Boekenkrant mei 2023

Boekenkrant: de Beste Bron voor Boekennieuws. www.boekenkrant.com

BKYAspecial!

Mei 2023 No. 5, jaargang 17

PAG INA 19

Nhung Dam: ‘Soms moet je accepteren dat het leven jóú ergens heen stuurt!’

P.9 P5 IMKE PANHUIJZEN

ANDI TIPPIE

Janny van der Heijden onthult in Smaakpalet van de Lage Landen onze eetgeschiedenis. P17

Na haar succes in KNOTS verdient oermeisje Tuf haar eigen boek. P13

In de boekhandel €49,50 W. van Zoetendaal & Gemeente Amsterdam

W W W. DE H A

R MO N I E . N L

Onder de Amstel

MARIE CECILE THIJS

Shelley Read schrijft met Ga als een rivier een wervelend debuut: ‘In de wildernis begrijp ik het bestaan pas echt.’ P7

In De volgende patiënt van Juan Gómez-­ Jurado staat de chirurg voor een onmogelijk dilemma. P9

Marcel van Driel schreef een YA-thriller over een flitsbezorger: ‘Ik dacht: wat als iemand daar misbruik van zou maken?’ P19

Gratis verkrijgbaar bij 180 boekhandels Kijk op pagina 28 voor een boekhandel bij u in de buurt!

2 | BOEKENKRANT | MEI 2023

COLOFON

LOSSE DELEN

REDACTIONEEL

Contact

E-mail redactie@boekenkrant.com

Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com

www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Redactie Hoofdredacteur: Mirjam Mulder Redactie: Antal Giesbers, Denise Hoek, Lara Koster en Ilse van Oosten Medewerkers: Sandra Broertjes, Martijn van Bruggen, Wendy Claes, ­Oglaya Doua, Joyce Guntlisbergen, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Renske Immink, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Peter Koelewijn, Lou Kommeren, Istvan Kops, Myrthe Kries, Rik Mets, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Marjon Nooij, Jos Noorman, Bibianne Oelderik, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Pauline Pater, Rinke van der Plaat, Dakar van de Ploeg Hans Pols, Famke Prins, Ellen Rooms, Lien Simons, Erwin Suvaal, Jyoti Tojo, Carien Touwen, Tristan Vanheuckelom, Gerda Visser, Marcel Vormeer, Maaike de Vries, Tanja Wilming, Sabrina de Wit, Marcella de Wolf.

Vormgeving: Titus Vegter Uitgever: Jan Louwers Oplage: 19.000 De Boekenkrant wordt gedrukt op 100% gerecycled papier.

De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 juni 2023.

ERWIN SUVAAL

Op een tentoonstelling van de straatfotograaf Alex Webb in Helmond stond ik naar een foto te kijken waarop een jongen naast de muur leek te zweven van een lichtroze gebouw in Mexico, toen een medewerker naast me kwam staan en me het verhaal achter de foto vertelde. ‘Juist op het moment dat Webb een foto nam, kwam er een jongen aangerend over het platte dak en sprong hij ervan af.’ Dat soort alledaagse toevalligheden weet Alex Webb in al zijn foto’s te vangen, of het nou in New York of Istanbul is.

Lopend door de galerij voelde het alsof ik telkens, voor heel even, de wereld van de afgebeelde mensen binnen stapte.

Deze mei-editie van de Boekenkrant zie ik ook als een verzameling perspectieven waartussen je kunt grasduinen. Zo lees je op de pagina hiernaast over het coming-of-ageverhaal van een tiener in ZuidKorea. Ook kun je in het hoofd kruipen van een papa in spe (p.4) en een vrouw die pas als volwassene de diagnose autisme kreeg (p.15). In het BKYA-katern leef je mee met een flitsbezorger die wordt opgejaagd (p.19) en een pleegdochter die gevangen raakt tussen twee culturen (p.23). En zo nog veel meer. Wat een geluk dat wij de vrijheid hebben om al deze perspectieven met elkaar te delen. Veel leesplezier!

Mirjam Mulder Hoofdredacteur Boekenkrant mirjam@boekenkrant.com

CARILIJNE PIETERS

Online

Verzameling perspectieven

JEAN MALEK

Abonnementen­service abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005

INHOUD

+++ Vanaf september 2023 is dichter en spoken word-artiest Babs Gons twee jaar lang de nieuwe Dichter des Vaderlands.

Babs Gons debuteerde in mei 2021 met haar dichtbundel Doe het toch maar.

Het comité noemt de schrijfster ‘een van de meest aansprekende dichters die Nederland nu heeft, met een stem vol vuur, brandend en warm, zowel op het podium als op papier.’ +++ De Italiaanse Filippo Bernardini, die meer dan duizend manuscripten stal, krijgt geen gevangenisstraf.

Wel moet hij 88.000 dollar betalen aan uitgeverij Penquin Random House, wegens juridische kosten. Bernardini werkte in Londen voor de Amerikaanse uitgeverij Simon & Schuster. Door zich voor te doen als anderen kreeg hij tussen augustus 2016 en januari 2021 ongepubliceerde manuscripten van onder anderen Hanna Bervoets en Margaret Atwood in handen. Naar eigen zeggen wilde hij ze nooit lekken, maar voor zichzelf houden. ‘Als ik ze las, voelde ik me soms bijzonder.’ +++ Philip Huff, Rima Orie en het duo Nydia van Voorthuizen & Marie Lotte Hagen van DAMN, HONEY schrijven dit jaar een kortverhaal voor het gratis Boekenweekgeschenk van Jongeren, 3PAK. Voor het eerst zal er, door DAMN, HONEY, een non-fictieverhaal in 3PAK staan. Wat ook nieuw is dit jaar, is dat Rima Orie zich onderdompelt in de fictieve wereld van de populaire game Assassin’s Creed, voor een samenwerking met het project Readification. +++ Francine Oomen schrijft een nieuw Hoe overleef ik-boek!

Op de dag dat de boekenserie 25 jaar bestaat, 12 september 2023, verschijnt Hoe overleef ik alles wat ik niemand vertel. Het boek vertelt het verhaal van Rosa als twintiger, met veel survivaltips over volwassen worden. Hiervoor voerde Oomen gesprekken met verschillende twintigers en dertigers, die nu te beluisteren zijn in een heuse Hoe overleef ik-podcast. +++ Na de boeken van Roald Dahl, worden nu ook verschillende romans van Agatha Christie aangepast wegens mogelijk aanstootgevend taalgebruik. Het gaat om de (Engelstalige) edities die uitgeverij HarperCollins sinds 2020 heeft gepubliceerd. In deze nieuwe versies zijn verwijzingen naar etniciteit geschrapt. Het zou onder meer gaan om personages die als zwart, Joods of als een zigeuner beschreven worden. Aldus de Britse krant The Guardian. +++

Literatuur

ANNALEEN LOUWES

Uphill Battle uitgevers, ­Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland. + 31 30 2231718

KORT NIEUWS

San Young Park, Maak me eendimensionaal 3 Anne Schepers, De daden 4 Andrés Neuman, Hechten 4 Nhung Dam, Definitie van liefde 5 Shelley Read, Ga als een rivier 7

Spanning Juan Gómez-Jurado, De volgende patiënt 9 Else Boer, De huurster en het poppenhuis 11 Anna Bontekoe en Marja West, Het zal nooit meer kaviaar zijn 11

Jeugd Annejan Mieras, Het kleine heelal 12 Richard Ayoade, Het boek dat niemand wilde lezen 12 Tijs van Marle en Esther van den Brink, TUF 13

Non-fictie Koren Shadmi, Lugosi 14 Clara Törnvall, Autisme 15 Frank Krake, De verzetsman en de voetbalheld 16 Janny van der Heijden, Smaakpalet van de Lage Landen 17

BKYA Marcel van Driel, 24 uur 19 Mischa van Broekhoven, Bloesemval 20 Emmy van Ruijven, Vloek van vuur en schaduw 20 Lotte van den Noort, Unlikable 22 Mirjam Oldenhave, De levens van Lanya 23

Overig Literaire agenda Bestseller Top60 Lezersadvies Win een boek

31 33 35 35

LITERATUUR

3 | BOEKENKRANT | MEI 2023

RECENSIE

SANG YOUNG PARK

COLUMN

Zegels op een pakje Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en ­centrum voor schrijfbegeleiding.

LEX JANSEN

BONG-GON KIM

Afrekening met jeugdtrauma’s De tweede roman van Sang Young Park is een onderdompeling in de Zuid-Koreaanse maatschappij. Maak me eendimensionaal is het coming-of-ageverhaal van een zoekende tiener in een omgeving die bijzonder hoge verwachtingen koestert.

KATY HURKMANS Een beroemde psycholoog krijgt een anoniem berichtje van iemand uit zijn verleden. Er is een lichaam gevonden op de bodem van een meer in stad D. Dit is de stad waar hij zijn jeugd doorbracht en de afzender zinspeelt op het feit dat de psycholoog er iets mee te maken zou hebben. Deze gebeurtenis vormt de aanleiding voor het naamloze hoofdpersonage om terug te blikken op zijn tienerjaren: zijn schoolcarrière, zijn vriendschappen en zijn eerste verliefdheid.

Sang Young Park is een van de meest veelbelovende Zuid-Koreaanse schrijvers van het moment. Net zoals het hoofdpersonage in Maak me eendimensionaal groeide hij op in een conservatieve stad en verhuisde hij later naar Seoel. De vertaling van zijn eerste roman, Liefde in de grote stad, stond op de longlist van

Sang Young Park is een van de meest veelbelovende Zuid-Koreaanse schrijvers van het moment.

je. Het gevoel dat ik ’s nachts in bed word platgedrukt door het donkere plafond, antwoordde ik. En dat ik me dan afvraag hoeveel nachten ik dat gevoel nog moet doorstaan. Dat ik me zo eenzaam voel dat ik het niet meer aankan.’ Het zijn dit soort zinnen waarmee de auteur weet te raken. Hij verwoordt de worsteling van het hoofdpersonage treffend, en weet er tegelijkertijd een luchtige ondertoon aan te geven, waardoor het geheel niet te zwaar wordt.

Hoewel het hoofdpersonage zelf niet In Maak me eendimensionaal rekent wordt benoemd en plaatsen steevast Sang Young Park af met een aantal worden gereduceerd tot hun eerste van zijn eigen jeugdtrauma’s. Hij begon op zijn vierentwintigste al aan letter, hebben de nevenpersonages wel namen. Zo is er Moenie, een dit boek en behandelt er thema’s in meisje dat hem zowat tot vriendals de schande van het hebben van schulden, de behoudsgezindheid van schap dwingt en niet bang is om te zeggen wat ze denkt. Terry, een een christelijk gezin, de prestatiedruk op scholen en de fysieke en ver- vriend uit de buurt, die toenadering bale agressie die ermee gepaard ging. blijft zoeken, ondanks de benarde situatie waarin hij op school terechtDaarnaast speelt ook de ontluikende komt. En dan is er nog Yundo, de seksuele geaardheid van het hoofdjongen die door zijn verwarrende personage een grote rol. ‘Mijn moehouding voor slapeloze nachten der sloeg zichzelf op haar borst en zorgt. schraapte haar keel, luid genoeg om Maak me eendimensiohet in de slaapkamer naal is geen spannend te kunnen horen. Ze zei moordmysterie zoals dat ik sprekend op mijn de achterflap van het vader leek en in Gods boek de lezer misschien ogen een even verwerdoet geloven. Er wordt pelijk leven leidde.’ een lijk ontdekt, maar Het boek begint in er gebeurt verder niets het heden, maar heeft mee dat het verhaal vooral aandacht voor een thrillerachtige de jeugd van de psychoinslag zou geven; het loog. Slechts af en toe is enkel de aanleiding komt de volwassen man voor een terugblik op aan het woord, tussen een bewogen jeugd. het terugblikken door. In Park zorgt voor een vijf delen beschrijft Park boeiend verhaal over de strijd en de vertwijfetiener zijn in een culling van een jongen op Sang Young Park, Maak tuur die weinig op zoek naar aanvaarding me eendimensionaal, heeft met de LHBTIen beantwoording van vertaling: Mattho Mangemeenschap en waar zijn gevoelens. ‘Waar dersloot, Uitgeverij de sociale druk behoorben je het meest bang Das Mag, 390 pagina’s lijk hoog ligt. voor in het leven? vroeg (€ 25,99) de International Booker Prize 2022.

Mattho Mandersloot vertaalde beide romans naar het Nederlands. Dat hij dat doet met oog voor detail en dat hij bijzonder goed nadenkt over hoe de boodschap van de auteur klinkt in het Nederlands, blijkt uit de prijzen die hij reeds kreeg. Zo werd hij onder andere bekroond met de Modern Korean Literature Translation Award (2020) en de World Literature Today Translation Prize (2018).

De definitie van persvrijheid, zoals die te vinden is op Wikipedia, is zo helder dat ik nauwelijks geneigd ben daar vragen bij te stellen. Hij luidt als volgt: ‘Persvrijheid is de vrijheid van drukpers, het grondrecht om gevoelens en gedachten openbaar of kenbaar te maken.

Een democratische samenleving kan alleen goed functioneren als de persvrijheid – als een van de voornaamste voorwaarden – goed geregeld is.’

Ik ken de verhalen over steden waar het werk van schrijvers uit onvrije landen toch gedrukt kon worden. Denk maar aan Amsterdam, Leipzig of Antwerpen. Zo heb ik een exemplaar van Spinoza’s Etika, gedrukt in Amsterdam. De titelpagina is van een ander boek, zodat het makke­ lijker over grenzen gesmokkeld kon worden. In onze tijd is er altijd wel ergens discussie over persvrijheid, en als uitgever heb ik het verschillende keren meegemaakt dat de grenzen van deze cruciale vrijheid in zicht kwamen, of dat politiek gemotiveerden het recht probeerden aan te vechten. En toch heb ik nooit het gevoel gehad dat ik mijn veiligheid op het spel zette door een bepaalde tekst te publiceren. Misschien is dat de reden dat ik zo geraakt werd door een pakje dat mij een paar dagen geleden aan de deur van ons huis werd overhandigd. Of ik maar even wilde tekenen. Dagelijks gaat de bel omdat UPC, FedEx, PostNL of een andere bezorger iets komt afleveren. Als het voor een van mijn huisgenoten is, leg ik het op het kook­eiland in de keuken, als het voor een van onze buren is, leg ik het bij de voordeur. Maar dit pakje kon ik niet zomaar wegleggen; het was aan alle kanten volgeplakt met kleurige zegels, zoveel dat het onmogelijk alleen porto kon zijn. Het leek er sterk op dat de afzender met dit pakje ook een boodschap wilde meegeven. Er waren vrolijke kersttafereeltjes, met zingende kinderen en een lieflijke orthodoxe kerk op de achtergrond, maar er waren ook zegels van vrouwen en mannen, met de tekst ‘Free, Unbreakable, Invincible’. Deze woorden stonden er niet alleen in het Engels, maar ook in het Oekraïens. Het pakje dat ik in mijn handen had, kwam uit Kiev (Kyiv). Ik kon het haast niet geloven. Terwijl daar de oorlog woedt, neemt iemand de moeite twee auteursexemplaren te sturen van de Oekraïense vertaling van een boek, maar niet zonder het pakje vol te plakken met zegels die een eigen verhaal vertellen. De uitgeefster is Anetta Antonenko, en de vertaalster van de biografie over Susan Sontag van Benjamin Moser is Natalia Klymchuk. Ik noem ze hier met naam en toenaam, want zij laten zien wat persvrijheid betekent, zonder zich te bekommeren om hun eigen veiligheid. De vertalingen staan inmiddels in de kast, maar de verpakking kunnen we nog niet bij het vuil zetten.

Ik noem ze hier bij naam, want zij laten zien wat persvrijheid betekent.

www.magonia.nl

4 | BOEKENKRANT | MEI 2023

LITERATUUR

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIE

Maandag zal er van ons gehouden worden

Emoties van een papa in spe

De zeventienjarige Naíma ervaart haar streng religieuze ouders en de rest van haar omgeving als verstikkend. Dan ontmoet ze een jonge vrouw die alles is wat zij graag zou willen zijn. Ondanks dat ze behoort tot dezelfde culturele gemeenschap, leeft Naíma’s nieuwe vriendin haar leven zoals zij het wil, met hoge verwachtingen, ambitie en energie. Nu wil Naíma dat allemaal ook.

Wanneer er een kind op komst is, dan is ook de vader in verwachting. Het nieuwe leven zorgt voor vreugde, maar ook voor zorgen. En natuurlijk wordt er reikhalzend uitgekeken naar de geboorte. Andrés Neuman weet al die emoties van de papa in spe prachtig en poëtisch te beschrijven in Hechten.

Najat El Hachni, Maandag zal er van ons gehouden worden, vertaling: Adri Boon, Uitgeverij Meulenhoff, 288 pagina’s (€ 22,99)

Iets warms graag In het debuut Iets warms graag van Tamar Berends woont de teruggetrokken Ronja in de Bijlmer.

Samen met haar Surinaamse buurmannen hangt ze vaak op straat Door het vele drinken en blowen voelt ze zich rusteloos. Om haar eigen problemen uit de weg te gaan, stort Ronja zich op de problemen van anderen op haar werk in de zorg.

Toch wordt het haar te veel: daarom meldt ze zich aan als au pair in Paramaribo.

Tamar Berends, Iets warms graag, Lebowski Publishers, 288 pagina’s (€ 22,99)

Jill Mansell, Het zonnetje in huis, vertaling: Marja Borg, Uitgeverij ­Luitingh-Sijthoff, 384 pagina’s (€ 22,99)

Het geheugen van een huis Fleur Bourgonje beschrijft in deze dichtbundel in zeven in elkaar overlopende cycli een werkelijkheid die uit elkaar valt. Ontreddering en ontheemding zijn het gevolg van een gesloopte samenhang tussen woning en bewoner.

Dichtbij – het eigen huis – en ver weg, waar oorlogen hele steden in puin leggen en de bewoners dwingen tot een nomadenbestaan.

Hechten is een dun boekje, een novelle volgens het titelblad, verdeeld in drie delen.

Het eerste deel (‘Je bent onderweg’) speelt zich af tijdens de zwangerschap, van het prille begin tot aan de bevalling. Het tweede deel (‘Je bent er’) beschrijft de eerste maanden van de pasgeborene. In deel drie, het kortste deel (‘En een minieme monoloog’), is de baby zelf aan het woord(!).

De pagina’s bevatten maar weinig tekst, wat ervoor zorgt dat je als lezer haast gedwongen wordt met extra aandacht te lezen. En daar is ook alle reden voor. De Spaans-Argentijnse Andrés Neuman is schrijver én dichter, en dat is duidelijk te merken.

De ik-verteller in Hechten gebruikt prachtige beelden om de ongeborene te beschrijven. Vaak ook spreekt hij het kind rechtstreeks aan. ‘Ik durf je

niet aan te roepen, voor het geval je verdwijnt. Of werkt bijgeloof omgekeerd en is je noemen bevestigen dat je bestaat?’

De verteller observeert, associeert en filosofeert. En dat levert zinnetjes op om in te lijsten. Bijvoorbeeld bij de aanblik van zijn slapende partner. ‘Je moeder slaapt. Als nachtelijke fietser houd je haar droommachine aan de gang en bewegen jouw voeten al voorttrappend haar onderbewustzijn.’ En later, wanneer zijn zoon is geboren: ‘Ik weeg deze onwaarschijnlijk kleine pols op de hand, zacht gegaard op moeders wijze. Ik hoop dat je longen je vleugels geven, alsof de lucht je als een baarmoeder wiegt.’ Voor het vertalen van zulke zinnen uit het Spaans verdient Pieter Lamberts trouwens een diepe buiging. Hij zorgde ervoor dat Neumans beeldende taal ook in het Nederlands schitterend tot zijn recht komt.

In het laatste deel verschuift het perspectief naar de pasgeborene.

We lezen wat er allemaal in hem omgaat en hoe onmachtig hij zich voelt door alles wat hij nog niet kan en begrijpt.

Dit deel had best achterwege mogen blijven, want het voegt niet veel toe. Gelukkig blijft er meer dan genoeg te

LISBETH SALAS

genieten over in de rest van het boek.

Hechten lijkt een verslag van de schrijver zelf te zijn, en een liefdevolle ode aan zijn eigen zoon. Op enkele plekken in de tekst schemeren wat autobiografische elementen door: de bewogen jeugd van Neuman in het dictatoriale Argentinië van eind jaren zeventig en begin jaren tachtig, de vlucht van zijn ouders naar Spanje en het sterven van zijn moeder, een professioneel violiste. Maar meer nog dan een persoonlijke geschiedenis is deze novelle een universeel verhaal over het wonder dat het leven is.

Andrés Neuman, HechOpgeschreven in woorten, vertaling: Pieter den die dat wonder proLamberts, Uitgeverij beren te vangen.

Spectrum, 128 pagina’s (€ 18,99)

Een studie van de Beverwaard

Het zonnetje in huis De excentrieke Edgar Allsop biedt de oplossing voor al Lou’s problemen: dat houdt zowel een dak boven haar hoofd in het dorp Foxwell, als een baan in. Toevallig woont daar ook de oudere en nogal aantrekkelijke broer van Lou’s vriend Sammy, Remy. Edgar heeft maar één voorwaarde voor zijn aanbod, en daar mag Lou niks over zeggen. Of dat gaat lukken?

JOS NOORMAN

ANDRÉS NEUMAN

Fleur Bourgonje, Het geheugen van een huis, Uitgeverij Magonia, 64 pagina’s (€ 18,95)

In de debuutroman De daden van Anne Schepers maakt de jonge Sara haar droom om journalist te worden waar. Ze wordt trainee bij een krant en werkt daar aan een diepgravend onderzoek naar de vluchtelingencrisis. Maar door de lage stagevergoeding moet ze haar fijne studentenhuis verlaten en weer bij haar moeder gaan wonen.

CARIEN TOUWEN Gaandeweg ontdekken we dat Sara flink wat drempels op haar pad heeft gehad om te komen waar ze nu is. Ze is opgegroeid in de probleemwijk Beverwaard en is een van de weinigen die daaruit is gekomen en heeft gestudeerd. Door haar terugkeer wordt ze geconfronteerd met de rauwe werkelijkheid van het leven daar. Terwijl ze zich op haar werk stort en daar alles doet om haar afkomst en woonsituatie te verbergen, komen de problemen met haar moeder en broers, waarvan een door drugsgebruik uit hun leven verdwenen is, steeds meer aan de oppervlakte.

Ondertussen duikt Sara dieper en dieper de vluchtelingencrisis in.

Haar bewijsdrang wordt groter, juist omdat ze aan de mensen in haar

Als er een asielzoekerscentrum in hun wijk wordt gepland is iedereen boos.

gende inkijk in het leven en de zorgen van de mensen in de Beverwaard. Als er een asielzoekerscentrum in hun wijk wordt gepland is iedereen boos: er zijn al zoveel mensen op zoek naar een huis en een baan en voor hen wordt er niets gedaan. Sara’s broer is een van hen, hij zit al maanden in de put. Op een inspraakavond slaat de vlam in de pan. Iedereen wil zijn zegje doen, maar niemand krijgt echt de kans. wijk wil uitleggen dat deze menIn de epiloog lezen we een vlamsen nog minder hebben dan zij. Door haar onderzoek zien we de verschrik- mend betoog van Sara. Of kijken we hier in het hart van debuterend kingen terug die we sinds 2015 in auteur en voormalig journalist Anne de media hebben zien langskomen, Schepers? ‘Snap je dat we dit niet kiezoals de overvolle vluchtelingenzen? Hoe armer je bent, hoe groter de kampen, de vrachtwagendrama’s en invloed die beleid op je heeft. Beleid de foto van het dode jongetje op het is leven of dood voor ons. Wij kiezen strand. er niet voor hier wegMaar de kloof ­tussen gestopt te worden: we het leven dat Sara zíjn hier weggestopt.’ denkt te willen en haar Sara’s uiteenzetting roots lijkt steeds moeibetreft niet alleen de lijker te overbruggen.

Beverwaard, ook de Ze wil vluchtelinvluchtelingencrisis en gen vinden, aandacht de manier waarop hiergeven, helpen en vooral van wordt weggekeken mensen laten inzien zit diep: ‘Elke dag dat dat het allemaal verwe onze ogen sluiten, keerd wordt aangepakt. elke dag dat we doen Maar als de grote baas alsof het niet bestaat, haar vraagt waarom ze zijn we medeplichtig.’ journalist wil worden, Het maakt De daden realiseert ze zich dat een goedgeschreven haar antwoord minroman over een zoekder duidelijk is dan ze Anne Schepers, tocht naar rechtvaardacht.

De daden, Uitgeverij digheid – die helaas Door de ogen van Sara Lebowski, 256 pagina’s vaak niet te vinden is. krijgen we een indrin(€ 22,99)

5 | BOEKENKRANT | MEI 2023

INTERVIEW

LITERATUUR

NHUNG DAM

‘Heb ik geleerd mezelf genoeg vast te houden?’

De nieuwe roman Definitie van liefde van Nhung Dam speelt zich grotendeels af in New Orleans, waar de Amerikaans-Vietnamese actrice Rose erachter komt dat ze zwanger is van haar vriend.

Dit ingrijpende moment brengt niet alleen vreugde, het leidt onder andere ook tot een relatie- en identiteits­ crisis. Dam: ‘De zwangerschap werpt Rose terug naar de rauwe realiteit van haar afkomst.’

MARTIJN VAN BRUGGEN Wanneer ons gesprek bijna ten einde is, komen Dam en ik te spreken over de luchtige kant van Definitie van liefde.

Een kant die je gemakkelijk over het hoofd ziet, beaamt de auteur.

‘De grote thema’s in mijn boek – moederschap, afkomst – springen natuurlijk in het oog, maar ik zoom ook in op de alledaagse futiliteiten waarin we als mensen kunnen verzanden. Met name via de personages rondom Rose, die vooral met hun eigen levens bezig zijn. Denk aan de journalist die tijdens een interview met Rose negentig procent van de tijd over zichzelf praat, terwijl hij smakkend een hotdog eet, of aan vriendinnen die je denken te helpen, maar je eigenlijk nog dieper de grond in trappen. Ze laten de krankzinnigheid van de moderne wereld zien.’

Eerder in het gesprek hebben we het over de grote thema’s, en hoe ze met elkaar verbonden zijn. ‘Om te begrijpen waarom Rose, ondanks haar kinderwens, twijfelt het kind te houden, is haar achtergrond van groot belang,’ legt Dam uit. Die achtergrond is in het kort als volgt: Rose is kind van twee Vietnamese bootvluchtelingen, die er mede door hun oorlogstrauma niet in geslaagd zijn haar een veilige opvoeding te geven.

Rose heet eigenlijk Hoa, maar heeft die naam afgezworen. ‘Door haar Vietnamese naam te veranderen in een Amerikaanse, neemt ze het heft in eigen handen,’ verklaart de auteur.

‘Je naam hebben je ouders je maar gegeven. Je had geen inspraak in de keuze, terwijl die wel identiteits­ vormend is. Rose zegt hiermee eigenlijk: “Nee, ik ben iemand anders.”

Haar ex-vriend spreekt haar er later ook op aan: dat ze wel doet alsof het maar een naamsverandering is, maar dat ze in feite een harde knip heeft gezet in waar ze vandaan komt.

Ze accepteert haar geschiedenis niet.’

Wanneer Rose zwanger raakt en haar vriend haar ineens verlaat, blijkt dat het ontkennen van haar geschiedenis nog niet maakt dat die geschiedenis verdwenen is. ‘Plots is Rose helemaal op zichzelf aangewezen,’ vertelt Dam. ‘Ze had de droom om

IMKE PANHUIJZEN

met haar geliefde een gezin op te bouwen, een volgende stap te zetten in een beter leven, en nu verkruimelt die voor haar ogen. De droom die ze had, het totaalpakketje: het blijkt allemaal een illusie te zijn die ze hardnekkig heeft geprobeerd vast te grijpen. Ze denkt: de kaarten liggen nu heel anders. Wat heb ik eigenlijk opgebouwd? Heb ik wel genoeg liefde voor mijzelf? Heb ik genoeg

Nhung Dam, Definitie van liefde, Uitgeverij De Bezige Bij, 352 pagina’s (€ 22,99)

‘Door haar Vietnamese naam De stem van het ongeboren kind te veranderen in Een opmerkelijk gegeven in Definitie van liefde is dat een groot gedeelte een Amerikaanse, van het verhaal verteld wordt vanneemt ze het heft uit het ongeboren kind van Rose: Ava. Gaandeweg kwam dit idee op in eigen handen.’ bij Dam. ‘Ik wilde het verhaal eerst geleerd mezelf vast te houden? En als ik het bij mezelf al niet kan, kan ik het een kind dan wel geven?’

vanuit Rose vertellen, maar naarmate het verhaal vorderde – met de overkoepelende vraag: “Waartoe zijn wij op aarde, wat betekent het om moeder te zijn?” – drong Ava’s stem zich aan mij op. Als je schrijft over de onlosmakelijke band tussen moeder en kind, die meteen al zo aanwezig is, dan heeft dat kind ook recht op een stem in het verhaal. Ik was zo blij met die ingeving.’ Dam geeft aan dat de roman zich voor haar opende.

‘In mijn fantasie kon het ongeboren kind mythisch worden. Wat betekent het als je nog net niet geboren bent?

Misschien ben je wel heel dicht bij de oergoden. Misschien verwonder je je over de alledaagse dingen die wij als mensen amper nog zien. De schoonheid dat het lente wordt en de knoppen komen, dat er regen uit de hemel valt.’

Ava voelt dat haar moeder in paniek is en probeert contact met haar te leggen. ‘Ze snapt dat de grond onder haar moeder wegvalt, maar is vast-

besloten haar moeder te laten zien hoe schitterend de wereld is,’ legt Dam uit. Zo bezien neemt het ongeboren kind de rol over die Rose’ ouders nooit vervuld hebben. ‘Als Rose haar vader en moeder opzoekt om steun te zoeken, komt het juist tot een confrontatie.’ Rose is erop gebrand een ander, groter leven te leiden dan haar ouders. Die ambitie maakt dat ze in haar werk als actrice constant naar waardering zoekt, en in haar leven de touwtjes strak in eigen handen probeert te houden. Volgens Dam is dat laatste niet altijd een goed idee. ‘Je kan proberen alles te controleren in het leven, maar soms moet je accepteren dat het leven jóú ergens heen stuurt. Vertrouw er een beetje op dat het uiteindelijk tot iets beters leidt. Bij dat vertrouwen hoort ook mild voor jezelf zijn en jezelf vasthouden als het zwaarder is.’ Maar komt Rose op tijd tot dat besef?

De partner van journaliste Caroline Stelman overlijdt onder verdachte omstandigheden.

Hoe te leven met een geheim?

Kamer en suite stelt vragen over schuld en onschuld en verhaalt over de kracht van vergeving.

“Een schrijver die haar vak verstaat en met soms bijna chirurgische precisie de menselijke natuur blootlegt.”

- NBD Biblion

BOEKPRESENTATiE: ZONDAG 7 MEi, 16.00 UUR BiJ BOEKHANDEL DOMiNiCANEN, MAASTRiCHT

www.uitgeverijgist.nl

Kamer en Suite Adv 04-2023 260x193mm.indd 3

16-04-2023 14:59

Prijswinnende Japanse bestseller over de beproevingen van vriendschap

‘Deze roman is een meesterwerk.’

‘Het voelde alsof ik er echt was, en sommige scènes hebben me tot tranen geroerd.’

Vanaf nu verkrijgbaar

‘Elke deelnemer is prachtig omschreven, ik ben er diep door geraakt.’

BOEKEN DIE JE WERELD VERBREDEN

7 | BOEKENKRANT | MEI 2023

INTERVIEW

LITERATUUR

SHELLEY READ

‘In de wildernis begrijp ik het bestaan pas echt’ Zowel door critici als door lezers werd de historische debuutroman Ga als een rivier van Shelley Read in Amerika lovend ontvangen.

Hierin schetst Read haarscherp het Colorado van 1949, waar Victoria Nash het hoofd boven water probeert te houden op de in verval geraakte perzikboerderij van haar familie, waarvan zij met nog maar zeventien jaar de vrouw des huizes is. Omringd door ­prachtige beschrijvingen van de natuur waarin Victoria haar toevlucht zoekt, volgen we een jonge vrouw die gedwongen wordt haar eigen leven en keuzes te onderzoeken.

Shelley Read, Ga als een rivier, vertaling: Mieke Trouw-Luyckx, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 320 pagina’s (€ 22,99)

jaging van zijn volk en de uiteindelijke verjaging van de veefokkers zelf?

‘Ik zou geen verhaal kunnen schrijven over de verjaging van een volk in West-Amerika zonder het verhaal van de inheemse volkeren te vertellen, voor zover ik dat kan. Lang voordat de bevolking van Iola verjaagd werd vanwege de aanleg van het reservoir, werd de Ute-bevolking verjaagd om ruimte te maken voor de kolonisten. Het is belangrijk dat deze tragische geschiedenis ook in Ga als een rivier aanwezig is, maar het is evengoed belangrijk dat ik me hun verhaal niet toe-eigen. Wil is een fantastisch personage, en ik houd van hem, maar ik kan alleen van hem houden zoals Victoria dat doet: vol affectie, maar altijd vanaf een zekere culturele afstand. Ik hoop vooral over te brengen dat Wil en Victoria hun aangeleerde vooroordelen opzij kunnen zetten om een band aan te gaan, simpelweg van mens tot mens.’

ILSE VAN OOSTEN Het (veranderende) landschap speelt een grote rol in Ga als een rivier. Waar komt jouw interesse in de omgeving, of de relatie tussen mensen en hun omgeving, vandaan?

‘Mijn familie woont al vijf generaties in Colorado, dus ik heb een diepe band met het land. Vanaf mijn jeugd heb ik zo veel mogelijk tijd in de ongerepte natuur besteed, bijvoorbeeld door te wandelen, kamperen, bergklimmen, skiën of gewoon door op de oever van een rivier de stroming te observeren. Ik woon op bijna 2800 meter hoogte in de Rocky Moutains, omringd door de wildernis; het bestaan is voor mij pas te begrijpen als ik me in de natuur bevindt.’

Hoe heeft de geschiedenis van je familie in dit gebied het verhaal beïnvloed of geïnspireerd?

‘Mijn betovergrootouders vestigden zich in de negentiende eeuw onder zware omstandigheden op de hoogvlakten. De volgende generatie had een al even standvastige houding en zette het werk voort als veefokkers en boeren. Ze waren onopvallende, hardwerkende mensen die iedere dag opnieuw deden wat gedaan moest worden, ongeacht de uitdagingen op hun pad. Hun kernwaarden waren het land, de familie en de gemeenschap. Veel van de personages in Ga als een rivier komen voort uit mijn bewondering voor deze manier van leven.’

‘De landschappen van onze jeugd vormen ons, we dragen ze voor altijd mee,’ schrijf je in het boek.

In hoeverre is het hoofdpersonage, Victoria, gevormd door het landschap?

‘In het begin van het verhaal kent Victoria slechts één plek: de kleine veefokker-gemeenschap in Iola, Colorado. Maar ze kent deze plek wel

ANDI TIPPIE

‘Zowel de bomen als Victoria moeten hun wortels uitslaan in nieuwe grond als ze willen overleven.’ door en door; het bepaalt de vorm die haar leven aanneemt. Later, wanneer Victoria de wildernis in moet vluchten, leert ze hoe in harmonie te leven met het ritme van de natuur. Zowel de bomen als Victoria moeten hun wortels uitslaan in nieuwe grond als ze willen overleven in het nieuwe landschap.’

Naast het landschap zijn de tijdsperiode en de dorpsmentaliteit ook belangrijke factoren die het leven van de personages beïnvloeden,

vooral Victoria gaat hier als vrouw onder gebukt.

‘Het seksisme is typerend voor de tijdsperiode en locatie; Victoria is een jonge vrouw op weg naar volwassenheid in een thuis vol lastige mannen. Stilzwijgend neemt ze de rol van huisvrouw op zich na het overlijden van haar moeder. Ze heeft weinig besef van zichzelf buiten deze rol en is zich niet bewust van haar eigen kunnen, veerkracht en mogelijkheden, tot de latere tragedies haar deze kwaliteiten noodgedwongen doen inzien. Net als de andere vrouwen in deze tijdsperiode moet Victoria extra hard vechten om haar eigen identiteit en weg te vinden in een patriarchale samenleving.’

De roman maakte mij er bewust van dat naast de natuur ook de mensen deel uitmaken van het landschap, vooral door Victoria’s relatie met een Native American, Wil. Welke dynamiek beoogde je tussen de ver-

Zoals met de meeste historische romans kunnen er vergelijkingen getrokken worden met het heden.

Wat verbindt volgens jou de problemen van de personages met die van mensen van nu?

‘De pandemie, klimaatverandering, verwoesting van leefgebieden en het voortdurende gevecht voor mensenrechten en gelijkheid zijn stuk voor stuk hedendaagse problemen die ons eraan herinneren dat we in onzekere tijden leven. Victoria’s houding ten overstaande van problemen kan ook worden toegepast in onze eigen tijdsperiode. Ze zoekt naar antwoorden in de natuur, ze ontdekt haar eigen kracht, ze weigert anderen haar leven te laten bepalen. Maar meer dan dit alles vindt Victoria een manier om door te blijven gaan ongeacht de omstandigheden. Dit is wat het betekent om als een rivier te gaan. Ik geloof dat we deze kracht, om persoonlijke en globale problemen het hoofd te bieden, allemaal in ons hebben.’

Een fris, grappig en tikkeltje ongemakkelijk liefdesverhaal ‘Geestig, ontroerend en niet weg te leggen.’

Graeme Simsion, bestsellerauteur van Het Rosie project

VANAF 30 MEI VERKRIJGBAAR IN DE (ONLINE) BOEKWINKEL

Tanja Helderman ROUWRITME

Rouwritme is de tweede bundel van Tanja Helderman met de thema's afscheid en verlies. Ruimte voor rouw is essentieel. Ieder in zijn eigen rouwritme.

Vanaf 10 mei verkrijgbaar in de (online) boekwinkel

26 mei t/m 18 juni 2023

in boekhandel en bibliotheek

Paperback € 17,95 | ISBN 978 94 93245 86 0

Theo Spijker AARDBEIEN OP HET WAD Wadlopen is een kleine (groene) vakantie zonder stress. Verhalen over het wad, jou als deelnemer en de gids. Dit boek is dé uitnodiging tot wadlopen.

Paperback € 22,95 | ISBN 978 94 93245 79 2

Ronald van den Broek VEERTIEN WOORDEN FBI-agent Jasleen wordt geconfronteerd met een reeks ongevallen in New York, maar wanneer ze met de theorie komt dat er een seriemoordenaar actief is die het op Nederlanders heeft voorzien, staat ze er alleen voor.

Paperback € 22,95 | ISBN 978 94 93245 81 5

Elzo Smid HET AMAZONE-DAGBOEK Duik in de geschiedenis van de biologie en ontdek een van de grootste geheimen dat het Amazonewoud in de jaren vijftig tot zeventig verborgen hield.

Paperback € 20,95 | ISBN 978 94 93245 94 5

www.palmslag.nl instagram.com/uitgeverijpalmslag facebook.com/palmslag

Download jouw gratis ebook met de Thriller Top 10 en exclusieve korte verhalen van Jeroen Windmeijer, Dana Smit, Eva Nagelkerke, René Appel en gelegenheidsduo Marieke Damen & Jens Vern op hebban.nl/thrillerweken

SPANNING

9 | BOEKENKRANT | MEI 2023

RECENSIE

JUAN GÓMEZ-JURADO

Een duivelse keuze…

In De volgende patiënt staat neurochirurg David Evans voor een verschrikkelijk dilemma. Zijn volgende patiënt is niemand minder dan de president van de Verenigde Staten en het is een hele eer voor hem en het ziekenhuis om hem te mogen opereren. Het is echter niet de bedoeling dat de president de operatie overleeft. Een psychopaat heeft Davids dochter ontvoerd en dreigt haar te vermoorden als de president levend van de operatietafel komt. Kiest David voor het leven van de president of voor dat van zijn dochter?

moet David Evans een keuze maken: redt hij het leven van zijn dochter of dat van de president?

De spoiler lijkt te suggereren dat hij kiest voor zijn dochter, maar alles is niet zo simpel als het lijkt. Juan Gómez-Jurado speelt op een subtiele manier met de verwachtingen van de lezer en creëert daardoor een spanning die naar het einde van het verhaal toe bijzonder snijdend wordt.

Onderweg voert hij allerlei bijzonder intrigerende personages ten tonele, die het verhaal nog eens van extra peper voorzien. Zo is daar de overambitieuze CIA-agente Kate, de niets en niemand ontziende psychopaat Mister White en de narcistische collega-chirurg Hockstetter die een

ISTVAN KOPS De meeste Nederlandse lezers zullen Juan Gómez-Jurado kennen van de Antonia Scotttrilogie waarmee de Spaanse thrillerschrijver internationale furore maakte. Daarvoor schreef hij twee andere boeken die eveneens in het Nederlands werden vertaald.

En nu is er De volgende patiënt, waar door velen ongetwijfeld reikhalzend naar zal zijn uitgekeken. De proloog begint vlak na de operatie van de president en lijkt meteen al een megaspoiler weg te geven aan de lezer. Juan Gómez-Jurado laat zich echter niet zo gemakkelijk in de kaarten kijken en springt daarna drieënzestig uur terug in de tijd. In die tijd

Juan Gómez-Jurado, De volgende patiënt, vertaler: Jos Kockelkoren, Uitgeverij Boekerij, 365 pagina’s (€ 21,99)

Bad guy Mister White is zich er goed van bewust dat hij een psychopaat is. intense hekel aan David heeft en er alles aan doet om diens leven onmogelijk te maken.

De volgende patiënt is niet zomaar een thriller waarin een held of een antiheld het op moet nemen tegen een nietsontziende slechterik.

Centraal staat de vraag wat je zou doen als je onder hoogspanning een onmogelijke keuze moet maken.

Een keuze die hoe dan ook nadelig uitpakt. David heeft daarvoor drieënzestig uur de tijd en ziet zich in die tijd geconfronteerd met Mister White, een man die zichzelf doorgaans op de achtergrond houdt en anderen door gewiekste manipulatie en onbeperkte digitale en financiële middelen als willoze instrumenten inzet. David blijkt echter door zijn moeilijke jeugd uit ander hout te zijn gesneden dan Mister White gewend is en weigert een marionet te zijn.

Het fijne aan De volgende patiënt is dat het niet alleen een psychologische thriller is, maar ook een verhaal met veel snelheid, plottwists en een heerlijke bad guy. Mister White is zich er goed van bewust dat hij een psychopaat is en dat het hem volstrekt aan empathische vermogens ontbreekt. Als David hem vertelt dat hij niet zomaar de president kan vermoorden, is zijn reactie bijzonder kil en rationeel: ‘Hoor eens, Dave.

Ik ben een buitengewoon geduldige man, echt. Ik heb begrip voor de morele twijfels die deze kwestie bij je oproept. Ik zou graag een andere aanpak hebben gekozen, je een grote som geld hebben aangeboden zodat ik op je vrijwillige medewerking kon rekenen, zoals ik bij anderen doe.

Maar bij jou lag het niet zo eenvoudig. Jij bent een integere man. Mijn voorstel zet je carrière op het spel en is in strijd met de morele principes waarop je leven is gebouwd. Dat respecteer ik.’

Gelukkig staat David niet helemaal alleen tegenover Mister White. Hij roept de hulp in van Kate, die zelf ook met een groot dilemma worstelt.

Als ze besluit hem te helpen is haar carrière bij de CIA zeer waarschijnlijk voorbij, maar David is niet zomaar iemand voor haar. Kate is namelijk zijn voormalige schoonzus en heeft altijd bijzondere gevoelens voor hem gehad. Ze verkeert dan ook in een tweestrijd: moet ze hem meteen aangeven bij de autoriteiten of zal ze in de beperkte uren die hen voor de operatie resteren zijn dochter proberen op te sporen? Het wordt hoe dan ook een race tegen de klok en Mister White lijkt met elk scenario rekening te hebben gehouden.

De volgende patiënt is al met al een bijzonder geslaagde thriller die ondanks of misschien juist dankzij de proloog van begin tot eind bijzonder spannend blijft. Juan GómezJurado is er namelijk in geslaagd om een stevige cocktail te maken waarin de psychologische gelaagdheid van het verhaal, het verhaaltempo en de boeiende personages op een prima manier samengaan. Alle ingrediënten voor een pageturner zijn dan ook van meet af aan aanwezig.

NU TE KOOP !

HET SPANNENDE EERSTE DEEL IN EEN SPECTACULAIRE NIEUWE THRILLERREEKS

11 | BOEKENKRANT | MEI 2023

SPANNING

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

Heeft iemand Charlotte Salter gezien?

Maffiageheimen en kookkunsten

Charlotte Salter komt niet opdagen op het verjaardagsfeest van haar man. Dochter Etty denkt dat er iets ergs gebeurd is. Dan wordt het lichaam van een dorpsgenoot gevonden.

Houdt dat verband met de vermissing? Jaren later, wanneer er nog een misdrijf gebeurt, wordt rechercheur Maud O’Connor op de zaak gezet. Ook om oud zeer op te rakelen, want niemand heeft Charlotte Salter ooit nog gezien.

De tweeënzeventigjarige Nederlands-Italiaanse Sofia Lombardi (voorheen Vermeer) slijt haar dagen in een hospice. Ze draagt al zeven­ enveertig jaar een geheim met zich mee. Sinds 1975 zit ze in het getuigenbeschermingsprogramma en mag ze aan niemand vertellen wat er dat jaar is gebeurd.

Nicci French, Heeft iemand Charlotte Salter gezien?, vertaling: Ireen Niessen, Uitgeverij Ambo|Anthos, 448 pagina’s (€ 22,99)

Vindolanda Britannia, 98 n. Chr. Legerbasis Vindolanda ligt aan de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. Er zijn opstanden tegen de Romeinen en lokale druïden prediken de ondergang van de indringers. Het is aan de Brit Flavius Ferox om de vrede in het gebied te bewaren. Hij zet er alles op in om de oorlog tegen te gaan, zijn vrouw te beschermen en te onderzoeken wie de kopstokken van de Britse rebellen zijn.

Adrian Goldsworthy, Centurion 1. Vindolanda, vertaling: Joost van der Meer en William Oostendorp, Uitgeverij Boekerij, 432 pagina’s (€ 22,99)

Suzanne Vermeer, Strandfeest, A.W. Bruna Uitgevers, 320 pagina’s (€ 17,50)

In De huurster en het poppenhuis neemt Else Boer je mee in een psychologisch spel over menselijke begeertes in een markant landhuis.

Terwijl de scheidslijn tussen realiteit en waanzin langzaam vervaagt, word je meegezogen in een beklemmend verhaal waarin niets is wat het lijkt.

PETER KOELEWIJN Wat is er toch zo verleidelijk aan spookhuisverhalen? Sinds jaar en dag maken ze deel uit van onze cultuur en traditie. Vaak zijn ze geworteld in folklore, legendes of oude vertellingen. En hoewel een spookhuisverhaal een aantal vaste elementen heeft, zoals een oud landhuis, een tragisch voorval en de conclusie dat menselijk gedrag regelmatig enger is dan spoken of demonen. Toch blijft het spookhuisverhaal onze nieuwsgierigheid prikkelen.

Poetins dochter Philip Prinsen vermoedt dat zijn verongelukte vrouw is vermoord. Het lijkt alsof dat te maken heeft met zijn geschiedenis en relatie met de Russische oligarch Igor Soeslov, een vriend van Vladimir Poetins dochter Maria en haar Nederlandse echtgenoot. Tijdens zijn zoektocht naar de moordenaar ontmoet hij de jonge Jenny van Dalen, die haar familie verloor bij de MH17-ramp.

Het zal nooit meer kaviaar zijn is geschreven door Marja West en haar dochter Anna Bontekoe. Anna is chefkok en kookt voornamelijk vegetarische gerechten, die ook achter in het boek terug te vinden zijn. Het boek heeft niet het standaardformaat van een Nederlandse paperback, maar heeft meer de grootte van een klein kookboek. De cover trekt je aandacht en doet denken aan een gezellige misdaadroman.

Het boek begint met een pakkende proloog waarin iets compleet misgaat, waardoor het verhaal direct je interesse wekt. Daarna wordt het verhaal verteld vanuit twee tijds­ periodes: het heden waarin Sofia Lombardi in een hospice verblijft en het jaar 1975 waarin de gebeurtenissen plaatsvinden. We volgen het perspectief van Sofia en door het verhaal heen leer je haar steeds beter

Wat ze niet weten is dat Sofia alles in het Italiaans kan verstaan. kennen. Ze is een taaie en sterke vrouw die niet zomaar terugdeinst voor dreigingen van de maffia, zoals wanneer ‘Hij mijn bovenarm greep en me de woonkamer insleurde’.

Sofia’s ouders zijn gescheiden en wanneer haar moeder komt te overlijden, besluit ze haar vader op te zoeken in New York. Vier weken later regelt ze zijn begrafenis en erft ze zijn flat in Brooklyn.

Ze leeft een tijdje van de erfenis, maar wanneer haar banksaldo alsmaar

lager wordt, moet ze toch echt een baan zoeken. Ze wordt aangenomen bij een bank, maar op een dag neemt ze een besluit waardoor ze haar baan verliest. Zonder erbij na te denken solliciteert ze bij een van de grootste Italiaanse maffiabazen en tot haar verbazing wordt ze aangenomen.

Met haar kookkunsten probeert ze achter de geheimen van de maffia te komen, want wat ze niet weten is dat Sofia alles in het Italiaans kan verstaan. En dit houdt ze goed verborgen: ‘Op vriendelijk toon schold hij me in zijn moedertaal uit voor alles wat mooi en lelijk was in de hoop op een reactie, maar ik gaf geen krimp.

“Dat Italiaans klinkt zo prachtig,” zei ik. “Veel mooier dan Nederlands.”’

De schrijfstijl is prettig en het plot is uitstekend opgebouwd.

Het is leuk om een boek te lezen waarin koken een grote rol speelt. Je kunt duidelijk merken dat Anna Bontekoe een chef is. Het verhaal is vermakelijk en geen enkel moment saai.

Dat de recepten van de gerechten er ook bij zitten, is een hele leuke toevoeging. Marja West en Anna Bontekoe hebben een heerlijke Anna Bontekoe en Marja misdaadroman neergezet, waarbij je na West, Het zal nooit meer het lezen zin hebt om kaviaar zijn, Uitgeverij deze gerechten uit te De Crime Compagnie, proberen.

254 pagina’s (€ 21,99)

Het mysterieuze huis op de Veluwe

Strandfeest Voor de eerste keer, sinds het overlijden van hun vader en man, is Hanneke met haar stiefkinderen Vera en Max op vakantie aan het Meer van Ohrid. De ontspannende sfeer op het resort slaat ineens om wanneer een van de leiders van het animatieteam op tragische wijze om het leven komt. Hanneke begint te twijfelen over het ongeluk: dit is niet de eerste jongere die daar is verdronken.

SIETSKE BIERMA

ANNA BONTEKOE EN MARJA WEST

Tomas Ross, Poetins dochter, Uitgeverij Cargo, 368 pagina’s (€ 17,50)

Wat je wilt weten is waar dat gebonk in het huis vandaan komt

ieder hun eigen tekortkomingen. Je volgt Jessie die langzaam het landhuis ontdekt en steeds meer onverklaarbare dingen meemaakt. Hoort ze nou echt gebonk op de zolder? En waarom heeft dat oude poppenhuis zo’n aantrekkingskracht?

De vertelwijze is heel eenvoudig en rechttoe rechtaan, en dat bedoel ik in positieve zin. Op een bijna sprezzatura-achtige manier vertelt Else Boer het verhaal. Er wordt geen jaartal genoemd, maar af en toe vroeg ik me af of dit verhaal zich wel in de tegenwoordige tijd De huurster en het poppenhuis is afspeelt. Niemand gebruikt social zeer vlot geschreven. Het tempo zit media en nergens is er sprake van er lekker in met veel gevarieerde onbeperkt internet. Misschien is scènes, hoewel het grotendeels op dat ook wel de manier om de aanhet landgoed afspeelt. In dit boek dacht bij de juiste dingen te houvolgen we Jessie, een op het eerste den. Trouwens, who gezicht wat naïeve jonge cares? Wat je wilt vrouw. Ze is docent weten is waar dat Engels op een middelgebonk in het huis bare school en door een vandaan komt, wat samenloop van omstaner aan de hand is met digheden wordt ze de dat vreemde standnieuwe huurster van een beeld in de tuin en tuinhuis op het landhoe het eigenlijk zit goed Berkenstein. met Jessie, die af en Vanuit die positie volgt toe best wel labiele Jessie de bewoners van trekjes heeft. het landhuis. Dit zijn Else Boer dompelt je Alex en Nicole Dormer langzaam onder in een met hun puberdochter verhaal vol mysterie Dalila. In het begin lijen avontuur. De huurken ze een perfect gezin, ster en het poppenhuis maar door de ogen van Else Boer, De huurster prikkelt je verbeelding Jessie kom je erachter en het poppenhuis, Uiten emoties op een aandat de Dormers ook geverij Prometheus, genaam vlotte manier. gewone mensen zijn met 208 pagina’s (€ 20,99) In De huurster en het poppenhuis van Else Boer is de hoofdrol weggelegd voor landhuis Berkenstein met zijn twee kenmerkende torens.

Het landhuis oogt dan wel gotisch, maar het is helemaal niet zo oud als het eruitziet. Gebouwd ergens begin vorige eeuw door een eigenaar met grootheidswaanzin, is het eigenlijk gewoon kitsch, zoals een van de personages ook zegt. Een reproductie van een middeleeuws kasteel, maar toch is er iets mis.

12 | BOEKENKRANT | MEI 2023

JEUGD

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

Duizend & ik

Een boek over boeken geschreven door een boek

In dit young adultboek van Gouden Griffel-winnaar Yorick Goldewijk volgen we het meisje Acht.

Acht ziet eruit als alle andere meisjes in Surdus. Maar midden in deze massa realiseert Acht zich plotseling iets: dat zij haar eigen persoon, een iemand, is. En dat is gevaarlijk. Ze besluit daarom uit de stad te ontsnappen, samen met een ander die ze tegen het lijf loopt: haar.

Yorick Goldewijk, Duizend & ik, Uitgeverij Ploegsma, 200 pagina’s (€ 17,99)

ELLEN ROOMS

Het TikTok Kamp TikTok, vol met allemaal superneppe filmpjes, gedoe met likes, volgers en influencers.

Bo vindt het helemaal niks. Ze wordt er alleen maar jaloers en onzeker van. Op BeReal deelt ze samen met vriendinnen echte foto’s, zonder filter.

Bo verhuist met haar ouders naar een andere stad, waar ze met haar neus in de boter valt.

In de eerste week gaat haar nieuwe klas op schoolkamp! Maar het blijkt een TikTok-kamp te zijn, help...

Annet Jacobs, Het TikTok Kamp, Uitgeverij Witte Leeuw, 96 pagina’s (€ 12,99)

Guido Eekhaut, In de Zone, Uitgeverij Clavis, 296 pagina’s (€ 21,95)

Met mijn handen diep in mijn zakken sta ik op de bus te wachten. Weer werp ik mijn blik op het bustijdenbordje. Bij de aankomsttijd van mijn bus staat er nu ‘oponthoud’. Onbewust begin ik te glimlachen, want mijn gedachten dwalen direct af naar Het kleine heelal van Annejan Mieras.

Door dit jeugdboek kreeg het woord oponthoud voor mij een compleet nieuwe betekenis.

DENISE HOEK

De beer en haar boek Een beer die van boeken houdt? Het Beste Boek voor een Wijze Beer gaat samen met beer de wereld over.

Tijdens haar reis ontmoet ze verschillende dieren die haar hulp goed kunnen gebruiken. Boeken blijken niet alleen geweldig te zijn om problemen op te lossen; ze kunnen je ook helpen vrienden te maken. En boeken brengen je naar een heel speciale plek.

In Het boek dat niemand wilde lezen dompelt acteur, auteur, comedian en filmmaker Richard Ayoade ons onder in zijn typische, absurde stijl. Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van… jawel, een boek. En dit boek zal jou weleens uitleggen hoe dat nu allemaal zit, want: ‘Nu vraag je je misschien af: wat is er zo erg aan op een stoffige plank liggen? Maar jij bent nog nooit een boek geweest. Ik ben ontzettend allergisch voor stof en ik heb geen neus. Waar gaan al die niezen naartoe?’

Op die vraag krijgen we helaas geen antwoord, maar we leren wel meer over de aanbevolen afstand tussen lezer en boek, plezier, het spijsverteringskanaal van een boekenworm,

onzichtbaarheid, hoe kamelen te bedwingen, en nog veel meer. Deze zaken worden geweldig geïllustreerd door Tor Freeman in een stijl die perfect past bij Ayoade’s humor. De illustraties vullen het verhaal aan: ze geven de lezer extra informatie zoals het verschil tussen een gewone luis en een gemene luis.

Afgewisseld met alle humor, krijgen we ook enkele pareltjes van wijsheid. Dit zijn voor mij Ayoade’s beste taler Edward van de Vendel. Het momenten. Ik houd enorm van zijn is niet simpel om humor te vertahumor, maar ik houd ook van de len, maar hier werkte het nog steeds manier waarop hij je af en toe comwonderwel. pleet kan verrassen door je dingen Maar nog even terug te vragen zoals: ‘Hoe naar Het boek dat niezou jij jezelf omschrijmand wilde lezen. Je ven? Het heeft geen zin vindt het in de stofom nu in de spiegel te fige bibliotheek, geklasgaan kijken. Een spieseerd onder de afdeling gel toont alleen maar ‘allerhande’. Het is een het licht dat terugkaatst beetje achterdochtig en van jouw lichaam. Dat wil het liefst niet woris jouw omslag, bij wijze den vastgepakt. Opeens van spreken. (…) Wat besef je dat je met een zit eronder? Hoe ben jij boek aan het praten echt?’ bent. En dat niet alleen: Wat heb ik ervan genohet gesprek dat je voert, ten om tijd door te brengebeurt telepathisch! gen met dit boek. Ik las Dat is toch wel een het in één ruk uit terRichard Ayoade, Het beetje griezelig. Zal het wijl ik op het vliegtuig boek dat niemand wilde je lukken om je eigen wachtte en heb enkele lezen, vertaling: Edward angsten te overwinkeren het lachen net van de Vendel, illunen en het boek zover niet kunnen onderstraties: Tor ­Freeman, te krijgen dat het zich drukken. Ook even mijn Uitgeverij Lannoo, openstelt? complimenten aan ver- 128 pagina’s (€ 17,99)

Missen is als een heelal van binnen

In de Zone Sinds er vijftig jaar geleden buitenaardse bezoekers kwamen, is de Zone verboden terrein. En met een reden: degenen die het gebied binnengaan op zoek naar waardevolle voorwerpen keren zelden terug. Ondanks dit dreigende gevaar kan ook Lenny, die in een stadje vlak bij de Zone woont, de drang het gebied te betreden niet weerstaan. Wat is de connectie tussen Lenny en de mysterieuze buitenaardse wereld in de Zone?

In een stoffige bibliotheek staat er al jaren ongelezen Het boek dat niemand wilde lezen. Men vermoedt niet dat daar nog verandering in zal komen. Maar dat is buiten jou gerekend. Ja, jij! Dat is even schrikken. Ik begrijp het. Maar als je dapper bent en dit boek een kans wilt geven, dan kun jij alles veranderen.

RICHARD AYOADE

Frances Tosdevin, De beer en haar boek, illustraties: Sophia O’Connor, Uitgeverij Lemniscaat, 32 pagina’s (€ 14,99)

De tienjarige Raaf is geschorst van school.

Nu brengt ze haar dagen door op de camping waar zij, haar moeder en Zoef de schildpad tijdelijk in een krakkemikkige oude caravan wonen wegens lekkage thuis.

Waar haar vader is, weet Raaf niet.

‘Hij heeft oponthoud,’ antwoordt haar moeder steeds. Raaf snapt er helemaal niks van. Het ene moment hadden haar vader en moeder ruzie, het volgende moment is hij vertrokken. Dat probeerde Raaf nog te voorkomen door zijn zwarte koffertje in Zoefs bak te verstoppen. Het werkte alleen niet.

Op de camping ontmoet Raaf het

jongetje Nicolaas, dat steeds in het mysterieuze bos achter de caravan verdwijnt. Op een dag gaat Raaf hem achterna, want verder is er toch niks te doen op de camping in de herfst.

Raafs moeder blijft herhalen dat haar vader ‘oponthoud’ heeft.

Wat ik zo leuk vond aan dit boek is den, aangezien er voor mij nog veel dat ik weer helemaal in mijn jeugd vragen waren. Dit wist Mieras toch gezogen werd. Door de beeldende voor elkaar te krijgen, en schreef manier van schrijven zag ik de carahierbij geen happy end, maar een van helemaal voor mij en kreeg ik zelfs zin in ‘Zomerboterhammen met realistisch einde. Niet alles komt zomaar goed, ook al worden de vraappelmoes’. Kattenkwaad en brugen beantwoord. taliteit waren goed in het verhaal Mieras brengt meerdere zware vermengd. Ik zie jonge lezers al heleonderwerpen aan het licht, zonmaal voor mij, hand geschokt voor der ze direct te beschrijven. Het hele de mond om de ondeugendheid van boek door blijft Raafs moeder herhaRaaf als ze weer een snoepje jat. Om len dat haar vader ‘oponthoud met zo’n boek had ik vroeger flink gelade sleepwagen’ heeft. Door dat soort chen, omdat Raaf echt overal de verhullende termen te grens opzoekt. Zo zegt gebruiken, weet je dat Nicolaas bijvoorbeeld Raafs vader een tijd een paar keer ‘bullshit’, weg is, ook al wordt al twijfelde ik of dat wel dat niet benoemd. helemaal bij zijn perKortom: Het kleine sonage paste, aangeheelal van Annejan zien hij verder alleen Mieras is een realisNederlandse woorden tisch jeugdboek dat gebruikt. Het kwam thema’s als problemen voor mij een beetje uit thuis op een mooie de lucht vallen. manier voor kinderen Aan het eind van het begrijpelijk maakt. Met boek zat ik op het puntje hier en daar wat humor van mijn stoel, want en spanning, waardoor het werd toch nog even het niet te zwaar wordt. spannend. Op de laatAnnejan Mieras, Het Een jeugdboek waar ste pagina’s vroeg ik mij kleine heelal, Uitgeverij echt af hoe de schrijfster Lemniscaat, 205 pagina’s kinderen later nog aan terugdenken. dit verhaal ging afron(€ 14,99)

JEUGD

13 | BOEKENKRANT | MEI 2023

INTERVIEW

TIJS VAN MARLE EN ESTHER VAN DEN BRINK

‘Bij ons is de oertijd een soort vakantiepark’ Op woensdag 12 april kon je in natuurspeeltuin Het Woeste Westen in Amsterdam voor één middag de oertijd binnen stappen.

Het eerste deel van TUF, de spin-off serie over het eigenwijze zusje van Knots, werd daar in stijl gelanceerd. Bij een kampvuur lazen auteur Tijs van Marle en illustrator Esther van den Brink voor uit het nieuwe boek aan een groep kinderen, die daarna nog allerlei oeractiviteiten konden doen: van hout splitten en brandnetels verzamelen tot oerpizza’s bakken.

Esther, jij maakte eerst vooral schilderijen. Hoe ben jij bij KNOTS betrokken geraakt?

Esther: ‘Ik heb de vrije richting gedaan op de kunstacademie in Maastricht, en heb eigenlijk altijd geschilderd. Maar ik ben wel aan de kunstacademie begonnen omdat ik illustrator wilde worden. Dat wilde ik als klein meisje al, dat leek me echt een droombaan. Maar op een gegeven moment had ik het al zo’n beetje opgegeven, want het was heel erg lastig om binnen te komen bij een uitgeverij. Tot Bibi Rumping, de uitgever van Billy Bones, mij via Facebook benaderde voor KNOTS.’

MIRJAM MULDER Toen twee jaar geleden het eerste deel van KNOTS uitkwam, een kinderboekenserie over het wat knullige holenmensje Knots, kregen de makers tot hun verbazing vooral veel reacties op het zusje van de hoofdpersoon. ‘Het was meteen duidelijk dat iedereen Tuf heel leuk vond,’ vertelt Tijs. ‘Zij is heel assertief en neemt altijd het heft in eigen hand. Dus toen dachten we al snel: die moet een eigen boek krijgen.’ Voor de nieuwe serie TUF kozen de auteurs ervoor om er ­graphic novels van te maken, waardoor de boeken ook voor iets jongere kinderen geschikt zijn. Esther: ‘Er zijn ook maar heel weinig graphic novels waarin stoere meisjes de hoofdrol spelen, het zijn vaak van die zoete eenhoornmeisjes. Dit is gewoon een heel andere categorie meisje: heel stoer en eigenwijs.’

Hebben jullie voor TUF ook hechter samengewerkt dan bij de KNOTS-boeken?

Esther: ‘Ja. We overlegden bijna dagelijks met elkaar. Tijs woont helemaal aan de andere kant van het land, dus dat gaat allemaal via de app, met foto’s bijvoorbeeld.’

Tijs: ‘In het boek houdt Tuf een directe dialoog met de lezer en met Isidoor, haar beste vriendje. Dus ik schrijf een soort scenario waarin ik Tuf de hele tijd aan het woord laat.

En daar tussendoor zet ik dan de beschrijvingen. Ik schrijf bijvoorbeeld: “Isidoor, kom hier! Heb je wel die grote aap gezien die daar staat?”

En dan zet ik in de omschrijving: “Tuf wijst naar een aap met een heel groot hoofd en een knots in zijn hand.” Vervolgens maakt Esther daar veel grappigere tekeningen bij dan ik had voorzien.’

‘Nu hebben we een combinatie van een luiaard en een kat: de gaapkat.’

Esther: ‘En Tijs bedenkt allemaal rare dieren en dan moet ik maar uitvogelen hoe die eruitzien. Voor TUF hadden we natuurlijk die Isidoor bedacht, dat zou eerst een soort luiaard zijn, maar een luiaard heeft van die hele lange enge nagels, dat is niet echt een knuffelig beest. Dus nu hebben we een combinatie van een luiaard en een kat: de gaapkat.’

Tuf is ook heel vindingrijk met de dingen die ze om zich heen vindt.

Hopen jullie dat kinderen daardoor meer gaan buitenspelen?

Esther: ‘Ja, dat zou heel tof zijn.’

Tijs: ‘Ik denk dat TUF ook een soort uitnodiging is om te kiezen voor jezelf, voor je eigen pad. Tuf doet wat ze wil en is geen twijfelkont: zou ik het nou wel doen? Nee, zij gaat gewoon rechtdoor, vindt altijd een oplossing. Zij is de non-apologetic girl. Mijn dochter is ook zo, die is nu veertien en heeft ook nooit het idee dat ze anderen iets moet vragen over wat zij vindt. Zij ís gewoon. Dat vind ik heel leuk.’

LARA KOSTER

Tijs van Marle, TUF 1. Het stoerste meisje van de oertijd, illustraties: Esther van den Brink, Uitgeverij Billy Bones, 164 pagina’s (€ 17,50)

LARA KOSTER

Tijs, jij schreef eerst vooral film­ scenario’s, en KNOTS was je debuut.

Hoe vond je het om een boek te schrijven?

Tijs: ‘Dat was zo anders dan het schrijven van een scenario! Bij scenario’s schrijf je eigenlijk alleen wat je ziet, want je mag geen emoties en gedachtes opschrijven. De regisseurs en acteurs vullen de rest in.

Maar met KNOTS kon ik juist heel veel grappige dingen doen, op het absurde af. Dat is bij een film echt onmogelijk, want in Nederland houdt iedereen heel erg van realisme.’

14 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOEKENKRANT TIPT

NON-FICTIE

RECENSIE

LUGOSI

Filmspeculatie Quentin Tarantino is een van de meest gevierde eigentijdse filmmakers, en staat bekend als de aanstekelijkste liefhebber van het genre. Hij verklaart al sinds jaar en dag dat hij zich bij gelegenheid wil richten op het schrijven over film. Nu is het er, het langverwachte, eerste non-fictiewerk van de vermaarde cineast.

Filmkritiek, filmtheorie, reportage en een prachtige persoonlijke geschiedenis: dit boek is het allemaal.

Quentin Tarantino, Filmspeculatie, vertaling: Petra C. van der Eerden en Janine van der Kooij, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 432 pagina’s (€ 22,50)

December slaan we even over Sombere gedachtes en paniekaanvallen overvallen het leven van Janneke Siebelink na zeven jaar non-stop hard werken. Ze besluit vrijwilligerswerk te gaan doen als kok in een hospice in Amsterdam. December slaan we even over is een verslag van haar ervaringen. De verhalen zijn prachtig, aangrijpend en vol warmte en empathie, maar ook grappig.

Janneke Siebelink, December slaan we even over, Uitgeverij Ambo|Anthos, 264 pagina’s (€ 21,99)

Schitterend afwezig Mabel Nummerdor groeit op bij haar moeder en stiefvader. Geen woord wordt er gesproken over haar biologische vader, maar als ze ouder wordt begint het toch te knagen. Moet ze niet op zoek voor het te laat is? Het tv-programma Spoorloos wordt ingeschakeld en een miljoen kijkers beleven hun eerste ontmoeting. De rollercoaster waar Mabel en haar vader daarna in belanden staat echter niet op beeld.

Mabel Nummerdor, Schitterend afwezig, Uitgeverij Spectrum, 240 pagina’s (€ 21,99)

Toen Bela Lugosi voor het eerst de rol van Dracula speelde in een theater op Broadway, stonden achter in de zaal dokters en verpleegsters klaar om in te grijpen als er iemand flauwviel of een hartaanval kreeg. Het is een van de leuke anekdotes in Lugosi van Koren Shadmi, een biografie in stripvorm.

Spinoza en zijn tijd Benedictus de Spinoza is de allergrootste denker die Nederland ooit heeft voortgebracht. In glasheldere taal voor jong en oud beschrijft Hans Ulrich wat Spinoza’s levenswijsheid onverminderd actueel maakt. De filosoof biedt een kompas voor het leven. ‘Opgewektheid is altijd goed, neerslachtigheid daarentegen altijd slecht,’ zo luidt zijn beroemdste stelling uit zijn hoofdwerk, de Ethica.

Gigant in het horrorgenre

HANS POLS Hans Ulrich, Spinoza en zijn tijd. Spinoza voor jong en oud, Uitgeverij Palmslag, 78 pagina’s (€ 15,95)

Waarschijnlijk was de inzet van medisch personeel een publiciteitsstunt, maar toch...

Bela Lugosi wist het personage dat ontsproot aan de fantasie van Bram Stoker zeer overtuigend tot leven te wekken, eerst

in het theater en daarna in de bioscoop. Het werd het begin van een even succesvolle als tragische loopbaan. Koren Shadmi begint zijn verhaal over Lugosi in 1955, als de oud geworden acteur incheckt bij een verslavingskliniek.

Béla Ferenc Dezső Blaskó, zoals hij in werkelijkheid heette, werd in 1882 geboren in Oostenrijk-Hongarije. Als kind raakt hij al in de greep van het theater en hij is vastbesloten zelf ook acteur te worden. Dit tot groot ongenoegen van zijn redelijk welgestelde ouders die Lugosi, van wie ook de schoolresultaten niet echt overhouden, gaan beschouwen als het zwarte schaap van de familie. Lugosi loopt weg van huis en trekt naar Boedapest, waar hij eerst rollen gaat spelen bij kleine gezelschappen en in 1917 aan de slag kan bij het beroemde Nationale Theater. Hij verandert bij die gelegenheid zijn achternaam

in Lugosi, een verwijzing naar zijn geboortestad Lugos (tegenwoordig gelegen in Hongarije).

Inmiddels is hij getrouwd met zijn eerste vrouw, met wie hij in 1919 verhuist naar Duitsland om de politieke situatie in Boedapest te ontvluchten.

Daar werkt hij mee aan een aantal films van onder anderen Friedrich Wilhelm Murnau, die later Nosferatu maakte, de eerste speelfilm naar de roman Dracula.

Als Lugosi’s huwelijk op de klippen loopt, pakt hij opnieuw zijn koffer om zijn geluk te beproeven in New York. Hij richt een theatergezelschap op in de Hongaarse gemeenschap. Het grote succes komt als hij op Broadway de hoofdrol krijgt in Dracula. Door toeval krijgt Lugosi ook de hoofdrol in de verfilming van Dracula door Todd Browning, die in 1931 een enorm succes wordt.

De carrière van Lugosi als filmac-

15 | BOEKENKRANT | MEI 2023

NON-FICTIE

RECENSIE

Klaar met aanpassen De Zweedse Clara Törnvall voelde zich als kind een mislukt mens en ze snapte niet waarom: ze kreeg pas toen zij volwassen was de diagnose autisme. In Autisme. Vrouwen op het spectrum, schrijft ze over de problemen die dat haar als meisje, tiener en jongvolwassene opleverde en voert ze een historische zoektocht uit naar vrouwen zoals zij.

SANDRA BROERTJES ‘Zolang ik me kan herinneren voel ik me anders,’ schrijft Törnvall. Tijdens het lezen van haar boek vroeg ik mij af hoe het zou zijn als de verhoudingen andersom waren en er van de honderd mensen een géén autisme zou hebben.

Tandenpoetsen is een geautomatiseerde handeling die Törnvall niet onder de knie heeft: iedere keer moet zij bedenken hoe het ook alweer moet.

Ze troost zich met de gedachte dat te veel routine leidt tot leven op een onbewust niveau. Als uitzondering in een wereld waarin autisme de norm was, zou ik redeneren dat onbewust tandenpoetsen denkkracht vrijmaakt voor interessantere zaken. Als vrouw zou ik dan vermoedelijk pas laat worden erkend als zijnde anders, net als Törnvall.

Toen zij een vragenlijst invulde om erachter te komen of haar vermoeden dat ze autisme had juist was, viel haar op dat de vragen waren gericht op mannen. ‘Verzamel ik graag informatie over specifieke onderwerpen, bijvoorbeeld automerken en verschillende soorten treinen? Nee. Wat een eindeloos gezeur over voertuigen.’

teur zal hierna een grillig verloop hebben met ups-and-downs en uiteindelijk vooral veel downs. De rol van het monster van Frankenstein sloeg Lugosi af, deze werd daarna gespeeld door Boris Karloff en de twee acteurs groeiden uit tot de giganten van het horrorgenre. Er braken gouden tijden aan, maar ze duurden niet lang. Zijn privéleven was stormachtig, Lugosi gaf het geld even makkelijk uit als hij het verdiende. Hij was verslaafd aan drank en drugs en hield van vrouwen. Na zijn eerste scheiding trouwde hij nog vier keer, maar de gehuwde staat weerhield de acteur, een aantrekkelijke man, er niet van om er talloze minnaressen op na te houden.

Na een paar heel succesvolle jaren kelderde Lugosi’s carrière en raakte hij financieel aan de grond. Er werd

Zijn privéleven was stormachtig, hij gaf het geld even makkelijk uit als Koren Shadmi, Lugosi. Opkomst en van Hollywood’s ­Dracula, hij het verdiende. ondergang Uitgeverij Menlu, 160 pagina’s (€ 29,95)

hem geen enkele rol meer aangeboden. Om er een beetje bovenop te komen moest hij elke rol aannemen die hij kon krijgen, vrijwel altijd in B-films en zelden een hoofdrol. Op zijn zestigste was zijn gezondheid zeer slecht en bestreed hij de pijn van allerlei kwalen met morfine.

In de laatste jaren van zijn leven ging hij werken met regisseur Ed Wood, maar de release van Woods ‘slechtste film aller tijden’ Plan 9 from Outer Space maakte Lugosi niet meer mee. Hij werd in 1956 in zijn vampierkostuum begraven.

Koren Shadmi weet Lugosi’s boeiende levensverhaal op een aantrekkelijke manier te bewerken tot een ruim 160 pagina’s tellend stripverhaal met heldere tekeningen in klare lijn. Hij wisselt scènes uit het einde van Lugosi’s leven af met eerdere gebeurtenissen die hij beide een eigen steunkleur gaf. Zo voorkomt hij dat er te veel feiten na elkaar worden opgesomd en houdt hij het verhaal van de eerste tot de laatste pagina boeiend; ook voor lezers die niet van horror houden.

Törnvall gebruikt haar eigen ervaringen en die van geïnterviewde vrouwen om te laten zien dat dingen die voor de meeste mensen gewoon zijn, voor ‘haar mensen’ wonderlijk of zelfs onbegrijpelijk zijn. Daarbij scheert ze de niet-autistische bevolking geregeld over één kam: ‘Maar neurotypicals lijken ongevoelig voor herhaling. Ze vinden het heerlijk om keer op keer hetzelfde te bespreken en steeds opnieuw tot dezelfde conclusie te komen.’

Ook laat Törnvall zien dat autisme van alle tijden is, maar dat het vroeger anders werd genoemd.

Ze beschrijft de legende van de wisselkinderen, die werd gebruikt om het hebben van ongewone kinderen te verklaren. Tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw werd autisme gezien als een niet-biologische aandoening bij met name jongens waarvoor de oorzaken werden gezocht in de omgeving van het kind.

Törnvall laat zien dat er het een en ander is verbeterd. Dat ze zich op haar eigen land richt wanneer ze beschrijft hoe vrouwen op het spectrum ervoor staan wat betreft toegang tot zorg en de arbeidsmarkt, kan voor Nederlandse lezers minder interessant zijn. De ervaringen van mensen met autisme in Zweden over de omgang met de grote meerderheid zullen echter ook voor hun Nederlandse lotgenoten herkenbaar zijn.

De meeste mensen denken bij autisme aan mannelijke wereldvreemde nerds.

Törnvall stelt dit beeld bij door vrouwen met autisme in het voetlicht te zetten en duidelijk te maken dat zij verschillen van mannelijke autisten. Zelf vond ik vooral de historische voorbeelden interesClara Törnvall, Autisme. sant om te lezen in dit Vrouwen op het specboek dat ruimte biedt trum, vertaling: Jasper aan een zich emancipePopma, Uitgeverij Volt, rende groep.

240 pagina’s (€ 24,50)

16 | BOEKENKRANT | MEI 2023

NON-FICTIE

COLUMN ONZE TAAL

RECENSIE

Oerboek der Friese cultuur

Vergane glorie in de oorlog

De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer: Het Oera Linda-boek.

RAYMOND NOË In 1867 dook er in Den Helder een merkwaardig manuscript op, dat later bekend kwam te staan als het Oera Linda-boek. Volgens de eigenaar, de timmerbaas Cornelis over de Linden, was het een eeuwenoud erfstuk dat door zijn verre voorvaderen (Oera Linda = ‘over de linden’) was opgesteld. Het boek, geschreven in onbekende runentekens in een soort van Oudfries, beschrijft een meer dan vierduizend jaar oude Friese samenleving die door vrouwen werd geleid en die de vrijheid van het individu als het hoogste goed beschouwde. De echtheid van het geschrift werd door de wetenschap van meet af aan in twijfel getrokken, maar er waren ook onderzoekers die hardnekkig bleven geloven in de authenticiteit ervan (en nog steeds, zie de website ­Oeralinda. org). Volgens hen was de in het boek beschreven Friese samenleving zelfs de bakermat van de West-Europese cultuur.

‘Een oude Friese samen­ leving die door vrouwen werd geleid’

Het bleef lang onduidelijk wie deze falsificatie geproduceerd kon hebben. Pas na het overlijden in 1916 van een van de eerste onderzoekers van de Oera Linda-kwestie, de dialectoloog Johan Winkler, kwam er nieuwe informatie beschikbaar.

Winkler beweerde in een document dat pas na zijn dood geopenbaard mocht worden, dat het Oera Linda-boek was geschreven door ene Eelco Verwijs, de toenmalige provinciaal archivaris, en de predikant Francois HaverSchmidt, beter bekend als de romantische dichter Piet Paaltjens. (Die daarmee een nog fascinerender persoon werd dan hij al was.)

De onlangs gepensioneerde hoogleraar Fries Goffe Jensma promoveerde in 2004 op een studie naar het Oera Linda-boek, waarin hij het boek neemt voor wat het eigenlijk is: een negentiende-eeuws literair werk. In 2006 kwam het ook tot een facsimile-uitgave ervan, die voorzien was van een transcriptie van de tekst, plus een door Jensma gemaakte vertaling. En Het Oera Linda-boek. dit boek is nu – licht Facsimile, transcriptie, herzien – opnieuw uitvertaling, Uitgeverij gegeven door Uitgeverij Verloren, 448 pagina’s Verloren. (€ 35,00)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op:

www.onzetaal.nl.

FRANK KRAKE

Wat hebben een Duitse voetbalheld en een kampcommandant in de Tweede Wereldoorlog met elkaar gemeen? De een heeft een glorieus verleden, wordt op schouders gedragen en ziet zijn gezicht zelfs terug in nationale propaganda, de ander zit aan de drank en lijkt weinig te geven om de vele slachtoffers die hij maakt. En toch zijn beiden een en dezelfde persoon.

MARCEL VORMEER In Frank Krakes laatste bestseller, De grootste bankoverval aller tijden, komt de Nederlandse verzetsman Gerhard Nijland in de problemen bij de Duitsers en belandt hij uiteindelijk in het concentratiekamp Ahlem, naast Hannover. Terwijl Gerhard op appel staat wordt hij toegeschreeuwd door een reusachtige SS-Untersturmführer in de persoon van Otto ‘Tull’ Harder. De bijzondere geschiedenis van deze kampcommandant leende zich voor het plot van Krakes nieuwe boek: De verzetsman en de voetbalheld.

Otto ‘Tull’ Harder wordt geboren in Braunschweig en begint van jongs af aan op lokale veldjes te voetballen met wat vrienden. Door zijn atletische bouw wordt hij al snel een uitblinker, en zo begint zijn carrière langs verschillende clubs tot hij jaren later de ster van het Hamburgse HSV is geworden. Hij wordt met deze club twee keer landskampioen en maar liefst zeven keer Noord-Duits kampioen. Daarnaast vergaart hij extra roem als international in de Duitse Mannschaft.

Na de eerste paar vrolijke en enthousiaste jaren van zijn carrière barst in 1914 de Eerste Wereldoorlog los en meldt hij zich direct om zijn vaderland te dienen. Vier jaar later keert hij terug als oorlogs­held, maar alle dood en verderf hebben hun sporen achtergelaten. Hij blijft echter nog een ruime tien jaar succesvol als nationale voetbalheld. Als daar uiteindelijk dan toch een einde aan komt, mede door de fysieke effecten van zijn zware alcoholgebruik, zoekt hij vervanging voor dat sportieve saamhorigheidsgevoel. De NSDAP en daarna de SS bieden uitkomst.

Als vervolgens de Tweede Wereldoorlog aanbreekt, wordt de ooit zo joviale voetballer aangesteld als kampbewaarder, en later kampcommandant. In plaats van de sportieve prestaties timmert hij nu aan de weg als oorlogsmisdadiger, en zijn karakter lijkt steeds duisterder te worden: ‘Het aantal dodelijke slachtoffers stijgt tot astronomische hoogtes.

Harder ondertekent zonder vragen te stellen de opdrachten tot executie en woont ze persoonlijk bij. Wel regelt hij een voetbal voor de gevangenen en organiseert hij wedstrijdjes. Dat de aangeklede geraamtes amper nog kunnen lopen is daarbij een kleine bijkomstigheid.’

Net als bij De grootste ­bankoverval aller tijden heeft Krake ­grondig onderzoek gedaan, en dat komt terug in elke regel van het boek. Met zijn kortbondige schrijfstijl geeft hij duidelijke feiten weer en het verhaal is dan ook makkelijk te volgen. In combinatie met het geringe aantal pagina’s is het bijna een hap-slikweg-geschiedenisles, en daar zit dan

Frank Krake, De verzetsman en de voetbalheld, Uitgeverij Achtbaan, 96 pagina’s (€ 14,99)

Nu timmert hij aan de weg als oorlogsmisdadiger. ook de enige kanttekening. Soms mist er net wat sfeer in de achtergrondinformatie om je dieper in het verhaal te zuigen. Daar staat tegenover dat het verhaal wel is doorspekt met foto’s van de locaties en hoofdpersonen, iets wat we ook al gewend zijn van Krakes eerdere werk.

Met De verzetsman en de voetbalheld zet de auteur wederom een beeldend verhaal neer, ditmaal over de levensloop van een man die begint als populaire voetballer en eindigt achter slot en grendel. Hoewel het grootste deel van het boek over voetbalheld Otto Harder gaat, komen we er ook nog achter hoe het afloopt met onze verzetsman. In de opening van het verhaal krijgen we een grimmige impressie van de omstandigheden waaronder Gerhard in het concentratiekamp verbleef. Juist door die realistische opeenstapeling van feiten wordt je verbeelding gevoed en voelt het vaak alsof je naast de personages in de geschiedenis staat. Het is daardoor een indrukwekkend verhaal, vooral voor lezers van Krakes eerdere werken of voor iedereen die gewoon graag eens een middagje terug in de tijd gaat.

KOKEN

17 | BOEKENKRANT | MEI 2023

RECENSIE

JANNY VAN DER HEIJDEN

Een wit plastic bakje friet met mayonaise We kennen culinaire duizendpoot Janny van der Heijden natuurlijk als jurylid van Heel Holland Bakt. Haar enthousiasme werkt aanstekelijk: vertelt ze over bokkenpootjes, dan krijg je er zin in ook. Als iemand de aangewezen persoon is om een boek over vierhonderd jaar eetcultuur te schrijven dan is zij het. Na vijf jaar onderzoek en schrijfwerk ligt er met het Smaakpalet van de Lage Landen een kloek overzichtswerk op tafel.

HUGO JAGER De schrijver schotelt de lezer een breed palet aan kunstwerken over voedsel voor. Van zeventiende-eeuwse stillevens met de meest bijzondere lekkernijen tot moderne schilderijen met hamburgers, ijs en stroopwafels.

Volgens Van der Heijden is er niets nieuws onder de zon. Zoals kunstenaars vroeger met de grootst mogelijk aandacht taferelen schilderden, zo fotograferen we nu onze maaltijd om ermee te pronken op Instagram.

‘We meten er ons misschien wel eenzelfde status mee aan.’

Als je de Nederlandse eetcultuur wilt ontrafelen, zou je natuurlijk ook door oude kookboeken kunnen bladeren.

Maar Van der Heijden geeft aan dat die geen goed beeld geven. Ze vertellen namelijk vooral over recepten voor een bevoorrechte bovenlaag.

‘Recepten voor veelvoorkomende of eenvoudige gerechten, zoals een standaard brood, zijn er nauwelijks.

Schilderijen spelen dan ook een belangrijke rol in onze kennis en beeldvorming over de eetcultuur en receptuur van de Lage Landen.’

Kinderen aan het bier Er zijn beelden die voor de ogen van nu best choquerend zijn. Zo zie je op zeventiende-eeuwse schilderijen soms jonge kinderen nippen aan een flink glas bier. Natuurlijk zat daar een veel lager alcoholpercentage in dan tegenwoordig, maar toch. Je leest weleens dat men vroeger naar bier greep omdat het water ernstig vervuild was. Maar Van der Heijden haalt die mythe onderuit. Water was niet populair en het zou de bierdrinkers vooral om de voedingswaarde zijn gegaan.

De schrijver weet met haar expertise veel schilderijen tot leven te wekken. Wist je bijvoorbeeld dat het melkmeisje van Vermeer eigenlijk broodpap aan het maken is? Voor haar staat een mand met brood dat werd geweekt in melk en daarna tot brij gekookt. Zoals wij tegenwoordig bij het bereiden van gerechten bloem toevoegen, zo werd van de middeleeuwen tot de achttiende eeuw oud brood gebruikt.

MARIE CECILE THIJS

Gezien hun populariteit mogen de gefrituurde aardappelrepen natuurlijk niet ontbreken. Maar hoe noemen we die? Dat is een discussie op zich. Zo heten ze in het noorden patat, in het zuiden friet, terwijl Vlamingen het in het meervoud over frieten hebben. Niet dat het gelijk

Janny van der Heijden, Smaakpalet van de Lage Landen, Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, 240 pagina’s (€ 49,99)

spraakverwarring oplevert, maar de kaart van dialectoloog Jan Stroop is wel een eyeopener.

Daar past een schilderij van een wit plastic bakje friet met mayonaise bij. Helemaal als het in de hyper­ realistische stijl van kunstenaar Tjalf Sparnaay is. Het valt me op hoe hij van het gewone iets heel bijzonders weet te maken. Alsof er achter dat kleine bakje een verhaal van duizend woorden schuilt. Niet dat Van der Heijden daar al te diep op ingaat; verwacht van de schrijver geen doorwrochte kunstzinnige analyses.

Soms is dat jammer, zo haalt ze een bijzonder origineel stroopwafelschilderij van Co Westerik aan, zonder naar de kunstenaar en zijn andere werk te verwijzen.

Halvegare Sommige schilderijen die ze bespreekt zijn ronduit absurdistisch en zo bezien een welkome ontsnapping aan de werkelijkheid. Zo zien we op het schilderij De legende van de bakker van Eekloo van Cornelis van Dalem een bakker die samen met zijn knecht bezig is om men-

Zoals kunstenaars vroeger taferelen schilderden, zo fotograferen we nu onze maaltijd voor op Instagram. selijke hoofden af te hakken, van een kool te voorzien, te herbakken en opnieuw te plaatsen. Een te kort gebakken hoofd werd een halvegare, te heet gebakken een heethoofd en was het verkeerd gegaan? Jawel, dan was het resultaat een misbaksel.

Hoogste tijd om de balans op te maken. Want hoe karakteriseer ik Het smaakpalet van de Lage Landen?

Rijk en voedzaam. Het verruimt mijn blik op de Nederlandse manier van eten én verdiept mijn begrip over schilderijen waar voedsel op te zien is. Het is zo’n boek dat voorlopig nog even op tafel blijft liggen, zodat ik eindeloos van de vele details kan proeven.

19 | BOEKENKRANT | MEI 2023

YA

De young adult-special van de Boekenkrant.

INTERVIEW

MARCEL VAN DRIEL

De jacht op de flitsbezorger Wat doe je als je saaie bijbaantje als flitsbezorger ineens een gruwelijke wending krijgt? Het overkomt Claire in de novelle 24 uur van Marcel van Driel.

De schrijver vertelt hoe hij tot het idee voor de spannende thriller kwam. Wat had hij zelf in Claires situatie gedaan?

DENISE HOEK 24 uur gaat over twee jongens die het leuk vinden om mensen op te jagen, met een dodelijke afloop. Hun volgende slachtoffer? Flitsbezorger Claire, die nietsvermoedend onderweg is naar haar laatste bezorging van de avond. Bij haar bestemming wachten de jongens haar op. Claire moet haar schoenen, telefoon, geld en jas inleveren en 24 uur uit handen zien te blijven van de jongens. Alleen dan wint ze 10.000 euro. Red ze het niet, dan moet ze het met de dood bekopen.

Je hebt al heel veel boeken op je naam staan. Waar haal je inspiratie vandaan voor al die spannende verhalen? En hoe kwam je op het idee voor dit verhaal?

‘Ideeën komen overal vandaan. Soms uit een droom (Invasie), soms uit iets wat mijn kind meemaakt (Onmogelijk Spel), soms door gewoon mijn obsessies te combineren (Game Helden en Superhelden.nl). Het idee van 24 uur kwam doordat ik long covid heb. Daardoor val ik soms voor korte of lange periodes uit en dan heb ik vaak geen energie om boodschappen te doen. Toen ik voor de zoveelste

‘De lezer moet meteen weten dat Tijdens het lezen van dit boek moest het echt levensik denken aan het tv-programma Het Jachtseizoen. Was het je bedoegevaarlijk is.’ keer mijn eten bestelde bij een flitsbezorger, dacht ik: wat als iemand daar misbruik van zou maken?’

ling om zo’n zelfde soort spanning op te wekken?

‘Ik ken Het Jachtseizoen alleen van horen zeggen. Zelf ben ik vooral geïnspireerd door films als The Most Dangerous Game (1932), Surviving the Game (1994) en The Hunt (2020). En ik vermoed dat Het Jachtseizoen daar ook op gebaseerd is.’

Marcel van Driel, 24 uur, Uitgeverij Kluitman, 112 pagina’s (€ 9,95)

De jongens lokken Claire naar de villa door boodschappen te bestellen bij het flitsbedrijf waar Claire werkt.

Eenmaal daar leggen ze haar uit wat de jacht inhoudt en wat er gebeurt als ze de politie inschakelt. Wat had jij in Claires situatie gedaan?

‘Haha. Ik zou vermoedelijk voor de vorm weggerend zijn en binnen de kortste keren ergens in elkaar gestort

zijn. Zelfs al zou ik gezond genoeg zijn om 24 uur te kunnen rennen, dan nog zou ik waarschijnlijk geen schijn van kans hebben gemaakt.’

Claires teennagel wordt in het verhaal van haar teen afgetrokken.

Daar kreeg ik koude rillingen van.

Heb jij daar ook last van tijdens het schrijven?

‘Nee, maar het is grappig hoeveel reacties ik krijg op die scène. Voor mij is het vooral schrijfgereedschap.

Hoe kan ik zo snel mogelijk duidelijk maken dat het de jongens menens is? Ik wil dat zowel Claire als de lezer meteen weten dat ze serieus zijn en dat het echt levensgevaarlijk is.’

Er zitten nog meer gruwelijke momenten in 24 uur. Hoe zorg je ervoor dat het niet te heftig wordt?

‘Vooral door het te doseren. Ik zag ooit een (serieuze) film waarin om de tien minuten een broertje of zusje van de hoofdpersoon doodging en na een tijdje doet het je niks meer. Door het geweld maar heel af en toe te gebruiken en af te wisselen met wat humor, komen die scènes hopelijk veel harder aan.’

Dit is je eerste boek in de novelle­ reeks van Kluitman. Hoe vond je het om zo’n novelle te schrijven? Kunnen we er nog meer verwachten?

‘Ik vond het ontzettend leuk, vooral omdat honderd pagina’s je dwingt heel economisch te schrijven. Hoe vertel je een helder verhaal mét emoties en plottwisten in relatief weinig woorden? Ik moest over elk woord en elke zin nadenken. Het beviel mij zo goed dat ik nu al aan het nadenken ben over een nieuw verhaal!’

BKYA

20 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOOKALIKES

LEESVOER

To be read

Het lied van de zee De stap van YA-boeken naar boeken voor volwassenen lijkt soms ontzettend groot. Maar dat hoeft niet zo te zijn! Heb jij genoten van het YA-boek Het lied van de zee van Angela Slatter? Dan hebben wij twee ‘bookalikes’ voor je: volwassen boeken met soortgelijke thema’s.

Op zoek naar nieuw leesvoer? We vroegen twee lezers, Dakar van de Ploeg en Lien Simons, wat ze van deze twee young adult-romans vonden.

Bloesemval Dakar van de Ploeg Bloesemval van Mischa van Broekhoven ‘Het verhaal van Bloesemval speelt zich af in Tokio, waar Mika met haar ouders naartoe verhuisd is. Ze leert via een creative community Haru kennen, die met zijn vader samenwoont. Beiden hebben ze een verlies geleden, wat in de loop van het boek naar voren komt. Via de creative community komen Mika en Haru in contact met de iets oudere Venom, met wie ze – samen met nog drie jongeren: X, Pil en Loud&Clear – ­haikyo’s, verlaten plekken, bezoeken.

‘Het boek gaat over jongeren in Japan die een heel eigen cultuur hebben.

Deze wordt kleurrijk beschreven, waarbij ook veel aandacht uitgaat naar kleding en uiterlijk. Het boek gaat ook over angsten en daarmee geconfronteerd worden, over verlies en verdriet, over vragen stellen of toch niet, over herinneringen en verwachtingen en uiteindelijk toch ook over liefde.

‘Achter in het boek staat een verklarende woordenlijst, wat prettig is, omdat het inzicht geeft in hoe de Japanse cultuur in elkaar steekt. Wat

Young adult-boek

Venom is duidelijk de baas, de rest volgt soms iets té gedwee en zonder vragen te stellen.

me opviel was dat, behalve Haru en Mika, de andere hoofdpersonen niet bij hun echte namen genoemd worden, wat maakt dat het boek soms wat oppervlakkig leest. Venom is duidelijk de baas, de rest volgt soms iets té gedwee en zonder vragen te stellen. Soms lijkt er geen écht contact met elkaar te bestaan – ondanks de fysieke ontmoetingen – en dat maakt een paar van de personages wat vlak.

‘Bloesemval is een spannend boek dat makkelijk wegleest. De titel is ontleend aan de gebeurtenis waardoor Mika naar Tokio is verhuisd. De beschrijvingen van de omgeving zijn levendig en helder (al kun je uilen niet horen vliegen!). Het einde is verrassend.’

Bookalike 1

Mischa van Broekhoven, Bloesemval, Uitgeverij Clavis, 208 pagina’s (€ 18,95)

Vloek van vuur en ­schaduw Lien Simons Vloek van vuur en ­schaduw van Emmy van Ruijven ‘Vloek van vuur en schaduw is een boek dat me al enige tijd nieuwsgierig maakte vanwege de sprekende cover. Het is een young adult-roman geschreven door Emmy van Ruijven, bekend van haar Supernerd-reeks.

‘Wanneer Maire de kans krijgt om voor een trimester te gaan studeren aan een kostschool in Schotland, is ze dolenthousiast. Ze vindt het natuurlijk wel spannend om helemaal alleen zo ver van huis te gaan. Maar slechter dan op haar oude school kan het toch zeker niet worden? Even weg van alle pestkoppen kan ze haar gedachten volledig op iets anders richten.

‘Maire maakt al snel nieuwe vrienden en voelt zich helemaal thuis op

Slechter dan op haar oude school kan het toch zeker niet worden?

In de magische wereld van dit boek is de familie van het hoofdpersonage Miren onlosmakelijk verbonden met de zee vanwege een deal die ze hebben gesloten met de Meermensen. In ruil voor een hoge prijs zorgen deze ervoor dat de schepen van de O’MalleyAngela Slatter, Het lied familie veilig de van de zee, vertaling: wateren kunnen bevaMaren Mostert, Uitgeveren. Maar het lukt de rij Boekerij, 368 pagina’s O’Malleys maar moei(€ 23,99) lijk om zich aan hun deel van de deal te houden, en de Meermensen worden ongeduldig… Om de familie weer welvarend te maken, grijpt Mirens oma terug naar een eeuwenoude traditie: ‘Eén kind is voor de familie.

Eén kind is voor de kerk. Eén kind is voor de zee’.

Een onheilspellend vooruitzicht dat Mirens lot zal bepalen, of ze nu wil of niet.

de kostschool. Tot Maire het gevoel krijgt dat Taigh Cloiche toch niet zomaar een kostschool is. Er lijken veel leerlingen op school heksen te zijn, waarvan de meeste aangesloten zijn bij een heksencoven. Zal Maire zich in deze onbekende wereld laten

Emmy van Ruijven, Vloek van vuur en schaduw, Dutch Venture Publishing, 300 pagina’s (€ 18,95)

meeslepen of blijft ze hier het beste ver buiten? Is alles wel zo veilig als haar vrienden beweren?

‘Vloek van vuur en schaduw is een vlotlezend young adult-boek. Het verhaal wordt door de schrijfster mooi weergegeven en ze weet de locaties die de lezer leert kennen heel beeldend te omschrijven. De gebeurtenissen worden op zo’n manier omschreven dat ik ze mij zo voor de geest kon halen. Tijdens het verhaal maken we kennis met een vriendengroep die samen op de kostschool verblijft. Je leert al hun persoonlijkheden kennen en hierdoor kon ik mij heel goed in hen inleven.

‘Het verhaal heeft mij geen minuut verveeld. Af en toe had ik het gevoel dat ik zelf aanwezig was op de kostschool waar het verhaal plaatsvindt.

Vloek van vuur en schaduw bevat de nodige spanning waardoor de lezer geboeid blijft en de verdere gebeurtenissen te weten wil komen.

‘Het verhaal eindigt met een redelijk open einde, dus ik hoop dat er in de toekomst nog een vervolg zal verschijnen. In dat geval zal ik zeker niet twijfelen om het te gaan lezen. Ik zou dit boek aanraden aan iedereen die graag leest over magie, heksen en vriendschappen.’

De wereld van Zee nu lijkt ook wel een magisch rijk omringd door een woeste zee gevuld met allerlei vreemde wezens, maar in plaats van een magisch oord is het het overstroomde Nederland. In dit dystopische scenario lopen de polders vol en bewaken soldaten de dijken. Com- Eva Meijer, Zee nu, Uitplotdenkers en wetengeverij Cossee, 240 pagischappers vechten het na’s (€ 22,99) online uit terwijl Duitsland ruimte vrijmaakt voor de geëvacueerde bevolking. Een bij elkaar geraapt groepje besluit terug te reizen naar de nieuwe zee, een reis waarbij langzaam hun wereldbeeld verandert.

Bookalike 2 In een vissersdorpje kijken de inwoners vreemd op als er eerst een naakte jonge man en later een walvis aanspoelt. De drenkeling blijkt Joe Haak, een voormalig analist bij een bank wiens gefaalde programma, Cassie, hem achtervolgt met haar op hol geslagen voorspellingen.

John Ironmonger, De Zo vertelt hij gruwedag dat de walvis kwam, lijke verhalen over een vertaling: Robert Neudodelijk griepvirus dat garten, Uitgeverij Sigeraan komt en zet het natuur, 464 pagina’s dorp aan om voorzorgs- (€ 24,99) maatregelen te treffen.

De dorpelingen sluiten zich af voor de buitenwereld. Maar klopt Joe’s verhaal wel? Hoewel ook in dit boek de setting een dystopisch randje heeft, zien we vooral hoe een gemeenschap samen sterk staat tegen het gevaar van buitenaf.

21 | BOEKENKRANT | MEI 2023

VIDEO GAME

BKYA

HOGWARTS LEGACY

‘Zelfs de wc’s komen overeen met de Harry Potter-films!’

Heb jij ook een boekenserie waar je maar geen genoeg van krijgt? Gelukkig zijn er tegenwoordig een heleboel manieren om van die verhalen te genieten, denk maar aan boekverfilmingen, luisterboeken en podcasts. Er is ook nog een vierde, minder bekende optie: game-adaptaties van boeken! In februari dit jaar kwam Hogwarts Legacy uit, het open wereld videospel voor Harry Potter-fans. Gamer Rachelle de Croon (21) en lezer Ilse Veenhuizen (23) schaften het spel aan. Wat vinden zij ervan?

DENISE HOEK De een gamet, de ander leest. Zowel Rachelle als Ilse hadden al met Harry Potter kennisgemaakt voordat Hogwarts Legacy uitkwam, hoewel op een andere manier. Rachelle: ‘Thuis keken wij de filmreeks van Harry Potter altijd samen. Wij keken de films in het Nederlands, zodat het voor mijn zus makkelijker te volgen was. Vroeger merkte ik nooit hoe slecht de nasynchronisatie was, maar als ik de films nu weer zie, dan valt dit juist heel erg op. Als ik ze in het Nederlands kijk, lig ik altijd in een deuk om de woordkeus. Daarnaast is het heerlijk om op te gaan in een totaal andere wereld. En wie houdt er nou niet van tovenarij?’

De boeken maakten op Ilse een diepe indruk: ‘Ze nemen mij weer mee terug naar mijn jeugd. De eerste twee boeken las ik als tiener, om weg te vluchten van de reali-

‘Het voelt zo écht!

Alsof je door de gangen van Hogwarts loopt.’ aangaan en voor niemand bang zijn.

Sterk in je schoenen staan.’ ‘Het voelt zo echt alsof je door de gangen van Hogwarts loopt. Zelfs de wc’s komen overeen met die in de films, dat is toch te absurd,’ vult Rachelle aan.

Ilse teit. De andere boeken van de serie waren dikker en dat vond ik toen niet leuk. Een aantal jaar geleden wilde ik de boeken van mijn tienerjaren opnieuw lezen en daaronder viel Harry Potter. Toen werd ik wel nieuwsgierig naar de overige delen.’

Wat opvalt is dat Hermelien Griffel zowel bij Rachelle als bij Ilse naar bovenkomt als favoriet personage uit de Harry Potter-reeks. Ilse: ‘Hermelien lijkt het meest op mij, in het begin erg gesloten en later wordt ze dankzij de vriendengroep veel opener.’ Rachelle: ‘Vaak zie je dat vrouwelijke personages in boeken en films alleen maar bezig zijn met liefde en het vinden van de juiste man en ze er voor de rest maar een beetje bij zijn. Maar Hermelien is echt een goed voorbeeld van een powervrouw.’

Creëer je eigen tovenaar Nu is de wereld van Harry Potter omgetoverd tot videospel. Hogwarts Legacy is een storyline game. De game speelt zich af aan het einde van de negentiende eeuw, dus vóór het verhaal van Harry Potter, maar ná dat van Fantastic Beasts. Je cre-

Rachelle ëert eerst je eigen tovenaar of tovenares, die je kunt maken zoals jij zelf wilt en die je een eigen unieke naam kunt geven. Rachelle: ‘Mijn karakter heet Gladys Copplestone. Gebaseerd op Gladys uit de tv-serie New Amsterdam. Copplestone lijkt op cobblestone, wat je veel tegenkomt in Minecraft. Het kan dus zo gek als je je maar kunt bedenken.’

Vervolgens volg je een verhaallijn.

‘Je komt als vijfdejaars op Hogwarts binnen, wat normaal nooit gebeurt,’ legt Rachelle uit. ‘Dit houdt wel in dat je flink achterloopt op alle andere vijfdejaars, maar jouw personage heeft een gave, waardoor je al snel alle spreuken en betoveringen leert.

Door jouw speciale gave kom je achter alle geheimen en kun je uiteindelijk alle schurken verslaan.’

Wat was de eerste reactie van beide dames? Ilse: ‘Een glimlach van oor tot oor: omdat de boeken en films ineens veel meer realiteit kregen en ik mijn eigen personage kon creëren in een fantasywereld. Qua uiterlijk ziet mijn personage er hetzelfde uit als ik in het echt, maar qua innerlijk is ze compleet het tegenoverstelde van wie ik echt ben. Gewoon alles

81 uur gameplezier Ilse vertelt dat het spel een aanrader is, en niet alleen voor Harry Potter-fans: ‘Als je het leuk vindt om verschillende keuzes te hebben in een spel, moet je het zeker doen.’

Daar is Rachelle het mee eens. ‘Voor alle gamers die van storyline games houden zou ik deze zeker aanraden, of je nou een geschiedenis met Harry Potter hebt of niet. De game heeft een erg goede verhaallijn en genoeg speeltijd. Zelf heb ik nu 81 uur in de game zitten en ik heb hem bijna 100% uitgespeeld. Voor de niet-gamers die een geschiedenis met Harry Potter-hebben zou ik hem ook zeker aanraden, maar dan op de makkelijkste setting die er is: story. Dit maakt alle gevechten erg makkelijk, waardoor de game leuker is om te spelen voor de onervaren gamers.’

En als de dames zouden moeten kiezen? ‘Ik ga toch voor de boeken. Het spel is een aanvulling, maar de boeken en films blijven voorop staan. De boeken hebben meer diepgang,’ zegt Ilse vol overtuiging. Rachelle: ‘Ik zou dan toch kiezen voor de films, het is heerlijk om lekker te gaan zitten en meegesleept te worden door alle bekende personages. Toch is de game een fijne toevoeging waarvan ik erg geniet.’

22 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BKYA

INTERVIEW

MIRJAM OLDENHAVE

‘Humor overstijgt alle grenzen en culturen’

ILSE VAN OOSTEN Toen Lanya als kind met haar ouders uit Irak naar Nederland vluchtte, kwam zij samen met haar zusje in een pleeggezin, terwijl haar ouders in het AZC verbleven. Pas na zeven jaar kwam het gezin weer samen, nadat er een verblijfsvergunning was verstrekt. Maar deze hereniging is niet de blije gebeurtenis die je zou verwachten. Tijdens haar verblijf bij een pleeggezin is Lanya ingeburgerd geraakt, terwijl haar ouders nog vasthouden aan de normen en waarden van hun thuisland. Uiteindelijk besluiten ze om Lanya uit te huwelijken, en hoewel ze in eerste instantie onderduikt om dit te voorkomen, lukt het haar uiteindelijk niet om hieraan te ontsnappen.

De levens van Lanya is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, jij was namelijk de pleegmoeder van Lanya.

Wat motiveerde jou om pleegmoeder te worden?

‘Mijn moeder was pleegdochter en ze had zoveel geluk met haar pleegmoeder, mijn oma dus. Dat was zo’n lieve en bewonderenswaardige vrouw. Zij is mijn grote inspiratie geweest.’

Mirjam Oldenhave, De levens van Lanya, illustraties: Carolien Wesselink, Uitgeverij Ploegsma, 160 pagina’s (€ 15,99)

Nadat Lanya uit jullie pleeggezin vertrok, heeft ze een heleboel meegemaakt voor nog zo’n kort leven.

Wie van jullie kwam op het idee om hier een boek over te schrijven?

‘Het idee kwam van Lanya, zij wilde in eerste instantie alles van zich af schrijven. Toen zij een grote stapel volgetypte A-viertjes had, vroeg ze mij of ik wilde helpen er een boek van te maken. Ik heb wel veel veranderd, bijvoorbeeld in de volgorde, maar het verhaal is helemaal van haar en dus waargebeurd.’

Vluchtelingen en hun integratie in de Nederlandse samenleving zijn complexe onderwerpen. Welke kanten van deze onderwerpen hoop je met dit boek op scherp te zetten?

‘Het belangrijkste thema is het opgroeien binnen twee verschillende culturen. Het was voor Lanya heel moeilijk om daar een goede weg in te vinden. Voor iedereen trouwens, ook voor haar ouders en voor ons, haar pleegouders, was dat een grote worsteling.’

distan kende en de individualistische instelling van de Nederlandse samenleving.

‘De raakvlakken zijn ook duidelijk: er is heel veel liefde, of het nou linksom of rechtsom gaat, alle ouders willen het beste voor hun kind. En humor overstijgt ook alle grenzen en culturen, heb ik tot mijn plezier mogen beleven.’

Om af te sluiten, wat heeft het verhaal van Lanya met jou gedaan als pleegmoeder, en wat hoop je dat het andere mensen meegeeft?

‘Ook al heb ik er terwijl het gebeurde met mijn neus bovenop gezeten, toch schrok ik weer van wat Lanya allemaal heeft moeten meemaken. En ik heb weer vol bewondering gezien hoe flexibel zij ermee omging en hoe sterk ze nog steeds is.

‘Ik hoop vooral dat meiden die in dezelfde positie zitten, zich een beetje gesteund voelen. Verder heb ik geen boodschap, zoals: “Kies voor je eigen geluk” of zo, want ik weet dat dat voor mij makkelijk praten is.’

Hoewel het een jeugdboek is, krijgt Lanya te maken met allerlei zaken die vaak als behorend tot de ‘volwassen wereld’ worden beschouwd, zoals trouwen en kinderen krijgen.

Hoe wist je daarbij toch de stem en toon van een tiener te behouden?

‘Dat vonden we inderdaad heel moeilijk. We hebben de nadruk steeds op de cultuurverschillen gelegd en niet op bijvoorbeeld het (jonge) moederschap of haar huwelijk. Ik heb me steeds afgevraagd: zou een jong meisje dit nog wel denken of zeggen, of klinkt dit al als een twintiger? Daar ben ik constant op blijven letten.’

In het boek bestaan ook grappige scènes die aangeven hoe jong Lanya is, zoals ‘giechelend als schoolmeisjes’ spontaan bitterballen gaan eten, direct naast scènes die uit een heel ander leven lijken te komen, zoals de hierop volgende bevalling. Hoe heb je dit contrast gehandhaafd?

‘Dat ging vanzelf. Het is ook de verklaring van de titel: Lanya lijkt echt meerdere levens te hebben, namelijk de zorgen van een volwassen vrouw en de lol van een meisje van veertien. Inderdaad: giechelen in de kroeg en een dag later de bevalling.’

Doordat Lanya vrijwel volledig is geïntegreerd in de Nederlandse cultuur – of ‘verkaasd’ zoals zij het noemt – wordt ze eenmaal terug in Irak ook als buitenlander gezien.

Waar liggen voor jou de grootste verschillen en raakvlakken tussen de twee culturen?

‘Het grootste verschil is de positie van de vrouw. Dit kwam bij Lanya bijvoorbeeld naar voren als de vrijheid en kans om zich te ontwikkelen zoals ze hier gewend was tegenover de dienstbaarheid die in Koerdistan van haar werd verwacht. Een ander verschil bestaat tussen het leven in familieverband zoals Lanya in Koer-

CAROLIEN WESSELINK

Als de zestienjarige Lanya na zeven jaar bij een pleeggezin weer wordt herenigd met haar Irakese ouders, verwachten zij dat hun dochter weer ‘normaal’ gaat doen, zoals vroeger. Maar daar heeft Lanya helemaal geen zin in… De levens van Lanya van Mirjam Oldenhave vertelt het waargebeurde verhaal van een meisje dat gevangen raakt tussen twee culturen.

‘Lanya lijkt écht meerdere levens te hebben: de zorgen van een volwassen vrouw en de lol van een meisje van veertien.’

23 | BOEKENKRANT | MEI 2023

HOE IS HET OM…

BKYA

LOTTE VAN DEN NOORT

Hoe is het om… historische YA-romans te schrijven?

Lotte van den Noort heeft altijd al het idee gehad dat ze in de verkeerde tijd is geboren. Het kijken van films of series over Victoriaans Londen geeft haar een warm en vertrouwd gevoel, alsof ze er zelf heeft geleefd... Zou dat de reden zijn dat haar nieuwe YA-roman Unlikable je ook volledig mee terug in de tijd sleept?

LARA KOSTER In 1889 logeert Eleo­ nora met haar familie tijdelijk in Londen. Hier komt ze oog in oog te staan met een nieuwe Jack the Ripper: Junior R. Vrouwen kunnen niet meer veilig over straat, vooral Eleonora niet als de moordenaar het plots op haar gemunt lijkt te hebben...

Je hebt al meerdere historische ­boeken geschreven. Wat is het aan historische verhalen dat jou zo aantrekt?

‘Het is een combinatie van meerdere dingen. De sfeer die historische romans vaak hebben: romantisch, mysterieus, grimmig en sfeervol.

Briefjes uitwisselen, in het geheim afspreken op bepaalde plekken. Vroeger was het niet altijd zo gezellig en fijn, maar ik romantiseer historie vaak. Mijn moeder zegt dat ik een oude ziel heb. Ik ben heel erg van het respect naar anderen toe, dankbaar zijn voor wat je hebt.’

Hoe verdiep je jezelf in een bepaald tijdperk voordat je begint met schrijven?

‘Een verhaalidee begint na het kijken van een film/serie, het lezen van een boek, of een mooi nummer dat ik heb gehoord. Daar ontstaan dan gevoelens bij en beelden, die ik vertaal naar een verhaalidee. Pas als ik ga schrijven en ik iets moet opzoeken, dan is Google mijn grote vriend.

Om echt in een bepaalde sfeer te komen tijdens het schrijven, maak ik vaak gebruik van ambience video’s op YouTube.’

MELANIE HOOGVLIET

‘Ik heb een grote liefde voor dit tijdperk. Dat komt vooral door films en series, maar ook door de boekenserie van Cassandra Clare: The Infernal Devices. De warmte die ik voelde tijdens het lezen, en tijdens het kijken

Hoe zorg je ervoor dat een historisch verhaal toegankelijk wordt voor jongeren?

‘Als ik mijn verhalen schrijf, probeer ik het actief te houden en niet te veel te omschrijven hoe bepaalde dingen werkten of eruitzagen. Zo behoud ik wel de sfeer die historische verhalen bij zich dragen, maar zorg ik ook voor een vlot verhaal. Daarnaast kies ik onderwerpen die jongeren wellicht interessant vinden om over te lezen.

Ik schrijf de verhalen die ik als jongvolwassene graag had willen lezen.’

Unlikable speelt zich af in het Victoriaanse Londen. Waarom wilde je een verhaal schrijven in deze setting?

Lotte van der Noort, Unlikable, Uitgeverij Hamley Books, 341 pagina’s (€ 20,99)

van films over die tijd, is vertrouwd.

Dat gevoel wil ik wel in honderden boeken stoppen. Ik had nog geen boek geschreven over dit tijdperk, dus ik vond dat het eens tijd werd.’

Unlikable is vanuit twee perspectieven geschreven: dat van Eleonora en Junior R. Waarom heb je hiervoor gekozen?

‘Dat was eerst niet mijn intentie. Halverwege het schrijven van het boek, fluisterde er een stemmetje in mijn hoofd: “Hoe zou een proloog zijn bij dit boek vanuit het perspectief van de dader?” Ik schreef de proloog en dat vond ik zó leuk om te doen, het schrijven vanuit een slechterik. Ik vond het een vet concept om lezers in zijn hoofd te laten kijken, zonder dat je weet wie hij is.’

Je hebt op je veertiende je eerste boek uitgebracht, hoe heb je dat toen aangepakt?

‘Ik schrijf eigenlijk mijn hele leven al en ik wilde vroeger graag beroemd worden, het maakte me niet uit hoe.

Toen ik op een dag in de krant een artikel voorbij zag komen van een veertienjarig meisje dat een eigen

‘Om echt in een bepaalde sfeer te komen, maak ik vaak gebruik van ambience video’s’ boek had uitgebracht bij Boekscout, dacht ik: dat kan ik ook. Boekscout geeft in principe alles uit, dus heel lastig was mijn eerste, echte boekje niet.’

Wat heb je intussen geleerd over het schrijven van een boek?

‘Schrijven is niet zo gedaan. Je moet gaan herlezen, herschrijven, je hebt proeflezers nodig. Een boek schrijven doe je eigenlijk nooit alleen en je hebt alle hulp nodig die je kunt krijgen. Een verhaal, met name young adult, moet een rode draad hebben.

Je moet diepgang toevoegen aan je boek. Mooie levenslessen in boeken stoppen, is iets wat ik onbewust wel probeer. Als uiteindelijk het boek in mijn handen valt, na al dat harde werk, ben ik een gelukkig auteur.’

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

NO. 19, MAART 2023, € 4,– WWW.MILITAIR ECOURANT.NL

MILI TAIR E COU RAN T De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse.

Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

RECENSIE

JAGEN OP ZEEMIJNEN ALTIJD INZET, ALTIJD GEVAAR, P. 6

Mijnen jagen: altijd inzet, altijd gevaar

MILITAIRE COURANT Met generaal Wijnen, jagen op zeemijnen en Vrede vergt moed Kijk voor meer informatie op www.militairecourant.nl

www.suvaalshirts.nl • 010-4500097 • info@suvaalshirts.nl

DEFENSIE

elling Cartoons op best ar: na door stripteke E r w invaSn uspvoartashl irts, • bedrukken hoodies, t-shirts •

Generaal Wijnen: ‘We staan voor de grootste reorganisatie sinds de Tweede Wereldoorlog’

25 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Dat waren nog eens tijden Kamagurka is een meester in dagelijks het nieuws op de schop nemen in één rake tekening. Maar wekelijks maakt hij voor De Groene Amsterdammer en Humo ook verhalende beeldcolumns, waarin hij zijn onderwerp van verschillende kanten beschouwt en becommentarieert. Deze absurdistische vertellingen over de actualiteit bieden ons een satirische kijk op de werkelijkheid. In Dat waren nog eens ­tijden zijn de beste van deze tekeningen op groot formaat verzameld.

Kamagurka, Dat waren nog eens tijden, Uitgeverij De Harmonie, 128 pagina’s (€ 22,00) www.deharmonie.nl www.kamagurka.com

BOEKFRAGMENT

BOEKFRAGMENT

Bloemenkind Tiara het Bloemenkind hoort verhalen over een monster dat de mooie dromen van kinderen steelt tot hun hoofden en harten leeg achterblijven en ze op volwassenen gaan lijken...

Ünver Alibey, Bloemenkind, vertaling: Jen Minkman, Uitgeverij Dutch Venture Publishing, 80 pagina’s (€ 13,95) www.dutchventurepublishing.nl Verschijnt op 8 mei

‘Dromendrinkers bestaan helemaal niet,’ zei Tiara.

Hoewel ze wist dat allerlei magische wezens zich in de schaduw verstopten voor nieuwsgierige mensenogen, had ze nog nooit van zo’n soort wezen gehoord.

‘Jawel, mevrouw, en hij heeft me al mijn dromen afgepakt. Nu voel ik me leeg en verdrietig. Sip. Waarom zou ik elke avond netjes naar bed gaan als ik niet eens droom?’

De jongen keek haar wanhopig aan.

In zijn ogen was inderdaad geen spoortje blijdschap te lezen. Hij zag eruit als een jongen zonder dromen. Tiara wist niet hoe ze hem moest troosten, dus zei ze uitnodigend: ‘Vertel me alles wat er is gebeurd.’

De jongen haalde diep adem, hoewel zijn schouders bleven hangen. Zijn wenkbrauwen gingen iets omhoog, alsof er twee rupsen naar boven klommen op zijn voorhoofd. Toen begon hij te vertellen, terwijl ze samen in Tiara’s voortuin stonden waar ze bezig was geweest met onkruid wieden.

‘Het was Tartarus de Duistere en

Verschrikkelijke die me mijn dromen heeft afgepakt,’ zei de jongen. ‘Hij woont rond deze tijd van het jaar in een diepe put en verschijnt vanuit de duisternis om in de donkere nacht rond te vliegen. Hij heeft honger en is op zoek naar verse, blije dromen van kleine kinderen. De hele nacht speurt hij de steden af die in diepe rust liggen. Als de zomer is afgelopen, zijn mensen vaak niet zo blij meer. Ze denken aan de winter die eraan komt en hoe ze het warm moeten krijgen.

Dus in deze stad vind je niet veel blije volwassenen of blije dromen...

Alleen bij kinderen.’

Tiara dacht aan de chagrijnige volwassenen die ze hier overdag zag rondlopen. Hij had gelijk.

Ondertussen vertelde de jongen verder.

‘Maar de kinderen kunnen in hun slaap nog wel blij zijn. Tartarus ruikt die dromen en kruipt door hun slaapkamerraam naar binnen. Hij gaat naast hun bed zitten en drinkt al hun dromen op. Net zolang tot het kind net zo leeg is als een volwassene...

Als iemand nou eens naar boven zou kijken als hij ‘s avonds op straat loopt en een raar, zoevend geluid hoort, zou diegene zijn lelijke gezicht best eens kunnen zien.’

‘Maar Tartarus bestaat helemaal niet,’ fluisterde Tiara, al geloofde ze dat zelf ook niet helemaal meer.

Want terwijl de jongen zijn verhaal vertelde, was het haar opgevallen dat

er kinderen op straat waren langsgekomen die er inderdaad allemaal leeggezogen en depressief uitzagen.

‘Weet je wat?’ zei Tiara, die hem wilde opvrolijken. ‘Ik weet zeker dat je gewoon een nachtmerrie hebt gehad. En sommige nachtmerries geven ons een slecht gevoel over onszelf. Maar ze gaan ook weer over. En dan heb je plotseling toch weer een leuke droom en dan word je vrolijk wakker.’

Ze sprak al die zinnen met een brede glimlach om de jongen op te vrolijken. Maar het had geen enkel effect.

Zijn wanhopige ogen en zijn bleke gezicht straalden helemaal niet, zelfs niet heel even. Hij glimlachte zelfs niet terug naar haar. Dat was vreemd. Zij als Bloemenkind zou elk mens moeten kunnen opvrolijken.

Maar als ze heel eerlijk was, geloofde Tiara haar eigen woorden ook niet.

Niet meer. Ze moest iets doen aan het grote, dreigende gevaar dat alle kinderen in de buurt zo depressief had gemaakt. Zo droomloos. Bijna zoals volwassenen. Want als er geen dromen waren, was er ook geen geluk in de wereld.

27 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Zwart licht Een boek over dolende en creërende idealisten en kunstenaars ten tijde van de opkomst van het intellectuele anarchisme begin 1900.

Eric Min, Zwart licht. Anarchisten in België rond 1900, Uitgeverij Pelckmans, 416 pagina‘s (€ 32,00) www.pelckmansuitgevers.be

Het zwarte licht van de revolte.

Anarchisme in de studeerkamer en het atelier.

In de populaire beeldcultuur van het Europese fin de siècle is geen figuur zo scherp getekend als de anarchist — of het zou de gestalte van de Joodse bankier moeten zijn, maar daar handelt dit boek niet over. De militant van de libertaire gedachte wordt getypeerd als een leeghoofdige geweldenaar, een dronken tafelspringer of een wereldvreemde teringlijder — de theorieën uit L’uomo delinquente van de Italiaanse criminoloog Cesare Lombroso, die misdaad en degeneratie linkt aan fysieke kenmerken, maken school.

Als de libertaire ideologie al de krantenkolommen haalt, dan is de rubriek ‘moord en doodslag’ vaak goed genoeg. Zo groeit in de hoofden van bange blanke burgers – de bourgeoisie is zowat de enige klasse die iets te verliezen heeft – een stevige angstpsychose, die in Frankrijk rond 1894 haar hoogtepunt kent.

Het revolutionaire geweld moet de brede bevolking ervan overtuigen dat de nieuwe maatschappij er nu snel aankomt. Dat de aanslagen

precies het tegendeel veroorzaken – angst in plaats van engagement, veeleer marginalisering dan popularisering van het libertaire gedachtegoed – zullen de militanten van de harde lijn slechts laat beseffen.

Het zwarte spook dat rond 1900 door het oude Europa waart, is dus echt wel een gevaarlijk beestje. Tegelijk spreekt het fenomeen tot de verbeelding van romanschrijvers en hun lezers, die naar de anarchistische theorie en praktijk staren als konijnen naar een lichtbak. In Het ivoren aapje, de Brusselse stadroman van Herman Teirlinck die in 1909 verschijnt, spelen enkele taferelen zich af in het Volkshuis, waar de revolutie wordt gepredikt, en in het stadshart, waar voor het algemeen stemrecht wordt betoogd met de rode vlag. Voor de sleutelsequens verplaatsen de revolutionaire militanten zich naar het bal in de Muntschouwburg tijdens Nieuwjaarsnacht — ‘Daar gisten het vleesch en de mensenangst samen.’ Een provocateur gooit er een bombe in het publiek, en de gevolgen zijn vreselijk: ‘Zal ik u dat alles beschrijven? In de zaal zelf, in die schemerige holte daar, woelde wat ik hoop dat nooit meer mijn oog zal aanschouwen: de hel met haar brandende rompen, haar wringende armen, haar bang en lang-rekkend gehuil — maar eene hel in duisternis, een zwart vuur van jankende lijven, met, erover, een zon-

derling rooden gloed.’

De man achter de aanslag, pastoor Pezza, heeft uiteraard Italiaanse roots. Dat het om een rechts-katholiek complot tegen de arbeidersbeweging gaat (en dat de gebeurtenis volkomen fictief is), doet nu even niets ter zake. Teirlinck haalt zijn inspiratie bij de anarchistische terreur.

Net als het libertaire dynamiet wordt de ‘vrije liefde’ van deze compagnons en hun compagnes een romaneske topos. Stuiversromans (en occasioneel het meer serieuze werk) vertellen de avonturen van nerveuze bommenleggers en samenzweerders, die hun mosterd halen bij de denkers van de beweging. Zo vloeien seksuele vrijheid, kunst en gewelddadige revolte naadloos in elkaar over, met een crime passionnel als kers op de taart.

Zeker is dat de anarchistische sympathisanten een kleine minderheid vormen, een groepje wanhopige lui die er ideeën op na houden die veel te groot zijn voor een mens. Een einde maken aan elke vorm van autoriteit — de ijzeren Drievuldigheid Staat, Leger en Kerk, maar evengoed op school en in de slaapkamer — is toch je reinste utopie?

Hij markeert een tijd die een andere betekenis heeft dan die in de buitenwereld. De zware klank dringt door in het dormitorium, zweeft over de bedden zonder dat iemand opschrikt: de lichamen onder de lakens slapen rustig verder. Geen geritsel dat een ontwaken verraadt. Het klooster leert de zusters zich niet meer te laten afleiden door de wereld.

‘Zuster Labouré!’

De jonge zuster Catherine opent haar ogen, haar blik glijdt langs de witte gordijnen rond haar bed. Niemand.

Ze spitst haar oren, luistert naar de geluiden in het dormitorium. Wat zacht gekuch, rustige ademhaling.

Geen van de zusters heeft haar naam gezegd; ze heeft dromen en waken verward. Ze trekt het laken over haar schouder en sluit opnieuw haar ogen. Sinds haar intreden bij de Zusters van Liefde valt ze moeiteloos in slaap, in de vredige rust van degenen die beginnen aan hun kloosterleven.

‘Zuster Labouré!’

Ze schiet overeind, houdt haar adem in. Ditmaal weet ze het zeker, een stem heeft haar geroepen. Stilletjes buigt ze zich naar voren, schuift het gordijn dat haar bed van het gangpad scheidt een stukje opzij. Dan verstart ze. Tegenov er haar kijkt een kind haar rustig aan, alsof zijn aanwezigheid normaal is, alsof het helemaal niet verwonderlijk is dat hij hier op dit late tijdstip staat, in het dormito-

rium van de zusters. Roerloos staart de novice naar het kind dat aan het voeteneind van het bed op haar wacht, als een licht.

‘Sta op en kom naar de kapel, de Heilige Maagd verwacht u.’

Rondom haar blijft het stil; het kind heeft alleen haar wakker gemaakt.

Hoewel ze zijn woorden niet in twijfel trekt, werpt zuster Catherine een blik op de deur. Zodra je op de klink duwt begint het hout te kraken, een bijzonder onaangenaam geluid. Als ze zou proberen de slaapzaal te verlaten, zouden de andere nonnen zeker wakker worden. Het kind glimlacht om die gedachte: ‘Wees maar gerust, iedereen is diep in slaap. Kom maar mee.’

Zonder te wachten draait hij zich om en loopt weg. Zuster Catherine springt uit bed en trekt snel haar habijt aan, ze geeft niet toe aan twijfel, want twijfel aan het onwaarschijnlijke zou geen verdienste zijn.

Ze zet haar kap op en glipt de slaapzaal uit.

BOEKFRAGMENT

Een wonder Zuster Anne krijgt de voorspelling dat de Heilige Maagd aan haar zal verschijnen. Ze wordt uitgezonden naar een eiland voor de kust van Finistère, waar ze hoort over een jongen die zegt een verschijning te hebben gezien. Maar heeft ze het wel goed begrepen? Er ontstaat grote verwarring, die het hele eiland op zijn kop zet.

18 juli 1830

Victoria Mas, Een wonder, vertaling: Andreas Dijkzeul, Uitgeverij Spectrum, 224 pagina’s (€ 22,99) www.spectrumboeken.nl

Het klooster slaapt. Er ruisen geen habijten meer door de gangen. De gedaanten met hun cornettes hebben het kloosterhof en zijn bogengalerij verlaten. Zoals elke avond zijn ze na afloop van de completen zwijgend naar het dormitorium gegaan, want stilte is ook gebed. De ramen staan open. De lucht is nog warm. In de tuinen is een uil ontwaakt, hoog op zijn tak speurt hij naar muizen. De verre echo van paardenhoeven herinnert eraan dat de stad zich vlak buiten de muren bevindt; de koetsen rijden de Rue du Bac af en gaan op een draf langs de ommuring van het moederhuis. Geen enkel zuchtje wind brengt verkoeling in deze julinacht. In het hart van het klooster slaat plotseling de klok van de kapel, elf keer.

28 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Illusions Laurel heeft Tamani, haar vriend uit het elfenrijk, voor altijd de rug toegekeerd.

Maar wat zal ze doen als hij plotseling weer voor haar neus staat...?

Aprilynne Pike, Wings-serie 3. Illu­ sions, vertaling: Samara Reijns, Uitgeverij Dutch Venture Publishing, 300 pagina’s (€ 18,95) www.dutchventurepublishing.com

Een vreemde tinteling ging haar bijna ongemerkt voorbij. Plots had Laurel het gevoel dat ze zich moest omdraaien en naar iets achter zich moest kijken.

Hield iemand haar in de gaten?

Haar nieuwsgierigheid overwon het van haar angst en vermomd als een beweging om haar haren uit haar gezicht te vegen, keek ze voorzichtig achterom. Het was direct duidelijk wie haar in de gaten hield. Laurels adem stokte in haar keel toen haar blik viel op twee lichtgroene ogen.

Die ogen hoorden niet lichtgroen te zijn, maar juist een rijk smaragdgroen dat ooit perfect bij zijn haar had gepast. Maar dat haar was nu volledig zwart, kort geknipt en in een bedrieglijk nonchalante mop geföhnd. In plaats van een handgeweven tuniek en broek droeg hij een spijkerbroek en zwart t-shirt dat, hoe goed het hem ook stond, vreselijk verstikkend moest zijn.

En schoenen. Ze had Tamani zelden schoenen zien dragen.

Maar of ze nou licht of donker waren: ze zou zijn ogen altijd herkennen. Hij had ogen die prominent aanwezig

waren in haar dromen en even vertrouwd waren als die van haarzelf en die van haar ouders. En zelfs even vertrouwd als die van David.

Op het moment dat hun blikken elkaar ontmoetten, krompen de maanden sinds ze Tamani voor het laatst had gezien van een eeuwigheid naar een ogenblik. Vorige winter had ze tijdens een woedeaanval tegen hem gezegd weg te gaan, en dat had hij gedaan. Ze had niet geweten waar hij naartoe was gegaan of voor hoelang hij weg zou blijven. Ze had niet eens geweten of ze hem ooit weer terug zou zien. Maar ze had voor honderd procent voor David gekozen en hoewel het niet haar bedoeling was geweest om Tamani volledig uit haar leven te verbannen, want hij was tenslotte haar vriend, moest ze toegeven dat zijn afwezigheid haar keuze voor David vereenvoudigd had. Na ongeveer een jaar was ze bijna gewend geraakt aan het zeurende gevoel in haar borst wanneer ze aan hem dacht. Maar hij was nu plotseling terug en ze kon hem bijna aanraken.

Laurel keek op naar David, maar die keek niet terug. Hij had Tamani ook opgemerkt.

‘Wauw,’ zei Chelsea vanachter Laurels schouder vandaan. Dit doorbrak Laurels mijmering. ‘Wie is die knapperd?’ Haar vriendje, Ryan, liet een afkeurend geluid horen. ‘Nou zeg. Hij is toch knap? Ik ben niet

blind,’ voegde Chelsea toe op een nuchtere toon.

Laurel kon nog steeds geen woord uitbrengen, terwijl ze toekeek hoe Tamani’s blik heen en weer ging van haar naar David en weer terug.

Miljoenen gedachten schoten tegelijkertijd door haar hoofd. Waarom is hij hier? Waarom heeft hij die kleren aan? Waarom heeft hij me niet gezegd dat hij zou komen?

Ze had nauwelijks door dat David haar handen van zijn shirt afhaalde en zijn warme vingers door haar ijskoude vingers vlocht.

‘Waarschijnlijk zo’n uitwisselingsstudent,’ zei Ryan. ‘Meneer Robison vindt het altijd leuk om ze door school te laten paraderen.’

‘Misschien, ja,’ zei Chelsea zonder er echt mee in te stemmen.

Meneer Robison zei iets tegen de drie leerlingen die hem door de gang volgden. Tamani draaide zijn hoofd op zo’n manier dat zelfs zijn profiel niet meer zichtbaar was. Als bevrijd van een betovering liet Laurel haar blik op de vloer vallen.

David kneep in haar hand en ze keek naar hem op. ‘Is dat wie ik denk dat het is?’

Laurel knikte haar hoofd. Het lukte haar niet om iets uit te brengen.

David en Tamani hadden elkaar slechts twee keer eerder ontmoet, maar beide keren waren erg… gedenkwaardig geweest.

BOEKFRAGMENT

Honingbijen en donder in de verte Honingbijen en donder in de verte is een indringend verhaal over liefde, rivaliteit en de ontelbare beproevingen van vriendschap.

Riku Onda, Honingbijen en donder in de verte, vertaling: Monique ter Berg en Jetty Huisman, Uitgeverij Spectrum, 443 pagina’s (€ 26,99) www.spectrumboeken.nl

Aya wachtte rustig in de coulissen.

Het gevoel alles aan te kunnen dat ze voor het optreden in de derde ronde had gehad, was verdwenen. Er was een diepe rust voor in de plaats gekomen. Ze begreep nu dat de twee momenten verbonden waren – nu, en jaren geleden toen ze ook in de coulissen stond te wachten om het pianoconcert van Prokofjev te spelen.

Het was of de Aya van toen naast haar stond. Moet ik nu bang zijn? Heb ik toen een trauma opgelopen? Die dag leek het of er daar niets op me wachtte. De vleugel op het podium zag er eerder uit als een leeg graf.

Geen muziek meer. Mijn muziek was weg. Dat herinner ik me nog goed.

Oké. Maar hoe staat het er nu voor?

De deur naar het podium was nog dicht, de zwarte doos onzichtbaar. De speelgoedkist vol verrassingen van vroeger had er die dag leeg en troosteloos uitgezien.

Aya probeerde zich voor de geest te halen hoe ze zich tijdens het concours had gevoeld. Hier, in de coulissen tijdens de eerste ronde, de tweede, de derde. Waar heb ik aan gedacht toen ik hier stond? Hoe kwam die zwarte doos op me over

toen ik het podium opliep?

Ze deed haar best maar wist het niet meer. Het leek al zo lang geleden.

Maar ik ben er weer. Al die tijd was ik verdwaald maar nu heb ik eindelijk de weg gevonden die voor mij is bestemd.

Geen mossig zijpaadje maar de brede hoofdweg waar iedereen op loopt. Wel breed, maar niet makkelijk begaanbaar. De concurrentie is fel en in de verte wacht onontgonnen gebied.

Daar moet iedereen zijn eigen pad uitstippelen.

De podiumdeur ging open. De orkestleden kwamen in groepjes naar binnen, begroet door een bescheiden applaus.

Ah... muziek stroomde de zaal in toen de concertmeester een a op de piano aansloeg en het orkest begon te stemmen.

Aya sloot haar ogen. Roerloos. Stil.

Ze voelde hoe de hele wereld samenvloeide in het punt midden op haar voorhoofd.

‘Aya Eiden, het is tijd,’ zei de toneelmeester zachtjes. Ergens in zijn stem bespeurde ze een glimlach.

‘Ja,’ antwoorde Aya. Ze voelde zich warm worden vanbinnen. Heerlijk warm, maar met iets zoets en droevigs. Net tranen.

Voor ze het wist stond ze op het podium. Een verrassend luid applaus rolde als een golf over haar heen.

Toen zag ze de zwarte doos in de zachte glans van het podiumlicht.

Aya nam hem rustig op. Dit was geen

speelgoedkist. En hij was niet leeg.

Hier is de inhoud. In mijzelf. Er is hier al overal muziek. Toch? vroeg Aya aan Jin Kazama ergens in de verte.

Ja toch? De wereld is al vol muziek.

Niet alleen hierbinnen. Wij moeten de muziek weer teruggeven aan de muziek. Heb ik gelijk of niet?

Er kwam geen antwoord van Jin. Aya gaf de concertmeester een hand en bleef naast de vleugel staan. Er werd zo waanzinnig geklapt dat het leek of haar optreden al achter de rug was.

Aya glimlachte van oor tot oor, boog diep en ging zitten.

Ook de dirigent glimlachte, waarna ze bijna onmerkbaar naar elkaar knikten.

Goed, laten we muziek maken.

Mijn muziek. Onze muziek.

De baton ging omlaag.

29 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Vrede Vrede, peace of rahu... Nu er oorlog is in Oekraïne, is het extra belangrijk om de boodschap van vrede te verspreiden. Het prentenboek Vrede brengt een toepasselijk verhaal voor 4 en 5 mei en laat zien dat kleine daden een GROOT effect kunnen hebben.

Baptiste Paul & Miranda Paul, Vrede, illustraties: Estelí Meza, vertaling: M.E. Ander, Uitgeverij De Vier Windstreken, 32 pagina’s (€ 15,99) www.vierwindstreken.com

BOEKFRAGMENT

Zonder boete Deel twee in de Hazel ­Kramer-serie. Zonder boete van Dana Smit is intelligent, sexy en met psychologische diepgang.

Dana Smit, Hazel en Kramer 2. Zonder boete, Ambo|Anthos Uitgevers, 384 pagina’s (€ 22,99) www.amboanthos.nl

‘Trap op naar St. Stephen’s Porch,’ zei hij als volgende instructie, ‘en dan naar links graag, mevrouw Kramer.’

Hij wees naar boven. ‘Een kunstwerk trouwens waarvan men zegt dat…’

‘Meneer Carter.’ Ik draaide me abrupt om en botste bijna tegen hem aan; hij stond een stuk dichter bij me dan ik verwacht had. ‘Het lijkt me toch echt handiger als u voorop loopt.’

‘Sorry?’

‘Aangezien u weet waar we heen gaan.’

‘Oh excuses, ik dacht dat u…’

‘Dank, maar ik ben hier niet voor een rondleiding.’ Ik wees naar boven.

‘En dat kunstwerk staat voor het stemrecht van vrouwen, ik weet het.’

Ironisch, in een gebouw waarin je je afvroeg of we ons in de zeventiende eeuw bevonden, met intimiderende architectuur en elitaire kunst.

Edward leek dit allemaal niet gewend, en opeens voelde ik me schuldig tegenover de oude man wiens jaren versneld leken weg te tikken.

‘Sorry. Ik wil gewoon graag snel weten waarom ik hier ben.’

Hij knikte geluidloos, en opende de deur naar de volgende hal.

Standbeelden omarmden de marmeren vloer, en schilderij na schilderij sierde de muren. We liepen door naar een lobby en vervolgens naar rechts de volgende gang in. Het leek wederom alsof de tijd hier had stilgestaan en terwijl we door een leeg House of Lords liepen, waar bordjes met burgers mogen niet zitten alle rode leren banken sierden, besefte ik dat dat misschien ook wel zo was.

Ik hoorde een gids iets vertellen over dat de zetels inmiddels niet meer alleen familiair werden overgedragen, maar ik wist dat dat allesbehalve betekende dat deze kamer nu vol zat met een eerlijke representatie van het volk. Het House of Lords bestond nog steeds uit bisschoppen – want Kerk en Staat zaten op dezelfde zachte banken – en overgeërfde titels, alleen de hoeveelheid ‘experts’ was uitgebreid; maar om een expertise te ontwikkelen had je over het algemeen geld nodig, en ik had me weleens afgevraagd waar de expertzwerver was, om die groep te vertegenwoordigen. Kortom, het was allemaal niet zo modern of politiek correct als je misschien zou verwachten. Of zou hopen.

‘Als u hier even zou kunnen wachten.’ We stonden inmiddels in een grote ruimte, die een tweede gids net de Royal Gallery had genoemd, en ik vroeg me af wat het onderwerp van gesprek zou zijn als we het gewoon

hier, in het openbaar, met toeristen en werknemers om ons heen, zouden kunnen bespreken.

‘Hazel Kramer?’ Een man in pak stond ineens naast me, en wees me naar een bijna onzichtbare deur in de muur. ‘Deze kant op.’

Ik liep achter hem aan een kamertje binnen, en opeens zag ik vijf figuren voor me opdoemen. Vier mannen en een vrouw, in donkere kleding. Ze zaten allemaal tegenover de ingang, en keken me vol verwachting aan.

‘Excuses voor de onduidelijkheid.’

Ik zat inmiddels op een ietwat ongemakkelijke houten stoel.

‘Geen probleem.’

‘Je zult wel redelijk wat gewend zijn,’ zei de vrouw in het gezelschap.

Ik toverde een halve glimlach op mijn gezicht. ‘Dat zou je kunnen zeggen.’

‘Dat dacht ik al.’

Ze haalde adem, maar voordat ze nog iets kon zeggen nam de man rechts van haar het over. ‘Goed. We hebben te maken met een nogal, eh, gevoelige zaak.’

‘Ah.’ ‘Koffie?’

‘Nee, dank u.’

‘Goed.’ Hij praatte rustig verder. ‘Je begrijpt dat wat we je nu gaan vertellen deze kamer niet mag verlaten?’

DE PSYCHOLOGIE VAN

TOTALITARISME

Mattias DesMet

‘Desmet schrijft op een rationele en heldere manier.

Zijn uitleg geeft een gevoel van grip op de gebeurtenissen van de afgelopen coronajaren.’ - De Groene Amsterdammer ‘Het is vooral deze tijdgeest, deze ideologie, waar Desmet met zijn boek voor wil waarschuwen.’ - Journalist Frank Mulder ‘Het groepsgedrag tijdens de coronacrisis is goed uitgelegd door professor Desmet.’ - Eric Clapton ‘Een echt eurekamoment, het verhaal van Mattias Desmet.’

- Maurice de Hond ‘Hoe massavorming werkt, verteld in duidelijke taal.’ Marlies Dekkers

ller

Bestse

‘Wat een Vlaamse professor Klinische Psychologie al niet teweeg kan brengen.’- VPRO gids

pelckmans.nl

A_2023_04_De psychologie van het totalitarisme_260X193.indd 1

20/04/2023 09:34

RAYMOND MENS

13 & 14 mei in Nederland: Alice Zaslavsky!

Markeer zaterdag 13 en zondag 14 mei in je agenda, want dan is Alice Zaslavsky - auteur van Het plezier van écht goed koken en Een ode aan groenten in Nederland om verschillende boekhandels te bezoeken!

Zaterdag 13 mei: 11:30 - 13:00 uur Kookpunt Noordplein 29, 3035 EC Rotterdam 14:00 - 15:30 uur Kookwinkel Oldenhof ‘s-Gravelandseweg 8, 1211 BR Hilversum

Zondag 14 mei: 14:00 - 16:00 uur Boekhandel Van Rossum Beethovenstraat 32, 1077 JH Amsterdam

goodcook.nl

@goodcooknl

@goodcooknl

goodcookpublishing

NIEUWS ALS WAPEN DE MEDIAOORLOG DIE AMERIKA VERSCHEURT

Als een 17-jarige jongen met zijn geweer twee demonstranten doodschiet, wordt hij het gezicht van een verscheurd Amerika. FOX News noemt hem een vrijheidsstrijder, terwijl nieuwszenders CNN en MSNBC de tiener als een moordenaar zien. Hoe kan dit?

In Nieuws als wapen analyseert Raymond Mens een mediaoorlog die allang niet meer om kijkcijfers gaat, maar om politieke macht. Afstandsbediening klaar? Zappen maar!

Over de auteur Raymond Mens (1986) is Amerikakenner en politicoloog. Hij is onder andere bekend van Op1, Goedemorgen Nederland en Vandaag Inside. Nieuws Als Wapen is zijn tweede boek. Eerder analyseerde hij in Lang Leve Trump (2020) de trends achter Amerika’s 45e president.

www.sparkleauteurs.nl - Nieuws als wapen - ISBN: 978-90-830859-7-5

31 | BOEKENKRANT | MEI 2023

De Boekenkrant bij u in de buurt NEDERLAND

VLAANDEREN

Deze ­boekhandels ­ver­spreiden de Boekenkrant. Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boe­kenkrant.com.

DEN HAAG

HELMOND

ALKMAAR

Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen

ALMELO

Boekhandel Broekhuis Boekhandel Praamstra

De Wieringer Boekhandel

DIEREN

HOOGEVEEN

AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer Van der Meulen’s Boekhandel Boekhandel Broekhuis ALMERE-HAVEN

The Read Shop Almere-Haven ALPHEN A/D RIJN

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof

DEVENTER

Boekhandel De Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

NOORDWIJK

Boekhandel Van der Meer NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

The Read Shop de Boekenwaerd

NUNSPEET

Boekhandel Van Kooten

Bruna Lange Baan

!pet boekverkopers

Boekhandel Osinga

DOORN

HOUTEN

OEGSTGEEST

Boekhandel Schellen

OISTERWIJK

Boekhandel Jansen & De Feijter

OLDENZAAL

Boekhandel Koops

OOSTERBEEK

Roojboek

The Read Shop Doorn

Boekhandel De Kler

DOORWERTH

All you can give

HUIZEN

Boekhandel Flevo

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel

DORDRECHT

IJMUIDEN

Boekhandel Oisterwijk

De Algemene Boekhandel Boekhandel Veenendaal

KAPELLE

Boekhandel Meijer & Siegers

AMSTELVEEN

DRACHTEN

KERKRADE

Boekhandel Derijks

AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord APELDOORN

Boekhandel Broekhuis ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Boekhandel Van der Velde DRIEBERGEN

Boekhandel Jacques Baas DRONTEN

Voster Boekverkopers EDE

Boek en Buro

KORTENHOEF

Boekhandel CW 76 KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

LEIDEN

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester

ENSCHEDE

GELDROP

BENNEKOM

Miek-Kado Boek-Kadoshop

GIESSENBURG

LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LELYSTAD

Quist Boeken

BERGEN OP ZOOM

Boekhandel De Koperen Tuin

BILTHOVEN

GOIRLE

Grimbergen Boeken

BODEGRAVEN

The Read Shop Karssen

GORINCHEM

BOXMEER

Boekhandel De Boekenkist

BREDA

Planteyn Boeken

Van Dinter Media Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel Van Kralingen

GORREDIJK GOUDA

Boekhandel Verkaaik

De Drvkkery

Bruna Van de Geest

Boomker Boeken

CASTRICUM

HARLINGEN

DEN BOSCH

Boekhandel Adr. Heinen

MAASTRICHT

HAARLEM

Boek en Buro

HAREN (GR)

The Read Shop Cuijk

MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk

Riemer Barth

SPAKENBURG

CUIJK

MAARN

Boekhandel Boek & Koek

HAAKSBERGEN

BUNSCHOTEN-

Boekhandel Laan

LOCHEM

Boekhandel Lovink

Boekhandel Dominicanen

Bruna Cronjéstraat Kennemer Boekhandel Kinderboekwinkel Kiekeboek

BRIELLE

Boekhandel Hoofdstuk Een

LISSE

GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde

Boekhandel Van der Velde HEDEL

Blz. Boekhandel Hedel HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker HEEZE

Boek- en Kantoorboek­ handel Lektura

OUDEWATER

The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

Boekhandel Het Leesteken

MEPPEL

MIDDELBURG

VEGHEL

VELP (GD)

VENLO

VENRAY

VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

Kinderboekhandel In de Wolken VOORSCHOTEN

Boekhandel De Kler VORDEN

Boekhandel Bruna Vorden WAGENINGEN

Boekhandel Kniphorst WASSENAAR

RAALTE

Boekhandel De Kler

RHOON

Boekhandel PeZZi PaZZi

RODEN

Jacobs & Jansen

ROERMOND

Boekhandel Het Rozemarijntje

Bruna Ellenbroek Het Witte Huys

ROOSENDAAL

The Read Shop Kroonpassage

Blz. Boekhandel Buitelaar

OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey

Boekhandel De Boekenwurm

GOES

Bilthovense Boekhandel

OSS

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar

Geerts Warenhuis

BEILEN

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Daan Nijman

EMMEN

Boekhandel Vermeer

Boekhandel Van Grinsven

Boekhandel Novita

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg

EINDHOVEN

EXLOO

Boekhandel Het Logboek

Boekhandel Lectori

The Read Shop Eelde

BAARN

Boekhandel Romijn

The Read Shop Holtrop

EELDE

Boekhandel Broekhuis

BARNEVELD

JOURE

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn

Bruna Baarle-Nassau Boekhandel Den Boer

VEENENDAAL

The Read Shop Dieren

The Read Shop Express IJmuiden

Boekhandel Venstra

VALKENSWAARD

NOOTDORP

Boekhandel De Nieuwe Bengel Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf

AMERSFOORT

UTRECHT

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay

ROSMALEN

Boekhandel De Omslag ROTTERDAM

Boekhandel J. Amesz Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Boekhandel Van Rietschoten Bruna Hesseplaats RIJSWIJK

Bruna Monnichmann SANTPOORT-NOORD

Bredero Boeken SCHAGEN

Boekhandel Plukker SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis Boekhandel Post Scriptum

WEESP

WINSCHOTEN

Boekhandel Bruna Nieborg WOERDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel KEES IJSSELSTEIN

Boekhandel Logica ZEIST

Boekhandel Kramer & Van Doorn ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZIERIKZEE

Boekhandel de Vries ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN BRASSCHAAT

MIJDRECHT

Boekhandel Van der Velde

MONNICKENDAM

SON EN BREUGEL

De Reyghere boekhandel

The Read Shop Naaldwijk NIJKERK

Boekhandel Roodbeen NIJMEGEN

Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen

STEENWIJK

Steenwijks Boekhuys TIEL

Boekhandel Arentsen TILBURG

Gianotten Mutsaers UITHOORN

The Read Shop Express Uithoorn

Boekpresentatie Pieter Koolwijk ZWOLLE – 13 mei. Pieter Koolwijk komt naar Van der Velde in de Broeren voor de boekpresentatie van het nieuwe en laatste deel van zijn drieluik over Gozert. In Gozert vertelt Ties over zijn onzichtbare vriend Gozert en in Luna is de beurt aan Ties’ vriendin Luna. In Missie afbreken komt Gozert zelf aan het woord. www.vanderveldeindebroeren.nl

APELDOORN – 14 mei.

De bekende kinderboekenreeks van schrijfster Marjon Hoffman, De regels van Floor, maakt zijn weg naar het theater! Zo komt Floor op bezoek op zondag 14 mei in Theater Orpheus in Apeldoorn. Floor vertelt haar verhaal verder, hoe alles er best rooskleurig uitziet, totdat haar vader met een niet zo leuke verrassing op de proppen komt zetten... www.orpheus.nl

Boekhandel Mondria

Boekhandel de Traverse

AMSTERDAM – 11 mei. Vertaler Ton Naaijkens wint dit jaar de Martinus Nijhoff Vertaalprijs voor zijn vertaaloeuvre uit het Duits. Op donderdag 11 mei vanaf 17 uur zal tijdens een feestelijk programma in De Duif de uitreiking plaatsvinden, met bijdragen van dichters Iduna Paalman en Ellen Deckwitz. Met een lezing van Arnon Grunberg over het belang van het vertalen van gedichten en muzikale optredens van Ntjam Rosie en Artvark Saxophone Quartet is het feest compleet. www.athenaeum.nl

WILLEMSTAD

Standaard Boekhandel

NAALDWIJK

Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2023

De regels van Floor

SNEEK

Nimo Boek

Boeken-activiteiten in mei 2023

WIJHE

SITTARD

Boekhandel Krings

AGENDA

MICHEL GOOSSEN

NEDERLAND

SARIE HERTGERS

ADRESSEN

BOEKHANDEL

BRUGGE

GENK

Malpertuis HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

Lezing Thomas Olde Heuvelt ZEELAND – 31 mei. De Thriller Weken zijn van start! Schrijver Thomas Olde Heuvelt neemt lezers mee op een spannende reis tijdens zijn lezing op woensdag 31 mei om 20 uur in Bibliotheek Zeeland. Daar zal de auteur vertellen over zijn werk als thrillerschrijver en hoe het was om te horen dat een schrijver als Stephen King zijn boek briljant vond. www.hebban.nl

Young Adult Festival UDEN – 3 juni. Bibliotheek Uden organiseert in samenwerking met het jongerenpanel het Young Adult Festival! Op deze middag kun je tussen 15 en 18 uur meedoen aan de leukste boeken-activiteiten. Van een panelgesprek en Q&A met diverse BookTokkers en Bookstagrammers tot workshops als kalligraferen, blackout poetry maken, of je eigen boek uitgeven met Emmy van Ruijven. Of rondneuzen tussen de kraampjes en losgaan in de silent disco! www.nobb.op-shop.nl Kijk voor een ­uitgebreide agenda op www.boekenkrant.com/agenda/

32 | BOEKENKRANT | MEI 2023

BOEKHANDEL

BOEKHANDEL AMESZ

Service tot in de hemel Iedere maand lichten we een Boekenkrant-boekhandel uit voor onze lezers. Deze maand gingen we langs bij Boekhandel Amesz in Rotterdam. Met nog maar een stap in de boekhandel voel je de warmte, waarmee je door de dames van Amesz verwelkomd wordt.

D

e boekhandel is in de Amesz-familie van generatie op generatie doorgegeven. Inmiddels zijn tweelingzussen Marga en Mirjam Roodhorst de vierde generatie die de knusse winkel hebben overgenomen. De geschiedenis van Boekhandel Amesz neemt ons mee terug naar de boekbinderij uit 1886. Toen de panden aan de Voorschoterlaan werden gebouwd, trok Jacobus Amesz met zijn gezin in. Langzamerhand werd Amesz steeds meer een boekhandel.

Marga werkt hier al sinds haar zeventiende. ‘Ik kan me helemaal

geen leven zonder boeken voorstellen, niet zonder boeken lezen, maar ook niet zonder boeken aanraden, meegeven of bespreken.’ Mirjam kwam hier werken toen beide dames kinderen kregen. In 1999 besloten ze het samen over te nemen. ‘Het is elke dag hetzelfde, maar ook elke dag anders.’ Ook als het een rustige dag is, is het nooit saai, want dan wordt er gewoon een nieuw boek gelezen.

‘Zo proef je een beetje van een boek, en kun je het beter adviseren.’

Vader Gijs Roodhorst gaf zijn dochters bij de overdracht het volgende advies mee: ‘Je moet niet klein zijn in het grote, maar groot zijn in het kleine.’ Hiermee doelde hij op doen waar je goed in bent. ‘Hoe klein het

‘Dat kleine, dat maakt jou juist groot, dan ben je meer waard dan een megastore.’

VERWONDER

ook is. Het bezorgen van een potlood bijvoorbeeld. Dat doe je, daar ga je niet om zeuren. Dat kleine, dat maakt jou juist groot, dan ben je meer waard dan een megastore.’

Boekhandel Amesz heeft een vertrouwen in klanten, zoals je nog maar weinig ziet. ‘Bij de Albert Heijn kun je niet zeggen: “O, ik ben m’n pas vergeten, ik betaal morgen wel.” Hier kan dat wel, want dat vertrouwen is er over en weer,’ vertelt Mirjam.

Dan de brandende vraag: is er een opvolger in de familie? Momenteel moeten de dames in ieder geval nog vier jaar door tot ze met pensioen mogen. ‘Of we gaan door tot we zeventig zijn!’ lacht Marga. Niemand zou willen dat Boekhandel Amesz stopt. ‘Onze klanten zijn ons dierbaar, maar wij zijn hen ook dierbaar.’ Stoppen staat nog niet op het programma, maar wat de toekomst brengt voor Amesz blijft nog de vraag.

BOEKHANDEL

33 | BOEKENKRANT | MEI 2023

TOP 60

WEEK 17, 2023

De Nederlandse boeken top 60 Welke boeken worden in Nederland het meest verkocht? De Bestseller 60 die de stichting CPNB wekelijks publiceert geeft daar een beeld van. In week 17 blijft de top 4 nagenoeg gelijk, op een stijging van Esther Verhoef naar plek 2 na. Verder zijn er drie nieuwe binnenkomers in de top 10, namelijk de zomerse romans Het zonnetje in huis van Jill Mansell en Villa Algarve van Linda van Rijn, en de thriller ­Simpele leugens van David Baldacci.

1 (1) 3e week Arnout Jaspers, De stikstoffuik Arnout Jaspers geeft zijn visie op het ontstaan van het Nederlandse stikstofprobleem, dat een groot deel van de bouw stillegde en het bestaansrecht van de veehouderij ter discussie stelde.

6 (5) 2e week Floortje Dessing, Heimwee moet je koesteren Floortje Dessing blikt terug op vijfentwintig jaar reisprogramma’s maken en vertelt over de avonturen die ze de afgelopen jaren heeft beleefd: zowel groot als klein, ver weg als dicht bij huis.

2 (4) 4e week Esther Verhoef, Alter ego Lynn en haar man zijn samen een echt powerkoppel, maar daarnaast onderhoudt zij een gepassioneerde affaire. Wanneer er onverklaarbare dingen gebeuren, kan ze bij niemand terecht.

7 (-) 1e week David Baldacci, Simpele leugens Ex-agent Mickey Gibson traceert online bezittingen van schatrijke oplichters. Als ze naar een woning wordt gestuurd, ontdekt ze een lijk en blijkt niemand haar opdrachtgever te kennen.

3 (2) 2e week Hanneke de Zoete, De Zoete Zusjes lossen het op Het is meivakantie en Zoete Zusjes Saar en Janna spelen op zolder. Dan vinden ze een mooie gouden sleutel.

Maar waar past de sleutel op? Mama zegt niks en papa is een paar dagen weg.

8 (-) 1e week Linda van Rijn, Villa Algarve Isabelle geniet met volle teugen van haar vakantie én haar vakantieliefde Victor.

Een jaar later is ze terug met haar nieuwe liefde, maar hun gezellige vakantie verandert in een nachtmerrie.

4 (3) 3e week Nicci French, Heeft iemand Charlotte Salter gezien?

Charlotte Salter komt niet opdagen op het verjaardagsfeest van haar man. Hij blijft onverstoord, maar hun dochter Etty raakt ervan overtuigd dat haar iets vreselijks is overkomen.

9 (6) 8e week Hanneke de Zoete, De Zoete Zusjes moppenboek 2 Saar en Janna hebben weer de leukste grappen en raadsels voor je verzameld, elke dag een goeie gloednieuwe grap! Neem het boek mee en laat iedereen lekker lachen, gieren en brullen.

5 (-) 1e week Jill Mansell, Het zonnetje in huis De excentrieke Edgar biedt Lou een baan en dak boven haar hoofd in het dorpje Foxwell, waar ook de aantrekkelijke Remy woont. Maar op één voorwaarde, waarover ze moet zwijgen.

10 (7) 53e week Thomas Erikson, Omringd door idioten Inzicht krijgen in het gedrag en de kleur van anderen om de wederzijdse communicatie te verbeteren.

11 (12) 97e week Delia Owens, Daar waar de rivierkreeften zingen 12 (-) 1e week Martin Bossenbroek, De Zanzibardriehoek 13 (8) 33e week Kelly Weekers, Happy Life 365 14 (11) 151e week Michael Pilarczyk, Master Your Mindset 15 (10) 43e week Charlotte Labee, Overprikkeld brein 16 (-) 1e week Pieter Melsen & Wouter Vaessen, Sam en het niet-leuke geheim 17 (14) 5e week Harlan Coben, Levenslang 18 (9) 2e week Simone van der Vlugt, De stormachtige zestiende eeuw 19 (25) 2e week Bibi Dumon Tak & Annemarie van Hearingen, Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda 20 (22) 7e week Niccolò Ammaniti, Het intieme leven 21 (21) 26e week Kluun, Help, ik heb een puber!

22 (15) 164e week Charlie Mackesy, De jongen, de mol, de vos en het paard

23 (17) 4e week Frank Krake, De verzetsman en de voetbalheld De levens van een nationale voetbalheld en een moedige verzetsman kruisen elkaar in een Duits concentratiekamp. Een geschiedenis op het kruisvlak van voetbal en oorlog.

24 (13) 4e week Jan Dijkgraaf, Maxime 25 (23) 93e week Els van Steijn, De fontein. Vind je plek.

26 (19) 18e week Dirk de Wachter, Vertroostingen 27 (16) 7e week Sander de Hosson & Els Quaegebeur, Leven toevoegen aan de dagen 28 (20) 5e week Marjolijn van Heemstra, Wat is ruimte waard

29 (-) 1e week Santa Montefiore, De kus 30 (28) 7e week Karsu, Karsu’s Kitchen

31 (27) 13e week Ian McEwan, Lessen Als zijn vrouw plotsklaps verdwijnt en hij met hun jonge zoontje achterblijft, gaat Roland niet alleen op zoek naar haar, maar ook naar het waarom van zijn rusteloze bestaan.

32 (32) 11e week Andy Griffiths & Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 156 verdiepingen 33 (-) 1e week Leigh Bardugo, Alex Stern. Duivelsvlucht 34 (24) 4e week Robert Bryndza, Duivelsbocht 35 (29) 34e week Toon Tellegen, Het komt goed 36 (36) 60e week Hanneke de Zoete, De Zoete Zusjes moppenboek 37 (30) 8e week Camilla Läckberg, Koekoeksjong 38 (35) 3e week Corina Bomann, De maneschijnsonate 39 (34) 76e week Chez Picthall, Baby ziet…

40 (46) 78e week Rutger Vink & Thomas van Grinsven, De magische halsband 41 (40) 31e week Rutger Vink & Thomas van Grinsven, De Tijdmachine 42 (-) 1e week Carla Kovach, Gina Harte. Haar laatste fout 43 (38) 25e week Erik Scherder, Oud worden, jong blijven 44 (37) 42e week Anya Niewierra, De Camino 45 (18) 2e week Loes den Hollander, Geloof mij nooit 46 (-) 1e week Mea Zaal & Iris de With, Maar je lacht toch nog?

47 (-) 1e week A.G Slatter, Het lied van de zee 48 (39) 8e week Dai Carter, Mentale kracht

49 (49) 85e week Hannie van Genderen, Gitta Jacob & Laura Seebauer, Patronen doorbreken 50 (58) 28e week Israel van Dorsten, Wij waren, ik ben 51 (44) 99e week Raynor Winn, Het zoutpad 52 (53) 36e week Colleen Hoover, It Ends With Us 53 (52) 279e week Heamin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er tijd voor neemt 54 (42) 82e week James Norbury, Grote Panda & Kleine Draak 55 (-) 1e week Tessa de Loo, De stad in je hoofd

56 (57) 6e week Sacha Bronwasser, Luister M. vertrekt halsoverkop uit Nederland en gaat naar Parijs, waar ze begint te schrijven. Pas een half mensenleven later komt haar verslag terecht bij Flo, de persoon die haar vlucht veroorzaakte.

57 (33) 13e week Gijs Wilbrink, De beesten 58 (58) 30e week Berthold Gunster, Omdenken op het werk 59 (-) 1e week Julius Jaspers, Kampeerkoken 60 (51) 5e week Ted van Lieshout & Philip Hopman, Boer Boris en de bietjes www.debestseller60.nl

De hitserie die gamers aan het lezen krijgt

GE

T

O VO IPT

RD

EK

E IND

RJU

DEEL 1

3 202 RY

DEEL 3

DEEL 2

‘Het perfecte boek voor gamers’ – Bazarow.com

DEEL 4

D e el 5 binnenk verkrijgbort aar

Onmisbaar op 4 en 5 mei!

www.vierwindstreken.com

Anne Franks levensverhaal voor kinderen vanaf 6 jaar

WIN EEN BOEK

35 | BOEKENKRANT | MEI 2023

LEZERSADVIES

LIESBETH HEERINK

WIN EEN BOEK

WINNAAR

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 29 mei 2023 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres.

De winnaar maakt kans op een exemplaar van TUF van Tijs van Marle en Esther van den Brink.

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het aprilnummer? Het juiste antwoord is: Mira Feticu, J.M. Coetzee en Jente Posthuma.

Winnaar Uit de goede inzendingen trokken we de volgende winnaars: Charlotte Jansen en Loes Steijgerwalt. Zij winnen een exemplaar van Beautiful disaster van Jamie McGuire, twee filmtickets én een gesigneerde filmposter.

Gefeliciteerd!

Van Rome tot Palmyra…

In deze rubriek maak je kennis met een Boekenkrant­ lezer. Deze maand: Liesbeth Heerink.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Sinds begin 2015 ben ik gepensioneerd. Ik was verloskundige. Als hobby beeldhouw ik, zit ik op een zangkoor en een toneelclub, en wij passen één keer per veertien dagen op op onze kleindochter. Ook ben ik betrokken bij een kleine vrijwilligersorganisatie voor vrouwen in de Usambara Mountains in Tanzania. Ik ben er twee keer geweest om traditionele vroedvrouwen en hun toekomstige Tanzaniaanse trainers op te leiden tot Doula (iemand die helpt en voorlichting geeft op o.a. verloskundig gebied). Tot eind 2022 heb ik vijf jaar gewerkt als ambulant begeleider en nu ben ik sinds kort begonnen als vrijwilliger in een hospice in onze woonplaats.’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Wij hebben Boekhandel Brederode in ons dorp, een prettige boekhandel die ook actief is met boekbesprekingen door schrijvers en dergelijke.

Daar halen wij de Boekenkrant op.

Mijn man leest ook heel veel. Wij kopen onze boeken ook bij voorkeur daar, om de plaatselijke winkel te ondersteunen.’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Thuis werden wij gestimuleerd om

‘Met Sinterklaas en Kerstmis werd er altijd een spannend verhaal voorgelezen’

boeken te lezen en werd er ook veel voorgelezen. Met Sinterklaas en Kerstmis werd er altijd een spannend verhaal voorgelezen voor het hele gezin door mijn vader. Als opa bij ons logeerde, las hij voor uit de verhalen over Bruintje Beer en Ollie B. Bommel en Billie Turf. Ik herinner mij dat ik regelmatig tot laat in de avond met een zaklantaarn in bed lag te lezen, zodat mijn ouders en oudere broers en zussen het niet zouden merken. Rossy dat krantenkind en De kinderen van de grote fjeld en ook Lawines razen zijn een paar titels die mij nog voor de geest staan.’

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘Ik heb een voorkeur voor historische romans. Een van mijn lievelingsschrijvers is Arthur Japin. De zwarte met het witte hart vind ik een aangrijpend boek. Ook de boeken over Rome van Rosita Steenbeek lees ik graag. Als wij een vakantie gepland hebben, probeer ik altijd een historische roman over de vakantie-omgeving te lezen.’

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘De tolk van Java, dat boek vond ik vanaf het begin te gruwelijk en ik heb het dus niet verder gelezen.’

Tijs van Marle, TUF 1.

Het stoerste meisje van de oertijd, illustraties: Esther van den Brink, Uitgeverij Billy Bones, 164 pagina’s (€ 17,50)

Jamie McGuire, Beautiful disaster, Uitgeverij Volt, 360 pagina’s (€ 18,99)

Neem nú een ­abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul

de bon in)

Ja, ik neem een abonnement: Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 48,– ^paam

m/v

straat postcode

plaats

land e-mail

Wat is je favoriete leesplek?

‘In de huiskamer in mijn eigen stoel.

Ook onze kleindochter lees ik daar graag voor!’

telefoon

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Het boek waar ik momenteel mee bezig ben is Palmyra van Theo de Feyter. Wij hebben vijf jaar in Syrië gewoond en hebben Palmyra heel vaak bezocht. Het verhaalt de geschiedenis van het heden en verleden van Palmyra, aangevuld met foto’s en tekeningen van onder andere de schrijver.’

betaling

Meedoen met deze rubriek? Stuur een mail naar redactie@boekenkrant.com.

Over dit boek: Tuf is haar knuffelkonijn kwijt.

Samen met haar vriend Isidoor de bonte gaapkat begint ze aan een spannende zoektocht door de groene vallei. Ze trotseren boze siddercavia’s, slijmerige girafslakken en giftige neushoornkevers. Wie van deze dieren heeft haar konijn gepikt? En vindt Tuf ooit nog de weg terug naar huis? Ga mee op een grappig avontuur met het stoerste meisje uit de oertijd!

IBAN nummer automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening BK0523

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland