Idealbin Ideabook

ideabook

Szanowni

Państwo, Kto z nas choć raz nie spotkał się z sąsiadem, który nie segreguje śmieci? Z niezadowolonymi mieszkańcami, którzy mają dość zalegających odpadów? Z problemami z wiatami śmietnikowymi, które nierzadko zaprojektowane są tak, że uniemożliwiają dostęp osobom z niepełnosprawnościami lub starszym?

Do tego dochodzą problemy z wiecznie przepełnionymi koszami lub odwrotnie – pustym i nieefektywnym odbiorem przez poszczególne brygady.

Idealbin stanowi odpowiedź na szereg problemów związanych z gospodarką odpadami, przed którymi stoi Polska i polskie społeczeństwo. Produkt ten został zaprojektowany i wykonany kompleksowo. Tak, aby spełniać oczekiwania zarówno użytkowników, jak i podmiotów odpowiedzialnych za wywóz i gospodarowanie odpadów. Automatycznie zgniatane śmieci, system powiadomień, indywidualne karty dostępu, estetyczne i designerskie kosze z możliwością personalizacji – to tylko niektóre z unikalnych cech Idealbin.

Naszą misją i ideą jest wpłynąć pozytywnie na zagadnienie jakim jest efektywne gospodarowanie odpadami. Chcemy szerzyć wiedzę, że segregacja śmieci nie musi być trudna, a wszyscy ponosimy za nią jednakową odpowiedzialność. Tak jak wszyscy ponosimy odpowiedzialność za kondycję nasze planety teraz i za kilkanaście lat. Dlatego też oddajemy w Państwa ręce kompleksowe wydawnictwo poświęcone powyższej tematyce.

Znajdą w nim Państwo szereg treści poświęconych ekologii, jak pandemia wpłynęła na sytuację śmieciową na świecie, jak odpady wpływają na relacje sąsiedzkie oraz jak mogą one bezpośrednio wpłynąć na biznes. Życzymy udanej lektury, Zespół Idealbin

Idea i pomysł – rozmowa z Luizą

30

Bortkiewicz, współtwórczynią marki Idealbin

08

Brak segregacji śmieci w sąsiedztwie – co na to poradzić?

relacje

wstęp

04

32

Co mówią o nas nasze śmieci?

34

Czy Polska jest światowym śmietniskiem?

37

Życie codzienne, a Idealbin

40

Wywiad z deweloperem

Śmieci czy cenne surowce? Czym jest gospodarka odpadami?

12

Jak prawidłowo segregować śmieci?

16

Ile śmieci powstaje w Polsce i Euro-

– Robert Urbański Baltic Estate 42

pie? Statystyki odpadowe

Jak mieszkają a jak chcą mieszkać Polacy?

Odpady niebezpieczne - zagrożenie dla wszystkich

20

Pandemia COVID-19 pandemią odpadów

22

Zanieczyszczenie środowiska jest

ekologia

większe niż myślisz 24

Czy codzienne wybory wpływają na stan środowiska?

26

Jak jednostki samorządowe mogą wpłynąć na polepszenie sytuacji śmieciowej w Polsce?

28

Środowisko, a Idealbin

biznes

18

46

Powiedz mi co kupujesz a powiem ci kim jesteś. Nawyki zakupowe Polaków

49

Biznes, a Idealbin dla Biznesu

50

Gmina, samorząd, a Idealbin

Idea i pomysł - rozmowa

z Luizą Bortkiewicz współtwórczynią marki Idealbin

wstęp

Skąd pomysł na taki innowacyjny i niespotykany dotychczas produkt?

Firma Idealbin to pomysł trzech jej twórców, którzy na bazie różnych zasłyszanych historii – rodziny, znajomych bliższych i dalszych, też własnego doświadczenia– postanowili zrobić wreszcie porządek z tzw. problemem śmieciowym. Zadawaliśmy sobie pytania: co zrobić, żeby ułatwić odbiorcom segregacje śmieci?

Jak poprzez ułatwienie procesu i edukację wpłynąć na postępowanie społeczeństwa i wzrost świadomości? Co zrobić, żeby miejsca składowania odpadów były czystsze, bardziej przyjazne, dostępne dla wszystkich. Obecnie i osoby niepełnosprawne, niewidome, osoby starsze mają z tym problemem.

04

Stąd rozwiązanie na miarę naszych czasów. Najnowsze technologie wkroczyły do wielu dziedzin naszego życia, ale obszar śmieciowy wciąż pozostawał niezagospodarowany. Rozwiązania typu smart home coraz częściej pojawiają się w naszych domach czy mieszkaniach, ale śmieci wciąż wyrzucamy jak 10 czy 20 lat temu.

Szukaliśmy rozwiązań na całym świecie, ale idealnego rozwiązania nie znaleźliśmy. Postanowiliśmy więc stworzyć je sami.

Wiemy już, że problem śmieciowy dotyka nas wszystkich.

Przed jakimi wyzwaniami stają samorządy i spółdzielnie mieszkaniowe?

Z naszych rozmów z przedstawicielami samorządów ji administracji budynków jasno wynika, że największe problemy to koszty, wygląd koszy na śmieci i wiat, brzydki zapach, przepełnione pojemniki. Również podrzucanie odpadów przez osoby spoza danej spółdzielni mieszkaniowej czy fałszywe deklaracje. To właśnie te dwa aspekty mają bezpośredni wpływ na problem przepełnione koszy. Ilość pojemników, częstotliwość odbioru odpadów ustalana jest na podstawie deklaracji mieszkańców. Jeżeli są one zafałszowane to firma odpowiedzialna za odbiór odpadów przyjeżdża po nie zbyt rzadko, w porównaniu z rzeczywistym zapotrzebowaniem. Dlatego tak często są one przepełnione i system odbiorów mija się z rzeczywistością.

Rozwiązania Idealbin to także system powiadomień na linii mieszkańcy – firma zajmująca się gospodarowaniem odpadów może sprawdzać stan zapełnienia pojemnika. Co wpływa korzystnie na efektywność odbioru nieczystości.

A jak wygląda gospodarowanie odpadami na nowych osiedlach? Czy branża deweloperska boryka się z takimi samymi problemami jak samorządy?

Idealbin umożliwia automatyczne zgniatanie odpadów – im mniej powierzchni zajmują odpady, tym mniej miejsca potrzeba na kosze.

Dodatkowo, nasz produkt jest bardziej elastyczny – zawsze możemy dostawić kolejny kosz. Albo go przestawić, jeśli zmieni się zagospodarowanie terenu. W przeciwieństwie do koszy podziemnych – nie ma potrzeby ponoszenia kosztów związanych z instalacją – takich jak, chociażby zabezpieczenie gruntu. Wadą koszy podziemnych jest także to, że nie są mobilne.

Chcielibyśmy, żeby klienci wybierali Idealbin z zielonymi dachami, czyli powierzchniami biologicznie czynnymi.. To też ważny argument sprzedażowy dla dewelopera – świadomy kupujący chętniej wybierze ekologiczne i nowoczesne osiedle.

A co jest największym problemem dla mieszkańców domów jednorodzinnych?

Często wywóz śmieci sortowanych odbywa się tylko raz w miesiącu. Przez cały ten czas trzeba te śmieci gdzieś przetrzymać.

A więc wymaga to przygotowania dodatkowego miejsca – w szczególności, gdy mówimy o takich odpadach jak karton czy plastik, które zajmują bardzo dużo przestrzeni. Z pomocą przychodzi wspomniany wcześniej system automatycznego zgniatania. Co ważne – odpady nie muszą wtedy być w osobnych workach, a więc zmniejszamy ilość zużytego plastiku.

Jedną z funkcjonalności Idealbin jest indywidualna karta użytkownika. To bardzo innowacyjne rozwiązanie.

Tak, każdy z użytkoników dostaje swoją własną, indywidulaną kartę użytkownika - w zależności od preferncji: izyczną lub wirtualną. Dzięki temu – w panelu użytkownika – dostajemy bardzo jasną i widoczną informacje zwrotną kto z naszego mieszkania nie przyłożył się do segregacji.

05

wstęp

Tutaj znów najważniejsza jest edukacja i świadomość mieszkańców.

Także po stronie dewelopera. Z badań wynika, że duża grupa Polaków nie segreguje odpadów, ponieważ napotykają na problemy już na etapie projektowym. Tzn. przestrzeń w ich domach i mieszkaniach została źle zaprojektowana, w efekcie czego nie mają miejsca na odpowiednią ilość pojemników na odpady, a co za tym idzie – nie segregują śmieci. Kluczowym powinno być zwrócenie na to uwagi.

Podobnie problem wygląda, gdy chodzi o projektowanie wiat śmietnikowych na osiedlach. Te często są „niedoszacowane”, co związane jest z oszczędnością. Przecież za zaprojektowanie wiaty śmietnikowej trzeba zapłacić, dodatkowo im większa wiata tym więcej miejsca zabiera. A każdy metr jest na wagę złota.

wstęp

Naszym celem jest uruchomienie w użytkownikach mechanizmów zdrowej rywalizacji – domowej czy międzysąsiedzkiej.

Pokazanie, że segregacja to może być dobra zabawa. Kto z nas będzie mistrzem sortowania? Kto najlepiej pozna procesy i zależności? Kto dojdzie do perfekcji? Taki ranking może być prowadzony wśród domowników, sąsiadów, a nawet jako element rywalizacji pomiędzy osiedlami czy dzielnicami.

Mamy też możliwość spersonalizowania okleiny – możemy to być ważny argument dla dewelopera czy spółdzielni mieszkaniowej. To kolejna przestrzeń do zaangażowania mieszkańców chociażby poprzez działania konkursowe. To też przestrzeń do edukacji nt. sortowania odpadów.

06

Podsumowując na jakie zalety Idealbin należy przede wszystkim zwrócić uwagę?

Podsumowując: łatwość w segregacji; wsparcie działań edukacyjnych; prosta i klarowna informacja zwrotna w panelu użytkowników. Dodatkowo – oszczędność – przestrzeni, przy projektowaniu czy z powodu efektywniejszego procesu odbioru odpadów.

ekologia

Śmieci czy

cenne surowce?

Czym jest gospodarka odpadami?

ekologia

Często nie zastanawiamy się, co dzieje się ze odpadami, gdy już wylądują w koszu. Tymczasem to dopiero początek ich długiej drogi – czasy, w których składowano je w jednym miejscu odchodzą w niepamięć, a recykling jest już stałą częścią naszej codzienności.

Gospodarka odpadami to kilka procesów, których ostatecznym celem jest unieszkodliwienie lub ponowne wykorzystanie wytworzonych przez nas śmieci. Te różnią się między sobą, więc konieczne jest zastosowanie różnych sposobów ich neutralizacji – zupełnie inaczej obchodzimy się z odpadami przemysłowymi, a inaczej z komunalnymi. W pojęciu „gospodarka odpadami” zawierają się wytwarzanie i gospodarowanie, co precyzuje polska ustawa o odpadach.

08

W 2019 ROKU KAŻDY MIESZKANIEC UNII EUROPEJSKIEJ WYPRODUKOWAŁ 502 KILOGRAMY ODPADÓW KOMUNALNYCH!

1

Kolejnym etapem jest transport, który prowadzony jest przez wyspecjalizowane podmioty określone przez gminę. Odpady muszą być przewożone w odpowiednich warunkach, co oznacza, że różne rodzaje odpadów nie powinny się między sobą mieszać, nie mogą podczas transportu wysypywać się z pojazdu czy brudzić jezdnię, a także muszą być odpowiednio zabezpieczone przed warunkami atmosferycznymi.

https://www.bankier.pl/wiadomosc/Tylko-polowa-Polakow-dobrze-segreguje-smieci-8032546.html

09

ekologia

Na gospodarowanie odpadami składa się kilka procesów. Pierwszy to zbieranie – to część, którą prowadzi każdy obywatel. Wydaje się też być najprostszym etapem – wymaga od nas tylko wrzucenia odpowiednich śmieci do właściwych koszy – ale nie zawsze tak jest. Według badania przeprowadzonego w 2020 roku przez agencję Symetria, tylko 52% Polaków potrafi prawidłowo posegregować śmieci1. Tymczasem od tego jak posortujemy śmieci, zależy czas trwania kolejnych procesów w łańcuchu.

>> Według badania

biznes

przeprowadzonego w 2020 roku przez agencję Symetria, tylko 52% Polaków potrafi prawidłowo posegregować śmieci.

https://www.bankier.pl/wiadomosc/Tylko-polowa-Polakow-dobrze-segreguje-smieci-8032546.html

010

one man’s trash is another man’s treasure Śmieci są w stanie doprowadzić do poważnych zagrożeń środowiskowych, więc ich transport powinien odbywać się z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa.

Odpady nienadające się do ponownego przetworzenia są unieszkodliwiane. Odbywa się to za pomocą różnych metod – niektóre się spala, inne można zneutralizować chemicznie, 2

Gospodarka opadami to długa i skomplikowana sieć procesów, których ostatecznym celem jest zminimalizowanie wpływu śmieci na środowisko. Współcześnie dąży się do jak największej redukcji ilości wytwarzanych śmieci – jest co ograniczać, bo dane wskazują, że w 2019 roku każdy mieszkaniec Unii Europejskiej wyprodukował 502 kilogramy odpadów komunalnych!

Na szczęście, 48% zostało poddanych recyklingowi, co dobrze rokuje na przyszłość2.

https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Municipal_waste_statistics

11

ekologia

Następnie śmieci są przetwarzane – wiele z rzeczy, które uznajemy za niezdatne do użycia nadaje się do ponownego wykorzystania. Z puszek można odzyskać aluminium, a z nakrętek HDPE (High Density PE, gęsty polietylen), twardy plastik, który jest idealnym surowcem wtórnym. W ponownym przetwarzaniu odpadów znajduje swoje potwierdzenie angielskie przysłowie – one man’s trash is another man’s treasure.

żeby zminimalizować ich szkodliwość, jeszcze inne poddaje się reakcji utleniania, żeby usunąć z nich toksyczne związki.

Jednakże nie da się tych metod zastosować do wszystkich rodzajów śmieci, więc niektóre z nich składuje się w specjalnie wyznaczonych miejscach.

Jak

prawidłowo segregować śmieci?

ekologia

Choć recykling obecny jest w naszym życiu od dawna, a z każdym kolejnym rokiem przywiązuje się do niego coraz większą wagę, wciąż sprawia on pewne trudności. Warto więc zapoznać się z kilkoma prostymi zasadami, dzięki którym domowa segregacja stanie się jeszcze łatwiejsza.

Z początkiem roku 2021 miała miejsce kolejna zmiana zasad segregacji odpadów – dzieli się je na pięć frakcji: odpady zmieszane, bioodpady, szkło, papier oraz metale i tworzywa sztuczne. Nowe zasady mają pomóc zmniejszyć ilość powstających śmieci, a także przyzwyczaić Polaków do segregacji. Badania w tym zakresie mogą niepokoić – choć 68% badanych deklaruje, że segreguje wszystkie odpady, to wciąż 69% wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych stanowią odpady zmieszane1. Wpływ na taki wynik mają również błędy w domowym sortowaniu.

12

Segregacja odpadów pozwala ograniczyć ich ilość oraz daje możliwość ponownego ich wykorzystania, co w świecie kurczących się zasobów naturalnych jest nieocenioną wartością.

Samo segregowanie, choć na początku może sprawiać trudności, jest łatwiejsze niż się wydaje.

Ponieważ odpady mają być podzielone na pięć frakcji, warto przygotować sobie taką samą ilość koszy lub worków.

Warto też podzielić je kolorystycznie, co ułatwi nam zapamiętanie. Powszechnie stosuje się następujące oznaczenia: niebieski – papier, żółty – tworzywa sztuczne i metale, zielony – szkło, brązowy – bioodpady, czarny – odpady zmieszane.

Stosunkowo najłatwiejsze jest segregowanie szkła – do kosza przeznaczonego na ten rodzaj odpadów trafiają wszystkie szklane butelki (poza zwrotnymi), słoiki czy flakony. Nie ma konieczności pozbywania się etykiet. Bez problemu możemy do zielonego kosza wrzucić również butelki po oleju czy oliwie, ale musimy pamiętać, żeby nie wrzucać do nich luster, szyb czy naczyń żaroodpornych – wykonane są one z innych rodzajów szkła niż to opakowaniowe, więc powinny znaleźć się w koszu na odpady zmieszane.

Z początkiem roku 2021 miała miejsce kolejna zmiana zasad segregacji odpadów – dzieli się je na pięć frakcji: odpady zmieszane, bioodpady, szkło, papier oraz metale i tworzywa sztuczne.

Nowe zasady mają pomóc zmniejszyć ilość powstających śmieci, a także przyzwyczaić Polaków do segregacji.

Bioodpady to kategoria, która na początku sprawia nieco trudności, gdyż intuicja podpowiada, żeby wyrzucać tu wszystkie resztki jedzenia. Tymczasem brązowy kosz to miejsce dla odpadów pochodzenia roślinnego, takich jak obierki i resztki warzyw oraz owoców, zwiędłe kwiaty czy skorupki jaj. Nie powinno się tu wrzucać pozostałości po obiedzie czy odpadów pochodzenia zwierzęcego, jak również drewna.

Czarny kosz na odpady zmieszane to miejsce dla większości śmieci, których nie dało przydzielić się do pozostałych czterech koszy. Tutaj trafiają kości, resztki mięs, olej po smażeniu (szczelnie zapakowany), zużyte pieluchy czy podpaski, stłuczona ceramika i lustra, a także tekstylia, paragony fiskalne oraz zwykłe żarówki.

Pozostaje jeszcze kwestia odpadów takich jak baterie, energooszczędne żarówki czy zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Te należy oddać do PSZOK-U, Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, ale wiele marketów budowlanych czy sklepów z elektroniką prowadzi własne punkty zbiórek. Pamiętajmy też, żeby nie wyrzucać zużytych leków z innymi odpadami – należy je zdeponować w specjalnym pojemniku w aptece.

https://www.plastech.pl/wiadomosci/60-Polakow-uwaza-ze-system-segregacji-smieci-w-Polsce-16344

13

ekologia

Do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne wyrzucamy plastikowe butelki i opakowania, wszelkiego rodzaju folie, reklamówki i jednorazowe torebki, a także puszki. Powinny tu też trafić kartony po mleku i napojach. Butelki przed wyrzuceniem warto zgnieść i lekko zakręcić, co pozwoli ograniczyć zajmowane miejsce.

Również puste opakowania po aerozolach można wrzucać do żółtego pojemnika.

1

Jeśli chodzi o odpady papierowe, najważniejsza zasada brzmi – powinny być suche i czyste, żeby znaleźć się w koszu na papier; zabrudzone lądują w odpadach zmieszanych. Niebieski kosz to miejsce na tekturowe i papierowe opakowania, gazety, ulotki i czasopisma.

szkło

segregować śmieci?

Jak

prawidłowo

• Butelki bez kapsli i nakrętek • Słoiki bez zakrętek • Szklane opakowania po kosmetykach

papier • Pocięte, złożone kartony, tekturę • Katalogi, ulotki • Gazety i czasopisma • Papier szkolny i biurowy, zadrukowane kartki • Zeszyty i książki • Papier pakowy, papierowe torby • Wytłoczki papierowe po jajkach

plastik i metal • Zgniecione butelki po napojach PET • Kartony po sokach i mleku • Opakowania po środkach czystości i kosmetykach • Folię • Puszki, kapsle i metalowe zakrętki • Plastikowe opakowania po produktach spożywczych

bio

zmieszane

• Obierki warzywne i owocowe • Odpadki i resztki pochodzenia roślinnego • Fusy po kawie i herbacie • Zwiędłe kwiaty • Rośliny doniczkowe • Gałęzie drzew i krzewów • Skoszoną trawę i liście • Trociny i korę drzew • Pieczywo, mąki, kasze, ryż • Skorupki jajek

Pozostałe śmieci, które nie podlegają segregacji, w szczególności: • Resztki mięsa i kości • Mokry i tłusty papier • Zużyte materiały higieniczne, pieluchy • Żwirek dla zwierząt • Potłuczone naczynia

ekologia

15

Ile śmieci powstaje

w Polsce i Europie?

Statystyki odpadowe

ekologia

Faktem jest, że we współczesnym świecie produkuje się niebotyczną ilość odpadów. Na co dzień się nad tym nie zastanawiamy, ale świadomość ilości tworzonych przez nas śmieci pozwala nam przeciwdziałać temu problemowi.

Dane są jednoznaczne – w 2019 roku w Polsce wytworzono około 127 milionów ton opadów, z czego 12,8 miliona ton stanowiły odpady komunalne1. Są to ogromne ilości śmieci, ale porównanie tych danych z ostatnim dwudziestoleciem pokazuje wyraźnie pozytywny trend – od 2000 roku wytwarzamy jako kraj corocznie podobną ich ilość, a w ostatnich latach notuje się nieznaczne spadki w porównaniu do pierwszej dekady XXI wieku, co pokazuje, że gospodarka odpadami wykazuje pewną skuteczność.

Widać też wyraźnie, że odpady przemysłowe stanowią znakomitą większość produkowanych w Polsce śmieci. Również tu można zaobserwować pozytywne trendy – w 2019 roku ze 114 milionów ton wytworzonych odpadów przemysłowych, prawie 56 milionów ton zostało poddanych odzyskowi, co dobrze rokuje na przyszłość2.

16

Podobnie rzecz ma się z odpadami komunalnymi – z prawie 13 milionów ton w 2019 roku do odzysku skierowano 7,1 miliona ton, z czego 3,2 miliona trafiło do recyklingu, zaś reszta do kompostowania lub przekształcenia termicznego.

Dane przytaczane przez Główny Urząd Statystyczny pokazują raczej pozytywny trend, ale jak mają się one do codziennych działań i świadomości Polaków na temat produkcji odpadów i ich segregacji? Z badań przeprowadzonych przez ARC Rynek oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu, w 2019 roku 66% Polaków deklarowało, że sortuje śmieci, a 58% widzi sens w tym działaniu. Jednocześnie badania wykazały, że tylko 15% respondentów było w stanie prawidłowo przydzielić odpady do pojemników3. Jednocześnie Polacy deklarują, że chętnie ograniczą ilość odpadów poprze użycie opakowań zwrotnych – taką chęć wyraża 84% badanych4.

66% Polaków deklaruje, że sortuje śmieci

widzi sens

Biorąc pod uwagę całokształt produkcji odpadów, w 2018 w Europie tylko 8,2% pochodziło z gospodarstw domowych, zaś największy udział w wytwarzaniu śmieci miał sektor budowlany, który odpowiadał za 35,9%5. Porównując sytuację Polski do innych państw Unii Europejskiej, mieścimy się w okolicach średniej – w 2018 roku na mieszkańca UE przypadało 7050 kilogramów, tymczasem w Polsce wartość ta wynosiła 6724 kilogramy6.

Bardzo dobrze przedstawiają się statystyki Polski w ponownym wykorzystaniu odpadów – w 2018 roku unijna średnia wynosiła 54,6%, w co wlicza się 37,9% odpadów poddanych recyklingowi, 10,7% wysłanych do ponownego napełnienia oraz 6% wykorzystanych w produkcji energii. Według danych w Polsce prawie wyprodukowanych śmieci trafiła do recyklingu, a łączny udział wszystkich form ponownego wykorzystania wyniósł ponad 70%7!

w tym działaniu

>> jedynie 15% respondentów było w stanie prawidłowo przydzielić odpady do pojemników

Choć może nam się czasami wydawać, że segregacja odpadów nie przynosi zamierzonych efektów i jest czasochłonna, zdecydowanie warto ją uprawiać. Twarde dane pokazują obraz zgoła odmienny od naszych wrażeń i jasno z nich wynika, że sortowanie oraz ponowne wykorzystanie śmieci jest potrzebne i niezbędne dla naszej przyszłości.

dekladuje chęć ograniczenia ilości

84%

odpadów poprzez użycie opakowań zwrotnych 17

biznes

Raport „Ochrona środowiska 2020”, Główny Urząd Statystyczny.

2 Ibidem.

3 https://arc.com.pl/co-trzeci-polak-nie-segreguje-smieci%e2%80%a8/ 4 https://arc.com.pl/polacy-chca-opakowan-zwrotnych/ 5 https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Waste_statistics 6 Ibidem.

7 Ibidem.

1

badanych

Odpady niebezpieczne

zagrożenie dla wszystkich

ekologia

Gdy słyszymy o odpadach niebezpiecznych, jest spora szansa, że na początku myślimy o rzeczach radioaktywnych, toksycznych czy stwarzających zagrożenie biologiczne. Dużo w tym racji, ale przy niewłaściwym składowaniu każdy wyrzucony przez nas śmieć może stać się niebezpiecznym odpadem.

Plastik jest świetnym przykładem produktu, do którego na co dzień nie przywiązujemy dużej wagi, a który może stwarzać poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz może znacząco wpływać na środowisko naturalne. Z badań przeprowadzonych na pacyficznej wyspie Henderson oraz Wyspach Kokosowych wynika, że plastikowe odpadki na tamtejszych plażach podniosły lokalne temperatury o 2,5°C, a także wpłynęły na rozmnażanie się żółwi morskich – resztki plastiku podnoszą temperaturę piasku, w którym spoczywają jaja, co wpływa na strukturę płciową rodzących się żółwi; u gadów płeć dziecka zależy od temperatury, w której wzrastało, a w wyższych temperaturach rodzi się więcej samic1.

18

LOKALNE TEMPERATURY WZROSŁY O 2,5°C, A TAKŻE WPŁYNĘŁY NA ROZMNAŻANIE SIĘ ŻÓŁWI MORSKICH – RESZTKI PLASTIKU PODNOSZĄ TEMPERATURĘ PIASKU, W KTÓRYM SPOCZYWAJĄ JAJA, CO WPŁYWA NA STRUKTURĘ PŁCIOWĄ RODZĄCYCH SIĘ ŻÓŁWI; U GADÓW PŁEĆ DZIECKA ZALEŻY OD TEMPERATURY, W KTÓREJ WZRASTAŁO, A W WYŻSZYCH TEMPERATURACH RODZI SIĘ WIĘCEJ SAMIC Innym przykładem odpadów niebezpiecznych są wypalone paliwo jądrowe oraz wszelkie inne radioaktywne resztki. Ze względu na ich wysoką promieniotwórczość oraz bardzo długi czas połowicznego rozpadu, który może trwać tysiące, a nawet miliony lat, trzeba je składować w określonych warunkach – inaczej mogłyby doprowadzić do poważnego skażenia. Promieniotwórcze resztki przechowuje się głęboko pod ziemią, w nieczynnych kopalniach lub wybudowanych specjalnie do tego celu kompleksach jak np. położony w Finlandii skład Onkalo.

Materiały radioaktywne najbardziej kojarzą się z odpadami niebezpiecznymi, ale zdecydowanie nie są jedynymi. Bardzo duża część surowców używanych w przemyśle może stanowić zagrożenie dla zdrowia 1

Niektóre przedmioty, których używamy na co dzień mogą stać się wyjątkowo niebezpiecznymi odpadami. Przykładem mogą być baterie, które przy niewłaściwym składowaniu prowadzą do poważnych zagrożeń dla zdrowia, życia i środowiska, gdyż mają w swoim składzie bardzo dużo metali ciężkich. Również środki do czyszczenia toalet z wodorotlenkiem sodu w składzie mogą stanowić zagrożenie jako odpad. Także powszechnie kiedyś stosowany w budownictwie azbest jest traktowany teraz jako niebezpieczny materiał.

Jako odpady niebezpieczne traktuje się również wszelkiego rodzaju produkty łatwopalne, wybuchowe, rakotwórcze czy mutagenne. Na szczęście rozwój technologiczny sprawia, że coraz więcej z nich można bezpiecznie neutralizować, a z część z nich, jak zużyte oleje czy rozpuszczalniki, poddaje się recyklingowi. Raczej nie pozbędziemy się całkowicie wysoce szkodliwych odpadów, ale istnieje spora szansa, że będziemy w stanie znacząco zminimalizować ich wpływ.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304389421011043?via%3Dihub

19

ekologia

Onkalo to głęboki na ponad pół kilometra kompleks tuneli i hal, w których od 2023 roku składowane ma być wypalone paliwo jądrowe pochodzące z fińskich elektrowni atomowych. Ponieważ będzie się rozkładać tysiące lat, projektanci musieli opracować system zabezpieczeń przed przyszłymi pokoleniami, które mogą być nieświadome zagrożenia – w tym celu tunele usiane są różnorakimi przeszkodami terenowymi, a także wszędzie znajdują się piktogramy, znaki i wiadomości w kilku językach, które mają zniechęcić potencjalnych eksploratorów do zwiedzania.

i życia, a także może doprowadzić do katastrofy ekologicznej przy niewłaściwym składowaniu. Lista potencjalnie szkodliwych substancji i przedmiotów jest bardzo długa: mogą to być odpady medyczne i leki, substancje oleiste, środki ochrony roślin, tusze czy farby.

Pandemia

COVID-19

pandemią odpadów

ekologia

COVID-19 wywrócił nasze życia do góry nogami. Z dnia na dzień musieliśmy przeorganizować niemal wszystkie obszary naszej codzienności, a wysoka zaraźliwość wirusa sprawiła, że konieczne stało się użycie maseczek oraz rękawiczek – w dużej mierze traktowanych jednorazowo.

W pierwszych tygodniach kryzysu spowodowanego pojawieniem się koronawirusa SARS-CoV-2 świat zajmował się głównie ograniczaniem ilości zakażeń, żeby nie doprowadzić do przeciążenia systemów ochrony zdrowia. Szybko okazało się, że koronakryzys będzie wieloaspektowy i dotknie niemal każdego aspektu naszych żyć – jednym z problemów okazała się być zwiększona produkcja odpadów.

20

SARS-CoV-2 przenosi się drogą kropelkową, a także jest w stanie przetrwać na różnych powierzchniach. Odkrycie mechanizmu rozprzestrzeniania się nowego wirusa sprawiło, że rządy wielu państw na świecie nakazały obywatelom nosić maseczki, a w niektórych sklepach konieczne stało się również używanie jednorazowych rękawiczek. Zwiększyło to ich produkcję – według wyliczeń, gdyby ludzie podczas lockdownu każdego dnia zmieniali maseczkę i rękawiczki, przełożyłoby się to na miesięczne zapotrzebowanie na 129 miliardów maseczek i 65 miliardów rękawiczek1!

Zwiększone użycie jednorazowego plastiku widoczne było między innymi w szpitalach w Wuhan, gdzie w trakcie szczytu zakażeń zużywano 240 ton maseczek i rękawiczek dziennie, sześć razy więcej niż przed pandemią2. Wzrost odnotowano również w innych miejscach – w Szpitalu Uniwersyteckim Króla Abdullaha w Jordanii produkowano 650 kilogramów odpadów medycznych dziennie przy leczeniu 95 pacjentów chorych na COVID-193.

Wzrost ilości odpadów był wyraźnie widoczny również w innych obszarach. Wymuszone przez pandemię lockdowny oraz nakaz dystansu społecznego przełożyły się na większą ilość czasu spędzanego w domu, co z kolei poskutkowało boomem w obszarze e-commerce. Ludzie zaczęli robić więcej zakupów przez Internet, co wiązało się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na opakowania. Pandemia uwypukliła to, co było widoczne już wcześniej – na przykładzie USA widać, że niecałe 14% plastiku zużytego na opakowania zostało poddane recyklingowi4, a znakomita większość została spalona lub wyrzucona na wysypiska5.

https://science.sciencemag.org/content/369/6509/1314 Ibidem. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7430241/ 4 https://www.ellenmacarthurfoundation.org/publications/the-new-plastics-economy-rethinking-the-future-of-plastics-catalysing-action 5 https://ilsr.org/waste-incineration-renewable-energy/#:~:text=Incinerators%20generate%20harmful%20pollution%20posing,[27]%20and%20hazardous%20ash.

6 https://www.weforum.org/agenda/2020/06/covid-19-food-waste-mountains-environment/

ekologia

Jednym ze skutków pandemii było zamknięcie restauracji i barów, co poskutkowało zmianą w ich modelach biznesowych – zmuszone przez okoliczności postawiły one na jedzenie na wynos. Jednakże, nasze próby uratowania ulubionych pubów miały również negatywne skutki – przyczyniły się do wzrostu nie tylko plastikowych i papierowych odpadów po opakowaniach, ale również wpłynęły na zwiększenie ilości marnowanego jedzenia. To z kolei, składowane na wysypiskach, doprowadziło do wzrostu emisji metanu, który jest silniejszym gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla6. Jak widać na podanych przykładach, pandemia COVID-19 była wyzwaniem nie tylko dla systemów ochrony zdrowia, ale również gospodarki odpadami, a uprzątnięcie jej skutków może zająć dużo czasu.

WEDŁUG WYLICZEŃ, GDYBY LUDZIE PODCZAS LOCKDOWNU KAŻDEGO DNIA ZMIENIALI MASECZKĘ I RĘKAWICZKI, PRZEŁOŻYŁOBY SIĘ TO NA ZAPOTRZEBOWANIE NA 129 MILIARDÓW MASECZEK I 65 MILIARDÓW RĘKAWICZEK MIESIĘCZNIE1!

1

2 3

21

Zanieczyszczenie środowiska

jest większe niż myślisz

ekologia

O zanieczyszczeniu środowiska słyszymy od dziesięcioleci, ale przez długi czas ignorowaliśmy problem, uznając, że Ziemia sobie z nim poradzi. Dopiero, gdy nasz wpływ na planetę stał się tak duży, że zaczęła rosnąć średnia temperatura globu, a dziesiątki gatunków zwierząt i roślin zaczęły wymierać, zdaliśmy sobie sprawę z powagi sytuacji.

Ludzkość na przestrzeni wieków wymyśliła i stworzyła wiele wspaniałych rzeczy – odkryliśmy równania opisujące podstawowe prawa przyrody, wybudowaliśmy budynki zdolne przetrwać tysiące lat, nauczyliśmy się czerpać energię z atomu i słońca – ale udało nam się również stworzyć różne rodzaje zanieczyszczeń. Nie jest nadużyciem stwierdzenie, że zaśmieciliśmy planetę w każdy możliwy sposób.

Zacznijmy od śmieci, które produkujemy codziennie – resztek opakowań, zużytych chusteczek, obierek itp. Przeciętny mieszkaniec Ameryki Północnej w ciągu jednego dnia produkuje średnio ponad 2 kilogramy odpadków1. Skalę zanieczyszczeń widać również po emisjach dwu22

tlenku węgla – w 2018 roku w Katarze przypadało 31,3 tony CO2 per capita, z kolei w bogatych krajach takich jak Kanada, USA czy Australia wartość ta wynosiła około 15 ton na głowę2.

Ilość i skalę zanieczyszczeń widać również po jakości powietrza – smog stał się poważnym problemem wielu miast w Polsce i na świecie. Dane gromadzone przez Polski Alarm Smogowy wykazały, że w 2018 roku w wielu miastach przekroczono znacznie dopuszczalną ilość dni roku z przekroczonym dobowym dopuszczalnym poziomem PM10 – prawo dopuszcza taką sytuację przez 35 dni w roku, zaś w Pszczynie PM10 w stężeniach niebezpiecznych dla zdrowia odnotowano przez 125 dni w roku3! Jako przykład ogromnego zanieczyszczenia może też służyć Wielki Smog Londyński z 1952 roku, który doprowadził do chorób i śmierci dwunastu tysięcy osób, a także zmusił brytyjski parlament do wprowadzenia w 1956 roku ustawy o czystym powietrzu4.

Zanieczyszczone są również wody – rzeki i jeziora, morza i oceany. Z danych zebranych przez Agencję Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (EPA) ponad połowa rzek5 i jedna trzecia jezior6 w Stanach Zjednoczonych jest w mniejszym lub większym stopniu zanieczyszczona. Podobnie rzecz ma się z morzami i oceanami – są one z każdym rokiem coraz cieplejsze, coraz bardziej zakwaszone oraz pełne śmieci, których przybywa w tempie ośmiu milionów ton rocznie7.

Plastik jest jednym z największych zagrożeń dla współczesnego środowiska, co najbardziej widoczne jest po Wielkie Pacyficznej Plamie Śmieci, która w swoimi rozmiarami może trzy razy przewyższać powierzchnię Francji8. W 2017 roku Plastic Oceans Foundation wystosowała petycję do ONZ, w której proponowała uznać Plamę Śmieci za osobne państwo – Wyspy Śmieciowe9.

Plastik jest jednym z największych zagrożeń dla współczesnego środowiska, co najbardziej widoczne jest po Wielkie Pacyficznej Plamie Śmieci, która w swoimi rozmiarami może trzy razy przewyższać powierzchnię Francji1.

W 2017 roku Plastic Oceans Foundation wystosowała petycję do ONZ, w której proponowała uznać Plamę Śmieci za osobne państwo – Wyspy Śmieciowe2.

Poważnym zagrożeniem dla środowiska są również odpady elektroniczne, a więc zużyte monitory, telewizory, komputery, smartfony i inne sprzęty. Część z użytych do ich produkcji materiałów da się odzyskać, ale w wypadku niewłaściwego składowania, zawarte w nich związki metali takich jak ołów, mogą powodować długookresowe negatywne efekty zdrowotne w postaci np. zwiększonej ilości zachorowań na raka.

Zanieczyszczać mogą również światło i dźwięk. Na co dzień raczej tego nie zauważamy, ale mogą one prowadzić do poważnych nieprawidłowości zdrowotnych nie tylko u ludzi, ale także u ptaków, wpływając np. na ich cykl dobowy i rozrodczy10.

Podobnie działa hałas – badania dowodzą, że ptaki żyjące w miastach śpiewają głośniej i w wyższych częstotliwościach niż ich kuzyni z terenów podmiejskich11; w ten sposób „przekrzykują” one miejski hałas.

Jak widać, świat jest zanieczyszczony bardziej niż można było się spodziewać. Na szczęście rozwój proekologicznych postaw i ustaw oraz odpowiednie technologie pozwalają z każdym rokiem minimalizować ilość powstających zanieczyszczeń, co korzystnie wpływa zarówno na nas, jak i na planetę. ekologia

https://www.wastedive.com/news/world-bank-global-waste-generation-2050/533031/ https://www.statista.com/statistics/270508/co2-emissions-per-capita-by-country/ https://polskialarmsmogowy.pl/2019/10/smogowi-liderzy-ranking-polskich-miast-z-najbardziej-zanieczyszczonym-powietrzem/ 4 https://www.britannica.com/event/Great-Smog-of-London 5 https://www.epa.gov/sites/production/files/2016-03/documents/fact_sheet_draft_variation_march_2016_revision.pdf 6 https://www.epa.gov/sites/production/files/2016-12/documents/nla_fact_sheet_dec_7_2016.pdf 7 https://www.nrdc.org/stories/ocean-pollution-dirty-facts 8 https://theoceancleanup.com/great-pacific-garbage-patch/ 9 https://www.change.org/p/un-secretary-general-ant%C3%B3nio-guterres-accept-the-trash-isles-as-an-official-country-help-protect-our-oceans 10 https://www.nsf.gov/discoveries/disc_summ.jsp?cntn_id=301714&org=NSF 11 https://bentonswcd.org/effects-of-urbanization-on-birds/ 1

2 3

23

Czy codzienne

wybory wpływają na stan środowiska?

ekologia

Może się zdarzyć, że wyrzucając wyczyszczone opakowanie po jogurcie, zastanawiamy się – czy to, co robię, ma sens? Często wyrażaną wątpliwością przy sortowaniu śmieci jest twierdzenie, że zabierają je różne śmieciarki, ale jadą na jedno wysypisko. Czy to prawda i czy codzienne wybory mają wpływ na ilość zanieczyszczeń oraz stan środowiska?

Odpowiedź brzmi – i tak, i nie. Spoglądając na dane GUS-u można zauważyć, że w 2019 roku odpady komunalne, a więc wynikające z naszej codziennej, nieprzemysłowej działalności stanowiły tylko 12,8 miliona ton; odpadów przemysłowych z kolei zebrano 114 milionów ton1. Na podstawie tych informacji można domniemywać, że podmioty gospodarcze wywierają większą presję na środowisko niż gospodarstwa domowe.

24

Swego czasu, bazując na badaniu przeprowadzonym przez CDP2, największe światowe pisma donosiły, że 100 największych firm świata odpowiada za 71% emisji gazów cieplarnianych. Jest w tym trochę prawdy, ale nie jest to cała prawda – na owe emisje składa się nie tylko codzienna działalność badanych spółek, ale również produkcja energii, pracownicy, którzy muszą dojechać do miejsca pracy, a także politycy, którzy wdrażają określone prawa i dyrektywy3.

Nie zmienia to faktu, że wielka firma jako osobny byt wywiera większą presję na środowisko niż indywidualna jednostka.

Nie zmienia to również faktu, że zanieczyszczenie oraz zmiany klimatu negatywnie wpływają na naszą codzienność, więc należy czynić wszystko, że minimalizować ich efekty. Nasze codzienne wybory mają sens – wystarczy kilka prostych zmian, żeby ograniczyć negatywne skutki, a dodatkowo pozwolą nam one trochę zaoszczędzić, co długoterminowo może przełożyć się na zyski.

energooszczędnego oświetlenia. Korzyści może przynieść również zbadanie właściwości izolacyjnych domu, gdyż mają one bardzo duży wpływ na jego efektywność energetyczną.

Również sposób codziennego poruszania się ma ogromny wpływ na planetę. Choć najwolniejsze, z perspektywy presji środowiskowej i zdrowia, najlepsze są poruszanie się pieszo oraz jazda rowerem. Warto również rozważyć przesiadkę z samochodu do komunikacji publicznej – autobusy, tramwaje i pociągi pozwalają zmniejszyć emisje o nawet 30%5!

Dane wskazują, że w bogatych krajach zużywa się więcej energii – dla przykładu w Polsce jest to 4159 kilowatogodzin rocznie, ale już w Norwegii mowa o 26492 kilowatogodzinach rocznie

Jednym z naszych pierwszych kroków zmierzających do zmniejszenia wpływu na planetę powinno być przyjrzenie się zużyciu energii. Jej produkcja wiąże się z emisjami, ale jest ona nam niezbędna do funkcjonowania we współczesnym świecie. Dane wskazują, że w bogatych krajach zużywa się więcej energii – dla przykładu w Polsce jest to 4159 kilowatogodzin rocznie, ale już w Norwegii mowa o 26492 kilowatogodzinach rocznie4. Warto zacząć od prostych czynności w rodzaju wyłączania gniazdek i sprzętów, z których nie korzystamy. Potem rozważmy np. użycie telefonu z wytrzymalszą i pojemniejszą baterią czy instalację

Zużycie energii i środki przemieszczania się to niejedyne obszary, w których możemy dokonywać zmian – równie wielki wpływ możemy wywrzeć, zmieniając nasze podejście do wody oraz diety.

Produkcja mięsa wiąże się z użyciem ogromnych ilości wody, paszy i przestrzeni, co przekłada się na bardzo dużą presję środowiskową, więc warto rozważyć włączenie większej ilości warzyw i owoców do swoich posiłków6. Podobnie rzecz ma się z wodą – wystarczy dokładnie zakręcać kran, brać prysznic zamiast kąpieli oraz używać ekoprogramów podczas prania, żeby zaoszczędzić tysiące litrów wody rocznie!

Podsumowując – nasze codzienne wybory mają sens w kontekście wpływu na środowisko naturalne. Indywidualny wpływ nie ma znaczenia, ale gdy mowa o milionach indywiduów staje się znaczący. Dlatego warto wdrożyć w swoim codziennym życiu proekologiczne zachowania, bo pozwoli to zmniejszyć naszą ogólną presję na środowisko. ekologia

Raport „Ochrona środowiska 2020”, Główny Urząd Statystyczny. https://b8f65cb373b1b7b15feb-c70d8ead6ced550b4d987d7c03fcdd1d.ssl.cf3.rackcdn.com/cms/reports/documents/000/002/327/original/Carbon-Majors-Report-2017.pdf?1499691240 https://www.treehugger.com/is-it-true-100-companies-responsible-carbon-emissions-5079649 4 https://ourworldindata.org/grapher/per-capita-electricity-consumption 5 https://www.apta.com/wp-content/uploads/Resources/resources/reportsandpublications/Documents/greenhouse_brochure.pdf 6 https://www.nrdc.org/sites/default/files/eatgreenfs_feb2010.pdf 1

2 3

25

Jak jednostki samorządowe

mogą wpłynąć na polepszenie sytuacji śmieciowej w Polsce?

ekologia

Od 1 lipca 2017 roku obowiązuje w Polsce Jednolity System Segregacji Odpadów. Określa on najważniejsze zasady sortowania i przetwarzania śmieci oraz nakłada na wszystkich obowiązek segregowania. Za jego wdrożenie i przestrzeganie odpowiedzialne są gminy, które również precyzują opłaty za wywóz śmieci.

Skuteczna i sprawna gospodarka odpadami to szereg wyzwań, z którymi muszą poradzić sobie zarówno właściciele nieruchomości, jak też gminy. Więcej obowiązków spoczywa po stronie gminnej – właściciele zobowiązani są do właściwego segregowania oraz uiszczania opłat na rzecz gminy, która zajmuje się wywozem, neutralizacją, ponownym wykorzystaniem oraz składowaniem zebranych odpadów. W ramach jej powinności

26

znajdują się również działania edukacyjne i informacyjne z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, a także budowa i nadzór nad miejscami do przetwarzania odpadów czy punktami napraw zniszczonych produktów.

Oczywiście, w trakcie powstają problemy – podstawowe to świadomość ekologiczna Polaków oraz niskie zdanie o gospodarce odpadami. Badania wskazują, że co prawda 68% respondentów deklaruje, że segreguje wszystkie odpady, ale aż 60% uważa, że system gospodarki odpadami się nie sprawdza; cieszy jednak, że spora 80% ankietowanych uważa, że segregowanie śmieci jest sensowne1, ale tylko 15% jest w stanie wykonać to prawidłowo2.

Gminy powinny wykorzystać fakt, że znakomita większość Polaków uważa, że segregacja odpadów jest słusznym zadaniem – pierwszym krokiem na drodze do wyeliminowania problemów z prawidłową segregacją powinny być działania edukacyjne. Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć, a kampanie informacyjne przygotowane we współpracy z placówkami edukacyjnymi czy przedsiębiorstwami mogą przynieść bardzo dobre skutki.

Oprócz tego gminy powinny cały czas analizować strukturę i ilość odbieranych odpadów – wiele z wyrzuconych rzeczy da się wykorzystać ponownie lub naprawić. Przykłady miejsc takich jak Po-Dzielnia w Poznaniu, gdzie można oddać rzeczy w dobrym stanie, których już nie używamy i w zamian za darmo zabrać te, które mogą nam być potrzebne czy galeria handlową zero-waste ReTuna w szwedzkiej Eskilstunie3 pokazują, że zmniejszanie ilości odpadów komunalnych łączy się również z budowaniem więzi społecznych.

technologia – taka jak montaż elektronicznych koszy na śmieci.

Mieszkańcy mają dostęp do kontenerów za pomocą aplikacji, a te na bieżąco wysyłają dane o swoim zapełnieniu do centrali; pozwala to zwiększyć skuteczność całego systemu. Równie duże korzyści może przynieść wprowadzenie łatwo dostępnych kompostowników na bioodpady, które później będą wykorzystywane do nawożenia parków i ogrodów.

Sporym problemem jest też spalanie śmieci w domowych instalacjach grzewczych, które na dłuższą metę może prowadzić do skażenia środowiska. W wypadku tak szkodliwego działania, najlepsze będzie połączenie marchewki i kija – należy więc prowadzić akcje edukacyjne o szkodliwości tego zjawiska, ale równocześnie patrolować okolicę z urządzeniami pomiarowymi. Tu również może pomóc technologia – w Katowicach używano do tego celu dronów4.

Prawdziwie wymierny pożytek dają zmiany w prawie – pozwalają one kontrolować nieuczciwe firmy zajmujące się odbiorem odpadów, ale są również przydatne dla mieszkańców. Obecnie wielu narzeka na wysokie ceny wywozu śmieci – problem zarówno z opłatami, jak i z ilością generowanych odpadów mógłby rozwiązać system PAYT (pay as you throw, płacisz tyle, ile wyrzucasz). PAYT zastosowano np. w Grafton, Północna Karolina, gdzie w ciągu trzech lat ilość śmieci spadła o 41%5.

Gminy dysponują sporym zestawem środków, żeby zachęcić swoich mieszkańców do segregowania odpadów. Pozwala to nie tylko rozwiązać problem z ich dużą ilością, ale również korzystnie wpływa na zdrowie ludzi i poprawia stan lokalnych ekosystemów.

Częstym problemem są śmieci podrzucane przez obcych, a szczególnie uciążliwe jest podrzucanie odpadów budowlanych czy wielkogabarytowych. Z pomocą gminom przychodzi ekologia

https://www.plastech.pl/wiadomosci/60-Polakow-uwaza-ze-system-segregacji-smieci-w-Polsce-16344 https://arc.com.pl/co-trzeci-polak-nie-segreguje-smieci%e2%80%a8/ https://www.wwf.pl/aktualnosci/problemy-gospodarki-odpadami-komunalnymi-poradnik-dla-gmin 4 https://businessinsider.com.pl/technologie/dron-wykrywa-w-katowicach-palenie-smieciami/y1p12ty 5 http://recyclingtoday.com/article/payt-grafton-wastezero/ 1

2 3

27

Środowisko,

ekologia

a Idealbin

28

Wyzwania

Rozwiązania Idealbin

nieprawidłowa segregacja

powiadomienia wysyłane w panelu użytkownika czy segregacja była efektywna, czy w naszych workach znalazły się przypadkiem odpady, których nie powinno tam być

brak wiedzy nt. segregacji

szereg działań edukacyjnych mających na celu poprawienie tej sytuacji, w tym ogólnodostępna wyszukiwarka odpadów wraz z informacją do którego kosza odpad powinien trafić

przepełnione kosze, a co za tym idzie odpady, które z nich wypadają i nierzadko są roznoszone po całej okolicy

szczelnie zamknięte kosze, bez możliwości przepełnienia

przepełnione kosze to też ryzyko pojawienia się szkodników czy toksycznych oparów

szczelnie zamknięte kosze, czujniki przepełnienia

zanieczyszczenie powietrza związane z nieefektywnym odbiorem odpadów

dzięki czujnikom zapełnienia brygady wiedzą kiedy nadeszła pora, aby odebrać dane odpady, nie ma ryzyka „pustych” przejazdów

relacje

Brak segregacji śmieci

w sąsiedztwie -co na to poradzić?

relacje

Wielu mieszkańców bloków może pochwalić się miłym sąsiedztwem. Zdarzają się jednak niesforni sąsiedzi “śmieciarze”, którzy stanowią problem dla mieszkańców oraz właścicieli budynków.

Według raportu Morizon aż 15% Polaków wśród denerwujących zachowań innych lokatorów wymienia zaśmiecanie klatki schodowej i ogólne problemy związane ze śmieciami.

Jednym z problemów, z którym mają do czynienia właściciele bloków, jest pozostawianie śmieci na klatce schodowej. Niektórzy najemcy, chcąc pozbyć się brzydkiego zapachu ze swoich mieszkań, wystawiają worki pełne niesegregowanych odpadów w tym resztek jedzenia, brudnych pieluch czy też pozostałości po imprezach przed swoje drzwi. Może to wynikać z faktu, że

30

CZYSTA OKOLICA SZCZĘŚLIWI MIESZKAŃCY

często kosze na podwórkach są przepełnione i mieszkańcy zauważają w nich niesortowane w żaden sposób odpady. To z kolei może sprawiać, że lekceważąco podchodzą do idei recyklingu.

Zgodnie z ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach został wprowadzony obowiązek segregowania odpadów przez wszystkich obywateli kraju. Niestety zmiany te niekorzystnie wpłynęły na sąsiedzkie stosunki w blokach.

Wynika to z faktu, że gdy choć jedna osoba nie segreguje śmieci, konsekwencje ponoszą wszyscy mieszkańcy. Nałożone przez gminy sankcje mogą stanowić od dwukrotności do czterokrotności podstawowej opłaty za śmieci. Jak zatem zachęcić najemców do segregacji?

Proces zbierania odpadów komunalnych w Polsce jest bardzo złożony i wymaga znacznej ilości zasobów. Z użyciem wyżej opisanego rozwiązania firmy zajmujące się gospodarką odpadami będą mogły zwiększyć swoją wydajność operacyjną, obniżyć koszty i zwiększyć satysfakcję mieszkańców, zapobiegając przepełnieniu śmietników, zachęcając ich do recyklingu i zmniejszając koszty, które będą ponosić za odbiór odpadów. Wpłynie to na poprawę wydajności, lepszy komfort i warunki sanitarne w obrębie budynków, a także na zmniejszenie zagęszczenia ruchu i zanieczyszczenia oraz bardziej wydajnych usług w całym mieście. Wykorzystując sztuczną inteligencję deweloperzy, gminy oraz firmy zajmujące się gospodarką odpadami mogą również identyfikować i rejestrować zawartość pojemników na śmieci.

31

relacje

Wspólnoty i spółdzielnie starały się w różny sposób poradzić sobie z lokatorami, którzy nie segregują odpadów. Porządkowi sprawdzający zawartość worków na śmieci czy kamery to tylko niektóre z proponowanych rozwiązań. Innym pomysłem była edukacja mieszkańców i przedstawienie segregacji odpadów jako kluczowy czynnik w dbaniu o planetę, a nie jedynie jako obowiązek nałożony ze strony ustawodawców. Niestety żadne z działań nie zdołało poradzić sobie z problemem.

Bardziej skutecznym i innowacyjnym sposobem jest smart waste management. Rozwiązanie jest niezwykle proste, ale może mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie i środowisko miasta i jego mieszkańców.

Zakłada ono montowanie w koszach na śmieci czujników, które mierzą stopień napełnienia pojemników i za pomocą sieci przekazują dane do scentralizowanego systemu. Takie rozwiązanie pozwala natychmiastowo przewidzieć, które z nich wymagają opróżnienia, co poprawia efektywność planowania pracy i trasy śmieciarki. Prowadzi to do zaplanowania procesu odbioru, który nie bierze pod uwagę pustych pojemników na śmieci, oszczędzając paliwo i siłę roboczą.

Co mówią

o nas

nasze śmieci?

relacje

Śmieci są nieocenionym źródłem wiedzy o nas. To, jak postępujemy z odpadami, w dużej mierze określa specyfikę naszej kultury i nas samych. Z reguły nie wyrażamy zgody na pobieranie naszych danych do celów marketingowych i staramy się zabezpieczyć urządzenia i konta hasłami. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, ile ważnych informacji wyrzucamy na śmietnik.

W historii kultury śmieci pojawiły się wraz z rozpoczęciem osiedlania.

W Starym Testamencie można znaleźć nakaz wskazujący na konieczność wyrzucania śmieci poza obóz. Z kolei w starożytnym Rzymie podnoszono dachy domów, ponieważ warstwa śmieci na ulicach rosła w oszałamiającym tempie. Już na podstawie tych danych, można stwierdzić, że miasto zawsze będzie sprzyjać nawarstwianiu się odpadów. Wiele instytucji pragnie temu zaradzić zachęcając osoby, do segregacji czy zmniejszenia konsumpcji. Jednak wciąż wiele osób lekceważy obowiązek segregacji odpadów.

32

Analiza zawartości kosza na śmieci stała się nauką. Mowa o garbologii, która narodziła się na Uniwersytecie w Arizonie i była praktykowana od 1973 roku, natomiast samo pojęcie „garbology” zostało zdefiniowane po pierwszej analizie kosza na śmieci znanego wokalisty, Boba Dylana, w 1971 roku. W Ameryce garbologia uznawana jest za odłam archeologii, definiowanej jako naukowe badania pozostałości materiałów. Ma również wiele wspólnego z antropologią oraz socjologią. Hasło przewodnie tej dyscypliny naukowej brzmi „Śmieci mówią o nas”. Czego zatem możemy dowiedzieć się analizując odpady Polaków?

W Polsce marnujemy bardzo dużo żywności. Zgodnie z danymi UTP 10 proc. żywności, którą wyrzucamy do śmieci, jest nieodpakowana. Często to narzędzia promocji manipulują klientami, sprawiając, że kupują znacznie więcej, niż potrzebują. Specjalne oferty, tańsze wielopaki czy promocje typu „weź dwa, trzeci dostaniesz gratis” to tylko niektóre z marketingowych trików, które mają na celu zwiększenie sprzedaży. Kolejnym problemem jest lekceważenie recyklingu.

Wprowadzenia do miast systemu kamer monitorujących przestrzeń wokół pojemników na śmieci, specjalnego znakowania odpadów oraz sztucznej inteligencji, która będzie sprawować kontrolę jakości segregacji śmieci, pomoże w identyfikacji osób, które są odpowiedzialne za nieprawidłowe składowanie odpadów. Pozwoli to odejść od odpowiedzialności zbiorowej za brak segregacji. Takie rozwiązanie ma skutkować również większą ilością dobrej jakości surowców wtórnych zebranych przez gminę. Inteligentne rozwiązania pomogą również firmom gospodarującym odpadami przewidzieć przyszłe wytwarzanie odpadów. To z kolei ma umożliwić obniżenie kosztów gospodarowania odpadami.

GARBOLOGIA TO NAUKA O ANALIZIE ZAWARTOŚCI KOSZA, I W AMERYCE JEST UWAŻANA ZA ODŁAM ARCHEOLOGII. SAMO POJĘCIE „GARBOLOGY” ZOSTAŁO ZDEFINIOWANE PO PIERWSZEJ ANALIZIE KOSZA NA ŚMIECI ZNANEGO WOKALISTY, BOBA DYLANA, W 1971 ROKU. relacje

Analiza zawartości kosza na śmieci ma również znaczenie marketingowe. Informacja, którą można znaleźć w odpadach, dotyczy m.in.: zwyczajów nabywczych i konsumpcyjnych gospodarstwa domowego czy też pracowników przedsiębiorstw, ekozwyczajów, takich jak skłonność do segregacji czy nabywanie produktów w opakowaniach jednorazowych, stopnia marnotrawstwa produktów, a także ilości zużywanego dobra w określonej kategorii i jednostce czasu oraz wielkości jednorazowego zakupu. Co więcej, sztuczna inteligencja wykorzysty-

wana w gospodarowaniu odpadami ukazuje przykłady zmian, które zachodzą w zachowaniu mieszkańców podczas takich wydarzeń, jak na przykład pandemia. Analiza przeprowadzona, dzięki inteligentnym koszom na śmieci pokazała, że przez obostrzenia centra miast opustoszały, podczas, gdy ludzie spędzali więcej czasu na peryferiach. Zwykle intensywnie używane kosze w centrum, które były opróżniane z dużą częstotliwością, były często puste, ale te na przedmieściach, opróżniane rzadziej, przepełnione.

33

Czy Polska

jest światowym śmietniskiem?

relacje

Polska nazywana jest światowym wysypiskiem śmieci, także tych niebezpiecznych. Tańsze składowanie, brak odpowiednich kontroli służb odpowiedzialnych za ekologię czy brak dobrych praktyk recyklingu, to tylko niektóre z przyczyn narastającego problemu.

W 2017 roku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska wydał pozwolenia na przywóz prawie 734 tys. ton odpadów z zagranicy. To ponad dwa razy więcej niż w poprzednich latach. Często są przywożone również nielegalne odpady, które nie wliczają się do oficjalnych danych. Utylizuje się je przez zakopywanie w dziurach, wyrobiskach lub składuje w halach magazynowych czy fabrykach. Dodatkowo przez brak odpowiedniego sortowania śmieci, Polska traci cenne surowce. To powoduje, że musimy importować śmieci zza granicy, by móc działać.

34

POLSKIE SŁUŻBY NIE SPRAWUJĄ ODPOWIEDNIEJ KONTROLI NAD TYM, CO DZIEJE SIĘ ZE ŚMIECIAMI, KTÓRE TRAFIAJĄ DO POLSKI Z RÓŻNYCH ZAKĄTKÓW ŚWIATA. CO WIĘCEJ, BRAK SPALARNI W POLSCE, POWODUJE, ŻE ŚMIECI ZALEGAJĄ PRZEZ LATA. Z CZASEM WYDOBYWAJĄCY SIĘ Z NICH METAN MOŻE DOPROWADZIĆ DO SAMOZAPŁONU

Polskie służby nie sprawują odpowiedniej kontroli nad tym, co dzieje się ze śmieciami, które trafiają do Polski z różnych zakątków świata. Co więcej, brak spalarni w Polsce, powoduje, że śmieci zalegają przez lata. Z czasem wydobywający się z nich metan może doprowadzić do samozapłonu. Zdarzają się również przypadki podpaleń nielegalnych wysypisk przez śmieciowe mafie, które otworzyły polski rynek na zagraniczne śmieci.

Gromadzone odpady nie są jedynie problemem dla środowiska, to także straty gospodarcze i zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Duża część przechowywanych śmieci jest toksyczna i niebezpieczna dla zdrowia. Zgodnie z przepisami, odpady, które trafiają na składowiska, powinny zostać poddane recyklingowi lub utylizacji. Jednak takie rozwiązanie wiąże się z kosztami. Z tego powodu odpady są często z umysłem podpalane, pożar jest uznawany za zdarzenie losowe, a problem znika wraz z ogniem.

35

relacje

Nunzio Perrella, były przywódca jednej z włoskich grup przestępczych, nazywany „królem odpadów”, w jednym z wywiadów zdradził, że śmieci to złoto i zarabia się na nich o wiele więcej niż na narkotykach. Na tonie przywiezionych śmieci można zarobić nawet 50 euro. Mnożąc tę kwotę przez liczbę

odpadów, które zostały legalnie przywiezione do Polski w 2017 roku, uzyskujemy łącznie 150 mln zł. Do tego trzeba doliczyć również nielegalny obrót odpadami, który według szacowań ministra środowiska może być wart nawet 1,5 mld zł.

Zgodnie z danymi resortu środowiska rocznie odnotowuje się nawet ponad 60 pożarów wysypisk i składowisk śmieci.

relacje

Takie sytuacje zagrażają zdrowiu ludzi. Śmieci emitują bowiem trujące gazy i pyły, które powodują zanieczyszczenie powietrza, gleby i wody. Szkodliwe substancje, powstające pod wpływem przemian chemicznych i biochemicznych, dostają się do gleby, na której uprawiane są rośliny, a następnie są zjadane przez zwierzęta. Z kolei ostatnim etapem tego toksycznego łańcucha pokarmowego jest człowiek.

Eksperci ostrzegają, że jeżeli nie zrobi się nic w celu zmniejszenia problemu, grozi nam katastrofa. Zmiany można wprowadzić poczynając od optymalizacji gromadzenia i zarządzania odpadami.

Wiele krajów wykorzystuje do tego smart waste management. Korzyści wynikające ze stosowanie sztucznej inteligencji przy gospodarowaniu odpadami to m.in.: redukcja emisji CO2, zmniejszenie kosztów zbiórki, kontrola jakości segregacji śmieci, a także monitorowanie w czasie rzeczywistym wskaźników dla wszystkich zainstalowanych w systemie pojemników na śmieci, takich jak ich lokalizacja oraz poziom napełnienia. Problem mają również zwalczać nowe przepisy. Zakładają one m.in. większe rygory dla firm działających w sektorze odpadowym.

Nieuczciwe przedsiębiorstwa będą karane finansowo, proporcjonalnie do wielkości obrotów firmy.

36

wdech i wydech póki możemy

Życie codzienne, a Idealbin

Rozwiązania Idealbin

sąsiedzi niesegregujący odpadów, co wpływa na wzrost kosztów za wywóz, a co za tym idzie na sytuacje konfliktowe pomiędzy sąsiadami

sąsiedzi niesegregujący odpadów, co wpływa na wzrost kosztów za wywóz, a co za tym idzie na sytuacje konfliktowe pomiędzy sąsiadami - indywidualne karty użytkowników, które pozwalają – w dłuższym okresie czasu – zweryfikować kto jest odpowiedzialny za nieposegregowane odpady

trudność w wyrzucaniu odpadów przez osoby niepełnosprawne czy starsze

niższa komora wrzutu odpadów

brak informacji zwrotnej czy prawidłowo segregujemy odpady

jasna informacja zwrotna w panelu użytkownika na temat efektywności segregacji

„nieproszeni goście” – często w naszych koszach znajdują się śmieci wrzucone przez postronnych przechodniów

indywidualne karty dostępu uniemożliwiają dostęp osobom postronnym relacje

Wyzwania

37

38

biznes

biznes

Wywiad z deweloperem

Robert Urbański Baltic Estate

biznes

Według danych GUS – w 2020 roku do użytkowania oddano 221 978 mieszkań, czyli o 7% więcej niż w roku wcześniejszym. Wzrosła także liczba wydanych pozwoleń na budowę – o 2,5% rok do roku. Wniosek jest prosty – konkurencja na tym rynku jest ogromna.

Tak, to prawda. Obserwujemy, że z każdym rokiem rośnie liczba nowo wybudowanych inwestycji mieszkaniowych, jak również liczba chętnych, zainteresowanych zakupem mieszkania z rynku pierwotnego. Pomimo ogromnej konkurencji jest to trend, który powinien cieszyć – konsumenci mają dostęp do bogatszej oferty na rynku. Mogą wybrać swoje wymarzone M2 patrząc już nie tylko na lokalizację czy cenę, ale też – standard wykończenia, do kogo skierowana jest oferta, sąsiedztwo czy dodatkowe benefity oferowane przez dewelopera.

40

Chcielibyśmy rozwinąć temat właśnie dodatkowych benefitów. Z badania przeprowadzonego przez portal oferteo.pl wynika, że w 2019 roku blisko 1/3 Polaków korzystała w swoich domach z rozwiązań typu smart home. Badanie to dotyczyło domów, jak wygląda sytuacja w mieszkaniach?

Z naszego wieloletniego doświadczenia płynie podobny wniosek. Polacy są coraz bardziej świadomymi i otwartymi konsumentami. Dotyczy to także segmentu smart home. „Doraźne” rozwiązania, które oferuje nam wiele firm technologicznych nie są już dla nas wystarczające. Chcemy, żeby nasze mieszkania i domy były „smart” już od samego początku. W naszych inwestycjach również na to stawiamy – oferujemy windy z komunikatami głosowymi, samosterowalne oświetlenie czy możliwość dostania się do budynku za pomocą telefonu, który z powodzeniem zastąpi domofon, pilot do bramy czy klucz do furtki.

W swoich inwestycjach stawiają Państwo nie tylko na rozwiązania smart. Ważna jest dla Was również ekologia.

Zgadza się. Według badania przeprowadzonego przez Ministerstwo Środowiska i Klimatu aż 52% respondentów wskazało ochronę środowiska jako jeden z TOP 3 dziedzin, w których nasz kraj ma najwięcej problemów do rozwiązania. W trakcie naszego wieloletniego doświadczenia zaobserwowaliśmy dwa zjawiska: • o ekologię i proekologiczne zachowania powinno się dbać już na etapie projektowym.

• to co najczęściej sprawia kłopoty lokatorom to segregacja śmieci.

Dziękujemy za rozmowę.

Baltic Estate: Baltic Estate to grupa profesjonalistów posiadających wieloletnie doświadczenie w branży budowlanej. Ponad pół tysiąca inwestycji, które zrealizowaliśmy w całej Polsce, pozwoliło nam zgromadzić olbrzymie portfolio. Nasi specjaliści mają doświadczenie w projektowaniu i budowaniu mieszkań, biur, szpitali, obiektów użyteczności publicznej, budynków inżynieryjnych, a także usługowych i produkcyjnych. Firmę współtworzy ponad stu pracowników, którzy w dwóch siedzibach – Gdańsku i Łodzi – dbają o najwyższy standard każdej realizacji.

41

biznes

Mając to na uwadze w naszych realizacjach dbamy o zastaną zieleń i drzewa, często kosztem naszego zysku. Wybieramy też energooszczędne oświetlenie czy wentylatory. Istotna jest też segregacja śmieci – wiele osób zwracało nam uwagę na swoje dotychczasowe problemy z nią. Takie jak – nieodpowiednio zaprojektowane wiaty śmietnikowe czy problem z miejscem do przechowywania odpowiedniej ilości pojemników. Gospodarka odpadami to niezwykle paląca kwestia, o której wszyscy powinniśmy pamiętać.

Jak mieszkają,

a jak chcą mieszkać Polacy?

biznes

Może nie każdy oczekuje luksusów w swoim mieszkaniu, ale na pewno każdy pragnie bezpieczeństwa i wygody. Własny dom lub M4 to marzenie wielu osób, ale czy wszystkim udaje się je zrealizować?

Na sytuację polskiego rynku mieszkaniowego wpływa wiele czynników – ilość mieszkań oddawanych do użytku, ich ceny, dostępność kredytów, sytuacja finansowa klientów itp. Sektor budowlany w Polsce ma się stosunkowo dobrze, o czym może świadczyć ilość oddanych do użytkowania mieszkań w roku 2020 – według danych GUS-u było ich 221 978, z czego 143 770 było przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem1.

Nie oznacza to, że są one dla wszystkich dostępne – jak pokazują dane zebrane przez ING, od 2013 roku średnia cena transakcyjna za m2 mieszkania w największych miastach w Polsce

42

221 978 mieszkań

Polaków w wieku

oddano w 2020 roku do użytkowa-

24-25 lat mieszka

nia, z czego 143 770 przeznaczo-

z rodzicami (średnia

nych na sprzedaż bądź wynajem

europejska to 30%)

badanych

>> Polacy stawiają na ergonomiczny

stwierdziło, że

układ wnętrza oraz lokalizację z do-

„ceny domów

brze rozwiniętą infrastrukturą drogo-

nigdy nie spadają”

wą i parkingową

cały czas rośnie2. Trend ten zdają się potwierdzać odpowiedzi Polaków na stwierdzenie „ceny domów nigdy nie spadają” – 44% ankietowanych Polaków odpowiedziało „tak” lub „zdecydowanie tak”.

ce od rodziców. Według danych Eurostatu za rok 2019, prawie 45% Polaków między 25, a 34 rokiem życia wciąż mieszka z rodzicami; średnia dla Unii Europejskiej wynosi około 30%4.

Wysokie ceny mieszkań oraz równie drogi najem – spadki w tym obszarze mimo pandemii były niewielkie3 – sprawiają, że Polacy odwlekają w czasie decyzję o zakupie własnego m4 i wyprowadz-

Jak w takim razie mieszka się w przeciętym polskim mieszkaniu?

Dane Głównego Urzędu Statystycznego mówią, że dość ciasno – przeciętna powierzchnia użytkowa na jedną osobę w 2019 biznes

https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5478/5/110/1/budownictwo_mieszkaniowe_w_okresie_i-xii_2020_r.pdf https://www.ing.pl/_fileserver/item/1xyqgai https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ceny-ofertowe-wynajmu-mieszkan-marzec-2021-Raport-Bankier-pl-8083424.html 4 https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/edn-20200812-1 5 https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5492/13/14/1/gospodarka_miezkaniowa_i_infrastruktura_komunalna_w_2019_r..pdf 6 https://ec.europa.eu/eurostat/cache/digpub/housing/bloc-1a.html 7 Ibidem.

8 https://social.estate/jakie-mieszkania-preferuja-polacy/ 9 Ibidem.

10 https://www.ing.pl/_fileserver/item/1xyqgai 11 Ibidem.

1

2 3

43

>> Wysokie ceny

mieszkań oraz równie drogi najem (...) sprawiają, że Polacy odwlekają w czasie decyzję o zakupie własnego m4

https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ceny-ofertowe-wynajmu-mieszkan-marzec-2021-Raport-Bankier-pl-8083424.html

ciasne, ale własne Z badań przeprowadzonych w pierwszych miesiącach pandemii wynika, że Polacy czują się w swoich mieszkaniach wygodnie – tak deklarowało 81% ankietowanych10. Nie oznacza to, że nie zmienialiby niczego w swoich domach. Lista zmian, które wprowadziliby jest długa: poczynając od wielkości i energooszczędności domu, przechodząc przez kwestie finansowe związane z czynszem czy ratą kredytu, a kończąc na dostępie do obiektów handlowych czy rozrywkowych oraz sąsiadach11.

A jakich mieszkań Polacy poszukują? Okazuje się, że największą popularnością cieszą się te o powierzchni między 40, a 60 m2, co może wynikać ze zmniejszającej się wielkości rodzin czy upowszechnienia zdalnej formy pracy8. Zmieniają się również oczekiwania Polaków odnośnie do funkcjonalności – stawiają oni na ergonomiczny układ wnętrza, a pod względem lokalizacji starają się dobierać miejsca z dobrze rozwiniętą infrastrukturą drogową i parkingową9.

Jak widać, wiele czynników wpływa na sytuację rynku mieszkaniowego. Kształtują go nie tylko rzeczywiste sytuacje, ale również oczekiwania klientów, które mogą doprowadzić do dynamicznych zmian w branży. Pragnienie mieszkania w bezpiecznych i komfortowych warunkach raczej się nie zmieni, ale można być pewnym, że w nadchodzących latach rynek mieszkaniowy oraz oczekiwania względem niego będzie kształtować kryzys klimatyczny, który wymusi zmiany w obrębie stosowanych technologii budowlanych.

45

biznes

roku wyniosła 28,7 m2 (w miastach 28,1 m2, na wsiach 29,5 m2)5.

Jest to wzrost o 0,5 m2 w porównaniu do danych za 2018 rok.

Zdecydowanie też preferujemy mieszkania własnościowe, co potwierdzają dane zgromadzone przez Eurostat – w 2019 roku 84,2% mieszkań w Polsce było własnościowych, zaś tylko 15,8% wynajmowanych6. Pokazują one również strukturę mieszkaniową – 55,2% Polaków mieszka w jednorodzinnym domu, zaś 44,6% w lokalu znajdującym się w budynku wielorodzinnym7.

Powiedz mi co kupujesz,

a powiem ci kim jesteś.

Nawyki zakupowe Polaków

biznes

Choć kupujemy i sprzedajemy od pradziejów ludzkości, współczesny świat zdecydowanie stoi handlem. Kupujemy nie tylko podstawowe artykuły, ale również rzeczy, które stają się wyznacznikami naszego statusu i majątku.

Zakupy to nieodłączna część naszego życia; nieważne, czy mowa o zakupie batonika w drodze do pracy, czy mieszkania, w którym osiądziemy i założymy rodzinę – współcześnie niemożliwym jest, żeby od początku do końca zapewnić sobie wszystko pracą własnych rąk. Nawet, gdy zdecydujemy się na budowę własnego domu, musimy kupić grunt, materiały budowlane, być może również czas i umiejętności ekipy budowlanej. Jednym słowem – współczesny świat pełen jest transakcji handlowych.

46

Dokonywane przez ludzi wybory zakupowe mogą bardzo dużo o nich powiedzieć.

Bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na nasze handlowe decyzje była pandemia COVID-19, która całkowicie przemodelowała sposób prowadzenie zakupy. Wpłynęła również na potrzeby i oczekiwania klientów, a także wiele wskazuje, że wywołane nią zmiany w trendach zakupowych utrzymają się dłużej.

Przed wybuchem pandemii COVID-19, polscy klienci podczas zakupów zwracali uwagę głównie na stosunek ceny do jakości (80% badanych) i łatwość zakupu (61%), ale w jej trakcie zaczęli większą wagę przykładać do własnego bezpieczeństwa (wzrost o 58% w porównaniu do czasu przed pandemią)1. Wpłynęła ona również na sytuację finansową Polaków, co również znalazło swoje odzwierciedlenie w podejmowaniu decyzji zakupowych – aż 93% badanych deklarowało, że cena jest istotnym czynnikiem podczas zakupów2.

Wzrosła wyraźnie rola porównywania ofert, zwłaszcza, gdy podczas zakupu sprzętu elektronicznego, AGD lub ubrań – w 2020 roku 34% konsumentów deklarowało, że waży wszystkie za i przeciw oraz zestawia produkty między sobą3. Planowanie i kupowanie na zapas również stały się dla klientów ważniejsze – na okoliczność kwarantanny czy twardego lockdownu przygotowało się 49% badanych osób4.

Zmiana wielkości wydatków domowych wg kategorii produktowych Jak zmieniła się Pana/Pani częstotliwość robienia zakupów w następujących kategoriach w związku z COVID? Spadły Artykuły spożywcze

Takie same 5% 16%

Elektronika użytkowa/komputery służące do pracy/nauki

16%

52%

22%

Restauracje – jedzenie na wynos

32%

19%

65%

Urządzenia gospodarstwa domowego

17%

Rozrywka i media

39%

18%

60%

39%

18%

43%

15%

68%

15%

46%

Produkty i usługi edukacyjne

21%

65%

14%

Odzież i obuwie

26%

63%

11%

Restauracje – jedzenie na miejscu Produkty i usługi sportowe

55% 40%

35% 52%

10% 8% biznes

Zmiany były bardzo dobrze widoczne w obszarze zakupów spożywczych.

W całym 2020 roku sprzedaż jedzenia przez internet wzrosła o 10%, a konsu-

45%

50%

Produkty i usługi zdrowotne i pielęgnacyjne

Majsterkowanie/ogrodnictwo

Wzrosły

źródło: Raport PWC, Nowy obraz polskiego konsumenta, Postawy i zachowania Polaków w obliczu pandemii koronawirusa, 2020

https://www.ing.pl/_fileserver/item/1xyqgaihttps://www.pwc.pl/pl/publikacje/nowy-obraz-polskiego-konsumenta.html#bottom-kick-isection https://www.pwc.pl/pl/publikacje/nowy-obraz-polskiego-konsumenta.html#bottom-kick-isection https://eizba.pl/wp-content/uploads/2020/06/Omni-commerce-Kupuj%C4%99-wygodnie-2020-do-pobrania.pdf 4 https://eizba.pl/wp-content/uploads/2020/03/E-commerce-w-czasie-kryzysu-2020.pdf 5 https://www.mckinsey.com/pl/our-insights/state-of-grocery-retail 6 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/aepp.13079 7 https://www.nik.gov.pl/plik/id,23272,vp,25980.pdf 8 https://pokoleniezerowaste.pl/stacjonarne-sklepy-zero-waste/ 1

2 3

47

Zmiana częstotliwości robienia zakupów wg kategorii produktowych Jak zmieniła się Pana/Pani częstotliwość robienia zakupów w następujących kategoriach w związku z COVID? Spadły Artykuły spożywcze Produkty i usługi zdrowotne i pielęgnacyjne Elektronika użytkowa/komputery służące do pracy/nauki Majsterkowanie/ogrodnictwo Restauracje – jedzenie na wynos

Wzrosły

19%

18%

63% 54%

29%

43%

38%

17%

9%

48%

10%

52%

49%

13%

38%

Urządzenia gospodarstwa domowego

45%

50%

5%

Rozrywka i media

47%

43%

9%

Produkty i usługi edukacyjne

39%

53%

7%

Odzież i obuwie

41%

54%

6%

Restauracje – jedzenie na miejscu Produkty i usługi sportowe biznes

Takie same

62% 51%

źródło: Raport PWC, Nowy obraz polskiego konsumenta, Postawy i zachowania Polaków w obliczu pandemii koronawirusa, 2020

48

menci decydowali się na mniejsze sklepy, dlatego spadła ilość odwiedzających hipermarkety, a wzrosły statystyki dyskontów i supermarketów; większą wagę przywiązywano też do lokalności produktów5.

35% 45%

4% 4%

Sposób rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 oraz fakt, że stosunkowo długo utrzymuje się na powierzchniach sprawiły, że klienci częściej kupowali produkty szczelnie owinięte w plastikowe opakowania, co przełożyło się na wzrost ilości odpadów na świecie6, a także w Polsce, co potwierdza raport przygotowany przez Najwyższą Izbę Kontroli7. Niektóre osoby zaczęły zwracać na to uwagę, co wpłynęło na wzrost zainteresowania stylem życia zero waste. W Polsce funkcjonuje już co najmniej kilkadziesiąt sklepów, do których można przyjść z własnym opakowaniem, a ich ilość stale rośnie8.

Pandemia COVID-19 przemodelowała nasze podejście do zakupów. Przede wszystkim jednak pokazała, że nie są one przezroczyste i wywierają mierzalny wpływ na środowisko, więc można stwierdzić, że segregowanie odpadów i ochrona przyrody zaczynają się w momencie indywidualnego wybory. Choć wiele wskazuje, że trendy, które zapoczątkowała lub nasiliła, utrzymają się przez dłuższy czas po jej wygaśnięciu, to jednak nadchodzące lata pokażą, czy przewidywania analityków były słuszne.

Biznes,

a Idealbin dla Biznesu Rozwiązania Idealbin

każdy m2 jest na wagę złota – wie o tym każdym inwestor oraz deweloper. Tymczasem zaprojektowanie funkcjonalnej wiaty śmietnikowej zabiera dużo miejsca

kosze Idealbin nie wymagają osobnych wiat śmietnikowych

koszt zaprojektowania wiaty śmietnikowej to dodatkowy koszt dla inwestycji

kosze Idealbin nie wymagają osobnych wiat śmietnikowych, co więcej – istnieje możliwość przygotowania spersonalizowanych oklein, w zależności od potrzeb

uzasadnienie wyższej ceny za metr niż rynkowo

Idealbin to rozwiązanie typu smart home, innowacyjne

dodatkowe koszty związane z eksploatacją śmietników

brak dodatkowych opłat, dodatkowo – istnieje możliwość zamontowania fotowoltaiki i wykorzystania zielonej energii do ładowania koszy

biznes

Wyzwania

49

Gmina, samorząd, a Idealbin

biznes

Rozwiązania Idealbin

50

nieprawidłowe deklaracje śmieciowe – w kwestii ilości mieszkańców

jasna informacja w panelu użytkownika, ile śmieci jest wyrzucanych

potrzeba spełnienia wymagań związanych z % odzysku

jasne komunikaty kierowane do użytkowników nt. jakości posortowania odpadów

koszty związane z odbiorem śmieci

Idealbin oferuje dwa rozwiązania, które mają wpływ na redukcje kosztów związanych z odbiorem odpadów: • system zgniatający automatycznie odpady (zajmują mniej miejsca) • komunikaty dotyczące poziomu zapełnienia kubła

www.idealbin.pl

fb/Idealbin

tel: 695 758 075