IPMA Nederland - Vakblad Projectie #5 / 2017

Jaargang 24 | nummer 5 | 2017

VAKBLAD VOOR

PROJECTMANAGEMENT

A M E H T rende

ande r e v e D de n a v l o r ger a n a m t Projec

2 november 2017 IPMA Jaarcongres Spant! in Bussum

 Wie zijn de

keynote sprekers?

 Hoe word je

een succesvol agile leader?

www.ipma.nl Projectie 5-2017

1

menteren is daarmee een kunde die je niet kan missen.

Management ofActivation ChangeMasterclass: Activeren met onze Change

er ben je op zoek om je veranderkunde te verbeteren.

van en rijke online leeromgeving train je in deze masterclass uiste veranderaanpak, het afstemmen met de sponsor, Verandering

ng te benoemen, de cultuur in te schatten, de veranderverandering komt niet vanzelf. Het is len, de verandercommunicatieResultaatgerichte in te richten, de effectivieen samenspel van mensen, inzichten en instrumenten. n en te werken aan jezelf als “Change Enabler”. is daarmee een kunde die je Verandering implementeren

Activeren van Verandering niet kan missen.

Alsmodules professional die ben je op gehele zoek om je veranderkunde an de hand van 18 interactieve het te verbeteren. Dat kan met onze Change Activation m van activeren van verandering afdekken: Masterclass Resultaatgerichte verandering komt niet vanzelf.

Ondersteund een rijke online leeromgeving train je in Het is CAM een samenspel van met mensen, inzichten en instrumenten <afbeelding Topics> deze masterclass het kiezen van de juiste veranderaanpak, Verandering implementeren is daarmee een kunde die je niet het afstemmen met de sponsor, de veranderuitdaging te kan m benoemen, de cultuur in te schatten, de verandergereedheid te

uiten aan bij een scala veranderaanpakken en -modellen bepalen, de verandercommunicatie in te richten, de effectiviteit Als projectmanager ben je op zoek om je veranderkunde te meten en te werken aan jezelf als “Change Enabler”. te verbe ronder Kotter, Agile, Bridges en ADKAR. Dat kan met onze Dit doenChange we met vanActivation 20 interactieve Masterclass: modules die het spectrum van activeren van verandering afdekken: et meer dan 40 instrumenten gehele (methodes en technieken) De onderwerpen sluiten kan toepassen. e je direct in je praktijk Ondersteund met een rijke online leeromgeving train je in deze mas aan bij een scala van veranderaanpakken het kiezen van de juiste veranderaanpak, het afstemmen met de sp waaronder<QR Kotter, Code> Agile, deBridges veranderuitdaging te benoemen, de cultuur in te schatten, de ve en ADKAR. gereedheid te bepalen, de verandercommunicatie in te richten, de e Je maakt kennis met teit te meten te werken meer dan 50 instrumenten voor meer opleidingen en en informatie op:aan jezelf als “Change Enabler”.

(methodes en technieken) die je direct in je praktijk kan www.managementofchange.nl/cam Dit doen we met aan de hand van toepassen.

18 interactieve modules die het ontact op als je vragen hebtvan of maatwerk spectrum activeren wilt. van verandering afdekken:

<afbeelding CAM Topics> Management of Change Coöperatie UA

888 3600 info@managementofchange.nl Kijk voor meer opleidingen en informatie op: De onderwerpen sluiten aan bij een scala veranderaanpakken en -m www.managementofchange.nl/cam waaronder Kotter, Bridges ADKAR. Neem contact Agile, op als je vragen hebt ofen maatwerk wilt.

Management of Change Coöperatie UA 035 888 3600 meer dan 40info@managementofchange.nl instrumenten (methodes

2

Jer maakt kennis met die je direct in je praktijk kan toepassen.

Projectie 5-2017

en tech

Inhoud

07 08 14

5 vragen aan IPMA-NL bestuurslid Jozina Tol, verantwoordelijk voor de portefeuille Business Partners.

IPMA Jaarcongres 2017 Op 2 november aanstaande vindt de 32e editie van het IPMA Jaarcongres plaats met als thema: Projectification of Societies: de Veranderende Rol van de Projectmanager.

Interview Interview met drs.ir Jeroen van der Veer, oud-topman bij Royal Dutch Shell.

En verder 05

VOORWOORD & COLOFON

23

OPROEP

06

KORT

24

YOUNG ONES

18

ACHTERGROND

26

COLUMN

Projectie 5-2017

3

4

Projectie 5-2017

voorwoord

Colofon Projectie is een uitgave van Romeo Delta in opdracht van IPMA-NL en verschijnt 6x per jaar.

Aanleveren kopij projectie@ipma.nl

Exponentieel, klaar voor de storm?

Advertenties Romeo Delta, René Doppen, (0544) 35 22 35, rene@romeodelta.nl, www.romeodelta.nl

Medio augustus vond de jaarlijkse wereldconferentie van de Singularity Universiteit (SU) - een wereldwijde denktank - plaats in San Francisco. Deze SU draagt de visie uit dat sprake is van een exponentiële groei in een aantal sectoren: artificial intelligence, biotech, neurowetenschappen en nanotech. Door sectoroverstijgend met deze exponentiële trends en ontwikkelingen aan de gang te gaan, wil de SU wereldwijd ondernemers, bestuurders, managers en specialisten inspireren tot nadenken (of beter: voordenken) over de impact van exponentiële groei en de wijze waarop daarop kan worden ingespeeld.

Ledenadministratie ledenadministratie@ipma.nl, (0342) 41 62 34 Abonnement afsluiten rene@romeodelta.nl Commissie Bezwaren Gedragscode Piet Blanksma Uitgever Romeo Delta, René Doppen, (0544) 35 22 35, rene@romeodelta.nl, www.romeodelta.nl

Deze keer stond ‘onzekerheid’ centraal. Wereldwijde onzekerheid over werk, over onderwijs, over de politiek en democratie, over energie, het milieu en klimaat, kortom over alles wat ons raakt. Nu en in de toekomst. En dan vooral inzoomend op de vraag waar deze onzekerheid vandaan komt. Het lijkt niet de globalisering of digitalisering op zichzelf te zijn, maar veeleer de ongekende en almaar toenemende snelheid en onverwachtheid waarmee deze ontwikkelingen op ons afkomen.

Sneller dan ooit: alomvattend en exponentieel!

Redactieraad Prof.dr. Hans Bakker, h.l.m.bakker@tudelft.nl Mimoun El Ouarti, mimoun.elouarti@xs4all.nl Hans Fredriksz, hans.fredriksz@ipma.nl Constant Gras, concom@upcmail.nl Nassir Mahbubi, smn.mahbubi@gmail.com Jolanda Koopman, projectie@ipma.nl

Een van de conclusies die door de SU werd getrokken is dat een zeer belangrijke, als niet de belangrijkste maatschappelijke verandering zit in de aard van het werk en – daarmee – de omvang van de werkgelegenheid. Door nieuwe technologieën verdwijnen veel banen, en ontstaan tegelijkertijd nieuwe banen, die vanwege de exponentiële veranderingen eveneens binnen afzienbare termijn weer gaan verdwijnen. De hierdoor dreigende hoge werkeloosheid kan – en zal als er niets gebeurt – tot grote maatschappelijke onrust gaan leiden. Tenzij er iets gebeurt dus. En daar is in San Francisco een (aanzet tot) een scenario gedaan: Dat begint met gepersonaliseerd onderwijs, wordt vervolgd met levenslang leren, en gaat betekenen dat de dienstverlening de belangrijkste branche qua werkgelegenheid gaat worden. Dat zal in toenemende mate gaan gebeuren in de vorm van ‘aangenomen werk’ als freelancer.

Vormgeving Chris Nijhof, Romeo Delta Communitymanagement Signum Marketing, Arie van Loopik, avanloopik@signummarketing.nl ISSN: 1570-9655 Dit vakblad is uitsluitend gericht op vakbeoefenaren en anderen die op grond van hun professie belang hebben bij de in dit blad gepubliceerde vakinformatie. Sinds 2011 is er een gewijzigde abonnementenwet van kracht voor consumenten. Deze is niet van toepassing voor abonnementen op vakinformatie, die uit hoofde van beroep of bedrijf zijn aangegaan.

Nu hoor ik u vragen: “maar wat heeft dat nu met ons vak te maken”? Welnu, dat zien we terug in het volgende toekomstbeeld zoals dat door de deelnemers aan de SU Global Summit werd geschetst: een organisatie heeft een probleem of ziet een kans, en zet daar een tijdelijk team van experts op. Gespecialiseerde professionals met een grote verantwoordelijkheid, in een zelforganiserend team, werkend binnen door de organisatie gestelde kaders. Na afronding van de job wordt het team ontbonden en de professionals gaan door naar een volgend project. Want daar hebben we het over, en daar ligt de link met ons vak. In toenemende mate zullen werkzaamheden als project worden aangepakt. Zowel veranderingen en verbeteringen, als de uitvoering van ‘lopende werkzaamheden’. Het onderscheid tussen lijnen projectorganisatie zal meer en meer vervagen.

© IPMA-NL Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming vooraf van de uitgever. 

Business partners

Daar past ook bij dat medewerkers meer dan nu ‘van de balans’ gaan: tijdelijke samenwerkingsverbanden, soms ‘solo’, thuiswerkend of op locatie, waar nodig mogelijk gemaakt door moderne technologieën.

Kennispartner

World leading publisher

Fred Bons, Voorzitter IPMA-NL

of Standards, Best Practices & Methods

€16,91 incl. BTW

En vanzelfsprekend zal een oplossing gevonden moeten worden voor de nu reeds bestaande nadelen van deze flexibilisering: kwetsbaarheid van individuen, inkomenszekerheid, verbondenheid. En daar zal onze beroepsgroep mee aan de slag gaan. Invulling geven aan de toekomst van onze professie!

ISBN: 978 90 8753 720 3 Auteur: Gunther Verheyen

Projectie 5-2017

5

Kort

Council of Delegates Communique Astana/Kazakhstan The International Project Management Association (IPMA) is a federation of 68 member nations. IPMA’s Council of Delegates has discussed during its meeting in September in Astana/Kazakhstan the importance of sustainability for projects, project managers and the project management profession at large.

IPMA provides guidance through its three global standards IPMA ICB®, IPMA OCB®, IPMA PEB® and will continue promoting competences throughout society to enable a world in which all projects succeed.

This communique has been released concurrently by all 68 member associations of IPMA. Member associations of IPMA in Astana

Emile van Duren gecertificeerd voor IPMA-A portfolio- én programmamanagement Luitenant-generaal ir. Emile C.G.J. van Duren is wereldwijd de eerste persoon die zich heeft gecertificeerd voor IPMA-A Portfoliomanagement. Een certificering op IPMA-A niveau gebeurt niet vaak. Extra bijzonder is dat hij is gecertificeerd voor twee domeinen tegelijk: portfoliomanagement en programmamanagement.

Portfoliomanagement

Hercertificeren op meer domeinen

Sinds de lancering van de ICB4 – de Individual

Emile van Duren heeft zich bij zijn hercertificering van

Competence Baseline – is het mogelijk om te certificeren

programmamanagement IPMA-A gelijk gecertificeerd

op programmamanagement en portfoliomanagement.

voor portfoliomanagement op hetzelfde niveau. Het is

Nederland was al het enige land met een certificering op

sinds de lancering van ICB4 namelijk ook mogelijk om

programmamanagement op niveau B. Voor niveau B en A is

te hercertificeren op meerdere domeinen. Iemand die is

het nu mogelijk om te certificeren als project-, programma-

gecertificeerd voor IPMA-A programmamanagement kan nu

en portfoliomanager.

hercertificeren op IPMA-A portfoliomanagement. Hiervoor dient men wel extra ervaringsuren aan te tonen, deze tellen niet mee voor beide domeinen. Emile van Duren is hiermee de eerste gecertificeerde op zowel programmamanagement als portfoliomanagement op IPMA-A niveau. Emile van Duren kreeg zijn twee certificaten uitgereikt uit handen van Joop Schefferlie, directeur IPMA Certificering B.V. Sinds juli 2016 is Emile van Duren Commandant van het Commando Dienstencentra in de rang van luitenantgeneraal. Hij was onder meer projectleider van het JSFproject waarvoor hij in 2007 IPMA-A gecertificeerd is. Voor

Directeur IPMA Certificering B.V. Joop Schefferlie en Luitenant-generaal ir. Emile C.G.J. van Duren

6

Projectie 5-2017

zijn inspanningen in Afghanistan ontving hij de Amerikaanse bronze star.

5 Vragen aan...

… Jozina Tol Eind vorig jaar vroeg IPMA-NL Jozina Tol toe te treden tot het bestuur om meer business partners aan hét projectmanagement kennisplatform van Nederland te verbinden. Volmondig zei Jozina ja! “Uiteindelijk hopen wij 50 business partners aan ons te verbinden en bij voorkeur uit allerlei branches als zorg, bouw, IT en retail.”

1

Donderdag 2 november is het

principe’: het delen van kennis onder

IPMA Jaarcongres in Bussum. Ben

andere in de vorm van congressen,

je erbij?

parades, certificering en publicaties.

Het IPMA Jaarcongres bezoek ik elk

Hier verkrijgen we input. Daar leren we

jaar met veel plezier, omdat ik het

van en doen we ons voordeel mee.

leuk vind om te horen hoe het bij

Wat is het doel?

om te netwerken en je blikveld te

Uiteindelijk hopen wij 50

verbreden door op de hoogte te zijn

business partners aan ons te

van de nieuwste ontwikkelingen. De

verbinden en bij voorkeur uit allerlei

leukste sessie tijdens een congres

branches als zorg, bouw, IT en retail.

die mij is bijgebleven, werd gegeven

Om een concreet voorbeeld te noemen

op het internationale congres

van een business partner, het contract

in Rotterdam, waarbij het vak

met Microsoft is recentelijk verlengd.

projectmanagement tot uiting werd gebracht door het maken van muziek.

2

4

andere bedrijven gaat. Het is leuk

Jozina Tol

5

Is Business Partners een nieuwe portefeuille in het bestuur van

Je levert een bijdrage aan het IPMA bestuur door meer

IPMA?

business partners aan IPMA-NL te binden. Waarom is

De portefeuille Business Partners bestond al wel, maar

dit zo belangrijk?

het is lastig om hier een goede invulling aan te geven,

IPMA-NL bevindt zich op dit moment in een transitiefase.

omdat bestuursleden bij IPMA-NL zijn betrokken op

Van traditionele branchevereniging waar belangen van

basis van vrijwilligerswerk. Dit betekent dat je overdag

de projectmanager worden behartigd en waar kennis

je werk hebt en je in je vrije tijd business partners aan

op te halen is, naar een kennisplatform waar impact

je moet zien te binden. Het bestuur is tot de conclusie

gecreëerd wordt voor en door projectmanagers. Om

gekomen dat dit niet werkt. Vandaar dat we nu VDH

de beste resultaten te behalen wil IPMA-NL dan ook de

Bestuurszaken aan ons verbonden hebben om dit voor

handen ineenslaan en excelleren door samen te werken

ons op te pakken.

met business partners.

3

Hoe ga je te werk?

Om hier een goede invulling aan te geven ben ik begonnen met een aanbestedingstraject. Hier is VDH Bestuurszaken (Romy Blankenspoor) naar voren gekomen om business partners aan IPMA-NL te gaan verbinden. Op dit moment zijn wij samen druk bezig om ons aanbod aan te passen aan de behoefte van onze huidige en toekomstige business partners. Denk hierbij

Vraag aan de lezers Welke business partners willen jullie dat wij aan ons gaan verbinden? Van welke branche zou je meer willen weten? Of weet je een business partner die interesse heeft? Geef je tips aan mij en Romy door via Jozina.

Tol@ipma.nl en/of Romy.Blankenspoor@ipma.nl.

onder andere aan het ‘we share, we learn en we benefit Projectie 5-2017

7

IPMA JAARCONGRES 2017 Op 2 november aanstaande vindt de 32e editie van het IPMA Jaarcongres plaats met als thema: Projectification of Societies: de Veranderende Rol van de Projectmanager. In een veranderende wereld blijkt het vakgebied projectmanagement alsmaar uit te breiden en complexer te worden. Aan de andere kant staat de functie van projectmanager ter discussie: wordt deze in een wendbare wereld en met zelfsturende teams overbodig? In ieder geval zal de invulling van de functie veranderen: in plaats van dirigeren en controleren, komt de nadruk op faciliteren en communiceren. Daarom is adaptive projectmanagement belangrijk: hoe blijf je wendbaar, welke competenties zijn daarvoor van belang? En hoe staat dit alles in verhouding tot het streven naar Betere Projecten voor een Betere Wereld?

Wij bieden u: • visies en ontwikkelingen in projectmanagement • inspirerende keynote lezingen • vernieuwende praktijkcases (Good Practices) • praktijkgerichte expertsessies (Better Practices) • verbinding tussen theorie en praktijk (NEXT Practices) • netwerken met vakgenoten • uitgebreide informatiemarkt met stands • boeksigneersessies

Het congres zit boordevol met kennis, inspiratie en contacten

Praktische informatie Vorm: Jaarcongres met centrale expositie Datum en Locatie: donderdag 2 november 2017, congreslocatie Spant! te Bussum Doelgroep: alle project professionals in Nederland: Project-, programma- en portfoliomanagers, opdrachtgevers, adviseurs, onderzoekers, opleiders en trainers Deelnameprijs: € 295,- voor leden van IPMA-NL

€ 395,- voor niet-leden

Verwacht aantal bezoekers: circa 250 Up-to-date programma: www.ipmajaarcongres.nl

8

Projectie 5-2017

Jaarcongres

KEYNOTE SPREKERS Hélène Oosterhuis (Spreker, Trainer en Entertainer op het gebied van persoonlijk leiderschap en verandering) opent de dag met haar visie over hoe je succesvol jezelf kunt zijn in tijden van verandering. De veranderende wereld vereist een andere rol van projectmanagers. Maar hoe anders en hoe doe je dat? Hoe ben je in staat om in een complexe dynamische omgeving richting te geven en aandacht te houden voor de mensen in je team?

Na deze inleiding op persoonlijk leiderschap in tijden van verandering deelt Peter Ruchti (Directeur, draaijer+partners en voormalig Projectdirecteur, WILDLANDS Adventure Zoo) zijn ervaringen in het bouwen van het dierenpark van de toekomst met als doel het creëren van een beleving voor de gast. Peter vertelt wat er nodig is om met alle betrokken partijen zo een uitdagend project te realiseren, uiteraard ook met een doorkijk naar de veranderende rol van de projectmanager hierin. Zien we inderdaad de 5 trends (gezond, sociaal, energie, slim en circulair) waarop we moeten inspelen? Maar met name: hoe doen we dat dan?

’Semco in de Polder’’ heet het boek dat Allard Droste (Professioneel dromer, Ondernemer en Bestseller Auteur) heeft geschreven. In zijn boek laat Allard in alle eenvoud zien hoe het ook anders kan. Met vertrouwen, loslaten en durf kunnen mensen veel meer dan we denken. Op zeer interactieve wijze neemt Allard de mensen tijdens zijn presentatie mee in wat een geweldige mogelijkheden je hebt als je alle vaste structuren uit je bedrijf haalt en de mensen weer in kracht zet. Hierdoor gaat plezier en effectiviteit hand in hand en kunnen alle medewerkers weer medeondernemers worden. Geen presentatie vol theorie en wetenschap, wel vol met anekdotes uit de praktijk hoe het anders kan.

Aan het einde van de dag neemt Leo Bormans u mee op een bijzondere zoektocht naar het de impact van geluk en welbevinden op het werk? Hoe zorg je er als projectmanager voor dat je team ‘geluk’ ervaart op de werkvloer? Bormans ontsluiert het geheim en de kracht van hoop en geluk: in ons eigen leven en voor onze samenleving. Ook in onzekere tijden.

Boeksigneersessies Benieuwd naar de boeken ‘Semco in de Polder’ en ‘Ken je mij?’

Tijdens de pauzes heeft u de mogelijkheid om de boeken van Allard Droste en Hélène Oosterhuis te kopen en direct te laten signeren. <

fotograaf Yann Bertrand

maakbare van geluk en hoop als de motor van verandering. Geluk werkt, is de visie van Leo. Wat is

Projectie 5-2017

9

GOOD PRACTICES Dromen, durven en doen: een digitale transformatie in jouw organisatie?

Wil je antwoord op wat een digitale transformatie is? Welke competenties nodig zijn: op het gebied van strategie en structuur en ook persoonlijke Carolien Glasbergen

competenties van (senior) management, medewerkers en burgers spelen een grote

rol. Leiderschap om digitaal te transformeren is ingewikkeld en zeer noodzakelijk. Hoe kan projectmanagement daarbij worden ingezet? Verrijkt met voorbeelden uit de praktijk en een inkijkje hoe UWV zich voorbereidt op de toekomst van projectmanagers.

Carolien Glasbergen, Senior ICT Projectmanager, UWV

De maakbare projectmanager: een kwestie van mindset?!

Opening door voorzitter IPMA-NL, Fred Bons

en processen kunde van mensen. Hoe houd je controle

Project excellence awards binnen ASML; de professionalisering van projectmanagement

als dirigeren en controleren niet meer voldoen en je toch

ASML organiseert interne projectmanagement dagen. Het

wordt geacht flexibel in te spelen op incidenten? Een flinke

thema van de vorige editie was: “Paving our path to project

uitdaging ... ons brein houdt immers van controle. Door

excellence”. Voor het eerst werden project excellence

aandacht voor je ‘mindset’ blijf je wendbaar en houd je grip.

awards uitgereikt voor de beste projecten binnen ASML.

In deze workshop onderzoek je jouw mindset en de impact

Door expliciet stil te staan bij de verdiensten van succesvolle

daarvan op jouw projectmanagement.

projecten, ontstaat een bredere kijk op

Monique de Boer en Hulda Möller

het vakgebied. Door de projecten die

Eigenaren Breinbereiders, Veerkracht bij Verandering

vanuit holistisch perspectief het best

Als projectmanager ervaar je regelmatig stress op het behalen van resultaten door beperking van technologie

beoordeeld worden in de schijnwerpers te plaatsen, worden rolmodellen gecreëerd die het professionaliseringstraject een extra impuls geven. Tijdens deze presentatie lichten Sander van Overbeek (PMO ASML) en Ariane Moussault (voormalig programmamanager

Ariane Moussault

ASML) toe hoe deze awards bijdragen aan de professionalisering van projectmanagement binnen ASML. Ariane Moussault, Voormalig Programmamanager Projectmanagement Professionalisering, ASML Sander van Overbeek, Manager PMO Means & Methodes, ASML 10

Projectie 5-2017

Sander van Overbeek

Jaarcongres

BETTER PRACTICES Agile worden zonder te merken Air-France KLM is bezig met een transformatie, waarin digitaliseren een van de speerpunten is. Dit houdt verandering in van traditionele projecten naar de agile manier van , Davor Raic

werken. Het voorbeeldproject had als doel om het uitvoeren van cargo

vervoer op Schiphol door gebruik van handcomputers te realiseren. De overgang naar agile gebeurde geleidelijk door introductie in de praktijk. De rol van projectmanagers als veranderaars was daarin cruciaal.

Die ondergingen ook een verandering, waarbij nieuwe vaardigheden en rollen aan het licht kwamen. ` Projectadviseur, Simple and Useful B.V. Davor Raic, Armand ter Schure, Director Information Management, Air France - KLM Cargo

NEXT PRACTICES A project manager’s journey towards agile project management Gegeven de invloed van de projectmanager op projectprestaties en gegeven de huidige veranderingen in het projectmanagement landschap hebben we onderzocht hoe de Marian Bosch-Rekveldt

rol van projectmanager verandert in een agile projectmanagement aanpak ten opzichte van een traditionele projectmanagement aanpak. Na het bestuderen van 10 cases (software

ontwikkelingsprojecten) concluderen we dat veranderingen te verwachten zijn op 5 zogeheten “sensitizing concepts”: 1) De projectmanagement aanpak 2) De harde elementen van de rol van projectmanager 3) De zachte elementen van de rol van projectmanager 4) De veranderende rol van projectmanager 5) De organisatorische context Bovenal benadrukt dit onderzoek het belang van agile en flexibel

Van project naar release; Hoe word je een succesvolle Agile Leader?

Graag deel ik het verhaal van hoe wij bij TomTom zijn overgestapt

optreden door de projectmanager, binnen de transitie naar een agile aanpak.

Marian Bosch-Rekveldt, Universitair Docent Projectmanagement, Integraal ontwerp en Beheer van Infrastructuur, TU Delft

van waterval projecten naar Agile releases. Wat betekent dit voor de Josette Udo

processen, het gebruik van tools, de teams maar bovenal wat verandert

Perceptieverschillen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer

er voor de projectmanager? Hoe ga je mee, wat houd

Bent u een projectleider voor een

je vast en wat verander je bij jezelf om productiviteit te

klant of besteedt u projecten uit aan

verhogen en werknemerstevredenheid te verbeteren.

opdrachtnemers? En hebt u interesse in het

Josette Udo, Release Director Navigatie, TomTom

verbeteren van uw projectresultaat? In dit interactieve programma zullen prof. Arjan van Weele en promovendus Christian van

Jacques Dunselman is de IPMA-NL

verschillen in percepties van opdrachtgever

Projectmanager van het Jaar 2017 –

en opdrachtnemer in de totstandkoming

Goud Award en finalist voor de IPMA

van deze relatie tussen opdrachtgever en

World Project Manager of the Year

opdrachtnemer. Op basis van hun onderzoek

2017 Award. In zijn bijdrage deelt

hebben zij een instrument ontwikkeld dat

Jacques zijn innovatieve agile aanpak

perceptieverschillen inzichtelijk kan maken

der Krift het belang van relatiekwaliteit

Christian van der Krift

in complexe projecten behandelen.

Specifiek zullen zij ingaan op de rol van

Arjan van Weele

op programma-niveau en hoe leiderschapskeuzes

voor projectleiders.

een positieve bijdrage aan het teamgevoel - en tot

Christian van der Krift, Eindhoven University

projectresultaat - leiden.

of Technology

Jacques Dunselman, Winnaar Projectmanager van

Arjan van Weele, NEVI Professor Purchasing and Supply

het Jaar 2017 – IPMA Goud Award

Management, Eindhoven University of Technology Projectie 5-2017

<

Jacques Dunselman

Gaan voor goudeigenschappen van een adaptieve projectmanager

11

PROGRAMMA / SCHEMA

08.30

ONTVANGST EN REGISTRATIE

09.15

OPENING - Fred Bons, Voorzitter, IPMA-NL

09.30

KEYNOTE - Succesvol jezelf zijn in tijden van verandering Hélène Oosterhuis, Spreker, Trainer en Entertainer op het gebied van persoonlijk leiderschap en verandering

10.10 KEYNOTE - Van beheersen naar creëren: beheerst creëren

Peter Ruchti, Directeur, draaijer+partners en voormalig Projectdirecteur, WILDLANDS Adventure Zoo

10.50 PAUZE EN BEZOEK EXPOSITIE

STREAM 1 - Good Practices STREAM 2 - Better Practices STREAM 3 - Next Practices

A project manager’s journey 11.30-12.15 Dromen, durven en doen: een Agile worden zonder te merken , towards agile projectmanagement Davor Raic, Projectadviseur, digitale transformatie in jouw Marian Bosch-Rekveldt, UniversiSimple and Useful B.V. organisatie? tair Docent Projectmanagement, Armand ter Schure, Director Carolien Glasbergen, Senior ICT Integraal ontwerp en Beheer van Information Management, Projectmanager, UWV Infrastructuur, TU Delft Air France - KLM Cargo

12.15

13.15- 14.00

LUNCHPAUZE De maakbare projectmanager: een kwestie van mindset?!

Monique de Boer en Hulda Möller Eigenaren Breinbereiders, Veerkracht bij Verandering

Van project naar release; Hoe word je een succesvolle Agile Leader?

Josette Udo, Release Director Navigatie, TomTom

Perceptieverschillen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer Christian van der Krift, Eindhoven University of Technology Arjan van Weele, NEVI Professor Purchasing and Supply Management, Eindhoven University of Technology

14.00-14.10 WISSELPAUZE

14.10 14.55 Project excellence awards binnen Gaan voor Goud - eigenschappen To Be Announced van een adaptieve ASML; de professionalisering van projectmanager projectmanagement Jacques Dunselman, Winnaar Ariane Moussault, Voormalig ProProjectmanager van het Jaar 2017 grammamanager Projectmanage– IPMA Goud Award ment Professionalisering, ASML Sander van Overbeek, Manager PMO Means & Methodes, ASML

14.55 PAUZE

15.30 KEYNOTE - Semco in de Polder Allard Droste, Professioneel dromer, Ondernemer en Bestseller Auteur van het boek ‘Semco in de Polder’

16.10 KEYNOTE - De Kracht van Geluk Leo Bormans, Auteur en Ambassadeur of Happiness & Quality of Life

16.50 AFSLUITING

17.00 BORREL 12

Projectie 4-2017 5-2017

Jaarcongres

IMPRESSIE IPMA JAARCONGRES 2016

< Projectie 5-2017

13

INTERVIEW DRS.IR JEROEN VAN DER VEER, OUD-TOPMAN BIJ ROYAL DUTCH SHELL

“Er zijn topprojectmanagers nodig.

Shell Project Academy biedt daarvoor een leer- en ervaringstraject” Op basis van een rondje wetenschappelijke papers op internet kan vastgesteld worden dat het nog maar even duurt voordat alle bedrijven en instellingen hun activiteiten projectmatig organiseren. ‘Projectification’ is het begrip dat steeds vaker wordt gebruikt voor dit groei- en verspreidingsproces van de projectaanpak. Maar wat ís die projectificatie nu precies? Wat zijn de drijfveren van dit proces en wat betekent het voor het project en de projectmanager? Vragen, waarop het IPMA-NL-jaarcongres van 2 november a.s. in Bussum met antwoorden zal komen. In de aanloop naar dit congres vroegen we drs.ir Jeroen van der Veer, oud-topman bij Royal Dutch Shell, alvast naar zijn visie op de ‘veranderende rol van de projectmanager’ tegen de achtergrond van het thema ‘Projectification of Sociëties’.

Als multinationaal olie- en

productielocatie voor het omzetten van

chemieconcern realiseert Shell

aardgas in schone motorbrandstoffen

wereldwijd vele grote projecten.

en smeerolie. En ten slotte Perdido, een

Complexe projecten wat betreft de

offshore boor- en productieplatform voor

daarin gebruikte ontwikkelings- en

oliewinning op grote diepte. In de Golf van

bouwtechnieken, maar ook gelet op

Mexico faciliteert Perdido de exploitatie

de natuurlijke en politieke omgeving

van een olieveld op een recorddiepte van

waarin ze uitgevoerd worden. Van

2.450 meter. Een record dat vorig jaar werd

2000 tot 2013 was Van der Veer als

gebroken door Shell’s nieuwste FPSO-

President-Directeur, CEO en niet-

installatie Stones die daar olie en gas wint

uitvoerend bestuurder van Shell

op een diepte van 2.900 meter.

nauw betrokken bij de internationale projecten van het energieconcern.

drs.ir Jeroen van der Veer

Als voorbeeld noemt hij de drie grootste projecten van de afgelopen jaren.

Focus op techniek “Bij Shell gaat het dus over miljarden euro’s

kostende megaprojecten, waarvoor adequate kennis en techniek van cruciaal belang zijn om ze te laten slagen”,

14

Om te beginnen de ‘Floating Liquefied Natural Gas’-

stelt Van der Veer vast. “Maar ook innovatiekracht, omdat

faciliteit (FLNG) die in juli dit jaar in de Australische

er steeds vaker vernieuwende technieken nodig zijn om

wateren arriveerde om aan de laatste fase van het project

de steeds moeilijker te bereiken olie- en gasreserves te

te beginnen. Eenmaal operationeel zal deze eerste

exploiteren. Deze sterke focus op techniek is noodzakelijk,

drijvende LNG-installatie ter wereld vanuit het Prelude-

omdat Shell zonder techniek geen bestaansrecht heeft.

veld in West Australië vloeibaar gas leveren aan Shell-

Onze project-engineers behoren dan ook tot de beste ter

klanten over de hele wereld.

wereld”, voegt hij eraan toe.

Het tweede voorbeeld betreft het Pearl GTL-project

En het projectmanagement? “Om een goede relatie en

(Gas-To-Liquids) in Qatar, ’s werelds grootste onshore

samenwerking te waarborgen tussen projectengineers

Projectie 5-2017

interview

De Floating Liquefied Natural Gas-faciliteit (FLNG) die in het Prelude-veld (Australië) naar gas boort

en projectmanagers, is een technische achtergrond

bedrijfsstructuur was nodig. Daarnaast bleek de focus

ook voor projectmanagers bij Shell een belangrijke

op kennis en techniek vertroebeld. “Om te kunnen

vereiste”, antwoordt Van der Veer. “Ik geloof niet zo in

vaststellen hoe het er intussen met onze projecten

projectmanagers die alle projecten kunnen managen,

voorstond, hebben we deze laten benchmarken door

ongeacht de aard, de activiteiten en het werkgebied

IPA (Independant Project Analysis)”, vertelt Van der

ervan.” Bij de samenstelling van het projectteam wordt

Veer. “Vooral voor de grote en complexe projecten

gezocht naar projectengineers en projectmanagers

werden tijd- en kostenoverschrijdingen genoteerd.

met adequate technische bagage, die bereid zijn om

Projecten waarvan we dachten dat we daar juist goed in

verder te leren van professionals en openstaan voor

waren.”

samenwerking en ondersteuning. “De focus op techniek wil natuurlijk niet zeggen dat er geen aandacht is voor

Hij noemt in dit kader twee oorzaken. “In de eerste

projectsturing”, onderstreept Van der Veer. “Want die is

plaats werd de voorbereidingsfase van deze projecten

er wel. Naast de samenwerking binnen het projectteam

te laat, te kort en met te weinig partijen en specialisten

is de projectmanager ook verantwoordelijk voor het bij

doorlopen, terwijl een goede voorbereiding zich

het project betrekken van share- en stakeholders.”

dubbel en dwars uitbetaalt”, stelt Van de Veer vast.

“Dus begin er op tijd mee, neem er de tijd voor, betrek de stakeholders en specialisten bij het project en

Bij zijn aantreden als CEO van Royal Dutch Shell, in

verbindt mensen, zowel intern als extern”, vat Van

2004, kreeg Van der Veer direct te maken met de

der Veer samen. De belangrijkste stakeholders en

‘reservekwestie’; Shell moest de door haar vastgestelde

specialisten moeten volgens hem van meet af aan bij

‘bewezen olie- en gasreserves’ aanzienlijk naar

de projectvoorbereiding betrokken worden. “In Alaska

beneden toe bijstellen. De betrouwbaarheid van het

bijvoorbeeld mag niet naar olie geboord worden als

bedrijf was in het geding en een reorganisatie van de

de mannen daar op jacht zijn. Over zulke zaken kan je

<

Voorbereiding

Projectie 5-2017

15

Het offshore boor- en productieplatform Perdido in de Golf van Mexico, voor de winning van olie op grote diepte

16

Projectie 4-2017 5-2017

interview

goede afspraken maken, vooral als je de moeite neemt

het vak projectmanagement geleerd en verbeterd

om contact te leggen met lokale leefgemeenschappen,

kan worden. “Nu worden projectmanagers vaak

met ze in gesprek te gaan en hun cultuur te begrijpen.”

nog in de praktijk geschoold en kunnen ze met een cursus projectmanagementtheorie opklimmen tot

Evenwicht

projectdirecteur”, stelt Van der Veer vast. “Maar dat

De tweede oorzaak van projectoverschrijdingen is

is een gebrekkig traject voor de grote, complexe en

volgens Van der Veer de relatie met de projectomgeving.

kennisintensieve projecten die Shell doet.”

“Techniek is ontzettend belangrijk in onze projecten, maar sturing ook”, herhaalt hij nog maar een keer.

“Er zijn topprojectmanagers nodig, die zich zowel

“Je moet weten wat, wanneer voorrang moet krijgen

in theorie als praktijk bewezen hebben”, vervolgt

en waarom. Het gaat om evenwicht, maar een multi-

Van der Veer. “Shell Project Academy biedt daarvoor

stakeholderanalyse van de omgevingsfactoren van het

een leer- en ervaringstraject naar het model van een

project ontbrak echter vaak of kwam te laat aan bod”,

militaire academie als West Point. Dat begint met de

aldus Van der Veer. “Er was dus meer aandacht nodig

basisopleiding tot junior-projectmanager, plus drie jaar

voor de voorbereiding van projecten en de belangen

praktijkervaring. Daarna gaat de junior-projectmanager

in de projectomgeving, maar ook voor het versterken

weer terug naar de academie om nieuwe leerstof op te

van de technologische basis van projecten. Techniek

doen en te gaan werken als senior-projectmanager. Als

speelt in projecten namelijk een steeds belangrijkere rol

ook deze fase goed doorlopen wordt, zwaait de bij Shell

naarmate het steeds moeilijker wordt olie- en gasvelden

opgeleide projectmanager af als projectdirecteur, met

te exploiteren. Tegelijkertijd werd techniek echter minder

kennis van het Integrated Project Management System

serieus genomen bij Shell.”

(iPMS) en het competentieprogramma van het bedrijf.”

In 2004 startte Shell een programma om haar problemen

Bovenstaande laat zien hoe al meer dan tien jaar

met projecten op te lossen, en ook de status van het

geleden, actief en verscherpt is ingezet op een verdere

technisch personeel op te krikken. Om te beginnen

professionalisering van projectmanagement, waarin

werd een duidelijke scheiding aangebracht tussen het

met name in de voorbereidingsfase een uitvoerige en

R&D-management en het topmanagement van Shell.

interactieve multistakeholder-analyse plaatsvond.

<

“Onderzoekers en ontwerpers komen met technische oplossingen en innovaties en de bedrijfstop moet deze op hun financiële haalbaarheid beoordelen, voordat deze een Final Investment Decision (FID) neemt”, licht Van der Veer toe. “Dat gaat verder dan het afgeven van een Project Permit. Om tot een goed gefundeerd besluit te komen, zou het bestuur vroegtijdig met de R&D-teams moeten overleggen over de stand van zaken. Hoe ziet de multistakeholderanalyse er nu uit, hoe zit het met de risico’s en winstgevendheid.” Verder werd een Chief Technology Officer (CTO) aangesteld voor het bewaken van het totale R&D-programma van Shell en het vergelijken daarvan met de concurrentie.

Topprojectmanagers De nadruk lag wederom op de techniek. Verbetering daarvan was noodzakelijk voor de concurrentiepositie van Shell, maar het was duidelijk geworden dat ook het projectmanagent bij Shell beter moest. Van der Veer nam daarom direct bij zijn aantrede als CEO het besluit tot de oprichting van een ‘Project Academy’. Een eigen opleidings-, ontwikkelings- en trainingsinstituut, waar

Het Pearl GTL-project (Gas-To-Liquids) in Qatar, een onshore gasfabriek waar aardgas wordt omgezet in schone motorbrandstoffen Projectie 5-2017

17

Nederlandse winnaars bij de 2017 IPMA Awards De internationale IPMA awards onderscheiden jaarlijks uitzonderlijke projectmanagement resultaten, behaald door zowel individuen als organisaties. Dit jaar zijn er twee Nederlandse winnaars uit de bus gerold. verbeterpunten op alle 20 criteria van het model en wordt door indienende organisaties vaak als belangrijkste element van het assessment proces beschouwd en gebruikt als basis voor het verbeteren van hun project management.

De beoordeling van de projecten door de assessment teams vindt plaats op basis van de IPMA Project Excellence Model, De Project Excellence Awards

dat onderdeel is van de in 2016 gepubliceerde IPMA Project

Sinds 2002 worden jaarlijks de Project Excellence Awards

Excellence BaselineÂŽ.

uitgereikt aan medium-, large- en mega-sized projecten.

Inmiddels hebben meer dan 130 organisaties uit 23 landen

Het assessment team beoordeelt 20 criteria in drie gebieden:

projecten ingediend.

People & Purpose, Processes & Resources en Project Results.

Awardwinnende projecten zijn die projecten die een balans Organisaties die hun projecten

hebben bereikt in de drie gebieden en daarop hoog scoren.

indienen voor deze awards

Dit vanuit het uitgangspunt dat alle gebieden even zwaar

worden door een internationaal

meetellen in een organisatie of project dat voortdurend op zoek

assessment team beoordeeld.

is naar verbetering.

Deze beoordeling is een uitgebreid proces waarbij assessoren het project management van een specifiek project eerst individueel scoren.

Daarna beoordeelt het team (van drie of vijf assessoren afhankelijk van de projectcategorie) het ingediende projectrapport gezamenlijk, formuleren vragen Figuur 1: de IPMA Project Excellence Baseline

voor de site visit en bereiden het eerste juryrapport voor. Tijdens de site visit worden project

stakeholders geĂŻnterviewd, vindt vaak ook een bezoek aan de projectlocatie plaats en scoort het assessment team het project opnieuw. Hieruit volgt een tweede juryrapport dat als basis dient voor de uiteindelijke jurybeoordeling. Het (vrijwilligers) werk van het assessment team is dan nog niet klaar, want op basis van haar beoordeling stelt het team een Assessment Report op, waarin haar bevindingen zijn uitgewerkt. Dit bevat onder andere een beschrijving van sterke punten en 18

Projectie 5-2017

Figuur 2: het Project Excellence Model

Achtergrond

Leuke wetenswaardigheid is dat de allereerste winnaar van deze Project Excellence Awards een Nederlands project is van Fluor Daniel B.V. met het ROG AOP-II Project. De toenmalige project manager Hans van Wieren is inmiddels al een aantal jaren lid van zowel de Nederlandse als internationale jury.

Nederland is goed vertegenwoordigd in het internationale assessment proces. Zo is een aantal IPMA-NL leden actief als Team Lead Assessor – verantwoordelijk voor het leiden van een van de assessment teams – en een aantal actief als assessor in de internationale assessment teams. Ook zijn er twee Nederlandse trainers die webinars en Project Excellence Award Assessment trainingen verzorgen.

Het samenstellen van de assessment teams is een jaarlijkse uitdaging. Van belang is dat er in ieder geval een assessor met relevante sector kennis en een assessor met lokale kennis aan het team deelnemen. Vooral de lokale kennis is van belang voor het begrip van de context van het project en organisatie en om documenten in de lokale taal te kunnen lezen.

2017 winnaars Op 6 september jl. mocht ik in Astana tijdens het IPMA wereldcongres 2017 de awardwinnaars huldigen tijdens het feestelijke awards gala diner. Een waar feest!

Hiernaast ziet u de winnaars in de categorieën: - Medium-Sized Projects - Big-Sized Projects - Mega-Sized Projects In de categorie Medium-Sized Projects besloot de jury dit jaar geen gouden trofee uit te reiken.

Naast de Project Excellence Awards zijn op 6 september ook de Achievement Awards uitgereikt.

De Achievement Awards Sinds 2013 worden ook prijzen uitgereikt aan individuen en social projects in de categorieën: • Young Project Manager of the Year; • Project Manager of the Year;

Individuen worden meestal voorgedragen door IPMA Member Associations. Dat zijn de 68 landen die zijn aangesloten bij IPMA en op basis van hun nationale wedstrijden, hun winnaars naar voren schuiven.

Zo heeft ook IPMA-NL dit jaar haar winnaars in de categorieën Project Manager en Young Project Manager van het jaar ingediend bij de Achievement Awards jury.

Daarnaast hebben de kandidaten zelf een uitgebreid bewijs van hun kunnen en behaalde resultaten aangeleverd.

En met succes!

• Internationally Funded Humanitarian Aid Project; • Community Service / Development projects. < Projectie 5-2017

19

Jacques Dunselman van PMx heeft brons gewonnen in de categorie Project Manager of the Year 2017.

Sebastiaan van Hese van Fokker Aerostructures US won de

Alle winnaars op het podium

zilveren trofee in de categorie Young Project Manager of the Year 2017.

Maar wat heb je eraan?

Een geweldig resultaat!

Internationale erkenning door een groep vakgenoten is een mooie pluim. Winnaars van de awards vertellen dat het

Naast de individuele awards zijn in de categorie

beoordelingsproces hen verder helpt in hun carrières.

Communicty Service/Development Project de volgende

Naast de erkenning kunnen alle finalisten van zowel de Project

prijzen uitgereikt:

Excellence als de Achievement Awards tijdens de internationale congressen deelnemen aan allerlei activiteiten. Zo is er een “Winner’s Club”, een workshop van circa een halve dag met alle finalisten – de winnaars zijn dan nog niet bekend – waarin zij hun projecten aan elkaar presenteren en met elkaar bespreken.

Interessant om te zien hoeveel interesse er is naar elkaars projectmanagementervaringen. Ongeacht of het een oil & gas project of waterproject in Nepal betreft. Daarnaast is er de mogelijkheid tijdens het congresprogramma en tijdens een “Market Place” het project en/of de organisatie te presenteren en vinden er de dag na de prijsuitreiking Feedback sessies plaats. Tijdens deze sessies ontvangen de Project Excellence Award finalisten het Assessment Report uit handen van twee

Natuurlijk werden deze prijzen uitbundig gevierd.

juryleden, die in aanwezigheid van de Team Lead Assessor hun bevindingen en oordeel aan de projectorganisatie toelichten.

Vanaf volgend jaar zullen ook de Achievement Awards winnaars jury feedback ontvangen.

20

Projectie 5-2017

Achtergrond

Ook meedoen?

In 2018 organiseert IPMA-NL wederom de Project Excellence en Young Project Manager en Project Manager van het jaar wedstrijd. De prijzen worden uitgereikt tijdens het Jaarcongres in november. Voor vragen en/of om je aan te melden, neem contact op met Marco Buijnsters, marco.buijnsters@ipma.nl .

Meer informatie over de IPMA Project Excellence Baseline (IPMA PEB), IPMA Project Excellence Model (IPMA PEM) of internationale awards kun je vinden op de internationale website www.ipma.world/awards/award-news/ of je kunt contact opnemen met mij.

Pau Lian Staal-Ong IPMA Awards Coordinator AT Osborne B.V. Paulian.staal@ipma.world 06-55364770

> Projectie 5-2017

21

Al meer dan 15 jaar uw betrouwbare partner voor Projectmanagement onderwijs!

Projectleiderschap bij de HAN: ontwikkel je resultaat- en relatiegericht leiderschap!

De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen biedt al ruim vijftien jaar opleidingen op het gebied van projectmanagement aan. Vanaf het begin is er evenwichtig aandacht voor het vak, de mens en de omgeving.

Je verwerft internationaal erkende certificaten voor Agile/SCRUM en IPMA. Je maakt een organisatieanalyse, een business case, een projectplan, een veranderplan en je verdedigt in het bijzijn van je opdrachtgever en projectteamleden je eindreflectie.

post HBO-opleiding Projectmanagement

Een unieke opleiding waarin jij centraal staat en waarin je samen met je groepsgenoten, ondersteund door een uitgebalanceerd team van professionele trainers, het vak projectmanagement kan laten leven!

In deze unieke opleiding komt werkelijk alles samen wat je nodig hebt om projecten succesvol te leiden! Tijdens de colleges staan jij en jouw project centraal: alle kennis die je opdoet, kun je meteen toepassen in de dagelijkse praktijk.

Werkwijzen & resultaat We werken met kleine groepen zodat jij en je project ook echt de aandacht kunnen krijgen die je verdient. Naast de colleges werk je tijdens aparte trainingsdagen aan je persoonlijk leiderschap.

Omdat we maatwerk willen leveren en met kleine groepen werken, is er slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Schrijf je dus snel in!

INTERESSE? Heb je interesse in deze opleiding? Voel je vrij om contact op te nemen met Petra van Halteren (06-53772832 of petra.vanhalteren@han.nl).

Naast deze unieke post HBO opleiding bieden we ook in deeltijd aan:

 De IPMA D/C theorie- en vaardigheidstraining

 Prince2 Foundation & Practitioner

 Agile/SCRUM

 Projectmanagement ondersteuning

 Leiding geven aan projectteams Meer informatie over deze deeltijdopleidingen is te vinden op www.han.nl 22

Projectie 5-2017

OPROEP

Research meets Practice op het Jaarcongres

Een posterpresentatie op een event van de Young Crew

Platform Joint Research Initiative

Posterpresentaties

De onderwijsinstellingen die in Nederland onderzoek

Deze stream bevat ‘slechts’ drie sessies, dus er is nóg

doen op het gebied van Projectmanagement komen

een podium gecreëerd voor onderzoek om een groter

samen met de PMI en de IPMA frequent bij elkaar in

platform te kunnen bieden en de kennisuitwisseling

het platform ‘Joint Research Initiative’. Tijdens de

onderling nog meer te stimuleren. Tijdens de lunch zal

laatste bijeenkomst is onder andere geconcludeerd

verspreid over de ruimte aan onderzoekers een klein

dat de IPMA een belangrijke rol speelt om de soms

podium worden geboden waar zij aan de hand van een

theoretische wereld van onderzoek te kunnen

poster over hun onderzoek met het publiek in dialoog

koppelen aan de dagelijkse praktijk. Wat ook bleek

kunnen gaan.

is dat het platform bij kan dragen om contact en communicatie tussen de onderwijsinstellingen te

Jouw onderzoek op het Jaarcongres?

stimuleren en daardoor betere kennisuitwisseling te

Voor deze posterpresentaties is nog ruimte voor

faciliteren.

meer onderzoeken. Het is dus nog mogelijk om jouw (lopende) onderzoek te presenteren en er de

Research meets Practice

dialoog over aan te gaan met het publiek en mede-

Om hier concrete invulling aan te geven is op

onderzoekers. Als je interesse hebt om hieraan deel te

het aanstaande jaarcongres een speciale stream

nemen of meer informatie wilt, neem dan contact op

gereserveerd voor ‘Research meets Practice’ waarbij

met Steven Nijhuis (steven.nijhuis@ipma.nl) of Mathijs

vooral deze ‘ontmoeting’ wordt gefaciliteerd in zoveel

Mombarg (youngcrew@ipma.nl). De onderzoekers

mogelijk interactieve werkvormen. Denk daarbij aan

die geselecteerd worden mogen gratis gebruik

workshops waarbij deelnemers het resultaat reviewen,

maken van de lunch en mogen aansluiten bij de

focus group sessies om data te vergaren of presentaties

platformbijeenkomst voor onderzoekers. Ook kunnen

waarbij met name ingegaan wordt op de praktische

zij voor een gereduceerd tarief deelnemen aan het hele

toepassing van de onderzoeksresultaten.

Jaarcongres.

Projectie 5-2017

23

Behoefte aan generatie Z binnen projecten Projecten zijn gebaat bij een gezonde mix van generaties. Een dergelijke mix wordt in de praktijk nog lang niet altijd gehaald, zo blijkt uit een survey van de Young Crew onder deelnemers aan de Projectmanagement Parade.

In de figuur hiernaast wordt vergeleken hoe respondenten de leeftijdsverdeling in de praktijk en de leeftijdsverdeling in de ideale situatie zien in een projectteam. Hieruit blijkt dat de oudere generaties (babyboomers en generatie X, samen goed voor 70%) veel sterker vertegenwoordigd zijn in het projectteam dan de jongere generaties (Y + Z: 30%). Idealiter is deze verdeling van oude en jonge generaties gelijkwaardig verdeeld. Met andere woorden, de gemiddelde leeftijd binnen projectteams ligt hoger dan gewenst.

Vooral het huidige aandeel van generatie Z (personen geboren na 1995) blijft achter in termen van gewenste samenstelling. Zij vormen nu minder dan 5 procent

Typerende generatieverschillen

van de projectbezetting terwijl een bezetting

Naast vragen over leeftijdsverdeling is ook gevraagd naar de

van 15 procent wenselijk wordt geacht door de

eigenschappen waarmee elk van de bovengenoemde generaties

praktijkbeoefenaars.

zich onderscheidt in zowel positieve als negatieve zin. Hieruit blijkt dat de vier generaties – in zowel positieve als negatieve zin – op verschillende wijze worden getypeerd.

Auteurs

Zaken als ‘een frisse blik’, ‘enthousiasme’ en ‘energie’ worden Simon Twaalfhoven

Simon Twaalfhoven is een PhD kandidaat aan de School of Business and Economics (SBE) van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Zijn onderzoek richt zich op de soft skill gerelateerde uitdagingen van projectmanagers en vindt plaats in samenwerking met Royal HaskoningDHV.

Mathijs Mombarg

Mathijs Mombarg is projectmanager bij Mourik Groot-Ammers. Hij ronde de opleiding ‘Master Project Management’ (MSc) aan de Hogeschool Utrecht af met een onderzoek naar samenwerking tussen de publieke overheid en aannemers in de infrastructuursector. In het bestuur van de IPMA Young Crew Nederland is hij onder andere verantwoordelijk voor de portefeuille ‘Research’.

genoemd als positieve kenmerken van generatie Z. Daarnaast wordt deze groep beschreven als innovatief en sterk gemotiveerd, maar uiteraard ook als (nog) onervaren. De meest genoemde typeringen per generatie volgens de respondenten is als volgt:

Generatie

Geboren tussen Positief

Negatief

Babyboom 1945 - 1960

Zeer ervaren

Generatie X 1961 - 1980

Breed inzetbaar Conservatief in opvattingen

Eigenwijs

Generatie Y 1981 - 1995

Ambitieus

Verwend

Generatie Z 1996 - heden

Innovatief

Onervaren

Afsluiting voor thema Projectification of societies ´Projectification of society´ is een voorspelling die stelt dat steeds op projectmatige basis zal worden gewerkt.

Verjonging van de projectbezetting en verdeling van het aandeel van generaties binnen projecten verdient hierbij aandacht. Dit omdat een frisse blik en innovatieve houding zouden

24

Projectie 5-2017

Young Ones

kunnen bijdragen aan het vermogen om met verandering en toenemende complexiteit om te gaan. In ieder geval laten de resultaten van het onderzoek zien dat de missie van de IPMA Young Crew relevant is; mensen op jonge leeftijd interesseren in het vakgebied van projectmatig werken.

Context onderzoek De bovenstaande resultaten zijn gebaseerd op een enquĂŞte die werd ingevuld door 27 aanwezigen op de Projectmanagement Parade 2017. Daarmee vulden 15% van de aanwezigen een vragenlijst in. Het overgrote deel van de aanwezigen op de Parade (77%) behoort tot generatie X, dit roept de vraag op of een soortgelijke vragenlijst binnen een populatie met voornamelijk generatie BB, Y of Z andere resultaten zou hebben opgeleverd. w in 7 door de Young Cre nagement Parade 201 IPMA-NL tma van jec Pro ijs de erw op Ond Hoger Workshop oep Professie en kgr wer de met samenwerking Projectmanagement Parade april 2017 in Den Bosch.

Projectie 5-2017

25

column

Projectmanagement op de automatische piloot Mensen maken fouten, leveren geen voorspelbare en constante prestatie en zijn vaak dé bron van ongelukken en van storingen. Een landing van een vliegtuig op de automatische piloot is voelbaar comfortabeler dan een landing op handbediening. Er is dan ook veel te zeggen vóór digitalisering en automatiseren. Hoe zit dit bij het managen van projecten?

Zonder stuur een rondje rond de kerk

Projectmanagement op de automatische

Sinds een aantal jaren wordt

piloot is dan de opmaat voor het scenario

door verschillende (project)

“Operatie geslaagd maar patiënt overleden”.

uitvoeringsorganisaties

Voorbeelden van keurig, volgens procedure,

geïnvesteerd in onder andere

uit de hand gelopen projecten zijn de laatste

het “professionaliseren” van

tijd volop in het nieuws. Neem de ICT

projectmanagement. Met

projecten bij de overheid, de Fyra en de door

standaard protocollen, vaste

uit de hand gelopen projecten in problemen

procedures en het reguleren van de

geraakte aannemersbedrijven. “Aanbesteding

workflow van projectmanagement

geslaagd maar aannemer overleden!”

in administratieve projectbeheerssystemen wordt de handelingsvrijheid van

De automatische piloot is geen panacee Een landing op handbediening is minder

de projectmanager ingeperkt. Te vergelijken met de

comfortabel dan op de automatische piloot. Maar de

treinbestuurder die, anders dan zijn functienaam doet

automatische piloot is geen panacee. De mens kan, ondanks

vermoeden, feitelijk geen stuur in handen heeft, maar

al zijn tekortkomingen, in échte projecten het verschil maken

veilig geleid wordt door de vooraf door het spoorbedrijf

door de automatische piloot tijdig uit, en de professional

aangebrachte spoorrails. De projectmanager zonder “stuur”

vervolgens in te schakelen. Situationeel en op tijd ingrijpen op

volgt de door zijn organisatie opgelegde rails van het

de automatische piloot vraagt wel om de nodige specifieke

projectmanagement. De volgende stap in de professionalise-

projectervaring. Laten we in komende projecten deze ervaring

ring van projectmanagement: “rondje rond de kerk?”

alsjeblieft eerder opzoeken en beter benutten. En niet alleen in de praktijk, maar ook in de opleiding liggen mogelijkheden. We

Pseudo-projecten

zouden de leercurve van projectmanagers bijvoorbeeld kunnen

Er is veel te zeggen vóór automatiseren als het gaat om

versnellen met trainingen in een Flight Simulator voor Project

het managen van routine klussen. Projecten in de (spoor)

Management. Mogelijkheden genoeg om projectmanagement

weginfrastructuur (GWW) zijn vaak routineklussen. En dus

de komende tijd echt te gaan professionaliseren. Over en uit, en

per definitie eigenlijk geen echte projecten. De aanleg en

nu weer terug op de automatische piloot.

het beheer van (nieuwe) rijstroken is namelijk merendeels repeterend werk. Niet uniek dus. En onze viaducten zijn eigenlijk ook van het soort dertien-in-een-dozijn. Infrastructurele projecten zijn over het algemeen betrekkelijk standaard. De risico’s bij deze pseudo-projecten zijn bekend en beheersbaar.

Projectmanagement op de automatische piloot past hier prima bij. So far, so good.

Aanbesteding geslaagd maar project overleden Het wordt een ander verhaal zodra projecten buiten gebaande paden komen. Denk bijvoorbeeld aan projecten met nieuwe ICT toepassingen in infrastructuur.

26

Projectie 5-2017

Auteur Dr.ir. Jan Reinout Deketh

Leading Professional Project- en Contractmanagement bij Royal HaskoningDHV Ervaring in projecten zoals de HSL-Zuid, 2de Coentunnel, A15 Maasvlakte-Vaanplein, Anders Betalen voor Mobiliteit, Buitenring Parkstad Limburg, Hoogspanningsverbindingen TenneT, met Europese aanbestedingen en met UAV-gc en DBFM contracten.

Projectprofessionals in Nederland bereiken?

Maak gebruik van de IPMA media kanalen • Vakblad Projectie • Digitale nieuwsbrief • IPMA website • Social Media INFO: Romeo Delta MultiMedia BV

• 7130 AC LICHTENVOORDE • Telefoon 0544 - 35 22 35 • www.romeodelta.nl Projectie 5-2017

27

28

Projectie 5-2017