Κεφάλαιο 5 Εντοµοκτόνα, Ακαρεοκτόνα, Νηµατωδοκτόνα Στο κεφάλαιο αυτό θα εξετασθούν οι τρεις παραπάνω κατηγορίες ουσιών µαζί, εξαιτίας της χηµικής τους συγγένειας. Επιπλέον πολλά εντοµοκτόνα έχουν ακαρεοκτόνες ιδιότητες ενώ νηµατωδοκτόνα είναι παράλληλα και εντοµοκτόνα εδάφους. Ειδικά για την καταπολέµηση των εντόµων θα αναφερθούν: α. Συνθετικές ουσίες που δρουν µε άµεση θανάτωση (χλωριωµένα οργανοφωσφορικά, καρβαµιδικά, πυρεθροειδή κ.α.) β. Ανάλογα ορµονών εντόµων γ. Παρεµποδιστές σύνθεσης χιτίνης δ. Βιολογικά παρασκευάσµατα. ε. Ουσίες τροποποίησης της συµπεριφοράς των εντόµων. Πάντως, ενώ η συνοπτική περιγραφή των ουσιών αυτών θα γίνει χωριστά κατά κατηγορίες, τα όρια των κατηγοριών αυτών δεν είναι απόλυτα σαφή. Μέχρι τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο οι ουσίες που χρησιµοποιούνταν για την καταπολέµηση αρθρόποδων (εντόµων και ακάρεων) στη γεωργία ήταν σχετικά λίγες, απλές και πολλές από αυτές ήταν φυσικής προέλευσης όπως το πύρεθρο, η ροτενόνη, το θείο (σαν ακαρεοκτόνο), το υδροκυάνιο για καπνισµούς, το φθοριοπυριτικό νάτριο κ.α. Μερικές από τις ουσίες αυτές χρησιµοποιούνται ακόµα και σήµερα, για περιορισµένες όµως χρήσεις. Πάντως η εποχή της χηµικής καταπολέµησης των αρθροπόδων και των νηµατωδών άρχισε πραγµατικά µε το Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο µε τις ανακαλύψεις, και τη σταδιακή διεύρυνση της χρησιµοποίησης, πολυάριθµων συνθετικών οργανικών ουσιών µε πολύπλοκη χηµική δοµή, µε πρώτο το DDT. Σήµερα στην Ελλάδα κυκλοφορούν περισσότερες από 100 τέτοιες χηµικές ουσίες (δραστικά συστατικά) µε τη µορφή αρκετών εκατοντάδων σκευασµάτων. Τα εντοµοκτόνα γενικά είναι πιο τοξικά για τον άνθρωπο και τα άλλα θερµόαιµα από όλα τα υπόλοιπα γεωργικά φάρµακα. Θα αναφερθούν οι κύριες χηµικές οµάδες των ευρύτερα χρησιµοποιούµενων φυτοφαρµάκων µε συνοπτική µόνο περιγραφή των κύριων δραστικών ουσιών που κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Πλήρης περιγραφή της ταυτότητας, των χρήσεων και των λοιπών ιδιοτήτων για κάθε δραστική ουσία εντοµοκτόνων, ακαρεοκτόνων, νηµατωδοκτόνων καθώς και για τα φυτοφάρµακα που προορίζονται για άλλες χρήσεις (ζιζανιοκτόνα, µυκητοκτόνα κ.λ.π.) δίδονται στα ειδικά εγχειρίδια: Pesticide Manual, έκδοση του British Crop Protection Council Αγγλίας και The Agrochemicals Handbook, έκδοση της Royal Society of Chemistry Αγγλίας, που ανανεώνονται συνεχώς.
1