AMD Ryzen Overclocking Guide - คู่มือโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen ฉบับพื้นฐาน

EBOOK PROJECT

AMD RYZEN

Overclocking Guide คู่มือโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen (ฉบับพื นฐาน)

เขียน/บรรณาธิการ ธนกาญจน์ จุ้ยเจรญ พฤษภาคม 2561

สํานักพิมพ์: QuickPC Extreme 40 ซอยลาดพร้าววังหิน 76 ถนนลาดพร้าววังหิน แขวงลาดพร้าว เขตลาดพร้าว กทม. 10230 ติดต่อ: ราตร ตรกมล / โทร. 083-189-4449 / ratree@quickpcextreme.com www.quickpcextreme.com​ / เว็บไซต์สํานักพิมพ์

www.quickpconline.com​ / เว็บไซต์นิตยสารออนไลน์

AMD Ryzen Overclocking Guide

สารบัญ ●

สถาปตยกรรม Zen ในซีพียู Ryzen…..5

●

ทําความรู้จักเทคโนโลยี SenseMI, XFR, Precision Boost เพือเข้าใจความแตกต่างของ Ryzen เจนฯ 1 และ เจนฯ 2 …..​10

●

AMD Ryzen Platform…..​18

●

ไบออสคืออะไร ใช้ซีพียูใหม่ทําไมต้องอัปเกรดไบออส…..23

●

มาตรฐานของแรม และความเข้าใจเรอง XMP…..27

●

พืนฐานการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen…..30

●

โอเวอร์คล็อกซีพียูทําไมต้องเพิมไฟ.....35

●

ทดลองโอเวอร์คล็อกซีพียู (Ryzen 5 2400G)......50

●

ทดลองโอเวอร์คล็อกหน่วยความจํา(แรม)…..57

●

ทดลองโอเวอร์คล็อกกราฟก RX Vega ในซีพียู (Ryzen 5 2400G).....​77

- 2-

AMD Ryzen Overclocking Guide

Editor’s Talk

จุดเด่นประการสําคัญของซีพียู Ryzen ก็คือ ซีพียูทุกรุ่นสามารถ นํามาโอเวอร์คล็อกเพือเพิมประสิทธิภาพในการทํางานได้ ไม่ว่าจะเปนซีพียู รุ่นใหญ่ในระดับ Ryzen 7 หรอซีพียูรุ่นเล็กในระดับ Ryzen 3

การโอเวอร์คล็อกซีพียูในยุคปจจุบันก็สามารถทําได้อย่างง่ายดาย ไม่ต้องเปนผู้เชียวชาญก็สามารถโอเวอร์คล็อกซีพียูให้เร็วขึนได้แล้ว อย่างไรก็ตามการทีเราได้เรยนรู้ข้อมูลขันพืนฐานในเรองการโอเวอร์คล็อก ก็จะทําให้เราสามารถทําการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen รวมไปถึงซีพียูอืน ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยมากยิงขึน (เพราะใช้หลักการเดียวกัน)

หนังสือคู่มือการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen (ฉบับพืนฐาน) ทีทุก ท่านกําลังอ่านอยู่นีเราได้รวบรวมข้อมูลพืนฐานทีควรรู้ ไม่ว่าจะเปนหลัก การทํางานเบืองต้นของซีพียู เรองของไบออส เมนบอร์ด หน่วยความจํา และอืน ๆ ซึงจะช่วยให้คุณผู้อ่านทีเปนเจ้าของซีพียู Ryzen สามารถ โอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen ได้อย่างตรงกับความต้องการ และได้ ประสิทธิภาพสูงสุด

นอกจากเรองของซีพียูแล้วเรายังได้รวบรวมรายละเอียดของการ ปรับแต่งหน่วยความจํา ซึงเปนอีกส่วนหนึงทีช่วยให้ประสิทธิภาพการ ทํางานโดยรวมของแพลตฟอร์มซีพียู Ryzen ทํางานได้อย่างเต็ม ประสิทธิภาพ

- 3-

AMD Ryzen Overclocking Guide

สุดท้ายต้องขอขอบคุณบรษัท SVOA ตัวแทนจําหน่ายผลิตภัณฑ์ ของ AMD และทีมงานของ AMD ประเทศไทย ทีช่วยสนับสนุนทรัพยากร ต่าง ๆ จนทําให้หนังสือคู่มือฉบับนีเกิดขึนมาได้ หากคุณผู้อ่านพบข้อ บกพร่องใด ๆ ของเนือหาในหนังสือคู่มือเล่นนีสามารถแจ้งมาได้ทีอีเมล thanakarn@quickpcextreme.com​ หรอถ้าต้องการให้เราเพิมเติม เนือหาอะไรเพิมเติมก็แจ้งมาได้เช่นกันครับ เพือทีเราจะได้ทําการปรับปรุง และแก้ไขในเล่มถัดไป และหวังว่าจะได้มีโอกาสมาพบกับคุณผู้อ่านอีกครัง ใน “AMD Ryzen Overclocking Guide V.2” สวัสดีครับ

ธนกาญจน์ จุ้ยเจรญ บรรณาธิการ

- 4-

AMD Ryzen Overclocking Guide

สถาปตยกรรม Zen ในซีพียู Ryzen ไม่ว่าจะเปนซีพียู Ryzen เจนฯ 1 หรอซีพียู Ryzen เจนฯ 2 ก็ยัง คงใช้สถาปตยกรรมหลักทีเหมือนกันชือว่า “Zen Core” ทีมีการออกแบบ ใหม่หมดเมือเทียบกับซีพียูในตระกูล AMD FX (สถาปตยกรรม Bulldozer) ทีเปดตัวมาตังแต่ป 2011 Ryzen เจนฯ 1 เราจะเรยกชือว่าเปนสถาปตยกรรม Zen (14nm) ส่วน Ryzen เจนฯ 2 เราจะเรยกชือสถาปตยกรรมว่า Zen+ (12nm) ไม่ได้เรยกว่า Zen 2 อย่างทีหลายคนเข้าใจ และอีกส่วนหนึงที ควรทราบก็คือในซีพียู Ryzen 2000G Series ทีมาพร้อมกับกราฟก RX Vega ในตัวแม้จะถูกจัดให้เปน Ryzen เจนฯ 2 ตามกลไกทางการตลาด แต่สถาปตยกรรมภายในนันเปน Zen 14nm+ คือมีบางส่วนทีปรับปรุงที แตกต่างไปจาก Ryzen เจนฯ 1 บ้างแต่ก็ไม่มากเท่ากับ Ryzen เจนฯ 2 ที เปน Zen+ 12nm

สําหรับซีพียู Ryzen เจนฯ 1 นันเรมวางตลาดครังแรกในเดือน กุมภาพันธ์ 2017 จะเห็นได้ว่าเราต้องรอกันอย่างยาวนานถึง 6 ป เอเอ็มดี

- 5-

AMD Ryzen Overclocking Guide

จึงมีการยกเครองซีพียูใหม่ทังหมด (ถ้าไม่นับซีพียูทีมีชือรหัสว่า Jaguar ที ตังใจทํามาใช้กับ Playstation โดยเฉพาะ และเอเอ็มดีก็นําใช้กับซีพีย ู Athlon รุ่นเล็กทีเปนซ็อกเก็ต AM1 ทีเจาะตลาดประหยัดพลังงานและใช้ งานพืนฐานทัวไป) แม้จะต้องรออย่างยาวนานก็ต้องบอกว่าเปนการคุ้มค่าที รอคอยเพราะประสิทธิภาพของซีพียู Ryzen เจนฯ 1 สูงกว่า AMD FX ถึง 52% เทียบจากการประมวลผลชุดคําสังต่อรอบสัญญาณนา ิกา

ความเปลียนแปลงหลัก ๆ ทีเห็นได้ชัดจากการปรับปรุงมาเปน สถาปตยกรรม Zen ก็คือการปรับปรุงภาค Front End ในการอ่านรหัส คําสัง, ถอดรหัสคําสัง และประมวลผลคําสัง ให้มีประสิทธิภาพสูงขึน รวม ไปถึงการมี FPU ครบตามจํานวนคอร์ ถ้าเราจําได้ในสมัย AMD FX แม้ว่า จะเปนซีพียูแบบ 8 คอร์ แต่ว่า FPU จะมีเพียง 4 หน่วยเท่านัน ทําให้ ประสิทธิภาพในการทํางานด้านการประมวลผลเลขทศนิยมทําได้ค่อนข้าง ช้า ซึงปญหานีจรง ๆ ไม่ได้เปนทีตัวฮาร์ดแวร์เพียงอย่างเดียว แต่ว่าเปนที วนโดวส์เองก็ไม่ได้ปรับแต่งการทํางานให้เหมาะสมกับการออกแบบของเอ เอ็มดีด้วย และถ้าใครพอจะจําได้ตอนทีวนโดวส์ 10 เปดตัวมา เราก็ได้เห็น สือต่าง ๆ พูดถึงซีพียู AMD FX ว่าทํางานได้ดีกว่าวนโดวส์ 7 และ 8 อย่าง

- 6-

AMD Ryzen Overclocking Guide

ไม่น่าเชือ ทัง ๆ ทีเปนฮาร์ดแวร์รุ่นเดิม อย่างไรก็ตามแต่ปญหาเหล่านันได้ ถูกกําจัดให้หมดไปด้วยสถาปตยกรรมใหม่เรยบร้อยแล้ว

นอกจากการปรับปรุงในส่วนของ Front End แล้ว ทางเอเอ็มดี ยังได้เพิมคุณสมบัติในการทํางานทีเรยกว่า SMT (Simultaneous multithreading) หมายถึงหนึงคอร์ของซีพียูสามารถรองรับได้สอง เธรดพร้อมกัน (หรอทางฝงอินเทลเราก็จะคุ้นเคยกับเทคโนโลยีนีในชือว่าไฮ เปอร์เธรดดิงนันเอง) นันทําให้ซีพียูของเอเอ็มดีรุ่นใหม่นีสามารถทีจะเพิม ประสิทธิภาพในการทํางานได้ง่ายขึนกว่าเดิม และทางเอเอ็มดีก็สามารถ สร้างซีพียูทีมีความหลากหลายออกมาเพือแข่งกับอินเทลได้ในทุกตลาด และผลจากการปรากฏตัวของซีพียู Ryzen นันก็ทําให้ทางฝงอินเทลเองไม่ สามารถอยู่นิงได้ ต้องทําการอัปเกรดซีพียู Core i3 ทีเปนซีพียูแบบ 2 คอร์ 4 เธรด ให้กลายเปนซีพียูแบบ 4 คอร์ อัปเกรด Core i5 ทีเปนซีพียู แบบ 4 คอร์ ให้กลายเปน 6 คอร์ และอัปเกรดซีพียู Core i7 จาก 4 คอร์ 8 เธรด ไปเปนซีพียูแบบ 6 คอร์ 12 เธรด จะเห็นได้กว่าการเปดตัวของซีพีย ู

- 7-

AMD Ryzen Overclocking Guide

Ryzen ไม่ได้เปนการอัปเกรดซีพียูเฉพาะฝงเอเอ็มดีเพียงอย่างเดียวเท่านัน แต่เปนการกระตุ้นให้เกิดการยกระดับของซีพียูทังอุตสาหกรรมเลยก็ว่าได้ ซึงก่อนหน้านีเอเอ็มดีเองก็เคยพลิกโฉมอุตสหกรรมของซีพียูจาก ระบบ 32 บิต มาเปน 64 บิต มาแล้วในยุคของ AMD Athlon64 แม้ เอเอ็มดีจะถูกมองว่าเปนเพียงมวยรองในตลาดซีพียู แต่การเปลียนแปลง ใหญ่ทุกครังของเอเอ็มดีนันมีส่วนร่วมอย่างมากทีผลักดันให้อุตสาหกรรมมี ความก้าวหน้ามากขึน

อีกหนึงเทคโนโลยีทีสําคัญทีอยู่ในซีพียู Ryzen ก็คือการเชือมต่อ ภายในของซีพียูมีการปรับเปลียนมาใช้ Infinity Fabric ทีมีความโดด เด่นในเรองของความยืดหยุ่นในการขยายระบบ คือนอกจากจะง่ายต่อการ เพิมจํานวนคอร์ซีพียูทีใช้สถาปตยกรรม Zen ด้วยกันเองแล้ว ยังสามารถ เพิมหน่วยประมวลผลประเภทอืน ๆ ให้เข้ามารวมเปนส่วนหนึงของซีพียูได้ ง่ายขึนโดยผ่าน Infinity Fabric โดยทีไม่ต้องไปยุ่งกับส่วนของคอร์ซีพียู เลย และหากมีการประมวลผลอยู่ภายในก็จะทําให้ประสิทธิภาพในการ ทํางานเพิมสูงขึนด้วยเพราะไม่ต้องเสียเวลาในการรับส่งข้อมูลผ่านบัสหรอ อินเทอร์เฟซอืน ๆ ภายนอกนันเอง

- 8-

AMD Ryzen Overclocking Guide

และถ้าใครมีโอกาสได้ใช้ซีพียู Ryzen 5 2400G หรอ Ryzen 3 2200G มาแล้วก็คงจะได้สัมผัสกับเทคโนโลยี Infinity Fabric ทีใช้เชือม ต่อระหว่างซีพียู Ryzen กับกราฟก RX Vega ไว้เปนหนึงเดียวกันได้อย่าง มีประสิทธิภาพ (ดูผลการทดสอบได้ทีบทความทดสอบ Ryzen 5 2400G และ Ryzen 3 2200G​)

ภาพด้านบนแสดงถึงซีพียู Ryzen เจนฯ 2 ทีเข้ามาทดแทนซีพียูเจนฯ 1

- 9-

AMD Ryzen Overclocking Guide

ทําความรู้จักเทคโนโลยี SenseMI, XFR, Precision Boost เพือเข้าใจความแตกต่าง Ryzen เจนฯ 1 และ เจนฯ 2

SenseMI เปนชุดเทคโนโลยีใหม่ทีเอเอ็มดีใส่เข้ามาในซีพียู สถาปตยกรรม Zen ซึงคุณสมบัติของ SenseMI นีก็จะอยู่ในซีพีย ู Ryzen 1000 Series ทุกรุ่น และก็ยังคงถ่ายทอดมาสู่ Ryzen 2000G Series และ Ryzen 2000 Series หรอทีเราเรยกรวม ๆ ว่า Ryzen เจน เนอร์เรชัน 2 นันเอง เราไปทบทวนกันสักหน่อยว่าคุณสมบัติ SenseMI นันช่วยให้ซีพียู Ryzen ทํางานได้ดีขึนได้อย่างไรบ้าง และเราจะไปดูกัน ด้วยว่า SenseMI ทีอยู่ใน Ryzen เจนฯ 2 นันได้รับการปรับปรุงไป อย่างไรบ้าง ก่อนไปดู SenseMI แวะดูสเปคของซีพียู Ryzen เจนฯ 1 และ เจนฯ 2 เพือดูความแตกต่างในแบบภาพรวมกันก่อน

- 10 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ตารางเปรยบคุณสมบัติของซีพียู Ryzen เจนฯ 1 และ เจนฯ 2 ที วางจําหน่ายอยู่ในขณะนี ส่วนซีพียู Ryzen เจนฯ 1 ก็คิดว่าคงจะหมดไป จากตลาดในเร็ว ๆ นี อย่างเช่น Ryzen 3 1200 คงจะไม่มีการผลิตเพิม เพราะมี Ryzen 3 2200G ทีมาพร้อมกับกราฟกในตัวเข้ามาทดแทนใน ด้านประสิทธิภาพและราคา ส่วน Ryzen 5 1400 ก็จะถูกทดแทนด้วย Ryzen 5 2400G ทีมาพร้อมกับกราฟก Vega ทีให้ความคุ้มค่าทังด้าน ราคาปละประสิทธิภาพเช่นกัน

เจาะลึกเทคโนโลยี SenseMI

SenseMI จะมีคุณสมบัติการทํางานทีโดดเด่นอยู่ 5 ประการ โดยคุณสมบัติทัง 5 ประการนีจะทําการสอดประสานกันเพือให้ซีพียูทํางาน ได้อย่างมีประสิทธิภาพและประหยัดพลังงาน

1. Pure Power​ เปนคุณสมบัติในเรองการจัดการพลังงาน โดย ภายในซีพียูได้มีการติดตังเซนเซอร์ตรวจสอบการทํางานของ ซีพียูในเรองต่าง ไม่ว่าจะเปนอุณหภูมิ การใช้ทรัพยากรของระบบ

- 11 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

เพือปรับความเร็วของ CPU Clock ให้เหมาะสมต่อการทํางาน ก็ จะช่วยเรองการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ ซึงมันจะส่งผล ต่ออุณหภูมิในการทํางานของซีพียูด้วย

2. Precision Boost / Precision Boost 2​ (สําหรับซีพียูเจนฯ 2) คุณสมบัตินีเปนการทํางานต่อเนืองมาจาก Pure Power ที เมือตรวจสอบการทํางานของซีพียูแล้วก็จะมาตรวจสอบดูว่ามี ความต้องการด้านการประมวลผลอย่างไรบ้าง เพือเพิมความเร็ว ให้กับ CPU Clock ได้อย่างเหมาะสมและไม่ใช้ค่าพลังงานเกินที กําหนด โดยปกติแล้ว Pricision Boost จะเร่งความเร็วของ ซีพียูเพิมขึนครังละ 25MHz ส่วนในซีพียู Ryzen เจนฯ 2 จะมี การเพิมความเร็วของซีพียูได้มากกว่า Ryzen เจนฯ 1 ซึงเราจะ อธิบายอย่างละเอียดภายหลัง

3. Extended Frequency Range​ เรยกย่อ ๆ ว่า XFR​ หรอ XFR 2​ สําหรับ Ryzen เจนฯ 2 คุณสมบัตินีจะเปนการปรับ ความเร็วของ CPU Clock จากการตรวจสอบการใช้พลังงาน และการตรวจสอบอุณหภูมิการทํางานของซีพียูเพิมเติมด้วย ถ้าผู้ ใช้มีการติดตังชุดระบายความร้อนคุณภาพสูง ระบายความร้อน ได้ดีอุณหภูมิของซีพียูอยู่ในช่วงทีกําหนด ก็จะมีการเพิม CPU Clock ให้เพิมขึนไปอีกขันเพือช่วยเร่งความเร็วในการทํางาน และทุกอย่างนีจะเกิดขึนโดยอัตโนมัติโดยทีผู้ใช้ไม่ต้องปรับแต่งใด ๆ ใน Ryzen เจนฯ 2 ถ้าใช้งานร่วมกับเมนบอร์ดรุ่นใหม่ชิปเซต X470 และ B450 (ทีกําลังจะออก) จะมีคุณสมบัติ XFR2 Enhance เพิมมาก ซึงก็คือการเพิม CPU Clock ขึนไปอีกนิด

- 12 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

แต่ก็ขึนอยู่กับเงือนไขของการใช้พลังงานและอุปกรณ์ระบาย ความร้อนทีเราใช้ด้วย

4. Neural Net Prediction (NNP)​ คุณสมบัตินีคือระบบการ เรยนรู้ในเรองของการคาดเดาชุดคําสังล่วงหน้า หรอทีเมือก่อน เราจะรู้จักกันในชือของ Branch Prediction เมือก่อนการคาด เดาคําสังของ Branch Prediction จะมีรูปแบบค่อนข้าง ตายตัว แต่ด้วยเทคโนโลยี NNP ซีพียูสามารถเรยนรูปแบบของ การคาดเดาคําสังได้ตามลักษณะการทํางานของแอปพลิเคชัน ยิง คาดเดาคําสังได้แม่นยําการทํางานโดยรวมของระบบก็จะเร็วขึน

5. Smart Prefetch​ คุณสมบัตินีคือการเก็บข้อมูลบางส่วนทีมี การใช้งานบ่อย ๆ มาเก็บไว้ในแคช อย่างใน Ryzen นีจะหมายถึง แคช L3 ซึงเปนหน่วยความจําแคชทีต้องใช้แชร์ข้อมูลระหว่าง คอร์ประมวลผลแต่ละคอร์ของซีพียู ถ้าการจัดการข้อมูลตรงนีมี ความถูกต้องแม่นยํา ซีพียูก็ไม่ต้องเสียเวลาไปหาข้อมูลจากหน่วย ความจําหลักหรอ RAM สามารถนําข้อมูลจากหน่วยความจํา แคช L3 ได้ทันที ซึงมันก็ส่งผลต่อความเร็วในการทํางานโดยตรง

Precision Boost, XFR, Precision Boost Overdrive เราจะเห็นได้ว่าใน SenseMI มีอยู่สองคุณสมบัติการทํางานที มีหน้าทีในการเพิมประสิทธิภาพการทํางานของซีพียูโดยตรงด้วยการเพิม Clock Speed ของซีพียูให้เพิมขึนนันก็คือ Precision Boost​ และ XFR และเมือมาอยู่ในซีพียู Ryzen เจนฯ 2 ก็จะมีเลข 2 ทีบ่งบอกถึงการเปน

- 13 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

เวอร์ชันทีสองหรอรุ่นทีสองของคุณสมบัตินีด้วย ซึงมันมีความแตกต่างดัง ในภาพต่อไปนี

ภาพด้านบนนีเปนการยกตัวอย่างการทํางานของวธีการเพิม Boost Clock ของซีพียู Ryzen แบบ 8 คอร์ กราฟเส้นสีส้มแสดงวธีการ เพิม Boost Clock ของซีพียู Ryzen เจนฯ 1 ว่า การบูสเพิมสูงสุดจะเกิด ขึนเมือมีเวร์คโหลดโดยความเร็วทีเพิมสูงนันจะไม่เกิน 2 คอร์ แต่ถ้ามีเวร์ค โหลดมากกว่านันการเพิมความเร็วของทุกคอร์จะลดลงมาอยู่ในระดับ เดียวกันโดยจะสูงกว่า Base Blcok อยู่เพียงเล็กน้อย ยกตัวอย่างเช่น Base Clock อยู่ที 3.2GHz เมือมีการบูสจะมีเพียง 2 คอร์จะถูกบูสไปใน ระดับ 3.7GHz คอร์ทีเหลือจะถูกบูสมาแค่ 3.4GHz และต่อให้มี XFR ลักษณะการเพิมก็จะเปนในรูปแบบเส้นกราฟสีส้มอยู่ดี เพียงแค่ยกระดับ ความเร็วขึนมีอีกเล็กน้อย

- 14 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

แต่สําหรับซีพียู Ryzen เจนฯ 2 ค่า Base Clock โดยพืนฐานก็ จะสูงกว่าซีพียูในเจนฯ แรกอยู่แล้ว และการเพิมของ Boost Clock นันก็ จะมีลักษณะทีลดหลันลงไปตามจํานวนเวร์คโหลดทีคอร์ทํางาน ลองดู ลักษณะเส้นกราฟ Precision Boost 2 จะเห็นได้ว่าค่อย ๆ ปรับลดลง ไม่ ได้ตัดตอนเหมือนกับซีพียูรุ่นแรก ขอยกตัวอย่างเปนเลขกลม ๆ เพือความ เข้าใจ เช่นคอร์ที 1 ถูกบูสไปที 4.0GHz คอร์ทีสองก็จะลดลงมาเปน 3.9GHz, 3.8GHz, 3.7GHz, 3.6GHz, 3.5GHz, 3.4GHz และคอร์ที แปดก็อยู่ที 3.3GHz แบบนีครับ ซึงทําให้การประมวลผลโดยรวมเร็วกว่า วธีเดิมมาก ลองดูภาพด้านล่างบรเวณทีเราเติมรูปสามเหลียมทับลงไปนัน คือพืนทีของประสิทธิภาพทีเราจะได้เพิมขึนมา

- 15 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ย้อนกลับไปดูในกราฟเราจะเห็นว่ามีกราฟเส้นสีแดงทีเขียนว่า XFR 2 ตรงนีก็เปนการเพิมความเร็วให้มากขึนไปอีกระดับหากเรามีการใช้ ชุดระบายความร้อนทีมีประสิทธิภาพสูงทีสามารถลดความร้อนในระหว่าง การทํางานของซีพียูได้ดี ตัว XFR 2 ก็จะขยับความเร็วของ Boost Clock เพิมให้เราเองโดยอัตโนมัติโดยทีเราไม่ต้องไปตังค่าใด ๆ และในกราฟเส้นสี ขาวทีอยู่เหนือ XFR 2 ขึนไปทีเขียนว่า Precision Boost Overdrive ตรงนีเปนคุณสมบัติใหม่ทีอยู่ใน Ryzen เจนฯ 2 ทีทํางานร่วมกับเมนบอร์ด ชิปเซต X470 โดยเฉพาะครับ (รวมถึงชิปเซต B450 ทีกําลังจะออก) เหตุผลที Precision Boost Overdrive (รวมถึง XFR2 Enhance) ทําได้เฉพาะกับเมนบอร์ด X470 ก็เพราะว่าจําเปนต้องได้รับ การจ่ายพลังงานทีเพียงพอจากภาคจ่ายไฟของซีพียูบนเมนบอร์ดครับ เนืองจากเมนบอร์ดรุ่นอืนทีออกมาก่อนหน้านีภาคจ่ายไฟได้ถูกออกแบบมา ให้ใช้งานโดยการออกแบบพืนฐานอยู่บนค่า TDP ของซีพียูระดับ 95 วัตต์ ในขณะทีซีพียู Ryzen 7 2700X มีค่า TDP 105 วัตต์ แม้ว่าจะใช้งานบน เมนบอร์ดรุ่นก่อนหน้าได้ทังหมด แต่ถ้าต้องการเพิมความเร็วให้สูงก็จําเปน ต้องการการจ่ายไฟทีเพียงพออย่างต่อเนืองเพือเพิมเสถียรภาพในการ ทํางาน ซึงเมนบอร์ด X470 จะตอบโจทย์นีได้ดีกว่าทําให้คุณสมบัต ิ Precision Boost Overdrive จะถูกเปดใช้งานเมือ Ryzen เจนฯ 2 ทํางานบนเมนบอร์ด X470 เท่านัน แต่คุณสมบัติอืน ๆ ทีกล่าวมาก็ยังคงใช้ งานได้ปกติหากทํางานบนชิปเซตรุ่นก่อนหน้าไม่ว่าจะเปน X370, B350 และ A320 ในภาพรวมแล้วเราจะเห็นได้ว่าซีพียู Ryzen เจนฯ 2 นันมี Base Clock และ Boost Clock ทีสูงกว่าเจนฯ แรกอยู่พอสมควรเลยทีเดียว ทังนีก็เพราะการปรับกระบวนการผลิตซีพียูจาก 14 นาโนเมตร มาเปน 12 นาโนเมตร นันเองครับ ลองกลับไปดูในตารางสเปคซีพียูอีกครังจะเห็นได้

- 16 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ว่าความเร็ว Base Clock และ Boost Clock ของซีพียู Ryzen เจนฯ 2 นันสูงกว่า เจนฯ 1 อยู่พอสมควรแต่ยังคงมีค่า TDP หรอค่าความร้อนของ ซีพียูทีเกิดขึนเท่ากัน มีเพียง Ryzen 7 2700X เท่านันทีเอเอ็มดีมีการปรับ ค่า TDP เพิมขึนเปน 105W เพือให้ผู้ใช้ทีชืนชอบการโอเวอร์คล็อก สามารถโอเวอร์คล็อกความเร็วให้กับซีพียูเพิมขีนได้โดยใช้ชุดระบายความ ร้อนประสิทธิภาพสูงทัวไป ถ้าหากมีคนถามว่าซีพียู Ryzen เจนฯ 1 กับ เจนฯ 2 มีความแตก ต่างกันอย่างไร คําอธิบายทีอยู่ภายใต้หัวข้อนีก็อธิบายถึงความแตกต่างได้ ทังหมดครับ ไม่ว่าจะเปนการปรับลดขนาดการผลิตจาก 14 นาโนเมตร มา เปน 12 นาโนเมตร ให้ประสิทธิภาพในการทํางานเพิมขึนด้วยคุณสมบัต ิ SenseMI ชุดใหม่ โดยการใช้พลังงานในระดับเดิม การรองรับแรมทีเร็ว ขึน

- 17 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

AMD Ryzen Platform หลังจากทีเราได้ทําความรู้จักกับซีพียู Ryzen และสถาปตยกรรม Zen ไปเปนทีเรยบร้อยแล้ว คราวนีเรามาทําความรู้จักกับแพลตฟอร์มของ AMD Ryzen กันบ้างครับ คําว่าแพลตฟอร์มในทีนีเราก็จะหมายถึงส่วน อืน ๆ ทีจะนํามาทํางานร่วมกับซีพียู Ryzen นันเอง โดยพืนฐานแล้วสิงทีจะต้องทํางานร่วมกับซีพียู อย่างแรกเลยก็ คือชิปเซต ซึงในแพลตฟอร์มของ Ryzen นีเราจะมีชิปเซตให้เลือกใช้ใน ตลาดอยู่ 4 รุ่นด้วยกัน ได้แก่ชิปเซต X470 (ทีเพิงเปดตัวมาพร้อมกับ Ryzen เจนฯ 2), X370, B350 และ A320 โดยชิปเซตสามรุ่นหลังนีเปด ตัวมาพร้อมกับ Ryzen เจนฯ 1 (อันทีจรงเอเอ็มดียังมีชิป X300 กับ A300 แต่ว่าเปนตลาดเฉพาะทางไม่ได้ใช้กับเมนบอร์ดทัวไป)

- 18 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ภาพด้านบนนีสามารถใช้บ่งบอกถึงรูปแบบแพลตฟอร์มของ AMD Ryzen ได้อย่างลงตัว ไม่ว่าจะเปน Ryzen เจนฯ 1 หรอว่า เจนฯ 2 ก็จะมีการจัดโครงสร้างการเชือมต่อระบบทีเหมือน ๆ กันจะแตกต่างกันไป บ้างก็คือบรรดาชิปเซตทีอยู่บนเมนบอร์ดทีมีคุณสมบัติในการทํางานทีแตก ต่างกันไปตามสเปคทีระบุมา นอกจากชิปเซต X470 ทีเปดตัวมาพร้อมกับ Ryzen เจนฯ 2 แล้ว ทางเอเอ็มดีก็เตรยมทีจะเปดตัวชิปเซตใหม่อีกหนึงรุ่นในช่วงครงหลัง ของป 2018 นันก็คือ B450 ซึงจะมีคุณสมบัติหลัก ๆ ในการทํางาน เหมือนกับ X470 และเมนบอร์ด B460 ก็จะรองรับ XFR2 และ Precision Boost Overdrive ด้วยเช่นกัน

- 19 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

สําหรับความพิเศษจรง ๆ ของชิปเซต X470 ทีเพิงเปดตัวพร้อม กับซีพียู Ryzen เจนฯ 2 ก็คือมาพร้อมกับซอฟต์แวร์ StoreMI ในขณะที ชิปเซตอืน ๆ ถ้าต้องการใช้คุณสมบัตินีต้องเสียเงินเพิมราว ๆ 600-700 บาท

StoreMI คือซอฟต์แวร์ทีช่วยรวมการทํางานของไดร์ฟทีมี ความเร็วกับไดร์ฟทีทํางานได้ช้าให้เปนหนึงเดียวกัน เช่นถ้าคุณมี SSD กับ HDD เมือติดตัง StoreMI ลงไปวนโดวส์ก็จะมองไดร์ฟทังหมดเปนเพียง ไดร์ฟเดียว และโปรแกรมจะทําการวเคราะห์ว่ามีโปรแกรมใด(ไฟล์ใด)ทีใช้ งานบ่อย ๆ โปรแกรมก็จะทําการย้ายไฟล์เหล่านันมาไว้บนพืนทีไดร์ฟเร็วซึง

- 20 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ในทีนีคือส่วนของ SSD และต้องยําอีกครังว่าการทํางานส่วนนีจะเปนไปโดย อัตโนมัติ ผู้ใช้จะมองไม่เห็นไดร์ฟเลยว่าเปน SSD หรอ HDD ผู้ใช้จะมอง เห็นเพียงว่านีคือไดร์ฟเพียงหนึงไดร์ฟเท่านัน นอกจากนีแล้วเพือเปนการ เสรมประสิทธิภาพในการทํางาน StoreMI จะนําพืนทีบางส่วนของหน่วย ความจํามาทํางานร่วมกันอีกด้วย แต่ว่าส่วนของหน่วยความจํานีจะถูกนํา มาใช้ในลักษณะของแคชเพือเพิมความความเร็วในระหว่างการทํางาน เท่านันไม่ได้เปนการจัดเก็บข้อมูลแบบถาวรเหมือนไดร์ฟ SSD และ HDD สําหรับผู้ทีใช้เมนบอร์ดชิปเซตอืน ๆ เช่น X370, B350 และ B450 ทีกําลังจะออกมาก็สามารถใช้ StoreMI ได้แต่ว่าต้องไปซือเพิม ส่วนชิปเซต A320 ใช้ StoreMI ไม่ได้ครับ

- 21 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

จะโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen ใช้เมนบอร์ดแบบไหนดี ถ้าจะพูดให้ระเอียดก็เขียนเปนคู่มือได้อีกหนึงเล่มครับ แต่ถ้าจะ เอาแบบรวบรัดตัดตอน ก็ให้นึกถึงงบประมาณกับความต้องการของตัวเอง เปนหลักครับ ถ้าต้องการโอเวอร์คล็อกแบบสุดท้างต้องการรดพลังให้ได้ มากทีสุดหรอจะใช้สําหรับการแข่งขันแนะนําว่าให้เลือกเมนบอร์ดชิปเซต X470 และ X370 ครับ เพราะเมนบอร์ดทังสองชิปเซตนีจะเปนเมนบอร์ด รุ่นท็อปทีเน้นเรองภาคจ่ายไฟบนเมนบอร์ดโดยเฉพาะ โดยเฉพาะคนที ต้องการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen 7 ทีเปนซีพียูแบบ 8 คอร์ 16 เธรด

แต่ถ้าใช้ซีพียูในระดับ Ryzen 5 ถ้าไม่จํากัดเรองงบประมาณก็ แนะนําว่าให้ไปเล่น X470 กับ X370 ด้วยเช่นกัน และพร้อมทีจะอัปเกรด ไปเปน Ryzen 7 ได้อย่างสบาย ๆ ส่วนคนทีต้องการโอเวอร์คล็อกแบบเบา ๆ เน้นการทํางานอย่างมีเสถียรภาพ เมนบอร์ดชิปเซต B350 รวมถึง B450 ทีกําลังจะออกมาในอนาคตก็เปนตัวเลือกทีน่าสนใจครับ แต่ก็ขอให้ เลือกเมนบอร์ดทีมีการติดตังชุดระบายความร้อนมาตรงบรเวณภาคจ่ายไฟ ด้วยนะครับจะช่วยเพิมเสถียรภาพในการโอเวอร์คล็อกได้ดีขึน

ส่วนเมนบอร์ดชิปเซต A320 นันโอเวอร์คล็อกไม่ได้นะครับ เหมาะสําหรับคนทีต้องการใช้งานแบบเดิม ๆ ครับ

- 22 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ไบออสคืออะไร!!! ใช้ซีพียูใหม่ทําไมต้องอัปเกรดไบออส

เอเอ็มดีได้ประกาศอย่างชัดเจนตังแต่ตอนเปดตัวซีพียู Ryzen เจนฯ 1 แล้วว่าแพลตฟอร์มของซีพียู Ryzen ทีใช้ซ็อกเก็ต AM4 นีจะอยู่ ในตลาดไปอย่างน้อยเปนเวลาประมาณ 4 ป นันหมายความว่าในช่วง 4 ปนี ถ้ามีซีพียูรุ่นใหม่ออกมาถ้าต้องการอัปเกรด ก็เปลียนเฉพาะตัวซีพียูอย่าง เดียว เมนบอร์ด แรม และอุปกรณ์อืน ๆ ไม่ต้องเปลียน

อย่างไรก็ตามเมือมีการเปดตัวซีพียูรุ่นใหม่ลงสู่ตลาด เมนบอร์ด รุ่นเดิมทีเราใช้งานอยู่ รวมไปถึงเมนบอร์ดทีออกมาก่อนหน้าซีพียูรุ่นนัน จําเปนต้องอัปเกรดไบออสก่อนถ้าต้องการใช้งานร่วมกับซีพียูรุ่นใหม่ เพือ ให้เมนบอร์ดของเรารู้จักกับคุณสมบัติในการทํางานของซีพียูรุ่นใหม่ เช่นใน

- 23 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

กรณีทีเอเอ็มดีเปดตัว Ryzen 5 2400G และ Ryzen 3 2200G เมนบอร์ดทีออกมาก่อนหน้านันทังหมดจําเปนต้องได้รับการอัปเกรด ไบออส (BIOS) เพือให้เมนบอร์ดรู้จักกับซีพียูทังสองรุ่นนี เพือให้รู้ว่าซีพียูนี มีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง เช่นเปนซีพียูทีมาพร้อมกับกราฟก ต้องมีตัวเลือก สําหรับการแบ่งแรมจากระบบมาใช้สําหรับการแสดงผลด้วย อะไรทํานองนี หรอในกรณีอืน ๆ อย่างเช่นเมนบอร์ดบางรุ่นอาจจะไม่รองรับกับกับทํางาน ของหน่วยความจําหรอกราฟกการ์ดบางรุ่น ก็จําเปนต้องออกไบออสมา แก้ไขเพือให้ทํางานร่วมกันได้ อย่างนีเปนต้น ทีนีมาทําความรู้จักกับไบออส กันบ้างครับ

ภาพบนคือหน้าตาของไบออสแบบดังเดิมทีใช้กันมาตังแต่ยุคแรกเรมของพีซ ี

ไบออสเปนชือทีเรยกตัวย่อภาษาอังกฤษ “BIOS” ทีมาจากคําเต็ม ว่า Basic Input/Output System เปนซอฟต์แวร์ทีทํางานโดยตรงใน ระดับฮาร์ดแวร์ และทํางานร่วมกับระบบปฏิบัติการไม่ว่าจะเปนวนโดวส์ หรอลินุกซ์ หรอระบบปฏิบัติการอืน ๆ ก็จําเปนทีจะต้องเรยกใช้บรการของ ไบออสอยู่ตลอดเวลาเช่นกัน นันทําให้เวลาเรากําหนดค่าการทํางานของ

- 24 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ฮาร์ดแวร์ในไบออสแล้วทําให้มีผลเปลียนแปลงไปถึงการทํางานของ วนโดวส์และซอฟต์แวร์อืน ๆ ทีทํางานภายใต้วนโดวส์อีกด้วย และไบออสคือสิงทีจะทํางานเปนอย่างแรกเมือเราเปดเครองให้ ทํางาน ไบออสจะทําการตรวจสอบฮาร์ดแวร์ทังหมดของระบบว่าปญหา หรอข้อขัดข้องอะไรหรอไม่ถ้าไม่มีก็จะทําการบูตเข้าสู่วนโดวส์หรอระบบ ปฏิบัติการอืน ๆ ทีเราติดตัง แต่ถ้ามีปญหาก็จะมีการรายงานออกมาในรูป แบบของเสียงทีเราเรยกกันว่า Beep Code, หรอเมนบอร์ดบางรุ่นก็จะมีไฟ LED แจ้งว่าเกิดขัดข้องทีอุปกรณ์ใด เช่นแรม ซีพียู หรอกราฟกการ์ด หรอ เมนบอร์ดบางรุ่นก็จะแสดงเปนโค้ดตัวเลขฐาน 16 เพือแจ้งขันตอนการ ทํางานต่าง ๆ และถ้าแสดงค้างทีรหัสใดก็ต้องไปตรวจสอบดูว่ามีปญหามา จากทีใดบ้าง นีคือหน้าทีทัวไปของไบออสครับ

อินเทอร์เฟซของไบออสแบบใหม่ทีเรยกว่า UEFI

- 25 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

UEFI ของใหม่ทีมาแทน BIOS อันทีจรงเมนบอร์ดรุ่นใหม่ในช่วงสามปทีผ่านมานีไม่ได้ใช้สิงที เรยกว่า BIOS แต่ใช้สิงทีเรยกว่า UEFI แต่เนืองจากความคุ้นชินเรายังคง เรยก UEFI ว่าเปนไบออสเหมือนเดิม หรอบางทีก็เรยกซ้อนกันไปเลยว่า เปน BIOS แบบ UEFI หรอ UEFI BIOS ก็ม ี UEFI ย่อมาจากคําว่า Unified Extensible Firmware Interface ดังนันถ้าจะให้เรยกแบบง่าย ๆ แต่ถูกต้องเราก็ควรเรยก UEFI ว่า “เฟร์มแวร์ของเมนบอร์ด” แต่ก็ไม่ต้องไปซีเรยสอะไรมากครับ เรยก ไบออสเหมือนเดิมก็สะดวกดีเพราะหน้าทีหลัก ๆ ของ UEFI ก็ยังคงทํา หน้าทีเหมือนกับ BIOS ทุกประการ แต่จะมีคุณสมบัติการทํางานอืน ๆ ที เพิมเติมมากขึน รองรับฮาร์ดแวร์รุ่นใหม่ทีมีการทํางานซับซ้อนมากยิงขึน รวมทังมีอินเทอร์เฟซทีดูสวยงามมากกว่า ซึงในส่วนของอินเทอร์เฟซนี แหละทีทําให้การปรับแต่งการทํางานของ UEFI ง่ายกว่า BIOS มาก และ ยังสามารถแสดงข้อมูลและรายละเอียดต่าง ๆ ในรูปแบบของกราฟกที เข้าใจได้ง่ายพร้อมด้วยคําอธิบายทีชัดเจนกว่าเดิม

- 26 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

มาตรฐานของแรม และความเข้าใจเรอง XMP ตอนทีเอเอ็มดีเปดตัวซีพียู Ryzen เจนฯ 1 มีผู้ใช้จํานวนมากทีมี ปญหาในการตังค่าหน่วยความจําหรอแรมให้ได้ความเร็วตามสเปคของ แรม โดยเฉพาะแรมทีมีค่าโปรไฟล์พิเศษทีชือว่า XMP หลายคนยังคงจํา ภาพความวุ่นวายในช่วงแรกของซีพียู Ryzen 7 และ Ryzen 5 เจนฯ 1 ได้เปนอย่างดีในประเด็นของหน่วยความจําทีไม่สามารถเปดใช้ค่า XMP ได้ แต่ว่าตอนนีปญหาเหล่านันก็แทบจะหมดไปแล้ว และพอมี Ryzen เจนฯ 2 เปดตัวมาความวุ่นวายเรองแรมก็ไม่มีมาให้เห็นอีกเลย เพราะหลังจาก ปญหาในช่วง Ryzen เจนฯ 1 ทางเอเอ็มดีและผู้ผลิตเมนบอร์ดต่างก็ร่วม มือเพือปรับปรุงและทําไบออสรุ่นใหม่ ๆ ออกมาให้รองรับการทํางานของ หน่วยความจําทีมีค่า XMP ได้ง่ายขึน ส่วนทางผู้ผลิตหน่วยความจําเองก็ หลายยีห้อก็ได้ทําหน่วยความจําสําหรับแพลตฟอร์ม Ryzen ออกมาโดย เฉพาะก็ม ี

- 27 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ว่ากันตรง ๆ การที Ryzen จะมีปญหากับแรมในการใช้ค่า XMP ก็ไม่ใช่ปญหาอะไรนะครับ เพราะค่า XMP ทีอยู่ในหน่วยความจํานันไม่ได้ เปนค่ามาตรฐานอุตสาหกรรม แต่เปนมาตรฐานทีกําหนดโดย Intel และ เวลาจะเรยกชือให้ถูกต้องกันจรง ๆ ก็ต้องเรยกว่า Intel XMP ซึงย่อมา จาก Intel eXtreme Memory Profile ซึงค่า XMP นีเทียบง่าย ๆ ก็ คือการโอเวอร์คล็อกแรมมาจากโรงงานนันเอง โดยค่าเหล่านีถูกออกแบบ และปรับแต่งมาเพือใช้งานร่วมกับซีพียูและเมนบอร์ดของทางฝงอินเทล ดัง นันพอนํามาใช้กับซีพียูและเมนบอร์ดทางฝงเอเอ็มดีก็เลยเข้ากันไม่ได้ก็ เท่านันเอง แต่ทีต้องมาโวยวายกันก็เพราะว่าก่อนหน้านีในสมัยทีเอเอ็มดียัง ใช้ซ็อกเก็ต AM3/AM3+ ก็สามารถนําแรมทีมีค่า XMP มาใช้งานได้โดย ไม่มีปญหาก็เลยทําให้ทุกคนเข้าใจว่าค่า XMP นีเปนมาตรฐานทัวไปของ แรม แต่ถ้าลองย้อนเวลากลับไปในช่วงที Intel เปดตัวมาตรฐาน XMP ของตนในครังแรก ช่วงเวลานันซีพียูและเมนบอร์ดทางฝงเอเอ็มดีก็ไม่ สามารถเปดใช้ค่า XMP ได้เหมือนกัน แต่ก็ไม่ได้มีการโวยวายกันในระดับ โลกจนถึงขันตืนตระหนก (อาจจะเปนเพราะโซเชียลมีเดีย) และเปนทางฝงผู้ ผลิตเมนบอร์ดเองด้วยซําทีแข่งกันพัฒนา BIOS ของเมนบอร์ดฝงเอเอ็มดี ให้รองรับค่า XMP ทีอยู่ในแรมได้ ดังนันในกรณีทีแพลตฟอร์ม Ryzen ไม่สามารถทํางานร่วมกับ ค่า XMP ของแรมจึงไม่ใช่เรองใหญ่โตอะไรสําหรับเรา และค่าความเร็ว ของแรมทีเปนมาตรฐานอุตสาหกรรมจรง ๆ นันมีชือว่า JEDEC ซึงค่านีจะ มีระบุอยู่ในโมดูลหน่วยความจํา DDR ทุกรุ่น ซึงเราสามารถตรวจสอบค่า เหล่านีได้โดยการดูจากไบออสของเมนบอร์ด หรอถ้าจะให้สะดวกหน่อยก็ ใช้โปรแกรม CPU-Z ตรวจสอบ หรอโปรแกรมอืน ๆ เช่น HWiNFO หรอ AIDA64 ก็ได้ อย่างไรก็ตามจนถึงตอนนีเมนบอร์ดหลายรุ่นหลายยีห้อที

- 28 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

รองรับซีพียู Ryzen ก็สามารถปรับแต่งไบออสเพือให้รองรับการทํางาน ร่วมกับค่า XMP ของแรมได้โดยอัตโนมัติ หรอถ้าไม่สามารถตังค่าได้โดย อัตโนมัติเมนบอร์ดก็จะไปอ่านค่า JEDEC ทีเปนมาตรฐานของหน่วยความ จํามาใช้ แต่ถ้าเราต้องการให้แรมทํางานตามค่า XMP เราก็สามารถตรวจดู ค่าต่าง ๆ โดยใช้ CPU-Z แล้วจดค่านันมาเซ็ตลงในไบออสด้วยตนเองได้ เช่นกัน

- 29 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

พืนฐานการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen ข้อดีประการหนึงของซีพียู Ryzen ไม่ว่าจะเปนเจนฯ 1 หรอเจนฯ 2 ก็คือทุกรุ่นสามารถนํามาโอเวอร์คล็อกเพิมประสิทธิภาพการทํางานได้ ไม่ ว่าจะเปนซีพียูรุ่นใหญ่อย่าง Ryzen 7 หรอรุ่นเล็กสุดอย่าง Ryzen 3 แม้ กระทัง Ryzen 5 2400G และ Ryzen 3 2200G ซึงเปนซีพียูทีมีกราฟก Vega อยู่ในตัวก็สามารถนํามาโอเวอร์คล็อกได้เช่นกัน แต่ว่าเมนบอร์ดจะ ใช้ในการโอเวอร์คล็อกได้นันต้องเปนเมนบอร์ดซ็อกเก็ต AM4 ทีใช้ชิปเซต X470, X370 และ B350 เท่านัน ส่วนชิปเซต A320 นันไม่สามารถโอ เวอร์คล็อกซีพียูได้ แต่ก็สามารถโอเวอร์คล็อกหน่วยความจําได้ ซึงเราจะ พูดถึงเรองนีกันทีหลัง ตอนนีไปดูสิงทีเราควรรู้ก่อนจะทําการโอเวอร์คล็อก ซีพียู Ryzen กันครับ

การโอเวอร์คล็อกซีพียูคืออะไร การโอเวอร์คล็อกซีพียู (Overclock) คืออะไร ง่าย ๆ และสัน ๆ ก็คือการทําให้ความเร็วของซีพียูเพิมสูงกว่าความเร็วมาตรฐานทีมาจากผู้ ผลิต เช่นซีพียูจากโรงงานมีความเร็ว 3.0GHz เราก็ทําการเร่งความเร็ว ด้วยการปรับแต่งค่าต่าง ๆ เพือให้มีความเร็วเพิมขึนเปน 3.5GHz อย่างนี เปนตัน ค่าความเร็วที 3.0GHz หรอที 3.5GHz นีเราจะเรยกว่าเปน CPU Clock Speed หรอ CPU Frequency

ความเร็วของซีพียูมาจากไหน ความเร็วของซีพียูในทีนีเราจะหมายถึง CPU Frequceny/CPU Clock Speed ความเร็วของซีพียูนีจะถูกสร้างมาจาก สองส่วนด้วยกันคือ Base Clock (BCLK) ทีถูกสร้างโดย Clock

- 30 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

Generator หรอวงจรกําเนิดสัญญาณนา ิกา กับ Clock Multiple ซึง เปนวงจรเพิมสัญญาณนา ิกาทีอยู่ในตัวซีพียู (เปนการเพิมสัญญาณ นา ิกาด้วยเทคนิคการคูณ, ใช้วงจรทวความถี)

Base Clock (BCLK) คืออะไร: ในซีพียูทุกระบบไม่ว่าจะเปนรุ่น เล็กหรอรุ่นใหญ่แค่ไหนหนึงในองค์ประกอบทีสําคัญทีทําให้ซีพียูสามารถ ทํางานได้ก็คือสัญญาณนา ิกา หน้าทีหลักของสัญญาณนา ิกาก็คือเปน ส่วนทีจะนําไปใช้อ้างอิงเพือกําหนดจังหวะการทํางานของระบบในวงจร ดิจิทัลให้ทําได้ประสานกัน หรอทํางานร่วมกันได้ (ซีพียู เมนบอร์ด แรม กราฟกการ์ด ไดร์ฟต่าง ๆ อุปกรณ์เหล่านีพืนฐานถือว่าเปนวงจรดิจิทัล ทังหมด) สําหรับพีซีโดยทัวไปตัวกําเนิดสัญญาณนา ิกาจะมีอยู่บน เมนบอร์ดและจะมีตัวกําเนิดสัญญาณเพียงทีเดียวเราเรยกว่า Base Clock (BCLK) ในปจจุบัน BCLK นีจะมีความเร็วที 100MHz (Base Clock ตรงนีกับ Base Clock ของซีพียูคนละส่วนกันนะครับอย่าเพิงสับสน) ตาม ปกติแล้วเมนบอร์ดทัวไปจะไม่สามารถปรับค่า BCLK ได้ หรอถ้าปรับได้ก็

- 31 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

อาจจะปรับได้เพียงเล็กน้อย แต่ถ้าเปนเมนบอร์ดทีออกแบบมาเพือการโอ เวอร์คล็อกโดยเฉพาะบางรุ่นก็สามารถปรับค่า BCLK ได้มากกว่า ทีเปน เช่นนีก็เพราะว่าการปรับ BCLK นันจะส่งผลกระทบต่อฮาร์ดแวร์ส่วนอืน ๆ ด้วย เนืองจาก BCLK นันถูกใช้เปนสัญญาณนา ิกาอ้างอิงสําหรับส่วนอืน ๆ บนเมนบอร์ด้วยครับ แต่ก็มีเมนบอร์ดบางรุ่นเหมือนกันทีมีสัญญาณ BLCK ออกมาสองชุด ชุดแรกใช้สําหรับฮาร์ดแวร์ส่วนอืนทีอยู่บน เมนบอร์ดไม่สามารถปรับแต่งได้ และมีอีกหนึงชุดสําหรับใช้กับซีพียู โดยตรงสามารถปรับเปลียนได้จากหน้าจอใน BIOS

Clock Multipile คืออะไร: บางครังเราอาจจะเจอคําเรยกอืน ๆ ว่าเปน CPU Multipile, CPU Ratio ก็ให้เข้าใจว่ามันคือ Clock Multipile (ตัวคูณ) ทีทําหน้าทีเพิมความเร็ว BLCK จาก 100MHz ให้ เพิมขึนด้วยการคูณ เพือส่งต่อให้กับส่วนการทํางานต่าง ๆ ภายในซีพียู เช่น ซีพียูความเร็ว 3.0GHz ก็ได้จาก BLCK 100MHz คูณด้วย 30 (100x30) ก็จะเท่ากับ 3000MHz หรอ 3.0GHz นันเอง และเวลาเราจะ โอเวอร์คล็อกให้ความเร็วเพิมขึน เราก็จะมาปรับค่าของตัวคูณให้เพิมขึน เพือทําให้ CPU Clock ทีได้ออกมามีความเร็วเพิมขึนนันเอง

- 32 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ความเร็วของซีพียู Ryzen (Base Clock/Boost Clock)

ตอนนีเราได้ทราบกันแล้วว่าความเร็วของซีพียูนันมีทีมาทีไปเปน อย่างไร คราวนีเรามาลองดูค่าความเร็วของซีพียู Ryzen กันสักหน่อยครับ ในตัวอย่างนีเรานําสเปคแบบคร่าว ๆ ของซีพียู Ryzen 7 2700X มาให้ด ู ตัวเลขทีบ่งบอกความเร็วของซีพียูรุ่นนีจะมีอยู่สองจํานวนด้วยกันคือ Max Boost Clock 4.3GHz และ Base Clock 3.7GHz แล้วแบบนีความเร็ว จรง ๆ ของซีพียูรุ่นนีอยู่ทีเท่าไรกันแน่ ความเร็วของซีพียู Ryzen และซีพียูในยุคปจจุบัน มักจะถูกแจ้ง มาเปนสองค่าแบบนีตลอดครับโดย Base Clock (คนละส่วนกับ Base Clock, BLCK) ในทีนีหมายถึงความเร็วมาตรฐานทัวไปของซีพียูในขณะ ทํางาน อยู่ที 3.7GHz และ Max Boost Clock 4.3GHz หมายถึง ความเร็วสูงสุดทีสามารถถูกปรับขึนเองได้โดยอัตโนมัติโดยอยู่ภายใต้ เงือนไขของค่าความร้อนและค่าการใช้พลังงานของตัวซีพีย ู

- 33 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ตารางเปรยบเทียบคุณสมบัติซีพียู Ryzen ข้อมูลเปรยบเทียบสเปคซีพียู Ryzen เจนฯ 1 และ เจนฯ 2 ทังหมดทีวางตลาดแล้ว Ryzen 1000 Series หมายถึงเจนฯ 1, Ryzen 2000 Series หมายถึงเจนฯ 2, Ryzen 2000G หมายถึงซีพียูทีมาพร้อม กับกราฟก Vega ในตัว

- 34 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

โอเวอร์คล็อกซีพียูทําไมต้องเพิมไฟ

ถ้าใครเคยอ่านบทความเกียวกับการโอเวอร์คล็อกซีพียูมาบ้าง ก็ จะพบกับคําแนะนําทีว่าถ้าต้องการเพิมความเร็วของซีพียูให้มากขึนก็ต้อง เพิมไฟ แล้วเพิมไฟทีว่าคือไฟอะไร แล้วเพิมไฟทําไม บทความนีเราจะพา คุณผู้อ่านไปรู้จักกับเหตุผลทีแท้จรงของการเพิมแรงดันไฟฟาให้กับซีพียู เมือต้องการโอเวอร์คล็อก การโอเวอร์คล็อกซีพียูคือการเร่งความเร็วของสัญญาณนา ิกา ของซีพียูให้มีจํานวนรอบการทํางานต่อวนาทีให้เพิมขึน เช่นจากความเร็ว 3.5GHz ไปเปน 4.0GHz และเมือมีการโอเวอร์คล็อกซีพียูให้มีความเร็ว เพิมเติมสิงทีตามมาก็คือการใช้พลังงานมากขึน ซึงหนึงในการชดเชยการ ใช้พลังงานเหล่านันก็คือการเพิมแรงดันไฟฟาให้กับซีพียู (และจะมีการเพิม กระแสไฟฟาให้กับซีพียูด้วยโดยอัตโนมัติ) และนันคือสิงทีพวกเราทุกคนรู้ มาเหมือน ๆ กัน แต่ภายใต้การเพิมแรงดันไฟฟาให้กับซีพียูนียังมีเรองราว อืน ๆ ทีซ่อนอยู่ เราจะไปดูกันว่าทีมาของเรองนีเปนอย่างไร

- 35 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ทําความรู้จัก CPU Core Voltage และค่า Transient response คําว่าเพิมไฟให้ซีพียูในทีนีหมายถึงการเพิมแรงดันไฟฟาให้กับ ซีพียู ถ้าดูจากโปรแกรม CPU-Z ตรงนีจะเรยกว่า Core Voltage หรอถ้า ไปดูในหน้าจอไบออสของเมนบอร์ดอาจจะพบเห็นคําอืน ๆ เช่น CPU Core Voltage หรอ CPU VCore

ส่วนเหตุผลทีทําให้เราต้องเพิมแรงดันไฟฟาของ Core Voltage ก็มีอยู่หลายเหตุผลด้วยกัน ไม่ว่าจะเปนการเพิมเพือช่วยให้รักษาระดับแรง ดันไฟฟาทีซีพียูต้องการมีเพียงพออยู่ตลอดเวลา และอีกส่วนหนึงก็คือเพือ ชดเชยค่า Transient response ซึงเปนระยะเวลาในการเปลียนแปลง ของแรงดันไฟฟาจากจุดหนึงไปจุดหนึง ในทางอุดมคติเวลาทีใช้ตรงนีคือ ศูนย์หรอไม่เสียเวลาเลย แต่ความจรงไม่ได้เปนเช่นนัน แม้ไฟฟาจะเดินทาง

- 36 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ได้เร็วเทียบเท่าแสงเมือต้องเดินทางจากจุดหนึงไปจุดหนึงยังไงก็ต้องใช้ เวลาจะมากหรอน้อยก็คือเวลา ลองดูตัวอย่างภาพต่อไปนี

ด้านบนเปนภาพตัวอย่างของ Transient response ในวงจร ไฟฟา ยกตัวอย่างง่าย ๆ เช่น การเปลียนแปลงแรงดันไฟฟาจาก 1.0V ไป 1.2V จะมีการใช้เวลา 30ns ตรงนีเรยกว่าค่า Transient response ซึง จรง ๆ มันน้อยมากเมือเทียบกับมุมมองของมนุษย์ เพราะมันคือ 30 ส่วนใน 1 ล้านส่วนของวนาที เท่านัน แต่ถ้าเปนมุมมองของคอมพิวเตอร์ทีการ ประมวลผลเกิดขึนในทุกเศษเสียววนาที ระยะเวลา 30ns ทีเคยเพียงพอต่อ การเปลียนแปลงจากค่าแรงดันไฟฟาจากค่าหนึงไปยังอีกค่าหนึงตอนนีก็ไม่ เพียงพอแล้วเพราะเราไปเร่งวงรอบการทํางานให้เร็วขึน ทําให้ระบบของเรา ล่มซึงอาจจะแสดงออกมาให้เราเห็นเปนหน้าจอบูลสกรนบ้าง หน้าจอค้าง บ้าง หรอรสตาร์ทบ้าง พอมาถึงตรงนีหลายคนอาจจะงงว่าแล้วแค่ช่วงเวลา การเปลียนแปลงทางไฟฟามันส่งผลต่อการทํางานของซีพียูขนาดนันเลย หรอ

- 37 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

มาขยายความกันต่อครับ เราทราบกันดีอยู่แล้วว่าการทํางานของ คอมพิวเตอร์นันข้อมูลทีซับซ้อนทังหลายแท้จรงแล้วจะมีเพียงค่า Logic “0” หรอ Logic “1” เท่านัน แต่ว่าค่า “0” กับ “1” จะถูกผูกไว้กับค่าแรง ดันอ้างอิงโดยเฉพาะค่า “1” อาจจะถูกกําหนดค่าแรงดันไว้ที 1.2V ให้ ตีความเปน “1” ถ้าตํากว่านีให้ตีค่าเปน “0” ดังนันเมือการเปลียนแปลง ค่าแรงดันไฟฟาไม่ถูกตรงหรอไม่ตรงจังหวะกับการติดสินใจด้านข้อมูลก็ ทําให้ระบบล่มหรอแสดงออกอย่างทีได้กล่าวไปในตอนต้น เมือเปนอย่างนีการเพิมแรงดันไฟฟาขึนมาอีกเล็กน้อยเช่นจากก็ เหมือนกับเรายกฐานของแรงดันขึนมาไว้ก่อนแล้วและเมือต้องการไฟใน ระดับทีต้องการก็จะเปนการเพิมขึนมาอีกเพียงเล็กน้อยซึงจะใช้เวลาหรอใช้ ค่า Transient response ทีน้อยลงด้วยนันเอง อันนีอธิบายแบบให้เข้าใจ ง่าย ๆ นะครับ ของจรงมันซับซ้อนกว่านี เพราะซีพียูในยุคปจจุบันจะมีการ ปรับใช้แรงดันขึนลงอยู่ตลอดเวลาอยู่แล้ว ไม่ได้ใช้ค่าคงทีค่าใดค่าหนึง อ่านมาถึงตรงนีหลายคนคงพอจะเข้าใจแล้วหล่ะว่าการเพิมแรง ดันไฟฟาให้กับซีพียูนันมันจะช่วยลดค่า Transient response แล้วทีนี พอเพิมแล้วมันจะทําให้ระยะเวลาในการลดลงของแรงดันไฟฟานันต้องใช้ มากขึนด้วยหรอเปล่า แล้วแบบนีเพิมไฟจะมีประโยชน์อะไร อย่างนันต้อง ลองดูอีกหนึงภาพตัวอย่างครับ

- 38 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ถ้าลองสังเกตดูดี ๆ (กราฟเส้นแดง วงกลาง) ช่วงการลดลงของ แรงนันนันจะใช้เวลาค่อนข้างน้อยจะเห็นได้ว่าช่วงของการลดจะค่อนข้าง หักมุมลงมาเลย ในขณะทีช่วงขาขึนทีใกล้กับจุดสูงสุดของสัญญาณจะมี การโค้งงอแสดงถึงการใช้เวลาทีมากกว่า (ภาพในวงซ้ายสุด) ลองมาดูอีกภาพ (วงด้านขวา) เปนภาพจากดิจิทัลออสซิลโลสโคป ทีใช้จับสัญญาณดิจิทัลทีมีความเร็ว 250,000Hz หรอ 250KHz ก็จะเห็น ชัดว่าช่วงขาขึนของสัญญาณก่อนจะถึงจุดสูงสุดจะมีความโค้ง ในขณะที ช่วงขอบขาลงของสัญญาณจะตกลงมาเร็วมาก ตามทีอธิบายไปแล้วว่า ซีพียูส่วนใหญ่จะตีค่าทีตํากว่าแรงดันทีกําหนดว่าเปน “0” ทําให้การ เปลียนแปลงในขาลงของสัญญาณจึงไม่เปนปญหา นอกจากนีแล้วค่าของ Transient response จะมีการ เปลียนแปลงไปอีกเมืออุณหภูมิของตัวซีพียูเพิมขึนหรอลง ถ้าอุณหภูมิเพิม ค่า Transient response จะเพิมขึนด้วย และนันก็อีกหนึงเหตุผลด้วยว่า เมือเราโอเวอร์คล็อกแล้วทําไมต้องมีอุปกรณ์ระบายความร้อนทีดีตามไป ด้วย

- 39 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

อย่างไรก็ตามการเพิมแรงดันไฟฟาให้กับซีพียูนัน ก็ต้องทําอย่าง ระมัดระวังเราไม่ควรจะเพิมแรงดันไฟฟาครังละมาก ๆ ในคราวเดียว ควร จะปรับเพิมขึนครังละ +0.1 โวลท์ หรอ +0.2 โวลท์ ก็เพียงพอ แล้วค่อย ๆ ทดสอบดู เพราะบางครังการเพิมแรงดันไฟฟาในส่วนของ CPU เพียงเล็ก น้อยก็ช่วยให้ระบบทํางานมีเสถียรภาพแล้ว ไม่จําเปนต้องเพิมให้สูงจนเกิน ความต้องการเพราะทีเหลือมันจะกลายเปนความร้อนให้กับซีพียูไปแทน ครับ ซีพียูแต่ละตัวก็จะมีการตอบสนองต่อการเพิมค่านีไม่เท่ากัน ซีพียู บางตัวโอเวอร์คล็อกไปโดยไม่ต้องเพิมแรงดันไฟฟาก็สามารถทํางานได้ด ี ในขณะทีตัวอืน ๆ จําเปนต้องเพิมแรงดันไฟฟา เราสามารถใช้ข้อมูลจาก อินเทอร์เน็ตเปนแนวทางได้ว่าคนทีเคยลองโอเวอร์คล็อกเขาปรับแรงดัน ไฟฟาของซีพียูไปทีเท่าไรบ้าง และอีกประการหนึงก็ต้องดูด้วยว่าเขาโอเวอร์ คล็อกแล้วใช้ชุดระบายความร้อนแบบไหน ฮีตซิงค์ธรรมดา ฮีตซิงค์รุ่น พิเศษ หรอใช้ชุดระบายความร้อนด้วยนําก็ต้องดูด้วย ไม่ใช่เห็นเขาเพิมเรา เพิมบ้างโดยทีไม่ได้ดูเรองอุปกรณ์ระบายความร้อนงานนีก็อาจจะสร้าง ความเสียหายให้กับซีพียูหรอเมนบอร์ดได้เช่นกัน แม้ว่าในปจจุบันซีพียูและ เมนบอร์ดจะมีระบบปองกันตัวเองอยู่แล้วก็ตาม แต่เราก็ไม่ควรประมาท

แรงดันไฟฟาทีให้ซีพียูมากจากไหน แล้วทําไมปรับได้ เชือหรอไม่ว่าหนึงในสิงทีใช้บอกถึงคุณภาพของเมนบอร์ดก็คือ ภาคจ่ายไฟ (Voltage regulator) บนเมนบอร์ดทีวางอยู่รอบ ๆ ซ็อกเก็ต ของซีพียูนันเอง ถ้าภาคจ่ายไฟทํางานดีจ่ายไฟได้เทียงตรงแม่นยําและเพียง พอระบบทีเราใช้งานก็จะมีเสถียรภาพในการทํางานตามไปด้วย และยิงซีพียู ยุคใหม่ทีมีการปรับเปลียนความเร็วในการทํางานโดยอัตโนมัติอยู่ตลอด

- 40 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

เวลาหากภาคจ่ายไฟนีทํางานไม่เทียงตรงแม่นยําก็จะทําให้การทํางาน ทังหมดของซีพียูล้มเหลวได้

สมัยก่อนเมือนานและนานมาแล้วภาคจ่ายไฟบนเมนบอร์ดก็จะ เปนเพียงวงจรภาคจ่ายไฟแบบสวตชิงทีมีพืนฐานการทํางานแบบบ้าน ๆ และมีแรงดันไฟฟาเพียงระดับเดียวเท่านันอาจจะเปน 5V หรอ 3.3V ก็แล้ว แต่ว่าซีพียูจะต้องการแรงดันไฟฟาทีเท่าไร ไม่สามารถปรับได้เหมือนสมัยนี แต่ในช่วงประมาณป ค.ศ 2000 ในคอมพิวเตอร์เรมทีจะมีระบบจัดการ บรหารพลังงานมาใช้เพือลดการใช้พลังงานและลดความร้อนในการทํางาน รวมไปถึงซีพียูของอินเทลก็เรมนําเทคโนโลยี Speed Step มาใช้ ทีทําให้ ซีพียูสามารถปรับความเร็วในการทํางานตามภาระของงาน หรอตามโหมด การใช้พลังงานได้ ทําให้ซีพียูมีความต้องการแรงดันไฟฟาทีหลากหลายขึน ภาคจ่ายไฟโง่ ๆ ก็ต้องมีการปรับเปลียนใหม่เปนภาคจ่ายไฟทีสามารถ

- 41 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

สือสารกับฮาร์ดแวร์อืน ๆ ได้ โดยมีการเพิมส่วนควบคุมการทํางานของ ภาคจ่ายไฟเพิมเข้าไป จากเดิมทีเคยใช้ชิปควคุมการทํางาน DC-DC Controller หรอ PWM Controller แบบธรรมดาทัวไปก็ต้องเปลียนมา เปน Digital DC-DC Controller แทน เพราะตัวควบคุมแบบดิจิทัลนี สามารถสือสารกับซีพียูและฮาร์ดแวร์อืน ๆ เพือปรับค่าแรงดันไฟฟาได้ตาม ทีซีพียูหรอฮาร์ดแวร์อืน ๆ ต้องการได้อย่างแม่นยํา

และทีลําขึนไปอีกก็คือซีพียูรุ่นใหม่ ๆ อย่าง Ryzen ของ AMD (รวมถึงซีพียูของทางอินเทลด้วย) สามารถปรับใช้แรงดันไฟของซีพียูให้มี ความแตกต่างกันได้ในแต่ละคอร์เลยทีเดียว ลองดูภาพจากโปรแกรม HWmonitor จะเห็นได้ว่าซีพียู Ryzen 7 1700 ทีเปนซีพียู 8 คอร์ จะมี ค่า VID (แรงดันไฟฟาของซีพียูแต่ละคอร์) ทีแตกต่างกันไป แต่ว่า VDD

- 42 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ซึงเปนแรงดันหลักจะต้องมีค่าสูงกว่าแรงดัน VID ของคอร์ทีต้องการ สูงสุด ในภาพตัวอย่างคอร์ #0 (ในช่วงเวลาปจจุบัน) ต้องการ VID ที 1.394V ค่า VDD ทีซีพียูต้องรับเข้ามาก็คือ 1.400V และถ้าเรามาดูใน ช่อง Max ซึงเปนช่วงเวลาทีซีพียูแต่ละคอร์เคยต้องการแรงดันไฟฟา VID สูงถึง 1.400V ครบทุกคอร์ VDD ทีเข้ามาก็ต้องมีเกินไว้เล็กน้อยที 1.406V และในช่วงค่า Mix ทีซีพียูทุกคอร์ต้องการ VID เพียงแค่ 1.106V ค่า VDD ทีเราเข้ามาก็ต้องการเพียง 1.112V เท่านัน อย่างไรก็ตามการเพิมแรงดันไฟฟาให้กับซีพียูนัน ก็ต้องทําอย่าง ระมัดระวังเราไม่ควรจะเพิมแรงดันไฟฟาครังละมาก ๆ ในคราวเดียว ควร จะปรับเพิมขึนครังละ +0.1 โวลท์ หรอ +0.2 โวลท์ ก็เพียงพอ แล้วค่อย ๆ ทดสอบดู เพราะบางครังการเพิมแรงดันไฟฟาในส่วนของซีพียูเพียงเล็ก น้อยก็ช่วยให้ระบบทํางานมีเสถียรภาพแล้ว ไม่จําเปนต้องเพิมให้สูงจนเกิน ความต้องการเพราะทีเหลือมันจะกลายเปนความร้อนให้กับซีพียูไปแทน ครับ ซีพียูแต่ละตัวก็จะมีการตอบสนองต่อการเพิมค่านีไม่เท่ากัน ซีพียู บางตัวโอเวอร์คล็อกไปโดยไม่ต้องเพิมแรงดันไฟฟาก็สามารถทํางานได้ด ี ในขณะทีตัวอืน ๆ จําเปนต้องเพิมแรงดันไฟฟา เราสามารถใช้ข้อมูลจาก อินเทอร์เน็ตเปนแนวทางได้ว่าคนทีเคยลองโอเวอร์คล็อกเขาปรับแรงดัน ไฟฟาของซีพียูไปทีเท่าไรบ้าง และอีกประการหนึงก็ต้องดูด้วยว่าเขาโอเวอร์ คล็อกแล้วใช้ชุดระบายความร้อนแบบไหน ฮีตซิงค์ธรรมดา ฮีตซิงค์รุ่น พิเศษ หรอใช้ชุดระบายความร้อนด้วยนําก็ต้องดูด้วย ไม่ใช่เห็นเขาเพิมเรา เพิมบ้างโดยทีไม่ได้ดูเรองอุปกรณ์ระบายความร้อนงานนีก็อาจจะสร้าง ความเสียหายให้กับซีพียูหรอเมนบอร์ดได้เช่นกัน แม้ว่าในปจจุบันซีพียูและ เมนบอร์ดจะมีระบบปองกันตัวเองอยู่แล้วก็ตาม แต่เราก็ไม่ควรประมาท

- 43 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

แล้วจะรู้ได้ไงว่าซีพียูตัวไหนต้องการแรงด้นไฟฟาแค่ไหน และดู อย่างไรว่ามากไปแล้ว วธีการตรวจสอบแบบบ้าน ๆ และง่ายทีสุดเลยก็คือตรวจสอบจาก ไบออสนีแหละครับ ในกรณีทีเพิงประกอบพีซีเสร็จหรอถ้าใช้งานอยู่แล้วก็ ให้เข้าไปทีไบออส จากนันก็มองหาปุมเรยกคืนค่า default ของเมนบอร์ด ส่วนใหญ่จะอยู่ในเมนู Exit ของไปออส อาจจะแสดงข้อความเปน Load default หรออืน ๆ ซึงตรงนีจะเปนการคืนค่าการปรับแต่งต่าง ๆ ของ ระบบทังหมดไม่ว่าจะเปนซีพียู หน่วยความจํา และส่วนอืน ๆ จากนันก็ให้เรามาตรวจสอบในส่วนของการปรับแต่งซีพียูให้มาดู ทีค่าของ CPU Voltage หรอ CPU Core Voltage ก็จะแสดงค่าปกติที เหมาะสมของซีพียูรุ่นนัน ๆ ให้เราได้เห็น อย่างไรก็ตามค่าเหล่านีอาจจะไม่ ได้แสดงเปนค่าคงทีอาจจะมีการปรับเปลียนขึนลงไปตามการทํางานของ ซีพียูได้ อย่างไรก็ตามถ้าเมนบอร์ดทีเราใช้และซีพียูทีเราใช้เปนรุ่นที สามารถโอเวอร์คล็อกได้ ก็ให้เราลองตังค่าแรงดันไฟฟาในส่วนของ CPU Core Voltage ดูเล่น ๆ ได้ แต่ยังไม่ต้องบันทึก เช่นถ้าแสดงเปน 1.2V เราก็ลองเพิมไปเปน 1.3V 1.4V ไปเรอย ๆ เมนบอร์ดบางรุ่นอาจจะให้ พิมพ์ค่าแรงดันไฟฟาเข้าไปได้โดยตรง เมนบอร์ดบางรุ่นก็จะให้กดปุม +/- เพือเพิมหรอลดได้ตามต้องการ ซึงปกติแล้วถ้าเราเพิมส่วนนีไปมาก ๆ ตัวเลขก็อาจจะมีการเปลียนแปลงเปนสีอืน ๆ นอกเหนือจากปกติซึงแสดง ถึงระดับอันตราย ตัวอย่างนีเราใช้เมนบอร์ด ASUS X370-F Strix ลอง ปรับแรงดันไฟฟาให้กับซีพียู Ryzen 7 1700

- 44 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

จากตัวอย่างจะเห็นได้ว่าถ้าตัวเลขตํากว่า 1.5V จะแสดงเปนสีขาว เปนสี ปกติทีถือว่าไม่อันตรายสําหรับซีพียูและเมนบอร์ด แต่ถ้าเพิมมากกว่านันก็ จะแสดงเปนสีเหลือง, สีชมพู และสีแดง เปนต้น อย่างในกรณีนีเมือโอเวอร์ คล็อกซีพียูเราก็จะพยายามปรับค่าแรงดันไฟฟาไม่ให้เกิน 1.5V อย่างนี เปนต้น เว้นแต่ว่าเราจะมีชุดระบายความร้อนทีดีมาก ๆ ก็เอาจจะเพิมเกิน 1.5V ไปได้บ้าง

ไม่เพิมไฟแล้วจะโอเวอร์คล็อกซีพียูได้ไหม คําตอบคือได้ครับ แต่ว่าส่วนใหญ่จะเปนการโอเวอร์คล็อกแบบ เล็ก ๆ น้อย ๆ เท่านัน ซึงก็บอกเปนตัวเลขเฉพาะเจาะจงได้อยากครับเพราะ ซีพียูแต่ละตัวเมนบอร์ดแต่ละรุ่นก็มีการจัดการพลังงานไม่เหมือนกัน เมนบอร์ดบางรุ่นฉลาดพอทีจะตรวจสอบแนวโน้มการใช้แรงดันก็มีการ ปรับเพิมให้อัตโนมัติเพือชดเชยเปนปกติอยู่แล้วอย่างนีก็มี แต่ถ้าเปนการโอ เวอร์คล็อกจรงจังเปนเรองเปนราวส่วนใหญ่ก็หนีไม่พ้นทีจะต้องปรับแรง ดันไฟฟาเพือเพิมเสถียรภาพในการทํางานครับ

- 45 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

เตรยมพร้อมก่อนลงมือโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen อุปกรณ์ระบายความร้อนซีพียู: เวลาเราต้องการโอเวอร์คล็อก ซีพียู หนึงในสิงทีสําคัญทีสุดอย่างหนึงก็คือเรองของอุปกรณ์ระบายความ ร้อน ฮีตซิงค์ทีใช้ต้องสามารถรองรับค่าความร้อนได้สูงกว่าทีฮีตซิงค์ มาตรฐานทีมาพร้อมกับซีพียู แต่ถ้าเปนการทดลองโอเวอร์คล็อกเพือการ เรยนรู้แบบเปนครังคราว เราก็คิดว่าคุณผู้อ่านสามารถใช้ฮีตซิงค์ทีมา พร้อมกับซีพียู หรอฮีตซิงค์ หรอชุดระบายความร้อนอืน ๆ ทีคุณผู้อ่านใช้ อยู่ตามปกติไปก่อนก็ได้ครับ เพียงแต่เวลาโอเวอร์คล็อกก็อย่าเพิงไปเพิม ความเร็วให้สูงจนเกินไปอาจจะลองปรับตัวคูณขึนมาแค่ 1 - 2 ระดับจาก Base Clock ให้ฝกจนเข้าใจขันตอนและกระบวนการก่อน แล้วถ้า ต้องการจะใช้งานซีพียูในแบบโอเวอร์คล็อกจรงจังค่อยไปจัดหาอุปกรณ์มา เพิมเติมในภายหลังได้ครับ

ค่าความร้อนและอุณหภูมิ: ในสเปคของซีพียูจะมีค่าทีเกียวข้อง กับเรองความร้อนสองค่าคือ TDP (Thermal Design Power) และค่า Temperature หรอทีเรยกย่อ ๆ กันว่า Temp ทังสองค่ามีความหมาย ดังนีครับ TDP คือค่าความร้อนสูงสุดทีซีพียูจะปลอยออกมามีค่าเปนวัตต์ ( ไม่ใช่อัตราการกินไฟของซีพียู) และอีกค่าหนึงก็คือ Temp ซึงจะบอกเปน

- 46 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

Max Temp หรอค่าอุณหภูมิสูงสุดซีพียูรองรับได้มีหน่วยเปนองศา เซลเซียส (ดูได้จากสเปคตารางซีพียู) ถ้าเกินกว่านีซีพียูจะปกปองตัวเอง ด้วยการรสตาร์ท หรอชัดดาวน์ระบบเพือปองกันความเสียหาย สําหรับค่า TDP นันมีไว้ให้เราใช้ในการเลือกซือฮีตซิงค์หรอชุดระบายความร้อนให้ เหมาะสมกับซีพียูแต่ละรุ่น แต่ถ้าเรามีการโอเวอร์คล็อกค่า TDP จะเปลียน ไปในทางทีสูงขึนดังนันถ้าต้องการโอเวอร์คล็อกซีพียูก็ควรเลือกใช้ฮีตซิงค์ ทีมีค่า TDP สูงกว่าค่าปกติทีมาพร้อมกับซีพีย ู

เข้าไบออส/เคลียร์ไบออสให้เปน: การเข้าไบออสคิดว่าคงจะ ไม่ใช่เรองยากเท่าไหร่หลายคนก็คงจะพอทําได้อยู่แล้ว ส่วนมากก็จะกดปุม Del หรอไม่ก็เปน F2 หรอ F อืนแล้วแต่เมนบอร์ดแต่ละรุ่น ส่วนการเคลียร์ ไบออส บางครังก็อาจจะได้ยินคําว่าเคลียร์ CMOS ก็ขอให้เข้าใจว่าคืออย่าง เดียวกัน ปกติเมนบอร์ดทัวไปก็จะมีคอนเน็คเตอร์ตัวเล็ก ๆ บนเมนบอร์ด จะมีข้อความกํากับว่า “Clear CMOS” (หรออาจจะใช้คําอืน ถ้าต้องการ ความแน่นอนก็ต้องไปดูในคู่มือเมนบอร์ดครับ) ให้เราปดเครองถอดปลัก แล้วทําการปลายไขควงหรอถ้ามีตัวจัมเปอร์ก็ทําการช็อตคอนเน็คเตอร์นี เข้าด้วยกันทิงไว้สัก 3-5 วนาที

- 47 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

แต่ถ้าบนเมนบอร์ดไม่มีจุดสําหรับเคลียร์ไบออสมาให้ ง่ายสุดก็ ปดเครองถอดปลักออก จากนันก็ถอดแบตเตอรบนเมนบอร์ดออกมารอไว้ สัก 1-2 นาที จากนันก็ใส่แบตเตอรเข้าไปใหม่ เสียบปลักเปดเครองตาม ปกติ ส่วนเมนบอร์ดรุ่นเทพ ๆ บางรุ่นก็จะมีปมสํ ุ าหรับเคลียร์ไบออสมาให้ ด้วย แค่ถอดปลักแล้วกดปุมไปหนึงครังก็จะจัดการเคลียร์ไบออสให้โดย อัตโนมัติ แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าถึงเวลาต้องเคลียร์ไบออสแล้ว ง่ายเลยก็ถือ ถ้าเราปรับค่าในไบออสแล้วบูตเครองไม่สามารถเข้าสู่วนโดวส์ได้ หรอเข้า แล้วค้างก็ให้จัดการเคลียร์ไบออสครับ เพราะนันแสดงว่าการโอเวอร์คล็อก หรอการปรับแต่งค่าต่าง ๆ ของเราในไบออสทําให้ระบบทํางานไม่มี เสถียรภาพครับ

ซอฟต์แวร์ทีควรมี: ก่อนทีจะลงมือโอเวอร์คล็อกซีพียูเราก็ควรจะ มีซอฟต์แวร์เหล่านีติดเครองไว้ก่อนครับ เพือทีจะได้ใช้ตรวจสอบดูว่าราย ละเอียดของฮาร์ดแวร์ทีเรามีอยู่เปนอย่างไรบ้าง มีค่าการทํางานเปนอย่างไร เพือทีจะใช้เปนข้อมูลสําหรับเปรยบเทียบทังก่อนและหลังโอเวอร์คล็อกด้วย

- 48 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ครับ โปรแกรมทีควรมีติดตังไว้ก็ได้แก่ CPU-Z​ ใช้ตรวจสอบข้อมูลซีพียู ( อ่านรายละเอียดได้จากบทความ CPU-Z ทัง 4 ตอนนี ตอนที 1-ดูข้อมูล ซีพีย,ู ต ​ อนที 2-ดูข้อมูลแคช, ต ​ อนที 3-เมนบอร์ดและชิปเซต, ​ตอนที 4อ่านค่าแรม อ่านจบครบทัง 4 ตอนรับรองความเทพทางด้านฮาร์ดแวร์จะ เพิมมาอีกระดับ) อีกหนึงโปรแกรมคือ HWMonitor​ ใช้สําหรับตรวจ สอบอุณหภูมิของฮาร์ดแวร์ต่าง ๆ ในเครองของเรา หรออีกหนึงโปรแกรม ทีใช้ดูข้อมูลได้อย่างครบวงจรทังข้อมูลฮาร์ดแวร์และตรวจสอบอุณหภูมิก็ คือ HWiNFO ●

ดาวน์โหลด CPU-Z: https://www.cpuid.com/softwares/cpu-z.html

●

ดาวน์โหลด HWMonitor: https://www.cpuid.com/softwares/hwmonitor.htm l

●

ดาวน์โหลด HWiNFO: https://www.hwinfo.com/download.php

- 49 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ทดลองโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen 5 2400G หลังจากได้อ่านความรู้พืนฐานเกียวกับการโอเวอร์คล็อกกันมา พอสมควร ตอนนีก็ได้เวลาทดลองโอเวอร์คล็อกซีพียูจรง ๆ กันแล้วครับ สําหรับตัวอย่างในการโอเวอร์คล็อกนี เราใช้ซีพียู Ryzen 5 2400G ซีพียู แบบ 4 คอร์ 8 เธรด ทีมาพร้อมกับกราฟก RX Vega 11 ในตัว ซึงเรา สามารถโอเวอร์คล็อกได้ทังส่วนของซีพียูและส่วนของกราฟก Vega แต่ใน ช่วงแรกนีเราจะมาดูวธีโอเวอร์คล็อกส่วนของซีพียูกันก่อนครับ ส่วนของซีพียูใน Ryzen 5 2400G มีความเร็วในการทํางาน Base Clock ที 3.7GHz และ Boost Clock ที 3.9GHz โดยเราจะโอ เวอร์คล็อกให้ซีพียูรุ่นนีให้ไปทํางานทีความเร็ว 3.9GHz พอเห็นตัวเลขแค่ 3.9GHz ก็คงจะมีคําถามว่าทําไมจึงไม่โอเวอร์คล็อกให้มีความเร็วในระดับ 4.0GHz ไปเลย เพราะที 3.9GHz ก็เปนความเร็วในระดับ Boost Clock อยู่แล้ว ขออธิบายเพิมเติมดังนีครับ ความเร็วของ Boost Clock ที ระดับ 3.9GHz นัน ไม่ได้เปนความเร็ว 3.9GHz ครบทุกคอร์ของซีพียู แต่ จะมีเพียงหนึงหรอสองคอร์เท่านันทีถูกปรับเพิมไปเปน 3.9GHz โดย อัตโนมัติ และเปนการเกิดขึนในบางช่วงเวลาเท่านัน เพราะถูกจํากัดเรอง การใช้พลังงาน แต่ว่าการโอเวอร์คล็อกด้วยตัวผู้ใช้เองจะเปนการบังคับให้ ทุกคอร์ของซีพียูทํางานทีความเร็ว 3.9GHz และนันทําให้ประสิทธิภาพใน การทํางานโดยรวมสูงกว่าเมือเทียบกับการปล่อยให้ซีพียูใช้ค่า Boost Clock แบบอัตโนมัติ และเราจะแสดงประสิทธิภาพในการโอเวอร์คล็อก ซีพียูให้ดูในภายหลังครับ ตอนนีไปดูขันตอนการโอเวอร์คล็อกซีพียูกันเลย

- 50 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 1: เปดเครอง รอจนหน้าจอแสดงโลโก้ของเมนบอร์ด ก็ให้กด DEL, F2 หรอปุมอืนตามทีเมนบอร์ดกําหนด

-

ในบางกรณีถ้าเราเคลียร์ไบออสแล้วหรอทําการปรับแต่งไบออสแล้ว เครองรสตาร์ทเองหรอกรณีอืน ๆ บางครังก็จะบูตเข้าสู่หน้าจอใน ลักษณะนีโดยอัตโนมัติเพือให้เราเข้าไปแก้ไขไบออส

- 51 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 2: เข้าสู่หน้าจอแรกของ BIOS จะเปนการแสดงข้อมูลรวม ๆ ของ อุปกรณ์ทังหมดทีติดตังอยู่ว่ามีอะไรบ้าง ให้กดปุม F7 เพือเข้าสู่ BIOS ใน โหมด Advance Setup

(หน้าจอแรกของ BIOS ส่วนใหญ่จะใช้บอกข้อมูลโดยรวมของระบบพืนฐานที จําเปน เช่นชือรุ่นซีพียู หน่วยความจํา ความเร็ว ไดร์ฟต่าง ๆ ทีติดตัง รายงาน การใช้แรงดันไฟฟา การทํางานของพัดลมและอืน ๆ การศึกษา BIOS ทีดีทีสุด คือเปดหน้าจอดูพร้อมกับอ่านคู่มือของเมนบอร์ดไปพร้อม ๆ กันครับ จรง ๆ แล้วไม่มีคําอธิบายแบบกลาง ๆ ทีจะทําให้เข้าใจถึงรายละเอียด BIOS ของ เมนบอร์ดแต่ละรุ่นแต่ละยีห้อได้จนกว่าจะได้ลงมือตรวจสอบด้วยตัวเองครับ)

- 52 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 3: เมือเข้าสู่โหมด Advance Setup แล้วให้มาที Ai Tweaker ( เมนบอร์ดยีห้ออืนก็อาจจะใช้คําว่า OC, Overclock ลองสํารวจดู) สังเกตุ ดูว่าในหน้าจอนีจะมีข้อความทีเกียวกับการโอเวอร์คล็อกซีพียูมากมายไป หมด

(BIOS แบบ UEFI มักจะมีการแบ่งหน้าจอสําหรับปรับแต่งการทํางานออก เปนสองโหมดคือ Easy Mode (EZMode) แล้วแต่จะเรยก ซึงจะเปนการใช้ ตังค่าทีเกียวกับการบูต การปรับค่าวันเวลา หรออืน ๆ ทีเปนเรองพืนฐานทัวไป แต่ถ้าจะปรับรายละเอียดอืน ๆ จะอยู่ในส่วนทีเรยกว่า Advance Mode ก็จะ มีวธีเข้าสู่โหมดนีแตกต่างกันแล้วแต่รุ่นแล้วแต่ยีห้อของเมนบอร์ด)

- 53 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 4: ในหน้าจอ Ai Tweaker ให้เรามองหาคําทีเกียวข้องกับการปรับ ตัวคูณของสัญญาณนา ิกา ในหน้าจอนีเราพบคําว่า CPU Core Ratio ในแต่ละหัวข้อจะมีตัวเลือกหรอช่องให้เราใส่ค่าต่าง ๆ ได้ตามต้องการ ใน กรณีนีค่าตัวเลขทีเราจะใส่ลงไปคือค่าตัวคูณ และตามความต้องการของ เราคือความเร็วที 3.9GHz (3900MHz) ดังนันค่าตัวคูณทีเราต้องใส่คือ 39 เพือนําไปคูณกับ BLCK 100MHz ก็จะได้ 3900MHz หรอ 3.9GHz ตามต้องการ เมือตังค่าตัวคูณแล้วต่อไปก็จะไปตังค่าแรงดันไฟฟาของซีพีย ู

- 54 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ั 6: หลังจากปรับค่าตัวคูณของซีพียูได้แล้วคราวนีเราก็มาตังค่าแรง ขีนที ดันไฟฟาให้กับตัวซีพียูกัน ให้เรามาที CPU Voltage โดยทัวไปการตัง ค่าแรงดันไฟฟาของซีพียูจะมีอยู่สามแบบคือ Auto ตังอัตโนมัติ, Manual ใส่ค่าแรงดันไฟฟาเองตามต้องการ และสามตังค่าแบบ Offset mode หมายถึงให้มีการเพิมหรอลดจากค่าแรงดันอ้างอิงปกติ เช่นเมนบอร์ดรุ่นนี ใช้ค่าแรงดันไฟฟาของซีพียูแบบ Auto ทีอาจจะเพิมขึนลดลงอยู่ในระหว่าง 1.0V - 1.5V และในกรณีนีเราต้องการเพิมค่าแรงดันแบบ Offset ให้ บวกเพิมไปอีก 0.25V นันหมายความว่าทุก ๆ การเปลียนแปลงแรงดัน ไฟฟาของซีพียูจะถูกเพิมขึนไป 0.25V เช่น เมือมีแรงดันที 1.0V ก็จะเพิม ไปอีก 0.25V รวมเปน 1.25V หรอถ้ามีแรงดันที 1.5V ก็จะบวกเพิมไป เปน 1.75V อย่างนีเปนต้น เรยกว่าเปนการเพิมแบบ Offset และถ้า ต้องการลดแบบ Offset เราก็ทําแบบเดียวกันเพียงแต่เปลียนค่าจาก + เปน - เท่านัน

- 55 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 7: ให้กด F10 เพือบันทึกค่าของไบออส แล้วรบูตเข้าสู่วนโดวส์อีก ครัง ถ้าทุกอย่างไม่มีปญหาเราก็จะสามารถบูตเข้าสู่วนโดวส์ได้ตามปกติ และเราสามารถตรวจสอบความเร็วของซีพียูได้โดยใช้ CPU-Z

แต่ถ้าบูตไม่ผ่านเข้าวนโดวส์ไม่ได้ก็อาจจะมีการรสตาร์ทแล้วกลับ ไปแสดงหน้าจอในลักษณะภาพด้านล่างก็ไม่ต้องตกใช้ให้ปรับไปใช้ค่า Auto หรอลองลดค่าตัวคูณลงมาทีระดับตํา ๆ ก่อนเช่น 3.5GHz แล้วลอง บูตเครองอีกครัง

- 56 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

การโอเวอร์คล็อกหน่วยความจํา(แรม) ตามทีได้อธิบายไว้ในเรองของสถาปตยกรรม Zen ทีอยู่ในซีพีย ู Ryzen ว่ามีการใช้อินเทอร์เฟซภายในแบบ Infinity Frabric เพือเชือม โยงการทํางานภายในของซีพียูเข้าด้วยกัน รวมไปถึงตัวควบคุมหน่วยความ จํา (Memory Controller) ด้วย และทีมากไปกว่านันก็คือความเร็วใน การทํางานของ Infinity Frabric นีถูกกําหนดให้ทํางานเท่ากับความเร็ว ของแรมทีเราใช้ ดังนันถ้าเราใช้แรมทีมีความเร็วสูงประสิทธิภาพในการ ทํางานโดยรวมของซีพียูเพิมขึนตามไปด้วย สําหรับผู้ทีใช้งานซีพียู Ryzen รุ่นธรรมดาทีไม่มีกราฟกอยู่ในตัว การใช้แรมความเร็วระหว่าง 2400MHz กับ 3200MHz ในการใช้งาน จรงแทบไม่รู้สึกถึงความแตกต่างส่วนนี เว้นแต่จะทดสอบและวัดกันออกมา ด้วยตัวเลข แต่ผู้ใช้จํานวนหนึงก็ต้องการรดประสิทธิภาพทีมีอยู่ทังหมด ออกมาเพือความคุ้มค่าในการใช้งาน ส่วนกรณีซีพียู Ryzen 5 2400G และ Ryzen 3 2400G ทีมีกราฟก Vega รวมอยู่ด้วยในตัว การเลือกใช้ แรมทีมีความเร็วสูงจะส่งผลต่อประสิทธิภาพการทํางานโดยตรงกับกราฟก Vega เพราะได้นําพืนทีบางส่วนจากแรมของระบบมาใช้เปนหน่วยความจํา สําหรับการแสดงผลไปด้วยพร้อม ๆ กัน และเนืองจากตอนนีราคาของแรม DDR4 นันมีราคาเพิมสูงขึน มากเมือเทียบกับช่วงสองปก่อนและยังไม่มีแนวโน้มว่าจะลดลง ดังนันผู้ใช้ที มีงบประมาณจํากัดก็อาจจะต้องยอมเลือกแรมทีมีความเร็วไม่สูงนักเพือให้ มีงบประมาณเพียงพอต่อการประกอบคอมพิวเตอร์ได้ครบชุด แต่โชคยังดี ทีในแพลตฟอร์มของ Ryzen ทังหมด เราสามารถทีจะโอเวอร์คล็อก ความเร็วของแรมให้เพิมขึนได้ ไม่ว่าคุณจะใช้เมนบอร์ดชิปเซต X470,

- 57 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

X370, B350 หรอแม้กระทัง A320 ซึงเปนชิปเซตรุ่นเล็กสุดก็ยังสามารถ โอเวอร์คล็อกแรมได้เช่นกัน

ตรวจสอบหน่วยความจํา(แรม) ด้วย CPU-Z การโอเวอร์คล็อกแรมนันง่ายกว่าซีพียูอีกครับมีเพียงสองหรอ สามขันตอนก็เรยบร้อยแล้ว คือเลือกความเร็วทีต้องการ เพิมแรงดัน แค่นี จบ หรอถ้าจะปรับแต่งแบบละเอียดก็ไปจัดการกับค่า Timing ก็จบเช่นกัน แต่ว่าถ้าจะใช้เข้าใจกันจรง ๆ ไม่ได้จบง่ายอย่างนันครับ เพราะการทํางาน ของแรมนันอาศัยสิงทีเรยกว่า Memory Timing เปนตัวกําหนดการ ทํางาน และการทีเราจะตรวจสอบค่า Memory Timing ของแรมถ้าไม่ นับเรองไปดูสเปคจากเว็บผู้ผลิตเราก็ทําได้สองวธีคือ ดูจากหน้าจอของ ไบออส กับอีกวธีคือตรวจสอบด้วยซอฟต์แวร์ ซึงจะทําได้ละเอียดกว่า สําหรับซอฟต์แวร์ทีเราแนะนําให้ใช้ในการตรวจสอบแรมก็คือ CPU-Z ที เราดาวน์โหลดมาตังแต่ตอนโอเวอร์คล็อกซีพียูนันแหละครับ ในโปรแกรม CPU-Z จะมีแท็บทีแสดงข้อมูลของแรมอยู่สองแท็ บด้วยกันคือ Memory และ SPD ในแท็บ Memory จะแสดงสถานะการ ทํางานของแรมในขณะนัน ส่วน SPD จะใช้แสดงค่าการทํางานต่าง ๆ ทีเปน มาตรฐานของแรมนันเอง

- 58 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

CPU-Z: MEMORY ในแท็บ Memory ก็จะมีการแบ่งข้อมูลออกเปนสองส่วนหลัก ๆ ได้แก่ General ทีใช้บอกข้อมูลทัวไปของแรม และส่วนของ Timings ซึง เปนข้อมูลโดยละเอียดของค่า Timing หรอคาบเวลาในการทํางานของ แรมครับ

Memory: General (ข้อมูลทัวไปของหน่วยความจํา) ●

Type:​ ชนิดของแรมทีใช้ ในตัวอย่างนีเปนแรมแบบ DDR4 ( หรอแสดงเปนค่าอืน ๆ ตามชนิดของแรมทีใช้ DDR, DDR2, DDR3, SDRAM)

●

Size:​ รวมขนาดของแรมทังหมดทีติดตัง ในตัวอย่างนีเราใช้ หน่วยความจํา 8GB จํานวนสองโมดูลรวมแล้วจึงได้เปน 16GB

- 59 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

●

Channel #:​ หมายถึงจํานวนช่องทางทีซีพียูหรอชิปเซตเชือม ต่อกับแรม ถ้าเปนซีพียูรุ่นเก่า ๆ ตัวควบคุมการทํางานของแรม จะอยู่ในชิปเซต แต่ถ้าเปนซีพียูรุ่นใหม่ ๆ ตัวควบคุมการทํางาน ของแรม (IMC - Integrated Memory Controller) จะถูก รวมไว้เปนส่วนหนึงของซีพียูด้วยเลย สําหรับจํานวนช่องทางการ เชือมต่อกับแรมในซีพียูรุ่นใหม่ ๆ ก็จะมีทังแบบ Single Channel, Dual Channel, Triple Channel และ Quad Channel ซึงหมายถึง 1, 2, 3 และ 4 ช่องทางนันเอง ยิงมีช่อง ทางในการเข้าถึงแรมมากก็จะทําให้มีแบนด์วดธ์หรอความกว้าง ของช่องทางมากขึน ทําให้รับส่งข้อมูลได้เร็วขึนตามไปด้วย

●

DC Mode:​ ในช่อง DC Mode ถ้าไม่แสดงหรอเปนสีเทาก็หมาย ถึงหน่วยความจําทํางานในแบบ Unganged Mode โหมดนีจะ เหมาะกับงานในลักษณะของ Multi-Threaded ส่วน Ganged Mode จะเหมาะกับแอปพลิเคชันทีทํางานในแบบ Single-Threaded สําหรับ DC Mode นีเปนการออกแบบการ เข้าถึงข้อมูลในแรมของ AMD ในยุคของ Phenom X4 ซึงปรับ แต่งค่าตรงนีจะมีผลต่อประสิทธิภาพในการทํางานร่วมกับแรม อย่างไรก็ดีในทางปฏิบัติแล้วต้องบอกว่าคอมพิวเตอร์ในยุคนันก็ เรมมีการทํางานแบบ Multi-Thread, Multi-Task กันหมด แล้วทําให้ค่าปกติของ DC Mode ถูกกําหนดมาเปนแบบ Unganged Mode เปนหลัก และในปจจุบันเราไม่มีการพูดถึง ฟงก์ชันนีกันแล้วครับเนืองจากแบนด์วดธ์ของแรมมีมากขึน ประสิทธิภาพในการทํางานของซีพียูเองก็สูงขึนมาก รวมไปถึงตัว ระบบปฏิบัติการอย่างวนโดวส์เองก็สามารถทํางานกับฮาร์ดแวร์ ต่าง ๆ ของซีพียูได้ดีขึนนันเอง

- 60 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

●

NB Frequency:​ “NB” นีเปนคําย่อของคําว่า North Bridge ซึงก็คือส่วนหนึงของชิปเซต ดังนัน NB Frequency จึงเปนอะไรไปไม่ได้นอกจากความเร็วของชิปนอร์ธบรจด์นันเอง แต่มันไม่ได้ง่ายขนาดนัน เพราะถ้าเราพูดถึงซีพียูรุ่นใหม่ ๆ ใน ปจจุบันไม่ว่าจะเปนของเอเอ็มดีหรออินเทลก็ตามซึงเปนซีพียูทีได้ รวมส่วนทีเปนนอร์ธบรจด์มาไว้ในตัวด้วย ตรง NB Frequency นีจะหมายถึงความเร็วของส่วนทีเรยกกว่า Uncore คือส่วนทีไม่ ใช่คอร์ประมวลผลของซีพียูครับ เช่นในซีพียูของอินเทลทีมี ความเร็ว 3.9GHz นันเปนความเร็วเฉพาะในส่วนของคอร์ ประมวลผลเท่านัน แต่ว่าส่วนอืน ๆ เช่นตัวควบคุมหน่วยความจํา ส่วนควบคุมการทํางานของ PCIe อาจจะทํางานทีความเร็วเพียง 3GHz ก็ได้ (หรอแม้กระทังในส่วนคอร์ประมวลผลเองในหน่วย การทํางานต่าง ๆ ก็อาจจะทํางานทีความเร็วไม่เท่ากันได้) สําหรับ ในรูปตัวอย่างนีทีเรานํามาจากซีพียู Ryzen 7 1700 (ความเร็ว 3GHz/3.7GHz) ทีมีการโอเวอร์คล็อกแรมให้ทํางานทีความเร็ว 1631.1MHz (DDR 3262.2MHz) ซึงสถาปตยกรรมของ Ryzen นันส่วนทีเปน Uncore จะทํางานตามความเร็วของแรม ทําให้ตัวเลขในช่อง NB Frequency แสดงออกมาเปน 1631.1MHz เช่นเดียวกับค่า DRAM Frequency ซึงเปน ค่าทีเราจะพูดถึงต่อไป

- 61 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

Memory: Timings ​(ข้อมูลทีเกียวข้องกับการทํางานของแรมในส่วนที เปนเรองของคาบเวลา)

●

DRAM Frequency:​ คือความเร็วของสัญญาณนา ิกาทีแรม ทํางาน มีหน่วยเปน MHz ในตัวอย่างนีแรมทํางานทีความเร็ว 1631.1MHz ซึงเปนค่าทีถูกโอเวอร์คล็อกเพิมมาเล็กน้อย เพราะปกติแรมรุ่นนีทํางานทีความเร็ว 1600MHz หรอถ้าคิด แบบ DDR – Double Data Rate ก็คือ 3200MHz ตามปกติ เรามักจะเรยกค่า DRAM Frequency ว่าเปนความเร็วในการ ทํางานของแรม แต่เราจะพูดถึงความเร็วในแง่ของประสิทธิภาพ ในการทํางานค่า DRAM Frequency เพียงอย่างเดียวคงไม่ สามารถบอกได้ทังหมดต้องดูค่าการทํางานอืน ๆ ด้วย

●

FSB:DRAM:​ ใช้แสดงค่าอัตราส่วนระหว่างความเร็วของ FSB กับความเร็วของ DRAM หรอความเร็วแรม เช่นในตัวอย่างนี ความเร็วของแรมจะสูงเปน 16 เท่า หรอนําความเร็วพืนฐานของ FSB (Base Clock) มาคูณด้วย 16 เพือให้มีความเร็วประมาณ

- 62 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

1600MHz หรอได้ความเร็วที 3200MHz นันเอง แต่ว่าใน ตัวอย่างนีเราได้ทําการปรับค่า FSB (BLCK) ไปทีประมาณ 102MHz เพือโอเวอร์คล็อกซีพียู ทําให้เมือคูณด้วย 16 แล้ว ทําให้มีความเร็วเพิมขึนมาทีระดับ 1632MHz (แสดงจรงเปน 1631.1MHz) อย่างไรก็ตามอัตราส่วนตรงนี ก็จะแตกต่างกันไป ตามรุ่นของซีพียูหรอตามสถาปตยกรรมและแพลตฟอร์มทีเราใช้ เช่นซีพียูบางรุ่นใช้ FSB ที 133MHz เมือทํางานร่วมกับหน่วย ความจําความเร็ว 2400MHz อัตราส่วนตรงนีก็จะเปน 1:18 ●

CAS# Latency (CL):​ ชือเต็ม ๆ ของส่วนนีก็คือ CAS Latency Time ส่วนคําว่านัน CAS ก็ย่อมากจากคําว่าอีกที Column Address Strobe หรอ Column Address Select และบางทีก็มีการเรยกกันในชืออืนเช่น CAS Timing Delay, CAS คือจํานวนวงรอบของสัญญาณนา ิกา (หรอ Ticks ซึงย่อเปน t ซึงเราจะได้เห็นในคําย่ออืน ๆ อีก) ระหว่าง การส่งคําสัง READ จนเมือมีข้อมูลส่งมาถึงบัสข้อมูล เราอาจม องว่าการทํางานของแรมนันเหมือนกับตารางใน Excel และ ความล่าช้าหรอ CAS Latency จะเกิดขึนทุกครังทีมีการ เปลียนแปลงคอลัมน์ ซึงเกิดขึนบ่อยกว่าการเปลียนแถว หรออาจ จะอธิบายได้อีกแบบว่า CAS Latency คือจํานวนของสัญญาณ นา ิกาทีเรมจากส่วนตําแหน่งการเก็บข้อมูลของคอลัมน์ไปจนถึง การทีข้อมูลเดินทางเข้าไปยัง Output Register ก็ได้ ค่า CL ของแรมนันยิงน้อยก็ยิงดีเพราะถือว่ามีการหน่วงเวลาทีน้อย

●

RAS# to CAS# Delay (tRCD):​ tRCD ย่อมาจาก RAS to CAS Delay ซึงเปนระยะเวลาการรอสัญญาณจาก RAS (Row Address Strobe) ถึง CAS หมายถึงช่วงเวลาระหว่างการ

- 63 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ติดต่อกับ RAS และ CAS นันเอง เช่น ความล่าช้าระหว่างการ เรยกใช้เมมโมรแบงก์ชุดหนึงไปจนถึงเมือมีคําสังอ่านหรอเขียน ส่งไปยังแบงก์นัน ให้คุณผู้อ่านนึกถึงตารางของ Excel ทีมีตัว อักษรอยู่ด้านบนและตัวเลขด้านซ้ายเอาไว้ โดยตัวเลขด้านซ้าย เปนตัวแทนของแถวและตัวอักษรด้านบนเปนตัวแทนของคอลัมน์ มันก็จะเหมือนกับระยะเวลาทีคุณใช้เลือนตัวชีตําแหน่งไปยังแถว 20 และย้ายไปถึงคอลัมน์ที 10 (คอลัมน์ J ใน excel) ก็คือ RAS ไปถึง CAS นันเอง ●

RAS# Percharge (tRP):​ tRP ย่อมาจากคําว่า RAS Precharge Delay เปนความเร็วหรอช่วงเวลาที DRAM ใช้ สําหรับการยกเลิกการติดต่อกับข้อมูลแถวหนึงแล้วไปเรมแถว ใหม่ หรอการเปลียนเมมโมรแบงก์ (Memory Bank)

●

Cycle Time (tRAS):​ tRAS ย่อมาจาก Active to Precharge หรอ Active Precharge Delay เปนค่าทีใช้ สําหรับควบคุมความล่าช้าระหว่างคําสังเรมทํางาน และโดยพืน ฐานแล้ว Precharge คือค่าทีบอกเราว่าต้องใช้เวลามากน้อย ขนาดไหนกว่าทีคําสังเรมต้นทํางานจะเรมกันได้ใหม่อีกครังหนึง เรองนีมีผลกระทบต่อเวลาในการเรมต้นทํางานของแถวทีคุณ ต้องให้ความสําคัญเมือแรมทํางานไปถึงคอลัมน์สุดท้ายของแถว ใดแถวหนึง หรอเมือมีการเรยกใช้ตําแหน่งของแรมทีต่างออกไป จากเดิมโดยสินเชิง

●

Bank Cycle Time (tRC):​ tRC ย่อมาจาก Row Cycle หรอบางครังก็เรยกว่า tRFC (Row Refresh Cycle), tRC นี เปนช่วงเวลาตําสุดระหว่างคําสังใหม่ทีมาแทนของเก่าในแบงก์ เดียวกัน

- 64 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

●

Command Rate (CR):​ เวลาทีใช้ระหว่างชิปแรมทีเปดใช้งาน และเมือคําสังแรกถูกส่งไปยังแรม บางครังค่านีจะไม่ถูกประกาศ โดยปกติจะเปน T1 (1 clock cycle) หรอ T2 (2 clock cycles)

●

DRAM Idle Timer:​ เปนการตังค่าของคาบเวลาใน BIOS ให้ อยู่ในสภาวะหยุดทํางานก่อนทีจะเรมการทํางาน เปนการตังเวลา หน่วงเพือให้ตัวควบคุมการทํางานของแรมทีอยู่ในซีพียู (ชิปเซต) ทํางานร่วมกับ Control Logic ทีอยู่บนแรมได้ คุณสมบัตินีจะ อยู่ในฮาร์ดแวร์รุ่นเก่า ๆ แต่ในปจจุบันไม่ต้องกําหนดค่านีแล้ว

●

Total CAS# (tRDRAM):​ ค่าเดียวกันกับ CL หรอ CAS Latency Time (แสดงกับหน่วยความจําในบางแพลตฟอร์ม)

●

Row to Column (tRCD):​ ค่าเดียวกันกับ RAS# to CAS# Delay (ใช้กับหน่วยความจําในบางแพลตฟอร์ม)

- 65 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

CPU-Z: SPD SPD ย่อมาจากคําว่า Serial Presence Detect เปนข้อมูลของ คุณสมบัติทางด้านเทคนิคของโมดูลหน่วยความจําทีถูกเก็บไว้ในโมดูล หน่วยความจําแต่ละโมดูล ดังนันข้อมูลในโมดูลหรอแผงหน่วยความจําที เราติดตังลงไปบนเมนบอร์ดจะมีข้อมูลเฉพาะเปนของตัวเองครับ

ในแท็บ SPD แบ่งข้อมูลออกเปนสองส่วนคือ Memory Slot Selection​ และ Timing Table​ ในส่วนของ Memory Slot Selection ก็จะมีจะมีลิสต์ให้เลือก Slot number หรอหมายเลขของ สล๊อตทีติดตังแรมบนเมนบอร์ด จํานวนของ Slot number ก็ขึนอยู่กับจํา นวนสล๊อตของแรมบนเมนบอร์ด ซึงก็จะมี 1, 2, 4 และ 8 สล๊อต สําหรับ เมนบอร์ดในกลุ่มผู้ใช้ทัวไปจนถึงผู้ใช้ระดับมืออาชีพ โดยค่าทีแสดงออกมา นีนีจะมาจากชิป SPD ทีอยู่ในโมดูลของหน่วยความจํานันเองครับ

- 66 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

Memory Slot Selection – ●

Slot #n:​ หมายเลขของสล๊อตทีใช้ติดตังแรม เช่น Slot #1 Slot #2 จํานวนของสล๊อตทีใช้ติดตังแรมจะมีจํานวนกีสล๊อตก็ ขึนอยู่กับรุ่นของเมนบอร์ด

●

Module Size:​ ขนาดความจุของแรม ในตัวอย่างนีคือ 8192 MBytes (Megabyte) หรอ 8GB (Gigabyte)

●

Max Bandwidth:​ ตามปกติจะบอกเปนค่าแบนด์วดสูงสุดที แรมรองรับ แต่ในปจจุบันกลายเปนช่องทีใช้ระบุทังข้อมูลของ ชนิดแรมทีใช้ และความเร็วในการทํางานของแรม ในตัวอย่างนี คือ DDR4-2400 (1200MHz) ซึงหมายถึงแรมแบบ DDR4 ทํางานด้วยความเร็วของสัญญาณนา ิกาที 1200MHz หรอคิด แบบ Double Data Rate (x2) ก็คือ 2400

●

Manufacturer:​ ข้อมูลของบรษัทผู้ผลิตแรมโมดูล ใน ตัวอย่างนีคือ Apacer Technology (ไม่ได้หมายถึงผู้ผลิตชิป แรม – แต่บางครังผู้ผลิตชิปแรมก็ผลิตแรมโมดูลด้วย เช่น Samsung, Micron)

●

Part Number:​ หมายเลขรุ่นของผลิตภัณฑ์ (ถ้าเปนแรมรุ่น เดียวกันข้อมูลตรงส่วนนีจะเหมือนกัน)

●

Serial Number:​ หมายเลขประจําตัวของผลิตภัณฑ์ (แม้เปน แรมรุ่นเดียวกันแต่ข้อมูลตรงนีจะต่างกันแม้ว่าเปนแรมทีขาย พร้อมกันเปนชุด 2 โมดูล หรอ 4 โมดูล ก็ตาม)

●

Correction:​ แสดงค่าเมือเปนแรมทีรองรับ ECC (Error Correcting Code หรอ Error Checking & Correction) เปนแรมทีมีการเพิมการตรวจความถูกต้องของข้อมูล ซึงต้อง

- 67 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ทํางานร่วมกับ IMC ทีรองรับการทํางานแบบ ECC ด้วยเช่นกัน ปกติมักจะใช้กับซีพียูในระดับเวร์คสเตชันหรอเซิร์ฟเวอร์ ●

Registered:​ เปนโมดูลแรมชนิดหนึง ทีมีบัฟเฟอร์ขนาดเล็กที เรยกว่า Registerอยูบนโมดูล ทําหน้าทีในการตรวจสอบความ เหมาะสมในการจัดการขอมูล และตามปกติแรมโมดูลแบบนีจะใช้ งานอยู่ในระบบทีมีความซับซ้อนอย่างเช่นในเซิร์ฟเวอร์ และตัว ของแพลตฟอร์มเองก็ต้องรองรับหน่วยความจําในลักษณะนีด้วย

●

Ranks:​ หรอ Memory Rank ในทีนีหมายถึงการจัดชุดของ ชิปหน่วยความจําทีใช้ให้มีความสัมพันธ์กับจํานวนบิตในการเข้า ถึงข้อมูล เช่น ในระบบของเราเชือมต่อกับหน่วยความจําด้วย ความกว้างแบบ 64 บิต ทางผู้ผลิตหน่วยความจําอาจจะเลือกใช้ หน่วยความจําแบบ 32 บิต สองชุดมาต่อกันเพือทําให้เปนบัส แบบ 64 บิต แบบนีก็จะเรยกว่าเปน Dual Rank, หรอถ้าใช้ชิป หน่วยความจําทีมีความกว้างแบบ 64 บิต เลยก็จะเรยกเปน Single Rank เปนต้น ซึงค่าในช่องนีสามารถแสดงได้เปน Single, Dual, Quad และ Octal Rank

●

SPD Ext.:​ ข้อมูลอืน ๆ ซึงในตอนนีมักจะเปนข้อมูลทีใช้ระบุถึง การรองรับคุณสมบัติ XMP

●

Week/Year:​ สัปดาห์ และปทีผลิต

Timings Table – (เนืองจากข้อมูลในส่วนของ Timing Table มีหลายส่วนทีเปนค่าเดียวกัน กับ Timing ในแท็บ Memory จึงไม่ขออธิบายเพิมเติม)

- 68 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

●

Frequency:​ ความถีของสัญญาณนา ิกาหรอ Clock Speed ทีหน่วยความจําใช้ทํางาน และโดยทัวไปแล้วหน่วยความจําแต่ละ รุ่นสามารถรองรับความเร็วของสัญญาณนา ิกาได้หลายระดับ ในตัวอย่างนีจะเห็นได้ว่ามีการแสดงตัวเลขของ Frequency ไว้ ถึง 4 ค่าด้วยกัน 1163MHz, 1200MHz, 1200MHz (มีค่า เวลาทีต่างไปจากช่องแรก) และ 1600MHz

●

CAS# Latency:​ ดูรายละเอียดในหัวข้อ CAS# Latency (CL):

●

RAS# to CAS#:​ ดูรายละเอียดในหัวข้อ RAS# to CAS# Delay (tRCD):

●

RAS# Precharge:​ ดูรายละเอียดในหัวข้อ RAS# Percharge (tRP):

●

tRAS:​ ดูรายละเอียดในหัวข้อ Cycle Time (tRAS):

●

tRC:​ ดูรายละเอียดในหัวข้อ Bank Cycle Time (tRC):

●

Command Rate:​ คือเปนวงรอบของสัญญาณนา ิกา เปน ช่วงเวลาระหว่างการยืนยันการเลือกชิปของหน่วยความจําและ การส่งคําสัง ทีส่งไปให้กับหน่วยความจําค่าปกติก็คือ 1T (หนึง รอบสัญญาณนา ิกา) และ 2T (สองรอบสัญญาณนา ิกา)

●

Voltage:​ ค่าแรงดันไฟฟาทีใช้กับหน่วยความจํา

ย้อนกลับไปดูในส่วนของ Timing Table อีกครังเราจะเห็นได้ ว่ารายการต่าง ๆ ทีเราอธิบายไปเมือสักครู่นีจะมีการแบ่งออกเปนช่องย่อย ๆ ด้วยกัน 4 ช่อง โดยมีข้อความกํากับไว้ทางด้านบนได้แก่ JEDEC #7, JEDEC #8, JEDEC #9 และ XMP-3200

- 69 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ข้อมูลทัง 4 ช่องนันจะถูกเก็บไว้ในชิปตัวเล็ก ๆ ทีชือว่า SPD ทีอยู่ ในโมดูลของหน่วยความจําครับ ซึงค่าเหล่านีคือโปรไฟล์การทํางานของ หน่วยความจําครับ เพราะว่าหน่วยความจําแต่ละโมดูลนันสามารถรองรับ ความเร็วในการทํางานทีหลากหลาย ตังแต่ในระดับร้อย MHz ไปจนถึง ระดับพัน MHz และค่าทีแสดงออกมาทัง 4 ช่องนีแท้จรงแล้วเปน 4 ค่า ความเร็วสูงสุดของหน่วยความจําทีรองรับครับ ภายในตัวชิป SPD ยังมี การบรรจุข้อมูล JEDEC #1 – JEDEC #6 เอาไว้ด้วย เพียงแต่โปรแกรม CPU-Z นีเลือกแสดงเฉพาะ 4 ค่าสูงสุดครับ ส่วนค่า XMP (eXtreme Memory Profile) นีถือว่าเปนโปรไฟล์การทํางานพิเศษทีถูกออกแบบมา โดยอินเทลครับ ดังนันอย่าแปลกใจทีบางครังเราไม่สามารถตังค่าหน่วย ความจํา XMP ได้บนเมนบอร์ดทีใช้ซีพียู AMD โดยเฉพาะซีพียู Ryzen

- 70 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ส่วนคําว่า JEDEC นันเปนชือย่อของหน่วยงานผู้กําหนดมาตรฐานหน่วย ความจําครับ ชือเต็ม ๆ คือ Joint Electron Device Engineering Council การกําหนดมาตรฐานกลางนี ช่วยให้ทังผู้ผลิตและผู้ใช้งานหน่วย ความจําสามารถผลิตและนําหน่วยความจํามาใช้งานร่วมกันได้ง่ายขึนครับ

สรุปย่อ ๆ เกียวกับ Memory Timing เรอง Memory Timing ของแรมนันจะว่าง่ายก็ง่าย จะว่าสับสน ก็ใช่ ถ้าจะให้เข้าใจแบบง่ายสุดก็ให้นึกถึงการจราจรครับ ทีประกอบไปด้วย ถนน และยานพาหนะต่าง ๆ (ขอเรยกรวม ๆ ว่ารถก็แล้วกันนะครับ) ถนนก็ เหมือนกับเส้นทางเดินของข้อมูลส่วนรถก็คือตัวข้อมูลทีจะต้องเดินทางไป ยังเปาหมาย ลองนึกถึงถนนทีเต็มไปด้วยทางแยก ทางร่วมต่าง ๆ ถ้าเรา ปล่อยให้เดินรถโดยไม่มีกติกาอะไรเลยคงชนกันพังพินาศไปหมด ทางแก้ก็ คือใช้สัญญาณไฟจราจรและเครองหมายจราจรทีคอยกํากับว่าจะให้รถเส้น ทางไหนไปก่อนไปหลังตามจังหวะสัญญาณไฟจราจรและเดินรถไปตาม เครองหมายจราจร ระบบ Memory Timing ของแรมก็ทําหน้าทีแบบนัน นันแหละครับ

ทีเราพูดเกียวกับ Memory Timing นันคือเรองราวทีออกจะ หนักไปสักหน่อย แต่เวลาเราไปเลือกซือแรมจรง ๆ เราไม่จําเปนต้องดู ละเอียดมากขนาดนัน เราก็ดูแค่ชนิดของแรมทีต้องการใช้, ความจุ, ความเร็วในการทํางาน และค่า CL ทีระบุไว้บนกล่องก็พอแล้ว โดยมากจะ เขียนมาประมาณนี “Corsair Vengeance LPX 16GB (1x16GB) DDR4 DRAM 3000MHz C15 Memory” และถ้าละเอียดหน่อยก็จะมี ค่า CL เพิมเติมมาให้แบบนี CL 15-15-15-36 ซึงตัวเลขทัง 4 ทีระบุมานี ก็คือค่า CL, tRCD, tRP และ tRAS โดย 4 ค่านีจะเปนคาบเวลาหลักทีส่ง

- 71 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ผลต่อการทํางานของแรมครับ (ค่าอืน ๆ จะมีการอ้างอิงจากค่าหลักทัง 4 ส่วนนี) เราขอยกตัวอย่างโดยใช้กราฟการทํางานของค่า CL ง่าย ๆ อย่าง CL 3-3-3-10 นะครับ

Cr.: EETimes.com

จากรูปด้านบนเปนการแสดงถึงขันตอนการอ่านข้อมูลจากแรม (อย่างง่าย) โดยมีรูปของสัญญาณควบคุมการทํางานอยู่ 4 ส่วนด้วยกันคือ Clock หรอสัญญาณนา ิกาทีเปนตัวอ้างอิงในการทํางาน สองคือสัญญาณคําสัง Command สามคือสัญญาณ RAS และสีคือสัญญาณ CAS ส่วนสุดท้าย คือข้อมูลออก Data Out จะเห็นได้ว่าก่อนเรมทํางานจะมีสัญญาณ Precharge ส่งออกมา ก่อนเพือเปนการบอกถึงจุดเรมต้นของวงรอบในการทํางานของแรม จาก นันก็มีการรอสัญญาณ tRP (หรอ RAS) ไป 3 Clock จึงมีคําสัง Active เพือให้พร้อมสําหรับการอ่าน จากนันก็รออีก 3 Clock คือช่วงของ tRCD (

- 72 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

หรอ RAS to CAS Delay) จากนันก็มีคําสังการอ่านข้อมูล (Read) ออก มา และจากคําสัง Read ก็ใช้เวลาอีก 3 Clock ซึงเปนช่วงเวลาของ CL ( หรอ CAS Latency) นันเอง นันจึงทําให้เปนทีมาว่า CL ยิงน้อยก็ยิงดี เพราะใช้เวลารอคอยน้อยนันเอง แต่ต้องเทียบกับความเร็วในการทํางานที เท่ากันด้วยนะ ทีนีเมือได้ข้อมูลมาแล้วก็จะต้องมีวงรอบใหม่เกิดขึน แต่จะ เกิดขึนได้ก็ต้องให้หมดรอบของสัญญาณ tRAS จํานวน 10 Clock ก่อน แต่ว่าเปนการเรมนับจากสัญญาณในจังหวะ Active นะ ช่วงเวลานีจึงมีชือ ว่า tRCD หรอ Active to Prechage Delay ก็หวังว่าน่าจะทําให้เข้าใจ การทํางานของแรมเพิมขึนมาบ้างแล้วนะครับ

ลงมือโอเวอร์คล็อกแรม

ในตัวอย่างนีเราใช้แรมของ Apacer รุ่น PANTHER RAGE DDR4 Illumination 2400MHz 8GB ทีสามารถรองรับการโอเวอร์ค ล็อกไปได้ในระดับ 3000MHz (อ่านบทความและผลทดสอบเพิมเติม) แต่ ตัวอย่างของเราในครังนีจะโอเวอร์คล็อกจากความเร็ว 2400MHz ไปเปน 2933MHz

- 73 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันตอนการโอเวอร์คล็อกแรม ต่อไปเราจะมาลองโอเวอร์คล็อกแรมกันดูครับ และเรายังคงอยู่ กับซีพียูและเมนบอร์ดรุ่นเดิมคือ Ryzen 5 2400G และ ASUS PRIME B350-PLUS

ขันที 1: ให้เข้ามาทีไบออสในหน้าจอ Ai Tweaker แล้วไปที Memory Frequency แล้วเลือกค่าความเร็วของแรมทีต้องการ

(การเลือกค่าความเร็วของแรมแนะนําว่าให้ค่อย ๆ เพิมขึนไปทีละขัน เช่นถ้า แรมของเรารองรับการทํางานที 2133MHz ก็เพิมมาเปน 2400MHz หรอ จาก 2400MHz ก็เพิมมาเปน 2666MHz ตามรายการของความเร็วทีแสดง ขึนมาในหน้าจอไบออส การทําเช่นนีจะทําให้เรารู้ถึงขีดจํากัดของแรมทีเราใช้ ว่าสามารถรองรับโอเวอร์คล็อกได้ไกลขนาดไหน)

- 74 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 2: การโอเวอร์คล็อกแรมก็ต้องเพิมแรงดันไฟฟาให้กับแรมด้วยเช่น กัน พอเพิมไฟเสร็จแล้วเราก็สามารถบันทึกแล้วบูตระบบได้เลย เว้นแต่ ต้องการปรับค่า Timing ของแรมจึงไปทําขันตอนที 3) (จากประสบการณ์ของเราโดยมากแล้วการโอเวอร์คล็อกแรมให้มีความเร็วไม่ เกิน 2666MHz นันไม่ต้องเพิมแรงดันไฟฟาให้กับแรม แต่เมือใดทีเรมขยับ ใกล้ 3000MHz การเพิมแรงดันจาก 1.2V (ทีเปนมาตรฐานของ DDR4) มา เปน 1.25V-1.3V ก็จะช่วยเพิมเสถียรภาพในการทํางานได้ดี และแน่นอนว่า ถ้าคุณปรับเกิน 3000MHz ก็แนะนําว่าให้ปรับไปที 1.35V ซึงเปนระดับแรง ดันไฟฟามาตรฐานของแรมหลาย ๆ รุ่นทีทํางานทีความเร็ว 3200MHz และ ถ้าคุณมีแรมทีปรับเพิมได้มากกว่า 3200MHz คุณอาจจะต้องเพิมแรงดัน ไฟฟาให้กับแรมไปถึง 1.4V-1.5V เลยทีเดียว แต่เราก็ไม่แนะนําให้โอเวอร์ค ล็อกแรมให้ทํางานด้วยแรงดันไฟฟาทีสูงขนาดนัน แค่ลองให้รู้หรอไว้โชว์นิด ๆ หน่อย ๆ ก็พอแล้ว)

- 75 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 3: ปรับค่า Timing ของแรม - มองหาตัวเลือก DRAM Timing Control หรอคําอืน ๆ แต่ลองสังเกตุคําว่า Timing เปนหลัก การปรับค่า Timing นีจรง ๆ แล้วไม่ต้องทําต่อเนืองในระหว่างในการโอเวอร์คล็อก แรมก็ได้นะครับ คือพอทําในขันตอนที 2 เสร็จก็สามารถบันทึกค่าแล้วของ ทดสอบระบบดูได้เลย ค่า Timing ของแรมทีเราจะปรับหลัก ๆ แล้วก็มี ตัวแปรอยู่ 5-6 รายการ ตามกรอบสีแดงในรูปครับ ส่วนค่าอืน ๆ จะปล่อย ให้เปนค่า Auto

- 76 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

การปรับค่า Timing ของแรม การปรับค่า Timing ของแรมเราจะทําเมือโอเวอร์คล็อกแรมไป แล้วประสิทธิภาพในการทํางานโดยรวมของแรมลดลง สามารถตรวจสอบ ด้วยโปรแกรม AIDA64​ (โปรแกรมเสียเงิน) โหลดแบบตัวทดลองมาใช้ได้ ซึงเปนผลมาจากค่า Timing ของแรมนีแหละครับ คือเมือเราปรับแรมให้ มีความเร็วเพิมขึน มันทําให้วงจรควบคุมการทํางานของแรมต้องปรับช่วง ของเวลา (ส่วนใหญ่จะเปนค่าเวลาการรอคอย) ให้มีความเหมาะสม และโดย มากจะปรับให้เพิมขึนเพือให้มีเวลามากพอทีจะรองรับการเปลียนแปลงข้อ มูลมูง ซึงทําให้ระบบทํางานได้อย่างมีเสถียรภาพ แต่เมือเวลารอคอยนาน ขึนทําให้ความเร็วในการทํางานของส่วนอืน ๆ ลดลงครับ นันมันเหมือนกับ เรามีรถยนต์ทีมีความเร็วสูงก็จรง แต่ต้องรอสัญญาณไฟเขียวก่อนถึงจะไป ได้ ถ้ารอสัญญาณไฟเขียนนานไปการวงเร็วก็ไม่ได้ช่วยอะไร ในขณะทีบาง ครังเรายอมลดค่าความเร็วของแรมลงมา แล้วใช้ค่า CL หรอ Timing ที ตํา แต่ก็ทําให้เราสามารถเคลือนตัวไปได้ตามปกติไม่มีติดขัด

- 77 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

การโอเวอร์คล็อกกราฟก RX Vega ในซีพียู Ryzen 5 2400G ซีพียู Ryzen 5 2400G และ Ryzen 3 2200G จะมาพร้อมกับ กราฟก Vega ภายในตัว และถ้าเราใช้เมนบอร์ดชิปเซต X470, X370 และ B350 เราก็จะสามารถโอเวอร์คล็อกความเร็วของกราฟกทีมาพร้อม กับซีพียูนีได้ครับ

ส่วนใครทีสนใจรายละเอียดของซีพียู Ryzen 5 2400G และ Ryzen 3 2200G ก็แนะนําให้อ่านบทความสามเรองต่อไปนีครับ ●

ถอดรหัส Raven Ridge: ซีพียู Ryzen ทีมาพร้อมกับกราฟก Radeon RX Vega พร้อมแนวทางการเลือกซือ

●

AMD Ryzen 5 2400G (with Radeon RX Vega 11) คนละชันหรอเทียบชัน RX 550 / GT 1030

●

AMD Ryzen 3 2200G + RX Vega 8 ท้าชน GT 1030 และ RX 550

- 78 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันตอนการโอเวอร์คล็อก RX Vega ใน Ryzen 5 2400G ในตัวอย่างการโอเวอร์คล็อกกราฟก RX Vega ของเราก็ยังคงใช้ ซีพียู Ryzen 5 2400G กับเมนบอร์ด ASUS PRIME B350-PLUS อยู่ เช่นเดิมครับ

ขันที 1: เข้าไบออสแล้วมาทีหน้าจอ Ai Tweaker เลือนลงมาที GPU Boost เมนบอร์ดรุ่นนีมีความพิเศษหน่อยครับคือมีค่าความเร็วของตัว เลือก 4 แบบด้วยกันคือ Auto ความเร็ว GPU 1240MHz, Turbo Mode ความเร็ว GPU 1320MHz, Extreme Mode 1500MHz และ Manual Mode เพือใส่ค่าความเร็วด้วยตัวเอง ในทีนีเราเลือกไปที Manual Mode เพือใส่ค่ามความเร็วของ GPU ด้วยตัวเอง และทดลอง ใช้ความเร็วที 1420MHz

- 79 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ขันที 2: เลือนลงมาทางด้านล่างเพือปรับแรงดันไฟให้กับส่วนของ SoC Voltage, มาเจอคําใหม่กันอีกแล้วครับกับ SoC หรอว่า System on Chip หมายถึงส่วนอืน ๆ ทีอยู่ในแพ็คเกจของซีพียู แต่ไม่ใช่ส่วนของคอร์ ประมวลผล ถ้าเราย้อนไปดูโครงสร้างซีพียู จะเห็นว่าในซีพียูยังมีส่วนของ Memory Controller (มีในซีพียู Ryzen ทุกตัว) ส่วน RX Vega กับ Display Engine จะมีเฉพาะใน Ryzen 2000G Series ทีมีกราฟกใน ตัวเท่านัน ซึงส่วนทีเปน SoC ทังหมดนีจะได้รับแรงดันไฟฟามาจากภาค จ่ายไฟทีอยู่รอบ ๆ ซีพียูเช่นกัน แต่แยกขุดกันกับซีพียูนะครับ ซึงการปรับ ค่าแรงดันตรงนีก็จะเปนการชดเชิยความต้องการพลังงานทีเพิมขึนเวลาเรา โอเวอร์คล็อกนันเอง โดยในตัวอย่างนีจะมีการตังแต่ในแบบ Offset mode โดยเพิมจากแรงดันอ้างอิงไปอีก +0.125V โดยการเพิมส่วนนีเราก็ ต้องทดลองด้วยตัวเองเช่นกันครับ แต่คุณผู้อ่านก็สามารถใช้ค่านีเปน

- 80 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

แนวทางได้ เมือทุกอย่างเรยบร้อยก็บันทึกค่าและบูตเข้าสู่วนโดวส์เพือ ตรวจสอบความเร็วในส่วนของกราฟก RX Vega ได้เลย

การตรวจสอบความเร็วของ GPU หรอ RX Vega ในซีพียูทีเรา เพิงโอเวอร์คล็อกไปก็สามารถใช้โปรแกรม GPU-Z​ ทําการตรวจสอบได้ ครับ (อ่านวธีการใช้โปรแกรม GPU-Z)

เราสามารถดูความเร็วของ GPU ทีเราโอเวอร์คล็อกได้จากช่อง GPU Clock ส่วนช่อง Default Clock จะเปนช่องความเร็วปกติ ซึงโดย ปกติช่องนีจะแสดงแตกต่างออกไปถ้าเราใช้งานร่วมกับกราฟกการ์ดแบบ แยก ส่วนค่า Memory ก็จะเปนค่าความเร็วของหน่วยความจําทีใช้ในการ แสดงผล แต่ถ้าเปนในระบบของ Ryzen 2000G ส่วนนีจะเปนค่าความเร็ว เดียวกันกับแรมของระบบ เพราะว่าเปนการนําแรมบางส่วนของระบบมาใช้ ในการแสดงผลนันเอง

- 81 -

AMD Ryzen Overclocking Guide

ส่งท้ายเรองการโอเวอร์คล็อก นีคือเรองราวทังหมดของตัวอย่างการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen ทังในส่วนของคอร์ซีพียูเอง ส่วนของหน่วยความจําหรอแรม และส่วนของ กราฟก RX Vega ซึงมีเฉพาะใน Ryzen 2000G Series หากคําอธิบายของเราทําให้คุณสับสนหรอเข้าใจยาก เราก็แนะนํา ให้ลองชมวดีโอนี “แนะนําการโอเวอร์คล็อกซีพียู Ryzen 3 2200G อย่าง ง่าย ด้วยเมนบอร์ด ASUS PRIME B350 PLUS” ใน YouTube เพิม เติมครับ ซึงเปนการสาธิตการโอเวอร์คล็อก Ryzen 3 2200G ทังในส่วน ของคอร์ซีพียู แรม และกราฟก แม้ว่าจะไม่ตรงกับตัวอย่างในหนังสือเล่มนี แต่เมนบอร์ดและไบออสทีใช้เปนรุ่นเดียวกัน ซึงน่าจะทําให้คุณผู้อ่านมอง ภาพการโอเวอร์คล็อกได้ชัดเจนมากยิงขึนครับ ส่วนใครทีใช้เมนบอร์ดชิปเซต A320 ทีสามารถโอเวอร์คล็อก แรมได้เพียงอย่างเดียวก็สามารถเข้าไปชมตัวอย่างการโอเวอร์คล็อกแรมได้ จากวดีโอนี “วธีการโอเวอร์คล็อกแรมบนเมนบอร์ดซ็อกเก็ต AM4 ทีใช้ชิป เซต A320 (MSI A320M GAMING PRO)”

- 82 -