JAAP Over echte vriendschap en bijzondere familiebanden
EEN MENSCH
JAAP EEN MENSCH 30 APRIL 2016 Dit boek is een eenmalige uitgave ter gelegenheid van Jaaps 70ste verjaardag. Alle rechten voorbehouden. REDACTIE
Maurice Wijnschenk Alice Polak-Wijnschenk Ella Wijnschenk-Oesterman Arthur Wijnschenk Maureen Wijnschenk Alexander, Sophie en Daniël Prins Dov en Deborah Rychter-De Vries Talia Rychter en Hannah Wieg Ilya en Judy Rychter-Polak Pepijn Rychter en Laura Wijninga Harry en Sonja Robberts-Oesterman Betty Lobatto-Cardozo Ido Fortuin Jos de Winter Ralph Prins Uri Coronel Freddie Abraham Hans Con Evert van den Bergh Julek Goldfinger Hans Fleers Rob Zikking
EINDREDACTIE Maureen Wijnschenk
FOTOGRAFIE Privébezit
VORMGEVING Design Delicious
VOORWOORD ‘Wij stonden voor de uitdaging: met wat voor
materieel cadeau aan jou te schenken, maar om een
cadeau kunnen we jou nog blij maken?’
boek over jouw leven te maken. Met herinneringen
30 april 1946 werd jij geboren. ‘Een welkome
van en over jou. Je wordt bijvoorbeeld gezien als
uitbreiding van jullie gezin, na het verlies van zoveel
een lopende wikipedia, of weet jij het dan vaak net
dierbaren direct na de Tweede Wereldoorlog’,
even anders? Over wiki’s gesproken, wist je dat er
vertelden Alice en Maurice in dit boek over jou.
zelfs een wiki van de Burco bestaat?
Inmiddels 70 jaar, samen met Ella, super opa en
En dat je bekend bent om je olifantengesnuit? Dit
je staat midden in het leven. Tijd weer voor een
en nog veel meer mooie verhalen staan beschreven
verjaardagsfeestje. Maar dit keer zoals jij graag
in dit boek over jouw leven: Jaap – een Mensch.
wilde ‘en petit comité’. Alleen stonden wij toen
Wij zijn heel dankbaar dat een aantal bijzondere
voor een behoorlijke uitdaging, want met wat voor
mensen uit jouw leven hier een bijdrage aan
cadeau kunnen we jou nog blij maken?
hebben geleverd.
In deze 70 jaren maakte je vele hoogtepunten mee, maar helaas ook een aantal dieptepunten. Dankzij
Veel leesplezier en blijf gezond. Tot 120 jaar omein!
jouw vechtersinzet en positieve blik zorgde je er zelf
Veel liefs namens ons allemaal,
voor dat de zon weer snel ging schijnen. Een ware levensles voor ons allemaal. ‘Geluk kun je ook een beetje afdwingen’, vertelde je wel eens. En zo zijn er nog veel meer dingen waar we van jou kunnen leren. En van sommigen misschien wat minder. Ook dat is goed om te weten! Dit alles bracht ons op het idee om deze keer geen
Arthur, Maureen, Dov en Ilya.
Jouw familie aan het woord...
Een bewogen leven - v贸贸r onze tijd samen!
ELLA ‘Wat een liefdevolle en genereuze man, wat een
terugkerende perioden van ernstige ziekte van
energie, een lawaai papegaai, een organisator,
Renée, en uiteindelijk haar veel te jong overlijden.
een stuk eigenwijs en betwetertje, een attente man, een gastheer en kok.’
Onze ontmoeting En toen was daar die bijzondere ontmoeting - door
Op je 70ste is er een vol leven om op terug te
liefdevolle vrienden gearrangeerd – in Le Bistroquet
kijken. Geboren en getogen in Amsterdam, waar je
aan het Lange Voorhout. Wie ontmoette ik daar?
min of meer altijd bent blijven wonen...Dat klinkt
Een klein, gezet, druk, galant en uiterst spraakzaam
saai. Maar dat was het helemaal nooit. Je trok al
joods mannetje. Alhoewel wij absoluut geen klik
vroeg de wijde wereld in en hebt absoluut meer
verwachtten, klikte het à la minute. We bleven
vlieguren dan een gemiddelde KLM-piloot. Als
sjmoezen: weer dineren, op sjabbat, in de duinen.
echte Amsterdamse jongen ben je een kosmopoliet
En de fax maakte overuren! Kortom, de relatie
van formaat geworden.
even afhouden omdat ik in een verhuizing zat, was onbegonnen werk. Je stond direct mijn servies in te
Groot gegroeid in Amsterdam
pakken en twee weken na Le Bistroquet was het of we
Een bewogen familiegeschiedenis, een warm
al jaren samen waren.
joods, liefdevol nest, de joodse HBS, vlagen van vroomheid al als tiener, even gesnoven aan de
Mijn nieuwe vriendje!
studie Economie, een omvangrijke vriendenkring.
Wat een liefdevolle en genereuze man, wat
Bijna 35 Jaar Van Buuren & Co. Verliefd, verloofd,
een energie, wat een lawaai papegaai, wat een
getrouwd. Uitzinnige vreugde bij de geboorte van
organisator, wat een stuk eigenwijs en betwetertje,
Arthur en Maureen. Diep verdriet over de steeds
wat een attente man, wat een gastheer en kok!
▶▶
Maar het belangrijkste was, dat wij vanaf het
Met 70 jaar sta je midden in een bruisend en
eerste moment een diepe verbinding voelden,
boeiend leven
een heftige verliefdheid, kameraadschap, een
Je hebt van werken je hobby gemaakt, lijkt het wel.
enorme herkenning in wat we beiden ervaren als
Nog steeds full speed aan de gang met 70 jaar en
basiswaarden in het leven. Het duurde niet lang of
het eind nog niet in zicht. Je geniet! Na gesappel
we konden elkaars levensgeschiedenis van vóór
in je eigen bedrijf, ook in België, doorgestoomd
onze ontmoeting op 30 oktober 1993 vertellen.
als adviseur naar de multinational, waar je een
Voor onze eerste grote liefdes werd in de relatie
substantieel deel van de winst op je naam mag
een prominente plaats ingeruimd.
schrijven. Je floreert!
En hoe vertellen wij het onze kinderen?
Daarnaast een grote familie, met alle wel en wee
Zaten die wel te wachten op die nieuwe liefde, een
die daar nu eenmaal bij hoort. Apetrots op de
stiefvader- en – moeder! We hebben er de tijd voor
nabijheid van zoveel kinderen en kleinkinderen in
genomen en langzaamaan werd het een gezellige
al hun diversiteit. Een onverbrekelijke band met
boel aan onze sjabbestafel. Het werd een echte
je broer en zus en aangetrouwde naasten. En vele
familie, die groeide met het intreden van de partners
dierbare en trouwe vrienden.
van onze kinderen. Net voor de geboorte van ons
Kortom met 70 jaar sta je midden in een bruisend en
eerste kleinkind, stonden wij onder de choepah
boeiend leven met velen die je lief zijn om je heen!
en waren onze vier kinderen onze getuigen bij ons
Moge dat nog lang zo blijven in de beste gezondheid
huwelijk. De verwondering, dat je na een grote
wij samen in innige verbondenheid tot 120 jaar,
liefde met een ander, samen weer een grote liefde
omijn.
kunt voelen en beleven, houdt ons vaak bezig. In het leven met pieken en dalen - zoals iedereen dat
Liefs Ella
heeft - is ons een groot geluk ten deel gevallen.
30 oktober 1993 - 30 april 2016: 22 ½ jaar samen
MAURICE & ALICE ‘Je kan Jaap niets vertellen of hij weet dat
Copycat
allang. Maar wel met een iets afwijkende tekst.’
In 1956 verliet Maurice het ouderlijk huis en vertrok naar Delft en werd daar lid van het Delftsch
Direct na afloop van de oorlog werd de immer – tot
Studenten Corps. De groentijd in die dagen ging
aan hun overlijden – voortdurende grote liefde van
gepaard met het kaalscheren van de adspirant-
onze ouders voor elkaar, bezegeld met de geboorte
leden.
van ons broertje Jaapje. Een welkome uitbreiding
Dit was voor Jaapje aanleiding ook naar de kapper
van ons ongeschonden gezin, na het verlies van
te gaan om zich te laten ontdoen van zijn krullen.
zoveel dierbaren. Van de beginjaren, waarin wij in
Zijn neiging om Maurice te imiteren duurt voort
leeftijd veel van Jaapje verschilden, herinneren wij
tot heden ten dage. Immers hij bedient zich van
ons niet zo heel veel. Onze interesses toen liepen
dezelfde medische kwalen en bezoekt dezelfde
sterk uiteen.
specialisten.
Klikspaan Jaap
Haantje de voorste
Wel is ons uit die tijd een traumatisch schuldgevoel
In 1962 vertrok Maurice naar Amerika om daar zijn
bijgebleven, dat hij ons heeft aangedaan.
afstudeerwerk te doen en bleven Alice en Jaap
Op zaterdagmiddag gingen onze ouders met hun
achter bij onze ouders in de Sarphatistraat. Enige
vrienden naar Hilton of De L’Europe. Wij bleven
tijd voordien leerde Alice Jaap Polak kennen. Een
dan aanvankelijk thuis met ons drieën. Tijdens een
kennismaking, die uitmondde in een – toen nog –
spelletje sneuvelde er dan wel eens iets. Jaapje gaf
formeel huwelijksaanzoek. Zoals altijd was Jaapje
daar ons dan doorgaans ten onrechte de schuld
hierbij ook aanwezig. Nog voordat onze ouders op deze
van.
vraag konden antwoorden had Jaapje al “ja” gezegd.
▶▶
Bij het daarop volgende huwelijk waren Jaapje en
kinderen. Wij denken dan aan de vele weekenden, de
Maurice, die voor deze gelegenheid overkwam uit
zomer- en wintervakanties in binnen- en buitenland.
Cleveland, getuigen en ceremoniemeesters.
Wij prijzen ons gelukkig dit samenzijn ook tot op de dag van vandaag te kunnen voortzetten, weliswaar
Studeren?
nu samen met Ella maar helaas zonder Jaap Polak.
Jaapje heeft na afronding van zijn middelbare
De onderlinge goede verhoudingen, waarvoor de
schooltijd korte tijd economie in Amsterdam
basis werd gelegd door onze ouders, komen op veel
gestudeerd en woonde in Casa. Hij werd lid van de
verschillende manieren en aandachtsgebieden tot
gezelligheidsvereniging USA. Op een avond belde hij
uitdrukking. Jaapje, inmiddels voor ons nu Jaap
naar huis, en zei dat het laat zou worden. Onze vader
geworden, belt Alice enige malen per dag, ongeacht zijn
- snel van begrip – luisterde maar half en antwoordde,
verblijfplaats in binnen- of buitenland op dat moment.
dat hij hem direct kwam halen. Wat natuurlijk nooit
Alice waardeert dat zeer. Wanneer Ella afwezig is, nodigt
de bedoeling is geweest. Wat ons uit die periode niet
hij haar uit voor het eten, thuis of elders. Dan wordt het
is bijgebleven althans wat ons moet zijn ontgaan, is
wel en wee van vrienden en kennissen doorgenomen.
het feit, dat hij in dat ene jaar zijn kandidaats heeft
Je kan Jaap niets vertellen of hij weet dat allang. Maar
gehaald. Zoals hij ons later meermaals vertelde. Als je
heel dikwijls met een iets afwijkende tekst. Wanneer
het maar vaak genoeg tegen jezelf zegt, ga je het zelf
dan achteraf zijn versie toch niet de juiste blijkt te zijn,
waarschijnlijk wel geloven, denken wij dan maar.
zegt het spreekwoord: ‘Hij heeft de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt’.
Warme familieband Heel goede herinneringen bewaren wij aan de
Gelukkig staat dit onze goede verhoudingen niet in de
perioden, waarin de verschillen in leeftijd langzaam
weg en hopen wij nog heel lang in goede gezondheid
verdwenen en wij alle drie met onze partners Jaap
samen van het leven en van elkaar te kunnen genieten.
Polak, Marja Bohemen en Renée Cardozo veel samen waren, aanvankelijk zonder maar later ook met onze
Alice en Maurice
ARTHUR ‘Een gerespecteerd man, die de wereld een stukje
Jij en ik
positief heeft mee veranderd, geliefd door velen.’
Gelukkig werd er bij de Burco ook gewoon op zaterdag gewerkt, dan mocht ik mee naar de zaak. Samen in de
Zeventig jaar, waarvan ik er 45 met je heb mogen delen.
auto, werken, boodschappen doen en weer terug naar
Ik ken je dus vanaf je 25e. Na zoveel jaar moet ik toch
het saaie Uithoorn. Ik had veel vragen, jij had op alles
toegeven dat je echt mijn vader bent. Niet dat daar
antwoord. Ook tijdens lange ritten naar de vakantie
twijfel over was maar veel karaktereigenschappen heb
kreeg ik cursus in van alles en nog wat en Maureen lag
ik van jou meekregen, de goede en de minder goede.
om de 100km te kotsen. Het rook niet altijd even fris in
Dat zijn er heel weinig.
de auto. Braafjes ging je mee met mij naar de hockey. Dat moest
Duizendpoot
van mama, volgens mij moesten we allebei. Ik vond er
Onze start was wat stroef. Thuis in Uithoorn hebben we
weinig aan en jij ook niet, denk ik. Later mocht de fiets
moeilijke tijden gekend. Pas op veel latere leeftijd ben ik
mee in de auto als ik naar school moest in Amsterdam
gaan begrijpen waarom dit was. Het zo jong opgroeien
en jij naar het werk. In 1984 hebben jij en mama
met een vrouw die eigenlijk altijd ziek of zwak was, het
flink uitgepakt. Ik denk dat ik een van de grootste
hebben van een eigen zaak en daarmee verantwoordelijk
Barmitswah feesten heb gehad die er toen waren. De
zijn voor, en je eigen gezin, en dat van anderen trok een
video van toen heb ik op CD laten zetten. Ik heb laatst
zware wissel. Jij deed eigenlijk alles. Samen met oma
zitten kijken en halverwege maar uitgezet. Van de 100+
Cardozo, Betty en een aantal goede vrienden en de
mensen die op het feest waren zijn er weinig meer over
buren hield je onze huishouding staande. Je stond er in
en nog minder in de gezinsvorm als op die dag. Jij was
je eentje voor. Voor de buitenwereld een nice sub-urbian
toen 37, jong eigenlijk. Waar betaalde je dat van J.
life, maar binnen stormde het nog weleens.
▶▶
Maar goed, het zegt wel wat over de relativiteit van
Lovend
het leven. Weinig is voor altijd. Dat hebben we zelf
Iedereen om je spreekt met lof over jou. Iedereen
ook geleerd. 45 ben ik nu, 45 was jij toen, waren jullie
kan bij jullie terecht. Je bent het middelpunt van vele
toen. Jullie allemaal, familie vrienden dat was jullie
netwerken; zakelijk, het joodse leven, de fietsenbranche,
generatie. Nu weet ik pas hoe jong dat was. De impact.
vrienden en familie. Eerlijk en oprecht en een beetje
Het was niet te overzien.
gossip. Ik noem je altijd de dorpsomroepster. Dat is denk een van de weinige dingen die we niet delen.
Nieuw geluk
Waar haal je het geduld vandaan om zoveel over
Snel kwam het geluk voor je terug. Ella verlichtte je
iedereen te kwekken.
leven. Jullie hebben er alles aan gedaan om vanaf de eerste dag te proberen een nieuw gezin te vormen met
Trots op jou
Net als opa is het werk je lust en leven. Afgelopen Chanoeka sprak je, in een van je beroemde wellicht wat bijzonder, maar we hadden allemaal weer gedichten, over stoppen en met pensioen gaan. een plek waar we ons thuis voelden. Naar anderen Een paar weken geleden belde je me op dat je toe spreek ik altijd over mijn ouders. Met reden. Jij en er nog een paar jaartjes aanplakt. Ik heb geen illusies. Dat rustiger aan dat komt er niet. Waarom plek voor mama en Jacob. De gezinssamenstelling was
Ella zijn mijn ouders Ella is inmiddels alweer 23jaar de nieuwe spil van ons gezin. Lief en leed hebben we gedeeld, de laatste jaren met vele hoogtepunten. Alle feestjes en bijzondere data moeten gevierd. Daar houd jij van. Al doe je graag bescheiden, maar hou je stiekem ook van veel en groots. Genoten hebben we in Los Angeles drie jaar geleden. Met z’n vieren. Moeten we vaker doen en ik woon nu wat dichter bij.
zou je? Ik hoop dat ik over 25 jaar op dezelfde manier achterom kan kijken als jij. Een gerespecteerd man, die de wereld een stukje – positief – heeft mogen mee veranderen, geliefd door velen. Ik ben trots dat je mijn vader bent en hoop dat we nog vele mooie jaren mogen beleven. Liefs, Arthur.
KLEINKINDEREN PRINS ‘Opa is de leukste opa van de wereld!’
hij at ook het hele bot, de kip was niet meer te
Als ik aan opa denk, dan denken we ook aan eten.
redden! Sophie voegt eraan toe dat het wel beter is
Want opa houdt heel erg van eten! Ook al zegt
voor opa als hij geen rauwe kip meer eet.
hij dat hij op dieet is, hij eet nog steeds heel veel brood. Ook bij het boodschappen doen laat opa
Wie heeft er wat te vertellen over opa?
zijn kleinkinderen zien dat hij niet alleen heel goed
Alex: ‘Met opa koop ik altijd nieuwe spullen. En
voor ze kan koken, maar dat het eten hem ook
opa is heel gezellig met mij, we hebben altijd hele
goed smaakt. Sophie: ‘opa en ik gingen samen
gezellige gesprekken als ik bij hem in de auto zit. Opa
boodschappen doen. Maar hij houdt wel van eten,
wil graag dat ik heel ambitieus ben. Dat ben ik ook.
dusss.. we kwamen bij de zuurman aan en opa
Overigens vind ik wel dat opa te veel reist, want dat
at daar meteen allemaal augurkjes en uitjes. Hij
is niet goed voor hem.’ Alexander complimenteert
morste ook gelijk op zijn shirt, maar dat is ook heel
opa met zijn goeie smaak voor auto’s, want opa
normaal voor opa. Toen gingen we naar Hergo en
heeft een mooie bolide. Alex en Sophie: ‘We gaan
daar gaat al het vlees wat op de toonbank staat
vaak met opa en oma naar culturele activiteiten,
zijn mond in. Dus moesten we daarna weer ergens
zoals het museum en het ballet. We doen of we het
anders heen. Dat werd de groenteman waar opa
leuk vinden, maar wij vinden het crie. We denken
gewoon een handvol rauwe spruitjes in zijn mond
eigenlijk dat vooral opa, oma en Daan dit heel leuk
stopt. Daar moest ik wel heel erg om lachen!’
vinden! Net zoals de markthallen in Rotterdam,
Ook Daniël vindt dat opa echt geniet van eten.
opa genoot zelfs het meest van alle kruiden die hij
Hoewel genieten? Daniël: Op mijn verjaardag
daar zag.’ Overigens vallen het Corpus en het Open
waren er heerlijke Zikkingpootjes. En opa at dat
Luchtmuseum volgens Sophie En Alexander buiten
natuurlijk. Maar opa at niet alleen het kippenvlees,
deze reeks.
▶▶
‘Ik vond opa op zijn sexiest toen we met zijn allen in Israel waren en hij de zwembroek aan had die wij hem gegeven hadden.
Sophie vertelt lachend verder: ‘Ik vond opa
van de hele wereld mee. Lieve opa we willen nog
op zijn sexiest toen we met zijn allen in Israel
heel lang van je genieten, blijf gezond!’
waren en hij de zwembroek aan had die wij hem gegeven hadden. Samen met zijn helemaal omhoog getrokken lange sokken, zonnehoed op en prachtige rugzak. Hij kon zo met de Israëlische padvinders mee! Maar... Als ik niet kan slapen, dan is opa zo lief. Hij wrijft altijd over mijn rug en dan val ik in slaap. Alleen om bij opa in de auto te zitten, vind ik wat minder. Ik poep dan bijna in mijn broek, want hij rijdt zo hard! Maar ik ben jullie wel heel erg dankbaar voor de limousine die jullie in New York voor me geregeld hebben. Opa, kun je in Nederland ook een limo voor me regelen? Ik hou van roze’. En ook Daniel wil nog iets vertellen: ‘Ik vind opa altijd heel scherp, want hij regelt altijd alles snel. Maar ik moet na 12 jaar opa wel nog steeds helpen met het uitspreken van de juiste woorden tijdens de berachot op shabbat. Opa ik kan je in het weekend bijles geven!’ Tenslotte zeiden ze alle drie in koor ‘Opa is de leukste opa van de wereld! Facetimen vanaf vakantie met hem is onze hobby, hij kan heel erg met ons kan lachen, we kunnen alles tegen hem zeggen, en hij neemt ons naar alle leuke plekken
Een interview met Alexander, Sophie en Daniël.
DOV & DEBORAH ‘Jaap zorgt er altijd voor dat iedereen het naar
sterrenhotel zaten. Maar daar ging het niet om:
zijn zin heeft.’
het was de jeugdherinnering van Ella en dat was
Eigenlijk zeggen mensen veel te weinig tegen elkaar
belangrijk voor Jaap. Jullie lieten samen de jeugd
wat ze van elkaar vinden. Daar gaan we dan:
van Ella zien. Want jullie kennen elkaars verhalen.
23 jaar geleden was je daar opeens. En je bent nooit
Zelfs als iets 55 jaar geleden heeft plaatsgevonden.
meer weggegaan. Vanaf dag 1 wilde jij het beste
Ella en Jaap hebben alles besproken en dat maakt
voor Ella. En met die basis kon het eigenlijk nooit
het heel bijzonder.
mis gaan tussen ons. Daar waren wij het direct over
De reizen naar Israël zijn voor mij en mijn gezin een
eens. Natuurlijk hebben wij wel eens een aanvaring
hoogtepunt. Een paar dagen samen in de woestijn,
gehad. Noem mij een goede relatie waar mensen
Jerusalem en Tel Aviv. Een herinnering die wij nooit
het altijd eens zijn.
meer vergeten. Allemaal mooie herinneringen. Waar het was is
Mooie herinneringen
eigenlijk onbelangrijk. Het gaat er om dat het met
Wij hebben samen en met de gehele familie mooie
het grote gezin/familie was. Een samengesteld
herinneringen en reizen gemaakt: Kiepel, Parijs,
gezin. Jaap en Ella hebben zich voorgenomen dat
Malta, Israël en New York. Het diner in Deventer de
het ging werken. Iedereen op zijn eigen tempo,
avond voor jullie huwelijk was legendarisch.
rekening houdend met iedereen.
Indonesië was bijzonder. Jaap zorgt er altijd voor dat iedereen het naar zijn zin heeft. Zo was hij
De shabbat traditie
super enthousiast over Kaliklatak. Als ik mijn ogen
Het gezin en de familie is vrijdagavond: in het begin
dicht had gedaan en zijn enthousiaste commentaar
een tafel voor jonge twintigers en nu veertigers met
had gehoord zou ik zo geloven dat we in een 5
kleinkinderen.
▶▶
Iedereen is welkom, en iedereen geniet van de
2,5 jaar later waren Dov en ik wel samen en kwam
gezelligheid en het eten. Een shabbat tafel! En daar
ik voor de eerste keer op vrijdagavond eten.
gaat het Jaap om! De eerste shabbat Een steun voor ons allemaal
Het was winter en ik had een coltrui aan. Han was
Wat ik waarschijnlijk te weinig heb gezegd is dat de
2,5 en ‘redelijk’ druk. Laat ik zeggen dat ik beter een
wijze manier waarop jij met Jacob bent omgegaan
shirt aan had kunnen doen! Jaap (en Ella) hebben
heel bijzonder was. In de goede tijden en in de
ons zo liefdevol opgenomen in hun bijzondere
slechte tijden. Tot aan het einde ben jij een enorme
gezin. Vanaf de eerste dag hebben wij ons thuis
steun geweest voor ons allemaal, maar ook voor
gevoeld.
Jacob zelf. De liefdevolle manier waarop hij over jou sprak, zei mij genoeg.
Lieve Jaap, hoe Ella en jij in het leven staan en
Lieve Jaap, dank je dat je in mijn leven en het leven
iedereen met zoveel liefde en aandacht ontvangen
van mijn gezin bent gekomen. Wij genieten van je
is. Dat is voor mij en mijn gezin heel bijzonder om
ontzettend grote hart, je gastvrijheid en je liefde.
te zien en ook een levensles. Ik hoop dat we dit
Wij hopen nog heel erg lang! In ieder geval nog 50
nog tot in lengte van dagen in goede gezondheid
jaar……….tot 120 jaar.
mogen meemaken.
Kus, Dov
Deborah
Deborah: ‘Zeg maar alvast opa tegen me!’ Ik herinner me nog heel goed hoe ik Jaap leerde kennen. 15 jaar geleden. Ik was met Hannah in Knokke en kwam Jaap en Ella tegen. Dov en ik waren nog niet samen. Jaap kijkt in de kinderwagen en zegt: ‘Zeg maar alvast opa tegen me’.
DORA & IDO ‘We hebben er heerlijk om gelachen!’ Het was in de jaren 90. We gingen met ons allen naar de Barmitswah van Ronny in Kansas. Het was een mooi feest. Daar liepen wij met cowboy hoeden op en hebben heel veel gegeten. De volgende morgen gingen wij samen naar het ontbijt. Daar hebben wij op z`n hollands gezegd ongans gegeten. ‘Nee’, zei Renée, ‘dat heet HONGAARS’. Wat was dat lekker! Later op de dag voelden we toch wel dat we iets teveel gegeten hadden. Jij bent toen maar een paar baantjes gaan zwemmen om wat bij te komen. Ach die arme Renée met het gedicht waar het woord “raggene” in voor kwam. Renée dacht ‘laat ik het nu netjes uitspreken, Ranchène’. We hebben er heerlijk om gelachen. Jaap, Dora en ik wensen je van harte mazzeltov! Dora en Ido
ROBBY & BETTY ‘We keken naar het plafond en daar was Jaap’s
Van alle markten thuis
uit de magnetron gekookte ei.’
En zo hebben we heel veel leuke en gekke dingen mee gemaakt. De sinterklaas avonden waren altijd
Ook schrijven wij een stukje over jou. We hebben
heel gezellig. En weet je nog dat Robby gehaald
veel mee gemaakt met elkaar.
moest worden van Schiphol en wie was weer de
Leuke dingen en ook geen leuke dingen. Veel
sljemiel? Juist jij! En toen het spiegelglad was
gelachen, maar ook gehuild. Maar we houden het
en de hond moest gehaald worden. ‘Jaap kan
nu over het lachen.
jij haar halen? Natuurlijk!’ En zo zijn er nog veel gebeurtenissen.
Jaap’s eerste magnetron experiment
Renee belde ons op en vroeg of we even wilden
Lieve Jaap, wij wensen jou nog heel veel gezonde
komen. ‘Jaap had iets nieuws voor de keuken.’ Wij
en gezellige jaren met alles wat je lief is.
nieuwsgierig natuurlijk en gingen direct kijken. Daar stond de magnetron. Je was heel trots en
Een dikke kus en veel liefs
vertelde dat je kan er alles in kon koken, zelfs een ei. Het ei werd gekookt en een paar seconden later haalde je het ei uit de magnetron. Je wilde het schillen en een knal: ei weg! Helemaal weg en het ei was nergens meer te bekennen. Toen keken we naar het plafond en ja hoor daar was Jaaps ei. De schilder moest er uiteindelijk aan te pas komen.
Robby en Betty
MAUREEN ‘Bij ons is er toch nooit wat bijzonders?’
om de beste prijzen voor deze wereldfirma uit te
Op je 65ste sprak ik je toe waarin ik eigenlijk al
onderhandelen. En op de dagen dat je vrij bent,
alles aan je heb verteld wat ik aan je bewonder: je
zorg je samen met Ella voor de catering en kinder-
altijd positieve blik op het leven, dat je hard werkt
en kleinkinderopvang. Iedere vrijdagavond zijn we
en ongelooflijk zorgzaam bent, dat je tolerant
allemaal bij jullie welkom, in vakanties verzorgen
bent. Uhm dat is met de jaren misschien ietsje
jullie circusuitjes op maat en andere bijzondere
minder geworden. Maar wel dat je naast je werk
uitstapjes met de kleinkinderen. Daarnaast geniet je
ook jarenlang hebt ingezet voor goede doelen,
op vrijdagmiddag van je herenlunches met je trouwe
dat je heerlijk kan koken en met ieders wensen
vrienden. Zolang je maar geen rust hoeft te nemen ...
rekening houdt en de duizendpoot in jou tijdens mama haar ziekte. Je verzorgde haar volledig en
Warm hart
tegelijk voedde je twee kleine kinderen op en bleef
Verder heb je een enorm gul hart. Je neemt alle
ook nog eens gewoon doorwerken. Dat is een bijna
kinderen en kleinkinderen uit beide gezinnen graag
onmenselijke prestatie waar velen een voorbeeld
mee naar de mooiste oorden. Jouw doel is, samen
aan kunnen nemen! Vijf jaar later koester ik het
met Ella, dat iedereen in jullie gezin geniet. En dat
gevoel nog steeds. Maar nu ben je 70 en dan?
is natuurlijk best een uitdaging met zoveel (klein) kinderen en aanhang die zelf ook heel goed weten
No pensionada voor Japa
wat ze wel en niet willen. Zelf houd ik dan vaak een
De meeste mannen van jouw leeftijd genieten van
spiegel bij mezelf voor: kan ik dit ‘later’ ook doen
hun welverdiende pensionada. Sommigen al jaren!
en zo ja, hoe? Daarnaast heb jij een warm hart
Maar jij doet het uiteraard net even anders en reist
voor goede doelen waar je niet graag over praat.
liever de halve wereld over op kosten van Accel
Dat siert je enorm.
▶▶
Just the two of us Wat ik de laatste jaren enorm koester, zijn onze
Last but not least
avondjes samen uit eten ondanks onze drukke
De meeste mensen van jouw leeftijd wens ik dat ze
agenda’s. Op deze avonden heb ik het gevoel dat ik
vooral lekker gaan genieten van hun vrije tijd. Deze
jou eindelijk heel even weer voor mezelf heb. Alles
wens heb ik bij jou inmiddels opgegeven. Sterker
passeert de revue. En ik krijg jouw oprechte mening als
nog ik denk dat jij meer geniet van nog een aantal
ik wat aan je vraag, dat vind ik heerlijk. Ik merk dat dat
jaren onderhandelen en adviseren bij de Accel
in het dagelijkse leven soms anders gaat. We spreken
Groep dan dat jij iedere dag thuis moet afwachten
elkaar minstens twee keer per dag om te horen of
wat je die dag gaat ondernemen. Dus lieve papa,
alles nog ok is, maar we zeggen eigenlijk te weinig.
blijf vooral gezond zodat je nog heel lang kan
Jij eindigt altijd met ‘verder niets bijzonders?’. En ik
blijven doen waar jouw hart ligt. Maar zullen we
antwoord op mijn beurt: ‘nee niets, rij voorzichtig’.
wel wat vaker afspreken?
Er is toch ook nooit wat bijzonders bij ons J ? Heel veel liefs, Maureen. Knokker Dankbaar ben ik je voor de onbezorgde tijd waarin ik in mijn jeugd opgroeide. Met zijn vieren in Uithoorn. We hadden een heerlijk huis, konden alles doen en laten wat we wilden en genoten van de meest mooie vakanties. Zelfs tijdens mama haar ziektes, draaide dankzij jou alles door. Je hebt enorm geknokt in het leven. Dat heb je zoveel malen laten zien. Na mama’s dood pakte je de draad weer op en heb je een mooi leven opgebouwd met jouw lieve Ella. Tussendoor heb je nog even de Burco gered. Sterker je hebt het zo geregeld dat het jezelf uiteindelijk ook nog wat gezelligs opleverde.
ILYA RYCHTER ‘Opa snuit zijn neus als een olifant!’
iets niet mag en als hij op vakantie gaat.
Onlangs hield de familie ‘Rychter-Polak-Wijninga’
Laura: Dat hij soms dingen beter denk te weten.
een ronde tafel sessie, waarbij we uitvoerig spraken
Judy: Money, money, money, money makes the
over Jaap’s persoonlijkheid. Aan de hand van een
world go round.
wetenschappelijk verantwoorde vragenlijst bespraken
Ilya: Dat hij ieder kwaaltje heeft dat een ander
we al zijn persoonlijke kenmerken. Onderstaand tref
heeft. En dan erger. En dat elk verhaal uiteindelijk
je het verslag met de vragenlijst en de verschillende
over hem gaat/over wat hij heeft meegemaakt.
antwoorden.
Oh ja en dat hij de dorpomroepster is J
En
uiteraard
aan
het
eind
de
familieconclusies! Wat is het leukste dat je ooit met opa/Jaap hebt Wat vind je leuk aan opa/Jaap?
gedaan?
Pepijn: Ik vind het leuk aan opa dat hij altijd hallo
Pepijn: Kussen en knuffelen, naar het circus en
zegt als hij binnenkomt en als hij cadeautjes geeft.
Artis gaan.
Laura: Dat hij vrijdagavond altijd zo gezellig maakt.
Laura: Dat we voor mijn slagen zijn gaan eten bij
Judy: Dat hij positief in het leven staat.
Slangevegt samen met Hannah. Dat was echt heel
Ilya: Zijn gezellige en verzorgende inslag en zijn
leuk en gezellig.
fantastische kookkwaliteiten. Ik vind het ook leuk
Judy: In mijn jeugd naar Noordwijk en de
aan hem hoe hij kan genieten en lachen op een
familievakanties.
gezellige avond. Of iets van wat hij leuk/mooi vindt.
Ilya: Ik heb natuurlijk veel leuke momenten met Jaap meegemaakt. De vrijdagavonden waren en
Wat vind je stom/minder leuk aan opa/Jaap?
zijn vaak gezellig. En de leuke familiereisjes en
Pepijn: Ik vind het vooral heel stom als opa zegt dat
etentjes.
▶▶
Maar ik vond het ook leuk om zijn chauffeur te zijn
Wij hebben allen vele leuke, mooie en soms ook
in de periode dat hij vaak naar Luik moest. En te
verdrietige momenten meegemaakt met opa/Jaap.
werken voor hem bij de Burco. Jaap heeft me ook
En hopen nog vele mooie momenten te mogen
de eerste keer Time Square in de avond laten zien
beleven. We wensen hem nog een mooi, lang leven
samen met Dov en ook dat was echt heel leuk.
toe in volle gezondheid!
Wat wil je dat opa/Jaap vaker doet?
XXX de familie Rychter-Polak-Wijninga
Pepijn: Ik wil graag dat opa vaker een boekje voorleest en nog vaker cadeautjes geeft. Laura: Uuuuhm…weet niet. Judy: Rust nemen en genieten van zijn oude dag. Ilya: Geen wensen op dit punt. Wat vind je grappig aan opa? Pepijn: Als opa zijn neus snuit als een olifant. Laura: Geen idee! Judy: Zijn humor vind ik vaak grappig. Ilya: Dat hij zelf het hardst lacht om zijn eigen grappen. Conclusie De objectieve conclusie die we uit de vragenlijst halen is dat opa/Jaap zoals ieder mens enkele negatieve kanten heeft, maar dat hij ook vele leuke en positieve kanten kent. Hij is een levensgenieter die graag lacht en eet en ervan houdt leuke dingen te doen met zijn naasten.