Energetic City 2050 Juryrapport

Page 1

JURYRAPPORT EDITIE 2012



VOORWOORD Van klein naar groot De Expeditie Energetic City 2050 is geboren uit een onderling gedeelde nieuwsgierigheid naar energie in de stad van de toekomst. Twee personen vertrokken, ieder vanuit hun eigen expertise, een gezamenlijke zoektocht naar een nieuw energetisch panorama voor de stad in 2050. Die twee werden een kleine groep, een hele bemanning en uiteindelijk eindigde het op een plein met een paar duizend mensen. Dit beeld van een groeiende beweging van zelf experimenteren met de toekomst van energie is steeds meer zichtbaar in de samenleving. Er is een kentering gaande. In het klein nog, maar met in potentie grote gevolgen. De energievoorziening - tot voor kort het domein van een elite van experts en beleidsmakers - wordt een maatschappelijk onderwerp van gesprek dat velen inspireert en emancipeert. Gedurende de looptijd van de Expeditie zijn tal van nieuwe initiatieven van de grond gekomen en hebben mensen zelf het heft in eigen hand genomen, in Arnhem en daarbuiten. 2012 Is het jaar van de doorbraak van de lokale duurzame energie coöperatie. Nederland kent nu zo’n 150 initiatieven. Eigen productie van zonnestroom kreeg met hulp van acties als WijWillenZon een sterke impuls. Kortom, de toekomst is begonnen. Hier en nu Met een nieuw jaar voor de boeg kijken we vooruit naar mogelijkheden voor een tweede editie van de Expeditie Energetic City 2050. Daarin bouwen we voort op de kennis en ervaringen van de editie 2012 in Arnhem. Een waardevol deel daarvan ligt besloten in de beoordeling van de resultaten door de jury’s. In totaal 75 juryleden hebben het werk van de ontwerpteams bestudeerd, bevraagd en bevoeld. Dat heeft een veelheid aan verschillende reacties opgeleverd. Dit juryrapport geeft een beknopte toelichting hierop. Het brengt de individuele beoordelingen samen, per jurygroep en per ontwerpteam. Zo ontvouwen zich persoonlijke opvattingen, trends en waardepatronen: een dwarsdoorsnede van maatschappelijke verlangens en betrokkenheid voor de toekomst. Op eigen kracht Nadenken over de toekomst van energie met de stad is voor de traditionele energiesector nieuw. Zo ook het nadenken over de nieuwe rol van de stadsbewoner in die toekomst. In eigen hand, op eigen kracht brengt een transitie in mens, stad en sector. En vooral in het samenspel tussen die drie. Expeditie 2012 is gesloten, maar de toekomst ligt nog open! Wat ga jij doen? Namens de jury’s en het Curator Team,

Alex van Oost | Quest Captain Arnhem, 13 januari 2013


INLEIDING De Expeditie Energetic City 2050 hebben wij in maart 2012 gestart met een open oproep aan vooruitdenkers. Missie: het ontwerpen van een nieuw energetisch panorama voor de stad van de toekomst. Een stad zonder de beschikbaarheid van fossiele energie. Een stad waarin stadsbewoners het heft in eigen hand hebben, zelf zorgen voor hun energiehuishouding. Samen of alleen. Een uitdagende missie in het verlengde van een maatschappelijke beweging die in onze ogen gevoed mag worden in de samenleving. Opdracht aan de teams was te verrassen en te inspireren, een breed publiek te raken en beweging te brengen. Als dragers daarvoor gaven we een stadsontwerp en een publiekspresentatie mee als op te leveren eindproduct, een combinatie van vakwerk en beleving. Voor een breed publiek Het raken van een breed publiek, voorbij de wereld van experts, dat hebben we ook in de jurering terug laten komen. Drie aparte jurygroepen met elk een eigen blik hebben we samengebracht. Een Stadsjury als vertegenwoordigers van het perspectief van de stadsbewoner van Arnhem. De stad Arnhem hebben we ook vanuit het perspectief van overheid, onderwijs en ondernemers georganiseerd: de Triple-O-jury. De Awesome Elders, coaches van de ontwerpteams, borgen het perspectief van bredere betekenis voor het vakgebied en beoordelen de doorgemaakte ontwikkeling van manifest tot eindproduct. Elke jurygroep gaven wij de mogelijkheid om met toekenning van 10 punten een eigen nummer een, twee en drie te kiezen. De stemmen van de drie jurygroepen hebben wij elk een gelijk gewicht gegeven.

IJkpunten voor de beoordeling door stadsbewoners en Triple-O - Inspiratie: zet het meest aan het denken over de toekomst van energie in de stad - Betrokkenheid: geeft het meest het gevoel dat we als stad samen kunnen zorgen voor onze energie IJkpunten voor de beoordeling door Awesome Elders - Uitwerking: herkenbaarheid van manifest in stadsontwerp en publiekspresentatie - Vindingrijk: de ruimtelijke, sociale, organisatorische, technische, economische, ecologische en politiek-bestuurlijke innovaties in het ontwerp - Samenspel: de systeeminteractie in het ontwerp van energie met andere vraagstukken in de stad: mobiliteit, voedsel, water, hitte, biodiversiteit, sociale cohesie - Alledaags: de aansluiting van het ontwerp en de publiekspresentatie bij de verlangens, dromen en gedrag van de sociale en economische mens - Voorstelbaar: de kwalitatieve en kwantitatieve onderbouwing van het ontwerp Zo hebben we het kompas van beoordeling van de Expeditie Energetic City 2050 gekalibreerd.


DRIELUIK VAN BEOORDELING De jurering van de prijsvraag bracht de teams langs een drieluik van beoordeling: drie keer een andere kijk op hun vondsten. Naast de inhoudelijke kwaliteit van het werk konden de teams andere talenten gebruiken voor overdracht: schriftelijke presentatie (vormgeving), live presentatie (verhaal) en publiekspresentatie (kunstzinnig). Elke jurygroep zou een passend onderdeel beoordelen. Voor de Stadsjury de publiekspresentatie van de teams op de Expo Stadsvisioenen op 03 oktober 2012. Voor Awesome Elders en Triple-O een schriftelijke en live presentatie door de teams. Dat laatste liep onverwacht anders, de Elders waren er op 21 september 2012 niet bij. Ze kwamen later apart samen voor hun beoordeling. De live presentaties waren voor hen vooraf beschikbaar op video. Hoeveel spanning het ook op het moment van opsplitsen gaf, achteraf waren we gelukkig met deze uitkomst. Wederzijdse beïnvloeding van de jury’s was nu uitgesloten en stapsgewijs bouwde de spanning naar het gewogen eindoordeel op.

TRIPLE-O Op 21 september 2012 kwam de Triple-O jury met het Curator Team samen in de Raadszaal van het Stadhuis in Arnhem. Deze jury van 11 mensen is samengesteld door Gemeente Arnhem uit Ondernemers, Overheid en Onderwijs van de stad. Ieder jurylid kon 10 punten verdelen over de drie teams. Juryleden ontvingen vooraf de schriftelijke presentaties, van ieder team waren er presentatiepanelen. De teams presenteerden met een verhaal hun werk, daarna was er een rijke uitwisseling met vraag en antwoord. De diversiteit binnen deze jurygroep toonde zich in de vele verschillende vragen die werden gesteld, van de betekenis voor het onderwijs tot de energie-infrastructuur van de stad. Gemene deler was de congruentie met en betekenis voor de stad Arnhem. Gaat het stadsvisioen over onze stad? Biedt het een passend energetisch panorama? Na de presentaties vroegen we juryleden bij de panelen van hun favoriete team te gaan staan. Vrijwel iedereen koos een plek bij ArnheMozaic. Drie juryleden kozen voor Innergy, bij Ecobalans bleef het leeg. De puntenverdeling per jurylid gaf een meer genuanceerd beeld van waardering. Ecobalans eindigde als derde (16 procent), Innergy als tweede (33 procent) en ArnheMozaic als eerste (51 procent).

AWESOME ELDERS In april 2012 gingen we van start met een transdisciplinair team van zes Elders: Anke van Hal, René Gude, Marjan Minnesma, Paul de Ruiter, Winy Maas en Thomas Rau. Zij kozen uit de voorselectie de drie teams die deel werden van de Expeditie. Door gezondheid en drukte gingen drie Elders in de loop van de Expeditie van boord. Winy Maas begeleidde ons bij het ontwerp van het project, Thomas Rau en Paul de Ruiter begeleidden de teams in de ExpeditieLabs. Samen werden zij de jury van Awesome Elders. Dinsdag 25 september 2012 werd het werk van de teams beoordeeld. Elk van de architecten kreeg 10 punten om te verdelen tussen de teams. Thomas en Paul ontmoetten elkaar in Amsterdam. Winy gaf zijn reactie telefonisch. Innergy werd eerste (47 procent), Ecobalans tweede (33 procent) en ArnheMozaic derde (20 procent). Het gesprek begint met de vraag hoe de stad – de essentie van Arnhem – onderzocht is door de teams en hoe je dit terugziet in de ontwerpen voor Arnhem in 2050. Alleen Innergy stelt de vraag – wat maakt de stad? ArnheMozaic stelt zich die vraag niet maar heeft zich voor haar ontwerp afgevraagd – hoe ligt deze stad, en wat voor oplossing biedt de ligging van de stad voor de bestaande vraagstukken van bijvoorbeeld energie, hitte en voedsel?


De drie architecten zijn kritisch over het eindresultaat. Het ontwerpend onderzoek gaat over 2050, maar de Elders zien dat te weinig terug. Algemene opmerkingen zijn dat het qua denken waardevol is, maar dat er schoorvoetend geradicaliseerd en onvoldoende gevisualiseerd is in de stadsontwerpen.

STADSBEWONERS Op de stormachtige en natte avond van woensdag 3 oktober 2012 kwam de Stadsjury naar de besloten jurering op de Expo Stadsvisioenen. Het werk van de teams was afgerond, aan de publiekspresentaties was in de afgelopen week hard gewerkt. De Expo was klaar voor opening de volgende dag. De Stadsjury verzamelde zich op uitnodiging van Gemeente Arnhem en Alliander op de Expo. Kinderen en volwassenen, allemaal inwoner van Arnhem. Na een korte uitleg namen ze alle tijd om langs de kunstzinnige presentaties van de teams te gaan en dan hun stembiljet in te leveren. De winnaar lag nu in handen van de Stadsjury. Ecobalans kon op dat moment niet meer winnen door de uitslag van de twee andere jury’s. De strijd zou gaan tussen de andere twee teams. Diezelfde avond werden de stemmen geteld. Innergy en Ecobalans kregen evenveel stemmen (elk 46 procent) en hadden daarmee een gedeelde eerste plaats. ArnheMozaic werd derde (8 procent). Alle juryleden hadden veel aandacht voor het werk van de teams. Er werd gelezen, gekleid en geluisterd (Innergy), gewogen (Ecobalans) en een groep kinderen bezette de tafels met het spel van ArnheMozaic. Het bordspel was prachtig gemaakt. Er werd veel naar het spel gekeken, maar weinig gespeeld omdat het er op het eerste gezicht behoorlijk ingewikkeld uitzag. De personages van Innergy en Ecobalans waren een succes. Bij Ecobalans stonden mensen wel wat te puzzelen voor de panelen van het team. Op de panelen stond zoveel informatie dat het even duurde voordat juryleden door hadden hoe het werkte. Het team kwam eindelijk op volle kracht met hun letterlijke Ecobalans – de gedekte tafel waarop je zelf jouw balans kon uitvinden. De tafel met de weegschaal werd goed gebruikt en deed precies wat het moest doen – mensen raakten nieuwsgierig, gingen aan de slag en raakten met elkaar in gesprek over het verschillende ‘gewicht’ van productie uit eigen land en van ver weg. Bij Innergy werd voor het nieuwe Presikhaaf van alles gekleid wat weinig te maken had met wonen. De kracht van de lege tafel werkte ook zonder dat juryleden er zelf iets op bouwden. Om de tafel heen spraken mensen met elkaar over het ontwerp. Anders dan bij Ecobalans niet over keuzes van nu, maar meer met een geprikkelde nieuwsgierigheid over wat er in de toekomst allemaal mogelijk zou zijn.

PRIJSUITREIKING Na het afsluiten van de avond met de Stadsjury is het totaal van stemmen geteld. Innergy won de prijsvraag door twee keer eerste te worden en een keer tweede (42 procent van alle stemmen). Ecobalans werd tweede met een eerste, tweede en derde plaats (32 procent) en ArnheMozaic werd derde met een eerste en twee keer derde plaats (26 procent). De prijsuitreiking op donderdagavond 4 oktober werd de feestelijke afsluiting van de Quest, de prijsvraag Energetic City 2050. In gezelschap van vrienden, familie en collega’s maakte wethouder Margreet van Gastel de prijswinnaar bekend. Na zes maanden Expeditie keerde de bemanning van de Expeditie terug naar huis en haard.


DRIE PANORAMA’S

ALS MENSEN IN 2050 ZELF ZORGEN VOOR HUN ENERGIE, HOE ZIET DE STAD ER DAN UIT?


INNERGY

Publieksfavoriet

Score per jurygroep

Elders

Triple O

Stad

aantal deelnemers

3

11

61

aantal behaalde punten

14

36

28

gemiddeld

47%

33%

46%

AWESOME ELDERS ‘Innergy anticipeert op een fenomeen wat altijd geweest is’, zegt Thomas Rau, ‘er ontstaat een nieuw vrijheidsmoment, waarop we opnieuw kiezen waarom we naar de stad gaan’. Paul de Ruiter: ‘Ik was heel sceptisch hierover. Het team van Innergy heeft me het meest verrast, het team van ArnheMozaic heeft me het meest teleurgesteld. Innergy is voor mij een soort utopie. Het geeft hoop, iets om uit te dragen.’ Winy Maas: ‘Een sterk filosofische insteek met dito structuur’, maar ‘waarom zo’n strikte scheiding in een stad van materie, relatie en energetica?’. Wat mist is het waarom van de stad Arnhem, welke specifieke energie heeft de stad waarop je wilt aantakken als je (virtueel) naar Arnhem komt. En wat zegt dat over de mensen die de stad aantrekt. De personages zijn krachtig en op een indringende manier beschreven. Wat raakt is de virtualisering van contacten en ervaringen. Paul: ‘het gaat hier wel naartoe, maar ik vind het een slecht substituut voor de werkelijkheid’. Thomas: ‘ze pakken een radicale gedachte die ze ook radicaal uitwerken. Inconsequent is dat men zegt: de stad is overbodig, de fysieke structuren zijn niet meer nodig. En dan toch gaan ze een wijk maken.’

TRIPLE O Verwachtingsvol, zo voelde de start. De sfeer bij Innergy was open, nieuwsgierig. Bij het vragen stellen is er plezier en gezamenlijk onderzoek over wat mogelijk zou zijn. Innergy krijgt tenslotte lof voor het visionair ontwerp, het enige team dat tot een werkelijk andere gedachte is gekomen, hoopvol. En ook ons knap naar die nieuwe gedachte meeneemt. Het team heeft goed nagedacht over wat er gebeurt met de mensen én met de ruimte. Als in het magisch realisme bouwt het verhaal langzaam op naar een echt andere wereld. Onwaarschijnlijk op het eerste gezicht, en als je erin zit zo gek nog niet. Belangrijkste kritiek op Innergy – en dit komt in meer jury’s terug – is het gemak waarmee het energievraagstuk wordt geparkeerd in 2030. Het team heeft goed gekeken naar ontwikkelingen in energieproductie- en gebruik, maar heeft geen herkenbaar energiesysteem op materieel niveau in het ontwerp. Dat wordt gemist door alle jury’s. De meeste juryleden van de Triple-O vinden dat daardoor geen antwoord is gegeven op de vraag.

STADSBEWONERS De publiekspresentatie vertraagde de bezoeker, rekte het denken op en maakte nieuwsgierig. Aandachtig werden de persoonlijke verhalen beluisterd en de Mindlamp bestudeerd. Bij de ontvangstbalie kregen we opmerkingen als ‘hoopvol en inspirerend’ en ‘echt visionair’. Niet iedereen herkende zich in het stadsvisioen, vond het te zweverig of ingewikkeld.


ECOBALANS

Nummer 2

Score per jurygroep

Elders

Triple O

Stad

aantal deelnemers

3

11

61

aantal behaalde punten

10

18

28

gemiddeld

33%

16%

46%

AWESOME ELDERS Het team Ecobalans heeft een goed uitgedacht ontwerp - van stad tot wereld - met een stap voor stap proces om dichterbij te komen. Het team maakt niet duidelijk waarom het juist bij Arnhem zou passen om hierin wereldwijd het voortouw te nemen. Ecobalans gaat over nieuwe orde, dezelfde wereld anders organiseren. De Footprint - als monetair en fiscaal stelsel - is een nieuw kader. Winy Maas: ‘ik vind het een leuk idee. Doet wel katholiek aan, een soort aflaat’, ‘jammer dat het niet gekoppeld is aan de Euro, dat had beter geweest’. Paul de Ruiter: ‘als we dit met elkaar bereiken, zijn we goed bezig’, ‘het zet je wel aan het denken’. Thomas Rau: ‘de intentie van het team is iets te kwantificeren wat niet te kwantificeren is – van waarde zijn.’ Dat wordt volgens hem platgeslagen tot de Footprint. Het aangifteformulier is briljant, en tegelijk ook veel te rigide. Wat we nu met geld doen, probeert het team met waarden te doen. Steeds meer vastleggen om de boel onder controle te krijgen. Thomas en Winy: ‘de radicaliteit van de ingreep in het monetaire stelsel zie je niet terug in de stadsuitwerking’.

TRIPLE O De presentatie van het team was sterk gebouwd op het nieuwe monetaire en fiscale stelsel wat het team voorstelt, dat van de Footprint. Het ontwerp is breed uitgewerkt met heel concrete voorbeelden van het dagelijks leven in het Arnhem van 2050. Het team doet een appèl aan Arnhem om met de Ecobalans een voorbeeld te worden voor de wereld. Maar de presentatie zette de toon voor de vragen van de jury. Het ging vooral over footprints als over een geldsysteem. Een aantal juryleden kwam met beelden van nog meer belastingkantoren, administratieve rompslomp, formulieren, systemen die je in de gaten houden. En hoe je dan een hypotheek met footprint neemt. De open stemming kantelde en de vragenronde begon met kritiek en tegenwerpingen. Het team voelde zich ongemakkelijk, reageerde defensief op kritiek en vond met moeite antwoorden op de vragen. Het ontwerp van het team was voor de jury dwingend, van bovenaf opgelegd en niet echt voor 2050, meer 2020. Maar ook een prachtig, ingenieus systeem en stevig uitgewerkt, met Arnhem goed herkenbaar. Een systeem dat zoekt naar de balans van de goedheid van de mens en dwang van boven.

STADSBEWONERS Een veelheid aan opgetekende reacties kwam los na bezoek aan de hoek van Ecobalans. De insteek en publiekspresentatie raakte de stadsbewoner in zijn dagelijkse afwegingen en waardesysteem, leidde tot veel discussie. Groen als nieuwe status, bewust gedrag stimuleren, mensen enthousiast maken van de voordelen, samenwerken. ‘Ja, dat zie ik wel voor mij!’.


ARNHEMOZAIC

Nummer 3

Score per jurygroep

Elders

Triple O

Stad

aantal deelnemers

3

11

61

aantal behaalde punten

6

56

5

gemiddeld

20%

51%

8%

AWESOME ELDERS Bij de Elders blijft het gevoel dat in de ExpeditieLabs te weinig vooruitgang is gezien van het ontwerp, opmerkingen zijn onvoldoende opgepakt. Winy Maas: ‘het idee is waardevol, maar de uitwerking is te hiërarchisch, netwerken zijn veel flexibeler’. Wat het team goed laat zien is de impact van het mobiliteitssysteem op de stad en het samenleven in de stad. Als je dat systeem weghaalt, ontstaat er een nieuwe vrijheid. Maar dan volgt het oude – straten maken plaats voor tuintjes en parken. Dat is erg braaf, terwijl de stap met de auto’s heel radicaal is. Het team heeft wel als enige goed gekeken naar de natuurlijke ligging van Arnhem en hoe je daar in de toekomst gebruik van kunt maken in de stad voor koeling en energieopslag. De interactie tussen de hoger gelegen – natuurlijke – vijvers hogerop en de lager gelegen rivier is een krachtig beeld in het ontwerp. Ook hier is het team te voorzichtig. Deze sterke gedachte verdwijnt in een geheel van groene straten en slootjes. Het werk zou veel interessanter zijn geworden als het water een enorm verschil had gemaakt, als Arnhem ten dele opgegeven zou zijn aan het water om een nieuw energiesysteem mogelijk te maken.

TRIPLE O De Triple-O jurering heeft ons laten zien wat een charismatisch verteller kan doen. Er was geen groter contrast denkbaar tussen de presentatie van het team in ExpeditieLab4 en de presentatie aan de jury. Dat Lab bleek het team niet verder gekomen met de moeizame weg die ze hadden ingeslagen – het ontwikkelen van een toolbox voor een duurzame stad. Het team kreeg stevige, ongezouten kritiek van andere bemanningsleden en het advies op zoek te gaan naar hulp. In twee weken ontwikkelde het team een uitstekend verhaal, ondersteund door krachtige beelden. Een verhaal dat door de jury werd ervaren als ‘echt voor Arnhem’, en ‘het enige team dat werkelijk antwoord geeft op de vraag van de wedstrijd’. Na vijf maanden van technisch onderzoek was alle inhoud herschikt met de stadsbewoner als centrum van het ontwerp. De vrijheid van de stadsbewoner om zijn eigen omgeving duurzaam vorm te geven werd de leidraad van het verhaal. Dat sloeg aan en gaf de aanwezigen een hanteerbaar perspectief, motiveerde aan de slag te gaan. De belangrijkste kritiek van de jury was dat het ontwerp niet werkelijk visionair was. De beelden pasten meer in 2012 dan 2050.

STADSBEWONERS Vooral kinderen zetten de stap naar het bordspel dat het hart van de publiekspresentatie vormde, lieten zich niet afschrikken door de ogenschijnlijke complexiteit van het spel. Ondanks de prachtige vormgeving in hout, bleek het spel lastig te verbinden, nodigde het onvoldoende uit aan de slag te gaan. Slechts een enkele bezoeker erkende de potentie, vooral in onderwijskundig opzicht.


REFLECTIE Energetic City 2050 hebben we ingericht als een ontwerpend onderzoek in de vorm van een competitie. Ontwerpteams moeten onderling wedijveren, na selectie voor de tweede fase is slechts één prijs te vergeven. Tegelijkertijd is sturen op het gezamenlijke, de gedeelde missie voor ons van grote waarde. Ieder team geeft een uniek perspectief op het vraagstuk, een enkelvoudig antwoord is niet te geven. De complexiteit van het vraagstuk van energie en de stad vraagt om een breed scala aan benaderingen, om al doende te leren verblijven in deze complexiteit, het niet-weten een plek te geven. Dat maakt de Expeditie Energetic City 2050 tot een ware zoektocht, persoonlijk en professioneel. Ingebouwde spanning Vaak hebben we ons afgevraagd of het ingebouwde competitie-element wel samenging met een gezamenlijke expeditie waarin uitwisseling centraal staat. Het samenspel binnen de teams en tussen de teams bepaalt de kracht van ieder vergezicht, want ieder team is geselecteerd voor een uniek, waardevol perspectief dat zonder uitwisseling ook te eenzijdig kan blijven. Terugkijkend zien we dat de competitie heeft bijgedragen aan de kwaliteit van het eindresultaat. Met de haven in zicht ontbrandde tussen de teams een ware eindstrijd, gevoed door de achtereenvolgende jureringen. Tot het einde toe bleef het spannend wie als winnaar verkozen zou worden. De prijsuitreiking in de huiselijke setting van de MIR, - omringd door vrienden, familie en zakelijke relaties - en de opening van de Expo Stadsvisioenen liet zien wat er ondanks de competitie tussen de teams was gegroeid. De bemanning toonde zich als één solidaire groep, voldaan en trots. Iedereen was binnen, het doel bereikt. Stem van Arnhem De jurering door de Triple-O heeft ons nieuw inzicht gebracht. In aanvulling op een eenmalige eindbeoordeling door deze groep kan een of meer tussentijdse beoordelingen van grote toegevoegde waarde zijn voor de stadsontwerpen. De Triple-O biedt de teams nadrukkelijk de spiegel van de stad, geeft ze reflectie op de doorvertaling van generiek naar specifiek niveau. Daarnaast was het enthousiasme aanstekelijk. Ze vonden het leuk, op deze manier mee te denken over de toekomst van Arnhem. Ze waren erbij met heel hun aandacht. Kritisch, nieuwsgierig en open. Met hart voor de stad. Hart voor de stad was ook voelbaar bij de Stadsjury. De diversiteit van de deelnemers heeft ons laten zien dat het onderwerp raakt en verbindt, mede dankzij de publiekspresentaties van de teams. De Expo Stadsvisioenen heeft in de navolgende dagen een schat aan reflectie opgeleverd, waarin de stem van Arnhem goed te horen was. Die oogst nemen we mee in het vooruitkijken naar een nieuwe editie van de Expeditie Energetic City 2050.



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.