Κεφάλαιο 5 ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ, ∆ΙΑΠΑΥΣΗ 5.1 Ανάπτυξη Τα περισσότερα έντοµα υφίστανται σηµαντικές µεταβολές της µορφής κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των. Για παράδειγµα οι πεταλούδες εξελίσσονται από κάµπιες. Η γνώση του τρόπου αύξησης και των µεταβολών της µορφής (µεταµορφώσεων) έχει ιδιαίτερη σηµασία για τη µελέτη των Εντόµων που στοχεύει στην καταπολέµηση των. Τα Έντοµα εξελίσσονται από ωά, τα οποία έχουν σχηµατισθεί από αρχέγονα αναπαραγωγικά κύτταρα µέσα στις ωοθήκες του θήλεος. Συνήθως γίνεται εναπόθεση των ωών, τα οποία εκκολάπτονται µετά από περίοδο χρόνου που ποικίλλει. Τα έντοµα που αποθέτουν ωά καλούνται ωοτόκα. Σε ορισµένες περιπτώσεις τα ωά παραµένουν µέσα στο σώµα του θήλεος µέχρι να εκκολαφθούν. Έτσι µερικά έντοµα είναι ωοζωοτόκα. ∆ηλαδή αποθέτουν νεαρά έντοµα αντί των ωών. Σε σπάνιες περιπτώσεις αποτίθενται ώριµες προ νύµφες. Αυτό συµβαίνει σε ορισµένες µύγες (Diptera που προσβάλλουν ζώα και στη µύγα τσετσέ. Οι προνύµφες αυτές τρέφονται από το σώµα της µητέρας, περίπτωση που προσοµοιάζει στη ζωοτόκο αναπαραγωγή των θηλαστικών. Τα ωά των Εντόµων είναι µικρού σχετικά µεγέθους. Αν και εµφανίζουν κάποια ποικιλοµορφία στο χρώµα, το σχήµα, τα διακριτικά σηµεία και το µέγεθος, είναι γενικά περισσότερο οµοιόµορφα από τα είδη των εντόµων που τα εναπόθεσαν. Καλύπτονται από ένα κέλυφος, το χόριο, το οποίο σχηµατίζεται από το επιθήλιο των ωοφόρων σωλήνων. Η γονιµοποίηση πραγµατοποιείται κατά την εναπόθεση. Τα αποθηκευµένα σπερµατοζωάρια εισέρχονται στο αγονιµοποίητο ωάριο από τη µικροπύλη. Το στάδιο του ωού είναι δυνατό να διαρκέσει από λίγες ώρες µέχρι πολλούς µήνες. Σε µερικά έντοµα (όπως στις αφίδες, Hemiptera) η εµβρυακή ανάπτυξη πραγµατοποιείται χωρίς να γονιµοποιηθούν τα ωά (παρθενογένεση). Αν και, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα ωά των διάφορων ειδών Εντόµων έχουν πολλές οµοιότητες, συχνά είναι δυνατός ο προσδιορισµός των. Αυτό µπορεί να έχει ιδιαίτερη σηµασία για την πρόγνωση εξάρσεων προσβολών εχθρών των καλλιεργειών, όπως ακρίδων, Λεπιδοπτέρων τoυ βαµβακιού κ. ά. Κατά την προσπάθεία προσδιορισµού ωών εντόµων πολλοί παράγοντες είναι σηµαντικοί όπως το σχήµα, το µέγεθος, το χρώµα, το ανάγλυφο της επιφάνειας, οι θέσεις εναπόθεσης, εάν αποτίθενται µεµονωµένα ή σε οµάδες κ. α. Τα Έντοµα συνήθως πολλαπλασιάζονται µε γρήγορους ρυθµούς. Ο ρυθµός αύξησης του αριθµού των ατόµων ενός είδους εξαρτάται από τον αριθµό των ωών που αποτίθενται, τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου και το ρυθµό εναλλαγής των γενεών. Ο αριθµός των ωών που αποτίθενται από τα διάφορα είδη εντόµων ποικίλει ευρύτατα. Το πραγµατικό θήλυ σε ωρισµένες αφίδες µπορεί να εναποθέσει ένα µόνο ωό για διαχείµαση. Αντίθετα η ψυχή του Heliothis zea (Noctuidae, Lepidoptera), που προσβάλλει τον αραβόσιτο και άλλες καλλιέργειες, µπορεί να παράγει µέχρι και 3.000 ωά. Η ψυχή του Alabama argillacea (Noctuidae, Lepidotpera, που προσβάλλει το βαµβάκι κ.α.,
1