Polskie Mięso, numer 28 by Redakcja Polskie Mięso

Nr 2 (28) czerwiec 2018

ISSN 2450-6516

www.polskie-mieso.pl

Odbudujemy polską wieprzowiną – rozmowa z Witoldem Choińskim, prezesem zarządu ZPM Wyspy obiecane

Strategiczna zmiana dla wołowiny

Start-up za 1 zł

Jak Łowczy Krajowy chce walczyć z ASF?

Najlepsze wydarzenia ZPM Gazeta wydawana przez

Bankowość Korporacyjna

Inne spojrzenie na przedsiębiorstwo

801 70 65 50 / +48 71 799 71 49 koszt wg stawki operatora

www.credit-agricole.pl

Wrocław ul. Legnicka 51-53 54-203 Wrocław tel. +48 71 349 64 87

Credit Agricole Bank Polska S.A.

Poznań Al. Solidarności 46 61-696 Poznań tel. +48 61 295 95 22

Gdańsk ul. Grunwaldzka 409 80-309 Gdańsk tel. +48 58 340 39 21

Kraków ul. Św. Tomasza 34 „Dom na Czasie” 30-415 Kraków tel. +48 12 254 24 38

Warszawa ul. Żwirki i Wigury 18a 02-092 Warszawa tel. +48 22 434 33 20 tel. +48 22 573 17 77

Pozycja obowiązkowa

w każdym zakładzie mięsnym oraz ﬁrmie związanej z przetwórstwem mięsa.

UWAGA! Twój zakład / Twoja firma może zaistnieć na łamach tego historycznego wydawnictwa! Więcej informacji uzyskasz pod nr tel.: 509 230 711

SPIS TREŚCI 6 Informacje z Branży

POZNAJEMY NOWE RYNKI 10 Wyspy obiecane 12 Krok po kroku na Filipiny

WYWIAD NUMERU 14 Należy poczekać kilka sezonów

– rozmowa z Piotrem Jenochem, Łowczym Krajowym

GŁOS Z BRANŻY 18 Strategiczna zmiana dla wołowiny 22 Skarby żywieniowe w mięsie funkcjonalnym

Wywiad numeru: Należy poczekać kilka sezonów

– str. 14

Głos z branży: Odbudujemy polską wieprzowinę

– str. 30

Głos z branży: Dziennikarze na szlaku polskiego drobiu

– str. 40

26 Co piszczy w umowach FTA 27 Zakaz padł? 28 Targi Polagra Food – podsumowanie edycji 2018 29 Pogłowie świń w Polsce 30 Odbudujemy polską wieprzowinę

– rozmowa z Witoldem Choińskim,

prezesem zarządu Związku Polskie Mięso

32 Start-up za 1 zł 34 Mięso z Polski na liście RASFF 35 Do czystej rasy dochodzimy metodą wypierania

– rozmowa z hodowcą bydła Grzegorzem Kubińskim

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU 36 Mięso z Polski na Polagra Food 37 Kolejne pokolenie wykształcone w polskim drobiu 38 Let’s meat – finisz kampanii 39 Networkingowa sztuka strzelecka 40 Dziennikarze na szlaku polskiego drobiu

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE 42 Nowości legislacyjne

ZWIĄZEK OD KUCHNI 46 Debiuty

WYDAWCA:

Redaktor prowadzący: Jacek Strzelecki

Związek Prezes Związku WITOLD CHOIŃSKI 4

2/2018 |

Źródło zdjęć: pixabay.com archiwum Polskie Mięso, fotolia.com

Adres redakcji: ul. Chałubińskiego 8 00-613 Warszawa tel. 722 220 505 redakcja@polskie-mieso.pl www.polskie-mieso.pl Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą redakcji.

OD REDAKCJI

Drodzy Czytelnicy, Dotychczasowe plany rozwoju sektora wieprzowego w Polsce stały się w dużej mierze nieaktualne wskutek m.in. wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF), który w ciągu czterech lat zmienił cały polski rynek hodowli świń i produkcji wieprzowiny oraz potencjał eksportowy. Jaki pomysł na sektor wieprzowy ma branża porozmawialiśmy z Witoldem Choińskim, prezesem zarządu Związku Polskie Mięso, inicjatorem opracowania dla niej nowej strategii. W tym numerze również prezentacja kluczowych wyzwań, na których w najbliższych latach musi się skupić sektor wołowy, jeśli chce odwrócić niekorzystny trend i zacząć zdobywać rynek krajowy oraz rynki zagraniczne. Choć na Filipinach nie ma polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego, to ten rynek jest postrzegany przez polską branżę mięsną jako bardzo atrakcyjny. Prezentujemy rynek oraz przedstawimy krok po kroku, jak wejść na niego ze swoimi produktami. Na rynku żywnościowym pojawiają się nowe oferty produktowe, które są odpowiedzią na potrzeby konsumentów. Jednym z nich jest tzw. mięso funkcjonalne. Ekspert wyjaśnia, co zrobić, aby wieprzowina miała funkcjonalną jakość. Nowym trendom na rynku produkcji żywności w tym mięsa wyszło również Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, które chce wprowadzić do kodeksu spółek handlowych prostą spółkę akcyjną, która jest przeznaczona na rozwijanie działań innowacyjnych. Afrykański pomór świń w Polsce systematycznie rozprzestrzenia się za sprawą dzików. Rolnicy oraz wiele osób z branży mięsnej zarzuca myśliwym, że nie realizują sanitarnego odstrzału dzików. Czy myśliwi rzeczywiście chcą pomóc branży wieprzowej zapytaliśmy o to Piotra Jenocha, przewodniczącego Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego, Łowczego Krajowego. Z medialnych informacji wynika, że pomysł wprowadzenia zakazu uboju religijnego na jakiś czas spadł z harmonogramu wykazu prac legislacyjnych sejmu. Cieszyć się jeszcze nie można, ale warto poznać argumenty, które ten zakaz dezawuują, a którymi warto posługiwać się w dyskusji z decydentami oraz opinią publiczną. Czy metoda ekstensywna hodowli bydła mięsnego w Polsce jest opłacalna i ma przyszłość? Nierolnik zajął się taką hodowlą i opowiedział nam, co jej przeszkadza oraz jaki widzi w tym potencjał. W dziale Z działalności Związku znajdą Państwo informacje o sukcesach Związku oraz działaniach, jakie podjął, by wypromować polską wieprzowinę, wołowinę oraz drób. Szczególnej uwadze polecamy nowości legislacyjne. W prawie unijnym oraz polskim pojawiło się wiele aktów prawnych, które dotyczą ścisłej działalności branży mięsnej oraz w ogóle działalności gospodarczej. Jacek Strzelecki

| 2/2018

INFORMACJE BRANŻY INFORMACJE BRANŻY to najważniejsze wiadomości z kraju, UE oraz świata, udostępniane przez Związek Polskie Mięso (ZPM) i UECBV (European Livestock and Meat Trading Union) – największą europejską organizację, zajmująca się sektorem uboju oraz handlem żywcem i mięsem w Unii Europejskiej. ZPM jest jedynym stowarzyszeniem w Polsce, należącym do tej organizacji. Poniżej garść najistotniejszych dla branży wiadomości z ostatniego kwartału. „ZIELONI” Z SACHAJKO W SEJMIE DEBATOWALI O SZKODLIWOŚCI FERM WIELKOPRZEMYSŁOWYCH Fermy wielkoprzemysłowe są zagrożeniem dla środowiska naturalnego, zdrowia ludzi oraz dalszej egzystencji gospodarstw rodzinnych - twierdzili w Sejmie mieszkańcy, eksperci oraz posłowie. Konferencję „Polskie społeczeństwo w obliczu ekspansji ferm przemysłowych” zorganizowała Koalicja Społeczna Stop Fermom, którą działa pod kontrolą Stowarzyszenia Otwarte Klatki, jednej z najbardziej radykalnych organizacji prozwierzęcych. Współorganizatorem, a zarazem prowadzącym konferencję był przewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jarosław Sachajko (Kukiz’15). Zarówno mieszkańcy jak i zaproszeni eksperci w swoich wystąpieniach podkreślali szkodliwość wielkich ferm zwierząt gospodarskich świń i drobiu dla środowiska naturalnego, zdrowia ludzi oraz ich stanu psychicznego. Kulminacyjnym wystąpieniem była prezentacja raportu przygotowanego przez posła Marka Opiołę (PiS), w którym wykazano, że w całym kraju na działalność ferm wielkoprzemysłowych oraz inwestorów wpłynęło do powiatowych inspektorów budowlanych dyrekcji ochrony środowiska, prokuratur w ubiegłym roku ponad 3 tys. skarg i zawiadomień o popełnieniu przestępstw, co miało być mocnym dowodem na potwierdzenie szkodliwości ich działalności. Ciekawostką było to, że „zieloni” wykreślili z listy uczestników przedstawicieli organizacji branży mięsnej pomimo, że ci wcześniej zgłosili swój udział.

POLSKA BEZ GMO Restrykcyjne wymagania dla upraw GMO przewiduje ustawa, którą podpisał prezydent Andrzej Duda. W rezultacie nowe prawo czyni Polskę wolną od organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Ustawa wprowadza specjalny rejestr upraw GMO. Dokonanie, odmowa dokonania, zmiana i wykreślenie wpisu uprawy GMO do Rejestru Upraw GMO będzie następowało w drodze decyzji administracyjnej. Rejestr Upraw GMO będzie prowadził minister właściwy do spraw środowiska w postaci elektronicznej. Rejestr udostępniany będzie również w Biuletynie Informacji Publicznej. Rejestr prowadzony będzie w sposób jawny, z wyjątkiem danych osobowych i adresowych podmiotów wnioskujących o wpis upraw GMO do Rejestru oraz informacji w zakresie tytułu prawnego do nieruchomości, na której ma być prowadzona uprawa GMO. Wgląd do Rejestru Upraw GMO będzie bezpłatny. Kontrola upraw GMO prowadzona będzie przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa właściwego ze względu na miejsce prowadzenia danej uprawy z urzędu. Jeśli podmiot, który będzie 6

2/2018 |

chciał prowadzić taką uprawę to do wniosku będzie musiał dołączyć m.in. dokumentację potwierdzającą, że uprawa GMO, która ma być prowadzona, nie będzie mieć negatywnego wpływu na bezpieczeństwo środowiska oraz informację o rodzaju i charakterze upraw prowadzonych na nieruchomościach znajdujących się w odległości do 30 km od gruntu rolnego, na którym ma być prowadzona uprawa GMO, oraz o przewidywanym oddziaływaniu uprawy GMO na uprawy przyległe do tego gruntu. Ustawa także przewiduje, że wpis uprawy GMO do Rejestru Upraw GMO może zostać dokonany wyłącznie dla uprawy GMO planowanej na gruntach rolnych, w odległości nie mniejszej niż 30 km od granicy obszaru, dla którego ustanowiono formę ochrony przyrody.

WIĘKSZE KARY DLA OSÓB PRACUJĄCYCH PRZY OBSŁUDZE ZWIERZĄT Weszła w życie ustawa o zwiększeniu ochrony prawnej zwierząt przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Jest ona reakcją na ujawnione przez organizacje prozwierzęce „liczne przypadki znęcania się nad zwierzętami oraz szokującymi przykłady bestialskiego uśmiercania zwierząt”. Ustawa przewiduje zwiększenie kar za zabijanie zwierząt i znęcanie się nad nimi z 2 do 3 lat pozbawienia wolności. W przypadku dokonania tego ze szczególnym okrucieństwem kara wzrosła do 5 lat. Obligatoryjne, a więc nieuchronne dla sprawcy, stało się orzekanie przez sąd nawiązki, w wysokości od 1000 zł do 100.000 zł na cel związany z ochroną zwierząt. Do tej pory sąd mógł, ale nie musiał, orzec nawiązkę w granicach od 500 do 100.000 zł. Orzekano ją średnio w 39 proc. wyroków, przy czym w 88 proc. kwota nawiązek nie przekraczała 1000 zł. W ostatnich pięciu latach nawiązkę w wysokości od 5000 do 10.000 zł orzeczono dwa razy, natomiast od 10.000 do 20.000 tys. zł – zaledwie raz. Przepisy te mają również zastosowanie do źle wykonanego uboju zwierząt, nieprawidłowego transportu i załadunku

MIĘSO DROBIOWE MIELONE OBJĘTE EMBARGIEM Macedońskie przepisy zabraniają importu drobiowego mięsa mielonego do Macedonii - poinformowały Polskę władze weterynaryjne Macedonii. Odpowiedź władz weterynaryjnych Macedonii była skutkiem pisma skierowanego przez władze polskie w sprawie wzoru „Weterynaryjnego świadectwa dla drobiowego mięsa mielonego i mechanicznie odkostnionego eksportowanego do Republiki Macedonii”. Władze weterynaryjne Macedonii odpowiedziały, że

INFORMACJE BRANŻY kwestię tę regulują przepisy zawarte w „Books of Rules on the quality of mincedmeat, meatpreparation and meat products” (OfficialJournal of the Republic of Macedonia No 63/13) i sposób jednoznaczny wykluczają import tego rodzaju mięsa.

PIERWSZY PRZYPADEK ASF NA WĘGRZECH Na północno-wschodniej części Węgrzech został potwierdzony pierwszy przypadek afrykańskiego pomoru świń (ASF). Martwy dzik został znaleziony W miejscowości Gyöngyös, w regionie Heves. Informację taką podała Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (OIE). Pojawienie się wirusa w tej miejscowości jest zaskoczeniem, bo znajduje się ona ok. 230 km od granicy z Ukrainą i blisko 200 km od granicy z Rumunią. Według OIE najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia są resztki żywnościowe, pochodzące od obcokrajowców pracujących w tym regionie, gdzie został stwierdzony wirus.

POLSKI DRÓB DOSTAŁ ZIELONE ŚWIATŁO W SINGAPURZE Singapurskie władze weterynaryjne (AVA) poinformowały Głównego Lekarza Weterynarii o zakończeniu procesu uzgodnień certyfikatu zdrowia dla polskiego mięsa drobiowego, eksportowanego do Singapuru oraz o udzieleniu zgody na eksport dla 6. polskich zakładów. Polska została oficjalnie zatwierdzona przez AVA jako kraj uprawniony do eksport drobiu do Singapuru w grudniu 2017 r., jednak dopiero zatwierdzenie wzoru certyfikatu zdrowia oraz wydanie pozwoleń eksportowych dla polskich producentów umożliwia fizyczny eksport. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podkreśliło, że importerzy singapurscy z niecierpliwością oczekiwali na tę informację, uzależniając dalsze rozmowy handlowe od uzyskania pozwoleń eksportowych przez polskie zakłady.

DZIAŁACZKA TSB|AWF SKONTROLOWAŁA W POLSCE POJAZDY PRZEWOŻĄCE ZWIERZĘTA Niedopuszczone do przewozu zwierząt pojazdy, złe warunki transportu, brak paszy na długich dystansach – to główne nieprawidłowości wykryte podczas wspólnej akcji inspekcji transportu drogowego i obrońców praw zwierząt na drogach Wielkopolski. Inspektorzy z leszczyńskiego oddziału Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego w Poznaniu otrzymali zadanie skontrolowania warunków, w jakich przewożone są w żywe zwierzęta. W akcji tej wzięła udział przedstawicielka fundacji TSB|AWF „Tierschutzbund Zurich | Animal Welfare Foundation Eyes on Animals”. W dwóch przypadkach kontroli stwierdzono nieprawidłowości. Przewoźnik z Wielkopolski transportował lokalnie młode cielaki i nie dopełnił ustawowych obowiązków związanych z dopuszczeniem pojazdu przez służby weterynaryjne. Sam przewóz był

jednak wykonywany z poszanowaniem zdrowia żywych zwierząt. Inny przewoźnik z województwa zachodniopomorskiego, który przewoził bydło na trasie międzynarodowej do Włoch, nieprawidłowo wypełnił dziennik podróży, a przede wszystkim nie zadbał o komfort zwierząt. Stwierdzono, że nie zapewniono krowom pożywienia na czas transportu, a jedna z przegród ładowni została zamontowana w nieprawidłowy sposób zagrażający ich zdrowiu. Na miejsce wezwano powiatowego lekarza weterynarii, który potwierdził nieprawidłowości. Wobec przewoźników wszczęto postępowania administracyjne.

NIEMCY POSTAWIĄ PŁOT NA GRANICY Z POLSKĄ? Z nieformalnych informacji, nie wynikających z dokumentów, ale z wypowiedzi – w ocenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztofa Jurgiela – wynika, że jeśli Polska nie zbuduje płotu, to Niemcy będą chcieli to zrobić. Minister Jurgiel tak powiedział, gdy został zapytany podczas konferencji prasowej, kiedy na północnej i wschodniej granicy powstanie płot, mający być barierą przed migrującymi dzikami z Rosji, Białorusi i Ukrainy, i który ma chronić polskich rolników przed rozwojem afrykańskiego pomoru świń (ASF).

EWIDENCJA LECZENIA W POSTACI ŚCISŁEGO ZARACHOWANIA Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotował projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej i ewidencji leczenia zwierząt oraz wzorów tej dokumentacji i ewidencji W ocenie ministra zmiany są konieczne, bowiem hodowcy nie posiadają dokumentacji leczenia, uzasadniającej stosowanie np. antybiotyków, natomiast lekarze weterynarii nie pozostawiają w gospodarstwie dokumentacji bezpośrednio po leczeniu zwierząt. Książka leczenia będzie przeznaczona dla każdego stada leczonych zwierząt i będzie ona obecna na stałe we wszystkich siedzibach leczonych stad, co pozwoli na zachowanie chronologii leczenia oraz zgodnego z prawem rzetelnego przygotowywania dokumentów łańcucha żywieniowego, a także będzie elementem walki z antybiotykoopornością oraz nadmiernym zużyciem antybiotyków w hodowli zwierząt. Książka będzie miała nadany numer seryjny, który będzie widniał na każdej stronie, co ułatwi przeprowadzanie kontroli krzyżowych pomiędzy dokumentacją leczenia w siedzibie stada i u lekarza weterynarii prowadzącego leczenie.

RZĄD W SIERPNIU POPRZE BUDOWĘ PŁOTU PRZECIWKO DZIKOM Decyzja rządu w sprawie budowy płotu zabezpieczającego przed dzikami z ASF na wschodniej granicy Polski będzie pozytywna i zapadnie w sierpniu tego roku. ð | 2/2018

INFORMACJE BRANŻY ð

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztof Jurgiel powiedział, że na budowę płotu jako dobre rozwiązanie, wskazało wielu ekspertów. Przeciwnicy zaś podnoszą argument, że to spóźniona inwestycja i obecnie bez znaczenia, a pieniądze powinny być np. przeznaczone na wypłaty odszkodowań dla rolników oraz wsparcie sektora wieprzowego. W sprawie budowy płotu swoją opinię przygotowuje również Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Taki dokument EFSA będzie do końca lipca, a decyzja rządu powinna być w sierpniu. Płot ma mieć długość ok. 1200 km wzdłuż wschodniej granicy Polski z Ukrainą i Białorusią oraz Rosją (Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej). Ma być zbudowany z pali oraz siatki o wysokości do 2 metrów, wkopany na głębokość pół metra. Wartość inwestycji to 235 mln zł.

PSA DLA INNOWACYJNYCH W MIĘSIE Prosta spółka akcyjna (PSA) ma być nowoczesną spółką niepubliczną dla nowoczesnej gospodarki. Ma ona łączyć ograniczoną odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki z dużą dozą elastyczności, zarówno jeśli chodzi o kształtowanie wzajemnych relacji pomiędzy wspólnikami, jak i systemu zarządzania taką spółką. Tę nową konstrukcję spółki cechować ma, z jednej strony, brak nadmiernych formalności związanych z jej zakładaniem, a z drugiej strony, nowoczesny mechanizm ochrony wierzycieli spółki oparty o zakaz dokonywania świadczeń na rzecz wspólników, które zagrażałyby wypłacalności spółki. Projekt stanowi część przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju pakietu: „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców”.

RAPORT I PORADNIK PO ZAFAŁSZOWANEJ ŻYWNOŚCI Global Food SafetyInitiative (GFSI) opublikował dokument techniczny dotyczący fałszowania żywności pod tytułem „Przeciwdziałanie fałszowaniu żywności za pośrednictwem systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności”, który określa nowe wymogi zgodności. Jak napisano we wstępie, że „niektóre wymagania mogą być zaskakujące lub nawet mogą prowadzić do braku zgodności z przepisami, jednak podstawowe zasady pozostały takie same”. Nowe wymogi GFSI dotyczące zafałszowań w branży spożywczej pomagają audytorom oceniającym ryzyko przechodzić punkt po punkcie, aż do pełnej oceny standardu HACCP. Według International FeaturedStandards (IFS) najpoważniejszym z oszustw jest umyślne i uzasadnione ekonomicznie (economicallymotivatedadulteration EMA) zafałszowanie żywności lub opakowań żywności, w przypadku gdy istnieje podwyższone ryzyko związane ze zdrowiem konsumentów. W związku z tym IFS wydała przewodnik po zafałszowanej żywności. We wstępie podkreśliła, że zafałszowania produktów spożywczych obejmują szeroki zakres umyślnych nieuczciwych praktyk związanych zarówno z żywnością jak i opakowalnictwem żywności, mających charakter ekonomiczny, a także powodujące poważne konsekwencje zarówno dla konsumentów i przedsiębiorstw. 8

2/2018 |

DOBRA I DZIWNA DECYZJA KE Nowa decyzja Komisji Europejskiej ustaliła w naszym kraju inne granice strefy niebieskiej w związku z afrykańskim pomorem świń. Wywołała ona jednak zaskoczenie. W Dzienniku Urzędowy Unii Europejskiej została opublikowana decyzja wykonawcza Komisji Europejskiej zmieniającą zasięg stref ASF w Polsce. Ciekawostką jest to, że strefę niebieską zdjęto między innymi z obszaru powiatu parczewskiego, gdzie jeszcze trzy miesiące temu stwierdzano ogniska afrykańskiego pomoru świń. Tymczasem część powiatu bialskiego (gminy Leśna Podlaska i Janów Podlaski) wciąż pozostają w zasięgu obszaru zagrożenia mimo, że od blisko roku na tym terenie nie stwierdzono ogniska ASF.W opublikowanej decyzji nie ma wyjaśnienia takiego rozstrzygnięcia.

SUPERURZĄD DS. BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI W CHINACH Cały sektor rolny oraz rolno-pożywczy (RS) w Chinach czeka wielka zmiana. Już od przyszłego roku zacznie działać zamiast trzech urzędów jeden urząd ds. bezpieczeństwa żywności. W nowym urzędzie State Market Regulatory Administration (SMRA) zostanąscalone: State Administration for Industry and Commerce (SAIC), General Administration of Quality Supervision, Inspection, and Quarantine (AQSIQ), China Food and Drug Administration (CFDA). Dla firm z sektora rolno-spożywczego to duża, a wręcz rewolucyjna zmiana.W SMRA znajdzie się rejestracja handlowa, prawo antymonopolowe, bezpieczeństwo żywności i produktów, inspekcja, certyfikacja i akredytacja, leki i wyroby medyczne oraz prawo własności intelektualnej. Ten „superurząd” to coś w rodzaju przysłowiowego jednego okienka dla eksporterów i importerów. Ta konsolidacja ma jeden cel: usprawnić obsługę, a to zaś ma poprawić dostępność przedsiębiorstwom zagranicznym do rynku chińskiego, a chińskich do rynków eksportowych. Obecnie trwają już prace unifikacyjne, i jak można przeczytać w chińskich mediach, postępują zgodnie z planem. Jak zapewniają chińskie władze dokonane wcześniej rejestracje oraz zezwolenia pozostają w mocy.

3683 SKARG NA UCIĄŻLIWOŚĆ ZAPACHOWĄ Z raportu „Dynamika rozwoju ferm i chlewni w Polsce” przygotowanego przez posła Marka Opiołę wynika, że w ciągu minionej dekady aż 3683 skarg i protestów mieszkańców wsi dotyczyło uciążliwości zapachowych kojarzonych z produkcja zwierzęcą. W 2017 r. na tym tle wybuchło 435 konfliktów społecznych z inwestorem, najwięcej na Mazowszu i w Wielkopolsce. 189 razy organy prowadzące, czyli wójtowie i burmistrzowie, odmawiali wydania zgody na inwestycję (budowę fermy drobiu lub chlewni) z powodu sprzeciwów mieszkańców, tyle że przepisy tego argumentu nie uwzględniają. Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska złożyły 490 zawiadomień do prokuratury, ale - jak mówi raport – tylko 15 proc. spraw zakończyło się prawomocnymi wyrokami.

INFORMACJE BRANŻY NIEMCY PISZĄ USTAWĘ ANTYASF Niemieckie Federalne Ministerstwo Żywności i Rolnictwa zatwierdziło projekt ustawy zmieniającej Ustawę o Zdrowiu Zwierząt i Federalną Ustawę o Łowiectwie. Uczyniono to w celu umożliwienia władzom działania w szybszy i bardziej zdecydowany sposób w przypadku przedostania się ASF na terytorium Niemiec. Rząd rozpoczął już kampanię informacyjną, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby i przedostaniu się jej na terytorium Niemiec, ale ustawa ta wzmacnia jej plan awaryjny, jeśli wirus się rozprzestrzeni. W ustawie o zdrowiu zwierząt głównymi środkami obecnie dostępnymi są: 1. Środki mające na celu zamknięcie obszaru wyznaczonego przez właściwy organ (np. przez ogrodzenie zakażonego obszaru); 2. Ograniczenia ruchu osób lub ruchu pojazdów w określonych obszarach; 3. Ograniczenia i zakazy dotyczące użytkowania gruntów rolnych, takie jak zakaz zbiorów w celu uniknięcia migracji dzikich zwierząt; 4. Zwiększenie polowań na zwierzynę w celu zmniejszenia populacji dzików; 5. Możliwość wykonywania intensywnych polowań przez osoby inne niż te, które mają prawa łowieckie. W Federalnej Ustawie o Łowiectwie główny nacisk położony jest na przyznanie landom uprawnień do określania wyjątków dla polowań w czasie porodu i gniazdowania, w celu kontroli choroby.

JEST KONTYNGENT WIEPRZOWY DO MEKSYKU Rząd Meksyku opublikował autonomiczny bezcłowy kontyngent taryfowy na 350 000 ton świeżej, schłodzonej i mrożonej wieprzowiny, objęty następującymi kodami meksykańskimi: 02.03.1201, 02.03 19.99, 02.03 22.01 i 02.03 29,99 (nogi i inne kawałki). Działanie zostało podjęty w celu uniknięcia niedoborów na rynku krajowym po nałożeniu dodatkowych ceł na poprzednio bezcłowy przywóz z USA. Kontyngent jest dzielony zgodnie z systemem First-Come / First-Served (FCFS) i jest zarezerwowany wyłącznie dla przemysłu mięsnego. Będzie funkcjonował do 31 grudnia 2018 r. Pełne informacje w meksykańskim dzienniku urzędowym poniżej (w języku hiszpańskim): http://www.dof.gob.mx/nota_detalle. php?codigo=5525037&fecha=05/06/2018

wania wartości odżywczej, działania reformulacyjne i programy edukacyjne.

SMARTFONEM WYKRYJESZ SALMONELLĘ Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Purdue opracowali technologię pozwalającą na wykrywanie patogenów w żywności za pomocą zwykłego smartfona. Opracowana technologia pozwala stwierdzić, czy żywność została zarażona groźnymi mikroorganizmami, takimi jak bakteria E. coli, listeria czy salmonella. Produkt żywnościowy należy przed badaniem należy opłukać specjalnym płynem zawierającym zmodyfikowanego bakteriofaga – wirusa atakującego bakterie. Infekuje on szkodliwe drobnoustroje, co sprawia, że po dodaniu właściwego substratu, emitowane jest światło, które rejestruje kamera smartfonu – ściągnięta aplikacja przetwarza dane i wyświetla na ekranie informacje dotyczące bezpieczeństwa produktu.

PRODUKT POLSKI BEZKOLIZYJNY Według Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie ma kolizji pomiędzy polską ustawą określającą zasady umieszczania określenia i/ lub logo „Produkt polski” z rozporządzeniem unijnym nr 2018/775 dotyczącym podawania informacji o pochodzeniu składnika podstawowego gdy jego pochodzenie jest inne niż deklarowane pochodzenie całego produktu. Według ministerstwa obydwa przepisy można obecnie stosować równolegle.

WYTYCZNE KE W SPRAWIE OBOWIĄZKU INFORMACYJNEGO W dniu 8 czerwca w Dzienniku Urzędowym UE nr C 196 zostały opublikowane zaktualizowane wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące stosowania rozporządzenia nr 1169/2011 – „Zawiadomienie Komisji w sprawie pytań i odpowiedzi dotyczących stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności”.

KAMPANIA ANTYTŁUSZCZOWA ŚOZ Światowa Organizacja Zdrowia (WTO) rozpoczęła publiczne konsultacje dotyczące projektu wytycznych w sprawie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans przez dorosłych i dzieci. W projekcie wytycznych, zarówno dla dorosłych, jak i dzieci zaleca się, aby: - ograniczać spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych do poziomu 10% całkowitego poboru energii; - ograniczać spożycie kwasów tłuszczowych typu trans do poziomu 1% całkowitego poboru energii. Dokument sugeruje również wykorzystanie wytycznych do opracowania środków politycznych, takich jak polityka fiskalna, ograniczenia w zakresie marketingu i reklamy, programy znako-

CZERWONE MIĘSO NIE SPRZYJA RAKOWI Międzynarodowa Agencja ds. Badań nad Rakiem (IARC), grupa robocza Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wydała w 2015 r. ogólną ocenę rakotwórczości mięsa czerwonego i przetworzonego, w której sklasyfikowała spożycie czerwonego mięsa jako „prawdopodobnie rakotwórcze” dla ludzi „(grupa 2A) oraz przetworzone mięso jako” rakotwórcze dla ludzi „(grupa 1). Niedawno IARC opublikowało pełną monografię na temat oceny czerwonego i przetworzonego mięsa oraz raka. Raport końcowy opiera się na istniejącej literaturze naukowej, a więc nie dostarcza żadnych nowych dowodów na rakotwórczość mięsa czerwonego. | 2/2018

POZNAJEMY NOWE RYNKI

Wyspy obiecane Filipiny ze względu na dynamiczny rozwój gospodarczy postrzegane są jako atrakcyjny rynek sprzedaży mięsa w Azji Południowo-Wschodniej. Potwierdzają to dane ekonomiczne i statystyczne. Również tym rynkiem są zainteresowane polskie zakłady mięsne. Poniżej przedstawiamy obraz filipińskiego sektora mięsnego oraz wskazujemy, co generuje wzrosty.

ilipiński urząd statystyczny (Philippine Statistics Authority) w najnowszym raporcie na temat krajowego rolnictwa i hodowli podał, że rolnictwo w I kwartale 2018 roku, w ujęciu rok do roku, wzrosło o 1,47%. Do wzrostu przyczyniły się uprawy oraz hodowla zwierząt gospodarskich, szczególnie drobiu. W cenach bieżących brutto wartość produkcji rolnej wyniosła 444 mld pisos filipińskich (PHP). Rok do roku było to więcej o 8,94%.

Wartość produkcji Hodowla zwierząt w pierwszym kwartale 2018 w ujęciu rok do roku (r/r) odnotowała wzrost o 2,1%. W całkowitej produkcji rolnej hodowla zwierząt posiada udział rzędu 16,96%. Świnie są głównym kategorią hodowlaną na Filipinach i rok do roku ta produkcja wzrosła o 2,39%. Łączna wartość produkcji zwierzęcej liczonej w cenach bieżących wyniosła 75,5 mld PHP, to jest o 15,46% więcej niż rok wcześniej w tym samym okresie. Według danych filipińskiego

urzędu statystycznego hodowla wszystkich zwierząt przyczyniły się do wzrostu wartości brutto produkcji o 15,46%. Największy 16,76% wzrost brutto odnotowała hodowla świń. Tłumaczone jest to przez filipińską statystykę odpowiednią relacją wielkości produkcji do ceny. Podobne prawo zadziałało w innych hodowlach osiągając odpowiednio: dla carabao (wół filipiński) o 12,81%, dla kóz o 9,30%, dla bydła o 7,49%. Produkcja drobiu r/r wzrosła o 5,24% i w całym rolnictwie stanowi udział wielkości 15,93%. Produkcja liczona w cenach bieżących brutto osiągnęła wysokość 57,5 mld PHP, to jest więcej o 8,53% niż w poprzednim roku w tym samym kwartale. W tej kategorii największy wzrost wartości brutto bo aż 10,04% wniosły kurczaki. Również interpretowane jest to jako odpowiednia relacja wielkości produkcji do ceny. Wzrost cen kaczek wpłynął na większe o 5,02% dochody brutto tego segmentu. Z drugiej strony ze względu na redukcję produkcji jak i cenę spadły o 3,42% dochody ze sprzedaży jaj kaczych.

Spożycie mięsa na Filipinach kg/per capita w okresie 1990-2018 oraz prognoza na lata 2020 i 2026

Źródło: Meat consumption OECD. 10

2/2018 |

FILIPINY

republika, państwo wyspowe (7641 wysp) Populacja

104,25 mln

Struktura populacji 0-14 lat 33,39% 15-24 lata 19,16% 25-54 lata 36,99% 55-64 lata 5,97% 65 lat i więcej: 4,49% Katolicy Muzułmanie

82,9% 5%

PKB w 2017 r. 6,6% PKB per capita w 2017 r. 8 200 USD Waluta* Piso filipińskie (PHP) 1,00 PHP = 0,06 PLN Źródło: The World Factbook CIA / *NBP

Wielkość produkcji Jak już to zostało napisane wyżej na Filipinach ogólna produkcja zwierzęca w pierwszym kwartale 2018 w ujęciu rok do roku (r/r) odnotowała wzrost o 2,1%. Produkcja carabao wzrosła o 0,86%, a produkcja wieprzowiny w omawianym okresie była o 2,39% wyższa. Popyt nie był jednolity wszędzie i jak podkreślił filipiński urząd statystyczny niektóre miejsca dysponowały nadwyżką wieprzowiny, inne zaś wykazały wyższą konsumpcję. W branży drobiowej w tym czasie produkcja wzrosła o 5,24%. Produkcja kurczaka wzrosła o 4,93%. Filipiński urząd statystyczny podał, że wzrost produkcji

POZNAJEMY NOWE RYNKI Wartość produkcji w cenach stałych w okresie styczeń-marzec w latach 2016-2018 W mln pisos filipińskich (PHP)

Rodzaj produkcji

Zmiana % r/r 2016-2017 2017-2018

Rodzaj zwierząt

Wielkość stada

bydło

2 561 270 szt.

2016

2017

2018

bydło mleczne

44 432 szt.

Zwierzęta ogółem

33 159,61

34 233,58

34 955,25

3,24

2,11

carabao

2,88 mln szt.

Carabao

1 010,45

1 038,78

1 047,72

2,80

0,86

świnie

12,52 mln szt.

Bydło

2 659,82

2 698,74

2 698,87

1,46

0,00

kozy

3,77 mln szt.

Świnie

28 532,77

29 531,66

30 238,20

3,50

2,39

kurczaki

181,05 mln szt.

Kozy

885,86

885,90

887,52

0,01

0,18

kaczki

11,29 mln szt.

Bydło mleczne

70,72

78,50

82,94

11,00

5,66

Drób

30 596,34

31 189,56

32 824,53

1,94

5,24

Kurczak

22 702,12

23 049,06

24 184,37

1,53

4,93

Kaczka

536,96

537,73

523,40

0,14

(2,67)

Jaja kurze

6 879,62

7 095,21

7 621,43

3,13

7,42

Jaja kacze

477,65

507,55

495,32

6,26

(2,41)

Źródło: Philippine Statistics Authority.

Wartość produkcji w cenach bieżących w okresie styczeń-marzec w latach 2016-2018 W mln pisos filipińskich (PHP)

Rodzaj produkcji

Zmiana % r/r

2016

2017

2018

2016-2017 2017-2018

Zwierzęta ogółem

59 827,41

65 409,92

75 520,18

9,33

15,46

Carabao

2 199,53

2 566,44

2 895,26

16,68

12,81

Bydło

5 702,71

5 982,28

6 430,13

4,90

7,49

Świnie

49 526,56

54 341,06

63 446,84

9,72

16,76

Kozy

2 235,87

2 321,05

2 536,83

3,81

9,30

Bydło mleczne

162,74

199,09

211,12

22,33

6,04

Drób

51 799,53

52 960,24

57 479,44

2,24

8,53

Kurczak

38 501,25

38 051,19

4 1872,64

(1,17)

10,04

Kaczka

817,70

874,01

917,86

6,89

5,02

Jaja kurze

11 517,64

12 969,02

13 659,42

12,60

5,32

Jaja kacze

962,93

1 066,01

1 029,53

10,70

(3,42)

Źródło: Philippine Statistics Authority.

Wielkość produkcji w okresie styczeń-marzec w latach 2016-2018 W 1000 ton metrycznych (MT)

Rodzaj produkcji

2016

2017

2018

Zmiana % r/r 2016-2017 2017-2018

Zwierzęta ogółem

30,07

30,92

31,18

2,80

0,86

Carabao

61,09

61,98

61,99

1,46

0,00

Bydło

527,21

545,67

558,73

3,50

2,39

Świnie

19,19

19,23

0,01

0,18

Kozy

5,16

5,73

6,05

11,00

5,66

Bydło mleczne

162,74

199,09

211,12

22,33

6,04

Drób

412,99

419,30

439,96

1,53

4,93

Kurczak

9,78

9,79

9,53

0,14

(2,67)

Kaczka

117,84

121,54

130,55

3,13

7,42

Jaja kurze

10,27

10,92

10,65

6,26

(2,41)

Jaja kacze

962,93

1 066,01

1 029,53

10,70

(3,42)

Źródło: Philippine Statistics Authority.

drobiowej jest skutkiem modernizacji systemów wentylacyjnych w kurnikach, co przełożyło się na niższą śmiertelność ptactwa i większy popyt zakładów przetwórczych. Większa również była produkcja jaj kurzych. Kwartał do kwartału w ujęciu rok do roku było to więcej o 7,42%. Drugim w kolejności popularnym na Filipinach gatunkiem drobiu są kaczki. Choć wartość produkcji – jak podał filipiński urząd statystyczny – w ujęciu rok do roku była wyższa o 5,02%, to sama produkcja była niższa oraz spadły o 3,42% ceny kaczych jaj. Za spadki odpowiada epidemia ptasiej grypy, która w 2017 roku dotknęła centralną część wyspy Luzon, co w efekcie spowodowało mniejszą produkcję mięsa kaczego o 2,67%. Ponadto wirus przyczynił się również do spadku o 2,41% produkcji jaj kaczych.

Ceny producenta W sumie w pierwszym kwartale 2018 roku w porównaniu z takim samym okresem ubiegłego roku ceny producenta średnio wzrosły o 7,36%. Zwierzęta gospodarskie odnotowały wzrost 13,07%. Źródło zwyżki dla wszystkich kategorii hodowlanych zwierząt pochodziło z segmentu HoReCa oraz lokalnych konsumentów. W skupie cena bydła była wyższa o 7,48%, cena kóz o 9,10%, carabao o 11,85% oraz świń o 14,03%. W branży drobiarskiej średnio ceny wzrosły o 3,13%, podczas gdy cena kurczaka skoczyła do góry o 4,88%. Jej wzrost był skutkiem rosnącego popytu w branży HoReca, a szczególnie w dynamicznie rozwijających się sieciach fast-foodów oraz powstających restauracjach. Podwyżka ceny mięsa kaczego o 7,89% – w ocenie filipińskiego urzędu statystycznego – była skutkiem wyższego popytu przy ogólnym spadku produkcji. W omawianym okresie preferencje konsumentów w odniesieniu do jaj kaczych były niższe, co odbiło się spadkiem cen o 1,04%. Jacek Strzelecki | 2/2018

POZNAJEMY NOWE RYNKI

Krok po kroku na Filipiny Stumilionowy filipiński rynek przyciąga uwagę branży mięsnej. Jego atrakcyjność podnosi fakt, że w kraju w tym w zakresie norm sanitarno-weterynaryjnych stosowane są normy CAC oraz reguły amerykańskiego systemu. Przedstawiamy poradnik, jak zakład mięsny powinien się przygotować na ekspansję na Filipiny.

odstawowym aktem z zakresu bezpieczeństwa żywności na Filipinach jest Ustawa nr 9711, znana pod nazwą Ustawy o administracji ds. żywności i leków z 2009 r. W 2013 r. została wydana ustawa o bezpieczeństwie żywności na Filipinach (RA 10611, „Food Safety”), która określa m.in. organy administracji odpowiedzialne za poszczególne zagadnienia oraz kary za naruszenie przepisów ustawy. Na Filipinach naczelnym organem jest Food and Drug Administration (FDA). Z kolei główną instytucją monitorującą aspekty bezpieczeństwa importowanego mięsa jest Biuro ds. Zwierząt i Przetwórstwa (Bureau of Animal Industry – BAI). Wszystkie produkty żywnościowe mięsne wprowadzane na rynek filipiński muszą zostać poddane procedurom sprawdzającym pod kątem skażenia, przydatności do użytku oraz co do zgodności z przeznaczeniem. Ze względu na powiązania historyczne, przepisy żywnościowe na Filipinach są generalnie wzorowane na wytycznych Komisji Alimentacyjnej Codex (Codex Alimentarius Commision CAC) oraz na przepisach wydanych przez Federalną Agencję Leków w Stanach Zjednoczonych (US FDA) oraz przez inne podobne instytucje w innych krajach.

Pozycja importera Importer jest zobowiązany do zapewnienia, że każdy produkt mięsny wchodzący na obszar celny Filipin jest w pełni zgodny z obowiązującymi przepisami zdrowotnymi i weterynaryjnymi. Odpowiednie organy administracji prowadzą kontrolę zgodności poprzez przeprowadzenie inspekcji towarów i przegląd dokumentów importowych. W przypadku braku zgodności może być zastosowany nakaz dostosowania towarów zanim zostaną zwolnione przez służby celne, lub też towary mogą zostać odrzucone i wydany będzie nakaz ich zniszczenia lub usunięcia poza Filipiny. Dlatego też bardzo 12

2/2018 |

Procedura importowa (eksportowa) 1. Tylko osoby/podmioty akredytowane i/lub zarejestrowane mogą importować żywność i produkty rolne na Filipiny. Importerzy są zobowiązani do uzyskania akredytacji z odpowiedniej instytucji na Filipinach: l Licence to Operate (LTO) z FDA – dot. importu żywności przetworzonej; l Certificate of Accreditation z BAI/NMIS – dot. mięsa i produktów z mięsa. 2. Należy stwierdzić czy żywność lub produkt rolny może zostać wwieziony na obszar Filipin. Tylko ww. produkty z krajów zaakceptowanych przez odpowiednie instytucje filipińskie są dopuszczone do eksportu na Filipiny. 3. W przypadku mięsa i drobiu import może być prowadzony tylko z tych zakładów mięsnych w kraju eksportu, które zostały akredytowane przez Departament Rolnictwa (wymagana inspekcja). 4. Licencje importowe/pozwolenia na dany produkt muszą być uzyskane zanim towar zostanie odprawiony/wysłany z kraju eksportującego: l Veterinary Quarantine Certificates (VQC) – z BAI l Import Permits (IP) - z BPI l Certificate of Product Registration (CPR) - z FDA (zanim zostanie dokonany pierwszy import, świadectwo odnawialne corocznie) 5. Do wszystkich produktów rolnych i żywnościowych, które wchodzą na rynek filipiński musi być załączone świadectwo zdrowia wydane przez odpowiednią instytucje w kraju eksportującym. Świadectwa te muszą zostać przedłożone do kontroli razem z pozwoleniem importowym w celu ułatwienia dokonania fizycznej inspekcji towarów oraz odprawy celnej w porcie wejścia.

ważne jest, aby importerzy/ eksporterzy każdorazowo dokładnie sprawdzili zgodność oferowanej produkcji z obowiązującymi wymogami, zanim towary zostaną wysłane na Filipiny. Niestety Filipiny słyną z niezapowiedzianych zmian wymogów dostępu do rynku.

Oznakowanie Standardowo znakowanie produktów żywnościowych powinno zawierać poniższe informacje: l nazwę produktu żywnościowego, l listę składników występujących w produkcie (wg zmniejszającej się zawartości w produkcie), w tym ulepszacze, dodatki koloryzujące, środki konserwujące itd.,

l wagę netto i wagę pod odsączeniu (net contents and drained weight), l nazwę i adres producenta/firmy pakującej lub dystrybutora, l nazwę i adres importera/dystrybutora na Filipinach, l kraj pochodzenia, l numer indentyfikacyjny partii towarowej. W przypadku produktów z przetworzonego mięsa wymagane jest inne znakowanie. W przypadku importowanych artykułów żywnościowych, FDA wymaga od importerów, aby dostarczyli z wyprzedzeniem kopie nalepek/znakowania produktów, które zamierzają importować na Filipiny. Informacja ta jest niezbędna do rejestracji importowanych produktów. Sprawdzana jest także zawartość opisu, czy informacja

POZNAJEMY NOWE RYNKI podana na znakowaniu jest zgodna z wymogami Codex/FDA. Przy rejestracji importowanego produktu informacje o wartościach odżywczych i medycznych są bardzo istotne dla FDA. Jak dotychczas rząd Filipin nie wymaga żadnego znakowania dla produktów organicznych i biotechnologicznych.

Pakowanie Codex Alimentarius i przepisy USFDA służą jako główne źródło odniesienia dla FDA w zakresie polityki odnoszącej się do dobrych praktyk wytwórczych i zastosowania odpowiednich materiałów opakowaniowych do żywności. W związku z powyższym, zgodność z CODEX i przepisami Stanów Zjednoczonych w zakresie żywności pakowanej w zasadzie zapewnia zgodność z przepisami Filipin w tym zakresie. Importerzy jednakże są zobowiązani do rejestracji pakowanych produktów żywnościowych w FDA, zanim będą one udostępnione do sprzedaży w sieciach detalicznych.

Dodatki do żywności Dodatki do żywności (food additives) muszą być zgodne z ustawą o żywności Filipin (Food Act) oraz przepisami FDA, które zostały wydane w tym zakresie. Są nimi wszystkie substancje, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na żywność na skutek zastosowania tego dodatku w produkcji, przetworzeniu, przygotowywaniu produktu żywnościowego, jak również w trakcie pakowania, transportu, przechowywania produktu.

Żywność przetworzona Wszystkie przetworzone produkty żywnościowe oferowane do sprzedaży w sieciach detalicznych na Filipinach muszą być zarejestrowane przez FDA (zgodnie z rozporządzeniem nr 2014-0029 z dnia 08.09.2014 r. dotyczącego zasad uzyskiwania licencji przez podmioty z sektora żywności i rejestracji produktów żywnościowych. Rejestracja produktów importowanych może być dokonana tylko przez podmiot filipiński, pomimo że pewna dokumentacja i niektóre typy produktów, próbek muszą być dostarczone przez eksportera. Tylko produkty z ważnym Zaświadczeniem Re-

WYMAGANIA REJESTRACYJNE zgodnie z rozporządzeniem nr 2014-0029 z dnia 08.09.2014 r. Pierwsza rejestracja (initial product regitration): l wypełniony wniosek o rejestrację (Integrated Application Form), l dowód uiszczenia opłat wskazanych w aktualnych przepisach FDA, l wyraźne i pełne etykiety produktu we wszystkich rozmiarach i odpowiednikach, z wyjątkiem etykiet dla surowców, składników do produkcji żywności czy dodatków żywnościowych przeznaczonych do dalszego przetworzenia lub dystrybucji do producentów żywności w celu dalszego przetworzenia, l zdjęcia produktu zrobione pod każdym kątem, w różnych wymiarach opakowań i przynajmniej z dwóch różnych perspektyw, tak aby umożliwić wizualne rozpoznanie produktu jako identycznego z rejestrowanym, l przy suplementach żywnościowych – próbka w opakowaniu handlowym, l jeśli dotyczy – dokumenty, które stanowią należyte uzasadnienie do rejestracji, w tym techniczne, odżywcze i zdrowotne studia i analizy, badania rynkowe, Certificate of Analysis, analizy ilościowe i wyliczenia, raporty naukowe lub publikacje w magazynach naukowych, certyfikaty lub zaświadczenie o uprawnieniu do stosowania na produktach logo Sangkap Pinoy, Hala, Organic lub Kosher (zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie znakowania). Odnowienie rejestracji l wypełniony wniosek o rejestrację (Integrated Application Form), l dowód uiszczenia opłat wskazanych w aktualnych przepisach FDA, l dodatkowe informacje dla poparcia zmian w odnawianej aplikacji (nie dotyczy przypadków automatycznego odnowienia rejestracji), l wyraźne i pełne etykiety produktu we wszystkich rozmiarach i odpowiednikach, z wyjątkiem etykiet dla surowców, składników do produkcji żywności czy dodatków żywnościowych przeznaczonych do dalszego przetworzenia lub dystrybucji do producentów żywności w celu dalszego przetworzenia. Automatyczne odnowienie rejestracji Odnowienie rejestracji może być udzielone w następujących przypadkach: l wniosek o przedłużenie rejestracji powinien zostać wypełniony i złożony do FDA w okresie 90 dni przed datą wygaśnięcia poprzedniego CPR, l należy uiścić właściwą opłatę za automatyczne odnowienie – przed złożeniem wniosku, l automatyczne odnowienie rejestracji jest możliwe, o ile nie ma żadnego warunku w tym zakresie na rewersie dotychczasowego zaświadczenia o rejestracji produktu. W przypadku istnienia takiego zapisu powinien być przedłożony skan pisma z FDA wskazującego, że warunek zawarty w CPR został spełniony. jestracji Produktu (Certificate of Product Registration - CPR), wydanym przez FDA, są dopuszczone do sprzedaży detalicznej.

Certyfikat VQC Zgodnie z nowymi wymogami rozporządzenia Administrative Order No. 26 (AO 26) importer akredytowany przez DA jest zobowiązany do uzyskania certyfikatu o kwarantannie (Veterinary Quarantine Clearance – VQC) przed dokonaniem importu mięsa i produktów mięsnych. Certyfikat ten

jest ważny 60 dni od daty wydania, w ciągu których mięso i produkty mięsne powinny dotrzeć z kraju pochodzenia. Ważność jego nie może być przedłużona. Ponadto VQC nie może być przeniesione na inny podmiot. Departament Rolnictwa zezwala ponadto na eksport na Filipiny łoju zwierzęcego, bez zawartości białka, z poziomem nierozpuszczalnych zanieczyszczeń poniżej 0,15% wagi. W przypadku kolagenowych osłonek (z bydła), BAI wymaga dodatkowych certyfikatów, że produkt jest przygotowany ze skóry zwierzęcej innej niż pochodzącej z głowy. Redakcja | 2/2018

WYWIAD NUMERU

Należy poczekać kilka sezonów Afrykański pomór świń w Polsce systematycznie rozprzestrzenia się za sprawą dzików. Rolnicy oraz wiele osób z branży mięsnej zarzuca myśliwym, że nie realizują sanitarnego odstrzału dzików. Jak wygląda zaangażowanie myśliwych w ratowanie polskiej wieprzowiny, kto przeszkadza polskiemu łowiectwu oraz czego oczekują myśliwi od branży wieprzowej? O te oraz inne sprawy zapytaliśmy PIOTRA JENOCHA, nowego przewodniczącego Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego, Łowczego Krajowego.

Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że wizerunek myśliwego w ostatnim czasie nie jest korzystny. Na pewno musimy pracować nad zmianą i odbudową naszej pozycji w odbiorze społecznym. Trzeba umiejętnie pokazywać i uświadamiać społeczeństwo jak ważną rolę odgrywają polscy myśliwi i łowiectwo oraz na jak wielu płaszczyznach, oraz w jakiej skali wpływają na gospodarkę narodową. Do tego niezbędne jest opracowanie strategii działania. To musi być podstawowy priorytet w naszym programie na najbliższe lata. Chcę przyjrzeć się dobrym doświadczeniom z innych krajów europejskich, gdzie organizacje myśliwych skutecznie promują łowiectwo. Trzeba umiejętnie pokazywać nasze dokonania mediom, a tym samym zmienić odbiór myśliwych w społeczeństwie. Niestety zwiększona aktywność różnego rodzaju organizacji „proekologicznych”, wspieranych dodatkowo przez celebrytów i inne osoby publiczne, które wykorzystując swą popularność, budują negatywny obraz myśliwych, traktując temat pobieżnie bez zagłębiania się w rolę łowiectwa i cele gospodarki łowieckiej powodują nieprawidłową ocenę przez społeczeństwo naszej jakże bogatej działalności. Ponadto obecnie kluczowa jest dla naszego środowiska jak najlepsza współpraca z rolnikami i Lasami Państwowymi. Myślę tu nawet o specjalnych umowach i porozumieniach partnerskich, które spowodują, że będziemy wspólnie, a nie obok siebie, wypracowywać zasady funkcjonowania w środowisku przyrodniczym. Docelowo zakładam szeroką współpracę w tej dziedzinie, obejmującą również innych użytkowników przyrody, w tym prawdziwe organizacje ekologiczne zainteresowane wspólnymi akcjami chro14

2/2018 |

Fot. Materiały prasowe

Jak wygląda pana plan działań dla polskiego łowiectwa na najbliższe miesiące?

Piotr Jenoch

niącymi przyrodę, a nie destrukcją i jałową konfrontacją. Łowiectwo i rolnictwo oraz przetwórstwo mięsne to ściśle ze sobą powiązane obszary. Dla całej wieprzowej branży życiową sprawą jest afrykański pomór świń (ASF). Jak pan zapatruje się na tę sprawę?

Afrykański pomór świń jest sprawą priorytetową również dla Polskiego Związku Łowieckiego. To ogromne zagrożenie dla wszystkich producentów trzody chlewnej oraz przedsiębiorców związanych z rynkiem wieprzowiny w Polsce, a także samych myśliwych, którzy bezpośrednio zarządzają populacją dzika, ma to również bezpośredni wpływ na finanse kół łowieckich. Od 2014 roku myśliwi stawiają czoła kolejnym wyma-

ganiom ze strony Inspekcji Weterynaryjnej oraz nowych regulacji prawnych w zakresie zwalczania ASF. Początki zmagań z wirusem były trudne zarówno dla administracji państwowej jak i PZŁ, jednak po czterech latach walki z chorobą mamy pierwsze sukcesy, chociażby w postaci wdrożonych zasad bioasekuracji przez myśliwych podczas i po zakończeniu polowania, czy rozrzedzenia populacji dzika na terenie całej Polski. Można by powiedzieć, że dopiero po czterech latach, ale znając problematykę zwalczania wolnoszerzących się chorób zakaźnych, dodatkowo obserwując historię rozprzestrzeniania się wirusa i jego zwalczania na terenie zachodniej Europy, nie można oczekiwać, że Polska stanie się krajem wolnym od wirusa w ciągu roku. Estonia i Łotwa również prowadzą walkę z wirusem i ich

WYWIAD NUMERU bogate doświadczenia pokazują, że nie jest to problem łatwy do rozwiązania. Jednym z bieżących celów PZŁ jest wspieranie działań rządu związanych z ograniczaniem wirusa. Jak dotąd polscy myśliwi włożyli wiele wysiłku w walkę z tą chorobą, poświęcili na to prywatny czas oraz środki finansowe. Aby zrozumieć jak wielkie jest zaangażowanie w walkę z ASF osób ograniczających liczebność dzika, proszę sobie wyobrazić, że w poniedziałek, po zakończonym ciężkim dniu w pracy, należy szybko wracać do domu, aby zmienić ubrania, zabrać broń

najmniejszego wpływu. W ubiegłym sezonie łowieckim zaobserwowaliśmy znaczny wzrost liczby dzików odstrzelonych, co jest efektem realizacji rekomendacji wystosowanych przez RZZK, polecenia Premiera RP oraz Ministra Środowiska. Upolowano ponad 340 tys. dzików, dodatkowo pozyskano również 22 tys. dzików w ramach odstrzału sanitarnego. Uważam, że jest to bardzo dobry wynik, który przyczynia się do ograniczania ryzyka przeniesienia wirusa na dalsze terytorium kraju właśnie przez dziki. Rozpoczął się nowy sezon łowiecki

Afrykański pomór świń jest sprawą priorytetową również dla Polskiego Związku Łowieckiego. i udać się jeszcze przed zmrokiem do lasu, gdzie można spędzić nawet kilka godzin w różnych warunkach atmosferycznych, a wszystko po to, by pomóc nam wszystkim we wspólnej sprawie. Następnego dnia niezależnie od godzin powrotu z lasu, trzeba wstać do pracy o tej samej godzinie, co zawsze i podjąć obowiązki służbowe. Proszę sobie wyobrazić ilu ludzi w Polsce byłoby gotowych podjąć takie wyrzeczenia? Wydaje mi się, że niewielu. Należy tu podkreślić, że te wszystkie nieprzespane noce, wydatki na paliwo i amunicję nie są rekompensowane przez Skarb Państwa, a opłacane są z prywatnych pieniędzy myśliwych. Mam tu na myśli przede wszystkim redukcję dzika prowadzoną na terenie całej Polski, bo przecież walka z ASF nie toczy się jedynie na terenie stref wyznaczonych zgodnie z właściwymi decyzjami wykonawczymi Komisji Europejskiej. Tylko w kwietniu tego roku myśliwi musieli wyjść w teren 187 tyś. Razy, aby pozyskać 21 tyś. dzików. Czy spowoduje pan zintensyfikowanie odstrzału dzików w związku z ASF? Czekają na to rolnicy oraz branża mięsna wieprzowa.

Intensywny odstrzał dzika w Polsce jest prowadzony od kilku lat. Musimy być świadomi, że redukcja gatunków zwierząt dziko żyjących nie zostanie dokonana w ciągu kilku miesięcy, a na efekt należy poczekać nawet kilka sezonów. Ograniczanie liczebności zwierząt łownych jest procesem kilkuletnim ze względu na wiele czynników przyrodniczych, na które człowiek nie ma

chłodni, w godzinach wieczornych bądź nocnych, dzików odstrzelonych w strefach wyznaczonych ze względu na występowanie wirusa ASF oraz błędne informacje przekazywane przez powiatowych lekarzy weterynarii, dotyczące m.in. odpowiedzialności ponoszenia kosztów za utrzymanie chłodni do przetrzymywania dzików. Należy tu wyraźnie podkreślić, że afrykański pomór świń jest chorobą zwalczaną z urzędu zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych, i zgodnie z tą informacją wszelkie koszty walki z wirusem pokrywa budżet państwa. Bardzo rzadko mówi się o tym, że często to koła łowieckie dokonują zakupu własnych chłodni w celu przetrzymywania na czas badań tusz pozyskanych dzików, przeznaczają pieniądze na funkcjonowanie chłodni do czasu zwrotu przez organy inspekcji weterynaryj-

Musimy być świadomi, że redukcja gatunków zwierząt dziko żyjących nie zostanie dokonana w ciągu kilku miesięcy, a na efekt należy poczekać nawet kilka sezonów.

2018/2019, w którym Polski Związek Łowiecki dalej dąży do osiągnięcia na terenie całego kraju oraz utrzymania możliwie jak najniższego, zgodnego ze wspomnianymi rekomendacjami, zagęszczenia dzika. Dlatego pragnę zapewnić, że polscy myśliwi prowadzą intensywny odstrzał dzika, a jego efekty można już zaobserwować w bieżącym sezonie łowieckim. W większości województw osiągnęliśmy rekomendowany poziom zagęszczenia 1 dzika na 1000 ha. Myśliwi twierdzą, że walkę z ASF utrudniają służby weterynaryjne. Tymczasem rolnicy uważają, że to myśliwi są opieszali. W czym jest problem?

Tak jak już zaznaczyłem, początki zmagań z wirusem były trudne zarówno dla administracji państwowej jak i PZŁ, jednak po czterech latach walki z chorobą mamy pierwsze, bardzo cenne, wręcz na skalę europejską, doświadczenia w zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń. Problemy z jakimi spotykali się myśliwi jeszcze do niedawna to m.in. brak chłodni lub ich zbyt mała liczba w celu prowadzenia płynnego odstrzału dzików, brak możliwości dostarczania do

nej poniesionych kosztów przez myśliwych, są w gotowości, przede wszystkim w porze nocnej, do otwarcia chłodni i przyjęcia tuszy upolowanego dzika. O tym też należy pamiętać, że myśliwi wykonują bardzo potrzebną i bardzo dobrą pracę, a która, mam wrażenie, jest niezauważalna dla innych grup, które są żywo zainteresowane obrotem spraw związanych z afrykańskim pomorem świń. Polski Związek Łowiecki podejmuje działania mające na celu wsparcie kół łowieckich w zwalczaniu choroby między innymi, wystąpiliśmy o sfinansowanie zakupu ponad 200 chłodni, które zostaną przekazane kołom łowieckim w celu jeszcze większego usprawnienia odstrzału. Ważnym z punktu widzenia ograniczania populacji dzika jest wyposażenie myśliwych w narzędzia zwiększające szanse na odnalezienie i pozyskanie dzików, dlatego Polski Związek Łowiecki stara się o uzyskanie dofinansowania do zakupu sprzętu zwiększającego skuteczność polowania. Wszystkie wymienione działania świadczą o tym, że Polski Związek Łowiecki jest bardzo zaangażowany w działania zmierzające do ograniczenia wirusa ASF w Polsce. ð | 2/2018

WYWIAD NUMERU

2264

przypadki ASF u dzików w Polsce

118

ognisk ASF u świń w Polsce

340 tys.

pogłowie dzików w Polsce (szacunkowe dane)

Zarzuca się ponadto myśliwym, że ich wiedza o ASF jest mała albo nie mają żadnej i w efekcie ponoć roznoszą wirusa. Komisja Europejska wydała specjalną broszurę na temat roli myśliwych w ograniczaniu rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń ASF. Czy pana zdaniem potrzebna jest edukacja myśliwych?

Jestem zaskoczony tym stwierdzeniem, iż wiedza na temat afrykańskiego pomoru świń wśród myśliwych jest mała lub w ogóle jej nie ma. Na polecenie Zarządu Głównego PZŁ, jednostki terenowe przekazują niezbędną wiedzę myśliwym podczas setek narad w całej Polsce. Myśliwi na bieżąco są informowani o sytuacji epizootycznej w kraju, zmieniających się regulacjach prawnych i zasadach bioasekuracji podczas oraz po zakończonym polowaniu. Co więcej Polski Związek Łowiecki prowadzi ścisły nadzór nad kołami łowieckimi w zakresie zwalczania wirusa ASF. W ubiegłym roku podczas kilkuset rutynowych kontroli w kołach łowieckich sprawdzano przestrzeganie zasad bioasekuracji oraz ograniczeń dokarmiania zwierzyny przez dzierżawców obwodów łowieckich. Kontrole nie wykazały uchybień w tym zakresie. Inspekcja weterynaryjna prowadzi akcję informacyjną również w kołach łowieckich poprzez spotkania z łowczymi i prezesami kół łowieckich, rozsyłanie ulotek informacyjnych oraz organizację spotkań z dzierżawcami obwodów łowieckich. Uważam, ze te działania połączone z działaniami Polskiego Związku Łowieckiego przynoszą dobry skutek. Co do edukacji, wychodzę z założenia, że zawsze można i warto uczyć się nowych rzeczy. Dlatego jesteśmy otwarci na kampanię infor16

2/2018 |

Polski Związek Łowiecki (PZŁ)

120 610

myśliwych jest zrzeszonych w PZŁ

zarządów okręgowych,

2 559

koła łowieckie, które dzierżawią

4 711 obwody

macyjną, z którą można trafić do pojedynczego myśliwego, a którą powinny poprowadzić podmioty o największym zakresie wiedzy w temacie afrykańskiego pomoru świń. Najlepszym środkiem przekazu jest radio, Internet czy telewizja. Tymi środkami możliwe jest przekazanie informacji także osobom, które nie mają nic wspólnego z rolnictwem, leśnictwem i łowiectwem, a które po czterech latach nie wiedzą nawet o obecności wirusa ASF w Polsce i nie wiedzą, że nieświadomie mogą przyczynić się do przeniesienia wirusa. W tym miejscu trzeba zauważyć, że wirus ASF może zostać przeniesiony w głąb Polski nie tylko przez dziki, ale również przez nas ludzi. Skupiając się tylko i wyłącznie na redukcji populacji dzika, możemy za kilka miesięcy zetknąć się z bardzo niebezpieczną sytuacją, np. wystąpienia ogniska wirusa w województwie dolnośląskim lub zachodniopomorskim, co będzie katastrofalne w skutkach dla całej branży wieprzowiny. Dlatego edukacja potrzebna jest nie tylko myśliwym, leśnikom czy rolnikom, ale całemu społeczeństwu, ponieważ każdy z nas nieświadomie może przyczynić się do rozprzestrzenienia wirusa. Czy czegoś brakuje myśliwym, by mogli w pełni realizować odstrzał sanitarny dzików (może chłodni lub przepisy obowiązującego prawa są przeszkodą albo inne przyczyny)?

Sezon łowiecki 2017-2018

340 tys.

dzików zostało upolowanych

22 tys.

dzików zostało odstrzelonych w ramach sanitarnego odstrzału We wcześniejszej wypowiedzi wspomniałem o tym, iż w ubiegłym roku myśliwi pozyskali ponad 22 tys. dzików w drodze odstrzałów sanitarnych. Inspekcja Weterynaryjna nie zgłaszała Polskiemu Związkowi Łowieckiemu problemów ze znaczącym niewykonaniem obowiązku odstrzału sanitarnego. Aktualne regulacje prawne nakładają na myśliwych obowiązki oraz sankcje za celowe niewykonywanie odstrzału sanitarnego. Jednak takiego przypadku od początku występowania choroby nie odnotowano. Ale może też zdarzyć się tak, że odstrzał sanitarny nie będzie wykonany ze względu na warunki przyrodnicze, na które ludzie niestety nie mają wpływu. Dlatego w tym miejscu można stwierdzić, że zarządzanie populacjami zwierząt dziko żyjących jest zadaniem trudnym i powinni się tym zajmować tylko i wyłącznie specjaliści. Wszelkie zmiany ingerujące w model łowiectwa, zmierzające ku prywatyzacji najlepszego modelu łowiectwa w Europie mogą być dużym zagrożeniem dla wykonywania odstrzału sanitarnego oraz płynnej redukcji dzika. Czy oczekuje pan jakiejś pomocy od branży mięsnej? Jeśli tak to jakiego rodzaju?

Polsk Związek Łowiecki w branży mięsnej dostrzega partnera i liczy na dobrą współpracę. Czujemy się częścią tego rynku jako jednostka dostarczająca dziczyznę. Dziczyzna na terenie ziem Polskich miała ogromne znaczenie, obecnie jej spożycie jest niewielkie i zdecydowanie chcielibyśmy to zmienić. Przede wszystkim nie chcemy być postrzegani jako konkurencja, ale jako uzupełnienie rynku. Tego czego możemy sobie życzyć i oczekiwać, to partnerskie podejście i owocną współpracę z branżą mięsną, opartą na obopólnej korzyści. Rozmawiał Jacek Strzelecki

WYWIAD NUMERU

| 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Strategiczna zmiana dla wołowiny Polska wołowina ma już swoją strategię. Dokument „Polska Wołowina 2022” został opracowany przez Radę Sektora Wołowiny, którą tworzy sześć organizacji branżowych. Zdefiniowanie słabych stron oraz nakreślenie kierunków ma wyciągnąć polską wołowinę z zapaści i przygotować do gry konkurencyjnej w skali globalnej. Poniżej przedstawiamy kluczowe wyzwania.

trategia powstała z inicjatywy wielu organizacji: Polskiego Zrzeszenia Producentów Bydła Mięsnego (PZPBM), Związku Polskie Mięso (ZPM), Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego (PZHiPBM), Federacji Związków Pracodawców–Dzierżawców i Właścicieli Rolnych (FZPDiWR), Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego (UPEMI), Stowarzyszenia Rzeźników i Wędliniarzy Rzeczypospolitej Polskiej (SRiWRRP). Wsparcie we wdrożeniu strategii obiecał minister rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztof Jurgiel.

Wyzwania polskiej branży wołowiny koncentrują się wokół sześciu kluczowych obszarów

Percepcja

Optymalizacja

Kompetencje

1 6

Rozpoznawalność Polska wołowina w kraju i na rynkach eksportowych jest mało rozpoznawalna i postrzegana jako kontrowersyjna, co odbija się na zyskach. Na problem percepcji polskiej wołowiny składają się w szczególności: l niewystarczające rozpowszechnienie certyfikatów poświadczających dobrostan i stosowanie dobrych praktyk produkcyjnych, l niska rozpoznawalność marki polskiej wołowiny, l nieadekwatny wizerunek wołowiny wśród konsumentów krajowych w stosunku do walorów dobrej wołowiny, l niewłaściwe oznakowanie wołowiny na półkach polskich sklepów. Z tym wiąże się ściśle brak rozpoznawalnych certyfikatów poświadczających standardy produkcji uniemożliwia dotarcie do pewnej grupy odbiorców. W przeciwieństwie do Polski, inne kraje-producenci jak Irlandia, Francja, Kanada posiadają rozbudowane systemy certyfikacji, dotyczące różnych obszarów związanych z procesem produkcji. Dotarcie do pewnej grupy konsumentów będzie możliwe tylko w przypadku wykazania, że wołowina produkowana 18

2/2018 |

Integracja

Satysfakcja

Kooperacja

jest tylko przy uwzględnieniu standardów zdrowotnych, środowiskowych i dobro stanowych, co ma szczególne znaczenie na rynkach zagranicznych.

ny, ale również konsekwentnych działań marketingowych.

Nieznajomość

Polscy konsumenci postrzegają wołowinę jako drogą, o ograniczonej konsumpcji w Polsce, trudną w przygotowaniu i o nieregularnej jakości. Tymczasem na rynkach charakteryzujących się wysoką konsumpcją wołowiny, konsumenci mają możliwość wyboru jakości konsumowanej wołowiny. Wołowina dobrej jakości jest doceniana za walory zdrowotne, dietetyczne i smakowe, dlatego konsumenci są w stanie zapłacić za nią więcej. Dodatkowo, w krajach tych wykształciła się kultura spożywania wołowiny i towarzyszące jej umiejętności przyrządzania wołowiny.

Polska wołowina na rynkach zagranicznych nie wywołuje jednoznacznych i pozytywnych skojarzeń wśród zagranicznych konsumentów, dlatego sprzedawana jest po niższej cenie na rynkach międzynarodowych. Tymczasem największym powodzeniem cieszy się wołowina, pochodząca z krajów, które były w stanie zbudować silną markę wołowiny (wartość dodaną). Do tych krajów zaliczają się m.in.: Australia, Irlandia, Nowa Zelandia, USA. Mięso wyprodukowane w tych krajach często wywołuje skojarzenia z dobrą jakością i smakowitością oraz z cechami charakterystycznymi dla danego kraju. Wypracowanie marki jest rezultatem, nie tylko opracowania wysokich standardów produkcji wołowi-

Brak kultury spożywania

Niedoinformowanie Polski konsument nie otrzymuje przed dokonaniem zakupu odpowiedniej infor-

GŁOS Z BRANŻY Zaadresowanie kluczowych wyzwań pozwoli na zwiększenie wolumenu marży łańcucha wartości oraz bardziej sprawiedliwy podział w szczególności do rolników, poprzez 6 dźwigni wzrostu Wymienione poniżej dźwignie wzrostu oddziałują na zwiększenie wolumenu marży poprzez podniesienie ceny   lub obniżenie kosztu jednostkowego produkcji. Dla każdej dźwigni wyliczono korzyść generowaną bezpośrednio przez daną dźwignię. Wyjątkiem jest promocja polskiej wołowiny, która pozwala na zwiększenie korzyści uzyskanych w wyniku wprowadzenia certyfikatów dobrych praktyk produkcyjnych w obszarach m.in dobrostanu zwierząt, zrównoważonego rozwoju, ochrony klimatu oraz narzędzi zapewnienia jakości kulinarnej wołowiny. Dlatego korzyści wynikające z promocji zostały uwzględnione w ramach tych dwóch dźwigni i nie zostały ujęte oddzielnie.

Podniesienie ceny poprzez certyfikaty dobrostanu, zrównoważonego rozwoju oraz ochrony klimatu

Promocja   polskiej wołowiny

Wolumen marży   polskiego łańcucha   wartości wołowiny Zwiększenie wartości dodanej w wyniku podniesienia innowacyjności przetwórców

macji dotyczącej jakości i procesu produkcji wołowiny oraz jasnej instrukcji kulinarnej. W efekcie niskie spożycie krajowe oraz koncentracja branży na eksporcie nie dają branży motywacji do wdrożenia systemu informującego konsumenta o charakterystyce produktu. Płytkość krajowego rynku powoduje, że rynek sprzedaży detalicznej wołowiny nie jest traktowany przez przetwórców i detalistów jako priorytetowy. Skutkiem tego podejścia jest dostarczanie na półki polskich sklepów wołowiny o niejednorodnej jakości oraz małej ilości informacji. Etykiety, którymi opatrzone są porcje nie sygnalizują wystarczająco wyraźnie rodzaju oraz jakości kupowanego przez konsumenta mięsa. Zawierają one informacje o części, z której dana porcja pochodzi oraz cenie. Przeważnie brakuje informacji związanych z rasą zwierzęcia, sposobem chowu, dobrostanem, ekologią, bezpieczeństwem i właściwościami kulinarnymi. Dodatkowo, często na oznaczeniach brakuje instrukcji przygotowania wołowiny.

Powtarzalna jakość Brak powtarzalnej jakości ogranicza zaufanie konsumentów do wołowiny i ogranicza popyt na nią. Do tego problemu przyczyniają się przede wszystkim: l zbyt małe partie żywca dostarczane przez producentów do przetwórców, l ograniczona skala działalności części przetwórców, l wysokie koszty przetwórców związane z sortowaniem żywca.

Podniesienie ceny poprzez wdrożenie i upowszechnienie narzędzi zapewniania jakości kulinarnej

Obniżka kosztów   i podniesienie wartości produkcji poprzez poprawę jakości żywca wołowego Obniżenie kosztów   w wyniku poprawy kompetencji producentów żywca

Jednorodna jakość Polska produkcja żywca jest silnie rozdrobniona, o czym świadczy m.in. wskaźnik średniej wielkości stad. W 2015 r. w Polsce ok. 8,6% pogłowia znajdowało się w stadach o liczebności powyżej 200 sztuk. Dla porównania, w południowej części Australii było to ok. 88%. W wyniku rozdrobnienia większość producentów tworzy małe partie żywca. Nawet jeśli producenci stosują się do przyjętego na rynku standardu chowu, zawsze pozostaje przestrzeń na indywidualną interpretację zasad, co z kolei przekłada się na inny sposób chowu i inną jakość bydła u każdego z producentów. Dlatego dostarczane przez producentów małe partie charakteryzują się różną jakością.

Preferencje konsumentów Proces produkcji wołowiny niedopasowany do preferencji konsumentów może przekładać się na dostarczanie wołowiny niespójnej z ich oczekiwaniami. W konsekwencji konsumenci mogą zniechęcać się do mięsa wołowego i ograniczać swój popyt. Efektywne narzędzia pozwalające na dostosowanie procesu produkcji wołowiny do preferencji kulinarnych konsumentów umożliwiłyby zwiększenie marż producentów. Takim narzędziem jest cennik przetwórcy. Różnice między cenami preferowanego i pozostałego bydła są niewielkie, co sprawia, że rodzaj zapotrze-

bowania nie jest wyraźnie sygnalizowany i premiowany. Większość cenników jest oparta o system EUROP, który premiuje bydło o większej wydajności mięsnej i nie uwzględnia preferencji kulinarnych. Konsumenci wołowiny mają zróżnicowane preferencje wobec cech kulinarnych mięsa, np. kruchość, itp. Po analizie tych preferencji, detaliści składają zamówienie do przetwórców. Przetwórcy skupują bydło, które wyceniają zgodnie ze stosowanymi cennikami. Różnice pomiędzy cenami za preferowane bydło i pozostałe są niewielkie, dlatego producenci nie mają wystarczającego bodźca do dostosowania swojej produkcji. Stosowane w Polsce cenniki są oparte o system EUROP, premiujący bydło, z którego można pozyskać większą ilość mięsa, a nie uwzględniają preferencji kulinarnych. Systemem, w ramach którego uwzględniane są preferencje kulinarne konsumentów jest np. MSA (Meat Standards Australia), w ramach którego dostosowano elementy wsadowe procesu produkcji (wiek zwierzęcia, waga, rasa, itd.), w celu uzyskania mięsa o charakterystykach preferowanych przez konsumentów. Przetwórcy operujący w ramach MSA premiują w swoich cennikach bydło posiadające takie charakterystyki.

Potencjał sprzedażowy Przetwórcy w Polsce często nie uwzględniają odpowiedniej premii w swoich cennikach za bydło chowane z zachowaniem dobrostanu i zdrowego żywienia zwierząt oraz nie prowadzą odpowiednich programów szkoleniowych dla producentów. Dobrostan i zdrowe żywienie zwierząt ma szczególne znaczenie dla konsumentów zagranicznych, którzy konsumują 88% polskiej wołowiny. Brak dokumentów potwierdzających dbałość o te aspekty w procesie produkcji często uniemożliwia transakcję. Podobnie jak w przypadku preferencji kulinarnych, również w przypadku tego typu preferencji konsumentów przetwórcy mogą wpływać na dostosowanie procesu produkcji bydła m.in. za pomocą cenników i odpowiednich programów szkoleniowych dla producentów. Niestety również w przypadku tych preferencji cenniki często nie uwzględniają odpowiedniego zróżnicowania cen, a przetwórcy nie prowadzą odpowiednich programów szkoleniowych dla producentów. ð | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY ð

Brak współpracy w ramach łańcucha Niewystarczająca współpraca w łańcuchu produkcji wołowiny przyczynia się do problemów z jakością produktu końcowego i do obniżonej rentowności całego polskiego łańcucha wartości. Niewystarczająca współpraca objawia się w szeregu nieefektywności: l utrudniona wymiana handlowa ze względu na rozdrobnienie rynku, l skomplikowany proces przekazywania żywca, l niepełny i niewiarygodny opis genotypu cieląt, l ograniczone zaufanie w całym łańcuchu wartości wołowiny, w szczególności nieufność producentów do przetwórców, wynikająca z subiektywnego systemu klasyfikacji mięsa, l niespójne cele producentów cieląt pochodzących z krów mlecznych z celami producentów żywca.

nia, itd.) i techniki jazdy, mieszanie stad, opóźniony rozładunek. Efektem jest podwyższenie poziomu stresu u zwierząt, powodujące obniżenie zawartości glikogenu w mięśniach oraz wzrost poziomu pH tuszy. Mięso w takiej sytuacji nie może być sezonowane, ulega procesowi gnicia, a jego okres przydatności do spożycia gwałtownie spada, co może skutkować koniecznością przetworzenia go. Ocenia się, że taka sytuacja dotyczy 12-15% mięsa wołowego produkowanego w Polsce.

Paszporty Podawane w paszportach żywca dane nie są wystarczającym wyznacznikiem jakości żywca, ze względu na zbyt ograniczony zakres oraz częste umieszczanie danych

550 tys. ton

wołowiny w ekwiwalencie tusz wyprodukowano w 2017 r.

Pośrednicy Do transakcji sprzedaży cieląt do producentów żywca przeważnie angażowany jest pośrednik. Podobna sytuacja ma miejsce podczas sprzedaży bydła do przetwórcy. Pośrednicy, obok swej pozytywnej roli agregatora cieląt i żywca z małych gospodarstw, odgrywają nadmierną rolę w zakresie transakcji spełniających wymóg minimum logistycznego dla bezpośredniej dostawy do rzeźni. Wynikiem angażowania pośredników do transakcji związanych z cielakami i bydłem jest przejmowanie przez nich części marży łańcucha wartości, kosztem producentów cieląt oraz producentów zajmujących się produkcją żywca wołowego.

Obniżenie wartości części materiału rzeźnego Bydło od producenta do przetwórcy transportowane jest za pomocą specjalistycznej floty samochodowej, często należącej do pośrednika. Zwierzęta podczas tego procesu narażone są na szereg niedogodności poprzez m.in. nieodpowiedni załadunek, niedostosowanie pojazdu (za mało miejsca, niehigieniczne warunki, ściany powodujące otarcia i zabrudze20

2/2018 |

88%, czyli 500 tys. ton

wołowiny w ekwiwalencie tusz zostało wyeksportowane

1,4 mld EUR nadwyżka eksportowa

niezgodnych z rzeczywistością. Trzeba pamiętać, że sama rasa jest niewystarczającym wyznacznikiem jakości sztuki żywca. Dwie sztuki tej samej rasy mogą się charakteryzować istotnie różnym materiałem genetycznym i co za tym idzie jakością. Pomocny w tej kwestii mógłby być kod ojca, którego uwzględnienie w zgłoszeniu jest opcjonalne i rzadko podawane. W konsekwencji paszporty nie są postrzegane na rynku wołowiny jako wiarygodne źródło informacji o jakości żywca. Z kolei w przypadku mniej świadomych podmiotów, może dochodzić do sytuacji, w których na podstawie informacji zawartych w paszporcie nabywają sztukę o rzeczywistej jakości innej niż oczekiwana.

Brak zaufania do oceny Uczestnicy łańcucha wartości darzą się ograniczonym zaufaniem, przykładem tego jest ograniczone zaufanie producentów do przetwórców związane z systemem EUROP. Ocena bydła przed ubojem jest przeprowadzana przez pracownika rzeźni (inspektora, mimo że posiada on uprawnienia nadawane przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych) na podstawie oceny wizualnej, co ogranicza zaufanie producentów do przetwórców. W zależności od przyznanej oceny, ustalana jest cena płacona producentowi za dostarczony żywiec. Fakt oceny wizualnej nadaje całemu procesowi znamiona subiektywizmu i powoduje, że system jest wrażliwy na nadużycia, np. zaniżanie klasy żywca.

Skrajna optymalizacja kosztowa Głównym dostawcą cieląt wykorzystywanych do produkcji wołowiny w Polsce są producenci mleka, którzy przeważnie pokrywają krowy mleczne buhajami ras mlecznych. Otrzymywane cielęta charakteryzują się niższą ekonomiką chowu na potrzeby produkcji żywca wołowego. Producenci mleka inseminują krowy głównie nasieniem buhajów ras mlecznych, w celu uzyskania jałówek do remontu stada. Udział krów mlecznych inseminowanych nasieniem buhajów ras mięsnych (krzyżowanie towarowe) w ostatnich latach oscylował pomiędzy 10 a 20%. Stosunkowo niski udział krzyżowania towarowego w stadach krów mlecznych sprawia, że produkowane są cielaki o niskiej jakości, za które producenci mleka dostają niską cenę. Niewykorzystany potencjał powoduje, że wartość dodana w kolejnych etapach łańcucha wartości jest niższa niż potencjalnie możliwa do osiągnięcia. Inaczej pisząc producenci mleka, poszukują najtańszego materiału genetycznego do inseminacji (brak pełnej świadomości, że droższe słomki inseminacyjne mogą skutkować lepszymi jakościowo cielakami), a z drugiej strony utożsamiają jakość tylko z rasą bydła. Niesatysfakcjonująca genetyka cieląt zmniejsza produkcję wołowiny posiadającej cenioną charakterystykę (np. marmurkowatość) lub utrudnia uzyskanie większych ilości

GŁOS Z BRANŻY cennych części (np. mięśni grzbietu, rostbefu, antrykotu i polędwicy), co obniża przychody całego łańcucha wartości.

Brak kompetencji Niewystarczający poziom kompetencji przekłada się na obniżoną jakość produkowanej wołowiny oraz rentowność produkcji, a w konsekwencji także pozostałych ogniw łańcucha wartości. Na problem z kompetencjami polskich producentów składa się przede wszystkim: l niski stopień specjalizacji producentów w poszczególnych fazach opasu, l ograniczony „know-how” w zakresie metod chowu z uwzględnieniem dobrostanu, dawek żywieniowych, genetyki, ekonomiki, rynków zbytu i oraz właściwej opieki weterynaryjnej.

Niewłaściwy podział zadań W Polsce producenci żywca zajmują się całym procesem chowu, podczas gdy na rynkach rozwiniętych, producenci specjalizują się w jego poszczególnych etapach. W modelowym schemacie chowu żywca wołowego wyróżnia się trzy etapy: odchów cieląt, wzrost, tucz (finisz). W krajach charakteryzujących się wysoce efektywnym łańcuchem wartości wyselekcjonowane podmioty zajmują się każdym z etapów chowu, w Polsce taki model jest stosowany w znikomym stopniu. W USA sektor wołowiny charakteryzuje się wysokim stopniem zorganizowania, a poszczególnymi etapami chowu zajmują się wyspecjalizowane podmioty: Odchów cieląt – cielęta utrzymywane są w gospodarstwach przy mamkach do 6-10 miesiąca życia często w małych i średnich gospodarstwach, po czym są sprzedawane, przede wszystkim na aukcjach. Stockers operators i backgrounding operators – zajmują się opasaniem cieląt odpowiednio na pastwiskach bądź w zamknięciu. W obu przypadkach waga cielaka zwiększana jest do 270-360 kg lub do osiągnięcia 8-14 miesiąca życia. Tuczarnie – podmioty specjalizujące się w finiszu, czyli opasie żywca do wagi 400-640 kg lub do osiągnięcia 12-22 mies. W USA jest ok. 30 tys. tuczarni, a ok. 8090% inwentarza opasanego jest w tuczarniach o pojemności ponad 1 tys. sztuk.

Niewykorzystane łąki i pastwiska łatwiej ulegają degradacji, a obecnie w Polsce wykorzystuje się około 50% z nich Wśród użytków rolnych źródłem pożywienia dla bydła są łąki i pastwiska, których wykorzystanie dla opasania innych gatunków jest pomijalne, oraz część gruntów pod zasiewami. Wykorzystując dane o udziale zbożowych surowców paszowych do krajowego zużycia surowców zbożowych (61%*) oraz danych dot. wykorzystania produktów paszowych przez trzy główne gatunki zwierząt hodowlanych**, oszacowano potencjał użytków rol. w Polsce do hodowli bydła.

Struktura użytków rolnych w 2015 r. [mln ha] Pod zasiewami: 10,75 (75%)

Ogrody: 0,027 (0,2%)

Pastwiska: 0,4 (3%)

Łąki: 2,7 (18,5%)

Upr. Trwałe: 0,4 (3%)

Zboża: 70% powierzchni pod zasiewami

Pozostałe: 30% powierzchni pod zasiewami Pozostałe zużycie: 39% zbiorów

Ugory: 0,1 (1%)

Pasze: 61% zbiorów

47%

38%

15%

Potencjał do hodowli bydła w Polsce wynikający ze struktury łak

3,1 mln ha

Obecnie potencjał pastwisk wykorzystywany jest w ok. 50%: szacunkowo do wyżywienia obecnego pogłowia bydła potrzebne jest ok. 1,5 miliona hektarów. Istnieje potencjał powiększenia hodowli bydła (w tym krów), a w konsekwencji zwiększenie produkcji cieląt i brak konieczności ich importowania © EY 2017

* Szacunek EY, na podstawie Raportu o rynku zbóż IERiGŻ **Szacunek EY, na podstawie Raportu o rynku zbóż IERiGŻ oraz GUS, obliczone na podstawie ekwiwalentu paszy całkowitej

Brak „know-how”

Brak wartości dodanej

Niepełna wiedza producentów w zakresie prowadzenia chowu z zachowaniem dobrostanu przejawia się np. w niedostosowaniu infrastruktury do potrzeb inwentarza. W wyniku niskiego poziomu edukacji w kwestii układania dawek żywieniowych bydło często karmione jest pozornie tanio, a faktycznie drogo w przeliczeniu na jeden kg przyrostu. Producenci często nie uwzględniają korelacji pomiędzy rasą, cechami genetycznymi oraz potrzebami żywieniowymi. Rzadko przeprowadzana jest kalkulacja opłacalności działalności, natomiast jeśli jest przeprowadzana, często nie zostają uwzględnione jej wszystkie komponenty. Producenci posiadają ograniczoną wiedzę w zakresie opieki weterynaryjnej, co może przejawiać się np. niskim poziomem profilaktyki przed chorobami.

W sprzedaży eksportowej dominują produkty uboju charakteryzujące się niższą wartością dodaną niż produkty rozbioru. Proces przetwórstwa składa się z dwóch kluczowych etapów: uboju i rozbioru. Około 60-70% wolumenu eksportu polskiej wołowiny stanowią produkty proste. Pozostałą część stanowią bardziej przetworzone elementy rozbioru oraz w niewielkim stopniu produkty porcjowania lub przetwory. Średnia cena uzyskiwana za ćwierćtusze jest niższa niż w przypadku mięsa powstałego po rozbiorze. Ograniczony udział produktów rozbioru w eksporcie przekłada się na niższe przychody uzyskiwane przez przetwórców.

Popyt a podaż Polscy producenci żywca zgłaszają wysoki popyt na cielęta, który nie jest zaspokajany przez podaż. W szczególności na rynku krajowym, występuje niewystarczająca podaż cieląt pożądanych ras mięsnych i mieszańców. Na polskim rynku głównym dostawcą cieląt są producenci mleka, dla których cielęta do opasu są efektem ubocznym ich działalności podstawowej. Nadwyżkowy popyt zaspokajany jest importem, który w 2016 r. wyniósł 43,4 tys. sztuk i wzrósł o 3,7% w stosunku do roku poprzedniego.

Nowe możliwości Obecnie są dodatkowe zasoby do wykorzystania w wyniku zmian na rynku mleka i skutków choroby afrykańskiego pomoru świń (ASF) dla producentów trzody chlewnej. Część producentów trzody w rejonach objętych ASF jest zmuszona do zaprzestania produkcji trzody chlewnej i rozważa rezygnację z produkcji zwierzęcej lub zmianę kierunku produkcji. Część producentów mleka w szczególności zbyt małych, aby być konkurencyjnym rozważa zaprzestanie produkcji mleka i rezygnację z chowu bydła. Posiadają oni infrastrukturę do chowu bydła, zasoby paszy i relatywnie wysokie kompetencje do chowy bydła mięsnego. Produkcja cieląt lub opas mogą być alternatywą dla tych gospodarstw. Red. | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Skarby żywieniowe w mięsie funkcjonalnym Nie ma wątpliwości, że istnieje związek pomiędzy tym co się je, a zdrowiem konsumentów. Choć naukowcy wykazali, że spożycie mięsa może w dużej mierze ograniczyć wystąpienie wielu chorób, to branża mięsna nie potrafi tego związku przyczynowo-skutkowego przełożyć na większy sukces, co powoduje, że coraz więcej jest głosów przeciwnych mięsu. Eksperci z Instytut Żywności i Żywienia wyjaśnili jak produkować mięso by dla współczesnych konsumentów było ono użyteczne i funkcjonalne.

adania nad bioaktywnymi czynnikami zawartymi w żywności i ich wpływem na zdrowie człowieka prowadzone są od kilkudziesięciu lat, a ich liczba jest ogromna. Brak jest jednolitej uniwersalnej definicji żywności funkcjonalnej (ŻF), a najkrótsza brzmi: jest to kategoria środków spożywczych, które oprócz właściwości odżywczych posiadają działanie prozdrowotne potwierdzone badaniami klinicznymi. Od 1999 roku najczęściej przyjmuje się definicję zapisaną w końcowym dokumencie programu finansowanego przez UE – FUFOSE (Functional Food Science in Europe). Żywność może być uznana za funkcjonalną, jeżeli udowodniono jej korzystny wpływ na jedną lub wiele funkcji organizmu, który przyczynia się do poprawy stanu zdrowia oraz samopoczucia człowieka lub zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób. Żywność funkcjonalna powinna korzystnie oddziaływać na organizm i mieć postać zbliżoną do powszechnie spożywanej żywności i nie mogą to być tabletki ani kapsułki.

Wiedza wielopoziomowa W USA sprzedaż produktów funkcjonalnych osiągnęła wartość 40 mld USD, podczas gdy ogólna sprzedaż żywności prozdrowotnej (w tym naturalnej) wyniosła 140 mld USD. Roczne koszty leczenia głównych przewlekłych niezakaźnych chorób, włączając choroby układu sercowo – naczyniowego, cukrzycę typu 2, nowotwory, otyłość przekraczają 400 miliardów USD. Na występowanie wyżej wymienionych chorób bardzo istotny wpływ ma dieta. Produkcja żywności funkcjonalnej wykazuje stałą tendencję wzrostową. Jej wytwa22

2/2018 |

rzanie będzie, w perspektywie długookresowej, domeną mniejszych podmiotów sektora przetwórstwa rolno-spożywczego. Tendencja wzrostu jest efektem ogólnoświatowego trendu w zakresie zapotrzebowania na żywność funkcjonalną. Niezbędne są jednak badania naukowe, stanowiące wsparcie dla przyszłych inwestycji, jak również kształtowania gustów konsumenckich oraz ustawowych regulacji prawnych. W produkcję żywności funkcjonalnej, w tym mięsa funkcjonalnego, muszą być zaangażowani rolnicy, technolodzy żywności, dietetycy i inni specjaliści. Połączenie ich wiedzy i umiejętności jest niezbędne dla rozwoju innowacyjnych produktów. Szczególną uwagę ośrodki naukowe zwróciły na mięso i produkty mięsne. Zła opinia o mięsie związana jest z wysoką zawartością tłuszczu, nasyconych kwasów tłuszczowych (saturated fatty acid – SFA), cholesterolu i wiązanie ich z pewnymi typami chorób układu sercowo-naczyniowego. Należy podkreślić, że przemysł mięsny dysponuje największym potencjałem, aby dostarczać ważne składniki odżywcze w diecie. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że żywienie stało się główną poddającą się modyfikacji determinantą przewlekłych chorób niezakaźnych. Wyniki badań naukowych uzasadniają opinie, że zmiany diety mają duży wpływ korzystny lub niekorzystny, czy wręcz szkodliwy na zdrowie w ciągu całego życia. Zmiany diety mogą oddziaływać nie tylko na obecny stan zdrowia, ale mogą też zdecydować o stanie zdrowia człowieka w przyszłości, na przykład, czy zachoruje na takie choroby jak: nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzyca typu. Generalna zasada to spożywanie różnorodnych produktów pochodzenia roślinnego,

a w mniejszym stopniu zwierzęcego, zwłaszcza tłustego mięsa. Najlepszym lekarstwem dla człowieka może być dieta składająca się z produktów naturalnych, nieprzetworzonych oraz zawierająca wyjątkowo cenne dla organizmu składniki, pod warunkiem, że są wolne od zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych. Promocja zdrowia poprzez żywienie jest bardzo ważnym elementem w programach zdrowia publicznego. Mięso i produkty mięsne są dobrą żywnością, dostarczającą wielu związków bioaktywnych i nie wymagającą zmian w zachowaniach dietetycznych. Najważniejszym wyzwaniem w tym kontekście byłoby podjęcie kroków dla potwierdzenia efektów zdrowotnych tego rodzaju żywności. W codziennej diecie warto stosować produkty zalecane do nieformalnej grupy tak zwanej „Superfood”, zwłaszcza uprawiane regionalnie, ze względu na ich wysoką jakość. Szczególne zainteresowanie wzbudza żywność o zwiększonym poziomie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (polyunsaturated fatty acid – PUFA), a zwłaszcza długołańcuchowych (long-chain LC-PUFA) z rodziny n-3 i n-6 z jednoczesnym zmniejszeniem ilości nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA) z uwagi na udział tych pierwszych w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego oraz innych narządów i układów, są one też konieczne dla prawidłowego rozwoju płodu i niemowlęcia. LC-PUFA z rodziny n-3 to przede wszystkim kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), a z rodziny n-6 kwas arachidonowy (arachidonic acid-AA). Dlatego też prowadzi się badania nad możliwościami wzbogacania mięsa wieprzowego w PUFA i LC-PUFA poprzez wprowadzanie do podstawowej daw-

GŁOS Z BRANŻY

Tabel składu i wartości odżywczych żywności zawartość cholesterolu w wieprzowinie wynosi (mg/100g): – wieprzowina schab bez kości – 42 – szynka surowa – 56 – wieprzowina golonka – 60 – wieprzowina łopatka – 61 – wieprzowina boczek – 64 Zawartość cholesterolu w wołowinie wynosi (mg/100g): – wołowina pieczeń – 59 – wołowina polędwica – 59 – rostbef – 70 – szponder – 75 – cielęcina – 71 W innych rodzajach mięsa zawartość cholesterolu wynosi (mg/100g): – kurczak tuszka – 75 – królik tuszka – 65 ki pokarmowej świń składników bogatych w prekursory rodziny n-6, którym jest kwas linolowy (linoleic acid-LA) i n-3, którym jest kwas α-linolenowy (α – linolenic acid – ALA).

Ważne czynniki Występowanie i zawartość związków chemicznych w mięsie zależy od gatunku zwierząt, rasy, wieku, płci, metod chowu, typu żywienia. To ostatnie ma szczególnie ważne znaczenie. Wartość odżywcza mięsa wynika z jego składu chemicznego, wartości średnie mieszczą się w przedziałach: woda – 60-78%, białka – 15-23%, tłuszcze – 1-15%, składniki mineralne i witaminy – 1-1,5%. Z danych bilansowych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w latach 1999-2015 spożycie mięsa wzrosło z 68,8 kg do 76,3 kg na osobę. W 2016 roku wyniosło ono 73,4 kg, w tym wieprzowiny 40,8 kg na jednego mieszkańca. Warto odnotować wzrost spożycia wołowiny per capita z 1,2 kg w 2015 r. do 2,1kg w 2016 r. Omawiając żywność funkcjonalną nie można pominąć nutraceutyków. Nutraceutyk to żywność lub substancja wyizolowana z produktu żywnościowego, często zagęszczona, mająca potwierdzone w badaniach naukowych działania prozdrowotne w obszarze terapeutycznym lub profilaktyki zdrowia. Do nutraceutyków zalicza się między innymi: sprzężony kwas linolowy (CLA), kwas eikozapentaenowy (EPA), kwas dokozaheksaenowy (DHA), cholinę, lecytynę i inne. W ostatnich latach, zarówno nutraceutyki i żywność funkcjonalna

stały się bardzo popularne. Ich stosowanie jest szczególnie ważne w zapobieganiu lub opóźnianiu wielu chorób związanych z wiekiem, jak zapalenie stawów, osteoporoza, zaćma, choroby sercowo-naczyniowe. Brakuje jednak badań populacyjnych nad prozdrowotnym działaniem niektórych składników stosowanych do produkcji nutraceutyków. Dotychczasowe badania naukowe, dotyczące kwasów tłuszczowych omega-3, polifenoli czy probiotyków, pozwalają na uzyskanie zaświadczeń zdrowotnych zatwierdzonych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).

Związki dobre dla zdrowia Bioaktywne związki zwłaszcza niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z rodziny n-3 (omega-3) mogą pomagać w zapobieganiu i redukowaniu wielu chorób o przebiegu przewlekłym, wśród których wymienia się: nowotwory, choroby układu krążenia, reumatoidalne zapalenie stawów, astmę a ostatnio również choroby psychiczne jak depresja, demencja, zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) wpływając tym samym na poprawę zdrowia populacji. Przeprowadzone przez WHO badania wskazują jednoznacznie, ze żywienie (dieta) stało się główną poddającą się modyfikacji determinantą przewlekłych chorób niezakaźnych. Wyniki badań naukowych uzasadniają opinię, że zmiany diety mają duży wpływ korzystny, jak też niekorzystny, czy nawet wręcz szkodliwy na zdrowie w ciągu całego życia człowieka. Mogą one decydować czy zachoruje on na takie choroby, jak oty-

łość, nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzyca typu 2. Generalnie mięso wieprzowe jest uważane za wartościowe ze względu na zawartość białek o wysokiej wartości biologicznej, witamin z grupy B, żelaza hemowego, mikroelementów (Fe, Zn) bioaktywnych peptydów i innych biologicznie aktywnych związków. Z drugiej strony w wieprzowinie obecne są związki o niekorzystnym wpływie na zdrowie człowieka, takich jak wysoka zawartość tłuszczu, w tym SFA, cholesterolu i innych związków. Jednak zawartość ww. składników zależy od rasy, czynników genetycznych, wieku, a nawet typu badanego mięśnia, ale przede wszystkim od żywienia. Z punktu widzenia zdrowia ważny jest cholesterol, który stanowi czynnik odstraszający potencjalnych konsumentów. Związek ten pełni pozytywne jak i negatywne działanie w organizmie zwierzęcym: l stanowi składnik błon komórkowych oraz kompleksów lipoproteinowych krwi l jest prekursorem hormonów sterydowych, l jest substratem do syntezy kwasów żółciowych oraz prekursorem witaminy D3, która reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu, l jego złogi odkładane na wewnętrznych ścianach naczyń krwionośnych są przyczyną arteriosklerozy, l stanowi główny składnik kamieni żółciowych Zawartość cholesterolu w tkance mięśniowej u poszczególnych gatunków waha się od 60 do 75 mg/100g, a w tkance tłuszczowej wynosi powyżej 90 mg/100g. Najwyższe ilości cholesterolu zawiera wątroba 350-700mg/100g. A.D. Zotte i Z. Szendro podają następujące średnie wartości dla cholesterolu (mg/100g): wieprzowina – 62,7; wołowina – 48,7; cielęcina 52,3; kurczęta 55,3 i królik 47. Według polskich Konsumenci domagają się, aby wzrastał odsetek produktów pochodzenia zwierzęcego w tym zwłaszcza mięsa i jego przetworów spełniających wymogi ŻF. Aspekty żywieniowe i zdrowotne lipidów obecnych w żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka powodują otyłość, która zwiększa ryzyko niedokrwiennej choroby serca, miażdżycy, cukrzycy typu 2 i nowotworów. Podkreślono również rolę CLA (conjugated linoleic acid – sprzężony kwas linolowy) w utrzymaniu stanu zdrowia. Związek ten charakteryzuje się wielokierunkowym działaniem antykancerogennym i poza wła- ð | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY ð ściwościami antyoksydacyjnymi wykazuje

działanie immunomodulacyjne, hamujące syntezę eikozanoidów, które intensyfikują tempo wzrostu komórek nowotworowych. Według niektórych badaczy antykancerogenne działanie CLA zawartego w tłuszczu mlekowym i w mięsie wołowym jest dużo bardziej skuteczne aniżeli łączne działanie tokoferoli i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WNKT), pochodzących z ryb i ssaków morskich.

Sztuka karmienia świń Największy wpływ, jak wspomniano wyżej, na wzrost wartości prozdrowotnych mięsa wieprzowego ma żywienie świń. Podstawowe składniki dawki pokarmowej wpływają na kompozycję kwasów tłuszczowych w mięsie. Świnie żywione jęczmieniem i soją miały najwyższą zawartość PUFA – 23,92, najwyższą zawartość DHA – 0,75 najlepszy stosunek PUFA: SFA – 0,70 i najniższą zawartość SFA – 34,02. Dla diety standardowej wskaźniki te wynosiły: PUFA-19,79, DHA-0,39, PUFA: SFA – 0,54, a poziom SFA wahał się od 39,5 dla diety standardowej do 50,26 dla diety z łojem. Wśród dodatków do standardowych diet wymienia się oleje roślinne: lniany (OL), rzepakowy (ORz), słonecznikowy (OSł), sojowy (OS), palmowy (P). Właściwości olejów roślinnych zależą głównie od kompozycji kwasów tłuszczowych. Około 6% światowej produkcji olejów roślinnych jest przeznaczane na cele paszowe. Również wprowadzenie do podstawowego żywienia świń siemienia lnianego (SL) wpływa istotnie na wzrost wartości prozdrowotnej mięsa pozyskanego z tak żywionych zwierząt. Badano wpływ wzrastających dawek SL ekstrudowanego w diecie świń na stężenie rodziny n-3 i n-6 oraz wpływ na cechy sensoryczne mięsa. Do doświadczenia użyto 96 zwierząt (48 loszek i 48 knurków) podzielonych na 6 grup o początkowej wadze 48 kg. Żywiono je przez 76 dni standardową paszą z dodatkiem SL w ilości 0, 5 i 10% . Twardość tłuszczu, podobnie jak zawartość tłuszczu wewnątrzmięśniowego, malała wraz ze wzrostem poziomu SL w diecie. Całkowita zawartość rodziny n-3 w tłuszczu wewnątrzmięśniowym loszek wyrażona w mg/100g mięśnia wynosiła przy 0 poziomie (grupa kontrolna) SL 58, przy 5% – 119, przy 10% 173, a knurków odpowiednio 60 / 123 / 240. Stosunek n-6 do n-3 w poszcze24

2/2018 |

gólnych grupach żywieniowych wynosił u loszek: 4,53 / 2,15 / 1,47, u knurków wyniki były prawie identyczne. Pozyskana z loszek wieprzowina mielona o zawartości 20% tłuszczu zawierała (w mg/100g mięsa mielonego) PUFA n-3: przy 0% – 308, 5% – 1273, 10% – 2696. Natomiast w mięsie mielonym pozyskanym z mięsa knurków o tym samym procencie tłuszczu wartości te wynosiły: 261 / 1331 / 2800 odpowiednio. Stosunek n-6 do n-3 kształtował się na poziomie 5,45 / 1,46 / 0,81, u knurków wartości były podobne. Wzrost zawartości PUFA może wpływać na wartość sensoryczną. W celu poprawienia stabilności oksydatywnej tłuszczów niezbędne jest podanie witaminy E w dawkach znacznie wyższych od zapotrzebowania, jak również zmiana sposobu pakowania i przygotowywania produktów z takiej wieprzowiny.

Bardzo dobre efekty wzbogacania mięsa wieprzowego w PUFA uzyskał inny zespół badaczy stosując suplementację diety podstawowej ekstrudowanym SL w ilościach 0 (grupa kontrolna) 5% i 10%. Badania przeprowadzono na 96 zwierzętach (48 loszek i 48 knurków) o średniej wadze początkowej 48 kg. Test trwał 76 dni, po czym zwierzęta poddano ubojowi. Zawartość w diecie świń ALA w 3 okresach żywieniowych, z których każdy trwał 4 tygodnie wynosiła przeciętnie 4,9% oraz 24,4% i 38,0% estrów metylowych kwasów tłuszczowych (fatty acid methyl esters). Stosunek n-6 do n-3 zmniejszył się w stosunku do grupy kontrolnej 6,8 i 12,4 razy przy 5% i 10% suplementacji. Po dokonaniu rozbioru tusz pobrano trzy rodzaje próbek w postaci, w jakiej spotyka się wieprzowinę w sprzedaży detalicznej: próbka 1-chudy schab, próbka 2-chudy schab

Badania przeprowadzone w Polsce dowiodły, że w ciągu ostatnich 20 lat wartość odżywcza i prozdrowotna mięsa wieprzowego uległa znacznej poprawie. Nie ustępuje ono pod względem wartości dietetycznej i kulinarnej innym rodzajom mięs. W porównaniu z mięsem drobiowym wieprzowina charakteryzuje się znacznie korzystniejszym stosunkiem FA z rodziny n-6 do rodziny n-3 i wynosi on dla mięsa drobiowego 20:1, a poniżej 10:1 dla wieprzowiny. Zawiera ona też mniej cholesterolu – 0,54g/kg wobec 0,58-0,74g/kg w mięsie drobiowym. U prosiąt ssących badano wpływ diety suplementowanej SL i mieszaniną karbohydraz (pektynaza 500 j, celulaza 50j, mannaza 400j, ksylanaza 1200j, glukonaza 450j, galaktonaza 45j) na profil FA, charakterystykę biochemiczną plazmy oraz produkcję amin w jelicie ślepym. Dodatek SL w ilości 12% dawał wzrost PUFA n-3 w próbkach tłuszczu pobranych z okolicy lędźwiowo-krzyżowej i z 3,37 mg/g tkanki w grupie kontrolnej do 6,88 mg/g w grupie doświadczalnej (p<0,01). Natomiast obniżeniu uległa całkowita zawartość PUFA n-6 z 40,3 mg/g tkanki tłuszczowej w grupie kontrolnej do 11,5 mg/g w grupie doświadczalnej (p<0,01) . Nieco inne wartości uzyskano przy równoczesnej suplementacji diety SL i mieszaniną karbohydraz. Dodatek do diety SL łącznie z enzymami lub bez wzmagał fermentację mleczanową o czym świadczy podniesiony poziom mleczanów w żyle wrotnej, obniżało się jednocześnie stężenie biogennych amin w jelicie ślepym prosiąt, pH kału uległo obniżeniu. Stwierdzone zmiany wpływały korzystnie na zdrowie prosiąt, zwłaszcza na spadek ich zachorowalności i śmiertelności spowodowanych kolibakteriozą.

z tłuszczem międzymięśniowym, próbka 3 – jak próbka 2 przybrana 5mm warstwą tłuszczu podskórnego. Najwyższy wzrost odnotowano dla ALA, mniejsze wzrosty stwierdzano też dla EPA i DHA. W PUFA n-6 znaczący spadek dotyczył AA, przy czym najwyższy był on w grupie, która żywiona była z dodatkiem 10% SL. Poprawił się stosunek PUFA do SFA oraz n-6 do-n-3 w obydwóch grupach doświadczalnych, osiągając wartości powszechnie uważane za optymalne. W konkluzji autorzy stwierdzają, że wieprzowina wzbogacona w n-3 poprzez suplementowanie podstawowej paszy świń SL w ilości 5% i 10% pokrywa zapotrzebowanie człowieka na ten rodzaj FA, poziom jest tym wyższy im więcej w badanym mięsie jest tłuszczu. Określano też wpływ dodatków olejów roślinnych na utlenianie białek i tłuszczów mięsa oraz profil FA. Do badań użyto 30 loszek o początkowej wadze 35kg, a doświadczenie trwało 90 dni. W badaniu zastosowano 5 różnych diet dodając do 1 kg paszy podstawowej: dieta 1 – Osł-30g, dieta 2, 3, 4, 5 – OL po 30 g, dieta 3 i 4 dodatkowo wzbogacono oliwą z oliwek w ilości – 5 i 10

GŁOS Z BRANŻY g odpowiednio, do diety 5 wprowadzono octan tokoferolu w ilości 0,4 g. Profil kwasów tłuszczowych oznaczano w mięśniu najdłuższym grzbietu. Odnotowano spadek PUFA n-6 w próbkach pobranych od świń żywionych dietami 2-4 w porównaniu do diety 1 (z 24,77% do 17,62%, 17,78%, 17,55%, 17,89%, a wzrost rodziny n-3 (z 1,83% do 8,32%, 8,24%, 8,66%, 8,70%). Stosunek n-6 do n-3 na diecie 1 osiągał wartość 13,54, a na dietach 2-4 wahał się od 2,03 do 2,18. Zawartość tokoferolu wyrażona w µg/g najwyższa była na diecie 5 – 2,82, a na dietach 1-4 kształtowała się w granicach od 0,78 do 0,96. Stwierdzono, że dodatek OL prowadzi do wzrostu zawartości ALA w wieprzowinie z 1,38% na diecie 1 do ponad 7% na pozostałych dietach (7,08% do 7,54%). Lipidy stają się jednak podatne na procesy utleniania, co wpływa niekorzystnie na cechy sensoryczne mięsa oraz przygotowanych z niego produktów. Diety 3-4 suplementowane dodatkowo olejem z oliwek albo octanem α-tokoferolu – dieta 5 nie wpływały na profil FA w mięsie. Diety 4 i 5 wpływały korzystnie na cechy sensoryczne produktów, które przygotowano z wieprzowiny, pochodzącej od tych dwóch grup. Hamowanie utleniania lipidów przez olej z oliwek jest prawdopodobnie wynikiem obecności związków posiadających antyoksydacyjną aktywność. Nie notowano wpływu żadnej ze stosowanych diet na utlenianie białek w czasie 9 dni przechowywania w chłodni.

Moc w wołowinie Spożycie wołowiny, jak już wspomniano wyżej, w Polsce w roku 2016 wyniosło 2,1 kg na 1 mieszkańca. Mięso wołowe (obok tłuszczu mlecznego) jest bogatym źródłem CLA. Należy on do najlepiej przebadanych związków bioaktywnych i wykazuje szerokie działanie prozdrowotne: przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe, zmniejsza ilość tkanki tłuszczowej, wzmacnia układ odpornościowy, zwiększa wrażliwość insulinową. Zawartość CLA w mięsie zależy przede wszystkim od żywienia zwierząt. Chudy hamburger z mięsa bydła żywionego na pastwisku ma 2,5 razy więcej CLA, niż równie chudy sporządzony z mięsa sztuk tuczonych na tak zwanych „feedlotach”. Według M. Zymona wołowina jest jednym z najbardziej wartościowych rodzajów mięsa pod względem wartości odżywczych. Posiada wysoką zawartość łatwo przyswajalnego białka, niską wartość energetyczną i nie-

wielką zawartość tłuszczu. Zawiera też szereg mikroelementów jak żelazo, cynk, miedź, selen, witaminy z grupy B oraz najważniejszy składnik CLA. Jakość kulinarna jest warunkowana wieloma czynnikami, wśród których wymienia się czynniki genetyczne, środowiskowe, żywieniowe oraz technologiczne, istniejące w trakcie uboju i poubojowego dojrzewania mięsa. Z kolei według A. Żyłowskiej zawartość CLA w produktach spożywczych wyrażona w mg/g tłuszczu wynosi dla: wołowiny – 4,3; jagnięciny – 5,6; cielęciny – 2,7; wieprzowiny – 0,6. Najcenniejsze są produkty, pochodzące od zwierząt wypasanych na pastwiskach w okresie wiosenno-letnim. Wiele danych jest dostępnych, a dotyczą one przeciwnowotworowych efektów wytwarzanego przemysłowo skonjugowanego CLA. Większy efekt antyproliferacyjny na liniach hodowli komórkowych raka piersi, płuc, okrężnicy, czerniaka i jajnika wykazał CLA pozyskany z tłuszczu mleka i tłuszczu wołowego. Zwiększenie zawartości CLA w tłuszczu przeżuwaczy można uzyskać poprzez odpowiednie żywienie. Najlepszą metodą jest żywienie pastwiskowe przeżuwaczy w okresie wiosenno-letnim oraz stosując w okresie żywienia oborowego komponenty pasz bogate w kwas linolowy, takie jak ziarna roślin oleistych lub oleje otrzymywane z tych nasion. U wszystkich gatunków zwierząt zawartość oraz skład tłuszczów i proporcje kwasów tłuszczowych w mięsie mogą zostać zmodyfikowane w pożądanym kierunku poprzez odpowiedni dobór zwierząt przeznaczonych do opasu, wybranie właściwego wieku i masy ciała ubijanych zwierząt oraz zastosowanie odpowiedniej ilościowo i jakościowo dawki pokarmowej.

Izomer c9t11 Źródłem CLA w diecie człowieka jest mięso przeżuwaczy oraz mleko tych zwierząt. W wielu badaniach stwierdzono, że sprzężone dieny kwasu linolowego (CLA) wykazują szereg prozdrowotnych właściwości, wpływając na zwiększenie odporności, działając antynowotworowo oraz antymiażdżycowo, a także zapobiegając otyłości i cukrzycy typu 2. Z powyższych względów zainteresowanie sprzężonymi dienami kwasu linolowego w diecie człowieka w ostatnich latach wzrasta. Ze względu na powszechne stosowanie żywienia krów w technologii Total Mixed Rations (TMR), a także niskie spożycie produktów mleczarskich i wołowiny w Polsce, na ogół

nie ma możliwości zapewniania w diecie człowieka niezbędnej ilości CLA. Żeby otrzymać jak najwyższe poziomy CLA w mięsie, mleku i jego produktach, muszą być one pozyskane od bydła wypasanego na pastwiskach. Stężenie CLA od tak żywionych zwierząt było 3 do 5 razy wyższe niż u bydła żywionego paszami treściwymi. Stwierdzono, że CLA może pomagać w utrzymaniu niskiego poziomu tłuszczu w organizmie, jednocześnie zachowując tkankę mięśniową. W badaniach opublikowanych w The American Journal of Clinical Nutrition wykazano, że spożycie 3,2 g CLA na dzień ma istotny efekt na utratę tłuszczu – około 0,45 kg w ciągu 5 tygodni. Stwierdzono też, że CLA wzmaga wykorzystanie kwasów tłuszczowych podczas snu. Bydło żywione na pastwisku, ma niższą całkowitą zawartość tłuszczu, co jest ważne dla konsumentów zainteresowanych w obniżeniu jego konsumpcji. Te różnice w zawartości tłuszczu przekładają się na wyraźny aromat i wyjątkowe właściwości kulinarne, które nie są możliwe do uzyskania od bydła utrzymywanego na paszach treściwych. Aby profil lipidów był korzystny i podniesiona zawartość antyoksydantów, zwierzęta powinny być karmione wyłącznie trawą lub przebywać na pastwisku. W wołowinie dominującym izomerem CLA jest c9t11, który wykazuje hamujące działanie na rozwój nowotworów, szczególnie raka piersi, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, podnosi wrażliwość tkanek na insulinę i wykazuje działanie przeciwzapalne. Potrzeba dalszych badań nad korzystnym wpływem CLA na zdrowie człowieka. Rosamund Young w książce: „Sekretne życie krów” pisze: „Zwierzęta hodowlane, którym zapewnia się dostateczną swobodę mogą samodzielnie uzupełnić dietę leczniczymi roślinami i znajdować dla siebie zajęcia zmniejszające stres, a to z kolei eliminuje konieczność stosowania leków. Nasze zwierzęta faktycznie wynajdują sobie rośliny, które ich instynkt podsuwa jako niezbędne dla zdrowia. Kiedy tylko nadarzy się sposobność, skubią liście jesionu i wierzby, niektóre poszukują macierzanki i szczawiu, a inne o określonych porach roku i często zależnie od fazy ciąży jedzą duże ilości parzącej pokrzywy.” Cytat powyższy wyjaśnia dlaczego mięso i mleko od zwierząt wypasanych na pastwisku posiada cechy żywności funkcjonalnej i poza wartością odżywczą wykazuje działanie prozdrowotne. Tadeusz Kubiński, Wojciech Kłys Instytut Żywności i Żywienia

Literatura dostępna u autorów | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Co piszczy w umowach FTA Komisja Europejska negocjuje wiele umów o wolnym handlowych z czego dziesięć ściśle dotyczy branży mięsnej. Choć w swej treści przewidują wiele korzystnych rozwiązań w handlu żywością w tym mięsem, to ich wejście w życie zmieni zasady konkurencji w skali globalnej. Poniżej przedstawiamy z kim UE negocjuje umowy.

omisarz ds. handlu Cecilia Malmström prowadzi w imieniu Unii Europejskiej negocjacje treści umów o wolnym handlu (ang. free trade agrement FTA). Ich celem jest dwustronne (Unii Europejskiej oraz kraju umawiającego się) otwarcie rynków poprzez zniesienie barier celnych oraz prawnych.

Umowa z Japonią Ma kluczowe znaczenie dla UE. Japonia jest drugim partnerem handlowym UE. Jej podpisanie spodziewane jest latem (11 lipca szczyt UE-Japonia). Następnie musi zostać przyjęta przez Radę UE i Parlament Europejski. Parlament japoński przyjmie umowę jesienią tego roku. Jeżeli procedury będą przebiegać sprawnie wejdzie ona w życie na początku 2019 roku. Umowa pomiędzy UE a Japonią ma charakter kompleksowy, czyli jej celem nie jest tylko liberalizacja handlu, ale także zrównoważony rozwój i standardy środowiskowe. Komisja Europejska planuje działania promocyjne w Japonii. Związek Polskie Mięso przez 3 lata realizował w Japonii kampanię promocyjną mięsa wieprzowego pod hasłem „Rozsmakuj się w Europie”. Akcja promocyjna zakończyła się w tym roku sukcesem.

Umowa z Singapurem Będzie podzielona na dwie: pierwszą dotyczącą handlu, drugą dotyczącą inwestycji. Zostaną one przedstawione Radzie UE w tym samym czasie, co Umowa UE-Japonia. Powinna zostać przyjęta przez Radę UE i Parlament Europejski przed końcem 2018 roku.

Umowa z Wietnamem Strony spotkają się ponownie w celu rozwiązania kilku elementów związanych z pra26

2/2018 |

wami człowieka. Przedstawiciel Wietnamu i komisarz UE ds. handlu spotkają się w dniu 25 czerwca, w celu ustalenia ostatecznych szczegółów. Następnie po tym spotkaniu KE skieruje do Rady UE i Parlamentu Europejskiego wniosek o jej przyjęcie. Decyzji Rady UE oczekuje się jeszcze w 2018 r.

Umowa z Meksykiem Nowa umowa zaktualizuje obecną umowę handlową, również w zakresie usług, własności intelektualnej i zwalczania korupcji. Ważną treścią umowy będzie uznawanie zapisów warunków SPS (sanitary and phytosanitary). Zapisy umowy z Meksykiem będą wskazówką do negocjacji umowy z grupą krajów Mercosur.

Umowa z Mercosur Nowa runda odbyła się na początku czerwca. Negocjacje są bardzo zaawansowane. Wciąż jednak nie ma ostatecznych rozstrzygnięć m.in. co do zamówień publicznych i produktów rolnych. W tym ostatnim przypadku celem jest wynegocjowanie odpowiednich warunków SPS (sanitary and phytosanitary). Ostateczne sprawozdanie z oceny skutków umowy o wolnym handlu UE-Mercosur zostanie opublikowane w przyszłym roku.

Umowa z Indiami Odbyło się kilka spotkań oceniających możliwości ponownego uruchomienia negocjacji. Ostatnie miało miejsce 12 kwietnia. Negocjatorzy spotkają się ponownie w połowie czerwca (17.06), aby ustalić poziom skłonności do wznowienia negocjacji umowy o wolnym handlu. Indie są trudnym partnerem do negocjacji. Ponadto w 2019 r. odbędą się w Indiach wybory, co dodatkowo utrudni rozmowy.

Umowa z Chinami Negocjacje w sprawie ochrony inwestycji są w toku i możliwy będzie szczyt UE-Chiny w czasie wakacji w tym roku. Nie został on jeszcze potwierdzony. Celem jest zdobycie równych szans dla unijnych przedsiębiorstw w Chinach. Nadal jednak nie ma przełomu w negocjacjach.

Umowa z Indonezją Negocjacje potrwają, ponieważ Indonezja wciąż jest dość protekcjonistyczna. Piąta runda rozmów spodziewana jest na początku lipca, ale jest mało prawdopodobna. Ponadto w następnym roku odbędą się wybory prezydenckie, co znacznie utrudnia prowadzenie negocjacji.

Umowa z Australią i NZ W lipcu bieżącego roku UE rozpocznie negocjacje z Australią i Nową Zelandią. Pierwsza runda przewidziana jest na 16 lipca. Druga i trzecia runda są zaplanowane na jesieni i do końca 2018 roku. W międzyczasie komisarz UE Cecilia Malmström pojedzie do tych krajów. Każda z negocjacji będzie przebiegać wg własnego scenariusza. Nie będzie równoległości. W czerwcu KE zapyta unijnych przedsiębiorców w formie specjalnego o kierunek rozmów. Będzie on dostępny przez 3 miesiące.

Brexit Szczyt odbędzie się w najprawdopodobniej w październiku. Komisja Europejska będzie miała mandat do określania zakresu przyszłej umowy, ale wcześniej niektóre elementy będą wymagały wyjaśnienia w celu zawarcia umowy wypowiedzenia. Oficjalne negocjacje nie mogą się rozpocząć, zanim Wielka Brytania formalnie nie opuści UE. Redakcja

GŁOS Z BRANŻY

Zakaz padł? Z medialnych informacji wynika, że pomysł wprowadzenia zakazu uboju religijnego na jakiś czas spadł z harmonogramu wykazu prac legislacyjnych sejmu. Cieszyć się jeszcze nie można, ale warto poznać argumenty, które ten zakaz dezawuują, a którymi warto posługiwać się w dyskusji z decydentami oraz opinią publiczną.

listopada 2016 r. Parlamentarny Zespół Przyjaciół Zwierząt (PZPZ) pod przewodnictwem posła Pawła Suskiego (PO) zaprezentował projekt zmian w ustawie o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2013 r., poz. 856). Projekt w głównej mierze dotyczył czipowania psów, schronisk dla bezdomnych psów i kotów, występowania zwierząt w cyrku. Jednak 3 propozycje dotyczyły branży mięsnej i były to: wprowadzenie zakazu uboju rytualnego, wydłużenie czasu przechowywania danych z monitoringu w ubojni, wyższą karę za nielegalny ubój, w tym za ubój rytualny. Ten projekt jednak nie zyskał politycznego poparcia. Po pół roku do akcji weszła grupa posłów PiS pod dowództwem Krzysztofa Czabańskiego (PiS), która rozbudowała projekt PZPZ. Pierwszym posłem, który złożył pod nim podpis był Jarosław Kaczyński. Posłowie PiS w zakresie zakazu uboju religijnego złagodzili zapis, ograniczając go do tzw. produkcji na potrzeby przemysłu, a prawo do uboju zostawili członkom wspólnot religijnych.

Ważne argumenty W wyroku 10 grudnia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że nie można zakazać uboju religijnego, bo taki przepis łamie prawa konstytucyjne w zakresie wolności religijnych, nie tylko zapisanych w Konstytucji RP, ale także w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Jednocześnie w uzasadnieniu wyjaśnił, że kwestię uboju religijnego wyczerpująco reguluje art. 4 ust. 4 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (Rozporządzenie 1099). Przepis ten stanowi, że w przypadku zwierząt poddawanych ubojowi według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne wymogi ust. 1 nie

mają zastosowania, pod warunkiem że ubój ma miejsce w rzeźni. Tymczasem projekt posłów PiS nie dostrzega sedna sprawy, o jakiej się wypowiedział Trybunał. Gdyby projekt posłów PiS popierany przez organizacje prozwierzęce został przyjęty z zawężeniem do wspólnot religijnych, to zgodnie z Rozporządzeniem 1099 taki ubój może się odbyć jedynie w rzeźni. Te zaś, projekt posłów PiS, dla tego rodzaju uboju zamyka. Inaczej mówiąc, gdyby takie rozwiązanie weszło w życie, to wyznawcy islamu i judaizmu nie mogliby wykonywać uboju na potrzeby religijne, bo choć projekt PiS dawałby im takie prawo, to Rozporządzenie 1099 zezwala jedynie na jego dokonywanie w rzeźni lub w ubojni zakładu mięsnego, a jednocześnie tym nie pozwala na ubój. Powstał więc absurd. W praktyce projekt PiS dawałby mieszkającym w Polsce Muzułmanom i Żydom prawo, którego nie będą mogliby wykonywać, bo musieliby złamać i polskie prawo (wyrok TK) oraz Rozporządzenie 1099, za co z pewnością Polska by została ukarana przez Komisję Europejską. Pojawia się pytanie, czy jest jakieś dobre rozwiązanie tej absurdalnej sytuacji? Jest i zaproponował je minister rolnictwa.

Najlepsze rozwiązanie Kwestię zakazu, a zwłaszcza legalności i zgodności z Rozporządzeniem 1099 oraz wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, rozwiązałoby przyjęcie zmian w ustawie o ochronie zwierząt, jakie zaproponował w 2017 roku minister rolnictwa i rozwoju wsi. Projekt zapewnia prawidłowe i jednolite stosowanie przepisów Rozporządzenia 1099. Projekt jest zgodny z wyrokiem Trybunału z 10 grudnia 2014 r., który uznał zakaz uboju religijnego za niekonstytucyjny. Ten pomysł legislacyjny idzie z duchem prawa unijnego (Rozporządzenia 1099) i wyroku Trybunału. Propozycja ministra rolnictwa jest całkowicie spój-

na, logiczna i gwarancyjna, co do praw konstytucyjnych.

Zachowanie czujności Niewątpliwie projekt PiS zawiera konstrukcyjną wadę prawną – zakaz, który został obalony wyrokiem Trybunału. Nie dostrzeganie przez posłów PiS tego, co zostało napisane wyżej świadczy o niewiedzy lub celowym pomijaniu faktów ze względów politycznych. Nie należy sądzić, że również prawnicy pracujący dla organizacji prozwierzęcych o tej wadzie nie wiedzą. Realizują oni cele swoich klientów – widzimisię mało licznej grupy chroniącej prawa zwierząt – i dostarczają im argumentów, które w zderzeniu z obowiązującym prawem i wyrokiem TK są absurdalne. Pomimo korzystnego rozstrzygnięcia Trybunału oraz Rozporządzenia 1099 dla wspólnot religijnych oraz branży mięsnej organizacje prozwierzęce z pewnością nie odpuszczą i będą posługiwać się argumentacją, która fałszywie i negatywnie będzie urabiać opinię publiczną oraz decydentów. Aktywiści prozwierzęcy na wszelkie sposoby będą próbowali zdobyć – ich zdaniem kompromitujące ubój – materiały (bo wiedza o uboju zwierząt w ogóle dla ludzi z miast to temat tabu), dostarczając je zaprzyjaźnionym mediom, by te mogły zagrać grozą i strachem. Dlatego też Związek Polskie Mięso kilkakrotnie apelował o większą ostrożność przy zatrudnianiu pracowników oraz przestrzeganiu procedur przy wykonywaniu czynności produkcyjnych na każdym etapie. Niech za dowód nieustępliwości i skuteczności aktywistów prozwierzęcych posłuży fakt, że to oni (w tym przypadku byli to członkowie Stowarzyszenia Otwarte Klatki) zorganizowali wiosną tego roku w sejmie pod przewodnictwem szefa komisji rolnictwa i rozwoju wsi Jarosława Sachajko debatę o szkodliwości dużych ferm zwierzęcych, czyniąc ze spotkania sąd kapturowy nad produkcją zwierzęcą. Jacek Strzelecki | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Targi Polagra Food – podsumowanie edycji 2018 W dniach 8–10 maja br. odbyły się poznańskie targi branży spożywczej Polagra Food, po raz pierwszy w otoczeniu wiosennej aury. To było wydarzenie, podczas którego na pierwszym planie były rozmowy biznesowe, a tłem do tych spotkań była żywność – wysokiej jakości, innowacyjna, przygotowana z myślą o oczekiwaniach konsumentów.

egoroczna edycja targów Polagra Food to 3 pawilony nowości. Zaprezentowało je blisko 170 wystawców z 16 krajów, w tym m.in. z Belgii, Bułgarii, Chin, Francji, Hiszpanii, Korei Południowej, Litwy, Macedonii, Niemiec, Sri Lanki, Szwajcarii, Ukrainy i Węgier. – Nasze aspiracje są większe. Jestem przekonana, że pierwszą edycją targów Polagra Food w nowym wiosennym terminie udało się nam pokazać, że naszym priorytetem jest zorganizowanie wydarzenia stricte biznesowego, które odwiedzają dystrybutorzy żywności z Polski i zza granicy. Mam nadzieję, że to sprawi, iż w przyszłym roku do grona wystawców dołączy jeszcze więcej firm – powiedziała Edyta Bonin-Kanikowska, dyrektor projektu. Na tegorocznych targach Polagra Food można było zapoznać się z szerokim asortymentem żywności, uwzględniającej najnowsze trendy oraz oczekiwania konsumentów. Wydarzenie było również okazją do promocji polskiego mięsa. Z producentami tego sektora można było porozmawiać na stoisku Związku Polskie Mięso, w którym partycypowało 21 firm. O najnowszych trendach i kierunkach rozwoju pojawiających się w branży rozmawiano natomiast podczas Forum Rzeźnictwa, Wędliniarstwa i Kuchmistrzostwa. Spotkanie to uzupełniły pokazy kulinarne, których tematyką przewodnią było mięso wieprzowe. W targach udział wzięło 3221 przedstawicieli branży spożywczej. Wśród nich znaleźli się m.in. reprezentanci firm: Jeronimo Martins Polska S.A., Eurocash SA, SELGROS Sp. z o.o., Intermarche, Lactima, Auchan, Unilever Poland Services Sp z o.o., Piotr i Paweł, Społem, Terravita spółka z o.o., Transgourmet Polska, Wawel S.A., Primavika Sp. z o.o., IGLOTEX CUW Sp. z o.o., TESCO, Dr. Oetker Polska Sp. z o.o., Żabka SA, Carrefour i Społem. – Cieszy nas ogromnie obecność przedstawicieli takich formatówjak 28

2/2018 |

super- i hipermarkety oraz convenience, które odpowiadają za 80% sprzedaży artykułów spożywczych w Polsce. To potwierdza, że pracują nad atrakcyjną ofertą dla nas, konsumentów i poszukują produktów wysokiej jakości, które z pewnością można było znaleźć na stoiskach wystawców targów Polagra Food – podkreśliła Edyta Bonin-Kanikowska. Na targach obecnych było również wielu zagranicznych dystrybutorów żywności zaproszonych w ramach programu HostedBuyers. Ekspozycję odwiedzili m.in przedstawiciele branży spożywczej z Tadżykistanu, Wielkiej Brytanii, Gruzji, Kaliningradu, Grecji, Rumunii, Azerbejdżanu oraz kupcy z firmy Bidfood – największej hurtowni żywności, działającej na rynkach detalicznym i HoReCa w Czechach, a także przedstawiciele Evrotek - grupy skupiającej pod sobą 4 sieci detaliczne, operujące na terenie Ukrainy. Targom Polagra Food towarzyszyło mnóstwo szkoleń i prelekcji, dedykowanych zarówno producentom żywności, jak i jej dystrybutorom. Szczególnym zainteresowaniem cieszyło się spotkanie na temat zasad znakowania żywności. – Liczne grono słuchaczy zgromadzone przed sceną to potwierdzenie, że temat jest ważny dla branży. Z pewnością będziemy mieli na uwadze to, by nasi goście mogli pozyskać wiedzę na ten temat również podczas kolejnej edycji targów – powiedziała Edyta Bonin-Kanikowska.

W ramach tegorocznej edycji targów Polagra Food, wzorem lat poprzednich, odbyła się również gala wręczenia znaków Poznaj Dobrą Żywność, która była zwieńczeniem pierwszego targowego dnia. W uroczystości udział wziął m.in. Jacek Bogucki, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który w wywiadzie udzielonym dla MTP wskazał, że polska żywność reprezentuje bardzo wysokie standardy jakościowe, ale wyzwaniem dla krajowych producentów nadal jest pozyskiwanie nowych odbiorców zza granicy i utrwalenie pozycji na rynkach światowych, a priorytetem jest wypracowanie marki polskiej żywności. Targi Polagra Food 2018 ponownie stały się miejscem dialogu pomiędzy producentami dystrybutorami żywności. Ogromnym walorem wydarzenia była obecność zagranicznych kupców. Jak podkreślają organizatorzy targów ten aspekt będzie rozwijany, bo polskim producentom żywności ogromnie zależy na nowych rynkach, które pozwolą na wykorzystanie potencjału produkcyjnego, jakim dysponują. – Pracując nad przyszłoroczną edycję Polagra Food będziemy niewątpliwie koncentrować się na międzynarodowym profilu, zarówno wystawców, jak i zwiedzających. To ogromne wyzwanie, które wymaga sporego nakładu pracy od zespołu przygotowującego to wydarzenie, ale nie tylko. Targi biznesowe wyróżnia to, że kupcy, w tym ci zza granicy, planują swój udział w nich z dużym wyprzedzeniem, a punktem zwrotnym w tej decyzji jest prezentowana przez nas lista branż czy firm, które wystąpią w roli wystawcy. Dlatego już dziś zachęcam do udziału w kolejnej edycji Polagry Food, zaplanowanej na dni 20-22 maja 2019. Wcześniejsze zgłoszenia pozwalają nam na bardziej precyzyjne dopasowanie grupy zwiedzających do oczekiwań wystawców – podsumowuje Edyta Bonin-Kanikowska. Redakcja

GŁOS Z BRANŻY

12 mln świń Według danych Głównego Urzędu Statystycznego pogłowie świń w marcu 2018 r. liczyło 11 992,2 tys. sztuk, wykazując w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku wzrost o 6,5%. Wzrost pogłowia wystąpił dla wszystkich grup, w tym świń na ubój (tuczników) o 9,1%, prosiąt o 5,5%, warchlaków o 4,8 % i populacji trzody chlewnej na chów o wadze 50 kg i więcej o 2,0%.

ak podał Główny Urząd Statystyczny (GUS) na początku marca 2018 r. pogłowie trzody chlewnej wynosiło 11 992,2 tys. sztuk i było wyższe o 730,3 tys. sztuk (o 6,5%) od stanu notowanego w analogicznym okresie 2017 r., a w porównaniu z liczebnością stada świń w grudniu 2017 r. – wyższe o 84,0 tys. sztuk, tj. o 0,7%. Stado loch na chów zwiększyło się w porównaniu z marcem 2017 r. o 19,0 tys. sztuk (o 2,2%) do poziomu 903,0 tys. sztuk, w tym pogłowie loch prośnych wzrosło o 5,0 tys. sztuk (o 0,8%) do 604,8 tys. sztuk. W stosunku do grudnia 2017 r. liczba loch na chów zmniejszyła się o 5,1 tys. sztuk (o 0,6%), w tym macior prośnych o 12,3 tys. sztuk, tj. o 2,0%. W strukturze stada trzody chlewnej ogółem udział poszczególnych grup produkcyjno-użytkowych w marcu 2018 r. wynosił: l prosięta o wadze do 20 kg – 23,2%, l warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg – 27,3%, l trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej, z przeznaczeniem na ubój – 41,8%, l trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej, z przeznaczeniem na chów – 7,7%, w tym: l lochy na chów razem – 7,5%, l w tym lochy prośne – 5,0%. W porównaniu ze strukturą pogłowia trzody chlewnej rejestrowaną na początku marca 2017 r. w 2018 r. zwiększył się udział trzody chlewnej przeznaczonej na ubój (o 1,0 p.proc.), a zmniejszył się udział pozostałych grup, w tym prosiąt (o 0,3 p. proc.), warchlaków (o 0,5 p. proc.) i trzody chlewnej przeznaczonej na chów (o 0,3 p. proc.). W okresie styczeń - luty 2018 r. (wg danych wstępnych) import żywej trzody chlewnej wyniósł 1054,1 tys. szt. i był

Pogłowie świń w marcu 2018 r. WYSZCZEGÓLNIENIE

III 2018 w tys. sztuk

III 2017=100

XII 2017=100

Świnie

11992,2

106,5

100,7

Prosięta o wadze do 20 kg

2786,6

105,5

102,3

Warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg

3275,4

104,8

93,4

Trzoda chlewna na ubój o wadze 50 kg i więcej (tuczniki)

5010,2

109,1

105,4

Trzoda chlewna na chów o wadze 50 kg i więcej

919,9

102,0

99,5

w tym lochy razem

903,0

102,2

99,4

w tym lochy prośne

604,8

100,8

98,0

o 5,7% większy niż w analogicznym okresie przed rokiem, w tym import prosiąt i warchlaków zwiększył się o10,4%, a świń hodowlanych czystorasowych i macior zmniejszył się o 18,6%. Przeciętna waga jednej importowanej sztuki w tym okresie wynosiła 32,2 kg wobec 32,5 kg w 2017 r. Największe udziały w krajowym pogłowiu świń miały województwa: wielkopolskie (35,0%), łódzkie (10,7%), mazowieckie (10,5%),kujawsko-pomorskie (10,4%). Najmniejsze udziały poniżej 2% miały województwa: podkarpackie, lubuskie, dolnośląskie, śląskie i świętokrzyskie. W pozostałych województwach udziały w krajowym pogłowiu świń nie przekroczyły 10%. W I kwartale 2018 r. przeciętna cena 1 kg żywca wieprzowego wynosiła w skupie 4,44 zł i była o 9,6 % niższa od rejestrowanej w I kwartale 2017 r., a w obrotach targo-

wiskowych wynosiła 4,82 zł i była na tym samym poziomie jak przed rokiem. Przeciętna cena zbóż podstawowych w skupie kształtowała się w omawianym okresie na poziomie 65,55zł za 1 dt, tj.o 0,2% niższym od notowanej w analogicznym okresie 2017 r., a na targowiskach wynosiła 71,51 zł za 1 dt i była o 7,4% wyższa od rejestrowanej w I kwartale ubiegłego roku. W marcu 2018 r. za 1 kg żywca wieprzowego płacono rolnikom 4,63 zł w skupie, a na targowiskach 4,94 zł, tj. odpowiednio o 7,25% mniej i o 2,5 % więcej niż w marcu 2017 r. Cena skupu zbóż podstawowych wynosiła w marcu br. 65,69 zł za 1 dt i była niższa o 2,7% od noto-wanej w marcu przed rokiem, a w obrotach targowiskowych kształtowała się na poziomie 71,95 zł za 1 dt, tj. o 6,0% wyższym od rejestrowanej w marcu 2017 r. Redakcja | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Odbudujemy polską wieprzowinę Polska branża wieprzowa, będąca w przeszłości perłą polskiego rolnictwa, od lat zmaga się ze strukturalnym kryzysem, który został pogłębiony przez wirus afrykańskiego pomoru świń. Przedstawiciele mięsnych organizacji branżowych podjęli się jej ratowania. O to jakie cele powinny zostać postawione, jaki charakter powinna mieć strategia, zapytaliśmy inicjatora WITOLDA CHOIŃSKIEGO, prezesa zarządu Związku Polskie Mięso. Wystąpił pan z inicjatywą opracowania nowej strategii dla polskiej wieprzowiny. Co takiego się stało, że poprzednia przewidziana do roku 2030 przestała być aktualna?

Hodowla świń oraz produkcja wieprzowiny w 2000 roku stanowiła 37,6% towarowej produkcji zwierzęcej, 23,5% towarowej produkcji rolniczej. Co ciekawe przewyższała w tamtym okresie o 17% wartości produkcji mleka i ponad trzykrotnie była wyższa od produkcji drobiu. Dwanaście lat później branża stała w obliczu systematycznie rosnącego importu wieprzowiny, który w 2012 roku wyniósł 576 tys. ton, podczas gdy eksport stanowił jedynie 362 tys. ton. Pogłowie świń spadło z 20 mln do 11,1 mln, a łączna produkcja wieprzowiny do 1,7 mln ton na koniec 2012 roku, a import prosiąt osiągnął wielkość 2,8 mln sztuk. Tymczasem na świecie rosła nadprodukcja. Stało się jasne, że zachodzi bezwzględna konieczność dokonania w polskim sektorze wieprzowym głębokiej reformy i nakreślenia celów w perspektywie dłuższej niż rok czy dwa lata. A wszystko zmienił ASF. Chce pan powiedzieć, że ASF obowiązującą strategię, która została rozpisana na lata 2012-2030, uczynił nieaktualną?

Tak jak już powiedziałem przed chwilą konfrontacja strategii ze zmianami na rynku w skali globalnej pokazała, że realne spojrzenie na rynek pozwala uwzględnić trendy nie dłużej niż do 5 lat, pod warunkiem, że nie wystąpią okoliczności nadzwyczajne jak afrykański pomór świń (ASF). Poza tym przeprowadziliśmy analizy porównawcze pod kątem adekwatności rynkowej oraz wykonalności i wyszło nam, 30

2/2018 |

wypływają dla nas kierunki zmian oraz sugestie, jak musimy się przygotować do sytuacji skrajnych. Co nowa strategia będzie zawierać lub co powinna zawierać?

że okresy 3-5 lat są najwłaściwszymi. Najlepiej to widać po sektorze finansowym, a szczególnie bankach. Kto jak kto, ale banki analizują wszystkie rynki pod każdym kątem, szczególnie ryzyk. Co prawda pokazują one w swoich raportach trendy, że coś będzie rosło w perspektywie dłuższej niż 10 czy nawet 20 lat, ale w żadnym razie już nie opracowują strategii na tak długi okres. Dzielą ten czas na słupy milowe oraz prowadzą stałą analizą tego, co jest między jednym a drugim słupem i dokonują korekt, jeśli tylko zajdzie taka potrzeba. Inaczej mówiąc jest wizja i są wyznaczone cele oraz zadania jako fundament, ale równocześnie w strategie wpisuje się elastyczność, aby można było w sposób łatwy korygować kurs bez zmiany głównych celów. Z kolei wirus ASF pokazał nam, że rynek mimo hossy (a taki dla polskiej wieprzowiny w Chinach się rozpoczął w 2012) może się załamać jednego dnia. To bardzo gorzkie i ważne doświadczenie, z którego

Nadal cała branża musi pracować na efektywnością kosztową. Nie oznacza to, że trzeba koszty maksymalnie obniżać, bo tych – prawdę mówiąc – nie ma już gdzie uciąć. Przez koszty rozumiem cenę, a dokładniej jej jeden istotny element – wartość. W ogóle sprzedaż przez wartość jest obecnym trendem w sprzedaży żywności na świecie, szczególnie na takich rynkach, jak: chiński, japoński, koreański, indonezyjski czy emiracki. Zrozumienie tego, czym jest wartość, pozwoli na osiągnięcie lepszych marż. Wiemy, że nie jest wcale to proste, ale też nie jest to nie niemożliwe. W tym obszarze musimy być kreatywni i innowacyjni. Ale chcecie być innowacyjni tylko w zakresie kosztów-ceny?

O nie. Innowacyjność i kreatywność w tym tradycyjnym rozumieniu dotyczy również branży mięsnej. Na rynku pojawiają się nowe trendy jak np. mięso funkcjonalne czy clean meat. Są one skutkiem tego, że klienci coraz bardziej są świadomi swoich nowych potrzeb konsumpcyjnych. W rozwoju tego segmentu w polskiej branży mięsnej powinna pomóc procedowana obecnie zmiana prawa. Otóż minister przedsiębiorczości i technologii przekazał do konsultacji społecznych projekt nowelizacji Kodeksu spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, wprowadzający do polskiego porządku prawnego instytucję nowej spółki kapitałowej – prostej spółki

GŁOS Z BRANŻY akcyjnej. Konstrukcja ta jest adresowana w szczególności do start-up. Właśnie nowe trendy mięsne mogą być rozwijane przy pomocy tej formy organizacyjnej. Czy strategia uwzględni kwestie prawne, które są ważne dla branży i które należałoby zmienić, by poprawić jej efektywność?

Sfera prawna to bardzo ważny obszar. Jest wiele aktów prawnych, które choć nie dotyczą stricte produkcji, to bezpo-

tów niemięsnych lub zrobionych z roślin. Również w Niemczech ten problem jest dyskutowany i przedstawione propozycje zmierzają do zakazania posługiwania się tego rodzaju terminami do wyrobów wegańskich. W Polsce to również jest problem i z roku na rok robi się on coraz większy. Zaproponowałem by w strategii zawrzeć działania, które będą chronić interesy, nie tylko sektora wieprzowego, ale w ostateczności przyniosą ochronę dla całej branży mięsnej.

Zaproponowałem, aby włączyć do strategii podjęcie działań na rzecz zmian legislacyjnych w postaci usunięcia kar dla przedsiębiorstw sektora mięsnego z tytułu przekroczenia mocy.

średnio na nią wpływają. Przede wszystkim mam na myśli procedowany kodeks urbanistyczno-budowlany. Aktywnie uczestniczymy w procesie jego tworzenia, bo akurat ta ustawa zawiera regulacje dotyczące żywotnych interesów hodowców jak i przetwórców. Ale to nie wszystko. Prawo biaoasekuracyjne związane z ASF, prawodawstwo w zakresie GMO i pasz to sfery bardzo ważne. Monitorujemy zmiany legislacyjne jak i sami je zgłaszamy. Hodowla zwierząt to dziś bardzo specjalistyczne zajęcie, zwłaszcza w kwestii karmienia zwierząt. Obecnie nic nie można zostawić przypadkowi lub nieprzemyślanym decyzjom. Organizacje ekologiczne, które produkują żywność wegańską posługują się nomenklaturą branży mięsnej. Nazywają swoje produkty roślinne słownictwem stricte mięsnym, jak np.: sojowe kotlety, parówki sojowe, kiełbaski z czerwonej fasoli, klopsiki z tofu, wegański schabowy, a do tego te „mięsne” produkty przygotowuje rzeźnik wegański. Czy w strategii będzie jakieś odniesienie do tego, bo jakby nie patrzeć to wprowadza chaos informacyjny dla klientów a branża mięsna ponosi straty?

To jest w sumie nowy problem i dotyka wszystkie kraje. Francja zakazała używania nomenklatury mięsnej dla produk-

A jak widzi pan rozwój rynku eksportowych?

Doświadczenie branży pozwala wyciągnąć wniosek, że najsłabszym ogniwem w dyplomacji ekonomicznej są sami dyplomaci, a dokładniej braki w ich wiedzy. Chcemy w strategii zawrzeć działanie polegające na przeszkoleniu polskich dyplomatów ekonomicznych oraz radców rolnych z zakresu budowania wiedzy eksportowej o polskim mięsie wieprzowym oraz realizowanego w Polsce programu bioasekuracji w związku z afrykańskim pomorem świń (ASF). W kontaktach z polskimi dyplomatami ekonomicznymi, ale nie tylko nimi, rzuca się w oczy, że dysponują małą wiedzą o polskim sektorze mięsnym bez rozróżniania na kategorie lub wcale jej nie mają. W efekcie czego nie potrafią wyjaśnić rządom oraz służbom weterynaryjnym w krajach, w których są akredytowani, czym jest ASF oraz o jak wygląda system

Doświadczenie branży pozwala wyciągnąć wniosek, że najsłabszym ogniwem w dyplomacji ekonomicznej są sami dyplomaci, a dokładniej braki w ich wiedzy.

Kilka lat temu branża mięsna za przekroczenia mocy została za to ukarana karami finansowymi przez Urząd Regulacji Energetyki. Zakład mięsny przecież nie może wyłączyć chłodni czy mroźni, bo to byłoby naruszeniem zasad bezpiecznej żywności. Czy ta kwestia też będzie elementem strategii?

Tak jak już powiedziałem strategia dla wieprzowiny musi być wielkoobszarowa i kompleksowa. Zaproponowałem, aby włączyć do strategii podjęcie działań na rzecz zmian legislacyjnych w postaci usunięcia kar dla przedsiębiorstw sektora mięsnego z tytułu przekroczenia mocy. Inaczej mówiąc chodzi o wyłączenie branży spod sankcji za przekroczenie mocy. Ta zmiana z pewnością wpłynie pozytywnie na bezpieczeństwo sektora i zapewni jemu stabilny rozwój. Zdajemy sobie sprawę, że przeprowadzenie tego nie będzie wcale proste. Mamy poparcie ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

obostrzeń, który chroni zdrowe hodowle i produkcje. Braki te niestety mają negatywny skutek w otwieraniu rynku pod sprzedaż wieprzowiny. A jak chcecie rozwiązać w strategii problem krajowej świńskiej genetyki, a w zasadzie jej braku?

Brak krajowego warchlaka powoduje, że cała branża wieprzowa jest zależna od importu. Wszystkie podmioty, które podpisały list intencyjny w celu opracowania strategii, są zgodne, że ten trend trzeba odwrócić. Świadomi jesteśmy jednocześnie, że z uwagi na wieloletnie zaniedbania w tej sferze nadrobienie zaległości nie nastąpi z dnia na dzień. Mamy pomysły jak to zmienić. Będziemy je omawiać, nie tylko między sobą, ale również z naukowcami i ministerstwem rolnictwa, bo tylko wspólne działania przyniosą sukces. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał Jacek Strzelecki | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Start-up za 1 zł Postęp cywilizacyjny wpływa na zmianę nawyków żywieniowych. Rośnie zapotrzebowanie na najwyższej jakości białko zwierzęce. Tego oczekują konsumenci. By osiągnąć maksima konieczne są badania nad poprawą jakości począwszy od hodowli aż po etap przetwórczy i sprzedaż. Wiele mięsnych firm na świecie stawia na innowacyjne pomysły i inwestują w badania. Tymczasem dla polskich przedsiębiorstw została przygotowana zmiana legislacyjna, która ma im pomóc w stworzeniu nowych rynków.

irma analityczno-doradcza Deloitte szacuje w swoim raporcie Diagnoza ekosystemów start-upów w Polsce (czerwiec 2016 r.) szacuje, że o ile zostaną stworzone korzystne warunki dla rozwoju przedsięwzięć typu start-up, sektor ten może wygenerować w 2023 r. ponad 2,2 mld zł wartości dodanej. Równocześnie w tej perspektywie czasowej start-upy mogą stworzyć ponad 50,3 tys. miejsc pracy, co przełoży się na przychody gospodarstw domowych na poziomie 757 mln zł. Motorem wszelkiej innowacji w polskiej gospodarce ma być prosta spółka akcyjna (PSA). Jej projekt przygotowało Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

Bez ograniczeń Jak wyjaśnił resort impulsem do rozważania potrzeby wprowadzenia do polskiego porządku prawnego nowego typu spółki kapitałowej była analiza otoczenia prawnego funkcjonowania w Polsce tzw. start-upów, czyli przedsięwzięć realizowanych najczęściej w obszarze nowych technologii, w warunkach dużej niepewności rynkowej, będących na etapie poszukiwania powtarzalnego i skalowalnego modelu biznesowego. Start-upy to zatem takie przedsięwzięcia, które mają potencjał bardzo szybkiego wzrostu: dzięki przewadze technologicznej lub niszy rynkowej, która nie została jeszcze odkryta i zagospodarowana. W branży mięsnej takich swoistych niezagospodarowanych przestrzeni jest wiele. Jedną z nich jest problem utrzymania świeżości przez dłuży okres czasu, rozumianej nie tylko jako zdatności produktu do spożycia, ale również kolorze mięsa, strukturze włókien. Ma to szczególne znaczenie, jeśli zakład mięsny myśli o eksporcie na odległe 32

2/2018 |

rynki, gdzie sprzedaż świeżego produktu jest, z powodów natury biologicznej wyrobu, ograniczona lub całkowicie wyłączona. Jednak są już technologie, które pozwalają dłużej zachować świeżość bez zagrożenia dla bezpieczeństwa produktu. Z uwagi jednak na nadprodukcję i dynamikę zmian na rynku branża musi wypracować lepsze systemy utrzymania jakości, bo rynek systematycznie zaostrza rywalizację. Branża mięsna nieraz zgłaszała wiele problemów w prowadzeniu działalności gospodarczej jak i braku warunków do rozwijania badań i rozwoju pod katem rozwijaniu innowacyjności. Podnoszono m.in. trudności w rozpoczynaniu działalności gospodarczej, w pozyskiwaniu kapitału czy w likwidacji spółek w razie niepowodzenia przedsięwzięcia. Obecnie osoby, które zamierzają rozpocząć działalność w formie spółki kapitałowej i korzystać z ograniczonej odpowiedzialności, stają przed wyborem między spółką z ograni-

Do 2023 r. start-upy mają dać:

2,2 mld zł wartości dodanej

50,3 tys. miejsc pracy

757 mln zł

przychodów dla gospodarstw domowych

GŁOS Z BRANŻY czoną odpowiedzialnością (spółka z o.o.) a spółką akcyjną (S.A.). Jednak regulacje dotyczące zakładania i funkcjonowania poszczególnych rodzajów spółek, mimo zmian zmierzających w dobrym kierunku, nadal utrudniają działanie start-upów. Z raportu „Polskie start-upy 2017” wynika, że 71% z nich wybiera spółkę z o.o. Wynika to głównie z faktu, że wymogi formalne i finansowe związane z założeniem spółki są po prostu w przypadku spółki z o.o. znacznie niższe niż w przypadku spółki akcyjnej. Nie oznacza to jednak, że spółka z o.o. jest dobrze dostosowana do potrzeb tego rodzaju przedsięwzięć. Jak wynika z przeprowadzonego wśród przedsiębiorców przez PARP badania, zdecydowana większość badanych (73%) widzi potrzebę

ne mechanizmy uelastycznienia pewnych reguł stosowanych obecnie w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i do spółki akcyjnej, jak również połączenie w jednej formie korzystnych elementów właściwych dla tych dwóch spółek, powinny zachęcić szerszy krąg podmiotów do zakładania działalności w proponowanej nowej formie.

Wystarczy 100 groszy Projektowane przepisy pozwalają określić istotę prostej spółki akcyjnej jako spółki kapitałowej zawiązanej w każdym celu prawnie dopuszczalnym przez jedną lub kilka osób (akcjonariuszy), którzy nie od-

Umowa spółki może zostać zawarta w formie aktu notarialnego albo za pomocą wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym wprowadzenia nowego typu spółki, przeznaczonej w szczególności dla działalności innowacyjnej. Aż 78,6% respondentów wskazało na potrzebę obniżenia wymogów kapitałowych dla projektowanej uproszczonej spółki. Wprowadzenie prostej spółki akcyjnej jako nowej spółki kapitałowej zostało wskazane jako jedno z kluczowych rozwiązań proponowanych przez przedsiębiorców, naukowców, inwestorów i administrację w ramach Białej Księgi Innowacji, która została przygotowana we wrześniu 2016 r. przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na zlecenie Rady ds. Innowacyjności, koordynującej politykę innowacyjności realizowaną przez rząd, w oparciu o informacje przekazane przez środowiska zaangażowane we wdrażanie lub opracowywanie nowatorskich i innowacyjnych projektów Nowy typ spółki kapitałowej mógłby być przy tym wykorzystywany z powodzeniem nie tylko do prowadzenia działalności opartej na innowacyjnym pomyśle. Choć impulsem do rozpoczęcia prac nad koncepcją nowej formy spółki kapitałowej były sygnały o różnych problemach ze strony środowiska start-upowego, prosta spółka akcyjna nie będzie ograniczona jedynie do tego rodzaju przedsięwzięć. Zaproponowa-

powiadają za zobowiązania spółki i którzy są zobowiązani do wniesienia na pokrycie obejmowanych akcji (niepodzielnych, nie posiadających wartości nominalnej i nie stanowiących części kapitału akcyjnego) wkładów pieniężnych, wkładów niepieniężnych posiadających wartość bilansową lub wkładów niepieniężnych nie posiadających takiej wartości (w szczególności w postaci pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki. W przeciwieństwie do typów spółek kapitałowych znanych dotychczas w polskim prawie spółek, wysokość kapitału akcyjnego nie jest stała i nie jest wskazywana w umowie spółki. Projekt określa jedynie minimalną wysokość kapitału akcyjnego w kwocie 1 zł. Wysokość kapitału akcyjnego jest określana przez zarząd na podstawie sumy wartości wniesionych na pokrycie akcji wkładów pieniężnych i wkładów niepieniężnych mających wartość bilansową; fundusze wkładowe mogą zostać przeznaczone również na wypłatę dywidendy oraz inne wypłaty causa societatis. Z kolei brak cechy stałości kapitału akcyjnego i wartości nominalnej akcji ma ułatwiać procesy emisyjne (ustanawianie nowych akcji) i umarzanie akcji. Co oczywiste, prosta spółka akcyjna od chwili wpi-

su do rejestru uzyskuje osobowość prawną i działa przez swoje organy. Cechą charakterystyczną jest natomiast możliwość wyboru pomiędzy tzw. systemem monistycznym i dualistycznym oraz szeroki zakres swobody stron umowy spółki w określeniu rodzaju, struktury i zasad funkcjonowania poszczególnych organów. Ustawa wymaga jedynie ustanowienia zarządu albo rady dyrektorów; obligatoryjnym organem spółki jest również zgromadzenie akcjonariuszy. Prosta spółka akcyjna ma zatem stanowić odrębny typ (formę prawną) spółki kapitałowej, łączący elementy charakterystyczne zarówno dla spółki akcyjnej, spółki z o.o., a nawet handlowych spółek osobowych. Mimo że inicjatywa podjęcia prac legislacyjnych nad przepisami normującymi nową formę spółki kapitałowej napotkała na szczególnie podatny grunt w środowisku start-upów i spółek high-tech, projekt normuje prostą spółkę akcyjną jako wehikuł inwestycyjny o charakterze uniwersalnym, a nie sektorowym (dostępny dla inwestorów planujących podjęcie działalności w jakiejkolwiek branży poza wyjątkami wynikającymi z przepisów ustaw szczególnych) oraz trwałym, a nie przejściowym (byt prawny spółki nie jest bowiem ograniczony w żaden sposób: czasem trwania, przedmiotem działalności, składem osobowym uczestników itp.). Tryb powstania prostej spółki akcyjnej jest wzorowany na przepisach dotyczących spółki z o.o., co odpowiada potrzebie uproszczenia procesu i odzwierciedla założenie, że w inkorporacji prostej spółki akcyjnej będzie w praktyce uczestniczyła niewielka, kilku a maksymalnie kilkunastoosobowa grupa założycieli. Zawiązanie spółki wymaga zawarcia umowy spółki, która obejmuje zarówno tzw. postanowienia obligacyjne, jak i organizacyjne (statutowe). Projekt zrywa z przyjętą w polskim prawie akcyjnym (i krytykowaną w doktrynie) zasadą surowości statutu, przesądzając wprost, że umowa spółki może zawierać postanowienia odmienne niż przewiduje ustawa albo postanowienia dodatkowe, chyba że ustawa stanowi inaczej lub postanowienia te byłyby sprzeczne z naturą prostej spółki akcyjnej lub dobrymi obyczajami. Umowa spółki może zostać zawarta w formie aktu notarialnego albo za pomocą wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Redakcja | 2/2018

GŁOS Z BRANŻY

Mięso z Polski na alarmowej liście RASFF Mimo surowych norm dotyczących produkcji żywności nadal na rynku unijnym pojawiają się produkty, które stanowią zagrożenie. Duża ich część została wyprodukowana w państwach członkowskich UE. Wśród nich były też polskie produkty mięsne.

pierwszym kwartale 2018 roku do systemu RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) zgłoszonych zostało 861 produktów. Spośród wszystkich zgłoszeń 773 dotyczyło żywności, 57 paszy dla zwierząt natomiast 31 materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Podczas oceny ryzyka 598 produktów otrzymało status „poważne”, a 168 „niegroźny”. W przypadku 31 produktów nie określono decyzji. W ciągu pierwszego kwartału 2018 roku zgłoszono 24 polskie produkty do systemu RASFF, z czego 12 zgłoszeń dotyczyło mikroorganizmów patogennych. W przypadku mięsa lub wyrobów z niego stwierdzono patogeny w następujących produktach: l Mrożone filety z kurczaka skażone Salmonellą entericą l Mrożone maliny skażone norowirusem l Kurczak skażony Salmonellą enterica l Chłodzone nogi broilerów skażone Salmonellą entericą l Mrożone nogi kurczaków skażone Salmonellą entericą l Mrożone, solone filety z kurczaka skażone Salmonellą entericą l Mrożone skrzydełka kurczaka skażone Salmonellą l Skrawki chłodzonej wołowiny skażone Salmonellą. Kraje, które zgłosiły do systemu RASFF polskie produkty to Francja, Dania, Litwa, Szwecja, Finlandia, Włochy oraz Irlandia. Dwa polskie produkty zgłoszone zostały przez Polskę. Dziewięć z 12 zgłoszonych produktów stanowiło poważne ryzyko zdrowotne. Dystrybucja większości produktów została wstrzymana, a produkty zniszczone. W przypadku 34

2/2018 |

W I kwartale 2018 roku... ...24 polskie produkty zostały zgłoszone do systemu RASFF 12 zgłoszeń dotyczyło mikroorganizmów patogennych Francja, Dania, Litwa, Szwecja, Finlandia, Włochy oraz Irlandia, to kraje, które zgłosiły polskie produkty

niektórych produktów, które nie mogły już zostać wycofane z rynku, poinformowano konsumentów o zagrożeniu związanym z ich konsumpcją. Polska zgłosiła do systemu RASFF 22 produkty głównie w efekcie kontroli granicznej, co zdecydowało o tym, że te produkty nie znalazły się na terenie RP. Przyczyny zgłoszeń to: mykotoksyny (7), pozostałości pestycydów (4), mikroorganizmy patogenne (3), zafałszowania żywności (2), mikroorganizmy niepatogenne (2), zanieczyszczenia przemysłowe (1), dodatki do żywności (1), nowa żywność (1) oraz metale ciężkie (1). 18 zgłoszeń dotyczyło produktów żywnościowych, 2 paszy dla zwierząt oraz 2 produktów przeznaczonych do kontaktów z żywnością Zgłaszane przez Polskę produkty w większości (20) wpłynęły do Unii spoza krajów członkowskich, m. in. z Wietnamu (4), Turcji (3), Pakistanu, Ukrainy, Chin (2) Indonezji, Sudanu, Tajlandii,

USA, Azerbejdżanu, Indii, oraz Brazylii (1). W systemie odnotowano również 2 przypadki zgłoszenia polskich produktów w wyniku własnej kontroli firmy. W systemie RASFF odnotowano 36 przypadków zgłoszeń produktów niebezpiecznych potencjalnie, które prawdopodobnie mogły pojawić się na rynku polskim. 28 zgłoszeń dotyczyło produktów żywnościowych, 7 pasz oraz 1 materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Aż 10 zgłoszeń dotyczyło obecności mikroorganizmów patogennych. Pojawiły się również zgłoszenia dotyczące ciał obcych (4) oraz biozanieczyszczeń (4) oraz pozostałości pestycydów (3). 21 zgłoszeń oceniono jako poważne, 6 jako niegroźne, natomiast w przypadku 8 produktów nieokreślono stopnia ryzyka. Najczęściej zgłaszanymi produktami były produkty mięsne (8 zgłoszeń) oraz suplementy diety (5 zgłoszeń). Niebezpieczne produkty na rynku polskim pojawiły się zarówno z krajów wspólnoty jak i spoza m.in. z Niemiec (5), Stanów Zjednoczonych (3), Holandii (3) oraz Litwy (3). Odnotowano również 6 zgłoszeń, w których Polska została oznaczona jako kraj pochodzenia. Opracowane na podstawie raportu Food Fakty.

GŁOS Z BRANŻY

Do czystej rasy dochodzimy metodą wypierania Nierolnik zajął się hodowlą bydła mięsnego w Polsce. Stosuje metodę ekstensywną. Jest przekonany, że taka hodowla ma rynkową szansę. GRZEGORZ KUBIŃSKI opowiedział nam, dlaczego zdecydował się na hodowlę i jaką przyszłość widzi dla bydła mięsnego w naszym kraju. Nie jest pan zawodowym rolnikiem, a rozwija pan ten segment produkcji rolnej – bydło, który ma największy potencjał wzrostu. Skąd się wziął pomysł na hodowanie bydła mięsnego w Polsce?

W 1998 roku kupiliśmy na Mazurach na przetargu zorganizowanym przez Agencję Nieruchomości Rolnych oddział w Olsztynie 28 hektarów ziemi klasy V i VI. Część obszaru była porośnięta różnego rodzaju samosiewem: sosną, brzozą, osiką, olchą i głogiem. Aby zapobiec dalszej sukcesji naturalnej zdecydowałem o wykarczowaniu na nabytych gruntach większości znajdującej się tam roślinności i ewentualnym wykorzystaniu tej ziemi na cele rolnicze. Była to bardzo ciężka praca. Najlepszym kierunkiem wydawała się hodowla bydła mięsnego. Przy wsparciu taty (emerytowanego lekarza weterynarii) podjęliśmy z żoną taką właśnie decyzję. Przy wyborze kierowaliśmy się również małymi nakładami pracy, jaki wymaga ten kierunek produkcji, ponieważ oboje jesteśmy aktywni zawodowo poza rolnictwem. Jakiej rasy krowy pan hoduje i dlaczego właśnie tej rasy?

W 2007 roku wybudowaliśmy drewnianą wiatę, a następnie kupiliśmy 16 jałówek, które według dokumentów sprzedaży pochodziły od krów krytych buhajem rasy limousine. Do czystej rasy dochodzimy metodą tak zwanego wypierania. Dlaczego właśnie wybraliśmy tę rasę? Po przestudiowaniu wielu materiałów z zakresu hodowli różnych ras, zdecydowaliśmy się na nią z uwagi na bardzo dobrą jakość mięsa, zarówno kulinarną, odżywczą jak i prozdrowotną. Ważnym wskaźnikiem wyboru tej rasy były bardzo łatwe porody, ponieważ cielęta rodzą się małe o średniej wadze 25–30kg, a następnie szybko przybierają na wadze. Równie istotna była popularność tej rasy, a co za tym idzie łatwy zbyt na rynku.

Polska w niektórych regionach posiada znaczny potencjał do hodowli bydła mięsnego w małych gospodarstwach w sposób ekstensywny i ekologiczny. Hoduje pan bydło w sposób ekstensywny? W pana ocenie dla mięsa pochodzącej z tego rodzaju hodowli gdzie są rynki zbytu?

Rzeczywiście hoduję bydło w sposób ekstensywny. Rynkiem zbytu – według mojej oceny – są w tej chwili rynki zagraniczne. Z danych o eksporcie za 2017 rok wynika, że 86% wyprodukowanej w ubiegłym roku wołowiny w Polsce sprzedano za granicę. Z uwagi na wysokie walory odżywcze i prozdrowotne mięsa pochodzącego z gospodarstw ekologicznych powinno ono znajdować nabywców również w kraju, mimo wysokiej ceny. Proszę przedstawić system żywienia w stadzie, które pan hoduje?

Przez 6–7 miesięcy bydło jest wypasane na pastwisku, a w okresie jesienno-zimowym karmione jest sianokiszonką i sianem podawanym do woli. Po zejściu zwierząt z pastwiska mięso jest najbardziej wartościowe, ponieważ w okresie wypasu, zjadają one wybrane przez siebie zioła (krwawnik, babka lancetowata, nasiona szczawiu, liście wierzby i inne). Gospodarstwo nasze posiada certyfikat gospodarstwa ekologicznego. Nie stosujemy żadnych nawozów sztucznych i pestycydów. Łąki nawozimy wyłącznie obornikiem. Jak postrzega pan potencjał dla hodowli bydła mięsnego w Polsce?

Polska w niektórych regionach posiada znaczny potencjał do hodowli bydła mięsnego w małych gospodarstwach w sposób eks-

tensywny i ekologiczny. Wystarczy popatrzeć na Mazury, gdzie duże obszary łąk są niezagospodarowane i w szybkim tempie zarastają różnymi samosiewami drzew i krzewów. Na jakie problemy (np. administracyjne, rynkowe) napotyka pan jako hodowca w związku z prowadzoną hodowlą?

Podstawowym problemem jest plaga dzików, które niszczą pola i łąki w sposób właściwie ciągły i z każdym rokiem sytuacja się pogarsza. Drugim problemem jest to, że brakuje rzeźni. W powiecie, w którym mam gospodarstwo nie ma żadnego takiego zakładu. Uważam również, że należy prowadzić działania edukacyjne i promocyjne, mające na celu zwiększenie spożycia wołowiny kulinarnej w Polsce, czyli inaczej mówiąc trzeba również rozwijać rynek wewnętrzny. Jakie są pana ambicje i cele w zakresie prowadzonej przez pana hodowli?

Moim celem jest powiększenie obszaru gospodarstwa. Obecnie to 40 ha i wielkości stada do 35 sztuk mamek (na dzień dzisiejszy jest ich 27). W najbliższym czasie nie będę prowadził tuczu do wagi ciężkiej, ale sprzedaję tak zwane odsadki w wadze do 300 kg. Każdego roku do dalszej hodowli wybieram najładniejsze pokrojowo sztuki do remontu stada. Liczba 35 krów mamek jest najmniejszą ilością, która pozwoli na zapewnienie egzystencji, ale tyko przy jednoczesnym utrzymaniu dopłat i zrównaniu ich z dopłatami, jakie otrzymują rolnicy w „starej” Unii. Jacek Strzelecki | 2/2018

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Mięso z Polski na Polagra Food Targi Polagra Food to dla branży mięsnej zwiastun trendów konsumenckich, kompleksowy przegląd ofert, ale też promocja samych firm. Stanowią one nie tylko zwierciadło rynku, ale także miejsce rozmów na temat nowych trendów w żywieniu, wyzwań marketingowych stojących przed branżą spożywczą czy szans upatrywanych w nowych kierunkach eksportowych.

W tym roku organizatorem stoiska na targach Polagra Food dla branży mięsnej pod hasłem ,,mięso z Polski” był Związek Polskie Mięso. Stoisko zostało sfinansowane ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego i Wołowego

Stoisko odwiedziło wielu zagranicznych gości oraz dziennikarze

Odwiedzający stoisko mieli okazję skosztowania najlepszych wyrobów z wołowiny i wieprzowiny 36

2/2018 |

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Kolejne pokolenie wykształcone w polskim drobiu Zimą i wiosną tego roku odbył się kolejny cykl szkoleń gastronomicznych dla młodych adeptów sztuki kulinarnej pod nazwą „Stawiam na drób”, którego organizatorem jest Związek Polskie Mięso. Odwiedziliśmy 10 szkół w całej Polsce. Młodzi kucharze pod okiem mistrza Marcina Budynka mogli poznać najlepsze techniki przygotowywania potraw z polskiego mięsa drobiowego.

o była już IV edycja programu szkoleń dla uczniów szkół gastronomicznych, który od 4 lat organizuje Związek Polskie Mięso. Młodzi adepci sztuki kulinarnej pod okiem doświadczonych kucharzy mają wyjątkową okazję do zgłębienia sztuki kulinarnej. Tym razem uczniowie z 10 szkół w całej Polsce studiowali walory polskiego mięsa drobiowego. Głównym celem szkolenia jest przekonanie uczniów do używania w praktyce zawodowej mięsa drobiowego.

Uczniowie pod okiem jednego z najlepszych szefów kuchni uczyli się najlepszych technik sprawiania drobiu

Wszyscy starali się by jak najlepiej wykonać postawione im zadania

Uczniowie dumnie prezentowali przygotowane przez siebie dania z polskiego drobiu

Każdy uczestnik szkolenia otrzymał specjalny certyfikat potwierdzający ich umiejętności | 2/2018

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Let’s meat – finisz kampanii Sukcesem zakończyła się międzynarodowa kampania promocyjno-informacyjna „Let’s meat. Rozsmakuj się w Europie” mięsa wieprzowego, którą przez 3 lata realizował Związek Polskie Mięso na rynku kanadyjskim oraz japońskim. Ostatni etap był na targach SIAL Canada w Montrealu.

W ciągu 3 lat wszystkie nasze stoiska odwiedziło kilka tysięcy osób z całego świata

Kampania była skierowana do dystrybutorów, importerów, hurtowników i detalistów, przedstawicieli sieci handlowych

Przygotowane działania promocyjne cieszyły się dużym zainteresowaniem u zwiedzających 38

2/2018 |

Goście z całego świata mieli okazję do spróbowania wieprzowiny sprawionej w różnych odsłonach

Kreatorem smaku polskiej wieprzowiny był mistrz kulinarny – Marcin Budynek

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Networkingowa sztuka strzelecka 8 czerwca na strzelnicy TRAP w Krotoszynie odbył się piknik strzelecki zorganizowany przed firmę Fresh Logistics Polska, pod honorowym patronatem Związku Polskie Mięso. W imprezie wzięli udział przedstawiciele zakładów produkcyjnych z branży mięsnej oraz pracownicy wyżej wspomnianej firmy.

elem spotkania była wymiana doświadczeń pomiędzy producentami a operatorem logistycznym oraz szeroko rozumiany networking. Była to doskonała okazja do omówienia aktualnej kondycji oraz potrzeb branży mięsnej, a także ciekawych rozwiązań logistycznych.Poza tym, uczestnicy mieli możliwość zaczerpnięcia fachowej wiedzy dotyczącej strzelectwa sportowego oraz sprawdzenia swoich sił w strzelaniu z broni krótkiej i długiej. Nie mogło zabraknąć również kuchni polowej z tradycyjną grochówką wojskową. Po części plenerowej uczestnicy udali się do pobliskiego hotelu aby wysłuchać prezentacji o nowościach w branży logistycznej oraz wspólnie pobiesiadować przy grillu, na którym nie zabrakło mięsnych specjałów. „Fresh Logistics Polska świadczy kompleksowe usługi logistyczne dla branży mięsnej. Jako operator logistyczny stoimy po środku drogi produktu z „farmy na widelec”. Jesteśmy zatem swoistym łącznikiem pomiędzy producentem mięsnym, a finalnym odbiorcą. Dlatego kluczowym elementem jest dla nas utrzymywanie bliskich relacji z przedstawicielami branży mięsnej, aby w naszych codziennych działaniach reagować na bieżąco na potrzeby producentów. Tylko dzięki synergii i wzajemnej współpracy każde ogniwo łańcucha dostaw może odnieść sukces” – podkreśla Łukasz Staszak, Menedżer ds. Kluczowych Klientów odpowiedzialny za obsługę branży mięsnej w Fresh Logistics Polska. Serdecznie dziękujemy wszystkim za aktywny udział w imprezie. Głęboko wierzymy, że była to doskonała możliwość wymiany doświadczeń, która być może zaowocuje wieloletnią współpracą nie tylko stricte biznesową, ale również relacyjną. Redakcja

| 2/2018

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Dziennikarze na szlaku polskiego drobiu W dniach 11-13 czerwca 2018 roku w hotelu Galery69 odbyła się kolejna edycja studyjnego wyjazdu dla dziennikarzy „Study Tour – Szlakiem Polskie Mięsa – Smakuj Drób”, która od lat jest organizowany przez Związek Polskie Mięso. Tym razem dziennikarze z mediów ogólnopolskich i branżowych reprezentujących gazety, media internetowe, agencje prasowe mieli wyjątkową okazję poszerzenia swojej wiedzy o rynku i produkcji drobiu w Polsce.

Na zaproszonych gości pierwszego dnia czekała kolacja (otwarty bufet) w ogrodach hotelu, na którą składały się potrawy z drobiu, przygotowane przez mistrza kulinarnego Marcina Budynka oraz jego zespół

Na obiad i kolacje dziennikarzom serwowano najlepsze polskie dania z drobiu, przygotowane na nutę wykwintności i ekstrawagancji

Ważnym punktem Study Tour było seminarium, poprowadzone przez specjalnie zaproszonych ekspertów. Przedstawili oni dziennikarzom aktualny potencjał rynkowy polskiego mięsa drobiowego oraz zapoznali gości z problemami hodowli i dobrostanu 40

2/2018 |

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Gwoździem programu każdego Study Tour są warsztaty kulinarne dla dziennikarzy. Poprowadził je Marcin Budynek, który pokazał jak wiele można zrobić z drobiu w sposób prosty by osiągnąć niezwykły efekt. Wszyscy dziennikarze dostali specjalne certyfikaty

Wspólne zdjęcie wszystkich zaproszonych dziennikarzy, którzy wzięli udział w naszym Study Tour | 2/2018

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE

Nowości legislacyjne W ostatnich trzech miesiącach w unijnym prawie pojawiły się legislacje o stanie gotowości w związku ze zwalczaniem rzekomego pomoru drobiu, przepisy ustalające nowe punkty kontroli granicznej w systemie TRACES czy też rozporządzenie określające ogłuszanie zwierząt z wykorzystaniem niskiego ciśnienia atmosferycznego. Z kolei w prawie polskim weszły w życie przepisy precyzujące warunki dla osób, które mogą dokonywać uśmiercania zwierząt oraz warunki samego uboju, przepisy o klasach tusz wołowych oraz czasie ustalania klasy tusz wieprzowych lub co należy rozumieć przez „uprawę GMO. Ponadto zostało ujednoliconych wiele istotnych dla branży aktów prawnych dotyczących samej branży jak i ogólnych zasad działalności gospodarczej.

Akty prawa Unii Europejskiej, które weszły w życie od 1 marca do 31 maja 2018 r. (układ chronologiczny) Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/307 z dnia 28 lutego 2018 r. rozszerzające specjalne gwarancje dotyczące Salmonella spp. określone w rozporządzeniu (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady na mięso uzyskane z brojlerów (Gallus gallus) przeznaczone dla Danii (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Zezwala się na stosowanie przez Danię specjalnych gwarancji dotyczących Salmonella spp. określonych w art. 8 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 853/2004 w odniesieniu do przeznaczonych dla Danii przesyłek mięsa w rozumieniu pkt 1.1 załącznika I do tego rozporządzenia, uzyskanego z brojlerów (Gallus gallus). Przesyłkom mięsa, o których mowa w art. 1, towarzyszy dokument handlowy zgodny ze wzorem określonym w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1688/2005.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/307/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/327 z dnia 5 marca 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu endo-1,4-beta-ksylanazy (EC 3.2.1.8) wytwarzanej przez Trichoderma citrinoviride Bisset (IMI SD135) jako dodatku paszowego dla karpi (posiadacz zezwolenia Huvepharma NV) (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki zootechniczne” i do grupy funkcjonalnej „substancje polepszające strawność”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/327/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/328 z dnia 5 marca 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu Bacillus subtilis DSM 29784 jako dodatku paszowego dla kurcząt rzeźnych i kurcząt odchowywanych na kury nioski (posiadacz zezwolenia ADISSEO France SAS) (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki zootechniczne” i do grupy funkcjonalnej „stabilizatory flory jelitowej”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/328/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/329 z dnia 5 marca 2018 r. w sprawie wyznaczenia ośrodka referencyjnego Unii Europejskiej do spraw dobrostanu zwierząt (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Jako ośrodek referencyjny Unii Europejskiej do spraw dobrostanu zwierząt odpowiedzialny za wspieranie działań horyzontalnych Komisji i państw członkowskich w dziedzinie wymogów dotyczących dobrostanu zwierząt wyznacza się następujące konsorcjum: Konsorcjum kierowane przez instytut Wageningen Livestock Research, obejmujące również Uniwersytet Aarhus i Friedrich-Loeffler-Institut

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/329/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/338 z dnia 7 marca 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu 6-fitazy wytwarzanej przez Aspergillus niger (DSM 25770) jako dodatku paszowego dla kurcząt rzeźnych, kurcząt odchowywanych na kury nioski, tuczników, loch, podrzędnych gatunków świń do tuczu lub do reprodukcji, indyków rzeźnych, indyków utrzymywanych w celach hodowlanych, wszystkich pozostałych gatunków ptaków (z wyjątkiem ptaków nieśnych) i prosiąt odsadzonych od maciory (posiadacz zezwolenia BASF SE) (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/338/oj

2/2018 |

Źródło publikacji

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/346 z dnia 5 marca 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu Lactobacillus buchneri NRRL B-50733 jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki technologiczne” i do grupy funkcjonalnej „dodatki do kiszonki”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/346/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/347 z dnia 5 marca 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu Saccharomyces cerevisiae CNCM I-1079 jako dodatku paszowego dla prosiąt i loch oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1847/2003 i (WE) nr 2036/2005 (posiadacz zezwolenia Danstar Ferment AG reprezentowany przez Lallemand SAS) (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki zootechniczne” i do grupy funkcjonalnej „stabilizatory flory jelitowej” zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/347/oj

Dyrektywa Komisji (UE) 2018/350 z dnia 8 marca 2018 r. zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE w odniesieniu do oceny ryzyka organizmów zmodyfikowanych genetycznie dla środowiska naturalnego

Zmiana przepisów w zakresie oceny ryzyka organizmów zmodyfikowanych genetycznie dla środowiska naturalnego

http://data.europa.eu/eli/ dir/2018/350/oj

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/354 z dnia 8 marca 2018 r. zatwierdzająca metody klasyfikacji tusz wieprzowych w Irlandii

Szczegółowe opis norm dla klasyfikacji tusz wieprzowych.

http://data.europa.eu/eli/ dec_impl/2018/354/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/456 z dnia 19 marca 2018 r. w sprawie etapów procedury konsultacji w celu ustalenia statusu nowej żywności zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2015/2283 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nowej żywności (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące stosowania art. 4 rozporządzenia (UE) 2015/2283 w odniesieniu do etapów procedury konsultacji w celu ustalenia, czy dana żywność objęta jest zakresem stosowania tego rozporządzenia.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/456/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/481 z dnia 21 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1484/95 w odniesieniu do ustalania cen reprezentatywnych w sektorach mięsa drobiowego i jaj oraz w odniesieniu do albumin jaj

Rozporządzenie ustala cenę reprezentatywną dla kurczaków oraz mięsa pochodzącego z nich oraz indyków.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/481/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/555 z dnia 9 kwietnia 2018 r. dotyczące wieloletniego skoordynowanego unijnego programu kontroli na lata 2019, 2020 i 2021, mającego na celu zapewnienie zgodności z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na jej powierzchni, a także mającego na celu ocenę narażenia konsumenta na te pozostałości (Tekst mający znaczenie dla EOG)

W latach 2019, 2020 i 2021 państwa członkowskie pobierają i analizują próbki dla kombinacji produktów i pestycydów, jak określono w załącznikach.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/555/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/567 z dnia 12 kwietnia 2018 r. otwierające kontyngent taryfowy na przywóz kiełbasy i mięsa ze świń pochodzących z Islandii i ustalające zarządzanie tym kontyngentem (Tekst mający znaczenie dla EOG. )

Rozporządzenie otwiera unijne kontyngenty taryfowe na przywóz mięsa ze świń objętego kodem CN 0203 oraz kiełbasy objętej kodem CN ex 1601 pochodzących z Islandii (zwane dalej „kontyngentami taryfowymi”), jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Kontyngenty taryfowe otwiera się na okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/567/oj

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/597 z dnia 18 kwietnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę Rady 92/66/EWG wprowadzającą wspólnotowe środki zwalczania rzekomego pomoru drobiu (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Wprowadza zmiany w dyrektywie np. opisuje stan gotowości.

http://data.europa.eu/eli/ dir/2018/597/oj

| 2/2018

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/658 z dnia 25 kwietnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1484/95 w odniesieniu do ustalania cen reprezentatywnych w sektorach mięsa drobiowego i jaj oraz w odniesieniu do albumin jaj

Rozporządzenie ustala cenę reprezentatywną dla kurczaków oraz mięsa pochodzącego z nich oraz indyków.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/658/oj

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/662 z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie wyznaczenia laboratorium referencyjnego Unii Europejskiej ds. grypy ptaków i rzekomego pomoru drobiu oraz w sprawie zmiany załącznika VII do dyrektywy Rady 2005/94/WE (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 2459)(Tekst mający znaczenie dla EOG)

Laboratorium referencyjnym Unii Europejskiej ds. grypy ptaków jest: Istituto Zooprofilattico Sperimentale delle Venezie (IZSVe) w Legnaro we Włoszech.”.

http://data.europa.eu/eli/ dec_impl/2018/662/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/700 z dnia 8 maja 2018 r. zmieniające wykazy zakładów z państwa trzeciego, z których dozwolony jest przywóz wymienionych produktów pochodzenia zwierzęcego, w odniesieniu do niektórych zakładów z Brazylii (Tekst mający znaczenie dla EOG )

Rozporządzenie ustala co z zakładów mięsnych znajdujących w wykazie wolno przywieź do UE.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/700/oj

Decyzja Komisji (UE) 2018/702 z dnia 8 maja 2018 r. dotycząca przepisów krajowych zgłoszonych przez Danię w sprawie dodawania azotynów do niektórych produktów mięsnych (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 2721)

Decyzja KE zatwierdza zasady stosowania w Danii azotynów w wybranych produktach mięsnych.

http://data.europa.eu/eli/ dec/2018/702/oj

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/718 z dnia 14 maja 2018 r. w sprawie zawieszenia statusu Malty jako państwa oficjalnie uznawanego za wolne od gruźlicy w odniesieniu do stad bydła oraz w sprawie zmiany załącznika I do decyzji 2003/467/WE (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 2762) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Zawiesza się status Malty jako państwa oficjalnie wolnego od gruźlicy w odniesieniu do stad bydła.

http://data.europa.eu/eli/ dec_impl/2018/718/oj

Akty prawa polskiego, które zostały opublikowane od 1 marca do 31 maja 2018 r. (układ chronologiczny) Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lutego 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych

Wirusowa biegunka bydła i choroba błon śluzowych (BVD-MD) została dodana jako choroba podlegająca pod kontrolą krajowego laboratorium referencyjnego.

Dz. U. 2018, poz. 456

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 lutego 2018 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego u świń

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wprowadza się program zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego u świń, który jest określony w załączniku do rozporządzenia.

Dz. U. 2018, poz. 513

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt

Rozporządzenie precyzuje warunki dla osób, które mogą dokonywać uśmiercania zwierząt oraz warunki samego uboju.

Dz. U. 2018, poz. 539

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach hodowlanych gatunku kura (Gallus gallus)” na lata 2017–2019

Próbki pobrane z inicjatywy hodowcy mogą również być badane w laboratoriach urzędowych innych niż wyżej wymienione, które zostały zatwierdzone przez Głównego Lekarza Weterynarii w sposób określony w art. 25a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, do wykonywania badań metodą badawczą określoną w ust. 3.2 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010.

Dz. U. 2018, poz. 557

2/2018 |

Źródło publikacji

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych

Marszałek sejmu wydał tekst jednolity ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, uwzględniający wszystkie zmiany, jakie zostały dokonane do dnia ujednolicenia

Dz. U. 2018, poz. 594

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców

Ustawa określa zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, w tym prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania organów władzy publicznej w tym zakresie.

Dz. U. 2018, poz. 646

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy

Ustawa określa zasady funkcjonowania: 1) Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej; 2) Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy.

Dz. U. 2018, poz. 647

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców” stoi na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców, w szczególności poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej, pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej, bezstronności i równego traktowania, zrównoważonego rozwoju oraz zasady uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów przedsiębiorców.

Dz. U. 2018, poz. 648

Projekty aktów prawnych ważne dla branży mięsnej w Polsce Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

W ramach projektu proponuje się uregulowanie nowego typu spółki kapitałowej (prostej spółki akcyjnej - PSA)

Projektodawca: Minister Przedsiębiorczości i Technologii Projekt ustawy: https://legislacja.rcl.gov.pl/ projekt/12311555/katalog/ 12507984#12507984

Projekt przewiduje możliwość umieszczania na artykułach rolno-spożywczych oznakowania "wolne od GMO".

Projektodawca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt ustawy: http://legislacja.rcl.gov.pl/ projekt/12297951

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt

Projekt zapewnia prawidłowe i jednolite stosowanie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania, w tym wprowadza art. 4 ust. 4 Rozporządzenia zezwalający na ubój religijny. Projekt jest zgodny z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 10 grudnia 2014 roku, który uznał zakaz uboju religijnego za niekonstytucyjny.

Projektodawca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt ustawy: http://legislacja.rcl. gov.pl/docs//2/12283056/12340893/ 12340894/dokument291738.pdf Uzasadnienie do projektu: http://legislacja.rcl.gov.pl/ docs//2/12283056/12340893/ 12340894/dokument291739.pdf Projekt czeka na wprowadzenie pod obrady Rady Ministrów.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz zmianie niektórych innych ustaw

Została przygotowana nowa wersja zmian w ustawie o ochronie zwierząt. Obecny projekt przewiduje: 1. wprowadzenie zakazu uboju rytualnego dla celów przemysłu mięsnego, 2. zezwala się na ubój religijny jedynie dla wspólnot religijnych i na ich potrzeby; 3. wydłużenie do 3 miesięcy czasu przechowywania danych z monitoringu w ubojni; 4. wyższą karę za nielegalny ubój, w tym za ubój rytualny; 5. zakaz hodowli zwierząt w celu pozyskiwania z nich futer.

Projektodawca: grupa posłów PiS oraz Parlamentarny Zespół Przyjaciół Zwierząt Sejmu RP. http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka. nsf/Projekty/8-020-751-2017/$file/8-020-751-2017.pdf

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

Projekt ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od organizmów genetycznie zmodyfikowanych

| 2/2018

ZWIĄZEK OD KUCHNI Poniżej prezentujemy nowości produkcyjne i usługowe ostatniego kwartału. Rubryka w całości poświęcona jest firmom zrzeszonym w Związku Polskie Mięso. Za rynkowe sukcesy debiutujących produktów i usług trzymamy mocno kciuki.

Nowe spojrzenie na szynkową

Czerpiąc z tradycji i receptur sprawdzonych przez pokolenia, tworząc z pasją i smakiem najpierw dla najbliższych, a obecnie dla swoich klientów Dobrowolscy stworzyli produkt „Szynkowa tradycyjna od Braci”. To wędlina zrobiona tylko i wyłącznie z naturalnych składników. Do wykonania 100 gramów gotowego produktu wykorzystano 102 gramy mięsa wieprzowego. Szynkowa została poddana tradycyjnemu wędzeniu w prawdziwej komorze wędzarniczej, dokładnie tak, jak robili to nasi dziadkowie.

Przebój roku 2018

„Szynka marynowana od Braci” to kolejny produkt Dobrowolskich, który został wyróżniony tytułem PRZEBÓJ ROKU 2018 w ogólnopolskim głosowaniu detalistów. Nieodmiennie kojarzy się ona ze smakiem wędlin z dawnych lat. W 100 gramach produktu znajduje się 120 gramów najwyższej jakości mięsa. Cechuje ją niezwykła soczystość, lekko słony smak, przyjemny zapach wędzonki, co jest zasługą starannie dobranych naturalnych przypraw oraz marynowania w zalewie, a następnie samego wędzenia.

Nowa sztuka marynowania

„Schab marynowany od Braci” został wyróżniony przez specjalistów z branży spożywczej, otrzymując godło promocyjne „DOCEŃ POLSKIE” oraz prestiżowy tytuł TOP PRODUKT. Podobnie, jak szynka marynowana, również 100 gramów tego produktu zostało wykonane ze 110 gramów najlepszego schabu i poddany – jak wszystkie powyżej produkty – wędzeniu tradycyjnemu metodą na żywym ogniu w komorach wędzarniczych, opalanych drewnem owocowym z dodatkiem jałowca. Wszystko to sprawia, iż ciężko zapomnieć o wspaniałym smaku.

2/2018 |

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

(miejscowość i data)

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

Stwierdzam, że firma ............................................................................................................ (podać nazwę) z siedzibą w ................................................................................................................................ (podać adres) wyraża wolę przystąpienia w charakterze Członka do Związku „Polskie Mięso”. Poświadczam prawdziwość danych przekazanych w formularzu informacyjnym. Wyrażam zgodę na publikowanie nazwy, ogólnych danych kontaktowych oraz znaku graficznego firmy w materiałach promocyjnych „Polskiego Mięsa”. Właścicielem firmy jest:

Nazwa firmy Adres firmy wieprzowina handel Profil działalności firmy

wołowina handel

drób handel

rozbiór

obróbka

Dodatkowe informacje/ uwagi: Imię i Nazwisko Prezesa/ Właściciela Firmy, nr tel. komórkowego Bezpośredni adres e-mail Prezesa Firmy Numery telefonów i faxu sekretariatu

inne mięso

handel

produkcja hallal/ koszer.

inne

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

FORMULARZ INFORMACYJNY O FIRMIE CZŁONKOWSKIEJ

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

(pieczątka i podpis)

Osoba odpowiedzialna za marketing i PR (telefon, e-mail) Osoba odpowiedzialna za aspekty weterynaryjne (telefon, e-mail) Osoba odpowiedzialna za przepływ informacji (telefon, e-mail) Osoba odpowiedzialna za handel/export (telefon, e-mail) Adres strony www Niniejsze dane są traktowane jako poufne i nie będą przekazywane osobom trzecim bez zezwolenia firmy członkowskiej. Potwierdzam autentyczność przekazanych danych. (data, pieczątka i podpis)

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

Adres e-mail sekretariatu

ZwiÄ&#x2026;zek

Najlepszy dla najlepszych