je moet je dag opnieuw vorm gaan

kans te hebben dat dit wel door kon gaan. Maar

geven. Ik heb juist dat bewust bezig zijn als heel

er kwamen weer nieuwe protocollen vanuit de

positief ervaren.

veiligheidsregio Zeeland. Dat betekende dat het nog steeds haalbaar was maar pas over acht weken.

In theatervormgeving hebben we op school een

Helaas waren de uitvoerende kunstenaars dan niet

atelier en als je iets wilt maken ga je naar de

meer beschikbaar. Uiteindelijk is het dus niet gelukt.

decorafdeling, haalt wat hout en gaat aan de slag.

Nu, dan maar op naar volgend jaar.”

Maar nu zit je in je pipowagen en heb je niets. Ik ben maar naar het strand gegaan en heb daar een muur van zand gebouwd, want dat kon wel.

Jaargang 3 | september - december 2020

Hoe kan Het Zeeuws Orkest blijven optreden?

Niet alleen in de zaal, ook op het podium kan de anderhalve meter een probleem zijn. Een cabaretier staat alleen op het podium, een symfonieorkest kan met meer dan 100 musici spelen. Hoe lost Het Zeeuws Orkest dit probleem op? Een gesprek met Ivan Meylemans, chef-dirigent.

H

et Zeeuws Orkest (HZO) heeft 75 musici en is daarmee een middelgroot symfonieorkest. Ivan Meylemans legt uit dat het aantal mensen dat bij een concert op het podium zit, afhangt

van het muziekstuk. Om in coronatijd toch te kunnen spelen, moet gekozen worden voor stukken die geschreven zijn voor kleine bezetting.

Sommige instrumenten doen bij zo’n stuk in het geheel niet mee.

Of een musicus meespeelt, hangt dus af van het instrument dat hij of zij bespeelt…

Meylemans: “De trombonisten en tubaspelers zijn vooral de slachtoffers van de corona. We doen wel eens vaker series waar zij niet meespelen.

Dat vinden ze ook al jammer.” Zelfs bij een stuk voor kleinere bezetting moeten er nog musici geschrapt worden. Vervelend, maar daardoor kan HZO in het voorjaar van 2021 wel de eerder afgelaste concerten uitvoeren: de Serenade van Brahms en het vioolconcert van Beethoven met Lisa Jacobs als solist. Een uitdaging voor de dirigent.

De trombonisten en tubaspelers zijn vooral de slachtoffers van de corona

52

53

“Doordat het orkest kleiner wordt, klinkt de muziek

tijdens het Zeeland Nazomerfestival, een zogeheten

transparanter. De strijkers gaan kleiner klinken. De

Sing Along, operafragmenten die iedereen mee kan

eerste violen zijn van twaalf naar zeven gegaan. We

zingen. In samenwerking met Francis van Broekhuizen.

hadden vijf bassen, er zitten er nu drie. Er zaten al

Hopelijk kan dat volgend jaar weer.”

twee hoorns in Brahms. Die kan je niet weglaten, die verschillende hoornpartijen moeten nu eenmaal

En het zou ook goed zijn voor de promotie van

gespeeld worden. Dan is de verhouding tussen strijkers

Zeeland. Een Prinsengrachtconcert kun je hier ook

en blazers dus vervormd, ik hoop niet misvormd. Daar

doen. Met een registratie door Omroep Zeeland.

gaan we alles aan doen, om dat goed te krijgen.”

“Natuurlijk. Het lijkt me (maar ik zit niet aan het In de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg klinkt

roer) wel lastiger om de verschillende partijen daar

een Mahlersymfonie bijna te hard. Nu het orkest

enthousiast voor te krijgen. Je hebt de stad nodig, de

verplicht kleiner moet zijn, is het juist nu niet

Provincie, Omroep Zeeland. We hebben overal steun,

aantrekkelijk om een Mahler uit te voeren?

maar om echt zoiets neer te zetten, dat lijkt me lastig.

Registeren voor televisie heeft een enorm kostenplaatje,

“Nee, dat kan niet omwille van de balans. Mahler heeft

Omroep Zeeland heeft natuurlijk niet zoveel mensen

zes trombones, acht hoorns. Die spelen allemaal een

als de NPO. Bij het programma Maestro bereid ik het

individuele partij. Stel dat je alle blazers op het podium

orkest voor en doe ik ook de camerarepetities. Als je

zet, dan heb je een heel groot podium nodig voor een

ziet wat een technisch circus dat is, onvoorstelbaar.”

strijkersgroep die daar tegenop kan. Het is wel muziek die me aanspreekt, ik vind het geweldig om te doen.”

Is een grote zaal als het Concertgebouw nu geen optie? Misschien zijn de prijzen verlaagd. De

Komen er schermen op het podium tussen de

liefhebbers kunnen dan komen luisteren en met

musici?

het kleinere aantal maximum bezoekers moet het lukken om die grote zaal uitverkocht te krijgen.

“Nee, waarschijnlijk wel om de dirigent. Strijkers kunnen op 1,5 meter van elkaar zitten en de blazers op

“De andere orkesten in Nederland zijn allemaal

twee meter van elkaar.”

nationaal gesubsidieerd, die willen allemaal in het Concertgebouw spelen en doen er alles aan om daar

Denkt HZO voor de coronatoekomst aan grotere

terecht te kunnen. Het zou wel heel mooi zijn om in

gebouwen zoals de Zeelandhallen en in de zomer het

een grote zaal (het mag ook bijvoorbeeld Vredenburg

Abdijplein?

zijn) met het HZO te spelen. Misschien is dat nu aantrekkelijk, we zouden het eens moeten onderzoeken.

“Het Abdijplein zou fantastisch zijn. Maar bij

Maar het zou een eenmalig iets moeten zijn. We worden

buitenconcerten moet het geluid versterkt worden en

gesubsidieerd door de Provincie, buiten de provincie

dat kost veel geld. Artistiek zijn we nog altijd voor de

spelen moet geen doel worden. Doel nummer één

zaal, maar daarnaast moeten we dat soort dingen wel

blijft: Zeeland blijven voorzien van klassieke orkestrale

gaan onderzoeken. Ik zou maar al te blij zijn om ergens

muziek. Daar zijn we nu goed mee bezig. Laten we

buiten weer te mogen musiceren. Alles beter dan niets.

hopen dat de crisis geen roet in het eten gooit. Als dat

De Berliner Philharmoniker geeft een buitenconcert op

goed loopt, kan je eens een stapje buiten de provincie

de Waltbühne, het Rotterdams Philharmonisch Orkest

zetten.“

geeft een havenconcert. HZO zou in juni een prachtig buitenconcert geven in Zierikzee en op het Abdijplein

Alwin Baart

Jaargang 3 | september - december 2020

55

De gemeente Vlissingen doet wat zij kan In de kunst- en cultuurwereld vreest iedereen voor een volgende kaalslag. Juist de gemeenten spelen daarbij een belangrijke rol. Pakken zij die? Jan Doense is positief.

Door de coronacrisis is onze begroting helemaal uit balans geraakt. De verwachte bezoekersaantallen zullen veel lager zijn dan normaal. Waar de Provincie ons helpt met mogelijkheden ‘aan de voorkant’, met een extra subsidie, helpt de Gemeente ons ‘aan de achterkant’, in de vorm van een garantie.

Grote drang in Zeeland is om te koesteren wat er aan cultuur is.

Hij vindt dat de gemeente Vlissingen pal achter zijn festival Film by the Sea staat. “De wethouder cultuur en de ambtenaren wilden graag weten waar we mee bezig waren, welke belemmeringen we tegenkwamen en hoe ze ons konden helpen. Kim van Sabben, jurist bij de gemeente zei letterlijk: ‘Ik ken alle regels, ik hou ze voortdurend bij want ze veranderen om de haverklap.

Dus als je tegen een probleem aanloopt, kom dan langs en ik kijk hoe ik kan helpen.’ “De gemeente wil heel graag dat Film by the Sea door gaat. Er is al zoveel geschrapt.”

Als organisatie heb je de gemeente nodig

In de Randstad is het anders In Zeeland is een enorme gretigheid om dit festival in stand te houden. De bereidheid tot samenwerken, samen de schouders eronder zetten, vond ik vorig jaar al opvallend, maar dit jaar helemaal. Ik heb me echt verbaasd over dit positieve klimaat. Ik realiseer me dat er een grote drang in Zeeland is om te koesteren wat er aan cultuur is. Dat is toch wel anders dan in de Randstad, waar de gemeente je bij wijze van spreken soms liever ziet gaan dan komen. Iedereen wil daar een stukje van dezelfde taart. Hier in Zeeland ervaar ik heel veel

Op allerlei momenten heb je als organisatie de gemeente

goodwill en een enorme bereidheid om bij te dragen waar

nodig. Er was altijd een grote tent bij Film by the Sea.

mogelijk. Vooral ook in praktische zin. Vorig jaar wilde

Dat kan dit jaar niet, maar een terras kan wel. Dus dat

ik aanvankelijk een ponton in de zee bij strandpaviljoen

wordt geregeld, inclusief alle andere vergunningen die

Pier 7, voor een openluchtvoorstelling van de film Jaws.

daarvoor nodig zijn.

Uiteindelijk was dat niet nodig, maar de gemeente stond al klaar om het te regelen. Ik vind het bijzonder dat dat

Wij wilden een activiteit in de voormalige bibliotheek

hier kan.”

organiseren. Dat was lastig volgens de coronaregels.

Maar, zei de gemeente, de ruimte grenst aan boekhandel ‘t Spui, die is open tijdens het evenement en er is een directe verbinding tussen bibliotheek en winkel, dus dan valt het onder de vergunning van de winkel.

Drive-in bioscoop De gemeente wilde graag dat we iets met de Machinefabriek zouden doen. We hebben bedacht om er een drive-in bioscoop te organiseren. De auto’s staan er al. De mensen gaan erin zitten en het geluid van de film komt binnen via koptelefoons. Er is popcorn en de Amerikaanse drive-in-ervaring is compleet.

Jaargang 3 | september - december 2020

Hoe gaat het met….

Jo Dumon Tak Jo is artistiek leider van Panorama Walcheren en schilder, tekenaar.

J

o verzucht: “De coronatijd laat zien dat we in onze huidige wereld op rijstpapier leven. Niets is zeker. Uiteindelijk ben je

als mens op jezelf aangewezen en moet je je gezond verstand gebruiken.

Als beeldend kunstenaar werk ik naar waarneming. Ik heb in het directe werk geen last gehad van corona. Wel staat mijn productiviteit op een laag pitje. In maart en april heb ik nog gewerkt aan mijn project waar ik in houtskooltekeningen de romantiek van de Walcherse wegen probeer te vangen. In de

Schilderlessen naar buiten

entree van het Panorama heb ik daarvan een expositie ingericht.

Sinds de coronauitbraak heb ik overigens gewoon doorgewerkt aan de opstelling ‘Westkapelle’ voor het Panorama. De Westkapellaars kunnen nu hun eigen dorp komen bewonderen.

56

57

Twijfel Het kunstenaarschap en de invulling die ik eraan geef, ervaar ik als een voorrecht en geniet er intens van.

Twijfel is altijd mijn motor geweest, al ben ik wel overtuigd van de kwaliteit die ik produceer. En dan knagen de economische onzekerheden wel aan je. Ik voel dat ik bij me zelf te rade moet gaan of ik dit onzekere pad van het kunstenaarschap moet blijven volgen. Het laten roken van de artistieke schoorsteen is op dit moment niet eenvoudig maar of dat door corona komt? Een neveneffect van corona zou kunnen zijn dat mensen kunst niet in het vizier hebben, wat eigenlijk heel begrijpelijk is.

Schilderlessen naar buiten Mijn schilderlessen in het atelier heb ik moeten stilleggen. Als alternatief heb ik de lessen naar buiten verplaatst.

Zelf vind ik dat fantastisch. Wij hebben recent een aantal buitenschilderdagen gehad. Voor mijn cursisten is dat echt een openbaring. Buiten, dus in ‘plein-air’, schilderen, viel ze vies tegen. Want als cursist moet je dan leren uit die hele wereld van indrukken om je heen een klein stukje te vangen op een afgemeten stukje doek. Het is focussen en filteren. En dus voor hen heel spannend. Het is ook wezenlijk anders dan in het atelier. Er wordt echt een behoorlijke moeilijkheidsgraad toegevoegd. Ook in september zal het zo blijven want er kunnen geen negen mensen in mijn atelier. Dus buiten ligt de nieuwe werkelijkheid.”

Het laten roken van de artistieke schoorsteen is niet eenvoudig

Jaargang 3 | september - december 2020

agenda

Agenda december 2020 01 dec

ZO

06 dec

Jan Brokken - Stedevaart | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

Kunst- en Cultuurroute Middelburg Middelburg, van 13.00 uur – 17.00 uur In de historische binnenstad openen deze zondag, tussen 13.00 en 17.00 uur meer dan 35 galeries, ateliers en musea hun deuren voor u. Laat u rond de feestdagen inspireren voor een kunstzinnig cadeau voor uw geliefden. Kijk voor meer informatie op www.kunstroutemiddelburg.nl of volg de vlaggen!

06 dec

l’Armonia Sonora | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

06 dec

Dash! brengt Jazz op de Bunder | ‘s-Heer Arendskerke | www.muziekpodiumzeeland.nl

ZO

06 dec

Ella van Poucke en Nicolas van Poucke | Cellosonates van Beethoven Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur Ella van Poucke (cello) en Nicolas van Poucke (piano) vormen een bijzonder muzikaal duo. Broer en zus voelen elkaar aan en musiceren steeds in harmonie, vol emotie en met een groot stijlgevoel. De vijf cellosonates zijn muzikale hoogtepunten. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

DO

10 dec

Muziekfestival Middelburg 2020 | Was het een droom?

Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur Droommuziek van de fjorden en steppen uit het Noorden, die ons meenemen naar vervlogen tijden, maar ook waarschuwen dat het noodlot altijd dichtbij kan zijn.

Liederen van Grieg, Sibelius en Spohr, sprookjes van Firsova, Medtner en Szymanowski en nachtmuziek van Boulanger. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

VR

Ronald Brautigam, Piano

VR

Muziekfestival Middelburg 2020 | Pour la fin du temps

11 dec

11 dec

Vlissingen, St. Jacobskerk, 20.00 uur

Ronald Brautigam won talloze prijzen zoals de Nederlandse Muziekprijs in 1984. Hij nam het volledige werk voor piano van Beethoven op en ontving in 2015 voor de opname van de complete Beethoven sonates een Edison. In het Beethovenjaar speelt hij in Vlissingen een integraal Beethovenrecital: de 6 Bagatellen op.126, de Piano Sonate nr. 32 in c op.111 en de virtuoze Diabelli Variations op. 120. www.muziekpodiumzeeland.nl

Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur Messiaens indrukwekkende kwartet voor het einde der tijden in samenwerking met lichtkunstenaar Vladimir Grafov van de Lichtfabriek. Een spectaculaire voorstelling waarbij de tijd stil lijkt te staan, voorafgegaan door monumentale muziek van J.S. Bach. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

58

59

ZA

12 dec

Muziekfestival Middelburg 2020 - Salon Solitaire Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 11.30 uur Poëzieconcert met dichter Ingmar Heytze en festivalmusici.

Rondom de grote thema’s van het leven als eenzaamheid, samenzijn, liefde en wat een solitair bestaan met een mens kan doen wordt u op speelse wijze en met de nodige dosis humor deze ochtend aan de hand genomen in Ingmar’s wereld van het gesproken woord. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

ZA

12 dec

Muziekfestival Middelburg 2020 | Veilig thuis Middelburg, huiskamers, 20.00 uur Huiskamerconcerten op verschillende locaties door festivalmusici.

In samenwerking met finalisten van het Prinses Christina Concours 2020 www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

ZO

13 dec

Muziekfestival Middelburg 2020 | Distant Light Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.00 uur Dit programma begeleidt ons op een innerlijke zoektocht naar een nieuwe manier van bestaan, een nieuwe orde. Via een pad dat bezaait is met historie, hang naar natuur, religie, melancholie en het loslaten van het bekende, wordt geleidelijk een nieuwe dimensie vol zelfreflectie bereikt die ruimte maakt voor een nieuwe wereld. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. St. Kamermuziek Zeeland

13 dec

Marta Liébana en María Cano pianoduo | Vlissingen | www.concertenvlissingen.nl

13 dec

Trio Rob van Bavel | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

WO

16 dec

Bart van Oort en Petra Somlai | Geboortedag concert Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur Bart van Oort en Petra Somlai spelen fortepiano tijdens twee magistrale symfonische werken van Beethoven. De derde symfonie en het vierde pianoconcert, samen met de strijkers van Harmonia Esterházy. Grootse muziek in een kleine bezetting. www.zeeuwseconcertzaal.nl i.s.m. Incanto

19 dec

Brederode, Scholten en Glerum | Middelburg | www.muziekpodiumzeeland.nl

20 dec

Westerschelde Bigband | Terneuzen | www.porgyenbess.nl

26 dec

Strobos, vd Bercken, vd End | Terneuzen | www.zeelandtheaters.nl

WAT IS ER VANDAAG, MORGEN, VOLGENDE MAAND TE DOEN IN ZEELAND? Altijd actueel en volledig. Zeeuwse Cultuur Agenda online. www.zeeuwsecultuuragenda.nl

Jaargang 3 | september - december 2020

61

Jong aanstormend talent in coronatijd “Geen optredens maar een hoop tijd. Geen jamsessies maar wel een hoop inspiratie. Geen ontwikkelingstrajecten maar wel een hoop ideeën voor projecten. Geen begeleiding of coaches maar toch een hoop geleerd.”

D

eze rare tijden zorgen voor een bijzondere periode voor jonge muzikanten van Zeeuwse bodem. In gesprek met Djoszuwa Zwier, een

puber die van top tot teen ondergedompeld zat in alles wat muziek in Zeeland was: “Voordat de maand maart mijn leven compleet op zijn kop zette, was mijn leventje een stuk spannender. Toen het nieuws uitkwam over wat er uitbrak, zat ik nog in Tilburg. Ik was daar, samen met andere Kunstbendenaren en de Vlamingen van de groep Kaaiman, druk bezig aan een theatervoorstelling.”

Thuis liedjes schrijven Steeds meer evenementen werden afgelast en zelfs Podium Z, opgezet voor kinderen, moest stoppen.

Iedereen werkt op het moment hard om oplossingen te vinden om de mooie projecten door te laten gaan. Tijden zijn anders. Zo anders dat men niet alleen creatief wordt met het creëren van nieuwe projecten, maar ook met oplossingen: bandcoaching via video, schrijfsessies op afstand via de telefoon.

“Zelfs ik ging aan de slag met video-opnames van mijn drumlessen om die vervolgens op YouTube te zetten.

Repeteren in de kleine donkere varkensstallen van boer

Slechts applaus van de geluidsman Er staan al data voor september en oktober. Er klinken op terrassen al zachtjes akoestische gitaartjes.

Kunstbende Zeeland gaat met een bus rond om persoonlijk optredens te bezorgen huis aan huis.

“We wisten zelfs via de Piek volledige aangeklede optredens te doen. Helaas wel voor een lege zaal met slechts applaus van de geluidsman, maar gelukkig veel lieve reacties via de live chat.”

Dit systeem heeft de Piek uiteindelijk zo ver kunnen ontwikkelen dat zelfs de jamsessie voor minderjarigen al afgelopen maand mogelijk was. Terwijl ouders thuis via een live-stream mee mochten kijken, kon de jongste generatie Zeeuws talent weer op het podium hun passie met leeftijdsgenoten en ouders delen.

“Het herstel van onze muzikale leventjes voelt als veel te langzaam. Elke band staat de popelen om hun nieuwe materiaal live met de wereld te delen. Als mij iets bij blijft aan deze tijd, is het dat ik zo ontzettend veel ruimte heb mogen hebben om te groeien en ontwikkelen. Ondanks de tekortkoming aan wat ik vorig jaar muzikale ervaring zou noemen, voel ik mij toch als muzikant herboren. Ik ben dankbaar voor de kansen die komen en geloof als we samen sterk blijven, afstand houden en thuis blijven dat we daarna pas weer echt thuis kunnen komen.”

Vos was niet mogelijk vanwege de onduidelijkheden over de maatregelen. Dus zat ik met mijn zusje Zowie Zwier, student aan de Herman Brood Academie, thuis om samen liedjes te schrijven. Maar ondanks de grote boost aan ideeën en creatieve vrijheid die deze periode ons gebracht heeft, moeten we wel langzaam vechten voor waar ons thuis is: op dat podium”, aldus Djoszuwa.

Jaargang 3 | september - december 2020

Kunstgalerie ‘De Zwarte Kat’ Wisselende tentoonstellingen & Hedendaagse kunst. Rinneke van Looveren & gastkunstenaars Axel, Zeeuws-Vlaanderen.

Na het voltooien van haar opleiding in Antwerpen maakte Rinneke haar artistieke reis door diverse Europese landen om er haar exposities in te richten. Tijdens een lang verblijf in Zuid Frankrijk ervaarde zij de rust als basis voor haar kunstenaars passie. Maar onverwacht kwam de mogelijkheid een pand in Axel te kopen wat de galerie werd voor ‘Rinneke & Gastkunstenaars’. Met een knipoog naar de gerenommeerde galerie ‘De Zwarte Panter’ in Antwerpen werd het ‘Kunstgalerie ‘De Zwarte Kat’ inmiddels uitgeroeid tot een galerie van-envoor-kunstenaars. Tevens een sfeervolle ontmoetingsplek voor een breed artistiek milieu waar de bezoeker gastvrij opgenomen wordt.

Met haar ‘Kunstgalerie De Zwarte Kat’ vormt Rinneke een artistieke brug naar Vlaanderen, biedt ze er een warm podium met wisselende tentoonstellingen van hedendaagse kunst.

Rinneke62@hotmail.com | Noordstraat 15 , 4571 GB Axel | www.dezwartekat.net | www.rinnekevanlooveren.com

63

Met onze vlog maken we van cultuurpromotie een kunstvorm op zich De vlog bereikt een ander publiek

Twee redactieleden en Wahine

Steeds meer ligt de nadruk op

Wisse maakten in coronatijd

non-verbale informatieoverdracht.

een museumtour om met een

Van de schriftcultuur zijn we

vlog aandacht te geven aan de

beland in de beeldcultuur. Een

Waarom juist nu inzetten op

kleinere musea. Wahine, een

vlog maken (samenvoeging van

vloggers? De vlog bereikt een ander

enthousiaste en vrolijke HZ-

video en de schriftcultuur blog)

publiek en kan andere mensen dan de

student communicatie, deed de

is een hype, maar vloggen met

reguliere bezoeker over de drempel

regie, presentatie en editing. Totaal

kwaliteit als middel om culturele

trekken van de concertzaal, een

werden zeven musea bezocht in

uitingen uit te dragen is nieuw. Je

museum of theater. Juist nú moet

Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen-

geeft een (nieuw) publiek niet een

de kunstensector zich zelf laten

Duiveland en Zuid-Beveland. De

registratie van wat je ziet of hoort,

zien. Alle mogelijkheden om zich te

musea waren voor het publiek

maar een visueel beleefde realiteit.

profileren en te presenteren moeten

gesloten maar gingen voor deze

Het gaat erom of iets overkomt

benut worden. Het gaat om een

gelegenheid open.

van hetgeen er gebeurt in een

presentatie aan het brede publiek van

culturele uiting. Bevlogen verhalen

het totale kunstenveld in Zeeland.

‘Ben jij onze nieuwe vlogger?’ Deze

van betrokkenheid. Die spontane

Groot- of kleinschalig, repertoire

oproep stond in de twee vorige

verbazing en bewondering komt

of nieuw, voor de grote of de kleine

nummers van de Zeeuwse Cultuur

direct bij de kijker binnen. Geen

zaal, in de kerk of in de open lucht.

Agenda. De eerste serie van twintig

gestuntel met moeilijke uitleg maar

Alles doet er toe om een interessante

vlogs is nu een feit. U kunt ze zien in

‘ik doe wat ik doe, ik zeg wat ik zeg,

provincie met cultuur te zijn.

de wekelijkse nieuwsbrief van de ZCA

ik voel wat ik voel en geloof daar

(voor abonnement nieuwsbrief zie

heilig in. Basta!’

www.zeeuwsecultuuragenda.nl).

Inspiratie

Studenten kunnen als vloggers meedoen om zo hun kennis in te

Cultuur samen met

Het begon met een inspiratiemiddag

zetten, maar tevens hun horizon

de ontwikkeling in

met Edwin Mijnsbergen, de

te verbreden. Zij die hebben

de sociale media.

Middelburgse tegendraadse

meegedaan waren verrast door de

toetsenbordactivist, bekend van

interessante gesprekken met de

social media. En maker van ‘Wij

kunstenaars over hun werk, of over

zijn de Stad’ (Middelburg red.). Hij

de locatie van een tentoonstelling.

inspireerde de aanwezigen die op de

Zij kwamen op plekken waar zij nog

oproep waren afgekomen.

nooit waren geweest.

Onverenigbare grootheden of juist een inspirerende relatie?

Jaargang 3 | september - december 2020

Quaeris Media biedt u de mogelijkheid om kosteloos een eigen krant of magazine uit te brengen. Een eigen magazine, wat een werk zult u denken...

Niets is minder waar! Neem contact op met Quaeris Media en wij verzorgen de realisatie van A tot Z. www.quaerismedia.nl

64

65

Een nieuw YouTube-kanaal voor het onderwijs Wat mijn werk voor Archipel Scholen betreft: ik ben een YouTube-kanaal begonnen: ‘Muziekmeester Sjef’. Ik maakte met hulp van onder andere vaste Songs From The Heart-filmer Jaap van Visvliet meer dan honderd muziekfilmpjes die leerkrachten konden gebruiken bij hun afstandsonderwijs. Er is veel gebruik van gemaakt,

Hoe gaat het met....

Muziekmeester Sjef

momenteel is het kanaal meer dan 10.000 keer

Sjef Hermans kennen we als de muziekleraar van het

geen digitaal programma waarmee dat op eenvoudige

basisonderwijs en met Sunshine Cleaners speelt hij op

wijze kan. Je hebt altijd te maken met een fractie

de kleine podia in Zeeland. Voor hem is cultuur een

tijdsverschil tussen de muzikanten. Dat is eigenlijk niet

waterbed van creativiteit. Je duwt hier en het komt

te doen. Ik heb vanaf eind maart 50 dagen lang elke

daar weer boven. Sjef is een rasoptimist.

dag een song opgenomen en op Facebook gedeeld. Ik

bekeken. Ik miste bij het opnemen in eerste instantie wel heel erg de interactie met de kinderen.

De band Champagne Charlie Samen oefenen zat er even niet in, er is ook nog steeds

was trouwens niet de enige. Ik ben ermee gestopt toen Half maart werd alles anders. Een met hoge snelheid

de scholen weer open gingen. Daarnaast heb ik een

rijdende trein kwam piepend en knarsend tot stilstand.

tijdlang songs opgenomen in mijn ‘home studio’ en

Dat was heel onwennig.

doorgestuurd naar Gait Klein Kromhof uit Hulst, met

M

wie ik in Champagne Charlie speel. Hij verzon er dan et Sunshine Cleaners stonden we met ons

een mondharmonicapartij bij.

Dietrich Bonhoefferproject ‘Silent Voices’ net aan

het begin van een tour door Nederland. Overal waren

Met Sunshine Cleaners waren we sinds begin dit jaar

herdenkingsbijeenkomsten van Bonhoeffer (Bonhoeffer

bezig met de voorbereidingen van een nieuw album.

was een vooraanstaand Duitse kerkleider, theoloog,

We zijn in juni toch begonnen met de opnamen,

verzetsstrijder tegen het nazisme en schrijver van

noodgedwongen allemaal als apart audiokanaal. Het

christelijke boeken, red) gepland die niet meer door

is een andere benadering dan we gewend waren. We

konden gaan. Gelukkig zijn de meeste daarvan wel naar

hebben een aantal muzikale gasten uitgenodigd, die

een later tijdstip verschoven.

er in hun eigen omgeving een bijdrage aan leveren. Zo speelt violist Wissem Ziadi momenteel zijn partijen in

Ook door het concertschema van Champagne Charlie

Tunis in. Grenzen overschrijden via het internet.

kwam een dikke streep. De ‘Songs From The Heart’ in De Spot in Middelburg werden van de ene dag op

Ik houd me vast aan het feit dat er in de geschiedenis

de andere geannuleerd. Mijn beroep als vakleerkracht

voorbeelden zijn van tijden waar na een wereldwijde

muziek bij Archipel Scholen kon ik niet meer

epidemie weer een grote culturele bloei kwam. Na

uitoefenen. Het werd stil… Even!! Want toen kwam de

de Spaanse Griep in 1918 kwamen bijvoorbeeld The

omschakeling. Stil zitten is bij mij geen optie. Gelukkig

Roaring Twenties. Ik denk dat we nog even moeten

hoef ik niet van muziek te leven en hoef ik me geen

doorbijten, maar ik ben optimistisch. Ik zie cultuur als

zorgen te maken over mijn inkomen. Dat is een groot

een waterbed van creativiteit. Je kunt die creativiteit en

verschil met vele anderen die op welke manier dan ook

de daarbij behorende scheppingsdrang op een bepaalde

de kost verdienen met cultuur. Ik hoop van harte dat er

plek wegdrukken, maar dan komt het ergens anders

voor hen andere tijden aanbreken.

vanzelf weer naar boven.”

Jaargang 3 | september - december 2020

Aan deze uitgave werkten mee De Zeeuwse Cultuur Agenda is een uitgave van een samenwerking van participerende gezelschappen, festivals, theaters, musea en podia in Zeeland rondom het thema cultuur in Zeeland. De online versie kwam mede tot stand dankzij medewerking van: VVV Zeeland en de Provincie Zeeland.

Hoofdredactie: Rob Bakker Redactie: Wietske Lelie, Cisca van Dijk, Alwin Baart, Nellie Oosthoek, Frank Blaakmeer, Sjaak de Blauwe.

dan kunt u dit mailen naar: redactie@zeeuwsecultuuragenda.nl Het Magazine komt vier maal per jaar uit.

Op www.zeeuwsecultuuragenda.nl kunt u zich gratis abonneren op de digitale versie en de Nieuwsbrief. U krijgt het E-magazine via de email toegezonden. Via www. zeeuwsecultuuragenda.nl houden wij de actualiteit bij.

U kunt culturele evenementen doorgeven via e-mail, met vermelding van titel, locatie, toegangsprijs en wijze waarop de kaarten gekocht kunnen worden.

Ontwerp en vormgeving: Reclamebureau DMARC - Goes & Breda 0113 25 83 10 - www.dmarc.nl Fotografie: Met dank aan de culturele partners die fotomateriaal beschikbaar gesteld hebben.

Overige fotografen: Erik Bolier, Marco Borggrave, Nico Brons, Hans Colijn, Jelmer de Haas, Tanja Hoogerheide, Kazumi Kurigami Hugo Lefèvre, Jaap Scheeren Redactie-adres: Postbus 487, 4330 AL Middelburg, E-mail: redactie@zeeuwsecultuuragenda.nl Advertenties culturele instellingen: redactie@zeeuwsecultuuragenda.nl Commerciële advertenties Quaeris Media B.V. - Goes & Breda 0113 21 32 41 - www.quaerismedia.nl, marcel@quaerismedia.nl Verspreiding: De Zeeuwse Cultuur Agenda wordt door culturele partners in een aantal gevallen toegezonden aan hun donateurs of vrienden. Ook wordt het tijdschrift uitgedeeld bij voorstellingen en concerten.

Als meeneemexemplaar vindt verspreiding plaats op meer dan 500 toeristische locaties in Zeeland en plaatsen in de provincie waar liefhebbers van cultuur in Zeeland komen zoals; theaters en podia, wijkgebouwen, gemeentehuizen, provinciehuis, huisartsenen fysiotherapeutenpraktijken, boekwinkels, platenzaken, lifestyle winkels, notarissen e.d.

Als de Magazines op een locatie niet meer voorradig zijn of wanneer u een nieuwe locatie kent waar vraag is naar het magazine,

66

Achtergronden en nieuws zijn van harte welkom. De redactie behoudt zich zowel voor de agenda als artikelen het recht voor deze te weigeren zonder opgave van reden. Over een afwijzing kan niet gecorrespondeerd worden.

Disclaimer: Van al het gebruikte beeldmateriaal in de Zeeuwse Cultuur Agenda is met alle mogelijke zorgvuldigheid getracht bron of rechthebbende te achterhalen. De aard van het gebruikte beeldmateriaal brengt evenwel met zich mee, dat in sommige gevallen rechthebbenden in redelijkheid niet kunnen worden achterhaald. Indien enig (rechts) persoon meent recht te kunnen doen gelden op de content van onderhavige publicatie, gelieve zich in verbinding te stellen met de redactie.

Copyright 2020: Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden d.m.v. druk, fotokopie, of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.De Zeeuwse Cultuur Agenda is een multimediaal platform met een magazine dat elk kwartaal op 500 plaatsen in Zeeland ligt en een website met audio, video, achtergronden en praktische informatie: www.zeeuwsecultuuragenda.nl Theater en Podia 1. CineCity XL Theater 2. Cultureel Centrum De Halle 3. de Drvkkery 4. Den Dullaert - Cultureel centrum 5. Grote Kerk van Veere 6. HZ-cult

Ledeltheater Middelburgs Minitheater Muziekpodium Razzmatazz Oostkerk Podium Brogum Podium In Terneuzen - de Pit Podium Reimerswaal Podium ‘t Beest Podium van Zaamslag Popodium de Spot Poppodium De Piek Zeelandtheaters Porgy en Bess - Terneuzen St. Jacobskerk Theater de Wegwijzer Theater productie huis Zeelandia Theaters aan Zee ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland 25. Een Bunder Kunst

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

Festivals 1. Onderstroom 2. Concert at Sea 3. Zeeland Nazomerfestival 4. Film by the Sea Klassieke muziek 1. Zeeuwse Concertzaal 2. Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen 3. Scaldis Kamermuziek Festival 4. Ty kamerorkest 5. Stichting Kamermuziek Zeeland 6. Stichting Kamermuziek SchouwenDuiveland 7. Zeeuwse Muziekschool 8. Incanto 9. Muziek Podium Zeeland 10. Zeeuws Jeugd Orkest 11. Concerten Vlissingen 12. Zeeland Nazomerfestival 13. Het Zeeuws Orkest 14. Kerk biedt podium Beeldende kunst 1. Marie Tak van Poortvliet Museum 2. Vleeshal 3. CBK- Zeeland 4. Bewaerschole 5. Kunst- en cultuurroute Middelburg Musea 1. Bevrijdingsmuseum 2. Industrieel museum 3. Maritiem MuZEEum 4. Watersnoodmuseum 5. Zeeuws Museum 6. Het Warenhuis Axel 7. Stadhuismuseum Zierikzee