ROZA KONSTANTINIDOU

ROZA KONSTANTINIDOU

ARCHIPELAGO

into the

2010 - 2020 PORTFOLIO 2010-2019 PORTFOLIO

ROZA KONSTANTINIDOU ARCHIPELAGO

Εκπαίδευση 2010-2018 Φοίτηση στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Ξάνθης γενικός μέσος όρος 8.5/10 Διπλωματική εργασία: Block9(000)3.Απο την αρχιτεκτονική μορφή εως την μορφή της πόλης. Σπουδαστική ομάδα:Κωνσταντινίδου Ρόζα Καθηγητές:Θ.Ξάνθη Π.Κόκκορης Κ.Κεβεντσίδης Διάλεξη: Το Αρχιπέλαγος ή η απρόσμενη αρετή της μορφής. Σπουδαστική ομάδα:Κωνσταντινίδου Ρόζα Καθηγητές: Γ.Πατρίκιος Θ.Ξάνθη Κ.Κεβεντσίδης

Ρόζα Κωνσταντινίδου 06/10/1992 rozakonst@yahoo.gr +30 6983078422

2014-2015 Εξαμηνιαία φοίτηση στο Universidad Camilo José Cela της Μαδρίτης με το ευρωπαικό πρόγραμμα Erasmus 2008-2010 Φοίτηση στο 1ο Γενικό Λύκειο Γιαννιτσών με γενικό μέσο όρο απόλυσης 19/20 (Άριστα)

Αραχώβης 41 10681, Αθήνα

2008 Summer School attendance στο Queen Mary University of London (Embassy CES London Mile End)

Software

Γλώσσες Ελληνικά: Μητρική γλώσσα

Autocad

Ρώσικα: Μητρική γλώσσα

Rhino

Αγγλικά: Certificate of Proficiency in English(CPE), Univercity of Cambridge ESOL,Level C2, Ιούνιος 2007

SketchUp V-Ray Photoshop

Γαλλικά: Delf B1, Ιούνιος 2006 Ισπανικά: Μέτρια γνώση

InDesign Illustrator

Τιμητικές διακρίσεις 3η στο 19ο ατομικό Πανελλαδικό Πρωτάθλημα Σκάκι στην κατηγορία των γυναικών 1η στο 13ο ατομικό νεανικό Πρωταθλημα Σκακι Κ.Δ.Μακεδονίας

Αρχιτεκτονικό έργο 2020 Συμμετοχή στον Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την ανέγερση Συγκροτήματος Κοινωνικής Κατοικίας στην περιοχή του Αγίου Νικολάου στον Δήμο Λάρνακας με τους PALY architects 2017 Συμμετοχή στον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών για τη Μελέτη ανάπλασης 640 στρεμμάτων της πρώην λιμενο-βιομηχανικής περιοχής Λιπασμάτων με τους Theodoros Timagenis architects (Ά εξαγορά) 2016 Συμμετοχή στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών για την Ανακαίνιση - Επανάχρηση Χατζόγλειου σχολείου με τους Theodoros Timagenis architects 2015 Συμμετοχή στον Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Πανεπιστημίου Κύπρου, Ιατρική Σχολή στην Πανεπιστημιούπολη με τους ΖΧΑ-architects (3ο βραβείο) Δημοσιεύσεις - εκθέσεις 2017 Έκθεση της πρότασης για τον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό της περιοχής των Λιπασμάτων στο παλαιό δημαρχείο Δραπετσώνας μεταξύ των πέντε καλύτερων ιδεών εκ των αποτελεσμάτων 2016 Έκθεση της πρότασης για τον Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Πανεπιστημίου Κύπρου στην 8η Πανελλήνια Έκθεση Αρχιτεκτονικού Έργου με θέμα το ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ Επαγγελματική εμπειρία 2019-2021 συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο PALY Architects συμμετοχή σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό: Διεθνής Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανέγερση Συγκροτήματος Κοινωνικής Κατοικίας στην Λάρνακα ως συνεργάτης στην ομάδα μελέτης 2018-2019 συνεργασία με το τεχνικό γραφείο Βασίλειος Παρασκευαϊδης 2016-2018 συνεργαία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Theodoros Timagenis architects συμμετοχή σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς: Ανακαίνιση - Επανάχρηση Χατζόγλειου σχολείου Μελέτη ανάπλασης 640 στρεμμάτων της πρώην βιομηχανικής περιοχής Λιπασμάτων ως συνεργάτης στην ομάδα μελέτης 2015 συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο ΖΧΑ-architects συμμετοχή σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό: Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου ως συνεργάτης στην ομάδα παρουσίασης

νοσταλγία ή υποκείμενο η μνήμη

αγώνας ή υποκείμενο η ιδέα της πόλης

οι άλ

ή υποκείμενο ο χρ

λλοι

ρήστης

συμμόρφωσις ή υποκείμενο η μορφή

ταξίδια ή υποκείμενο ο τόπος

Ι

Το αρχιπέλαγος Η απρόσμενη αρετή της μορφής Θεωρητική έρευνα

ΙI

Block9(000)3 Απο την αρχιτεκτονική μορφή εως την μορφή της πόλης Διπλωματική εργασία

ή υποκείμενο η ιδέα της πόλης

01 Αγώνας Στον αντίποδα μιας περιγραφικής ανάλυσης και τεκμηρίωσης των συστημάτων της μητρόπολης και της ακόλουθης τοποθέτησης του αρχιτεκτονικού έργου ως αποτέλεσμα αυτής της ανάλυσης, εδώ επιχείρείται η αντίληψη της πόλης ως συνέπεια της αρχιτεκτονικής παρέμβασης. Ο αγώνας εστιάζει στην μεμονωμένη αρχιτεκτονική παρέμβαση και όχι στην συστημική της εσνωμάτωση. Η αρχιτεκτονική μορφή δεν προκύπτει απλά απο τα συστήματα της πόλης, αλλά αγωνίζεται, δίνει η ίδια μορφή στην πόλη. Στόχος του αγώνα αυτού δεν αποτελεί το μονομερές αυτόνομο αντικείμενο, αλλά η αρχιτεκτονική παρέμβαση που βρίσκεται σε συνεχή διάλογο, τόσο με τα μη αρχιτεκτονικά συστήματα της πόλης όσο και με τα όμοια της αρχιτεκτονικά αντικείμενα. Η πόλη εδώ εξυψώνεται σε υποκείμενο της αρχιτεκτονικής χειρονομίας, γίνεται ιδέα, μια ιδέα που ταυτόχρονα μεταμορφώνει το ίδιο το αρχιτεκτονικό αντικείμενο. Πρόκειται για μια διαλεκτική διαδικασία, μια μάχη με δύο νικήτές. Πρόκειται τελικά για μια επένδυση στην αρχιτεκτονική μορφή και μια πίστη στην δυνατότητα της να δημιουργεί πόλη.

*Αρχιπέλαγος ή η απρόσμενη αρετή της μορφής

Θέμα: Ο ρόλος της αρχιτεκτονικής στη σύγχρονη μητρόπολη

Τύπος: Διάλεξη

Τρόπος εργασίας: ατομική

Έτος: 2017

8 \ ΑΓΩΝΑΣ

Αυτή είναι σύμφωνα με τον Aureli, η απόλυτη αρχιτεκτονική του αρχιπελάγους, απόλυτη διότι είναι ξεκάθαρα διαχωρισμένη αλλά ταυτόχρονα ένα εποικοδομητικό μέλος του Όλου από το οποίο διαχωρίζεται. Η αρχιτεκτονική αυτή συνδιαλέγεται με τα μέρη της ολότητας από την οποία προέρχεται και ο διάλογος αυτός ανάμεσα στις ατομικότητες του Αρχιπελάγους θα σχηματίζει πάντα ένα τρίγωνο με το υπερούσιο Τέλος, το τέρμα του έσχατου αγώνος, την Ιθάκη […] Η Ιθάκη τούτη, που γίνεται Ιθάκη του αρχιτέκτονα αυτού που συμπλέκει με την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία του κόσμου, είναι το Όλον, ένα Όλον αρμονικό, ιδανικό και τέλειο και στην πληρότητα του ακατόρθωτο. Η προσέγγιση όμως του Όλου, ο αγώνας, η πολιτική συνύπαρξη, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αρχιτεκτονική και η ξεχασμένη αυτή αγωνιστική σχέση χρήζει ίσως σήμερα επανεξέτασης. Σε μία αστική πραγματικότητα καθοδηγούμενη από το ήθος της επέκτασης και της εγωκεντρικής διαφοροποίησης μπορεί ακόμα να παρέμβει μια αρετή παρεξηγημένη και πολλές φορές υποτιμημένη, που χωρίζει ενώνοντας και ενώνει χωρίζοντας, η απρόσμενη αρετή της μορφής.

ΑΓΩΝΑΣ / 9

ΔΙΑΛΕΞΗ

/2017/

Ι ΟΙ ΑΛΛΟΙ Στο πρώτο κεφάλαιο, ταυτοποιείται το νησί. Η ταυτοποίηση αυτή γίνεται σε σχέση με την θάλασσα, χωρίς την οποία το νησί δεν μπορεί να υπάρξει. Το νησί ορίζεται ως η οντότητα που έχει μορφή. Η μορφή για να υπάρξει, εξαιρείται. Αναγκαία συνθήκη της ύπαρξης της μορφής είναι το όριο, το οποίο εσωκλείει έναν χώρο εντός της μορφής και εξαιρεί έναν χώρο έξω από αυτήν. Η μορφή εδώ είναι η απόφαση για τον χώρο που θα μείνει απ έξω. Η απόφαση αυτή είναι καθοριστική. Είναι συσχέτιση, είναι αγώνας, είναι πολιτική. Μέσα από τέτοιες αποφάσεις γεννιέται η πόλις.

II

ΓΕΝΕ

IV ΑΓΩΝΑΣ Στο τέταρτο κεφάλαιο, παρουσιάζεται η αρχιτεκτονική που ενσαρκώνει την προσπάθεια να γεννηθούν νησιά. Η υλική υπόσταση αυτής της προσπάθειας είναι η αρχιτεκτονική μορφή. Η αρχιτεκτονική αυτή ορίζεται ως αγώνας και η μορφή της αγωνιστική. Η αγωνιστική μορφή, μέσω της εγγενούς γλώσσας της δημιουργεί συσχέτιση, αγώνα, πολιτική. Είναι η αρχιτεκτονική της σύνθεσης, στον αντίποδα του κόσμου της ανάλυσης. Εξαναγκάζει την θάλασσα της αστικοποίησης σε αντιπαραβολή, σε αντίθεση και μέσα από αυτήν την αντίθεση, συνθέτει. Το συνθετικό αντικείμενο αυτής της αρχιτεκτονικής είναι το διαλεκτικό αντικείμενο. Όταν τα διαλεκτικά αντικείμενα εμβολίζονται στην θάλασσα, αναδύεται η διαλεκτική πόλη, το αρχιπέλαγος.

10 \ ΑΓΩΝΑΣ

Στο τρίτο κεφάλα αυτόνομες οντότητες πο αχανή θάλασσα. Πρόκε εξαιρέσεις. Στην πραγμα όλες εξαιρέσεις, κάποιες μεταμφιεσμένες κανον δημιουργίες αναλύονται γέννησης τους διαφωτίζε της οντότητας που δε οντότητας που είναι πραγ μορφή. Ως μορφή είναι νη της είναι η σύγκριση. Τα ν γεννιούνται μέσα

II

ΕΣΙΣ

αιο, εξετάζονται πιθανές ου δημιουργούνται στην ειται για φαινομενικές ατικότητα δεν αποτελούν ς οντότητες είναι απλώς νικότητες. Ως τέτοιες ι οι θύλακοι. Η αιτία ει τον τρόπο δημιουργίας εν είναι θύλακας, μιας γματική εξαίρεση και άρα ησί. Ο τρόπος δημιουργίας νησιά συμπεραίνεται πως από τη σύγκριση.

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

II ΘΑΛΑΣΣΑ Στο δεύτερο κεφάλαιο, η πόλις αγνοείται. Αναζητείται εδώ το νήμα της πορείας εξάλειψης της. Αναζητείται η αιτία που χάθηκε η πόλις, αναζητούνται οι κατηγορούμενοι καθώς και το αποτέλεσμα του χαμού της: ποια είναι η αστική εικόνα εν απουσία πόλεως. Ερευνάται το ποιόν της αστικοποίησης, της θάλασσας χωρίς νησιά. Δεδομένο θεωρείται εδώ ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε σε ένα κόσμο προ αστικοποίησης. Γίνεται όμως η ελπιδοφόρα υπόθεση ότι σε μια θάλασσα χωρίς νησιά, σαν σε έναν άγραφο πίνακα, αναμένεται ίσως μια κάποια δημιουργία.

V ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ Στο πέμπτο κεφάλαιο, αναλύονται τέσσερις πόλεις των αποσπασμάτων. Η Πόλη της Αιχμάλωτης Υφηλίου μοιάζει με την πόλη των θυλάκων. Η Πόλη-Κολλάζ μοιάζει με ένα αισθητικό σύνολο, η Πόλη του Πράσινου Αρχιπελάγους μοιάζει με πραγματικό αρχιπέλαγος κι ένα πραγματικό αρχιπέλαγος της Μεσογείου μοιάζει με πόλη. Τέσσερα μανιφέστο που μιλούν για νησιά μέσα σε θάλασσες, για πόλεις-μέσα-σε-πόλεις, και μαρτυρούν ότι η γοητεία του αρχιπελάγους έχει απασχολήσει και θα συνεχίσει να απασχολεί την αρχιτεκτονική και την πόλη.

ΑΓΩΝΑΣ / 11

ΔΙΑΛΕΞΗ

/2017/ V

I

Αρχιπέλαγος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Οι Άλλοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΑΝΧΑΤΑΝ - ΡΩΜΗ - ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΙΘΑΚΗ ΕΡΗΜΟΣ - ΠΑΤΡΙΔΑ - ΜΟΡΦΗ - ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ

I

ΟΙ ΑΛΛΟΙ

17 «Τις ιδέες μου όλες ενησιώτισα»

ΕΡΗΜΟΣ - ΠΑΤΡΙΔΑ - ΜΟΡΦΗ - ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ

IV

II

III

ΘΑΛΑΣΣΑ

Πριν από πολύ καιρό, ο Ηρόδοτος επιστρέφοντας από το ταξίδι του γύρω από το Αιγαίο – μέχρι κάτω στην Αίγυπτο – είπε στους πολίτες της Αλικαρνασσού ότι οι Αιγύπτιοι λατρεύουν τους ίδιους θεούς με τους Έλληνες, απλώς τους αποκαλούν με διαφορετικά ονόματα1.

Οδ. Ελύτης, Το Άξιον Εστί: Τα Πάθη, ψαλμός ΙΓ΄

24

ΤΟ ΑΣΤΥ - ΣΥΣΚΕΥΗ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΘΑΝΑΤΟΣ

ΓΕΝΕΣΙΣ

MANXATAN

54

1972. Ο κάναβος που διαρθρώνει την πολεοδομική δομή του Μανχάταν αναπαρίσταται από ενδεχόμενα απέραντες ακολουθίες οικοδομικών τετραγώνων. Το καθένα από αυτά αποτελείται από μία βαριά, μονολιθική βάση λουστραρισμένης πέτρας. Οι βάσεις αποτελούν τα «ιδεολογικά εργαστήρια» μέσα στα οποία μορφώνονται διαφορετικά ήδη μητροπολιτικής συνείδησης. Κάθε Επιστήμη ή Μανία έχει το δικό της οικοδομικό τετράγωνο. Κάθε μία βάση αποτελεί μια κατάσταση εξαίρεσης και είναι εξοπλισμένη για να αναστέλλει ανεπιθύμητους νόμους, αναντίρρητες αλήθειες, να δημιουργεί μη υπάρχουσες φυσικές συνθήκες.1 Η αναστολή οποιουδήποτε γενικού νόμου ή αλήθειας εκδηλώνεται στις σκόπιμα ποικίλες αρχιτεκτονικές που τοποθετούνται

ΘΥΛΑΚΑΣ - ΣΚΗΝΗ - ΒΑΘΡΟ - ΕΞΑΙΡΕΣΗ

ΑΓΩΝΑΣ

79

ΔΥΣΚΟΛΟ ΟΛΟ – ΑΡΧΕΤΥΠΑ - ΔΙΑΛΟΓΟΣ - ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

V

ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

106

ΜΑΝΧΑΤΑΝ - ΡΩΜΗ - ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΑΙΓΑΙΟ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

130

ΕΡΗΜΟΣ Ένα κομμάτι ξηράς που περιβάλλεται από όλες τις πλευρές του από νερό. Ένα κομμάτι χώρου που περιβάλλεται από κάποιον άλλο χώρο. Κάτι που περιβάλλεται από κάτι άλλο. Σε μια ενδεχόμενη αντιστοίχιση αν το κάτι είναι νησί, το άλλο γίνεται θάλασσα. Το κάτι έχει όρια, μορφή, ένα συγκεκριμένο εύρος, το άλλο είναι άμορφο, μεγάλο ή τουλάχιστον μεγαλύτερο από το κάτι, από το αντικείμενοαφετηρία μας. Αν το αντικείμενο-αφετηρία ήταν η θάλασσα, αν η θάλασσα ήταν για μας κάτι, τότε ξάφνου θα έπαιρνε μορφή στον χώρο και στον χρόνο, θα αποκτούσε όρια που θα την διαφοροποιούσαν, θα την ξεχώριζαν από κάτι άλλο. Τότε ίσως η θάλασσα γινόταν νησί περίκλειστη μέσα σε μια θάλασσα ετεροτήτων. Διότι το νησί μπορεί να είναι πολλά πράγματα αλλά πριν απ’ όλα είναι κατασκευή της γλώσσας.

1 Rem Koolhaas, City of the Captive Globe, Delirious New York: A Retroactive Manifesto. 1978. Πρωτοεκδόθηκε το 1977 ως ένα μονογραφικό τεύχος του Architectural Design αφιερωμένο στους OMA. Το 1978 επανατυπώθηκε στο Delirious New York

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1 Ηρόδοτος, Β’ , 37 κ.ε. (Θιν› αλός , Γιάννης Ζαχαριάδης , Διάσπαρτη Πόλη)

ΘΑΛΑΣΣΑ

IΙ

ΘΑΛΑΣΣΑ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IΙ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IΙ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

ΘΑΛΑΣΣΑ

Εικόνα 2

και τίποτα είναι αρχιτεκτονική, τι απέγινε η πολεοδομία; Αυτός ο αιώνας υπήρξε μια χαμένη μάχη με το ζήτημα της ποσότητας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Rem Koolhaas, είκοσι μόλις χρόνια πριν, ανακοινώνει τον θάνατο της πολεοδομίας και εκθέτει αδυσώπητα τα αποτελέσματα της αστικοποίησης, της επανάστασης της ποσότητας. […] Τώρα έχουμε ξεμείνει με ένα κόσμο χωρίς πολεοδομία, παρά μόνο με αρχιτεκτονική, ακόμα περισσότερη αρχιτεκτονική. Η νοικοκυροσύνη της αρχιτεκτονικής είναι το θέλγητρο της. Ορίζει, αποκλείει, περιορίζει, διαχωρίζει από τα «υπόλοιπα», αλλά και καταναλώνει.[…] Ο θάνατος της πολεοδομίας, δημιουργεί μια ενυπάρχουσα σύμφορα: όλο και περισσότερη ύλη μεταμοσχεύεται σε λιμοκτονούσες ρίζες.24 Η πόλη βρίσκεται σε αποσύνθεση. Ποιος όμως κάθεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου; Παρότι δραστικά οξυμένη τη δεκαετία του ’90, από την παγκοσμιοποίηση και την ψηφιοποίηση, η επίσημη αποσύνθεση των πόλεων δεν αποτελεί με κανένα τρόπο ένα νέο φαινόμενο. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ‘60 το γενικό περίγραμμα της διαδικασίας τούτης της παρακμής, ήταν αρκετά εμφανές. Όπως εξηγεί ο Koolhaas είναι σίγουρα δελεαστικό να σκεφτεί κανείς ότι η λεγόμενη γενιά του ‘68 – η τελευταία γενιά, παγιδευμένη «στον συλλογικό ναρκισσισμό μιας δημογραφικής φούσκας» - είναι υπεύθυνη για την πτώση της πολεοδομίας. […]παραδόξως ακριβώς επειδή η ίδια επανασχεδίασε και αναδημιούργησε την πόλη.25 Τον Μάϊο του 1968, μαθητικές πορείες, διαδηλώσεις και εργατικές απεργίες στο Παρίσι, ενάντια στην στείρα γραφειοκρατία, τις ταξικές διακρίσεις, τους χαμηλούς μισθούς και την άνιση πανεπιστημιακή πρόσβαση, ακινητοποίησαν την γαλλική οικονομία. Το σύνθημα: sous les paves, la plage. Κάτω από το οδόστρωμα, η παραλία. Κάτω από τους καταπιεστικούς κανόνες του πολιτισμού, η ελευθερία. Αρχικά, ο Μάϊος 23

23 Koolhaas, Rem. What Ever Happened to Urbanism? S,M,L,XL, OMA ( με τον Bruce Mau), 1995 24 ομοίως 25 ομοίως με πάνω Εικόνα 1

56

ΓΕΝΕΣΙΣ

62

IΙΙ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

την αντιπαράθεση που γεννούν. Δεν πρόκειται για διχοτόμηση, με την έννοια δύο στοιχείων ξεκάθαρα διαχωρισμένων από μια caesura – τομή, πρόκειται για ένα πεδίο όπου δύο αντίθετες τάσεις τρέχουν η μία προς την άλλη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προσδιορίζει ο Agamben το ανάλογο του παραδείγματος, μιας υποδειγματικής εξαίρεσης. O Aureli, αναδεικνύει μέσα από ποικίλες περιπτώσεις την γέννηση μιας αρχιτεκτονικής σε κατάσταση υποδειγματικής εξαίρεσης, σε κατάσταση παραδείγματος, μέσα στην πόλη. Από την προσέγγιση της πόλης του Mies, λοιπόν, ο Aureli, στη Πιθανότητα για μια Απόλυτη Αρχιτεκτονική, μεταφέρεται στον Andrea Palladio για να επιστήσει την προσοχή στην ίδια ακριβώς αρχιτεκτονική προσέγγιση: την αρχιτεκτονική του παραδείγματος. Τα έργα του Palladio, κατά τον Aureli, όπως και τα κτίρια του Mies, δεν ήταν επεισοδιακές μορφικές μελέτες. Αποτελούσαν συστηματικές παραλλαγές της ίδιας συνθετικής λογικής, της ίδιας αρχιτεκτονικής πρόθεσης. Οι αρχές που ενσάρκωναν, δηλαδή, γίνονταν ορατές και άρα προτείνονταν μέσα από ένα εννοιολογικό πλαίσιο για την αρχιτεκτονική μορφή, ανώτερο από τους λειτουργικούς, προγραμματικούς ή αισθητικούς σκοπούς των οποίων η αρχιτεκτονική ιστορία ήταν, στην εποχή τους, δέσμια. Πιο συγκεκριμένα, το έργο που είχε ανατεθεί στον Palladio από τον εργοδότη του Giangiorgio Trissino, έναν Ιταλό ποιητή, ουμανιστή και διπλωμάτη, ήταν η επανεφεύρεση της Vicenza, μιας πόλης της Βενετικής Επικράτειας, για να αποτελέσει κατόπιν ένα πρότυπο αυτοκρατορικής Ρωμαϊκής πόλης. Τούτο ουσιαστικά σήμαινε την «απελευθέρωση» του ιταλικού πολιτισμού της Vicenza από τους Γότθους, οι οποίοι κατά την πεποίθηση του Trissino, είχαν επιφέρει ένα πολιτιστικό χάος. Στην προσπάθεια του να ορίσει ένα διεθνές μορφικό λεξιλόγιο για την πόλη, ο Palladio ταξιδεύει το 1557 στην Ρώμη, και μελετώντας τις αρχαιότητες της πόλης πραγματοποιεί μια ανάγνωση της μέσα από τα μνημεία, μέσα από την αρχιτεκτονική της, καταλήγοντας σε μία παρουσίαση της Ρώμης ως ένα αρχιπέλαγος αρχαίων μνημείων και εκκλησιών. Κατά την επιστροφή του, λοιπόν, στην Vicenza επιχειρεί

Εικόνα 1

110

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IΙΙ

ΓΕΝΕΣΙΣ

IΙΙ

ΓΕΝΕΣΙΣ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IΙΙ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

ΓΕΝΕΣΙΣ

IV

μια παρόμοια ανάγνωση του αστικού ιστού, βασισμένη όχι σε ένα συνολικό σχέδιο της πόλης αλλά βασισμένη στην μορφική συνέχεια και στην καθολικότητα που μπορούν να προκαλέσουν κλασικές αναφορές, όπως η αψίδα του θριάμβου ή ο οβελίσκος.16 Ο Palladio δραστηριοποιήθηκε κατά αυτόν τον τρόπο σε όλη την Βενετική επικράτεια όπου μελέτησε την δύναμη της αρχιτεκτονικής συνέχειας ενάντια στην αδιάλλακτη αποσπασματική φύση της πόλης. Η στρατηγική σύνδεση μεταξύ συνέχειας και ασυνέχειας αποτελεί τον πυρήνα της αστικής προσέγγισης του Palladio. Για την επανεφεύρεση της Vicenza, λοιπόν, ο Palladio χρησιμοποίησε την αρχιτεκτονική γλώσσα του κλασικισμού. Στον παράλογο, για την εποχή, αστικό ιστό της μεσαιωνικής πόλης, η πρόθεση του Palladio ήταν να κάνει την αρχιτεκτονική, μέσω της γραμματικής μιας τέτοιας γλώσσας, ξεκάθαρη, αναγνώσιμη. Ωστόσο, όπως τονίζει ο Aureli, η καθιέρωση οποιασδήποτε γραμματικής βασίζεται σε ξεκάθαρα παραδείγματα. Το ισχυρότερο ίσως από αυτά αποτελεί η ολοκλήρωση του Palazzo della Ragione, ένα civic hall του 15ου αιώνα, που μετονομάστηκε από τον Palladio, ως Basilica Palladiana. Παραδόξως, η μοναδική παρέμβαση του Palladio στο (.....) ήταν η προσθήκη μίας lintel-arch-lintel τεχνικής, προσθέτοντας δύο serliane orders χτισμένα από λευκή πέτρα ώστε να τυλίγουν το υπάρχον hall και τις αγορές από κάτω. Η ακανόνιστη κατασκευή του υπάρχοντος κτιρίου απορροφήθηκε μεταβάλλοντας το μήκος του lintel χωρίς να μεταβληθούν οι αψίδες. Το κτίριο αποτελεί μια διδακτική επίδειξη ενός αρχιτεκτονικού λεξιλογίου, the five orders, και της ικανότητας τους να στηρίζουν, να διορθώνουν και να καλύπτουν υπάρχουσες Γοτθικές κατασκευές. Η αρχιτεκτονική παρέμβαση του Palladio, αποτελεί όχι τόσο ένα ανάλογο της αρχιτεκτονικής γλώσσας, όσο ένα θεμελιώδες οπτικό συμβάν. Το συμβάν τούτο διορθώνει την προηγούμενη γοτθική κατασκευή, το άμεσο περιβάλλον του, και καθιστά ξεκάθαρη την ερμηνεία που μια τέτοια κίνηση επιζητά.

Αγώνας

ΔΥΣΚΟΛΟ ΟΛΟ – ΑΡΧΕΤΥΠΑ - ΔΙΑΛΟΓΟΣ - ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

Είν’ η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων· είν’ η προσπάθειές μας σαν των Τρώων. Κομμάτι κατορθώνουμε· κομμάτι παίρνουμ’ επάνω μας· κι αρχίζουμε νάχουμε θάρρος και καλές ελπίδες.1

ΔΥΣΚΟΛΟ ΟΛΟ Θέλω να μιλήσω για την δική μου γενιά, ως μία γενιά-καρικατούρα της γενιάς του Μάη του ’68 η οποία δεν θα έπρεπε να λαμβάνεται πολύ στα σοβαρά αλλά ούτε και να αγνοείται2.Η γενιά του Koolhaas, από την δεκαετία του ’90 και μετά, έχει εξορμήσει σε ένα ταξίδι με προορισμό μια συναρπαστική αβεβαιότητα. Ένα ταξίδι που περιλαμβάνει την άρδευση περιοχών με δυνατότητες, την επέκταση των εννοιών, την άρνηση των ορίων ακόμα και την ανακάλυψη υβριδίων χωρίς όνομα.3 Τα θεμέλια 1 Τρώες, Κ. Π. Καβάφης 2 Koolhaas, R. Beyond Delirious, From Canadian Architect no.39, Ιανουάριος 1994 3 Koolhaas, Rem. What Ever Happened to Urbanism? S, M, L,XL, OMA ( με τον Bruce Mau), 1995

16 Aureli P. V. The possibility of an absolute architecture, MIT Press, 2011, σ.51-52

111

118

119

IV

ΑΓΩΝΑΣ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IV

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

ΑΓΩΝΑΣ

158

159

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

V

V

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

αποτελεί την κατακλείδα όλων του των έργων για την πόλη, έργων που ανέπτυξε κατά τις δεκαετίες του ’60 και ’70. Στην πραγματικότητα, όπως υποστηρίζει, όλα τα προτζεκτ του Ungers μπορούν να αναγνωστούν όχι ως μεμονωμένα συμβάντα, αλλά ως ένα σύνολο, μια σειρά έργων που βρίσκουν την κατάληξη τους στην πόλη-αρχιπέλαγος, μια σειρά έργων που ψάχνουν λύτρωση μέσα από την επένδυση της πόλης στην μορφή. Το Βερολίνο ως Πράσινο Αρχιπέλαγος, όπως ονομάστηκε το σχεδιαστικό αυτό έργο, είναι από τις λίγες μελέτες στην ιστορία του αστικού σχεδιασμού, η οποία αντιμετώπισε μια αστική κρίση εστιασμένη όχι στο πρόβλημα της αστικοποίησης, την επέκταση της πόλης, αλλά στο πρόβλημα της σταδιακής συρρίκνωσης της πόλης. Η στάση της ομάδας του Ungers απέναντι σε ένα τέτοιο πρόβλημα θεμελιώνεται στον ρεαλισμό και την αποδοχή. Οι αρχιτέκτονες αποδέχονται την διαδικασία συρρίκνωσης πόλης και μέσω του αρχιπελάγους φιλοδοξούν όχι να την ανατρέψουν, αλλά να την πλαισιώσουν, να της δώσουν μορφή. Μέσα από αυτή τη προσέγγιση, σύμφωνα με τον Ungers, η κρίση, η αδυνατότητα ενός ενιαίου αστικού σχεδιασμού, θα μετατρέπεται στην αρχιτεκτονική της πόλης, αυτή καθαυτή. Το αποτέλεσμα αυτής της πορείας σκέψης αποτέλεσε την ανάπτυξη της θεωρίας του Ungers για μια πόλη – αρχιπέλαγος, η οποία θα συρρίκνωνε την πόλη σε σημεία αστικής πυκνότητας. Έτσι, λοιπόν, η συρρίκνωση του πληθυσμού γίνεται εδώ το κινητήριο έναυσμα του αρχιτεκτονικού έργου. Ο Ungers ανάγει το μέγεθος της πόλης σε σημεία πύκνωσης, σε νησιά – πυκνωτές. Για την ακρίβεια, προτείνει την κατεδάφιση των ζωνών της πόλης τα οποία είχαν εγκαταλειφθεί ή τα οποία βρίσκονταν σε κατάσταση συνεχούς παρακμής, έτσι ώστε η έμφαση του αρχιτεκτονικού έργου να δοθεί σε συγκεκριμένα μέρη της πόλης, όπου οι κάτοικοι πράγματι διέμεναν. Αυτή η αποδοχή δεν στόχευε όμως στην από-αστικοποίηση της πόλης, αλλά στην ενίσχυση της μορφής του αστικού μέσω της διάρθρωσης των ορίων του κάθε νησιού. Ο Ungers πρότεινε τον εμβολισμό αρχιτεκτονικών τυπολογιών στα νησιά, όπως

198

214

12 \ ΑΓΩΝΑΣ

63

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

VV

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

αστικές βίλλες12, με σκοπό την πύκνωση των νησιών χωρίς να γεμίσει τα

μπορούν να πλαισιωθούν, αν οικοδομικά πάρουν μορφή, να οριστούν, ασυμπλήρωτα περιμετρικά τετράγωνα της πόλης.να γίνουν παραδείγματα αυτού εκπροσωπούν. Η ex πόλη στην πόλη, Τα νησιά δεν που αποτελούσαν οικισμούς novo,μέσα αλλά αποτελούσαν λοιπόν, δεν είναι μόνο η κυριολεκτική σκηνή Ητης χαμένης ανασυνθέσεις υπαρχόντων καταστάσεων. επιλογή τωνμορφής νησιών της δεν πόλης, είναι η πιθανότητα νόησης της αρχιτεκτονικής ως μια έγινε με επιπλέον οικονομικά κριτήρια. Αντιθέτως, βασίστηκε στην πιθανότητα μεμονωμένη ταυτόχρονα συνολική παρέμβαση πεδίο. διάκρισηςκαι των σημείων που είχαν αναπτυχθεί μεστο τοναστικό καιρό ως θεμέλια της συμβολικής γεωγραφίας της πόλης. Ακόμη ένα κριτήριο επιλογής ήταν η πιθανότητα της διαλεκτικής αλληλοσυμπλήρωσης μεταξύ των ΙΘΑΚΗ επιλεγμένων μερών: κάθε νησί, κάθε τμήμα πόλης, αντιπαραβάλλονταν μορφικά σε ένα ή δύο άλλα τμήματα. Τα κριτήρια του Ungers είναι θεμελιώδη της λογικής αρχιπελάγους, καθότι αποφεύγουν την απλή H δεκαετία του ’70του ήταν αναμφίβολα μία χρυσή δεκαετία για ad hoc που - επι εξερευνούσαν τούτου – σταδιακή τυπική της με αστικής μανιφέστο την πρόσθεση σχέση τηςμερών, αρχιτεκτονικής τον εξάπλωσης. Το νοτιότερο τμήμα τουμε Friedrichstadt Sud, οΤο σταθμός Gorευρύτερο χώρο της και συγκεκριμένα την μητρόπολη.

1978, την litz,που η περιοχή το Schlosstrasse, και συνοικίες 20ου αιώνα χρονιά τόσο ογύρω Colinαπό Rowe εκδίδει το Collage City καιτου ο Ungers το όπως Markisches Viertel, το Gropiusstadt το Onkel Toms Hu�e, “Berlin: TheτοCity as a Green Archipelago”, την ίδια και χρονιά, ο Rem Koolhaas είναι μερικά από ταNew προτεινόμενα νησιά του απόfor τιςManhatπεριοχές δημοσιεύει το Delirious York, A Retroacti ve Ungers, Manifesto πρότεινε να να μορφώσει καθιερώσει. Αυτές οι περιοχές tan, που το οποίο μπορεί θεωρηθείκαιτο να μανιφέστο του σύγχρονου υπερενσωμάτωναν η καθεμία μία ιδέα πόλης διαφορετική από τις υπόλοιπες. ουρμπανισμού. Τρία αστικά μανιφέστο, της ίδιας περιόδου, το καθένα Για να τονίσει την διάκριση κάθε μορφής ο Ungers συνέδεσε συνεπαρμένο από μία διαφορετική φετιχιστική μητρόπολη – Μανχάταν, κάθε τμήμα με εννοιολογικές δομές και παραδείγματα άλλων πόλεων, Ρώμη, Βερολίνο. Τρεις πλοκές για την μητρόπολη που μοιράζονται την χρησιμοποιώντας ακόμη κι ολόκληρα αστικά πλάνα προτεινόμενα για αντίθεση τους απέναντι στον ολοκληρωτικό πολεοδομικό σχεδιασμό του άλλες πόλεις, όπως το σχέδιο του Friedrich Weinbrenner για το Karlsruhe, μοντέρνου κινήματος. Η μητρόπολη διαβάζεται, λοιπόν, ως ένα δυνητικό ο κάναβος του Μανχάταν, το σχέδιο του Leonidov για την γραμμική αρχιπέλαγος μορφών. αρχιτεκτονική ενσωματώνει κάθε πόλη τουορίων, Magnitogorsk. ΜεΗ αυτόν τον τρόποπου o Ungers χρησιμοποίησε αρχιπέλαγος όμως σε πολύ την μορφή όχι θεμελιώνεται ως μέσο επιβολής ενός διαφορετικές συγκεκριμένου θεωρήσεις μοτίβου η του ρόλου του τις νησιού, αλλάαλλά και του αρχιπελάγους το εικόναςτης σε μορφής, κάποια από περιοχές, χρησιμοποίησε την ως μορφή ενδιάμεσο. για να δημιουργήσει την πιθανότητα συσχέτισης μεταξύ υπαρχόντων Στην Πόληκαιτης Αιχμάλωτηςπόλεων. Υφηλίου μορφές είναιη καταστάσεων παραδειγμάτων Κατ’ οι αυτήν την έννοια, ομογενοποιημένες εξωτερικά και εξαρτημένες από τον κάναβο, ενώ μορφή της πόλης δεν αποτελεί μια αδιάλλακτη εικόνα, αλλά αποτελεί εσωτερικά είναι αυτάρκεις μικρόκοσμοι, ελεύθεροι να καθιερώσουν την ολόδικη Τα όρια εδώ, τατύπους νησιά, είναι αδιαπέραστα.

12 Ο τους Ungersπραγματικότητα. δεν παραβλέπει τις σκέψεις πάνω στους κατοίκησης. Ανακαλείται από το παρελθόν ο τύπος της ενοικιαζόμενης βίλλας την με 4 έως 8 κατοικίες στο εσωτερικό της. Μια Το καθένα προστατεύει στο εσωτερικό κοσμοθεωρία του. Ο μόνος κατάσταση ενδιάμεση της μονοκατοικίας και της πολυκατοίκησης. λόγος που οι μορφές αυτές αλληλοσχετίζονται είναι επειδή βρίσκονται στην ίδια σκακιέρα, στο ίδιο ανταγωνιστικό ταμπλό παιχνιδιού. Οτιδήποτε

199

215

ΑΓΩΝΑΣ

158

IV

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IV

ΑΓΩΝΑΣ

159

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

II Θάλασσα ΤΟ ΑΣΤΥ - ΣΥΣΚΕΥΗ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΘΑΝΑΤΟΣ

«Από την Φαντασίαν έως εις το Χαρτί. Είναι δύσκολον πέρασμα, είναι επικίνδυνος θάλασσα.»1

ΤΟ ΑΣΤΥ Ο Αριστοτέλης έκανε μία θεμελιώδη διάκριση μεταξύ της τέχνης της πολιτικής και της τέχνης της οικονομίας.2 Η τέχνη της πολιτικής, αφορά το πεδίο της λήψης αποφάσεων για το κοινό καλό, και βγαλμένη καθώς είναι από την πόλη, τον χώρο των πολλών, βρίσκεται σε διαρκή σχέση με αυτήν. Η τέχνη της οικονομικής, από την άλλη, αφορά την διαχείριση του ιδιωτικού χώρου, του σπιτιού, τα του οίκου. Σε αντιδιαστολή με τον πολιτικό χώρο, την πόλη, η οποία μορφώνεται εκ των αντιθέσεων και μεταβάλλεται διαρκώς, ο χώρος του οίκου είναι δεδομένος, καθώς οι ανθρώπινες σχέσεις εντός του οίκου είναι δεσποτικές και ως τέτοιες, αμετάβλητες3. Η θεμελιώδης αρχή της οικονομίας, διαφέρει, λοιπόν, εγγενώς από την 1 Κ. Π. Καβάφης, Τα Πλοία, από τα Κρυμμένα Ποιήματα 2 Scott Meikle, Aristotle’s Economic Thought. Oxford: Clarendon Press, 1995 3 Aureli Pier Vittorio. The possibility of an absolute architecture, MIT Press, 2011, σ.3

IΙ

ΘΑΛΑΣΣΑ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

του ’68 λάνσαρε την ιδέα μίας καινούργιας αρχής για την πόλη. Από τότε, ασχολούμαστε με δυο παράλληλες επιχειρήσεις: τεκμηριώνοντας το συντριπτικό μας δέος για την υπάρχουσα πόλη, αναπτύσσοντας φιλοσοφίες, μελέτες, πρότυπα για μία διατηρημένη και ανασυνταγμένη πόλη, και, την ίδια στιγμή, οδηγώντας μέσα από την γελιοποίηση τον επαγγελματικό χώρο της πολεοδομίας σε εξαφάνιση, ξηλώνοντας τον μέσα απ’ την περιφρόνηση μας για αυτούς που σχεδίασαν αεροδρόμια, Νέες Πόλεις, πόλεις – δορυφόρους, αυτοκινητοδρόμους, ουρανοξύστες, δίκτυα υποδομών, και όλα εκείνα που συμβαδίζουν με τον εκμοντερνισμό.26 Η πολεοδομία είναι νεκρή. Ότι απέμεινε από την πόλη περνάει αδιάφορα πάνω από το κουφάρι της. Το ερώτημα, όμως, παραμένει: τι απέμεινε από την πόλη; Η Γενική Πόλη είναι ότι απέμεινε από αυτό που ήταν κάποτε η πόλη. Η Γενική Πόλη είναι η μετά-πόλη που προετοιμάζεται στη θέση της πρώην-πόλης.27 […] Η Γενική Πόλη, όπως επινοήθηκε και καταγράφτηκε από τον Koolhaas, αποτελεί την έσχατη αστική κατάσταση στο απόγειο της παγκοσμιοποίησης. Ο Koolhaas πιέζει το δάχτυλο στην πληγή και περιγράφει ένα προς ένα τα ανθυγιεινά γνωρίσματα της. Η Γενική Πόλη είναι πάντα ίδια, όπως το σύγχρονο αεροδρόμιο, απελευθερωμένη από την αιχμαλωσία της ταυτότητας, αλλά και του σχεδιασμού, τόσο αχόρταγη που κατέλαβε την εξοχή, ποικίλη, τόσο μα τόσο ποικίλη, που καταντάει πληκτική, μια πόλη εσωτερικού χώρου. Θυμίζει την απόκοσμη πόλη Τρούδη του Ί. Καλβίνο η οποία κυρίευσε τον κόσμο κι έτσι ο κόσμος έχει καλυφθεί από μία μοναδική Τρούδη που δεν έχει αρχή δεν έχει τέλος, το μόνο που αλλάζει είναι το όνομα της στο αεροδρόμιο. 28 Η Γενική Πόλη δεν έχει μήτε ακριβή τοποθεσία μήτε και προσδιορίζεται χρονικά. Μπορεί να είναι μια πόλη του μέλλοντος ενώ μπορεί κάλλιστα να είναι η πόλη που βλέπουμε από το παράθυρο μας.

IΙ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

ΘΑΛΑΣΣΑ

III

Οι ομοιότητες άλλωστε γίνονται όλο και περισσότερες. Η Γενική Πόλη θέτει τέρμα σε αυτό το καταστροφικό κύκλο εξάρτησης: δεν είναι παρά μια αντανάκλαση της παρούσας ανάγκης και της παρούσας ικανότητας. Ποια είναι όμως ακριβώς τούτη η παρούσα ανάγκη, τούτη η παρούσα ικανότητα; Αν η τέχνη της πολιτικής δεν θα μπορούσε να γεννήσει τίποτα διαφορετικό από την πόλις, το τοπικό εμπόριο τίποτα λιγότερο από την μεσαιωνική κομμούνα, οι υποδομές τίποτα λιγότερο από την αστικοποίηση, τότε είναι άραγε η Γενική Πόλη το αναπόφευκτο δημιούργημα της διοικητικής συσκευής της οικονομίας;

Γένεσις ΘΥΛΑΚΑΣ - ΣΚΗΝΗ - ΒΑΘΡΟ - ΕΞΑΙΡΕΣΗ

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Σύμφωνα με τον Schmi� η οικονομία, όπως ακριβώς το παράγωγο της, η αστικοποίηση, είναι αυτό που κάνει. Αντίθετα με έννοιες αρχετυπικές όπως ο Θεός, ο Άνθρωπος, η Πολιτεία, η Ελευθερία ή η Ισότητα, η οικονομία, δεν μπορεί να αποτελέσει αλήθεια αν δεν συμβαίνει, αν δεν αποτελέσει πρώτα γεγονός. Εάν η εκπροσώπηση μιας αξίας, ενός πιστεύω, μίας αρχής, είναι εφικτή καθότι προσδίδει μια αξιοπρέπεια, μια αυθεντία, σε αυτό που την εκπροσωπεί – εφόσον εκπροσωπεί ένα υψηλό ιδανικό δεν μπορεί το ίδιο να υπολείπεται ήθους - η βάναυση πραγματικότητα της οικονομίας διαχειρίζεται δεδομένα που είναι εγγενώς κενά ηθικών αξιών και, συνεπώς δεν έχουν το «δικαίωμα» εκπροσώπησης. Η εκκλησία, η μοναρχία, ή η πολιτεία, σε αντίθεση με την αφαιρετικότητα του μοντέρνου μηχανισμού, δύνανται πρόσωπού, αναπαράστασης, μίας μορφής, καθότι η αυθεντία τους βασίζεται σε μεταφυσικές ή υπερβατικές αξίες.29 Έχω μορφή σημαίνει έχω θέση, εκπροσωπώ μία αξία, ένα ιδανικό, τα όρια μου είναι εμφανή, η θέση μου ξεκάθαρη κι έτσι μπορώ να υπόκειμαι σε διάλογο, αντιπαράθεση καθώς και κριτική. Με αυτήν την έννοια, λοιπόν, η οικονομία δεν μπορεί να έχει πρόσωπο, είναι

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω1

ΘΥΛΑΚΑΣ Η γέννηση μίας οντότητας σε μία υφιστάμενη πραγματικότητα, με μία συγκεκριμένη ροή και μία συγκεκριμένη κανονικότητα, σε περίπτωση που δεν αποτελεί μέρος της πραγματικότητας τούτης, φτιαγμένη από το ίδιο υλικό, δεν μπορεί παρά να σημαίνει παρεμβολή, μια τοπική διακοπή. Αν η θάλασσα της αστικοποίησης αποτελεί ένα συνεχές στον χώρο και στον χρόνο, τότε αναμφίβολα η νέα αυτή ύπαρξη, η νέα οντότητα που θεωρητικά αναδύεται, θα πρέπει να αποτελεί μια ασυνέχεια. Πράγματι, ο Cerda, ο Hilberseimer και οι Archizoom προμήνησαν την αστικοποίηση ως μια συσκευή παραγωγής ενός συνεχούς. Η θάλασσα θα αποτελούσε μια αδιάλειπτη πραγματικότητα, μια αιωνιότητα, αιωνιότητα κακή παρά τις καλύτερες των προθέσεων αυτών που την οραματίστηκαν. Αν

26 27 Koolhaas, Rem., Bruce Mau. The Generic City. S,M,L,XL, 1995 28 Calvino, I. Οι Αόρατες Πόλεις, 2002 μτφρ Χρυσοστομίδης, Α. σ.59

29 Aureli, P.V. The Barest Form in which Architecture Can Exist: Some Notes on Ludwig Hilberseimer’s Proposal for the Chicago Tribune Building, The City as a Project, 2011

1 Τείχη, Κ. Π. Καβάφης

64

65

IV

ΑΓΩΝΑΣ

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

μορφική συνοχή, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της ύπαρξης ενός figure, ενός θέματος18, είναι για αυτόν πιο καθοριστική από το gross–μεγάλο. Αυτό που κάνει ο Ungers, λοιπόν, είναι να προσδιορίζει το Grossform μέσα από τέσσερα μορφικά κριτήρια: την ύπαρξη ενός εμφατικού στοιχείου, ενός πρόσθετου συνδετικού στοιχείου, ενός μοτίβου ή θέματος και τέλος, ενός συστήματος ή μιας κανονιστικής αρχής. Παρότι, λοιπόν, τόσο ο Koolhaas όσο και ο Ungers μιλάνε για μία νέα ποιότητα η οποία δύναται να προκύψει όταν η αρχιτεκτονική ξεπερνάει μία κλίμακα, και παρότι αναφέρονται από κοινού σε μία νέα ολότητα που μπορεί να υποδεχτεί τον πλουραλισμό της σύγχρονης μητρόπολης, είναι φανερό, πως οι κατευθύνσεις τους είναι σχεδόν αντιδιαμετρικά αντίθετες. Εκεί που το Grossform διατηρεί μια λεπτή, τεταμένη σχέση μεταξύ της κλίμακας και της μορφής, η έννοια του Bigness ξεπερνάει εξ ολοκλήρου το ζήτημα της μορφής. Σύμφωνα με τον Koolhaas, η «τέχνη» της αρχιτεκτονικής είναι άχρηστη στο Bigness.19 Ο Ungers, ωστόσο, φαίνεται να επιστρέφει σε αυτήν ακριβώς την τέχνη της αρχιτεκτονικής, και μάλιστα στην πιο αρχετυπική, την πιο αγνή της, ίσως, μορφή. Το ζήτημα για τον ίδιο δεν είναι η επανεφεύρεση της συλλογικής σφαίρας στο σύνολο της, αλλά η πλαισίωση της, η επανεφεύρεση της αγωνιστικής της ιδιότητας, η αντιπαραβολή της. Η νέα ποιότητα του Ungers είναι ξεκάθαρο πως έγκειται στη δυναμική και τις συνεκτικές ικανότητες της μορφής.

I

IV

II

III

V

Ο Ungers διαχωρίζει τα τέσσερα κριτήρια με τα οποία προσδιορίζει το Grossform σε δύο υποσύνολα, μορφής και λειτουργίας. Η λειτουργία περιέχει τον κοινωνικό χώρο που δημιουργείται από τους δρόμους και τα βάθρα ενώ η μορφή περιλαμβάνει την οπτική επίδραση των τοίχων και των πύργων. Δρόμος, Βάθρο, Τοίχος και Πύργος. Με έναν εκτεταμένο κατάλογο παραδειγμάτων διευκρινίζει κάθε κατηγορία, 18 Oswalt M. Ungers, Architecture as Theme, 1982 19 Koolhaas, Rem., Bruce Mau. Bigness or the problem of Large. S, M, L, XL, 1995

140

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

IV

ΑΓΩΝΑΣ

ΑΓΩΝΑΣ

συγκεντρώνοντας αρχιτεκτονικές μελέτεςπροπολεμικών καθώς και ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ μεταπολεμικών εκφραστών του μοντερνισμού.20 Ωστόσο, αυτό που είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι πως για τον Ungers η εννοιολογική διαφορά μεταξύ μορφής και λειτουργίας είναι ουσιαστικά μικρή, έως μηδαμινή. Και οι δύο αποκτούν ίση βαρύτητα. Για την ακρίβεια, οι κατηγορίες που ΕΙΣΑΓΩΓΗ παραθέτει ο Ungers στην έκθεση του Grossform είναι ενδεικτικές της έμφασης του στην αρχιτεκτονική τυπολογία. Δρόμος, Βάθρο, Τοίχος και Πύργος. ΟΙ ΑΛΛΟΙ 17 Παρότι το πρώιμο έργο του Ungers παρουσιάζει εμφανείς συνδέσεις με το έργο και -την κατεύθυνση των Team 10, με το GrossΕΡΗΜΟΣ - ΠΑΤΡΙΔΑ - ΜΟΡΦΗ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ form ο Ungers πραγματοποιεί ένα μεγάλο βήμα παραπέρα και εστιάζει στο αρχιτεκτονικό αντικείμενο, στην μοναδικότητα της μορφής του,24και ΘΑΛΑΣΣΑ στην ικανότητα του να παρεμβαίνει στον αστικό ιστό, δημιουργώντας ΤΟ ΑΣΤΥ - ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΘΑΝΑΤΟΣ συλλογικό χώρο. -Και ο Koolhaas ξεπερνάει βέβαια το δίλημμα μορφής και λειτουργίας, με την θεώρηση όμως του Bigness. Ο Koolhaas δεν αναζητά ΓΕΝΕΣΙΣ 54 την «σύμπτωση» της μορφής και της λειτουργίας αλλά αποσκοπεί στην δημιουργία μιας-αρχιτεκτονικής που μπορεί να απορροφήσει οτιδήποτε ΘΥΛΑΚΑΣ - ΣΚΗΝΗ ΒΑΘΡΟ - ΕΞΑΙΡΕΣΗ ο πολιτισμός μας θέσει σε λειτουργία.21 Έτσι για τον Koolhaas η τρίτη ποιότητα που ξεπερνάει το δίλημμα μορφής και λειτουργίας είναι ΑΓΩΝΑΣ 79το μέγεθος.

H ΟΛΟ νέα ποιότητα, όμως για την -οποία μιλάει ο Ungers δεν αναδύεται ΔΥΣΚΟΛΟ – ΑΡΧΕΤΥΠΑ - ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ από το μέγεθος αλλά από αυτό που ο ίδιος ονομάζει αρχιτεκτονικά «θέματα» ή ας μου επιτραπεί να τα αποκαλέσω αρχέτυπα. ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ 106 22 Αρχιτεκτονική ως τοίχος, ως φουγάρο, ακόμα και ως χαλί – μια μεταφορική ΜΑΝΧΑΤΑΝ - ΡΩΜΗη- οποία ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΑΙΓΑΙΟ σε καμία περίπτωση αυτοσκοπό. αναγνωσιμότητα δεν-αποτελεί Αποσκοπεί στον διαχωρισμό της αρχιτεκτονικής από την προγραμματική

IV

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ

και διοικητική διάσταση της πόλης. Το αρχέτυπο, μια ιδανική μορφή χωρίς συγκεκριμένη κλίμακα, προσδίδει στο Grossform την ποιότητα που το διαχωρίζει από την κατάσταση της επεκτατικής συσσώρευσης ενός χτισμένου περιβάλλοντος παρασυρμένου από τις υποδομές – του περιβάλλοντος που ο Aureli 40 χρόνια αργότερα προσδιορίζει ως θάλασσα της αστικοποίησης.23 Εκεί που ο Koolhaas, λοιπόν, ξεπερνάει την ανάγκη της μορφής και βασίζεται εξ ολοκλήρου στην κλίμακα για να επαναπροσδιορίσει τον συλλογικό χώρο, ο Ungers μιλάει για μία αρχιτεκτονική ανεξαρτήτου κλίμακας, χωρίς κλίμακα, με το δυνατότερο της σημείο την γλώσσα της. Χαρακτηριστική είναι η συνεισφορά του Ungers στην έκθεση MANtransFORMs, που παρουσιάστηκε στο Cooper-Hewi� Museum της Νέας Υόρκης, το 1976. Πρόκειται για μία θεώρηση του Grossform ως μια ταξινομία μοντέλων – μορφών χωρίς κλίμακα, μια θεώρηση την οποία ο Ungers ονόμασε ως «ο κόσμος ως ιδέα». Οι λεγόμενες Μεταφορές Πόλεων24 αποτελούν μία σειρά σχεδίων πόλης συνδυασμένων σε παραθέσεις με εικόνες εντελώς διαφορετικής θεματολογίας. Οι μεταφορές του Ungers δεν αποτελούν, ωστόσο, απλά μια ηθελημένη συσσώρευση εικόνων, καθότι η μελέτη του αφορούσε περισσότερο την αφαίρεση παρά την συσσώρευση. Οι αναζητήσεις του Ungers αναφορικά με το Grossform στο πλαίσιο των αρχιτεκτονικών θεμάτων, δεν αφορούσαν, όπως είναι πλέον φανερό και από αυτό το προτζεκτ, μια αρχιτεκτονική μεγάλης κλίμακας αλλά περισσότερο μια θεώρηση της αρχιτεκτονικής ανεξάρτητου κλίμακας. Ο Ungers χρησιμοποιεί εργαλεία όπως η μεταφορές, τα σύμβολα, τα μοντέλα για να ισχυριστεί ότι μεταξύ της πρόθεσης του αρχιτέκτονα και της πρόσληψης από τον χρήστη υπάρχει ένας ενδιάμεσος χώρος ο οποίος

20 Συμπεριλαμβανομένου των Le Corbusier, the Smithsons, van den Broek & Bakema,130 Atelier ΕΠΙΛΟΓΟΣ 5 - όπως και πολλές μελέτες του ιδίου, και καλύπτει το βαθμιαίο φάσμα μεταξύ κτιρίου Torre Velaska των BBRP - και πόλης - Linear City του B.Lavrov.

23 Μπορεί κανείς ίσως να πει ότι ο Koolhaas ιδρύει ένα νέο λεξιλόγιο βασισμένο στην ανάγνωση της ΄σύγχρονης μητρόπολης όπως φαίνεται και στο έργο του Delirious New York.

21 Koolhaas, Rem. Canadian Architect no.39 Ιανουάριος 1994 22 Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Aureli ταυτίζεται με την έννοια του αρχετύπου όπως την εννοεί ο Agamben δηλαδή ως ένα παράδειγμα, ως μία υποδειγματική εξαίρεση. Ένα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ μεμονωμένο μορφικό συμβάν που υπηρετεί την πιθανότητα πυροδότησης χιλιάδων άλλων

24 O. M. Ungers, Morphologie = City Metaphors ,1982 Στο βιβλίο ο Ungers παραθέτει 100 πολεοδομικούς χάρτες σε συνδυασμό με ποικίλης θεματολογίας παραθέσεις.

συμβάντων.

141

146

V Αρχιπέλαγος

ΜΑΝΧΑΤΑΝ - ΡΩΜΗ - ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΙΘΑΚΗ

«Τις ιδέες μου όλες ενησιώτισα» Οδ. Ελύτης, Το Άξιον Εστί: Τα Πάθη, ψαλμός ΙΓ΄

MANXATAN 1972. Ο κάναβος που διαρθρώνει την πολεοδομική δομή του Μανχάταν αναπαρίσταται από ενδεχόμενα απέραντες ακολουθίες οικοδομικών τετραγώνων. Το καθένα από αυτά αποτελείται από μία βαριά, μονολιθική βάση λουστραρισμένης πέτρας. Οι βάσεις αποτελούν τα «ιδεολογικά εργαστήρια» μέσα στα οποία μορφώνονται διαφορετικά ήδη μητροπολιτικής συνείδησης. Κάθε Επιστήμη ή Μανία έχει το δικό της οικοδομικό τετράγωνο. Κάθε μία βάση αποτελεί μια κατάσταση εξαίρεσης και είναι εξοπλισμένη για να αναστέλλει ανεπιθύμητους νόμους, αναντίρρητες αλήθειες, να δημιουργεί μη υπάρχουσες φυσικές συνθήκες.1 Η αναστολή οποιουδήποτε γενικού νόμου ή αλήθειας εκδηλώνεται στις σκόπιμα ποικίλες αρχιτεκτονικές που τοποθετούνται 1 Rem Koolhaas, City of the Captive Globe, Delirious New York: A Retroactive Manifesto. 1978. Πρωτοεκδόθηκε το 1977 ως ένα μονογραφικό τεύχος του Architectural Design αφιερωμένο στους OMA. Το 1978 επανατυπώθηκε στο Delirious New York

…Ιδού λοιπόν εμφανίζονται νησιά, εμφανίζονται πόλεις, στο τέλος θα εμφανιστεί και εκείνο το είδος Δημοκρατίας για το οποίο μιλά ο Βολτέρος και που διαιρείται σε διάφορα Κράτη, μοναχικά, μεικτά, αριστοκρατικά, λαϊκά, σε μία σχέση μεταξύ τους πάντοτε ανήσυχη, πάντοτέ ανισόρροπη, εάν “ισορροπία” σημαίνει την τέλεια αρμονία, τη στερεή και σταθερή σύνθεση των μερών και των “διαθέσεων”.

Cacciari, Massimo. L’Arcipelago, Μιλάνο 1997

ΑΓΩΝΑΣ / 13

*Block9(000)3 Απο την αρχιτεκτονική μορφή εως την μορφή της πόλης

Θέμα: Η αρχιτεκτονική χειρονομία ως απόρροια της πόλης και η πόλη ως απόρροια της αρχιτεκτονικής χειρονομίας

Τύπος: Διπλωματική εργασία

Περιοχή: Κυψέλη, Αθήνα

Τρόπος εργασίας: ατομική

Έτος: 2018

14 \ ΑΓΩΝΑΣ

Για κάθε δυνητικό αστικό αντικείμενο υπάρχει ένα καθολικό συγκείμενο, ο τυπος, και ένα ειδικό συγκείμενο, ο τόπος καθώς και μία ιδιαίτερη έκφραση του συγκεκριμένου τύπου στον συγκεκριμένο τόπο. Η αρχιτεκτονική/μορφική ανάγνωση του κάθε συγκείμενου γίνεται με την βοήθεια των κοινών παρονομαστών. Με αυτόν τον τρόπο η αρχιτεκτονική χειρονομία τοποθετείται ως προς την πόλη και γίνεται κομμάτι ενός δυνητικού αρχιπελάγους, το οποίο προκύπτει από τις εξαιρετικές μορφές, τις τυπικές μορφές και τα γεγονότα του τμήματος πόλης. Γίνεται έτσι το αρχιτεκτονικό έργο ένα κομμάτι μιας δυνητικής, ιδεατής πόλης, υλοποιώντας ταυτόχρονα το ίδιο ένα μικρό κομμάτι της. Η συμπλοκή του με τις υπόλοιπες μορφές του αρχιπελάγους οδηγούν τελικά στην δική του ιδεατή μορφή. Στην μεθοδολογία αυτή δεν υπάρχουν ιδανικές λύσεις υπάρχουν μόνο πολλές εναλλακτικές λύσεις, πολλά παραδείγματα, που έχουν ένα κοινό: την κοινή στάση προς την πόλη, την αλληλεπίδραση με το συγκείμενο για την δημιουργία ενός εννοιολογικού συνεχούς, για την δημιουργία πόλης. Η μορφική λύση τούτη δεν είναι μία, πιθανότατα είναι άπειρες. Καθώς όμως καθεμία από αυτές βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με το δυνητικό κάθε φορά αρχιπέλαγος, με μία μορφική υπόσταση της ιδέας της πόλης, είναι κάθε φορά αγωνιστική, είναι πολιτική, και οδηγεί έτσι στον σχηματισμό Πόλης.

ΑΓΩΝΑΣ / 15

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

1/1970 Εξαόροφη μεταπολεμική πολυκατοικία

3/1968 επταόροφη μεταπολεμική πολυκατοικία

2/1970 Εξαόροφη μεταπολεμική πολυκατοικία

4/1970 Εξαόροφη μεταπολεμική πολυκατοικία

πενταόροφη μεταπολεμική πολυκατοικία

5/1960

δυοροφη μονοκατοικια χαρακτηριστικη τησ περιοδου του μεσοπολεμου

6/1930

Επταόροφη συχγρονη πολυκατοικία

7/2005

τριωροφη μονοκατοικια χαρακτηριστικη τησ περιοδου του μεσοπολεμου

8/1930

16 \ ΑΓΩΝΑΣ

εξαόροφη μεταπολεμική πολυκατοικία

9/1950

BLOCK9(000)3

x όροφος

ημιόροφος

ισόγειο

υπόγειο

Το αστικό συμβάν

ΑΓΩΝΑΣ / 17

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

ελληνικό συγκείμενο πολυκατοικία

οικοδομικό τετράγωνο

ΓΟΚ.2000

2000

1990 ΓΟΚ.1985 1980

ΓΟΚ.1973 1970

1960 ΓΟΚ.1955 1950

1940 Π.Δ.1937 Π.Δ.1934 1930

ΓΟΚ.1929 Β.Δ .1922

1920

18 \ ΑΓΩΝΑΣ

1910

σύατημα

επιτρεπόμενη κάλυψη

επιτρεπόμενο ύψος

επιτρεπόμενος όγκος

Β.Δ .1919

1900

BLOCK9(000)3

Ο τύπος ευρωπαϊκό συγκείμενο

καθολικό συγκείμενο δρόμος

πλατεία σημειακό (πύργος)

οικοδομικό τετράγωνο

γραμμικό

ΑΓΩΝΑΣ / 19

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

Ομόνοια

Πού έγκειται η ατομικότητα κάθε αστικού συμβάντος; Αν κάθε αστικό αντικείμενο ανήκει σε ένα πολύ συγκεκριμένο τμήμα της πόλης, αποτελώντας έτσι κομμάτι της, μπορούμε να φανταστούμε την πόλη σαν ένα σύνολο κομματιών ή επεισοδίων που έχουν ολοκληρωθεί, που υπάρχουν, συγκεκριμένα ή αφηρημένα, κτισμένα ή όχι, με βάση τα οποία η πόλη πραγματοποιείται και εξελίσσεται. Κάθε τέτοιο κομμάτι είναι ένας αστικός συντελεστής, ένα αστικό συν-τελεσμένο, ένα fatto urbano. . Η πόλη, ή καλύτερα η ιδέα της πόλης, κατοικεί μέσα σε κάθε αστικό συντελεστή, ο οποίος επιβεβαιώνει την παρουσία της. Η ατομικότητα των αστικών συντελεστών έγκειται στην σταθερή μορφή τους με εξέλιξη στον χώρο και στον χρόνο, και κυρίως στο γεγονός ότι είναι φορτισμένοι με μνήμη, με μία ιδέα της κοινωνίας για αυτούς, αποτελούν μαρτυρίες της πόλης.

20 \ ΑΓΩΝΑΣ

Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο

Μινιόν

Αρχαιολογικό Μουσείο

Λεωφόρος

BLOCK9(000)3

Ο τόπος

ΑΣΟΕ

πλατεία Κολιάτσου

Φωκίονος Νέγρη

πλατεία Καλλιγά

πλατεία Κύπρου

πλατεία Αμερικής

Πατησίων ΑΓΩΝΑΣ / 21

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/ Χρόνος

Πρωτογενή στοιχεία

Γεγονός

Σύγχρονα 1980 - 2010

ΙΙΙ Το γεγονός ως κοινός παρονομαστής αφορά το στίγμα της παγιωμένης λειτουργίας και του ήθους ορισμένων αστικών αντικειμένων. Είναι χωρικότητες στενά συνδεδεμένες με την συλλογική μνήμη, είτε αποτελούν μνημείο είτε όχι. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα σχολεία, και γενικά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα θέατρα, τα σινεμά, οι εκκλησίες. Ο χρόνος και το γεγονός ως κοινοί παρονομαστές συνθέτουν μαζί με τα πρωτογενή στοιχεία τον βιωματικό χώρο της πόλης.

Ι

22 \ ΑΓΩΝΑΣ

Μετάπολεμικά 1950 - 1980

ΙΙ

Μεσοπολεμικά 1920 - 1950

Προπολεμικά 1890 - 1920

τρύπα

υπόστεγο

Τα πρωτογενή στοιχεία είναι χωρικότητες που έχουν ένα πρωτεύοντα ρόλο στην δυναμική του κάθε αστικού συντελεστή με τον οποίο συχνά μάλιστα μπορεί να ταυτίζονται. Λειτουργούν ως πυρήνες συγκέντρωσης, αποτελούν κατά κάποιον τρόπο σταθερές σε ένα διαρκώς μεταβαλόμενο αστικό περιβάλλον. Το πρωταρχικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την δυναμική των πρωτογενών στοιχείων είναι ο συλλογικός τους χαρακτήρας και κυρίως η επιβίωση, η διάρκεια. Tα πρωτογενή στοιχεία είναι αυτά τα οποία αντιπροσωπεύουν πιο άμεσα από όλα την δημόσια σφαίρα.

Ο χρόνος ως κοινός παρονομαστής αφορά την μορφή του αστικού αντικειμένου ως τεκμήριο της εποχής και της ιστορικής συγκυρίας που το δημιούργησε. Η παράμετρος του χρόνου αφορά τόσο μεμονωμένα στοιχεία όσο και σύνολα στοιχείων - πχ το σύνολο όλων των μεσοπολεμικών κατοικιών της δεκαετίας του ’30 - γι’αυτό και δεν αναφέρεται μόνο στην έννοια του μνημείου.

BLOCK9(000)3 Σχέσεις

τοίχος

κέλυφος - κέλυφος

πύργος

πέρασμα

βάθρο

Τα θέματα. Πρόκειται για την αναγωγή του αστικού λεξιλογίου, της γλώσσας του χώρου, σε αρχετυπικές χωρικότητες. Στα θέματα η εννοιολογική διαφορά μεταξύ μορφής και λειτουργίας είναι ουσιαστικά μικρή, εώς μηδαμινή. Και οι δύο απόκτούν ίση βαρύτητα. Αρχιτεκτονική ως τοίχος, αρχιτεκτονική ως πύργος, αρχιτεκτονική ως πλατεία, αρχιτεκτονική ως υπόστεγο. Τα θέματα συντάσσουν τον θεματικό χώρο της πόλης.

ρυθμοί

ΙV

δρόμος - πολυκατοικία

δρόμος - οικ.τετράγωνο

V Τελευταίο κοινό παρονομαστή αποτελεί η παράμετρος των σχέσεων. Αυτό που έχει σημασία εδώ είναι η αντικειμενική σχέση των διαφόρων χωρικοτήτων, η σχέση, δηλαδή, που ορίζεται από το δομημένο και το αδόμητο, από τους όγκους, απο το ρυθμό των αντικειμένων, τα κενά και τα πλήρη, από την αντικειμενική μάζα της πόλης. Οι σχέσεις των αρχιτεκτονικών μορφών διαμορφώνουν τον αντικειμενικό χώρο, ο οποίος αποτελεί ουσιαστικά τον καμβά πάνω στον οποίο συντάσσονται και όλες οι υπόλοιπες σφαίρες πραγμάτων.

Η μορφή του τόπου

Θέματα

ΑΓΩΝΑΣ / 23

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

Εθνικό Μετσόβειο Πολυεχνείο

πλατεία Καλλιγά

σινεμά Αελλώ

πλατεία Αμερικής

πλατεία Μπακογιάννη

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Παλιά Στοά

ΟΤΕ

IV

Φωκίωνος Νέγρη

Αγίου Μελετίου

V Ιστορικό Αρχείο Εθνικής Τράπεζας

παλιό ταχυδρομείο

σχολείο “Λέλα Καραγιάννη”

I

II σινέ Σέμελη

πάρκο Κύπρου

III

ΑΣΟΕ - Πεδίον του Άρεως

Το Αρχιπέλαγος: Αντιλαμβάνομαι και ταξινομώ τα αστικά αντικείμενα της πόλης ως υπαινιγμούς μιας ολότητας, ενός συνόλου, για την ακρίβεια πολλών συνόλων, που τοποθετημένα νοητά το ένα πάνω στο άλλο, συνθέτουν τελικά την υλική έφραση της ιδέας της πόλης. Αυτά τα υποσύνολα αποτελούν τους κοινούς παρονομαστές του χώρου της πόλης. Ο χρόνος, το γεγονός, τα θέματα και οι σχέσεις συνθέτουν μαζί με τα πρωτογενή στοιχεία, μία στρωματογραφία, με τις στρώσεις του βιωματικού, του θεματικού και του αντικειμενικού χώρου η μία επάνω στην άλλη, τρία διαφορετικά επίπεδα που συνθέτουν την ιδέα της πόλης. Τα στοιχεία αυτά είναι η πόλη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αν στόχος κάθε κατασκευής είναι να βρίσκεται σε άμεση σχέση με την πόλη και να την εκφράζει, πρέπει επομένως να βρίσκεται σε άμεσο διάλογο με την σφαίρα αυτή των πραγμάτων που αποτελούν την κατεξοχήν έκφραση της. Παρατηρώ επομένως τι είναι (η) πόλη και συν-διαλέγομαι μαζί της. Το αποτέλεσμα έιναι να δημιουργείται σταδιακά το ανήκειν κάθε χωρικότητας, στο κάθε υποσύνολο, μεταξύ των συνόλων και τελικά στην πόλη. Δημιουργείται δυνητικά ένα αρχιπέλαγος χωρικοτήτων που ταυτίζονται με την πόλη στον πιο έντονο βαθμό και πυροδοτούν αντιδράσεις με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο αυτές γεννήθηκαν, μέσα από την αντίδραση στο συγκείμενο τους. Οι μορφές πυροδοτούν διάλογο και έτσι ο μετασχηματισμός τους δυνητικά και ιδανικά συνεχίζεται μέχρι ολόκληρη η πόλη να ταυτίζεται υλικά (και ηθικά) με την ιδέα της.

24 \ ΑΓΩΝΑΣ

BLOCK9(000)3

Αρχιπέλαγος Ι

Block9(000)3

V

Αρχιπέλαγος ΙΙ

VΙ

Αρχιπέλαγος ΙΙΙ

VΙΙ

Αρχιπέλαγος ΙV ΙΧ

Χ

Το Αρχιπέλαγος

πλατεία Αμερικής

ΑΓΩΝΑΣ / 25

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

26 \ ΑΓΩΝΑΣ

/2018/

BLOCK9(000)3

Όταν, στις Αόρατες Πόλεις, ο Ίταλο Καλβίνο περιγράφει την πόλη της Δέσποινας, εξηγεί πως αυτή παρουσιάζεται διαφορετικά για τον επισκέπτη από την στεριά και για τον επισκέπτη προέρχεται από την θάλασσα. Από την στεριά, ο καμηλιέρης που βλέπει να εμφανίζονται στον ορίζοντα του οροπεδίου «…οι κορυφές από τους ουρανοξύστες, οι κεραίες από τα ραντάρ, να βγάζουν καπνό οι καπνοδόχοι, βάζει με το νου του ένα πλοίο. Ξέρει ότι πρόκειται για μία πόλη αλλά τη σκέφτεται σαν ένα καράβι που τον παίρνει μακριά από την έρημο (…). Στην καταχνιά της ακτής ο ναυτικός ξεχωρίζει το σχήμα της καμπούρας μιας καμήλας, (….) ξέρει πως πρόκειται για μία πόλη αλλά τη φαντάζεται σαν μία καμήλα από το σαμάρι της οποίας κρέμονται ασκιά και δισάκια γεμάτα γλασαρισμένα φρούτα, (…) και ήδη βλέπει τον εαυτό του επικεφαλής ενός μεγάλου καραβανιού που τον πηγαίνει μακριά από την έρημο της θάλασσας (…)». Η Δέσποινα, πόλη-σύνορο ανάμεσα σε δυο ερήμους, ανάμεσα σε δύο ταυτότητες, ίδιες σε αριθμό με τις ετερότητες στις οποίες αντιστέκονται, ποια είναι η θάλασσα και ποια το νησί; Η ετερότητα είναι εντέλει μια ετερότητα ως προς μία ταυτότητα, αναγκαία συνθήκη της ύπαρξης της.

ΑΓΩΝΑΣ / 27

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

Exemplum - Το νησί

Πύργος

είσοδοι

κλιμακοστάσια

κολόνες

μονοκατοικίες

θέματα

Δρόμος Βάθρο

στοές

ισόγεια δώματα

Τρύπα

προκήπια ακάλυπτοι αδόμητα οικόπεδα

Τοίχος

αγορά κελύφη

Υπόστεγο

πιλοτίς

υπόστεγες στοές

28 \ ΑΓΩΝΑΣ

BLOCK9(000)3

αστικό συμβάν

Ο τύπος

Ο τόπος

μορφή

ΑΓΩΝΑΣ / 29

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ περίπτωση_6

Δ. Κατάστημα στο ισόγειο

/2018/ περίπτωση_5

περίπτωση_4

A.Κατοικία σε υπερυψωμένο ισόγειο

A.Κατοικία σε υπερυψωμένο ισόγειο

Β.Κατάστημα σε ημιυπόγειο

Γ.Κατοικία σε ημιυπόγειο

περίπτωση_3

περίπτωση_2

περίπτωση_1

Δ. Κατάστημα στο ισόγειο

Δ. Κατάστημα στο ισόγειο

Ε.Αποθήκη σε πατάρι

Ε.Αποθήκη σε πατάρι

Δ. Κατάστημα στο ισόγειο Ε.Αποθήκη σε πατάρι Ζ.Κατοικία στο πατάρι Η.Κατοικία στο ισόγειο

+5.00

+5.00

+2.00

+2.00

+0.00

+0.00

-2.00

-2.00

+5.00

+5.00

+2.00

+2.00

+0.00

+0.00

-2.00

-2.00

περίπτωση_1

30 \ ΑΓΩΝΑΣ

περίπτωση_4

περίπτωση_2

περίπτωση_3

περίπτωση_5

περίπτωση_6

περίπτωση_3

BLOCK9(000)3 νέο ισόγειο - πυρήνας

νέο ισόγειο πέρασμα

νέος ημιόροφος

περίπτωση_2

περίπτωση_6

περίπτωση_1

περίπτωση_5

περίπτωση_4

περίπτωση_4

περίπτωση_3

υπάρχον ισόγειο

ΑΓΩΝΑΣ / 31

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

32 \ ΑΓΩΝΑΣ

/2018/

BLOCK9(000)3

ΑΓΩΝΑΣ / 33

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

Κάτοψη ισογείου 34 \ ΑΓΩΝΑΣ

BLOCK9(000)3

Κάτοψη ημιορόφου ΑΓΩΝΑΣ / 35

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

Πολυκατοικία Η νέα θεματοποίηση

36 \ ΑΓΩΝΑΣ

BLOCK9(000)3

αξονομετρικό

δώμα

5ος όροφος 4ος όροφος 3ος όροφος

1ος όροφος

+5.00

ημιόροφος

+0.00

ισόγεια στάθμη

-2.00

υπόγεια στάθμη

ΑΓΩΝΑΣ / 37

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

/2018/

Block9(000)3: Μέσα απ’ αυτό το πρίσμα, η περίπτωση του οικοδομικού τεταγώνου με τον αριθμό 90003 αντιμετωπίζεται ως ένα κομμάτι ε έγκειται στην ικανότητα του να προτείνει ένα γενικό πλαίσιο συμπεριφοράς, αντί να παραθέτει ένα καθολικό σύνολο κανόνων προς α συμπεριφορά προς την πολη. Βέβαια, όπως εξηγεί ο Agamben, η τέχνη δημιουργίας ενός παραδείγματος προϋποθέτει πως για να εκπρο τους μηχανισμούς του παραδείγματος, η μορφή (του) δεν είναι ένα αντικείμενο που παραπέμπει απλά στον εαυτό του αλλά ένα αντικείμ από την τοποθέτηση του σε αυτήν. Η αμφίδρομη σχέση πόλης - αντικειμένου μεταμορφώνει σταδιακά τόσο την πόλη όσο και το αντικείμε της στοιχεία, τα θέματα που την διαμορφώνουν, γίνονται ένα ευανάγνωστο λεξιλόγιο. Τα μπαλκόνια ή οι ταράτσες ομαδοποιούνται ως β χρησιμοποιούνται για την επαναδιαμόρφωση του οικοδομικού τετραγώνου. Σκοπός είναι νέα μορφή να γίνει μία συνεχής συνεκτική αφή σκοπός κάθε αρχιτεκτονικής παρέμβασης και σχεδιαστικής κίνησης θα είναι πάντοτε η ίδια η πόλη.

38 \ ΑΓΩΝΑΣ

BLOCK9(000)3

ενός τέτοιου δυνητικού αρχιπελάγους, ένα παράδειγμα μίας συγκεκριμένης συμπεριφοράς προς την πόλη. Η δύναμη του παραδείγματος αναπαραγωγή. Αυτό που γίνεται παράδειγμα, αυτό που γίνεται υποδειγματική εξαίρεση χωρίς να γίνεται κανόνας, είναι ο χειρισμός, η οσωπήσει μία αρχή, το παράδειγμα πρέπει να είναι εννοιολογικά αποκομμένο από τον τρόπο της καθημερινής του χρήσης. Σύμφωνα με μενο που δρα ως παράδειγμα για κάτι άλλο, πέρα από τον εαυτό του. Αναπαριστά, έτσι, μία εναλλακτική ιδέα για την πόλη μέσα, κυρίως, ενο. Η μορφή του αντικειμένου συνδιαλέγεται με τις μορφές του αρχιπελάγους και με το άμεσο συγκείμενο της, και ταυτόχρονα τα τυπικά βάθρα, ακάλυπτοι, φωταγωγοί ή προκύπια κατατάσσονται ως τρύπες, οι στοές ως δρόμοι και όλα μαζί ως ένα πλέον ξεκάθαρο λεξιλόγιο, ήγηση, φορέας νοήματος. Αν κάθε νέα μορφή αποτελέσει ένα κομμάτι ενός δυνητικού πολιτικού χώρου που μπορεί να δημιουργηθεί, ο

ΑΓΩΝΑΣ / 39

III

Το Τρύπιο Λιθάρι Αναμέτρηση με τον Λόφο της Σικελίας

ή υποκείμενο ο τόπος

02 Ταξίδια Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έψαχνε τοποθεσία για την κατασκευή μεγαλοπρεπούς πόλεως στο όνομά του, ο Δεινοκράτης είχε προτείνει την κατασκευή της στο όρος Άθως στην Ελλάδα.

De architectura, Vitruvius

Ἐγώ» εἶπε «ἔχω σκεφτεῖ, βασιλιά, νὰ ἐμπι­στευθῶ τὴν ὁμοιότητα τοῦ σώμα­τός σου σὲ ὕλη ἄφθαρτη καὶ ζω­ντανὴ ποὺ νὰ ἔχει θεμέλια αἰώνια καὶ βάρος ἀκίνητο καὶ ἀπαρασάλευτο. Δηλαδὴ τὸ ὄρος Ἄθως τῆς Θράκης, ἐκεῖ ὅπου ἔχει τὸ μεγα­ λύτερο ὄγκο του καὶ ὑψώνεται περιφανέστατος καὶ ἔχει ὕψος καὶ πλάτη συμμετρικὰ καὶ βραχώδεις ἐκτάσεις καὶ συναρμογὲς καὶ δια­στήματα μὲ κάποια μορφή. Ὁ Ἄθως αὐτός εἶναι δυνατὸν μὲ τὴν τέχνη νὰ κατεργαστῇ καὶ νὰ με­ τασχηματιστῂ ὧστε νὰ ὀνομάζε­ ται ἀνδριάντας τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ νὰ εἶναι ἀληθινὸς ἀνδριάντας αὐτοῦ, ποὺ μὲ τὰ πόδια του θὰ ἐγ­γίζῃ τὴ θάλασσα, μὲ τὸ ἕνα χέρι θὰ ἀγκαλιάζῃ καὶ θὰ ὑποβαστάζῃ πόλη ἰκανὴ νὰ περιλάβῃ 10.000 κατοίκους. Μὲ τὸ δεξί χέρι κρατῶντας φιάλη νὰ χύνῃ ἀπὸ αὐτὴ σπονδὲς πρὸς τιμὴ τῶν θε­ ῶν ὁλόκληρο ποταμὸ ποὺ θὰ ρέῃ ἀ­κατάπαυστα καὶ θὰ ἐκβάλλῃ στὴ θάλασσα.

*Το τρύπιο λιθάρι Αναμέτρηση με τον λόφο της Σικελίας

Θέμα: Η βόρεια πυλη του Δήμου Καλλιθέας στην περιοχή του λόφου Σικελίας και στην εποχή των μνημονίων.

Τύπος: Σύνθεση

Περιοχή: Δήμος Καλλιθέας, Αθήνα

Τρόπος εργασίας: ατομική

Έτος: 2015

42 \ ΤΑΞΙΔΙΑ

Τόπος ΙΙ

Τόπος ΙΙΙ

Τόπος Ι

Πρόκειται για τα υπολείμματα του αρχαίου «λόφου της Σικελίας», μιας από τις βραχώδεις εξάρσεις του Αθηναϊκού λεκανοπέδιου. Ο λόφος χρησιμοποιήθηκε εντατικά ως νταμάρι και ασβεστοκάμινα επί σειρά δεκαετιών. Οι παράξενες και δραματικές ασυνέχειες που παρουσιάζει η μορφολογία του, του κληροδότησαν και το παρανόμι «τρύπιο λιθάρι». Στην περιοχή του λόφου της Σικελίας εξελίσσεται μια σαφής διπολικότητα. Το πεδινό συγκρούεται με το ορεινό, οι οδοί ταχείας κυκλοφορίας με τον βράχο, η περίμετρος με τον πυρήνα, οι αρτηρίες με τις στενώσεις, οι συνέχειες με τις διακοπές, η μεγάλη κλίμακα με την μικρή κλίμακα, η απρόσωπη εταιρική στιλπνότητα με την έντονα προσωπική γειτονιά. Το δίπολο που κυριαρχεί όμως, είναι η σύγκρουση του φυσικού στοιχείου με το τεχνητό κι ανθρώπινο. Το τριμερές οικόπεδο του θέματος παίρνει θέση στην σύγκρουση, γίνεται μέρος μιας αρχιτεκτονικής χειρονομίας που το καθιστά δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στους δύο πόλους, δίαυλος ικανός να μετουσιώσει τις αντιθέσεις σε σύνθεση. Δημιουργούνται δύο βασικοί κτιριακοί όγκοι, που φιλοξενούν φοιτητικές εστίες στους ορόφους και έναν μουσειακό χώρο στο υπόγειο. Ο πρώτος, συμπλέκεται με τον βράχο, ο οποίος διεισδύει μέσα στο κτίριο, ενώ ο δεύτερος εκτελεί «χρέη» διαμεσολαβητή μεταξύ του βράχου και της πόλης. Ο τρίτος τόπος του θέματος γίνεται το κέντρο βάρους της σύνθεσης, διατηρώντας τους τρείς τόπους και τις αντιθέσεις τους σε ισορροπία.

ΤΑΞΙΔΙΑ / 43

ΣΥΝΘΕΣΗ

/2015/ Τομές Ι & ΙΙ

44 \ ΤΑΞΙΔΙΑ

ΤΟ ΤΡΥΠΙΟ ΛΙΘΑΡΙ

Τόπος Ι

Οι φοιτητικές εστίες

ΤΑΞΙΔΙΑ / 45

ΣΥΝΘΕΣΗ

Ο δεύτερος τόπος του τριμερούς οικοπέδου γίνεται τόπος σύζευξης δύο διαφορετικών χωρικοτήτων. Ένός Μουσείου Γεωλογικής Ιστορίας και ενός συνόλου φοιτητικών εστιών. Το μουσείο διαμορφώνεται υπόσκαφα, στο υπόγειο επίπεδο, “χαρίζοντας” ύψος στον βράχο. Οι φοιτητικές εστίες καταλαμβάνουν το πρώτο και δεύτερο επίπεδο, ενώ στο ισόγειο διαμορφώνεται ένας ημιυπαίθριος χώρος, μια πιλοτή, που επιτρέπει την άμεση σύνδεση του δρόμου με τον βράχο και παρέχει έναν μεγάλο ελεύθερο χώρο στη γειτονιά. Μία υπαίθρια μεταλλική σπειροειδής σκάλα διατρέχει όλα τα επίπεδα και προσφέρει ταυτόχρονα μια βόλτα ανόδου στον βράχο.

46 \ ΤΑΞΙΔΙΑ

/2015/

Ο κεντρικός πυρήνας

ΤΟ ΤΡΥΠΙΟ ΛΙΘΑΡΙ

Τόποι ΙΙ & ΙΙΙ

Το Μουσείο Γεωλογικής Ιστορίας α’ επίπεδο - υπόγειο

ΤΑΞΙΔΙΑ / 47

ΣΥΝΘΕΣΗ

48 \ ΤΑΞΙΔΙΑ

/2015/

ΤΟ ΤΡΥΠΙΟ ΛΙΘΑΡΙ

Τόποι ΙΙ & ΙΙΙ

Η pilotis - ένας ελεύθερος χώρος β’ επίπεδο - ισόγειο

ΤΑΞΙΔΙΑ / 49

ΣΥΝΘΕΣΗ

/2015/

Τομές ΙΙΙ & ΙV

50 \ ΤΑΞΙΔΙΑ

ΤΟ ΤΡΥΠΙΟ ΛΙΘΑΡΙ

Τόπος ΙΙΙ

Οι φοιτητικές εστίες γ’ επίπεδο - 1ος όροφος

ΤΑΞΙΔΙΑ / 51

IV

Modulus Το θέμα της ελάχιστης Κατοικίας Συμμετοχή σε διαγωνισμό

V

Belvedere Το θέμα της Πλατείας Συμμετοχή σε διαγωνισμό - 3ο βραβείο

VI

Περαστικοί Το θέμα της Αγοράς

VII

Περιμένοντας τον Γκοντό Χωρικότητες του Beckett

VIII

Μικροπεριβάλλοντα Αναψυκτήριο

IX

Τέρατα Ξενώνας για άτομα περιορισμένης όρασης

ή υποκείμενο το αρχιτεκτονικό θέμα

03 Συμμόρφωσις Κάθε αρχιτεκτονική σχεδιαστική μελέτη αποτελεί μια διαφορετική, πιο προωθημένη επίλυση ενός αρχιτεκτονικού θέματος. Το αρχιτεκτονικό θέμα δεν τίθεται απο εκείνον που το αναπτύσσει, αλλά απο μια κοινότητα στο σύνολο της και σε αυτό εμπεριέχεται μια ολόκληρη κληρονομιά γνώσεων και επιθυμιών της κοινότητας. Όλοι έχουν μια γενική ιδέα για το θέατρο, την κατοικία την πλατεία. Κάθε θέμα τίθεται απο το κοινωνικό σύνολο στο οποίο ιστορικά ανήκει και επιστρέφει, αφού αναπτυχθεί εκ νέου στο ίδιο το κοινωνικό σύνολο. Η συνείδηση οτι σε κάθε στοιχείο οικοδόμησης της πόλης ανταποκρίνεται ένα αρχιτεκτονικό θέμα που έχει μια δική του πραγματικότητα, ένα συλλογικό λόγο ύπαρξης, μοιάζει να εμπεριέχει όλο το νόημα της αρχιτεκτονικής σχεδιαστικής μελέτης: Η δραστηριότητα του αρχιτέκτονα γίνεται έτσι μια δραστηριότητα αποκάλυψης κάποιου πράγματος που ήδη υπάρχει, μια δραστηριότητα μετασχηματισμού του εκ νέου σε αρχιτεκτονική. Αυτή η πεποίθηση καθιστά την αρχιτεκτονική ως την εκδήλωση του λόγου ύπαρξης των κτιρίων.

*Modulus Το θέμα της ελάχιστης Κατοικίας

Θέμα: Συγκρότημα κοινωνικής κατοικίας Τύπος: Διαγωνισμός

Περιοχή: Λάρνακα

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο PALY Architects

Έτος: 2020

54 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Ο κύβος, το ορθογώνιο πρίσμα, βασικά γεωμετρικά στερεά, μορφές αληθινές έξω από τόπους, τα απλά υλικά με τις αδρές επιφάνειες, οι αναλογίες μεταξύ πλήρων και κενών, η εσωτερική λειτουργία, η αλήθεια της κατασκευής, είναι οι βασικές κατευθύνσεις της σύνθεσης.

O καταμερισμός της σύνθεσης γίνεται σε δυο κτίρια: 8 διαμερισμάτων στο οικόπεδο 1 και 28 διαμερισμάτων στο οικόπεδο 2, λόγω του ιδιόμορφου σχήματος του οικοπέδου και των απαιτήσεων του κτιριολογικού προγράμματος. Επιχειρείται η κατά το μέγιστο τυποποίηση των διαμερισμάτων και στα δυο οικόπεδα, βασιζόμενη σε modulo επανάληψης για μείωση του κόστους κατασκευής. Δημιουργούνται χώροι κοινωνικοποίησης, άθλησης και αναψυχής στους χώρους PILOTIS και στα δώματα. Ο διάλογος μεταξύ των δυο κτιρίων πραγματοποιείται με αντίστοιχες συνθετικές προσεγγίσεις και με τη δημιουργία δυο μεγάλων τοίχων θερμικής αποθήκευσης, «τοπόσημα» της ευρύτερης περιοχής. Οι συνεχείς όγκοι διασπώνται με τη δημιουργία σχισμών και εσοχών, με την οπισθοχώρηση των όγκων των κλιμακοστασίων και τον τονισμό της τυπολογίας.

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 55

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2020/

Tοίχοι θερμικής αποθήκευσης - “διάλογος” μεταξύ κτιρίων

56 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

MODULUS

Pilotis

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 57

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2020/

Η Μονάδα Η σύνθεση καθορίζεται κυρίως από την επιλογή ενός ευκρινούς δομικού συστήματος. Η μορφή του κτιρίου χτίζεται σαν επανάληψη ίδιων δομικών κομματιών. Η συνθετική πρόταση καθιστά εμφανείς αρχιτεκτονικές αξίες όπως ο κάναβος, ο ρυθμός, η αναλογία, η ακολουθία και η τυποποίηση. Η συνθετική δομή βασίζεται σε ένα modulo (μονάδα), σχήματος τετραγώνου, και διαστάσεων 3.90μ.χ3.90μ. πολλαπλάσιο του 0.30μ. Στη βάση αυτής της μονάδας - πυρήνα σχηματίστηκε ο συνθετικός κάναβος στους άξονες x και ψ. Μία μονάδα ορίζει ένα υπνοδωμάτιο,τον συνδυασμό λουτρού - wc - διαδρόμων ή μια καλυμμένη βεράντα. Δυό μονάδες ορίζουν έναν ενιαίο χώρο κουζίνας - τραπεζαρίας καθιστικού. Το μισό της μονάδας ορίζει έναν εξώστη. 5 μονάδες ορίζουν το δυάρι, 6 μονάδες το τριάρι, 7 μονάδες το τεσσάρι.

Α ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 2 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

Β ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 3 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

Γ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 4 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

Πολλαπλάσια ή υποπολλαπλάσια του κανάβου συναντώνται σε όλο το κτίριο, όπως στα στεγάστρα, στα κουφώματα, στη σταθερή επίπλωση, στην αρμολόγηση των δαπέδων, στα καθιστικά κ.ο.κ. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας και επανάληψη σχεδόν όλων των επί μέρους στοιχείων των κτιρίων.

Α ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 2 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

58 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Β ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 3 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

MODULUS

Α ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 2 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

Β ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 3 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

Γ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 4 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

Γ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 4 ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΩΝ

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 59

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

60 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

/2020/

MODULUS

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 61

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

62 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

/2020/

MODULUS

Βιοκλιματικός σχεδιασμός Το κέλυφος προσαρμόζεται στον γεωγραφικό τόπο και στην χρήση του. Ενεργητικά και παθητικά ηλιακά συστήματα θέρμανσης και δροσισμού εξοικονομούν ενέργεια και βελτιώνουν τη διαβίωση των κατοίκων. Η καλή ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου, πέρα από τις τεχνολογικές εφαρμογές, βασίζεται σε απλές βασικές αρχές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Προσανατολισμός, υλικά επαρκή για τη θερμική μάζα του κτιρίου, μεγίστη απαιτούμενη θερμομόνωση, θερμομονωτικά κουφώματα αλουμινίου, υαλοστάσια τύπου low-E, αίθρια και αιολικές καμινάδες, δεύτερες επιδερμίδες προστασίας από τον ήλιο και το ψύχος, με σκίαστρα ή κλωστρά, περσίδες με κλίση σε σχέση με την κίνηση του ηλίου,.

Eπιπλέον διαμπερής φυσικός αερισμός, μεγαλύτερα ανοίγματα στο νότο και μικρότερα στο βορρά, ανοιχτά εξωτερικά χρώματα για μείωση θερμοκρασίας, διαμπερότητα PILOTIS, σύστημα αξιοποίησης θερμοκρασίας εδάφους, φυσικός και τεχνητός εξαερισμός υπογείου, μικρά μπαλκόνια προστασίας με αναρριχώμενα φυτά μπροστά από τα νότια και δυτικά ανοίγματα. Κατασκευάζονται τοίχοι θερμικής αποθήκευσης στη νοτιοδυτική και βορειοδυτική όψη. Δημιουργούνται φυτεμένα δώματα, ηλιακοί θερμοσίφωνες, φωτοβολταϊκά, διαχείριση ομβρίων για χρήση ποτίσματος, φύτευση δέντρων φυλλοβόλων στο νότο και αειθαλών στον βορρά, ανεμιστήρες οροφής (ενίσχυση του φυσικού αερισμού με ελάχιστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας), εκμετάλλευση του αέρα της θερμοκρασίας εδάφους από την υπερεκσκαφή, και διανομή του στους χώρους των διαμερισμάτων.

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 63

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

64 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

/2020/

MODULUS

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 65

*Belvedere Κέντρο ιατρικών επιστημών στην Κύπρο

Θέμα:

Ιατρική Σχολή στην Πανεπιστημιούπολη Κύπρου

Τύπος: Διεθνής Διαγωνισμός

Περιοχή: Λευκωσία, Κύπρος

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο ΧΖΑ architects

Διάκριση: 3ο Βραβείο

Έτος: 2015

66 \ ΟΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ ΑΛΛΟΙ

Campus

Belvedere

Medical School

Aron Hill

Aylantzia forest

Η πρόταση διερευνά και επικεντρώνεται στο σχεδιασμό μιας ανοιχτής δομής. Δύο χειρονομίες συντάσσουν τη σύνθεση του νέου κτηρίου. Η διάνοιξη των ορίων, που αναζητά τη συνέργεια με τα γειτονικά περιβάλλοντα και η σύνταξη ενός “μεγάλου εσωτερικού” – του πυρήνα της σχολής. Η κύρια συνθετική επιλογή αφορά στην αφαίρεση κτηριακής μάζας από το κεντρικό τμήμα του οικοπέδου, με στόχο τη δημιουργία ενός ζωτικού ρήγματος, ενός “θετικού κενού”, που θα αποτελέσει το βασικό εργαλείο της λειτουργικής και περιβαλλοντικής διαχείρισης του κτίσματος. Διανοίχτηκε με τον τρόπο αυτό μια κοίτη - ρεματιά φυσικής και κοινωνικής ροής, που αποκαλύπτει τη φυσική τοπογραφία, ελευθερώνει τις οπτικές φυγές και την αντιληπτικότητα και επιτρέπει τη διείσδυση του φυσικού στο κτίσμα. Αποκτά τα χαρακτηριστικά ενός ελεύθερου περάσματος, που λειτουργεί ως συνέχεια – διακλάδωση του κεντρικού Πεζόδρομου – Βelvedere και ως διασύνδεση των δημόσιων χώρων,

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 67

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2015/

Δυτική όψη

Το αίθριο

Οι όγκοι

68 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Η σκίαση

Η κίνηση

BELVEDERE

Η μακέτα

Η ροή των δημοσίων χώρων

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 69

*Περαστικοί Το θέμα της Αγοράς

Θέμα: Κτιριακό συγκρότημα μικρής κλίμακας για την εξυπηρέτηση χρήσεων κοινωνικού, πολιτιστικού και κυρίως εμπορικού χαρακτήρα

Τύπος: Σύνθεση

Περιοχή: Ξάνθη

Τρόπος εργασίας: ομαδική

Έτος: 2013

70 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Η περιοχή μας τοποθετείται στο κέντρο της Ξάνθης,στην πλ Εμπορίου, ένα σημείο ιδιαίτερο, καθώς κάθε Σάββατο φιλ το περίφημο παζάρι της Ξάνθης. Το οικόπεδο του θέ τοποθετείται στο όριο μεταξύ το παλαιού και νέου τμήματο πόλης. Ταυτόχρονα τοποθείται ανάμεσα στο χώρο του παζ και στο Πανεμιστήμιο της πόλης, και καθώς περιβάλλεται σε πλευρά του απο διαδρομές, είναι προσβάσιμο σχεδόν απο πα Τα γεγονότα αυτά πυροδοτούν δυο λέξεις κλειδιά για την πορε θέματος: όριο και κίνηση.

Αυτό που έχει την μεγαλύτερη σημασία εδώ, ωστόσο, είναι μια λέξη, με βαρύνουσα σημασία, η Αγορά. Η διαχείρηση του πανάρ και διαχρονικού θέματος της Αγοράς, ως χώρος συνάθρ συνδιαλλαγής και συμπαραγωγής πολιτικού και κοινωνικού έ καθορίζει την σύνθεση. Στόχος γίνεται εδώ η γνωριμία αρχιτεκτονικό θέμα της Αγοράς, και η απεικόνιση του εκ νέου σ πιο προωθημένο ορισμό του.

Αίθουσα εκδηλώσεων

Πλατεία

Αναψυκτήριο

λατεία λοξενεί έματος ος της ζαριού ε κάθε αντού. εία του

α τρίτη ρχαιου ροισης, έργου, με το σε ένα

Υπαίθριος κινηματογράφος

Η Αγορά

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 71

ΣΥΝΘΕΣΗ

Αίθουσα εκδηλώσεων

72 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

/2013/

ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΙ

Η Πλατεία Ο σκοπός του νέου συγκροτήματος, να αποτελέσει χώρο υποδοχής της καθημερινής δημόσιας ζωής των κατοίκων της γειτονικής και της ευρύτερης περιοχής που το περιβάλλει και να ενώσει δύο διαφορετικές πτυχές τις πόλης, επιτυγχάνεται με την μορφή μιας γέφυρας. Η γέφυρα γίνεται τόπος κίνησης απο την πλατεία Εμπορίου στο Πανεπιστήμιο της πόλης, μιας ημιυπαίθριας βόλτας απο την παλιά στην νέα πόλη. Η μορφή της δίνει σώμα στην αγορά, καθώς επάνω της διαμορφώνονται ελαφριές κατασκευές που επεκτείνουν το παζάρι. Κάτω απο την γέφυρα διαμορφώνεται μια μεγάλη ελεύθερη πλατεία,

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 73

*Περιμένοντας τον Γκοντό Χωρικότητες του Beckett

Θέμα: Ο εντοπισμός και η διερεύνηση της συνθήκης της αναμονής ή σχεδιάζοντας για το άτομο που περιμένει.

Τύπος: Σύνθεση με ψηφιακά μέσα

Τρόπος εργασίας: ατομική

Έτος: 2015

74 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

POSITIVE DISTRACTION AREA Το άτομο αποδέχεται την αναμονή, χαλαρώνει, αφαιρείται, ασχολείται με δραστηριότητες.

Ι

INFORMATION AREA Σε κάθε περίπτωση το άτομο πάντα ελπίζει. Διερωτάται πότε θα τελειώσει η αναμονή.

MAIN WAITING AREA ΙΙ

ΙΙΙ

Το άτομο πιστεύει πως θα περιμένει λίγο. Βηματίζει νευρικά, κινείται, ο χώρος είναι μεγάλος.

Έργο: Δυο άντρες συναντιούνται κοντά σε ένα δέντρο. Συζητάνε και αποκαλύπτουν οτι περιμένουν έναν άντρα που ονομάζεται Γκοντό. Η μόνη πληροφορία που μεταφέρει καθημερινά το παιδί αγγελιοφόρος είναι πως δυστηχώς ο Γκοντό δεν θα έρθει σήμερα, αλλά οπωσδήποτε αύριο. Χαρακτήρες: Στην πρώτη κατηγορία βρίσκονται ο Εστραγκον και ο Βλαδίμηρος, είναι αυτοί που περιμένουν αδρανείς, χωρίς χρόνο. Είναι αφηρημένοι, τραβηγμένοι, αποσπασμένοι απο τον κόσμο. Στην δεύτερη κατηγορία βρίσκονται ο Πότζο και ο Λάκυ. Τούτοι δεν περιμένουν, βρίσκονται σε κίνηση, είναι δραστήριοι, πρωταγωνιστές του χρόνου. Τοποθεσία: Μια θέση που δεν αποτελεί κανενός είδους θέση. Τα πλασματα του Μπεκετ έχουν φτάσει σ’έναν μη-κόσμο. Ο κόσμος του έργου είναι μια αφαίρεση. Χρόνος: Δεν υπάρχει χρόνος. Η ζωή αιωρείται στο κενό, τα γεγονοτα και οι συζητήσεις κάνουν κύκλους. Πρόκειται για μία “κακή αιωνιότητα”. Οι ήρωες του Μπέκετ γίνονται εδώ δυνητικοί χρήστες ενός χώρου, κι ο χώρος αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος απο ένα χώρο ατέρμονης αναμονής. Η συνθήκη της αναμονής διαμορφώνει εδώ την αρχιτεκτονική χειρονομία κι έτσι δημιουργείται ένα χώρος τριών επιπέδων: ο κύριος χώρος αναμονής, ο χώρος δημιουργικής απασχόλησης, όσο κανεις περιμένει, και ο χώρος πληροφόρησης, όπου πληροφορείται κανεις ποσο θα διαρκέσει η αναμονή.

ΙV

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 75

*Μικροπεριβάλλοντα Αναψυκτήριο

Θέμα: Αρχιτεκτονική διαμόρφωση αναψυκτηρίου

Τύπος: Σύνθεση

Περιοχή: Ξάνθη

Τρόπος εργασίας: ομαδική

Έτος: 2014

76 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Το αναψυκτήριο, το οποίο διαμορφωνεται σε δύο επίπεδα, τροφοδοτεί την κίνηση απο και προς την αγορά, και κατ’επέκταση απο και προς την πόλη. Συνδέεται εσωτερικά με την λέσχη νέων, με την οποία ‘’μοιράζεται‘’ τους χώρους υγιεινής. Έχει δύο βασικές όψεις, δύο ‘’βλέματα’’. Επιχειρεί μια στρέψη, απευθυνόμενο τόσο στους χρήστες της βυθισμένης πλατείας, όσο σε αυτούς της πλατείας Εμπορίου. Η στρέψη επιχειρείται με την παρεμβολή ενός μεγάλου τοίχου, σκληρού ορίου, που κατευθύνει την κίνηση προς τη κάτω πλατεία, φέροντας μια υπαίθρια σκάλα. Απο την άλλη πλευρά του αναψυκτηριού η ίδια κίνηση προς την πλατεία μπορεί να γίνει πιο ομαλά, μέσα απο την διαμορφωμένη υπαίθρια ‘’βόλτα’’. Εσωτερικά, το ίδιο κατέβασμα επιχειρείται με μία σπειροειδής κυκλική σκάλα.

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 77

ΣΥΝΘΕΣΗ

/2014/

Κάτοψη ισογείου

Κάτοψη ορόφου

78 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

ΜΙΚΡΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ

πλατεία Εμπορίου

Λέσχη Νέων

κάτω πλατεία

Κάτοψη δώματος

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 79

ΣΥΝΘΕΣΗ

/2014/

Δυτική όψη

Ανατολική όψη

80 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

ΜΙΚΡΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ

Νότια όψη

Βόρεια όψη

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 81

*Τέρατα Ξενώνας για άτομα περιορισμένης όρασης

Θέμα: Διαμόρφωση ξενώνα για άτομα με ολική ή περιορισμένη απώλεια όρασης

Τύπος: Σύνθεση - atlas concepts

Τρόπος εργασίας: ομαδική

Έτος: 2014

82 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Η αγγλική λέξη monster - το τέρας - προέρχεται απο το λατινικό monstrum, που υπονοεί μια ανώμαλη οντότητα, συνήθως βιολογικής φύσης, η οποία προμυνήει πως κάποιο λάθος έχει γίνει στη φυσική σειρά των πραγμάτων. Ποια είναι όμως η φυσική σειρά των πραγμάτων; Μήπως πρόκειται για μία σειρά συμβάσεων; Και αν οι συμβάσεις ορίζουν την ετερότητα, τους άλλους, τότε η κανονικότητα αποκτά ξάφνου ένα μεγάλο ερωτηματικό, γίνεται στοιχείο υποκειμενικό. Εδώ ο άλλος είναι ο άνθρωπος περιορισμένης όρασης και η αρχιτεκτονική που τον εξυπηρετεί είναι μια διαφορετική αρχιτεκτονική. Πρόκειται όμως για μία αρχιτεκτονική η οποία δεν μοροφοποιεί μια σπηλιά τεράτων αλλά δημιουργεί μία κανονικότητα, επαναπροσδιόριζοντας τον όρο. Εδώ η αρχιτεκτονική εκμεταλλεύται την αφή, την ακοή και τις υπόλοιπες αισθήσεις για να δημιουργήσει χώρο. Η σύνθεση που τελικά δημιουργείται σκοπό έχει να αποφεύγει τις ασυνέχειες και τις εκπλήξεις, μορφώνοντας μια φυσική κατανοητή ροή όπου ο έλεγχος της κίνησης μεταξύ των χώρων τριβής, των χασμάτων και των χώρων κατάκλισης είναι απόλυτος. Ο τρόπος οργάνωσης πραγματοποιείται με την αλληλοδιαδοχή χώρων αρθρωμένων σε μία ράμπα, οδηγό κίνησης και βασικό τμήμα της σύνθεσης. Η οργάνωση αυτή ενισχύεται απο την εναλλαγή υλικών και υφών στους άξονες κίνησης και αλλαγής πορείας.

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 83

ATLAS CONCEPT

/2014/

Επίπεδο Ι Υπαίθριος χώρος

Μαγειρείο

Βιβλιοθήκη

Χώρος υγιεινής

Τραπεζαρία

84 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Καθιστικό

ΤΕΡΑΤΑ κολυμβητήριο

Οι λειτουργίες χωρίζονται σε τρεις ενότητες οι οποίες εξυπηρετούν τους φιλοξενούμενους σε βιοτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο ενώ παράλληλα προσφέρουν στο ευρύ κοινό σε πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δράσεις. Ο χώρος του πρώτου επιπέδου είναι δημόσιος και πολιστικός, με χώρους για εκθέσεις, εργαστήρια και μια διαδραστική αίθουσα και απευθύνεται τόσο στους φιλοξενούμενους όσο στο ευρύ κοινό. Το δεύτερο επίπεδο απευθύνεται αποκλειστικά στους φιλοξενούμενους και στην κάλυψη των αναγκών τους κατά τη διάρκεια της διαμονής τους. Το υλικό από το οποίο αποτελείται η κεντρική ράμπα είναι ενιαίο, αν εξαιρέσουμε τους οδηγούς κίνησης στα πλαϊνά της αλλά και την αλλαγή στα πλατύσκαλα όπου το υλικό γίνεται ανάγλυφο. Η στέγαση της γίνεται με μια μεταλλική ελαφριά κατασκευή, που ακολουθεί την οργανική της μορφή και δημιουργεί μια εναλλαγή υπαίθριων και ημιυπαίθριων τμημάτων στη ράμπα.

Μονάδα τύπου Ι

Μονάδα τύπου ΙΙ

Επίπεδο ΙΙ

Τομή στεγάστρου

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 85

ATLAS CONCEPT

Επίπεδο ΙΙ - Τομή

/2014/

δ

δ

Η πλειοψηφία των κατασκευών είναι μεταλλικές, με διάφορες πληρώσεις, ανάλογα με την χρήση του εκάστοτε χώρου. Στα όρια της ράμπας συναντάμε διακοπτόμενα στηθαία τα οποία λειτουργούν καθοδηγητικά, ενώ πίσω από τα στηθαία υπάρχουν παρτέρια με αρωματικά φυτά, ανάλογα με το χώρο που πρόκειται να ακολουθήσει. Βασικό χαρακτηριστικό της επίπλωσης είναι η χρήση διαφορετικών υφών αλλά και χρωμάτων έντονων, για την διευκόλυνση των ατόμων που δεν έχουν ολική απώλεια όρασης.

η

α

θ

Βιβλιοθήκη

86 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

Μαγειρείο

ΤΕΡΑΤΑ Λεπτομέρεια σύνδεσης πανέλων

ε.Βιβλιοθήκη ΠΡΟΦΙΛ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΦΥΛΛΩΝ

Λεπτομέρεια σύνδεσης πανέλων

ΑΝΟΞΕΙΔΩΤΟ ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΦΥΛΛΟΥ ΠΟΛΥΚΑΡΒΟΝΙΚΟ ΦΥΛΛΟ

ΚΟΙΛΟΔΟΚΟΣ

ζ.Βιβλιοθήκη

Λεπτομέρεια πανέλων επικάλυψης

Διαγώνια δοκός διατομής 2cm

α. Βιβλιοθήκη

Μεταλλική δοκός διατομής 8cm Μεταλλική δοκός διατομής 6cm

Μεταλλική δοκός διατομής 4cm

Λεπτομέρεια χωροδικτυώματος

Διατομή τσιμεντόλιθου

Δυνατότητες όψης

Ενσωμάτωση ημιδιαφνούς υλικού σε σωληνάρια

η.μαγειρείο Λεπτομέρειες πάκτωσης στο έδαφος

Ενσωμάτωση ημιδιαφνούς υλικού σε σωληνάρια

Ημιδιαφανείς δακτυλοειδείς κύλινδροι

Οπές για την υποδοχή του διαφανούς υλικού

Μεταλλική δοκός διατομής 8cm

Μεταλλική δοκός διατομής 4cm

Μπουλόνια αγκύρωσης στο έδαφος

β.Ημιδιαφανές μπετόν

Επιτοίχιο ακουστικό πάνελ Υφασμάτινη επένδυση

Επιτοίχιο ξύλινο ακουστικό πάνελ

θ.μαγειρείο

Ανάγλυφα πλακίδια

γ.Επιτοίχια πάνελ Δάπεδο φελλού

Δάπεδο κεραμεικών πλακιδίων

δ.Υλικά δαπέδων

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 87

ATLAS CONCEPT

Βιβλιοθήκη

Καθιστικό

88 \ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ

/2014/

ΤΕΡΑΤΑ

Τραπεζαρία

Μαγειρείο

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΣ / 89

X

Terra Nullius Μικροτοπίες στην περιοχή των Λιπασμάτων Συμμετοχή σε διαγωνισμό - Α’ εξαγορά

XI

Σύμπραξις Χατζόγλειο πολιτιστικό κέντρο Συμμετοχή σε διαγωνισμό

ή υποκείμενο η μνήμη

04 Νοσταλγία Η μνήμη χρειάζεται το χώρο και ο χώρος τη μνήμη. Θυμόμαστε μέσω του χώρου. Είναι το υλικό περιβάλλον που μας κάνει να φέρνουμε παρελθοντικές εικόνες στο μυαλό μας. Ο χώρος είναι μια πραγματικότητα που διαρκεί, είναι το τεκμήριο και το εργαλείο της ενθύμησης. Έξω από αυτό δε μπορεί να μείνει η συλλογική μνήμη που πρέπει να εξασφαλίσει τη μη λησμονιά της, την ίδια της την ύπαρξη. Μέσα από τις εκδηλώσεις ή τις κατασκευές που αφορούν στη μνήμη επιτυγχάνεται η διαπλοκή της παρούσας τέλεσης με την παρελθούσα εμπειρία, η οποία μέσω της τέλεσης μετατρέπεται σε διάρκεια. Μέσα από τις τελέσεις μνήμης αποκτάμε χρονική συνείδηση, αντιλαμβανόμαστε δηλαδή οτιδήποτε συμβαίνει στο παρόν, ενώ ταυτόχρονα θυμόμαστε ότι έχει παρέλθει και φανταζόμαστε ότι δεν έχει συμβεί. Ο τρόπος όμως που θυμόμαστε συνδέεται άμεσα με τον τρόπο που κρίνουμε το παρόν. Αν κρίνουμε το παρόν ενός χώρου βασισμένοι στις προσδοκίες μας για το παρελθόν του αλλά και το δυνητικό μέλλον του, για το πως ήταν ένα μέρος ή για το πως θα μπορούσε να γίνει, το παρόν το παρελθον και το μέλλον αλληλο διαπλέκονται με έναν ιδιαίτερο

τρόπο. Τότε δεν θυμόμαστε, παρά νοσταλγούμε. Πρόκειται για τον παράγοντα της νοσταλγίας που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το μέτρο που αναλύουμε και αξιολογούμε τον χώρο. Η νοσταλγία είναι ένα μέτρο απομάκρυνσης και εκτοπισμού απο τον παρόντα χρόνο, σε χρόνο παρελθοντικό ή μέλλοντα, και συμβαίνει όταν υπάρχει μία έλλειψη οικείας εμπειρίας ή και διαθεσιμότητας ενός επιθυμητού αντικειμένου, χώρου ή ακόμα κι εμπειρίας ενός χώρου. Νοσταλγώ θα πει συγκρίνω.

*Terra nullius Μικροτοπίες στην περιοχή των Λιπασμάτων

Θέμα: Ανάπλαση της πρώην λιμενο βιομηχανικής περιοχής των Λιπασμάτων

Τύπος: Διαγωνισμός

Περιοχή: Δραπετσώνα

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο Theodoros Timagenis Architects

Διάκριση: Α’ εξαγορά

Έτος: 2017

92 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

+5

+10

+15

Ε.Μ.Σ.Τ.

Κ.Π.Ι.Σ.Ν. ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ

ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ

ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ

ΣΕΦ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

Στην πρώην βιομηχανική περιοχή των Λιπασμάτων, σχεδιάζεται ένα πάρκο, στο οποίο αφενός μεν η φύση ορίζει τους κανόνες και αφετέρου δε η ανθρώπινη ιστορία αφήνει διακριτικά το αποτύπωμά της, δημιουργώντας μικροτοπίες. Το αποτύπωμα των χαρακτηριστικών σιλό, σε μια γη έντονης βιομηχανικής μνήμης, ξετυλίγει ένα τοπίο που χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη τεχνητού και φυσικού. Εδώ, τούτες οι μικροτοπίες αποτυπώνονται και ενισχύονται, ενώ ταυτόχρονα επιχειρείται η σύνδεση του παραλιακού μετώπου με τις γειτονιές της Δραπετσώνας, προβλέποντας τη μελλοντική επέκταση πρασίνου στην ευρύτερη περιοχή και αναιρώντας έτσι τα όρια μεταξύ πόλης και πάρκου. Ταυτόχρονα, η δεδομένη πρόταση αναβάθμισης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο όραμα για την ανάπλαση του λιμανιού του Πειραιά, αλλά και του παραλιακού μετώπου του λεκανοπεδίου Αττικής, περιλαμβάνοντας πληθώρα έργων υπερτοπικής εμβέλειας. Πρόκειται για ένα πάρκο που σχεδιάζεται με τις μικρότερες δυνατές παρεμβάσεις προς διατήρηση του υπάρχοντος τοπίου και αναγλύφου. Τα υπάρχοντα κτήρια και οι υπάρχουσες διαδρομές, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των αποτυπωμάτων, ρέουν στην τοπογραφία και καθώς ενισχύονται με την επέκταση των διαδρομών στο εσωτερικό της περιοχής, σταδιακά συνδέονται με την πόλη.

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 93

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

94 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2017/

TERRA NULLIUS

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 95

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2017/

Yπάρχουσα τοπογραφία

Yπάρχοντα κτήρια & διαδρομές

Διάγραμμα πρόσβασης

Ανάπτυξη αποτυπωμάτων

Ζώνη κάμπου Ο κάμπος βρίσκεται στη βόρεια είσοδο του πάρκου. Πρόκειται για ένα χώρο περιπάτου ανάμεσα στα παλιά σιλό, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να συνδιαλεχθεί με τη χλωρίδα. Το αποτυπώμα των σιλό αναπαράγεται νοητά και τη θέση του βιομηχανικού παίρνει η φύση. Ζώνη γειτονιάς Πρόκειται για ζωτικό κομμάτι της ανάπλασης που αποτελείται από χώρους αθλητικών δραστηριοτήτων (γήπεδα ποδοσφαίρου, κολυμβητήριο, σκέιτ παρκ), παιδικές χαρές, όπως επίσης και από έναν κήπο με αυστηρή γεωμετρία.

Δημιουργία μικροτοπιών

Ζώνη αγοράς και ιχθυαγοράς Η αγορά βρίσκεται στο κέντρο του πάρκου. Πρόκειται για ένα σύνολο ελαφρών, στεγασμένων κατασκευών, στις οποίες θα προσφέρεται χώρος σε παραγωγούς και αλιείς, ενώ μπορεί να φιλοξενεί και άλλες δραστηριότητες. Ζώνη θεαμάτων και πλατεία Η ζώνη αυτή βρίσκεται δυτικά της αγοράς, δίπλα ακριβώς στη θάλασσα. Πρόκειται για έναν υπαίθριο χώρο, διαμορφωμένο κατάλληλα για συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές και θεατρικές παραστάσεις.

Ανάπτυξη δραστηριοτήτων

Ζώνη πολιτισμού και ψυχαγωγίας Στα διατηρητέα κτήρια που βρίσκονται στο νοτίο τμήμα του πάρκου ορίζεται η ζώνη πολιτισμού και ψυχαγωγίας. Το παλιό υαλουργείο μετατρέπεται σε πολυχώρο, με καφετέρια και εστιατόριο, ενώ το Κ.Η.Σ. σε χώρο πολλαπλών χρήσεων. Ζώνη καλλιεργειών Στο νοτιότερο σημείο του πάρκου τοποθετούνται αστικές καλλιέργειες, οι οποίες θα προσφέρονται στους κατοίκους των γύρω περιοχών, για προσωπική χρήση. . Ζώνη υδάτινης χαλάρωσης Δεδομένου ότι η πρόσβαση στη θάλασσα δεν είναι δυνατή, λόγω της σχέσης του πάρκου με το λιμάνι του Πειραιά, έχουν τοποθετηθεί τρεις πισίνες διαφορετικού μεγέθους στο νότιο τμήμα του πάρκου, οι οποίες θα λειτουργούν για τους επισκέπτες του πάρκου καθόλη τη διάρκεια τουχρόνου

96 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

Επέκταση διαδρομών & σύνδεση με την πόλη

TERRA NULLIUS

Μικροτοπίες

κολυμβητήριο κάμπος

σχολείο γέφυρα

παιδική χαρά skatepark χώρος στάθμευσης

είσοδος

καλλιέργειες

αμυγδαλιές αθλητικό κέντρο είσοδος

Κολυμβητήριο

αγρός

Σιλό

Γέφυρα

Λίμνη

είσοδος

Περίπτερα Ιχθυαγορά Υδατόπυργος Κέντρο υγείας Σιλό υαλουργείου Υαλουργείο

σκηνή

αγορά πλατεία

καλλιέργειες

Πολυχώρος Αποδυτήρια

υαλουργείο

αμπέλια

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 97

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Μικροτοπίες Οι μικροτοπίες στο σύνολο τους συνθέτουν ένα πάρκο όασης, αισθήσεων και χρήσεων σε αυτόνομες ζώνες δραστηριοτήτων, που υπακούουν σε μια ενιαία τυπολογία, διατηρώντας μια μη στατική ανάμνηση της βιομηχανικής δραστηριότητας Συνυπάρχουσες και συνάμα αυτόνομες ζώνες κάμπου, γειτονιάς, αγοράς και ιχθυαγοράς, θεαμάτων και πλατείας, πολιτισμού και ψυχαγωγίας, καλλιεργειών, υδάτινης χαλάρωσης, αθλητισμού και υγείας, διαμορφώνουν τη συνολική τοπογραφία. Πρόκειται για ένα πάρκο σχεδιασμένο να υποδέχεται επισκέπτες από έξι διαφορετικές εισόδους, που παράλληλα συνδέεται με τα υπάρχοντα δίκτυα λεωφορείων και τρόλεϋ και με τα υπάρχοντα, τα προβλεπόμενα και τα προτεινόμενα μέσα σταθερής τροχιάς. Δίνεται η δυνατότητα στον εν δυνάμει χρήστη να διασχίσει τα υπάρχοντα και τα προτεινόμενα μονοπάτια, τον παραλιακό δρόμο αλλά και τον ποδηλατόδρομο και να βιώσει έναν τόπο βαρύνουσας σημασίας.

98 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2017/

TERRA NULLIUS

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 99

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Η Αγορά Τα αποτυπώματα λοιπόν, δεν είναι τίποτε άλλο από την ανάμνηση της βιομηχανικής δρασηριότητας. Η ανάμνηση όμως αυτή δεν παραμένει κάτι στατικό, αλλά μετατρέπεται σε αρχιτεκτονική σύνθεση και γίνεται ένα με τον χώρο. Έτσι, δημιουργούνται ζώνες, οι οποίες είναι αυτόνομες, αλλά συνθέτουν μία ενιαία τυπολογία μέσα στο πάρκο. Ο χώρος διαμορφώνεται κατάλληλα, ενώ μέσα σε αυτές προστίθενται περίπτερα, τα οποία στεγάζουν τις απαραίτητες χρήσεις Πρόκειται για σημεία πληροφόρησης, wc, στάσεις ποδηλάτων, χώρους για νέους καλλιτέχνες, παρατηρητήρια και παιδικές χαρές, περίπτερα αγοράς και άλλα.

100 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2017/

TERRA NULLIUS

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 101

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2017/

Η Σκηνή

102 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

TERRA NULLIUS

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 103

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2017/

Η Γέφυρα Δεδομένου ότι η πρόσβαση στη θάλασσα δεν είναι δυνατή, λόγω της σχέσης του πάρκου με το λιμάνι του Πειραιά, έχουν τοποθετηθεί τρεις πισίνες διαφορετικού μεγέθους στο νότιο τμήμα του πάρκου, οι οποίες θα λειτουργούν για τους επισκέπτες καθόλη τη διάρκεια του χρόνου

104 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

TERRA NULLIUS

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 105

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

106 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2017/

TERRA NULLIUS

Ο Αγρός

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 107

*Σύμπραξις Χατζόγλειο πολιτιστικό κέντρο

Θέμα: Μελέτη επανάχρησης Χατζόγλειου Σχολείου Τύπος: Διαγωνισμός

Περιοχή: Κατερίνη

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο Theodoros Timagenis Architects

108 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορά την επανάχρηση του Χατζόγλειου Σχολείου στην πόλη της Κατερίνης, στις ανάγκες ενός εκπαιδευτικού επιμορφωτικου, πολιτιστικού και κοινωνικού πολυχώρου. Το Χατζόγλειο Σχολείο, συνολικού εμβαδού 2.767 τμ, αποτελείται από τμήμα υπογείου, ισόγειο και τρεις ορόφους. Το κτίριο κατασκευάσθηκε αρχικά ως καπναποθήκη και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως οικία από τον καπνέμπορο Θεόδωρο Χατζόγλου, από τη Σαμψούντα του Πόντου, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη και ασχολήθηκε με το καπνεμπόριο. Σε ηλικία 64 ετών ο Θεόδωρος Χατζόγλου έφυγε από τη ζωή, αφού πρώτα με ιδιόγραφη διαθήκη του κληροδότησε την καπναποθήκη του και την συνεχόμενη οικία του στο Ελληνικό Δημόσιο για να γίνει σχολείο και να φέρει το όνομά του. Το 1999 πραγματοποιήθηκε προσθήκη στο αρχικό κτίσμα για τις ανάγκες στέγασης διάφορων κοινωνικών χώρων. Η πρόταση μας ανεξαρτητοποιεί το παλαιότερο κτίσμα του Σχολείου και κάνει εμφανή την διάκριση του απο την μετέπειτα προσθήκη του 1999. Οι όψεις του αρχικού κτίσματος επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση, όπως μας την μαρτυρούν φωτογραφίες της εποχής, ενώ το υπόλοιπο κτίριο αλλάζει πλήρως όψη.

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 109

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2016/

Σύμπραξις Ο διαχωρισμός των δύο διαφορετικών φάσεων του κτιρίου, του αρχικού κτίσματος και της μετέπειτα προσθήκης του, δημιουργεί την δυνατότητα διαμόφωσης ενός ημιυπαίθριου περάσματος ανάμεσα τους, που συνδέει τον δρόμο με τον ακάλυπτο - κήπο του κτιρίου. Τα δύο κτιριακά τμήματα συνδέονται εξωτερικά στον ισόγειο χώρο, και εσωτερικά σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα. Η στέγη του κτιρίου αντικαθίσταται πλήρως.

στάδιο 4

Στο ισόγειο επίπεδο του νεότερου τμήματος διαμορφώνεται μια μικρή αίθουσα διαλέξεων και προβολών, η οποία δίνει παράλληλα χώρο για την διαμόρφωση μιας στοάς στον εξωτερικό πεζοδρόμιο χώρο. Στο ισόγειο του παλαιότερου τμήματος στεγάζονται οι χώροι του ΚΑΠΗ και το Κέντρο Πληροφόρησης της Π.Ε. Πιερίας.

στάδιο 3

στάδιο 1

110 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

στάδιο 2

ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ

στάδιο 7

! στάδιο 6

?

στάδιο 5

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 111

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

/2016/

οδός Ειρήνης

οδός Εφ 112 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ

οδός Αδριανουπόλεως

φέσου ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 113

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

114 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2016/

ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ Διαμήκης τομή

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 115

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Κέντρο παιδικής υποστήριξης

116 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2016/

ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 117

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

Γραφειακοί χώροι

118 \ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

/2016/

ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ

Αμφιθέατρο

Στον πρώτο όροφο στεγάζεται το Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) και τα Γραφεία Σχολικών Συμβούλων. Στον δεύτερο όροφο στεγάζονται οι χώροι διοίκησης υποστηρικτικών υπηρεσιών Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης. Στον τρίτο όροφο διαμορφώνεται μία κεντρική αμφιθεατρική αίθουσα με πολλαπλές χρήσεις, έναν χώρο υποδοχής - φουαγιέ και κυλικείο.

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ / 119

XII

Red Green & Blue Διαμόρφωση εσωτερικού χώρου στο Gelsenkirchen.

XIII

Double Trouble Ανακαίνιση διπλοκατοικίας στο Αιγάλεω

XIV

The SA Project Ανακαίνιση διπλοκατοικίας στο Αιγάλεω

XV

Poseidon Ανακαίνιση ξενοδοχειακής μονάδας στη Μύκονο.

ή υποκείμενο ο χρήστης

05 Οι άλλοι “....Το μεγαλύτερο μήκος ή πλάτος ενός ενήλικα κατοίκου της Επιπεδοχώρας υπολογίζεται σε ένδεκα περίπου δικές σας ίντσες και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά τις δώδεκα. Οι Γυναίκες μας είναι Ευθείες Γραμμές. Οι Στρατιώτες μας και οι Κατώτερες Τάξεις των Εργατών είναι Τρίγωνα με δύο ίσες πλευρές γύρω στις ένδεκα ίντσες η καθεμία. Η Μεσαία μας τάξη αποτελείται απο Ισόπλευρα Τρίγωνα,.... οι Αξιότιμοι Επαγγελματίες μας είναι Τετράγωνα και Πεντάγωνα. Η αμέσως επόμενη τάξη είναι η τάξη των Ευγενών. Εδώ υπάρχουν διάφορες διαβαθμίσεις που αρχίζουν με τα Εξάγωνα. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των πλευρών, ανεβαίνει και η κοινωνική θέση μέχρι να φτάσουμε στον τιμημένο τίτλο του Πολυγώνου. Τέλος, όταν ο αριθμός των πλευρών είναι πάρα πολύ μεγάλος, με αποτέλεσμα οι πλευρές του να είναι πάρα πολύ μικρές και να μην ξεχωρίζει απο έναν κύκλο, τότε συμπεριλαμβάνεται στην Κυκλική ή Ιερατική Τάξη. Αυτή είναι η υψηλότερη τάξη....”

Edwin A. Abbott, Flatland

“....Η πιο συνηθισμένη κατασκευή ενός σπιτιού είναι η πενταγωνική. Πόρτες δεν υπάρχουν πολλές. Στα Ανατολικά υπάρχει μια μιρκή πόρτα για τις Γυναίκες και στα Δυτικά μια μεγαλύτερη για τους

Άνδρες. Στην Νότια πλευρά, που είναι το πάτωμα, συνήθως δεν υπάρχουν πόρτες. Τετράγωνα και τριγωνικά σπίτια δεν επιτρέπονται και θα σας εξηγήσω το γιατί: Οι γωνίες ενός Τετραγώνου είναι πολύ πιο αιχμηρές απο τις γωνίες ενός Πενταγώνου. Επιπλέον, οι γραμμές των άψυχων αντικειμένων, είναι πιο αχνές απο τις γραμμές των Ανδρών και των Γυναικών. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, οτι ο κίνδυνος δεν είναι καθόλου αμελητέος, εφόσον οι γωνίες μιας τετραγωνικής ή τριγωνικής κατοικίας θα μπορούσαν να τραυματίσπυν σοβαρά έναν απρόσεκτο ή αφηρημένο διαβάτη....”

*Red Green & Blue Διαμόρφωση εσωτερικού χώρου.

Θέμα:

Διαμόρφωση εσωτερικού χώρου κατοικίας σε συνεργασία με τον κατασκευαστή.

Τύπος: Πρόταση διαμόρφωσης.

Περιοχή: Gelsenkirchen, Germany

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο STUDIOATRAPOS

Έτος: 2021

122 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 123

ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

124 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2021/

RED GREEN & BLUE

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 125

ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

126 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2021/

RED GREEN & BLUE

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 127

ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

128 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2021/

RED GREEN & BLUE

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 129

ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

130 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2021/

RED GREEN & BLUE

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 131

*Double Trouble Διπλοκατοικία.

Θέμα:

Ανακαίνιση διπλοκατοικίας στο Αιγάλεω.

Τύπος: Ανακαίνιση

Περιοχή: Αθήνα

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο PALY architects

Έτος: 2019

132 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 133

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

Κατοικία Νο1

134 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2020/

DOUBLE TROUBLE

Κατοικία Νο2

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 135

*Τhe SA Project Μερική ανακαίνιση διαμερίσματος.

Θέμα:

Ανακαίνιση χώρων υπνοδωματίου και λουτρού.

Τύπος: Ανακαίνιση

Περιοχή: Γιαννιτσά

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο STUDIOATRAPOS

Έτος: 2021

136 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 137

ΜΕΡΙΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

138 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2021/

THE SA PROJECT

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 139

ΜΕΡΙΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

140 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2021/

THE SA PROJECT

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 141

*Poseidon Ανακαίνιση ξενοδοχειακής μονάδας στη Μύκονο.

Θέμα:

Ανακαίνιση κλινών ξενοδοχειακής μονάδας στο νησί της Μυκόνου.

Τύπος: Ανακαίνιση

Περιοχή: Μύκονος

Τρόπος εργασίας: ομαδική Σε συνεργασία με το γραφείο PALY architects

Έτος: 2020

142 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 143

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

144 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2020/

POSEIDON

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 145

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

146 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2020/

POSEIDON

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 147

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

148 \ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

/2020/

POSEIDON

ΟΙ ΑΛΛΟΙ / 149

Τhank you for your time