Người Mường và tục dùng cây luồng 'khiêng ma'
Đám tang của nguoi muong Vang cổ nói riêng và người Mường nói chung mạng đậm nét sinh hoạt văn hóa nghệ thuật dân gian của người Mường. Từ ngày xưa ở trong xã, một lễ tang xem ngay tot xau thấy có thể kéo dài từ 7 đến 12 ngày. Nhưng hiện nay, đám tang của người Mường đã được đơn giản hóa. Thời gian làm đám chỉ còn 3 ngày, thậm chí có thể thực hiện nhanh hơn. Quá trình làm tang lễ cũng được bớt rườm rà hơn. Tuy nhiên, những nghi thức cổ vẫn còn giữ nguyên bản sắc của văn hóa Mường.
Người Mường với phong tục dùng cây luồng 'khiêng ma'
Tại Thôn Mục Long, xã Thành Minh, huyện Thạch Thành (Thanh Hóa) gồm các ngôi nhà nằm khuất trên các ngọn đồi. Chính vì đồi núi phức tạp nên việc “đưa tang” của đồng bào người Mường nơi đây cũng lạ và khác với nhiều nơi. Ở đây bà con khi tiễn đưa người mất không có xe tang mà phải dùng bằng đòn luồng, sau đó buộc quan lên rồi khiêng qua các ngọn đồi chót vót. Vì tập quán sinh sống của bà con gắn liền với đồi núi từ hàng nghìn năm nay nên mới có phong tục “đưa ma” kỳ lạ này. Anh Bùi Văn Khuyên (50 tuổi) người ở trong bản cho hay: “Tục “đưa ma” độc đáo này đã có từ ngày xưa rồi. Ở đây chính vì xem phong thuy có địa hình có nhiều đồi núi nên không tiện để đẩy xe tang như ở các nơi khác. Với lại đây là phong tục của các cụ ngày xưa truyền lại rồi, nên chúng tôi vẫn phải lấy cây luồng làm đòn khiêng”. Thông thường cứ nhà ai có người chết là trưởng bản sẽ giao công việc buộc đòn khiêng cho một người có kinh nghiệm lâu năm. Theo các bậc cao niên, việc buộc cây luồng phải thật chắc chắn. Nếu buộc lỏng lẻo, cây luồng sẽ bị đứt lạt, bung quan tài ra và rơi xuống đất ngay tức khắc. Bởi khi đưa tiễn quan tài người chết vào những đồi núi cao, người nhà thường hay níu kéo đòn khiên, khiến cho quan tài bị lắc lư chao đảo. Cụ Nguyễn Văn Thành (75 tuổi) góp chuyện: “Đã có trường hợp từng bị đứt lạt, rồi bung quan tài ra rồi các cháu à. Ngày xưa lúc tôi đi xem “khiêng ma” cũng đã từng chứng kiến việc gãy đòn khiêng. Bởi vì lúc đó, người dân họ chủ yếu lấy thân gỗ cây trám khoét rỗng làm quan tài. Nắp thường hay bị vênh, thân cây rất nặng nên việc đưa tiễn rất là khó khăn. Nếu buộc “dây chão” không chắc là dễ đứt như chơi”.