อำ�นาจอธิปไตย ในระบอบประชาธิปไตย
อำ�นาจสูงสุดในการปกครองประเทศเป็นของประชาชนทุกคน แต่ประชาชนมีมากมาย ยากที่จะให้ร่วมกันบริหารประเทศ จึงต้องแต่งตั้งตัวแทนของประชาชน ที่เหมาะสม สามารถรักษาผลประโยชน์ของตนเองและประเทศชาติได้เข้าไปทำ�หน้าที่แทน โดยพระมหากษัตริย์ทรงใช้อำ�นาจผ่านทางสามอำ�นาจนี้ และระหว่าง สามอำ�นาจนี้ก็มีการถ่วงดุลอำ�นาจกันในตัวด้วย
อำ�นาจนิติบัญญัติ
อำ�นาจบริหาร
รัฐสภา นายกรัฐมนตรี
+
แต่งตั้งรัฐมนตรีอื่น อีกไม่เกิน 35 คน
อำ�นาจตุลาการ พิจารณาพิพากษาคดีความต่างๆ ตาม กฎหมายที่ ฝ่ า ยนิ ติ บั ญ ญั ติ ไ ด้ ต ราขึ้ น มา โดยศาลมีหน้าที่ให้ความยุติธรรมแก่ทุกคน ถือได้ว่าเป็นฝ่ายที่มีความเป็นอิสระ
ได้ ค ะแนนเสี ย งมากกว่ า ครึ่ ง ของจำ � นวน สมาชิกของสภาผู้แทนราษฎร
สภาผู้แทนราษฎร มีอำ�นาจในการออกกฎหมาย ยกเลิก แก้ไขกฎหมายเพื่อใช้ ในการบริหารประเทศ
วุฒิสภา มีหน้าที่กลั่นกรองกฎหมาย ที่สภาผู้แทนราษฎรบัญญัติ ขึ้น
สามารถควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินของฝ่ายบริหารให้เป็นไปตาม ที่ฝ่ายบริหารได้แถลงนโยบายต่อรัฐสภา สามารถยื่นกระทู้ถามฝ่ายบริหารใน ปัญหาที่แก้ไขล่าช้า หรือ สส. สามารถขออภิปรายไม่ไว้วางใจผู้ดำ�รงตำ�แหน่ง ในฝ่ายบริหารได้
คณะรัฐมนตรี ออกกฎหมายบางชนิดที่สำ�คัญ เช่น พระราชกำ�หนด พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง ควบคุมฝ่ายนิติบัญญัติได้ด้วยการยุบสภา ฯ คืนอำ�นาจ ให้แก่ประชาชนเพื่อให้มีการเลือกตั้งใหม่แก่ฝ่ายบริหาร
ศาล หลังจากการยุบสภา ฯ ของฝ่ายบริหาร ทำ�ให้อำ�นาจ ของฝ่ายนิติบัญญัติหมดไป เหลือเพียงฝ่ายบริหารที่ รักษาการอยู่ และฝ่ายตุลาการ ฝ่ายตุลาการมีบทบาท ในการตัดสินเรื่องราวและเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ทั้งฝ่าย รัฐบาลรักษาการ และฝ่าย กปปส. ใช้กำ�หนดทิศทางใน การต่อสู้ โดยพึ่งพิงอำ�นาจของศาลต่าง ๆ ดังนี ้
บทบาทศาลกับสถานการณ์การเมือง - ศาลอาญา ซึ่งปกติเป็นศาลชั้นต้นซึ่งมีอำ�นาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญาทั้งปวง เป็นศาลที่ฝ่ายรัฐบาลใช้ยื่นเพื่ออนุมัติหมายจับแกนนำ� กปปส. ในข้อหากบฎ - ศาลแพ่ง ซึ่งปกติเป็นศาลยุติธรรมชั้นต้นซึ่งมีอำ�นาจพิจารณาพิพากษาคดีแพ่ง คดีเรียกเงินระหว่างกัน เช่น คดีกู้ยืมเงิน คดีผิดสัญญา ทั้งปวงและคดีอื่นใดที่มิได้อยู่ในอำ�นาจของศาลยุติธรรมอื่น ครั้งนี้ศาลแพ่ง ตัดสินเรื่องการประกาศ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ไม่ชอบด้วยกฎหมายโดยไม่มีเหตุจำ�เป็นร้ายแรง ที่ยื่นโดยกลุ่ม กปปส. ซึ่งหลังจากที่ศาลพิเคราะห์ ศาลมีความเห็นว่าการชุมนุมของ กปปส.เป็นการชุมนุมโดยสงบปราศจาก อาวุธ ศาลเห็นว่าจำ�เลย(นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร, ร.ต.อ.เฉลิม อยู่บำ�รุง และพล.ต.อ. อดุลย์ แสงสิงแก้ว) ใช้กำ�ลังเกินกว่าเหตุความจำ�เป็น จึงให้ยกเลิกการประกาศบังคับใช้ของ ศรส. 9 ข้อ แต่ไม่ได้ยกเลิก พรก. ฉุกเฉิน - ศาลรัฐธรรมนูญ เป็นศาลสูงและเป็นองค์กรอิสระ ซึ่งวินิจฉัยข้อกฎหมายในกฎหมายรัฐธรรมนูญ มีอำ�นาจหน้าที่หลักคือพิจารณาวินิจฉัยว่ามีกฎหมายใดขัดแย้งกับกฎหมายรัฐธรรมนูญหรือไม่ มีบทบาทใน เรื่องการตัดสินการเลื่อนวันเลือกตั้ง ว่าเป็นหน้าที่ของรัฐบาลรักษาการ หรือ กกต. ซึ่งผลสรุปออกมาคือเป็นหน้าที่ทั้งสองฝ่ายที่ต้องร่วมกันดำ�เนินการ