Lazaruspad, tussen boer en tuinder

Lazaruspad Tussen Boer en Tuinder

GEMEENTE

Praktisch Het volledige traject van het Lazaruspad, is 9 km lang en volgt deels Wandelnetwerk Rivierenland. Je hoeft daarvoor alleen de Knooppunten te volgen zoals ze aangegeven zijn. Waar het parcours afwijkt van de genummerde wandelpaden, wordt dit vermeld in de brochure en wijst een pijl je de juiste richting

Lazaruspad tussen Boer en Tuinder Het Lazaruspad, tussen Boer en Tuinder, is een wandelpad doorheen de wijken Vosberg en Lazernij, een regio met een heel eigen karakter. Dit Lazaruspad laat je kennismaken met de veelzijdige gespecialiseerde land- en tuinbouw. Daarnaast wordt ook aandacht gegeven aan de natuurlijke fauna en flora, die deels door Natuurpunt wordt beheerd en aan het historisch patrimonium dat de omgeving rijk is.

De omliggende land- en tuinbouwbedrijven zijn niet zomaar toegankelijk, maar informatieborden ter plaatse bieden een blik achter de schermen in woord en beeld.

Samen met deze brochure geven zij een ge誰llustreerd beeld van de hedendaagse teelt- en kweekmethoden, het duurzame gebruik van water en energiebronnen en de inzet van biologische en ecologisch verantwoorde voedingsen beschermingsmiddelen. Bij een begeleide wandeling is een bedrijfsbezoek wel mogelijk.

De inrichting van het Lazaruspad, tussen Boer en Tuinder, kadert in de viering van het 120-jarig bestaan van de Landelijke Gilde afdeling Rumst in mei 2014. Het bestuur en de bedrijfsleiders wensen je als bezoeker of toevallige wandelaar een heel fijne, maar vooral leerrijke wandeling!

2

Het vertrek- en eindpunt bevindt zich aan het plein voor de Lazaruskapel, Lazarusstraat 1, 2840 Rumst. Daar zijn een fietsenrek en enkele parkeerplaatsen voorzien.

De route loopt voornamelijk over verharde wegen.

Alleen het traject over de oude spoorwegberm is niet toegankelijk voor rolwagens. Daar wordt een alternatieve route aangegeven.

De wandeling kan ingekort worden tot 5 km. Deze mogelijkheid staat in de brochure en op de kaart aangegeven.

TIPS Volgende attributen zijn nuttig: Fluohesjes voor groepen Een stopplaatje om een drukke baan over te steken Laarzen bij slecht weer Een verrekijker voor de vogelkijkhut Het is verplicht om honden aan de leiband te houden!

Help mee aan een mooi en proper landschap en neem je afval mee naar huis.

Meer informatie en boekingen gegidste wandelingen Toerisme Rupelstreek, Schommelei 1/3, 2850 Boom T 03 880 76 25 info@toerismerupelstreek.be, www.toerismerupelstreek.be Wandelkaart Wandelnetwerk Rivierenland www.toerismerupelstreek.be Meer informatie Landelijke Gilde Rumst www.landelijkegilderumst.be

3

215215

217217

8

5 7

6

216216

Deelnemende bedrijven aangeduid met nr

224224 225225234234

4

218218

3

223223

9

1,871

,87

233233 10

222222

21 1421 14

283283

1. Lazaruskapel 2. Lavalo 3. Melkveebedrijf Weymiens 4. Nobis 5. Witters 6. Slijkenhoeve 7. Peetrima 8. Van de Velde 9. Frani 10. Cactusflower 11. Bartels 12. Nagels

286286

2

12

0,05 5

236236

211211

235235

266266 173173 0,1 0,18 0 ,18 0,1 0,18 0 ,18

212212

1

1 2,3 1 2,3

4

11

285285

284284

175175

Lazaruspad Lazaruspad

262

176176

Startplaats: Lazaruskapel Startplaats: Lazaruskapel Wandelroute: 9 km Wandelroute: 9 km Mogelijke doorsteek voor kortere route Mogelijke doorsteek voor kortere route Rolstoelvriendelijk alternatief Rolstoelvriendelijk alternatief Knooppunt Wandelnetwerk Rivierenland 262 Knooppunt Wandelnetwerk Rivierenland Rolstoelvriendelijk traject Rolstoelvriendelijk traject Verharde ondergrond Verharde ondergrond Onverharde ondergrond Onverharde ondergrond

Natuur- of bosgebied Kapel Natuur- of bosgebied Kapel Hier mag je de natuur niet verstoren. Honden Hier mag je de natuur niet verstoren. Honden Kijkhut zijn enkel aangelijnd welkom; in sommige Kijkhut zijn enkel aangelijnd welkom; in sommige gebieden zijn geen honden toegelaten. Voor Brasserie gebieden zijn geen honden toegelaten. Voor Brasserie de organisatie van activiteiten is een toelating de organisatie van activiteiten is een toelating Parkeerplaats nodig van de terreinbeheerder, en op www.

Parkeerplaats nodig van de terreinbeheerder, en op www. natuurenbos.be vind je eventuele specifieke natuurenbos.be vind je eventuele specifieke Kasteel - burcht Kasteel - burcht voorwaarden. voorwaarden.

Gevaarlijke oversteekplaats Gevaarlijke oversteekplaats Fragment uit de topografische kaart omgeving Fragment uit de topografische kaart omgeving Willebroek-Rumst met toelating A2902 van Willebroek-Rumst met toelating A2902 van Nationaal Geografisch Instituut – www.ngi.be Nationaal Geografisch Instituut – www.ngi.be

5

Een wandelpad met veel afwisseling…

Startplaats Lazaruskapel De start van het Lazaruspad is gelegen bij de Lazaruskapel in de Lazarusstraat.

Deze kapel heeft sinds haar oprichting in de 15de eeuw een bewogen geschiedenis gekend. Ze werd in 1460 gebouwd op initiatief van Pieter Vandercruysse, een Rumstse officier van Karel de Stoute, die melaats was geworden. Omdat melaatsen uitgesloten werden uit de gemeenschap en zich dus ook niet naar de parochiekerk mochten begeven, liet hij een kapel bouwen ter ere van de Heilige Lazarus. Naast de kapel werd een verpleeghuis gebouwd, het leprozenhuis en daarrond werden melaatsenhutten of lazaretten opgetrokken. Toen op het einde van de 17de eeuw de melaatsheid in deze streek nagenoeg verdween, kwam het leprozendorp in verval.

Na een grondige restauratie van de kapel en de aanpalende woning met behoud van een uniek fresco, werd ze in 1992 erkend als beschermd monument en dorpsgezicht, samen met de tegenoverliggende lazaretten. Daar is nu de Kunstkring Lazernij gehuisvest.

Wandel in de richting van knooppunt 284 Ter hoogte van knooppunt 284 werd een bijenhotel geplaatst in een weide die met veldbloemen bezaaid werd.

Wist je dat in ons land meer dan 350 soorten wilde bijen voorkomen en dat ze solitair leven? Ze zorgen voor de bestuiving van bessenstruiken, fruitbomen en onze groenten in de tuin.

Bijen zijn vegetariërs. De larven leven op een dieet van stuifmeel terwijl de volwassen bijen zich tegoed doen aan nectar uit bloemen. Wilde bijen maken geen honing.

Aan knooppunt 284 wandel je de Lazarusstraat verder door in de richting van knooppunt 285 naar de spaarbekkens van de Antwerpse Waterwerken Water-link. Tussen het vele groen zie je aan je rechterzijde een vogelkijkhut.

De vogelkijkhut wordt beheerd door Natuurpunt. Vanuit de kijkgaten in deze hut heb je een prachtig zicht over de waterbekkens van Water-link. Dit waterreservoir oefent een bijzondere aantrekkingskracht uit op watervogels. Tijdens de trekperiode en vooral tijdens de winter kan je er grote aantallen watervogels spotten zoals kuifeenden, tafeleenden en met een beetje geluk ook brilduikers en nonnetjes. In de lente broeden er waterhoentjes, meerkoeten en futen.

6

7

Vervolg je weg tot aan knooppunt 285, de Varenstraat. Daar ga je naar rechts in de richting van knooppunt 222 tot je aan de overzijde van de baan de Oude Spoorwegberm kan ingaan. Volg hier richting knooppunt 222.

Als alternatief kan je vanaf de Varenstraat naar links gaan in de richting van knooppunt 286. In de Hoveniersstraat, voorbij de tweede bocht zie je rechts de serres van het tuindersbedrijf LAVALO. Aan knooppunt 286 ga je rechtdoor in de richting van knooppunt 222. Waar de knooppuntenroute je naar rechts wijst, ga je rechtdoor tot het einde van de Hoveniersstraat. Zo ben je vanzelf weer op het Lazaruspad.

Tomatenbedrijf LAVALO Het tomatenbedrijf LAVALO van de familie Lavens strekt zich uit naast de oude spoorwegberm. In de serres worden kleine vleestomaten op substraat gekweekt. Dat betekent dat de planten niet in de volle grond gezet worden maar in matten van kokos of van steenwol. Water en voedingsstoffen worden gedoseerd toegediend langs een druppelaar bij iedere plant afzonderlijk. Hommels worden ingezet voor de bestuiving. Na de pluk worden de bakken met tomaten met een onbemande, zelfrijdende “Power Bee” robot vanuit de serre naar de sorteermachine gebracht. Daar worden de tomaten automatisch gesorteerd op hun diameter en ingepakt. In dit bedrijf wordt energiezuinig gewerkt door gebruik te maken van een warmtekrachtkoppeling systeem (WKK). De opslagtanks voor warm water en CO2 zijn te zien naast de spoorwegberm.

WEETJE

De Oude Spoorwegberm De Oude Spoorwegberm is een restant van spoorlijn 27B die de verbinding vormde tussen Antwerpen Zuid en Mechelen en in de jaren ’60 van de vorige eeuw buiten gebruik werd gesteld.

Momenteel is het een natuurgebied dat zich uitstrekt over de gemeenten Kontich, Duffel en Rumst en beheerd wordt door Natuurpunt. Door hoogteverschillen met de omgeving herbergt dit natuurgebied een eigen planten- en dierenpopulatie.

De voorbije jaren werden in de lager gelegen delen poelen gegraven en op de hogere plaatsen houtkanten aangeplant.

8

Warmtekrachtkoppeling (WKK) is een energiebesparend systeem waarbij zowel warmte als mechanische energie of elektriciteit geproduceerd en benut worden uit een primaire brandstof in één enkel proces. Uit de verbranding van het gas of de stookolie ontstaat warmte die wordt opgeslagen in een waterboiler. Het vrijgekomen koolzuur (CO2) wordt opgevangen en aan de planten gegeven als natuurlijke koolstofbron. Een motor drijft een elektrische generator aan zodat gelijktijdig elektriciteit wordt opgewekt. Deze wordt ofwel direct gebruikt ofwel afgegeven aan het elektriciteitsnet. Met de WKK is het rendement uit de verbruikte fossiele brandstof 15-30% hoger dan de klassieke energieproductie. Verschillende moderne tuindersbedrijven zijn uitgerust met een WKK installatie en passen dit energiebesparende systeem toe.

9

Ter hoogte van knooppunt 222 verlaat je de spoorwegberm naar links richting knooppunt 286. Voorbij het huisnummer 13 vervolg je de asfaltweg tot aan het T-kruispunt. Daar verlaat je even de knooppuntenroute en vervolg je je weg naar rechts tot het einde van de Hoveniersstraat.

Aan het einde van de Hoveniersstraat steek je voorzichtig de drukke Lage Vosbergstraat over aan de beveiligde oversteekplaats en ga je de Herderstraat in, richting knooppunt 223.

Aan knooppunt 223 kan je kiezen voor de verkorte route van 5 km. Daarvoor ga je links in de richting van knooppunt 224, de Hoge Vosbergstraat in. Waar knooppunt 224 wijst naar rechts over de VW 21, verlaat je de knooppuntenroute en wandel je verder tot aan de eerste zijstraat links: de Pastoor Slegersstraat. Of als je eerst even wil verpozen en de kinderen wat wil laten spelen, dan kan dat in de speeltuin die net voorbij deze zijstraat gelegen is naast de ingang van de kleuterschool. Als je de Pastoor Slegersstraat doorgaat, kom je weer aan de Lage Vosbergstraat die je oversteekt aan het zebrapad even verderop rechts. Vanaf daar volg je opnieuw het Lazaruspad, zoals aangegeven op p.20.

Melkveebedrijf Weymiens Roger en Stijn In dit melkveebedrijf staan koeien van het roodbonte en het zwartbonte ras in de loopstallen of op de weide. Iedere ochtend en avond wordt er gemolken, steeds om 06.00u en 18.00u. Tijdens het melken vloeit de melk langs een pijpleiding rechtstreeks naar de koeltank waarna ze wordt opgehaald voor verwerking. Het bedrijf produceert alleen AA melk en voldoet aan alle wettelijke normen voor de Integrale Kwaliteitszorg Melk (IKM) en voor het dierenwelzijn.

De kweek van kalveren gebeurt op de boerderij via kunstmatige inseminatie. De jonge kalfjes zitten in hutten, zodat ze steeds binnen en buiten kunnen, zowel in de winter als in de zomer. In de stallen verblijven de koeien en het jonge vee in boxen met een bodemlaag van zagemeel. De mest wordt automatisch van de stal naar de mestopslagtank gepompt waar deze bewaard wordt tot hij kan uitgereden worden op de akkers.

Het bedrijf voorziet grotendeels in de voedselvoorziening van de veestapel door het telen van ma誰s, granen, gras en voederbieten. Deze worden na de oogst ingekuild en bewaard.

Het Lazaruspad leidt ons verder in de Herderstraat naar het knooppunt 234. Vanaf de eerste bocht zie je rechts reeds de uitgestrekte weiden en akkers van het melkveebedrijf Weymiens.

10

11

WEETJES

We vervolgen onze weg en zien links op de achtergrond het tomatenbedrijf NOBIS van de familie Van Noten.

Tomatenbedrijf NOBIS.

Integrale Kwaliteitszorg Melk (IKM) De kwaliteitsnormen voor verse melk zijn door de EU opgelegd en worden in België streng gecontroleerd. Het systeem van Integrale Kwaliteitszorg Melk (IKM) garandeert dat de melk wordt geproduceerd op een duurzame en hygiënische wijze, met respect voor het dierenwelzijn en het milieu.

Identificatie- en Registratiesysteem Sanitel Elk rund is gemerkt met twee identiek genummerde oormerken en heeft een eigen identificatiedocument. Deze inventaris laat een permanente controle toe op de veestapel en de geproduceerde melk en vormt een sluitende garantie voor de voedselveiligheid.

Maïsteelt Maïs is een landbouwgewas dat een goede bemesting, veel zon en water nodig heeft. Door het hoge zetmeelgehalte is maïs een goede energiebron en daarom zeer geschikt als ruwvoeder voor melkvee.

Voederbiet Voederbiet is een knolgewas dat eveneens uitstekend voedsel is voor melkvee. Een koe eet in de winter gemakkelijk 10 kg voederbieten per dag.

Dit tuindersbedrijf werd opgestart in 1936. Het is reeds de vierde generatie tuinders die klaar staat om dit familiebedrijf te leiden.

In dit moderne bedrijf met hoge serres worden trostomaten gekweekt. Alle planten dragen een dubbele ent op een onderstam en worden op een natuurlijke manier bestoven door hommels. De substraatmatten waarop gekweekt wordt, zijn in goten gelegd die geplaatst zijn op tafelhoogte, zodat de planten de grond niet raken. Trostomaten worden niet gesorteerd, maar afgeknipt en rechtstreeks in bakjes gelegd. Deze worden gewogen en meteen naar de koelcellen getransporteerd. De kweek loopt het jaar rond en gebeurt onder gecontroleerde omstandigheden door de toepassing van een gesloten watersysteem en de verwarming met een energiezuinige warmtekrachtkoppeling (WKK).

Meer info: www.nobis.be Aan knooppunt 234 draai je links in de Potaerdestraat tot aan knooppunt 225. Daar vervolg je de weg richting knooppunt 224.

Langsheen deze weg zie je vooral weiden met paarden en runderen. In en om de beek staan partijen riet die een bijhorende fauna en flora huisvesten. Ideaal voor padden, kikkers en salamanders om er tijdens de lente hun eitjes in af te zetten. In de rietkraag durft zelfs een kleine karekiet al eens een broedpoging wagen.

Grassen Het gras wordt begraasd in de weide, gedroogd tot hooi of ingekuild. Hooi en kuilgras worden in de winter als aanvullend voedsel aan het vee gegeven.

12

13

WEETJE Integrale Kwaliteitsbeheersing (IKB) Voor elke teler of kweker is de levering van een kwalitatief hoogstaand, gecontroleerd en veilig voedingsproduct de eerste prioriteit. Deze waarborg voor kwaliteit wordt uitgedrukt in het gebruik van kwaliteitsmerknamen die toegekend worden door externe controleorganismen en de hele voedselketen overspannen: de Integrale Kwaliteitsbeheersing (IKB). Steeds meer telers en kwekers werken volgens de richtlijnen van IKB om hun aandeel in de voedselveiligheid te garanderen.

In BelgiĂŤ bestaan verschillende IKB-labels voor vlees: Certus, kwaliteitslabel voor varkensvlees Meritus, kwaliteitslabel voor rundvlees Belgian Controlled Veal (BCV), kwaliteitslabel voor kalfsvlees Meesterlyck, label voor Belgische kwaliteitsvleeswaren Belplume, kwaliteitslabel voor kippenvlees Ook heel wat groenten uit de volle grond, aardappelen en dierenvoeders worden volgens een IKB-systeem geproduceerd. Daarbij worden het groeiproces, het transport en de bewaring van de voedingsproducten volledig opgevolgd, van de grond tot in de mond.

80% van de groenten en fruit die via de veiling verhandeld worden, draagt het Flandria- label en voldoet aan de strenge kweek- en teeltvoorwaarden.   Aan knooppunt 224 steek je voorzichtig de drukke Antwerpsesteenweg over richting knooppunt 216. Je komt nu in de Slijkenhoefstraat Aan knooppunt 216 kan je rechts een zijweg inwandelen richting knooppunt 226 tot bij het cressonbedrijf van de familie Witters.

Cressonbedrijf Witters In dit unieke tuindersbedrijf wordt het ganse jaar door tuinkers (= cresson in het Frans) gekweekt.

Tuinkers is een kiemplantje met groene blaadjes op een dun wit steeltje. Het is een groente met een scherpe, pittige smaak met een mosterdachtig aroma. Tuinkers is caloriearm, bloedzuiverend, rijk aan vitamine A en C, mineralen, ijzer en calcium en is heerlijk als soep of als garnituur bij vis of als een pittige aanvulling bij rauwkostslaatjes.

Op de grond gekweekte tuinkers wordt vooral gebruikt in de horeca en grootkeukens, terwijl substraatteelt meer gericht is op de grootwarenhuizen en groentespeciaalzaken.

Het klimaat in de serre wordt computergestuurd. Door de intensieve teelt is tuinkers het ganse jaar door verkrijgbaar, want elke dag wordt er gezaaid en geoogst. De tuinkers wordt verpakt volgens de wensen van de klant en gekoeld geleverd, waardoor de voedingswaarde maximaal behouden blijft.

Meer info: www.wittersbvba.be Keer terug en vervolg je weg naar rechts in de Slijkenhoefstraat richting knooppunt 215 tot je rechts de mooie Slijkenhoeve bereikt.

14

15

Schuin tegenover de Slijkenhoeve zie je het tomatenbedrijf Peetrima van Kris en Kristel Peeters – De Ridder.

Tomatenbedrijf Peetrima

Slijkenhoeve De Slijkenhoeve is een groot en statig hoevegebouw in Brabantse zand- en baksteen dat dateert uit 1636.

Het werd opgetrokken als buitenverblijf voor een laagadellijke familie en tot in 1973 als hoeve gebruikt. Twee grote stallen en enkele andere hoevegebouwen werden in 1974 gesloopt.

Het woonhuis liep tijdens de Tweede Wereldoorlog beschadigingen op maar werd helemaal heropgebouwd volgens de originele plannen, met de oorspronkelijke baksteen en vensterkantstenen. Uit oude tekeningen blijkt dat het doorheen de tijd zeer weinig is verbouwd. De vier gotische open haarden, de eikenhouten zolderingbalken, de vloeren van de bovenverdieping, de trap, enkele binnendeuren en het dakgebinte zijn authentiek. Dit maakt het woonhuis uniek.

De grote schuur, zichtbaar achter de haag vooraan, heeft een opmerkelijk mooi en goed bewaard dakgebinte. In 1975 werd de Slijkenhoeve geklasseerd als beschermd monument.

16

In dit moderne bedrijf worden vleestomaten met lange bewaartijd gekweekt in substraat. De kokosmatten die daarvoor gebruikt worden, zijn composteerbaar en bevatten veel residuele biologische voedingscomponenten. De matten in steenwol die soms als drager voor de planten gebruikt worden, zijn recycleerbaar. De teelt verloopt in een gesloten ecologisch systeem, waarbij de waterwinning gebeurt door recuperatie van het hemelwater en de verwarming aangestuurd wordt door een WKK-centrale.

Aan knooppunt 215 steek je de baan over en ga je even in het doodlopende stuk van de Slijkenhoefstraat tot aan het bedrijf van Hugo en Karine Van de Velde – Van Thielen waar veldsla gekweekt wordt.

17

WEETJES

Veldsla Van de Velde – Van Thielen Veldsla is een losse slasoort die vrij snel groeit als een rozet van groene blaadjes met een specifieke notensmaak. Deze groente, die rijk is aan mineralen en vitamines, wordt in dit bedrijf het jaar rond in de volle grond gekweekt “van zaadje tot slaatje”. Veldsla is winterhard. Dit betekent dat de serres in de winter alleen vorstvrij moeten blijven, maar dat een afscherming tegen de felle zon in de zomer nodig is. Veldsla is een teelt met een vrij korte groeiperiode: 4 weken in de zomer tot 10 weken in de winter.

Bij het oogsten wordt de veldsla manueel afgesneden, zodat de roosjes wortelvrij in de bakken kunnen geplaatst worden. Om het laatste zand te verwijderen, wordt de veldsla kort gespoeld met fris water. Op iedere verpakking worden de identificatie van de producent en de datum van het oogsten vermeld, zodat ieder bakje volledig traceerbaar is, van producent tot consument.

Regelmatige controles van de bodem en de productiemethode hebben geleid tot de toekenning van het kwaliteitslabel Flandria.

18

Rationeel watergebruik Het waterverbruik door de land- en tuinbouwsector bedraagt in Vlaanderen ongeveer 50 miljoen m³ als drinkwater voor de dieren, voor de teelt van de gewassen en voor het reinigen van de stallen en installaties. Rationeel gebruik is dan ook absoluut noodzakelijk.

Veelal wordt gebruik gemaakt van boorputwater of hemelwater. In de glastuinbouw wordt het hemelwater van de serres opgeslagen in waterreservoirs en gebruikt voor irrigatie. Vele tuinders zijn overgegaan op substraatteelten.

Het water wordt dan gedoseerd toegediend met druppelbevloeiing per plant en het drainwater wordt gerecycleerd.

Dit gesloten systeem van waterbeheer laat een zeer gericht gebruik van voedingsstoffen toe en resulteert in een milieuvriendelijk ecosysteem met een verminderd gebruik van water en voedingsstoffen.

Biologische gewasbescherming Vanaf het moment dat hommels ingezet werden als natuurlijke bestuivers van de planten, was een chemische bestrijding van schadelijke insecten uitgesloten.

In de jaren zestig werden reeds onzelievevrouwebeestjes ingezet om bladluizen te lijf te gaan. Later werden kweekdoosjes met roofmijten en wantsen als ultieme vijand van de spintmijt uitgezet en werden Braziliaanse sluipwespen ingezet om de witte vlieg te bestrijden. In de hedendaagse glastuinbouw worden vooral de biologische middelen voor gewasbestuiving en –bescherming toegepast. Verder hebben de doorgedreven hygiënemaatregelen samen met de zorgvuldig gecontroleerde kweek- en teeltomstandigheden het risico op schadelijke plagen van insecten geminimaliseerd. Dat is de reden waarom glastuinbouwbedrijven niet meer zomaar toegankelijk zijn voor toevallige bezoekers.

19

Keer terug en wandel aan knooppunt 215 de Morenhoekstraat in, richting knooppunt 266. Aan de eerste bocht zie je rechts het tomatenbedrijf FRANI NV

Vervolg je weg. Na enkele scherpe bochten zie je links het cactusbedrijf van Ward Verschueren.

Cactusflower Tomatenbedrijf FRANI NV In dit bedrijf worden tomaten gekweekt volgens de meest moderne teeltmethoden op hydrocultuur met een WKK voor de verwarming. De planten worden ingebed op substraatmatten in verstelbare goten op +/- 150 cm boven de grond, met een individuele druppelaar die ze continu voorziet van hemelwater met gedoseerde hoeveelheden voedingsstoffen. Het overtollige water wordt geanalyseerd, ontsmet, aangevuld met voedingsstoffen en opnieuw gebruikt. Dit wordt recirculatie genoemd. Hommels worden ingezet voor de bestuiving van de bloempjes.

In dit bedrijf is de infrastructuur zo geoptimaliseerd dat de teelt, de sortering en de verpakking van verschillende soorten tomaten onder gecontroleerde omstandigheden mogelijk zijn.

20

Dit bedrijf heeft een totale oppervlakte van 7000 m² serre waarvan ongeveer een derde is voorbehouden voor de teelt van allerlei soorten cactussen en vetplanten. Deze planten kunnen grote hoeveelheden water opnemen en opslaan zodat ze lange perioden van droogte kunnen doorstaan. De stekels zijn in staat om dauw te absorberen en zo de plant van extra vocht te voorzien. Van oktober tot mei hebben de planten hun rustperiode met weinig biologische activiteit, zodat zij dan ook weinig verzorging vereisen. In de winter moet de temperatuur boven 8°C gehouden worden. Dit gebeurt met behulp van een verwarmingsketel op gas. In de lente begint de groei- en bloeiperiode.

Dan zijn regelmatige watergiften, zaaien, inplanten en verpotten een vereiste. Tijdens de rustperiode van de cactussen worden in het overige deel van het bedrijf bloemkolen gekweekt. Deze worden bio geteeld.

Meer info: www.cactusflower.be

TIP Van 1 mei tot 1 september zijn de cactusserres elke zaterdagvoormiddag toegankelijk voor bezoekers en particuliere kopers.

21

Wandel de Morenhoekstraat ten einde. Hier verlaat je even de knooppuntenroute en draai je links in de Bussestraat.

Blijf aan de linkerzijde van de weg en neem de beveiligde oversteek aan de lichten om de Rijksweg N1 over te steken.

Ga rechtdoor in de Lage Vosbergstraat en neem ter hoogte van de kerk de beveiligde oversteek. Hier sluit het verkorte parcours weer aan op de route van het Lazaruspad. Ga een 30-tal meters naar rechts langsheen de bushalte en draai in het eerste zijstraatje links voorbij de huisnummers 16 – 18 – 20 naar de Doornlaarlei. Ga in de Doornlaarlei even naar rechts en neem dan het straatje links naar het paprikabedrijf van Peter en Riet Bartels – Vermeulen.

Paprikabedrijf Bartels Het bedrijf werd gestart in 1983. Vanaf 1990 werden er paprika’s gekweekt en sinds 2010 werd gekozen voor de teelt van de heerlijk smakende, langwerpige variant: de zoete puntpaprika.

Paprika’s behoren tot de nachtschadefamilie, waartoe ook tomaten, aubergines en aardappelen behoren. Oorspronkelijk kwamen ze van Zuid-Amerika naar Europa en via Hongarije werden ze in onze streken ingevoerd. ‘Paprika’ is het Hongaarse woord voor ‘pepertje’.

Een paprikaplant is een houtachtig gewas met witte bloempjes waarvan de vruchten zich ontwikkelen in ‘zetsels’ of ‘vluchten’. Dit wil zeggen dat nieuwe bloempjes zich pas ontwikkelen als de andere vruchten volgroeid zijn.

De puntpaprika’s worden handmatig afgesneden, gesorteerd en verpakt.

De kleine variant die als “snoeppaprika” in de handel gebracht wordt, is letterlijk een hapklaar en supergezond aperitiefje of tussendoortje. Puntpaprika’s zijn echte vitamine C-bommetjes: op 100 gr bevat de puntpaprika 200 mg vitamine C. Dit is viermaal meer dan een sinaasappel.

WEETJE Paprika’s zijn er in allerlei kleuren en variëtiteiten en kunnen van kleur veranderen volgens hun rijpingsgraad.

Paars, lila, wit, groen en munt zijn allemaal onrijpe kleuren.

Paarse, lila en groene paprika’s worden bij rijping rood.

Witte en groene paprika’s worden geel of rood, afhankelijk van de variëteit, muntkleurige worden geel.

22

23

Keer terug naar de Doornlaarlei en ga rechts, richting knooppunt 286.

Grachten langs wegen en landwegeltjes hebben een belangrijke functie om regen- en bodemwater af te voeren. Hagen en houtkanten verhogen de natuurwaarde van het landschap en gaan erosie tegen. Langs de Doornlaarlei werden brede houtkanten aangeplant. Ze fungeren als natuurlijke windbrekers en vormen een biotoop voor kleine zoogdiertjes en insecten.

Halfweg in de Doornlaarlei kan je even stil houden bij de Mariakapel die in 2011 werd gebouwd als blijvend aandenken aan het honderdjarig bestaan van de plaatselijke afdeling van Boerinnenbond – KVLV. Het ingetogen Mariabeeld werd uit lindehout gesneden.

Vervolg je weg tot aan het eerste asfaltbaantje links bij de serres van het bloemkolenbedrijf Nagels.

24

Bloemkolenbedrijf Wim Nagels Bloemkool is een koolgewas dat behoort tot de kruisbloemenfamilie zoals broccoli en witte kool. Naast de witte bloemkool die wij kennen, bestaan er ook groene en paarse variĂŤteiten.

Voor de kweek van bloemkolen is een humus- en kalkrijke bodem vereist. Bloemkolen zijn heel gevoelig voor droogte en hebben regelmatig water nodig. Om witte bloemkolen te verkrijgen, worden ze tijdens hun groei afgeschermd tegen het zonlicht met enkele grote buitenbladeren.

25

Vervolg je weg nog even richting knooppunt 286, maar neem na ongeveer 30m, net voorbij het huisnummer 10, de smalle wandelweg rechts die de Doornlaarlei verbindt met de Varenstraat. Ook hier verlaat je weer het knooppuntennetwerk.

COLOFON

Op het einde van de weg draai je in de Varenstraat naar rechts. Dit doe je het veiligst aan de overzijde van de straat, maar pas op, hier is een fietspad, maar geen voetpad.

- de bedrijfsleiders - Toerisme Rupelstreek - Provinciebestuur Antwerpen - Regionaal Landschap Rivierenland - Gemeentebestuur Rumst - Landelijke Gilden, Leuven - CERA - Natuurpunt - Rita Vingerhoets - Augustijn Buelens, Sabine Denissen fotografie - alle leden die meewerkten.

Neem na enkele honderden meters links de Lazarusstraat richting knooppunt 284.

Zo bereik je opnieuw je startpunt aan de Lazaruskapel.

Land- en tuinbouw: een ecologische uitdaging Onze maatschappij stelt voedselzekerheid en duurzaamheid als minimale vereisten. Die duurzaamheid steunt op drie pijlers: een ecologische, een economische en een sociale dimensie. Daardoor staat de moderne land- en tuinbouw voor een meervoudige uitdaging. Naast de vraag om voldoende kwaliteitsvolle voedingsproducten voort te brengen is er de nood om de invloed op de leefomgeving en het milieu tot een minimum te beperken.

Nieuwe technologieĂŤn voor kweek- en teeltmethoden werden ontwikkeld om tot een hogere productiviteit te komen voor een grote verscheidenheid aan voedingsmiddelen. Door het creĂŤren en onderhouden van de beste groei- en ontwikkelingsomstandigheden voor dieren en gewassen met een rationeel gebruik van primaire brandstoffen en water, kunnen land- en tuinbouwbedrijven vandaag voldoen aan de vraag naar kwaliteitsvol, veilig en gezond voedsel tegen een aanvaardbare prijs. Die kwaliteit en voedselveiligheid worden gecontroleerd en bewaakt in alle fasen van het groei- of kweekproces, traceerbaar van producent tot consument. Daardoor zijn de voedingsproducten geteeld volgens de moderne kweekmethoden gegarandeerd zuiver, gezond en van een hoogstaande kwaliteit.

26

Voor hun bijdrage aan de realisatie van dit initiatief, dankt de Landelijke Gilde:

Vormgeving: Pigment.be Drukwerk: ZwartopWit Het kaartje werd gepubliceerd met de goedkeuring van het Nationaal Geografisch Instituut NGI authorisatiecode A2902 Verantwoordelijke Uitgever: Landelijke Gilde Rumst.

Depotnummer: D/2014/13.408/1.

Mei 2014 Scan de QR-code met je smartphone en bekijk de wandelbrochure electronisch.

27

Lazaruspad Tussen Boer en Tuinder

Land- en tuinbouw vormen nog steeds een belangrijke economische pijler in onze gemeente. Het Lazaruspad, tussen Boer en Tuinder, laat u kennismaken met de moderne land- en tuinbouw en leidt u langs het cultuurhistorisch patrimonium van de wijk Vosberg-Lazernij. Onderweg geniet u van de groene omgeving en de fauna en flora die deze omgeving rijk is.

Dit wandelpad is 9 km lang en volgt zover als mogelijk de wandelknooppunten zoals aangegeven op de kaart aan de achterzijde en in de brochure. Een verkort parcours van 5 km is ook voorzien en aangeduid.

Dit Lazaruspad is een initiatief en verwezenlijking van de Landelijke Gilde van Rumst met de steun van onderstaande sponsors. Het project kadert in de viering van 120 jaar Landelijke Gilde Rumst Vosberg.

GEMEENTE