รายงานการวิจัย เรื่อง ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ
Students’ satisfaction towards the environment of Ratchaphruek College
โดย นางสาวทัศนีย อัครพินท
การวิจัยครั้งนี้ไดรับทุนอุดหนุนการวิจัยจากวิทยาลัยราชพฤกษ ปการศึกษา 2552
รายงานการวิจัย เรื่อง ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ
Students’ satisfaction towards the environment of Ratchaphruek College
โดย นางสาวทัศนีย อัครพินท
การวิจัยครั้งนี้ไดรับทุนอุดหนุนการวิจัยจากวิทยาลัยราชพฤกษ ปการศึกษา 2552 ปที่ทําการวิจัยแลวเสร็จ 2553
ชื่อโครงการวิจัย ชื่อผูวิจัย ปที่ทําการวิจัย 255
ความพึงพอใจของนักศึกษาตอที่มีสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ นางสาวทัศนีย อัครพินท 2
บทคัดยอ การศึกษาเรื่อง ความพึงพอใจของนักศึกษาตอที่มีสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ วัตถุประสงคในการวิจัย 1) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการ เรียนการสอนของวิทยาลัยราชพฤกษ 2) เพื่อเปรียบเทียบระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มี สภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอนวิทยาลัยราชพฤกษ โดยจําแนกศึกษาตามเพศ อายุ คณะ และกลุมการเรียน กลุมตัวอยาง ที่ใชในการวิจัย คือ นักศึกษาระดับปริญญาตรี วิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามกลุมการเรียนจะได กลุมการเรียนภาคปกติจํานวน 151 คน กลุมการเรียนภาคสมทบค่ํา จํานวน 73 คน และกลุมการเรียนภาคสมทบเสาร-อาทิตยจํานวน 117 คน รวมทั้งสิ้น 341 คน เครื่องมือ ที่ใชวิจัยครั้งนี้เปนแบบ สอบถาม สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล ไดแก คาเฉลี่ย คาความเบี่ยงเบน มาตรฐาน สถิติ t – test และวิธีวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว One – way Analysis of Variance และ LSD ผลการวิจัยพบวา นักศึกษามี ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ระดับความพึงพอใจของนักศึกษา ที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานบรรยากาศในการเรียนการสอนภาพรวมอยูในระดับ ปานกลาง ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษย สัมพันธระหวางบุคคลภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอมภาพรวมอยูในระดับปาน กลาง และ ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการ บริหารภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ผลการทดสอบ สมมุติฐาน พบวา เพศที่ตางกัน มีระดับความพึง พอใจตอสภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน สวนอายุของนักศึกษาที่แตกตางกัน มีระดับความพึงพอใจตอ สภาพแวดลอม ไมแตกตางกันและกลุมการเรียนที่แตกตางกันมีผลความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ พบวาแตกตางกันในดานอาคารสถานที่ ดานมนุษยสัมพันธ
-2-
ระหวางบุคคล ดานสุภาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม และดานการบริหาร อยางนัยสําคัญทางสถิติที่ ระดับ .05
Project: Researcher: Year:
Students’ satisfaction towards the environment of Ratchaphruek College Ms. Tatsanee Akarapin 2010
Abstract The objectives of this research were to determine and compare students’ satisfaction level towards the environment of Ratchaphruek College by variables of sex, group of study, and age. The samples in this study composed of 341 students that were calculated by using Yamane formula. The instrument tool was the questionnaire. The data was analyzed by means, standard deviation, t-test, and One-way ANOVA with Least Square Difference. The results of this research showed that the students’ satisfaction level towards the environment in term of building factor, atmosphere of classroom factor, the relationship between friends factor, sanitation and environment factor, and administration factor were overall at medium level. The result of testing hypothesis showed that students’ satisfaction level between sexes was found insignificantly different. Students’ satisfaction level between ages was also found insignificantly different. Students’ satisfaction level in normal program, night program, and weekend program were found significantly different at 0.05 levels in building, the relationship between friends, sanitation and environment, and administration factor.
คํานํา ในการจัดทํารายงานการ วิจัย ฉบับนี้ ผู วิจัย ขอกราบขอบพระคุณ วิทยาลัยราชพฤกษที่ สนับสนุนเงินทุนวิจัยประจําป 2552 และ รศ.ดร. ลัดดาวัลย เพชรโรจน ที่ปรึกษาคณะกรรมการการวิจัย และอาจารยกุลยา อุปพงษ หัวหนางานวิจัยและพัฒนา ที่ไดกรุณาใหคําปรึกษา แนะนํา และปรับปรุง รายงานการวิจัยครั้งนี้จนสําเร็จสมบูรณตามวัตถุประสงค รวมถึงคณะกรรมการการวิจัยทุกทาน ที่ให ความสนับสนุน ชวยเหลือเปนอยางดียิ่งตลอดมา ผูวิจัยขอขอบพระคุณนักศึกษาที่กรุณาตอบแบบสอบถามทุกทาน ไดสละเวลาอันสําคัญยิ่ง ในการใหขอมูล ซึ่งทําใหรายงานวิจัยฉบับนี้มีสําเร็จสมบูรณ ประการสุดทาย จากคุณคาและประโยชนของรายงานการ วิจัย นี้ ผูวิจัย ขอมอบเปนเครื่อง บูชาพระคุณแกบิดา มารดา ตลอดจนครู อาจารย ทุกทานที่ประสิทธิ์ ประสาท ความรูใหแกผูวิจัย
นางสาวทัศนีย อัครพินท พฤษภาคม 2553
สารบัญ หนา บทคัดยอภาษาไทย บทคัดยอภาษาอังกฤษ คํานํา สารบัญ สารบัญตาราง บทที่ 1. บทนํา ความสําคัญของปญหา วัตถุประสงคของการศึกษาวิจัย สมมติฐานของการวิจัย ขอบเขตของการวิจัย ประโยชนจะไดรับ กรอบแนวความคิดในการวิจัย 2.
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ ความหมายของความพึงพอใจ ความหมายและความสําคัญของสภาพแวดลอมสถานศึกษา ขอบขายสภาพแวดลอมของสถานศึกษา งานวิจัยที่เกี่ยวของ
3. วิธีการดําเนินการวิจัย ประเภทการวิจัย ประชากรการวิจัย การกําหนดขนาดตัวอยางและวิธีการสุมตัวอยาง ขอมูลที่ใชในการวิจัย เครื่องมือที่ใชเก็บขอมูล
-1-3-4-5-71 1 3 3 4 4
5 6 6 7 10 24 28 28 28 28 29 30
บทที่
หนา
สารบัญ (ตอ)
การทดสอบเครื่องมือ การวางแผนวิเคราะหขอมูล
31 31
4. ผลการวิเคราะหขอมูล ตอนที่ 1 การวิเคราะหขอมูลเกี่ยวกับ สภาพภูมิของนักศึกษา ตอนที่ 2 ผลการเปรียบเทียบระดับความพึงพอใจ ของผูตอบแบบสอบถาม
32 33
5
สรุป อภิปราย และขอเสนอแนะ สรุปผลการวิจัย อภิปรายผล ขอเสนอแนะ
บรรณานุกรม ภาคผนวก แบบสอบถาม
33 47 47 50 51 52 56 77
สารบัญตาราง ตาราง
หนา
ตาราง 1 จํานวนและรอยละ จําแนกตามเพศ ตาราง 2 จํานวนและรอยละ จําแนกตามอายุ ตาราง 3 จํานวนและรอยละ จําแนกตามกลุมการเรียน ตาราง 4 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ ตาราง 5 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน ตาราง 6 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล ตาราง 7 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม ตาราง 8 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร ตาราง 9 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามเพศ ตาราง 10 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามอายุ ตาราง 11 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามกลุมการเรียน ตาราง 12 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ รายคู
33 33 33 34 36 37 39 40 41 42 43 44
ตาราง 13 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวาง รายคู
44
ตาราง 14 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุภาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม รายคู
45
สารบัญตาราง (ตอ) ตาราง
หนา
ตาราง 15 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร รายคู
46
สารบัญภาพ ภาพที่ 1
กรอบแนวความคิดในการวิจัย……….…………………………….........
หนา 5
บทที่ 1 บทนํา ความเปนมาและความสําคัญของปญหา วิทยาลัยราชพฤกษ เปนสถานบันการศึกษาเอกชน โดยมีจุดมุงหมายใหเปนสถานบันการศึกษา แบบ “สถานบันแหงการการเรียนรูยุคใหม คุณภาพ คุณธรรม นําหนาสูสากล” มีการรับนักศึกษาโดยไม มีการสอบคัดเลือกและไมจํากัดจํานวน ดังปรัชญาไดวาไวเพื่อเนนผลิตบัญฑิตใหมีคุณภาพ คุณธรรม และมีศักยภาพของการเปนผูนําสูระดับสากล ซึ่งจะเปนการเปดโอกาส และใหความเสมอภาคทาง การศึกษาแกประชาชน โดยยึดหลักการบริการวิชาการที่สอดคลองกับสังคม มีคุณภาพมาตราฐาน ระดับสูงมีในความเปนสากล ไดปฏิบัติภารกิจหลักทั้ง 4 ประการ ของสถาบันอุดมศึกษา คือ การจัดการ เรียนการสอน การวิจัย การใหบริการทางวิชาการแกชุมชน และการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรมไทยได อยางมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล อีกทั้งทางวิทยาลัยยังไดมุงเนนในการพัฒนาบุคคลตาม แผนพัฒนาเศรษฐกิจแหงชาติฉบับที่ 10 (2550-2554) ยังตองมีการเตรียมความพรอมของคนและระบบ ใหภูมิคุมกัน พรอมรับการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น โดยยังคงเชิญ “ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง ” มาเปนแนวปฏิบัติในการพัฒนาแบบบูรณาการเปนองครวมที่มี “คนเปนศูนยกลาง การพัฒนา” ในระยะเวลาที่ผานมาตั้งแตวิทยาลัยราชพฤกษ ไดรับการจัดตั้งเปนสถาบันอุดมการศึกษาของ เอกชน ตั้งแตป 2549 ไดมีการพัฒนาทั้งดานวิชาการ สังคม สิ่งแวดลอม และเทคโนโลยีตางๆ ขึ้น มากมายเพื่อใหสมกับเปนวิทยาลัยสอนในระดับปริญญตรีและโท ดวยบรรยายกาศทางวิชาการ เพราะ วิทยาลัยราชพฤกษถือวาเปนความรับผิดชอบอยางมากที่มีตอนักศึกษาของวิทยาลัย ทั้งในดานการเรียน การสอน การพัฒนาเทศโนโลยีที่ทันสมัย การพัฒนางานวิจัย การบริการทางวิชาการแกชุมชนและ สังคม การทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม และมุงเนนผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพ คุณธรรม นําหนาสูสากล วิทยาลัยราชพฤกษยังเนนในเรื่องของสภาพแวดลอมและภูมิทัศน เพื่อใหมีบรรกาศทางการศึกษาใหสม กับเปนสถาบันแหงการเรียนรูยุคใหม โดยกําหนดใหทางวิทยาลัยตองมีสภาพแวดลอมและภูมิทัศนที่ สนับสนุนบรรยากาศการเรียนการสอนใหมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะเห็นไดจากการปรับปรุงอาคารสถานที่
2
ตางๆ ที่ดําเนินมาอยางตอเนื่อง เพื่อมุงสูการสรางบรรยากาศทางวิชาการใหเกิดขึ้นภายในวิทยาลัยราช พฤกษ แหงนี้ สภาพแวดลอมวิทยาลัยมีความสําคัญอยางหนึ่งชวยสงเสริมใหผูเรียนเกิดการเรียนรูและพัฒนา ไดเปนอยางมาก โดยเฉพาะในสวนที่เกี่ยวของกับอาคารเรียน สถานที่บริเวณตางๆ รวมทั้งบุคลากรและ วัสดุอุปกรณตางๆ ที่อยูรอบตัวผูเรียนซึ่งมีอิทธิพลตอพฤติกรรม และการเปลี่ยนพฤติกรรมกอใหเกิดการ เรียนรูเพราะสภาพแวดลอมทุกอยางมีอิทธิพลตอจิตใจและพฤติกรรมของผูเรียน เปนการเสริมสราง ขวัญและกําลังใจในการประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนและการปฏิบัติหนาที่การงานของทุกคนใน สถานศึกษาชวยสรางบรรยากาศในการเรียนการสอนใหเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล (เหนียว ศีลา วงศ, 2545) ในการจัดการศึกษานั้นผูสอนจะชวยใหผูเรียนไดพัฒนาการเรียนรูอยางครบถวนทุกดาน แต ยังมีปจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวของอีกหลายประการ โดยเฉพาะสวนที่เชื่อวามีความสําคัญคือ สภาพแวดลอมใน สถานศึกษา ซึ่งจะมีอิทธิพลตอนักศึกษาถามีการจัดสภาพทุกสิ่งทุกอยางที่อยูในสถานศึกษาไมวาจะเปน บุคคล อาคารสถานที่ วัสดุอุปกรณ เครื่องใช การบริหาร หรือการจัดการและสิ่งอํานวยความสะดวก อื่นๆ ในสถานศึกษาที่ใหมีสภาพที่เหมาะสม จะทําในเกิดความรูสึกที่ดี จะเปนประโยชนตอการเรียน การสอนในสถานศึกษา ซึ่งวิระ ดวงแปน (2544) ไดอธิบายวาสภาพแวดลอมในสถานศึกษานั้นหมายถึง ภาวะใดๆ ที่มีผลตอการเรียนของมนุษยทั้งที่โดยทางตรงและทางออม ไมวาจะเปนรูปธรรม หรือ นามธรรม ซึ่งสภาพแวดลอมทางกายภาพหรือสภาพแวดลอมที่เปนรูปธรรมไดแก สภาพตางๆ ที่มนุษย สรางขึ้น เชน อาคาร สถานที่ โตะ เกาอี้ วัสดุอุปกรณ หรือสื่อตางๆ รวมทั้งสิ่งตางๆ ที่มีอยูตามธรรมชาติ อันไดแก ตนไม พืช ภูมิอากาศ สวนสภาพแวดลอมที่นามธรรมซึ่งเปนสิ่งที่จับตองไมได จะเปนปจจัย สําคัญอยางหนึ่งในการพัฒนาบุคลิกภาพ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และทัศนคติของนักศึกษาไปในทางที่ พึงประสงค ดังที่ มาริสา ธรรมะ (2545) ไดกลาววา สภาพแวดลอมที่เปนนามธรรม ไดแก ระบบุคคลที่ มีคุณคาที่ควรยึดถือ ซึ่งเปนสวนสําคัญของวัฒนธรรมของกลุมสังคม ขาวสารความรูความคิด ตลอดจน เปนความรูสึกนึกคิดและทัศนคติตางๆ ไมวาจะเปนของตนเองหรือของคนอื่น อาจจะสรุปไดวา สภาพแวดลอมที่เปนนามธรรม ก็คือ สภาพทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรม ซึ่งสิ่งตางๆ เห ลงนี้จะสงผลตอการเรียนการสอนโดยเฉพาะอยางยิ่งทางดานสังคม จะสงผลกระทบในรูปแบบการมี ปฏิสัมพันธระหวางผูสอนกับผูเรียนและผูเรียนกับผูเรียนดวยกัน ดังนั้น ในการศึกษานี้เพื่อใหไดขอมูลทางดานความพึงพอใจของนักศึกษาที่สงผลตอการจัด สภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยายกาศตอการเรียนการสอน และดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล จึงเปนปจจัยสําคัญในการที่จะประเมินความพึงพอใจของ
3
นักศึกษา วามีความพอใจ ประทับใจ ในการพัฒนาปรับปรุงสภาพแวดลอมที่สามารถกระตุนและพัฒนา ความคิดสรางสรรคในการเรียนกับบรรยากาศและภูมิทัศนตางๆ ที่ทางวิทยาลัยราชพฤกษไดจัดเตรียม ไวเพื่อใหนักศึกษาที่เขามาเรียนไดเรียนจบไปไดมีคุณภาพ ซึ่งผูวิจัยไดเลงเห็นประโยชนในการศึกษา ความพึงพอใจของนักศึกษาตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอนของวิทยาลัยราชพฤกษ เพื่อที่จะไดทราบถึงแนวทางการพัฒนา ปรับปรุงแกไข สภาพแวดลอมภาพในวิทยาลัยราชพฤกษใหดี อยางขึ้นตลอดไป
วัตถุประสงคของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ของวิทยาลัยราชพฤกษ 2. เพื่อเปรียบเทียบระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการ สอนวิทยาลัยราชพฤกษ โดยจําแนกศึกษาตามเพศ อายุ และกลุมการเรียน
สมมุติฐานของการวิจัย
1. เพศที่ตางกันมีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอนแตกตางกัน ใน ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยายในการเรียนการสอน ดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม และ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 2. อายุที่ตางกันมีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอนแตกตางกัน ใน ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยายในการเรียนการสอน ดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม และ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 3. กลุมการเรียนที่ตางกันมีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน แตกตางกัน ในดานอาคารสถานที่ ดานบรรยายในการเรียนการสอน ดานสุขาภิบาล อนามัย สิ่งแวดลอม และดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล
4
ขอบเขตของการวิจัย
เปนการศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมในการสนับสนุนการเรียนการ สอนของวิทยาลัยราชพฤกษ ประชากรที่ใชในการศึกษา ไดแก นักศึกษาในระดับปริญญาตรี ของ วิทยาลัยราชพฤกษ ประจําปการศึกษา 2552 จํานวน 2,287 คน ตัวแปรที่ใชในการวิจัย แบงเปน 2 ประเภทคือ ตัวแปรอิสระ และตัวแปรตามดังนี้ 1. ตัวแปรอิสระ คือ สภาพภูมิหลังของนักศึกษา ไดแก เพศ อายุ และกลุมการเรียน 2. ตัวแปรตาม คือ ความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ใน 5 ดาน คือ ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยายในการเรียนการสอน ดานสุขาภิบาล อนามัย สิ่งแวดลอม ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล และดานการบริหาร
ประโยชนที่จะไดรับ เพื่อทราบถึงระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ และนําขอมูลใชเปนแนวทางในการแกไขปรับปรุง และพัฒนาสภาพแวดลอมภายในวิทยาลัยฯ ใหเปนที่ พึงพอใจใหมากยิ่งขึ้น อีกทั้งเพื่อเปนเผยแพรชื่อเสียงของวิทยาลัยราชพฤกษใหเปนที่รับทราบในเรื่อง การสรางสภาพแวดลอมทางการศึกษาใหมีบรรยายกาศทางวิชาการที่คุณภาพและนาเชื่อถือได
5
กรอบแนวความคิดในการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ผูวิจัยไดทําการศึกษาแนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวของตางๆ ทําใหผูวิจัยได แนวทางในการศึกษาวิจัยถึงความพึงพอใจของนักศึกษาตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการ สอนของวิทยาลัยราชพฤกษ โดยใชหลักการและขอมูลในการจําแนกสภาพแวดลอมในงานวิจัยของ ธนารีย เพ็ชรรัตน (2549) นํามาเปนแผนภูมิกรอบแนวความคิดในการศึกษา ดังนี้ ตัวแปรอิสระ สภาพภูมิหลังของนักศึกษา •
เพศ
•
อายุ
•
กลุมการเรียน
ตัวแปรตาม
ระดับความพึงพอใจตอ
สภาพแวดลอม •
ดานอาคารสถานที่
•
ดานบรรยากาศใน
สภาพแวดลอม
การเรียนการสอน •
ดานมนุษยสัมพันธ ระวางบุคคล
•
ดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม
•
ดานการบริหาร ภาพที่ 1 กรอบแนวความคิดในการวิจัย
บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ การศึกษาความพึงพอใจ ตอ สภาพแวดลอมของนักศึกษา ในวิทยาลัยราชพฤกษ ผูวิจัยได ทําการศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวของ เพื่อแสวงหาความรูที่จะนํามาใชในการ กําหนดกรอบแนวคิดของการวิจัย จึงไดรวบรวมเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของในประเด็นสําคัญ ดังนี้ • ความหมายของความพึงพอใจ • ความหมายและความสําคัญของสภาพแวดลอมสถานศึกษา • ขอบขายสภาพแวดลอมของสถานศึกษา ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล ดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม ดานการบริหาร • งานวิจัยที่เกี่ยวของ
ความหมายของความพึงพอใจ ความพึงพอใจเกิดจากความรูสึกภาพในของบุคคลที่ไดรับสิ่งที่ตนเองตองการเปนอาการถูกใจ การชอบใจ ทัศนคติ ความรูสึก ที่มีความพอใจ เปนพฤติกรรมที่บุคคลพึงปรารถนา ในเรื่องนั้นๆ เชน การไดนั่งเรียนในหองเรียนที่บรรยากาศสดชื่น การเรียนการสอนที่มีวัสดุอุปกรณครบถวน เปนตน สิ่งแวดลอมภายในสถานศึกษาทําเปนความพึงพอใจทําใหนักศึกษามีความสุขในการมาเรียนและ อยากจะมาเรียน ซึ่งไดมีผูวิจัยศึกษาความหมายพึงพอใจไวดังนี้ ความพึงพอใจ หมายถึง ความรูสึก รัก ชอบ ยินดี เต็มใจ หรือมีเจคคติที่ดีของบุคคลตอสิ่งใดสิ่ง หนึ่ง ความพึงพอใจ จะเกิดขึ้นเมื่อไดรับผลตอบสนองความตองการ ทั้งดานวัตถุและดานจิตใจ ความ
7
เปนเรื่องเกี่ยวกับอารมณ ความรูสึก และทัศนคติของบุคคลอันเนื่องมาจากสิ่งเราและสิ่งจูงใจ ซึ่งจะ ปรากฎออกมาทางพฤติกรรม โดยเปนองคประกอบที่สําคัญในการทํากิจกรรมตางๆ ของบุคคล ทัศนีย สิงหเจริญ (2543) ไดสรุปวาความพึงพอใจเปนองคประกอบทางดานทัศนคติ ที่กลาวได วา ความพึงพอใจเปนกิริยาทางดานความรูสึกของบุคคลที่มีตอสิ่งเราหรือสิ่งที่มากกระตุน เปนระดับ ความพอใจที่เปนจริงอยูในขณะนั้น ซึ่งจะบอกใหทราบถึงทิศทางวาเปนทัศนคติไปในทางบวก หรือ ทิศทางลบ หรือไมมีปฎิกิริยา คือเฉย ๆ ตอสิ่งเรา หรือสิ่งที่มากระตุนนั้น อุทัยพรรณ สุดใจ ( 2549) ไดกลาววา ความพึงพอใจ หมายถึง ความรูสึกหรือทัศนคติของบุคคล ที่มีตอสิ่งใดสิ่งหนึ่ง รงรอง พนธารา ( 2550) กลาววา ความพึงพอใจ หมายถึง ความรูสึกหรือทัศนคติของบุคคลที่มี ตอสิ่งใดสิ่งหนึ่ง อันเกิดจากพื้นฐานของการรับรู คานิยม และประสบการณที่แตละบุคคลไดรับและจะ เกิดขึ้นก็ตอเมื่อสิ่งนั้นสามารถตอบสนองความตองการใหแกบุคคลนั้นได ซึ่งระดับของแตละบุคคล ยอมมีความแตกตางกันไป สรุปไดวา ความพึงพอใจ คือ ความพอใจ ชอบใจ ของแตละบุคคล อีกทั้งยังเปนความรูสึก รับ ชอบ ยินดี หรือเต็มใจที่ดีของบุคคลตอสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งแตละบุคคลคนมีความระดับความพึงพอใจที่ แตกตางกัน เปนความรูสึก หรือทัศนคติของบุคคลที่มีตอสิ่งใดสิ่งหนึ่งเปนความรูสึกดานจิตใจ ที่ไดรับ การตอบสนองในเชิงบวก เกิดความพอใจ ประทับใจจึงทําใหเกิดความพึงพอใจขึ้น สําหรับความพึง พอใจในการเรียนการสอนนั้น ก็คือ ปจจัยหรือองคประกอบตางๆ ที่เกี่ยวของกับการเรียนการสอนที่ได สรางความรูสึกพอใจ ประทับใจไมวาจะเปนสภาพแวดลอมอาคารเรียนหองเรียน บริเวณสถานที่ หรือ แมแตบรรยากาศภายในสถานศึกษา นั้น
ความหมายและความสําคัญของสภาพแวดลอมสถานศึกษา ความหมายของสภาพแวดลอม สภาพแวดลอมถือวามีสวนสําคัญในการทํางานในองคกร และในทางการศึกษา ซึ่งสามารถมี อิทธิพลตางๆ กับผูปฏิบัติงานและนักศึกษาทําใหมีประสิทธิภาพในการเรียนและการทํางานมากยิ่งขึ้น ดังนั้นไดมีผูใหความหมายของ สภาพแวดลอมในลักษณะตางดังนี้
8
อรพันธ ประสิทธิรัตน (2533, อางถึงใน วิไล ตังทัตสวัสดิ์ 2536) กลาววา ในทางจิตวิทยาถือวา สภาพแวดลอมมีหนาที่เราใหมนุษยแสดงพฤติกรรม ซึ่งจําแนกสภาพแวดลอมออกเปน 2 ประเภท ดังนี้ 1. ส ภาพแวดลอมภายนอก (Explicit environment) คือ สภาพแวดลอมซึ่งอยูนอกกายของมนุษย ไดแก วัตถุสิ่งของ คน สัตว กิจกรรมอันเกิดจากวัตถุสิ่งของ คน และสัตว รวมถึงสิ่งเปนนามธรรม เชน หลักศีลธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีดวย 2. ส ภาพแวดลอมภายใน ( Implicit environment) คือ การกระทําของอวัยวะตางๆ ภายใน รางกายของมนุษย เชน ความหิวกระหาย ความตองการ เปนตน รุงนภา รุงเรืองศิลป (2544) ไดกลาววา สภาพแวดลอมหมายถึง สิ่งตางๆ ที่อยูรอบตัวเรา ทั้งที่ เปนสิ่งมีชีวิตและไมมีชีวิต หรือเกิดขึ้นเองธรรมชาติ หรือมนุษยสรางขึ้นหรือทั้งที่เปนรูปธรรมและ นามธรรม หรือเปนสิ่งแวดลอมทางกายภาพทางชีวภาพ ทางสังคม เศรษฐกิจและวัฒธรรม อันมี ผลกระทบตอความเปนอยูของมนุษย วิระ ดวงแปน (2544) อธิบายวาสภาพแวดลอมของสถานศึกษา หมายถึงภาวะใดๆ ที่มีผลตอ การเรียนของมนุษยทั้งที่โดยทางตรงและทางออม ทั้งที่เปนรูปธรรม และนามธรรมสภาพแวดลอมที่ เปนรูปธรรม (Concrete Environment) หรือสภาพแวดลอมทางกายภาพ ไดแก สภาพตางๆ ที่มนุษยทํา ขึ้น เชน อาคาร สถานที่ โตะ เกาอี้ วัสดุอุปกรณหรือสื่อตางๆ รวมทั้งสิ่งตางๆ ที่มีอยูตามธรรมชาติ อัน ไดแก ตนไม พืชภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ไพฑรูย ศรีฟา (สืบคนวันที่ 27 มีนาคม 2553) กลาววา สภาพการณใดๆ ที่มีผลตอการเรียนรู ของมนุษยทั้งทางตรงและทางออม ทั้งที่เปนรูปธรรม และนามธรรม สภาพแวดลอมที่ เปนรูปธรรม (Concrete Environmental) หรือสภาพแวดลอมทางกายภาพ (Physical Environment) ไดแก สภาพตาง ๆ ที่มนุษยทําขึ้น เชน อาคาร สถานที่ โตะ เกาอี้ วัสดุ อุปกรณ หรือสื่อตาง ๆ รวมทั้งสิ่งตาง ๆ ที่อยูตาม ธรรมชาติ อันไดแก ตนไม พืช ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ สวนสภาพแวดลอมที่เปนนามธรรม (Abstract Environment) หรือสภาพแวดลอมทางดานจิตวิทยา (Psychological Environmental) ไดแก ระบบคุณ คาที่ยึดถือซึ่งเปนสวนสําคัญ ของวัฒนธรรม ของกลุมสังคมขาวสาร ความรู ความคิด ตลอดจน ความรูสึกนึกคิดและเจตคติตาง ๆ ไมวาจะเปนของ ตัวเองหรือคนอื่นก็ตาม สรุปไดวา สภาพแวดลอม หมายถึง สภาวการณตางๆ ที่อยูรอบตัวเราทั้งที่มีชีวิตหรือไมมีชีวิต และรูปธรรมหรือนามธรรม รวมทั้งสิ่งที่มนุษยสรางขึ้น หรือเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ เปนวัฏจักรที่มีความ สอดของกัน และเกื้อหนุนซึ่งกันและกันใหกับผูเรียนหรือผูศึกษาไดรูจักเอง เขาในสังคม และ สภาพแวดลอมสามารถใหชีวิตที่ดีขึ้น
9
ความสําคัญของสภาพแวดลอมสถานศึกษา สภาพแวดลอมมีความสําคัญและจําเปนตอการดํารงชีวิตของมนุษย ซึ่งมีผูวิจัยเกี่ยวกับ ความสําคัญของสภาพแวดลอมดังนี้ สมชาย จําปานิล ( 2545) กลาววา สภาพแวดลอมเปนสิ่งที่สําคัญตอ การดําเนินชีวิต โดยเฉพาะ สงแวดลอมในสถานศึกษา เปนสิ่งที่ผูบริหารในสถานศึกษาตองคอยดูแลเอาใจใสเพราะสิ่งแวดลอม ชวยทําใหคนเปลี่ยนแปลงไปไดดีหรือไม สิ่งแวดลอมมีสวนกําหนดเชน แสงสวาง การถายเทของ อากาศ เสียงสี ซึ่งสิ่งเหลานี้สงผลกระทบตอผูศึกษาที่อยูในสถานศึกษาดังนั้นผูบริหารตองให ความสําคัญ เพื่อเปนเครื่องมือในการชวยใหการจัดการศึกษาไดบรรลุถึงเปาหมายที่วางไว จินตนา กิ่งแกว (2548) กลาวไดวา สภาพแวดลอมในสถาบันมีอิทธิพลตอความเปนอยู ตลอดจนพัฒนาการทุกๆ ดานของผูเรียน การใหความสนใจกับสภาพแวดลอมรอบ ๆ ตัวนักศึกษาที่ กําลังศึกษาอยูในสถาบัน จึงเปนการสงเสริมใหมีการเรียนรูอยางมีประสิทธิภาพ ตลอดจนเปนการ ปองกัน และสงเสริมสุขภาพของนักศึกษา ธีรวัฒน ยุวรรณะ ( 2549) ไดกลาววา ความสําคัญของสภาพแวดลอมในสถานศึกษา เปนเรื่อง สําคัญที่มีอิทธิพลตอพฤติกรรมของบุคคล โดยเฉพาะอยางยิ่งพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงจากดาน สิ่งแวดลอมนามธรรมสงผลตอการเรียนและสมองไดรับการกระตุนทําใหสมองมีการพัฒนาทําใหการ เรียนการสอนมีประสิทธิภาพขึ้น โกวิท มัชฌิมา ( 2550) ไดกลาววา สภาพแวดลอมมีความสําคัญตอการสงเสริมคุณภาพ และ ประสิทธิภาพ ในกระบวนการจัดการเรียนรูของบุคคลทั้งทางตรงและทางออมในการจัดสภาพแวดลอม ที่ดีในสถานศึกษาชวยอํานวยความสะดวกใหผูเรียนไดเรียนรูตามความสามารถ ความสนใจสงผล โดยตรงตอผลสัมฤทธิ์ทางเรียนเกิดประโยชนสูงสุดตอผูศึกษา ใหผูศึกษาไดเรียนรูอยางมีความสุขจาก สภาพแวดลอมที่ดี สรุป ไดวา ความสําคัญของ สภาพแวดลอมสถานศึกษา นั้น มีอิทธิพลตอศึกษา และสงผลตอ การศึกษาของนักเรียนนักศึกษา ทั้งทางตรงและทางออม ที่มนุษยและธรรมชาติสรางขึ้นทําใหผูเรียน นักศึกษามีความประทับใจตอลักษณะสภาพแวดลอมตางๆ ลักษณะใดๆ ในสถานศึกษาที่เปนสิ่งเราที่มี ศักยภาพและมีอิทธิพลตอนักเรียน จะสงผลกระทบตอการเรียนของผูเรียนและนักศึกษา ทั้งทางตรง ทางออม ที่เปนรูปธรรมและนามธรรม ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติหรืออมนุษยสรางขึ้นทําใหนักศึกษา เกิดการเรียนรูมีความรูสึกพอใจสวนตางๆ ของสถานศึกษาไมวาเปนทั้งดานบริหาร บรรยากาศการเรียน การสอนอาคารสถานที่และการปฎิสัมพันธระหวางผูบริหารกับผูบังคับบัญชา ครูผูสอนกับนักศึกษากับ
10
นักศึกษาและบุคลากรในกลุมอื่นๆ ซึ่งลักษณะตางๆ เหลานี้ สามารถตรวจสอบได โดยการสังเกต สอบถามหรือวิธีอื่นๆ ที่เหมาะสม
ขอบขายของสภาพแวดลอมสถานศึกษา สภาพแวดลอมของสถานศึกษา นัฐญาพร ดุษดี (2545) กลาววาเปนสถานศึกษาที่อบรมสั่งสอน และใหวิชาความรูเพื่อดํารงชีวิต ดังนั้น การที่สถานศึกษาจะสามารถทําหนาที่ตางๆ ไดอยางครบถวน สมบูรณที่มีประสิทธิภาพสูงสุดได สถานศึกษาจะตองจัดสิ่งตางๆ ดังตอไปนี้ 1) กฎ ระเบียบ ขอบังคับและการปกครอง ซึ่งสถานศึกษามุงหมายเพื่อฝกหัดใหเด็กพัฒนา บุคลิกภาพใหสอดคลองกับสภาพสังคม 2) ครูเปนผูสงเสริมใหเด็กไดรับความรูและพัฒนาความคิดสรางสรรค ครูมีอิทธิพลเด็กทั้ง ทางดานการแสดงออก และจิตใจ ดังนั้นครูจึงเปนแมแบบที่ดีใหกับเด็ก 3) กลุมเพื่อนรวมโรงเรียนและรวมชั้นเรียน มีอิทธิพลในการปรับตัวและการดํารงชีวิตในสังคม โรงเรียน ซึ่งเปรียบเสมือนสังคมยอย 4) หลักสูตรและวิชาที่เรียน มีสวนทําใหบุคคลไดรับการพัฒนาดานความรูความคิดและ ประสบการณ การศึกษาขั้นปริญญาอันเปนงานสรางบัณฑิต ตองคํานึงถึงคณุภาพ และมาตรฐานการศึกษา เปนสําคัญ งานคุณภาพเหลา นี้จะเกิดขึ้นไดก็ตอเมื่อสถา นศึกษาไดจัดสภาพแวดลอมตางๆ อยางเหมะ สมซึ่งจะชวยสงเสริมใหบัณฑิตพัฒนาศักยภาพทางดานบุคลิภาพ สติปญญา ตลอดจนการรูจักแกปญญา อยางเฉลียวฉลาด (วิจิตร ศรีสะอาน 2519) ดังนั้น อาจพิจารณาความหมายของสภาพแวดลอม สถานศึกษา ในอีกมุมหนึ่ง คือ สถาบันที่เหมาะสมกับการสรางบัณฑิตควรเปนสถาบันที่รวบรวม วิทยาการแขนงตางๆ รวบรวมความรูทั้งทางวิชาชีพและวิทยาการพื้นฐาน มีบรรยากาศที่เหมาะสมที่จะ ทําการถายทอดการเรียนรู และสรางสรรควิทยาการ บรรยากาศอันนี้จะตองเปนบรรยากาศที่สงเสริมการ เรียนรูเปนขั้น ๆ เปนระเบียบตามแนวที่เห็นชอบกันเปนสวนใหญนอกจากนี้แนวการผลิตบัณฑิตของ สถาบันศึกษาของไทยจําเปนจะตองพิจารณาองคประกอบที่ถือวามีความสําคัญยิ่ง คือ หลักสูตรในแง ของความผสมผสานระหวางวิชาชีพ และวิทยาการสงเสริมความรูทั่วไป อาจารยและการสอน นิสิตและ การเรียนการวัดผล หองสมุด กิจกรรมนอกหลักสูตร บรรยากาศทางวิชาการ คุณธรรมและจริยธรรมใน
11
สถาบัน การประสานงานในหนวยงานตาง ๆ และการประสานรวมมือระหวางอาจารย นิสิต และ ผูบริหาร (สิปนนท เกตุทัต 2523) สภาพแวดลอมของ สถานศึกษา เปนความประทับใจของนักศึกษาที่มีตอลักษณะตางๆ ของ วิทยาลัย ไดแกชื่อเสียงของวิทยาลัย การบริหาร บรรยากาศในการเรียนการสอน พฤติกรรมเกี่ยวกับ เพื่อน และอาคารสถานที่ ซึ่งมีอิทธิพลตอความเปนอยูและพัฒนาการของสมาชิกในวิทยาลัยลักษณะ ตางๆ เหลานี้สามารถตรว จสอบได (อรรณพ คุณพันธ 252 2) หรืออาจกลาวไดสภาพแวดลอม สถานศึกษา ก็คือ สภาพแวดลอมวิทยาลัย ที่หมายถึง บุคคล วัตถุสิ่งของสภาพการณทั้งที่เปนรูปธรรม และนามธรรม แนวความคิด ความรูสึก เหตุการณบรรยากาศ ลักษณะของบริเวณอาคารสถานที่ และสิ่ง ตาง ๆ ทั่วไปในมหาวิทยาลัย ซึ่งมีอิทธิพลตอชีวิตความเปนอยู และการพัฒนาของนักศึกษาทุกคน (สันต อูอรุณ 2530) และสภาพแวดลอมที่มีผลตอการเรียนรู อาจไดแก บรรยากาศในการเรียน บรรยากาศทางวิชา อาคารสถานที่ และสิ่งอํานวยความสะดวก (นัยนา อางสันติกุล 2522) ที่จัดใหมีขึ้น ภายในวิทยาลัย หรือหมายถึงทุกสิ่งทุกอยางที่อยูภายในสถาบัน รวมถึงหลักสูตร การเรียนการสอน ความสัมพันธระหวางอาจารณกับนักศึกษา และบรรยากาศทางวิชาการอันเปนสิ่งเราที่ทรงศักยภาพ และมีอิทธิพลตอชีวิตความเปนอยู ตลอดจนสงผลตอการพัฒนาทุก ๆ ดานของสมาชิกในสถา นศึกษา (กมลทิพย เกตุวรสุนทร 2542 ) สภาพแวดลอมจะสงผลตอผูเรียนทั้งทางดานการเรียน และดาน พฤติกรรมของผูเรียนโดยสภาพแวดลอมของสถาบันอุดมศึกษามีความสําคัญอยางมากในการที่จะ กระตุนนิสิตนักศึกษาใหมีการพัฒนาศักยภาพทั้งทางสติปญญา บุคลิภาพ และความรูสึกตาง การจัด สภาพแวดลอมที่ดีจะเอื้อตอบรรยากาศทางวิชาการ เอื้อตอความรูสึกอบอุนเปนมิตร ซึ่งจะโยงใยใหเกิด การเรียนรูที่แนนเฟออันจะหลอหลอมใหนิสิตนักศึกษามีความรูสึกนึกคิคที่ละเอียดออนซึมซับ คุณธรรมที่ดีงาม ประกอบเปนบัณที่มีคุณภาพของสังคม (อรพันธ ประสิทธิรัตน 2533) ดังนั้น จากการศึกษาเกี่ยวกับสภาพแวดลอมมหาวิทยาลัยในประเทศไทย ทําใหสามารถจําแนก สภาพแวดลอมมหาวิทยาลัยออกเปน 5 ดานคือ 1. สภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่ 2. สภาพแวดลอมดานบรรยายกาศในการเรียนการสอน 3. สภาพแวดลอมดานมนุษยสัมพันธ 4. สภาพแวดลอมดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม 5. สภาพแวดลอมดานการบริหาร
12
1. สภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่ สภาพแวดลอมทางธรรมชาติ หรือมนุษยสรางขึ้น ซึ่งมีอิทธิพลตอบุคคลที่อยูในสภาพแวดลอม นั้น สภาพแวดลอมดานสถานที่ในสถานศึกษา หมายถึง อาคารสถานที่ อาคารเรียน หองเรียน หองสมุด หองปฎิบัติการตางๆ และโรงอาหาร สมหมาย ดอกไม (2535 ) ไดเสริมกลาววา สภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่ หมายถึง สภาพแวดลอมซึ่งมีอิทธิพลตอบุคคลที่อยูในสภาพแวดลอมนั้น เชน บริเวณสภาพพื้นที่ของสถานที่ตั้ง ลักษณะของอาคารเรียน หองเรียน หองปฎิบัติการ หองสมุด โรงอาหาร โรงฝกงาน หอพัก สถานที่ พักผอนหยอนใจ การตกแตงสถานที่ สิ่งอํานวยความสะดวกตางๆ ภายในมหาวิทยาลัย รวมทั้งสภาพ แสง เสียง และอื่นๆ ที่มีอิทธิพลตอสภาพความเปนอยูและการศึกษา อนันต เลาหทวีกูล (2544) ไดกลาวถึง สถานที่ในสถานศึกษาไววาอาคารสถานที่สะอาด มี ระเบียบถูกหลัก และสอดคลองกับประโยชนใชสอยยอมแสดงถึงความสามารถทางการบริหารสถาบัน ทางการศึกษาในการหาทรัพยากรในดานการอํานวยความสะดวกใหแกการเรียนการสอน การคนควา และสรางความเปนระเบียบเรียบรอยอื่นๆ ดวยดังนั้น การที่สถานบันอุดมศึกษามีหองเรียน หองทํางาน เพียงพอ ยอมสงเสริมสมรรถภาพการทํางานของคนในสถาบันนั้น ดังนั้นในการวางแผนจัด สภาพแวดลอม อาคารสถานที่ในหมาวิทยาลัย เพื่อสนับสนุนการเรียนของนักศึกษา ควรประกอบดวย ความสมดุลยของปจจัย 4 ประการ (วิจิตร วรุตบางกูร 2524) ดังนี้ 1 . การจัดบริเวณและความงามของบริเวณ อาคารเรียนมีบทบาทสําคัญ ในการชวยพัฒนาการ รับรูเกี่ยวกับกับความรักความสวยงามอยูอยางมาก เพราะนักศึกษาตองใชเวลาอยูในมหาวิทยาลัยเปน เวลานานถึง 4 ป ในชวงเวลานี้ นักศึกษาจะซาบซึ้งตอความงดงามของมหาวิทยาลัย หากสภาพแวดลอม ของมหาวิทยาลัยไมไดรับการดูแลเอาใจใสเกิดความงามแลวนักศึกษาจะเฉยเมยกับสภาพของวิทยาลัยที่ ไมสวยงามนั้น เมื่อจบการศึกษาไปแลว นักศึกษาก็จะสรางสรรคสิ่งแวดลอมของตนเองโดยอาศัย ประสบการณที่ไดรับจากวิทยาลัยเปนสวนใหญดวยเหตุนี้วิทยาลัยจึงควรไดรับการดูแลเอาใจใสใหมี ความสวยงาม เรียบรอย เพื่อเปนสวนในการกระตุน และพัฒนาความตองการ และความซาบซึ้งในสิ่ง สวยงามของนักศึกษาทุกคน 2. แสง สี การมองเห็น และแสงสวาง เนื่องจากแสงสวางมีบทบาทสําคัญในการสื่อความรูทํา ใหเรามองเห็นวัตถุได จึงจําเปนที่ตองจัดใหมีแสงสวางในอาคาร และหองเรียนในระดับที่นักศึกษา สามารถมองเห็นไดดี ชัดเจน และสบายตา ควรใหมีแสงสวางที่พอดี ไมจาจนเกินไป แสงยังชวยใหเกิด อารมณ และบรรยากาศ การติดตั้งระบบแสงสวางที่ใหประโยชน ประหยัด และมีประสิทธิภาพดี
13
จะตองเอาผูใชอาคาร และคํานึงถึงความสวยงามควบคูกันไปดวย ดังนั้น แสงสวางที่ใชกันอยูมี 2 ประเภท ดังนี้ (กิติมา ปรีดีดิลก 2532) 1. แสงสวางธรรมชาติ คือ แสงที่ไดรับจากดวงอาทิตยตั้งแตเชาถึงเย็น หองเรียนที่ตอง พึ่งแสงสวางธรรมชาติ ควรจะมีหนาตาง หรือชองใหแสงผานเขาประมาณรอยละ 20 ของพื้นที่ หองเรียน 2. แสงสวางประดิษฐที่ใชกันอยูทั่วไป คือ ไฟฟา การใชไฟฟาเขาชวยในการเรียนการ สอนควรคํานึงถึงความใกลเคียงกับแสงธรรมชาติที่ไดรับปกติ การใชสีกับอาคารเรียนมีประโยชนหลายประการ นอกจากความมีชีวิตชีวา นาดูแลวสียังชวย พรางสิ่งบกพรองตาง ๆ ชวยใหความสวางแกอาคาร ปองกันไมใหวัตถุที่ใชในการกอสราง เชน ไม ซีเมนต เหล็ก เสียหาย ผุกรอนเร็ว นอกจากนี้สียังชวยรักษาความสะอาด และสุขภาพอนามัยของผูใช อาคารดวย การใชสีสําหรับหองตางๆ ควรพิจารณาขอเสนอแนะดังนี้ 1. หองอาหาร ควรทาวสีที่ชวยใหอยากทานอาหาร เชน สีสมออน สีชมพุ 2. หองพลศึกษา หองฝกงาน หองศิลปะ ควรเปนสีสวาง ๆ เชน สีเหลือ สีสมออน สีชมพู 3. หองปฎิบัติการสํานักงาน หองพักอาจารย เปนบริเวณที่ใชความคิด ตองการสมาธิ ควร ทาสีในโทนเขียว สีน้ําทะเล 4. หองประชุม ควรทาสีโทนเย็น เชน สีฟาออน สีเทา สีน้ําทะเล 5. หองเรียน ควรเลือกสีโทนออน เชน สีเหลือง สีชมพู สีสมออน 6. สําหรับสีที่ทาภายนอกอาคาร ควรเปนสีที่ไมจืด ตกซีดงาย 3. เสียง เสียงภายในหองเรียนเปนสิ่งที่ควรคํานึงถึงอยางมาก เสียงภายในหองเรียนที่เหมาะสม นั้น ขึ้นอยูกับกิจกรรมภายในหอง ขนาดของหอง ความดังของเสียง และเสียงที่ตองการจะไดยินจริง ๆ เสียงดังรบกวนจากบริเวณโดยรอบ หรือจากภายนอกหอง จะทําใหนักศึกษารูสึกรําคาญ หงุดหงิด เครียด ไมมีสมาธิ และเปนอุปสรรคตอความเขาใจในการสื่อความหมายระหวางอาจารย และนักศึกษา การเปลงเสียงพูดใหดังขึ้น เพื่อแขงกับเสียงรบกวน ตาง ๆ อาจทําใหเหน็ดเหนื่อย และเครียดได 4. อุณหภูมิและการถายเทอากาศ เนื่องจากหองเรียนแตละหองประกอบดวยนักศึกษาจํานวนไม นอย หากอากาศภายในหองเรียนไมมีการเคลื่อนไหว หรือถายเทบาง ยอมทําใหเกิดความอึดอัด ๆไม สบาย ทั้งนี้เพราะอากาศในบริเวณนั้นจะมีของเสียปะปนอยูมาก เชน กาซคารบอนไดออกไซด เชื้อโรค
14
ฝุนละออง ไอตัวของนักศึกษาและอาจารย กลิ่นตาง ๆ หากอยูในบริเวณนั้นนาน ๆ อุณหภูมิสูงขึ้นจะทํา ใหงวนนอน หงุดหงิดงายสําหรับอาคารเรียนในประเทศรอนที่มีความชื้นสูง จําเปนตองออกแบบใหมี การถายเทอากาศไดดี ซึ่งอาจทําใหโดยวิธีธรรมชาติ เชนการสรางอาคารใหตั้งฉากกับทิศทางของลม ประจําถิ่น การเจาะประตู หนาตางใหโปรง เพื่อใหลมผานไดโดยสะดวก เปนตน และวิธีการใช เครื่องมือเขาชวย เชน ติดตั้งพัดลมดูดอากาศ และเครื่องปรับอากาศ เปนตน นอกจากนี้ เทศ แกลวกสิกรรม (2544) ยังไดชี้ใหเห็นความสําคัญสิ่งแวดลอมทางกายภาพ ที่มี ผลกระทบตอการเรียนการสอน และการจัดการสภาพแวดลอมภายในสถาบันการศึกษา ที่สนับสนุน แนวคิดความสมดุลยของปจจัย 4 ประการ ดังกลาว ขางตนเรื่องการวางแผนจัดสภาพแวดลอมอาคาร สถานที่ไว 4 ประการ ดวยเชนกันดังนี้ 1. แสงสวาง แสงสวางเปนสิ่งจําเปนสําหรับการมองเห็น การอานหนังสือแสงสวางควรผานเขา ทางดานขางไมแรงจาเกินไป การจัดแสงสวาง หรือควบคุมแสงสวางจึงเปนสิ่งจําเปนตอการใช หองเรียน ซึ่งจะชวยใหมองเห็นไดชัดเจน ความเมื่อยลาและความเครียดของประสาทตาก็จะไมเกิดขึ้น 2. สี สีมีอิทธิพลและมีบทบาทตอชีวิตมนุษยมากเพราะสีมีความสัมพันธใกลชิดกับมนุษย สีจึง ใหความรูสึกตอมนุษยตางๆ กัน อิทธิพลของสีทําใหคนเรามีความรูสึก สดชื่น ตื่นเตน สงบ ยินดี หดหู เศรา แจมใส เบิกบาน เราใจหรือเฉยเมย ดังนั้น ในการเรียนการสอน สภาพแวดลอมของผูเรียนก็ตองจัด สภาพแวดลอมใหมีชีวิตชีวา สดชื่น แจมใส นาอยูนาเรียน สีมีสวนชวยไดมาก โดยเฉพาะสีที่ใชกับ อาคารเรียน และหองเรียนตางๆ 3. เสียง เสียงบับวามีสวนสําคัญ ในชีวิตประจําวันของมนุษย ซึ่งถือวาเปนสภาพแวดลอมอยาง หนึ่งที่มีอิทธิพลตอการพัฒนาของมนุษย เสียงเปนสิ่งที่มองไมเห็นแตอันตรายที่เกิดขึ้นนั้นมีมาก อาจทํา ใหหยอยสมรรถภาพในการไดยินหรือทําใหหูหนวกได 4. การถายเทอากาศ อากาศเปนสิ่งจําเปนอยางยิ่งสําหรับชีวิตเรา เราไดออกซิเจนจากอากาศ รอยละ 21 เพื่อมาใชฟอกเลือดในปอดใหเลือดดํากลายเปนเลือดแดง แลวสงเลือดแดงไปเลี้ยงสวนตางๆ ของรายกาย ดังนั้นอากาศที่ตองการ คือ อากาศบริสุทธิที่สดชื่น ไมอบอาว รอนจัดจนเกินไป มีการ ถายเทอากาศอยูเสมอ โดยทั่วไปแลว นอกจากการจัดสภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่แลว การจัดบรรยากาศภายใน สถาบันการศึกษาใหเสริมสรางบรรยากาศทางวิชาการ ถือเปนสิ่งสําคัญ เพราะบรรยากาศการเรียนการ สอนมีอิทธิพลตอการเรียนรูของผูเรียน บรรยากาศที่ดีอาจสงเสริมใหผูเรียนมีสุขภาพจิตดี มีความตั้งใจ มีเจตคติที่ดี ทําใหการเรียนรูมีประสิทธิผลอยางมีประสิทธิภาพ (พิมพันธ เดชะคุปต , 2533) ดังนั้น ถา
15
เรามุงใหการเรียนการสอนบรรลุผลอยางสมบูรณแลว ก็จําเปนตองจัดอากาศสถานที่และสภาพแวดลอม ใหอยูในสภาพที่ดี ถูกหลักวิชา เอื้อตอกิจกรรมการเรียนการสอนใหมากที่สุด สรุป สภาพแวดลอมอาคารสถานที่ และบรรยากาศการเรียนการสอนมีความสําคัญในการ กระตุนการใฝรูใฝเรียนของนักศึกษา เปนองคประกอบที่จะตองออกแบบมาเพื่อใหเหมาะสมกับ กิจกรรมการเรียนการสอนภายในมหาวิทยาลัย และยังมุงหวังใหเกิดผลดีทางดานจิตวิทยาที่นักศึกษา ตองซึมซับรับสิ่งที่ดีไปจากมหาวิทยาลัยการสรางความอบอุนดวยบรรยากาศที่เสริมสรางการเรียนรูทาง วิชาการ การฝกฝนอบรมจิตใจดวยสภาพแวดลอมที่ดี ยอมไดผลผลิตที่ดี นั่นคือ บัณฑิตที่ดีมีคุณภาพ ออกไปรับใชสังคม 2. สภาพแวดลอมดานบรรยายกาศในการเรียนการสอน จุดมุงหมายหลักของ สถาบันการศึกษาทุกแหง คือ การเรียนการสอน ซึ่งจุดมุงหมายนี้สัมพันธ กับคนโดยตรง เปนการสรางคนใหกับสังคม การสอนของสถาบันอุดมศึกษาในระยะแรกๆ นั้น เปน ความพยายามที่จะรู ฝกฝนจิตใจ รวมทั้งความประพฤติของคนที่จะเปนผูใหญ หรือเปนผูใหญแลวให เปนคนที่มีคุณคาแกสังคม และกลุมชนในยุคนั้นๆ การเรียนการสอนจะเปลี่ยนไปตามความนาเชื่อ และ ทัศนะของบุคคลที่มีบทบาทในการกําหนดคุณคาและความรูของสิ่งที่จะเรียน ปจจัยสําคัญที่สุดจะทําให ที่จะทําใหสถาบันอุดมการณศึกษามีมาตรฐานการศึกษาสูงก็คือ อาจารย หากมหาวิทยาลัยใดมีอาจารย ผูทรงคุณวุฒิพรอมเพรียงทั้งในดานปริมาณ และคุณภาพแลว ก็เปนที่นาเชื่อถือวามาตรฐานการศึกษาจะ ดีตามไปดวย (วิจิตร ศรีสอาน 2518) ดังนั้น กระบวนการการจัดการเรียนการสอนและสรางบรรยากาศในการเรียนการสอน เพื่อให ผูเรียนไดความรูและสามารถนําความรูไปปฏิบัติไดตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว ประกอบกับการจัด หลักสูตร พฤติกรรมการสอนของผูสอนการนําสื่อการเรียนการสอนมาใชอยางถูกตอง อรพันธ ประสิทธิรัตน (2533) พบวา พฤติกรรมของครูมีอิทธิพลตอการเรียนการสอนอยาง มากและลักษณะที่เดนชัด นักเรียนมีความสนใจ ไดแก 1. ครูแตงกายเรียบรอย 2. มีความรูในเนื้อหาวิชาดี 3. ควบคุมชั้นเรียนดี 4. พูดเสียงดังฟงชัด 5. ยิ้มแยมแจมใสและเปนกันเองกับนักเรียน
16
6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
ใจดีมีเหตุผล ใชวาจาสุภาพออนโยนกับนักเรียนเสมอ เตรียมการสอนมาอยางดีทุกครั้ง ใชสื่อการสอนเสมอ เขาสอนเสมอ เขาสอนตรงเวลาทุกครั้ง มีบุคคลิกนานับถือ อธิบายเนื้อหาไดแจมแจง รับฟงความคิดเห็นของนักเรียน
ศิริกาญจน จันทรเรือง (2543) ไดกลาวถึงการสรางบรรยากาศในหองเรียนใหเอื้อตอการเรียน การสอนไววา บรรยาการศที่เอื้อตอการเรียนการสอนเปนสิ่งที่ทําใหผูเรียนและผูสอนมีความรูสึกสบาย และยอมรับซึ่งกันและกัน ทั้งผูเรียนและผูสอนสามารถที่จะรวมแสดงความคิดเห็น ซึ่งจะทําใหมี ความรูสึกวามันไมใชสิ่งที่นาเบื่อหนายหรือตลกขบขันโดยการปฏิบัติดังนี้ 1. ผูสอนสรางบรรยากาศในทางบวก ผูเรียนจะรูสึกยอมรับนับถือและรูสึกวาการเรียนมีคณุ คา ไดแก 1) หลีกเลี่ยงคําพูด “ไมถูกตอง” สําหรับคําตอบของผูเรียน ควรจะใชคําถามเหลานี้แทน เชน ทําไมคุณถึงคิดอยางนั้น หรือ คุณสามารถจะอธิบายในรายละเอียดไดหรือไม หรือ ใครมีความเห็นที่แตกตางไปจากนี้บาง คําถามเหลานี้จะเปนการยอมรับมากกวาและจะ ชวยกระตุนใหเรียนมีสวนรวม 2) ฟงอยางระวังและสื่อใหเห็นวามีการยอมรับความคิดเห็นของผูเรียนอยาขัดจังหวะที่ ผูเรียนแสดงการยอมรับความคิดรวบยอมเกี่ยวกับเรื่องกับเรื่องที่แสดงความคิดเห็นอยู 3) อยาทําใหผูเรียนเกิดอับอาย โดยเฉพาะอยางยิ่งที่หนาชั้นเรียนหลีกเลี่ยงการปฏิสัมพันธ กับผูเรียนในทางที่จะทําใหผูเรียนไดรับความอับอาย เรียกรองความสนใจ หรือทําให ผูเรียนรูสึกไมสนใจ หลีกเลี่ยงการเยาะเยย ถากถาง ผูเรียนสวนมากจะมีอารมณขัน เกี่ยวกับเรื่องนี้ อยาแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับงานของผูเรียนโดยไมรับอนุญาต
17
4) เมื่อผูสอนจําเปนตองแสดงความคิดเห็นในทางลบ พยายามอยาพูดเฉพาะเจาะ จงถึง ผูเรียนคนใดคนหนึ่งถาตองการจะเปนเชนนั้นควรเรียกผูเรียนมาพูดเปนการสวนตัว หลังเลิกเรียน 5) ปฏิบัติตอผูเรียนเหมือนเปนผูใหญคนหนึ่ง 6) กระตุนใหผูเรียนแสดงความคิดเห็นและถามในหองเรียน 2. ผูสอนตองแนใจวาไดสนใจผูเรียนทุกคน ไดแก 1) อยาละเลยผูเรียนที่เงียบขรึมหรือไมแสดงพฤติกรรมออกมานัก 2) ผูสอนควรตระหนักและระมัดระวังเกี่ยวกับความรูสึกชอบหรือไมชอบบุคคลหนึ่งใน กลุมเรีนที่อาจจะมีพฤติกรรมในทางลบ ซึ่งอาจเกี่ยวเนื่องมาจากการแตงกาย เพศ ลักษณะ ทาทางหรืออายุ 3) ถาผูสอนเชื่อวาสามารถที่จะควบคุมความรูสึกชอบหรือไมชอบบุคคลใดบุคคลหนึ่งใน กลุมไดแลวผูสอนก็ควรระวังเกี่ยวกับลักษณะทางเชื้อชาติ หรือลักษณะสวนบุคคลและ นิสัยของผูเรียน ซึ่งจะทําใหผูสอนแสดงอาการออกมาในทางที่ผ็เรียนรูสึกไมชอบ พฤติกรรมเหลานี้จะแสดงออกมาอยางไมรูตัว โดยการที่ไมเรียกผูเรียนเหลานั้นตอบ คําถามหรือมีสวนรวมในการอภิปรายหรือไมประสานสายตากับผูเรียน 3. ผูเรียนควรมีการกระตุนผูเรียนโดยการใชลักษณะทาทาง เพื่อกอใหเกิดบรรยากาศที่ดีมั่นคง และมีความเชื่อมั่น ไดแก 1) ประสานสายตากับผูเรียนเสมอ 2) เคลื่อนไหวไปรอบๆ หองมีบรรยายอยางเปนธรรมและมีชีวิตชีวา 3) ควบคุมลักษณะทาทางซึ่งแสดงออกใหเห็นถึงความมั่นใจในตัวเองได 4) ยิ้มและหัวเราะในชั้นเรียนและกระตุนใหผูเรียนไดมีการแสดงออกดวย 5) เปนเรื่องสําคัญ เสียงตองมีพลังชัดเจนและมีเสียงขึ้นๆ ลงๆ 4. ผูสอนตองพยายามรูจักผูเรียนทุกคนในขณะเดียวกันก็เปดโอกาศใหผูเรียนไดรูจักตัวผูสอน ดวย เชน 1) จําเชื่อผูเรียนอยางรวดเร็ว ในชั้นเรียนขนาดใหญขอใหผูเรียนนั่งที่เดิมทุกครั้งในชอง สองถึงสามอาทิตยแรก ใชแผนผังที่นั่ง ถายรูปผูเรียนไวและใหเขียนชื่อใตภาพ 2) เรียนเกี่ยวกับผูเรียนแตละคนและยอมรับขอมูลสวนบุคคลเพิ่มเติม เชน เกิดที่ไหน สนใจที่จะทําอะไรบาง
18
3) เต็มใจที่จะบอกขอมูลสวนตัวของผูสอนแกผูเรียน ในชั้นเรียนผูสอนอาจจะพูดเกี่ยวกับ ประสบการณสวนตัวแตตองใชวิจารณญาณวาจะพูดมากนอยแคไหน 4) พยายามคนหาสถานการณสวนบุคคลหรือสิ่งที่ขัดขวางความกาวหนาของการเรียน ซึ่ง จะรบกวนการเรียนรูของผูเรียนและการเขาชั้นเรียน เชน ตารางงานที่ผิดปกติตาราง การเปนพี่เลี้ยงเด็กและตารางที่สามารถจะทําใหผูเรียนเขาชั้นเรียนไมทัน 5. ผูสอนตองเตรียมการเสริมแรงทางบวกโดยเฉพาะ ไดแก 1) ใหเวลาในการแสดงความชื่นชมผูเรียนที่สามารถทํางานไดดีแตหองระวังไมใหมาก เกินไปจนขาดความจรงใจ 2) พูดกับผูเรียนเมื่อมีการขาดสงงาน การขาดเรียนสม่ําเสมอและการมาสาย 6. ผูสอนตองจัดระเบียบชั้นเรียนใหเหมาะสมโดยคํานึงถึงเวลาเรียนของผูเรียนไดแก 1) อยามาสาย การมาสายจะทําใหผูเรียนรูสึกวาการมาตรงเวลาไมใชสิ่งสําคัญสําหรับ ผูสอน 2) อยูในชั้นเรียนตลอดเวลาสอน ในบางครั้งผูสอนอาจออกนอกชั้นเรียนเร็วกวาปกติ แต อยาทําจนเปนนิสัย ผูเรียนอาจสรุปไดวาผูสอนไมเตรียมตัว ไมสนใจในวิชาที่สอน หรือไมคิดวาเวลาเรียนมีความสําคัญ 3) สังเกตพฤติกรรมที่ขาดความสนใจ เชน การขยับตัว เนื่องจากความเบื่อหนาย การไอ อยูเสมอ การมองผูเรียนคนอื่น หรือมองหนังสือกอนหมดเวลา รวมทั้งสังเกตลักษณะ ทานั่ง ทัศนคติตอการเรียน การขาดการประสานตา 4) เริ่มเรียนใหตรงเวลา ถึงแมวาผูเรียนจะมาไมครบ ถาไมทําเชนนี้จะทําใหผูที่มาตรง เวลามีความรูสึกไมดี 7. ผูสอนตองสรางบรรยากาศทางกายภาพในหองเรียนใหเหมาะสม 1) ตรวจสอบอุณหภูมิในหองเรียนวามีความเหมาะสมหรือไม โดยอาจจะสังเกตจาก ปฏิกิริยาของผูเรียน เชน มวนแขนเสื้อตลอดเวลา 2) พยายามจัดโตะใหอยูในลักษณะที่สบาย 3) แนใจวาแสงอาทิตยที่สองผานมานหนาตางไมทําใหผูเรียนเกิดปญหาในการมองเห็น กระดานหรือสมุดบันทึก
19
สรุป สภาพแวดลอมดานการเรียนการสอน พฤติกรรมครู วิธีการสอน การใชสื่อการสอน การ เปดใจใหกวางรับฟงความคิดเห็นของนักเรียนนักศึกษาเปนการสงเสริมใหมีการรับรู ความคิดสรสง สรรค แนวทางใหมๆ ในการพัฒนาคุณภาพนักเรียนนักศึกษาไดดีมากขึ้น 3. สภาพแวดลอมดานมนุษยสัมพันธ เปนสภาพแวดลอมที่สําคัญที่มีอิทธิพลตอนักศึกษาที่กําลังศึกษา เปนกลุมบุคคลที่อยูในวัย เจริญเติบโต รางกายและจิตใจมีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว เมื่อเขาอยูในสถาบันศึกษาตองมี ความสัมพันธกับเพื่อนอยางมาก กลุมเพื่อนจึงมีอิทธิพลตอการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาการทางดาน ความรู ทัศนคติ บุคลิกภาพและคุณธรรมของนักศึกษา ซึ่ง สําเนาว ขจรศิลป (2539) สามารถจําแนก พัฒนาการของนักศึกษาออกเปนดานตางๆ ดังนี้ พัฒนาการทางกาย การเจริญเติบโตของบุคคลในชวยวัยรุนตอนปลาย และเริ่มเขาสูวัยผูใหญ ตอนตน จะเปนชวงที่มีการเจริญเติบโตอยางรวดเร็วทั้งในดานสวนสูง และน้ําหนัก มีการเปลี่ยนแปลง ของฮอรโมน บางรายมักมีสิวขึ้น กลามเนื้อสวนตางๆ จะเจริญเติบโตเต็มที่ กระดูกจะหยุดการ เจริญเติบโต พัฒนาการทางอารมณ ในชวงวัยรุนตอนตน บุคคลจะมีอารมณแปรปรวน มีการเปลี่ยนแปลง ทางอารมณรวดเร็ว และรุนแรง จนขาดความมั่นคงทางอารมณ ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางรายการ และสภาพแวดลอมทางสังคม ในชวงวัยรุนตอนปลาย หรือผูใหญตอนตน จะมีพัฒนาการทางอารมณดี ขึ้น แตอารมณที่วัยรุนตอนปลายยังมักแสดงออก ไดแก อารมณโกรธ นอกจากนั้นวัยรุนตอนปลาย มักจะมีเรื่องความตึงเครียด และความวิตกกังวลเพิ่มขึ้นดวย พัฒนาการทางสังคม วัยรุนตอนปลาย เปนชวงวัยที่ชอบทํางานเปนกลุม รูจักรับผิดชอบงาน แต รักอิสระ เริ่มหาประสบการณที่แปลงใหม การคบเพื่อน โดยทั่วไปจะเลือกคบเพื่อนที่มีบางสิ่งบางอยาง คลายคลึงกัน เชน มาจากทองถิ่นเดียวกัน เรียนคณะเดียวกัน ในวัยนี้มักจะใชเวลารวมกับเพื่อนตางเพศ มากกวาเพศเดียวกัน รูจักเรียนรูที่จะปฎิบัติตนใหเหมาะสมในสังคม ระมัดระวังเกี่ยวกับความรูสึกของ ผูอื่นที่มีตอตนมากขึ้น รูจักการปรับตนใหเขากับผูอื่น พัฒนาการดานสติปญญา วัยรุนตอนปลาย เปนชวยวัยที่มีพัฒนาการทางสมองสูงสุด จึงเปนวัย ที่มีความสามารถ หลายอยาง มีความสามารถในการจําไดดี แตการคิดวิเคราะหยังไมละเอียดลึกซึ้งเทา ผูใหญ วัลลภา เทพหัสดิน ณ อยุธยา (2533) ไดกลาวถึงอิทธิพลของกลุมเพื่อนดังนี้
20
1. เปนกลุมที่จะประสานชีวิตจากสังคมในบานไปสูมหาวิทยาลัยทําใหนิสิตไดรูสึกวา ตอง ประสบความสําเร็จในดานใดดานหนึ่ง 2. เปนกลุมที่สนับสนุนและเปนเครื่องมือใหบรรลุเปาหมายทางพุทธิปญญาของการศึกษาใน มหาวิทยาลัย 3. เปนกลุมที่สนับสนุน สนองอารมณจิตใจและความตองการของนิสิตซึ่งอาจจะไมตรงกับ อาจารย หองเรียนและมหาวิทยาลัย 4. เปนกลุมที่เปดโอกาสใหนิสิตเรียนรูและเขาใจชีวิตการอยูรวมกันการสมาคมและทํางาน กับคนที่มีภูมิหลังแตกตางกันไดดี 5. กลุมเพื่อนอาจมีการยุยงใหมีการเปลี่ยนแปลงในดานตางๆ กระตุนใหเกิดความคิดหรือ ประสบการณใหมๆ ใหกําลังใจในการเปลี่ยนแปลงชีวิตของนิสิต หรือกลุมเพื่อนก็อาจจะ ชวยกันปรับปรุงรักษาสภาพที่คงเดิมไมยอมเปลี่ยนแปลง 6. นิสิตที่เรียนไมคอยดีหรือมีความผิดหวัง กลุมเพื่อนจะทําใหนิสิตเลือกทางออกทางอื่น หรือ ชวยใหนิสิตมีภาพพจนในทางบวก โดยจะสนับสนุนไดความสนใจตอสิ่งอื่นที่ไมใช การศึกษา 7. องคกรบริหารนิสิตมักจะมีหนาที่เปนพรรคพวกของนิสิตแตละคนอิทธิของกลุมเพื่อน ดังกลาวเปนผลจากการรวมตัวของนิสิต มีการแพรจากแตละคนไปสูบุคคล การใชชีวิตใน สังคมมหาวิทยาลัย ตลอดจนพัฒนาการดานตางๆ ของนิสิตใหเจริญงอกงาม อรพันธ ประสิทธิรัตน (2533) ไดศึกษาเกี่ยวกับสภาพแวดลอมทางการเรียนเกี่ยวกับพฤติกรรม ของเพื่อนรวมชั้นซึ่งประกอบดวย 1. ความสนใจในการเลือกเรียนของเพื่อนรวมชั้นไดแก 1) ถือการเรียนเปนเรื่องสําคัญ 2) ติดตามเนื้อหาที่เรียนตลอดเวลา 3) รวมอภิปรายตางๆ ในชั้นเสมอๆ 4) ทํางานรวมกับผูเรียนอื่นๆ ได 5) มาเรียนสม่ําเสมอ 6) สงการบานหรือรายงานตามกําหนด 7) ซื่อสัตว สุจริต ในขณะสอบ 8) จดงานอยางเปนระเบียบ
21
9) เอื้อเฟอ เผื่อแผและมีมนุษยสัมพันธที่ดี 10) มีอารมณขันและสนุกสนานกับการเรียน 2. พฤติกรรมของเพื่อนรวมชั้น ประกอบดวย 1) แตงกายสะอาดเรียบรอย 2) เฉลียวฉลาด 3) รักสงบ ไมชอบทะเลาะวิวาท 4) เคารพนับถือครูทั้งตอหนาและลับหลัง 5) สนใจวิธีการสอนของครู 3. การมีพฤติกรรมไมตั้งใจเรียนของเพื่อนรวมชั้น 1) เขาหองเรียน 2) คุยเสียงดังในขณะเรียนอยูในชั้น 3) เรียนออน ศันสนีย ตันติวิท (อางถึงใน สิริอร วิชชาวุธ และคณะ 2547) ไดกลาวถึงผลของส ภาพแวดลอม ที่มีตอเชาวปญญาวา พันธุกรรมและสิ่งแวดลอม มีอิทธิพลสําคัญตอเชาวปญญาของมนุษย พัฒนาการ ทุกขั้นตอน ความฉลาดของบุคคลจะสะทอนใหเห็นสิ่งที่บุคคลนั้นไดรับมาแตกําเนิดรวมกันกับ สิ่งแวดลอมรอบตัวบุคคลนั้นกลาวคือ เมื่อเกิดจะมีความสามารถในตัวอยูแลวที่จะพัฒนาทางเชาว ปญญา แตความเจริญเติบโตทางสมองจะไปไกลมากนอยแคไหนขึ้นอยูกับโอกาสที่ไดรับจาการปฎิ สัมพันธระหวางองคประกอบทางอื่น และประสบการณที่เด็กไดรับในชีวิต สรุป สภาพแวดลอมดาน มุนษยสัมพันธ ของนักเรียน นักศึกษา ทําใหเกิด ความสนใจในการ เรียน เคารพเชื่อฟงครูอาจารย ตั้งใจเรียน ถามีพฤติกรรม ที่ไมเหมาะสม อาจจะสงผลตอการเรียนของ เพื่อนรวมชั้น ทําใหไมตั้งใจเรียน ได เพื่อนที่ดีนั้น ไมทําให กอใหเกิดความรําคาญซึ่งทําใหการเรียน นั้น นาเรียนมากยิ่งขึ้น 4. สภาพแวดลอมดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม การสุขาภิบาล การสุขาภิบาลสิ่งแวดลอม อนามัยสิ่งแวดลอม “สุขาภิบาล ”มาจากคําวา สุข + อภิบาล ซึ่ง “สุข” นั้น มีความหมายวา “สบาย” อภิบาลมีความหมายวา “บํารุงรักษา” สุขาภิบาล หมายถึง การระวังรักษาเพื่อความสุขปราศจากโรค
22
การสุขาภิบาลสิ่งแวดลอม หรืองานอนามัยสิ่งแวดลอม หมายถึง การควบคุมปจจัย สิ่งแวดลอมทางกายภาพทั้งหมดของมนุษยที่กระทํา หรืออาจกระทําใหเกิดผลเสียตอการ พัฒนาการทารดานสุขภาพรายการ และการมีชีวิตอยูรอดของมนุษย อนามัยสิ่งแวดลอม สภาวะความสมบูรณแข็งแรงทางรางกายและจิตใจ รวมถึงการดํารงชีวิตอยู ในสังคมดวยดี อนามัยมิได หมายถึง แตเพียงปราศจากโรคเทานั้น สิ่งแวดลอม หมายถึง สิ่งตางๆ ที่อยูรอบตัวมนุษย ซึ่งมีทั้งสิ่งมีชีวิตและสิ่งที่ไมมีชีวิต ทั้งที่เปน รูปธรรม ซึ่งจับตองไดมองเห็นได อาจแบงไดเปน “สิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ” เชน ดิน น้ํา อากาศ แรธาตุ รวมถึง มนุษยดวยกัน สัตว ตนไม ฯลฯ และ “สิ่งแวดลอมที่มนุษยสรางขึ้น ” เชน อาคาร บานเรือน ยานพาหนะ ตลอดจนสิ่งแวดลอมที่เปนนามธรรม เชน วัฒนธรรมประเพณี สิ่งแวดลอมทาง สังคมการเมือง ฯลฯ ดังนั้น อนามัยสิ่งแวดลอม จึงหมายถึง ควาสัมพันธระหวางสุขภาพอนามัยของมนุษยกับ สิ่งแวดลอมที่อยูรอบตัวมนุษย ฉะนั้นสุขภาพอนามัยของมนุษยก็ยอมไดรับผลจากคุณภาพของ สิ่งแวดลอม ถาสิ่งแวดลอมมีสภาพเสื่อมโทรมเกิดก็จะเกิดเปนมลพิษขึ้น องคการอนามัยโลกไดกําหนดขอบเขตของงานอนามัยสิ่งแวดลอม ดังนี้ คือ 1) การจัดหาน้ําสะอาด น้ําประปา 2)การควบคุมมลพาทางน้ํา การควบคุมมลพิษทางน้ํานี้ หมายถึง การที่ตองปองกันควบคุม รักษาแหลงน้ําตางๆ ไมวาจะเปน หวย หนอง คลอง บึง แมน้ําตางๆ ตลอดจนน้ําใตดิน ไมใหคุณภาพ เสื่อมโทรมลงจนเกิดเปนมลพิษ และเกิดผลเสียตอสุขภาพอนามัยของมนุษย 3) การจัดการเกี่ยวกับขยะมูลฝอยและของเสียที่มีลักษณะเปนของแข็งการจัดการนี้รวมถึงการ เก็บ การขนถายและการกําจัดที่ถูกหลักสุขาภิบาล ของเสียในลักษณะดังกลาวขางตน เพราะเปนแหลง เพาะเชื้อโรคและพาหะนําโรค 4) การควบคุมสัตวอารโทรพอด และสัตวแทะ สัตวอารโทรพอดและสัตวแทะตางเปนพาหะนํา โรครายแรงหลายอยางมาสูคน และยังเปนตนเหตุทําใหเกิดเหตุรําคาญและทําลายทรัพยสิน โรคสําคัญ ที่เห็นไดชัด เชน อหิวาตกโรค ไขมาลาเรีย เปนตน 5) มลพิษของดินมักจะเกิดขึ้นจากการทิ้งสิ่งสกปรกตางๆ ลงสูพื้นดิน ไมวาจะเปนในลักษณะ ของขยะมูลฝอย สิ่งปฎิกูล น้ําเนาเสีย ของทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรม ทําใหเกิดความสกปรกบนพื้นดิน และเมื่อความสกปรกมีมากขึ้นก็กลายเปนมลพิษของดินทําใหเกิดผลเสียตอการดํารงชีวิตของมนุษย เกิด โรคภัยไขเจ็บ ควรควบคุบการทิ้งสิ่งตางๆ เหลานี้
23
6) การสุขาภิบาลอาหาร เชื้อโรคตางๆ และสารพิษหลายๆ อยางสามารถที่จะเขาสูรางกาย มนุษยไดโดยทางอาหาร การสุขภิบาลอาหารจึงมีความจําเปนในหลายๆ สวน เชน สิ่งที่จะใชปรุงอาหาร การปรุงอาหาร เก็บรักษา ผูสัมผัสอาหารและอื่นๆ และที่สําคัญอยางยิ่งอีกประการหนึ่ง คือ การให ความรูตอผูบริโภคอีกดวย 7) การควบคุมมลพิษทางอากาศ เพื่อเปนการปองกันและควบคุมไมใหมีสิ่งแปลกปลอมเขาสู อากาศในเชิงปริมาณมากจนกอใหเกิดเปนพิษภัยตอมนุษย สัตว พืช 8) การปองกันอันตรายจากรังสี ไดมีการใชรังสีอยางมากมายเพื่อใชประโยชนในการพัฒนาทุก ทาง เชน ทางเกษตรกรรม ทางอุตสาหกรรม ทางการแพทย เปนตน ซึ่งรังสีตางๆ เหลานี้ ถาไมไดมีการ ปองกันและควบคุมอยางรัดกุมแลว ก็จะทําใหเกิดเปนอันตรายตอสุขภาพอนามัยของมนุษย 9) อาชีวอนามัย เปนการจัดการเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมในการทํางานใหดีเหมาะสมตลอดจนการ ดูแลปองกันรักษาสุขภาพอนามัยของผูประกอบอาชีพและอื่นๆ มีความจําเปนอยางยิ่งและตองปฎิบัติ อยางตอเนื่อง 10) การควบคุมมลพิษทางเสียง การควบคุมมิใหเกิดมีเสียงดังมาก หรือเกิดเสียงดังเปนเวลา ยาวนาน จนเกิดเปนผลเสียตอสุขภาพอนามัย 11) ที่อยูอาสัยและสิ่งแวแดลอม การจัดใหที่อยูและจัดสิ่งแวดลอมตางๆ ใหถูกสุขลักษณะอัน ทําใหมีสุขภาพทางกาย และสุขภาพจิตดี 12) การวางผังเมือง การจัดใหสวนตางๆ ของเมืองใหถูกตองเปนสัดสวน เชน ยานธุรกิจ ยาย อุตสาหกรรม ยานที่พักอาศัย ทั้งนี้เพื่อใหไดมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตดีและความสะดวกสบายตางๆ ดวย เชน การจราจรที่ไมติดขัด 13) งานอนามัยสิ่งแวดลอมที่เกี่ยวของกับการคมนาคม 14) การปองอุบัติภัยตางๆ 15) การสุขาภิบาลของสถานที่พักผอนหยอนใจ สถานที่พักผอนและสิ่งที่ใชเพื่อการพักผอน หยอนใจ จะตองมีคุณลักษณะคุณภาพที่จะสงเสริมใหสุขภาพอนามัยดี มิใชเปนการทําใหสุขภาพ อนามัยเสื่อมโทรม หรือเปนแหลงแพรกระจายโรค การดําเนินงานสุขาภิบาลเมื่อเกิดโรคระบาด เหตุ ฉุกเฉิน ภัยพิบัติ และการอพยพยายถิ่นของประชากร 16) การดําเนินงานสุขาภิบาล เมื่อเกิดโรคระบาด เหตุฉุกเฉิน ภัยพิบัติ และการอพยพยายถิ่น ของประชากร
24
17) มาตรการปองกัน เพื่อใหสิ่งแวดลอมโดยทั่วไปปราศจากความเสื่อม หรืออันตรายใดๆ ซึ่ง ทั้งหมดนี้เปนการรวมเอาโครงการอนามัยสิ่งแวดลอมของหลายประเทศในโลกผนวกกันไดเปน 17 รายการดังกลาวขางตน ซึ่งก็ขึ้นอยูกับสาเหตุของปญหาของสิ่งแวดลอมของประเทศนั้นๆ วาจะสงผล กระทบตอสุขภาพอนามัย ทั้งโดยทางตรงและทางออมอยางไรในบท ตอๆ ไปจะกลาวถึงการจัดการ อนามัยสิ่งแวดลอมที่เปนหลักสําคัญในการใชแกปญหาที่อาจเกิดในประเทศกําลังพัฒนา (กรมควบคุม มลพิษ. 2547 : ออนไลน) 5. สภาพแวดลอมดานการบริหาร การบริหารสถานศึกษา หมายถึง กิจกรรมตางๆ ที่บุคคลหลายคนรวมกันดําเนินการ เพื่อพัฒนา เด็กเยาวชน ประชาชน หรือสมาชิกของสังคมในทุกดาน เชน ความสามารถ เจตคติ พฤติกรรม คานิยม หรือคุณธรรม ทั้งในดานสังคมการเมืองเศรษฐกิจ เพื่อใหบุคคลดังกลาวเปนสมาชิกที่ดีและมี ประสิทธิภาพในสังคม ธงชัย สันติวงษ (2538) ไดกลาววา การมีสวนรวมในการบริหารไมวาจะเปนไปในลักษณะของ การมีการสวนรวมตัดสินใจหรือรวมใหขอเสนอแนะมักทําใหผูปฏิบัติเกิดความรูสึกภูมิใจไดเสมอ เสนาะ ติเยาว (2539) ไดกลาววา การสรางขวัญใหแกผูรวมงานโดยการใหมีสวนรวมในงาน เปนการสงสริมใหมีการรวมมือจากกลุม สามารถเรียนรูพฤติกรรมและความรูสึกทางดานจิตวิทยาของ ผูรวมงานไดมาก ทําใหรูทาทีวาแตละคนมีความสามารถมีความคิดเห็นอยางไร เปนการเปดโอกาสให ไดใชความรูความสามารถของแตละคนไดอยางเต็มที่ สรุป สภาพแวดลอมดานการบริหาร หมายถึง การบริหารงานใหบรรลุวัตถุประสงค จากการที่ บุคลากรมีความรวมมือ การจัดระบบการทํางาน บุคลากรมีสวนรวมในการบริหารและตัดสินใจ
งานวิจัยที่เกี่ยวของ มลิวัลย อารียสันติชัย (2544) ไดศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอการจัด สภาพแวดลอมในโรงเรียน โดยภาพและองคประกอบ สถานที่ หองเรียน นักเรียน และ การจัดสภาพ สิ่งแวดลอมทางวิชาการ อยูใน ระดับปานกลาง สวนองคประกอบ บุคลากร และบรรยากาศการเรียน การสอน อยูในระดับมาก นักเรียนที่เพศและระดับชั้นเรียนตางกันมีความคิดเห็นตอการจัด
25
สภาพแวดลอมในโรงเรียน ไมแตกตางกันกับขอเสนอแนะของนักเรียนที่มีตอการจัดสภาพแวดลอมใน โรงเรียน คือ สถานที่ ควรปลูกตนไม ไมดอกไมประดับ และปลูกหญาบริเวณสนาม หองเรียน ควรมี ความสะอาด มีระเบียบ และเหมาะสมกับกิจกรรมการเรียนการสอน นักเรียน ควรตั้งใจศึกษาเลาเรียน และมีนิสัยใฝรูใฝเรียน และสภาพสิ่งแวดลอมทางวิชาการ ควรจัดพิพิธภัณฑการศึกษา ไดแก จัดบอรด และนิทรรศการในหองเรียน สาธิต ดรุณศิลป (2544) ไดรายงานผลการวิจัยเกี่ยวกับการจัดสภาพแวดลอมในการทํางาน ของผูบริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสํานักงานการประถมศึกษาจังหวัดพังงา ในภาพรวมอยูใน ระดับมาก เมื่อทดสอบรายดานพบวา ดานกายภาพ ดานเพื่อนรวมงาน และดานผูบังคับบัญชาอยู ใน ระดับมาก สวนดานการจัดการเรียนการสอนอยูในระดับปานกลาง ผูบริหารโรงเรียนที่มีประสบการณ ในการทํางานตางกัน มีการจัดสภาพแวดลอมในการทํางานในภาพรวมแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทาง สถิติที่ระดับ 0.05 จรรยา ทะสูง และคณะ(2546) ไดศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับสภาพแวดลอมภายในสถาบันราช ภัฎมหาสารคาม เพื่อเสนอแนวทางในการแกไขปญหาสิ่งแวดลอมที่มีผลกระทบตอนักศึกษา อาจารย และเจาหนาที่ ทําการวิจัย 5 ดาน คือ ดานอาคารสถานที่และปจจัยเกื้อหนุน ดานอาจารย ดานบุคลากร ดานหลักสูตรและกระบวนการเรียนที่เหมาะสม ดานกิจการนักศึกษา ผลการวิจัย พบวา นักศึกษา อาจารย และบุคลากร มีความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมโดยรวมแตละดานอยูในระดับปานกลางจากผล การเปรียบเทียบระดับความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมภายในสถาบันราชภัฎมหาสารคาม พบวา ผูตอบ แบบสอบถามที่มีเพศตางกัน มีความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมไมแตกตางกัน และผูตอบแบบสอบถามที่ มีอาชีพตางกันมีความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมในสถาบันราชภัฎมหาสารคาม ดานบุคลากร และดาน กิจการนักศึกษาแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการวิจัยไดขอเสนอแนะของอาจารย และบุคลากรทั้ง 5 ดาน โดยดานอาคารสถานที่และปจจัยเกื้อหนุน นักศึกษาตองการใหเพิ่มหองเรียน และหองน้ําใหเพียงพอ สวนอาจารยเห็นวาควรเพิ่มวัสดุอุปกรณ เชน คอมพิวเตอรให ทันสมัยและ เพียงพอ ดานอาจารย นักศึกษาเห็นวาอาจารยไมมีการเตรียมการสอน และไมมีเทคนิคในการสอน ซึ่ง สอดคลองกับบุคลากรที่ตองการใหอาจารยเอาใจใสนักศึกษา และมีการพัฒนากระบวนการการเรียน การสอน ดานบุคลากรมีควานเห็นตรงกันวา เจาหนาที่พูดจาไมสุภาพ และมีพฤติกรรมไมเหมาะสม ดานหลักสูตรและกระบวนการเรียนที่เหมาะสม เห็นวา หลักสูตรยังไมมีความหลากหลายและไม ทันสมัย แตบางสวนเห็นวาหลักสูตรมีความเหมาะสมดี ดานกิจการศึกษาเห็นวากิจกรรมยังไมมี ประโยชน ควรจัดไปในทางสรางสรรค
26
จักรกฤษณ ประกอบผล (2546) ไดศึกษาความคิดเห็นของนักศึกษาเกี่ยวกับสภาพแวดลอม ทางการศึกษาในวิทยาลัยพาณิชยการธนบุรี ทําการศึกษา 5 ดาน คือ ดานการเรียนการสอน ดานสังคม กลุมเพื่อน ดานกิจกรรมนักศึกษา ดานการบริการ นักศึกษา และดานอาคารสถานที่ และทําการ เปรียบเทียบความคิดเห็นของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมทางการศึกษาในวิทยาลัยพาณิชยการธนบุรี โดยจําแนกตามเพศผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แผนกวิชา และรอบการศึกษา ผลการวิจัย พบวา นักศึกษามี ความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมทางการศึกษาในวิทยาลัยพาณิชยการธนบุรี โดยรวมอยูในระดับปาน กลาง และเมื่อพิจารณาเปนรายดานพบวา ดานการเรียนการสอน และดานสังคมกลุมเพื่อน อยูในระดับ มาก เมื่อทําการเปรียบเทียบนักศึกษาชายและนักศึกษาหญิงนักศึกษาที่นักศึกษาอยูในแผนกวิชาตางกัน และนักศึกษาที่มีรอบการศึกษาตางกัน มีความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมทางการศึกษาในวิทยาลัยพณิช การธนบุรี โดยรวมแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ ยกเวน นักศึกษาที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แตกตางกันมีความคิดเห็นตอสภาพแวดลอมทางการศึกษาในวิทยาลัยพาณิชยการธนบุรี โดยรวม แตกตางกันอยางไมมีนัยสําคัญทางสถิติ จินตนา กิ่งแกว ( 2548) ไดทําการศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาตอสภาพแวดลอมของ สถานบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตจันทบุรี ทั้ง 6 ดาน คือ ดานการเรียนการสอน ดานการบริหาร ดานการใหบริการนักศึกษา ดานการจัดกิจกรรมศึกษา ดานสังคมในกลุมเพื่อน และดานอาคารสถานที่ ผลการวิจัยพบวา ในภาพรวมนักศึกษามีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมทุกดานในระดับปานกลาง และพิจารณารายดานพบวามีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมแตละดานเรียงตามระดับคะแนนมากไป นอยดังนี้ ดานการเรียนการสอน (2.92) ดานสังคมในกลุมเพื่อน (2.78) ดานการจัดกิจกรรมศึกษา (2.64) ดานการบริหาร (2.61) ดานอาคารสถานที่ (2.52) และดานการใหบริการแกนักศึกษา (2.36) จากการ ทดสอบสมมุติฐานพบวานักศึกษาที่ในคณะวิชาตางกันมีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของสถานบัน เทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตจันทบุรี แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ธีรวัฒน ยุวรรณะ (2550) ไดศึกษาเรื่องความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ภายในมหาวิทยาลัยราชนครินทรใน 5 ดาน คือ ดานอาคารสถานที่ ดานสุขาภิบาลและอนามัย สิ่งแวดลอม ดานการเรียนการสอน ดานกลุมเพื่อน และดานบริหาร พบวา ผลการเปรียบเทียบความพึง พอใจของนักศึกษาที่มีตอการจัดการสภาพแวดลอมภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร ศูนย สถาบันและศูนยบางคลา มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมไมแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ 0.05 ธนารีย เพ็ชรรัตน (2550) ไดศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาตอสภาพแวดลอมที่ สนับสนุนการเรียนการสอน ของกองงานวิทยาเขตบางนา มหาวิทยาลัยรามคําแหง 3 ดาน คือ ดาน
27
อาคารสถานที่ ดานบรรยากาศที่เอื้อตอการศึกษา และดานปฏิสัมพันธระหวางบุคคล พบวา สภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่ นักศึกษามีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการ สอนของกองงานวิทยาเขตบางนา มหาวิทยาลัยรามคําแหงในระดับปานกลาง สภาพแวดลอมดาน บรรยากาศที่เอื้อตอการศึกษา นักศึกษามีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ของกองงานวิทยาเขตบางนามมหาวิทยาลัยรามคําแหง ในระดับปานกลาง และสภาพแวดลอมดาน ปฏิสัมพันธระหวางบุคคล นักศึกษามีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ของกองงานวิทยาเขตบางนามมหาวิทยาลัยรามคําแหง ในระดับปานกลาง นักศึกษาเพศชายกับเพศหญิง มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยากาศที่ เอื้อตอการศึกษา และดานปฏิสัมพันธระหวางบุคคลไมแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 นักศึกษาที่มีกลุมอายุ 20 ป หรือ นอยกวา กับกลุมอายุ 21 ป หรือ มากกวา มีความพึงพอใจตอ สภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยากาศที่เอื้อตอการศึกษา และ ดานปฏิสัมพันธระหวางบุคคลแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 นักศึกษาที่ศึกษาอยู คณะตางกันมีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ดานอาคารสถานที่ ดาน บรรยากาศที่เอื้อตอการศึกษา และดานปฏิสัมพันธระหวางบุคคลแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ ระดับ 0.05 กลาวโดยสรุปไดวา งานวิจัยที่เกี่ยวของกับความพึงพอใจและสภาพแวดลอมทางการศึกษา ทําใหทราบไดวา สภาพแวดลอม มีผลตอความพึงพอใจและความสัมพันธของพฤติกรรมการเรียนรู ประสบการณ และการพัฒนาสติปญญาของนักศึกษาอยางมาก คุณภาพของบัณฑิต ของวิทยาลัย จะ เปนบัณฑิตที่มีคุณภาพได ยอมขึ้นอยูกับการจัดสภาพแวดลอมอาคารสถานที่ บรรยากาศที่เอื้อตอ การศึกษา และการจัดกิจกรรมทางวิชาการ การมีปฏิสัมพันธที่ดีระหวางอาจารยผูสอนและเพื่อน นักศึกษา รวมทั้งการเรียนรูตางๆ ใหสงเสริมความคิดสรางสรรคที่ดีงามที่เกิดขึ้นกับนักศึกษาของ วิทยาลัย จะสงผลทําใหเกิดประสิทธิภาพในการเรียนการสอนได
บทที่ 3 วิธีการดํา2เนินการวิจัย 1+ Ne
การวิจัยเรื่อง ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ซึ่งการ ศึกษาวิจัยครั้งนี้ คณะผูวิจัยไดกําหนดวิธีดําเนินการศึกษาดังนี้ 1. ประเภทการวิจัย 2. ประชากรการวิจัย 3. การกําหนดขนาดตัวอยางและวิธีการสุมตัวอยาง 4. ขอมูลที่ใชในการวิจัย 5. เครื่องมือที่ใชเก็บขอมูล 6. การทดสอบเครื่องมือ 7. การวางแผนวิเคราะหขอมูล
ประเภทการวิจัย
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคในการศึกษาระดับความพึงพอใจของนักศึกษาปริญญาตรีในวิทยาลัย ราชพฤกษ เมื่อจําแนกตามประโยชนของการใชผลงานวิจัย ถือวาเปนการวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) โดยมีจุดมุงหมายในการนําผลการวิจัยที่ได กอใหเกิดประโยชนกับนักศึกษาและวิทยาลัย ได ทราบถึงระดับความพึงพอใจ เพื่อนําไปสูการพัฒนาตอไป
ประชากรการวิจัย
ประชากรที่ใชในการวิจัย เปนนักศึกษา ระดับปริญญาตรี วิทยาลัยราชพฤกษ มี ซึ่งแบงเปน 3 กลุมการเรียนไดแกกลุมปกติมีจํานวน 1,012 คน กลุมค่ํามีจํานวน 490 คน และกลุมเสาร-อาทิตย 785 คน มีจํานวนทั้งสิ้น 2,287 คน
การกําหนดขนาดตัวอยางและวิธีการสุมตัวอยาง
การกําหนดขนาดกลุมตัวอยาง ( Sample Size) เพื่อเปนตัวแทนประชากรนั้น ใชการคํานวณหา ขนาดกลุมตัวอยาง จากสูตรของ ทาโร ยามาเน ณ. ระดับความเชื่อมั่นที่ 95% คือ
29
n =.
N
.
1+ Ne2 N = ขนาดประชากรการวิจัย (2,287 คน) e = ความคลาดเคลื่อนของการสุมกลุมตัวอยาง (0.05 หรือ 5%) n = ขนาดกลุมตัวอยาง n = 2,287 / 1+ 2,287(0.05)2 ดังนั้นจึงไดขนาดกลุมตัวอยาง n = 341 คน และใชวิธีการสุมตัวอยางชนิดอาศัยความนาจะเปน ( Probability Sampling) แบบ Stratified Sampling โดยแบงประชากรที่แตกตางกันในเรื่อง กลุมการเรียน ซึ่งสามารถแบง ไดเปน 3 กลุม จากนั้น ใชวิธี Proportionate sampling มาจัดสัดสวนการสุมตัวอยางแตละกลุมการเรียน ดังแสดงในรายละเอียด ตอไปนี้ การจัดสัดสวนการสุมกลุมตัวอยางตามกลุมการเรียน ลําดับ
กลุมการเรียน
1 2 3
กลุมปกติ กลุมค่ํา กลุมเสาร-อาทิตย รวมจํานวนนักศึกษาทั้งสิ้น
ขอมูลที่ใชการวิจัย
จํานวนประชากรการ วิจัยทงหมด 1,012 490 785 2,287
การกําหนด สัดสวนกลุมตัวอยาง 151 73 117 341
ขอมูลที่ทําการศึกษาแบงออกเปน 2 ประเภท คือ 1. ขอมูลปฐมภูมิ ( Primary Data) ผูวิจัยเก็บรวบรวมขอมูลในสวนนี้ โดยวิธีการสํารวจจากการ สรางแบบสอบถาม (Questionnaire ) ไปสอบถามจากกลุมตัวอยางของประชากรการวิจัย 2. ขอมูลทุติยภูมิ ( Secondary Data) เปนการศึกษาผลงานวิจัยและทฤษฎีหลักวิชาการ ในเรื่อง ความพึงพอใจที่มีตอสภาพแวดลอม เพื่อใชเปนแนวทางการวิจัย โดยคนควาจากหนวยงานตางๆ เชน
30
หอสมุดมหาวิทยาลัยรามคําแหง หอสมุดแหงชาติ หองสมุดสภาวิจัย และหอสมุดของมหาวิทยาลัยอื่นๆ และรวมทั้งคนหาขอมูลจาก เว็บไซตตางๆ ที่เกี่ยวของ
เครื่องมือที่ใชเก็บขอมูล
เครื่องมือที่ใชในการวิจัยครั้งนี้เปนแบบสอบถามระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ จํานวน 1 ฉบับ เนื้อหาแบงออกเปน 2 ตอน คือ ตอนที่ 1 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับสภาพภูมิหลังของนักศึกษาไดแก เพศ อายุ และกลุมการ เรียน จํานวน 3 ขอ ตอนที่ 2 เปนแบบสอบถามความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราช พฤกษ จํานวน 59 ขอ โดยมีทั้งหมด 5 ดานคือ สภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่ จํานวน 14 ขอ สภาพแวดลอมดานบรรยากาศในการเรียนการสอน จํานวน 14 ขอ สภาพแวดลอมดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล จํานวน 11 ขอ สภาพแวดลอมดานสุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม จํานวน 14 ขอ สภาพแวดลอมดานการบริหาร จํานวน 5 ขอ การแปลผล การวิเคราะหขอมูลที่ไดโดยวิธีการทางสถิติ โดยใชเครื่องคอมพิวเตอรในการประมวลผลหา คาสถิติ โดยมีรายละเอียดดังตอไปนี้ เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถาม และหลักเกณฑการวัดระดับความพึงพอใจมีดังนี้ เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถาม ตอนที่ 2 กําหนดเกณฑการใหคะแนนดังนี้ ถาตอบระดับความพึงพอใจมากที่สุด ใหคะแนน 5 คะแนน ถาตอบระดับความพึงพอใจมาก ใหคะแนน 4 คะแนน ถาตอบระดับความพึงพอใจปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน ถาตอบระดับความพึงพอใจนอย ใหคะแนน 2 คะแนน ถาตอบระดับความพึงพอใจนอยที่สุด ใหคะแนน 1 คะแนน การแปลความหมายของคะแนน พิจารณาคาเฉลี่ย จากคะแนนทุกขอของความพึงพอใจ โดยมี เกณฑดังนี้
31
คะแนนเฉลี่ย คะแนนเฉลี่ย คะแนนเฉลี่ย คะแนนเฉลี่ย คะแนนเฉลี่ย
1.00 – 1.49 หมายถึง มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมในระดับนอยที่สุด 1.50 – 2.49 หมายถึง มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมในระดับนอย 2.50 – 3.45 หมายถึง มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมในระดับปานกลาง 3.50 – 4.45 หมายถึง มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมในระดับมาก 4.50 – 5.00 หมายถึง มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมในระดับมากที่สุด
การทดสอบเครื่องมือ
การทดสอบเครื่องมือที่ใชในการรวบรวมขอมูล ตามขั้นตอนดังนี้ 1. การหาความเที่ยงตรงในเนื้อหา ( Content Validity) โดยการใหปรึกษาคณะกรรมการการวิจัย รศ.ดร.ลัดดาวัลย เพชรโรจน และหัวหนางงานวิจัย อาจารยกุลยา อุปพงษ ตรวจสอบและพิจารณาความ ถูกตองดานการตั้งหัวขอการวิจัย วัตถุประสงค สมมุติฐาน แบบสอบถามและรูปแบบการเขียน แบบสอบถาม และรายงาน เพื่อเปนแนวทางนําไปปรับปรุงแกไขขอบกพรอง 2. การหาความนาเชื่อถือ ( Reliability) ของเครื่องมือ โดยไดนําแบบสอบถาม ไปทําการทดสอบ กับประชากรการวิจัย จํานวน 30 ชุด เพื่อทดสอบถึงขอบกพรอง ในเนื้อหาขอความ และทําการ ทดสอบความเชื่อมั่นของแบบสอบถามดวยวิธีหาคา สัมประสิทธิ์ Cronbach’s Alpha เพื่อนํา แบบสอบถามไปปรับปรุงแกไขใหมีความสมบูรณ และสามารถนําไปใชวิจัยได ซึ่งไดคาสัมประสิทธิ์ Cronbach’s Alpha 0.90
การวางแผนวิเคราะหขอมูล
การวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยนําขอมูลที่ไดจากแบบสอบถาม มาทําการวิเคราะหขอมูลดวย โปรแกรมสําเร็จรูป โดยใชสถิติในการวิจัยดังนี้ 1. สถิติเชิงพรรณนา( Descriptive Statistics) ใชเปนสถิติเบื้องตนในการอภิปรายผล ขอมูลสวน บุคคลทั่วไป ไดแก คารอยละ (Percentage) คาความถี่ (Frequency) คาเฉลี่ย (Mean) และ คาเบี่ยงเบน มาตรฐาน (Standard Deviation) 2. สถิติเชิงอนุมาน (Inferential Statistics) ใชเปนสถิติในการทดสอบความแตกตางของ ผลการวิจัย จําแนกตามเพศ กลุมการเรียน และอายุ โดยใชสถิติ (t – test) และวิธีวิเคราะหความ แปรปรวนทางเดียว (One – way Analysis of Variance) และการทดสอบรายคูดวยวิธี LSD
บทที่ 4 ผลการวิเคราะหขอมูล การนําเสนอผลการวิเคราะหขอมูลของการศึกษา เรื่อง ความพึงพอในของนักศึกษาที่มีตอ สภาพแวดลอมวิทยาลัยราชพฤกษ คณะผูวิจัย แบงการวิเคราะหออกเปนขั้นตอน และเพื่อใหเกิดความ เขาใจที่ตรงกันในการแปลความหมายของผลการวิเคราะหขอมูล คณะผูวิจัยจึงไดกําหนดสัญลักษณและ อักษรยอในการวิเคราะหขอมูล ดังนี้ สัญลักษณที่ใชในการวิเคราะหขอมูล n X S.D. t df SS MS F p *
แทน แทน แทน แทน แทน แทน แทน แทน แทน แทน
ขนาดกลุมตัวอยาง คาคะแนนเฉลี่ย (Mean) ของกลุมตัวอยาง คาความเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) คาสถิติที่ใชพิจารณา t-distribution ชั้นของความเปนอิสระ (Degree of freedom) ผลรวมกําลังสองของคะแนน (Sum of square) คาประมาณความแปรปรวนของคะแนน (Mean of square) คาสถิติที่ใชพิจารณา F-distribution คาความนาจะเปน (Probability) สําหรับบอกนัยสําคัญทางสถิติ นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
การนําเสนอผลการวิเคราะหขอมูล ในการวิเคราะหขอมูล คณะผูวิจัย ใชโปรแกรมสําเร็จรูป ซึ่งในการนําเสนอผลการวิเคราะห ขอมูล และการแปลผลการวิเคราะหขอมูลของการศึกษา วิจัยครั้งนี้ ไดวิเคราะหและนําเสนอในรูปแบบ ตารางประกอบคําอธิบาย โดยแบงการนําเสนอออกเปน 3 ตอน ดังนี้ ตอนที่ 1 การวิเคราะหขอมูล สภาพภูมิหลังของนักศึกษา เพศ อายุ และกลุมการเรียน โดย วิเคราะหจากคาความถี่และคารอยละ เสนอผลในรูปแบบของตาราง
33
ตอนที่ 2 การวิเคราะหขอมูล เกี่ยวกับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัย โดยวิเคราะหจากคคาเฉลี่ย (Mean) และ คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เสนอผล ในรูปแบบของตาราง ตอนที่ 3 การวิเคราะหขอมูลเพื่อทดสอบสมมติฐาน โดยการทดสอบความสัมพันธของ สมมติฐานดวย t-test และวิธีวิเคราะหความแปรปรวนทางเดียว One – way Analysis of Variance (One – way ANOVA) และการทดสอบรายคูดวยวิธี LSD เสนอผลในรูปแบบของตาราง
ผลการวิเคราะหขอมูล ตาราง 1
ตอนที่ 1 การวิเคราะหขอมูลเกี่ยวกับสภาพภูมิหลังของนักศึกษา
จํานวนและรอยละ จําแนกตามเพศ เพศ
จํานวน
รอยละ
ชาย
106
31.09
หญิง
235 68.91 รวม 341 100.00 จากตารางที่ 1 พบวาคุณลักษณะ ของกลุมตัวอยางกวา ครึ่งเปนเพศหญิง (คิดเปนรอยละ 68.91)
และเพศชาย (คิดเปนรอยละ 31.09) ตาราง 2 จํานวนและรอยละ จําแนกตามอายุ อายุ
จํานวน
รอยละ
20 ป หรือนอยกวา
32
9.38
21 ป หรือมากกวา
309
90.62
341
100.00
รวม
34
จากตารางที่ 2 พบวานักศึกษาสวนใหญมีอายุ 21 ป หรือมากกวา (คิดเปนรอยละ 90.62) และ มีอายุ 20 ป หรือนอยกวา (คิดเปนรอยละ 9.38) ตามลําดับ ตาราง 3 จํานวนและรอยละ จําแนกตามกลุมการเรียน กลุมการเรียน
จํานวน
รอยละ
กลุมการเรียนภาคปกติ
151
44.28
กลุมการเรียนภาคสมทบค่ํา
73
21.41
กลุมการเรียนภาคสมทบเสาร-อาทิตย
117
34.31
รวม
341 จากตารางที่ 3 พบวานักศึกษาสวนใหญเปนกลุมการเรียนภาคปกติ (
100.00 คิดเปนรอยละ 44.28)
รองลงมาคือ กลุมการเรียนภาคสมทบเสาร-อาทิตย (คิดเปนรอยละ 34.31) และกลุมการเรียนภาคสมทบ ค่ํา (คิดเปนรอยละ 21.41) ตามลําดับ ตอนที่ 2 การวิเคราะหขอมูล เกี่ยวกับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัย ตาราง 4 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ ดานอาคารสถานที่ 1. การจัดหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียนการสอน
X
S.D.
แปลผล
3.58
0.56
มาก
2. อุปกรณสื่อการสอนในหองเรียนมีความเหมาะสม
3.59
0.62
มาก
3. การใชสื่อโทรทัศนวงจรปดและระบบเสียงในหองเรียน มีเหมาะสม 4. โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเหมาะและเพียงพอ
3.44
0.71
ปานกลาง
3.41
0.82
ปานกลาง
5. โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเพียงพอ
3.47
0.79
ปานกลาง
35
ตาราง 4 (ตอ) ดานอาคารสถานที่ 6. การถายเทอากาศภายในหองเรียนมีความเหมาะสม
X
S.D.
แปลผล
3.40
0.80
ปานกลาง
7. แสงสวางในหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียน
3.62
0.72
มาก
8. หองน้ํา หองสุขา และโถปสสาวะ มีจํานวนเพียงพอ
3.19
1.00
ปานกลาง
9. หองน้ําสะอาดและถูกสุขอนามัย
2.89
1.08
ปานกลาง
10. สภาพพื้นที่ของโรงอาหารมีความเหมาะสม
2.90
0.95
ปานกลาง
11. การปองกันมลพิษตางๆ ของโรงอาหาร เชน กลิ่น ควัน ฝุนละออง มีความเหมาะสม 12. บริเวณและที่นั่งรับประทานอาหารมีความสะอาด
2.89
0.92
ปานกลาง
3.10
0.88
ปานกลาง
13. อาหารและน้ําดื่มมีความสะอาด
3.20
0.81
ปานกลาง
14. การจัดการสิ่งอํานวยความสะดวกดานระบบไฟฟาประปา ของวิทยาลัย มีความเหมาะสม โดยรวม
3.26
0.82
ปานกลาง
3.28
0.50
ปานกลาง
จากตารางที่ 4 พบวาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ( X = 3.28) เมื่อพิจารณาในรายละเอียด สวนใหญพบวา ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ ในระดับปานกลาง มีเพียง 3 รายการอยูในระดับมาก โดย เรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ แสงสวางในหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียน อุปกรณสื่อการ สอนในหองเรียนมีความเหมาะสม การจัดหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียนการสอน โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความ เพียงพอ การใชสื่อโทรทัศนวงจรปดและระบบเสียงในหองเรียนมีเหมาะสม โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเหมาะและเพียงพอ การถายเทอากาศภายในหองเรียนมีความ เหมาะสม การจัดการสิ่งอํานวยความสะดวกดานระบบไฟฟา - ประปา ของวิทยาลัย มีความเหมาะสม อาหารและน้ําดื่มมีความสะอาด หองน้ํา หองสุขา และโถปสสาวะ มีจํานวนเพียงพอ บริเวณและที่นั่ง รับประทานอาหารมีความสะอาด สภาพพื้นที่ของโรงอาหารมีความเหมาะสม หองน้ําสะอาดและถูก
36
สุขอนามัย การปองกันมลพิษตางๆ ของโรงอาหาร เชน กลิ่น ควัน ฝุนละออง มีความเหมาะสม ตามลําดับ ตาราง 5 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน S.D. X ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน 1. การจัดพื้นที่พักผอนหยอนใจและสภาพภูมิทัศน มีความรม 3.08 0.94 รื่นเปนสัดสวน เหมาะสม 2. จํานวนโตะ-มานั่ง เพื่อการดูหนังสือและการนั่งทบทวนเรียน 2.92 0.93 มีความเหมาะสม 3. การเผยแพร ขอมูล ขาวสาร การศึกษา โดยการ 2.89 0.85 ประชาสัมพันธเสียงตามสาย มีความเหมาะสม 4. การจัดทําเอกสาร แผนพับ เพื่อเผยแพรขอมูล ขาวสาร 3.00 0.93 การศึกษา มีความเหมาะสม 5. บรรยากาศในหองสมุดมีความเหมาะสม 3.29 0.84
แปลผล ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง
6. หนังสือในหองสมุดมีเพียงพอ
3.12
0.84
ปานกลาง
7. หนังสือในหองสมุดมีความทันสมัย
3.23
0.84
ปานกลาง
8. ที่นั่งทํางาน/อานหนังสือในหองสมุด มีความเหมาะสม
3.23
0.77
ปานกลาง
9. การจัดเวรยามดูแลความปลอดภัยชีวิตและทรัพยสินของ นักศึกษามีความเหมาะสม 10. การจัดระบบการจราจรมีความเหมาะสม
3.24
0.86
ปานกลาง
3.24
0.88
ปานกลาง
11. การจัดการดานปญหามลพิษสิ่งแวดลอม เชน ขยะ น้ําเสีย ฝุนละออง และอื่นๆ มีความเหมาะสม 12. การจัดสิ่งอํานวยความสะดวก ตู ATM มีความเหมาะสม
3.15
0.86
ปานกลาง
2.63
1.00
ปานกลาง
13. การจัดสิ่งอํานวยความสะดวก ตูโทรศัพท มีความเหมาะสม
2.67
1.00
ปานกลาง
14. การจัดบริเวณพื้นที่เพื่อการออกกําลังกาย มีความเหมาะสม
2.77
0.99
ปานกลาง
โดยรวม
3.03
0.61
ปานกลาง
37
จากตารางที่ 5 พบวาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานบรรยากาศในการเรียนการสอนภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ( X = 3.03) เมื่อพิจารณาในรายละเอียด สวนใหญพบวา ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานบรรยากาศ ในการเรียนการสอนภาพรวมอยูในระดับปานกลางโดย เรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ บรรยากาศในหองสมุดมีความเหมาะสม การจัดเวรยามดูแลความ ปลอดภัยชีวิตและทรัพยสินของนักศึกษามีความเหมาะสม การจัดระบบการจราจรมีความเหมาะสม หนังสือในหองสมุดมีความทันสมัย ที่นั่งทํางาน/อานหนังสือในหองสมุด มีความเหมาะสม การจัดการ ดานปญหามลพิษสิ่งแวดลอม เชน ขยะ น้ําเสีย ฝุนละออง และอื่นๆ มีความเหมาะสม หนังสือใน หองสมุดมีเพียงพอ การจัดพื้นที่พักผอนหยอนใจและสภาพภูมิทัศน มีความรมรื่นเปนสัดสวน เหมาะสม การจัดทําเอกสาร แผนพับ เพื่อเผยแพรขอมูล ขาวสาร การศึกษา มีความเหมาะสม จํานวน โตะ-มานั่ง เพื่อการดูหนังสือและการนั่งทบทวนเรียนมีความเหมาะสม การเผยแพร ขอมูล ขาวสาร การศึกษา โดยการประชาสัมพันธเสียงตามสาย มีความเหมาะสม การจัดบริเวณพื้นที่เพื่อการออกกําลัง กาย มีความเหมาะสม การจัดสิ่งอํานวยความสะดวก ตูโทรศัพท มีความเหมาะสม การจัดสิ่งอํานวย ความสะดวก ตู ATM มีความเหมาะสม ตามลําดับ ตาราง 6 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวาง บุคคล X
S.D.
แปลผล
3.28
0.75
ปานกลาง
2. การแลกเปลี่ยนความรู ความคิด ทางวิชาการอยางอิสระกับ เพื่อนนักศึกษา 3. การชวยเหลืองานดานการเรียนกับกลุมเพื่อน
3.32
0.77
ปานกลาง
3.40
0.83
ปานกลาง
4. ความรูสึกอบอุน และเปนมิตรจากเพื่อนนักศึกษา
3.55
0.84
มาก
5. ระเบียบวินัยและมารยาทในหองเรียนของเพื่อนนักศึกษา มี ความเหมาะสม
3.33
0.77
ปานกลาง
ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 1. การจัดกลุมกิจกรรมวิชาการ มีความเหมาะสม
38
ตาราง 6 (ตอ) ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 6. อาจารยผูสอนมีความเปนกันเองกับนักศึกษา
X
S.D.
แปลผล
3.84
0.82
มาก
7. อาจารยผูสอนเปดโอกาสใหซักถาม
3.79
0.84
มาก
8. การบริการจากเจาหนาที่หองสมุด มีความเหมาะสม
3.45
0.79
ปานกลาง
9. การบริการเจาหนาที่ดานบริการการศึกษา มีความเหมาะสมมี ความเหมาะสม 10. การบริการจากเจาหนาที่รักษาความปลอดภัย ดูแลตรวจตรา ความเรียบรอย ความปลอดภัย ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม 11. การบริการจากเจาหนาที่ประจําหองเรียน ดูแล ทําความ สะอาด อํานวยความสะดวก ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม โดยรวม
3.42
0.79
ปานกลาง
3.40
0.83
ปานกลาง
3.36
0.83
ปานกลาง
3.46
0.53
ปานกลาง
จากตารางที่ 6 พบวาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคลภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ( X = 3.46) เมื่อพิจารณาในรายละเอียด สวนใหญพบวา ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคลภาพรวมอยูในระดับปานกลางโดยเรียงลําดับ จากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ ความรูสึกอบอุน และเปนมิตรจากเพื่อนนักศึกษา การบริการจากเจาหนาที่ หองสมุด มีความเหมาะสม การบริการเจาหนาที่ดานบริการการศึกษา มีความเหมาะสมมีความ เหมาะสม การชวยเหลืองานดานการเรียนกับกลุมเพื่อน การบริการจากเจาหนาที่รักษาความปลอดภัย ดูแลตรวจตรา ความเรียบรอย ความปลอดภัย ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม การบริการจากเจาหนาที่ ประจําหองเรียน ดูแล ทําความสะอาด อํานวยความสะดวก ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม ระเบีย บวินัย และมารยาทในหองเรียนของเพื่อนนักศึกษา มีความเหมาะสม การแลกเปลี่ยนความรู ความคิด ทาง วิชาการอยางอิสระกับเพื่ อนนักศึกษา การจัดกลุมกิจกรรมวิชาการ มีความเหมาะสม และมีเพียง 2 ขอ เทานั้นที่มีภาพรวมอยูในระดับสูง โดยเรียงลําดับตามรายละเอียดดังนี้ อาจารยผูสอนมีความเปนกันเอง กับนักศึกษา อาจารยผูสอนเปดโอกาสใหซักถาม ตามลําดับ
39
ตาราง 7 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และ สิ่งแวดลอม X
S.D.
แปลผล
1. หองน้ํา หอมสวม มีความสะอาดถูก สุขลักษณะ 2. หองน้ํา หองสวม มีถังขยะ มีฝาปดมิดชิด
3.03
0.96
ปานกลาง
3.03
0.94
ปานกลาง
หองน้ํา หองสวม 3. แสงสวางในหองน้ํา หองสวมมีเพียงพอ 4. หองน้ํา หองสวม อยูใกลกับอาคารเรียน
3.28
0.86
ปานกลาง
3.27
0.98
ปานกลาง
5. จํานวนหองเรียน หองสวม มีเพียงพอความ ตองการ 1. โรงอาหารมีความสะอาดถูกสุขลักษณะ
3.18
0.93
ปานกลาง
3.18
0.86
ปานกลาง
2. อาหารมีความสะอาด
3.08
0.87
ปานกลาง
3. ความสะอาดของภาชนะใสอาหาร
3.03
0.85
ปานกลาง
4. โรงอาหารมีถังขยะเพียงพอ
2.92
0.95
ปานกลาง
5. การจัดการของเสียของโรงอาหารถูก สุขลักษณะ 6. ความเพียงพอของโตะรับประทานอาหาร
2.96
0.95
ปานกลาง
2.98
0.94
ปานกลาง
7. แสงสวางในโรงอาหารมีเพียงพอ
3.38
0.89
ปานกลาง
8. โรงอาหารมีสุนัข แมว
3.18
1.10
ปานกลาง
ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม
โรงอาหาร
9. การใหบริการของผูขายอาหารกับนักศึกษา 3.02 0.89 ปานกลาง โดยรวม 3.11 0.64 ปานกลาง จากตารางที่ 7 พบวาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอมภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ( X = 3.11) โดยเรียงลําดับจาก คาเฉลี่ยมากลงมา เมื่อพิจารณาในรายละเอียดดังตอไปนี้
40
ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม ในหัวขอหองน้ํา หองสวม โดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ แสงสวาง ในหองน้ํา หองสวมมีเพียงพอ หองน้ํา หองสวม อยูใกลกับอาคารเรียน จํานวนหองเรียน หองสวม มี เพียงพอความตองการ หองน้ํา หอมสวม มีความสะอาดถูกสุขลักษณะ และหองน้ํา หองสวม มีถังขยะ มีฝาปดมิดชิด ตามลําดับ ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม ในหัวขอโรงอาหารโดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ แสงสวางใน โรงอาหารมีเพียงพอ โรงอาหารมีความสะอาดถูกสุขลักษณะ โรงอาหารมีสุนัข แมว อาหารมีความ สะอาด ความสะอาดของภาชนะใสอาหาร การใหบริการของผูขายอาหารกับนักศึกษา ความเพียงพอ ของโตะรับประทานอาหาร การจัดการของเสียของโรงอาหารถูกสุขลักษณะ โรงอาหารมีถังขยะ เพียงพอ ตามลําดับ ตาราง 8 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร ดานการบริหาร 1. นักศึกษามีเสรีภาพในการแสดงความเห็นเกี่ยวกับบริหารของ สถาบัน 2. ผูบริหารและอาจารยมักจะรับฟงความคิดเห็นของนักศึกษา 3. สถาบันเปดโอกาสใหนักศึกษามีสวนรวมในการกําหนด กฏ ระเบียบตาง ๆ ของสถาบัน ฯ 4. กฏ ระเบียบตางๆ ของสถาบันฯ ที่ใชกับนักศึกษาไมเครงครัด เกินไป 5. ผูบริหารเปดโอกาสใหนักศึกษาเขาพบเพื่อปรึกษาหารืออยู เสมอ โดยรวม
X
S.D.
แปลผล
3.22
0.78
ปานกลาง
3.29
0.74
ปานกลาง
3.10
0.91
ปานกลาง
3.29
0.73
ปานกลาง
3.26
0.81
ปานกลาง
3.23
0.63
ปานกลาง
41
จากตารางที่ 8 พบวาความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหารภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ( X = 3.23) เมื่อพิจารณาในรายละเอียด สวนใหญพบวา ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหารภาพรวมอยูในระดับปานกลางโดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลง มา คือ ผูบริหารและอาจารยมักจะรับฟงความคิดเห็นของนักศึกษา กฏ ระเบียบตางๆ ของสถาบันฯ ที่ใช กับนักศึกษาไมเครงครัดเกินไป ผูบริหารเปดโอกาสใหนักศึกษาเขาพบเพื่อปรึกษาหารืออยูเสมอ นักศึกษามีเสรีภาพในการแสดงความเห็นเกี่ยวกับบริหารของสถาบัน สถาบันเปดโอกาสใหนักศึกษามี สวนรวมในการกําหนด กฏ ระเบียบตาง ๆ ของสถาบัน ฯ ตามลําดับ ตอนที่ 3 การวิเคราะหขอมูลเพื่อทดสอบสมมติฐาน ตาราง 9 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามเพศ ชาย หญิง t p สภาพแวดลอม S.D. S.D. X X 1. ดานอาคารสถานที่ 3.26 0.43 3.28 0.53 -0.464 0.643 2. ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน 3.05 0.59 3.02 0.62 0.535 0.600 3. ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 3.42 0.52 3.47 0.54 -0.802 0.401 4. ดานสุขาภิบาลอนามัยและสิ่งแวดลอม 3.13 0.61 3.09 0.65 0.506 0.613 5. ดานการบริหาร 3.26 0.68 3.21 0.60 0.738 0.461 * มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากตาราง 9 ผลการทดสอบ เพศของนักศึกษาที่แตกตางกันมีผลตอความพึงพอใจของนักศึกษา ที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ แตกตางกันหรือไม พบวาเพศที่ตางกัน มีระดับความพึง พอใจตอสภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน
42
ตาราง 10 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามอายุ 20 ป หรือ < 21 ป หรือ > t p สภาพแวดลอม X S.D. X S.D. 1. ดานอาคารสถานที่ 3.29 0.47 3.28 0.51 0.106 0.915 2. ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน 2.92 0.57 3.04 0.61 -1.033 0.302 3. ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 3.34 0.58 3.47 0.53 -1.310 0.191 4. ดานสุขาภิบาลอนามัยและสิ่งแวดลอม 3.01 0.65 3.11 0.64 -0.833 0.406 5. ดานการบริหาร 3.27 0.60 3.22 0.63 0.402 0.688 * มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากตาราง 9 ผลการทดสอบ อายุของนักศึกษาที่แตกตางกันมีผลตอความพึงพอใจของนักศึกษา ที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ แตกตางกันหรือไม พบวาอายุของนักศึกษาที่แตกตางกัน มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน
43
ตาราง 11 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ จําแนกตามกลุมการเรียน แหลงความ สภาพแวดลอม Df SS MS F แปรปรวน ระหวางกลุม 2 4.10 2.05 8.32* 1. ดานอาคารสถานที่ ภายในกลุม 338 83.24 0.24 รวม 340 87.35 ระหวางกลุม 2 1.94 0.97 2.62 2. ดานบรรยากาศในการเรียน ภายในกลุม 338 125.30 0.37 การสอน รวม 340 127.24 3. ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล ระหวางกลุม 2 2.81 1.40 4.96* ภายในกลุม 338 95.34 0.28 รวม 340 98.16 4. ดานสุขาภิบาลอนามัยและ ระหวางกลุม 2 8.48 4.24 10.88* สิ่งแวดลอม ภายในกลุม 338 131.70 0.39 รวม 340 140.18 5. ดานการบริหาร ระหวางกลุม 2 5.72 2.86 7.47* ภายในกลุม 338 129.47 0.38 รวม 340 135.20 * มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
p 0.00
0.07
0.00
0.00
0.00
จากตารางที่ 11 ผลการทดสอบกลุมการเรียนที่แตกตางกันมีผลความพึงพอใจของนักศึกษาที่มี ตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ พบวาแตกตางกันในดานอาคารสถานที่ ดานมนุษยสัมพันธ ระหวางบุคคล และดานการบริหาร อยางนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จากผลการทดสอบ พบวา กลุมการเรียนของนักศึกษามีความแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ จึง มี การทดสอบรายคูตอไป ดังตาราง 12 - 15
44
ตาราง 12 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ รายคู ภาคปกติ ภาคสมทบค่ํา ภาคสมทบเสาร-อาทิตย กลุมการเรียน 3.30 3.40 3.00 X ภาคปกติ 3.30 ภาคสมทบค่ํา 3.40 0.01* ภาคสมทบเสาร-อาทิตย
3.00 * มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
0.01*
-
0.58
จากตารางที่ 12 พบวานักศึกษาภาคสมทบค่ําและภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ อยางมี นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ตาราง 13 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวาง รายคู ภาคปกติ ภาคสมทบค่ํา ภาคสมทบเสารกลุมการเรียน
อาทิตย 3.30
3.40
3.00
ภาคปกติ
X 3.30
-
-
-
ภาคสมทบค่ํา
3.40
0.00*
-
-
ภาคสมทบเสาร-อาทิตย
3.00
0.01*
0.63
-
* มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากตารางที่ 13 พบวานักศึก ษาภาคสมทบค่ําและภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
45
ตาราง 14 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุภาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม รายคู ภาคปกติ ภาคสมทบค่ํา ภาคสมทบเสารกลุมการเรียน
อาทิตย 3.25
3.21
2.85
ภาคปกติ
X 3.25
-
-
-
ภาคสมทบค่ํา
3.21
0.40
-
-
ภาคสมทบเสาร-อาทิตย
2.85 0.00* 0.00* * มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากตารางที่ 14 พบวานักศึกษาภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุภาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ และ นักศึกษาภาคสมทบค่ํา อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
46
ตาราง 15 เปรียบเทียบความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร รายคู ภาคปกติ ภาคสมทบค่ํา ภาคสมทบเสารกลุมการเรียน
อาทิตย 3.38
3.33
3.05
ภาคปกติ
X 3.38
-
-
-
ภาคสมทบค่ํา
3.33
0.92
-
-
ภาคสมทบเสาร-อาทิตย
3.05
0.00*
0.02*
-
* มีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากตารางที่ 15 พบวานักศึกษาภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ และนักศึกษาภาคสมทบค่ํา อยางมี นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
บทที่ 5 สรุปผล อภิปรายผล และขอเสนอแนะ การศึกษาวิจัยครั้งเปนการวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) ศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษา ที่มีตอสภาพแวดลอมที่ของ วิทยาลัยราชพฤกษ โดยมีวัตถุประสงค เพื่อศึกษา ความพึงพอใจของ นักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอนของ วิทยาลัยราชพฤกษ และ เปรียบเทียบ ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอนวิทยาลัยราชพฤกษ วิทยาลัยราชพฤกษ โดยแยกตามตัวแปร ประกอบดวย เพศ อายุ และกลุมการเรียน ประชากรที่ใชในการ วิจัย เปนนักศึกษา ระดับปริญญาตรี วิทยาลัยราชพฤกษ มี ซึ่งแบงเปน 3 กลุมการเรียนไดแกกลุมปกติมี จํานวน 1,012 คน กลุมค่ํามีจํานวน 490 คน และกลุมเสาร-อาทิตย 785 คน มีจํานวนทั้งสิ้น 2,287 คน ทํา การสุมตัวอยางตามกลุมการเรียนจะได กลุมการเรียนภาคปกติจํานวน 151 คน กลุมการเรียนภาคสมทบ ค่ําจํานวน 73 คน และกลุมการเรียนภาคสมทบเสาร-อาทิตยจํานวน 117 คน รวมทั้งสิ้น 341 คน เครื่องมือที่ใชคือแบบสอบถาม ผูวิจัยสรุปผล อภิปรายผล และขอเสนอแนะ ตามลําดับดังนี้ 1. สรุปผลการวิจัย 2. อภิปรายผล 3. ขอเสนอแนะ
สรุปผลการวิจัย
พบวา ขอมูลทั่วไป ของกลุมตัวอยางกวาครึ่งเปนเพศหญิง สวนใหญมีอายุ 21 ป หรือมากกวา และเปนกลุมการเรียนภาคปกติ ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ พบวา นักศึกษา มีความพึงพอใจอยูในระดับปานกลางทุกดาน เมื่อพิจารณาจากคาเฉลี่ย ดานมนุษยสัมพันธระหวาง บุคคลมากที่สุด รองลงมา คือ ดานอาคารสถานที่ ดานการบริหาร ดานสุขาภิบาลอนามัยและสิ่งแวดลอม และดานบรรยากาศในการเรียนการสอน เมื่อพิจารณาในรายละเอียดของทั้ง 5 ดาน ดังนี้ 1. ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคลภาพรวมอยูในระดับปานกลางเมื่อพิจารณาใน รายละเอียดโดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ ความรูสึกอบอุน และเปนมิตรจากเพื่อนนักศึกษา การบริการจากเจาหนาที่หองสมุด มีความเหมาะสม การบริการเจาหนาที่ดานบริการการศึกษา มีความ
48
เหมาะสมมีความเหมาะสม การชวยเหลืองานดานการเรียนกับกลุมเพื่อน การบริการจากเจาหนาที่รักษา ความปลอดภัย ดูแลตรวจตรา ความเรียบรอย ความปลอดภัย ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม การบริการ จากเจาหนาที่ประจําหองเรียน ดูแล ทําความสะอาด อํานวยความสะดวก ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม ระเบียบวินัยและมารยาทในหองเรียนของเพื่อนนักศึกษา มีความเหมาะสม การแลกเปลี่ยนความรู ความคิด ทางวิชาการอยางอิสระกับเพื่อนนักศึกษา การจัดกลุมกิจกรรมวิชาการ มีความเหมาะสม และมี เพียง 2 ขอเทานั้นที่มีภาพรวมอยูในระดับสูง โดยเรียงลําดับตามรายละเอียดดังนี้ อาจารยผูสอนมีความ เปนกันเองกับนักศึกษา อาจารยผูสอนเปดโอกาสใหซักถาม ตามลําดับ 2. ดานอาคารสถานที่ภาพรวมอยูในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาในรายละเอียดโดย เรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ แสงสวางในหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียน อุปกรณสื่อการ สอนในหองเรียนมีความเหมาะสม การจัดหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียนการสอน โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเพียงพอ การใชสื่อโทรทัศนวงจรปดและระบบเสียงในหองเรียนมีเหมาะสม โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเหมาะและเพียงพอ การถายเทอากาศภายในหองเรียนมีความ เหมาะสม การจัดการสิ่งอํานวยความสะดวกดานระบบไฟฟา - ประปา ของวิทยาลัย มีความเหมาะสม อาหารและน้ําดื่มมีความสะอาด หองน้ํา หองสุขา และโถปสสาวะ มีจํานวนเพียงพอ บริเวณและที่นั่ง รับประทานอาหารมีความสะอาด สภาพพื้นที่ของโรงอาหารมีความเหมาะสม หองน้ําสะอาดและถูก สุขอนามัย การปองกันมลพิษตางๆ ของโรงอาหาร เชน กลิ่น ควัน ฝุนละออง มีความเหมาะสม ตามลําดับ 3. ดานการบริหารภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ภาพรวมอยูในระดับปานกลาง เมื่อ พิจารณาในรายละเอียด โดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ ผูบริหารและอาจารยมักจะรับฟงความ คิดเห็นของนักศึกษา กฏ ระเบียบตางๆ ของสถาบันฯ ที่ใชกับนักศึกษาไมเครงครัดเกินไป ผูบริหารเปด โอกาสใหนักศึกษาเขาพบเพื่อปรึกษาหารืออยูเสมอ นักศึกษามีเสรีภาพในการแสดงความเห็นเกี่ยวกับ บริหารของสถาบัน สถาบันเปดโอกาสใหนักศึกษามีสวนรวมในการกําหนด กฏ ระเบียบตาง ๆ ของ สถาบัน ฯ ตามลําดับ 4. ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอมภาพรวมอยูในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณา ในรายละเอียด โดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา สวนของหองน้ําหองสวม คือ แสงสวางในหองน้ํา หองสวมมีเพียงพอ หองน้ํา หองสวม อยูใกลกับอาคารเรียน จํานวนหองเรียน หองสวม มีเพียงพอความ ตองการ หองน้ํา หอมสวม มีความสะอาดถูกสุขลักษณะ และหองน้ํา หองสวม มีถังขยะ มีฝาปดมิดชิด ตามลําดับ สวนของโรงอาหาร คือ แสงสวางในโรงอาหารมีเพียงพอ โรงอาหารมีความสะอาดถูก
49
สุขลักษณะ โรงอาหารมีสุนัข แมว อาหารมีความสะอาด ความสะอาดของภาชนะใสอาหาร การ ใหบริการของผูขายอาหารกับนักศึกษา ความเพียงพอของโตะรับประทานอาหาร การจัดการของเสีย ของโรงอาหารถูกสุขลักษณะ โรงอาหารมีถังขยะเพียงพอ ตามลําดับ 5. ดานบรรยากาศในการเรียนการสอนภาพรวมอยูในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาใน รายละเอียด โดยเรียงลําดับจากคาเฉลี่ยมากลงมา คือ บรรยากาศในหองสมุดมีความเหมาะสม การจัดเวร ยามดูแลความปลอดภัยชีวิตและทรัพยสินของนักศึกษามีความเหมาะสม การจัดระบบการจราจรมีความ เหมาะสม หนังสือในหองสมุดมีความทันสมัย ที่นั่งทํางาน/อานหนังสือในหองสมุด มีความเหมาะสม การจัดการดานปญหามลพิษสิ่งแวดลอม เชน ขยะ น้ําเสีย ฝุนละออง และอื่นๆ มีความเหมาะสม หนังสือในหองสมุดมีเพียงพอ การจัดพื้นที่พักผอนหยอนใจและสภาพภูมิทัศน มีความรมรื่นเปน สัดสวน เหมาะสม การจัดทําเอกสาร แผนพับ เพื่อเผยแพรขอมูล ขาวสาร การศึกษา มีความเหมาะสม จํานวนโตะ-มานั่ง เพื่อการดูหนังสือและการนั่งทบทวนเรียนมีความเหมาะสม การเผยแพร ขอมูล ขาวสาร การศึกษา โดยการประชาสัมพันธเสียงตามสาย มีความเหมาะสม การจัดบริเวณพื้นที่เพื่อการ ออกกําลังกาย มีความเหมาะสม การจัดสิ่งอํานวยความสะดวก ตูโทรศัพท มีความเหมาะสม การจัดสิ่ง อํานวยความสะดวก ตู ATM มีความเหมาะสม ตามลําดับ การทดสอบสมมติฐาน ผลการทดสอบ เพศของนักศึกษาที่แตกตางกันมีผลตอความพึงพอใจ ของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ แตกตางกันหรือไม พบวาเพศที่ตางกัน มี ระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน สวนอายุของนักศึกษาที่แตกตางกันมีผลตอความ พึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ แตกตางกันหรือไม พบวาอายุของ นักศึกษาที่แตกตางกัน มีระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน และกลุมการเรียนที่ แตกตางกันมีผลความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ พบวาแตกตาง กันในดานอาคารสถานที่ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล ดานสุภาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม และดานการบริหาร อยางนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เมื่อเปรียบเทียบเปนรายคู พบวาดานอาคาร สถานที่ นักศึกษาภาคสมทบค่ําและภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล นักศึกษาภาคสมทบค่ําและภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความ พึงพอใจตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล แตกตางจาก นักศึกษาภาคปกติ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนดานสุขาภิบาล อนามัยและสิ่งแวดลอม
50
นักศึกษาภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุภาภิ บาล อนามัย และสิ่งแวดลอม แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ และนักศึกษาภาคสมทบค่ํา อยางมี นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และดานการบริหาร นักศึกษาภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจ ตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ และนักศึกษา ภาคสมทบค่ํา อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
การอภิปรายผล
ผลการวิจัย พบวาคุณลักษณะของกลุมตัวอยางกวาครึ่งเปนเพศหญิง นักศึกษาสวนใหญมีอายุ 21 ป หรือมากกวา นักศึกษาสวนใหญเปนกลุมการเรียนภาคปกติ รองลงมาคือ กลุมการเรียนภาคสมทบ เสาร-อาทิตย และกลุมการเรียนภาคสมทบค่ํา ตามลําดับ นักศึกษามี ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่ มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคารสถานที่ภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ระดับ ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานบรรยากาศในการเรียน การสอนภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคลภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ระดับความพึง พอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุขาภิบาล อนามัย และ สิ่งแวดลอมภาพรวมอยูในระดับปานกลาง และระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม ของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหารภาพรวมอยูในระดับปานกลาง ไดมีความสอดคลองกับ มลิวัลย อารียสันติชัย (2544) ไดศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอการจัดสภาพแวดลอมในโรงเรียน โดย ภาพและองคประกอบ สถานที่ หองเรียน นักเรียน และ การจัดสภาพสิ่งแวดลอมทางวิชาการ อยูใน ระดับปาน กลาง เชนเดียวกับ ธนารีย เพ็ชรรัตน (2550) ไดศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาตอ สภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการสอน ของกองงานวิทยาเขตบางนา มหาวิทยาลัยรามคําแหง 3 ดาน คือ ดานอาคารสถานที่ ดานบรรยากาศที่เอื้อตอการศึกษา และดานปฏิสัมพันธระหวางบุคคล พบวา สภาพแวดลอมดานอาคารสถานที่ นักศึกษามีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการเรียนการ สอนของกองงานวิทยาเขตบางนา มหาวิทยาลัยรามคําแหงในระดับปานกลาง ผลการทดสอบ เพศของนักศึกษาที่แตกตางกันมีผลตอความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ แตกตางกันหรือไม พบวาเพศที่ตางกัน มีระดับความพึงพอใจตอ สภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน สวนอายุของนักศึกษาที่แตกตางกันมีผลตอความพึงพอใจของนักศึกษาที่ มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ แตกตางกันหรือไม พบวาอายุของนักศึกษาที่แตกตางกัน มี
51
ระดับความพึงพอใจตอสภาพแวดลอม ไมแตกตางกัน และกลุมการเรียนที่แตกตางกันมีผลความพึง พอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ พบวาแตกตางกันในดานอาคารสถานที่ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล ดานสุภาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม และดานการบริหาร อยาง นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เมื่อเปรียบเทียบเปนรายคู พบวาดานอาคารสถานที่ นักศึกษาภาคสมทบ ค่ําและภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานอาคาร สถานที่ แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนดานมนุษยสัมพันธ ระหวางบุคคล นักศึกษาภาคสมทบค่ําและภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอม ของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ อยางมี นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สวนดานสุขาภิบาล อนามัยและสิ่งแวดลอม นักศึกษาภาคสมทบเสารอาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ ดานสุภาภิบาล อนามัย และ สิ่งแวดลอม แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ และนักศึกษาภาคสมทบค่ํา อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 และดานการบริหาร นักศึกษาภาคสมทบเสาร-อาทิตย มีความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมของ วิทยาลัยราชพฤกษ ดานการบริหาร แตกตางจากนักศึกษาภาคปกติ และนักศึกษาภาคสมทบค่ํา อยางมี นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ขอเสนอแนะ
1. ผูบริหารควรดําเนินการแกไขปญหาในเรื่องที่นักศึกษาสวนใหญเห็นควรปรับปรุง คือ ดาน หองน้ํา หองสวม ใหมีสะดวก ปลอดภัย และสุขลักษณะ 2. ผูบริหารควรหาแนวทางในการใหนักศึกษา ไดแสดงความคิดเห็นตอการสอนของอาจารยได อยางอิสระ 3. ผูบริหารควรจัดใหมีกิจกรรมรวมกันระหวางนักศึกษาตางคณะตางสาขาไดรวมกันทํากิจกรรม สรางความสัมพันธในหมูคณะนักศึกษา ใหความสามัคคี 4. ควรหาแนวทางในการใหบริการใหบริการแกนักศึกษาในดานความสะดวกสบายและรวดเร็ว 5. ควรปรับปรุงดานหองเรียนโดยจัดโตะ เกาอี้ใหเหมาะสมกับสภาพรางกาย และวัยเรียนของ ผูเรียน
บรรณานุกรม กมลทิพย เกตุวรสุนทร. (2542). สภาพแวดลอมสาขาวิทยบริการเฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัย รามคําแหง ในทัศนะของนักศึกษาปริญญาโท. วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยรามคําแหง. กรมควบคุมมลพิษ. สุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม. [ออนไลน]. เขาถึงดาจาก : http://www.pcd.go.th ( 15 ธันวาคม 2552). กิติมา ปรีดีดิลก. (2532). การบริหารและการนิเทศการศึกษาเบื้องตน. กรุงเทพฯ : อักษราพิพัฒน. โกวิท มัชฌิมา. (2550). การจัดสภาพแวดลอมของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา กาฬสินธุ เขต 2. ปริญญานิพนธ ค.ม. (การบริหารการศึกษา). มหาวิทยาลัยราชภัฏ มหาสารคาม. จรรยา ทะสูง และคณะ. (2546). รายงานการวิจัย เรื่องการศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับสภาพแวดลอม ภายในสถาบันราชภัฎมหาสารคาม. สถาบันราชภัฎมหาสารคาม. จินตนา กิ่งแกว. (2548). ความพึงพอใจของนักศึกษาตอสภาพแวดลอมของสถาบันเทคโนโลยี ราชมงคลวิทยาเขตจันทรบุร.ี มหาวิทยาลัยบรูพา. ทัศนีย สิงหเจริญ. (2543). ความพึงพอใจของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาปที่ 1 ของโรงเรียนราชประชา นุเคราะห ในพระบรมราชูปถัมภ ตอวิธีการเรียนการสอนทางไกลผานดาวเทียม. วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยรามคําแหง. เทศ แกลวกสิกรรม. (2544). หลักการบริการโรงเรียนมัธยมศึกษา. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัย รามคําแหง. ธงชัย สุวัฒนเมฆินทร. (2538). พฤติกรรมบุคคลในองคการ. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพ ฯ : ไทยวัฒนา พานิช. ธนารีย เพชรรัตน. (2550). ความพึงพอใจของนักศึกษาตอสภาพแวดลอมที่สนับสนุนการ เรียนการสอน ของกองงานวิทยาเขตบางนามหาวิทยาลัยรามคําแหง. ทุนอุดหนุนการ วิจัยมหาวิทยาลัยรามคําแหง.
53
ธรีวัฒน ยุวรรณะ. (2549). ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอการจัดการสภาพแวดลอมภายใน มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครรินทร. สาขาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏ ราชนครรินทร. นัฐญาพร ดุษดี. (2545). การศึกษาสภาพแวดลอมการจัดสิ่งแวดลอมในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสํานักงานการประถมศึกษา จังหวัดสระแกว. ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต (การบริหารการศึกษา). ชลบุรี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา. ถายเอกสาร. นัยนา อางสันติกุล. (2522). การวิเคราะหองคประกอบสภาพแวดลอมมหาวิทยาลัยไทย. วิทยานิพนธ ครุศาสตรมหาบัณฑิต. ภาควิชาวิจัยการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัยจุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย. พิมพันธ เดชะคุปต. (2533, ธันวาคม). “บรรยากาศการเรียนการสอน : ปจจัยสําคัญตอประสิทธิภาพ การสอน” วารสารมิตรครู 32. : 9-14. ไพฑูรย ศรีฟา. สุขาภิบาล อนามัยสิ่งแวดลอม. [Online]. เขาถึงดาจาก : http://srithai.hypermart.net / environment.html (สืบคนวันที่ 27 มีนาคม 2553). มลิวัลย อารียสันติชัย. (2544). ศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอการจัดสภาพแวดลอมในโรงเรียน สังกัดสํานักงานการประถมศึกษาอําเภอรัตภูมิจังหวัดสงขลา. วิทยานิพนธของมหาวิทยาลัย ทักษิณ. รงรอง พนธารา. (2550). ความพึงพอใจของชาวไรออยตอการบริการ ของฝายไร บริษัท น้ําตาลไทย เอกลักษณ จํากัด จังหวัดอุตรดิตถ ในทัศนะของนักศึกษาปริญญาโท. วิทยานิพนธรัฐ ประสานสนศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ. รุงนภา รุงเรืองศิลป. (2544). การมีสวนรวมของผูบริหารในการพัฒนาคุณภาพสิ่งแวดลอมในโรงเรียน ประถมศึกษา สังกัดสํานักงานประถมศึกษาจังหวัดนนทบุรีการ. วิทยานิพนธ ศศ.ม. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกริก. วัลลภา เทพหัสดิน ณ อยุธยา. (2533). บุคลากรนิสิตนักศึกษา. กรุงเทพฯ : คณะครุศาสตร จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย. ถายเอกสาร. วิจิตร วรุตบางกูร. (2524). การวางแผนผังและพัฒนาสถาศึกษา. กรุงเทพฯ : ขนิษฐาการพิมพและ โฆษณา. วิจิตร ศรีสะอาน. (2516). หลักการอุดมศึกษา. กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช. วิจิตร ศรีสะอาน. (2518). หลักการอุดมศึกษา. กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช.
54
วิระ ดวงแปน. (2544). ความพึงพอใจของนักศึกษาสภาพแวดลอมวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีเขต ภาคตะวันออก. ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต (การบริหารการศึกษา). ชลบุรี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา. ถายเอกสาร. วิไล ตังทัตสวัสดิ์. (2536). สภาพแวดลอมของวิทยาลัยพยาบาลตํารวจในทัศนะของอาจารยและ นักศึกษาพยาบาล. วิทยานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต. สาขาบริหารการศึกษา. บัณฑิต วิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. ศิริกาญจน จันทรเรือง. (2543). การเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอน. เชียงใหม : คณะธุรกิจ การเกษตร มหาวิทยาลัยแมโจ. สมชาย จําปานิล. (2545). การจัดสิ่งแวดลอมในโรงเรียนประถมศึกษาในสังกัดสํานักงานประถมศึกษา จังหวัดสุพรรณบุร.ี วิทยานิพนธ ศศ.ม. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. สมหมาย ดอกไม. (2535). สภาพแวดลอมมหาวิทยาลัยกรุงเทพ ในทัศนะของผูบริหาร อาจารยและ นักศึกษา. วิทยานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต. สาขาการอุดมศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. สันต อูอรุณ. (2530). สภาพแวดลอมวิทยาลัยพลศึกษาจังหวัดสุพรรณบุรี ในทัศนะของผูบริหาร อาจารย และนักศึกษา. ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัย ศรีนครินทร วิโรฒ ประสานมิตร. สาธิต ดรุณศิลป. (2544). ศึกษาการจัดสภาพแวดลอมในการทํางานของผูบริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสํานักงานการประถมศึกษาจังหวัดพังงา. วิทยานิพนธของมหาวิทยาลัยทักษิณ. สําเนาว ขจรศิลป. (2539). มิติใหมของกิจการนักศึกษา 1 : พื้นฐานและบริการนักศึกษา. พิมพครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. สิปนนท เกตุทัต. (2523). แนวคิดในการสรางบัณฑิต. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร. สิริน วรรธนะวิภาค. (2541). ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมในวิทยาลัยศรีปทุม. ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต (การบริหารการศึกษา). ชลบุรี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา. ถายเอกสาร. สิริอร วิชชาวุธ และคณะ. (2547). จิตวิทยาทั่วไป. พิมพครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร.
55
เสนาะ ติเยาว. (2539). การบริหารงานบุคคล. พิมพครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ : สํานักงานคณะกรรมการ ประถมศึกษาแหงชาติ. เหนียว ศีลาวงศ. (2545). ความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมทางการเรียนของนักศึกษาวิทยาลัย วิทยาศาสตรพื้นฐาน. ปริญญานิพนธการศึกษาบัณฑิต. (การบริหารการศึกษา). ชลบุรี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา. ถายเอกสาร. อนันต เลาหทวีกูล. (2544). ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอการจัดสิ่งแวดลอมในโรงเรียน ระยอง วิทยาคม อําเภอเมือง จังหวัดระยอง. ปริญญานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต. (การบริหาร การศึกษา). ชลบุรี : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา. ถายเอกสาร. อรรณพ คุณพันธ. (2522). การสรางแบบสํารวจจําแนกสภาพแวดลอมมหาวิทยาลัยไทย. วิทยานิพนธ มหาบัณฑิต. สาขาวิจัยการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. อรพันธ ประสิทธิรัตน. (2533). การศึกษาสภาพแวดลอมทางการเรียนของนิสิต คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนทรวิโรฒ. กรุงเทพมหนคร : มหาวิทยาศรีนครินทรวิโรฒ. อรพันธ ประสิทธิรัตน. (2533). รายงานการวิจัยเรื่องการศึกษาสภาพแวดลอมทางการเรียนนิสิตคณะ ศึกษาสตร มหาวิทยาศรีนครินทรวิโรฒ บางเขน. กรุงเทพมหนคร : มหาวิทยาศรีนครินทร วิโรฒ. อุทัยพรรณ สุดใจ. ความพึงพอใจตอสภาพแวดลอมทางการเรียน. [ออนไลน]. เขาถึงดาจาก : http:// www.ku.ac.th/news/grate/social.htm. (สืบคนวันที่ 27 กุมภาพันธ 2553).
ภาคผนวก
57
แบบสอบถาม เรื่อง ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ คําชี้แจง แบบสอบถามฉบับนี้วัตถุประสงคเพื่อทราบระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอ สภาพแวดลอมของวิทยาลัยราชพฤกษ โดยตองการนําผลการวิจัยไปเปนขอมูลในการวางแผนปรับปรุง พัฒนา สภาพแวดลอมทางการศึกษาใหมีบรรยากาศทางวิชาการที่มีคุณภาพตอการเรียนรูของนักศึกษา ขอไดโปรดสละ เวลาตอบแบบสอบถามที่ตรงกับความเปนจริงและความคิดเห็นของนักศึกษามากที่สุด เพราะคําตอบ ของ นักศึกษาจะเปนความลับและไมมีผลกระทบใด ๆ ตอการเรียนของนักศึกษา แบบสอบถามฉบับนี้แบงเปน 2 ตอน ตอนที่ 1 ขอมูลสภาพภูมิหลังของนักศึกษา ตอนที่ 2 ขอมูลเกี่ยวกับสภาพแวดลอมทั้ง 5 ดาน
ตอนที่ 1 ขอมมูลสภาพภูมิหลังของนักศึกษา โปรดใสเครื่องหมาย ลงในชอง ย ที่ตรงกับความเปนจริงของศึกษา เพศ √ 1. ชาย ย 2. หญิง อายุ √ 1. 20 ป หรือนอยกวา ย 2. 21 ป หรือมากกวา คณะ 1. กลุมการเรียนภาคปกติ √ 2. กลุมการเรียนภาคสมทบค่ํา 3. กลุมการเรียนภาคสมทบเสาร-อาทิตย
58 ตอนที่ 2 ขอมูลเกี่ยวกับสภาพแวดลอม โปรดใสเครื่องหมาย ลงในชองที่ตรงกับระดับความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีตอสภาพแวดลอม วิทยาลัยราชพฤกษ
ดานอาคารสถานที่ 1. การจัดหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียนการสอน 2. อุปกรณสื่อการสอนในหองเรียนมีความเหมาะสม 3. การใชสื่อโทรทัศนวงจรปดและระบบเสียงในหองเรียนมี เหมาะสม 4. โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเหมาะและเพียงพอ 5. โตะ-เกาอี้ ภายในหองเรียน มีความเพียงพอ 6. การถายเทอากาศภายในหองเรียนมีความเหมาะสม 7. แสงสวางในหองเรียนมีความเหมาะสมในการเรียน 8. หองน้ํา หองสุขา และโถปสสาวะ มีจํานวนเพียงพอ 9. หองน้ําสะอาดและถูกสุขอนามัย 10. สภาพพื้นที่ของโรงอาหารมีความเหมาะสม 11. การปองกันมลพิษตางๆ ของโรงอาหาร เชน กลิ่น ควัน ฝุน ละออง มีความเหมาะสม 12. บริเวณและที่นั่งรับประทานอาหารมีความสะอาด 13. อาหารและน้ําดื่มมีความสะอาด 14. การจัดการสิ่งอํานวยความสะดวกดานระบบไฟฟา-ประปา ของวิทยาลัย มีความเหมาะสม
มาก ที่สุด
ระดับความพึงพอใจ มาก ปาน นอย นอย กลาง ที่สดุ
59
ดานบรรยากาศในการเรียนการสอน 1. การจัดพื้นที่พักผอนหยอนใจและสภาพภูมิทัศน มีความรมรื่น เปนสัดสวน เหมาะสม 2. จํานวนโตะ-มานั่ง เพื่อการดูหนังสือและการนั่งทบทวนเรียนมี ความเหมาะสม 3. การเผยแพร ขอมูล ขาวสาร การศึกษา โดยการประชาสัมพันธ เสียงตามสาย มีความเหมาะสม 4. การจัดทําเอกสาร แผนพับ เพื่อเผยแพรขอมูล ขาวสาร การศึกษา มีความเหมาะสม 5. บรรยากาศในหองสมุดมีความเหมาะสม 6. หนังสือในหองสมุดมีเพียงพอ 7. หนังสือในหองสมุดมีความทันสมัย 8. ที่นั่งทํางาน/อานหนังสือในหองสมุด มีความเหมาะสม 9. การจัดเวรบามดูแลความปลอดภัยชีวิตและทรัพยสินของ นักศึกษามีความเหมาะสม 10. การจัดระบบการจราจรมีความเหมาะสม 11. การจัดการดานปญหามลพิษสิ่งแวดลอม เชน ขยะ น้ําเสีย ฝุน ละออง และอื่นๆ มีความเหมาะสม 12. การจัดสิ่งอํานวยความสะดวก ตู ATM มีความเหมาะสม 13. การจัดสิ่งอํานวยความสะดวก ตูโทรศัพท มีความเหมาะสม 14. การจัดบริเวณพื้นที่เพื่อการออกกําลังกาย มีความเหมาะสม
มาก ที่สุด
ระดับความพึงพอใจ มาก ปาน นอย นอย กลาง ที่สดุ
60
ดานมนุษยสัมพันธระหวางบุคคล 1. การจัดกลุมกิจกรรมวิชาการ มีความเหมาะสม 2. การแลกเปลี่ยนความรู ความคิด ทางวิชาการอยางอิสระกับ เพื่อนนักศึกษา 3. การชวยเหลืองานดานการเรียนกับกลุมเพื่อน 4. ความรูสึกอบอุน และเปนมิตรจากเพื่อนนักศึกษา 5. ระเบียนวินัยและมารยาทในหองเรียนของเพื่อนนักศึกษา มี ความเหมาะสม 6. อาจารยผูสอนมีความเปนกันเองกับนักศึกษา 7. อาจารยผูสอนเปดโอกาสใหซักถาม 8. การบริการจากเจาหนาที่หองสมุด มีความเหมาะสม 9. การบริการเจาหนาที่ดานบริการการศึกษา มีความเหมาะสมมี ความเหมาะสม 10. การบริการจากเจาหนาที่ดานบริการศึกษา มีความเหมาะสม 11. การบริการจากเจาหนาที่รักษาความปลอดภัย ดูแลตรวจตรา ความเรียบรอย ความปลอดภัย ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม 12. การบริการจากเจาหนาที่ประจําหองเรียน ดูแล ทําความสะอาด อํานวยความสะดวก ใหนักศึกษา มีความเหมาะสม
มาก ที่สุด
ระดับความพึงพอใจ มาก ปาน นอย นอย กลาง ที่สดุ
61
ดานสุขาภิบาล อนามัย และสิ่งแวดลอม
1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
หองน้ํา หองสวม หองน้ํา หอมสวม มีความสะอาดถูกสุขลักษณะ หองน้ํา หองสวม มีถังขยะ มีฝาปดมิดชิด แสงสวางในหองน้ํา หองสวมมีเพียงพอ หองน้ํา หองสวม อยูใกลกับอาคารเรียน จํานวนหองเรียน หองสวม มีเพียงพอความตองการ โรงอาหาร โรงอาหารมีความสะอาดถูกสุขลักษณะ อาหารมีความสะอาด ความสะอาดของภาชนะใสอาหาร โรงอาหารมีถังขยะเพียงพอ การกําจัดการของเสียของโรงอาหารถูกสุขลักษณะ ความเพียงพอของโตะรับประทานอาหาร แสงสวางในโรงอาหารมีเพียงพอ โรงอาหารมีสุนัข แมว การใหบริการของผูขายอาหารกับนักศึกษา
มาก ที่สุด
ระดับความพึงพอใจ มาก ปาน นอย นอย กลาง ที่สดุ
62
ดานการบริหาร
มาก ที่สุด
ระดับความพึงพอใจ มาก ปาน นอย นอย กลาง ที่สดุ
1. นักศึกษามีเสรีภาพในการแสดงความเห็นเกี่ยวกับบริหารของ สถาบัน 2. ผูบริหารและอาจารยมักจะรับฟงความคิดเห็นของนักศึกษา 3. สถาบันเปดโอกาสใหนักศึกษามีสวนรวมในการกําหนด กฏ ระเบียบตาง ๆ ของสถาบัน ฯ 4. กฏ ระเบียบตางๆ ของสถาบันฯ ที่ใชกับนักศึกษาไมเครงครัด เกินไป 5. ผูบริหารเปดโอกาสใหนักศึกษาเขาพบเพื่อปรึกษาหารืออยู เสมอ
ขอขอบคุณที่กรุณาตอบแบบสอบถามทุกขอ