Κεφάλαιο 7 Ζιζανιοκτόνα 7.1. Μέθοδοι αντιµετώπισης των ζιζανίων Η αντιµετώπιση των ζιζανίων στις γεωργικές καλλιέργειες µπορεί να γίνει µε µερικές διαφορετικές µεθόδους ή συνδυασµούς τους ανάλογα µε την κάθε καλλιέργεια και τις ιδιαίτερες συνθήκες της συγκεκριµένης γεωργικής εκµετάλλευσης. Οι πιο συνηθισµένες µέθοδοι αντιµετώπισης ζιζανίων είναι: α. Αφαίρεση µε το χέρι (βοτάνισµα), β. Καλλιέργεια του εδάφους γ. Αµειψισπορά δ. Κόψιµο των ζιζανίων ε. Χηµική καταπολέµηση. Οι σελίδες που ακολουθούν αναφέρονται συνοπτικά στις χηµικές ουσίες που χρησιµοποιούνται για τη χηµική καταπολέµηση των ζιζανίων, δηλαδή τα ζιζανιοκτόνα. Στις υπόλοιπες µεθόδους δεν θα γίνει αναφορά επειδή δεν αποτελούν αντικείµενο αυτού του µαθήµατος. Συνιστάται βέβαια να εφαρµόζονται όπου οι συνθήκες το επιτρέπουν. 7.2. Κατηγορίες και τρόποι εφαρµογής των ζιζανιοκτόνων Ανάλογα µε το εύρος φάσµατος των φυτικών ειδών στα οποία είναι τοξικά, τα ζιζανιοκτόνα διακρίνονται σε εκλεκτικά και καθολικά. Τα εκλεκτικά είναι φυτοτοξικά σε ορισµένα ζιζάνια χωρίς να έχουν σοβαρή αρνητική επίδραση στην καλλιέργεια. Τα καθολικά ζιζανιοκτόνα όµως είναι το ίδιο φυτοτοξικά σε όλα τα είδη φυτών και γι’ αυτό πρέπει να εφαρµόζονται µόνο σε ακαλλιέργητες εκτάσεις ή στις καλλιέργειες µε κατευθυνόµενο ψεκασµό. Ανάλογα µε τον τρόπο δράσης τους τα ζιζανιοκτόνα διακρίνονται σε επαφής και διασυστηµατικά. Τα ζιζανιοκτόνα επαφής εφαρµόζονται στο φύλλωµα και νεκρώνουν µόνο τα φυτικά µέρη µε τα οποία έρχονται σε επαφή. Γι’ αυτό δίνουν καλύτερα αποτελέσµατα όταν τα φυτά καλύπτονται πλήρως µε το ψεκαστικό διάλυµα, όταν δηλαδή η εφαρµογή γίνεται µε ψεκασµό µεγάλου όγκου (βλέπε παρακάτω). Τα διασυστηµατικά ζιζανιοκτόνα απορροφώνται από το φύλλωµα ή από τις ρίζες του φυτού και στη συνέχεια µετακινούνται αποπλαστικά ή συµπλαστικά (Βλέπε ∆ιασυστηµατικά Μυκητοκτόνα) και προς ιστούς του φυτού µακρυά από το σηµείο εισόδου σ’ αυτό. Έτσι δρουν σ’ όλο το σώµα του φυτού και γι’ αυτό στην περίπτωση των διασυστηµατικών δεν είναι απαραίτητη η πλήρης κάλυψη του ζιζανίου. Ανάλογα µε τα σηµεία εφαρµογής τα ζιζανιοκτόνα µπορούν να διακριθούν σε ζιζανιοκτόνα εδάφους, που εφαρµόζονται στο έδαφος για την καταστροφή των φύτρων των ζιζανίων και, ανάλογα µε τη δόση εφαρµογής, εµποδίζουν τη βλάστηση για µικρό ή µεγάλο χρονικό διάστηµα, και φυλλώµατος που εφαρµόζονται στο υπέργειο µέρος των ζιζανίων.
1