2
SABAHATTİN ALİ (25 Şubat 1907, Gümülcine-2 Nisan 1948, Kırklareli). İstanbul İlköğretmen Okulu’nu bitirdi. Kısa bir süre öğretmenliğin ardından 1928 yılında bakanlıkça Almanya’ya gönderildi. 1930’da yurda döndü ve çeşitli illerde Almanca öğretmenliği ve Devlet Konservatuvarı’nda dramaturgluk yaptı. 1945’te bakanlık emrine alındı, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz ile Markopaşa adlı mizah gazetesini çıkardı. 1948’de bir yazısı yüzünden tutuklandı. Tahliye edildikten sonra Kırklareli dolaylarında öldürüldü. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (Remzi Kitabevi, 1940) ve Kürk Mantolu Madonna (Remzi Kitabevi, 1943) adlı romanları birçok dile çevrildi. Öykü kitapları: Değirmen (Remzi Kitabevi, 1935), Kağnı (1936), Ses (1937), Yeni Dünya (Remzi Kitabevi, 1943), Sırça Köşk (Remzi Kitabevi, 1947). Şiirlerini Dağlar ve Rüzgâr’da topladı (Remzi Kitaphanesi, 1934). Yazıları ise Hikmet Altınkaynak tarafından derlendi: Markopaşa Yazıları ve Ötekiler (1998). Yaşam öyküsü Hıfzı Topuz tarafından Başın Öne Eğilmesin adıyla romanlaştırıldı (2006). A’dan Z’ye Sabahattin Ali (2017) adlı biyografisini Sevengül Sönmez hazırladı. Filiz Hiç Üzülmesin (1995) kızı Filiz Ali tarafından kaleme alınan fotoğraflarla yaşam öyküsüdür.
SABAHATTİN ALİ
Dağlar ve Rüzgâr Şiirler 3
Remzi Kitabevi
dağlar ve rüzgâr / Sabahattin Ali © Remzi Kitabevi, 2019
4
Her hakkı saklıdır. Bu yapıtın aynen ya da özet olarak hiçbir bölümü, telif hakkı sahibinin yazılı izni alınmadan kullanılamaz. Düzelti: Nesrin Arslan Kapak: Ömer Erduran
ısbn 978-975-14-1925-5 Bu kitabın ilk basımı yayınevimizce yapılmıştır (1934) birinci basım: Ekim 2019 Kitabın basımı 2000 adet yapılmıştır. Remzi Kitabevi A.Ş., Akmerkez E3-14, 34337 Etiler-İstanbul Sertifika no: 10705 Tel (212) 282 2080 Faks (212) 282 2090 www.remzi.com.tr post@remzi.com.tr Baskı: Seçil Ofset, 100. Yıl Mah., Matbaacılar Sitesi 4. Cad. No: 77 Bağcılar-İstanbul Sertifika no: 44903 / Tel (212) 629 0615 Cilt: Çifçi Mücellit, 100. Yıl Mah., Matbaacılar Sitesi 5. Cad. No: 24-25 Bağcılar-İstanbul Tel (212) 629 4783
İçindekiler
DAĞLAR
Dağlar......................................................................9 İstek....................................................................... 11 Melankoli..............................................................13 Günümüz..............................................................15 Hapishane Şarkısı (I)........................................... 17 Hapishane Şarkısı (II).......................................... 19 Hapishane Şarkısı (III)......................................... 21 Hapishane Şarkısı (IV)......................................... 23 Hapishane Şarkısı (V).......................................... 25 Gurbet Hapishanesi............................................. 27 Kız Kaçıran...........................................................29 Mayıs.....................................................................31 Hey........................................................................ 33 Yetmez mi?............................................................35 Ayırdılar................................................................37 Ağlayı Ağlayı.........................................................39 Kara Yazı...............................................................41 Uzakta...................................................................43 Eskisi Gibi.............................................................45 Bir Doğum Günü İçin.......................................... 47 Çocuklar Gibi.......................................................49 Koşma...................................................................52 Son Mektup..........................................................54 RÜZGÂR
Rüzgâr................................................................... 59
5
DİĞER ŞİİRLER
6
Servi......................................................................67 Kıyamadığım........................................................69 Unutamadım........................................................71 Öyle Günler Gördüm ki…................................... 73 Kurbağanın Serenadı............................................ 77 Beşik...................................................................... 79 Kudurmak.............................................................81 Firar....................................................................... 83 Bütün İnsanlara.................................................... 85 Yat ve Uyu!............................................................87 Ebedi.....................................................................91 Köprünün Çocukları............................................ 93 Köprünün Geceleri............................................... 97 Köprüde Sabah................................................... 100 Serserinin Ölümü............................................... 102 Buruşuklar..........................................................105 İlk Beyaz Saç.......................................................107 Babam İçin..........................................................109 Çakır...................................................................111 Safo...................................................................... 114 Sevdasız...............................................................116 Nefes...................................................................119 Hayat...................................................................121 Hayat...................................................................123 Hayat...................................................................125
DAĞLAR
7
8
DAĞLAR
Başım dağ, saçlarım kardır, Deli rüzgârlarım vardır, Ovalar bana çok dardır, Benim meskenim dağlardır. Şehirler bana bir tuzak; İnsan sohbetleri yasak; Uzak olun benden, uzak, Benim meskenim dağlardır.
9
Kalbime benzer taşları, Heybetli öter kuşları, Göğe yakındır başları; Benim meskenim dağlardır. Yârimi ellere verin; Sevdamı yellere verin; Yelleri bana gönderin: Benim meskenim dağlardır.
10
Bir gün kadrim bilinirse, İsmim ağza alınırsa, Yerim soran bulunursa: Benim meskenim dağlardır.
İSTEK
Yanıyor beynimin kanı, Bilmem nerelere gitsem? İçime sığmayan canı Hangi rüzgâra eş etsem? Akşam sular karardı mı, Bir dağa versem ardımı, İçimi yakan derdimi Sağır göklere anlatsam…
11
İçiliversem dem gibi, Kırılıversem cam gibi, Şamdanda yanan mum gibi, Sabahı görmeden bitsem… Bir yüce ormana dalıp Ya bir dağ başına gelip, Beni yaradanı bulup Malını başına atsam…
12
Görünmez kollar boynumda, Yârin hayali koynumda, Sıcak bir kurşun beynimde, Bir ağaç dibinde yatsam…
MELANKOLİ
Beni en güzel günümde Sebepsiz bir keder alır. Bütün ömrümün beynimde Acı bir tortusu kalır. Anlıyamam kederimi, Bir ateş yakar derimi, İçim dar bulur yerimi, Gönlüm dağlarda bunalır.
13
Ne kış, ne yazı isterim, Ne bir dost yüzü isterim, Hafif bir sızı isterim, Ağrılar, sancılar gelir. Yanıma düşer kollarım, Görünmez olur yollarım, En sevgili emellerim Önüme ölü serilir…
14
Ne bir dost, ne bir sevgili, Dünyadan uzak bir deli… Beni sarar melankoli: Kafamın içerisi ölür.
GÜNÜMÜZ
Aklı kafamızdan sürsek, İlmin içine tükürsek, Dünyaya çevirip dirsek Günümüzü hoş geçirsek… Gökten ve yerden uzakta, Neşe, kederden uzakta, Düşüncelerden uzakta, Günümüzü hoş geçirsek…
15
Ne dost yüzünü yalasak, Ne düşmanları dalasak, Kendimizi oyalasak, Günümüzü hoş geçirsek… Vücut cevhersiz bir kalıp, Hiçe gider hiçten gelip. Bir tenhaca köşe bulup, Günümüzü hoş geçirsek…
16
Toprağa girinceye dek, Esrarı görünceye dek, Yani, geberinceye dek, Günümüzü hoş geçirsek.
HAPİSHANE ŞARKISI (I)
Göklerde kartal gibiydim, Kanatlarımdan vuruldum; Mor çiçekli dal gibiydim, Bahar vaktinde kırıldım. Yâr olmadı bana devir, Her günüm bir başka zehir; Hapishanelerde demir Parmaklıklara sarıldım.
17