Langs de weg van de afgrond

Langs de weg van de afgrond.

Voorwoord: Een autodidact is iemand die door het bestuderen van eigen gedrag en los van ander ondersteuning van enige andere organisatie of opleiding zelfkennis heeft verkregen. De term wordt met name gebruikt bij kennisniveaus waarbij een gedegen opleiding wordt verwacht, zoals bij universitaire of andere hogere studies, en vooral artistieke beroepen, bijvoorbeeld kunstschilders, koks of musici. Na de invoering van de schoolplicht is het aantal autodidacten teruggelopen, omdat vrijwel iedereen sindsdien onderwijs heeft genoten.

De rol van zelfsturend leren wordt verder onderzocht in diverse studiebenaderingen, samen met andere belangrijke doelstellingen van het onderwijs, zoals de inhoud van kennis, bewustwording en competentie gericht samenwerkend leren.

In mijn leven ervaarde ik dat ook alleen ik heb me laten afleiden, omdat ik me niet begrepen voelde en me daardoor uitsloot om kennis op te nemen vanuit de schriftelijke en theoretische leerweg. Mijn kennis van het autodidact opnemen en ondergaan van zelfkennis toe te passen en aangewakkerd is door het aanschouwend onderwijs. Daarnaast heeft mijn levenservaring en waarnemingen ertoe gebracht de zelfkennis over te dragen aan anderen die dat op dat moment nodig hadden. Deze ontmoetingen hebben er toe bijgedragen dat mijn zelfkennis vergroot is en wil alle anderen die ik daar ontmoet in hebt voor danken. Vooral Monique en onze kinderen Maaike, Fabian, Ronald, Kees, Jeffrey en Vincent. Ook alle jongeren en anderen doelgroepen waarmee ik gewerkt heb, waarvan ik dacht ze te kunnen begeleiden doordat ze zelf aangaven hoe dit moest en niet anders.

Ik hoop door dit boek te schrijven anderen te inspireren door mijn ervaringen te delen en mijn ervaringen een ondersteuning zal zijn om voor anderen die hun unieke zelfkennis nog meer te verrijken, te stimuleren. En deze kracht eer aan andere uit te dragen en ook te ervaren hoe het is om langs de weg van de afgrond te lopen.

Rob van Rest

1

Langs de weg van de afgrond.

Inhoud: De appel valt niet ver van de boom Door de zure appel bijten Moeders wil is wet Boompje groot plantertje dood Onder moeders vleugels vandaan Inwijding hippie cultuur en ritueel gebruik en gewoontes De weg terug naar huis Het verlies van mijn kinderlijk onbevangenheid Compensatie gedrag Geen geld voor een fiets, maar wel voor een fles champagne Ontmoeting met het werkelijk leven Weer geloven in de zin van het leven Eigen haard is goud waard De kracht ontdekken van het leven Man in het pak Eigen kracht is goud waard Als je verslaafd bent blijf je altijd een verslaafde Waar een wil is, daar is een weg De eigen kracht en dan Levensgebieden van een mens? Wat is een levens gebied Welke leefgebieden zijn er dan?

Tips en vragen bij een aanpak van een ondervonden probleem Het overzicht houden van knelpunten in alle leefgebieden Tips voor een aanpak van een probleem De definitie van zomaar een verslaving Werken met groepen Omgaan met verschillen aan cultuur en gewoonte?

4 34 46 70 87 97 126 150 168 177 211 222 250 258 277 293 302 313 317 319 322 326 330 338 341 357 377

Bijlage: Levensgebiedenwijzer Handleiding 8 fasemodel

2

378 379

Langs de weg van de afgrond.

De appel valt niet ver van de boom.

Eindelijk ben ik nu pas in staat om terug te kijken. Liefst zou ik ook alles willen terugdraaien en dan andere beslissingen nemen. Voel ik me schuldig? nou nee!

En ik voel me ook geen slachtoffer, tenslotte heb ik daar zelf mijn eigen keuzes en beslissingen in gemaakt. Het enige waar ik nu vooral aan zit te denken is om maar geen pijn meer te hoeven hebben. Alles wat ik nu nog kan doen is mijn fysieke en geestelijke pijn zoveel mogelijk proberen te gaan vermijden. Alleen door mijn lichaam houding daarop aan te passen om maar geen pijnscheuten in mijn lijf meer te voelen. Compensatiegedrag noemt men dat.

Shit, daar is alles waar het nu momenteel omdraait in mijn leven. Pijn ervaren leren weer op te staan en weer proberen verder te gaan. Dat is alles wat me bezig hield, precies op mijn 57ste verjaardag liggend op mijn thuiszorg bed, met mijn laptop op schoot. Het bed zo in een stand gezet om mijn pijnscheuten te vermijden, wordt ik me ineens bewust van een ander confrontatie. Hoe kan ik in godsnaam mijn eigen ziekte kosten verzekering, de eigen bijdrage ineens gaan betalen. Ik ben daarmee echt niet blij mee om in een schijn democratische land te wonen met zijn strafcultuur dacht ik nog terwijl ik schuin vanachter mijn laptop op mijn ziekbed naar een politieke uitzending te kijken zat van de VVD. Leven het liberaal stelsel. Van mijn leven heb ik nooit achter dit sociaal stelsel gestaan en behoor met deze uitspraak daarmee meteen in de categorie laagst betaalde Nederlanders met een minimaal inkomen. Dus hiermee heb ik voor het eerste een politiek item in dit boek gezet. De toekomst bepaal je zelf en heb je zelf in de hand zolang dat dat maar goed gaat en dat maar proberen vol te houden. Is dat wat een overheid van mijn als burgerplicht vraagt?, natuurlijk weet ik dat zelf ook wel. Overleven in een liberaalstelsel of laat ik alles over me heen vallen. Je losmaken van dit geheel daar wel vrij in keuze bent maar daar wel een financiële buffer moet hebben.

Ik herinner me ineens de val. Daar lag ik met de ketting zaag in de tuin van de buurman op de grond, toevallig meteen in een stabiele lichaamshouding klaar om 1e hulp te aanvaarden. Hoe ik gevallen ben weet ik nog steeds niet. Wat ik nog wel weet dat ik mijn ladder op een onveilige niet professionele neergezet heb. In alle haast neergezet om burenhulp te bieden. Geconfronteerd met mijn onmacht lag ik na de val op de grond. Na een korte stilte kwam daar de vader van onze buurvrouw (een tijdsgenoot en ook net opa geworden) waar ik samen mee afgesproken had burenhulp aan te bieden en bood direct de eerste hulp en ondersteunde mijn bloedende hoofd. “Gaat het met je”, vroeg hij ongerust. “Blijf liggen en niet bewegen”, hoorde ik nog. Als een eigenwijs toch nog even kijken wat ik kon bewegen. Door de pijn kon ik nauwelijks bewegen. Ook hoorde ik nog

3

Langs de weg van de afgrond. hem nog zeggen, “De ambulance is gebeld door je vrouw en is onderweg buurman” en zo stelde de vader van de buurvrouw me nog een beetje gerust.

Burenhulp was er direct aanwezig dacht ik nog. Dit was precies zo’n buurtje waar ik samen met mijn vrouw woonde. Iedereen kwam vanzelf opdraven en bood hulp aan elkaar wanneer dat nodig was. Een fijne buurt om in te wonen en ondertussen in die gedachte flits probeerde ik mijn tenen te bewegen. Ik kreeg daarmee een opgelucht en warm gevoel in mijn lijf, gelukkig mijn tenen kan ik nog bewegen. Met een zucht zei ik nog tegen mezelf, geen rug gebroken. En meteen tijdens het tijdelijke warme gevoel in mijn lijf kwam mijn schuldvraag naar boven!. Had ik die ladder maar vastgezet, dacht ik nog en voelde direct daarop mijn eerste regelmatige felle pijnscheuten door mijn lijf gaan.

Het is achteraf natuurlijk een koe in zijn kont kijken. Allerlei wegen en procedures hadden we bewandelt. Dat was ons verzoek om zijn boom uit de tuin te verwijderen, maar daar had de buurman geen zin in. Niets konden we deze buurman bewegen om deze boom weg te halen. Totdat ik een medestander vond en samen de buurvrouw haar vader de boom met toestemming van hem weg te halen door elkaar buren hulp aan te bieden. En ineens sta je in je hemd als door het liberaal stelsel overheid taken wordt gesaneerd en alles vanzelf aan de marktwerking over te laten. Niemand had er het geld om in een civielrechtelijke procedure de buurman te dwingen deze boom weg te laten halen. De boom die ons tuingenot en die van de buren zo zat te terroriseren met zijn slagschaduw. En de bladeren van de boom het ons onmogelijk gemaakt lekker te kunnen zonnen in de tuin.

Volgens het liberaalstelsel help je je buren en je naaste toch dat is wat het liberaal stelsel vraagt van je leven en zijn participatiewet van minister Rutte. Doe daar eerst een beroep op en als dat niet lukt ga dan het pad op in het rechtsstelsel van liberaal Nederland. Ik kon wel langs een sociaal raadsman, maar een advocaat betalen veel te duur voor mij was en met het hebben van een minimum inkomen door bezuinigingsmaatregelen dubbel mee geconfronteerd werd. Gelukkig werd mijn val gebroken door een houten plaat. Ik realiseerde me dat een grote houten plaat mijn val had gebroken. De planter van de boom had gelukkig deze plaat gelegd over zijn karper vijvertje gelegd anders was ik nog veel verder van huis en haard weggeweest. Rondom had hij er als versiering nog enkele zwerfstenen rondom geplaatst en was deze plaat er niet geweest mijn rug wel was gebroken.

Vreemd er wordt wel eens verteld dat je je in zon situatie van een val je je leven voorbij ziet gaan, dat zie je wel eens op een film of je leest dat wel eens uit een

4

Langs de weg van de afgrond. boek. Niets van dit alles. Het enige wat ik me herinner was de stoot met lucht die uit mijn longen kwam als een grote zucht en daarna meteen de reactie in mijn hoofd dacht ,”Dit is niet goed gegaan!”. Gelukkig was de bereidwillige medewerking van de vader van de buurvrouw direct bij me. “Alles goed met je buurman?”. Nou dat was het dus niet, het is niet goed, mezelf bewegen en me enigszins oprichten kon ik ook niet meer. Direct na de val voelde ik een straal met bloed uit mijn neus komen, bloed die warmte uitstraalde bij het wegvegen van de druppels met mijn hand die vlak langs mijn hoofd lag. “Blijf toch liggen buur, niet bewegen en houd je hoofd stil”. Toch enig sinds eigenwijs en in tegenspraak van het advies van de vader van de buurvrouw bewoog ik mijn tenen. Ik was nogal opgetogen naast de pijn met het feit dat ik ze allebei nog in mijn veiligheidsschoenen kon bewegen. Die had ik wel aangetrokken, daar was ik wel goed op voorbereid, ongelofelijk toch!

Ik was linkszijdig op de plaat gevallen, met een gat in mijn hoofd en met mijn rechterarm over mijn schouder die steunde op mijn rechterhand op de plaat.

Shit zeg dacht ik nog deze arm kon ik van de pijn niet bewegen en voelde daarbij direct een pijnscheut in mijn zij en in mijn schouder. Ondertussen heeft de buurvrouw mijn vrouw erbij gehaald en die liep zenuwachtig heen en weer met de telefoon in haar hand in gesprek en zei nog , “112 is gebeld”.

Even ging mijn gedachte nog uit naar het moment van voor de val. Ik stond drie meter op een tweedelige ladder met een kettingzaag een boom stam weg te zagen. En ik was zo stom geweest de ladder bovenaan niet te zekeren met een touw.

Daar lag ik dan. Met mijn manier van het geven van burenhulp hoorde ik in de verte een ambulance aankomen, hij was nog ver. Mijn vrouw had steeds contact met de meldkamer en gaf via de vader van de buurvrouw aan de meldkamer door wat mijn toestand was op dat moment en hoe het met mij ging.

Als je wacht op een ambulance, dan duurt dat erg lang in je hoofd. Zeker als je directe hulp nodig hebt. Ineens hoorde ik wat van ver vandaan komen. Dat ik weet dat de ambulance nog ver weg was dat komt omdat ik naast een Rijksweg woon en wel eens vaker een ambulance hoorde. Nu kijk ik daar anders tegenaan dan de manier voor mijn val. Nu denk ik als ik een ambulance hoor aankomen daar gaat weer een arme drommel richting het ziekenhuis.

De ambulances in Den Helder kan om alleen snel hulpverlening bieden via twee wegen. Of via de Schooten weg (wat hij vervolgens bij nader inzien gedaan heeft) of via de Rijksweg. Vaak verneem je van andere bij nood die direct hulp nodig

5

Langs de weg van de afgrond. hebben dat het altijd een eeuwigheid duurt voordat de ambulance ter plekke is.

Deze ervaring deed ik nu zelf op en het leek inderdaad een eeuwigheid te duren maar ik hoorde langzaam maar gestaag in een soort echo de sirene dichterbij komen. Weer een pijn scheut en nogmaals een waarschuwing van de vader van de buurvrouw, “Blijf stil liggen en niet bewegen!”. Daarop antwoorde ik maar niet op, ik kon dat niet omdat ik alle pogingen deed om stil te blijven liggen en van de pijn niet meer durfde. Zelfs praten deed me zeer.

Ik was zo bezig om stil te blijven liggen vanwege de pijn en voor ik mij me bewust was zag ik in mijn ooghoek de broeder met zijn koffer naast mij kwam knielen. Ik kan nu wel een uitgebreid verhaal vertellen hoe dit gaat. Alleen de uitleg al zal ik een ander niet kunnen laten ervaren hoe dat is om uit een boom te vallen. Het enige wat ik daarvan kan zeggen is dat ik enorm blij was dat deze broeder er was en dat er na een aantal handelingen de morfine via een infuus mij verstrekt werd. Maar dat is pas nadat hij me eerst een paar vragen stelde, nemen je hartslag op en vind er een overleg plaats via de meldkamer, hoe nu verder het gaat met mij.

Na een korte diagnose fixeren ze eerst je hoofd. De uitslag was dat ik redelijk stabiel was en mijn tenen en vingers kon bewegen (dat wist ik al). Daarmee stuurde ze de trauma helikopter weer weg die stand-by in de lucht hing. Daarna legde de broeder een infuus aan en hij vertelde nog dat de pijnstiller zo moest gaan werken. Handig schoven ze de brancard onder me door en voor ik het wist tilde de broeder en de te hulp geschoten motoragent op en ging ik langs, onder toezicht van enkele belangstellende buren die in de steeg stonden, richting de klaar staande rijdende baar. Rijdend langs de vele belangstellende buurtjes door de steeg naar de ambulance.

Monique stapte voorin de ambulance en voorzichtig en langzaam schoven ze mij achterin de ambulance richting Alkmaar. Deuren dicht en voordat ik het wist reden we de straat uit richting de Rijksweg. Ik vroeg nog aan de broeder of we nog naar het Gemini ziekenhuis in Den Helder gingen. “Nee”, was hij kort af terwijl hij bezig was en hij vertelde dat volgens een nieuw protocol alle val incidenten die plaats vonden boven de drie meter naar het Medisch Centrum Alkmaar moesten gaan. Voordat we bij de Rijksweg op reden werd de sirene van de ambulance waar ik inmiddels in lag aangezet.

Onder invloed van de morfine keek ik omhoog in de ambulance met op de achtergrond de sirene. Met mijn geficheerd hoofd kon ik net een glimp opvangen van de blauwe lucht door het raampje van de ambulance. Geen last van pijn en alles behalve kunnen bewegen met de steun om mijn hoofd om een hersenletsel

6

Langs de weg van de afgrond. te voorkomen richting Alkmaar. Ik probeerde op mijn rug, glurend door het raampje de omgeving te verkennen, waar ik in de ambulance precies ongeveer reed over de Rijksweg.

Voor jou als lezer vraag je natuurlijk af of er niet iets anders is om daar over na te denken. Dan zeg ik jouw, je doet maar wat en je kan op zo’n moment niet anders. Onder bewaking van een verpleegkundige kon ik ongeveer raden welke richting Alkmaar ik opging. Sommige plekken van bochten en viaducten kon ik herkennen waar de ambulance zich ongeveer bevond richting Alkmaar. En ik dacht nog even, hoe blij ik was met de morfine en langzamer mijn stekende pijn in mijn lijf minder ging voelde.

Op zo’n moment spookt er dan van alles door je hoofd. Ik herkende mijn route die ik voorheen dagelijks reed met het busje vanuit huis naar Warmenhuizen om deelnemers van de dagbesteding op te halen en weer na mijn werk via deze Rijksweg weer terug te brengen. Ik telde de slagschaduwen van de vele die viaducten over de Rijksweg heen gingen en het zonlicht wegnam inde cabine van de ambulance.

Na de zoveelste slagschaduwen, schatten ik dat hier Schagen ongeveer zou moeten zijn en ik vroeg bevestiging van de verpleegkundige die constant bij me was sinds de val uit de boom. Met een bevestigde knik; “Dat klopt dit is de afslag naar Schagen”. Wankel in evenwicht zoekende door de inhaal manoeuvres van de chauffeur proberend mijn infuus te controleren en in een poging steeds te blijven staan.

Ik dwaalde daarna weer in mijn eigen gedachten en keek weer naar het plafond van de ambulance waarin ik lag.

Ik maak net zoals iedereen natuurlijk weleens verkeerde keuze of beslissing en ik denk dat dit bij het leven hoort. Gaande weg later in je leven maak je ze bewuster denk je dan en je zou ervan uit moeten gaan zou daarvan te leren.

Vooral wanneer je ouder en ervarener word herken je direct zo’n situatie waar je voor staat. Maar hoe ouder hoe wijzer dat gaat er bij mij nu niet in. En ik zal de consequenties daarvan in moeten gaan zien dat je een verkeerde keuze hebt gemaakt en daar weer als van ouds lering vanuit kan trekken.

Ik beroep me bij zo’n verkeerde keuze maken dan eerst op mijn concrete levens ervaring. In mijn geval uit een boom vallen omdat ik mijn ladder niet gezekerd had. Ik heb in mijn geval onvoldoende tijd genomen en in alle haast de ladder niet goed neergezet heb. En deze ladder opgegaan ben en concrete nieuwe kennis heb opgedaan. Dus zo maar de boom ben ingegaan met mijn kettingzaag 7

Langs de weg van de afgrond. zonder daarvan de consequenties van in te zien door eerst goed de ladder te borgen tegen de ronde stam van de boom.

Dit zou volgens mijn standaard levenservaring, ik eerst van te voren had moeten afwegen voordat ik maar enigszins na te denken om met de ladder tegen de boom naar boven te gaan. Waarom ik dat niet deed weet ik niet. Maar dat de boom waarschijnlijk zo’n ergernis in mij bracht en dat wilde oplossen en een te haastige keuze maakte en nauwelijks over nadacht heb en slechts alleen maar te snel aan de gang ben gegaan. Zonder daarover na te denken, als een redder in nood weg met de slag schaduw van de boom in de tuin.

Ergens had ik wel een bepaald voorgevoel (die had Monique overigens ook) maar het is dan een harde leerschool en denk nu (een aantal dagen later) wel drie keer na om maar in welk soort boom in te gaan.

Ik pas nu wel op, in de hoop ik dat ik nu niet weer te snel het initiatief neem om een mentaal en geestelijke gevecht aan te gaan over wat voor soort slagschaduw die zo’n boom veroorzaakt in onze tuin. Ik had ook anders kunnen gaan nadenken zoals, dan maar even geen zon in de tuin en als de schaduw weer weg is weer terug in de zon te gaan zitten.

Ik vraag me dat af terwijl ik dit schrijf opschrijf, half liggend en zittend van de pijn in het thuiszorg. En mezelf betrap op hoe zinloos dat is deze gedachte te hebben en alleen maar meer lijkt om met terugwerkende pijn een koe in zijn kont kijken is. Ik had tenslotte voldoende tijd om alles goed af te wegen, maar ik denk dat alleen uit hebzucht gehandeld heb en door een te snelle beslissing te hebben genomen om in de te kunnen gaan zitten een veel te groot, haastige en te hoog risico heb genomen.

Ik zal me nu moeten gaan afvragen met mijn concreet geleerde ervaring, dat het misschien wel veel beter is de volgende keer de burenhulp maar aan een ander moet overlaten. Alleen wat betreft het weghalen van een boom en daar dan wat geestelijk maar ook lichamelijk wat meer in gevoelsmatig in balans komt en aan mijn gezondheid waar kan werken. Alleen daar was bereidwilligheid van de planter van de boom bij nodig alleen dat geduld had ik niet en te overhaastig was. Leven het neoliberalisme.

In mijn hele leven loop ik al over mijn levens pad van concrete levenservaring en keuzes maken uit noodzaak daarmee moeten leren omgaan en accepteren vooraf eerst een goede afweging te maken van mijn autodidact handelen.

8

Langs de weg van de afgrond.

Daarmee bedoel ik eigenlijk, dat Ik nooit een boekjes man geweest ben. Vanaf jongst af aan probeerde ik eerst van als uit, wanneer ik daar niet uitkwam dan aan anderen pas hulp te vragen. Of net zolang doorgaan met aanmodderen en je wel uit noodzaak wanneer alles in het honderd loopt jezelf ingrijpt om hulp te vragen of anderen wel ingrijpen.

Een ander voorbeeld. Door welke omstandigheden je ook in beland raakt probeerde je zo goed mogelijk zoveel mogelijk alles zelf te doen. Mits je in staat bent om dat te kunnen doen? Dit hangt af in welke afhankelijke situatie je zit of terecht bent gekomen. Zoals leeftijd en in welke levensfase je zit, de ervaringen die je opgedaan hebt en gebruikmakend van alle zintuigen die je in voldoende mate beheersen kan.

Ook ik heb geleerd uit eigen ervaring, eerlijk en oprechtheid in overweging te nemen wat steeds voor mij het best aansluit bij mijn levens ervaring. De een leert dat uit boeken, de ander gebruikt zijn handen en andere zijn zintuigen, in de hoop te ontdekken waar zijn talent ligt. Want die is namelijk altijd heel uniek. Ik kan mij daardoor denk ik, wat beter inleven in anderen. En ik heb voldoende ervaring opgedaan als autodidact en iets meer ervaringsdeskundiger ben dan een ander die geleerd vanuit de boekenwijsheid benadering. Leren uit boeken past niet bij mij, ik heb daar geen gevoelens bij doordat ik geen beeld kan vormen als ik teksten lees. Ik kijk het liefst naar plaatjes, voorbeelden en gedrag van anderen en voel vooral met mijn handen wat tastbaar mag en kan zijn. Ik gebruik al mijn zintuigen. Ik kijk dan af, wat ik met mijn eigen handen kan maken en/of imiteer ik het gedrag met wat ik zie en waarneem en probeer dat dan na te doen.

Ik heb daarmee meteen ook mijn antipathie ontwikkeld om teksten te lezen waarmee ik totaal geen verbintenis mee heb, zoals exacte taalkennis op doen in een te wetenschappelijk leerkader terecht te komen. Daarin worstelde ik op de lagere school al veel eerder mee. Ik was anders dan anderen en dat zou ook de reden kunnen zijn waarin ik niet durfde te vragen, om hulp in te roepen om mij wat meer op school te kunnen ondersteunen. Dat zat niet in mij want ik voelde me totaal anders dan de gemiddelde school kinderen. Ik stond daar op de een of andere manier te trots en maar nog nauwelijks voor openstond. Maar nu op mijn middelbare leeftijd voor mijn geheel nieuw in een afhankelijke situatie ben terecht gekomen. Misschien wel door mijn autodidact zijn.

Zo ben ik dan ook door toevalligerwijs in het vak van de Sociale Dienstverlening terecht gekomen, wat voorheen de Sociale Academie genoemd werd. Op deze opleiding kon ik mijn praktische didactische vaardigheden toetsen wat aansloot op mijn levenservaring en mijn autodidacte talent.

9

Langs de weg van de afgrond.

Zo’n opleiding lijkt er op, dat iedereen die maar denkt dat je zonder enige concrete levens ervaring, vanuit het boekjes denken en leren je dan in staat zou moeten kunnen zijn de sociale academie te kunnen volgen. Maar dan heb je dat goed mis. Het is eigenlijk als je nog nooit een muziekinstrument hebt gespeelt of in je handen hebt gehad en op de Muziek Academie denkt dat je zo maar muziek kan maken iets van uit boekjes leren een utopie is en blijft. Wanneer je start met deze opleiding aan de Sociale Academie met de gedachte en dan denkt anderen te kunnen helpen bij sociaalproblemen. En bij het afronden van je opleiding problemen kan oplossen dan heb je dat ook mis. De grootste valkuil is als je dat maar inbeeld een goede dienstverlener te kunnen zijn. Dan zal je ontdekken met zo’n opleiding vanuit het boekjes denken je nooit een ander kunt gaan helpen, als je je zelf nauwelijks hulpvragen kunt gaan stellen.

Mijn ervaring is dat de meeste boekdenkers de eerste uitvallers van de opleiding zijn, en mijn studie groepsgenoten elk jaar in het aantal belangstellende om deze studie af te kunnen ronde minder werd. Opvallend was ook het aantal weinig mannen in deze opleiding die deze studie volgde en spreek dan over 90e jaren.

Wat wel jammer is dat deze studie niet meer bestaat. Nu zijn er alleen opleidingen in het pedagogisch methodisch werken wat echt vanuit de boekjes vandaan komt en niet meer met relevante levenservaringen meer te maken heeft. Verder op in dit boek zal deze opleiding de rode lijn worden van inzichten die ik gekregen heb vooral van mij zelf maar ook die van anderen.

Wanneer je als autodidact (openstelt voor anderen, omdat je het zelf nog niet tegen gekomen bent) op stelt. Je daar mee alle competenties kan vrijmaken bij anderen en door elkaar steeds te gaan stimuleren, activeren en samen verder deze vaardigheden verder te ontwikkelen. Alleen door je zo op te stellen als dienstverlener vanzelf de (verborgen) hulp/levensvragen van anderen naar boven komen of te ontdekken.

Maar nu lig ik momenteel hulpeloos in de ambulance met sirene richting het ziekenhuis en met mijn gedachte zoekend en af te wegen welke alternatieven ik aan keuzes gemaakt had kunnen nemen. Terwijl ik besef, weet en proef ondervonden heb, de pijn voel van de verkeerde keuze in mijn lijf en de twijfels in mijn gezekerd hoofd. De twijfel dat mijn autodidact zijn de mogelijke oorzaak kan zijn dat ik nu hulploos in de ambulance ben komen te liggen.

Wat is er dan in godsnaam mis gegaan, als ik nu terug probeer te kijken naar de ontstane situatie. Was het ontbreken van de tijd om goed en overwogen te handelen, waar acuut handelen vereist was. In zo’n situatie die ik niet overziet en nooit herkent hebt en onderschat heb. Ik had me daar wel op kunnen

10

Langs de weg van de afgrond. voorbereiden. Maar dat zegt nog niets over dat je een boekdenker bent wel direct en acuut kan handelen maar ik als autodidact dus niet. Iets is fout gegaan waardoor ik niet in staat was om juist te gaan handelen lag dat aan mijn levenservaring dan waarin ik niet in staat was een juiste keuze te maken Natuurlijk kan je je op allerlei gebied ingelezen of getraind, praktisch en theoretisch in mijn geval gezien een BHV cursus, bij de EHBO, Veiligheid diploma op de werkvloer maar ook bij diverse agressie trainingen die ik afgelopen 10 jaar heb ondergaan. Zou dat geholpen hebben om mijn val te kunnen voorkomen, ik denk het niet. Dus dat heeft niet met boekendenkwijze te maken maar ook niet met autodidact zijn of juist wel?

Ik denk dat dit ook heeft te maken met de praktische vaardigheden, ervaringen en oefeningen die daar bij nodig zijn ook met wat er mis kan gaan. Het is mij nu duidelijk geworden dat naar wat ik geleerd en getraind heb vanuit het boek denken en in sommige gevallen praktisch handelen, mijn val heb kunnen voorkomen en had moeten inzien wat daar de consequenties daarvan had kunnen inzien. Maar had ik het dan moeten overlaten aan een echte professional? En had ik het geduld en het geld om de buurman een procedure aan te gaan om de boom weg te halen?

Ik denk dat ik het daar niet mee eens ben, tenslotte krijg je met zo’n denkwijze toch ook al weer een negatief gevoel. Ik wil en kan me daar niet mee verenigen, ik denk dat de oorzaak veel dieper ligt waarin ik jouw hoop uit te leggen dat er andere manieren zijn om daarmee om te leren gaan en ervarener in te worden.

Mag ik met mijn visie of denkwijze dat dan wel van een ander gaan verwachten.

Dat ze zich zo gaan aanleren trainen of leren, en door een toets af te nemen en daarmee verwachten bij een escalatie of probleem, daar dan alert en klaar voor te zijn en zo goed te zijn alles naar tevredenheid kunnen afhandelen?. En wanneer dat mis gaat ik daar die ander, die ik persoonlijk getraind heb, bij een slechte afhandeling hem of haar daar dan op kan gaan afrekenen? Ik denk niet dat dat terecht is. Maar dat zo langzamerhand het daar wel op gaat lijken in de liberale vrijemarkt werking op gaat lijken?

Denk maar eens aan het halen van je rijbewijs. Of een ander bewijs vanuit de theorie of praktisch eerst getoetst moet zijn. Als je je rijbewijs gehaald hebt begint het autorijden pas echt, en de samenleving denkt dat nooit geen fouten meer kan maken?, daar geloof ik echt niet in. Ik denk dat als je zo’n situatie terecht komt je nooit een beroep kan doen op wat je geleerd hebt. Alle normen en waardes die je meegekregen door langdurig te oefenen en te leren

11

Langs de weg van de afgrond. onvoldoende in kan inschatten op het moment dat jij deze geleerde theorie kan toepassent. Wie ben ik dan om mijzelf daar de schuld van te geven dat ik in de ambulance lig op weg naar het ziekenhuis, laat staan een andere die het zelfde is ondergaan daar een oordeel over te hebben immoreel is en er echte niets tot doet. Dus aan mijn autodidact handelen kan het ook niet liggen, maar hoe dan wel en waar aan?.

Een ander voorbeeld. Ik plaats me nu in een situatie waarvan ik denk dat dat wel eens zou kunnen gaan gebeuren of had kunnen gaan overkomen. Ik hebt geleerd te zwemmen (ook met moeite). En ik probeer nu ervaren genoeg, wijs (hoop ik maar) dat ik me zou kunnen inleven in een situatie waarvan ik hoop nooit betrokken in te raken en daar een ander voor hulp zou moeten vragen. Zoals ik b.v. de kans in Nederland vrij hoog zou moeten zijn door een nood situatie in het water terecht kan komen. Dat was tenslotte een reden dat ik en alle Nederlands kinderen een zwemmen hebben geleerd en een A-diploma gehaald hebben. Dat was alleen maar de reden dat ik en anderen dit moesten gaan doen omdat de kans erg groot is dat je in Nederland met water in aanraking kan komen. Want stel voor dat we als Nederlanders nog eens met zo’n ramp in aanraking komen zoals de watersnood in Zeeland vooral bij een springvloed en Noordwester storm en het grootste deel van Nederland waar we overal onder N.A.P. wonen.

Daar is goed over nagedacht en alle kinderen op de lagere school zwemles kregen. Zo leerde ik zwemmen in de Schots van Den Helder onder schooltijd. Dat was ook het belang in 1968 waar alle schoolkinderen zeepjes verkochten aan de bewoners van Den Helder om het overdekte zwembad te kunnen helpen financieren. Wel leuk om aan mee gedaan te hebben. Maar stel je voor, je ziet ineens een ander iemand in verdrinking nood, naderbij. Je hebt dan totaal geen tijd om erover na te denken wat je wel of niet kan doen. Je handelt en springt of je handelt niet omdat je na denkt om je in te schatten wat je het beste kan doen. Hoe ik het went of keert, je neemt een risico, denk niet na en springt. Of blokkeert. Omdat je na denkt en als je je bedenkt betekend dat je dan niet direct handelt. Maar ik ben dan benieuwd wat doe jij. Ben jij iemand die eerst kijkt in het rond, spring je zo in het water. Of wacht je eerst af hoe een ander handelt die ook deze geschetste situatie aanschouwen. Wacht jij dan op een andere, die de ene seconde eerder dan jouw springt, wie gaat wat doen en we allemaal aan het nadenken zijn.

Of denk je niet na, handelt direct zonder enige ervaring en op jouw eigen unieke manier springt en dat dan niet meer dan een vrije keuzes is. Wat ik zou doen? Ik weet het echt niet, en ik kan jouw geen gegarandeerd antwoord op geven. Ten eerste ben ik nooit in zo’n situatie terecht gekomen en kan me dan ook niet in

12

Langs de weg van de afgrond. beelden hoe dan zou kunnen gaan handelen. Ten tweede, wanneer dit mij overkomt en ik maar enigszins overdenk hoe te gaan springen om hulp te bieden meteen al met een dilemma zit. Mijn denken blokkeert dan mijn handelen en ik me dan meteen gaat afvragen hoe andere dan mij kunnen beoordelen dat ik (nog) niet gehandeld heb. Heb ik daarmee dan net de verkeerde keuze in gemaakt. Ik heb dan wel een keuze gemaakt maar ik kan nog steeds zelf geen oordeel uit trekken. Maar wanneer iemand anders wel sneller handelt dan mij daar wel mee zal veder moeten leven en leren mee kunnen omgaan.

Maar hoe is dat dan voor jouw als lezer, stel je eens voor dat er niemand ingrijpt dan oordelen daar andere weer over en dat je er maar even over nadenkt of je nu wel of niet ingrijpt. Het zal in alle gevallen nooit goed zijn. Ik geef alleen maar een voorbeeld van een situatie waarvan ik hoop dat jij of ik nooit in terecht komt en zeker nooit voor zo’n dilemma komt te staan. Ik kan dar nooit over oordelen over een situatie waar ik nooit voor komt staan. Maar wat als je dat overkomen is. Heb ik dan door niet in te grijpen verkeerd gehandeld. En als ik dat dan niet hebt gedaan, moet ik me dan schuldig voelen tenslotte heb ik me niet goed voorbereid, ik had tenslotte ook mijn B-diploma kunnen halen zodat ik wel reddend had kunnen ingrijpen. Maar die heb ik niet en ik hoef me daarvan niet schuldig bij te voelen. Maar ik kan hierdoor wel mijn ervaringen delen om daarvan te leren en een ander daar veel beter in staat is dan ik. En mijn Adiploma mijn waarde heeft zoals ik hem met vallen en opstaan gehaald heb.

Dit menselijk handelen en is niets dan menselijker om dan daarvanuit vandaan te leren. Keuzes maken of het nu de verkeerde zijn of de goede en wat daaruit voortvloeit, niets anders dan dat is autodidact leren. Hoe goed je je ook praktisch of theoretisch je voorbereid, je kan nooit zeggen, ik heb de garantie dat je op een bepaald punt goed of juist kan gaan handelen.

In ieder geval weet ik wel hoe jij als lezer gaat handelen, je vraagt je als eerste af wat heeft dat met de val uit de boom te maken? en ik in een situatie hulploos en afhankelijk van anderen ineens geveld door een boom in de ambulance richting MCA Alkmaar rijd.

Dat heeft inderdaad te maken met wat jij je afvraagt en dit leest op dit moment van bewust wordt en betrokken wordt in een situatie waar ik in terecht ben gekomen en mijn ervaring met jouw te delen. Je wandelt met mij een stukje mee langs de weg van de afgrond.

13

Langs de weg van de afgrond.

Ik ben in hart en nieren een sociaal dienstverlener. En heb de nodige jaren ervaring opgedaan om andere bij staan met allerlei levensvragen op allerlei levensgebieden. Ook ik dacht in november 2013 weer een nieuwe loopbaan te hebben gevonden bij een welzijn instelling in Alkmaar. Door een overheid regeling van de overheid kon ik als 55 jarige weer aan het werk gaan. Mijn leeftijd was niet bezwaarlijk en met mijn levens ervaring daar kon deze beginnende welzijn instelling goed gebruik van maken.

Ik kon eerst op proefplaatsing als vrijwilliger naast mijn bijstand inkomen in stromen bij een beginnende welzijn en zorginstelling. Het kwam de directeur van de toekomstige welzijn en zorg instelling wel goed uit. Tenslotte kon hij nog net voor januari 2015 door de vernieuwde WMO regelgeving het gehele jaar 2014 zijn maatschappelijke betrokken onderneming veranderden naar een welzijn zorginstelling.

Voorheen werkte hij alleen als allen als maatschappelijk ondernemer. Ik dacht dat hij mijn ervaring goed kon gebruiken en door mijn talent van werken met mensen met een beperking en langzaam meer deelnemers (cliĂŤnten)* aan trekken en met de WMO gelden regeling vanzelf mijn inkomen zou kunnen gaan vergaren. Zo begon ik te werken als sociaal dienstverlener op oktober 2013 bij Stichting Alkmaar Budget Service in Alkmaar.

Echter dat werk hield ineens op tot 9 dagen voor de val uit de boom. Precies op 29 april 2015. Wat was er misgegaan en wat was de reden waardoor ik uit deze boom ben gevallen? Wat was er dan gebeurd voor 20 april 2015 en had ik geen werk meer? Welke keuzes zorgde er voor die ik gemaakt heb om niet meer mee te werken aan deze welzijn en zorginstelling in Alkmaar?

Het was maar enkele dagen voor de val uit de boom en je vraagt je natuurlijk meteen af waarom heb ik deze keuze heb gemaakt. Ik zal daar maar wat dieper op in willen gaan. Maar nog steeds sta ik achter mijn gemaakte keuze die ik op dat moment heb moeten maken. Dit in tegenstelling tot wat er in de beĂŤindiging contract vermeld zou gaan worden. Kort door de bocht ben ik uiteindelijk in een onmogelijk situatie terecht gekomen en daarin een grens moest stellen en niet mee wilde werken aan de b.v. praktijken van deze directeur. Niet mee wilde werken waar vooral de deelnemers van de instelling en ik door vreemd en onduidelijke handelingen door mijn directeur in terecht waren gekomen.

Het enigste wat ik zeker weet, dat ik dan nog steeds mee werkte aan de onduidelijk praktijken van mijn directeur, ik niet uit de boom was gevallen en ik ook nooit tot inzicht gekomen om aan dit boek te beginnen om deze ervaring

14

Langs de weg van de afgrond. met jouw te delen en ik daar sterker uit vandaan ben gekomen. Ik had dan volgens planning in alle rust in mijn vakantie deze boom omzagen en me veel beter kunnen voorbereiden. Wat heeft mij dan tot zo’n beslissing toe geleid, in het besef daar geen schuld gevoel over heb gekregen en daar leerling uit heb getrokken en om dit boek te gaan schrijven? *CliÍnten, vind ik een naar woord, het geeft een stigmatiseer werking op personen die moeite of moeilijkheden hebben met het zelfredzaam hulpvragen te stellen. De naam is bedacht door hulpverleners zonder dat daar ook maar de benoemde bij het bedenken van de naam betrokken is. Daarom noem ik ze deelnemen want ze nemen deel aan verbeteren van hun eigen levenswerk binnen een organisatie/instantie en betrokkenen zelfredzaam houden in het oplossen van hun eigen zorgvragen.

Ik vraag me nu af, kwam de beslissing van mij, mijn directeur dan beter uit?. Ik weet dat net precies nog niet. Maar hoe was ik dan tot dat zelfverwijt gekomen en wat brengt mij dan zo aan het twijfelen? Tenslotte als ik deze beslissing niet had genomen om bij de instelling weg te gaan, ik niet ook uit de boom was gevallen. Daar denk ik dan over, maar niet echt zinvol is. Het zijn maar een paar gedachte die naar boven komen, al liggend in de ambulance, mijn hoofd gezekerd en nog steeds naar het plafond starend alle slagschaduwen telend.

Niemand kan me daar antwoord op geven door me steeds maar mezelf dezelfde vragen te blijven stellen. Maar daarvoor mag ik bij niemand voor aan aankloppen en eerst proberen alles zelf maar op te lossen. Mijn keuze, was het gevolg dat ik zal moeten accepteren dat iedereen behalve ik inclusief mijn directeur daar veel beter uit zijn gekomen dan ik. Natuurlijk is het makkelijker mezelf te verwijten en in de omstandigheden op de werkvloer terechtkwam waarin ik me veel meer in zou moeten kunnen uiten, maar op de een of andere manier tegen dat gevoel vocht en daarmee nog meer weerstand in kreeg. Ik wil alleen maar zeggen, bij de gedachte alleen al op dat moment, mijn gedachte en gevoelens blokkeerde en niet onder woorden kon brengen. En hiermee onzekerheid uitstraalde en in de pogingen ertoe dit kenbaar te maken bij de directeur mijn geblokkeerde gevoelens niet begrepen werd en de directeur daar geen aandacht en tijd voor nam. Door dit onbegrip geen klankbord meer had binnen de instelling en alleen maar korte meer keuze antwoorden kreeg.

Door deze onduidelijke situatie probeerde het ik juiste antwoorden te zoeken om goede keuzes te kunnen maken een extra groot dilemma werd voor mij. Elke gemaakte keuzes die ik maakte om een goede begeleiding te geven aan alle deelnemers van de dagbesteding en door het missen van een klankbord die er

15

Langs de weg van de afgrond. niet of nauwelijks meer was, op mezelf geworpen werd en daar alleen in stond.

En door het onduidelijk beleid en visie van de directeur, mijn onbegrepen liet voelen, maar in wezen aan mijn lot werd overgelaten.

Dat gevoel wat ik had, die onrustgevoelens met wat komen gaat precies overeenkwam met de situatie van dat moment die ik had in de ambulance. Ik zie de broeder druk bezig zijn om mijn infuus te regelen en het zakje met zoutoplossing te vervangen. Ineens herkende ik in mijn ooghoek via het raam van de ambulance de plaats waar we reden. Dat was de rijksweg van Warmenhuizen naar Alkmaar waar ik met een personenbusje alle deelnemers voor de dagbesteding elke werkdag ze vanaf het woonproject Warmenhuizen over deze Rijksweg naar de zorginstelling aan de Oudegracht in Alkmaar bracht.

Twee maal per dag kwam ik langs dit punt en dat was een van mijn verantwoordingen van mijn werk. Elke dag om 9.00 uur haalde ik ze op van de woonlocatie Warmenhuizen en ik zorgde dat ze klaar waren om naar de dagbesteding te gaan. En na dagelijkse begeleiding dagbesteding bracht ik ze met de bus weer terug op de locatie. Ik kon daar extra voor betaald worden maar vanwege de armoedeval* doordat ik kost winner was een andere regeling trof met mijn directeur. Deze regeling kwam de stichting financieel veel beter uit om voor het eerst het woonproject te gaan starten binnen de zorginstelling vooral omdat dit op de bonnefooi* gedaan werd. En niet is in een goed plan en een goed beleid in is uitgezet. * noot: Armoedeval betekend wanneer mensen met een minimuminkomen en bij het accepteren van extra werk of een baan er financieel er niet op vooruit gaan.

Doordat er van hun bruto inkomen verhoging er netto weinig meer van overhoud door hogere belastingen en het verliezen of wegvallen van subsidies en toeslagen. * noot: Spreekwoord: (1914) Op de bonnefooi, d.w.z. in goed vertrouwen (lat. bona fide), op goed geluk; ontleend aan het fr. Ă la bonne foi.

We hadden zoveel deelnemers die een hulpvraag hadden om voor huisvesting in aanmerking te komen. En daarin was geen ruimte meer voor, binnen de instelling. Voorheen toen ik nog niet werkzaam was bij deze maatschappelijke onderneming waren er altijd twee woonruimtes beschikbaar. Maar door het toenemen van het aantal deelnemers binnen de nieuwe opzet voor een zorginstelling kwam er een toenemen behoefte aan meer woonruimte.

Door mijn inzet van mijn aparte manier van werken en begeleiding namen ook het aantal deelnemers toe. Want er was afgesproken dat ik binnen de instelling 16

Langs de weg van de afgrond. met elke keer dat er meer deelnemers bij kwamen bij de dagbesteding ik langzamerhand vanzelf mijn eigen inkomen kon gaan verdienen en daarmee uiteindelijk niet meer van de bijstand afhankelijk hoefde te zijn.

Dit was een van de arbeidsvoorwaarde om te kunnen werken bij deze instelling.

En bij elke extra aan deelnemers meer begeleiders aangesteld konden gaan worden binnen de instelling en we allemaal (ook de directeur) een contract kreeg op een minimumloon basis. Alle inkomsten, de opbrengst van P.G.B ’s (persoons gebonden budgets) en W.M.O. gelden (wet maatschappelijke ondersteuning) voor begeleiding en opvang deelnemers, konden dan geïnvesteerd worden voor activering en begeleiding van de deelnemers. In dit geval investeerde deze directeur alles via verschillende BV’s en vooral in ontroerende goederen zoals allerlei verschillende ruimtes binnen het pand. In het pand aan de Oudegracht van Alkmaar waar alle opvang van de deelnemers zouden gaan plaatsvinden. Later begreep ik dat de manier van handelen niet voor de deelnemers was, maar alleen voor het eigen belang van de directeur was.

Normaal reisde ik voordat we het woontraject tot stand kwam dagelijks met het Openbaar Vervoer in plaats van met de personenbus. Nu kon ik ze ophalen en wegbrengen met de bus, van en naar Warmenhuizen voor mijn zelfde reiskosten met het openbaar vervoer en daar had de directeur voordeel van en leverde hem extra geld op. Maar ik was zo loyaal aan de deelnemers en daarvoor betaald werk terug te krijgen ik wel deze verantwoordelijkheid aankon. Maar er nu op terug kijk daarvoor later op afgerekend ben. Vandaar dat ik ook vanuit de ambulance richting het MCA de Rijksweg van Noord Holland zo goed heb leren kennen.

Naïef eigenlijk in mijn idee wel enig voordeel in zag. Een goede deal waarin ik vrijblijvend gebruik kon maken van de personen bus ook in het weekend. Maar dit betekende wel, dat ik 5 uur extra in de week werk met de gedachte bij uitbreiding van deelnemers aan het woonproject vanzelf weer wat meer loon zou gaan verdienen.

Ik had daar al eens meerdere ervaringen in opgedaan. In mijn loyaliteit vooral naar de instelling en de deelnemers toe en naïviteit. Dacht ik met mijn begeleidingsstijl en steeds meer deelnemers te werven en daar voorlopig niets financieel voordeel van had door de armoedeval* regeling. Ik had als gesubsidieerde instromer in werk daar al meerdere negatieve ervaringen opgedaan om te werkzaam te zijn als kostwinner en daar niet of nauwelijks financieel van beter ben geworden en haast onmogelijk is.

17

Langs de weg van de afgrond. *Armoedeval is het verschijnsel dat mensen die (relatieve) armoede lijden nauwelijks mogelijkheden hebben hun maatschappelijke situatie te verbeteren.

Een specifieke vorm van dit begrip 'armoedeval' wordt door politieke partijen (van links tot rechts) gehanteerd, namelijk als het effect dat optreedt wanneer iemand met een uitkering er in inkomen op achteruitgaat als hij of zij een betaalde baan krijgt (marginale lastendruk is groter dan 100%). Dit effect wordt veroorzaakt doordat er diverse regelingen zijn die meer kosten of minder opleveren naarmate men meer verdient. Naast de gebruikelijke marginale belastingdruk (het marginale belastingpercentage) zijn er dan ook percentages die aangeven hoeveel meer sociale premies men betaalt en hoeveel minder uitkering, toeslag/subsidie of kwijtschelding men krijgt bij toename van het inkomen.

Later lees je in het boek welke nadelen er voor de lagere inkomens ervaren wordt en de armoedeval meer drempels opwerpen zodat er mensen afhakken om af te wegen of ze wel of niet aan het werk gaan of willen of kunnen accepteren. Er wordt vooral als je kostwinner bent, helemaal geen rekening gehouden met deze armoedeval. Dit zijn een van de maatschappelijke vraagstukken waar ik dagelijks in mijn werk in het verleden maar ook nu nog mee geconfronteerd word.

Ik de armoedeval een stukje opgeheven door het idee te opperen om toch wat extra geld te houden dat Monique als vrijwilliger aan de slag zou kunnen gaan.

En ik heb haar gevraagd of ze een keer het huis waarin het woonproject plaatsvond in Warmenhuizen wekelijks schoon te houden. Dit werk werd dan beloond met een vrijwilligersvergoeding van â‚Ź120,= netto per maand. Dit was voor ons, maar ook de instelling voor beide partijen de meest praktische oplossing. Wij waren tevreden en zo stelde wij als paar ons loyaal op om het mogelijk te maken om alle vier deelnemers die daarvoor in aanmerking kwamen begeleid te kunnen laten deelnemen aan het woonproject. Achteraf gezien me wat er aan aantal maanden later gebeurde dit geen juiste goede keuze was geweest en ons meer geld gekost heeft dan dat wij daar denkelijk dachten erop voorruit te gaan.

Bij het vervoer van de deelnemers naar en van het woonproject met de personenbus, kwamen we met de regelmatig van de klok ambulances tegen.

Wel en ik nu ook met sirene en blauwlicht met spoed richting ziekenhuis of naar een ongeval over de Rijksweg van en naar Alkmaar reden. Soms zonder sirene maar meer met sirene als tegenligger of nu naar Warmenhuizen reden of van Warmenhuizen naar Alkmaar. Dit spookte ook in mijn hoofd terwijl ik dacht aan

18

Langs de weg van de afgrond. de dagelijkse ritjes met alle deelnemers naar en van Alkmaar. Dit was de een na laatste slagschaduw van het viaduct voor het centrum van Alkmaar, het viaduct zag ik even nog door het kleine raampje. Het duurde nog even voor ik in het ziekenhuis was schatte ik nog in.

Allemaal zaten we zo degelijks in het busje en waren we meestal onder de indruk van de impact die zo’n gele snelle ambulance blauwe zwaailichten en sirene had.

Dit maal zat hij vlak achter ons . Je zag aan de uitdrukkingen van hun gezichten dat iedereen in de bus zijn eigen belevenis over heeft of ervaringen mee had.

Ook ik dacht aan het moment dat ik eens met een hartritmestoornis s’ nachts richting het ziekenhuis moest voor een behandeling. Iedereen voelde de druk van spoed en de noodzaak om zich zo behulpzaam mogelijk te zijn om elke ambulance of andere voertuigen voor te laten gaan. Maar ook de opluchting dat je blij bent dat te zien dat jezelf niet afhankelijk bent van dit vervoer. En dit toch een beetje sensatie geeft bij iedereen die in het busje zat.

Nu voldeed ik zelf aan het opdoen van een nieuwe praktische ervaring en met de val uit de boom relevante ervaring opgedaan een extra impact maar ook een ander gevoel van sensatie gaf. Mijn nieuwe beleving en ervaring is zo van invloed geweest dat ik nu, bij het kijken van valpartijen in het programma van de Leukste Thuis daar met afgrijzen tegen aan kijk dan voor heen. En in de krant lees dat een persoon van een dak is afgevallen dit gehele bericht lees uit onrust en bezorgdheid gevoelens bij mij naar boven brengt. Voorheen moest ik daar hard om lachen. Neem bijvoorbeeld Jack Ass, ik lag voor mijn val letterlijk op de grond van het lachen*. Met de tranen in mijn ogen en dat nu niet meer kan en echt vol van afschuw, mijn afstandsbediening pakt en naar een andere zender zap.

Vreemd dat zo’n val uit de boom je gevoel van humor kan veranderen en zo van invloed kan zijn op je eigen emotionele persoonlijke gevoelens van uiten. In ieder geval heb ik nu de ervaring opgedaan van de pijn en emoties. Een ervaring die ik kan delen door dit te omschrijven en kan delen met jouw die misschien deze ervaring nog niet heeft opgedaan. En door deze opgedane ervaringen mijn motivatie heeft gegeven dit onder woorden te brengen en mijn boek daardoor wellicht tot stand is gekomen. Mijn sensatie en een deel van mijn sensatie (galgen) humor heb moeten herzien en een nieuw ervaring rijker ben geworden.

Noot* Lachen, de reden waarom mensen de schouders optrekken als we lachen is dat er in humor ook angst schuilt. We lachen om dingen die ons tegelijkertijd stockeren, maar waarvan we weten dat het een ongevaarlijk shock is. We worden niet gekwetst, dus we lachen opgelucht. Onze schouders (schaterlachen)

19

Langs de weg van de afgrond. echter worden steeds als een oer reactie opgetrokken als om ons tegen een klap of een aanval te beschermen.

Ik hoop dat jij als lezer ook zulke ervaringen hebben opgedaan. Waarschijnlijk nog niet of dat je er nog nooit zo over hebt nagedacht of overwogen heeft bij het stil staan van het maken van welke keuze dan ook. Het is ook een keuze van jouw als lezer dit boek weg te leggen omdat het niet meer boeiend is, doordat je je niet in herkend wat ik schrijf en jouw sensatie (ervaring) niet aansluit bij die van mij om verder te lezen. Ik heb gekozen om ervaring te gaan delen en daardoor de sensatie bij mij ontstond uit nieuwsgierigheid, boeken te lezen van schrijvers die dezelfde ervaringen hadden als mij. Ervaring vanuit boeken en een sensatie gevoel van kennis delen kreeg, pas wanneer ik dat echt nodig had. Niet om eerst een opleiding te gaan doen om dit te kunnen leren, maar alleen eerst te delen om daar vanuit te leren en de sensatie jouw eigen kracht te kunnen leren ervaren.

Wat is er dan precies verandert in mij en hoe komt het dat ik daarvoor nauwelijks over nagedacht heb voor ik me op de grond storten van het lachen. Ik denk dat mijn gedrag onder invloed staat van autodidacte ervaringen die ik heb opgedaan en de wil om dat eigenzinnig te leren ervaren. Waarom kijk ik nu anders naar de Rijksweg wanneer er een ambulance op weg is naar een ongeluk of naar het ziekenhuis als daarvoor?. Wat was dan de reden waardoor ik alerter reageer als ik in de bus reed met de deelnemers gauw de bus in de berm zette om een ambulance sneller doorgang te geven?. Ik geloof dat je dat niet uit boekjes kan leren, hoe je daarop kan reageren. Ik denk meer dat dit plotseling ongevraagd autodidact kennis heb opgedaan wordt waar je je gevoel aangesproken word.

Voorheen was bij de afslag van de Rijksweg naar Warmenhuizen een gevaarlijke kruising waar vele zich dood gereden hebben. Vroeger was de gehele Rijksweg een groot ellende van ongelukken doordat de weg door allerlei dorpjes langs het Noord Hollandskanaal liep. Alle aansluitingen zijn door de provincie Noord Hollend aangepast en genoemde afslag is enkele jaren geleden ook aangepast.

Dit betekende dat er geen oponthoud meer was door stoplichten of filevorming en sinds alle aanpassingen zijn afgerond je in een kwartier eerder over de Rijksweg van Den Helder naar Alkmaar kan gaan zonder oponthoud. Deze aanpassingen zijn gekomen door de ervaringen van de vele ongelukken die ontstaan zijn en door deze ervaringen alles daarop alle kruisingen aangepast zijn nooit vanuit de boeken leer is gekomen. Het ontstaan door een sensatie, het delen van ervaringen en daardoor het menselijk gedrag daarop aan te passen niet meer dan dat.

20

Langs de weg van de afgrond.

Op een andere dag reden na een leuke dagbesteding activiteiten richting Warmenhuizen. Ik hoorde ergens wel een ambulance aankomen. Maar deze keer waarschuwde Nico een van de deelnemers die achter mij zat dat er een ambulance achter ons reed. Als forens van Den Helder naar Alkmaar toe of terug langs het kanaal richting Alkmaar raak je wel langzamerhand gewend aan dit fenomeen ambulance. Alleen als je die als tegenligger heb is die beter zichtbaar.

Maar omdat de sirene vanachter kwam en hij net zoals ik een gehoorprobleem heeft hij me waarschuwde door op mijn schouders te kloppen. Ik keek in mijn spiegel, schrok weel een beetje en nog net voor de uitrit baan naar Warmenhuizen zag ik een parkeerplaats. Snel en alert maneuvreerde ik zoals gewoonlijk de bus aan de kant. En keek ik, na stilstand van de bus, via mijn spiegel en ambulance met hoge snelheid langs ons kwam, over de uitrit richting Warmenhuizen en over het viaduct richting Schoorl.

Alle deelnemers Rico, Nico, Wahdit en Zivco, maar ook ik waren geschrokken van de nodige. Wat een sensatie zo’n harde sirene en de snelheid van de ambulance die over het viaduct richting Schoorl ging. Ik had meer de indruk dat dat meer te maken gehad heeft met de snelle reactie die ik had om de personenbus aan de kant te zetten. Ik was daar wel trots op omdat ik op dat moment goed en juist een bijdrage kon geven om de ambulance voorrang te kunnen geven. Maar ik merkte ook dat iedereen die in de bus zaten elke zijn eigen unieke emoties en gevoelens en ervaringen had met een ambulance. Allen in de personen bus inclusief ik hadden dezelfde uniforme emotionele ervaring van sensatie en we vroegen ons allemaal het zelfde af zich af waar hij in Schoorl naar toe zou gaan. Zelfs Nico die ook slecht horend was net zoals ik en die me goed waarschuwde, die ook net als mij moeite had om zijn emoties uit te spreken Nico, was nog meer onder de indruk van de snel passerende ambulance dan de anderen.

Ook hij had, net zoals ik in gedachte was bij het passeren van de afslag Warmenhuizen ambulance richting Alkmaar precies dezelfde ervaring opgedaan.

Zo vertelde Nico dat tijdens de vele ontmoetingen die ik had met hem bij de dagbesteding. En dat Nico ook meerdere malen liggend in de ambulance richting het ziekenhuis weg gebracht is. We deelde op zulke momenten elkaars ervaringen, de sensaties van een beleving. Op het moment die ervering met mijn deelde, de sensatie van ons slecht gehoor en me daarop waarschuwde, en ik daarop alert kon reageren. En dat het respons is geweest van de vele ontmoetingen die we gehad hebben en openstond om dit te delen. Nico vertelde dat hij bij een hersenbloeding, maar ook na een val en met een gebroken heup, dezelfde ervaring had, dat ik nu had in de ambulance met spoed richting Alkmaar. Nico verteld mij ook vaak dat hij het erg moeilijk vond afhankelijk te

21

Langs de weg van de afgrond. zijn van anderen en dat niet zo erg fijn vond omdat hij dat niet goed onder woorden kon brengen en daardoor vaak fouten maakte.

Vreemd is dat je alle ervaringen koppelt met anderen, en nu in dit geval met die van Nico ook een bepaalde sensatie geeft. En ik sterk nu voor het eerst, zelf liggend in de ambulance al deze ervaringen deel en een unieke ervaring is. En zelf afhankelijk ben van anderen en in nood in een ambulance vervoerd wordt en voorrang krijgt van alle andere weg gebruikers. Ongewild je dan ongevraagd zelf het leidend onderwerp in bent geworden in dit boek en wanneer ik elke keer bij deze afslag langs rijd, aan dit moment moet denken.

De sensatie van het verliezen van je zelf redzaamheid, een deel van je eigenwaarde en dan plotseling sociaal en emotioneel afhankelijk bent van anderen een zeer bijzondere ervaring is gaan worden. En dat me dat nu voor het eerst zelf na mijn val uit de boom overkomen is en deze gevoelens ook precies speelde bij de doelgroep waar ik als Sociaal Dienstverlener vaak mee gewerkt heb. Als ik dat nu schrijf merk ik aan mezelf hoe moeilijk het is om bepaalde emoties zo te omschrijven en onder woorden te brengen en door de val uit de boom en de sensatie daarin de overhand in neemt.

Deels put ik mijn kennis uit ervaringen die ik gedurende mijn carrière als Sociaal Dienstverlener heb gebruikt en gedeeld heb met de directeur van de zorginstelling op de Oudegracht. En ik nu geconfronteerd wordt met emoties en de sensatie die ik probeer te omschrijven en probeer uit te leggen welke verkeerde keuzes ik denk gemaakt te hebben. En tijdens deze ervaring en sensaties te accepteren en echt nodig zijn geweest en zoals ik tot nu zover ben gekomen langs de weg van de afgrond.

Ik herken dan ook van die momenten waar ik vaak de neiging heb en afdwaal in gesprekken en niet door anderen begrepen voelde om maar te blijven pogen mijn emoties te omschrijven en probeer uit te leggen en een onsamenhangend verhaal is gaan worden. Later kom ik hier in het boek daarop terug en ik hoop dan wat meer bondiger genoeg te zijn.

Enkele weken later na de val uit de boom met een beetje minder pijn, wilde ik een poging doen in mijn participatie proces. De roep naar zelfredzaamheid en ik moest gaan revalideren. Ik heb kunnen ervaren hoe het ongeveer is om als 80 jarige te revalideren door gebruik te maken van een hulpmiddel. Deze sensatie om weer te leren lopen met hulp van een rollator, naar meer zelfstandigheid en niet blijvend afhankelijk te zijn van anderen.

22

Langs de weg van de afgrond.

Ik ben al enig tijd een trotse opa van twee kleinkinderen, maar wanneer je afhankelijk bent van een rollator* en je kleinkinderen proberen je zoveel te helpen bij het lopen. Ja, dan een hele andere indruk krijgt bij wie je bent, niet alleen voor jezelf maar ook aan anderen. Zo jong nog en net 57 jar, en jezelf dan lopend te zien in de spiegeling van de ramen in de woonkamer, achter een rollator. Het leren lopen achter een rollator was toch wel wat anders dan ik ook gedacht had. Een unieke, pijnlijke ervaring die ik hoop later te gebruiken als Sociaal Dienstverlener. Deze ervaring te delen en andere dan daarmee zelf zo mogelijk te stimuleren om in kleine stapje zelfstandiger te worden.

En zo heeft het weer een voordeel gehad van mijn keuze om te stoppen als Sociaal Dienstverlener bij de zorginstelling in Alkmaar. Maar of de wederzijdse opzegging van het arbeidscontract, en in relatie met mijn directeur om wat meer lucht en rust te krijgen wel zo goed is geweest? Dat wist ik op dat moment nog niet. Maar wat ik wel wist dat ik door deze directeur financieel benadeelt bent en me te loyaal het opgesteld t.o.v. alle deelnemers van de zorginstelling om weer zelfstandig een inkomen te kunnen gaan werven.

Noot* Een rollator is een hulpmiddel bij het lopen voor ouderen en mensen die vanwege een lichamelijke beperking slecht ter been zijn. De rollator biedt steun, waardoor de gebruiker minder gauw valt.

Tenslotte als ik deze beslissing niet had genomen, had ik bovenstaande ervaringen nooit gehad maar had ik ook niet in de kreukels gelegen. Maar als ik me nu zou gaan afvragen of ik met al mijn de opgedane ervaringen en door mijn keuze daarmee anderen verder kan ondersteunen, eerst maar een andere betrekking moeten gaan zoeken. Met de pijn in mijn rug en ik me daarover zorgen moet maken, dat een inkomen niet mijn eerste prioriteit is omdat ik me nauwelijks kan bewegen van de pijn. De pijn die ik voelde maar geen aandacht aan wilde geven en niet wilde accepteren om me niet al te afhankelijk op te stellen van anderen. Een eigen inkomen werven ook zorg heeft, maar te moe was en vaak op mijn thuiszorg in de woonkamer dacht. Zorgen zijn voor morgen.

Maar wat heeft mij ertoe gebracht de keuze te maken dat ik vanaf 21 april 2015 gestopt bent met de betrekking bij deze zorginstelling aan de Oudegracht in Alkmaar? Ik begreep mijn directeur niet meer. Hij mij niet meer en daardoor en afgesproken hebben dat ik op vrijwillige basis geschorst was met opzegging termijn van een maand. De consequentie was dat mijn contract zou aflopen op 30 mei 2015. Dit betekende dat ik dan officieel met een opzegging van een maand per 1 juni werkloos zou worden. Verder zou ik als tegen prestatie nog een ontslag vergoeding meekrijgen van een maand dan enige troost gaf om positief

23

Langs de weg van de afgrond. weer ergens anders aan de slag te kunnen gaan. Ik moest alleen akkoord gaan en de directeur gaf me bedenktijd om op 31 april 2015 de wederzijdse opzegging te ondertekenen.

Maar daartoe niet in staat was doordat ik door de val uit mijn boom op vrijdag 29 april 2015 in het ziekenhuis van Alkmaar was opgenomen en niet in staat was de opzegging te ondertekenen of in staat was om op de zorginstelling te kunnen komen. Juist door deze val uit de boom en de opname in het ziekenhuis je dat contract niet kan komen tekenen en wat afgesproken is niet kan bevestigen?

Wanneer je als werknemer denkt dat je in goede relatie met je werkgever een goede beslissing maakt ja daar nooit vanuit mag gaan, omstandigheden kunnen dat veranderen zoals mijn plotselinge val uit de boom. Ik was er opdat moment vanuit gegaan liggend in het ziekenhuis vanuit gegaan, het goede daarvan in te blijven zien. Het goede daarvan uit te zien, alleen maar door de stomme pech te hebben van de val uit de boom, maar achter af door de directeur die totaal geen begrip heeft getoond en mij bedrogen heeft. Ik heb de ervaring nooit eerder gehad omdat ik mijn afspraak niet kon nakomen door op de locatie van de zorginstelling te kunnen komen en de gevolgen van het niet op tijd tekenen van de wederzijdse opzegging en de financiĂŤle consequentie geheel bij mij neer legde. Terwijl ik altijd erg loyaal ben geweest tegen de directeur, de deelnemers en de zorginstelling en dit gedrag niet herkende van hem en me overdondert heeft.

Ik had in mij loyaliteit van de directeur gedacht dat we een gezamenlijk goede oplossing zouden vinden, dit op papier werd gezet door mijn directeur en met een wederzijds opzegging van het arbeidscontract op vrijdag 1 mei kon tekenen met een extra ontslag vergoeding van een maand.

Vanaf 21 april was ik dus geschorst. Ik kon wat meer tijd voor mezelf nemen en zou 10 dagen later het contract inlezen om de wederzijdse opzegging te ondertekenen op vrijdag 31 april. Persoonlijk heb ik op nog van alle deelnemers van de dagbesteding afscheid genomen en uit eindelijk een erg emotionele dag is geworden. Ik ben blij dat ik dat gedaan heb. Tenslotte heb ik veel geleerd van alle deelnemers en door het uitwisselen en delen van ervaringen hen daarvoor persoonlijk bedankt heb, hoe moeilijk het ook was om hun los te laten en zij mij natuurlijk. Opvallend was die dag van was dat mijn directeur van mijn beslissing in tegenstelling en meestal meer sober en nors was dan opgewekt, nu fluite als een lentevogeltje op een mooie lentemorgen. Het leek wel of al zijn problemen waren opgelost. Het leek wel alsof hij daarmee liet doorschemeren dat hij blij was om van de ontstane situatie af te zijn.

24

Langs de weg van de afgrond.

Uiteindelijk kwam er tussen 21 en 31 april 2015 mijn val uit de boom letterlijk tussen en alle voorgestelde afspraken niet na kon komen. De situatie was geheel anders geworden, waarin ik er uiteindelijk vanachter ben gekomen dat mijn directeur alleen als doel had zo snel mogelijk van mij af te zijn. Is dat toeval of lijkt dit nu werkelijk dat ik langs de afgrond aan het lopen ben en niet meer terug kan en me met de rug tegen de muur aan voelt staan en niet mee weet hoe ik naar voor of achter verder moet gaan handelen?. Ook niet meer links of rechts kan gaan en letterlijk de afgrond in kijk. In de angst me zelf te zien staan en het lijkt dat ik mogelijk een grote vergissing heb begaan, te loyaal ben geweest aan de zijn bonnefooi beleidsmatig handelen. En met veel moeite, met zijn bonnefooi instelling, de deelnemers daarin moest loslaten. Zeker richting het CS Alkmaar me bij elke stap meer steeds meer twijfelde of ik wel achter mijn gemaakte beslissing stond. Anderen loslaten ook een kracht kan zijn maar dat voelde op de terug weg nog echt niet zo.

Achteraf lijkt de val uit de boom alleen mijn probleem is gaan geworden en ik het alsmaar het gevoel kreeg en aan mijn lot overgelaten. Maar dat betekende dat ik eerst weer moest leren opstaan op mijn eigen benen letterlijk na de val uit de boom. Ik had deze keuze en afweging zelf gemaakt, maar daar kan ik natuurlijk de ander niet de schuld van geven. Dat is ook loslaten, hoe stom ik in het goede geloofde van de directeur en de zorg instellingen alleen maar commerciĂŤle belangen had over de hoofden van de deelnemers dan.

Achteraf belazerd door mijn werkgever waar ik van dacht dat ik een goede relatie had met hem een bittere realiteit is gaan worden. Ik dacht dat hij een sociaal beleid had, en me zo loyaal opstelde ten opzichte van hem en de deelnemers en blind was voor het bonnefooi commercieel belang van de directeur mij ten gronde was.

Vooral in de laatste tijd tijdens mijn werkzaamheden moesten veel beslissingen genomen worden. Maar kreeg ik steeds meer en meer het gevoel daarin alleen in te staan. Ik wilde geen bonnefooi beleid, ik zocht duidelijkheid voor de deelnemers maar ook voor mij. Ik kon daarvoor bij de directeur niet terecht, hij was zo bezig met zijn commerciĂŤle bonnefooi beleid, zijn b.v. dat de deelnemers daarin te kort werden gedaan en nergens van deze directeur ondersteuning in konden krijgen. Ik had bepaalde verantwoording toe geschoven gekregen maar ik kon deze verantwoordelijkheden niet evalueren met hem. Overleg momenten waren er nauwelijks binnen deze zorginstelling. Er kwam wel meer personeel bij maar onderling werden er wel dingen besproken maar niet binnen een begeleiders vergadering of een bestuursvergadering gezamenlijk.

25

Langs de weg van de afgrond.

Voorheen kon ik dit direct bespreken met de directeur, wij waren de twee enige personeelsleden en hebben zo langzaam de zorginstelling opgebouwd. Maar hij zette de persoonlijk overleggen door met ieder afzonderlijk, terwijl er gezamenlijk overleg hard nodig waren om zijn bonnefooi handelen aan de orde te kunnen laten komen. Iedereen stond de persoonlijke overleg toe en zo kwamen we nooit aan een gezamenlijk overleg moment toe en verbloemde hij.

Werd het bonnefooi handelen, door een collega in een persoonlijk gesprek bij de directeur aan de orde. Dan was binnen een dag deze collega weg en had ontslag genomen. Dat was de bonnefooi werkwijze wat paste in het straatje van de directeur, zodat hij daar zijn eigen stijl van werken kon op nahouden.

Uiteindelijk vielen de deelnemers daar ook over. Zo werd het bijna onmogelijk om de deelnemers persoonlijk te begeleiden in wonen en tijdens de dagbesteding. Langzamer werden de deelnemers ontevredener, bleven weg of verwaarloosde zich en kregen de zorg niet meer waar ze recht op hadden en de zorggelden verdwenen in de bonnefooi b.v. En zo werd het onmogelijk om de zorginstelling met dat beleid draaiende te houden en langzamerhand de deelnemers daar de dupe van werden.

Het klopt dat ik de laatste tijd op mijn werk op mijn tenen liep. Ik voelde me er verantwoordelijk voor de meeste deelnemers en de instelling waarvoor ik werkte. Daardoor nam ik teveel hooi op mijn vork door mijn te loyale opstelling naar de instelling toe, maar ook naar die van mijn directeur. Dat werd oogluikend toegestaan door mijn directeur doordat hij daar veel meer baad bij had dan dat ik door had. Deze directeur had meer oog voor andere dingen zoals het opbouwen van de stichting en het opzetten van een b.v. zoals het inrichten van een filmstudio, radio, fietswerkplaats en winkeltje in plaats de noodzakelijke gestructureerde individuele begeleiding van de deelnemers en zorgplan besprekingen die nodig waren.

Door de individuele ondersteuning en het geld dat alles opbracht en wat hij na betalen van mijn en zijn minimum loon overhield, investeerde mijn directeur direct zonder enige ruggenspraak met de deelnemers in allerlei apparatuur en inrichtingen. Zonder dat maar in enig overleg met de deelnemers waar dat geld vandaan kwam en met de hulpvragen of alle investeringen wel aansloot bij de investeringen die werden gedaan. Zorggelden vanuit het WMO en de persoon gebonden budget van de deelnemers werden zonder overleg met derde als directeur van de stichting ongevraagd ingezet in verschillende b.v. Ook kreeg mijn werkgever een bijdrage van het rijk doordat hij mij in dienst nam voor een jaar en daar een tegemoetkoming voor kreeg en een hoop geld opbracht maar niet aan de deelnemers van de instelling toekwam.

26

Langs de weg van de afgrond.

Dat was ook zo afgesproken dat een ieder die in dienstkwam bij de stichting een minimum inkomen betaald zou krijgen waardoor geld vrij kwam voor het opbouwen van dagbesteding en collectief besproken zou gaan moeten worden.

Met alles waar mijn werkgever mee bezig was op de bonnefooi spullen ging aanschaffen en investeren in nep B.V.’s. Behalve zich te bemoeien als directeur met de inhoudelijke begeleiding en afstemming van de dagbesteding voor de deelnemers. En hij maakte daarmee financiële besluiten en beslissingen buiten het bestuur om. Al het geld investeerde de directeur in de B.V.’s zoals ABS Doen, ABS Computers, ABS wonen en nog veel meer zonder enige overleg met het bestuur. Ik heb hem daar wel eens op gewezen dat het op bonnefooi beleid uit de hand dreigde te lopen. Dag en nacht werkte hij meer aan zijn individuele doelen in plaats dan dat hij bezig was met de inhoudelijke begeleiding van de deelnemers die hard nodig was. Ook kwamen er problemen In zijn thuissituatie en ging hij zomaar in de zorginstelling wonen. Vanwege geld gebrek, verhoogde de directeur zijn ineens loon tegen de afspraak in omdat hij zijn vaste lasten en die van zijn vrouw niet kon betalen waar hij dagelijks discussies mee had om structuur in het stichting beleid te krijgen en niet lukte. In plaats zoals afgesproken kende hij een eigen loonsverhoging toe omdat hij vond dat hij dat verdient had. Hierover is nooit overleg geweest en dat kende hij zichzelf toe.

Met zijn manier van uitvoeren en het organiseren van een dagbesteding kwamen er twijfels aan de haalbaarheid en uitvoering vanuit de deelnemers van de b.v. projecten zoals het filmen, radio en het winkeltje project. Door mijn verantwoording drang, gaf ik individuele en groepsbegeleiding inhoudelijk en hield me bezig met de uitvoer van de zorg en leef plannen en probeerde de deelnemers zoveel te begeleiden en te activeren om deel te nemen aan de projecten. Dit ging de eerste tijd goed maar doordat het WMO de gemeente per 2015 alles over zou nemen kwam alles in een stroom versnelling. Er moesten duidelijke werkplannen komen terwijl mijn werkgever, de directeur van de stichting en de b.v. geen werkplannen kon overleggen of maken vanwege zijn bonnefooi instelling. Totaal onverantwoord was de directeur bezig t.o.v. de gemeentelijke eisen die gesteld waren aan een zorginstelling en de haalbaarheid van deelnemers aan de dagbestedingsproject. Tussen neus en lippen met een natte vinger, flaneerde hij als directeur langs de regeltjes. De regels werden steeds strikter om aan de eisen van een zorginstelling te voldoen anno 2015 onder de gemeentelijke eisen.

Soms was de directeur met duizend en een dingen bezig. Vaak gaf de directeur zichzelf de schuld dat hij zich wat meer met mij en de deelnemers moest gaan bezig houden. En steeds vaker vroeg ik naar meer inhoudelijk overleg over zorgvragen van de deelnemers het uitzetten van werkplannen gezamenlijk en de

27

Langs de weg van de afgrond. haalbaarheid van uitvoering met het laag niveau van de deelnemers en de projecten veel te hoog gegrepen waren.

Dit was voor mij de reden dat ik alleen maar op mijn tenen moest gaan lopen en omdat ik in alle beslissingen daarin alleen moest nemen, ik de verantwoording niet meer wilde nemen en daarin niet meer alleen in wilde staan. Het ontbrak aan overleg structuur en zolang die er niet kwam de directeur zijn visie veranderde en ik kon dan geen uitvoeringsplan maken waarin duidelijkheid en structuur voor mij en in de begeleiding van de deelnemers nodig waren en daar een zorg en activiteiten plan kon maken.

Alles wat ik voorstelde of deed was niet goed in de ogen van hem. Met zijn elk nieuw bedacht project veranderde zijn beleid, visie en de eigen persoonlijke investeringen. Deze last werd een van de redenen dat ik op mijn tenen ben gaan lopen en dat de emmer van mij deed overlopen?.

Ik durfde de laatste halfjaar geen of nauwelijks meer beslissingen en initiatieven te nemen zonder gezamenlijk overleg met anderen. En door structurele onduidelijkheden langzaam ik niet alleen, maar ook de zorginstelling fouten ging maken t.o.v. de zorg en begeleiding van de deelnemers. En daarmee de zorg en begeleiding van de deelnemers zichtbaar in gevaar kwamen.

Al deze spanningen op de werkvloer blijkt ook later de oorzaak te zijn dat ik verkeerde keuzes heb gemaakt, en het daardoor ging lijken alsof ik deze fouten keuze gemaakt had zonder daarover in overleg te gaan met de directeur. Maar zo was dat niet. Volgens mij was dat een van de reden dat de directeur veel beter af was met onze wederzijdse opzegging, dan werkelijk in een goed overleg met elkaar te gaan en alle misstanden tegen het daglicht te leggen en een aanpak te maken. Natuurlijk was ik naïef, te loyaal te geloven dat alles wel goed kwam zoals de directeur melde maar dat gebeurde niet. Ik kon het maar steeds niet voor elkaar krijgen om enig overlegstructuur te krijgen met de andere collega’s om de directeur te wijzen op misstanden binnen de b.v. zorginstelling en zijn financiële investeringen.

Er ontstaat daardoor uiteindelijk een arbeidsconflict en daarin zijn er twee partijen betrokken. Een personeelslid die alle zorg misstanden in het daglicht kan zetten. En een directeur die alles wil verbloemen. Mijn strijd was verloren. Want als ik de strijd zou aangaan, deze directeur van de stichting in het slecht daglicht zou komen te staan en door een faillissement van de stichting daar ook de deelnemers allemaal de dupe van worden. Doordat mijn werkgever, directeur de wederzijdse opzegging met geheimhouding wel beter uitkwam en de

28

Langs de weg van de afgrond. oplossing was van dit conflict. Ik stelde me solitair en loyaal op aan de deelnemers en van de stichting en ik een redelijke ontslag vergoeding kreeg de druk van de ketel af was voor mij. En zo voelde dat dan op dat moment ook echt, ik beruste me in mijn lot op dat moment en kreeg rust.

In gedachten zat ik daar wel eens over na te denken ook op het moment in het ziekenhuis terecht kwam op donderdag 30 april 2015 in de ziekenzaal. Inmiddels met een hersenschudding onder de pijnstillende morfine en mijn hand in het gips en mijn directeur telefonisch op de hoogte moest brengen dat ik uit de boom was gevallen. In het ziekenhuis lag en morgen niet bij de zorginstelling langs zou kunnen gaan om de wederzijds opzegging te ondertekenen. Ik was nog zo loyaal aan de zorginstelling die ik samen met de directeur opgebouwd heb.

En juridisch gezien me ziek moest melden omdat ik nog in dienst was en aan mijn meldplicht moest houden als werknemer. Eigenlijk melde ik me ziek op de 30e april de dag voor mijn ontslag net na de val uit de boom. Tenslotte zou ik pas de volgende dag, vrijdag de 1e juni het wederzijds opzegging contract gaan tekenen met alle voorwaarde die daarin staan en eerst zou inlezen voordat ik deze zou gaan ondertekenen. Vandaar dat ik mijn werkgever belde, en melde dat ik in het ziekenhuis lag en niet in staat was om morgen het contract op de zorginstelling locatie in Alkmaar te gaan lezen om daarna te gaan ondertekenen.

Ik belde onder invloed van de morfine mijn directeur op. Het enige wat ik als antwoord kreeg was: ”Dan had je maar niet op een ladder moeten staan, je kan daarvan afvallen”. Dit was zijn antwoord na mijn betoog wat ik meegemaakt had na mijn val uit die boom die dag. Ik vertelde nog, hoe zit het nu met het contract?.

Daarop antwoorden mijn directeur zoals gewoonlijk, meestal bij alle hulpvragen of knelpunten bij hulpverleningsvraag stukken; ”We vinden we wel een oplossing”, en ik wist dat het nooit tot een oplossing kwam. Dit bonnefooi beleid daar was ik wel bekend mee. Maar ik was trouwens veel te moe om daar in door te vragen na alle indrukken van deze dag.

Ik had al omschreven dat ik altijd eerst van het goede uitgaat van ieder mens. Ik legde mijn telefoon (moedeloos) onder invloed van de morfine neer. Het enige hoopte ik dat ik rustig kon slapen onder de waakzame zorg van de broeder die mij elk uur in de nacht zou wakker maken vanwege mijn hersenschudding.

Veel dagen later is alles anders gegaan zoals uiteindelijk wat afgesproken was.

Ik voelde me vernedert en erg belazerd door een directeur waarvan ik al het goede van dacht. Ik ben nu eigenlijk al zover dat ik hem nooit meer onder mijn

29

Langs de weg van de afgrond. ogen meer wil zien. Dat was enkele weken daarvoor nog wel anders en ik besef nu dat ik als sociaal dienstverlener wat mij betreft wel erg naïef en te loyaal t.o.v. deze directeur gehandeld heb.

Als ik dit nu schrijf, overzie ik meer en meer wat mijn overkomen is en vraag me zelf af nog steeds af als ik dit hoofdstuk zelf lees, hoe het in godsnaam zover gekomen is en ik daar zo naar gehandeld heb. Fouten maken mag, ja ik heb een verkeerde keuze gemaakt, maar ik was daar niet alleen verantwoordelijk voor.

Ik zal dan voor jouw als lezer uiteen moeten zetten waarom ik nog steeds het goede van een mens in ziet, terwijl mij dit allemaal overkomen is. Dit klinkt in jouw ogen naïef, maar in mijn levensloop ervaring heb ik altijd het positieve in mezelf en ander gezien en me steeds een stukje verder geholpen om over het pad langs de afgrond te lopen tot nu toe. En juist nu het moment is om mijn ervaringen op te gaan schrijven mijn uitdaging is geworden om jouw als lezer te verleiden en te boeien. De uitdaging is voor mij jouw te laten inzien hoe ik hiertoe ben gekomen en jij als lezer later zal begrijpen dat ik zulke stappen genomen heb uit eindelijk mijn kracht is gaan worden.

“Het is nu eenmaal zo”, zegt mijn vrouw altijd, waar ik al 22 jaar een heel bijzondere band me hebt. Is dit dan mijn weg langs de weg van de afgrond zoals ik probeer te omschrijven. Moet ik dan terug kijken andere keuzes maken en letterlijk teruggaan, langs de weg van de afgrond alleen maar om dat veilig voelt en beter denkt van te worden. Is de afgrond te hoog geworden? Hoe ik het went of keert als ik het letterlijk of figuurlijk ontwijk teruggaan geen optie is en de afgrond aan de linkerzijde komt net zoveel risico geeft en terug gaan en ook geen optie is. Je loopt nu eenmaal dezelfde risico? Of de afgrond nu aan de linker of rechterzijde van je is.

Dat de terugweg geen goede weg is dat begrijp ik ook wel. Want dan kom je niet meer voor uitdagingen meer te staan. Je kent de weg terug tenslotte al, je bent er al eens eerder langs geweest en daardoor de weg vooruit gaan de enige weg van vooruitgang is in het leven. De vooruitgang waarvan ik denk altijd naar verlangt hebt. Zelfkennis opdoen en daardoor tot een autodidact sensatielust ontstaat.

Een tussen oplossing zou ook kunnen, door te besluiten en op het moment dat je de energie er niet voor hebt, rust te zoeken. Gewoon door denkbeeldig te gaan zitten en te wachten totdat er over hetzelfde pad langs de afgrond, hopelijk andere lotgenoten ontmoet om daar dan tegen te gaan jammeren. Rust is de weg naar het handelen, maar met teveel rust ook niet in het leven verder kom.

30

Langs de weg van de afgrond.

Dus ik had mijn motivatie en drive gevonden, achter de rollator ben gaan stappen en stap voor stap elk keer een stukje verder kan. Verder gaan met pijn en moeite of je er bij neerleggen en alles over je heen kan laten gaan ook maar een keuze is. Vreemde situaties krijg je dan als je alles visualiseert. Ik zie me dan zelf letterlijk bengelen met mijn benen over de afgrond en aanschouw het uitzicht van mijn eigen unieke leven die haast voor andere niet of nauwelijks te begrijpen is.

Soms verandert dit uitzicht door allerlei omstandigheden, soms is die helder of mistig als ik alles overdenk welke verkeerde of goede stappen die ik heb genomen, wetende dat er geen weg van teruggang is, maar verder moet gaan en daar mijn nieuwe kansen en uitdagingen liggen voorwaarts over de weg langs de afgrond.

We zijn er meneer van Rest verteld de broeder in de ambulance, terwijl we het ziekenhuis in Alkmaar binnen reden. Even dacht ik terug aan de vorige keer dat ik met spoed met hart klachten ben opgenomen geweest. De reden waarom ik niet in Den Helder in het ziekenhuis ben opgenomen ben is alleen bepaald door de hoogte vanuit de boom waaruit ik ben gevallen. Was dit onder de 2 meter dan kon ik in Den Helder terecht. Alles boven de 2 meter gevallen gaat richting Alkmaar met de ambulance en daar was ik nu beland. Ik werd meteen voor gesteld aan een team van hulpverleners en voelde daar als een vorst ontvangen, ze stellen zich allemaal voor aan je en weg ben je uit de ambulance en je bent beland op de EHBO in het AMC van Alkmaar met een bezorgde Monique naast mij.

Dit ziekenhuis is klaar voor spoedeisende opvang van een val uit een boom vanaf 2 meter. Meteen merk je het verschil met de spoedeisende hulp op de EHBO van Alkmaar met die van Den Helder. Eerst kijken ze naar de vitale organen. Hoe zit het met inwendige bloedingen, zijn er breuken? Alles wordt nagelopen op gebreken.

De bloedingen onderzoeken ze via een echo. De breuken via rÜntgenfoto’s alleen blijft je hoofd gefixeerd in de beugel die ze na de val hebben opgedaan. Ik kon me dan ook niet vrij met mijn hoofd bewegen op de EHBO bed. Ondertussen schieten er allerlei dingen door je hoofd. Dat weet iedereen die met een spoedeisende hulp te maken heeft op de EHBO en nu ervaarde ik dit ook. Een nieuwe ervaring en wat ik nog nooit eerder meegemaakt had.

De broeder loopt alle plekken van je lijf na waar mogelijk schade zou kunnen zijn ontstaan en vraagt naar mijn pijn grens en dat te vertellen tussen een 1 en een

31

Langs de weg van de afgrond.

10. Zorgelijk keek mijn partner mij aan, bijgekomen van haar vermoeide en emotionele ambulance rit voorin de ambulance, bezorgd naast de chauffeur.

Normaal als ik in een auto achter het stuur zit rijd ik rustig. Daarmee is ze zo gewend geraakt en verwacht ze dan ook van een andere dat rijder waarmee ze in een auto rijd. Nu zag ik in haar ogen ook de zorgen om mij maar ook het bijkomen van de nogal haastige en zeer onrustige rit die ze mee moest maken.

Ze zat er niet alleen geschrokken bij en ben nu al 20 jaar getrouwd met haar en ik herkende deze blik en dat is de blik van haar gespannen alertheid uit duizenden.

Later vertelde ze nog dat ik niet wist wat ze meemaakt als mederijder in de ambulance en alle tegenliggers van automobilisten die ze tegenkwam op de weg en hoe gevaarlijke deze situaties ze ervaren had. Als ik dit zou gaan omschrijven dit net zo’n boek zou worden zoals ik tot nu toe geschreven heb zo’n impact heeft dat voor haar gehad. Ze was geschrokken tijdens de rit over de Rijksweg langs het Noord Hollands kanaal. Er waren zelfs automobilisten die midden op de weg stoppen, geen raad weten met de toekomende ambulance, daar zat ze met haar neus bovenop. Vertelde ze nog opgewonden en ik wist hoe moeilijk dat voor de ambulance chauffeur was en daar duidelijker in ervaren was dan ik. Ik lag alleen maar achter in de ambulance.

In zo’n evaluatie momentje waarin je als partners over het leven hebt, voelde ik, liggend op de EHBO plotseling de natte echo kop over mijn buik gaan om inwendig letsel te ontdekken. In gedachte vroeg ik me zelf af wat heb ik mijn vrouw aangedaan. Het ene moment sta je te zagen in een tuin aan een boom en voor je het weet lig je op de EHBO in Alkmaar met pijn, met een overbelaste vermoeide partner, zeer alert en natuurlijk zeer bezorgd met wat mij overkomen is. Wat kan je dan een eigenheimer voelen, tenslotte lig je hulploos afhankelijk van iedereen en je bent vergeten of heb niet gemerkt hoe het met je partner is gegaan en wat haar overkomen is.

Zoekende voelde ik de kop gaan van de echo over mijn buik, eerst rechts richting de linkerkant van mijn zij. Het duurde wel erg lang dat zoeken, vond ik. Maar daar maakte me daar een geen zorgen over. Plotseling kwam daar mijn kritische alerte vrouw opmerking en herkende dat op moeilijke momenten in ons huwelijk weer. Moe, maar dan kan ze ook op haar best zijn. “Daar hoef je niet te kijken want daar zit niets, er zit daar geen nier meer”.

Normaal let ik daar zelf meestal op. Ik was mijn leven daar al heel bekend mee en dat had een groot gedeelte van mijn leven bepaald tot nu toe tot op het

32

Langs de weg van de afgrond. moment dat jij dit leest en ik dit opschreven heb. Ook dat wist Monique. Het missen van deze nier was ook bepalend dat ik haar daardoor bij toeval als partner tegen gekomen ben en eigenlijk een wonder is, zo bepalend haar zuivere alertheid is en voor mij alleen.

Toevallig is ook dat Monique een rechter nier heeft en de linker mist en ik een linker nier heb en mijn rechter mist. Het is eigenlijk een wonder zoals we elkaar leerde kennen zonder dat van te van te voren van elkaar te weten en dit lot onze relatie alleen maar verstevigd heeft. Normaal meld ik dat vanuit meestal, als dat medisch nodig is maar nu was ik daar nog niet aan toe gekomen om dat te melden en dat werd ook niet aan me gevraagd. Maar nu was het Monique die mij voor was om dat te melden en me dat ontschoten is, waarschijnlijk door de bijwerking van de morfine is gekomen en/of niet goed alert kon reageren door de val op mijn hoofd uit de boom.

Zo toevalliger wijs ik Monique heb ontmoet. Zo zie Monique weer voor het eerst nog opnieuw staan met haar rode haren. Ik val op rood en is dat is door in levensweg langzamerhand in geprent. Tenslotte was dit het moment dat ik geboren werd, uit een roodharige moeder op Moederdag met twee slecht werkende nieren aan het begin van mijn leven mee begonnen. Maar dat wisten mijn ouders nog niet vlak na mijn geboorte. Het is volgens mij een van de vele redenen waarom ik op rooie vrouwen val. En ik denk dat dit door het verliezen van een van mijn nieren op zeer jonge leeftijd extra versterkt is gaan worden.

Om daarna onthecht te zijn va mijn roodharige moeder, vol liefde en de angst om mij te verliezen in het besef dat ik nauwelijks 1 jaar oud was en een jaar medisch gescheiden was van mijn bezorgde roodharige moeder. Ik had nu ook een roodharige vrouw ontmoet, die er net zo rood uitzag zoals ik mijn moeder toen en haar steun hard nodig had als alleenstaande opvoedende vader van twee verstandelijk gehandicapte kinderen.

Direct verontschuldigde de verpleger zich en zocht met de echokop verder aan de rechter kant van mijn zij. Er was niets te zien, geen bloedingen, gelukkig maar, behalve de pijn die ik nog steeds binnen in mijn lijf voelde. Daarna direct door naar de rÜntgenafdeling voor foto’s van mijn hoofd, benen en rug, schouder en van mijn echter hand. Mijn rechterhand kon ik moeilijk omhoog houden en bewegen, de pijn die ik daarbij voelde straalde naar mijn schouders en daardoor durfde ik door deze helse pijn nauwelijks nog mijn arm te bewegen. Het laatste en enige was nog om te het wachten van het maken van een scan van mijn hoofd en dan wachten op alle uitslagen. En weg dwaalde mijn gedachte weer weg naar een andere periode van mijn leven.

33

Langs de weg van de afgrond.

Door de zure appel bijten.

Ik kijk over de rand van de afgrond. Al zittend denkbeeldig met mijn benen, bengelend over de rand, kijk een beetje naar het verleden en zie me weer liggen in de ziekenzaal. Aan mijn rechterhand gips, in mijn linkerhand een infuus. Mijn rechterduim was gebroken tijdens de val naar beneden vertelde de arts op de EHBO van het Almaar Medisch Centrum. Waarschijnlijk is de breuk ontstaan doordat ik de kettingzaag nog tijdens mijn val nog in mijn hand had en gepoogd heb de kettingzaag van me af proberende te gooien. Gelukkig was deze elektrisch. Deze had ik overigens geschonken gekregen van mijn vader met snoer omdat de motorzaag niet goed werkte meer. Elke keer dat ik in de boom klom naar boven met een werkende benzinemotor en deze kettingzaag tegen de boom zette en steeds weer afsloeg waarschijnlijk kon de motor niet genoeg toeren maken. Ik werd daar een beetje moe van en vertelde dat mijn vader en bood ons aan om een elektrische aan te schaffen. Ik zette deze nieuwe ketting zaag in elkaar en probeerde de zaag uit op een stukje stam die ik in de tuin nog had liggen. Daarna maakte ik met de vader van de buurvrouw een afspraak om samen de boom in de achtertuin van Leo aan te pakken. Ik legde het snoer klaar zodat ik er niet over kon vallen en voordat ik de boom in ging nog samen met de vader van de buurvrouw een plan maakte hoe we de boom gingen aanpakken.

Omdat Leo wist dat we deze middag zouden beginnen had hij gelukkig nog een plaat hout over de vijver gedaan om te voorkomen dat er takken en snoeihout in de vijver terecht zou komen. De houten plaat lag over grote basaltkeien gelukkig maar, achter af bekeken, want ik nog veel ongelukkiger terecht kunnen komen te vallen op een van deze keien.

Ik kan me van de val nauwelijks iets herinneren, maar ik denk dat ik de kettingzaak rechtsom in mijn val van mij af wist te gooien. En in de val mijn rechterduim is blijven hangen achter het handvat van de kettingzaag. Ook was mijn hoofd in het verband. Daar hadden ze net een uurtje geleden, 7 krammen in gezet op de EHBO. Eigenlijk was ik best blij met het bed waar ze me in hebben gelegd. Ik had geen pijn meer en het matras van het bed steunde mijn geblesseerde rug en schouders. Langzaam liet ik alle gebeurtenissen langskomen op de EHBO afdeling in het ziekenhuis en werd rollend geassisteerd door een verpleegkundige op weg in het ziekbed naar de verpleeg afdeling gebracht op drie hoog in het ziekenhuis.

Ik kwam samen met de verpleegkundige op de zaal waar ook mijn vrouw en zoon alvast vooruit gelopen op ons zaten te wachten. Eindelijk een plekje waar we even konden bijkomen van alle stress die ik en mijn vrouw al vanaf een uurtje of 3 hadden meegemaakt.

34

Langs de weg van de afgrond.

Even dacht ik nog na van dat angstige moment op de EHBO. Dat was het moment dat ik vroeg aan een verpleger dat ik naar het toilet moest. Bewegen op de brancard kon ik nauwelijks, maar na een paar uur te liggen kwam dat moment toch om te vragen of ze je willen helpen te plassen, mijn blaas was zeer vol.

Wachtend op de uitslag stelde ik mijn vraag aan de eerst volgende verpleger.

Voor ik het wist overlegde ze met een andere verpleger die mij eerst samen met een andere verpleger recht op de brancard probeerde te zetten, dus met mijn benen over de brancard rand. In een poging om uit te proberen hoe het voelde en of ik in staat was om naar het toilet te lopen al dan niet met hulp van twee verplegers. Dat voelde echt niet goed. Ik voelde me ineens niet goed van de helse pijn en huilde het zowat uit, zo’n pijn in mijn zij en rug. Voor ik het wist lag ik weer terug op de brancard met een injectie morfine in mijn buik. Daarna ging het best goed en voelde alles wel weer goed aan.

Later tijdens het wachten op de uitslagen heeft een verpleger het hoofdeind van de brancard een stukje omhoog gezet. Ik kon zo dan makkelijker zitten maar kreeg daarmee ook uiteindelijk de gelegenheid om in een fles te plassen op het brancard. Het was inmiddels al enige uren geleden dat ik rechtop had gezeten of gestaan. Vraagt Monique ineens, “Gaat het wel goed met jouw”. Monique keek me aan en zag dat mijn gezicht bleek werd, en voor ik het wist toe ze dat zei, werd ik duizelig en misselijk tegelijk. Ik kreeg hartkloppingen en ik voelde me zeer warm, was ineens aan het transpireren en ik dacht ik ga van mijn stokje ging.

Het enige wat ik wenste en wilde was zo snel mogelijk weer te gaan liggen. En voor ik het wist waren de verplegers er weer en lag ik weer plat op de brancard.

Na wat overgegeven te hebben voelde ik me gelukkig al weer stukken beter.

Alleen bewegen met mijn hoofd en recht opzitten durfde ik nauwelijks meer.

Duidelijk bleek later dat ik de symptomen had van een hersenschudding.

De laatste keer dat ik zoiets had meegemaakt was een keer op de lagere school toen ik een flauwte kreeg, mijn hoofd bonsde op de vloer en dat voelde precies zo net zo als ik mijn hoofd naar links draaide liggend op de EHBO afdeling.

Na een tijdje, redden ik het om een plasfles tussen mijn benen te krijgen en probeerde ik met te ontspannen om te kunnen maar plassen maar dat lukte me niet met alle verplegers en andere, aanwezige op de EHBO. Als een soort toetje kreeg ik nog een test te doen in aanwezigheid van een neuroloog. Ze kwam vrolijk op hoge pumps klikkend over de EHBO vloer en stelde me allerlei vragen waarschijnlijk om te zien of ik geen hersen trauma heb opgelopen.

35

Langs de weg van de afgrond.

Voor de afloop van de test wist ik nog voorwerpen te benoemen die ze bij het begin van de test gevraagd heeft die te onthouden. Gelukkig ging dat ook goed en wist ze gelukkig nog genoeg te benoemen. Mijn hoofd werkte nog goed. Ik wist nog welke dag het was en dat we geen koningin maar een koning hadden in Nederland. De neuroloog vertelde nog dat ik nog last zou kunnen hebben van de hersenschudding die ik had opgelopen tijdens mijn val. En dat de duizeligheid nog wel even zou aan duren en dat dat na enige tijd wel weer overgaat. Ze maakte zich daar wel een beetje zorgen om en kwam tot de volgende conclusie.

“We nemen u voor de zekerheid op en u mag een nachtje slapen bij ons voor de zekerheid”, en liep na me een hand te geven op haar hoge pumps vriendelijk lachend weer weg. Een prettige verschijning was ze wel en dat werkte ook prima de lust om te kijken naar een mooie vrouw helemaal.

Gelukkig geen hersenletsel, dacht ik nog en voor ik wist hevelde ze me over van de brancard in een gewoon verpleegbed. Lekker zacht en voelde me erg geborgen, veilig en tevreden zonder al te veel pijn. Dan lig je daar in een blauw ziekenhuis pakje met je zoon en vrouw naast je in bed rollend door het ziekenhuis naar de 2e verdieping richting de verpleegafdeling.

Bij aankomst in de ziekenzaal ben je te moe en wil je dan alleen maar afzonderen en slapen. Ook mijn partner was moe en voor ik het wist namen mijn zoon en mijn vrouw afscheid van mij richting Den Helder. Bij het uitzwaaien dacht ik nog dat is een van de weinige nachten zou worden die ik zonder haar zou doorbrengen. Ze keek me nog even aan en mijn rooie Monique verdween op de gang. En ik legde mijn hoofd in de kussen en zonder haar, in gedachte af te vragen en me afvroeg wat de dag van morgen zou brengen en hoe ik me dan voelde. We hadden afgesproken dat we elkaar morgen bellen om te kijken of ik morgen naar huis kon gaan. Mijn gevoel was anders over dan die van Monique en ik twijfelde daarover, maar mijn vrouw kenende keek ze nog net om toe ze de gang op verdween en zei; ”Morgen neem ik je gewoon mee naar huis of je nou wel of niet wil” Ik verzonk in deze gedachte en hoopte alleen nog dat ik goed kon slapen zonder Monique. Maar dat duurde nog wel even.

Na dit afscheid nam ik met mijn hoofd tegen de kussen aan de omgeving in mij op vanaf mijn ziekbed. Links van mij een raam met een mooi uitzicht op een bomen rij. Met veel antipathie en tegenzin draaide ik mijn hoofd richting de zaal in plaats van het raam door alle negatieve ervaringen met een boom, zuchtte even en draaide me op de linker zij. Op deze zij had ik de minste pijn en liet alle gevoelens gaan van de opgedane indrukken van die dag, de dag van de val op 29 april 2015.

36

Langs de weg van de afgrond.

Rechts van mij lag een wat oudere man twee bedden ver en tegenover mij een man met grijs krullend haar. Direct zat ik me af te vragen hoe kom ik de nacht door, kan ik wel slapen vannacht?. Oh ja, schoot me nog te binnen, mijn werkgever bellen en daarna wat muziek luisteren op mijn mobiele telefoon en dan slapen, slapen in de hoop dat morgen alles weer over is. En alles is dan wel weer het oude, maar dat de dag werd voor de omslag in mijn leven.

Een paar aantal dagen laten, geheel afhankelijk van anderen en dosis dagelijks pijnstillers liggend op mijn thuiszorg bed in de woonkamer. Ik op de gedachte kwam om alles maar eens op te gaan schrijven wat ik de afgelopen lijd had mee gemaakt. Mijn wens was altijd om een eens een boek te schrijven over mijn leven. Ik had al eens eerder in het verleden een poging gedaan om aan een boek te beginnen. Maar had nog niet in de gaten dat een goed boek schrijven alleen kan ontstaan, als je daar de tijd voor kan nemen. Maar dat je ook voor het maken van een boek eerst een schrijfplan moet maken. Daar kon ik natuurlijk niet tijdens mijn ziekbed in het MCA in Alkmaar mee beginnen. Maar wat je wel hoopt is dat als je in het ziekbed ligt in het ziekenhuis dat je de volgende dag je weer alles kan wat je voor de val vanuit de boom was. Maar daar had ik niet zo’n vertrouwen in. Maar ik kon wel, alvast over een schrijfplan gaan nadenken en dat deed ik ook. Daar gaat wel een tijdje overheen dacht ik nog, maar nu had ik in mijn thuiszorg bed de rust, de tijd om te bedenken hoe mijn schrijfplan eruit zou moeten gaan zien.

Als je dan een paar weken aan de betere hand ben, zoals mijn huisarts zegt; “Zolang je verbetering ziet of voelt gaat het goed”, pakte ik een moment in rust.

In alle rust pakte ik mijn Lap Top en zocht informatie via Google hoe ik een schrijf plan kon gaan maken. Dat zoeken op mijn Lap Top was al een hele pijnlijke strijd.

Op elke stoel waarin je op dat moment in beterschap denkt en in rust wil of kan gaan zitten doet hoe langer je er op zit, dat pijnlijker aanvoelt. Hoe pijnlijker wel eens waar, maar hoe pijnlijker hoe meer ik gemotiveerder werd om een goed schrijfplan te bedenken en te gaan maken.

Gelukkig had ik een laptop in mijn bezit en kan me in afwisseling om pijn in mijn rug te besparen met mezelf met laptop verplaatsen van de ene naar de andere stoel om de pijn bij het beginnen maken van een schrijfplan te verdelen.

En nu zit dan op de bank, op mijn eerste werkloosheid dag en achter de laptop.

Ondanks dat ik achteraf geen koe in zijn kont wil kijken vraag ik me nog steeds af. Heb ik er goed aan gedaan om te stoppen met het werk bij mijn laatste werkgever?. Ja, dat voelde nog steeds goed aan en had daar goed aan gedaan.

37

Langs de weg van de afgrond.

Ik had zulke momenten van een eerste werkloosheid dag wel eens vaker meegemaakt. Met mijn ervaring dacht ik dat ik dit keer daar wel wat makkelijker mee kon omgaan dan voorheen. Het is een soort rouwverwerking fase, waarin je denkt depressief te voelen omdat je denkt dat je een nietsnut bent en zo voelt over het missen van een gewoonte gedrag. Niet meer of minder dan en ik was daar goed op voorbereid.

Het enige wat me boos maakte was dat de WW uitkering pas een maand later zou ingaan. In plaats dat ik dacht meteen bij mijn eerste werkloosheid dag zou ingaan. Ik dacht dat er was afgesproken met mijn directeur dat ik recht had op een ontslag vergoeding van een maand. Maar door een misverstand van het secretariaat de ingang datum van mijn ontslagdatum verkeerd vermeld stond.

En daardoor het UWV uitgegaan is dat de ontslag vergoeding als loon gezien werd en pas het einde van de maand juni mijn WW is ingaan. Ik had nog het verzoek gedaan aan mijn directeur, op advies van het UWV om de datum en de ondertekening van het contract te veranderen zodat ik wel gebruik kon maken van mijn ontslag vergoeding, maar dat wilde hij niet.

Maar de vraag blijft leven of ik aan alles wel goed aan gedaan heb. Heb ik voldoende kunnen voorkomen dat ik uit de boom ben gevallen? Tenslotte als ik het besluit niet had genomen om wederzijds op te zeggen, dan had ik geen tijd gehad tot aan mijn vakantie, om de boom aan te pakken en om te zagen.

Het is allemaal een dilemma van ellende en pijn geworden. Maar ook vooral de teleurstelling en in de stress, dat ik er niet of nauwelijks ben op vooruitgegaan dan dat ik begonnen ben bij de zorginstelling aan te Oudegracht in Alkmaar. Ook de teleurstelling dat ik een van de vele werklozen ben gaan behoren als 56 plusser en op de bonnefooi door de directeur voor een gesubsidieerde baan vanuit de Sociale Dienst in aanmerking kwam en volledig misbruik van gemaakt is en ik daar de dupe van ben geworden. k probeer natuurlijk wel weer zoveel mogelijk verder omhoog te klimmen op mijn persoonlijke pad langs de weg van de afgrond omhoog. En dat al een hele uitdaging is geworden om positief terug te kijken zonder de weg weer terug te moeten nemen en daarvanuit ook mijn eigenkracht ontdekte en langzamer sterker in werd.

Vanuit mijzelf ben ik een positief ingesteld iemand geweest minder voor mezelf maar vooral naar anderen toe door mijn ervaringen proberen te delen en mijn eigen kracht te ontdekken. Met mijn relevante levenservaring, mijn autodidacte instellingen, niet vanuit de boeken denken en zeker zonder protocollen denkwijze om vanuit het instelling gericht te kunnen werken. Ik probeerde dat wel maar dat werd belemmerd bij de net opgezette zorginstelling bonnefooi aan

38

Langs de weg van de afgrond. de Oudegracht in Alkmaar. Vooruit denken, zonder eigen egocentrische vooroordelen te geven. Ik zoek als maar uitdagingen om andere proberen te helpen om weer zelfredzaam te worden, en de ander dan onafhankelijk in staat zijn om weer een eigen inkomen te gaan werven, moeilijker bereikbaar is gaan worden.

Hoe positief ik ook wil of kan blijven, ik de realiteit onder ogen moet zien en met mijn eigen unieke denkwijze, en benader wijze een ander werkgever mij niet nodig heeft en daar niets aan kan veranderen. Ik heb daarmee besloten achter mijn autodidacte denkwijze en werkwijze te staan, terwijl ook de realiteit blijft.

“Welke werkgever nog zit te wachten op een 57 plusser met zo’n eigenwijze autodidacte sociale benaderwijze” Alleen door relevante ervaring blijven op te doen, al is het door het maken van verkeerde keuzes, daaruit verder kan leren en meer niet. Maar door alle verkeerde keuzes, ervaringen op doen wel eens als negatief gezien word. En je C.V. alleen maar langer is geworden door alle relevante kennis die je hebt opgedaan, maar deze ervaringen niet gedeeld wordt door a.s. werkgevers en alleen maar diploma’s willen zien. Verkeerde keuzes maken, is ervaringen opdoen relativeren en accepteren en daar lering uit kan trekken. Zonder fouten te maken kan je niets leren. Dat is de vraag die mij bezighoudt en gezien mijn leeftijd vrij normaal is en nu anders terug kijk op het leven.

Je kan niet zonder enige blikken of blozen neoliberaal, ouderen of ervaren werklozen verplichten om een zelfstandig inkomen te werven? Of wat nog vaker wordt verplichten ZZP-er te worden? Dan voelt het meer, als ik het lichamelijk aankan na mijn val, dat ik dan eerder aan pensioen toe ben. Dan ik verplicht ben een eigen inkomen te werven en een hard oordeel is op mijn leeftijd en tot mij door dringt.

Nee, laat me dan maar nog even positief proberen in te zetten. En me loyaal op te stellen in de weet dat volgens het liberaal bestel tot mijn 67e nog wel kan doen en me beschikbaar stel voor de arbeidsmarkt. En hou ik mezelf dan maar voor door te gaan met wat ik ervaren heb en dat te delen op de arbeidsvloer mits dat ergens mogelijk zou zijn op mijn leeftijd. Liefst zonder herscholing om de uitdaging aan te gaan met anderen, met mijn eigen unieke relevante levenservaring. En nu de tijd en rust hebt om te herstellen en de tijd neem om al mijn ervaringen met anderen via dit boek te delen. Delen van ervaringen en jouw eigen kracht te ontdekken en weer een stapje verder komt langs de weg langs de afgrond.

39

Langs de weg van de afgrond.

Ik val dan nog net (hoop ik) in de generatie van het recht hebben op een pensioen. Bijkomende overleggen van dit liberale kabinet zijn er al ideeën om het pensioen te laten afhangen aan de gemiddelde levensverwachting van een mens.

Mijn vraag is dan aan deze neoliberale gedachte, waar ligt dit gemiddelde dan precies? De A.O.W. wet van 1965 van Drees, waarin staat dat iedereen die recht heeft op een A.O.W. vanaf zijn 65e levensjaar. Door deze maatregel is het pensioen d.m.v. belegging nog nooit zo hoog is geweest. Maar doordat er zoveel Euro’s zijn gedrukt en de rente nooit zo laag is geweest door dat liberaal denken de pensioenen indexering steeds minder is gaan worden en meerdere malen verlaagd is tijdens mijn levensloopbaan. En door de liberale bezuiniging maatregel, de regeling , dat de eerste partner die 65e jaar met pensioen kon gaan de andere partner een aanvulling zou krijgen op het volledige ouderdom pensioen. En nu deze aanvulling is komen te vervallen, ik 6 jaar langer van mijn opgebouwde pensioen onder de bijstand norm zit voor een echtpaar en voor aanvulling bij de bijstand moet aankloppen. En na 6 jaar een voordeel heb en een iets hoger inkomen heb op mijn 72e om uiteindelijk van ons pensioen kan genieten? Maar iet zeker is met het huidige liberale vrije markt werking eerder een bezuiniging maatregel wordt wanneer mijn pensioen afhankelijk is van de gemiddelde levensverwachting en nog langer moet wachten tot we van ons pensioen kunnen genieten.

Dit betekend dat ik onzeker ben dat als ik op mijn 67e jaar met pensioen kan gaan en dat is er nog niet zeker van ben dat mijn pensioen voldoende is volgens het minimuminkomen AOW voor ouderen. Mijn partner is 6 jaar jonger en dan tot mijn 73e jaar of meer mij beschikbaar moet houden voor werk om bij te verdienen om gedeeltelijk met pensioen te kunnen gaan.

Dan blijft de vraag nog steeds overeind staan of er wel werk is dat voor mij geschikt is met bovenstaand denkwijze? Laat staan of een werkgever bij zo’n gedachtegang mij wel als een gemotiveerde werknemer zal aannemen. Hoe kan ik gemotiveerd zijn, en naast mijn armoedeval of ik nu wel of geen werk heb of houd er op vooruitgaan? Voor mijn laatste werkgever leefde deze vraag ook al bij mij. Maar door loyaal te zijn aan de verwachtingen van deze liberale markt waarin ik dacht dat ik deze uitdaging wel aan kon en dacht dat mijn oud-directeur (vorige werkgever) van mijn relevante levenservaring gebruik kon maken. Maar dat gebeurde helaas niet en zat nu met de gebakken peren en in gedachte dat ik me teveel loyaal, te naïef had opgesteld t.o.v. mijn directeur en daar goed misbruik van is gemaakt.

40

Langs de weg van de afgrond.

Werkloos zijn betekend dat je je afgeschreven moet voelen en niet meer voldoet aan de eisen van de 21e eeuw ongeacht je leeftijd. Waarom aanvaarde ik dan het werk dat mijn aangeboden was en wat was mijn motivatie om daar een lange tijd met plezier gewerkt te hebben ineens dat werk op te zeggen?. Deze vraag is dan niet meer van belang. Maar het wel een wettelijke plicht is om een zelfstandig in komen te werven en ik niet meer weet hoe ik dat kan doen en hoe ik me daar positief in kan gaan opstellen.

Waarom liep ik dan op mijn tenen of waren er nog andere redenen, kon het zijn dat ik een ander nieuw leertraject in moest gaan waar ik geen zin meer in had?, zou dat een van de reden kunnen zijn. Of pas ik als socialist niet in de cultuur sen protocollen volgens de landelijke zorginstellingen, ik kan daar nu even geen antwoord op geven.

Om op al mijn levensvragen een antwoord te krijgen zal ik mijn levensloop en mijn levenservaringen met jouw moeten gaan delen. En niet jouw moeten confronteren met mijn recidive vraagstellingen en opzadelen met een verbale bagage aan levensvragen van mij. Daar doe ik mijn eigen gezondheid natuurlijk geen goed mee, je wordt dan een binnen vetter. En je staat dan ook niet meer open voor veranderingen en vernieuwde inzicht in jouw of mijn eigen unieke leven. Ik gebruikt door te schrijven in dit boek een uitlaatklep te krijgen en mijn kracht terug te vinden door mijn ervaringen te delen met jouw als lezer.

In mijn leven heb ik voldoende levenservaring opgedaan om te weten wat dat voor invloed heeft op elk uniek menselijk handelen. Maar veel minder bekend is wat de invloed van delen effect heeft op anderen betrokkenen, die ik in mijn persoonlijk ontwikkeling fase van het leven heb ontmoet en zo gevormd ben tot ik nu ben. Dat is nu precies waar de schoen knelt denk ik.

Als ik me teveel vragen ga stellen en ik dat als gewoonte gedrag aanneem. Ik in mijn positief en creatief denken belemmerd wordt en daarmee in het vinden van een oplossing geblokkeerd wordt. En dat weer een gewoonte wordt en oplossing en mijn eigen unieke kracht om eruit te komen niet te vinden is. Ik moet accepteren wie ik ben en hoe dit gebeurd is, door toe te geven dat het moeilijk is om door te zetten. Door mijn ervaringen te delen met jouw als lezer en de kracht te vinden om dit op te schrijven in dit boek. Door positief verder te gaan langs de weg van de afgrond, in plaats van neerwaarts de berg af te rollen zo de afgrond in.

Ik heb je al eens verteld dat Monique zo lief en afhankelijk opstelt zoals ze is, mooi en met prachtige mooie rode haren. Het is makkelijk voor een man te

41

Langs de weg van de afgrond. klagen als iets niet gaat, b.v. je werk verliest of met tegen zin dat je naar je werk gaat. Je stelt je als man te snel afhankelijk op van je vrouw, moeder of andere opvoeder. Dit heb ik als rolpatroon meegekregen in mijn opvoeding van mijn ouders. Meisjes uit mijn generatie leren zich afhankelijk op te stellen. Ze zijn als het waren geconditioneerd en geleerd te spelen met poppen en zich zorgzaam en dienstbaar op te stellen tegenover de man. Mannen dienen stoer te zijn, flink te zijn, niet huilen en tegen een stootje te kunnen. Boeken zijn daarover vol geschreven. Wetenschappelijk gaan we er zelfs vanuit dat gedurende de evolutie van de mens we zo zijn ontwikkeld. De man was sterk en ging op jacht en de vrouw zorgde voor het gezin. In mijn levensloop is dat verstoord geraakt en door mijn ziekte beïnvloed en vooral medebepaald geworden. Ja, ik was te afhankelijk geconditioneerd van anderen, zeker bij mijn levensstart in het 1e jaar van mijn leven.

Deze start zou een reden kunnen zijn geworden waarom ik me niet goed voel bij het me te afhankelijk gaan opstellen van anderen en daar een begin is gemaakt met mijn autodidacte leerstijl ben gaan ontwikkelen. Door mijn ziekte en mijn gedrag stijl dat is langzamerhand ben gaan ontwikkelen. Mijn ziekte kreeg veel invloed de rolpatronen en opvoeding gewoonte van mijn vader en moeder. Door maar niet toe te geven aan mijn vroege ziekte (ook levensbehoud en kracht) waren mijn ouders uit wanhoop en onvermogen noodzakelijkerwijze afhankelijk van elkaar geworden.

Mijn ziekte en de invloed op mijn ouders heeft veel stress veroorzaakt en daardoor niet meer konden of wilde presteren in werken en dat me later voorgespiegeld werd. Niet bewust maar dat voelde ik wel steeds op de achtergrond en dat een van de reden is geweest om me daar niet bij neer te leggen, hoe jong ik dat ook al heb meegekregen. Met alle gevolgen van dien dan.

Ik was een gepland kind, gewenst en werd in 1958 geboren op 11 mei op moederdag. Mijn moeder was een kantine beheerster en mijn vader was huismeester en bewaker van een diamantslijperij in Amsterdam. Mijn ouders woonde intern bij dit bedrijf en waren van allerlei gemakken voorzien. Niets wees er op dat mijn vader en moeder noodzakelijk vanwege de impact van een van een van eerst jongste nierpatiëntjes in Nederland van nog geen jaar oud zo’n invloed had. En uiteindelijk hun carrière daardoor eindigde bij de diamantair in Amsterdam.

Er was het advies gegeven huisvesting te zoeken in een zee rijke omgeving wat goed was voor de gezondheid van mij als nierpatiëntje. Dit betekende dat mijn ouders voor Den Helder gekozen hadden en een pension runde en om te

42

Langs de weg van de afgrond. overleven twee tot drie extra werkgevers had om te blijven kunnen rondkomen om het gezin te kunnen onderhouden. Ik mijn generatie hadden we allerlei sociale voorzieningen, maar in de jaren 60 waar nog geen goede sociale voorzieningen waren de strijd om rond te komen bikkel hard was t.o.v. het begin van de 21e eeuw. Mentaal hielden mijn ouders het zolang naast de zorg en zorg taken van een jong nierpatiëntje vol totdat uiteindelijk de stress om niet of nauwelijks rond te kunnen komen, een chronische 70e jaren welvaart ziekte is gaan worden.

Mijn vader en moeder zijn uiteindelijk daardoor genoodzaakt het pension te verkopen, omdat het gewoonweg niet meer vol te houden was. Deze stress uiten zich in als de 70e jaren welvaartziekte vele maagzweer patiënten. Daarmee ontwikkelede daarnaast zich ook de sociale voorziening, de W.A.O. En kon mijn vader gebruik maken van deze sociale regeling en werd voor 100% afgekeurd.

Mijn vader maagzweer patiënt* die met een speciaal melk dieet zijn maagzweer samen met mijn moeder ten strijden en het gevecht zijn aangegaan een goed voorbeeld is geweest wat voor impact deze welvaartziekte op mij kreeg. *noot: De tijd dat maagzweren beschouwd werd en als een moeilijk te behandelen, slepende aandoening was, ligt gelukkig achter ons. Vroeger werd algemeen aangenomen dat een maagzweer een typische welvaartsziekte was, een gevolg onder meer van stress en van een onaangepaste voeding. Het werd haast beschouwd als een soort statussymbool voor gehaaste zakenmensen. gevormd.

Uiteindelijk na meerdere pogingen van elke 6 weken lang op een melkdieet, kreunend van de pijn onder de zorg van mijn moeder deze strijd steeds weer verloren had. Deze strijd in afhankelijkheid van elkaar en had grote invloed op mijn opvoeding en ontwikkeling is geweest voor mijn verdere levensloop. Ik was niet alleen hun zorgkindje, maar nu was mijn vader een zorgkindje extra geworden en dat was zware tijd voor mijn moeder en zich later nog meer manifesteerde in haar overgangstijd door alcohol en drugsmisbruik.

Mijn vader heeft gedurende de opvoeding van mij als ziek kind zoveel rekening proberen te houden. Zijn en mijn moeders werk daarop moeten aanpassen en moeilijke en zware beslissingen in hun leven moeten nemen en zoveel hooi op zijn en die van mijn moeders vork genomen dat er uiteindelijk een lichamelijk stress is ontstaan en met heftige pijnlijke maagklachten. Dus naast de zorgen die mijn ouders al over mij hadden, maakte ik me als kind van ongeveer 10 jaar ook

43

Langs de weg van de afgrond. al zorgen die mijn moeder, om mij en mijn als jaren ervaren had en dit extra stress veroorzaakte binnen ons gezin, dan anderen ooit geweten hebben.

Voor mijn 10e jaar begreep ik dat nog niet, maar ik voelde wel dat ik anders was dan iedereen. Daarin stond ik een hele tijd alleen in, als kind van een jaar van 4 als voorbeeld dan waren de verjaardagen van voor mij en die van mijn broers erg beladen. Elk jaar dat ik ouder werd, bespaarde ze geld op verjaardag cadeaus van mijn broers. Dit deden ze uit loyaliteit ten opzichte van mij door mij extra te verwennen met uitbundig dure cadeaus. Wat mijn ouders wel wisten maar ik toen daar nog niet van bewust was dachten dat dit wel misschien mijn laatste levensjaar zou kunnen zijn vanwege mijn unieke nierziekte en korte levens verwachting. Maar ik merkte deze verschillen wel op met mijn broertjes maar daarover niet mijn gevoelens kon uiten en delen.

Ik voelde me net het bepalend onderwerp van al het leed wat mij maar ook van die mijn ouders door mijn ziekte overkomen is. De dubbele zorgen waar mijn ouders mee geconfronteerd werden, hun rolpatroon bepaald en beĂŻnvloed hebben in het verder leven van mijn ouders. Maar ook die van mijn ook natuurlijk. En toch kon ik niet anders dan als een 10 jarig kind er alleen maar omdat ik er niet over kon praten een positiever kijk op over gehouden.

Voor jouw als lezer misschien wel erg naĂŻef, haast kinderlijk, maar ik denk dat je op die leeftijd niet anders kan. Je blijft hoe dan ook loyaal aan je ouders, hoe erg dit ook lijkt wat ik mee heb gemaakt en door mijn ziekte onbewust daarop invloed heb op uitgeoefend. Daarvan uit is waarschijnlijk, mijn positieve kijk en inslag op andere sterker in ontwikkeld dan anderen en daardoor waarschijnlijk steeds maar het goede in kan blijven zien in anderen. Deze kracht zo versterkt hebt en mijn eigenzinnigheid, levensvisie en autodidact zijn steeds verder ontwikkelt heb.

Ik weet daarom, wil en kan me dan als positief, loyaal persoon dus niet veroorloven om een binnen vetter te gaan worden, ik weet wat voor schade dat geeft denk maar aan mijn vader. Wat me ook vaak overkwam dat ik werd gezien als betweter en arrogant gezien werd. Vooral omdat ik, wanneer ik daarop werd aangesproken, dan niet mijn eigen gedrag kon verklaren. Ik kon me niet aan anderen spiegelen, daar had ik moeite mee doordat ik zelf met vragen liep en die wel graag wilde delen maar met wie. Ik was dat te jong voor en later kreeg ik omdat ik daar plotseling geconfronteerd werd en mijn gedrag niet konden verklaren door de vele die me met boekenwijsheid bestookte omdat ik mijn gedrag zelf niet kon verklaren of omschrijven. De beste weg, toen die ik dan koos was de weg van de minste weerstand en droop dan af.

44

Langs de weg van de afgrond.

Maar nadat ik uit de boom ben gevallen enig zins afhankelijk (tijdelijk hoop ik) ben geworden van de zorg van mijn vrouw, deze levens ervaring meer verrijkt heeft dan verarmd is. Accepteren wie ik ben en altijd ben geweest, alleen dat gevoel niet kon omschrijven. Dit werd mijn toverwoord en als altijd als een rode lijn door mijn leven is gelopen maar toen dat nog niet wist omdat ik mezelf niet kon spiegelen aan anderen en geĂŻnterpreteerd werd als arrogantie en nog erger als betweterigheid. Maar zo bedoelde ik dat niet.

Eigenlijk zou ik nu wel kunnen zeggen dat ik na mijn val uit de boom en het niet meer kunnen werken bij de stichting met plotselinge ongevraagde raakvlakken in mijn verleden te maken kreeg en heftige emoties naar boven zijn gaan komen.

Dat mijn motivatie is geweest en een extra aanmoediging is geweest om verder te schrijven in dit boek.

45

Langs de weg van de afgrond.

Moeders wil is wet.

Monique zo heet mijn vrouw en ze is niet mijn eerste vrouw. In mijn eerste huwelijk heb ik voldoende fouten gemaakt en meer bevestigd gekregen dat ik net zoals mijn ouders we te veel van elkaar afhankelijk waren geworden. Ik imiteerde mijn vaders rol zoals die voorgespiegeld was en wat mijn vader voor rol speelde met mijn moeder in de welvaartziekte van mijn vader, dat was de enige houvast wat ik had op dat moment. Alles had ik uitgeprobeerd, getracht en gepoogd in de ogen van mijn beide ouders loyaal te zijn daar een goede rol aan te leren. Door mijn eerste vrouw alles ik net zoals mijn vader, mijn moeder alles op een dienblaadje te geven niet de juiste weg zou worden. Door het kopieer gedrag, daar onvoldoende respons op kreeg, ik me niet begrepen voelde en er breuklijnen binnen mijn eerste huwelijk ontstond.

Gelukkig maar, denk ik achteraf. Dat ik dat toen nog niet voorzag. Anders had ik Monique nooit ontmoet, ik heb haar ontmoet alleen maar door eigenwijs te zijn en me vast te bijten in deze eerste relatie en daarvan geleerd heb dat ik een verkeerde keuze hebt gemaakt met mijn eerste huwelijk en daarvan geleerd heb.

Door het leren vanuit mezelf en mezelf daarin los te maken van alle verkeerde rollen die me voorgedaan werden en ik me zo vrij van mijn opvoeding van mijn ouders heb kunnen maken. Alles wat ik meegemaakt had aan ellende en leed van mijn beide ouders omkeerbaar is geworden, doordat ik geaccepteerd heb wie ik ben en wat ik niet maar ook wat ik wel zelfstandig kan. Hierdoor mijn band met Monique veel sterker is geworden als dat die van mijn ouders onderling ooit geweest is. Monique leerde mij meer, mezelf te accepteren en daardoor spiegelde we elkaar over en weer zonder dat we daar een oordeel over hadden en zij was dan ook een van de eerst betrokkenen die dat deed voor het eerst in mijn leven.

Op dat moment binnen mijn eerste huwelijk waren er verschillende redenen om mijn huwelijk te ontbinden maar ik zag of wilde of kon ik nog niet. Je werpt dan op dat moment binnen een crisis van mijn eerste huwelijk alleen nog meer onduidelijkheden op gewoon omdat ik over mijn gevoelens nog niet kon praten.

Je verkent als het ware jouw aangeleerde rolpatronen en ervaart alleen maar gevoelens. Gevoelens van onmacht met alle tegenstrijdigheden wat zich weer uit in jaloezie, verachting, afgunst en negatieve uitingen in een strijd en ruzie over het wel of niet gelijk hebben die daar dan weer uit voortkomt.

Ook net als mijn ouders was mijn eerste huwelijk met twee kinderen niet echt zorgeloos te noemen is. Alleen kan je daar nog niet aan toegeven. Ik had alleen

46

Langs de weg van de afgrond. ervaring opgedaan met gekopieerd gedrag van mijn ouders en daar al eens een periode mee geworsteld. B.v. het worstelen ik kan dat zelf alles wel kan oplossen, mijn gezin proberen te redden met de nodige ontkenning met het nodige risico gaf in de opvoeding van ons beide (gehandicapte) kinderen.

Mijn eerste vrouw verweet ik dat ze de opvoeding niet aan kon maar ik weet nu dat ik in mijn onmacht een compensatiegedrag ontwikkeld hebben binnen de opvoeding en onbewust op haar heb geprojecteerd. Ik wist gewoon niet beter dan dat wat door mijn ouders de huwelijk rollen aan mij gespiegeld hebben. Tot ik uiteindelijk door alles te proberen te redden en alles op mijn schouders te nemen er stress ontstaat en deze strijd verloor en alleen maar hulp in kon schakelen. Via het gespreken met het maatschappelijk werk, heb ik samen met het V.T.O. Vroegtijdige Onderkenning opvoeding met de kinderartsen en met toestemming van mij de raad van kinderbescherming heb ingeschakeld.

In mijn onmacht en de stress om het huwelijk staande te blijven houden, kwam de opvoeding van de kinderen in het geding. En dat uiten zich in sociaal emotionele ontwikkeling stoornissen.

In samenwerking met medisch kinderspecialisten, zijn onze kinderen vanuit het eerste huwelijk in een medisch kinderhuis opgenomen om te kijken de kinderen en ik en mijn eerste vrouw te ontlasten, misschien ook om te proberen ons huwelijk te redden en daaraan te gaan werken. Gedurende de opname van de kinderen in een medisch kinderhuis werden de breuken steeds meer en meer zichtbaarder in ons huwelijk. Ik stelde hulpvragen en legde deze neer bij instellingen zoals maatschappelijk werk, de huisarts, de kinderbescherming waar die hulpvragen bij horen.

Mijn eerste vrouw had daar totaal geen vertrouwen in de gesprekken met hulpverleners van de kinderen in het medisch kinderhuis en op den duur steeds meer afhaakte. Ook en dat kon natuurlijk niet anders kwam haar belast verleden naar boven waarin het vertrouwen van hulpverleners meerdere malen geschaad was. Mijn eerste huwelijk was meer een die van de ene lamme de andere lamme verder hielp en door ziekte van kinderen met een aangeboren hersenletsel de opvoeding daar onder leed, zolang dit huwelijk staande bleef gehouden worden en er een definitieve breuk ontstond. Uiteindelijk is het tot een echtscheiding gekomen en onder een duidelijke voogdij regeling. Na een opname van de kinderen in het kinderhuis heb ik uiteindelijk de opvoeding en voogdij van de kinderen op mij genomen gekregen. Waardoor ik een van de eerste alleenstaande vaders werd, van twee kinderen met een verstandelijke handicap.

Ik kijk nog trots terug op deze tijd. Ook toen bengelende ik al met mijn benen over de afgrond, afwegend welke stappen ik het beste zou kunnen nemen. Nog

47

Langs de weg van de afgrond. handeling verlegen om hulpvragen te kunnen stellen. Ik werd door de stress genoodzaakt om mezelf hulpvragen te stellen. Maar ook in het belang van mijn kinderen en heb dat beetje bij beetje geleerd mijn probleem opvoeding probleem bij andere instanties neer te leggen gelegd. Ik heb mijn ervaringen leren durven delen, omdat ik zonder hulp echt niet verder kon en ondersteuning nodig in de opvoeding van mijn kinderen. Het lijkt waarschijnlijk voor jouw of ik dit maar even tussen neus en lippen vertel. Maar dit proces heeft wel enige jaren in beslag gehad, waarin ik ervaring en duidelijkheid heb gekregen om in te zien hoe moeilijk het om net als ieder dat ervaart en moeite heeft om hulpvragen te kunnen stellen. En het gewoon dom is de ervaringen die je gehad hebt, voor jezelf te houden en door niet te delen, je alleen maar de energie en kracht verliest en onmacht ervaart. Accepteer welke keuze je ook maakt, sta ervoor maar deel.

Momenteel is het dat je als zorgverlener en in mijn geval als sociaal dienstverlener daar tijd voor kan en moet nemen bij de deelnemer(s) die je begeleid in zo’n proces. Maar delen kost tijd, tijd is geld en door de bezuiniging en de vrijemarktwerking dat haast niet meer mogelijk meer is. Volgens een overheid of een zorgwelzijn instantie met een uur tarief berekening moet komen. Want volgens het neo-liberaalstelsel meer besparing oplevert en zorgvragen meer een economisch belang is gaan worden er een diversiteit aan hulpvragen en hulpverlening aanbod komen. Ik me steeds meer ga afvragen of ik mijn werk als sociaal werker wel nog wil of nog kan uitvoeren. Ervaringen delen kost tijd en als die er niet is door een diversiteit aan aanbod de eigenkracht niet tot stand meer kan komen.

Zou dit een van de oorzaken kunnen zijn van het op mijn tenen lopen bij mijn laatste werkgever. Of een andere vraag, kon daarom mijn directeur niet omgaan met mij als ervaring deskundige en mijn houding botste met die van mijn directeur binnen het werk kader. Het blijft een ondernemer en keek meer naar de financiële opbrengst om daar zelf beter van te worden in plaats dat ten goede kwam voor de deelnemers. Ik had voldoende hulpvragen en zocht daarmee duidelijkheid binnen de instelling maar die kreeg ik niet. Ik hoor hem nog zeggen, ”We vinden wel een oplossing” maar ik kreeg daar nooit respons op of droeg de oplossing nooit aan. Ik raakte daardoor handelingsverlegen door dat ik geen duidelijkheid had en wel daarom vroeg en dat werd me later door de dood van Nico door hem verweten.

Om alles positief te houden en er het goede in te blijven zien. Ik ben wie ik ben zoals ik altijd geweest ben en door het maken van fouten daar leerling uit kan trekken. Maar als je zelf geen hulpvragen kan stellen, wie bij jij dan om een ander

48

Langs de weg van de afgrond. te helpen of hulp te bieden. Had dat proces en de ervaring daarmee nog niet plaats gevonden bij mijn directeur? Wie ben je dan om de zorgvragen bij anderen te ondersteunen of een zorginstellingen als directeur te leiden?. En daar hulp in aan te bieden? Mijn vragen waren duidelijk genoeg binnen de zorg instelling alleen was de directeur en dat is wat ik constateerde met andere dingen bezig dan dat.

Door eerst je eigen handeling verlegenheid bij hulpvragen te accepteren leren je vanzelf uiteindelijk gaat ervaren en in gaat zien dat iedereen moeite heeft om hulpvragen te stellen. En je als leidinggevende je non verbaal bij je personeel kan inlezen en kan invoelen en het bij jouw personeel bespreekbaar te maken en ziet dat je personeel op zijn tenen loopt. En niet alleen maar met ongevraagde oplossingen te komen of in mijn geval als zijn personeel geen duidelijkheid geeft.

In mijn eerste huwelijk was ik daar totaal nog niet aan toe en dacht nog naĂŻef, ik red me wel omdat ik te loyaal was aan mijn eerste vrouw en mijn beperkte kinderen. Ik kan alles want ik had de nodige levens ervaring toch. Ik probeer en kan alles wel in goede banen leiden totdat je op een moment het echt niet uithoud en ik uiteindelijk genoodzaakt werd de nodige hulp voor mezelf en mijn kinderen in te schakelen. Mijn gevoel binnen het werken binnen de zorgorganisatie aan de Oudegracht in Alkmaar vertelde genoeg, waarom werd er niet naar me geluisterd dan.

Mijn gedachtegang was meer hoe langer ik me maar aan mijn voorbeeld rolpatronen en gewoontes hield dat wel vol zou houden. Ik niet inzag en mijn problemen als gewoonte zouden blijven bestaan. Maar in mijn onzekerheid handelingsverlegen werd en aan me, aan oude gewoontes en gespiegelde rolpatronen bleef vasthouden. Vastklampte aan het meest zekere quasi vastigheid om maar niet de knoop van ellende in mijn eerste huwelijk door hoeven te hakken.

Bekende rondom mijn eerste huwelijk vertelde me en confronteerde me daarmee en zette mij een spiegel voor. Maar ik wou niet luisteren, had daarover mijn zogenaamde trotse zelfbeeld tot dan ik steeds vaker in de spiegel keek en uiteindelijk mijn eigen problemen onder ogen ben gaan zien. Symbolisch of dat het leek dat het bijna te laat was en al haar huwelijk inboedel en geestelijk leed en stress en moeheid vanuit het verleden, letterlijk als een explosie uit het kleine slaapkamerraam naar buiten heb gegooid en mijn eerste vrouw uit de deur gezet. Alle ellendige troep van malaise uit het huwelijk dwars door het krappe slaapkamerraampje kreeg van een Texelse huurwoning op straat gooien was mijn kracht geworden. En wat luchten dat op voor mij, voorwaarts en een

49

Langs de weg van de afgrond. nieuwe uitdaging aangaan en voor mezelf opkomen en gevoelens te delen.

Eindelijk had ik echt iets voor mij zelf gedaan, iets waar ik aan toe was en daarmee een definitieve beslissing heb genomen.

Ik had haar letterlijk verteld haar eigen weg te moeten gaan. Zonder mij, maar ook zonder de zorgen van de kinderen die waren al opgenomen in het Medisch kinderhuis. En dat was niet makkelijk, maar dat was de beste weg voorwaarts in mijn leven en ik had me losgemaakt en vrijgemaakt van mijn opvoeding van mijn ouders, mijn gespiegelde rolpatroon op naar een nieuw leven met de kinderen.

Losgemaakt van alle mijn negatieve ervaringen, door mezelf te accepteren dat ik ook niet alles meer kan en de goede vader en echtgenoot te spelen. Ik heb begrepen dat ik daar niet alleen in stond en er vele worstelen om zich vrij van aangeleerde gewoontes te maken en los willen van hun opvoeding en de dillema’s die ze daar tegen zijn gekomen en zich vrij daarvan willen maken. Soms gaat dat heel snel, zoals die van mij en daar heel dankbaar voor ben terwijl er anderen zijn die sommige decennia ’s over doen of bij hun oude gewoontes blijven. Alle keuzes die je daarin maakt altijd goed zijn.

Ook mijn beide ouders zaten in zo’n zelfde proces vooral mijn moeder had vooral behoefte om zich vrij te maken van haar opvoeding en uitte openlijk de wens dat mijn moeder van mijn vader af wilde. Dit uitte ze pas toen mijn broers en ik denkelijk op eigen benen stonden. Ze heeft toen we nog jong waren en nog thuis woonde daarvoor niet gekozen, maar uiteindelijk zelf op onze benen konden staan zichzelf vrij maakte van haar rolpatronen en gewoontes. Uiteindelijk heeft mijn moeder haar keuzes gemaakt, en haar boven haar kinderen en man vrij gemaakt toen we allemaal uit huis zijn gegaan. Ze wilde weg los worden van mijn vader komen maar uiteindelijk de stap niet durfde te nemen. En daarmee verzonk in haar gewoonte gebruik in drank en drugs gebruik. Uiteindelijk pas jaren later, vlak voor haar dood haar wens kenbaar heeft gemaakt aan mij. Mijn ouders zijn tot de dood bij zijn elkaar gebleven maar mijn moeder een alcohol en drugs probleem aan over heeft gehouden en door de gevolgen daarvan jong op 72 jaar is overleden. En dat is hard.

Uiteindelijk heb ik veel meer geleerd dan ik dacht van mijn ouders en hoe ze later veel ze voor elkaar betekend hebben, ondanks de afhankelijkheid van elkaar over en weer. Voltrots vertelde mijn ouders later nog hoe trots ze waren op de keuze van mijn tweede vrouw Monique en zagen ons allebei groeien in ons gelukkig samenzijn. En dat alleen maar door het maken van mijn eigen keuze om te breken met mijn 1e huwelijk. Ik ben gaan inzien dat het belangrijkste was dat ik mijn tweede huwelijk alleen kon slagen, mezelf maar ook mijn vrouw niet

50

Langs de weg van de afgrond. teveel afhankelijk te maken van elkaar. Vooral met de nodige hulp en aanwijzingen, geduld en liefde van Monique natuurlijk.

Om als alleenstaande vader van twee kinderen weer te durven gaan dromen, had ik mezelf voorgesteld tijdens mijn vrijmaak proces van mijn ouderlijke opvoeding, om ergens in een andere omgeving te gaan leven in de hoop mijn onafhankelijk weer op te kunnen pakken. Als ik terug denk aan die tijd dat ik me nog te afhankelijk opstelde t.a.v. mijn verleden en in de strijd was met mijn onwetendheid van niet kunnen omschrijven van mijn gevoelens en mij zelf te accepteren wie ik ben.

Gedurende de tijd dat ik op Texel met mijn eerste vrouw en onze beperkte kinderen woonde, had ik geen rust en de tijd voor mezelf genomen om me te leren onafhankelijk op te stellen. En daar sta je door de stress van alle ervaren problematiek binnen in je gezin dan niet voor openen. Ik zal proberen te omschrijven hoe deze stress langzamerhand werd opgebouwd en daardoor op den duur steeds meer handelingsverlegen werd en verstrikt raakte in mijn zelf aangeleerde gewoontes. Ik had wat kilometers af en aan gereisd, te voet met de fiets en de bus om naar het ziekenhuis van Den Helder met de kinderen te gaan.

Ik heb vanwege het affectieve verwaarlozing gedrag van mijn ex-vrouw op de kinderen met de nodige terugkerende medische controles wat uren doorgebracht aan reistijd en bezoeken gebracht aan dit ziekenhuis. Het was niet handig dat ik met twee kinderen met een lichamelijk en gezondheid probleem op het eiland zou blijven gaan wonen.

Doordat ik de kans kreeg om aan mezelf te werken en ontlast was van de opvoeding van de kinderen en mijn eerste vrouw weg bij me was had ik tijd om aan mezelf te werken. Nu kon ik een nieuwe start maken en ik moest en vond dat ik van het eiland af moest. Ik beloofde mezelf eerst voor, dat ik de kinderen pas thuis kon krijgen, ik eerst een andere woonplaats moest gaan zoeken. Een woonplaats die een goed medisch ziekenhuis heeft in de buurt en makkelijker te bereiken is. De meest voornaamste redenen was ook dat ik een woonplaats nodig had ver weg van alle negatieve herinneringen en stress ervaringen van het eiland Texel waar ik op dat moment toen tijdelijk zonder de kinderen alleen zou komen te wonen.

In mijn vrijmaak proces heb ik wat meer inzicht gekregen doordat ik een omscholing cursus kon volgen. Door deze omscholing hoopte ik in plaats van oorspronkelijke baan als schilder in de gezondheid sector te kunnen gaan werken om naast ander werk met flexibele uren, de kinderen kon opvoeden.

51

Langs de weg van de afgrond.

Ik was volop bezig om op mijn toekomst te richten en alles stond in het teken van de aankomende alleen staande ouder opvoeding van de kinderen.

Tijdens de opvang van de kinderen in het medisch kinderhuis, was ik als een spons in het water. Alle nieuwe ervaringen en indrukken, de lessen die ik kreeg alles nam ik als een spons als water in me op. Ik begon ook te lezen in boeken over ontwikkelingen en opvoeding psychologie zoals 1* Piaget, 2* Maslow en ik verdiepte me in het 3* syndroom van Lennox. Lennox een aankomend afstuderende psycholoog rond 1964 waarvan ik zelfs enkele citaten liet vertalen van zijn proefschrift vanuit het frans / engels naar het Nederlands.

Door het lezen en verwerken van al deze informatie heb ik met de opgedane kennis waarschijnlijk al mijn ongenoegens over het eerste huwelijk en uit mijn opvoeding verwerkt. Hoe meer ik me in gedrag ging verdiepen hoe meer inzicht ik kreeg in mijn eigen gedrag. Hoe meer boeken ik las hoe meer ik kennis kreeg over de ontwikkelingspsychologie van de mens en kwam toen al de drang diep in mij om zelf ook een boek te gaan schrijven. Zover kwam ik niet, maar voor de liefhebbers van dit boek die meer van mij wil weten, heb ik om mijn scheiding te kunnen verwerken en in het missen van de kinderen een dagboek bijgehouden.

Ik maakte als kennis met een boek Neuro Linguïstisch Programmeren technieken waarin je leerde invloed te krijgen op je eigen gedrag maar ook die van anderen.

Alles in die tijd stond in het teken van mijn eigen ontwikkeling en het psychologisch proces wat plaats vind in een mens.

1*noot: Piaget was een Zwitsers psycholoog die de ontwikkeling van kinderen heeft bestudeerd. Volgens hem creëren kinderen hun eigen ontwikkeling doordat zij actief hun omgeving verkennen, dit wordt exploreren genoemd. Piaget was een constructivist, dit houdt in dat hij van mening was dat een kind leert door kennis die hij eerder verworven heeft te verbinden aan nieuwe kennis. Een stukje kennis bouwt als het ware voort op een stukje eerder verworven kennis.

2*noot: De piramide van Maslow is een door Abraham Maslow in 1943 gepubliceerde hiërarchische ordening van behoeften. Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in deze hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst werden nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd waren.

3*noot: Syndroom van Lennox, het belemmeren van de ontwikkeling van kinderen door over bezorgdheid van ouder(s), opvoeders en andere betrokkenen van kinderen met een beperking. Hierdoor wordt een kind in ontwikkeling met

52

Langs de weg van de afgrond. een verstandelijke of lichamelijke beperking beperkt zichzelf vrij verder ontwikkelen in het leren omgaan met het hebben van een beperking.

4*noot: Neuro Linguïstisch Programmeren is een model voor doelgerichte verandering, waarin de innerlijke beleving en het overdraagbaar maken van bijzondere menselijke vermogens centraal in staat.

Ik was een spons en ik gebruikte alle tijd om aan mijn zelf te werken om een toekomst op te gaan bouwen samen met de kinderen. Elke vrijdagmiddag met de bus van Den Burg naar de boot, met de boot naar Den Helder, van Den Helder met de trein naar Castricum om daar op de bus te stappen richting Bergen. De kinderen in het medisch kinderhuis ophalen en de zelfde weg weer terug op zondagmiddag om de kinderen weer af te leveren bij het medisch kinderhuis. De tijd dat de kinderen opgevangen werden intern in het medisch kinderhuis Antonius kon ik goed maar kreeg ook de kans om aan mezelf werken en dat pakte ik met alle handen aan.

Elke keer dat ik in de trein of in de bus of op de boot zat, begon ik meer en meer te dromen over onze toekomst. Ik zag zo’n toekomst wel zitten om te gaan wonen in Alkmaar. Alles was beter dan te blijven wonen op Texel. Er was daar een Medisch Centrum Alkmaar. En omdat ik toch elke vrijdag richting Alkmaar en begreep dat ik om het halfuur moest overstappen in Alkmaar naar de trein van Castricum werd mijn droom werkelijkheid. Niets was me teveel stapte uit de trein en stond ik voor ik het wist voor het centraal station Alkmaar. Spontaan stapte ik af op de grootste woningcoöperatie van Alkmaar een stukje lopen vanaf het centraal station. Daar verzamelde ik informatie over de wachtduur van woonruimte bij deze coöperatie. Direct schreef ik me op die vrijdagmiddag in als woningzoekende in Alkmaar omdat de wacht tijd aanmerkelijk korter was dan die van Den Helder. In gedachte nam ik allerlei opties door van de voordelen om onze toekomst op te bouwen in Alkmaar. Ik zou een opleiding kunnen gaan volgen in de Zorg of Welzijn sector en had ik veel meer kans op werk in deze regio.

Een spannende periode waarin ik meer en meer voldoening in kreeg met de gedacht al dat ik naast de opvoeding van de kinderen weer kon gaan werken.

Dat was een goed plan voor mijn eigen persoonlijke ontwikkeling. Mijn grootste wens kwam tot vervulling en kon zo snel mogelijk van het eiland Texel. Om het heen en weer reizen van Texel te besparen, leverde me dat geld op en kon dat dan besteden aan de wooninrichting van ons toekomstig huis in Alkmaar. Mijn drang om van het eiland zo snel mogelijk weg te gaan was zo groot dat ik naast de inschrijving voor woonruimte in Alkmaar ook mogelijkheden kreeg om aan

53

Langs de weg van de afgrond. woningruil te kunnen gaan doen. Op Texel te gaan wonen was meer in trek bij anderen dan bij mij er was dus een grote kans dat ik woningruil kon gaan doen.

Alles wat ik wilde was om maar zo gauw mogelijk als dat kon als toekomstige alleenstaande vader van twee kinderen mijn leven weer op te pakken mits ik maar van dat eiland Texel afkwam.

Vaak denk ik aan dat moment terug. Je denkt daar een vrije keuze in maakt, maar ik denk dat door het lot komt wat ik en de kinderen als ervaring hebben meegemaakt. Je weet natuurlijk nooit in die strijd om te kunnen overleven met al onze gezinsproblematiek. Je denkt daar dan de goede keuze in gemaakt te hebben. Op dat moment voelde dat goed waardoor ik dacht om daar niet teveel meer over na te denken. Ik ging meer op mijn gevoel af en nu begrijp ik achteraf na alle ervaringen die ik heb opgedaan waarom alles zo in een snel tempo is gegaan. Op dat moment grijp je alle kansen en mogelijkheden die je geboden wordt aan. Je niet over alles teveel na te, je komt wanneer je over alles te veel na gaat denken dan kom je nooit toe om knoppen door te hakken. Je stelt daarmee alleen maar keuzes maken uit en je blijft stil staan en je bent dan echt niet meer in staat komt je verder te gaan ontwikkelen.

Wanneer je achter je dromen gaat en op je eigen gevoel afgaat en welke beslissingen je ook maakt, je je zelf gaat accepteren met wat voor keuze je hebt gemaakt en daardoor wonderen gaan inzien. Nu weet ik dat, maar niet op dat moment dat je er midden inzit en jij denkt dat de situatie uitzichtloos wordt. Dan is het tijd om te gaan delen, jouw ervaringen te delen met anderen en vanzelf de kracht gaat ontdekken.

Binnen enkele weken voor ik het wist kwam er al snel een woonaanbod van de woning coรถperatie uit Alkmaar in de wijk Daalmeer. Ik wilde zo snel mogelijk weg van Texel door met de kinderen aan en nieuw begin te werken. Ik dacht toen dat ik daar sociaal, emotioneel wel aan toe was.

Ik heb de woning bezocht, ik heb zelfs naar scholing gezocht in het speciaal onderwijs voor de kinderen en informeerde bij de gemeente Alkmaar naar schoolvervoer. Alles was voorhanden, alleen bij het bezoek aan de huurwoning kreeg ik mijn twijfels. Je kent dat vast wel en dan van het uitstellen om een beslissing te nemen meestal afstel komt. Mijn gevoel wat betreft de woning was niet goed, ondanks dat ik perspectieve voorhanden waren en kansen kreeg aangeboden om te kunnen wonen in Alkmaar.

Mij bekroop en soort angst, bij het bezoek aan het huis zag alles er verwaarloost uit, waaronder ook de tuin en kwamen er bij mij wat vragen naar boven waarom 54

Langs de weg van de afgrond. deze woning zo kort na mijn inschrijving aangeboden werd. Ik informeerde na het bezoek van de woning in de buurt en ik begreep na contact te hebben gehad met een van de toekomstige buren dat er in deze straat veel onenigheid was en de buurtbewoners ontevreden waren over hun woongenoot. Ik had al een onderbuik gevoel en dat was nu bevestigd. Ik kreeg ongenoegen over de buurt en omdat ik de verhuizing niet kon financieren met al mijn spulletjes na de boedelscheiding, dit eigenlijk wel goed uitkwam. Ik weigerde deze woning jammer dan. Dit zou een verkeerde start worden met de kinderen om te kunnen wonen in Alkmaar, met een berg schulden en in een kale uitgewoonde woning moest gaan bivakkeren alleen maar om snel van Texel verhuisd te zijn. .

Mijn allerlaatste optie was dan ook woningruil te gaan doen met iemand uit Den Helder. Ik plaatste overal advertenties op de advertentie borden in de supermarkten van Den Helder. Daar kwam dan het moment dat iemand daarop reageerde en aan mij vroeg om aan woningruil te doen. Dit was sneller dan ik gedacht had, ik wist dat een woning op Texel gewenst was en door deze woningruil geen verhuiskosten hoefde te maken want dat was een van mijn voorwaarde om akkoord te gaan.

Het was iemand die graag op Texel een praktijk wilde beginnen, maar ik wist ook dat er een jarenlange wachttijd op Texel was om maar te kunnen wonen op Texel. Dit was een kans voor hun om een praktijk aan huis te beginnen en ik kon daarvoor niet alleen gratis verhuisd worden, maar ook een geheel beklede woning in Den Helder betrekken. Ik had een pracht deal gemaakt zodat de gehele verhuizing binnen een week was geregeld. Dit werd mijn nieuwe start in Nieuw Den Helder aan de IJstraat 15.

Er wordt wel eens gezegd dat je in Nederland allerlei kansen krijgt aangeboden en dat diende zich dan ook echt aan mij aan. Dat was een van de vele wonderen die me tegemoet kwamen. Want het mooiste wonder kwam nog, het wonder dat ik Monique leerde kennen. Die woonde tegenover mij in de Langereistraat aan een autovrije straatje, dat haaks uitkwam tegen de voorgevel van mijn huurwoning. Het leuke van deze naoorlogse buurt, was dat iedereen elkaar kende. Iedereen zat op een mooie nazomerse dag in deurpost om te genieten van de middagzon en aardappels te schillen. Zo zagen we elkaar regelmatig zittend aan te kijken, zittend in de voordeurpost in onze eigen straat.

Ik had een praktische en financiĂŤle afweging gemaakt en zo door deze keuzes te maken Monique heb leren kennen. Zittend met haar sproeten en haar prachtige rode haren in deze middagzon.

55

Langs de weg van de afgrond.

Maar had ook net na mijn scheiding wel eerst een aantal afspraken met mezelf gemaakt. Een daarvan was dat ik niet meteen weer in een andere relatie zou gaan storten. Uiteindelijk realiseerde ik me dan ook pas na vele jaren later, dat ik ook een groot aandeel had gehad door onmacht en ik niet wist hoe ik een relatie moest aangaan, vooral in mijn 1e huwelijk. Vandaar dat ik me voorgenomen had gevoelsmatig dan, en mogelijk al wist dat ik voor een nieuwe relatie daar nog niet aan toe was. Eerst het opvoeden van de kinderen en dan zie ik wel wat er komt. Daar zat ik dan samen met mijn katten, twee kinderen in de IJstraat van Den Helder, klaar voor een nieuwe toekomst en absoluut nog niet wist wat de toekomst voor ons als eenouder gezin te bieden had.

Iedereen heeft weleens moeilijk gehad om hulpvragen te stellen. Vooral als man en je je zwakte als man in deze individuele samenleving eind 20e en begin 21 eeuw niet uit en normaal is geworden. Je leeft in een strafcultuur en wanneer je een individuele fout maakt, daar direct op afgerekend wordt. Je wilt als man wel hulp aanvaarden, maar dan zal je je eerst als alleenstaande vader je je eigen gevoelens moeten kunnen accepteren. Maar om over gevoelens als alleenstaande vader bij een ander aan te kloppen dat extra moeilijk is vooral omdat dat onder mannen aan elkaars zwakte tonen. En uiteindelijk net zoals een alleenstaande moeder , je dat een onprettig gevoel geeft om je afhankelijk t.o.v. een ander te zetten. In mijn situatie en je weer snel in een relatie zou te storten kom je dan ongevraagd in zo’n afhankelijke situatie terecht. Nieuw voor mij als opvoedende vader met twee kinderen met een verstandelijke handicap was, dat een andere relatie aangaan erg onzeker aanvoelt in de individueel liberaal gestuurde samenleving.

“Het eerste wat je moet doen is loslaten”, zegt Monique dan en ze heeft daar gelijk in gehad. Dat is de eerste stap die je moet nemen. Dat is wennen en stond daar in eerste instantie vreemd tegen aan te kijken. Alle gescheiden opvoedende ouder(s) herkennen dat wel. Vooral alleen staande vrouwen kennen dat wel.

Maar er zijn nu ook mannen, die ook te maken krijgen met het alleen opvoeden van kinderen, die alles wel moeten leren loslaten behalve, hun zelfstandigheid natuurlijk. Ik hield me voor, dat ik geen vrouw nodig had en wilde nog uit onmacht gevoelens me weer in een andere relatie gaan storten hoe, verleidelijk dat ook voor een man is en zeker met zo’n mooie roodharige vrouw in mijn omgeving .

Het eerste moet je leren dat je geheel moet overgeven aan je lot, de pijn leren ervaren, deze te accepteren en dan de kracht daarvan te ontdekken. Vermijd je je gevoelens aan te spreken, en deze gevoelens niet te accepteren. Je niet anders dan ellende ervaart aan shit en dat jouw dat dan ook overkomt door weer te

56

Langs de weg van de afgrond. snel een relatie aan te gaan. Leren loslaten door te accepteren wie je bent en wat je ook bent. Doe je dat niet was mijn gevoel dan, dan wordt je ineens te afhankelijk van andere. In mijn geval een mooie rode vrouw (dacht ik toen) waar ik een sterke aantrekking kracht door voel. Maar die wel zoals ik, mijn gevoelens daarover aanspreekt en dat ook gedan hebt ook na een zeer moeilijke periode, als een rots en sterk in het leven staat. En een ander hoe mooi dan ook afstand in te nemen, maar ook zorgzaam kan op te stellen en actie kan nemen wanneer ik dat nodig was.

Mij trok die vrouw met sproeten en rode haren en de zorg die ze had met haar vele kinderen wel aan. En ik dacht dat ik daar wel rationeel mijn grenzen in aan te geven. Maar dat pakte geheel anders uit. Het leuke aan haar was dat wanneer ze me maar aankeek of ik haar aandacht me een fijn gevoel gaf. Zo was de eerste kennis met Monique in Den Helder woonachtig aan de Langereisstraat. Met de jaren, heb ik meer leren gaan loslaten en ben gaan inzien. Hoe meer ik aan het loslaten, me vaker blootstelde en me daardoor meer afhankelijker durven op te stellen. En door de val uit de boom een gehele nieuwe ervaring was voor mij en ze zich daadwerkelijke als een kei mij verzorgd en begeleid heeft in deze pijnlijke situatie.

Zo nam ze afscheid van mij, liggend op het ziekbed in het Alkmaar Medisch Centrum en nachtje slapen alleen zonder haar. Het enigste wat ze aangaf, met de nadrukkelijke afspraak dat ze morgen mij kwam ophalen, hoe ik me ook voelde. Hoe pijnlijk me omdraaide of omkeerde in bed, deze afspraak stond. En als Monique dat zegt, dan kon ik daar echt niet onderuit, terwijl ik nauwelijks nog een idee had hoe ik me de volgende dag zou gaan voelen. Ze stond erop mij de volgende dag mee te nemen.

Compleet onder de indruk van de dag van de val uit de boom, liggend in het ziekenhuis liet ik mijn gedachte gaan. Ik dacht nog, dat ik de dagen kon tellen op een hand, dat ik zonder Monique in bed lag. Zo hecht is de band tussen ons en uiteindelijk me veilig en tevreden voelde en in slaap viel, wetende dat ze er de volgende morgen weer bij me was en zou komen ophalen.

Gewoonlijk voor ik ga inslapen overdenk ik altijd aan wat de dag me gebracht heeft. Soms leg je denklijnen met het verleden en ga dan naar de tijd dat ik nog geen relatie aankon omdat ik dacht dat ik een zonderling was. Ik was toen al als kind anders dan andere kinderen. Daarmee had ik ook een bijzondere band als kind met mijn ouders. Ik was door mijn nierziekte afhankelijk van de extra zorg van mijn ouders. Iedereen hield rekening met mij, ook bepaalde mijn ziekte proces dat mijn broer en mijn ouders uiteindelijk genoodzaakt waren om naar

57

Langs de weg van de afgrond.

Den Helder te verhuizen. En je vraagt je dan niet als kind af, waarom ik het leidend voorwerp was en door mijn persoonlijk omstandigheden zo gevormd ben en ik zoveel invloed heb gehad op anderen zoals mijn ouders en broers.

Maar waarom was de drang naar een veilige omgeving zo groot geworden waarin ik me beschermd in voelde en de volle aandacht in kreeg. Deze invloed werd bepalend op de relatie tussen mij en mijn ouders maar ook op anderen..

Soms hadden mijn ouders wel eens een time out nodig. Dit betekend dat iedere ouders dat wel eens kent, gewoon een paar dagen zonder de kinderen willen zijn. Even tot zich zelf kunnen komen. Ik heb deze drang, als ouder(s) van eigen kinderen, maar ook deze drang bij onze eigen kinderen als die ouders zijn van onze kleinkinderen. Niet aan de hand. Maar als de zorg even uit handen werd gegeven en ik moest logeren ver van mijn ouders vandaan, weg van huis en vaste haard, en gewoontes me dan zo onveilig voelde en uiteindelijk ziek werd van de heimwee.

Binnen een mum van tijd mijn ouders sneller terug kwamen, dan ze me gebracht hadden en veel eerder kwam ophalen dan dat er afgesproken was. Ik bepaalde dat en had daar onbewust invloed op, alleen maar uiten doordat ik mijn vaste gewoontes miste. Dat zelfde gevoel kreeg ik ook een beetje in het ziekenhuisbed en dacht maar aan de volgende morgen. Ik wist dat ik weer terug naar huis kon gaan en dat gaf me een veilig gevoel. Ik leerde accepteren wie ik ben geweest, wat ik gedaan had en hoe ik daar invloed over kreeg, door deze gedachte los te laten en me daardoor over te geven aan de slaap en mijn pijn en moeite om me in bed te bewegen langzaam te kunnen vergeten.

Op sommige momenten werd ik wakker gemaakt door de broeder, die me elk uur controleerde om mijn bloeddruk op meten. Ook werd ik wakker van een opname van een vrouw rond een uur of 3 uur in de ochtend die op de zaal op een bed kwam binnen rijden.

Slapen ging wel op de pijnstillers, liggend op mijn rug al waren het maar korte hazen slaapjes. Langzaam zag ik dat het lichter werd en de tijd langzaam verstreek tot er een wisseling van de verplegers kwam. Iedereen die wel eens in een ziekhuis heeft gelegen kent dat moment wel. Er komen dan nieuwe gezichten in de zaal , temperatuur meten een bakje koffie of thee aan bed en een broodje eten.

Gelukkig kon ik voor voorzichtig een beetje rechtop gaan zitten. Deze ochtend was het opstaan ritueel anders dan gewoonlijk. Mijn vaste ritueel van opstaan is eerst rustig wakker worden. Dan en slow bakje koffie zetten en er dan vanzelf aandrang ontstaat en naar het toilet moet. Alleen door koffie te ruiken krijg ik

58

Langs de weg van de afgrond. aandrang en moet dan direct naar het toilet. Ook ben ik iemand en dat heb ik vast van mijn moeder, eerst langzaam moet dalen om op aarde te komen en vooral geen gedoe moet hebben rondom mij en moet dan ook niets aan mijn hoofd hebben. Ik deel dit allemaal, want als ik daarover niet vertel de ander mij meteen beschuldigd van een ochtend humeur. Ik wil al dat gedoe niet in de morgen en heb daar moeite mee. Als dat naar wens gaat en daar rekening mee wordt gehouden, dan krijg ik geen nerveuse start van de dag en de energie (kracht) kan oppakken.

Nu had ik deze ochtend in het ziekenhuis daar wel een probleem mee en een keuze moest maken, waaronder in mijn gevoelens en de kans groot was dat in het gedrang zou komen. Ik had gelukkig de kans om rustig wakker te worden met mijn hazen slaapjes. Dus van een ochtend humeur kon ik niet beschuldigd worden ondanks dat ik mijn bakje koffie weigerde tegen de in voor mij nogal vriendelijke ogende verpleegster, die mij dat aan bood.

Koffie drinken betekend voor mij, dat de aandrang vanzelf zou komen en als ik dat als gewoonte, het bakje koffie dan zou accepteerde, doordat ik geen nee durfde te zeggen tegen deze vriendelijk ogende verpleegster met een nog groter probleem te maken zou krijgen.

Het probleem omdat ik me moeilijk vrij kon voortbewegen en bij aandrang door het drinken van een bakje koffie, super snelle aandrang zou krijgen en dan snel op een steek (met hulp natuurlijk) in mijn bed mijn behoefte moest gaan doen.

Daar had ik absoluut geen behoefte aan. Dus mijn keuze was gauw gemaakt geen koffie voor mij vandaag. “Geef mij maar een bakje thee�, zei ik nog tegen de vriendelijk ogende verpleegster.

Ook plassen ging vannacht ook niet zo best in bed, de avond was dat ook al erg weinig maar ik kreeg ook nog steeds vocht toegediend. Maar al dat vocht moest er op de een of andere manier mijn lichaam uit. Waardoor de druk van al dat vocht op mijn steeds voller blaas steeds groter werd. Dan komt resoluut het moment om een nieuwe fles te vragen, deze was van de nacht net zoals mijn blaas ook al aardig vol en als ik dan aan het plassen gaat de kans groot wordt dat de fles overloopt of bij het neerleggen van deze plasfles mijn urine in het bed stroomt.

Normaal in het donker van de nacht is dat niet zo moeilijk hulp te vragen om de fles te legen en ik geloof dat twee keer gebeurd is. De verpleger moest me toch elk uur wakker maken vanwege mijn hersenschudding. Maar nu in het openbaar iedereen wakker was op de zaal en nu in nood in het openbaar aan een nog

59

Langs de weg van de afgrond. onbekende verpleger de fles moest laten vervangen. Ik zat het echt te knijpen, in plaats van een lekker bakje koffie te kunnen gaan drinken, nu om thee gevraagd had maar met het drinken van de thee mijn plas nauwelijks nog kon ophouden. Want als ik aandrang heb om te plassen de drang om te poepen vanzelf er bij kwam en toebehoorde als mijn persoonlijke ritueel elke ochtend.

Loslaten, ophouden is gaan worden. Maar deze strijd zou gaan verliezen. Ik wilde echt niet met steek en/of fles op bed mijn behoefte gaan doen, niet zichtbaar, niet hoorbaar maar ook niet ruikbaar. Uiteindelijk en zeer leerbaar moment voor mij aanbrak en accepteerde om hulp te vragen.

Hulp vragen in alle drukte van de ochtend op de zaal in het Alkmaars Medisch Centrum waar rond een uurtje of 8 uur het in en uitlopen op de zaal aan verplegers erg druk voor ze is. In een ogenblijk, zag ik een verpleger langs komen en deze diende zich aan en antwoorde op mijn hulp vraag; “Ik kan u ook naar het toilet begeleiden om te kijken of dat lukt?�.

Ik probeerde van alles, in mijn hoofd om maar voor mezelf te beargumenteren dat dat nou juist niet het goede moment was en in mijn gedachte echt geen goed idee was. Ik herinnerden me natuurlijk het moment van de vorige keer bij het opstaan vanaf de brancard en daar erg beroerd van werd op de EHBO. Ook dat wilde ik nog niet een keer meer willen meemaken.

Maar deze verpleger was erg doortastend, hielp me beetje bij beetje uit bed als of hij grip kreeg op mijn en door zijn hulp langzaam mijn angst overwonnen werd.

Hoe ik durfde mee te gaan met hem dat weet ik nog steeds niet. Maar het kan ook zijn dat mijn aandrang zo hoog werd en strompelde, langzaam onzeker en met veel steun en de door doortastendheid van de ervaren verpleger al tegen spartelend met mijn infuus richting het toilet.

Met pijn en aanmoediging van de verpleger lukte het dat ik samen met hem op het toilet kwam. Ik begrijp het nog steeds niet dat ik geen ik geen nee kon zeggen, en gewoon in mijn bed wou blijven liggen uit angst voor pijn. Blijkbaar was dat zijn probleem niet, en door geen nee te zeggen. Hij mijn de enige optie voor legde en mijn enige keuze was. Ik moest wel, hoe ik daar wel of niet over nadacht heb. Mee gaan en niet zeuren meer en ik liet dat toe.

Ik kreeg meer en meer het idee dat ik mijn mannelijke angst niet durfde te tonen.

Dat kon toch niet aan een man. Een man die zich nogal, hoe zal ik het zeggen zich meer vrouwelijker gedroeg dan ik van de gewone dagelijkse man gewend was.

Later zittend op de WC begreep ik waarom ik geen nee kon zeggen. Deze verpleger gaf mij voldoende privacy om in mijn eentje en op tijd op het toilet 60

Langs de weg van de afgrond. mijn behoefte te kunnen laten doen. Nadat ik mijn behoefte had gedaan en lucht in het toilet wat betrokken was kwam de verpleger kijken om me te vragen of ik van het toilet af wilde. Nou dat wilde ik wel. Meteen opgelucht gevoel naar mijn ziekbed terug naar mij afkoelende thee. Zo behulpzaam hij er ook uit zag, het enige wat hij niet deed, was dat hij me terug bracht naar het ziekbed. Maar hij besloot me te vragen of ik me niet eerst zou moeten gaan wassen, want ik was toch al op het toilet. Daar had hij wel een punt. Maar hoe voelde hij in godsnaam dat ik me niet bloot wilde geven op de zaal om gewassen te worden.

Laat staan moeite had om mij behoefte te moeten doen op de po op mijn bed?.

Ik had het hem niet verteld. Maar het kwam wel goed uit zodat hij me ook niet op het ziekbed hoeft te wassen en dat het hier op het toilet veel makkelijker was om dat eventueel zelf te kunnen doen. Dat was dus mijn angst dat ik niet mijn mannelijke gevoelens kon omschrijven laat staan mijn schaamte was t.a.v. het ander mannelijk geslacht. Dat zijn dan weleens van die momenten in het leven van een man dat ik liever op een andere plek wilde zijn alles behalve hier op dat moment.

Ik voelde net alsof ik mijn broek moest laten zakken om aan iedereen gedwongen werd aan alle deelnemers van de Gay parade in Amsterdam te showen hoe ik gewassen zou moeten worden. Alles behalve dat. Ik heb niets tegen homo’s, deze verpleger was erg lief en doortastend, maar ik vroeg me af of dat wel zo’n goed idee was om me te wassen. Dat kon, dacht ik nog, toch wel even uitgesteld worden tot morgen en thuis wel doen ver weg van het ziekenhuis. Dit zijn een van die momenten dat je niet weet waar je aan toe bent als man.

Ik kon geen nee zeggen, tenslotte zonder hulp en ondersteuning van een ander kon ik van de pijn ook niet van het toilet komen. Daarnaast was een opfris beurt wel welkom zoals ik dagelijks gewend was, maar ik zag wel in dat mij dagelijks zelfstandig te kunnen douchen, daar echt nog lang niet toe in staat zou zijn.

Tijdens dat moment waarin dat zal af te wegen of het nu wel of geen zin had om daar een scene van te gaan maken. De verpleger voor ik wist al met een washandje in het toilet klaar stond. Dus voor ik het wist liet ik zijn voorzichtig handelen van het wassen toe van mijn geslachtdeel en mijn billen. Om daarna me een ander washandje mijn gezicht al halfzittend op de WC schoon gewassen werd.

Ik legde me er maar bij neer. Neer in deze wat gênante situatie op het toilet voor mij. Het was een ongemakkelijke tegelijk met een tederlijk gevoel, van een lief vrouwelijk overkomende verpleger. En liet het voor het eerst in mijn leven toe in mijn intieme ruimte als Nederlander een homo toe die mij verzorgd had. Ik wist

61

Langs de weg van de afgrond. het zeker, dat hij een homo was en kijk nu met andere ogen naar de Gay parade en kan nu beter omgaan met homoseksuele gewoontes.

Meestal uit ik mijn dankbaarheid als mensen mijn gevraagde of ongevraagde diensten aanbieden. Maar dat heb ik vermoedelijk niet gedaan zo was ik geschrokken van het krijgen van onbekende gevoelens?. En niet wist waarom ik me zo onveilig voelde er bij mij ineens een lichtje aan en begreep waar ineens deze ongenoegens gevoelens vandaan kwamen.

Het was me duidelijk geworden dat deze onveilig gevoelens ergens uit mijn verleden vandaan kwam. En dat waren gevoelens waar ik toen al geen raad mee wist, vooral met het aangaan van relaties en in mijn jeugd vaak mee geworsteld had en mee te kampen had. Je moet je voorstellen dat ik mijn jeugd een zeer hechte vriendschap banden had. Vrienden die ik op een hand kan tellen maar waar ik dan ook alles mee kon bespreken en delen.

Tijdens mijn puberteit periode had ik een erg terug getrokken leven, ik was zelfs te verlegen om maar een meisje aan te spreken, kreeg al een roodhoofd als iemand me aanspraak en poogde om maar niet in de belangstelling hoefde te staan bij anderen. Andere dingen waren belangrijker zoals het belang van mijn ouders en onze ziekte belevenissen rondom mijn nierziekte.

Mijn ouders waren rond deze tijd teveel met het maagzweer belevingen en dilemma’s bezig. Soms ging dat goed en dat bezegelde ze weer zoals ze onze vrije seksuele opvoeding van ons predikte met een luidruchtig liefde spel. Dan weer lagen ze overhoop met elkaar en hadden dagen schreeuwende ruzies door drank en drugs misbruik door het huis van de woonkamer naar een hard dichtslaande deur van de slaapkamer.

Iedereen kon dat horen en vaak viel het me op dat mijn moeder vaker toe gaf dan ze dat zelf wilde. Liever wilde ze het niet, maar ze gaf alleen maar toe om tijdelijke van het gezeur en van de pijn van mijn vaders maagzweer verlost te zijn. In haar geloof om door seks toe te laten zijn pijn verzacht kon worden om daarop weer ruzie over te krijgen doordat mijn moeder niet meer wilde. En niet meer volhield om te voldoen aan de denkelijke zorgzame verlangens van de seksuele behoefte te bevredigingen van mijn vader.

Ik denk dat ik door al dat geworstel van alle uitingen van ongenoegen gevoelens over en weer, het aangaan van relaties in het leven daar zo overgevoelig in ben geworden. En niet verlegen ben om als man niet alleen mijn mannelijke gevoelens te tonen maar daarmee ook ontdekt heb wat mijn vrouwelijke gevoelens zijn, binnen het leven wat ik tot nu toe ben geworden een uit 62

Langs de weg van de afgrond. (zonderling). Dit kan een reden zijn waarom ik zo’n eenling was en mijn autodidacte vaardigheden verworven heb en mijn zelfredzame oplossingen ontdekt heb en dat een sterke kracht is geworden van mij.

In mij puberteit ontdekte ik niet alleen mijn grenzen maar ook dat ik de grenzen van mijn moeder en vader bereikt had. En ik uiteindelijk niet wist welke krachten maar ook onze zwakte die we tot onze beschikking hadden, in welke richting dat op zou opgaan. De vele ruzies van mijn ouders, liepen wel eens zo uit de hand door het dreigen van een zelfmoord poging van mijn moeder. Een uiting van onmacht, denk ik. Dat was een schreeuw om aandacht van mijn moeder en de zorg druk voor haar veel te hoog was voor ons als gezin en ze op deze manier zo haar ongenoegens toonde. Uiteindelijk vertelde ze pas veel later tot vlak voor haar dood dat ze nooit in staat was om zo’n beslissing nemen. Bij elkaar te blijven met het gezin was veel veiliger voor haar dan ons alleen achter te moeten laten. Ik moet zeggen met het dreigen van zelfmoord haar onlust gevoelens vertaald is in onmacht en door deze gevoelens te delen haar onmacht duidelijk werd. Ze gaf haar haar grenzen aan, en ik dat vroeger niet begreep omdat je solidair bent aan je beide ouders. En ik me als jongeren onmachtig voelde en geen raad wist omdat mijn moeder niet meer verder wilde gaan. En zo erg dat ze uit het leven wilde stappen door haar onmacht gevoelens te tonen. Onmacht gevoelens waar ik een onder deel in was geworden en zo jaren ben groot gebracht.

Ik denk dat hierdoor mijn onafhankelijkheid positie versterkt is en bij uiterste van eigen inspanning beklemmend is overgekomen op anderen in mijn omgeving. En door onbegrip ik maar niet wilde luisteren naar anderen, en te bang was voor het toelaten van mijn eigen gevoelens. Niet je eigen gevoelens toelaten, luister je niet naar je zelf en dan maar poogt om het maar alleen zelf uit te zoeken je autodidact gaat handelen. Op jouw eigen wijze dan en met vallen en opstaan je gaat proberen aan te passen anderen.

Mijn moeder en vader durfde of konden niet rond mijn puberteit niet deze stap te nemen om uit elkaar te gaan. En ik in dezelfde situatie zat en nogal moeite had om een eigen definitieve keuze te maken en in plaats van weg te lopen, liever mee ging in deze malaise, zolang ze maar met strijd en daarmee afhankelijk van elkaar bleven mijn quasi (on) zekerheden ontstonden een gewoonte is gaan worden en moeilijk te doorbreken was.

Parallel daaraan ontwikkelde ik mijn seksualiteit, een belangrijke levensfase voor iedereen, maar voor mijn was die wat minder vanzelfsprekender dan anderen.

Nu nog steeds merk ik wat de opvoeding van mijn ouders en de quasi

63

Langs de weg van de afgrond. onzekerheden voor invloed heeft gehad wat ik nu ben, zeker in het proberen aan gaan van andere (nieuwe) relaties. Dat lijkt misschien vreemd, maar dat is te zien dat ruzie(s) liever vermijd dan dat ik ze zelf durf aan te gaan. Laat staan mijn gevoelens daarin te kunnen uiten dan wel in staat zou kunnen zijn om dat te kunnen omschrijven.

Confrontatie aangaan betekend dat je eerst goed je gevoelens moet weten. Dat kan omschrijven, anders ontstaan er zonder je het wil of daar invloed verder op kan hebben ongewilde misverstanden en meningsverschillen. Confrontatie heb ik wel gaande weg moeten aangaan en als je gevoelens zo hoog zijn, ze zeggen wel dat het water tot je lippen staat vanzelf wel moeten leren om kunnen gaan.

Maar daarover later veel meer in dat boek en hoe je daar ook door je situatie te accepteren en daardoor ruimte is gekomen om jouw ervaringen te kunnen delen met anderen. Je jouw eigen kracht kan gaan vinden.

Simpel gezegd. Ik hou er nog steeds niet van het gedrag dat je elkaar het leven zuur maakt met allerlei egocentrische argumenten. Je andere daarmee eerder vernedert met onlust en daardoor macht gevoelens ontstaan en als het daarna weer over is ineens het weer goed maken omdat het delen van gevoelens nodig is om je zin te krijgen niet meer. Ik daar echt nooit begrip heb voor gekregen.

In zo’n omgeving groeide het besef van mijn seksualiteit en met de vrije seksuele opvoeding ik vrij vroeg ben gaan experimenteren. Tegenwoordig kan je bij allerlei vragen over seks, de antwoorden vinden op internet. Toen was dat (nog) niet voorhanden er zat een beetje taboe op. Om te voorkomen dat jij dit leest, mij meteen als oude lul gaat verklaren, was dat die tijd heel anders dan nu. Ook in die tijd dat mijn ouders experimenteerde met seks veel anders ervaarde, dan toen ik nog jong was. Je kijkt daar met afgrijzen naar en je durft haast niet na te denken hoe mijn ouders dat aan het doen waren. Maar bent onder tussen wel erg nieuwsgierig wat er tussen de lakens gebeurd en ik informeerde me daarin in het kijken en lezen van seks boekjes.

In mijn tijd van seksueel experimenteren vond je weleens seks boekjes, zoals de Chick of de Candy onder het bed van mijn vader, deze pakte je en legde je ze zelf ook onder je kussen en je experimenteerde ook daarmee met jezelf. Mijn moeder kreeg dat ineens door. Dit merkte ik toen ze mij aangaf, dat het maar eens tijd werd om een handdoek te gebruiken in plaats van opwinding en genot dat het sperma overal in de lakens en op het bed matras terecht kwam. Ik dacht daar verder niet over na maar me wel erg betrapt voelde nadat ze waarschijnlijk de vele (seks) boekjes van mijn vader ook onder mijn kussen of bed te vinden

64

Langs de weg van de afgrond. waren. Ik kreeg een soort schaamte, en schaamhaar en daarmee ontdekte ik intimiteit.

“Moeders wil is wet”, vertelde zei ze altijd en maar ik had de leeftijd nog niet het idee om zelf mijn was te kunnen doen. En waarschijnlijk was wat mijn moeder als stille boodschap gaf aan mij. Ik heb geen zin meer om je vuile was te doen en nu rijp genoeg bent om zelf je was te kunnen gaan doen. Alleen begreep ik die wenk nog niet. Mijn moeder had geen zin meer en de lust meer om te zorgen voor de 4 mannen die ze thuis diende te verzorgen.

Mijn moeder was het steeds vaker beu om alleen maar voor de huishoudelijk taken te zorg te dragen, naast de extra verzorging van mijn vader en zat helemaal niet op extra was met vlekken in mijn lakens te wachten, denk ik maar.

Ik schaamde me alleen maar voor mijn moeder en dacht niet verder na over hoe zwaar ze het had met de opvoeding van mij, mijn zieke vader en mijn andere twee broers. Ik was met mijn eigen seksualiteit bezig en op ontdekking tocht terwijl het voor mijn moeder in haar seksuele beleving alleen maar een emotionele strijd met mijn vader en met haar zelf.

Bij het kijken en lezen van seks boekjes vanonder mijn kussen of matras, werd mijn keuze voor het vrouwelijk geslacht bepalend. Aan alles wat te kust of te keur werd aangeboden in de boekjes wond me erg op en dat leek me wel wat om in de praktijk uit te proberen. Mijn wens was dan ook om dat maar eens uit te proberen, alleen zat mijn verlegenheid en alle onzekerheden die ik van me zelf had zo’n nieuw experiment samen met een ander in de weg. Ik was er nog niet aan toe om alles los te laten, los te laten om mezelf te leren zijn en alles eigen verkeerd en gespannen voor gespiegeld werd door deze onzekere periode thuis.

Voorlopig hield ik me meer met seks boekjes bezig en beet me daar in vast in plaats verder mijn intimiteit slaagde om zelf te kunnen experimenteren met het vrouwelijk geslacht. Ik wist niet hoe en hoe mijn gevoelen daarmee kon delen.

Alleen op mijn zolder kamer en ik daardoor nog niet of nauwelijks in staat was om praktisch kennis te maken met het vrouwelijk geslacht. Later lukt me dat veel beter. Ik denk dat ik me wat dat betreft als een laat bloeier mag noemen, later dan de anderen op dat moment met hun seksualiteit samen aan het experimenteren waren en konden.

Maar wat raakte me dan zo emotioneel van de verpleger in de WC en voelde ik me zo onveilig bij hem. Ik denk dat dat pas gekomen is na het ziekbed van mijn vader en geen maagzweer meer had en hij niet verzorg meer hoefde te worden.

65

Langs de weg van de afgrond.

Ik bedoel daarmee dat mijn moeder en vader worstelde in hun relatie en dat een van beide daar een punt achter wilde zetten. Mijn vader hippie met mijn moeder erbij met het feministische tijdperk en ik uit onbegrip me steeds vaker op sloot op mijn zolderkamertje. Ik kreeg geen tijd om vrij te experimenteren met seksuele experimenten in de praktijk met het vrouwelijke geslacht. De constant ruzies en dreigingen over en weer en het weer goed maken de persoonlijke (seksuele) ontwikkeling van mij maar ook van mijn twee andere broers en een seksuele relatie kunnen leren aangaan, daarmee in het gedrang is gekomen.

Veel komen tegenwoordig mijn broers en ik niet meer bij elkaar. Maar als we bij elkaar zijn vertellen en raken we verzeild in die goede oude tijd met allerlei onlustgevoelens wat elke broer en ik ervaren hebben. Elke broer heeft een andere kijk of visie op hun eigen ontwikkeling en hoe de ander deze moeilijke periode ervaren heeft en wat dat voor invloed heeft gehad op het onderhouden van hun latere relaties. Vaak uitte de negatieve gevoelens en onvrede over de opvoeding die we gehad hebben in overmatig drankgebruik, mening verschillen onder elkaar en het wel of niet willen beheersen van iemand van het vrouwelijk geslacht. Mijn ene broer heeft kortdurende relaties en kan zich niet binden terwijl mijn andere broer zich vast bijt in het behoud van zijn relatie en zichzelf daarin voorbij loopt en zijn 1e huwelijk na 25 jaar ontbonden is geraakt.

Vooral na de dood van mijn moeder. Ik ervaar nu dat door allerlei meningsverschillen en het niet kunnen bespreekbaar maken van gevoelens en onvoldoende contact te houden met elkaar alleen maar moeilijker is geworden.

Vooral hebben mijn broers te laat actie genomen om dat met mijn moeder proberen bespreekbaar te maken. Ze namen daar de tijd niet voor omdat ze het te druk hadden met hun carrière waardoor de in hun ogen ervaren onlust gevoelens om met mijn moeder te bespreken na haar dood niet meer mogelijk is geworden. Ik heb daar de kans wel voor gehad omdat ik dicht bij mijn ouders gewoond heb en haar wekelijks bezocht en elke jaar met samen met Monique en alle kinderen 2 weken samen op de camping kampeerde.

God zij dank heb ik dat wel kunnen doen. En heb te tijd gehad omdat ik zo dichtbij haar kon zijn mijn gevoelens met haar kunnen delen. Gevoelens te delen door haar soms te confronteren van al mijn opgebouwde onlustgevoelens in mijn jeugd en daar zonder meningsverschillen over mijn ervaren gevoelens met haar gelukkig op tijd bespreekbaar heb kunnen maken. Waarschijnlijk heb ik haar dood beter kunnen verwerken, doordat ik alles met haar bespreekbaar heb kunnen maken en een positievere kijk op mijn leven heb kunnen en wat ik als kracht meegekregen heb van haar.

66

Langs de weg van de afgrond.

Ik heb begrepen van mijn moeder en Monique door alles bespreekbaar te maken met haar, je alleen kan accepteren hoe mijn moeder zelf ontwikkeld is door haar eigen jeugd. Door haar te accepteren wie mijn moeder is, alles vanzelf kan los laten nadat je alle opgedane ervaringen hebt gedeeld dat ik alles kan vergeven.

Alleen omdat ze ook niet anders kon met wat zij heeft meegemaakt en alle dingen die in die tijd gebeurd zijn en ons als kinderen daardoor overkomen is, niet meer kon terugdraaien. Hierdoor zet je de eerste stap om te leren loslaten, je kan het niet meer veranderen ook wat mijn moeder ervaren heeft bij het leven dan natuurlijk. En nu alles kan laten rusten.

Ik maakte al enkele jaren voor haar dood in goede maar ook moeilijke gesprekken duidelijk hoeveel zorgen ik had over haar. Dat ik wilde dat ze stopte met veelvuldig dranken drugsgebruik. Ik vergat dat dit het enige wat ze nog had.

En de drank en de drugs dagelijks nodig had om te overleven zonder aan alle ellende die ze heeft meegemaakt om te vernevelen en niet steeds aan herinnerd te worden. Ik had daar het recht niet voor om te bepalen wat wel en niet goed was voor mijn moeder. En daarom tegen mijn zei dat ze zelf wel mocht bepalen wat ze met haar leven mocht en kon gaan doen. “Zolang dat nog kan�, vertelde mijn moeder dan. Maar daarnaast gaf ze altijd aan dat ze altijd openstond als ik nog vragen had over mijn opvoeding en mijn ervaringen in het verleden. Ik werd geconfronteerd met de onmacht van mijn moeder en de wil zich er maar bij neer te leggen vaak tijdens deze moeilijke gesprekken onder een borrel of blowtjes samen met mijn moeder. Dat zegt iets over mij, maar ook van mijn moeder van hoe moeilijk het is om over je eigen gevoelens te mogen kunnen praten. Maar je wil op leggen aan een ander je egocentrisch wordt en een ander nooit een ander daarin kan veranderen en tegen je gaat werken. Ze koos voor haar zelf en ik had het recht niet om te bepalen wat ze zelf wel en niet mocht doen. Zo goed waren deze wijze lezen van de wekelijkse ontmoetingen met mijn ervaren moeder die mijn broers niet hadden.

Mijn broers hebben het verleden nog niet op een rijtje kunnen zetten wat betreft het accepteren wat er in onze jeugd is gebeurd. Mijn beide broers namen of durfde de tijd niet te nemen om mijn ouders daarover in gesprek te gaan. Beide hadden het te druk met hun eigen leven, terwijl mijn beide ouders jaarlijks op een campingstonden dicht bij hun woonplaatsen waar ze hun gezin hadden. Nu merk ik nog steeds jaren na de dood van mijn moeder er daar echt geen mogelijkheid meer toe was om met haar de confrontatie aan te kunnen gaan en nog steeds met levensvragen zitten.

67

Langs de weg van de afgrond.

Zoals mijn ouders leerde vanuit de opvoedingsleer van Dokter Spock uit de jaren 50 zo heb enige kennis van de ontwikkeling psychologie van Piaget opgedaan nadat mijn kinderen in het medisch kinderhuis zijn opgenomen geweest. Piaget observeerde zijn eigen kinderen en nam hij verschillende levens fases waar met het gedrag die bij elke leeftijd hoorde. Daarin was gedrag en leeftijd losmakend met elkaar verbonden. Ik ontdekte dat wij daardoor geen normale jeugd hadden gehad en in onze jeugd ons gedrag en ontwikkeling als kind beĂŻnvloed heeft.

Daar dit na te gaan vanuit deze ontwikkeling psychologie door kon ik ongeveer bepalen in welke levensfase ik net 13 jaar, mijn jongste boertje 9 jaar en die van mijn oudste broer 15 jaar waarin we allemaal geconfronteerd werden met de gedrag verandering van onze ouders.

Op de meest weinige momenten waarin wij als broers bij elkaar waren en ons verleden bespreekbaar maakte kwamen de nodige verschillen van de individuele belevingen naar voren. Daarin kwam dan de conclusie hoe deze verschillen waren en we allemaal (ik en mijn broers) er alleen voor stonden en een eigen (opvoeding) visie over hebben gehouden. Mijn beide ouders hadden hun grenzen bereikt en gingen tenslotte daarvoor in therapie, mijn vader werd opgenomen in een instituut, na de zoveelste mislukte melkkuur. Daarvoor had mijn vader een goede betrekking en was een zeer autoritair iemand in zijn opvoeding. Alles moest volgens etiketten, tenslotte heb ik later begrepen van hem dat hij een zeer strenge opvoeding heeft gehad, dat dit een van de oorzaken was dat mijn vader de volksziekte maagzweer aan over hield. Ik ben later toen ik op dezelfde grens kwam en door gezet hebben om te leren loslaten en te accepteren wat er in mijn jeugd gebeurd was. En dat ik dat heb kunnen doen en daardoor aan het lezen ben geraakt van allerlei boeken vooral over gedrag en ontwikkeling van de mens.

Mijn moeder las ook altijd zeker, vooral om haar problemen te vergeten uit haar jeugd. Alleen maar om te ontsnappen uit haar gedachten met wat ze meegemaakt had in haar jeugd en later de problemen die ze daarmee kreeg en daar mee worstelde in ons gezin, voor al met mijn vader. Ik begreep dat eerst niet. Mijn moeder las vroeger altijd voor en dat kon ze heel levendig. Soms en ik mis dat wel vaak kon ze ook mooi zingen ouderwetse liedjes. Alles was zo levendig en daardoor mooi beeldig werden. Ook hoefde ik me niet in te spannen om goed te kunnen gaan lezen op school. Ik was daarvoor te ziek en kon mijn gedachte daarvoor niet weg zetten omdat ik alles anders beleefde dan anderen.

Ik weet nog goed dat toen mijn ouders het moeilijke kregen mijn moeder niet meer voorlas, ze zong niet meer. Het was net of de geest uit de fles was . Later deed ze alleen maar kruiswoord puzzels, gek eigenlijk maar nu begrijp ik waarom

68

Langs de weg van de afgrond. ze dat zo graag deed. Ze loste alle moeilijk woorden op behalve kon ze geen oplossing voor haar zelf vinden.

In die tijd dat mijn moeder het voorlezen niet meer deed en meer met kruiswoordpuzzels bezig was leerde ik uit stripbladen vandaan. Makkelijk te begrijpen en las daarom nooit boeken omdat ik bij een boek te lezen nooit beelden kon maken. Dat had ik nooit geleerd, ik was de Nederlandse taal niet machtig, was verwant wat betreft het jaren lang voorlezen van mijn moeder en het zingen wat ze deed. Eigenlijk compenseerde ze daarmee haar eigen rot jeugd en daarmee probeerde haar trauma te verwerken.

Nu pas begrijp ik waarom ik in mijn moeilijke periode ontwikkelingspsychologie en ander menselijk gedrag ben gaan lezen. Ik heb door omstandigheden nooit een normale stabiel levensontwikkeling gehad. Dit was altijd bepaald door mijn ziekte. In alle boeken die ik gelezen heb zocht ik de antwoorden op van al mijn levensvragen die ik had. De vraag van, hoe ziet er een normaal levens ontwikkeling uit. En langzamerhand kreeg ik mijn antwoorden vanuit alle verschillende boeken en allerlei ideeĂŤn voor mogelijke oplossingen om grip te krijgen op mijn eigen leven. Zeker nu nog. Er zijn bepaalde boeken en schrijvers die ik momenteel verslind en als ik jouw een advies mag dat zijn de boeken van Desmond Morris verslind.

69

Langs de weg van de afgrond.

Boompje groot plantertje dood.

Mijn sociaal emotionele ontwikkeling is erg wisselvallig geweest. We woonde net in een nieuwbouw wijk waarin particuliere en marine burgers door elkaar heen woonde. Mijn ouders hadden net hun pension verkocht en we konden direct in een nieuwe huurwoning gaan wonen. Mijn vader werkte als burger als facilitair medewerker voor de marine en streed altijd met de idealen en cultuurgedrag van zijn meerdere met de verschillende rangen van officieren. Dit is altijd een prestige strijd geweest voor hem.

Mijn vader had net als alle andere burgers nauwelijks aanzien in de stad. Dat was alom bekend in Den Helder en er werd vernederend gekeken door overheidspersoneel van de marine naar burgerpersoneel. Hiervoor nadenken daar hadden mijn ouders het erg te druk voor. Voordat we verhuisd waren naar de nieuwbouwwijk de Schooten verzorgde mijn moeder de gasten in het Victoria pension aan de Molenstraat 55 en mijn vader had om het gezin te daarnaast kunnen onderhouden 3 banen. Dit was uiteindelijk niet vol te houden voor mijn vader en nadat het pension verkocht was er nog maar een baan. Wilde je je niet aanpassen aan deze marine cultuur dan waren er voor jouw als burger personeel wel tien anderen was de reden in de marine cultuur.

Dit betekende voor mijn vader dat hij dit gezag cultuur van de Marine moest accepteren en blijven volhouden om deze baan te behouden. Gedurende zijn laatste carrière als burger personeel bij de Marine er stress en onmacht gevoelens ontstaan om het gehele gezin te moeten kunnen blijven onderhouden. En uit deze onmacht gevoelens, autoritair gedrag van mijn vader ontstond en die overhand kreeg met alle psychische spanningen binnen het gezin en dat alleen maar tot maagzweren bij mijn vader heeft geleid.

De nieuwbouw wijk was bedacht en gepland net na de 2e wereld oorlog om de woningnood binnen Nederland op te lossen. En de hoeveelheid aan nieuwbouw wijken bepalend was in de jaren 50 en ook in Den Helder met de uitbreidende Marinebasis vanwege de wapenwedloop en het Rode gevaar om het aantal Marinepersoneel en gezinnen te huisvesten. Begin jaren 60 ontwikkelde in Nederland vele nieuwe woonwijken ook die van in Den Helder, omdat Den Helder een groeiende gemeente was en naar verwachting bij de eeuw wisseling 80.000 inwoners zouden huisvesten. Zo kwam de eerste nieuwe woonwijk in 1964 met laagbouwwoningen in de Schooten. In 1968 maakte ik kennis als 10 jarige en betrokken wij als arbeiders gezin een nieuwe huurwoning aan de Pietermulderplantsoen. Deze wijk was net 4 jaar in aanbouw en de woningen waren nogal schaars. Hierdoor was er een soort verdeelsleutel vanuit de

70

Langs de weg van de afgrond. woningbouwvereniging in Den Helder voor alle verschillende aankomende huurders van woningen in de wijk de Schooten. Je een verdeel sleutel onder particulieren ondernemers, burger en marine personeel. Zo kregen mijn ouders in april 1968 ook een woning toegewezen in het zuidelijker deel van de wijk de Schooten vlak bij vliegveld de Kooy. We konden net op het vliegveld kijken en met de jaren verder ons uitzicht volgebouwd werd met duurdere huurwoningen.

Het mooie was in Den Helder dat in deze nieuwbouwwijk alles uniform (gelijk) was gebouwd, de woningen verschilde niet zoveel van onder elkaar. Alle blokken werden in een snelheid tempo de grond uitgestampt. Vaak waren de straten nog niet aangelegd. En de huurwoningen waren opgeleverd en dus klaar om te verhuren. Als kind vond ik dat fascinerend om te zien maar ook om te horen.

Maar wanneer de woningen opgeleverd werden door de woningcorporatie, verloor de uniformiteit (gelijkheid) aan verschil in inkomen en de daardoor individuele inrichtingen van bewoners van de huurwoning. Dit onderscheid was duidelijk te zien aan de interne inrichting van de woning. Niet alleen aan de meubels, kleuren, verschil van cultuur en inkomen maar zelfs te zien aan de in inrichtingen van de tuinen. Daarmee kwamen nog meer de verschillen aan inkomens met daaraan de rangen van officieren en gewoon burger personen duidelijk naar voren ondanks de sociale verdeelsleutel.

In het najaar waren de meeste straten bij ons in de buurt nog steeds niet klaar.

Af en aan reden er regelmatig vele vracht, zand en verhuiswagens door de straat.

Daardoor ontstonden diepe kuilen in de zandweg. Mijn ouders hadden nog geen auto, alleen de vele marinemensen hadden een nieuwe auto waarmee er elke zondag het wekelijkse ritueel ontstond van de auto’s wassen om ze van modder te ontdoen.

Mijn vader vond dit prachtig om te zien omdat hij dat niet hoefde te doen. Want hij had tenslotte alleen maar een fiets waar mee hij dagelijks naar zijn werk ging.

Deze status van het hebben van een auto hoefde hij niet zo leek dat dan en omdat natuurlijk mijn vader daarvoor een te laag inkomen had.

Mijn ouders hadden maar een beperkt financieel buffer om opnieuw te starten om te kunnen gaan wonen in de wijk de Schooten. Dat mijn vader inmiddels aankomend maag patiĂŤnt en een duidelijke zichtbare oorzaak van de innerlijke stress van verschil hebben aan inkomen en daarmee steeds meer en meer zijn strijd aanging met alles waar duidelijk dat verschil in inkomen en status naar voren komt. Juist omdat mijn vader elke keer deze strijd aan ging hij en wij langzamerhand het gezin in de ogen van het marine personeel was mijn vader

71

Langs de weg van de afgrond. maar een burgertje was en de strijd verloor. Dat was toch duidelijk te zien een burgermannetje zonder auto en die dagelijks met zijn tweedehands fiets naar zijn werk moest elke morgen.

Voordat we voor een woning in een nieuwbouwwijk in aanmerking konden komen. Hadden mijn vader en moeder een pension te runnen en als het vol was met 7 pension gasten te onderhouden. Daarnaast was hij vrachtwagen chauffeur van een melkwagen en had hij naast zijn baan als facilitair medewerker nog een krantenwijk om financieel het hoofd boven water te kunnen houden.

Gelukkig kregen mijn ouders beiden de kans om het pension te verkopen. Zelfs kreeg de koper de piano van mijn moeder erbij. Omdat de vloer zo rot was ze de piano niet durfde te verplaatsen omdat die wel eens onder zijn eigen gewicht door de vloer zou kunnen zakken. Mijn ouders hadden jaren lang dit weten vol te houden maar dat ging niet vanwege de gezondheid van mijn vader. Het volhouden om hun hoofd boven water te houden daar de drie banen van mijn vader. Mijn moeder die daarnaast de gasten verzorgde en nog drie kinderen waarvan er eentje niet gepland is, eentje en die was ik natuurlijk erg ziek en mijn oudste broer. Dat werk werd te zwaar voor mijn beide ouders om maar steeds het hoofd boven water te kunnen houden. En zeker met alle extra inspanningen en kosten van diëten voor mijn als nier patiënt. Uiteindelijk konden mijn ouders het pension gelukkig snel van de hand doen.

Mijn vader kon zich maar op een baan richten en kon mijn moeder zich meer richten op de opvoeding van de kinderen en extra tijd aan mij besteden. Maar met dat inkomen was iets meer mogelijk, maar niet te vergelijken bij het inkomen van al dat marine personeel die ook in de straat woonde.

Tijdens of vlak voor zijn ziekbed periode ging mijn vader altijd de strijd met dat verschil in het wel of niet hebben van een hoog en een laag inkomen. Ik zal je een voorbeeld geven hoe mijn vader de confrontatie aan ging met anderen waaronder alleen onze tuin.

Stel je voor de gehele straat wordt opgeleverd en om en om trekken gestaag jonge gezinnen of stelletjes in de woning. Ik had je al gemeld dat er al direct al duidelijk een verschil van inrichting was te zien. Voor de marine burgers hoe hoger de rang hoe luxer de inrichting van deze woning werd. Als kind zag je de verschillen in de dagelijkse loop naar school en weer terug. Mijn school was zo’n 1000 meter van ons huis vandaan en op loop afstand bereikbaar en had daarmee uitgebreid de tijd om te weten welk soort bewoners er in de vrijgekomenen huurwoningen trokken.

72

Langs de weg van de afgrond.

Daarin hadden ook alle inrichting van de tuin ook zijn eigen impact waaraan je als kind ook de ogen te kost kon geven. Hoe hoger de rang hoe uitbundiger de tuin. Zo’n tuin hadden mijn ouders dan ook niet. Onze tuin was er een van de tuinen van afgunst waarvan je echt zag dat daar geen officieren gezin woonde.

Net zoals mijn ouders was er voldoende inkomen om de tuin in een keer in te richten. Ik zie nog letterlijk de afscheidingen van de erven van de voor en achtertuin waarin de verschillen duidelijk tussen inkomen en cultuur naar voren kwam. Het leek wel een soort sport waarin iedereen meedeed om het verschil in cultuur en inkomen naar voren te brengen. En zich langzaam de ene buurtbewoner de andere buurtbewoner in afgunst naar elkaar afspiegelde en de verschillen en de Helderse samenleving nog meer naar voren is gekomen. De ene hadden nog afscheidingen van gladdraad palen. Terwijl de andere kant en klare planten en gras hun eigen privé tuin gestalte kreeg. Hoe langer de eigenaren van deze privé tuinen andersom met afgunst zaten te kijken naar de nog staande gladdraad palen afscheiding tijdens de wekelijkse zondag loop naar de kerk.

Logistieke voorzieningen waren er nog nauwelijks behalve de eten en koffie keten, alles zag eruit als een grote (on) bewoonbare bouwput als een grote zandbende wat door de gehele straat door waaide. Alles moest nog gemaakt worden, de stoepen, wegen en vaak waren ze nog bezig een ander nieuw blok van woningen te bouwen, waarin je als kind prachtig kon spelen. Maar de meeste indruk waren bij de net opgeleverde woningen de gladdraden erfafscheidingen voor mij. Er waren net in het begin dat we woonde in de straat nauwelijks nog geen verschillen in cultuur en houding te opzichte van elkaar zichtbaar. Hoe langer de huurwoningen betrokken waren hoe meer groeide de verschillen in inrichtingen in huis maar ook die van de tuinen afscheidingen.

En elke schoolse dag zag ik deze veranderingen.

Een nieuwe kans van mijn ouders om een woon carrière te starten in een nieuwbouw wijk de Schooten. Maar dat werd voor ons als kinderen iets anders dan normaal zou moeten gaan verlopen en zo voelde dat ook. Voordat we in de woning trokken vertelde ik je al dat mijn ouders daarvoor een eigen pension runde. Mijn ouders konden dit werk niet meer aan en hebben ze te koop gezet.

Met een gedeelte van de opbrengst daar werd de inrichting van het nieuwe huis mee gekocht. Dit moest wel eerst besteld worden.

Dit betekende dat we direct bij het verkoop van het pension, zonder enige nieuwe inrichting moesten in trekken in nieuwbouw woning. We leefde alsof we op een camping zaten, hadden klapstoeltjes en aten van houten kisten. Wat mij het meeste bij bleef was de geur van beton en nieuwbouw, de holle klanken in

73

Langs de weg van de afgrond. huis en ik weet nog goed, de nieuwigheid straalde er vanaf en lig je dan ineens in een kamer met standaard behang zonder gordijnen in je bed. En je sliep met je broer in een kamer, zonder gordijnen en speelde met je fantasie door met je schaduw figuren te maken op de muur. Op het standaard behang van de woningbouwvereniging die we dus niet zelf hoefde te behangen. Dit spel speelde we vaak, tenslotte hadden we geen telefoon maar ook geen televisie en alleen maar radio en een p[latenspeler. Soms luisterde we naar de holle geluiden beneden uit de huiskamer of de geluiden van de buren op de trap totdat je uiteindelijk te moe was en in slaap viel.

Dit betekende dat we als gezin, maar ik ook als kind een uitzondering in de straat waren en contacten met vriendjes of vriendinnetjes moeilijk kon aangaan.

Tenslotte iedereen was bezig met het inrichten van de nieuwbouw woning terwijl wij nog op zeepkistjes zaten en zonder gordijnen woonde.

De inrichting kwam later wel vertelde mijn vader nog maar het duurde weken waarin ik de verschillen voelde waarin ik beperkt was om in het contact te komen met andere leeftijdsgenootjes. Hoe lang wij op de kistjes thuis hebben gezeten dat weet ik niet. Maar dat was mijn start in de nieuw wijk de Schooten.

Maar uiteindelijk veel later kwamen de meubels en de supermoderne gordijnen waar je wel mee naar buiten kon kijken als ze gesloten waren maar niet van buiten naar binnen kon kijk. De rode en blauwe fluwelen kuip en draaistoelen en de mooie moderne kasten van staal en plastic en de moderne grote lampen.

Mijn vader wilde door de verkoop speciale een aparte inrichting hebben en dat duurde als kind erg lang. Tenslotte hebben we wel onze gordijnen in de slaapkamers gekregen en hebben we de kistjes buiten kunnen zetten maar wel een aparte beleving is geweest in mijn jeugd.

Ik heb je al aangegeven dat mijn autoritaire vader (toen nog wel) over alles waar hij maar een greintje verschil in zag of dat voelde, de strijd met de andere daarover aan ging. Hier ontwikkelde hij langzamerhand zijn welvaartziekte maagzweer mee op van die tijd. Voor de meeste bewoners kwam dan de inrichting van het huis eerst en daarna kwam de tuin aan de beurt. Dit kon je merken aan het weghalen van de gladdraad paaltjes en de nieuwgeplaatste schuttingen of geplante heg struikjes.

De andere die daar nog niet toe waren met de inrichting van de tuin d.m.v. geld gebrek en moesten wachten tot daar weer voldoende geld voor was. De ander weer, zag daar het belang van niet zo in van een mooi ingerichte tuin. Maar de meeste buurtbewoners met hoge inkomens van een officier betrekking bij de

74

Langs de weg van de afgrond. marine, hadden weinig moeite om veel geld uit te geven en pakte de inrichting van de tuin gelijk aan met de inrichting van het huurhuis. Er was daarvoor voldoende inkomen voor en zo werden deze verschillen zichtbaar in de diverse straten in de wijk de Schooten.

Dit betekende ook dat je met een hoog inkomen verdienen snel resultaat wilt zien van je tuin en lieten zich dan gras zoden aansmeren en was de inrichting in een keer en in een dag klaar. Snel klaar, snel resultaat en konden ze zo tevreden snel in de voor en/of achter tuin gaan zitten.

Mijn vader had daar zo’n ook weer zijn eigenzinnig idee en gedrag over. Mijn vader kon dan de strijd niet laten en zou daarmee alle officieren van de marine laten zien hoe het is om een echt grasveldje in de voor en achter tuin te krijgen.

Hij wilde nadrukkelijk echte weer niet onderdoen aan de officieren en ging eerst met de inrichting van het huis nu ook daarmee de strijd aan van het inrichten van de tuin in die tijd. Waarschijnlijk om zich niet te kennen te geven en moest laten zien dat hij met een modern ingericht huis en met een laag inkomen wel iets als een mooie tuin kon presteren. Hij kreeg het idee om zijn eigen gras perkje maar te gaan inzaaien en daarmee een eigen ritueel kreeg van inrichten van een tuin ontstond. Maar dat ging op de manier zoals mijn vader met hogere officieren omging waar mee hij te maken had op zijn werk. Zo hij met zijn meerdere omging zo reageerde hij dat af op de zaadeters (jagers) in de tuin van zijn net ingezaaide gras in de voor en achtertuin. Desnoods schoot hij figuurlijk alle mussen, kraaien en ander gevogelte om en de in zijn ogen in wording zijnde grasperkje om anderen in de straat te laten zien dat het zelf aanleggen van een grasperkje veel beter is dan het snel resultaat commerciĂŤle liberale Marine ingelegde dure graszoden.

Als je dit leest denk je waarschijnlijk waar heb ik het over, wat heeft dat te maken met de zieken broeder die mij aan het wassen is en mij een onveilig gevoel geeft.

En wat hebben de late inrichting van het huis, de zelf ingezaaide gras in de voor en achtertuin te maken gehad en voor invloed had op mijn ontwikkeling als kind?

Zou dat een factor geweest kunnen zijn of ik wel en niet uit de boom zou gevallen zijn?

Mijn boek geeft dit eigen al een beetje aan en heet niet voor niets, wandelen langs de weg van de afgrond. Ik denk dat, maar weet het haast wel zeker dat bij de aankomende periode van mijn jeugd de ziekte van mij en mijn vader bepalend is geweest tot wat ik nu ben. Een autodidact in wording die zijn kennis werft uit denkelijke noodzakelijk opgelegde relevante levenservaring uit mijn verleden.

75

Langs de weg van de afgrond.

Van een stadsbuurtje naar een nieuw bouwwijk is voor mij een hele verandering geweest. Het was niet alleen een nieuwe start maar zou ook een gehele omdraai worden in mijn nog jonge leven. Vader onder behandeling in een inrichting opgenomen vanwege zijn pijnlijke maagzweer, mijn moeder blij en ontlast van de zorgen van mijn vader en kon zich eindelijk richten op het wonen in een nieuwbouw wijk.

Na een periode van steeds maar de strijd aangaan met iedereen, mijn vader zichzelf voorbij is gaan lopen en zoals dat nu heet te veel op zijn tenen heeft gelopen en een burn-out heeft opgelopen. In die periode is mijn vader afgekeurd, na de opname in een kliniek en voor zijn werk niet meer geschikt was en kon daarmee een beroep doe op een W.A.O. uitkering. Uitgerangeerd zouden we nu zeggen, punt uit. Letterlijk had hij zijn strijd verloren met de Marine cultuur waar de Marine geen plaats meer was als facilitair medewerker (bevoorrade) bij de Marine basis van Den Helder. De Marine kon geen rekening houden bij het bevoorrade van de schepen van een maagpatiënt, vol stress en met zijn eigenaardigheden.

Uiteindelijk werd mijn vader ontslagen uit deze kliniek en hield zijn behandeling verder op. Alles was in overleg met mijn moeder gegaan waarin ook de verdere ontwikkelingen van verbeteringen besproken werden met ons en mijn beide ouders. Vaak gingen deze gesprekken verder in het bijzijn van de huisarts. Die uiteindelijk in de avond in ruzie weer verder ging zonder de huisarts. Vooral als mijn vader zich aan zijn (denkelijke)autoritaire principes vasthield zijn maagzweer kwalen bleven bestaan. Ziek zijn van een welvaartsziekte betekend dat je als gezin vaker een ongezonde leefstijl er op nahoud en daardoor steeds meer in contact komt met een huisarts. Dat ging er vroeger zo’n 5 decennia ’s geleden geheel anders aan toe als nu. Mijn vader zat wel in de WAO alleen was hij toen dagelijks thuis en zat meer en meer op de lip van mijn moeder wat zij ook uiteindelijk niet meer pikte. Mijn vader voelde zich niet meer volwaardig meer en daarmee werd door dat gejammer de pijn van zijn maagzweer steeds erger.

Als lezer van dit boek is je leeftijd afhankelijk hoe je daar een eigen interpretatie in neemt. Vaak houden beginnende hulp en dienstverleners in de welzijn sector daar een andere eigen kijk op na. Ben je jong dan ik, de relatie heel anders met jouw huisarts is. Dan toen op dat moment in de eindjaren 60 begin 70. Maar toen was het heel gewoon dat als een huisarts op huisbezoek kwam en dat was meestal in de avond omdat er anders geen tijd voor was. Dan stond er voor onze huisarts altijd een borreltje klaar en een sigaar.

76

Langs de weg van de afgrond.

De gezagscultuur was ook anders dan nu, dit waren onze bepaalde gewoontes (waardes) toen. Als je wil weten download maar eens de Dokter zaait Papavers om je ongeveer te laten inzien hoe dat vroeger ging eind jaren 60 begin jaren 70.

Zo vestigde onze huisarts vanuit een dorp in het platteland naar zijn praktijk aan de Molengracht van Den Helder. Deze huisarts heeft zelfs bij de bevalling van mijn moeder geholpen van mijn broertje. Mijn jongste broertje was niet gepland.

Mijn beide ouders wilde na mij geen kinderen meer krijgen. Maar vanwege dat de pil nog niet in het ziekenfondspakket zat en mijn ouders nog niet wisten hoe ze dat wel tot hun beschikking via de huisarts wisten te krijgen was mijn moeder afhankelijk van een pessarium*. Dat was toen misgegaan en toen werd mijn broertje geboren. Grappig is daarbij dat mijn beide ouders met trots over de huisarts vertelde. Mijn moeder is bij de bevalling van mijn jongere broertje geholpen door deze huisarts en gewoon met een sigaar in zijn mond. Vandaar dat deze altijd klaar lagen in de kast met een fles jonge jenever. Mocht de huisarts bij ziekte of zeer bij ons een huisbezoek moeten afleggen had mijn moeder dit altijd klaar voor hem staan. Later begreep ik waarom deze gespreken en bezoeken van onze huisarts zo belangrijk waren.

Noot* Een pessarium (of vrouwenring) (letterlijk (uit het Grieks: pessos = [ronde] steen): rond, ringvormig voorwerp) is een door vrouwen te gebruiken voorwerp dat in de schede wordt geplaatst als voorbehoedsmiddel of ter verlichting van klachten van verzakking of incontinentie. Deze laatste toepassing is heel gebruikelijk; pessaria voor anticonceptie worden in Nederland vrijwel niet meer gebruikt.

Na de geboorte van mijn broertje en het niet gewenst zijn maar wel met liefde opgevoed greep de huisarts wederom in. Als een echte socialist, benadeelde hij de Marine patiĂŤnten die ook bij hem op de praktijk kwamen. Daar rekende hij extra geld voor bij het voorschrijven van de pil (anticonceptie) en of niet nu meer of minders geld koste 100% vergoed werd door de particuliere verzekering van de Marine. Met dat verschil tegen de werkelijke kosten van de voorschrijving en wat hem dat opleverde, terecht kwam bij mijn moeder en andere moeders die dat nodig hadden en zo aan een gratis verstrekte voorbehoedsmiddel kwam van deze huisarts. En zo ontstond er een soort verbond met deze huisarts aan de Molengracht met mijn ouders en mij als extra zorgen kindje en de Marine cultuur. Ook al om allen een afspraak te maken met de huisarts was een hele beleving.

Als je in de wachtkamer kwam was het erg meestal stil. Iedereen wachten op zijn beurt. In de wachtkamer had je houten banken en als klein kind keek ik dan

77

Langs de weg van de afgrond. vanuit de vensterbank in de praktijk naar buiten. Ik weet nog goed dat dat raam erg stonk. Iedereen was toen vrij om te roken en dat kon je ook aan de rookdampen zien. In de koude maanden dan kwam er wasem op het enkelglas raam en veegde je die weg om naar buiten te kunnen kijken. Elke keer dat ik was afgeleid door naar buiten te kijken, naar de gracht of naar het kerkje schrok ik elke keer weer van de luide elektrische huisbel. Dat betekende dat er weer een volgende patiënt aan de beurt was. Dan verdween de volgende patiënt door de krakende deur op te doen en weer te sluiten achter zich. Soms herhaalde dit zich heel vaak totdat ik aan de beurt kwam met mijn moeder. Mijn moeder riep mij dan en ik liep dan naar mijn moeder en wende mij gezicht in de wachtkamer naar alle andere wachtende patiënten voor de dokter.

Van de krakende houten harde bank tussen de andere patiënten verliet je de wachtkamer, ging door de gang en stak schuin over naar de deur van de praktijk ruimte. Dan deed je de krakende en piepende deur open en zat daar de dokter op de stoel met snor en daaronder een rokende sigaar in zijn mond te achterover leunend te hummen. Ik zie nog mezelf naast mijn moeder staan afwachtend wat de dokter zou kunnen betekenen voor mij. Diep starend naar de glazen medische instrumenten kast en de geur alleen al van sterke ontsmettingsmiddel. “Vertel het maar joch”, vroeg hij aan mij. En mijn moeder vertelde wat ik mankeerde.

Dit waren mijn herinneringen van hem, deze sociale platteland arts.

In de 21e eeuw bij het uitbreken van de Liberale markt werking zijn er geen zichtbare verschillen meer in het uitvoeren van de ziektebehandelingen en de ziekte kosten die betaald moesten worden. Zoals in de jaren 60 waren daar grote en zichtbare verschillen in welke medische behandelingen die je kon krijgen. Je was ziekenfonds verzekerd of je was particulier verzekerd en dat maakte het verschil in behandeling. Dat betekende dat je de voorbehoedsmiddelen als fondsverzekerde zelf moest betalen, terwijl particulier verzekerde dat wel vergoed gekregen maar dat eerst moest voorschieten net zoals nu. In onze ziekte beleving was daar ook onderscheid in, je had speciaal een Marine hospitaal en voor de burgers een klein ziekenhuis gerund door nonnen. Ook daar was toen al voordat we gingen wonen in de Schooten ook al duidelijk verschil te zien tussen burgers en marine personeel.

Een liberale ingeving was dat in samenspraak en in meerderheid samen met de katholieken partijen van de Tweede Kamer in de 60e jaren. En de PvdA de linkse fracties probeerde te overtuigen de verschillen in inkomens te compenseren omdat de laagst betaalde daar niets van in te brengen had. Ik kan me wel voorstellen dat onder de huidige jongeren weinig interesse is in de politiek. Maar wat jullie jongeren wel zouden moeten weten was dat je het in die tijd hebt over

78

Langs de weg van de afgrond. het verplicht stemmen in de 60e jaren. Als je dat niet deed daar een straf op stond. Of dat hielp dat weet ik niet want we hebben het over een tijd dat er nog zuilen waren en daar toen ook als gewone arbeiders weinig inbreng hadden in de politiek.

Het feminisme moest nog uitbreken en vrouwen mochten niet handelen zonder toestemming van de man. Met deze enorme verschillen in normen en waardes was dat de enige huisarts in Den Helder die daarin handig mee omging en naar kon handelen waarin iedere patiënt gelijk stond of ze een hoog of laag inkomen hadden of zelfs geen. Hij voerde zijn ambt gewoon uit als een echte socialist en bekende kleur.

Aan zijn gedrag kon je al meteen zien dat het geen Liberaal iemand was maar ook geen katholiek of protestant. Deze huisarts was enorm gewild onder de arme bevolking vooral de burger gezinnen van Den Helder. Dat betekende als je voor het maken van een afspraak bij de dokter eerst een nummertje moest trekken voor zeven uur. Ik weet nog dat ik samen met mijn moeder, die voor mij en afspraak moest maken rond een uurtje of 6.00 uur moest opstaan en voor de deur net zoals andere patiënten op de stoep voor zijn praktijk moest wachten.

De vrouw van de huisarts deelde dan nummertje uit en bij nummer 50 was het op. Dan kon je pas de volgende dag weer bij hem terecht of hem bellen s’ avonds voor een ziekbezoek .

We woonde gelukkig toen net nog geen 50 meter van zijn praktijk vandaan, maar herinner me de opgaande zon om zes uur in de ochtend in de ochtend kou van in de rij staan. Dan ging om zeven de deur open en stond de vrouw van de dokter in badjas nummertjes opvolgorde uit te delen. Net zoals je nu moet wachten bij de keurslager of op je beurt bij de apotheek. Deed je dat niet, dan moest je maar afvragen wanneer je aan de beurt kwam of geholpen werd door de dokter een andere dag. Deze tijd ging het daar heel anders aan toe maar je wist toen niet anders. Niet iedereen en zeker de sociaal wat zwakkere burgers hadden een telefoon, want dat was niet te betalen net zoals een bron aan informatie zoals over het hebben van een televisie zwart wit alleen dan. Ook die had niet iedereen.

Onze huisarts kwam meer dan de gemiddelde arts in aanraking met armoede in gezinnen. Zo nu en dan ving onze huisarts ook jongeren op die ouders niet meer konden onderhouden of opvoeden. Soms waren dat drugs en probleem gedrag gerelateerde jongeren, waarmee ik veel later na de dood van mijn moeder ben mee ben gaan werken. Ik denk dat als je jonger bent dan 40 jaar je nauwelijks kan voorstellen hoe dat toen was en ging. Mijn ouders, maar ook ik kwamen vaak

79

Langs de weg van de afgrond. bij onze huisarts voor medisch vragen vooral voor mij als jong nierpatiĂŤntje. Veel kwamen er vragen over mijn sociaal emotionele problemen rondom mijn ziek zijn en het harde werken van mijn beide ouders. Hoe meer problemen hoe meer we een beroep deden op de huisarts. Vooral na de verhuizing naar de Schooten toe en hem toen nog veel harder nodig hadden.

Hoe meer pijn met de frustratie van mijn moeder van het maar niet kunnen oplossen van de maagzweer. Hoe meer pijn en leed en impact dit had op het gezin en op ons als kinderen. Hoe meer ruzie of pinbestrijding mijn vader en moeder nodig hadden hoe vaker de huisarts bij crisis in nacht en ontij de huisarts langs kwam in de nieuwbouw wijk. Met daarna de traditie het borreltje en de sigaar en je zag dan als kind en rook dat ook dat hij al onder de nodige invloed was van drank. Veel later werd dit oogluikend toe gelaten door de politie, tenslotte was hij huisarts, ook al reed hij ziekbezoeken onder invloed maar daarover werd niet gerept zo’n gezag had hij nog. Uiteindelijk vlak voor zijn pensioen is hij zijn brandend huis nar binnen gedaan met zijn dronken kop om zijn zakhorloge te redden. Hierdoor moest hij nog naar het brandwonden ziekenhuis om behandelt te worden. Mijn ouders hebben hem daar nog meerdere keren bezocht uiteindelijk met een fles vruchtendrank met daarin een flinke borrel.

Met een 20% lager inkomen ineens zonder werk werd mijn vader afgekeurd.

Soms lag hij dan te schreeuwen van de pijn op bed. Niets was meer belangrijker dan alleen maar om de pijn te bestrijden alleen met pijnstillers in poedervorm verkrijgbaar alleen bij de apotheek. Momenteel hebben we ook voldoende pijnstillers om pijn te bestrijden maar ook maagbeschermers maar die waren er toen nog niet. Maag beschermers om te voorkomen dat deze pijnbestrijders door de maagwand branden. Deze aspirine poeders of een morfine pillen werkte natuurlijk averechts. Om pijn te bestrijden werd mijn vader afhankelijk van deze medicijnen, hoe meer hij zijn pijn wilde laten bestrijden, hoe groter de maagzweer werd bij langdurig gebruik van pijnstillers.

Ook de optie van een maagoperatie was er. Maar die durfde mijn vader niet aan met de te hoge risico van falen door het krijgen van een maagbloeding. Mijn ouders hadden niet veel centen te makken. Het enige wat mijn vader voor kuur kon gaan doen om het brandend maagzuur bestrijden met een melkkuur van 6 weken lang. Langdurig lag hij dan in zijn bed en daardoor verzwakte hij sterk elke dag. Hierdoor werd hij erg afhankelijk van mijn moeder. Hij was dan op het einde van de kuur zo zwak dat hij niet op zijn benen meer kon staan en met hulp elke keer naar het toilet gebracht moest worden.

80

Langs de weg van de afgrond.

Daarna ging het weer een paar weken goed, maar dat duurde dan niet lang. Met veel moeite om van een laag inkomen rond te komen wordt je creatief maar ook gestrest, dat zag ik dan weer aan mijn vader. Als mijn vader ergens recht op had en weer de kracht had en zich weer iets beter voelde ging hij weer de strijd aan.

Een goed voorbeeld hoe het er dan aan toeging. Dat was als mijn moeder boodschappen had gehaald, dan was hij in staat van paraatheid bij een verkeerd inhoud vermelding en of er onvoldoende gewicht in de verpakking zat om dan zijn verhaal te gaan halen en daar zowat in doordraaide Dan ging hij direct terug naar de winkel om alsnog zijn gelijk te gaan halen en het gewicht in goederen of groente terug te krijgen waarvoor mijn moeder betaald had.

Mijn vader kon dan ook meestal op onverklaarde wijze boos worden. Hij vloekte dan alle kanten op als hem iets niet lukte of voor elkaar kon krijgen. Ik heb me een tijd afgevraagd waarom dat was. Tot ik uiteindelijk zo oud was om hem te begrijpen wat de relatie was tussen zijn uitbundig vloeken en de relatie die mijn beide ouders hadden met een godsdienst.

Ik kreeg in eerste instantie het verhaal te horen dat dit kwam doordat hij samen met mijn moeder en mijn broer vanwege mijn ziekte naar Den Helder moeten gaan verhuizen. En dat hij totaal geen binding meer heeft met welk geloof dan ook. Je moet weten dat in de begintijd van de jaren 60 de zuilen nog erg duidelijk waren. Dit betekende dat mijn ouders, mijn moeder van huis uit katholiek en mijn vader protestant moesten overleven voor mij en voor het Victoria pension moesten werken om een inkomen te werven.

De enige dag dat mijn vader kon uitslapen was de zondag. Dat was ook voor ons een feest als kinderen, Jos mijn broer, Mike kon net lopen en ik sliepen dan op ene bovenkamer op de ie verdieping. Mijn moeder had toen ook een babyfoon voor als er iets aan de hand was. Mijn ouders sliepen beneden in een achterkamertje. Elke zondag wilde mijn ouders uitslapen en dat kon toen ook mits we deze ochtend stil waren en de gasten niet wakker maakte. Dan waarschuwde mijn moeder via de babyfoon dat we wat stiller moesten zijn. Ik sliep samen met mijn broer op en stapelbed en mijn broertje in een soort ledikant. Soms hebben kinderen lol in de ochtend. Zelf ben ik net zo als mijn moeder slechtziend en heb daar ook net zoals mijn moeder een bril voor nodig.

Wanner we zo luidruchtiger werden en ze ons beneden kon horen waarschuwde ze maar een keer. Als mijn moeder dan boos werd en zich bewust werden dat de gasten maar ook mijn vader op zijn enige vrije dag niet meer kon uitslapen kwam mijn moeder dan naar boven.

81

Langs de weg van de afgrond.

Wij hoorde haar dus aankomen op haar blote voeten op de trap en maakte dan als de weerga plaats op de onderste bed van het stapelbed. Ik weet hoe moeilijk het is, dat wanneer je uit je slaap komt niet meteen je bril opzet en dan in het najaar s ’ochtends nog donker is. Mijn moeder kwam dan de slaapkamer van ons binnen en begon ons dan te slaan met haar sloffen op het bovenste bed. Ze kon net als mij met haar slechte ogen ons nauwelijks zien in het schemerdonker en zonder bril en dan hadden we de grootste lol. Tot onze vader er bij kwam en dan waren de rapen gaar*.

Noot*: Nu zijn de rapen gaar betekent 'nu zullen we het hebben'. Dit wordt gezegd op een kritiek moment, meestal als er ruzie of trammelant dreigt.

Wanneer je in een nieuwe stad trekt zoals Den Helder, kregen mijn ouders natuurlijk eerst contact met de kerk. In die tijd moest je dan ook meteen kerkbelasting betalen en dan kwam om de zoveel tijd de dominee dit geld halen langs de woningen aan de Molenstraat.

Elke keer dat deze dominee langs kwam was er nauwelijks geld voor deze kerkbelasting terwijl mijn vader en moeder daar elke dag hart voor moesten werken. Ik had ook speciale voeding nodig, eiwitarm voedsel en dat was mager vlees en/of vis. Dat was onbetaalbaar en mijn vader had daarvoor wel 3 banen nodig om rond te moeten komen. Deze dominee wist ook dat mijn vader alleen zondags vrij was en als mijn moeder dan vertelde (liegen kon mijn moeder niet) dat er geen kerkbelasting betaald kon worden. Deze dominee op de zondag ochtend verhaal bij mijn vader ging halen.

Mijn vader was toen erg boos. Eigenlijk vertelde mijn vader dat zijn grens was bereikt, dat hij zo hard moest werken en geen geld had nauwelijks om zijn gezin te kunnen onderhouden en geen geld voor de kerk over had. Hij vloekte en tierde er zo op los, dat hij elke zondag naar de kerkklokken moest luisteren en dan uit zijn slaap werd gehouden en dat dat zijn enige rustdag was en dat de dominee naar zijn kerkbelasting geld kon fluiten. Ik herinner me later hoe hij reageerde als hem iets niet lukt waarin de god versver…………………… , ik dat zo vaak achter elkaar hoorde en pas ophield totdat het hem gelukt was of dat hij het opgegeven had. Deze gelatenheid kwam alleen maar omdat hij niet kon aangeven hoe moeilijk hij het had en geen ondersteuning van de kerkelijke organisatie kreeg laat staan dat mijn vader kon aangeven en geld nodig had in plaats dit af te dragen als kerkbelasting.

82

Langs de weg van de afgrond.

Dat was een van de redenen waarin mijn vader onredelijk was en zo gefrustreerd was dat bijvoorbeeld dat op aanraden van de huisarts. Als aanvulling op de eenzijdige voeding begin jaren 70 hadden we als kinderen levertraan pillen nodig. Maar die moest mijn vader wel betalen en hadden daar nauwelijks ook geen geld meer voor. In een pot zaten daar 500 stuks in. Uit frustratie en uit noodzaak om rond te komen telde mijn vader dan op de tafelhuis tafel alle inhoud van de pot in de woonkamer. Zaten er maar een of twee pillen te weinig in het potje dan ging mijn vader terug naar de apotheek ging om die te verhalen.

Deze frustratie uiten zich door de onmacht gevoelens van zijn arbeid ongeschiktheid, het inkomen wat er was dat hij minder had om uit te geven.

Maar dat niet alleen ook zijn onverwerkte verleden die mijn vader heeft opgedaan bij de bombardement van Rotterdam in zijn jeugd en hij toen is misbruikt door een oom die hem tijdens de opvang in de oorlog het geloof predikte, maar dat wist ik toen nog niet.

Mijn vader beet zich vast in zijn autoriteit, zijn maagzweer en kon toen nog niet over zijn gevoelens praten omdat daar gewoon geen tijd voor was.

Bij gesprekken zo’n twee of drie jaar voor de dood van mijn moeder heb ik begrepen dat het wantrouwen in hun geloof bij mijn beide ouders heel erg hoog was en dat het vertrouwen in het geloof op diverse manieren geschaad is.

Ook mijn moeder had met misbruik te maken. In haar jeugd door haar eigen vader, mijn grootvader vele malen op een zolder misbruikt. Wat me nog het meest bij bleef was dat mijn moeder de schuld kreeg dat ze een ziek kind had doordat ze een keer uit door geld nood eerst te biecht ging bij een dominee in Den Helder. En doordat waarschijnlijk mijn vader en moeder geen kerkbelasting kon betalen, mijn ziek zijn die ik heb gekregen en moet ondergaan doordat ze met twee geloven op en kussen zijn gaan slapen door god veroordeeld is en haar kruis zelf moest gaan dragen. Kortom de godsstraf voor mijn moeder duidelijk was. Dat mijn vader en moeder daarmee afstand hebben genomen en de ontzuiling van kerkelijk zin het geloof naast zich neer moesten leggen. Deze veroordeling van deze dominee in Den Helder de oorzaak is geweest dat het vloeken van mijn vader daarom zo hoog opliep en vaak onbegrepen werd door anderen. Eigenlijk zijn mijn ouders ik, en mijn beide broers in de 60e jaren aan ons lot overgelaten door de toen nog christelijke maatschappelijke werkers...............

Uiteindelijk heeft de huisarts ingrepen na de vele aanhoudende zorgvragen van mijn moeder uiteindelijk alles niet meer aankon. Ze leed onder de zorgdruk van de zorgvragen mijn vader en daarmee kwam de zorg van mij en mijn twee boers

83

Langs de weg van de afgrond. in het geding. Ik kende momenten dat mijn moeder gewoon uitviel van moeheid en de dokter midden in de nacht langs moest komen om haar te kunnen kalmeren. Deze momenten waren confronterend en zat toen net op de Nollenschool op de lagere school, met een leerachterstand van 2 jaar door mijn ziek zijn in groep vijf. Ook na de vele pogingen van een melkkuur van mijn vader en de hulp die daarbij nodig was van mijn moeder zat mijn vader in de WAO. Hoe deze huisarts in gegrepen heeft werd ons pas wat later duidelijker, maar dat is wel bepalend geweest hoe ik nu denk en handel.

Plotseling verwaarloosde ineens de tuin, het gras waar eerst zeer nauwkeurig ingezaaid was, groeide nu ineens boven de raamkozijnen uit en een zeer verwaarloosde indruk gaf in de straat. Iedereen tuurde dan ook naar ons naar binnen. De gordijnen die meestal dicht gingen waren nu dag en nacht open.

Vooral de zondag ganders naar die naar de kerk voor de zondagdienst, maar wel even door steeg een speciaal ommetje maakte om maar een glimp te zien en te kijken hoe het nu precies de voorstond bij ons thuis. Mijn vader ging tekenen en schilderen, dat was zijn compensatie gedrag en dat werd later zo overdadig dat we open naar het naakt van mijn moeder met openstaande geslachtsdelen hangende schilderijen die als triomf in de kamer werden opgehangen.

Op een of andere manier veranderde het gedrag van mijn beide ouders langzamer, waardoor het precies veranderde dat wist ik nog niet precies. Maar daar zou ik samen met mijn oudste broer snel achter komen.

In plaats van dat mijn vader het gras in het verleden met de millimeter gelijk probeerde te maaien, pretendeerde hij de wens een wilde tuin aan te willen gaan leggen. Ik kreeg daarnaast de indruk dat mijn moeder meer plezier in het leven kreeg ze lachte veel en kwamen er ineens erg vreemde vogels, hippies* over de vloer met lange vrolijke kleding, hoge hoeden, vrouwen met lange rokken en haren noem maar op. Het leek wel een zoete inval van hippie festival gangers, zelf de klassieke muziek die we elke zondag moesten aan luisteren veranderde plotsklap alles kon en mocht.

Ik begreep dat niet. Enkele maanden voordat de huisarts ingegrepen had hoorde ik als een kind ineens op de radio. Die stond erg hard wanneer mijn moeder aan het stofzuigen was, dat er een extra nieuws bulletin was. En bij extra nieuws op de zaterdag werd mijn vader geĂŻrriteerd, snauwde dan naar mijn moeder te stoppen met stofzuigen en de radio hard aanzette.

Dat was ook zo’n moment die ik niet vergeet. Op 25 augustus 1970 hoorde ik van het ingrijpen op de Dam van Amsterdam door Mariniers en de met veel geweld

84

Langs de weg van de afgrond. de hippies (*Dam slapers) weg haalde. Door de marine maatjes uit Den Helder en landelijk nieuws is geweest. Wat een euforie in de stad dat onze Jantjes daar toe in staat zijn geweest en zonder bevel enig bevel van anderen ingrepen.

Ik zie me nog staan in de woonkamer als jongen van 12 jaar met in mijn ooghoeken mijn autoritaire vader staan tierend. Strak naar de radio te luisteren en spontaan deze spontane actie van mensen van zijn laatste werkgever de Marine de actie toe te juichen. Weg met die Damslapers, schoon vegen die hap en ik dit gedrag van mijn vader nooit begrepen heb. Nu pas ben ik er achter gekomen waar dat gevoel vandaan kwam. Bij het monument op de Dam zat een heel ander vreemd onderliggend gevoel. Dat onderdrukte gevoel van de generatie die de oorlog heeft meegemaakt en was aangetast.

Hier zat een hele generatie kloof tussen, dat was te zien en dat de hippie generatie hun grenzen aan het verkennen waren waarvan de jongeren generatie die in de oorlog de puberteit onderdrukt werd zoals mijn ouders niet met dat grensoverschrijdend om kon gaan. Zelf ik was verbaast bij het bekijken van een documentaire van het oprichten en de bouw van het monument op de Dam. Ik heb gezien dat er urnen met duinzand van de vele langs de kust van geĂŤxecuteerde verzetsmensen door de Duitsers in de oorlog ingemetseld zijn in het monument. Dat wist ik niet, en daardoor deze Jantjes uit Den Helder die in een emotioneel gezag conflict raakte, spontaan, alle hippies van en rondom het Monument hardhandig verwijderde.

In hun ogen maar ook onder de vele jongeren die onder de dictatuur en bezetting van de Duitsers, waaronder mijn ouders die in hun puberteit onderdrukt was, dat grenzeloze gedrag van Seks, Drugs en Rock & Roll niet begrepen en afkeurde.

Eigenlijk overkwam ons als kinderen van deze oorlog generatie het zelfde.

Doordat mijn vader zijn autoritair gedrag uit onmacht wilde blijven handhaven zijn enigste zekerheid was. Totdat hij uiteindelijk door stress en pijn alles heeft moeten loslaten ook met die van mijn moeder.

Zeker omdat en enkele maanden later ineens net zulke mensen, die dagelijks op de Dam sliepen en bivakkeerde nu over onze eigen vloer kwamen, als kinderen erg vreemd over kwam. Niet alleen mijn broers en ik werden geconfronteerd met zulke tegenstrijdigheden. Mijn wereld stond in mijn geval geheel op zijn kop in die tijd en ging me steeds meer vervreemde van anderen in mijn omgeving zoals schoolvriendjes en buurtjongeren. We woonde net een jaar of twee in de Schooten, er was zoveel verandert dat ik maar niet kon begrijpen en bevatten,

85

Langs de weg van de afgrond. dat uiteindelijk alle buurtbewoners precies het zelfde gevoel over ons als gezin.

Het verandert gedrag van mijn ouders en ons als kinderen niet begrepen werd.

Daarbij ontdekte wij nog meer later dan, ik heb het nu over mij maar ook over mijn broers dat ze iets anders rookte van wat mijn ouders gewoonlijk deden.

Het had een heel andere geur dan de normale sigaretten die mijn normaal dagelijks ouders rookte. Onderling wisselde ze ook een soort groot gedraaide Shaggy’s uit en lachte ze dan om de meest stomste dingen. Vooral zagen ze overal de humor van in die we als kinderen niet begrepen. Normaal raakte je wel gewend aan alle dagelijkse ruzies die mij ouders hadden voorhaan. Dat was het dagelijks gekerm van de pijn van mijn vader en de dagelijks zorg die mijn moeder gaf aan mijn vader en de ruzies die daarvan vandaan ontstonden. Nu was dat plotseling weg, we miste dat gedrag uiteindelijk we een beetje. Maar van het laatste dagelijks regelmatig rookcultuur snapte we niets van. Onze ouders hadden helemaal niet in de gaten wat dat met ons deed zonder dat onze ouders aandacht voor ons meer hadden en niet in de gaten had of juist wel. Wij zagen hoe ze in ene te snel tempo veranderden door de steeds vaker terugkerende zoete inval van vreemde hippies, het vreemde ritueel van roken en daaruit vandaan dat vreemde onbekende gedrag van onze ouders bij ons thuis. *1.noot: Een hippie is het 'etiket' voor een vooraanstaand, onzichtbaar, ondergronds, evolutionair proces. Voor elke zichtbare hippie, op blote voeten, vol met bloemen en kralen zijn er duizenden onzichtbare leden van de levendige ondergrondse. Het leven van personen die zijn gericht op de innerlijke visie, die buiten het alledaags leven vallen. *2.noot: Damslapers zijn jongeren die liggen en zitten overdag op en rond het Nationaal Monument op de Dam te Amsterdam, waar ze liggen te vrijen. 's Avonds blijven velen slapen in portieken, op het monument, op straat en onder de Kamperbrug. 's Ochtends worden ze bij het monument gewekt, waarna het wordt schoongespoten. Onder de jongeren, de zogenaamde Damslapers, bevinden zich veel buitenlanders en drugsgebruikers.

86

Langs de weg van de afgrond.

Onder moeders vleugels vandaan.

Alles mocht ineens en alles kon wat daarvoor niet mogelijk was van mijn ouders.

We hoefde niet meer met mes en vork te eten en aan tafel te zitten. Als we trek kregen konden we ongevraagd in de koelkast komen. We mochten zelf gaan uitmaken hoe laat we naar bed gingen. Onze ouders stelde voor dat we hen maar eens bij de voornaam gingen noemen en jij of jouw in plaats van u tegen ze mochten zeggen. Zelfs mijn vader ging schilderen en gebruikte mijn moeder als model en die schilderijen werden gehangen in de kamer als een soort muze trofee van mijn vader. Van het moeten leren eten met mes en vork en als dat niet goed ging sloeg mijn vader voorheen met het zware heft van zijn mes op mijn of mijn broers vingers. Zette hij als een soort tijdklok machine in werking en er dingen plotsklaps veranderde in het gedrag van mijn ouders, de inrichting van de huiskamer en de nieuwe manier van opvoeding (als je dat nog kon noemen).

Het was voorheen op de autoritaire manier normaal om een ei wekker te zetten als we ons eten niet wilde opeten en als de tijd om was zonder toetje naar bed moesten gaan. Totdat we ineens alle meubels aan de kant werden geschoven en iedereen op de grond ging zitten om van ons bordje met een vork te eten, op de grond notabenen terwijl daarvoor een soort doodstraf op stond.

O, ja alternatief eten kwam op de plank, alles wat we niet lust hoefde we niet meer te eten en op een vast tijdstip eten kwam er niet meer van. Ik weet nog goed dat mijn ouders alternatief gingen eten, brandnetels, wiettaart, hasj cake, kikkerbillen en noem maar van deze onzin. En als we dat niet wilde eten dan pakte we zelf wat uit de koelkast en dat was dan. Vaak leek dan soms alsof ze letterlijk een vaste warme maaltijd te maken, dat ze dat vergeten waren om dat te gaan maken doordat ze geen flauw benul van de tijd meer hadden.

Ik schrijf dit maar zo op ineen kort tijdsbestek , maar dit verander proces heeft ongeveer een jaar in beslag genomen. Ineens was iedereen belangrijk, niemand werd over geslagen en er waren dan in plaats van ruzies, het ellen lange overdreven gepraat zoals alle discussies over het nut en de zin van het leven.

Wat ik maar niet kon begrijpen en accepteren als kind was deze tsunami van de Flowerpower periode en de aanloop van alle hippies die over de vloer kwamen.

Later begreep ik dat dit ook te maken heeft gehad met dat mijn ouders de oorlog hebben meegemaakt en ze door de onderdrukking van de Duitse macht geen puberteit mee hebben gemaakt. Daar was door de onderdrukking geen tijd voor, doordat ze met hun ouders moesten deze onderdrukking periode gezamenlijk te moeten kunnen overleven. Deze generatie die hun pubertijd niet hebben

87

Langs de weg van de afgrond. kunnen uiten hebben nooit in hun gedrag, eigen grenzen verkend en dat uit geprobeerd. Eigen grenzen verkennen door je tegen het ouderlijk gezag in te durven gaan. Ook in de na - oorlogsperiode was daar dood gewoon geen tijd voor. Alleen tijd voor om de economie weer op te bouwen. Aangepast gedrag is ontstaan en daarom heeft deze generatie aan de verwachtingen van de maatschappij en hun ouders voldaan. Totdat deze generatie een relatie aan gingen , trouwde en een carrière opbouwde en zelf kinderen kregen die in de puberteit kwamen. En deze generatie nou net geen raad meer wisten hoe ze daaraan grenzen konden aangeven van grens verkennend gedrag van hun kinderen en niet weten hoe daar mee om te gaan. Totaal radeloos en zich geen raad wisten met grens verleggend puberaal gedrag. Alles kon in die tijd en mocht omdat er geen grenzen aan gesteld kon worden. Alle jongeren experimenteerde met zijn gedrag. Leven de nieuwe kunst, de seksuele revolutie, leven de seks en rock en rol tijdperk dat aangebroken was.

Maar nu wij ineens geconfronteerd werden als kinderen van ouders die met hun gedrag gingen experimenteerde, waar seks en drugs en rock en roll dagelijks in onze huiskamer plaats vond. Vooral mij oudste broer en ik waren volledig van slag, wat voor impact het had op mijn jongste broertje die 9 jaar was en de problemen die hij daarvanuit kreeg pas veel later aan het licht kwam.

Voorheen gaven onze ouders gepaste opvoeding zoals ze dachten en wat ze wisten zoals dat hoorde. En nu was dat radicaal verandert, de geest was uit de fles en liepen er radeloze hippies die zich zelf geen grenzen lieten opleggen liepen de deur plat in ons ouderlijkhuis en in de slaapkamer van mijn ouders.

Alles predikte ze als het maar over vrede, liefde, muziek en over drugs ging.

Mijn jongste broertje was net een jaar of 9. Wat ik wel weet is dat mijn jongste broertje ineens ging slaapwandelen en een van de voor tekens zou kunnen zijn van het hebben van onrust en ongenoegen gevoelens. Later kreeg mijn jongste broertje ook astma aanvallen en was dan erg benauwd. Dat waren onderliggende problemen waarin hij zich niet wist hoe hij zich kon uiten of aansluiten bij anderen buiten ons gezin. Dat gezin wat woonde aan de Pietermulderplantsoen 127 in Den Helder in het zogenaamde Leefhuis/ Uiteindelijk uiten dat ook bij mij in mijn gezondheid ik kreeg last van hartkloppingen en hyperventilatie, gewoon omdat ik niet mijn gevoelens daarover kon uiten en kon vertellen hoe ik me daarbij voelde. Als kind van 12 jaar ben je loyaal ten opzichte van je ouders. Maar buiten het ouderlijkhuis zoals op school of bij vriendjes durfde je daarover niet uit te laten. Voor mijn oudere broer toen net nog geen 15 had de leeftijd om uit huis te kunnen gaan. Hij kon

88

Langs de weg van de afgrond. naar een MBO opleiding in Utrecht gaan en daarmee kon ik mijn frustratie en levens vragen niet meer bij hem kwijt en trok me meer en meer in mijzelf.

Mijn jongste broertje net 9 jaar wist ook niet waar hij aan toe was en liet alle liefde voor de anderen en love hippies gevoelens maar over zich heen gaan, hij werd als het ware daarin meegesleept doordat hij daar geen nee op kon zeggen.

Ondertussen kon ik mijn frustraties niet kwijt en kon mijn frustraties niet delen met andere schoolgenootjes en werd daardoor een klein zeer stil teruggetrokken buiten beentje. Niet alleen thuis, maar ook voor de buitenwereld.

Er waren natuurlijk wel schoolgenootjes die probeerde contact te zoeken met mij. Maar ik kon met hen nauwelijks over praten om duidelijk te maken met wat er in mij plaatsvond en mij allemaal dagelijks overkomen is. Het enigste veilige plekje was dan voor mij de zolder, waar ik alleen mezelf kon zijn. Mijn enige gedachte was met wat mij allemaal overkwam om ver van bovenaf van zolder alsmaar een pogingen te blijven doen om overzicht te proberen te houden en daarin te blijven overleven. Maar echt goed was dat niet voor een kind die in de pre puberale ontwikkeling fase en met experimenteel gedrag van ouders geconfronteerd te worden.

Met deze vragen kon ik wel terecht bij mijn broer als hij wel eens in een weekend thuis was, toen hij studeerde in Utrecht. Samen hebben we de stoute schoenen aangetrokken en hebben afgesproken met onze vragen bij de dokter langs te gaan. We wisten inmiddels al dat we met drugs gebruik van onze ouders en de hippies aan huis te maken had. En dat we daar op tegen waren zoals we van anderen vernomen hadden en om daarnaast hulp in te roepen wat ons allemaal het laatste jaar overkomen was en waarom onze ouders zo verandert waren. Wij hadden meer de drang om weer terug naar onze verleden waarin alles duidelijker was dan nu met loslopende half naakte dansende Hippies te zitten waarin alles mocht en kon.

We gingen zonder afspraak te maken op de bonnefooi maandag morgen bij de dokter langs. Via de balie konden we direct een afspraak maken.

Dat kon want ons gezin was alom bekend geworden bij de dokter praktijk. We vroegen of we de dokter konden spreken. Toevallig was daar ook net een nieuwe jonge assistent huisarts op de praktijk aanwezig en op aanwijzing van de dokter assistent konden direct met onze vraag bij hem terecht. Hij legde ons alles uit, en ik weet wel haast zeker dat hij van onze uitzonderlijke situatie op de hoogte was gebracht.

89

Langs de weg van de afgrond.

In ieder geval kwam het er op neer dat we ons niet zo druk hoefde te maken met het roken en gebruik van weed of hasj en mijn ouders daardoor konden ontspannen en geen zorgen meer over onze ouders hoefde te maken.

Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat het belangrijker was dat er drugs gebruikt kon worden omdat je je daarmee kon leren ontspannen en dat mijn beide ouders daarmee geholpen zouden zijn. Dus wat zeurde we nou eigenlijk en blij moesten zijn dat mijn ouders geen stress meer hadden en het ritueel gebruik van de drugs geen schade had zoals anderen, buitenstaanders zoals buren en marine gezinnen tegen mij vertelde. We liepen allebei verbaast en overdondert met onze schouders omhoog en hoofd omlaag uit de dokterspraktijk.

Gedurende de lagere school tijd tot aan het eerste jaar van het technisch onderwijs heb ik me zelf verschillende vragen gesteld, van wie ik nou ben. Ik kon me ook niet vinden bij allerlei vriendjes vanuit de buurt. Ik werd dubbel genegeerd, een vanuit de Marine cultuur waarvan de kinderen van ouders die bij de Marine al dan niet betaald diende. En dat ik een zonderling was doordat ik met mijn achtergrond niet kon aansluiten bij de anderen in de samenleving.

Doordat mijn ouders teveel met soft drugs en daardoor ontspannen bezig waren, de autoritaire regels ineens thuis veranderde naar een zeer losse opvoeding ik me steeds meer vragen begon te stellen, waar ik bij niemand terecht mee kon.

Ik had nergens om over te zeuren leek het wel. Ik begon me niet goed meer te kleden en verzorgde mijn haren uiteindelijk ook niet meer. Mijn ouders waren zich niet echt bewust van dat ik mezelf geestelijk maar ook lichamelijk begon te verloederen. Ik zat toch steeds maar op zolder. Zeker aan het begin van mijn 1e jaar van het voortgezet onderwijs. Uiteindelijk wordt je ook kwetsbaar omdat je buiten de groep valt ook van klasgenoten en je word vatbaar voor pestgedrag.

Daar ben ik zo gepest dat je vanzelf geconfronteerd werd met je zelf en wie je was. Uiteindelijk ben ik door het gebruik van humor daar uit vandaan gekomen alleen dat ging ten onder aan mijn opleiding. Ze hebben mijn haar in de fik gestoken, ben van alles uitgemaakt tot uiteindelijk ik de strijd aangegaan ben en andere 1e jaar leerlingen en hen zelfde aandeed, wat door anderen mij overkomen is.

Daarna voor ik het wist leerde ik ook op het eerste jaar van de technische school kennis te maken met roken om snel daarna zelf te experimenteerde met de weed en hasj, vooral mijn broertje net 11 jaar jong en ik was net 15 jaar. Eerst wisselede we aanstekers uit met onze ouders, daarna de shag met vloeitjes en dan geleidelijk kwam ons de weed en andere hasj voorhanden en ging er als

90

Langs de weg van de afgrond. vanzelfsprekendheid zelf mee aan de slag en we deden mee in experimenteel gedrag van onze ouders.

Voor diegene die al eens eerder ervaring heeft met gebruik van drugs weet je dat je uiteindelijk veel gaat praten over het leven, ervaringen uitwisselt over de niet gebruikers, vooral met vele andere drugs lotgenoten. In deze jaren was de weed nog niet zo verslavend als nu. Tegenwoordig is de *THC gehalte zo hoog dat je de weed wel onder de harddrugs mag gaan benoemen en daar sneller afhankelijker van word dan de weed van vroeger. Toen was dat meestal erg laag de THC gehalte waar de werkend middel in zit waar je alleen stoned van werd. *noot: Een hoog THC gehalte geeft een high opgewekt, fantasieprikkelend gevoel, terwijl cannabis waarin naast THC ook voldoende CBD zit meer een stoned, soms sloom makend effect heeft. De CBD maakt je armen en benen zwaar.

Moreel besef hadden onze ouders wel, maar dan op de hippie manier dan. Mijn ouders waarschuwde alleen voor het gebruik van harddrugs. Ik zie nog hoe mijn ouders bepaalde verslaafde hippies ze onder hun hoede namen. Ik denk nu dat mijn ouders een beetje schuld gevoel daarmee wilde afkopen door andere te helpen die moeite hebben om grenzen te stellen in hun drugsgebruik. Met deze opvang trachten mijn ouders een verslaafde van hard drugs af te helpen. In die tijd was dat LSD, CocaĂŻne en HeroĂŻne gebruik heel normaal. Mijn ouders hoopte hiermee een goed voorbeeld te stellen zodat wij daarvan konden leren en nooit aan de harddrugs zouden beginnen. Station Hoog Catharijne in Utrecht lag er vol mee en daar moest mijn broer wekelijks doorheen om naar zijn kosthuis toe te gaan.

Mijn vader hoopte hiermee een goed voorbeeld te stellen maar uiteindelijk ons verkeerde voorbeeld werd en Mike en ik, veel later grensverleggend gedrag gingen tonen. En uiteindelijk onze ouders geen raad meer wisten met ons experimenteel gedrag.

Ons gedrag en visie op de samenleving veranderde niet alleen door het experimenteren met softdrugs eerst door onze ouders en daarna wij. Maar ook door invloeden van bepaalde muziek die we te horen kregen. Jimmy Hendriks, Supertramp en Pink Floyd waren maar een paar van een van de muziekgroepen waarin we onze visie en kijk op de mens medebepaald is gaan worden.

Door hun voorbeeld gedrag en de cultuurverandering die we ondergaan zijn waarin onze ouders dat steeds pretendeerde zodat het er uiteindelijk er op neer kwam dat het niet erg was om met drugs te gaan experimenteren.

91

Langs de weg van de afgrond.

We vielen daarmee als gezin niet alleen op in de straat, maar ook in de wijk tot geheel Den Helder en ook daarbuiten. Sommige buurtbewoners waren eerst onbekende voor ons terwijl later ze ook in dezelfde tendens zaten vooral de generatie jongeren van onze leeftijd. Later begrepen kinderen van deze buurtbewoners en stadsgenoten, vrienden van ons (mijn broer en ik), dat je met los en uitbundig gedrag zoals ik dat nu zie, dat ons “Leefhuis� aan de Pietermulderplantsoen , een aantrekking punt werd voor niet alleen hippies maar ook gelijkgestemde jongeren. Jongeren die met zichzelf en hun eigen gedrag worstelde t.o.v. hun eigen opvoeders en bij mijn ouders een klankboord kregen.

Vooral jongeren die experimenterend gedrag vertoonde, wat betreft het gezag cultuur binnen hun ouderlijk huis en dat gezag ondermijnde door met ons in eerste instantie maar vooral later bij mijn ouders ondersteuning zochten. Deze jongeren met hulpvragen over hun ouderlijk dwingende gezag structuur daar stond de deur voor open. Vaak waren dat ook jongeren van uit Marine gezinnen waarin de puberteit (grens verleggend gedrag) met harde hand werd onderdrukt. Zo kwamen ook mijn vrienden, in aanraking met allerlei andere rituelen en waardes maar ook vooral in het gebruik en experimenteren van soft drugs en drank.

Langzaam werd in de grote steden het drugsgebruik van weed gedoogd. Dat zag je doordat er in deze grote steden steeds meer koffieshops bij kwamen. Den Helder is wat dat betreft altijd al een achter liggend gebied geweest. Daar had je namelijk nog geen koffieshops en daar werd door de Marine mentaliteit op cultuurgebied afgewezen, maar ook vooral uit gevochten werd en een beleid daarop bestuurlijk gezien altijd ongewenst gedrag is geweest.

De marine cultuur zorgde daar zelf wel voor dat er een natuurlijk handhaving methoden ontstonden door regelmatige invallen van de politie en marechaussee van illegale huishandel van soft en harddrugs. Alleen door de handhaving de verschillen in culturen alleen maar steeds meer duidelijker werden wie de gezaghebbers waren om deze drugs rituele cultuur proberen in te perken.

Grappig vonden we vanuit onze rituele handelingen dat er onder de Marine gezinnen de ronde ging, dat er geen verschil was tussen weed en gebruik het gebruik van harddrugs. Wij wisten dat verschil wel en die verschillen duidelijk ervoor zorgde dat de kinderen van deze generatie juist is gaan experimenteren.

92

Langs de weg van de afgrond.

We werden in hun ogen bestempeld als verslaafde, sloebers en waren vooral lastig links gespuis in hun ogen en als voorbeeld gesteld aan hun kinderen en ze gewaarschuwd werden om vooral niet met ons als gespuis om te gaan.

Aan de andere kant bij ons werkte dat alleen maar nieuwsgierigheid op bij deze kinderen en gebruik van alcohol. We gaven als voorbeeld dat het gebruiken van alcohol veel slechter was dan het gebruik van softdrugs dan en dat hun ouders dat regelmatig gebruikte en in dat ritueelgebruik want alcohol is ook een drug daar geen verschil in maakte. Dus we gingen met kinderen van Marine gezinnen natuurlijk meer en meer experimenteren door beide te gaan gebruiken en dat dat een dagelijks gebruik werd samen met mijn ouders thuis drugs gingen leren gebruiken.

Drugs kopen kost geld, dat wisten we zelf ook wel. Dat we ons voordeden dat we een opvanghuis werden van ontheemde Marine kinderen en drugsgebruik en drank thuis gebruikelijk werd. Maar ook gefinancierd moest worden. Daarmee kwamen er steeds gebruikers die zelf gingen handelen vanuit hun eigen huis.

Persoonlijk konden ze dus door de verkoop met hun handel in hun eigen behoefte van drugs voorzien en deze illegale drugshandel en uiteindelijke steeds moeilijker te handhaven was. Langzaam groeide de gebruikers groep in Den Helder met ook daarbij door met illegale drugsverkoop aan huis en zichzelf daarmee gingen financieren. Zo werd ook langzamerhand steeds meer duidelijker dat er een toenemende groep drugs gebruikers in Den Helder verslaafde dreigde te worden of kanslozer om zelf werk te vinden en afhankelijk waren van een uitkerende instantie.

Dit kan een van de redenen zijn waarom ik zo praktisch ben geworden in het kunnen omgaan met geld. Dit is aangeleerd door mijn vader omdat hij creatief met een WAO uitkering omging kreeg en vanwege zijn maagzweer afgekeurd is en door drugs te gebruiken van zijn innerlijke pijn is afgekomen en dat samen met anderen gebruikers te gaan financieren.

Mijn ouders werden steeds meer creatiever het omgaan met geld. Dit was ook een van de rituelen tussen de hippies onderling door het delen en gebruik van niet alleen drugs maar ook anderen goederen. Grappig was onze oplossing, dat elk Marine gezin om de zoveel tijd een hogere rang kregen of verdiende waarin hun inkomen er ook van groeide. Dan schafte ze meteen nieuwe meubels aan en het interieur kreeg een heel andere uitstraling. De oude meubels werden dan op straat gezet in afwachting van de afhaal dienst van de gemeente.

93

Langs de weg van de afgrond.

Maar voordat de gemeente deze meubels werden opgehaald, wij zo slim werden om onze oude versleten meubels inruilde op straat. En zo een uiteindelijk ook beetje mee liften op de prestatiedruk van de Marine. En onze eigen trots hadden dat wij ook een andere inrichting hadden in het “t’Leefhuis”, waar we probleem (hang) jongeren thuis ontvingen.

Ik geloof dat een van de eerste ideeën ontstonden bij ons of andere kansloze mensen om een soort kringloop winkel te gaan beginnen in Den Helder. Wij hoefde geen nieuwe meubels we waren al tevreden met de tweedehands meubels op straat handel en daardoor onze ouders en ik leerde dat we door te delen, onszelf een hoop geld bespaarde en daar weer drugs voor te kunnen kopen. Slim toch.

Het was ook een zeer spannende tijd. Je ging dan wel eens met vrienden naar een plaatselijke dealer in de stad. In dit geval waren dat aankomende sloopwoningen in de 1e en 2e Vroonstraat. Je moet begrijpen dat ik toen nog geen 16 jaar was en je was strafbaar wanneer je bij een inval van de politie van zo’n drugspand daar terplekke gepakt werd. Tenslotte waren er een hoop werkloze jongeren onder de leeftijd van 21 jaar en strafbaar om drugs te kunnen kopen. Dat was zo’n beetje het drugscultuurtje in Den Helder. Uiteindelijk was je wel definitief uitgekakt voor de Marine cultuur en wij ons steeds vaker niet meer betrokken voelde, in de samenleving van Den Helder.

Zo ontstond ons eigen persoonlijke wereldje binnen in Den Helder, je kan het wel een soort drugs sub cultuurtje noemen waarin elke gebruiker elkaar kende.

Ook vanuit het bestuur van Den Helder b.v. een zoon van een Wethouder. Elke gebruiker van drugs kende hem wel, je zag dat meteen al aan de uitbundige kledingstijl wat in sterk contrast was met de uniformiteit van de Marine cultuur.

Niemand kon wat tegen dat experimenteel gedrag van drugs, seks en rock en rol doen, uiteindelijk eerst plaatselijk niet meer te handhaven was, maar ook uiteindelijk landelijk softdrugs gebruik gedoogd werd.

94

Langs de weg van de afgrond.

Inwijding hippie cultuur en ritueel gebruik en gewoontes.

Ik had al eerder geschreven dat onze huisarts ingegrepen heeft en een alternatief medicijn introduceerde en die had voorgeschreven aan mijn vader Wat betreft de pijn van mijn vader heeft dat wel goed uitgepakt en geholpen.

Mijn ouders waren blij en opgelucht met dit verstrekte medicijn waar ze toen nog geheel de achtergrond nog niet van afwisten. Dat mijn vader zich meer ging leren ontspannen daardoor al een hele vooruitgang werd. Vooral voor mijn moeder die zich dagelijks de benen uit haar kont liep om mijn vader te verzorgen, dat nu niet meer nodig was.

Deze ingreep van de dokter daar waren mijn beide erg trots op en dat vertelde ze ook tegen de pleegzoon van onze huisarts. Mijn ouders zagen de huisarts meer en meer als een vriend dan als huisarts omdat daarmee alle problemen verholpen zijn van mijn vader en mijn moeder ook daarmee ontlast werd van haar zware zorg taken. En wij waren er minder blij mee als kinderen dat hun gedrag zo rigoureus veranderde en niet meer konden volgen.

De pleegzoon Friso hoorde daar natuurlijk vaker van onze huisarts over hoe deze genezing van dit medicijn werkte en waarvan het gemaakt werd. Ook deze vriendschap met Friso en zijn vriendin Rolien werden daardoor hechter. Dat waren ook een van de eerst hippies die bij ons op de stoep stonden. Hiervoor informeerde Friso mijn ouders over een eeuwen oud ritueel gebruik van dit geneesmiddel en in de jaren 60 erg bekend stond en dat je dat ook op een andere alternatieve manier kon gebruiken dan alleen verstrekt door de apotheek, als een pilletje te slikken tegen de pijn.

Friso vertelde ook hoe gemakkelijk hij aan dit medicijn kwam via zijn pleegvader via de apotheek en daar nooit voor hoefde te betalen en vrij voorhanden was voor hem en met zijn vriendin Rolien mee ging experimenteren. En zo kregen mijn ouders en later ook wij kennis van de eeuwen oude ritueel van gebruik van weed. Deze pleegzoon wist precies hoe een plattelandsarts dit geheime medicijn moest verwerken en het voorschrijven van een eeuwenoud ritueel gebruik van de cannabis en zijn medicinale werking daarvan. En dat mijn vader dat in plaats te moeten gaan ( opgerolde balletjes hasj met zwart of witpoeder eromheen) slikken ook kon gaan roken en zo de hippies bij ons thuis dit ritueel zijn gaan uitvoeren. Anderen die ik dat vertel staan nog steeds verbaast zijn dat zo mijn drugsgebruik daarmee is begonnen.

Hij had geleerd van zijn pleegvader, “Onze huisarts� het ritueel geheim van een behandeling en de genezing daarvan gebruikte om de plattelands arbeiders van

95

Langs de weg van de afgrond. ziekte zoals maagzweer pijnen van de stress af te laten komen. Zo legde Friso het dan uit aan mijn ouders. En dat was de kracht van het ritueel en traditioneel gebruik van drugs.

Vroeger pachtte de arbeiders een stuk land van de grootgrond bezitters en als de oogst heel erg slecht was, de pachter zich zorgen ging maken . Bij een slechte oogst er onvoldoende opbrengst was om de grootgrond bezitter te betalen van de huur van de gronden, de pachter veel stress en pijn gaf. Bij dreigende mislukte oogsten door schaarste van regen of storm en dan zich zorgen maakte om zijn hele hebben en houden.

Deze stress factoren niet te kunnen zorgen meer voor eten op de plank voor vrouw en kind(eren) betekende. Bij zo’n slecht seizoen en de teveel hoeveelheid aan zorgvragen de plattelandsarbeider ziek van de stress werden en daarmee ook maagzweren kregen. Plattelands artsen gebruikte dit ritueel en zette dit in gebruik in om deze geestelijke pijnen te bestrijden als dat nodig was. Tenslotte ook de grootgrond bezitter waarvan de arbeider een stuk grond pachtte, en niet ziek van de stress en de zorgen ziek werd op een andere manier aan het werk kon gaan en daarmee beter een kleinere opbrengst van pacht kon betalen dan helemaal niet. Arbeiders die uitvielen door ziekte kosten veel meer, dan een slechte opbrengst aan pacht voor de grootgrond bezitter door een slechte oogst.

Als je jong bent en dit leest vraag je je zelf natuurlijk af wat hoe kwamen ze daarop en hoe was dit zo snel voorhanden? Er waren toen toch nog geen apotheken en nauwelijks goede arbeidsvoorwaarde? En waren er toen net zoals nu koffieshops? Waar haalde ze dit toch allemaal vandaan.

Dat klopt en dat zijn goede vragen, maar dat is nu in deze huidige tijd wel een groot mankement gaan worden. Niet is zo vanzelfsprekend meer dan dat er in deze huidige tijd voorhanden te laten komen, maar dat kan gewoon weg niet meer. Ik ben er achter gekomen na vele jaren drugsgebruik/misbruik en te gaan werken met jongeren als straathoekwerker, hoe door het maar steeds vanzelfsprekend aannemen hoe drugs gebruik voorhanden is gekomen je de echte waarde nog niet van inziet en alleen maar een gebruiker ben gaan worden.

Je alleen maar een consument bent geworden en totaal geen waarde meer aan hecht en steeds meer gaat gebruiken. Dat kan het gebruik of consumeren van goederen zoals eten, drugs of geld en niet meer de waarde daarvan in kunnen zien.

Tijdens het aanleren van het traditioneel gebruik van drugs door mijn ouders, was ik nog te jong om daar de waarde van in te zien. Ik hanteerde alleen mijn

96

Langs de weg van de afgrond. aangeleerde autoritaire insteek van mijn ouders. En waren tegen het gebruik van drugs door mijn ouders en handelde alleen maar naar, wat ik toen nog niet wist.

Nu doordat deze waarde van het ritueel drugsgebruik mezelf beargumenteerd voelde en nieuwsgierig werd wat mijn ouders zo gebruikte als drugs en ik dat ook wel eens wilde gebruiken. Ik besefte de waarde en keuzes die mijn ouders maakte met opvang van jongeren pas op latere leeftijd. De reden dat ik zo tegen de Marine cultuur was, ik kennis had gemaakt met andere rituele gebruiken door met drugs te kunnen experimenteren en de waarde van mijn leven een geheel andere grondslag heeft gekregen. Met jongeren werken ging me dan ook voor de wind, zeker met drugs gerelateerde jongeren. Dan wel de financieel affectief verwaarloosde jongeren.

Daarmee heb ik de verschillen kunnen inzien van de diversiteit aan jongeren groepen. De ene groep experimenteren met drugs en gedrag, terwijl de anderen jongeren zo verwend waren dat ze zich alles konden veroorloven in luxe , geld en goederen konden krijgen van hun ouders. Ze hoefde daar zelfs niets voor te doen. Daar was ook zo’n subculturen strijd onderling. Je telde alleen mee als je kon gaan meten met de groepscultuur en het hebben van consumerende middelen (snacks, blikbier, energie drank en andere goederen). Het werd een soort ontgroening ritueel waarin je respect moest het verdienen om in de groep te komen. Door kon alleen met het aanslepen of stelen van deze goederen of het leveren van sterke drank aan minderjarige. Dan pas hoorde je erbij als je meedeed aan het uniforme groep gedrag. Als je niet meedeed of kon mee gaan in deze groepscohesie lag je eruit. Je was voor of tegen. Met de andere groep jongeren gaat het meer om drugs waarin de rollen iets specifieker in zijn.

Het is over grenzen leren gaan of niet. Ga je daarover dan leer je je zelf kennen.

Net zo als het leren keuzes maken of dat nu de goede of de fouten keuze is, het maakt niet uit. Dat was dus de reden waarom de maatschappij zich keert tegen grensverleggend gedrag. Maar waar niet naar gekeken wordt de reden ook zou kunnen zijn dat we moeite hadden om aan te sluiten aan de maatschappij en niet wisten wat onze positie was als jongeren in de tijd van de seks, drugs en rock en roll. We wisten absoluut en waren ons toen nog niet bewust wat de gevolgen waren van onze ouders drugsexperiment en alle bijeenkomsten van de hippie en hoe wij als kinderen daarmee om te kunnen gaan.

De een doet dat binnen de groep omdat de veiligheid in het geding komt, de andere leert of stelt zijn grenzen bij dat gedrag. Tenslotte leven we nog steeds in een strafcultuur en willen niets anders dan drugs, geweld en discriminatie met grenzen stellen (regels) verbieden. Dan denkt de maatschappij, dit quasi onzeker gedrag te beteugelen alleen maar om het oude maatschappelijke verantwoorde

97

Langs de weg van de afgrond. normen en waarde gedrag te behouden. Dit betekend alleen maar quasi onzekerheden te creëren, en daarin verstarren in de hoop niet mee te hoeven veranderen. Ik durfde niet om verandering in mijn leven te brengen omdat mijn jeugd erg onduidelijk en verwarrend is geweest om daar in mee te kunnen ontwikkelen. Ik kreeg een soort handeling verlegenheid en wist gewoon niet hoe ik met dat gedrag van mijn beide ouders mee om moest gaan. Deze strijd vond plaats toen ik jong was. Maar dat had ik niet alleen. Datzelfde vond ook plaats in tijd dat mijn ouders zelf jong waren, was er zo’n strijd. Alleen werd dat gevoel en gedrag onderdrukt door de bezetting van Nederland tussen 1940 en 1945.

Vooral voor diegene die in de leeftijd was tussen de 10 en 16 jaar zoals mijn ouders toen waren.

Als je door welke omstandigheden dan ook puberaal gedrag onderdrukt wordt je eigen handelingsverlegenheid zou moeten kunnen doorbreken en daar risico’s in neemt. En er geen strijd om je minderwaardig te voelen, je minder te voelen dan anderen en je ook niet goed genoeg voelt zijn en geen waardering kan krijgen met wie je bent of kan worden. Dus stel je je grens verleggend gedrag uit en je moeite krijgt of hebt om je gevoelens te kunnen uiten. Het ontbreekt dan aan eigen inzicht en verzet je tegen alle veranderingen die je tegen gaat komen in jouw persoonlijk leven. En steeds deze strijd met je zelf aangaat in plaats van je te leren uiten, door jouw gevoelens te delen om beter je gevoelens te leren omschrijven en je verder kan ontwikkelen en jouw eigen kracht te ontdekken.

Ook dit proces gebeurde tijdens de jonge generatie in de Tweede Wereldoorlog.

Dat was het gedrag en de strijd tegen onderdrukking van de bezetters. Er was geen moment in die tijd om grensverleggend gedrag te tonen, de zogenaamde puberteit. De zorgen waren er wel maar de risico’s waren veel te groot om je gevoelens te uiten en je er zelfs niet over hoefde na te denken om hanggroep gedrag in bezetting tijd te gaan of durven te vertonen. Je moet je eens voorstellen, hoe dat onder bezettingstijd plaats zou moeten gaan plaats vinden.

Het enige waar je je wel kon uiten bij de SD groep en je racistisch kon uiten tegen andere bevolkingsgroepen en minderheden. En de bezetters bepaalde wat je wel en niet kon doen.

Maar doordat mijn vader en meer mensen vanuit die generatie de puberteit gevoelens sterk onderdrukt was, waren de vele pogingen te niet gedaan door de bezetters en bleef het grensverleggend gedrag onderdrukken daaruit vandaan het autoritair gedrag is ontstaan en mijn vader niet om kon gaan met autoritair gedrag van de Marine. Belangrijker nog was eerst om de oorlogstijd te overleven en proberen zoveel mogelijk te pogen bij de opgelegde gedragingen te houden. Gedragingen waarin door nee te zeggen bij deze generatie later in de

98

Langs de weg van de afgrond. naoorlogse jaren stress ontstond, niemand kon nee zeggen ze wisten gewoon niet hoe. Dat waren volgens mij waartegen mijn vader, mijn moeder en andere van zijn generatie continu mee streed.

Deze generatie was tenslotte alleen maar bezig met de opbouw van de maatschappij. Iedereen die aan deze opbouw werkt schreeuwde om persoonlijke erkenning. Alleen hadden ze daar nog geen ervaring mee om zelfwaardering te leren krijgen in hun te meegaand loyaal gedrag naar meerdere.

Het geen nee durven of kunnen zeggen alleen maar financieel beloond werd en ze op het laatst de welvaartziekte ontstond alleen maar steeds meer en meer ongezond gedrag in stand wilde houden. Maar door alleen maar meer te consumeren ze ook geen tijd of inzicht in hun eigen gedrag leerde kennen. Mijn ouders hadden geen vrije keuzes, ze moesten zich wel proberen aan te sluiten met de geschapen verwachting van de huidige samenleving. Vandaar dat stress en daarop door ongezond stress gedrag van geen nee kunnen zeggen de maagzweer een welvaartsziekte is geworden in de 60e jaren.

Mijn ouders hoefde niet over alles na te denken, alles was zo vanzelfsprekend.

Iedereen deed het zelfde en accepteerde dat ook zonder zich af te vragen waarom. Totdat deze generatie kinderen kregen, de generatie die geen puberteit in de oorlog meegemaakt hebben en ze niet alert konden reageren op het grens verleggend gedrag van seks, drugs en rock en rol van hun eigen kinderen er daar helemaal geen raad mee wisten. Deze generatie etiketteerde zichzelf en wilde dit gedrag liefst opleggen aan de volgende jongeren generatie. Deze uiten alleen maar hun gevoelens en dat kon niet en door dit halsstarrig tegen te gaan het experimenteel en verleggend gedrag alleen maar vergroten in tot uiting is gaan komen.

Zo heb ik de achtergrond van grensverleggend gedrag, autodidact al van jongs af aan kunnen leren waarnemen en meemaken. Dus er is niks ergs mee, om foute keuzes te maken als je maar van leert en kennis maakt en inziet hoe deze keuzes tot stand komen een prachtig leerproces is. En dat niet vanuit een boekje en een diploma te verdienen maar door concrete levens ervaring op te doen een prachtige levens les is geworden. Durf eens nee te zeggen of ga iets doen wat anders is dan de rest.

We leerde vanzelf langzaam de drugs als dagelijks ritueel te gebruiken om daarmee tot meer inzicht te komen. En daarmee ga jij nu ook kennis maken.

Kennis maken op een veel andere manier dan jij tot nu denk te weten wat drugsgebruiken is. Dus niet zoals nu, als haastige consument om maar als een losbol naar de koffieshop weed of andere drugs te rennen en te kopen of te

99

Langs de weg van de afgrond. consumeren veel te makkelijk wordt gemaakt en daar misbruik van gemaakt word en geen eerlijke handel is. Helaas is dit aankoop gedrag maatschappelijk gecultiveerd en je drugs gaat aanschaffen zonder te weten waar en hoe het ritueel gedrag van drug experimenterend vandaan komt. Je mag dit dan legaal kopen, maar niet weet hoe de aanvoer van dit middel tot stand is gekomen. Je rookt iets zonder dat je weet waar dat vandaan komt waarin het gedoog beleid, de reinste commerciĂŤle kolder is gaan worden. Want we mogen het kopen maar niemand mag weten waar deze weed vandaan komt, want de teelt van drugs nog steeds legaal en strafbaar is.

Met het oude drugs ritueel gaan jullie nu kennis van maken. In de 19e eeuw was er een gewas vlas nodig voor het maken van jutte en daaruit stevige stoffen zoals grove kleding en andere vezels die daaruit gefabriceerd konden worden. Dit betekende werk, hele textiel fabrieken kwamen uit de grond zins de komst van de stoommachines.

Vlas is geteelde marihuana voor op het platte land. In de 19e en begin 20e eeuw kweekte ze deze voor allerlei producten zoals, papier, stoffen, jutte en nog veel meer. Alleen ingewijde plattelands huisartsen wisten dat de vrouwelijke plant geneeskrachtig was. Dat is het medicijn wat mijn vader dus verstrekt gekregen heeft van de dokter. Nu is het alom bekend welke effect dit heeft en dat je er erg ontspannen mee word in die tijd. Nu is de vrouwelijke plant zo over gekweekt en met de hoogte THC dit effect verslavend werkten bij langdurig en regelmatig gebruik daar mensen psychisch afhankelijk zijn van geworden. Maar nu nog even verder. De huisarts verstrekte dit aan mijn vader in een soort hasj balletje in zwart of wit drop poeder of bij anderen in een dropdrankje met als inhoud weed of hasj olie.

Maar dat is geen weed wat bij elke moderne gebruiker vanuit de coffeeshop bekend is. Maar de meeste gebruikers van hasj weten geen eens hoe dat proces gaat omdat hasj te maken en wat je daar voor moet doen. In de 18e en 19e eeuw door de V.O.C. raakte we alom bekend met andere culturen en producten waar we in de gouden eeuw in handelde. En deze culturen leerde ook kennis maken met de onderdrukking en uitbuiting van de plaatselijke bevolking van de Nederlanders. Ook daar de geneeskrachtig werking van de marihuana bekend maar de traditionele gebruikswijze verschilde en was anders dan de westerse gebruiken.

De ene cultuur ging er geheel anders mee om dan de andere cultuur. Hasj, verkrijg je niet alleen door het persen van de marihuana. Hasj verkrijgen is een duurzaam proces. Door met lerenpakken door de marihuana velden te lopen

100

Langs de weg van de afgrond. kwam het vet op de leren pakken. Dit vet van de toppen van de wietplanten werd dan van het leren pak afgeschrapt. Hierbij krijg je de meest zwarte hasj van Casimir, Nepal of Pakistaanse was dan ook sterk daarvan werd ook hasjolie vanuit vandaan geperst. Door kennis making met deze culturen en door de verschillen in bereidingswijze ontstonden verschillende geneeskrachtige gebruik wijze. Daarmee maakte de plattelands dokter pilletjes van en later de apothekers er kleine balletjes van in droppoeder of salmiak om de vieze smaak van de hasj te verdoezelen. Zo zijn er meer traditionele gebruiken en rituelen in het gebruik van vele stimulerende middelen en zoek dat maar eens op internet.

Zo vertelde de pleegzoon Friso van de dokter alles aan mijn vader. En dat was de reden waarom de dokter ingreep en mijn vader dit verstrekt kreeg, tegen de pijn van zijn maagzweer wat hielp. Dit begrepen we als kinderen alleen omdat we het gedrag van onze ouders accepteerde en openstonden voor andermans gedragingen, rituelen en gewoontes. Geen makkelijke tijd maar we maakte wel kennis met andermans gewoontes en gedragingen.

Dus op advies van een platteland arts, dit medicijn mij vader verstrekt kreeg en bij de apotheek maandelijks via een herhaal receptje kon halen. Dit hielp mijn vader, het werkte pijn verlagend en daarmee ontspannend om zijn stress tegen te gaan. En het hielp mijn moeder die daarmee geen zorgdruk ervaarde en ook wat losser werd. Dit middel was het enige middel wat mijn moeder alleen nog maar had, haar hele leven hing daarom heen. Ze werd dan ook verslaafd aan nog meer andere stimulerende middelen zoals tabak en wijn tot de dood daarop volgde. Vooral dat ze in de overgang kwam en uiteindelijk alle negatieve ervaringen van haar eigen opvoeding zoals incest en de oorlog door gebruik daarmee een beetje verdoofd werd.

Dat was dus het moment van de omslag van het gedrag van mijn ouders. Vreemd ervaarde wij deze omslag vooral de vreemde rituele bijeenkomsten bij mijn ouders thuis met de steeds meer binnenkomende hippies dagelijks in de woonkamer.

Ik vond dit ritueel maar niets en zat daarom dagelijks ontvreemd op mijn (zolder) kamertje. Hiermee was het “Leefhuis” geboren. Eigenlijk zie ik nu pas in dat de volgde welvaartsziekte zich aankondigde en de “Verslaving aan harddrugs” groot onder de generatie van mijn jeugdgenoten waar ik er ook en van was. En daar ook vele slachtoffers onder gingen vallen, maar daarover later meer.

Goed maar wat heeft dat te maken met de onveilige gevoelens t.o.v. de verpleger in het MCA. Zo zat dat toch ongeveer. Want waar werd ik nu zo bruut

101

Langs de weg van de afgrond. geconfronteerd met mijn verleden en donderde ik bijna de afgrond in, net na de val uit de boom. In ieder geval weet je nu dat ik een zeer onzekere gevoelige periode heb meegemaakt en redelijk besef heb gekregen dat ik een soort allergie ontwikkeld heb voor onveilige gevoelens en het bespreekbaar maken om mijn eigen gevoelens te kunnen omschrijven en deze kracht veel later ontdekt heb.

Het voelde als een zeer vervelende tijd, maar ik heb daar heel veel concrete levenservaring in opgedaan. Alleen door vallen en weer opstaan. Het enigste wat ik echt vervelend vond, en dat zegt echt iets over mijn en mijn denkwijze en handelingen die ik tot nu toe gedaan heb. Ik miste ten opzichte van al mijn vrienden en kennissen die contact legde met mijn ouders, mijn eigen experimenteel gedrag (grensverleggend gedrag). Ik werd door alle niet te omschrijven gevoelens binnen mij handelingsverlegen en wist niet hoe daarmee om te gaan. Mijn vrienden ervaarde een bepaalde sensatie van het stiekem experimenteren van drugs, zonder dat hun ouders dat wisten. Deze ervaring miste ik elke keer. Drugsgebruik was voor mij en mijn broertje te vanzelfsprekend geworden. De ervaring van het stiekem stoned naar huis gaan en jouw eigen ouders niet weten wat er met jouw gedrag aan de hand is. Dat is ook grens verkennend gedrag maar dat konden we niet zelf beleven en die sensatie kende we niet.

Eerst waren het de hippies die de gezamenlijke drug gebruik ervaringen besproken. Later hadden mijn ouders en onze vrienden of leeftijdsgenoten het daar alleen over. Eigenlijk wilde ik deze ervaring delen. Maar dat kon ik niet doordat ik te ervaren was en het ritueel gebruik als vanzelfsprekend ervaarde.

Hoe meer er drugsgebruikers gezelschap binnen zaten bij mijn ouders die over al hun nieuwe drugs ervaringen zaten te praten. Hoe meer ik mij ging terugtrekken op mijn zolderkamertje. Lekker te luisteren naar mijn eigen muziek fijn terug getrokken waarin ik me veilig voelde. In deze fase ontwikkelde ik mijn kennis van het andere geslacht. Slecht gekleed, verwaarloosd op mijn eigen manier, met mijn venushaar kapsel, gepest op school doordat ik anders was dan alle anderen. Ik had wel interesse van andere jongeren zeg ik maar, zoals timide meisjes, vanuit kerkelijke gezinnen die helemaal geen ervaringen met drugs rituelen hadden en kwam wel tot interessante gesprekken maar ze begrepen mij niet en ik hun ook niet. Ik heb er wat op mijn veilige zolderkamertje ontvangen.

Echte vrienden had ik nauwelijks. Wel had ik een vriend waar ik zelfs goed mee kon omgaan, die geen drugs gebruikte maar wel van een wijntje lustte.

102

Langs de weg van de afgrond.

Vaak zaten we over alles van het leven te praten en dronken wijn. In deze fase dat ik op mijn zolderkamertje zat kreeg ik in de gaten en merkte ik aan mezelf dat wanneer ik teveel drugs gebruikte meer en meer paranoia begon te worden.

Sommige personen die bij ons over de vloer kwamen en bij het regelmatig terug kerende drugsritueel , zagen zichzelf wel eens gevoelsmatig gevangen in een cocon en konden daar dan niet uit vandaan meer komen. Daar had ik totaal geen behoefte en raakte daarin gevoelsmatig in paniek en vluchtte dan ook op zulke angstige momenten naar boven. Dus praten met een flesje wijn daar viel wel mee om te gaan en daarmee kon ik wel met mijn negatieve gevoelens mee omgaan. Alcohol verdoofd gevoelens en gedachte, drug versterkt dit alleen maar.

Vaak waren deze avonden met deze vriend gezellig. Ik probeerde te rivaliseren met mijn vriend in het schaken, want dat kon hij goed maar ik was beter. Hij was beter in het versieren van meisjes. Maar ik had andere ouders die zich zelf dachten te waren, in plaats de saaie bedoelingen en omgang met zijn eigen ouders van een traditioneel Marine gezin.

Soms was de strijd zo groot dat deze vriend ineens van de spanning opgenomen moest worden in het ziekenhuis van een klaplong. Hij kwam een tijdje niet meer en later gingen wel weleens waar verder met schaken maar de strijd werd milder en de gesprekken dieper over gevoelens en ervaringen hoe het is om jong te zijn.

Ik had het in het begin niet of nauwelijks door maar ik vond het wel gezellig boven op zolder lekker rustig zonder allerlei gedoe van beneden en ophef over de drugs.

Later bij veelvuldig gebruik van wijn kwam het er bij mijn vriend uit. Monique weet dat ook, want als ik aan de wijn ga kan ik zo uit mijn nek lullen zodat ik zelf niet meer weet waarover het gaat. Het voelde gezellig, ik kon veel praten en lachen met hem maar het sloeg in als een bom dat hij mij de liefde verklaarde en met mij naar bed wilde. Het enige wat ik heb gedaan is hem weggestuurd. Dit wilde ik absoluut niet en accepteerde zo’n gedrag niet. Ik weet nog goed dat hij vaak daarna in gesprek was met mijn moeder. Maar dit ging mij echt veel te ver.

Ik accepteerde dat gedrag echt niet en deze uitlatingen en gedrag ook niet.

Ik heb hem later nog enkele keren gezien en hem alleen maar gedag gezegd.

Daarna is het zoeken naar een vrouw of vriendin echt zoek geraakt. Ik weet nog goed dat ik door andere jongeren in de buurt werd uitgescholden dat ik niet zoals al mijn vrienden met een meisje liep en dat ik wel een homo leek. Of ik dat was, nou daar was ik gauw klaar mee. Niets voor mij, ik keek het liefs naar de

103

Langs de weg van de afgrond. vrouwelijke vormen. Vormen die ik dagelijks bekeek in de seks- boekjes met alles wat daarmee in deze boekjes in afgebeeld waren.

Daarmee voelde ik me dus in het ziekenhuis zo onzeker bij die verpleger. Het verleden kwam voor mij te veel nabij. Na een val of een ernstig trauma gaat je je leven even voorbij in een flits. Waarschijnlijk door de val op mijn hoofd en door het trauma de hersenschudding langzaam mijn echte geheugen, die van het verleden naar boven is gekomen.

Ik voelde me zelf wel eenzaam in die tijd. Dit eenzame gevoel loste ik op door te leren sociale contacten aan te gaan door in een supermarkt te gaan werken.

In het tweede jaar van de Technische School kreeg ik een baantje bij een supermarkt. Gelukkig was ik al autodidact ingesteld en omdat ik het leuk vond contacten te leren krijgen met klanten heb ik daar de eerste fijne kneepjes in het vak geleerd. Alles ik een fout maakte herstelde ik dat gauw en leerde hiermee de basis van Sociale Vaardigheden.

Van vakkenvuller bracht ik het er toe om als groenteboer een groente afdeling te runnen met de aardige omzetten die daarbij hoorde. En dat zonder enige vakkennis hoor gewoon autodidact aangeleerd. Een aantal jaren later toen de supermarkt werd overgenomen en er een verbouwing plaats moest vinden. Ik kreeg een verander manager boven mij. Die ging mij vertellen hoe alles moest besteld en mijn groente afdeling ingericht moest gaan worden. Nou ga daar maar eens voor staan. Een nieuwe manager die een autodidact moet gaan vertellen hoe alles in mekaar zit en hoe je als beroepskracht als groenteboer moest gaan handelen. Twee tegenstrijdigheden en niet werkt natuurlijk. Als ik daar nu nog aan terug denk de haren op mijn rug daarvan direct omhoog komen. En voor ik het wist daar geen raad mee wist en daar ook niet goed mee om gaan en daar niet meer kon functioneren. Ik ben huilend weggegaan en heb per direct ontslag genomen. Ik had een prima dagbesteding en kon daar mij prima in handhaven en weinig tot geen drugs gebruikte en mezelf kon zijn en langzaam wat meer handeling bekwamer ben gaan worden. Maar door ontslag te nemen een terugval kreeg.

104

Langs de weg van de afgrond.

Boompje groot maar het plantertje is nog niet dood.

In deze periode van werkloos thuiszitten, leerde ik kennis maken met harddrugs.

Eerst cocaïne, daarna spirituele paddenstoelen en daarna heroïne. Ik vond het allemaal wel goed zo bij mijn ouders, zat op mijn kamertje en bemoeide me ook niet veel meer met mijn ouders, maar ook niet met het huishouden meer. Als mijn moeder wat vroeg, deed ik niets meer. Ik betaalde toch kostgeld en gooide mijn kont tegen de kribben aan. Dat was mijn verweer, ik verveelde me, had de zin in werken verloren en confronteerde mijn moeder met mijn onwil.

Veel geld om kostgeld te betalen had ik niet meer en mijn moeder sommeerde me weer om werk te gaan zoeken doordat ik alleen maar boven op mijn zolderkamer zat. Later had ik via het arbeidsbureau een leertraject aangeboden gekregen als leerling schilderen en ik vond dat mijn moeder niet zo moest zeuren ik betaalde nu weer kostgeld en hoefde dan ook niet te helpen in het huishouden laat staan zelfs mijn eigen was te doen.

Dat was het moment dat ik een eigenplekje moest gaan zoeken. Binnen een korte tijd had ik mijn eigenstekje, boven een bouwbedrijf, langzaam verslaafd aan de hard drugs en dreigde weer werkloos te worden vooral als je in de wintermaanden als buitenschilder geen werk omhanden had. Mijn thuissituatie werd en waardeloze bende en kon het allemaal niet meer alleen aan. Ik wilde niet afhankelijk van anderen worden en stelde het steeds uit om mijn eigen gevoelens aan te spreken ik durfde dat niet meer. Eigenlijk gebruikte ik zoveel drugs dat ik totaal geen gevoelens meer had en de roep naar hulp heel dicht bij kwam. Daaruit kwamen al mijn onveilige gevoelens naar voren op het moment dat deze verpleger mij liefelijk benaderde zonder enige bedoeling maar bij mij veel onverwerkte stress naar boven bracht.

Deze onderliggende gevoelens van vroeger kwamen precies op het moment dat ik op de WC zat met de verpleger die me zorgvuldig waste. Ik hoorde verderop in de gang dat er gebeld was door mijn vrouw. Na mijn angstige was beurt in de WC van het ziekenhuis zetten de verpleger mij weer terug aan de tafel van de ziekenzaal. Het gaat best wel goed als je net gewassen bent en aan tafel kan zitten en in zo’n stoel zit je tenslotte veel makkelijker dan op bed. Het enige wat ik dacht, “Een aardig vent maar hier wil ik niets meer mee te maken krijgen”.

Dus voor ik het besefte werkte dit bevorderlijk op mijn genezing proces en het enige wat ik wilde was zo snel mogelijk nog voor vanavond naar huis te gaan. Om dit aan Monique aan te geven dat kon ik niet. Ik durfde nog niet zelf naar de zusterpost te gaan om te vragen om naar mijn vrouw te bellen. Later kwam er

105

Langs de weg van de afgrond. een verpleegster bij mij die vertelde dat Monique mij gebeld had toen ik met de verpleger in de wc zat. Ik vroeg haar of het mogelijk was om haar te bellen en ze reikte mij een telefoon aan. Ik vertelde Monique dat ik goed verzorgd werd maar zo snel mogelijk naar huis wilde en daarvoor eerst een gesprek had met de afdelingsarts. En verder was ik voor mijn ontslag afhankelijk van het ontslag protocol van het ziekenhuis. Dit protocol houd in dat mijn ontslag alleen mogelijk is om te kijken of ik in staat was om zelfstandig in en uit bed te kunnen gaan en met eventuele hulp van hulpmiddelen me thuis kon verplaatsen. Het was alleen nog wachten op een fysiotherapeute van het ziekenhuis die mij instructies zo geven hoe in de thuissituatie me zou kunnen handhaven na met mijn val en de flinke rugspieren blessure die ik opgelopen heb. Daarna moest ik nog even op de afdelingsarts wachten om te weten of ik definitief ontslagen kon worden uit het ziekenhuis.

Tijdens dat telefoon gesprek met Monique vertelde ze dat ze via de thuiszorg alvast een thuis bed voor beneden in de woonkamer had geregeld. Mijn doel was en ik zei in mijn hoofd “Naar huis toe en snel” en dat was het enigste wat ik wilde. Ik sprak met Monique af om me na mijn gesprek met de afdeling arts en de fysiotherapeut me terug te bellen en ik Monique kon vertellen hoe laat ik vanmiddag opgehaald kon gaan worden. Nu nog alleen maar even laten zien wat ik nog kon en stromelde wat om de tafel heen om een boekje te pakken en weer pijnlijk te gaan zitten aan de tafel. Ik wilde me meer bewegen maar ik kon dat niet zonder steun en toen zag ik een rollator staan van een van de andere patiënten die de vorige nacht opgenomen was.

Om een rollator te gebruiken leek voor mij de ultieme uitdaging om snel te herstellen. Ik vroeg aan deze vrouw of ik haar ongebruikte rollator van haar even mocht gebruiken. Lief vertelde ze van uit haar bed, je mag hem wel even uitproberen voorlopig heb ik hem niet nodig vandaag. En ik ging letterlijk te uitdaging aan en probeerde de rollator even uit in de zaal. Met het idee om maar zo snel mogelijk van de aardige diensten van de verpleger af te zijn. Zo snel mogelijk te kunnen lopen om me zo zelfstandig mogelijk te houden met een beetje ondersteuning van een rollator om te kunnen verplaatsen. Vlug verplaatste ik me voorzichtig met pijnlijke rug naar de rollator toe. Greep de handvatten en ik had steun. Stap voor stap en beetje richting de zuster post.

Daar kon ik Monique nog even bellen en ik vertelde trots over mijn actie met rollator op de afdeling en of ze bij de thuiszorg instantie nog een rollator kon lenen voor mij. Monique vertelde dat ze nog niet wist wanneer het bed geleverd zou worden en daarvoor teruggebeld zou worden. Maar dat hing af als ik wist wanneer en hoe laat ik zou ontslagen zou worden uit het ziekenhuis. In ieder geval zou ze een rollator extra bestellen om te laten afleveren nadat ik ontslagen

106

Langs de weg van de afgrond. was en wist hoe laat ik thuis zou zijn. Ik was daar erg positief over en ik vertelde haar ga er maar vanuit dat je me vanmiddag kan ophalen en ze het bed laat in de middag konden leveren.

Moe maar voldaan plofte ik na het leren strompelen achter de rollator vanaf de zuster post in de stoel neer, aan de tafel in de ziekenzaal. Zolang is stil zat, had ik geen last van pijn en probeerde me daarom zo min mogelijk te bewegen. Maar trots was ik wel dat ik me zelfstandig kon verplaatsen met een hulpmiddel.

Mijn gedachte dwaalde en beetje af en ik zocht wat afleiding voor mijn pijn. Op de tafel lag een leesblad die ik een paar weken geleden in de zelfde ziekenzaal waar ik nu in lag, dit blad al een eerder doorgenomen had. Dat was een paar weken voor mijn val. Ik begeleide toen Zivco regelmatig naar het ziekenhuis toe van Alkmaar. Dit zelfde blad lag ook op dezelfde tafel en ik ontdekte dat ik precies op dezelfde afdeling lag waar Zivco in afwachting was voor zijn poliklinische operatie. Hij lag op een bed en ik zat wat in stilte en uit verveling te lezen vanuit dit blad. Zivco was even afhankelijk van mij en zijn booster en kon niet goed lopen. Ik begeleiden hem lopend naast zijn booster vanuit de zorginstelling aan de Oudegracht naar het ziekenhuis. Zivco zijn oude *shunt waar hij veel pijn aan had zou weg gehaald worden. En ik zou hem met zijn angst tot in de operatiezaal begeleiden en hem na zijn behandeling weer ophalen met de personenbus. *noot: In de geneeskunde is een shunt een "niet-normale" verbinding tussen twee delen van het lichaam waar vloeistof doorheen kan stromen. Deze verbinding is in gezonde personen nooit aanwezig.

Nu zat ik aan de zelfde tafel, zo beweging loos recht op heerlijk in een stoel.

Dezelfde lectuur lag daar nog en ben aan het lezen gegaan om de dag door te komen. In had alleen maar een ziekenhuis pyjama en mijn kleding waaronder mijn schoenen en sokken had Monique gisteren mee genomen. Met mijn blote voeten op de vloer werd me wel een beetje te koud. Maar om mijn benen vanaf deze vloer omhoog te houden dat was te pijnlijk. Ik heb de verpleger, die mijn onverwerkte verleden en angsten omhoog bracht gevraagd voor een dubbele handdoek. Maar hoe moeilijk dat ook was, het was wel een van mijn eerste hulpvragen die ik aan hem stelde. Ik leerde me kwetsbaar opstellen omdat ik mijn tijdelijk gebrek aan zelfstandig handelen accepteerde. Hierdoor deelde ik mijn verleden met dat van nu en daardoor accepteerde ik hoe deze verpleger ook was me hulploos op te stellen.

107

Langs de weg van de afgrond.

Ik had ook zelfstandig, achter af denk ik nu, naar de wasruimte kunnen gaan om zelf achter de rollator een handdoek te vragen. Alleen zover was ik nog niet om mij zo zelfredzaam op te stellen. En het korte ritje achter de rollator daar was ik al moe van, vanwege de pijn die ik had in mijn rug en arm. Daar was de verpleger al met een handdoek en ik pakte mijn voeten zo goed mogelijk in de handdoek om te kijken of dat me hielp. Maar om de gehele kou van de grond te ontwijken trok ik steeds mijn voeten met handdoek tegen een spijl van een stoel en deze pose beviel me wel en mijn voeten voelde niet meer zo koud aan. Ik pakte gauw wat andere lectuur uit de stapel vandaan. Niet alleen lag er lectuur op tafel maar schuin boven de tafel hing ook een helium ballon. Daaraan hing om te voorkomen een gewichtje hing om te voorkomen dat de ballon niet te hoog tegen het plafond aan zou zweven. Deze ballon was waarschijnlijk van een kind geweest, die na het ontslag van haar of hem achter gelaten waarschijnlijk na een langdurige opname op deze afdeling Ik wist dat dit van een jong kind zou zijn want op de ballon stond kinderlijke afbeeldingen met teksten daarop als beterschap iets zoals een beertje met een T-shirt aan met een roze hartje daarop. Waarschijnlijk voor een meisje op deze afdeling, maar tegenwoordig weet je mar nooit.

Deze helium ballon viel me gisterenavond ook al op. Vaak als ik onzeker ben of ik weet niet waar ik aan toe ben, als ik onzeker ben, dan maak ik grapjes.

Gisterenavond ook, toen mijn zoon en vrouw naast mijn bed zaten. “Dank je wel voor de ballon”, zei ik tegen mijn zoon als grap. Ik hoorde van iemand die in ook in de zaal lag, die mag je wel hebben hoor. Dit herinnerde ik me weer bij het aanschouwen van deze ballon. Maar waarschijnlijk was ik daarvoor gisteren veel te moe voor om daar verder op te reageren.

Maar deze ochtend lezend aan tafel hoorde ik in een gesprek aan. Dat was van dezelfde man, die gisteren mij vertelde dat ik die ballon wel mee kon nemen. Dat was een wat oudere man, ik denk in de 70 jaar. Hij vond deze ballon te kinderachtig voor op de afdeling waar hij lag en wilde door zijn toezegging er zo snel mogelijk vanaf. Later heb ik van horen zeggen dat dat van een jong meisje van een jaar of 10 was. Maar die had er zoveel gehad van vrienden en kennissen dat ze deze niet meer kon meenemen naar huis en deze ballon aan de 70e jarige heer had geschonken. Waarschijnlijk was hij de laatste die nog op de afdeling achtergelaten werd toe dat meisje ontslagen werd. Deze man vertelde ook dat het wel erg moeilijk is om zo’n jong kind, zo’n mooi aanbod te weigeren.

Wanneer iemand dat dan tegen mij verteld stel ik me dan voor of ik daar wel of geen moeite heb om haar aanbod te kunnen weigeren. Ik denk dat ik dat ook

108

Langs de weg van de afgrond. niet kan omdat ik zo’n kind en haar aanbod door dat af te wijzen haar daarmee erg kan gaan teleurstellen. Jezelf en anderen accepteren, dan gaan delen en dan jouw kracht te ontdekken, dat meisje een goed voorbeeld heeft gegeven.

Mijn besluit stond daarmee vast en ik besloot de ballon mee te nemen bij mijn ontslag uit het ziekenhuis en proberen met dit onbevangen gebaar deze ballon aan het eerste kind te schenken die in het ziekenhuis tegenkom op weg naar huis. Bij deze gedachte veranderde ik mijn van positie in de stoel en deed een van mijn heupen erg zeer. Lekker behaaglijk en warm kreeg ik het bij mijn gedachte en plannetje. Vlug door de pijn veranderde ik mijn positie op de stoel en met mijn voeten in de handdoek van de spijl van de stoel weer op de grond te proberen te zetten. Mijn handdoek viel open en bij het omwikkelen van mijn voeten om de warmte te behouden vroeg een patiënt die voor me lag in het ziekhuis bed; ”Je mag mij sloffen wel even lenen”. Lief aangeboden, dacht ik.

Maar gezien ik een voetschimmel infectie kan oplopen door deze patiënt op de afdeling en dat niet wilde ik hem vriendelijk voor dat aanbod bedankt heb.

Voor ik het wist kwam de arts en die vertelde mij dat ik naar huis mocht gaan.

Het eerste die ik belde was mijn vrouw en die had al na ons laatste gesprek vervoer geregeld en zou direct naar me toe komen. Na dit gesprek stelde er een fysiotherapeut zich aan me voor . Ik ben samen met de hulp van de leen rollator lopend op mijn blotevoeten achter de fysiotherapeute aan. Ik dacht eerst naar een oefen ruimte te gaan maar in mijn geval stopte we bij een trapportaal van het ziekenhuis.

Ik had verteld tegen de fysiotherapeute, dat ik afhankelijk was om van de huiskamer naar de WC te gaan thuis en daarvoor eerst twee trapjes op moest gaan en weer af moest gaan. Volgens de mensendieck methoden ben ik samen met haar gaan oefenen hoe dat in de praktijk aan toe gaan als bij thuis. Mijn opdracht was alleen maar eerst te oefenen om op twee treden van de trap in het trapportaal van het ziekenhuis naar boven en weer naar beneden te gaan. Door dit te oefenen op de trap in het ziekenhuis, kon ik mezelf aanleren hoe ik zelfstandig met een rollator vanuit het thuisverzorging bed, naar het toilet zou kunnen gaan. En natuurlijk daarnaast met verstrekking van sterke pijnstillers en me daar voorlopig wel mee zou moeten kunnen gaan redden. Een (op) nieuw begin naar mijn revalidatie naar beterschap. Dit fysiek proces heeft enkele weken in beslag genomen terwijl mijn val uit de boom mijn geestelijk meer dan een jaar of meer aangedaan heeft.

Ik was al bekend met het fenomeen rollators, maar dan niet voor mij maar alleen voor de ouderen. Het verschil is dat ik toen ouderen aanmoedigde om daar

109

Langs de weg van de afgrond. vooral gebruik van te maken om zo zelfstandig mogelijk te blijven en hen fysiek gezond te houden. Dan sta je ineens zelf op dat punt om van dit hulpmiddel afhankelijk te zijn en dat was complet nieuw voor mij. In mijn sociaal werk ben ik veel in aanraking geweest met ouderen en het gebruik van rollators. Nu was ik er zelf een van, die daarvan afhankelijk is gaan geworden en een aparte ervaring is om aan mijn fysieke gezondheid te gaan werken.

Ik had je al eens verteld dat ik van alles ben geweest. Ik ben regelmatig van baan verwisseld en niets dan dat wilde en ik genoot van al dat afwisselend werk. Ik ben van leerling schilder omgeschoold naar een ambulant sociaal dienstverlener.

Ik heb het vak geleerd door stage te lopen in mijn opleiding bij een dienstencentrum voor Ouderen. Deze stage periode duurde 3 jaar en zo kon ik mijn opleiding Sociaal Dienstverlener afronden met een diploma. Maar Ik ben nooit een boekjesmens geweest, concrete levens ervaring heb ik genoeg opgedaan. Uiteindelijk ben ik erachter gekomen door ervaringen op te doen in de praktijk de ouderen vanzelf jouw vertellen hoe je het beste kan handelen. En daar tenslotte de ouderen je daar ook dankbaar voor zijn.

Om een vak te leren, leer jij niet vanuit boeken hoe de ouderen met hun met hulpvragen om moeten gaan. Je ontdekt dat de ouderen jouw leren omgaan met hun hulpvragen. Door samen oplossingen te verkennen en proberen met eigen inzet te zoeken en daarmee niet te afhankelijk van jouw gaan worden. En daarmee ze zo zelfredzaam te houden. Deze levens les heb ik nu letterlijk kunnen trekken door met ouderen te leren omgaan, door hun en mijn ervaringen te delen en elkaar de eigenkracht van elkaar te ontdekken. Het 1e wat je moet leren is accepteren dat je van een rollator afhankelijk bent geworden. Gelukkig ging ik daar, net zoals bij mijn 1e mensendieck oefening positief mee om. Door mijn ervaring te delen met haar en te accepteren dat ik van deze rollator afhankelijke was aan mijn eigen genezing kracht kon werken.

Door humor te gebruiken lukte het mij, vooral als ik grapjes ik laat zien dat ik een beetje onzeker ben en daarmee kan zien hoe een ander zich zou kunnen voelen.

Ik deel mijn onzekerheid en als ze zich goed voelen dat dan ook uitstralen en mijn grapje niet leuk vinden ze misschien rot voelen. In dit geval leerde de ouderen mijn hoe ik met ze om moest gaan. Als ik dan een ouderen deelnemer zag aankomen met een rollator dan vergeleek ik de kleur en type van rollators met die van mooie merken auto’s. Dat werkte drempelverlagend om zo in contact te komen met ouderen. Ik gebruikte dat als en soort ezelbruggetje om te peilen hoe deze oudere afhankelijk van een rollator er aan toe waren.

110

Langs de weg van de afgrond.

Ik vergelijk dit maar met vroeger. Het viel me op met het werken van met ouderen van nu, en het verschil in oud zijn zoals ik daar vroeger als kind tegen aan keek. Het leek of de ouderen van vroeger veel ouder lijken en zich kleden dan de ouderen van nu. Met mijn kinderlijke kijk leken de ouderen van vroeger wel echte bejaarde en gedroegen en kleden zich ook echt oud. Vroeger waren de bejaarden afhankelijk van steun van krukken op vier poten of op drie poten.

Dat was mijn beeld van vroeger, maar door mijn kind kracht te gebruiken door mijn onzekerheid daarover te delen en een beetje humor in te zetten erg ontwapend kan werken.

Pas sinds de rollator is uitgevonden door Zweed polio patiĂŤnt in 1987 en ik stage liep in het dienstencentrum voor ouderen 9 jaar later iedereen daar gebruik van kon maken en dit middel ingezet werd om zolang mogelijk zelfredzaam en onafhankelijk te blijven. Leven de individuele grofmazige samenleving die langzamerhand met de jaren verder samen loos is gaan worden.

De rollator werd zo populair en daardoor veel sneller maatschappelijk geaccepteerd. Daardoor konden ouderen veel langer blijven bewegen en deze generatie ouderen steeds ouder konden worden en deze ziektekosten nog goed gefinancierd kon worden. Door het gebruik maken van dit middel er soms in het centrum in de gang haast geen plaats meer was op de rollators op de gang te parkeren vooral bij gewilde activiteiten.

Dit hulpmiddel werd vergoed door de ziektekosten verzekeraar via de ABWZ, ook wanneer de oudere er geen gebruik meer van kon maken en ze overal zwierven op de gangen van bejaardenflats. Ze werden wel eens zwerf rollators genoemd en bleven net zolang in de schuur of op zolder staan omdat de eigenaar overleden was, terwijl er feitelijk niemand verder gebruik meer van kon maken.

Niemand dacht er over na de ongebruikte rollator terug te geven aan de thuiszorg. Het was een voorliggende voorziening geworden en vergoed door de ABWZ van Nederland, niemand keek er verder meer naar om. Vanuit de overdaad aan middelen (verspilt) en er daardoor geen economisch belang meer in was dit een van de eerste welzijn voorzieningen waar bezuinigd op is gaan worden. Momenteel is iedereen in staat een eigen rollator aan te schaffen en word deze voorziening niet meer vergoed via de ABWZ. Met deze gedachten loop ik ondertussen achter mijn rollator en afhankelijk van de welzijn voorziening richting mijn zelfredzaamheid. Naar de trap van het ziekenhuis oefende ik op advies van de fysiotherapeut de manier om op eigen kracht twee trapjes op en daarna natuurlijk weer af kon gaan. Om daarna weer

111

Langs de weg van de afgrond. toen ik moe was van alle inspanningen er genoeg van had en dit aangaf aan de fysiotherapeut en terug wilde achter de rollator aan richting de ziekenzaal.

Ik was blij dat ik deze handelingen om een trap op en af te gaan nog kon doen.

Gelukkig was de vloer en de betonnen trap van het ziekenhuis op een aangename temperatuur, dan die van de ziekenzaal en veel warmer aanvoelde.

Of zou dit gekomen zijn van de inspanningen die ik heb gedaan. Een uur geleden had ik nog zeer koude voeten maar daar had ik nu geen last van op weg terug naar de ziekenzaal. Ik was opgelucht met de gedachte dat ik met hulp van een rollator en zonder enige hulp van verpleging vanuit het ziekenhuis mezelf wel redden. Ik was zelfredzaam genoeg om naar mijn eigen thuishonk te gaan. Zo’n 24 uur later, dan op dat moment dat ik uit de boom ben gevallen.

Mij verbaast het steeds meer hoe ik ook in nood en afhankelijk bent van andere je alles sneller kan oppakken dan je zelf denkt. Positief denken, door te accepteren wie je of wat je bent. Jouw ervaringen met anderen te delen, iedereen heeft wel een ervaring waarin je afhankelijk ben geweest van een ander. Dat leer je niet uit boeken dat ondervind je vanzelf en jouw eigenkracht kan versterken door gewoon uit te proberen. Dat werkt beter dan alleen vanuit boekjes te vernemen en door ervaringen uit te wisselen voor mij drempel verlagend werkt. En daar vaak anderen door ervaringen te delen in gestimuleerd heb.

Praktisch uitvoeren gaat me dat beter af dan theoretisch. Als ik ergens voor ga, dat zegt mijn vrouw dan ga ik er ook onbevangen voor. Dat is een kracht van mij maar ook een zwakte. Vooral als je daar te vanzelfsprekend in mee om gaat, dan werkt uit eindelijk jouw eigen kracht tegen je.

Meestal wanneer ik een sollicitatie heb, benoem ik mijn onbevangenheid als eerste als mijn kracht. Maar als ik dat benoem vertel ik daarna meteen ook mijn zwakte. Vaak zijn dit een van de triggers die ik gebruik die zorgen voor het slagen van positief sollicitatie gesprek. Dit betekend niet dat je meteen de baan krijgt waarop je gesolliciteerd heb. Het geeft alleen een goede indruk van een ander over mij.

Mijn zwakte is waar ik ook goed in bent en dat ik kan doordraven of te ergens teveel in door kan slaan. Ik heb dan iemand binnen de organisatie waar ik nodig bent, die mij dan wat kan afremmen als dat nodig is. Iemand die mij dan even terug op zijn plek kan zet. Alle autodidacten herkennen zulke momenten vast wel. Vooral als er samenwerking verwacht word van een autodidact er dan binnen dat team iemand is die zo’n autodidact kan ondersteunen of aansturen

112

Langs de weg van de afgrond. wanneer dat nodig is. Zeker wanneer je iemand bent zoals ik, die zeer creatief is aangelegd en uitdagingen aan durft te gaan. OkĂŠ, ik heb je al verteld dat ik geen boeken mens ben.

Ik een autodidact net zoals een stokpaardje die voor het eerst kennis moet maken met het leren jagen op een schorpioen, dat vereist samenwerking tussen moeder en kind. De moeder van het stokpaardje (leermeester) zoekt eerst een prooi maar maakt de schorpioen eerst zwak (eigenlijk onschadelijk) door de staart van de schorpioen af te bijten. Daarna bied ze de nog levende prooi aan een jong die van nature (autodidact) nieuwsgierig is en honger heeft. Op zoek naar zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Het jong zal moeten leren eerst de prooi te doden voordat hij het op kan eten. Maar moet ook eerst leren omgaan met de scharen van de schorpioen en een prooi dier in nood kan goed van zich afbijten in hun overleving drang. Moeder stokpaardje kijkt alleen toe hoe de schorpioen zich verdedigt en hoe het jong de scharen van de schorpioen kan ontwijken om het prooi te doden. Als deze techniek onder de knie is het jong zelfstandig kan jagen en de strijd aan kan gaan met de giftige staart van de schorpioen en daarmee leert omgaan met de stekel van de aankomende schorpioenen prooien. Zo werkt dat ook als er binnen een werksetting een autodidact b.v. als ervaringsdeskundige binnen komt. Hij is geselecteerd op zijn vaardigheden, zoals creatief en doortastend is en een voldoende basis heeft uit ervaringen. Maar bij het aanleren van andere nieuwe vaardigheden door een autodidact onzekerheid ontstaat. Deze autodidact heeft ruimte en de behoefte nodig waarin hij zelfstandig kan proberen om in zijn onzekerheid te handelen om ervaring op te kunnen doen. Hier kan de autodidact dan zelf aangeven of het is aan hem te zien door onzeker te zijn door b.v. door te draven dat zijn leidinggevende kan helpen of uit te leggen hoe in te kunnen grijpen. Dat is praktische ervaring kunnen oplaten doen en niet vanuit een boekje.

Maar natuurlijk leert een dier niet vanuit een boekje maar krijgt daar wel ervaring mee in noodgedwongen zelfredzaam actie te ondernemen, want niet eten of niet ervaren genoeg te handelen betekend onherroepelijk in beide gevallen de dood. Zo ben ik ook een voorstander van het competentie gericht leren, tenslotte voor ieder jong die het stokpaardje ouder opvoed komt het moment waarop dat aansluit op het niveau van ontwikkeling die het jong heeft en zijn nieuwsgierig moet leren intomen door het eerst te doden.

In heb altijd het gevoel gehad door met elkaar ervaringen te delen dat mijn leven voorbestemd is als een sociaal dienst verlener. Creatief zijn en gevoel door kleur

113

Langs de weg van de afgrond. te gebruiken en invloed te krijgen of te hebben op het menselijk gedrag. Door de kleurenleer letterlijk toe te passen je tot een groot gevoelens spectrum kan komen. Van huis uit leerde mijn broer ook dat vak op de LTS en later op het MBO werd hij meester schilder. Mijn broer is later door gegaan als leraar. Dus ik leerde dit vak ook op de LTS, waarin ook net zoals alle (kunst) schilders je gebruik leert maken van je persoonlijke creativiteit. Jouw creatief brein wat beĂŻnvloed wordt door emoties. En rationeel wil verklaren en nog niet kan omschrijven en over en weer schakelen tussen de emotie en ratio, jouw creativiteit daarvoor aanspreekt. Leren is alleen maar ervaringen op doen, autodidactische kennis maken tussen je ratio en emotie en je jouw persoonlijke creativiteit op doet om te kunnen overleven.

Begin 80e jaren tijdens de grote werkeloosheidsperiode, had ik genoeg van mijn thuissituatie. Ik wilde ontsnappen uit deze situatie en wilde weer wat anders dan alleen maar mezelf terug te trekken op zolder. Om dit mogelijk te maken ben ik zeer ver gegaan door anderen te overrompelen met mijn hardheid maar ook uit nood gehandeld en zo tot uiterste gedreven. Door deze handeling had ik binnen no time werk gekregen. Ik begon met werk als leerling schilder bij een mans schilder bedrijfje in Callantsoog. Dit was een eenman bedrijf wat nu een ZZP-er heet, maar deze term kende we in de 80e jaren van de twintigste eeuw nog niet.

Ik had het daar naar mijn zin en deed allerlei verschillend werk, was nieuwgierig en nam vooral alle praktische kennis in mij op. Met het in mijn opnemen van deze nieuwe kennis en mijn nieuwsgierige aard, en dat veroorzaakte een soort kettingreactie en ik meer verdiepingsvragen kreeg over het schildersvak.

Nogmaals vertel ik dat mijn theoretische kennis miniem was en om die te vergroten ging ik eenmaal in de week naar de streekschool. Ik heb veel moeite gehad met mijn beperkte taalkennis en ben ook nog dyslectisch. Toch probeerde ik mijn taalbeperkingen een combinatie te zoeken door met kleuren en handelingen te experimenteren in de nodige theoretische kennis en in die van in de praktijk. Door mijn ervaringen te delen mijn kracht creativiteit toe te passen en daardoor praktisch me verder kon ontwikkelede in een competentie gericht leerstijl. Een leerstijl die bij mijn praktijkbegeleider mijn baas ook prima paste en daar samen goed mee uit de voeten konden gaan.

Meestal komen mijn nodige verdieping vragen als erg meegaand en belangstellend over. Alleen of mijn vraagde taal technisch goed over kwam bij een ander daar had ik nooit grip op, ik werd daar onzeker van omdat ik nog niet weet hoe ik daar het beste mee om kon gaan. Ik was als leerling schilder leergierig en kon prima met de praktische opdrachten omgaan en uitvoeren.

114

Langs de weg van de afgrond.

Vooral tijdens het behandelen van verschillende houtsoorten. Elke andere soort hout heeft een andere schilder behandeling nodig om geconserveerd te moeten worden en dat maakte het vak ook interessant. De communicatie van mij kan ik wel eens als moeizaam benoemen. Vooral als mijn soms simpele vraagstelling (uit interesse voor nog meer vakkennis) daaruit situatie ontstaan en ik nu eenmaal niet taal technisch goed over kan brengen, grappige uitspraken vanuit mijn baas vandaan komen.

Een vraagstelling vanuit mij en het antwoord wat ik daarop kreeg. Ik vraag eens op een ogenblijk tussen neus en lippen door aan mijn leermeester, terwijl ik bezig was met een hardhouten voordeur te behandelen:, ”Waar komt dit hout vandaan?”. Zeer serieus werpt hij dan een blik op mij en maakte een gebaar van kom dat zal ik je in je oren fluisteren.

Dit was maar een kort moment voordat ik daarop een antwoord kreeg. Nog voor dat ik het wist fluisterde hij in mijn oor; ”Uit een boom”.

Of toen ik voor het eerst een garagedeur alleen mocht behandelen. Mijn baas vroeg aan mij. Red je het en ik stelde hem gerust op mijn autodidacte manier, ik heb alles bij mij. Ik kan je nu wel uit uitgebreid de behandeling van een garagedeur gaan uitleggen. Maar waar het op neer kwam, ik dacht dat ik het kon.

En ik heb je al verteld dan dat je jouw eigenkracht verliest. En die waarschuwing kwam niet door kleur maar door pijn en geur. Maar afijn, het was prachtig zonnig weer en het waaide nauwelijks. De oude laklaag van de garagedeur moest eraf en in dit geval met afbijtmiddel, daarna te laten drogen schuren en afnemen met thinner. Ik ben allergisch voor kou, wind en vocht gemaakt. Kou, wind en vocht betekend voor mij gevaar en gevaar is de kleur rood van bloed. Rood staat centraal in mijn leven en dat ik zorgzaam bent opgevoed door angst van verlies van mijn leven vanuit mijn moeder. Koud op je nier krijgen kon fataal zijn voor mij als kind maar nu ook nog. Dan krijg je een nier ontsteking en je plast dan bloed. Ook de kleur rood angst. Dus een signaal kleur. Maar de deur was geen rood. Maar omdat ik als koukleum geconditioneerd ben het erg warm was op deze zonnig broeiende lentedag. Met de garagedeur op het zuiden. Het wat lekker warm in mijn witte overal, maar zweten vond ik minder erg dan kou. Maar om mijn overal uit te trekken vond ik te ver gaan. Na het schuren van de restanten droge afbijt werd het tijd om alles af te nemen met thinner om daarna de eerste grondlaag te schilderen. Nou dan pak je de kan met thinner, en daar staat een rode vlam op. Pak een vod (doek) en begin de deur af te nemen met het vod en thinner. Nou dat was klaar mooi afgenomen en gauw mijn vod in mijn achter zak. Snel pakte ik mijn kwasten en schonk wat grondverf in mijn strijk pot.

Ergens achter mij kwam een soort brandlucht vandaan maar schonk daar eerst

115

Langs de weg van de afgrond. geen aandacht aan. Toen werd het wel erg warm in mijn overal en zette mijn strijk pot op de grond en legde mijn kwasten op de strijk pot. Trok mijn overal uit en zag ineens de vlammen uit mijn overal komen. Mijn vod had vlam gemaakt.

Zo heb ik geleerd voorzichtig te zijn met de kleur rood, ik was me bewust van gevaar maar had daar geen aandacht voor. En kleur is wat je ziet maar geur ook een signaal is voor gevaar en daar niet op alert was. Wat een vak heb ik als schilder en dit altijd erg leuk werk is geweest, behalve natuurlijk dat zichtbare brandgat in mijn overal. Die werkte ik gauw weg en trok gauw een andere aan zodat niemand dat meer kon zien. De garagedeur was een stage opdracht en die is verder mooi geworden.

Dit zijn maar een paar van die hilarische momenten die ik vaak tegen kom in mijn leven. Vanuit mijn wat simpele vraagstelling daar probeer ik door simpel te vragen stellen door daar van te leren. Te trachten om praktische kennis op te doen en wanneer je iets niet weet belangstelling vraagt van de ander. En daardoor antwoord op te krijgen het antwoord eenvoudig gegeven word. Alleen ligt het aan hoe ik de vraag taal technisch goed overbreng en vaak ook met vallen en opstaan een hele levens ervaring voor mij is geworden. Technisch bedoelde ik alleen maar te zeggen en dat zat wel in mijn hoofd; ”Wat voor soort hout ben ik nu aan het behandelen”. Tenslotte wist ik niet wat voor soort hout ik behandelde maar dat kwam er taal technisch niet goed uit. Mijn taalkennis is/was nihil. Het was een soort kortsluiting tussen mij ratio en gevoel en door een teveel aan kortsluitingen mijn creatief brein sterk ontwikkeld en daar wel eens in kan doordraven.

In mijn eenzame strijd (het overleven en de beleving van mijn Nierziekte als jong kind) had dat voor mij in mijn lagere school carrière geen prioriteit. Kortom daar was geen rust voor, ik had de concentratie er niet voor en was veel in mijzelf bezig dan met anderen. Dit heeft natuurlijk ook tot een ander inkeer gekregen, het missen van het verbeteren van mijn taalkennis, dat versterkte mijn creatief brein en autodidact kennis. Zo leerde ik waarschijnlijk mijn eigen unieke manier van leren omgaan met andere mensen, zoals ik nu ben geworden.

Als ziek kind ontwikkelde ik in het lager onderwijs mijn autodidacte kennis op.

Iedereen moest rekening houden met mij. Als Robbie naar de W.C. hoefde Robbie dat niet te vragen aan Juf. Robbie hoefde geen rekening te houden met anderen. Iedereen moest rekening houden met Robbie. Was dat een mooie positie in de klas. Nou vergeet dat maar. Je was dan ook de laatste die dan gekozen werd in de klas bij het doen van gym spelletjes. Door mijn ziekte mocht ik niet meedoen met contactspelletjes zoals voetbal of andere spelletjes, ik was

116

Langs de weg van de afgrond. daarmee niet zo populair onder de klas. Ik kon me niet aansluiten bij het gewone kind zijn groepjes.

Ik zat altijd in de groepjes zonderlingen, kinderen waar iets mee aan de hand was of een bij een van de eerste generatie Indonesische kinderen die in Den Helder waren. Dat was de tijd van de Thorbecke school aan de Californiastraat. Er was geen prestatie druk op mij, maar mezelf uiten kon ik niet. Ik wist nog niet hoe ik me moest uitdrukken als ziek kind in de klas. Ik deed gewoon maar wat mee en niet meer dan nodig was door mijn ziekte in het lager onderwijs. Vooral voordat ik verhuisde met mijn ouders naar de wijk de Schooten. Daarna hoopte ik wel weer mee te kunnen met het normale start te maken in een andere school in het lager onderwijs maar helaas. Ik bleef anders………….. een zonderling met een nierziekte.

Ik zie me zelf nog staan. Net 10 jaar en ik was iemand die mijn moeder altijd graag hielp in de keuken. Tussen de middag liep ik weer van school naar huis, dwars door de nieuw in aanbouw zijnde wijk. Her en der een braakliggend terrein in afwachting van nieuw bouw. Dan kwam je via de steeg via de achtertuin net vanuit school lopend in je korte broek (dat moest eenmaal van mijn moeder) begroete je je moeder. Ik zie haar nog staan voor de granieten aanrecht met de getegelde wasbak in de doorzon keuken staan. Dat zijn de momenten waaraan ik veel geurbelevingen krijg. Ik ruik de net afgebouwde woning nog. Echt zo’n nieuwbouw woning geur. Dat zijn momenten die je niet vergeet en je hoopte dat een verse witte boterham voor je gesmeerd werd door je moeder. En als je oud brood kreeg, want onze Hollanders waren zuinig je je moeder bijna smeekte om vers wit brood te mogen halen. Soms als ze een goede bui had en had gelukkig wat meer en natuurlijk genoeg geld. Zo maakte ik meer kans om vers brood te kunnen eten. En ik lekker vers wit brood mocht gaan halen voor mijn moeder bij de bakker in het nieuwe winkelcentrum van de Schooten. Met mijn hand open wachtend op die ene gulden voor een witbrood gaf ze me 2 gulden en zei nog; “Wil je ook wat vlees waren meenemen.” Met een vragende blik van moet dat nu, ik wou alleen maar een vers broodje met veel boter en pindakaas.

Vleeswaren was die tijd niet echt interessant voor mij voor op brood. “Goed dan”, zei mijn moeder; “Ik zal wel een briefje maken voor je.” In een poging om mij te motiveren om het vlees alsnog te halen. Tenslotte was mijn moeder meer een hartig mens en had ook trek in een vers broodje maar dan met vleeswaren.

Deze deal was gemaakt tussen mij en mijn moeder.

Mijn leeftijd liet dat nog niet toe om alles te onthouden. Ik was rond die leeftijd goed in staat om je uit te sluiten van dingen die je niet graag wilt of

117

Langs de weg van de afgrond. mee(ge)maakt heb. Dat was mijn thuissituatie, maar ook de nieuwbouw wijk zorgde daarvoor.

Je werd dan afgeleid niet alleen door de verschil in culturen in de wijk maar er gebeurde dan ook van alles, waarin ik soms genoodzaakt was van bepaalde gevoelens uit te sluiten en met dingen bezig te houden die ik wel wilde zien of waarnam.

Ik had zelfs de eer om te verzinnen hoe het zou zijn om in een van de modernste in aanbouw zijnde winkelcentrum van Nederland in de eerste supermarkt wit brood te gaan halen. Ik herinner me nog goed dat het winkelcentrum in aanbouw was als ik van huis en weer terug van school opgebouwd werd. Zoals het weiland wat eerste gedeeltelijk veranderde in een heipalenpark. En het geluid met de trilling in de grond en de dam van de terugslag van de heimachine elke paal voor eeuwig steeds dieper in de grond terecht kwam. Prachtig om dat als kind te zien, leven de vooruitgang maar ook de welvaartziekte veroorzaakte bij mijn vader.

Je zag ook de voorbereidingen van de opening van het winkelcentrum die bijna klaar was. Tijdens deze bouwwerkzaamheden moest je wel langs en daar kon je als kind echt niet omheen. Dan liep je een honderd meter verder richting het noodwinkeltje van de Spar en in deze noodwinkel de vers en gesneden wit brood kon halen. Je was alleen al gemotiveerd dat jij als eerste het vers gesneden brood het knapperige kapje kon krijgen omdat je daar extra ver voor gelopen had.

Nou daar ging ik dan, huppelend gemotiveerd. Niets anders wilde ik een lekker witbroodje eten met pindakaas waar ik zo gek op was. Ik had zo’n zin in verse boterham met pindakaas. En ik was bereid tot samenwerking met mijn moeder en om haar een beetje te helpen die veel zorgen had over mijn vader.

Met het briefje naar de nood supermarkt voor een lekkere verse boterham van wit brood en dan door naar de slager afdeling voor vleeswaren. Ik was afgeleid door de in aanbouw zijnde winkelcentrum en waar ik regelmatig gespeelt tussen alle bouwmaterialen. Ik was dan al teveel in mijn fantasie bij de opening van het winkelcentrum bezig geweest denk ik en liep in mijn gedachte daar veel op vooruit. En daardoor veel minder bezig, hoe ik witbrood in de supermarkt ging halen, laat staan bij de slagerijafdeling extra vleeswaren voor mijn moeder te halen. Alle fantasie over hoe alles er later uit zou gaan zien omdat alles nog erg nieuw voor mij als kind was. Gelukkig had ik het briefje nog van mijn moeder.

Gelukkig voel ik nog in mijn zakken van mijn korte broek. De 2 guldens in mijn linker broek zak en opgelucht goed onthouden nog het boodschappen briefje in

118

Langs de weg van de afgrond. mijn rechter broekzak op winkelcentrum.

weg langs het in nieuw aanbouw zijnde

De helft van de weg naar het winkelcentrum was nog gewoon grasland en het uitzicht was prachtig en heb daar veel geleerd en gezien van de natuur. Alles wat je op school geleerd had van alle *schoolplaten. *noot: Een schoolplaat of een plaat voor het aanschouwingsonderwijs werd gebruikt als illustratie bij de verhalen die de schoolmeester vertelde. Het aanschouwingsonderwijs was een leermethode die ontwikkeld is in de negentiende eeuw, waarbij lagere schoolkinderen door zien, horen, ruiken, tasten of voelen vertrouwd raakten met de dingen om hen heen.

Vroeger leerde we van platen er was toen geen internet zoals nu, je had wel schoolboeken maar dat boeide me niet zo. Ik ben iemand die visueel en beeldend ingesteld en opgeroeid ben. Dat is het lot van een autodidact om aan te modderen zonder enige leidraad te vragen of te zoeken. Maar deze platen hingen dan per week in de klas wat nog meer mijn drang naar kennis nog meer versterkte. Wat ik leerde van deze platen was eerst het wegdromen in de klas door daar regelmatig naar te kijken. Dan was het de leraar die het thema op deze plaat ging bespreken met de klas dan verdween je gewoon weg in de platen die in de klas besproken werden. Vooral de plaat van onderwaterwereld, kon precies het water leven zien. Dan kon ik niet wachten om vanuit school dan in de beekjes en sloten op het weiland zien welke beestjes in het water leefde. Leergierig werd ik daarvan om elke keer weer de meester te zien met zijn stok dieren en planten aanwees en vertelde wat ze allemaal voor functie hadden in de natuurlijke omgeving en afhankelijk waren van elkaar.

Gelukkig voelde ik me op die momenten. Je vergat de hele wereld heen om met je blote knieĂŤn te turen in het helder water. Toen begon mijn maag te knorren en richten me op vanuit de natte waterkant. Voor de zekerheid voelde ik nog in mijn broekzak naar het boodschappen briefje, terwijl ik turend starend in de sloot zag waar de stekelbaarsjes in zwommen achter de watervlooien aan om die te eten. Bijna vergat ik mijn witbroodje met pindakaas en de vleeswaren die op het briefje stond maar gelukkig kwam mijn trek op die sterker was dan de drang naar nog meer kennis opdoen.

Gauw eerst naar de nood supermarkt voor mijn witbrood, ik had trek op de woensdagmiddag en daarna snel naar de vleeswaren afdeling. Daarna braaf als kind van een jaar of 10 richting de vitrine van de vers gesneden vleeswaren.

Voordat ik bij deze vitrine kwam gauw mijn briefje uit mijn broekzak gepakt,

119

Langs de weg van de afgrond. want stel je voor dat er iemand achter komt dat ik zo vergeetachtig kan zijn en niet maar weet wat ik nodig had en met mijn mond zonder tanden te staan.

Iedereen kent dat gevoel wel. Nog net voordat ik het wist was ik aan de beurt en zag veel aantrekkelijke jongedames achter de vitrine staan. “Zeg het maar”, glimlachte een van hen met een mooi paar prachtige tanden. Snel las ik op mijn briefje met nog de opgedane kennis van het de natuurlijke grasland in mijn hoofd en las direct op wat er op het briefje stond; “ Mag ik BH worst van u”.

Je wilt niet weten wat er door me heen ging, dit was een ramp voor mij, als roodharige jongen met sproeten en krullenbol, met een witbrood aan mijn linkerhand, in mijn rechterhand het briefje in mijn korte broek met vuile knieën voelde ik me erg warm tot aan het schaamrood vol op mijn wangen worden.

Ik kan de duur van de stilte me nog precies herinneren. Het enige wat ik kon doen is vooruit staren om maar niet in de ogen hoeven te kijken van een van deze vele dames die om mijn heen stonden en die achter de vitrine stonden.

Daarna begon het meisje achter de vitrine te lachen nu echt maar anders dat ik wilde. Ze schaterlachte. Wat had ik gezegd, mijn moeder bedoelde boterhamworst natuurlijk, maar ik benoemde alleen wat op het briefje stond.

Foutje en bedankt dacht ik nu.

Ik kende dat ezelbruggetje nog niet goed, het gebruik van een boodschappen briefje met de afkorting BH worst die daarop stond. Met mijn ogen bijna gesloten pakte ik het pakje vers gesneden boterhammen worst aan. Met schaamrood in mijn gezicht, blozend en opgelaten verliet ik het winkel pad waar de vleeswaren vitrine stond. Ik had het zo warm om zo vlug als ik kon naar de kassa te gaan en af te rekenen om naar buiten te gaan. Mijn taalkennis is daarna nog slechter geworden en ik dacht elke keer meer en meer aan dat moment. En zo steeds meer en meer uit schaamte steeds minder openstond voor meer taalkennis en de verbeteringen daarop. Beeldend uitvoeren en proberen aan te pakken mij veel meer aansprak dan letterlijk kennis op te doen. Dit was een van de vele redenen dat in me meer in mijzelf ging terugtrekken waarin ik ook faalangsten ontwikkelde. Ik kon en wilde niet in de belangstelling staan van anderen. Zodra dat werd gedaan of gestimuleerd of als opdracht kreeg het schaamrood en mijn verlegenheid naar boven kwam. Nu weet ik hoe ik dat anders aan kan pakken maar door zo’n jaren lange periode meegemaakt te hebben en harder bent gaan worden en ben gaan gebruiken. Daardoor kan ik nu erg makkelijk met iedereen in contact komen en gaat me dat nu erg goed af zeker ook bij het vrouwelijk geslacht.

120

Langs de weg van de afgrond.

Ik heb vele banen gehad, ik heb van alles aangepakt. Veel ervaring in sollicitatie gespreken opgedaan en als dat goed ging werd ik dan soms aangenomen zoals ik me dan ook deed overkomen. Ik heb zo ook een baantje gehad als wijkmeester in Purmerend. Ik had een toezichthoudende functie en moest huurders aanspreken op hun gedrag, bemiddelde in buren ruzies en buren conflicten.

Ik had je al verteld over het verwaarlozen en het afdanken van de rollators geleid heeft dat mensen die daar gebruik van willen maken, dat nu niet meer vergoed kregen van hun ziektekosten verzekering. Leven de liberale vrije marktwerking waar ik nog steeds de haren van voel omhoog van gaan.

Ik ben enige tijd leefbaarheidsmedewerker geweest voor een woning coöperatie in Purmerend. Daar was daar voor 3000 huurwoningen toezichthouder. Ze konden mijn ervaring goed gebruiken en werd daar dan vooraf voor getest. Ik moest toezicht houden op de leefbaarheid van de wooncomplexen en waar nodig moest ik daar huurders op hun gedrag aanspreken. Dat moest ook bij seniorencomplexen. Zo’n senioren complex moet voldoen aan een seniorenlabel en levensbestendig wonen zijn. Dit betekend dat het gebouw en de woningen geschikt moeten zijn voor gebruik van rolstoelen en andere aanpassingen als ouderen niet goed ter been meer zijn kunnen blijven wonen.

Het vreemde is de vraag of een woningcorporatie bij de aanbouw van een senioren complex en met de aanpak met een *seniorenlabel wel klaar zijn voor de toenemende aantal senioren. Ik denk dat een overheid nooit de toenemende afhankelijke hulpvragen van senioren voor kunnen zijn. Ook niet met de huidige preventieve aanpak van de bouw van levensbestendige woon voorzieningen.

Dit complex had wel dit label maar er was geen rekening gehouden met de opslag ruimte van afgedankte of veel geparkeerde rollators. Er was alleen stalling voor fietsen en met de toenemende leeftijd van ouderen en de gebreken en aanpassingen die daar voor nodig waren er onvoldoende ruimte was voor geparkeerde rollators en boosters. En dat begon een probleem te worden. Hierin hadden de ontwerpers in de bouw van het senioren complex met senioren label nog niet in voorzien. Deze ontwerpers weten ten eerste niet hoe het is om afhankelijk te zijn van een rollators en houden daar dan in hun ontwerp samen met de opdrachtgevers zoals een woning coöperatie geen rekening mee. Daar werken geen mensen achter een rollator waardoor er geen rekening gehouden word met zelfredzame ouderen met een hulpmiddel en in dit geval die een rollator nodig hebben. Als toezichthouder hoorde ik vooral in de seniorencomplexen dat alle opslag en stalling van de rollators een ergernis waren voor de nog vitale (jongeren) senioren..

121

Langs de weg van de afgrond. *noot: Seniorenlabel is een keurmerk Veilig Wonen voor Nieuwbouw en Kwaliteitswijzer en handboek voor toegankelijkheid.

Te kust of te keur stonden de rollators overal, de oude nog ziekenkosten vergoede rollators. Naast de nieuwere moderne zelf aangeschafte rollators van particulieren die dagelijks nog in staat waren om een boodschapje te doen. En minder afhankelijke vitale senioren die met hun fiets in en uit de stalling moesten , reclameerde dan dat de rollators van de afhankelijke senioren in de weg stonden. Elke zelfstandiger senior die met de fiets ook zijn dagelijkse boodschappen moest doen. Klaagde er over dat ze niet meer in het fietsen hok in of uit konden en dat een groot conflict is gaan geworden tussen de ouderen afhankelijke en de vitale senioren die woonachtig waren in dit complex.

Het was zelfs zo dat dit nog meer ophef gaf in het senioren complex. Er waren senioren die daar weer gebruik van maakte door het conflict. Dat waren de afhankelijke senioren van een rollator en nog een wat oudere rollator type had, deze per ongeluk (of moet willig) verving door nieuwere van een andere senior die in het fietsenhok stond leende en daar dan kosteloos gebruik van gebruik kon gaan maken.

Zo kwamen er steeds meer oudere types rollators die in de weg begonnen te staan in de fietsenstalling, waar nergens in het complex meer plaats voor was en de nieuwere types steeds vaker zoek begonnen te raken. Daarna namen de klachten toe van andere senioren met rollator die net woonde in het complex, die wel de dure huur konden betalen en geen beroep konden doen op huurtoeslag. Meerdere malen de net particuliere zelf aangeschafte nieuwe rollator ingeruild werd door een oudere, bijna niet meer werkende rollator en dan geen boodschappen meer kon doen. En op de galerij in het seniorencomplex de toegang voor anderen blokkeerde en verwijdert moesten worden.

Ik denk dat met dit een school voorbeeld is van de tweedeling in de zorg binnen het seniorencomplex, maar ook in de huidige samenleving door de zogenaamde liberale vrije marktwerking en de gevolgen daarvan duidelijk zichtbaar zijn gaan worden. Door de onvrede is er een soort samen loosheid ontstaan en de samenhorigheid langzaam meer en meer verdween. En doordat er hadden uiteindelijk geen senior in dit seniorencomplex wilde gaan wonen en er alleen maar alleenstaande 50 plussers kwamen te wonen. En zo langzamerhand de doelgroep waar dit complex voor bedoelt was senioren wooncomplex en levensbestendig wonen daar niet meer in voorzien kon worden.

122

Langs de weg van de afgrond.

Senioren wilde niet meer wonen in het complex, wie weg kon vertrok en daarvoor kwamen dan weer de jongeren generatie senioren die in het senioren complex gingen wonen en vervolgens de afhankelijkere senioren teveel op zich zelf waren. De afhankelijke senioren waar dit seniorencomplex eigenlijk voor bedoelt was vereenzaamde gewoon en het voor hen niet echt meer prettig wonen meer was daar. Dat zijn van die momenten waar ik nooit over nagedacht had, je dat tegenkomt in je werk en daar naar moet gaan handelen een zeer complex verhaal word.

Je komt allerlei vraag stukken tegen en hulpvragen van senioren waar je geen raad in kan geven, je kan de senioren in dit geval alleen bereiken door naar ze te luisteren en door hen te betrekken bij de hulpvragen van anderen ze daar zelf de oplossingen in moeten gaan zien te vinden. Dit werkte stimulerend en daarvanuit ontstond een bewoners belangen groep. Doordat ze dat van uit zichzelf organiseerde en mondiger werden dat niet verder maar mocht gaan stimuleren. Ik was maar een toezichthouder, geen opbouwwerker en kreeg omdat ik me volgens hen niet aan mijn functieomschrijving voldeed daarmee geen verlenging van mijn arbeidscontract.

Ik kwam in dit werk ook verschillende participeerde senioren tegen. Dit was een bewoonster van een bovenbouw van een winkelcentrum. Ze had nog geen trek om in een senioren complex te gaan wonen. Ze kende de verhalen al die plaatsvonden binnen de seniorencomplexen van de woningcorporatie in Purmerend en haar motivatie was om zo lang mogelijk als het kan onafhankelijk in blijven wonen. Ze woonde nog op een flatgalerie wel met een lift maar maakte al jaren gebruik van een rollator. Ik vertelde haar nog dat ik het zo knap vond van haar en als ik dat zie dan zeg ik dat ook.

Overal kwam je haar met haar rollator tegen in Purmerend. Zoals ik altijd belangstellend ben geweest in een ander en mijn ervaringen met haar best wilde delen met haar. Gewoon door mijn natuurlijke nieuwsgierigheid, vroeg ik haar hoelang ze al afhankelijk was van een rollator. Ach zei ze; “Net na het overlijden van mijn man”. In mijn belangstelling prees ik haar zelfredzaamheid nog extra.

En dat ze al zolang zonder een man nog overal kwam met de rollator.

“Mist u hem ?”, zei ik nog. Nou toen kreeg ik een antwoord waarvan ze op een aparte manier op reageerde. “Mijn rollator is beter dan het hebben van een man”. “Een rollator gaat altijd mee waar ik ergens naar toe wil”. “Hij zeurt niet dat ik teveel geld uitgeef en geeft steun wanneer je hem nodig heeft”. “Een rollator kan je zelf in de richting sturen waar je hem wil hebben en volgt je overal waar je naar toe gaat”. “Geef mijn rollator maar die is altijd beter dan een man,

123

Langs de weg van de afgrond. en nog wat ben je hem zat dan ga je gewoon op hem zitten� Het enige wat ik kon doen was lachen en dat zijn een van de manieren om van iets wat je nodig hebt en wel gebruik van moet maken er het positieve van in gaat inzien.

Genoeg ervaring te vertellen om met jouw te delen. Maar dan ben ik bang dat dit boek nooit afkomt. Ook in deze baan bij de woningcorporatie heb ik door mijn ervaringen met die van anderen te delen, mijn eigen kracht herontdekt.

Terug naar de ziekenzaal in het ziekenhuis. Mijn unieke nieuwe ervaring, een nieuwe uitdaging om nu achter een rollator te kunnen staan, in plaats van er naast te staan. En daar afhankelijk ben van geworden, tijdelijk dan hoopte ik nog om zo snel mogelijk naar huis te kunnen gaan. Met in mijn rechterhand mijn mensendieck instructies op papier van de fysiotherapeut en was er klaar voor een andere uitdaging om met hulp van Monique weer terug naar huis te gaan.

Onder weg richting de tafel, bedankte ik de vrouw nog waarvan ik de rollator mocht lenen. Ik heb via haar even kunnen ervaren hoe je afhankelijk kan zijn van een rollator en die goed kan gebruiken. En door haar ervaring met de rollator en die even niet nodig had , dit met mij te delen en daar een eigen kracht (drive) in heb gevonden. Ik ging trots zitten op de stoel voor de tafel en keek naar de klok in de zaal in afwachting wanneer Monique mij zou komen ophalen.

124

Langs de weg van de afgrond.

De weg terug naar huis.

Voor ik het wist stond Monique en een kennis van de Noorderkunstkring in de ziekenzaal met een tas vol kleren klaar. En met een leenrolstoel van het ziekenhuis om me naar beneden te helpen. Het eerste wat ik vroeg aan Monique was of ik mijn kleding mocht om aan te trekken. Vanuit ondersteuning van mijn bed trachten ik me aan te kleden eerst sokken aan natuurlijk. En dit was wel wat pijnlijk maar het lukte aardig!!!!. “Gaat het”, vroeg Monique aan mij van achter het gordijn. Het enigste waar ik aan dacht om me snel mogelijk aan te kleden, schoenen aan en proberen veters te strikken. Terwijl ik achter het gordijnstond stapte de verpleger weer binnen. “Zal ik u helpen en dat voor uw doen”, zei de verpleger en voor ik het wist zaten mijn veters vast. Ik deed het gordijn van mijn bed open en voor ik het wist zat ik in de leenrolstoel. Monique was ondertussen naar de zusterpost geweest en had mijn medicijnen mee gekregen voor geschreven door de afdeling arts. Ik had voldoende morfine en andere pijnstillers gekregen. Samen met een lijst van handelingen om de pijnstiller(s) langzaam af te kunnen bouwen. “Ik ben er klaar voor, jij ook zullen we gaan” zie Monique nog.

Ik keek nog vlug om me heen of ik nog iets vergeten was. Ja, natuurlijk de helium ballon was ik vergeten. De kennis waarmee we een lift van kregen naar huis vroeg ik of ze de ballon voor me kon pakken. Direct stapte ze naar de tafel en pakte de enige ballon in de kamer en reikte deze ballon aan mij.

Mijn doel voor deze ballon was ik nog niet vergeten. Het eerste kind wat ik tegen zou komen in het ziekenhuis, daar zou ik deze ballon spontaan aan gaan schenken. Vooral een kind waaraan ik kon zien die dat nodig had en natuurlijk leuk is om hem of haar daar mee kon verrassen. Nog snel even mijn petje op en voor ik het wist, stond ik zittend in de rolstoel voor de liftdeuren te wachten op de lift, naar de begaande grond.

Ik moest op dat moment meteen weer denken. Wachtend op de lift die naar dan naar de begaande grond gaat of omhoog. Dan moet je oppassen, vooral als je een begeleider bent van een persoon die je rolt in een rolstoel. Elke keer dat ik met Zivco bij de lift van het MCA ziekenhuis stond die ook in dezelfde leenrolstoel zat van het ziekenhuis schrok ik. Door de rubberen zwenk wieltjes van de rolstoel bouw je dan een statische elektriciteit op. Ik heb daar wel eens vaker meegemaakt, maar dan op niet op een begeleidende manier.

Met Monique hadden we dat vaak. Vooral in de begin tijd dat ik haar kende maar nu ook later als ze in de zon heeft gelegen op een plastic stoel en wanneer ik

125

Langs de weg van de afgrond. haar dan een kus wilde geven of als ze uit de auto stapte vlogen de vonken om onze oren. Deze schok door opgebouwde elektriciteit voltage is dan zo hoog dat je je dat alleen eerst kan voorkomen door je te ontladen aan de grond of de muur. Maar als je dat dan niet doet letterlijk de vonken met een kus of aanraking overslaan.

Ik was nog in de euforie dat ik snel naar huis wilde. En daardoor ik haar spontaan vergeten ben, dit aan haar te vertellen. En ja hoor, bij het aanraken van de knop van de lift de vonk oversprong; “Auw”, regeerde ze van de schok met daarbij met een lach, ”Heb ik dat weer”.

Ik vertelde haar wel eens dat ik dat ook vaak had bij de lift van het MCA als ik met Zivco (een van de deelnemers die ik begeleiden vanuit ABS) in het ziekenhuis moest zijn voor controle. De lift had onze verdieping gevonden en langzaam gingen de liftdeuren open en ik werd galant (en geschrokken van de elektrische schok) in de lift gereden met een beetje spanning. Bij het uitgaan van de lift met de ballon in mijn hand, petje op, tuurde ik meteen net vanuit de lift op de begaande grond richting de uitgang naar een kind om die om een ballon leek te schreeuwen.

Steeds dichterbij bij de uitgang van het mij bekende AMC ziekenhuis kwam ik tot de conclusie dat we geen kind meer zouden gaan tegenkomen. Ik vroeg me zelf nog af, ja naar het winkeltje terugbrengen waar deze hoogst waarschijnlijk gekocht was. Dat winkeltje aan mijn linkerkant vlak bij de uitgang van het AMC zag ik er al een paar ballonnen staan. Terug brengen had weinig zin maar zomaar weggooien ook niet.

Zoals ik altijd ben geweest, zag ik een tweetal dames in de leeftijd van ongeveer 20 jaar ouder dan mij. “Alstublieft voor uw”, en reikte de ballon al rijdend en geduwd door Monique in mijn rolstoel, aan een van de oudere dames uit.

Verbouwereerd nam ze de ballon aan. Leuk is dan dat mensen zo reageren en voor ik het wist reed Monique me lachend weg. Ik ben nog steeds benieuwd wat er verder met de kinderballon en de tweetal ouders dames verder is gebeurd.

Zoals ik met de ambulance naar Alkmaar ben gebracht, zo reed ik tevreden terug al zittend achter op de bank in de auto van een kennis richting Den Helder. In gedachte keek ik vanuit het raampje naar buiten en zag de afslag Warmenhuizen.

En de parkeer plaats waar wij in het personen busje net inparkeerde om de ambulance voor te laten gaan richting Schoorl. En daar kwam weer spontaan een gedachte en dacht aan Nico en de reden was dat ik bij de zorginstelling aan de Oudegracht weg ben gegaan. Een van de deelnemers die het niet gehaald heeft.

126

Langs de weg van de afgrond.

Laat staan geen kans heeft gekregen om maar Ăźberhaupt naar het ziekenhuis te kunnen gaan.

Het was de dag van de Noord-Hollandse stroomstoring van april 2015.

Onderweg naar mijn werk op de deelnemers vanuit Warmenhuizen op te halen, merkte ik dat de radio uitviel. Je kent dat wel als je op weg in de personen bus of in een auto naar je werk. Je reageert alleen door op de knopjes te drukken van de radio om de zender te zoeken maar die was er ook niet, maar je weet nog niet dat de stroom is uitgevallen in geheel Noord Holland.

Vervolgens viel me ineens op, dat alle windmolens die langs het Noord-Hollands kanaal stil stonden en dat was vreemd. Dit gebeurde haast nooit en echt windstil was het ook niet. Dat was op een vrijdagmorgen. Toen ik iedereen ophaalde vanuit Warmenhuizen en we richting Alkmaar reden, vertelde ik dat aan de deelnemers van de dagbesteding in de bus, dat alle windmolens stil stonden. En ik vertelde dat ik niet wist waarom dat was. Totdat we bij de zorginstelling waren en iedereen daar in het donker zaten en onze directeur druk hen en weer liep vanwege de pompen die niet werkte van het aquarium. De dagbesteding voor de deelnemers starten daarmee gezellig met kaarslicht alleen was deze gezelligheid een nare voorbode van wat de volgende week daarop voor de zorginstelling aan de Oudegracht en mij zou overkomen.

Dat was een voorbode en een begin van alle ellende en het einde voor Nico.

Maar uiteindelijk ook het begin van alle ellende voor mij en mogelijk de val uit de boom veroorzaakt had. Uiteindelijk na een paar uur zonder stroom te zitten gingen alle pompen en lampen weer aan en konden we aan de dagbesteding beginnen. Van een binnen komende deelnemer hoorde we dat de stroom in Noord en Zuid Holland was uitgevallen. En daarmee de direct conclusie kon trekken dat de windmolens automatisch tot stilstand moeten komen uit veiligheid om een overcapaciteit van elektra op het net te voorkomen. Toen ik de deelnemers op het einde van de middag weer terug naar huis bracht, bleek er niets aan de hand te zijn alle verlichtingen in de boerderij deden het weer. Ik ben toen, zoal gewoonlijk weer richting huis gegaan.

De volgende maandag bij de start van een nieuwe week, haalde ik zoals gewoonlijk de deelnemers weer op. De deelnemers klaagde over dat ze geen warm water hadden en het erg koud hadden en de verwarming stuk was. Wat ook op viel was als ik de deelnemers meestal ophaalde Nico, Zivco, maar ook Rico klaar stonden maar dit keer niet. Zivco lag nog in bed omdat het koud was en die maakt, nadat ik dat te kennen had gegeven, zich klaar om mee te gaan.

127

Langs de weg van de afgrond.

Rico, Widad deden dat ook. Alleen Nico niet, die lag diep te slapen en was moeilijk wakker te krijgen. Daar was ik wel bekend mee met Nico.

Als Nico zijn pensioen had gevangen dan ging dat vaak in alcohol op. Eerst in bier maar daarna wanneer hij daarvoor in de gelegenheid was hij aan de sterke drank ging, niet met glazen maar met liters. Enkele weken geleden had Nico zijn 70e verjaardag gevierd met alle deelnemers erbij in de zorginstelling van Alkmaar.

Dit zijn laatste levensjaar zijn, maar dat wist ik nog niet. Zijn drankmisbruik kwam door een opbouw van problemen die ontstaan zijn door de verwaarlozing aan aandacht en begeleiding van Nico. Dit was al voordat ik werkte bij de zorginstelling en de directeur liet zijn alcoholprobleem toe, omdat Nico anders geen zorggelden meer kon betalen voor de begeleiding die hij niet of nauwelijks kreeg maar daar wel recht op had. Affectief maar ook financieel verwaarlozing omdat zijn inkomsten hard nodig was voor het voortbestaan van de maatschappelijke organisatie de Stichting.

Nico was een rasechte alcoholist een verslaafde. Ik begreep Nico wel waarom hij zo was geworden en daardoor niet meer weerbaar was voor het gebruiken en de hang naar alcohol. Ik sprak hem daar ook regelmatig op aan waarvan ik hoopte dat ik zijn gebruik kon matigen. Nico had veel schulden uit het verleden doordat hij financieel uitgebuit is door een vriend. Na langdurige gesprekken met hem kwam zijn financieel probleem voort uit het doen van een vrienden dienst.

Dat was een vriend die hem gedurende een jaar begeleid heeft in Frankrijk nadat Nico een Hersenbloeding heeft gehad en bij hem aan het revalideren kon. Deze vriend wilde zijn vrouw verrassen met een aanschaf van een auto. Deze moest op een aanhanger richting Nederland. Zijn vriend heeft gevraagd vanwege de invoer, maar dat besefte Nico niet vanwege zijn hersenbloeding en daardoor geen juiste beslissingen kon afwegen. Nico gaf alleen aan dat het wel erg sneu zou zijn voor zijn vriend maar ook voor zijn vrouw dat deze auto tijdens het vervoer op de trailer, Dat er iets mis mee zou gaan. Nico was daardoor bereid om de auto tijdens de reis naar Nederland daarvan de verzekering te betalen.

Hierna heeft hij zijn vriend en de auto nooit meer gezien. Na vele omzwervingen door Frankrijk, Spanje is mijn directeur hem tegen gekomen en heeft hem opgevangen binnen de maatschappelijke organisatie. Dit kwam de directeur wel uit. Vroeg een zeer hoge huur voor een kamertje van 2 bij 3 meter. Alle zorggelden waar Nico recht gingen ook naar de organisatie terwijl dat voor de verzorging van Nico was en niet voor dagbesteding. En hij werd voor bijna â‚Ź75,= per maand geholpen om zijn administratie te doen.

128

Langs de weg van de afgrond.

Maar de directeur liet zijn boetes gewoon oplopen, daar kon hij niets aan doen.

En dat klopt wel als je alleen maar financieel uitgebuit wordt en de begeleiding en aandacht voor zijn financieel probleem waarvoor hij betaalde niet kreeg.

Eigenlijk deed de directeur precies het zelfde als zijn vriend in Frankrijk en liet hem verwaarloost achter. De directeur deelde zijn ervaring niet met hem.

Financieel had de directeur er alleen maar baad bij. Om de zorgelijke situatie waarin Nico zat, gewoon in stand te houden. Langzamerhand verloederde Nico zich lichamelijk maar ook geestelijk door het ontbreken van goede zorg en begeleiding vanuit de organisatie. En liepen langzaam liepen de maandelijks kosten op door terugkerende aanmaningen van de niet betaalde verzekering van de niet meer achterhaalde onverzekerde auto die op Nico zijn naam stond.

Ik hoopte dat hem kon helpen en ik ging op mijnmethode door ervaringen te delen elkaars eigenkrachten te verkennen. Tenslotte heb daar ik daar wel enige raakvlakken mee in mijn leven hoe je kan omgaan verslaafde. Ik ben dat ook geweest, maar dan van een geheel ander middel. Ik heb wel eens afgevraagd of daar wel eens een beleid op is gemaakt bij misbruik van alcohol binnen een maatschappelijke instelling.

In dit geval zoals ik Nico vanaf mijn loopbaan binnen de instelling is er nooit beleid op gemaakt en uiteindelijk wel gewenst was, maar ik niet wist hoe ik dat kenbaar kon maken binnen de zorginstelling aan de Oudegracht. Er was daarvoor gewoon geen aandacht. Beleid vragen paste niet in de visie van de instelling, maar ook niet in de visie van de persoonlijke omstandigheden van de directeur.

Die had ook een alcohol probleem en dronk ook regelmatig op de instelling, zeker wanneer er spanningen waren vanwege het tekort aan deelnemers en het dreigend te kort aan financiĂŤle middelen om de zorginstelling aan de Oudegracht in stand te houden.

Achteraf (mis) gebruikte de directeur vele deelnemers om ze zo voor zijn eigen karretje te spannen. Goede getrouwe deelnemers die afhankelijk van hem waren, wat betreft dagbesteding die kon hij wel gebruiken. Voordat ik bij de instelling ging werken bleek dat hij door persoonlijke kennis van de deelnemers dat Klaas veel geld bezat n.a.v. het traumatisch overlijden van zijn vader. Klaas was een man en is helaas kort geleden overleden, erg intelligent maar afhankelijk van een gestructureerde leven, omgeving en dagbesteding. Klaas had een aanzienlijke erfenis gekregen en dat wist de directeur. Hij heeft het zelfs gepresteerd om van een deelnemer een aanzienlijk bedrag te lenen om de maatschappelijke instelling overeind te houden. Alleen als de directeur elke maand wat geld overhield betaalde hij Klaas mondjesmaat terug . Alleen

129

Langs de weg van de afgrond. natuurlijk wanneer het de instelling uitkwam meer niet. Handig, zo’n ondernemer. Daar werd trouwens binnen de Stichting heel informeel over gedaan we wisten het wel, maar ik kon daar de directeur natuurlijk niet op kon aanspreken en mijn ander collega vertelde dat zelf maar eens bespreekbaar te maken deze collega de week daarop ontslag nam. Elke keer dat ik met Klaas een zorgplan bespreking had of een evaluatie gesprek. Klaas steeds mij verteld dat deze directeur en de onrust daarover niet uit zijn hoofd kon krijgen.

Nico en Zivco waren de enige die intern verbleven in de instelling die voorheen maatschappelijke organisatie was. Mijn directeur had deze organisatie vanaf het begin opgericht vanuit de opbrengsten van de huur die Nico en Zivco moesten opbrengen. Elk betaalde een huur van €500,= en €100,= aan voeding en een aanzienlijk bedrag voor administratieve ondersteuning. De huur van het gehele pand waarin de zorg instelling ondergebracht was totaal €750,=. Tel uit je winst.

Van de opbrengst heeft hij op kosten van deze twee deelnemers het pand geheel verbouwd. Daarnaast had deze twee deelnemers geen zorgindicatie want daar zorgde de andere deelnemers wel voor. Daarnaast had de directeur nog een computerreparatie bedrijf als b.v. ondergebracht binnen de maatschappelijke organisatie. Door deze deelnemers een minimale ruimte aan te bieden, aan mensen die totaal niet weerbaar zijn en beïnvloedbaar zijn vanwege hun beperkingen kon hij het gehele pand verhuren weer aan de b.v. Doen voor het houden van dagbestedingen die andere deelnemers zouden moeten gaan aantrekken.

Beide de directeur hadden daar wat aan, de stichting kon voort bestaan vanuit de huuropbrengsten van Nico en Zivco. En zolang Nico en Zivco bij de maatschappelijke instelling bleven ze meer hadden dan op straat te zwerven of bij de dag en nacht opvang van Alkmaar terecht te komen. Nico en Zivco konden niet zelfstandig wonen, en stonden onder financieel beheer van de stichting waar ze ook maandelijks een bijdrage in moesten betalen.

Zo leerde ik langzamerhand steeds meer Nico, maar ook Zivco ook kennen. Nico vertelde ik al gebruikte toen hij nog woonde binnen de zorg instelling aan de Oudegracht regelmatig alcohol en soms kwam hij niet of nauwelijks uit bed.

Soms lag hij meer voor dood dan levens in zijn bed, bewusteloos van het alcoholgebruik van sterke drank en bier. Je zag hem dan een dag of twee niet om te komen eten en als er geen drank meer was, weer in staat was om op de been te zijn. Zijn enigste dag besteding was dan oude fietsen opknappen om daar wat mee te verdienen waarvan de helft naar de zorginstelling ging, als je dat een dagbesteding mag noemen.

130

Langs de weg van de afgrond.

Nico waste zich nooit en daar had hij een goede reden voor. Wat hij me vlak voor zijn dood en voor de verhuizing naar Warmenhuizen kenbaar heeft gemaakt. Om vertrouwen te winnen, ging ik hem dan helpen om zijn kamer op te ruimen en langzaam door het aanreiken van handvaten zorg te bieden waarvoor hij ook betaalde binnen de instelling.

Soms verliepen die confrontatie met hem moeizaam. Vaak leek hij meer dood dan levend na een weekend laveloos gedronken te hebben en zo drong ik langzamerhand binnen in zijn intieme omgeving zoals zijn verwaarloosde en onverzorgde kamer.. Dan lag hij onder de braaksel, tussen de flessen drank en zijn kamer onder het bloed van de vele maagbloedingen die hij had. Je moest hem dan wakker porren en dan duurde het wel een dag voor hij weer bij zinnen kwam. Dan kwam hij vanzelf weer een bakje koffie halen.

Ik weet nog wel dat ik hem confronteerde met zijn alcohol gebruik en dat hij zo dronken was de twee flessen sterke drank afnam en op het kantoor neerzetten.

Dan kon ik hem als hij weer nuchter was hem de drank weer terug geven wanneer hij dat nodig had om zo grip op zijn gebruik te kunnen krijgen. Echter dat hielp niet. Ook nadat mijn aanpak met de directeur besproken had zijn eigen visie daarover nahield (ook drank gebruiker). Als Nico dan half nuchter en wankel bij het kantoorstond, de directeur de drank zonder Nico op zijn verslavend gedrag aan te spreken, de flessen direct aan Nico terug gaf.

Vaak had Nico veel moeite met de koude wintermaanden. Nico was ook reuma patiĂŤnt en kon zich dan moeilijker bewegen en had dan meer pijn dan in de zomer maanden. Nico had dan zo zijn pijnlijke momenten, omdat te verdoven gebruikte Nico daarvoor veel drank voor. Ook om zonder pijn te kunnen gaan slapen.

Pijnstillers wou hij niet gebruiken omdat hij dan geen alcohol mocht gebruiken vanwege maagbloedingen en hij had vanwege stolsels in zijn bloed, bloed verdunners voorgeschreven gekregen. Maagbloedingen kwamen dan regelmatig wel eens voor bij Nico. Dan moest er door mij actie op ondernomen worden en dan zijn hele kamer te reinigen en Nico daarna weer te motiveren om mee te doen aan de dagbesteding en Nico te stimuleren zijn medicijnen regelmatig te gebruiken.

Door het oprichten van een zorginstelling en de toename aan deelnemers voor dagbesteding was er ruimte te kort in de stichting om ze intern binnen het pand van de stichting op te vangen. Daardoor is er het woonproject gestart doordat er wat meer financieren vrijkwamen. De stichting heeft een boerderij gehuurd

131

Langs de weg van de afgrond. waarin er 4 deelnemers gehuisvest zouden gaan worden. Waaronder Nico, Zivco twee ouderen en twee jongeren deelnemers Widad en Rico.

Voordat ze zouden intrekken zou daar eigenlijk een beleid opgezet moeten worden waarin drank en drug gebruik geregeld zou moeten. Ik hoopte met dit beleid dat alcohol, drank en geweld misbruik aan een huurcontract gekoppeld zou worden. Als er dan wangedrag zou plaats vinden er dan stappen zouden ondernomen kunnen worden en het gedrag van de deelnemers te kunnen handhaven. Alleen is het daarvan nooit gekomen. Er was geen intern overleg nodig volgens de visie van de directeur, dat komt later wel eerst de deelnemers die aan het woonproject deelname eerst huisvesten. Zijn visie was het komt allemaal wel goed, wat uiteindelijk fataal is geworden voor een van de deelnemers Nico.

Extern kunnen wonen betekende dat het project net financieel haalbaar was en om een beleidsplan en begeleidingsplan op te zetten daarvoor de tijd er niet was voor de instelling. Het huurcontract was geregeld met de makelaar. En er werd een summier huurcontract opgezet samen met de deelnemers. Ook betekende dat er voor de stichting waar de zorginstelling onder gebracht was er geen ook geen inkomsten van de verlaten woonruimtes binnen de instelling meer waren.

Daar had de directeur wel een idee over om nieuwe dagbestedingen vanuit de P.G.B.* of de Z.I.N.* te organiseren en daar deelnemers mee aan te trekken.

Tevens kon hij met het verlies van inkomsten dat van de belastingen voor de verschillende b.v. gaan afschrijven. Zo deed hij dat als een echte handelaar om de stichting maar ook de zorginstelling overeind te houden.

Noot*: P.G.B. Persoons Gebonden Budget is in Nederland een geldbedrag waarmee mensen met een beperking hun eigen zorg kunnen inkopen. Een pgb kan in drie verschillende regelingen worden aangevraagd, dit is sinds 2015 geregeld in de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

PatiĂŤnten kunnen met een pgb zelf hun hulpverleners en begeleiders kiezen.

Noot*: Z.I.N. Zorg In Natura is een uitdrukking en afkorting die vaak gebruikt wordt als tegenhanger van een persoonsgebonden budget. In natura betekent dat er betaald wordt met zorg producten of diensten, dus zonder de tussenkomst van geld.

Nico was zonder drank een vrolijk persoon. Als het financieel haalbaar was voor hem dan ging hij eenmaal in het jaar naar TunesiĂŤ toe. 2015, is Nico daar weer naar toe gegaan. Ditmaal kwam hij ziek terug. Nico was slecht in zijn zelfzorg, hiervoor kreeg Nico begeleiding van mij, hoe meer hij dronk hoe slechter zijn 132

Langs de weg van de afgrond. zelfzorg was. Normaal leefde hij erg op als hij op vakantie was geweest. Maar deze keer zou dit anders gaan.

Soms slaagde de interventies van mij om hem weer op het goede pad te krijgen maar steeds vaker had hij een terugval. Dan lukte mij dat ook niet meer om hem goed te kunnen begeleiden. Nico redden zich voorheen redelijk zelfstandig om naar Tunesië te gaan, dit had hij al drie jaar achtereen zo gedaan. Alleen had Nico het daarmee zijn eigen ritueel in gemaakt. Hij had dat ook in zijn hoofd dat er elk voorjaar dat hij daar geweest was, en het daar warm was en kleden zich daar ook naar.

Wat Nico dit jaar vergeten was dat daar ook wel eens koude periodes waren en die koude periode hem in zijn rug geschoten is. Hij liep daarmee een kou op zijn rug vlak tijdens de vakantie en had daar erg last van voor zijn terugreis naar Nederland toe.

Nico had zo’n heftige pijn in zijn rug dat hij met een rolstoel uit het vliegtuig is gehaald moest worden omdat hij niet meer zelfstandig uit zijn vliegtuigstoel kon komen. Dat het slecht ging met Nico dat wist de stichting wel, ik attendeerede daar de directeur steeds op. Het zou natuurlijk mooi geweest zijn voordat hij zou gaan verhuizen naar Warmenhuizen dat zijn algehele gezondheid gecheckt zou kunnen worden. Sinds de 4 jaar dat Nico bij de stichting woonde, was hij nog nooit bij zijn huisarts in Alkmaar geweest.

Ik kreeg de opdracht vanuit de stichting en heb een afspraak gemaakt bij zijn oude huisarts in Alkmaar om hem naar een dokterspost in Warmenhuizen over te schrijven. Voor de pijn in zijn rug, opgelopen tijdens zijn vakantie in Tunesië had Nico pijnstillers nodig. En natuurlijk de begeleiding nodig om dat regelmatig in te nemen zoals dit ook met Zivco geregeld was via thuiszorg. En een paar dagen na zijn vakantie, hield Nico het niet meer uit van de pijn en heb ik samen met Nico een afspraak gemaakt met zijn huisarts in Alkmaar.

Ik heb bij zijn oude huisarts gemeld dat pijnstillers een probleem waren naast zijn alcoholgebruik. Deze werden voorgeschreven met maagbeschermers, want Nico had al bloedverdunners voorgeschreven gekregen die hij op willekeur naast zijn drank zucht wel of niet innam. Uiteindelijk is alles besproken, hebben we een goed gesprek gehad met de nieuwe huisarts in Warmenhuizen en Nico. Zijn bloed werd onderzocht en dat bleek er uit te zien als een ander iemand dan Nico er op dat moment uitzag. Nico zag er onverzorgd en verwaarloost uit melde deze huisarts en die maakte zich net als ons een beetje zorgen om. Ook stelde de

133

Langs de weg van de afgrond. huisarts vast dat hij met zijn drankprobleem en slechte zelfzorg had meer ondersteuning nodig had dan de zorg waar Nico momenteel recht op had.

Ik merkte in een telefonisch consult met deze huisarts op, dat Nico bij zijn dagbesteding fiets reparaties deze dagbesteding voor hem steeds moeilijker werd vanwege zijn reuma. Vooral het laatste half jaar zat Nico alleen met pijn in het rokers hok zat en soms uit verveling stiekem bier en sterke drank zat te nuttigen. Zij laatste opdracht om een fiets te repareren was een van zijn passies is geweest, zo kwaad werd omdat hem het niet meer lukt om met zijn reuma fijn werk uit te voer een drama werd. Als je fietsen gaat repareren moet je veel fijn werk doen en gebruik kunnen maken van je fijne motoriek en hand en oog coĂśrdinatie zoals het afstellen van versnellingen.

Maar hoe fijner dit afstellen moest gaan, hoe moeilijker het ook voor Nico werd en de pijn die dat veroorzaakte. Voorheen kon Nico dat wel, maar nu werd dat wel heel erg lastig voor hem. Daarnaast door het verlies van concentratie door langdurig alcohol gebruik en na terug kerende klachten van klanten, Nico steeds kwader werd en dan de niet meer te repareren fietsen aan de kant gegooid heeft. Steeds vaker zat hij in het rokershok en verveelde zich en kocht steeds meer alcohol die hij dan s’ avonds alleen in de boerderij van Warmenhuizen alleen ging nuttigen.

Verder was hij erg meegaand met het meedoen van andere dagbesteding maar dat niet aansloot op zijn behoefte. Maar echt gelukkig was hij niet en gebruikte vaker alcohol en was dan ook in uiteindelijk in Warmenhuizen niet meer uit zijn bed te krijgen.

Vlak na onze laatste afspraak met deze huisarts in Warmenhuizen heb ik met deze huisarts afgesproken dat een sociaal team zijn onvermogen eens kon gaan waarnemen. Dat moest Nico dan wel in de boerderij thuis zijn. Ook moest we iets vinden dat Nico open zou moeten kunnen doen als er door dit team werd aangebeld. Want Nico zou nooit opendoen om een onverwacht bezoek van dit zorgteam binnen te laten, zeker niet na langdurig alcohol gebruik. We hebben toen voor Nico afgesproken, dat hij elke week op een woensdag de tuin in Warmenhuizen kon gaan onderhouden. Hierdoor kon dan het sociaal Team van Warmenhuizen bij Nico een onverwacht bezoek afleggen en konden waarnemen waar de extra hulpvragen van Nico waren. Ik zou zorgen dat er elke woensdag de achterdeur open was zodat ze bij Nico konden komen en voor de zekerheid als Nico zelf de achterdeur op slot zou doen, eventueel een sleutel voor onder een planten pot zou klaar leggen.

134

Langs de weg van de afgrond.

Wat er ook was afgesproken met de huisarts dat er een andere arts dit alles zou waarnemen met een verpleegkundig en bij Nico langs zouden gaan. Want ze was in die periode op vakantie en deze arts zou haar waarnemen voor een periode.

De drie keer dat Nico alleen op de woensdag thuis om de tuin te onderhouden daar kwam het natuurlijk niet van om maar wat voor klusjes ook te doen. Nico kon dat natuurlijk niet zelfstandigheid aan en zetten deze tijd dat hij alleen was in Warmenhuizen om in de drank. Dit was al voorzien en dan een mooi moment was om een interventie te doen door dit Zorgteam van Warmenhuizen en te kijken hoe Nico er voor stond en door dat zorgteam ingegrepen zou kunnen worden.

Tegen verwachting en afspraak in is de vervangende huisarts en verpleegkundige nooit op deze woensdagen niet langs geweest. Nico was ook steeds meer en meer bezig met zijn verlies van zijn dagbesteding fietsen maken. Soms gaf hij wel eens aan de andere deelnemers en deze wens heeft hij wel een aan mij geuit te willen vertrekken naar Frankrijk want daar was het veel beter dan hier bij de zorginstelling aan de Oudegracht. Dat merkte we ook als hij niet uit zijn bed wilde komen om mee te gaan naar de dagbesteding, of dat we terug kwamen met de andere deelnemers naar Warmenhuizen dan dat we s’ avonds weer terug waren en hij op bed lag tussen de drankflessen en blikjes in.

Hij droomde van andere dingen die werden verteld door medebewoners. Hij wou graag weer terug naar Frankrijk toe waar hij vandaan kwam. Daar was het warm en had hij minder last van pijn. Langzaam viel Nico terug in zijn overmatig drankgebruik.

Door de stroomuitval was er een storing in de verwarmingsketel gekomen door en ik trof de deelnemers aan die het gehele weekend zonder warmte zaten. Ik vroeg nog waarom ze volgens afspraak, dat er bij problemen de directeur gebeld kon worden wanneer er nood aan de man was in de boerderij. Niemand kon bellen, want Nico had geen mobiele telefoon. Widad was naar haar vriend gegaan en daar was ze thuis opgevangen, Rico had wel een mobiele telefoon alleen had geen beltegoed en Zivco heeft wel gebeld naar de directeur, maar die nam volgens Zivco niet op. Zivco belde de directeur zo vaak op die voor allerlei hulpvragen die eigenlijk alleen vanuit eenzaamheid deed. En er was geen thuistelefoon omdat die niet aangesloten mocht worden vanwege de hoge kosten die ze allemaal zouden kunnen veroorzaken van bellen naar derde toe.

Nico trof ik geheel terug getrokken onder de dekens in bed, vanwege de kou en hij had al een oplossing gevonden voor de kou. Ik zag dat Nico zich warm heeft gehouden door zijn alcoholgebruik en was niet wakker te krijgen. Ook

135

Langs de weg van de afgrond. constateerde ik dat hij een kleine maag bloeding had gekregen. Mijn gedachte was ook meteen oh nee he, niet weer. Op zo’n moment kan je hem dan niet meenemen naar de dagbesteding. Zoals gewoonlijk en weer zonder Nico samen met de andere deelnemers richting de dagbesteding ben afgereisd.

Nico was s’ avonds, bij het terugbrengen van de deelnemers zo lam en zat dat ik besloot ik om maar aan te kijken of hij de volgende morgen weer een beetje boven jan was en zoals gewoonlijk in de huiskamer op ons zat te wachten aan een bakje koffie. Ik had dit wel eens regelmatig met hem meegemaakt. Ik heb nog gekeken of Nico bij kennis wou komen, hij mompelde wat en vertelde om hem met rust te laten. Ik heb hem laten slapen en ik ben toen richting huis gereden.

De dag daarop ging ik zoals gewoonlijk richting Warmenhuizen. Maar dit werd een van die dagen in je leven die ik nooit zal vergeten. Dagen waarin je voor een dilemma komt te staan en een andere nodig heb om beslissingen te moeten nemen en feedback nodig hebt om goed te kunnen handelen. Je hebt iemand nodig om je ervaringen te delen om elkaar te ondersteunen en jouw kracht te vinden om een stukje verder te komen, want je wet het zelf niet meer.

Ik constateerde eerst dat er overal dunne strepen ontlasting overal zat en het stonk verschrikkelijk. Nou deze stank was niet te vergelijken met de sporen en strepen van ontlasting door de gang, naar WC en richting de slaapkamer van Nico. Vanaf boven hoorde ik Rico nog schreeuwen, “Die idioot moet weg hier, hij heeft me de hele nacht lastig gehouden, hij moet hier weg anders kom ik hier nooit meer.” Het eerst heb ik Rico gerustgesteld en hem verteld om zo snel mogelijk in de bus te gaan zitten om straks weg te kunnen gaan. En ik heb hem nog verteld dat ik eerst polshoogte zou nemen bij Nico.

Alles zat onder de ontlasting, zijn bed, zijn wit hoogpolig tapijt en Nico lag onder de deken en ik was in een shock wat ik allemaal zag. Direct vertelde ik aan Nico, blij liggen ik ga kijken hoe ik hulp in kan schakelen. Het eerste die ik belde was mijn 1e leidinggevende en dat was de directeur van de zorginstelling. Ik vertelde dat alles onder de ontlasting zat en ik niet wist wat ik moest doen. Het enige wat er bij hem uitkwam was, wat denk jij te moeten gaan doen. Ik had hem dus letterlijk verteld wat ik geconstateerd heb, net zoals ik het omschreven heb.

Overal ligt ontlasting en ik denk dat er een dokter langs moet komen.

In mijn optiek was eerst hulphalen door naar de huisartsenpost te gaan en de huisarts inschakelen en daarna een schoonmaakteam inschakelen om alles schoon te laten maken in zijn slaapkamer, de WC en op de gang. Na goed vinden

136

Langs de weg van de afgrond. van de directeur, heb ik Zivco en Widad uit bed gehaald en heb ik nog tegen Nico nog verteld dat we naar de dokterspost toe zouden gaan om voor hem hulp in te schakelen. Iedereen was ingestapt en zijn via de Dorpsstraat 300 meter gereden naar de dokterspost. Binnen een paar minuten stapte ik uit de bus richting de dokterspost.

Ik heb de gehele situatie uiteen gezet bij de huisartsen post en de assistente zou de huisarts op de hoogte brengen. Het vreemde was dat niemand aan mij vroeg hoe ernstig de situatie van Nico was. Ik vertelde alleen dat ik me zorgen maakte om Nico en dat hij spoedig en zeer snel mogelijk hulp nodig had. Zo ging ik ervan uit dat de assistent me begrepen had en ze zo snel mogelijk een dokter zou inschakelen om direct langs Nico te gaan.

Daarna ben ik met de rest van de deelnemers naar de dagbesteding gegaan. Ik had een briefing met de directeur over de getroffen situatie en toen zijn we met alle medewerkers van de zorginstelling bij elkaar gekomen. De directeur vertelde nog tussen neus en lippen door dat hij ons nu wel even zou laten zien hoe je een crisis interventie overleg zou organiseren. En een aanpak had over het gedrag van Nico omdat hij zich niet gehouden had aan de regels van het huurcontract.

Ik dacht nu ineens waarom nu wel maar toen niet. Waarom greep hij nu pas in en toen niet bij zijn extreem drank gebruik. Vooral dat ik hem vertelde dat alles en de inboedel van de boerderij die bekleed gehuurd was dat ook onder de ontlasting zat, de directeur dit contract getekend had en dat de kosten en vervanging van dit tapijt en behang op kosten van Nico verhaald zou worden.

Waarschijnlijk omdat de kosten waarschijnlijk belangrijker was dan de zorg van Nico, denk ik achteraf.

Later bleek dat dat niet is gebeurd. Terwijl ik in overleg met mijn leidinggevende, en andere collega’s een crisis interventie plan opzetten. Nog vol verbazing gaf de directeur nadrukkelijk aan dat hij ons zou leren hoe zo’n plan gemaakt moest gaan worden met daaraan de aanpak van Nico en zijn gedrag van overmatige drankmisbruik en na aanpak daarna een evaluatie zou gaan plaats vinden. Dit was vreemd voor mij, maar ook voor de andere collega’s. We hadden ineens een overleg, onze directeur nam uitgebreid het woord hoe hij dacht dit op te pakken en daar was meteen een strategie opgezet.

Ik zal maar niet vertellen hoe dat op mij overkwam. Ik was ontsteld dat deze aanpak nu pas ter sprake kwam. Was dat de oplossing die hij aanbracht nu pas.

Terwijl we dat al van te voren met elkaar zouden moeten hebben afgesproken hebben. Wat een lachertje, zou deze aanpak van de directeur zoden aan de dijk zetten? En waarom is dat niet veel eerder was gedaan., zoals we net voordat we

137

Langs de weg van de afgrond. het project wonen gestart hadden. Uiteindelijk heeft dit overleg een lang uurtje geduurd. Constant vroeg ik mezelf nog af, waarom belde de huisarts mij niet, de huisarts die op de hoogte was gesteld van zijn situatie. Ze had het nummer van de zorginstelling die als contactpunt voor Nico was. Nadat de crisis interventie en de aanpak besproken was hebben ik afgesproken met de directeur om samen met een stagiair met de bus richting Warmenhuizen te gaan.

Eerst hadden we handdoeken en schoonmaak middelen gehaald bij de Action en zijn richting Warmenhuizen gereden. Ik had nog steeds het idee dat hij wel weer bij was, net zoals ik dat van hem gewend was na een drankzucht periode.

Of dat Nico nog haveloos in zijn bed lag, zoals ik hem in die toestand achtergelaten heb voordat deelnemers naar de dokterspost ben gegaan om hulp voor Nico in te roepen.

Onderweg naar Warmenhuizen rijdend dacht ik nog dat de boiler niet meer werkte en een oplossing moest zoeken om Nico te wassen met warm water en alles daarna schoon te maken. Dat schoonmaken van zijn kamer daar was ik vaker bekend mee toen Nico nog bij de zorginstelling woonden. Ik had al een afspraak gemaakt voor een monteur maar die zou pas een paar dagen later komen.

Dit warm water gebrek besprak ik ook in mijn plan van aanpak met de stagiair door. Eerste prioriteit was om eerst wat pannen met warm water op te zetten.

En ik dan Nico zou gaan wassen om daarna alle ontlasting te verwijderen en zijn kleding te wassen. Alles stond in het teken wat we gewend waren aan te treffen van Nico na een drankmisbruik en eventuele maagbloeding. Ook was ik blij dat er nu eindelijk eens een aanpak zou komen voor Nico, waaronder zijn bankpasje innemen en daarmee niet meer instaat was om zijn eigen drank te kunnen financieren om Nico met zijn drank gebruik te confronteren. Het drankprobleem van Nico zou dan rigoureus aangepakt gaan worden.

We stapte uit de bus met onze schoonmaak spullen en zagen de huisarts direct gelijk aankomen met ons. Ik vertelde dat ik blij was haar te zien en vroeg hoe het met Nico was. Dat wist ze nog niet want ze was er nu pas aan toe gekomen.

En dit was haar tijd om thuisbezoeken af te leggen en het probleem van Nico pas na het spreekuur door haar assistent aangegeven is.

Naïef uitgaande van het goede, met wat ik wist en hoe ik Nico achter gelaten had. Heb ik de doktersassistente gevraagd ”Wil je een bakje koffie of thee” en gaf de stagiair de opdracht om water in een pan te koken voor het schoonmaken voor Nico. En ook voor het maken van een bakje thee of koffie. Daarna gingen

138

Langs de weg van de afgrond. we met zijn alle via de voordeur naar binnen, de gang door en ik de arts nog vertelde dat ik meteen zou kijken of Nico al wakker was. Ik ben zijn kamer in gegaan en heb de deken van zijn gezicht afgehaald en heb hem getracht wakker te maken. Ik moest flink schudden aan zijn schouders om contact met hem te krijgen. Nico voelde erg koud aan en met het schudden ging ook zijn gezicht mee. Dat voelde niet goed aan. De huisarts nam het over en constateerde, nadat zijn pols werd gemeten, dat hij overleden was. Het was haar wel vaker overkomen en ik zag aan haar dat ze dat wel gewend was, maar ik wist niet wat ik wel of niet kon voelen, sprakeloos, verbouwereerd het was een niet te omschrijven gevoel.

Met deze boodschap van de huisarts ging ik via de slaapkamer, door de gang, richting de woonkamer naar de keuken toe. Daar stond de stagiair die op dat moment pannen met water op zetten om water te koken voor thee. Daarna ging alles in een stroom versnelling. Dat was een procedure wat ik nog niet mee gemaakt had en kende. De dokter moest Nico officieel dood verklaren door een overlijdens akte op de dokterspost op te stellen en ging weg. Ze vertelde dat Nico zijn slokdarm was gebarsten en daar was aan overleden. De dokter zij nog ook al waren we op tijd geweest vanmorgen, dan hadden we hem ook niet kunnen redden want opereren had geen zin meer gehad.

Ik heb daarna direct de directeur op de hoogte gesteld en in afwachting daarvan het huis zo goed mogelijk dat het kan schoongemaakt. We hebben zo goed mogelijk zijn kamer opgeruimd en de vloer bedekking de vuile stukken weggesneden. Hebben deur naar de tuin nog opengezet voor de weemoedige lucht die er hing en goede kleding uitgezocht om aan de begrafenis ondernemer mee te geven. En Nico lag nog steeds in bed, stijf bewegingloos, maar Nico voor wat er nog over was van hem, was nadrukkelijk aanwezig.

Alle laatste bewegingen van zijn laatste strijd waren op het behang en op de dekens te vonden en te zien. Zijn laatste bewegingen uit nood, even bewegen loos zoals Nico uitgesmeerd op het behang. Bij het zoeken naar schonen kleren, en dat was zeldzaam uitzonderlijk. Zag ik zijn nieuwe spijkersbroeken die hij vorige week nog had gehaald. Toen dacht ik aan die mooie momenten met hem hoe ik hem langzaam beter leerde te kennen en mijn interventies op hem toe paste. Uiteindelijk kwam dat mijn moeder ook alcoholiste was, niet dat ik daar last van had en die met mijn moeder deelde. Ik mijn ervaringen met de verslavingen die ik had en de opvoeding die makkelijk met hem kon gaan delen.

En even stond ik stil bij de beelden van Nico hoe ik langzamerhand kennis met hem maakte binnen de zorginstelling en zijn ervaringen die met mij deelde.

139

Langs de weg van de afgrond.

Ik had al omschreven hoe Nico in Nederland terecht is gekomen. Met een auto die op zijn naam tijdelijk bedoeld was geschreven en door zijn vriend belazerd was en de auto en vriend niet meer te vinden was. De ene aanmaning na de andere op zijn bordje kwam en zijn schuld zo opliep dat er net nog geen beslag werd gelegd op zijn pensioen. Elke keer kwamen er steeds meer deurwaarders exploten binnen. Maar omdat Nico recent was verhuisd naar Warmenhuizen, zijn vaste adres nog niet bekend was en zijn vorige adres van de zorginstelling aan de Oudegracht waar hij wel woonde, maar officieel niet mocht als postadres gezien werd. Dus op administratief gebied er toen al wangedrag was en als onoverzichtelijk of niet voorhanden had. Dat heeft minstens enkel maanden geduurd voordat deze deelnemers administratie op orde was.

Ik had voor de deelnemers inmiddels voor elkaar gekregen dat we zorgplannen konden maken en zijn toen met alle deelnemers in gesprek gegaan. Daarin kwam alle problematiek van Nico naar boven. Uiteindelijk kwam het er op neer dat hij uiteindelijk als er beslag gelegd zou worden op zijn pensioen Nico geen eens de zorg en de dure huur van de woonkamer van de boerderij in Warmenhuizen niet meer kon betalen. Uiteindelijk hebben ik samen met Nico bezwaar gemaakt tegen alle incasso’s van de niet verzekerde auto. Terwijl er van Nico niets bekend was dat hij door zijn hersenbloeding en zijn verstandelijke beperking misbruik is gemaakt door zijn vriend. Dit hebben ik samen met Nico beschreven en naar de rechter gestuurd. Deze heeft terecht alle openstaande boetes en incasso’s ongedaan gemaakt en deze met terugwerkende kracht alle betaalde boetes met deurwaarders kosten terug betaald. Nico was weer kapitaal krachtig genoeg. De directeur hielp Nico jarenlang met het beheer van zijn rekening voor een aanzienlijk bedrag per maand. Maar miste al die jaren het overzicht en de mogelijkheid om bezwaar te maken. De directeur wist zelfs niet hoe hij zorgplannen moest maken zeker op het financieel gebied. Nico was meer een product om zijn maatschappelijke stichting overeind te houden samen met Zivco, en de andere deelnemers. Ook was de reden vooral om maar geen financieel risico te lopen, geen telefoon geplaatst in de boerderij. En zoals ik denk dat Nico Rico wilde hulp in te roepen om telefonisch hulp in te roepen voor hem.

Ook dat we Nico geen grenzen hebben aangeven in een hulpverlening plan en zijn alcohol gebruik wilde beperken en dat in een zorgplan meenemen. Tenslotte zag Nico dat zijn banksaldo ineens erg hoog was en geen weerstand meer had om geen alcohol te gebruiken. Hij was zo vrij om zelf zijn bier en zware drank te halen in Warmenhuizen en daarmee aan zijn lot overgelaten is.

Nico kon ook niet zelfstandig zijn was meer doen en ik had wel ervaringen met andere deelnemers zoals jongeren met gerelateerd drug en drankproblematiek en met een verstandelijke beperking. Ik wist wel een ingang te vinden om ze zelf

140

Langs de weg van de afgrond. te betrekken in hun eigen problematiek en hen daarin verder te begeleiden.

Overal was het binnen de zorginstelling een zootje en vond een manier om het aan te kunnen pakken. Ten eerste was de wasmachine van de instelling stuk en niet aangesloten wegens de steeds veranderde locaties dagbestedingen in het pand. Maar Nico vergat ook dat hij de was eens in de week moest doen, dit besprak je wel in het zorgplan maar door zijn drankmisbruik en zijn hersenbloeding erg vergeetachtig was. Als Nico zijn goede muts op had en bereid begeleid te worden verzamelde ik al zijn kleren en vroeg aan hem. Je weet veel over Alkmaar en dat had ik van anderen gehoord. Ik kom uit Den Helder en wil jij Alkmaar aan me laten zien?.

Gewoon als mannen onder elkaar en dat wilde hij wel. Net als ik en daar zijn we mannen voor houden nu eenmaal van het vrouwelijk geslacht. En Nico had het wel eens over de hoerenbuurt van Alkmaar en die wilde hij wel aan mij laten zien. Kom op Nico, pak jij dan de zak met kleren en dan gaan we eerst naar de wasserette om daarna naar de hoerenbuurt te gaan. Laat maar zien en zo motiveerde Nico dan. Ik denk dan terug hoe hij met zijn Charlie Chaplin manier met in zijn hand de zak met was richting de wasserette. En zo gemotiveerd was.

Nico hield van alles wat betreft, hoeren en bereid willig voorging om mij dat te laten zien in zijn buurtje Alkmaar. Dat was een van de eerste interventies die ik deed bij hem. Het was in november en koud maar wel leuk om te zien hoe hij zichzelf kon zijn en dat kon ik zo aldus ook waarnemen om te kijken hoeveel competenties hij nog had, naast wat hij niet kon. Nico wist veel waar alles was en vertelde vooral over zijn vroegere werk wat hij gedaan had met de bezoekjes aan de hoeren hier in Alkmaar.

Op de terug weg keek ik op van een mooie donkere dame met een rokje aan met prachtige benen die liep over het Kaasmarkt plein. Moet je zien Nico wat een mooie benen zie ik nog tegen hem. Direct had hij een kort antwoord. “Ze zal wel een koude kut hebben” en dat was precies Nico op een goede dag.

Plotseling kwam de stagiair in de kamer terwijl ik in gedachte was, met zijn kleding in mijn handen, te staren naar alle vegen van ontlasting die Nico nog levend met zijn handen waren gemaakt over het bed, de muur en over zijn gezicht. Wat een man is Nico geweest en dat Nico zo aan zijn eind is gekomen, dat wens je niemand toe, ook Nico niet.

Naast mij vertelde de stagiair,” De begrafenis ondernemer komt er aan, Rob!”.

We liepen door de gang naar de voordeur, een zagen in de Dorpstraat een prachtige witte lijkwagen voorstaan. Wat was dat een contrast vergeleken met de situatie die we aanschouwd hadden in zijn kamer. De begrafenis ondernemer

141

Langs de weg van de afgrond. was alleen en vroeg of we hem wilde helden om de lijkwagen in het steegje naast de boerderij achteruit in te helpen rijden.

Nadat de lijkauto achteruit ingereden was pakte hij zijn koffer en liep mee achterom de boerderij in, door het schuurtje en dan door het washok de gang in richting de kamer van Nico. Bij binnen komst aanschouwde de begrafenisondernemer precies hetzelfde zoals ik Nico zag liggen toen ik in zijn kamer kwam.

Het enigste verschil was dat we zijn deken over zijn hoofd heen hadden gelegd om zijn gezicht af te dekken. Met een haal haalde de begrafenis ondernemer de deken van hem af en wat we aanschouwde was afschuwelijk. Zelfs voor de begrafenisondernemer. Nico lag geheel verkrampt met zijn gezicht naar de muur waar zijn laatste bewegingen op het behang op de muur waren vast gelegd met ontlasting en gestold bloed. Nico lag in een bed vol met bloed, niet alleen vanuit zijn mond maar ook vanuit zijn darmen. Verschrikt reageerde de begrafenis ondernemer, “Wat een doodstrijd heeft deze man gehad!!”

Om meteen aan de slag te gaan gaf de begrafenisondernemer daarna ons meteen de opdracht om handdoeken, was handjes en een emmer of teiltje met water te gaan halen. De ergste bebloede en ontlasting doordrenkte kleding en lakens rondom Nico heen heeft de begrafenisondernemer weg gehaald. Ik en mijn stagiair zijn even naar buiten gegaan om alle beelden eerst even te verwerken. Daarna zijn we weer met zijn tweeën naar binnen gegaan om deze begrafenisondernemer verder te helpen bij zijn werk. Bij het wassen en omdraaien van Nico, met zijn lijk stijfheid lag er onder hem nog een grote klomp met bloed, geheel gestold. Uit eindelijk heeft de begrafenisondernemer zoveel mogelijk vuil van Nico afgehaald om daarna ons te vragen of er ergens nog een laken was om hem daarin te verplaatsen naar de grond waar de verrijdbare baar lag. Het moeilijkste bij het weg tillen van Nico, al liggend in een schoon laken dat hij niet alleen erg zwaar was. Maar als je iemand in een lakken legt en versleept, de begrafenis ondernemer aan zijn hoofdeind en de stagiair en ik aan het voeteind boog het laken een beetje door. Hierdoor kwam Nico in een soort houding als of hij in een hangmat lag. Het was net of Nico, want zijn ogen waren nog open, ons indringend en direct aankeek.

Dit kon natuurlijk niet want Nico was dood. Einde Nico, dacht ik nog.

Behoedzaam legde we hem samen op de baar op de grond. Om Nico af te bedekken met een grijszijl van de baar moest de begrafenis ondernemer zijn armen en benen nog strekken zodat Nico in het grijze zijl van de baar te kunnen snoeren zodat Nico vervoerd kan worden naar de lijkwagen. Het opzetten van

142

Langs de weg van de afgrond. de baar lukt aardig en we rolde Nico op de baar richting de lijkwagen in de staag naast de boerderij. Daarna zou de baar soepel in de lijkwagen moeten glijden alleen de wielen van het hoofdeind van de baar waar Nico op lag wilde niet inklappen. Ik denk dat we met zijn drieën zo’n tienminuten technische handelingen hebben moeten doen om hem in de lijkwagen met de baar in konden glijden. De stagiair en ik keken elkaar aan en dachten het zelfde.

Wat zal Nico boos zijn geweest op ons technisch onvermogen, waarschijnlijk had Nico gezegd, “Wat een stelletjes sukkels zeg, laat mij dat maar doen jullie bakken er niet van”. We barsten in lachen uit en daar een beetje alle verschrikkelijke dingen die we gezien hadden met Nico een beetje mee verwerkt hebben.

Behoedzaam deed de begrafenis ondernemer de achterklep van de lijkwagen dicht. We zijn nog even naar de gezamenlijke woonkamer geweest om de kleding van Nico, zijn petje en schoenen af te geven en de doodsverklaring van de dokter af te geven. Alles nam de begrafenisondernemer mee, liep de voordeur uit en reed de lijkwagen met Nico behoedzaam uit de steeg.

Wij beleven achter in de huiskamer en keken door de ramen naar buiten want het dreigde te regenen. In eens werd het donker in de huiskamer en het begon ineens hard buiten te waaien. Maar ook onheilspellend door het huis, want alles stond nog open tegenover elkaar om de stank en beetje dragelijk te maken binnen. Daar reed de lijkwagen weg door de Dorpsstraat richting Alkmaar.

We hebben daarna alles zoveel mogelijk schoon gemaakt, de gang met de sleepsporen van Nico, de WC waar zijn bloeding waarschijnlijk niet meer te stoppen was zodat de deelnemers Rico, Wadid en Zivco weer konden overnachten in Warmenhuizen.

Rond 17.00 uur zijn we richting Alkmaar gegaan en kwamen ongeveer om 17.45 aan bij de instelling. We hebben niet veel gezegd toe we in spits tijd Alkmaar binnen reden. Nog steeds heb ik het gevoel dat er iets goed mis is gegaan. Maar wat dat wist ik precies nog steeds niet. Nico bleek alleen overleden te zijn terwijl hij zonder verdere hulp van de huisarts en ondersteuning van mij en zoals de huisarts geconstateerd had dat zijn slokdarm doorgebroken was. De huisarts vertelde nog letterlijk tegen mij, dat als hij hulp op tijd had gehad aan huis, dat zijn bloedingen al zo ver heen waren dat hij het toch niet gered had. Wat een troost zou je zeggen.

Het ergste zou nog komen. Want toen we de bus geparkeerd stond en we de zorginstelling aan de Oudegracht binnen stapte de manier hoe de directeur reageerde. Geïrriteerd en gejaagd kwam hij op ons af en zei, ”Wat ben je laat, de

143

Langs de weg van de afgrond. deelnemers zitten allemaal op jullie te wachten om door jou opgehaald te worden!” en meteen direct daarop, “Heb je de doodsverklaring nog mee genomen?”. Dat was weer dat ik met een mond vol tanden stond en ik wist niet wat ik moest zeggen. Ik had wel gedacht dat ik ondersteuning zou krijgen van hem van b.v. “Ik ben blij dat je er weer bent, hoe is alles gegaan”, of “Hoe is het met jouw of jullie?” In gedachte en stamelde wat binnen in mezelf en ik wist niet hoe ik daar op moest reageren. Ik had dat aan de begrafenis ondernemer mee gegeven en grommend vertelde hij verder, “Dat had je beter niet kunnen doe!”.

En hij ging nog verder, “Die had je eerst mee moeten nemen naar mij en niet naar de begrafenis ondernemer!”. Ja wist ik veel!, maar alles wat we meegemaakt hadden een was blijkbaar veel minder belangrijk dan dat ene document. En dat zegt nog meer over de houding van mijn directeur, dan over ons, diegene die alles werkelijk ondergaan heeft aan ellende.

Het 1e weekend, de zaterdag na Nico zijn overlijden is er nog sombere uitvaart geweest. Deze was voor mij en de andere deelnemers indrukwekkend genoeg.

Je krijgt dan een moment dat je je gevoelens even kan laten gaan. Dit was het laatste afscheid van Nico. Iedereen toonde gevoelens behalve de directeur van de zorginstelling. Ik had nog wat met de broer van Nico gepraat. Hij had net zo’n eigenaardig loopje als Nico en ik vertelde dat ook. Dat werd wel gewaardeerd en daarmee was de dienst van Nico wel mooi geweest. Nico werd verder door het gebrek aan geld niet verder begeleid door de familie naar het crematorium.

Weg reed de lijkwagen met Nico in zijn kist alleen over de dijk weg richting Schagen.

De week daarop was het enige nog wat we moesten doen is het regelen dat alle bezittingen van Nico aan de familie over te dragen zou. Zijn kamer moest nog leeggehaald worden om daarna schoon opgeleverd te worden. De directeur gaf mij en de stagiair de opdracht om alle tijd wat we daaraan besteden op te schrijven en alles wat hersteld moest worden en de kosten daarvan verhaald zouden worden op de nabestaande van Nico. Alles draaide het bij de directeur alleen maar om geld en bij hem was er op dat moment niets menselijk meer aan.

Waarschijnlijk verschool hij zich achter zijn gevoelens om daar vooral niet te laten zien of iets anders in die zin.

Het is dan een gemakkelijk moment om jezelf alles zelf te gaan verwijten. Te verwijten dat er geen eerdere stappen zijn opgenomen om Nico te beschermen en dat is onvoldoende gebeurd. Zeker door de nalatigheid van de directeur waarin geld verdienen een echte ondernemersdrang ten koste gaat van mensen.

Maar of ik Nico terug kan halen vanuit de dood met eigen zelfverwijten, en door mijn onervaren handelen daarop om zoveel mogelijk te evalueren met mezelf en

144

Langs de weg van de afgrond. te kijken welke fouten ik heb gemaakt, heeft natuurlijk geen zin. In het terug kijken naar wat allemaal die dag heeft plaatsgevonden en hoe ik daar naar gehandeld heb zelf ook slachtoffer geworden in het onprofessioneel handelen van mijn directeur. Ik had ondersteuning gevraagd aan de directeur zoals ik op dat moment dat ik die ochtend Nico aantrof.

Ik had alleen onvoldoende ervaring, om het verwaarlozen van Nico en andere hulpvragen vanuit de deelnemers aan de kaart te stellen. Ik kon de directeur alleen melden wat ik waarnam op dat moment. Ik bracht daarna Widad en Zivco naar Warmenhuizen terug en stil in gedachte en praten deden we niet met elkaar reden ik en de stagiair terug naar Den Helder. Ik hoopte nog op een goede terugkoppeling en ik had een goed advies of ondersteuning nodig meer niet. Niet een terug koppeling van, “Wat denk jij dat het beste is”. Dat is geen ondersteuning van een directeur om je gevoelens te verwerken, ik ben de directeur niet van deze zogenaamde zorginstelling?. Uiteindelijk is er daarna geen goed overleg moment meer mogelijk geweest binnen de zorginstelling aan de Oudegracht. En ik zag toen pas in dat alles alleen maar bij de directeur een financieel belang in was, waar niks menselijk meer aan was.

De zondag daarop vlak voor de maandag wanneer overdracht van bezittingen aan de familie van Nico zou plaats vinden kreeg ik een raar sms van de directeur van de instelling. De inhoud was, dat ik voortaan de plicht had om met alles wat er ook was met de deelnemers of ze nou ziek zijn of niet, ze altijd mee moest nemen naar de instelling. Mijn directeur gaf in dezelfde sms ook aan daarmee aan geen zin meer te hebben in incidenten zoals met Nico gebeurd is. Normaal nam hij nooit contact op met mij in het weekend. Mijn directeur wist dat ik geen voorstander was om met werk bezig te zijn als ik vrij ben. Ik heb nog contact met de directeur opgenomen en gevraagd waarom hij contact op genomen had met mij en dat best maandag op de stichting had kunnen aangeven.

Maar achteraf denk ik zijn ad hoc van denken is geweest en dat dat zijn eigen manier van denken is geweest om eigenzinnige financiële belangen alleen maar te beschermen en daar risico’s in heeft genomen en mij daar de schuld van te geven.

Dit zou een prachtig overleg moment geweest zijn en dat dilemma eerst voor te leggen binnen het team, maar dit gebeurde niet. Mijn directeur nam alleen eigenzinnige beslissingen en die werden nooit centraal besproken. Dit deed hij alleen persoonlijk gericht. Zo deed hij dat ook in het nemen van andere financiële beslissingen. Uit eigenbelang denk ik. We werden wel persoonlijk op de hoogte gesteld, maar als een van het teamleden het er daar niet mee eens

145

Langs de weg van de afgrond. was dat nooit binnen een teamoverleg besproken kon gaan worden. Zo deed hij dat. Zo manipuleerde de directeur ons allen, net zoals de directeur met de deelnemers om ging. Individueel benaderde hij ze wel, maar als het over beslissingen zou gaan en over alle deelnemers zou moeten gaan, dan gaf hij nooit thuis.

Afijn het werd nog erger, tijdens de oplevering van de kamer hebben we heel wat besmeurde spullen weg moeten gooien. Het was meestal oude rommel.

Zoals ook alle waardeloze spullen die vanuit de zorginstelling los in de woonruimte van Warmenhuizen verspreid lagen. Deze waren zo oud en vervallen dat ik deze oude spullen direct meegenomen heb zodat alles er opgeruimd en netjes uitzag. Vooral dat we alle persoonlijke spullen zouden moeten overdragen aan de familie van Nico.

Ik heb dat nog tegen de directeur verteld dat ik deze spullen meegenomen had, met alle besmeurde spullen naar de afstortplek in Schagen gebracht had.

Tenslotte had ik dat wel eens vaker gedaan. Zeker in de beginfase was de maatschappelijke organisatie een grote opslag van oude fietsen, ruimte voor met rommel en niet meer gebruikte inboedel tot aan andere waardeloze vuilnis en rommel.

Ik wist dat de directeur daar niet zo blij mee was maar dat was een van de aanpakken die ik nodig had, om alles op te ruimen om meer extra dagbesteding ruimte binnen de zorginstelling te creëren. En door deze methoden er meerdere ruimtes vrijgekomen zijn en daar uiteindelijk en veilige en gezonde dagbesteding gecreëerd is. Iedereen ook de deelnemers, deden aan deze opruimactie mee en dat was op zich al goede dagbesteding een waren daarmee ook tevreden mee. Behalve dat de directeur moeite had om afstand te doen van deze rommel en soms wat strijd leverde.

De avond dat ik thuis was ging de telefoon. Ik had de vrouw van de directeur aan de lijn. Dat was nog nooit gebeurd. Normaal heb ik niets tegen Duitsers. Maar ik kon dit maal goed merken en horen dat het een Duitser was.

Ze spuugde zowat tegen mij oor aan door de telefoon, zo kwaad was ze, en dat ze een financiële compensatie verwachte van de weg gegooide spullen. Dat was oude troep van niet te maken treintjes, die kapot en verloederd in een doos met stukken plastic huisjes lagen opgeslagen in het huis. Ik heb deze doos wat weggesleept van de ene ruimte, naar de andere ruimte in de zorginstelling.

Totdat ik uiteindelijk uit ruimte gebrek, in opdracht van de directeur mee genomen heb naar Warmenhuizen. Makkelijk en weg maar dat het daar weer

146

Langs de weg van de afgrond. voor de poten lag. Ik hoorde de opdracht nog die de directeur aan me gaf toen we de activiteitenruimte aan het bouwen waren en daar deze doos vol oude spulletjes steeds voor de poten van ons lagen. Neem die vanavond mee naar Warmenhuizen wellicht kan Nico er daar nog wat mee om er wat moois van te maken. En dat was maanden voor de dood van Nico. Nico kon er niets mee en nu helemaal niet want die was dood.

Volgens de vrouw van de directeur vertegenwoordigde dit een hoop geld, maar ik denk dat deze restanten treintjes met de kapotte huisjes die niet meer compleet waren en niet te repareren waren ook niet door Nico en de andere deelnemers meer een emotionele waarde hadden. Maar omdat ik niet eerst in overleg ben gegaan met haar man de directeur van de Stichting haar heel boos maakte. Overleggen dat woord kende ik niet binnen de zorginstellingmeer. Ik vertelde alleen aan haar dat ik dat achteraf gemeld had aan de directeur. En hij reageerde daar laconiek op. Dat er in haar ogen aan deze spullen een emotionele band zat en zo kwaad over was dat wist ik niet. Ik bood daarop mijn excuses en ik gaf toe dat ik wel eens een eenzijdige beslissing heb genomen, zonder daar toestemming voor te vragen en dat wel vaker gebeurde ook door de directeur binnen de zorginstelling. Dit waren we toch al van elkaar gewend en dat ik daar niets meer aan kon doen omdat er niet geluisterd werd doordat de directeur er zijn eigen gang in ging.

En dat deed haar waarschijnlijk erg pijn, ik spraak haar aan op het beleid loos handelen binnen de zorginstelling van de directeur door het ontbreken van enige ander overleg structuur. En bij haar waarschijnlijk en erg gevoelige snaar heb geraakt.

Daarop werd ik voor huichelaar aangemerkt, en dat ik de Ambulance had moeten bellen en Nico nooit alleen heb moeten laten en ik nog heb staan janken bij de uitvaart het in haar ogen belachelijk was. Ik werd ook als huichelaar bejegend, zo blind van woede was ze.

Dat was het punt dat ik brak, van alle beschuldigingen die ik heb gehad in mijn leven door het nemen van verkeerde keuzes. Deze harde woorden, me erg raakte diep in mijn ziel en dit nog nooit in mijn leven meegemaakt had. Dat je fouten maakt dat kan, maar ik heb het de directeur ook gemeld, maar dat ik voor iets ben uitgemaakt wat ik totaal niet was. En ze totaal geen weet had wat mij en de stagiair is overkomen is, die dag van het sterven van Nico totaal niet overgekomen is en haar emotionele waarde van deze spullen wel erg egocentrisch overkwam. Het was alleen maar een doos met waardeloze spullen

147

Langs de weg van de afgrond. die mij als werken elke keer, maar ook die voor de directeur bij de zorginstelling in de weg stond.

Ik haakte af en ik vertelde dat ik direct haar man de directeur van de zorginstelling op de hoogte zou gaan brengen. “Goed zo�, zegt ze nog tegen de telefoon, mijn man weet niets van dit telefoontje en hij mag dat best weten.

Tijdens dat telefoontje met de directeur vertelde dat mijn grens was bereikt en het hele gebeuren met het overlijden van Nico niet meer aankon. Uiteindelijk kwam het er op aan dat de directeur vond dat ik vanaf januari al teveel op mijn tenen liep en niet meer goed functioneerde. Dank je de koekoek, ik heb geprobeerd binnen het team aan te geven dat er geen beleid was en nooit met elkaar besproken kon worden. Ik denk dat als een collega merkt dat je met je gevoelens hoog zit dit veel eerder moet kunnen signaleren en bespreekbaar gemaakt had moet kunnen gaan worden.

Maar die gelegenheid kwam er niet, zoals ik al eerder aangegeven en om gevraagd had. Uiteindelijk heb ik het contract opgezegd en ik ontslag heb genomen met wederzijdse overleg en per direct heb ik dat laten gaan plaats vinden. Nadat ik deze beslissing genomen had, kreeg ik nog twee dagen om mijn werk over te gedragen en alle deelnemers die ik begeleiden op de instelling afscheid te nemen en uit te leggen wat de reden was dat ik weg ging bij de instelling.

Daarnaast heb ik deze laatste dagen mijn directeur nog nooit zo opgelucht gezien waardoor het leek alsof er een zware last van zijn schouder was gevallen. De reden kan je wel raden, eigen belang en dat was nou precies waar ik hem nooit op kon aanspreken en nu later veel alerter op ben gaan worden.

Ik ben door deze confrontatie van onmacht en onwil van de directeur er achter gekomen dat door het ontbreken van beleid en protocollen, het ontbreken van wekelijks overleg over zorgvragen binnen het zorgteam van de zorginstelling er steken zijn gaan vallen. En daar niet meer aan mee wilde werken. Mijn loyaliteit hield op aan deze zorginstelling. Mijn werkrelatie hield op met deze directeur omdat ik van hem nooit loyaliteit terug heb gekregen. En van mijn expertise misbruik is gemaakt en uiteindelijk ik verantwoordelijk ben gehouden voor de dood van Nico wat hij in een kort SMS aan mij doorgegeven heb.

Dit waren zo ongeveer mijn gedachte gangen, toen ik net ontslagen was vanuit het ziekenhuis en langs Warmenhuizen ben gereden. Ik zat nu op de achterbank en keek naar buiten, over dezelfde Rijksweg langs het Noord-Hollands kanaal waar ik elke morgen de deelnemers haalde en ik nu daarvoor niet meer nodig 148

Langs de weg van de afgrond. was. Krachtig waren mijn emotionele gevoelens en gedachte stromingen. Maar ik was ook tegelijkertijd opgelucht dat ik deze beslissing genomen heb. Alleen al de concrete levenservaring die ik samen met de stagiair en het leed van Nico meegemaakt had, moeilijk uit mijn gedachte te halen is en de brug naar Warmenhuizen over het kanaal een emotioneel icoon is geworden.

Voor ik het wist reden we de Burgermeesterhouwingsingel in , ik was moe, thuis en waren Monique en ik nog even in afwachting van de aflevering van het thuis bed en rollator van de thuiszorg organisatie. Het duurde niet lang en deze werd geleverd en opgesteld in de woonkamer en ik vleide me moeizaam op het bed.

Dit bed werd mijn revalidatie startpunt en de plek waar ik mijn boek ben gaan schrijven.

Enige maanden later bleek dat de vrouw van de directeur onverwacht overleden te zijn aan kanker, dat hoorde ik via de stagiair maar dat wist ik toen niet toen ik alles net thuis in mijn thuiszorg bed alles te overdenken was. Ik heb ondanks de slechte uiteengaan van de arbeidsrelatie de directeur nog een persoonlijk kaartje gestuurd als een vriend en hem te condoleren met het verlies van zijn vrouw.

149

Langs de weg van de afgrond.

Het verlies van mijn onbevangenheid.

11 mei 1958, dat is mijn geboorte datum. Ik ben in Amsterdam geboren op een moederdag. Ik ben met de helm op geboren en mijn moeder is geholpen bij mijn geboorte omdat mijn schouders te breed waren en ik was 9 pond in gewicht. Dat is nogal wat denk ik dan. Zelf kan ik over zo’n ervaring niets over zeggen. Ik ben tenslotte een man en zal dan nooit tot het baren van een kind komen.

Ik heb altijd al wel willen weten hoe het is om een kind te dragen en te baren afijn je kan geen ervaringen afdwingen als man om te weten te komen hoe je dat als vrouw ervaren kan. Maar dat kan nu eenmaal niet want ik ben een man. Ik heb ook een broer en die is 2 jaar ouder dan mij. Mijn beide ouders hadden rond mijn geboorte een zeer goede betrekking.

Mijn vader was een bewaker en mijn moeder was een kantinebeheerder van een diamant slijperij aan de Sarphati - kade 12 in Amsterdam. Mijn broer en mijn ouders hadden daar een bovenwoning en zoals dat in het Nederlands vertaald is ze woonde intern binnen het bedrijf. Dat had veel voordelen in die tijd en zo doorbrak mijn vader en moeder de woning schaarste.

Mijn ouders hadden alles wat ze wenste ook net na dat ik geboren was. Maar dat zou spoedig veranderen. Ik kan me van die tijd dan ook niets van herinneren ik heb nog wel ergens foto’s liggen. Mijn eerste herinnering kan ik me wel heugen en dat was die van mijn moeder. Ik lag op dat moment in de kinderwagen en om mij van de regen te behoeden was dat mijn moeder het doorkijkscherm van de kinderwagen afsloot met een rits en dat ik samen met mijn moeder was in de regen over de dijk van Den Helder. Ik denk dat ik een jaar of 3 was. Daarvoor tussen mijn geboorte en op het punt van deze eerste herinnering dat ik in de kinderwagen zat weet ik niet zo meer te herinneren.

Ik heb begrepen van mijn vader die is nu momenteel 87 jaar dat hoe ouder je wordt hoe helderder deze beelden naar boven gaan komen. Ik was het middelpunt van zijn gezin geworden. Vooral dat mijn ziekte beslissend werd en daarom in Den Helder zijn gaan wonen. En dat was in het Victoria pension in de Molenstraat op nummer 55 en daarmee af en door mijn moeder over de dijk ben gereden.

Enkele maanden vlak na mijn geboorte tijdens een vakantie van mijn ouders met mijn broer in een bungalowpark in Brabant kwamen mijn eerste ziekte verschijnselen. Ik had veel pijn en moest langdurig jammerend huilen en mijn ouders zich daarover er zorgen maakte omdat het zo leek dat er iets aan de hand was. De pijn kwam van het niet goed meer kunnen werken van mijn nieren.

150

Langs de weg van de afgrond.

Gelukkig was er in dat park ook een dokter aanwezig en die vertelde dat ik waarschijnlijk als kind pijn had aan een van mijn niet goed werkende nieren. En dat snel na moest laten kijken in Amsterdam. Volgens mijn ouders ben ik door het advies van deze dokter in het Emma kinderziekenhuis terecht gekomen. Ik was daarmee een van de eerste jongste nierpatiëntje geworden in Nederland.

Hier startte ik mij carrière op jonge leeftijd als nierpatiënt. Mij is wel eens verteld dat mijn medicijnen speciaal vanuit Amerika gehaald moesten worden.

Als lezer zal je moeten weten dat de medische wetenschap over volwassenen nieren in die jaren nog helemaal niet zo veel bekend mee was, laat staan over een jong Nier patiëntje van nog geen jaar oud. Radeloos waren de specialisten over het lot van mij. Maar ook mijn ouders wisten zich daar ook geen raad meet.

Uiteindelijk kwam het na onderzoek er op neer dan mijn beide nier kanalen naar de blaas verstopt zaten. Dit was te zien op beide röntgenfoto’s.

Door deze beide verstoppingen werd de druk op de nieren vergroot en druk kan wel even maar hoe langer dat duurt hoe meer de nier filter blaasjes beschadigen hoe harder de nieren achteruit gaan en zelfs kunnen uitvallen. Daardoor had ik deze pijn. Nierdialyse bestond nog niet en de artsen wisten geen raad met mij en konden mijn ouders dan ook geen goed advies geven. Mijn vader vertelde mij wel eens dat mijn beide ouders niet wisten meer waar ze aan toe waren met mij als baby en langdurig kermde van de pijn. En naast al deze zorgen om mij het functioneren van de betrekking die ze hadden bij de diamantair onder druk kwam te zitten. Mijn vader had wel eens de gedachte om mij als baby met een kussen te verstikken om maar van alle problemen voor mij de pijn maar ook de druk van het verliezen van hun baan voor te zijn. Dat zeg je als vader over kind die ziek is niet zomaar. Maar dat zegt wel iets over zijn onmacht gevoelens die mijn vader en moeder hadden over hun leven en die van mij.

Door allerlei onmacht gevoelens en vragen van hoe juist te handelen als ouders met een ziek kind dat kon niemand hun vertellen. Dat was ook niet te vinden want mijn situatie was uniek in Nederland. Je had alleen standaard informatie boeken over de opvoeding van en krijgen van kinderen zoals Dokter Benjamin Spock. Maar daar stond niet in hoe je met een nierpatiëntje van slechts enkele maanden oud en in de opvoeding daarmee om moest gaan. Uiteindelijk kosten de langdurige zorg om mij als nierpatiëntje mijn beide ouders hun baan. Een van mijn ouders in dit geval mijn moeder zou dan voor de zorg moeten opkomen om mij langdurig de medische verzorging moest geven. En dat betekende dat dat haar werk en die van mijn vader zou beïnvloeden en de manager van deze slijperij van mijn beide ouders dit voor hun besloten heeft. Mijn ouders kregen vanwege het langdurig ziekte proces van mij ontslag aangezegd en daarmee hun baan niet alleen verliezen, maar ook hun woonruimte.

151

Langs de weg van de afgrond.

Zo radeloos mijn ouders over hun toekomst van hun zelf maar ook die van mij, zo radeloos waren de artsen over mijn leven. Niemand kon iets vertellen over mijn toekomst en levensverwachting. En deze radenloosheid ver mij als nier patiëntje voor mijn ouders een soort gekleurde opvoeding heeft gekregen die tot mijn 21e jaar bepalend is geweest. Niet alleen op mijn ouders, broers maar natuurlijk op mij en in de ontwikkeling van wie ik nu ben. Het enigste alternatief op dat moment was, dat de artsen bij elkaar kwamen om een rigoureuze ingreep te doen om de druk van de nieren te verlagen. Er werd beslist dat de meest slecht werkende nier zou verwijdert gaan worden voor een operatie van ongeveer 8 uur lang om de andere nier te besparen. En dit was ook bijzondere vernieuwende medische ingreep om mij te gaan opereren. Er waren twee verschillende visies van de deskundige artsen. De ene arts wou een nier kanaal transplantatie gaan doen mat alle risico van dien. Want als die niet slaagde de kans groot wat dat beide nieren achteruit zouden gaan. De ander arts gokte het erop om de linker nier geheel te verwijderen. Die was er het slechts aan toe waardoor de andere betere nier harder moest gaan werken en sterker zou gaan worden.

Dit laatste werd dan ook binnen het medisch team besproken en voorgelegd aan mijn vader en uiteindelijk mijn ouders daar samen daarmee instemde. Het zou een risicovolle operatie gaan worden. Dat wist iedereen omdat de slagaderen goed afgesloten moesten kunnen gaan worden en de chirurgen deze fijne techniek nog bij een ingreep van zo’n kleine baby nog niet hadden toegepast.

Dat betkende dat daar geen garanties opstond en een risico was dat ik kon overlijden tijdens de ingreep. Specialisten van het Emmakinderziekenhuis hadden daar geen of nauwelijks ervaring mee bij een operatie van volwassenen maar helemaal geen ervaring bij zo’n jong kind als ik. Ik zou het tijdens de operatie misschien niet eens kunnen gaan redden. Maar uiteindelijk kreeg steun en de kracht van een onverwachte kant van mijn moeder, en mijn Opa. Die uiteindelijk dezelfde kracht die ze beide aan mij gegeven hebben voor mijn Opa deze kracht op zijn einde van zijn leven tot steun was. Maar daarover later meer in dit boek.

Om even verder te gaan wist ik net zoals mijn ouders die bij mijn opvoeding geen raad met mijn wisten. Zo zat ik ook met precies dezelfde radeloze gevoelens op mijn 26e levensjaar. Dat was het jaar dat ik zelf vader was geworden van mijn dochter. Hoe ik die relatie ben aangegaan met mijn 1e vrouw daar kan ik je later wel meer over vertellen. Maar wat ik je wel kan zeggen dat die beslissing om een kind te nemen erg naïef was omdat ik dacht dat ik die verantwoordelijkheid wel aan kon. Ik dacht toen dat ik er wel sterk genoeg was en de kracht daarvoor had.

Maar achteraf mezelf wel eens vaak verwijt of ik dat wel de juiste keuze is

152

Langs de weg van de afgrond. geweest. Vlak na de geboorte van mijn dochter Maaike, kreeg ze net zoals ik even oud was meerdere medische complicaties.

Een (normaal) gezin zou deze complicatie wel kunnen verwerken. Maar 1½ jaar later nog eens een vader en moeder werden van een 2e kind. En zoon Kees met precies dezelfde medische complicaties als mijn dochter in het ziekenhuis terecht kwam.

Van beide weet ik ook nog het moment van de verwekking van mijn kinderen.

Het waren mijn gewenste kinderen. Als dat je als gezin dat twee keer hetzelfde lot overkomt. Achter elkaar en je volop zorgen maakt over de toekomst van het gezin met kinderen die medische complicaties hebben en je als gezin ineens door onmacht gevoelens overvallen word. En deze onmacht gevoelens dezelfde gevoelens waren die ik herkende. En mijn vader en moeder diezelfde gevoelens over mij hadden toen ze een nieuwe betrekking zouden moeten gaan zoeken.

Een betrekking voor ouders met een jong, ziek nierpatiëntje maar dan begin jaren 60. Je bent en blijft natuurlijk verantwoordelijk voor de zorg van zieken kinderen en als ze dan ziek worden en je daar geen raad mee weet, daarvoor eerst naar een huisarts of specialist en daarvoor hulp eerst inroept. Maar mijn angst als ouder(s) die onmachtgevoelens daarover hebben en niet weten wat hun overkomt die de ontwikkeling van hun kinderen gaan beïnvloeden. Maar dat weet je op dat moment niets van. Je handelt naar wat je weet en voelt. Wat je niet weet dat is de onmacht die ja als ouder hebt en raad zoekt bij anderen.

Onze dochter kreeg na 6 weken heftige epilepsie* aanvallen. Daardoor kwamen we met onze dochter op de kinderafdeling in het ziekenhuis terecht. De kinderarts dokter van Dam probeerde van alles om alle epileptische aanvallen te remmen, door het gebruik van medicijnen Luminal en Depakine.

Noot: Epilepsie of vallende ziekte is een aandoening waarbij bepaalde herhaaldelijke insulten plaatsvinden ten gevolge van chronische afwijkingen in de hersenstructuur, welke leiden tot abnormale en/of gesynchroniseerde activiteit van neuronen. Niet iedereen die een insult krijgt heeft epilepsie en niet iedereen met epilepsie heeft last van toevallen. Epilepsieën worden vaak beschreven naar gelang het type aanval dat plaatsvindt of een epilepsiesyndroom dat er aan ten grondslag ligt. De behandeling bestaat voornamelijk uit het voorschrijven van anti-epileptische medicatie. Anti-epileptica zijn per definitie anti-ictogeen; ze voorkomen insulten, maar kunnen epilepsie niet genezen.

Onze dochter kreeg met tussen pauzes van een kwartier meerdere aanvallen waar onze dochter soms het bewustzijn verloor. Beide medicijnen bleken na

153

Langs de weg van de afgrond. toediening nevenwerkingen te geven. En later toen onze zoon werd geboren met dezelfde aanvallen ook na 6 weken dezelfde dosis toegediende geheel andere nevenwerkingen kregen. Deze bijwerkingen waren niet het zelfde, maar geheel tegenovergesteld.

Maaike was erg stijf en stram in haar bewegingen en erg schikachtig. Terwijl Kees erg slap en sloom was. Maaike kon na een periode van 6 weken weer terug naar huis toe, maar Kees heeft in een periode van 8 maanden gelegen in het ziekenhuis. Kees kon door het ontbreken van kracht zijn voedsel niet binnen houden. In beide gevallen waren de zorgen even groot voor mij als vader van het gezin. Zorgen om mijn 1e vrouw die passief en depressief werd en haar lot met twee van deze kinderen die niet kon dragen. En de opvoeding van twee kinderen met een depressieve vrouw en moeder van deze kinderen en zeer lange en erg onzekere periode is geweest. Mijn 1e vrouw kon de opvoeding niet aan, omdat ze de ziekte van beide kinderen nooit heeft geaccepteerd. Ze uiten zich meestal erg negatief over de kinderen. Dit kwam tot uitingen tot het schelden op de kinderen omdat ze niet mee wilde werken, zoals ze dacht hoe dat moest en uiteindelijk het geduld niet meer kon volhouden en de opvoeding niet meer kon opbrengen. Als ik daar dan iets over zei, dit gedrag naar mijn geuit werd. En ze doorgaans apathisch op reageerde en passief gedrag ging tonen. Passief gedrag zoals door langdurig in bed bleef liggen tot diep in de middag of avond en uiteindelijk door zelfmedelijden, langzaam een chronische depressie is gaan worden.

Ze kon waarschijnlijk het geduld en de verzorging niet opbrengen omdat ze werd geconfronteerd met haar eigen jeugd ervaringen. In haar jeugd bleek dat ze meerdere malen affectief verwaarloost is op geestelijk en lichamelijk gebied tot incest van haar eigen vader.

Ik kreeg contra gedrag en uit onmacht in deze situatie alles zo goed mogelijk probeerde om alles in goede banen te leiden. En door alle zorgen en de verzorging van de kinderen en die van mijn 1e vrouw zo als het kon op mij te nemen. Ik klampte me zo vast in mijn lot, met wat ik in mijn opvoeding allemaal heb meegekregen en was er zo van overtuigt dat ik daar wel in slaagde om oplossingen te vinden. Ik werd zeer alert en zo over zorgzaam omdat ik dacht dat alles wel goed kwam, ik putte de kracht die ik had meegekregen had van het overleven langs de weg van de achtergrond. Ik dacht wel te slagen en kon overleven in mijn zorg voor het gezin om bij elkaar te houden. En daarmee mijn onmachtgevoelens langzaam maar gestaag ging overcompenseren en steeds meer aan eigenkracht verloor. Alles probeerde zoveel mogelijk in goede banen te leiden en nog niet tot het inzicht kwam. En voorlopig met een baan en het

154

Langs de weg van de afgrond. gezin kon blijven onderhouden. En er nog niet kon accepteren van me zelf alles los te kunnen laten door aan mezelf eerst te gaan werken.

Er waren wel eens van die signalen, dat ik nu achteraf wel inzie en daarvan later geleerd heb. Er diende zich meerdere kantelmomenten voor, maar nog niet kon onderkennen en in staat zou moeten zijn om me af te vragen waar ik in godsnaam mee bezig was. Wat ik geleerd heb van vrouwen, dat leer je vanzelf wel als je man bent en er alleen in voor staat in de opvoeding van de kinderen met een baan. Je bent in staat jouw ziek zijn of moeheid op de een of andere manier uit te stellen en door te gaan tot het uiterste. Dat ik een gewone lichamelijke reactie van het maken van het antistress stof, adrenaline. Het is niet mogelijk je van je zelf tijd te vragen en dan te overdenken of je hulp nodig hebt.

Daar heb je nauwelijks tijd voor. Ik was toen nog niet tot inkeer gekomen dat je een ander nooit kan helpen als je zelf gen hulpvragen kan stellen. Ik had daar de tijd niet voor, totdat je uiteindelijk je zelf tegen komt en uiteindelijk voor je zelf hulp in moet roepen en dat kwam ook snel gelukkig, maar daarover meer.

Ik heb het dan over een periode dat ik in mijn 1e huwelijk woonde op Texel. Maar wat was de reden waarom ik daar terecht ben gekomen. Maar door onze onmachtgevoelens was dit niet een vrije keuze. Het was een noodzakelijke keuze want we konden uiteindelijk niet anders dan dat doen vanuit onze leven ervaring en aangeleerde gewoontes. Op onze manier en door de noodzakelijke keuze te nemen kwamen we op Texel terecht. We kregen eerst een noodcaravan toegewezen op het eiland en daarna mijn 1e vrouw in verwachting raakte van Kees. Kregen we vlak voor de geboorte van Kees een woning toegewezen in de Cocksdorp. Alles was beter dan een noodcaravan en waren we daar erg blij mee, alleen was een pokken eind weg van de bewoonde wereld van Den Burg. We hadden ook vanwege geldproblemen, geen eigen vervoer en waren afhankelijk van openbaar vervoer. We accepteerde de woning zonder te weten welke gevolgen dat had voor ons, maar dat was toen een goede keuze.

Mijn 1e vrouw is van Texelse afkomst en had daar haar gekleurde jeugd door gebracht. Na de ziekenhuis opname van Maaike ging het niet goed met mijn 1e vrouw. In eerste instantie dacht ik aan pastorale depressie (dat was wat ik ervan dacht). In die tijd van haar zwangerschap vertelde ze ook hoe confronterend haar opvoeding thuis was en wat ze in haar jeugd had meegemaakt.

Ook de hulpverlening die bij haar thuis over de vloer kwam en ze uiteindelijk door een kinderrechter in een pleeggezin terecht is gekomen. Toen ze in een pleeggezin zat in Den Helder, dat was het moment dat ik haar voor het eerst zag in de wijk de Schooten. Die ontmoetingen die ik met haar had waren niet direct

155

Langs de weg van de afgrond. gericht op elkaar. Voor en tijdens mijn afkick periode ontmoeten ik haar wel eens in de stad en ze had gehoord van mijn afkick tijd en mijn reis naar Marokko die ik had gemaakt.

Toevallig zag ik haar op weg naar mijn ouders op de fiets en ik vroeg of ze een lift op de fiets achter op naar de stad toe wilde gaan. Dat was het moment dat ik net uit Marokko vandaan was. Ik vroeg of ze even nog een bakje thee bij mij thuis aan de Stakmanbosse straat wou drinken. En zo kwam het een en ander. Ze zag in mij een jongen die alle nodige ervaringen achter de rug heeft gehad, zodat ze waarschijnlijk in mij een soort vader was. Ik dacht dat ik haar steun en toe verlaten kon zijn waar ze op kon terug vallen.

Ik had een kamer en een eigen plekje, die ze niet had in het pleeg gezin. En geen ruimte had waar ze kon doen waar ze zin in had. Tenslotte raakte we verliefd.

Onze hormonen waren niet in bedwang te houden. Een omdat ik uiteindelijk een vriendin had en haar moeilijk kon loslaten en aan de andere kant van mijn 1e vrouw ze de rust en vrijheid vond en kon steunen op mijn ervaring en ze zo zwanger werd van Maaike. Je kent dat wel. Alles gebeurd er met je en je partner en je hormonen en oestrogeen werken automatics. We gingen geheel in elkaar op en dachten niet over de consequenties na, je deed alles gewoon. Ik kon mijn seksuele experimenten in de praktijk uitvoeren wat ik gezien had in de seks blaadjes. Ik probeerde met geduld en liefde haar seksuele blokkades te doorbreken en daar haar eigen vertrouwen in te geven. Daarmee hoopte ik dat ze kennis ging maken met liefde in plaats van wantrouwen in andere te hebben en ik dacht dan dat vanzelf verder zou groeien. Je krijgt dan het gevoel van huisje, boompje en beestje en je denkt dan, dat je het voor elkaar hebt met zijn tweeĂŤn met een kleine opkomst. Een hond erbij en dan ga je kijken naar de toekomst.

Uiteindelijk realiseer je je dat de bovenwoning te klein is voor het opvoeden van een kind. En we lieten ons inschrijven en zo urgent genoeg waren om een flatje te kunnen huren in Nieuw Den Helder bij de Woningstichting. Het kon niet op we hadden onze hele toekomst als net startend gezin in onze handen.

We kregen snel een flat toegewezen aan de Krammerstraat op de 2e etage hoog.

In deze flat portieken zaten 6 woning met daaronder 6 kelders. De zwangerschap verliep goed van Maaike. Het enige waar ik in relatie met mijn 1e vrouw niet kon wennen is het ongeduld wat ze had en dan uit niet los barste in woede.

Ik zou pas veel later begrijpen wat daarvan de reden was. Maar ik had het idee wanneer ze dat gedrag had dat ze ontevreden was over mij en ik haar teleurstelde. Hierdoor ontstaat er soort quasi zekerheid. Die schep je voor je zelf,

156

Langs de weg van de afgrond. terwijl deze woede niet op mijn gericht was en niet met onze relatie te maken had, maar dat naar haar zelf gericht was en zich onmachtig voelde met de verwachtingen die van een moederschap gevraagd zou gaan worden.

Maaike werd geboren op 5 december 1983. Half januari werd ze opgenomen in het ziekenhuis en voor we het wisten was ze weer thuis in onze flat aan de Krammerstraat in Den Helder. Deze flat stond in de Falgabuurt en daar zijn in de 90e jaren veel van afgebroken. De Falgabuurt was een zeer beruchte buurt waar kansloze en kans rijke jongeren konden gaan leren wonen.

Mijn 1e vrouw vond deze wijk maar niets. Vooral de naast ons wonende junkie, zo een die ik ook een tijdje geweest was en een die mij ook kende. Voor mij was dat geen probleem, ik kende deze wereld en ik was blij dat we gauw een flatje hebben gekregen en na de opname van Maaike me meer op de zorgtaken van Maaike kon rechten. Mijn 1e vrouw ging zich steeds afzonderen, deed niets anders dan slapen en probeerde zo het leed te verwerken wat haar overkomen is. Het moederschap daar kon ze weinig in bieden. Had daar geen geduld voor en uiteindelijk de ziekte van Maaike om die te accepteren kon ze dat niet. Ze uiten haar onmacht gevoelens tegen mij. Ook tegen Maaike en ze werd ook steeds gekker van de deurbel die constant gebruikt werd van ons omdat die van de junkie die naast ons woonde stuk was.

Elke avond belde junkies bij ons aan, om de centrale deur van onze gezamenlijke portiek open te kunnen doen. Gek werd ze ervan. Soms gooide ze zelfs Maaike op de bank van kwaadheid en onmacht en ik werd nog gekker van mijn 1e vrouw en de extra zorgen die maakte over het opvoeden van haar van Maaike, met daarbij mijn onmacht en de prille verwerkte verleden van mijn (drugs) jeugd en daar elke keer weer bij elke bel aan de deur mee geconfronteerd werd.

Daarmee hebben we gezamenlijk en besluit genomen en dat het zo niet verder meer kon. Mijn 1e vrouw is samen met Maaike naar Texel vertrokken om in te trekken bij een vriendin. Via deze vriendin hoopte mijn 1e vrouw daar op kort termijn op Texel in een noodwoning te kunnen trekken.

Mijn 1e vrouw gaf zichzelf de schuld. Ze kon ook niet tegen de bijwerkingen van de medicijnen, Maaike was als baby erg huilerig maar vanwege de medicijnen heel schrikachtig en bang. Bovenal had ze geen idee hoe om te gaan met het moederschap en het hebben van een ziek kind. Ze had zelf al heel veel mee gemaakt in haar eigen jeugd en die net zoals die van mij nog niet goed verwerkt.

Wat ze gemist heeft aan liefde en aandacht kon ze niet tenslotte ook niet geven aan Maaike en later ook niet aan Kees. Alles wat ze probeerde daar kreeg ze

157

Langs de weg van de afgrond. onvoldoende respons op vanuit haar zelf maar ook niet van de kinderen. Maaike was erg stijf en schrikachtig en Kees was een zeer slap en labiel kind en beide liepen achter door het gebruik van de medicijnen Fenobarbital (merknaam Luminal) die bijwerkingen gaven in hun ontwikkeling.

Natuurlijk heeft mijn 1e vrouw gehouden van de kinderen, maar de confrontatie met haar affectieve verwaarlozing van haar jeugd de strijd uiteindelijk verloor en voor haar in hopeloze situatie terecht kwam. Ze was niet in staat de liefde en aandacht te geven aan de kinderen. Alle zorgtaken waren te complex en de extra verantwoordelijkheden in het opvoeden van twee kinderen met een beperking kon ze niet meer aan. Verantwoording heeft ze ook nooit kunnen leren nemen of is dat geleerd door haar ouders in haar jeugd. Daarnaast probeerde ik mijn verantwoording daarin wel te nemen. En ik probeerde zo goed mogelijk te doen wat ik kon, om alles in goede bannen te krijgen. Zoals ik dat had geleerd van mijn moeder en mijn vader, die ook verantwoording voor mij namen. Mijn ouders deden alles wat mogelijk was voor mij. Maar ook ik een gekeurd me opvoeding had en me over verantwoordelijk voelde. En contra productief is gaan werken en alleen maar neven effecten had op de opvoeding van de kinderen kregen en zo hun opvoeding gekleurd heeft.

Ik had gewoon mijn zorgvragen moeten stellen in plaats van dat ik dacht dat ik door mijn levenservaring alles wel zou kunnen oplossen. Ik heb alleen naar mijn ervaring en weten gehandeld. Tenslotte was ik als kind gewend geraakt om alles prima zelf het alleen moest redden, met alles wat ik meegemaakt had. En met deze kracht van mijn eigen verslaving ben afgekomen. Gewoon door dit zelf te doen. Onbewust wist of dacht ik dat ik dit varkentje wel zelf kon wassen zonder de hulp. En anderen daar (nog) niet voor nodig te hebben. En ik kon of wilde niet “mijn vuile was buiten hangen*�, zodat anderen maar niet kon merken hoe moeilijk we het op dat moment hadden. Ik liet dat niet toe onbewust en dan zouden anderen dat ook niet zien om daar vragen of opmerkingen over te kunnen maken. Accepteerde de afhankelijkheid niet van anderen.

Noot: mijn vuile was buiten hangen is een spreekwoord (= over onaangename zaken spreken met buitenstaanders.)

Deze gedachte nam ik letterlijk, ik was in de kracht van mijn leven zonder in te zien dat dat gedoemd was tot falen. Het niet willen falen en te blijven geloven in het redden van ons huwelijk. En ik naast de zorgen van onze kinderen. En die van mijn 1e vrouw op mij kon nemen en dacht dat dat geen probleem meer hoefde te zijn.

158

Langs de weg van de afgrond.

Ik heb wat op deze kracht gefietst vanuit de Cocksdorp naar de boot naar Den Helder en dan s ’avonds weer terug. Elke morgen om 6 uur opstaan, kinderen verschonen eten geven. Om 6.45 uur op de fiets en s’ avonds weer 17.45 weer thuis. Regelmatig had mijn 1e vrouw nauwelijks actie ondernomen op de opvoeding van de kinderen en zaten soms als ze een moeilijke periode had nog in de luiers, waarvan ik die s’ morgens had omgedaan. Maar ik moest wel, het kon niet anders omdat dat noodzakelijk was om schulden te betalen.

In die periode had ik werk als schilder in Den Burg en werkte dan bij Scheepswerf Visser in Den Helder. Prachtig mooi werk en was zo sterk als een beer, niets kon me tegenhouden. Ook mijn werkgever begon zich langzamer zorgen te maken over mij. De leden van de schilders coöperatie zagen dat naast al het werk wat ik deed en de zorgen voor de kinderen, die ik daarnaast had ook dat ik mijn wekelijks boodschappen ook op de fiets deed.

Elke zaterdag met de fiets van de Cocksdorp naar Den Burg weer terug.

Uiteindelijk heeft de coöperatie bemiddeld voor een woning in Den Burg en daar kon ik een beetje tot rust komen. Als lezer zal je wel denken wat bezielt mij als man om je zo in te zetten voor je kinderen en daarvoor alles te doen. Voor jouw, als jongere lezer dan mij was alles niet zo vanzelfsprekend als nu. In de Cocksdorp waren de levensmiddelen zo duur en net zo duur dat als je op vakantie bent en alleen afhankelijk bent van een dure kampwinkel. Daarnaast hadden we veel schulden, dus het kwam mooi uit, ik was een kei in fietsen en ik nam Maaike vaak elke zaterdag dan mee voorop op mijn fiets. Voor mij was het makkelijk ik kon de zaterdag tot 8.00 even uitslapen op de zaterdag om dan boodschappen te doen in Den Burg. Den Burg die maar een kleine 10 kilometer fietsen was vergeleken met de 18 kilometer die ik door de weeks moest fietsen. En dan dezelfde kilometers weer terug. Ik moest wel om zo uit te kunnen komen naast de schulden die we opgebouwd hadden om rond te moeten blijven komen.

Dat we schulden kregen was mede door de keuze die we gemaakt hadden dat Maaike en mijn 1e vrouw naar Texel vertrokken om een noodwoning te zoeken en ze daar wat meer tot rust kon komen. Ik zou in eerste instantie in de Krammerstraat blijven totdat ze een noodwoning had op Texel.

Dit was een oplossing voor ons beide en zouden dan later wel zien hoe het verder met ons zou gaan als gezin. Tenslotte had ik een WW uitkering en kon mijn 1e vrouw een bijstand uitkering aanvragen op Texel en als alleenstaande moeder inschrijven voor een woning en dan eerder een woning kon krijgen als Texelaar.

159

Langs de weg van de afgrond.

Het enigste waar ik me zorgen over maakte was de medicatie verstrekking van Maaike door mijn 1e vrouw. Ik was bang dat ze die niet regelmatig zou geven omdat ik dat meestal deed. Maar doordat ze regelmatig gezien moest worden door de kinderarts in het ziekenhuis konden ik en de kinderarts dat goed in de gaten houden door een bloedspiegel bepaling om de drie weken. Tenslotte hadden we ook afgesproken bij elke controle bij de kinderarts van Maaike daar samen naar toe te gaan. Mijn 1e vrouw kon (gelukkig voor haar) direct intrekken bij een vriendin in Den Burg. Ik kon Maaike wanneer ik maar wilde bezoeken totdat er een noodwoning voor mijn 1e vrouw op Texel voorhanden was.

Langzamerhand kwamen wij beide een beetje tot bezinning en door de rust en de tijd te nemen voor mijn 1e vrouw, Maaike en mij bloeide onze relatie weer wat op. De druk was een beetje van de ketel vooral voor mijn 1e vrouw, maar ook Maaike was wat minder gespannen omdat mijn 1e vrouw in alle rust haar een beetje kon leren kennen. Ze kreeg na enige tijd een noodcaravan achter een noodslagerij in Den Burg. Het was goed zo deze tijdelijke situatie. Ik bleef ingeschreven op de Krammerstraat en mijn 1e vrouw met Maaike in de noodcaravan zat op Texel.

De bezoeken aan Maaike leken wel vakantie. Soms kwam mijn 1e vrouw samen met Maaike wel eens op bezoek in de Krammerstraat in Den Helder. En als het goed ging samen en we hadden beide wat rust gevonden bleven ze slapen en tijdens een van die overnachtingen is Kees verwekt. Ook gewenst net zoals Maaike.

Gedurende deze zwangerschap dacht ik nog naĂŻef, dat de bezoeken over en weer vakantie was en we elkaar op een andere manier leerde kennen en ik dat onze relatie steeds beter werd. Zo goed zelfs dat ik meer dagen op Texel was dan op de Krammerstraat. Later verzocht de vriendin, waar mijn 1e vrouw met Maaike tijdelijk ingetrokken was. Dat ze graag aan de overkant wou gaan wonen en ze wist dat mijn flat nauwelijks bewoonbaar door mij was. Ze had wel zin om deze flat van mijn tijdelijk gebruik te kunnen maken en ze de huur zou betalen aan mij en ik dat weer kon overmaken aan de woningstichting.

Ik ben toen ook al van het goede van de mensen uitgegaan. Ook hadden wel zin naar, om ons als gezin weer te gaan samenwonen en te vestigen op Texel. Deze vriendin ging tijdelijk in de flat in de Krammerstraat en trok daar met een vriend samen in. Uiteindelijk bleek later dat ze maar een keer de huur heeft betaald terwijl ze daar zeker meer dan een jaar had gewoond. Voorlopig was het goed dat mijn 1e vrouw een gezin bijstand inkomen had, met daarnaast mijn uitkering we samen een goed inkomen hadden, in afwachting van de geboorte van Kees.

160

Langs de weg van de afgrond.

We durfde het nog niet goed aan om de flat op te zeggen in Den Helder en ik betaalde uiteindelijk nog de huur door en zo hield ik extra geld over om ons langzamerhand definitief te settelen op Texel.

Voorlopig ging onze relatie goed Maaike net 1 jaar geworden en dat hadden we gevierd nog in de noodcaravan. Maaike ging goed vooruit en had weinig aanvallen meer, mijn 1e vrouw was inmiddels 6 maanden zwanger totdat er een strenge winterperiode aanbrak. Alle waterleidingen van de noodcaravan waren bevroren door de kou en we konden tijdelijk intrekken bij kennissen doordat de waterleidingen gesprongen waren na deze kort en heftige vorstperiode. Mijn 1e vrouw kreeg daarom vlak voor de geboorte van Kees een woning aangeboden in de Cocksdorp en daar trokken we beide in.

Nog steeds had onze vriendin die in onze oude flat aan de Krammerstraat was ingetrokken geen huur aan mij overgemaakt. Tevens kwamen er geruchten dat het daar een bende was geworden in de flat. Ik heb daar na enige tijd dat Kees na zijn geboorte met de zelfde ziekte verschijnselen in het ziekenhuis opgenomen was, wel eens geprobeerd, polshoogte te nemen bij haar en de buren.

Het enige wat ik niet kon was in de flat komen, het slot was verandert en kon mijn eigen flat, maar ook niet meer in mijn postvak komen. Gedurende de ziekperiode dat Kees in het ziekenhuis lag had ik daar geen aandacht meer voor.

Met Kees ging het niet echt goed. Hij heeft meer aan de sonde voeding gezeten om hem te dwingen zijn voeding binnen te kunnen houden na het voeden. Want eten of drinken wou hij ook al niet of spuugde dat daarna uit. Ondanks het meerdere malen op en neer reizen van de Cocksdorp naar Den Helder, dagelijks en weer terug naar het ziekenhuis ik probeerde Kees dagelijks te bezoeken en poging te doen hem te kunnen voeden.

Dit deed ik elke ochtend en mijn ouders gingen dagelijks in de middag langs.

Tenslotte moest ik in de middag weer thuis zijn in de Cocksdorp om bij mij 1e vrouw en Maaike te zijn. De kosten liepen dusdanig uit de hand en van het extra dat ik overhield naast de huur en de energie die ik betaalde aan de huur, alles wat ik overhad opging aan reiskosten. Op Texel en in Den Helder hadden ze inmiddels begrepen dat we samenwoonde. Dit betekende dat een van onze uitkeringen gestopt moesten worden. Ik heb wat gepraat bij de Sociale Dienst op Texel en uiteindelijk het daartoe tot gekomen is. Ik was zelf verantwoordelijk dat ik mijn flat onder verhuurde. Ook ik moest daarin een keuze maken. Of ik kon deze onderverhuurder eruit zetten. Daar weer gaan wonen om dan mijn

161

Langs de weg van de afgrond. uitkering in Den Helder te behouden en daar alleen te gaan wonen. Of de ondersteuner blijven van je kinderen Maaike, Kees die ziek ligt in het ziekenhuis en een vrouw die inmiddels apathisch is geworden en Kees niet kon bezoeken in het ziekenhuis. Dan sta je werkelijk voor het maken van een moeilijke keuze. De beslissing die ik moest nemen kon ik niet. Ik was emotioneel er niet aan toe om de onderhuurder uit de woning te zetten en wist ook niet hoe ik dat moest doen.

Ik kon ook mijn eigen flat niet meer in. Ook kon ik mijn gezin niet alleen laten, omdat ons gezin het al erg moeilijk had vanwege twee kinderen die moeilijk op te voeden waren en een partner die depressief werd omdat ze voor de 2e keer een kind die ziek is moest accepteren en verwerken.

Tijdens dit verwerkingsproces kon ze Kees niet accepteerde hoe hij afhankelijk was van anderen en in de 6 maanden dat Kees in het ziekenhuis opgenomen was ze er alleen bij was bij de opname in het ziekenhuis. En bij het ontslag uit het ziekenhuis en hem bij uitzondering wanneer ze eraan toe was en de kracht ervoor had dan bezocht. Nee, ik was echt niet in staat om op dat moment mijn gezin te verlaten. Mijn uitkering is stop gezet en uiteindelijk we afhankelijk zijn geworden van een gezamenlijke uitkering van Texel. Ik had me direct ingeschreven op Texel en een nieuwebankrekening geopend.

Mijn ouders die ook nog woonde in Den Helder, die bezochten dagelijks Kees en gaven hem voeding als ik s’ morgens was geweest. Met alles was het een vrolijkmannetje. Breed lachend aan de zware medicatie, voeding weigerde hij of nam die met veel moeite in tot aan sonde voeding toe. Hij presteerde dat 6 maanden lang om zijn voeding er weer uit te gooien.

Zorgelijk voor mij, zorgelijk voor mijn ouders, zorgelijk voor de kinderarts. Ons Keesje had voldoende belangstelling maar niet de liefde van zijn moeder. Die is nauwelijks op bezoek geweest want mijn 1e vrouw vond dit te confronterend.

Kees kreeg op het laatst een vaste voedster die enige structuur in zijn leventje in het ziekenhuis brachten Kees er warempel op vooruit ging. Via het zorgteam van het ziekenhuis mocht onder voorbehoud met een pakket aan medicijnen, voeding adviezen en fysiotherapie mee naar huis. Ik was daar zo blij mee en beloofde de zorg aan Kees te geven die het zorgteam verlangde van ons.

En niet lang voordat ik kon beginnen als schilder bij de Verenigde Schilders, Kees beter begon te drinken en na een halfjaar hem dagelijks te bezoeken ons Keesje mee naar huis mee mocht nemen. Wat een geluk hadden we dacht ik toen, ik kon meteen aan de slag als schilder maar dat geluk wat ik voelde ebde snel weg.

162

Langs de weg van de afgrond.

Ik was meer bezig met het ziekproces van ons gezin, zonder aan de gevolgen te denken om wel of niet de huur te gaan betalen aan de woningstichting. Er kwam dan wel vanzelf een uitzetting en de onderverhuurder er uit is gezet omdat ik geen huur meer betaalde, want ik had geen uitkering meer via de gemeente Den Helder. Doordat alle problemen in onze verschillende leefgebieden opstapelde de schulden van het niet betalen van de huur opliepen en daar echt geen aandacht meer voor had. De woningcorporatie heeft uiteindelijk een deurwaarder in geschakeld, waardoor er uiteindelijk vanzelf een huisuitzetting heeft plaats gevonden.

Er was uiteindelijk een schade post van 2000 gulden om de woning te laten herstellen en bijna 6000 aan huurschuld staan inclusief de deurwaarders vorderingen. Via een deurwaarders exploot heb ik bezwaar gemaakt en ben hiervoor nog naar de rechter gegaan. Ik heb alles uitgelegd wat de reden was dat daar weg waren gegaan en dat we inmiddels nu weer een ziek kind hadden. Niets hielp, ik was degene die de fouten beslissingen had gemaakt en ik moet maar op de blaren gaan zitten. Ik moest maar gaan werken om de schulden af te kunnen betalen.

Met de thuissituatie waar wij op dat moment in zaten daar had de kantonrechter niets mee te maken. En de vordering werd toegewezen aan de deurwaarder en woningstichting. Daar stond ik dan met de voordering in mijn hand voor de rechtbank, met een kind in het ziekenhuis, met een ander kind nagenoeg niet verzorgd door mijn 1e vrouw die depressief was en met een berg schulden en in het ver gelegen dorp de Cocksdorp zat. Hoe moest ik dat allemaal regelen en om iets te kunnen gaan regelen doe je een beroep op je creativiteit.

Ik had al eerder een slim zwart baantje gevonden bij een taxi bedrijf in t’ Horentje op Texel vlak bij de haven van de veerboot van Texel. Deze firma had als bijbaan voor de zomer en wintermaanden een kranten bezorgbedrijf voor geheel Texel.

Elke morgen ging ik met de fiets naar t’ Horentje. Daar kreeg ik dan een bestelbusje tot mijn beschikking en reed dan voor op het platteland van Texel de Telegraaf. Mijn baas bezorgde de pakketten met kranten aan de bezorgers in de dorpen. Maar ik bezorgde het gehele westelijk deel van het eiland. Boot 7.00 uur moest ik er zijn en laden mijn kranten in en leverde de kranten af in mij bestelbusje. De laatste aflevering was dan bij de Mok baai op Texel bij een Marine kazerne. Als ik klaar was rond of 9.30 uur dan stapte ik op de boot en ging of lopend om geld te besparen of met de bus naar het Gemini Ziekenhuis in Den Helder. Ik verzorgde zoveel mogelijk in de ochtend Kees om weer rond 13.00 uur weer weg op weg naar de boot van 13.30 uur. Op de fiets weer terug eventueel weer via Den Burg om een boodschap te doen en dan weer naar de

163

Langs de weg van de afgrond.

Cocksdorp terug. Dat verliep goed en had geen reiskosten om met de bus dagelijks naar Den Helder te moeten gaan voor Kees. Opgelost dacht ik.

Ik weet nog goed dat ik uit geld gebrek het huis van de baas had geschilderd en zo rommelde ik maar wat aan om te kunnen rond te komen. Totdat ik de deurwaarders bevel had gekregen en tegen een berg aan schulden zat te kijken.

In het verleden voordat ik mijn 1e vrouw leerde kennen had ik veel werk gedaan als schilder en dacht aan het voordeel van vakantiebonnen die je als schilder kon sparen elke week en dan wanneer dat nodig was kon verzilveren bij de schilders bond.

Ach ja, ik trok daarmee mijn stoute schoenen aan en ik stapte op de het eerste schildersbedrijf af aan de Macaroni weg in Den Burg en solliciteerde daar. Ik verwees voor reverentie naar mijn baas waarvoor ik kranten bezorgde en zijn huis had geschilderd en ik kon ik in het voorjaar aan de slag als schilder bij de Verenigde Schilders op Texel. En nog een voordeel de afstand naar Den Burg was korter dan naar de boot in t’ Horentje.

Het enige wat ik als excuses had en de kracht die ik had die mij steeds overeind hield. Dat was het argument om alles vol te houden dat ik de rechter mij verkeerd veroordeeld heeft. De rechter die niet wilde luisteren naar mijn achtergrond en problemen keek met het gezin. Hem bij elke kilometer die ik moest rijden op de fiets naar mijn werk en terug elke keer verrot schold en op zijn kloten te geven in mijn gedachten dan. Mijn verdiende vakantiebonnen verzilverde ik die ik opgespaard had en betaalde daar onze schulden voor. Want in de zomer had ik het meeste werk als buitenschilder en we waren toch niet in staat om met twee zorgen kindjes op vakantie te gaan. Tenslotte was er in de winter geen werk voor mij en genoot dan een WW- uitkering en kon dan bij mijn zorgenkinderen zijn en mijn 1e vrouw ondersteunen met haar moeilijke acceptatieproces en het hebben van een depressie.

Ik gaf de rechter dan wel de schuld van alles hoe ik in deze situatie terecht was gekomen. Mar ik zag toen nog niet in dat dit alleen lag aan mijn onvolwassen gedrag. En ik niet bewust wist maar wel te verantwoording geroepen werd dat iedere Nederlander moet weten hoe hij zich aan de wet moet houden en daarin in mijn autodidact zijn daarin gefaald heb. Ik kreeg daarvoor geen clementie van de rechter en over de afbetaling van mijn schulden wel een paar jaar over moest gaan doen en veel vakantiebonnen moest gaan verzamelen we minimaal moesten gaan leven. Daar stond je dan bij de rechtbank met de aangeboden betaling regeling van 2 jaar aan schulden met een extra dwangsom, om me te

164

Langs de weg van de afgrond. motiveren werk te zoeken, als ik me niet aan de gemaakte afspraken hield. Ik moest wel een baan gaan zoeken en dat lukte, gelukkig maar.

Wat ik ook moeilijk vond terwijl het hele eiland wist uit welk gezin mijn 1e vrouw kwam en iedereen wist wat voor moeilijkheden die we met ons jong gezinnetje hadden. En door de drempels die we dagelijks hadden een overhead aan problematieken hadden en onszelf niet meer konden spiegelen aan de Texelse cultuur en samenleving. We kwamen hoe meer drempels we ervaarde hoe meer we in een sociaal vacuĂźm terecht kwamen. Zodat we ons vanzelf gingen uitsluiten van anderen. Anders om dachten we dat we aan ons lot werden overgelaten en uiteindelijk de buiten beentjes van Texel (vooral in de Cocksdorp) waren geworden.

Nog steeds ervaar ik dit als een bittere strijd van het leven langs de rand van de afgrond. Niet alleen had ik dat, maar ook Kees, Maaike en mijn 1e vrouw natuurlijk. Er was totaal geen tijd om tot maar enige bezinning te komen om inzicht te krijgen in onze problemen en de rust te vinden ik ging maar door en door. Er ontstond ineens een soort van drang om tegen de bierkaai aan te vechten, niet nutteloos maar wel met een doel om maar van de last van de schulden af te komen die ik daar mijn doorzettingsvermogen (ook een kracht) heb verder ontwikkeld.

Kees mocht uiteindelijk naar huis en ik dacht dat daar mijn rust periode mee aanbrak. Ik kon bijna aan de slag als schilder in Den Burg met een redelijk salaris waarvan ik tot nu toe op bijstandsniveau mee moest doen en de rest gebruikte voor het afbetalen van onze schulden.

Alles ging daarna goed, dat dacht ik. Er werd een afspraak gemaakt dat Kees en Maaike fysiotherapie zouden gaan doen om te kunnen ontspannen. Daarin was de inzet van mijn 1e vrouw ook gevraagd. Dat ging een tijdje goed behalve totdat mijn 1e vrouw weigerde de kinderachtige therapie gym spelletjes te doen bij de fysiotherapeut. Dit vond ze niet nodig en mijn 1e vrouw was nauwelijks meer te betrekken bij de oefeningen die belangrijk waren voor de verdere ontwikkeling van Kees en Maaike. Alles werkte tegen het gevoel van mijn 1e vrouw in. Dit was een van de voorwaardes dat Kees weer naar huis mocht komen. Uit haar onmacht en inzicht in de opvoeding van twee kinderen met een beperking. Werd ze gewezen en geconfronteerd op haar opvoeding gebreken met de daarmee de nog onverwerkte verleden van haar jeugd.

Dat we op een eiland zaten, ver weg in een dorp, buiten de bewoonde wereld was ook niet zo bevorderlijk. Nagenoeg ging ik vaak alleen met Kees en Maaike

165

Langs de weg van de afgrond. naar het ziekenhuis voor controle gesprekken bij de kinderarts in Den Helder.

Eerst met de bus, een uur reizen over het eiland, dan een half uur met de boot.

Lopend of als ik nog genoeg geld had met de bus naar het ziekenhuis en dan weer terug. Daar had ik dan een hele dagtaak aan. Tenslotte had ik beloofd voor mijn vrouw in te staan dat de oefeningen en de zorgtaken van Maaike en Kees goed geregeld waren voor het VTO-zorgteam van het ziekenhuis.

Ik kan me nog een aangrijpend moment herinneren waarin door alle verantwoording van mij voor het gezin daar een terugslag in kreeg. Kees had wel eens last van een soort krop, dan zit er dikslijm in de lucht pijp vast en in zijn longen. Dan wist je vanuit de fysiotherapie dat je met het ophoesten van de slijm hem rustig moest kloppen op zijn ruggetje. Normaal moest dat met een slijmoplossend geneesmiddelen en wat klop oefeningen over zijn. Soms kreeg hij koorts en dan was het met wat oefeningen snel over. En nog steeds bekruipt me dan die angst weer. We hadden maar een apotheek op Texel waar we bij terecht konden. Dat was die van onze huisarts in Den Burg. Ik had hem gebeld en ik moest alleen bij zijn praktijk de medicijnen komen halen voor Kees. Ik kon gelukkig een ritje regelen naar Den Burg. Want ik wist een buurman die ging regelmatig eind van de vrijdagmiddag begin in de avond naar Amsterdam. Ik moest alleen dan op eigen gelegenheid terug. Voor ik het wist was ik met de auto in Den Burg rond een uurtje of 8 in de avond.

De dokter deed open en voor ik het wist had ik antibiotica voor Kees en dan gauw weer terug. Voor de oud studenten onder ons waren we wel gewend toen we jonger waren , om te liften. Ik dacht, ik ga richting de weg naar de Cocksdorp wel liften. Langzamer werd het donkerder en ook de bus naar de Cocksdorp reed niet meer na 19.00 uur. Het zal in september geweest zijn, ik weet het niet precies meer, maar geen er was geen lift meer te krijgen. Iedereen die richting de Cocksdorp reed stopte niet voor mij. Ik heb langs de weg gestaan en gewacht totdat het donker werd en toen besloot ik dat stuk van Den Burg naar de Cocksdorp moeten gaan lopen. 19 kilometer en dat is lang.

Ik was er klaar mee en liep me af te vragen waarom ik geen lift kreeg, iedereen kende ons toch dacht ik nog. Maar omdat we in het sociaal vacuĂźm zaten en dit van mensen verwacht hadden uit de Cocksdorp dat ik wel geholpen zou worden met een lift. Maar ik wilde maar niet begrijpen dat ze mijn niet zagen staan langs de weg en ons niet konden aansloten bij de dorpscultuur. Ik had dit stuk vaak gefietst, maar nu alleen dat hele stuk gelopen had daar gelukkig voldoende uithoudingsvermogen had. De enige beloning was voor mij dat ik merkte ik zo blij was ondanks de beperkte middelen die ik had. Kees daarmee geholpen heb om van de koorts af te komen. Maar dat betekende ook dat ik volhard werd in

166

Langs de weg van de afgrond. mij rol en ik tot alles toe in staat was om mijn kinderen te kunnen helpen. Niet 100 maar 200% ervoor ging zonder enige hulp van anderen. En ons sociaal vacuĂźm alleen maar steeds groter werd. Als dit een gewoonte wordt, dit gedrag van je zelf aan gaat nemen en je dan niet meer in staat bent om hulpvragen te stellen en vraagverlegenheid ontstaat.

Het is toch niet meer nodig, want ik heb het toch zelf opgelost zonder andere!?.

Dat ik alles zelf kon gaan oplossen, in staat was en voor mijn zorg kinderen te zorgen en mij 1e vrouw met depressie door haar affectief verwaarloosde jeugd en haar daarmee steeds meer ging ontzorgen. Niemand bood toch toen, in mijn beleving dan, spontaan hulp aan. Niemand zag toch hoe moeilijk ik het had met mijn 1e vrouw en mijn twee zieken kinderen. Terwijl ik daar zelf wel alleen voor zorgde en de omgekeerde wereld als zelfredzaam gezien werd. En dat geen reĂŤel beeld is, maar een gekleurd beeld werd wat en hoe ik dat wilde zien. Ik was uiteindelijke helemaal niet meer in staat om hulpvragen te stellen en werd eigenlijk door toe doen van de rechter hard op mij zelf geworpen. Ik probeerde nog chaotisch tegen de rechter te verklaren. Hoe wij in deze netelige kwestie terecht waren gekomen maar deze rechter, in mijn handeling verlegenheid er geen touw meer aan vast kon knoppenmijn situatie niet goed kon beargumenteren.

Dat was een van die kantelmomenten in het leven dat ik echt iemand nodig had maar door de veelheid aan problemen die we hadden niet kenbaar kon maken.

Ik heb bij het teruglopen naar de Cocksdorp daar genoeg tijd voor gehad om dat maar te kunnen overwegen, maar echt gehoord geworden bij die rechter kon niet volgens de wet. Later heb ik begrepen dat door het moeten verstrekken van de noodzakelijke zware medicatie tegen de epileptisch aanvallen. Dat dit van invloed is geweest op de achterstand in de sociaal emotionele ontwikkeling van onze kinderen. En dat mijn 1e vrouw niet met de problematieken kon omgaan met deze twee kinderen en door haar affectieve verwaarlozing in haar jeugd, ik niet meer goed met haar verwaarlozing van onze kinderen om kon gaan en alle problemen niet onderkende en pas enkele jaren later pas inzag. Accepteren kon ik dat nog niet, ik was daar nog niet aan toe en me nu wat gelukkiger makkelijker afgaat, zeker nu net na de val uit de boom.

Later toen de kinderen in het medisch kinderhuis terecht zijn gekomen en er de rust was om tot eigen inzicht te komen. Begreep ik pas dat dit te maken het met het syndroom van Lennox. Daarin stond beschreven dat kinderen met dit soort aanvallen reeks, het niet goed kunnen overleven en zwakbegaafd zijn of worden.

Maar uiteindelijk nu maar daar nooit in geloofd heb. Ik begrijp wel de noodzaak van de verstrekking van de medicijnen gelukkig wel, want anders waren onze

167

Langs de weg van de afgrond. twee kinderen allebei overleden aan hersen falen en dat had ik ook nooit geaccepteerd. Ook mijn kinderen die net als ik een bedreigende ziekte hebben ervaren. Vooral in het begin van hun leven en waarin ouders als opvoeders en hulpverleners radeloos in staan en de kinderen onbedoeld de ontwikkeling van het kind verkeerd beĂŻnvloeden.

Ik probeerde mijn kinderen zoveel mogelijk zelf alles te laten doen. Alleen dat ik naast mijn werk ook de zorg van mijn 1e vrouw op me nam naast die van de intensieve opvoeding van onze kinderen dit uiteindelijk niet meer kon volhouden. Zeker nadat mijn 1e vrouw, zich niet meer wilde bemoeien met de opvoeding van de kinderen en in haar ogen toch altijd steeds verkeerd deed en gewoon opgaf omdat ik daar een teveel aan uithoudingsvermogen in had en de geduld daar voor kon opbrengen. Lennox* beschreef in een citaat van zijn proefschrift. “Vooral wanneer ouders te zorgelijk zijn, men het kind belemmerd in zijn ontwikkeling waardoor het kind zelf niet meer durft te exploreren om nieuwe ervaringen op te doen�.

En ik kan hem daarin gelijk geven, ook ik zat in deze fase als opvoeder van een tweetal zieke kinderen, precies net zoals mijn ouders dat met mij hadden en niet wisten waar ze aan toe waren. Maar de andere kant van het verhaal is wel dat ik elke keer een poging deed om zoveel mogelijk als dat kon de kinderen zelf alles laten ontdekken, een hele openbaring mij is geweest dat het ook zo kon laten gaan. Maar alleen bejegend werd, door anderen die in mijn open manier van benadering van mijn kinderen de ouders van gezonde kinderen het opvoeden van het leren omgaan met kinderen met een beperking er anders uit kan zien.

Hiermee zou ik de aankomende tijd voor een dilemma komen te staan. Dit betekende of door zetten om alles te laten zien hoe dat opvoeden gaat en dat niet volhouden, of alles loslaten en hulp en ondersteuning vragen bij professionals. Uiteindelijk heb ik voor het laatste gekozen maar zover was ik nog niet en kon de overweging nog niet maken en het daarna nog zwaarder mee te verduren heb gekregen.

De erkenning van mijn gevonden manier van omgaan met kinderen met een beperking of ontwikkeling stoornis kreeg ik pas als ervaring deskundige in het medisch kinderhuis Antonius. De medicijnen werden na aangeven van mij verandert. Daarmee kreeg hun ontwikkeling een zekere mate van voortgang en de wens van de kinderen werd uitgesproken door de kinderrechter om bij hun vader te willen gaan wonen. Daar was uiteindelijk de rust in de opvoeding van mijn kinderen gekomen. Door alles los te laten en te accepteren dat ik niet alles alleen kon en leerde hoe het is om eens alles loslaten te kunnen laten.

168

Langs de weg van de afgrond.

Compensatie gedrag.

Verbetering van je eigen gezondheid na de val van de boom is nogal wat. Pijn is betrekkelijk en dat kan je prima bestrijden. Gevaar daarin is dat je teveel afhankelijk gaat worden van de pijnstillers. Bewegen ging beetje bij beetje beter.

Dan komt de periode aan dat je de medicijnen moet gaan afbouwen. *Pijn betekend en is een signaal vanuit de hersenen naar de zenuw en terug om het lichaam te beschermen van letsel. Het is een prikkeling om alert te zijn voor iets wat schade kan toebrengen aan het lichaam. Bewegen na zo’n val en pijn beleving betekend. Dat je geleerd heb, dat je je grens heb bereikt en nu weer langzamerhand kan beginnen voorzichtig om verder te leren bewegen.

Noot: Pijn is een sensorische en/of emotionele ervaring veroorzaakt door feitelijke of mogelijke weefselschade of die beschreven wordt in termen van weefselbeschadiging; ergens in het lichaam is een verwonding of dreigt er een te ontstaan. Soms ontstaat pijn echter ook zonder aanwijsbare lichamelijke oorzaak Achteraf is alles wel meegevallen, maar als je daar dag op dag naar kijkt zie je maar weinig vooruitgang. Geduld is daarin een schone zaak. Ook ik ben wel eens ongeduldig en herken dan meteen dat ik als mens het moeilijk vind om dan stil te blijven zitten. En je weet dan niet waar je aan toe bent waarin je wel of niet in durft te bewegen. Tenslotte heeft mijn lichaam een groot trauma doorgemaakt. Bij zo’n val zijn je spieren een soort korset van je rug en ribben.

Deze zetten zich door een signaal uit de hersenen zo schrap dat alle spieren door de val in een kramp schieten en zelfs kunnen scheuren maar daarmee wel je rug en ribben beschermen. Stil zitten om de pijn tegen te gaan gaat natuurlijk in eerste instantie bij goede pijnstilling heel erg goed.

Maar als je geleidelijk deze spieren weer soepel wil gaan maken betekend dat je ze weer aan de slag moet krijgen. Langzaam uit bed met behulp van een rollator en extra rondje door de kamer, naar de trap van de WC. En weer terug naar bed uit te puffen van de pijn. Ik kan me nog nauwelijks voorstellen dat ik een paar jaar geleden elke week 3 x 20 kilometer heb gelopen en nu moeite heb om maar een paar meter achterelkaar te lopen. Alleen al achter de laptop zitten al een hele crime is, laat staan een boek te schrijven iets verteld over mijn doorzetting vermogen. Langzamerhand weer naar buiten kunnen, de trap op een hele klus moet ik zeggen en met hulp heerlijk weer kunnen douchen (met mijn gipsenhand in een pedaalemmerzakje om elke dag een rondje extra verder lopen. Eerst met mijn vriend de rollator en het dan zonder moet stellen.

169

Langs de weg van de afgrond.

Het is een hele strijd geweest maar nu nog ben ik blij dat ik niet te lang kan zitten en moet blijven bewegen. Lang stil zitten betekende voor mij nog meer pijn krijgen. Het is prachtig dat je een skelet en de korset aan spieren hebt om je te kunnen beschermen tegen alle vormen van druk en een geweldig fenomeen van een mens als zoogdier is om te kunnen overleven.

Zonder spieren of skelet zou je tenslotte niets bijeen gehouden worden en je alleen maar een plasje met lijf bent. Het skelet van je lichaam is eigenlijk ook een groot litteken. Een litteken van de evolutie van de mens om rechtop te staan en om de zwarte kracht te ontlopen. Je spieren zorgen ervoor dat je kan voortbewegen op de zwaarte kracht van de aarde Na de val is dat niet meer zo vanzelfsprekend meer geworden. Je hebt de tijd nodig om daar aan te passen, het doet pijn maar wanneer je wilt door zetten. Bij dat doorbijten je anders gaat bewegen en dan de andere spieren weer overbelast raken. Als iemand rugpijn heeft zie je dat aan zijn loop en dat had ik nu ook bij mijn dagelijks rondje in de buurt rond het huis. Iedereen wilde weten wat er gebeurd was of had gehoord dat ik uit de boom was gevallen. En ik wist inmiddels ook dat pijn een grote invloed heeft op een ontwikkeling van een mens. Zoals ik liep en mij voordeed daar kreeg ik ook aandacht op. Door deze ervaring herken ik andere mensen de ook een spier of rugpijn probleem hebben en zich zo voortslepen al lopend en een bepaalde houding aannemen. Ik neem dat waar, zie dat dan en neig meestal in bij zijn van andere mensen dat ok te zeggen. Goh, ik zie aan uw dat uw last van uw rug, nek of andere spieren heeft. Anderen die dat niet hebben zien dat als arrogant, andere die daaraan lijden of dat beleven zien dat als herkenning. En zijn meestal blij dat ik weet wat ze voelen. En als we aan een gesprek toekwamen door mijn opmerking ervaringen gingen uitwisselen.

Ik ben altijd een doorzettertje en een strever geweest, wist hoe ik mijn zin kon doordrijven en heb best wel een eigenwilletje. Sommige momenten was bewegen lastig, vooral als ik iets verder wilde gaan dan dat ik lichamelijk aankon kwam de pijn nog harder terug. Dan kom je te zitten in een soort vicieuze cirkel waarmee je dan weer andere verkeerde spieren gaat aanspannen en daar niet alleen meer uitkomt en hulp voor nodig hebt van een fysiotherapeut.

Gelukkig had ik een collectieve zorgverzekering van de gemeente genomen. Je hebt dan wel een iets hogere premie te betalen alleen heb je meer recht op fysiotherapie en een ruime vergoeding van tandartskosten. Na 6 weken van mijn val, kon ik eindelijk het gips van mijn rechterhand af. Ik kon meteen weer beginnen om te gaan proberen fietsen. Wat ik merkte aan mezelf was dat ik voldoende getraind had om op en af van het zadel te kunnen gaan. Trappen ging ook wel, maar moeizaam. Het enige waar ik moeite mee had was te remmen met

170

Langs de weg van de afgrond. mijn handrem, vooral rechts. En omdat ik een versnellingsfiets mijn fiets doordat mijn grijpfunctie van mij rechterhand waarvoor ik mijn duim nodig had. Die had ik gebroken tijdens de val uit de boom en langzaam het weer normaal kunne functioneren op de fiets moest gaan trainen.

Langzamer beetje bij beetje met elke meters op de fiets met pijn en er eraan toe was om een afspraak te maken bij de fysiotherapeut. Ik kon nu, zoals 8 weken na mijn val met eigen vervoer ergens naar toegaan waar ik wilde. Op naar de fysiotherapeut.

De was de eerste keer dat ik bij een fysiotherapeut terecht kwam aan de huisartsenpraktijk van de Molenstraat. Ik was daar echt aan toe om geholpen te worden om over mijn trauma en mijn te gespannen spieren heen te gaan helpen.

Bij het maken van de eerste afspraak vroegen ze of ik nog een voorkeur had van de fysiotherapeut die me ging behandelen. Liefst had ik een vrouw waardoor ik me veel minder afhankelijk hoefde op te stellen als man. En vrouwen handen helen beter.

Ook in mijn leven is de eerste indruk van iemand bepalend bij de eerste ontmoeting. De keuze of het een man of een vrouwelijke behandelaar kan zijn is bepalend van wat jij heb meegemaakt. Mijn band met mijn moeder was erg goed vooral voor mijn 10e jaar en heb rond mijn 9e jaar meer voorkeur gekregen voor het andere geslacht wat bepalend is geweest in mijn seksuele ontwikkeling van kind naar volwassenheid. Dus mijn keuze ging uit van een vrouw, een behandelaar die ik niet kende als fysiotherapeut van de huisartsenpraktijk aan de Molenstraat. Voor ik het wist, had ik een afspraak en kon dezelfde dag al bij haar terecht. Moeizaam en onzeker op de fiets op weg naar de Molenstraat.

Normaal is de eerste indruk van en vrouw of een man bepalend. In dit geval had ik totaal geen beeld van wie mij ging behandelen en hoe dat zou gaan. Als Lotte stelde ze zich voor nadat ze mijn naam in de wachtkamer riep. Normaal is een beeld van man over een vrouw altijd gekleurd. Dit is aangeleerd of dat heb je zelf aangeleerd om je maar even te herinneren aan de vele seks boekjes die ik in mijn jeugd heb doorgenomen en versleten heb. Lotte (een Zweedse naam) stelde zich voor en viel bij mij direct onder de rubriek indruk van erg magere vrouwen, geen vel op hun lijf. En mijn idee was dat deze vrouwen niet aantrekkelijk zijn en onder de rubriek magere griezels zouden gaan vallen. Vrouwen waar ik echt niets mee te maken wilde hebben. Dit kan misschien leeftijd bepalend zijn maar ik hou nu eenmaal van Rubens vrouwen.

171

Langs de weg van de afgrond.

Maar bij zo’n eerste ontmoeting kan je niet even zeggen, jij bevalt me niet en ik maak wel een afspraak met een ander vrouwelijk iemand anders.

Maar is was al zo langzamerhand gewend geraakt om me wat meer afhankelijker op te stellen om me aan een ander over te geven. Niets was erger dan samen met een verpleger, die homo was op het toilet te zijn. Dus Lotte had ik vanwege de pijn hard nodig en omdat dat ze van het vrouwelijk geslacht was, iets mager dan ik gewend was, accepteerde haar zoals ze was.

De pijn die ik bij het bewegen zonder pijnstillers voelde was waarschijnlijk erger dan mijn gedachte. Vreemde gedachten kronkel even van mij en ik stelde me voor aan haar, gaf haar een hand en liep achter haar aan naar de behandel ruimte. Na een vragen rondje werd ik onderzocht en ze vertelde wat ze ging doen bij mij en hoe de behandeling plaats zou gaan vinden.

Ik ontblote mijn borst en langzaam en pijnlijk uitgestrekt op mijn buik streek ik op de behandeltafel. Langzaam en voorzichtig begon ze de behandeling. Ze vond mijn spieren wel erg stram, vooral mijn rugspieren. Naarmate ze bezig was drukte ze op de pijnlijke plekken die me kwelde en veel pijn deden. “Pijn moet je bestrijden met pijn”, dacht ik nog in de hoop dat ze me wel snel van de pijn af kon helpen. “Rob”, vroeg ze ineens, “Kan je tegen naalden”. Ze liet me een aantal acupunctuur naalden zien en vertelde wat ze daar mee kon doen en of ze die mocht gebruiken bij mij. Nou daar was ik wel bekend mee want de vele malen dat mijn bloed onderzocht is in mijn leven zijn ondertussen niet meer te tellen.

Het was zelfs zo dat door elke keer bij het afnemen van bloed er geen plekje op mijn nog jonge lijf als baby meer te vinden was. Er was geen plek meer, wat nog niet geprikt was. Alle ervaringen die ik met naalden had vielen in het niet van zo’n dunne acupunctuur naald. “Kom op zeg ik nog tegen mezelf, ik ben geen mietje”, en voor ik het wist lanceerde ze de naald, door mijn huid in de pijnlijke spierknoop van mijn rug. “Doet het pijn”, vroeg ze nog. Ik kon het geen pijn noemen maar ik voelde een soort prikkeling van mijn spieren, een soort sensatie waardoor mijn been een beetje begon te trekken. Een raar gevoel vooral als ze de naalden draaide om op de goede plek te komen en hoe beter op zijn plaats hoe hoger de sensatie.

Ik heb er nu al een aantal behandelingen opzitten, maar ze heeft me daar werkelijk mee geholpen om beter te kunnen leren bewegen zonder al te veel pijn. En ik langzamerhand graag naar haar toegaat om de spierknoppen te behandelen met naalden om mijn pijn zo langzaam te helpen bestrijden.

Gedurende de behandelingen ontspan je je zo erg dat je haast in slaap valt. En

172

Langs de weg van de afgrond. dat gebeurde wel eens. Soms praat je om te voorkomen dat je in slaap valt dan tijdens de behandeling over het leven wat je doet, en wie je bent. Daarin kwam natuurlijk ook mijn medisch verleden te sprake.

Zo’n gesprek komt vanzelf op gang tijdens de behandeling. Ik heb aan altijd aandacht, niet alleen op de behandel tafel bij een fysiotherapeute, maar ook altijd op momenten dat ik met een ontblote borst loop, zoals op het strand of in het zwembad. Ik probeer dat ook zoveel mogelijk te vermijden, niet alleen dat ze mijn groot litteken zien en dat dan vragen oproept bij anderen. En elke keer dat verhaal moest vertellen of bewondering kreeg bij kleine kinderen en voor de grap vertelde dat ik door een haai gebeten was tijdens het zwemmen. Dat was alleen maar om van dat gezeur af te zijn. Maar omdat ik ook een mager scharminkel was, net zoals Lotte, was mijn mager en ziek zijn en het hebben van een litteken niet zo bevorderlijk geweest voor mijn zelfbeeld. Ik vermeed op het laatst maar zwemmen in een zwembad omdat ze mij maar steeds aan zaten te gapen en staren. Deze vaak aandacht vragende litteken blikken van anderen, die over de linkerzijde van mijn navel tot aan de achterzijde van mijn rug loopt.

Dat roept altijd vragen op, vooral als ik ontbloot rond loop, in dit geval voor Lotte de fysiotherapeute van mij en ook onder haar aandacht kwam.

Volgens mij heb ik op zulke momenten in mijn leven, uit onmacht wel eens geteld hoeveel hechtingen ik heb gehad, voor het operatief verwijderen van mijn nier. Volgens mij zijn dat er 35. Dat litteken met mijn levenservaringen daarmee draag ik mijn gehele leven mee. En ik denk ook dat door dit litteken ik gevormd ben tot nu. Visueel vooral als ik ontbloot rondloop een open boek ben wat ik mee gemaakt heb. Maar ook spiritueel gezien en heb ik zo ongevraagd kennis gemaakt met Neuro Linguïstische Programmeren. Met deze methode hielp ik ook jongeren, ouderen maar ook anderen mee. In het laatste deel van dit boek leg ik jouw uit welke methoden je daar het beste op kan toepassen.

Maar nu was ik zelf onder behandeling en leerde ook meteen dat je niet alleen van je eerste indruk mag en kan oordelen. In dit geval hielp ze me geweldig en ik kon me goed ontspannen en uiten. Ondanks dat ze niet tot mijn favorieten vrouwen Rubens lijven hoorde, kreeg ik toch een goede band met haar. Zo’n gesprek verloopt dan tijdens haar behandeling losjes. En ik ontdekte daarmee dat de fysiotherapeute en ik een gezamenlijk doel hadden en dat was proberen mensen te helpen.

Daarnaast had ze een goede opmerkzaamheid en ze vertelde aan mij tijdens de behandeling dat ik een ouderwets litteken had. Ze vertelde dat de chirurgen tegenwoordig snijden vanaf het middelste borstbeen tot aan de navel. En dat

173

Langs de weg van de afgrond. vertelde ze mij. Ik vroeg me wel eens vaak af te, waarom er een verschil was tussen het snijden om een nier te verwijderen bij Monique en die van mij zou zijn. Deze huidige manier van snijden is om zoveel mogelijk te voorkomen dat vitale spieren beschadigd worden. En krammen gebruiken ze helemaal niet meer want ze plakken als het waren de wond dicht na het verwijderen van een orgaan zoals een nier. Vandaar dat ik bij het navelstaren van Monique geen krammen te vinden waren omdat ze een nier gedoneerd had aan haar eigen broer. Deze snede ging om haar navel heen om deze te sparen en ook om vitale spieren te sparen zodat daar later geen complicaties vanuit vandaan komen. Ik ben ook verzot geraakt op haar mooie litteken lijn en ik heb deze lijn als erg sexy ervaren bij het intiem samen zijn.

Lotte merkte ook op, dat in de opbouw van mijn spieren in mijn zij er in de loop van mijn levensjaren een verkeerde spanning opbouw en houding vanuit ontstaan is. En daardoor veel last van mijn rug had na mijn fysiotherapeutische behandeling en van nature daardoor nogal stijfjes aangelegd ben. Zo ontdekte ik door Lotte weer wat nieuws wat de reden was waarom ik bij gymnastiekles niet met een gebogen rug met mijn handen de grond kan bereiken. En andere wel natuurlijk. Ik kon en mocht weinig sport activiteiten doen. Een omdat ik daar te ziek voor was en twee, dat ik niet aan contactsport mocht meedoen.

Ik heb vroeger wat opmerkingen en vragen gekregen over mijn litteken totdat ik moe van werd en er genoeg van had. Gelukkig kon ik daar gedurende mijn leven steeds beter mee leren omgaan. Maar dat een van de redenen was dat ik een vrij teruggetrokken persoon was. Ik vond me vroeger verschrikkelijk dun en mager en had dan ook een slecht zelfbeeld vooral als ik in de spiegel keek en dan dat stomme litteken had een confrontatie werd met mijn onkunde en niet mee kunnen draaien met iedereen. Als ik zin had om naar het strand te gaan om te gaan zwemmen was dat een van de redenen om gezicht contact met anderen te vermijden. Ik wilde dat aangapen niet meer. Ik wist dat iedereen mijn litteken zag en daarom uiteindelijk altijd maar een T-shirt aanhad. Dan leek het net alsof ik mijn huid wilde beschermen tegen zonbrand als roodharige. Maar de echte reden was om mijn litteken te verbloemen en van de rare blikken van andere af wilde zijn. Ik heb daar nu nog steeds last van want iedereen vind het nu nog steeds vreemd hoe warm het ook is. Al vallen de mussen van het dak af altijd een T-shirt aan moet hebben. Zo lukte het me om een eigen oplossing te zoeken om van het gezeur af te zijn in plaats van dat om alles maar weer steeds te moeten uitleggen.

Ook mijn rode krullende haren, mijn ziekenfondsbrilletje en mijn sproeten daar hielpen daar natuurlijk niet aan bij en daarmee was ik niet erg populair onder de

174

Langs de weg van de afgrond. groep. Als ik dan met litteken moest schoolzwemmen, werd ik vaak gepest.

Alleen maar omdat ze wilde weten wat er met mij gebeurd was. En ik daar niet op in wilde gaan en me net zolang gingen pesten of jennen om te weten wat er in mij omging. Vooral vreemde kinderen die mij niet kende en ze zo hoopte te weten te komen wie ik was en wat ik allemaal mankeerde.

Later werd ik daar steeds sterker en harder in en pakte dat meer positiever op.

Zo werd ik dan wel een paar keer een witte melkfles met een rooie dop er op genoemd. Ik dacht toen maar, ”Welke melk bedoel je dan, halfvolle, volle of magere melk” en loste het met humor op. Dat was geen leuke tijd maar ik groeide daar in op en werd daar ook steeds harder door. Ik ontdekte verschillende strategieën zodat ze minder vat op mijn hadden. Bijvoorbeeld dat ze mij gingen vertellen wat ik moest gaan doen, “Hey, rooie je lijkt wel een stoplicht. Wanneer spring je eens op groen?”, dat gebeurde me regelmatig en dan trok ik me dat erg aan en was erg teleurgesteld. Je voelt dan, van zie je wel ik ben toch niets en ik trok me dan neergeslagen terug en ontweek ik contacten met andere leeftijd genoten. .

Maar dan bedacht ik me na meerdere malen het zelfde gehoord te hebben om iets groens mee te nemen, dat op de grond te leggen om daarop op en neer te springen als dat van me gevraagd werd. Zo kreeg ik langzamerhand de lachers op mijn hand en eindelijke positievere aandacht kreeg. Zo heb ik ongeveer geleerd om met mijn leed om te leren gaan. Gewoon uit pure wanhoop en hoopte daardoor uiteindelijk de confrontatie aan te gaan om maar te zorgen dat anderen op mij persoonlijk geen vat op zouden krijgen.

Deze voorvallen gebeurde vooral in het 1e jaar van de Lagere Technische school.

Half verwaarloost, bij de hand met lang krullend rood haar liep ik erbij als een halve gare hippie en trok me niets meer aan van alle opmerkingen die de meer jaren leerlingen hadden over mij. Maar als ze dan mondeling geen vat meer op je hebben, en je sterk genoeg bent om ze te negeren dan deden ze dat wel op een fysieke manier. Zo’n situatie wie is de sterkste en niets heeft vat op mij. De nieuwste actie was dat ze omdat ik me niet meer van niets aantrok. Spontaan, uitdagingen aan gingen met mij, vooral als ik op het schoolplein langs liep met mijn verwaarloosde krullenbos met haren. Hun uitdaging was omdat ik oogcontact hoopte te vermijden en me voor deed dat ik er niets van aantrok van alle opmerkingen dat uiteindelijk mijn gedrag er voor gezorgd heeft. Dat anderen probeerde een brandenede lucifer in mijn bos met haren te schieten. Uiteindelijk lukte dat en vloog mijn haar in de fik. Negeren liep uit op niets en uiteindelijk een ander die zo geschrokken was spontaan uit de groep mijn haren probeerde

175

Langs de weg van de afgrond. uit te slaan. Dat was pesten in mijn tijd om alleen maar te laten zien dat je buiten de groep staat door omstandigheden en zo uitgesloten wordt.

Ik weet nog toen ik boos de school binnen inliep, richting de directeur zijn kamer en zonder kloppen binnen stapte. Ik verwachte een reactie maar het enige wat deze directeur als eerste zei: “Goh wat stinkt het hier�, en verder nergens tegen de pesters vanuit school actie op heeft ondernomen.

Zo ben ik dan maar zelf een van de vele pesters gaan worden op school en rottigheid ben gaan uithalen. Vooral de 1e jaar leerlingen die we biggen noemde en zo hun intreden deden en het een pest ritueel is geworden in de traditie van de Ambacht school van jongens onder elkaar. En als een rode lijn door mijn puberteit een ritueel pester ben geworden niet alleen op school, maar later ook in de wijk de Schooten en nog veel erger.

Met alle gevolgen van dien ontwikkelde ik me als een soort overlast jongeren en later crimineel jongeren. Gehard werd ik gedrild en gesterkt door mijn onmacht gevoelens die ik in mijn eerste levensloop van mijn leven opgedaan heb. En uiteindelijk ging uiten in allerlei rottigheid op school en dat later deze rottigheid in de buurt uitvoerde. Alles kon ik aan, alles voerde ik uit tot het stelen van drank en snoep in voetbal kantines. Experimenteren met spanningen en grenzen van anderen te verkennen , het enige wat me niet lukte was het succes bij de meisjes te vinden en dat lukte echt nog niet.

In mijn persoonlijke eenzaamheid op het laatst daar zo beu van werd me in mijn grenzeloos gedrag volharde en werkelijk over al echt schijt aan had. Niets kon me meer wat maken, ik verzorgen me niet goed meer, mijn haren werden steeds langer en vuiler, ik liep er niet bij en als iemand daar moeite mee had reageerde ik daar niet op of ik werd zijn of haar persoonlijke plaaggeest. Dat ik anders was dan anderen dat wist ik wel maar door alles wat ik meegemaakt had in mijn leven onbekend van andere waren en ik niet begrepen werd. Onbekend maakt onbegrip. Iedereen spiegelde me dat dan ook voor, maar ik had geen zin in om me te moeten verantwoorden en ik me langzamerhand ook meer en meer durfde op te zetten tegen de opvoeding van mijn ouders en uiteindelijk later ging experimenteren met harddrugs. Uiteindelijk heeft Lotte me zo goed behandelt dat ik nagenoeg me zonder pijn kan bewegen. Mits zonder al te veel intensieve zware langdurige lichamelijke inspanning dan. Dank je wel Lotte voor het inzicht wat je me gegeven heb in mijn leven. Langs de weg van de achtergrond en door mijn litteken naar voren ik gekomen.

176

Langs de weg van de afgrond.

Geen geld voor een fiets, maar wel voor een fles champagne.

Op mijn 21e jaar dacht ik dat ik alles had bereikt. Ik heb wat aan zitten modderen tegen de opvoeding van mijn ouders in ik probeerde me vrij te maken van mijn jeugd. Mijn school had ik met moeite afgemaakt en zag het belang daarvan niet meer. Maar mijn ouders hadden daarover een brief gekregen vanaf school dat ik die week nog een herexamen kon gaan doen en ze haalde me vanaf het werk als groenteboer bij een supermarkt omdat ze daar nog enig belang voor mij in zagen.

Terwijl ik het belang daarvan helemaal niet van in zag en op aanwijzing van mijn ouders met de hakken over de sloot mijn diploma nog heb kunnen halen.

Dat heb je meestal als je in de puberteit zit, alleen werkte dat bij mij net iets extremer dan anderen. Ik was als ziek kind geboren, met een groot nierprobleem, zo was ik langzamerhand geconditioneerd in. Maar dat was niks voor mij, maar ook niet voor mijn ouders en natuurlijk ook later niet voor mijn omgeving zoals enkele vrienden vanuit de buurt. Mijn ouders werd voorspelt door de artsen die mij elke keer behandelde dat ik met mijn nier problemen, hoogst waarschijnlijk de puberteit nooit zou halen. Maar dat toen ik in de puberteit zat extreem gebruiker ben gaan worden door het gebruiken van drugs.

Het is eigenlijk een wonder te noemen dat alles zo gegaan is en ik nu 57e jaar later daarover nu in dit boek over aan het schrijven ben. Ik heb het moeten leren accepteren alleen was het maar om overal tegen te vechten en te verzetten wie je bent en hoe mijn levensloop tot stand is gekomen. Dit gevecht tegen het accepteren een levenservaring is geworden. Ik had wel een vermoede als kind dat ik zoiets mankeerde maar ik accepteerde het niet dat ik anders was dan de rest. Gelukkig hebben mijn ouders dit nooit verteld en ik ben ze daar altijd dankbaar voor geweest. Gelukkig was in nog niet volwassen genoeg om mijn zorgen en gevoelens daarover uit te kunnen spreken en beleefde deze onrust gevoelens als een nog onbevangen kind waar iets mee aan de hand was. Maar precies dat wist ik echt niet, maar ik voelde wel zo iets.

Door zulke situaties waar ik me persoonlijk mee worstelde, heb ik veel later als volwassenen alles beetje bij beetje kunnen relativeren en daar er een positiever kijk over gekregen. Maar ik heb ook geleerd door maar onbevangen aan te modderen, met mezelf en anderen en me niet echt bewust willen ziek zijn voelde, ontdekt dat ik meerdere overleving drang en kansen heb gekregen. Nu begrijp ik ook waarom een kat meerdere levens heeft, om te ontsnappen aan de dood. Ook een kat vraagt zichzelf niet hoe oud hij wel wordt, maar loopt wel risico in het leerproces van zijn kat leren zijn en laat zich verder door niemand verder in belemmeren.

177

Langs de weg van de afgrond.

Altijd voelde ik me anders dan de rest en dat klopt ook wel. Ik zat tenslotte niet voor niets alleen op mijn zolderkamertje mijn leven te overdenken. Ik probeerde daarmee meer inzicht te krijgen in mijn leven. Soms riep dat meer vragen op dan antwoorden. En daardoor heb ik geleerd anderen beter op afstand te observeren. Zoiets van, de kat uit de boom te kijken en mezelf af te vragen, waarom ik zo geworden ben. En zoals ik nu ben gevormd door mijzelf en ook mijn ouders,” Ons gezin”, met wat alles overkomen is. Langs de weg op het randje van de afgrond.

Het voelde voor mij dat ik altijd in de belangstelling en schijnwerpers stond. Maar dat wilde ik niet en het liefst wat ik wilde was me zo gauw mogelijk terugtrekken op mijn zolderkamer. Maar ik leerde uiteindelijk de betekenis van wat de reden van mijn steeds terugtrekken in mijn eigen schulp en de kracht daarvan pas echt later aan het einde van mijn puberteit leerde ontdekken.

Deze kracht was dat alle specialisten alleen voorspeld hadden aan mijn ouders dat ik vroegtijdig zou sterven en ze niet wisten hoe ze dat tegen mij moesten vertellen. Ik voelde dat wel zijdelings, maar ik dat nooit aan mijn ouders durfde te vragen met wat ik precies aanvoelde. Ik besefte wel dat ik een nierpatiënt was hoor, en ik had wel waarschuwing signalen mee gekregen van mijn ouders maar verder ook niet meer dan dat. Ik moest oppassen voor bloed in mijn plas, dat betekende een nierfalen en ik had er tenslotte maar een. De schrik stond je dan nader dan het leven. Je had bijvoorbeeld de vorige dag dan gekookte bietjes gegeten waardoor als je dat weer vergeten was, s’ morgens als kind doodsangst had van een terugkerende nier bloeding. En mijn moeder mij vertelde dat ik als kind volop in de belangstelling vergeten was dat ik gisteren bietjes had gegeten en daarvoor me niet zo druk over hoefde te maken en ze me lief trooste.

Ook stond je ongevraagd in de belangstelling in de klas als ik , Robbie met zijn sproeten en krulletjes in de klas. En als enig kind zonder te vragen naar de WC te mocht gaan. Ik heb wel eens een nier bloeding gehad tijdens een van de eerste jaren van de lager school en ben om voldoende te kunnen herstellen van meerdere nierfalen 2 jaar achterstand gekregen op de lagere school. Ook dit heeft een impact gehad op mijn jeugd. Je verliest het contact met je vaste klasgenootjes, waar je dan veilig bij voelde en vertrouwen in had, deze vriendschap en band bruut verbroken werd en een jaar later weer in een andere klas vol met andere klasgenootjes vertrouwen moest winnen. En daarmee extra mijn ziek lot bevestigd werd en weer in de belangstelling stond terwijl ik dat niet wilde. Wanneer ik dan door de Juf goed bedoeld overigens aan de nieuwe klas (groep) werd voorgesteld met alle omgang regels wie en wat ik was en daar rekening mee gehouden moest worden.

178

Langs de weg van de afgrond.

Alles was geregeld voor mij en uitgestippeld als een zonderling die zich nog niet bewust was wat mij allemaal overkomen is omdat ik dat niet kwijt kon of daar niet over kon praten.

De andere kant van mijn verhaal is, dat je op zulke momenten je dan speciale andere mensen leert ontmoeten en gezamenlijk kennis opdoet en uitwisselt waar het werkelijk in het dagelijks leven in omgaat. Bewust zijn en jouw ervaringen te delen of andere indrukken opdoen wat anderen overkomen is en soms teveel indrukken waren en je dan in je eigenschulp trok om al deze opgedane indrukken te kunnen gaan verwerken. Alles draaide zo beetje om mij dat werd bepaald door mijn nierfalen en daar gevoelens in had maar niet kon omschrijven nog en me daar in mijn onbevangenheid bij neer moest leggen.

Wat betreft sporten, dat mocht ik niet. Vooral voetbal en andere fysiek contact spelen was uit den boze want stel je voor dat mijn slecht werkende nier geraakt zou worden door een stoot of trap. Samenwerken en groep dynamiek en alle ervaringen kon ik daarmee nog niet opdoen.

Daarmee werd ook meteen bepaald, hoe graag je dat ook niet wilde, dat ik meer contact had met schoolgenootjes die ook zonderlingen waren en daar om de een of andere reden (meestal niet medisch) daar ook wat mee aan de hand was. Dit waren bijzondere contacten en momenten in mijn leven. Ik leerde daarmee als het waren te leren omgaan met mijn eigen beperking, zoals ik daar nu op terug kijk. En leerde daarmee omgaan door de ervaringen van anderen die andere beperkingen ervaarde. In mijn overleving drang, mijn behoefte tot contact te komen met anderen. Leerde ik de kracht en wonderen te zien die bij mij openbaarde. Daarmee begon ik in te zien dat ik niet alleen een probleem had.

Maar uiteindelijk inzag dat mijn probleem lang niet zo erg was als die van een ander. En daarmee leerde ik meer positiever te kijken niet alleen naar mijzelf, maar ook naar anderen toe omdat we onze krachten deelde.

Hoe vaker de hechte sociale emotionele banden die ik had met andere klasgenootjes maar vaak ook door mijn nierfalen steeds doorbroken werd. Hoe meer dat gebeurde, hoe meer ik mijn kracht ging ontdekken en mijn lot ging aanvaarden. Ik leerde beter om met mijn kracht om te gaan. Ik ontdekte in onze zonderlingen groep, dat ik het veel beter had dan een ander zoals school genootjes, waar nauwelijks brood op de plank thuis was, schoolgenootjes met een andere afkomst of die geen vader of moeder thuis hadden waar het nog veel slechter mee ging . Ik kon me vanuit mijn ervaren ellende optrekken aan andermans leed en zo leerde ik relativeren dat mijn situatie best wel meeviel.

179

Langs de weg van de afgrond.

Maar uiteindelijk andermans ellende waarnam. En om te weten hoe dat zou voelen met diegene die deze ellende te vermijden, juist contact te zoeken met de ander. Ik leerde daardoor belangstelling in te krijgen en dat werd door mijn situatie een soort natuurlijke ontwikkelde nieuwsgierigheid in. En mijn kracht ontdekte dat ik me onder hen een soort normaler kind ben gaan voelen. In plaats steeds maar te denken, dat er alleen maar specifiek rekening met mij mee gehouden moet worden. En mijn nare gevoelens naast me neer kon leggen in plaats me door andere klasgenootjes tot een zonderling gebombardeerd ben gaan moeten voelen.

Ik spreek dan over een tijd dat ik dat ontdekte voor mijn 10e jaar en toen nog in op de Thorbeckeschool zat voordat we naar de Schooten verhuisde en naar school de Nollen toe moest. Voor mijn 10e jaar leerde ik ook kennis maken met andere zonderlingen in de klas zoals kinderen vanuit anderen culturen.

Ik werd me daarvan pas op mijn 40e bewust van bij een reünie van de Thorbecke school aan de California straat. Ik heb het dan over mijn lager school carrière van 1964 tot 1968. En daar een ontmoeting had met mijn verleden en de gevoelens , krachten en ervaringen die ik deelde op jonge leeftijd. En waardoor ik niet alleen door mijn nierfalen maar ook door de ontmoetingen met anderen zonderlingen zo als ik nu ben gevormd ben. Deze ontmoeting op de reünie een hele openbaring voor mij is geworden en tot inzicht ben gekomen hoe ik mij ontwikkeld heb in mijn onbevangen kinderlijk kunnen handelen en dat toe te passen door ervaringen te delen.

Eerst woonde ik alleen met mijn verstandelijk beperkte kinderen in de IJsstraat als alleenstaande vader. Door het lot daar Monique leerde kennen en de vonken over en weer overvlogen tussen mij en Monique Hebben we gezamenlijk besloten dat we als samengesteld gezin met zes kinderen we bij elkaar zouden gaan wonen. Dat was aan de Langereisstraat van Den Helder, waar ze vaak met haar rode haren op het stoepje zat te kijken naar haar spelende kinderen op het grasveldje. Deze straat bestaat helemaal niet meer, ook de Krammerstraat waar ik in de wijk Nieuw Den Helder met mijn 1e vrouw woonde bestaat niet meer en is net zoals de woning aan de Langereistraat later ook afgebroken.

In een beleidsplan van de Woningstichting die aansloot op de gemeente Den Helder plannen werden we onverwacht verrast. De Langereisstraat was een van de straten net zoals de IJstraat van de Vechtbuurt in Nieuw Den Helder. Dat was de bouw van een van de eerste naoorlogse woningen van Nieuw Den Helder van de 50e jaren. Elke woningen in de straat ademt de bouwsfeer uit, zoals die van de succesvolle televisie serie van Peyton Place van de 60e jaren. Bijna platte met

180

Langs de weg van de afgrond. bitumen dakbedekkingen en hoge schoorstenen zoals als een soort reeks kleine woningblokken gebouwd voor de mijnwerkers in Engeland.

Maar deze woningen een 50e jaren bouwplan was en de bouw niet meer geschikt was voor om te wonen in de Vechtbuurt in de 90e jaren. Ik ontdekte dat pas nadat ik me zat in te lezen, in een boek die ik had gekocht in de Kringloopwinkel over het 75e jarige bestaan van de woningstichting Den Helder. Deels speelde ook hier vermengde belangen waarvan ik dacht dat ik in dit lot een eigen inbreng in had, maar dat bleek verkeerd geïnterpreteerd te zijn door mij.

Afijn we gingen samenwonen in zo’n kleine woning in de visie van de Woningstichting en de gemeente Den Helder aan de Langereistraat. Dat was nogal wat om in zo’n woning met zoveel 6 kinderen te gaan samenwonen als een samengesteld gezin. In de visie van de gemeentelijke bijstand waren ze het daar ook niet mee eens en ze drongen aan op het hebben van een latrelatie wat veel beter zou zijn. Maar voor ons was de ruimte in de woning van de Langereisstraat voldoende en de liefde voor elkaar dat dat wel goed kwam want we hadden beide daar al voldoende ervaring in. Er waren 3 slaapkamers en een grote kelder die we als extra slaapkamer konden inrichten. Dus zo’n probleem was dat ook weer niet. Toen ik met Maaike en Kees samen in de woning van Monique trokken was Vincent net een jaar. In onze slaapkamer sliep hij in eerste instantie en heb daarna nog een stapelbed gebouwd voor ons zodat we voldoende ruimte kregen in deze slaapkamer en ook voor Vincent en een bureau om aan te werken.

Net nadat ik met Kees en Maaike introk ging dat natuurlijk als een lopend vuurtje door de buurt. Ook viel het in de buurt op dat Maaike en Kees fysieke beperkingen hadden. Waaronder dat Kees een jaar of 6 was en nog op een kinderfietsje reed met zijwielen om in evenwicht te kunnen blijven. Kees had een oog probleem en had in zijn jonge leven veel last van kokerogen*. Dit betekende door zijn slechte ogen een klein visueel veld had om mee te kijken en daardoor geen diept kan zien. Hierdoor was Kees erg onzeker om zonder zijwieltjes te leren fietsen in de straat en dat viel op, zeker ook voor de rondhang jongeren in de buurt. Ik was dan met Kees aan het oefenen op een kinderfietsje voor een kind van net 2 jaar, en laag bij de grond voor Kees zodat hij snel zijn beentjes op de grond kon zetten. Voor de zekerheid dacht ik nog. Nou, als jongeren zich vervelen krijg je vaak opmerkingen, vooral wanneer je in de ogen van jongeren opvalt en dat benoemen ze dan ook. Dit is in de puberteit erg belangrijk want dan ga je je eigen grenzen verkennen en dat deden ze ook bij Kees en mij, terwijl ik met Kees aan het oefenen was om zonder zijwielen te fietsen. Uiteindelijk stapte de flinkste jongeren van de groep op ons af en vroeg aan mij waarom Kees op zo’n stom kinderfietsje was aan het leren fietsen zonder zijwielen.

181

Langs de weg van de afgrond.

Ik heb ze gewoon uitleg gegeven door daarop normaal in te gaan, door antwoord te geven op zijn slimme opmerking. Zijn stelling was dat dat toch wel hartstikke makkelijk was en het wel erg stom was dat Kees op zo’n kleine fiets nog moest leren fietsen op zijn leeftijd. Daarmee dacht hij waarschijnlijk dat hij de lachers van de groep jongeren op zijn hand te krijgen. Ik had daar al eens een keertje mee te maken gekregen maar nu kreeg ik de jongere groep op mijn hand.

Ik daagde hem uit dit ook net zoals Kees te gaan fietsen op dezelfde manier om dat te doen. Alleen nu zoals ik voor de jongeren uiteen te zetten wat kokervisus* hebben voor Kees betekende en hoe knap het was dat Kees op zo’n fietsje te kunnen fietsen. Nou die uitdaging wilde hij wel aangaan. Ik heb hem eerst gevraagd om te wachten en dat ik twee closetrolletjes te halen met elastiek aan elkaar en deze zo als een brilletje op te kunnen zetten en met dit brilletje op hem op de in zijn ogen te kleine fiets van Kees te laten fietsen. Uiteindelijk had hij veel moeite om recht te kunnen fietsen. Uiteindelijk begreep hij dat het heel knap was van Kees om zo te kunnen fietsen. Ik had de groep overtuigd van de kracht van Kees zijn beperking en ze allemaal op de hand gekregen heb door ervaringen te delen door uit te leggen wat er aan de hand was. noot*: Kokervisus of koker zien is een vernauwing van het deel van het gezichtsveld waarbinnen scherpe waarneming mogelijk is. Dit leidt tot een beperking van het gezichtsveld tot een rond, koker-achtig gebied.

Later merkte ik dat deze groep jongeren zich vooral verveelde dat er niets was om te spelen of iets te doen was in de buurt. En aangezien ze ons niet kende en er veel ophef was in de buurt over ons samenwonen, ze op ons zo reageerde.

Uiteindelijk heb ik hen zover gekregen dat ze zelf tekeningen gingen maken hoe ze de buurt zouden willen inrichten en wat hun wensen zijn. Samen met een opbouwwerker hebben we dit tot stand gebracht. Om speelvoorzieningen voor jongeren te kunnen tekenen zijn we ook mat een paar van deze jongere een keertje wezen kijken hoe een kunstenaar eigen speelvoorziening maakte en daar een hele speeltuin van vol had in Dieren.

Jos Spanbroek creëerde gewoon van oude niet meer te gebruiken materialen of gereedschap prachtige speel attributen voor kinderen. We zijn daar een dag geweest en de jongeren gingen die dag geheel uit hun dak. Ze speelde als kleine kinderen terwijl deze jongeren net nog een 18 jaar waren in deze speel ontdektuin gemaakt door Jos Spanbroek. Uiteindelijk hebben we deze tekeningen ingeleverd via het Opbouwwerk bij de gemeente.

182

Langs de weg van de afgrond.

Maar zoals dat nu nog steeds gaat, hoorde we er niets meer van tot………….er een brief kwam van de woningstichting Den Helder. Alle bewoners van het huizen blok aan de Langereistraat hadden een uitnodiging gekregen om op het hoofd kantoor van Woningstichting te komen. Gespannen zaten we met alle buren te wachten totdat we met z’n alle binnen werden geroepen. Wat was hier aan de hand en we begrepen er niets van. Het gehele blok was nog geen jaar geleden gerenoveerd en hadden net een nieuwe stookketel voor de verwarming gekregen. Waarom waren we dan uitgenodigd totdat de directeur ons vertelde waar we uitgenodigd voor waren en wat er van ons gevraagd werd.

Uiteindelijk kwam het er in het kort op neer dat we aankomend jaar moesten gaan uitkijken naar een vervangende woonruimte in Den Helder. Ons blok zo worden gesloopt om wat meer speelruimte en leefruimte in de buurt te geven.

De naoorlogse buurt voldeed daarvoor niet meer aan deze normen van begin 90e jaren en alleen blokken waren teveel op elkaar gebouwd. Ook vertelde de woningstichting dat er op de plaats van ons huizenblok dat gesloopt zou gaan worden een grote speeltuin zou komen.

Dit overviel alle bewoners van dit blok maar uiteindelijk hebben we er een veel grotere woning aan de Beerzestraat aan over gehouden. Deze hoekwoning met 5 slaapkamers midden in de Falgabuurt tussen de flats in gebouwd. Hier woonde vroeger officieren van de marine en daarvoor deze specifieke trapstijl woningen begin in de 50e jaren is gebouwd. Ik dacht dat het in eerste instantie door mijn buurtactie is geweest om met jongeren een speeltuin te ontwerpen en het idee overruled was door het onderwerp van een speeltuin architect. Dat heb ik jaren volgehouden totdat alle kinderen de leeftijd kregen en de deur uit waren gevlogen, door studie of werk en een kleinere woning nodig hadden. Uiteindelijk begreep ik dat niet zo was en dat dit echt de bedoeling was van woningstichting en de gemeente Den Helder om een leefbaardere buurt te krijgen en ons blok daarvoor moest wijken.

Misschien had ik me dit zelf voorgesteld en zo lang volgehouden omdat wij met alle kinderen van het gezin het nodige mee gemaakte hebben in de Falgabuurt.

Drugsdealers, het mishandelen van postmedewerkers, schietpartijen en de vele ophef van grote groepen Antilianen en Somaliërs rondom onze huurwoning aan de Beerzestraat. En daar veel landelijke ophef en rumoer over de leefbaarheid was in de Falga wijk. En daar de architect en woningstichting de schuld van gaf en mijn idee hadden overgenomen om met jongeren een speeltuin te kunnen realiseren in de Vechtbuurt en met hun eigen gemaakte plan wij moesten uitwijken naar de Beerzestraat.

183

Langs de weg van de afgrond.

Ik dacht dat nu eenmaal en ik had daarvoor het inzicht nog niet. Maar die kwam wel later. Maar nu weet ik het dat het om een prestigeplan ging van de Woningstichting in overleg met de gemeente. En ons huizenblok het eerste naoorlogse woningblok dat gesloopt moest worden van Nederland. En daarvoor speciaal toestemming nodig was van het VROM. En omdat dit het eerste naoorlogse huizenblok een speciale regeling was ontwikkeld om in de Vechtbuurt meer leefruimte te krijgen. Vooral voor jonge buurtkinderen en veel geld vanuit het VROM is gekregen om deze ruimte in de buurt te creĂŤren. En niet zoals ik dacht dat ze door het project met de jongeren dit idee samen met de jongeren ingepikt hadden.

Monique, ik en de kinderen groeide en ontwikkelde ons langzaam een beetje verder in de samenleving. We kwamen in een groot huis met wel 5 slaapkamers, ideaal voor ons groot gezin. Alles was anders daar in de omgeving van de Beerzestraat vergeleken met die van in de Langereisstraat. Je kwam daar regelmatig in contact vrijwillig of gedwongen zoals de meeste Helders bewoners in deze buurt in contact met de 105 verschillende culturen. Dit was landelijk bekend in Nederland. Vaak hadden ze het over armoede in de wijk. Ik zag dat niet in, ik deelde met het gezin de ervaringen van anderen culturen. Maar in de ogen van vele andere buurtbewoners hadden ze veel last van de andere culturen, vooral van de Antilliaanse cultuur en gedragingen in de Falgabuurt*. Ik zag de kracht van het delen va de ervaringen van ander culturen dan de Nederlands cultuur op te leggen.

Normaal zet ik er wel een noot* bij in dit boek, maar Google er maar lustig oplos en geef je ogen te kost. Over en weer voelde de verschillende culturen onderling gediscrimineerd. Vooral de Antilliaanse en Nederlands cultuur botsen daar mee.

Men begreep elkaar niet en gaven elkaar over en weer de schuld van wat wel en niet kon. 105 verschillende culturen, zorgde ervoor dat men onderling slecht kon assimileren. Met een gezond verstand zou je alle culturen moeten kunnen categoriseren. Als je dat niet doet dan wordt elk mens van elke afkomst dan ook gek. Zijn er een teveel aan categorieĂŤn culturen dan merk je dat je hersenen dat niet meer kunnen verwerken. Dus minder belangrijke culturen schrap je uit je hoofd. Uiteindelijk onthoud alleen maar de slechte gedragingen van anderen. In dit geval waren dat enkele Antilianen. Terwijl we in ons hoofd slechte gedragingen van enkele Antilianen en een hele groep op aan kijken. Ik merkte dat je door zo te denken vooroordelen krijgt de andere in de categorie donkere mensen zet die zich allemaal slecht gedragen. Dit was voor mij een teken waarin mijn allergie van vooroordelen hebben of krijgen van anderen dan leerde omdenken. En dat werd mijn kracht om met het gezin te overleven in de schijnbare ogende slechte wijk te moeten wonen in de Falgabuurt.

184

Langs de weg van de afgrond.

Dat ik een zonderling was dat wist ik wel van jongst af aan. Maar daar leefde allemaal zonderlingen die zoekende waren naar zichzelf en contacten met andere culturen om een plaats te vinden in de samenleving. Een zeer levende wijk zal ik maar zeggen.

In deze mengelmoes van verschillende culturen en afkomst leerde ik me vooral staande houden en zag door het hebben van structuur en duidelijkheid waar wij met het gezin in stonden, het leed van andere veel groter was dan die van ons als gezin. Dat was het enige veilige gevoel wat we hadden met elkaar. Bij elkaar zijn en je leren staande te houden in deze roerige tijd van discriminatie, criminele groepen en drugs en drankproblematiek in de wijk. In die tijd leerde ik omgaan met mijn onmacht gevoelens, dat kon alleen als je de ander er over aansprak en zo hebben we onze kinderen ook opgevoed in deze wijk. Praten op gevoel in plaats alleen maar de wijzen naar anderen en die de schuld geven van de slechte leefbaarheid in de buurt.

Ik had toen nog niet in de gaten wat de oorsprong was van de aanpak en het vinden van mijn kracht. Ik deed alleen maar om mij en met Monique ons gezin en in deze wijk te blijven wonen en zolang mogelijk zelfredzaam te blijven en te overleven.

Ik zocht vroeger contact met zonderlingen, ik deed dat ook in de Falgabuurt waar wij een tijd woonde. Later hoopte ik ze bij de reünie weer tegen te komen, alleen doordat we allemaal een paar jaar ouder waren geworden herkende ik ze niet of nauwelijks meer. Contact zoeken met zonderlingen dat was al vroeg in de 1e klas van de lagere school aan de Californiastraat van Den Helder. Een klein timide groepje kinderen waar alles mee aan de hand was. Ook kwam je in contact met kinderen van Indische afkomst. Ik was me al geen eens bewust meer van de tijd op de lager school voordat ik naar wijk de Schooten ging verhuizen. Op advies van mijn broer ben ik toen naar een reünie van deze lagere school gegaan. Dat ik me niet meer bewust was van deze tijd dat snap je wel met alles wat ik allemaal meegemaakt had. Onbewust onderdruk je alle negatieve maar ook positieve gevoelens uit deze tijd. Ik was ene beetje nerveus en voelde me niet op mijn gemak om met deze tijd geconfronteerd te worden. Uiteindelijke zag ik weinig school genootjes van die tijd. Mijn broer zag vele schoolgenootjes en ik liep daar maar een beetje ongemakkelijk rond.

Ook van de schoolgebouw was haast niets meer terug te vinden, hoe het er toen ook al waar uitzag. Totdat en een zeer mooie dame naar mij flaneerde in een witte jurk, het leek wel een engel en ook nog lang van Indische afkomst. Wat overkwam mij, ze wist zelfs mijn naam nog. ”Je bent toch Robbie, we zaten altijd

185

Langs de weg van de afgrond. met jouw op het pleintje met Dikkie, Trijntje en de rest”. Dat wist ik wel, maar zoals ze er nu uitzag herkende ik haar niet meer zoals ze vroeger was.

Daar heb ik wel eens vaker last van, ik keek altijd naar de problemen die ik en anderen hadden en heb dat waarschijnlijk onbewust onderdrukt. Maar dit was echt geen zonderling meer, zoals ik haar vroeger zag. Ze was prachtige mooie Indische dame die mij direct in mijn ogen keek en dat overviel me zo dat ik niet eens naar haar naam gevraagd heb. Langzaam raakte we in gesprek met elkaar.

En ze vertelde wat ze zo fijn aan mij vond toen we zo klein waren en op het schoolplein met elkaar optrokken. Ze vertelde dat ik als kind goed kon luisteren naar anderen en was altijd bereidwillig om andere te helpen in plaatst van met mijn eigen sores bezig te zijn. Dat wist ze ook nog van me en te vertellen hoe ik vroeger mijn ziekte beleefde en hoe dat nu ging met mijn nieren. Ik vertelde haar in het kort hoe ik alles overleefd hebt.

Daarna vertelde ze dat ze het ook erg moeilijk had in de 1e klas vooral het verschil van cultuur en de aanpassingen die nodig waren om aan de Hollandse cultuur en verwachtingen te kunnen voldoen. En de verschillen van de Indische keuken die geheel anders en tegen gesteld was aan die van de Hollanders.

Om te voorkomen dat ze daar last van kreeg op school, waarin deze verschillen dan te duidelijk naar voren kwam werd ze elke morgen geboend door haar moeder met zeep. Indische eten was erg kruidig en vooral met veel knoflook en pinda’s sausjes. Deze generatie Indonesiërs werden wel eens pinda’s genoemd in de 60e jaren. Negers werden Surinamers en Afrikaanse mensen genoemd omdat hun gewoonte, rituelen en eten anders waren dan de Hollandse cultuur.

Om maar te kunnen voldoen aan de waarde en normen van de Nederlandse cultuur wilde haar moeder voorkomen dat ze gepest of niet geaccepteerd werd in de groep en daarmee uitgesloten werd van anderen.

Dit deed haar moeder een uur voordat ze elke dag naar school moest om maar te voorkomen dat ze haar roken van de knoflook of kerrie geur. Wat ze zo fijn vond aan ons schoolplein groepje was dat we daar allemaal als zonderlingen van het schoolplein daar geen oordeel in hadden of iemand stonk of achtergesteld werd. We keken als kinderen naar elkaar en niet als verschillen in culturen of door welke soort van afkomst, religie of het hebben van beperkingen. We waren onbevangen en omdat we in dit groep allemaal zonderlinge waren elkaars ervaringen en krachten deelde. at voor afkomst. Het hele groepje wist ook wat er met mij aan de hand was en dat voelde fijn, fijn om dat te horen van deze Indische dame en ik me wat meer bewuster werd van de kracht die we deelde en door de onbevangenheid ik leerde door elkaars ervaringen te delen en elkaar

186

Langs de weg van de afgrond. kracht te geven en daarmee anderen te leren helpen. Met mijn eigen manier leerde ik ook daarmee door het toepassen van mijn kinderlijke onbevangenheid de Falgabuurt op een andere manier te zien. Zo begon ik eigenlijk alle verschillende mensen en hun culturen die in de buurt woonde, meer als normale buurtgenoten te zien. En door goed te kijken naar ze en hun vaak te ontmoeten en te spreken, in plaats van verschillen te zien er meer gezamenlijke kenmerken in gewoonten zaten. En dat was een prachtige uitdaging in de wijk waarin ik geen oordeel meer had, maar gemeenschappelijke kenmerken zag en we niet zoveel verschillen hadden in de dagelijkse rituelen.

Ik ben vanaf dat ik klein was nierpatiënt geweest. Dit betekend dat je elk half jaar en dat weten alle nierpatiënten ter controle in het plaatselijk ziekenhuis en later in het VU van Amsterdam gecontroleerd worden. Dat nierpatiënten ritueel betekend 24 uur urine opvangen, het aantal vocht wat je die dag tot je neemt en meet en alles laten nakijken. Elk halfjaar een röntgenfoto nemen, blaas onderzoeken, meten en wegen en vooral als er een blaas of nier weg ontsteking had je thuis in bed moest blijven liggen en vooral niet naar school mocht en verplicht binnen moest blijven tot het over was.

Deze controles kon in eerste instantie in het ziekenhuis van Den Helder en daar heb ik ook wel vaak in gelegen in Den Helder, maar daar ontbrak het aan specialisme. De zorg werd gegeven in een katholiek ziekenhuis Lidwina. Ik herinner nog de lange verlichte gang met zwart en witte tegeltjes en de stalen spijlen bed waar ik in lag en naar buiten kon kijken. Vanillevla die dan handmatig geklopt werd door de nonnen de dagelijkse en overgegoten werd in een stalenbord. Dat was goed voor Robbie en daarmee kon hij dan goed aansterken.

Nou alles was lekker behalve de klonten die ik ook in deze vla tegenkwam. De nonnen met hun kapjes verzorgde me goed. Liefde genoeg kreeg ik van ze, toen ze me verzorgde en om mijn moeder de gelegenheid te geven weer een beetje op adem te kunnen komen. Maar ondanks deze liefde van de nonnen dicht aan huis. Maar mijn ene voor kwart werkende enigste nier, vroeg naar meer gespecialiseerde artsen en die hadden ze toen nog niet in Den Helder. Op advies van de dokter Farenfort aan de Molengracht waarbij er intensieve gesprekken plaats vonden met mijn ouders over mijn gezondheid en de risico’s van nierfalen.

Deze dokter maakte zich daar zorgen om en adviseerde mijn ouders toen om mij elk halfjaar onderzocht en gecontroleerd moet worden in het V.U. van Amsterdam. Ik geloof dat ik net een jaar of 10 was. Ik herinner nog de E10 die later de A7 werd, waar we met mijn ouders in een geleende auto naar Amsterdam reden en nog 2 maar rijbanen had. Via Hoorn, waar vaak opstoppingen waren , richting Edam Monnickendam naar het VU in Amsterdam.

187

Langs de weg van de afgrond.

Ik zie de locaties nog waar we elke keer richting Amsterdam langs reden. De afdeling Urologie zat nog in een noodkeet naar het V.U. en daar werd ik voor het eerst gecontroleerd. Alles was veel groter dan het ziekenhuis van Den Helder.

Het liefst wilde ik dan mijn ouders elke keer op een neer zouden kunnen rijden, alleen waren mijn ouders daar financieel niet toe in staat. We hadden geen eigen auto ook om dagelijks wanneer dat voor het nier onderzoek uitkwam heen en weer te rijden.

Dit betekende voor mij dat ik voor elk jaar zo’n twee weken aan onderzoeken voor de boeg had en daarom opgenomen werd in het VU ziekenhuis van Amsterdam om alles te kunnen controleren. In dat vooruitzicht voor mij van de aankomende rit die we maakte naar de VU Amsterdam ik meestal heel erg stil in de auto was. Precies zo’n gedachte had vele jaren later en nu net uit het ziekenhuis van Alkmaar ontslagen was, achter in de auto zat en naar buiten zat te staren en richting Den Helder reed. Elk halfjaar kon ik de vorderingen en veranderingen zien van de E10 van een tweebaan naar een vierbaans weg. Bij elke kilometer had ik op zich een eigen gedachte en zag elke keer nieuwe plekjes en de bouw van de E10 naar de A7 richting Purmerend.

Dit proces en de rituelen van opname herhaalde zich enkele jaren. Daar zat ik dan weer elke dag alleen in het V.U. te wachten tot ik ingepland was voor verschillende onderzoeken. Ik kreeg wel 1x per week naast de onderzoeken bezoek mijn ouders en een oom die in Amsterdam Noord woonde en later van mijn broer (die uit Utrecht kwam). Dit gebeurde ook naast alle perikelen van onze ouders en de rigoureuze verandering van opvoedingsstijl zeg ik dan maar.

Hiermee werd mijn band met mijn broer extra versterkt en kon daarmee ook mijn negatieve gevoelens uiten die ik had over de situatie thuis maar ook mijn eigen zorgen over mijn nierziekte.

Ook mocht ik niks aan sport doen in mijn jeugd, ik mocht niet voetballen en kon me ook nauwelijks vrijmaken van de , zo zag ik dat eenmaal, over zorgzaamheid van mijn opvoeders. Bij een van de laatste opnames ging ik me uit verveling roken, ik weet nog goed dat ik voor het eerst shag ging halen in het winkeltje van het V.U. en daarna in de botanische tuin achter het ziekenhuis bezocht. Daar rookte ik een van mijn eerste zelf gedraaide sigaretten. Daarna leerde ik langzaam vooral hasj en weed te gebruiken. Mijn vrienden en andere buurtjongeren kwamen graag over de vloer en leerde daarmee ook kennis maken met het experimenteren en de ritueel gebruiken van drugs. Het enigste verschil in beleving tussen mijn en deze ander jongeren zat er alleen maar dat ik de ervaring niet had, om eens stoned bij mijn ouders langs te komen, zonder dat ze merkte dat ik gebruikt had. Alle jongeren kende dit spanningsveld maar ik

188

Langs de weg van de afgrond. miste deze ervaring wel. En dat missen uiten zich later in experimenteel harddrugs gebruik.

Naast wat ik allemaal meegemaakt had in mijn jeugd, de omdraai van mijn ouders en de hippies thuis over de vloer en naast de soms zware onderzoeken die ik elke jaar had in het VU. Kreeg ik ook te maken met het *zelfbeschikkingsrecht. *noot: zelfbeschikkingsrecht is een individueel mensenrecht dat men zelf mag bepalen hoe men zijn of haar leven wil leiden. Dit omvat ook wanneer en hoe men het eigen leven wil eindigen (recht op euthanasie) Ik geloof dat ik net 16 jaar was, net rijdend op mijn Puch brommer met hoog stuur. Rond die tijd kreeg ik tijdens het jaarlijks onderzoek te horen dat er nog steeds een probleem was met mijn nier kanaal naar de blaas toe. De verstopping zou problemen kunnen gaan veroorzaken met mijn enige nier. En de kans groot was dat mijn nier minder zou gaan werken. Na een uitgebreid medisch onderzoek, hoorde daarvoor het eerst een psychologische test van mij plaats. Ik kreeg omdat ik meer inspraak kreeg op mijn 16e jaar over mijn eigen zelfbeschikkingsrecht. In dat gesprek kreeg ik het advies te horen van een specialist om de verstopping in het nier kanaal met een operatie te kunnen verhelpen. De werking was van mijn nier zo’n 65% en de werking van mijn nier zou verhoogd kunnen worden als het nier kanaal verkort zou worden door de verstopping in het nier kanaal te verwijderen.

Dat probleem baarde mijn ouders al jaren zorgen, alleen ik had daar nog niets mee. Nu was ik op een leeftijd gekomen, na een psychologische test in het ziekenhuis dat ik daar mee in kon beslissen. Deze test werd op verzoek van mijn ouders maar ook samen met de medisch specialisten bij mij afgenomen om te weten hoe ik er voor stond als nierpatiĂŤnt. En daarmee voldoende emotioneel in staat zou zijn daar mee in mede te beslissen.

Ook baarde het mijn ouders zorgen dat ik me steeds meer afzonderde op de zolderruimte. Mijn ouders opperde bij de nierspecialist aan, om mij maar eens eerst te laten onderzoeken door een psycholoog. Dit kon dan gelijk met de halfjaarlijkse onderzoeken plaats vinden in Amsterdam. Deze gesprekken herinner ik me niet zo meer. Maar het enige wat ik nog wel weet, dat ik alles heb besproken met deze psycholoog met wat mij mijn broers en ouders overkomen zijn. Ook liet ik weten dat ik wist hoe mijn ouders zich zorgen maakte over mij en dat ze mij het liefst wilde laten opereren aan mijn nier kanaal.

189

Langs de weg van de afgrond.

Ik was daar duidelijk in en ik heb verteld wat ik de afgelopen periode meegemaakt had met mijn ouders en mijn zorgen die ik daarover had. Dus de arts(en) stelde de opties van het wel of niet opereren aan mij voor.

De kans op zelfgenezing (dus niet te laten opereren)was tenslotte even groot dan de kans om (me wel te opereren en als die niet slaagde) wekelijk aan een nier dialyse machine te moeten liggen om mijn bloed te spoelen. Ik moest daar een eigen keuze in maken en die kwam nu uiteindelijke persoonlijk op mijn neer en daar zouden mijn ouders zich bij neer moeten leggen. En die beslissing was gauw gemaakt. Ik herinner me nog een paar jaar eerder dat ik ook in het VU ziekenhuis lag en alleen op mijn kamertje. Een gewone ervaring was dit niet maar de indrukken die ik daar heb opgedaan (alleen zonder mijn ouders) heeft wel met wat ik ervaren heb en dat in mijn afweging mee genomen heb om me niet te laten opereren.

Naast mij op mijn kamertje, ik kan het behang nog uit tekenen met zijn kinderachtige treintjes en beertjes op de wand. Was het meestal een komen en gaan van kinderen die met spoed opgenomen waren. Er kwam dan weer wat beweging op de afdeling. Soms als je daar aan toe was maakte je contact en maakte kennis met andere patiëntjes soms lukt dat helemaal niet omdat ze gewoon te ziek waren en niet uit hun kamertje kon komen.

Ook toen weer werd er een meisje opgenomen op de afdeling. Ik geloof dat ze net een jaar of 14 jaar oud was. Er zaten geen muren tussen de ruimtes maar glazen wanden. Ik denk dat ik even oud was als haar. Je kon elkaar zien maar horen en praten ging niet of erg moeilijk. Ik was toen al vaak geïnteresseerd in de ander, en je weet hoe dat inmiddels komt. Omdat sommige patiëntjes niet uit de hun kamertje of door ziekte uit hun bed konden. Probeerde ik toch een beetje in contact te komen door met de ouders (die ik van mij ook miste) van de andere patiëntjes contact te maken. Gewoon uit nieuwsgierigheid om te weten wat er aan de hand is en niet meer. Je raakt dan wel eens in gesprek met de ouders en het bleek dat dat meisje wat net opgenomen was en die ik regelmatig zag door de ruiten en in bed lag, dat ze net zoals ik een nier patiëntje* was.

Ze hadden met haar, net zoals mijn ouders met mij al een flink traject achter de rug. Alleen het verschil tussen haar en mij was dat ik nog redelijk werkende nier had maar zij was afhankelijk geworden van nier dialyses. Echter het spoelen ging toen die in die tijd wat primitiever aan toe dan nu , maar ze kreeg dor de jaren lange spoelen allerlei randverschijnselen van het vergiftigen in het bloed binnen haar lichaam.

190

Langs de weg van de afgrond.

Ik zie nog steeds de extra zorgen van de specialisten en verplegers die om haar heen haar ziekteverschijnselen proberen te bestrijden. Elke keer herhaalde deze handelingen zich en zag dit door het raam. Ook zag ik dat het steeds slechter ging met haar. Vooral wanneer er weer een infuus geplaatst was en ze moest uitrusten van de inspanningen die de artsen veroorzaakt hadden en ze vanachter haar raam naar mij staarde. Ze had van die diep liggende ogen en ik zag aan haar dat ze het erg moeilijk had. We keken vaak naar elkaar, vooral wanneer het licht aan stond in haar kamertje en artsen met haar bezig waren. Hoe slechter het met haar ging hoe meer er onverwacht bezoeken van specialisten en controles bij haar langskwamen. En nog meer verpleging en bewaking instrumenten in haar kamertje kwamen. Ik zag langzamerhand in haar blik dat het nog slechter ging en het er voor haar nog meer slechter uit zou gaan dan de situatie waarin ze op dat moment nog inzat. Hierna ben ik in slaap gevallen. Maar in deze nacht was het gebeurd.

Ik heb niet gezien hoe ze overleden is, want elke nacht sloot de verpleging als ze moest slapen de gordijnen. En zoals elke ochtend de gordijnen weer opengingen.

Dezelfde ochtend ging het gordijn open en ik zag dat haar kamertje helemaal leeg was. Ik had al een naar vermoeden van gisteren met wat ik zag en ik kreeg uiteindelijk van de verpleging te horen dat ze die nacht overleden was. Bij deze gedachte al, toe de psycholoog en de art aan mij vroeg wat ik wilde wist ik wat mijn beslissing zou worden. Want als ik geopereerd zou moeten worden, de kans even groot zou zijn dat ik ook in het moratorium van het ziekenhuis terecht zou komen na langdurige nierdialyse en mijn lichaam het ook zou kunnen opgeven net als dat meisje naast mij in het kamertje. Mijn keuze was duidelijk ik koos voor niet opereren en was daar overduidelijk in en ik in staat was een eigen beslissing in te nemen en daar het recht over had.

Noot: Ik wil me geen patiĂŤnt voelen, ik ben een deelnemer want dat voelt veel beter. Ik neem deel aan mijn eigen genezingsproces omdat ik zelf de betrokkenen ben in het verbeteren van mijn eigen ziekte proces. Als je niet betrokken bent en niet deelneemt aan je genezingsproces wordt je alsmaar verder zieker. En ben je afhankelijk van de medische wereld.

Eigenlijk werd ik door het zelfbeschikkingsrecht en het nemen van eigen beslissingen en beetje rebels. Ik had inmiddels al zoveel meegemaakt, stelde me afhankelijk en passief op ik wilde veel meer de regie over mijn eigen persoonlijk leven zien te krijgen. En niet meer te gaan doen en luisteren wat anderen van mij wilde. Ik wilde eigenlijk dat er door mijn nierziekte, dat ik normaal behandeld werd. En niet als patiĂŤnt of zorgkindje behandeld word omdat er in mijn situatie teveel rekening gehouden moest gaan worden. Ik wilde dat echt niet meer.

191

Langs de weg van de afgrond.

Ik wilde meer dan dat presteren, rebels zijn en me vrij leren maken van mijn Lennox syndroom en doen wat ik zelf wilde en daar dan zelf de gevolgen van in te zien. Exploreren en uitdagingen aangaan dat is wat ik wilde en net zolang doorzetten tot mijn eigen grenzen bereikt zijn.

Op de Lagere Technische School haalde ik in eerste instantie veel goede cijfers, door me te gedragen en te doen wat anderen van me wilde, totdat ik achter kwam dat ik dat niet voor mezelf deed. Nee, ik deed dit alleen maar om te laten zien dat ik dat wel kon werken en presteren in plaats van maar een zonderling te zijn. Ik leerde door alle pesterijen en in mijn te teruggetrokken leven te meiden, nu zoveel mogelijk te negeren en luisterde langzamerhand echt niet meer naar anderen negatieve attitudes van medeleerlingen op het schoolplein.

Ik steeg als het waren uit boven mezelf, ik ontdekte mijn eigen kracht en eigen wil. Het duurde daarna niet lang meer totdat ik zelf een pester werd. Met als gevolg dat ik mijn school en het huiswerk en leren wat daarbij hoorde langzamerhand ben gaan verslonzen.

Letterlijk ging ik doen waar ik zin in had om te doen. Niemand kon me daar in tegenhouden meer. Ik kon naast mijn school toch veel beter presteren in mijn werk en schopte het daar veel sneller tot het beheer van een eigen afdeling toen.

Ik weet nog goed aan het einde van het 4e schooljaar dat ik mijn eindexamen niet gehaald heb, louter alleen omdat ik daar het nut niet meer van inzag. Om herexamen te doen, daar zag ik het belang ook al helemaal niet meer van in. Ik had een eigen groente afdeling in de supermarkt. Dat was veel belangrijker voor mij en de datum van de herexamen al lang en breed vergeten was. Uiteindelijk werden mijn ouders vanuit de school gebeld zodat mijn ouders me in allerijl van mijn werk moesten afhalen. Om gauw nog even een herexamen te doen en met de hak over de sloot slaagde. Maar mijn eigenbelang was mijn werk, waar ik wat betekende kon voor andere en dat ik dingen kon doen waar ik goed in was om te presteren. En niet om de zieke zonderling te zijn, dat kon ik achter mijn rug gevoelsmatig laten.

Ik kon brommers kopen zelfs een nieuwe en had zoveel geld over, dat ik niet wist wat ik daarvan zou moeten uitgeven. Nou dan is dat een luxe positie, je hebt geld en je weet niet wat je daarmee moet doen. Om brommer te rijden was in eerste instantie uit ten boze vanwege mijn enige nier die ik had. Maar door mij besluit en geen operatie te laten ondergaan, ik direct bij een controle vroeg aan een van de specialisten of brommer rijden bezwaarlijk was voor mij.

192

Langs de weg van de afgrond.

De specialist zijn antwoord was, dat ik dat kon doen mits ik een niergordel omhad dat dan geen probleem meer hoefde te zijn. Dus dat was het eerste wat ik kocht een niergordel en daarna een nieuwe brommer. Of mijn ouders dat nu wel of niet goed vonden ik deed dit gewoon. Naast deze lol (de fun) en luxe die ik had maakte ik ook geleidelijk kennis met het ruimere begrip van luxe harddrugs. Ik verruimde elk keer meer en meer mijn grenzen. Dat tot wanhoop van mijn moeder alleen ik maakte daar mijn eigen keuzes in en daar had ze niets mee te maken.

Ik had eerst een Puch brommer. Daarna kocht ik later een nieuwe Zundapp brommer, ik had geld genoeg om hem te laten opvoeren en stoer reed ik dan door Den Helder heen. Iedereen kon zien wie ik was, wat ik kon en dacht aanzien te hebben met wat ik bezat en ik dacht dat iedereen het daarmee over eens was.

Alleen ik spiegelde me nog niet aan anderen, ik dacht alleen maar aan mijn eigenbelang en had daar anderen niet voor nodig.

Ik genoot, omdat ik eindelijk iets had waar ik goed in was en tot uiterste ben gegaan en niemand me daar in kon afremmen. Totdat anderen in de gaten kreeg, dat ik meer had dan andere, en deze luxe ook wilde. Ze wilde ook zo’n brommer die ik had. Ze wilde ook zo’n status en voor ik het wist, weg was mijn opgevoerde nieuwe brommer kwijt. Gestolen, maar gelukkig goed verzekerd, wel teleur gesteld en miste direct daarna mijn eigen gemaakte gewoonte en dat was mijn snelheid drang.

Dat was mijn eerste verslaving en moeilijk om daarvan af te komen. Mijn brommer en mijn snelheidsdrang was weg. Uiteindelijk wist ik toen echt niet meer wat ik nog meer kon doen met het geld wat ik verdiende. Ik wilde nog meer dan een nieuwe snelheid brommer kick. Ik kreeg mijn verzekering uitbetaald en moest uitkijken naar weer een nieuwe brommer maar nu eentje met meer snelheid.

Drugs en de rituelen daarbij kende ik al en ik had de kracht niet om me daarin tegen af te zetten. Vrouwen waren ook nog niets voor mij, ik betekende niets voor hun. Ik was maar een onverzorgd type en deed waar ik zelf zin in had. Maar een ding wist ik zeker en dat ik geen homo was. Uiteindelijk door mijn eigenzinnigheid en het hebben van te veel geld en luxe drang maakte ik langzaam kennis met andere hard drugs. Mede door de vrienden van mijn ouders. Die namen wel eens regelmatig coke mee naar ons huis.

Geen versneden coke zoals nu, maar echte pure coke kristallen. Mijn ouders gebruikte dat ook wel eens als die vriend uit Amsterdam langskwam. Het lag

193

Langs de weg van de afgrond. gewoon op tafel. Ik gebruikte eerst alleen wat weed, maar hasj was niets voor mij, ik werd daar erg down van. Vooral in combinatie met drank was dit helemaal niets. Spontaan gebeurd het dan en je neemt dan weleens een snuifje.

Heerlijk wat een krachtige drugs is dat. Als je moe bent, dan vlieg door het gebruik van drugs tegen de wanden op. Je bent tot alles in staat. Alles gaat sneller, je bent zo sterk en helder als een paard. Daarnaast rookte ik ook weed en het gebruik samen van weed en coke waren helemaal te gek. Je gaat dan trippen en doet allerlei ervaringen op dan menigeen die daar nooit ervaring mee heeft gehad. Power gewoon, je voelt je anders, je ziet anders, je neemt anders waar en je smaak is ook veel fijner alles is nieuw.

Vaak kwam deze hard drugs spontaan in huis, die ik eerst met mate gebruikt heb en soms ook samen met mijn ouders. Mijn ouders gebruikte veel softdrugs, maar als je die dan moet aanschaffen hen veel geld koste. Om hun eigen drugs te gaan financieren werd er weleens harddrugs opgeslagen bij mijn ouders thuis en daar kregen ze dan softdrugs voor. Ik vond dat wel lekker die harddrugs en deed op deze manier kennis op met rituele gebruiken van de indianen, ging het boek lezen van “de lessen van Don Juan” die het lezen echt waard is. In dit boek schrijft een medisch student hoe hij kennis maakt met de indianen en hoe het is om te leren hoe het indiaans ritueel gebruik jouw leid om een man te kunnen worden. Daarmee leerde ik spiritueel kennis op te doen en door dit regelmatig gebruik meer mijn verslaving gedrag vertonen. Dit kick van het leven en het bestaan en al je zintuigen gebruiken en het leren uitdagen en beheersen van je zintuigen zoals bij speed, coke gebruik mijn snelheid kick groter werd, Alleen bij de gedachte alleen al om een motor aan te kunnen schaffen.

Ik had geld te over, schafte eigen drugs aan, maar ik miste de kick van de snelheid op een opgevoerde brommer. Ik besloot nadat de allrisk verzekering had uitbetaald, om maar weer een nieuwe aan te schaffen en ging daarvoor naar de brommer leverancier. Deze verkochten toen ook motoren, die stonden dan in de winkel en droomde ook daarvan. Ik was wel eens thuis gebracht door een kassière. Deze dame had ook een motor. Omdat mijn brommer gestolen was moest ik met de bus naar mijn werk en weer terug naar huis. Ze had een extra helm mee en heeft me een keer achter op de motor meegenomen om me thuis te brengen. Zo dicht had ik nooit tegen een dame aangezeten op een motor. En elke keer als je dan een motor ziet denk je aan die momenten. Alle monteurs kende me wel toen ik de winkel in kwam en ik vroeg of ze de nieuwe brommer meteen wilde opvoeren.

194

Langs de weg van de afgrond.

Ik kon alles maken door de drugs en drukte mijn willetje meestal wel goed door.

Ik had voldoende geld. Ik had schijt aan anderen, vooral als anderen tegen mij nee zeggen, ga ik daar natuurlijk direct op in. De monteurs vertelde dat ik eerst mijn brommer moest gaan inrijden en als ik dan een goed aantal kilometers weer had gemaakt dan maar eens aan opvoeren moest gaan nadenken. Anders kon het niet. Ik was met dat antwoord niet blij, dit bekende een nee voor mij en zoals ik nu terug kijk beginnend verslaafd vooral aan mijn snelheid drang. Alles wilde ik, maar niet eerst op een standaard brommer eerst in te rijden om hem daarna pas te laten opvoeren. Mijn gevoel zei alleen maar dat ik mijn snelheid kick miste.

Mijn teleurstelling zag een van de monteurs. Hij reageerde op mijn teleurgestelde blik en vroeg aan mij waarom ik niet een goede tweedehands motor kocht voor dezelfde prijs als een nieuwe brommer. Nou dat was niet tegen dovenmans oren gezegd.

Ik hoefde de brommer niet meer in te rijden om hem daarna op te voeren. En dat vond ik met mijn ervaring kennis van harddrugs en snelheid meteen een goed idee. Ik was net 18 jaar geworden en oud genoeg om een motor te mogen rijden.

En dat sloot prima aan op mijn behoefte en de gewoonte gebruik van snelheid, geld en harddrugs.

Snel haalde ik een proefrijbewijs, zoals dat toen nog mogelijk was in die tijd bij de politie. Ik maakte daar snel op het bureau een proefexamen en kreeg een lesplaatje L om proef te leren rijden voor op de motor. Ik kreeg een routegebied van straten waar ik in Den Helder mocht gaan proef rijden. Daar mocht ik alleen over rijden mits ik mijn blauwe les L op de achter spatbord van de motor geplaats had. En je raad het meteen, schijt aan alles en in mijn verslavende interesse naar meer en voor ik het wist, dacht ik dat ik mijn motor wat meer onder controle had. En als je dat maar denkt dan schroef je weer het L les bordje af net zo snel als je hem erop hebt gedaan. Uiteindelijk gig ik mijn eigen weg daarin en veel verder dan ik door de politie als proefroute op gekregen had. Heerlijk die snelheid, mijn eigen vrijheid door alleen maar te doen waar ik zin in had.

Vooral mijn moeder was niet blij met de spontane aanschaf van een motor, maar ze kon me daar ook niet meer in tegen houden. Ze wist waarschijnlijk al waar toe ik in staat was en niet te stoppen was in mijn experimenteren van mijn gedrag.

Ik had een niergordel om, zoals mijn specialist me verteld had. Niets aan de hand en ik mocht zelf beslissen hoe ik mijn leven verder zou gaan inrichten. Mijn motor was verzekerd en ik had een motor pak gekocht met schoenen en welk risico zou ik nog kunnen lopen. Alles was toch afgecheckt en de kick van mijn leven kon beginnen, mijn kick doen wat ik zelf wilde, heerlijk toch die snelheid verslaving.

195

Langs de weg van de afgrond.

Mijn snelheidsdrang om mijn problemen thuis daarmee te ontlopen of van weg te lopen en dat erg goed voelde om anders te zijn in plaats van alleen maar me terug te r=trekken op mijn zolderkamertje.

Spannend was wel dat hoor, elk stukje steeds verder dan de opgegeven route te gaan om steeds verder nieuwe wegen te verkennen, richting een eigen leven.

Natuurlijk deed ik dit alleen wanneer mijn ouders weg waren. Vaak bezochte ze vrienden en bleven daar dan ook slapen en kon zo mijn gedrag kon gaan exploreren en mijn leven leren inrichten zoals ik dat wou.

Zo gingen mijn ouders ook wel eens vaak naar een vriend Henkie in Rotterdam, heerlijk voor hen maar ook voor mij. Samen met mijn jongere broertje alleen thuis, met wat vrienden over de vloer, drugs te over en mijn motor voor de deur.

Mijn ouders hadden mij ook gevraagd om daar eens naar toe te gaan. Leuk naar het Klaringenbos om naar een openlucht concert te gaan. Alleen wist ik wel wat anders te gaan doen in het weekend. Lekker de snelheid oppakken en de omgeving van Noord Holland te verkennen. Het kon niet mooier, mooi weer met een prima temperatuur vooral voor het rijden op mijn motor.

Ik hoefde alleen wanneer mijn ouders weg waren de L van Les bordje weg te halen van het spatbord van de motor. En ik kon lekker, zonder toezicht van mijn ouder vrij rond toeren zonder rijbewijs. Alles natuurlijk stapje voor stapje en nu richting Wieringen, waar ik vaak vroeger als kind door bracht in het Robberbos samen met mijn ouders om bramen plukken of om daar een dag te vrij te recreëren.

Was ik me bewust van mijn grenzen, nee. Ik ontdekte mijn exploratie vermogen meer niet. Maar ik ontwikkelde mijn verslavingsgedrag steeds verder en deze werd meer en meer problematischer zoals ik als 58e jarige er nu op terug kijk.

Eigenlijk werd ik me alleen maar bewuster van de grenzen die mijn moeder mij elke kaar aangaf. En vanuit deze bewustwording er spijtgevoelens ontstaan en me schuldig begon te voelen. Ik had lak aan alles wat maar in mijn omgeving kwam behalve mijn moeder natuurlijk. Waarom mijn moeder zo’n impact had op mij dat vertel ik later wel. Maar dit was een van de vele momenten in mijn leven dat mijn moeder me aangaf stil te gaan staan met alles wat ik op dat moment aan het doen was.

Nu kwam voor mij voor het eerst zo’n moment van bewustwording aan. De bewustwording van waar ben ik nu in godsnaam mee bezig. Later leerde ik daar veel beter mee omgaan. Maar dat was nu, naast mijn snelheidsdrang, exploreren van mijn gedrag naar anderen toe een gewoonte gedrag geworden. En dat

196

Langs de weg van de afgrond. gedrag ontwikkelde zich steeds verder wat heel nieuw was voor mij. Deze nieuwe gewoonte nieuwsgierigheid naar meer, dat gebeurde eigenlijk bij een afslag op mijn motor ergens richting de Haukes. Mijn controle over de motor en mijn slechte rijstijl die ik nog verder moest ontwikkelen lukte nog niet zo goed.

Ik ontdekte door gewoonweg te doen, waar ik maar zin in had soms ook gevaren had en dat ging bijna mis en ik schrok daarvan. Op dat moment had ik mijn grens bereikt en dat diende zich op het goede moment ook aan. Het leek wel of ik daar onbewust op zoek naar was. Ik had een bijna aanrijding met een auto en ik werd me op dat moment zeer bewust en alert van, waar ik opdat moment mee bezig was.

Het leek alsof mijn moeder over mijn rug meekeek op dat moment. In mijn bewustwording wist dat ik fout bezig was en reed na mijn bijna ongeluk langs een vis kraam waar ik vaak in de ritjes naar het V.U. in Amsterdam van mijn moeder eens heb horen zeggen, dat ze daar heerlijke gerookte paling verkochten. En dan wanneer er wat extra geld over was van mijn ouders, mijn moeder dan paling ging kopen. Daar lusten ze wel pap van en ik wist op dat moment en zo zag ik dat hoe ze over mijn rug mee keek daar dan geen nee tegen kon zeggen en haar daar mee tevreden kon stellen.

Dat was het moment om mijn gemaakte keuze en te rijden zonder Lesbordje voor alleen in de stad om mijn gemaakte fout goed te maken. Mijn moeder was gek van paling en ik had een mooie reden om mezelf bij mijn moeder thuis te excuseren van mijn gedrag van de afgelopen tijd. Gauw stopte ik, de vers gerookte paling in mijn motorpak en reed meteen terug naar huis. Ik was me bewust van mijn ergerlijke gedrag naar mijn ouders toe en vooral naar mijn moeder toe de afgelopen tijd. Maar er kwam daar echter een ander probleem extra bij en ik in mijn gewoonte gedrag van snelheid en gebruik van harddrugs tegen de zin in van vooral mijn moeder dit gedrag niet meer in de hand had. ‘’Boeten doen en toegeven met wat je gedaan hebt en waarom”, is makkelijk om dat te bedenken dan direct praktisch uit te voeren. Met de gedachten alleen al vond ik erg moeilijk om dat gevoel maar vast te blijven houden.

Van nature ben ik iemand , vooral wanneer ik iets wil goedmaken bij een ander in dit geval mijn moeder. Wil ik zo snel mogelijke het schenken van dit gebaar in dit geval de paling of iets anders, dan kan ik daar geen dag langer meer op wachten. Ik kan dat gebaar moeilijk voor me houden en dan moet er dan zo snel mogelijk meteen uit.

197

Langs de weg van de afgrond.

Gevoelens kan ik moeilijk laten wachten. Even de paling in de koelkast leggen dat kon ik gewoon weg niet. Dat is me nooit gelukt, want als je dat gaat doen en teveel over gaat nadenken de intentie van het gebaar weg ebt. Om dat te voorkomen, wil ik dat gevoel en gebaar dat ik iets weg wil geven zo snel mogelijk kwijt. Waar dat vandaan komt weet ik nog niet, maar dat heb ik altijd gehad, ik denk dat dat komt omdat ik erg onzeker was om mijn gevoelens te kunnen uiten.

Ik kan dat gewoon niet voor me houden om iemand te verrassen of te vertellen wat me dwars zit. Dat moet er dan meteen uit, want hoe langer dit duurt hoe moeilijker ik het vind om mijn gevoelens duidelijk naar voren te kunnen brengen.

Daar bedacht ik een nog zeer onverantwoordelijke actie op, ik dacht; “Ik neem mijn broertje mee, en breng de paling op de motor als verrassing naar mijn moeder in Rotterdam”.

Waarom ik daarop kwam dat weet ik niet, waarschijnlijk ging mijn gevoel uit om het maar zo snel mogelijk als het kan goed te maken met mijn moeder. Dat had ze me wel geleerd want moeders wil is wet. Stel dat ze boos wordt en net zoals ze in die tijd aan het flippen was en de kratten met drank door de ruiten gingen, wat dan. Ook omdat ik de angst dan had om maar niet aan mijn lot overgelaten voelen door mijn ouderlijk gedrag en de hippie cultuur, rituelen en tafrelen die we meegemaakt hadden. Dat gevoel was voor mij al helemaal niet te omschrijven, laat staan daar iets over je in vrij te uiten wat niet kon. We waren stijf van de drugs en drank en door het gebruik ons gevoel daarmee doofde.

Alleen moeders liefde, die ik vooral had gekregen voor mijn 10e jaar zonder de invloeden van de hippie culturele en zijn rituele gebruiken daarbij gebruiken was sterker dan enige drugs of gewoonte gedrag.

Nou ben ik op dat (schuld) gevoel zo snel mogelijk met mijn broertje op de motor gestapt en ben zonder daar verder over na te gaan denke met zijn tweeën onderweg naar Rotterdam gegaan. Zelfstandig op een motor zonder rijbewijs vliegend over de weg, dezelfde weg richtingen Rotterdam waar we enkele jaren geleden met mijn ouders al blowend zittend en liggend in een bestelbusje naar concerten zijn gegaan van Pink Floyd in de Ahoy Hal. Heen ging prima en mijn moeder, vader en vriend waren zeer verrast. We zijn even bij hen geweest en zij n daarna samen nog met mijn broertje even nog naar Delft geweest en daarna weer vlug terug naar huis, zonder paling maar wel erg opgelucht. Ik zag aan mijn moeder dat ze niet boos op ons kon zijn want het weigeren van de paling dat kon ze gewoon weg niet en ook het gebaar niet wat ik gaf. Dat kon ze ook niet weigeren, tenslotte was ze al even verslaafd ik aan de snelheid om de thuissituatie van thuis te ontvluchten. En mijn moeder geen nee kon zeggen en haar eigen verslavingen en ervaringen opgedaan uit het verleden alleen maar om haar eigen gevoel daarover te verdoven.

198

Langs de weg van de afgrond.

Gelukkig kreeg ik mijn eerste waarschuwing vanuit mijn omgeving en dat het niet verder kon alleen was ik door de invloed van drugs en mijn verslaving aan snelheid om uit de thuissituatie te kunnen ontsnappen. Maar daar was ik me op dat moment niet bewust van want je gaat maar door. Op onze terug weg waarschuwde mijn broertje bij de afslag richting Rijswijk dat er politie achter ons reed. Stom, maar waar en voor is wist werd ik staande gehouden door twee agenten in een open Porsche. Motor in beslag genomen en zoek het maar uit hoe je thuis komt. Dat werd wel een heel duur portie paling dacht ik nog. Terwijl ik eigenlijk hartstikke blij had moeten zijn omdat daarmee mijn gewoonte patroon doorbroken werd. Of ik toen op dat moment daar geleerd van had, nee want deze actie had ik daarna nog een keertje gedaan. Maar dan op mijn 21e verjaardag. Ook toen had ik echt wat te vieren.

Ik was bij dat ik gezond en genezen verklaard werd van mijn nierziekte en mijn 21e verjaardag kon vieren. Mijn motor stond nog voor de deur vaker ongebruikt dan gebruikt. Zeker na alle ervaringen die ik met deze motor heb opgedaan en me er bewust van was dat dat ik al twee keer opgepakt was met het rijden zonder rijbewijs op de openbare weg. Nu kwam ik weer in de verleiding, ik was jarig en dit maal zou ik hem extra gaan vieren met een fles champagne.

Ik dacht nog, dat kan wel even naar de stad en zonder denken stapte ik even op de motor en ben naar een slijter gegaan. Een vriend reed mee achterop en ja hoor weer raak en weer aangehouden. Ik ben lopend met de motor terug gelopen naar huis en ben er helemaal niet meer aan toegekomen om de een fles champagne te kopen.

Ik bedacht me onderweg lopend naar huis en besefte dat deze aanhouding een dure grap zou gaan worden net als de vorige ervaring en de hoge boetes die ik moest betalen van het zonder rijbewijs rijden op een motor. Maar mijn verjaardag was een hele mijlpaal voor mij en mijn ouders en we een menig jointje en een snuifje hebben genomen op mijn verjaardag en deze aanhouding snel vergeten was.

Normaal heb ik het gewoonlijk niet zo met verjaardagen. Mijn ouders probeerde altijd van mijn feestje en extra feestelijk tintje te maken. Alleen werden mijn verjaardagen jarenlang veel anders ingekleurd dan die van mijn broers. Voor mijn ouders leek het verjaardag feestje van mij, meer mijn laatste feestje te zijn.

Elke jaar dat ik verder leefde extra beloond moest worden. Op dat moment besef je dat dan nog niet. Ik was mij daar als jong kind nog niet zo geheel bewust van dan dat gevoel wat mijn ouders met mij hadden, wel dat ik ziek en anders was maar niet dat ik mogelijk vroegtijdig zou kunnen komen te overlijden.

199

Langs de weg van de afgrond.

Maar ook niet dat elke verjaardag wel eens mijn laatste zou kunnen zijn, een verjaardag is gewoon een verjaardag als kind. Het vervelende was voor mij en ik denk ook van mijn broers dat mijn feest groter was dan die van hun. Ik merkte dat verschil wel op dat, ik meer cadeaus en aandacht kreeg op mijn verjaardag dan mijn broers. Vooral van mijn Opa’s, Oma’s en mijn Ooms en Tantes. Dit betekende voor mijn broers dat ze van mijn ouders met veel minder cadeautjes moesten doen. Ook dat ze daarmee vroeger daarin een onderscheid hebben gemaakt en ze rekening moesten houden met mij. Andersom voor mij mijn ouders minder rekening hielden met mijn broers vergeleken met de verjaardagen van mij. Dat verschil wat ik zag kwam er bij mij al erg jong in vooral na de geboorte van mijn broertje. Ik voelde het verschil wel, maar ik kon dat nog niet verklaren. Maar duidelijk was wel dat ik het gedrag dat mijn ouders op mij of door mij nooit begrepen heb als kind en dat dit van invloed is geweest op mijn ontwikkeling van kind naar volwassenheid.

Dit heeft tot ver in mijn volwassenheid (als je dat kan noemen) geuit in het weigeren van mijn verjaardag te vieren. Ik vond het niet nodig dat er rekening met me werd gehouden en taart eten weigerde ik resoluut, dat werd mijn allergie maar niet precies mijn gedrag of gevoel daarmee kon verklaren. Mijn feestjes waren gewoonweg niet leuk, die waren veel te veel negatief gekleurd omdat ik zag dat mijn ouders het niet breed hadden en de dure cadeaus die ik kreeg uitgespaard werden op die van mijn broers. Ik kan het nog steeds maar niet vinden met deze traditie van taart, gebak of verjaardagkaartjes met elkaar te delen. Daar zit voor mij een naar ondertoontje in. Ik ben me daar pas rond mijn 50e jaar bewust van geworden. Omdat ik door een collega daarop werd aangesproken op mijn gedrag. Het niet kunnen en willen eten van een gebakje of taartstuk was vreemd gedrag in zijn ogen. Maar dat had een ander nog nooit mij direct daarover op aangesproken.

Was dit uit oprechte interesse of belangstelling naar mij, ik weet het niet maar ik had dat nooit eerder meegemaakt en ik kreeg daarover een soort schaamte gevoel en liep daarin rood aan. Net als of ik daarop werd aangesproken maar dar geen goed antwoord op kon geven. Toen werd ik me ineens bewust waar dat weigeren taart eten, geen verjaardag kaarten versturen en steeds verjaardagen van anderen bewust vergat vandaan kwam. Onbewust weigerde ik de opkomende onlust gevoelens van het feest en had daarmee geen trek in om taart te eten of in een verjaardag feestje van mijn niet in de belangstelling wilde staan omdat dan alle negatieve gevoelens naar boven komen.

Ik vertelde hem als dank , dat omdat ik voor het eerst daarop ben aangesproken oprecht en eerlijk. Dat ik door zijn aanpak daar me ineens ppas van bewust ben

200

Langs de weg van de afgrond. gaan worden en het weigeren om een gebakje te eten en niet lekker te vinden een zonderling gedrag is. Ik kreeg voor het eerst respons van een iemand, die inlevend was naar mij. Daarop vertelde ik in vertrouwen, iets extra meer over mijn leven. En dat had ik beter niet kunnen doen maar ik dacht wel dat ik hem daarin kon vertrouwen. Maar uiteindelijk deelde ik mijn ervaringen met hem die hij niet aankon en zo hoorde het bedrijf waar ik werkte dat ik vroeger een verslaafde was. Ik was op dat moment mezelf en vertrouwde hem intieme dingen toe, mijn lot van mijn leven en hoe dat is ontstaan. Dit uitte zich negatief naar in die zin dat ik niet voldeed aan mijn functie profiel en het bedrijf me liever kwijt dan rijk wilde.

Dit was me wel eens eerder overkomen en ik dacht dat ik daarmee geleerd zou moeten hebben om met mijn ervaringen en dat te vertellen daar wat terughoudender in moeten zijn geweest. Alleen mijn collega was erg integer en dat was ik niet gewend en daar geen raad mee wist en dan al mijnleed deel en daar in door kan staal. Zonder te weten wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. Ik dacht echt dat deze collega belangstelling in mij toonde en hij in mijn ogen vertrouwelijk overkwam. In plaats daarvan meteen met een direct vooroordeel te komen. Ik had teveel over mezelf verteld, dat kan gebeuren. Dit keer was ik het zelf, voorheen deden dat anderen wel voor mij omdat ik daar zelf ruchtbaarheid aan gaf in verband met mijn verkeerde gewoontes en gedragingen. Eens een verslaafde, altijd een verslaafde zal ik maar zeggen en zo is het wel. Of eens een dief altijd een dief, of het gezegde als je voor een dubbeltje geboren wordt dan word je nooit een kwartje. Er zijn er nog veel meer, maar ik was zo stom om met een ander mijn ervaring te delen en dat ook geen kracht kan zijn maar ook mijn eigen zwakte kan zijn en misbruikt kan worden.

Niets hielp meer om het terug te draaien met wat ik verteld had, in plaats dat er eerst een overleg met mij plaats vond, werd er alleen over mij gepraat bij de directie. En doordat het verhaal een eigen leven is gaan leiden onder mijn overige collega’s en zoals ik het vermoeden al had, mijn tijdelijk contract niet verlengd is geworden en ik weer zonder werk zat. En dat was al de zoveelste keer alleen maar omdat ik anders ben dan de rest. Ik heb daardoor geleerd en ervaren dat je te veel uit dat dat tegen je gebruikt kan gaan worden, vooral als het over mijn gevoelens gaat en me daardoor moeilijk kan uiten.

Deze terughoudendheid heb ik nog steeds naar vreemde toe. Zodra anderen zich negatief uitlaten of bij een verkeerd gegeven antwoord verder gaan met door vragen. Dan ga ik stamelen, vooral als daar druk op gezet wordt. Ik dat niet wil of kan uit te leggen waardoor ik zo ben ontwikkeld als mij langs de weg van de

201

Langs de weg van de afgrond. afgrond. Zoals je gemerkt heb in dit boek, lijkt het alsof ik nogal veel mee gemaakt en eerst heb moeten verwerken om daar lering uit te trekken. Vandaar dat mijn boek wandelen langs de weg van de afgrond nu ben gaan schrijven. En gestaag, standvastig de top zal bereiken, naar wie ik ben of worden wil. Dat hoop ik dan maar.

Op papier schrijven zou een goed idee kunnen zijn, je raakt dan je gevoelens wel kwijt, maar wanneer je over mijn gevoelens en verleden hebt. Dan ben ik bang als ik dat vertel rechtstreeks aan een ander meestal een vreemde eend in de bijt.

En het is erg moeilijk, zeker als je alles aan het verwerken bent of dat op een rijtje te kunnen of willen zetten om daar met andere daarover te praten of te kunnen willen delen. Zeker als dat ongevraagd en direct dat aan je gevraagd wordt en een verklaring vragen wie zij denken dat jij denkt te zijn. Mijn allergie daarbij komt dan boven water. Dan ben ik kwetsbaar en zal dan als daar druk op gezet word als een echte zonderling reageren waarin ik mij steeds dan zit af te vragen wat is er nou zo mis aan dat ik geworden en ontwikkeld ben langs de weg van de afgrond.

En dan komt de verleiding en ik het dan niet wil of kan uiteenzetten, of kan verklaren op zulke momenten. De anderen niet zonderlingen zeg ik maar het geheel anders gaan interpreteren dan ik wel zou willen. Zeker als ze daar geen antwoord of een verklaring aankunnen geven en mijn goed bedoelde antwoorden en wel eens verkeerd uit mijn mond. En mijn levenservaringen buiten hun referentiekader vallen en ik uitgesloten word.

Ik hoop met dit boek dat ik mijzelf probeer de ruimte te geven om uiteen te zetten hoe zwaar deze levenservaring (autodidacte) kennis op doen is. En ik hoop met mijn autodidacte schrijfstijl, mijn ervaringen over te brengen en dit met jouw als lezer te delen. Door mijn ervaringen te delen zonder dat er enig oordeel aan geveld wordt. Zo ervaar je misschien een beetje hoe het is om je vanuit mijn zonderlingen leven ook een begin kan zijn van een unieke ervaring en daarvan uit door te delen wij de kracht kunnen delen en die aan je over te brengen. Maar ook vooral voor alle anderen, te gaan prikkelen door ook hun ervaringen te delen in de plaats van mij te bevoordelen en mij als niet begrepen worden beschouwen. Mijn enige zekerheid is, als je niet meer geĂŻnteresseerd bent van de inhoud ban dit boek, je al gestopt bent om dit boek verder te lezen en mij als zonderling die een onleesbaar boek schrijft. Mijn andere zekerheid is wanneer ik een uitleg kan geven hoe ik figuurlijk ben gaan flaneren om langs de weg van de achtergrond te bewegen. En jij als lezer mijn boek nog niet ter zijde hebt gelegd mijn ervaringen wellicht kan gebruiken en daar kracht uit kan putten. En ik jouw erg dankbaar voor ben en jij als lezer tot nu toe iets begrepen heb hoe ik

202

Langs de weg van de afgrond. mijn ervaringen langs de weg van de afgrond bewogen heb en jij je nu prima kan inbeelden hoe het mij zo ongeveer vergaan is. En jij met me mee loopt langs de weg van de afgrond.

Oh ja, mijn 21e verjaardag, daar waren we gebleven. Dit hoofdstuk heet geen geld voor een fiets maar wel voor een fles met champagne. Een rumoerig jaar later, zat ik inmiddels zonder werk. Ik had lak aan iedereen en er diende zich een kans aan die ik vaak direct aanpakte. Mijn kans kwam en ik kon een leerbaan krijgen als Schilder. Ik begon op de Kroningsdag van Beatrix in 1980. Mijn eerste werkdag. Dit was een rumoerige dag, de dag van de krakers rellen van; �Geen woning geen kroning�. Ik had toch schijt aan alles ook aan het koningshuis, maar ik wilde ook graag weer aan de slag en ik vond het geen bezwaar om te laten zien dat ik wilde werken op een vrije dag, dus deze dag kon ik aan de slag.

Ik weet en ruik de ruimte nog goed waar ik voor het eerst aan de slag moest. Dit was aan de school 7 aan de Westgracht in Den Helder. Deze moest geheel gerenoveerd worden en is toen met gemeentelijke steun en van de overheid geheel opgeknapt met een werkgelegenheid project. 36 jaar later heeft dit gebouw overigens een geheel andere metafoor ondergaan. Het gebouw stond jaren verloederd bij door het missen van overheidssteun. Waar de renovatie van dit pand toen in 1980 was gestart en geheel nieuw was opgeknapt is daarna nooit meer onderhoud aan geweest. Ook in 2015 dit metafoor weer is gestart en is door sociaal maatschappelijk ondernemen een prachtige Bibliotheek geworden.

En een landelijke voorbeeld is geworden waarin de oorspronkelijke authentieke kenmerken van het gebouw in is meegenomen.

Voor deze werkgelegenheid baan in de 80e jaren had ik een bijstand inkomen.

Dit was een heel andere tijd dan nu en ik zat toen ik bakje dertien. Ik was totaal niet bemiddelaar voor werk zoals vele jong werkloze en uitzichtloos zonder enig dagelijks ritme die ook net als ik experimenteren met soft en hard drugs. Hoe ik dan aan deze baan ben gekomen zal ik voor je beschrijven. Maar ik schaam me nu nog steeds hoe ik dan gedaan had en het zal voor jouw als lezer er erger uitzien dan jij je vooraf in kan inbeelden. Stel je maar eens voor dat als je in het bakje onbemiddelbaar bent, aan de drugs zit. En toch aan een baan kunnen komen. Ik vraag me dan ook meteen af hoe zou jij dat oppakken. In ieder geval niet zoals ik.

Ik was het zo zat in mijn uitzichtloosheid in de thuis situatie met mijn ouders en verveelde me te pletter. Verveel je je, dan ga je meer drugs gebruiken en gebruik je meer drugs dan ben je niet meer te handhaven voor de maatschappij. Alles wat ik had dat kon niet meer. Ik had nauwelijks geld meer en wilde uit deze

203

Langs de weg van de afgrond. inzichtelijke situatie vandaan. Ik ging daarmee de strijd aan om me maar niet afgedankt te voelen in de maatschappij net als alle anderen jong werklozen begin 80e jaren. Je kon alleen terecht voor hulp bij de Brijder stichting maar daar gingen alleen de zwaar verslaafde heen en zo verslaafd was ik niet. Organisaties voor jongeren waren er niet meer daarop was bezuinigd omdat alle geldstromen richting de drugshulpverlening ging omdat er steeds meer drugs en drank verslaafde bij kwamen. Maar een jongeren organisatie waarbij je kon aankloppen waren er niet.

Tenslotte was ik het gelul van geen werk meer hebben zo zat. Ook was ik het maar in bakje 13 zitten bij het arbeidsbureau ook zat. Ik zat zonder geld, kon niet op mijn motor rijden meer. Ik miste mijn grootste kick de snelheid van mijn zeer verslavende en drugs gebruik. Ik moest wat ondernemen en iemand inschakelen om hulp te vragen. In mijn ogen was ik nog geen verslaafde (nog) tenslotte kon ik me in minder of meerdere maten laten voorzien in soft (hard) drugs via mijn ouders. Alleen had ik daar onvoldoende eigen geld voor. Ik was dat ellelang geĂŤmmer van beneden thuis van mijn ouders en hun zogenaamde opvang van anderen jongeren (vrienden) zat. Ik had de hulp nodig van anderen en ik wilde weer wat gaan doen om mijn eigen geld te geen verdienen om bij mijn ouders weg te kunnen. Kortom ik had eigenlijk hulp moeten zoeken bij de Brijder stichting maar ik voelde me nog geen verslaafde zoals alle anderen die wel de Brijder nodig hadden. Mijn doel was meer geld te verdienen om met mijn werk in mijn verslaving proberen te kunnen blijven voorzien, zonder daar afhankelijk te zijn van mijn ouders.

Mijn eerste actie was dat ik in een gesprek met iemand van het arbeidsbureau moest regelen maar ook direct zou krijgen. Natuurlijk had ik wel eens gespreken gehad op het arbeidsbureau. Ik heb vele ambtenaren versleten door mijn onmogelijke zonderlinge gedrag. Ik weet nog dat ik voordat ik in bakje 13 terecht kwam en als onbemiddelbaar beschouwd werd een laatste gesprek gehad met een ambtenaar. Ik was toen nog geheel zelfvoorzienend in mijn drugs gebruik, had nog voldoende geld om zonder rijbewijs te rijden op de motor. En ik had toen ook vooral uiterst bejegend experimenteel gedrag naar anderen toe.

Allemaal om mezelf daarin te beschermen en anderen te laten zien dat ik alles kon zolang ik maar niet toegaf aan mijn eenzaamheid op mijn zolderkamertje.

Deze ambteneer vond dat ik maar eens een baantje moest gaan zoeken. Daar had ik helemaal nog helemaal geen zin in. Ik vond het wel best zo in die dagen op de motor, strand feestjes elke week en het experimenteren met drugs. Zolang ik maar uit mijn thuissituatie was dan alles behalve zitten jammeren op mijn zolderkamertje ik kon alles maken.

204

Langs de weg van de afgrond.

Mijn experimenteel gedrag zorgde er vanzelf voor dat ik in bakje 13 terecht kwam. Deze laatste ambtenaar was een nogal grof aangezette man.

Ik denk dat er weinig ruimte meer voor hem was tussen de muur waar hij op zijn stoel zat en zijn bureau. Zijn buik schoof zo, met zijn op knappen staande knoopjes, van zijn overhemd half over het bureau heen. Zijn hoofd leek wel een ballon. Ik dacht toen dat de broek die hij aanhad dat ik daar wel vier maal in kon.

Vergeleken met mijn lijf, mijn scharminkelle benen, lijf en armen was ik daar echt niets bij. Ik voelde me onder druk gezet geworden en gezien zijn volume het voor mij leek dat hij erg vijandig overkwam. Meteen reageerde ik op hem op mijn zonderlinge manier, vooral als ik me onder druk gezet voel en mijn gevoelens nauwelijks goed kon bespreekbaar maken.

Het kwam direct uit mijn mond zonder daarover na te denken. Ik bedoelde eigenlijk dat ik uit mijn thuissituatie vandaan wilde met wat ik dagelijks meemaakte in mijn eenzame strijd boven op zolder. En zocht daarmee steeds meer randgroep drugs gerelateerde jongeren buitens huis op. “Dat kan jij wel zeggen, maar ga jij maar eens op dieet dik vet varken”. Nadat ik dat verteld had ontstond er een stilte. En die stilte zorgde er voor dat ik me bewust was van wat ik gezegd had en deze ambtenaar in huilen uitbarstte en vertelde met de tranen op zijn wangen dat hij daar niets aan kon doen omdat hij suikerziekte had.

Ik stond daar maar en wist nauwelijks waar ik nog naar moest kijken en wat had ik gezegd. Hij liep huilend het kamertje uit en via de gang de trap af. Sinds dat moment heb ik geen oproep meer gehad van het arbeidsbureau en zat vanaf dat moment in het bakje onbemiddelbaar voor werk. Nu had ik de behoefte om weer aan de slag te gaan. Maar ik durfde nauwelijks de ambtenaren van het arbeidsbureau onder ogen te komen. Uiteindelijk had ik geen keuze meer en heb een afspraak gemaakt bij een ambtenaar. Heel nerveus ben ik naar het arbeidsbureau gegaan en ben uiteindelijk zo boos geworden op een afwijzing dat ze geen werk voor me hadden, dat ik uit woede mijn mes letterlijk in de tafel van het bureau zette en eisten binnen kort termijn een baantje te hebben. En zo kwam ik door mijn noodroep in het werkgelegenheidsproject voor jongwerklozen en kon zo op Koningsdag beginnen in School 7.

En dat werd de start van mijn carrière als leerling schilder. Het was een baas waar ik veel van leerde, waarschijnlijk is hij ook net zoals mij als autodidact begonnen. Deze baas was een emigrant uit Australiër, linkshandig en heeft hier in Callantsoog een dochter ontmoet van de aannemer Vos en is zo van deze aannemer een eenman bedrijfje begonnen, waarvan ik de eerste leerling schilder voor werd.

205

Langs de weg van de afgrond.

Je loon kreeg je nog wekelijks in een loonzakje en er was voorlopig voldoende werk als leerling schilder in Den Helder bij een renovatie project van een School 7 in Den Helder. Geen vuiltje in de lucht, ik kon me bewijzen bij hem wie ik was en dat ging me wel goed. Nadat de schilderwerkzaamheden aan School 7 af waren. Dan zou ik later voor schilder werk in Callantsoog aan de slag kunnen gaan en daar was ik me geheel bewust van en zag dat ook zitten. Dat leek me wel wat om in Callantsoog aan het werk te gaan. Alleen om daar naar toe te gaan zonder eigen vervoer daar had ik nog niet goed over na gedacht.

Ik was blij dat ik werk had en iets te doen had en uit de vervelende thuissituatie vandaan was. En ik niet steeds uit verveling aan drug gebruik hoefde meer te denken en lekker vroeg uit bed en moe weer thuis te komen, heerlijk aanvoelde.

Dat kende lang niet meer en voor mij een goede motivator is geweest om niet weer weg te zakken in mijn drugs thuis malaise. En voor werk in Callantsoog met het openbaar vervoer zou moeten gaan geen probleem zou moeten zijn. Dit betekende eerst een maand abonnement moest regelen en dat kwam mooi uit dat deze betaald werd omdat ik een deelnemer was in een werkgelegenheidstraject van het arbeidsbureau.

Ik kon ook laten zien dat ik inmiddels al een paar maanden inmiddels aan de slag was en graag in dit werk verder wilde groeien en ontwikkelen. Voor mijn betekende dat ik extra tijd nodig had om naar het werk te kunnen gaan. En die tijd niet over drugs of ellende van thuis te hoeven na te denken. Mij routine reistijd was om eerst met de bus naar het station van Den Helder moest gaan (ongeveer een 20 minuten), met de trein naar Schagen (ongeveer 20 minuten), daarna met de bus van Schagen naar Callantsoog (ongeveer 20 minuten) met een aantal minuten wachttijd doordat de trein en bus in Schagen niet op elkaar aan sloot.

Alles was beter dan thuis te zitten waardoor mijn dagbesteding reistijd en werk er voor zorgde dat ik veel minder drang neigingen om drugs te gaan gebruiken en alsmaar minder werd. Ik was tenslotte na al het werk van de dag zo moe dat ik totaal geen fut meer had om drugs te gebruiken. Ik hield zelfs geld over en dat vond ik ook geen probleem. Mijn 1e doel had ik inmiddels gehaald en me net meer hoefde te vervelen. En doordat ik geld overhield dat ik voorheen alleen omzette in drugs gebruik. Ik mijzelf een 2e doel gesteld om te gaan sparen voor eigen vervoer, om naar mijn werk te kunnen gaan en niet meer afhankelijk van het openbaar vervoer hoefde te zijn. Ik had een rijbewijs nodig en wilde in eerste instantie een autorijbewijs halen. Ik mocht en kon natuurlijk niet weer risico nemen om zonder rijbewijs te gaan rijden en me nog meer geld zou gaan kosten dan me lief is.

206

Langs de weg van de afgrond.

In deze tijd had ik al eens een paar pogingen gedaan om rijlessen te doen met een auto, maar ik was zo zenuwachtig en kon me niet ontspannen in de rijles auto. Ik weet nog dat ik zo onzeker was doordat ik per ongeluk, in spanning rijdend om maar steeds mijn best proberen te doen. Ik ineens niet meer wist wat links of rechts inslaan was en uit frustratie en vanuit de norse reactie van de rij instructeur een deur van een uitstappende auto bezitter uit heb gereden. Ik ben daarna direct gestopt met autorijlessen. Daarna heb ik enkele motor rijlessen genomen waar ik veel meer ervaring mee had. Dat ging me veel beter af omdat ik zonder het gestaar op mijn lippen van de rijinstructeur, lessen kon krijgen. En op mijn manier in een kort termijn als autodidact mijn rijexamen kon gaan aanvragen.

Om aan het werk te kunnen blijven en niet terug te vallen in mijn gedrag, stapte ik bij nacht en ontij om 6.00 uur uit bed, met de bus om op 6.30 uur naar het station Den Helder. Op de trein naar Schagen en via de bus in Schagen richting Callantsoog om op tijd op mijn werk te kunnen zijn. Om 17.30 uur weer de reis terug en 19.00 thuis, eten en dan naar zolder en weer vroeg naar bed. Ik leerde zo langzamerhand weer regelmaat in mijn leven te krijgen en dat voelde goed en dat was tijdelijk want ik zou opkort termijn mijn examen doen en dan een goede motor kunnen kopen.

Ik was zo gemotiveerd dat het werk wat ik deed wel de omgedraaide wereld was.

Ik was zo loyaal aan mijn baas dat ik mijn baas wel eens betrapte dat mijn baas geen zin had, om uit zijn bed te komen. Dan moest ik steentjes tegen de ruit van zijn slaapkamer gooien zodat hij wakker werd. Meestal was dan zijn dochter vroeg wakker en die zette dan een bak koffie voor je klaar. Dat waren hele prettige ontmoetingen meer haar. Ik leerde door haar ook een beetje om te gaan met het vrouwelijk geslacht, ze was jonger dan mij. Maar dat vond ik helemaal niet erg. Het was een volgebouwde tienermeisje van net 17 jaar. En dan kwam ze s’ morgens nog in haar babydoll naar beneden. Het enige waar ik me wel van bewust was dat ik niets met haar wilde, want ik zou daar niet alleen problemen van krijgen met de baas maar ook gezien haar leeftijd. Uiteindelijk heb ik wat intiems gehad met haar gehad. Dit was maar even en ik kon haar betasten en wou haar net een lange tongzoen geven om nog meer seksualiteit te gaan ontdekken bij haar.

Dat was op het moment van een maansverduistering die we beleefde op de trap, meer turend naar mekaar, dan het verschuiven van de verduistering schaduw van de aarde over de baan. En dat op de trap van de baas, die beneden was en nog wakker moest worden van het verslapen om langzaam naar het werk moest gaan. Bijna lukte dat om in mijn fantasie voor haar op te gaan. Totdat de baas,

207

Langs de weg van de afgrond. die beneden aan het ontbijten was, naar ons riep. En ons vanuit de keuken, vanaf de trap naar beneden riep om vooral van de maanverduistering buiten te genieten en het in de tuin veel beter te zien was. Dat was nog eens vroeg genieten op dinsdag ochtend van 20 januari 1981. Omstreeks 9.00 uur. Ik heb nog een aantal keer geprobeerd wat vroeger bij de baas thuis te zijn alleen was deze baas net zo vroeg op tijd en altijd bij zijn dochter thuis s’ morgens vroeg aanwezig. En ik heb haar daarna niet meer in haar babydoll gezien.

Dat was mijn leven op dat ogenblijk. En dat verteld iets over hoe zin in had om te doen waar ik goed in kon proberen te zijn. Ik had duidelijkheid en structuur gekregen in plaats van het losbandig vage leven in het Leefhuis in de Schooten.

Trek in drugs en de zin van criminele activiteiten met mijn oude vrienden groep daar had ik geen tijd meer voor. Alleen zou dat later veranderen.

In het Leefhuis zoals mijn ouders dat noemde was het gewoonlijk dat er vrienden langskwamen die wat cocaĂŻne of andere drugs meenamen, waar ik voor mijn werk regelmatig in aanraking mee kwam en daar vaak onder invloed van was en gebruik van maakte. Maar nu kon ik zonder (dacht ik). Alles ging vlekkeloos, ik had een baan, ik zou rijexamen gaan doen voor mijn motor rijbewijs en was aan het sparen voor een prachtige Harley-Davidson motor. Ik was dan ook erg blij met het halen van mijn rijbewijs voor de motor. Mijn theorie examen ging de 1e keer niet goed niet goed maar uiteindelijk haalde ik die en ik kon uiteindelijk praktijk examen doen. Ik dacht dat ik mijn rijbewijs een paar dagen later kon gaan afhalen bij het gemeente huis. Ik zou daarvoor een oproep van de gemeente krijgen wanneer ik mijn rijbewijs kon gaan afhalen maar die kwam maar niet. Ik dacht nog dat er ergens een vertraging in was gekomen en was natuurlijk geduldig. Want ik hoefde alleen maar nog even te wachten om voldoende geld te sparen voor mijn motor. Ik telde alleen al zelfs de dagen af, dat ik niet meer met het openbaar vervoer naar Callantsoog hoefde te gaan.

Ik had het zo naar mijn zin dat ik zelfs het idee kreeg om te gaan wonen in Callantsoog. Ik had een brief geschreven naar de woningbouw vereniging om in de nieuwbouw woningen die ik daar op dat ogenblijk schilderde om daar in te kunnen trekken.

De hoop was er wel, het kon gewoon niet op. Echter wonen was uitgesloten in Callantsoog en om voor een woning in aanmerking te komen op een wachtlijst kwam te staan van minimaal 8 jaar.

Bijna was mijn toekomst een gespreid bedje, totdat ik een oproep in de brievenbus kreeg van de rechtbank. En ik was ook in afwachting van de oproep

208

Langs de weg van de afgrond. van de gemeente dat ik mijn rijbewijs kon afhalen. Maar ik zag alleen een oproep van de rechtbank op de deurmat van het Leefhuis liggen. Deze oproep voor de rechtbank was dat ik moest terecht staan voor de politie rechter voor het rijden zonder rijbewijs op de openbare weg.

Ik werd toen heel erg boos, boos op het systeem en daarmee ook op mijzelf. Hoe haalde ze het in hun hoofd om zo iemand die de juiste weg heeft gevonden, hiermee terug te pakken. Ik had toch net mijn examen gehaald en nu willen ze me berechten voor iets wat een jaar geleden heeft plaats gevonden wat ik allang vergeten was.

Uiteindelijk kwam door de politierechter het er op neer dat ik met mijn billen bloot moest. De oproep was pas over een aantal weken en moest me daar wel op voorbereiden. Maar wat denk je, als je als autodidact p iets gaat voor bereiden. Je je daar zelf nerveus over gaat maken en doordat je vaker geneigd bent vaker verkeerde dingen zegt. Om vooral maar begrepen te worden, zeker voor de politierechter.

Jezelf als autodidact begrijp baar kunnen maken een hele kunst is. Zeker als je de ander jouw levensverhaal probeert uitleg te geven dat alles wat je gedaan hebt niet zomaar bewust is gegaan. En meer uitleg geeft hoe moeilijk het om langs de weg van de afgrond te kunnen lopen is maar niet begrepen wordt. Ik had alleen baad bij aanschouwend onderwijs gehad, maar door onmacht met mijn onbeholpen zonderlinge taal in rare spraakvallen terecht kom. Ik vertel dan dingen anders dan ik bedoel, vooral als ik het over mijn gevoel heb, dan wat ik in mijn hoofd heb en erg verwarrend over kom. In plaats van te zeggen dat het me spijt.

Hoor ik mijn moeder nog zeggen;� Vertel de rechter wat je op je hart heb en wees eerlijk�. Dat deed ik dus en dat heeft de krant gehaald. Ik had net mijn rijbewijs gehaald, ik wilde zo snel mogelijk mijn motor gaan aanschaffen en ik had daar het geld ook voor verdient. Dat was er wat er speelde in mijn hoofd. Ik had inmiddels al een nieuwe motor besteld in Callantsoog. Zodat ik niet meer afhankelijk was van het lange reizen met het openbaarvervoer om naar mijn werk te hoeven gaan en net mijn rijbewijs had gehaald. Ik had geen spijt of spijt geven dat ik op een motor zonder rijbewijs mocht rijden. Alleen maar een feestje wilde vieren en net 21 jaar was geworden was. En maar niet kon uitleggen waarom ik daartoe gekomen was door mijn ziekte dit echt een uitzonderring zou meten zijn en daar rekening mee gehouden moest worden.

209

Langs de weg van de afgrond.

Mijn argumenten kwamen waarschijnlijk verkeerd over op de kantonrechter en vertelde in mijn aanschouwende onderwijzende stijl met handen en voeten, dat ik verdomme geld genoeg had voor een motor en niet met het openbaar vervoer meer wilde reizen. Ik probeerde zo goed mogelijk in te gaan tegen de eis van de officier van justitie om mijn nieuw gehaalde rijbewijs voor een jaar in beslag nemen. Alleen maar omdat ik het daar niet mee eens was en al zo lang gewacht had op de oproep van de gemeente voor het afhalen van mijn rijbewijs en nu wist waarom deze oproep niet kwam.

Ik stond perplex toen ik van de rechter, wat zijn oordeel was. En de rechter vroeg nog een reactie van mij wat ik daarvan vond als mijn net gehaalde rijbewijs zou ingehouden gaan worden. De reactie op mijn uiteenzetting de officier van justitie daarop antwoorde, dat ik ook op de fiets kon gaan naar het werk (een eigen interpretatie). Het enige antwoord wat ik nog kon uitstamelen dan mij dat niet zo goed idee leek en als antwoord gaf, “Ik geen geld wilde uitgeven voor een fiets en alleen wilde gebruiken om een motor te kopen om daarop naar mijn werk toe te gaan met mij net gehaalde rijbewijs”.

Wat een kutvonnis van deze rechter, dacht ik nog. Nog niet wetende dat ik later voor mijn kinderen het lamlazarus heb gefietst en dit idee van de officier van justitie echt niet zo gek was. Maar ik daar nog te jong voor was en mijn vertrouwen is een sociaal rechts systeem en strafcultuur van Nederland ter plekke verloren heb. Wat recht is, is niet krom en daar valt niets aan te veranderen hoe ik dat graag zou willen zien, sociaal gezien dan. Ik had nog volgens mijn moeder geprobeerd eerlijk te zijn en dat was ik ook. Maar dat heeft niet geholpen omdat ik de rechter niet kon overtuigen met mijn aanschouwende zonderlingen autodidacte manier.

Wat erbij kwam was dat alle kantonrecht zaken openbaar zijn. Dit betekend ook als er de komkommertijd is aangebroken bij de krant. Er extra ruimte over is om in de krant over alle zittingen en de voortgang van zaken in de rechtbank te schrijven. Soms kan je de vonnissen lezen in de krant van de rechtbank en voor ik het wist haalde ik voor de eerste keer de krant waarin stond, “Geen geld voor een fiets maar wel voor een fles champagne”. Deze journalist begreep er helemaal niets van maar ik ook niet meer. Ik was in een soort handeling verlegenheid gekomen waarin ik de rechter maar nu ook niet het geschreven krantenartikel vrijelijk kan uitlaten. En dat betekende dat ik aan iedereen moest verantwoorden wat de stand van zaken was en dat zelf nauwelijks kon uitleggen om maar niet in de belangstelling hoefde te staan. Wat ik wel wist was dat ik in mijn ogen in dit sociaal onrecht, eerst maar even moest brommen en slikken.

Een ik een jaar extra lang met veel tegenzin door dat ondergaande sociaal

210

Langs de weg van de afgrond. onrecht in mijn ogen van het openbaarvervoer gebruik moest maken. Exact na een jaar, dat ik mijn motor rijbewijs kon halen van af de gemeente balie, kon ik mijn motor gaan kopen in Callantsoog. Eindelijk had ik door mijn rijden op een motor met een rijbewijs verdient en ging daar gemotiveerd verder naar mijn werk als leerling schilder.

211

Langs de weg van de afgrond.

Ontmoeting met het werkelijk leven.

Mijn moeder heeft altijd een centrale rol gehad in mijn leven. Net als ik heeft ze het in haar leven ook het nodige voor haar kiezen gehad. Toen ik als kind ter wereld kwam geboren. Betekende voor mijn moeder dat ik als zondagskind op Moederdag 11 mei 1958 een aparte ervaring zou zijn. Ze vertelde me dat ze toen me aan het baren was mij, meteen het gevoel kreeg om me los te moeten laten.

Dit vertelde ze aan mij dat ik van mijn moeder (jaren later) me vrij moest leren gaan maken. Vooral toen ik haar vertelde dat ik het moeilijk vond dat ze zoveel drugs en drank gebruikte. Mijn moeder vertelde ook bij het gesprek over het baren van kinderen dat, “Mijn net geboren kind is dan letterlijk niet meer van mijn moeder meer was en daarmee de moeder van dit kind het kind meteen dan leert op eigen benen te moeten staan”.

Ik heb jaren met dat gevoel gelopen dat het door mijn ziekte, deze denkwijze van mijn moeder zo bepaald in mijn leven is gaan geworden. Ook op mijn benen kunnen leren staan erg vroeg begonnen is en mijn ouders de zware beslissing hebben moeten nemen om mij te laten opereren met dat loslaten leren te maken heeft. Maar haar denkwijze dat dat haar werkelijke reden niet was om zo te redeneren. Mijn moeder komt uit een groot gezin en ze heeft net voor haar puberteit haar moeder jong verloren. Daarmee was met het overlijden van haar moeder haar jeugd per direct ook afgelopen. Ze moest haar jeugd enkele jaren in het begin voor de tweede wereld oorlog loslaten en zich volwassen opstellen.

Doordat ze de oudste dochter was nam ze zoveel mogelijk als kind de zorg van het gezin over, vooral voor haar jongste broertje en zusjes met een verstandelijk handicap. Logisch in die tijd in de crisisjaren maar onbegrijpelijk voor deze tijd dat je het haast niet kan voorstellen hoe dat was. De enige sociale opvang was wat er binnen het gezin mogelijk was en dat was de zorg dragen voor de anderen en de dood van haar moeder erg op haar ontwikkeling van invloed is geweest.

Ze werd de zogenaamde vervangende surrogaat moeder, jong net 10 jaar en daar was geen vrije keuze in, je moest wel. Vanuit het streng katholiek georiënteerd gezin was het alleen mogelijk om de crisis jaren te overleven door een groot gezin te stichten om voor elkaar te zorgen en elkaar behulpzaam in te zijn. Zo moest dat vanuit het geloof.

Daar had vooral mijn moeder moeite om keuzes te maken. Maar doordat ik ernstig ziek was en om de pijn en mijn nierfalen van allebeide nieren te voorkomen direct geopereerd moest worden. De kans was erg groot dat ik tijdens deze ingreep zou komen te overlijden. Natuurlijk bespreek je als ouders,

212

Langs de weg van de afgrond. in dit geval mijn ouders dit met mijn grootvader. En dit was de vader van mijn moeder, en haar eigen vader vertelde hoe veel zorgen ze maakte over mij en de situatie waarin ik door het nierfalen in verzeild was geraakt. Dit betekende voor mijn Opa die streng katholiek was, dat als de kans groot was dat ik zou kunnen komen te overlijden tijdens de ingreep en niet gedoopt zou zijn ik nooit in de hemel zou komen volgens zijn katholiek geloof.

Mijn grootvader paste zijn katholiek geloof toe uit onmacht omdat hij net zoals iedereen niet goed kon inschatten wat de ingreep voor gevolgen zou hebben voor mij. Uit noodgreep werd er in allerijl een dominee geregeld om mij net nog ernstig ziek, voor de operatie te kunnen dopen. Veel later heb ik nog een doopbewijs uitgereikt gekregen van mijn vader. Daarin was een foutje geslopen en in plaats van dat ik gedoopt ben in 1958 er in een eeuw vergist is en daarop 1858 stond. En dat ik op zich wel grappig en als je in allerhaast om iets uit nood te doen wel eens fouten kan maken en dat zo bij iedereen kan overkomen en daarvoor geen zonderling hoeft te zijn. Schijffouten maken mag natuurlijk maar die meestal ontstaan uit de onmacht hebben, en je niet weet wat een ander of jezelf overkomt en moeilijk is om je gevoelens te omschrijven en dat lot lang bij me meegedragen heb, zonder dat ik wist waarom.

Mijn grootvader heeft tijdens de 8 langdurige operatie voor mij gebeden. Ik ben hem daar altijd dankbaar voor geweest en dat zal voor hem zijn onmacht gevoelens weggenomen hebben. In zijn onmacht gevoelens en tijdens het bidden in zijn kracht alleen een mandarijntje voor mij meegenomen had en zichzelf beloofd had dat ik die na mijn operatie zou krijgen.

Dat was een van mijn indrukwekkende momenten in mijn leven waarmee ik de indruk kreeg hoe je door zo’n kracht van een mens in te zetten, de ander kan proberen te ondersteunen in al zijn eenvoudigheid door alleen maar te delen en dat kan ook je onmacht gevoelens zijn. De kracht van het delen in plaats van nu de neoliberale vrije marktwerking toe te passen.

Hier heb ik altijd voor mijn grootvader veel respect voor gehad. Later kreeg ik meer in zicht in het leven van waarom mijn grootvader dit op deze manier niet anders kon en uit zijn onmacht alleen de kracht uit het geloof te vinden en niets anders dan zo daarop te reageerde. Uiteindelijk lang nadat mijn grootvader was overleden en ik de onmachtgevoelens leerde ervaren en ik van mijn moeder begreep dat ze in haar cocon door ritueel gebruik van softdrugs en drank in haar overgang aangaf dat ze haar jeugd niet zo fijn ervaren had. Mijn moeder en vader hadden altijd een antipathie tegen welk geloof dan ook. Maar ik dacht in eerste instantie dat dat kwam omdat ze door haar eigen vader, mijn grootvader op

213

Langs de weg van de afgrond. zolder meerdere malen misbruikt is. Dit was in de tijd dat mijn grootmoeder al toen ernstig ziek was.

Ik denk dat mijn moeder mij probeerde te vertellen dat je alleen als zwangere aankomende moeder je kind in de buik kan beschermen. Dan als je geboren bent zoals ik op mijn eigen benen moet staan en als mijn moeder (haar moeder en mijn grootmoeder) veel minder kan beschermen tegen incest, en door deze ernstige ziekte en de dood van mijn grootmoeder en mede door de incest van mijn grootvader haar jeugd verloren is geraakt.

Dat is waarschijnlijk waarom mijn grootvader zo langdurig aan het bidden was.

Waarschijnlijk om vergeving te vragen aan zijn God en er voor te zorgen dat ik en niet hij als ik zou sterven in de operatiekamer, opgenomen zou worden in de Hemel. Robbie slaagde er uiteindelijk de zware operatie te overleven, mede door het werk van de artsen natuurlijk en misschien ook wel wat mijn grootvader wenste en dat uiteindelijk ook de kracht van loslaten is. mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Het gevoel om een jong kind te gaan verliezen een groot impact heeft gehad op mijn beide ouders en natuurlijk mijn grootouders. Maar uiteindelijk ook op die van mij en mijn verdere ontwikkeling als kind beĂŻnvloed heeft. In de eind jaren 50 waren de vaders van een ziek kind het allereerste aanspreekpunt wat betreft gesprekken met artsen en specialisten. De moeder werd door de vader daarover later geĂŻnformeerd. Waarschijnlijk vanwege de emotionele band met het kind werd dat in die tijd zo gedaan. Dit is anders dan nu, waarin beide ouders van het kind inspraak heeft op belangrijke medische ingrepen.

Dat mijn vader trots was dat ik goed uit de operatie ben gekomen dat heeft hij mij altijd verteld en dan kwam met dit verhaal. Als mijn vader me naast zijn werk bezocht, dan stond ik met smart op mijn vader te wachten. Ik zat aan allerlei infusen en slangen aan mijn lijf en vaak vrolijk en pijnloos in het bed op de zusters, of mijn moeder en grootouders op wachten. Tegen iedereen was ik een vrolijk kind geworden, behalve de artsen. Deze kon ik op de een of andere manier niet uitstaan. Mijn vader vertelde dan dat ik een Dinky Toy autobus had gehad van mijn opa, zwaar van staal want kunststof kende we toen nog niet en letterlijk in een onverwacht ogenblik daarmee op het hoofd van de arts sloeg. Mits ik daar de kans voor kreeg.

Dat in schril contrast met wat mijn vader ook vertelde en dat hij voor mijn operatie uit onmacht, hij niet tegen het schreeuwen en brullen van de pijn van mij kon. En op een gesprek moest afwachten wat de artsen en de specialisten 214

Langs de weg van de afgrond. konden doen om dit te verhelpen. En naast alle onzekerheid mijn vader daarover de beslissing moest nemen over wat en hoe de artsen en specialisten mij wel of niet konden behandelen. Mijn vader heeft wel eens de gedachte gehad om mijn adem maar te snoeren met een kussen die hij in zijn handen had om me en uiteindelijk mijn vader te verlossen van alle pijn en ellende die ik en mijn vader meemaakte. Gelukkig heeft mijn vader dat nooit gedaan maar dat zegt ook iets over de onmacht positie waar in eerste instantie mijn vader mee zat en later mijn moeder en groot ouders natuurlijk.

Iedereen waaronder mijn moeder en verpleegsters zagen hoe vooruit ik ging en goed herstelde van de zware operatie. Mijn ouders waren beide zeer zorgzaam en bezochten wanneer dat maar kon, naast hun werkzaamheden mij in het Emmakinderzieken. Aanspreek punt voor mij was altijd mijn vader, dat was vroeger nu eenmaal zo. De vrouw en de moeder van een ziek kind had daarin totaal geen zeggenschap over. Dat betekende dat de man het slechte of goede nieuws weer moest overbrengen naar mijn moeder. Vaders konden het kind vaker bezoeken dan de andere naaste familie leden zoals moeder en grootouders. De familie leden mochten maar een maal per week een bezoekje afleggen en dat heeft mijn moeder als vreselijk ervaren.

Maar andersom dat mijn vader natuurlijk er helemaal alleen voorstond om als eerste het slechte nieuws over mij moest overbrengen. En dat dat ook erg zwaar voor hem geweest is. Dat zijn maar een van de vele gevoelige emotionele momenten, die ik wel is waar niet bewust hebt meegemaakt. Maar wel in min omgeving wargenomen heb en waarschijnlijk de rest van mijn leven beĂŻnvloed heeft. En zo bepalend is geweest in mijn ontwikkeling als kind naar volwassenheid en mijn sociaal emotioneel ontwikkeld heb en manier is geworden hoe ik op een bepaalde eigenzinnige manier heb kunnen leren omgaan met anderen. Maar ook hoe ik op mijn manier mijn ziekteperiode beleeft en ervaren heb.

Langzamerhand herstelde ik van de operatie. In zo’n periode ben je ook vatbaarder voor allerlei infecties. Ik kreeg daarvoor speciale medicijnen om goed te kunnen herstellen. Deze kwamen speciaal uit Amerika vandaan doordat deze medicijnen niet voorhanden waren in Nederland. Alleen deze waren onbetaalbaar en werden via vrijgevende particulieren opgebracht. Alleen kwam daar een extra bedreiging bij voor mij. Er heerste een kinkhoest epidemie in Amsterdam dus ook binnen het Emma kinderziekenhuis. Dit betekende dat ik tijdens deze periode in de isolatieruimte kwam te zitten, niet alleen voor een week, maar zelfs een flink aantal maanden. Ik ben verpleegd door allerlei zusters, maar ik mocht geen contact met mijn vader, moeder en andere familie leden

215

Langs de weg van de afgrond. meer hebben. Hierdoor is mijn hechtingperiode, een belangrijke ontwikkeling voor een baby voor een jaar gestoord geweest. Later merkte ik dat ik daarom makkelijk om kan gaan met het vrouwelijk geslacht. Dit ontdekte ik vlak na de dood van mijn moeder.

Juist bij het verlies van mijn moeder compenseerde ik mijn gemis van mijn moeder in obsessief gedrag naar anderen vrouwen toe. Dit was logisch voor mij, maar voor anderen waaronder Monique daar mijn eerste en laatste crisis (hoop ik) ontstaan is in mijn huwelijk. Ik was al jong getraind in het aangaan van verschillende relaties en was ik door mijn isolement van mijn moeder aangeleerd omdat ik me meer ging hechten aan verschillende jonge verpleegsters. Want verplegers had je toen nog niet. Elke verpleegster daar ging ik een intieme band mee aan omdat ik me niet aan mijn moeder kon binden doordat ik volledig geĂŻsoleerd was van anderen.

Ik heb dat natuurlijk niet bewust meegemaakt, maar ik geloof ik daar het leren makkelijk aangaan van relaties met het andere geslacht vrouwen, het verlies van mijn moeder en de drang naar om me gewenst te laten voelen, daardoor erg versterkt is geworden. Jezelf gewenst maken en daardoor anderen makkelijker aan je kan binden vooral vrouwen mij makkelijk af gaat en nu nog.

Fysiek door glas was ik gescheiden van mijn ouders die moesten aanzien hoe ik in mijn behoefte aan liefde en troost voorzien en overgenomen werd door jonge verpleegsters. Ik leerde de verschillen in manieren van omgang en het opvoeden en elke stijl van de verschillende manieren van opvoeden van de verschillende verpleegsters in mij opnam.

Maar was dat de werkelijke reden en strijd van mijn ouders in het opvoeden van mij? Ik wist wel dat er iets was wat in mijn jonge leven alom bepaalde. Alleen wist ik niet wat de isolatie betekende voor mijn ouders en omdat ik dat zelf nog niet wist en samen met mijn ouders wandelde langs de weg van de afgrond. En dat dat in mijn jeugd altijd dat onbestemde gevoel gaf en dat gevoel wat ik had over mezelf en over die van mijn ouders kon verklaren. Daarin waren de gevoelens van mijn moeder mede bepalend is geworden en ze altijd tegen me vertelde dat ze mijn 9 maanden onder haar hart heeft gedragen, doordat ik vanuit mijn isolatie ze mijn aan haar niet kon hechten en dat aan anderen over moest laten.

Letterlijk werd ze geconfronteerd met het werkelijk leven en de onmogelijkheden van het opvoeden van een ziek kind in isolement waaraan ze haar liefde niet aan eigen kind kan geven.

216

Langs de weg van de afgrond.

Passend was haar slogan, “Als je voor een dubbeltje geboren word dan word je nooit een kwartje�. Of te wel wat je overkomt dat kan je nooit meer veranderen of terugdraaien. Dat paste wel bij haar en daar was heel veel moed en strijd voor nodig. En op sommige momenten in haar cocon zat en diep in haar zelf gekeerd was wanneer ze zichzelf overstijgen en terug keek wat haar allemaal overkomen is in het leven. Ook haar gevoel was niet te omschrijven en van buiten af bepaald.

Bepaald door haar jeugd trauma, mijn ziekte en het zware misbruik aan drugs misbruik en dat echt niet onder woorden kon brengen. En soms in woede tot schreeuwen, hysterie en verdriet heeft geleid en dat door de drugs en drank onderdrukt werd en dat weer tot zelfmoord gedachten kwam. Dan voelde ze zich buiten gesloten omdat ze haar gevoelens niet onder woorden kon brengen omdat meer tijd voor anderen nam dan voor haar zelf.

Ik herinner me dan ook nog dat moment dat we met het gezin zijn gegaan naar een live concert van The Wall van Pink Floyd in Earls Court in Londen. Tijdens de pauze werd ze werkelijk uit haar cocon gerukt en werd ineens erg bang en paranoia omdat de muziek wel heel erg dicht bijkwam bij haar en niet weg kon.

De tijd dat ik haar gedurende mijn leven leerde kennen was erg apart. Er was altijd tijd als er vragen waren en ze had een echte vechtersdrang wanneer ze met onrecht te maken kreeg. In de eerste plaats het verliezen en loslaten van de kinder(en), daarna mijn vader en dan pas voor haar verleden van haarzelf. Dat was waarschijnlijk ook een van de redenen dat ze mijn vader ontmoet heeft. Pas later kwam ik er achter dat ze net zoals ik veel meer meegemaakt had in leven dan gewoonlijk zou moeten kunnen zijn.

Vooral in haar overgang tijd, wat ik een verschrikkelijk tijd vond. Niet alleen voor mij en me dan terug trok op mijn zolderkamertje, maar ook voor haar omdat ze haar gevoelens maar niet onder woorden kon brengen, daar maar grip te houden op het nu terwijl ze zelf nog niet wist in haar behoud, hoe met deze gevoelens om te kunnen gaan. Het was alleen maar een manier om haar onmacht gevoelens te uiten die ze in haar leven is tegengekomen. Ook haar drugs en drank gebruik verstrekte ze haar onlustgevoelens in de bittere strijd van haar leven en waar ze mee te maken gehad in haar leven. Uiteindelijk had ze genoeg had van het verzorgen van al haar mannen om haar heen en ineens haar zorgtaken staakte en de dingen ging doen die ze zelf wilde.

Soms was mijn moeder het zo zat, dronk dan teveel en door het uiten van haar onmacht gevoelens een krat met bier door de gooide. Ze werd dat zo kwaad op haar zelf en haar gevoelens bij mijn vader en uiteindelijk deze onmacht niet meer verborgen meer kon houden naar mij en mijn jongere broertje en dan hoorde je

217

Langs de weg van de afgrond. haar al danken. “Dan zijn de rapen gaar”, mompelde ze dan, “Berg je dan maar”.

En inderdaad heeft ze dat ook uiteindelijk bij mij gedaan. Waardoor ze uiteindelijk alles kon loslaten met alles en wie of wat haar tegengehouden heeft in haar leven.

Dat gebeurde meestal als ze teveel drank of drugs gebruikt had. Met de drank en drugs onderdrukte ze eerst haar gevoelens. Ik weet nog dat we in die periode dat we zelfs de dokter belde en haar moesten platspuiten doordat ze er zelf helemaal niet meer uit kwam en de drank en drugs ook niet meer hielpen.

Wat ik pas veel later begrepen heb van haar, probeerde ze zich vrij te maken van haar gevoelens en van ons als mannen uit haar omgeving. Vrij te maken van haar onderdrukte gevoelens, ze emancipeerde gewoon weg en dat waren we niet gewend van zo’n zorgzame moeder die ze altijd voor ons was geweest. Bij mij uiten zich dat op een moment dat ze ook genoeg had van mij en dat is een harde werkelijkheid geworden.

Ze kon en wilde niet meer voor me zorgen, in haar ogen was ik een jonge man die schijt had aan haar gevoelens ( ik was zelf zoekende naar wat het beste was voor mij) en in deze strijd alleen maar aan mezelf dacht om mezelf proberen vrij te maken van de zorg van mijn ouders. We begonnen elkaars tegenpolen te worden, waarin loslaten van het verleden en de verantwoording daarover een innerlijke strijd werd en een erg zwaar proces was gaan geworden. Vooral die van mijn moeder maar later ook die voor mij. Want ik zou dat proces nogmaals alleen moeten door gaan. En door deze ervaringen van kunnen of moeten loslaten heb kunnen delen met haar en daaruit krachtiger vandaan ben gekomen.

Beide elkaar gaan vrijmaken. Vrijmaken van elkaar en elkaars tegenpolen zijn leverde strijd op die ik in eerste uiteindelijk verloor. Ik moest mijn biezen wel pakken en had een keus om binnen een maand of twee eigen woonruimte te gaan zoeken. Of zonder woonruimte door direct weg te lopen vanaf huis.

Resoluut meteen kon ik natuurlijk niet. Maar ik begreep dat we elkaar in de weg stonden en met de zelfde gevoelens worstelden maar niet van elkaar begrepen.

Ik herkende mijn gevoelens niet en erkennen kon is deze ook niet, en dat was haar beslissing en ik daarvoor te jong was. Ik kon in die tijd nauwelijks omgaan met mijn eigen gevoelens. Laat staan, het begrip kunnen opbrengen waarin mijn moeder met haar onderdrukte gevoelens uiteindelijk mee zat. Nu weet ik hoe moeilijk deze strijd is om je los te maken. Los te maken van jezelf maar ook van je verleden en anderen directe familieleden. En om dan verlichting te ontdekken om boven je uit te stijgen. Je weet dat je door fouten te kunnen maken meer kan

218

Langs de weg van de afgrond. leren, dan keuzes maken te vermijden door je veilig te wannen. Je hebt durf nodig om te accepteren dat je fouten hebt gemaakt en om dat te leren een eigen unieke ervaring belevenis wordt. Hoe meer ervaringen je op gedaan hebt, hoe ervarener je wordt. Ervarener wordt in het aanvaarden en accepteren dat je ook door foute keuzes gemaakt heb ook een leermoment is op je eigen autodidacte wijze.

Pas veel later hoorde ik van haar, wat ze zelf uiteindelijk mee gemaakt had en dat ze als kind is misbruikt door haar vader op de zolder kamer. En dat was haar vader die zo voor me gebeden had tijdens de operatie, mijn grootvader waar ik heel gek op was. En ik niets van mijn moeder van dat verleden gezien heb en in haar gedrag naar vooral mannen toe maar niet wilde of kon begrijpen. Niets wist ik van deze onlust gevoelens. Terwijl ik haar confronteerde met mijn verslaving gedrag en werkelijk schijt had aan alles en haar grens langzamer bereikt werd.

Ik stal op dat moment drank (bierkratten) uit tuinen, fietsen, brak in verenigingsgebouwen en heb samen, “Hoe vertel ik later wel�, een brand veroorzaakt in een strandpaviljoen. De kratten met bier stonden opgestapeld in de schuur totdat er een krat door het bovenraam van de slaapkamer van mijn moeder door de ruit ging. En nog luisterede ik niet naar mijn moeder, ik was daar nog niet aan toe denk ik. Of ik daar ooit spijt van heb gehad?. Een retorische vraag natuurlijk, maar door te luisteren naar mezelf, leerde ik ook dat het antwoord op deze schuldvraag mijn redding is geworden. Ik heb door begrip te tonen en bereid was naar mijn jeugd terug te kijken, het antwoord gekregen, hoe mijn ouders met hun eigen kracht alles te boven zijn gekomen. En uiteindelijk ook met mij maar nog te jong was om dat in te zien.

Ze hadden een zeer rijk leven bij de diamant slijperij in Amsterdam. Niets ontbrak het hen, financieel niet totdat ze mij kregen en daar langzaam een kentering in kwam. Ik heb me wel eens uit onwetendheid gedacht dat alles wat mijn ouders overkomen is dat dit door mij is gekomen. Waarin het geloof in jezelf maar ook in die van een ander niet meer ziet zitten, ga je liever op je eigen manier overleven door alles maar zelf uit te gaan zoeken. Door langdurig op mijn zolderkamertje te denken om alle ellende te kunnen proberen te kunnen overzien. Liefst zonder hulp van anderen, en ik dacht dat allemaal zelf wel op te kunnen lossen totdat je uiteindelijk niet zonder hulp meer kan. En dat was mij dan ook later overkomen.

Mijn kracht werd door eerst zelf alles uit te proberen en als het dan niet lukt er een ander bijhalen was mijn motto. En langzamerhand steeds meer en meer autodidact ontwikkelede en eigen unieke ervaringen opdeed. Je wordt dan in

219

Langs de weg van de afgrond. zo’n periode als het waren op jezelf geworpen. Niemand begrijpt je dan, want ze kennen mijn persoonlijke situatie niet en wat mijn drive is. Je wilt alles zoveel mogelijk goed te doen zonder dat je weet hoe je hulp daarin kan vragen. Dit kan zijn uit schaamte, maar ook uit onmacht en er ontstaat dan een soort handeling verlegenheid waarin je niet in staat bent om hulpvragen te stellen. En door een chronisch gebrek aan geen hulpvragen kunnen stellen. De schijn ophoud zolang de andere maar niet zien hoe en wat je voelt. En inderdaad alleen staat doordat je uit alle onmacht, zelf steeds maar probeert zoveel zelf op te lossen en uit gaat zoeken en de ander die daarin of daarnaast maar niet ziet staan.

Dit proces gebeurde ook bij mijn ouders, hun belevenis en unieke ervaring met een ziek kind zoals met mij. Niemand kon hun vertellen hoe daarmee om te gaan met een ziekkind zoals mij. Het ontbrak in die tijd aan voldoende specialisme zodat op hun manier mijn ouders en ik met mijn broer(s) pioniers waren en maar aanmodderde dus extra autodidact begaan zijn.

Letterlijk functioneerde ook mijn ouders uiteindelijk niet meer op hun werk met de constante zorg van mij in het ziekenhuis. Dit zorgde voor wrijvingen op de werkvloer. Dat zorgde ervoor dat mijn beide ouders, maar ook vooral mijn vader de strijd uit zijn onmacht aanging. Hij zocht de krant op doordat ze de situatie met mij en hun werk niet meer aan konden en mijn ouders onmacht niet gehoord waren binnen het bedrijf. En dat had mijn vader helemaal niet moeten doen volgens de manager van de diamantslijperij, omdat de journalist contact had op genomen met de directeur van de slijperij Drukker. Maar de directeur op reis was en de manager deze directeur verving. Op dat moment was het oordeel en de mening van deze manager dat mijn ouders die in dienst waren dat ze binnen het bedrijf niet meer op hen kon bouwen. Zeker als mijn moeder naast de werkzaamheden thuis ook voor een ziek kind moest gaan zorgen en hun werk niet konden uitvoeren.

Dat ik niet meer in Amsterdam kon gaan wonen, dat was een feit ook voor mijn ouders en broer. Omdat mijn ouders uit moesten zien naar een andere woonruimte zijn ze opzoek gegaan in de regio. Vanwege mijn zwakke gezondheid zou ik een gezondere omgeving beter voor mij zijn vooral de zeelucht. Met hulp van de directeur Drukker en mijn ouders zijn ze toen op zoek gegaan naar een werk locaties langs de kust. In eerste instantie kon mijn vader via een connectie via directeur Drukker terecht op Texel als aankomend boswachter. Mijn ouders konden dan intrekken in een woning van Drukker en daar dienst doen als bewaker on daarnaast studeren om Boswachter te kunnen worden. Alleen zou de veer van en naar Texel een probleem worden als ik daar zou gaan wonen samen met mijn ouders. Als er een beroep gedaan moest worden op

220

Langs de weg van de afgrond. geneeskundige hulp, ik daar dan alleen voor in Den Helder terecht kon. Niet alleen s’ nachts als het acuut levensbedreiging zou worden en directe hulp nodig had niet naar Den Helder kon en de veer niet ging. Via mensen op de veer naar Texel hoorde mijn vader en moeder dat er een pensioen in Den Helder te koop stond. Mijn ouders deze kans aangrepen en het wel zagen zitten om in Den Helder een pension te kunnen beginnen. Ze hadden beide ervaring genoeg en ik kon wonen en zo goed mogelijk gezond op groeien aan de zee met zijn schone lucht.

Via mijn grootvader (de vader van mijn vader) kon hij geld lenen om dit pand te kopen en door gasten te verzorgen ze zichzelf in hun levensonderhoud konden voorzien en ik in deze gezonde omgeving tot zover dat duurde grootgebracht kon gaan worden.

In afwachting accepteerde mijn ouders de voorwaarde van de aankoop van het pensioen. Als er dan eventueel weinig gasten waren in het pension mijn vader extra werk als broodbakker verkopen met een bakfiets aan huis had, en was hij s’ nachts chauffeur van de melkwagen naar de melkfabriek in Den Helder. Nadat mijn ouders en mijn broer zich gesetteld hadden aan de Molenstraat 55 in het Victoria Pension waren ze in afwachting van mijn ontslag uit het ziekenhuis.

Ondertussen ben ik van Emmakinderziekenhuis van Amsterdam richting het Lidwinaziekenhuis naar Den Helder gegaan. Zodat mijn ouders alle tijd hadden om alles op orde te brengen. Zodra alles klaar was, ik thuis ook in het pension terecht kon en mijn ouders aan mijn opvoeding konden beginnen.

221

Langs de weg van de afgrond.

Weer geloven in de zin van het leven.

Mijn moeder werd uit noodzaak een geëmancipeerde vrouw en daarmee ik heb daar veel respect gekregen voor het vrouwelijk geslacht. Gelukkig heb ik door de vele fouten die ik heb kunnen maken en ik in mijn strijd te overleven in onmacht situaties, leerde ik kennis maken met Monique. Mijn moeder kende dezelfde onmacht situaties en moest ook net zoals ik roeien met de riemen die we hadden. Wat ik verschrikkelijk vond voor haar was niet alleen dat ze misbruikt is door haar vader maar ook met levens vragen zat wat betreft de toekomst van mij waar ze geen antwoord op kon vinden. Normaal in deze tijd zijn daar hulpverleners voor, maar rond deze levensvragen van mijn moeder waren er nog geen maatschappelijk werkers, maar ging ze daarvoor naar de kerk voor de biecht en daar hadden ze nooit gehoord van kindermisbruik.

Ik had al aangegeven dat mijn vader protestant was en mijn moeder katholiek.

In de 60e jaren vond ook de ontzuiling plaats en wilde de maatschappij het vooral bij het oude wilde houden in plaats van nieuwe denkbeelden erover na houden.

De kerk had dan ook een bepaalde rol en je betaalde daar dan ook kerkgeld (gemeenschap geld) voor, zo ging dat. Mijn ouders waren beide harde werkers en volharde zich in het lot wat ze hadden met mij. Soms als de nood aan de man kwam en er naast het harde werken was ze deden voor mij, er ruimte voor bezinning en dan levensvragen naar boven kwamen. Levensvragen over wat de betekenis van het leven was, naast alle inspanning in hun harde werken en de zware last die ze hadden van zorgen van een kind die over de weg langs de afgrond loopt. Het uitzicht voor mij was niet erg rooskleurig en dan komt de vraag letterlijk naar boven met wat de zin van het leven betekend. Hoe hou ik het vol met zo’n onbestemde toekomst van mij als kind. Nauwelijks konden ze rondkomen van het inkomen uit het pension gelukkig dat mijn vader de vele baantjes er op nahield en zo voor mij met mijn extra dure diëten die ik nodig had kon blijven zorgen dragen.

Letterlijk vielen mijn vader maar ook moeder in deze tijd van hun geloof. Of dat met de ontzuiling te maken had dat weet ik niet. Vooral mijn moeder keerde haar rug tegen het katholiek geloof, ze had al genoeg het kruis van het geloof gedragen. Vooral op het moment dat mijn moeder met haar levensvragen met de zware draaglast op haar schouders van een ziekkind en het bijna ondragelijk zorgdragen voor de gasten van het pension. Mijn jonge broertje en mijn bijna overspannen vader zorg te dragen haar draaglast veel te groot werd. Uiteindelijk wilde ze daarover bij de pastor in Den Helder te biecht gaan en hulp in te roepen en de kracht te vinden, haar laatste strohalm, haar geloof was ze meegekregen van haar vader. De vader mijn Opa die haar misbruikt heeft. Het enige zinvolle

222

Langs de weg van de afgrond. antwoord die ze kreeg, “Dat krijg je als je met twee geloven op een kussen slaapt” Dat was de eerste confrontatie met het ongeloof en schijnheiligheid van de katholieke kerkelijke gemeenschap. Kortom mijn moeder verteld werd dat het haar eigen schuld was en ze zelf het boete kleed had aan getrokken en daarom een ziek kind gekregen heeft.

Hier werd mijn moeder letterlijk een spiegel voorgezet dan had je dat maar niet moeten doen, en dat dat de oorzaak is dat ze een ziek kind heeft gehad. Ook denk ik dat het dubbel zwaar is geweest voor mijn moeder met dit oordeel en antwoord van een God, dat haar vader sterk en zeer vroom haar ook leed heeft gedaan onder het goeddunken van het katholiek geloof. Ik denk dat ze een klap in haar gezicht heeft gekregen en door haar geloof verwaarloost is en aan haar lot is overgelaten.

Ook in Den Helder kwam dit ongeloof van mijn vader in de kerk nog dubbel zo hard neer ook keerde daarom hij ook zijn rug toe in zijn geloof. Als je je aansluit bij een kerkelijke organisatie dus ook in Den Helder wordt je daar als nieuwe bewoners meteen in opgenomen. Doordat je net gaat wonen in een stad die je niet kent daar vatbaar voor ben en daar binnen de kerk je eerste contacten kan aangaan Dat was gauw afgelopen en ook bij mijn vader was de ontzuiling revolutie aangebroken. Mijn vader werkte net als mijn moeder 6 dagen per week. Alleen maar om vol te houden in het geloof van overleven en doorgaan van, “We redden het wel”. Volhard in dat geloof in hun zijn aanmodderen, met de riemen die ze hadden. Om dagelijks door te komen en door te kunnen overleven, kwam maandelijks de dominee langs om kerkbelasting te innen. Dat geld hadden mijn ouders nauwelijks. Ik had een strak dieet, ik mocht weinig eiwitrijk voedsel hebben en dat was erg schaars en duur. De enige reactie van mijn vader was zo, dat ik ook net als hem mij later nooit heb laten inbinden in welk soort geloof die andere prediken en me daardoor zelf zo in versterkte en meer en meer in mijzelf ben gaan geloven.

Ik zie mijn vader nog staan,” Hoe durf je langs te komen voor geld, de enige dag dat ik kan uitslapen van het harde werken kom je mij geld vragen terwijl die kloten klokken elke zondagochtend luiden, mij uit mijn slaap houden”. Hiermee is ongeveer de maatschappelijke veranderingen en ontzuiling aangebroken voor ons gezin aan de Molenstraat 55 in Den Helder. Hierdoor heb ik een grote hekel gekregen aan welk soort kerkelijk geloof. Alleen het respect bleef wel voor mijn opa omdat ik niet de juiste sleutelwoorden kon vinden om het gedrag van hem en de reactie van mijn ouders te kunnen begrijpen.

223

Langs de weg van de afgrond.

Door me eerst af te zetten tegen de opvoeding van mijn beide ouders. Zeker nadat me verteld werd dat ik eigenlijk zou sterven voor mijn puberteit en dat uiteindelijk niet heb gedaan. Eindelijk losgemaakt van mijn belastend verleden tot meer inzicht kwam. Uiteindelijk hoorde ik ook dat ik genezen was en mijn nier voor twee is gaan werken. Hoe dat komt dat weet ik niet en kan dat ook niet verklaren. Mij werd alleen bij het laatste bezoek aan het VU in Amsterdam vermeld dat ik niet meer voor jaarlijks controle onderzoek hoefde te komen meer en alles goed met me was.

Als tegenhanger lag mijn opa op dat moment te sterven en wachten op zijn laatste *sacrament. Mijn ouders waren daar een al paar dagen langs geweest en vertelde toen ze thuis kwamen dat hij op zijn laatste end was. Dit was voor mij het moment om hem nog een keertje in Amersfoort te bezoeken en in levende lijven om afscheid van hem te nemen. En ik kon hem nog net het goede nieuws vetellen dat ik gezond ben verklaard. Dit bezoek aan hem was voor hem een teken van zijn God. Het enige wat ik nog weet bij zijn bezoek dat waren alle gekregen orchideeĂŤn die er rondom zijn sterfbed stonden. Hij leefde nog een moment van een week door, kon gelukkig weer wat kunnen eten en hij heeft het laatste sacrament nog even kunnen uitstellen.

Ik heb nog nooit iemand gezien die zo blij was op het randje van zijn dood. Dat voor de dood van mijn lieveling opa en voor hem al zijn zonde t.a.v. mijn moeder hem door God bij leven vergeving is geschonken. *noot: Een sacrament is een gewijde handeling in het christendom waardoor God komt tot de mens. In die zin staat een sacrament tegenover gebed en offer, waarin de mens nadert tot God. Verschillende sacramenten markeren een belangrijk moment in het leven van de gelovigen. Het begrip is afgeleid van het Latijnse sacramentum, dat (geloofs)geheim betekent.

Dit was mijn eerste kennismaking met de dood van een naaste geliefd persoon mijn Opa. Ik heb hem ook samen met andere kleinkinderen gedragen naar zijn laatste rustplaats. En bij de opbaring van mijn Opa, thuis tussen de orchideeĂŤn lag, en hem aanraakte koud en bewegingloos in zijn kist lag. Op de plek waar ik hem enkele dagen nog bij leven het goede nieuws bracht.

Later bij een bijeenkomst van vrienden, vrienden waarmee we van alles uithaalde. Ben ik mijn Opa nog eens tegengekomen. Door allerlei drugs te gebruiken en spirituele bijeenkomsten hadden en uitvoerde naast alle criminele activiteiten en de wekelijke kampvuur feestje bijeenkomsten aan het strand, liep alles uit de hand met ons.

224

Langs de weg van de afgrond.

Voor de gein, het leek wel uit onschuld maar dat was het niet we geesten gingen opgeroepen. We zijn met zijn alle rond de tafel gaan zitten met de handen op de tafel en hebben gevraagd aan de geesten om de tafel te verplaatsen. Geen aanrader zal ik zeggen en ik heb spijt dat ik dat gedaan heb. Her liep compleet uit de hand. Dat het ernstig was dat was wel zeker, ik was zelfs bang wat er gebeurde om zo dicht bij het geestelijk rijk te zijn en zal dat ook nooit meer doen.

Ik had wel eens vroeger in mijn eenzaamheid hulp ingeroepen van mijn Opa. Ik vroeg dan in mijn hoofd me te helpen en dat hielp soms en me wat rust en bezinning gaf. Maar werkelijk doden mensen oproepen deed ik niet, dacht ik dan maar het tegendeel gebeurde. Ik heb dit nooit aan mijn moeder verteld. Maar ik denk dat uiteindelijke deze ervaring die we opdeden die avond met vrienden, dat een van die vrienden en ik denk Jan of Sandra dat in vertrouwen hebben verteld aan mijn moeder. Hoe ik dat weet. Nou mijn moeder vertelde nog vlak voor haar dood dat we haar nooit vanuit het geestenrijk terug te roepen om contact met haar op te nemen. En mij dat en mijn broer letterlijk verbood.

Drie vrienden die aan tafelzaten zijn inmiddels overleden. Allemaal kregen we een teken, Jan daar lag een roos op de tafel en de roos met tafel draaide richting Jan. Zijn zusje Sandra voelde zich heel verdrietig voelen. En Ruud begon alleen maar te lachen en te kikken. Ik heb in een ogenblik een persoon zien zitten in een stoel in de huiskamer, het was een schim maar deze schimleek duidelijk op mijn opa. Allemaal hadden we onze handen op tafel liggen en deze ging met een kracht omhoog totdat hij vanzelf ging draaien. Drugs kan een hoop dingen met je doen en zoals ik er nu naar terugkijk negatieve invloeden op je en later ook met mij gebeurde.

Jan is overleden aan hersenvlies ontsteking omdat hij een bacterie had opgelopen in India door het drinken uit vervuild water. Sandra heeft het in haar leven ook niet makkelijk gehad en zenuwziekte opgedaan en is tot haar dood afhankelijk geweest van een ander omdat ze haast niet meer kon bewegen. Ruud is zwerver geworden en door langdurig gebruik van drugs overleden.

Dit was ook de groep vrienden waarin ik leerde informeel leiderschap op me te nemen. Het waren vrienden maar of deze groep vrienden goed voor mij waren ontdekte ik later wel. In mij geval was ik belangrijk in deze groep. Eerst gebruikte ik speed, later van speed naar paddenstoelen, veel cocaĂŻne en daarna heroĂŻne.

Ik weet nog dat ik erg slim was. Ik had schijt aan alles en was ook in een omdraai van een gepest iemand naar een pester geworden. Ik kreeg invloed op het gedrag van mensen en zo was dat ook rond die tijd in mijn drugs gebruik. Vaak

225

Langs de weg van de afgrond. stalen we bier en braken we in woningen. Vele kratten bier en andere spullen.

Door de vele inbraken liepen we in de gaten bij de politie van Den Helder als groep. Ons gedrag liep in de gaten en daarmee ook de spanning wel of niet opgepakt te worden. Dit werd aldus besproken in de groep tenslotte was het de tijd van nog het touwtje uit de brievenbus en de achterdeur niet op slot en stonden de kratten bier te koelen in de buitenlucht van de tuin. Overal waren we langs waren geweest ging alles op slot en moesten we verder naar andere wijken om verderop kratten bier te halen en om in te breken om met de opbrengst onze drugs te kunnen betalen. Tot we risico moesten nemen. Voor de lol vertelde ik dat we ons in twee groepen moesten verdelen en de een luidruchtig en zichtbaar voor de fun de ene wijk inliepen om in de gaten te worden gehouden door de politie. En de andere groep onzichtbaar en slink hun slag maakte in bier en andere goederen. Tijger was geboren zo was mijn nickname in de drugsscene Hoe ik dat redde, ik had werk, ik had voldoende geld, ik had aanzien van de groep, de kennis en macht van een informeel groepsleider maar ondertussen werd er steeds meer geld aan drugs besteed dan aan kostgeld wat ik maandelijks moest afdragen aan mijn ouders. Voorheen betaalde ik dat vooruit maar langzamerhand moest mijn moeder daar steeds meer naar om vragen.

Steeds werd dat een strijd en gedroeg me erg negatief naar mijn ouders toe tot het moment kwam dat het genoeg was voor mijn moeder en ik een eigen plekje moest gaan zoeken. Mijn gedrag werd onhoudbaar thuis en vond een via mijn werk een bovenwoning aan de Stakman Bossestraat in Den Helder. Alles probeerde ik uit te stellen ook mijn gedwongen verhuizing. Het leek voor mijn ouders dat ik daar misschien wel aan toe was, maar diep scheet ik in mijn broek en wilde liefst nog thuis blijven, “Onder moeders paplepel�.

Alles was geschilderd en ingericht en de dag dat ik uit huis moest was daar dan.

De spanning kwam eruit door allerlei uitslag, ik zat de morgen dat ik uit huis ging helemaal onder de rode bulten.

Maar niets hielp en zat daar dan alleen zonder enige ervaring proef ondervind lijk voor me zelf te moeten zorgen. Uit eenzaamheid zocht ik mijn vrienden op en hoe vaker ik ze opzocht hoe meer ik ging gebruiken.

226

Langs de weg van de afgrond.

Verslaafd, hoe dat zo.

Daar zat ik dan alleen op mijn boven woning aan de Stakman Bossestraat in Den Helder. Ik moest het nu zelf maar eens gaan rooien. En wat denk je met mijn houding aspect en het schijt hebben aan alles?, je raad het al. Ik moest met de billen bloot en werd geconfronteerd met mijn onmacht maar ook onwil. Zelfzorg dat was wel moeilijk hoor. Ik nodigde wel eens vriendinnen uit om in de hoop om maar niet te veel te denken om alleen te wonen. En daar kwam onverwacht dat mijn broertje uit zijn woning moest. Door zijn gedrag, het zelfde gedrag wat ik had tegen over mijn moeder werd hij uit het huis gezet. Hoewel hij eerder uit huis is gegaan en ook probeerde op zich zelf is gaan wonen en dat lukte hem natuurlijk niet, net zoals mij.

Dit beloofde wat, samen met je broertje te gaan wonen. Niet alleen dat het je broertje is, maar we deelde de zelfde ervaring met onze ouders en we konden elkaar leren zelfstandig te gaan wonen. Deze keuze was makkelijk gemaakt. Ik was tenslotte niet alleen meer en er was ook werk genoeg bij mijn baas in Callantsoog en zo dachten we het samen wel te rooien met elkaar. In eerste instantie ging het goed, samen werken voor de zelfde baas. Maar dat duurde niet lang meer vanwege onze gezamenlijke interesses harddrugs gebruiken.

Totdat het uiteindelijk tot een escalatie kwam zoals je wel kent van je eigen broer of zus. Ik gebruikte wel wat harddrugs, maar dat gebruikte ik alleen in weekend.

In mijn ogen was ik nog geen verslaafde. Ook mijn broertje gebruikte harddrugs en fladderde overal heen in de scene van de drugwereld in Den Helder.

Langzaam kwijnde mijn broertje weg in zijn verslaving in de harddrugs en ik probeerde daarin zoveel mogelijk mijn zelf in te redden, financieel gezien dan.

Er was met mijn nog niet zoveel aan de hand nog. Mijn broertje lukte dat niet meer en verloor daarmee ook zijn werk. Hierdoor kon hij ook niet bijdragen aan de huur van de kamer en langzamer hoe meer hij die bijdrage niet kon betalen niet meer bij mij kwam. Ik probeerde mijn verslavend gedrag zoveel mogelijk te beperken door het positieve van mezelf in te zien. Ik had nog werk, een betaalde baan. Ik gebruikte (nog) alleen in het weekend en ik was (nog) in staat om mijn drugs gebruik nog zelf te financieren. En ik trok mezelf op aan de ellende die mijn broertje onderging en uiteindelijk met vele omzwervingen in een afkickkliniek terecht kwam op Texel.

Voordat mijn broertje tijdelijk bij mij kwam inwonen ben ik ook bezig geweest met een rijbewijs voor een auto, alleen was dit een gebed zonder end. Elke keer als ik naar Callantsoog op de motor ging is dat natuurlijk hartstikke mooi in de zomer, maar tegen de winter aan en in het voorjaar dat natuurlijk geen genot

227

Langs de weg van de afgrond. meer was. Het was voor mijn werk ook mooi dat ik een autorijbewijs zou hebben om vervoer van ladders en andere schilderspullen te regelen om naar een klus te kunnen gaan. Vandaar mijn motivatie om zo snel mogelijk rijlessen te nemen.

En dat is niet over rozen gegaan voor een autodidact zoals mij.

Ik scheet in mijn broek voor de examen en heb daar een paar keer over moeten doen. Ik kan niet onder spanning werken maar ook niet leren, en denk dan aan mijn eerste ervaring met rijlessen nemen in een auto. Schijnbaar blokkeert er dan iets in mij. Theorie ging prima maar praktisch bakte ik er helemaal niets van.

Ik hou er al niet van om onder druk te presteren. Mijn rijles houder wist dat en bleef vriendelijk en zo leerde is alles stap voor stap en met geduld van hem. Na vele lessen later kreeg ik net zoals iedereen die klaar is met rijlessen te nemen te horen dat ik klaar was om examen te doen.

Maar ik durfde eigenlijk geen examen te doen, zolang mijn rijinstructeur niet bij het rijexamen aanwezig was. Nu kunnen ze gewoon meerijden maar toen mocht dat niet Alle rijexamens gingen mis, waardoor door rare maneuvers en ongelofelijke stommiteiten van mij en de reactie van de examinator erg onzekerder werd en niet slaagde. Dat was de reden dat mijn rijinstructeur geprobeerd had om bij de RDW om toestemming te vragen om mijn rijexamen aanwezig te kunnen zijn. Maar dat kon helaas niet. Hij had ook een mooie manier om mijn te laten inzien dat ik klaar was voor mijn laatste rijexamen en hij wist bijna zeker dat ik zou slagen en geen faalangst, zo heet dat, zou gaan ontwikkelen tijdens het examen.

Faalangst daar had ik wel vaker last van. Zeker als je als autodidact probeert jezelf te leren ontwikkelen en je daar in zou moeten gaan verantwoorden en moet laten zien hoe je deze kennis aangeleerd heb. Als je je dan moest presenteren voor anderen, deze angst mijn adem beneemt en dan begin te sputteren en te raaskallen. Ik keek dus meer naar wat ik niet kon, dan dat ik wel kon. Mijn angst was te groot geworden en had me dan soms in de greep. Mijn rijschool houder paste dan op een bepaald moment dat ik het net niet in de gaten had een handeling toe. Al rijdend en pratend leerde hij mij langzamerhand om op mijn automatische veldsturing te vertrouwen.

Veld sturing betekend eigenlijk dat je jezelf gaat vertrouwen om op je automatisch piloot te gaan en te vertrouwen. Laat ik een voorbeeld geven, dan begrijp je wat ik bedoel. Het hele hersenstelsel is er bij jouw handelen betrokken in alles wat je doet. Je handelt dan in goed vertrouwen van je zelf. Iedereen kent wel eens zo moment. Op je dagelijkse route naar school of je werk gaan jouw routine handelingen als het goed is vanzelf en hoef je daar niet over na te

228

Langs de weg van de afgrond. denken. Soms ben je zo in gedachte of in jezelf dat je niet meer bewust bij deze routine handelingen. Het gaat allemaal vanzelf, alles wat je geleerd hebt om te doen. Doen zoals fietsen, autorijden, wandelen, zwemmen noem maar op. Je zal je wel eens in zo’n routine handeling vast een moment meegemaakt hebben dat als je onderweg van A naar B, bij God niet meer weet te herinneren wat er onderweg gebeurd is tussen A en B. Je weet niet meer hoe je door je automatische routine wat er gedurende deze handeling gebeurd is. Je hebt als het ware een stukje overgeslagen, maar je bent er wel op jouw routine manier gekomen. Alles en je hele lijf is alert, behalve is jouw bewustzijn er even niet bij maar wel alert genoeg om bij gevaar in te grijpen. Dit had ik ook met de routine auto leren rijden. Echter wanneer ik verantwoording moest afleggen aan een ander vertrouwd iemand door te laten zien dat ik alert genoeg was om in te grijpen. Mij meer stress opleverde en ik niet ontspannen en niet meer op mijn veldsturing kon aanspraak maken. Ik blokkeerde mezelf en had het gevoel dat ik niet slaagde in mijn rijexamen en in rare situaties terecht kwam waarop ik niet de juiste een ingreep kon nemen. Ik kon me daar als het ware bij het leren auto rijden in goed vertrouwen aan de rijinstructeur wel aan mijn veldsturing aan overgeven maar als ik examen moest afleggen onder toezicht dat blokkeerde ik als het waren en ik alleen stress ervaarde.

Wanneer ik me dan weer mij uitlaat en erg teleurgesteld dat aan anderen vertelde. Vooral vrienden of kennissen die dan dicht bij me stonden en alleen maar reageerde en dan ongevraagde adviezen geven. En dat echt niet hielp voor mij en me uiteindelijk van ging uitzonderen. Uiteindelijk er vanzelf ben van uit gegaan omdat ze toch niet luisterde naar mij en ik me meer en meer hierdoor niet begrepen voelde.

Ik heb me vaak afgezonderd van deze ongevraagde adviezen. Zoveel mogelijk om maar op mijn eigen autodidacte vaardigheden te leren opdoen. Eigenwijsheid heet dat om precies te zijn. En jij denkt dat ze jouw negatief proberen te beĂŻnvloeden maar jij leert je in je eigen sop gaar laten koken. En alles maar zelf gaat uitzoeken en de ander geen hulp meer kan vragen omdat je bang bent dat ze je blijven bejegenen. En door deze manier om mij zo te benaderen liefst mijn eigen autodidacte ervaringen ben gaan ontdekken en verder ben gaan ontwikkelen. Ik zoek dan liever mijn eigen weg wel, die wel eigenwijsheid lijkt en als een zonderling gezien word. Maar alleen versterkt is geworden doordat men met ongevraagde adviezen komen. Alleen maar omdat ik niet begrepen wordt en een naam moest hebben, omdat ik niet met de kudde mee kan of wil gaan en een eigen stijl wil ontwikkelen om te leren. Meer niet.

229

Langs de weg van de afgrond.

Is dit wetenschappelijk onderbouwd, nee dat kan natuurlijk niet. Maar ik kan in mijn eigenwijsheid, mijn eigen kracht gaan ontwikkelen meer niet en daar volop gebruik van heb leren maken. Een van de ongevraagde adviezen was dat je bij de dokter een rustgevend tabletje kon krijgen die rust zou geven en je dan door het effect van het ervaren van het rustgevend middel je wat minder zorgen en faalangst ervaarde. Dit ongevraagde advies wat gegeven was, was alleen in de hoop van anderen van mijn onmogelijk handelen en gezeur af te zijn van man doe eens normaal zo’n examen kan toch makkelijk je bent toch geen mietje. Mijn hoop was alleen om op mijn eigenwijze manier te proberen mijn rijbewijs voor de auto op mijn eigen manier te gaan halen. Nu vraag je je meteen af, ben ik ingegaan op dat ongevraagd advies en of ik op deze manier wel geslaagd ben?

Mijn vraag is dan aan jouw, wat denk jij wat ik gedaan heb.

Ik kan je vertellen hoe het is om verslaafd te zijn. Alleen om dit te begrijpen zal je eerst zelf kennis moeten maken met de erkenning van een eigen vorm van gewoonte en dat is jouw verslaving. Maar daarover later meer. De tijd dat ik mijn autorijbewijs zou gaan halen, Dat was de tijd dat ik mijn eigen kracht steeds verder ontwikkelde. Mijn eigen kracht van mijn leven en meer inzicht kreeg in mijn eigen unieke gedrag.

Goed, ik rij in de les wagen en naast me zit de rij instructeur. Ik zit naast een vertrouwd iemand want inmiddels had ik al tientallen lessen van hem gehad.

Ontspannen reed ik langs de dijk van Den Helder een zeer rustige omgeving voorlangs Fort Erfprins. Ik had net de helingproef gedaan op de dijk en was opgelucht dat deze keer de proef goed gegaan is. Mijn instructeur zag aan mij dat ik me ontspande. Dat is de lichamelijke beloningszin respons van als iets goed is gegaan. Afijn, onder het rijden deed hij de handeling waarvan hij zag dat ik klaar was voor het examen. Hij bood mij onder het rijden een snoepje aan, dat is de andere beloningszin respons. Deze onverwachte handeling naar mij, daar deed hij een apel op mijn veldsturing en ik nam dat snoepje aan zonder daarover na te denken en alles ging goed. Dat was voor hem een teken dat ik er klaar voor was. Alleen was ik me daar onder het rijden niet bewust van.

Of ik er echt naar toeleefde om weer een falende rijexamen te gaan doen, nou dat begrijp je inmiddels wel. Deze gedachten alleen al riep meer faalangst en negatieve gevoelens in mij op. Alle dagen en uren telde ik af voor het examen.

Neem toch een pilletje van de dokter was het ongevraagde advies steeds. Maar dat klinkt misschien wel eigenwijs, ik wist gewoon dat dat toch niet hielp.

Eigenwijsheid betekend ook dat ik mijn eigen kracht begon te verkennen van het zelf uitzoeken om te kijken hoe ik het zelf zou kunnen gaan oplossen.

230

Langs de weg van de afgrond.

En nu wil ik je gaan inleiden en kennis maken met de wetenschappelijke proeflessen ven van het effect van een *placebo.

Noot: Een placebo (Latijn en het betekent: 'ik zal behagen') is een als geneesmiddel voorgeschreven of aangeprezen middel dat geen werkzame bestanddelen bevat. Het woord placebo wordt ook gebruikt als kort voor het placebo-effect. Een placebo slaat in die betekenis op een positief psychisch effect dat optreedt door vertrouwen in de heilzame werking van een behandeling (bijvoorbeeld meer gevoel van welbehagen of opluchting). De placebo zelf geneest echter niets. Ook bij geneesmiddelen treedt placebo op door de verwachting die de patiĂŤnt heeft. Echte geneesmiddelen dienen daarom het placebo-effect significant te overstijgen om over "medicinale werkzaamheid" te kunnen spreken.

Ik wist meteen dat dit een placebo was en geen werkend pilletje. Ik wist de invloeden al van gebruiken met de rituelen van medicijnen, maar ook het gebruik en de effecten van drugs op je psychĂŠ. En als je logisch na gaat denken laat een arts je niet onder invloed van welk soort medicijnen (het pilletje) een rijexamen doen. Ik geloofde het niet en accepteerde niet de werking van het placebo pilletje omdat daar geen werkende stof in zat. Met deze wijsheid zou er een kentering komen in mijn drugsverslaving en later ook om van mijn roken af te komen en deze kracht ging ontdekken die ik pas later leerde toepassen op me zelf toen ik dat echt nodig had. Maar zo (eigen)wijs was ik toen net voor het rijexamen nog niet. Ik was daar nog lang niet aan toe om bewust met mijn eigenwijsheid om te gaan en mijn kracht te ontdekken. En steeds meer naderde het uur van de waarheid om op een andere positieve en ontspannen manier mijn rijexamen te mogen kunnen halen. Want volgens de rijinstructeur was ik er nu wel aan toe, maar binnen in mij vraat dat wel aan mij.

Ik woonde alleen en moest dit dan alleen ook gaan leren verwerken om met mijn faalangst om te gaan. Soms wil je wel eens gesteund worden en daarvoor ga je dan naar vrienden of kennissen toe. Maar je wilde ook steeds niet ongevraagde adviezen om je oren te krijgen en dan als eigenwijs gezien te worden. Het was in de middag, net een uurtje voor het rijexamen. Ik ging langs Sandra langs, die woonde net als ik alleen en erg op haar zelf was en net zoals ik vaak ook nodig had. Zenuwachtig belde ik aan bij haar en zoals altijd was ik welkom in het helder appartement van haar. Ik zocht afleiding om maar niet te hoeven nadenken over het aankomende rijexamen. Ik kon altijd goed met haar praten en ik vond rust bij haar en ik kon altijd bij haar mezelf zijn zoals ik wilde zijn. En die rust kreeg ik ook van haar we deelde elkaars ervaring en dat schept een band maar ook kracht.

231

Langs de weg van de afgrond.

Alleen door mijn faalangst kon ik die morgens geen hap door mijn keel krijgen.

Van de angst kon ik nauwelijks eten, dat kan je vast wel, je krijgt er geen hap in zelfs tot aan kokhalzen toe. Nadat Sandra de deur opendeed, stapte ik dus haar appartement binnen. Binnen straalde er rust uit en ze bood me direct wat te eten aan. En voor ik het wist bood ze me een snuifje of twee drie aan CocaĂŻne aan. Ik vraag me nog steeds af, was het de ontspannende werking van Sandra of was het de drugs die ervoor zorgde, en je raad het al. Ik werd zo ontspannen door haar omgeving en kon daarmee ontspannen mijn rijexamen doen.

Natuurlijk met mijn geregelde rijinstructeur op de achterbank en onder invloed van de CocaĂŻne en je raad het nooit ik slaagde dit keer wel voor mijn rijexamen.

Niemand had iets in de gaten en ik kon direct gaan nadenken om met een rijbewijs gaan autorijden in de Volkswagen bus van de baas.

Dit zijn een van de lessen en ervaringen in het leven, die mij een kantelpunt in leven zou gaan geven. Ik kon mijn lol niet op, ik had een baan, ik leerde een vak, ik had een eigen plek, ik gebruikte alleen in het weekend harddrugs en het allermooiste ik had mijn rijbewijs voor een auto en ik kon een auto gaan kopen en hoefde in de winter niet meer op de motor in de kou heen en weer te rijden naar Callantsoog. Wat wil ik nog meer. Alles dacht ik in de hand te hebben en ik dacht dat ik tot alles in staat was om te doen.

De dag dat ik mijn rijbewijs kon ophalen bij het gemeentehuis kon ik natuurlijk niet wachten om te laten zien wat ik kon. Meteen leende ik een auto van een vriend. Samen met Sandra haar broer en nog een vriend voor het eerst in een eigen auto naar Amsterdam. Iedereen had schik, maar ik ook nog meer. We zijn een parkeer plek gaan zoeken vlak bij de Melkweg. We hebben ons daar vermaakt en nog een lekkere plak hasj cake genomen om daarna na een concert weer naar huis te kunnen gaan. Vol van de muziek, de hasjcake en mijn net gehaalde rijbewijs richting de auto. Daar kwam voor mij de allereerste signalen van mijn verslavend gedrag naar voren.

Allemaal rekende ze op mij dat ik ze weer veilig thuisbracht echter ik wist niet meer waar ik de auto geparkeerd had. Ik was zo onder invloed en gelukkig kon ik door het lopen in de koude avond lucht een beetje bij mijn zinnen komen. Ik denk dat we wel een uur of twee hebben gezocht naar de geleende geparkeerde auto ergens dicht bij de Melkweg in Amsterdam. Deze hebben we uiteindelijk gevonden. Daarna voldaan maar koud allemaal in de auto gestapt zijn en gauw op weg naar huis dacht te gaan. Ik had mijn vrienden aangeboden om naar Amsterdam te rijden maar daarmee maak je ook de beloofde om de leen auto heel weer terug te rijden. Dus achter het stuur en gaan rijden terug naar Den

232

Langs de weg van de afgrond.

Helder. Alle hadden gauw in de auto de slaap al flink te pakken en lagen over elkaar heen op de achterbank in de auto.

Vol van de avond in overgave en vertrouwen in mijn rijden en mijn perceptie door de hasj cake daarvan slecht dacht niet zo door beïnvloed was. De auto die ik geleend had van een vriend was namelijk een groen Ford Capri en daar zit je erg laag in. Waarschijnlijk door de moeheid en onder invloed van de drugs, kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik in plaats van te rijden meer het gevoel kreeg dat ik aan het vliegen was. Rijden in het donker met de verlichting van het dashboard van de Capri en was waarschijnlijk nog in mijn roem van overwinning van het halen van mijn rijbewijs. Maar ik waarschijnlijk niet meer gewent was om een hasj cake te eten en sterk onder invloed was van de spanningen van de afgelopen dagen en het effect van de hasj.

De coupé van de Ford Capri leek wel op een cockpit van een vliegtuig en het leek of ik opsteeg. Ik werd bang, en mijn ontspannen gevoel verdween en ik voelde mijn hart gespannen kloppen in mijn hals en keel. Ik had dit gevoel eens eerder meegemaakt. Ik heb me teveel laten gaan ten opzicht van mijn zo genaamde vrienden. Ik wilde gewoon laten zien en weten dat ik autorijden kon en liet me door dit gevoel en aandacht veel te veel leiden. Ik wilde dat niet meer en het voelde niet goed meer omdat ik me niet meer kon verantwoorden om zo door te rijden met alle slapende zogenaamde vrienden op de achterbank. Dit was voor mij een teken om de auto langs de kant te zetten en om maar aan mijn slaap, moeheid en paranoia gevoel toe te geven. Hoelang we in de auto hebben geslapen weet ik niet maar het was weer licht. Ik had wel eens zo’n black-out eerder gehad. Dat was nog voor ik nog mijn autorijbewijs heb gehaalde Ik had toen ook nee kunnen zeggen maar dat kon ik toen nog niet maar ook nu weer niet. Ik was over mij grens gegaan en eigenwijs toch weer drugs te gebruiken die niet goed gevallen is.

Voor ik mijn autorijbewijs gehaald had zat ik ook op de streekschool. En daar ging ik op mijn motor wekelijks heen. Op zich niets mis mee. Ik was moe en ik had mijn eerste jaar op de streekschool goed afgerond. Het tweede jaar kwam eraan die afgesloten zou worden met een examen in Waddinxveen. Dit betekende voor mij een hele week van haard en huis weg. Examen doen dat weet je al dat was niets voor mij, maar ik woonde ook nog bij mijn ouders in en dar was het ook niet goed thuis op mijn zolderkamertje en dat uitte zich steeds meer met mijn asociaal gedrag van schijt aan alles hebben.

Je voelt hem al aankomen. Faalangst door maar niet te hoeven of willen denken aan mijn aankomende examen in Waddinxveen. Het maar niet kunnen of willen

233

Langs de weg van de afgrond. onder moeders paraplu vandaan te kunnen komen. De heimwee gevoelens alleen al om maar voor een week examens van huis en haard weg te zijn. En de slechte thuissituatie en toch was ik nog niet in staat uit huis te gaan en bleef ik maar malen in mijn bed op mijn zolder kamer.

Daar kwam waarschijnlijk mijn moeheid vandaan. Ik was passief en dat blokkeerde mijn werkelijke gevoelens doodmoe en daar werd ik bij de gedachte alleen al lusteloos. Daar was een simpele oplossing voor en ik begon weer te gebruiken met middelen die thuis voorhanden waren. Op zijn tijd als ik dan moe was van de nachten die ik piekerde en maar wakker bleef ik cocaĂŻne ging gebruiken op de toiletten van de streekschool. Alleen maar om de angst om maar niet aan mijn moeheid toe te geven. CocaĂŻne is de op een na snelst werkende drugs, op die van de nicotine van roken na. Maar hoe sneller de werking van drugs, hoe eerder hij weer uitgewerkt is en langzaam ging wennen aan het aantal drugs gebruik.

Ik herinner me nog een moment dat ik dat ik op mijn motor stapte vanaf de streekschool om naar huis te gaan. Op een motor rijden is een kik maar niet als je overmand ben door moeheid, maar ook door regen. Dat betekend wasem op je motorhelm en je kan niet goed zien vooral in de avond. Je ziet een hoopkleuren en je moet dan regelmatig om het overzicht te houden met je hand (motorhandschoen) over de motorhelmklep die dan als een soort ruitenwisser diende maar wel strepen naliet.

Het regende pijpenstelen en ik raakte door het slechte zicht uit koers zeg ik dan maar en had een afslag vergeten. Ineens op een moment dat ik mijn omgeving niet meer herkende waarin ik reed, zo plotseling stopte het met regenen en klaarde het weer op. Zo plotseling de regen stopte, stopte mijn motor er ook ineens mee.

Ik zette mijn motor direct aan de kant, geen auto, geen enkel verkeer in mijn omgeving en zet mijn helm af. Tijdens een totale stilte, niet was er te horen kwam de maan achter de wolken vandaan en zag ik een helder licht op mijn afkomen. Eerst klein en ik dacht dat dat via de weg naar me toe ging. Later veranderde het licht in drie verschillende gekleurde lichten en langzaam leek te zweven boven de weg en op mij afkomen vanuit de lucht.

Het was niet alleen een prachtig schouwspel maar ook de serene stilte, zo stil en tegelijk zo angstig waardoor ik het gevoel kreeg dat ik vastgenageld aan de grond zat. Ik stond dit schouwspel langzaam recht boven mij afspelen en het leek of het even boven mij bleef zweven. Ik voelde niets, ik hoorde niets en het leek wel

234

Langs de weg van de afgrond. of ik in het bezit kwam van dit schouwspel. Plotseling hoe het zwevend licht boven me kwam, kon ik me ineens vrijmaken vanuit mijn genagelde positie langs de vreemde onbekende weg. Ik pakte mijn helm van mijn motor en zette deze helm op starten als in een reflex mijn motor.

Voor ik het wist reed ik weg van dat schijnbaar fantastische onheil spelend verschijnsel boven mij, maar de lichten volgde me. Op een moment kreeg ik het gevoel dat ik los raakte van mezelf, op mijn motor rijdend over een voor mij vreemde en onbekende weg. Ik herkende ineens zoals het net nog hard regende en alle kleuren door de regendruppels op mijn motorhelm scherm flikkerde. Zo vloog ik nu met mijn motorhelm scherm nog open over een weg en zag ineens hoog over een heuvel een prachtige stad zo groot en zo mooi. Alle kleuren en lijnen en schitteringen scherp als een soort skyline op landen het was prachtig.

Ik dacht nog zo’n grote stad had ik nog nooit gezien, waar ben ik en zo wijds en bij het zien van zo’n stad een heel erg onbekende stemming kreeg. Verder weet ik daarna niets meer te vertellen. En dat was nou een moment dat ik niet meer wist waar en wat in me opging. Wat ik nu nog weet is dat ik denk dat er iets was wat me in bezit had genomen maar dat niet zo voelde. Alles was een prachtig schouwspel en ik had een heerlijk veilig vredig gevoel.

Wat ik ook nog wel weet is dat ik plotseling voor mijn ouders deur stond en mijn moeder opendeed. Met een bezorgde blik, ‘’Waar ben jij geweest, wat ben je laat’’. Het enige wat ik merkte was mijn natte lijf, mijn motor laarzen zaten vol met regenwater en kon ze nauwelijks uitdoen van de zuigende werking. Ik had een heel gelukkig zalig gevoel en ben toen naar boven gegaan naar mijn zolderkamertje. Wat ik meegemaakt hebt is zeer bijzonder geweest en heb dat altijd willen verklaren. Was het de drugs, was het mijn moeheid, was het dat ik contact heb gehad met buitenaardse wezens? Of een God Ik weet het echt niet.

En hoe ik thuis ben gekomen voor mij net zoals jouw een raadsel is. Maar wat ik wel weet is dat dat beslist mijn veldsturing niet was en mijn hersenen of gedachten sterk onder invloed was.

Deze persoonlijke belevenis was niet alleen een kick, maar ik heb een aantal maal al eens geprobeerd dat gevoel wat ik had in vertrouwen naar anderen te vertellen. Dat ik een zonderling was dat wist ik inmiddels al. Maar als wat ik meegemaakt heb, zonder enige twijfel en openbaring is geweest voor mij. Maar ik besefte dat al mijn gevoelens en belevenissen daarover, dat nog niet voor anderen hoeft te zijn. Ik vervreemde me steeds meer van anderen. Omdat ik mijn gevoelens daarover niet kon uitdragen. Ik ging meer en meer op in mijn nog steeds meer onbekende stemming keren. Ik kon mijn gevoel niet met anderen delen of dit nu onder invloed was van drugs of zonder zat.

235

Langs de weg van de afgrond.

Ik ging in plaats van alleen in het weekend harddrugs te gebruiken ook s’ avonds na mij werk gebruiken. Thuis alleen in mijn uppie, aan de Stakmanbosse straat ging ik te veel op in mijn eigen bewustzijn proces. Daarbij kwam er ook een extra probleem bij. Als je schilder bent heb je in het hoogseizoen zat werk, maar in de wintermaanden was er geen buitenwerk meer. De laatste klus wat ik gedaan heb was in Den Haag en daarna ging het uiteindelijk goed mis.

Ik logeerde in Den Haag omdat heen en weer reizen naar Den Haag en Callantsoog te lang duurde. Ook ik probeerde zo goed mogelijk mijn werk te houden alleen speelde de moeheid steeds meer op. Daardoor gebruikte ik meer en meer harddrugs en nam die mee naar mijn werk en gebruikte deze stiekem zonder dat iemand dat in de gaten had. Voor het schilders bedrijf was dit ook de laatste klus. Omdat mijn baas in scheiding lag met zijn vrouw en het bedrijf eigenlijk niet meer goed draaide en er erg moeilijk klussen in de omgeving te vinden meer was. Maar dat was nier erg voor mij ik was al gewend dat ik in de wintermaanden zonder werk zat, met een WW uitkering van 80% je laatste loon.

Normaal zou dat genoeg geweest zijn om mee rond te komen maar door langdurig gebruik van verschillende harddrugs en langzaam elke dag uit verveling gebruikte omdat je geen werk om handen heb. Dan je geld gauw op raakt en de drang naar meer drugs aan het toenemen is. Ik haalde mijn drugs meestal van een vaste dealer vandaan. En ik had nog een auto. Ik vertelde hem dat ik geld te kort kwam en daar wist hij wel een antwoord op te geven. Voor extra gratis drugs kon ik samen met hem drugs gaan halen in Amsterdam. En zo ik mijn eigen drugs gebruik daarmee kon gaan financieren. Ik die tijd, werkloos zonder werk. Waarin ik alleen dagelijks bezig was met het gebruiken van drugs en niets anders dan dat. Ik deed nauwelijks nog iets aan mijn persoonlijk huishouden en aan eten dacht ik al helemaal niet meer. Bij mij thuis werd het langzamer hand een zooitje en was liever ergens anders dan alleen maar thuis te zitten uit verveling tussen mijn eigen vuil. Als je drugs gebruikt onderdruk je daarmee je onlust gevoelens en schakel je al jouw negatieve gevoelens gewoon weg mee uit.

Ik had voldoende voorbeelden meegekregen hoe het niet moest. Maar mijn onlust gevoelens kon ik bij niemand anders kwijt, behalve natuurlijk wel in het gebruik van harddrugs. Ik ben naar concerten geweest van de Wall van Pink Floyd en ik wist wat de gevolgen waren van het dragen van leed en het blijven aanmodderen met levensvragen en daarin uiteindelijk je eigen muur om je heen bouwt. Maar de trek in je goed blijven kunnen voelen en door het meervoudig herhalend gebruik van harddrugs werkte alleen maar dan nog meer aantrekkelijker.

236

Langs de weg van de afgrond.

De deal stond vast en ik regelde dat en die was ook snel gemaakt. Ik vloog als het waren in de handen van de dealer en ik ging met de dealer over de weg en natuurlijk onder invloed met het nodige gebruik van drugs onderweg richting Amsterdam. Ik wist de weg er wel naar toe en was daar al eens eerder geweest op de zeedijk maar dat was dan overdag. Nu was het op een avond, het zag er feestelijker en gezelliger uit maar dat verschil maakte niet zoveel uit. Ik verdiende met deze handeling een aantal grammen Cocaïne of Heroïne. Ook voelde ik me een koning te rijk en zag hiermee snel de weg naar huis gaan. Lekker zonder het hebben van zorgen over geld uit te kijken om thuis lekker weg te zwijmelen op mijn verdiende harddrugs. Zo droomde ik een beetje onderweg rijdend richting de zeedijk weg. De dealer verzocht aan mij de auto te parkeren bij het begin van de zeedijk, vlak bij de Amstel en vlakblij het Centraal station.

Wacht hier op mij vertelde hij. Nou dat kon ik wel, ik zat lekker te dagdromen wat komen zou en de beloning die daaraan zat. Via mijn achteruitkijk spiegel, zag ik hoe hij verdween tussen de massa mensen. Richting de zeedijk en ik zag via mijn achteruitkijk spiegel de rommel op de achterbank. Ik merkt op dat ik mijn auto uit luiigheid nog steeds niet opgeruimd had. Er lag nog een overal op de achterbank en een broodtrommeltje waarvan je niet wil weten hoe lang die daarin achtergelaten broodjes er na weken van opsluiting er uit zou hebben moeten uitzien en er lagen nog wat vakbladen voor de schilderbranche.

Ik heb nooit wat gehad met auto’s. In onze samenleving nu, maar ook toen werd dit gezien als een heilige koe. Voor mij is het altijd een gebruiksartikel geweest en tevens was mijn auto ook een tweedehands en ik maakte me niet zo druk om het wel of niet hebben van een deuk of kras aan je auto. Aangezien ik al een gehele periode zonder werk zat, veel drugs gebruikte en geen aandacht had voor zelfzorg van mijzelf en helemaal niet die van mijn auto. Ik hecht daar ook nu nog geen belang aan. Plotsklap zag ik een gedaante richting mijn auto komen waarvan het postuur iets groter leek dan die van de dealer was. Ik schrok maar.

Maar nu herkende ik in het licht van de lantaarn het gezicht van hem in de spiegel. Dat hij zo groot leek bleek dat hij een grote vuilniszak wat hij bij zich droeg.

Ik stapte uit de auto met de schrik van even nog in mijn benen en reikte mijn handen uit om hem te kunnen helpen met het dragen van de vuilniszak. Ik rook meteen ook met de dealer een sterke penetrante lucht van weed die vanuit de plasticvuilniszak kwam. Ik deed gauw de achterklep open en deponeerde de vuilniszak vol met weed in de achterbak van mijn auto. De dealer zo vlug hij aankwam , zo snel verdween hij weer richting de zeedijk, waarschijnlijk om nog wat de scoren dacht ik. “Ik ben zo terug!”, hoorde ik hem nog vertellen, en daarna nog, ”Het duurt niet lang voor ik terug ben!”, zie hij nog.

237

Langs de weg van de afgrond.

Met wachten heb ik nooit een probleem gehad. Dat ligt aan met welk doel je hebt waarop je zit te wachten. Ik ben meestal iemand die liever te vroeg op tijd is voor een afspraak dan ik te laat kom. En nutteloos wachten op iets vindt ik niets, maar om op deze manier te wachten viel wel mee. Maar dit wachten is minder erger dan wachten op een behandeling bij een tandarts voor enkele gaatjes in je tanden zonder verdoving. Dan heb je pas echte een probleem. Ik werd langzamerhand meer zenuwachtiger, vooral over de sterke penetranter de weedlucht in de auto. Om me te ontspannen draaide ik een jointje. Deze rookte op en om me te ontspannen pakte ik het vakblad van de schilders branche van de achterbank en begon daarin te lezen om me wat afleiding te geven. Hoe lang ik zo in de auto heb moeten wachten dat weet ik niet meer. Maar voor ik het wist keek ik in de achteruitkijk spiegel, richting de zeedijk waar de dealer in de mensen massa verdwenen was. Ineens zag ik twee gedaantes op mijn auto afkomen. Ik herkende de contouren, maar die waren beslist niet die van de dealer die uit de mensen massa op mij afkwam.

Gauw leunde ik wat achterover achter het stuur en richten star mijn blik op het schilder branche vakblaadje. Ik voelde nu letterlijk mijn hart in mijn keel kloppen. Dit gevoel kende ik al eens bij mijn verschillende aanhoudingen van het rijden zonder 0rijbewijs. Dit gaat wel voorbij dacht ik nog, ze lopen gewoon langs mijn auto.

Plotseling hoorde ik kloppen op het dak. En ja hoor, een van de agenten vroeg daarmee mijn aandacht op en ik richten mijn blik zenuwachtig vanuit het vakblaadje richting een van de agenten die voor mijn autodeur stond. Ik deed draaide het raampje open van mijn deur van mijn auto “Mag ik u rij en kentekenbewijs zien”. Ik wist dat mijn kenteken lag in mijn dashboard kastje. Ik nog goed dat ik het dashboard kastje open en allerlei troep viel op de grond.

Gelijktijdig met gelukkig mijn kentekenbewijs. Voorover gebogen zocht ik ook naar mijn rijbewijs en die lag niet tussen de gevallen troep. Al zoekende stamelde ik tegen de agent, die heb ik niet bij mij. Ik richten me op van mijn stoel en gaf het net gevonden kentekenbewijs, door het openstaande raampje aan de agent en ik keek hem een beetje wezenloos aan.

“Mag ik dan van u, uw naam en geboorte datum”, vroeg de agent aan mij. Terwijl hij het kentekenbewijs aanreikte aan de andere agent die meer belangstelling leek te hebben in de staat van mijn auto. En ondertussen gaf ik mijn naam en geboorte datum op.

“Ja, ja meneer van Rest. Mag ik vragen wat u hier doet”. Er ontstond even een stilte en ik keek nog even door de beslagen achterramen. Daardoor zag ik de

238

Langs de weg van de afgrond. andere agent achter mijn auto lopen en mijn achter banden controleerde. “Nou, het zit zo”, zei ik nog. “ Ik kom net van de nationale Schilderschool van Utrecht vandaan”. “Ik heb een cursus gehad en was gewoon moe en ik dacht ik zet de auto even aan de kant, rook effe een jointje en rust even uit en ga straks weer verder, mag dat niet?”. “Kijk maar mijn schilder overal ligt achter in de auto en mijn broodtrommeltje met mijn thermoskan” Dit floepte er zo uit. Normaal floep ik als ik gespannen bent onzin uit, maar dit werkte wel zonder dat ik daar van te voren over nagedacht had. Via de politie centrale controleerde de politie agent mijn persoonlijke gegevens. De agent herhaalde het antwoord van de centrale nog, “Meneer van Rest van de Pietermulderplantsoen uit Den Helder?”.

Daarna overlegde de agenten even met elkaar. Blijkbaar was mijn auto in goede staat en dat kon niet anders, want die had ik nog net een maand of twee. “Goed meneer van Rest, ik hoop dat u gauw u reis voortzet naar Den Helder”, en voor ik het wist gaven ze mijn papieren terug en waren ze weer weg.

Net van mijn angstig moment gekomen ging de rechter portier van mijn auto open en stapte de dealer in mijn auto met 100 gram heroïne en cocaïne aan handel vanaf de Zeedijk waarvan ik wist dat 2 gram er voor mij was.

Ik zeg altijd maar, ik heb me altijd een zonderling gevoeld maar ik heb ook enorme mazel pik geweest in mijn leven. Stel dat ik van de spanning nou eens geen jointje had gerookt. Dan hadden ze de geur ontdekt van de penetrante lucht van de 5 kilo weed uit de achterbak. Vol triomf gevoelens na deze paar intensieve minuten, zette ik het contact slot om starten de motor aan en zoefde over de weg richting de randweg naar Haarlem en daarna richting Den Helder.

Roem komt voor de val en zo liep het met mij ook af. Ook ik als afnemer werd steeds meer afhankelijker van de dealer en op een gegeven moment was hij er niet meer. Zijn handel was waarschijnlijk gestopt doordat hij aangehouden was en nog een paar maanden moest zitten. Dan kost elke gram die je nog hebt dubbel als toen. Ik was afhankelijk geworden van de vrije markt werking en verloor daarmee geheel de grip op mijn verslaving. Ik kon de huur niet meer betalen omdat ik al mijn geld wat ik nog had omzette in drugs en s’ nachts leefde ik meer dan overdag zelfs in het weekend leefde ik als een zombie op de bovenverdieping thuis. Bij de huur van de bovenwoning zat het gezamenlijke gebruik van een WC beneden mat daar aan een doucheruimte. En als ik me verslapen had na de langdurig gebruik van drugs uit nood, overdag maar boven tussen de troep mijn behoefte ging doen op een emmer om mijn huisbaas maar te ontwijken, die beneden door de weeks kantoor deed en ook gebruik maakte van het gezamenlijk gebruik van de W.C.

239

Langs de weg van de afgrond.

Met dit ontwijkende gedrag door geen huur te betalen financierde ik daarmee mijn harddrugs gebruik. Toen was het op, ik had geen geld meer voor drugs, geen geld meer voor de huur en om maar wat eten voor te kopen. Radeloos en verslaafd liep ik door de stad op zoek naar geld, geld voor mijn verslaving. Ook mijn WW uitkering was verlopen doordat ik geen sollicitatie meer deed en uiteindelijk was ik weer afhankelijk geworden van een bijstandsuitkering. Terwijl ik een hele periode mijn best had gedaan om me te proberen aan te kunnen sluiten aan de maatschappij.

Alleen geld scoren was op dat moment belangrijk totdat ik me een keuze moest stellen. Of een oude dame beroven, zoals vele van mijn drugs lotgenoten meestal deden, waarvan er nu al niet veel meer in leven zijn. Of hulp gaan inschakelen en naar de verslaving zorg toegaan en hulpvragen. Bij de gedachte alleen al om een oude dame te gaan rippen om in mijn verslaving te moeten gaan voorzien, zag ik mijn moeder boos voor me staan. Waardoor ik niet door kon gaan om aan misdaad toe te geven en uiteindelijk wel hulp moest gaan vragen.

Ik had alles zelf uit geprobeerd, ik had schijt aan alles en nu lachte het leven mij uit. Ik moest wel hulp gaan opzoeken. Eerst heb ik geprobeerd weer een uitkering aan te vragen bij de bijstand. Dit lukt in eerste instantie niet, maar door aan te geven dat ik dan zonder geld boodschappen te moeten gaan doen en me dan te laten oppakken voor diefstal en daarmee te dreigen ik uiteindelijk toch een uitkering kreeg. Voor het eerst kreeg ik hulp van een vriend, een mede lot genoot ook een verslaafde die ook wou afkicken en zijn we samen naar de methadon bus gegaan. Deze vriend was al onder behandeling en kreeg toen al methadon verstrekt. Ik kon daar ook voor in aanmerking komen. Alleen moest ik me daarvoor eerst aanmelden bij de GGD om daarvoor in aanmerking te komen voor een behandeling bij de Brijder. Dit was het moment van een belangrijk ommekeer in mijn leven. Ook het verschrikkelijk ongeluk dat deze vriend was overkomen versterkte mijn wil om mijn verslaving met hulp van anderen an te pakken.

Deze vriend viel in slaap met een brandende sigaret doordat hij onder invloed van drank en drugs was en is zijn sigaret gaan smeulen waardoor zijn huurhuis in Tuindorp en samen met hem afgebrand is. Helaas kon ik voor steun en hulp niet meer bij hem aankloppen bij hem. Maar een ding wist ik zeker ik wilde niet zoals hem eindigen. Wat een dood en door zijn doods oorzaak mijn eerste stappen ondernam om met een GGD arts een afspraak te maken. Dat werd voor mij voor het eerst een stap in de goede richting. Ik accepteerde dat ik hulp nodig had en het niet meer alleen kon om van mijn verslaving af te komen. Maar wat ik echte niet wilde verliezen was de zelfregie van mijn leven en had daarnaast een plan

240

Langs de weg van de afgrond. bedacht om mijzelf stap voor stap verder te helpen, naast de hulp die ik van de Brijder aanvaard had.

Daar zat ik dan bij de GGZ arts in het gemeentehuis van Den Helder. Ik kan me nog goed herinneren de kamer waar hij zat. Het was een zwaar donker bebaarde man en ik vroeg hem hulp om mij methadon te verstrekken. Tijdens het gesprek legde ik hem uit wat mijn plan was. Dit plan zou voor mij het beste zijn en ik geloofde daar dan ook werkelijk in, maar daarnaast ik ook hulp van de Brijder nodig had. Het enige wat de GGD arts zei en hij lachte me nog uit ook, “En jij denkt dat je dat red, dat red je nooit en je kan dat helemaal niet�.

Maar dat was niet tegen dovenmans oren gezegd. Je praat dan tegen een autodidact die nu kan laten zien hoe het wel werkt en in die zin deze GGD arts mij gestimuleerd heeft om mijn plan te volgen. Juist door te zeggen dat iemand zoals ik iets niet kan, voor ik het wist me vast klemt aan het geloof in mezelf. Ik putte de kracht uit mezelf door vol te houden bij tegenstand of veel meer tegenwind en daar het altijd in gered heb, om daar uit te kunnen komen en nu met een goed plan. Ik geloofde echt in mijn plan en door uitvoering van mijn plan ik het wel zou gaan redden. Als is het maar met een beetje hulp van anderen en door nee te zeggen een prachtig hulpmiddel bleek te zijn. En zo geleerd heb door mijn plan te delen met anderen en daar door anderen nee tegen te zeggen mijn eerste stap ontdekte om mijn eigen kracht in te gebruiken om mijzelf verder te kunnen helpen en daarna andere daarbij verder van dienst te kunnen zijn Mijn ervaring zet ik nu nog steeds in om anderen verder te kunnen helpen met diverse sociaal emotionele problemen. Dit doe je door de ander eerst zelf bewust moet maken van de situatie waar ze op dat moment in zetten om dan zelf de regie weer kunnen overnemen, Door ervaringen te bespreken en te delen en met een klein beetje stimulans en hulp het dan ook zelf redden.

Hoe zag mijn plan eruit. Verder op in dit boek vertel ik met een stappen plan waarin jij ook net zoals mij ik nieuwsgierige autodidact kan kennis maken met je eigen unieke kracht. De eigen kracht door ervaringen te delen met elkaar en die ervaring aan andere door te geven. Door te kunnen delen de ander het besef en inzicht zal krijgen en zelf deze persoonlijk kracht van zelfredzaamheid door ervaringen te delen dan pas de eigenkracht vrijgemaakt kan worden. Anders dan dit, en dat is mijn ervaring gaat het volgens mij niet.

Hoe ik dat weet?. Ik kan letterlijk ieder moment leren. Door fouten te durven maken want elke keuze die je maakt is goed leer je levens ervaring opdoen. Maar dat is voor een ieder natuurlijk wel een eigen persoonlijk verhaal gaan worden

241

Langs de weg van de afgrond. ook die voor jouw. Maar door de ervaringen te delen er geen privacy meer is die in de gezondheid en welzijn sector gepredikt om daar geld mee te verdienen alleen maar een neoliberale vrije marktwerking is en zelfhulp en zelf redzaamheid blokkeert en andere afhankelijke patiĂŤnten zijn gaan worden. Hoe vaker en hoe anderen de autodidacte handelswijze tegenspreken en welke andere theoretische methodieken ze ook inzetten. Zij die dit autodidact zijn tegenspreken en hoe harder ze dit tegenspreken uiteindelijk nee is. Er nieuwsgierige eigenwijsheid ontstaat om het zelf te proberen. En dat in dit boek tot uiting is gekomen dat jij ook jouw eigen unieke manier hebt pas kan leren of kan ontwikkelen als je die eigenkracht in jezelf vrij weet te maken door ervaringen te delen en die niet schaars te houden en daar geld mee verdient word.

Ik merk ook dat iedere autodidact waarin deze kracht nog binnen aan het sluimeren is, en niet weten waar ze aan toe zijn en toe geven naar wat de theoretische ontwikkelde methodieken tegen een autodidact gebruiken, De hoop verliezen en hen afhankelijk te maken van de vrije markt werking. Pas door je bloot te geven en jij de kans krijgt aangeboden om al jouw ervaringen te kunnen delen. Jij jouw unieke kracht kan vinden omdat je je bloot durft te geven en niets met privacy te maken heeft. Als ik dit kan, mezelf bloot te geven in dit boek over mijn persoonlijk leven, jij dat ook kan uiten en jouw ervaring een wegwijzer naar beter volwaardig autodidact is gaan worden. En zo jouw kracht kan gaan bundelen en deze levenskracht kan overdragen naar anderen zoals ik nu bij jouw doe. Je word je dan vanzelf als het ware bewust van deze kracht wanneer plotseling anderen die hulpvragen (ervaringen) met jouw willen delen en vanzelf bij jouw aankloppen voor hulp omdat jij daarvoor openstaat.

Je zal ook ontdekken dat ze dan zelf hun antwoord vinden op hun eigen hulpvragen. Door gewoon hen zich zelf te laten zijn en ze zelf gaan inzien dat ze door zichzelf te zijn en dit te delen, de regie zelf in handen weten te houden. Als ze dat niet willen of niet kunnen, afhankelijk blijven van anderen niet zelfredzaam worden en een patiĂŤnt zijn worden van de neoliberale vrijemarktwerking van de welzijn en gezondheidszorg. Voorop staat voor mij, geloof in je zelf, vertrouw je zelf, wees en blijf vooral je zelf in wat je doet en laat je gevoel spreken. Als iemand nee zegt tegen jouw, de nee van het delen dat jouw allereerste stap om op je eigen kracht met een beetje ondersteuning door elkaars ervaringen te delen het beste is wat je zal gaan overkomen en jouw unieke kracht is gaan worden.

242

Langs de weg van de afgrond.

Van de ene verslaving naar het echte leven, ook een verslaving.

Ik had het gered. Binnen een jaar had ik weer de gehele regie in mijn handen en ik had ook geen hulp van de verslavingszorg meer nodig. Alle schulden waren afbetaald, ik had een goede gezondheid van zeg ik u. En daar had naast had ik de reis van mijn leven naar Marokko gemaakt. Ik straalde mijn kracht en de levens energie uit en ik was tot alles in staat. Ik was op dat moment in de kracht van mij leven.

Ik was ineens aantrekkelijk voor het andere geslacht. Lopend door de stad met mijn bruine sproetenkop, vol met ideeën en een passie naar meer inspiratie opdoen en nog meer sociale contacten opdoen. Om al mijn opgedane ervaringen te delen. En het aantal sociale contacten namen steeds meer toe.

Anderen gingen tegen mij opzien ende anderen weer lagen aan mii voeten. Ik had aan iedere vinger wel een vriendin kunnen hebben. Uiteindelijk was mijn hormoon huishouding zo hoog en ik dacht daarmee dat ik wel toe aan een relatie was, vooral het vrouwelijk geslacht om die bij te staan en te helpen. Alle oestrogeen hormonen speelde op en dat was iets wat sterk binnen mij aanwezig was. En dit hormoon had de overhand over mijn rationeel denken en was daardoor zeer beïnvloedbaar oor alle vrouwelijke vormen en rondingen om mijn heen. Ik wilde zorgen voor een ander, zoals mijn moeder voor mijn vader deed.

Wat later natuurlijk mijn valkuil de zorgverslaving bleek te zijn en eigenlijk van de ene verslaving drugs naar mijn andere zorgverslaving op liep en mijn eerste vrouw daarmee ontmoeten die daar wel oor naar had.

Alles wat haar overkomen was, was vele malen erger dan die van mij en dat wekte nog meer mijn zorgzame interesse in haar met een dosis oestrogeen hormonen. Maar ik zag deze zorgverslaving nog niet in, ik was daarvoor blind.

Blind van de liefde geven en nemen van elkaar en ik was in de kracht van mijn leven. Deze uitstraling zorgde er waarschijnlijk voor dat ze bij mij quasi veiligheid voelde. En dat was precies wat ze in mij zag een rots in de branding waarin ze kon schuilen. En ik dacht nog naïef dat ik wel goed voorbereid was om haar te kunnen helpen met haar persoonlijke opgedane problemen en daar mijn kracht op in te zetten en haar daarmee zoveel mogelijk in te ondersteunen. Deze steun kon ik bieden dacht ik nog. Ik had tenslotte ook het nodige meegemaakt en ik dacht dat ik daar wel de draagkracht genoeg voor had. Wat uiteindelijk later bleek, mijn grootste valkuil te zijn en van de ene drugsverslaving drugs de andere zorgverslaving in ruilde.

Ik weet nog goed dat we bij de kinderarts van de Ham aanklopte voor hulpvragen over onze kinderen en hem vroegen waarom onze twee kinderen dezelfde

243

Langs de weg van de afgrond. symptomen hadden van epileptische verschijnselen. Dit was voor mij altijd een vraagstuk geweest totdat ik later geleerd heb wat loslaten en accepteren voor betekenis had in mijn leven. Ik had namelijk een verborgen hulp vraag maar formuleerde mijn vraag verkeerd en legde mijn probleem neer bij een ander. In dit geval bij de kinderarts in het Gemini ziekenhuis van Den Helder. Door herkenning van onrust gevoelens, wakkerde er dat autodidacte (ik los het zelf wel op) vuurtje weer aan. Ik trok de stoute schoenen en dacht uit ervaring te spreken en sprak de kinderarts op zijn medisch rol aan. Ik sprak hem aan op mijn vermoedens aan in zijn verkeerd voorschrijven van de anti epileptica aan onze kinderen. En door deze ingreep van de kinderarts onze kinderen een ontwikkeling achterstand hebben opgelopen en daarmee verstandelijke en lichamelijke beperkingen hebben gekregen.

Mijn vermoedens, die ik volgens de zeer verbaasde en nogal geschrokken kinderarts op een heel arrogante eigenwijze manier aan hem mededeelde. En dat op een manier als een autodidact die (nog) niet goed zijn gevoelens kan omschrijven met wat een autodidact nu precies voelt. Ik probeerde hem alleen maar aan te spreken op wat ik in alle pogingen mijn gevoel kenbaar te maken met wat er precies in mijn omging als bezorgde niet wetende vader. Ik had, en dat weet ik nu pas, eigenlijk moeten zeggen dat ik me zorgen maakte over de toekomst van Maaike en Kees en daar graag een antwoord op wilde hebben.

Ik had alle vragen in mijzelf bedacht en zoveel overdacht. Kon het een erfelijke kwestie zijn vanuit mijn of mijn ex vrouw haar familie. Lag het misschien aan mijn nier ziekte die de opvoeding van mij als kind sterk beĂŻnvloed heeft en dat nog niet geaccepteerd hebt. Was mijn gekleurde opvoeding de reden dat ik me zo machteloos stond als vader en als compensatiedrang juist zoveel mogelijk alles zelf zo goed en kwaad als het kan zelf deze kinderen op te voeden?. Uiteindelijk raak je je in je gevoelens verstrikt en lijk je wat betreft te trachten iets duidelijk naar voren te kunnen brengen alleen maar nog meer verwarrender te worden voor de ander en je als zonderling gaan beschouwen en me daar dan ook naar ga gedragen. Alles had ik over dacht, maar hoe ik me voelde kon ik niet aan een ander duidelijk over brengen, ik had dat nog niet geleerd om daar een keuze in durven te maken en maak je geen keuze dan begin je alleen maar wat de stamelen. Lag het dan misschien niet aan mij. Lag het dan aan mijn eerste vrouw doordat ze affectief verwaarloost was en met incest te maken heeft gehad?. Ja en uiteindelijk geef je daar de kinderarts de schuld van maar uiteindelijk dat gedaan heb omdat ik bij niemand mijn ervaring kon delen in het besef dat niemand wist hoe de toekomst ervan ons uit zou gaan zien. Nou ik kreeg uiteindelijk een antwoord waar ik niet op zat te wachten en kwam het antwoord van de kinderarts uit een geheel andere hoek. Dan ik ooit gedacht had.

244

Langs de weg van de afgrond.

“Misschien komt het wel door het langdurig gebruik van harddrugs”, vertelde de kinderarts, met daarna heel beklemmend en nadrukkelijk “Meneer van Rest”. Ik heb al eens geschreven dat sommige vragen van mij erg confronterend zijn, onbedoeld nogal en eigenlijk anders uit mijn mond kan komen dan ik eigenlijk bedoelt had.

Voor de kinderarts ging ik denk ik uit zijn boekje en spraak hem aan op zijn kennis waar ik als leek natuurlijk helemaal niets van af wist. Dat zal in deze fase van mijn leven mijn grootste allergie zijn geweest. De hekel aan dat ik zelf nooit heb kunnen studeren omdat mijn ziekte dit belemmerde en hem aanspraak op zijn boekenkennis, denk ik maar. Waar ik als autodidact natuurlijk niets van afwist.

Het was hard tegen hard, mijn vermoeden was maar een simpele vraag dacht ik.

We deelde elkaars ervaringen niet we streden erom wie het beter wist. Daarmee kwam de hoofdvraag in het gedrang of de handicap van onze kinderen die onze kinderen hadden opgelopen door de verstrekking van de medicijnen zijn gekomen en daar de oorzaak van zou kunnen zijn?. Misschien dat dit niet waar kon zijn in de kinderarts zijn gevoel, maar het tegen antwoord op mijn vraag, was ook niet waar. Hij heeft misschien wel iets over mij gehoord en zo met een ethische dilemma zat ons direct aanmelden voor het V.T.O. (vroeghulp) team.

Dat was een prima verwijzing maar ik vond ook dat hij van mijn persoonlijk leven helemaal niet af wist omdat ik niet beried was om dat met hem te delen.

Hoe kon hij nu weten wat ik het afgelopen jaar had meegemaakt en het wel zonder methadon en drugs kon en al maanden voordat ik mijn eerste vrouw kende geen softdrugs of harddrugs meer gebruikte. Uiteindelijk werd dat mijn positief respons. Het werd mijn motivatie en kwam daarmee tot inzicht om een secondopinie te vragen en dat later voorlegde aan de Raad van Kinderbescherming en de Kinderrechter natuurlijk. Voor het eerst liet ik zien dat ik de regie van mij en al mijn zorgvragen en die van de kinderen op mij kon leren gaan nemen. Wat wisten deze specialisten nou precies van mijn kinderen. Heel veel maar ik wist ook wat de invloed en effecten van de medicijnen waren op de ontwikkelingen van mijn kinderen. Eerst heeft het VTO team mijn leren in zien door eerst naar mezelf te gaan kijken, en door Interne conflicten binnen in mijzelf en andere spanningen binnen het gezin, na een tijdje uiteindelijk in de ziektewet ben terecht gekomen.

Kijken naar je zelf betekend dat je eerst bij je zelf te raden moet en gaat uitzoeken wat er medisch mis gegaan is bij je zelf en wat je daar natuurlijk psychisch van op gelopen hebt.

245

Langs de weg van de afgrond.

De volgende stap was om eerst mezelf maar eens na te laten kijken. Vooral met mijn ogen. Kees had vooral moeite om diepte te zien en doordat ik ok een lui oog had konden ze me checken op de ziekte van Recklinghausen. Deze zieke heeft als kenmerk een en of andere erfelijke oogziekte en het hebben van een verstandelijke handicap. Ik was zelfs bereid om mezelf daarop te laten nakijken of mijn kinderen daardoor verstandelijk en lichamelijk beperkt zijn gaan geworden.

Daarin ben ik ook ver ingegaan en doordat ik na alle onderzoeken niets medisch van mij te vinden was heb ik me verder laten onderzoeken. Ik heb mezelf laten onderzoeken in Heemstede en gesproken met een zenuwarts. Ik wist bijna zeker dat ondanks de noodzaak van de verstrekking anti epileptica daar een oorzaak in kunnen vinden was dat mijn kinderen zich zo ontwikkeld hebben. Later bleek dan ook dat de medicatie en de spanningen rondom mijn relatie met mijn eerste vrouw een oorzaak konden zijn en de ontwikkeling beïnvloed zou kunnen zijn.

Mijn eerste vrouw kon uiteindelijk de zieke kinderen niet meer accepteren.

Waarschijnlijk kan het zijn dat het onbedoeld afwijzen van haar gemiste liefde en de kinderen onvoldoende daar in kon ondersteunen en grote bijdrage is geweest. Om een goede oog en hand coördinatie en normale ontwikkeling bij jonge kinderen ontstaat. Terwijl bij Maaike en Kees deze goede bewegingen ontbreken omdat ze niet in een veilige beschermde omgeving zijn groot gebracht en door deze onduidelijke omgeving ze een beperkte ontwikkeling hebben door gemaakt.

Ondanks de noodzakelijk medicatie om de aanvallen te onderdrukken in een belangrijke ontwikkelingsfase van onze kinderen en onze zorgen daarom heen negatief beïnvloed heeft en deze spanningen ook een oorzaak kan zijn geweest.

Pas veel later zijn de medicijnen daarom in een veilige omgeving aangepast door een artsenteam in het medisch kinderhuis Antonius. Doordat er inzicht is gekomen in de invloed van de ziekte beleving, van ons maar ook die van de kinderen en andere levensgebieden erom heen ook beïnvloed heeft. Dat werd een nieuwe start voor mij als beginnend alleenstaande ouder met twee verstandelijke beperkte kinderen in ontwikkeling. En deze nieuwe kans kreeg ik aan de IJstraat van Den Helder samen met Maaike en Kees. Ik had deze tijd ook het idee om maar niet meteen weer in een relatie te storten, terwijl deze wens ergens wel diep in mijn achterhoofd had.

Ik wou een nieuwe start maken, maar diep in gedachte me ineens herinnerde hoe mijn omscholing cursus was gegaan. Dat was de tijd waarin de kinderen in het medisch kinderhuis zaten en ik op mezelf geworpen was en aan mijn basis welzijn zelfzorg moest gaan werken. Uiteindelijk was ik niet meer ziek meer en

246

Langs de weg van de afgrond. had geen recht meer op een ziektewetuitkering omdat er goede opvang was voor mijn kinderen in medisch kinderhuis Antonius. En ik was geheel nagekeken en had niets onder de leden waaraan ik dacht dat de zogenaamde aangeboren beperkingen van mijn kinderen vanaf mijn DNA of uit iets anders erfelijks vandaan kwam. Ook waren ik en mijn eerste vrouw van huis en bed uit elkaar gegaan en in afwachting van onze echtscheiding. En ik kon nog een tijdje in de WW komen totdat ik daar weer in het voorjaar weer ergens aan de slag te kunnen gaan. Gedurende deze tijd, waarin alle rust voor mezelf op een rijtje te kunnen zetten dat werd een begin mijn relevante ervaringen te gaan toetsen en die te gaan gebruiken in een carrière in de gezondheidssector. Dit betekende voor mijn, dat in mijn schilders carrière een gehele andere richting zou gaan lopen.

Ik schreef al eens dat ik een spons was en daarvoor ruimte kreeg om nieuwe kennis en ervaringen op te doen en ontdekte daar mijn eerste kracht. De kracht van nieuwsgierigheid. Ik had behoefte aan iets anders. Tenslotte kon ik naast mijn schilderwerkzaamheden, nooit mijn kinderen opvangen na schooltijd als ze weer thuis waren. Ik moest dus anders gaan nadenken wat ik precies wel wilde.

Nu bijna 30 jaar verder lijkt die schaarste aan dagopvang voor kinderen geen probleem meer te zijn. Maar eind 80e jaren was dit niet zo vanzelfsprekend en waren de rolpatronen anders dan nu. Ik moest dus mijn rol als aankomende alleenstaande vader gaan aanpassen aan die tijd. Ik was een van de eerste pioniers om als alleenstaande vader van twee kinderen met een verstandelijke handicap me daarop te gaan proberen in te stellen. Niet alleen in de nieuwe thuissituatie maar ook als alleenstaande vader met kinderen in combinatie met werk. Ik kom niet anders dan te gaan emanciperen als man in de vrouwen wereld.

Ik leerde mezelf vrijmaken van alle rolpatronen gedachten die me waren aangereikt van deze huidige maatschappij met zijn sociale arbeid ethos eind 80e jaren. Ik had hier weleens eerder met het bijltje mee gehakt of zoals mijn moeder vertelde hoe ze gevecht aan ging en probeerde tegen de bierkaai, waar zij ook volop in het emanciperen was en waar ze ook erg goed in was. Ik gebruikte mijn nieuwsgierigheid en wierp mijn eigen arbeid ethos van me af en ontdekte dat ik daar al veel eerder mee aan de slag had willen en kunnen gaan.

Voordat de kinderen in het medisch kinderhuis terecht kwamen had in een zeer goede buurvrouw. Hieruit is een vriendschap ontstaan waarin zij me leerde hoe ik als alleenstaande toekomstige vader zelfstandig kon gaan leren staande houden en kon in leren handhaven. Dit was een vrouw met twee tweelingen en nog 1 kind van 9 jaar. Alle vragen die ik had over het opvoeden van kinderen

247

Langs de weg van de afgrond. en dan wel over het huishouden van een aankomend alleenstaand gezin zoals ik van haar kon leren. Ik heb, mijn tweede kracht ontdekt en veel gelachen met haar en leerde van haar zelfreflectie toe te passen en met humor in het leven te staan. Humor werkt ontwapend en je deelt daarmee makkelijker andermans ervaringen.

Dit was een van de redenen waarover ik op de IJstraat nadacht en steeds in mijn achterhoofd had. Ik wist dat ik er nu echt alleen voor stond en met mijn eigen vleugels moest gaan vliegen zonder enige ondersteuning van een vrouw in mijn omgeving. Het was maar even een gevoel, ik miste de lol en de gezelligheid en de knusheid van een vrouw in mijn omgeving vooral die van Dilsy op Texel aan de Noordwester in Den Burg. Ook aan deze vriendschap kwam een eind. Na het vertrek van mijn 1e vrouw uit huis, had ik een soort maatje gevonden en wisselde veel ervaring uit met elkaar. Ik weet nog hoeveel lol we hadden. We leken wel een soort gezin wat de Texelaars natuurlijk dachten maar uiteindelijk echt niet zo was. Er was geen sprake van een relatie, maar we gingen wel met zijn alle naar de winkel of naar de dierentuin. Uiteindelijk tot ik mezelf een beetje op orde kreeg en leerde meer voor mezelf op te komen zonder de kinderen en de relatie met deze buurvrouw uiteindelijk niet meer nodig was.

Ik ging steeds meer aan mezelf werken en onze dagelijkse praatje en bij elkaar op de koffie te komen en langzaam steeds minder werd. Ik ontdekte anderen werkdoelen. Daardoor is er waarschijnlijk, maar dat weet ik niet zeker, dat ze een relatie is begonnen met een Griekse man. Het was gewoon weg gezellig met elkaar, alleen verloederde onze interesses in elkaar omdat ons gezamenlijk uitwisselen van ervaringen in het opvoeden van kinderen. Ik was waarschijnlijk in haar ogen teveel met mezelf bezig en dat klopt ook wel, ik kon niet anders dan eerst aan mezelf te werken. Grappig was nog, dat we elkaar alles in vertrouwen vertelde en ze ineens vroeg of ik haar kon helpen met een lamp in de douche.

Ik was vrij technisch daar lag het niet aan, maar haar vraag was nogal expliciet. “Rob, weet jij hoe ik samen met mijn vriend kan douchen zonder dat hij mijn rimpelige buik ziet?�. Deze was door haar zwangerschap van waarschijnlijk door het dragen van twee tweelingen erg rimpelig geworden, maar ik heb haar buik nooit gezien. Dat was het eerste moment waarvan de glans van onze vriendschap afging. Ik denk dat ik niet alleen teleurgesteld was omdat ik niet wilde dat ik mijn vriendschap met haar als maatje met een ander kon delen. Maar het kan ook zijn dat doordat ik wat meer afstand nam ze het missen van een maatje om haar heen als leegte ervaarde en daarmee contact kreeg met een ander.

248

Langs de weg van de afgrond.

Ik weet nog het advies wat ik gegeven heb en ik heb haar verteld dat ze met een rode lamp in de doucheruimte haar rimpelige buik van het dragen van twee tweelingen wel mee kon verdoezelen. Een paar maanden later voordat ik naar Den Helder verhuisde was ik nog uitgenodigd voor haar bruiloft en dat was het dan.

249

Langs de weg van de afgrond.

Eigen haard is goud waard.

Daar zat ik dan alleen thuis op Texel mijn 1e vrouw weg gestuurd en zonder kinderen. Maaike en Kees opgenomen in het kinderziekenhuis St Antonius in Castricum. Ik mocht ze zes weken niet zien en ik kreeg daarmee de tijd om aan mijzelf te werken en dat deed ik. Ik heb in deze periode een cursus gedaan voor herintredende vrouwen in de gezondheidszorg. Ik was op dat moment nog in de ziektewet en omdat deze periode afgelopen was daardoor uk in de WW terecht kwam. Tenslotte waren mijn kinderen opgevangen, dus kon ik weer aan de slag er was geen reden meer om ziek te zijn. Dit was voor mij een unieke situatie en ik soupeerde in die periode alle maatschappelijke praktische kennis op die ik nodig had. Ik vond het aanbod van de cursus ideaal. Ik zat in mijn emancipatie moment en was me aan het voorbereiden op werken in de gezondheidzorg maar (en dat betekend nee) ik ben geen vrouw maar een man. Deze cursus werd gegeven om en voor vrouwen die na de opvoeding van de kinderen de gelegenheid te geven en meer kans te kunnen krijgen op de arbeidsmarkt.

Er waren meer mensen nodig in de gezondheidszorg waardoor er vooral behoefte aan vrouwen was. Ik had gedurende enkele jaren genoeg ervaring opgedaan met de dienstverlening in de gezondheidszorg vooral door het opvoeden van twee verstandelijk gehandicapte kinderen. Daar kon niemand omheen. Ik moest me alleen nog gaan oriëntatie om in aanmerking te komen voor deze cursus en hoe die nog bekostigd gaat worden. Ik dacht meteen aan mijn uitkerende instantie de WW. Je kan dit maar op twee manieren doen en dat is door je eerst te laten ombouwen tot vrouw en als dat dan voor elkaar is. Je de vanzelfsprekendheid hebt en dat je aan deze vrouwen cursus deel kan nemen. Of je trekt de brutale schoenen aan met de gedacht nee heb je al en ja kan je krijgen en deze vraag te droppen bij de contactambtenaar van de WW. Bij deze ambtenaar speelde ik open kaart. Open kaart spelen betekend dat je gevoel aanspreekt en verteld wat jij vind en nodig vind. “Goed”, zei de ambtenaar, ”Als je mee kan doen met deze cursus dan betalen we de kosten”.

Nou dat was ook weer niet tegen dovenmans oren gezegd. Ik naar de cursus leider toe. Gelukkig was dit een man en spiegelde ik me aan hem en ik gaf me bloot. Na mijn verhaal verteld te hebben kreeg ik zijn fiat, mits de dames aan de deelnemende cursus van minstens enkele maanden daar niets op tegen hadden.

Stel je voor, ik stelde me voor als man tussen allemaal vrouwen. En dat lukte mij en daar was ik al bekend mee in mijn verre vroege prille jeugd met alle verschillende verpleegsters om me heen. Ik had totaal geen plankenvrees

250

Langs de weg van de afgrond. (vreemd he) en ik kon door mijn motivatie en ervaringen in het zorgen voor deelnemen aan deze oriëntatie cursus. Hoe dit emancipatorische gedrag ontstaan is kan ik nu wel verklaren. Ik voelde me gedragen en ondersteund doordat ik mijn mannelijke gevoelens niet meer hoefde te tonen en meer mijn vrouwelijke kon laten zien en me daarin veel beter in kon gaan uiten. Dat is overigens bij elk geslacht zo, het hangt alleen af hoe je daarmee om wil of kan gaan en natuurlijk wat je in je levensloop ontwikkeld en ervaren hebt.

Ik kon zijn wie ik was en hoefde me geen zorgen te maken om wie ik ben. Ik heb wat afgelachen en geleerd. Maar ik heb ook pittige discussies meegemaakt waarin ik ook mijn man zijn in moest vertegenwoordigen en verdedigen. Ik heb tijdens deze cursus inzicht in mijzelf gekregen en kunnen inzien mijn gevoelens te delen met het ander geslacht gezien waar de kracht van mij in zat en deze gedurende deze oriëntatie cursus langzaam heb leren toepassen. In plaats van telkens op mijn zwaktes in te gaan, want die had ik natuurlijk ook en me daar mijn behoud steeds in zocht.

De kracht om te aanvaarden en te accepteren wie ik ben en iedere man niet alleen mannelijke gevoelens hebben maar vrouwelijke gevoelens kunnen leren vrijmaken. Ik heb afgelopen levensperiode nooit naar mijn vrouwelijke gevoelens geluisterd. Heb ik alleen de rolpatronen geïmiteerd van mijn vader.

Die net zoals de verlangde arbeid ethos van de maatschappij in de 70e en 80e jaren dagelijks opgelegd kregen en mijn vader en moeder zich vrij van wilde maken. Ik voelde me letterlijk als een vis in het water op deze cursus, ik kon mezelf zijn en inzien door ervaringen met elkaar te delen ik mezelf kon verrijken en daarmee mezelf te zijn. Ik ontmoete daar ook een andere vrouw. Haar naam was Els. Ze stak in ieder geval boven de dagelijks vrouwen uit. Alleen de deelnemende vrouwen van deze cursus wisten precies wie ze was. Dat gaat zo op Texel het ons kent ons cultuur. Ik wilde op haar onbevangen in gaan en wilde de roddels en achterklap van de Texelse cultuur voor zijn en op mijn eigen manier ingaan in haar privileges. Ik leerde van haar de kracht hoe andere te kunnen helpen. Zolang ze zelf in dat proces betrokken wilde zijn, ze vanzelf haar eigen door onze ervaringen met elkaar te delen elkaars krachten gingen leren beheersen, ontdekken en verder ontwikkelen.

Was dit een aantrekkelijke vrouw, ja. Maar mijn nieuwsgierigheid naar haar, de aandacht die ik gaf omdat ze ook zich langzamerhand ontspande met wie ze was en hoe meer wel elkaars ervaringen gingen delen. Steeds meer dat ik haar aandacht trok ze zich zo ontspande terwijl ik haar aankeek tijdens de cursus en ze niet kon stoppen met glimlachen. Als er even geen blik naar mij was trok ze zich terug in haar eigen schulp en gaf ze daarmee een gespannen indruk over op

251

Langs de weg van de afgrond. de anderen vrouwen in de groep die precies dachten hoe ze was. Ik herkende dat, ze was als het ware net zoals ik de zonderlinge in de groep maar nu van het vrouwelijk geslacht en haar gedrag trok me daarmee erg aan.

Dit was geen vreemd gedrag voor mij, ik herkende deze gevoelens van het anders zijn in de context van mijn ontwikkeling en persoonlijkheid ze elke keer dat ik tijdens deze cursus naar haar keek. Ze steeds meer aantrekkelijker voor mij werd.

Elke keer als we elkaar aankeken werd ze steeds meer ontspanner, door mijn nieuwsgierigheid in haar maar anders om die van haar ook naar mij. Soms dacht ik en maakte me daarover grote zorgen en dat mijn gevoelens voor haar ik weer zorgverslaafd dreigde te gaan worden. Neen, het was anders. Het was alleen maar de nieuwsgierigheid naar elkaar toe. Zonder dat er sprake was vanuit een soort egoĂŻsme om in mijn zorgverslaving haar alleen probeerde te gaan helpen.

Nee, deze gevoelens waren veel anders, dan dat ik voor mijn ex vrouw had gehad. Dat gevoel had ik echt niet bij haar en schepte daardoor ook geen valse verwachtingen aan want ik leerde daardoor in plaats van zorgverslaafd te zijn anders te zijn dan dat. Natuurlijk krijg je als man kennis met je eigen hormonen huishouding maar ik was alert om niet meer in mijn zorgverslaving valkuil te stappen. Tenslotte hoefde ik niet op Els als een man op te reageren en ontdekte door haar als je je mannelijke gevoelens aan de kant zet, en je vrouwelijke gevoelens aan te spreken de band met iemand van het vrouwelijk geslacht nog hechter gaat worden. Ook Els, had een kind en was alleen staande moeder die weer graag wou gaan werken net zoals ik. Ze had een dochter in de leeftijd van 5 jaar. En ik had net als haar al de nodige ervaringen met kinderen, niet alleen met ondersteuning van Dilsy de buurvrouw van mij op de Noordwester. Maar mezelf als aankomende alleenstaande vader ging leren accepteren die ook weer aan het werk wilde gaan in de gezondheid sector.

Ik ontdekte ook via Els voor het eerst weer een huiselijke gevoel te krijgen. Een huiselijk gevoel om thuis te komen die ik voor mijn 10e jaar kwijt ben geraakt.

Door de regelmatige terugkerende huiswerk opdrachten waar ze moeite mee had en deze opdrachten samen maakte bij haar, ontdekte ik dat huiselijke gevoel bij haar. Ik ontlaste haar een beetje van wat huishoudelijke taken die ze als alleenstaande moeder als last ervaarde waardoor er een soort rust in haar ontstond en er ruimte kwam voor meer diepgaande gespreken en ze daardoor meer inzicht kreeg in haar zelf.

Zover was ik inmiddels al gekomen met mijn ontdekkingstocht langs de weg van de afgrond en ik wilde graag mijn ervaringen en daarmee hernieuwde ontdekte kracht samen met haar te delen. Door de samenkomsten leerde ik haar ontwikkeling als vrouw en alle achtergrond relaties met anders beetje bij beetje

252

Langs de weg van de afgrond. meer gaan kennen. Alleen maar door mijn ervaringen met haar en de durf van mij te delen. Ook zij had het nodige meegemaakt in het leven en ik begreep waardoor ze er zo ontzettend gestrest uitzag voor anderen. Letterlijk was ze zo gestrest dat ze vel over been was en al jaren daardoor niet meer menstrueerde.

Omdat ze niemand om haar heen had waar ze zich mee kon spiegelen, waardoor anderen haar voor leefde hoe ze en waar ze zich niet in kon herkennen. Ik herkende dat wel. Deze stress herkende ik in mezelf in haar en werd daardoor meer en meer nieuwsgieriger in haar hoe zij nou op haar manier deze stress en waardoor die zo ontwikkeld was.

Er ontstond een soort rustfase waarin we door over en weer elkaar ervaringen uitwisselde en daarmee kennis van elkaar gingen maken. Kwam er een soort kalmte en een soort berusting in haar. Els vertelde dat ze een oudere broer had die autistisch was en alle tijd en alle aandacht van haar ouders naar hem gingen in plaats van die naar haar en nodig had.

Letterlijk raakte ze daardoor verdwaald in haar onlust gevoelens en kwam zo in aanraking met de drugswereld en kreeg een vriend waarvan uit deze relatie haar dochter geboren werd. Deze relatie is niet goed gegaan en sinds een jaar, op haar zelf met dochter van 5 jaar geworpen was. Ze had zich opgegeven voor de cursus om te leren welke kansen er voor haar zijn in de toekomst. En probeerde ze zo te leren in deze cursus van herintredende vrouwen in de gezondheidszorg de regie zelf weer in handen te leren nemen.

Huiselijkheid creĂŤren heb ik van Els geleerd. Doordat je je zelf kan zijn in een omgeving bij anderen waarin je je thuis bij voelt. Ze gaf mij wat ze zelf miste in haar jeugd en in omgang met haar broer en haar ouders. Daar tegenover heeft ze van mij geleerd zichzelf los te maken, te verlichten en haar gevoelens te kunnen uiten naar een ander toe, wat compleet anders en nieuw voor haar was.

Hoe ik dat weet. Nou ze had daar een pot kacheltje en verzamelde ze wat hout en als ze genoeg had lekker alleen kon ontspannen om voor de warme kachel te zitten om een boek te lezen als haar kind op bed lag.

Dat was de huiselijkheid van mij die ik ook vroeger ervaarde aan de Molenstraat 55. Dat was erg lang geleden dat ik dat voelde en daar kuste ik wel pap van. Dat was jaren geleden en ik hielp mezelf dan om samen deze huiselijkheid in stand te houden. Ik zocht voor hout in de omgeving door oude pallets zoeken en die te slopen en ander schoon kachelhout en stookte dat hout lekker op. Dan raakte we nadat ik nog wat voorgelezen had voor haar dochtertje en daarna in slaap viel met Els in diepgaande gesprekken. Dat was iets wat ik nog niet kende, niet van mijn 1e vrouw. Wat ik wel kende van mij vriend Nico en daarin niet verder

253

Langs de weg van de afgrond. wilde gaan en nu met iemand van het vrouwelijk geslacht mijn gevoelens kon uitwisselen en warme gevoelens bij kreeg en niet alleen van de kachel. Sindsdien weet ik wat aardse warmte is. In plaats van de kunstmatige verwarming aan te zetten en daar mijn favoriete verwarming van het branden van een houtkachel vandaan komt en sinds dien een hout kachel heb. Dit is zo mijn drang geworden om echte warmte te creëren in huiselijkheid en er sindsdien niet meer koud en kil bij heb gevoeld. Ik heb die avond bij haar geslapen. Dat was nadat we samen ontdekte dat ze sinds jaren weer voor het eerst ging menstrueerde doordat ze zich zelf kon ontspannen en vrijmaken van negatieve beelden vanuit het verleden. Dit hebben we met z’n tweeën met een wijntje nog even na gevierd.

Mijn gevoelens in haar waren er wel en alle hormonen gierde door mijn lijf die avond op haar slaapkamer. Ik had me zo lang niet gevoeld echter was dit niet wederzijds.

Aan het einde van de cursus, die geloof ik wel zo’n 30 bijeenkomsten hadden.

Werd er van ons als groep verwacht dat iedereen een stage plek moest hebben binnen de gezondheid en welzijn sector. Op 13 november had ik een sollicitatie gesprek op Noorderhaven en reed met de bus over de Langevliet van Den Helder naar Julianadorp en raakte ik emotioneel ineens van het padje. Freddy Mercury van Queen was overleden. Daar boven op kwam het volgende trauma dat de studie vriendin Els het later weer had aangehaald met haar oude relatie en was onze hechte vriendschap op een laag pitje komen te staan. Ik bezocht haar daardoor minder frequent meer. Gewoon doordat ik deze hernieuwde relatie met haar vriend niet in de weg meer wilde staan.

Al mijn emotionele onderdrukte gevoelens kwamen ineens plotseling naar boven. Waarschijnlijk omdat dat een zanger was die durfde voor zijn aard op te komen en deze band prachtige muziek maakte waarin ik me goed mee in kon uiten. Wat heb ik gejankt en gehuild bij het luisteren van zijn laatste album.

Langzamer hand werd de drang steeds groter om Texel maar te gaan verlaten en elders eerst in Alkmaar een woning te zoeken om later uit noodzaak, ik voor woningruil in Den Helder uiteindelijk ben terecht gekomen.

Neen, ik wilde op kort termijn geen relatie meer aangaan hoewel dat wel diep achter in mijn hoofd bleef spelen. Ik miste alleen de huiselijk sfeer alleen van een vrouw om me heen. Langzaam leerde ik ook zo stap voor stap voorzichtig Monique kennen. Ze woonde tegen over mij in de Langereisstraat. Daarnaast woonde een kennis die ik al eerder kende met zijn vrouw. Dat waren Frans en Nel vanuit de Krammerstraat waar ik na de Stakman Bossestraat ging wonen in een flat met mijn 1e vrouw in Nieuw Den Helder.

254

Langs de weg van de afgrond.

Frans was toen al een dubieus handelaartje. Ik heb op een leuke manier kennis gemaakt met hem. Zoals ik al eerder omschreven heb, ben ik een oprecht mens en geloof daarom altijd in het goede van de mens. NaĂŻef misschien voor jouw denk ik. Maar dat is altijd mijn streven geweest het goede van mensen in te blijven zien. Dat dit handelaartje dubieus was daar kwam ik op een leuke manier achter. Van zoiets boontje komt om zijn loontje.

Toen ik met mijn 1e vrouw in de Krammerstraat woonde en als aanstaand ouders gelijkgestemde zochten in de straat en dat waren Nel en Frans. Ze wilde ook graag kinderen willen hebben, alleen lukte dat niet zo en ze hadden net een miskraam ondergaan. Ik vond dat erg. Maar ondanks dat bezochten wij als aanstaande ouders hun en dat waardeerde ze wel ondanks dat de zwangerschap van hen net afgebroken was en wij daar normaal over deden en niet weg bleven zoals hun andere zwangere stellen.

Veel vrienden hadden ze niet meer doordat dit al hun tweede miskraam was en vrienden en vriendinnen die al ouders waren geworden hen langzamerhand uit het oog verloren. Uiteindelijk besloten alle vrienden en stellen waarschijnlijk, dat Nel en Frans het al erg moeilijk genoeg hadden. En ze zich daarom waarschijnlijk schuldig bij voelde dat ze wel kinderen konden krijgen en Nel en Frans voor de tweede keer niet. Dat is niet niks en ze uit schuld gevoel maar niet op bezoek meer durfde te komen.

Nel had daar veel respect voor dat wij gewoon normaal met hen omgingen. Dat Frans dubieus was daar had ik het al over. Een vaste betrekking had Frans niet en scharrelde met illegale handeltjes zijn kostje op. In alles handelde hij. Hij vroeg me eens om hem te helpen met het opzetten van een tapijt leg bedrijfje.

Daar liep hij al een hele tijd mee in zijn hoofd en Frans kon me daar wel bij gebruiken en dacht dat Frans het helemaal voor elkaar had. Zijn plan was duidelijk. Bij een groothandelaar in Alkmaar zou hij een aantal rollen tapijt en zijl kopen en deze dan terplekke op bestelling samen met hem in huis te leggen.

Waarom ik dat deed en met hem in zee ging wist ik niet. Wat ik wel wist was dat Ik geld nodig had en goed kon gebruiken voor de aankomende geboorte van Maaike. Ik stapte in de auto in de gedachte om naar Alkmaar te gaan om de eerste rollen zijl op te halen om daarna een dag later die op bestelling te gaan leggen bij een klant.

Frans vertelde ook nog iets anders dan ik dacht dat ik in mijn hoofd had. Hij moest eerst zijn Mazda inruilen voor een bestelbusje. Want met een personen auto kan je natuurlijk geen rollen tapijt en zijl halen in Alkmaar. Stom he, maar dat verteld ook op wat voor idee ik had om een handeltje te beginnen en

255

Langs de weg van de afgrond. daarvoor erg beïnvloedbaar was. Ik zat alleen maar in gedachte om deze dag wat geld te kunnen te verdienen, meer niet. Ik had totaal, naïef misschien, geen idee waar er een transportwagen vandaan gehaald moest worden. Dat Frans deze nodig had dat begreep ik wel. Langzaam reed ik richting een garagehouder in de binnen stad. In ieder geval voelde Frans zich goed om weer iets nieuws te starten om geld mee te verdienen. Frans kon een transportauto mooi gebruiken om meer rollen mee te nemen. Ik vertelde dat ik zijn auto erg mooi vond alleen vertelde Frans wat anders. In mijn ogen zag deze auto er prima uit. Maar Frans vertelde precies het tegenover gestelde.

“Dan moet je niet te veel over gaan reppen” vertelde Frans tegen mij. “En deze Mazda ziet er wel goed verzorgd uit, maar……….de kokerbalken zijn geheel door gerot”, net voordat we de garage in reden. Ik heb gisteren nog alle gaten gevuld met krantpapier om daarna de gehele onderkant getectyleerd, zodat daar niets meer van te zien is. Frans kennende, had hij naar mijn mening zoveel kennis van auto’s. Het was echt zo’n sleutelaar op straat en hij handelde daarmee ook in verschillende auto’s, zodat hij er goedkoop in kon rijden. Ik weet niet van auto’s en weet niets van sleutelen aan auto’s af en had trouwens een hekel aan het sleutelen van auto’s vanwege het smerig werk en de vieze handen die je daarvan kreeg.

In de Falgabuurt was dat een van de dagbestedingen van buurtbewoners die werkloos waren in de achterstandswijk Nieuw Den Helder. Buurtbewoners die van een minimum inkomen moesten zien leren rondkomen en auto’s sleutelen een van hun bijverdiensten was en daar veel zwart geld in oploop was. Ik had daar totaal geen verstand van en ik hou ook niet van dat smerige werk met vet en olie en ik dacht nog even, die weet wel waar Frans goed in is!. En ik maakte me daar geen zorgen over.

Frans stapte met mij samen uit de Mazda die op de brug gereden was. Langzaam ging de brug omhoog zodat de Mazda auto rondom te laten inspecteren door de nieuwe eigenaar. Dat was de eigenaar van de bestelbus waarmee de Mazda voor ingeruild werd zonder bijkomende kosten.

Ik vond het nogal spannend en als het te spannend wordt doe ik liever iets anders en vertelde tegen Frans; ”Ik ga wel buiten even een peukje roken”, en ik kreeg als goedkering nog een knipoogje van hem dat alles wel goed zou aflopen.

De ruilhandel duurde niet echt lang en voor ik het wist reed Frans in een nogal goed uitziende gesloten bestelbusje de garage uit. Frans wenkte naar me om in te stappen en lachend reden we richting Alkmaar om alle tapijt en zijl rollen te

256

Langs de weg van de afgrond. gaan ophalen. Vol van triomf vertelde Frans, hoe dom deze handelaar met de ruil was. Met een grote glimlach vertelde Frans dat deze handelaar de slechte kokerbalken niet gezien had. Alleen maar omdat deze er schijnbaar goed uitzagen als een goed getectyleerde bodem van de Mazda, maar dat uiteindelijk niet zo was.

Ik had wel een beetje ontzag voor Frans en deed mee in het triomf gevoel, tenslotte kon ik zo een beetje geld verdienen. Maar het kon ook zijn dat ik tegen dit soort oneerlijke handel ben en opgelucht was dat dit gelukkig goed is gegaan.

In Alkmaar laden we een rol 6 a 8 zijl en tapijt rollen in de bestelbus. De bestelbusje zakte achter iets door de vering. Er was boven de banden nog voldoende ruimte vrij dus er kon naar Den Helder terug rijden. Langzaam reden we weg van de tapijthandelaar. En reden behoedzaam voorzichtig en langzaam richting Den Helder, over de nu wel bekende Rijksweg langs het Noord Hollands kanaal.

We reden Den Helder in over het viaduct richting Nieuw Den Helder richting de Marsdiepstraat. Over de Marsdiepstraat rechtsaf de Krammerstraat in en na de eerste bocht hoorde we toch een lawaai. Snel zette Frans de bestelbus aan de kant in de Krammerstraat. We stapte de bestelbus uit en keken naar de achter wielen die verder doorgezakt waren dan we gedacht hadden. Met een blik onder de bestelbus achter stammelde Frans, “Ik denk dat de achteras is gebroken”. Het was even stil maar uiteindelijk barste ik in lachen uit. Ik had nog nooit zo gelachen omdat de ene handelaar de andere handelaar belasterd had en ook andersom.

Het laatste wat ik nog kon doen was dat ik Frans nog geholpen heb om alle rollen tapijt en zijl in de garage tegenover de flat te leggen. Daarna had ik nog enige contact met Frans en Nel. Hij had ons nog eens midden in de nacht naar het ziekenhuis gereden omdat mijn ex vrouw dacht weeën te hebben. Maar dat moment van de zijlhandel vergeet ik niet meer en langzamerhand verwaterde onze vriendschappelijke banden met hen omdat ik richting Texel ging.

257

Langs de weg van de afgrond.

De kracht ontdekken van het leven.

Door toeval of door het lot, merkte ik dat Nel en Frans nu twee kinderen hadden en ze naast de mooie vrouw Monique woonde, die elke middag met haar mooie haren voorop het stoepje zat in de zon. Langzaam groeide onze oude vriendschap weer wat aan. Zeker omdat ik bij Frans en Nel thuis vaak langskwam, maar ook mijn nieuwsgierigheid naar Monique groter werd. Elke keer dat ik langs liep, dan hoopte ik een glimp van haar binnen op te vangen. Sprak haar dan aan als ze buiten op het stoepje zat om zo in de hoop een huiselijk band op te bouwen die ik wel erg miste en had leren kennen op Texel. Een relatie aangaan daar was geen sprake van want dat kende ik nog niet zeker wanneer ik me bij iemand huiselijk voelde.

Uit interesse vroeg ik Frans tussen neus en lippen door, wie Monique was die ik elke dag op het stoepje zag zitten in de zon voor haar huis met vier kinderen. Ik hoor het Frans nog zeggen, “ Oh die wil je niet kennen ,ze heeft veel problemen en kan niet goed voor haar kinderen zorgen”. Frans deed wel erg negatief over haar, ik vroeg me nog af waarom, dit kan toch niet zo’n mooie glimlach wat ze had en natuurlijk haar sprekende sproeten op haar gezicht met een mooie kop met rode haren.. Maar het enige wat hij daarmee bereikte was dat mijn nieuwsgierigheid nog groter werd in haar. Ik wilde wel veel meer weten van haar en niet alleen voor haar mooie rode haren. Maar ook dat ze naar mijn mening heel veel ervaring heeft als alleenstaande ouder van 4 kinderen, de kinderen er wel erg goed verzorgd bij liepen.

Ik dacht bij het zien van haar en haar kinderen, “Waar had hij het in godsnaam over”, dacht ik nogmaals en liep terug naar de IJstraat en keek weer even naar binnen in de hoop een glimp van haar op te vangen. En meestal stond ze in de keuken en wanneer ze daar niet was. Ik teleurgesteld was en nog meer hunkerde naar een blijk van haar naar mij.

Ineens zie je door eigen ervaring alles heel anders, ik vond het knap van haar dat ze zich alleen zo redde en zo kwam ik langzamerhand meer en meer in contact met haar en natuurlijk met haar kinderen. Je maakt is een praatje en ik merkte dat ze meer voor de kinderen zorgde en maar zelden tijd voor haar zelf nam. Dat was een gedrag en ik herkende dat ook meteen van me zelf. Alles voor je kinderen over hebben, en dat zo goed doet jezelf geen aandacht of tijd meer te gunnen dan soms een ander nodig hebt maar daar niet aan wil toegeven en maar door gaat. Dat herken je alleen als je een alleenstaande ouder bent of ben geweest. En ik de ervaring had, elkaar daarin zoveel mogelijk te gaan ondersteunen en daarmee elkaar te helpen en meer tijd kan nemen voor jezelf.

258

Langs de weg van de afgrond.

Je herkent deze situatie waarin je zit als alleenstaande ouder van kinderen elkaar als een soort ervaring lotgenoten. En door elkaar te leren meer tijd te nemen voor jezelf, door ervaringen en taken die de ouderschap met zich meebrengt te verdelen. Gewoonweg door dingen samen te gaan doen. Het eerste waar ik mee aankwam was om mijn leesmap te delen. Ik was daar lid van, en het was ook een houd map en gaf deze aan haar en daar was ze erg blij mee. Later als ik geen vloeitjes of shag meer had leende ik dat van haar als ik de houd map aan haar gaf en langzaam kreeg ik van haar een beetje steun, de huiselijkheid en de gezelligheid die ik nodig had om me heen.

Om alleen maar zo vaak mogelijk bij haar te kunnen zijn om mijn en haar alleenstaande eenzaamheid te gaan delen. Gewoon door leuke dingen samen te doen met al onze kinderen en uiteindelijk de voordelen en steun van elkaar samen te vinden. De steun van elkaar die ik lang gemist had. Ik weet nog goed dat ik op een moment naast haar in de keuken stond en ik tomaten soep wou maken maar ik niet wist hoe ik dat moest klaar maken. Monique pakte direct haar kookboek van haar schoolperiode en we gezamenlijk in dat kookboek snuffelde en langzaam door de tomatensoep een iets meer vriendschappelijke band begon te ontstaan. Daarna heb ik zelf een pan met tomatensoep thuis gemaakt, maar wat Monique toen nog niet wist had ik dat wel eens vaker gedaan. Maar alleen maar om dicht bij haar in de buurt te zijn en het heerlijk was om met haar te praten en ervaringen te kunnen uitwisselen. En ik Maaike en Kees er met een schaaltje soep op uit heb gestuurd naar het huis van Monique om haar van mijn denkelijk voor haar voor het eerst gemaakte tomatensoep te laten proeven.

Alles probeerde ik uit. Niets dan alleen maar om ik bij haar in de buurt te zijn om haar huiselijke gezelligheid gezamenlijk te ervaren en te voelen. En hoe vaker we het gezelliger en huiselijker hadden hoe meer we natuurlijk van elkaar te weten zijn gekomen.

Samen kan je veel meer dan maar alleen!, zeg ik maar altijd en nog meer lading en betekenis kreeg voor ons beide als alleenstaande ouder(s). We hadden veel lol en lachte veel om elkaar en we gingen steeds meer gezamenlijk dingen ondernemen met alle kinderen. Ik hoorde veel van Monique en alle drempels die ze in haar leven heeft ervaren en moeten overbruggen om uiteindelijk in Langereisstraat terecht te komen. En ik vertelde natuurlijk mijn ervaringen in het nemen van de drempels in mijn leven en de nodige ervaringen die ik gehad heb om ook uiteindelijk dicht bij haar in de IJstraat ben terecht gekomen.

259

Langs de weg van de afgrond.

Ik had veel meegemaakt. Maar Monique had net zoveel mee gemaakt en alle levensverhalen kwamen veel met mijn levensverhaal overeen. Monique mist een rechter nier en ik een linker nier. De rechter nier heeft ze geschonken aan een broer van haar. Monique haar broer was afhankelijk van een langdurige nierdialyse. Monique haar broer heeft een keer meegedaan aan een proef project om een nieuw soort nierdialyse apparaat uit te proberen die veel beter zou werken. Tijdens deze proef periode is het fout gegaan. Monique haar broer is daardoor vrij direct daarna in enkele weken tijd doof en blind geworden. Dat was en van de vele redenen van Monique om hem een nier te schenken en hem ondanks zijn beperking van niet meer kunnen zien en horen Jan wat meer bewegingsvrijheid te geven. Dit was de eerste keer in mijn leven dat ik kennis maakte met iemand die het veel erger had dan wat ik mijn leven heb door gemaakt. Ik dacht doof en blind zijn en daarnaast nog eens om de paar dagen nog eens een nierdialyse te ondergaan heel zwaar moest zijn. En Monique daarom besloten heeft een nier van haar te schenken om haar broer zolang mogelijk zelfstandig te kunnen laten leven en zolang mogelijk onafhankelijk te laten zijn van anderen.

Iets ergs of verschrikkelijk vinden wat een ander overkomen is een vrij normale reactie. Je lichaam voelt verschrikt, je komt in soort afweer modus. Alles is anders dan jouw spiegel beeld of leefwereld. Je staat klaar om te vluchten omdat jij niet wil dat zoiets jouw overkomt. Deze emotie die er bij jouw ontstaat over dat verschrikkelijke wat die ander overkomen is en even niet meer kan aanzien.

Dat is geen emotie maar alleen een heel egocentrische gedachte, een totaal nutteloos gevoel die een heel aparte lading krijgt en jezelf daardoor een eigen drempel en stigma oplegt en niet die ander die dat overkomen is. Voor diegene die dat erge leed ondergaan heeft en daardoor zijn doof en blindheid ziekte al geaccepteerd heeft door een ander gestigmatiseerd voelt worden. Alleen omdat jij of ik door deze schrik van afschuw even niet weten hoe dat zou zijn en zijn ondergaande leed verschrikkelijk vinden.

Jouw gevoel zegt dan alleen maar dat je dan geen raad weet om daar mee om te gaan, te handelen met een onbestemd gevoel zeg ik maar en alleen maar niet weet waar je aan toe bent door een verschrikkelijk gedragen leed of lot van een ander. Iedereen herkent dit wel eens in het leven. Nu ervaarde ik ook dezelfde drempel doordat ik geconfronteerd werd van iets verschrikkelijks wat ik nog niet kende. En door dat te accepteren ervaarde ik en herkende ik ook alle stigma’s die door mijn ondergaande ziektebeeld van andere overkomen is.

Een voorbeeld. Kijk maar hoe moeilijk het is om iemand die verbrand is in zijn ogen te kijken doordat zijn er mismaakt uitziet. Je voelt een ongemakkelijk

260

Langs de weg van de afgrond. gevoel wat omslaat tot een afgrijzen en een nieuw onbekend gevoel ervaart. Dit doe je alleen maar doordat je je niet kan spiegelen met hem of haar van wat jij nog niet weet of ervaren heb. Meer niet en gewoon weg niet weet wat er in dit getroffen persoon wat daar voor gevoel in om gaat. Je ogen wend je zoveel mogelijk af terwijl dit een moment kan zijn om met deze persoon gewoon in gesprek te gaan. Maar jouw gevoel aangeeft de ander niet aan te staren.

Gewoon omdat je niet weet waar je aan toe bent. Terwijl er achter dit verminkt gezicht een normaal persoon zit met eigen unieke gevoelens en specialiteiten.

Dat gevoel van afgrijzen is een gezonde reactie is. Alleen om daar juist naar te kunnen gaan handelen meer vraag tekens oproept en liever, omdat dat een gemeenschappelijk reactie is die ga delen met anderen die daar dan ook zo verschrikt van zijn. In plaats de keuze maken om dat gevoel te delen met die diegene die al dat leed ondergaan heeft, meer zekerheid bij een ander gaat zoeken behalve met diegene die dat verschrikkelijke is overkomen en ondergaan heeft.

Door mezelf te spiegelen aan het leed van Jan herkende ik mezelf een beetje in Jan, de broer van Monique. Ik was geraakt door alle stigmatiserende onbedoelde gedragingen en ongenoegens die Jan van anderen kreeg. Ik accepteerde Jan zoals hij was. Alleen al omdat ik deze gedragingen van andere accepteerde omdat die handelde uit onmacht van het niet kunnen weten of kunnen inleven wat mij overkomen was en mij als zonderling zagen. Hoe meer ik mijn ervaringen deelde met die van Jan kreeg ik een beetje inzicht en hoe te leven zonder te kunnen zien en horen en een heel aparte krachtige ervaring is geweest.

Gelukkig had ik Monique ontmoet en steeds meer leerde kennen en zij op haar eigen manier wist hoe ze daar mee om moest gaan. En ervarener om eerder dan anderen over deze emotionele drempel is gegaan. Mijn les wat ik daarvan uit heb getrokken is dat ik heb leren ervaren dat iedereen gelijk is, ondanks alle beperkingen. En door dit te aanvaarden je contact maakt met een grote kracht, dan je van afgrijzen van het onbekende je hoofd afwijst en de confrontatie van jouw gevoel niet durft aan te gaan en alleen maar de conclusie kan trekken om maar dat contact met die ander niet aan te gaan. Door wat meer open te staan hoe een ander daarmee omgaat ik Jan een kaartje heb geschreven in braille, hoe? Gewoon de braille in spiegel beeld om door een kaartje te prikken met een naald en zo Jan voor het eerst in zijn doof blind zijn een kaartje heeft kunnen lezen van mij die hij met de post heeft opgestuurd gekregen. Jan was mijn eerste ervaring leer meester geworden alleen maar door elkaars krachten te delen, te zien en deze uniform uit te wisselen en ik contact met Jan heb gekregen.

261

Langs de weg van de afgrond.

En dat was nou precies waar ik al jaren onmacht gevoelens mee ervaarde, zonder dat ik niet mijn gevoelens onder woorden kon brengen, maar wel gevoel in mijn donder had. Ik had daar zo mee geworsteld dat ik me zelf als een zonderling ervaren heb in mijn jeugd waardoor anderen me niet begrepen hebben.

De meeste wisten geen raad met mij, zodat ik alleen maar door kan gaan en ik me niet in de leuren liet leggen. Autodidact zijn ontdek je vanuit jezelf, jouw eigen gevoelens vertellen vanzelf wat jouw krachten zijn en uiteindelijk leer je door alles los te laten langzamer hand de regie zelf in handen weer te nemen.

Dat is denk ik de uniforme kracht, de levens ervaring wat daaraan gekoppeld is.

Ongeacht welke cultuur je hebt, welk ras je hebt, de handicap die je ervaart, hoever je zwak of sterk ontwikkeld bent in het leven en welke levensstandaard ook hebt. Dat is een levenskracht, autodidact zijn, jouw unieke eigenwijsheid, jouw competentie gerichte levenservaring , deze kracht zich vanzelf openbaart in het accepteren van het hebben van een beperking. Hoe groot deze beperking dan ook is je daarin zelf leert aanvaarden en dan pas verder kan ontwikkelen door juist bij de ander aan te kloppen of vragen hoe de ander dat ziet of voelt.

Moeten hoeft niet, maar niet geschoten is altijd mis. Je leert daarvan zelf mee omgaan, het kan uiteindelijk niet anders. Om mijn gevoelens voor Jan proberen te vertalen heb ik met al mijn creatieve gevoelens contact proberen te zoeken met Jan. Ik heb daarmee op mijn eigen unieke manier contact gezocht met Jan de broer van Monique.

Hoe dat ontdek je vanzelf via dit boek, waarin jij zal ontdekken wat jouw kracht is en een wereld zal opengaan jezelf niet meer te blokkeren door te vragen wie je bent. Dan door autodidact te zijn te accepteren en de eerste basis is om het competentie gericht te leren werken en anderen door deze ervaring te leren delen daar mee pas echt de ander kan helpen. Dit haal je echt niet uit wetenschap boeken vandaan. Wil je dat wel of heb je het idee dat al eens ervaren te hebben en op een theoretische basis verder te leren. Hoe meer dat betekend dat je je eigen gevoelens en daardoor haast niet kan omschrijven over iets wat jouw net overkomen is en dan daadkracht en de aanpak van het competentie gericht leren en autodidact aan te pakken te verloren hebt.

Nu denk je vast das mooi, ook nadat je alles wat je uit mijn boek vernomen hebt en dat ik alles weet en dat de oplossing wel zou kunnen zijn en jij als autodidact je vrij kan bewegen.. Dan heb je het ook mis. Dat is de grootste valkuil als mens.

Ook als aankomend dienstverlener in opleiding. Om maar iets te kunnen weten van het helpen van een ander je deze ander meestal harder nodig heeft om jouw

262

Langs de weg van de afgrond. kracht te kunnen delen. Als je Ăźberhaupt maar een klein beetje denkt dat je het weet, hoe je een ander het best kan helpen. Je totaal niet open staat voor anderen en jij als aankomende hulpverlener of vrijwilliger als halsstarriger en betweterig ervaren word. Zo ervaarde ik dat ook en me dan vanzelf uitsloot van anderen en uiteindelijk anderen mij als een zonderling gingen ervaren. Ik sloot me als het waren uit om mijn ervaringen te delen doordat ik teveel met andere bezig was en daardoor mijn gevoelens uitsloot omdat ik die niet durfde uit te spreken.

Ik leerde steeds meer van mezelf en ik ontdekte hoe huiselijkere gevoelens in de nabijheid van Monique ontstond. En hoe meer onze band steeds sterker en bijzonderder werd. Ik kon mezelf zijn bij haar en ik verwachte niets van de ander.

En als je niets verwacht dan is alles er al, dat is ook delen wat je hebt ook al heb je het niet. Ik deed nieuwe ervaringen op die ik voorheen nooit ervaren had.

Langzamerhand gingen we steeds meer in elkaar op, deelde onze diepe ervaringen en gevoelens daarom heen en wij uiteindelijk onze krachten ontwikkelede en uitwisselde en zo elkaar ondersteunde zonder daar wat terug voor te vragen.

Niet door elkaar dingen uit handen te nemen, zoals verantwoordelijkheden over nemen van alle foute beslissingen of goede beslissingen genomen zijn. Neen gewoon, door elkaar daarin los te laten en elkaar te respecteren en daar alleen maar bewondering voor te hebben. Nee, we deelde echt alles. Net zoals nu nog bijna 24 jaar later, nadat ik haar voor het eerst ontmoet had in de Langereistraat.

Als je mijn achtergrond nu een beetje kent van hoe ik mijn kracht ontwikkeld heb en door andere gevonden heb.

Weet je voor je zelf nog niet waar jouw eigen unieke kracht is, dan moet je het niet zo nastreven om die bij je zelf te zoeken. Zolang je jouw ervaring niet of kan of wil delen met een ander dit jouw noodlot blijft en als zonderling gezien wordt.

Het is maar een voorbeeld en een ervaring die ik deel met jouw van hoe het bij mij gegaan is. Maar ik blijf er ook alert op. Want als ik net zoals jij maar denkt dat je de kracht hebt verliest je hem voor je het weet. Natuurlijk zijn er ook diverse momenten geweest dat ik mijn kracht kwijt was. Want als je iets mist en dat daadwerkelijk gaat zoeken, ben je deze unieke opgebouwde kracht door te delen met andere en op je ego ingaat meteen kwijt. Maar denk eraan dat je daar altijd weer naar toe kan groeien. Net zo goed zoals je hem verloren hebt en gaat accepteren er vanuit de nieuwe ontmoetingen met anderen deze kracht vanzelf weer uitwisselt.

263

Langs de weg van de afgrond.

Monique en ik gingen zo in elkaar op en daardoor we onze ervaringen krachten deelde met elkaar. Ik weet nog goed dat ik hoopte op die mooie momenten dat het wel eens zou wat worden met mijn denkelijke relatie. Zou het wat worden om een relatie met elkaar aan te gaan en me haar met mijn gedachte meteen wilde toe eigenen. Eigen wist ik me nog geen raad met deze gedachtegang en nog niet wist wanneer ik echt iets voor haar voelde door haar in plaats van haar toe te eigenen haar eerst los moest leren te laten. En dan het vanzelf vanuit ons zou komen als we daar aan toe waren.

Mijn valkuil was dat ik mijn eigen gevoelens wilde verklaren. Alleen om te weten en hopen hoe een relatie met Monique aan te gaan dat alleen maar een egocentrisch gedachte is wat later ook zou blijken. Uiteindelijk probeerde ik op een gegeven moment, toen ik dacht dat ik wel toe was aan een nieuwe intieme relatie met Monique. Vooral dat ik weer na lange tijd weer kennis had gemaakt met het (her) nieuwe huiselijke gevoel van een vrouw en haar kinderen in mijn omgeving. Daarmee trok ik mijn stoute schoenen aan en vroeg haar tussen neus en lippen door wat ze van mij vond. Dat is een zeer egocentrische vraag , want ik koesterde seksuele gevoelens van haar en ik wilde graag weten hoe dat bij haar was. Mijn hart bonkte als ik bij haar was, kreeg warme gevoelens alleen wist ik dat niet te uiten, te omschrijven, dus ook kon of durfde haar dat ook niet rechtstreeks te vragen. Hoogst waarschijnlijk raad je het al of heb je als lezer al het vermoeden en daar het antwoord al op weet. Dat het tot een relatie is gekomen dat weet je inmiddels. Maar dit was niet de juiste manier op dat moment ik liet het niet los en ik wilde graag weten hoe ik ervoor stond omdat ik daarover heel onzeker was.

Haar antwoord was; “Nou ik vind je wel een leuke man, maar………………..”, en daar is hij weer. Ik ontdekte daarmee door haar antwoord meteen om dat los te laten, mezelf te accepteren en te aanvaarden wie ik ben en geen enkele verwachtingen mag verwachten van anderen. Onze unieke manier van leren ontdekken van elkaar maar ook elkaar daarin los te laten en onze relatie vanzelf nog hechter zou gaan worden. Op dat moment kon dat niet anders en ik ging door met onze huiselijke gevoelens van en met elkaar verder te leren aanvaarden en verder met Monique te ontdekken. Ik stond daarmee ook open voor het ontdekken van de kracht van het leven en mezelf te aanvaarden en te accepteren wie ik ben. Je kan dit alleen door alles, maar ook echt alles eerst los te kunnen leren laten. Laat je niet los dan schep je verwachtingen van elkaar.

Door los te laten dan creëer je verwondering naar elkaar toe en dat is ook een kracht die je van elkaar ontdekt en de band met elkaar alleen maar hechter wordt zonder daar een conclusie uit te trekken.

264

Langs de weg van de afgrond.

Eigenlijk leerde ik van Monique voor het eerst mezelf los te laten. Door zo eenvoudig te zijn en geen verwachtingen meer van elkaar hoeft te scheppen. Te veel verwachtingen opleggen wat we gedaan hebben in onze vorige relaties is niet goed. En nu van elkaar geleerd hebben vanuit onze vorige relaties elkaar de ruimte geven en nog meer van elkaar leerde te ontdekken, de kracht van het delen van onze ervaringen. Tenslotte konden we ook niet anders dan dat. Ik had de verantwoordelijkheid van Maaike en Kees nog woonachtig in de IJstraat en Monique de verantwoordelijkheid van Fabian, Ronald, Jeffrey en Vincent van twee verschillende ex-partners. Haar eerste partner was weggegaan voor een andere vrouw en de andere partner had Monique mishandeld en zo kwam ze via het blijf van mijn lijf huis terecht in Den Helder.

Met de eerste ex-partner Monique was een goede omgang regeling, maar wat betreft met de andere ex-partner die Monique met al haar kinderen en al het blijf van mijn lijf huis had geslagen was er totaal geen vertrouwen in een goede omgangsregeling. Deze kwam te pas en te onpas thuis bij Monique langs. Ze was erg bang voor hem en wantrouwde hem doordat haar ex-partner haar kinderen mee zou nemen naar Afrika waar hij vandaan kwam. Met deze angst leefde ze elke dag, zolang ze maar iets wat leek op haar ex-partner kwam haar angst weer naar boven en werd dan erg schichtig, trok ze alle luiken dicht en kroop ze in haar schulp. Uiteindelijk beging ze alleen de paden die voor haar vertrouwd en veilig waren.

Ik kon haar alleen in haar angst ondersteunen, maar met haar angst en de dreiging van dat haar twee kinderen, maar vooral de oudste Jeffrey van 4 jaar kon ik niet wegnemen. Ook dat is loslaten. Had ik Monique in haar angst wel aangestuurd en Monique haar gedachte dan was dat ik daar wat vanaf wist (ook een egocentrische houding) omdat ik haar angst daarmee dacht weg te nemen.

Dan had ik door mijn onvoldoende ervaringen en Monique daar alleen mee valse verwachtingen gegeven hebben. Ik moest dit ook loslaten en kijken wat ervan zou komen, vooral door Monique het zelf te laten aanpakken en haar daarin kon ondersteunen meer niet. Alleen haar ondersteunen en prijzen was wat ik deed.

Maar haar angst wegnemen kon ik niet. Ik had ook de verantwoording over Maaike en Kees en ook voor een goede omgangsregeling met mijn ex-partner.

Daarin werd ik door Jeugd en Gezin begeleid zodat Maaike en Kees om het weekend naar Texel konden gaan naar hun moeder.

Ik had veel vertrouwen in zo’n overheid uitvoering orgaan, deze hadden me op Texel goed ondersteund bij de opvang van de kinderen in het Medisch kinderhuis. Maar dat vertrouwen bleek niet goed te zijn geweest. Ik had mijn vertrouwen in het systeem, maar ik heb de verantwoording t.a.v. Maaike en Kees

265

Langs de weg van de afgrond. uithanden gegeven aan mijn ex-vrouw. Later bleek dat vertrouwen enorm geschaad is geweest. Dat lag niet aan mij loyaliteit van dit systeem. Maar door mijn ex-vrouw de moeder van Maaike en Kees mijn kinderen later de dupe van zijn geworden. Want tijdens het uithanden geven aan dit systeem ze tijdens een van deze weekend bezoeken er sprake is geweest van seksueel misbruik van mijn kinderen door een zwager van mijn ex-vrouw.

Ondanks door tussenkomst van alle ex relaties, en de kinderen die daar mee te maken hadden groeide we langzamerhand steeds maar en meer naar elkaar toe.

Zonder dat er nog maar enige sprake was van een relatie. Gewoon de huiselijke vriendschappelijke omgang met Monique en al onze kinderen met elkaar.

Wanneer je alles naar je hand gaat zetten zoals jij dat wilt je je kracht verliest.

Door alles bij elkaar te willen houden bij het oude en vast houd aan jouw egocentrische gedachten en gewoontes en van alles denk te weten. Dan wordt je halsstarrig en betweterig. Zoals een predikant die alles weet, die alle nieuwe kerkgangers die angstig zijn en bang voor het nieuwe langzaam misleid naar een bepaald geloof. Geloof in de kracht van de macht van de kerk en dwingt loyaliteit af aan leiderschap die er niet is. Het loost alleen maar tijdelijke quasi zekerheden op. Een subjectief gevoel alleen niet op waarheid beschouwd maar er alleen maar voor is om zieltjes te winnen. Zodat de eigen individuele eigenkracht van de zelfsturing van de kerkgangers uiteindelijk uitgesloten wordt.

Ik had in deze periode dat ik Monique leerde kennen nog geen werk, maar ik wilde nog wel graag wat ervaring opdoen in het welzijn werk. Ik had als vrijwilliger, voordat ik van Texel verhuisde naar Den Helder een stageplek gezocht bij Noorderhaven. Alleen daarvan was niets gekomen doordat ik op de Langevliet in de bus te horen kreeg dat Freddie Mercure overleden was. Nu liep alles sociaal emotioneel op rolletjes, ik had een vriendenkring in Den Helder en was er wel aan toe om weer vrijwilligerswerk te gaan doen. Daarom had ik me opgegeven als vrijwilliger op een Psychisch Giatrisch afdeling van een verpleeghuis Den Koogh.

Ik heb op een P.G. afdeling van verpleeghuis Den Koogh in Den Helder gesolliciteerd om met mensen te kunnen gaan leren werken. Je wordt daar op deze afdeling vooral geconfronteerd met dementie, het afhankelijk zijn van anderen en het proces van het ouder en in de geest verlatende nog meer vergetelheid om zelfs niet meer te weten hoe je uiteindelijk dood gaat. Daar kiezen mensen natuurlijk zelf niet voor. Het overkomt ze gewoon, niet anders dan dat, alleen is de beleving van deze ziekte die ze hebben en het aanvaarden

266

Langs de weg van de afgrond. van het terugval proces zo verschillend dan die van mij. Ik wilde daar graag meer van weten en leren hoe ik ze in dit proces kon gaan helpen.

Op deze afdeling waren daar allerlei activerende dagactiviteiten en begeleiding voor nodig. En daar dacht ik dat ik mijn relevante levenservaring wel in kwijt kon.

Er was een tekort aan begeleiding vooral in tijd besteding voor deze P.G. bewoners. Zo kon ik ondersteuning geven naar wat ik dacht dat deze bewoners nodig hadden. Vooral probeerde ik ze te activeren om hun geheugen te prikkelen en actief te houden waarin ze zo zelfredzaam mogelijk te houden tot waar ze nog zelf toe in staat waren of zijn. Het individueel bereiken van zwaar PG bewoners was dus niet moeilijk voor mij maar meer een uitdaging om te kijken hoe ik ze op mijn manier kon gaan helpen. Doordat ik daarvoor voldoende tijd voor had en kon nemen als vrijwilliger kon ik handig mee gaan in hun belevingswereld en maakt ik kennis allerlei verschillende levensverhalen mee.

Ik weet nog goed dat ik een man ontmoeten die gewerkt had op de Rijkswerf. Ik had ook ervaring in werken op een scheepswerf en kon daarmee een gezamenlijk reis maken door zijn verleden. Ik wist wat er in de scheepsbouw gebeurde, hoe een boot gebouwd werd en door wie. Zo wisselde we onze ervaringen uit aan elkaar. Hij vertelde alles wat voor werk hij had gedaan, hoe alles er precies uitzag en vooral als lasser de hele opbouw van een onderzeeĂŤr aan mij vertelde en mij exact uitlegde. Maar dan ook niets bleek mijn inziens in de ogen van deze man, dat hij dement was. Dat was natuurlijk in een kort ogenblik dat ik tijd voor deze man had en nam een subjectief beeld van mij, maar zeer waardevol om dat mee te maken. Daarin tegen was er gedurende zijn ziekte proces nauwelijks tijd voor zijn verleden door de verplegers. Laat staan dat ze dezelfde interesses deelde met deze man . En verplegers in opleiding hebben natuurlijk geen technische inzicht en tijd om in te gaan op zijn werkverleden en erg triest is voor deze man. Hierdoor ontdekte ik mijn volgende kracht door tijd voor iemand te nemen waarin je interesse voor hebt en vooral geduldig te zijn en een luisterend oor aan te bieden. Door veel tijd te kunnen nemen of bieden heb je een grotere kans om al zijn verhalen en levensgebieden door te nemen en een luisterend oor kan bieden een ander subjectief beeld geeft. Mar wel enige indruk kan krijgen hoe een ander zich voelt of ervaart.

Enkele weken later heb ik nog naast dezelfde man gezeten. Hij lag op bed, had een infectie opgelopen was daarvan ziek geworden en lag apathisch wezenloos naar het plafond te kijken op het einde van zijn leven te wachten. Ik heb een middag naast zijn bed gezeten waarin ik waarnam hoe vreedzamer hij voor mij aanvoelde zoals ik hem zag waarin ik ervaarde dat hij elke keer bijna zijn laatste adem uit te blazen.

267

Langs de weg van de afgrond.

Uitgemergeld, uitgeleefd met diepliggende ogen in zijn magere gezicht en zonder gebit hij mij non verbaal aangaf vertelde dat zijn leven snel over zou zijn.

Het enige wat ik nog kon doen was zijn magere hand te pakken door alleen maar bij hem te kunnen zijn. Hij had mij niets meer anders dan dat te vertellen en het ernaar uitzag dat zijn leven gauw eindig zou zijn. Met deze twee in korte tijd ervaren tegenstellingen van alleen maar een individueel persoon, leerde ik op deze confronterende manier zonderwoorden met dementie omgaan. Ik kon niet anders en een zeer bijzondere ervaring was.

Wat ik ook leerde kennen was hoe de verpleging met PG bewoners omgaan. Als vrijwilliger heb je natuurlijk meer tijd vrij voor de bewoners van deze afdeling dan al het betaald personeel. Ook met deze tegenstellingen in de manier van werken als vrijwilliger met die van het vaste personeel zoals verplegers, artsen en andere dienstverleners zoals fysiotherapeuten. Wat ik ontdekte was schrikbarend. Ik ontdekte dat er nog nauwelijks individueel contact meer mogelijk was met de bewoners en ik dat wel had. De verpleging kon niet ingaan op individuele behoeftes van de bewoners van de PG afdeling. Door het ontbreken van tijd ze zich maar nauwelijks menselijk kon uiten meer t.o.v. de bewoners en daarom als patiĂŤnten gezien werden dan als deelnemer. Er was trouwens ook nauwelijks menselijk contact meer onder de bewoners van elkaar.

Tijd om samen even bij elkaar voor een simpel bakje koffie of thee te zitten was er ook niet. Het was alleen maar zo goed mogelijk wanneer dat kan bezig te zijn met de dagelijkse verzorging door bij individuele wensen het bij pappen en nathouden gehouden werd. Op tijd de mensen verschonen of mensen naar het toilet brengen was er ook niet waardoor er uit tijdnood luiers verstrekt werden en er daardoor over de gehele afdeling er een sterke penetrante lucht hing.

Ik uitdaging werd dat ik meer wilde betekenen voor deze PG bewoners dan alleen maar deze mensen in erbarmelijke omstandigheden pappen en nathouden. Ik had daar voldoende tijd voor om daar wat meer in te betekenen voor de bewoners van deze afdeling. Ik leerde meer kijken naar kansen in plaats van belemmeringen te zien.

Ik leerde met het aanschouwen van zulk leed daarmee mijn kracht(en) te ontdekken en ik wilde me daar verder in te ontwikkelen zodat deze bewoners daar voordeel mee konden krijgen. Ik zag in, dat activeren van anderen in dit geval op deze verpleeg afdeling die in een soort samen loosheid belevenis zaten met wat meer tijd te kunnen helpen en door de onvoldoende aan tiijd te hebben van verplegers daardoor bewoners passief zijn gaan worden bij het ontbreken van persoonlijk contact waar ze behoefte en ik daardoor inzage kon krijgen in welke staat en vorm van dementie de bewoners zaten. In de meeste gevallen

268

Langs de weg van de afgrond. hadden bewoners op deze afdeling weinig keuzes om aan activiteiten mee te doen, die waren er te beperkt en schaars.

Er werd dan wel wat aangeboden zoals bewegen, maar het respons was minimaal doordat er geen inzicht was aan de individuele beleving en aandacht van deelnemers aan de activiteit. Dat was dus de reden waardoor ze vrijwilligers nodig hadden en ik daar wat ik kon betekenen en een grote ontdekkingstocht werd in het fenomeen dementie. Door deze vrijwilligers plaats leerde ik simpel weg, dat ik door de tijd te nemen er geen tijd van de verpleging en ik ontdekte de kracht van tijdnemen voor een ander om meer inzicht te krijgen bij individuele behoeftes.

In eerste instantie kon ik dat doen bij individuele gesprekken en contacten met de P.G. bewoners. En vanuit die gesprekken ik inzicht ontdekte dat er veel gezamenlijke interesses, ervaringen en overeenkomsten waren en wat ze miste dat er een behoefte was om een gezamenlijke maaltijd te maken met elkaar. Ik vormde door deze ervaring voor het eerst een activiteit en realiseerde een klein kook groepje samen met de P.G. bewoners.

Mijn doel was om alle zintuigen te stimuleren, alleen al door het voelen en aanraken van voedingswaren en daarmee een beroep op hun geheugen deed om daarna de bereidheid te vinden om via dat geheugen een maaltijd samen te stellen. Daarnaast de smaak te verrijken en de lust in eten terug te krijgen in plaats van afhankelijk te zijn van kant en klare maaltijden passief te moeten gaan verorberen. Ik hoopte hiermee te bereiken meer saamhorigheid en zingeving te krijgen onder de deelnemers aan deze nieuwe kookactiviteit te krijgen en dit zoveel mogelijk elke keer dat de P.R. bewoners er waren te stimuleren. Op deze manier wordt er weer een apel gedaan op het collectieve individuele geheugen, die altijd geprikkeld kan worden ongeachte welke reflectie dat op levert. Waarin het verleden en herinnering aan zingeving geprikkeld wordt en koken weer zoals vroeger een belevenis wordt, in plaats van een klaargezette prak te verorberen wat dagelijks gebeurde op de afdeling en bewoners daarvan alleen maar passiever zo gaan worden.

Ik kon al redelijk zelfstandig koken en kon de bewoners (deelnemers) daar mee helpen en stimuleren en zo inmiddels al een aardig groepje met P.G. bewoners bij elkaar had. Ik gaf groepsbegeleiding en leerde daardoor voor het eerst kennis maken met het leren omgaan van belemmeringen in het individueel dan wel groep proces van het ouder worden en het hebben van dementie.

269

Langs de weg van de afgrond.

Ook ervaarde ik dat er ook P.G. bewoners waren die er voor kozen om passief te blijven. Uitzichtloosheid, het ontbreken van zingeving in het leven en uiteindelijk niets meer wilde dan alleen daten hun dementie proces niet wilde of konden accepteren. Ook dat gedrag daar leer je vanzelf respect voor te krijgen. Juist door deze individuele gevoelens te accepteren je ineens veel beter en meer contact kon krijgen en daarmee jouw individuele kracht van jouw benaderwijze anderen beter kan activeren en in deze reflectie met de ander een fijne open ervaring kan zijn. Vanzelf doorbraak ik door mijn kijk daarop deze samen loosheid van deze afdeling en de passiviteit van bewoners van deze afdeling op mijn eigenwijze en eigenzinnige manier. Langzamerhand kreeg ik steeds meer de smaak te pakken en ik merkte aan anderen dat ze het ook leuk en prettig vonden en namen daarmee graag deel aan de activiteit die ik organiseerde. Samen met elkaar in plaats een individuele benadering van de ander.

Om me verder te ontwikkelen in mijn individuele benaderwijze van bewoners draaide ik een dagje mee met de beweging therapie. Ik heb letterlijk gezien hoe andere bewoners uit hun kamer of uit de gezamenlijke woonruimte gehaald werden en naar de therapie ruimte werden gebracht. Wat ik er begrepen van heb was dat bewegen een goed middel was om de hersenen te prikkelen. In dit geval werden ze in een grote kring neergezet op een stoel of in een rolstoel. In het midden stond dan de activiteiten begeleider met een fysiotherapeut. Tussen hun in hadden ze een grote rode bal die tot op navelniveau hoog was. Deze bal werd dan gerold richting de deelnemers die aan de collectieve activiteit deelname. Allen zaten op een stoel of in een rolstoel en deden braaf wat hun opgedragen werd en rolde of schopte de grote bal dan weer terug. Ik dacht dat ik door het meedoen van deze activiteit nieuwe vaardigheden kon leren. Maar ik zag ook en nam waar bij sommige deelnemers frustraties. Het leek in mijn ogen wel of sommige deelnemers ongevraagd en gedwongen geprikkeld en geactiveerd werden. Kortom ik zag aan hun dat ze het niet leuk vonden en driegde af te haken. Alleen konden ze niet weg doordat ze afhankelijk waren van anderen en zich zelf niet konden verplaatsen of aan een rolstoel vast zaten.

Deze activiteit kan dan wel een motivatie zijn om de hersenen te stimuleren en de deelnemers daardoor weerbaar leren worden door de bal weer angstig, boos of gefrustreerd terug te rollen. Vooral de in mijn ogen was in deze groep een deelnemer waarvan ik zag dat daar erg veel moeite mee had en steeds meer gefrustreerder raakte. Elke keer als de grote bal naar hem toerolde hij bozer en agressiever werd. Hoe bozer hoe interessanter dat voor mij was doordat er voor hem in mijn ogen een dat deze activiteit hem opgelegd werd en weg wilde gaan vanuit deze groep activiteit.

270

Langs de weg van de afgrond.

Het doel om deze man meer te laten bewegen naar mijn idee veel te vooruitstrevend is geworden en deze deelnemer dit echt niet meer wilde en aangaf daar niet mee in te willen stemmen. Dat deze man dagelijks in de rolstoel zal een medische reden gehad hebben. Hoe ik dat wist was dat ik zag dat hij een katheter had en langs zijn benen allerlei slangetjes waarvan ik zag dat hij probeerde te voorkomen dat de bal tegen zijn katheterzak aankwam die half vol met urine zat en wat rozig aandeed van wat bloed.

Naar mijn idee dacht ik In de ogen van de fysiotherapeut en de activiteiten begeleider dat deze man te veel in zijn rolstoel zat, te passief is geworden en hoe minder hij zou bewegen hoe sneller zijn terugval zal zijn. Dit voelde niet goed, en ik zag ook aan deze deelnemer dit niet wilde en ik vond ook dat dit niet kon.

Ik dacht nog dat ik er goed aan zou doen hem meer bij de kookactiviteit te gaan betrekken. En dat gebeurde ook de week daarop. Via de gezamenlijke woonruimte nodigde ik hem uit en nam hem mee naar de kook locatie. Ik gaf deze man een mes om de boontjes te doppen voor het eten. Deze man reageerde niet zoals ik wilde maar bij deze kook activiteit wilde hij ook niet meedoen. Op zich niet erg als je kijkt in de ogen van een dement persoon en reikte een andere deelnemer de boontjes en het mes aan.

Wat wel op viel was dat hij zat te staren naar de opgeblazen ballonnen die aan een verjaardagslingers hingen. Deze waren opgehangen door ons om de verjaardag te vieren van een van de deelnemers. Voor de grap pakte ik de ballon en ik deed net zoals ik ook op de verjaardagsfeestjes van de kinderen deed. De statische proef, wreef de ballon over mijn haren en plakte deze tegen de muur aan. Volverbazing wees deze man in de rolstoel naar de ballon en begon te lachen samen met de andere deelnemers van deze kookactiviteit.

Hij richten zichzelf een beetje op uit de rolstoel. Daarmee gaf hij op zijn manier aan dat hij ook een ballon wilde. Ik pakte de ballon van de muur en zweefde hem richting naar de man toe. De man sloeg naar de ballon en deze kwam richting de andere deelnemer en die sloeg hem weer naar de andere richting toe. Ik pakte nog een ballon van de slinger af en deed het zelfde bij de andere deelnemers.

Allen bewogen vrijwillig mee en ze hadden daar de grootste lol in en gaven daarmee aan dat er een nieuwe activiteit was geboren. Maar omdat de ruimte beperkt was voor het bewegen en slaan van de ballonnen ook een leuke activiteit voor anderen zou kunnen zijn had ik een veel beter idee. Er was een andere ruimte, groter als de huiskamertje waar we kookte en die was in de ontvangsthal van de PG afdeling. Daar stond een niet gebruikte biljard tafel en daar was

271

Langs de weg van de afgrond. genoeg ruimte om met meerdere deelnemers waarvan ik dacht dat deze aan de nieuwe activiteit te willen beginnen.

De week daarop, vroeg in de ochtend vlak voor de activiteit koken verzamelde ik passieve bewoners. Ik wilde graag hun reactie meten en of er deelnemers waren die door deze activiteit misschien meer te activeren waren, dan alleen maar passief in de gezamenlijke woonruimte te blijven zitten en hangen.

Ik geloof dat ik een meervoud aan deelnemers bij elkaar had dan bij de kookactiviteit. Daar zaten we dan op een stoel in de ontvangstruimte van de PG afdeling en ik begon in plaats van zo’n grote agressieve overkomende bal met meerdere ballonnen in allerlei kleuren naar elkaar te zweven. Dit werd een succes iedereen had lol en alle passerende bezoekers van de opgenomen mensen vonden het een mooi initiatief (dacht ik dan) en ik zat op het niveau van de P.G. bewoners en doorbraak daarmee hun passieve houding en werden actief.

Na mijn persoonlijk succes heb ik daarna nog met de vaste deelnemers van de kookactiviteit een lekkere maaltijd gemaakt. Daarna ging ik tevreden naar huis en dacht nog na over alles wat ik gedaan had. Mijn gevoel was zo goed dat ik al naar de volgende week uitkeek om met mijn extra activiteit en vrijwilligerswerk te starten.

Ik had een voldaan gevoel met waar ik mee bezig was. Ik had een eigenplekje had een vriendschappelijke relatie met Monique en met Maaike en Kees ging het goed. Tenslotte kon ik ze nu elke dag brengen naar school op de fiets, en ik was op school zelfs nog voorlees vader. Dat was nog nooit vertoond op deze bijzondere school waar Kees en Maaike op zaten. Op dit bijzonder onderwijs waren ze niet zo bekend met mee participerende vader. Ook vond deze school het geen goed idee dat ik de kinderen met de fiets naar school bracht. Daar was toch voor het speciaal onderwijs aangepast vervoer voor nodig! Hiervoor moest ik een verklaring tekenen van school zodat de school niet verantwoordelijk was voor het reizen van en naar school. Als alleenstaande vader van twee verstandelijk gehandicapte kinderen had ik een uitzonderlijke positie in de Helders samenleving. Schijnbaar wisten ze niet hoe ze met mij en de kinderen daar mee om moesten gaan. Afijn als ik het maar wist, dan ging dat wel goed dacht ik nog. Mijn positie als alleenstaande vader moest zelfs getoetst worden door een schoolinspecteur. Die moest maar eerst maar eens kijken of ik binnen de klas wel als eerste voorlees vader in het bijzonder onderwijs wel kon voorlezen met kinderen met een verstandelijke handicap. Dus mijn positie moest eerst getoetst worden door de schoolinspectie en uiteindelijk toestemming voor

272

Langs de weg van de afgrond. kreeg om wat meer als hulpouder op school te kunnen betekenen. Eigenlijk waren alle stappen die ik nam voor mij en mijn kinderen en in hun belang voor anderen bijzonder of vreemd overkomend en ik daarom dan eerst blijkbaar getoetst moest worden op de een of andere manier. Ik heb dat nooit begrepen en zal dat ook nooit doen en deze gedachtewijze van andere over mij dat mij meer stimuleerde om daarmee door te gaan dan ermee te stoppen. Maar ik leerde dat vanzelf accepteren en ging op mijn eigenzinnige wijze mee door.

Gelukkig maar.

Zoals gewoonlijk ging ik elke vrijdag nadat ik de kinderen naar school had gebracht naar Den Koogh en op naar de PG afdeling. Normaal is het dat je en code krijgt voor om de afdeling op te kunnen gaan zodat de bewoners van deze afdeling niet via de centrale deur buiten de afdeling kon gaan komen. Soms veranderen deze codes, vooral als een van de P.G. bewoners deze code geleerd had en uit de P.G. afdeling kon ontsnappen, maar dat gebeurde niet vaak. Deze keer dacht ik dat ik eerst nog de verkeerde code had ingedrukt. Maar naar meerdere pogingen ik daar niet in slaagde en ik nog dacht er is een P.G. bewoner ontsnapt en het te volgen protocol volgde. Je meld je dan aan via de centrale deurbel. Een van de verplegers die langs liep deed open, tenslotte wist deze verpleger wie ik was, wenste hem gedag en ik ging naar de activiteiten ruimte en de gezamenlijke kookruimte. Ik kom meestal altijd wat vroeger om me voor te bereiden voor de wekelijks georganiseerde kookactiviteit. Na alle voorbereidingen die gedaan moesten worden was ik klaar om alle deelnemers van deze kookactiviteit op te gaan halen. Na het verzamelen van de deelnemers, vroeg een de deelnemers om haar bril. Want die was ze vergeten. Normaal kon ik gewoon de gezamenlijke slaapkamers in, maar deze keer was die op slot. Vlug liep ik langs de verplegerspost en vroeg aan een van hen waarom de deuren van de gezamenlijke slaapvertrekken op slot waren. Ik was op alle antwoorden voorbereid en dacht dat er een simpele reden voor zou zijn. Maar het antwoord wat ik kreeg was nogal schokkend. Nee meneer van Rest voortaan mogen wij alleen op de kamer komen van de patiĂŤnten want u mag daar niet meer komen.

En tijdens dit gesprek vertelde de verpleegster dat er over mijn geklaagd was.

Het bleek dat een van de kinderen van de bewoners over mij geklaagd hadden bij de directie van het verpleeghuis. De verpleger vertelde dat ik alleen onder begeleiding van een verpleger de gezamenlijke ruimte in mocht gaan. De verpleger melde ook dat deze kinderen mij gezien hadden met veel deelnemers in ontvangst ruimte met mijn nieuwe activiteit van vorige week vrijdag. En in de ogen van deze kinderen dat ze hun vader, net opgenomen op de P.G. afdeling dat niet wilde laten doen en er niet tegen konden om hun vader met ballonnen zagen spelen. Ik dacht nog dat was toch niet zo erg. Ik begreep deze houding

273

Langs de weg van de afgrond. wel. Doordat ze hun vader moeilijk los konden laten vanwege het niet willen aanvaarden van deze slopende ziekte en in een kind vriendelijke omgeving zagen en daarin hun vader niet herkende. Maar, vertelde de verpleger, het was niet alleen maar een gevoel van ongenoegens van de zoon die daar expliciet over klaagde. Hij probleem was dat het een van de hogere officieren van de Marine was. Een die dacht mijn verleden wel te kennen en niet kon uitstaan dat ik zo simpel met zijn vader omging en daar schande over te gaan spreken. Dat was mijn persoonlijk (drugs en antimarine verleden) en de directie te melden dat ik een verslaafde was en niet te vertrouwen was. De confrontatie met zijn vader kon hij waarschijnlijk niet aan en confronteerde de directie met mijn verleden en deze officier het daar totaal niet mee eens was en drugs had gebruikt.

Dat was dus de reden dat de afdeling op slot was gegaan voor mij en ik niet zonder toestemming van leidinggevende maar naar een afdeling meer mocht gaan. Ik had bij mijn aanmelding als vrijwilliger mijn verleden vergeten te melden. Ik was alleen mondeling als vrijwilliger bij de instelling gekomen en dat was dus schriftelijk niet gevraagd van mij. Dit was van mij overigens ooit nooit gevraagd. Ook dacht ik, stel dat ik dat wel mondeling gemeld had direct ze al meteen een gekleurd beeld over mij hadden gekregen. En nooit de kans gehad had om al mijn ervaringen te kunnen gaan leren, delen met de bewoners van de P.G. afdeling. Laat staan als ik onbevangen met mijn opgedane ervaringen die ik al had opgedaan, mijn spontaniteit verloren had en niet meer onbevangen mijn vrijwilligerswerk meer kon gaan doen.

Mijn grootste vrees ineens weer naar boven kwam en de gevolgen van bewijsdrang mijn prestaties negatief beĂŻnvloed zou gaan worden en alleen maar onzekerder zou gaan worden. Ik had er helemaal niet over nagedacht om mijn verslaafd verleden te vermelden en bang was om dit vrijwilligers werk nooit te mogen doen en geen goedkeuring van de directie zou krijgen om als vrijwilliger aan de slag te kunnen gaan. Dat was mijn lot geworden door mijn autodidact handelen en ze mij ter verantwoording riepen en ikzelf niet kon verklaren hoe anderen daar mee om moesten kunnen gaan. Gevoelens en ervaringen delen erg moeilijk is en in deze situatie, doordat ik een ingang had gevonden om me zelf en daardoor anderen verder te ontwikkelen niet kan, koud op mijn dak is gaan vallen.

Dit is was en werd een de vele redenen dat ik moeite heb met de Marine cultuur en de prestatie drang om maar steeds een wit voetje te halen bij je meerdere.

Wat ik nu weet was dat pure conditionering en uit eindelijk tot gehoorzaamheid leid en meer alleen maar dat wilde ik niet. Na de reactie van deze oud marineman zijn zoon, heb ik per direct mijn activiteiten als vrijwilliger gestaakt

274

Langs de weg van de afgrond. en daarmee kwam er een meteen een eind aan mijn werkzaamheden op de P.G. afdeling in den Koogh.

De naar mijn mening de enige natuurlijke reactie van mij als autodidact. En reactie die iedereen wel kent en je zegt dan tegen je zelfs, �Laat maar�. Ik volharde me nog meer later nog meer in ander vrijwilligerswerk en heb later bij het Informatie Klachten Bureau gewerkt waarin ik andere hielp om hun klachten die ze hadden te bespreekbaar te maken van misstanden in de gezondheidszorg.

Deze stap heb ik alleen kunnen maken doordat ik geleerd heb mijn negatieve ervaringen en mijn ongenoegens over iets te delen zonder dat je daarover negatief over te laten voelen omdat jij onrecht ondergaan heb en aangedaan is en nu uiteindelijk positief is gaan uitpakken voor mij.

Dit onrecht wat mij was aangedaan, dat was een krachtig gevoel in mij. Deze kracht zette zich om in de kracht van het delen van mijn ervaringen en daardoor andere daarmee kon ondersteunen wanneer ze onrecht ervaarde en niet wisten hoe daarmee om te kunnen gaan. Deze kracht deelde ik al met Monique, haar broer Jan, mijn kinderen en later met Monique haar kinderen. Maar nu ook de volharding vond in het doorzetten van het delen van de kracht en over leerde dragen aan anderen, zoals bij het Informatie en klachten bureau Gezondheidszorg waar ik telefonisch adviezen gaf aan andere deelnemers (patiĂŤnten) die klachten had over hun hulpverleners.

Ik leerde steeds meer ervaring op door het uitwisselen van alle ervaringen en deelde daarmee mijn kracht met andere belanghebbende in hun strijd tegen welk andere onrecht dan ook die hen net als ik in het verleden ervaarde en aan andere aangedaan was.

Mijn nieuw ontdekte en ondergaande kracht van volhaarding, die plotselinge krachtdrang van eigenwijsheid werd en waar ik op dat moment zoals in den Koogh mee te maken had en dat daar niks mis mee was en alleen maar een ervaring rijker in ben gaan geworden. En een prima ervaring was waarin ik kracht uit putte in plaats van bij de pakken neer te leggen.

Ik had ontdekt dat het totaal geen zin meer had me met allerlei fratsen van zogenaamde onwetendheid van anderen bezig te gaan houden. En me dan door deze opgelegde onmacht gevoelens en negatieve attitudes me bezwaard te voelen. Ook ik ben van vlees en bloed, ik mag dan wel fouten gemaakt hebben maar daar niet op beoordeeld hoeft te voelen. Hoe meer anderen negatievere over me gingen praten, hoe meer ik steeds dit recidive gedrag ging tonen en als eigenwijs werd beschouwd. En steeds sterker uit de bus kwam als autodidact

275

Langs de weg van de afgrond. vechter tegen onrecht in het dagelijks leven en mijn kracht werd door dit met anderen te gaan delen zonder daar iets van terug te verwachten.

Gelukkig kon ik veel van mijn gevoelens kwijt in de vriendschappelijke band met Monique en haar en mijn kinderen. Langzaam groeide we steeds meer naar elkaar toe. We ondersteunde elkaar laat ik zeggen in het onrecht die ons beide steeds was overkomen en ons sterker, gelukkiger en maakte het er nog veel meer gezelliger op zo met zijn alle.

We deelde alles en deden ook steeds meer samen, ik weet nog dat ik kerst stukjes ging maken. Dat was het moment waar ik me echt thuis bij haar voelde.

Ze zou samen met de kinderen de kerst bij familie in Hoorn vieren. Dat betekende dat ik de gezelligheid van elkaar moest missen en ik alleen de kerst zou gaan vieren zonder Monique. Maaike en Kees, die gingen naar hun moeder op Texel en voor het eerst moest ervaren om echt alleen de kerst thuis moest gaan vieren. Zonder de gezelligheid en de aanspraak van Monique en haar en mijn kinderen.

Hoe dichter naar de Kerst toe, hoe meer ik gevoelens kreeg voor Monique. We deden er alles aan om het met elkaar maar gezellig te maken om de kerstsfeer samen te proeven. De laatste dag, dat ze vertrok met haar kinderen nam ik afscheid bij de voordeur. We hadden deze dag nog samen met de kinderen kerststukjes gemaakt. Mijn gevoelens in Monique waren nauwelijks nog te onderdrukken meer. Ik had Monique al eens gevraagd hoe ze over me dacht en ik wilde niet in herhaling treden. Ik vreesde het antwoord en dat dit negatief voor me zou aanpakken. Het enige was dat ik dat ik mijn gevoelens niet wist hoe ik dat uit moest drukken en heb toen een zilveren hartje gekocht met mijn naam en die van Maaike en Kees erop laten graveren en aan een halsketting gedaan.

Zo heb ik geprobeerd mijn gevoelens naar haar tot uitdrukking te brengen en Monique dit als kerst cadeau te geven voor onder de kerstboom. “Een kleinigheidje”, dacht ik nog.

Ik nam mijn kerststukje mee en gaf die aan haar bij de deur met het kerst cadeautje en ik vertelde Monique dat ze die pas mocht uitpakken op 1e kerstdag in Hoorn. Daarmee had ze in haar linkerhand een kersstukje die ze van mij gekregen had omdat ik die toch niet nodig had thuis. Ik zou toch alleen de kerst thuis alleen vieren. In de andere hand had ze haar eigen kerststukje met het kleine kerst cadeautje dat ik haar gegeven had. “Maar, vroeg Monique, wat moet ik met zoveel kerststukjes”. Ik streelde haar rechterwang, gaf haar een kus en beloofde haar tijdens de dagen dat ze in Hoorn was op haar huis en plantjes te

276

Langs de weg van de afgrond. passen, “Geef die aan een ander weg waarvan jij denk die dat nodig heeft”. En ik liep terug naar de IJstraat. Later zag ik haar nog gaan door het bovenraam van de slaapkamer van Maaike onder het inpakken van haar logeer spulletjes voor naar Texel, met de volgepaktekinderwagen en twee kinderen van haar en ergens hopelijk met het kerstcadeautje richting de bushalte aan de Marsdiepstraat lopen.

Niet gauw daarna ging de bel en daar stond mijn ex vrouw voor de deur om Maaike en Kees op te halen. Deed daarna gauw de voordeur dicht en keek ik de verlaten huiskamer in. Zag nog alle mooie crêpepapieren zelfgemaakte slingers hangen en pakte de dagelijkse dingen op en diep in gedachte was over Monique en de kinderen. Voor ik het wist was het 1e kerstdag. Mijn ouders waren nog even langs geweest, maar voor mij had de kerst niets te betekenen ik voelde me alleen en eenzaam en ik miste de gezellige gesprekken met Monique.

Na de eerste kerstdag komt de tweede. De verlaten en eenzame gevoelens bleven naar boven komen. Tegen de avond was ik blij dat de kerstdagen zo’n beetje over waren. Nog een paar dagen en Monique zou weer terugkomen. De volgende dag zou ik langs haar huis gaan om de plantjes water te geven. Vanuit mijn keuken kon ik haar woning goed zien en zag dat er licht branden. “Oh”, dacht ik nog, “Irma een van de buurvrouwen zal wel langs geweest zijn en heeft waarschijnlijk ook al de plantjes water gegeven”. Dit deed ze wel eens vaker. Ik schonk daar weinig aandacht aan en ik zette de televisie maar weer aan. Als je alleen thuis zit op tweede kerstdag is dat het enige vermaak wat er was die avond. Totdat de telefoon ging, dat was het moment van mijn leven waar ik altijd op gehoopt had en niet durfde te geloven om dat nog eens te ondervinden. Maar daarover later meer in dit boek maar dat zou alles veranderen en nu nog dat ik dat opschrijf 25 jaar later veel ervaringen mee heb opgedaan en gedeeld heb.

277

Langs de weg van de afgrond.

Man in het pak.

Ik heb als kind mezelf vaak afgevraagd wie ik ben en waarom dit alles zo overkomen is. Ik leerde langzaam met de tijd wie ik was en waar mijn krachten en valkuilen waren. Dit duurde bij mij wat extra langer dan een normaal iemand die een gewone puberteit meemaakt. Ik weet nog dat ik voldoende geld verdiende bij het werken bij een supermarkt en leerde daar ook nog omgaan met mensenkennis. De klant is koning, dat was toen het item van de dag. Je inschikkelijk maken en jezelf op de achtergrond zetten en dan geld verdienen. Ik kreeg meer, maar ik wist daar eigenlijk geen raad mee. Ik wist niet hoe ik al dat verdiende geld uitgeven moest. Je leert uiteindelijk gaande weg alleen en niet door het geld te verdienen vanzelf omgaan met ander gedragingen van klanten.

Doordat wat jij geleerd had aan ervaringen en contacten met vaste klanten leerde je jouw producten te verkopen. Alleen door een sociaal apel en beroep te doen op de nieuwe klant en zo makkelijker leerde omgaan met iedereen.

Je leert gedrag waarnemen maar ook uiteindelijk ook het beĂŻnvloeden en manipuleren daarvan. Ik leerde in die periode praktisch daar veel meer ervaringen op dan me te gaan verdiepen in het lezen van diverse boeken over uitleggen van gedrag en gedragswetenschap. Het enige wat ik nog niet wist hoe ik een apel kon doen op mijn eigen gedrag waardoor ik nog steeds niet begreep wat mij steeds overkomen is in sociaal en emotionele omgang met anderen. Daar had ik al heel wat negatieve ervaringen mee opgedaan en daardoor kon en stelde ik me vanzelf maar geen vragen meer over. Ik onderging dat alleen maar. En mijn bewustwording naar boven en diende er en kwam daar onverwachts en spontaan een ogenblik aan zonder dat ik me daar bewust van was. Dat onbevangen moment, je dat altijd wel gewenst had en diep geloofd had en daar zich aandiende. Er was waren wel eens meerdere voorbodes geweest waarin ik uit nieuwsgierigheid gewoon naar gevraagd had. Ik ging als het ware direct terug naar de tijd waarin ik nog in ontplooiing was in mijn autodidacte leerstijl en mijn eigenwijsheid.

Ik had me goed gekleed en nieuw in mijn ribfluwelen broek met bretels. Ik had zelf geld genoeg en volgde daarmee de mode van die tijd. Uiteindelijk kwam het erop neer dat de mode bepaalde met de hoeveelheid aan geld wat ik had mijn aanschaf van nieuwe kleding bepaald heeft op dat moment. Wat zal het geweest zijn ongeveer rondom 1976.

Met net mijn gekochte zilvergekleurde gewatteerde jasje en net geknipte haren in Afrostijl ging ik richting de kermis aan de dijk. Geld uitgeven en kijken of er iets leuk was om te doen. Het enige wat ik leuk vond aan een kermis was de schiet

278

Langs de weg van de afgrond. tent. En zo hing je daar dan de gehele avond rond, ik had toch niet anders te doen dan na mijn werk. Ik zie mezelf nog staan met mijn broertje en zijn vriendin en schoot een foto. Deze foto staat ook in mijn persoonlijk fotoalbum tussen alle andere foto’s waar ik nou net niet zo blij van wordt. Nieuw aangekleed sta ik daar op de foto, ik schoot wel in de roos maar ik wist nog steeds niet wie ik persoonlijk was zeker als ik deze foto zie in mijn persoonlijk fotoalbum.

Ik zat volop in de puberteit en had een overdaad aan oestrogeen. Na een tijdje bij de schiettent loop je over de kermis verder om te kijken welk vertier er nog meer te doen is. Op deze kermis trok me wel vaker bulldozerspel aan. Weet je wel met die muntjes alleen wilde ik daaraan mijn geld niet aan uitgeven voor iets te winnen als prijs wat ik toch niet weg kon geven aan een ander. Die ander had ik nog niet. Daar had ik niemand voor maar gokspelletjes en automaten trokken me wel erg aan. Verderop stond een toekomst voorspel automaat voor een of andere tent. Als je van mijn leeftijd bent ken je die wel. Door je zogenaamde toekomst te kunnen voorspelen moest je daar muntgeld in gooien en dan kwam er een kaartje uit. Uit dat kaartje kon je dan ongeveer opmaken hoe jouw toekomst er dan ongeveer zou uit gaan zien. Nou dat wilde ik wel weten en dat was vele malen beter dan iets te winnen met gokken waar je een ander die je toch niet hebt aan kon schenken dus ik waagde het er op.

Vreemd is dat. Zo ik het nu opschrijf ruik ik deze kermis nog en proef de gezellige sfeer nog van alle gekleurde lichtjes en het gegil en geschreeuw van mensen die zich daar vermaken. Ik nam deze gezelligheid altijd waar, maar ik zag mezelf niet tussen deze kermisgasten staan doordat ik mezelf nog niet kon en durfden af te vragen wie ik eigenlijk was. Ik kon me eigenlijk nog nauwelijks spiegelen aan anderen, behalve de klanten die ik had van de groenteafdeling van de supermarkt. Mijn zelfbeeld kwam langzamer dan andere in ontwikkeling, ik kocht wel nieuwe kleding maar door het ontbreken van een goed zelfbeeld kon ik ook geen onderdeel worden van het gezellig geheel en bleef ik maar die ene enkeling op deze kermis. En ik voelde me daar op dat moment tussen de mensen nog erg ongemakkelijk en onzeker.

Ik gooide wat nonchalant een muntstuk in de toekomst automaat maar op de een of andere manier kwam er geen kaartje uit. Of dit een verkoop truc was dat weet ik niet. Maar ik wilde en zou mijn toekomst moeten weten of ik wilde mijn geld terug. Naast het toekomst voorspel automaat stond een tent waarin je je handen kon gaan laten lezen. Ik trok mijn stoute schoenen aan en liep naar binnen in de nieuwsgierigheid mijn geld terug te krijgen of achter mijn toekomst te kunnen komen. Je moet je voorstellen ik durfde die tijd me nog nauwelijks in de spiegel aan te kijken, en had een erg negatief zelfbeeld met die wilde bos

279

Langs de weg van de afgrond. bollen haren en mijn jeugdpuistjes. Maar mijn motivatie was duidelijk. Geld terug of er achter komen wie ik werkelijk zou kunnen gaan worden. Binnen zat er een vrouw met lange zwarte gekrulde haren lijkend op een soort zigeuner vrouw met een poncho en een lange rode jurk en daarboven een witte blouse.

Ik denk een leeftijd van een jaar of 40. Ik kon dat moeilijk inschatten het voelde in ieder geval dat ze meer ervaren was dan mij en natuurlijk in mijn beeld van nu jonger dan de leeftijd van 58 dat ik werkelijk nu uitzie en ben. Wat ik me wel goed kan herinneren waren haar rimpels, net zulke rimpels van een rijk leven zoals ik nu heb in mijn 58e levensjaar.

Op haar gebaar naam ik plaats op een stoel, die stoel voelde vreemd aan en bij dat gevoel verdween het kermis rumoer in het niets er ontstond een serene stilte. Alleen het natte gras rook ik nog in de tent.

Deze rust was bekend voor mij want we stonden jaren lang op een vaste jaar plek op de een Helderse camping samen met mijn broers en ouders. Een camping vlak bij het bos, de duinen en het strand waar je leerde lekker te grasduinen en kennis kon maken als natuur mens. Daar was het ook vooral in het voorjaar en na jaar erg rustig en stil.

Er stond op de tafel een glazen bol en kon in de omgekeerde weerspiegeling nog een glimp van de kleurrijke lichten opvangen tussen de net openstaande doeken van de tent. Ze ging voor me zitten en ze pakte mijn beide handen en met een diepe zucht begon ze mijn beide handpalmen te bestuderen en te lezen. Wat ze me voorspelde weet ik niet zo meer dit ging net zoals alle geluiden van de kermis langs me heen, zo’n rust heerste in deze tent. Alleen wat er over kwam en hoorde van haar was dat ik later 6 kinderen zou krijgen. Ik bedankte haar en waarschijnlijk van de innerlijke rust die ze gegeven heeft in de tent en betaalde uit beleefdheid het geld en vergat daarmee het geld terug te vragen van het toekomst voorspel apparaat die buiten stond. Even keek ik haar in haar diep in haar donker bruine ogen. En ging uit de tent vandaan waarmee de rumoer van de van de Kermis de overhand kregen over de geur en de rust die ik in dezelfde tent ervaren had. Daarna was Mike mijn broertje aan de beurt en die ging wat lacherig ook naar binnen. Wat ik voelde kon ik eigenlijk nauwelijks omschrijven zo mooi maar ik wist bijna zeker, zeker toen mijn broertje lachend naar binnen ging dat dit niet mijn toekomst en de waarheid kon zijn. Ik ontkende daarmee mijn bijna nauwelijks niet te omschrijvende gevoelens. Het enige wat me bij gebleven was dat ik in ieder geval kinderen zou krijgen en daar een tevreden geruststellend gevoel van kreeg. Wanneer dat plaats zou vinden dat wist ik niet, maar dat ik ze kreeg en 6 stuks dat alleen van iemand kan komen die mij wel zag zitten alleen zag ik mezelf zo in de spiegel nog niet.

280

Langs de weg van de afgrond. “Wat is de waarheid?� Ik stelde mezelf steeds dezelfde vraag en rationeel dan antwoord daarop kreeg en uiteindelijk daar onverwacht bij een waarzegster voor terecht ko, die in mijn hand zat te lezen en een erg emotionele vreemde lading kreeg. Maar de echte waarheid kan je niet uit diep bruine ogen waarnemen. Ik probeerde dat nog wel even en zag de kermislichten reflecteren in de diep bruine ogen van haar en via deze ogen blijkbaar wel mijn toekomst uit mijn eigen handen lezen. Vaak bekeek ik later dan ook mijn eigen hand palmen, wat ik wel kon lezen. Later las ik in een hand lees ervaringsboek dat mijn lijnen in mijn handen maar op een op de tien mensen voor kwam. En daarmee mijn eigen conclusie trok doordat ik veel pijn en stress in mijn eerste levensjaren heb opgelopen er daardoor de levenslijnen krampachtige in mijn hand heb gevormd van de kramp en knijpende vuistjes van pijn.

Nu zoals ik in dit boek aan het schrijven ben, begrijp ik pas dat ze het bij het juiste eind had en hoogst waarschijnlijk veel meer uit mijn handen te lezen was. Hoe ze precies voorspeld heeft dat ik zes kinderen ongelofelijk knap is gedaan. Ik weet niet hoe ze dat precies voorspellen kon, maar ze zag het moment waarin ik mijn eigen kracht ging ontwikkelde en bereid was dat met anderen te delen en daardoor me geen enkeling meer hoefde te voelen en te zijn. Daarmee voelde ik een soort troost en beruste me in wie ik op dat moment was doordat ik enig inzicht heb gehad van een andere ervarener iemand zoals deze waarzegster. Wat ik heb ook van haar geleerd heb is het goede te zien van een ander wie of hoe ze dan ook zijn en hoe ze eruit zien. In plaats van maar van steeds te proberen te moeten gaan verklaren om mijn eigen waarheid te proberen te achterhalen.

Alleen door het goede in te blijven zien je er dan vanzelf achter kan komen dat de echtheid, puurheid en oprechtheid zich gaat openbaren en met geduld vanzelf naar boven komt drijven, anders niet. Meer kan je over de definitie waarheid zelf niet oordelen, je moet je zelf gaan verlichten door loslaten en geen verwachtingen daarvan krijgen. Dan komt de waarheid vanzelf op je pad als je dat maar toelaat of wilt zien of aanvaarden door jouw ervaring te delen met anderen waar geen geld of commercie in omgaat.

Ik zat nog even te kijken hoe het licht uit ging in de keuken vanuit de Langereisstraat. Op tweede Kerstdagavond 1992. In gedachte voelde ik nog de huiselijkheid van voor deze Kerstdagen nog en ik was benieuwd hoe ze deze dagen ervaarde in Hoorn bij haar zus. Plotseling ging de telefoon. Daar was haar lieve stem weer. Ze belde me op. In eerste instantie dacht ik dat Monique nog steeds in Hoorn was. Tenslotte hadden we na ons intieme afscheid bij de deur vlak voor kerst verder geen verdere afspraken meer gemaakt. Ik vroeg nog aan Monique hoe de kerst was bij haar zusje en was er nog van overtuigd dat ze in

281

Langs de weg van de afgrond.

Hoorn was in de hoop dat ze me vertelde dat ze weer thuis kwam. Nee, mallerd ik zit weer thuis. In een flits in mijn gedachte, “Dat was Monique en ze was weer thuis” en nu begreep ik de reden dat ik vanuit mijn keuken vanuit de IJsstraat haar keuken licht zag branden. “Kom je even langs”, vroeg ze nog door de telefoon en voor ik het wist stond ik voor haar deur. Vanaf dat moment weet ik nog dat ik op de grond ging zitten voor haar bankstel en we raakte aan de praat.

Binnen afzienbare tijd en ik kan me dat nog prettig heugen lagen en rolde we naakt over de vloer. De vonk was overgeslagen en hoe dat weten alleen intens verliefde mensen alleen, zonder van elkaar te weten hoe dit intens gevoel over en van elkaar ontstaan is. Het was er en dat gevoel is nooit meer weg gegaan over elkaar en aankomende 2e Kerstdag hetzelfde is gebleven. De waarheid van de waarzegster was uitgekomen. Voorspeld is geworden en we hebben samen 6 kinderen kunnen opvoeden die allemaal goed terecht zijn gekomen. Ik had er op de kermis wel eens naar gehoopt en uiteindelijk vanzelf ons overkomen is natuurlijk een prachtige ervaring is gaan worden.

Tijdens mijn werk in de supermarkt heb ik mezelf vaak daarop verkeken. Ik heb je wel eens verteld over de Marine cultuur en wat dat allemaal teweeg kan brengen in mijn persoonlijk leven. Hoe je met het steeds maar achterhalen van de waarheid daardoor de ontwikkeling van elk individu sterk onder invloed kan zijn en in de weg kan staan. Net zoals mijn vader, worstelde ik daar uiteindelijk op dat moment toen ik werkte in de supermarkt ook erg mee.

Uniformiteit straalt gezag uit. Mannen in pak zeggen meer en dat weet elke vrouwen wel wat meer over te vertellen, maar ook wat voor invloed dat heeft op een persoonlijk leven.

En als je dat niet wil of daaraan wil identificeren je anders gaat kleden omdat je een andere cultuur of rituelen of gewoontes heb. Dan lijkt het alsof je niet past bij de andere cultuur alsof het lijkt voor een andere alsof je daar niet aan wil conformeren. Ben je dan in de ogen van iemand anders die die deze uniforme marine cultuur ambieert meteen in zijn ogen een verliezer of lozer. Toen dacht ik dat wel, nu weet ik veel beter. Ze doen zich uit onbegrip of minachting dan voorkomen dat jij er gewoon weg niet bij hoort. Ik was me dan ook geheel nog niet bewust van en ik mezelf daarmee inzag op oplegde dat ik een soort afvallige sukkel was en daardoor een nietsnut heb laten voelen. Omdat ik mezelf afgewezen voelde en me daar niet in thuis kon voelen of hoorde (dat leek het echt dan) en uiteindelijk mezelf liep opleggen wie ik was en zo dacht te gaan voelen en de verschillen in de Helderse cultuur langzaam voor mij steeds meer zichtbaar zijn gaan worden en wijze levensles is gaan worden.

282

Langs de weg van de afgrond.

Ik heb weinig begrip voor gehad voor dat uniformele gedrag van de Marine of andere culturen zoals de kerk. Vanaf het begin aan denk ik, werd dat verschil langzamerhand ingeprent en van jongst af aan mezelf eigen ben gaan maken.

Het werd me eigenlijk mentaal en geestelijk opgedrongen en als je je maar anders gedroeg door welke omstandigheden dan ook je door een andere je een buitenbeentje of een buitenstaander bent gaan voelen.

Veel later, kreeg ik daar nog meer mijn bevestiging in. Het was bij de start van de 1e golf oorlog van 1991. Vroeger stelde ik me al de vraag wat voor soort figuren die dat waren in uniformen en dagelijks droog oorlog oefende en wat hun precies motiveerde om betaald te leren mogen gaan doden in opdracht van een meerdere?. Dat was de sociaal emotionele culturele verschillen tussen de marine en de (semi) burger cultuur. Om dan ineens omdat dat moet in de 1e golf oorlog op het moment van de waarheid dat ze werkelijk uitgezonden moesten gaan worden. En dat hun gezinsleden ach en wee klaagde dat ze hun leven moesten wagen voor andermans vrijheid geen luxe probleem is gaan worden maar een sociaal emotioneel conflict is gaan worden binnen het gezin. En later deze Marine cadetten als veteraan uit een oorlogsmissie een posttraumatische stressstoornisstress* ervaarde. Wat was dan de reden dat ze zich zo afkeerde tegen de hippie cultuur op de dam?. Dat was alleen maar geconditioneerd gemaakt omdat meerdere dat wilde. Ik denk dat ze dat uit onwetendheid zijn begonnen doordat ze hun eigen persoonlijke gevoelens daar nooit op hebben kunnen of mogen aanspreken. Rationeel leren denken en leren orders te volgen en daarover niet te praten viel en het dan wel erg moeilijk wordt jouw gevoelens en ervaringen als oorlogsveteraan erg moeilijk bespreekbaar is gaan worden.

Ook omdat ze dat gevoel jaren lang afgekocht hebben voor een zekere mate van luxe en een riant inkomen te krijgen om maar droog oorlogsoefeningen zijn gaan doen. En nu voor mij beter grijpbaar is gaan worden en voorspelbaar is geweest wanneer ze bij thuiskomst niet begrepen voelen door hun partners doordat ze niet meer willen of kunnen voldoen aan het geld, rangorde gedrag en luxe belang omdat ze iets verschrikkelijks hebben meegemaakt en niet in geld uit te drukken valt.

Pas veel later merk ik de reden op wat hun gedrag verklaarde en een zekere mate de hang naar een uniforme gezag cultuur denk ik veel harder nodig hadden dan over hun ongenoegens gevoelens te kunnen praten. Ze wisten zich geen raad in hun puberteit en kozen daarmee voor de vanzelfsprekende wereld en gezag structuur om aan deze onlust en onbestemde gevoelens van het puberteit te kunnen ontsnappen. Ik vroeg me dat steeds meer vaker af in de puberteit en in die onzekere periode meer levenservaring heb opgedaan en door het durven

283

Langs de weg van de afgrond. maken van verkeerde keuzes daar nog sterker uit vandaan ben gekomen. En alle verschrikkelijke dingen die ik meegemaakt heb kon gaan relativeren en geld en macht niet belangrijk voor mij waren. Loslaten werkelijkheid is geworden en heb leren aanvaarden je zo een stukje verder komt in het leven.

Noot: Posttraumatische stressstoornisstress zijn symptomen van herbeleving (nachtmerries of flashbacks), vermijding van herinneringen of emotionele uitschakeling hiervan, ernstige prikkelbaarheid en slaapstoornissen, extreme spanning als gevolg van bepaalde prikkels, irritatie en hevige schrikreacties. Het is ook mogelijk dat de persoon symptomen van andere psychische aandoeningen vertoont zoals een klinische depressie. Van PTSS is sprake wanneer de symptomen langer dan een maand duren. Wanneer deze korter dan een maand duren, spreekt men van acute stressstoornis. PTSS is met behandeling te genezen of te verbeteren. Soms kan dit ook spontaan gebeuren.

Uniformiteit straalt gezag uit en daar de opgelegde ontzag in meekreeg en inzag hoe de nieuwe wijk de huurwoningen ook gelijk onderling verdeeld werd ook de Helderse cultuur nog sterker onderverdeelde. Bij je vriendjes was je welkom ook bij marine gezinnen zolang de vader des huize alleen met de manschappen op vaart was. Als dan de vader of de heer des huize weer thuis was mocht je niet meer langskomen. En zo langzamer verschillen ontstonden van de individuele sociale emotionele en maatschappelijke ontwikkeling tussen marine gezinnen en de gewone burgergelijke gezinnen. Alleen maar door er tegen te zijn, tegen deze marine cultuur werd de verschillen nog sterker waarin je nog meer uitgesloten voelde door deze marine cultuur.

Pas veel later ontdekte ik dat het anders was, dat die uniformiteit alleen maar nodig was om gepast en wenselijk gedrag alleen aan te leren was en nodig was en het onder de marine cultuur niet passelijk was op je gevoel in te gaan. En tot uiting kwam toen de hippies en de Jantjes van de Marine in botsing kwamen met elkaar. Het inhouden van gevoelens dat kan wel een tijdje maar op den duur vroeg of later komen die onderdrukte gevoelens bij wie dan ook ik welke cultuur je ook zit en hoe die ook onderdrukt wordt gewild of niet gewild er uit komt.

Gevoelens zijn voor mietjes, gevoelens moet je buiten sluiten en dat wordt er vanzelf uit gedoofd door de onderlinge gezag dragende cultuur. En dat verschil maakte ik dagelijks mee. Zolang er geld binnen kwam voor het leren gaan doden van anderen en gezagscultuur op legende gedrag te uiten dat dat goed is, ik denk het niet. Nu weet ik dat ik toen in Den Koogh de reactie van de zoon van die Marine officier die mij kende niet kon aanvaarden dat ik samen met zijn vader met ballonnen zat te bewegen en een hele shock was voor hem en zijn titel

284

Langs de weg van de afgrond. daarvoor ging inzetten en te gebruiken omdat deze gevoelens jaren onderdrukt waren en hij niet kende.

Ook bij mij ontstond langzamerhand steeds meer weerstand tegen de Marine cultuur. Als groente boer was er al wat weerstand en kwamen er wel eens vrouwen van officieren bedelen om groente of om wat te kunnen eten. Want geld hadden ze niet meer. Ik dacht vaak, ze hebben wel het genot van de weelde van het geld, dat hun marineman verdiende onder het oorlogszuchtige (oefenend) gedrag. Vooral als ze aan het varen waren. Geld dat deze vrouwen gewoonlijk dan uitgaven aan luxe artikelen en uitgaan totdat er uiteindelijk niets meer over was omdat het gezag aan het varen was. Om dan uiteindelijk aan het einde van de maand de groente boer bij hun huis langs moest komen met wat groente of etenswaren? Daar kon en wilde ik niet op in gaan doordat ik bedacht dat dit uniformiteit meer een schijnheilig gedrag bevordert en dan het een zogenaamd ordelijk gezag uitstraalt en het daar ook weleens zo’n Marine gezin de plank goed eens mis kon gaan slaan. Ik dacht alleen maar, en dat is ook een uiting van onbegrip van, “Kom op nou, mensen”. En ik geen zin had om voor mijn diensten om eten te geven aan dat soort vrouwen, me te laten verwennen door zo’n Marine slet omdat ze niet konden rondkomen met het budget van haar luxe betaalde man. Maar deze onmacht toonde de vrouwen dan bij de groenteboer.

En ik deze taal niet begreep maar nu wel.

Gepast gedrag bestaat niet voor mij. Dat wenselijk gedrag wat ontstaat bij het ontbreken van geld of macht waarin je je gevoel wordt buiten gesloten en daarin wordt beloond door er alleen nog maar nog meer geld mee te verdienen. En mee te doen aan deze waanzin cultuur van de Marine me niet in dank werd afgenomen. Dat gecreëerd wenselijk gedrag is er alleen maar om Marine gezinnen een quasi zekerheid te geven. En als beloning middel gebruikt wordt om je gevoel af te kopen. Dan krijg je alleen maar luxe problemen meer niet en dan soms tot uitingen kan komen en vele Helderse burger mannen in trapte, maar ik niet en dat was mijn fatsoen.

Als je gepast en wenselijk gedrag vertoond is dat schijn gedrag. Gedrag dat niet uit jouw eigen gevoel komt en opgelegd is en afgekocht wordt. Door anderen binnen deze cultuur daarop aan te spreken mag om daarna alleen maar dom weg uit te voeren en waanzinnig is. Respect voor anderen culturen hebben de meeste marine mensen voor anderen gezinnen niet. Ik heb vaak waargenomen in de winkel dat marine gezinnen boodschappen deden en gaande weg tijdens het boodschappen doen in de winkel. De zakjes snoep of lekkers voor de kassa leeg aten en de lege zakken weg gooide en dat niet melde aan de kassa.

285

Langs de weg van de afgrond.

Of met bruut geweld artikelen die breekbaar waren iets te hard in het karretje gooide zoals een pak suiker die leeg liep en als een spoor suiker over de grond achter lieten door de gehele winkel. En dan klaagde aan de kassa dat de zak stuk was door toedoen van hun eigen uniforme gedragingen. Of dat vaders van die voor hun gezin zorgde en er niet meer tegen konden om hun gevoelens voor hun te houden en bij in deze marine cultuur en niet konden praten over hun eigen gevoelens of er niet durfde uit te komen en niet tegen het gezag cultuur konden uiteindelijk uit het leven stapte en al hangend gevonden werden in de trap opgang van een van de rijtjes woningen van de straat. Dit gebeurde meerdere malen in een straat.

Was dat de reden waarom ik niet gewild was binnen de Marine cultuur, ik was het uitschot. Doordat ik wel uiteindelijk mijn gevoelens daarover durfde aan te spreken en mijn onrecht binnen dit gezagscultuur die toen heerste in te gaan. Al dat onrecht wat anderen aangedaan werd en me daarover uiteindelijk ging uit spreken tegen de jaarlijkse terugkerende honderd duizenden bezoekers van de vlootdagen. De vlootdagen waar burgers jarenlang gedachte en wezenloos uitkeken naar oorlogstuig en moordwapens zoals kruisrakketen en andere wapens in uitvoering zichtbaar gemaakt werden. En door deze schouw dagen hun quasi veiligheid verheerlijkte en daarmee de quasi zekerheid van de bezoekers verbloemde en voorbij zijn gegaan aan de verschrikkingen door het gaan gebruiken en inzetten van deze moordwapens.

Daarnaast ontdekte ik ook de dat deze oorlogsindustrie rond deze tijd hoogtij vierde de zogenaamde economische opbloei van het einde van de 70e jaren. Ook daar repte toen nog niemand over. Zoals dat er aandelen werden gekocht van Holland Signaal een van de makers van de kruisraketten door het Vaticaan van Rome een basis inkomsten garandeerde in de strijd tegen de ontzuiling en het bestaan en behoud van de kerk. Alleen maar onder het mom om winst te creĂŤren en daarmee gebouwen voor gelovigen te kunnen onderhouden nog schijnheiliger is gaan worden ik me ook nog meer tegen het geloof begon te keren. Verheerlijken van geweld en oorlog uiteindelijk niet meer binnen mij paste en daartegen actie wilde gaan opnemen.

Natuurlijk hadden kerkelijke organisaties in het verleden veel baad bij als er een oorlogsdreiging was en dan steun en zieltjes kon winnen bij de ontheemde als er oorlog zou zijn ontstaan of komen en uiteindelijk zichzelf weer het geĂŻnvesteerde geld zich zelf dubbel en dwars terug betaalde. Maar zonder enige aanleiding van een oorlogsdreiging in de 70e jaren het ontbreken van inkomsten van kerkgangers er geen geld meer was om alle kerken te kunnen onderhouden en door de ontzuiling nauwelijks kerkelijke belasting geint kon worden. Het is

286

Langs de weg van de afgrond. een schande dat de kerk geĂŻnvesteerd heeft in de oorlog industrie alleen in de hoop dat er bij oorlog de kerken weer vol lopen met gelovigen.

Ik begreep dat gedrag van andere toen nog niet. Sociaal emotioneel zat ik door mijn hormonale puberteit in gevecht met mijn eigen gevoelens en mezelf en de zogenaamde vrije opvoeding van mijn ouders die experimenteerde met drugs.

En ik me maar probeerde aan te sluiten aan de sociale maatschappelijk verwachtingen en me niet kon spiegelen aan deze maatschappij en ik me steeds verder ben gaan laten gaan buitensluiten. Eigenlijk kan je zeggen dat ik overgevoelig was in die tijd, met mijn rode krullenbol vol met sproeten en acne op mijn gezicht, wie was ik eigenlijk. Onzeker en me niet kon spiegelen aan anderen omdat die gewoonweg niet in mijn omgeving waren. Dat was de reden dat ik langs de weg van de afgrond liep, alleen op weg om alles te zien maar niet weten hoe ik daar verandering aan kon brengen en niemand had om mijn ervaringen te kunnen delen.

Op een gegeven moment had ik overal genoeg van en was ik er compleet klaar mee. Dik wilde laten zien wie ik was en wat en waar ik toe in staat was. Dit was de grootste stap die ik gemaakt had. Door voor het eerst voor mezelf op te komen en van mijn verslaving af te komen zonder enige hulp van anderen. Ik wilde gezien worden en leerde dat door voor het eerst mijn gevoelens uit te spreken. Maar ik kreeg daarmee nog geen genoeg gehoor in. Ik loste dat zelf wel op en ging daarom voor het eerst demonstreren om mij ongenoegens te uiten.

Mijn plan voor de meute uit te gaan vooral in een Marine stad waar ze zich niet uitbundig daarover te kunnen uitlaten. De naar in mijn ogen echte Helderse cultuur werd gewoon steeds maar onderdrukt door de Marine cultuur en daar wilde ik van af.

Dat was het moment om te laten zien wie ik was, hoe en waarmee ik geworsteld had door allerlei omstandigheden en als autodidact te zijn ergens voor stond en dat uiteindelijk moest uitspreken. Ik kon deze onlust gevoelens van jaren niet meer onder drukken het moest eruit vandaan.

Ik zie me zelf nog staan, net van de drugs af sterk genoeg om te laten zien wie ik was om mezelf voor het eerst te spiegelen aan anderen om mijn positief zelfbeeld verder proberen te kunnen gaan ontwikkelen. Ik wilde dat gevecht met mijzelf en anderen wel aangaan ik was er klaar voor mijn eigen strijd.

Je begrijpt nu wel, waarom de desbetreffende familieleden van deze Marineman die samen met anderen leidinggevende van de P.G. afdeling zo geschrokken waren van mijn verleden en deze zoon alles inzette om mij van zijn vader

287

Langs de weg van de afgrond. vandaan te krijgen alleen om emoties ging. Maar alle ervaringen die ik opgedaan heb met de Marine cultuur en door dit simpel weg kenbaar te maken daar had de Marine en ook de zoon van deze Marine officier weinig begrip voor. Voordat ik nog maar iets gehoord had was of in het nieuws was gekomen over de aanschaf van de kruisraketten met kernkoppen, demonstreerde ik al veel eerder tegen de Marine en hun beroepsmoordenaars cultuur. Ik was ik al jaren lang tegen deze georganiseerde vlootdagen voordat dit een georganiseerde tegen kruisraketten trend werd.

Ik was inmiddels van de drugs af. Ik was zo sterk als een beer en ik dacht dat ik mijn ongenoegens van langs de weg van de afgrond lopen wel kon uitspreken. Ik was er aan toe omdat een dialoog aan te gaan met de bezoekers van de vlootdagen en ik deed dat op mijn eigen manier. Ik kleedde me om als een oorlogsslachtoffer, schminkte me zelf zoals een soort lotus slachtoffer dat doen om anderen te confronteren me hun zelf en deelde flyers uit aan de bezoekers van de vlootdagen bij de ingang van de Rijkswerf van Den Helder. Dat was mijn eerste stap om de confrontatie met mijzelf en anderen aan te gaan.

Op mijn flyers stond, “Wist u dat er kernwapens opgeslagen liggen in Den Helder�. Dat was volgens mij al meer dan voldoende genoeg om een dialoog aan te gaan met alle bezoekers en hen te confronteren met onachtzaamheid. En ik kondigde gewoon aan wat de werkelijkheid en gevolgen kan zijn als er kernwapens ingezet zou gaan worden. En ik wist zonder meer zeker dat ze op het marine terrein opgeslagen waren. En ons toekomst beeld werkelijkheid zou kunnen worden en door mijn act zichtbaar gemaakt werd voor de bezoekers van de vlootdagen.

Ik was in mijn belevenis en ervaringen me al meer en meer bewust van geworden van de schijnheiligheid van de Marine cultuur en als een soort huurmoordenaars door hen geld daarvoor te betalen en daar een dreigement vanuit gaat om andere te kunnen doden. Dat was de gratis toegankelijke Marine Vlootdagen geworden en daar andere bezoekers van bewust wilde maken. En deze geleide kernwapens vanaf de schepen en uit de onderzeeboten konden dit groot dreigende oorlogstuig wel eens werkelijk ingezet zou gaan worden. Mijn doel was alleen maar de bezoekers wakker schudden zodat ze daar zich van dit feit bewust van werden.

Wanneer je logisch gaat nadenken begin je eerst je gevoel aan te spreken, waarin je nadenken dat er bij plotseling uitbraak van een oorlog dat er wel eens kernwapens nodig zullen zijn. En bij het plotseling uitbreken van een oorlog of conflict Marine personeel niet eerst nog eens toestemming aan de Tweede

288

Langs de weg van de afgrond.

Kamer zou moeten worden gevraagd om daarna de wapens ergens in te schepen of eerst opgehaald moeten worden om ingezet te worden. Marine personeel zijn getraind om orders op te volgen ook met het wel of niet direct inzetten van deze kernwapens en daarover niet na te denken. Dus mijn conclusie was die kernkoppen liggen al op de schepen, dus ook in Den Helder opgeslagen.

Het zou alleen al een utopisch gedachte zijn om te ontkennen dat ze er niet lagen zoals de Marine verkondigd. Maar door mijn strijd met de Marine cultuur naar mijn gevoel heb geluisterd en alleen mijn waarheid is gaan worden en mijn waarheid voorspiegelde aan andere mensen door me af te vragen of anderen dat wel wisten.

Dat mijn waarheid bevestig werd en ik op mijn goede gevoel ben afgegaan en daar naar handelde en er zo achter kwam dat deze wapens al lang ingescheept waren, dus geslagen lagen in Den Helder. Er tijdens mijn strijd mijn gevoel naar waarheid vanzelf zich zou gaan manifesteren. En daarmee uiteindelijk leerde naar mijn gevoel te luisteren en daar mijn zorgen over uit te spreken bespreekbaar is gaan worden.

Door deze zorgen uit te spreken probeerde en hoopte ik de bezoekers van de vlootdagen daarvan wat meer bewuster te maken door mijn ervaringen te delen.

Het duurde niet lang om daar achter te komen. Voordat ik het wist werd ik met al mijn flyers staande gehouden door de marechaussee van de Marine. Er was nog extra personeel bij die zorgde dat alle uitgedeelde flyers en weggegooide flyers afgepakt werden. Dit zag ik nog in een oogwenk toen ik geacht werd mee te lopen met de twee Mareschaussee.

Voordat ik het wist sleepte ik me voort in een wachters huis achter de brug. In dit wachtershuis werd mij gevraagd om mee te gaan door een soort huiskamer waarin een ingang was naar beneden. Ik ging via een betonnen trap door een betonnen koude kille gang naar beneden en liep een gang door. Links van deze gang werd ik een bunkerruimte ingeleid en op een stoel gezet. Er was nauwelijks licht zowat donker en in mijn gezicht scheen een scherp licht. Ik moest wennen aan dit scherpe licht door te knipperen met mijn ogen. Het was even maar stil en vanachter het licht stelde twee verhoorders mij steeds de zelfde herhalende vraag, “Hoe weet jij dat er kernwapens in Den Helder liggen?�. Ik probeerde tegen het licht in te kijken en legde uit tegen de twee verhoorders dat dit niet anders kan door logisch na te denken en daarmee mijn waarheid bevestigd omdat ik door mijn voordoen daardoor opgepakt ben.

289

Langs de weg van de afgrond.

Ik kon niet anders doen dan daarover eerlijk te zijn wie ik was en door alleen maar door simpel logisch te nadenken ik een manier had gevonden dit op mijn eigen manier met al mijn ervaringen invloed te hebben op anderen waaronder ook alle bezoekers van de vlootdagen. Dat gedrag merkte ik dat kende deze verhoorders en waarschijnlijk Marine personeel niet omdat ze dat gedrag weg geconditioneerd hebben en er uit vandaan gedrild hebben. De verhoorders waren daar maar niet van overtuigd dat ik me zo kon uitspreken en alleen door logisch na te denken en mijn zorgen en gevoelens uit te spreken de waarheid kon zijn. Dat was mijn waarheid en door mijn waarheid uit te spreken en dat vol te houden en niet anders eerlijk en oprecht mijn ervaring deelde ze me niet voor een strafbaar feit konden oppakken. Ze bleven zich zelf alleen maar steeds afvragen elke keer bij de steeds langer stiltes in dit verhoor en het in en uit lopen van de verhoorkamer hoe ik achter die waarheid ben gekomen. De waarheid dat ze echt opgeslagen waren in Den Helder. Alleen wist ik niet waar maar wel dat ze er lagen, wat ze allang wisten en alleen maar voor andere achter hielden met hun uniforme gezagscultuur en andere daarmee aan het belazeren waren.

Hoe lang ik op een stoel starend in het licht in de bunker heb gezeten weet ik niet. Maar ik had me van te voren nooit kunnen voorzien dat ik verhoord zou gaan worden en al enige tijd in deze kille donkere bunker kamer zonder dat je jouw verhoorders kon zien alleen maar voetstappen hoorde die in en uit de bunker liepen. Met dit urenlange verhoor, starend in het directe licht en elke keer me dezelfde vragen stelde en ik steeds met langere pauzes van stiltes het zelfde antwoord gaf. Tijdens mijn blindstaren kreeg ik steeds meer de indruk en het gevoel dat mij iets opgelegd werd. Daar werd ik me steeds meer van bewust maar ook bang dat ze me een staatsvijand oplegde met door mijn actie de staats veiligheid in het geding was gekomen en in de ogen van deze verhoorders een terroristische actie heb ondernomen wat helemaal niet de bedoeling was.

Deze benarde situatie is alleen ontstaan doordat ik me zorgen maakte en mijn gevoel geuit heb en dat wilde uitdragen aan anderen toe om mij zelf meer te spiegelen waar ik op dat moment voor stond. Uiteindelijk moest ik al mijn flyers achter laten en ik mocht naar boven. Mijn geboorte datum, woonadres en alles opgeven en stond ik met schemer buiten de port van de ingang van de Rijkswerf.

Wat ik wel wist was dat er geen bezoekers meer waren voor de vlootdagen en ik ben ik nog een paar jaar gevolgd door de Binnenlandse Veiligheid Dienst en moest me elke jaar verantwoorden wie ik was, welke vrienden ik had. Dit heeft 5 jaar geduurd maar ik wist daarmee dat ik een zeer gevoelige snaar van de overheid had geraakt simpel alleen maar door logisch na te denken en je gevoel aan te spreken en dat blijkbaar niet kan.

290

Langs de weg van de afgrond.

Ik dacht dat ik na alle schijnbare verkeerde keuzes die ik gemaakt had in mijn leven al het goede heb proberen te laten zien en al het alles daarmee achter mij gesloten was. Maar nu weer werd ik op het matje geroepen en daarmee op mijn in het verleden verkeerd gemaakte keuzes aangesprokken. Ik probeerde daar geen aandacht meer aan te geven om als autodidact vrijwilliger het goede in anderen te blijven zien en daardoor mijn krachten en talent ging ontwikkelen en te versterken in plaats daarvan me weer afgestraft te voelen worden. Afgestraft op wat je gedaan hebt door enkel alleen maar je gezond verstand te gebruiken en kijken wat je kan doen door je kracht te gaan delen met anderen en daar de ander niet alleen baat bij hebt maar vanzelf ook kan gaan delen met anderen die het minder hebben dan jouw of tegen het zelfde probleem aanvechten. Doordat ik alleen maar probeerde goed te doen en dat kon uiten en in de ogen van zo’n gezag dragende officier van de Marine blijkbaar niet. En ik me door dit soort lui mijn kop elke keer probeerde boven het maaiveld uit te steken je kop eraf gehakt werd zijn doel was om mij te voelen hoe hij dacht dat ik was en dat afgeleerd heb door mijzelf te zijn en uit te spreken hoe ik me voelde achter de waarheid kwam.

Later begreep ik in mijn carrière pas als straathoekwerker wat dat betekende als jongeren die zich zijn gaan ontwikkelen in de puberteit fase. De meeste ouderen stoelde hun ervaren ongenoegens op het hanggedrag van jongeren. En door deze misvatting het gedrag van jongeren niet kende en nooit ervaren hebben en hun quasi zekere ontwikkeling naar volwassenheid meegekregen hebben en denkelijk daarmee meestal voor de wind is gegaan. In de Schooten waar ik opgegroeid ben zijn deze ouders gepensioneerde zijn geworden en deze gepensioneerde ouderen ex marine mensen deze hangjongeren meerdere malen bejegend hebben.

Ik kreeg als straathoekwerker opdracht om in een van de vele wijken van Den Helder jongeren hang problematiek in kaart te brengen voor de gemeente en het jeugdwerk. De wijk de Schooten was vooral gewild onder de ouderen generatie omdat hun kinderen elders in Den Helder door studie of werk het ouderlijkhuis hebben verlaten. Dat was de zelfde generatie van mijn ouders die nog steeds woonde in de Schooten en andere burgers en oud gepensioneerde Marine gezinnen.

Deze generatie ouderen woonde aan de sterflats vlak bij het winkelcentrum waar de hangjeugd vaak en regelmatig aan het rondhangen waren. Over en weer klaagde de jongeren dat er niets te doen was en de oudere generatie vooral oud Marine officieren met pensioen dat deze jongeren vervelend gedrag vertoonde.

Veelal bezocht ik ook de ouderen, maar ook de jongeren die rondom het

291

Langs de weg van de afgrond. winkelcentrum rondhingen, vooral op de mooie warme zomeravonden. Ik kan nu uitgebreid gaan vertellen en verklaren dat rondhangen een eeuwenoude functie heeft gehad en alleen maar te maken heeft met het exploreren van eigen unieke gedrag binnen een jongeren groep.

Maar stel dat je deze puberale fase niet hebt beleefd, over geslagen hebt door luxe of discipline of de een of andere manier er uit geslagen is. Of door vergaande tijd die te beleefd is tijdens de bezetting van de Duitsers in de tweede wereldoorlog of allerlei andere verschillende en vreselijke omstandigheden. De puberteit niet meegemaakt hebben. Dan herken je dat hanggedrag van de huidig tegenwoordige tijd ook niet. Hiermee krijg je per definitie een quasi onveilig en onzeker gevoel zodat alle onvrede van zich onbegrepen voelen, negatief en niet bewust op de hangjongeren geprojecteerd gaan worden.

Dat deze jongeren generatie daar tegenwoordig totaal geen greintje begrip of gehoor krijgen van de klagende ouderen de andere kant van het verhaal is en doorbroken kan worden. Want wat hebben de huidige jongeren daar mee te maken gehad en daar nauwelijks begrip voor kunnen opbrengen daar het inzicht ook in ontbreekt en nog niet weten en ervaren hebben om een verkeerde of juiste keuze te kunnen maken. Met deze tegenstellingen heb ik de jongeren zelf onder begeleiding van het jeugdwerk een eigen tienercentrum opgericht vlak bij de serviceflat voor ouderen. Toen ging ineens het hek van de dam. De meeste ouderen vooral oud Marine officieren waren laaiend. “De fik gaat erin” en “We zullen wel eens laten zien en slaan de jongeren er wel uit vandaan als ze durven binnen te komen in dat jongerencentrum”. “We gaan daarover stemmen in de wijk!”, vertelde een van de Marine gepensioneerde nog tijdens een voorlichting bijeenkomst vanuit het jongerenwerk samen met de gemeente. Dit kon natuurlijk niet omdat er in deze wijk meer ouderen woonde dan het aantal jongeren in de leeftijd van 12 t/m 18 jaar. Ik herkende ineens datzelfde tegengestelde gedrag kracht van twee generatie terug zoals de Jantjes actie vanuit Den Helder bij de Hippies op de Dam. Dat gedrag kwam ook voor in de generatie van mijn ouders waarvan de meeste jongeren na hun opleiding direct voor de zekerheid bij de Marine gingen en dat door alle uniforme regels en orde regels nooit hun onvrede gevoelens van ongenoegens hebben kunnen tonen. En nu later op hun latere leeftijd als gepensioneerde Marine Officier hun ongenoegens projecteerde op de huidige hanggroep jongeren en deze ouderen en jongeren uit wederzijds onbegrip van elkaar steeds maar letterlijk in de haren vlogen. Je zou daarmee kunnen zeggen dat er blijkbaar door het gepast aangeleerde gedrag en uniforme rangenbelangen en gedrag regels het puberteit gedrag jaren lang uitgesteld

292

Langs de weg van de afgrond. geweest en nu op latere oudere leeftijd daarmee plotseling mee geconfronteerd worden. En daardoor jongeren zoekende en oefenen in het krijgen van een goede gedragscultuur en regels door quasi onzekere ouderen die dat niet ondergaan hebben op niets aan de hand jongeren geprojecteerd worden. En uiteindelijk door de strijd randgroep jongeren dreigen te worden omdat ze zich sterk in deze groep willen in gaan volharden. Dat hangen was een gedrag wat ouderen nog nooit meegemaakt hadden en een niet herkenbaar gedrag was en onbekend en dat maakt onbemind. En ouderen zich daarin niet herkennen en meer en meer onzekerder werden als ze daar last van ondervinden.

Overslaan van de puberteit en hanggedrag vuur en water zijn en strijd oproept en door simpel het dialoog aan te gaan ze elkaars gevoel leren respecteren.

Uiteindelijk ontdekte ik dat door de puberteit te leren aanvaarden door dit mee te maken omdat je dan de kans krijgt je gevoelens eerder te uiten naar anderen er daar niets mis mee is. En door het goede van elkaar in gaan zien en bespreekbaar te maken de strijd om wat steeds de waarheid is niet meer nodig is en een totale energie verspilling is.

293

Langs de weg van de afgrond.

Eigenkracht is goudwaard.

Heb ik dan wel of niet de juiste keuzes gemaakt? Nou mijn waarheid achterhaald dit wel maar de vraag blijft of je dan zeker bent om de juiste keuze te maken vooral als je op je gevoel durft af te gaan. Dit bied natuurlijk geen garanties om een goede keuze te maken. Leren is natuurlijk een proces van vallen en opstaan zeg ik maar. Gaande weg heb ik wel leren omgaan met mijn problemen en als ik zelf in mijn geschreven boek terug kijk vraag jij je waarschijnlijk meteen af als mede autodidact waarom ik steeds de moeilijkste weg langs de afgrond nam.

De gemakkelijkste weg voelt niet goed voor me aan en ik denk dat je wel een pro actieve houding moet innemen waarin je durft om fouten in te maken. Dat is de enige manier denk ik om het echte leven te voelen. Pijn ondergaan is fysiek maar ook geestelijk een manier om het leven werkelijk te proeven. Het kan niet dagelijks niet alleen maar leuk of fijn zijn het leven. In deze huidige maatschappij lijkt het daar wel erg veel op en alles draait om luxe, meer hebben en in het kort gezegd, “Om maar steeds in de verleiding te komen�. Alles is mooi, alles kan, alles kan je bereiken mits je daarvoor wat inlevert en dat is geld. Daar draait het nu om in het leven blijkbaar. Hierdoor loopt de een over de ander heen vooral de kansrijke personen die zich het best voelen in een vast patroon, gedrag en een zekere mate van een zeker leven. Mits er maar aan verdient wordt en de verschillen in armen en rijken steeds verder uit elkaar verwijdert wordt.

Jij zal wanneer het gaat om luxe veel anders op je gevoel in gaan dan ik. Daar moet en volgens de luxe belangenbehartiger verschil in zijn en dat wordt schaars gehouden doordat je daar geld voor nodig hebt. Hoe meer luxe hoe schaarser het word ook maar een gevoel is maar wel meer uniform regels en opgelegde gedragscodes uitstraalt. Maar wanneer de luxe niet toereikend genoeg is voor anderen en niet meer bereikbaar is door wat tegenstroom of meer in je leven tegenkomt je vanzelf leert op dit lux loos leven veel beter kan ingaan spelen.

Maar dan komt het volgende dilemma, als je iets voelt en daarop ingaat is dat dan ook werkelijk wat je ziet? Kortom welk point off view neem je in?. Verander je dan jouw mening of keuze stelling zoals jij of ik dat zou voelen en dat gevoel aanspreekt en dat dan de waarheid is? Dat is waarschijnlijk het gevoel dat ik steeds langs de weg van de afgrond loop.

Gevoel kan je eenmaal niet kopen met geld, dat lijkt wel in deze vrije markt economie. Maar waarom verheerlijken we er daar dan steeds mee. Wat is deze economische sociale drang? Geld heeft geen gevoel dat streeft alleen maar naar meer hebben en nog meer neigt tot hebberigheid, bezit van iets wat een ander niet of veel minder heeft. Dat is een uniforme regel geworden waar ik niet achter

294

Langs de weg van de afgrond. sta. Doe je niet mee aan deze waanzin van hebberigheid en uniform opgelegde gedrag dan lig je eruit, dat maakt het onderscheid want ervaringen mag je en kan je niet delen met een ander.

Ik ben daar voor het eerst achter gekomen toen ik verslaafd was geraakt. Daar had ik ook het gevoel en drang naar een nog meer verfijnder en gelukkiger leven een leven waarin ik een goed gevoel kreeg door het gebruiken van een drugs. De drugs verving mijn eigen geluk gevoel en uiteindelijk zelf door het ontbreken aan endorfine zelf niet meer kon aanmaken. Uiteindelijk door veelvuldig gebruik van drugs ik afgeleerd heb om mijn gevoel aan te spreken en niet mezelf daarop niet kon aanspreken en daardoor verdwaald en verstrikt raakte in mijn eigen gevoelens. Langzaam zonderde ik me af en kon beneveld van de drugs of geld belang mezelf niet meer spiegelen aan anderen. Ik zag niet meer wie ik werkelijk was (ben) en mijn gevoel van eigenwaarde niet maar kon aanspreken.

Om je eigenwaarde weer te leren oppakken dan heb je wanneer je verslaafd bent geraakt een ander hard nodig. Liefst wil je stoppen met je verslavend gedrag maar dat kan jij alleen als verslaafde achter komen als je echt in de goot terecht dreigt te komen en niemand meer om je heen hebt. Zolang je je zelf niet kan of wil spiegelen aan anderen je je vanzelf van hulp aanvaarden uitsluit en een zeer teruggetrokken leven met jouw verslavend gedrag leid. Je voelt en je bent dan echt een uitzondering dan de rest van de samenleving. Nou je bent niemand, door je zo te laten voelen laat je als verslaafde uitsluiten gewoon weg omdat je je niet kan conformeren aan anderen. Je hoort denkt en voelt je er niet bij meer, je kan niet meer mee met de rest en daardoor een negatief gevoel over krijgt.

Om daar een juiste keuzes in kunnen maken zal een verslaafde meerdere malen met individuele levensvragen, dilemma’s en frustraties in zijn leven te maken krijgen. Jouw eigen spiegelbeeld van het leven waarin je zelf inziet dat je moet stoppen de enige respons is die krijgt en jouw eigen kracht begint te ontdekken door jouw ervaring met anderen te gaan delen en jouw eigenwaarde mee kan vergroten. In plaats van maar door anderen te laten bepalen dat je een lozer bent zonder werk, zonder geld en als je geld hebt dit om te zetten in een bepaald gevoel.

Als autodidact door ik geen benevelde middelen meer had en kon betalen kwam ik daar achter toevallig proefondervindelijk dan. Dat is het blijven durven doorzetten om op jouw eigen unieke eigenwijze manier te ontdekken hoe jouw gevoel daarop aan te spreken is door uit te proberen en niet wat jouw aangeleerd is en jij net zoals ik je als een echte autodidact kan voort bewegen.

295

Langs de weg van de afgrond.

En een eigen spoor trekken langs een weg van een afgrond en een eigen redelijke onzekere weg beteugeld wordt en vanzelf de juiste richting vanzelf ingaat.

Een ander kiest meer voor zekerheid, zoals in mijn omgeving vele een uniformiteit zochten, met zijn vaste etiquette en regels en het inlezen van vaste teksten en voorgeschreven rituelen. Waarin de wil van maar kunnen ontsnappen uit etiquette nauwelijks mogelijk meer is en eigenlijk geleid wordt in een richting waar jij niet wilt zijn. En dan aan alleen maar alles wat anders is dan jouw geleide wereld bij voorkeur afgekeurd en bekritiseerd wordt en meer een persoonlijk doel is geworden om deze quasi zekerheid de zogenaamde ultieme waarheid te kunnen gaan prediken.

“Mannen in pak en jurken”, zeg ik maar, de meer letterkundige genius geleerde van de wetenschap die dit nastreven het meest quasi voorspelbaar is, een mate van zekerheid voor de toekomst. Zoals de Monniken het geloof brachten aan analfabeten en verkondigde deze leer pas konden begrijpen door eerst taalkennis af te nemen om deze kennis op te kunnen nemen. Nee, zo type ben ik niet want ik blijf liever een autodidact mijn keuze is geworden. Mijn moeder zei altijd in haar strijd tegen onmacht, ”Als je voor een dubbeltje geboren wordt, word je nooit een kwartje*” Maar is dat waarheid of mijn moeders waarheid en als zoon van mijn moeder nog niet steeds niet weet wat mijn point of view is op dit moment. Maar wel enige gevoel en daarmee een enige vorm van waarheid gehalte geeft.

Noot: Kwartje was de populaire naam van het Nederlandse vijf en twintig cent stuk, een munt in het muntstelsel uit het koninkrijk. De naam is afkomstig van zijn waarde van een kwart gulden, al heeft de waarde aanduiding altijd 25 cent geluid. De populaire Bargoense naam van de munt was heitje, afkomstig van de letter Hee, de vijfde letter van het Hebreeuwse alfabet (naar de waarde van het kwartje als 5 stuivers). Het kwartje heeft geen voorgangers uit de tijd van de Republiek Wetenschap betekend begrijpen en kunnen verklaren van gedrag van andere, of de uitkomst van een waarneming waar er dan een conclusie uit getrokken kan worden en daarvanuit geleerd kan worden. Daarna komt de leer, dat is wat beschreven staat vanuit wetenschappelijke waarnemingen en daarna in kennis overgedragen wordt en daarin onderwezen wordt. Onderwijs voor diegene die beschermd en met quasi zekerheid aan gaande de leer geen nieuwe ervaringen op doen en een alleen en afgewogen quasi wetenschappelijke zekere keuzes kunnen maken. Maar dan de andere, die de weg van nieuwe autodidacte ervaringen durven in te gaan en op je eigen persoonlijke gevoelens ingaat wat

296

Langs de weg van de afgrond. een zekere mate van onzekerheid en daarmee hun bewustzijn versterken en stimuleren en daarmee levenservaring opdoen. Dit laatste heeft niets te maken met wetenschap, de waarheidskunde en alle voorgeschreven regels zoals doctor titels die daar vandaan komen. Hoe ik dat weet dat is dat er vele talenten of vroeg hoogbegaafde leerlingen vanaf hun jeugd zo gestimuleerd zijn de weg op te gaan waarin ze denken dat goed voor hen is. Later in hun leven spijt hebben dat ze alles wat ze gedaan hebben niet voor hun zelf is geweest maar voor anderen en het van professor een gewone timmerman gaan worden en dat altijd gewild hebben.

Jouw gevoel en bewustzijn is meer dan belangrijker dan de theoretische kennis.

De eigen kracht wordt alleen aangewakkerd door het aangaan van durven nemen van nieuwe ervaringen en je dan als autodidact geprikkeld wordt waarin alle quasi zekerheden vanzelf doorbroken wordt. En door dit te gaan ervaren (aanvaarden) er een veel andere kijk of point off view ontstaat dan de kijk vanuit de wetenschappelijke leer vanuit boeken en daarmee zogenaamde nieuwe theoretische ervaring dan op is gaan leren doen. Wil je je jouw autodidact zijn behouden er een tegenkracht ontstaat vanuit de theoretische leer houding en je eerst voor eigenwijs uitgemaakt zal worden, wat natuurlijk niet waar is maar eerst door deze moeilijke periode je als zonderling praktische afweer moet gaan leren opdoen. Dat is de weg van langs de weg van de afgrond er een andere bewustzijn ontstaat waarin delen van ervaringen opdoen jouw eigen unieke kracht kan gaan worden.

Je sluit je daarmee voor het eerst uit van de denkwijze van de academische leermodellen en dat laten ze op deze manier jouw te kennen te geven om jouw alleen te laten denken en je zo laat misleiden en afleiden in jouw doorzettingsvermogen autodidact te zijn en vol te houden. Er ontstaat dan een intrinsieke conflict binnen de bejegende autodidact. Alleen maar door wanorde te scheppen waarin jij je gaat afzonderen van alle opgelegde bejegeningen van letterkundige en wetenschappelijke academische en hoger geschoolde titels Tenslotte lijkt het wat als gewoonlijk wetenschappelijk leertaal omschreven is en voor jouw ontoereikend lijkt te zijn. Alleen maar een theoretische taal lijkt te zijn waarin alles op gestoeld is en door alle omschreven verklaringen vanuit de leer en wetenschap een waarheid zou moeten zijn. Het is niet meer dan alleen een behoefte die geschapen wordt waarin jij je niet, of ik kan of bij hoeft of kan aan te sluiten. Luister je naar de wetenschappelijke taal en kennis en blijf je denken dat dit de schijnbare waarheidsleer is hoe maar je dat denkt je je zelf een zonderling blijft voelen. Dan spreek daarmee je eigen gevoel niet aan, je bent met de andere bezig door je zo te laten voel en zeggen dan.

297

Langs de weg van de afgrond.

Dat er alleen maar er een theoretische leer is en daarin geconditioneerd wordt.

Sluit je je niet aan omdat je anders bent ze jouw uitsluiten omdat je een eigen autodidacte leerstijl hebt of aan het ontwikkelen bent. Ze geven daarmee de autodidact aan dat je als autodidact jouw idee, jouw inbreng en inzet van jouw bewustzijn, jouw levens wijze niet aansluit op die van wetenschappelijke leerweg meer niet. Daarmee zijn al jouw eigen gemaakte keuzes die jij ook gemaakt hebt nooit verkeerd. Je leert daarmee ervaring opdoen, je bewust worden met waar jij je mee bezig houd in de breedste zin van het woord. Je bent gewoon niet te clusteren, geweldig toch gewoon. Het meest pijnlijke wat een autodidact dan kan overkomen is dat jij jezelf aan een academici moet gaan verklaren waarin je daarna afgewezen wordt en daar is ook niets mis mee. Maar alleen maar jouw laten inzien dat je je onbegrepen met een mond vol tanden komt te staan omdat jij alleen niet academisch bent en dat je je niet kan verklaren waarom je zo gehandeld hebt. En dat wordt dan precies jouw kracht wat jouw ongelofelijk energie geeft en doorzetting vermogen meer en meer aanwakkert geweldig toch.

Dit zou een verklaring kunnen zijn, dat alle belangstelling vanuit een wetenschappelijke benaderwijze op een autodidact en de wetenschappelijke verklaring in eerste instantie door de autodidact niet of nauwelijks begrepen wordt. Er dan zie je dan een soort kortsluiting in de communicatie ontstaan en beide de academische en de autodidact zich blijven afvragen waarom deze kortsluiting oorzaak. Zonder dat daarin gekeken word om ervaringen te delen en te gaan samenwerken in plaats. In deze wetenschappelijke discussie ze elkaar steeds blijven beklijven wat de werkelijke waarheid zou zijn en elke naar eigen oplossingen blijven zoeken en delen van ervaringen meer belemmerend werkt dan toereikend wordt. Bewustwording ervaren is geen leer maar een gevoel, dat kan je pas veel later kan verklaren, vooral als je de uitkomsten van jouw unieke gemaakte keuzes zich vanzelf aan je tentoonspreid en vanzelf gaat delen met anderen. Je kan alleen een ervaring omschrijven wanneer je daar zelf een onderdeel van bent van geworden zonder dat daar van enige theoretische kennis sprake hoeft te zijn een andere waarheid en veel makkelijker te delen is en daarmee jouw eigen unieke kracht vanuit opdoet.

Taalkennis of de leer daarvan heeft al eeuwen lang een religieuze monopolie positie gehad vooral in onze Westerse samenleving geschiedenis , maar ook in de Oosterse en Aziatische samenlevingen. Met de eeuwen nam brak de macht van de wetenschapsleer uit allerlei religie en leer stromingen een machtpositie langzaam af. Eerst door de beeldvorming vanuit kunst ambachten, zoals beeldhouwers, schilders en dichters pioniers van vrijdenkers en vele ook autodidact. Hierdoor konden de analfabeten door aanschouwing leer en

298

Langs de weg van de afgrond. beeldvorming en invloed van anders denkende kennis maken met cultuur en de voorgeschreven normen en waarde vanuit de religie.

Om meer kennis te maken met de achtergronden van de religie en de beeldvorming in de kunst en diverse ambachten, de kennis van de schriftelijke taal noodzakelijk werd en je dan pas ingeleid kon gaan worden in de leer gaan mits volgens de regels van het ambacht, kunst en beeldvorming, de basis invloed is geweest vanuit een religie. Ook toen waren er autodidacten die streden tegen die uniforme regels. Vaak werden die dan a publiek uitgemaakt als gekken, zonderlingen en als heksen uitgemaakt en waren in die tijd talrijker dan nu denk je dan. Door al bovenstaande invloeden en belangen we langzamer andere aan leerde de westerse cultuur en gebruiken op te leggen en andere culturen met veel andere rituelen en gewoontes in vrijdenken door te delen in plaats van op te leggen kennis maken met de taal en onderwijs begin 20e eeuw.

Met deze taalkennis leerde je een vak en daarmee maakte je kennis met normen en waarde regels en cultuur vorming, voor de rest die daaraan niet mee kon of wilde doen was je werkloos, arm, zonderling on sommige gevallen zonder vaste woonplaats en als soort Roma beschouwd ben gaan lijkt te worden. Je bent dan uitgesloten van de rest of je laat jezelf uitsluiten door naar deze negatieve attitude te luisteren van anderen dat jouw opgelegd dreigt te gaan worden.

Onder invloed van een overdaad aan schriftelijke berichten, beelden en prikkels nam de veelvoud aan uitwisseling aan informatie over kennis toe. Om een voorbeeld te noemen werd in het begin van de 19e eeuw via de drukpers aan informatie en kennis verspreid waarin diegene die daar de kennis en het geld en de tijd voor had een bepaalde informatie aan kennis op. De hoeveelheid aan kennis was onder invloed van het aantal bladen dat gedrukt kon worden door de drukpers. Deze kennis aan informatie kon behapt, gelezen en verwerkt worden door welgestelde zoals artsen, gildelieden, academisch geleerde. Ze deze voldoende kennis op om theoretisch kennis in zich op te nemen. Om dan weer in de leer te kunnen gaan met de nieuwe kennis aan bepaalde (schaars gehouden) gedoseerde informatie hoeveelheid vanuit de drukperskunst er net genoeg invloed was met deze nieuwe theoretische leer daar een mensen leven voor nodig had.

In de huidige tijd van nu, met internet en andere allerlei andere informatie bronnen de hoeveelheid aan nieuwe kennis van deze tijd nooit in een persoonlijk leven opgenomen kan worden en niet bij te houden meer is. Niet alleen de academische getitelde kunnen dit niet meer bijhouden waaronder de snellere en steeds bredere informatiebronnen van allerlei snelle veranderingen in de

299

Langs de weg van de afgrond. kunst, beeldvorming en meerder communicatie middelen zoals audiovisuele middelen zoals televisie, kranten, internetten en nog veel meer. Hierin is er door deze versnippering aan aanbod de taal en uniforme regelgeving vanuit religie en of monopolistische instituten zoals academische instituten veel en veel minder van invloed geworden. Hierin heeft de autodidact van begin van de 21e eeuw een nog extra groter probleem meegekregen vergeleken met de autodidact van de 2e helft van de 20e eeuw. Vooral als je zelf wilt gaan uitzoeken hoe het in het leven gaat door gewoonweg verkeerde keuzes te maken en van je fouten te leren. Als je dan jouw eigen informatie wil zoeken je als het waren verdrinkt in de kennis aan informatie en er dan wordt gezegd dat je dan maar en vak heb moeten leren, maar door persoonlijke omstandigheden je anders ontwikkeld hebt en je ineens als (sociaal emotioneel) beperkt gezien wordt.

Je weet uiteindelijk niet welk vak of kennis dat je in je kan opnemen. Ook dan wordt je als zonderling gezien. Je proeft her en der wel eens aan een vak maar dan blijkt je er toch niet in te slagen doordat je als autodidact voor andere denkt dat je de verkeerde keuzes maakt. Meteen komen dan daar de vooroordelen dat je b.v. niet wil of kan leren, moeilijk lerend bent en een leerachterstand krijgt en niet of nauwelijks meer kan meedraaien in vooral de Westerse cultuur.

Betekend dat dan dat je niet kan leren of niet bereid bent je aan te passen. Neen ik denk dat je dat niet kan laten opleggen door een ander en zeker niet naar moet luisteren. Als je daar naar luistert leg je je zelf quasi angst op om je verder te durven ontwikkelen en te exploreren, hoe jong of oud je ook bent. Accepteer wie je bent met wat je doet en trek daar leerling uit vandaan. Deel de ervaringen die je hebt opgedaan met anderen , vooral naar de mensen die naar jouw luisteren en daar open in zijn. Leg je geen theoretische kennis op, wel als je daar jouw ervaringen in mee kan nemen. Maar laat een andere niet bepalen wat je wel en niet moet doen. Heb je behoefte aan om ervaringen van jouw met een andere te delen in dat geval ben je een autodidact, een uniek persoon, iemand met een wat langzamer vormend gedrag dan andere die daarna best bereid is als dat nodig is de theoretische leer wel kunnen eigen maken.

Je bent dan alleen maar in staat door voorbeeld gedrag te kopiĂŤren waarin het van belang is dat de ander die in de opgedane ervaringen en levenservaring jouw daarin zijn voorgegaan en deze strijd ook hebben aangegaan. Net als jouw en dan zelfstandig of met hulp van de ander de opgedane ervaringen te delen om eigen te maken en deze kracht te gebruiken. Gewoon door jouw ervaringen, leed of opgedane autodidacte ervaringen uit te wisselen en te delen met anderen zonder de ander uit te baten. In plaats van een dure opleiding aan te gaan die je niet kan betalen en daarvoor geld te lenen of eerst schriftelijk of in de praktijk te leren laten oefenen en te toetsen en daar een economische

300

Langs de weg van de afgrond. waarde toe te kennen, je je kortom eerst moet schikken aan deze macht om verder te kunnen komen.

Je bent dan naar mijn mening en ervaringen het paard achter de wagen gaan spannen. Door achter de wagen aan te lopen maak je geen gebruik meer van jouw eigen unieke kracht en loop je te veel met anderen mee dan in plaats de kracht te zoeken in je zelf.

301

Langs de weg van de afgrond.

Als je verslaafd bent blijf je altijd een verslaafde.

Als je over de definitie “Verslaving*” gaat buigen, dan kan je daar allerlei informatie van vinden en er zijn al hele bijbels aan inhoud over verslaafd zijn geschreven. Dat is theorie en raakt nog kant nog wal. Het begint alleen met het waarnemen van het gedrag van een verslaafde. Dan komt de eerste vraag naar boven hoe herken je een verslaafde en daar heeft iedereen een heel ander beeld over. En dat beeld is altijd gekleurd. Want gedrag van een verslaafde is meestal niet altijd zichtbaar. Behalve als je er naar gaat leven zeg ik maar, waardoor dit gedrag vanzelf zichtbaar wordt voor anderen. Dus je hebt een zichtbare verslaving vooral als het om anderen gaat en een onzichtbare verslaving die je waarschijnlijk zelf niet erkend maar wel in je hebt. We gaan eerst kijken naar hoe je verslaafd kan worden en de risico’s die daar bij zijn die je oploopt. Ja, iedereen kan verslaafd worden, diegene die zegt van niet, spreekt zijn gevoelens dan niet uit en wil zich daarmee niet conformeren aan wat nog meer verslavend kan werken, zoals gedrag, quasi veiligheid, geld, vrouwen, auto’s, regels, waarde, normen, ect. De drang naar meer zodat het een gewoonte gaat worden om maar een voorbeeld te geven, dat is de onzichtbare verslaving.

Noot: Verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is, zodanig dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of heel moeilijk los kan laten. Het gedrag van de persoon is voornamelijk gericht op het verkrijgen en innemen van het middel, of het handelen naar de gewoonte, ten koste van de meeste andere activiteiten. Als het lichaam deze stof of gewoonte dan moet loslaten kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden bij deze persoon.

Nu weet jij wat er letterlijk staat in deze definitie. Dit lijkt dan voor de een theoretische tekst, maar ik schrijf dit stuk over verslaving vanuit praktische opgedane autodidacte kennis. En dat is anders en zichtbaar voor iedereen.

Daarom heb ik deze korte tekst maar van Wikipedia afgehaald als voorbeeld om mij te ondersteunen om te voorkomen dat ik in de theoretisch leerweg verstrikt raakt en niet meer kan uiteenzetten wat het verschil is tussen een onzichtbare verslaving van iedereen en alleen de zichtbare verslaving van mijn alleen als voorbeeld te geven. Tenslotte sluit de Wikipedia tekst meer aan op mijn zichtbare verslaving dan de onzichtbare verslaving en verklaringen die de academische leerweg aangeven. Onder mijn zichtbare verslaving bedoel ik mijn opgedane levens ervaringen in mijn leven. Elke verslaafde die toegeeft dat hij leid aan welke verslaving dan ook zal daarom eerst tegen zichzelf aan gaan lopen en strijden tegen zich zelf en letterlijk en figuurlijk moeten aangaan. En als hij of zij daar niet uit vandaan komt deze verslaving eerst onzichtbaar gehouden wordt

302

Langs de weg van de afgrond. voor anderen. Kortom de verslaafde zal eerst zelf toe moeten geven en erkennen dat hij of zij alleen een groot probleem heeft en niet aan anderen ligt alleen puur aan de eigen persoon zelf. En ik moet je zeggen daar is heel veel moet voor nodig doordat je eerst uit de gewoonte van steeds maar verkeerde opgestapelde keuzes vandaan zien te komen.

Een verslaafde zal eerst moeten leren accepteren dat hij verslaafd is en daarmee voor het eerst een beroep moet gaan doen op de eigenkracht in plaats van aandacht te vragen aan anderen. Je bent het paard dat achter de wagen loopt in plaats van daarvoor. Hoe goed ook vaak onbedoeld omstanders, naaste familie leden en verwanten dit uit liefde of zorg en zich zorgen maken over de verslaafde en hun zorgen willen uitdragen naar de verslaafde toe. Wanneer een verslaafde een beroep doet op deze kracht van anderen, wat natuurlijk de eerste reactie is wat de verslaafde doet en zijn of haar probleem direct dan bij de ander neerleggen om zo medelijden te kweken en zijn angst van het missen van een gewoonte of stof gekoesterd wil laten gaan worden. Het is alleen maar het missen van een stof of gewoonte en daar moet een verslaafde zelf aan werken zonder onbedoelde bemoeienissen van anderen.

Zolang deze middelen door een buitenstaander, zoals ouders dichtbij staande vrienden of kennissen ze deze gewoonte of stof in blijven gaan voorzien de gewoonte en misgebruik van de stof in de verslaving de verslaafde zichzelf daarin kan blijven voorzien.

Ik zal eens een voorbeeld geven dat je door het ontbreken van een bepaalde gewoonte of gedrag een verslaving kan zijn maar waarvan jij denk dat dit geen verslaving is en daarmee ontkend want dat is precies een onzichtbare verslaving en die heb je wel. Denk maar eens naar een analfabeet. Wat deze persoon mist is een redelijke mate van taalkennis hieruit ontstaat een afhankelijke gewoonte.

Omdat je deze taalkennis mist wordt je afhankelijk van anderen. Alles om een analfabeet gaat het om erachter te komen welke teksten (leidraad) die hij of zij nodig heeft daar stelt hij zich hulpeloos voor op om te gaan verbloemen dat hij of zij de ander daarvoor nodig heeft.

En dat is nou net zijn onzichtbare kracht om die in te gaan zetten om een zelfstandige keuze te maken en zijn analfabetisme eerst te leren accepteren, door hem daarmee te confronteren en daarna samen met hem of haar daaraan te gaan werken. Lukt dat niet en houd hij deze verslaving onzichtbaar, dan blijft hij of zij zijn taalkennis missen en afhankelijk gedrag vertoond aan anderen die hij nodig heeft om te kunne n overleven. Hij of zij houd zijn onzichtbare

303

Langs de weg van de afgrond. verslaving zo in stand en denkt daarin zo slim te en daarin beloond word dat anderen daarin steeds in trappen en zijn eigen unieke kracht in verliest.

Een simpel voorbeeld, “Zeg, ik heb mijn bril vergeten kan jij lezen wat er staat?”.

Alleen dat al invloed heeft op een ander met de vraag doe dat maar even voor mij zodat zijn onzichtbare verslaving probleem opgelost wordt. Ben jij dan behulpzaam? En werk je dan mee aan zijn onzichtbare verslaving. Ja want je weet niet dat hij een analfabeet is dus een onzichtbare verslaving heeft. Nou als autodidact kan ik jouw vertellen dat mijn ervaring ook is geweest totdat ik merkte aan hem dat hij of zij zich te afhankelijk opstelde. En als ik hem of haar dienstbaar bij te staan zonder daar goed over na te denken of je hem of haar daarmee echt helpt alleen maar een conclusie en hem of haar daar mee kan confronteren. En daarmee een beroep doet op zijn eigen kracht weer zonder hem afhankelijk te maken van jouw en daar totaal geen baad bij heeft.

Met mijn ervaring, werd ik al jong voorzien in de drugs doordat het dagelijks aanwezig was. Dit werd langzamer hand een gewoonte, wel met een dubbel gevoel dan. Ik werd als het waren dubbel geconditioneerd, gevoed in het traditioneel gebruik van de stof H.T.C., de werkzame stof van de weed.

Langzamerhand groeide mijn gebruik gestaag en ik stelde me afhankelijk op aan anderen die dat ook gebruikte en zo langzaam en gestaag een onzichtbare verslaving werd omdat iedereen dat rookte en gebruikte in mijn omgeving.

Een ander voorbeeld is gewoon werk, dat kan ook een onzichtbare verslaving zijn. Alleen wordt dat niet erkend door de wetenschap ten slotte arbeid adelt zeg ik maar en iedereen is daar afhankelijk van zolang je het hebt is het een onzichtbare verslaving maar heb je niets dan een zichtbare verslaving. Onze hele economie hangt van geld, werk en macht af, zoals het andersom de academische wetenschap leer schaars is en schaarste de economische motor is om meer geld om te zetten onafhankelijk wie daaraan lijd en raakt arm of rijk . In dat belang waarin wat vele onder ons nog steeds niet willen of kunnen beseffen dat geld en luxe de trigger is tot onze grootste onzichtbare verslaving drang ooit is om te kunnen overleven in deze hectische commerciële wereld. Een wereld waar rijkdom en armoede steeds meer verwijderd van elkaar raken dus de kloof tussen rijk en arm in de economische vooruitgang met de dag steeds groter wordt.

We delen momenteel onze ervaringen en kennis niet meer, daar zit inmiddels een economische kosten plaatje aan vast. Kan je die niet betalen dan hoor je er niet meer bij. hhhhhhhhhhhhhhhhh

304

Langs de weg van de afgrond.

We zijn momenteel alleen maar onze onlust gevoelens uit te wisselen wat we allemaal niet hebben. Dit gevoel van onze onzichtbare verslaving naar meer willen we dit af te kopen in de drang naar het denkelijke manipulatief van de vrije marktwerking gedrag en het verkrijgen door het aanbieden van luxe goederen zonder daar bewust over na te denken. Zonder het besef dat dit niet door zou kunnen gaan. Luxe en aandacht kan je alleen maar bereiken door geld te vergaren, verdienen en hoe meer je vergaard hebt, hoe groter de kans dat je daar aan onzichtbaar verslaafd aan raakt. Verslaafd raakt aan het economisch belang, aan het maar blijven kunnen verrijking in allerlei luxe artikelen die schaars gehouden wordt, net als de academische leerweg. Zo is bezit van rijkdom een gewoonte goed gaan worden en door dit gedrag deze gewoonte naar anderen uit te dragen, je anderen daarmee automatisch die niet mee kunnen draaien of mee willen doen uitsluit en een aantrekking kracht hebben op mensen uit 3e wereldlanden.

Hierdoor denken diegene met veel mindere rijkdom bezit dat ze zich onbegrepen voelen en daardoor zich vanzelf laten uit te sluiten, de reactie is waar vermogende mensen op wachten. En we delen daarom niets meer we willen alleen maar dezelfde waanzin van de onzichtbaar gemaakte verslaving van de vrije neo-liberalen marktwerking.

Bovenstaande gedragingen en gewoontes daarnaar kan jouw, mij en ons allemaal overkomen, we krijgen op den duur daar allemaal op zijn tijd mee te maken of je nu rijk of arm bent van deze onzichtbaar gemaakte en gecreĂŤerde verslaving. Uniforme bedreigingen zijn hedendaags aanwezig zoals plotselinge werkloosheid, een faillissement, je boventallig (niet meer nodig bent) binnen het bedrijf, door een bedrijfsongeval, ziekte of gewoon weg door een burn-out of ineens wel verwacht maar nog niet goed over nagedacht je met pensioen gaat noem er nog maar een paar op.

Je komt er plotseling achter door het ontbreken van een gewoonlijke handelingen zoals het uitgeven van geld, het kopen van een zekere mate van quasi zekere veilig gevoel waaraan je aan kon vastklampen er ineens niet meer is. En door het plotseling ontbreken daarvan, om welke reden dan ook, je er achter komt dat geld en het onvoldoende hebben daarvan en alle pogingen doet om jouw gewoontes daarmee te kunnen gaan belonen een complete illusie is geworden. Het was een grote roze wolk waarin je dacht daarin te begeven en nu dreigende zwarte wolken zijn geworden waaruit een naderende storm uit voort komt en het liefst alleen maar wil schuilen. En dat is een ervaring op doen waarvan je nooit over heb moeten nadenken en de schuld daarvan alleen bij je

305

Langs de weg van de afgrond. zelf kan leggen en niet die van de maatschappij of werkgever volgens de vrije neo-liberalen marktwerking dat aan jouw opgelegd word.

Ik denk dat je alleen door alleen al in je lot te schikken en daarin te accepteren wat er met jouw is gebeurd inziet dat deze zelfkennis een rijke krachtige ervaring is om verder in te gaan exploreren, verkennen en de ervaring over kan dragen naar anderen toe en je je zelf nog meer in kan verrijken door alleen maar deze ervaring te delen. Zonder dat daar enige geld, academische kennis en luxe goed voor nodig is. Je hebt eenvoudig minder geld of luxe dacht nodig te hebben en door deze ervaring te delen met anderen de ervaring wordt van jouw eigen unieke kracht.

Maar als jij blijft dromen in die roze wolk van luxe om rijk te worden, blijf je naar de pijpen van de rijken en het maatschappijbelang de economie dansen en het geld als luxe beloning daar tegen over staat en de ervaring mist om het wat met minder te moeten doen en onzichtbaar verslaafd blijft binnen deze vrije neoliberalen markt. Als je geld voor een handeling vraagt, leent, verdiend krijg je een aanmerkelijk belang bij het afkopen van je eigen gevoel. En als zichtbare verslaafde nu inziet dat ik dat zou missen bij deze denkwijze een erg onaangenaam ongelukkig gevoel over krijg. Eens verslaafd dan blijf je verslaafd en daar niet meer op kan of durft terug te grijpen ook als dat van de sociale wetgeving verwacht wordt.

Je wordt al het ware elke keren misleid. Hoe meer je wil hebben wat de ander ook heeft of je voorgespiegeld wordt, hoe meer je gaat volharden in aanschaf van nog meer luxe goederen en een dagelijkse verslaafde gewoonte gaat worden. En door het verliezen van zo’n gewoonte in een herhaalde depressie stemming komt en je op den duur afgeschreven voelt worden en niet anders dan maar weer te proberen wat ze van je verwachten en niet te bereiken meer is. Een burn-out hebt wat niet lang meer vol te houden is. Ik ben erachter gekomen dat ik het niet meer red en geaccepteerd heb dat ik met veel minder meer kan doen dan dat ze van me verwachten, zeker na de val uit de boom en in mij weg langs de afgrond van mijn afgrond.

En hoe meer je je gaat verrijken met luxe goederen op de markt komen en schaarser zijn, omdat deze economisch gecreĂŤerd worden, hoe meer jouw hebzucht groeit en nog meer toeneemt om maar niet onder te willen doen voor anderen die dat nog nauwelijks niet meer dreigen te hebben. Sociale uitsluiting ontstaat door bovenstaande gewoontes en een maatschappelijk probleem is gaan worden. Gelukkig heb ik de ervaring gedeeld met anderen door daarover contact te zoeken en dat gemeenschappelijk gedrag te herken en te delen en

306

Langs de weg van de afgrond. daarvan kracht uit te putten en kennis daarover te gaan delen. In deze uniforme markt gecreĂŤerde gedachten gang is zo geconditioneerd, om je dan maar enig sinds quasi veilig en zeker te voelen, maar er in feite helemaal niet bestaat. Met dit gevoel wordt bij er een zogenaamde vrijemarktwerking gepretendeerd vanwege het algemeen economische belang. Maar er alleen maar is om te kunnen overleven om het ras als mensheid te kunnen behouden. Darwin wist dit allang al, maar daar was al zoveel tegenwerking vanuit de kerk ook en ons nog als mensheid maar niet te vaak over moeten nadenken. Hij was ook een autodidact net als ik en deze visie wordt nog steeds bestreden door gelovigen, omdat dat onrust brengt onder de gelovigen door ongelovige die als bedreigend gezien wordt en daardoor quasi veiligheid met de groepsdrang of door groep druk de Sociale cohesie denken daarvan behouden te blijven.

Een ander voorbeeld: Stel dat je een auto hebt. Vervoer of mobiliteit in de samenleving heeft geleid dat familiebanden zwakker werden. We zijn daarmee mobieler geworden waardoor families verder uit elkaar zijn gaan wonen onder de groei en individualisatie vergrotende werking kreeg onder de mom van economische vooruitgang. Hierdoor is er een meer grofmazige samenleving ontstaan. Een norm is nu geworden dat je een auto nodig om naar het werk te gaan en om familie te bezoeken en nog veel meer. Op het laatst denkt iedereen een auto nodig te hebben voor werk of de sociale omgang met elkaar en het niet denkbaar meer geen auto meer te kunnen bezitten. Dan moet je afstand doen van jouw onzichtbare verslaving drang is en als zichtbare verslaafde je auto moet weg doen door gewoonweg daarvoor geen geld meer heb, je de verslaving van het missen van een auto gaat voelen en om je daarnaar te schikken om een moeizaam proces gaat en eerst moet accepteren dat je verslaafd bent aan je auto en je economische drang naar meer maar allang verloren hebt omdat je een auto nooit kan onderhouden met een bijstand uitkering. Maar waarom is het blijven behouden van een auto zo belangrijk om die te houden terwijl je hem zelfs niet meer kan onderhouden? Wat is er zo moeilijk aan om die meteen weg te doen?

Wanneer je je zelf niet accepteert en jouw verslavende gewoonte niet kan loslaten van het hebben in bezit van een auto, geld of andere aangewende economische gewoonte, je anderen uitsluit met jouw zogenaamde verworven economische vergaarde geluk gevoel en economische neo-liberalen gemaakte vrijemarkt werking. Maar over dat aanmerkelijk belang, daar wordt niet over gerept of benoemd. Dat dit niet alleen maar om gedrag en gewoontes gaat en dit gedrag steeds maar wordt beloond door het verkrijgen en vergaren aan geld

307

Langs de weg van de afgrond. alleen maar door daarvoor te werken en niet verder daaroveer na te denken.

Geld is een illusie, waarin het hebben van de hoeveelheid aan geld macht krijgt over een ander en bepalend wordt om schaarste te creëren gewoon dat een ander niet kan aanschaffen of kopen. Kortom jouw verleiden om nog meer geld te vergaren om over deze schaarse luxe te kunnen bezitten en jouw wijs maken en laten denken dat je er vooral niet bij hoort als je het niet hebt een zieke onzichtbare verslaving is en een taboe wordt om daarover te praten of oplossingen in te bedenken. Men wil dat gewoon weg niet delen en ook niet naar jouw ervaringen luisteren omdat je een eigen manier hebt gevonden van overleven. Iedereen kan het met veel minder doen mits je dat maar accepteert verslaafd te zijn geweest ook al voel en ben je voor de maatschappij een loser.

Ik kan je vertellen dat dat gevoel van zogenaamde nieuwigheid zoals een luxe product naar meer en het aanschaffen en het bezit daarvan maar 6 weken duurt.

Je hebt een nieuwere auto. En je verwacht dat jouw luxe gevoel overloopt zodat iedereen kan zien jouw trofee die je in de jacht naar meer van denkelijk overleven geworven heb. Triomf je hebt je prooi en die moet iedereen zien (visueel gecreëerd beeld in de reclames en folders). Je voelt je koning te rijk (illusie) en na zes weken weer in de gewoonte terugvalt en in de dagelijkse sleur terecht komt ook met de nieuwere auto weer dagelijks in de zelfde economische belang staande file staat en je niet meer in de belangstelling staat van anderen.

Alleen omdat iedereen een auto heeft en je beseft dat iedereen allemaal een nieuwere auto heeft en het luxegevoel langzaam weg ebt en weer een de jacht naar meer, meer een gewoonte is gaan worden en uit angst niet zonder kan een onzichtbare verslavingsdrang wordt.

Hoe meer je verrijkt aan luxe goederen, hoe meer het een gewoonte gaat worden en wanneer je in de gaten krijgt dat het een gewoonte is wil je weer wat anders of nieuwer totdat je uiteindelijk alles hebt en het economisch gecreëerde gelukgevoel en niet meer toe instaat bent dit vol te houden en niet meer kan herbeleven. Je hebt uiteindelijk alles, maar toch weer niets. Je zit dan op je paleisje alleen op al je geld en luxe en je bent totaal afgezonderd van welk geluksgevoel dan ook, niets raakt je meer dan het in het bezit hebben van jouw luxe goederen, jouw bezit vast te houden door dit niet meer te kunnen delen.

Je komt daarachter omdat je alleen maar hekken, muren en drempels om je heen hebt gebouwd, alleen om alles te blijven bezitten in overdaad van wat je hebt en niet kan of wil delen meer echt alleen maar een niet zichtbare verslaving is gaan worden.

308

Langs de weg van de afgrond.

Verslaving is meer dan alleen het meer of minder hebben dan een gewoonte.

Wat je ook probeert om deze gewoonte te willen gaan doorbreken, hoe meer je realiseert dat je verslaafd bent en niet alleen zoals de maatschappij verteld aan geestverruimende middelen, maar ook in werk, gokken, vrouwen noem er maar een paar op. Jij kan vast ook een aantal andere benoemen en je er vanzelfsprekend uit herkenning of uit ervaring de lijst van verslavingen kan gaan aanvullen. De drang naar meer in, drugs, drank, roken, seks, vrouwen of mannen, eten, chocolade, eten en nog meer voor jouw en voor mij vanzelfsprekend zijn maar niet onderkend wordt door de neo-liberalen vrije marktwerking. Jij kan en weet vast als lezer, als autodidact vast wel een aantal anderen aan deze lijst aanvullen. Zo simpel is het je ervaring hebt om gewoonte patronen te durven of kunnen doorbroken door goede en/of fouten keuzes te kunnen mogen maken.

Een gewoonte is meer dan alleen maar een eenvoudig aangeleerd gedrag waarin een soort geluksgevoel uit vandaan ontstaat. Dat is een intrinsieke beloning waarin je jezelf of door een ander in geconditioneerd bent. Er ontstaat gewoon een chemisch biologische stof endorfine. Door het alsmaar meer conditioneren van ons gedrag door de vrijemarktwerking verrijken we ons met steeds meer met het niet meer vanzelf sprekend aan aanmaken van deze stof, maar door invloed van reclame beelden en andere prikkelingen er een overdaad ontstaat in het aanmaken van deze stof endorfine. Endorfine die gekweekt worden door extrinsieke invloeden door reclame, geld en alle andere gewoontes die onze geest beïnvloeden wat voor iedereen denkelijk voor vanzelfsprekend is maar war wij onzichtbaar verslaafd aan raken. Lukt het niet meer om je te kunnen verrijken aan gunsten die je zelf verdient hebt met alle extrinsieke invloeden van luxe goederen en beelden. Je niet meer aan de persoonlijke lichamelijke behoefte kan voldoen aan de dagelijkse (gecreëerde) gewoonlijke bloedspiegel endorfine.

Dan wordt jouw schijnbaar onzichtbare verslaving en zichtbare verslaving omdat je inmiddels een lichamelijke behoefte koester naar de gewoonlijke dosis endorfine maar je lichaam deze stof aan endorfine niet meer kan aanmaken en kom je in een sombere depressie door het missen van een gewoonte, die gecreëerd is door de neo-liberalen vrije marktwerking. Alleen maar omdat je afhankelijk gemaakt bent en niet meer zo als vanzelfsprekend is geworden omdat je afhankelijk bent geworden van de gewoonte en je bewust bent van jouw verslaving in eens een confrontatie is geworden met je zelf.

Zo kom je in aanraking met zelfkennis of je dat nu wel of niet wil en een confrontatie krijgt binnen de reeks ervaringen die je al of niet al eens eerder hebt ondergaan. Waarin loslaten en accepteren wie je bent en erkend wat je niet nodig hebt jouw kracht gaat worden in plaats van te ontkennen dat je een

309

Langs de weg van de afgrond. onzichtbare verslaving er op na houd. Want zolang je dat niet loslaat, niet accepteert dat je verslaafd bent en niet erkend dat het probleem bij je zelf ligt, jezelf niet herkend en je als het waren jezelf niet meer aan anderen kan spiegelen zodat niemand jouw begrijpt in alle pogingen en hoe je ook probeert uit te leggen of kenbaar kan maken. Dat lot vele dragen in de schijnbare eenvoudige neoliberalen vrijemarktwerking en alleen maar gaat om geld te verdienen door luxe te verkrijgen die voor andere uiteindelijk onbereikbaar zijn gaan worden.

We hebben het dan niet alleen over het loslaten van een bepaalde gewoonte, maar vooral het missen van een vrije autodidacte geestelijke en lichaam eigen gemaakte stof endorfine. Plotseling zie je dat er dan een vreemd snakkend gedrag ontstaat naar luxe en niet meer bereikbaar is en je je daarom erg ongelukkig moet gaan voelen en moet leren afkicken van jouw eigengemaakte gewoontes en oude gedragingen. Door het meer en meer aanmaken (drang naar luxe)van deze lichaam eigen gemaakte stof endorfine heeft jouw drang naar meer jouw eigen kracht beneveld en doof gemaakt. Zo beneveld door beloningslust door herhalende opgelegde luxe aankopen. Luxe aankopen of gewoontes die zo onbereikbaar zijn gaan worden jouw lichaam plotseling ziek of depressief aanvoelt waarin een burn-out dreigt te ontstaan of een andere welvaart ziekte b.v. obesitas.

En dat is heel moeilijk als aspirant verslaafde. Vooral dat omdat anderen je niet meer begrijpen en je jezelf niet meer herkend aan anderen en maar blijft volharden en jouw ongelukkigheid te projecteren op andere om gewild en ongewild medelijden bij anderen te kweken je te afhankelijk opstelt aan anderen.

Ik zal je de details besparen maar er zijn voorbeelden te over vooral als je zelf maar bedenkt hoe het voelt en de angst om maar niet buitengesloten te worden maar daar ook niet kan of wil aan toegeven. Terwijl je uit angst maar doet alsof dat niet zo is, niet erkend dat je zelf een probleem hebt of accepteert wie je nu werkelijk bent en uiteindelijk denkt niet meer mee kan voldoen aan het gewoonte lijkende menselijke kudde gedrag van het overleven. Je echt een probleem hebt en jezelf uiteindelijk te gronden brengt als jezelf niet accepteert wie je werkelijk bent.

Uit ervaring weet ik hoe dat gedrag ontstaat. Je laat je buitensluiten van anderen om aandacht te krijgen voor jouw ondervonden probleem. En dat komt je bekend voor als autodidact met al wat je inmiddels gelezen hebt in dit boek. Op een bepaald punt kom je tot zelfkennis of je het nu wel of niet wilt. Je gaat dan alles zelf uit proberen of uitvinden te doen en dat is de kracht die het aan een

310

Langs de weg van de afgrond. aspirant onzichtbaar verslaafde ontbreekt maar die jij als autodidact al wel in je bezit en je vingers hebt. Dus wanneer je je als autodidact buitengesloten voelt je dat alleen maar doet en voelt om tot zelfkennis te kunnen komen en er vanzelf een unieke oplossing komt, zoals die ook bij mij terecht als kracht is gekomen.

Door inzicht en tot zelfkennis te komen kon ik geen beroep meer doen op anderen. Ik moest mijn verslavend gedrag zelf oplossen en dat geld voor elk soort onzichtbaar verslavend gedrag. Ik heb daardoor mijn onzichtbare verslaving geaccepteerd en waardoor ik me zelf niet meer buiten gesloten voelde door anderen. Het was nu aan mij en aan mijn verslavend gedrag kon werken. Het accepteren van het verlies van een gewoonte mijn eigen natuurlijke spiegel aan endorfine weer moest leren gaan aanmaken. En door deze weg in te slaan de eigen regie daarvoor in handen genomen heb en mijn kracht is gaan worden.

Gewoon door in te gaan zien, wat niet mist daar kan je ook niet aan werken en de uitkomst was van al mijn zelf gecreëerde gewoontes en de schuld daarvan niet bij anderen meer kon leggen. Deze ervaringen die ik daarmee hebt opgedaan mijn zelfkennis leerde toe te passen door mijn eigen kracht te gebruiken en die in te zetten. En deze kracht met jouw wil gaan delen. En dan kom ik nu aan mijn zichtbare verslaving.

De GGD arts die me daarvoor indiceerde zie ik nog voor me zitten, achter zijn bureau met de in mijn ogen veel te grote en hoge asbak die op dat bureau stond met op deze asbak een bijna opgerookte sigarettenpeuk. Deze asbak gebruikte hij als symbool op zijn bureau. Uit belangstelling vroeg ik hem nog naar wat de reden was dat deze asbak op zijn bureau stond en zijn antwoord sloeg in als een bom.

De GGD arts vertelde dat hij zelf ooit gerookt had. “Als je onzichtbaar verslaafd blijft en niet accepteert dat je verslaafd bent en er niet aan werkt, verander je zelf niet en blijf je volharden in je gewoonte. Je brand vanzelf op en je komt vanzelf als as zoals in een asbak in maar dan in een urn terecht”. Dit was zijn kracht om kenbaar te maken aan anderen dat deze arts me alleen kon helpen als ik zelf aan mijn verslavingsproces zal moeten deelnemen en zelf aan mijn verlies aan het missen van een slechte gewoonte hard aan zou moeten gaan werken.

Hij deelde zijn ervaring met mij en wees me er letterlijk maar ook figuurlijk met deze zogenaamde asbak in de vorm van een urn dat ik het echt zelf moest gaan doen. Blijkbaar was dat zijn laatste sigaret geweest op deze asbak en daarna is begonnen met stopen met roken. Dit gewoon doordat ik zijn symbool dat op de tafel zag staan duidelijk genoeg was voor mij en echt (nog) niet wilde eindigen, als as in een urn.

311

Langs de weg van de afgrond.

Maar ik wilde me ook niet afhankelijk laten maken door deze GGD-arts want als ik vroeg om hulp hij deze hulpvraag terug stelde aan mij. Ik wilde van mijn heroïne gebruik en drang naar meer af. Maar ik wilde me ook mezelf afhankelijk maken van de methadon . Ik wilde daar maar tijdelijk gebruik van maken.

Tenslotte methadon is even verslavend als de heroïne en dan rol je van de ene in de andere verslaving van een zichtbare verslaving naar een onzichtbare gereguleerde en kosteloze verslaving en deze G.G.D arts daar zijn geld mee verdiende.

Ik was door het zien van de symbolische rituele urn op zijn bureau tot zelf inzicht gekomen en door deze symbolische animeertechniek geïnspireerd om het op mijn eigen autodidacte manier met een klein beetje hulp zelf te gaan doen. Met een klein beetje hulp mijn slechte mijn gewoonte verslaving aan de heroïne wilde doorbreken door mijn eigen unieke kracht weer te ontdekken en zo heb ik dat ook gedaan. Door mijn eigen kracht in te zetten en die te gebruiken uit de bron van mijn levenservaringen die ik inmiddels 24 jaar heb opgedaan. En eerst het probleem bij mezelf neer te leggen en mijn situatie te accepteren hem mijn plan uitgelegd.

Na de uitleg van mijn plan ontstond een stilte nadat ik ongeveer op gevoel mijn plan uiteen had gezet en hoe ik dat zou gaan aanpakken. Uit deze stilte ontstond er een glimlach bij de G.G.D. arts, dat langzaam uit groeide in een spontaan hard lachen en ik hen achter in zijn keel kon kijken. Daarna werd het plotseling stil erg en hij zie de volgende woorden; ” Probeer het, maar ik geef je weinig kans van slagen”. Normaal had ik bij zo’n reactie als een hond met de staart tussen zijn poten de aftocht blazen en was daar direct klaar mee geweest. Maar ik was op de een of andere reden zo gemotiveerd om niet zoals diegene als voorbeeld vroegtijdig in een urn terecht moest zien te komen. En dat was zijn nou precies de motivatie die ik nodig had om me op mijn plan voor te bereiden gezonde niet schadelijke gewoontes aan te gaan leren, zonder daar ook aan verslaafd te raken.

Ik kreeg na mijn conclusie en vriendelijke hand de verwijzing die ik nodig had om naar de methadonbus te kunnen gaan en weg ging ik om aan mijn net gesmede plan te gaan werken.

312

Langs de weg van de afgrond.

Waar een wil is, daar is een weg.

Als verslaafde weet je dat als je geld in je handen hebt of krijgt dat je alles uitgeeft aan drugs of aan andere onzichtbare verslavende middelen. Dat kan een gewone enkelvoudige gewoonte zijn wat je mist die je niet kan of moeilijk kan loslaten. Door de confrontatie met de asbak en de hard gelach van de GGD-arts op mijn daar net gesmede plan. Heb ik het aldus zo aangepakt. Ik heb het volgende zo aangepakt. Ik heb met mijn uitkerende instantie afgesproken dat alle betalingen aan vaste lasten laten regelen door de sociale dienst zodat ik me daarover geen zorgen hoefde te maken. Ik had alleen klein n hand geld waarvoor ik mijn voeding kan kopen en dat wekelijks aan te schaffen en geld over had om daarvoor mijn drugs te kunnen gaan kopen. Om me maar niet hoeven te vervelen (me zelf vervelend te voelen) en afleiding nodig had moest ik een dagbesteding voor mezelf gaan bedenken. Tenslotte alles was beter dan maar zitten te blijven mijmeren van het missen van mijn vaste gewoontes zoals het gebruiken van de harddrugs mijn heroĂŻne. I n dit geval stelde ik mezelf onafhankelijk op van anderen waar ik dagelijks contact mee had in de methadonbus maar ook in de drugsscene. Ook deze dagelijkse confrontaties met ex of pseudo drugsverslaafde aan de methadon moest mijn probleem niet worden en moest ik zoveel mogelijk als dat kan vermijden. Het was tenslotte mijn probleem, geen collectief probleem dus ik wilde dit zoveel mogelijk individueel mijn problemen oppakken door me niet groepsafhankelijk op te gaan stellen.

Ik kon me in het verleden al moeilijk aan een groep binden en daar negatieve ervaringen mee hebt op gedaan. Dus me individueel opstellen geen probleem zou zijn. Dit werd dan een kracht in plaats mijn zwakte. Me teveel in een groep gaan manifesteren is een zwakte van mij. Ik kan makkelijk gauw in mijn valkuil stappen door welke groep dan ook naar mijn hand te zetten en of het dan zo slim zou gaan zijn op deze pseudo onzichtbare verslaafde groep en die voor mijn karretje te spannen wel eens negatief voor me zou gaan uitpakken.

Om alle confrontatie zoveel mogelijk te voorkomen en bang was voor een terugval beloofde ik me zelf nadat ik mijn methadon zou gaan innemen, direct daarna te gaan sporten. Ik stelde me tot doel te beginnen proberen om elke dag 20 kilometer te gaan hardlopen, 20 kilometer te fietsen en 300 meter in zee te gaan zwemmen. Daarnaast heb ik tijdens het intake gesprek op de methadonbus mijn wensen en voorwaardes besproken. Wanner na deze vele contact momenten in de bus met de begeleiders daar tijdens mij verstrekking van de dagelijkse methadon in de gaten kregen dat ik een goede gezonde en sportieve

313

Langs de weg van de afgrond. uitstraling krijg de volgende stap konden zetten. Als ik een gezonde uitstraling had ze mijn toestemming kregen (ik hun opdracht gaf) langzaam stapsgewijs de methadon te vervangen met een placebo zonder dat ik dat wist. Pas nadat ik met mijn dagbesteding 6 weken dagelijks mijn volledige dosis placebo hebt verstrekt gekregen en ingenomen had voor het sporten, ze me daarover persoonlijk moesten gaan inlichten. Dit gehele persoonlijk project heeft uiteindelijke een paar maanden geduurd. Door elke dag beter sporten, je vanzelf minder gaat nadenken over je verslaafde gewoontes en steeds langere afstanden ging maken en zo kreeg een regelmatig en structureel leven. En ik maakte weer zelf een continu aan endorfine spiegel aan in mijn lichaam, zonder dat ik daar drugs of methadon voor nodig te hebben en sporten een gezonde gewoonte is gaan worden voor mij in plaats passief collectief ex-gebruikers te mijmeren van het missen van de drugs.

Wat ik ook nog vergeten bent om te vertellen was dat al het geld wat ik overhield al dit geld op te laten sparen door de Sociale Dienst. Mijn einddoel was dan om van al het geld wat ik niet had kunnen uitgegeven, naast de dagelijkse sport en bewegingen mijn uiteindelijke doel bedacht om deze aan een reis aan Marokko te gaan besteden.

Jij als onderkent autodidact en lezer van dit boek daarin weet je al hoe ik uit eindelijk al mijn zelf gestelde doelen gehaald heb. Vreemd genoeg heb ik nog een flinke litteken op mijn gevoel overgehouden. Want vanaf dat ik wist dat ik afgekickt was op mijn autodidacte manier mezelf gezworen hebt om nimmer en nooit bij de verslavingszorg te gaan werken. De angst alleen al dat je beseft dat je altijd een zichtbare verslaafde blijft waar de verleiding dichter bijstaat dan jij denkt en de situatie dan niet meer in de hand te houden. Tenslotte is mijn conclusie geworden dat je als zicht of onzichtbare verslaafde het zelf moet en kan en ik daar nooit de ondersteuning in kan bieden als de wil en de motivatie van de zichtbare en onzichtbare verslaafde de wil en motivatie van ontbreekt.

Vooral doordat ze zich inbeelden en als een (ex) verslaafde gedragen en uit dit gedrag respons krijgt en medelijden bij andere kunnen kweken. Uit eindelijk zal een verslaafde eerst in de straatgoot of in iets anders terecht dreigen te komen en zich zo uitgesloten voelen wel tot eigen inzicht gaan komen of echt in een urn terecht te komen. Dat kan alleen als je je in je lot accepteert dat je een zichtbare verslaafde bent en uiteindelijk hun eigen kracht en weg gaan vinden om er uit te komen.

Dar kwam dan ineens mijn moment van triomf en euforie. Uiteindelijk riep een van mijn begeleiders mij in het kantoor tijdens de methadonverstrekking. Dat

314

Langs de weg van de afgrond. was mijn moment dat anderen mij gingen vertellen dat het zover is waar ik zo lang aan gewerkt had.

Mijn begeleider van de methadonbus ging me vertellen wat ik inmiddels bereikt had. Ik was berensterk. Zag er goed uit, ik had structuur in mijn leven aangebracht, en was er klaar voor om mijn zichtbare verslaving achter me te laten. Ze vertelde nadat ik mijn methadon (dacht ik dan) had ingenomen, ik inmiddels al zes weken aan de placebo zat. Plotsklap als een soort hamerslag was ik niet meer verslaafd aan de nare gewoonte van gebruik van heroïne en andere nare ervaringen met geestverruimende stoffen. Ik dacht nog,” Ik heb mijn doel bereikt”. Ik hoefde me niet meer te bewijzen dat ik geen lozer meer was door dagelijks naar de methadonbus hoeven te gaan. Die in hun dagelijkse gewoonte in het herhaald innemen van de vervangende drugs van methadon. Ik had niets meer te doen met alle zichtbare en onzichtbare verslavingen te maken meer.

Direct verhief ik me boven al de anderen verslaafde. Ik was geslaagd (een gevoel), ik hoefde niet meer naar de methadon post (gewoonte), ik hoefde niet meer te sporten en schreeuwde het rond. Iedereen moest het weten, mijn hele lijf voelde gespannen aan en was uitgelaten. Totdat ik dezelfde dag in avond tevreden en moe in bed stapte. Normaal slaap ik van nature direct snel in maar nu lukte het me maar niet. Was het de spanning in mijn lijf, dan had ik het koud, dan had ik het warm en ik herkende in eerste instantie deze gevoelens niet. Wat ik wel kreeg was koude rillingen en ik kreeg een soort afkick gevoel gedrag en ik kon er niet maar van slapen. Ik werd er bijna gek van zo gespannen was ik totdat ik er ineens achter kwam dat ik me dat zelf aan het aanpraten was.

Het was alsof mijn hersenen (gedachte) bepaalde wat je zou gaan voelen en je je alleen maar in gedachte je zelf voor gek zat te houden. In plaats dat ik me kon ontspannen mijn hersenen mijn oude verslaafde gewoonte waarschijnlijk miste en de doelen waar ik aan gewerkt had. En daarmee mijn eigen aanmaak van endorfine blokkeerde omdat ik hert innemen van placebo dacht te missen. Mijn beeldvorming van het missen van de placebo bepaalde de hoeveelheid aan stress, waardoor ik niet van kon slapen.

Een bepaalde invloed (verleiding) van gecreëerde (economisch belang) maatschappelijk geluk gevoelens duiken dan op in welke vorm, schrift, beeld dan ook. En wanneer je daar dan aan toegeeft dat een gewoonte wordt totdat je uiteindelijk je jouw eigen lichaam aangemaakte geluksgevoel endorfine niet meer leert of kan aanmaken. En passief op alle verleidelijke gewoontes ingaat op een bepaald moment desastreus je hersenen gaat beïnvloeden.

315

Langs de weg van de afgrond.

Ik ontdekte deze nacht dat je door beĂŻnvloeden van je hersenen (gedachte) dat dat nu net de kracht is, die je door zelfkennis en het opdoen van ervaring als autodidact zijn en weet hoe je je eigen endorfine kan aan maken. Dus je kan je weerbaar opstellen tegen alle verleidingen die er zijn in de zogenaamde vrije neo-liberalen gedachten vrijemarkt industrie. Die kracht kan je vinden door het gewoonweg door je zelf te accepteren en trots te zijn op wat je hebt bereikt en wie je ook bent en niet wat je bent voor anderen. Dat geluk gevoel, de kracht en door eigeninzicht, je jouw eigen kracht vind door het vooral zelf te doen en daarvan de beloning de lichaam eigen stof endorfine vrij aan kan maken. Zonder werkelijke kosten dan ook. En dat deze kracht niets te maken heeft met geld, luxe, jouw lot of welk maatschappelijk economisch belang dan ook.

Deze kennis komt niet vanuit de boeken. Kennis haal je vanuit je zelf en dan vind je zelf door jouw eigen oplossingen te zoeken door fouten te maken en door elkaar te helpen als dat nodig is deze ervaringen te delen, de gezamenlijke kracht en elkaar daarin te ondersteunen en niet voor een ander uit handen te nemen.

Vraag de oplossing niet aan anderen, die zit bij je zelf of je nu een goede of een fouten keuze maakt je hebt dan een respons . Deel je kennis met anderen en zo ontdekken jullie samen bij om deze kracht te delen zelf kun eigen unieke oplossingen en krachten.

316

Langs de weg van de afgrond.

De eigen kracht en dan.

Zoals ik mijn eigen unieke kracht ontdekt hebt bij mezelf kan ik hem net zoals ik die gevonden heb die zelfde dag ook weer verliezen. Als ik mijn unieke kracht gedeeld hebt met anderen, zal en mag ik daar ook geen wederdienst van terug verwachten. Verwacht je wel een wederdienst dan heb ik ontdekt dat het mezelf ontbreekt aan eigen kracht. Accepteert deze gevoelens van het verliezen of niet verkrijgen van een wederdienst dat jouw unieke kracht even ontbreekt. Pas als je je zo opstelt je de krachten van andere omstanders inziet en door jouw ervaringen te gaan delen je vanzelf weer jouw eigenkracht terug vind.

Doe dat ook wanneer je het even aan eigen kracht ontbreekt toon dan de verbazing met wat je ziet, verwonder je wat je voelt, zoek contact met anderen, betrek ze in wat jouw belevingen en ervaringen zijn, vooral wanneer als het maar even is en je zonder eigen kracht zit. En warempel zij delen hun eigen unieke kracht met jouw zonder daar ook maar enige wederdienst voor te vragen. Je hoeft daar niets voor terug te doen want je hebt je eigen kracht dan terug. Vraag dan ook geen wederdienst daarvoor terug. Het is alleen maar jouw unieke lichaam eigen gemaakt stof endorfine wat er vrijkomt in je waarvan je zelf meer dan genoeg van hebt en nog kan delen met anderen ook. Prachtig toch. Je ziet wonderen zolang je daar zelf maar in geloofd, deel deze wonderen en verwonder je dan dat het je zelf toekomt ook van de ander zonder een wederdienst daarvoor te vragen te simpel van woorden is maar het werkt.

En zo zit ik dan te schrijven die bergen aan ervaringen heeft opgedaan, en nu mijn ervaringen hoopt te delen met anderen autodidacten. Gedurende het schrijven van dit boek probeerde ik mijn eigen gevoelens te plaatsen en niet de andere de les te leren vanuit de zogenaamde boekenleer. Door alleen mijn gevoelens aan te spreken en deze gevoelens te delen met jouw als lezer kreeg ik niet alleen inzicht in mijzelf. Niet alleen doordat ik mijn kracht en ervaringen deel met jouw en van alle anderen waar ik me gewerkt heb. En ik een goed overzicht heb gekregen hoe ik handelen moet om dit boek te kunnen en mogen gaan schrijven en vanuit deze ervaringen weer meer leerde en een unieke ervaring op zich alleen al is. Door mijn opgedane kennis en kracht over te dragen (delen) hoop ik dat de lezer van dit boek meer inzicht krijgt in zichzelf en uiteindelijk met eigen oplossingen komen in antwoord op hun hulpvragen en alle andere levensvragen. Mijn stelling is deel jouw ervaringen met anderen en betrek ze daar zoveel mogelijk in. Daarmee help je de ander meer zelf inzicht te geven in hun eigen levens gebieden en krachten vooral bij persoonlijke unieke en bijzondere levensvragen.

317

Langs de weg van de afgrond.

Ik zal hieronder met een schema proberen uiteen te zetten welke levensgebieden er in betrokken zijn en door deze allemaal te delen je met jouw kracht dit kan overdragen en delen aan anderen. Zonder dan ook enige wederdienst voor de vragen en jouw eigen kracht nog meer mee te verrijken.

Zonder dat je daar geld voor hoeft te vragen.

318

Langs de weg van de afgrond.

Levensgebieden van een mens? Wat is een levens gebied.

In het helpen van andere mensen dan vraag ik mezelf als eerste af, wie ben ik om een ander te helpen als ik niet weet wat hij of zij zelf nog kan doen. Dat is een autodidacte denkwijze. Niet erg origineel meer nadat ik alles van mij als autodidact heb uiteen gezet in dit boek. Ik stel me daarmee op als een soort ervaringsdeskundige en dat is nu precies waarom ik jouw wil uitleggen hoe dat je dat op jouw best en meest efficiënte manier kan gaan toepassen. Als het goed is weet je nu waar ik het over wil gaan hebben. Dat is de kracht om met andere te delen om daarmee zelf verder vaardiger in te gaan worden. Want er komt meteen een wedervraag op. “Maar weet die andere hulpverlenende instanties dat dan niet”, denk je dan.

Vanuit de wetenschap, de leer en afhankelijk van het neo-liberalen denkwijze vanuit het economisch belang van geld door alleen maar schaarste te creëren.

Daarvan is de hulpverlening evenzo afhankelijk van de economische waarde (het aanmerkelijk belang) die daar belangrijk in is. De hulpverlening doet de hulpvrager een bod om hem te helpen. Maar dat is daarmee niet geheel objectieve manier van werken. Tenslotte de hulpvrager gaat uit dat de hulpverlenende instantie gespecialiseerd is om de hulpvrager te hulp te schieten.

En de hulpvrager komt daarmee in een te afhankelijke situatie terecht.

Zo was dat ook gesteld aan het begin van de 20e eeuw. Maar we leven nu in de 21e eeuw maar de hulpverleners en de wetenschap en de leer daarvan maakt de hulpvrager afhankelijk van zijn specialisme. Alleen maar omdat ze daar een financieel en aanmerkelijk commercieel belang in hebben. De patiënt (deelnemer) is daarmee een soort product geworden zoals een patiënt nog steeds een patiënt wordt genoemd maar nog steeds geen deelnemer is.

De meeste hulpverlenende instanties redeneren op deze manier en dat is nu eenmaal zo, niets anders. Vroeger ging men uit van de deskundige terwijl er veel lotgenoten verenigingen binnen in de hulpverlening daar echt nu niet meer op zitten te wachten. De zorgaanbod schaarste en de gecreëerde afhankelijkheid kost de samenleving ontzettend veel geld. Daarmee is dan ook de participatiewet tot stand gekomen. En daar ben ik erg blij mee. Vandaar ik mensen die en hulpvraag hebben geen cliënten meer noem maar deelnemers.

Dit was gedurende de economische vooruitgaan vanaf de jaren 60 tot eind van de 20 eeuw het beleid en vanuit het ontstaan van zorg schaarste veroorzaakt is en uiteindelijk de participatiewet zo ontstaan is omdat dat beleid zich niet verder kon handhaven het wordt gewoon te kostbaar.

319

Langs de weg van de afgrond.

Gewoon omdat zoals tot in het begin van de 21 eeuw de zorgkosten de spui gaten uit liepen. Zorg was daarmee een instituut geworden, heeft een monopolie in het aanbod van zorg gekregen in plaats dat er werkelijk gekeken word welk de werkelijke oorzaken van de te hoge financieringen vanuit de zorgverzekeringen en deze kosten bij een aanmerkelijk deel neerleggen bij de cliĂŤnten en patiĂŤnten en uiteindelijk niet kunnen betalen.

Daarmee is de groei aan het aantal versnipperde zorginstituten, zorg aanbiedingen en zorgverleners gigantisch toegenomen. Ook de kosten die daarmee gemoeid ondanks de veel belovende lagere wordende zorgkosten door de grote concurrentie in de vrijmarktwerking mogelijk lijkt te maken is een utopische gedachte is. Het is alleen maar een neo-liberalen inbreng en gedachten gang gaan worden en door het versnippering aan aanbod daar de waarschijnlijke oorzaak ligt naar de toenemende hulp en levensvragen van de samenleving. Door dit steeds meer versnipperde zorgaanbod met alle verschillende zorgverleners die alles kunnen aanbieden op een speciaal gebied van een of ander levensgebied krijg je door de vrijemarktwerking een overdaad aan zorgaanbod waar de deelnemer de weg kwijtraakt en tussen de bomen het bos niet meer kunnen zien. Door alle de versnipperingen aan speciale zorgverleners op de vele verschillende levensgebieden, de participatiewet alleen maar een druppel op een gloeiende plaat is geworden. Door alle over aanbieding aan zorg is de vrijekeuzes aan zorg aanbod de deelnemers handeling verlegen geworden en alleen maar ervanuit kan gaan dat de zorgverlener op het leefgebied van werk of dag besteding van een deelnemer niet weet wat er in de relatie van de deelnemer thuis aan de hand is. Daar zal dan weer deze deelnemer een ander speciale zorgverlener moeten vinden die de deelnemer op levensgebied gezondheid gebied helpt maar uiteindelijk niet kan betalen omdat de deelnemer daar niet voor verzekerd is omdat de deelnemer in het levensgebied financiĂŤn ook weer in vast loopt en voor een simpele hulpvraag een teveel aan zorgverleners nodig zijn.

Das een mooie handel en verdien model wanneer je als voorbeeld met een probleem met een auto of een fiets zoals een kapotte wiel alleen bij verschillende handelaars kan komen en alleen op octrooi het product kan kopen en/of kan laten repareren. En uiteindelijk afhankelijk wordt van de vrije markt werking en veel eenvoudiger kan worden gemaakt voor wie die hulp of dienst nodig heeft.

Maar dat kan dan niet toegepast worden. Omdat de participatie wet alleen maar handelingsverlegenheid opwerpt maar niet onderkend of bespreekbaar gemaakt kan worden. Dat kost toch te veel inspanning en tijd en hoe komt dan een

320

Langs de weg van de afgrond. zorgaanbieder aan zijn geld, voor al zijn investeringen van al zijn studies, personeel en praktijk ruimtes? Dit wordt nooit bespreekbaar gemaakt.

Participatie is een middel geworden om het eenvoudiger zorghulp aanbod die veel efficiĂŤnter werkt zoveel mogelijk schaars te houden voor mensen die het echt nodig hebben. In plaats van de gestelde besparingen die voorspeld zou zijn vanuit de neo-liberalen vrijemarkt werking we daad werkelijk moeten gaan saneren in het aantal zorginstituten die zich versnippert hebben. De angst onder deze zorgverleners verlammender en belemmerend gaan werken en de zorgverlening alleen maar halsstarriger wordt in plaats mee te werken om alle ervaring te gaan delen met de deelnemende hulpvrager over allerlei levens gebieden van hem of haar. Dit contra verschil uit zich dan in het uitblijven van de werkelijke participatie en de werkelijke zorgverlening verzanden in eindeloze overleggen en vastleggen van verantwoording met alle protocollen die handen vol geld kosten.

En alleen maar om het in stand gehouden van de wetenschappers en geleerde en hun duurzame opleidingen.

Per levensgebied kan worden bepaald op welke trede van de participatieladder iemand staat en wat er nodig is om een trede op de ladder te kunnen stijgen of te consolideren*. Bij de bereikte participatie is daardoor duidelijkheid over de te zetten stappen om het welbevinden en de zelfredzaamheid van iemand te verhogen. Een werkbare methode waarbij iedere stap gericht is op participatie naar en in eigen vermogen.

Noot: consolideren is iets ergens proberen te trachten mee vastleggen, verduurzamen of sterker maken.

321

Langs de weg van de afgrond.

Welke leefgebieden zijn er dan.

Er zijn verschillende leefgebieden te onderscheiden waarin mensen zich in bevinden en begeven. In mijn geval adviseer ik bij een hulpvraag we voor de hulpvrager eerst een onderverdeling moeten maken in de 8 levensgebieden waarin de deelnemer zich in bevind. Handig is ook eerst de hulpvrager te vragen waar de hulpvrager in zijn bepaalde levensgebieden de meeste drempels ervaren worden. Soms kunnen ze dat zelf vertellen maar meestal zijn die verborgen of is het een samenloop van verschillende drempel en hobbels of belemmeringen in de verschillende levensgebieden.

De volgende vraag is hoe zelfredzaam de hulpvrager daarin nog staat. We gaan dan als het waren toetsen waar de hulpvrager staat en wat de hulpvrager nog zelf in de betreffende leefgebied(en) nog kan doen. Dat is beter dan alleen maar ongevraagd adviezen te geven of op een enkel leefgebied waar jij als hulpbieder of verlener denkt dat de hulpvrager in staat daar alleen te helpen. Dat is een verkeerde methode wanneer je als hulpverlener, mantelzorger, vrijwilliger en als instituut zorg en/of welzijn instelling alleen binnen hun specifieke specialiteit in een enkel levensgebied maar kan gaan (be-)handelen en dan apart ergens nar een andere hulpverlener gaat doorverwijzen in een ander levensgebied. De meeste welzijn en zorg instituten werken met levensvragen meestal alleen op een of twee levensgebieden.

De te bespreken leefgebieden van een mens tellen er meer dan twee en dat zijn: Huisvesting, Financiën, Sociaal functioneren, Psychisch functioneren, Zingeving, Lichamelijk functioneren, Praktisch functioneren en Dagbesteding. Elke leefgebied wordt verdeeld in verschillende fasevragen en sub vragen afgestemd op alle specifieke doelgroepen die er zijn zoals, ouderen, gehandicapte, zieken, jongeren, volwassenen, kinderen, werklozen en nog meer. De fase vragen zijn gelijk maar de sub vragen zijn leeftijd of aan bepaalde levensfase gebonden die in specifieke onderdelen zouden moeten gaan benoemd en besproken moeten worden. Kortom alles heeft met elkaar te maken en zou in evenwicht moeten zijn maar dat is meestal niet neem alleen maar op het gebied van oud zijn en het lichamelijk functioneren. Dat dat heel anders is dan jong zijn en het lichamelijk functioneren.

Door het tekort aan tijd, de versnipperde specialisme en zorg en welzijn instituten is daar te weinig tijd voor om dat te kunnen toetsen. Tijd kost geld is de redenatie van zo’n zorg of welzijnsinstituut. Als deelnemer die met een hulpvraag zit bij zo’n zorg of welzijnsinstituut aan klopt en er geen tijd is om ervaringen te delen op allerlei levensgebieden waarin de hulpvrager tegen

322

Langs de weg van de afgrond. drempels aanloopt en mee zit is er geen plaats meer voor om elkaars krachten te delen.

Dat kan alleen bespreekbaar worden gemaakt waar de hulpvrager en de deelnemer op dat moment zich vrij over kunnen uiten, zonder daar een tijd aan te kloppen. Dus geen vrijemarkt methoden vanuit de neo-liberalen opgelegde gedachte. In een langdurige gesprek komen diverse knelpunten en drempels naar voren in de verschillende levensgebieden. Maar nog belangrijker is dat tijdens dat vrije gesprek de kracht van de deelnemer betrokken kan worden door zijn zelfredzaam bespreekbaar wordt gemaakt en toe te juichen. In plaats van, uit tijd gebrek of dat niet valt binnen de expertise van de zorg of welzijn instituut en dan maar te gaan kijken wat de deelnemers niet kan en daar een zorgaanbod op gaan doen. Het levensgebieden model kan in plaats uit tijd gebrek of het missen van de expertise, de hulpvraag bij de hulpvrager beter kanaliseren waar door simpel weg alle levensgebieden worden meegenomen waarin de kracht(en) van de deelnemer in aangesproken wordt en als handvatten gebruikt kan worden om tot inzicht en zelfoplossingen te kunnen gaan komen.

En dat is nu waar zorg en welzijn instituten nou net niet mee bezig willen of kunnen zijn. Hoe groter het zorg of welzijn instituut wordt des belangrijker het is om een budgetplan te schrijven om voorliggende voorzieningen te creëren om de gestelde geformuleerde hulpvraag een commercieel zorgaanbod te doen. En met de hernieuwde commerciële en versnipperd aanbod aan doelstellingen van het instituut dat alleen maar aan de hulpvrager kan aan te bieden. Alleen om het zorg of welzijn instelling financieel rendabel te houden waarin de zorg en welzijn kosten niet al te hoog gaan stijgen maar uiteindelijk leid dat deze voor vele die dat nodig hebben uiteindelijk ontoegankelijk wordt en zorgmijders zijn gaan worden en door deze neo-liberalen vrijemarktwerking op hun eigen verantwoording aangesproken worden en niet kan.

Deze zorg en welzijn instituten hebben maar een hoofddoel. En dat is het bestaan van het instituut te garanderen en de werkgelegenheid om alle werknemers maar aan het werk te kunnen blijven houden. De deelnemer komt op de laatste plaats die moeten zich schikken aan de zorgproductie voorwaarde van het instituut. Deze instituten zitten niet te wachten in het welzijn belang van de hulpvrager en het aan eventuele aanspreken op zelfredzaamheid. Het doel is quasi zorgafhankelijkheid commercieel te maken en te houden door het creëren van schaarste meer niet. Wanneer het zorgproduct en dat is in dit geval een deel van de hulpvraag van de deelnemer die valt binnen de specialisme van de zorg of welzijn instituut dan kan daar alleen een gespecialiseerde hulp aangeboden worden in een van de levensgebieden terwijl de zorgvraag ontstaan uit

323

Langs de weg van de afgrond. meerdere levensgebieden ontstaat. Om daar achter te komen voor een preventieve aanpak ervaringen delen als tijdrovend gezien wordt en kost geld en daar is geen plaats voor is binnen het beleid van deze zorginstelling. En dan doorverwijzen naar een andere zorg instituut en de deelnemer zich op het laatst van het kastje naar de muur gestuurd wordt.

Ze voelen zich genoodzaakt vanuit het commercieel belang te handelen en het lijkt daarmee dat ze halsstarrig en nood gedwongen zijn gaan specialiseren (vastbijten) in maar een levensgebied. In plaats de deelnemer op alle levensgebieden aan te spreken zoals de participatiewet toeschrijft en in plaats daarvan binnen een zorg of welzijn instituut contra productief is gaan werken en nog meer schaarste krijgt waardoor de zorg nog duurder wordt. Door uit noodzaak te handelen kan er daarmee nooit een goede samenwerking komen En er zo een versnippert beeld ontstaat van wie heeft een overzicht van het gehele ziekte beeld of de hulpvraag van de deelnemer. De individuele benaderwijze past veel binnen de denkwijze van de commerciële in de vrijemarkt werking van de zorg en welzijn instituten zodat er alleen maar meer zorgmijders bijkomen in plaats de zorgmijding te voorkomen door daar meer tijd aan te besteden aan de knelpunten in de levensgebieden waarvan de hulpvraag komt en door preventief dit probleem aan te pakken meer aandacht en tijd te nemen om de zorgvrager op hun eigen kracht aan te spreken en open te staan om elkaars ervaringen te gaan delen.

Niet alleen voor de hulpverlenende instituten, maar vooral ook voor de deelnemers die kunnen participeren, maar alleen niet weten hoe ze dat kunnen doen te afhankelijk worden gehouden van mantel en andere zorgverleners. Dit is een erg zorgelijke ontwikkeling waardoor er erg veel deelnemers in hun participatie proces in de zorg en welzijn sector buiten de boot gaan vallen. Ik vind dit een zo’n zorgelijke situatie worden dat er vanuit deze commerciële vrijemarktwerking en zienswijze door bezuinigingsmaatregelen deze pijn prikkel bij de deelnemers van de zorg en welzijn instituten neergelegd wordt, in plaats van te kijken naar de duurzaamheid van de uitvoering van de zorg en welzijn dienstverlenende sector gekeken wordt en door elkaars ervaringen te delen met de deelnemers die zorgvragen vereenvoudigd moet gaan kunnen worden.

Momenteel denkt de sector financieel efficiënt te zijn en dat op maar een leefgebied, en als ze daar hulp bieden en de meeste pijn druk alleen wegnemen.

Ze vergeten dat er meer pijn druk bij komt bij een ander leefgebied (zoals een het waterbed effect) en bij andere instituten en aanbod van hulp in andere levensgebieden de pijn wellicht verergeren voor de deelnemers en de drang van deze deelnemers de zorgmijding alleen maar groter wordt. Geen

324

Langs de weg van de afgrond. zorgsamenleving maar een zorg samen loosheid ontstaat en zorgmijding in de hand brengt.

Maar hoe moet het dan wel?.

Ik ga nu vanuit mijn persoonlijke eigen ervaringen die ik de afgelopen 57 jaar ervaren heb. In mijn boek kan je al mijn ervaringen als casuĂŻstiek gebruiken en laten zien door het delen van mijn ervaringen. In mijn beschreven ervaringen en er daar de levensgebieden wijzer naast te leggen ik geleerd hebt deelnemers te begeleiden en mijn kracht te gebruiken door ervaringen te delen. Ik hoop hiermee dat jij als autodidact een stukje met de levensgebiedenwijzer verder komt. In plaats van je dat je eerst moet toetsen op een theoretische geleerde manier. Wanneer je iemand zou kunnen gaan helpen zonder dat wat tegenover staat je je nooit zal moeten gaan verantwoorden waarom je jij als autodidact dat anders ziet, uitvoert en een probleem bij vele hulpvragen samen met de deelnemer hebt aangepakt en opgelost.

325

Langs de weg van de afgrond.

Tips en vragen bij een aanpak van een ondervonden probleem.

Vraag je eerst af van wie het probleem is.

Meestal ben je geneigd (zeker als aankomende hulpverlener) dat je de andere kan bij staan als jouw een hulpvraag gesteld zal worden. Of je daar nu persoonlijk of als professioneel (aankomende) hulpverlener tegen aan loopt. Het probleem is van de hulpvrager. Dit is de belangrijkste eerste stap die jij zal moeten gaan nemen. Door dit te accepteren hou je het probleem bij diegene waarbij die thuishoort en dat is de hulpvrager zelf. Je staat hierdoor meteen open voor objectiviteit een ga je open zonder enige vooroordeel het gesprek in. Van de vele gesprekken die ik gehad heb met de deelnemers uit verschillende doelgroepen ging ik alleen op bovenstaande voorwaarde in. Je voortkomt hierdoor ook een teveel voorgeschreven distantie gedrag van alle verschillen in diverse hulpverlenende instanties. Je blokkeert daarmee de verbinding tussen de hulpvrager en de juiste zorgaanbod waarin de deelnemer zich alleen oprecht via de participatiewet kan vrij uitspreken over zijn ondervonden leed dan wel ervaren drempels in zijn functioneren in zijn of haar verschillende levensgebieden. Hoe dan wel te handelen als hulpverlener of mantelzorg verlener of vrijwilliger ook al kost dat meer tijd.

Ga je vooraf niet inlezen in dossiers of aangedragen ongevraagde adviseringen van instellingen. “Gedane zaken hebben geen keer�, zeg ik altijd maar. Stel je zelf eens voor. Je zit op een hulpverlener stoel van een woningcorporatie en je krijgt een hulpvraag in het levensgebied huisvesting. Je hebt je eerst goed voorbereid op het gesprek wat komen gaat, ondanks dat je de deelnemer een toestemmingformulier hebt laten tekenen voor meer achtergrond informatie. Er kunnen daar dingen in staan die niet alleen relevant zijn in het levensgebied huisvesting maar ook b.v. in zijn levensgebied sociaal functioneren. Er is in de tussentijd tussen het eerste verkenningsgesprek en het lezen van het dossier en het tweede gesprek al veel verandert kunnen zijn. Door een onbevooroordeeld houding aan te nemen neem je eerst met de deelnemer eerst alle levensgebieden zijn ervaringen mee aan knelpunten, maar ook zijn krachten door. Naast deze objectieve manier om het eerste intake gesprek zo in te gaan, toon je meteen ook belangstelling in de leven stijl en wijze van functioneren in zijn of haar verschillende levens gebieden.

Dit 1e contact gesprek (wel eens waar langdurig) is cruciaal om daarna een persoonlijk plan bespreekbaar te maken waarin oplossingen en zelfwerk en redzaamheid in benoemd gaan worden. Hierna kan je daar allerlei verschillende

326

Langs de weg van de afgrond. animeer technieken bij toepassen of bedenken dei aansluiten bij dat persoonlijk plan.

Meeste hulpverleners gaan uit van een 1e kortdurende persoonlijk gesprek om te kijken of je binnen de doelstellingen past van het instituut waarvoor je werkt.

Een kort 1e gesprek werpt meer drempels op dan jij denkt. Maak het 1e gesprek niet te formeel (mist dat kan). Bied een 2e gesprek aan om met de deelnemer samenwerken in de tuin, bij het koken, bij het boodschappen doen, bij allerlei anderen activiteiten in de algehele dagelijkse levens verrichtingen. Gun deze tijd aan de deelnemer in plaats dat je op een kantoor bezig bent je uren te moeten verantwoorden aan het instituut waarvoor je werkt. Want daar is waar het tegenwoordig om gaat het commercieel belang tijd kost geld en das pas beleid?.

Bedenk en zoek samen met de deelnemer aansluitpunten op de hulpvragen van de deelnemer in plaats van je maar te focussen op maar een levensgebied.

Door belangstelling te tonen ( je bewondert de deelnemer van wat hij/zij goed in is) werk je mee aan een oplossing anders niet en versterk je zijn of haar eigenwaarde. Hierdoor staat de deelnemer open voor zelfinzicht waardoor de kans groot wordt om tot zelfoplossingen komen. Bied deze kans aan de deelnemer. In plaats maar via een theoretisch geformuleerde gesprek technieken en tijd te kort, te hopen achter een hulpvraag te komen de distantie alleen maar tussen de deelnemer en jouw groter wordt. Doe gewoon en spreek je gevoel aan alsof je zelf thuis bent en thuis doet. Thuis geef je ook geen ongevraagde adviezen en neem je ook de tijd voor een goed gesprek. Dat verlang je ook van een ander in jouw persoonlijke omgeving als je een hulpvraag hebt of ervaart. Dat kan je ook doen als hulpverlener in plaats van de quota je aan de quota aan gestelde tijd die je krijgt vanuit de instelling waar je werkt krijgt opgelegd.

Sta open voor wat jij nog niet kent wat de ander als vanzelfsprekend ervaart.

Luister en leef je in al de leefgebieden van de deelnemer mee, in plaats al denkelijk te kunnen weten dat de deelnemer in welk ander leefgebied in jouw ogen denkelijk al beperkt in is.

Niets kan zo desastreus werken wanneer je je zo zou op te stellen. Bij iemand die blind erg oud of zich anders kleed of anders leeft dan jouw. Wanneer dat jouw houdingstijl is vanuit de instelling voelen ze zich daardoor gauw afgewezen en kom je niet toe aan de kernvragen. Niemand weet hoe ook jij niet hoe een ander zich voelt met wat hij doet of zij dan hoedanig ook is. Stel dat jij zoals jij zou doen volgens de te etiketten van de instelling jouw zo zou benaderen en in 327

Langs de weg van de afgrond. dezelfde situatie zit die bij jouw voor hulp aanklopt, hoe voel jij je dan? Je zit niet op medelijden de wachten, doe dat ook een ander niet aan. Die ander weet misschien veel meer dan jij als hulpverlener geleerd hebt.

Vraag aan de deelnemer waar je hem bij kan helpen en ondersteunen.

Hang geen hulpverlener uit door ongevraagde adviezen te geven. Vaak gebeurd dit wanneer er een hulpverlener in tijd nood zit en daardoor gehaast wordt. Als je aan de deelnemer vraagt wat hij/zijn nodig heeft en daar ruim de tijd voor in te plannen of neemt en dat je bepaalde hulp niet kan aanbieden ben je duidelijk.

En vraag daarna wat hij/zij daarvan vind. Je doet daarmee een beroep op zijn of haar zelfredzaamheid. Vaak is men geneigd als hulpverlener dat de deelnemer zus of zo kan doen om maar aan de productie en uitvoering voorwaarde van het instituut of een doorverwijs instituut te kunnen gaan voldoen. En uit tijd nood taken uit handen van de deelnemer gaat nemen.

Gun deelnemers de tijd om na te denken over de aangeboden zorg of activiteiten plan.

Nadat de deelnemer kennis heeft gemaakt met het hulpverlening aanbod van jouw als hulpverlener verwacht dan niet dat de deelnemers daar meteen aan kan voldaan. Niets is zo erg als verwachtingen wekken bij de deelnemers om op tijd te zijn bij het inplannen van een hulpverleners actie of zorgplan. Ze moeten niet komen, ze zijn zo vrij gebruik te mogen maken van jouw expertise om voor hulp bij jouw te komen. En als ze deelnemers niet komen, dan zal daar wel een reden voor zijn. Meestal komt dat dat je nog niet alles bespreekbaar hebt gemaakt uit tijdnood en waarschijnlijk nog niet kenbaar is gemaakt door de deelnemer tijdens het eerste gesprek. Dus kweek geen verwachtingen bij de deelnemer. Je mag niet uitgaan van een wederdienst van een ander dan schep je ook duidelijkheid.

En dan nu de laatste.

Wie ben jij dan als je zelf geen hulpvragen kan stellen, je de andere met een hulpvraag kan helpen?

Jouw antwoordt op deze vraag zegt al meer genoeg. Dit betekend dat je al mijn tekst te theoretisch zit in te lezen in dit boek, ook als autodidact dan maar kan verwachten door mijn competenties te gebruiken in plaats die van jouw aan te spreken er die erin te betrekken jij een ander dan kan helpen? Niet dus. Door alleen onmogelijkheden te bespreken waaronder jouw onmogelijkheden kenbaar te maken en dan gezamenlijk te bespreken en te delen door het

328

Langs de weg van de afgrond. uitwisselen van elkaars krachten en zwaktes de oplossing vanzelf komt. Dus niet uit dit boek komt. En dat is de kracht van het autodidactisch zijn.

Ik denk dat je alleen door jezelf bovenstaande vragen te stellen. Je zelf antwoorden krijgt om jouw krachten te delen. En jij dan prima in staat bent om een ander bij te staan bij ondersteuning vragen van de deelnemer in zijn of haar hulpvragen. Zo simpel is dat.

329

Langs de weg van de afgrond.

Het overzicht houden van knelpunten in alle leefgebieden.

Wanneer je in gesprek gaat bespreek dan alle leefgebieden. De grootste valkuil is dat je vanuit jouw eigen referentie kader gaat kijken en luisteren. Voor betaalde hulpverleners die in een zorg of welzijn instituut werken zullen zich daar bewust van moeten zijn dat ze niet vanuit hun referentiekader kunnen werken met deelnemers. Ook niet vanuit de protocollen en etiketten vanuit de instelling beleid. Dat is erg moeilijk en door druk vanuit et beleid en de quasi angst voor de participatie wet waarschijnlijk een onmogelijke aanpak zou kunnen zijn. Men zal veel meer oog moeten houden van de signalen die komen vanuit de gesprekken met wat ze vertellen in plaats rekening te houden die gekaderd en genormeerd aan beleidsregels, protocollen, tijdsmeting, opleiding en kosten beheersbaarheid zijn en vanuit deze strategie meer belemmerend werkt dan participatie waardig is. Wat tegenwoordig heel normaal is en eerst naar jouw eigen manier van het individueel leven te kijken dan in plaats dan die van de ander. Dat is nou precies wat je als hulpverlener, mantelzorger of autodidact nou niet moet doen. Je aansluiten aan deze normering en uniforme regels van het zorg of welzijn instituut je afsluit of uitsluit om maar enig sinds in contact te komen met de werkelijke leven van de dag van diegene die tegen je over zit. En dat is de hulpvrager. Het is van het grootste belang dat je je aansluit in de belevenis van dat werkelijk leven, in alle leefgebieden waarin een of meerder drempels in ervaren wordt door de hulpvrager.

Dat is pas ervaring delen, je inleven in de leefgebieden van anderen door zijn of haar ervaringen te delen in plaats vanuit het commercieel belang ongevraagd advies(en) te geven met wat vooral niet bij het instituut aan zorg aanbod heeft dan wel kan. Verdieping zoeken bij een intake gesprek begint door eerst alle levensgebieden in kaart kan brengen voordat je maar het idee hebt om hulpvragen in kaart te kunnen of mogen kunnen brengen. Jij krijgt dan een veel beter beeld van mogelijk verborgen hulpvragen waarin jij als hulpverlener je wel of niet bij kan aansluiten wat de hulpvrager wel of niet wil of kan.

Het eerste advies van mij is ga op je gevoel af. Pas dat gevoel aan op alle leefgebieden van de hulpvrager en sluit je daarop aan. Kruip niet in de schoenen van de ander. Dat is onmogelijk en gaat ook niet wellicht heeft hij/zij wel een andere schoen maat dan jouw. Iemand trekt de schoenen aan die hij/zij zelf past anders kan hij/zij daarop niet lopen. Gebruik hiervoor dit handig ezelbruggetje wie de schoen past trekt hem aan. Hou als eerst rekening met in wat voor doel groep de hulpvrager zit. Er zijn verschillende doelgroepen zoals kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen. Daarin zitten veel verschillen in de levensgebieden en in sommige gevallen kan je dan nooit in de schoenen staan

330

Langs de weg van de afgrond. van de ander. Erken en accepteer dat van je zelf en ben je bewust van op dat moment. Dan wordt dat jouw kracht om een andere te kunnen helpen zodat je ineens veel meer openstaat voor de ander zijn levens en hulpvragen en individuele belevingen in de verschillende levensgebieden. Zoals jij misschien als jong student in dit boek leest je enig sinds probeer je te verdiepen in iemand die veel ouder is dan de student door zelf eerst de ervaringen gaan delen met de andere door open te staan voor elkaar in plaats maar te denken dat wat je geleerd hebt vanuit het boek denken dat je in andermans schoenen kan staan dat gaat echt niet.

Want zo geeft de oudere aan dat er een wil en openheid is en op zijn oplossing vermogen mee kan meevaren door ervaring uitwisselen en daardoor veel beter in staat bent om bij zijn hulpvragen aan te sluiten. Dan pas kan je in elke soort doelgroep waarmee je gaat werken bijstaan.

Ik zal een aantal doelgroep casuĂŻstiek voorleggen waarin jij door het gebruik van het ezelbruggetje nog niet besproken hulpvragen (verborgen) bespreekbaar kan maken. Je kan het ook beschouwen als een gouden regel waarin je voor de deelnemer of hulpvrager een inzage kan krijgen van de hulpvragen en oplossingen die daarvoor zichtbaar worden.

Ga er maar vanuit dat als je in een of twee leefgebieden van een deelnemer of zorgvrager drempels ervaren wordt. En uit welke doelgroep dan ook er in een derde levensgebied ook knelpunten gaan ontstaan. Dat is de kans om jouw hulp in het zetten vanuit jouw unieke eigen ervaringen en jouw krachten te delen en in te gaan zetten. En dan vanzelf het grootste belang daarin de deelnemer of zorgvrager zelf zo in te betrokken voelt en zijn zelfwerkzaamheid vanzelf ingezet wordt en tot zelfkennis en inzicht kan komen.

Dit is niet vanuit boekjes te lezen, dit kan alleen maar door jouw unieke eigen gemaakte ervaringen en krachten te delen. Door alleen maar te delen en vanuit jouw zelf komt er ineens een ruimte komt waarin jij kan aangeven wat je wel en wat je niet kan betekenen voor een ander in plaats van wat jij denkt te kunnen doen voor een ander de neo-liberalen gedachte van marktwerking is en daar nog durven een wederdienst voor te vragen?. Door je wat meer te gaan verdiepen in de leefgebieden wijzer zou jij alle levensgebieden en vragen in kaart weten te brengen van een deelnemer of hulpvrager ook wanneer dat buiten jouw zorgaanbod instelling gebied ook is. Verlies je het overzicht van alle knelpunten en drempels die ervaren wordt in de levensgebieden raad ik jouw aan dan deze leefgebieden wijzer elke keer weer te gebruiken. Deze wijzer is toe te passen op elke doelgroep in elk van de 8 verschillende levensgebieden. Het 8 fase model.

331

Langs de weg van de afgrond.

Daarna in ga je alle verdiepingsvragen verzamelen en gebruiken aan de deelnemer of hulpvrager Dat kunnen verschillende vragen zijn afgestemd op verschillende doelgroepen in alle levensgebieden. Zolang je ze maar allemaal bespreekbaar maakt en zo beide meer inzicht krijgen in de ervaren knelpunten en drempels in de leefgebieden en verborgen hulpvragen zichtbaar worden. Heel belangrijk in dit 8 fase model dat er geen uniform aan aanbod of oplossingen aan te dragen zijn, maar dat alle ervaren knelpunten bespreekbaar worden gemaakt.

Het doel is niet om ongevraagde oplossingen aan te bieden (instelling gericht) maar dat alle knelpunten zichtbaar worden.

Een voorbeeld van verschillen in vraag stelling en zoeken naar knelpunten die er zijn in de verschillende levensgebieden. Zoals de doelgroep ouderen die knelpunten ervaren in het levensgebied gezondheid die geheel anders ervaren worden door jongeren in het zelfde levensgebied. Noteer de verschillen daar maar eens en zet daar nou eens een tweede levensgebied relaties naast de beleving en ervaringen en krachten en zwaktes daar geheel anders in staan. Dus wanneer je de ervaringen en krachten gaat delen met elkaar vanzelf tot de juiste oplossing kan komen en wie wat kan doen super besparend kan werken. En veel eenvoudiger wordt.

Dan zijn we nu toe aan de volgende stap om de leefgebieden in kaart te brengen afgestemd op de doelgroep.

We gaan nu eens kijkje nemen in de verschillende 8 levensgebieden. We starten met de eerste en dat is huisvesting. Maar eigenlijk kan dat in elke ander levensgebied zolang je maar ergens start dat hangt aan de hulpvrager af waar huh/zij op dat moment in staat. Dat is ook onafhankelijk bij welk soort werktaken pakket je hebt en welke functie die je hebt bij een zorg of welzijn instelling.

In welk levensgebied je ook start en voor welke doelgroep je dit ook doet je meteen een verschil aan themaonderwerpen hebt en krijgt en de verborgen hulpvragen aan het licht kunnen brengen. Neem nu al het verschil tussen de doelgroepen jongeren met een lichamelijke beperking al dan niet aangeboren of ouderen met een lichamelijk beperking. Alleen al in het thema huisvesting kan je daar hele veelvoud aan andere hulpvragen ontdekken en uit vandaan krijgen vanuit een van deze doelgroepen. Wat ook handig is wanneer je de levensgebieden wijzer wil gaan toepassen op een van de deelnemers of hulpvragers die bij jouw aankloppen voor een hulpvraag of ondersteuning, je als je dit voor het eerst gaat doen jouw verborgen hulpvragen aan levensgebieden in kaart te brengen?. Ik heb dit al eens vaker toegepast op me zelf want door zo te kunnen durven handelen durf je je zelf bloot te geven aan anderen omdat je

332

Langs de weg van de afgrond. openstaat om jouw ervaring te delen en je krachten en zwaktes te kunnen ontdekken. Door zo te handelen heeft mij ertoe aangezet mijn wens eens een boek te gaan schrijven. Maar daarvoor nooit toe in geslaagd was omdat ik mezelf nooit deze vragen te stellen en open te staan voor mijn knelpunten in mijn levensgebieden. Laat staan te leren accepteren hoe ik fouten keuzes gemaakt heb en door de 8 fase model op mijzelf toe te passen mezelf eraan toe kunnen aangezeten om mijn levensverhaal te kunnen opschrijven en zo dit boek is ontstaan.

Maar het 8 levensgebieden wijzer voor de begeleiding van stagiaires in opleiding een handige handvatten tool zou kunnen zijn. Je kan dan met de uitkomst beter elkaars ervaringen uitwisselen met de deelnemer en samen veel beter met elkaars onmogelijkheden en belemmeringen om te gaan waarin het delen van de eigen kracht in vergroot wordt en bespreekbaar is. Maar deze uitwisseling voer je alleen maar uit pas als je natuurlijk alle thema’s van de 8 levensgebieden doorgenomen hebt om daarna samen een plan van aanpak of zorgplan te ontwikkelen.

Een voorbeeld is als je met een jongere deelnemer alle thema’s door neemt. In mijn voorbeeld start ik bij huisvesting. Ik begeleid deze jongere deelnemer en klaagt dat hij geen huisvesting kan krijgen. Bij wat doorvragen onder begeleiding van jouw blijkt dat het thuis niet goed gaat. Dan lijkt het vanzelfsprekend dat het tweede leefgebied relaties aan gesproken wordt om daarin verder te gaan.

Tenslotte wordt zijn 3e levens gebied het sociaal functioneren besproken. Daarin zal hoogst waarschijnlijk een knelpunt in ervaren worden door de deelnemer.

Dat kan een signaal zijn maar meer dan verder ook niet. Tenslotte als je daar te veel in mee gaat, voordat je alle andere even belangrijke levens gebieden samen hebt doorgenomen je een te voorbarige conclusie trekt. Het is verleidelijk om met de doelstelling van het instituut waar je werkt met maar een van de 8 genoemde levensgebieden te werken. En wordt er door jouw conclusie vanuit het instelling denken desastreus op de deelnemer of hulpvrager zijn eigen kracht of zwakte beïnvloed wordt en tegengaat stribbelen. Ik begrijp dat wel want je wilt de deelnemer of hulpvrager in dit geval de jongere zoveel mogelijk bijstaan in zijn ervaren probleem maar dat is veel te veel voorbarig als je maar een levensgebied betrekt die volgens jouw instellingsbeleid mogelijk is. Neem dit alleen aan als een eerste signaal van denken op jouw gespecialiseerde instelling aanbod, er komen er nog veel meer bij als je alle levensgebieden doorneemt ook passen die niet in jouw instellingzorgaanbod. We hebben tenslotte nog niet alle thema’s door genomen in de huisvesting, b.v. het soort huisvesting wordt dan overgeslagen als een uitkering aangaat of moet vragen of hulp zoekt om die aan te vragen.

333

Langs de weg van de afgrond.

Wees daar alert op want gauw verlies je dan het overzicht en wat denk je van de deelnemer of zorgvrager zelf dan?. We hebben alleen maar de beleving van het leefgebied huisvesting besproken. We weten nog geen eens wat de wensen zijn van het soort huisvesting die de deelnemer heeft maar ook nog niet wat de deelnemer of zorgvrager zelf verwacht.

Als je dat in kaart hebt gebracht samen met de deelnemer dan kan je pas het volgende levensgebied aan spreken.

Dit lijkt misschien voor jouw als werker bij een welzijn of zorginstelling een zeer omslachtige werkwijze maar ik handel alleen maar onbevangen zonder dat ik maar enig sinds gebondenheid voel aan een instelling of instituut. Ik heb jaren als straathoekwerker gewerkt waarin ik niet afhankelijk was van een kantoor of instituut. Het enige wat ik hoefde te doen waren de jongeren hun problemen en wensen in kaart te brengen. Ik was er voor de jongeren die zwerven of rond hangen op straat en ga dan ook naar ze toe op hun terrein. Die komen niet vanzelf naar een kantoortje om geholpen te worden, net zoals ouderen en verstandelijk beperkte die evenzo met jongeren overlast te maken heeft, dat is dan niet mijn terrein waar ze zichzelf niet kunnen zijn en in kunnen uiten. Daar ben je voor en niet voor het instituut waaraan je denkt financieel gebonden en afhankelijk denkt te zijn. Ouderen hangen de vuile was niet zomaar buiten de deur, dus ga ze opzoeken of verkennen op hun eigen terrein ter wille van het ondervonden probleem met jongeren.

Verstandelijk beperkte jongere willen ook iets betekenen maar weten niet wat ze kunnen maar willen wel wat gaan doen. Ga als het kan naar ze toe en niet alleen in een specifiek levensgebied zoals huisvesting (nog geen huisvesting hebben) of dagbesteding (of nog geen dagbesteding hebben), zoek de verborgen hulpvragen op in alle levensgebieden ga op verkenningstocht en deel jouw krachten en ervaringen die aansluiten op hun niveau en hun terrein.

De levensgebieden wijzer is alleen maar een hulpmiddel en laat zien zonder dat je afhankelijk bent van enige kantoor, ruimte, doelstellingen waarin je zou moeten deken te moet manifesteren. Je krijgt meer inzicht in de hulpvrager of deelnemer door deze leefgebieden wijzer te hanteren en te gebruiken en er een meer proactieve open werkhouding ontstaat in plaats af te wachten wat er naar jouw toekomt als instellingswerker binnen in het instituut waar jij momenteel werkt of vrijwilligerswerk doet. Zoek jouw deelnemers op ze zijn overal vooral in hun eigen quasi veilig ruimtes, thuis, op straat of als activiteiten begeleider in de vele vormen van dagbestedingen en in alle doelgroepen waarmee jij werkt.

334

Langs de weg van de afgrond.

Wees niet te bang om de levensgebieden wijzer bij de hand te nemen en samen door te nemen. Een instituut wil dat jij als professioneel werknemer de deelnemer blijft vasthouden om het voortbestaan als instituut te blijven waarborgen en jij bent het middel voor om de deelnemers blijvend te laten begeleiden. Niet om met hen echt te laten participeren wat een verlies aan wellicht jouw baan of jaarlijkse omzet van het instituut daarmee op de tocht komt te staan.

Wanneer je alle fases aan de 8 levensgebieden door hebt door genomen met de deelnemer ga je samen een plan van aanpak op zorg of werk plan opzetten. Doe dat op een manier door de eigenkracht en zwakte van de deelnemer aan te spreken inclusief de mantelverzorgers, familie of vrienden eromheen. Een goed voorbeeld is het project, “De eigen kracht centrale*”.

Doe je dat niet dan weet ik zeker dat je te veel werkdruk hebt en erg druk krijgt en gauw overwerkt raakt doordat je de deelnemer veel te veel uit handen neemt.

Ook al zorg je voor een goed werk en begeleid balans je zal merken dat je teveel aan quota aan deelnemers hebt en niet meer juist en preventief meer kan handelen. En door dat je het zo druk hebt een extra wederdienst gaat vragen in loon van je baas je je uit de markt prijst.

Laat je ook niet verlijden omdat een leidinggevende je op een bepaald levensgebied alleen laat ingaan. Dit kan op woon dan wel werk of zorg en of dagbesteding begeleiding gebied zijn alleen maar onder het mom om je daarmee te ontlasten. Ze ontlasten jouw daar niet mee. Ze houden jouw daarmee in hun bedrijf of instelling beleid om geen greep te verliezen op de zorgvrager. Ze willen alleen maar hun werk behouden door alleen maar het blijven beïnvloeden van de zorgvrager om die bij het instituut te houden dus de ontwikkeling van de zorgvrager in te dammen om daar hun geld mee te blijven verdienen. En dat is het financieel commercieel belang van de neo-liberalen invloed van de vrije marktwerking. Maar dat heeft niets meer met sociale dienstverlening te maken.

Hoe meer ze tegen het toepassen en hanteren van de levensgebieden wijzer zijn en het 8 fase model, hoe mee de leidinggevende van het zorg, welzijn of sociaal instituut naar hun eigen straatje praten om daar een slaatje uit te kunnen slaan en dat is nu wat precies wat zoveel handen vol de gemeenschap aan geld kost.

Noot: Eigen Kracht gaat over zelf de regie houden. Ook als het tegenzit en mensen te maken krijgen met hulpverlening. Over een plan met oplossingen maken, met mensen die belangrijk voor je zijn. Over meedenken. En over samenwerken om het plan uit te voeren. En die zitten in een ander leefgebied dan waar het instituut zijn beleid op heeft afgestemd. Om de levensgebieden wijzer

335

Langs de weg van de afgrond. toe te passen gaat over (en daar zitten zorgmanagers niet op te wachten) het omdraaien van besluitvorming in zorg of bij hulp. Over het recht om eerst samen met ‘eigen’ mensen eigen oplossingen te bedenken. Ondersteuning van hulpverleners sluit daarop dan het beste aan. Zo houdt iedereen regie over zijn eigen aandeel dus minder bemoeienissen vanuit een zorg, welzijn of sociaal instituut..

Een Eigen Kracht-plan of familiegroepsplan verbetert de leefsituatie. Het kan ingrijpen voorkomen bij problemen, zoals een dreigende uithuisplaatsing, huisuitzetting of langdurige begeleiding en/of opname. Het bespaart tranen en euro’s. Winst voor iedereen!

Wat doe je met alle signalen samen met de deelnemer.

Maak alle signalen die je ziet of opmerkt in het gesprek bespreekbaar. In alle besproken leefgebieden en signalen die je bespreekbaar hebt gemaakt kan je elk signaal een kleur aangeven. Ik pas dan een andere methodiek toe en dat is de stoplicht methoden. Die wordt onder de jeugdzorg wel eens gebruik en als regressie middel gebruikt. Nu passen we dat niet toe als regressie regulatie middel maar gebruik je de kleuren alleen maar als een signaalkenmerk waar jij als hulpverlener of vrijwilliger een knelpunt of ervaren drempel of belemmering kan aanvinken met een stoplicht kleur.

Rood is een sterk signaal waar zo snel mogelijk aan gewerkt moet worden, oranje is waar jij nog niet zeker weet waar er aan gewerkt kan gaan worden en groen is in waarin niet aan hoeft gewerkt te worden. Dit natuurlijk in samen spraak met de deelnemer. En dat doe je het zelfde in de thema onderwerpen van elk leefgebied.

Door de stoplicht methode toe te passen merk je dan als je deze methode inzet hoe makkelijk jij de knelpunten in kaart kan brengen en dat samen bespreekbaar te maken en elkaars eigen krachten daar in te gaan zetten door alleen maar te delen van ervaringen. Vooral als je meerdere deelnemers begeleid(en dat is goed mogelijk ook als vrijwilliger of mantelzorg verlener). Je hoeft eigenlijk in welke werkzetting je ook werk, bij de begeleiding bij de deelnemer thuis, bij het werk of dagbesteding dan wel bij elke persoonlijk contact de mate van urgentie van een knelpunt op kleur aan te vinken. Hoe meer je dat gaat toepassen, hoe makkelijker je naast het zorgplan van de deelnemer jouw begeleiding stijl of plan daarop kan gaan aanpassen. Je hoeft alleen maar 1 keer per half jaar een officiële evaluatie op toe te passen en het zorg plan desnoods aan te passen. En dat is

336

Langs de weg van de afgrond. een andere manier van efficiĂŤnt werken door elkaars eigenkrachten te gaan gebruiken en ervaringen te gaan delen.

Deze begeleiding stijl kan je op elk moment toepassen en inzetten zodra je een persoonlijk contact hebt of krijgt met een deelnemer en is deze stijl en manier van werken onafhankelijk is van welke doelgroep waar je dan ook momenteel mee werkt. Om dit te aan te leren pas dan eerst deze methodiek op je zelf toe en zie hoe makkelijk jij alert bent over je eigen levens gebieden en de fases begint te herkennen waarin jij dreigt een knelpunt te gaat leren ervaren. Alleen als je het niet even zeker weet of onzeker bent in een bepaalde fase van een levensgebied van jouw door alleen maar oranje aan te vinken veel alerter bent geworden en dat preventief kan gaan veranderen. Wanneer je jouw krachten dan hebt ontdekt (die hoogst waarschijnlijk en dat is de ervaring) door op tijd te leren stoppen omdat je gewaarschuwd bent en jouw ervaring te gaan delen met anderen openstaat en accepteert wie je bent en daar aan verder kan werken. Zo ontdek jij hoe makkelijk het wordt dat jij deze methode kan toepassen bij een deelnemer. En alles sneller en beter bespreekbaar gemaakt kan worden en overzicht houd war je ander in kan bijstaan als die vraagt om ervaringen te kunnen gaan delen en daar de krachten bij te gaan vinden en uiteindelijk tot zelfoplossingen gaan komen.

337

Langs de weg van de afgrond.

Tips voor een aanpak van een probleem.

1. Pas de bovenstaande methode eerst op je zelf toe. Met de ervaring en de kracht die je gevonden heb dan kan je die met de andere meteen gaan delen.

2. Neem de tijd om in gesprek te gaan in welk persoonlijk contact je ook hebt met je deelnemer en waar. In dit contact moment breng je samen alle levensgebieden in kaart met de daarbij behorende fase vragen.

3. Ga in het opzetten van een zorg dan wel begeleidingsplan uit van de eigenkracht methoden van de deelnemer. Vraag hem of haar waar jij als hulpverlener als de deelnemer niet op eigenkracht (familie of naaste en mantelzorgers) kan varen waar jij hem bij kan helpen en ondersteunen.

4. Begeleid de deelnemer het eerst in leefgebied waarin hij of zij het meest in vertrouwd of veiligst bij voelt. Jij bent er voor de deelnemer. De deelnemer hoeft zich niet te schikken in naar een onveilige omgeving zoals een onpersoonlijk kantoor ruimte of spreekkamer. Dus als er in het leefgebied relaties de persoon zich vertrouwd voelt plan dan een thuis afspraak of bij diegene waar op het levensgebied relatie hij/zij mee intiem of vertrouwd mee is.

5. Schaal de aankomende of zichtbare knelpunten naar kleur groen (niets aan de hand), oranje (opletten er komt een ..) en rood (een knelpunt of drempel) dit kan in je hoofd of vink aan op een zelfgemaakte intake formulier. De stoplicht methode kan je als geheugensteuntje gebruiken visualiseer dat voor je zelf.

6. Bij dat visualiseren van deze methoden dan maakt de zichtbare ervaren drempels bespreekbaar en deel jouw ervaring en kracht in en zet daarna de eigenkracht van de deelnemer bij in.

7. Evalueer elk halfjaar het begeleiding of zorgplan met de deelnemer en pas het plan desnoods aan op de eigenkracht van de deelnemer en naaste familieleden en of vrienden. Met als streefdoel zelfstandigheid en zelfredzaamheid in op alle levensgebieden.

8. Daarna afronding hulpverlening of begeleiding gesprek of maak daarna herindeling zorg of begeleiding plan.

Nu weet je hoe je de levens gebieden wijzer kan gebruiken. Ook weet je nu dat je onafhankelijk van elke doelgroep dan ook enig inzicht gekregen heb, hoe je door gebruik van de leefgebieden de zelfredzaamheid van een deelnemer kan stimuleren. Het enige wat je nog niet weet is hoe je dit in een zorg of begeleiding plan kan verwerken. Daarvoor verwijs ik je naar de bijlage in dit boek. Je ziet daarin een voorbeeld zorg of begeleidingsplan waarin de eigenkracht van de

338

Langs de weg van de afgrond. deelnemer in benoemd wordt. Deze kan je waar nodig alle fase vragen in gaan aanpassen.

Verder vind je mijn beloofde casuïstiek en hoe ik met de levensgebieden wijzer, deze wijzer op mijzelf toegepast heb. Ik zal je laten zien door eigen inzicht in het toepassen van deze methoden mijn levensgebieden en alle knelpunten in deze gebieden een kleur heb toegekend. Rood ernstig, oranje dreigend en groen niets aan de hand. Door al mijn levensgebieden aan te vinken met deze kleuren en bij een meervoud aan rode, en oranje kleuren ik ineens inzicht kreeg in mijn problemen en daarmee tot mijn zelfhulp ben gaan komen. Dit is gelukt bij mijn verslaving door mijn gevoel aan te spreken en te accepteren met wie ik was en mijn drugsverslaving en later mijn gevoel toe te passen met de levensgebieden wijzer. In mijn geval bij het stoppen van roken wat een zeer slechte ongezonde gewoonte overigens is.

Ik ga eerst proberen door mijn ervaringen te gaan delen met jouw zodat jij als autodidact je vanzelf met dit hulpmiddel meer tot inzicht kan komen. Inzicht te krijgen hoe er knelpunten en drempels zijn in elk levensgebied individueel een soms elkaar overlappen. Niet alleen van mij maar ook die van jouw en elkaar daardoor elkaars ervaringen te delen en jouw kracht te ontdekken om een eigen strategie of methode te gebruiken om andere bij te staan die naar eigen oplossingen zoeken. Waardoor ook anderen ( in jouw levensgebied relaties b.v.) door deze ervaringen weer te delen en daarmee ze zich zelf kunnen helpen.

Samen de krachten te delen en samen verder komen bij een ondervonden probleem of meerdere problemen. Maar ik zal mijn ervaringen met jouw gaan delen.

Je kan als het ware gaan denken dat je de levensgebieden wijzer kan toepassen op wat ik in mijn levensloop allemaal ervaren heb. Je merkt dan wanneer je door gebruik van deze levensgebiedenwijzer en die te gaan toetsen op mijn ervaringen. Het lijkt alsof die precies aansluit en ik hierdoor besloten heb om met mijn autodidacte levensstijl tot het schrijven van dit boek “Langs de weg va de afgrond” ben gekomen.

Je leest door mijn boek als het ware snel heen, waar mijn momenten zijn van drempels en knelpunten binnen al mijn 8 levensgebieden en groen, oranje maar ook zeker rood die door jouw al aangevinkt zou kunnen worden. Want door mijn ontdekte kracht door inzicht te krijgen wat mijn probleem zou kunnen zijn en mezelf te accepteren hoe ik ben, zonder anderen daarover de schuld van te geven en zonder enige wederdienst te vragen zo tot mijn eigen kracht ben gekomen om mijn gedrag, gewoontes en houding te kunnen gaan veranderen.

339

Langs de weg van de afgrond.

En dat is de kracht die ik aan jouw overgedragen hebt, die ken je nu inmiddels omdat ik al mijn ervaringen gedeeld heb met jouw in dit boek. Waardoor jij een handreiking hebt en waarschijnlijk eerder toe bent instaat bent om deze kracht te kunnen delen met anderen, Vooral waarvan jij die denken die dat nodig hebben en dat uitstralen naar jouw.

Probeer daarna het 8 fase model maar eens toe te passen op jezelf en er gaat een hele nieuwe wereld open. Hoe rooier een levens gebied van jouw scoort des te harder jij aan jouw gedrag iets zal moeten gaan veranderen, kom je er niet uit deel jouw ervaringen dan met anderen en er komen vanzelf oplossingen door jouw ervaringen te delen omdat je open staat voor anderen. Deel jouw ervaringen in jouw andere levensgebieden zoals relaties of dagbesteding. Deel jouw ervaringen ook in de levensgebieden waar jij veel sterker op je benen staat en zet deze kracht in op de wat zwakkere levens gebieden van jouw of die met een levensgebied van de ander. Je weet niet wat je overkomt want daar zit uiteindelijk de uiteindelijke kracht die iedereen in zich heeft. Gebruik jouw ervaringen en deel deze met andere en vraag daarvoor geen wederdienst. Hoe minder je dat vraagt hoe groter de kans is dat je er een kracht voor terug krijgt.

Deel je ervaringen en zet die ook in mits daar door een ander om gevraagd wordt. Echt niets anders helpt beter dan dat om een ander bij zijn probleem te kunnen helpen door hem daar zelf voor in te gaan zetten. Doe je dit niet dan verrijk je de ander niet maar hou je de ander zwak. Vraag geen commerciĂŤle wederdiensten zoals geld of andere aandacht. Je ontdekt daarvan vanzelf de energieke kracht van terug die je voed door jouw ervaringen te delen met de ander en je ontdekt dat je langzamerhand ook steeds hoe sterker je in je schoenen gaat staan door geen wederdiensten meer te verlangen en jouw kracht groter wordt door te durven delen.

Ik zal nu mijn ervaringen delen met jouw wat betreft het stoppen kunnen gaan roken. Weer een verslaving problematiek en door zelfinzicht en acceptatie tot oplossingen ben gekomen. Ik was me nog niet bewust van de levensgebieden wijzer maar ben wel door andere vanuit mijn levensgebied relaties en alle andere ervaringen die ik heb opgedaan in het werken met verschillende doelgroepen en individuele hulpverlening. Daarin komt ook de inzet en gebruik van de verschillende levensgebieden wijzer naar voren. Alle voorbeelden gebruik ik vanuit mijn persoonlijke situaties en vaak in dit boek praktijk ervaringen.

340

Langs de weg van de afgrond.

De definitie van zomaar een verslaving.

Verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is, zodanig dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of heel moeilijk los kan laten. Het gedrag van de persoon is voornamelijk gericht op het verkrijgen en innemen van het middel, of het handelen naar de gewoonte, ten koste van de meeste andere activiteiten. Als het lichaam deze stof of gewoonte dan moet loslaten kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden bij deze persoon.

Dat is een definitie om in het kort afstandelijk te omschrijven wat dat is. Het draagt geen gevoel uit het geeft alleen iets weer meer niet. Goed in mijn geval wat betreft de heroĂŻne heb ik daar al iets over omschreven. Maar ik ga het nu proberen nog dichter bij jouw gevoel te brengen. Tenslotte de ene verslaving is de andere verslaving niet. En iedereen ervaart de aanhoudende drang naar blijven roken anders. Als eerste wat je zal moeten gaan doen is dat je eerst zal moeten erkennen dat je aan roken verslaafd bent. En ik durf te wedden met een roken verslaving jij het anders benoemd en zo niets aan bovenstaande definitie hebt. Het geeft iets weer maar niet zoals jij op dat moment voelt. Daar begint het mee. Want stel dat je nooit gerookt hebt dan is jouw of mijn definitie van verslaving anders. Tenslotte ken je dan die van mij dan niet. Ik denk dat ik je dan nu al aangezet heb tot anders gaan delen aan ervaringen ben gekomen tot wat je tot dit hoofdstuk gedacht heb.

Ik ben niet alleen verslaafd geweest aan heroĂŻne maar ook aan roken. Nou komt het wat iets meer dichterbij voel je dat. Ik vraag me nu af wat denk van obesitas dat is duidelijk te zien denk je daar nu anders over dan toen je aan dit boek begon Of hoe dank je nu over de verslaving gamen op de computer. Voel je eigen jouw alarm signalen naar boven komen en in welke levensgebieden van jouw kot die dan voor en welke kleur scoor jij daarin. Begin je je nu aangesproken te voelen doordat in mijn ervaringen kan delen en daarvoor open staat. Of voel je zo aangesproken en denk je wat een onzin waarvan ik uit kan gaan opmaken dat jij waarschijnlijk nergens aan verslaafd bent. Dit kan gewon niet want je was dan getopt met lezen in dit boek want op de een of andere manier heb je daar wel aandacht voor gehad. Ik doe verder niets alleen door wat ik jouw gevraagd hebt en jij daar een gevoel bij krijgt. Nu komt het wat dichterbij en voel je de dreigingen, drempels en belemmeringen die waarschijnlijk binnen een of meerdere levensgebieden van jouw raken. Het is daardoor haast niet mogelijk te ontkennen dat iemand waaronder jij of ik geen verslaving heeft of die nu verborgen is of zichtbaar zoals ik daarvoor uitkom. We zijn begonnen om onze ervaringen te gaan delen, jij omdat je dit boek leest en ik omdat ik mijn

341

Langs de weg van de afgrond. ervaringen deel met jouw en daar een kracht vanuit vandaan komt die we kunnen delen waardoor een verslaving veel minder staties is gaan geworden en daarnaast raak ik jouw gevoel. Was dit niet zo, dan had je dit ook niet gelezen en dit boek met mijn ervaringen en het delen daarvan allang naast je neergelegd.

Dus ik raak je gevoelens en doe daar automatisch een apel op.

Dan de volgende vraag is of je dat wel of niet kenbaar wil kan maken. Bij een op een gesprek zou ik dan denken is diegene wel bereid om mijn ervaring te gaan delen met die van hem of haar. Nu gaat dat moeilijk vanuit dit boek, maar jij kan daar alleen aan toegeven om mijn delen van mijn ervaring te kunnen delen met jouw als lezer. Maar door mijn gevoel te delen met die van jouw raak dan komt de volgende vraag wat jij je ermee gaat doen omdat dat geheel aan jouw of je met mijn opgedane ervaringen hoe jij dat dat weer gaat delen met een ander.

Maar wat ik wel weet is dat jij alleen maar twee kanten op kan. Je ontkend alles en sluit dit boek of je probeert aan te nemen van mij dat er enige reden is om te accepteren wat ik ervaren hebt en je aandacht getrokken heb. Natuurlijk gaat dit tegen alles in wat jij ervaren hebt of denk niet mee gemaakt te hebben en denkt “Ja, maar!” en dat betekend gewoon nee en probeert met tegen argumenten te komen. En dan komt het moment dat we elkaars ervaringen delen met elkaar.

En uiteindelijk enigszins dat er overal wel een verslaving zichtbaar of onzichtbaar in zit. Of je erkend dat er ergens wel een verslaving inzit. Daarmee spreek ik vanuit dit boek niet alleen jouw gevoelens aan, ik heb ook invloed op jouw gevoel, gewoonte en zet je aan tot anders te denken. Plaats al deze vragen die in jouw opkomen nu eens in jouw levensgebieden. Wie of wat spreekt jouw het meest aan, waar zit dat gevoel van jouw en hoe sta je daarvoor in een van jouw levensgebieden welke drempels ervaar je welke oplossingen vind je en dat is je kracht, zie je die kracht niet deel dan jouw ervaringen benoem deze door die te delen met een ander. In mijn geval stelde ik me ook vragen in alle levensgebieden en kwam daarmee op mijn levensgebied gezondheid en mijn ongezonde gedrag roken.

Voor jouw als geïnteresseerde lezer kan het betekenen dat je ook een roker bent en ook van het roken af wil. Dan komt dat mooi uit denk je dan, ”Dat ik dan op onderstaande manier!!”. Dan vraag ik me meteen af wanneer je zo gaat denken ben je dan met delen van jouw ervaringen bezig? Je hebt al meteen het antwoord gekregen. Mijn methode is een voorbeeld om te laten zien hoe ik dat op mijn manier de levensgebiedenwijzer gebruikt heb om een verslaving aar het kan ook zijn met een andere verslaving zoals werk, het hebben van geld en dan raad ik je aan om een levensgebied te kiezen waarin de verslaving onzichtbaar zichtbaar te maken. En je ontdekt dat als je je zelf een ondervonden knelpunt(en)

342

Langs de weg van de afgrond. ervaren hebt er vanzelf meerdere levensgebieden daarin betrokken zijn en leert het onzichtbare zichtbaar te maken b.v. in jouw verslaving en de kracht vind om dat aan te pakken. Dat kan zijn in het levensgebied relaties zoals je vrienden die zich zorgen maken om je, het gedrag van je ouders die je dat aangeleerd het levens gebied wonen, niet meer op tijd op je werk komen doordat je met andere dingen bezig bent behalve gamen tot diep in de avond levensgebied wonen, dagbesteding, relaties en financieel ik noem maar wat op hoor.

Pas de 8 levensgebieden maar toe op jezelf en kijk maar eens wat jouw score is.

Een score die waarschijnlijk veel anders is dan de uitkomst van mij, maar we zijn wel elkaars ervaringen aan het delen. Als je eerst alleen maar naar de definitie verslaving keek staties wat jouw hiervoor nauwelijks raakte dat nu heel anders is. Vooral omdat ik mijn onzichtbare verslaving van roken zichtbaar voor je hebt gemaakt, deze daardoor geaccepteerd hebt en als zichtbare verslaafde opensta om mijn ervaring te delen met jouw. Of spreek ik jouw aan op een andere verslaving of gewoonte en als je maar denkt dat daar enige vorm van waarheid in zit en of je het nu ontkend of niet (wat overigens vanzelf wel zichtbaar wordt) vindt je in jouw een of meer leefgebieden nog meer aanknopingspunten voor.

Ik dus mijn verslaving of gewoonte van roken geaccepteerd en mijn vragen daarover geplaats in het leefgebied gezondheid. Mijn dagelijks lichamelijk functioneren kwam daarmee aan het licht. Daarmee kwam mijn psychisch functioneren kwam daarmee ook aan het licht met daarna het levensgebied financiĂŤn en relaties. En onderstaande gevoelens naar boven kwamen.

Ik voelde me niet meer gezond, was kort van adem en deed al meerdere pogingen om van het roken af te komen en slaagde daar steeds maar niet in. Met allerlei andere rituelen probeerde ik mijn rookprobleem te doorbreken maar het lukte me op de een of andere manier echt niet. Ook financieel ging het niet voor de wind. Ik had een bijstand inkomen, deed net mijn studie en met de spanningen van mijn autodidacte denkwijze en mijn denkelijke leerproblematiek rookte ik nog steeds meer zware shag. Hoe meer spanning hoe meer shag hoe minder geld ik over had. Nu heb ik het alleen maar om te overwegen om te kunnen stoppen met mijn roken en al bovenstaande reden en omschrijvingen nog niet van een levensgebiedenwijzer afwist.

Maar door bovenstaande gewoonte(s) en gevoelens daarover te gaan benoemen dit kan gebruiken in de levensgebieden wijzer en een prima (zelf) hulpmiddel zou kunnen zijn om mee te beginnen om de levensgebieden wijzer op jezelf voor het eerst toe te passen. Mijn gewoonte van het roken scoorde in

343

Langs de weg van de afgrond. drie of meer levensgebieden die ik op mijn gevoel minstens oranje en ook meer rood scoorde.

Ik werd me bewust van hoe moeilijk het is en haast onmogelijk het is om van het roken af te kunnen komen. Dit veroorzaakte een spanning gevoel waarin ik in een intern conflict kwam. Aan de ene kant zag ik de toekomst met het blijven roken en daarmee de levensgebieden die steeds meer van groen naar oranje naar rood zouden gaan scoren. Aan de andere kant zag ik in en gebruikte daarvoor ook de levensgebieden wijzer hoe het zou kunnen zijn als ik stopte met roken en kreeg inzage hoe (erkenning) met waarom ik steeds niet slaagde in het stoppen van roken.

Ik heb al beschreven dat ik in de tijd dat ik probeerde te stoppen met roken nog geheel niet af wist van een levensgebieden wijzer. Maar alleen door mijn gevoel echt aan te spreken mijn eigen kracht begon te ontdekken en door later de levensgebieden wijzer op mezelf toe te passen erachter kwam dat mijn kracht ontdekte en in staat was en bereid was om mijn ervaringen te gaan kunnen delen en aan dit boek te kunnen beginnen.

Ik hoop dat je met welke verslaving of gewoonte dan ook hebt, deze methoden ook te gaan gebruiken en daarmee jouw kracht te ontdekken, door gewoon jouw ervaringen te leren gaan delen. Want daar gaat het om. Sindsdien ben ik nu inmiddels al 19 jaar van deze gewoonte af.

Wat gebeurde er precies binnen in mij en welke gevoelens speelde er mee?

Ik omschrijf eerst alle gevoelens en conflicten die ik had binnen in mij. Het was mijn probleem en van niemand anders, hulp vragen had geen zin. Want toen in die tijd dat ik probeerde te stoppen met roken waren er nog geen vergoeding pakketten daarvoor binnen in de zorgverzekering. Ik moest het op mijn eigen manier doen. Ook alle pogingen die ik deed door te gaan sporten door hard te gaan rennen, zwemmen zoals bij mijn vorige nare en slechte gewoonte of iets anders hielp me niet om te kunnen minderen met roken. De drang naar mijn gewoonte was zo groot dat ik dat niet in bedwang kon houden om maar te beseffen of te accepteren en toe te geven dat ik een zichtbare verslaving had aan de snelst werkende drugs de nicotine. Ik had wel ervaren bij mijn vorige gewoonte dat ik een bepaalde stof endorfine miste als ik zou stoppen gaan met deze huidige gewoonte omdat die 25 jaar vervangen was door de nicotine. Maar ook mijn gedrag rondom deze gewoonte zou ergens de oorzaak van moeten zijn rond de drang van mijn verlangende gewoonte (verslaving).

344

Langs de weg van de afgrond.

Ik kraamde ook allerlei onzin uit met de vele valse beloftes naar mijn gezin dat ik stoppen zou gaan met mijn gewoonte en maar steeds gezichtsverlies leed omdat ik daar maar in slaagde. Uiteindelijk verstopte naar weer een loze belofte om te stoppen dat een van mijn zoons mijn shag en aansteker verstopte en mijn nood nog hoger werd om aan mijn verlangende gewoonte te kunnen voldoen.

Tenslotte werd ik me steeds meer bewust van mijn onmacht omdat is steeds met valse beloftes aan mijn kinderen echt te stoppen en daar steeds niet in slaagde de kinderen mijn shag en vloeitjes gingen verstoppen dan wel weggooide.

Langzaam werd ik me bewust van mijn steeds meer zichtbare verslaving en daar dan echt iets mee zou moeten gaan doen waarin ik wel in zou kunnen slagen.

Elke keer bij een ondervonden zichtbare verslaving besefte ik dat ik een probleem had en daarvan niemand anders behalve ik de schuld van kon geven.

Dit was het eerste proces en zo mijn slechte gewoonte gedrag eerst maar eens moest leren accepteren Door eerst te accepteren kreeg ik een andere inzicht in kunnen gaan oplossen van mijn probleem. In plaats alleen maar negatief te denken en bang zijn van het missen van de stof nicotine en mijn slechte gewoonte en alle ernstige gevolgen daarvan. Dus ik deelde al mijn problemen en alle gevoelens die daar bij kwamen in twee categorieën. Ik stelde me allerlei vragen aan me zelf en zocht daar zelf de antwoorden van mijn denkelijke en schreef mijn belemmeringen en oplossingen op in deze navolgende twee categorieën. Categorie, “Stoppen met roken” en wat zijn de voordelen en nadelen van stoppen van deze nare gewoonte? En hou de antwoorden en de oplossingen die ik bedenk met alle gevolgen daarvan, geheel bij mijzelf. En de tegenover gestelde categorie, “Blijven roken!!” en wat zijn de voordelen en nadelen om te blijven roken. Op alle deze twee categorie aan vragen kreeg ik antwoorden en dat waren mijn ervaringen die ik had ondergaan met en zonder alle pogingen om te stoppen of beginnen met roken. Ik betrok daarmee ook al mijn persoonlijke levens gebieden in en de gevolgen daarvan met de kansen en belemmeringen die ik mogelijk in mijn poging zou kunnen tegenkomen van mijn nare gewoonte.

Dus ik stelde een kader op van voordelen en een rijtje van nadelen van roken op met score kleuren in het stoppen van roken. Dit deed ik precies het zelfde met het niet stoppen van roken en welke voordelen en nadelen dat zou kunnen geven. Dit zou jij ook kunnen doen met jouw ongewenste zichtbare gewoonte in welk levensgebied waar dat dan ook in voorkomt. En in welk levensgebied dat bij jouw voorkomt vind je zelf antwoorden en de oplossingen van jouw twee categorieën gewoonte.

345

Langs de weg van de afgrond.

Ik heb de voordelen van mijn nare gewoonte tegenover de voordelen van stoppen van mijn nare gewoonte in de twee kaders tegen elkaar gezet. Alle antwoorden op de twee categorie aan vragen die ik mezelf stelde waren stonden compleet in tegenover elkaar en door dit te ook de oplossingen bij mij naar boven kwamen. De uitkomst en de resultaten het inzicht van het ineens zien van de oplossingen werd meteen ook mijn kans om te slagen om af te komen van mijn nare gewoonte dus mijn kracht. Op dat moment dat ik dit toepaste op mij zelf ontdekte ik dat ik me meer en meer ontspande als ik elke keer aan mijn gewoonte toe gaf en dat voelde goed aan en kreeg inzicht hoe ik mijn nare gewoonte zou kunnen gaan aanpakken. B.v. na het eten, de seks, even ontspannen na het leren en werk en om een sociaal contact op te doen nog te kunnen roken. Want ik kwam erachter na 25 jaar van mijn gebruikte gewoonte dat ik gedurende die tijd me nauwelijks meer bewust was dat roken een ontspannen moment was in plaats van een 25 jaar aan gewoonte gedrag.

Dat bewuste gevoel miste ik al 25 jaar en ik werd me daarmee bewust dat de te kort aan mijn bewuste gevoel zou gaan missen als ik te abrupt zou moeten gaan stoppen met mijn gewoonte en daar een alternatief gevoel voor zou moeten gaan bedenken of creĂŤren. Dat waren tenslotte ook een van de meest moeilijke momenten om de aankomende ontwenning verschijnselen voor te zijn en daar nu aan kon gaan werken. Deze gevoelens belemmerde me bij elke poging om te kunnen stoppen met mijn gewoonte en ik moest een manier bedenken om deze drempel over te kunnen gaan. Dat was dus steeds mijn strijd geweest en die steeds verloor om van mijn gewoonte af te proberen te komen doordat ik niet alle gevoelens en ervaringen van roken die ik had daarin betrok en niet volledig voor openstond dan wel accepteerde van mij zelf.

Mijn belemmeringen waren daarmee ineens zichtbaar geworden. Ik werd me bewust van mijn onlust gevoelens maar ook van mijn verloren en niet bewuste fijne gevoelens van mijn gewoonte gedrag. Deze zette ik dan tegenover de nadelen van het stoppen of afbreken van mijn gewoonte gedrag. Dat waren mijn kansen geworden en dat werd mijn persoonlijke inzet om mijn alternatieven te gaan zoeken. Ik hoefde niets anders om van mijn gewoonte af te kunnen komen door eerst mijn gewoonte te accepteren om daarna positief kan gaan werken aan mijn zichtbare verslaving door een plan te maken. Die is alleen door en voor mij persoonlijk bestemd was en bij deze gedachte geen belemmering zou moeten gaan worden voor anderen. Ik had dus een plan, een persoonlijke strategische aanpak van mijn nare gewoonte gedrag van roken. Op de volgende bladzijde vindt je de twee persoonlijke twee opgestelde categorieĂŤn kader van mij een voorbeeld is maar voor jouw wel anders uit kan vallen.

346

Langs de weg van de afgrond.

Nare gewoonte aanpak van roken Blijvende gewoonte Stoppen met mijn gewoonte negatieve gevolgen Kostbaar

positieve gevolgen Het is het enigste wat ik voor mezelf kan doen.

Kalmeert Ontspannend na werk en allerlei andere inspanningen Gezelligheid en je kan sneller sociale contacten opdoen.

negatieve gevolgen positieve gevolgen Waar geef ik het Levert veel geld op geld wat ik bespaart heb aan ?

Ziek worden Depressief Voelt gezonder aan Smaak van eten Ik heb een drang om Meer smaak terug, wordt beĂŻnvloed bij het missen van dus nieuwe smaak mijn roken meer te en alles smaakte eten veel lekkerder.

Kortademigheid en Onthand zijn en Ik moet iets voor benauwdheid niets te doen mezelf gaan doen hebben waardoor om een andere verveling ontstaat dagbesteding te en de drang sterker gaan zoeken terugkomt om te roken.

Niet weerbaar om te Het is lekker en fijn Bang zijn voor een Alternatief om iets kunnen stoppen met om te roken. Je voelt terugval en lekkers (dat niet dik roken je daar goed bij. saggerijnig zijn t.o.v. maakt) zoeken. En anderen. nieuwe uitdagingen aangaan.

Slechte lichaam Houd me slank Je gewicht neemt Eet gedrag conditie toe veranderen bij het missen van het rokers gedrag Negatief zelfbeeld Ik laat een populair Onzekerheid.

Voldoening en onzeker bent om gedrag zien waarin proberen te zoeken niet te kunnen je beter kan in elke dag dat je stoppen aansluiten bij ene gestopt bent en er groep meer kome Je kleding gaat ervan De eerste haal van Ontwenning Gewenning naar stinken een sigaret is lekker andere gewoontes.

Schuldgevoel dat je Je hoeft je niet te Conflict gedrag Zelfvertrouwen dat andere zoals je verantwoorden opzoeken bij ik kan stoppen met kinderen belast met t.o.v. anderen voor anderen (negatieve mijn roken mijn rookgedrag, mijn rookgedrag aandacht)

Probleem gebied in het stoppen met roken in het leefgebied van het sociaal functioneren.

De reden waarom ik steeds maar niet in slaagde was dat ik het liefst verantwoorden ten opzichte van anderen om maar van mijn gewoonte gedrag af te komen. Ik gebruikte een ander om aan te kondigen dat ik gestopt was of maar wilde stoppen met mijn slechte gewoonte gedrag.

347

Langs de weg van de afgrond.

Mijn tip vertel dat een ander nooit wanneer je gaat stoppen of gestopt bent, het is jouw probleem. Ze merken vanzelf wel dat je gestopt bent. Die hoeft je niet vooraf of tijdens het stoppen van jouw gewoonte gedrag te melden. Niets is erger dan aan iedereen aan te kondigen dat je gestopt bent. Daardoor dring je je zelf een negatief zelfbeeld op. Tenslotte als je daar niet in geslaagd bent om te stoppen anderen gaan zien dat je gefaald hebt. Anderen nemen dat dan waar waardoor jij daarover weer een negatief beeld krijgt op je zelf. Je hoeft dat een ander niet te vertellen wanneer je Ăźberhaupt stopt met roken. Ze merken vanzelf wel dat je gestopt bent met roken. Zo kunnen zien dat je daar aan werkt en je vooraf niet de strijd verloren hebt die je zelf aangegaan bent. Het is jouw probleem leg jouw probleem een andere niet op, dan lukt het nooit. Door dit te overwegen kwam ik op het idee dat ik zelf een tijdstip kon kiezen wanneer ik zelf kon bepalen met het stoppen van mijn gewoonte gedrag en me daarop tijdig op te kunnen voor te bereiden voor mijzelf, in plaats voor een ander. Ik kon zo zelf bepalen wanneer ik daad werkelijk klaar was met alle voorbereidingen om te kunnen stoppen met gewoonte gedrag. Ik had een tijdspad gemaakt waarin ik kon werken aan mijn verslaving proces in dit geval roken in een andere gewoonte gedrag om te kunnen zetten. Het is tenslotte jouw (mijn eigen) moment wanneer je er klaar voor bent om te stoppen en is niet van invloed door een ander want die weet dat niet. Dit doe je alleen voor je zelf en niet voor een ander dus probeer ook niet samen te stoppen met het zelfde slechte gewoonte gedrag. Als het stop moment niet bekend is voor een ander ook die niet van je partner dan kunnen ze jouw daar ook niet op afrekenen tenslotte weten ze niet wanneer en dan slag je daarin sneller en dat is al een hele grote zorg minder. Hier in komt niet alleen mijn leefgebied van het sociaal functioneren zichtbaar maar ook het leefgebied zingeving en mijn persoonlijke drijfsfeer naar boven.

Probleem in het leefgebied financieel en het stoppen kunnen van mijn gewoonte gedrag.

Ik heb er voor mezelf eens uitgerekend hoeveel geld ik besteed heb aan mijn slechte gewoonte gedrag. Als ik niet begonnen was aan dit slechte gewoonte gedrag was dit een goudmijn geworden maar als dat geld allemaal in rook is opgegaan. Wanneer ik zou gaan stoppen met mijn gewoonte gedrag wist ik hoeveel geld ik zou kunnen gaan besparen. Betrek daar ook anderen niet in. Als jij stopt met roken hou je dat geld voor je zelf over en niet voor een ander. Je doet het voor je zelf en besteed dat geld en beloon je daarmee zelf. Ga er maar vanuit dat dit een belemmering kan gaan worde wanneer je in het leefgebied sociaal functioneren, de ander verteld en jouw partner of in wilt gaan betrekken dat je dan de opbrengst van het geld samen gaat delen met een ander. Hier koop je schuld gevoel mee af bij de ander en zou een bron van een conflict kunnen

348

Langs de weg van de afgrond. worden. Het is een valse belofte naar de ander toe meer niet. Ben je er niet geslaagd in het stoppen van jouw gewoonte gedrag ( en dat kan ook) en na een tijdje een beetje geld hebt bespaard en daar voor je zelf niets meer aan hebt omdat je beloofd heb dat geld te delen. Kweek geen valse verwachtingen niet aan je zelf maar ook niet aan een ander. Stel voor je zelf een spaarplan. Ga er iets leuks van doen. Stel je dat jezelf van te voren ook voor en schrijf dat plan en maak daar een planning van vanuit je hoofd. Hoofddoel dat geld is alleen aan jouw. Besteed daar veel aandacht aan voordat je maar denkt de datum te weten wanneer je stopt met jouw slechte gewoonte gedrag. Zo zie je dat er meerdere levensgebieden samenspelen met alleen het levensgebied financieel.

Ik begreep ineens dat binnen in mijn leefgebied financiën dat er vooral mensen die een laag of een sociaalminimum inkomen altijd zo zaten te klagen dat ze niets meer geld over hadden en steeds maar hun laatste geld besteden aan hun gewoonte gedrag van het roken. Dat komt doordat ze allemaal de vaste gewoonte hadden en een grootdeel van hun inkomen besteden aan deze gewoonte drang. Het ontbrak hen gewoon aan inzicht en missen de kracht van weerbaarheid. Ze deelde wel elkaars gewoonte, door samen shag of sigaretten onder elkaar uit te wisselen maar deelde elkaars ervaringen niet waardoor ze de kracht niet konden vinden om tot zelfoplossingen te kunnen komen omdat ze andere in hun gewoonte gedrag nodig hadden. Uitspraken van ja dat is het enige wat ik nog heb voor mezelf, het ook in mijn emotie om te kunnen slagen zonder maar enige inzicht te hebben en te kunnen accepteren welk gewoonte gedrag ik had mijn grootste drempel was om maar überhaupt te stoppen kunnen met mijn nare gewoonte als roken. Het ontbreekt hen alleen aan een drijfsfeer (leefgebied zingeving) en doorzetting vermogen waarin ze dan steeds maar voorhouden door quasi door onzekerheden (leefgebied relaties) die door de vrije marktwerking neo-liberalen en hun verborgen gewoonte niet zichtbaar durven te maken en zichzelf steeds blijven voordoen daar niet in te kunnen slagen en medelijden te kweken.

Probleem gebied in het stoppen met roken lichamelijk functioneren.

Nicotine is een harddrugs en de snelst werkende drugs van de wereld die een geluksgevoel geeft. Je hebt daarmee al meteen een groot probleem als je net met roken begonnen bent omdat je je zelf afhankelijk maakt van deze drugs (gewoonte). Had je dit van te voren geweten dan had je er waarschijnlijk nooit aan roken begonnen en dat ligt aan jouw eigen point off view en iedereen ervaart dat anders. Roken is een raar gedrag en dat gedrag wordt alleen maar door jouw geïmiteerd om er bij te kunnen horen meer niet (leefgebied relaties). Maar het product tabak is alleen maar een populistische middel en niet op waarheid

349

Langs de weg van de afgrond. berust zeker nog in de 70-er jaren. Het gaat er alleen maar om er even bij te horen om flink populistisch te kunnen doen vooral in de begin fase zeker omdat je daardoor zeer beïnvloedbaar als je het gevoel krijgt erbij te willen horen. Maar hoe langer je rookt, je eigenlijk niet meer weet hoe het was vlak nadat je begonnen bent met roken. Ook ik ben jong begonnen om er sociaal bij te horen bij een groep. Iedereen deed eraan mee, vooral om de bravoure uit te hangen en als je aandacht had erg bij hoorde. Dat gebeurde ook in de groep van rokers, als je rookte hoorde je erbij. En wilde je erbij dan begon je met roken. Je kopieerde als het ware het gedrag wat je werd voorgedaan door een ander. Dat moment voelde goed en het was ook gewoon een lekkper gevoel, je deed sociale contacten op en je werd sociaal eerder aanvaard binnen een groep met de gewoonte gedrag van rokers meer niet. Maar wat er niet bij werd verteld is dat je met dit nieuwe gedrag (het geluk gevoel) mijn oude gewoonte er niet bij voelen horen 6 weken later weer terug komt. Dan haal je elke keer een beetje geluksgevoel aan de sigaret in je longen. Zodat het gewoonte gedrag van roken waarin dat heerlijke populistische gevoel vanzelf langzaam verdween.

Je lichaam maakte een soort gewenningsproces mee en dan kom je in een vicieuze cirkel terecht van alleen maar het herhalen van het gedrag, de snelle werking van de nicotine en een gewenning een gewoonte gedrag is gaan worden. Daar zorg de nicotine dan voor en hoe meer je rookt het lichaam er steeds meer naar vraagt. Jaren lang dacht ik, “Ik ben nog jong dat zie ik later wel” Maar naar mate je steeds ouder wordt krijg je steeds meer gebreken. Veel hoesten, kortademig en uit de media kwamen allerlei soorten signalen dat roken slecht voor je was en je leven een stuk kort wordt met het aantal jaren dat je meer en meer rookt. Je komt dan in rare omstandigheden terecht en gaat dan met klachten naar de dokter. Dan komt de volgende vraag, “Hoeveel sigaretten rookt u op een dag” en bij het antwoord van mij vertel ik dan, “Een sigaret of 5 a 10 sigaretten op een dag” terwijl je zelf weet dat dat niet zo is en jouw nare gewoonte aan het bagatelliseren bent en je donders goed weet dat je door roek een slechte gezondheid hebt. En dat de dokter dit ook ziet en kon ruiken aan je adem ruiken dat je een zware roker was en aan je vingers en lippen de bruine nicotine vlekken zaten. Je weet ook dat de tandarts je waarschuwt om maar te stoppen met roken omdat je tandhalzen door terugtrekkend tandvlees wat krimpend door alle nicotine aanslag op je tanden, je tong in je mond. Daar ben ik accepteerde niet wie ik was maar wat ik was van iemand die een nare gewoonte gedrag toonde en daar aan kon gaan werken. Ik kon nu nog stoppen uit vrije wil, maar als ik later zou moeten stoppen als mijn gezondheid zo slecht was gaan worden door te veel roken en gebreken ging tonen wel zou moeten en ik als autodidact bij moeten stoppen met mijn gewoonte gedrag dit nooit zou kunnen gaan doen. Op dat moment dat ik besefte dat ik 40 zou gaan worden ik 350

Langs de weg van de afgrond. nog een vrije keuze kon maken om er nog echt iets aan te doen en te kunnen stoppen gaan met roken op mijn eigen autodidacte manier. Wanneer een arts bij mij zou moeten gaan constateren dat ik moet stoppen met roken vanwege mijn gezondheid, ik waarschijnlijk onder de druk van het moeten nooit zou kunnen gaan stoppen. Ik kon nu stoppen uit vrije wil zodat ik mijn aankomende gezondheidsproblemen en gebreken voor kon blijven en daar was ook een van mijn motivatie en drijfsferen. Ook hier overlapte het levens gebied lichamelijk functioneren, de zingeving en sociaal functioneren samen. Alle signalen stonden op rood en ik had door inzicht van mijn probleem geaccepteerd en erkend dat ik een probleem had en daar ook mijn eigen kracht in gevonden.

Hoe ben ik daar verder mee in gegaan.

Ik heb eerste een soort tijdspad voor mezelf gemaakt. Ik heb gekozen voor het moment om te stoppen met roken maar heb wel een datum geprikt waarnaar ik toe zou kunnen gaan werken. Ik geloof dat dat begin een jaar was en het tijdstip rond mijn 40e verjaardag zou gaan worden. Dit tijdstip wist ik alleen en niemand anders, zelfs Monique en mijn kinderen wisten dat niet. Ik ben vanaf dat moment bewust positief gaan roken. Ik stelde me daarvoor alle positieve kanten van het roken voor en zorgde ervoor dat elk moment dat ik een sigaret draaide dat ik bewust genoot van elke moment dat ik nog kon roken. Hierdoor kwam ik ook tot het inzicht wat ik als alternatief zou moeten gaan doen al dat moment er niet meer zou zijn. Ik moest een alternatief zoeken van al mijn gedrag gewoontes en de handelingen die bij het positief roken van een sigaret betrokken waren. Ik ben daardoor bewust geworden van mijn komende moeilijke (speerpunten) momenten en daar kon ik dan alvast aan gaan wennen door daar alternatieven voor te vinden en daar aan te gaan werken. Ik kon zonder, dat een ander dat in de gaten kreeg, alternatieve gaan zoeken, als vervanging van het gedrag en de handelingen die nodig waren om mijn gewoonte gedrag te doorbreken. Na de seks b.v. ontdekte de moeilijke momenten dat is dan, dat ik als een verwent roker was en dat een moeilijk moment periode zou worden als ik gestopt zou zijn met mijn gewoonte gedrag.

Doordat in haar niet in mijn gewoonte gedrag verandering wilde betrekken omdat dit mijn probleem was en daar naar te gaan werken ik merkte dat ik haar gewoonte gedrag roken accepteerde en ontdekte daarna dat als ik met haar tongzoende ik de nicotine die ze in haar mond had met zoenen en bij dat knuffelen de smaak van de nicotine me ontspande. Ze werd mijn Nicolette als het waren. Dat was een van mijn oplossingen die ik ontdekt had tijdens mijn proces om mijn gewoonte gedrag te leren doorbreken.

351

Langs de weg van de afgrond.

Na het eten was dat ook een van de moeilijkste momenten waarmee ik met mijn gewoonte gedrag moest leren breken. Ik wist als je stopt met roken wil je alleen maar meer eten om de behoefte van verzadiging en bevrediging te krijgen en nog niet wil denken om te gaan roken. Dit komt doordat je je hele leven al met het roken van een sigaret na het eten geconditioneerd hebt en dat een beloning is gaan worden en feitelijk alleen maar willen blijven eten of te snoepen om niet voorbij te gaan aan het moment van het niet kunnen opsteken van een sigaret.

Ik ging in de tussentijd proberen om dat anders te gaan doen en daar in mijn tijdspad van stoppen met roken of gewoonte gedrag genoeg tijd voor had om daaraan te besteden. Ik zocht iets wat ik lekker vond om te eten als vervanging van het roken en alle gedrag handelingen en gewoontes die daar bij komen bij het roken na het eten. Dit waren voor mij zure bommen. Dit is niet alleen lekker maar beĂŻnvloeden ook mijn smaak pupillen. Het zure van de augurk verving de bittere smaak van de nicotine, die ik wellicht zou kunnen gaan missen na de maaltijd. Dus op het moment nam ik na het eten is een augurk en probeerde dit van te voren uit. Dit had ook een ander voordeel dat je geen overwicht krijgt van het eten van augurken. Dus je wordt er niet zwaarder op. Ook probeerde ik op spannende momenten dus onder spanning in plaats van een sigaret een augurk of een rijst wafel te eten. Een augurk en of een rijst wafel die rijk aan een sterke smaak maar zonder enige vet of suiker waren en met je smaak pupillen op je tong speelde. Langzamerhand kwam mijn moment op tijd om te gaan stoppen met roken.

Daar kwam mijn moment om mijn stappen te nemen. Dat was op het moment dat Nederland mee deed aan de wereldkampioenschap voetbal. Dat was mij moment om te stoppen en ik was voorbereid op mijn autodidacte manier. Ik pakte mijn pakje shag en mijn vloeitjes met de aansteker en gooide alles in het w.c. en trok in een keer alles door. Niemand wist dat behalve ik waar ik me voldoende tijd had gegund om me daarvoor voor te bereiden. Het heeft ongeveer een dag of twee geduurd voordat anderen zoals mijn kinderen en Monique door hadden dat ik gestopt was. Menig pot met augurken heb ik ook gegeten uit heimwee naar mijn gewoonte, ik heb veel gevreeĂŤn en dat was fijn ook al was dat aan mijn behoeft aan nicotine. Ik ben niet zwaarder geworden en kon op de meest spannende momenten zonder mijn shag en vloeitjes en daarna kreeg ik financieel de ruimte om een tweede hands auto te kunnen rijden. En ik had daarmee dat geld goed besteed. Ik hou van auto rijden en ik kon een auto onderhouden van het geld wat ik van het roken had uitgespaard. Zo simpel was dat. Ook heb ik nooit een hekel gehad en gekregen aan rokers. Het enige wat ik aan mijn verslaving van roken overhield was dat ik wist dat ik altijd een verslaafde zou blijven aan de gewoonte. Af en toe wanneer ik zag dat er een sigaret gedraaid werd wilde ik dat ook een keertje proberen en deed dat dan ook 352

Langs de weg van de afgrond. uit het gemis van mijn gewoonte gedrag. Ik hoef dan maar een vloeitje te pakken en shag in te doen en deze dan te draaien waardoor het water in mijn mond kwam van de trek. Daarmee wist ik genoeg en begin ik ook niet aan het roken meer en weet ik dat ik sterk genoeg bent om te blijven kunnen stoppen met roken. Het vreemde was dat ik probeerde rokers te helpen en hen daarbij te ondersteunen bood ik dat dan aan. Niemand wilde geholpen worden maar een hekel aan rokers dus een anti roker ben ik niet zelfs nu 19 jaar later. Uit eindelijk heb ik een ander wel kunnen laten inzien wat roken feitelijk betekend. Dat deze gewoonte gewoon een culturele gewoonte is gaan worden en dat je die kan doorbreken alleen als je accepteert dat je daar een probleem mee hebt en dan kan gaan inzetten. Anders niet en daar kan je andere mee confronteren. Roken is een slechte gewoonte een vreemde gewoonte gedrag dat je zou kunnen ombuigen wanneer jij dat wilt. Dus invloed hebt op een gewoonte gedrag.

Tijdens mijn werk als ambulant jongerenwerker in Den Helder, in de wijk Tuindorp zal ik daar een voorbeeld over geven. Voor echte heldenaren weten dat dit een achter gestelde wijk is geweest met allerlei sociaal minima met een hoog Andre Hazes gehalte en veel armoede in de wijk. Normaal heb ik het daar niet zo mee met deze cultuur. Maar door langdurig misbruik van drugs en illegale handel vroeg de gemeente om daar een jongerencentrum te realiseren. Die werd in samenwerking met het jongerenwerk gerealiseerd in een oud bunker accompagnement van de Duitsers in de tweede wereld oorlog een onderdeel van Fort Dirks Admiraal. In mijn werk als ambulant jongerenwerker had ik de opdracht om jongeren te activeren die nog enig sinds beĂŻnvloedbaar en bereikbaar waren en af te scheiden van de andere jongeren die sterk onder invloed waren van de harde kern van bewoners vanuit deze wijk. Meestal was hun crimineel gedrag erg moeilijk om te buigen en die strijd was dagelijks voelbaar rondom het jongerencentrum. Deze harde kern jongeren met hun ouders veroorzaakte veel overlast en woonomgeving hinder in de wijk. Meestal ging het eigenlijk maar om enkele families reeds vele decennia woonachtig in de wijk Tuindorp, Familie traditie met de bijbehorende overlast die erg overheersend waren over alle inwoners van de wijk. Binnen in het jongeren centrum waren natuurlijk omgangregels zoals geen alcohol en drugs gebruik in de ruimte maar ook niet roken binnen de bunker. Gaande weg bij het open van het jongerencentrum vond er onder begeleiding van mijn een selectie plaats tussen de mate van nog iets gangbare jongeren met die van niet gangbare jongeren. Dit betekende dat er buiten het jongerencentrum zich jongeren ophielden die zich niet wilde conformeren met de omgangsregels binnen het jongerencentrum en daar op tegen waren. Doordat ze hun haantjes gedrag zoals drug, drank en rookgedrag buiten bij de ingangsdeur van het jongerencentrum toonde omdat ze niet naar binnen mochten. Dit was een dagelijkse krachtmeting 353

Langs de weg van de afgrond. tussen de jongeren binnen het centrum met de begeleiders en die met het gedrag van de jongeren buiten het centrum. Zo leerde ik ook de jongeren vanuit mijn veld werk buiten het jongeren centrum kennen. Je kon ze zo mooi in kaart brengen en de gangbare jongeren isoleren vanuit deze groep om hen dan te verleiden om aan jongeren activiteiten mee te doen. Tussen deze gemĂŞleerde groep jongeren zaten verschillende leeftijd klasse. Volgens jongerenwerkers en politie die dagelijks kennis maken met deze groep is deze groep de meest moeilijke groepen die er bestaan. Dit zijn de criminele jongeren groepen die we zo dan noemen.

Op een dag werkte ik als ambulant begeleider in de Bunker en begeleiden een aantal jongeren met een kookactiviteit. Door de openstaande stalen deur zag ik een groep jongeren met verschillende leeftijden richting de Bunker lopen. Mijn ogen waren gericht op de jongste van deze groep. Ik geloof dat hij een jaar of 8 was, rokend zag ik hem flink staan en mee doen met de groep die met mijn en de jongeren in de Bunker te rivaliseren. Dit ritueel vond elke keer plaats omdat ze wisten dat ze niet in de Bunker toegelaten werden vanwege hun gedrag. Deze jongen was een zoon van een zigeunerfamilie die traditioneel niet meer in een kamp kon wonen en in de wijk al jaren in een gewone woning moest wonen.

Zo’n jongen op gegroeid volgens traditie maar niet in een kamp maar in een gewoonrijtjes woning stond zeer onder invloed van een criminele groep uit de wijk. En nu vond ik dat hij op zijn jonge leeftijd, net 8 jaar en ik vond dat hij wel erg een zorgelijk slecht gewoonte gedrag vertoonde binnen deze criminele groep. En toonde dit slechte gewoonte gedrag om maar bij de groep te blijven horen. Ik herkende dit gedrag van mij aangeleerde slechte gewoonte gedrag en dat was het gedrag van roken en wel erg slecht was voor een jongen van net 8 jaar oud.

Roken is voor iedereen een slechte gewoonte en zeker voor een jongeman in de leeftijd van 8 jaar en flink met een sigaret in zijn mond liep oom maar bij de groep te horen. Ik stapte op Ramon af en vertelde dat ik het wel erg knap van hem dat hij als 8 jarige zelf voor zijn sigaretten zorgde met al het geld dat hij nodig had om zelfstandig te kunnen roken. Ik dacht ik pak dat maar zo aan om hem positief te bejegen om toegankelijkheid te krijgen. En ik een ingang kreeg om mijn zorgen over te brengen naar hem, gezien zijn jonge leeftijd en al aan het roken was begonnen en hem vooral daarop niet te negatief wilde gaan bejegenen.

Nu was dat mijn moment om mijn kracht en ervaring in te gaan zetten. Zonder erover na te denken vroeg ik nog aan hem wat zijn ouders van zijn rookgedrag vonden. Bij deze vraag kreeg hij meteen de lachers van de groep jongeren op zijn hand.

354

Langs de weg van de afgrond.

“Nou”, zegt hij nog flink met zijn brandende sigaret in zijn hand.” Mijn vader zegt dat roken niet zo erg is, je gaat maar een paar jaar eerder dood”. “Dat merk ik dan vanzelf wel als ik later 60 ben”.

Tijdens dit dialoog tussen mij en Ramon en de andere criminele jongeren, verzamelde er zich steeds meer lachers om ons hen. Waardoor Ramon zich nog meer flinker voelde worden. Ik ging daar ook positief op in want dit is geen moment om de strijd met hem en de groep aan te gaan. “Nou daar zal je vader wel gelijk in hebben dan”. “Maar nu je hier toch bent wil ik je iets laten zien, mag dat?”. Dus ik begon mijn volgende betoog. “Als je een goede roker bent heb je daar geld voor nodig en natuurlijk een aansteker”. “Dat heb je nu denk ik ook bij je”, vertelde ik Ramon. “Ja, dat heb ik”, bevestigde Ramon en hij maakte zijn zakken leeg en trok uit zijn broekzak een briefje van 5 euro en hij haalde uit zijn andere broekzak een aansteker en liet die aan iedereen die rondom ons stonden zien. Daarna vroeg ik door, “Mag ik van jouw dat briefje van 5 euro en jouw aansteker even lenen”? “Ik, krijg toch alles wel terug’’, twijfelde Ramon keek naar zijn lachers die hij dacht op zijn hand te hebben. Voorzichtig nadat Ramon van een van de jongeren een bevestigde blijk had gekregen gaf Ramon wat onzeker zijn briefje van 5 euro en de aansteker aan mij. Nu kwamen alle lachers van dus de gehele criminele groep jongeren om Ramon en mij staan. Ze waren allemaal heel erg benieuwd geworden wat komen zou gaan. Ik boog voorover naar de grond en schrapte met mijn handen wat droge takjes en zon gedroogd gras van het vorige week gemaaide gras voor de openstaande bunker deur, bij elkaar op een hoopje.

Iedereen keek mee wat ik aan het doen was ook de jongeren vanuit de Bunker achter mij. Zelfs Ramon had een nieuwsgierige blik gekregen, en volgde mijn handelingen. Ik had in mijn ene hand de aansteker en de 5 euro biljet in mijn andere hand. “Kijk nu goed Ramon wat ik aan het doen ben”. “Stel voor, ik pak jouw aansteker en ik steek het briefje van 5 euro daarmee in de fik en daarmee dit hoopje met brandbaar gras en takjes”. De reactie van Ramon kwam gauw en reageerde meteen met, “Dat gaat u toch niet echt doen, he”, uiten Ramon bezorgd tegen mij en keek naar de anderen van de criminele groep. Nu kon ik een speld horen vallen. Iedereen van de groep buiten en de jongeren achter mijn vanuit de bunker waren doodstil geworden.

Om Ramon gerust te stellen vertelde ik nog; “Ik doe dit alsof Ramon, maak je maar geen zorgen, je krijgt alles terug!!”.

Ik herhaalde nogmaals mijn handelingen en ik deed net of ik het briefje van 5 euro in de fik stak met daarmee symbolisch het hoopje droge gras en takjes in de fik. Ik ging er met mijn hoofd boven staan en ging diep inademende zodat het net leek of ik al het rook innam.

355

Langs de weg van de afgrond.

Ramon reageerde meteen, “Jij bent gek man, wat is dat stom”. Op de achtergrond hoorde ik nog enkele jongeren van Ramon zijn groep lachen.

Ik antwoorde daarop. “Ja, gek he, maar net zo gek uit als een jongen van 8 met een sigaret in zijn mond, het kost geld en al je geld gaat in rook op en het is nog slecht voor je gezondheid ook”. Ramon liep verloren met zijn schouders omhoog getrokken, schuddend met zijn hoofd weg uit de groep, maar de andere jongens ook van zijn groep moesten nu wel erg hard lachen.

Als ik nu niet de ervaring had gehad om te kunnen stoppen met roken, dan had ik dit contact met Ramon nooit gehad. Later verweet zijn vader mij nog dat ik zijn zoon nooit heb kunnen afhouden van het gebruiken van drugs door hem daarin te beschermen. Dat was een taak van mij als ambulant jongerenwerker. Dat was zijn vader helaas niet gelukt, maar zijn vader wist mij wel te vinden doordat ik Ramon van 9 jaar hem wel had aangesproken op zijn gedrag maar niet geholpen heeft om hem uit de drugs gerelateerde jongeren groep te halen. Maar wat ik wel wist door bovenstaande actie. Ik een interventie heb gedaan binnen in het gezin op afstand in de opvoeding problemen van een van zijn kinderen. Ook wist heb ik zijn houding en gedrag in de maatschappij, door een positieve conflict hantering zijn gedrag enigszins kunnen beïnvloeden. En deze aanpak invloed heeft gehad op het sociale functioneren binnen in het gezin. Bovenstaande situatie ontstaat alleen vanuit een gevoel, een door mijn ervaring waaronder mijn kracht te gaan delen dat dit een autodidacte handeling is en niet uit boekenkennis vandaan komt. Autodidact zijn leer je door vallen en opstaan en accepteert wie je bent, niet wat je bent door het verkrijgen van een titel en vanuit jouw zelf ontstaat. Op jouw eigen unieke kracht die je door ervaringen te delen en ervaringen rijker bent geworden.

356

Langs de weg van de afgrond.

Werken met groepen Met groepen kunnen werken is op zich al een uitdaging en voel me nu als een vis in het water als ik met mensen werk en die nog kan werven. Waar ik vroeger moeite had om mijzelf te kunnen zijn en daardoor alleen de buitenbeentjes opzocht. En alleen maar om mezelf een beetje veiliger te voelen en in deze groep door anderen buitenbeentjes sneller en beter geaccepteerd werd hoe ik was. Ik ben door deze ervaring er nu achter gekomen, door mezelf durven open te stellen en kwetsbaar op te stellen ten opzichte van de anderen en dat toe te laten mijn kracht is gaan worden. Waaronder door het vallen vanuit de boom, mijn eigen unieke kracht ging ontdekken, die ik al jaren lang bezat en nu deze kracht wil gaan delen door dit in een boek te schrijven en al mijn opgedane kennis en ervaringen met mijzelf en die met anderen nu door te geven.

Ik heb geleerd (of ondervonden heb) door ik me zo op deze manier open te stellen voor anderen binnen de samengestelde zonderlingen groep en met de jaren ervaringen vanuit mijn 1e huwelijk, me vanzelf steeds beter leerde manifesteren t.o.v. anderen buiten mijn intieme kwetsbare zone. In deze veilige zogenaamde zonderlingen groepen kon ik me langzaam wat beter leren handhaven en me daar veel verder in gaan ontwikkelen door alle drempels die ik daarin tegenkwam elke keer te blijven proberen te overbruggen. Tot aan het voorgezet onderwijs had ik al diverse verschillende ontmoetingen en veel ervaringen in mee gehad.

Het begon al eerst met de jonge zusters die aan mijn ziek bed zaten zonder dat mijn moeder bij mij mocht of kon komen er een hechting probleem zou zijn ontstaan maar door de overdaad aan vrouwelijke zorg heb opgedaan en daardoor makkelijker met vrouwen kan opgaan. De groepjes kinderen op het schoolplein van de Thorbeckeschool waar altijd iets mee aan de hand was, zoals armoede, gescheiden ouders, werklozen ouders, weeshuiskinderen tot het hebben van allerlei andere beperkingen leerde ik dat er geen verschillen zijn onder elkaar en door elkaar leed te delen de kracht vanuit de groep vanzelf kwam. Ook als individuele of groep roodharige werd je gepest van wegen mijn uitzonderlijke Neanderthaler genen en afkomst geschiedenis daarvan en dat waarschijnlijk een reden was dat deze ras Neanderthaler uitgestorven is door er niet tegen in te gaan. Het moeten opgroeien in een te burgerlijk gezin binnen Den Helder en daar al heel veel nodige ervaringen en krachten in heb opgedaan en doordat alle personen of groepen waarvan ik dacht dat ik me daar niet bij kon aansluiten alle pogingen daarin tegen te zijn ze mij liet een denken dat ik niet bij deze groep paste. En pas nu weet na de val uit de boom ik me daar nog niet toen erg bewust van was.

357

Langs de weg van de afgrond.

Dan ga je vanzelf uit deze denkelijke veilige omgevingen, probeer je te manifesteren door andere groep verbanden. Alleen maar op jouw eigen autodidacte manier proberen, dus zonder jouw intieme groep verband om je heen de bovengenoemde terugkerende uitdagingen steeds weer aan.

Je doet alle pogingen om je te kunnen manifesteren of probeert je te handhaven in het voortgezet onderwijs. Waarin je ineens ontdekt dat het een iedereen ontbreekt aan een veilige sociaal emotionele omgeving en al op zich voor een (gewoon) normaal kind en erg onzekere periode is en zoekende zijn en er zich langzamerhand daarvan uit gaan in die strijd, eigen peergroepjes ontstaan.

Dan verandert er gebeurt er ineens de verandering, iets in jouw ontwikkeling waarin je een keuze maak van, “Wil ik wel of wil ik me niet in subgroepen manifesteren�, of blijf ik als autodidact op me zelf en kijk ik de kat dan wel uit de boom. Langzaam stap voor stap verlaat jij je jouw eigen intieme vaste sociale (ver) banden die je bij elkaar vergaard heb met de jaren vanuit jouw eigen woonbuurt en lever je ook je sportclubs of andere vereniging banden in en ben je op zoek naar andere groepsverbanden. Vooral met in strijd met andere leeftijdgenoten, dus andere jongeren op het voortgezet onderwijs.

Je ziet dan andere leeftijdgenoten, die niet uit jouw vertrouwde veilige omgeving komen. Alle lotgenoten, vooral bij de start van het eerste leerjaar van het voortgezet onderwijs leren daarmee hun gedrag exploreren en verkennen.

Tenslotte in deze nieuwe omgeving rondom het school gebouw van het voortgezet onderwijs wordt er minder op jouw gedrag gelet dus je gedraagt je anders, dan in de vertrouwde omgeving waarin jouw vaste gezagsdragers in jouw vertrouwde buurt en in de omgeving van jouw vertrouwde lagere school periode. Je komt dan in een periode dat je grensverleggend gaat vertonen alleen maar om je te leren of moeten leren handhaven onder je lotgenoten de zogenaamde pre-puberale fase. Vooral opvoeders of andere gezagdragers hebben daar meestal erg veel moeite mee doordat hun kroost vanuit hun intieme gezinsverband, ineens onverstaanbaar gedrag gaan tonen en met afschrikken kijken naar hun verandert gedragingen waarmee de ouders of gezagdragers wel eens met de handen in de haren mee zitten. In deze puberale omdat alle veranderingen die elk mens in deze periode meemaakt is een zeer onzekere periode en een strijd is om vooral deze angst tegen te gaan en een hele individuele strijd wordt waarvan de uitkomst nooit zeker is. Ook ouders hebben deze onzekerheid mee gemaakt, terwijl ze hun eigen gedragingen in dezelfde eigen puberale fase geheel anders ervaren hebben omdat het een heel andere tijd was.

358

Langs de weg van de afgrond.

Maar bij mij was dat niet gewoon, dan de pre-puberale fase waar de andere jongeren van mijn leeftijd in zaten.

Mijn beide ouders, herontdekte de gemiste pre-puberale fase die ze niet konden uiten door de onderdrukking van de Duitsers in hun jeugd. Ze waren naast onze pre-puberale fase , veel te veel met hun zelf bezig we zaten als het ware samen met deze strijd bezig waarin alles kon en alles mocht. Tenslotte kwamen zij ook voor het eerst in hun leven en in een bepaalde puberale fase waar ze voor het eerst in staat gekomen om in hun leven met grens verleggend gedrag te kunnen leren omgaan. Dus er was geen natuurlijke strijd van grensverleggend gedrag tussen ouder en kind, dat hadden we niet en daardoor er grenzeloos gedrag onder mijn ouders en wij als kinderen voor tegen alles wat anders was in mijn jeugd. Mijn ouders maar ook wij, gingen grensverleggend gedrag vertonen en niemand spraak ons, maar ook vooral mij daarop aan.

Dit was de kracht van het onderdrukte puberale gedrag wat voor elke uniek mens op aarde dat nooit tot ontwikkeling of tot uitingen kunnen is gekomen doordat mijn vader en moeder hun adolescentie fase (pre puberale fase) onderdrukt werd door de bezetting van de Duitsers van Nederland. Kortom het was oorlog. Waardoor wij als kinderen van deze ouders dubbel mee belast werden en ik zo tot uiterste ben moeten gaan om me daaruit te moeten strijden.

Strijden langs de weg van de afgrond.

Hoe heb ik mijn levens ervaringen en krachten nu ingezet als straathoekwerker en later als ambulant jongeren werker?. Ik ga eerst bij het benaderen van schijnbaar moeilijke groepen uit van mijn eigen individuele kracht, mijn levens ervaring. Daarmee hoef ik niet sterk te staan in mijn schoenen je gaat uit van je gevoel wat je kan en accepteert wat je geleerd heb en ervaren hebt ook de fouten die je gemaakt heb in jouw eigen jeugd.

Ga je uit vanuit boekjes denken zoals dat geleerd is dan val je geheid door de mand en daar prikken randgroep jongeren meteen doorheen want je vertoond in hun ogen onnatuurlijk gedrag. Ga er vanuit wat je weet, wees je zelf en blijf observeren wie het eerst jouw vanuit de groep jou gaat benaderen. Neem ook van mij aan, en ik vertel dit vanuit mijn eigen unieke levens ervaring, wanneer er contact komt met randgroep jongeren dat je in een nieuwe compleet andere wereld terecht komt, die jij maar ook ik nog niet kent. Want elke keer is anders en niet hetzelfde. Dit gevoel ken je vast wel alsof je voor het eerst in een land komt waar je nooit ben geweest, je verwondert je want alles is compleet anders wat je weet, ziet of voelt. Als je je een verwonderend gedrag toont de toon van interesse in de andere met wie hij dan ook wel doet of is dan krijg je de slag te

359

Langs de weg van de afgrond. pakken. Alles is dan ook verwondert en nieuw voor je is en bij de ander op bezoek gaat of uitgenodigd wordt door een gastheer of vrouw of gezin en dan neem je wat mee voor je gastheer of gast groep. Ook als je op reis gaat naar een land waar je nooit bent geweest ga je je verdiepen in de tradities en cultuurgebruiken van het land. In mijn geval als straathoekwerker observeer en gebruik je deze verwondering strategie op deze hanggroep door kennis te maken en open te staan voor hun gedrag (tot op bepaalde grenzen van jouw) van de te benaderende groep. Je legt uit wie je bent en waarvoor je komt. Ik heb zo wel meerdere verschillende hanggroep jongeren benadert en ontmoet. Daardoor leerde ik ook kennis maken met verschillende randgroep gebruiken en daar zit ook veel diversiteit in. Leerde ik gebruiken van de ene groep dan probeerde ik deze andere gebruiken en de gebruiken die ik ervaren en geleerd heb vanuit mijn jeugd weer toe te passen.

Dus stel je open voor de andere vreemde gebruiken en gewoontes in randgroepen of andere doelgroepen dan ook. Toon verwondering en vraag naar hun gebruiken, gewoontes en rituelen. Ga niet in op bravoure gedrag, dan laat je over je heen lopen en wees ze voor met jouw natuurlijk gedrag te tonen van nieuwsgierigheid en verwondering. Stel je gastvrij op en neem wat mee naar de nieuwe onbekende randgroep toe. Ik nam dan meestal een aantal liter frisdrank met bekers mee. Ik benaderde deze groep in het levensgebied sociaal functioneren en schaalde daarmee de groep in 4 verschillende categorieĂŤn van sociaal functioneren. Daarmee schaalde ik hen in verschillende fase groepen ook die rood, oranje of groen scoorde. Door dit te doen kon ik meteen een groepsanalyse maken en leerde inzicht te krijgen in de onderlinge groepsdynamiek. En vergis je niet want daarmee wordt je al meteen mee geconfronteerd bij de eerste ontmoeting met deze randgroep jongeren en zeker als je je sociaal en gastvrij opstelt zoals ik altijd deed.

Als straathoek werker is jouw enige opdracht als antropoloog dat je voor de gemeente en andere instellingen voor jongeren problematieken in kaart moet brengen. Dat zijn instellingen zoals jongerenwerk, de reclassering, politie, buurtverenigingen en buurtbewoners organisaties die vinden het belangrijk om een leefbare omgeving te hebben. Er komen dan vanuit deze verschillende instellingen allerlei klachten van jongerenoverlast, vooral van bewoners en winkeliersverenigingen. Meestal zijn er daarvoor voldoende voorliggende voorzieningen zoals het jongerenwerk zoals opvang en het organiseren van activiteiten voor de jongeren, politie en gemeente voor handhaving overlast drugs en drank en criminaliteit en buurtverenigingen zoals het verbeteren van leefbaarheid in de buurt. Mijn opdracht was om al deze overlast gevende randgroepen om die te benaderen en daarmee een dialoog proberen aan te gaan

360

Langs de weg van de afgrond. en daardoor knelpunten in de communicatie tussen de bewoners en deze hanggroep groep op te lossen of te verbeteren. Ik deelde deze groep jongeren in het levensgebied sociaal functioneren in 4 categorieën. Categorie 1, “De niets aan de hand jongeren”, categorie 2, “De hinderlijke jongeren”, categorie 3, “De overlast gevende jongeren”, en categorie 4, “De criminele groepen”.

Deze indeling was ontwikkeld vanuit overleggen met betrokken instellingen om een gezamenlijk aanpak te hebben om deze jongeren in kaart te kunnen brengen en daarmee een aanpak van de problematiek te gaan bedenken. Hiermee labelde ik de jongeren in hun sociaal intieme leefgebied, om alle diversiteit aan groep hiërarchie binnen in de verschillende randgroepen zichtbaar te maken.

Ten eerste voor mezelf om daarna de vertaal slag te maken naar de instellingen toe en andere belangstellende betrokken personen in dit probleemgebied rondhang problematiek. Vooral binnen het sociaal domein van een wijk of straat lijkt er veel mis te kunnen gaan met het kunnen communiceren met deze randgroep jongeren.

Ouderen, buurtbewoners en winkeliersverenigingen ervaren veel overlast maar meestal gaat het om miscommunicatie en het niet kunnen vertalen van individuele gedrag en de kennisoverdracht van het ontdekken van intiem provocerend groep gedrag van normen en waarde en daarvan te kunnen leren meer niet.

Als straat hoekwerker kijk je dan alleen vanuit de situatie van de jongeren en hoe die daar tegen aan kijken en waar ze tegenaanlopen en mee worsten in hun leven. Om daar enig inzicht in te kunnen krijgen daar hoef je natuurlijk geen straathoekwerker voor te zijn. Maar daar kan je ook de levensgebieden wijzer voor gebruiken. Maar wees daar in eerste instantie vooral als je denkt dat je ook maar een randgroep gaat aanspreken zoals ik als voorbeeld heb gegeven. Vooral bij de eerste benadering van een nieuwe groep jongeren of van een andere doelgroep dan ook erg terughoudend in. Leer eerst de levensgebiedenwijzer op je zelf toe te passen en daar heb je in eerste instanties al een hele kluif aan met wat voor drempels jij tegenkomt. Tenslotte treed je binnen in hun persoonlijk sociaal domein en als je meteen gaat doorvragen, je als nieuwkomer in de groep een bedreiging voor de groep dynamiek gaat vormen en je het vertrouwen van de groep kwijt bent. En zal deze randgroep jongeren je meteen uitkakken. Je hoort er dan meteen niet meer bij en bent dan net zoals alle buurtbewoners, politie of dwingende handhavers vanuit de gemeente een bedreiging.

361

Langs de weg van de afgrond.

Hoe ga je het sociaal domein van een groep jongeren of andere doelgroep binnen.

Ik heb al verteld neem wat mee. Dit hoeft niet fysiek te zijn maar je kan ook uitleggen waarvoor je komt. Toon niet alleen interesse maar vooral belangstelling naar de groep toe en voor je het weet zal de informeel leider van de groep de eerste opmerking naar jouw gaan maken. Voor een informeel leider van de randgroep jongeren en dat geld meestal voor welke doelgroep dan ook, dan wordt elk nieuw individu die binnen in zijn groep als een bedreiging gaan zien. Hij uit een soort weerstand op je en oefent deze pressie druk (gedrag) uit om zijn (informeel) leiderschap te behouden. Dit kan fysiek zijn, symbolisch door een opmerking b.v. mening verschillen te creëren binnen de groep door de strijd aan te gaan met jouw zoals overdreven praten of discussiëren willen met jouw en dergelijk. Of simpel weg alleen maar een non-verbale strijd aan te gaan door zijn rug naar jouw toe te keren of je niet bestaat dan wel erg aandringend aan te kijken of oog contact met je te weigeren. Ondervind je zo’n gedrag dan weet je meteen wie het formeel leiderschap heeft in deze dynamische groep. Dat is meestal een vast gedrag patroon van een nieuw lid van binnen de groep als jij binnen deze groep met jouw gastvrije presentje. Dat weet je nu en negeer dat gedrag ga er niet op in iedereen zal die drempel over moeten gaan wanneer je met een nieuwe groep kennis zal moeten maken ook als dit niet vrijwillig is.

Waar je dan zou op moeten gaan letten hoe de anderen daarop verbaal en niet verbaal reageren. Alle gematigde gangbare jongeren die proberen het gedrag van de leiders te sussen hebben een aanmerkelijk belang bij het drinken die je meeneemt voor de groep. Tenslotte gebeurd er ineens iets anders in de groep en je doorbreekt daarmee het vaste groep gedrag. Deze jongeren zijn dus nog enigszins zijn beïnvloedbaar voor jouw interventie en doelen wat je wil bereiken met deze groepsjongeren. Dat zij de interventies om deze jongeren of andere doelgroepen voor je te gaan winnen, bereikbaar zijn en openstaan om vertrouwens band. En dan deze jongeren te betrekken in wat jij wil geen bereiken met de groep.

Gedurende de meerdere contacten die ik heb gehad met verschillende randgroep(en) en dat kunnen er wel een aantal inmiddels geweest zijn en een beetje vertrouwen hebt. Je langzaam en gestaag de gematigde jongeren meer en meer naar jouw toe gaan trekken en veel beter kan activeren en motiveren.

Je brengt tenslotte elke keer bij een ontmoeting weer wat mee en zijn ze van nature ook nieuwsgierig want ze hoeven voor de groep(drang)lidmaatschap leider zoals Cola, Sinas of soms wat chips daar geen rivaliserend gedrag voor meer te doen. Zo kwamen er langzamerhand binnen in de randgroep een aantal leden onder de invloed van de informeel leider vandaan.

362

Langs de weg van de afgrond.

Deze informeel groepsleider oefent vaak druk uit op de gematigde jongeren door hem of haar eerst een dienst te verlenen door in de groep opgenomen te worden zodat hij of zij van de harde kern van de groep zijn positie in de groep alleen kan behouden door dienstbaar te zijn naar de groepsleider en allerlei dingen moeten doen die het daglicht niet kunnen verdragen.

Andersom probeerde ik hen te bereiken door hen te gaan spiegelen en zo inzicht kan geven in hun gedrag en door dit inzicht te bieden van niet verstaanbaar gedragingen en daar eigen verantwoordelijkheid in te bieden. In de plaats dat ze elke keer een wederdienst moeten bieden om bij de groep te mogen blijven horen ze zelf te betrekken in wat ze zelf nog graag zouden willen gaan doen. Er zit dus geen dwang in en door elke keer drinken mee te nemen de invloed van deze groepsdynamica langzaam kon door bereken. En dat was nou net mijn kracht geworden, door mijn ervaringen te gaan delen en ze daar in te ondersteunen om daar eigen verantwoordelijkheid in kon gaan leren nemen en daar zelf inzicht in krijgen en daardoor sterker op hun benen zijn gaan staan in het dagelijks leven. Meer niet. Gedurende de meerdere contacten die ik gekregen heb gebruikte ik steeds de levensgebieden wijzer en spiegelde ze de bepaalde levensgebieden voor waar ze vast in zijn of waren gelopen. Zo ontdekte ik steeds meer de achtergrond problematiek van de jongeren of andere rand en doelgroepen waar ik mee werkte. Ik benoem hieronder een aantal kenmerken en signalen van knelpunten waar ik mee aangeef wat de verschillen zijn aan categorie jongeren er soms zelfs in dezelfde randgroep jongeren kunnen zitten. Hier onder een aantal tips om dat onderscheid aan jongeren te kunnen vinden.

Niets aan de hangjongeren.

Over het algemeen komen er veel klachten over hanggedrag van jongeren. Vaak zijn de klachten over deze jongeren niet gegrond. Al deze jongeren worden door vooral ouderen bewoners of ouders met jongeren gezien als overlast gevend terwijl de jongeren zich niet of nauwelijks begrepen voelen. Men hoort jongeren wel eens schreeuwen bij ophef en bravoure gedrag op straat. Maar horen is nog niet werkelijk waarnemen, vooral als de avonden weer langer worden en er door de opkomende duisternis de jongeren moeilijk te zien is. Niet alleen ouderen zijn dan erg alert maar ook ouders vooral met jongere kinderen onder de 12 jaar. De meeste overlast meldingen komen rond dat het s ’avonds en meestal afhankelijk van het seizoen dat als het wat eerder donkerder word. Kenmerk van dit gedrag van bewoners op deze jongeren, “Men niet weet wat er buiten gebeurd op straat maar als je wel wat hoort schept dat alleen maar quasi onveilige gevoelens�.

363

Langs de weg van de afgrond.

Vaak gaat het dan om niets aan de hand jongeren, die wachten op vrienden of gewoon bij elkaar komen. Doordat ze dat niet thuis kunnen doen omdat ze geen zin hebben om thuis te zitten en het liefst eigen leeftijdgenoten willen ontmoeten. Elke jongeren van deze groep vind het ontmoeten van andere jongeren belangrijk en vaak zijn dat jongeren die niet meer club gebonden zijn.

Vaak zijn ze zich niet bewust van dat ze rumoerig zijn voor anderen buurtbewoners. Meestal is het ontmoeting moment kort ven gedrag van deze jongeren onder elkaar, intens elkaar een beetje uitdagen en daarna gaan ze met de groep verder en zijn ze meestal met een uurtje weg.

Deze jongeren zijn gewoon aanspreekbaar maar dat is in het donker of in een schemer hoekje of onder een afdakje natuurlijk niet vanuit de woning van de klagende buurtbewoners niet of nauwelijks te zien. Denk je in, gewoon met vrienden elkaar buiten ontmoeten op het schoolpleintje of in de steeg waar geen volwassen mensen komen. Stiekem elkaars gedrag verkennen op sociaal en seksueel gebied, de hormonen spelen daar een hoofdrol in. En daar is niets mis mee dat hebben we allemaal wel eens gedaan.

Hinderlijke jongeren.

Dat zijn jongeren die meestal dagelijks bij elkaar komen. Het is bekend waar ze staan en ze dagen elkaar meestal uit. Trappen een balletje tegen de garagedeur aan, scheuren op hun scooter. Ze gaan in elkaar op vooral wanneer er meisjes in hun omgeving zijn. Meestal komen ze op dezelfde tijd bij elkaar en hebben een honkvaste plek waar ze vaak en regelmatig terugkomen. Ze zitten in een soort experimentele fase, ze verkennen hun eigen gedrag maar ook die van de andere jongeren onder de groep die weer anders daarop reageren. Ze blijven wat langer staan meestal bij een sportveldje of een bankje waarop ze kunnen zitten en bij een overkapping waaronder ze kunnen schuilen als het regent. Soms blokkeren ze de ingang of het pad en belemmeren dan nog onbedoeld de doorgang b.v. bij een winkelcentrum.

Als je ze daar op attendeert op een normale manier, gaan ze aan de kant. Hun gedrag wordt meestal als hinderlijk ervaren. Vaak experimenteren met elkaar met drugs, drank maar vooral met hun gedrag t.o.v. buitenstaanders van de groep. Vanuit deze groepjes ontstaan meestal een sub cultuurtjes en drukken zich uit in dezelfde kledingstijl of muziekstijl wat vooral een ander buiten de groep zou moeten weten om daar respons op te vragen. Vooral angst van buurtbewoners om ze aan te spreken zorgt ervoor dat hun gedrag steeds uitbundiger wordt. Jongeren geven dan wel eens vaak aan niemand heeft ons dat verteld of wat daarover gezegd.

364

Langs de weg van de afgrond.

Overlast gevende jongeren.

Het is niet alleen hinderlijk gedrag maar dat wordt meer dan alleen storender gedrag. Geluid overlast, drugs rokende, veel onder invloed drinkende jongeren, vernielende en vervuiling van de omgeving waarin jongeren zich begeven. Het gedrag is buiten proporties en het gedrag is moeilijk te negeren meer waarin de kans groot wordt dat deze jongeren agressief benadert worden door buurtbewoners die het zat zijn van dit steeds meer en meer terugkerend gedrag.

Ze maken rommel en slopen vaak alles wat in hun omgeving staat. Vaak zijn ze niet meer op hun gedrag aanspreekbaar. Ze mijden contacten met andere die hun daarop aan spreken en bejegenen deze buurtbewoners en andere personen.

Veel hebben roekeloos gedrag en als behalve de randgroep jongeren in de groep zijn voor hun alleen nog interessant.

Dagelijks komen ze bij elkaar omdat ze niets omhanden hebben en houden dat tot diep in de avond tot zelfs s ’nachts vol. Dit zijn groepen die de omgeving van andere buurtbewoners of winkeleigenaars verenigingen het buurt genot en leven zuur kunnen maken. Er is sprake van overmatig drugs gebruik dat leid totdat de suikerspiegel zo laag is om dan weer overmatige gebruik te gaan maken van suikerhoudende producten en dan weer druk worden en de suikerspiegel weer te hoog is en uitbundig gedrag ontstaat. Om daarna weer drugs te gebruiken en de suikerspiegel weer laag van wordt. Recidief gedrag wordt getoond en buurtbewoners en omstanders aan hun lot voelen worden overgelaten. Meestal kunnen bewoners niets anders dan hulpverlenende instanties inschakelen zoals jongerenwerk, politie en andere handhavers. Deze randgroep vraagt alleen maar om handhaving in te zetten. Van deze randgroep jongeren hebben meestal geen school of werk en hoe langer ze na 21.00 uur op straat blijven, ze in meestal in hun thuissituatie knelpunten ervaren en dit het liefst willen vermijden en zich veilig voelen binnen de groep. Meestal zijn het jongeren die in twee of meer levensgebieden vastlopen.

Criminele jongeren.

Dit is de meest moeilijke groep. Een van de kenmerken van deze rand groepen zijn dat alle leden van deze groep uit verschillende leeftijden bestaan. Meestal vanaf een jaar of 8 tot aan in de leeftijd van 40 jaar. Deze groep wordt alleen door handhavers zoals politie aangesproken worden. Vaak is er sprake van diverse handel in drugs, heling van gestolen spullen, drankhandel en diefstal van diverse goederen.

365

Langs de weg van de afgrond.

Hoe komen jongeren in een randgroep terecht.

Het belangrijks is te weten dat jongeren die dreigen in deze randgroep te raken de kunst leren om hun gedrag te verbergen aan anderen buiten deze groep. Dit kan bewust gedaan worden maar meestal vindt dit proces onbewust bij de jongeren plaatst. De kenmerken van zulk gedrag kun je vinden of openbaren door alle levensgebieden na te gaan en de wijzer toe te passen op elk individu.

Dit kan je toepassen op bovenstaande randgroep categorieĂŤn aan jongeren. Ik heb geprobeerd door dit in categorieĂŤn het randgroep gedrag proces uiteen te zetten en daarmee een beetje blootgelegd.

Belangrijkst is vooral als je jouw intrede doet binnen zo’n randgroep vooral open en transparant te zijn, vertel wat je komt doen. Door zo contact te leggen schep je vertrouwen en dit de basis wordt om betrokkenheid te kweken vanuit de groepsleden met wat jij je tot doel hebt gesteld. Vaak begint randgroep gedrag bij jongeren waar niet veel mee aan de hand is. Maar bij het missen van een dagbesteding (sport, hobby, werk, scholing of een veilige thuissituatie) zoals het missen van intieme sociale contacten zoals familie, deze niets aan de jongeren sneller overgaat naar de randgroep hinderlijke jongeren. Ze vertonen meestal gedrag wat niet regulier (gewoonlijk) plaats zou moeten vinden wat van de gemiddelde jongeren verwacht zou moeten kunnen gaan worden. Geen dagbesteding hebben kan van invloed zijn op het gedrag van jongeren binnen een randgroep. Ze vertonen recidive gedrag zoals vaak van huis weg blijven, niet op tijd thuiskomen als dat van hun verwacht wordt en uiteindelijk zwerfgedrag op straat vertonen doordat ze allerlei problemen thuis ondervinden.

Vaak schreeuwen deze jongeren om aandacht, vooral negatieve aandacht en ze hebben het vaak over dat ze niet begrepen worden door anderen vooral volwassenen. Vaak leunde en claimde ze met dit gedrag voorheen op hun vertrouwde familieleden en vrienden. Maar doordat ze veranderen en niet kunnen duidelijk maken wat dat is herkennen ouders dat gedrag niet meer die ze tonen. Zelfs niet meer zoals ze voorheen voordat ze ontwijkend gedrag vertoonde in de nog goede vertrouwelijke relatie wat ze voorheen ervaren hadden met hun kind. Het levensgebied relatie waaraan jongeren zich langzaam aan gaan onttrekken aan ouderlijk gezag van familie of school of werk en andere relaties proberen leren aan te gaan vooral met leeftijdsgenootjes dit vaak onbegrepen wordt. Deze randgroep jongeren ontmoeten liever anderen die om de zelfde of andere reden en problemen binnen hun leefgebieden onder de gezaghebbende relaties en invloeden langzaam gaan ontglippen. Hierdoor ontstaan er binnen de randgroepjongeren vreemde rituelen om zich te onderscheiden van andere jongeren peergroepjes.

366

Langs de weg van de afgrond.

Ze ondergaan fysieke en lichamelijke veranderingen en de manier van hun levens gebruiken en gewoontes, zoals vreemde kledingstijl en allerlei andere kenmerkende uiterlijkheden naast alle onbegrepen gedragingen die ouders en gezaghebbers met arendsogen bekijken die binnen deze randgroep ontstaan.

Meestal wanneer jongeren in dit proces zitten en ouders of andere gezaghebbers daar graag meer van willen ontdekken waar randgroep jongeren in experimenteren gaat dit met veel strijd aan. Een strijd waarin de jongeren zichzelf in wil gaan ontwikkelen en in deze zogenaamde puberale fase tijd leren volwassen gaan worden door te experimenteren door fouten te kunnen maken en die niet door ouders te voorkomen meer zijn. Juist in deze strijd ontstaan onmachtgevoelens vanuit gezaghebbers, zoals opvoeders, school of andere relaties. Gewoon gedrag waarin de jongeren (ook beperkte) in deze ontwikkeling alleen maar de ouders of gezaghebbers dat ze daarin los gelaten willen leren laten worden.

Het is de strijd waar dezelfde jongeren tegenaan opboksen om volwassen te leren worden maar niet toegelaten wordt omdat ouders en gezaghebbende opvoeders hen daarin niet willen of kunnen loslaten. Door alle hoog oplopende emoties van opvoeders ze weigeren daaraan toe te geven en uiteindelijk deze strijd verliezen. Ik denk dat daardoor de jongeren het vertrouwen met de gezaghebbers en opvoeders en omstanders zoek geraakt is. En deze randgroepjongeren liever deze strijd niet meer volhouden en naar lotgenoten zoeken op straat zijn gegaan. En dan zulke jongeren meer beĂŻnvloedbaarder worden door andere die daar wel een antwoord op hebben en op straat hinderlijke en overlast veroorzaakte hanggroep gedrag vertonen.

Persoonlijk heb ik dat zelfde proces doorgemaakt, waarin ik onder de ogen vandaan glipte van mijn ouders en me langer ging ophouden met andere randgroep jongeren die met harddrugs experimenteerde en daarmee het net zoals ik een conflict met hun eigen ouders/opvoeders kregen en ik daar de overhand in had.

Gelukkig had vooral mijn moeder nog een beetje vertrouwen in mij. Alleen ik ontmoeten vele jongeren waarvan de ouders nauwelijks nog geen vertrouwen meer in hadden en deze ouders uit nood, alles bij god gratie en voorhand verbood en uiteindelijk bij ons thuis opgevangen werden. Uiteindelijk vind ik dat je hoe meer (en zo heb ik dat ook ervaren) je randgroep jongeren tegen dit gedrag ingaat en hen tegen houd in al dit experimenteel gedrag hoe sneller ze zich vrijmaken van hun ouderlijk/opvoeders gezag en uiteindelijk met vallen en opstaan mogelijk leren volwassen gaan worden.

367

Langs de weg van de afgrond.

Nu zal je vast wel gaan afvragen, wat heb ik daaraan. Ik heb nooit gewerkt met randgroepjongeren maar met andere doelgroepen of mensen. Ik heb alleen geprobeerd door mijn ervaringen met jouw te delen en het niet uitmaakt met wat voor soort doelgroep of mensen in je omgeving waarmee omgaat of werkt.

In elke groep mensen of doelgroepen vinden dezelfde processen plaats en de eigenkracht er vanzelf in openbaard mits je er open voor staat. Leren openstaan voor jezelf maar ook voor anderen dat je zelf fouten kan maken en daardoor extra ervaring opdoet en jouw kracht vanzelf gaat inzien. Het is niet veel anders dan bovenstaande voorbeeld van het ontstaan van jongeren problematiek wat ik beschreven heb. Normaal is het dat we allemaal denken te streven naar een leven die veilig, behoudend en een duidelijke structuur bied en dit is niet meer dan een aangeleerde gewoonte van de ander die om duidelijkheid en naar regelmaat zoekende is.

In omgang met elkaar als samenleving lukt dit niet altijd en is alles niet zo gewoonlijk en vanzelfsprekend meer. Vaak uit zich dat dan in verschillende gedragskenmerken en gewoonte uitingen in een individueel mensen omdat je er alleen voor staat of zoekende bent of iets niet ziet zitten en er vanzelf bedreigingen ontstaan in een of meerdere levens gebieden. Dit is een uniform gedrag of levens gewoonte patroon meestal naar iets, waarvan jij denkt dat net iets anders is of anders gaat dan vanuit jouw gewoonte, ritueel of cultuur.

Voor de economische voorspoed van onze westerse maatschappij hebben we daar verschillende categorieĂŤn in gemaakt in een twee soort zuilen ingericht.

Daarmee hadden we na de ontzuiling de samenleving de nieuwe zuilen Fijnmazige cultuur* en Grofmazige cultuur* ingericht binnen onze westerse samenleving.

Noot: De F-cultuur* wordt gekenmerkt door een fijnmazig systeem van normen en waarden.

De mate van structuur is groot en er bestaan veel vastgestelde regels voor wat wenselijk en onwenselijk gedrag is. In een fijnmazige cultuur hoeft men weinig persoonlijke afwegingen te maken; veel stappen die men neemt lijken niet meer dan logisch en bevinden zich in de lijn der verwachtingen.

Noot: De G-cultuur* grofmazig. In een grofmazige cultuur zijn normen en waarden, goed en kwaad, niet heel duidelijk omschreven. Veel dingen moet men zelf uitvinden en in veel gevallen dient men zich zelf een mening te vormen over wat wenselijk en onwenselijk is. Afwijken van de gebaande wegen wordt (in zekere mate) gewaardeerd.

368

Langs de weg van de afgrond.

Ik zal een voorbeeld geven van de zuil F-cultuur.

Vroeger maar ook nu heb je kleine dorpskernen. Als je je dit kan voorstellen dan plaats je je ongeveer in een fijnmazige cultuur. In een dorp is alles bekend. Je bent daar in mee opgegroeid. De gezagsdragers voor jouw die zijn bekend. De leraar, de dominee, de dorpsagent, je ouders, oma en opa. Iedereen kent elkaar.

Dus wanneer je echt een misstap maakt of iets mankeert dan wordt dat meteen herkend en gecorrigeerd. Vaste regels betekend duidelijkheid aan structuur.

Treed je buiten de regels dan wordt dat direct gecorrigeerd. Verbaal maar ook non-verbaal. Alle spelregels zijn daarin bekend voor iedereen. In gezondheid en ziekte maar ook op het welzijn sociaal emotioneel gebied van elk dorpsgenoot.

Stel je voor, voelt je depressief en staalt dat aldus uit. Je kijkt neerwaarts en met naar beneden gericht hoofd en schouders. Dan komen de onbeschreven regels naar voren en voordat je het weet klampt een ander dorps lid je aan en vraagt wat er met jouw aan de hand is. Zo ongeveer voelt een Fijnmazige cultuur aan dit kan ook zijn in onze huidige tijd in het begin van de 21e eeuw. Denk maar eens aan een bepaalde buurt waar je iedereen kent of een club waar je zit of je eigen collega’s of gemeenschappelijk uiterlijke kenmerken of andere cultuur van andere herkomst of zoals ik wel eens ondervonden heb als roodharige mensen onder elkaar. Je kent elkaar en ziet gemeenschappelijke overeenkomsten.

Nu de zuil Grofmazige cultuur en die is geheel anders.

We lopen inmiddels allemaal met onze ogen en schouders naar beneden al is het vaak alleen om te kijken naar onze smartphone. Dit heeft maar een doel, en dat is onze individuele digitale communicatie met anderen. We richten ons meer en meer naar ons telefoontje voor belangrijk nieuws waardoor we onze natuurlijke kenmerken van het hebben of krijgen van een echte depressieve die op straat lopen niet of nauwelijks meer herkennen. We zijn in een Grofmazige cultuur terecht gekomen door de neo-liberalen vrije marktwerking drang, waarin we onze eigen vanzelf sprekende non-verbale taal daarin zijn zoekgeraakt. We herkennen ons gedrag niet meer want we lopen allemaal door zonder dat we elkaar maar durven aan te kijken. De depressieve of anders gedragende doelgroepen schreeuwen naar deze vanzelfsprekende hulp of aandacht en niet meer gezien word en de onbeschreven regels van de non-verbale taal die we in de loop van de eeuwen eigen hebben gemaakt niet meer herkennen en alleen maar onzekerder aanvoelt en maken. Leven het digitaal tijdperk die veroorzaakt is door de vrijemarkt werking waarin middelen alleen maar schaars gehouden en de meeste aandacht van mensen vragen, maar die er niet werkelijk is.

Zou dat misschien de reden zijn waardoor we het gedrag niet meer herkennen en de ander daarover niet meer kunnen of durven aan te spreken en alleen maar

369

Langs de weg van de afgrond. gaan twijfelen terwijl aanspreken ook delen van ervaringen is maar liefst de weg van de minste weerstand kiezen. Deze uniforme non-verbale taal (her)kennen we niet meer door onze te individuele ingerichte samenleving. We zijn zelfs te bang geworden om een andere daarop aan te spreken want de angst is groter dan het onbekende fenomeen als non-verbale taal en we denken wel drie of vier keer na want, “Stel je eens voor dat ze me gaan bedreigen of slaan” of allerlei excuses bedenken.

Wat mijn ervaring is dat ik bovenstaand gedrag bij mijzelf herken en eerst ga bedenken bij mijzelf in welke G of F – cultuur gedachte ik heb. Ik herken dan de vele momenten en ervaringen die ik gehad heb langs mijn weg van de afgrond.

Dat we automatisch uit onmacht (waarschijnlijk omdat we de ander niet weten daarop aan te spreken uit onveiligheid) de ander daarmee een stigma opleggen dat is een normaal ritueel. Maar hoe langer we wachten en twijfelen om de ander daarop aan te spreken vanuit een G- of F-cultuur mijn gedrag recidive wordt. De persoon die dit gedrag vertoont negatieve (gekleurde) aandacht krijgt van anderen, wat ook aandacht is en zich waarschijnlijk dat gedrag eigen gaat maken en een chronisch gebrek of beperking gaat ontwikkelen. Hij of zij voelt zich langzamer steeds meer buiten gesloten, gediscrimineerd en hoe langer dit duurt en negatieve aandacht vraagt hoe meer hij of zijn in zijn lot bevestigd wordt.

Dat zie je ook tegenwoordig met mensen die verstandelijk beperkt zijn.

Voorheen noemde men ze met een Licht Verstandelijk Gehandicapte. Als het maar een naam had en dat paste dan precies binnen de zorgcategorie in de zorgsector. Rondhang jongeren zitten in de welzijn categorie. Liefst plaatsen we ze dan onder een instituut waar ze hulp kunnen krijgen gecategoriseerde hulpverleners en ander welzijn ondersteund personeel. Dat verschilt niet anders dan we uitgerangeerde mensen met een mentaal, geestelijk of lichamelijk gedrag beperkingen die we in een instituut opname ver in de bossen of duinen ver weg van de gewone wereld vandaan en ik in dit boek alle economische gevolgen daarvan heb uiteengezet. Het is dan alleen maar kostbare zinloze hulp die de welzijn en zorgwerker alleen maar aan het werk houd in de plaats dat er werkelijk gekeken wordt naar het probleem dat door het stimuleren van de eigenkracht van de hulpvrager opgelost zou moeten gaan worden.

Iedereen discrimineert ook ik doe dat en het zou ziek zijn als je dat niet doet.

Maar als iemand zich dan ineens gediscrimineerd voelt worden en daar last van ondervind dan schreeuwt die daar het hards om. Een iemand die zich gediscrimineerd voelt roept vaak om hulp van iets waarin de gediscrimineerde

370

Langs de weg van de afgrond. het meest in onbegrepen voelt. Gewoon aandacht hier ben ik dan, kijk mij dan help me dan want ik begrijp het niet. En deze roep naar hulp is altijd terecht, eerlijk en oprecht. Als je discrimineert of de ander kant je gediscrimineerd voelen is gewoon een uiting van elkaars onmacht en niet weten hoe je moet gedragen of moet reageren op elkaar niet meer. Maar zo ervaren en zien we dat niet meer.

We leven hier in Nederland met vele mensen onder elkaar op een vierkanten kilometer. Als er zoveel verschillende type en culturen van mensen zijn in jouw omgeving en de verschillen zou moeten zien aan gedragingen of uitingen en je moet opnemen zal je dit in jouw hoofd moeten gaan categoriseren. Alleen maar om het een plaats te geven. Hoe meer verschillende mensen, culturen en/of gedragingen hoe meer categorieĂŤn je in je hoofd zal gaan maken. Doe je dit niet dan wordt je gek omdat er geen overzicht meer is want dat geeft een onveilig gevoel. Hierbij als je geen overzicht weet te houden en daarvan uitsluit sluit je de ander daarmee uit vooral als er teveel van zijn. Je maakt categorie in kleur, ras, cultuur, gedrag, gewoonte maar je onderscheid je daarmee uit van de ander vooral als je de verschillen in categorieĂŤn niet meer in je kan opnemen en maak je groepen. Groepen met dezelfde kenmerken en uiteindelijk discrimineert.

Wanneer je maar denkt of merkt dat je iemand onderscheid en uitsluit van je zelf zou dat al een signaal moeten zijn, waarin jij je zou moeten gaan afvragen waarom je de ander uitsluit. Dat signaal binnen jouw zou het moment kunnen zijn om met die ander contact te zoeken waarvan jij al weet dat er iets is wat jij zou kunnen gaan delen met de ander die je aan het uitsluiten bent en dat is elkaar kracht en een berg met ervaring. Je heft het onderscheid op door contact te zoeken met de ander die daarover zich zelf uitsluit of steeds om (negatieve) aandacht vraagt en waarschijnlijk iets al is het non-verbaal te vertellen heeft.

Ik zal nog een extra voorbeeld geven waarvan ik denk dat de leefgebieden wijzer meer inzicht bied in de hulpvraag van een deelnemer, in plaats dan alleen met aanbod gerichte kant en klare oplossing te komen. De levensgebieden wijzer bied een handreiking om de eigenkracht van jouw doelgroep aan te boren in plaats van jezelf als vrijwilliger of hulpverlener steeds af te vragen waarom je zoveel werk hebt omdat de deelnemers (van jouw doelgroep) zich steeds volgens de neo-liberalen vrijemarktwerking van jouw steeds afhankelijk blijven en handen vol geld kosten en jouw wel eens een burn-out gaan veroorzaken.

Net na de oorlog zaten, vlak voor de ontzuiling in de samenleving zaten we nog in een duidelijke en overzichtelijke F-cultuur. Deze F-cultuur werd extra versterkt omdat we elkaar hard nodig hadden voor de opbouw van een naoorlogse

371

Langs de weg van de afgrond. moderne samenleving. Opgebouwd boven de traditionele samenleving met de vanzelfsprekende sociale samenhang die versterkt is door de crisisjaren, die compleet is vernietigd door de Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze opbouw was alles zo vanzelfsprekend geworden en we waren tot aan het einde van de 60e jaren (de zogenaamde flowerpower periode) volop bezig met werken om ons land op te bouwen. Iedereen had zijn eigen vastgelegde rol en functie in de samenleving met de daaraan vast gelegde etiketten en uniformele omgangsvormen en de regels.

Was er voor de oorlog nog hoge woningnood dan werd dat in de 50e jaren opgelost door daaraan oplossingen te bieden door daaraan te gaan werken. De welvaartdrang vierde hoogtij in die dagen waarin de luxe consumptie drang nog niet of nauwelijks bestond en je inschikte in de rol die je was opgelegd. Voor een ieder was er voldoende plaats in de samenleving, er kwam een pensioen regeling voor ouderen en er was zelfs voor analfabeten en niet geletterde en laaggeschoolde mensen een plaats. Zelfs voor de verstandelijke gehandicapte of de plaatselijke zonderlingen met een geestelijke beperking was er plaats binnen beschermde instituten verscholen tussen bomen of in de bossen. Alles was binnen dit F-cultuur gerichte instituut samenleving geregeld.

Voorheen was dit veel simpeler. Neem alleen het voorbeeld van de schillenboer, messenslijpers, colporteurs of vuilnis mannen. Dat was eenvoudig simpel werk.

Vooral voor laag of niet geschoolde jongeren, jongeren waar een draadje aan los zat was er een plaats binnen de F- cultuur. Deze beperkte jongeren of mensen werden door het dorp gewoon geaccepteerd en paste zich aan de mogelijkheden aan. Maar later dan eind 60e jaren werden deze mensen als ze zich gedragsmatig of gewoon weg niet wilde of konden aanpassen binnen de vaste normregels, vooral door een toename aan stedelingen in de stad, werden ze weggestopt in instituten. Er waren ineens alleen maar ambachtslieden nodig voor de bouw van de samenleving en vooral voor vies en eentonig werk maar die waren er niet. De Nederlanders arbeiders werden door hogeschool opleidingen zo gespecialiseerd zodat ze zich te goed voelde voor vies en eentonig terugkerende fabrieksmatig werk. Maar daar waren ook arbeiders voor nodig. Werkloosheid bestond nog nauwelijks volgens deze huidige naoorlogse arbeid ethos en er was voor iedereen voldoende nog (on) geschoold werk.

Voor de ontzuiling was er voor iedereen een plaatsje in het dorp of stad ook voor beperkte mensen zoals de dorps of stads gekken. Simpel door langs de deuren te leuren voor schillen of oud papier of vuilnis. Simpeler kon het niet alles stond toch vast en had een bestemming binnen een dorp. Wanneer b.v. de

372

Langs de weg van de afgrond. ongeschoolde binnen dit dorp voldoende middelen verzameld hadden dan verkocht hij dat aan een oud ijzer boer of de varkensboer ging daarna naar de kroeg voor vertier en zoop al zijn geld op. Daarna moest hij wel weer de boer op om afval te halen om weer aan de drank of aan eten te komen. Hierdoor kreeg hij een zekere mate van een vast hecht levensbestaan. En hij of zij een betrokkenen opgenomen dorpsgenoot werd al dan iet met zijn eigenaardigheden gedragingen en eigen rituelen die bekend stonden binnen een collectivistische F-cultuur*.

Noot: De F-cultuur collectivistisch*. Een lid van een F-cultuur zal zijn eigen positie primair bezien vanuit de groep waarvan hij deel uitmaakt. Zijn gedrag is gericht op het beschermen van de groepsreputatie en het zich conformeren aan de normen, opvattingen en verwachtingen die leven in de groep. Hij is loyaal en zal conflicten vermijden als dit de goede verhoudingen verstoort of schaadt. Dit brengt met zich mee dat hij niet altijd direct zal zeggen wat hij ergens van denkt of vindt.

Als je bovenstaande citaat leest is dat in het begin van de 70e jaren resoluut en in snel tempo gaan veranderen. Dorpelingen en plattelands mensen trekken in grote getalen richting de grote steden. Allemaal in de gedachte en onder invloed van de aantrekkende welvaartdrang en alle denkelijke verworven rechten is dat tot in het begin van de 21e eeuw en uiteindelijk contra productief is gaan werken.

Want wie ziet nu nog de ander staan in deze stad. Simpel, er wordt nu in tegenstelling tot vroeger commercieel handel gedreven met werklozen, kansloze, alle sociale emotionele zwakkere en ongeschoolde doelgroepen.

Vooral voor hen is er geen plaats meer in de G-cultuur die daaruit vandaan ontstaan is. Er is geen individuele aandacht wanneer je om de een of andere reden niet kan aanpassen aan deze G-cultuur samenleving zoals in een F-cultuur waar dat nog wel kon. Daarvoor is een opleiding of werk nodig om je een basis te geven in deze G-cultuur op commerciĂŤle basis belangrijker is dan waarin binnen een F-cultuur ervaringen delen en elkaars krachten laten kunnen zien meteen uitgesloten is. Pas na het crisisjaar 2008 werd de schijnbare onzichtbare samen lozen samenleving zichtbaar is geworden. En we bewust werden van het feit dat de neo-liberalen vrijemarktwerking op zijn gat is terecht gekomen.

Drastische bezuinigingsrondes werden ineens opgelegd vanuit de Europese top.

De gevolgen die deze bestuurders inzagen waren nog meer werkloosheid waardoor de noodkreet van de vernietiging van een goede gereguleerde sociaal, welzijn en gezondheid beleid niet meer te garanderen was een faillissement betekende van ons geĂŻnvesteerd sociaal kapitaal. Deze samen loosheid is in onze samenleving decennia lang alleen maar groter is geworden en waarin ik nu wel vanuit kan concluderen er door de vrijemarktwerking en door luxe verheerlijking en geld bejag we niet geprikkeld zijn om vanuit onze eigen kracht te kunnen

373

Langs de weg van de afgrond. redeneren meer. We hebben geen gebruik gemaakt van het sociaal kapitaal die elke gemeenschap bezit en de gehele G-cultuur afhankelijk is geworden van neoliberalen ingerichte vrijemarkt economie. Kortom alle doelgroep(en) die geraakt worden of zijn door de opkomende gecreëerde samen loosheid van de maatschappij. Zich niet of nauwelijks meer identificeerde en in een commerciële neo-liberalen vrijemarktwerking herken en zich door de G-cultuur individualisering zich buiten voelen gesloten en een verloren generatie denken te zijn gaan worden. Waarin delen van elkaars ervaringen in uitgesloten worden eigenlijk niet waar is maar juist een nog niet ontdekte eigenkracht zou kunnen zijn.

Alle bovengenoemde doelgroepen (categorieën) uit deze samen(loze) samenleving die alleen maar problemen binnen hun leefgebieden ervaren. Die een drang hebben en waarin een sterke behoefte en drang ontstaat naar een Fcultuur. Er binnen een individualistische G-cultuur geen plaats meer voor is om ervaringen delen met elkaar en uiteindelijk op de eigenkracht te kunnen proberen te varen.

Ik denk en zo heb ik dat ook ervaren dat wanneer men niet meer in staat is tot delen van elkaars ervaringen de problemen binnen de levensgebieden binnen een G-cultuur er communicatie problemen ontstaan en uiteindelijk onzichtbare problemen gaan worden en de doelgroep samen lozen en nog veel groter probleem gaat worden. En door een teveel aan categorieën aan doelgroepen die er zijn met de vele verbale dan wel non-verbale gebaren, gedragingen opvattingen, wederzijdse verwachtingen, normen en waarde die mensen van elkaar onderscheiden tegen elkaar opgezet worden en elkaar eerder tegen werken dan wel elkaar daarin eigen tegemoet zouden moeten kunnen komen.

Omdat we elkaar non-verbale gedragingen niet meer kunnen spiegelen en dat verleerd hebben doordat we worden verleid door de luxe afhankelijkheid en invloeden van de neo-liberalen vrijemarktwerking. En vele dat niet meer kunnen bijhouden vanwege allerlei omstandigheden dan ook dat die zich onbegrepen gaan worden en zelf geen hulpvragen meer kunnen stellen en handelingsverlegen worden gehouden. Er uiteindelijke geen sociale cohesie in de wijken meer mogelijk gemaakt kan worden er meer zorgmijders komen en er een toename komt van verwarden doelgroepen die uit het leven willen stappen.

Plotseling onze denkelijke neo-liberalen trots de Nederlandse samenleving waarin de opgelegde vrijemarktwerking een deel van de samenhang overruled

374

Langs de weg van de afgrond. en zich uit in een samen lozen samenleving waarin de rijkte alleen aan luxe maar rijker worden over de rug van de armen.

Noot:

De G-cultuur: individualistisch. Een lid van een G-cultuur zal zichzelf hoogst waarschijnlijk in de eerste plaats als een individu beschouwen. De groep waar hij deel van uitmaakt maakt meer deel uit van de achterhoede. Bij het denken, redeneren en communiceren gaat hij meer van zichzelf uit dan van de groep: wat is zijn mening, wat wil hij zelf graag? Hij is gewend om dit duidelijk en direct onder woorden te brengen en verwacht dit dikwijls ook van anderen.

375

Langs de weg van de afgrond.

Omgaan met verschillen aan cultuur en gewoonte?

Als je veel te maken krijgt met anderen mensen in de samenleving die uit verschillende F of G culturen komen, dan is het van belang om je gaat verdiepen in het soort cultuur waaruit de persoon of doelgroep waar je mee in aanraking komt. Categoriseren kan en dat is soms een voordeel bieden of juist noodzakelijk zijn om te kunnen gaan handelen met een levensgebieden wijzer. Maar ben je er wel van bewust dat je daarmee een onderscheid maakt wat wel en niet wenselijk is, met wat jij op dat moment met de andere ervaart. Als je erin slaagt om een andere cultuur of iemand met een geheel andere gewoonte, open te benaderen zonder daarin onderscheid te maken. Je eerder leert ervaren zijn of haar problemen in de ervaren leefgebieden beter te begrijpen. Het begrip van het leren verkennen van gewoontes al dan niet wenselijk en anders is dan die vanuit jouw levensgebieden komen al beginnen is van delen van ervaringen waarin je elkaars krachten kan ontdekken. Dan zal je met deze ontdekte krachten steeds meer in staat zijn om ander gedrag te begrijpen waardoor je meer in de ander kan gaan plaatsen en jouw kracht kan doorgegeven. En wanneer je eigen verwachtingen over de ander hebt bij gesteld je jouw kracht hebt gevonden en nog meer kan openstaan voor een ander(e) doelgroep problemen in zijn levensgebieden. Gebruik de levensgebieden wijzer en pas jouw onderscheid toe van wat jij denkelijk wel of niet wenselijk vind. Gebruik dit dan door elkaars ervaringen te gaan delen, en ontdek dan je eigenkracht maar ook die van de ander en leer de ander dat ook te ervaren.

Nog enkele tips bij het maken van onderscheid van anderen. Dus eerst accepteer eerst dit onderscheid dat je maakt en een signaal kan zijn om juist daar in dat bepaalde leefgebied(en) daarmee in contact te komen. Zo pas je de levensgebiedenwijzer toe en gebruik jouw ervaringen door die te delen met anderen in plaats daar een wederzijdse dienst van terug te verwachten.

• • •

• •

376

Vermijd dat iemand ten overstaan van anderen gezichtsverlies lijdt. Wil je iemand aanspreken, doe dit dan uitsluitend onder vier ogen.

Ga uit van een goede relatie als basis.

Wees bereid de eigen cultuur af en toe door de ogen van een buitenstaander te bekijken. Het zal dan snel duidelijk worden dat geen enkele cultuur volmaakt of volstrekt logisch is, helaas: ook de jouwe niet.

Een beetje humor, vriendelijkheid, openheid, gastvrij zijn in de omgang met anderen kunnen al heel ontwapenend werken.

Tot slot: het is niet altijd zo belangrijk om overal een mening over te hebben.

Soms kan het belangrijker zijn om die eventjes te parkeren, en oprechte

Langs de weg van de afgrond. interesse in een ander te hebben en naar hem te luisteren. Neem er de tijd voor. Wellicht zal je dan verborgen werelden ontdekken waarvan je het bestaan nog nooit had vermoed. Hoe meer je dat toepast, hoe meer jij je eigenkracht ontdekt en deze kracht gaat delen met anderen.

Nu komen we tot een slotbesluit in dit boek. Ik heb getracht met mijn eigen unieke kracht duidelijk proberen te maken dat deze kracht er altijd bij mij inzat. Schroom niet als je dit nog niet ontdekt heb. Dit gebeurd zeker wanneer je de levensgebiedenwijzer eerst op jezelf hebt toegepast. Ik was me er alleen vooral in mijn jeugd nog niet van bewust en heb me daarom steeds afgezonderd van anderen. Een hele ervaring zoals jij wel gelezen zal hebben en dat is mijn weg langs de afgrond en die loopt steeds door. In mijn denkelijke zwakte heb ik veel beleefd, ervaringen en goede en foute keuzes gemaakt en door de foute keuzes te maken nog meer moed verzameld om mijn eigen unieke weg te vinden langs de weg van de afgrond en uiteindelijk mijn kracht is gaan worden door dit in mijn boek te delen met jouw. Ik had je verteld dat ik tijdens mijn val uit de boom met mijn ketting zaag geen beeld had hoe het is in dat moment van de val mijn leven heel snel langs heb zien voorbij gaan. Nu realiseer ik me pas achteraf dat dat precies het moment is gekomen mijn ervaringen te delen met jouw en ik tot het schrijven van dit boek ben gekomen. Mijn ervaringen in mijn doorzetting vermogen en nog meer ervaringen wil opdoen om te kunnen delen, mijn ervaringen, die van “Langs de weg van de afgrond�

Dank je wel voor de ontmoeting die ik met jouw via dit boek heb gekregen. Door dit boek weer te delen doe je daar je eigen kracht weer mee op. En ik hoop dat je een andere daar mee helpt door vooral hen te stimuleren door te zetten in de weg omhoog langs de weg van zijn of haar eigen unieke achtergrond.

Rob van Rest Juni 2017

377

Langs de weg van de afgrond.

LEEFGEBIEDENWIJZER

Huisvesting • Soort huisvesting • Beleving huisvesting • Verwachtingen • Leefomgeving • Winkels

Psychisch functioneren • Emotionele staat van zijn om • Zelfbeeld, zelfwaardering en zelfvertrouwen • Psychische klachten • Trauma´s • Psychiatrische problemen • Psychiatrische diagnose • Verslaving • Mate van ziektebesef • Behandeling

Lichamelijk functioneren • Gezondheid • Gezondheidsklachten • (Chronische) ziekte • Handicap • Allergieën • Zelfzorg • Medische behandeling • Hygiëne en zelfzorg • Beleving eigen gezondheid • Sport • Voeding • Dag-/nachtritme

378

Financiën • Soort en hoogte inkomen • Vaste lasten • Schulden: hoogte en schuldeisers • Aflossingsregeling / saneringsplan • Inkomensbeheer • Inzicht in financiën • Bestedingspatroon • Spaarsaldi

Acht leefgebieden in thema´s

Sociaal functioneren • Contacten met familie, kennissen, hulpverleners, medecliënten • Opvoeding kinderen • Sociale vaardigheden • Houding en gedrag in de maatschappij (waarden en normen, wetgeving) • Intieme relaties • Seksualiteit • Conflicthantering

Zingeving • Belangrijke waarden en normen • Persoonlijke drijfveren • Levensovertuiging • Geloofsovertuiging • Zingevende activiteiten • Rituelen

Praktisch functioneren

Dagbesteding

• Nederlandse taal (spreken en schrijven) • Huishoudelijke zorg • Computervaardigheden • Administratieve vaardigheden • Plannen en organiseren • Zelfstandig iets organiseren

• • • • • •

Vrijwilligerswerk Betaald werk Hobby´s Opleiding of cursus Religie Dagbesteding

Langs de weg van de afgrond.

HANDLEIDING 8-FASENMODEL Hoe te werken met leefgebieden.

Uit ervaring als welzijn werker en contacten met (Welzijn) klanten of deelnemers blijkt dat wanneer klanten met levensvragen zitten op allerlei levensgebieden terecht kunnen bij de reguliere instellingen. In mijn geval heb ik daar veel ervaring opgedaan in het ambulant jongerenwerk, ouderenwerk, maatschappelijk werk en de gehandicapte zorg.

Vaak als klanten zelfstandig (als ze dat doen) contact zoeken bij een instelling met meerdere hulpvragen kan hij/zij alleen een beroep doen bij vragen op een leefgebied terwijl meerdere leefgebieden de oorzaak zijn voor een hulpvraag stellen bij een instelling. Een voorbeeld is dat je in het leefgebied financieel geconfronteerd wordt door het verliezen van werk bij het UWV terecht kunt (wilt u me helpen aan een uitkering of ander werk) Maar daar niet terecht kan met vragen hoe rondkomen te komen met een inkomen (in deze huidige tijd) verlies van twee inkomens de situatie steeds schraler wordt en in het leefgebied Sociaal knelpunten ervaren wordt maar daar niet voor bij het UWV terecht kan.

De klant begrijpt best wel dat hij daarvoor niet bij het UWV terecht kan voor vragen op het gebied Sociaal maar niet weet bij het verlies van een of twee inkomens en gaat kijken waar hij wel bij terecht kan. Echter wanneer een klant daarmee niet of nauwelijks in staat is (door het rouw proces verlies van werk en vastigheid) om zelf hulpvragen te stellen of door te vragen. Er een handeling verlegenheid ontstaat omdat de klant niet weet waar dat antwoord op gekregen wordt bij een instelling die hij/zij een beroep op kan doen tijdelijk met een inkomen zoals WW kunnen omgaan.

In zulke situaties dreigt er dan een derde levensgebied in de knel te komen waaronder huisvesting (huur of geen hypotheek meer kunnen betalen) en een knelpunt ontstaat in het Praktisch functioneren welke keuze moet ik maken om rond te komen ik weet het niet meer en de handelingsverlegenheid maar wordt vergrot.

Dit lijkt een simpel voorbeeld maar in de meeste gevallen dreigt er een verschil van interpretatie te komen waarin hulp vragen en woordkeuzes om daarop antwoorden te krijgen ongevraagde adviezen de nekslag geven voor klanten die zulke praktische zaken tegen (gaan) komen. Ik heb gemerkt in het werken met welzijn klanten je gevoels knobbels ontwikkeld waarin je je antennes uitzet in contact jouw doelgroep welzijn klanten en preventief kan gaan helpen om de verborgen hulpvragen naar boven te krijgen en adequaat te verwijzen dan wel ondersteuning te geven.

Uit ervaring weet ik dat we een klein deel van de verborgen hulpvragen kunnen vertalen naar activerende begeleiding of ondersteunende begeleiding. Echter hebben we dan met een minimaal aantal welzijn klanten per doelgroep te maken. In statistieken is wel eens benoemd dat er een van de vijf Nederlanders met minimaal een of meerdere levensgebieden vastloopt (wanner die een instelling binnen lopen preventie en welzijn werkers overwerkt raken). Ik schat in dat we alleen het topje van de ijsberg vinden bij hulpvragen. Over de meeste verborgen hulpvragen hebben we geen duidelijk overzicht. Je praat dan over 20% van de Nederlandse bevolking. Van deze 20 % zijn er 10% afhankelijk van ondersteunende dan wel activerende hulpverlening en krijgt die daadwerkelijk ook. We praten dan over 0,5% van de Nederlandse bevolking. Waar iets of dergelijke hulp aangeboden word. Dit betekend dat 4,5 % van de Nederlandse bevolking met verborgen hulpvragen zitten die niet of nauwelijks gehoord worden of bij de verkeerde instelling terecht komt of door handeling verlegenheid en niet weten waar ze voor hulp bij terecht kunnen.

379

Langs de weg van de afgrond.

Het 8 fasenmodel in vogelvlucht Kenmerken van het 8 fasenmodel zijn: • het begeleidingstraject bestaat uit 8 fasen, voor een doelgerichte begeleiding • er wordt gewerkt met acht leefgebieden, voor een brede kijk op de klanten die kunnen aankloppen bij jouw.

Met het 8 fasenmodel kun je de individuele begeleiding aan klanten in de maatschappelijke dienstverlening(beter) organiseren. Daarbij draait het om 8 fasen in het begeleidingsproces. Het gaat om dienstverlening met een begin en een eind; van het eerste contact; wanneer de kalnt zich aanmeldt, tot het moment waarop de eventuele nazorg is afgerond. We onderscheiden de volgende fasen: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

aanmeldingsfase, het eerste contact tussen de klant en een medewerker of vrijwilliger. intakefase, een nadere kennismaking met het ondervonden probleem of hulpvraag. aannamefase, de opbouwfase van de vrijwillige dienstverlening aan de klant. analysefase, analyse van het functioneren van de klant op de 8 verschillende leefgebieden met wat de klant nog zelf kan organiseren en waar hulp in nodig is van de vrijwilliger planningsfase, het opstellen van een begeleidingsplan uitvoeringfase, de uitvoering van het begeleidingsplan evaluatiefase, een terugblik op de uitvoeringsfase uitstroomfase, de afronding van de hulpverlening door de vrijwilliger

Elke fase heeft een eigen doel, werkwijze en bijbehorende (digitale) instrumenten. Het doel geeft aan wat je in die fase wilt bereiken samen met de klant. De werkwijze beschrijft de manier hoe je daar kunt komen. Natuurlijk is dat per klant en voorziening anders, maar toch zijn er per fase algemene gezamenlijke activiteiten te noemen waarmee jij de klant kan ondersteunen en waar dat niet nodig is en de klant zelf nog kan.

Een uitdagende reis Het begeleidingstraject kun je zien als een weg die de klant en jij samen gaan bewandelen. De klant is de reiziger die een prettige reis wil maken. Jij bent zijn gids. Aan het begin van de reis is het belangrijk om samen de bestemming te bepalen of in ieder geval de richting. Je loopt immers niet zomaar een kant op. Vervolgens is het belangrijk om te bepalen hoe jullie daar willen komen, dus om een route uit te stippelen. Onderweg hebben jullie van alles nodig om (uiteindelijk) bij de eindbestemming te komen; goede wandelkleding, geld, eten en drinken. Voordat jullie vertrekken, moeten de rugzakken goed gevuld zijn met al het noodzakelijke voor onderweg. Daarnaast ben je afhankelijk van zaken die je niet kunt beïnvloeden, zoals het weer. Op de weg bevinden zich aardig wat hobbels, modder en verleidelijke zijwegen. De route is voor veel reizigers een lange tocht. Als de eindbestemming ver van jullie vandaan ligt, is het belangrijk om de lange dag op te delen in haalbare kilometers per dag. Jullie conditie bepaalt hoeveel kilometers per dag mogelijk zijn. Soms wijs je de reiziger op weg, soms loop je een paar passen achter hem en soms zul je de rugzak van de reiziger een stukje moeten dragen. Met de reisgids op zak kun je samen met de reiziger de route bepalen. Gelukkig kom je onderweg nog andere mensen tegen, die jullie de weg kunnen wijzen.

In de begeleiding van klanten is het net als deze reis. De klant en jij moeten aan het begin van de dienstverlening eens zijn over de bestemming en daar samen naartoe werken. Denk aan bijvoorbeeld aan doorstroom naar een andere voorziening of eigen woonruimte, of toeleiding naar werk.

Vervolgens is het belangrijk om samen te bepalen op welke manier jullie dat willen bereiken. Je houdt daarbij rekening met de ‘conditie’ van de klant: met zijn mogelijkheden en onmogelijkheden.

380

Langs de weg van de afgrond.

Het einddoel is vaak niet in een stap haalbaar of vast te stellen. Deel daarom jullie einddoel op in kleine stappen, zodat de begeleidingsdoelen haalbaar, overzichtelijk en motiverend blijven. Met jouw professionele werkwijze en de inzet van de klant kunnen jullie samen in moeilijke situaties een uitweg vinden, het 8 fasenmodel geeft je een houvast om het begeleidingstraject uit te stippelen. Je kunt het 8 fasemodel beschouwen als de ‘reisgids’. Daarnaast heb je randvoorwaarden nodig. In jouw rugzak zitten minimaal een goede vertrouwensrelatie met de klant, overleg met je team, een goede teamleider en tijd voor de individuele begeleiding. En de hulp van externe instellingen, die jullie bij tijd en wijle op weg kunnen helpen.

Een brede kijk op klanten Het belangrijkste instrument in de begeleiding van klanten ben je zelf. In de begeleiding draait het om het contact tussen jou en de klant. Gelukkig sta je er niet alleen voor. Ook je collega’s en andere hulpverleners kunnen je hulp of advies geven als je even niet weet welke kant je op kunt. Observaties, rapportages, raadpleging en overleg zijn dan ook activiteiten die je door alle acht fasen heen uitvoert.

Samen maak je afspraken over hoe je dat doet. Het werken met leefgebieden biedt ondersteuning in de samenwerking met de klant en andere instellingen en dienstverleners. Je krijgt daardoor een brede kijk op jouw klanten. Om twee redenen vinden we dat belangrijk; • je kijkt niet alleen naar problemen van de klant, maar ook naar zijn mogelijkheden.

• Je kijkt naar het totaal functioneren van de klant en neemt daar al zijn leefgebied in mee..

Je kijkt niet alleen naar problemen en belemmeringen van de klant, maar ook naar zijn mogelijkheden Problemen van klanten in de maatschappelijke ondersteuning zijn heel divers. Het ontbreken van huisvesting of financiën zijn zelden het enige probleem. Vaak gaat het om meervoudige problematiek; dat wil zeggen dat er op verschillende leefgebieden problemen zijn. Soms ben je geneigd om als eerste te kijken naar de problemen die het meest op de voorgrond treden. Hoewel het voor de hand ligt om deze als eerste aan te pakken, is het belangrijk om andere zaken niet uit het oog te verliezen. Sterke kanten van de klanten moet je volledig proberen te benutten in het begeleidingstraject. Dat werkt motiveren voor de klant.

Je kijkt naar het totaal functioneren van de klant.

Als dienstverlener kijk je –of je nu wilt of niet- door een ‘gekleurde bril’. Bewust of onbewust geef je een persoonlijke invulling aan je professionaliteit. Afhankelijk van je interesse, opleiding en ervaring zal je meer of minder oog hebben voor een bepaalde problematiek. Als psychologie je interesseert, zal je eerder letten op het psychisch functioneren van de cliënt. Met een verpleegkundige achtergrond zal je meer oog hebben voor het lichamelijk functioneren van de klant. Dit is niet erg, zolang je ook bewust kijkt naar andere leefgebieden. Want daardoor krijg je een totaalbeeld van de klant en zie je niets over het hoofd.

In het 8 fasenmodel onderscheiden we acht leefgebieden. De leefgebieden komen bijna in iedere fase van het model terug.

1.

Huisvesting; huidige woonsituatie van de klant 2.

Financiën; financiële situatie van de cliënt (inkomst, uitgaven, schulden) en bestedingspatroon 3.

Sociaal functioneren; relatie tussen de cliënt en zijn omgeving (waaronder zijn gezin, familie, hulpverleners), inclusief zijn maatschappelijk gedrag 4.

Psychisch functioneren; het welbevinden van de cliënt, inclusief eventueel psychiatrisch ziektebeeld en verslavingsgedrag 5.

Zingeving; datgene wat de cliënt motiveert om te leven 6.

Lichamelijk functioneren; fysieke gesteldheid van de cliënt en zelfzorg 7.

Praktisch functioneren; huishoudelijke en technische vaardigheden, taalvaardigheden 8.

Dagbesteding; daginvulling van de cliënt (hobby’s, werk, studie)

381

Langs de weg van de afgrond.

Kenmerkend van deze leefgebieden is dat ze voor iedereen van belang zijn, ook voor mensen die geen klant van een maatschappelijke voorziening zijn. Ieder mens heeft met deze leefgebieden te maken.

Daarom hebben we ervoor gekozen om onderwerpen als justitie, verslaving en psychiatrie en opvoeding onder te brengen in een van de overkoepelende leefgebieden. De volgorde van de leefgebieden is (min of meer) willekeurig. Huisvesting en financiĂŤn staan als eerste genoemd, omdat we de ervaring hebben dat de aandacht van klanten in eerste instantie naar deze 2 leefgebieden uitgaat.

Inleiding Het 8-fasenmodel Deze handleiding beschrijft het primaire proces; datgene wat er gebeurt tussen de dienstverlener en de klant. Het primaire proces is gebaseerd op het 8-fasenmodel, een door het NIZW ontwikkelde manier van planmatig werken. Het 8-fasenmodel onderscheidt acht fasen in de individuele begeleiding aan klanten, namelijk: 1. Aanmeldingsfase 2. Intakefase 3. Aanname fase 4. Analysefase 5. Planningsfase 6. Uitvoeringsfase 7. Evaluatiefase 8. Uitstroomfase.

Het 8-fasenmodel in schema

Het 8-fasenmodel op maat Elke fase heeft een specifiek doel, specifieke werkzaamheden en bijbehorende instrumenten. Instrumenten zijn bijvoorbeeld formulieren. Het 8-fasenmodel staat voor dienstverleners beschreven in het boek Het 8fasenmodel, de nieuwste kan je downloaden via onderstaande link. https://1drv.ms/b/s!AhUXcV7dQ-DRw3Y1ziCFen726gqC

382

Langs de weg van de afgrond.

383