Hoezo pensioen

E T S N I E HET KL AN BLAD V AND L NEDER ALWEER HET VOLGENDE NUMMER VAN JAARGANG 3 IN DIT NUMMER

Acht bekende krasse knarren

: Thema ensioen p Hoezo

3

VOORWOORD VAN RIJNCONSULT

4

DE GRIJZE GOLF GAAT DOOR

6

MAX VAN DER STOEL

7

HANNIE VAN LEEUWEN

8

PIET RÖMER/WIM MEIJER

10 ADRIANUS JOHANNES KARDINAAL SIMONIS

O H N I

UD

‘wij hebben een ruime opvatting van het begrip jongere’ MEI LI VOS VOORZITTER ALTERNATIEF VOOR VAKBOND

11 HANS VAN LONDEN 12 TON LUTZ 14 VITRINE

VO O R

WO O VAN RD RIJN CONS ULT

16 CASES VAN RIJNCONSULT

DE OTE QU

2

De pensioengerechtigde leeftijd is een arbitrair gegeven, zoveel is wel zeker. Het menselijk kapitaal afschrijven omdat een bepaalde leeftijd is bereikt, is kapitaalvernietiging. Langzaam begint er maatschappelijk en politiek draagvlak te ontstaan voor deze opvatting. Zie bijvoorbeeld het laatste advies van de Stichting van de Arbeid.

Daarin wordt een lans gebroken om flexibeler met de pensioengerechtigde leeftijd om te gaan. Onherroepelijk komt dan de vraag om de hoek: wanneer is iemand eigenlijk oud? Dat hangt natuurlijk samen met de

fitheid van lichaam en geest. En het wisselt per cultuur en in de tijd. Bovendien hanteren we ouderdom als een relatief begrip.

Voor het ene beroep bijvoorbeeld gelden andere maatstaven als het om leeftijd gaat, dan voor het andere beroep. Neem nou de komende presidentsverkiezingen in Frankrijk. In de polls komt de naam van Ségolène Royal steeds vaker voor. Ze geldt als een ‘politieke verfrissing’. Tegenstanders wijzen juist op haar jonge leeftijd (52 jaar!) als reden om haar toch vooral niet te steunen...

Hoe dan ook, grijze haren en gezag hebben wel iets met elkaar te maken. Grijze haren en ontzag ook. Maar haarkleur en pensioen hebben niet noodzakelijkerwijs iets met elkaar te maken. Kijk eens naar de fotogalerij in dit nummer. Volgens ons zijn de geportretteerden het springlevende bewijs van de onzinnigheid van dogmatische leeftijdsgrenzen.

Harry Vissers SENIOR ADVISEUR

3

DE GRIJZE GOLF GAAT DOOR ‘Wij hebben een ruime opvatting van het begrip jongere’, zei voorzitter Mei Li Vos (1970) van Alternatief voor Vakbond onlangs in het programma Buitenhof.

Zonder met haar ogen te knipperen vervolgde ze: ‘Wij rekenen daar iedereen toe onder de 55 jaar’.

Zo bezien is een 65-jarige nog maar net van middelbare leeftijd en is het opeens ook duidelijk waarom werkbemiddelaar Agens in een commercial de stokoude blueszanger Bo Diddly in verband brengt met re-integratie.

De eerste geluiden over verhoging van de pensioenleeftijd zijn al gehoord en in Duitsland zelfs al in het regeringsbeleid opgenomen. Vroegpensioenen moeten worden afgeschaft, vindt ook Vos van AVV, of in ieder geval de situatie dat die betaald worden door de ‘jongeren’ die werken. Tegelijkertijd pleit AVV voor

maatregelen die voorkomen dat mensen vastgeroest raken aan hun baan. Ontslagbescherming zou bijvoorbeeld ongedaan moeten worden gemaakt voor iedereen met een inkomen boven de 45.000 euro.

En een stap verder is dat eigenlijk iedereen die met zijn hoofd werkt een tijdelijk contract zou moeten krijgen, dat jaarlijks kan worden herzien. Dat zorgt immers voor een eerlijke concurrentie tussen de generaties.

Langer werken moet op den duur om de economie draaiende te houden, maar wordt ook steeds vaker gewenst door de mensen die formeel bejaarden heten te zijn. Krasse knarren, zoals ze jaren geleden al door Koot en Bie werden genoemd, voelen zich steeds langer vitaal en energiek genoeg om met plezier door te werken.

4

Van hun kennis en ervaring wordt dankbaar gebruikgemaakt door bedrijven, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties. De Volkskrant signaleerde onlangs dat veel, vooral kleinere universitaire vakgroepen en instituten drijven op de werkkracht van soms al jaren officieel gepensioneerde hoogleraren.

In de rest van de maatschappij is het niet anders. Op de volgende pagina’s de portretten van acht krasse knarren die zich op uiteenlopende terreinen met hun kennis en ervaring nuttig maken.

5

Max van der Stoel1924 81 jaar

Minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Den Uyl en het kabinet-Van Agt II. Daarna achtereenvolgens werkzaam voor Verenigde Naties en OVSE, naast een lange lijst van lidmaatschappen van adviesraden en commissies. Groot diplomaat en tegelijk fervent strijder voor mensenrechten en ontspanning in de wereld. In Athene geëerd met een naar hem vernoemde straat, uit dank voor zijn steun aan het verzet tegen het kolonelsregime.

Trad in 2001 als minister van Staat op als 6

vertegenwoordiger van de regering in de onderhandelingen met Jorge Zorreguieta die hij moest overtuigen om niet aanwezig te zijn bij het huwelijk van Máxima en Willem-Alexander. Was tussen 2001 en 2003 deeltijdhoogleraar Internationaal en Europees Recht Katholieke Universiteit Brabant. Is sinds 2001 ook actief als speciale adviseur van EU-buitenlandcoördinator Javier Solana voor Macedonië.

Is PvdA-lid sinds de oprichting van de partij: al 60 jaar.

Nationale Kruisvereniging en vijftien jaar voorzitter van het bestuur van de Sociale Verzekeringsbank.

Bekleedt nu negen nevenfuncties, naast haar werk als CDA-senator. Werd in 2003 nog bestuurslid van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie en in 2004 voorzitter van de Taskforce Handicap en Samenleving. Werd eind 2004 ook lid van de regiegroep ‘Grijs werkt’ van het ministerie van Sociale Zaken. Wil met 85 wel stoppen, althans met die nevenfuncties.

Hannie van Leeuwen1926 80 jaar

‘Ik had altijd wel een vaag idee: als ik oud ben ga ik reizen.

Maar dat is er nooit van gekomen. Te druk.’

Voormalig Tweede Kamerlid. Heeft al 52 bestuursfuncties en commissielidmaatschappen vervuld. Naast haar werk in het openbaar bestuur (wethouder Zoetermeer, waarnemend burgemeester Hazerswoude en Nootdorp) bijvoorbeeld acht jaar vice-voorzitter van de Nationale Ziekenhuisraad, zeven jaar voorzitter van de 7

Piet Römer1928 77 jaar Televisieacteur zolang als de televisie bestaat. Debuteerde in 1956 als de os naast de kribbe in een kerstspel bij de KRO. Brak door in de serie Stiefbeen en Zoon, waar hij een eerste Televizierring mee won. Er zouden er nog twee volgen: ’t Schaap met de 5 Poten en recentelijk voor zijn rol als inspecteur De Cock ‘met Cee Oo Cee Ka’ in de serie Baantjer. Speelde ondertussen ook in een twintigtal films, waaronder Als twee druppels water (1963), Wat zien ik? (1971) en De Lift (1983). Desondanks heeft het theater altijd zijn voorkeur gehouden en met acteren zal hij niet gauw stoppen:

Wim Meijer1939 66 jaar Boerenzoon werd staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk in het kabinet-Den Uyl. Was daarna twaalf jaar kamerlid, waarvan twee jaar als fractievoorzitter van de PvdA. Van 1989 tot 1992 Commissaris der Koningin in Drenthe.

Verliet de actieve politiek voor het bedrijfsleven, werd eerst lid, later voorzitter van de Raad van Beheer van de Rabobank. Is sindsdien actief in een groot aantal commissariaten, bestuursfuncties en overheidscommissies.

Was onder meer voorzitter van de Raad

‘Zolang ik nog kan lopen, praten en bewegen en mijn geheugen het nog doet, ga ik door.’

8

van Commissarissen van Interpolis en PCM Uitgevers, voorzitter van de Algemene Energie Raad en van Het Nederlandse Rode Kruis, lid van de Raad voor Verkeer en Waterstaat en van de Raad van Advies Herinneringskamp Westerbork, voorzitter van de Onderzoekscommissie UWV en van de Adviesgroep Waddenzee.

Bekleedt nog steeds dertien commissariaten en andere nevenfuncties, waaronder het voorzitterschap van de Raad van Commissarissen bij Nuon en de Nederlandse Spoorwegen.

9

Adrianus Johannes1931 Kardinaal Simonis 74 jaar

Is nog niet aan het eind van zijn Latijn, maar gaat desondanks in november, als hij 75 wordt, met emeritaat. Is dan 21 jaar kardinaal geweest, een baan van 80 uur in de week. Blijft zich ongetwijfeld ook daarna inzetten voor de kerk.

Kreeg, na zijn promotie cum laude in de bijbelexegese, zijn bisschopswijding in 1971 in Rotterdam. Twaalf jaar later zorgde zijn door Rome gedecreteerde benoeming tot aartsbisschop van Utrecht voor opschudding in de progressieve kerkprovincie Nederland. Maar tegen 10

het einde van zijn carrière is er toch ook waardering voor de kardinaal, die tot ieders verrassing bijvoorbeeld een voorstel tot een onderzoek naar de gehuwde priester deed.

Vindt dat een paus die zijn ambt fysiek of mentaal niet meer kan uitoefenen moet kunnen aftreden. Maar uitte ook groot respect voor de manier waarop paus Johannes Paulus II tot het eind toe bleef werken en zich steeds weer toonde in al zijn ‘broosheid en zwakheid van de ouderdom’.

Werkte na zijn studie Economie tien jaar in de textielindustrie. In 1969 medeoprichter van het adviesbureau Horringa en De Koning. Legde de basis voor het Nederlandse strategieadvies bij dit fameuze bureau, dat in 1993 werd overgenomen door de Boston Consulting Group.

Eindigde hier als senior councel. Was Tussen 1995 en 2002 bovendien hoogleraar Strategie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Publiceerde onder meer De mythe van de synergie (1979), Er is hier geen beleid (1985), Topstructuren zijn ook mensen (1987), Leiden en leren leiden (1990) en De waarde en waarden van concerns (1998). Schreef ter gelegenheid van zijn pensioen het boekje Vasthouden en loslaten (2002). Zei daarover zelf:

Hans van Londen1937 68 jaar Geldt als de nestor van de Nederlandse adviespraktijk. Stond, hoewel hij in 2002 afscheid nam bij The Boston Consulting Group, in 2005 nog steeds in de top-10 van meest invloedrijke consultants van Nederland van het tijdschrift Management Team.

‘Ik merk dat ik geen goede loslater ben. Het beroep van consultant is me op het lijf geschreven.’

11

Rudy Van Gelder1924 82 jaar

‘Achitect van het moderne jazzgeluid’

De ‘architect van het moderne jazzgeluid’. Was in de jaren vijftig en zestig dé geluidstechnicus in de Amerikaanse jazzscene, werkzaam voor alle grote platenlabels, van Blue Note, Prestige en Impulse tot Verve en Savoy. Werd geroemd om de warmte die hij de muziek van grootheden als John Coltrane, Miles Davis en Dave Brubeck gaf met zijn specifieke opnametechniek.

Is sinds 1998, aanvankelijk op verzoek van de Japanse Blue Note-importeur, bezig met het remasteren van zijn oude mono-opnames op zo’n manier dat de nummers op cd het originele geluid en de warmte van de oude vinylplaten herkrijgen. Kreeg voor zowel de oorspronkelijke opnames als voor de remastering in 2004 tijdens het North Sea Jazz Festival de Bird Award Special Appreciation.

Ton Lutz1919 87 jaar Geboren in 1919. Wilde aanvankelijk toneelrecensent worden, maar raakte verknocht aan het spelen. Groeide uit tot een van de grootste Nederlandse acteurs van na de oorlog.

In de jaren vijftig werkte hij als acteur en regisseur in Amsterdam en Rotterdam.

Van 1962 tot 1965 leidde hij de Nederlandse Comedie in Amsterdam. Richtte in 12

1968 Het Zuidelijk Toneel Globe op.

Kreeg in hetzelfde jaar de Louis d’Or, een prijs die hij in 1983 nog eens kreeg. Geeft nog les op de Amsterdamse theaterschool. Fysiek wat broos, maar krachtig in zijn uitspraken, brengt hij de studenten het ambacht bij. Acteren is niet voelen maar denken, leert hij:

‘Voelen is vies; een rol spelen is denken en ademhalen.’

13

HKBVN verschijnt wanneer het uitkomt.

RETIRED HUSBAND SYNDROME

WEBSITE

Uit deze uitgave mag eigenlijk alles worden

Meldpunt ouderenontmoetingsplekken

WILT U DAT HKBVN OOK NAAR IEMAND

Term voor psychosomatische klachten van vrouwen als gevolg van het gedrag van de gepensioneerde echtgenoot.

40% van de Japanse vrouwen wordt al depressief bij de gedachte dat hun echtgenoot binnenkort met pensioen gaat en dus hele dagen thuis zal zijn.

BOEK

ANDERS WORDT GESTUURD?

(uit Volkskrant d.d. 28 februari 2006)

The Brooklyn Follies

www.goedmetpensioen.nl

Door Paul Auster

Een initiatief van TNO Verouderingsonderzoek en bestaat uit een serie voorlichtings- en informatieproducten gericht op mensen die voor hun pensionering staan.

Doel is om mensen praktisch te ondersteunen bij de overgang van de arbeidzame naar de gepensioneerde status.

gekopieerd en/of verveelvoudigd.

Sterker nog, dat zouden we erg leuk vinden.

Wilt u ons dat, via onderstaand adres, wel laten weten?

Kijk dan op www.rijnconsult.nl of bel 030 29 84 250 RIJNCONSULT

T.a.v. redactie HKBVN Postbus 233

www.ouderenhulp.nl/contact/opmerkingen

website.

Kijk ook op onze

http://www.kenniscentrum-ouderen.nl/smartsite. htm?id=52801

TALENT PROVIDER

Uitgeverij: Faber and Faber 2005

Instrument ontwikkeld door Rijnconsult.

Het ondersteunt bij het vinden van een passende werkkring in de diverse fasen van het werkzame leven.

Beschrijving van het leven na het pensioen: als nieuwe fase, het begin van een nieuw leven m,et al zijn mogelijkheden.

3990 GA Houten

Meldpunt ouderenmishandeling

ADVIES

030 29 84 250

BOEK

Het bureau

Door J.J. Voskuil

Het wegnemen van belemmeringen voor doorwerken na 65 jaar Stichting van de Arbeid (2005)

EEN WEETJE

1 OKTOBER IS DE INTERNATIONALE DAG VAN DE OUDEREN

Uitgever: Van Oorschot 1996

In deel 7 gaat het over de pensioenfase van de hoofdpersoon Maarten Koning.

Aanvankelijke onrust maakt geleidelijk plaats voor een evenwicht, waarbij gevoelens van onbestemdheid worden afgewisseld door die van gelukzaligheid en geluk.

COLOFON eindredactie: tekst:

de medewerkers van Rijnconsult

Bas van Lier

ontwerp:

124 Design, Amsterdam

concept en realisatie:

Yardmen bv, Amsterdam

14

ADVIES

Van alle leeftijden; een toekomstgericht ouderenbeleid op het terrein van werk, inkomen, pensioenen en zorg Sociaal Economische Raad (2005)

15

Een paar voorbeelden van

CASES VAN RIJNCONSULT

opdrachten met een duidelijk maatschappelijke context

Het Kleinste Blad Van Nederland is een

GEWEST GOOI EN VECHTSTREEK

uitgave van Rijnconsult. Het behandelt per

Beleidsdag met gemeenten uit het gewest en

keer een thema dat ons aan het hart gaat, is

hun partners op sociaal maatschappelijke en

opgevallen of dat wij anderszins belangrijk

economische beleidsterreinen (w.o. UWV, Divosa

vinden. We geven (denk)richtingen aan en

en CWI). Uitdaging: ontwikkelen van ge誰ntegreerd

streven geen volledigheid na.

beleid.

HKBVN is vooral bedoeld om te inspireren.

Achterin HKBVN vindt u over het gekozen

SAMENLEVING & BEDRIJF

onderwerp wel een lijst van artikelen,

Projectmanagement en inhoudelijke ondersteuning

adressen, websites en wat dies meer zij,

van rondetafelgesprekken tussen de minister-

waarmee u zelf gemakkelijk meer

president en de top van het bedrijfsleven op het

informatie kunt vinden.

gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

KIJK OOK OP ONZE WEBSITE

www.rijnconsult.nl

PARTIJEN JEUGDZORG IN ROTTERDAM Ontwikkeling van een aanpak om betrokken partijen

RIJNCONSULT

aan te zetten tot het aanbrengen van praktische

organisatieadvies, procesmanagement,

verbeteringen in de samenwerking. Basis van

interim-management, persoonsonderzoeken,

aanpak: casu誰stiek bespreken en maatregelen nemen.

werving & selectie.

16