¯ÉÆPÁ ¸ÀASÉÆ: ªÉÇeÉA ªÁ KPï CªÁ̸ï? «±ïé ¯ÉÆÃPï ¸ÀASÁå ¢Ã¸ï dįÁAiÀiï 11ªÉgï ZÀ®AiÀiÁÛvï. ¥ÁmÁè ö å ¢¸ÁA¤ «±ïé ¸ÀA¸ÁÜöå£ï ¥ÀUð À lè¯åÉ (EASA) ªÀzð É Avï ¨sÁgÀvï 2023 ªÀgÁì aãÁ ¥Áæ¸ï ZÀqï ¯ÉÆÃPï D¸ÉÆÑ zÉñï eÁvÀ¯ÉÆ C±ÉA DAiÀÄÄÌAPï ªÉļÉîA. vÁAZÉå ¥ÀæPÁgï £ÀªÉA§gï 15ªÉgï ¸ÀA¸ÁgÁAvï ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÉÆ 800 PÀgÆ É qï eÁ¯Á. ¸ÀĪÀiÁgï 500 PÀgÉÆqï ªÀgÁìA D¢A D¸Á eÁ¯Éèöå ¨sÀÄAAiÉÄÑöågï 40 ¯ÁSï ªÀgÁìA D¢A ªÀĤ¸ïf« D¸Á eÁ°. 1850 ªÀgÁìA 100 PÀgÉÆqï D¸Àè¯ÉÆ ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÉÆ 1930 ªÀgÁì 200 PÀgÉÆqï, 1975 ªÀgÁì 400 PÀgÉÆqï, 2015 ªÀgÁì 727 PÀgÉÆqï eÁ¯ÉÆè ªÀÄíuï ¯ÉPÁA D¸Ávï. ¯ÉÆPÁZÉÆ ¸ÀASÉÆ ªÁqÉÆè vÉzÁßA ¸ÀA¬ÄâPï ¸ÀA¥À£ÀÄä¼ÁA Gt A eÁvÁvï, ¯É Æ ÃPï ¨sÀÄPÉ£ï ªÀÄgÁÛ C±ÉA ªÁzï ªÀiÁAqÉÆÑ D¸Á. ¥ÀÆuï EvÁèöå ªÀgÁìA¤ ºÉA CzsÀÄgÉA ¸Àvï PÀ±ÉA GgÁèA. QvÁåPï ªÀÄ£ÁêZÉå UÀeÉðPï ºÁå ¸ÀA¸ÁgÁAvï eÁAiÀ i ï ¥À Ä vÉ ð A D¸Á, ºÉƧð¸ÁPï £ÀíAiÀiï. ºÀgï ªÀ Ä £Áê £ ï §ÄzÀ é A vÁÌAiÀ i ï ªÁ¥ÀÄæ£ï UÀeÉðZÉÆå ¸ÀAVÛ ªÉļÀ±ÉÆå PɯÁåvï. §AqÁé¼ï±Á» vÀvÁéAPï ¯ÁUÀÄ£ï ¸À A ¥À £ À Ä ä¼ÁA xÉ Æ qÁåA¤ ªÀÄÄnAvï zsÀgÀÄ£ï ºÉgÁAZÉA f«vï vÁæ¸ÁZÉA PɯÁA. VgɸïÛ ªÀÄ£ÁêA¤ D¤ VgɸïÛ zɱÁA¤ zÀĨÁîöåAZÉ ºÁ¯ï PɯÁåvï. RgÉA ªÀÄí¼Áågï DvÁA ¯É Æ PÁ ¸À A SÉ Æ zÉ A ªÁÛ ªÀÄítÄ£ï ¸ÀUÁîöå ¸ÀA¸ÁgÁgï ºÀĸÉÆÌ ¥À¼ÉAªïÌ ªÉļÁÛ. ZÁ¯ÉA Û ¸ÀA¸ÁgÁgï 197 zɱÁA ¥À¬ÄÌ ¸ÀĪÀiÁgï 114 zÉñï D¥É Æ è ¯É Æ PÁ ¸À A SÉ Æ ªÁqÉÆAªïÌ ¥À¼ÉvÁ ªÁ D¸Á wvÁè ö åAvÉ Æ è zÉ A ªÀ £ Á±É A GgÉÆAªïÌ ¥À¼ÉvÁ. eÉgÁ¯ï jwgï ¨sÁgÀvÁAvï
¹ÛçAiÀiÁAZÁå ¥sÀ¼Á¢üPÀàuÁAvï (TFR) zÉ A «Ú D¸Á D¤ ªÉVAZï w ZÁ¯ÁÛöå ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÁå wvÉÆè ¸ÀASÉÆ £ÀªÁå£ï D¸Á PÀgÀÄAPï GuÉÆ ¥ÀqÀvï vÉå «²A eÁuÁgÁåA¤ ªÀíqï zÀĨÁªï GZÁgÁè. ¨sÁgÀvÁAvï RAAiÀiÁÑöåAiÀiï zsÀªÀiÁðZÁå ¹ÛçAiÀiÁA¤ D±É A ªÁÑ ö å ¨s À Ä UÁåðAZÉ Æ ¸ÀASÉÆ DvÁA D¢A ¥Áæ¸ï zÉAªÁè D¤ vÉÆ RgÁå£ïZï ZÁ¯ÁÛöå ªÀÄ£Áê ¸ÀASÁå wvÉÆè eÁAªïÌ¬Ä (replacement) GuÉ Æ ¥À q ÁÛ . PÁAAiÀ i ï ¸À A zÀ ¨ s Á ðA¤ xÉ Æ qÁå ¥Àz æ ɱÁA¤ D¤ xÉÆqÁå ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀiÁA¤ ¹ÛçAiÀiÁAPï vÁtÂA D±É¯Áå ¥Áæ¸ï ZÀqï ¨sÀÄVðA eÁ°èA D¸Ávï vÀgï vÁPÁ ªÀ Ä ÄPÉ ¯ ï PÁgÀ u ï vÁAPÁA d£ÀPï¥ÀuÁZÉå «²A ¤tðAiÀiï WÉAªïÌ ªÁ PÀÄmÁä AiÉ Æ Ãd£ÁAZÉ Æ ªÁ¥À g ï PÀgÀÄAPï CªÁÌ¸ï ªÉļÀ£Á D¸ÉÑAZï ªÀÄíuï ¸ÀàµïÖ eÁvÁ. ²PÀ¥ï D¤ ªÁªÁæZÉ CªÁÌ¸ï ªÉļÀ±ÉA PÀgÉÑAAiÀiï ºÁZÉgï ¥Àæ¨sÁªï WÁ¯ÁÛ. ªÀÄítÛZï ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÁå «²A zÉñï¨sg À ï UÉÆAUÉÆ zÁPÉÆAªÉA Ñ gÁªÉǪïß vÁå vÁå gÁeÁåAPï UÀeïð D¸Á vÀ¸À°A AiÉÆÃd£ÁA ªÀiÁArÑA §jA.
zÉPÀÄ£ï ¨sÁgÀvÁ£ï ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÉÆ GuÉÆ PÀgÉÑöå «²A ¨sÀgï ¢AªÉÑöå ¥Áæ¸ï ZÀqï ¯ÉÆPÁZÉÆ ¸ÀASÉÆ ZÁ¯ÁÛöå ¥Àª æ ÀiÁuÁgï GgÉÆAªïÌ D¤ vÀ±ÉAZï DvÁA D¸ÁÑöå ¯ÉÆPÁPï ¨sÀ¯Á¬ÄÌ, ²PÀ¥ï, ªÁªÁæZÉ CªÁ̸ï C¸À¯ÉA §gÉ¥Àuï ¨sÉÆUÀÄAPï ªÉļÀ±ÉA PÀgÀÄAPï UÀĪÀÄ£ï ¢¯ÉèA §gÉA. ¸ÀĪÀiÁgï 135 PÀgÉÆqï ¯É Æ ÃPï D¸É Æ Ñ ¨s Á gÀ v ï vÀ£ÁðmÉÆ zÉñï C±ÉA ªÀÄu í A ÑÉ D¸Á. ªÀ i Áí ® ÎqÁåA D¤ ¨sÀÄUÁåðAZÁå ¸ÀASÁå ¥Áæ¸ï vÀ£ÁðmÁåAZÉÆ ¸ÀASÉÆ ZÀqï D¸ÀÄ£ï ªÁªÁæPï AiÉÆÃUïå vÀ¸À¯ÁåAZÉÆ ¸ÀASÉÆ ºÉgÁA ¥Áæ¸ï 150% D¸Á. » ¹Üw 2021 vÉ A 2041 ªÀ g Áì ¥ÀAiÀiÁðAvï D¸ÀÛ° D¤ 2031 ªÀgÁì vÉAUÉêPï ¥ÁªÀè° D¸ÀÛ° ªÀ Ä í u ï ¯É P ÁA ¸ÁAUÁÛ v ï. ªÀļ í Áågï DvÁA vÁå vÀ£ÁðmÁå d£ÁAUÁ xÁªïß vÁAZÉå vÀ±ÉA zɱÁZÉå ªÁqÁªÀ½Pï G¥ÁÌgÁÛ vÀ¸À°A PÁªÀiÁA eÁAiÉÄêA CªÁ̸ï PÀgÀÄ£ï ¢AªïÌ D¸Á. ºÁZÉå ¥ÁmÁèöå£ï xÉÆrA ±ÀvÁðA ¥Á¼ÀÄAPï D¸Ávï: ¨sÀ¯ÁAiÉĄ̈Àsjvï ¯ÉÆÃPï-ZÀqï PÀgÀÄ£ï ¹ÛçAiÉÆ D¤ ¨sÀÄVðA, ²PÀ¥ï eÉÆqÀè°A vÀ£ÁðnAZÀ q ï PÀ g À Ä £ï ZÀ ° AiÉ Æ ;
PÁªÀiÁa eÁuÁéAiÀiï D¹Ñ ªÁªÁæ ¸ÀPÀvï, §gÁå D¤ GAZÁèöå ¥ÁAªÁØöåZÉ ªÁªÁæ CªÁ̸ï; ¸ÀUÁîöå ¯ÉÆPÁPï PÁªÀiï. ºÀgï ªÀgÁì PÀgÉÆqÁ ¥Áæ¸ï ZÀqï duÁA PÁªÀiÁPï vÀAiÀiÁgï eÁvÁvï vÉA «¸ÀgÉÑA £ÀíAiÀiï. PÀÄmÁä ¨sÀ¯ÁAiÉÄÌ ¸À«ÄPÉëZÁå ¯ÉPÁA ¥ÀPæ Ágï ¨sÁgÀvÁAvï w£ÁAvï KPï ªÁAmÉÆ ¥Áæ¸ï ZÀqï (35.5%) ¨sÀÄUÁåðAa ªÁqÁªÀ¼ï ¸ÁQð eÁAiÀiÁß D¤ C±É A ¥s À Ä qÁgÁAvï ¨sÀ¯Á¬ÄÌ, ²PÀ¥ï D¤ ªÁªÁæZÁå CªÁ̸ÁA¤ wA ¥ÁnA ¥À q ÁÛ v ï. vÉ å Zï ¸À«ÄPÉëAvï ¸ÁAUÁèA vÀ±ÉA 15 vÉA 49 ªÀgÁìAZÁå ¹ÛçAiÀiÁA ¥À¬ÄÌ Czsïð ¥Áæ¸ï ZÀqï ªÁAmÉÆ (57%) C¤«ÄAiÀiÁ ¦qÉ £ ï PÀ µ À Ö v Ávï. DªÉ Ä Ñ A ²PÀ¥ï, ²PÀè¯ÁåAPï PÁªÀiÁPï CºÀðvÁ eÉÆr±ÉA PÀgÉÑA, ²PÀ¥ï D¤ ¨sÀ¯ÁAiÉÄÌ GzɲA §eÉmÁAvï zÀÄqÀÄ ªÉUÉÆî zÀªÀgÉÆÑ, PÁªÀiÁZÉ CªÁ̸ï D¸Á PÀgÀÄAPï ¸ÀPÁðgÁZÉA ¥ÀA æ iÀÄvïß ºÁå ¸ÀPÁØ «²A GuÉA ¸ÁAUÉèA wvÉèA §gÉA. DvÁAZÉA ¨ÉPÁgÀàuï ¥ÁmÁèöå 45 ªÀgÁìA¤ ¥À¼ÉAªïÌ £Á wvÉèA D¸Á. ¨sÀ¯Á¬ÄÌ, ²PÀ¥ï, ªÀÄ£Áê f«vÁ C©üªÀÈ¢Þ «²A ¸ÀPÁðj UÀĪÀÄ£ï QvÉAZï
¥ÁªÀ £ Á wvÉ è A zÉ A ªÁè A . PÉÆ¥ÉÆðgÉmï ¸ÀA¸ÀÌøw ªÁqÁèöå D¤ zɱÁa D¸ïÛ §AqÁé ¼ ï±Á»APï «PÀ Ä £ï zÀĨÁîöå ¯ÉÆPÁZÁå PÁªÀiÁZÉ CªÁÌ¸ï ¥ÀĸÀÄ£ï GqÀAiÀiÁèöåvï. ªÀÄítÛZï ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÉÆ »¸Áà ¨sÁAiÀiïæ ªÁqÁè, ªÀÄíuÉÑöå ¥Áæ¸ï vÁAZÉå SÁwgï ªÁªÀÅA æ Pï ¸ÀPÁðgÁZÉA UÀĪÀÄ£ï »¸Áà ¨sÁAiÀiïæ zÉAªÁèA, gÁdQÃAiÀiï ¥sÁAiÉÆÝ ¥À¼ÉAªÉÑA ªÁqÁèA ªÀÄíuÉÑA ¸Àvï DvÁA ¢¸ÀÄ£ï AiÉÄvÁ. ZÁ¯ÉA Û D¸À¯ è Áå ¯ÉÆPÁ «²A, ZÀqï PÀgÀÄ£ï vÀ £ ÁðmÁåAPï PÁªÀ i ÁPï AiÉ Æ ÃUïå PÀ g À Ä APï D¤ PÁªÀiÁZÉ CªÁÌ¸ï ¢AªïÌ vÀÄvÁð£ï UÀĪÀÄ£ï ¢AªïÌ eÁAiÀiï. ZÁ¯ÉÛA ¸ÀA¸ÁgÁgï 800 PÀgÉÆqï ¯ÉÆÃPï D¸Á D¤ 2030 ªÉ¼ÁPï ¥ÁªÁÛ£Á vÉÆ 850 D¤ 2050 ªÉ¼Ágï 970 PÀgÆ É qï eÁvÀ¯Æ É C±ÉA ¯ÉPÁA ¢¯Áèöå «±ïé¸ÀA¸ÁÜöå£ï ¨sÁgÀvÁZÉÆ 2011 ªÀgÁìZÉÆ 121 PÀgÉÆqï ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÉÆ ¯ÉPÁPï zsÀgÀÄ£ï CAzÁeï ¯ÉPÁA ¢¯ÁåAvï. 2025 ªÀgÁì ¸ÀA¸Ágï¨sÀgï ¯ÉÆPÁ ¸ÀASÁåZÉÆ ¥ÁAªÉÇØ ºÀgï ¹ÛçAiÉÄPï 2.3 ¨sÀÄVðA ªÀÄíuï ¯ÉPÁèA. 1950ªÁå ªÀgÁì ºÉÆ ¥ÁAªÉÇØ ºÀgï ¹ÛçAiÉÄPï 5 ¨sÀÄVðA ªÀÄíuï D¸ÉÆè. 2050 ªÀgÁìPï ¥ÁªÁÛ£Á ºÉÆ 2.1 eÁvÀ¯ÉÆ. ªÀÄíuï CAzÁeï D¸Á. PÉÆAUÉÆ, Ff¥ïÖ, JyAiÉÆæAiÀiÁ, EArAiÀiÁ, £À ¬ ÄÓ Ã jAiÀ i Á, ¥ÁQ¸ÁÛ £ ï, ¦ü°¦à£ïì D¤ vÁAeÁ¤AiÀiÁ ºÁå Dmï zɱÁA¤ ªÁqÉÆÑ ¯ÉÆÃPï ¸ÀUÁîöå ¸ÀA¸ÁgÁgï ªÁqÁÑöå ¸ÀASÁåZÉÆ Czsïð ªÁAmÉÆ D¸ÀÛ¯ÉÆ ªÀÄíuï «±ïé ¸À A ¸ÁÜöå£ï ¸ÁAUÁè A D¤ JPÁªÉÄPÁ xÀAAiÀiï DªÀiÁÑöå ¸À ª À Ä ¥À ð uÁAvï RAAiÀ i ï ¥ÁnA ¥ÀqÁÛAªï vÉå «²A aAvÀÄAPï G¯ÉÆ ¢¯Á.