Copyright Š 2013 | RADIANCE All rights reserved. Permission should be obtained from the publisher prior to any reproduction, storage in a retrieval system, or transmission in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopy, recording, or likewise. To obtain permission(s) to use material from this work, please submit a written request to: RADIANCE The Official Student Publication of Partido State University Mayor Lorenzo P. Padua Hall, Student Center, Partido State University San Juan Bautista St., 4422 Goa Camarines Sur, Philippines
www.facebook.com/radiancepub radiancepub.parsu@yahoo.com.ph
ALINAWNAW VOL. I, NO. I
PATARATARA Daeng kabaeng an tabang na naitatao kan pagmaan sa satuyang mga buhay nin huli ta ini an nagtataong direksyon sa kada paghiro kan satuyang lawas. Ini ang enot na napupukaw sa mga ideya kan bagay-bagay na nahihiling, asin iyo man ini ang naggigiya kan direksyon na dapat bagtason kan mga bitis. Sa gabos na parte kan satuyang lawas, an alinawnaw an enot niatong nasasarigan. Ini an mina bukas para sa ilaw tanganing mapara an diklom kan kapalibotan. Kun an kapasidad na makamaan mayo, mayong papadumanan an satuyang buhay ta pirming papatikon kan mga bitis asin kakarawan kan mga kamot kan diklom. Dae maiisip kun ano an kinab-an kun mayo ng pagmaan. Momong ka sa kung ano an kintab asin ragkot. Mayo kang pagmangno sa kun ano an nahahawan kan mga kamot mo, sa kun ano an natutum-akan kan mga dapan mo, asin mayo kan pangbisto sa mga bagay-bagay sa palibot mo. Ni dae mo midbid an sadiri mong pisikalidad asin dae mo bisto kun arin an magayon asin makanos. An pagmaan duwa an pig-iirokan na kinaban, an pisikal asin an mga pangaturugan. Mala na kun ano an naiisip iyo man an magigibo. May mga tawo na labaw an dunong na mayong kapasidad na makahiling alagad namamanehar na mabuhay siring kan sarong normal na tawo na nabiyayaan nin pagmaan. Bakong gayong dakula na bagay para sa sainda kun dae man ninda mahiling an saindang kinab-an asin nakukua pa man giraray na maging maogma na may dakulang paglaom sa buhay. Igwa man nin mga taong pigdudukdok an sadiring mata dawa pa ngani abot kang saindang kaaraman an destroso na pwedeng itao kaini. Sa panahon na dominanteng maray an teknolohiya, mas nagiging bukas kita sa mga kamatean sa mata kun kaya sa hoben na edad pa sana, kinakaipuahan nang
magsul-ot nin antipara. Ini sarong katotoohan na dae pwedeng maisikwal kang kadaklan satuya, pero padagos pa man giraray na ginigibo. Kun ini magpapadagos-dagos, mawawar-an kita nin kakayahan na ilaen an opinyon sa mga rason. An mga patunay na katakod kan satuyang pag-iisip an pagmaan, haloy ng naimprenta sa mga dyaryo asin peryodiko asin naipaliwanag na kang mga optalmologo. An satuyang pagmaan iyo an dalan tanganing maipaabot ta sa satuyang isip an mga dapat niatong guibohon. An simpleng paghungit nin kakanon nagpupuon sa satuyang pagmaan, minalagbas sa satuyang utak asin naipapabot sa paagi kang paghiro. An enot na edisyon kang Alinawnaw saro sa mga paagi para maipahiling an mga nasa laog kang satuyang pagmati, maipaisi an mga natipon na mga ideya sa kaisipan bako lang kan mga parasurat kundi pati na kang mga parabasa. Poon sa saindang pagkapangaki sagkod sa presente, an mga ideyang nakukua hale sa aroaldaw na pag-gamit kan mga alinawnaw an magpapabuhi satuya sa malipot na lansang na nagluloom sa kaisipan asin ipupublikar sa paagi kang tambobong-literatura na ini asin ididistribwer sa mga tawong paha sa dunong. MONETTE B. ENCISO Editor-in-Chief
CONTENTS POETRY
Confiscated Para Sa Mga Namamayo Emptiness Bukas Ko Isa-Isang Itatapon Indispensable Craft Patulugin Mo Ako Ang Makata, Mang-aawit at Mananayaw Pagkakamaling Ligaya Nang Hindi Nakinig ang Diyos Ugbos Ultimatum Sa Pagpintig ng Isipan How Could I? Sacred Ode, Songs and Praises Bakli Perfect Function Masque Mientras Que Lethargy From Letter G Problems Panibugho The Farmers Recitation An Gamgam Paper Kite Sa Irarom kan Kadlagan Uncertainty Elegy for the People of Zamboanga Haiku
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 22 23 24 25 26 27 28 29 32
ARTS AND PHOTOGRAPHY
Aquarella 34 ● Fallen Angel 35 ● Paglingap 35 ● Eclipse 36 ● Irony 36 ● Hikbi 37 ● Hunger Games 38 ● Suicide 39 ● I Heart 40 ● Pointed 41 ● Memorare 41 ● A Glance 42 ● Aninag ng Pag-asa 43 ● Breaking Free 44 ● Guma 44 ● Kapit-Tuko 45 ● Phantasm 46 ● Lantuag sa Sulog 47 ● No Frogs Allowed 47 ● Trespass 48 ● Countryside 48 ● Honeycombs 49 ● Escape 50 ● Aral-aralan 50 ● Spot the Difference 51 ● Kadena 52
PROSE
Death or Life? Dungaw Gearing Up Weard+Neird= Awesome Uncle Sam Pananampalataya sa Modernong Panahon Maria, Sino Ka? Estranghera Luha ng Birhen The Ring Rason Tapatan
54 57 60 63 67 68 71 75 77 79 80 82
1
Photo: Angelo E. Buena
ALINAWNAW
2
CONFISCATED Monette B. Enciso
Tinatago mong pilit sa ilalim ng mesa Pasimpleng pumipindot Pindot dito, pindot doon Lagot! Mamamali pa ako Habang naririnig ang yabag Lalong lumalala ang kaba Mapangahas na mata Sanlawak ang nakikita Itatago, itatagong pilit Hanggang sa matapos ang daliri Sa pindot dito, pindot doon Hindi ko man nakikita Lumilipad na ang mensahe.
ALINAWNAW
3
PARA SA MGA NAMAMAYO Jonjon O. Cronico
Anong harupuhop saimong namamatean Anong sakit, kulog sa daghan Mantang kita nagsasakit, piggagaranutan; Toon sinda sa taas nagpapasiram-siram Ulay ko kadto sa bukid lang ang buaya Sa lab-og lang nageerok; alagad bako na Nanud’an na ang magpasentro, maggibong daeng data An perwisyong ginigibo raot ang dinadara Totoo si Manoy sa sa iyang kanta Sonatang minautob nagkapira lang an natada, Makusog mananggad sa boses ang kwarta, Ano daw ang ugwa ta mainit sa mata? Hay buhay! Abang mga nilalang Ugaring napano daw, saen naggikan? Mientras minatindug sa madiklum na ladawan Kaiba ang isog, nungka masasabutan Hadaw baya, ano an saindang kadahilanan? Mamomoot daw sa bilog na banwaan An girikgisik kan saindang ipaaram Mga namamayo pare-pareho sana man Mga buaya sa laog, mga halop, maraot an katuyuhan
ALINAWNAW
4
EMPTINESS Jemalou M. Velasco
How I hate to be here Where memories of past keep on coming If I only could. I’ll never would Come back in this ruthless part of world So here I am, trying to pave away I’ve been so tired, so worn-out Too pathetic as I might The inexhaustible mocking voice Laughs and taunts my stunned soul The bitterness it brings made one shiver and feel cold I crave for freedom! For life! To spread my wings high above Thus, I use this indispensable craft To let this outrage voice come out To free myself from this steel-hard fortress 4th place in Poetry Writing Regional Tertiary Schools Press Conference 2010
ALINAWNAW
Photo: John Samuel P. Nuñez
5
BUKAS KO ISA-ISANG ITATAPON Jerome D. Sayno
Bukas ko isa-isang itatapon, Ang mga multo ng kahapon, Isasapi ko sa bawat alon, Ang luha kong bumabalong Harinawang magtagumpay, Sa pag-iiba nitong aking lakbay, Kasihan sana ang saysay, Nang mawala itong lumbay Ang dumi kong kalooban, Ilalaglag ko sa bawat daan, Pagbalik ko sa hangganan, Iba na akong nilalang At sa mga puti ng alapaap, Harinawang tumalab, At makita ang bawat kislap, Nitong Poong Maliyag!
ALINAWNAW
6
PATULUGIN MO AKO Jizelle P. Crisol
Sa panahong malamig, pinapainit mo ako Aking sinta, hinahanap-hanap ka Di malimutan mga sandaling ninanais-nais ka Gusto kita ulit matikman aking sinta Matikman ka yan ang aking nais Saan man magpunta Palaging alaala Mga sandaling hinagkan ka Anumang panahon di ko pinigilan Hindi makatulog ako’y napupuyat kapag Nahahagkan ka Di makatulog pag ika’y naririyan Ika’y nandyan na naman, ako’y tinutukso Tukso, nakikiusap ako sayo Patulugin mo naman ako kapeng barako
ALINAWNAW
7
INDISPENSABLE CRAFT Jemalou M. Velasco
A life’s work in agony and sweat Main purpose is to uplift human spirit Not for glory, nor of profit But to create something never had existed A dedication to anguish and travail Commensurate with the significance of its origin But by doing the same thing Needs this moment as a pinnacle Tragic, it is a universal fear So long sustained now able to bear But as of today, is already forgotten What worth the agony and sweat of the making Leave no room for doubt and fear But the old verities and truth of living The veracity lacking any story Doomed and ephemeral, it might be A privilege perhaps to help spirit endure To remember that he has a soul Making him capable of compassion and endeavour He has a voice which is inexhaustible A duty of love, not of lust Desire of heart, never for glands Of prevailing not only endurance To shape principle of human heart
ALINAWNAW
8
ANG MAKATA, MANG-AAWIT AT MANANAYAW Jeric B. Perdon
Matapos matanggap gintong hinangad Biyayang kaloob, dalangi’t pangarap Ang makata’y tumalikod, saril’y ibinukod Huli na ng malaman, ginto pala’y isang tubog Ating pakinggan ang sa ibong tinig Ano kayang damdamin ang nais ipabatid? sa tainga ng bato, pilit sumisiksik Nang marating ang tuktok na kanyang ibig Munting ibon sa pugad niya’y hinila pabalik Mahirap abutin, abot-kamay na langit Kahit anong indak, kahit anong pilit Mag-ingat sa sayaw, baka malasin at sumabit Mahirap gamutin, ang sugat ay masakit Ang paghilom ay matagal, kahit na maliit.
ALINAWNAW
9
PAGKAKAMALING LIGAYA Monette B. Enciso
Hindi maarok ng rurok ng utak Kung bakit sa lipol ng tao Ikaw, ako Ikaw at ako lamang. Ang pagsanib ng dalawang payak na katawan, Sa harap ng paningin ng Panginoon ng panginorin Sa loob ng panalangin Sa kasalanang binalot Ng bawat pagtibok Sino bang may sabi? Mali ang kaligayahang tinamasa Sa halik sa labi mo Kuya.
ALINAWNAW
10
NANG HINDI NAKINIG ANG DIYOS Angelo E. Buena
Pagkatapos hilingin ang katahimikan, Hinalikan nila ang sahig ng kanilang mga tuhod Iniyuko ang mga ulo, inilagay ang kanang kamay
sa noo, nag-signum crusis
Sa ngalan ng Ama, ng Anak at ng Espiritu Santo. Amen. Hinawakan ang krusipiho, nagsimula silang manalangin Kredo Pater Noster Ave Maria Gloria Patri Dasal ng Fatima Salve Regina Inulit ang mga panalangin Hanggang matapos ang limang dekada Saka inusal ang huling mga dasal Pagkatapos ay muling inilagay ang kanang kamay
sa noo, nag-signum crusis
Sa ngalan ng Ama, ng Anak at ng Espiritu Santo. Amen. At hindi nakinig ang Diyos sa kanila.
ALINAWNAW
11
UGBOS
David Con M. Rivero Nag-agi ang pirang siglo, nakaruluyos ang aragirang na dahon; Ang mga burak sagkod bunga nagkaralapa, ang daga nagkaaralang. Mapuon giraray ang bag-ong-pag-asa.
Photo: John Samuel P. Nu単ez
ALINAWNAW
12
ULTIMATUM Princess Carmela P. Casa
Ease won’t be a scrawl to hold you tight Aloneness will be your shelf to stand The unfolded truth will tail off the ache It’s not how you flop, it’s how you warrant wisdom It is craving for words to shout a yelp Because ultimatum shall muddle your wits in jest The labor that counts oblige you to thrive Overlook the throbbing that weakens your strength Though shall not snub those stiff untried For it might stir you up in the peak You’ll love the test the minute you fulfill Because ultimatum shall shape thy tough physique Loss of smirk denotes thy flow Grin you wear shall desire your depth Dilemmas thirst to be spurred and unravel Forget the equation, then solve your doubts The way you frown isn’t an aid Because ultimatum restores the broken merit
ALINAWNAW
13
SA PAGPINTIG NG ISIPAN Jay Vincent B. Andallon Titindig ang balahibo sa kaba, Babaeng nais ay rumarampa Suot ay unipormeng hapit Silag ang panloob na damit; Ikakambyo ang tingin sa mukhang makinis Pababa sa dibdib hanggang sa binti Mata’y nakatuon sa katawang malusog Tila nais sunggaban ang katawan Lalabasan ng pawis sa nararamdaman Pagputok ng pakiramdam ay itatagong pilit Sa pagdaan niya’y mawawala sa sarili Itatakbo sa malayo upang makapagsarili
ALINAWNAW
14
HOW COULD I? Michael P. Vale
How could I pass this solitary life? Will I ever see the dreams I might? From out this darkness, I saw no light Where caress of gentleness is none of my sight I have seen no glory in this awful world Just like the night crickets and what they have told A tragic end of reasons made of purest gold and an anguish of child from a story untold Is there hope to divest us? Is there truth to divulge us? Dear sunrise, awaken us From our soundless nuisance.
ALINAWNAW
15
SACRED ODE, SONGS AND PRAISES (The Hymn)
Hijarah Polangui Hear the tune; touch the rhythm Feel the beat; don’t stop hum within Keep not ignore my hearts anthem Here I show love without a theme With eyes closed, freely I sing I will be the sound of reflection Chords preceded by emotion For you the score, my melody I pray, I listen attentively Clefs lied down, stanzas not a whole Lyrics uncovered; pitches fall I beg to soar as notes reach pole Just like a hymn without a soul I disavow, I wish for all
ALINAWNAW
16
BAKLI
Mike Albert M. Pascua Sa saimong mga gawi, Sa saimong mga gibo, Arin daw duman ang marhay sa hinuhuna mo? Sa sakong mga gawi, Sa sakong mga gibo, Arin daw po duman ang bakong marhay para Saimo. Sa mga paghuna mong tama, Sa mga paghuna mong sala, Arin daw duman ang totoong sala asin tama? Sa mga paghuna kong tama, Sa mga paghuna kong sala, Arin daw duman ang totoong sala asin tama? Sa mga dae mo aram asin sa mga dae mo inaaram, Sa mga ginigibo mo asin sa mga dae mo ginigibo Tataw-anan taka nin kusog para pakarhayon ang sadiri mo. Sa mga dae ko aram asin sa mga dae ko inaaram, Sa mga ginigibo ko asin sa mga dae ko ginigibo Magkakusog man lugod po akong pakarhayon ang sadiri ko. Sa gabos mong mga rason, Sa gabos mong mga likaw, Sako ka dumiretso asin magtuyo? Sa gabos kong mga rason, Sa gabos kong mga likaw, Saimo man lugod ako madiretso asin matuyo. Ika sana man ang matabang sako.
ALINAWNAW
Photo: John Samuel P. Nu単ez
17
PERFECT FUNCTION Shievy P. Castorico
We are such a variable from two different sides That met in the cartesian of Descartes Filling the world of beauty and its reciprocal Which is symmetrical and absolutely proportional From all the relations, we are the perfect function For you is the unique element of my algebraic function You filled my life with equations But its alright for it has so many solutions You complete the quadrants of my life Cause you are the graph that appears in my mind The integer that was carved in my tangent heart And the circle that gave to me his one and own part Even though there are lots of men around me Still you’re my one and only trigonometry You are the stars upon my night Even the night had transpired into light Do I have to say a million times my babe That I want to be the abcissa of your coordinate? Do I have to stand in an amplitude one To scream that you’re my one and only man? Whether an increasing or decreasing functions are we Although we’re divided by the axis of symmetry No one can ruin and ever be the substitution For among those relations, we are the perfect function.
ALINAWNAW
18
MASQUE Ma. Jessa F. Moll
Behind every mask is a face Decorated with glitters and gems, That covers the face’s every trace. A fake façade that hides the truth, And let others see the person you’re not. Used by cowards to hide their fears And by the brave to hide their tears. Pretension is a big and colorful mask That makes white even the black.
ALINAWNAW
19
MIENTRAS QUE Ma. Jessa F. Moll
I’ve only known you for a while But you made me trust you in a day The trust I give others the hard way And this, I don’t know why You made me feel special And cared for me, even for a time And that short while Is one of my happiest But as short while go It came to an end I was awakened by bitter reality That ours would not transcend Now we go our separate ways, And return to where we were before But in my heart I won’t forget That for a while, I’ve had a friend like you.
ALINAWNAW
20
LETHARGY FROM LETTER G Nica R. Clemeno
I met a man who says he is great Keep on praising and rating himself I don’t know how to deliberate but for me he’s in his lowest rate He says he’s a master of those brains who successfully passes all the pains He is like the unstoppable flame for gaining an excellent fame For me, he is just a little piece that may not be a cause of peace Yes, he is a masterpiece but I’d rather clap for the catalyst Lend me your ears and eyes Let me break all of the ice Lest you forget how to rise Leer me not for the price Thou shall not forget to ask “Whose the person at his back?“ or an object in the crack Their worth hopefully, will last Though the person who take the risk and gave him a decieving test He encouraged himself to be the first but he forgot to take a rest
ALINAWNAW
21
Through the internet he search Through the book he flip He learned how to clip Now, he’s a man without a switch Thou shall not forget to wonder why Though you are not a perfect lie Though your lips please say “hi“ to the person that is really high Who’s the catalyst at all times? Is he the professor in the line? or the technologies in your hands? Think of the person with a broken heart Nobody recognized him after the sunrise Even this man known as the wise He was crucified and died but his last word is not goodbye! His own foolishness cause him lethargy Now he’s calling the name of letter G but the catalyst let him see the boundary of the adventurous journey in the reality
ALINAWNAW
22
PROBLEMS
Mary Mighden B. Gumboc Ups and downs life entails We used to bind with many problems That weaken heart, kill the soul But problems are just part of the whole Look everywhere, can you see it? Up and down, left and right, have you found it? Just in tired minds of weaklings That arise to defeat own minds “The deepest definition of youth Life is seldom touched by tragedy� This what Alfred North Whitehead thought, Do you agree? Youngsters and fellas, are you brave? The veracity of life is to interfere, Obstacles, problems best to struggle To swallow less on gains, never gargle Learned to stand like liberty; Strong, fierce and free More triumphant than victorious one To stand big feet for everyone
ALINAWNAW
23
PANIBUGHO Michael P. Vale
Talino anaki’y paglaya ng dibdib Sa kabalukyuta’t kaalamang pinid Isilid may sigaw na pipintakasi Basain ma’y ningas na muling sisindi Sa batis ng muwang, kaalamang hatid Sayaw at indayog sa lirang umawit Itinagong hiyas, muli pa’y nabatid Sa kakintalan pa’t rurok ay nasukbit Sa kaibang saya at tikas ng tindig Ang alinlangan pa ay minsang pinatid Napili nga ako’t kanilang inibig Na siyang magpatuloy ng iiwang silid Sa hamong hinatid, ako nga’y umusig Nagsalita ako sa kanilang himig Ngunit napagtantong mali ang humawig Ang baluktot nila’y pinagmukhang tuwid Ako nga’y sumigaw sa aking nabatid Ipinahayag ko ang kimkim kong galit Ngunit sa totoo na aking sinambit Ibinalik nila’y sambitlang mainit At naglakad ako’t kundimang ngumiti Aapating dagok aking napagtagpi Binihisan ako’t pinagmukhang hari Ngunit sa tinig ko ano’t sila’y bingi.
ALINAWNAW
24
THE FARMERS RECITATION Michael P. Vale
I, wakened by the sunrise rose and ate bathed and walked I, gloated by my field plowed and mowed plowed and moved I, heated by the noon siesta ate and slept snuffled and snored I, wakened by the breeze rose and mowed plowed and mowed I, gloated by my yield harvested and packed harvested and packed I, heated by my tiredness walked home at last contented and larked. It is twilight.
ALINAWNAW
25
AN GAMGAM Ma. Jessa F. Moll
Sa kahoy kan mangga Nagsalag an sarong gamgam Saiyang sugok, ataman na maray Kan ini mahimsa, dae man giraray s’ya nagpabaya Nag-agi an mga aldaw An aking gamgam nakakanuod na Na magkampay kan saiyang sadit na pakpak Kaya an sabi n’ya “Inang kaya ko nang magsolo” Pero an saiyang ina, dae pa kumbinsido Na s’ya kaya n’ya nang magsolo Kaya saiyang pinugulan ang aking gamgam, “Aki ko, maghalat ka kan tamang panahon” Pero an aki talagang madunong Dae nagpapapugol sa saiyang inang gamgam Sa salog huminali siyang basang Asin luminupad parayo Siya nahiling kan sarong aki, Ini may darang tirador asin s’ya inigo An aking gamgam dae na nakaiwas Tulos-tulos buminagsak, gadan
ALINAWNAW
26
PAPER KITE Michael P. Vale
It spread its wings of paper leaves Boosting its body of bamboo strips Over the fields, it strikes and flew Against the wind So bold and strong
ALINAWNAW
Photo: Google Images
27
SA IRAROM KAN KADLAGAN Mark Kevin D. Armea
Sa sakuyan paglakaw pasiring sa kadlagan Dakulang kaogmahan an sakong namatean Nin huli ta nahihiling ko pa An mga darakulang kahoy sa gilid kan sapa. Kada gamgam sa taas kan kakahuyan Kasabay an pagrata kan dahon sa kadagaan Mahihiling mo an tunay na kadahoman Asin kamunduan sa tahaw nin kadlagan. Sa padagos kong pagtongtong sa kairaroman nin kabulasan Biglang naglubog an sakon puso sa kumunuyan Tigpirit kong makahale sa padagos na pag-irarom Pero kulang an sakon kusog makaalpas na dae mapairarom. Dae ta man maw-ot na mangyari an siring kaning karaotan Pero padagos na an pagwara kan mga kakahuyan Sa irarom kaining kadlagan Madadangog mo an agrangay nin mga kahayupan. Nin huli sa padagos na pag-itok kan kinab-an Padagos man an paglakop kan kamodernohan Kaya dae ta na malilikayan Padikit-dikit na pagwara kan satong kadlagan. Kaya man minsan sakon naisipan Ibalangibog sa tawo kun anong igwa sa irarom nin kadlagan Tanganing sainda man na mapaghorop-horopan Na atamanon asin pagyamanon an satong kadlagan.
ALINAWNAW
28
UNCERTAINTY Charmaine P. Odiamar
I am happy Yet still feel gloomy, I am strong Yet needed someone to lean on, I am free Yet still in agony, I am alive Yet needed still to strive, I am better Yet needed still to alter, I am calm Yet shaking deep down I am proud Yet needed one God, I am me Yet didn’t know myself exactly.
ALINAWNAW
29
ELEGY FOR THE PEOPLE OF ZAMBOANGA Michael P. Vale
In life’s constant battle for survival we are but made as expectators of the race living as if we are pebbles forever indebted to the vast wetness of the sea Oh the sea! The citadel of life, barrier of liberty in its musical waves we are born to hear the silent tone of melancholy But, can we hear the sound of silence? Can we see the colors of darkness? Can we fill a room with emptiness? Or rather find a world of peace Oh peace! Such a weary word is it really a word? Does it really exist? Is it even a term that speaks of us proletariats or is it archaic, only for the magi’s to hear It is such a merry word, such terms for the angels, such divinity a call that had been challenged for centuries a constant siege for independence can a man change the world in a day? If you will ask a child to fight in arms will he follow? If you will ask an old fellow to dance will he dance?
ALINAWNAW
30
Life is but uncertain you may smile at the moment you may weep a little too soon who knows these could be happening? The world is filled with people living in greed persons who devised themselves with ideologies a cursed enlightenment that drowned them a false liberation of blindness Once sown, a seed will grow of anger, of seduction, of falsehood a prophecy that is abstained a vicious language meant not to be spoken But people went still arms after arms race after race, combatants after combatants killing their own brother and swimming in their own bloodbath Now, can you find a word more destructive than this? Is this the call of independence? Without mercy but mere despotism to push ones comrade in the guillotine I once had thought that tyrants are myth that they are not destined to exist but in a glimpse I saw their triumph imitating greatness in the might of their swords Then what was left? A city set on fire, on destruction left with days of thunders and nights of storms filled with the summer of flood and a winter of draught
ALINAWNAW
31
Now the price was paid what was once will come had passed and again in repetition the innocents were levied and the commoners were taxed In a country living in the past’s twilight I say no fallen leaf had been a witness there’s no churchyard adorned by its facade was ever made without the tribute of sweat and blood But in every sunset, there is still a living light a promise of dawn for our behalves yet at least let your minds lead you commotions let your heart be free from anger And alas! These are wondrous things a heritage of those that will remain a golden life to boost from someone else’s raid but tyranny and democracy can never be the same
ALINAWNAW
32
HAIKU
Monette B. Enciso Duros Huni kan duros Sa banging matuninong Garo na kansiyon. Ulunan Kayo kan ulnan Dungo nagigiram Halion na lang Baso Iba-iba ang porma Bilog man sana Iinuman ta. Pinto Pinto sa kalangitan Dai pigsarhan Sa kagabusan Kandila Ang laad kan kandila Nasilyab sana Bangging aga na Atop Mga pawod sa atop Turo sinasalud Init ulangon
ALINAWNAW
33
Photo: John Paul B. Reniva
ALINAWNAW
AQUARELLA Marlon M. Bo単aga
FALLEN ANGEL Ariel N. Delfino
PAGLINGAP Ariel N. Delfino
36
ECLIPSE Mary France L. Ortiz
ALINAWNAW
IRONY Ruel M. Agravante
HIKBI Ariel N. Delfino
HUNGER GAMES John Samuel P. Nu単ez
SUICIDE Jaypee C. Paelma
I HEART John Samuel P. Nu単ez
POINTED Marlon M. Bo単aga
MEMORARE Marlon M. Bo単aga
A GLANCE Marlon M. Bo単aga
ANINAG NG PAG-ASA John Samuel P. Nu単ez
BREAKING FREE
John Samuel P. Nu単ez
GUMA
John Samuel P. Nu単ez
KAPIT-TUKO John Samuel P. Nu単ez
46
ALINAWNAW
PHANTASM John Paul B. Reniva
LANTUAG SA SULOG John Samuel P. Nu単ez
NO FROGS ALLOWED John Samuel P. Nu単ez
TRESPASS
Angelo E. Buena
COUNTRYSIDE
John Samuel P. Nu単ez
49
ESCAPE
Angelo E. Buena
ARAL-ARALAN ESCAPE John Samuel P. Nu単ez Angelo E. Buena
SPOT THE DIFFERENCE
Mary France L. Ortiz
KADENA
Jay Vincent B. Andallon
53
Photo: John Samuel P. Nu単ez
ALINAWNAW
54
DEATH OR LIFE? Monette B. Enciso
It’s only when we truly know and “understand that we have a limited
time on Earth – and that we have no way of knowing when our time is up – that we will begin to live each day to the fullest, as if it was the only we had. - Elizabeth Kubler-Ross
”
ALINAWNAW
Photo: John Paul B. Reniva
W
e live in this world not permanently. We have our limit. We have our time. We face each day not knowing when our life will end. Surely no one knows. Even those fortune tellers can’t even tell. What we can only do is what we have to do to be prepared when the time comes that we need to face death. Most of us will think that dying is such a horrible event in one’s life and it’s natural. Who would want to die? Maybe those people who never sees the real essence of life. But for someone who loves living, how can we be prepared of something we don’t even want to happen? But we all know where we’ll all be leading. It’s death. It comes naturally. With just a bash of an eyelash, someone can die. With one blink, happiness can turn to misery. The thing is, we can never predict anything. We may be alive today but who knows what will happen tomorrow? Death can come in different ways, accidents, and sickness and even you can steal your own life. Undoubtedly, we are set to accept the death of others especially those people who
55
touch our hearts and soul so much. Yet, we don’t know how we’ll accept our own death. Doctors seem to have their own presumptions about someone’s death. However, they can only predict the span of time a person can live, through research and tests they’ve done in a person. But they can never tell when exactly someone will die. What they’ve assumed may be true and may be false, because God can only tell. People say we live with a borrowed life, that someday when the time comes, we have to return it. But why would He give such beautiful gift if He’ll only take it away from us? The oldest person known in the Bible is Methuselah who lived for nine hundred sixty-nine years. Yes! Its 969 years. Would you believe? Compared to the life span of people today, we can’t even strive a half. But for that 969 years of his life, he did serve his purpose. 969 years could be so tiring! And speaking of tiredness, someone may look forward to death far more than he already had. Of course everybody hates to go to bed or miss anything but you will agree with me that
ALINAWNAW
56
dying is really the only chance we’ll get to rest. How would you feel if you already know when you will die? It’s predictable, when we finally know we are dying, we start to have a burning, almost heartbreaking sense of vulnerability and preciousness of each moment and each being we had with us. It’s because we know our limit and with that limit we try so hard to do things that we should have done when we were at the peak of our life. Inevitably, we will die. We will face death. We can be so busy living that we tend not to take the time to deal with death. Or make the time to deal with our own dying. But it is essential to do so. We should be prepared to leave this world despite its beauty because this is only a temporal life and we can never be contented with temporary things. Only in our everlasting life we’ll be able to have contentment and true happiness. Still, have you ever asked yourself? Who is more fortunate, the living or the dead? For the dead, there is silence and cold twilight drooping in awful desolation over those
ALINAWNAW
motionless lands, rest and a chance to have a life with Him. For the living, sunlight and the sound of women’s voices, song and hope and laughter, despair, gaiety and love. You see, we have our own advantages living so we must know how to value our life. How to treat it the way we really should. Don’t be afraid taking risks, because it adds up to your experience. Don’t live your life regretting, because you’ll never notice half of your life was gone. Don’t say “there’s always tomorrow” for you will never know. Don’t hesitate to tell someone you love them, for they will also die. And always remember the good, the right and not the other way, around for you should always be prepared for your life after death. If I would be asked, how long do I expect to live? I want to live my life until the time I have served my purpose because that’s the only way, I can say that I have really lived. For now, it is our duty to know what our purpose is, and it’s up to us to complete that mission. How about you? Do you prefer to live or to die?
57
DUNGAW Princess Carmela P. Casa
I
sang malagkit na titig ang tumunaw sa puso ko. Hindi mawaglit sa aking isipan ang huling sulyap na iyon na nagdulot ng timba-timbang sakit.
Photo: John Paul B. Reniva
ALINAWNAW
58
Lakad dito, lakad doon… Tatawa, iiyak, ngi-ngiti… Gulonggulo na ako, hindi ako mapakali. Pagod na ako pero patuloy pa rin ako sa paulit-ulit na paglakad, pag-iyak, pagngiti, at pagtawa. Matagal na akong nabubuhay sa napakalaki ngunit tila kay liit na mundo. Wari ako’y isang tangang kahit lubog na ang araw, at kalat na ang dilim ay bumubulusok pa rin sa paghikbi. Itinigil ko yon, itinuon ko ang aking pansin sa ibang bagay pero bigla-bigla na namang ulit nagpapaligsahan ang aking mga luha sa pagbuhos. Binalot ng dilim ang buong paligid. Wala sila. Iniwan nila ako, at iyon ang dahilan kung bakit ang kaba sa aking dibdib ay pagilas na tumatakbo patungo sa kawalan.
dumudungaw sa bintana upang abangan sila, pero tila nalimutan nila na naghihintay ako. Isinuntok ko ang aking kamao sa dingding, sugat ang inabot ko. Hindi ba nila ako dadalawin? Hindi ba nila matandaan na iniwan nila ako sa isang lugar na hindi ko naman kinabibilangan? Tumawa ako ng napakalakas, agad namang may humawak sa akin at may itinurok sa aking braso. Mahapdi. Tumakbo ako. Tila kidlat katalim ang pagtitig ko sa babaeng nakaputi na siyang tumurok ng kung ano man sa braso ko. Agad ko siyang sinunggaban upang gumanti ngunit nagdilim ang paningin ko.
Nais ko ng sumabog sa tindi ng bugso. Nais ng matigil sa pagkapiit ng damdaming untiunting nakukulong sa pag-aalab kung bakit bente-kwatrong oras na akong naghihintay na parang bilanggo sa isang dipang kuta at and diwa ko’y palutang-lutang sa lungga ng takipsilim.
Nabulabog ng anumang boses ang aking pag-idlip. Nakita ko si Inay at si Itay na nakatingin sakin at may namumuong luha sa gilid ng mata nila. Niyakap ko si Itay pero ‘di ko mawari, bigla ko na lamang siyang pinalo ng hawak-hawak kong libro at pinagkakagat ko ang kanyang kanang braso’t kamay. May mga lalaking pumigil sa akin.
Hindi ko maintindihan. Umaga na ulit. Bakit wala pa sila? Magdamag akong nanginginig sa takot at binabagabag ng napakaestrangherong tibok ng puso. Minu-minuto akong
Naglakad palayo si Inay at Itay. Nais ko silang habulin ngunit lumingon lang sila sa akin at tuluyan na ulit silang umalis. Nagimbal ako. Babalik pa kaya ulit sila para bisitahin ako? O
ALINAWNAW
59
iiwan na nila ako habambuhay sa paniniwalang nasisiraan na ako ng bait? Hindi. Babalik sila at kukunin ako. Ngunit nagdaan na ang isang taon kong paghihintay. Kalakip ng paghihintay na iyon, isang buong taon akong paulit-ulit sa paghikbi, pananakit, paghahalakhak na parang walang bukas pagkatapos ay may ituturok na naman sa akin. Makakatulog ako, gigising, tapos magiging bayolente ulit, iiyak ulit, tatawa at tuturukang muli at makakatulog na naman. Ganyan kasaklap ang araw-araw mabuhay sa kahihintay sa kanila. Nakatulala ako sa elesi, tapos nakarinig ako ng pamilyar na yabag. Inikot ko ang aking mata at nakita ko ang aking kapatid na papalapit sa akin… Napaiyak ako nang yinakap niya ako. Sinambit ko ang pangalan niya tapos bigla niyang inalis ang kanyang kamay nang hagkan ko siya. Nagulat ako. Si Inay ang aking nakita… Bakit si Inay ang yakap ko gayong ang kapatid ko ang nakita kong papalapit sakin. Itinulak ko siya. Agadagad akong tumakbo papalayo. Napahinto ako nang sumigaw si Inay. “Dalawang taon na! Tanggapin mong patay na
ang kapatid mo!” Unti-unti akong nanlumo. Napaupo ako at tumulo ng sunodsunod ang mga luha. Doon ko napagtanto,… na napariwara ang pag-iisip ko dahil sa sobrang sakit na naramdaman ko nang mawala ang aking kapatid. Muling bumalik ang tama kong pag-iisip… Panahon na ba upang tanggapin kong wala na siya? Panahon na kaya para ayusin ko ang buhay ko? Ito na ba ang pagkakataon para iwanan ko ang kay dilim na silid kung saan isang taon mahigit akong nakadungaw sa bintana sa paghihintay? Bumalik ako bilang isang normal… Ulit… Nais ko mang limutin ang mga mapapait na nangyari, masakit pa rin ang maalala ang kanyang huling makahulugang titig, isang napakalalim na pagtitig na may kasabay na pamamaalam. Iyon ang huling sulyap, bago niya ipinikit ang kanyang mga mata at natigil ang kanyang paghinga. “Nawala ako sa tuwid na pag-iisip…dahil sa malagkit niyang pagtitig na tumunaw sa puso ko… Hindi mawaglit sa aking isipan ang huling sulyap na iyon na nagdulot ng timbatimbang sakit.”
ALINAWNAW
60
GEARING UP Ma. Jessa F. Moll
When will it stop? All those names they call me, it’s killing me. I need to get out of here; I need to escape from this bitter reality. I need to go where I’m wanted, where I belong. In a world, where things are exactly as I want it to be, a place, where I can be strong and confident about myself. I need to be where I belong. Entry No. 7 May 18, 2008 I’m Jordan and I have discovered an escape that will lead me to another world. I am not like the typical teenager who likes partying, shopping, outings and the likes. I’m practically a loner, an “outcast” as they call me. I am the type who’d rather be at home and watch anime or read “mangas” than go out and hang with friends and have some fun. Because of this, oftentimes I am bullied. They would call me names like “weirdy”, “nerdy”, and “loser”. There were times when I prefer not to go to school and just stay in my room doing what I’m fond of. School felt like a cave full of lions, ready to grasp and devour me. In this world that I have found, everybody understands me. I feel nervous the first time I entered the room. Maybe because I’m afraid that history will only repeat itself, that no one will accept me again. But I was wrong. My troublesome expression transformed to the real me, when everybody welcomed me open-handedly. Entry No. 21 September 15, 2008 I have realized that as I continued doing my passion, my allowance is becoming insufficient. I decided to have a part-time job as a student assistant in our school to provide for my hobby. My parents don’t approve what I’m doing. They believe that it will lead me to no good, that it might just ruin my future. They would often tell me.
ALINAWNAW
61
“When will you stop that? Don’t waste your life putting on mask and hiding yourself with those costumes! You’re not even them. You’re a somebody son, why not be yourself?” Of course, they wouldn’t understand. From the very beginning neither my schoolmates nor my family understand me. I have no friends to relay my story. I only have my hobby, my pen and my note pad. My parents are too busy with their work, that they can only notice me, once in a blue moon. I don’t really blame them. For a child, I am lucky enough. I am well-provided; they give me what I want and what I need, except for this hobby of mine. Still, they don’t know me at all. They don’t even know that I’m being bullied at school. Somehow, this is one of the realities I am trying to escape, the fact that I have a family, but an invisible one. Entry No. 36 March 29, 2009 As of now, I continue my newfound escape. I intend to keep it to myself. I know my parents will outrageously condemn what I’m doing that’s why I decided to do it secretly. I couldn’t stop it. It was like my life depends on it. When I’m wearing the costumes that I, myself have made, I feel some sort of fulfillment. Being able to finish my attire makes me feel that I have achieved something good. When I’m in my “character”, I felt like I possess the powers, ability, attitude and life of the characters I portray. It felt like when I’m in their world, I can possibly mingle with those characters. I’m a cosplayer at heart. I’m one of those people who dress up like an anime character. I always feel confident when I’m in my costume; I’m not that shy type of person anymore. Whenever I’m Naruto, Ichigo, Inu Yasha, Lelutch, Sinichi and all those characters in my closet, I feel powerful, like no one can ever defeat and make fun of me anymore. Yet I can still feel emptiness, something I don’t know how to fill. Entry No. 55 October 27, 2009
ALINAWNAW
62
The day had finally come. I never thought this is the only thing that is missing in my life. I am now a college student. A proud cosplayer, and anime addict. Not much have changed except for the fact, that my family accepted me already. We had a very serious talk about us. I’ve cried so hard that all those pain [both physical and emotional] I have carried all those years have let go. I now do cosplaying more openly because the important persons in my life finally understood me. I now have their full support. What started out to be an escape turned out to be my ticket to fame. I am now more confident about myself. I have gained enough and true friends. I always remember what one of my cocosplayer have told me. “Don’t do drugs, do cosplay instead.” This is Hans Jordan Villar a.k.a. Filipino Cosplay King signing off. (Last post for today) Entry No. 69 January 1, 2013
ALINAWNAW
WEIRD+NERD= AWESOME Princess Carmela P. Casa
“
“
So there’s going to be a thing in your life that you love. The way you love that thing and the way that you find other people who love it the way you do is what makes being a nerd awesome.” —Will Wheaton
Photo: Google Images
64
We don’t easily understand those people who are different from us. We just need to know how they feel, and how they live. I was curious upon seeing a lad with his thick eyeglasses, tons of book in his hands, plus a huge bag pack, and his expressionless look. Is he normal or what? I asked myself. If you are not curious, that’s when your brain is starting to die, so I intentionally bumped on him, he lost his balance, and that was the time I kept on asking him for an informal interview but he just look at me and said nothing. Nagmukha naman akong tanga na parang may kausap na utot, No, may kausap na hangin instead, ang baho pakinggan ng utot. But because I never stopped stalking him, heto ako ngayon at kinakausap ang isang weirdong nilalang na hindi ko naman talaga magets pero kailangan kong magtimpi at tiisin kasi nga may mga bagay na gusto kong malaman at maintindihan. Q: Dati ka na bang ganyan? I mean, since bata ka pa ba palaging may dalang tiba-tibang libro? A: I was born to be like this. Hindi ko alam kung saang kanal nya naman kinuha ang sagot nya kasi hindi ako masatisfy. Actually, I am expecting him to answer with all the words but it’s the reciprocal. Q: Do you consider yourself as nerd? A: Yun ang sabe nila ee. Well, nerd is not the only term. You should probably add the word ‘weird’ as well. He answers me differently, and it’s driving me to insanity. Q: Do you have friends? Wala kasi akong makitang palagi mong kasama. A: I have my books, and myself. Yeah. Books and himself are friends, o baka nga mas higit pa dun. MUTUALLY DEPENDENT ata sila sa isa’t isa. If the other isn’t around, hindi kompleto. Pag magkasama naman sila, sobrang masaya. That’s so abnormal!
ALINAWNAW
65
Q: May facebook ka ba? A: I have my own website. Naniniwala ako na pare-pareho talaga ang mga Pilipino. Kapag tinanong ka, the answer will not exactly fit the question. Q: Ilang oras sa isang araw ka nag-aaral? A: I sleep only for 6 hours a day. Sa tingin nya ba ganun ako kagaling sa math at kailangan ko pang magcompute para lang malaman kung ilang oras siya nagaaral sa buong araw? Mababaliw ako sa mga sagot nya. Q: Wala ka pa bang nababagsak na subject? A: I don’t get the grade of two and lower than that. Sige. Ikaw na yung matalino. Eh pag nakakakuha nga ako ng dos na grades, halos magpaparty na ako sa sobrang tuwa. Q: Do you often read novels? A: I don’t bring them for display And that’s what we call “Nerd na Weird na pilosopo”. Q: Do you believe with the people who say you’re different from us? A: I am not the only one. What I appreciate is being appreciated also by some but not by most. Will Wheaton once said “So there’s going to be a thing in your life that you love… The way you love that thing and the way that you find other people who love it the way you do is what makes being a nerd awesome.” I asked him a lot of questions as our conversation gets cooler. He knows a lot of things, his passion is different, his answers are different too, he doesn’t smile, he doesn’t laugh, he will just stare you sullenly, and that’s all. He’s nerd, he’s weird, but he’s amazingly awesome. Hindi mo talaga siya maiintindihan sa una, at hindi mo rin siya magegets hanggang sa huli. The things he love are the things
ALINAWNAW
66
we don’t know. He is not socially active, iisipin mo nga napapanisan na siya ng laway kasi hindi talaga siya nagsasalita kapag maraming tao. Iisipin mo rin may ginawa siyang krimen dahil lahat ng mata nakatingin sakanya kapag dadaan siya, when in reality hindi naman siya holdaper,kidnaper, killer, o rapist. When he is on the hallway, everybody will look at him, yung tipong para siyang heartthrob na pati yung tulog magigising, yung busy mapapahinto, yung walang ginagawa mapapatingin sakanya. And it’s because he’s exceptionally awesome. Naiintindihan ko na kung bakit he’s different from most of us, not because he wears thick eyeglasses, with matching malaking tuwalya na ginagawa niyang pampunas sa sipon o kaya naman ay nakalagay sa likod para ‘wag matuyuan ng pawis. He’s different not because sobrang matalino siya at hindi na kaya ng level ng utak natin na abutin kahit dulo ng cerebrum, cerebellum at brain stem niya. Hindi rin ito dahil sa damit niyang kasing luma pa ng mga namatay sa world war Z. I guess, there’s just something about him that will capture your curiousity at first sight. Sabi nga, hindi sa lahat ng oras maganda ang first impression, but it isn’t also true that at all times first impression last. Well, I decided to dig in and i’ve got a pot of gold. He’s different cause he believes in things he knows to be true and he has that ability to stand firmly about it. Ito ‘yung isang bagay na bihira kong makita sa mga pangkaraniwang tao because most of us learn to go with the flow, but only few have the courage to go against something that is constant. Oh yeah! He’s nerd, he’s weird but undeniably he’s awesome!
ALINAWNAW
67
UNCLE SAM Monette B. Enciso
A
stounded by the sound of the fireworks, I went downstairs to witness where the screech is coming from. It’s midnight. I can hear voices. One of them is coming from my dad. “So what is your plan now?” “I might fly to America this coming Sunday.” I heard someone talk. I can’t identify whose voice it was but I guess my father knows the person a lot. “What will happen to Amy?”, asked dad. I was shocked. What happened to my sister? She’s beside me, sleeping like a baby. “I will leave her to you. I’m sorry Bert, I really don’t know. If I had only known I wouldn’t have done anything to her.” I heard someone fall from the ground. “That’s bullsh*t! After what you’ve done you will just escape?” said dad. “I can’t let her know. She’ll be devastated.” I can hear the man sobbing while pleading my dad for forgiveness. I decided to go back to my room. It’s not right to eavesdrop to somebody else’s conversation. Besides I don’t understand what they’re talking about. As I’ve slowly turned around, I’ve seen the shaken expression in the face of my sister. Then suddenly, she hurriedly went downstairs. I can feel my feet following her. I was astonished when I saw the face of the person my sister is hugging. “Uncle Sam!”
ALINAWNAW
68
PANANAMPALATAYA SA MODERNONG PANAHON Jon-jon O. Cronico
M
ainit ang sikat ng araw, ‘di mahulugang karayom ang bawat sulok ng kalye, maririnig ang kakilakilabot na hiyaw at kaindakindak na mga paa. Viva!! Viva!!” ang tulang animo’y awit ang kinakanta ng mga mananayaw sa parada.
ALINAWNAW
Photo: John Samuel P. Nuñez
69
“Viva!! Viva!! Ang sigaw na may kasamang lagabog at padyak. Kaliwa’t kanan, harapan likuran, wala akong maraanan, nanggigilait maging mga langgam sa ingay at siksikan na wari’y daig pa sa Edsa Uno nang magkakaisa ang mga Pilipino. Pinilit ko na lamang bagtasin makipot na kanto para kahit ulo ng mananayaw ay mahapis man lamang ng mga mata ko, ngunit hindi, ulo ng mga naghihigantihang puti ang nakikita ko, “Aba’y magaling!!! Totoo nga palang dinarayo,” ang pagtataka kong may kasamang paghanga. Nang ‘di ako makapigil sinabi ko na lamang sa sarili ko, “Sa susunod ako na rin ang nasa harapan niyo.” Naghihingalo akong pinapahid ang gamunggong pawis na nanunukal sa aking ulo. “hayyy!!! Salamat sa Diyos at at nakaahon pa ako sa bumabahang tao.” Kapagdaka’y dumako naman ako papunta sa simbahan ni Birhen Señora de Peñafrancia. Sa paglalakad ko sumagi sa aking isipan ang mga bago, moderno at nagtataasang imprastraktura. Parang kalian lang puro mga bakanteng lote at bahay na yari sa pinagtagpi-tagping butas na yero at mga telang may larawan ng pulitiko. Parang kahapon lang nang patpatin pa ako nang huli akong maparaan sa kalyeng animo’y napag-iwanan na at parang Tondo. Ang bilis ng takbo ng panahon, makabago na ang lahat! Ang dating daang parang inararo at mga bagay na pag hinangin ay giba agad, ngayon Aba nama’y heto na’t aspaltado na ang lahat, konkreto na ang mga bahay at para ng mga higanteng dumudungaw sa akin ang mga nagtataasang gusali. Sila na ang bida ngayon! “Aray ko po!!” ang hiyaw kong matipalok ako at maudlot ang lumilipad kong isipan at saba’y nakita ang imahe ni Peñafrancia. “Oo nga pala hindi sila ang tunay na bida, kung wala ang pagdiriwang kay Ina at Ama sa lahat!” Magbago man po ang panahon at tangayin man ng hangin at mapalitan ng bago an gaming bubong, mananatiling
ALINAWNAW
70
mananalaytay sa aming pang-araw-araw ang kinagisnang kahapon na ugat n gaming mga ninuno; mga iba’t-ibang pagdiriwang; “Hala bira!!! Hala bira!!!” sigaw sa Ati-atihan, ang Sinulog, Maskara, itim na Nazareno at syempre “Viva!! Viva!!”, Mabuhay Peñafrancia. Noon hanggang ngayon, sila pa rin ang bida, tampok sa pelikula, at wala ng iba. Sila pa rin itong dinarayo at numero uno sa isip ng bawat Pilipino. Napasarap ang lakad ko. ‘Di ko namalayan nasa harap na pala ako ng simbahan na aking tinutungo. Ganun pa rin ang eksena, walang maraanan, lahat sarado, matao ang bakod bawat kanto. Para makapasok sa loob ng palasyo ni Ina, kinakailangan kong magsakripisyo, nakipagsiksikan ako. Buti malakas pa ang tuhod ko para kay Ina, kaya ko at kakayanin ko! “Ate, kuya, lolo at lola, makikiraan po ang iyong inyong apo, ang masugid na anak ni Ina at deboto.” “Ayon din!!! Nakapasok din ako!” sabay hinga nang malalim… natanaw ko ang rebulto ni imahe ni Ina… Maraming salamat po.” Pumahid ako ng banal na tubig na binasbasan ng pari at sabay pagkurus. ‘Di ko na pinilit pumunta at mang-agaw ng upuan, doon na lang ako sa gilid lumuhod at taimtim na manalagin…
ALINAWNAW
71
MARIA, SINO KA? Ledwina B. Delfino
N
amumukadkad na ang mga dilaw na bulaklak sa kaparangan. Humuhuni na ang mga ibon at umiihip ang malamyos na hangin. Ang mga tunog ng huni ng kuliglig sa kakahuyan ay lumilikha ng kakaibang himig sa mga napapadaan sa bahaging ito ng gubat. Tuluy-tuloy si Loren sa mabilis na paglakad sapagkat ginising siya ng isang kakaibang panaginip na umaakay sa kanya na tunguhin ang masukal na gubat. Kagabi lamang ay nakita niya ang isang maladiwatang paraluman sa dulo ng daang tinatahak niya sa kasalukuyan.
Photo: Google Images
ALINAWNAW
72
Nakasuot ng pulang bestida ang dalaga na waring tumatawag sa kanya sa pamamagitan ng mga bulong sa kanyang tainga na ipinahahatid sa kanya ng mga hanging pumapasok sa durungawan at mula sa malayong lugar ay naaninag niya ang isangkahali-halinang Maria na paikot-ikot na sumasayaw sa dulo ng kakahuyan. Mayamaya’y nakita niya ang dahan-dahang pagbuka ng mapupulang labi nito at naririnig niya ang malalambing nitong tinig. “Halika...” paulit-ulit niyang naririnig. Maya-maya’y nabalot ang gubat ng isang nakasisilaw na liwanag nang umihip ang malakas na hanging nagbukas ng pinto ng kanyang silid palabas sa asotea. Namataan niyang unti-unting nilalamon ng tubig ang magandang dilag kaya’t nagkapakpak ang kanyang mga paa at mabilis itong sinundan ngunit bigla itong nawala sa kanyang paningin. Tumakbo siya nang tumakbo hanggang sa mahulog siya sa malalim na bangin. “Aray!” ang nasambit ni Loren nang mahulog siya mula sa kanyang kama. Nagtaka siya pagkat bukas ang bintana at pintuan. Pinagmasdan niya ang kakahuyan ngunit wala siyang nakitang kakaiba ngunit ang ipinagtataka niya ay ang pagkakaroon ng maraming dahon na nalaglag sa kanyang silid samantalang wala ni isa mang dahon na nalaglag sa kanilang bakuran. Naglakad-lakad siya sa kakahuyan at sinundan ang makipot na iskinita hanggang sa narinig niya ang kaluskos ng ahas sa mga tuyong dahon sa kanyang dinaraanan ngunit hindi niya ito pinansin. Nang nasa kalagitnaan na siya ng gubat ay may narinig siyang tinig na nagbibigay sa kanya ng babala kaya’t maingat niyang tinungo ang kanyang pakay. Nagtago siya sa isang malaking bato nang makita niya ang isang maliit na bangka lulan ang limang lalaking hindi kilala at mukhang baguhan sa lugar na iyon. Sa kanyang pagkakaidlip ay nakita niya ang babaeng nakasuot ng bestidang pula na nakayuko at umiiyak. Sinubukan niya itong lapitan ngunit kumaripas ito ng takbo. Tumakbo siya nang tumakbo at binilisan niya pa ang pagtakbo ngunit tumama ang kanyang ulo sa isang malaking bato kaya nagising siya. Muli niyang sinilip ang
ALINAWNAW
73
kalalakihang lulan ng bangka ngunit wala siyang nakita kahit ano. Tumalikod na siya at nagpasyang umuwi ngunit ilang hakbang pa lamang ay may narinig siyang ingay mula sa kanyang likuran kaya muli niya itong nilingon at nakita niyang papaalis na ang mga kalalakihang nakasakay sa bangka at panay ang tawanan at paghahalakhak ng mga ito. Sinubukan niya itong sundan ngunit naubusan na siya ng lakas at humandusay sa lupa. Nagising si Loren sa kanyang kama. Maya-maya’y pumasok ang isang babaeng nakasuot ng damit na bughaw at nagpakilalang asawa niya. Halos hindi siya makapaniwala sa mga nangyayari. “Paanong?...” tangka niyang pagtatanong ngunit hindi niya na ituloy ang kanyang sasabihin pagkat ngumiti na ito at pinigil ng mga kamay nito ang pagbuka ng kanyang mga labi. “Hindi ka pa magaling. Magpahinga ka muna. Hayaan mo pag malakas ka nang muli, mag-uusap tayo nang masinsinan at ipapasyal kita hanggang sa dulo ng daang papunta sa ilog.” Tumalikod ang babae at lumabas na sa kanilang bakuran. Sinundan niya ito ng tingin mula sa durungawan. Nagtaka siya sa kanyang natunghayan. Umikot-ikot ang babae habang hawak-hawak ang kanyang bestidang pula. Masayang-masayang isinusukat at kumakanta-kanta pa. Hanggang sa nakalanghap siya ng kakaibang amoy at sumama ang kanyang pakiramdam. Kumaripas ng takbo ang babae patungo sa kakahuyan. Sinundan niya ito, lakad-takbo, binilisan niya ang paglakad-pagtakbo hanggang sa pagod na pagod na siya nang husto at napalugmok siya sa lupa. Nang iangat niya ang kanyang ulo ay nakita niya ang babae na may kasamang lalaki ngunit hindi niya ito nakilala hanggang sa tuluyan na siyang nawalan ng malay. Nang imulat niya ang kanyang mga mata ay may narinig siyang mga yabag na papalapit kaya’t nagtago siya sa malaking bato.
ALINAWNAW
74
Nakita niya ang babaeng nakapula na natatakpan ang bibig ng kamay ng isang matipunong lalaki at hila-hila kasama ang iba pang kalalakihan. Sa kanyang pagtayo ay may isang malaking bato na ipinukol sa kanyang ulo at siya’y napalupaypay ngunit bago siya tuluyang nalagutan ng hininga ay nakita niyang pinagpapasapasahan ng mga kalalakihan ang isang pugot na ulo. Nagising siya sa harap ng kanyang bahay at nakita niya ang mga kandilang nasisindihan na napapaligiran ng mga taong nakaitim at nag-iiyakan. Nakipagsiksikan siya sa mga tao upang masilip ang laman ng ataol ngunit ito ay nakasara. Ibinaling niya ang kanyang tingin sa durungawan at nakita niya ang isang babaeng nakaupo sa isang putol na kahoy, nakayuko’t umiiyak habang nakapatong ang mukha sa dalawa nitong kamay. Kumaripas ito ng takbo papunta sa kakahuyan.
ALINAWNAW
75
ESTRANGHERA Wystan B. Panuelos
Habang naglalakad ako isang gabi at marahan kong kinakapa ang aking batok dahil sa maghapong pagtatatrabaho ay napatigil ako, nang mapadako ako sa madilim na parte ng masukal na daan pauwi sa aming barung-barong. Pakiwari ko ay nakarinig ako ng impit na tinig ng isang babae kasabay ng tunog ng sapilitang pagpunit ng damit. Kinabahan ako, isang bagay agad ang pumasok sa aking isipan. May pinagsasamantalahang babae sa madilim na bahaging iyon! Ngunit kailangan kong masiguro kung totoo nga ang aking narinig, dahan-dahan akong kumubli sa mayayabong na dahon ng mga halaman, pilit inaalam ng mga mata ko kung tunay nga ang aking hinala,ngunit sadyang napakadilim para maaninag ko ang pinanggagalingan ng tunog na nagpapabilis sa tibok ng aking puso. Sunod kong narinig ang pilit na pagpupumiglas at hinga ng babae, siya nga! Tama ang aking hinala, talaga ngang may inaabusong babae sa dakong iyon, dumoble pa ang pintig sa aking dibdib. Napaisip ako, tutulungan ko ba ang babae? Napakaraming bagay ang pumuslit sa aking diwa, kung magpapakabayani ako sa gabing ito, baka pati ako ay mapahamak, baka mabugbog ang aking patpating katawan,mabuti sana kung may nalalaman ako sa mundo ng ‘Mix Martial Arts’, kaso wala eh,kahit kapiranggot. Kung tutulong ako’y baka hindi na ako makauwi sa naghihintay kong asawa’t anak at isa pa’y may edad na rin ako. Naisip kong tumakbo at tumawag ng awtoridad ngunit baka sa bagal ng aking hakbang ay nakadalawa na ang demonyo bago ako makarating. Pumasok din sa aking isipan ang pabayaan na lamang ang aking natuklasan at maglakad palayo sa panganib at tahakin ang daan palapit sa maiinit na yakap ng aking mag-ina dahil sa mas kailangan nila ang tulong ko upang kahit paano ay malamnan ang aming mga sikmura.
ALINAWNAW
76
Biglang bumalik ang isip ko sa reyalidad nang marinig ko ang boses ng mapangahas na lalaki na sinambit ang mga katagang, “Pumalag ka pa at sasaksakin na kita” sa mapagbantang tinig. Lumabas ang kabutihan na pilit sinusukol ng aking mga pangamba. Nawala ang mga iniisip ko. Namalayan ko na lamang na ako’y papalapit na sa kinaroroonan ng dalawa upang sunggaban ang taong nagbabanta sa kaawang-awang babae. Pinakawalan ko agad ang aking maliit na kamao. Isang tama sa batok, nagulat ang lalaki at kami’y nagpalitan ng suntok. Naramdaman ko ang hapdi ng dagok niya at ako’y napahalik sa lupa, nang aktong lalapit sa akin ang lalaki upang bigyan pa ako ng maraming suntok ay nakakapa ako ng bato at iyon ay buong lakas kong hinampas sa bungo ng pangahas na lalaki; tumembuwang siya at bumagsak sa lupa. Hindi ako makapaniwala, nagtagumpay ako!!! Natalo ng patpating tulad ko ang may mala-wrestler na boses kanina. Nang masiguro kong wala ng anumang banta sa amin ang lalaki ay ibinaling ko ang pansin sa katatapos ko lamang iligtas na tao at ang maririnig na lamang ay ang aking paghinga at ang marahan niyang paghikbi. Pilit kong inaaninag ang mukha ng babae ngunit ni katiting na liwanag ay wala man lang. Napabuntong hininga ako habang bumibilib sa aking sarili sabay wikang “Huwag kang mag-alala iha, ligtas ka na”, pakiramdam ko pagkasabi ko ng mga katagang iyon ay parang suot-suot ko ang kapa ni Superman. Nagulantang si Superman este ako ng sabihin ng dalaga sa mangiyak-ngiyak na tinig. “Tay, ikaw ba yan?” Tumigil ang mundo ko at ako’y nanlamig, ang tinig ng estranghera ay pamilyar sa aking medyo masakit pang mga tainga dahil sa suntok ng lalaki. Ito ay pagmamay-ari ng aking unica hijang si Wynona. Paano nga kaya kung nangibabaw ang aking pangamba? Anong klaseng pagsisisi ang hindi ko na matatakasan? Sapagkat ang pagtulong kailanma’y hindi pinagpipilian.
ALINAWNAW
77
LUHA NG BIRHEN Ledwina P. Delfino
S
a lamyos ng banayad na hanging tumatagos sa aking kaluluwa, ako’y isang anghel na inililipad-lipad sa gitna ng malaparaisong hardin na napapaligiran ng naggagandaha’t humahalimuyak na mga bulaklak habang ikinakampay ko ang aking mga pakpak na nagbabago-bago’t tumitingkad ang kulay sa pagbuka nito. Kasabay ng matataginting na musikang nalilikha ng mga ibon sa kaparangan ay matama kong pinagmamasdan ang bughaw na kalangitan habang dinarama ang kabyak ng pusong hindi mabatid kung pumipintig. Nilanghap ko ang simoy ng hanging bumubusog sa aking puso’t diwa at nasilayan ko ang iyong mala-Bathala’t maamong mukha na umukit ng ngiti sa aking mga labing dati’y nangangalirang sa pagkauhaw sa nagdaang tagtuyo... Muli akong tumakbo’t lumipad-lipad sa kapatagan at biglang tumunog ang aking dibdib nang muli kong maulinigan ang tinig mong pumupuno sa aking kaluluwa at tila nagkaroong muli ako ng pag-asang lumipad nang mataas... Ilang sandali pa’y tinatawag na nga ako sa itaas kaya’t tumingala ako sa alapaap upang dinggin ang nais ng aking pinag-aalayan ng buhay. Nagpasya akong lumisan at bumalik sa aking tahanan sa panginorin. Nang ako’y malapit na sa pinto ay nabigo akong makapagpatuloy sa pag-akyat sa hagdan sapagkat biglang may kumurot sa aking puso... Mula sa aking kinaroroonan ay muli akong tumingin sa ibaba at minalas ang taglay nitong ganda. Pinaikot-ikot ko ang aking mga mata sa malawak na kapatagan at nakadama ako ng labis na pangungulila... lumuluha ang aking dibdib... luha ng pag-ibig... hinawakan niya na ang aking mga kamay at inaya akong pumasok sa lugar na kung saan walang hanggan ang kaligayahan at walang humpay ang pag-agos ng dalisay na pagmamahal. Subalit ako
ALINAWNAW
78
ay bumitaw... “Patawad po aking Ama, hindi ko kayang iwan ang kabyak ng aking puso sa lupa pagkat ako rin po’y mamamatay...“ Marahan niya akong tinapik-tapik sa balikat at itinuro ng kanyang mga palad ang dakong ibaba... May gumuhit na mga ngiti sa aking mga labi at kumislap ang aking mga mata... Nagningning ang aking buong katawan at lumiwanag ang aking mukha. Tumakbo ako nang tumakbo pababa ng hagdan at lumipad paibaba... ngunit sa pagdantay ng aking mga paa sa lupa ay nagsisimula na ang pagtunaw ng aking kakabyak na puso... sumisigaw ito sa hapdi at kalungkutan, nananangis, lumuluha, humahagulgol... Nasaan ka? Kasabay ng pagbagsak ng aking mga pakpak sa lupa... lumuluha ang aking puso... pumapatak ang mga butil ng perlas mula sa mga mata ng isang birhen... Nasaan ka? Nagsusumamo ang mga matang nangungusap ngunit walang sagot sa pagtawag... hanggang sa kinuha na ni Ama ang aking hininga... pinakinggan ni Ama ang pagtibok nito... pero ni hindi mo dinama ang pagtulo ng aking mga luha... Isa na lamang akong kaluluwa... mamasdan na lamang kita mula sa malayo... dadamhin sa malapit... at pakaiingatan sa aking puso... Sa mga sandaling nalulungkot ka, alalahanin mo... hindi na ako mawawala pang muli sayo... pagkat nakulong na ang birheng lumuluha sa silid ng iyong puso...
ALINAWNAW
79
THE RING Michael P. Vale
Shanta was so happy. Carlitos is getting his golden year of existence today. She had planned to prepare something for him because he promised to pass by her apartment at 4:00 P.M... Luckily, her last subject in Mineralogy and Petrology ended earlier so she will have about an hour and a half to prepare. She arrived at her apartment at 3:00 P.M. because she is 30 minutes away from school. Upon changing her uniform, she started to go on with her little surprise. She prepared Carlitos’ favorite adobo. Being a geology student is quite so hard and expensive for a 20-year old orphan like her. But she managed to surprise. She had Carlitos anyway. He provided everything she needed. From her apartment, clothes, tuition fee, allowances and all other necessities. Carlitos had been so generous to her. After her parent’s death, he started out as her companion. He even doo sometimes act like a father to her. Shortly after she finished setting the table, her doorbell rang. She hurriedly walked through the door and welcomed the genuine figure of a man whom had saved her from her adversaries. He hugged her, but she noticed something quite different on Carlitos. Something is missing on his ring finger. She knows it because from the very start, He had explained everything to her and she understood the consequences. Then suddenly, Carlitos kissed her and even though she is filled with thoughts and questions, she responded as passionately as she could.
ALINAWNAW
80
RASON
Mike Albert M. Pascua
P
inakamasakit sa tawo ang manipulahon ang saiyang isip.
Minatubod ang tawo kun nahihiling nya mismo. Kun anu ang nahihiling nya iyan na sana ang pigtutubudan nya, itong tipo kan tawong aku sanang aku kun anu ang pigtatao saiya. Itong tipo kan tawong tigsasabing makaherak ta mayong maginibo kundi akuon ang mga bagay na sa huna ninda iyo na ang totoo asin tama. Masakit talaga sa mga tawo na minsang ang hinuna nindang tama ito ang totoong sala. Kadikit sana man sa mundo ang may kakayahang maging bukas ang isip, kayang mahiling ang mga sala sa mga pighuhuna kang kadakulan na tama. Nya mili palan bistado asin dakula ang ngaran kaipo mo nang tubudan, dae rason ang mga pangangaipo mo sa buhay nganeng mag-ayon ka sa kadakulan. Mayo kang maninigong rason miski gurano pa man kasakit asin kagabat ang mga inagihan mo nganeng dae ka maggibo nin maray. Kun ika pirmi nakahiling sa ibabaw kan dagat ang langit asin ang tubig sana man ang mahihiling mo. Kun dae mo dudungawon asin ririrupon ang tubig dae mo man mahihiling ang mga nasa irarum. Minsan ika pa ang tama, pero dangan mas nakakadakul si sala, may mga pagkakataong madadara ka o kaya matuninong ka na sana sa pagkakatahob. Kung maluya ang saimong pagtubod asin pagtindog sa sadiri mong bitis talaga matatambunan ka. Kung ika si saru sa nakakatataas [sabihon tang ika talaga si maray], kaya mo daw na kaputan ang harigi tanganing maging totoong pusog? Na dawa pa biyo-biyo ka nang pigdadambahan dae nanggad matatanyog ang hariging nagbubuo sa harong na si
ALINAWNAW
81
mga nagdadamba man sana ang nagpatugdok. Iyo, talagang maribok ang mga tao. Sa kadakulan kan mga ginigibo na pig-iisip tang tama, dae ta na kayang isipon kun anu ang mga sala. Sabi kan sarong may surat nin libro, “nobody can put order in the jungle.� Sabi ko kaan, kung arug kayan na mga libro ang tigbabasa mo dapat igwa ka nin maurag na pag-intindi. Pwede mo kayang sabihon na sige gubat an kaya mayo man talagang kaayusan dyan. Pero pwede mo man bagang sabihon na “gubat palan digdi duman daw ako sa kapatagan.� Duman ka dapat kun saen tao mag-isip ang nakairistar. Nasa diritso kun itatas ta ang satuyang mga karapatan, mga gusto, mga kurahay, mga bisyon, pero kun nakakaparibok asin nakararaot pa uni kan katuninungan masasabi pa daw na nasa tama pa kita? Sabihon ta nang kaipu man minsan tagakulhaban ang mga mas halangkaw sato nganing mamungawmungawan, pero kun mga singkuwenta kamong sabay-sabay na makulhab madadangog pa daw kamu? Masasabing maray ang maging edukado, pero kun sala man ang tig-aadalan mo asin sala ang pinaggagamitan mo kan edukasyon mo maray pang maging patal ka na sana o mas maray na sabihong maging ignorante ka. Pero dae ko man tigsasabing maging patal o ignorante ka talaga maherak ka man sa sadiri mo. Makanus man kun pirmi ka na sanang mayong aram o mayong pakiaram. Sabi ko ngane, karapatan ta man baga makiaram. Dae man gabos na habo mo ipapahali mo. Dae gabos na muya mo maipapautob mo. Dae man gabos na tama mapapagibo mo. May mga bagay na dapat mong akuun na may mga nagagamit asin ginagamit sa sala. May mga bagay na kaya asin dae mo kayang baguhon pero kaipu asin obligasyon mu man na sambitun nganeng madangog kan may maray na mga talinga. Dae mo pagsabing sala kun dae mo ngane midbid kung anu ang boot sabihon kan tama.
ALINAWNAW
82
TAPATAN Monette B. Enciso
T
ingnan mo na lang kung gaano kalabo ang Pinoy. Kapag tinanong mo kung nasaan na, ang isasagot “malapit na.” lugar ba yun? kapag naman tinanong mo kung anong oras darating, ang isasagot “tanghali na akong gigising. Kailan pa naging oras ang tanghali? Kaya mahirap magkaintindihan ang mga tao, wala kasi sa bokabularyo natin ang pagsagot ng naayon sa tanong. Kung maoobserbahan natin naging sakit na ito ng mga Pinoy at patuloy pa rin itong lumalaganap na parang epidemya. Hindi naman taliwas sa lahat ang tamang tugon sa mga simpleng tanong katulad nito ngunit minsan mas pinipili nating maging pilosopo. Bahagi na nga siguro ng entertainment ang pagiging pilosopo ng isang tao. Sa panahon ngayon parang natural na lang ang magpahiya ng ibang tao para lamang masabing nagpapatawa ka. Sa tingin ko, mas marami na din ang nakakasunod sa bagong pausong ito. Hindi ko alam kung talagang manhid lang ang mga taong ito o mas pinipili nilang magmanhid-manhiran para lamang huwag mapahiya o huwag masabihang Killjoy. Ika nga ng karamihan, “just go with the flow.” Kung ganito palagi ang patakaran, paano mo ipaglalaban ang isang bagay na gustung-gusto mo pero hindi mo magawa kasi hindi approve sa karamihan? Paano mo rin kaya matutukoy na tama ang sinusunod mong uso? At paano rin kaya kung ikaw pala yung tama at yung karamihan pala ang may mali? Diba, komplikado ang lahat ng bagay sa mundo. Minsan pati yung mga simpleng bagay nagiging komplikado kasi
ALINAWNAW
83
kinukulang tayo sa komunikasyon. Tinatanong ka kung ok ka lang. Sasagot ka naman ng oo kahit sa loob-loob mo hindi naman talaga. Ganito kahirap makipag-usap sa taong hindi kayang sumagot ng diretsahan. Pagkatapos, diyan na magsisimula ang hindi pagkakaunawaan, ang mga away at problema na naiwasan sana kung naging matapat ka lang sa pagsagot. Gayahin natin si Honesto, isang batang inosente pero hindi nagsisinungaling. Pero gaano nga ba kahirap maging matapat sa panahon ngayon? Sa murang edad pa lamang natutuhan na ng halos lahat sa atin ang sining ng pagsisinungaling. Masakit man sa tainga pero ito ang katotohanan. Laganap ang kasinungalingan simula sa paggising sa umaga hanggang sa pagtatapos ng araw. Kung manonood ka araw-araw ng telebisyon at iisipin mong maigi lahat ng anomalyang nangyayari sa bansa natin ngayon, malalaman mong nagsimula lahat ng ito sa simpleng kasinungalingan. Isipin mo na lamang, kung tungkol sa politika ang pag-uusapan, wala naman sigurong magnanakaw ng kaban ng bayan kung walang nagsinungaling sa kampanya na magiging matapat sa paggastos ng pera. Wala ring magrereklamong mga mamamayan kung lahat ng ipinangako ng mga taong ito ay pinandigan nila, sa madaling salita lahat ng sinabi nila ay pawang kasinungalingan lamang. Kung tutuusin mahirap nga sigurong maging matapat sa lahat ng oras. Kaya nga may tinutukoy na white lies, mga kasinungalingang ang hangarin ay makatulong at hindi makapamerwisyo ng iba. Ngunit kung hahanapin natin ang kahulugan nito sa bibliya, ang pagsisinungaling kahit sa tama mo gamitin ay kasalanan pa rin. Kapag ba tinanong ka ng kaklase mo kung panget siya sasagot ka agad ng “oo� sa harapan niya, masabi lamang na naging totoo ka? O kaya kapag ba nagtanong sila kung sino ang umutot, sasagot ka agad na ikaw, at hindi mo iisipin kung mapapahiya ka? Kung sa paaralan naman ang setting ng kasinungalingan, tingnan mo na lang ang mission and vision ng paaralang
ALINAWNAW
84
pinapasukan mo, atsaka ka mag-obserba sa paligid mo. Tingnan mo kung ang nakasulat ba diyan eh katotohanan o pawang kasinungalingan din lamang. Siyempre naman wala namang paaralan na hindi gagawing mabulaklak ang kanilang obheto. Ang tanong, sa lahat ng paaralan na alam mo, alin ba dun ang may pinakamalapit sa katotohanan ang sinasabi? At alin ba dun ang pinipiling magsinungaling mapuri lamang ng iba? Minsan nga may mga kasinungalingan na nagagawang makatotohanan kapag kinakailangan lalo na kung may mga bisitang dadalaw. Kahit sa loob ng bahay nararanasan natin ito. Kahit hindi naman talaga maayos ang pamilya mo, nagiging maayos kapag kaharap na ang ibang tao. Kung tutukuyin sa salita ng mga kabataan, ang tawag sa kanila mga “plastik�, sila yung mga taong mapagkunwari, sila yung mga taong mas pinipiling magtago sa ginawa nilang maskara. Hindi ko alam kung bakit kailangang magkunwaring nabarahan ang mga ugat sa ating katawan upang sa gayon ay hindi tayo makaramdam ng kahihiyan. Ito din yung isa sa mga sakit ng mga Pinoy, mas nauuna tayong makaramdam ng hiya sa harap ng ibang tao, pero sa sarili natin pwede na tayong mabansagang mga “walang hiya� at kailanman hindi natin ito iindahin. Hindi ko naman sinasabing kabawasan sa pagkatao natin ang pagsisinungaling, ang pinupunto ko lang kung kaya rin lang namang maging matapat sa lahat ng bagay, bakit hindi natin gawin? Kung ang pagiging ipokrito naman ang tanong, sadya nga sigurong ipokrito tayong mga Pinoy, kung sasagot tayong kailanman ay hindi tayo nagsinungaling. Ito ang kasalanan na nagagawa ng bawat tao sa araw-araw na lalagpas ang bilang sa mga daliri mo sa mga kamay at paa. Malabo man lahat nang pinagsasasabi ko sa artikulong ito, masasabi kong isa lang ang malinaw at yun ay ang katotohanang kailanman mali ang kasinungalingan.
ALINAWNAW
editorial staff Monette B. Enciso Editor-in-Chief Angelo E. Buena Associate Editor Ma. Jessa F. Moll Kemuel Joseph M. Buitizon Michael P. Vale Poetry Editors Jay Vincent B. Andallon Gerald G. Pe単ero Arts and Photography Editors Princess Carmela P. Casa Prose Editor John Samuel P. Nu単ez Layout Artist Neil Johannes C. Botor Circulation Managers John Paul B. Reniva Mary France L. Ortiz Marlon M. Bo単aga Ledwina B. Delfino Ariel N. Delfino Jonjon O. Cronico Jerome D. Sayno Jemalou M. Velasco Jizelle P. Crisol Jeric B. Perdon David Con M. Rivero Mike Albert M. Pascua Hijarah Polangui Shievy P. Castorico Nica R. Clemeno Wystan B. Panuelos Ruel M. Agravante Charmaine P. Odiamar Mark Kevin D. Armea Contributors Glenda B. Zarcedo Moderator
Drawing: Ruel M. Agravante
Gemmah T. Barcillano, Ph.D. Consultant
ALINAWNAW
PASASALAMAT Hindi maarok ang galak na aming nararamdaman sa pagtatapos ng paghuhulma ng unang yugto ng Alinawnaw, isang panimula na naglalayong bigyang katuparan ang pagbubukas ng bagong kabanata ng pagsulat sa iba’t ibang aspeto, isang pagtahak sa lilim ng kaisipan hindi lamang ng mga manunulat ngunit maging ng mga mambabasa. Ito ang magsisilbing mata ng mga taong nawalan ng pagkakataong makakita ngunit puno ang imahinasyon, at ang magiging tainga ng mga nawalan ng karapatang makarinig at maiparinig ang kanilang panig, sa paraang mas nangingibabaw ang pagpapakita ng talento. Inilalatag namin ang aming pasasalamat sa pinuno ng aming paaralan na si Dr. Nita V. Morallo, na hindi tumutigil sa pagsuporta sa publikasyong ito at patuloy kaming inaakay patungo sa pagtupad ng aming mga mithiin. Sa aming mga tagapayo na si Dr. Gemmah T. Barcillano, Gng. Glenda B. Zarcedo, at Gng. Ma. Fe Meliton na naging saklay namin at tumulong na mas maipakita namin sa mas makulay na pamamaraan ang mga nais naming ipamahagi sa aming kapwa mag-aaral. Malaki rin ang pasasalamat ng bumubuo ng Alinawnaw sa lahat na mga nag-ambag at nakilahok sa katuparan ng katipunan ng mga akdang pampanitikang ito, sa mga nag-ambag ng kanilang obra at hindi nagdalawang-isip na ipagkatiwala sa publikasyong ito ang kanilang pangalan, isang buong-pusong pasasalamat. Nais din naming handugan ng natatanging pagkilala ang mga Emeritus ng Radiance, sa walang-sawang pagsuporta at paghahandog ng mga natatanging kaalaman na nahugot nila sa kanilang mga karanasan. Kina Mike Albert Pascua, Jemalou Velasco, Juliet Respeto, at Jaypee Paelma. Sa mga nag-ambag ng kanilang mga potograpiya, ipinaabot namin ang aming pagkilala sa inyong obra. Nais din naming bigyang-pugay sina Sir Ariel N. Delfino at Ma’am Ledwina
ALINAWNAW
B. Delfino na sumuporta sa aming layunin sa pagbuo ng sining na ito at nag-ambag rin ng sarili nilang mga likha at maging sa mga taong nag-ambag ng kanilang sining sa pagguhit at pagpipinta. Maging sa mga nagbigay ng kanilang obra sa larangan ng pagsulat maging tula man o prosa, maraming salamat po. Lubos din ang pagkilala sa mga kasamahan ko sa Alinawnaw na nagbuwis ng pawis, at mga kaisipan na siyang naging puhunan sa pagsisimula ng akdang ito. Ang inyong pagpupunyagi ay hindi kailanman isasawalang-bahala. Sa mga mambabasa na siyang hahandugan namin ng katipunang ito, lubos po ang aming pasasalamat. Anumang suwestiyon na magpapaunlad sa aming mga gawa ay bukas naming tatanggapin. Higit sa lahat, sa ating Poong Maykapal na siyang nagbigay ng talento sa bawat isa sa amin upang maisakatuparan ang unang imahinasyon ng mga titik, salita at imahe sa aming mga isipan. Monette B. Enciso Punong Patnugot
ALINAWNAW
ALINAWNAW
90
SPRING
Michael P. Vale
I smell the freshness of the morning breeze As the dew of water sparks in the grassy plain The sun appeared to smile at me As it starts to soar the deep blue skies I hear the hummingbirdshum in delight As they feast with the bees buzzing in cherry blossoms The wind seems to kiss my face As it blew the few soaring cottony clouds I saw the butterflies flap their glittering wings to and from the bloom of the rosebuds The cattles now freed from their stables To have their cubs in buffet on the green and wide pasture I noticed the water rumble from the rocks of the river as it is welcomed to enter the waiting sea And at last I heard the children’s song of laughter as they gather the fruits of the thorny citrus Then I myself have felt the warm embrace of happiness as I know the cold winter is over and now is the time of spring.
ALINAWNAW