Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
RAPORT ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA
Strona
1
TŁUMACZY PRZYSIĘGŁYCH I NIEPRZYSIĘGŁYCYH
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
Zaczęło
się
od
formalnych
zasad
wykonywania
tłumaczeń
uwierzytelnionych. Dla kandydatów na tłumacza przysięgłego zorganizowałam na blogu bezpłatne szkolenie on-line. W lekcji, w której omawialiśmy ‘kodeks tłumacza przysięgłego’ pojawiła się kwestia odpowiedzialności cywilnoprawnej tłumacza przysięgłego. Od czytelników mojego bloga o tłumaczeniu prawniczym i sądowym
dostawałam wiele zapytań z prośbą o wyjaśnienie o co chodzi konkretnie z tą odpowiedzialnością cywilnoprawną. Sprawa wydała mi się na tyle istotna, że postanowiłam na ten
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Strona
rodzaj odpowiedzialności oznacza dla tłumacza w praktyce.
2
temat napisać specjalny raport, w którym prostymi słowami wyjaśnię, co ten
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
Może zacznę od tego, że odpowiedzialność cywilnoprawna nie dotyczy tylko tłumaczy przysięgłych, ale także tłumaczy nieprzysięgłych. Ten rodzaj odpowiedzialności dotyczy wszystkich, którzy wchodzą w umowne stosunki zobowiązaniowe i nie tylko. Dotyczy zarówno tłumaczy, jak i przedstawicieli innych wolnych zawodów. Podstawę odpowiedzialności cywilnoprawnej stanowią przepisy Kodeksu cywilnego. Wyróżniamy dwa reżimy odpowiedzialności cywilnoprawnej: odpowiedzialność kontraktową i odpowiedzialność deliktową. Te dwa reżimy to tak jakby dwa modele odpowiedzialności unormowane w Kodeksie cywilnym.
W przypadku
odpowiedzialności kontraktowej
źródłem
powstałego zobowiązania jest umowa, a dokładnie jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez tłumacza. Źródłem zobowiązania w przypadku
umowy cywilnoprawne
jak umowa
zlecenia czy umowa o dzieło. Umowy te to umowy nazwane, które zostały
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Strona
3
tłumaczy są najczęściej takie
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
szczegółowo unormowane w części szczególnej Zobowiązań, w księdze III Kodeksu cywilnego. Czy to oznacza, że tłumacze freelancerzy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, nie ponoszą takiej odpowiedzialności, gdy przyjmują zlecenia z biur tłumaczeń lub od swoich klientów bezpośrednich? Najczęściej w takich przypadkach nie spisują przecież odrębnej umowy z klientem, tylko przyjmują zlecenie drogą e-mailową, potwierdzając ten fakt odpowiednim emailem? zapytała mnie jedna z czytelniczek bloga. To nie ma znaczenia. Odpowiedzialność cywilnoprawna dotyczy wszystkich, a tłumaczy prowadzących działalność gospodarczą w szczególności. Tłumacze ci są przedsiębiorcami i profesjonalistami, podobnie jak biura tłumaczeń, których ten rodzaj odpowiedzialności dotyczy w szczególności w
zobowiązania odpowiedzialność kontraktową ponoszą obie strony umowy,
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Strona
Warto także wiedzieć, że za niewykonanie lub nienależyte wykonanie
4
przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
zarówno tłumacz, jak i zleceniodawca. Odpowiedzialność ta wynika z samego faktu zawarcia umowy, jest jakby wpisana w charakter każdego stosunku zobowiązaniowego w celu zapewnienia pewności obrotu cywilnoprawnego zarówno pomiędzy osobami fizycznymi, nie będącymi profesjonalistami, jak i profesjonalistami, prowadzącymi działalność gospodarczą.
A
odpowiedzialność deliktowa?
Na czym polega i czym
różni się od odpowiedzialności kontraktowej? W przypadku odpowiedzialności deliktowej inne jest źródło powstania obowiązku naprawienia szkody. Przypomnę, w przypadku odpowiedzialności kontraktowej tym źródłem było
niewykonanie lub nienależyte
Strona
5
wykonanie zawartej umowy przez tłumacza lub biuro tłumaczeń.
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
W
przypadku
odpowiedzialności
deliktowej
spełnienia świadczenia odszkodowawczego jest
źródłem
obowiązku
czyn niedozwolony,
czyli pewne zdarzenie, z zaistnieniem którego może się pojawić możliwość skierowania roszczeń odszkodowawczych do tłumacza/biura tłumaczeń. Czego może więc dotyczyć roszczenie odszkodowawcze związane z odpowiedzialnością
deliktową?
Przykładami
takiego
roszczenia
będzie
roszczenie z tytułu zniszczenia lub utraty akt lub oryginalnych dokumentów, na podstawie których tłumacz wykonywał tłumaczenie. Powstała szkoda może także
wynikać
z
nieprawidłowej
edycji
dokumentów
oraz
utraty,
zniekształcenia, uszkodzenia lub niewłaściwego przesyłania informacji, w tym drogą elektroniczną. Aby lepiej zrozumieć te dwa reżimy: odpowiedzialność kontraktową i
Strona
6
deliktową, zastanówmy się nad odpowiedzialnością cywilnoprawną tłumacza
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
przysięgłego, który nie wykonał tłumaczenia i zgubił oryginalne dokumenty klienta . Kto i na jakiej podstawie będzie dochodził od niego odszkodowania? Odszkodowania będzie oczywiście dochodził klient, którego dokumenty zostały zgubione. To on jest tutaj poszkodowanym. W stosunku do tłumacza przysięgłego będzie miał roszczenie odszkodowawcze z art. 415 Kodeksu cywilnego – za zgubienie dokumentów tłumacz odpowiada na zasadach ogólnych.
Doszło do pewnego zdarzenia.
Powstał nowy stosunek
prawny, którego treścią jest uprawnienie poszkodowanego do uzyskania odszkodowania od tłumacza oraz obowiązek naprawienia szkody przez tłumacza. Obowiązek naprawienia szkody z czynu niedozwolonego istnieje niezależnie od istniejącego umownego stosunku zobowiązaniowego. To że tłumacz
przysięgły
nie
wykonał
zobowiązania
to
odpowiedzialność
Strona
7
kontraktowa, to że zagubił dokumenty klienta to odpowiedzialność deliktowa.
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
Podsumowując odpowiedzialność kontraktowa powstaje w związku z niewykonaniem zleceniodawcę
lub już
nienależytym istniejącego
wykonaniem
zobowiązania
przez
tłumacza
umownego,
chyba
lub że
niewykonanie lub nienależyte wykonanie tego zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które tłumacz lub zleceniodawca odpowiedzialności nie ponosi. Odpowiedzialność deliktowa natomiast powstaje w wyniku zawinionych działań ludzkich (np. tłumacz zniszczył oryginalne dokumenty) lub w wyniku zdarzenia, które nie jest działaniem ludzkim (np. katastrofa budowlana w wyniku błędów w tłumaczeniu specyfikacji technicznej) pod warunkiem, że wynikła z nich szkoda i Kodeks cywilny czyni kogoś za tę szkodę odpowiedzialnym.
Na koniec pytanie. usług
tłumaczeniowych
zajmujący się zawodowo
mają jakąś możliwość
ochrony przed ewentualnymi roszczeniami odszkodowawczymi?
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Strona
8
świadczeniem
Czy tłumacze
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
Możliwość taką daje zawarcie umowy odpowiedzialności cywilnej. W niektórych grupach zawodowych, np. u adwokatów, radców prawnych istnieje system ubezpieczeń obowiązkowych. Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego nie nakłada na tłumaczy przysięgłych takiego obowiązku, ale można oczywiście samodzielnie postarać się o taką ochronę. Na mocy umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń przejmie na siebie skutki szkód, o ile rzeczywiście tłumacz będzie zobowiązany do naprawienia szkody na podstawie odpowiedzialności deliktowej (za czyny niedozwolone - art. 415 KC) lub kontraktowej (za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy - art. 471 KC). Czy to wszystko, co tłumacz powinien wiedzieć o odpowiedzialności cywilnoprawnej? Oczywiście, że nie. To są podstawy, które każdy tłumacz powinien znać i rozumieć.
Stąd pomysł
na napisanie raportu o
proszę ten raport znajomym tłumaczom, aby skorzystali z zawartej w nim
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Strona
Na koniec chcę Ci podziękować, że przeczytałaś ten raport. Przekaż
9
odpowiedzialności cywilnoprawnej dla tłumaczy.
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
wiedzy. Wiem z moich bezpośrednich kontaktów z tłumaczami, że istnieje duże zapotrzebowanie na tego rodzaju wiedzę - dotyczy to szczególnie tych tłumaczy, którzy specjalizują się w tłumaczeniach prawniczych lub zamierzają się w przyszłości zdawać egzamin na tłumacza przysięgłego. Ponieważ nie jestem w stanie na kilku stronach przedstawić kompendium wiedzy prawniczej dla tłumaczy
postanowiłam wydawać
TŁUMACZA PRZYSIĘGŁEGO,
bezpłatny
biuletyn
VADEMECUM
w którym będę omawiać zagadnienia
prawne oraz udzielać wartościowych wskazówek i porad tłumaczom związanych z wykonywaniem zawodu tłumacza przysięgłego. Nie ma znaczenia, w jakim regionie Polski i świata aktualnie przebywasz i pracujesz. Moją wiedzą z zakresu prawa i doświadczeniem w wykonywaniu
Strona
bezpośrednio do subskrybentów mojej listy mailingowej.
10
zawodu tłumacza przysięgłego dzielę się on-line – biuletyn wysyłam
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego
Przekaż proszę ten raport znajomym, aby skorzystali z zawartej w nim wiedzy – zastrzegam jednak dokonywanie jakichkolwiek zmian w jego zawartości
Jeżeli jesteś na mojej liście mailingowej (a jeżeli nie to wejdź na mój blog
i się zapisz), będziesz na bieżąco otrzymywała bezpłatne materiały wideo i e-maile, w których będę omawiać zagadnienia prawne oraz problemy związane z tłumaczeniem prawniczym. Pamiętaj, kiedy tylko będziesz czuła potrzebę poszerzenia swojej wiedzy na temat tłumaczenia prawniczego i warsztatu pracy tłumacza przysięgłego, zaglądaj na mój blog, który rozwijam właśnie z myślą o tłumaczach przysięgłych i tłumaczach specjalistycznego języka prawniczego. Subskrypcja mojej listy mailingowej i aktywność w życiu społeczności mojego bloga, na pewno pomoże Ci w znalezieniu motywacji do dalszej pracy i dokształcania się w zakresie prawa i specjalistycznego języka prawniczego.
Strona
Renata Świgońska
11
Tymczasem pozdrawiam Cię ciepło i do usłyszenia wkrótce,
© 2012 RENATA ŚWIGOŃSKA & TłumaczeniaPrawnicze.com.pl prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego