AD Bijlage 12 maart 2016

Echt wel Bestaat er zoiets als Rotterdams dna?

75

jaar wederopbouw

Kom langs Van 20 maart t/m 31 juli is 010 extra leuk

zaterdag 12 maart 2016 · ad.nl

Rotterdam viert de stad!

UITPAKKEN muziek • gebouwen • exposities • theater • feest

voorwoord

Sein oranje voor de Erasmusbrug

Rotterdam van buitenaf

FOTOBEWERKING: STUDIO VOLLAERSZWART

In 2016 viert Rotterdam 75 jaar wederopbouw.

De Erasmusbrug, dit jaar 20 jaar jong, wordt voor die gelegenheid vanaf 20 maart versierd met duizenden oranje vlaggetjes. Wie graag puzzelt, kan in de vlaggen een boodschap ontdekken: quotes van Rotterdammers in morse.

Morsecode is opgebouwd uit punten en strepen in verschillende combinaties. Zo’n combinatie vormt een letter, in dit geval af te lezen aan de afstand tussen de vlaggetjes: een korte afstand is een punt en een lange een streep.

I

k ontmoette Gerard Cox aan de bar van het Nieuwe Luxor, waar ik in De Drie Musketiers speelde. Hij nam me mee naar Café Ari en restaurant Old Dutch en ik leerde Rotterdammers kennen als sterk, hardwerkend en met veel zelfrelativering. Ze maakten grove grappen, maar hadden een klein hartje. Toen ik Gerard benaderde voor een theatervoorstelling, was zijn eerste reactie: ‘Ik weet niet of mensen daar nog op zitten te wachten.’ Die bescheidenheid typeert Rotterdam – er heerst een merkwaardig soort onzekerheid om uit te spreken dat je ergens goed in bent. En dat terwijl er genoeg is om trots op te zijn: van de prachtige architectuur van De Rotterdam tot de gezelligheid van Theater Walhalla op Katendrecht. 75 jaar wederopbouw laat zien wat Rotterdammers kunnen: niet zeuren, gewoon opnieuw beginnen. En wel met de nodige humor.’’

Feest! Op 18, 19 en 20 maart verkoopt HEMA Beursplein jubileumtompoezen; 1 euro per stuk, vier voor 3 euro.

Bastiaan Ragas woont in Bloemendaal en produceert de variétévoorstelling De Oase Bar.

niks telfoutje

75 jaar of 76 jaar, hoe zit het precies?

De wederopbouw, die direct na het bombardement in 1940 begon, is eigenlijk 76 jaar oud. We vieren het dit jaar, want het jaar 2015, 75 jaar na het bombardement, stond in het teken van herdenken.

V

an 1946 tot 1966 hield de gemeente Wederopbouwritten: bezoekers werden per bus langs nieuwbouwprojecten gereden.

Na 10 jaar waren 472.211 passagiers rondgereden en 437.155 kilometers afgelegd, tienmaal de omtrek van de aarde.

t r a t s Dominoes

dam door Rotter0 uur .3 20 maart, 16 door 8000 stenen 3 km stad

In dit nummer 03 Varia Rotterdam viert de stad!

06 Voorgrond Duo geeft smoel aan stadsfeest.

11 75 verhalen Ntjam Rosie (32).

12 Typisch dna Historicus Paul van de Laar verklaart de Rotterdammer.

16 Hoe, wat & waar Highlights culturele manifestatie Rotterdam viert de stad!

23 75 verhalen Inde Yuen (12).

24 Achtergrond Eerst de economie, dan de mensen.

Hoe herbouw je een gebombardeerde stad?

29 75 verhalen Gerrit van der Kolk (76).

30 Tips voor 010 De leukste combinaties met een dagje wederopbouw.

COLOFON | Coördinatie Koos de Wilt Medewerkers Nevin Atici, Jamie Groenestein, Liza Karsemeijer, Ellen Lengkeek, Ben Maandag, Caspar Pisters, Maaike Ruepert Eindredactie Annet de Groot Vormgeving Mariska Schotman, Rick E. Tausent Fotoredactie Paul Rab Met dank aan Ingrid Adriaanse (Rotterdam Festivals), Joris van Opstal (Studio Analoog) Hoofdredacteur AD Christiaan Ruesink Zakelijk directeur Bart Verkade. Dit magazine is een uitgave van de Persgroep Nederland BV.

COVER: PRO ARTS DESIGN

rotterdam viert de stad!

3

Rotterdam in puin

Ruim 5 miljoen kuub puin bleef over na het bombardement, het werd door 18.000 arbeiders in 28 weken opgeruimd. Het is gebruikt voor noodgebouwen, de aanleg van het park aan de Kralingse Plaslaan en het dempen van de Schie en de Blaak.

Bombardement OP 14 MEI 1940 TREFFEN DUITSE BOMMEN ROTTERDAM. VERLOREN GAAN: Woningen Winkels Kantoren Werkplaatsen Pakhuizen en vemen Schoolgebouwen Fabrieken

25.479 2320 1437 1319 675 69 31

OOK VERDWIJNEN: 2 musea, 2 schouwburgen, 4 stationsgebouwen, 4 dagbladbedrijven, 10 inrichtingen van liefdadigheid, 12 bioscopen, 13 ziekenhuizen, 13 bankgebouwen, 19 consulaten, 22 feestgebouwen, 24 kerkgebouwen, 25 gemeentelijke en rijksgebouwen, 517 cafés en restaurants en 184 overige bedrijfsruimten.

2016, een Rotterdams jubileumjaar bij uitstek

FOTO MARCO DE SWART

Niet alleen viert Rotterdam dit jaar 75 jaar wederopbouw, ook andere iconen van de stad hangen slingers op – te beginnen bij de Erasmusbrug, die 20 wordt. ◄ het Oude Luxor telt 99 seizoenen, het Scapino Ballet ► alweer 70. Rotterdam The Hague Airport (v/h Zestienhoven) wordt 60 en concert- en congresgebouw de Doelen 50.

Het Scapino Ballet wordt na de oorlog opgericht door Hans Snoek en Nicolaas Wijnberg.

Feiten & cijfers Wist je dat er

173 verschillende nationaliteiten zijn vertegenwoordigd onder de inwoners van het naoorlogse Rotterdam?

NL

144

Het aantal herstelbare gebouwen dat na het bombardement alsnog is afgebroken om plaats te maken voor de nieuwe stad.

Zoo in oorlog

Uierboord

Alle zeven zebra’s los, zeeleeuwen in de singels, apen en herten op de Coolsingel. Aan

Restaurant Old Dutch is het enige resterende gebouwtje van een noodwinkelcentrum van direct na het bombardement in de binnenstad. Je kunt er uierboord bestellen, een gerecht dat van oorsprong door arme Rotterdammers werd gegeten.

BEVOLKINGSCIJFERS R’DAM 1940 1941 1942 1945 1950 1955 2015

619.686 588.999 624.024 610.385 675.905 712.513 624.815

de nieuwe Diergaarde Blijdorp wordt nog gebouwd, als de oude verloren gaat. Veel dieren zijn losgelaten om niet te verbranden in hun hok.

Harde landing Vliegbasis Leeuwarden is door de Luftwaffe voorzien van een vaste baan van Rotterdams puin.

rotterdam viert de stad!

5

Pro Arts Design De ontwerpers op een van de projectiedoeken die in de stad komen te hangen.

Het beeldmerk van ‘Rotterdam viert de stad!’ is een baby – maar wel eentje van 15 meter.

De makers leggen uit hoe het zit.

Tekst: Caspar Pisters Foto’s: Stacii Samidin

‘

D

Stadsgezicht Wil de nieuwe Rotterdammer opstaan?

6

zaterdag 12 maart 2016

NL

NL

it is ’m,’’ zegt Edith Gruson (55) terwijl ze uit een doosje het schaalmodel haalt, met z’n 15 centimeter bedrieglijk klein.

Samen met Gerard Hadders (61) tekende ze voor het ontwerp van De Nieuwe Rotterdammer, zoals ‘babyzilla’ officieel heet. ,,Het vergde nog een behoorlijk onderzoek voor we de juiste pop vonden om onze baby op te baseren,’’ zegt Hadders. ,,Rotterdam viert de stad! is een feest voor alle Rotterdammers. De pop mocht geen jongetje zijn en geen meisje, niet zwart, niet blank, liefst ook een beetje uitdrukkingsloos.’’ Een eerste schets van de stadsmascotte die de media haalde, leidde meteen tot flink wat bijnamen. Hadders somt op: ,,Megapeuter, stadskoter, stads-ukkie of Chuckie.’’

Hij kijkt er geamuseerd bij: het is Rotterdam en de Rotterdammers eigen dat een in het oog springend project meteen wordt voorzien van het nodige commen-

rotterdam viert de stad!

7

‘Het kind staat voor een stad die voortdurend verjongt’ taar. Het beeld zelf fungeert als een soort canvas voor de projecties die er straks op worden losgelaten. Uiteindelijk vonden ze het ideale model gewoon bij Bart Smit. Het silhouet van het kindje is uitgewerkt in de gehele visuele communicatie rondom Rotterdam viert de stad!

Hadders: ,,We hebben met de baby gekozen voor de symboliek van nieuw leven. Het kind staat voor een stad die voortdurend verjongt en eigenlijk elke dag opnieuw begint. Bovendien verbindt het alle generaties: we zijn allemaal ooit als baby begonnen.’’

Maar de megababy zelf moet dus nog geboren worden. Wel liggen op de vloer van de werf twee gigantische doeken uitgespreid met daarop ook gezichten van kotertjes. Samen met studenten van het Albeda College, Zadkine en Hogeschool Rotterdam worden zeven van deze doeken gemaakt. Ze worden bevestigd aan evenzoveel markante wederopbouwpanden. Het eerste hangt al, aan het Timmerhuis, waarin recent Museum Rotterdam de deuren opende. Daar wordt proefgedraaid: met laserlicht worden dynamische projecties op het gezicht gestraald.

Hadders: ,,Er is iets aan laser dat maakt dat je ernaar blijft kijken.’’

Helemaal zonder gevaar is dat niet.

Grinnikend: ,,We hadden de boel net aan de praat toen ik het Timmerhuis verliet. Komt er een vent aanfietsen. Hij kijken, kijken… valt-ie zo van zijn fiets.’’ at Hadders en Gruson betreft, moet het kunstproject écht tot leven komen. Gruson: ,,Wederopbouw gaat niet over bakstenen. Het gaat over de mensen die die bakstenen op elkaar hebben gestapeld, hun geschiedenis, hun dromen en hun toekomst.’’

De verhalen van 75 Rotterdammers, bekend en onbekend, zijn als basis gebruikt voor de laseranimaties. Ze worden geprojecteerd op de doeken en op de baby zelf. Maar het is nadrukkelijk de bedoeling dat iedereen die zich aangesproken voelt gaat bijdragen aan het kunstwerk.

Hadders: ,,De software is zo ontwik-

W 8

zaterdag 12 maart 2016

Feestje in 010, ken je deze nog?

1950 Rotterdam Ahoy’ Alle aandacht was uitgegaan naar haven en huisvesting. 5 jaar na de oorlog neemt de stad voor het eerst de tijd voor cultuur.

FOTO MARCO DE SWART

Gezichten op gebouwen De Nieuwe Rotterdammer wordt met laser tot leven gewekt op zeven bijzondere wederopbouwpanden.

1960 Floriade Tuinbouwtentoonstelling in Het Park is de allereerste Floriade. Ter gelegenheid daarvan wordt de Euromast geopend, met 107 meter het hoogste gebouw van Rotterdam.

1970 C70 Communicatie 70 wil laten zien hoe goed Rotterdam geslaagd is als werk- en woonstad. Paviljoentjes en een kabelbaan door het centrum.

1985 Fenomena Wederopbouw gaat over mensen De verhalen van 75 Rotterdammers worden met laser geprojecteerd op de baby zelf. Wie wil kan realtime bijdragen aan het kunstwerk. ‘Het resultaat is betoverend.’

keld dat we nagenoeg realtime portretten van mensen in laser kunnen omzetten. We kunnen quotes toevoegen, we kunnen er geluid bij doen. En mensen kunnen via een app zelf tekeningen maken en uploaden, die vervolgens kunnen worden geprojecteerd.’’

Gruson: ,,Hoe leuk is het om een kleuterklas een outline van de baby te geven en ze te vragen om zichzelf te tekenen als ze 75 jaar oud zijn?

Die tekeningen kunnen we ter plekke in laser omzetten en even later zijn ze in de stad te zien. Of we maken portretten van de bejaarden in het eerste Surinaamse ouderentehuis in Nederland, aan de WestKruiskade. Ook die zetten we om; kunnen ze ’s avonds met hun familie naar het resultaat gaan kijken.’’

Nog een gimmick: dankzij hightechfoefjes kun je op het Schouwburgplein jezelf als ‘baby’ zien dansen of gekke bekken trekken die op de baby worden geprojecteerd. Gruson: ,,De mogelijkheden zijn eindeloos.

Rotterdammers moeten voelen dat dit hun viering is, het moet over hen zelf gaan. Ik denk dat dat de or-

paspoort Edith Gruson Geboren: 1960.

Opgegroeid in: Jutphaas en Bunnik.

Opleiding: Academie van Beeldende Kunsten Rotterdam.

Bekend van: projecten voor Biënnale Venetië, Triënnale Milaan, Museum of Sex New York, architectuurbiënnales Rotterdam. Was hoofd Masteropleiding Post St. Joost grafisch ontwerpen.

Privé: woont samen met Gerard Hadders; samen een zoon.

ganisatoren daarom voor onze pitch zijn gevallen: het kunstwerk nodigt uit tot meedoen.’’

De projecties op de doeken elders in de stad worden steeds losjes toegespitst op het gebouw waarop ze te zien zijn. Gruson: ,,Bij het stadhuis zal het gaan over burgerzaken – in de meest brede zin, bijvoorbeeld dus ook over iemand als Carrie Jansen, die in de jaren ’90 de prostituees aan de Keileweg hielp te emanciperen. Bij muziekhuis de Doelen zal het gaan over cultuur en muziek. Aan de Coolsingel bij de Bijenkorf laten we projecties zien die over mode en trends gaan. Maar we brengen ook het verhaal van een dame die daar al 23 jaar op de lingerieafdeling werkt. Je hoort haar vertellen over hoe ze meemaakte dat het eerste stringetje daar werd geïntroduceerd.’’

De projecties duren steeds zo’n 30 seconden tot 1 minuut. Gruson: ,,Er zijn beperkingen aan wat je met de lijntekeningen van laser kunt laten zien. Daarom is er op plintniveau bij de gebouwen waarop wordt geprojecteerd achtergrondNL

informatie te vinden. Bij de Bijenkorf laten we zien hoe de Coolsingel er 23 jaar geleden uitzag, de mode en stijl van toen en bij welke andere chique winkels je terechtkon.’’

In hun woonhuis annex designstudio in Schiedam (een door het kunstenaarsechtpaar zelf verbouwde gymzaal), pielt Hadders aan twee zwarte kastjes. Het blijken lasers te zijn. Hij neemt plaats achter een uit de kluiten gewassen computerscherm voor een demonstratie van de animaties. Hij projecteert op een deur van de studio. Flitsende kleuren, vrolijke tekeningetjes, geen 2 seconden is het beeld hetzelfde.

Het resultaat is betoverend.

Gruson: ,,De uitdaging was om een communicatievorm te vinden die zich onderscheidt in de kakofonie aan uitingen die in een stad als Rotterdam overal op je afkomen. We denken dat het met dit project is gelukt om een onmiskenbaar ander beeld neer te zetten.’’

De meeste animaties heeft Hadders al voorbereid, er moet nog voor zo’n 3 uur aan projecties worden ontworpen. En hij moet de studenten NL

paspoort Gerard Hadders Geboren: 1954.

Opgegroeid in: Rotterdam-IJsselmonde.

Opleiding: Academie van Beeldende Kunsten Rotterdam.

Bekend van: tijdschrift en ontwerpbureau Hard Werken, docent Academie voor Kunst en Vormgeving St. Joost (Breda) en Jan van Eijck (Maastricht), affiches Filmfestival Rotterdam, Nederlands eerste led-lichtkunstwerk in de Passenger Terminal Amsterdam.

Privé: woont samen met Edith Gruson; samen een zoon.

met wie ze samenwerken opleiden, zodat verschillende teams de kunstwerken tijdens de 4 maanden van de viering van nieuwe input kunnen voorzien.

De computer in Schiedam is het zenuwcentrum van waaruit de doeken en de baby worden aangelicht.

Maanden en maanden denkwerk en programmeren zijn eraan voorafgegaan. Hadders, die al tientallen jaren lichtsculpturen ontwerpt, heeft zichzelf de techniek eigen gemaakt, geholpen door een van de meest vooraanstaande lasertechnici ter wereld - toevallig ook een Nederlander. Hadders: ,,Hij wordt door bijvoorbeeld de Chemical Brothers ingezet voor hun shows. De toepassing van laser was wat blijven steken in wat je tijdens houseparty’s of in clubs zag. Wat wij straks willen laten zien, gaat verder. Ik heb me een week met de apparatuur in een huisje op Texel opgesloten. Uiteindelijk lukte het.’’ Met een grijns: ,,Maar ik vraag me nog wel af wat de mensen gedacht moeten hebben die langsliepen en al die lichten door de gordijnen zagen komen.’’ ■

Natuurkundig ‘pretpark’ waarin uitvindingen worden getoond en het publiek proeven kan doen.

1991 Eureka Vangelis Spectaculaire muziek- en lichtshow tegen de skyline van Rotterdam door popartiest Vangelis, bij het eerste lustrum van de wetenschapsmanifestatie Eureka.

2025 World Expo?

Vijftien ondernemers hebben de handen ineen geslagen omdat zij willen dat Rotterdam gastheer wordt van de World Expo 2025.

Meer weten Rotterdam viert de stad! met een afwisselend cultureel programma van films, tentoonstellingen, theater en dans, stadsexposities en wandel- en fietsroutes.

i rotterdamviertdestad.nl

rotterdam viert de stad!

9

75 verhalen Zij geven gezicht aan Rotterdam

Ntjam Rosie (32) Ze kwam als student naar Rotterdam. Die rare stad van het begin sloot ze uiteindelijk in haar armen. ,,Ik ben geboren in Kameroen. Sinds 2002 woon ik hier. De stad had een enorme aantrekkingskracht op me, al was het in het begin soms koud en kil. Later heb ik de stad leren kennen als een vriendin. Ik weet wanneer ze op haar leukst is en wanneer ze niet zo blij is. Het dorpse gevoel in een metropool: dat is voor mij uniek aan Rotterdam. ,,Vorig jaar speelde ik op North Sea Jazz: hoogzwanger en in mijn lievelingszaal. Het was te gek en ook emotioneel om daar samen met mijn band te staan. Een kroon op het werk, dat zeker. En in de eigen stad, ook dat nog eens. Geweldig om deel te kunnen uitmaken van zo’n groot en internationaal festival in je eigen achtertuin.’’

‘Ik heb Rotterdam leren kennen als een vriendin. Ik weet wanneer ze op haar best is en wanneer ze niet zo blij is’

FOTO: SANNE DONDERS | TEKST: KARIN KOOLEN

rotterdam viert de stad!

11

Typisch dna ‘De Rotterdammer heeft groeven in het gezicht van het werken’ FOTO’S MARCO DE SWART

Tekst: Maaike Ruepert Foto’s: Marco de Swart

gen. Want het leven is niet altijd gemakkelijk. Je bent Feyenoordsupporter, maar niet omdat het zo leuk is.’’

M

eer dan levensgrote beelden van onder anderen een ecologische stadstuinder en een vertegenwoordigster van een vrouwengroep voor alleenstaande moeders: het zijn eyecatchers van de tentoonstelling Geschiedenis van de stad. Die uit purschuim gefreesde beelden stellen volgens stadshistoricus Paul van de Laar ‘echte Rotterdammers’ voor.

Wat is een echte Rotterdammer? ,,De echte Rotterdammer komt van buiten.

Iedereen kan hier z’n plek vinden. Voor veel Nederlanders is het geen probleem om hier te aarden. Zeker als je een reputatie hebt van harde werker. Dat vinden Rotterdammers machtig mooi. Wie hier eenmaal gesetteld is, heeft een soort Rotterdams dna. Dat is: niet lullen, maar poetsen. En aanpakken.

Dat hebben we er met z’n allen in geramd.

De Rotterdammer heeft groeven in het gezicht van het werken. Aan de Rotterdammer zie je dat alles in dienst staat van de arbeid.’’

Sinds wanneer geldt die geen-woordenmaar-dadenmentaliteit? ,,Al vanaf eind 19de eeuw, wanneer burgemeesters en wethouders verdedigen dat Rotterdam moet investeren in zijn haven. Want Rotterdam is anders dan Den Haag en Amsterdam. De Maasstad moet het niet hebben van cultuur, maar van arbeid. ,,Na de Tweede Wereldoorlog wordt het bijna een staaltje citymarketing. Puur omdat erin wordt geloofd. Met mensen die voor de troepen uitlopen en zeggen: we gaan een nieuwe stad maken, voor toekomstige generaties, en jullie Rotterdammers helpen ons daarbij.

Noem mij een stad waar, als de metro wordt aangelegd, de mensen in hun pauze in dat tochtige gebied een broodje kaas eten, het zand tussen de tanden, met een soort trots en stoerheid die Rotterdam eigen is.’’

Is Rotterdam ook vrouwvriendelijk? ,,Ik denk het niet. Er zitten genoeg vrouwen in topposities die het zullen ontkennen, maar ook als vrouw moet je dat niet-lullenmaar-poetsen hebben. Als wij een vrouwelijke wethouder prima vinden, dan bedoelen we een vrouw met pit. We roemen niet iemand vanwege haar creativiteit en intellectuele bagage. Overigens hebben we nu geen vrouwelijke wethouders, dat zegt ook wel wat. Rotterdam zal ook nooit een campagne doen over de soft side van de stad. Daar worden we ongemakkelijk van.’’

Is het fijn om de underdog te zijn? ,,Rotterdam haalt inspiratie uit het feit dat als je hier woont, je geen Amsterdammer bent. Dat je in de stad bent die het cultureel minder doet, de stad met de meeste achterstandsgebieden. Het lijkt alsof het leven vanuit 020 makkelijker is. Rotterdam moet harder knokken. Als Ajax voetbalt en het minder goed doet, staat in de krant: ‘De aanvalsmachine van Ajax haperde op beslissende momenten’. Voor Feyenoord geldt: ‘Al wordt er nog zo mooi gespeeld, het blijft altijd werkvoetbal.’ Als ik naar Liverpool kijk, zie ik hetzelfde. De Feyenoordaanhang en de Liverpoolaanhang bestaan uit mensen die buffelen. Doorzetters die altijd tegen de stroom in hebben moeten roeien. Als het niet met tegenwind gaat, telt het niet.’’

Mouwen opstropen, schouders eronder. De binnenstad stond eind jaren 60 weer strak in de lak.

Alleen, ze waren de bewoners vergeten. Stadshistoricus Paul van de Laar: ‘Rotterdam moet zich als tweede stad altijd bewijzen.’

Je bent geboren in Amsterdam. ,,Ik zeg altijd maar zo: waar je wieg staat, daar kun je zelf niks aan doen. Ik zou in geen enkele andere stad dan Rotterdam willen wonen. Rotterdam is zo’n lekkere stad, ik houd van dit soort havensteden. Steden die niet zo gepolijst zijn. Met een mix van bevolkingsgroepen. Waar je nog kunt zien dat het een plaats van aankomst en vertrek is. Een stad die altijd op zoek is, omdat ze zich als tweede stad afzet tegen de eerste stad. Dat zie je ook in andere grote havensteden als Liverpool, Marseille en Bremen. En ook de fouten die gemaakt zijn, die erbij horen.’’

‘Niet lullen maar poetsen, dat is Rotterdam’

Zoals? ,,Het is fascinerend dat Rotterdam na de Tweede Wereldoorlog niet heeft gekozen voor reconstructie, maar voor een nieuwe stad. Rotterdam dacht al langer na over een modern stedenplan. Naar een Amerikaans idee dat, om op te stoten in de vaart der volkeren, een stad verkeer moet aantrekken.

Dus je maakt ruim baan voor het verkeer. En dat dat concept niet gezellig is, was niet erg, want een stad was niet bedoeld om in te wonen. Wonen doe je buiten de stad, in flats en geschakelde eenheden. Daar zijn alle voorzieningen: de kerk, winkels voor de dagelijkse boodschappen. Je hoeft alleen naar de stad als je een nette jurk nodig hebt. Of om een bioscoopje te pakken. Eind jaren ’60 schrok het bestuur nogal, toen uit onderzoek van sociaal psycholoog Rob Wentholt bleek dat Rotterdammers hun stad als kil en zakelijk ervoeren en vonden dat de vernieuwers de mens waren vergeten. Sinds de jaren ’70 probeert men die kilte weg te nemen.”

Wat heeft de Rotterdammer behalve die no-nonsense aanpak nog meer? ,,De Rotterdammer heeft incasseringsvermo-

12 zaterdag 12 maart 2016

Het einde van de wederopbouw. ,,De stad is natuurlijk nooit af. Maar het programma voor de wederopbouw, zoals het in

NL

NL

rotterdam viert de stad!

13

1945 is bedacht, was uitgewerkt. De bevolking accepteerde het niet meer. Ze hadden 25 jaar lang de schouders eronder gezet, maar kwamen zelf niet aan de beurt. ,,Er waren ook hoogtepunten. Rotterdam heeft sinds 1962 de grootste haven ter wereld. Feyenoord wint in 1970 de Europa Cup. Maar de Rotterdammers die het zich kunnen veroorloven, trekken naar de buitenwijken.

Daarvoor in de plaats komen mensen met een andere etnische en sociale achtergrond.

Die ontwikkeling zet door. Straks is de meerderheid van de Rotterdammers van nietNederlandse komaf.’’

Toch lijkt de wederopbouw nooit ver weg. ,,Veel Rotterdammers hebben heimwee naar hun vorige stad, ook al kennen ze die niet.

Ze vinden filmpjes van het vooroorlogse Rotterdam en van de wederopbouw geweldig.

Voor Rotterdammers moet het overzichtelijk zijn. Je hebt de haven en je hebt de stad.

That’s it. En de mensen moeten zich daaraan vooral aanpassen. ,,De Rotterdammer herkende zich goed in het programma van de wederopbouw, omdat het een mooi, eenduidig en eigenlijk gemakkelijk programma was. Haven, industrie, de binnenstad.’’

Wel karig... ,,Tegelijkertijd zie je in allerlei moderne steden, dat de bevolking de stad wil historiseren. Dat ze, al is het kunstmatig, geveltjes plaatsen. Dat zie je in Duitse steden die eveneens zijn platgebombardeerd in de oorlog, zoals Mainz. Straten worden ook smaller. Men probeert intimiteit in de stad te creëren. Opvallend is dat in Rotterdam er geen actiegroepen voor dat soort initiatieven zijn, en op het moment dat men zegt: we gaan de hoogste toren bouwen, de Rotterdammer zich daar weer achter schaart.’’

Dus waait het op de Coolsingel nog altijd hard. ,,Het kost misschien wel 100 jaar om een stad te bouwen, hè. Er wonen nu 30.000 mensen in de binnenstad. Maar Rotterdam heeft 600.000 inwoners, dus dat zijn er nog steeds veel te weinig. Op papier is het niet moeilijk om te zeggen: er moeten 30.000 meer binnenstadbewoners komen, maar het is een hele opgave. De nazaten van de oorspronkelijke binnenstadbewoners, in Barendrecht en Capelle, zijn allemaal verknocht aan Rotterdam, maar moeten er niet aan denken om er te wonen.’’

Je hebt ook woningen nodig. ,,Dat is een pijnpunt. Hoogopgeleide gezinnen willen comfortabele woningen, woonvoorzieningen en een veilige omgeving. Er is veel verbeterd qua verfraaiing van de binnenstad. Je breekt je nek over de koffiebarre-

NL

‘Het kost misschien wel 100 jaar om een stad te bouwen, hè’

paspoort Paul van de Laar Geboren: 1959, Amsterdam.

Loopbaan: studie geschiedenis aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (1982).

Promoveert in 1991 op een studie naar het Rotterdamse bedrijfsleven. Wordt in 1997 hoogleraar Urban History aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In 2001 hoofd wetenschappelijke staf Historisch Museum Rotterdam, waarvan hij sinds 2013 algemeen directeur is. Van de Laar schreef onder meer Stad van formaat: Geschiedenis van Rotterdam in de negentiende en twintigste eeuw.

Privé: samenwonend, geen kinderen.

tjes. In 19de-eeuwse wijken wordt flink geïnvesteerd: ook op Zuid heb je nu eengezinswoningen, waar eerst etagewoningen waren.

Maar er moet ook werkgelegenheid zijn. De creatieve sector is klein, de cultuursector heeft grote klappen gehad. We hebben nog maar één krant hier. De haven schreeuwt om mensen, maar is niet meer die grote banenmotor. Het gaat nu om specialistische functies op kantoor. Logistiek is hightech geworden. Zonder opleiding is het bijna onmogelijk om daar een goede job te vinden.’’

De havenarbeider bestaat niet meer. ,,Zoals wij hem kennen niet, nee. Vroeger zei je: ik kan een container stuffen en strippen.

Dat is niet meer voldoende. Want een soort playstation-operator met minimaal mboniveau bedient die container nu. Er zijn geen banen meer voor het lager opgeleide deel van de bevolking, inclusief de ongeschoolde

arbeidsmigrant. Het economische model van: ‘iedereen die wil werken, vindt een baan, we komen altijd handjes tekort’ bestaat niet meer.’’

Intussen zit Rotterdam enorm in de lift. De eerste moslimburgemeester van Europa - die het internationaal ook goed doet - een gloednieuw station, de gezellige Markthal.

Lonely Planet en The New York Times schrijven dat je hierheen moet. ,,Het omslagpunt is in no time gekomen. In 2002 nog hadden we Pim Fortuyn en stonden we in de top van de verkeerde lijstjes.

Nu gaat het redelijk goed met Rotterdam. In vergelijking met Liverpool en Marseille doen we het erg goed. Aboutaleb is een zegen voor de stad. Hij bewijst het keer op keer. Hij heeft visie en opereert internationaal. ,,Aboutaleb is een benoemde burgemeester.

Hij zou indertijd nooit op die plek zijn gekomen als gekozen burgemeester. Dat is mooi en tegelijkertijd zorgwekkend. Sommigen nemen het Aboutaleb kwalijk dat hij internationaal bezig is. Dat is de andere kant van Rotterdam, het kan ontzettend provinciaals zijn.’’

De Rotterdammer als provinciaal? ,,Rotterdam met de internationale haven, blijft een provinciaaltje. De PVV is een grote partij. Je ziet spanningen in een samenleving die in korte tijd sterk is veranderd. Dat is een van de grote opgaven van Rotterdam.

Een onderlaag houdt vast aan een ideaaltype van Rotterdam in de jaren ’50. Als mensen zeggen: je moet je aanpassen en Rotterdammer worden, dan vraag ik: welk beeld van Rotterdam heb je voor ogen? Dat van de jaren ’50, dat van Toen was geluk heel gewoon? Met werk, de haven, de stad, Feyenoord en Sparta? Kom op man, dat bestaat niet meer. Het was een uitzonderlijke periode van wederopbouw. Dat is ook niet de samenleving waar je naartoe wilt. Lees De Avonden van Gerard Reve nog maar eens over die verstikkende tijd.’’

De echte Rotterdammer komt nog altijd van buiten? ,,Zoals Kamen, de Bulgaarse bouwvakker, die model staat voor een van de beelden in onze tentoonstelling. Hij zegt: ‘Ik moet nog Nederlander worden, maar voor mijn kinderen zal het makkelijker gaan, want die zijn hier geboren’. ,,Zijn verhaal is dat van de typische Rotterdamse arbeidsmigrant. Wiens zoon naar de lts kan gaan, wiens kleinzoon naar de mts mag en wiens achterkleinzoon uiteindelijk de ingenieur kan zijn die een stedelijk bouwkundig plan maakt. De vraag is hoe we omgaan met bijvoorbeeld Polen en Bulgaren.

Dat zijn keiharde werkers die graag vooruit willen als ze de kans krijgen.’’ ■

rotterdam viert de stad!

15

75 verhalen

Met films, tentoonstellingen, theater- en dansvoorstellingen, stadsexposities, wandelroutes en fietsroutes viert Rotterdam vanaf 20 maart de eigen wederopbouw. De verhalen van bekende en onbekende Rotterdammers zijn rode draad in de programmering.

Rotterdam viert de stad!

Rotterdam is een stad van iconen: de Markthal, Rotterdam Centraal, de Erasmusbrug. Maar het is óók de stad van honderdduizenden mannen en vrouwen - jong en oud - die hier wonen en werken, die trots zijn op hun

16 zaterdag 12 maart 2016

bruisende thuishaven en die het werkelijk kloppende hart vormen van de stad. De culturele manifestatie is dan ook bedoeld om de Rotterdammers zelf een gezicht te geven. Daarmee krijgen ze een centrale plek in de programmering van Rotterdam viert de stad!

Dominoes Noteer 20 maart in de agenda, want op die dag baant een ruim 3 kilo-

Nico Deflers (1925) hielp als 15-jarig jochie mee met puinruimen.

meter lange route van gipsen dominostenen zich een weg door de straten van Rotterdam.

Ze vallen massaal, maar één voor één, op de meest onverwachte plekken. Er valt een blok uit een raam, er roetsjen er een paar door een metrostation, ze passeren een terras, vallen door een brandweerkazerne, een theater, een woning, kerken, een wijnbar, een sportschool, door een verzorgingstehuis, langs straten en pleinen. Julian Maynard Smith van het kunst-theaterbedrijf Station House Opera in Londen is de bedenker van het kunstwerk, dat eerder werd uitgevoerd in Kopenhagen, Marseille, Helsinki,

Ljubljana en Melbourne.

Bij het project zijn ruim 300 vrijwilligers betrokken. Zij zetten 8000 stenen van 8 kilo per stuk in beweging en ze bewaken het parcours.

Rond 16.30 uur valt de eerste steen op de kade van de Leuvehaven. De laatste valt op het Schouwburgplein in het centrum van Rotterdam, waar de dominostenen via een groot scherm zijn te volgen). Daar wordt het beeld De Nieuwe Rotterdammer aangelicht en gaat het feest tot 21 uur ‘los’. Hou wel de tijd in de gaten; de valpartij duurt niet langer dan een halfuur.

20 maart, 16.30 uur i dominoesrotterdam.nl

Expo Head Lights Het centrum van de stad wordt vanaf 20 maart omgetoverd tot een kleurrijk openluchttheater. Zeven wederopbouwgebouwen in Rotterdam krijgen dan letterlijk smoel. Samen vormen zij een verlichte stadsexpositie die in de binnenstad is te zien.

Voor het zogeheten project Head Lights ontwierp Pro Arts Design de kunstwerken: gezichten van 75 Rotterdammers worden met laserprojecties en animaties op de gevels tot leven gewekt.

De portretten en verhalen van die 75 Rotter-

Stap even af Neem een bakkie bij de winnaar van de AD koffietest 2015 Vijverhofstraat 70. manmetbrilkoffie.nl

Richard de Waardt (32), beiaardier van de Laurenskerk, speelt verzoeknummers

dammers staan samen symbool voor de wederopbouw en de cultuur van de stad. Bijvoorbeeld de historie van Bep van der Heijden-Put, die 45 jaar lang ouvreuse was in het Luxor. Naast actrice Joke Bruijs en burgemeester Aboutaleb schittert onder anderen ook Nico Deflers, die als 15-jarig jochie meehielp om het puin van het bombardement op te ruimen.

TIP 75-VERHALENBOEKJE In Rotterdam viert de stad! zijn de persoonlijke verhalen gebundeld van de 75 bekende en onbekende Rotterdammers die samen symbool staan voor de typische Rotterdamse stadscultuur. Elk verhaal past bij een specifiek stadsthema en bij programmaonderdelen. De verhalen zijn terug te vinden op de site van de organisatie in het speciale ‘75 verhalenboekje’ dat verkrijgbaar is op verschillende plekken in de stad en een exclusieve routekaart bevat. i rotterdamviertdestad.nl

FOTO AAD HOOGENDOORN

‘Klokkenspel suf?

Welnee. Ik speel alles, Bach, Coldplay...’ hun band met plekken in de stad. Onderweg stuit je op grappige, informatieve extraatjes die het Rotterdam-gevoel verder aanwakkeren. Bijvoorbeeld het initiatief van stadsbeiaardier Richard de Waardt, die alles kan spelen wat je kunt fluiten.

TIP MUZIEK UIT DE HOOGTE De stadsbeiaardier speelt vanaf 20 maart t/m 31 juli elke zaterdag van 13.00 tot 14.00 uur verzoeknummers op het carillon van de Laurenskerk. Aanvragen via rotterdamviertdestad.nl.

Routes

Wandelroute

De zeven gebouwen zijn door een wandel- en fietsroute met elkaar verbonden. Kinderen kunnen een kinderparcours afleggen. Wie de tocht ’s avonds maakt, ziet de foto’s en verhalen van de Rotterdammers in de lichtprogrammering tot leven komen.

Tekst en uitleg, prachtige foto’s en een stadsplattegrond vind je in het 75 Verhalenboekje. Er hoort ook een route-app bij van Rotterdam Routes. Daarmee beluister of lees je de verhalen van Rotterdammers over

De route te voet begint onder de 30 meter hoge kap van Station Rotterdam Centraal. Aan die nieuwe entree van de stad is 9 jaar gewerkt.

Vanuit de StationsHuiskamer op de eerste

NL

FOTO ANP

NL

verdieping naast de roltrappen heb je goed zicht op de enorme ruimte, de wriemelende massa reizigers en de stad erachter. Buiten begint de route met het Groot Handelsgebouw, nu een rijksmonument.

Een ruime lus door het stadscentrum gaat langs gebouwen met daarop een Head Light van kunstenaarsduo Edith Gruson en Gerard Hadders.

De plekken krijgen betekenis door de verhalen van Rotterdammers die onderweg kunnen worden beluisterd.

Fietsroute Wie ook nieuwsgierig is naar fraaie plekken buíten het centrum pakt de fiets. Er zijn vier deelroutes (in één keer fietsen kan ook) die met behulp van een gids te volgen zijn. Op Rotterdam Centraal huur je voor 11 euro een fiets (05.00 tot 01.00 uur).

Voor 6,50 euro extra is het een elektrisch exemplaar. Dompel je onder in Chinatown op de multiculturele West-Kruiskade met exotische giftshops, restaurantjes, Chinese supermarkten en uitheemse winkeltjes.

Iets verderop begint de 2 kilometer lange

Nieuwe Binnenweg, het vooroorlogse winkellint waaraan maar liefst driehonderd zaken zijn gevestigd. Let uiteraard op de weg, maar kijk af en toe ook omhoog! Publiek geheim: de kameleon (goed zoeken) op de gevel van Nieuwe Binnenweg 179. i urbanguides.nl

Kinderroute BoekieBoekie heeft speciaal voor Rotterdam viert de stad! vier kinderroutes gemaakt, met bijbehorend ‘boekie’ vol bijzondere illustraties en allerlei weetjes over de stad. De app met bijpassende verhalen is ingesproken door Rotterdamse kinderen.

Download de app via rotterdamviertdestad.nl.

TIP ROUTE APP Bekende Rotterdammers als columnist en advocaat Carrie Janssen, actrice Joke Bruijs, architect Winy Maas, theatermaker Kenneth Asporaat (inderdaad, broer van Jandino) en andere lokale grootheden leiden je met hun verhaal langs bijzondere plekken. Ontdek architectonische hoogtepunten, creatieve hotspots en de veranderende tijdgeest door 75 jaar ontwikkeling.

De apps van RotterdamRoutes zijn te downloaden via rotterdamviertdestad.nl.

voorbijganger kun je je eigen foto laten projecteren op deze megababy. i

rotterdamviertdestad.nl TIP MET DE CUP OP DE KIEK Voor een rijksdaalder op de foto met de Cup, dat kon in 1970 op de Coolsingel toen Feijenoord de Europacup won.

Duizenden mensen stonden in de rij voor ‘hun’ historische fotomoment.

De opbrengst ging naar een goed doel: talentontwikkeling in kansarme wijken. Beeldend kunstenaar John Blaak achterhaalde honderden foto’s en de verhalen daarbij. Van 6 tot 8 mei herleeft dat moment in de Rotterdamse Schouwburg.

Dan kun-

nen mensen opnieuw op de kiek met de cup, die met een 3D-printer is nagemaakt. i metdecupopdekiek.nl

Hippe hotspots Rotterdam trekt veel pioniers die hun inspiratie vinden in de stad.

Zij zijn op hun beurt weer verantwoordelijk voor de vele hotspots en creatieve broedplaatsen die de stad zijn karakter geven. Dwaal over de houten bruggen boven het niemandsland tussen het Centrum en Rotterdam-Noord. Volg de oude Hofpleinspoorlijn door de wijk Noord langs de bogen op straatniveau en bezoek het station Hof-

Projecteer jezelf Op 20 maart verrijst de Nieuwe Rotterdammer: een 15 meter hoog lichtkunstobject dat het decor vormt voor allerlei technische hoogstandjes, wederom met de Rotterdammers zélf in de hoofdrol. Maar ook als

Op de kiek met de cup Wie wil kan net als in 1970 op de foto met (een replica van) de cup die Feyenoord toen won.

rotterdam viert de stad!

17

plein, waar je nu design, fashion en restaurants vindt tegen de achtergrond van kale sociale woningbouw en laat19de-eeuwsehofjeswoningen. Hot is ook het nog rauwe M4-haven gebied pal achter het stadsdeel Delfshaven waar uitvinder Daan Roosegaarde neerstreek met zijn laboratoria en je een gezonde lunch bestelt bij stadsboerderij ‘Uit je eigen stad’. Vlakbij vind je een halte van de Waterbus (aqualiner.nl, de fiets mag mee) en vaar je naar de andere oever, waar je in de vroegere pakhuizen op Katendrecht bij de Kaapse Brouwers een biertje pakt of bij een van de restaurants op het Deliplein een kleurrijke lunch gebruikt. Via de Rijnhavenbrug, in lokale volksmond ‘de Hoerenloper’, verlaat je de voormalige rosse buurt. In megagebouw ‘De Rotterdam’ van ar-

chitect Rem Koolhaas neem je de lift naar de lounge van het Nhow en geniet je van het uitzicht. Via de feestelijk versierde Erasmusbrug keer je terug in het centrum.

Kassa!

Winkeliers tonen hun bijdrage aan de wederopbouw met acties en etalages die zijn voorzien van historische beelden en verhalen. In de gebombardeerde stad verrijzen in 1940 eerst hun noodwinkels. Mei dit jaar wordt er in het centrum eentje nagebouwd voor de voorstelling Kassa!, een ode aan het Rotterdamse winkelRotterdamse beker Groos, €12,50

75 verhalen Joke Bruijs (64), actrice, speelt in de voorstelling De Oase Bar

‘De Oase Bar bestaat nog steeds, wist je dat?

Inclusief dat toneeltje’ 18 zaterdag 12 maart 2016

i

bedrijf.

Denk aan warenhuis Ter Meulen en de deftige servieswinkel Jungerhans, maar ook aan de huidige trendy conceptstore Groos, met design, muziek, kunst, delicatessen en lifestyleproducten.

Naast de trotse verhalen is er aandacht voor de teloorgang van ware Rotterdamse instituten en de huidige eenheidsworst in de winkelstraat. Een voorstelling met theater en filmbeelden.

11 mei t/m 18 juni

Legenda

Wandelroute Fietsroute

Alweer een Koolhaas Wederopbouw in tweeënhalve minuut De herbouw van Rotterdam is op spectaculaire wijze te volgen in een filmpje van Studio Analoog.

Art director Joris van Opstal en zijn team stapelen in Animation Stage 2: Rebuilding Rotterdam de bouwstenen van de stad letterlijk in 2 minuten en 37 seconden op elkaar. De kaart hierboven is een still uit de vimeo. i vimeo.com/55931521

i

rotterdamviertdestad.nl

NL

NL

Het Timmerhuis aan de Meent, schuin achter het stadhuis, is onlangs heropend en een must see voor bewoners en bezoekers van Rotterdam.

Vanuit dit pand, dat begin jaren ’50 wordt gebouwd, wordt de wederopbouw geleid. De oudbouw is door architect Rem Koolhaas omarmd met nieuwbouw. In het Timmerhuis is ook Museum

Rotterdam te vinden, dat stilstaat bij de wederopbouw en de toekomst van de stad.

Hier ga je back to the future met een oude maquette van het Rotterdam van de toekomst, de droomstad van de stedenbouwers van toen. Bezoekers van nu kunnen er in het City Lab meedenken over de stad van de toekomst.

Van zolder Dat kan spannend worden: Rotterdammers is gevraagd om in kasten en op zolders te zoeken naar beeldmateriaal of

Start/finish Brandgrens rotterdamviertdestad.nl

Head Lights De zeven gebouwen van de wederopbouw met een gezicht zijn: 1 Groot Handelsgebouw 2 De Doelen 3 De Bijenkorf 4 Het Nieuwe Instituut 5 Maritiem Museum 6 Centrale Bibliotheek 7 Timmerhuis

rotterdam viert de stad!

19

Open huis De stadsverwarmingscentrale van Uniper aan de Blekerstraat opent op 20 maart eenmalig haar deuren voor het grote publiek.

voorwerpen van en over hun stad. Vier generaties groeiden op in de herstellende stad: zij beheren een schat aan informatie. Experts van Stadsarchief Rotterdam en Museum Rotterdam taxeren de vondsten op zeventien bijeenkomsten. Bijzonder beeld wordt ter plekke gedigitaliseerd. Alles wordt later in het jaar voor de gehele stad zichtbaar gemaakt op beeldschermen en fotopanelen in etalages in de binnenstad, in de Centrale Bibliotheek en in de wederopbouwwijken.

T/m 19 mei i rottop.nl/rozovo en sociale media.

De nieuwe mens Nieuwe Nederlanders staan centraal in de tentoonstelling De wederopbouw van mijn leven in de Centrale Bibliotheek aan de Hoogstraat, tegenover de Markthal. Daar hangen portretten van vijftien Rotterdammers die huis en haard in het buitenland moesten verlaten en een nieuwe start maakten in de Maasstad.

Aan de hand van foto’s, teksten, voorwerpen en geluidsfragmenten wordt hun geschiedenis tot leven gewekt.

12 mei t/m 10 juni i

rotterdamviertdestad.nl

Scapino Ballet Het 70-jarige bestaan van het Scapino Ballet

NL

wordt gevierd met de voorstelling Let’s Dance van Scapino-choreograaf Ed Wubbe. Hij nodigde hiervoor nationale en internationale choreografen uit. De voorstelling wordt exclusief opgevoerd in de Rotterdamse Schouwburg. De stoelen uit de voorzaal zijn verwijderd en er wordt middenin de grote zaal gedanst, wat een heel andere beleving garandeert.

2 t/m 5 juni i scapinoballet.nl

Conny Janssen Danst!

Dansliefhebbers houden vanaf juni ook de agenda vrij voor de nieuwste voorstelling van Conny Janssen Danst. In de Ferro Dome, gevestigd in en oude gashouder op

75 verhalen Bertus Goudriaan (56) is werktuigkundige voor de stadsverwarming

FOTO STACII SAMIDIN

‘Het onderstation aan de Delftsevaart is nog van voor de oorlog’ het opvallende, ronde gebouw (3000 m²) kunnen 6000 bezoekers terecht. De voorstelling is een belevenis van dans en livemuziek. Ook kan op locatie worden gedineerd.

16 juni t/m 10 juli i rotterdamseschouwburg.nl

50 jaar de Doelen

FOTO LEO VAN VELZEN

het industriële Vierhavensgebied aan de Keileweg, brengt het gezelschap een voorstelling met dertien dansers en muzikant Maartje Teussink. Ferro Dome is dé nieuwe plek voor innovatieve muziek en dans in de Maasstad. In

Op 14 mei was het bombardement, al op 18 mei krijgt stadsarchitect Willem Witteveen de opdracht een nieuw stadsplan te tekenen. Die 18de mei wordt Wederopbouwdag gedoopt, in Rotterdam kortweg ‘Opbouwdag’. Sindsdien viert de stad elk jaar de vooruitgang. De wederopbouw is een megaprestatie. Van de haven is na de oorlog niets over; binnen 20 jaar is het de grootste ter wereld. Op Wederopbouwdag in 1966 opent koningin Juliana concert- en congresgebouw

de Doelen. Hiermee wordt een nieuwe fase ingeluid: meer aandacht voor de kwaliteit van leven en het culturele klimaat. De Doelen – sinds kort rijksmonument – viert het 50-jarige bestaan met een programma vol muziek, jazz, dans en het Groots Doelenfeest. Het jubileum wordt op verschillende data gevierd, het zwaartepunt is in mei. Net als in het jaar van de opening komt de Berliner Philharmoniker naar Rotterdam, opnieuw onder leiding van een Engelse dirigent: dit keer is dat Sir Simon Rattle. Daarnaast zijn in het concertgebouw tal van optredens gepland waarbij alle muziekgenres aan bod komen. i dedoeien.nl TIP EERBETOON Tijdens de Dag van de Rotterdamse Jazz (8 mei) in de Doelen wordt teruggeblikt op de rijke

jazzgeschiedenis van de stad met onder meer een muzikaal eerbetoon aan Rita Reijs en Piet Noordijk. En swingen wordt het zeker tijdens Dansen door de Doelen (21 mei), een dansfestijn waarbij het publiek zich in het hele gebouw kan laten gaan. i dedoelen.nl TIP SLAGKRACHT Museum Boijmans Van Beuningen toont de artistieke kracht van Rotterdam in een groepsmanifestatie van jonge kunstenaars en ontwerpers. In de aanloop naar de zomer vindt nieuw en bestaand werk zijn plek in het museum. i boijmans.nl

Lichtshow Lichtspektakel rond het Hofplein tijdens festival Motel Mozaïque.

Het wederopbouwkunstwerk de Nieuwe Delftse Poort van Cor Kraat dient als achtergrond voor de projectie van een bijzondere animatie. Op de Luchtsingelroute (de houten brug achter het Hofplein) wordt tussen poppodium Annabel en de Hofbogen het verdwenen kunstwerk Vogels van Jan Bezemer met videomapping tot leven gebracht.

7 t/m 9 april, in de avond i

rotterdamviertdestad.nl

rotterdam viert de stad!

21

75 verhalen Zij geven gezicht aan Rotterdam

Inde Yuen (12) Ze is een tiener in Rotterdam en droomt over een kunstfestival voor kinderen. ,,De grote, hoge gebouwen en het leven om me heen, daar word ik gelukkig van. Ik ben geboren in deze stad en heb veel meegekregen van mijn opa’s en oma’s. Die zijn hier lang geleden komen wonen, toen het in China en Hongkong niet vol te houden was voor ze. Mijn oma en opa van mama’s kant hadden een Chinees restaurant in het Oude Noorden, op de Zaagmolendrift: Sunsun. Daar heeft mijn moeder haar jeugd doorgebracht. Mijn vader woonde aan de andere kant van Rotterdam. Zijn ouders kwamen uit Hongkong, gingen eerst in Philadelphia in de Verenigde Staten wonen en kozen uiteindelijk voor Katendrecht. Heel anders dus.

Rotterdam maakt mij blij, alleen vind ik soms dat onze stad te weinig beweegt. In Dubai, Hongkong en San Francisco voel je de stad leven. Als ik dan weer thuis ben mis ik het gedruis.’’

‘Ik voel me het meest thuis in Rotterdam.

De grote, hoge gebouwen en het leven om me heen, daar word ik gelukkig van'

FOTO: SANNE DONDERS | TEKST: LUDETTE EL BARKANY

rotterdam viert de stad!

23

75 verhalen Zij geven gezicht aan Rotterdam

Gerrit van der Kolk (76) Hij werkte als ingenieur bij de afdeling Verkeer van de gemeente Rotterdam en was betrokken bij de totstandkoming van het Kleinpolderplein. ,,Oorspronkelijk kom ik uit het oosten van het land. Mijn plan was om een paar jaar in Rotterdam te werken en dan weer terug te verhuizen. Maar ik raakte helemaal verslaafd aan de stad. Ik ben begonnen als assistent-ontwerper op de afdeling Verkeer. Je was altijd wel met een plan bezig, soms wel twintig tegelijk. In andere gemeenten bestond dat niet. ,,In 1957 is de naam Kleinpolderplein ontstaan. Daarvoor was het alleen een rotonde bij Overschie. De directie van Rijkswaterstaat zag in Amerika allerlei mooie oplossingen om snelwegen ‘conflictvrij’ met elkaar te verbinden, met viaducten. Er is van 1957 tot 1973 aan de ring gewerkt, maar eigenlijk zijn ze nu nog bezig. Het was een andere tijd, er moest ruimte voor auto’s komen. Dat stond voor vooruitgang. De mooiste boog is de rit van Den Haag richting Ommoord. Dan kijk je zo over heel de stad.’’

FOTO: SANNE DONDERS | TEKST LOT PISCAER

‘Hier waren we soms met wel twintig verkeersplannen tegelijk bezig. In andere steden bestond dat niet’

rotterdam viert de stad!

29

nawoord De festiviteiten rond 75 jaar ‘nieuwe stad’ duren tot en met 31 juli. In Rotterdam is in die periode nog veel meer te doen. Deze evenementen en hoogtepunten kun je mooi combineren met een dagje wederopbouw. Tekst: Ellen Lengkeek

Rotterdam viert de stad! sluit af in het weekend van 30 en 31 juli. Op zaterdag is de straatparade van het Zomercarnaval, met 2500 dansers en 30 praalwagens.

Earth, Wind & Fire speelt dit jaar op North Sea Jazz.

Als je er dan toch bent...

Operadagen Rotterdam

North Sea Jazz

Ook het 10-daagse festival Operadagen Rotterdam viert het wederopbouwfeest mee.

De jaarlijkse programmering van toonaangevende solisten in theater- en concertzalen, Rotterdamse huiskamers en opvallende gebouwen, is voor de manifestatie uitgebreid met het stuk Parsifal, in een uitvoering van Arlon Luijten. Parsifal is een spel en voorstelling in één.

Speciaal voor de voorstelling werd een strategiespel ontworpen waaraan het publiek deelneemt. De zangers en zangeressen van Club Gewalt leiden het publiek door de game.

20 t/m 29 mei

Het internationale festival North Sea Jazz 2016 wordt een waar muziekspektakel met topmuzikanten als Earth, Wind & Fire, The Roots en Pat Metheny in de line-up.

Onder de vlag North Sea Around Town wordt de speciaal voor de festiviteiten gecomponeerde Rotterdam Suite (8 mei in de Doelen) nogmaals opgevoerd: acht composities die worden uitgevoerd door the New Rotterdam Jazz Orchestra.

Het orkest reist in de zomer door Rotterdam en speelt op locaties als het CS, de Erasmusbrug en de Markthal. Bij elke locatie hoort een compositie, die wordt aangevuld met twee andere muziekstukken. De feestelijke finale van deze

i

operadagenrotterdam.nl

30 zaterdag 12 maart 2016

ijfenzeventig jaar geleden, de dag na het bombardement, begon de toekomst van Rotterdam opnieuw. Met elkaar bouwden de Rotterdammers de stad weer op. Dát is het verhaal van Rotterdam. Het verhaal van toen, maar ook van nu. Want overal om je heen zie je de iconen van 75 jaar wederopbouw. En we bouwen nog steeds.

De Markthal staat er, het Timmerhuis is klaar en we dromen over nieuwe bruggen.

de Rotte waaraan de stad zijn naam ontleent.

Kunstroute Voor kunst- en poëzieliefhebbers is er een route langs beelden die het verhaal van de wederopbouw vertellen.

Stadsdichter Hester Knibbe en beeldend kunstenaar Gyz la Rivière dragen speciaal voor de route gemaakte gedichten voor via een app Vanaf 7 april.

muzikale ode aan de stad vindt plaats in concertgebouw de Doelen.

Rotterdam Suite: 24 juni t/m 10 juli i

northsearoundtown.com

Foodwalhalla De Markthal aan de Binnenrotte is een van de jongste toeristentrekkers van Rotterdam.

De boogvormige hal van architect Winy Maas is 39 meter hoog en voorzien van een kunstwerk: een afbeelding van verse producten, met een oppervlak van 11.000 m².

Er zijn foodwinkels, een grote versmarkt, supermarkten, eettentjes en restaurants, waaronder dat van Jamie Oliver.

Bezoek de paddenstoelenman en duik de parkeergarage in waar bijzondere bodemvondsten uit de bouwput worden getoond. De fonkelnieuwe Markthal staat op én in de bodem van het oudste Rotterdam, vlakbij de dam in

Meer dan een stapel stenen V

i

rotterdamviertdestad.nl

De Markthal is een internationale publiekstrekker.

Vooral de enorme afbeelding van verse producten doet het goed als achtergrond voor een selfie. FOTO MARCO DE SWART

In de rondte kijken lukt zeker vanuit dit reuzenrad. Een maand lang staat het Giant Wheel direct naast de Markthal.

Aboutalebroute De burgemeester van Rotterdam bedacht een 12 kilometer lange route en sprak zelf de teksten in voor de app.

De route voert door het stadscentrum, het Museumpark, over Erasmusbrug, Wilhelminapier en Katendrecht en langs dé publiekstrekker van dit moment: de Markthal aan de Binnenrotte. i rotterdamroutes.nl

The View: draaien maar Ter verhoging van de feestvreugde verrijst vanaf 12 maart naast de

NL

NL

Markthal een gloednieuwe attractie. Geniet van het spectaculaire uitzicht over de nieuwe slyline van de stad vanuit het 55 meter hoge reuzenrad Giant Wheel.

12 maart t/m 10 april

Maar we bouwen meer dan alleen de gebouwen en infrastructuur om ons heen. We bouwen ook aan de samenleving. Een stad is immers meer dan een stapel stenen. Je kunt er bruggen bouwen en bruggen slaan. Je maakt er van je huis een thuis en van een wijk je eigen buurt.

Zomercarnaval

Zo zie ik het Rotterdam van nu: als een broedplaats van sociale en economische vernieuwing, waar bewoners en bedrijven uit alle windstreken zich thuis voelen en het initiatief nemen. Waar niet je afkomst telt, maar je talent, opleiding of ambitie. Als ik in de stad om mij heen kijk, ben ik vol vertrouwen in de toekomst. Hier gebeurt het!

Daarom nodig ik iedereen uit: kom het ervaren.

Onmogelijk om stil te blijven staan. Rotterdam laat zich op z’n kleurrijkst zien tijdens het jaarlijkse Zomercarnaval met de meeste swingende straatparade van Nederland.

Meer dan 2500 dansers en danseressen, 25 carnavalsgroepen, 30 praalwagens en tientallen drumbands zwepen de stad op tijdens een 2,5 kilometer lange optocht door het centrum. De dansers en hun kostuums trekken meer dan 750.000 bezoekers uit binnen- en buitenland.

De straatparade werd voor het eerst gehouden in ’84 als Nederlandse variant op het Caribische carnaval.

Battle of Drums: 29 juli, Straatparade: zaterdag 30 juli, 13.00 uur vanaf de Blaak (einde: 17.30 uur).

Ahmed Aboutaleb is burgemeester van Rotterdam.

i

rotterdamunlimited.com

FOTO SANNE DONDERS

rotterdam viert de stad!

31