Haraya - Volume 2 Issue 1

OPISYAL NA PAHAYAGAN NG EUGENIO LOPEZ JR. SENIOR HIGH SCHOOL

DIBISYON NG LUNGSOD QUEZON, PAMBANSANG PUNONG REHIYON

ESC umalma sa ‘No Homework Policy’

Aprubado ng mga mag-aaral ng Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School ang ‘No Homework Policy’, bagay na inalmahan ng Eugenio Student Council (ESC) lalo na at malaki umano ang magiging epekto nito sa paaralan at kalidad ng edukasyon.

Layunin ng panukalang ‘No Homework Policy’ ay ipagbawal ang pagbibigay ng mga takdang-aralin. Ayon sa panukala, sa halip na gawin sa kani-kanilang tahanan ay tatapusin ang lahat ng gawain sa loob ng silid-aralan. Ito ay para umano magkaroon ng oras ang mga bata sa kanilang sarili at mga pamilya. Sa isinagawang pagsusuri ng ‘Haraya’,

KULTURANG BAKAS SA KASUOTAN

Makulay at makabuluhang pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Pambansa ang isinasagawa sa ELJSHS na may tema ngayong taon na“Wikang Katutubo: Tungo sa Bansang Filipino” sa ELJSHS Grounds, Agosto 6.

PAULO BANDAYREL

SUNDAN SA PAHINA

ELJSHS bumida sa Red Cross Youth Olympics

Catherine Joyce Dayego

lumalabas na Pito sa sampung Eugenians ang sang-ayon sa nasabing panukala.

Ikinagulat ng ilang lider ng paaralan ang resulta ng pagsusuri, ayon sa kanila, isang dagok ang panukala sa mga mag-aaral at guro.

“Bilang isang Media Arts school, marami sa outputs ng mga bata ay short film, advertisment, news paper, journalism at hindi sapat ang oras sa paaralan para tapusin lahat ito kaya hindi uubra ang ‘No Homework

NUMERONG BALITA

57.33% 42.67%

Policy’ sa ELJSHS. Why not i-integrate nila yung multiple of subjects sa iisang output. It is like hitting several birds in one stone.” ani Kim Angelo Umayam, pangulo ng Eugenio Student Council. Nagpahayag din nang pagtutol ang kaguruan ng ELJSHS sapagkat kahit pa maganda ang layunin ng panukalang ito ay dapat nang simulan ng mga guro ang pag-aatang ng mga responsibilidad sa kanilang mga balikat upang maging handa sa trabaho at pagseserbisyo.

SANG-AYON DI SANG-AYON

Sang-ayon ang mga mag-aaral sa panukalang batas na Mandatory ROTC sa Senior High School na isinusulong ng pamahalaang Duterte at mga mambabatas sa Kongreso.

Dokyu sa kakulangan ng tubig sa Dagupan wagi sa DokyuBata

Lumahok sa kauna-unahang pagkakataon ang Eugenio Lopez Senior Plus Red Cross Youth Council at ibinandera ang paaralan sa kompetisyon na matagumpay na isinagawa ng Philippine Red Cross Quezon City Chapter sa 2nd People United for Safety and Health Olympics (PUSH Olympics) sa San Francisco High School, Oktubre 13.

Aktibong nilahukan ng 22 na paaralan mapa-elementarya man o sekundarya ang First Aid Competition na may temang “Ready, Equipped and Prepared (R.E.D.) Cross Youth Council” kabilang ang Eugenio Lopez Jr. Center for Media

Arts Senior High School (ELJSHS). Binubuo ng 10 kinatawan ang ELJSHS kabilang sina Andrea Abad Santos, Christine Berunio, Erynn Corral, Jan Roland Figura, Kristine Claire Reyes, Laiza Llanto, Raphael Christian

Saroca, Rizelle Bartolome at Elora Lynne Tolentino na sumailalim sa tatlong araw na proseso ng matinding pagsasanay sa PUSH Camp na ginanap sa San Gabriel Elementary School mula Setyembre 20.

ALYSSANDRA REGALA

WAGI SA PAGMULAT SA LENTE BAYANIHAN TUNGO SA KAUNLARAN

ang mga basura sa kalsada, isinagawa ang cleaning operation sa Bgy. Sacred Heart na bahagi ng proyektong “60 Days Bayanihan sa Lansangan,” Setyembre 24-28.

NUMERONG BALITA

BAITANG 12, DEPLOYED SA WORK IMMERSION

Lumalabas sa datos na ABSCBN

Clearing operations katuwang ang DILG

Bgy. Sacred Heart, kumasa sa utos ni Duterte

KOMUNIDAD

Nagsagawa ang Barangay Sacred Heart ng clearing operations dahil sa direktiba ni Quezon City (QC) Mayor Joy Belmonte na linisin ang lansangan bilang pagsunod sa utos ni Pangulong Rodrigo Duterte sa Department of Local and Interior Government (DILG).

Isinagawa ito sa buong barangay noong Setyembre 24 hanggang 28 dahil sa pagbibigay ng Task Force 60 Days ng DILG upang matapos ang clearing operations.

Pinangunahan ang nasabing operasyon ng Department of Public Order and Safety (DPOS), Environmental Protection and Waste Management Department (EPWMD), Philippines National

Police (PNP), COPRISS, BPSO, at iba pang barangay personnel. Kasama sa clearing operations ang paniniket sa mga motoristang nagpa-park ng illegal, obstructions, at pagtatala ng mga abandonadong sasakyan.

Bahagi ang nasabing operasyon sa “60-days Bayanihan sa Lansangan” na proyekto ng barangay kasama ang AntiDengue Fumigation.

“Higit sa tropeyo, magmulat, at magkuwento.”

Wagi sa National Council for Children’s Television (NCCT)

Dokyubata 2019 ang Eugenio

Lopez Jr. Center for Media Arts

Senior High School matapos itampok nito ang kuwento ng mga bata sa isla ng Dagupan na kinukulang sa suplay ng inuming tubig sa GSIS Theater, Nobyembre 23.

Nag-uwi ang dokyumentaryong ‘Danum’ ng Audience Choice

Award sa Children’s Division sa katatapos lang na 3rd DokyuBata

Documentary Video Contest. “Hindi biro ang gumawa ng dokumentaryo. Ngunit sa pamamagitan ng mga ito maipapakita natin sa mundo ang mga istoryang hindi pa natutunghayan ng mundo,” ani Kurt Giles Badon, Director of Photography at Editor ng ‘Danum’.

Ayon kay Rhyan Malandog, guro ng mga batang sumali sa patimpalak, isang behikulo ang DokyuBata upang mas

Alyssandra Pandez

SUNDAN SA PAHINA 3

SUNDAN SA PAHINA 5

SUNDAN SA PAHINA 4

Christian Carragayan

Janelle Kyla Liong

Humakot ng parangal ang mga mag-aaral ng Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) sa ginanap na 3rd DokyuBata Video Documentary Contest na idinaos sa Government Service Insurance System Theater, Nobyembre 23 Hakot-hakot

PUNTO NG PANININDIGAN

Tumindig sa punto ng kanilang panig ukol sa mga usapang panlipunan si Leigh Anjelica Sutton, mag-aaral na kabilang sa hinirang na kampeon sa kauna-unahang Mind Boggles na pinangunahan ng Eugenio Debate Society

Ramos, NFOT qualifier

Janelle Kyla Liong

Nakuha ni Justin Myron Ramos ang unang puwesto sa Sulata sa ginanap na Regional Festival of Talents – Sining Tanghalan na may temang “Authentic Filipino Talents and Skills: Breaking the Barriers in Inclusive Education Towards Unity in Diversity” sa Muntinlupa National High School noong Nobyembre 29.

Isa si Justin Ramos sa mga estudyanteng ikakatawan ang National Capital Region sa National Festival of Talents (NFOT) na gaganapin sa Ilagan City, Isabela mula Pebrero 17 hanggang 21, 2020.

Unang pagkakataon ito ng

Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) na makatapak sa NFOT sa tulong ni G. Kevin Daylo at G. Louie Lavaro.

1ST MIND BOGGLES

MATTHEW OYAN

USAPING PANLIPUNAN EUGENIANS, NAGTAGISAN SA

Rodel Dineros

Pinangasiwaan ng Eugenio Debate Society (EDS) ang kauna-unahang “Mind Boggles” Debate

Competition sa Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School (ELJCMASHS) para sa pagdiriwang ng English Month at Social Sciences Month noong Nobyembre 11 at 12.

Nagpakitang gilas sa pakikipagdebate ang mga pambatong grupo ng bawat pangkat, baitang 11 at 12 sa naganap na “Mind Boggles” debate competition na may saklaw na politics, economics, sociology at philosophy. Random match ups ang naganap sa unang round at matira ang matibay sa pangalawa at pangatlong round, natira at naglaban ang Integrity A at Teamwork A pati na rin ang Radio B at Teamwork C sa semi-finals na may saklaw na Sociology, at sa grand finals, pasok ang Radio B at Integrity A na Politics naman ang paksa.

Sa bandang huli, nasungkit ng Integrity A ang kauna-unahang kampeonato sa naturang kompetisyon.

Ayon kay Camille Cristi, isa sa mga miyembro ng Integrity A, hindi niya inaasahan ang pagkapanalo ng kaniyang grupo sapagkat wala silang sapat na paghahanda para rito, kumonsulta lang sila sa kanilang mga kaibigan at nag-enjoy habang nakikipag-debate.

Ngunit bago ang pormal na kompetisyon nitong Nobyembre 12, nagsagawa muna ang EDS noong Nobyembre 11 ng isang seminar at demo para mapaghandaan pa lalo ng mga kalahok ang patimpalak na dinaluhan ng iba’t ibang speakers na sina Patricia Yap, dating EDS debater, Coleene Villanueva, dating EDS Captain, Aaron Soriano, mula sa UP Diliman at Dowayne Rivera, 2019 University-wide Intercollegiate Debate Champions. Ayon kay Angeline Rodenas,

Team Captain ng EDS, nagagalak ang buong Eugenio Debate Society sa naging resulta ng kompetisyon at sa mga positibong komento na natatanggap nila, hindi sana ito ang maging huling “Mind Boggles” ng ELJCMASHS at magpatuloy pa sana ang naturang debate competition sa susunod pang mga taon.

“We made Mind Boggles with the intention to introduce debate to those who don’t have experiences because there’s a perception na debate is for the “elites” and in some ways it is and that’s more reason why we want to change that. Debate should be made accessible to more Filipino students din kasi, it’s a way to enhance our critical thinking and public speaking, as well as empathy and other socially progressive values,” dagdag pa niya

Ayon kay Ramos, masasabi niyang tinulungan siya ng ELJ na makapunta patungo sa tagumpay. Kaya siguro hindi siya nakasali noong nakaraang taon ay dahil hinuhubog pa siya ng paaralan at ang kaniyang talento.

“The teachers are really supportive and I learned a lot from them, especially from Coach Kevin and Tatay Louie. As to my schoolmates, their support fueled my passion. And this recognition is not mine, but rather the recognition for all talented Eugenians,” dagdag pa niya.

(Talagang suportado ako ng mga guro at marami akong natutunan mula sa kanila, lalo na kina Coach Kevin at Tatay Louie. Tulad ng sa

aking mga kamag-aral, suporta nila ang nagpukaw sa aking pagnanasa. At ang pagkilala na ito ay hindi sa akin, sa halip ay para sa lahat na talentadong Eugenians) Nagwagi rin sa RFOT sina Vince Garcia at Daniza Romero bilang 4th placer sa Sineliksik. Nagkamit din ng karangalan ang ELJSHS sa ginanap na Division Festival of Talents sa Don Alejandro Roces Sr. Science and Technology High School noong October 7.

Kabilang sa mga nagwagi sina Justin Ramos, Champion (Sulatanghal); Garcia at Romero, Champion (Sineliksik); Jodi Mary Banan, 2nd placer (Pintahusay); Josef Franco, Mitch Batilo, Aeris Balala, at Carlito Ibañez, 2nd placer (Likhawitan); at Bryane Eyay at Danica Lorenzo, 3rd placer (Direk ko, Ganap Mo). Sa tulong ito ng mga tagapagsanay na sina G. Kevin Daylo (Sulatanghal), Gng. Brendalyn Dulos (Sineliksik), G. Remearson Araza (Pintahusay), Gng. Jana Egualan (Likhawitan), at G. Louie Lavaro (Direk Ko, Ganap Mo).

Bukod kay Justin Myron Ramos, nagkamit pa ng isa pang medalya ang Eugenio Lopez Jr. Senior High School sa ginanap na Regional Festival of Talents

1st

JUSTIN RAMOS VINCE GARCIA DANIZA ROMERO

Alumni, pasok sa MMFF student short film competition Eugenians, pumuwesto sa 2019 RSPC

Camille Dimaranan

Nakapasa sa Metro Manila Film Festival 2019 Student Short Film Festival Finalist ang grupo ng dating mga mag-aaral ng Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) matapos na pormal na inilabas ang resulta noong Oktubre 16.

Umabot sa 124 ang lumahok sa kompetisyon at pasok sa top 16 ang pelikula ng Antiparas Productions na pinamagatang “Pamana ni Lola”.

Binubuo nina Elyandre Dagli, Erika Jane Navera, Je-Ann Rodrigazo, Yllian San Luis, Cheska Sarmiento, at Alyza Joy Albay ang produksyon na pawang alumni ng ELJSHS na nagtapos noong 2018 samantalang sina Regin De Guzman, Bradley Jason Pantajo, Abegail Esquierda, at Edgar Ruffy Ting na nagtapos naman nitong

2019.

Tungkol ang Pamana Kay Lola sa isang kwento ng mananangal. Ang pagiging tao muna sa kabila ng responsibilidad na ibinibigay nila sa pamamagitan ng pamana. Ang pagtanggap ay madali kung hiling

ng puso ang ibinibigay subalit mahirap para sa mga bagay na hindi ninanais ng puso. Ang pagmamahal ay pagtanggap.

“That was a great experience and a great background as a student and young film maker,” ayon kay De Guzman, direktor ng pelikula.

Dagdag pa niya, maganda itong karanasan para sa mga

pagmamadali, walang katapusang demands sa paggawa ng pelikula, pagbalanse ng oras, pagpapanatiling kalmado sa gitna ng kahinaan, mabilis na pag-iisip ng mga alternatibo at iba pa.

Inaasahang ipapalabas ang nasabing

pelikula sa lahat ng sinehan sa buong bansa magsisimula sa Disyembre 25 kasama ang MMFF film na “Mindanao” na pinagbibidahan ni Judy Ann Agoncillo at Allen Dizon na isinulat ni Honee Alipio at idinerehe ni Brillante Mendoza.

Richmond Tabangcura

Nakamit ng mga Eugenian ang ikaanim na puwesto sa TV Broadcasting and Scriptwriting at ikaanim na puwesto sa Pagsulat ng Lathalain sa ginanap na 2019 NCR Regionals Schools Press Conference (RSPC) noong Oktubre 8-11 sa Aurora A. Quezon Elementary School, Manila.

Nakuha rin nina Alliyah Cassandra Mayran ang Best News Presenter; Janelle Kyla Liong, 5th Best in Script, Gary Glenn Morallos, 5th Best in Technical, at John Mark Medina, 4th Best Development Communication sa tulong ni G. Joseph Soriano, SPA Adviser.

Kinatawan ng Quezon City ang mga Eugenian sa TV Broadcasting Team na binubuo nina Princess Lei Urbino (Anchor), Rodel Dineros (Anchor), Janelle Liong (Scriptwriter), Catherine Joyce Dayego (News Presenter), Alliyah Mayran (News Presenter), John Medina (Videojournalist), at Gary Morallos (Technical Director).

Samantalang isa naman si Antonette Aquino sa 10 kinatawan ng Quezon City sa Pagsulat ng Lathalain.

Ayon kay Alliyah Mayran, Best News Presenter, sobrang saya ang kaniyang nararamdaman dahil masaya rin ang kaniyang mga kagrupo sa parangal na kaniyang natanggap at nabawi ang lahat ng efforts na kanilang ibinuhos na nagdala sa Eugenio Lopez Jr. Senior High School TV Broadcasting Team hanggang RSPC.

“Inaasahan ko na mas hihigitan pa ng mga susunod na bubuo ng Sandigan Pilipinas ang mga nakamit namin ngayong taon,” dagdag pa niya.

Taunang isinasagawa ang RSPC, pangalawa sa pinakamataas na kompetisyon sa pamamahayag para sa pribado at pampublikong paaralan batay na rin sa Campus Journalism Act of 1991 o Republic Act 7079.

Puspusang paghahanda ang ginawa ng Antiparas Productions sa kanilang likhang pinamagatang “Pamana ni Lola”na nakapasok sa MMFF Student Short Film Festival.

TATAK EUGENIAN.

Sinuong ng Sandigan Pilipinas (Eugenio Lopez Jr. Senior High School TV Broadcasting Team) ang taunang NCR Regionals Schools Press Conference (RSPC) at nagkamit ng karangalan noong Oktubre 11.

WAGING WAGI.

JANELLE LIONG

LIKHANG INIALAY

Pagkilala kay Virgilio Digap, mag-aaral mula sa MA

11-Mobile ng mga panauhin mula sa ABS-CBN University sa pagguhit ng larawan bilang parangal sa kaarawan ni Kaptan

KAPITAN GENNY, BINIGYANG PUGAY

Pinarangalan si Kapitan Eugenio “Genny” Lopez Jr. dahil sa kaniyang naging serbisyo’t pagmamahal sa kapwa Pilipino sa araw ng kaniyang kaarawan noong Nobyembre 4 sa Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS).

Pinangunahan ni G. Joseph Soriano, punong tagapayo ng

Eugenio Student Council (ESC) at G. Noel Delos Reyes, punongguro, ang pagsalubong sa mga panauhin mula sa ABS CBN University.

Kabilang sa mga dumalo sina

Bb. Jenny Peralta (ABS-CBN University Head), Bb. Ma. Aurora

Bunyi (External Partnerships

Head), Bb. Raizza Pulido (External Partnerships Officer), G. Patrick Javier, (External partnership, Specialist), at Josine Reyes (Head

MULA SA PAHINA 1

Dokyu sa kakulangan...

Janelle Kyla Liong

pag-ibayuhin ng mga kabataan ang pagkukuwento ng mga isyu at kaganapan sa ating lipunan gamit ang kanilang kamera. Itinanghal din ang mga dokyumentaro ng ELJSHS na ‘Saka Na Lang’ bilang 3rd placer sa Young Adult Division;

Donor Management, ABS-CBN Foundation).

Matatandaang itinayo ang ELJ building noong 2018 na ipinangalan kay Kapitan Lopez dahil sa malaki niyang naging ambag sa larangan ng media sa bansa.

Samantala, binigyang diin ni Bb. Jenny Peralta na dapat tandaan ng mga mag-aaral ng media arts ang pahayag ni Kapitan Lopez, “It will always be in everything you do, you have to do it to be

‘SaPunduhan’, 3rd place at Best Story sa Children Division; at ‘Akyat-Buhay’, Audience Choice sa Young Adult Division. Kabilang din sa top 10 finalists sa Children Division ang ‘Isang Sisid’, ‘Isang Hapag’ at ‘Sa Paghupa ng Usok’. Nakapokus ang mga dokyumentaryo sa pagkain at nutrisyon ng mga bata na may temang DokyuBata 2019: Isang Pagdiriwang ng Dokyumentaryong Pantelibisyon Para sa Batang Pilipino.

DebSoc, namayagpag sa WSC

Tagumpay ang Eugenio Debate Society (EDS) na makapag-uwi ng karangalan at mga medalya sa Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) sa ginanap na World Scholar’s Cup (WSC) Senior Division Global Rounds noong Hulyo 14 at 15 sa South Ville, Las Piñas.

Nagkamit ng EDS ang tatlong gintong mga medalya at 11 pilak na mga medalya at sa tulong ni G. Guillermo Nikus

Telan, EDS Adviser matapos nilang makipagtapatan sa iba’t ibang eskuwelahan katulad ng Ateneo, University of Asia and The Pacific (UA&P), De Lasalle zobel, at iba pa.

Kabilang sa mga nagwagi sina Kenneth Nebril (Silver Medalist, DaVinci Scholar), Mariae Andrea Cruz(Silver Medalist for Literature), at Angeli Rodenas (Silver Medalist for Debate, Arts and Music,Social Studies, at Gold Medalist for Science) sa grupong 846.

UP Debate Education Program, inilunsad sa ELJSHS

Kimberly Roblas

Sumailalim ang 16 na miyembro ng Eugenio Debate Society

(EDS) kasama ang Quezon City Science High School Debate Society sa programang itinakda ng University of the Philippines (UP) Debate Society na Debate Education Program na ginanap sa Theatre Room ng Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) noong Oktubre 19.

in the service of the Filipino people.” (Mananatili ito sa lahat ng inyong ginagawa, dapat mo itong isakatuparan upang makapaghatid serbisyo sa mga Pilipino.)

Kaugnay nito, nakilala si Kapitan sa angkan ng Lopez Group of Companies at naging Chairman ng ABS-CBN Broadcasting Corporation mula noong taong 1997 hanggang 1999 matapos nitong maging boses sa mga naaapi sa panahon ni dating Pangulong Ferdinand E. Marcos.

Kalakip na ahensya ng Department of Education (DepEd) ang NCCT na ipinag-uutos na itaguyod at manghikayat sa paggawa ng mga programang pambata sa telebisyon. Ipapalabas naman ang mga pili at nanalong dokyumentaryo ng ELJSHS sa Media Arts Festival sa darating Marso 2020.

Pinangunahan ang naturang programa nina G. Josiah Encinas, Vice President for Educational Affairs at G. Gabie Domino, Vice President for Public Relations ng UP Diliman Debate Society (UPDS) at koordinasyon nina G. Guillermo Nikus A. Telan, tagapayo ng EDS at Bb. Jessen Mendoza, Adviser ng Quezon City Science High School Debate Society, ang kaunaunahang Debate Program na nilahukan ng ELJSHS na may layuning paunlarin at hasain ang mga kabataan pagdating sa kompetisyon ng pakikipagtalastasan at pagsabak sa mga pormal na debate. Naging sentro ng pagtalakay mula kay G. Nicky Solis, President for Educational Affairs ng UPDS ang kahalagahan at adbantahe ng pagkuha ng tamang anggulo sa isang debate at kung paano makabubuo ng mga wastong argumento na maaaring magamit bilang paghahanda pagdating ng kompetisyon.

Ayon kay Angeli Mari Rodenas, Captain ng EDS, malaki ang kaniyang pasasalamat sa oportunidad na makapulot sila ng mga bagong kaalaman na tiyak na magagamit nila lalo na sa mga institusyong tulad ng ELJ at QueSci sapagkat wala raw masyadong pampublikong paaralan ang mayroong organisasyong may kinalaman sa pakikipagdebate.

Inaabangan din ng mga Eugenio Debaters ang paglagda sa Public Secondary Schools Debate League (PSSDL) memorandum of agreement na ‘triad partnership’ na kinabibilangan ng EDS na pinamumunuan ni External Prime Minister Angeli Rodenas, QueSci Debate Society, at Philippine Science High School Debate Society na ‘Invictus sa pamamahala ng UPDS.

“Makatutulong ang programang ito sa mga lumahok sapagkat sa pamamagitan nito, mas mahahasa at mas magiging malakas ang mga miyembro ng EDS lalo na sa mga kompetisiyon na siyang nagbibigay ng pag-asa sa kanila upang makilala bilang pinakamahusay hindi lamang sa buong NCR kundi na rin sa buong mundo sa larangan ng debate,” saad ni G. Telan. Samantala, bumisita at nagbigay ng pagsuporta ang ilan sa mga former debater ng ELJSHS na sina Bb. Coleene Villanueva, isa sa founding member of PSSDL at 1st captain ng EDS, G. Joel James Navarosa at BB. Bea Abilende, Co-captain ng EDS noong nakaraang taon. Layunin ng programa na makapagbahagi ng kaalaman sa mga mag-aaral na nais matuto sa larangan ng debate at makabuo ng mas matatag na samahan sa pagitan ng mga organisasyong konektado rito.

Galak ang namumutawi sa mga manunulat ng Haraya at kay G. Joseph Soriano, tagapayo ng nasabing publikasyon matapos hirangin bilang highest pointer ang Haraya sa ginanap na DSSPC noong Setyembre 13.

Nag-uwi rin ng panalo ang grupong 847 na kinabibilangan nina Francesca Benigno (Silver Medalist for Debate,at Science), Moses Ocampo (Silver Medalist for Debate, Science, at History, Gold Medalist at Top Scholar), at Erald Sason (Gold Medalist for Science).

“First time ko no’n at wala akong alam masyado sa debating. Habang hinihintay namin announcements nung mga winner or “nag-break” sa debate, parang ina-assure na namin sa sarili namin na talo kami kaya no’ng nakita namin na panalo kami grabe tuwa namin no’n. Iba sumisigaw, iba sumasayaw, kami nagsisi-iyakan sa dulo,” sabi ni Sason.

Haraya, naghari sa DSPC

Itinanghal ang Haraya, Opisyal na Pahayagang Pampaaralan sa Filipino ng Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) sa ikalawang pagkakataon bilang highest pointer sa ginanap na Division Secondary Schools Press Conference sa Judge Feliciano Belmonte Sr. High School noong Setyembre 13.

Kabilang sa mga nagkamit ng karangalan sa indibidwal na patimpalak sina Christian Dave Carragayan (1st placer, Pagsulat ng Balitang Agham), Antonette Aquino (2nd placer, Pagsulat ng Lathalain), Alyssandra Pandez (2nd placer, Pag-uulo at Pagwawasto ng Balitang Tudling), at M Drew Sunga (4th placer, Pagsulat ng Balita). Itinanghal din bilang Overall Best TV Production-Filipino ang Sandigan Pilipinas na kinabibilangan nina Princess Lei Urbino, John Mark Medina, Gary Glenn Morallos, Janelle Kyla

Liong, Alliyah Cassndra Mayran, Rodel Dineros, at Catherine Joyce Dayego na nagkamit din ng 3rd Best Anchor, 3rd Best Script, 3rd Best Informercial, Best Technical Application, Most Promising Video Journalist, at Regional Schools Press Conference Qualifier.

Ayon kay John Mark Medina, direktor ng Sandigan Pilipinas, nasa kanilang puso ang kagalakan at pasasalamat nang magkampeon dahil nagbunga ang kanilang pinaghirapan habang bitbit ang pangalan ng paaralan.

“Una, kailangan mo ng gabay

mula sa Itaas. Pangalawa, kailangan mo ng doble o halos triple na pag-eensayo para makamit ang tagumpay. At ikatlo, kung nadapa ka, huwag kang titigil at huwag mong hayaang hanggang diyan lang ang maaabot mo,” dagdag pa niya. Nasungkit naman ng ELJSHS ang 2nd Best Performing School at kumpiyansa si G. Joseph Soriano, SPA Adviser sa galing at husay ng mga batang mamamahayag at umaasang muling maghahari sa susunod na pagsabak sa pandibisyong patimpalak.

Jake Jose Salinas

M. TOLENTINO

TAGUMPAY.

M Drew Sunga

Nag-uwi ng ginto at pilak na medalya ang mga kinatawan ng Eugenio Debate Society (EDS) sa ginanap na World Scholar’s Cup sa South Ville, Las Piñas noong Hulyo 14 at

Eugenio “Genny” Lopez Jr.

PAGPUPUGAY SA NAIMBAG SA BAYAN

M Drew Sunga at Jake Jose Salinas

VINCE GARCIA

BAGONG MUKHA, BAGONG PAG-ASA.

Delos Reyes, bagong punongguro ng ELJSHS

Paul Adrian Galo

Inabangan ng Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) ang pagdating ni Noel Delos Reyes bilang bagong Office In-Charge (OIC) Principal ng paaralan kasabay ng Farewell Ceremony sa dating punongguro, Josephine Obligar sa naganap na Turnover Ceremony noong Hulyo 24.

Pinangunahan nina Bb.

Sheena Marie Velayo, guro sa Grade 11 bilang tagapagdaloy ng seremonya, pamumuno ni Joseph Soriano, Eugenio Student Council (ESC) Adviser at Kim Angelo Umayam, ESC President na naging katuwang ng ELJ Faculty sa paggawa ng programa

PABOR KA BA SA ‘NO HOMEWORK POLICY?’

habang nakipagtulungan naman ang iba’t ibang clubs at organisasyon upang magkaroon ng presentasyon para sa punongguro.

Naging guro ng Mathematics si Delos Reyes sa loob ng 21 isang taon mula noong 1996 hanggang taong 2018 at naitalaga bilang

OIC Principal sa San Jose High School sa loob ng isang taon, bago maatasan upang maging punongguro ng ELJSHS batay sa inilabas na utos ng Schools Division Superintendent ng Lungsod Quezon.

Ayon kay Noel, susuportahan niya kung anoman ang gusto ng mga estudyante at ng faculty para sa ikagaganda ng mga estudyante.

“Sana pagbutihin pa ng mga students ang kanilang pagaaral at iyong discipline huwag sana mawawala kasi mahalaga ‘yon. Good manners and right conduct,” dagdag pa niya.

Umaasa naman si Angeline Marie Realingo mula sa 11-Mobile na magpapatuloy ang pagiging malapit ng punongguro sa Eugenians na magdudulot ng magandang samahan sa pagitan ng mga mag-aaral at mga kasapi ng faculty.

Humiling na rin daw ang punongguro sa lokal na pamahalaan ng Lungsod Quezon na malagyan ng bubong ang roof top upang magamit sa mga gawain tulad ng sports competition, graduation, recognition o senior prom at pagkakaroon ng electricity upgrade para mapakinabangan ang Computer Laboratory sa loob ng paaralan.

Ilang propesyonal sa midya, nagbigay ng seminar sa Eugenians

Lumalabas sa datos na 89 na Eugenians ang pabor sa ‘No Homework Policy. Samatalang 61 naman sa kanila’y hindi pabor sa nasabing panukala.

BALITANG KINIPIL

Eu-Henyo Fair, isinagawa

Michael Angelo Dimaayo

Isinagawa ang ikalawang taon ng Eu-Henyo Educational Fair noong Nobyembre 13 at 14 na dinaluhan ng mga mag-aaral sa Baitang 12 sa pangunguna ni G. Joe Louie Lavaro, G12 Coordinator at ng ABS-CBN University.

‘Baybayin Buhayin’, bumisita sa ELJSHS

Kyla Abawag

Kasabay ng pagdiriwang ng Buwan ng Wika, bumisita ang mga kawani ng Baybayin Buhayin na sina Aya Seraspi, Nino Santiago, at Justine Louise De Vera sa Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School (ELJSHS) upang magturo ng tamang pagsulat at pagbasa sa mga salita ng Baybayin.

Tinatayang mahigit sa 50 na mga mag-aaral mula sa Grade 11 at Grade 12 ang lumahok sa nasabing seminar, kasama din ang ilang mga guro ng ELJSHS, Agosto 17.

Tinuro nila ang kasaysayan ng Baybayin, ang tamang pagsulat at ang pagbasa sa mga salita.

Nagbahagi din sila ng my sagutang papel, nagpasagot sa mga tanong at nagpamigay ng mga souvenir tulad ng personalize Baybayin Buhayin T-Shirt, ID Lace, Libro at iba pa.

Naitatag ang Baybayin Buhayin taong 2010, na isang nongovernment organization at

premier Baybayin advocate group ng Pilipinas na kinabibilangan ng mga educators, designers, manunulat, artists, musikero at propesyonal kung saan ang Advocacy, Batas, Kultura, Kasaysayan, Disenyo at Edukasyon ang kanilang pinahahalagahan at patuloy na binubuksan ang isipan ng mga Pilipino patungkol sa kahalagan ng Baybayin.

“It was a fun afternoon all in all. Naging maayos ang mga nagawang activity at halos lahat ng mga dumalo ay naging masigla na puno ng saya at bagong kaalaman,” ayon kay Seraspi.

Sa pangunguna ng Media Arts

Department, naimbitahan ang ilang mga propesyonal mula sa industriya ng midya.

Tumagal ng isang oras ang nasabing seminar kung saan nagbahagi ng mga kaalaman ang mga propesyonal patungkol sa editing.

Nagbigay ng mensahe ang

Writer, Producer, at Director na si Emmanuel Dela Cruz sa lahat ng mga estudyante ng ELJSHS.

Ani niya, wala sa haba ng pelikula ang pagkukuwento, limitahan lamang ang haba

upang makakuha ito ng mas maraming atensyon mula sa mga manonood.

Kabilang din sina Donn Christian Tapay, Jeffrey Lim Santos, Cristie Ang, Ronald Acal, at Pocholi Felix sa mga nagbahagi ng kanilang mga kaalaman at karanasan sa industriya.

Naging matagumpay at positibo ang iniwang marka ng naganap seminar at inaasahan na maipagpapatuloy pa ito sa mga susunod na taon.

ELJSHS, bumida sa Red Cross...

Ayon kay Erwin Apostol, tagapayo ng Red Cross Council ng paaralan, hindi naging madali para sa newly established council ang agad na pagsali sa kompetisyon ngunit hindi ito naging hadlang upang magbaon ng karanasan at mga aral ang mga mag-aaral na maaari nilang magamit sa kanilang buhay.

Dagdag pa niya, “The PUSH Olympics is also a beginning of establishing an institution responsive to the needs of its students particularly in first aid and humanitarian services. The student-members of the first RCY in ELJ are very committed in giving their heartfelt services

not just to its fellow students but to its nearby communities as well. I just hope that values like this will continue and flourish among all Eugenians.”

Samantala, matatandaang opisyal na naitatag at kinilala ang organisyon nitong buwan Hulyo matapos lagdaan ni G. Noel M. Delos Reyes, punong-guro ng paaralan ang akreditasyon sa bisa ng Republic Act 10072 na nagsasaad na nararapat magkaroon ng Red Cross Youth Council and bawat eskwelahan upang patuloy na maisulong ang layunin ng organisyon, ang mapangalagaan ang kalusugan at seguridad ng mga mag-aaral.

SACRED...

Samantalang inanunsyo naman ni Mayor Belmonte noong

Setyembre 27 na matagumpay na natapos ng lokal na gobyerno ng QC ang clearing operations sa lungsod at hinigitan pa nito ang mga kailangan gawin sa paglilinis ng mga kalye na wala sa listahan.

Alyssandra Pandez

Isinagawa ang kauna-unahang Seminar Workshop on The Art of Editing sa Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) noong Nobyembre 21 sa Audio Visual at Theater Room.

Matapos ang rotation ng punongguro sa Lungsod Quezon-District 4, si G. Noel Delos Reyes na ang bagong punongguro ng ELJSHS at tinapos ang termino ng dating punongguro na si Gng. Josephine Obligar.

Lumahok sa kauna-unahang pagkakataon ang Eugenio Lopez Jr. Senior Plus Red Cross Youth Council sa kompetisyon na matagumpay na isinagawa ng Philippine Red Cross Quezon City Chapter na PUSH Olympics sa San Francisco High School noong Oktubre 13.

HANDA SA SAKUNA.

ECHO MANABAT

KALASAG

Catherine Joyce Dayego

Christian Carragayan

MULA SA PAHINA 1

MULA SA PAHINA 1

Kaya naman sa pagtatapos ng proyekto, nilinis ng barangay ang kahabaan ng Tomas Morato at Timog Avenue.

Nagtalakay si Justine Louise De Vera ng tamang pagsulat sa katutubong paraan na baybayin na ginanap noong Agosto 17 sa Theater Room ng ELJSHS.

NAKARAAN AY HANAPIN, BAYBAYIN AY BUHAYIN

HAROLD BURGOS

Kauna-unahang seminar workshop on the Art of Editing na ginanap sa ELJSHS sa pangunguna ng Media Arts Department noong Nobyembre 21 sa AVR at Theater Room.

MATUTO SA PAKIKINIG. PAULO BANDAYREL

BALITRATO VINCE GARCIA

Eugenians, panalo sa Tinig ng Kabataan Film Fest

Regelyn Toledo

Nakamit ng Epsilon Productions na binubuo ng mga mag-aaral mula sa MA 11-Mobile ang 2nd Place sa ginanap na Tinig ng Kabataan Film Festival sa ABS-CBN Vertis Tent, Nobyembre 17.

NGITING TAGUMPAY.

Pagdiriwang ng World Teacher’s Day

MAHIGIT 16,000 GURO, NAGPAYANIG SA ARANETA COLISEUM

Richmond Tabangcura

Mainit na pagtanggap ang sumalubong sa libu-libong guro matapos ang naganap na World Teacher’s Day sa pangunguna ng lokal na pamahalaan ng Lungsod Quezon na idinaos sa Smart Araneta Coliseum, Setyembre 30.

Tinatayang mahigit sa 16,000 mga guro ng pampublikong paaralan mula sa anim na distrito at paaralan mula sa dibisyon ng Lungsod Quezon ang dumalo sa seremonya sa pangunguna nina Mayor Joy Belmonte, Vice Mayor Gian Sotto, pakikiisa ng Department of Education (DepEd), Gerry Roxas Foundation President Judy Araneta Roxas at ABS-CBN kabilang sina Robi Domingo at Bianca Gonzales na naging tagapagdaloy ng pagdiriwang.

Nagpasiklab din ng talentong pagsayaw at pag-awit ang ilang mag-aaral mula sa mga piling paaralan upang maghatid ng pasasalamat sa lahat ng magigiting na guro habang sinundan naman ito ng misa sa pangunguna ni Fr. Carmelo “Tito” Caluag na tumalakay sa kahalagahan at bahagi ng pagiging isang guro.

MULA SA PAHINA 1

Ipinagdiwang ang buwan ng mga guro sa ating bansa mula Setyembre 5 hanggang Oktubre

5 bilang National Teacher’s Month sa bisa ng DepEd

Memorandum Order No. 130, s 2018 at Proklamasyon bilang 242 sa ilalim ng panunungkulan ni dating Pangulong Benigno S. Aquino, habang ang World Teacher’s Day naman na sinimulang ipagdiwang noong 1994 dahil sa kasunduan na itinalaga ng United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) na “Recommendation Concerning the Status of Teachers”.

Ayon kay Quezon City Public School Teacher’s Association (QCPSTA) President Kristhean A. Navales, “Ito po talaga ang halaga ng World Teacher’s Day, bukod sa free-spa, freemassage, free-raffle at iba

ESC umalma sa ‘No Homework...

“Maganda ang adhikain ng no homework policy. Ngunit habang tumatanda ang isang bata ay nararapat lamang na unti-unti siyang bigyan ng mas mabibigat na responsibilidad na maghahanda sa kanya sa totoong buhay. Dapat maintindihan ng bata na ang pagkatuto ay di natatapos sa apat na sulok ng silid atalan,” ani Joe Louie Lavaro, koordinator ng Grade 12. Sa matibay na pagsang-ayon ng mga mag-aaral sa panukala, iniisip umano nila ang mas maraming oras kasama ang pamilya na kadalasan ay inaagaw ng takdang aralin.

Giit ng ESC, umaasa pa rin sila na maiisip ng mga mag-aaral ng paaralan ang importansya ng takdang-aralin sa Arts and Design track Aprubado ng mga mag-aaral ng Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School ang ‘No Homework Policy’, bagay na inalmahan ng Eugenio Student Council (ESC) lalo na at malaki umano ang magiging epekto nito sa paaralan at kalidad ng edukasyon. Layunin ng panukalang ‘No Homework Policy’ ay ipagbawal ang pagbibigay ng mga takdangaralin. Ayon sa panukala, sa halip na gawin sa kani-kanilang tahanan ay tatapusin ang lahat ng gawain sa loob ng silid-aralan. Ito ay para umano magkaroon ng oras ang mga bata sa kanilang sarili at mga pamilya.

Sa isinagawang pagsusuri ng ‘Haraya’, lumalabas na Pito sa sampung Eugenians ang sang-ayon sa nasabing panukala.

Ikinagulat ng ilang lider ng paaralan ang resulta ng pagsusuri, ayon sa kanila, isang dagok ang

panukala sa mga mag-aaral at guro.

“Bilang isang Media Arts school, marami sa outputs ng mga bata ay short film, advertisment, news paper, journalism at hindi sapat ang oras sa paaralan para tapusin lahat ito kaya hindi uubra ang ‘No Homework Policy’ sa ELJSHS. Why not i-integrate nila yung multiple of subjects sa iisang output. It is like hitting several birds in one stone.” ani Kim Angelo Umayam, pangulo ng Eugenio Student Council.

Nagpahayag din nang pagtutol ang kaguruan ng ELJSHS sapagkat kahit pa maganda ang layunin ng panukalang ito ay dapat nang simulan ng mga guro ang pagaatang ng mga responsibilidad sa kanilang mga balikat upang maging handa sa trabaho at pagseserbisyo.

“Maganda ang adhikain ng no homework policy. Ngunit habang tumatanda ang isang bata ay nararapat lamang na unti-unti siyang bigyan ng mas mabibigat na responsibilidad na maghahanda sa kanya sa totoong buhay. Dapat maintindihan ng bata na ang pagkatuto ay di natatapos sa apat na sulok ng silid atalan,” ani Joe Louie Lavaro, koordinator ng Grade 12.

Sa matibay na pagsang-ayon ng mga mag-aaral sa panukala, iniisip umano nila ang mas maraming oras kasama ang pamilya na kadalasan ay inaagaw ng takdang aralin.

Giit ng ESC, umaasa pa rin sila na maiisip ng mga mag-aaral ng paaralan ang importansya ng takdang-aralin sa Arts and Design track

Nagkaroon din ng partnership sa Good Neighbors International Philippines ang mga mag-aaral mula sa Eugenio Lopez Jr. Senior High School.

Pinamagatang “Buboy” ang maikling pelikula na isinulat at idinerehe ni Darren Neil Gesulga na tumatalakay sa isang batang masiyahin kahit mahirao ang estado ng kaniyang buhay, maraming kahilingan, at nais makuha ngunit hindi niya ito matutupad sa kadahilanang nakidnap siya. Ayon kay Darren Gesulga, ang pagiging inosente at ang hilig sa pangangarap ng mga bata ang gusto niyang iparating sa pelikula. Ang mga mas nakatatanda ang dapat gumabay sa kanila at huwag hayaang tayo mismo sa sumira dito.

Inilunsad ng Good Neighbors International Philippines ang nasabing kompetisyon kasabay ng pagdiriwang ng National Children’s Month tuwing Nobyembre. Isang international non-profit humanitarian organization ang Good Neighbors na nagpaplano, nagpapatupad, at nagtataas ng pondo para sa pagkakaloob ng mga serbisyo sa adbokasiya, sponsorship, pamamahala ng kalamidad, edukasyon, at kalusugan. Samantalang umabot sa 67 entries ang lumahok sa kompetisyon mula sa iba’t ibang parte ng Pilipinas mula Batanes hanggang Cotabato at pumangalawa ang likhang Eugenians.

pa, kundi itong Concerning the Status of Teachers. Ito’y dokumento na magseset ng International Standard para sa nakabubuhay na sahod at benepisyo nating mga guro.”

Inilatag din ni Navales sa mga opisyales ng gobyerno ang hiling na dagdag benepisyo para sa mga guro tulad ng Magna Carta benefits, Overtime pay, teacher protection, at 55-years old optional retirement at mga nakamit na tulong para sa dekalidad na edukasyon.

Samantala, kasamang nagbigay-aliw ang ilan sa maniningning na bituin ng ABS-CBN na sina Maymay Entrata at Edward Barber (MayWard), Dimples Romana, Elha Nympha, Yamyam Gucong at iba pang Pinoy Big Brother Otso housemates na nagpaabot ng pagbati sa mga kaguruan.

MULA SA PAHINA 1

Bakas sa mukha na abot taingang ngiti ng bawat mag-aaral ng Epsilon Productions matapos itanghal na 2nd placer sa ginanap na Tinig ng Kabataan Film Festival noong Nobyemre 17 sa ABS-CBN Vertis Tent.

Pagmamahal sa kultura, wika, binigyang diin

Ipinamalas ng mga estudyante na kaniya-kaniyang mga talento sa mga patimpalak na inilunsad para sa padiriwang ng buwan ng agosto gaya ng pagsulat ng sanaysay, pintakasi, baybayin buhayin , katutubong sayaw,sineliksik, at katutubong kasuotan.

Nagkamit naman ng unang puwesto sa pagsulat ng sanaysay si Adelaine Magsino (11-Mobile); Pintakasi, Rachel Sales (11-Film); Baybayin Buhayin, Clarice Bajao (11- Television); pinakamahusay sa katutubong sayaw, 11-Radio; at 11-Mobile sa Pelikultura.

Alinsunod dito, nag-uwi rin

ng karangalan sa kategoryang katutubong kasuotan sina Ann Adrias ng 12-Teamwork (5th placer), Jodi Mary Banan ng 12-Service (4th placer), Christine Berunio 11-Mobile (3rd placer), Tricia Mae Lacson 11-Film (2nd placer), at si Shauie Apondar ng 11-Radio (1st placer).

Ayon kay Shauie Apondar, kalahok sa katutubong kasuotan, naipamalas niya ang pagkaPilipino sa karakter na kaniyang isinuot, kasuotan ng mga Maranao kung saan naging daan ito upang makuha niya ang unang puwesto sa nasabing patimpalak.

“Satisfied ako dahil nag-

participate ang mga bata at ang mga culminating activities ay naaayon sa tema ng buwan ng wika. Naipahayag nila ang kanilang sarili gamit ang wika at naipakita ang kanilang pagka-Pilipino sa iba’t ibang larangan katulad ng pagsayaw, pagpinta, pagsulat ng sanaysay, katutubong kasuotan, at iba pa,” pahayag ni G. Noel Delos Reyes, punongguro.

Sa kabilang banda, pinagtibay ng Komisyon sa Wika ng Filipino (KWF) ang layunin ng tema sa taong ito na maikintal sa pambansang kamalayan ang halaga ng wikang Filipino at mga katutubong wika sa pagbuo ng isang bansang nagkakaunawaan, at nagkakaisa.

Ito ang kauna-unahang pagkakataon na itinuon ang pagdiriwang ng Buwan ng Wika sa mga katutubong lengguwahe at hangad nitong maipakilala ang malaking bahagi ng 130 katutubong wika sa pagkabansa ng Pilipinas. MARK MAQUILING

M Drew Sunga

Hataw na sinalubong ng mga Eugenian na nasa baitang 11 ang Buwan ng Wika sa pamamagitan ng katutubong sayaw na ginanap noong Agosto 6 sa ELJ Grounds.

INDAK NG WIKA.

DANIIELLE MANILA

EUGENIANS, WAGI.

Janelle Kyla Liong

Masayang nakilahok si G. Noel Delos Reyes, Punong Guro ng ELJSHS sa isinagawang selebrasyon ng Buwan ng mga Guro, na may temang ‘Gurong Pilipino, Handa sa makabagong pagbabago’.

DISIPLINA, HINDI KAMAY NA BAKAL

Karamihan sa mga Pilipino ay tila sinasamba na ang alternatibong hustisyang naipagkakaloob ng Raffy Tulfo in Action at kamakailan lamang ay isang guro ang kinastigo ng programang ito.

Sa panahong tila kasalanan ang disiplinahin ang kabataan, paano nga ba mapananatili ang tunay na esensiya ng edukasyon at magandang kinabukasan ng mga itinuturing na pag-asa ng ating bansa?

Kamakailan lamang ay sumiklab ang isyung kinasasangkutan ng isang elementary teacher na si Ginang Melita Limjuco na di umano ay inabuso at ipinahiya ang kaniyang mag-aaral na idinulog sa programang ni Tulfo. Nang nagkaroon ng dayalogo sa pagitan ng guro at magulang ng mag-aaral ay humingi ng tawad ang guro subalit binigyan lamang siya ng dalawang pagpipilian ni Tulfo, kung iaakyat sa korte ang kaso o isusuko ng guro ang kaniyang propesyon.

Bagamat mali sa paningin ng mga magulang ang nangyari ay ‘di maikakailang nakaugalian na ang ganitong klaseng pagdidisiplina, hindi upang ipahiya ang bata kundi upang ituro sa kanila na ang bawat pagkakamali ay may kaakibat na parusa. Ayon sa Theory of Moral Development ng sikat

na sikolohista na si Lawrence Kholberg, habang tumatanda ang isang bata ay nararapat siyang dumaan sa Punishment

- Obedience Orientation kung saan upang matuto siyang sumunod sa patakaran ay kinakailangan niyang malaman ang ideya ng parusa o punishment. Patunay lamang ito na parte ng pagiging tao ang pagkaranas ng pagdidisiplina upang ituro sa kaniya kung ano ang mali at tama.

Bilang itinuturing din na ikalawang tahanan ang paaralan, nagsisilbing magulang o “in loco parentis” (in the place of a parent) ang mga guro kung kaya naman ay nakaatang din sa kanilang balikat ang responsibilidad na hubugin ang karakter ng mga magaaral upang maging epektibong mamamayan ng bayan ni Juan. Base sa edukador na si John Dewey ay isinasabuhay sa mga paaralan ang African Proverbs na “it takes a village to raise a child” kung saan hindi lamang gampanin ng magulang ang paghubog sa kaniyang anak kung hindi tungkulin ng buong

komunidad kabilang ang kanilang mga guro. Ani pa ni Dewey ay bukod sa pagtuturo ng pagbasa, pagsulat at aritmetik ay nararapat ding itinuturo sa bawat paaralan ang tamang paguugali at asal. Walang magulang na gugustuhing mapahamak ang kanilang mga anak, kaya naman gaya ng tungkuling ginagampanan ng ama at ina ay nasa kamay rin ng mga guro ang kinabukasan ng mga bata, kung siya ba magiging responsable at moral na mamamayan o magiging pabigat sa lipunan. Kung patuloy na kukunsintihin ang pagiging sensitibo ng mga kabataan ay magiging mahina ang pundasyon ng mga itinuturing na pag-asa ng bayan.

Napapanahon na upang mamulat ang mga Pilipino na bukod sa kaalamang

ipinapasa ng mga guro ay parte rin ng kanilang gampanin ang paghubog sa kanilang karakter kaya naman hindi masama ang pagdidisiplina lalo pa’t kung para naman sa ikabubuti ng mga bata at lalo pa ng ating bansa.

MAGSASAKANG KUMAKALAM ANG SIKMURA

Punong Patnugot - Princess Lei Urbino

Ka-Patnugot - Antonette Aquino

Tagapamahala ng Publikasiyon - Janelle Kyla Liong

Tagapamahala ng Sirkulasiyon - Virgilio Digap Jr.

Patnugot ng Balita - Jake Jose Salinas

Patnugot ng Editoryal - Charmagne Solarte

Patnugot ng Lathalain - Hyacinth Aranda

Patnugot ng Agham - Christian Dave Caraggayan

Patnugot ng Isports - Mervel Molina

Punong Tagawasto - Alyssandra Pandez

Punong Kartunista - Kaye Jiane Matulac

Punong Tagakuha ng Larawan - John Paulo Bandayrel

Tagapag-anyo - Richmond Edwin Tabangcura

M Drew Sunga

Rodel Dineros

Paul Adrian Galo

Kimberly Roblas

Kyla Claire Abawag

Catherine Joyce Dayego

Sarah Mae Aspiras

Gabriel Balahadia

Jewel Mae San Juan

Mark Vercil Gacilo

Aeris Balala

Kim Angelo Umayam

Miguel Gonzales

Michael Angelo Dimaayo

Tagapayo - G. Joseph S. Soriano

Punongguro - G. Noel M. De Los Reyes

Magtanim ay di biro maghapong nakayuko, di man lang makatayo, di man lang makaupo buong araw hapong-hapo at nagkakanda kuba sa ilalim ng tirik na araw, iyan ang buhay ng mga Pilipinong magsasaka na araw-araw nakikibaka maituwid lang sa gutom ang pamilya.

Subalit kahit gaano sila katagal yumuko, kahit magmanhid man ang kanilang buong katawan at maging sing itim man ng uling ang kanilang balat, ay uuwi pa rin silang mayroong mababang kita dahil mismong gobyerno ang pumapatay sa kanila.

Walo hanggang sampung piso ang presyo ng isang kilong palay resulta ng Republic Act 11203 o ang Rice Tarrification Law na inihain ni Senator Cynthia Villar at agad na nilagdaan ni Pangulong Rodrigo Duterte noong ika-14 ng Pebrero taong kasalukuyan. Ang naturang batas ay bunga ng naganap na krisis sa bigas noong nakaraang taon,

ang batas na ito at nagsasabing maaaring mag-import ng bigas ang ibat ibang bansa na nagresulta sa tuluyang pagkalugi ng mga Pilipinong magsasaka. Kung sino pa ang nagtatanim ng palay ay sila pa ang walang makain. Nakalulungkot isipin na hindi naman sila namamalimos ng pondo sa gobyerno para sa kanilang mga pananim ngunit tila ang mga aning pinaghihirapan nila ay halos hinihingi na lamang ng mga negosyante dahil sa kapalit nito ay kakarampot na halaga -hindi sapat para sa kanikanilang mga pamilya. Ayon pa sa datos ng IBON Foundation ay nananatiling 3.4 milyon ang

bilang ng mahihirap na Pilipino at kahit itanggi pa ay lalabas ang katotohanang kabilang ang mga magsasaka sa bilang naman ito. Marapat patayin ang kahirapan at hindi ang mahihirap, marapat ding pakinggan ang nagsusumigaw na tinig ng mga Pilipinong lugmok sa kumunoy ng pagdurusa. Hindi pag-aangkat ang solusyon sa kakulangan ng bigas kung hindi suporta ng gobyerno sa mga lokal na magsasaka. Napapanahon na upang mamulat ang mata ng nakararami sa mga hinaing ng mga magsasaka na unti-unting namamatay hindi lamang dahil sa bala kundi sa gutom na nararanasan sa tuwina.

Ayon sa Philippine Statistics Authority, tumaas ng 1.37% ang populasyon ng bansa at nanatiling 13th Most Populated Country sa buong mundo.

Tumaas ng 43,146 ang bilang ng mga Pilipinong mayroong trabaho base sa Trading Economics.

Ang kabataang Pilipino dumaranas ng malnutrisyon ayon sa datos ng World Health Organization (WHO).

Ang itinatayang nasa ilalim ng poverty line ayon sa IBON Foundation.

Princess Lei Urbino

HUSTISYA - DIWA NG PASKO

Higit sa hamon at keso de bola, makalipas ang isang dekada ay maihahain na rin ang hustisya.

Kakaiba mula sa karaniwang pasko ang matutunghayan ng

Pilipinas sapagkat matapos ang sampung taong pagkakabinbin ng mga kaso kaugnay sa Maguindanao Massacre ay mahahatulan na ni Judge Jocelyn

Solis-Reyes ang mga may sala sa likod ng karumal-dumal na pangyayaring naganap noong Nobyembre 23, 2009.

Nakatakdang ibigay ang hatol sa ika-20 ng

Nobyembre bago ang

ika-sampung anibersaryo ng

Maguindanao Massacre subalit humingi ng

tatlumpung

araw na palugit si Judge Reyes upang masuri pang maigi ang mga inihaing kaso. Kaya naman sasalubungin ng mga kaanak ng mga biktima ang pasko na mayroong ngiti sa labi at ginhawa sa puso.

Hindi maikakaila na naging mukha ng “media impunity” ang nasabing trahedya matapos masawi sa pamamaril ang 32 journalist mula sa iba’t ibang istasyon. Magandang balita ito para sa lahat ng mga

Veritas Kritika

mamamahayag sapagkat sa wakas ay unti-unting natutuldukan ang ‘impunity’ o kawalan ng hustisya at higit na mapaiigting ang midyang mapagpalaya.

Kabaliktaran sa ingay ng mga torotot ay matatahimik na ang puso ng mga naiwang kaanak. Pumanig man o hindi ang desisyon, hustisya nang maituturing ang paghilom ng kanilang mga puso kasabay nang pagsasara ng kasong ito.

Pumanig man o hindi ang desisyon, hustisya nang maituturing ang paghilom ng kanilang mga puso kasabay nang pagsasara ng kasong ito.

Malinaw mang sinasalamin ng Maguindanao Massacre na ang pagkamit ng hustisya sa Pilipinas ay taon kung bibilangin, ang mahalaga ay sabay-sabay nating sasalubungin ang pasko baon ang ideolohiyang nanunumbalik na ang talim ng ngipin ng batas at nabibigyangpansin ang mga isyung pilit sinusupil. Noon ay pagmamahalan lamang ang simbolo ng kapaskuhan, subalit sa parating na paghuhukom ay hustisya ang mananaig at magsisilbing diwa ngPaskong Pinoy.

diskurso sa Eugenio

handa ba ang Pilipinas sa pagdaraos ng South East Asian (SEA) Games?

“Para sa akin ay naging handa naman talaga, sadyang kinurakot lang yung fund. Magaling naman kasi talaga ang mga Pilipino pagdating sa ganiyan, tingnan mo yung mga pinagawa na facilities katulad ng New Clark City, napuri ng ibang bansa. Ang kaso lumabas na naging malaki na yung gastos sa facilities kaya mukhang nakurakot yung budget para sa mga atleta at iba pang pagkakagastusan tulad ng sa accomodation at pagkain ng mga international athletes.

May allocated budget na sapat para sa international event na kasing laki neto kaso logistics-wise, halata namang di completely ready ang Pinas para dito.

naging malaki na yung gastos sa facilities kaya mukhang nakurakot yung budget para sa mga atleta at iba pang pagkakagastusan tulad ng sa accomodation at pagkain ng mga international athletes.

“Sa palagay ko, hindi completely ready ang Pilipinas sa SEA Games. Unang-una, may pera naman kasi. May allocated budget na sapat para sa international event na kasing laki neto kaso logistics-wise, halata namang di completely ready ang Pinas para dito. Makikita naman natin sa facilities pa lang, may ibang magaganda at sinasabi nga ng international teams na “world class” pa nga daw. Kaso makikita rin kasi na di tayo handa completely, halimbawa na lang yung ginawang press-con area para sa football match na nagmukhang warehouse at yung mga natulog sa sahig na athletes ng Myanmar kasi hindi handa yung hotel accomodation. Sa makatuwid, di tayo completely ready for the event and the Philippines can do better than that.”

“Sa aking palagay, kung pera ang pagbabasehan ng pagiging handa ng Pilipinas, tingin ko naging handa naman tayo sa paghohost ng 30th SEA games. Kita naman ito sa opening na naganap kamakailan. Nakatanggap lang ng maraming pambabatikos ang paghahanda mula sa mga tao.

Gabriel Balahadia

ANAY SA ADMINISTRASYONG DUTERTE

Hindi na maaalis sa isipan ng maraming Pilipino ang mainit na isyung kinakasangkutan ni dating Philippine National Police Chief General Oscar Albayalde ito’y matapos siyang madiin na kabilang siya sa 13 na “ninja cops” o mga tiwaling pulis na nag-recycle ng droga sa nangyari drug raid noong 2013 sa Mexico, Pampanga.

Isang malaking dagok ngayon sa Duterte Administration ang kanilang nalaman sa pagsiyasat ni retired Gen. Rudy Lacadin na siyang naatasan ni dating Criminal Investigation and Detection Group (CIDG) Chief Gen. Benjamin Magalong sa sinasabing kuwestiyonableng drug raid noong 2003. Laman ng balita ang 13 na naatasang pulis na magsagawa ng drug raid sa nasabing taon at ayon sa lumang report ng CIDG, sa 200 kilong nasamsam na droga na nagkakahalaga ng P650 milyon, ngunit hindi naipresenta ang lahat ng drogang iyon, tunay na kahina-hinala ito sapagkat matapos ang drug raid na iyon ay nakabili ang mga pulis ng mamahaling bagong SUV at nagkaroon ng P50 milyon na sinasabing kapalit sa pagpapalaya kay Johnson Lee isang Chinese drug trafficker.

Nakagugulat ang paglabas ng balitang ito sapagkat bago ito dumagundog sa buong Pilipinas mababalitaan na Good Conduct

Time Allowance o GCTA lang ang pokus ng mga senador, ngunit dahil sa pagsiwalat sa isyu na ito ay nalipat kay Albayalde ang mata ng mga senador at ayon sa kanila nararapat lamang na managot si Albayalde dahil siya ang Provincial Director sa Pampanga ng mga panahong iyon. Hindi maitatanggi ang pagnanais ng mga senador na panagutin si Albayalde sapagkat 19 sa kanila ang pumirma sa kasunduan para sa kasong kakaharapin ni Albayalde.

Katatakottakot na parusa ang ang maaaring kaharapin ni Albayalde dahil sa paglabag niya sa Section 27 of Republic Act No. 9165 or the Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002, habambuhay na pagkakakulong, ngunit mayroong P500,000 hanggang P10 milyon na pabuya, at perpetual disqualification from

Tingin ko ay mayroon talagang nakalaang pondo ang pamahalaan sa mga ganitong ganap, ngunit hindi rin maitatanggi ang korapsyong nangyari. Paanong hindi handa kung napakaraming pera ang ginastos para dito? Sobra pa nga ‘di ba. Kung sa oras man at pera, handa ang Pilipinas. Tingin ko lamang ay natural nang hindi talaga tayo marunong maglaan ng pera kung saan mas kailangan.”

Naging organisado ang pagdadaos ng iba’t ibang patimpalak at sa aking palagay, naging handa ang Pilipinas sa pag-hohold ng SEA games maging ang ating mga kalahok ay maiging nagsanay para makuha ang mga gintong medalya,”

public office ang kakaharapin ni Albayalde.

Tingin ko ay mayroon talagang nakalaang pondo ang pamahalaan sa mga ganitong ganap, ngunit hindi rin maitatanggi ang korapsyong nangyari.

“Sa kabila ng mga kakulangan ng mga pasilidad at badyet ng Pilipinas, napagtagumpayan at napagplanuhan ng maayos ang ginanap na South east Asian (SEA) games sa ating bansa. Naging organisado ang pagdadaos ng iba’t ibang patimpalak at sa aking palagay, naging handa ang Pilipinas sa pag-hohold ng SEA games maging ang ating mga kalahok ay maiging nagsanay para makuha ang mga gintong medalya,”

na-promote pa sila, talagang kahina-hinala lalo na at ayon kay Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) Director

maging matalino sa pagresolba ng isyu na ito upang hindi masayang ang kanilang pinaghirapan at hindi na maulit ang nakaraan.

Nakatatawang isipin na sa halip na matanggalan ng lisensiya at masibak sa puwesto ang “ninja cops” o mga tiwaling pulis ay

Aaron Aquino si Albayalde raw ang nakiusap sa kaniya na huwag munang ipatupad ang order sa 13 na pulis sapagkat tauhan niya ang mga ito kaya naman naging isang dahilan iyo para ma-promote pa ang mga pulis na iyon na ngayon ay binansagang “ninja cops”.

Kinakailangan talaga ng gobyerno na mas palalimin at paigtingin ang kanilang pag-iimbestiga, at himayin ng pinong-pino ang

nangyari sa drug raid noong 2013 para lumabas na ang tunay na kulay ng bawt isa at upang hindi masayang ang pinaghirapan ng Duterte Administration. Matatandaan na hindi pa man naka-uupo si Pangulong Rodrigo Duterte sa kaniyang pwesto ay buo na ang kaniyang puso’t isipan na harapin ang mga taong magiging sangkot ng droga at sa pagkakataong ito mas lalo dapat silang maging mapagsiyasat, hukayin ng malalim ang pinagbaunan ng itinatagong lihim, ilabas ang katotohanan, at maging matalino sa pagresolba ng isyu na ito upang hindi masayang ang kanilang pinaghirapan at hindi na maulit ang nakaraan.

CARMELA CANTOS, MA 12- MERITOCRACY.

JANNAH MARTOS, MA 12- HONESTY

SIDHAYA GRAVADOR, MA 12- EXCELLENCE..

Sa iyong palagay naging

ALAM MO BA?

Tapatan

Charmagne Solarte

TRAPIKO: PAMBANSANG SAKIT SA ULO

Hindi maitatangging ang malalang trapiko sa bansa ang isa sa pinakamalaking dahilan sa init ng ulo ni Juan - isang suliranin na kailangan ng agarang tugon ngunit magpa-hanggang ngayon ay tila palaisipan pa rin ang solusyon.

Kung titingnan, sanay na ang mga Pilipino sa araw araw na kalbaryo pagdating sa masikip na daloy ng trapiko. Ngunit, lingid pa rin sa kaalaman ng marami ang nakababahalang epekto nito sa ekonomiya ng bansa. Sa katunayan ayon sa Japan International Cooperation Agency (JICA) kung hindi pa rin masosolusyunan ang problema sa trapiko, sa taong 2030, 6 bilyong piso araw-araw ang masasayang dahil sa trapiko.

Hindi na kataka-taka kung bakit laging nakakabit ang mabagal na trapiko sa imahen ng

Pilipinas dahil pangatlo ang bansa sa may pinakamalalang traffic condition sa South East Asia. Ang nakadidismaya, kasing bagal rin ng trapiko sa bansa ang paghahanap ng solusyon sa problemang ito sa kabila ng mga nakababahala na epekto hindi lang sa eknomiya kundi pati sa turismo ng bansa. Palaisipan kung sino nga ba ang dapat sisihin sa suliranin ng traffic; gobyerno nga ba o ang mga tao? Subalit dapat rin tayong maging mulat na hindi ito masosolusyunan kung tanging ang gobyerno o ang tao lamang ang kikilos. Malaking problema ang di pagsunod sa batas trapiko, isang bagay na kasalanan ng mga motorista. Ang paglaganap ng kolorum na sasakyan at ang hindi maayos na operasyon para

mahuli ang mga ito ay bagay naman na dapat bigyang pansin ng gobyerno. Marami pang aksIyon ang kailangan gawin ngunit mas malaking ambag kung lahat ay magkakaroon ng bahagi upang mabigyan ng tugon ang problema sa trapiko.

2 3 1

3.5 billion kada araw ang nawawala sa Pilipinas dahil sa trapiko. Ayon sa Japan International Cooperation Agency (JICA)

Ang nakadidismaya, kasing bagal rin ng trapiko sa bansa ang paghahanap ng solusyon sa problemang ito

Dagdag pa rito, marapat na mas mabigyang pansin and railway system sa bansa kabilang na ang Metro Railway Transit (MRT) at Light Railway Transit (LRT) na malaking bagay sa transportation system ng Pilipinas. Magkakaroon ng malaking paggaan sa road-based public transport kasabay ng patuloy na paglaki ng populasyon sa Metro Manila kung maisasaayos ang pamamalakad sa mga tren. Magiging malaking tulong rin ang maayos na pagpapatupad ng coding systems ng Metro Manila Development Authority (MMDA) at hindi pagsuway ng mga pampubliko at pampribadong sasakyan.

Kung magtutulungan ang gobyerno at ang mga tao, maaring masolusyunan ang problema sa trapiko ng bayan ni Juan. Hindi imposibleng matapos ito kung paiiralin lang ng mamamayang pilipino ang nakagawiang bayanihan.Imbes na magreklamo lamang ay dapat ring makipagtulungan ng mga mamamayan at huwag lamang umasa sa mga nakaatas para sa paggawa ng paraan upang matuldukan ang problema sa trapiko.

Pulso ng Eugenian.

Samu’t saring opinyon ang kaakibat ng usapin ukol sa pagbabawal ng paggamit ng mobile phones tuwing oras ng klase. Alinsunod dito ay nagsagawa ang aming publikasyon ng sarbey upang makuha ang porsyento ng mga mag-aaral sa ELJCMASHS na sang-ayon at hindi sang-ayon ukol sa usaping ito.

98% 2%

Itinuturing ang Metro Manila na mayroong 3rd

Worst Traffic situation sa buong Southeast Asia base sa Boston Consulting Group (BCG).

Dagdag pa ng BCG, 66 na minuto o higit isang oras ang ginugugol ng mga motorista sa gitna ng trapiko.

Sentido Komon

DAHAN-DAHANIN ANG PROSESO

Hindi masama ang pagbabago subalit minsan ay kailangang dahan dahanin ito upang hindi magkagulo at walang madadamay na inosenteng mga tao na ang hangad lamang ay ang mabuhay sa maayos na pamamaraan.

Mainit ang usaping sa Jeepney Modernization na magdudulot ng malawakang jeepney phase out sa bansang Pilipinas dahil sa pagpapatupad nito ngayong Setyembre . Bilang isang Pilipino na nagmamahal sa kalikasan makabubuti ng naman ang pagpatigil sa mga hindi modernisado na mga pampublikong sakayan lalo na ang mga dyipni dahil mababawasan ang polusyon sa bansa subalit huwag naman sanang biglain ang bawat Pilipino lalo na ang mga drayber ng jeepney na naging pangunahing hanap-buhay ang pagpapasada ,ito dapat ay nasa maayos na pamamaraan. Dapat ngayong taon ipapatupad ang modernisasyon ngunit dahil sa maraming pagkilos ng transport groups, ipinagpaliban ito at sa halip, sa susunod na taon na ipatutupad. Ayon sa Department of Transportation (DOTr) ang mga sasakyan na 15 hanggang 20 taon pataas ay wawalisin na sa kalsada. Layunin nito na mapabuti ang transportation system at nang malutas ang problema sa polusyon sa hangin. Tama nga naman ang layunin ng modernisasyon subalit huwag naman sanang umabot sa puwersahan na malaking dagok sa maraming jeepney driver at kanilang mga pamilya.

Matagal nang plano ito, panahon pa ni Pangulong Benigno Aquino nang ito ay ipanukala. Tutulungan naman ng pamahalaan ang mga maliit na drayber at operator para makabili ng modernong jeepney na Euro-

Tama nga naman ang layunin ng modernisasyon subalit huwag naman sanang umabot sa puwersahan na malaking dagok sa maraming jeepney driver at kanilang mga pamilya.

4 compliant. Ang mga bagong jeepney ay environment-friendly. Walang usok. Hindi katulad ng mga kakarag-karag na jeepney na nagbubuga nang maitim na usok na nagdudulot ng pollution at dahilan para magkasakit ang mamamayan.

Napakagandang isipin na ang tanging hangad din naman ng mga gobyerno ay maisaayos ang takbo at mabawasan ang mga problema sa kalusugan ng dahil sa polusyon samakatuwid maayos ang kapupuntahan nito ngunit sa kabilang banda hindi naman lahat ng jeepney driver ay kayang makakuha ng modernong kahit jeepney sila ay pautangin ng gobyerno magiging kulang ang kanilang kikitain para sa kanilang binubuhay na pamilya.

Sa mga pananalita ng Pangulong Duterte noong nakaraang linggo ukol sa planong jeepney modernization, tuloy ito at walang makakapigil. Sabi pa niya, babarilin niya ng rubber bullet ang mga jeepney driver na hindi susunod. Mariing sinabi ng Pangulo na sa pagpasok ng 2020, wawalisin na ang mga bulok na jeepney, Nakalulungkot isipin na aabot pa sa patayan o sakitan at maari pang may dumanak na dugo sa gagawing modernisasyln at ito ay hindi makatao.

Sa kabuuan tama lamang na walisin na ang mga karagkarag na jeepney at palitan ng bago na hindi makapipinsala sa kapaligiran. Tama na ang mga bumibiyaheng “kabaong” sa kalsada ngunit ang pagpapalit na ito ay sana idaan sa tamang proseso at walang ibang mapeperwisyo.

Liham sa Patnugot

Ako po ay isang estudyante at isang mamahayag ng ating paaralan. Habang tumatagal ang aking pagmamasid at pagsunod sa mga patakaran ng Eugenio Lopez ay napansin ko ang kakulangan sa disiplina sa pagsusuot ng wastong uniporme at Identification Card ng mga Eugenian. Ito po ay nakaaalarma dahil sa hindi mahigpit na pagpapatupad ng No ID, No Entry ay kung sino-sino na lamang ang nakapapasok sa paaralan at para sa akin ay isa itong banta sa kaligtasan ng mga magaaral.

Maaaring ang ibang mga pumapasok na hindi naman talaga duon nag-aaral ay may masamang balak na pala. Batid ko na may mga estudyanteng hindi pa nakakatangap ng I.D dahil sa mga iba’t ibang kadahilanan subalit nawa’y mabigyang-pansin ang isyung ito.

Sa iyo Jewel Mae, Mayroong umiiral na batas sa paaralan na nararapat sumunod sa proper decorum at nakapaloob dito ang pagsuot ng ID sa tuwing papasok sa paaralan subalit batid ng lahat na kaya hindi pa lubusang naipatutupad ang No ID, No Entry ay dahil sa aberyang nangyari sa produksyon ng mga Identification Cards. Sa kabila nito ay mahigpit pa rin ang seguridad sa loob ng Eugenio Lopez dahil bawat bisitang dumarating sa paaralan ay pinasusulat sa log book ng paaralan at binibigyan ng Gate Pass ng ating guwardiya.

Gayunpaman, batid ng pamatnugutan ang nais mong sabihin at bilang tungkulin ng ating pahayagan na maging tulay sa pagitan ng mga Eugenian at konseho ng mga mag-aaral ay makakaasa kang makararating sa kanila ang iyong hinaing para sa higit na ikabubuti ng ating paaralan.

Jewel Mae San Juan

Lubos na gumagalang, John Lester Limpin Punong Patnugot

Ora Mismo

Vercil Mark Gacilo

LIMITADONG PAGKATUTO

Hati ang opinyong natatanggap ng panukalang No Homework Policysubalit gaano man kaganda ang layunin nito ay marapat pa ring isaisip na hindi lamang paaralan ang lugar kung saan dapat matuto.

Ang House Bill (HB) No. 3611

o No Homework Policy, ay may layuning ipagbawal ang pagbibigay ng anumang takdang aralin sa mga mag-aaral mula Kinder hanggang Grade 12, dagdag pa nito ay sa eskuwelahan na lamang gagawin ang mga gawain at huwag nang paabutin sa kanilang mga tahanan. Ani ng Department of Education (DepEd) ay layon ng panukalang ito na bigyan ang mga mag-aaral ng oras para sa kanilang mga sarili at pamilya.

Layunin din nito ang pagkakaroon ng balanse sa “academic growth”at “personal development”ng mga mag-aaral.

CALL CENTER

Malaking tulong ang mga takdang aralin upang mas masanay ang kakayahan ng mga mag-aaral hindi lamang sa loob ng mga paaralan kung hindi sa loob na rin ng kanilang sariling tahanan.

Tunay nga na may magandang epekto sa mga mag-aaral ang panukalang ito isa na rito ay ang pagkakaroon ng “quality time”ng mga mag-aaral sa kanilang mga pamilya at para mailaan ng nila ang nalalabing oras para sa pagpapahinga. Subalit ang mga ito ay kaya pa ring gawin kahit pa mayroong takdang aralin basta ay

magagamit ng tama ng mga magaaral ang kanilang oras. Sa kabilang banda ay may masamang epekto din ang panukalang ito pagdating sa pagkatuto ng kabataan. Isa na ay nagkakaroon ng limitasyon na kung saan hanggang paaralan lamang natatapos ang pagkatuto ng mga mag-aaral. Malaking tulong ang mga takdang aralin upang mas masanay ang kakayahan ng mga mag-aaral hindi lamang sa loob ng mga paaralan kung hindi sa loob na rin ng kanilang sariling tahanan. Ang pagkatuto ng mga bata ay nararapat na walang limitasyon, sa halip ay dapat pa itong payabungin tungo sa ikauunlad ng bansa. Gawing kapana-panabik ang paggawa ng mga takdang aralin nang sa gayon ay higit na ganahan ang mga estudyante sa paggawa nito at kaakibat na rin nito ay ang pag-unlad ng kanilang pagkatuto. Nararapat na huwag ituring na pabigat ang mga takdang aralin sa halip ay pagbutihin dahil hindi naman ito para sa ikauunlad ng guro kung hindi para sa pagkatuto ng mga mag-aaral.

Sarah Mae Aspiras

KARAPATAN O EKWALIDAD?

Muling nagbigay ingay ang mga tinig na nagmula sa mga miyembro ng LGBTQ+ na nagnanais ipasa ang House Bill no. 3611: Sexual Orientation and Gender Identity Expression Bill (SOGIE) o kilala rin bilang Anti-Discrimination Bill. Ang panukalang ito ay inihain ni Geraldine Roman noong Setyembre 20, 2017 na naglalayong pumrotekta laban sa diskriminasyon na nagpapatungkol sa kasarian ng isang tao.

Naging mainit na diskusyon ito kamakailan matapos pumutok ang isyu patungkol sa Transwoman na si Gretchen Custodio Diez na inaresto sa isang mall sa Quezon City matapos tangkaing pumasok at gumamit ng pampalikuran na para sa mga babae. Naging hati ang opinyon ng mga tao sa nasabing isyu na naging dahil upang muling magbukas at talakayin ang SOGIE BILL sa senado. Maraming nakisawsaw sa usapang ito, maraming nagsabing hindi ito dapat ipasa at may mga lumalaban naman para sa kanilang karapatan, tila lahat, ayaw padaig; lahat may pinapanigan. Ngunit ano nga ba dapat ang manaig? ang ekwalidad o karapatan?

Lahat ng tao sa mundo ay may tinatamasang karapatan, anumang kulay,hitsura,pananamit at kasarian lahat ay mayroong karapatan.Kung ekwalidad naman ang pag-uusapan halos magsing pantay na ang estado ng lalaki sa babae kaya masabi na ring may Ekwalidad na nagaganap sa isang lipunan.

Maraming nakisawsaw sa usapang ito, maraming nagsabing hindi ito dapat ipasa at may mga lumalaban naman para sa kanilang karapatan, tila lahat, ayaw padaig; lahat may pinapanigan. Ngunit ano nga ba dapat ang manaig? ang ekwalidad o karapatan?

Punto De Vista Sipat Lawin

Junfer Barcheta

SI BRIONES O ANG LIPUNAN?

Bilang pagtawag ng pansin sa salary hike - pormal na binuksan ni Education Sectretary Leonor Briones ang klase sa taong ito sa pagpapaalala sa mga guro na ang pagtuturo - ay isang propesyon - hindi lang dahil sa pera.

Kasama ni Briones ang mga opisyales ng Department of Education (Deped), sa paglulunsad ng unang araw ng klase taong 2019- 2020 sa dalawang public school sa NCR. Parte ng kanyang pagbisita sa mga eskwelahan, kinamusta nito

ang mga guro - sa kanyang diyalogo, binigyan niya ng update ang mga guro sa pagkukusang asikasuhin ng deped ang kanilang pangagailangan sa pagtuturo. Sa kabilang banda, nag presenta ang mga guro ng kanilang mga saloobin kaugnay sa Salary increase, Goverment Service

Insurance System (GSIS), loans at iba pang mga benipisyo.

Tungkol sa isyung Salary Hike ayon kay briones ang pagtaas ng sahod ng mga guro ay dapat pagaralang mabuti. Dahil ‘nga gagastos ang gobyerno ng P150 bilyong salapi para sa P10, 000

pay hike. Ipinaliwanag niya pa sa mga guro na kapag itataas ang kanilang sahod ay dapat ‘ding itaas ang pagbibigay ng sweldo sa ibang mangagawa ng gobyerno, unfair ba ‘yun?

Pinaalalahanan pa niya ang mga guro na ‘wag kakalimutan ang kanilang mga rason bakit nila pinili ang propesyon ng pagtuturo. At Dagdag niya rito, na maging serbisyong totoo sila sa kanilang lipunan, dahil ‘nga sila ang nagbibigay pag-asa sa mga kabataan na pagasa ng bayan. Parang may mali?

Ngunit kung ako ang tatanungin hindi naman talaga dapat pag talunan kung ano ba ang talagang mas dapat unahin, para sa akin hindi Karapatan o Ekwalidad ang dapat isaalangalang dahil RESPETO talaga ang ating kailangan.

Baliwala ang karapatan kung walang respeto, baliwala ang ekwalidad kung walang respeto dahil sa magulong mundo respeto ang kailangang matamo ng mga tao. Kung sa totoo lang walang mali sa batas na SOGIE ngunit nababahiran lang ito ng pagkakamali dahil sa mga taong masyadong makitid ang pag iisip at mapang husga kahit hindi naman talaga nila alam ang totoong kahulugan ng nasabing batas.

Kahit walang SOGIE basta may respeto matatamo natin ang Ekwalidad at karapatan na ating ninanais, hindi na kailangan ng batas dahil respeto lang sapat na para marisolba ang ganitong klaseng problema, matutong rumespeto sa kapwa para ang karapatan at ekwalidad ay matamasa.

sundalo, pulis, at guro. ‘Nung tumaas ang sahod ng mga sundalo at pulis walang umangal at walang sinumang humadlang sa kagustuhan ng mga ito. Ngunit, pagdating sa mga guro - daming mga salita, ultimo ikaw briones ay ang nangunngunang kontrabida na dapat ikaw ang kakalinga sa kanila. Sabi ‘nga ng nabasa ko sa facebook “wala ‘kang puso” totoo ba?

Bakit, sa ibang mangagawa ng gobyerno mabilis ang proseso? Sa ating tunay na hero ng bayan ay sadyang

Binibigyan ng mga guro ng aral ang mga kabataan para ang ating lipunan ay hindi mukhang maging kawawa ngunit, ang tumataas na kahingian nito sa pangagailangan ay siya’ng naging madaya sa kanilang kapalaran. Masasabi mo ba briones na ikanahihiya ng ating mga guro ang kanilang trabaho dahil sa sahod?

pinapabagal ang pagkilos - ano, sila lang ba ang anak ng diyos

Ang alam ko sabay na ipinangako ni Pangulong Duterte ang Salary Increase sa mga

Bakit, sa ibang mangagawa ng gobyerno mabilis ang proseso? Sa ating tunay na hero ng bayan ay sadyang pinapabagal ang pagkilos - ano, sila lang ba ang anak ng diyos?

“Teachers are very important sector, beloved by all, but at the same time we have to love everybody else” sabi ni briones, paano ka makakasigurado na mamahalin nila ang taong bumubuo ng ating lipunan, ‘eh sa ating gobyerno maraming kurap baka nga isa ka pa dito, biro lang. Sana sa pagdating ng panahon ay mabibigyan ng mabilisang proseso ang kagustuhan na ito sa ating lipunan upang ang bawat binibigay na pagkakataon ay walang pagsisisihan.

Krusada walang sawa

Dagtum na ang kulay ng ibinubuga nito, walang bakas ng kalinisan at tanging mahal na petrolyo ang nagpapagana sa matandang makina. Daig pa ang ingay ng kuliglig sa bawat pagkabig ng preno at pagpapaikot ng manibela. Ang makina ay halos humahabol na sa edad ng nagmamay-ari, kumukulubot at patigil-tigil ang pagpitik. Lubha na sigurong lunod sa tubig na laging pumupuno sa tuwing papalya ang pagpapagana. Ang mga upuan ay malala na ang mga butas at wari bang gabi-gabing kung pagpiyestahan ng daga sa ilang dekada. Pinagpapawisan sa tuwing umuulan dahil sumuko na rin ang palitadang kapapalit lamang noong nakaraang linggo. Kung gaano kakulay ang kasaysayang pinagmulan nito ay siya ring pagkupas ng totoo nitong anyo at porma. Ang siga at matikas sa kalsada ay ililibing na sa alaala ng malubak na kalsada.

Sa todang ito ay may iba’t ibang uri ng mga pasahero. Mayroong estudyantengpinipilitmakapasoksa alas-syeteng klase. Manggagawa na nakikipagbalyahan makasakay lang dahil sa takot na makaltasan pa ang kakarampot na kita sa walong oras na pagpapakaalipin. Isang kawani ni mayora na kumakaripas ng takbo kapagnaaaninagangjeepdahilbaka mapansin ang palagiang pagkahuli sa oras ng pasok, bawiin man niya sa kaniyang overtime ang kaniyang pagkakamaliparinangmapapansin. Pagkakamaling pare-parehong hindi sinadya ng mga taong hindi hawak ang bawat segundo ng orasan dahil kung meron man silang kapangyarihan para patigilin ang patak nito ay kanilang pipihitin pabalik ang galamay ng orasang magaslaw. Nakasakay na rin ako sa wakas. Habang aming binabagtas ang krusada walang sawa, saka ko lamang nakintal sa aking isipan na para bang maling sasakyan ang aking kinalagyan. Bababa na sana ako ngunit bahagya akong natakot dahil kaskasero si manong, baka mahagip ako ng humaharot na motorsiklo. Hinayaan ko na lamang na dalhin ako nito kung saan, baka naman may pwedeng babaan malapit sa dapat kong paroonan. Sa aming paglalakbay ay may apat na pagtigil, may apat ding uri ng pasaherong pinagsasawalang-kibo ni Manong Digong. Ayaw pansinin, ayawpasakayin.

Damit niya ay makulay ngunit hindi ko alam kung siya ba ay lalaki o babae. Ang kaniyang katangian ay pasado sa dalawang kasarian kaya kapag siya’y aking tinitigan, ako’y naguguluhan. Sa kaniyang paghahabol ay bitbit niya ang bandilang kasingkulay ng kaniyang kasuotan, winawagayway na para bangwalangbukas.Maihahalintulad kosiyasaisangliderngpederasyon, taong may paninindigan sa ipinaglalaban. Sa unang pagtigil namin, siya ay nakasay na sa wakas. Nakagugulat lang ang kaniyang pagkausap sa akin dahil hindi ko naman siya kilala. Sabihin na natin na pataslangdahilkaninakopasiya palihim na hinusgahan sa aking isipan. Hindi ko malilimutan ang kaniyang mga salita “Ganito ba talaga kadumi ang tingin sa amin at hanggang sa biyaheng pareho lang naman ang pamasahe ay pinagbabawalan kami?” Siya pala ay miyembro ng makulay na mundo ng LGBT. Tulad ng araw-araw na dilema sa kalsada ay mabagal ang usad kaya nakapagkwentuhan

kami.Napag-alaman

kong naglayas siya sa kanila dala ang kaniyang

ipinaglalaban at makulay na pagkakakilanlan. Nakakalungkot dahil silang dinudusta sa pampublikong banyo dahil sa kanilang prinsipyo, sila rin pala ang pinagkakaitang maging pasahero tungo sa araw ng pagkamit sa inaasamnabanyuhay.

Sumunod na pasahero ay ang dalagang nasobrahan sa kabusugan. Ang kaniyang dalahin ay sobrang bigat kaya napakahirap para sa kaniyang makipagkompetisyon sa ibang pasaherong nagkukumahog. Isapalasiyasahalosdalawangdaanv libong dalaga na nagsisilang ng supling kada taon dito sa Pilipinas. Dahil sa aking pagkabagot sa biyahe ay kinausap ko rin siya at tinanong kungilangbuwannabaangkaniyang tiyan. Sambit niya ay anim, parang laban lang kontra droga sambit ko sa kaniya. Sa aming pag-uusap ay nabanggit niya sa akin na pinagiisipan niyang ipalaglag ang bata. Sabi ko sa kaniya ay masama iyon ngunit napanganga ako sa kaniyang sinabi. “Hindi lahat ng masama ay purong kasamaan dahil may mga maling bagay tayong dapat gawin para sa ikabubuti ng lahat.” Nais niyarawsanaisilangangbatangunit hindi niya alam kung paano dahil maging ang kaniyang pagbubuntis ay bunga rin ng desisyong walang kasiguraduhan. Ayaw niyang mahirapan ang kaniyang anak kaya patitigilinnaniyaangorasanparasa dugongwalangkalaban-laban.

Sunod na pasahero ay ang isang magsasaka. Nagbayad siya ng syete ngunit binalik ni Manong Digong. Kulang daw at kung wala siyang pambayad ay bumaba na lang. Naawa ako at nag-alok na ako na lang ang magbabayad. Nakita ko ang pagkinang ng kaniyang mata at labi. Tinanong ko kung bakit syete lamang ang kaniyang dala kahit otso ang pamasaheng regular o may diskwento. Kuwento niya sa akin ay ito na lamang ang natira sa kaniya dahil syete na ang pinakamataas na presyong naipapatong niya sa kaniyang ani. Wala naman daw siyang magawa dahil kung hindi niya bababaan ang presyo nito ay mapipilitang mag-angkat sa dayuhang

Antonette Aquino

BANYO-hay

Dalagang May Bata

silang walang makain

bansa ang kapwa niya Pilipino. Nakalulungkot na kung sino pang nagpapakahirap para may maihain sa hapag ng masa ay sila rin pala ang kumakalam at blangko ang mga sikmura.

Pula Ang Tinta ng Katotohanan

Huling pasaherong nakasabit sa jeep ay ang isang mamahayag na abala sa pagsulat ng kaniyang balita. Napansin siguro niyang pinagmamasdan ko ang kaniyang gawain. Lingon niya sa akin, “kung papangarapin mo ang propesyong ito, ngayon pa lang ay masanay ka ng mamatay.” Hindi na raw ligtas ang Pilipinas para sa tulad niyang tanging hangad lamang ay makapaghatid ng katotohanan at maisapubliko kung ano man ang kaganapan sa ating estado. Pula daw dapat ang tinta ng katotohanan dahil ang bawat artikulo sa diyaryo, radyo o telebisyon ay nangangahulugan digmaan. Hindi ng mga salita, bagkus ay digmaan ng mga alagad. Alagad ng katotohanan at alagad ng pamahalaan. Sa bawat salita na kaniyang babanggitin ay nagiging makasalanan ang kaniyang dila para sa marami. Batid nila aypuro paninira lamang ang kaniyang hinahabi. Lingid sa kanilang kaalaman na wala ng ipapangit pa ang katotohanang ating kinalalagyan sa kasalukuyan.

KUYA SA TABI LANG!

Bitawan ang manibela at patayin ang makina. Maaantala ang biyahe ng mga pasahero dahil ang dapatna nagmamaniobra ng sasakyan ay may ibang karerang nais tunguhin. Paano kung si manong draybernaman ang pumara sa transportasyong inaasahan ng masa? Anong sigla ng mga daan kung mawawala ang nakasanayang mukha ng hari ng kalsada?

pagkakapareho, ito ang mabagal na pag-usad ng ating sinasakyan. Lahat tayo ay mapipilitang dumaan sa pagkahaba-habang krusada walang sawa. Sa dinami-rami ng sasakyang naghahari sa kalsa, nakapagtataka kung bakit walang masakyan ang masa. Mayroong iilan na nakararating sa paroronan sa tamang panahon ngunit ang kapalaran ng iba ay maligaw sa maling pagkakataon. Napakabagal at lalo pang tumatagal ang biyahe dahil sa mga nagnenegosyong mga bantay-kalye. Parusa ng iba ay kita para sa kanila. Lisensiya o pera, ano ang iyong ilalapag? Hindi lamang nasa apat ang aking nakasabay sa dyip dahil sa bawat akyat sa lumang dyip na ito ay may kwento akong nalalaman. Akala ko ay wala lang ang ibang dilema. Dahil sa hindi ko ito nararanasan o nakikita, hindi ibig sabihin na walang paglalang nagaganap. Kung may ibang paraan lang upang makarating tayo lahat sa destinasyon, papara na kami sa bulok na dyipni. Ang hirap pala sakyan ang sariling bansa lalo na kung ito mismo’y hindi na makausad.

Liban sa palagiang pagtaas ng petrolyo ay matinding pangamba ang dinadala ng mga drayber dahil sa ipinatutupad na “jeepney modernization” o ang pagpapalit sa mga uugod ugod ng sasakyan. Mamamaalam na ang mga kabaong ng maingay na krusada. Nakakapagtaka na karamihan sa pampublikong dyip ay nakaparada ngayong araw, taliwas sa arawang senaryo na kapwa nag-uunahan sa mga pasahero ngunit simbagal naman ng karo ng patay kung umusad sa kalsada. Ang dating magkakaiba ang ruta ay iisa ngayon ang biyahe na lilikuan, ang daan patungo sa pakikibaka laban sa pagpapatupad ng modernisasyon.

Tinatayang 2.5 milyon ang halaga ng makabagong modelo o e-jeep na aarangkada sa taong 2020.

Bunsod nito, mapipilitang magtaas ng pamasahe ang mga drayber dahil matatagalan silang bayaran ang bagong sasakyan. Aalma ang publiko dahil dagdag pasakit ito sa kanilang bulsa. Ang laban nila ay para sa kanilang kabuhayan at kabuhayan rin ng mga pasaherong nakaasa sa transportasyong abot-kaya. Magkakasunod na transport strike na ang ikinasa na mga organisasyon na nagdulot ng aberya sa pagbiyahe ng mga pasahero dahil kakaunti at halos walang dyip ang makikitan naghahari sa kalsada. Isa itong malaking banta sa kalagayan ng transportasyon ng bansa, walang kabuhayan ang mga drayber at wala ring masakyan ang masa.

Kung patulay na uusad ang makabagong modelo ng dyip ay baka tuluyan na lamang pumarada at tumambay ang mga napaglumaang makina. Sa halip na pagkakitaan ay matatambak na lamang at paglulumaan dahil hindi na papayagang iharurot sa kalsada. Tataas ang

kompetisyon ng mga pasaherong pareho lamang ang nais, ang makarating na ligtas sa kanilang paroroonan.

Nagbabadya ng tumigil ang pagpasada ng transportasyong pangmasa at malalagay sa alanganin ang kalagayan ng mga pasaherong ang pamasahe ay pangmasa. Ang pagmamartsa ng mga manganggawang tulad nila ay repleksiyon na hindi lahat ng inaasam na pag-unlad ng gobyerno nangangahulugan ding pag-unlad sa kanilang mga Pilipino.

Bukas makalawa baka silang mga drayber na ang pumara dahil maging mga gaya nila ay hindi na pakikinabangan ang sasakyang pangkabuhayan. Maigi ang bago ngunit dapat ay presyong makatao.

“Kuya sa tabi lang, sa tabi ihihimlay ang mga biyaheng mauudlot bunga ng pagbabagong hindi naman para sa mga kagaya namin.”

Antonette Aquino

Tsaarap

Napapansin mo ba ang napakahabang pila sa mga mall at ilang tindahan? Nakakapagtaka kung paano binago ng inuming ito ang dating sago na sa kalye lang naibebenta.

Nagsimulangpumatokang milkteanoong2008atpatuloy paringgumagawangpangalan sakasalukuyan.Anongsarap bangmeronitoatbinabalikbalikanngmgakonsyumer?

Pinaghalongtsaaatgatasan gangpumupunosainumin nasinasangkapanngsagopo kaya’ydependesakagustuhan ngkostumer.

Maaaringnata,pudding ocoffeejelly.Hokkaido oOkinawa,mamilika.

Madalas ay

BILIbid

LULONG SA COD

Habang binabagtas ng aking sinasakyan ang krusada, naramdaman kong nanginig ang aking telepono. Liban sa nag-expire na ang aking load ay isa lang naman ang maaring kumontak sa akin. Tama nga ang aking kutob at pagkabasa ko ng mensahe ay halos himatayin ako sa kilig. Kung maaari lang paliparin ang bus sa EDSA ay ginawa ko na para lang mahawakan na ang bagay na aking kinapapanabikan. Huwag kayong chismosa at gawan pa ito ng malisya, lumundag lang naman ang aking puso nang nalaman kong dumating na ang aking order noong 11-11.

Minsan talaga ay hindi ka na mapapaisip kung bakit maraming Pilipino ang pinagbibintangang adik. Kung meron mang lulong sa masamang bisyo sa ganitong panahon, malamang ay iyon ang mga taong hindi na tumigil kakasimot ng kanilang bulsa para sa inaasam na produkto. Pindot ngayon, bukasmakalawa ay hawak mo na ang kahon

Bagsakan.

Tinatayang 70 porsyento sa kabuoang populasyon ng Pilipinas ang aktibong namamalengke ng mga abubot sa internet. Bunsod ito ng paniniwalang mas maraming pagpipilian at mas swak sa bulsa ang halaga. Kadalasang dito ang bagsakan ng trending na gamit , simula sa pananamit hanggang sa aksesorya, kaya naman ang ilan nating kababayan ay namamakyaw, wholesale kung tawagin. Naging lunsaran din ito ng panibagong

pagkakakitaan para sa mg negosyanteng nagsisimula pa lamang. Sa katunayan, isa ito sa benepisyo ng online shopping. Kung pumapasok ang kwarta sa iilan, kabaligtaran naman ang nangyayari sa mga parokyanong tuluyan ng naadik sa pamimili. Bagsak presyo.

Hindi pa man uso ang pamimili gamit ang makabagong teknolohiya ay kultura na natin ang paghingi ng “tawad” sa presyo ng isang produkto. Sa madaling salita, kadikit na natin ang pagtangkilik sa murang bilihin. Hindi maitatanggi na hanggang sa panahong ito ay nadala natin ito dahil halos lumuwa ang mata at isangla ang kaluluwa sa tuwing makikita ang nagbabagang apat na letra. S-AL-E.

Swerte na kung ang nasa

“flash deals” ay mga bagay na inaasam mo, gadget man yan p palamuti sa katawan. Kung sa tawaran lang naman matatapos ang laban, hindi papahuli ang mga suki. Kahit sinong kuripot ay mapalalambot ng mga katagang “abot-kaya na, kaya saan ka pa?”

Bagsak sa utang. Hindi lang basta libangan ang online shopping para sa ating mga Pinoy dahil ang ilan ay sumobra na ang pagkaaliw, halos araw-araw kung pindutin ang selpon sa tuwing makakita ng mapupusuang gamit. Ayon sa mga eksperto, tinuring na rin itong sakin ng ilang pag-aaral na kung tawagin ay “Compulsive Buying Disorder” kung saan pakiramdam nila ay isang habang buhay na pagsisi ang kaakibat ng pagpigil sa sariling mamili online. Napaglalaruan nito ang emosyon ng tao kaya’t hindi ipinapayong gawing lunas ang pagbili ng mga bagay sa tuwing nalulungkot o wala lang magawa. Nababago nito ang pag-uugali at pagdedesisyon ng isang tao lalo na ang mga mabilis magoyo.

Pagkarating ko sa tapat ng aming bahay ay nagulat ako dahil may mga bagong mukha sa loob. Saka ko lamang napagtanto na iba na ang may-ari na ito, hindi na ako. Naisangla ko pala ito para may maipambayad sa kahong nagpasaya sa akin pansamantala.

pinapapilirinkunggaano karamiangasukalnaibubuhos upanghindimabilismaumay. Nagsisimulangibentaang milkteasamaliliitnabaso nangpatuloyangpag-angatsa industriya,ibinentanarinsa gallonperlitro.

Patunaylamang namabilisniyakap ngmgaPilipinoang impluwensiyangdayuhang bansa.Walangmasamasa pagyakapsadayuhanginumin lalonakungmaganda namanangdulotnitosa indibidwalatekonomiya. Maramingbuhaynaang nabagongsimplengtsaa. Kahitsaanatanongedad, inuminparasalahat.

Kung ang kalamnan ay isang alkansiyang kinakailangang punan ng mga putaheng may adbentaheng pangkalusugan at pangkasiyahan, bakit hindi mo subukang tikman ang isang pagkaing hindi man sa Pilipinas ang pinagmulan ay tunay namang katakam-takam dahil sa mga sangkap nitong nakabubuo ng pambihirang amoy at lasa na tila eroplanong dadalhin ka sa lugar ng mga puti—koryano’t koryana.

Tunay ngang kay sarap mabusog lalo na kung ang nasa hapag ay ang magdadala sa’yo sa kawalan at mag-aalis ng lungkot, sakit at pait na iyong nararamdaman gayundin ang mga bitamina at mineral na dulot nito sa iyong kalusugan Sino ba ang mag-aakalang ang tinutukoy ay ang popular na pagkaing mula pa sa rekados ng South Korea kung saan ang tiyan ng baboy ang pangunahin nitong sangkap?

Magiliw na ipinakikilala sa inyo ang tanyag na “Samgyeopsal”

o “three layer flesh” sa Ingles kung saan ang karne ay iniihaw at nilalagyan ng iba’t ibang pampalasa tulad na lamang ng bawang, alak at ginseng. Sa kasalukuyang panahon, naging popular ito sa mga Pinoy dahil maihahalintulad ito sa isang “barbecue” sa mas inibang timpla kaya naman sumibol ang mga kainang tampok ang “Samgyeopsal” kung saan nakaangkop ang lasa nito sa dila ng mga Pilipino hanggang

sa magkaroon ng sari-sariling bersyon. Ang pagkaing ito ay karaniwang may bawang at ‘ssamjang paste’ kasama ang inihaw na tiyan ng baboy na binabalot ng ‘lettuce’ na madalas inihahain tuwing tanghalian o hapunan. Kadalasan, tineternohan ito ng ‘kimchi’ o ‘soju’ ng mga koryano. Maaari rin itong sabayan ng ibang putaheng sasakto sa panlasa mo. Hindi lamang sarap at linamnam ang kayang ihatid ng “Samgyeopsal” dahil taglay rin nito ang iba’t ibang bitamina at mineral na makatutulong upang mas maging malusog ang ating mga katawan. Pangunahin dito ang protina na nakukuha sa pangunahing sangkap na tiyan ng baboy kung saan nakatutulong ito sa pagpapalaki ng ating mga ‘muscles’ na isa sa mga dahilan upang tayo ay makagalaw at maging produktibo.

Maliban sa protina, ang pagkaing ito ay naglalaman din ng thiamine, selenium,

zinc, vitamin B6, vitamin B12, niacin, phosphorus at iron na nakukuha sa mga sangkap nito na kakailanganin ng ating katawan sa maayos na takbo at sa paglaban sa mga sakit na maaari nating matamo.

Gayunpaman, sa kabila ng sustansiyang taglay nito ay kinakailangan pa rin ang sapat na pag-iingat atkontrol dahil anumang sobra ay nakasasama lalo na kung ang kalusugan ang maaapektuhan. Sa huli, tamang disiplina pa rin sa pagkain ang kailangang pairalin upang hindi maging sakitin.

Talaga nga namang mahirap tanggihan ang tawag ng kagutuman lalo pa’t mayroon na namang dadagdag na pagkain sa listahan. Kaya naman kung hindi mo pa nasusubukang tikman ang ‘Samgyeopsal’ ayhuwag ng magpatumpik tumpik pa dahil tiyak na wala kang pagsisihan. Sa bawat pagkagat, at sa bawat pagnguya ay malalasap mo ang tunay na linamnam. Kung hahayaan mo lamang ang sarili mong ito’y matikman.

Antonette Aquino

Antonette Aquino

Gaano man kasigla ang kulay na ipinamalas, lahat ay babalik sa pagiging malamaya. Hindi na kumpleto ang bawat Linggo dahil hindi na naaaninag ang kaniyang maamong mukha sa paboritong kahon. Taposna ang paghahari ni

Manoy sa lente at kamera. Iba na ang kislap ng ilaw na tumatagos sa telon atentablado. Dalamhati para sa sambayanan ang hatid ng pagpanaw ng tatlong maningning na personangumukit ng pangalan sa masining na kasaysayan ng telebisyon,

pelikula at teatro. Hindi na tulad ng dati, iba na ang timpla ng mga palabas. Gayunpaman, ang kanilang mga alaala ay magsisilbing pampalasa sa paghahatid ng mga kwentong aantig sa puso ng mga Pilipinong sumasaludo.

Antonette Aquino

Umbok kung luma, patag kung moderno.

May kaniya-kaniya tayong kahon sa lipunan sabi ng isang batikang manunulat. Kung meron mang kahong tiyak na mayroon ang marami, ito ang itim na kahong may biswal at tunog. Nagsisilbing tagapaghatid ng kwento at impormasyon sa tao. Sa likod ng mga makabatang kuwento o palabas na hango sa pamumuhay ng mga Pilipino ay isang babaeng hangad lamang ay magpamalas ng pakikipagkapwa at serbisyo sa madla.

Pangalawa sa anim na magkakapatid si Regina Lopez o kilala bilang Maam Gina. Dala ang maimpluwensiyang pangalan at alaala ng kaniyang amang si Eugenio Lopez Jr. o Kapitan Henny ay ibinahagi niya ang tunay na diwa ng pagmamahal sa kapwa.

KABATAAN. Itinatag niya ang Education

Television Program na naglalayong ipakita ang kulturang Pilipino sa edukasiyonal na palabas. Malaki ang ginampanan nito sa buhay ng kabataan dahil pansamantalang naging silid-aralan ang mga telebisyon nang ilunsad ang programa. Hindi lamang edukasyon ang nabigyang-pansin, maging ang lumalalang karahasan sa kabataan ay sinolusyonan nang itatag ang Bantay Bata 163, ang kauna-unahang child rescue hotline sa buong Asya.

KAPAMILYA. Nagsilbing kapitan ng ABSCBN Foundation Inc., at nanguna sa pagkalap ng donasyon at tulong ang Sagip Kapamilya sa tuwing hahagupitin ang bansa ng mapaminsalang sakuna . Naipasara niya ang malalaking minahan na pinipinsala ang mga mangingisda at magsasaka. Inilunsad rin ang

iLove kung saan inikot niya ang mga liblib na probinsiya upang bigyan ng pag-asa ang mga kababayang salat sa edukasyon at pribilehiyo. Inere ang programang ito sa G Diaries ng ABS-CBN.

KALIKASAN. Batid rin ang kaniyang pagmamahal sa kalikasan. Hindi lamang proteksiyon sa kabataan ang kaniyang binantayan,maging sa yaman na kalikasan ay naglaan siya ng oras. Itinatag ang BantayKalikasan kabilang sa programa ang Save LaMesa Watershed. Hindi matatawaran ang ambag niya sa industriya partikular sa telebisyon, magkakaiba man ang kaniyang layon ay sinisigurado niyang may kabahagi ang telebisyon bilang midyum sa pagpapaalam sa mga Pilipino na may mga isyung kailangan ng aksiyon.

Adbokasiya sa kahon Bida-Kontrabida

Sinong mag-aakala na and dating nangarap na maging sundalo ay isa na ngayon sa pinakatanyag at tinitingalang aktor at direktor sa Pilipinas? Nakilala siya sa husay niya sa pag-arte, galing sa pag-didirektor at pagiging komedyante, tinagurian pang “Greatest Filipino Actor of All Time”. Ito ay ang bituin na si Eduardo Verchez Garcia o mas kilala sa tawag na ‘Manoy.’ Nagsimula ang pagningning ni Manoy noong taong 1949 sa kaunaunahang pag-arte niya sa pelikulang Siete Infantes de Lara na gawa ng isa sa pinakamagaling na direktor na si Manuel Conde. Sinundan ito ng kanyang paglabas sa pelikulang ‘Kahit Ang Mundo’y Magunaw’ sa parehong taon, at sumunod pa sa ibang mga pelikula at palabas sa telebisyon. Nakuha niya ang kanyang kaunaunahang FAMAS awards para sa Best Supporting Actor para sa tatlong sunod-sunod na taon (1957 to 1959) para sa pelikulang Taga sa Bato (1957), Condenado (1958) at Tanikalang

Huling Kabanata Para sa Alagad

Ilaw. Telon. Puso.

Oras na upang patayin ang ilaw ng lente. Ililigpit na ang mga kagamitan, kasabay ng huling paalam sa mga salita’t linya. Iyon na, ang huling harap sa malinaw na mata ng kamera. Kumupas na ang nagliliwanag na kulay ng bahaghari ni Fredo ng Rainbow’s Sunset. Kasabay nito ang paglubog ng araw bitbit ang kanyang mga naitulong sa pag-unlad ng Pelikulang Pilipino. Isa sa mga beterano sa aktingan, hinahangaan ng karamihan. Siya’y walang iba kung hindi si Tony Mabesa. Pitungpu’t taong pagbibigay ng ngiti at luha sa mga manonood, natapos na ang takbuhin ni Tony Mabesa sa edad na 84 noong ika-4 ng Oktubre, 2019. Ang direktor ng Dulaang UP ay lumikha ng dosenang produksyon sa loob ng ilang taon. Kasabay ng pagiging

aktor, ay ang kanyang pagiging direktor na mayroong nakadikit na 170 pelikula sa kanyang pangalan. Siya’y nag-iwan ng tatak sa sinehan at pati na rin sa telebisyon. Ang kanyang huling ginampanang karakter ay bilang si Fredo ng Rainbow Sunset kung saan ay katipan niya si Ramon na ginanapan ng yumao na ring si Eddie Garcia. Ang kanyang galing ay hindi lamang tumatak sa mga manonood, kung hindi ay pati na rin sa mga kanyang naging kasamahan sa likod ng kamera. Ang mga alaalang nabuo ay babaunin habangbuhay ng mga taong nakita kung paano kumilos at magtrabaho ang isang tunay na beterano. Hindi lamang ang isip ang puhunan sa paglikha at pagganap sa mga

Apoy (1959). Siya lamang ang tanging indibidwal na nakakuha ng sunodsunod na award sa FAMAS.

Taong 1961, nagsimula ang kanyang oportunidad sa pagiging direktor sa kanyang unang pinamahalaan na pelikula na pinamagatang Karugtong ng Kahapon at sunod ang pelikulang Historia un Amor taong 1963. At noong taong 1969 naman idinirehe ni Manoy ang kwento ng buhay ng dating pangulo na si Ferdinand Marcos na pinamagatang ‘Pinagbuklod ng Langit’ kung saan nakuha niya ang kanyang kauna-unahang parangal bilang pinakamagaling na direktor na mula sa FAMAS awards. Sa kabuuan nakagawa ng mahigit sa 600 na pelikula at palabas sa loob ng pitong dekada, kung saan nakuha niya ang titulong “Greatest Filipino Actor of All Time.” Nagkamit din si Manoy ng iba’t ibang parangal, kung saan umabot sa tinatayang 43 na panalo at 38 na nominasyon. Sa mga ito nakakuha siya ng anim na Best Supporting Actor

wins, limang Best Actor wins, limang Best Director wins, isang Lifetime Achievement Award at ang Fernando Poe Jr. Memorial Award sa talento niya sa pag-arte at pagdirehe. Siya lamang din ang tanging indibidwal na kasama sa tatlong kategorya ng FAMAS Hall of Fame: for Best Actor, Best Supporting Actor, and Best Director. Si Manoy lang din ang Pilipinong nakakuha at nakatanggap ng parangal na Asian Film Award para sa Best Actor. Kabilang din sa mga parangal niya ang Luna Awards at Metro Manila Film Festival Awards. Noong nakaraang Hunyo 20, 2019, ibinalita na namayapa na ang direktor at aktor na hinahangaan ng karamihan. Hanggang sa huling sandali ng kanyang buhay, ibinahagi niya pa rin ang kanyang husay at talento sa Pelikulang Pilipino sa isang ‘shooting’ sa teleserye. Mawala man siya sa mundong ito, mananatili ang gintong alaala ng isang Manoy, na minsang nagningning sa larangan ng pelikula.

pelikula. Pinakita ni Tony na ang pagkakaroon ng puso sa ginagawa ay ang magtutulak sa iyo upang maabot ang rurok ng tagumpay. Tuluyang mang kumupas ang kulay ng bahaghari, subalit hindi malilimutan na minsan itong nagliwanag sa kalangitan. Sarado na ang ilaw subalit patuloy na sisinag ang kaniyang liwanag para sa mga mag-aaral at kapwa na naimpluwensiyahan sa larangan ng pagtatanghal. Iniayos na rin ang telon para ihatid siya sa huling kabanata, ang huling hantungan. Ang mga dula at kwentong tumatak sa puso ng mga Pilipino ay patunay na hindi lamang siya isang batikang aktor at direktor, isang alagad ng sining hanggang sa huling kabanata.

Kyla Claire Abawag

Hyacinth Aranda

Daan-daang artista ngunit iilan lamang ang kayang ganapan ang pagiging bida at kontrabida. Minsan siyang kinagiliwan, minsang ding iniyakan. Ang paboritang bida-kontrabida ng masa, si Manoy sa katauhan ni Eddie Garcia.

Paruparo Nakalipad

Kim Umayam

Nasaksihan ng 50 piling mag- aaral mula sa Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School ang kauna - unahang Green and Wild Expo na tumatalakay sa konserbasyon ng natural na yaman ng Pilipinas, biodibersidad, at bird photography sa SMX Aura, Taguig City noong Nobyembre 21.

“Kung magkagusto ba ako sa lalaki, bakla na ba ako? ‘Pag sa babae naman, tomboy ba ako?”

Ito ang linya na pinakatumatak sa aking isipan sa pelikulang pinamagatang “Metamorphosis”

kalakahok at humakot ng mga parangal sa katatapos lang na Cinema One Originals. Ipinakita ni Tiglao sa kanyang pelikula ang katapangan sa paglikha ng kakaibang istorya na walang kasiguraduhan kung handa na ba ang masa para sa kwento. Matatandaang umusbong ang isang kontrobersiya hinggil sa hindi pagpayag

Television Review and Classification Board (MTRCB) na ipalabas ito sa sinehan

paksa ngunit kalaunan ay pinayagan din matapos ang

ilang pagbatikos ng mga tao mula sa industriya ng pelikula at ang pag apelya ng direktor. Sa kabilang banda, sinegundahan naman ito ng mga online netizens na naging usap-usapan sa Facebook at Twitter.

Hindi lang bakla, tomboy, bisexual, o transgender ang parte ng LBGTQ+, at malinaw ang layunin ng pelikula na magbigay kaalaman at kamalayan sa mga manonood hinggil sa kakaibang kalagayan ng mga taong nakararanas ng intersex o mas kilala sa tawag na “Hermaphrodite” na parte rin ng nasabing komunidad.

Ayon sa isang pag-aaral na isinagawa ng ISNA o Intersex Society of North America, Ang intersex ay isang kondisyon kung saan ang isang tao ay may parehong katangian ng lalaki at babae kasama na ang pagkakaroon ng dalawang ari, hulma ng katawan at iba pang biyolohikal at pisikal na katangian. Dagdag pa nito, lalo itong umiigting sa pagtungtong sa edad ng pagbibinata o pagdadalaga. Ginampanan ni Gold Azeron ang karakter ni Adam, isang 14 na taong gulang na nakararanas ng nasabing kondisyon. Bawat

eksena ng pangunahing karakter ay nakatutulong sa pagbuo ng kagandahan ng pelikula. Malinaw din na naihatid ang mensahe sa pamamagitan ng pagresolba sa tunggalian ng istorya. Ano ang pipiliin mo polo o palda? Simpleng taong ngunit kung papaganahin natin ang imahinasyon, ito ay tumutukoy sa kasarian na pipiliin ng karakter, at hindi pagpili ng isa ang naging solusyon ni Adam. Niyakap ng karakter nang walang halong pagdududa ang kanyang kalagayan. Nawa’y mayakap din at matanggap sana ng mga ordinaryong tao ang mga taong nakararanas nito. Ika nga nila, ang pagtanggap sa sarili ay isang yugto ng pag-unlad. Gaya ng paruparo, dumadaan tayo sa lebel ng pag-unlad. At ngayon, sa tingin ko ay handa nang lumipad ang paruparo… handa na ang mga taong malaman ang isa sa mga kulay ng bahaghari… handa na silang masilayan ang makulay nitong pakpak na ang tanging hangad lamang ay ang makalipad, matamasa ang pagkakapantaypantay at maging masaya.

Dantaon ng Pelikulang Pilipino

Aeris Balala

Taong 1919 nang isilang ang siyang nagsimula sa pagiging tatakpagkamalikhain ng lahi ni inang bayan; at sa paglipas ng panahon, sa paglipas ng isandaang taon ay ang pag-gunita sa kanyang kaarawan.

Hindi lamang dalawa ang sa kanya’y bumuo. Ilang mapaglarong isip din at nagaalab na puso ang sumulat ng kanyang tadhana--- ang gumawa ng kanyang istorya. Mayroon itong Iba’t ibang bersyon: minsa’y nakakapagpakawala ng mga paru-paro sa kalamnan; minsa’y nakapagsusukat sa tulin ng mga mata; minsa’y nakapagpanlalamig sa balat; minsa’y nakamamangha ang ideya sa hinaharap; at minsa’y nakapag-uudyok sa pagagos ng mga luha.

Gayon pa man ay nasa iisang daan lamang kanyang takbo. Ito ay ang makapagbigay-aliw sa mga kapatid niyang bagot; makapagbahagi ng emosyon sa mga nais makaramdam; makatulong sa paglawig ng imahinasyon o ‘di naman kaya’y makapagmulat tungkol sa mga tunay na pangyayari sa lipunan. Hindi na niya kailangan pang manghawak ng kamay upang magkaroon ng koneksyon sa mga ito. Sapat na ang pagtitig at ang pakikinig ng mga tao. Hindi rin sa lahat ng pagkakataon ay nakakamit niya ang kanyang mga hangarin; ngunit kahit anong mangyari... ay susubok pa rin. Ika-12 ng Setyembre, taong

kasalukuyan. Ito na ang pinakahihintay niyang kaarawan. Mahigit 2,000 ang dumalo sa New Frontier Theater (Araneta Center, Cubao) kasama ang 300 na kanyang mga magulang; mapa-nasa likod o harap man ng kamera. “This is really a work of love and passion for the industry. I really believe that we couldn’t do this without everyone onboard because it’s 100 years of Philippine Cinema,” ani ni Film Development Council of the Philippines (FDCP) char Liza Diño. Nakalalambot--at nakapagpapatibay rin ng loob. Isandaang taon nang namamayagpag sa buong mundo ang pelikulang Pilipino. Tiyak na bilib ang inang bayan. Tiyak ding marami sa kabataan ang mayroong mapaglarong isip at nag-aalab na puso ang susunod sa pagsulat ng kanyang tadhana at paggawa ng kanyang istorya. Bitbit ang paniniwalang hindi matitigil sa isandaang taon ang takbo ng pelikulang Pilipino sa isang daan. Patuloy na magbibigay-aliw, magpapadama, magpapaisip, magmumulat at susubok sa magpakailanman.

Mabuhay ang pelikulang

Pilipino! Maligayang pagbati sa’yo.

Kung binubuhay ka ng kaguluhan, nanaisin mo ba bumalik sa kapayapaan?

Pagsalubong sa giyera at pakikipagdigma ang tema ng adaptasyon ni Rody Vera ng”Si Nanay Isog at ang Kaniyang Mga Anak” na hango sa “Mother Courage” ni Bertolt Brecht noong 1939. Pinagbidahan ni Mean Espinosa ang dula bilang Nanay Isog Elvis. Isa sa matapang na anak ni Isog at nagpasyang makibahagi sa pakikipaglaban sa mga Muslim. Liban sa hindi niya nakasama ang kaniyang pamilya, kakaibang kayabangan rin ang tumubo sa kaniyang puso.

Kesong Puti. Kabaligtaran ng panganay na anak. Kung anong angas ni Elvis ay siya namang duwag niya. Pagsasabi ng katotohanan ang kaniyang sandata na siya naman kinaiinis ng kaniyang ina. Matapos mawalay ng kaniyang kapatid, pumasok siya bilang tagapangalaga ng kaha ng mga sundalo. Ang kaniyang katapatan sa trabaho ang naglagay sa kaniya sa peligro. Sa panahong kinailangan niyang itago

ang katotohanan para sa kaligtasan, nanaig pa rin ang kaniyang katapatan na humantong sa kamatayan. Kristine. Maingay na sigalot ang nagpatahimik sa dalagita. Dahil sa trauma simula bata pa ay nawalan siya ng kakayahan na makapagsalita. Tanging ang hele ng kaniyang ina tuwing sasapit ang dilim ang makapagpapatahan sa kaniyang takot. Ang kaniyang kahinaan ang nagdala sa pagdungis sa kaniyang pagkababae. Dahil nga sa pagpanaw ng kaniyang kapatid ay siya na lamang ang inasahan ng

Antonette Aquino

SIPAT-TANGHAL: Isog TINIG NG KABATAAN. SANDIGAN NG KATOTOHANAN haraya 14 /

ina na magtungo sa bayan para sa panibagong suplay ng paninda. Nanay Isog. Pangalan na nangangahulugang katapangan. Magkakaiba man ang ama ng kaniyang mga anak ay pantay naman ang kaniyang pagmamahal sa kanila. Hindi tulad ng malambing na ina, siya ay palasigaw at tila ba laging galit. Tangan ang kaniyang sasakyang buhat ng dalawang anak ay naglilibot siya upang ibenta ang mga bala, tela o serbesa na pangunahing pangangailangan ng

mga hapo sa pakikipagbakbakan. Pinatigas ng kaguluhan ang kaniyang puso subalit hindi nito matatawaran ang sakripisyo para sa buhay ng bawat anak. Natapos ang giyera at lungkot ang dala nito sa kaniya bilang negosyante. Bulalas ng Kristiyano ay napakadamot ni Isog dahil tanging sarili lamang niya ang kaniyang iniisip at hindi kaligtasan ng buong bayan. Siya lamang ang huling nakatayo sa kaniyang mag-anak subalit daig pa ng kamatayan ang pagkasawi ng tatlong anak sa digmaan na kaniyang pinagkakakitaan.

na ang

ENVIRONMENTAL YOUTH CONFERENCE ISANG POLISIYA, ISANG ADBOKASIYA

Richmond Tabangcura

Bawal na ang Plastik!

Muling pinatunayan ng lokal na pamahalaan ng lungsod Quezon ang katagang “Basta QC, hindi Messy” matapos aprubahan ni Mayor Joy Belmonte ang Ordinance No.287 na inihain ni District 1 Councilor Dorothy Delarmente na nagbabawal sa paggamit ng single-use plastic at disposable materials sa mga hotel at restaurants sa lungsod.

Kasabay nito ay isinagawa ang

Environmental Youth Conference na nilahukan ng mga estudyante mula sa iba’t ibang pampublikong sekundarya,mga guro,councilors,at mga Sangguniang Kabataan Chairman at Kagawad sa lungsod katuwang ang Quezon City Environmental Protection and Waste Management Department (QC-EPWMD) at ng World Wide Fund for Nature (WWF)Philippines.

Layunin ng programang ito na magkaroon ng malalim na pag-unawa ang mga kabataan ng lungsod ukol sa mga isyung pangkalikasan na kinahaharap ng ating bansa at upang mabigyan din sila ng kaalaman sa kanilang gampanin bilang parte ng solusyon sa pamamagitan ng iba’t ibang proyekto at gawain na makatutulong upang mapangalagaan ang kalikasan at upang malabanan ang lumalalang epekto ng climate change.

Tinatayang nasa mahigit 2.9 milyon ang populasyong mayroon ang lungsod Quezon at ang kalahati nito ay binubuo ng mga kabataan kaya naman nakikiusap si Mayor Belmonte na makiisa at tulungan ang pamahalaan upang sagipin

ang nauubos at namamatay nating kalikasan.

Ayon kay WWF-Philippines President at CEO Jose Angelito

M. Palma,pangatlo ang Pilipinas sa buong mundo na may pinkamaraming basura na napupunta sa dagat. 8 million metric tons kada taon ang dami ng basurang napupunta sa dagat na nagmumula sa ating bansa.

Matapos ang talakayan, inatasang gumawa ng action plan ang lahat ng kalahok na maaari nilang gawin sa kanilang paaralan o barangay. Nabigyan din ng pagkakataon ang Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School na maibahagi ang kanilang Action Plan na pinamagatang “Sinekalikasan: An Environmental Advocacy Through Films” kung saan ito ay hinangaan ng lahat dahil maraming kabataan ang nakhihiligan ang manood ng mga pelikula.

Nagpapasalamat din si Mayor Belmonte sa Schools Division Office ng lungsod sa walang sawang pagsuporta sa mga proyekto at programang inilalatag ng pamahalaan kung kaya’t nangako siya na bibigyan nya lahat ng paaralan sa Quezon City ng drinking fountains at palalagyan niya rin ng urban farms. Walang ibang magtutulungan kung hindi tayo rin mismo, kaya sa patuloy na pagharap natin sa mga hamon ni Inang kalikasan, makiisa tayo sa mga programa at proyektong inihahain ng ating lokal na pamahalaan. Our City, Our AdvoQC!

KLIMA

Sinekalikasan:

ADBOKASIYA SA

LENTE NG KAMERA

Mitchie Malate

ISANG SISID, ISANG HAPAG

Mga batang handang languyin ang kailalaiman ng dagat para sa kanilang kabuhayan. Ito ang kwento na ipinakita ng pelikulang ‘Ahon. mula sa MA 11-Radio

Ngunit para sa ika-11 baitang na mag-aaral ng Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior High School, ang paggawa ng pelikula ay hindi lamang para magpakilig o magpaiyak ngunit isang tulay din upang makapagmulat ng kaisipan ng iba sa pamamagitan ng adbokasiya para sa inang kalikasan, ito ang tinatawag na Sinekalikasan. Isinagawa ang proyektong ito upang mabigyan ng kaalaman ang lahat partikular ang mga kabataan ukol sa kasalukuyang sitwasyon ng ating kalikasan na kung patuloy na mapapabayaan ay tiyak na peligro ang epekto sa mamamayan.

y Pag-asa

Hindi lahat ng nagbabago ay may mabuting epekto, tulad na lamang ng ating klima na nagbabago ngunit kamatayan, mga sakit, at sakuna naman ang dulot nito sa mga tao.

Sa kabila ng mga epektong ito ay kaliwa’t kanan pa rin ang mga proyekto at programa na inilalatag ng pamahalaan at isa na ang paglulunsad ng Junior Environmental advocates Project (JEAP) ng Environmental Protection and Waste Management Division (EPWMD) sa pakikipagtulungan sa Quezon City Schools Division Office at ng lokal na pamahalaan ng lungsod Quezon. Isa sa mga adbokasiya ng JEAP ang “Empowering The Youth Thru Environmental Education” kung saan nagiikot sila sa iba’t ibang paaralan sa lungsod Quezon upang magbigay kaalaman sa mga estudyante kung ano nga ba ang climate change o pagbabago ng klima.

Ayon kay Action Officer Angelo B. Mendoza, ang mga kabataan ang may lakas at kakayahan upang masolusyunan ang ganitong uri ng hamon sa kalikasan at nararapat din na ang lahat ay makielam sa ganitong uri ng isyu dahil lahat tayo ay maaapektuhan nito.

Ang climate change ay produkto ng pagtaas ng mga greenhouse gases na nagpapainit sa ating mundo at isa na ang ating bansa sa malubhang naaapektuhan nito. Sa patuloy na pag-init ng ating klima ay hindi maikukubli na maaaring maapektuhan nito ang kalusugan ng tao dala ng mga insekto tulad ng lamok na may bitbit na dengue o malaria,malnutrisyon, pati na rin ang iba’t ibang uri ng allergy dahil sa polusyon.

Hindi lamang ito banta sa kalusugan kundi pati na rin sa kabuhayan. Nagkakaroon ng matitinding tagtuyot o hindi naman kaya ay malalakas na pag-ulan na pangunahing sumisira sa sektor ng agrikultura sa ating bansa.

Bilang pagtugon sa ganitong uri ng penomena ay nakapagtakda ang pamahalaan ng batas upang maresolba at makapagsagawa ng mga hakbang upang mapigilan ito,at kung hindi man, ay mabawasan ang epekto nito sa mamamayan, ito ang Republic Act

9729 o ang Climate Change Act of 2009. Bukod dito ay mayroon ding Quezon City Environmental Code (SP-2350), Series of 2014 o The Quezon City Environmental and Proper Waste Management Code na itinakda ng local na pamahalaan na magbabawal sa mga residente na magtapon ng basura sa mga pampublikong lugar at pagmumultahin kapag napatunayang lumabag sa batas na ito. Ugaliing makilahok at makielam sa mga aktibidad o mga programang inilulunsad ng ating pamahalaan. Tayo rin mismo ang magtutulungan at gagawa ng aksyon upang ang problemang ito ay masolusyunan, Ayon nga kay Dr. Jose Rizal, kabataan ang pag-asa ng bayan kung kaya’t nararapat na kabataan din ang maging tagapangalaga ng kalikasan. sa Klima ay may pag-asa at ang klima ay pag-asa.

Mayroong limang pelikula ang ipapalabas mula rin sa limang pangkat sa ika-11 baitang. Una na rito ang ‘Baka Pwede’ mula sa MA11- Print, ‘Ahon’ ng MA11Radio, ‘Manalamin’ mula sa MA11Mobile,’Gunita’ ng MA11-Film, at ‘Angkla sa Lupa’ mula sa MA11Television.

Bahagi ang Sinekalikasan sa proyekto ng mga mag-aaral sa kanilang Science subject kung saan maaari nilang maiugnay ang kanilang talento sa paglikha ng pelikula sa pagbuo ng adbokasiya.

“Maganda ang adhikain ng proyektong ito lalo pa at kinahihiligan ng kabataan ang panonood ng pelikula at sa

Tanglaw

pamamagitan nito ay nagkakaroon sila ng bagong kaalaman sa mga kaganapan sa ating kapaligiran na mag-uudyok din sa kanila na kumilos at maging bahagi ng solusyon,” ayon kay Science Coordinator ErlJohn Camaño. Ito na ang ika-apat na pagsasagawa ng proyektong ito at balak pa rin na ipagpatuloy sa mga susunod na taon.

Huwag nating ipagsawalangbahala ang mga aksyon na ginagawa ng kahit na sino dahil dito nagmumula ang sagot sa problemang pangkalikasan na kinahaharap natin ngayon. Solusyon hindi komplikasyon, aaksyon para sa nasyon!

RIGHT NGA BA ANG KALIWA DAM?

Kung ang Tsina ay may great wall upang maprotektahan ang kanilang teritoryo mula sa mga mananakop, ang Pilipinas ay mayroong Sierra Madre na nagsisilbi ding ‘great wall’ na pumoprotekta sa mamamayan ng Luzon laban sa mapinsala at malalakas na bagyo.

Kilala ang Sierra Madre bilang ‘Gulugod ng Luzon’ dahil binubuo nito ang 40 porsyento ng kagubatan na mayroon ang ating bansa. Sakop kasi ng bulubunduking ito ang 10 probinsya sa Luzon kabilang ang Cagayan,Isabela,Nueva Vizcaya, Quirino, Nueva Ecija, Aurora, Bulacan,Laguna,Rizal, at Quezon.

Tuluyang ikasisira ng bulubunduking ito ang kanyang esensya kung patuloy na ipipilit ang pagpapagawa ng Kaliwa Dam o New Centennial Water Source Project na parte ng ‘Build,Build,Build’ Program ng rehimeng Duterte sa pakikipagtulungan sa Official Development Assistance.

Layunin ng proyektong ito na masolusyunan ang problema sa tubig ng mga mamamayan ng Metro Manila ngunit paano naman ang mahigit 150,000 na mamamayan kabilang ang mga katutubong Dumagat-Remontado na matagal nang naninirahan at itinuturing na tagapagbantay at tagapangalaga ng Sierra Madre.

Kaliwa Dam ang nakikitang solusyon ng gobyerno para sa

water shortage sa Metro Manila, imbes na gawan ng paraan ito ng Manila Water at Metropolitan Waterworks and Sewerage System (MWSS) sa Angat Dam at La Mesa Dam, ibinabaling pa sa ibang paraan sa pagpapagawa ng Kaliwa Dam na gagastusan na naman ng P12.2 bilyon, sa bagay magmumula ang pondo sa amo ng administrasyong Duterte--ang tsina.

Maaari namang buksan muli ng gobyerno ang rehabilitasyon sa Wawa Dam na gagastusan lamang sa murang halaga kumpara sa Kaliwa Dam at pwede ring gumamit ng iba’t ibang inobasyon tulad ng pagkolekta ng tubigulan.

Hindi nito sinosolusyunan ang problema ng bansa sa water shortage, inililipat lang nito ang problema sa ibang lugar at mas pinalalala pa. Maraming Pilipino ma -pakatutubo man o hindi ang magdudusa pati na rin ang ating kagubatang ito na tahanan ng libo libong uri ng halaman at hayop na siya ring panangga ng Luzon sa mga bagyo.

Sa isang pelikula, karaniwang tinatalakay ang pag-ibig ng magkasintahan o mga problemang kinahaharap ng pamilya, may mga pagkakataong pakikiligin ka o ‘di naman kaya’y paiiyakin ka.

Christian Dave Caraggayan

Mervel Molina

PANGANIB NG ASF, EPIDEMYA SA BABOY

“Kapag tinamaan na, patay ka.”

Tinatayang libo-libong mga baboy ang namatay matapos magpositibo ang mga ito sa

African Swine Fever (ASF) sa iba’t ibang parte ng Pilipinas simula noong Setyembre.

Ang African Swine Fever (ASF) ay isang uri ng nakahahawang sakit na kumakalat sa iba’t ibang uri ng baboy na maaring maging resulta ng pagkamatay nito sa loob lamang ng dalawa hanggang 10 araw matapos magkaroon ng sakit.

Ilan sa sintomas ng ASF ang pagkakaroon ng mataas na lagnat, pagkawalan ng gana sa pagkain, pagtatae, pagsusuka, at hindi makahinga ng maayos.

Ayon sa World Organization for Animal Health (OIE), mahigit 555 na kaso na ng ASF ang naitala sa buong mundo at 24 outbreaks ay galing sa Pilipinas.

Halos 62,000 na ang bilang

DOH,retrieved on Dec. 3,2019 from https://www.doh. gov.ph/node/18018

ng napatay na baboy sa Cavite, Quezon City, Pangasinan, Bulacan, Pampanga, Nueva Ecija, Antipolo, at Rizal. Itinatayang 20,000 sa mga namatay ay galing sa Bulacan at Pampanga. Gayunpaman, nilinaw NI

Department of Health (DOH)

secretary Francisco Duque III na ang ASF ay hindi banta sa kalusugan ng mga mamamayan.

“We want to allay the fears of the public by saying that, as long as the pork is brought from reliable sources and it is cooked thoroughly, pork is safe to eat,” dagdag pa niya.

Sa kasalukuyan, wala pa rin nagagawang lunas para sa sakit na ito kaya tanging pagpatay na lamang sa mga apektadong baboy ang ginawang aksyon ng Department of Agriculture (DA) upang maiwasan ang patuloy na pagkalat ng epidemya.

MALING PAGGAMIT NG

SUPERBUGS ANG EPEKTO

Bacteria go away, antibiotic is on the way o hindi kaya antibiotic go away,superbugs is on the way?

Hindi maikukubli na sa patuloy na paglipas ng panahon ay nagkakaroon ng iba’t ibang inobasyon na makatutulong sa pang arawaraw nating pamumuhay. Kung dati ay umaasa tayo sa mga halaman na minsan wala pang kasiguraduhang makapaggagamot, ngayon, dahil sa teknolohiya, nagkakaroon na ito ng bisa. Isa na rito ang pagkatuklas sa inobasyong pangkalusugan na may kakayahan nang gamutin ang mga kinatatakutang sakit noon tulad ng pulmonya at tuberkulosis, ito ang gamot na antibiotic o antibyotiko. Nagsisilbing tagapagtanggol ang antibyotiko na kadalasang

nagmumula sa mga fungi upang labanan ang mga sakit at impeksyong dala ng bakterya. Nagsisilbing sundalo ang antibyotiko bitbit ang mga kemikal sa loob nito na kanilang nagiging armas upang atakihin ang mga bakteryang sensitibo rito.

Ayon sa pag-aaral na isinagawa ng Biomedical Science Journal for Teens, halos 65% ang itinaas ng bilang ng mga taong gumagamit ng antibyotiko tulad na lang sa ating bansa na maaaring makabili ang lahat ng gamot kahit pa walang maipakitang reseta ng doktor.

Ngunit dahil sa maling paggamit ng antibyotiko, nagkakaroon ng tsansa ang mga bakterya na magbago kung kaya’t sila ay nagiging antimicrobial resistance dahilan kung bakit kaya nilang labanan ang bisa ng antibyotiko. Mas kilala sa tawag na “superbugs” ang mga mikrobyong ito. Hindi na mabilang ang dami

ANU-ANO ANG MGA SINTOMAS NG POLIO?

BYE,BYE,BYE

SA DENGUENG NAKAMAMATAY

Matapos ang pitong taon na pag-aaral at pananaliksik, matagumpay na natuklasan ng mga Pilipinong siyentipiko ang kauna-unahang antidengue drug sa buong mundo na kayang labanan ang dengue virus at maaaring makapagpagaling sa mga karaniwang sintomas ng Dengue tulad ng pananakit ng ulo, lagnat, pagduduwal, at pamamantal sa balat.

Tanging nasa isip ni Dr. Rita Grace Alvero na siyang nanguna sa pagbuo ng anti-dengue drug ang makatulong sa publiko lalo pa at pumalo sa 414,532 ang

Sa

kaso ng Dengue mula Enero hanggang Nobyembre ngayong taon na halos nadagdagan ng 191,683 na kaso mula sa nakaraang taon. Paglilinaw din ni Dr. Alvero na hindi ito isang bakuna o herbal supplement, bagkus ito ay isang gamot na gawa sa tatlong herbs at halamang gamot na sa ating bansa lamang matatagpuan.

Lumabas sa unang pagsusuri na ligtas at walang masamang epekto sa pasyente ang gamot at sigurado rin si Dr.Alvero na 100% epektibo ang gamot na ito sa mga pasyenteng kumplikado

na ang kalagayan dahil sa dengue.

‘’Mabuti naman ay mayroon nang gamot, mababawasan din ang pag-aalala naming mga magulang at mababawasan din yung gastusin sa ospital,” pahayag ni Reynaldo Medina Jr. na ama ni Jong Medina mula sa MA12-Teamwork na nagpositibo sa Dengue noong Agosto.

Samantala, muling isasailalim sa pagsusuri ang gamot sa susunod na anim na buwan upang masiguro ang pagiging epektibo nito saka lamang ilalabas sa merkado.

paggamit ng Vape, hindi ka Safe

‘Vape users are shaking’ Ika nga matapos ipagbawal ni Pangulong Duterte ang paggamit at pag-import ng e-cigarette o mas kilala sa tawag na vape apat na araw matapos maitala ang unang kaso ng electronic cigarette or vaping-associated lung injury (EVALI) sa bansa.

“The e-cigarette is making it worse. There are chemicals that are added to nicotine which we do not know. And I am not about ready to allow the young people of the Philippines to get sick and to die,”ayon kay Duterte.

Kahit wala pang Executive Order na inilalabas ang Pangulo, ipinaguutos nya pa rin na arestuhin ang

ng mga tao sa buong mundo na umiinom ng atibyotiko kada araw kahit na hindi kumukunsulta sa doktor kung kaya’t tumataas din ang posibilidad na kumalat ang mga superbugs na maaaring maging dahilan upang mawalan ng bisa ang mga gamot ngayon. Sa huling tala ng World Health Organization (WHO) noong 2016, mayroong 490,000 na tao ang nagiging multi-drug resistant sa sakit na tuberkulosis at maari ring mahirapan na sa paggamot sa mga sakit na HIV at malaria kung patuloy na kakalat ang mga superbugs. Bilang parte ng selebrasyon ng National Antibiotic Drug Awareness week noong Nobyembre, nagpaalala ang WHO sa mga dapat na gawing hakbang upang maiwasan ang pagkalat ng superbugs. Dapat alamin ang tamang paglilinis ng katawan gayundin sa mga sugat, uminon ng gamot ayon sa resetanf ibinigay ng doktor, at itapon nang wasto ang mga gamot na hindi na gagamitin.

10th PANAF Youth Congress Kumusta ka as in Kumusta ka?

Rodel Dineros

Dinaluhan ng iba’t ibang paaralan sa Metro Manila kabilang na ang Eugenio Lopez Jr. Senior High School (ELJSHS) sa ginanap na “The 10th PANAF Youth Congress: Discussion on Mental and Emotional Wellness” sa Mother Rose Auditorium, Assumption College, Makati City noong Nobyembre 23.

Sa patnubay ng guro na si Erwin Apostol, nakiisa ang mga piling mag-aaral ng ELJSHS sa isang panel discussion na “Kumusta ka as in Kumusta ka?” na usapin patungkol sa mental illness at mental wellness.

para makaimpluwensiya, magbigay inspirasyon at magsilbing advocacy campaign para sa mental health awareness.

“H.O.P.E.!”, iyan naman ang sigaw ng aktres na si Iza Calzado na nangangahulugang “Heal your inner Child. Own up to your Character. Practice Mindfulness and Express yourself” na mga paraan upang magkaroon ng malusog na pagiisip o mental wellness.

Ayon kay Ayessa Disani, isa sa mga dumalo sa diskusyon, natutuhan niya sa diskusyon ang pagkakaiba ng kalungkutan sa depresyon, ang kalungkutan ay normal lang na pakiramdam pero ang depresyon, nauubusan ka na ng pag-asa mabuhay at ang natatanging paraan para malabanan mo ito ay ‘wag mong madaliin maging okay ka agad, ‘wag mong pilitin ang sarili mo, do the things that make you happy, and not the things na sinasabi ng society.

lahat

dito. Paglilinaw naman ni PNP Officer-in-Charge Police Lt. Gen. Archie Gamboa, ipapablotter lamghang ang mga mahuhuli at kukumpiskahin ang vape materials ngunit hindi na ikukulong.

Suportado ni Deparment of Health (DOH) Secretary

Francisco Duque III ang direktiba ng Pangulo lalo pa at nasa isang milyong mga Pilipino ang gumagamit ng Vape at 200,000 dito ay mga menor de edad. Matatandaang una nang nilagdaan ng Pangulo ang Executive Order 26 noong 2017 na nagbabawal manigarilyo sa lahat ng pampublikong lugar.

Nagkaroon ng iba’t ibang keynote speaker ang naturang diskusyon sa pangunguna ng moderator na si Gretchen Ho, TV Host, at unang nagbahagi ang mga dalubhasa o eksperto na sina Dr. Daryl Calleja, Consultant Director ng The Medical City Center for Behavioral Health on Understanding Depression at Dr. RJ Naguit, Founder ng National Chairperson of The Youth for Mental Health Coalition, Inc., nagkwento rin sina Denielle Hernandez, Mental Health advocate, at aktor na si Gab Valenciano sa kani-kanilang personal na karanasan sa pakikipaglaban sa matinding depresyon.

Naniniwala naman sina

Jackie Mañogo, Brand Manager ng Dove Hair, Unilever Philippines at Monday Gonzales, Director ng Content Management and Creative Services Corporate Communications, Globe na malaking tulong ang “Brand”

Batay sa pag-aaral ng World Health Organization noong 2018, 3.3 milyong mga Pilipino ang nakararanas ng depresyon at 3.1 milyon naman sa anxiety o pagkabalisa kaya’t layon ng programa na magkaroon ng kamalayan at pakialam ang mga mag-aaral sa usaping mental health lalo na’t laganap na ang mental illness sa henerasyong ito.

The long wait is over!

Celine George E. Agabin

Miggy Gonzales

Christian Dave Caraggayan

Jake Jose Salinas

ng mahuhuling lalabag

LAGNAT PANANAKIT NG KATAWAN HIRAP SA PAGHINGA PANGHIHINA NG KAMAY O BINTI

ULYS3ES, PINASINAYAAN NG DOST-ASTI AT UP DILIMAN

Pormal nang binuksan ng iba’t ibang kawani mula sa University of the Philippines (UP) Diliman at Department of Science and Technology Advanced Science and Technology Institute (DOST-ASTI) ang dalawang gusaling pinangalanang University Laboratory for Small Satellites and Space Engineering System Buildings (ULyS3ES) noong unang araw ng Agosto.

Layunin ng ULyS3ES na mabigyan ng lugar ang iba’t ibang pag-aaral ukol sa space technology at instruction innovations sa bansa.

Tinatayang umabot sa mahigit

P30 milyon ang nakalaang pondo sa proyekto sa pamamagitan ng DOST Grants-in- Aid noong 2016 kasabay ng pagbuo ng

Development of Philippine Scientific Earth Observation

Microsatellite (PHL-Microsat)

May mga pasilidad sa gusali na maaaring magamit ng mga mananaliksik sa paggawa at pagbuo ng mga small satellites, pagsusuri sa mga satellite bus, at maging sa mga payload systems.

Kabilang sa mga kagamitan na maaaring magamit sa loob ng ULYS3ES ang Full Arechoic Chamber (FAC) na magiging daan upang maibahagi at maipakita sa publiko ang kagandahan ng Space Technology.

Makatutulong din ang FAC upang masukat ang Antenna

Radiation patterns para sa mas mabilis na transaksiyon mula

sa mga satellite communication systems.

Mayroon din itong humidity test chamber, na magbabantay sa kondisyon ng mga satellites kapag ito ay nagamit na sa iba’t ibang lugar.

Iginiit naman ni PHL-Microsat

Program Head at DOST-ASTI

Acting Director Dr. Joel Marciano na makatutulong ito sa pag-unlad ng mga tao at unibersidad para maging space-capable.

Dagdag pa ni Dr. Marciano, “If you’re building a space technology ecosytem in the country, you have to empower the universities becuase their main prouct are peopl elies on its people, their expertise and their skills.”

Matapos ang matagumpay na pagbubukas ng proyekto ay may panibagong plano na ang ahensiya para sa kanikang susunod na programa, ang Space Technology and Applicarions Mastery, Innovation and Advancement (STAMINA4 Space).

15 E-TRIKES, IPINAMAHAGI SA BRGY. SACRED HEART

Bilang parte ng proyektong Market Transformation through Introduction of Energy Efficient Electric Vehicles Project o E-Trike Project ng Department of Energy, ang Barangay Sacred Heart ang kauna-unahang barangay sa Lungsod Quezon na nakatanggap ng 15 na electronic tricycle o E-trike mula sa pamahalaan sa pangunguna ni Mayor Joy Belmonte at ng Department of Public ,Order and Safety (DPOS) – Green Transport.

Isa lamang ito sa mga hakbang ni Mayor Belmonte na gawing ‘green city’ ang kanyang nasasakupan at nais niya ring maengganyo ang iba’t ibang tricycle organizations sa lungsod na gumamit ng environment-friendly vehicles at upang maiwasan na rin ang paggamit ng gasolina.

PINAKAMALAKING SATELLITE-TRACKING ANTENNA SA BANSA

Inilunsad sa Davao

Matagumpay na binuksan sa Davao nitong nakaraang Hunyo 30 ang pangalawang Ground Receiving Stations (GRS) ng Philippine Earth Data Resource and Observation (PEDRO) Center tatlong taon matapos maipatayo ang unang GRS ng PEDRO Center sa Department of Science and Technology -Advanced Science and Technology Institute (DOSTASTI) Office sa Quezon City.

Matagumpay na binuksan sa Davao nitong nakaraang Hunyo 30 ang pangalawang Ground

Receiving Stations (GRS) ng

Philippine Earth Data Resource and Observation (PEDRO) Center tatlong taon matapos maipatayo ang unang GRS ng PEDRO Center sa Department of Science and Technology -Advanced Science and Technology Institute (DOSTASTI) Office sa Quezon City.

Dinaluhan ito ng mga opisyal mula sa DOST sa pangunguna ni Secretary Fortunato Dela Pena

ang mga kawani ng Civil Aviation Authority Philippines (CAAP) at ng Department of Information and Communications Technology (DICT).

Ang mga pasilidad ng GRS ng PEDRO Center ay mahalagang imprastraktura para sa disaster management, environmental monitoring, pambansang seguridad, urban mapping, rehabilitation assessment, and para magbigay daan din sa mga pag-aaral.

Ngayong ganap nang pinapatakbo ang Davao GRS (D-GRS), nagbibigay ito ng karagdagang kapasidad at kalabisan sa mga tungkulin ng PEDRO Center sa Quezon City. Mula nang magsimula ito ng operasyo ay nakatatanggapna ng mga “Satelite Captured Images” mula sa iba’t ibang mga obserbasyon sa satellite, kasama na rito ang Diwata-1 at Diwata-2 microsatellites, maging ang iba pang mga suportadong foreign satellite.

Kumpara sa Satellitetracking Antenna ng

PEDRO Center sa Quezon City na may habang 3.7 metro, ang D-GRS ay may 7.3-metrong haba na magpapahintulot sa mas mahusay na pag-download ng mga imahe sa isang mas mataas na bandwidth. Ang direktang pagtanggap ng data mula sa mga imahe ng observation satellite ay nagbibigay ng higit na kakayahan sa PEDRO Center sa Quezon City.

Belmonte, planong magtayo ng Science and Technology University sa QC

Allysandra Pandez

Bilang pagtugon at suporta sa mga imbensyon at inobasyong nilikha ng iba’t ibang grupo o indibidwal sa Lungsod Quezon at para na rin mapabilang sa “map of technology hotspots” sa buong mundo, ninanais ng alkalde na magkaroon ng Science and Technology Univeristy sa lungsod na pangangasiwaan ng lokal na pamahalaan.

“My dream is to hone and develop the interest and skills of our children in Science, Technology, Engineering and Math (STEM) so that they can be inventors, innovators, creators, techpreneurs, engineers, scientists in the future,” ayon kay Belmonte.

Kaugnay nito, libre ang lahat ng Filipino inventors na naninirahan sa lungsod mula sa pagkuha ng lisensya, permit, at business tax. Ang ordinansang ito ay noong 1996 pa naipatupad.

Isa ang Sacred Heart sa mga barangay na malapit sa Tomas Morato kung saan itinuturing na tourist destination ng lungsod at napapalibutan rin ng iba’t ibang business establishments kung kaya’t maraming tao ang matutuwa at maeengganyo na sumakay sa e-trikes.

Maglulunsad din ang alkalde ng programang tutulong sa mga e-trikes drivers para sa maintenance, fleet management, at charging stations para sa kanilang mga sasakyan. Magbibigay din ng subsidiya ang pamahalaan kung sakaling kinakailangan nang palitan ang baterya ng mga e-trikes.

HAZARDHUNTERPH, LUNAS SA PAG-IWAS SA KALAMIDAD

“Just one click of any point, all the natural hazards will simultaneously be assessed.”

Sinabi ito ni Department of Science and Technology (DOST) Undersecretary Renato Solidum Jr. sa isang press conference ukol sa HazardHunterPH na inilunsad noong Hunyo ng kasalukuyang taon. Ang HazardHunter PH ay isang web application kung saan tinutukoy nito ang mga lugar na malaki ang posibilitad na tamaan ng iba’t ibang uri ng kalamidad. Kasama ng DOST ang Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHILVOCS), Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) at Mines and Geosciences Bureau sa pagbuo at paglalahad ng impormasyon na ginagamit sa HazardHunterPH website.

“It will assess all the hazards like distance to the active fault, tsunami, landslide, flood,

storm surge and also possible volcanic hazards,” ayon kay Soldium.

Sa loob lamang ng 15 segundo, ilalabas ng website ang mga trivia tungkol sa sa kalamidad na may kasamang paliwanag. Maaari rin Makita ang buong impormasyon sa pamamagitan ng papindot sa recommendation link ng bawat report tungkol sa kalamidad. Makatutulong ito sa turismo ng bansa at sa mga nagbabalak bumili ng bahay at lupa upang magkaroon ng kaalaman sa mga kalamidad na maaaring tumama sa komunidad na nais nila ayon kay Solidum.

Samantala, inaasahan na magkakaroon na ng mobile app ang HazardHunterPH bago matapos ang taon para sa mga property owners, land developers at planners na maaring kailangan ng mabilisang impormasyon ukol sa mga kalamidad.

Christian Dave Caraggayan

Jerence Flores

Christian Dave Caraggayan

Celine George Agabin

Savage

SA KABATAANG ATLETA

Tanyag sa iba’t ibang aktibidad sa larangan ng pampalakasan ang mga Pilipino sa buong daigdig at tunay na angat ang mga Pilipino sa usaping pampalakasan, mapa-bata, mag-aaral, o maging ang mga matatanda ay may talento ditto.

Tulad na lamang ng mga kilalang atletang Pilipino na sina Manny Pacquiao na natatanging boksingero na nanalo ng 12 major world titles sa walong magkakaibang weight divisions, Hidilyn Diaz na kilala sa larangan ng weightlifting, Alyssa Valdez naman sa volleyball at marami pang ibang atleta.

PAMAMAYAGPAG NG TEAM SIBOL

UNANG E-GAMES SA SEA GAMES, DINOMINA NG PINAS

Tuluyan nang idinagdag sa listahan ng palakasan ang online games na kinahuhumalingan ng maramo, ito ay ang kategoryang e-games sa SEA Games na pinaghahandaan ng mga ‘online gamers’ ng bansa.

Binasag ng Pilipinas ang tore ng Indonesia sa Game 5 championship ng Southeast Asian Games ng

Mobile Legends: Bang Bang (ML:BB)

dahilan upang makuha ang unang gintong medalya sa esports, 3-2, na ginanap sa Manila’s San Juan Arena nitong Linggo.

Itinanghal ng ML:BB team ang bandera nina. Kenneth Jiane “Kenji” Villa, Karl Gabriel “KarlTzy”

Nepomuceno, Carlito “Ribo” Ribo, Jeniel “Haze” Bata-anon, Angelo Kyle “Pheww” Arcangel, Allan Sancio “Lusty” Castromayor, and Jason Rafael “Jay” Torculas bilang kauna-unahang nag-uwi ng gintong medalya para sa Sibol, ang moniker ng Pilipinas sa esports.

MULA SA PAHINA 20

Hirap ‘man sa early game, isang split push ang ginawa ni Sibol’s fighter Chou sa 12 minuto para makabawi, sinundan naman ito ng isang great wipe-out sa mga heroes ng Indonesia’ dahilan upang tapalan ang unang panalo para sa Pilinas, 1-0.

Sa unang bahagi ng sampung minuto ay nakontrol na ng Indonesia ang buong mapa at sinelyuhan na nila ang panalo ng

Game 2 , 1-1.

Tuluyan ng sumuko ang Pilipinas sa split-push na ginawa ng Indonesia. 1-2.

Ngunit sabi nga nila na ang bida ay laging nagpapabugbog sa una, kaya ipinakita ng team Sibol

Pinoy Surfer ipinagpalit...

“It’s more than surfing. Malaki ’yung alon. Kahit na kalaban natin ’yun, ang No. 1 na goal pa rin natin dito is safe and have a good and friendly competition kahit na at stake ’yung gold, silver, bronze,” ani Landrigan.

Nagbigay pasasalamat ang Indonesian surfing team sa pagmamalasakit ni Casogay.

Matapos ang insidente ay itinigil muna ang kompetisyon

ngunit itinuloy din noong Linggo. Natuloy ang qualifying rounds at nanalo si Casogay kontra sa Indonesian surfer na si Nurhidayat.

Sa finals, nasira ang surf boad ni Casogay sa kasagsagan ng laro kontra sa kapwa pinoy surfer na si Rogelio Esquievel Jr. ngunit nakuha pa rin nya ang gold. Nakuha rin ng kapwa Pilipino na si Esquievel ang silver medal para sa Pilipinas.

Sa kabuuang 150 mag-aaral sa Quezon City na mahilig maglaro ng Online Games, 87 na magaaral ang naglalaro ng Mobile Legends. Samantalang 73 bilang ng mag-aaral naman ang nag lalaro ng Call of Duty

ang mala-Cinderella run nito sa Game 4 hanggang Game 5, dahilan upang makuha ang unang ginto ng Philippine esports, 3-2. Tinalo ng Pilipinas ang Indonesian squad na mula pa sa M1 World Championshp – isang kompetisyon ng ML:BB worldwide na inorganisa ng game developers Moonton.

Galing pa mula sa lower bracket ng Group B stages ang team Sibol na may pangalawang spots kasunod ng Indonesia, ngunit hindi ito ang naging dahilan ng Pilipinas para hindi makuha ang ginto.

Matatandaan na naging tabla ang laban ng Pilipinas at Indonesia sa kanilang group category.

Ngunit hindi lamang sila ang kilala sa pampalakasan dahil ngayon ay marami ng kabataang atleta ang umuusbong at sinasanay para sa susunod na manlalaro ng Pilipinas. Ang mga estudyanteng atleta ay isa sa mga kabataang atleta na umuusbong ngayon dahil sa kakaibang talento na meron sila sa larangan ng pampalakasan. Ang mga kabataang ito ay sinasanay at nagdadala ng iba’t ibang karangalan sa kanilang paaralan o minsan naman ay karangalan sa kanilang lungsod.

Isa sa problema ng mga estudyandeng atleta ngayon ay ang kakulangan sa proteksyon bilang manlalaro.

Ayon sa Republic Act 10676 o mas kilala sa tawag na “StudentAthletes Protection Act,” ang paaralan ng mga estudyandeng atleta ay maaaring magbigay sa mga atleta ng benipisyo at incentives.

Ang mga kabataang ito ang susunod na magdadala ng bandila at pangalan ng Pilipinas sa buong mundo, sila ang mag-aangat ng pangalan ng Pilipinas pagdating sa usapang pampalakasan. Tamang ensayo lamang at tyaga ang kailangan upang maabot nila ang tugayog ng tagumpay.

Tulad ng mga kagamitan sa pag-eensayo, supply, equipment at paraphernalia sa paglalaro. Kasama rin dito ang benepisyong medikal para sa mga manlalaro. Ang mga kabataang ito ang susunod na magdadala ng bandila at pangalan ng Pilipinas sa buong mundo, sila ang mag-aangat ng pangalan ng Pilipinas pagdating sa usapang pampalakasan. Tamang ensayo lamang at tyaga ang kailangan upang maabot nila ang tugayog ng tagumpay.

Ngayon, mayroon na ring mga patimpalak na para sa mga estudyandeng atleta tulad ng District Unit Meet, Division Unit Meet, Palarong pambansa at iba pang patimpalak.

BilangisangPilipino,angsuportapara saatingmgamanlalarongPilipinoay mahalagaditosilakukuhanginspirasyon naipagpatuloyanglabannakanilang sinimulan,dapatrinnatingipagmalaki angmgamanlalarongpinoydahilang panalongisaaypanalongbuongbansa.

Pinoy Mobile Legends naghari sa SEA games

Binasag ng Pilipinas ang tore ng Indonesia sa Game 5 ng Southeast Asian Games ng Mobile Legends: Bang Bang (ML:BB) dahilan upang makuha ang unang gintong medalya sa Esports championship, 3-2, na ginanap sa San Juan Arena nitong Linggo.

Itinanghal ng ML:BB ang bandera nina. Kenneth Jiane “Kenji” Villa, Karl Gabriel “KarlTzy” Nepomuceno, Carlito “Ribo” Ribo, Jeniel “Haze” Bataanon, Angelo Kyle “Pheww” Arcangel, Allan Sancio “Lusty” Castromayor, and Jason Rafael “Jay” Torculas bilang kaunaunahang nag-uwi ng gintong medalya para sa Sibol, ang moniker ng Pilipinas sa esports. Hirap ‘man sa early game, isang split push ang ginawa ni Sibol’s fighter Chou sa 12 minuto para makabawi, sinundan naman ito ng isang great wipe-out sa mga heroes ng Indonesia’ dahilan upang tapalan ang unang panalo para sa Pilinas, 1-0.

Naging malaking kalamangan para sa Indonedia ang Game

2 matapos na magkamali sa pagpili sa draft pick ang team Sibol. Sa unang bahagi ng sampung minuto ay nakontrol na ng

Indonesia ang buong mapa at sinelyuhan na nila ang panalo ng Game 2, 1-1.

Naging maganda naman naging gameplay ng Pilipinas sa Game 3 ngunit naging maigting ang stratehiyang ginamit ng Indonesia para pigilan Pilipinas.

Tuluyan ng sumuko ang Pilipinas sa split-push na ginawa ng Indonesia. 1-2.

Ngunit sabi nga nila na ang bida ay laging nagpapabugbog sa una, kaya ipinakita ng team Sibol ang mala-Cinderella run nito sa Game 4 hanggang Game 5, dahilan upang makuha nag unang ginto ng Philippine

esports, 3-2.

Tinalo ng Pilipinas ang Indonesian squad na mula pa sa M1 World Championship –isang kompetisyon ng ML:BB worldwide na inorganisa ng game developers Moonton. Galing pa mula sa lower bracket ng Grooup B stages ang team Sibol na may pangalawang spots kasunod ng Indonesia, ngunit hindi ito ang naging dahilan ng Pilipinas para hindi makuha ang ginto.

Matatandaan na naging tabla ang laban ng Pilipinas at Indonesia sa kanilang group category.

Siyam na bansa ang naglabanlaban para makamit ang ginto ngunit ang Pilipinas lang ang nakakuha ng tropeo.

Rodel Dineros

Jake Jose Salinas

Christian Dave Caraggayan

Mervel Molina

PH Dancesport, umindak para sa ginto

Princess Lei Urbino

Hinakot ng Pilipinas Dancesport ang mahigit-kumulang sampung mga ginto mula sa opening day ng 2019 Southeast Asian Games nitong Linggo, ika-isa ng Disyembre sa Royce Hotel sa Clark, Pampanga.

Nasugnkit ng kapwa betereno na sina Sean

Mischa Aranar at Ana Leonila Nualla ang tatlong gintong medalya ng Tango, Viennese

Waltsz at All Five Standard

Dances events kontra sa mga katunggaling mga bansa.

Sa kabilang banda, panalo naman ng dalawang ginto ang magka-duo na sina Mark Jayson Gayon at Mary Joy Renigen nang pataubin nila ang mga kalabang bansa sa Waltz at Foxtrot habang silver medal naman sa Quickstep.

Para naman sa Latin Dances, tagumapay na nakuha ng magasawang sina Wilbert Fajardo at Pearl Marie Cañeda matapos nitong dominahin ang Samba, Rumba at Chachacha events.

Naiuwi naman nina Michael Marquez at Stephanie

MULA SA PAHINA 20

Sabalo para sa Pilipinas ang kampanya sa dalawang ginto ng Paso Doble at All Five Latin Dances ngunit bigo na makuha ang Jive kontra sa Vietnam.

“Siyempre kasi for us, gusto namin i-prove na ang dancesport kayang kumuha ng maraming gold and well na-prove namin na nakakuha kami ng gold,” sabi ni Marquez.

Muling nakabalik ang larong dancesport sa torneyo makalipas ang 12 taon, ang mga Pilipino dancers ay umaasang makakahingi ng tulong at suporta mula sa mamamayan at gobyerno para sa kanilang laban, malaki na ang nagging ambag ng dancesport para sa Pilipinas sa pagsisimula ng Sea Games.

GILAS NAMAYAGPAG SA 3X3 BASKETBALL

Nasungkit ng Men’s at Women’s team ng Gilas Pilipinas ang kauna-unahang gintong medalya sa basketbol 3X3 Southeast Asian Game 2019 sa Filoil Flying V Centre, San Juan, Metro Manila noong ikadalawa ng Disyembre.

Binubuo ng tatlong manlalaro ang bawat isang koponan ang larong basketbol 3X3 at ang unang makaiskor ng 21 puntos sa loob ng sampung minuto ang siyang hihiranging panalo.

Bilis, Lakas, Laki at homecourt advantage ang naging alas ng mens team para patalsikin ang team Indonesia sa pagkuha ng gintong medalya, 21-9.

Pinangunahan ni Jaymar “CJ”

IBA’T-IBANG FESTIVAL DANCE, IBINIDA SA ELJSHS

Ipinagdiwang ng mga mag-aaral ng Eugenio Lopez Jr. Center for Media Arts Senior high School (ELJCMASHS) ang ibat-ibang uri ng Festival dance sa Pilipinas kasabay ang pagdiriwang ng culminating noong ika-walo ng Nobyembre.

Nagpakitang gilas ang mga mga mag-aaral ng ELJ matapos nilang gawin ang mga sayaw ng mga festival na nakatala sa kanila.

Sinayaw ng Teamwork ang Panagbenga Festival ng tagaBaguio. Mga makukulay na bulaklak ang ginawang simbulo ng sekyon na ito.

Bangus Festival naman ang sinayaw ng seksyon Service, kulay asul at isang kuwento

ang kanilang ipinamalas upang ipakita ang kuwento ng Bangus sa Dagupan Hindi naman nagpahuli ang Sinulog Festival ng Meritocracy, isang uri ng pagdiriwang sa Cebu na inaabangan ng mga deboto ng Sto. Niño.

Ipinagdiwang din ang Atiatihan Festival sa pangunguna ng Integrity, ipinahid nila ang uling upang mabalutan ng itim na kulay

ang kanilang buong katawan bilang karangalan sa Santo Niño ng Aklan.

Ipinagbunyi rin ang pista ng Pasakq ng Honesty, ipinakita rin nila ang pagiging matatag ng mga mamamayan sa bayan ng Tanauan, Leyte. Sinayaw din ng Excellence ang Maskara Festival sa pamamagitan ng pagsusuot ng makukulay na maskara na nakangiti.

Isang makasaysayang pagkapanalo ang ibinigay ng Philippine Men’s Volleyball team matapos nitong pabagsakin ang naghahari-harian sa Southeast Asian Games Men’s Volleyball, ika-8 ng Disyembre.

Perez ang Mens teams ng Gilas kasama sina Jason Perkins, Moala

Tautuaa at Chris Newsome na kumumpleto sa kupunan.

Matagumpay na natapos ng mens team na walang marka ng talo ang buong torneyo matapos nilang duminahin ang pitong bansa.

Samantalang sina Janine

Pontejos, Claire Castro, Afril Bernardino at Jack Animam ang nag-uwi ng gintong medalya para

MULA SA PAHINA 20

Sheba, Naghari...

Jerence Flores

“Really from the start pinanghihinaan talaga kami ng loob, Nakikita naming yung iba and then kumpleto but we motivate each other para magkaroon ng kumpiyansa sa sarili” ani ni Sheba Captain Pereira.

Pumangalawa naman sa Sheba ang Tarshish na may 2-1 overall standing matapos makuha ang battle-for-second sa 3x3 kontra Havila, 17-12.

Pinangunahan ito nina Rodney Carbonquillo, Paulo Bandayrel, Mervel Molina at ang substitute na si Fitz para kontrahin sina Harold Lacsi, Michael Tangzo at Valenzuela.

Pumangatlo naman ang team Havila na may 1-2 overall standing at sumunod naman ang Ophir na may 0-2 overall Standing.

Sa kabilang banda nakuha rin ng Tarsish Womens basketbol ang kampeonato kontra sa Sheba, Havila at Ophir.

Kahit na maulan ay tinapos ang laro sa basketbol at itinanghal pa rin ang malakas na lupain sa huli.

MULA SA PAHINA 20

Obidos, Regala...

Mervel Molina

SPORTS.INQUIRER

sa womens team ng Pilipinas. Sinelyuhan na nila ng ginto matapos talunin ang Thailand sa iskor na 17-13 sa pamumuno ni MVP Bernardino na may 10 puntos.

“I’m just so happy for the girls, especially for women’s basketball. This is our first time to compete in 3×3 and we won our gold. History again,” ani ni national team coach Pat Aquino.

MEDAL TALLY NG PILIPINAS SA SEA GAMES

144

GINTONG MEDALYA

113

PILAK NA MEDALYA

115

MULA SA PAHINA 20

PH MEN’S VOLLEYBALL NASUNGKIT ANG PILAK, WAGI KONTRA THAILAND

Bagamat natalo sa Indonesia sa tatlong set 25-23, 32-30, 2520 naiuwi nina Coach Dante Alinsunurin kasama ang buong Men’s Volleyball team ang pilak na medalya.

“Nagkulang kami pero alam namin sa sarili namin kung ano ang dapat naming gawin sa susunod na makaharap namin sila,” pahayag ni Coach Alinsunurin sa Rappler.

Samantala naging inspirasyon naman ng mga manlalaro ng volleyball sa Eugenio Lopez Jr Senior High School ang panalong ito ng Pilipinas.

“It’s a good thing na nanalo ulit yung Pilipinas sa Men’s Volleyball Tournament after many years, this time mas worth it yung result since first time natin makuha ng Silver since 1977 sa SEA Games.”

“It really inspires and motivates

the young athletes to pursue greatness in playing sports, kaso lang ‘til now, wala pading volleyball team ang ELJ, I hope with this winning of our country sa SEA Games, mas ma-uphold pa ng lahat ng Public Institution yung betterment para sa sports na Volleyball,” pahayag ni Richmond Tabangcura mag-aaral ng ELJSHS.

Nagpabonggahan naman sa mga suot ang naging istorya ng sports attire, may mga archery, skateboarders, baseball at car race ang bumida sa tanghalan. Naging madikit ang laban sa kanilang lahat ngunit ang tanging mas magaling, mas matalino, mas maganda at gwapo ang siyang hihiranging panalo.

Itinanghal na Mr. Photogenic si Carbonquillo, habang best in sportswear at best in talent naman si Obidos habang nahakot ni Regala ang Ms. Photogenic at best in sportswear, at best in talent naman ang nakuha ni Apondar.

Kinoronahan naman bilang Mr. Intrams 2019 ang pambato ng Havila na si Obidos at si Regala ng Sheba naman para sa Ms. Intrams 2019, habang 1st runner up naman si Sahagun ng Sheba at Shauie ng Ophir.

Iba’t ibang motibasyon ang nangingibabaw sa mga nanalo

372

TANSONG MEDALYA TOTAL MEDAL

at tiwala sa sarili ang kanilang naging puhunan sa laban.

“Yung mga taong naniniwala na kaya ko, sila yung nagmomotivate sa akin and sumusuporta syempre ayoko naman silang i-let down, nagtiwala sila na kaya ko, kaya kaya ko.” Ayon kay Regala. Masayang sinalubong ni Obidos ang pagtanghal sa kanya bilang Mr. Intrams ngayong taon.

“Masaya po, first of all naboost yung confidence when it comes sa mga ganon (pageant) at overwhelmed kasi I made my region (Havilah) proud pati na rin yung section ko (service)” ayon kay ginoong Obidos.

Ito na ang pangalawang taon ng pagkakaroon ng Mr. at Ms. ELJ Intrams sa paaralan at matatandaan na si Regala ang nakakuha noong nakaraang taon

Michael Dimaayo

Swabeng tira ang ibinigay ni Chris Newsome ang huling tatlong puntos ng Pilipinas sa 3x3 Basketball Competition, Disyembre 2.

TIRANG PANAPOS.

Abegail Cornejo

PAGGAPI SA KASALUKUYANG KAMPEON

Michael Angelo Dimaayo

PAG-UKIT SA KASAYSAYAN

OPISYAL NA PAHAYAGAN NG EUGENIO LOPEZ JR. SENIOR HIGH SCHOOL DIBISYON NG LUNGSOD QUEZON, PAMBANSANG PUNONG REHIYON

KAMPEON SA SEA GAMES

Eugenians, kaisa ng Pinas sa Tagumpay

Winalis ng Pilipinas ang mga katunggaling bansa sa Southeast selyuhan ang kampeonato na may kabuang 387 na medalya mula ng isports, Disyembre 11 sa closing ceremony ng patimpa

Nakikiisa naman sa tagumpay ng bansa ang mga mag-aaral ng Eugenio na sumubaybay at nag-ulat ng sunod-sunod na tagumpay ng Pilipinas.

Ang edisyon ng SEA Games na ginanap sa Pilipinas ang maituturing na pinakamalaki sa kasaysayan matapos maglunsad ng 56 isports para paglabanan ng 11 na mga bansa sa Southeast Asian Region kabilang ang Pilipinas.

Binaha man ng kontrobersya sa kabikabilang mga problema sa naturang torneyo patuloy pa

ring ibinandera ng mga atleta ang kanilang mga bansa.

Hindi rin nagpatinag ang mga atleta ng Pilipinas at sinunod-sunod ang pagsilat ng medalya mula sa pagbubukas ng kompetisyon hanggang sa ito ay magtapos.

Nanguna ang Pilipinas sa Medal Tally na nagkamit ng 149 na ginto, 117 pilak at 121 na tanso, sinundan ng Vietnam ang Pilipinas sa ikalawang pwesto na nakakuha ng kabuuang 288 na medalya.

Samantala, sa tagumpay na ito ng bansa, hindi lang suporta sa social media ang binigay ng ilang Eugenians. 2005 at ngayong 2019.

WIKA AT KULTURA, PASAKA IBINIDA

Pinoy Surfer, ipinagpalit ang medalya, sa pagsagip sa katunggali

Tinangay ni Pilipino surfer Roger Casugay ang dobleng karangalan matapos makuha ang gintong medalya at ang pagiging surfer hero nito sa noong Linggo, Disyembre 8.

Noong Biyernes, habang naglalaban para makapasok sa finals, naputol ang leg rope ni Indonesian surfer Arip Nurhidayat sa kanilang headto-head match ni Casugay dahilan upang mapunta siya sa alanganing parte ng dagat.

MEDALYA NG

Nangunguna man sa laban at inaasahan nang makakapag-uwi ng medalya, tumigil sa karera ang Pinoy Surfer na si Roger Casugay para iligtas ang nalulunod na noon na si Arip Nurhidayat mula Indonesia.(Larawan mula sa Good News Philippines)

Sinubukan ng mga rescue team na sagipin si Nuthudayat pero hindi nila kinaya ang malalaking alon at medyo malayo na rin ang Indonesian.

Dahil nandoon noon si Casugay, itinigil na niya ang pag-surf para unahing sagipin ang kakompetisyon.

SUNDAN SA PAHINA 18

Sheba, Naghari sa Men’s Basketbol Intrams

Nagsisimula na naman ang panibagong dinastiya ng mga lupain sa larong Basketbol.

Tagumpay na nakuha ng Sheba ang korona ng Mens basketbol intramurals 2019 matapos lampasuhin ang Tarshish at Havila sa larong basketbol na ginanap sa Carlos L. Albert High School noong ika-23 ng Nobyembre.

Itinanghal na best player si Sherwin Sahagun ng Sheba matapos itarak ang kabuuang 20 points, dalawang rebounds at isang assisst sa dalawang laro nito.

Nagwagi ang team Sheba sa unang game-match nito laban sa team Tarshish 37-30 matapos magpakawala ng 11 puntos, 2 rebounds at isang steal si Runel Dumdum.

Nagtala rin si Sahagun ng walong puntos at dalawang free-throws

para sa Sheba habang ang team Captain ng Sheba na si Harvey Pereira ay naglapag ng 9 points at limang rebounds. Pagpasok ng second game sinundan din ito ng comeback play-win ng Sheba laban naman sa team havila.

Lamang ang Havila ng lima sa huling apat na minuto ng 3rd quarter. 15-20.

Ngunit napagtagumpay pa rin ang Sheba at tinapos ang laro na may final iskor na 24-20.

Pinagtulungan naman nina Sahagun na may 10 puntos, Roni Magsino na may anim na puntos at si Dumdum na may walong puntos para agawin ang trono ng kapeonato, 2-0.

Obidos, Regala itinanghal na Mr. & Ms. Intrams

“Tinulungan ko na siya. Inaannounce na kasi na malayo na siya,” ani Casugay.

Nakakuha na ng mataas na puntos si Casugay mula sa mga hurado bago pa mangyari ang insidente.

Ito sana ang magbibigay sa kanya ng kalamangan sa third qualifying round sa longboard category at pag-asang manalo sa finals para sa gintong medalya.

Ayon sa coach ng Philippine Surfing Team na si Luke Landrigan, may pagkakataon sana si Casugay na malamangan si Arip dulot ng sitwasyon ng Indonesian dahil pwede naman nila hintayin na mabigyan ng ekstrang surf board ang banyaga. Pero mas pinili pa rin ng Pilipino na tulungan ang kapwa atleta.

Ang maliwanag na bituin ang siyang mapapansin. Nagningning sina Gelo Obidos at Alyssandra Regala matapos koronahan bilang mister at miss

ELJ Intramurals 2019 sa isang pageant kompetisyon na ginanap sa ELJCMASHS ground floor noong ika-21 ng Nobyembre.

Naging pambato ng Havila sina

Gelo Obidos at Charnelle Joy Ramirez, para naman sa Tarshish sina Rodney Carbonquillo at Yani Noga, ipinakilala naman sa Ophir sina Shauie Lush Monteras

Apondar at Paul Adrian Galo, sina

Alyssandra Regala at Sherwin

Sahagun naman ang naging pambato ng Sheba.

Rumampa ang mga kandidato para ipakita ang kanilang katangitanging mukha at ibandera and kanilang team sa mga manonood at para hirangin na rin ang mananalo sa photogenic award.

Nagpakita naman ng ibat-ibang mga talento ang mga kandidato tulad ng pag-arte, pagrap, pagkanta at pagsayaw para sa talent portion.

Talino naman ang ipinamalas ng mga kandidato matapos nilang sagutin ang mga katanungan para sa question and answer portion ng kompetisyon.

PAGGAPI SA KASALUKUYANG KAMPEON

PH Men’s Volleyball nasungkit ang pilak, wagi kontra Thailand

Nagpatikim ng bagsik ang Philippine Men’s Volleyball Team sa katatapos lang na 30th Southeast Asian Games 2019 matapos patumbahin ang defending champions na Thailand para umabante sa Finals at mag-uwi ng pilak, noong ika-8 ng Disyembre sa PhilSports Arena.

Matapos ang 42 taon muling nakatapak sa Finals ang Men’s Volleyball team ng Pilipinas matapos duminahin ang powerhouse team na Thailand sa kanilang Semi-finals bracket. Hindi naging madali ang panalong ito na umabot sa ika-limang set sa iskor na 17-25, 25-20, 23-25, 27-25, 1715, pabor sa Pilipinas.

Pinangunahan ni Marck Espejo at Rex Intal ang buong laro para makahabol ang Pilipinas sa ikatlong set, samantalang si Bryan Bagunas naman ang umiskor ng huling puntos mula sa isang block para selyuhan ang panalong nagdala sa kanila sa Finals kontra Indonesia.

Jerence Flores

Michael Angelo Dimaayo

Mabuting puso, iyan ang susi sa medalyang ginto.

Christian Caragayan

Michael Angelo Dimaayo

ECHO MANABAT

SUNDAN SA PAHINA 19

Isinayaw ng pangkat Honesty sa pangunguna ni Alna Ragadio ang Pasaka Festival sa ginanap na Festival Dance bilang parte ng Buwan ng Wika sa Eugenio Lopez, Jr. Center for Media Arts Senior High School, Nobyembre 8.

Janelle Kyla Liong

Hindi makakalimutang kataga sa question and answer portion na may makabuluhang mensahe sa bawat kapwa mag-aaral ang sinambit ni Angelo Obidos ng MA 12 - Service sa ginanap na Mr. & Ms. Intramurals.

‘HEALTHY AKO!’

JONG MEDINA

SUNDAN SA PAHINA 19

WALANG HAHARANG.

Dalawang katunggali man ang humarang, buong tapang na pinalusot ni Bryan Bagunas ng Pilipinas ang bola para panatilihin ang lamang kontra Thailand sa Volleyball Mens Semi Finals ng Southeast Asian Games.

RAPPLER.PH