نرخی ههندێک کااڵ )%500( ،زیاد دهکهن...
7
یەكێك لە پۆلیسە بریندارەكانی خۆپیشاندانەكان ،تائێستا لە ماڵەوەیە نیو سهدهی ه ناحیهیهک تاپۆی نییه ژمارە ( - 650دوایین ژماره) سێشەممە 2011/9/13
كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات
8
هەڵگرتنەوەی منداڵ لە دادگاكاندا پەرەدەسێنێت 15
17
نرخ ( )1000دینار
نزیکهی ملیۆنێک کهس ل ه ههرێمدا؛ ههژارو بێکارن
بنەماڵەی بهناز؛ شکات لە حكومەت دەكات
هەژار ئەنوەر ــ هەولێر: بنەماڵەی بەناز جەواد ،سووتانو گیانلەدەستدانی كچەكەیان دەخەنە ئەستۆی حكومەتی هەرێمو داوای یاسایی لەسەر تۆمار دەكەن. بەشدار ج��ەواد ،ب��رای بەناز ،بۆ "رۆژنامە" وتی" :داوای یاسایی لەسەر حكومەت تۆمار دەكەینو حكومەت بەرپرسە لە مردنی خوشكەكەمان". هاوكات ،رێباز جەواد ،ک ه برایەكی دیكەیهتی ،ب ه "رۆژنامە"ی راگەیاند: "حكومەت خوشكەكەی ئێمەی كوشت، بەناز ،بەردەوام چاوەڕێی ئەوە بوو لە یەكێك لە دامودەزگاكاندا دابمەزرێت". ب��ەن��از ج�����ەواد 22( ،س���اڵ)، دەرچ����ووی پەیمانگای تەكنیكی
ه��ەول��ێ��ر ،دوای س���اڵو نیوێك لە هەوڵدان بۆ دامەزراندنی لە یەكێك لە دامودەزگاكانی حكومەتدا ،دواجار بووە قوربانیی. لە سەرەتای ئەم مانگەوە ،دوای ئەوەی بەناز جەواد ،ناوی بۆ دامەزراندن نەگەڕایەوە ،ئاگری لە جەستەی خۆی بەرداو دوای (هەشت) رۆژ مانەوەی لە نەخۆشخانە ،گیانی لەدەست دا. بە پێی بەڵگە دەنگییو ڤیدۆییەكان، (ب��ەن��از) پێش گیانلەدەستدانی لە نەخۆشخانە ،هاواری دەكرد "من لەسەر شەرەفو نامووس خۆم نەسووتاندووە، من ناوم لە دامەزراندن نەگهڕاوەتەوە". هەر لەو ب��ارەی��ەوە ،دان��ا سەعید سۆفی ،ئەندامی پەرلەمانی كوردستان
لە لیستی كوردستانیی ،رایگەیاند: خ��ۆس��ووت��ان��دن��ی "ب��ەن��از" شكستی سیستمی دامەزراندن نیشان دەدات. بەپێی زانیارییەكانی "رۆژنامە"، ك��ۆی گشتیی ئ��ەوان��ەی لە ئێستادا ل��ە هەرێمی ك��وردس��ت��ان��دا بێكارن، ( )519,400كەسنو ئەوانەی لەژێر هێڵی هەژاریدان )472.634( ،كەسن، واتە )992.034( :كەس لە هەرێمدا لەژێر زەبری بێكارییو هێڵی هەژاریدان. ل����ەب����ارەی خ���ۆس���ووت���ان���دنو گیانلەدەستدانی بەناز ،بەڕێوەبەرێتی توندوتیژیی دژی ئافرەتان -هەولێر، رایگەیاندووە :هیچ كەسێك بەرپرس نییە لە سووتانو گیــــانلەدەستدانی بەناز.
حكومەت زیاتر له( )111ملیۆن دۆالر دەداتە كۆمپانیایەكی توركیی
Reklam
هێمن مامەند :حكومەتی هەرێمی كوردستان ،لە رێگای وەزارەت�����ی ك���ارەب���اوە ،ب��ڕی ( )111.04ملیۆن دۆالر دەداتە كۆمپانیایەكی توركیی؛ كە كاری وەبەرهێنان دەكات. بەپێی نووسراوێكی فەرمیی سەرۆكایەتیی داواكاری گشتیی لە ساڵی ()2006دا ،ئەو بڕە پارەیە دراوە بە وێستگەیەكی بەرهەمهێنانی كارەبای توركیی لە سلۆپی ،ئەوە لە كاتێكدا
حكومەت سووتەمەنیشی بۆ دابینكردووە. ن���ووس���راوەك���ە ،واژۆی سازگاری عەلی ناجی ،سەرۆكی داواك��اری گشتیی لە هەرێمی كوردستانی لهسەرە ،بە ژمارە ( )621لە رۆژی ()2011/9/8 ن��ووس��راوەو ب��ۆ نووسینگەی تایبەتی وەزی���ری ك��ارەب��ای حكومەتی هەرێمی ن��اردووەو ه���اوك���ات دان��هی��ەك��ی��ش��ی بۆ ئەنجومەنی وەزیران ناردووە.
ل���ەو ن����ووس����راوەدا ،كە كۆپییەكەی دەست "رۆژنامە" ك��ەوت��ووە ،ه��ات��ووە" :بەپێی ئەو زانیارییانەی بەدەستمان گ��ەی��ش��ت��وون ،لـــــە ساڵی ()2006دا ،ب��ڕی ()111,04 م��ل��ی��ۆن دۆالر دراوە بە بەرهەمهێنانی وێ��س��ت��گ��ەی ت��ورك��ی��ی ل���ە س��ل��ۆپ��ی بۆ دابینكردنی ب��ڕی ك��ارەب��ا بۆ ش��اری ده��ۆكو سووتەمەنیی لەالیەن وەزارەتەوە دابینكراوە
بە خۆڕایی ،بۆیە داواكارین ئ���اگ���ادارم���ان ب��ك��ەن��ەوە لە وردەك��اری��ی ئ��ەو رێكەوتنەو بەراییەكانمان بۆ رەوانە بكەن؛ بە مەبەستی ئەنجامدانی كاری پێویست". ل��ەوب��ارەی��ەوە" ،رۆژن��ام��ە" پەیوەندیی كرد بە دیار بابان، وتەبێژی وەزارەت���ی كارەبای حكومەتی هەرێم ،بەاڵم ناوبراو بە پاساوی ئەوەی لە بەغدایەو ئاگاداری نییە ،لێدوانی نەدا.
َ لةطةل ه َيلة ثريثةيدةكةتدا
هةموو جيهان بطة ِر َى... بي دانانى هيض ب ِرة ثارةيةك َ
وردەكاریی داخستنی "رۆژنامە" رووندەبێتەوە رۆژن����ام����ە؛ ه���ەری���ەك لە بەڕێوەبەری كۆمپانیای "وشە"و سەرنووسەرە یەكلەدواییەكەكانی رۆژنامەی "رۆژنامە" ،كاركردنیان ل��ە رۆژن���ام���ەك���ەداو چۆنییەتی داخستنی رووندەكەنەوە. ب��ەڕێ��وەب��ەری كۆمپانیای "وش��ە" رایدەگەیەنێت :بڕیاری داخستنی رۆژنامەی "رۆژنامە"، بە پێچەوانەی لێكدانەوەی میدیای دەسەاڵت ،كە دەیەوێت تەفسیری دیكەی بۆ دابتاشێت ،سەبارەت بە چۆنییەتی بڕیاردانو شێوازی ب��ڕی��اردان ل��ە وەستاندنی ،زۆر سادەو ساكارە. بابەكر دڕەیی ،لە وتارێكیدا، دەن��ووس��ێ��ت :س��ت��اف��ەك��ەی لەو كەسانەن لە هەر شوێنێك بواری خزمەتی وشەی راستو نەترسانە هەبێ ،دەس��ت پێ دەك��ەن��ەوەو لە درێ���ژەدان بەو رێبازە مەزنە ماندوونابن ،كە دنیایەك شتی گۆڕیوەو دنیایەك شتی دیكەی
ماوە كە بیگۆڕێ. ل��ە چ��ەن��د وت����ارو ل��ێ��دوان��ی جیاجیادا ،كە سەرنووسەرەكانی "رۆژنامە" نووسیویانە :سەبارەت بە داخستنی رۆژنامەكە ،بۆچوونی خۆیان خستووەتە روو. س���ەردار ع��ەب��دوڵ�ڵا ،یەكەم س���ەرن���ووس���ەری "رۆژن����ام����ە" دەڵێت" :سەرۆكی بزووتنەوەی (گ��ۆڕان) دەستێوەردانی نەبووە لە كارەكاندا" ،هاوكات عەدنان عوسمان ،دووەم سەرنووسەر، ب���ڕوای وای���ە :رۆژن��ام��ەی��ەك��ە لە رەخنەگرانەو چوارچێوەیەكی ریفۆرمیستانەدا كاریكردووە. هەرلەوبارەیەوە ئاودێر شێخ عومەر ،سێیەمین سەرنووسەر، دەنووسێت :رۆژنامەی "رۆژنامە"، یەكێك لە گرنگترین دەستەكانی شڵەقاندنی رەوشی چەقبەستووی هەمەالیەنەو هەمەكایەی ژیان بوو. ئازاد چاالك ،وەك سەرنووسەری پێش كۆتایی ل��ەو ب��ڕوای��ەدای��ە:
"رۆژنامە" وەك دەنگێكی دلێری هەقبێژی چ��اون��ەت��رس ،كێشەو گەندەڵییەكانی خستووەتە روو. مهم بورهان قانع -ی دوایین س��ەرن��ووس��ەری��ش ،دهنووسێت: ک��ارک��ردن��ی م��ن ههمیش ه ب��هو ئاراستهی ه بووه؛ سپهیسی نێوان «رۆژنامه»و بزووتنهوهی گۆڕان زیاتر بک همو ل ه زمانحاڵی دوور بخهمهوه. ه��اوك��ات "رۆژن���ام���ە" وەك پێزانینی خۆی ،سوپاسی سەرجەم ئ��ەو ن��ووس��ەرو رۆژنامەنووسانە دەك����ات ،ك��ە ل��ە س��ەرهت��اوە تا ك��ۆت��ای��ی ه��اوك��اری رۆژن��ام��ەك��ە ب��وون ،سوپاسو پێزانینیشی بۆ لێپرسراوان ئەوەیە؛ كە بەردەوام لێدوانیان داوەو خوێنەرانیش، كە رۆژنامەیان كردبووە هاوڕێی خۆیان. سەرجەم بۆچوونەكـــــــان، لەم ژمارەیەدا دەخوێننەوە..
جێگری سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی:
هیچ پاساوێک نییه؛ بۆ كارنەكردن بە راپۆرتەكانمان رۆژن��ام��ە :جێگری سەرۆكی دی���وان���ی چ��اودێ��ری��ی دارای����ی سلێمانی ،رایگەیاند :هیچ بڕیارو پاساوێك نییە ،بۆ ئ��ەوەی كار
ثؤ ثةيوةندي كردن لةكاتي طة ِراني و َالتاندا: َ داخل بكة. * 155 * 07XXXXXXXXX # كةم َيك ضاوة ِروان بة. لةو ذمارةيةوة كة داوات كردوة ثةيوةنديت ث َيوة دةكر َيتةوة. وة َالم بدةرةوة تا ثةيوةندييةكة دةستث َيبكات.
خزمةتطوزاريي طة ِراني َ ولتان
بە راپۆرتەكانی دیوانی چاودێریی ()5دا ب�ڵاوك��راوەت��ەوە ،دەڵێت: كاتێك دی���وان چ��االك دەبێت، دارایی پێشوو نەكرێن. ت���اج���ەدی���ن س���اح���ب ،لە لیـــژنەی ن��ەزاه��ە رۆڵ��ی خۆی چاوپێكەوتنێكدا ،كە لە الپەڕە بگێڕێت.
"گەندەڵیی ئیداریی" لە كارگەی مافووری كۆیە سەرهەڵدەدات رۆژنامە :كەموكوڕیی ئیداریی "زۆر" ل��ە ك��ارگ��ەی م��اف��ووری كۆیەدا سەرهەڵدەداتو چەندین "ناپێویست"یش گرێبەستی دەكرێن.
ب��ەپ��ێ��ی ب��ەڵ��گ��ەن��ام��ەی��ەك، چەندین كەموكوڕیی ئیداریی لەو كارگەیەدا هەن ،هەر بۆ نموونە بەناوی سێ كرێكارەوە فەرمان دەرك���راوەو پ��ارە خەرجكراوە،
ك��ەچ��ی ل��ە ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی "رۆژن����ام����ە"دا ،دهرک���هوت���ووه كرێكارەكان "وەهمیی" بوون. الپهڕه ( )2بخوێننهوه..
nawxo.rozhnama@yahoo.com
www.rozhnama.net
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
مـحــهمـهد حــهکـیـم :جـێـبــەجـێـنــەكـردنــەكــە ،جـێـی پـرسیــارەو دەكــرێــت شـەقـام بـڵـێـت بــۆ؟
زیاتر لە دوو هەفتەیە ،هیچ بڕیارێكیان جێبەجێ نەكراوە
جێبەجێكردنی چوار بڕیارەكەی بارزانی؛ دوادەكەوێت الپهڕهی راپۆرت
..............................................................
زیاتر لە دوو هەفتە بەسەر دەرك��ردن��ی بڕیارەكانی سەرۆكی ه��ەرێ��م ب��ۆ ئ��اس��ای��ی��ك��ردن��ەوەی دۆخ����ی ه���ەرێ���م ت��ێ��دەپ��ەڕێ��ت، ب�����ەاڵم ت��ائ��ێ��س��ت��ا ،ح��ك��وم��ەت جێبەجێنەكردووە، بڕیارەكانی ئ���ەوەش ئۆپۆزسیۆنی نیگەران ك�����ردووەو دەس��ت��پ��ێ��ك��ردن��ەوەی كۆبوونەوەكانیشی دواخستووە. دوای ئەوەی كۆبوونەوەكانی نێوان دەس���ەاڵتو ئۆپۆزسیۆن، گەیشتنە بنبەست ،س��ەرۆك��ی ه���ەرێ���م ل���ە ()28ی م��ان��گ��ی راب���ردوودا ،چوار بڕیاری دەركرد بە مەبەستی ئاساییكردنەوەی دۆخەكەو جێبەجێكردنی داواكانی ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆنو رەخ��س��ان��دن��ی زەمینەیەك بۆ دەستپێكردنەوەی كۆبوونەوەكان ،بەاڵم هێشتا تەنیا گ��ەڕان��دن��ەوەی ن��ی��وەی بودجەی ئۆپۆزسیۆن لە بڕیارەكە ،لەالیەن حكومەتەوە جێبەجێكراوە. ی��وس��ف م��ح��ەم��ەد ،ئەندامی شاندی دانوستانكاری بزووتنەوەی
گ���ۆڕان ،نیگەرانیی دەردەب��ڕێ��ت لە جێبەجێنەكردنی بڕیارەكانو پ��ەی��وەس��ت ن��ەب��وون��ی حكومەت پ��ێ��ی��ان��ەوەو پ��ێ��ی��وای��ە :گرفتی سەرەكیی لە هەرێمی كوردستان، ئەوەیە یاساو بڕیاری دادگاكان ج��ێ��ب��ەج��ێ ن��اك��رێ��نو وت��ی��ش��ی: «بڕیارەكانی س��ەرۆك��ی هەرێم، لەكاتی دەرچوونیاندا تاڕادەیەك كەشێكی ئیجابیان هێنایە كایەوە، ب��ەاڵم ئەگەر جێبەجێ نەكرێن، ئەوا زەمینە بۆ دەستپێكردنەوەی دانیشتنەكان خۆش ناكرێت». الی��ەن��ەك��ان��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن، پێیانوایە :لە رابردوودا« ،دەسەاڵتی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ار» پێشێلكاریی یاساو بڕیارەكانی ك��ردووە ،بۆیە داوایانكرد سەرۆكی هەرێم (كە بااڵترین دەسەاڵتی جێبەجێكردنە) بڕیار لە داواكارییەكانیان بدات بۆ جێبەجێكردنیان. لەو رووەوە یوسف محەمەد ،بۆ «رۆژنامە» باس لەوە دەكات :لە رابردوودا دەسەاڵتی جێبەجێكردن، ی��اس��اك��انو بڕیارەكانی دادگ��ای جێبەجێ نەدەكردو پێشێل دەكران. هەروەها وت��ی« :بەداخەوە،
هەست دەكەین بەشێوەیهكی سست، كار بۆ جێبەجێكردنی ئەو بڕیارانەی س��ەرۆك��ی هەرێمیش دەك��رێ �تو ئەوەش جێی نیگەرانییە». ه��ەروەه��ا محەمەد حەكیم، ئەندامی مەكتەبی سیاسیی كۆمەڵی ئیسالمیی ،پێیوایە :دواكەوتنی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی ب��ڕی��ارەك��ان��ی سەرۆكی هەرێم «جێی تێبینیو سەرنجە» ،لەو رووەوە زیاتر وتی: «دەكرێت بڵێین ،كەمتەرخەمیی ه��ەی�ەو دەك��رێ��ت بڵێین كێشەی تریش هەیە لە كوردستان ،بەاڵم جێبەجێنەكردنەكە ،جێی پرسیارەو دەكرێت شەقام بڵێت بۆ؟». محەمەد حەكیم ،كە حیزبەكەی الیەنێكی ئۆپۆزسیۆنە ،وتیشی: «سەرۆكی هەرێم ،شێوازێكی یاسایی داوەتە بڕیارەكانو ئۆپۆزسیۆنیش چ��اوەڕێ��ی جێبەجێكردنەكانە بۆ دەستپێكردنەوەی گفتوگۆكان، ئێستاش پێویستیمان بەوەیە ك��ۆب��وون��ەوەك��ان ب����ەردەوام بن، ب���ەاڵم ئ����ەوەش پ��ەی��وەس��ت��ە بە جێبەجێكردنی بڕیارەكانەوە». ئەو پشووە فەرمییانەی بەدوای ب��ڕی��ارەك��ان��ی س��ەرۆك��ی هەرێمدا
هاتن ،وەك پاساوێك دادەنرێن ب��ۆ دواك��ەوت��ن��ی جێبەجێكردنی ب���ڕی���ارەك���ان ،ب����ەاڵم ه���ەر ل��ەو پشووانەدابوو كاتێك یەكێك لە بڕیارەكانو بەشێكی بودجەی بڕاوی ئۆپۆزسیۆن گەڕێنرایەوە. رێبین رەس����وڵ ،چ��اودێ��ری سیاسی ،لەگەڵ ئ��ەوەی بوونی چەند رۆژێ��ك پشووی فەرمیی، ب��ە ه��ۆك��ارێ��ك ب��ۆ دواك��ەوت��ن��ی جێبەجێكردنی بڕیارەكانی سەرۆكی هەرێم دەزانێت ،لەو بڕوایەدایە: «پ��رۆس��ەی سیاسییو كێشەی س��ی��اس��ی��ی ،ب��ە رۆژێ����كو دوان چارەسەر ناكرێت ،ئەوە كێشەی كەڵەكەبووی چەند مانگو چەند ساڵێكە ،ب��ەاڵم گرنگ ئیرادەی سیاسیی ه��ەم��ووالی��ەك��ە ك��ە بە نیازپاكییەوە مامەڵە بكەن». الی خ��ۆش��ی��ەوە ،محەمەد قەرەداغی ،سكرتێری ئەنجومەنی وەزی����ران ،ل��ەب��ارەی دواكەوتنی جێبەجێكردنی بڕیارەكانەوە ،بۆ «رۆژن���ام���ە» وت���ی« :ب��ودج��ەی ب����ڕاوی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ،لەكاتی خۆیدا گ��ەڕای��ەوە ،بۆ بڕیارەكانی ت����ری����ش ،م��ەج��ل��ی��س��ی ق����ەزا
دەزگایەكی سەربەخۆیەو لەگەڵ داواك��اری گشتیی داوای��ان لێكراوە لێپێچینەوەی خۆیان بكەنو هەموو الیەك پەیوەستن بە بڕیارەكانی س��ەرۆك��ی ه��ەرێ��م��ەوە ،ب��ۆئ��ەوەی ئیجرائاتەكان بكەن». ئەو ،جەخت لەوە دەكاتەوە: «ح��ك��وم��ەت ،س�����وورە ل��ەس��ەر جێبەجێكردنی بڕیارەكان بە زووترین ك��اتو سەرۆكی هەرێمیش وادەی داناوە كە دەبێت لە ماوەی مانگێكدا جێبەجێ بكرێن ،بەاڵم ماوەیەكی ئەو وادەیە پشوو بووەو پێشموایە لە وادەكەدا جێبەجێ بكرێت». ب����ەاڵم م��ح��ەم��ەد ح��ەك��ی��م، پێیوانییە ،پشوو رێگر بووبێتو دەڵێت« :چۆن حكومەت بهشێکی ب��ودج��ەی گ��ەڕان��دەوە ،دەیتوانی لەم م��اوەی��ەدا ،لە جێبەجێكردنی مهسعود بارزانی بڕیارەكانی تریشدا پەلە بكات». ه��اوك��ات ،لەگەڵ دواكەوتنی بۆ دواكەوتنی كۆبوونەوەكانیش ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ەك��ان��دا ،ئ���ەوەی دادەنرێت. لەو رووەوە ،یوسف محەمەد الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆنو بەشێكی چاودێرانی نیگەران كردووە ،لێدانو دەڵێت« :رەنگە لەژێر دەسەاڵتی برینداركردنی ئاسۆس ه��ەردی-ی یەكێتیدا ،گرووپێك هەبن حەز رۆژنامهنووس ه لە هێرشێكی «پیالن نەكەن ئەو بڕیارانە جێبەجێبكرێن، بۆ داڕێ���ژراودا» ،كە بە هۆكارێك وەك ئ��ەوەی لە هێرشكردنە سەر
ئاسۆس ه��ەردیو برینداركردنیدا ب��ەس��ەخ��ت��ی ب��ی��ن��ی��م��ان ،ئ���ەوە لەكاتێكدایە بەپێی یەكێك لە بڕیارەكانی سەرۆكی هەرێم ،نابێت لە دەرەوەی رێوشوێنە یاساییەكانو دادگا ،كەس ،نە دەستگیر بگرێت، نە دادگایی بكرێتو ئازار بدرێت».
پڕۆژەیاسای نەوتو گاز بەسەر وەزیرە كوردەكاندا تێدەپەڕێت
هەرێم ،گرێبەستە نەوتییەكان دەشارێتەوەو حكومەتی عێراق رەوانەی پەرلەمانی دهکات الپهڕهی راپۆرت
..............................................................
لیژنەی پەرلەمانتارێكی نەوتو گاز لە پەرلەمانی عێراق، رەخنە لە حكومەتی هەرێمو وەزارەتی سامانە سروشتییەكان دەگ��رێ��ت ،ب���ەوەی گرێبەستە نەوتییەكان رەوانەی پەرلەمانی كوردستان ناكات ،لەكاتێكدا لەچەند رۆژی رابردوودا حكومەتی عێراق گرێبەستە نەوتییەكانی رەوانەی پەرلەمان كردووە. د .بایەزید حەسەن ،ئهندامی ل��ی��ژن�هی ن �هوت��ی ئهنجومهنی نوێنهران ،لە لێدوانێكیدا بۆ «رۆژن��ام��ە» ،وت��ی« :هەفتەی رابردوو وەزارەتی نەوتی عێراقی، ئەو گرێبەستانەی كە لە خولی یەكەمو دووەمو خولی سێیەمدا، لەگەڵ كۆمپانیاكاندا كردبووی، رەوان���ەی پەرلەمانی عێراقی ك���رد؛ ب��ۆ ئ���ەوەی زانیارییان لەسەر چۆنییەتی گرێبەستەكان هەبێت». ب��ەپ��ێ��ی وت����ەی ن���اوب���راو، گرێبەستە نەوتییەكانی حكومەتی عێراق )15( ،گرێبەستنو لەو رێژەیە ( )12گرێبەستیان ،كە ل��ەس��ەر كێڵگەكان ك��راب��وون، هەموویان رەوان���ەی پەرلەمان كراونو ،وتی« :بە دوورو درێژیی ب��ە نووسخەی ئەلكترۆنی بۆ پەرلەمانتاران هاتوونو تەواوی تەفاسیلەكانیان تێدایەو نزیكەی ( )400وەرەقەیە». ن��اوب��راو ،ئ��ەو هەنگاوەی وەزارەت����ی ن��ەوت��ی عێراقی بە هەنگاوێكی ب��اش وەسفكردو، وتی« :تەواوی ئەو گرێبەستانە كە لەگەڵ كۆمپانیا بیانییەكاندا ئ���ی���م���زا ك��������راون ،ئ��ێ��س��ت��ا لەبەردەستماندایە ،ئێمە لە خولی رابردووی پەرلەمانیشدا داوای ئەو گرێبەستانەمان كرد ،بەاڵم ئێستا ت��ەواوی ئەو گرێبەستانەیان بۆ ناردووین ،ئەوە كارێكی باشەو
ئ��ەوە دەردەخ���ات؛ شەفافییەت لە وەزارەتی نەوتی عێراقیو لە گرێبەستە نەوتییەكاندا هەیە». بایەزید حەسەن ،پێیوایە: بەهۆی ئ��ەوەی كەرتی ن��ەوت، كەرتێكی گرنگەو ( 91ـ )%95ی داهــــــــــــــــــــاتی حكومەتی عێراق پێكدەهێنێت ،بۆیە دەبێت بە شەفافانە مامەڵەی لەگەڵدا بكرێت ،وتی« :هەنگاوێكە بۆ ئەوەی لە بوارەكانی دیكەیشدا شەفاف بین». د.ع��ەل��ی بەلو ،ش���ارەزا لە ب��واری گرێبەستە نەوتییەكانو راوێ��ژك��اری پێشووی وەزارەت��ی س��ام��ان��ە س��روش��ت��ی��ی��ەك��ان��ی حكومەتی ه��ەرێ��م ،پێیوایە: ناردنی ئەو گرێبەستە نەوتییانەی حكومەتی عێراق بۆ پەرلەمان تەنیا قسەیەكەو پەرلەمانی ع��ێ��راق رۆڵ��ێ��ك��ی ن��اب��ێ��ت لە چۆنییەتی ئیمزاكردنی گرێبەستە نەوتییەكاندا .وتی« :موستەحیلە شەهرستانیو مالیكی ،قبووڵی ئەوە بكەن پەرلەمان لێكۆڵینەوە ل��ەو گرێبەستانە ب��ك��ەن ،ئەو گرێبەستانە ت��ازە ئیمزاكراون، مەگەر تەنیا ئاگاداربوونیان بێت لە گرێبەستەكان». ب��ەپ��ێ��ی ی���اس���ای ك��ۆن��ی نەوتو گازی حكومەتی عێراق، پێویستە پەرلەمان گرێبەستە نەوتییەكان پهسهند بكات .بۆیە، بە بۆچوونی عەلی بەلو« :ئەو گرێبەستانەی حكومەتی عێراق كێشەی یاساییان هەیە». مادەیەكی یاسای ن��ەوتو گازی هەرێمی كوردستان ،ئاماژە ت چ��ۆنو بە ب��ۆ ئ����ەوەی پ���ەرل���ەم���ان ،كە بەوە دەدات :نەوتو گاز موڵكی لێگیراوەو نازانرێ ه��ەم��وو خەڵكی كوردستانە ،چ شێوەیەك ئ��ەو گرێبەستە نوێنەری خەڵكی كوردستانە، بەاڵم تائێستا وەزارەتی سامانە نەوتییانە ئ��ەن��ج��ام��دراون ،كە ل��ەو گرێبەستە نەوتییانەو لە سروشتییەكان ئەو گرێبەستانەی بەپێی زانیارییەكان زیاتر لە مەرجەكانی ئاگاداربن ،بزانن ئایا گرێبەستەكان چەند لە لەگەڵ كۆمپانیا بیانییەكاندا ( )25گرێبەستی نەوتین. بایەزید حەسەن ،بهپێویستی ب��ەرژەوەن��دی��ی كوردستاندایەو كردوونی ،رەوان��ەی پەرلەمانی ك���وردس���ت���ان���ی ن����ەك����ردووە ،زانی« :حەقە حكومەتی هەرێمی چەند لە بەرژەوەندیی نییە ،جگە لەكاتێكدا چەند جارێك رەخنەی ك��وردس��ت��ان ئ��ەو گرێبەستانە لەوانەش دەبێت الیەنی باشو ناشەفافبوونی گرێبەستەكانی بنێرێتە پەرلەمانی كوردستان ،خراپی گرێبەستەكان بزانرێت».
ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی «رۆژن����ام����ە» ،پ��ێ��ن��ج مانگ لەمەوبەر لیژنەی نەوتو سامانە سروشتییەكان لە پەرلەمانی كوردستان ،نووسراوێكی رەسمیی ئاراستەی حكومەتو وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی كردووە، بۆ ئەوەی كۆپییەكی گرێبەستە نەوتییەكانیان بۆ بنێرن ،بەاڵم
تائێستا وەاڵمیان نەدراوەتەوە. ع��ەب��دوڵ�ڵای م���ەال ن���وری، پەرلەمانتاری لیژنەی ناوبراو، وتی« :ئیرادەیەك هەیە لەناو هێزە سیاسییەكاندا ،دەیانەوێت ئ���ەو گ��رێ��ب��ەس��ت��ە نەوتییانە ب��ە ن��اش��ەف��اف��ی��ی بمێننەوەو پەرلەمانیش رۆڵ��ی نەبێت لە چاودێریكردنیاندا». ناوبراو ،وتی« :هیچ پاساوێك نییە بۆ نەناردنی ئەو گرێبەستە نەوتییانە ،تەنیا ئەوەیە ئێمە گومانمان هەیە ل���ەوەی؛ ئەو بەشێوەیەكی گرێبەستانە ئوسوڵییو یاسایی نەكرابنو ئەو نهێنییەش ئاشكرابێت». بایەزید حەسەن ،داوایكرد: وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م��ی��ش ئ��ەو گرێبەستانە بنێرێتە پەرلەمانو عەبدوڵاڵی مەال نوریش ،وتی: «مافی پەرلەمانە لەو گرێبەستە نەوتییانە بپرسێتەوەو بزانین چۆن كراونو مەرجەكانی چین». ه��ەروەه��ا ،وت��ی« :ئ��ەوان ت��رس��ی ئ��ەوەی��ان ه��ەی��ە ،ئەو گ��رێ��ب��ەس��ت��ان��ە ئ��اش��ك��راب��نو مەرجەكانی تێدا نەبێتو بچێتە خزمەتی الیەنێكی سیاسیی ،یان كەسێتییەكەوە». لەبارەی كێشەكانی الیەنە كوردییەكانو حكومەتی هەرێمو بەغدا لەسەر ئەو پڕۆژەیاسایەی ل��ە ئەنجومەنی وەزی���ران���ەوە رەوان��ەی پەرلەمانی كوردستان ك����راوه ،بەخشكەیی بەسەر وەزی��رە كوردەكاندا تێپەڕێنرا، بایەزید ،وتی« :وەزارەتی نەوتو گاز پڕۆژەیاسایەكی تایبەت بەو بوارەی ئامادەكردبوو و رەوانەی ل��ی��ژن��ەی وزەی ئەنجومەنی وەزیرانی كردبوو ،ئەوەبوو پێش جەژن ،ئەو یاسایە لە ئەنجومەنی وەزی��ران خرابووە دەنگدانەوەو دواتر هاتە پەرلەمانو ئێستا ئەو یاسایە لە لیژنەی نەوتو گازدایە بۆ گفتوگۆكردن».
ناوبراو ،رەخنەی لە وەزیرە ك��وردەك��ان گ��رت؛ ل��ەوەی ئەو پڕۆژەیاسایانەیان بەخشكەیی بەسەردا تێدەپەڕێنرێتو وتی: «دەب���وو وەزی���رە ك��وردەك��ان، پ��ێ��ش ئ������ەوەی ی��اس��ای��ەك بنێردرێت بۆ پەرلەمان ،الیەنە كوردستانیان سیاسییەكانی ئاگادار بكردایەتەوە ،نەك ئاوا بەخشكەیی ل��ە ئەنجومەنی وەزی�������ران ب������ڕواتو ب��گ��ات��ە پەرلەمان». ه����ەروەه����ا ،وت����ی« :م��ن ئاگاداربم هەموو یاسایەك لە كۆبوونەوەی پێشتری ئەنجومەنی وەزیراندا ئاماژەی پێدەدرێت، بەاڵم بەهۆی ئ��ەوەی كاتەكەی تەواوبووە ،نەیانتوانیوە بیبینن، دواخراوە بۆ كۆبوونەوەی دواتر، بۆیە پێویستە وەزیرە كوردەكان پێش ئ��ەوەی ئەو یاسایانە لە ئەنجومەنی وەزی��ران��دا بخرێنە دەن��گ��دان��ەوە ،بیخوێننەوەو نیشانی پسپۆڕانی ئەو بوارەی بدەن». بە بۆچوونی عەبدوڵالی مەال نوری ،كەموكوڕیی لە گرێبەستە نەوتییەكانی عێراقیشدا هەیە، بەاڵم ،وتی« :گرنگ ئەوەیە لە عێراقدا ئیرادەیەك هەیە داوای شەفافییەت دەك��ات ،ب��ەاڵم لە هەرێمی كوردستاندا ،تروسكاییو نییەتپاكیی ب��ۆ شەفافییەت نابینرێت». ل��ەب��ارەی ئاشكرانەكردنی گرێبەستە نەوتییەكانی حكومەتی هەرێم بۆ پەرلەمانی كوردستان، بەلو ،وتی« :ئاگاداری ئەوە نیم، تاچەند لە نهێنیی گرێبەستە نەوتییەكان ئاگادارن ،یان نا، بەاڵم بە بۆچوونی من پێویستە لەو بوارانەدا شەفافییەتی فراوان هەبێت ،چۆن ئەو گرێبەستانە كراون ،یان نا ،لەگەڵ ئەوەنیم گرێبەستەكان لەنێوان چەند كەسێكدا بێت ،چونكە بە زەرەری حكومەتی هەرێم دهشکێتهوه».
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
لە چوار قەزا )1260( ،ماڵ ئاوارە دەبن
ئەحمەد باڵەكی :لە سنووری چوار ق��ەزای پارێزگای هەولێر، زیاتر لە ( )1200خێزان ،بەهۆی بۆردومانەكانی ه���ەردوو واڵتی توركیاو ئێرانەوە ،م��اڵو حاڵی خۆیان جێهێشتووە.
عەباس ئەمیر ،بەڕێوەبەری نووسینگەی ك��ۆچو كۆچبەرانی سۆران ،بە «رۆژنامە»ی راگەیاند: لە سەرەتای بۆردومانەكانەوە لە سنووری هەر چوار قەزای سۆران، روان����دز ،م��ێ��رگ��ەس��ۆرو چۆمان
( )1260خێزان ،زەرەرمەندبوونو ماڵو حاڵی خۆیان جێهێشتووە. وتیشی :لە رێگای دەزگ��ای خ��ێ��رخ��وازی��ی ن��ان��ەك��ەل��ی��ەوە، توانیومانە ب��ڕێ��ك خ���ۆراك بۆ بەشێك لە لێقەوماوان دابینبكەین.
nawxo.rozhnama@yahoo.com
هاوكارییەكان بریتیبوون لە ( )13تەن خۆراكو چاوەڕوانیش دەكرێت لە رۆژان��ی داه��ات��وودا، ب��ڕی دوو ملیار دی��ن��ار بگاتە سنوورەكەو بەسەر لێقەوماواندا دابەش بكرێت.
ل��ە دوو مانگی راب���ردووداو ب��ەه��ۆی ب���ۆردوم���ان���ی ئ��ێ��رانو توركیاوە )12( ،كەس گیانیان لـــــــەدەست داوەو ()7ی دیكەیش بە سەختیی بریندار بوون.
دوو وەزیر؛ رای خۆیان لەبارەی «رۆژنامە»وه دهردهبڕن فاروق جەمیل: ئەوكاتەی وەزیر بووم، سوودێكی زۆرم لە راپۆرتەكانی «رۆژنامە» دەبینی
نیاز نایف
....................................................
وەزیرێكی حكومەتی هەرێم، جەخت لەوە دەكاتەوە :سوودێكی زۆریان لە راپۆرتو ریپۆرتاژەكانی «رۆژن���ام���ە» وەرگ���رت���ووە ،بۆ ئەوەی بتوانن كەموكوڕییەكانیان چارەسەر بكەن. یاسین ئەبوبەكر ،وەزی��ری ك��ارەب��ای حكومەتی هەرێمی كوردستان ،رۆڵ��ی رۆژنامەكان ب��ە ك��اری��گ��ەر وەس���ف دەك���ات ل��ە ه��ەڵ��س��ووڕان��دن��ی ك��اروب��ارە كارگێڕییەكانی حكومەتو بە پردی پەیوەندیی نێوان جەماوەرو حكومەت ناوی دەبات. وەزی��ری كارەبای حكومەتی ه��ەرێ��م ،دەڵ��ێ��ت :رۆژن��ام��ەی «رۆژن��ام��ە» ،یەكێك ب��ووە لەو رۆژن��ام��ان��ەی كە زیاتر رۆڵێكی
هاوپەیمانیی كوردستانیی ههڕهشهی باڵوکردنهوهی ناوهرۆکی رێککهوتنهکهی ههولێر دهکات رۆژنامە
....................................................
وت���ەب���ێ���ژی ف��راك��س��ی��ۆن��ی هاوپەیمانیی كوردستانیی لە بەغدا ،بە «رۆژنامە»ی راگەیاند: پێویستە سەرجەم بڕیارە گرنگەكان ب��ە ت��ەواف��وق��ی سیاسیی بێتو رێككەوتنی هەولێر جێبەجێبكرێت. موئەیەد تەیب ،وتیشی :هەموو ئەو كۆنووسانەی لە دانیشتنەكاندا ئ��ام��ادەك��راون ،وەك بەڵگەیەكی مێژوویینو هەر الیەنێك ئینكاریی بكات لەبارەی رێككەوتنەكەوە، دەتوانین باڵویان بكەینەوە. لەو لێدوانەیدا بۆ «رۆژنامە»، وتەبێژەكەی هاوپەیمانیی دەڵێت: سەرجەم بڕیارە چارەنووسسازەكان بەدەست سەركردایەتیی سیاسیی
ك��وردە ،ب��ەاڵم هەموو بەڵگەكان س����ەب����ارەت ب���ە وردەك����اری����ی رێككەوتنەكە م��اونو حكومەتی ب��ەغ��داش ل��ەس��ەر ب��ن��ەم��ای ئەو رێككەوتنە دروست بووە. ه��ەروەه��ا دەڵ��ێ��ت :لیستی عێراقییە ،كە قبووڵی ك��ردووە مالیكی ببێتە س���ەرۆك وەزی��ر، لەسەر بنچینەی ئەو رێككەوتنە بووە ،بۆیە بۆ ئێمەش ئەوە بەهای خۆی هەیە. مەسعود ب��ارزان �ی ،هەفتەی راب��ردوو لە وتەیەكیدا رایگەیاند: بەغدا دەیەوێت تاكڕەوانە دەسەاڵت ب��ەڕێ��وەب��ب��اتو رێككەوتننامە ئیمزاكراوەكان جێبەجێ نەكات؛ كە لەنێوان هەردوو حكومەت ی عێراقیو هەرێم ی كوردستاندا ئیمزاكراون.
رەخنەگرانەی هەبووە لە كارەكانی حكومەت ،هەربۆیە زۆركات ئێمە سوودمان لە راپۆرتو ریپۆرتاژەكان وەرگ��رت��ووە؛ بۆ ئ��ەوەی بتوانین ئەو كەموكوڕییانەی كە هەیە، چارەسەریان بكهین. وەزیری كارەبا ،باسی لەوەش ك��رد :ناتوانن ت���ەواوی كێشەو گرفتەكانی هاواڵتییان دەرك پێبكەنو وتی« :ئەوەی هەمانە لە رێگای یەكە كارگێڕییەكانی خۆمانەوە بەدواداچوون دەكەین، ب����ەاڵم رۆژن���ام���ەك���ان ب��اش��ت��رو چاوكراوەتر لەناو دۆسێیەكاندانو زیاتر بەرچاوڕوونیمان پێدەدەن». یاسین ئەبوبەكر ،وتیشی: ئ��ێ��م��ە ئ����ەو رەخ���ن���ان���ەی كە ئاراستەمان ك��راوە ،هەموویمان قبووڵ ك��ردووە وەك وەزارەت��ی ك��ارەب��او ،ب��ەدواداچ��وون��م��ان بۆ زۆربهی ئهو بابەتانە كردووە؛ كە
لەالیەن خۆشیەوە ،دادوەر وەك رەخنە لە رێگای رۆژنامەی فاروق جەمیل ،وەزیری پێشووی «رۆژنامە»وە لێمان گیراوە. لەگەڵ ئ��ەوەش��دا ،رەخنەی دادی ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م��ی ئ��ەوە ئ��اراس��ت��ەی «رۆژن��ام��ە» كوردستان ،نیگەرانیی خۆی دەك����ات ك��ە ه��ەن��دێ��ك��ج��ار ل��ەو نیشاندا بە داخستنی رۆژنامەی ری���پ���ۆرت���اژان���ەی دەرب������ارەی «رۆژنامە»و وتی« :بە بیستنی كاروبارەكانی وەزارەت��ی كارەبا ئەو هەواڵە زۆر نیگەران بووم، ب�ڵاوك��راون��ەت��ەوە ،راوبۆچوونی كە (رۆژنامە) دادەخرێت ،بەاڵم ئومێدم وایە ئەوە بەشێوەیەكی ئەوان وەرنەگیراوە. وەزی��ری كارەبای حكومەتی كاتیی بێت». وت���ی���ش���ی :رۆژن����ام����ەی ه���ەرێ���م ،وت����ی :ب���ە گشتیی «رۆژن���ام���ە» رۆڵ��ێ��ك��ی ب��اشو «رۆژن��ام��ە» بە رۆژنامەیەكی كاریگەری بینیوە ،بەو پێیەی گرنگ دادەن��ێ��م ،چونكە ئەو ئێمە هەمیشە پێویستیمان ك��ێ��ش��ان��ەی ك��ە رووب�����ەڕووی ب��ەو رەخنە لەخۆگرتنە هەیە ،هەرێمی كوردستان دەبووەوە، بۆ ئ��ەوەی بتوانین ئەوانەی كە زۆر ب��ە ئ��اش��ك��راو شەفافانە باشن باشیان بكەین ،ئەوانەشی خ��س��ت��ووی��ەت��ی��ی��ە ب���ەرچ���اوی ك��ە خراپمان ك���ردووە بەهۆی ل��ێ��پ��رس��راوانو خ��وێ��ن��ەران��ی ن��ەزان��ی��ن��ەوە ب��ووب��ێ��ت ،یاخود رۆژنامەكە. باسی لەوەشكرد :رۆژنامە، كەمتەرخەمیی بووە ،چارەسەری ل��ە ه��ەم��وو ب��وارەك��ان��دا رۆڵ��ی بكەین.
دیار بووە ،چ لە خستنە رووی باسكردنی كەموكوڕییەكانو الیەنە ئیجابییەكان ،وتیشی: «دەس����ەاڵت����ی دادوەری�������یو سەربەخۆیی دادگاكان یەكێك بووە لەو بابەتانەی رۆژنامەكە گرنگییەكی زۆری پێداوه». ف��اروق جەمیل ،ئەوهشی خستە روو :ئ��ەو ،م��اوەی��ەی وەزی����ری داد ب����ووە ،چەند جارێك رۆژنامەكە چوونەتەالیو لێدوانیان لێوەرگرتووە ،وتیشی: «تا رادەیەكی زۆر سوودم لە راپۆرتەكانی (رۆژنامە) بینیوە، ئ��ەو ب��اب��ەت��ان��ەی رووب����ەڕووی م��ن دەك��ران��ەوە ل��ەالی��ەن ئەو رۆژن����ام����ەی����ەوە ،ب��ەش��ێ��ك��ی باشیان س��وودم لێوەرگرتوون ب��ۆ چ���ارەس���ەری ئ��ەو هەڵەو كەموكوڕییانەی ،كە رۆژنامەكە تیشكی خستوونەتەسەر».
وەزیری كارەبا: بەدواداچوونمان بۆ سەرجەم راپۆرتەكانی رۆژنام ه كردووە؛ كە تایبەت بوون بە وەزارەتەكەمان
چەندین بەرپرس ناوی ژنو منداڵەكانیان لە چاودێریی كۆمەاڵیەتیدا تۆمار دهکهن ئەحمەد باڵەكی
....................................................
ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی كەمپەینی بەرگریی لە مافی هاواڵتییان لە سۆران ،دەڵێت :بەشێك لەوانەی ناویان هاتووەتەوە بۆ وەرگرتنی مووچەی چاودێریی كۆمەاڵیەتی، ژنو كچی بەرپرسانو كادیرە ح��ی��زب��ی��ی��ەك��ان��ن ،ه���اوك���ات ل��ەوب��ارەی��ەش��ەوە لیژنەیەك بۆ بەدواداچوون لەالیەن حكومەتەوە پێكدەهێنرێت. لەماوەی رابردوودا ،وەزارەتی ك��اروك��اروب��اری كۆمەاڵیەتی ،لە ێ قەزای سۆران، سنووری هەرس چ���ۆم���انو روان�����دز ،م��ووچ��ەی چاودێریی بەسەر ههندێ لەو خێزانانەدا دابەشكرد ،كە ناویان
زۆری لێكەوتەوەو لە ئێستادا كەمپهینێك بۆ بەرگریكردن لە دوای مافی هاواڵتییان رێکخراوه. ئارام زرار ،یەكێك لە ئەندامانی دروستبوونی كەمپهینەكە ،بە «رۆژنامە»ی، كەمپهینەكە، ێ وت :ل���ە س���ن���ووری ه��ەرس � ق��ەزاك��ەدا ،نایەكسانییەكی زۆر بڕیاردرا؛ لەالیەن كراوەو بەشێكی دەسەاڵتدارەكانی حیزبی دەس��ەاڵت��دار ،توانیویانە وەزارەتەوە سوود لەم بڕیارە وەربگرن؛ بۆ ئ��ەوەی زۆرب��ەی كەسوكارەكانی لیژنەیەك بۆ خ��ۆی��ان ب��ن��ووس��ن ،ت��ەن��ان��ەت لیكۆڵینەوە زۆربەشیان فەرمانبەرن. هەروەها ،دەڵێت :چەندین دروست بكرێت كادیرو بەرپرس ،ژنو كچەكانی خۆیان ،یان كەسە نزیكەكانیان لەو وەزارەت��ە وەك (بێوەژنو ن��اون��ووس ك���ردووە ،لە كاتێكدا كەمدەرامەتەكانو ژنی ماڵەوە) فەرمانبەری حكومەتن ،بۆ ئەو هاتووەتەوە ،بەاڵم ناڕەزاییەكی مەبەستەش بەڵگەیان الیە.
ل��ە ق���ەزای چ��ۆم��ان ()620 كەسو لە سۆرانیش ( )3هەزار كەس سوودمەند بوون. دوای دروس���ت���ب���وون���ی كەمپهینەكە ،ب��ڕی��اردرا لەالیەن وەزارەت��������ەوە ل��ی��ژن��ەی��ەك بۆ لیكۆڵینەوە دروس���ت بكرێت، ئەگەرچی ب��ڕی��ار ب��وو لیژنەكە ێ س��ەردان��ی ئ��ەو قەزایانە دوێن بكات ،بەاڵم نەچوو. ل���ەالی���ەن خ��ۆش��ی��ان��ەوە، ق��ەزای س��ۆران لیژنەیەكیان بۆ بەدواداچوون لەو گرفتە پێكهێناوە. ت�����وران خ����در ،ب���ەڕێ���وەب���ەری چاودێریی كۆمەاڵیەتی سۆران، بە «رۆژنامە»ی راگەیاند :لـــە ()9/8وە ،لیژنەیەكیان پێكهێناوە ب��ە س��ەرپ��ەرش��ت��ی قایمقامی سۆرانو لە رێگای ئەو لیژنەیەوە
لێكۆڵینەوەو ب��ەدواداچ��وون بۆ سكااڵی هاواڵتییان دەكەن. وت���ی���ش���ی :ه��ەرك��ەس��ێ��ك مووچەخۆر بێتو ئەو مووچەیەشی ه��ەب��ێ��ت ،ی���ان ب��ەخ��ێ��وك��ەری هەبێت ،جارێكی دیكە مووچەكە وەرناگرێتەوەو كەسێكی دیكە لە جێگای دادەنرێت. ه��ەرل��ەوب��ارەی��ەوە ،كرمانج عێزەت ،قایمقامی قەزای سۆران، ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د: دوورو ن��زی��ك پ��ەی��وەن��دی��م بەو لیژنەیەی وەزارەت�����ەوە نییەو ئاگاداریش نیم ،ب��ەاڵم ئێمە لە رۆژی پێنجشەممەوە لیژنەیەكمان داناوەو لە بارەگای مافی مرۆڤ لە سۆران ،دانیشتووینو دەستمان بە كارەكان كردووە بۆ لێكۆڵینەوە لە سكااڵكانی هاواڵتییان.
«گەندەڵیی ئیداریی» لە كارگەی مافووری كۆیە سەرهەڵدەدات ئاری سابیر
....................................................
ك��ەم��وك��وڕی��ی ئ��ی��داری��ی «زۆر» لە كارگەی مافووری كۆیەدا سەرهەڵدەداتو چەندین «ناپێویست» گرێبەستی دەكرێت. كارگەی م��اف��ووری كۆیە، كە لە ئێستادا «بەرهەمەكەی ن��اگ��ات��ە ئ����ەوەی تێچوونی كارمەندەكانی دەربێنێتەوە» بەردەوامە لە كاركردن. ك����ارگ����ەك����ە)42( ، فەرمانبەری هەمیشەیی هەیەو ( )10ف��ەرم��ان��ب��ەری��ش��ی بە گرێبەست دامەزراندووە. لەگەڵ ئ��ەوەی كارگەكە ( )52ف��ەرم��ان��ب��ەری هەیەو بێكارن ،كەچی بەڕێوەبەرەكەی بۆ خاوێنكردنەوەی باخچەی بیناكە ،لە ماوەی ( )35رۆژدا، بە دوو قۆناغ چەند كرێكارێكی بە بڕی ( )345ه��ەزار دینار بەكرێ دەگرێت.
ب���ەپ���ێ���ی س����ەرچ����اوەی ك��ارگ��ەك��ەش ،ئ��ەو كرێكارانە «كاریان وەهمیی بووه». لەوبارەیەوە« ،رۆژنامە» ێ پ��ەی��وەن��دی��ی ك���رد ب���ەو س ن��اوەی ،كە بەپێی فەرمانی كارگێڕیی ژم���ارە ( )83لە لە رۆژی ()2011/3/15 الی��ەن ج��ەواد محێدین ق��ادر، ئیمزاكراوە ،ب��ەاڵم دوو لە كرێكارەكان عەرەب ب������������وونو ئاگاداری ئ��������ەوە ن���ەب���وون، ی���ەك���ێ���ك���ی دیكـــەیشیان، وت����������ی :م��ن فیتەرمو رۆژێ��ك ب��ان��گ��ی��ان��ك��ردووم ه���ەن���دێ���ك ك����اری ف��ی��ت��ەری��م ك����ردووەو پ�����ارەی ی����ەك رۆژم وەرگرتووە». ئ��ەوە ل��ە كاتێكدایە،
فەرمانەكە بۆ سێ كرێكارو بۆ سێ رۆژ دەركراوەو هەر رۆژێك كاركردن ( )30ه��ەزار دینار نووسراوە. ل���ە ب��ەش��ێ��ك��ی دی��ك��ەی ئ��ەو بەڵگەنامانەی دەس��ت «رۆژنامە» كەوتوون؛ ساڵی ( )2009كارگەكە بەشێوەی كاتیی گ��رێ��ب��ەس��ت��ی ل����ەگ����ەڵ
چەند هاواڵتییەكدا ك��ردووە بۆ كاركردن لە كارگەكەو لە ( )2009/12/31كۆتایی بە گرێبەستی ئ��ەو هاواڵتییانە هاتووەو وازیان لە كارەكەیان هێناوە ،بەاڵم بەبێ ئاگاداریی ئەو هاواڵتییانە ،بەڕێوەبەری ك���ارگ���ەك���ە چ�������ەن�������د
هاواڵتییەكی دیكە لە جێگایان دادەن��ێ �تو گرێبەستەكەیان تازە دەكاتەوە ،بەڕێوەبەری ك���ارگ���ەك���ەو ب���ەڕێ���وەب���ەری ك��ارگ��ێ��ڕی��ی ك��ارگ��ەك��ە لە جێگای ئ��ەوان واژۆ لەسەر گ��رێ��ب��ەس��ت��ەك��ان دەك����ەنو ی������ەك������ێ������ك ل����������ە
فەرمانبەرەكـــان بە ناوی (د .ز) دەوام��ی ن��ەك��ردووەو م���ووچ���ەی م��ان��گ��ەك��ـ��ـ��ان��ی ()3،2،1ی ساڵی ()2011ی لەالیەن بەڕێوەبەری كارگەكەو ب���ەڕێ���وەب���ەری ك��ارگ��ێ��ڕی��ی كارگەكە وەرگیراوە». ه���ەر ب��ەپ��ێ��ی ئ��ەو زان��ی��اری��ی��ان��ەی دەس�������ت
«رۆژن����ام����ە» ك���ەوت���وون، بهڕێوهبهری كارگەی مافووری دەستكردی كۆیە ،لە ناوەڕاستی مانگی تەمموزدا ،دوو ئیفادی بە ناوی هەریەك لە (ك .ع)و (و .ع ،).كـــــــە فەرمانبەری ك��ارگ��ەك��ەن ،ك���ردووە ،بەبێ ئەوەی هیچ سەفەرێك بكەن بۆ كاروباری كارگەكە. پەیامنێری «رۆژن��ام��ە» سەردانی كارگەكەی كرد؛ بۆ وەرگرتنی لێدوانی بەڕێوەبەری كارگەكە ،بەاڵم ئامادەنەبوو هیچ لێدوانێك بدات. ك��ارگ��ەی م��اف��ووری دەس��ت��ك��ردی ك��ۆی��ە، س���اڵ���ی ()1978 ل���ە ق�����ەزای ك��ۆی��ە دروس���ت���ك���راوە، م�����اوەی چ��ەن��د س��اڵ��ێ��ك��ە بە ش��ێ��وەی��ەك��ی ب�����ەرچ�����او ب���ەره���ەم���ی كەمی كردووە.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
بەبێ پێكهێنانی ئەنجومەنی دیوان،چاودێریی دارایی چاالك نابێت. سازدانی :نیاز نایف
....................................................
ت��اج��ەدی��ن س��اح��ب ،جێگری س��ەرۆك��ی دی��وان��ی چ��اودێ��ری��ی دارایی لە سلێمانی ،لە دیدارێكی «رۆژن�����ام�����ە»دا ،ب���ۆچ���وونو تێڕوانینەكانی خۆی سەبارەت بە یاسای نوێی دیوانی چاودێریی داراییو هەڵەو كەموكوڕییەكانی یاساكەو ه��ۆك��اری دواكەوتنی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��یو چ���االك ن��ەب��وون��ی دی��وان��ی چ��اودێ��ری��ی دارای����������ی ،دەخ������ات������ەڕوو. رۆژنامە :زیاتر لە ( )3ساڵە یاسای نوێی دیوانی چاودێریی دارای��ی دەرچ��ووە ،ئایا تا چەند ئەو یاسایە كاری پێكراوەو بووەتە ه��ۆی چ��االك��ت��رك��ردن��ی دی��وان��ی چاودێریی دارایی؟ * ل��ە راس��ت��ی��دا ئ��ێ��م��ە لە ك��ۆت��ای��ی س��اڵ��ی ()2006ەوە، س���ەرق���اڵ���ی ت���اوت���وێ���ك���ردنو ئامادەكردنی یاسایەك بووین، ب��ە مەبەستی یەكخستنەوەی هەردوو دیوانی چاودێریی دارایی ه��ەول��ێ��رو سلێمانی ،ب���ەاڵم لە ( ،)2006/12/23ئێمە لەالیەن پەرلەمانەوە داوام��ان لێكرا بە زووترین كات پڕۆژەیاسایەك بۆ دیوانی چاودێریی دارایی هەرێمی كوردستان پێشكەش بكەین ،بۆ ئەوەی ئەو پڕۆژەیاسایە لەالیەن پەرلەمانەوە پەسەند بكرێتو بچێتە ب��واری جێبەجێكردنەوە، بەهیوای یەكگرتنەوەی هەردوو دیوانەكەو دروستكردنی دیوانێكی چاودێریی دارای��ی كاریگەر بۆ هەرێمی كوردستان. لەبەر ئەوەی ئیشەكە بە پەلە بوو ،ئێمە دەب��وو لە ماوەیەكی كورتدا پڕۆژەیاسایەك ئامادە بكەین ،لەگەڵ ستافی دیوانی چاودێریی دارای���ی هەولێر ،لە ( )2007/1/15پڕۆژهی یاساكەمان پێشكەش كرد ،بەهۆی پەلەكردن ێ كەموكوڕیی نەبوو. لێی ،ب ل��ە مانگی (4ی )2008دا، یاساكە لە پەرلەمان پەسەندكراو بەپێی یەكێك لە مادەكان ئاماژە بەوە كراوە؛ ئەم یاسایە دەخرێتە بواری جێبەجێكردنەوە لە بەرواری باڵوبوونەوەی لە وەقایعی هەرێمی كوردستان ،بەوپێیەش لە رۆژی ( ،)2008/5/26ئەو یاسایە لە وەقایعی كوردستان باڵوكرایەوەو بەوپێیەش ل��ەو رۆژەوە دەب��وو بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە. بەاڵم ماوەیەكی زۆر ئەو یاسایە ێ نەكرا ،تا ئەو مایەوەو جێبەج كاتەی سەرۆكی نوێی دیوانی چ��اودێ��ری��ی دارای���ی ل��ە مانگی یەكی ( ،)2011بەپێی یاساكە هەڵبژێردراو هەردوو سەرۆكەكەی پێشووی دیوانی چاودێریی دارایی لە هەولێرو سلێمانی خانەنشین كران. بەاڵم ،دوای دەستبەكاربوونی س����ەرۆك����ی ن���وێ���ی دی���وان���ی چاودێرییش ،تا ئێستا ئەو یاسایە ێ زۆرت��ری��ن م��ادەك��ان��ی جێبەج نەكراون. ێ رۆژن��ام��ە :ه��ۆك��اری جێبەج ن��ەك��ردن��ی ی��اس��اك��ە ،ب��ۆچ��ی دەگەڕێتەوە؟ * گرنگترین مادە ،كە داینەمۆی ێ چاالك یاساكەیەو دیوانەكەی پ دەكرێت ،ئەو مادەیەیە ،كە باس لە پێكهێنانی ئەنجومەنی دیوان دەك��ات ،ب��ەاڵم ئ��ەو ئەنجومەنە تائێستا پ��ێ��ك��ن��ەه��ات��ووە ،كە زۆرترین دەس��ەاڵتو ئەركەكانی دیوانی چاودێریی دارایی هەرێم لە ئەستۆی ئەو ئەنجومەنەدایە. ئەو ئەنجومەنەش پێكدێت لە؛ سەرۆكی دیوانو جێگری سەرۆكی دیوانو بەڕێوەبەرە گشتییەكان. كەواتە ،تائێستا تەنیا سەرۆكی دی���وان بەپێی ی��اس��ا نوێیەكە دەستنیشان كراوە ،بەاڵم جێگری س��ەرۆك��ی دی���وانو ب��ەڕێ��وەب��ەرە
جێگری سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی سلێمانی:
هیچ بڕیارو پاساوێك نییە بۆ ئەوەی كار بە راپۆرتەكانی دیوانی چاودێریی دارایی پێشوو نەكرێت گ��ش��ت��ی��ی��ەك��ان ،وەك خ��ۆی��ان ماونەتەوە. لەكاتێكدا بەپێی یاساكە، دەبێت ئەوانیش لەالیەن سەرۆكی دیوانەوە ناوەكانیان بنێردرێت بۆ سەرۆكایەتیی پەرلەمان ،بە مەبەستی پەسەندكردنی ناوەكانو پێكهێنانی ئەنجومەنەكە. بەاڵم ئەمە هێشتا وەك خۆی جێبەجێ ن��ەك��راوە ،ئ��ەوەن��دەی ئێمە ئاگاداربینو پرسیارمان ل��ە س��ەرۆك��ی دی����وان ك���ردووە ل��ەوب��ارەی��ەوە ،بە وت��ەی خۆی، دەڵێت :ناوەكانم لە سەرەتای م��ان��گ��ی م��ارت��ی ()2011ەوە ن���اردووەت���ە پ��ەرل��ەم��ان ،ب��ەاڵم تائێستا سەرۆكایەتیی پەرلەمان وەاڵمی نەداوینەتەوە. رۆژن������ام������ە :گ��رن��گ��ت��ری��ن دەسەاڵتەكانی ئەنجومەنی دیوان ێ پێكهێنانی ئەو چین ،ئایا بەب ئەنجومەنە ،دەتوانین بڵێین؛ كارەكانی دیوانی چاودێریی دارایی یاسایین؟ * زۆرت��ری��ن دەسەاڵتەكانی دیوانی چاودێریی دارای��ی ،الی ئەنجومەنی دیوانە ،لەوانە؛ دانانی پ�لانو بەرنامەی ك��اری دی��وانو چۆنییەتی جێبەجێكردنی ئەو ێ بوونی ئەم پالنە ،كەوابوو بەب ئەنجومەنە؛ ئێمە ناتوانین هیچ پالنێك بۆ چۆنییەتی ئیشكردنمان داب��ن��ێ��ی��ن ،ئ���ەگ���ەر ك��ارێ��ك��ی ل�����ەوج�����ۆرەش ێ ب��ك��رێ��ت ب��ەب � ئەو ئەنجومەنە، مانای وایە رووی ی��اس��ای��ی خ��ۆی وەرنەگرتووە.
پەرلەمان هیچ راپۆرتێكی بۆ نەگەڕاندووینەتەوەو پێویستیش بەگهڕاندنەوەی ناكات
ئامادەكردنی بودجەی دیوان، یەكێكی دیکهی ه لە دەسەاڵتەكانی ئەو ئەنجومەنە ،دەبێت بودجەی دیوان لەالیەن ئەنجومەنی دیوانەوە گفتوگۆی ل���ەب���ارەوە بكرێتو ئامادە بكرێتو بەرزبكرێتەوە بۆ وەزارەت��ی دارای��ی ،بۆ ئەوەی بخرێتە ناو بودجەی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە. ێ پێكهێنانی مانای ئەوەیە؛ بەب ئەو ئەنجومەنە ،هەر میزانییەیەك ب��ۆ دی��وان��ی چ��اودێ��ری��ی دارای��ی رەوان���ەی ئەنجومەنی وەزی��ران بكرێت ،ئەو میزانییەیەش بەڕێگای یاسایی خۆیدا نەڕۆیشتووە. یەكێكی دیكە لە دەسەاڵتەكانی ئەنجومەنی دی����وان ،پێدانی دەرم��اڵ��ەی��ە ب��ۆ ك��ارم��ەن��دان��ی دی��وان ،بە مەبەستی هاندانیان ب��ۆ ئ��ی��ش��ك��ردن ،ب���ەاڵم م��اوەی ( )8مانگە كارمەندەكان لەو دەرماڵەیە بێبەش كراون ،بەهۆی پێكنەهێنانی ئەنجومەنەكەوە، چونكە پێدانی ئەو دەرمااڵنە تەنیا لە دەسەاڵتی ئەو ئەنجومەنەدایە. نەبوونی ئ��ەو دەرم��ااڵن��ەش، بە ب��ڕوای من ،راستەوخۆ بێت، یان نا راستەوخۆ ،كاریگەریی دروس��ت دەك��ات لەسەر ئ��ەدای كارمەندەكان ،بە تایبەت ئەدای چاودێرەكان ،چونكە ئەو دەرمااڵنە بۆ هاندانی زیاتری كارمەندانە ،بۆ ئەوەی ئەركەكانیان بەشێوەیەكی باشتر ئەنجام بدەن. ێ رۆژن����ام����ە :ك���ەوات���ە ب��ەب� پێكهێنانی ئ��ەو ئەنجومەنە چاودێریی دارایی ناتوانێت چاالك بێت؟ ێ پێكهێنانی * بەڵێ ،بەب ئەنجومەنی دی��وان ،چاودێریی دارایی چاالك نابێت. رۆژن��ام��ە :لەسەرەتادا باست لەوە كرد ،یاساكە بێ كەموكوڕیی نەبووە ،بە بڕوای تۆ دیارترین خاڵە الوازەكانی یاساكە چین؟ *یەكێك ل��ەو م��ادان��ەی لە یاساكەدا هاتووە ،ئاماژە بەوە دەك��ات :ئەو بابەتانەی دەچنە ح��اڵ��ەت��ی ئ��ەم��ن��ی��ی��ەوەو لەژێر پ��ەردەی ئەمنییەتدان ،ناكرێت سەیر بكرێن .بە رای من؛ ئەم مادەیە پێویستە زیاتر دیراسە بكرێت ،تا بەو شێوە الستیكییە نەمێنێتەوە ،ئ��ەم��ەش ب��واری دەسەاڵتەكانی چاودێریی دارایی بەرتەسك دەك��ات��ەوە ،چونكە پێویستە ئ��ەو م��ادەی��ە روون ب��ك��رێ��ت��ەوە ،ك��ە ك��ام��ان��ەن ئەو دۆكیۆمێنتانەی كە نابێت سەیر بكرێن ،ه��ەرچ��ەن��دە ب��ە ب��ڕوای
من؛ هەموو شتێك دەبێت سەیر بكرێتو لەژێر چاودێرییدا بێت. دەكرێت هەندێك بەڵگە ،تەنیا لەالیەن لیژنەیەكی تایبەتەوە ك���ە پ��ێ��ك��دێ��ت ل���ە س��ەرۆك��ی دی���وان ،ی��ان كەسانێكی دیک ه كە س��ەرۆك��ی دی��وان دیارییان بكات ،تا ب��ەدواداچ��وون بكات ب��ۆ ئ��ەو دۆكیۆمێنتانەو رای دیوانیشی لەسەر دەرب����ب����ڕێ����تو ب��ەرزب��ك��رێ��ت��ەوە بۆ سەرۆكایەتی پەرلەمان. رۆژن�����ام�����ە:
بەهۆی جێبەجێنەكردنی یاساكەوە، دیوانی چاودێریی دارایی بەشێوەی بنەڕەتی یەكیان نەگرتووهتەوە بەپێی یاسایی دیوانی چاودێریی دارای��ی ،دەبێت سااڵنە راپۆرتی خۆی پێشكەش بە سەرۆكایەتیی ه��ەرێ �مو حكومەتو پەرلەمان بكات ،بەاڵم لەدوای دەرچوونی یاساكەوە ،تائێستا هیچ راپۆرتێك پێشكەش نەكراوە ،بۆچی؟ * ب���ەڵ���ێ ،ت��ائ��ێ��س��ت��ا ئ��ەو م��ادەی��ەش ن��ەچ��ووەت��ە ب��واری ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ەوە ،چونكە ت��ۆ ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی دی��وان��ەك��ەت پێكنەهێناوە ،ئەمەش مانای ئەوەیە؛ ناتوانیت نە راپۆرتی س��ااڵن��ە ب���ەرز ب��ك��ەی��ت��ەوە بۆ پەرلەمان ،نە حیساباتی خیتامیی ح��ك��وم��ەت پ��ەس��ەن��د بكەیتو بینێریت بۆ پەرلەمان ،چونكە گفتوگۆكردنو بڕیاردان لەسەر ئەو پێشنیازو راپۆرتو داواكارییانەی ل��ە راپ��ۆرت��ی س��ااڵن��ەی دیوانی چاودێریی داراییدا هاتووە ،ئەركی ئ��ەو ئەنجومەنەیە ك��ە هێشتا پێكنەهاتووە ،واتە تۆ كە ئەو
ئەنجومەنەت نەبێت ،مانای وایە ناتوانیت راپۆرتی سااڵنەی خۆت ب��ەرز بكەیتەوە بۆ پەرلەمان، چونكە ئ��ەو راپ��ۆرت��ە پێویستە ل��ەالی��ەن ئەنجومەنی دی��وان��ەوە ت��اوت��وێ ب��ك��رێ �تو گفتوگۆی ل���ەب���ارەوە ب��ك��رێ �تو پەسەند بكرێت ،پاشان بەرز بكرێتەوە بۆ سەرۆكایەتیی پەرلەمان. رۆژن��ام��ە :ب��ەاڵم لە ئێستادا بە ئاشكرا ئەوە بەدی دەكرێت، كە ه��ەردوو دیوانی چاودێریی دارای��ی لە هەولێرو سلێمانی بە فیعلی یەكی نەگرتووەتەوە ،ئایا بە بڕوای تۆ چ كاتێك ئەو دوو دیوانە دەت��وان��ن بەشێوەیەكی كرداریی یەكبگرنەوە؟ * یەك نەگرتنەوەكە ئەوەیە، ێ زۆر ل��ە م���ادەك���ان جێبەج نەكراون .بە بڕوای من؛ كاتێك یەكگرتنی بنەڕەتیی دەبێت، كە ئەو ئەنجومەنە پێكهاتبێت، چونكە هەیكەلی رێكخستنی دیوان و پێكهاتەكانی دیوان ،ئەو ئەنجومەنە دایدەنێت. ێ ئەو مادانەی تائێستا جێبەج نەكراون ،بریتیین :لە مادەكانی (،)6 ،7 ،12 ،9 ،14 ،15 ،22 كە زۆرب��ەی بڕگەكانیان بڕگەی سەرەكیی یاساكەن ،بەاڵم وەك ێ خ��ۆی��ان م��اون��ەت��ەوەو جێبەج نەكراون. رۆژنامە :تا چەند دەسەاڵتی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن ،رێ��گ��ری��ی لە ب���ەدواداچ���وون���ی راپ��ۆرت��ەك��ان دەكەن؟ * لەناو یاساكەدا سەرپێچییە دارای��ی��ەك��ان��ی ب��اس��ك��ردووە، یەكێك لەوانە؛ وەاڵم نەدانەوەو جێبەجێنەكردنی تێبینییەكانی ن���او راپ���ۆرت���ەك���ان���ی دی��وان��ی چاودێریی داراییە ،ئەو الیەنەی لە حكومەتدا پابەند نابێت ،وەك وەزارەت ،بەڕێوەبەرێتی گشتیی، ی��ان فەرمانگەیەك ،ئ��ەوەی لە ئەستۆیدایە بەپێی راپۆرتەكان، جێبەجێی نەكات ،ئ��ەوا مانای ئەوەیە سەرپێچی كردووە بەپێی ئەم یاسایەو دەبێت لێپێچینەوەی لەگەڵدا بكرێت. بە ب��ڕوای من؛ كاتێك دیوان زی��ات��ر چ��االك دەب��ێ��ت ،لەگەڵ جێبەجێكردنی ئ��ەم یاسایە، لیژنەی نەزاهەی پەرلەمان رۆڵی خۆی ببینێت ،چونكە راپۆرتەكانی دیوان مادەیە لەبەردەستی ئەو لیژنەیە ،دەبێت ئەویش رۆڵی خۆی بگێڕێت بۆ لێپرسینەوەو ب���ەدواداچ���وون���ی ئ���ەوان���ەی لە راپۆرتەكاندا سەرپێچییان لەسەر
تۆمار كراوە. ه��ەروەه��ا ی��اس��ای دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ە دەرچ���ووە ،ئەگەر ئەو دەستەیەش پێكبهێنرێتو بچێتە ب��واری جێبەجێكردنەوە ،ئەوە پاڵپشتێكی زۆر بەهێز دەبن بۆ یەكتری لەگەڵ دیوانی چاودێریی دارای�����ی ،ب��ۆ ئ����ەوەی بتوانن گەندەڵیی لە دامودەزگاكانی حكومەت ،ئەگەر بنبڕی نەكەن، رایگرن. رۆژن����ام����ە :چ���ارەن���ووس���ی راپۆرتەكانی پێشووتری دیوانی چاودێریی دارایی بەكوێ دەگهن، كە ئاراستەی پەرلەمان كرابوون؟ * لە یاساكەدا ،هیچ دەقێك نەهاتووە باس لە كاروبارەكانی رابردوو بكات ،بەاڵم ئەوە شتێكی حەتمییە ،كە ئەوانە وەك بەڵگە هەر ماونەتەوە ،سبەینێ دیوانی چاودێریی دارایی هەرێم ،ئەگەر چاالك كرا ،دەتوانێت بگەڕێتەوە بۆ ئەو راپۆرتانەی پێشتر ،چونكە ئەوانە لە ئەرشیفدا ماونەتەوەو هیچ بڕیارو پاساوێك نییە بۆ ئ��ەوەی ئ��ەو راپ��ۆرت��ان��ەی پێش یەكگرتنەوەی هەردوو دیوان لە سلێمانیو هەولێر دەرچ���وون، كاریان لەسەر نەكرێتو كۆتاییان ێ بێت. پ رۆژنامە :بەاڵم لە دیدارێكی پ��ێ��ش��ووت��ری «رۆژن����ام����ە»دا، سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان، ب������اس ل�����ەوە دەك��������������ات؛ دی���وان���ەك���ان���ی پ�����ێ�����ش�����ووی چاودێریی دارایی نایاسایی بوون،
كاتێك دیوان زیاتر چاالك دەبێت؛ ک ه لیژنەی نەزاهەی پەرلەمان رۆڵی خۆی ببینێت
بۆیە كار بەو راپۆرتانە ناكرێت، كە پێشتر پێشكەشیان كردووە؟ * چۆنو بۆچی نایاسایین؟ بە پێچەوانەوە ئەو دوو دیوانە یاسایی بوون ،دیوانی چاودێریی دارای����ی پ��ێ��ش��ووت��ری هەولێر، یاسایەكیان هەبووە كە ئەوكاتە لە پەرلەمان دەرچ���ووەو كاری پێكراوە .سەبارەت بە دیوانی چاودێریی دارای��ی سلێمانیش، بەهۆی ئەوەی ئەوكاتە پەرلەمان ل��ە ئ��ی��دارەی سلێمانی بوونی ن���ەب���ووە ،ب���ەاڵم ب��ڕی��ارەك��ان��ی س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ئەنجومەنی وەزیران هێزی یاساییان هەبووەو وەك یاسا جێبەجێ كراون ،بۆیە بە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران، ژمارە ( ،)212دیوانی چاودێریی دارایی پێكهاتووەو كاری كردووە، بۆیە دەتوانین بڵێین :هەردوو دیوانەكەی پێشوو یاسایی بوون، لەو بڕوایەدا نیم ،هیچ یاساناسێك بڵێت؛ ئەو دوو دیوانەی پێشوو نایاسایی بوون. ئ���ەم ی��اس��ا ن��وێ��ی��ەش ،كە دەرچ���ووە ،ناڵێت دیوانەكانی پێشتر هەڵوەشاونەتەوە ،بەڵكو دەڵێت :یاسای پێشووی دیوانی هەولێرو لەگەڵ سیستمەكەی س��ل��ێ��م��ان��ی ئ�����ەو دووان������ە هەڵوەشاونەتەوە .باشە ئەگەر ئەو دوو دیوانە نایاسایی بوون، بۆ لە مادەی ()22دا ،دەڵێت: هەڵوەشاندنەوەی یاسای دیوانی چاودێریی دارای��ی ژمارە (14ی ساڵی )2000و سیستمی دیوانی چاودێریی دارایی ژمارە (212ی ساڵی ،)1999مانای ئەوەیە ئەم یاسایانە ئیشیان كردووەو یاسایی ب��وون ،بۆیە ئ��ەم یاسا نوێیە هەڵیاندەوەشێنێتەوە .كەوابوو، بەم یاسا تازەیە؛ یاساو سیستمە كۆنەكە هەڵوەشاونەتەوە ،نەك دیوانەكان. رۆژنامە :بەاڵم سەرۆكایەتیی پ����ەرل����ەم����ان ل����ە وەاڵم�����ی پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��دا ،ئ��ام��اژەی ب��ەوەداوە؛ راپۆرتەكانی پێشوو گ��ەڕێ��ن��راون��ەت��ەوە ب��ۆ دی��وان��ی چاودێریی دارایی ،تاكو جارێكی دیكە پێیدابچنەوە؟ * ئ��ەوەن��دەی م��ن ئ��اگ��ادار ب��م ،هیچ راپ��ۆرت��ێ��ك ب��ۆ ئێمە ن��ەگ��ەڕاوەت��ەوە وەك دی��وان��ی چ��اودێ��ری��ی دارای���ی سلێمانی، ب��ە ب���ڕوای م��ن ،پێویست بە گێڕانەوەی ناكات ،چونكە ئەو راپۆرتانە لەالیەن سەرۆكایەتیی دی��وان��ی پ��ێ��ش��ووەوە ئ��ام��ادەو پەسەند كراون.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
لە هەولێر؛ حیزب ( )15بینای قوتابخانە داگیردهکات
ه��ەن��گ��او ه��اش��م_ ه��ەول��ێ��ر: ئیسماعیل بەرزنجی ،وتەبێژی وەزارەت���������ی پ��������ەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستان، بە «رۆژن��ام��ە»ی ،راگەیاند: ت��اوەك��و ئێستا ل��ە س��ن��ووری
پارێزگای هەولێردا ،نزیكەی ( )15بینایەی قوتابخانە ،كە لەالیەن حیزبەوە داگیركراون، نەگەڕاونهتەوە بۆ حكومەت، لەگەڵ ئەوەی یەك دووانێكیان ل��ەم��س��اڵ��دا ب���ۆ ح��ك��وم��ەت
گەڕێندرانەوە. وت���ەب���ێ���ژی وەزارەت�������ی پ����ەروەردە ،جەختی لەسهر ك��ەم��ی��ی ب��ی��ن��ای��ەی خ��وێ��ن��دن كردەوە لە هەرێمی كوردستانو رایگەیاند :بە ( )10كابینەی
nawxo.rozhnama@yahoo.com
دیكەی حكومەتیش ناتوانرێت چ���ارەس���ەری ك��ەم��ی��ی بینای خوێندن لە هەرێمی كوردستاندا بکرێت. باسی لەوەشكرد :لەماوەی رابردوودا ( )829پڕۆژە لەالیەن
وەزارەتی پەروەردەوە دەستیان پ��ێ��ك��راوەو ()450ی����ان ت��ەواو ب���وون ،ب��ە گ��وژم��ەی ()837 ملیۆن دۆالری ئەمریكی ،لە ئێستاشدا ( )482پڕۆژە لەژێر كاردانو كاریان تێدا دەكرێت.
«له ههرێمی کوردستان ،سهروهریی دهسهاڵتی دادوهریی زامن نهکراوه»
د .لەتیف مستەفا ،پسپۆڕی دەستووریی :كاتێك فەرمانی گرتن بۆ بەرپرسێكی گەورە دەردەكرێت ،ئەوان دەستەوەستانن راپۆرتی :رۆژنامه
............................................................
چ����اودێ����ران ،پ��ێ��ی��ان��وای��ە، س��ەرب��اری م��افو ئیمتیازێكی زۆر ،هێشتا دهسهاڵتی دادوەریی لەهەرێمی كوردستاندا ،سەربەخۆ نییەو بڕیارەكانی ،یان بە فەرمانی دەسەاڵتی جێبەجێكردن ،یاخود لەژێر كاریگەرییەكانی حیزبدا یەكالیی دەكاتەوە. دادوەرەك��ان ،دابەش دەبەن بەسەر چوار پۆلدا ،هەر پۆلێك، ئیمتیازێكی تایبەتی خۆی هەیە، دادوەرێك كە سەرەتا دادەمەزرێت، لە پۆلی چوارەو مووچەكەی سێ ملیۆنو حەوتسەدو پەنجا هەزار دینارە ،هەر پۆلێكیش سەرووتر، پێنجسەد هەزار دینار مووچەكەی سەردەكەوێت كە دواینیان پۆلی یەكە ،مووچەكەی دەكاتە پێنج ملیۆنو حەوتسەدو پەنجا هەزار دی��ن��ار ،جگە لە دادوەرەك��ان��ی دادگای تەمیز ،كە مووچەكەیان ه��اوت��ای م��ووچ��ەی وەزی����رەو سەرجەمی دادوەرەكان ئۆتۆمبێلو زەوییان بۆ دابین كراوە. س���ەرب���اری ه���ەم���وو ئ��ەم ئیمتیازاتانە ،هەندێك كەس پێیانوایە ،هێشتا دەسەاڵتی دادوەریی ،سەربەخۆ نییەو لەژێر كاریگەریی حیزبو دەسەاڵتی جێبەجێكردن (حكومەت) دایە. ل��ەم��ادەی دووەمو سێیەمو
چ�����وارەمو پێنجەمی ی��اس��ای دەس��ەاڵت��ی دادوەری���ی هەرێمی كوردستاندا ،كە ساڵی ()2007 لەپەرلەمانی كوردستان دەرچووە، دەسەاڵتی دادوەری���ی ،ل��ەڕووی داراییو یاساییەوە ،دەسەاڵتێكی سەربەخۆیە .لەمادەی دووەمدا هاتووە« :دەسەاڵتی دادوەریی، سەربەخۆیەو لەیاسا بەوالوە هیچ دەسەاڵتێكی بەسەردا نییە». هاوكات ،د .لەتیف مستهفا، ش��ارهزای یاسای دهستوورییو
داوەری پ��ێ��ش��وو ل���ەدادگ���ای سلێمانی ،ئاماژە بەوە دەكات: «ل��ەه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا، دەسەاڵتی دادوەری��ی ،سەربەخۆ نییەو نەیتوانیوە بەپێی ئەو یاساییە سەروەریی خۆی زامن ب��ك��ات» ،ه��ەرچ��ەن��دە ئ���ەوان سەربەخۆن ل��ەڕووی داراییەوە، بەاڵم هێشتا زۆرجار دەگەڕێنەوە بۆ وەزارەتی دارایی ،جگە لەوەش، ئ��ەوان لەكەیسەكانی شكاتدا، دەس��ەاڵت��ی��ان ب��ەس��ەر هەموو
كەسێكدا هەیە ،بەاڵم تائێستا خۆیان بەدەسەاڵتێك نازانن كە بەرامبەری وەزیرێك بوەستنەوە، ئ���هو ش���ارهزای��� ه وت��ی��ش��ی :بۆ نموونە ،كاتێك فەرمانی گرتن بۆ بەرپرسێكی گەورە دەردەكرێت، ئەوان دەستەوەستانن ،یان كە داوای كەسێك دەك��ەنو نایەت، دەس��ت��ەوەس��ت��ان دەوهس��ت��ن، ب���ەاڵم ب��ەس��ەر ف��ەق��ی��رەك��ەی��دا جێبەجێ دەك���ەن ،كاتێكیش لێیان دەپرسیت ،دەڵێن ،ئێمە
رۆژنامە
............................................................
دوو ب��ڕی��اری «گ��رن��گ»ی حكومەتی هەرێم ،كە لە ئەمساڵدا دەرك����راون ،جێبەجێنەكراونو وەزی����رێ����ك����ی����ش؛ ه���ۆك���اری جێبەجێنەكردنیان ئاشكرا دەكات. دوای دواكەوتنێكی زیاد لە ساڵێک ل ه ههڵبژاردنی ئهنجومهنی پارێزگاکان ،حكومەتی هەرێم، لەبەهاری ئەمساڵدا بڕیاریدا؛ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی ه��ەرێ��م ل��ە ()2011/9/10دا ئەنجامبدرێت ،بەاڵم ئەو وادەیە ت���ەواو ب��وو لەكاتێكدا هێشتا یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكان هەموار نەكراوەتەوەو حكومەتی ه��ەرێ��م��ی��ش پ��رۆژەی��اس��ای��ەك��ی پێویستی بۆ ه��ەم��واری یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان ئاڕاستەی پەرلەمان نەكردووە ،كە پێشنیازی گۆڕانكاریی شێوازەكانی ئەنجامدانی ئەو هەڵبژاردنەی تێدا بێت لەوانە شێوازی لیستەكەو بازنەی هەڵبژاردنەكان.
ئەو دواكەوتن و ئەنجامنەدانی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ە ،ل��ە لەكاتێكدایە كۆمسیۆنی ب��ااڵی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان ئاماژە بەوەدەكات: دوای ه���ەم���وارك���ردن���ەك���ەش پێویستیان بە ( )120رۆژ دەبێت بۆ ئامادەكاریی ئەو هەڵبژاردنە. سەعد خالید ،وەزیری هەرێم بۆ كاروباری پەرلەمان ،جەختی ل��ەس��ەر دواك��ەت��ن��ی ئ��ەو وادەی��ە ك����ردەوە ،ك��ە ب��ۆ ئەنجامدانی ه���ەڵ���ب���ژاردن���ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پارێزگاكانی هەرێم دان��راوەو بە «رۆژنامە»ی راگەیاند« :ئێستا لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی وەزیران سەرگەرمی ئامادەكردنی پرۆژەی ه��ەم��واری ی��اس��ای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانە ،كە لەگەڵ دواكەتنی پرۆژەیاسای ئەنجومەنی پارێزگاكاندا ،هۆكارن بۆ ئەوەی ئەو هەڵبژاردنە لە ()2011-10-9 دا ئەنجامنەدرا». ناوبراو ،بارودۆخی سیاسیی ئ��ەم دوای��ی��ەی هەرێمیشی بە هۆكارێكی دیکهی دواكەوتنی دوو ه��ەم��وارەك��ەی تایبەت بە
هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان زانی. ه��اوك��ات؛ ك���اردۆ محەمەد، س �هرۆک��ی فراکسیۆنی گ��ۆڕانو ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی ی��اس��ای��ی پەرلەمانی كوردستان ،ئاماژەی ب���ەوەدا :بەوپێیەی ئ��ەو بڕیارە لەالیەن حكومەتەوە دەرك��راوە، دەب��ێ��ت ح��ك��وم��ەت وادەی��ەك��ی تر بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان دابنێتو ه��ۆك��ارەك��ان��ی دواك��ەوت��ن��ی ئەو وادەیەش بخاتەڕوو. یەكێك لە بڕیارە گرنگەكانی دی��ك��ەی حكومەتی ه��ەرێ��م ،كە ب��ەالی هاواڵتیانەوە جێی بایەخ ب��وو ،بڕیاری ژم��ارە ()2418ی ئەنجومەنی وەزی��ران بوو لە؛ لە ()2011/2-27دا كە تایبەت بوو بە گ��ەڕان��دن��ەوەی موڵكو ماڵە داگیركراوەكانی حكومەت لەالیەن حیزبو كەسایەتییەكانەوە ،بۆ ئەو مەبەستەش؛ لیژنەی تایبەت پێكهێنران كە س��ەرەڕای ئەوەی بەپێی بڕیارەكە ،شەش مانگ بۆ الیەنی داگیركەر دیاریدەكرێت تا
ئەو موڵكە چۆڵبكات ،بەاڵم ئەو ش��ەش مانگە تێپەڕبووەو ئەو بڕیارەیشی جێبەجێنەكراوە. كاردۆ محەمەد ،وتی«:بڕیاری گ���ەڕان���دن���ەوەی م��وڵ��كو ماڵی گشتیی ،تەنها ()%10ی��ش��ی لێ جێبەجێنەكراوە». ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو زان��ی��اری��ان��ەی «رۆژنامە» لە لیژنەی گەڕانەوەی م��وڵ��ك��ی گشتی ل��ەپ��ارێ��زگ��ای سلێمانی دەستیكەوتوون ،لەكۆی «ه���ەزاران» موڵكی داگیركراو ل��ەالی��ەن ح��ی��زبو رێ��ك��خ��راو و كۆمپانیاو كەسێتیەوە ،تەنیا (پێنج) موڵك گەڕێنراونەتەوە. وەزی��ری هەرێم بۆ كاروباری پ��ەرل��ەم��ان ،ئ��ام��اژە بەبوونی «خەمساردیی» لە جێبەجێكردنی ئەو بڕیارەدا دەكاتو دەڵێت« :گەر بتەوێت میسداقیەت بگەڕێنیتەوە بۆ شەقام ،دەبێت ئەو بڕیارانە وەك خ��ۆی��ان جێبەجێبكرێنو گەر وا نەكرێت؛ ئەو هەنگاوەی چاكسازیش هەمان چارەنووسی هەوڵەكانی تری دەبێتو ناكرێت هەندێك الیەن بڕیاری گەڕاندنەوەی حكومەت جێبەجێبكەنو هەندێك الیەنی تریش نەیكەن». هاوكات؛ حەمە سەعید حەمە عەلی ،پهرلهمانتاری یهکگرتوو، ئ���ام���اژەی ب������ەوەدا :ب��ڕی��اری گەڕاندنەوەی موڵكو ماڵی گشتیی، بەشێكی كەمی لێ جێبەجێكراوەو رایگەیاند« :ب��ە پلەی یەكەم؛ دام��ودەزگ��اك��ان��ی حكومەتو بە پلەی دووەمیش؛ یەكێتیو پارتیو پەرلەمانیش بە پلەی سێیەم، بەرپرسیارن لە جێبەجێنەكردنی بڕیاری گەڕاندنەوەی موڵكو ماڵی گشتییو بەدواداچوون بۆی».
ئاسیاسێڵ سپۆنسەری هەڵبژاردەی تۆپی پێی عێراق دەكات لە پااڵوتنی جامی جیهانی تۆپی پێی ()2014
ك��ۆم��پ��ان��ی��ای ئاسیاسێڵ گ��ەورەت��ری��ن كــۆمـپانیـایعێراقیو یەكەمین كۆمپانیا، كە خزمەتگوزارییەكانی هەموو عێراق دەگرێتەوە ،رایگەیاند: كە سپۆنسەری هەڵبژاردەی تۆپی پێی عێراق دەك��ات ،بۆ بەشداریكردنی لە پااڵوتنی جامی جیهانی تۆپی پێی (،)2014 ئەمەش ه��ەر لە درێژەپێدانی س��پ��ۆن��س��ەرك��ردن��ی (یەكێتی ت��ۆپ��ی پێی ع��ێ��راق)و هەموو ئەو هەڵبژاردانەی كە سەر بەو یەكێتییەن. بەڕێوەبەری جێبەجێكاری ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ئاسیاسێڵ»
د.دی��������ار ل����ەب����ری ه���ەم���وو كارمەندانی كۆمپانیا ب��اوەڕی خۆی دەربڕی بەرامبەر توانای ئەندامەكانی تیپی هەڵبژاردەی ع��ێ��راقو وت��ی« :ه��ی��وادارم كە هەڵبژاردەكەمان سەركەوتوو بێت لە بەشداریكردنی لەم پااڵوتنەدا بۆ جامی جیهانییو بەهیواین كە سەربكەوێت بۆ بەشداریكردن لە جامی جیهانیی ساڵی ()2014و سەركەوتن بەدەست بێنێو ناوی واڵتەكەمان ب��ەرز بكاتەوە لە ناوەندە نێودەوڵەتییەكاندا». ه���ەروەه���ا ،رای��گ��ەی��ان��د: «كۆمپانیای ئاسیاسێڵ ،زۆر ب��اوەڕی بە رۆڵی وەرزش هەیە
لە گەشەپێدانی كۆمەڵگاكەماندا، هەر بۆیە ئێمە سوورین لەسەر پشتگیریكردنی كەرتی وەرزش بە هەموو شێوەیەك تا ببوژێتەوەو وێ���ن���ەی وەرزش�����ی واڵت��م��ان بەتایبەت تۆپی پێ بگێڕینەوە بۆ سەردەمانی خۆی». شایانی باسە «ئاسیاسێڵ» س��پ��ۆن��س��ەری ه���ەڵ���ب���ژاردەی تۆپی پێی عێراقی ك��ردووە بۆ بەشداریكردنی لە جامی ئاسیادا لەسەرەتای ساڵی ( )2011لە قەتەر ،هەروەها «ئاسیاسێڵ» سپۆنسەری سەرەكیی فەرمییو دیاریكراوی هەموو چاالكییەكانی لیژنەی ئۆڵۆمپی عێراقی دەكات.
Reklam
دوو بڕیاری حكومەت جێبەجێناكرێن
فەرمان دەردەكەینو دەسەاڵتی جێبەجێكردن جێبەجێی ناكات، بەڵێ راستە ،بەاڵم دەبێت تۆ لێرەدا سەربەخۆیی خۆت بسەلمێنیت، «جێبەجێ نەكردنی فەرمانی دەس��ەاڵت��ی داوەری����ی ل��ەالی��ەن دەس��ەاڵت��ی جێبەجێكردنەوە، تاوانەو بەگوێرەی یاسای سزادانی عێراقی ،هەركەسێك فەرمانی دادگ��ا جێبەجێ نەكات ،تاوان دەكاتو دادگا دەتوانێت فەرمانی گ��رت��ن ب��ۆ ئ���ەو دەس��ەاڵت��ەش
دەربكات كە فەرمانەكان جێبەجێ ناكەن». ئ��ارام ق��ادر ،پەرلەمانتاری فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسالمیی لە لیژنەی یاسایی پەرلەمان ،رەخنە لە بێالیەن نەبوونی دادگاكان دەگ��رێ��تو پێیوایە :باشترین بەڵگە بۆ بێالیەن نەبوونی دادگا، دەستگیرنەكردنو سزانەدانی ئەو كەسانە ب��ووە لە كە لەمانگی ش��وب��ات��ی راب�����ردوودا تەقەیان لەخۆپیشاندەران كرد «ئەگەر یاسا سەروەربوایە ،دەب��وو ئەو كەسانە ،دەستبەجێ بگیرانایە، جگە لەوەش دادگاكان فەرمانی دەستگیركردنی چەندین كەسیان ل��ەالی��ەو تائێستا ن��ەگ��ی��راون، هۆكارەكەیش ئەوەیە ،یان حیزب، یان بەرپرسێك داڵدەی داون». ئارام قادر ،پێیوایە :دەسەاڵتی جێبەجێكردن ،خ���ۆی لەژێر فەرمانی حیزبدایەو دەسەاڵتی دادوەری��ش هەم لەژێر فەرمانی ح��ی��زبو ه��ەم ل��ەژێ��ر فەرمانی دەسەاڵتی جێبەجێكردندایە« ،خۆ هەرچەندە دەستێوەردانی حیزبیی بۆ س��ەر هەرسێ دەسەاڵتەكە هەیە ،ئێستاش چەندین كەس لەالیەن دەزگاكانی ئاسایشەوە پێشێلكارییان بەرامبەر دەكرێت». فرسەت سۆفی ،خوێندكاری دك��ت��ۆرا ل��ەی��اس��ادا ،گومانی ل��ەوەی��ە ك��ە هێشتا دەس��ەاڵت��ی دادوەری���ی سەربەخۆ بێتو لەو
رووەوە وت��ی« :دوو كێشەی گەورەمان لەدەسەاڵتی دادوەریدا ه��ەی��ە ،یەكەمیان پەیوەستە ب��ەو كارەكتەرانەی دەسەاڵتی دادوەری������ی ب���ەڕێ���وە دەب���ەن، ئ��ەوی تریشیان پەیوەستە بەو هەمواركردنەوەیان یاسایانەی پێویستە ،لەبەرئەوە پێموانییە دەسەاڵتی دادوەری��ی لەهەرێمی كوردستان ،بەو شێوەیەی كە لەدەستوورو یاساكاندا دەوترێت، سەربەخۆ بێت». ف��رس��ەت س��ۆف��ی ،بەشێك ل���ەه���ۆك���ارەك���ان���ی ب��ێ�لای��ەن نەبوونی دەسەاڵتی دادوەری��ی، دەگەڕێنێتەوە ب��ۆ هەیمەنەی حیزبیی بەسەر ئەو پرۆسەیەداو بەشێكی تریشی دەگەڕێنێتەوە بۆ خودی دادوەرەك��ان« ،پێویستە دادوەرەكان ،لەسەر بنەمای تواناو ش��ارەزای��ی داب��ن��رێ�نو باشترین رێگایش ،پەیمانگای دادوەرییە، پێویستە هەموو ئەو یاسایانەش هەموار بكرێنەوە كە دەسەاڵتی دادوەری���ی ك��ردووەت��ە پاشكۆی دەسەاڵتی جێبەجێكردن ،لەوانە، ی��اس��ای داواك����اری گشتی؛ كە راستەوخۆ دەزگاكە پەیوەندیی بە دەسەاڵتی جێبەجێكردنەوە هەیە». هەموو ئەو دادوەرانەی بۆ ئەم راپۆرت ه پەیوەندیمان پێوەكردن، تەنها یەك شتیان دەوت« :مافی قسەكردنمان نییە!».
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
ژووری لێکۆڵینهوهی ئابووریی :ئەو گرانییەی لە شاری سلێمانیدا هەیە ،حاڵەتێكی نەخوازراو و چاوەڕواننەكراوە.
«نرخی هەندێك كااڵ )%500( ،زیادیكردووە»
ناوەندێكی لێكۆڵینەوەی ئابووریی :ئاسایشی خۆراكی هەرێم؛ لەژێر هەڕەشەدایە ئا :الپهڕهی ئابووری ............................... ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان، لە راپۆرتێكیدا ،هەاڵوسانی نرخ لە بازاڕەكانی هەرێمدا بە «گرانییە گەورەكە» ناودەباتو هۆشداریدەدات لە دروستبوونی قەیرانێكی دارای��ی گ��ەورە لە هەرێمی كوردستاندا. راپ��ۆرت��ەك��ەی ئ��ەو ژووره، ب��اس ل��ەوەدەك��ات« :بەرزیی نرخو گرانفرۆشیی ،تەنگی بە زۆرێك لەهاواڵتییانی كوردستان هەڵچنیوەو بۆ ئ��ەوان �ەش كە داهاتیان زۆرە ،بەرزیی نرخ، جێگەی قسەو باس نییە». ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان، ئاماژە بەوەدەكات« :گرانییو ب��ەرزی��ی ن��رخ��ی شمەكەكان، هەروەك چۆن هەموو كوردستانی گرتووەتەوەو چووەتە دەرەوەی س��ت��ان��دارو ب��ازن��ە زان��س��ت�یو لۆژیكییەكان ،هاوكات جیاوازیی نرخە بەرزەكانیش لەنێوان شارەكاندا ،مایەی تێڕامانە ،بۆ نموونە ،ئەو گرانییەی لە شاری سلێمانیدا هەیە ،حاڵەتێكی نەخوازراو و چاوەڕواننەكراوە، چونكە سلێمانی ،نە پایتەختەو ن��ە هیچ هۆكارێكی ئ��ەوەن��دە گرنگ هەیە كە لەپشت ئەو گرانییەوە بێت». راپ�����ۆرت�����ەك�����ە ،چ��ەن��د نموونەیەكی ل��ە هەاڵوسانی ب���ازاڕ دەس��ت��ن��ی��ش��ان��ك��ردووەو ئەوەی خستووەتەڕوو« :نرخی یەك كیلۆ گۆشتی س��وور ،لە س��اڵ��ی ()2007دا ب��ە شەش هەزار دینار بووە ،بەاڵم ئێستا بە ( )17ه��ەزار دینارە ،بەو پێیەش ( )%128زیادیكردووە، بەبێئەوەی گوزەرانی هاواڵتییان ( )%128زیادیكردبێت». ه��ەروەه��ا ب��اس ل��ەوەی��ش دەك��ات« :لەنێوان ساڵەكانی ()2010-2005دا ،نرخی یەك تۆن چیمەنتۆ ،لە ( )20دۆالرەوە هەڵكشاوە بۆ ( )125دۆالر، هەر بۆیە ئاستی هەاڵوسان لە هەندێك كااڵو شمەكدا دەگاتە ()%500و ئ��ەوەی��ش جێگەی س��ەرن��ج��ی ئ��اگ��ای��ان��ە ،چونكە ه��ەاڵوس��ان ،تا رێ��ژەی (- %1 )%2چاوەڕوانكراوە». حەوت مانگ لەمەوبەریش، رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی ئ��ەم��ری��ك��ی، توێژینەوەیەكی تایبەتی لەسەر بازاڕەكانی سلێمانی ك��ردووەو ه��ۆك��ارەك��ەی ب��ۆ قۆرخكاریی گ��ەڕان��دووەت��ەوە ،بەپێی ئەو توێژینەوەیە ،نرخی شتومەك لە شاری سلێمانی بە بەراورد بەشارەكانی تر ،زۆر گرانترە، ئەو رێكخراوە هۆشداریی ئەوە دەدات ،ئەگەر نرخی شتومەك ب��ەو ج��ۆرە ب���ەردەوام لەبەرز بوونەوەدا بێت ،ئەوا ئەگەری ئ��ەوە هەیە ،هاواڵتییان كۆچ بكەنو لەدەست ئەو گرانییە هەڵبێن. ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان، پێیوایە« :ئ��ەگ��ەر داڕم��ان��ی ك��ەرت��ەك��ان��ی پ��ی��ش��ەس��ازی�یو ك��ش��ت��وك��اڵ��ی ،ك���ە دوو لە ه��ەرە سەرەكیترینی كەرتە ئابوورییەكانن ،هۆكاری ئەو گرانییە ب��ن ك��ە ب��ازاڕەك��ان��ی كوردستانیان تەنیوە ،ئەوا ئەو شێوازی ب��ازاڕی ئ���ازادەی كە پیادە دەكرێت ،ئەوەندەی تر
قۆرخکاریی کۆمپانیاکانی حیزب ،هۆکاری ههاڵوسانی بازاڕهکانی ههرێمن دەستی خستووەتە بینەقاقای بژێویی هاواڵتییانەوە». ئەگەرچی لە مادەی ()15ی رەشنووسی دەستووری هەرێمدا هاتووە ،ئابووریی كوردستان لەسەر بنەمای بازاڕی ئازادە، سەرباری ئەوەی كە هێشتا ئەو دەس��ت��وورە نەچووەتە ب��واری جێبەجێكردنەوە ،لەهەمانكاتدا زۆرج���ار لە ك��ۆڕو كۆبوونەوە فراوانەكانو لەالیەن كەسانی بەرپرسەوە ،باس لەوە دەكرێت كە ب��ازاڕی كوردستان ،پشت ب��ە سیستمی ب����ازاڕی ئ��ازاد دەب��ەس��ت��ێ�تو دەی��ەوێ��ت ئەو پرەنسیپانە جێبەجێبكات كە ل��ەب��ازاڕی ئ��ازاددا ه��ەن ،بەاڵم «ق��ۆرخ��ك��اری��ی ك��ە ت���ەواو بە پێچەوانەی شەپۆلی ب��ازاڕی ئازادو بنەماكانی كێبڕكێكاریی كاردەكات ،بەجۆرێك بازاڕەكانی كوردستانی تەنیوە ،نەفەسێكی ئەوتۆی نەهێشتووەتەوە. یەكێك لە سیماكانی بازاڕی كراوەو وەك میكانیزمێكیش بۆ بەرەنگاربوونەوەی قۆرخكاریی كە بە (سەڕەتانی ئابووری) ناودەبرێتو لەپێناو فرۆشتنی ك���ااڵی ه�����ەرزانو كوالێتیی ب�����اشو پ��ێ��ش��ك��ەش��ك��ردن��ی زۆرت���ری���ن خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی، س��وپ��ەرم��ارك��ێ��ت��ەك��ان یەكێك
ب��وون لە رێگە چ��ارە گرنگو پ��ێ��وی��س��ت��ەك��انو داه��ێ��ن��ان��ە گەورەكان. ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئ��اب��ووری��ی ،ل���ەم ب��ارەی��ەوە دەڵ���ێ���ت« :ل���ەگ���ەڵ ئ���ەوەی ئ��ەو زەوی��ی��ان��ەی كە دەدرێ��ت ب��ە س��وپ��ەرم��ارك��ێ��ت��ەك��ان ،بە نرخێكی رەم��زی�یو بە بەهای ()%1ی نرخی بنەڕەتییەكەی وەرگ����ی����راون ،ب����ەاڵم ك���ااڵو شمەكەكانیان زۆر گرانترن ل��ەو ك��ااڵی��ان��ەی ل��ە دوك���انو بازاڕەكاندان ،ئەوە لە كاتێكدایە كە خەرجییەكانی كارمەند ،ئاو، كارەبا ،باجو هەموو ئەوانەی تریان كەمترە لە بازاڕەكان، چونكە لە سوپەرماركێتەكاندا، خەرجییەكان دابەشدەبن بەسەر كااڵیەكی زۆردا». راپ����ۆرت����ەك����ە ،ج��ەخ��ت ل��ەوەدەك��ات��ەوە« :بەرهەمی ن��اوخ��ۆی��ی ك��ش��ت��وك��اڵ��ی ،تا بێت كەمدەبێتەوەو توانای داب��ی��ن��ك��ردن��ی پ��ێ��داوی��س��ت��ی هاواڵتییانو بازاڕی كوردستانی نییە ،ئەوەیش هەر لەسەوزەو میوەوە تا دەگاتە بەروبوومی گۆشت (سپیو سوورو ماسی)، وای��ان ك���ردووە كە بەرهەمی ن��اوخ��ۆی��ی ،خ��ۆی ل��ەب��ەردەم ش��ااڵوی بەروبوومی دەرەكیدا
نەگرێت». لە سێ ساڵی راب���ردوودا، ب��ە دەی���انو س���ەدان كێڵگەی پ��ەل��ەوەر لەناوخۆدا داخ��ران، هەربۆیە نرخی ئەو مریشكەی لەناوخۆدا بەرهەمدێت ،سێ قات زیاترە لەو مریشكەی لە سعودیەو بەرازیلەوە دەهێنرێتو هاواڵتییەكی كەمەدەرامەتیش، كە داهاتێكی دیاریكراوی هەیە، كیلۆیەك مریشكی بەستوو بە ()2500دینار دەكڕێت. ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئ���اب���ووری���ی ب���زووت���ن���ەوەی گ��ۆڕان ،بەپێویستی دەزانێت: «حكومەت ،بە وردیی چاودێریی ئەو كۆمپانیایانە بكات كە یەك ج��ۆر ئیش دەك���ەن ،چونكە زۆرج��ار كۆمپانیاكان خۆیان ل��ەن��او خۆیاندا ك��ۆدەب��ن��ەوەو ئ��ەن��ج��وم��ەن��ێ��ك��ی ت��ای��ب��ەت پێكدەهێنن بۆ پارێزگاریكردن لە نرخو دانانی سنوورێك بۆ دابەزاندنی ن��رخ ،بۆ نموونە، ئێستا ل��ە ك��وردس��ت��ان ،چی وادەك�����ات ن��رخ��ی چیمەنتۆ دانەبەزێت». ه����ەم����ان س���ەن���ت���ەری لێكۆڵینەوە ،نەبوونی یاسایەكی گونجاو و كاریگەر بۆ رێكخستنی ب���ازاڕو چاودێریكردنی ن��رخو ئ��ەوان��ەی ی��اری��ی ب��ە نرخەوە
دەك������ەن ،ب���ە ی��ەك��ێ��ك لە هۆكارەكانی بەرزبوونەوەی نرخ دەزان��ێ �تو ب��اس ل��ەوەدەك��ات: «ت��ائ��ێ��س��ت��اش ،ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��اك��ان ك���ە یەكێكن ل���ەو الی��ەن��ان��ەی راس��ت��ەوخ��ۆ پ��ەی��وەن��ددارن ب��ەم بابەتەوە، یاسایەكیان نییە تا بەهۆیەوە لێپێچینەوە لەگەڵ ئەو كەسانەدا بكەن كە سەرپێچی دەكەن». ه���ەروەه���ا ،راپ��ۆرت��ەك��ە باس ل��ەوەدەك��ات« :ب��ڕی ئەو سزایانەی دیاریكراون بۆ ئەو كەسانەی سەرپێچی دەكەن، هێند كەمن كە نەتوانن رێگریی بكەن لە گرانفرۆشیی ،ئەگەرچی بەپێی ئ��ام��ارەك��ان ،لەماوەی چەند مانگی راب����ردوودا ،بە بەهای ملیۆنان دینار سزای ئەو كەسانە دراوە كە سەرپێچی دەكەن ،بەاڵم وەك یەكێك لە گۆشتفرۆشەكان باسی دەكات، ئەوان جاری وا هەیە ،بە بەهای چەند ملیۆن دینارێك گۆشت بە گران دەفرۆشنو ئەگەر پێشیان زان���را ،ئ��ەوا ب��ە چەند ه��ەزار دینارێك سزا دەدرێن». بەبڕوای ژووری لێكۆڵینەوەی ئابووریی« :هەرێمی كوردستان، ه��ەرێ��م��ێ��ك��ی ب���ەك���ارب���ەرەو كەمترین بەرهەمی خۆماڵیی ل��ە ب��ازاڕەك��ان��ی كوردستاندا دەبینرێت ،كاتێك زۆرینەی پێداویستییەكانی هاواڵتییان لە بازاڕەكانی دەرەوە بهێنرێت، بوارێكی زیاتر بە بازرگانەكان دەدرێت كە یاریی بەنرخ بكەنو بەرزی بكەنەوە». راپ����ۆرت����ەك����ە ،تیشك دەخاتە س��ەر ناشەفافییەتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بواری سووتەمەنیداو ئاماژە ب���ەوەدەك���ات« :ه��ەرچ��ەن��دە چ��ەن��دی��ن س��ام��ان��ی گ��رن��گ لە خ��اكو زەوی���ی كوردستانەوە دەردەهێنرێت، بەرهەمدێتو بەتایبەت سووتەمەنی ،بەاڵم ل���ەب���ەرئ���ەوەی سیاسەتێكی روونو ش��ەف��اف نابینرێتو بەرهەمە سووتەمەنییەكانیش بە باشی نەخراونەتە خزمەتی خەڵكەوە ،وای��ك��ردووە نرخی س��ووت��ەم��ەن��ی ،بەشێوەیەكی بەرچاوە بەرزببێتەوەو بەشی هەرە زۆری ئەو سووتەمەنییەش ك��ە ل��ە هەرێمی كوردستاندا بەكاردەهێنرێت ،لە دەرەوە هاوردەبكرێت». ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان، جەخت ل��ەوەی��ش دەك��ات��ەوە: «بههۆی نەبوونی كۆنترۆڵی جۆریی بەشێوەیەكی چاالك
ئەگەر نرخی شتومەك بەردەوام لەبەرزبوونەوەدا بێت، ئەوا ئەگەری ئەوە هەیە ،هاواڵتییان كۆچ بكەنو لەدەست ئەو گرانییە هەڵبێن
خەرجیی كۆتایی عەلی حەمە ساڵح گرنگیی خستنەڕوو لێكۆڵینەوەی خەرجیی كۆتایی بودجە ،هیچی كەمتر نییە لە گفتوگۆكردن لە بودجەكە ،بەاڵم ئەوەی جێگای لەسەر وەستانە ئەوەیە؛ لە هەرێمی كوردستاندا ،كە قسە لەسەر بودجە دەكرێت ،چۆن دادەڕێژرێتەوە، بەاڵم تاوەكو ئێستا قسە لەسەر ئەوە نەكراوە كە یاسای بودجە لە پەرلەمان دەردەچێتو دواتر سەرۆكی هەرێم پەسەندی دەكات ،وەك خۆی خەرجكراوە ،یاخود نا. نۆ مانگ بەسەر ساڵی ()2010دا تێپەڕی ،بەاڵم هێشتا حكومەتی هەرێمی كوردستان خەرجیی كۆتایی ساڵی ()2010ی لە راپۆرتێكدا نەخستووەتە بەردەم پەرلەمان ،لەكاتێكدا دەبوو بەپێی یاسا پێش ( ،)2011/4/15خەرجیی كۆتایی ( )2010رەوانەی پەرلەمان بكرایە، ئەگەر بێتو حكومەتی هەرێم لە ساڵی ()2012دا خەرجی كۆتایی ساڵی ( )2010رەوانەی پەرلەمان بكات ،چی بەهایەك دەمێنێت بۆ رەوانەكردنی ئەو خەرجییانە. گفتوگۆكردن لەسەر بودجە ،چی بەهایەكی دەبێت ،ئەگەر حكومەت ئەوە خەرج نەكات كە پەرلەمانو سەرۆكایەتیی هەرێم پەسەندیان ك��ردووە ،چۆن بزانین حكومەت ئەوەی خەرجكردووە ،پێویستە لە راپۆرتێكدا كە شەش مانگ جارێك پاش لێكۆڵینەوەلێكردنی لەالیەن دیوانی چاودێریی داراییەوە ،حكومەت سەرجەم خەرجییەكانی رەوانەی پەرلەمان بكات. چەند بەڵگەیەك دەهێنینەوە كە دەیسهلمێنن؛ حكومەت ئەوە خەرج ناكات ،كە پەرلەمانو سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە یاسای بودجەدا دیارییان كردووە ،بەڵكو ئەوەی خەرجكردووە كە خۆی ویستوویەتی. لە تەمەنی ئۆپۆزسیۆندا لە پەرلەمانی كوردستان ،تەنیا خەرجیی كۆتایی (حیساباتی خیتامی) ساڵی ( )2009رەوانەی پەرلەمان كرا، بەاڵم بەداخەوە بەهەر هۆكارێك بێت ،وەك پێویست گفتوگۆی لەبارەوە نەكرا ،كە كەلێنی زۆر گەورەی تێدابوو ،لەوانە؛ ( )704ملیار دیناری پڕۆژەكانی ساڵی ( )2009خەرجنەكرابوو ،كەسیش نەیپرسیبوو چی بەسەرهات؟ ،لەو پارەیەشی بەناوی پڕۆژەوە خەرجكراوە ،زۆرینەی پارەكە ( )503ملیار دیناربوو )%30( ،كۆی گشتیی پارەی پڕۆژەكان بوو ،بەناوی پڕۆژەكانی وەزارەت��ی ناوخۆوە خەرجكراوە ،كە بەو پارەیە ( )360بینای هاوچەرخ دروستدەكرا ،ئەگەر هەر بینایەكیش بە ئەندازەی قوتابخانەیەكی ( )27پۆلیی بێت ،نە كەس گوتی؛ ئەو ( )704ملیار دینارە چی بەسەر هاتو نەكەسیش گوتی؛ ئەو هەموو پڕۆژەیەی وەزارەتی ناوخۆی لەكوێیە؟ هەرچەندە خەرجیی كۆتایی ساڵی ( ،)2010تاوەكو ئێستا وەك راپۆرتێك ئامادە نەكراوە ،بەاڵم بەپێی ئەو لێكۆڵینەوانەی ئێمە كردوومانە ،یاسای بودجەی ساڵی ( )2010جێبەجێنەكراوە ،لێرەدا تەنیا نموونەیەك دەهێنمەوە :زیاتر لە ( )1200پڕۆژە كە لە بودجەی وەبەرهێنانی ساڵی ()2010دا پارەی بۆ تەرخانكرابوو ،پارەكانیان خەرجنەكراوەو دیسانەوە لە بودجەی ساڵی ( )2011پارە بۆ هەمان ئەو پڕۆژانە تەرخانكراوەتەوە. بۆ ئەو كەرەستانە لەدەرەوەی ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان���ەوە ه��اوردە دەك��رێ��ن ،بەشێك لە ب��ازرگ��ان��ەك��ان ،ئامێرو ك��ااڵی خراپ دەهێننە كوردستانەوە، ئ���ەو ش��م��ەكو ئ��ام��ێ��ران��ەش ب��ەش��ێ��وەی��ەك دروس��ت��ك��راون، تەمەنی كاركردنیان كەمە، ل��ەب��ەرئ��ەوەی زوو تێكدەچنو خەڵكیش ب��ەردەوام پێویستی پ��ێ��ی��ان��ە ،ئ��ەم��ەی��ش دەبێتە ه��ۆی زۆرب��وون��ی باكارهێنانی ئ��ەو كەرەستانەو زیادبوونی خواست». ب���ۆئ���ەوەی ئ���ەم ق��ەی��ران��ە ب���ەش���ێ���وەی���ەك���ی ری��ش��ەی��ی ل���ە ئ��ای��ن��دەی��ەك��ی درێ����ژدا چ��ارەس��ەرب��ك��رێ��ت ،ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئ��اب��ووری��ی بزووتنەوەی گۆڕان ،بەپێویستی دەزانێت« :حكومەتی هەرێمی كوردستان ،پالنی ستراتیژیی دابڕێژێتو كار بەو پالنە بكات، بەهۆی ئەم پالنەوە ،لەچەند ساڵی ئایندەدا ه��اوردەك��ردن ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی زۆر ب��ەرچ��او كەمبكرێتەوەو بەرهەمی ناوخۆی بەشێوەیەكی وا زیادبكرێت، ()%80ی پێویستییەكانی بازاڕی كوردستان لەناوخۆی هەرێمی كوردستانەوە بەرهەمبهێنرێت، لەناویشیاندا دوو كەرت هەن كە زۆر گرنگە لە زووترین كاتدا پالنی ستراتیژییو شیاویان بۆ دابنرێت ،ئهویش كەرتی كشتوكاڵیو پیشەسازین». راپ���ۆرت���ەك���ە ،ئ��ەوەی��ش
دەخ����ات����ەڕوو :دان���ان���ی ئ��ەم پالنەیش ،كارێكی ئەستەم نییەو سااڵنە رێژەیەكی دیاریكراو لە ب��ودج��ەی كوردستان بخرێتە خزمەتی ئەم پالنەوە ،لەماوەی پێنج س��اڵ��ی ئ��ای��ن��دەدا ،بە یەكجاریی بازاڕی كوردستان لەم قەیرانە رزگاری دەبێت. هەروەها ژووری لێكۆڵینەوەی ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان، دەزان���ێ���ت: بەپێویستیشی «پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان، ب���ڕی���ارێ���ك دەرب����ك����ات كە فرۆشیاران ،رێ��ژەی قازانجیان كەمبكەنەوەو دیاریبكرێت ،بۆ نموونە ه��ەر ك��ااڵی��ەك ،نابێت ( )%25زیاتر قازانج وەربگیرێت، واتە رێگاچارە بە دیاریكردنی قازانج دەبێت ،نەك دیاریكردنی نرخ». یاسا ئابوورییەكان ،ئاماژە ب��ەوە دەك���ەن ،ئابووریی ئەو واڵتە تەندروستە كە هااڵوسانی هەبێت ،بەاڵم ()%5 _%1بێتو ئەوەیش ئاساییە ،ئەگەر لەوە زیاتر ب��وو ،وات��ە هەر واڵتێك رێژەی گشتیی نرخەكان ()%5 زیاتر بوو ،ئەوا بە ئابووریی ئەو واڵتە دەوترێت ،ناجێگیر. ل���ەب���ەرام���ب���ەر ق��ەی��ران��ی ه���ەاڵوس���ان���ی ب���ازاڕەك���ان���ی ه��ەرێ��م��ی��ش��دا ،ش��ارەزای��ان��ی ئابووریی ،لەگەڵ ئ��ەوەدا نین حكومەت سزای گۆشتفرۆشێك بدات ،لەبەرئەوەی گۆشتی بە گران فرۆشتووە ،بەڵكو دەبێت بەدیل بخرێتەڕوو.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
كەس لەسەر تەزویركردنی پسووڵەكانی نەخۆشخانەی قەاڵدزێ دەستگیرنەكراوە
ئ��وم��ێ��د خ����در :تائێستا ه��ی��چ ك��ەس��ێ��ك ب���ە ت��ۆم��ەت��ی س��اخ��ت��ەك��ردن��ی پ��س��ووڵ��ە لە نەخۆشخانەی گشتیی قەاڵدزێ دەستگیرنەكراوە ،لەگەڵ ئەوەی مانگێك بەسەر ئاشكرابوونی
ئەو ساختەكردنەو پێكهێنانی لیژنەیەك لەوبارەیەوە تێپەڕیوە. لەوبارەیەوە سەرچاوەیەكی ئاگادار لە نەخۆشخانەی گشتیی ق���ەاڵدزێ ،كە نەیویست ناوی بهێنرێـــــــــت ،بە «رۆژنامە»ی
هاوكات سەرچاوەیەكی دیكە لە هەمان نەخۆشخانە ،ئاماژەی ب���ەوەدا :بڕیار دراوە ،مووچە ن��ەردێ��ت بە كارمەندێكی ئەو نەخۆشخانەیە ،كە تۆمەتبارە بە ساختەكردنی ئەو پسوواڵنە.
راگ��ەی��ان��د« :ت��ۆم��ەت��ب��ارەك��ە دی��ارە كێیەو لیژنەكەش ئەو بەرچاوڕوونییەی هەیەو زۆربەی نەخۆشخانەكەش كارمەندانی ئ��ەو راستییە دەزان���ن ،ب��ەاڵم تائێستا نەدراوەتە دادگا».
ب���ۆ ه���ەم���ان م��ەب��ەس��ت، چەندینجار پەیوەندیمان كرد ب��ە ل��ێ��پ��رس��راوی ب��ەش��ی یاسا لە بەڕێوەبەرێتی تەندروستی راپ���ەڕی���ن ،ب���هاڵم ب��ەردەس��ت نەكەوت.
«دەرمـانی بـاش؛ لە نەخۆشخانـــــــە حکومییەكاندا نییە» بەدواداچوونی :دانێر قەرەداغی ................................ هەتاو ئەبوبەكر28( ،ساڵ)، دەرم��ان��ەك��ەی الی پزیشكەكە وەرگ������رتو ب��ەدڵ��ش��ك��اوی��ی لە ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ەك��ی گشتیی ه��ات��ەدەرەوە ،چونكە پزیشكەكە هەواڵی چاكبوونەوەی پێ نەدابوو. ه��ەت��او ،وت��ی« :پزیشكەكە دەرمانەكەی پێدامو هەر خۆشی وت��ی ب��ەك��اری مەهێنە ،چونكە سودی لێنابینیت» .هەروەها وتی: «داوای لێكردم ئەو دەرمانانەی ب����ۆی ن���ووس���ی���وم ل������ەدەرەوە بیكڕم ،چونكە باشترەو زووت��ر چاكدەبمەوە». رەخ����ن����ە ل����ە دەرم�������انو چارەسەری پزیشكیی نەخۆشخانە حكومییەكان دەگیرێت ب��ەوەی؛ ج���ۆری دەرم��ان��ەك��ان��ی��ان ب��اش نینو كوالێتی نزمیان هەیە، بەپێچەوانەوە لە بازاڕو دەرمانخانە تایبەتەكاندا جۆری باشترو كوالێتی بەرزتری دەرمان بەنرخێكی گرانتر دەستدەكەوێت. پ��زی��ش��ك��ێ��ك��ی ش������ارەزاش ك��ە ه��اوك��ات پەرلەمانتارێكی دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��اوەی لیژنەی تەندروستیی بوو ،رەخنەی ئەوە دەگرێت؛ ئەو دەرمانانە بە كوالێتی كۆنترۆڵدا ناڕۆن ،بەاڵم بەرپرسانی سەر بە وەزارەت��ی تەندروستیی ئ���ەوە رەت��دەك��ەن��ەوەو بەباشی وهس��ف��ی دەرم��ان��ی نەخۆشخانە حكومییەكان دەكەن. دکتۆر پەریهان قوبالی ،وتی:
«لەهەرێمی كوردستاندا كوالێتی كۆنترۆڵمان نییە بۆ دەرم��انو دەرمانەكان خراپنو بە نرخێكی ك��ەم لە واڵت��ان دەك��ڕدرێ��ن ،ئەو واڵتانە خۆیان بەكاریناهێنن ،بەاڵم لە كوردستان ساغی دەكەنەوەو كاریگەریشیان لەسەر تەندروستیی نەخۆش نییە». خالس قادر ،وتەبێژی وەزارەتی تەندروستیی حكومەتی هەرێم، ئاماژەی ب��ەوەدا :بەشێكی زۆری دەرمانی بنكەو نەخۆشخانەكان لە رێگای تەندروستیی عێراقەوە دێنو بەشێكی دیکهیان حكومەتی هەرێم دەیكڕێت ،وتی« :لە كۆمپانیای ناودارو باوەڕپێكراو ئەو دەرمانانە دەك��ڕی��ن ،ئ��ەو واڵت��ان��ە خۆشیان بەكاریدەهێنن». هەروەها وتی« :دەرمانەكان ه��ەم��ووی��ان ب��ەب� ێ تێپەڕبوونی ك��وال��ێ��ت��ی ك��ۆن��ت��رۆڵ ،ناچنە نەخۆشخانەكانەوە». ئ����ەو وت����ەی����ەی ن���اوب���راو ل���ەك���ات���ێ���ك���دای���ە ،ب��ەپ��ێ��ی بەدواداچوونێكی «رۆژنامە» ،بۆ نموونە ج��ۆری (پاراسیتۆڵێك) لە نەخۆشخانە حكومییەكاندا نرخەكەی ( )250دینارە ،بەاڵم لەدەرەوە بەهۆی باشیی جۆرەكەی بە ( )1500دینارە. خالس قادر ،وتی« :الی ئێمە گرنگ كوالێتییەو كار لەسەر ئەوە دەكەین ،ئایا ئەو دەرمانە كار دەكات یان نا ،لەسەر ئەوەش بڕیار دەدەین ،نەك لەسەر نرخەكەی». ناوبراو ،ئەوەشی نەشاردەوە: ئ��ەو دەرم��ان��ان��ەی لە حكومەتی
«رۆژانە دەرمان بۆ خەڵك دەنووسم، بەاڵم پێیان دەڵێم؛ لەدەرەوە بیكڕن سوودی لێدەبینن» عێراقییەوە دێ���ن ،ل��ەچ��او ئەو دەرم���ان���ان���ەی ل���ە ك��ۆم��پ��ان��ی��ا جیهانییەكان بەرهەم دەهێنرێن، لەوانەیە لەو ئاستەدا نەبن. ن��ی��ان م��ح �هم��ەد ،ل��ە بەشی تاقیگەكان ،ل��ە نەخۆشخانەی م��ن��داڵ��ب��وون ،وت��ی« :دەرم��ان��ی نەخۆشخانەكان هەرزانترن ،بەاڵم ئ��ەوان��ەی ل���ەدەرەوە دەك��ڕدرێ��ن، نرخەكەی گ��ران��ت��رنو س��وودی��ان زیاترە». یاریدەدەری پزیشكێك ،كە نەویست ن��اوی بهێنرێت ،وتی: «ج����ۆری ب��اش��ی دەرم�����ان لە نەخۆشخانەكاندا نییە». هەروەها وتی« :رۆژانە دەرمان بۆ خەڵك دەنووسم ،بەاڵم پێیان دەڵێم؛ لەدەرەوە بیكڕیت سوودی لێدەبینیت ،بۆ نموونە دەڵێم ئەو دەرمانەی ئێرە قوڕگی منداڵەكەت بۆ چاك ناكاتەوە ،بەاڵم ئەوەی
دەرەوەی سوودی زۆرەو كێشەی نییە». د .ج���ەع���ف���ەر ح���ەی���دەر ساڵح ،یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی بۆ كاروباری دەرم��ان لە فەرمانگەی تەندروستیی سلێمانی، ئ��ەوە رەت��دەك��ات��ەوە؛ دەرم��ان��ی نەخۆشخانەكان باش نەبێتو وتی: «ئەو دەرمانانەی لە بەغداوە دێن، حكومەتی عێراق خۆی دەیكڕێت، بەاڵم لەسەر داوای ئێمەیە». حكومەتی ه��ەرێ��م بەهۆی ك��ەم��ی��ی ئ���ەو دەرم��ان��ان��ەی لە حكومەتی عێراقییەوە دێن ،سااڵنە بڕەپارەیەك بۆ كڕینی دەرم��ان س��ەرف��دەك��اتو ل��ەڕێ��گ��ای پێنج لیژنەوە دەكڕدرێن. جەعفەر ،وتی« :ئ��ەوەی لە كوردستاندا خەرجدەكرێت بۆ دەرمان ،لە هیچ واڵتێكی دیکهدا وانییە ،نەخۆشخانەكانی حكومەت لە دەرمانخانەكانی دەرەوە زیاتر دەرمانیان تێدایەو پارەی زۆریان پێدراوە ،ئیتر لەوە باشتر نابێت». پەریهان قوبالی ،پێیوایە: دەبێت وەزارەت���ی تەندروستیی بتوانێت ،راستەوخۆ خۆی ئاگاداری هەموو ئەو دەرمانانە بێت كە دێنە ن��او هەرێمەوە .ل��ەوەی چ كۆمپانیایەك دروستی دەك��اتو جۆرو كوالێتی چۆنە. وەك رێگاچارەیهک بۆ ئەو کێشهیه ،وت��ی« :باشترە ئەو بڕەپارەیەی كە لە بەغداوە بۆ هەرێم خەرجدەكرێت ،بینێرن بۆ هەرێمو خۆمان دەرمانەكان بكڕین».
دەرمانی نەخۆشخانە حکومییهكان هەرزانترە
فۆتۆ :رۆژنامه
لە نزیك سەرچاوەی ئاوی سەیدسادق دەبێتو وەزارەتی تەندروستیش بە «بەدحاڵیبوون»ی دەزانێت
نیگەرانیی بەرامبەر دروستكردنی نەخۆشخانەیەكی «ترسناك»؛ پەرەدەسێنێت بەدواداچوونی :زمناكۆ ئیسماعیل ............................... سەنتەرێكی دروستكردنی تایبەت بە نەخۆشییەكانی «سنگ» بەدووریی چەندسەد مەترێك ،لە س��ەرچ��اوەی ئ��اوی خ��واردن��ەوەی سەیدسادقو دەوروبەری ،ناڕەزایی لێدەكەوێتەوە. س���ەن���ت���ەرەك���ە ،ت��ای��ب��ەت دەبێت بەو نەخۆشانەی تووشی نەخۆشییەكانی سیل ب��وونو چ��ارەس��ەری��ان ب��ەدەرم��ان نییەو پێویستە شوێنی تایبەتیان ب���ۆ دروس��ت��ب��ك��رێ��ت ،شوێنی نەخۆشخانەكەیش دەك��ەوێ��ت��ە هەمان بینای ئەو نەخۆشخانەیەی چەند ساڵێك لەمەوبەر ،بەناوی نەخۆشخانەی «ش����ۆڕش»ەوە ناونرابوو؛ كە تایبەت بوو بە بەشی «شكاویی». نیگەرانییەكانی هاواڵتییان هاواڵتییان ،نیگەرانن لەوەی ب��ەه��ۆی ئ��ەو نەخۆشخانەیەوە، س��ەرچ��اوەی ئ��اوی سەیدسادقو دەوروبەری پیس ببێت. ب��ەپ��ێ��ی ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی «رۆژن��ام��ە» ،دەرك��ەوت��ووە :ئەو نەخۆشخانەیە تایبەت دەبێت بەو كەسانەی تووشی نەخۆشیی سنگ ب��وونو چ��ارەس��ەری��ان بەدەرمان نییەو پێویستە ل�����ەدەرەوەی شارەكان بهێڵرێنەوەو تێكەڵ بە نەخۆشی دیک ه نەبن .هەر بەپێی زانیارییەكان ،لەسلێمانی نزیكەی
( )15كەس تووشی ئەو نەخۆشییە بوون. نزیکی پڕۆژهکه لهئاوی سهراوی سوبحان ئاغاوه ئ��ەن��دام��ان��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پارێزگا ،دەڵ��ێ��ن :تەنیا بیست مەترێك لە ئاوی سەراوی سوبحان ئاغاوە دوورە ،بەاڵم بەرپرسانی ت��ەن��دروس��ت��ی دەڵ��ێ��ن :نزیكەی ( )600م��ەت��ر دوورەو بەپێی بەدواداچوونێكی «رۆژنامە»یش، دەركەوتووە دوورییەكەی ،نزیكەی ( )200مەتر دەبێت. دانا عەزیز27( ،ساڵ) وتی: «ت��رس��م��ان ه��ەی��ە س��ەرچ��اوەی ئاوەكەمان لێ پیس بكەن ،بۆیە قبووڵ ناكەین ئەو نەخۆشخانەیە، لەوێ دروستبكرێت». ه���ەروەه���ا ،وت���ی« :دەڵ��ێ��ن دەكرێتە نەخۆشخانەی تایبەت بە سیل ،ئەوە مەترسیی هەیە». ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەك��ە ،ل��ەالی��ەن رێكخراوی (WHOو )UNDP نۆژەندەكرێتەوەو دوای تەواوبوونی، دەكرێتە سەنتەری نەخۆشییەكانی سنگ. پسپۆڕە تەندروستییەكان چی دەڵێن؟ د .ف���ەرەی���دون ئیبراهیم، ش��ارەزا لەبواری نەخۆشییەكانی سنگ ،لەگەڵ ئاماژەدان بەوەی نەخۆشخانەكە ( )600مەتر لەسەرچاوەی ئاوەكەوە دوورە، ئ��ەوەی��ش روون��دەك��ات��ەوە :ئ��او، بەهیچ شێوەیەك نەخۆشیی سیل
سهراوی سوبحان ئاغا ناگوازێتەوە ،بەڵكو نەخۆشیی سیل ،نەخۆشییەكی هەواییەو لەڕێگای هەواوە دەگوازرێتەوە. ه���ەروەه���ا ،وت���ی« :ئ��ەگ��ەر ئەو نەخۆشخانەیە ،هەر كارێكی دیكەی تەندروستی تێدا ئەنجام ب��درێ��ت ،م���ادام نەخۆشخانەیە، ه��ی��چ ج��ی��اوازی��ی نییە ل��ەگ��ەڵ نەخۆشخانەكانی دیكەدا ،هەمووی وەك یەك كاریگەریی هەیە لەسەر هاواڵتییان». ناوبراو ،پێیوایە :لەڕوانگەی زانستییەوە ،دەك��رێ��ت هەندێك رێ���وش���وێ���ن���ی ت��ای��ب��ەت��ی بۆ بگیرێتەبەر ،ب��ەاڵم وەك ئەوەی
ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ە ،ن���ەك وەك ئ���ەوەی نەخۆشخانەی سیلە. روونیکردهوه :پێویستە بەمەرجی ئەوەی ئاوەڕۆكەی دووربخرێتەوە لەسەرچاوەی ئاوەكەو پاشەڕۆی نەخۆشخانەكەیش بەشێوەیەكی زانستیی حیسابی هەڵگرتنو سووتاندنی بۆ بكرێت ،رێگای دروستكردنی پێبدرێت. بڕیارەكەی قایمقامو ئەنجومەنی پارێزگا بەهۆی ناڕەزایی خەڵكەكەو ترسی پیسبوونی سەرچاوەی ئاوی خ��واردن��ەوەوە ،قایمقامی قەزای سەیدسادقو ئەنجومەنی پارێزگای
فۆتۆ :رۆژنامه
سلێمانی ،ب��ڕی��اری��ان دا دژی دروستكردنی ئەو نەخۆشخانەیە ب��وەس��ت��ن��ەوە ،ب��ەاڵم پسپۆڕانی ت��ەن��دروس��ت��ی دەڵ���ێ���ن :ئ��ەگ��ەر پاشەڕۆی نەخۆشخانەكە نەچێتە ناو ئاوەكەوە ،كاریگەریی لەسەر تەندروستیی خەڵكەكە نابێت. ج��ەب��ار ج����ەالل ،ئ��ەن��دام��ی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانیو نوێنەری دەڤ���ەری ش����ارەزوور، وت���ی« :بیناكە ،تەنیا بیست مەترێك لەسەر ئەو ئاوەوە دوورەو كاریگەریی لەسەر س��ەرچ��اوەی ئاوی سەیدسادق دەبێت». ه����ەروەه����ا وت�����ی« :ئ���ەو
نەخۆشخانەیە ل��ەو ناوچەیەدا، مەترسیی زۆر دەب��ێ��ت لەسەر ژینگەی ناوچەكەو خەڵكی دەترسن نەخۆشییەكە بگوازرێتەوە ،یان كێشەی دیکهی تەندروستی لەسەر مرۆڤ دروستبكات». وەزارەتی تەندروستی بە «بەدحاڵیبوون»ی دەزانێت د .خالس ق��ادر ،وتەبێژی وەزارەتی تەندروستی ،باس لەوە دەك���ات :ل��ەی��ەك تێنەگەیشتن هەیە لەنێوان بواری تەندروستیو ه��اواڵت��ی��ی��ان��دا ،ه��ەر ئ��ەوەی��ش وای��ك��ردووە ،خەڵكی مەترسی ال دروس���ت ببێت لەچۆنێتیی باڵوبوونەوەی ئەو نەخۆشییە. خالس ،وت��ی« :كردنەوەی ئ���ەو ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ە ،نابێتە هۆكارێك بۆ باڵوبوونەوەی ئەو نەخۆشییە». لەبارەی نەخۆشخانەكەیشەوە، روون���ی���ك���ردەوە :م���ەرج نییە ئ��ەو ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ە ،هەموو نەخۆشییەكی سیل بگرێتە خۆی، ئەو نەخۆشخانەیە ،ئەو كەسانە دەگ��رێ��ت��ەخ��ۆی ك��ە حاڵەتێكی تایبەتیان هەیە لەنەخۆشیی سیلو تووشی ئەو شێوەیە دەبن كە دەرمانەكانیان كاریگەریی نابێت لەسەریان. ه��ەروەه��ا ،وت��ی« :كێشەی ئەو نەخۆشانە لەوەدایە كە بەهیچ جۆرێك ،ناتوانرێت چارەسەریان بۆ بكرێتو دەبێت لەنەخۆشخانە ب���ك���ەونو ل���ەژێ���ر چ��اودێ��ری��ی
پزیشكیدابن ،ئەوەیش پێویستی بەنەخۆشخانەیەكی تایبەت هەیە بۆیان». وت���ەب���ێ���ژی وەزارەت��������ی تەندروستی ،باسی لەوەیش كرد، ك��ە نابێت بەهیچ شێوەیەك، پاشەڕۆكەی تێكەاڵو بەهیچ شتێك ببێتو وتی« :بەسیستمێكی وەها دروست دەكرێت كە لەو پاشەڕۆیە رزگارمان دەبێت». ج��ەب��ار ج����ەالل ،ئ��ەن��دام��ی ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ا ،وت��ی: «خ��ەری��ك��ی ب���ەرزك���ردن���ەوەی داوای���ەك���ی���ن ،ب���ۆئ���ەوەی ئ��ەو ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ە ن��ەك��رێ��ت بە نەخۆشخانەی سیل». ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ا ،بۆ ئەو مەبەستە ،لەگەڵ قایمقامی سەیدسادقیش قسەیان كردووە. چی بكرێت؟ واب��اش��ت��رە ب��ۆ رەوی��ن��ەوەی هاواڵتییانی نیگەرانییەكانی س��ن��وورەك��ەو ه��ەروەه��ا بوونی ئەو لێكتێنەگەیشتنەی وتەبێژی وەزارەت��ی تەندروستی ئاماژەی بۆ دەك��ات ،لەگەڵ سووربوونی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانیو ق��ای��م��ق��ام��ی س���ەی���دس���ادقو ب���ەرزك���ردن���ەوەی داوای����ەك بۆ ئ��ەوەی نەخۆشخانەكە نەكرێتە نەخۆشخانەی «سیل» ،پێویستە ئەو نیگەرانییو داخوازییانە بەهێند وەربگیرێنو نەخۆشخانەیەكی لەو ج��ۆرە ،لەجێگایەكی دوورت��ردا دروستبكرێ.
nawxo.rozhnama@yahoo.com
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
www.rozhnama.net
مهم بورهان قانع :کارکردنی من ههمیش ه بهو ئاراستهی ه بووه؛ سپهیسی نێوان «رۆژنامه»و بزوتنهوهی گۆڕان زیاتر بکهمو ل ه زمانحاڵی دوور بخهمهوه.
چۆن بومە سەرنوسەرو بۆچی «رۆژنامە» داخرا؟ چ��ەن��د رۆژێ���ك ب��ەر ل��ەوەی یەكەمین ژم����ارەی رۆژن��ام��ەی «رۆژن��ام��ە» ل�����ە2007/6/25دا دەربچێت ،رۆژنامەنوس سەردار عەبدوڵال (كە راسپێردرابو بۆ ئەوەی وەك سەرنوسەری «رۆژن��ام��ە» دەس��ت��ب��ەك��ارب��ێ��ت) ،پ��ەی��وەن��دی پ��ێ��وەك��ردمو لەدانیشتنێكی هاوڕێیانەدا ،داوایلێكردم وەك جێگری سەرنوسەری «رۆژنامە» لەگەڵیاندا كاربكەم .هەر ئەوكات، م��ن ئ���ەو داوای�����ەم ه��اوڕێ��ی��ان��ە رەتكردەوە ،بەاڵم ئامادەیی خۆشم نیشاندا بۆ سەرخستنی رۆژنامەكە، هاوكاری رۆژنامەنوسییان بكەمو، ئیدی مشتومڕمان لەبارەی پڕۆژەی ئەم رۆژنامەیەوە كرد .ئەو وتی: رۆژنامەكەمان ناوی «رۆژنامە» دەبێتو رۆژانەیش باڵودەكرێتەوە. من هەر ئەوكات رام وابو ناوەكەی «رۆژنامە» نەبێتو ناوێكی دی بۆ دابنرێت ،سەرەڕای ئەوەی وا باشترە رۆژان��ە نەبێت ،ئەمەیش لەو پێودانگەوە ،كە ئەو ناوچەیەی ئەم رۆژنامەیەی لێباڵودەكرێتەوە، سنورێكی دی��اری��ك��راوەو تێیدا رۆژن��ام��ەی��ەك��ی رۆژان����ە ،ل��ەروی ن��ەب��ون��ی ی��اس��ای��ەك��ی تایبەت بەمافیزانینو نەبونی شەفافییەتو نەبونی نوسەرێكی زۆرو بابەت ب��ۆ روم��اڵ��ك��ردن��ی ب���ەردەوام���ی رۆژنامەنوسیی لەنێو رۆژنامەیەكی رۆژانەدا ،رۆژنامەكە «دەخنكێ»و ئەوكات ستافەكەی ناچاردەبێت ب��ەپ��ڕك��ردن��ەوەی الپ��ەڕەك��ان��ی، هەروەكچۆن ئەم دەردە كوشندەیە، روبەڕوی رۆژنامە رۆژانەكانی ئەم هەرێمە بوەتەوە ،بۆیە وا باشترە هەفتانە ب��ێ��ت ،ی��ان ئ��ەوپ��ەڕی هەفتەی دوو ژمارە. ئەوەبو ،نە ناوەكەی گۆڕدراو نە بەهەفتانەیش دەرك��را ،بەاڵم ل��ەژم��ارەك��ان��ی كۆتایی دوەمین س��ەرن��وس��ەردا (قۆناغی هاورێم عەدنان عوسمان)« ،رۆژنامە» ك��رای��ە هەفتانە ،ك��ە ئ��ەوك��اتو ئ��ێ��س��ت��ای��ش پ��ێ��م��وای��ە ك��ردن��ی بەهەفتانە ،هەڵەبو ،سەرباری ئەوەی پێشتر خاوەنی بیرۆكەی ئ��ەوەب��وم رۆژن��ام��ەك��ە هەفتانە دەربچێت ،بەاڵم بونی بەرۆژانەو دواتر كردنی بەهەفتانە ،بەجۆرێك لەپاشەكشێكردنی میدیایی هەژمار دەكرێو كرا. ئ��ەم رۆژن��ام��ەی��ە ،لەقۆناغە جیاجیاكاندا ،كاریگەری گرنگی ه��ەب��وە ،چ ل��ەروی روماڵكردنی رۆژن��ام��ەن��وس��ی��ی��ەوە ،ه��ەروەه��ا ب�ڵ�اوك���ردن���ەوەی راوب��ۆچ��ون��ی هەستیارو گرنگی تایبەت بەرەوشی سیاسیی ئ��ەم��ڕۆی كوردستانو باڵوكردنەوەی زانیاریی گرنگو س���ەدان بەڵگەنامە ل��ەژم��ارەی یەكەمیەوە تاكو ئ��ەم ژمارەیە (كە دوایین ژمارەیەتی) ،بەاڵم ئەمەیش وەك هەر رۆژنامەیەكی دی ئ��ەم هەرێمە ،بێبەشنەبوە لەخەوشی رۆژنامەنوسییو رەنگە خەوشەكانی پێشوی ئەم رۆژنامەیە لەبواری رۆژنامەنوسیدا ،تاڕادهیهک هۆكار بوبون بۆ تۆراندنی بهشێكی خوێنەران لەم رۆژنامەیە. ب���اش���ی���ی���ەك���ان���ی ئ���ەم رۆژنامەیە زۆرنو ئێرە شوێنی وەب��ی��ره��ێ��ن��ان��ەوەی��ان نییە، ب��ەاڵم دەش�� ێ ل��ەب��ارەی هەندێ لەخەوشەكانییەوە بدوێین: «رۆژن��ام��ە» لەسەرەتایدەرچونیەوە تاكو چەند مانگێكیش لەمەوبەر ،زیاتر وەك زمانحاڵی بزوتنەوەی گ��ۆڕان (هەرچەندە زمانحاڵ نەبوە) دەردەكەوت.
ﻝ١٠
َ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴﺖ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺑﺜﺎﺭﻳ َ ﺳﺔﺭﺑﺔﺧﺆﻳﻲ ﺧﺆﻱ َ ﺰﻳﺖ ﻝ١٦
ﻝ٦
ﺧﺎﻭﺓﻥ ﺋﻴﻤﺘﻴﺎﺯ: ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻱ ﻭﺷﺔ
ﻧﺮﺥ
ﺳﺔﺭﻧﻮﻭﺳﺔﺭ:
َ ﺳﺔﺭﺩﺍﺭ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﻶ
)٠٠
(٥ ﺩﻳﻨﺎﺭ
No (1) Mon 25/ 6/ 2007
ﺫﻣﺎﺭﺓ ) (1ﺩﻭﻭﺷﺔﻣﻤﺔ ٢٠٠٧ /٦ /٢٥
ﺑﺮﻳﺎﺭﻯ ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻰ ﺩﺓﺭﻛﺮﺩ ﺩﺍﺩﻃﺎ ِ
)ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ﺑﺔﻟَﻄﺔﻳﺔﻛﻲ ﺗﺎﻭﺍﻧﻲ ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺑﻶﻭﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ-ﺗﺎﻳﺒــﺔﺕ ﺑﺔ ﺛَﻴــﻰ ﺋــﺔﻭ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻳﺔﻯ ﻛﺔ ﺩﺓﺳــﺖ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ﻛﺔﻭﺗﻮﻭﺓ ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺳــﻜﺮﺗَﻴﺮﻱ ﺛَﻴﺸﻮﻭﻱ ﻟﻴﺬﻧــﺔﻱ ﻛﺎﺭﻭﺑــﺎﺭﻱ ﺑﺎﻛــﻮﺭﻱ ﺣﻴﺰﺑﻲ ﺑﺔﻋﺲ ،ﻛﺔﺳــَﻴﻜﻰ ﺷﺎﺭﺓﺯﺍﺀ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻳــﺶ ﺑــﻮﻭﺓ ﻟــﺔ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻧﻔــﺎﻝ. ﺩﻭَﻳﻨﺂ ﺩﺍﺩﻃﺎﻯ ﺑﺎﻵﻯ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﻋَﻴــﺮﺍﻕ ﻟــﺔ ﺳــﺔﺭ ﻛﺔﻳﺴــﻰ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ ﺑﺔﺛﺎﺳــﺎﻭﻱ ﻧﺔﺑﻮﻭﻧــﻰ ﺑﺔﻟَﻄــﺔﻯ ﺗــﺔﻭﺍﻭﺓﻭﺓ ،ﺣﻮﻛﻤــﻰ ﺑَﻴﺘﺎﻭﺍﻧــﻰﺀ ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻰ ﺑﺆ ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺗﺆﻓﻴﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺩﺓﺭﻛــﺮﺩ. ﺑــﺔ ﻃﻮَﻳــﺮﺓﻯ ﺋــﺔﻭ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻳﺔ ﻛــﺔ ﻛﺆﺛﻴﻴﺔﻛــﻲ ﻻﻱ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﻳﺔﻭ ﻟﺔ ١٩٨٧/٧/١٢ﺑــﺔ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ٥٠٨٣ ﻟﺔﻻﻳــﺔﻥ ﻣﺔﻛﺘﺔﺑﻰ ﺭَﻳﻜﺨﺴــﺘﻨﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑﺎﻛﻮﻭﺭﻯ ﺣﺰﺑــﻰ ﺑﺔﻋﺲ ،ﺑﺔ ﺋﻴﻤﺰﺍﻱ ﺗﺎﻫﻴــﺮ ﺗﺆﻓﻴــﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧــﻲ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﺓ ﺩﺓﻳﺴــﺔﻟﻤَﻴﻨَﻴﺖ ﻛﺔ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻲ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻯ ﺗﺔﻭﺍﻭﻯ ﺛﺮﺅﺳﺔﻯ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝﺀ ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ ﻃﻴــﺮﺍﻭﺓﻛﺎﻥﺑــﻮﻭﺓ. ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭَﻳﻜﻰ ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﺓﻛﺔ، ﺣﺰﺑﻴﻴﺔﻭ ﺑــﺔ ﺷــَﻴﻮﺓﻳﺔﻛﻰ ﻧﻬَﻴﻨﻴﻰﺀ ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﺋﺎﺭﺍﺳــﺘﺔﻯ ﻗﻴﺎﺩﺓﻯ ﻓﺔﻳﻠﺔﻗﻰ ﻳﺔﻙ ﻛﺮﺍﻭﺓﻭ ﻧَﻴــﺮﺩﺭﺍﻭﺓ ﺑﺆ ﻗﻴﺎﺩﺓﻯ ﻓﺔﺭﻋــﻰ ﺭﺓﺷــﻴﺪﻯ ﺋﻴﺴــﺘﺨﺒﺎﺭﺍﺗﻰ ﻃﺸــﺘﻴﻰ .ﺋــﺔﻭ ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﺓ ﻭﺓﻻَﻣَﻴﻜﺔ ﺑﺆ ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﻱ ﺫﻣــﺎﺭﺓ ٣٠٥ﺭﺅﺫﻱ ١٩٨٧/٧/٨ﻯ ﻓﺔﻳﻠﺔﻗــﻰ ﻳــﺔﻙ .ﻟــﺔ ﻧﻮﺳﺮﺍﻭﺓﻛﺔﺩﺍ ،ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﻟﺔ ﺳﺔﺭ ﺯﺍﺭﻯ ﺣﺔﺳــﺔﻥ ﻋﺔﻟﻰ ﺋﺔﻟﻤﺔﺟﻴﺪﺓﻭﺓ ﻭﺓﻵﻣــﻰ ﺋﺔﻭ ﺛﺮﺳــﻴﺎﺭﺓﻯ ﻓﺔﻳﻠﺔﻗﻰ ﻳﺔﻙ ﺩﺓﺩﺍﺗﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﺩﺍﻭﺍﻯ ﺷــَﻴﻮﺍﺯﻯ ﻟــﻲ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻛﺮﺩﻧــﻰ ﻃﻴﺮﺍﻭﺓﻛﺎﻧﻴــﺎﻥ َ
ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ٣٠ﺣﺰﺏﺀ َﺭﻳﻜﺨﺮﺍﻭ ،ﺩﺍﻭﺍﻯ
ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻛﺮﺩﻧﻰ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺎﻥ ﺩﺓﻛﺔﻥ ﺳﻴﺮﻭﺍﻥ ﺭﺓﺷﻴﺪ -ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻲَ ،٢٠٠٧/٦/٢٤ ،ﺛﻴﺶ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﻧﻲ ﺑﺮﻳﺎﺭﺓﻛﺔ َ ﺧﺔﻟﻜﻲ ﻟﺔ ﺿﺎﻭﺓﺭِﻭﺍﻧﻴﻲ ﺣﻮﻛﻤﻲ ﺩﺍﺩﻃﺎﻱ ﺑﺎﻵﻱ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻲ َﻋﻴﺮﺍﻗﺪﺍﻥ َ ِ ﻛﺮﺩﻭﻭﻥﺀ ﺩﺓَﻟَﻴــﺖ» :ﻻﺭﻳﻤﺎﻥ ﻧﻴﻴﺔ ﻟﺔ ﻣﻠﺜﺔﺭﺍﻧﺪﻧﻰ ﺧﻴﺎﻧﺔﺗﻜﺎﺭﺍﻥ ،ﺑﺔﻻَﻡ ﺑﺎﺷﺘﺮ ِ ﻭﺍﺑﻮﻭ ﺭﺓﻭﺍﻧﺔﻯ )ﺋﺔﻣﻦ(ﺗﺎﻥ ﺑﻜﺮﺩﻧﺎﻳﺔ
ﺑﺆ ﺋــﺔﻭﺓﻯ ﻟَﻴﻜﺆﻟَﻴﻨﺔﻭﺓﻳــﺎﻥ ﻟﺔﻃﺔﻟَﺪﺍ ﺑﻜﺮﺍﻳــﺔ ،ﺑــﺔ ﻣﺔﺑﺔﺳــﺘﻰ ﺩﺓﺭﻫَﻴﻨﺎﻧﻰ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳــﻰﺛَﻴــﺶﺋﻴﻌﺪﺍﻣﻜﺮﺩﻧﻴــﺎﻥ«.
ﻟﺔ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻛﺔﺩﺍ ﺩﺓﺭﺩﺓﻛﺔﻭَﻳﺖ، ﺗﺎﻫﻴــﺮ ﺗﺆﻓﻴﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧــﻰ ﺟﻄﺔ ﻟﺔﻭﺓﻯ ﺳﻜﺮﺗَﻴﺮﻯ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﻛﺎﺭﻭﺑﺎﺭﻯ ﺑﺎﻛﻮﻭﺭ
ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎﺭﻯ ﺳﻠَﻴﻤﺎﻧﻰ:
ﺳﻴﺴﺘﺔﻣﻰ ﺑﺔ ِﺭَﻳﻮﺓﺑﺮﺩﻧﻰ ﻣﺔﺭﻛﺔﺯﻯ ﻃﺮﻓﺘﻰ ﺯﺅﺭﻯ ﺑﺆ ﺩﺭﻭﺳﺘﻜﺮﺩﻭﻭﻳﻦ ﻫﻴﻮﺍﺟﺔﻣﺎﻝ -ﺳــﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎﺭﻯ ﺳﻠَﻴﻤﺎﻧﻰ ﺭﺍﻳﻄﺔﻳﺎﻧﺪ: ﺋﺔﻭ ﺑﻮﺩﺟﺔﻳﺔﻯ ﺑــﺆ ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎﻛﺔﻣﺎﻥ ﺑــﺮﻯ ١٦٠ﻣﻠﻴﺎﺭ ﺗﺔﺭﺧﺎﻧﻜﺮﺍﻭﺓ ،ﻛﺔ ِ ﺩﻳﻨــﺎﺭﺓ ،ﺑــﺔ ﻳﺔﻛﺴــﺎﻧﻰ ﺑﺔﺳــﺔﺭ ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺎﻧــﺪﺍ ﺩﺍﺑﺔﺷــﻜﺮﺍﻭﺓﺀ ﻫــﺔﺭ
ﻛﺔﺳــَﻴﻜﻰ ﺩﺍﻧﻴﺸــﺘﻮﻭﻯ ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎﻯ ﺳــﻠَﻴﻤﺎﻧﻰ ٨٩ﻫــﺔﺯﺍﺭ ﺩﻳﻨــﺎﺭﻯ ﺑﺔﺭﺩﺓﻛﺔﻭَﻳــﺖ.
ﺩﺍﻧﺎ ﺋﺔﺣﻤــﺔﺩ ﻣﺔﺟﻴﺪ ﻭﺗﻴﺸــﻰ: ﻛَﻴﺸــﺔﻳﺔﻛﻰ ﻃــﺔﻭﺭﺓﻯ ﺋﻴــﺪﺍﺭﻯ ﻟﺔﺑﺔﺭﺋــﺔﻭﺓﻯ ﺩﺭﻭﺳــﺘﺒﻮﻭ، ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﻙ ﻗﺎﻳﻤﻘــﺎﻡﺀ ﺑﺔﺭَﻳﻮﺓﺑﺔﺭﻯ
ﻧﺎﺣﻴﻴــﺔ ﻟــﺔ ﺳــﻨﻮﻭﺭﻯ ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎﺩﺍ ﺑﺔﺭَﻳﻮﺓﺑﺔﺭﻯ ﻧﺎﺣﻴﻴﺔ ﻛﺔﻣﻰ ﻫﺔﻳــﺔﺀ ِ ﺳــﻰ ﻧﺎﺣﻴﻴــﺔ ﻫﺔﻳــﺔ ﺑﺔﻭﺓﻛﺎﻟــﺔﺕ َ ﺑﺔﺭَﻳﻮﺓﺩﺓﺑﺎﺕ ،ﻛﺔ ﺋﺔﻭﺓﺵ ﻃﺮﻓﺘﻰ ﺑﺆ ﺩﺭﻭﺳــﺘﻜﺮﺩﻭﻭﻳﻦ. ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃــﺎﺭﻯ ﺳــﻠَﻴﻤﺎﻧﻰ ﻟــﺔ ﺿﺎﻭﺛَﻴﻜﺔﻭﺗﻨَﻴﻜــﻰ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ(ﺩﺍ ﻛﺔ
ﺩﺓﻗﺔﻛﺔﻯ ﻟــﺔ ﺫﻣﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﺩﺍ ﺑﻶﻭﺩﺓﻛﺔﻳﻨﺔﻭﺓ ،ﻭﺗﻰ» :ﻟﺔﺑﺔﺭﺋﺔﻭﺓﻯ ﺗﺎ ﺋَﻴﺴﺘﺎ ﺑﺔﺛَﻴﻰ ﻳﺎﺳﺎ ﻫﻴﺾ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗَﻴﻚ ﺑﺆ ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎ ﺩﻳﺎﺭﻳﻨﺔﻛﺮﺍﻭﺓ ،ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﺮَﻳﺖ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻥ ﺑﺔﺑﺎﺷــﻴﻰ ﺑﺔﺭَﻳﻮﺓﺑﻀَﻴﺖﺀ ﺳﻴﺴﺘﺔﻣﻰ ﻣﺔﺭﻛﺔﺯﻯ ﻟﺔ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗﺪﺍ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰﺛﺔﻛﺨﺴــﺘﻮﻭﺓ«.
َ َ َ ﺑﺔﺩﻟﻰ ﺧﺆﻳﺎﻥ َ ﺪﺍﺭﺓﺑﺪﺭﻳﺖ ﻟﺔﺳﻴ ﺩﺓﻳﺎﻧﺔﻭﻳﺖ ﻋﺔﻟﻰ ﺣﺔﺳﺔﻥ ﻣﺔﺟﻴﺪ ﻫﺎﻭﻭﻵﺗﻴﻴﺎﻥ
ژماره ()1ی رۆژنامهی “رۆژنامه” ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ -ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ
ﻫﺎﻭﻵﺗﻴﻴﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺔ ﻃﺮﻳﺎﻥﺀ ﺛَﻴﻜﺔﻧﻴﻨﺔﻭﺓ ﻫﺔﺳﺘﻰ ﺧﺆﻳﺎﻥ
ﺩﺓﺭﺑﺮﻯ ﺳﺔﺑﺎﺭﺓﺕ ﺑﺆ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ِ ﺑﺮﻳﺎﺭﻯ ﺩﺍﺩﻃﺎ ﺑﺆ ﺑﺔ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﻧﻰ ِ ﻟﺔﺳَﻴﺪﺍﺭﺓﺩﺍﻧﻰ ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭﺍﻧﻰ ﺩﺅﺳﻴﺔﻯ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ.
ﻟﺔﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻲﺛﺔﻳﺎﻣﻨَﻴﺮﺍﻧﻰ)ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﺩﺍ ﺿﻴﻦﺀ ﺗﻮَﻳﺬﺓ ﺟﻴﺎﺟﻴﺎﻛﺎﻥ ،ﻟﺔ ﺷﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭَﻳﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﺪﺍ ﻫﺔﺳﺘﻰ ﺧﺆﻳﺎﻥ ﺩﺓﺭﺑﺮﻳﻮﺓﺀ ﺩﺍﻭﺍ ﻟﺔ ﻟَﻴﺜﺮﺳﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩ ِ
«رۆژنامە» ،تاڕادەیەكی زۆربەسیاسیی كرابو ،سەرباری ئەوەی وەك رۆژنامەیەكی تایبەتمەندی سیاسیی دەردەكەوت .سیاسەت، روبەرێكی گەورەی لەرۆژنامەكەدا داگیركردبو. «رۆژنامە» ،لەباڵوكردنەوەیبابەتی نێو ژان��رە جیاجیاكانی رۆژنامەنوسیدا ،تێكەڵو پێكەڵی تێدابو ،لەوەی جیاكاریی نەدەكرا لەنێوان راپ��ۆرتو هەواڵی درێژو ریپۆرتاژو چۆنێتیی روماڵكردنی رۆژنامەنوسییانە بۆ بابەتەكان، هەروەها ریزبەندیی كارەكتەری الپ��ەڕەك��ان .ئەمە لەكاتێكدایە، ن���اك���رێ���ت رۆڵ�����ی ه��ەری��ەك��ە لەسەرنوسەرەكانی پێشوی ئەم رۆژنامەیە ،نادیدە بكرێت ،كە خەڵكانی دی���ارن لەبوارەكانی كایەی سیاسەتو رۆژنامەنوسیدا ل��ەك��وردس��ت��ان ،س��ەرب��اری بونی ستافێكی ماندو لەبواری كاری رۆژنامەنوسیدا.
چۆن بوم بەسەرنوسەر؟ بەر لەوەی لە4/1ی ئەمساڵدا ئ��ەرك��ی «س��ەرن��وس��ەری��ی» ئەم رۆژن��ام��ەی��ە وەرب��گ��رم ،نزیكەی دوو هەفتە بەر لەو وادەی��ە (كە ئەوكات بەڕێوەبەری ژوری هەواڵ بوم ل��ە ،)NRTداواملێكرا ئەو ئەركە وەربگرم (ئەمەیش دوای دەستلەكاركێشانەوەی كاك ئازاد چاالك بوو؛ لەپۆستی سەرنوسەری رۆژنامەكە) .یەكسەر نەچومە ژێر باری ئەو ئەركەو دوای چەند رۆژێك، حەوت خاڵم بۆ بەرەوپێشبردنی رۆژنامەكە پێشنیازكرد ،كە وەك پ��ڕۆژەی من بۆ بەرەوپێشبردنی رۆژنامەكەو هەروەها رەچاوكردنی دەسەاڵتەكانم لە «رۆژنامە»دا، كردە پێشمەرج ،ئەوەبو سەرەنجام تەواوی ئەو حەوت خاڵە ،لەالیەن بەڕێز نەوشیروان مستەفاوە بەهێند وەرگ��ی��ران ،كە تەنانەت یەكێك لەوانە گۆڕینی ناوی «رۆژنامە» بو (وەكچۆن دواتر لەلێدوانێكمدا بۆ سایتی «ئاوێنە» ،جەختم لەسەر ئ�هگ�هری گۆڕینی ناوی رۆژنامەكەیش كردبوەوە). هەڵبەتە ،تا ئەم ژمارەیە، كە دوایین ژمارەی «رۆژنامە»یە، بونی من وەك سەرنوسەری ئەم رۆژنامەیە ،كەمتر لەپێنج مانگو
ﺩﺓﻛﺔﻥ »ﺩﺍﻭﺍ ﺑﻜﺔﻥ ،ﻋﺔﻟﻰ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻰ ﻃﺔﻭﺭﺓ ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭﻯ ﺩﺅﺳﻴﺔﻯ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ ﻟﺔ ﻫﺔﻟَﺔﺑﺠﺔ ﻟﺔﺳَﻴﺪﺍﺭﺓﺑﺪﺭَﻳﺖ«. ﻝ٢
ﻓﺆﺗﺆ :ﺭﺍﺳﺘﻄﺆ ﻋﺔﻟﻲ ﺑــﻮﻭﺓ ،ﻧﻬَﻴﻨﻴــﻰﺀ ﻭﺭﺩﺓﻛﺎﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧــﻰ ﺋﺔﻧﻔﺎﻟﻰ ﻻﺑﻮﻭﺓ .ﻛﺆﺛﻴﻲ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻛﺔ ﻟﺔ )ﻝ(٢ﺩﺍ ﺑﺨﻮَﻳﻨــﺔﻭﺓ.
ﻟــﺔ ﻳﺎﺩﺍﺷــﺘَﻴﻜﺪﺍ ﻛــﺔ ﺩﺍﻭﻳﺎﻧــﺔ ﺑﺔ ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻴﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ، ٣٧ﺣــﺰﺏﺀ ﺭَﻳﻜﺨــﺮﺍﻭﻯ ﻛﺆﻣﺔﻟَﻄﺔﻯ ﻣﺔﺩﺓﻧﻰ ،ﺩﺍﻭﺍﺩﺓﻛﺔﻥ ﺑﺔﻳﺎﺳﺎ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺔﻛﺎﻥ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﺑﻜﺮَﻳﺖ. ﺷﻮﻛﺮﻭﻟَﻶ ﺣﺔﻣﺔﺩﺓﻣﻴﻦ ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﻃﺆﺭﺍﻧــﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳــﺘﺎﻥ ،ﺑــﺔ ﺑــﺔﺭﺓﻯ ِ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧــﺪ ٣٧» :ﺣﺰﺏﺀ ﻨﻰ ﺭَﻳﻜﺨﺮﺍﻭﻯ ﻛﺆﻣﺔﻟَﻄﺔﻯ ﻣﺔﺩﺓﻧﻰ ،ﺩﻭَﻳ َ ﻳﺔﻛﺸــﺔﻣﻤﺔ ،ﻳﺎﺩﺍﺷــﺘَﻴﻜﻤﺎﻥ ﺗﺔﺳﻠﻴﻤﻰ ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻴﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ،ﻛﺔﺗﻴﺎﻳﺪﺍﺩﺍﻭﺍﺩﺓﻛﺔﻳﻦﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻥ ﻳﺎﺳــﺎﻳﺔﻙ ﺩﺓﺭﺑﻜﺎﺕ ﺑﺆ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻛﺮﺩﻧﻰ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺎﻥ«.. ﺣﺔﻣﺔ ﺩﺓﻣﻴﻦ ﻭﺗﻴﺸﻰ» :ﺑﺔﺛَﻴﻰ ﻳﺎﺳﺎ ﻛﺎﺗَﻴﻚ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳــﺎﻥ ﺩﺓﺳﺘﺒﺔﻛﺎﺭ ﺩﺓﺑﻦ، ﺩﺓﺑَﻴﺖ ﺳــﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻛﺎﻧﻴﺎﻥ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﺑﻜﺔﻥ ﺑﺆ ﻫﺎﻭﻵﺗﻴﻴــﺎﻥ ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺒَﻴﺘــﺔ ﺭَﻳﻄﺮﻳﻰ ﻟﺔﺑﺔﺭﺩﺓﻡ ﺩﻳﺎﺭﺩﺓﻯ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟَﻰ«..
ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕﺀ ﺩﻳﺎﻟﺆﻁ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻰ
ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻛﺎﻥ ﻧﺎﻛﺔﻥﺀ ﺋﻴﺌﻴﺘﻼﻓﻴﺶ ﺳﻮﺭﺓ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻃﺆ ِﺭﻳﻨﻰ ﻣﺔﺷﻬﺔﺩﺍﻧﻰ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ -ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ
ﻋﻮﻣﺔﺭ ﺧﺔَﻟﺔﻑ ﺟــﺔﻭﺍﺩ ،ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧــﻰ ﻧﻮﻳَﻨــﺔﺭﺍﻥ ﻟﺔ ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺑــﺔﺭﺓﻯ ﺩﻳﺎﻟﺆﻃــﻰ ﻧﻴﺸــﺘﻤﺎﻧﻰ ،ﻟــﺔ ﻟﻴَﺪﻭﺍﻧﻴَﻜﻴــﺪﺍ ﺑــﺆ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ( ﻭﺗــﻰ: »ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺘﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺑﺔﺭﺓﻯ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕﺀ ﺩﻳﺎﻟﺆﻃﻰ ﻧﻴﺸﺘﻤﺎﻧﻰ، ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻯ ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﻯ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻧــﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻧﺎﺑﻦ، ﺋﺔﻃــﺔﺭ ﻣﺔﺷــﻬﺔﺩﺍﻧﻰ ﻟــﺔﻭ ﺛﺆﺳــﺘﺔ ﺩﻭﻭﺭﺑﺨﺮﻳَﺘﺔﻭﺓ«. ﻫــﺎﻭﻛﺎﺕ ،ﺭﺓﺋــﻮﻑ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻥ،
ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ، ﺑﺔ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ(ﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ» :ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺋﻴﺌﻴﺘﻼﻓﻰ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭ ﺟﺔﺧﺖ ﻟﺔﺳــﺔﺭ ﻃﺆﺭﻳﻨــﻰ ﻣﺔﺷــﻬﺔﺩﺍﻧﻰ ﺩﺓﻛﺎﺗــﺔﻭﺓﺀ ِ ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻴﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﻴﺶ، ﺛﺸﺘﻴﻮﺍﻧﻴﻰ ﺋﺔﻭ ﻫﺔَﻟﻮﻳَﺴﺘﺔﻯ ﺋﻴﺌﻴﺘﻼﻑ ﺩﺓﻛﺎﺕ«. ﻭﺗﻴﺸــﻲ» :ﻣﺔﺷــﻬﺔﺩﺍﻧﻲ ﻟــﺔ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺑﺮﺩﻧﻲﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺪﺍ،ﺳﺔﺭﻛﺔﻭﺗﻮﻭ ِ ﻧﻴﻴﺔﺀ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴَﺖ ﺋﺔﻭ ﺋﺔﺭﻛﺔ ﺭﺍﺛﺔﺭﻳَﻨﻴَﺖ، ﻃﺆﺭﻳﻨﻲ ﺑﺔ ﻛﺔﺳــﻴَﻜﻲ ﺷــﻴﺎﻭ ﺑﺆﻳــﺔ ِ ﺑﺎﺷﺘﺮﺓ«. ﻝ٤
نیوە ،كە ئەم ماوە كەمە دەرفەتی نەدام تەواوی ئەم حەوت خاڵەی ك��ردب��وم��ە پ���ڕۆژەی ك��ارك��ردن��م، جێبەجێیان بكەم ،بەاڵم: توانیمان بەهاوكاری ستافیرۆژن��ام��ەك��ە ،الی��ەن��ی سیاسەت لەرۆژنامەكەدا (كە پێشتر زۆر تێیدا زاڵبو) كەمبكەینەوە. رۆژنامەكە ،لەرۆژنامەیەكی«نوخبەی سیاسیی»ەوە ،بكەینە تاڕاددەیەك رۆژنامەیەكی گشتی. روب�����������ەری ئ�����ازادی�����یرۆژن��ام��ەن��وس��ی��ی زی��ات��ر بكەین (هەرچەندە پێشتریش ئەو روبەرە هەر هەبوە). زان��س��ت��ی��ی��ان��ە رەچ�����اویتەوزیفكردنی ژانرە جیاجیاكانی رۆژنامەنوسیی لەنێو «رۆژنامە»دا بكەین. ج��ێ��گ��ای چ��ەن��دی��ن الی��ەنوبواری دیكە لەنێو «رۆژنامە»دا ب��ك��ەی��ن��ەوە ،ك��ە پێشتر لەنێو رۆژنامەكەدا وەكپێویست بونیان نەبوە. زیاتر بایەخ بەباڵوكردنەوەیبەڵگەنامە ب��دەی��نو پاداشتی ت��ای��ب��ەت��ی ب��ۆ ب�ڵاوك��ردن��ەوەی بەڵگەنامە تەرخانبكەین. راكێشانی چەندین نوسەرورۆشنبیریی دی��ار بۆ كردنەوەی گ��ۆش �ەو نوسینی وت���ار لەنێو «رۆژنامە»دا. گۆڕینی فۆرمی «رۆژنامە»وكارەكتەری الپەڕەكانی رۆژنامەو زی��ادك��ردن��ی چەندین الپ���ەڕەی دی���ك���ەی گ���رن���گ ،ك���ە ب���ەالی ب��ەش��ێ��ك��ی خ���وێ���ن���ەرەوە جێی بایەخن (هەروەكچۆن ب��ەر لەم جێبەجێكردنی گۆڕانكارییانەو ح�����ەوت خ���اڵ���ی پ����ڕۆژەك����ەم، راپرسییەكمان لەنێو خەڵكانی نوخبەی ت��وێ��ژە جیاجیاكاندا ئەنجامداو سەرەنجام بەشێكی پێشنیازەكانم لەگەڵ رای زۆربەی ب��ەش��دارب��وان��ی راپرسییەكەدا، یەكانگیر ،یان نزیك بون ،بەاڵم بۆ گۆڕینی ناوی رۆژنامەكە ،زۆرترین ل��ەب��ەش��دارب��وان��ی راپرسییەكە لەگەڵیدا نەبون ،هەربۆیە منیش ئ��ەو خاڵەی نێو پ��ڕۆژە حەوت خاڵییەكەم بۆ كاتێكی نادیار دواخست). بونی دەرفەتی كەمتر لەپێنج مانگو نیو لەبەردەممدا وەك سەرنوسەری ئەم رۆژنامەیە ،تەنها ئەوەندە هەلی بۆ رەخساندم هەندێ لەو گۆڕانكارییانەی سەرەوە بكەمو
بۆچی «رۆژنامە» داخرا؟ هەڵبەتە ،داخستنی هەر رۆژن��ام��ەی��ەك ،ی��ان كەناڵێكی میدیایی ،لەالیەن ئەو كۆمپانیا، یان حیزب ،یاخود كارەكتەرەی دەری��دەك��ات ،كارێكی ئاساییە، ئەمەیش ل��ەو پێودانگەوە هەر كەناڵێك ئەگەر رۆژی كردنەوەی هەبو ،ی��ان رۆژن��ام��ەی��ەك ژم��ارە «ی�����ەك»ی دەرچ�����و ،دەب��ێ��ت چ��اوەڕێ��ی ئەوەیش بكات رۆژی داخستنی دێتو كۆتایی پێدێت، واتە هیچ كەناڵێكی میدیایی نییە تا «قیامەت» بمێنێتەوە. من ،وەك سەرنوسەری ئەم رۆژنامەیە ،رای شەخسیی خۆم لەگەڵ ئ��ەم داخستنەیدا (لەم قۆناغەدا) نەبوم ،ئەمەیش لەدوو روانگەوە: -1زەرورەت��ی بونی كەناڵێكی دیكەی میدیاییە؛ بۆ باڵوكردنەوەی زانیاریو بەڵگەنامەكانی تایبەت بەگەندەڵیو هەروەها سەكۆیەكیشە بۆ ئاڵوگۆڕكردنی بیروڕای ئازاد، ه��ەروەك��چ��ۆن ب��ۆ چەسپاندنی ب��ن��ەم��اك��ان��ی دی��م��وك��راس��ی��ی، پێویستمان بەزۆرترین كەناڵە بۆ راپەڕاندنی ئەو ئەركە میدیاییانە. -2ك����ەم����ت����ری����ن ه���ەل���م لەبەردەستدابو بۆ پەرەپێدانی رۆژنامەكە ،كە پێموایە ئەگەر چەند مانگێكی دیكەیش لەبەردەستی منو ستافەكەدا بوایە ،دەمانتوانی
ئەم رۆژنامهیه ،وەك هەر رۆژنامەیەكی دی ئەم هەرێمە ،بێبەش نەبوە لەخەوشی رۆژنامەنوسییو رەنگە خەوشەكانی پێشوی ئەم رۆژنامەیە لەبواری رۆژنامەنوسیدا، تاڕادهیهک هۆكار بوبن بۆ تۆراندنی بەشێكی خوێنەران
( )5000جـوتیـار داوای تـاپـۆکـردنـی زهویـیهکــانیـان دهکــهن له حاجیاوا ،دهیان دۆنم
زهوی داگیر دهکرێن كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات
ژمارە ( )649سێشەممە 2011/9/6
18
چهندین تهن چیمهنتۆی هاواڵتییان وندهکرێن
8
نرخ ( )1000دینار
2
ههفتهی داهاتوو؛ "رۆژنامه" دادەخرێت رۆژن��ام��ە" :كۆمپانیای وش��ە" ،كە "رۆژن��ام��ە" دەردەكات ،بڕیاریدا ل�����ەژمارە ()650وە ،كە ژمارەی داه��ات��ووی ئ��ەم رۆژنامەیە دەك��ات ،بە یەكجاریی "رۆژنامە" دابخات. ل��ەوب��ارەی��ەوە ن��ەوش��ی��روان مستەفا ،دەڵێت: "رۆژن��ام��ە" ،لە یەكێ لە قۆناغە سیاسییە هەرە ئاڵۆزەكانی هەرێمی ك��وردس��ت��ان��دا ،دەستیكرد بە باڵوكردنەوە ،ئەركی مێژوویی خۆی لەبواری رۆژنامەوانییدا بە سەركەوتوویی بە ئەنجام گەیاند. ل��ەو چاوپێكەوتنەدا ،كە لە الپ���ەڕە ()3دا ب���اڵوك��راوەتەوە ،نەوشیروان مستەفا ،دەڵێت: هەركەسێ بیەوێت لێكۆڵینەوەیەك بكات ،یان هەر جۆرە هەڵسەنگاندنێ بكات ،لەسەر هەرێمی كوردستان ،لە ماوەی چەند ساڵی راب��ردوودا ،پێی خ��ۆش ب��ێ ،یا پێی ناخۆش بێت ،ناچار دەبێت بابەتەكانی رۆژنامەی "رۆژنامە" وەكو سەرچاوەیەكی سەرەكیی دەستی یەكەمی ئەو قۆناغە بەكاربهێنێت. ل��ەب��ارەی خەوشەكانیشییەوە ،دەڵ��ێ��ت :هەر كەسێكو ه��ەر الیەنێك ل��ەم هەلومەرجە ئاڵۆزو نائاساییەی ئێستای كوردستاندا ،كاری كردبێت، یا كار بكات ،بێگومان چەند هەوڵ بدات ،خۆی لە كەموكوڕیی بەدووربگرێت ،هێشتا شتێ لە خۆڵبارانی بەردەكەوێت.
ســـەرچاوەكانی دارایی "گۆڕان" باڵودهکاتهوه... ( )35پەرلەمانتار زانیاریی هەڵە دەدەنو ( )14وەزیر بە تۆمەتی گەندەڵیی داوادەكرێن رۆژنامە :بەپێی راپۆرتێكی هەشت مانگی یەكەمی ئەمساڵی دەس��ت��ەی ن��ەزاه��ەی عێراقی، ( )4793ب��ەرپ��رس بەتۆمەتی گەندەڵیی داواك�����راون ،ك���ە
()14یان پلەی وەزیریان هەیەو ()126یان بەڕێوەبەری گشتینو ( )35پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارو ح��ەوت بریكاری وەزیرو ( )64ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگاش زانیاریی
ه��ەڵ��ەی��ان ل��ەس��ەر س���ەروەتو س��ام��ان��ی��ان داوەت����ە دەس��ت��ەی نەزاهەو ئاشكرا بووە. ل��ەو راپ��ۆرت��ەدا ،ن��ەزاه��ەی بەغدا ئاشكرایكردووە :كەركوك
سێیەم پارێزگای عێراقە لە رووی وەرگرتنی بەرتیلەوەو رێ��ژەی بەرتیلوەرگرتنیشی لەچاو ساڵی پاردا بەرزبووەتەوە. الپهڕه ( )24بخوێننهوه..
Reklam
مەم بورهان قانع
...............................
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻃﺔﺭﻱ... َ ﻫﺔﻟﻮﺓﺷﺎﻧﺪﻥ ﺑﺔ ﻣﺔﺑﺔﺳﺘﻲ ﺩﺍﻣﺔﺯﺭﺍﻧﺪﻥ
ﺋﻴﺒﺮﺍﻫﻴﻢ ﺧﺔﻟﻴﻞ ﻟﺔ َ ﺭﻳﺰﻱ َﺛﻴﺸﺔﻭﺓﻱ ﺧﺎﻟﺔ ﻃﻮﻣﺮﻃﻴﻴﺔﻛﺎﻧﺪﺍﻳﺔ
ﺋﻴَﻠﺪﺭﺓﺕ ﻣﻮﻟﺪﺓﺭ:
ئەوانی دی بۆ توێژەرانی بواری میدیاو رۆشنبیرانی بەجێدەهێڵم، ب��ۆ ئ���ەوەی ب���ەراوردێ���ك بكەن لەنێوان قۆناغی دەستبەكاربونی من وەك سەرنوسەر (بەتایبەتی لەدوای 2011/6/1وە ،كە بهشێکی گۆڕانكارییەكان چونە ب��واری جێبەجێكردنەوە)و قۆناغی پێشتر، ب��ۆ ئ���ەوەی بگەنە دەرەنجامی زانستیی ل��ەوەی ئایا رۆژنامەكە گەشەكردنی ب��ەخ��ۆوە بینیوە، یان لەپاشەكشێدابوە ،لەكاتێكدا زۆرب���ەی ستافی «رۆژن��ام��ە»و ب��ەش��ێ��ك��ی زۆری ك��ارەك��ت��ەرە سیاسییو میدیاییو رۆژنامەفرۆشو ئەو خوێنەرانەیشی كە بینیومانن، ه��اوڕاب��ون ل��ەس��ەر گەشەكردنی «رۆژنامە».
؛ ئهو موڵکه حکومییانه باڵو دهکاتهوه که یهکێتی کردوونیهتییه بارهگا
9
َ لةطةل هيَلة ثريثةيدةكةتدا
هةموو جيهان بطة ِر َى... بي دانانى هيض ب ِرة ثارةيةك َ
بهختیار عهلی
ل 7نوسهرو بوکهشوشه
تائێستا هیچ بەرەوپێشچوونێك لە دەستگیركردنی تەقەكەراندا ،رووینەداوە رۆژن���ام���ە :تائێستا هیچ ل��ەب��ارەی بەرەوپێشچوونێك دەستگیركردنی داواك����راوان لەالیەن دادگ��اوە رووینەداوە، ج��گ��ە ل����ەوەی پێنج لیستی داواكراو ئامادەكراوە. جەبار ی��اوەر ،ئەندامێكی ل���ی���ژن���ەی ب����ەدواداچ����وون����ی داواك�����راوان ،ب��ە "رۆژن��ام��ە"ی راگەیاند :پێش جەژنی رەمەزان كۆبوونەوەیەكمان ئەنجامداوەو ه��ەن��دێ��ك پێشنیاز ك���راون، لەئێستادا چ��اوەڕێ��ی وەاڵم��ی پێشنیازەكانین. وت���ی���ش���ی :ه��ەرك��ات��ێ��ك وەاڵم����ەك����ان گ��ەی��ش��ت��ن��ەوە، ك���ۆب���وون���ەوە ب��ە پ��ارێ��زگ��ارو
ق��ای��م��ق��ام��ەك��انو ب��ەرپ��رس��ان��ی ئاسایش دەكرێت؛ بە مەبەستی دەستگیركردنی داواكراوان. ()2011/7/2 رۆژی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، نامەیەكی رەسمیی ئاراستەی ه�����ەردوو وەزی�����ری ن��اوخ��ۆو پێشمەرگە كردو داوایكرد" :ئەو كەسانەی لە دادگ��ا فەرمانی دەستگیركردنیان بۆ دەرچووەو خ��ۆی��ان ب��ەدەس��ت��ەوە ن���ەداوە، دەستگیربكرێنو كەسیش بۆی نییە هیچ داواك��راوێ��ك داڵ��دە بدات". ه��اوك��ات دواب����ەدوای ئ��ەوە لیژنەیەكی بااڵ لەسەر ئاستی حكومەتی هەرێم لە وەزارەت��ی
لە بودجەی هەرێم )375( ،ملیۆن دۆالر قەرزی "كۆڕەك" دهدرێتهوه رۆژنامە :ئەندامێكی لیژنەی بودجەی هەرێمی كوردستان، لێكۆڵینەوە لە كۆمپانیاكانی ( )375ملیۆن دۆالر ق��ەرزی مۆبایل لە ئەنجومەنی نوێنەرانی "كۆمپانیای كۆڕەك دهدرێتهوه بە ع��ێ��راق ،ئاشكرای دەك���ات :لە حكومەتی عێراق" ،بەپێویستیشی
ثؤ ثةيوةندي كردن لةكاتي طة ِراني و َالتاندا: َ داخل بكة. * 155 * 07XXXXXXXXX # كةميَك ضاوة ِروان بة. لةو ذمارةيةوة كة داوات كردوة ثةيوةنديت ثيَوة دةكريَتةوة. وة َالم بدةرةوة تا ثةيوةندييةكة دةستثيَبكات.
دەزان���ێ���ت ب����ەدواداچ����وون بۆ چارەنووسی ئەو پارەیە بكرێت. وردهکاریی له الپهڕه ()19دایه..
دوو بەڕێوەبەری ناحیەو پێنج سەرۆكی شارەوانیی؛ ناحیەیەكیان پێ تاپۆ ناكرێت
خزمةتطوزاريي رۆژنامهی “رۆژنامه” ژماره ()649ــی پێش کۆتایی طة ِراني َ ولتان
گەشەی زیاتر بەرۆژنامەكە بدەین. هەرچەندە تەوقیتی داخستنەكە، ه��اوك��ات��ە ل��ەگ��ەڵ گەشەكردنی رۆژن��ام��ەك�ەو پێدەچ ێ ئەمەیش لهرویهکهوه ،سەركەوتن ب ێ بۆ «كۆمپانیای وشە». بەاڵم ،ئایا كۆی گەشەكردنی «رۆژن��ام��ە»و بەرەوپێشبردنی، تا چەندە توانیویەتی كاریگەریی بەسەر رای گشتییەوە بەجێبهێڵێ، دەڵێم: -1م��ی��دی��ا ب��ەگ��ش��ت��ی ل��ەم ه��ەرێ��م��ەدا ،بەتایبەتی میدیای چاپكراو ،لەپاشەكشێكردنێكی كەموێنەدایە ،ئەمەیش ل��ەروی ت���ی���راژی ف���رۆش���ت���ن���ەوە ،كە ل����ەدوای «س��ەرك��وت��ك��ردن»ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ی ن��ی��وەی ی����ەك����ەم����ی ئ���ەم���س���اڵ���ەوە لەسلێمانی ،پاشەكشێكردنێكی چ��اوەڕوان��ن��ەك��راوی خ��وێ��ن��ەران لەكڕینی رۆژن��ام �ەو گۆڤارەكان ب��ەدی��دەك��رێ��ت (ه��ەروەك��چ��ۆن ب��ەش��ێ��ك��ی زۆری رۆژن���ام���ەو گۆڤارەكان بەوهۆیەوە لەچەند مانگی راب���ردودا داخ���راون) ،كە ێ داتا (كە دەشێ بەگوێرەی هەند زۆر ورد نەبن ،بەاڵم دەمانگەیەننە ێ دەرەن���ج���ام) ،ه��ەن��دێ ه��ەن��د رۆژنامەو گۆڤاری ئەم هەرێمە ،كە بەبەراورد بەرۆژنامەو گۆڤارەكانی دی ،زۆرترین خوێنەریان هەیە، لەم چەند مانگەی دواییدا ،تیراژی ێ ژمارەدا ،بۆ فرۆشتنیان لەهەند نزیكەی %50دابەزیوە ،لەكاتێكدا ل����ەدوای «س��ەرك��وت��ك��ردن»ی خۆپیشاندانەكانی سلێمانییەوە، رێژەی گشتیی دابەزینی فرۆشو خوێنەرانیان بۆ هەر ژمارەیەك، زیاتر %20دەبێت. -2كاتێك دەتوانین قسە لەسەر كاریگەریی میدیاو دروستكردنی رای گشتیی بكەین ،لەوەدا دەبێت ك��ە كەناڵێكی میدیایی بگاتە زۆرترین وەرگ��ر (متلقی) ،بەاڵم كات ێ تیراژی فرۆشی باشترین رۆژنامە لەم هەرێمەدا ،بۆ ههر ژمارهیهکی ،لەچوار ه��ەزار دانە تێپەڕنەكات ،ئ��ەوا قسەكردن لەسەر دروستكردنی رای گشتییو بونی میدیا وەك هێزی فشار، لەدرۆیەكی گەورە ب��ەوالوە چیتر نابێت .ئەمە لەكاتێكدایە ،زۆر هۆكار لەپشتی ئەم تۆراندنەی خوێنەرانەوەیە لەمیدیای چاپكراو، كە ئێرە شوێنی وردكردنەوەیان نییە.
ناوخۆو پێشمەرگە پێكهێنرا. جەبار یاوەر ،وەك ئەندامی لیژنەكە بە "رۆژنامە"ی راگەیاند: پ��ێ��ن��ج ل��ی��س��ت ن���او ل��ەوان��ەی داواك��راون(،ك��ە تەقەكەرانیان لەناودایە) ،گەیەنراونەتە لیژنە هاوبەشەكە .وتیشی :لە ئێستادا شەنوكەوی ن��اوەك��ان دەك��ەنو بەپێی شوێنی نیشتەجێبوونی داواك�������������راوان ف���ەرم���ان���ی دەستگیركردن دەردەچێت. ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی "رۆژنامە" ،ئەو لیستانە نزیكەی ( )2000ناو دەبنو لەناویشیاندا تەقەكەرانی خۆپیشاندانەكانی ()17ی شوباتو رۆژانی دواییان تێدایە.
رۆژن���ام���ە :س����ەدان دۆن��م زەوی�����ی ن��اح��ی��ەی ت��ەك��ی��ە، كێشەی تاپۆنەكردنیان هەیەو پێنج س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��یو
دوو ب��ەڕێ��وەب��ەری ناحیەش ن��ەی��ان��ت��وان��ی��وە ئ���ەو كێشەیە چ��ارەس��ەر ب��ك��ەن ،لەكاتێكدا زەوی��ی��ەك��ان ،كە ( )100دۆنم
دەب��ن ،لە ساڵی ()1975ەوە ئیتفا كراون. بهدواداچوونێک له الپهڕه ()22دایه..
-3س����ەرەڕای گەشەپێدانی «رۆژنامە» لەماوەی چەند مانگی راب��ردودا ،بەاڵم ئەم گەشەپێدانە نەیتوانی وەكپێویست خوێنەرانی ت����ۆراو ل��ەرۆژن��ام��ەك��ە (وەك پێشتر وت��م خوێنەر بەگشتی ل��ەم��ی��دی��ای چ��اپ��ك��راو ت����ۆراوە) ئاشتبكاتەوەو تیراژی رۆژنامەكە بەرزبكاتەوە ،ئەمە لەكاتێكدایە هیچ بەشورەیی نازانین ئەگەر تیراژی رۆژنامەكە بۆ رای گشتییو خوێنەرانی ئاشكرابكەین ،كە لەمانگی «ش��وب��ات»ی ساڵی راب���ردوەوە (وات��ە ساڵێكو دوو م��ان��گ ب��ەر لەدەستبەكاربونم وەك س��ەرن��وس��ەر) ،تا كۆتایی مانگی ()7ی ئەمساڵ (كە دوو مانگی كۆتاییەكەی رۆژنامەكە ل��ەگ��ەش��ەس��ەن��دن��دا ب����وەو من سەرنوسەر بوم) ،تیراژی فرۆشی «رۆژن��ام��ە» ،لەنێوان 1350بۆ 1853دانە بوە بۆ هەر ژمارەیەك، واتە كەمترین تیراژی فرۆشی 1350 دانە بوەو زۆرترین تیراژی فرۆشی 1853دان ه بوە ،لەكاتێكدا رۆژنامە ئەهلییە «باشەكان» ،لەماوەی چەند مانگی رابردودا ،فرۆشی یەك ژمارەیان نەگەیشتوەتە چوار هەزار دان��ە (لەكاتێكدا ئ��ەوان چانسی باڵوكردنەوەو فرۆشیان بەدامەزراوە رەس��م��ی��ی��ەك��ان��ی ح��ك��وم��ەت، ب��ەب��ەراورد بە «رۆژن��ام��ە» ،كە لەسەر ئۆپۆزسیۆن هەژماركراوە، زیاتربوە). -4من بۆ خۆم وەك سەرنوسەرو بەتەنسیق لەگەڵ سكرتاریەتی ن��وس��ی��ن��ی «رۆژن�����ام�����ە»دا، ێ بۆ گەیشتبوینە پالنێكی ن��و روب��ەروب��ون��ەوەی تیراژی فرۆش (نەك بۆ بەدەستهێنانی قازانج، بەڵكو زیاتر بۆ دروستكردنی كاریگەریی ،هەروەكچۆن راگرتنی ئ��ەم رۆژن��ام��ەی��ە ،پەیوەندیی ب��ەالی��ەن��ی دارای����ی����ەوە نییەو ب��ەه��ۆی ه��ەڵ��ەی سیاسیشەوە نەبوە ،وەكچۆن هەفتەی رابردو یەكێك لەرۆژنامە ئەهلییەكان –نامەسئوالنەو دور لەئێتیكی رۆژنامەنوسیی -هۆكارەكەی بۆ ئەو الیەنە گەڕاندبوەوە)و بۆ ئەمەیش پالنێكی كورتمەودامان دانابو، ل���ەوەی ئ��ەگ��ەر نەتوانرێت ئەو حاڵەتەی یەخەی رۆژنامەكەمانی گرتوەتەوە (وەكچۆن پەتایەكەو بەگشتی میدیای چاپكراوی لەم هەرێمەدا گرتوەتەوە) چارەسەر بكەین ،ئەوكات قسەیەك لەگەڵ
كۆمپانیادا بكەین ب��ۆ ئ��ەوەی چارەسەرێكی ریشەیی ئەو حاڵەتە بكرێت. -5ستافێكی ب��اش ل��ەروی رۆژنامەنوسییەوە؛ لەم رۆژنامەیەدا دڵسۆزانە كاریان ك��ردوە ،بونی ستافێكی لەوجۆرە ،بە «غەدر»ی دەزانم ئەگەر بەو تیراژی فرۆشەوە (س��ەرب��اری بونی كوالێتییەكی ب��ەرزی رۆژنامەنوسیی) درێ��ژە ب��ەت��ەم��ەن��ی دەرچ��وان��دن��ی ئەم رۆژن��ام��ەی��ە ب��دەن ،بۆیە ئەگەر هەلی كاركردنیان لەكەناڵەكانی دیكەی «كۆمپانیای وش��ە»دا، وەك��پ��ێ��وی��س��ت ب��ۆ بڕەخسێت (هەرچەندە بیرۆكەیەكی لەوجۆرە ه��ەی��ە) ،شوێنپەنجەیان زیاتر دەردەكەوێت.
ئایا بڕیاری داخستنەكە رەوا بو؟ رای شەخسیی خ���ۆم ،كە لەسەرەوە دوو هۆكارم هێنایەوە ب��ۆ پێویستیی دانەخستنی رۆژنامەكە لەم قۆناغەدا ،بەاڵم بەالمەوە ئاساییە رۆژنامەیەك، ی��ان ه��ەر كەناڵێكی میدیایی دابخرێت ،ئەمەیش لەو پێودانگەوە كە كۆمپانیاكە ،یان ئەو الیەنەی ك��ۆم��ەك��ی ك��ەن��اڵ��ەك��ە دەك���اتو هێڵە گشتییەكانی سیاسەتی كاركردنی دادەنێت ،ئەگەر لەروی رۆژن��ام��ەن��وس��ی�یو سیاسییەوە گەیشتبێتە ئەو بڕوایە كە دابخرێت. م��ێ��ژو؛ چیرۆكی داخستنی سەدان رۆژنامەو كەناڵی میدیاییو ت��ەن��ان��ەت ح��زب��ی سیاسیمان ب��ۆ دەگ��ێ��ڕێ��ت��ەوە ،س��ەرب��اری هەڵوەشاندنەوەی دەیان حكومەتو دەزگ��ای گرنگی وەك پەرلەمان، ئینجا داخستنی رۆژن��ام��ەی��ەك بەبڕیاری كارەكتەرێكی سیاسیی (ك��ە ل��ەروی سیاسیشەوە لێی بەرپرسیارە) كارێكی نۆرماڵە. هەروەها مەرج نییە هەمو پارتێكی سیاسیی رۆژن���ام���ەی هەبێت (س��ەرب��اری ئ��ەوەی «رۆژنامە» زمانحاڵی بزوتنەوەی گۆڕان نەبوە، بەاڵم بەهۆی رێكخنەخستنەوەی پەیوەندیی ن��ێ��وان كۆمپانیای وش �ەو بزوتنەوەی گ���ۆڕان-ەوە، هـــــــەمیشە وەك زمانحاڵی ب��زوت��ن��ەوەك��ە ت�هم��اش��ا ک���راوهو کارکردنی منیش ههمیش ه بهو ئاراستهی ه بووه؛ سپهیسی نێوان «رۆژنامه»و بزووتنهوهی گۆڕان زیاتر بک همو ل ه زمانحاڵی دوور بخهمهوه). ك��ەوات��ە :وەك نەوشیروان مستەفا دەڵ��ێ��ت« :نوسەرانی رۆژنامەكە ،كەسانی هەڵكەوتویان تێدایە؛ كە لەئایندەدا تواناو لێهاتوییان زیاتر دەردەك���ەوێو پلەو پایەی بەرزتریان دەبێتو كۆمەڵگەی كوردی سودی زۆرتریان ل ێ دەبینێ» .هەربۆیە ،منیش سوپاسی هەمو ئەو رۆژنامەنوسو نوسەرانە دەك��ەم؛ كە لەژمارە ()1ی ئەم رۆژن��ام��ەی��ەوەو تاكو ئەم ژمارەیە ماندوبونو بەبابەتە رۆژن��ام��ەن��وس��ی �یو لێكدانەوەو بیروڕا ج��ی��اوازو هەڵسەنگاندنە رۆژنامەنوسییەكانیان ،بەشدارییان ل���ەدەوڵ���ەم���ەن���دك���ردنو ب���ەرەو پێشبردنی «رۆژنامە»دا كردوەو م��ێ��ژوی��ەك��ی درەوش���اوەی���ان بۆ ئ��ەم رۆژن��ام��ەی��ە ت��ۆم��ارك��ردوە، ئ��وم��ێ��دەواری��ش��م ل��ەداه��ات��ودا زی��ات��ر شوێنپەنجەیان بەسەر رۆژن��ام��ەن��وس��ی��ی ك��وردی��ی��ەوە دەربكەوێت.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
nawxo.rozhnama@yahoo.com
داوادەكرێت سەرۆكی ههرێم نەچێتە ئێران رۆژن�����ام�����ه :دواب��������ەدوای ب�ڵاوب��وون��ەوەی هەواڵی ئەگەری سەردانكردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ ئێران ،كۆمەڵەی نووسەرانی كورد نیگەرانی خۆیان
نیشان دەدەن و داوا دەك��ەن س��ەرۆك��ی ه�هرێ��م ئ��ەو س��ەردان��ە ئەنجام نەدات. كۆمەڵەی نووسەرانی كورد لە راگەیاندراوێكیاندا ،ئاماژە
بەوە دەكەن :لە كاتێكدا نزیكی س��ێ مانگە حكومەتی ئێران ب��ەردەوام��ە لە بوردومانكردنی ناوچە سنوورییەكان و تا ئێستا چهند هاوواڵتییهک شەهید بوونو
سەدان خانەوادەش ئاوارە بوون، سەردانی سەرۆكی هەرێم بۆ ئێران بە زیانی كورد و لەبەرژەوەندی ئێران تەواو دەبێت. كۆمەڵەی نووسەرانی كورد،
لە راگەیاندراوەكەیاندا ،داوا لە مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەكەن ئەو سەردانە قبوڵ نەكات و نەچێتە كۆماری ئیسالمی ئێران.
ئەو پۆلیسەی لەبەردەم لقی چواردا بریندار كرا:
ستۆریی :زمناكۆ ئیسماعیل
............................................................
كارزان یاسین 24( ،ساڵ) ،لە باخچەیەكی نزیك ماڵی خۆیان لە گەڕەكی خەباتی شاری سلێمانی دانیشتبوو، بەغەمگینییەوە جارجار بە دەستەكانی جوڵەی بەو قاچەی دەكرد ،كە لە رۆژی ()17ی ش��وب��ات ب��ە فیشەك لەبەردەم لقی چواردا برینداربوو. ئ��ەو ب��ە نیگەرانییەوە لە باری تەندروستی خۆی دەڕوانیو دەی��وت« :قاچم توانای ئەوەی نەماوە ،كە بۆخۆی بجووڵێنرێت، بەڵكو كە دادەنیشم لە جێگایەكدا دەب��ێ��ت ب���ەدەس���ت خ��ەری��ك��ی جواڵندنی قاچەكانم بم ،بۆ ئەوەی قاچم تووشی شەلەل نەبێت». كارزان ،تا پۆلی هەشتەمی بنەڕەتی خوێندووەو دواتر وازی ل��ە خ��وێ��ن��دن ه��ێ��ن��اوە ،پاشان ماوەیەكی زۆر هاوكاریی باوكی ك��ردووە لە مەیدانی فرۆشتنی ئاژەاڵن ،دواتر بووە بە پۆلیس بۆ پەیداكردنی بژێویی ژیانی. ك���ارزان ،بە خەمبارییەوە باسی لە رووداوی برینداربوونی كردو وتی« :ئەو رۆژەی تێیدا
برینداركرام ،لەكاتی پشووی ه��ەف��ت��ان��ەم��دا ب����ووم ،ل��ەگ��ەڵ هاوڕێیەكم چووین بۆ دووكانی فروشتنی مۆبایل لە شەقامی م��ەول��ەوی ،ب���ەاڵم دووك��ان��ەك��ە بەهۆی خۆپیشاندانەوە داخرابوو، بۆیە ئێمەش كەوتینە نێو ئاپۆڕای قەرەباڵغیی خۆپیشاندانەكەوە، لەناكاو تەقە كراو كەوتمە سهر زەوی ،ك��ات��ێ��ك خ��ۆم��م بینی فیشەكێك داب���ووی ل��ە قاچی راستمو ئەژنۆی شكاندبووم». پاش ئەوەی كارزان ،دەبرێتە نەخۆشخانە ،لەوێ پێی دەوترێت؛ گوللهیهک دەماری قاچی بڕیوەو دەبێت ماوەیەك لەژێر چاودێریی پزیشكدا بمێنێتەوە ،بۆیە كارزان، ل��ەو كاتەوە تاوەكو ئێستا لە ماڵەوە ماوەتەوەو لەنێو جێگادا ك��ەوت��ووە ،ك����ارزان ،ئ��ەوهش��ی وت« :لەبەر بریندارییەكەم لە دەوامی پۆلیسی نەقڵیانكردووم، ئەو ماوەیەش ،كە برینداركرام ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی��ەك��ەم ب��ۆی��ان نەكردم بە ئیجازە ،هەرچەندە من راپۆرتی پزیشكیشم هەبوو، بەاڵم ئەوان حیسابیان بۆ ئەوە نەكرد». كارزان ،باسی لەوەكرد :ئەو
پێیان وتم: بەهۆی غیابی زۆرەوە ،خەریكە ئەمری فەسڵكردنت دەردەچێت راپۆرتی پزیشكییەی كە بردبووی ب��ۆ ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی پۆلیسی سلێمانی ،لەنێو تهنهکهخۆڵی فەرمانگەكەدا دۆزیویەتییەوە. «لەوەش سەیرتر ئەوەبوو ،دوای چەند رۆژێك پەیوەندیم پێوەكرا لەالیەن چەند هاوڕێیەكمەوە لە بەڕێوەبەرێتییەكەی خ��ۆم لە بنكەی پۆلیسی ق��ەرەداغ ،ئەو هاوڕێیانەم پێیانوتم« :بەهۆی غیابی زۆرەوە خەریكە ئەمری فەسڵكردنم دەردەچێت».
ك��������ارزان ،ن��ی��گ��ەران��ی��ی خۆیشی دەربڕیی بەرامبەر بە هەڵوێستی فەرمانگەكەی ،كە برینداربوونەكەیان ه��ۆك��اری بە هەند وەرن��ەگ��رت��ووەو وەك خۆپیشاندەرو دژ بە حكومەت تەماشای كراوە ،لەبەر ئەوە لە دەوامەكەی نەقڵكراوەو یارمەتی نەدراوە. پ������اش ئ���������ەوەی وەك خۆپیشاندەرو وەك تێكدەری حكومەتی ه��ەرێ��م ل��ە ك��ارزان دەڕوانرێت ،مووچەكەی كارزان لە بەڕێوەبەرێتییەكەی دەبڕدرێت، ك�������ارزان ،وت�����ی« :ل���ەپ���اش برینداربوونم ،مانگێك مووچەم وەرن��ەگ��رت ،ب��ەاڵم دوای ئەوە لە ( )590ه��ەزار دی��ن��ارەوە بە تەنیا ( )90هەزارم وەردەگرت، لەكاتێكدا ئەگەر تەنیا مووچەی بنەڕەتیشیان پێبدامایە ،دەبوو ( )150هەزار دینار بێت». ك��ارزان ،باسی لەوەشكرد: كاتێك دەچێتەوە ب��ەردەم لقی چ��وار ،ساتی برینداربوونەكەی خ��ۆی دێ��ت��ەوە ی��ادو خەمۆكیی دای��دەگ��رێ��تو وت���ی« :م��ردن��م پێخۆشتربوو ،وەك لەوەی ئێستا خۆم بە ئیفلیجیی دەبینمەوە».
دالوەر؛ لەنێو زبڵەكانی دەرەوەی شاردا ستۆری: حەمەی ئەحمەد رەسوڵ
............................................................
ك��ات��ێ��ك ب���ە ش��وێ��ن��ەك��ەدا تێدەپەڕیم ،هێندە بۆنی ناخۆشی لێدەهات خەریكبوو تێكدەچووم، لە هەوڵدابووم هەرچی خێراتر ێ تێپەڕم ،بەاڵم لەناكاو چاوم لەو بە كوڕێكی بچكۆالنە كەوت كە تەمەنی ه��ەر هەشت نۆ سااڵن دەبوو .بۆ چەند ساتێك تێیڕامام، ئ��ەو ه��ەر س���ەری داخستبوو، دەتوت شتێكی ونكردووە ،پەتێكی بەدەستەوە بوو ،موگناتیسێكی گەورەی بەسەرەكەیەوە بەستبوو، بەسەر زەویدا رایدەكێشا. ج��ل��وب��ەرگ��ێ��ك��ی ش��ڕۆڵ��ەی ل��ەب��ەرداب��وو ،راوەس���ت���امو لێی وردبوومەوە ،وتم داخوا ئەو منداڵە خەریكی چییە؟! بەنێو زبڵەكاندا موگناتیسەكەشی دەگ�����ەڕاو ب��ەدوای خۆیدا رادەكێشا ،دوای چەندجار س��ووڕان��ەوە ،كاتێك موگناتیسەكەی بەرزكردەوە چەند كوتە ئاسنێكی بچووكی پێوەبوو، كوتە ئاسنەكانی لێكردنەوەو لەو كیسە بەتاڵەی هاویشتن كە بەدەستییەوەبوو ،دیسانەوە
دەستی بەگەڕان كردەوە ،من كە دوورتر لەو شوێنە راوەستابووم، هێندە بۆنی ناخۆشم بۆ دەهات كە هەناسەی توندكردبووم ،ئەو منداڵە چۆن دەیتوانی بۆ ماوەیەكی زۆر لەنێو ئەو بۆنەدا بمێنێتەوە؟! دەمویست بزانم داخ��وا چی لەو كوتە ئاسنانە دەكات؟ ،بانگم كرد سەرەتا سەرنجێكی نەدامێو هەر بە كارەكەی خۆیەوە خەریكبوو، چوومە پێشترو دیسانەوە بە ئاماژە بانگم كرد ،نزیك بووەوەو ب��ەس��ەرس��وڕم��ان��ەوە لێیڕوانیمو پرسی؛ چ كارێكم پێیەتی؟ ،لێم پرسی ناوت چییە؟ ...تەنیا بەیەك وشە وەاڵمیدامەوە :دالوەر ...وتم: كوردی!؟ بە ئاستەم بە ئاماژەی سەر وتی :بەڵێ .پرسیم :دالوەر لەنێو ئەم زبڵەدا خەریكی چیت؟ لەكاتێكدا كە شەرم لەچاوانیدا مۆنجی دەدا ،س��ەری داخستو قاچی لەنێو زبڵەكەدا جواڵندو وردە وردە بە قاچی هەر زبڵەكانی ت���ێ���ك���وەردەدا ،پ��رس��ی��ارەك��ەم دووپاتكردەوە ،ئەویش ب ێ ئەوەی ك��ە س��ەری هەڵبڕێت پێیوتم: ئەوانە دەف��رۆش��م .وتم خۆ ئەو نەختە ئاسنو فافۆنو شتە پیسانە پارەیەكت بۆ ناكات ،لە وەاڵمدا
كیسەكەی دەستی راتەكاندو وتی: هەتا شەو زۆرتر دەبێت .چاوم بە دەستی راستی كەوت ،كە برینێكی ت���ازەی پ��ێ��وەب��وو .لێم پرسی؛ دەستت بۆ وای لێهاتووە؟ خوێنی س��ەر دەستی سڕییەوەو وتی: كاتێك ئاسنەكانم لەموگناتیسەكە جیادەكردنەوە دەستم بریندار بوو. وت���م :ئ��ەی بنەماڵەكەتان لەكوێیە؟ ل��ەوەاڵم��دا وت��ی :هیچ كەسێكم نییەو دوات��ر ئاماژەی ب��ەدوورت��ر ك��رد كە س ێ منداڵی دیكەش هەروەكو ئەو خەریكبوون لەناو زبڵەكەدا دەگ��ەڕان ،وتی: ئێمە پێكەوە دەژی���ن .پرسیم: ماڵەكەتان لەكوێیە؟ بەپێكەنینەوە وتی :ماڵمان نییە لەژێر پردەكان ی���ان ،ل��ە ق���ەراخ شەقامەكان، لەهەر شوێنێك بێت دەمێنینەوە. پێموت :بۆم باسدەكەی با بزانم چۆن دەژیتو چی دەخۆیت؟ لێیڕوانیمو وت��ی :پێشووتر لە دوكانێكدا شاگرد بووم ،بەاڵم یەكێك لەو مندااڵنەی كە لەگەڵمان بوو نەخۆش بوو .داوای قەرزم لە خاوەن دوكانەكە كرد ،بەاڵم نەیدامێ .منیش بە ناچاریی لە دوكانەكە دزیم كرد .چاوم تێبڕیو وت���������م :باشە بۆ ئ����ەو
كارەت كرد؟ بە روخسارێكی تێكچڕژاوەوە، دەستیكرد بە سوێندخواردنو وتی :كە هاوڕێكەم نەخۆش بوو دەبوایە دەواو دەرمانی بۆ بێنم. ئاخرەكەی چی لێهات؟ نێوچاوانی تێكناو سەری باداو وتی :هاوڕێکهم مردو و دواتر خاوەن دوكانەكەش كە زانی بەب ێ ئیزنی ئەو پارەیەم لە دوكانەكە هەڵگرتووە ،لەوێ دەری���ك���ردم .دوای ئ���ەوە ئیتر نەمتوانی كارێك بدۆزمەوەو بە ناچاریی رووم ل��ەو ك��ارە كرد ك��ە هاوڕێکانم خەریكیبوون. بەدرێژایی رۆژ لەسەر شەقامو لەنێو زبڵەكاندا دەگەڕێینو ئاسنو فافۆنو شتی تر كۆدەكەینەوەو شەوانە دەیفرۆشین. وتم :پارەكە چی لێدەكەی؟ سۆمایەك لە چاوانیدا دەركەوتو وتی :هەموومان پارەكەمان لەسەر یەك دادەنێینو بە نیوەی پارەكە بڕێك خۆراك دەكڕینو نیوەكەی تریش كۆدەكەینەوە .وتم :ئەی بۆچی هەموو پارەكەتان نادەن ب�����ە ن�����انو خ��ۆراك با
برسیی نەبن؟ لێیڕوانیمو وتی :ئەو هاوڕێیهی كە وتم گیانی لەدەست داوە ،تەنیا خوشكێكی هەیە، چونكە ئەویش كچەو ناتوانێت ل��ەس��ەر شەقامەكان بخەوێت. هەر بۆیە داوام��ان لە پاسەوانی گۆڕستانەكە كردووە ئیزنی بدات ێ بمێنێتەوەو ئێمەش شەوانە لەو لەبەرامبەر ئ��ەو ك��ارەدا پ��ارەی دەدەی���ن���ێ .پ��رس��ی��م؛ خوشكی هاوڕێکهت تەمەنی چەندە؟ شانی هەڵتەكاندو وتی« :بهقهدهر منە، چونكە ب��ااڵی هەر بەقەدەر من دەبێت». دڵ��ەخ��ورپ��ەی ئەوەم بوو كچۆڵەیەك ل��ەو تەمەنەدا ،كە بەدڵنیاییەوە ئەویش بۆخۆی كۆمەڵێك ح��ەزو ئاواتی هەیە، چ����ۆن دەت���وان���ێ���ت ش���ەوان���ە ل���ە گ���ۆڕس���ت���ان ،ئ���ەوی���ش لە گۆڕستانەكانی ئ��ێ��رەدا كە لە كەالوەكان كاولترن ،بخەوێت؟ ئەویش بەتاقی تەنیا؟! پێموت: باشە خوشكی هاوڕێکهت ناترسێ ل���ەوەی ش��ەوان��ە ب��ە تەنیا لەو گۆڕستانە دەخەوێت؟ لێیڕوانیمو وتی :چار نییە ،خۆ لەوە باشترە كە لەگەڵ ئێمەو لەسەر شەقامەكان لەنێو مرۆڤی
ج��ۆراوج��ۆرو خ��راپ��دا بخەوێت. هێشتاش هەر وەاڵمەكەی دالوەر ل��ە زەی��ن��م��دا دەزری��ن��گ��ێ��ت��ەوە، سەرەڕای ئەوەی كە تەمەنیشی لەخوارەوە بوو ،چاوەڕێی ئەوەم ن��ەدەك��رد س��ەرب��اری ئ��ەو ژیانە پ��ڕژان��ەی خ��ۆی ،بیر لە ژیانی كەسێكی تریش بكاتەوە. دن���ی���ای���ەك���ی دالوەر، سەیروسەمەرەی هەبوو ،رەنگە زۆر كەس س��ەرەڕای ئەوەی كە بۆ خۆیان بە ئاسودەیی دەژینو دەتوانن تەنانەت یارمەتییەكی هەرچەند كەمیش بەكەسانیتر بكەن ،بەاڵم بەداخەوە رەنگە ئەو یارمەتییانەیان لەبیر كردبێت، ب��ۆی��ە جیهانی دالوەر لەگەڵ جیهانی ئ��ەو كەسانە ،زەوی تا ئاسمان جیاوازیی هەبوو. وەاڵم��ەك��ەی دالوەر بەڕاستیی هەژێنەر ب��وو .پرسیارمكرد: خوشكی هاوڕێکهت ناوی چییە؟ وتی :ئاشنا. ه��ەرچ��ەن��دە م��ن ئ��اش��ن��ام ل��ە نزیكەوە نەدیتبوو ،ب��ەاڵم رووخساری دەهاتە پێش چاوم، جانتاكەم ك���ردەوە وت��م؛ بزانم دەت��وان��م یارمەتییەكی دالوەر ب���دەم ،ی��ان ن��ا؟ بڕێك پ��ارەی
وردهم پێبوو ه��ەر كە ویستم بیدەمێ ،لێیڕوانیمو وتی :خاڵە! من سواڵكەر نیم .ئەگەر سواڵكەر بوومایە زیاتر لەو بڕە پارەیەی كە ئێستا پەیدای دەكەم ،دەمتوانی لەسەر شەقامەكان ب ه دەستی بێنم .بەچەشنێك قسەی دەكرد كە وامدەزانی لەگەڵ مرۆڤێكی گەورەدا قسە دەكەم .پێكەنیمو وتم :دەزانم ،بارودۆخی منیش زۆر باش نییە ،بەاڵم حەزدەكەم نانی ئەمشەوت بە پارەی من بكڕی. چاوی لێكردمو وتی :نانەواخانەكە ئەوەتا لەوێیە ،ئەگەر حەزدەكەی ێ نانمان بۆ بكڕە. لەو ن���انو م��اس��ت��م ب��ۆ ك��ڕی��ن، كاتێك گ���ەڕام���ەوەو نانەكانم دانێ ،بەو خۆشحاڵییەوە كە لە رووخساریدا دیاربوو ،وتی :ئەو هەمووە !...دوای سوپاسكردنێك ب��ەرەو الی هاوڕێكانی ه��ەاڵتو ماستەكەی لەهەمانكاتیشدا ب����ەرزك����ردب����ووەوەو پیشانی هاوڕێكانی دەدا ،دوای ئەوە هەر چواریان كیسەكانیان هەڵگرتو ل��ەو شوێنە دوورك��ەوت��ن��ەوە. دەم��زان��ی كە ئ��ەوان ب��ەرەو الی گۆڕستانەكە دەچن. ئەو منداڵە وردیالنە ،بەو دڵە سافو بێگەردەیانەوە ،لەجیاتی دەرسو م��ەك��ت��ەب ،وەی�لان��ی شەقامەكانن بۆ ئەوەی برسێتیی نەكێشن ..دهبێ داهاتووی ئەو مندااڵنە چی لێ بێت؟! كاتێك لەو تەمەنەدا بۆ چارەسەرکردنی ه��اوڕێ��ك��ەی دزی���ك���رد ،تەنیا لەبەرئەوەی كە دڵە بچكۆالنەكەی تەحەمولی ئازاری هاوڕێكەی نەبوو، سبەین ێ ئەگەر خێزانی پێكەوەنا، بۆ تێركردنی سكی منداڵەكانی كە لە هاوڕێكەی ئازیزتر دەبن، چی دەك��ات؟! ئایا دالوەر دڵی دێڵێت موگناتیسو كیسەیەك بداتە دەست منداڵەكانیو وێڵی سەرشەقامو كۆاڵنەكانیان بكات؟
info@rozhnama.net
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
www.rozhnama.net
ئاکۆ محهمهد« :رۆژنامه» زۆر شتی ورووژاندووه؛ ک ه جێی سهرنجو لێکدانهو ه بووه.
«رۆژنامە»؛ ئۆرگانێكی حیزبیی بووە ،یان كەناڵێكی رەخنەگر؟ راپۆرتی :رۆژنامە
...............................................................
دوای ئ����ەوەی كۆمپانیای «وش�����ە» ،ب��ڕی��اری داخستنی «رۆژنامە»ی دەركرد ،چاودێران، لە هەڵسەنگاندنی ( )650ژمارەی رۆژن���ام���ەك���ەدا ،ل��ەوب��ڕوای��ەدان، ئاراستەی كاركردنی «رۆژنامە» لە بەرژەوەندیی بزووتنەوەی گۆڕانەوە ن��زی��ك ب����ووە ،ب���ەاڵم ن��ەب��ووەت��ە زمانحاڵی بزووتنەوەكە. رۆژنامەی «رۆژنامە» ،كە یەكەم ژمارەی بە رۆژانە لە ()2007/6/25 باڵوكرایەوەو دوای ئ��ەوەی بووە رۆژنامەیەكی هەفتانە)650( ، ژم��ارەی بە چەند پاشكۆیەكەوە دەركردووە .كۆمپانیای «وشە» كە خاوەندارێتیی «رۆژنامە» دەكات، بڕیاری دا ژم��ارە ( )650دوایین ژم���ارەی «رۆژن��ام��ە» بێت ،كە تەمەنی (چوار) ساڵی تێپەڕاندووە. هەرچەندە كۆمپانیاكە نزیک ه له بزووتنەوەی گۆڕان ،بەاڵم چاودێران جەخت ل��ەوە دەك��ەن��ەوە ،نزیكیی رۆژنامەو كۆمپانیاكە ،كاریگەریی نەكردووەتە سەر ئەدای رۆژنامەكە ب��ەش��ێ��وەی��ەك ،ببێتە زمانحاڵی ب��زووت��ن��ەوە سیاسییەكە ،كە خاوەنی ( )25كورسیی پەرلەمانی كوردستانو (هەشت) كورسیی پەرلەمانی عێراقە. د .هەڤاڵ ئەبوبەكر ،مامۆستای راگەیاندن لە زانكۆی سلێمانی، پێیوایە :رۆژنامەی «رۆژنامە»، لە سەرەتاوە تائێستا ،توانیویەتی جۆرێك لە كەسێتیو تایبەتمەندیی خۆی هەبێت« ،ئەوەیشە وایكردووە، بە ئاسانی نەبووە بە دەنگو رەنگی بزووتنەوەی گۆڕان ،بۆیە ئێستا كە بزووتنەوەكە بە ئاراستەیەكی تر هەنگاو دەنێتو دەیەوێت پەیڕەوی سیاسەتێكی ت��ازە بكات ،رەنگە لەگەڵ رۆژنامە تەباو گونجاو نەبێت، بۆیە داخستنی رۆژنامە لەوەباشترە كە ب��ەزۆر ببێتە دەن��گو رەنگی الیەنێكی دیاریكراو ،با ئەو الیەنەش دەنگی زۆرینەی ناڕەزایی خەڵكی كوردستانیش بێت». لە لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»، د .هەڤاڵ وتی« :دەتوانم شایەتی ئەوە بدەم ،كە (رۆژنامە) توانیویەتی زۆر كەیسی هەستیار بورووژێنێت، جا ئەو كەیسە لەالیەن داواك��اری گشتییەوە ،ی��ان ب��زووت��ن��ەوەی گ����ۆڕانو ه��ێ��زە سیاسییەكانی دیكەو دەس��ەاڵتو رۆشنبیرانەوە وەك پێویست بەدواداچوونیان بۆ نەكراوە ،ئەوە لەسەر «رۆژنامە» ماڵ نییە ،چونكە ئەو بەرپرسیارە لەوەی كەیسەكان بخاتەڕوو». بەبڕوای د .ههڤاڵ ،لە پێش ()2009/7/25وە تــــــــائێستا، ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان بە قۆناغی ج��ی��اوازدا رۆی��ش��ت��ووە ،ه��ەروەه��ا ب��ارودۆخ��ی سیاسییو ئابوورییو فەرهەنگیی لەكوردستاندا بە ب��ارودۆخ��ی ج��ی��اوازدا رۆیشتووە،
«رۆژنامە» لە هەندێك قۆناغدا ،توانیویەتی وەاڵمدەرەوەی قۆناغەكە بێتو لە هەندێك قۆناغدا نەیتوانیوە ئەوە بكات
ﻫﻴﺾ ﺯﻱ ﻲ ﺛﻴﺸﺔﺳﺎ ﺅﺫﺓﻱ ﺑﺎﻧﻜ ﻲ ﺛﺮ ﺔﻛ ﺎﻛﺎﺕ ﻫﺎﻭﻛﺎﺭﻳﻴ ﺳﺎﺯﻱ ﻧ ﺛﻴﺸﺔ
«رۆژنامە»یش لە هەندێك قۆناغدا، توانیویەتی وەاڵمدەرەوەی قۆناغەكە بێتو لە هەندێك قۆناغدا نەیتوانیوە ئەوە بكات ،وتیشی« :ئەوەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە بزووتنەوەكە، خۆی فۆڕمێكی تایبەتی نەگرتووەو هەمەڕەنگیی لە بیروبۆچوونیدا ه��ەی��ە ،ك���ە ب��زووت��ن��ەوەك��ەی��ش ئامانجو ستراتیژەكەی هێشتا قاڵبی نەگرتبێت ،بەدڵنیاییەوە میدیاكەشی ل��ەن��ێ��وان ش��ەق��امو ت��ەی��ارات��ی ن��ێ��وان دەس����ەاڵتو رۆش��ن��ب��ی��رانو خ����اوەن راك���انو ب��زووت��ن��ەوەك��ەش��دا ،بەئاسانی ناتوانێت دەن��گو رەن��گ بۆخۆی دیاریبكات». لەالیەكی دی��ك��ەش��ەوە ،ئاكۆ محەمەد ،سەرنووسەری رۆژنامەی «رووداو» ،پێیوایە« :رۆژنامە»، هەم وەك رۆژنامەیەكی بزووتنەوەی گ��ۆڕان تەماشا ك��راوە ،هەم وەك رۆژنامەیەكیش كە هەوڵیداوە ،لەوە دەربچێت ئۆرگانێكی حیزبیی بێت. ل����ە ل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��ش��دا ب��ۆ كۆتاژمارەی «رۆژنامە» ،وتی: «ن��اوەڕۆكو شكڵە ﺿﻴﻨﺔ
ﻝ٨
ﺎﻳﺎﺭﻱ ٢ﻱ ﺋ ﻲ٨ ﺿﺔﻧﺪ ﻃﻔﺘﺆﻃﺆﻛﺎﻧ ﺔﺭﻳﻜﺎ ﻭ ﺠﻴﻚ ﻭ ﺋﺔﻣ ﺔﺭﻧ َ َﺋﻴﺮﺍﻥ ﺳ
ﺷﺎﺭﻭ ﻴﺔﻛﺎﻥ ﺔﺗﻴ
ـﺔﻧـﻬـﺎ
ﺗ
ﻝ١٢
ﺎﻧﺆ ﻟﺔ ﺷ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﻧﺪﺍﻳﺔ ﻟﺔ ﻗﺔﻳﺮﺍ
ﻝ١٤
ﺳﺔﺭﺍﻧﺴ
m
Noﻲ Tueﻟﺔ)(2ﻳﺎﺭﻳ / 6/ 20ﻛﻮ26ﺭﺩ ﻛﺔﺩﺍ ﺳﺎﻳﻲ 07 ﺎﻭﺿﺔ ﻗﻮﺭ ﺳﻴﻲ ﻧ ﺳﻴﺎ
Fri 29
/ 6/ 20
07
ﻧﺮﺥ ) (500ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﻝ١١
No.5
ﺕ ﺑﺔ
ﺳﺔﺑﺎﺭﺓ ﻣﺔ ِﺭﻯ ﻯ ﻣﺔ ِﺭ ﻛﺎﺭﻃﺔ ﻭﺓﺕ ﻣﺎ
ﻴﻤﺘﻴﺎﺯ:
ﺧﺎﻭﺓﻧﻰ ﺋ
ﺎﻱ ﻭﺷﺔ
ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴ
ﻮﻭﺳﺔﺭ:
ﺳﺔﺭﻧ
ﺔﻛﺎﻥ
ﻋﺴﻴﻴ
ﺗـﺆﺭِﻯ ﺋـ
ﺔﺭﻯ ﻋ َﻴ
ﺮﺍﻕ ﺩﺍ
ﺍﻫ َﻴﻨﺎﻧﺔ
ﺩﺍﺛ
ﺭﺩﺓﻡ ﻟﺔﺑﺔ ﻗﺔﺭﺓﺗﺔﺛﺔ ﺅﺭﺩﺍﻳﺔ ﻱ ﺗﻴﺮ ﺭﺓﺷﺔ ﻫﺔ ِ ﻧﺮﺥ ) (٥٠٠ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﻛﺔ
ﺳــ َﻴﻠَﺔ ـﺎﺳــﻴـﺎ
ﺩﺓﺛﺆﺷﻴَﺖ
ﺆﺷﻴﻦ ﺩ
ﻝ٦
ﻝ١٠
ئاكۆ محەمەد: هەم وەك رۆژنامەیەكی بزووتنەوەی گۆڕان تەماشا كراوە ،هەم وەك رۆژنامەیەكیش كە هەوڵیداوە ،لەوە دەربچێت ئۆرگانێكی حیزبیی بێت
شوان محەمەد:
د .هەڤاڵ ئەبوبەكر:
ﻛﺆﻣﺔﻵﻳ
«رۆژنامە» ،پەیوەستە بەو قەیرانە گشتییەی لەسەر ئاستی جیهانیی رووی لە میدیای نووسراو كردووەو بەشێوەیەكیش لەشێوەكان لە كوردستانیش رەن��گ��ی��داوەت��ەوە، «بەشێكی دیكەش ،پەیوەندیی بەوەوە هەیە كە رۆژنامەكە ،زیاتر دەستی بۆ مەلەفەكانی سیاسەت راكێشاوە ،راستە لە چەند خولێكدا چەند پاشكۆیەكی دەرك���ردووە، بەاڵم بە گشتیی كەناڵەكان گرنگی زی��ات��ر ب��ە س��ی��اس��ەت دەدەن تا بوارەكانی دیكەیو لەناویشیاندا «رۆژن��ام��ە» زیاتر رۆژنامەیەكی سیاسیی بووە». س��ەرن��ووس��ەری «ئ��اوێ��ن��ە»، تێبینی ئ���ەوەی ه��ەی��ە ،لەكاتی قەیرانە سیاسییەكاندا« ،رۆژنامە» كەمتر رای بەرامبەری تێدا دەبینرا، «ئەوەش بەشێكی پەیوەندیی بە رۆژنامەكەوە هەیەو بەشێكیشی پەیوەندیی بە الیەنی بەرامبەرەوە ئەگەر بەو مەبەستە هەیە كە كەمتر قسەت بۆ دەكات، ب��ەاڵم دەب���وو رۆژن��ام��ەك��ە زیاتر دابخرێت كە لەالیەن هەوڵی بدایە كە بەردەوامیی بە دەنگی الیەنی بەرامبەر بدات ،كە كۆمپانیای سەربەخۆوە دەسەاڵتەو دەبوو ئەو دەنگە زیاتر تێیدا ببینرایە ،بەتایبەت لە كاتی بەڕێوەببرێ ت باشە، قەیرانەكاندا» .پێشیوایە :وەك پێویست ،بایەخی بە مەسەلەكانی بەاڵم ئەگەر گۆڕان، تایبەت بە الوانو ئافرەتان نەداوەو ئەوەیش كاریگەریی هەبووە لەسەر لەبەرئەوە دایبخات كە ئەدای رۆژنامەكە. بڕیاری داخستنی «رۆژنامە»، بەدڵی نەبووە ،ئەوا ب��ەش��ێ��ك��ی دی����اری چ���اودێ���رانو رۆژن���ام���ەن���ووس���ان���ی ت��ووش��ی دووبارەكردنەوەی میتۆدی سەرسوڕمان كرد ،بەاڵم بەشێكی چ����اودێ����ران ،داخ��س��ت��ن��ی ه��ەر یەكێتیو پارتیە رۆژنامەیەك ،بە ئاسایی دەزانن، بەتایبەت ئەگەر ئەو پەیامەی بۆی دامەزراوە گەیاندبێتی. د .هەڤاڵ ئەبوبەكر ،لەو روەوە سیاسییەكەی وا دەخوێنرایەوە كە كۆمپانیای «وشە»و بزووتنەوەی دەڵێت« :ناكرێت شانازیی بەوەوە لە بزووتنەوەكەوە نزیك بێت ،بەاڵم گۆڕانیان دام��ەزران��د ،كەسانێكی بكرێت رۆژنامەیەك كە دەردەچێت، ئەوە شتێك نییە كە بە عەیب بۆ سیاسینو بەرنامەی سیاسییان ( )6500ژمارە یان ( )500هەزار «رۆژنامە» حساب بكرێت ،چونكە هەیەو سەرەتا كەناڵی ()KNNو ژم���ارەی ل��ێ دەرچ����ووە ،بەڵكو لە رابردوودا ،چ ئەو كاتەی رۆژانە رادیۆیان نەبوو ،بۆیە بیروبۆچوونو هەر میدیایەك یان هەر پەیامو بووەو چ ئەو كاتەیش كە هەفتانە راكانیان لە «رۆژنامە»وە دەربڕیوە ،ب��زووت��ن��ەوەی��ەك ،وەاڵم����دەرەوەی بووە ،زۆر شتی ورووژان��دووە كە بەاڵم بەشێوەیەكی گشتیی ،ئەوە قۆناغێكی دیاریكراوە ،بۆیە نابێت نییە وەك باڵوكراوەیەكی حیزبیی پێمانوابێت ،بەردەوام دەستكەوت جێی سەرنجو لێكدانەوە بووە». ل��ەو ش��ت��ەدای��ە ك��ە ب��ەردەوام��ەو هەرچەندە بزووتنەوەی گۆڕان ،هاتبێتە بەرچاو». هەرچەندە بەشێكی چاودێرانو دەبێت لەسەر ئ��ەو شتە بڕۆین ل��ەم��اوەی ه���ەردوو هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانو ئەنجومەنی رۆژنامەنووسان ،تێبینییان لەسەر كە دامانمەزراندووە ،بەبێ ئەوەی نوێنەرانی عێراقدا ،باڵوكراوەیەكی بەشێكی كارەكانی «رۆژنامە» ب��ت��وان��ی��ن ت���ازەی ب��ك��ەی��ن��ەوە یا تایبەتی رۆژانەی بەناوی «بەرەو هەیە ،بەاڵم نیگەرانن لە داخستنی بیگۆڕین». وت��ی��ش��ی« :ئ��وم��ێ��د دەك���ەم، گ���ۆڕان» دەردەك����ردو لەڕێیەوە «رۆژن����ام����ە» ئ��ەگ��ەر ب��ەه��ۆی ئەو ستافەی لە رۆژنامەدا كاریان چ��االك��یو ك��ان��دی��دەك��ان��ی خ��ۆی «هەڵەی سیاسیی» داخرابێت. بەبۆچوونی ش��وان محەمەد ،ك����ردووە ،ل��ەن��او ك��ای��ە گ���ەورەو ن��م��ای��ش دەك�����رد ،ب����ەاڵم ئاكۆ پ��ێ��ی��وای��ە« :رۆژن����ام����ە» ،ل��ەو سەرنووسەری رۆژنامەی «ئاوێنە» ،گرنگەكەی دەنگی ن��اڕەزای��ی لە كاتە ه��ەس��ت��ی��اران��ەدا ،خزمەتی «رۆژن����ام����ە» ،ل��ە س���ەرەت���اوە كوردستاندا تەوزیف بكرێن ،بەو توانیویەتی خەڵكێكی زۆر بەالی شێوەیەی بە سیستم بكرێت». بزووتنەوەكەی كردووە. الی خۆشیەوە ،شوان محەمەد، لەو رووەشەوە وتی« :لەماوەی خۆیدا رابكێشێت« ،چونكە یەكەم ك��ارك��ردن��ی «رۆژن���ام���ە»دا ،دوو حیزبی ئۆپۆزسیۆن بوو رۆژنامەی دەڵ��ێ��ت« :ئ��ەگ��ەر (رۆژن���ام���ە) هەڵبژاردنی گرنگ لە كوردستانو لەو شێوەیەی هەبێتو گوزارشت ب���ەو م��ەب��ەس��ت��ە داب��خ��رێ��ت كە عێراق ئەنجام دران ،كە بزووتنەوەی لە رایەكی دیكە بكات ،كە رای لەالیەن كۆمپانیای سەربەخۆوە بەڕێوەببرێتو پەیوەندیی نێوان گۆڕان «رۆژنامە»ی بەكارهێناوەو دەسەاڵت نەبێت». بزووتنەوەی گ��ۆڕانو رۆژنامەكە بەاڵم ،بڕواشی وایە :بەشێك رەنگدانەوەی لەسەر رۆژنامەكە رێ��ك��ب��خ��رێ��ت��ەوە ،ك��ە ئ��ازادی��ی ل�����ە پ���اش���ەك���ش���ەی ه���ەب���ووە ،ه��ەروەه��ا زیاترو شەفافیو دیموكراسیی ئ����ەوان����ەی زیاتر بداتە رۆژنامەكە ،من ل��ەگ��ەڵ ئ����ەوەدامو كارێكی ﺍﻫﺎﺗﻮﻭ ب��اش��ە ،ب��ەش��ێ��وەی��ەك كە ﻃﺆ ِﺭﺓ ﻥ« ﻧﺔ ﻛﺔﻭﻳَﺘﺔ ﺳﺎﻟَﻰ ﺩ ﻰ ﺩﺓﻧﺮَﻳﺖ كەمترین حاڵەتی (گۆڕان) ﺔﺛﻴَﺪﺍ ﺓ ﺳﻴﺎﺳ ﻃﺔﺷ ﺩ ﺁ ﺔﻛﻰ ﻮ ﺩﺍﺩﻭ رەنگبداتەوە تێیدا ،بەاڵم ﺔﻯ ﻧ ﺑﺔﺭﺓﻳ ﻦ ﺑﺔﻫﺎﺩﻳﻦ :ﺒﺔﺭ » ﺿﺔﻧﺪ ﻨ ﻛﺎﺑﻴ ﻨﺎﻧﻰ ﺩﻳ ﺔﺭﺍﻣ ﻧﺪﻧﻰ ﺛَﻴﻜﻬَﻴ ﺳﺔﻵﺣﺔ ﻤﺎﻥ ﺑ ﺎﻭ ﺑﺆ ئ��ەگ��ەر ب��زووت��ن��ەوەی ﻃﺔﻳﺎ ﻫﺔﻧﻄ ﻮﻳَﺴﺘ ﺭﺍ ﻫﺔﻟَ گ����ۆڕان ،ل��ەب��ەرئ��ەوە «رۆژن��ام��ە» دابخات كە بەدڵی نەبووە، ی�������ان گ���رف���ت���ی س���ی���اس���ی���ی ب��ۆ دروس��ت��ك��ردووە، ئ���ەوا ب��ەب��ڕوای م�����������������ن، Tue
No.92
6/ 11 / 20 ﺮﺓﻛﺎﻥ 07 َ 50ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻠﺔ ﺑﺎﺭﻫﺔﻟﻄ ﺩﺓﻛﺔﻥ 0 ﻧﺮﺥ ﺋﺆﺗﺆﻣﺒَﻴ ﺭﺍﺳﺎﻥ َﻦ ﻫﺔ ﻴَﻨﺠﻮﻳ ﻝ ٨ﺛ
ﺳﻤﺎﻥ ﺎﻥ ﻋﻮ npala ﻋﺔﺩﻧ @ny yaho www. o.com adna
...ﻝ٦
ﺭﻭﻳﻦ
ﺑﺆ ﺔﻧﺘﺔﺭﻯ
ﺑﺔ ﺳ
ww
ﻣﺔ ﺋﺎﻏﺎ
ﻛﺮ ﺣﺔ
ﺑﺎﺑﺔ
ell.co
asiac
www.
ﺑﻜﺔ ﻮﺓﻧﺪﻳﻲ ﺭﺑﻮﻭﺍﻥ ١١١ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﺛﺔﻳ ﺑﺔﺷﺪﺍ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻯ ﻮﺯﺍﺭﻳﻲ ﺧﺰﻣﺔﺗﻄ
ﻝ٧
2008
w.ro ﺜﻴﻮﺗﺔﺭ zhna ma.co ﻯ ﻛﺆﻣ m ﻰ ﻭﺍﻧﺔ ﺧﻮﻳَﻨﺪﻧ No.24 6 Thu ﻰ ﻥ ﺑﺔﺑ َ 19/ 6/ 2008 ﻄﺔﻛﺎ ﻝ١٣ ﺧﻮﻳَﻨﺪﻧ 50ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻭﻭﺓ... ﻧﺮﺥ 0 َ ﻚ ﻟﺔ ﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﻫﺔﻧﺪﻳ ﺓﻳﺎﻥ ﺗَﻴ ﻜﺮﺩﻧﺔﻭ ﺗﺎﻗﻴ
2007 ﻴﻤﺘﻴﺎﺯ: rozh /11 /6 ﺓﻥ ﺋ ﻴﻤﺘﻴﺎﺯ: ﺸﺔﻣﻤﺔ www. nama.c ﺧﺎﻭ ﺎﻱ ﻭﺷﺔ 92ﺳَﻴ ﺓﻥ ﺋ sbeiy om ﺫﻣﺎﺭﺓ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴ ﺧﺎﻭ ﺎﻱ ﻭﺷﺔ ﺔﺭﻳَﻤﻰ .com ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴ ﺭﻧﻮﻭﺳﺔﺭ: ﻭﺍﻧﻰ ﻫ ﻳﻜﻦ ... ﺳﺔ ﺭﻧﻮﻭﺳﺔﺭ: َ ﺪﻭﻟﻶ ﺩﺍﻧﻴﺸﺘﻮ ﻭﺓ ﺧﺔﺭ ﺩﺍﺭ ﻋﺔﺑ ﺔﻛﺘﺔﺑﻰ ﺳﺔ َ ﺪﻭﻟﻶ َ ﻛﺎﻟﺔ ﺳﺔﺭ ٪١ﻱ ﺩﺍﺭ ﻋﺔﺑ ﺎﺭﻃَﻴﺈﻳﻰ ﻣ ﻣﻴﻰ ﺑﺔ ﺘﻮ ww ﻛ ٥ ﺳﺔﺭ ﻛﺸ w.ro ﺳﻰ ﺩﺓﺳﺘﺔﻯ ﺓﻯ ﺋﻴﺴﻼ ﻧﺔﻭﺓﻯ ﺘﺎﻥ ﺑﺔ zhna ﺑﻮﻭ ﺑﺔﺭﺛﺮ www. ﻮﺭﺩﺳ ﺑﺰﻭﻭﺗﻨﺔﻭ »ﻟــﺔ ﻛﺆ ﻴﺪﺍﻧﺔﻯ ﺇﻭﺍﺕ m ww a.c ﺳﻴﻰ ﺳﻴﻰ ﺋ ﺮﻯ ﻛﺪﺍ ﺩﺓ ro ﻭﺕ: ﻛ ﺔﻣﻴ w.sb om zhna ﺓﻳﺔﻛﻰ ﺳﺘﺔﻳﺔ ﻫﺎﻭﻛﺎﺕ ﺋ ﻧﻴﻰ ﺳﻴﺎ ﺫﻧــﺎﻣ ـﺔﻯ ﺔﺑﻰ ﺳﻴﺎ ﺮﺩﻭﻭﺓ«. eiy.c ma.c ﺔﺭﺍ ﺔﻛﺘ ٢٠٠٧ ﻝ٤ ﺭﺅ ﻣﺎﻥ ﻛ ﺔﻃﺆﺇﺓ«. ﺗﻰ ﺑﺔ ﺋﺎﺭﺍ ﺿﺔﻧﺪ ﺑﺔﺭ ﺩﻳﻜﺔﻯ om 2007 om ﺪﺍﻣﺎﻧﻰ ﻣ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ﻭَﻳﺈﺍﻯ ﻧﻴﻄ ﻴﺎﺳﺔﺗﻰ /٦ /٢٦ ﺪﺍﻥ ﻧ ﺣﻴﺰﺑﺎﻳﺔ ﺘﺒﻮﻭﻧﻰ ﺗﺔﻛﺎﻧﻰ /6 /29 ﺋﺔﻧ ﻴﺸﻴﻰ ﻴ ﻣﻴﻰ ـﻰ ﺳ ﺸﺔﻣﻤﺔ ﻭﺳ ﺛﺎﺭ ﺮﺩ، ﺔﺷﻜﺮﻛَ ﻃﺔﺷﺔﺛَ ﺋﻴﺴﻼ ﺩﺓﻛـﺮﺩﻧـ ﻫﺔﻳﻨﻲ ) (2ﺳَﻴ ﻓﺮﺓﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛﺔ ﺩﺭ ﻟﺔﻧَﻴﻮﺍﻥ ﻳﺘﺔﻭﺓ .ﺭﺓﻳﺔﻭﺓ ﺭﻯ َﻰ ﺑﺆ ﺋﺔﻭﺓ ﻛ ﺩﻳﻦ ﻟ ﺫﻣﺎﺭﺓ 5 ﻭﺍﻯ ﺋﺔﻃﺔ ﺭﻯ ﻛﺆﻣﺔﻟ ﻟــﺔ ﺛــﻴــﺎ ﻣﺎﺫﺓﻯ ﺫﻣﺎﺭﺓ ﻛﺮ ـﺔﻛ ـﺎﻥ، ﺩﻳﻜﺔﻯ ﺘﺎﻥ ﻟﻴَﺒﻜﺔﻭَ ﺎﺗﺮ ﻟﺔﻭﺑﺎ ﻴﺘﺔﻭﺓ. ﻟــﺔﺩ ﻨﻮﻭ ﺧــﺆﻯ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﺋﺎ ﺩﻳﻦﺀ ﺫﻳﻨﻰﻰﺗﺮﺓﻭﺓ ﺩﺳ ﺓﻯ ﺯﻳ ﺧﻮ َﻳﻨ ﺳــﻴــﻴـ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻴﺔ ﺑﺆ ﺳﺔﺭ ﺳ ﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﻳﻜﺒﻮﻭﻧﺔﻭ ـﻰ ﻛﻮﺭ ﺓﻛﺎﺭﻳﻰ ﻝ ٤ﺩﺓ ﻳﺔﻛَﻴﺘﻴﻰﺀ ﺫﺍﻳﺔﺗﻴﻰ ﻟﺔﻻﻳﺔﻛ ـﺎ ﺭﻛﻴﺎ ﻭﺭﺩ ﻜﺪﺍ ﻟﺔ ﺓﻯ ﺳــﻴـ ﺔﻭَﻳﺖ. ﻛﺔﺱ ﺩ ﺳﺘﻴﻦ«، ـﺮﺩﻧـ ﻧﺰ ﻓﺔﺗَﻴﻜﻲ ﺣﺰﺑَﻴﻜﻰ ﺸﻴﻰ ﺗﻮ ﺎﻥ ،ﺑﺔ ﺭﺅ ﺭﻛﻴﺎ ﻛﺎﺭ ﺪﺓﻛ »ﻫﺔﺭ ﻯﺩﺓﻭﺓ ـﺔﺭ ﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻴَ ﻴ ﻟﺔﻳﺔﻛﺘﺮ ﻭﺍﺫﺅﻛـ ﻴﺬﻳﻰ« ﻭﻥ ﺩﺓﺭ ﺓﻥ ،ﻛﺔ ﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﻟﺔﺷﻜﺮﻛَ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘ ﺔﺯﺍﻧﺪﻧﻰ ﺗﻮ ﺔﻣﻴﺸﺔ ـﺔﻙ ﺑـ ﺎﻣﺎﺫﺓ ﺗَﻴ ﺩﻭﺍﻯ ﻟﺔ ﻴَﺘﻰﺀ ﻴﻦ ﻛﺔﻭﺗﻮ ﻟﺔﻧﻴﻮﺍﻥ ﺋﺔﻣ ﺑﺔ ــﺎﺭﺓﻳ ﻳﺔﻛ ﻣﺒﺪ »ﺳﺘﺮﺍﺗ ﺎﺳﻰﺀ ﻫ ﻤﻰ ﺋ ﺤﺔﻣﺔﺩ ﻫﺔﺭَﻳ - ١٢ ﺳﻨﻮﻭﺭﺑ ﺴﺘﻤﺎﻥﺀ ﻧﺠﺎ َ ﺩﺍﺩﻭ ﺫﻣ ﻴﻦ، ﺳﺔﺭ ﻰﺀ ﺳﻴ ﻭﺍﻧﺔﻳﺔﻛﺪﺍ ﺔﻭﺓ ﺋﺔ ﻄﻲ ) ﻃﻔﺘﻮﻃﺆ ﺮﺍﻭﻥﺀ ﻭﺍﻥ ﻣ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪ » :ﻫﺔﻟَﻮَﻳ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﺮﺗﻮﻭﻯ ﻴﻜﻬﻴَﻨﺎﻧﻰ ﻫﺔﻧﻄﺎﻭﺑﻨَ ﺧﺖ ﻟﺔ ﺩﻧﻰ ﺛﺎﺭﺗ ﻭﺗﻨَﻴﻜﻰ ﺫﻳﺎﻧﻰ ﻗﻴﻜﺮﺩﻧ ﻟﺔ ﻣﺎﻧ ﺬﻧﺔ ﺑﺆ ﺭﺍ ﺷﻴﺮ ﻟﺔ ﺳﺔﺭ ﻜﻜﺔ ﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺟﺔ ﻭﺳــﺘــﻜــﺸﻨﻴﺎﺯﺩﺍ ﺘﻴﻰ ﻳﺔﻛﻄ ـﺎﺭﺓﻯ ﻟﻴ ﺛَ ﺳﻰ ﺋﺔﻣﺴﺎﻷ َﺘﺂﺀ ﺗﺎ ﺔﻭﺓﻛﺎﻥ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭ ﻛﻰ ﺭَﻳ ﺍﻧﻴﺎﻧﺪﺍ، ﺶ ﻧﺎﻛﺎﺗﺔ ﻤﺎﻥ ﺑﺔ ـ ﻃﺸ ﺋﻴﺴﺘﺎ ٤ﻭﻭﻻﺩﺍ ﺩﺭ ﻭﻭ ﺛَﻴ ﻟﺔﻧﻴَﻮ ﻴﻴﺔ ﺳﻴﺎ ﺓﺗﺎﻳﻴﺔﻛﺎﻧﻴ ﺔﻭﺓ ﻳﺎﻥ ﺑﺪﺭﻳ ﻗﻴﻜﺮﺩﻧ َﻮَﻳﺴﺘ ﺘﺎﻥ ﺩﺓﺭﺑ ﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺪﺍﺭﺓﻱ َ ﻴﻨﺪﺍﺭﻯ ﻮﺍﻥ ﺩ ﺳﺔﺭ ﻫﺔﻟ ﺗﺮ ﺖ ﺗﺎ ﺩﺳ ﺑﺔ ﺩﺓﻛــﺔﻧــ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻻﻳــﺔﻧــﺔ ﺭﻱ ﺋﻴ ﻫـــــﺔﺭﺩﺔﺵ ﻟﺔﻧَﻴ ﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺋﺔﻣﻣﻴﻰ ﻛﻮﺭ ﺴﺘﻴﺎﻥ ﺭﻛﻴﺎ ﻛﺔ ﻟﺔ ﺓﺿَﻴ ﺳــﻰ ﺫﻧﺎﻣﺔ ﺔﻭﺓ َﻮﺓﺑﺔ ﺮﻯ ــﻮﺍﻥ ﻛﺎﺑﻴﻨﺔﻛ ﺔﺇﻳ ﻫﺔﻟَﻮَﻳ ﺍﻧﻰ ﺗﻮ ﺋﻴﺴﻼ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺪﻧﻲ ﺛﻴَﺪ ﺑَﻴﺖ. ﺭﺅ ـﻰ ﺳــﻴــﺎ ﻟﺔ ﺋــ ﻮﻭ ﻟﺔﺑ ﻭﻯ ﻧــَﻴ ﻴﺎﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻧﻰﺭ ﻜﺮﺍﻭﻯ ﻧﺎﻣﻴﻖ ﻴﺎﺩﺓﻯ ﻭﺓ. (١ﺩﺍ ﺷﺔﺛﻴَﺪ ﺕﺀ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﻳَﻨ ﺳﺎﺑﻴﺮ ﺑ ﻧﺎﻣﺔﻱ ﺮﺍﻧـــ ﺔﻥ ﺩﺍﻫﺎﺗ ــﺮﺗــﻮ ﻗ ﺑﺈﻳﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﺔ ﺍﺩﻭ ﻃﺔ ﻭﺓﺳﺘﺎ ﻳَﺮﺓﻯ ﺯﺍﻧ ﻛﻰ ﺑﺎﻭﺓﺇﺛَﻴ ﺭﺗﻴﻴﺔﻭﺓ ﻭﺩﻳَــــ ﺔﻧﻲ ﺭﺍﻧﺔﻱ ﺤﺔﻣﺔﺩ ﺅﺫ ﺩﺓﻛــــ ﺛﺎﺭﺗﺔ ـﺔﻛــﻄ ﺭﺍﺯﻃـﺮﻯ ﺍﺯﻃﺮﻯ ﺔﻃﻮ ﺍﺗﻰ ﻛﻮﺭ ـﺔﺭﺩﺓﻡ ﺭﺗﻰ ﺩ ﺿــــﺎ ﻤﺎﻧﻲ، ﺑﺔ ﺭ ﺋﺔﻧﺠﻮﻭﻣ ﻳَﻨﺪﻛﺎ ﻣ ﻳـ ﻳﺶ ﺑﺔﺭ ﺩﻳﻤﻮﻛﺮ ﺓﺗﺔ ﺑ ﺳﺔﺭﺿﺎﻭﺓﻳﺔ ﻳﺔﻛﻴَﺘﻰﺀ ﺛﺎ ﺿﺔﻧﺪ ﺑـ ﺧﻮ ﺳﻠﻴ ﺛﺎ ﺋـــﺔﻭﺓ ـﺎﺗـﻮﻭﺓﻭﺓ ﺑﺔﺭﺓﻭ ﺩ .ﺪﻧﻲ ﺑﺎﻵ ﺩﻭﻳَﻨَﻴﻲ ﺋﺔﻭ ﺔﺣﻤﺔﺩ ﺑﻮﻭ ﺩﻭﺭ ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﻭﺳﺘﻴﻲ َﻳﻜﺮﺩﻥ ﺩﺓﺧــﺎﺗــﺔ ﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥﺀ ﻛﺔ ﻟﺔ ﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﺛــﺎﺭﺗــﻲ ﺗﺔﺇﻭﻭ، ﺛﻴﺸﺒﻴﻨﻰ ﺩﻧﻰ ﺩﺍﻫـ ﺩﺳﺘﺎﻥ َﻨ ﻳ ﻮﻭ ﺓﺕ ﺧﻮ ﻣﺔ- ﺓﻱ ﺋﺔﻟﺌ ﺩﺍﻧﺮﺍﻭﺓ .ﺮﺍﻳﻜﺮﺩ؛ ﻫﺔﻣ ﺸﻨﻴﺎﺯ ﻭﻧﺔ َ ﻛ ــﻮﻭﻥ، ﺧﺴﺘﻨﻰ ﻛﻮﺭ ﺭﺅﺫﻧﺎ ﺔﻱ ﺗﺔﻧﺪﺭ ﺿﺎﻛﺴﺎﺯ ﻮﺯﺍﺭﻳﻲ ﻳﺎﺭﻳﺪﺍ ﻭ ﻋﺰ ﺮﺍﻕ ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭ ﺭﺩﺭﺍﻭﺓ ﺧﺴﺘﻮﻭﺓ ﻴَﻜﻴﺎﻥ ﻛﺆﺑﻮ ــﻄـــﺮﺗـ ﺩﻭﻭ ﺛَﻴ ﻧﻴﺸﺘﻤﺎﻧﻰ ﺎﻥ ،ﺩﻭﺍ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭ ﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺎﻧﻄ ﺑﺈ ﻗﺔﻭﻣﻰ ﻗﻮﺗﺮﻯ ﻋﻴ ﺎﻭﺓ ﺋﺎﺷﻜ ﺤﺔﻣﺔﺩ ـﻲ ﺑﺆ ﺧﺰﻣﺔﺗﻄ ﺩﻧﻰ ﻳﺔﻛ ﺭﺩﻭﻭﻻ ﺑﺈﻳﺎ ﻜﻮﻣﺔﺗﺔ ﻭﺓﺭﻳـ ﺑﺆ ﺯﺓﻛ ﻳﺔﻙ ـﺎﻵ ﺳﻴﺎﺳﻴ ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﻓﺔﺭﻣ ﺓﻳــﺔﻛـ ﺘﻰ ﻜﻰ ﺑﺎﻵ ﻟَﺒﺬﺍﺭ ﻫــﺔ ﺪﻧﻲ ﺑـ ﻥﺀ ﺑﺆ ﻛﺮ ﻗﻴﺎﺩﺓﻯ ﻣﺎﻥ ﺳﺔﺭﺿ ﺑﺔﺭﺓﻯ ﻣ ﻳﺎﻧﺪﻥﺀ ﻳﺔﻛَﻴﺎﻧﻰ ﻟﺔ ﺛَﻴﺸﻨﻴﺎ ﺔﻯ ﻧﻮَﻳﻰ ﺣ ﺿﺔﻧﺪ ﺷﺎﻡ- ﺔﺭﻳﻼﻛ ﻴﺸﻨﻴﺎﺯَﻳ ﻟﺔ ﻫﺔ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺛــﺮﺅﺫ ﺳﻴﺴﺘﺔﻣﻲ ﺴﺘﺆﺗﺔ~ﻭﻭ ،ﺿﺎﻛﺘﺮ ﺧﻮَﻳﻨﺪ ﺋﺔﺑﻮﺑﺔ ﺧﻮﻳَﻨ ﻝ٢ ﺑﺔﺭ ﻳﺒﺔﺗﻴﻲ ﻵﻡ ﺑﺔ ﻳﺔﻛَﻴﻚ ﺫﻧﺎﻣﺔ- ﻫﺔ ﺎﺑﻴﻨ ﺘﺎﻥ ﻟﺔﻣﺔﻭ َﺔﻛﺎﻧﻰ ﺭﺍﻃﺔ ﺎﻧﻴﻴﺔﻭﺓ ﺛَﻳﺔﻛَﻴﺘﻴﺸﻰ ﻭﻭﺓ... ﺴﺎﻟَﻲ ﺔﻛﺘﺔﺑﻲ ﺳﺔﺭ ﺑﻜﺔﻳﻦ« .ﻭﺗﻲ: ﻛﻰ ﺗﺎ ﻄﺔﻳﺎﻧﺪ :ﻃ ﻛﻮﺭﺩﺳ ﺔﻳﺎﻧﺪﻧﻰ ﻛ ﻮﻭ ،ﺑﺔ ﻫﺔﻟَﺆ ﻭﻣﺔﻧﻲ ﺭﺅ ﺘﻴﺪﺍ ﺧ ﻮﺯﺍﺭﻳﻲ ﺳﺔﺭﺀ ﻟــﺔ ﺔﻙ ﻜﺮﺩ ﻭﺓ. ﺋﺔﻣ ﻛﺔ ﻟﺔ ﻭﺓﻛ ﺭﺍﻳ ﺔﺵ ﻣ ﻫﺎﺗ ﺿﺎﻭﺓﻳﺔ ﻭﺳ ﺠﻮ ﺮﺍﻥ ﺔﺗﻄ ﺔﺇَﻳﺘﺔ ﺔﺭﺛﺸﻜ ﺭﺍﻃ ﺎﺭﺓ ﻣﺎﻭﺓﻳ ﻟﺔﺭﻳﻰ ﻛﺔﻧﺎﻟ ﺛﻠﺔ ﺩﻭ ﺔﻣﺔﻭﺓ .ﻮﻭﻧـﺔﻭﺓ ﺈﻳﺎﺭﻱ ﺟﻴﺪﻳﻲ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺩﺍ ﻛﺎﺭﻱ ﻟﺔ ﻭﻧﺔﻭﺓﻛ ﻛﺎﺗﺪﺍ ﺋﺔﻧ ﺗﺔﻧﺪﺭ ﻫﺔﺭَﻳﻤﻰ ﺭﺓﻭ ﺋَﻴ ﻜﺎﺭﺍﻥ ﺧﺰﻣ ﺴﻮﻟَﺔﺀ ﺿ ﻴﻴﺔﻛﺎﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﺑﺆ ﺭﺍﻥ ﺑﻄ َِ ﺳ ﺑ ﺳﺔﺭ ﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻳﺔﻛﺪﺍ ﺮﺩﺍﻳﺔﺗﻰ ﺳﺎﻟَﻰ ﻛﻰ ﻛ ﻛــﺆﺑـ ﻭﺓﻭ ﺑــﺔ ﻳﺔﻛَﻴﻜﺔ ﺑﺆ ﺔﻳﺔ ﻛﺮَﻳ ﺔﻛﺔ ﻟﺔ ﺣﻜﻮﻣ ﺑﺆ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺧﻮَﻳﻨﻜﺎ ﻧﻲ ،ﻃﻔﺘﻮﻃﺆ ﺔﺭﻛﻮﻙ ﻳﻮﻧﺲ ﻟَﻴﺜﺮﺳﺮﺍﻭﺓ ﺘﻮﻃﺆﻳﺔﻛﻰ ﺎﻧﻰ ﺋﺔﻡ ﻰ ﺑﺈﻳﺎﺭﻱ ﻭﺓﺭﺑﻄﺮﻡﺀ ﺓﻱ ﻛﺆﺑﻮ ﻧﺰﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﺩﻧﺔﻛﺎﻥ ــﺔﻭﺓﻱ ﺧﻲ ﺛ ﻜﺪﺍﻜﺎﺭﻳﻴﺔ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﻮﺳﻒ ﻴﺪﺍ، ﺋ ﺮﺩﻭ ــﺎﺭ ﻃﻔ ﻫ ﻧﺮ ﺑﺔﺛَﻴ ﻣﺔ« ﻟﺔ ﻛﺆﺑ ﻭﺩﺍ ﺳﺔﺭﻛ ﺤﺔﻣﺔﺩ ﺇﺍﻧ ﺎﻧﺔ ﺛﺔﻛ ﺩﻧﻲ ﻛ ﺬﺍﺭ ﺔﺵ ﺑﺆ ﺮﺓﻛ ﻴﺸﺘﻤﺎ ﺑﺆ ﺎﺭﺗ ﺔﻭﺓ ﻟﺔ ﻃﺆ ﻟﺔ ﺯﺍﺭﻯ ﻮﻭ ﻛﺔ ﺓﺭﺑ ﺧﺆﺷﺨ ﻃﺎﻛﺎﻧﻲ ﺖﺀ ﻛــ ﻜﻮﻣﺔﺕ، ﻫﺔﻟَﺒ ﺛ ﺩﺓﺭﺱ ﻫﺎﺩﻳﻦ ﻳ ﺓﻛﺮَﻳﺖ ﺋﺔﻣ ﻛﺎﺩﻳ ﻛﺎﺗَﻴ ﻟَﺒﺬﺍﺭ ﺸﻲ ﻧ ﺭﻭﺩﺅﺧ ﺮﺍﻭﺓﺗﺔ ﺓﺑﺔﺭﻱ ﺔﻳﺎﻧﺪﺑ ﺩﺓﻛﺮَﻳﺖ ﺛﺎﺭﻳَﺰ ﺩ ﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻛﺔ ﺿﻮﻧﻜﺔ ﺩﺓﺀ ﺑﻜﺮﻳَ ﺎﻧﻲ ﻧﺔ ﻟﺔ ﻭﺍﻯ ﻳﺔﻛﻴَﺘﻰﺀ ﻳﻰ ﺣ »ﺭﺅﺫﻧﺎ ﺫﻯ ﺭﺍﺑﺮﺩﻭﻛﺮﺩﻭﻭﻳﺎﻧﺔ ،ﻣ ﻴﺎﺩﺓﻯ ﻛﺔﻣﻴﺎﻥ ﻭﺗﻮﻭﻥ، ﻫﺔ ﺑَﻴﺩﺖ ﺑﺎ ﺑﺔ ﻫﺔﺭَﻳﻢﺀ ﺛﺎﺭﺗﻲ ﺬﺍﺭﺩﻧﻲ ﻝ٢ ﻭﺓﺭﻭﺍﻧﺪﺗﻴﻲ ﻟﺔ ﺳﻲ ﺋﺎﺳﺎﻳ ﺔﺕ ﺑﺆ ﻛﺎﻧﺔﻭﺓ. ﺮﻯ ﻗ ﺭﺍﻳﻄ ﻮﺍﻥ ﺳﺔﺭﻛﺮ ﺿﺎ ِ ﺔﻯ ﻧﻮَ ﺩﺓﺭﻣ ﺩﻥ ﻟﺔﻭ »ﻛﺆﺑ ﺓﺩﺭَﻳﺖ، ﺛﺔﻛﺔﻛﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺪﻳﻰ ﺑﺔﻭ ﺭﻛﻴﺎﻭﺓ ﻫﻴَﻨ ﺓﻳﺔﻛﻰ ﺑﺔﺇَﻳﻜﺔ ﺩﻭﻭﺭﺅ ﺘﺔﻭﺓ .ﺪﻭﻟَﻶ ،ﺑﺔ~ﻳَﻮ ﻭﺳﺘﻴﻲ ﻮﺍﻥ ﺗﺎﻳﺒ ﺍﺯﻃ ﺓ«... ﺮﻯ ﻳﻜﺮ ﻲﺀ َﺒ ﺳﻴﺎ ﺎﻧﻰ ﺎﺑﻴﻨ ﻤﺔ ﻭﻥ، ﻟ ﻴ ﺔﻱ ﺓ ﺿﺎﻭ ﻫﺔ ﻜﺮﻳ ﻟﺔﻧ ﺟﺆﺭﻱ ﻟﺔ ﻣﻴﺴﺮ ﺑﺔ ﺭ ﻟﺔ ﻧَﻴ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧ ﺔﻥ ﺗﻮ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺑﺔﺭﺍﺯﻃ ﺪﺍﺭ ﻫﺔﺭﻳ ﺸﺎﺭﻳﺎﻥ ﺎﻧﺪ :ﻟﺔ ﺔﻧﺠﺎﻣﺪ ﻮﻭﺓﺗﺔﻭ ﻛﻲ ﺓﻛﺔَ ﺎﻧﻰ ﻛ ﺛﻼﻧﺔﻛ ﻫﺔﻳﺔﻭ ﺭﻳﻲ ﺑ ِ ﻟﻴﺬﻧ ﻨﺔﺭ ــﺪﺍﺕﺀ ﻳﺔﻛﻴَﺘ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺳﺔﺭ َﻤﺎﻧﻰ ﺑﺔﺭﺯﺑ َﺷﻴﺮﻛﺆ ﻋﺔﺑ ﺔﻱ ﺗﺔﻧﺪﺭ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: ﻳَﺪ ﺋ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻲ ﻳﺎﺳﺎﻳﺔ ﻳَﺰﻃﺎﻭ َﺔﻧﺪﺍﻣﻲ ﺘﻲ ﺑﺔﺷ ﻴﺴﺖﺀ ﻓﺆﺗﺆ: ﺑﺔﻋﺲ ﺋﺔﻟﺌﺔﺣﻤﺔﺩ ﺩﻭﺭﻳﺶ ﻧﺰﻳﻜﺒ ﻜﻬﻴَﻨﻟﺔ ﺛﺎﺭ ﺔﻱ ﺭﺍﻃﺔﻳﺸﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛﺔ ﻟﺔﻻﻳ ﻫﺎﻭﻛﺎﺕ ﺸﻰ ﺳﻠﻴ ﻭﺓﺀ ﻟﺔ ﻭﻵﺗَﻴﻜﺪﺍ ﻓ ﺩﻳﻜﺔ ﺑﺔﺇ ــﻮﺛَﻴﻭﻥ ﺎﺕ ﻛﺔ (ﻱ ﺭﺍ ﺭﻱ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻛﺆﺗﺎﻳﻲ ﺿﺆﻧَﻴ ﺩﻛﺘﺆﺭ َ ﺔﺭﻣﺎﻧﻄ ﺣﻴﺰﺑﺔﺩﺍ ﻃﺆﺭِﺍﻧﻜﺎ ﻛﺔﻳﺎﻧﺪﺍ ِﺭﻭﺑ ﺔﻻﻳﺔﻥ ﺯﻱ ﻟ »ﻭﺓﻙ ﺯﺅﺭ ﻋﻴﺰﺓﺕ ﻴﺬﻧﺔﻱ ﺋﺔﺣﻤﺔﺩ ،ﺋ ﺅﺫﻧﺎﻣ ﻤﻲ ﻧﺲ ﻭﺓ. ﻜﻲ ﺳﺎﻳ ﺎﺭﺑ ﺩﺓﻛ ﺮﺩﺓ ﺎﻣﺔ ﻮﺍ ﻧﻴ ﻭﺓ. ﺸﻲ: ﺕ ﻟ ﺴﺘ ﺔ،ﻟﺔ ﻚ ﻟﺔ ﻕﺀ ﻓ ﻟﺔ ﺍﻧﺮﺍ ﻳﻮ ـﺎ ﻴ ﺰﺑﺔ ﻴ ﻃــ ﺷﺔﺭ ﺑﺔﻏﺪﺍﻭ ﺔﻻﻳﺔﻥ ﻟ ﻏﺪﺍ ﻛـ ﻧﺔﻭ ﺷَ ﺅﺫﻧ ﻭﻵﺗَ ﻫﺔﻧﺪَﻳ ﺑﺔ ﺭ ﺗﺎﻳﺒﺔ ﺳﺎﻳﺸﻲ ﺔﺭﻛﻮﻙ ﺳﻴ ﺋﺔﻭﺓ ﺮﺍ ﺮﺍﻕ ﺩ ﻭﺓﻛ ِ ﺭﺯ ﻭﺗﻴ ﻃﺸﺘﻴﻲ ﺣﻴ ﻭ ﻛﻴﺎ ﺗﺎ ﺋــﺎﺭﺍ ﺮﺱ ﻟﺔ ﺋﺎﺸﺘﺈﺍﺳﺖ ﻛ ﺎﺯﺍﻧَﻴﺖ ﻳﺖﺀ ﺑﺔ )ﺭ ـﻲ ﻟــﺔ ﺔﻛــﻤــﺎﻥ ﻣﻲ ﻋَﻴ ﺬﺍﺭﺩﻧﺎ ﺛﺸﺘﻴﻮﺍﻥ ﺮﺍﻕ ﺎﻣﺔ – ﻟﺔ ﺑﺔ ﻥﺀ ﻓﺎﻳﺔﻕ ﻮﺍﻥ ﺑﺔﺭﺓﻭ ـﺆﻳــﺔ ﺑــﺆ ﺎﻯ ﺗﻮﺭ ﺋﻴﺮﺍﻥ ﻗﺔﻭﻣﻴﻰ ﻗﻮﺗﺮﻯ ﻋﻴ ﺎﻧﻰ ﺳﺔﺭﺿﺎ ﺩﺍﻳﺔﺗﻴﻲ ﺴﺖﺀ ﻧﻲ، ﺎﻧﻲ ﻋَﻴ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺋﺎ ﺬﺍﺭﺩﻧﻲ ﻛ ﺳﺔﺭﻱﺀ ﺩﺍﺑﻨﺮَﻳﺖ ﻟ ﺓﻳﺔﻭﺓ، ﺭﻳـ ﺳﻴﺎﺳﺔﺗﻰﻋﺲ ﺑ ِ ﺭﺅﺫﻧ ﺭﺓﻭ َ ـﺔﺭ ﺑـ ﻄﺆﺭَ ﺭﺍﺑﻄﻴﺮَﻳﺖ ﺷﺪﺍﺭﻳﻲ ﺳﻮﺛ ﺑﺔﺭﺛ ﺔﻯ ﺛ ﺳﺎﻳﺶ ﻧ ﻛﻮﺁ ﺩ. ﺎﻳﺔﻙﺀ ﻮﻡ ،ﺋﺔﻧﺪﺍ ﻛﻲ ﻫﺔﻟَﺒ ﺭﻳﻜﺮﺩﻧﺔﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻲ ﻧَﻴ ﻫﺔﻟَﻮَﻳ ﻟﺔﻣ َﺒ ﺳﻠﻴَﻤﺎ ﺆ~ﺍﻧــﻜــﺎ ـﺮﺅﺫﺓﻳ ـ ﺯﻳﻲ ﺋﺔﻭ ﺔﻭﺍﻟَﺔﻛ ﻫـ ﺳﺔﺭ ﺑﺆ ﻧﺰﻳﻚ ﻟﺔ ﺳﺔﺭﻯ ﺘﺎﻥ ﺑﺔ ﻭﻯ ﺑﺔ ﻗﻴﺎﺩﺓﻯ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻴﺔﻛ ﻭﺩﺍ ﺳﺔﺭﻛﺮ ﺎﻳﺔﺗﻴﻲ ﺋﺎ ﺎﻧﻰ ﺷﺪﺍ ﺑﻨﺔﻣ ــﺴ ـ ﻝ١٩ ﻟﺔﻭﺑﺎﺭ ﻟﺔ ﺛﺔﺭ ﺠﻮﻣﺔﻧﻲ ﺔﺕ ﺑﺔ ﻫﺔﻟ ﺒﻜﺔﻭﻥ ﻟﺔ ﺋﻜﻴﺪﻱ ﺛ ﺳﺔﺭﺅ ـ ﺩﻭﺍ ﻛﻰ ﻧﻴﺎﻧﺔﻭﺓ ﺸﺔﻭﺓﻭ ﺑﺔ ﺑﺔﻵﻡ ﻫ ﻰ ﺮﺩ: ﻫﻴَﺮﺷﺔﻛ ﻛﻮﺭﺩﺳ ﺿﺎﺭﺓ ﺰﻃﺎﻛﺎﻥ ﻳﺔﻛﺘﺮ ﺗﺎﻳﺒ ﺋﺔﻧ ﺑﺔ ﺑﺔ ﺨﺔﺭﻱ ﻛﺎ ﺳﺘﺎﻥ، »ﺑــﺆ ﻃ ﻭﺳــﺘــﻴــﺪﺍ ،ﺿﺎﻛﺴﺎ ﻛﺎﺭﻱ ﺗﺔ ﺑﻜﺮَﻳﺖ. ﺳﺔﺭﺿﺎﻭﺓﻳﺔ ﺭﺗﻰ ﺿﺎﺭﺓ ﻧﺎﻣﺔﻯ ــﺎﺩ ﻣــﺔﻋ ﻴَﺘﻲﺀ ﺑﺔﺛَﻴ ﺫﻯ ﺭﺍﺑﺮﺩﻭ ﻥﺑﺔﺳﺔﺭﺅﻛ ﻮﻭﺓ ﻧﺎ ﺳﻴﻠﺔﻛﺎ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻳﻜ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﻧﺔﻭﺓﻱ ﺎﺳﺎﻳﺔﻛﻲ ﺔﻧﺔﻛﺎﻥ ﺭﻳَﻜ ﺑﺔﻵﻡ ﻫﺎﺗﻮﻭﺓ ﺳﺎﻳﺸﻰ ﻛﻮﺭﺩ ﺛﺎﺭَﻳ ﻭﻭﺓ ﺑﺆ ﻳَﻜ ﺔﻧــﺪﺭ ﻳﺔﻛ ﺘﺎﻥ ﺴﺘ ﻛﻰ ﺛﺎ ﻮﺳﻤﺎﻥ ﺑﺔ ﺭﺅﺫ ﺑَﻴﺘﺔ ﺛَﻴ ﻴﻴﺪﺍ ﺑﻜﺔﻥ ،ﺩﻭﻳَﻨﺂﺀ ﻓﺔ ﻜﻴﺎ ﺔﻧﺪ ﺭﺅ ﺎﻛﺎﻧﺪﺍ ﻟﺔ ﺷﻴﻴﺎﻧﺔ ﺖ، ﻮﻭ ﻜﺮﺗَﻴﺮﻯ ﻛﺔ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺗﺎﺯﺓﺩﺍ ﻫﺔﺭَﻳﻤﻰ ﻭﺗﻮﻭﻥ. ﺩ .ﻓــﻮﺋ ﺳﻲ ﺗـ � ﺔﻛﺔ ﻛﻮﺭﺩﺳ ﺍﻧــﺔﺩﺍ ﺭﻫﺔﺭَﻳﻤﻲ ﺔﺭﺅ ﺳﻴﺎﺳ ﺲﻭﺓﻓﺪَﻳ ﺔﺣﻤﺔﺩ ﺭَﻳﻜﺨ ﺸﺘﻴﺎﻥ ﺘﺎﻥ ﻮﺍﺭَﻳﻚ ﺩﻭﺍ ﻛﺆﺑ ﻛﺮﺍﻭﺓ ،ﻛﺔ ﻳﺳﺔﺭﺟﺔﻡ ﻻﻳ ﺩﻭﺍﺑﺨﺮَﻳ ﻤﺎﻳﻴﺔﻙ ﻧﺔ ﺑﻜﺔﻥ ـﺔﺭﻯ ﺋﺎ ﺔﺗﺎﻧﺔﻯ ﻮﺳﻒ ﻧﺔﺧﺆ ﺍﺩﻃ ﺔﻯ ـﺔﻭﺓ ﻋ ﺟﺔﻻﻧﻰ ﺫﻳﺎﻧﻲ ﻴﺎﺭﻛﺮﺩ ﺔﻱ ﺅﺫ ﺑﺔﺇَﻳﻜﺔ ﻧﺔﻛﺔﻯ ﺿ ﺑﺔﻋ ﻃﻮﻟَﺜﻰ ﺳ ﻛﻮﺭﺩﺳ ﺓﻯ ﻫﺔﻓﺘﺔﻳ ﺷﻰ ﺳ ﺸﺘﻮﻭﺓ. ﺔﻛﺘﺔﺑﻲ ﺳﻴﺎ ﺔﻳﻤﺎﻧﻲ ﺔﺭﻛﻮﻙ ﺳﺔﺭ َﻨ ﺎﺳﻴﺪﺍ، ـ ـﻜ ﻫﺎﺩﻳﻦ ﻳ ﻟﺔﻡ ﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺖ ﻟﺔ ﺩ ﻟﺔﻭ ﺛﻴَﺸﻨ ﺔﻣﺔ ﻛﺆﻧ ﻟﺔﻃ َ ﺔﻝ ﻛﺎﺗﻴﻲ ﻳﻮﻧﺲ ﺋﺔﻟﺌ ﻴﻴﺎﻧﺔﻯ ﺑﺎﻧﻄﻬَﻴﺴﺘﻄﺔﻯ ﺑ ﺛﺮﺅﺳﺔﻯ ﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻛ ﻻﻳﺔ ﺍﺗﻰ ﺴﺔﻳﺔﻙ ﺖ ﺗﺎ ﻣﺎﻭ ﻚ ﻳﺎﻥ ﺭﻳ ﺭﻱ ﻟﺔ ﺠﻮﻣﺔﻧﻲ ﺎﻭﺛ ﺑــﺔﺇَﻳ ـﻮﺓﺑ ﺋﺔﻭ ﺗﺆﻣ َﻜﻤﺎﻥ ﺰﺍﻧﺔﻛﺔ ﺔﺑﻲ ﺳﻴ ﻣ ﻛ ﺭﺅﻳ ﻻﻳﺔﻛﻰ ﺩﻳـ ﺑﺪﻭﻟَﻶ ﺋﺆ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﺎﻧﺪ: ﻧﺎﺑَﻴ ﺑﻜﺮَﻳﻦﺀ ﺎﺳﺔﺗﺔ ﺎﻳﺔﺧﻰ ﻟﺔ ﻣﺔﺩ ﻛﺔﺳﻴ ﺑﺔ ﺳﻴﺴﺘ ﺖ ،ﻛﺔ ﻛﺔﻡ ﻭﻳ ﺭﺓﺑ ﻛﺮﺍﻭﺓ، ﺩﻳﻤﻮﻛﺮ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﻭﺓﺀ ﺧَﻴ ﺪﻯ ﺈﻳﺎﺭﻱ ﻟﻴﺴﺘﻲ ﻫ ﺭﺍﻃﺔﻳ ﺔﻛﺘﺔﺑﻲ ﻗ ﺎﺩﺓ ﺑﻜﺮَﻳ ﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻧﻲ ﻫﻴﺾ ﺑﺈﻳﺎﺭَﻳ ﺭﺍﻥ ﺗﺎ ﻛﺎ ﺩﻧﻲ ﺋﺔﻧ ﺔﻛﺘ ـﺔﺩﻭﺍﻯ ﻛ ﻴﺎﻥ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺋﺔﻭ ﺳﻴ ﻟﺔ َﻄﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺔ ﻜﺮﺍﻭﻯ ﺋﺎﻣ ﻣﺤﺔﻣﺔﺩ ،ﻛﺔ ،ﺑﺔﺗﻮﻧ »ﻫﻴﺾ ﻫﺔ ﻣﺤﺔﺋﺔﻭ ﻭﻵﺗﺔ ﻋﺔ ﻳﺶ ﻳﺔ ﺫﻧــﺎﻣـﺔﻱ ﺓﻱ ﻣ ﻳﺎﻥ ﻨﺔ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﻧﺔﻣﺎ ﻛﺮﻳَ ﻣﺎﺭﺓ ﺑﻜﺮَﻳﻨﺔﻭﺓ .ﺪﻭﻟَــﻶ ﺑ ﺎﻳﺔﺷﻰ ﻟَﺒﺬﺍﺭ ﻫﺔﻟ ﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻱ ﻣ َﻮَﻳﺴﺖﺀ ﺑ ﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﺟﺔﻻﻥ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﻴ ﺭﺓﻳﺔﻱ ﺯﻳﺎﺩ ﻳﺸﻚﺀ ﻜﺮﺩﺓﻭﺓ ﺖ. ﻭﺗﻰ: ﻣﻴﺴﺮ ﺑﺔﻫﺆﻳﺔﻭﺓ ﺭﺓﺳﻤﻴﻲ ﺠﻮﻣﺔﻧﻲ ﻧﻮَﻳ ﺑﺆ ﻫﺔ ﺮﻃﺔ ﻭﻯ ـ ﺛﻴَﺪﺓ ﻧﺠﻴﺖ«. ـﻮﻧــﻜــﺔ ﻋﻴﺰﺓﺕ ﻟـ ﻳﺔﻛﻄﺔﻳﺸﺘﻨ ﻴﻴﺔ ﻛﺔ ﺋﺎﻳﺎ ﺪﺓﺩﺓﻥ، ﺔﺩﺍ ﻛﺔ َﺔﻭﺓ ﺔﺭﺅﻛﻲ ﻭﻧــﺔﻭ ﺭﺅ ﺩﻭﺍ ﻫﺔﻟ َﺒﺬﺍﺭﺩ ﺋﺆ ﻟﺔ ﻛﺆﺑ ﺑﺮﺓ ﺛﺎ ﺑﺆ ﺛﺰ ﻟﺔ ﻣﺎﻟ َ ﻜﻰ ﻧﺎﺯﺍﻧَﻴ ﺭﻭﻭﻧﻴ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭ ــﺰ ﻋــﺔﺑ ﺔﻭ ﻳﺎﺳ ﺩﺑﻮﻭﻧﻰ ﺎﻃﻮ َ ـــــﺔﺇﻭ ﺩﻥ ﻃﻮﻣ ﺮﺩﺓﻭﺓﺀ ﺑﺆ ﺮﺩﻭﻭﻥ، ﺓﻭﺓ ﺑﺔ ﺑﺔ ﻭﺓ. ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﻛﻰ ﺿـ ــ ﺎﺭﻧ ــﻮ ﻥﺀ ﻀﺎﻧ ﺳ ـ ﻫﺔﻟ ﺋﺔﻧ ِ ﻧﻦ. ﺩﻧﻲ ﻛﺔ ﻴ ﺓ«. ﺭﺗﻲ ﻓﻴﺰ ـﻰ ﺑﻮ ــ ﺔﺭﺅ ــﺆﺑ َ ﺩﻳ ﺋﺔﻭ ﺩﻧﻴﺎ ﻳ ﻴ ﺋﻲ، ﻭﺓ، َ ـ ﻧ ﻭﻭﺑ ﻳﺔ. ﻛ ﻟ ــﺎﺭ ـ ﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﺬﺓﺛ ﺔﻭﺍ َ ﻭﻭ ﺓﻳﻴﺔﻛﺎ ﻴﺮﻳﻰﺀ ﻧﺎﻣﺔﻱ ﻭﺓﻭ َﺜﻰ ــﺎﻟ ﺓﻳﺔ ﻳﺎﻥ ﻨﻜﺮ ﺔﻭﺍ ﺮﻳﺎﻧﺪﺍ، ﻲﺀ ﺛﺎ » ﺘﺔ ﻛ ﺋ َ ﺩﻧﻰ ﺋ ﻟﺔ ﺯﻳﺎ ﺷﻢ ﺗﺎ ﻜﺮ ـــﺔ ﻛ ﺓﺗﻜ ﺳ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺪﺍﺭﻳﻜﺮ ﻝ٣ﺩﺍ ﻛﻮﺇﻭ ﻛﺮﺩ ﻧﺔﻛﺔﻳﺎﻥﺀ ﺎﻳﺔﻛﻲ ﻟﺔ ﻝ٢ ﺩﺭَﻳـــ ﻧﺔﺑﺔﺭ. ﺅﺫ ﺳﺔﺭﺩﺍﻧﺔﻛﺔ ﻫﺔﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪﺍ ﺑ ﺭﺅﻳﺸﺘﻮ ـﻲ ﺗ ـﻜـــﺮﻳَـــﺘ ــﺔ ﺣ ﻫﻴﺾ ﻫ ﺳﺔﺭﺿﺎﻭ ﻓﺎﻳﺔﻕ ﻃﻮﻟ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ـﺔﻟــﻴــﻞ ﺭﻛﺎﻳﺔﺗﻰ ﺛَﻴﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺭ ﺘﻄﻴﺮﻧﺔﻛﺮﺩ ﺎﺗﺮ ﻟﺔ ﻭﺗﻴﺸﻲ:ﺓﻳﺔ ﺑﻜﺮﻳَﺘﺔ ﺣ ﺳﺘﻲﺀ ﺩﺍﺑﻴ ﺅﺭ ﻛﺔﻡ ﺑﻜﺮَﻳ ﻳﺎﺳ ﺔﺷ ﻳﺔﻛﻴَﺘ ﺩﺓﺩﺓﻥ ﺋﺔﻭ ﺳﺔﻧﺪﻛﺮ ﺭﻳَﻄﺮﺗﻦ ﻳﻴﺔﻛﺎﻥ ﻴﻴﺔ ﺑﺆﻣﺎﻭ ﺔﻯ ﺭﺅﺷﻨﺒ ﺔﻣﺎﻧﻰ ﺩﺓﻃﺮ ﻳﺎﻥ ﺳﺎﻛﺔ ،ﻫﺎ ﺮﺍﻕ ﺑﺔ ﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻝ٢ ﻭﻵﺗﺔ ﺧـ ﺑﺆ ﻟﻴﺬ ﺩﻧﻲ ـﻮﺍﻧــﻴـ ﺩﺓﺳ ﺭﻳﻰ ﺯﻳ ﻟــــ ﺯﻱ ﺑ ﻮﻙ ﺗــﺎ ﻮﻭ ـﺔ ﻟﺔ ﺋﺔﻭ ﻧﺔﻣﺎﻧﻰ ﺩ .ﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮَﻳﻴﺔ ﻜﻰ ﺗﺮ ﺧﺆﻳﺎﻥ ﺓﻯ ﺋ ﺛﺔ ﺔﻭﺓ ﺑﺆ ـﺔ ﺔﺧﺆﺷ ﻛﻰ ﻟﻴﺬﻧ ﺆﻣﺎﻭﺓ ﺩﺓﺭﻛﺮ ﺔﺭﻛﻮﻙ. ﻴﻮﺍ ﺑﺆ ﺋﺔﻭ ﺍﻧﻲ ﺗﺔﻧﺪﺭﻭ ﺬﺓﻳﺔﻛﻲ ﺯ ﺯﻳﻴﺔﻭﺓ ﺩﺭﻳَـــﺬﺑــ ﻣﻴﻴﺔﻛﺔ ﺇﺷﺘﻨﻲ ﻳﺎ ﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻋَﻴ ﺠﻮﻣﺔﻧﻲ ﺯﺍﻧﻴﺎ ﻛـ ﺔﺭﻛ ـ ﺔﻟﻲ ﺛﺔﺭﻟ ﻣــﺔﻯ ﺳﻴﺎﺳﺔﺗَﻴ ﺋﻴﺒﺮﺍﻫﻴﻢ َﻀﻨﻴﻦﺀ ﺳ ﺑﺔﺭﺋﺔﻭ ﻟـ ﺑﺔﺭﺓﻭ ﺋﺔﻭ ـﺔﻧـﺎﻭﺑـﺬﻳـ ﻳﺔﻛﻴﺎﻥ ﺩﺍﻭﺍﻛﺮﺍ ﺩﻳﺎﺭ ﻧ ﺑﺆ ﺘﻲ ﺩﺍ ﺎﺭﻣﺔﻧﺪ ﺭﺅ ﺭﻛﺔﻄﺆ ﻋ ﺘﺔﺭﺧﺔ ﻕﺀ ﺷَ ـﻲ ﻛ ـ ﻃَﻴﺈﺍﻳ ﻴﻴﺔ ﺑ ــﺘــﺎﻧــﺪﺍ ﻭﺭﻳﻰﺀ ﻛ ﺴﺘﺎ ﺭﻳَ ﻟﺔ ﺛﺔﺭ ﺓﻱ ﺋﺔﻧ ـ ﻧﻄﺜَﻴﻬﺔﻟ ﺓﺭﻃﺮﺗﻦ ﻧﻬﺎ ﻟﺔ ﻣﺔﺍﺳﺘ ــــﺎﺏ ﺑﻨ ﻋَﻴ ﻛﺔ ﻜﺔ ﻟﺔ ﺔﻣﺎﺮﺍﻛﺔ ـﺬﺍﺭﺩﻧـ ﻮﺭﺩﺳ ﺆﺷ ﺳﺔ ﺪﻳﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑــﺔ ﺭﺅﺫﻧــﺎ ﻧﻮَﻳﻴﺔ ﻗﺎﺩﺭ ﻝ٢ ﺛﺎﺭَﻳﺰﻃﺎﻱ ﺓﻱ ﺿﺆﻧَﻴ ﺰﻃﺎﻛﺎﻥ ﺆﺗﺆ :ﺭ ﻛ ﻣﺎﻥ ﻛﺔ ﺋﻴَ ﻜﻮﻣﺔﺗﻲ ﺩﻭﺭﻳﺶﺩﻭﻭﻻﻳـــﺎﻥ ﺑ ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓ ﺘﻮﻧﺔﺗﺔ ﻧﺔﻭ ﻛﺔﻣ ﻗﺔﻭﺓﻳﺔ. َﻮﻳﺴﺘﻮ ﻭﻝ ﻭﺓﻫ ﻰﺀ ﺋﺎﺑﻮ ﺳﺔﺭ ﻳﺔﻛَﻴ ـﺒـ ﻧﺔﺧ ﻤﻰ ﻛـ ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﺳﺘﻴﺎﺭ ﻟﺔ ﺣ ﻓ ﺨﺴـﺔَﻟـ ﺗﺔ ﻭﺓ» ،ﺗﺔ ﻦ«. ﺘﻨﻰ ﻳﺸ ﺩﺓﺭ ـﺮﺩﺓﻭﺓ ـﺔﺭ ﻟﺔ ﺔﺗﻴ ﻧﺔﻭﺓﻯ ﺑﺂ ﻫـ ﻫﺔﻟ َ ﺩﺓﺭﺑﺎﺭ ﻳﻢﺀ ﺛﺎﺭَﻳ ﻟﺔ ﻛﺆﺑﻮﻭ ﺍﻭﺓﻭ... ﻋﻴَﺮﺍ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧﺩﺳــﺘــﺎﻥ ﺔﻭ ﻳﺎﺳﺎ ﻃﻴﺮَﻳﺖ ﺎﺗﺔﻭﺓ .ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺩﺓﺑﻨﺔ ﻮﺭﻛﻤﺎﻧﻴ ـﺔﺑـــﺪ ﻧﺠﺎﻣﺪﺍ ﻃﺔ ﻳﻮﻧﺲ ﻫﺔﺭَﻳ ﻫﺔ ﺆﻣﺔﻵﻳ ﺳﺎﻳﻰ ﻫــ ﻳﻴﺔﻛﺎﻥ ﺩﺓﺭﻣﺎﻥ ﻫﺔﺭَ ﻴﻰ ﺋ َﻮﺓﻛﺮ ﻫَﻴﻨﺎ ﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﺩﺓ ﺎﻳﺔﻛﻰ ﺓﻯ ﺗ ﻛﺎﺗﺔﻛﺔ ﺎﺕ ﻋــ ﺛﺸﺘﻄﻮَﻳ ﻣﺎﺫﺓﻯ ﻛــﻮﺭ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺷــﺔﻱ ﻭﻯ ﻛ ﺎﻧﻰ َ ﺭﺍﻭﻳ ــﻴــﺸــﻴــﻜـ ﺔﻧﺪﺍﻧﻰ ﻛﺎﻥ ﺭﺓﺗﺪﺓﻛ ﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺋﺔ ﺑﻴﺎﻧﻮﻭ ﻴﺬﻧﺔﻱ ﺋﺔﻭ ﺑﺎﺑﺔﺗﺔ ﺳﻲ ﻟﻴ ﺴﺮ ﺑﺔﺛَ ﺤﺔﻣﺔﺩ ﻛﺔ ﺎﻧﺔ ﻗﻮﺭ ﺩﻭﻭﺓ. ﺑﺔﺭ ـﺎﻭﻛـــ ــﺮﺍﻥ، ﻭﻭﻧ ـﺔﺭﺓ ﻟ ﺔﻳـــﻦ ﻛﻠﻴﻨﻜﺔﻛ ﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺎﻥ ،ﺋ ﻰ ﻳﺎﺳ ﻳﻰ ،ﺛﺔﺭ ﻃﻴﺮﻳﻰ ﻣﻴ ﺮﺩﻭﻭﺓﻭ ﻟﺔ ﻛﺔ ﻣ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺔﻭ ﻛﺔﺳ ﻳﻰ ﺑﻜﺔﻥ ﻤﺎﻭ ﺭﻭ ﻭﻧﻴﻴﺔﻭﺓ ﻭﺳﺘﻜﺮ ﺗﺆﻣﺔﺗﺔ ﺘﺔ ﻫﺆﻯ ﻧﻄﺔ ﻛﺔ ﺋﺎ ﺷﺎﺭﻯ ﻫـ ِ ﻟﺔﺳﺔﺭ ــﺎﻣ ـﺔﻯ ــﻴ ﻫــ ﺩﻳَﺖ« .ـﺮﻛــﺆ ﺭ ﻥﺀ ﻛﺎﺭﻣ ﺴﺘﺔﻣﺔ ﺍﺩﺓﻛـــ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﻧﻴﺸﺘﻤ ﺷ ﺩﺓﺑَﻴ ﺳﺎﻟَﺢ ﻴﻚ ﻟﺔ ـﺎ ﻟــ ﺩﺓﺭ ﻛﺎﻥ ﺩﺭ ﺋﺔﻭﺓﻱ ﺳﺔﺭﻃﻴﺮ ﺳﺎﻻﺳﻴ ﺎﺕ. ﺰﺓﻛﺎﻧﻰ ﺋ َ ﺩﻭﺍﻯ ــﻴـ ﻛــ ﻭﺗﻨَﻴﻚ ﺳﻴ ﺗﻴﻴﺎ ﺑﺔﺛَﻴﻫﺎﻭﺳﺔﺭﻃﻴﺮ ﻫﺎﻭﺳﺔﺭ ﺆﺷﻴﻴﺔ »ﺩﺍﻭ ﺳﺎﻳﺸﻲ ﻣﺎﺩﺓ ﻃﺮ ﻧﺔﻭﺓﻯ ﻟﺔﻃﺔﻷ ـﻄـ ﻧﻰ ،ﻳﺔﻛَ ﺟﺔﻣﺎﻝ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ــﺔ ﺭﺅﺫﻧ ﻮﻣﺮﻃﻰ ﺔﻫﻤﻲ ﺑﻲ ﻴﺰﺍﻧﺔ ﺭَﻳﻜﻜﺔ ﺭﺓﺭﺍﻱ ﻫﻴ ﺓﺑﺔﺭﻯ ﻛﺔﻡ ﺩﺓﻛ ﻭﺗــﻰ: ﺩ .ﺷ َ ﻫﺎﻭﻵ ﻟــﺔﻭ ﻧﺔﺧ ﻳﺒﺔﺕ: ﻦﺀ ﺑﺔ َ ﺭَﻳـ ﺅﺳﺔﻯ ﻫﺎﻭ ﺆﺷﻴﻰ ﺎﻧﻰ ﺑ َ ﺋﺎ ﺋﺔﻡ ﺳﺎﻳﻴﻜﺮﺩ ـﺮﺩﻭﻭﺓ ﺩﺓﻃﺮﻥ ـﺔﺭﺍﻭﺓﺀ ﻴﺰﺍﻣﻰ ﻟﺔ ﻃ ــﺘــﺎﻥ ﺳﻠﻴَﻤﺎ ﺰﻃﺎﻯ ﺪﺍ -ﻓ ﺧَ ﺳﺔ ِ ﻮﻣﺮﻃﻰ ﺑﺔ ﺩﻧﻰ ﺯﺍﻭ ﺴﺘﺎ َﻮ ِ ﺑﺔ ﺗﺎ ﺭﻛﻤ ـ ﻛﺎﻧ ﺕ. ﺮﻯ ﺔﺧ ﺍﻧﻰ ﻳ ﺋﺎ ﺓﺭﻃ ﻳ ﺶ ﺋﻴﻨﺘ ﻝ٢ ﺔﺇ ﺩﺳ ﺔﻛﺔ ﺔﻏ ﺛﺈ ﻭﺓﺭ ــﺔ ﺛﺎﺭ ﺔ- َ ﺔﻛﺮ ﻛــ ﻮﻙ ﻧﻰ، ﺓﻛﺎ ﻛﺎﻧﻴﺎﻥ ﺎﻧﻰ ﺑﺔ ﺟﻴَﻄ ﺗﻮ ﺓﺑﺔﺭﻯ ﺋﻴَ ﺭﻭﺳﺘﻴﻴ ـﺔﻭ ﻗـ َﻶ ﺑ ﺑ ﻛــﻮﺭ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣ ﺑﺔ ﺮﻯ ﻧ ﺆﻣﺎﻭﺓﻳﻴﺔ ﺔﺀ ﻛﻀ ﺷﻮﺍ ﺎﻣﺔﻛﺎﻥ ﻳﺸﻴﺪﺍ، ﻛﺔﺭﻛ ﺗﺔﻗ ﺔﻛﺔ ﻭ ﻧﻴﺮﺅﻯ ﻮﻭﻧﺔﺗﺔ ﻮﻙ ﻫﺔﻟَﻄﺮ ﺔﺩﺓﻏﺔ ﺩ ﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﺳﺎﻳﺸﻰ ﻃ ﺗﻦ« ـﺔﺭﺓﻯ ﺔﻧﺪﺍﻣﺔ ﻭﺓﻭ ﺔﻳﻔﻮﺭ ـ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟ ﺳﻠﻴَﻤ ـﺔﻧــﻰ ﺧﺎﻟﻴﺪ ﺔﻧﺪ ﺆﻣﺒﻴَﻠ ﻛﻮﺇﺓﻛ ﺰﻃﺎﻯ ﺍﻧﺔﻭﺓ ﻫﺔﻟَﻄ ﻴﻴﺔ ﺑ ﺳﺔﺭ ﺳﺔﺭﺷﺔﻗ ﻴﻮﺍﻥ ﺰﻳﻜﻰ ﺋﺔﻭ ﺑﺔﺭﻳَﻮ ﻃﺸﺘﻴﻲ ﻛــﺔﺭﻛــ ــﺔﻭﺓﻯ ﺋ ﺩﺍﺑﺈَﻳﻨﺮﺍ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﻛﻤﺎﻧﻰ ،ﺋﺎ »ﺑﻴﺎﻧﻮﻭﻃﺮ ﺕﺀ ﺑ ـ ﺎﻧﺪ :ﺋ ﻭﻣـ ِ َﺮﻛﺆ ﺗ ﺋﺆﺗ ﻃﺔﺭ ﻃﺔﻳﺸﺘ ﺳﺘﻴﺎﻥ ﺗ ﺍﺯﻳﻴﻦ. ﺘﻴﻰ ﺔﻛﺎﻧﺪﺍ ﻗ ﻳَﻨَﻴﻰ ﺛﺔﺭ ﺎﻳﺔﻛﻰ ﺔﺭ، ﻟﺔﻧَ ﻫﻴ َ ــﺎﻭﻯ ﺔﺧﺆﺷ ﺧﻮَﻳﻨﻰ ﺔﻯ ﺛﺎﺭﻳَ ﺔﺗﻲ ِ ﻴــﺈﺍﻧ ﻛﻴﺎﺵ، ﺭﺍﻃﺔﻳ ﻋــﺎﺭﻑ ﺋــﺔﻧــﺠــﻮ ﺔﺭﻛﻮﻙ ﻮﺍﺭﺓﻱ ﺓﻛﺮﺍﻭﺓ ﺓﻯ ﺗﻮﺭ ﻟَﻴﻰ ﺩﺓﻛــﺎ ﻧﺎﺭ ﺭﺓﺑﻴﺔﻯ ﺭﻯ ﻭﺓﻳﺔﻙ َ ﺷﺘﺔﻭﺓ ﺔﺀ ﺩﺓ ﺑﻴﺮﺓ ﺑﺔ ﺩ .ﺷﻴ ﺗﺔﻧﺪﺭﻭﺳ ﺎﻧﺪ :ﺋ ﺔﻱ ﺑﻮﺩﺟ ــ »ﻟﺔ ﺣﺎَﻟ ﺭﺍﻡ ﻋﻮﻣ ﺆﺷﺨﺎﻧﺔﻱ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: ِ ﻭﺓﻛﺎﻧﻲ ﻮﺭ ﺑﺆﻣﺎﻭﺓﻳﻴ ﻴﺸﺘﻨﻰ ﺩﻭ ﺫﺓ ﻳﺎﺳ ﺮﺗﻦ ﻟﺔ ﻧ ﺸﻜﻨﻴﻨﻰ ﻮﻭﺩ ﻟﺔ ﻓ ــﻰ ﺑﺔﺭ ﺗﻲ :ﻛ ﻟﻴﻞ ﺮﻃﺔﺵ ﻣﺔﺗﺒﺎﺭ ﻭﺓﻭ ﻃـ َﺣﻴﺎﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﻛﺔ ﺋﺎﻭﺍﺭ ﺔﺗﻰ ـﺎ ﺋﻴﺮﺍﻥ ﻟﺔ ﻟﺔ ﺳﻨﻮﻭ ﻚ ﻣﺎ ﺳﺔﺭﺩﺓ ﻭﺓﻛــــ ﺳﺘﺎﻥﺀ ﺗ ﺔﻭﻳَﺖ ﻣﺆﻟَﻄ ﺋﺔﻭ ﺩﺍﻧ ــﺔﺭﺅﻛـ ﺮﺍﻕ ﻭ ﺮﺅ ﺯﺍﻧﻴَﺖ ﻃﺸﺘﻴﻰ ﺔﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳ ﻛﺔ ﺋــﺎﻭﻯ ﺔﻭﺓﺵ ﺭﻳَﻄ ﻮﺍﻥ ﺛ ﺔﻭﺓ ﺳ ﺔﻭﺍ ﻃﻮﻣ ﺳﻴﺎﺳ ﻫﻴﻢ ﺧﺔﺎﻧﻰ ﺗﺆ ﺋـ ﺮﻱ ﻟﺔ ﻧﺔﺧ ﺎﻣﺔ(ﻱ ﺭﺍ ﺮﻭﺛﻲ ﻣﺒﻴ َﻠﻴ ﺎﻧﻰ َ ﻭﺯﻳﻮﺓ ﺭﻳَﻜﺨﺮﺍ ﻛﻮﺭﺩ ﺩﺓﻳ ﺷﻰ ﻧﺎ ﺷﺒﻮﻭﻧﻰ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﺭﺍﻭﻥﺀ ﺩﺓ ﺭﻭﻭﺩﺍ ﺮﺗﻮﻭﺓ. ﻟﺔ ﻟﺔ ﺳﺘﺎﻧﺪﺍ ،ﺛ ﻛﺮﺍ ﺑﺆ َ ـ ﺠﻲ ﻜﻜﺮﺩﻧ ﻣﺎﻧﺒﺮﺍ ﺋﺔﻭ )ﺭﺅﺫﻧ ﺩﻧﻲ ﻃ ﺳ ﻨﺔﺭﺍﻧﻰ ﻋَﻴ ﻭﺧﺆﻳﻲ ﺗ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺭﻃﻴ ﺔﺗﻲ ﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺸﺔﻛﺔ ﻟﺔﻧَﻴ ﺧﺔﻟَﻜﺔﻛﺔ ﺭﺿ ـَﻴ ـﻮﻯ ﺋﺎ ﺋﻴ ﺭﺅﺫﻧــﺎﻣ ﻃﺸﺘﻴﻰ ﻮﻭﺓ ﺑﺆ ﺋ ﻳﺎﻥ ﺑﺆ ﻫﻴﺰﺓﻛ ﻣﺔﺭﺯﻯ ﺑﺎ َ ﻟﺔ ﺋﺆﺗﺆ ﺑﺎﺭﻯ َﻨﻰ ﺗﻮﻭ ﺔﺩﺍ ﻃ ﻛﺔﻭﺔﻧﺪﺍﻣﺔﻛ ﺳﺎﻳﺸﻰ ﻮﺭﺩ ﺧﺆ ﻓَﻴﻨ ﺑﺔﺱ ﺔﻧﺪ َ ﻳ ﻃﻴﺮﻳﻰ ﺑﺔ ﺗﺎﻳﺒ ﺎﻧﻲ ﻃﺔﻟﻲ ﻃﺮﻧﻂﺀ ﻧﺎ ﺔﺭﻳ ﻛﻴ ﻛﺎ َ ِﺎﻥ ،ﺑﺔ ﺔﻧﺔﻭﺓﺀ ﻳﺴﺘﺎﻥ ﺗﻴَﻜﺪ ﻗﺔﻣﺔﻧﻲ ﻧﺪﺓ ﺑﺔ ﺷﻮﻳ ﺑﺎﺭﺓﻛ ﺑ ﻫ ـﺆﻯ ﺓﻯ ﻧﻮَ ﺸﺔﻳﺔﻛﻰ ﺑــﺈﻳــﺎﺭﻯ ﺿﺔﻛﺔﻭ ـﺔﻭﺓﻯ ﺸﺎﻧﻜﺮ ﺔﺩﺍ، ﺑﺆ ﻫ َ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻲ ﺷﺘﻴﻴﺎﻧﺔ َ ﺋﻴَﻤﺔ ﺩﺅﻟَﻰ ﻵﻥ ﺑﺆ ﺿﺔ ﺋ ﺳﻰ ﺋﺎ ﺅﺳﺘﺔﻛ ﺿــﻮﺍ ﻋﺮﻳﺐ ﺑﺔ ﺑﺔ ﻛ ﺔﺕ ﺛﺔﺳ ﺳﺔﺭ ﺩﻭﻛ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺍﺭﺓ ﺋﺎﻭﺓﺇﺅ ﺗﺎﻧﻜﺔﺭ ﺋﺎﻭ ﺎﻭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺑﻜ ﺗﺔﻗﺔﻳﺎﻥ ﻃﻮﺍﺳﺘﻨﺔﻭ ﺮﺍﺑﻮﻭ. ﻴﻰ. ﺑﺔﺳﺔﺭ ﻃﻮ ﺩﺓﺳﺘﻨﻴ ﺛﺸﻜﻨﻴﻨﺔﻛ ﺳﺔﺭﻱ، ﻫﺎﻭ ﻛَﻴ ﺗﺎﻳﺒ ﻧﺎﻭ ﻭﺭ :(٢ﻣﻨﺪﺍ ﺑــﻮ ﻭﺓﺀ ﺩ ﺆﻯ ﻟــﺔ ﺑﻌﻴﺲﺀ ﺗﺔ ﺆﻃﺮﺍﻓﻰ ﻧﺎﻭ ﺑﺔﺭﺛﺮ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻱﻛﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻱﺛﺎﻙ ﻧﺔﻭﺓﻱ ﺗﻴﺮﺅﺭ ﺿﺔﻙ ﻭﺗﺔ ﻟﺔﻧﺎﻭ ﺧﺖ ﺯﻯ ﺛﺸﺪﺓﺭ ﺑــﻮﻭﺓﺗــﺔ ﺑﺔ ﻧﺔﺧﺆﺷ ﻶﻭﺑــﻮﻭﻧـ ﺪﻧﻄﺎﻛﺔ ﻧﻬﺎ ﺅﺳﺔﻯ ﺑﺔﻵﻡ ﺓﻳﺔﻛﻰ ﺋﺎ ﻭﺗﻴﺸﻰ :ﻫﺔﻳﺔﺀ ﺔﻛﺎ َ ﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺋﺔﻭ ﺑﺆ ﺑﺎﻭ َ ﺗﻴَﻜﺔﻷ ﺑﺔﺍﻭﺓ ﻛﺔ ﺑﺔ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔﻧ ﻣﺎﻭﺓﻯ ﺓﻱ ﺳــﺘــﻮ ﻻﻳﺔﻙ ﻟﺔ ﺶ ﺑ ﺶ ﺭﻫﻴﻨ ﺛﺎﺵ ٠٠٧/٦ ﻭﺍﻯ ﺑ ـ ﺗﺔ ﻳﻨﻰ ﺩﻳﻤ »ﺗﺔ ﻟﺔ ﻛﺎﺗﻲ ﺳﺘﻲ ﻫﺎﻭ ـﻚ ﻟﺔ َﻢ ﺟﺔ ﻮﻭﺓ ﻵﻧﺔ ﺛﺈ ﺪﻛﺎﺭﻯ ﺑﻜﺮَﻳﺖ ﺔﻱ ﺩﺓﺭﺓ ﻛﺆﻛﺮﺩﻧﺔﻭ ﺅﺫﻧﻭﺎﻣﺔﻛﺆ ﺑﺔﺭﺓﺳﻤﻲﺣﺔﺳﺎ ﻛﻲ ﺯﺅﺭﻳ ﻴﺮﺍﻭﺓ ،ﻛﺔ ﻋﺔﺭﺑﻲ ﺑﺔ ﺷﻴَﻮ ﻜﺮﻳَﺖ. ــﺪﺭﺍﻭﻥ. ﺩﺓ ﻭﺓﻭ ﻫﻴﺾ ﻮﺩﺓﻭﻟَﺔﺗﻴ ﻭﺑﺎﺭﻯ ﺎﻧﻲ )/٢٥ ﺩﺯﺁ -ﺭ ﻟﺔ ﻣﺔﺭﺯﻯ ﺳﺖ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ﻛﺔﺳﻨﻮﻭﺭﺓﻛﺔ ﺑ ﻭﺗﻴﺸﻰ: ﺧﻮﻳَﻨ ـﻴ ـﻰﺀ ﻦ ﺔﻝ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ﺷﺔﺭﻯ ﻣﻨﺪﺍ ﺑــــﺔﺩ ﺸﻰ ﻫﺔﺭﻳ ﺎﺩﺓ ﻧﺔﺑ ﺩﻭﺍﻳﻴﺪﺍ ﺑﺈﻳﺎﺭﺩﺭ ﻧﺔﺧﺆﺷﻴﻰ ﻧﻄﺔ ﺑﺆ ﺨﺮَﻳﺖ ﺆﺇ ﺯﺍﻧﺩ -ﺭ َ ﺫﻧﺎﻣﺔ: ﻥﺀ ﺩﺓ ﺔﺭﺑ ﻟﻴﺬﻧ ﻟــﺔ ﻭﺳــﺘـ ﺧﻮﻳَ ﺑﺆ ﻃﺮﻳَﺒﺔ ﺵ ﺯﺅﺭﻳَ ـﺧﺆﺷﻴﻲ ﺴﺘﻲ ﺗﻲ ،ﺑﺆ ﺩﺍﻭﺍﻱﺗﺎﻭﺍﻧﻲﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔ ﺳﺔﺭﺩﺍﻃ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﺋﻴﺮﺍﻥ ﻗﺔﻵ ﺩﺋﺔﻧﺠﺎﻣ ﺑﺆ ﻣﺤﺔﻣﺔ ﺳﻴﻜﻰ ١٠ﺧﻮﻳَﻨ ﺪﻛﺎﺭﻯ ـﺎ ﺋﺎﻣ ﺳﻠﻴَﻤ ﺩﻭﺍ ﺕﺀ ﺭﺓ ﺎﻛﺔ ﺩﺍﺑ ﺩﺍ ﺳﺘﻰ ﻧَﻴ ﺪﺍﺗﺔ ﻛﺎﺭ ﻭﻯ ﻃ ﻜﻬﺎﺗﺔﻛﺔﻯ .ﻛﺔ ﺛﺔﻟﺔ ﺎﻣﺪﺍﻧﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳ ﺖ ﺗﺎ ﺿﺎﻍ ﻟﺔ ـﺔ ﺎﻧﻲ،ﺭﺅ ﺿﺎﺭﺓﺳ ﺪﻳﻴﻤﺎﻥ ﻟﺔﻃ ﻧﻴﻮﺍﻥ ﺪﻯ ﻛﻲ ـ ﺓﻛﺔ ﺳﺔﺭ ﺅ ﺑﺔ ـﺪﺭ ﻭﺓﻛ َ َﺔ ﺎﻧﻰ ﻭﺓﻳﺔﻯ ﺍﺛﺆﺭﺗﺔ ـﺮ ﻮﻭ َ ﺔﻛﺔ ٠ ﺔﻳﺔ ـﻲ ﺔﻱ ـ ﻟ ﻴﻴﺔ ـﻮﺭ ﺎﻧﻮ ﺓﺭﺑ ﻳ ﻃﻮﻧ ﺓﻙ ﻧﺔ ﺋﺎ ﺭﺅ ﺩﺓﻭ ﺍﺩﻃ ﺷﻴﻜﺮﺩ ﻚﺩ ﺗ ـﺔﻧـ ﺑﺒﺮَ ﻭﺓﻛﺎﻧﺪﺍ ﻧﺔﻛﺎ ﺴﻲ ﺛَﻴ ﺭﺿــﺎ ﺰﺓﻛ ﻜﺔﻭﻳﻨﺔ َ ﺳﺘﻲ ﺸﺘﻰ ﻗﺎ ﻣﺔ ﻳَﻨﺪﻧﻄ ﻧ ﻛَﻴﺸ ﺪﻭﻟَﻄ ﺳﻠﻴَﻤ ﺋﺔﻭﺓﻱ ﺩ ﻭﺓﻧ ﻣﺎ ﺔﻟــﻲﻛـ ﺭﺓﺝ ﺳﺔ ﺎﺭﻟ ـﺔﻣــﺎﻧـ ﻋﺔﺑ ﺑﺔﻟ ﺗﺎ ﺋــﺔﻣـ ِﺔﺩﺓﺳﺖ َﻶ ﺮﻱ ﻧﻴَﻮ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ١٨ﺧﻮﻳَﻨ ﻮﻭﺷﻰ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻧ ﺭﺅﻛﻰ ﺔﻯ ﺋﺔﻧﺠﺋﺔﻣﺴﺎﻷ ـﺔﻭﺓﻱ ﻟﺔﺋﺔﻧﻔﺎﻝ ﻮﻭﺭﻱ ﻧﺔﺧﺆﺷﻴﻴ ﺮﻳـــﻰ ﺍﻧﻰ ﺔﻧﺔ ﻟﺔ ﺩﺓﺳﺖ ﻭ ﺮﺍﻕ ﺑﺔ ﺑﻴ ﻣﺎﻓﻰ ﺳــﺔ ﺭﻳﻦ ﺧﻮ َ ﻜﻲﻭﺛﺆﻟﻴ ﺩﻧﻲ ﺔﺗﺆ ﺋﺔﻭﺩﺓ ﻄﻴﺮﻛﺮﺍ ﻣﺒﻴ َﻠﻴ ﺩﺓﻃﺮﻥ. ــﻚ ﻟﺔ ﻫﻴ ﺆﺗﺆ َ ﺋﺔﻭ ﺳﺔﺭﻱ ﺭﺅﺫﻧﺎ ﺓﺑﺔﺭﻯ ﻃ ﻻﻳﺔﻧَﻴﻜﻰ ﻛﺔ ﻟﺔﻡ ﻛﺔ ﺩﻭﺍﻯ ﺭ ﻣﺮﺅﻅ ﻴﻚ ﻟﺔ ﺑﺔﻃ ﻣﺎﺩﺓﻱ ﺓﺗﺎﻳﻰﺀ ﺑﺔﺭﺫﺓ ﺖ ﺑ ﺳﺔ ﻧﺪ؛ ـ ﺩﺍﻭﺍ ﺈﺅﺳــ ﺛﺸﺘﻄﻴ ﺑﺆﻳﺔ ﻴﺎﻥ ﺑ ﻴﻴﺔ ﺸﺪﺍ ﺳﻨ ﻭﺩَﻳـــ ﻨﻦ ،ﻟﺔﺑﺔﺭ ﻛﺔﻣﺎﻧﺪﺍ ﺳﺔﺭﺩ ﻟﺔ ﺭﺍﺛﺔ ﺭﻯ ﺗﺔﺷ ﺘﺔﻳﺔﻛﻴﺶ ﻚ ﺑﺆ ﻭﺍﻱ ﻴﻜﺮﺿ ﺑﺔﻃﺔﻟﻲﺩﺓﺳﺘ ﻧــﺰﻳ ﺎﻛﺔﻳﺎﻥ ﺗ ﺮﺍﻧﺔﺗﺎﻭ ﺍﻧﻲ ﻫﻴَﺰﻳَﺓﻭﻟَﺔﺗ ﺓﻱ ﻗﺴﺔﻱ ﺎﺭﺯﺍﻧﻰ ﺪﻧﻲﺋـ ﺗﺎﻭ ﻛﺆﺗﺎﻳﻲ ﻣﺎﺫﺓﻯ ﺳﺔﺭﺗﺎ َﻮ ﻫﻴﺾ ﺩﺍﻭﺍﻯ ﻭﺓ. ﺿﺔﻇ ﺔﻗﺔ ﻟﺔ ﺋ ﺭﺓﻛﺔﻳﺪﺍ ﻣﺎﻓﻰ ﺤﺔﻣﺔﺩ ﻓﺔ ﺅﻅ ﻟــﺔ ﺛﺸﻲ ﺋﺎ ﺸﻰ :ﺗﺎ ﺭﺍﻥ ﺛﺎﻙ ـﺔ ﺛــ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎ ﺳﺔﺭ ﻧ ﻭﺧﺆﻯ ﻋَﻴ ﻣﺎﻥ ﻛﺎﺗﻴ ﺩﺓﺑَﻴﺖ ﻧﺎﻣﺎﻧﺔﻭﻳَ ﺔﻭﺓ ــﺎ ﺔﻥ. ﻣﻴﺪ ﻵﺗﻴ ﺩ َﻴ ﺰﻳﻰ ﺎﻧﺪ: ـ ﺪﻧﻄ ﻟ ــﻰ ﺿ ﺩﺓﻧﺎ ﺩ ﻳ ﻟﺔ َ ﺎﻧﺔ ﺷــﺎ ــﻲ ﻧﺔﺗ ﺗ ﻫﺔﻓ ﻋﺔ ﻫ ﺑﺔﺇﻳ ﺎﺗﺔﻭﺓ، ﻫﺎﻭ ﻭﺓﺭﺑﻄﺮَﻳﺖ ﻴﺪﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﺔﻛﺎﻥﺀ ــﺮ ﺳﺔﺭ ﻛﺔﺀ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ﻨﺔﻛﺔﻯ ﻇﺎﻥ ﺑ َ ﺮ ﺓﻙ ﻃ ﻛــﺮﺩ ﺭﺍﻃﺔﻳ ﺭﺍﻥ ﻟﺔ ﺆﻧﺎﻏﻰ ﻨﻄﺔﺛﺎﺭَﻳ ـﺔﻛ ﺧﻮﻳَﻨ ﻧﺎﺳﺎﻧ َﻮﺔﺗﻲ ﺭﻫﺔﻕ ٢١٠ﻣﺎﻥﺳﻮﺭﻳﻲ ﻭﺗﻴ ﺎﻧﻲ ﻓﺮﺓﻳﺪﺀ ﻴ ﺍﺩﻃــﺎﻳ ﻣ ــﻲ ﻣـ ﺧﺆﺷﺨ ﺆﺗﺎﻳﻲﺀ ﻛﺔﺧﺆﻳ ﺳﻴﻤﺎﻭﺓ ﻁﺀ ﺫﻧﺎﻣﺔ: ﻧﺎ َﻄﺔ ،ﻟﺔ ﻫﺔ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺭﺍﻭ ﺔﻳﻲ ﻟـ ﺍﺛﺮﺳﻴﻰ ﻟﺔ ﺳﺘﻮﻭﺭ ﺋﺎ ﻧﺔﻭﺓﻯ ﺎﺭﺓ ــﺔ ﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺔﻛﺔ ﺑﺔ ﻃﻮﻳَ ﻀﻴﺮ ﻴﻜﺔﻭﺗ ﻧﺔﻙ ﻭ ﻟﺔ ﺿﺔﻛﺪﺍ ﻛﺎﻥ ﺑﺆ ﺑﺔﺳﺔﺭ ﺑﺎ ﺿــﺎﻭﺓﻳـ ﺎﻣﺔ(ﻯ ﺑﺔﻧﻛﺎﻳ ﻛﺔ ﺩﺓ ﺔﺛﺔ ﺮﺍﻭ ﺭﻣﺎﻧﺒﺔ ﺔﻛﺔ ﺩ ﺋﺔﻭﺓﺩﺓﻛ ﻛﺮﺍﻭﺍﻧﺔ ﺘﺔﻭﺓ. ﺩﻭﻭﺛﺎﺗﻴﺸ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﻴﻴ ﻜﺮﺍﻧﺎﻳﺔ .ﺔﻭﻟَﻴﺮﻭ ﻧﺔ ــﺎﻓ ﺰﺓﻛ ﻴﻨﺆﺳﺎﺳﺔﺭﺅ ﻭﺓﻙ ﻫﺔﻣﻴﺸ ﺗﺎ ﺿ ﺘﺔﻭﺓ. ﻣﻲ ﻛ ﺑﺔ ﻒ ،ﺭﺅ ﺗﺎﻻ ﻗ ﻭﺓﻧﺪﻳﻰ ﻟﺔ ﺧﺆﺷﻴﻰ ﺩﻧﻰ ﻗﻮﺭ ﻥﺀ ﺫﻳ ﺔﺭﺓﻳﺴﻴﺎﻥ ﺔﻳــﺔﻛــﺔ ﻟ ﻭﺕ ﻛﺔ ﺔﻭﺓ ﻤﺎﻥ ﻧ ـﺎﻭﺑ ـ ﺣﺔﻣﺮﻳﻦ ﺑَﻴﺒﺔﻟ ﻻﻳﺔﻙ ﺭﺍﻧﺔﻱ ﺳــﺔﺭ ﻛﺮﺍﺓﻭﺓ )ﺭﺅﺫﻧ ﻃﺔﺭ ﺩﺓﻛﺍﻧﺔﻥ. ﺗﻮﺭﻙ ﻧﻴَ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛ ﻛﻴﺸﺔﻯ ﺛﺔﻛ ﺎﻯ ﺛ ﻗﻰ ﺿﺎﻭﺛ َ ﺎﻧﻲ ﻗﺔ ﺷﻰ ﺭﺓﺗ ِ ﻛﺔ ﺭ ﺭﻭﺓﻙ ﺩﺓ ﺔﻷ ﻃَﻴﺈﺍ ﻭﺍﻧ ـﺔﻯ ﺩﺅﺯﺭَﻳ ﺘﺎﻥ ﻣ ﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ،ﺮﺅﺳــﺔﻱ ﻔﺎﻝ ﺑﻮﻭ ﻫﻴَ ﺟﻴﺎﻥ ﺑﺔ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻓﺔ ﺛﺮﺩﺓﻛﺮﻳَ ﺛﺸﻜﻨﻴﻨﻲ ﺋﺔﻧﺠﺎ ﺎﻧﺔ ﺸﺘﺮ ﺲ ﻭﻛﺮ ﻧﺎ ﻮﻭ ﻮﺳ ﻧﺔ ﺭﻯ ﻜــ ﺭﻛﺔ ﻗﻮﻟ ﻭﺍﻱ ﻃﺔﻭ ﻛﺎﻧ ﻮﻭ ﺳﻮﺛ ﺑﺔ ﺩﺓﺳﺘﻄﻴﺮ ﻛﺮﺩﻭﻭﻥﺀ ﺳﺔﺭ ﺭﺓﻭ ﻛﺎﻥ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﺑ ﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﻫ ﺗﻴﺮﺅﺭ ﺆﻟﻴ ﻟﺔﻃ ﺷﻴﻴ ﻄﻴﺮ ﺿﺔﻛ ﺓﻱ ﺑــ ﺔﻱ ﺿــ ﻄﻴﺮ ﻳ ﻮﻭ ﺩﺳ ﺔﺭﻣ ﺛﻴ ﻫﺔ ﻫﺔ ﺩﺓ ﺛــ ﺔﺗﻲ ﺔﻯ ﻫﺔﻣ ﺩﺓ ﺩﺍﻭﺓﻛﺔ ﺩﺓ ﻛﺎﺭ ﻟﺔ ﻛﺎﻳ ﻃ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔ ﻧﺎﻭ ﻭﺓ .ﺩ ﻫﺎﺩﻳﻦ ﺎﻧﻲ ﺛ ﺍﻧﻲ ﺋﺔﻧ ﺳﺘﺎﻧﺪﺍ ِ ﻤﺔ َ ﺪﺍﺭ ﺎﺭﺓﺔﺗﺆ ﺧﺆ ﻓﺎﺯﻝ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﺑﺎﺭﺓﺕ ﺑﺔ َﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺎﻧــﺔﻭﺓ ﻣﻨﺪﺍﻵﻥ ﻝ٢ ﻟﺔ ﻃﺔﻳﺸﺘﻴﻨﺔ ﻴﻴﺔﺩﺍ«. ﻜﺮﺩﻭﻭﺓ ﺭﺍﻭﺍﻥﺀ ﺋــﺔ ﻭﺿﺔﻛﺔ ﺟﺆﺭﺓﻫﺎ ـــﻰﺀ ﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭ ﺔﻱ ﻛ ﻴﺸﺘﻨﻲ ﺩﺍﻳﺔ. ﺩﺓﺳﺘ ﺑﺔﻛ ﺿ ﻰ ﺩﺓﺳﺘ ﻳﺎﺳﺎﻳﺎﻧ ﺎﺩﺍﻧﺎﻧﻰ ﺩﺓﺭﻳﺎﺿ ﺔﻭﺓ ﻭ ﺩﺓﺳﺘ ﺑﻨﻜﺔﻛ ﺭﺅ )ﺷــﺎﺭﺅﻰ(ﻭ ﺑﺆﻳﺎﻥ ﺋﺔﻭ ﻧﺔ ﺔﺗﺔﻭﺓ. ﻓﻲ ﻳﺸﺘﻨﺔ ﺭﻭﻭ ﺳﺔ ﺑﺔ ـﺮﺍﻜﺮﺍﻭ ﺋﺎﺯﺍﺩﻳﺎﻥ ﻴﺔﻛﺎﻥ ،ﻟﺔ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﻴﻴﺔ ﻃﺮﺗﻮﻭﺧﺎ ﺑﺔ ﺗﺆﻣﺔﺗﻰ ﻛﺮﺍﻭﻥ، ﺩﻳﺔ ﻟﻴﺜﺮﺳ ﺷــ ﻮﺭﺩ ﻛـ ﻛﻮﺭﺩ ﺸﻲ» :ﺋﻴَ ﻮﻭﺭﻱ ﺋﻴ ﺎﺭﺓﻣﺎﻥ ﺔﺧﺆﺷ ﻧﺔﺩﺓ ﻅﺀﻟﻴﺬﻧ ﺑﺔﺛَﻴ ﻝ٤ ﺩﺍﻧ ١٢ﺧﻮَﻳﻨﺪﺳﺔﺭ ﺑﺔ ﺛﺎﺭﻟﺔﻣ ﺋﺔﻭ ﺓﻭﺍﻧﺔﻱ ــﺖ ﻋﺔﻣﻴﺪ ﺔﺭﻣﻴﺎﻥ ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭ ﺎﻧﺪ» :ﺳﺔ ﺔﻱ ﻣﺎ ﺭﺅ ﻮﻭ ﺑﺔﻟَﻜﻮ ﻶﻭﺑﻮﻭﻧ َﺔﺗﻴ ﻛﺮﺍﻭﺓﺗ ﺯﺓﺭﺩﻭﻭﻳ ﻮﻭﻥﺀ ﺭ ﺨﺎﻧﺔﻯ ﺑﺔﻫﺆﻯ ﺳﻠَﻴﻤﺎﻧ ﻳﺎﺳ ﺮﺍﻕ ﺛَﻴ ـــﻮَﻳ ـــﺰ ﺔﺗﺔ ﻧﺎ ﺎﻥ ،ﺑﺔ ﻃﻮﻣﺎﻧﻠﻴَ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ،ﻚ ﻟﺔ َ ﻟﺔﻡ ﻧ ﺓﺳﺔﻭﺓ ﻮﻭﺳﻰ ﺳﻨ ﺋﺔﻭ ﻛ ﺩ ﻭﺗﻴ ﻛ ﻕﺀ ﺩﻧﻲ ﺩﻧﻲ ﺮﺅ ﻃﺔﻳ ٠ ﺭ ﻧَﻴﻮﺩﺓﻭﻟ ﺳﺘﺎﻧﺪﺍ ،ﺩﺓﺑ ﻳﻨﺪﺍﻧﻰ ﻟﺔ ﺑﺂ ﺩﺍﺩﻃﺎﻳﻰ ﻛﺔﺱ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﻴﺬﻧﺔﻱ ﺔﺗﻲ ﻛﺔ، ﺔﺕ ﺍﻭﻧ ﺎﺕ. ﻃ ﺔﻛﻴ ﺓﻳــ ﻴ ﺆﺷ ﺳﻲ ﺭﺍﻃ ﺔﻱ ﻋ ﻴﺬﻧ ﺮﺍ ـ َ ﺔﻭﺓ ﺑ ﻣ ﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﺔ ﺔﺑﺔﻏﺪﺍ، ﻭﺭﺩ َ َ ﺭﺍ ﺎﻧﻰ ـﻜــﻀ ﻛﺮ ﺓﻛﺮ ﺑﺮﻳﻦﺀ ﻟــﺔ ﻧﻄﺎ ﺴﻰ ﻓﻲ ﺪﺓﻛﺔﺩﺍ ﻛﺎﻳ ﺆﻟﻴﺴﻲ ﺑــﺎﺭ ﻧﺔﺧ ﺔ -ﺗﺎﻳﺒ ﻴﻮﻳﺎﻧﺔ ﻮﺿ ﺔﻭﻳ ـﺶ ﻭﻯ ﺑﻴﺮ ﻋَﻴ ﻮﻭﻣﺔﻧﻰ ﺳﺘﺎﻧﻰ ﺯ ﻜﺆﻟَﻴﻨ ﻫَﻴﻨﺮ ﺎﻧﻰ ﺧــﺆﻳـ ﻛﺎﺭﺍﻧﺔ ﺯﺍﺭﺓﺕ ﻟﺔ ﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩ ١٥٠ ﻚ ﻳﻜﺎﺭﻱ ﻟﺔﻃ ﺔﻝ ﻳ ﻃﻔﺘﻮﻃﺆ ﺑﻜ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻧ ﻮﺭﺩﺓﻭﺓ ﺩﺓﺭ ﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻱ ﺔﺭﺩﻭﻭ ﻟ ﺛﺎﺭ ﺳﺔﺭﺅ ﻴﺬﻧﺔﻱ ﻣﺎ ﺖ ﺑﺆ ﺋﺎﻣﺎﺩ ﺔﺷــﻲ ﻟ ـﺔﻭ ﻮﺍﻧ ﻟﻴ ﺧﻮَﻳﻨﺪﺸﺖ ﻃﻮﻧ ﺭﻳَﻄﺔﻯ ﻟ ﻨﺮﺍﻭﻥ ﺯﻳــﺎﺗــﺮ ﻗﻮﻟﺔﺭﺓﻳ ﻟﺔ ﺳﻠﻴَﻤ ﺆﺭ ﺳـﺴﺘﺎ ﻟﺔ ـ ﺛ ﺭﻯ ﺋﻮﻡ ـﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣ ﻛﻮﺭﺩ ﺋﺔﻧﺠ ﺩﻳﻰ ﺭﺍ ِ ﺳﻠﻴَﻤ ﺳﻲ ﺩﻭﻭ ﻣ ﺳﺔﺭﺩﺍ ﻭﺓ ﺔﻯ ٢٠٠ﺔﻧﺪ ﺳﺎَﻟَﻴ ﺎﺗﺮ ﻟﺔ ﻟﺔ ﻣﺎﻥ ﻫــ ﺭ ﻳﺎﺳﺎﻳﻲ ﺓﻧﺪﻳﻜﺮﺩﻥ ﻟـﺩﺓﻛﺔﻳ ﻟﺔ ﺔﺗﻰ ﻛ ﺮﺍﻭﻥﺀ ﺋ ﻭﺿﺔﻳﺔ ﺋﺎ ﺋﺎﻭﻯ ﺆﺭﺍﻭﺟـ ﻦ«.ﺭﻱ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺗ ﺅﺫﺓﺩﺍ َﻛﺮﺍﻭﻥ. ﺛَﻴﻜﻬَﻴ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎﺩﺍ ﺿﺔﻇﻴﻚ ــﻜــﺮﺩ ﻛـ ﺷﻮَﻳﻨﺔﻛ ﻃﺔﺭ ﺋﺔﻡ ﻳﻴﺔﻛﻰ ﺔﺭﺩﻭﻭﻟ ﺳﺜﻴَﺮَﻳ ﺛَﻴﺸﻜ ﻮﺓﺑــﺔ ﺓﻯ ﺿ ﻧﺰﻳﻜ ﺳﻨﻮﻭ ــﻤـﺎﻥ ،ﺑﺮ ﺀﺑﺎﺭﻱ ﻳﺎﻥ ﺑﺔ ﺋَﻴ ﺪﻧﻄﺎﻯ ﺭﺿﻨﺎﺭ ﺸﻮﻭﻱ ٣٤ﻛﺔ ﻟﺔ ﻃ ﻤﻰ ﻰﺀ ﺋﺎﺯﺍ ﺎﺕ. ـﻨــ ﺭ ﻥﺀ ﺋﺔ ﻭﺍﻯ ﺮﺩﺍﻳ ﺔﻱ ﻳ ﻦﺀ ﺭﻟﺔ ﻫ ﻜﺎﺭ ﻃﺎﻧ ﺍﺩﺓ ـ ﺓﻱ ﻫﺔﺭ ﻧﺎ ﻴﺴﺘﺎﺩﺍ ﺯﻳ ﺭﻯ ﺩﺍﺩﻃﺎﺀ ﻴَﻤﺎﻧﻰ ﺑﺆ ﺔﻳﻮ ﺭﺍ َ َـ َﻨ ـﺪ ﺟـ ﺋﺎﻭﻯ ﺪﻯ ﺩﺓﻛ ﻋـﻮﺳ ﺮﺗﻮﺓﻛﺎ ﺛﻴ ﻳ ـﺎﺭﺓﻛﺔ ﺋﺔﻭ ﺔﻭﺓ ﻟﺔ ٧٢ ﻛﺎﺭ ﻟﻴﺬﻧ ﺎﺯﺭ ﺩﺍ ﺛﺎ ﺎﻳﻲ ﺭ ﺎﻧﻲ ﺋﺔﻭ ﺔﺭﻳَ ﺋﺔﻭ ﺿــﺔﻧـ ﻛﺪﺍﺭﺍﻧﺔ ﺧــﺔﻭﻳ ﻛﺔ ﺋﺔﻭ ﻛﺎﺭﺩﺓﻫﻴَﻨ ﺑﻮﻭﺓﻭ ﻣﻜﺮﺩﻧﻰ ﻜﺮﺩﻧﻰ. ﺛ ﻝ٢ ﻧﻰ ،ﻣﺎﻭ ﻟﺔ ﺋَ ﺮﻭ ﺳﻠ ﺑــﺔﻭﺓﺷ ﺔﻙ ﺧﻮ ﺔﻯ ﺳﺔ ﺷﻴﻰ ﺈﻳﺎ ﺑﺆ ﻴﻀﺔﻭﺍﻧ ﺔﻭﺍ ﺑﺔ ﺛَﻴﺸﻠ ﺓﻧﺮَﻳﺖ. ﻣﻰ ﺋﻴﻠﻨﻮﺭ ﻛﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭﻛﺿﺎﻻﻛﻰ ﺑ ﺖ ،ﻟﺔ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪ َ :ﺮﺩﻭﻭﺓﺀ ﺮﻳــــــ ــﺎﺩ ﺑ ـ ﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻱ ﺋــﺔﻡ ﺛﺔﺭﺗﻮﻭﻛﺔ ،ﻚ ﻫﺎﺗﻮﻭﺓﺀ ﺓﺭﺩﺓﻯ ﺿﺔ ﻳﺎﺳ ﺓﻳــﺔﻙ ﺑﺆ ﺔﻭﺓ ﻳﺔﻛﻄ ﺑﻜﺮﻳَــﺖ ﻣﺮﺅﻅﺀ ﻭﻭﺓ ﺑﺆ ﺿﺎﻻﻛﺔﻛ ﻧﺔﺧﺆ ﺑﻨﺮَﻳﺖ. ﺎﻭﺓﺇﺅ ﺔﻭﺓ ﺑﺔ ﻜﺔﻟَﺒﻮﻭﻧﻰ ﺓﺿَﻴﺖ ﻧﺎﺣﻴ ﺓﻯ ﺛﺔﺳﺔﻧ ــﺎﺫﺓﻯ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻻﻳ ﺑﺔ ﺛَ ﺳﻠَﻴﻤﺎﺍﻧﻰ ﺑﻮﻭﻥﺀ ﺵ ﺑﺔﺑﺂ ﺑ ﻫﺔﻭﻟَﻴ ﻓﺔﺭﺍﻫﺔ ﻟﺔ ﺛﻴَﺸﻴَﻠ ﻛﺔ ﺋﺔﻧﺪﺍ ﺭﺅﺫﻯ ﻭﺭ ﺩﺍﺩ ﺑﺔﺭ ﺋ ﺓﻱ ﻟﺔﻭ ﺩﻟَــﺸ ــﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳــﻲ (ﻱ ﺭﺍ ﻛﺎﺭ ﻛ ﻭﺓﺀ ﺑ ــﺜــﺎﺭﺩ ﺋ ــﺎﻣ »ﺗَﻴ ﻴَﺪ ﺑﺔ ﺋ ﺗﻮﺭﻙ ﺭﺅﻟَﻴَﻜﻰ ﺎﻳﻰ ﺩﺓﻃﻴَ ِﺮﻳَ ﺭﻳﻴﺔﺗﻰ ﺋﺔﻭ ﺧﻮﺍﺭﺩﻧ ﻄﺮﺗﻨﺔ ـﺎﻭﻯ ـﺪﺑــﻦ ﻫﺔﺯﺍﺭﺓﻫﺎ ﻧﻮﻭﺳﺮﺍﻭَﻳ ــﻰ ﺛــﺔﺭﻭﺳﻨﻮﻭﺭﺓ ﺎﺭﺓ ﻣـــﺎﻭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﻛﺮﺩﻧﺔ ﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧﺔﻛﺮَﻳﺖ ﺩﺓﺳﺘﻮ ﻮﺭَﻳﻚ ﺩﺍ ﺑﺔﺭﺓﺳﻤﻲ ﺛﺮﺅﺫ ﻭﻱ ﻧﺔﺗــ ﺓﻭﻟَﺔﺗــﻲ ــﺎﻧﺪﻧﻲ ﺎﻣﺔ ﻳﻨﺪ ﺮﺗﺔ ــﺮﺍﻭﺓ ﻴﻞ، ﺮﺍﻭﺓ«. ﺔﻭﺓ ﻴَﻜﺔﻷ ﺗﻮﻭﺷﻰ ﺑﺔﻫﺆﻯ ﺇﺅﻭﺓ« ﺛ ﺨﺮَﻳﺖ. ِ ﺳﻨ ﺭﺍﺳ ــﻜــﺨ ﺑﺆ ﺯ ﺋﺎﺯﺍ ﺛَﻴﻮﻳﺴﺘﺔ ﺛــﺎﺑـﺔﻧـ ـﺎﺩﺓﻯ ﺭﻭﻭﻧﻰ ﻟﺔ ﺋﺎ ﺑــﺔ ﻧـ ﺑﺆ ﺭﻳَ ﺎﻛﺆ ﺧﺔﻟ ﺮﺍﻳﻜﺮﺩ :ﺑﺮﻳ ﺔﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻰ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗـ ﺑﺔ )ﺭﺅﺫﻧ ﺋﺔﻣﺴﺎَﻟ ﻮﻭﺿﺔ ﻃ ﺔﺟﻴَﻜ ﻃﻴﺮﺍﻭﺓﺀ ﺵ ﺗ ﻟــﺔ ﺔﻳﺔﻛﻲ ﻨﺔﻭﺓ. ﻧﺰﻳﻜﺔﺀ ﻰﺀ ﻣﻴﺪﻳ ﻧﺎﻣﺔﻯ ﺣﻮ ﺎﺭﺯﺍﻧﻰ ﻗﺔﺳﺮﺓﻭﺓﻭﻯ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗ ﻧﻜﺔ ﻟﺔﻭ ﺓﺭﺩﺓﻯ ﺳﺘﺎﻥﺀ ﻣﺎﻧﻜﺮﺩﻭﻭﺓ ﻄﺪﺍﻧﺔﻭﺓﻯ ﺭﻳَﻜﺨﺮﺍ ﺎﻱ ﻧَﻴﻮﺩ ﺳــﻤﻲ ﻧﺎﺳ ﻳﺪﺀ ﺑﺔ ﺑﺔ ﺭَﻳ ﺋﺔﻭ ﺔﻭﺍﻭﻯ ﺟﻴَﺒ ﺑﻮﻭﻥﺀ ﻭﺓﻭ ﺋﺎﻭﺓ ﻭﺓﻳﺔﻙ ﺩﺍﺑ ـﺔﺭﻯ ـﻰ ﻣــ ﺑﻴﺮﺓﻛﺔ ﻛﺔ ﺋ ﺍﻭﺓ ﺋﺎﺷﻜ ﺯﻯ ﻧﺎﻭﺿ ﺩﻯ ﻣ ﺅﺫ ﻨﺔﺭﻯ ﻮﻭ ﺑ ﻛﺔ ﺎﺳ ٣ﺩﺍ ﺑﺨﻮﻳَ َﻄــ ﻮﺭﺩ ﻮﺓﺑـ ﺑﺆ ﺩﻧـ ﺳﺔﺭﺩﺍ ﻧﺔ ﺧﺔﻟَﻚﺀ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ،ﺗﺔﻣﻤﻮ ﻤﻰ ﻳﺔﻙ ﺎﻳﻲ ﺑﺔ ﺔﻳﺔ، ﺭﻫﻴ ﻫﺎﺗ ﺩﺑﻠﺆﻣ ﻭﺗﻨﻴَﻜﻰ ﺭ ﻴﻴﺪﺍ ﻭﺗﻰ :ﺑ ﺔﻭﻳَﺖ ﻧﻮﻭﺳﺮﺍ ﺩﺓﻛـﺎﺕ ،ﺿﻮ ــﻰ ﺛــﺔﺭﻭ ﺔﺵ ﺑﺔ ﺛﻴَﻜﻬﻴَﻨﺮ ﺩﻥ ﻟﺔ ﺋﺎﺯﺍ ﻧﺔﻭﺓﻯ ﺑﺔﺭﺓ ﺟﻴﻨﺆﺳــﺎ ﺔﻱ ﺩﺫ ﻛ ﻭﺗﻴﺸﻰ :ﺩﺍﻭﺍ ﺧﺆﻳﺎﻧﺪﺍ ﺩﺓﻧ ﺿﻮﻧﻜﺔ ﻛﺆﻣﺔﻟ ـﺎﻭ ِ ﺎﺗﺮ ﻟﺔ ﻝ ﺑــﺔ ﺗــــﺔﺟ ـَﻴــﻜــﺮ ﺔﺑﺮﺩﻥ ﺧﻮﺍﺭﺩﻧﺔ ﺎﻛﺔ ﺑﺆ ﻣﺎ ﺑ ـﺔﺇَﻳ ـ ﻧﺎﻣﺔﻯ ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﻭﺓ. ﻳﺔﻛﻰ ﻃﺮﻭﺛ ﺔﻣﻤﺔﻯ ﺩﺍ ﻣﺔﻫﺪﻯ(ﺩﺓ َ ﺔﻙ ﻟﺔ ﺓﻯ ﺩﺓﻳ ﻜﺔ ﺴﺘ ﻮﺭﻛ ﻚ ﻳﺎﺳ ﻴﻨـ ﺓﻙ ﺩﺓﺳﺘﻰ ﺑﺔ ﻧﺔﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ،ﺔﻭﺓ ﺋﺔﻭ ﺛﺔﻧﺎﻧ ﺎﻭﺍﻧﺔﻧ ﺭﺅﺫ ﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺑَﻴﺖ ،ﺮﺩﻧَﻴﻜﻰ ﺋﺔﻧﺠﺎﻣﺪﺭﺍ ﺭﻳﻰ ﺯﻳ ـﺒ ـ ﻣﺔﺭﺝ ﻟﺔ ﻋَﻴﺮﺍﻕ ﻭﻯ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗ ﺇﻭﺍﺕ ،ﺋﻴَﻤ ﻭﺕﺀ ـﺎﺭﺓﻳ ـ ﻃﺮﻭﺛﻴَ ﺑﺔﺭﻃﺮﻳﻜﺮ ﺭﻭﻭﻧﻜﺮﺩ ﻳﺔﻛﻴﺎﻥ ﺿﺎﻭﺛﻴَ ﺩﻭﻳَﻨﻴَﻰ ﺗ ﺮﺳﺮﺍﻭ ﻭﺷ ﻳﺎﺭﻯ ﺳﻴ ﻨﺎﻣﺔﻱ ﺩﻯ ﺧﻮﻳَﻨﺪﻧﻄ ـﺎﻥ ﻋﺔﻟﻰ ﺴﻰ ﺑﺔ ﻟــﺔ ﺛَ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ ﻭ ﺋﺔﻭ ﺗ ﺆﺭ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ :ﺨﺔﺭﻯ ﺟ ـَﻴـ (١ﺓﻭﺓﻭ ﻣﺎﺭ ﺧﺆﻳﺎﻧ ﻭﺭﺩﺓﻛﺎ ﺮﺍﻗﻤﺎﻥ ﻚ ﻳَﻢ ﻧﺎ ﺑﺮ ﺑﺔﻟَﻴَﻨ ﺋﺔﻭ ﻟﻴَﺜ ﺿﺎﺛﻰ ﺋــﺔﺭﻛـ ﻮﻟﺔﺭﺓﻳ ﻟﺔﺭﺍﺛ ﻛﺆﺿﻜﺮﺩﻧﺔ ﺴﺘﺎ ﺛَﻴﺸَﻴﻠﻜ ﺭﺳﺘﺎﻥ ﺗﺎﻭﺍﻧﻲ ﻴﻜﺮﺩﻧﻲ )ﻃﺮﻭﺛﻰ ﺋﺎﺭﻳﺎ( ،ﺑﺆ ﺑﺔﻳﺎﻧﻨﺎﻣﺔ ﺧﺎﻟَﻰ ﺩﻭ ﺔﺭﻣﺔﻧﺪ )ﻫﺎ ﺎﺭﻳ ـﺎ«ﻭ ﺫﻣـﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻭ ﺑﺔ ِ ﺸﺔﻛﺔ ِ ﺔﻝ ﺑﻜﺎﺕ ،ﺷﻮﻳَﻨﻰ ﻧﻮﻭﺳﺮﺍ ﻫﺔﺭ ﻮﻭ ﻛﺘﻴَﺒَﻴ ﻵﺷﻤﺎﻥ ﺗﺆ ﻫﺔﺭ ﻟﺔ )٤٠ ﻛﺮﻳﺖﺀ َ ﺪﻧﻄﺎﻯ ﻗ ﺯﺍﻥ ﻛﺮﻳﻢ ،ﺒــﺎﺭﻯ ِﺭﻳَﻜ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﺗﻰ، ﺗﻴﺮﺅ ﺓﺭﺩﺓﻯ ﻋَﻴ ﺮﺩﺀ ﻛَﻴ ﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﺓﻭﻟَﺔﺗ ﺎﻯ ﻫﺔﻣ ﺩﺭﺓﻧﻂ ﺸﻴﺎﻥ، ﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ـﺎﻳــﺪﺍ ٣ﺶ :ﻫﻮﻧ ـــﺎﻯ »ﺋ ـ ﺷﺪﺍﺭﺑﻮ ﺎﺯﺩﺓﺩﺓﻥﺀ ﺩﺓ َ ﺳﻜﺎ ﺪﻧﺔﻛﺎﻥ ﺋــﺔﻭ ﺩﺓﻛﺮَﻳﺖ ﺋَﻴ ﺮﺍﻕ ﻛﺔ ﺔﺭﻭ ﻭﺗﻮﻳﺔ ﻜﺔﻭﺗﻨﻰ ﻟﺔﻃ ﺑﺔﺭﺯﺑﻴَﺖﺀ ﺔﻧﺎﻭﺓ. ﻧَﻴﻮﺩ ﻝ١٩ ﻴﺎﻥ ﻛ ﺧﻮﻳَﻨ ﻧﺪﺓ ﺑﺔ ﺗــﻴـ ﻟﺔ ﺩﺭﺍﻣ ﻛﺎﻧﻴ ﺭﻯ ﺩﺭﺍﻣ ﺋﺔﻭﺍﻧﻴ ﺳـ ﻮﻣﺔﺭ -ﺭ ﻛﺎﺭ ـﺪﺍﺭ ﺯﻳَــ ﻤﻰ ﻛﻮﺭ ﻭﺍﻧَﻴﻜﺪﺍ ﺔﻳﺎﻧ ﺩﺓﻛﺔﻥ ،ﻥ«. ﺋﻮﻡ ﺣ ﺯﺍﺭﺓﺗﻰ ﺛ ﺮﺍﻭﻳَﻜ ﺋﺔﻭﺓﻯ ﺭﺝ ﺩﺍﻧ ﻟﺔﻋَﻴ ﻜﻰ ﺛﻠﺔ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺔ ﺮﺩﻭﻭﺓﻭ ﺎﺭﻳَﻚ ﻝ٢ ـﻨ ﻛﺔ ﺿﺎﻭﺛﻴَ ﺭﻣﺔ ـ ﻧﻮﻭﺳ ﺔﺗﻰ ﺋﺔﻭ ﻗﺴﺎﻧﺔ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎ ﺎﻥ ،ﺭﺍﻃ ﺩﺓﻛﺔﻥ« .ﺭﻭﺓﺭﺩﺓ ﻫﺆﻛﺎ ﻧﺪﺓﺭﻯ ﺩﻥ ﻳ َﺪ ﺅﻇﺔ ﺍﻧﻰ ﺩﻳ ﻣﺔ ﻭﺓ ﺔﻥ. ﻫﺔﺭ ﻭﻭ َ ﻴ ﻋ ﻮﻧﺔ ﺔﻧﺪ ﺑﺔ ﻛﺎﻣﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣ ﺗﺔﺭ ﺳﻴﻤﻴﻨ ﺔﻛﺔ ﺩﺓﻛ ﻛﺎﻥ ﻟﺔ ﻟ ﻧﺔﺗﺔﻭﺓ ــــ ﺳﻴَ ﻟﺔ ﺑﺔ ﺓﺗﺔ ﺩﺍﻧﻰ ﺑﺔﺭﻃﺮﻳﻜﺮ ﻨﺮﻳﺖﺀ ﺓﺣــﻤــ ﻣﺎﻓﻰ ﻣﺮ ﺩﺓﺩﺓﻥ. ﺆﻳﺎﻧﺔﻭﺓ ﻗﺴﺎﻧﺔ ﺮﻯ ﺛﺔ ﺔﺗﻰ ﺋﺔﻭﺍﻧﻴﺶ ﺑﻮﻭ«. ﻮﻭﺓ ﻧﻴﻴﺔ ﻛﺔ ﻭﺗﻨﺔﻛﺔﺷﻰ ﺔﺑﻴﺬﻯ ﺩﺓﺭﻛـ ﻴﺎﻥ ﺧﺴﺘﺆ ِ ﻫﻮﻧﺔﺭﻣ ﺭﻳﺎ« ﻟﺔ ﻫ ﺎﻳﺔ، ﺔﻯ ﺔﻯ َ ﻛﻴَﺸ ﻃﺔﻳﺔﻧﺮﺍﻭ ﺑــﺪﻭﻹ ﺓﺕ ﺑﺔ ﻧﺠﺎﻣﻰ ﺎﺭﺓﺳﺔﺭ ﺑﺆ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺣﻜﻮﻣ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗ ﻭﺍﻣــــﺎﻥ ﻟﺔ ﺅﻟﻴﺎﻥ َﺢ ﻭﺗ َ ﻭﺛﻴَﻜﺔ ﺩﺭﺍﻣ ﺱ ﻟﺔ ﻭﺓﺯﻳ ﺋﺔﻭ ﻛﺘَﻴﺒﺎﻧ ﺑﺆ ﻛَﻴﺸ ﺳﺎﻳﻰﺀ ﺳﺔﺭﺓﻛﻴ ﺫﻳﺎﻧﻰ ﺛﻴَﻜﺪﺓﻫﻴَ ﺔﻳﺔﻙ، ﺎﻯ »ﺋﺎ ﻟﺔ ﺧ ﻛﺎﻧﻴﺶ ﻋــﺔ ﻚ ـﺎﺭ ﺔﻭﺓ ﺭ ﺋﺔ ﻜﻰ ﺿﺎ ﻭﺛﻴ ﻙﺀ ﺑﺎ ﻟ ﺔﺑـ ﺑﺔ ﺿ ـﺎ« ﺳﺎ ِ ﺓﻭﺓ ﺩﺍ ﻨﺎﻣ ﺘﻨﻰ ﺗﻴﺎﻳﺪﺍ ﺩﺭﺍﻣ ﻛﺘَﻴﺒﺔ ﻧﺔﺗ ﺯﺍﺭﺓﻫﺎ ـﺸــﺎﺩ ﺭﺩﺓ ﺳ ـ ﻴﻴﺔ ﻭﺍﻧﻴﻜﻴﺪﺍ ﺇﺍﻧﺪ ـﺮﺩﻭﻭﺓ ﺳﻨﻮﺭﻯ ﺘﻨﻰ ﻭﺗﻨﻴَ ـﺪ: ﻃﺔﻳﺸ ﺧﺎﻟﻴﺪ ﺆﻛﺎﺭﻯ ﻳﺎ ﺮﻁ ﻟﺔﻭ ﻃﺮ َ »ﺋـﺎﺭﻳـﺩﻧﻰ ﺑﺔﻳﺎﻧ ﻫﺎﺗﻮﻭ ﺎﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺪ َ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔ ﺋﺔﻭ ﻟﺔ ﺍﻳــﻄــﺔﻳــﺎﻧـ ﻛﺎﻥ ﻛـ ﺛﺎﺭﺍﺳ ﺭﺑﻮﻭﻯ ﻧﻴَﻮ ﺷﺔﻭ ﻣﺔﺗﺮﺳﺭﺍﻣﺎﻛﺔﺀ ﻣــﺎﻯ ﺩ. ﺔﻯ ﺩﺍ ﺳﺮﺓﻭﺓ ﻃﺔ ﺔﻧﺪﻳﻚ ﻫ ﻴﻨﻰ ﻃﻮﻣ ﺩ .ﺩﻟَـ ﺛـــﺔﺭﻭﺓ ﺋﺔﻭ ﻫﺔ ﺋﻮﻡ ـﺎﻭﺍﺭﺓﻯ ﻫﺔﺭَﻳﻤﻰ ﺔﺭﻳﻢ ﻟﺔ ﻟﻴَ ﻃﺎﺩﺍﺭﻯ ﺔﻝ ﺍﻧﻰ ِﺭ ﺩﺭﺍ ﺑﻮﺭﻫ ﻟﺔﻃ َ ﺩﺓﺭﻛﺮ ﻭﺷﺔﻣﻤ ﻫﺔﺭﺓ ﻮﻭﺓ ﺩ ﺷﺪﺍ ﺑﺔﻧﺪﺓﺭﻯ ﺍﻭﺓ ﻗﺔ ﻁﺀ ﻫ َ ﺑﺔﺧﺸ ﺓﺯﻳـــﺮﻯ ﺍﻃﺮﺗﻨﻰ ـ ﺔﻭﺍﻟَﻰ َ ِ ﺋ ﻥ. ﻄﺮﺗ ﺑﺔ ﻫ ﺋﺎ ﺔﺭﺓ ﻭ ﺿﻰ ﺎﺭﺯ ﻭﺟﺆﺭﺓ ﺮﺩﻧﺔﻯ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ﺗﻰ» :ﺑﺆ ﻮﻣﺮ ﺔﺳﺔﺭﺩ ﻫ ﻃﻴﺮ ﻭ ﺖ ﻟﺔ ــﺮﺍﻯ ﺭﺅﺫﻯ ﺩﻭ ﺔﻭﺓ ﺑﻄﻴَ ِﺮ ﺔﺧﺸﻰ ﻭﻳَ ِ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺓﻳﺔ ﻧﻴﻴﺔﺭﻛﺔﺩﺍﺀ ﺑ ﺔﻳﺔ ﻳﺔﻛ ﺖ ﻟﺔﻛﺆ ﺎﺷﻮﺭ ﺑ ﺔﻣﻮ ﺔﺧﺸﻜ ﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻯ ﻛﺘَﻴﺒﻰ ﺳﺔﺭﺩﺍ ـﺔ(ﻯ ﻃ ﺭﻯ ،ﻭ ﻳ ﺩﺓﺳﺘﺒ ﺷﻴﻮ ﻣﺔﺳﺔﻟ ﻫﺔﺑَﻴ ﺑﺮﻳﺎﺭﺓ ﻚ ﻟﺔﻭﺑﺎﺭﺓﻳـﺮﺗــﻨــﻰ ﺛ ﺔﻧﺎﻟَﻰ ﻫ ﻭﺑﺎﺭﺓﺛ ﺎﻧﻰ ﺑ ﻛﺔ ﺩﺓﻭﺗﺮَ ﻴﺎﻥ ﺑﺔ ﺗﻮ ﻶﻭﺑ ﺋﻴﺪﺍ ـﺎﻣـ ﺯﺍﺭﺓﻫﺎ ﺋﻮﻡ ِ ﻳَﺰﻃﺎﻛ َ ﻮﻭﺳﺔ ﺳﺔﺭ ﺋﺔﻭ ﻟﺔﻭ ﺩﻭ ﺎﺭﻳ ﻛ ﺳﺘ ﺭﺍﻃـ ﺒﺔ ﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺑ ﺗﻨﻰ ﻫﺔ )ﺭﺅﺫﻧـ ﻫﻴﺾ ﺛﺎﺭ ﺫﻧﺎﻣﺔﻧ ﺑﺔﻧﺪﺓﺭﻯ ﻜﻴﺪﺍ ﻛﺘَﻴ ﺓﻭﺓ ﺩﺓ ﻛﺪﺍ ﺑﺔ ﻧﻴﻦ، «ﻭﺓ ﻛﺔ ﻟﺔ ﺸﺪﺓﻛﺮﺍ، ﺳﻴﻤﻴﻨ َ ﺩﻭﺍﻯ ﻟﺔ ﻟﺔﺑﺔ ﺔﺭﺩﺍﻃﺮ ﺭﺍﺳﺖ ﻃﺮﻓﺖ ﺳﺮ ﻟﺔ ﻴ ﺎﺭﻳــﺎ ﻟــﺔ ﻧﻤﺎﻳ ﺭﺅ ﺛﺔﻳﺎﻣﻴَﻜﻰ ﻭﺓ. ﺑﺆﺗﺔ ﺩﺓﺳﺘﺒﺔﺳ ﻨﺪﻧﻄﺎﻛﺎﻥ ،ﻟﺔ ﻟَﻴﺪﻭﺍﻧَ ﺋﺔﻭ ﻗﺔ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧﺪﻳﻴﺔ ﺴﺎﻧﺔ ﺍﻣــﺎﻯ »ﺋـ ﺕ«ﺓﻭﺓ ﺋﺔﻭ ﻗ ﻫﻴﺾ ﻛﻴﺎ ﻧﺔﻧﺎﺭﺩﻭ ﺛﺔﻛﺔﻛﺔ ﻛﻮﺭﺩﻯ ﺧﻮَﻳ ﺭﻯ ﺑﺔﺳﺮﺓ ،ﺛﺔﺭﻭﺓﺭﺩﺓ ﺴﺎﻧﺔ ﻟﺔ ﺎﻧﺪ» : ﺩﺭ ﺩﺳـــﺎ ﺑﺆ ﺗﻮﺭ ﻭﺗﻴﺸﻰ: ﺭﺍﻃﺔﻳ ﺷﺎ ﺮﻯ ﻛـــﻮﺭ ﻗ ﺧﺎﻟﻴﺪ ﻗﺔﺳﺮﻯ ﻣﺔ( ﻭﺓﺯﻳ ﻭﺗﻰ» :ﺋﺔﻭﻛﺎﻥ ﻫﺔﺭ » ﺩ. )ﺭﺅﺫﻧﺎ ﺮﺩﺓﻭﺓﺀ ﺔﻳﺎﻧﺪﻧﺔ ﺑﺆ َﺔﻯ ﺭﺓﺗﻜ َﻚﺀ ﺭﺍﻃ ﻫﺔﻭﺍﻟ ﻦﺀ ﺧﺔﻟ ﺳﺖ ﻧﻴ ﺭﺍ
ﻣﺔ«:
ﻧﺎ
ﺗﺎﻳﺒﺔﺗﻴﻲ »ﺭﺅﺫ ﺩﻭﺭ ﺓﺕ ﺔﻛﻰ ﻴﻰ ﺳﺔﺭﺿﺎﻭﺓﻳ ﺲ ﻭ ﻋﻴﺰ ﺔﻭﺓﻥ ﺔﺛَ ﻮﻧ ﺨﺴﺘﻨ ﺑ ﺤﺔﻣﺔﺩ ﻳ ﺆ ِﺭﻳَﻜ ﻣ ﻰﺧ ﺔﺭﻳﻜ ﺧ
ﻯ ﻟﺔ
ﻣﻴﺴﺮ
ﻥﺀ ﺑﺔ
ﻧﺪﺭﻭ
ﻲ ﺗﺔ ﻮﺯﺍﺭﻳ ﻛﺎﻧﺪﺍ ﻣﺔﺗﻄ ﻣﻴﻴﺔ ﻲ ﺧﺰ ﺣﻜﻮ ﻧﺮﺧ ﺨﺎﻧﺔ ﺧﺆﺷ ﻟﺔ ﻧﺔ
ﺔ َﻭﻳﺘﺔ
َ ﺖ ﺑﻜ ﺎﻳﺔﻭﻳ َﺭﻳﻢ ﻧ ﻛﻴﺎﻭﺓ ﻲ ﻫﺔ ﺀ ﺗﻮﺭ ﻜﻮﻣﺔﺗ ﺔﻛﺔﻛﺔ ﺣ ﺔ ِﺭﻯ ﺛ ﻮﺍﻥ ﺷ َﻧﻴ
ﺔﻃﺔﻷ ﺎﺭﻯ: ﻛﺎﻥ ﻟ ﻳﺒ ﺮﺗﻮﺓ ١٤ﻧﻴﻴﺔ ﺯَ ﻭﻳﺔﻛﻄ ﺓﻯ ٠ ﻧﺔﺗﺔ ﻲ ﻣﺎﺩ ﺧﺴﺘﻨ ﺩﻭﺍ
ﺳﺘﻲ
ﺟﻴﻨﺆ
ﻲ ﺑﺔ
َﺔﻟﻤﺔﺗ ﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻫ ﺓﻛﺎﺕ ﻲ ﻛﻮ ﺳﺘَﺜﻴﺪ ﺭﻟﺔﻣﺎﻧ ﻝ ﺩﺓ ﺋﺔﻧﻔﺎ ﺛﺎ ﺪﻧﻲ ﻧﺎﺳﺎﻧ
ﺳﺎﻳﺪ
ﺓﻛ َﺮﻳﻦ
ﻄﻴﺮﺩ ﺳﺘ
ﺍﻭ ﺩﺓ ﺎﻧَﻠﻴﻜﺮ
٢ﻃﻮﻣ ١٠
ﺮﻳَﺖ ﺓﻛ
ﺯﻳﺎﺩﺩ
ﺧﺎﻟﻴﺪ
ﻃ
ﺋﺎﻭﺍ
ﺳﻴﺴﺘـ
ﺔﺭ ﺑﻮ
ﻰ :ﻟﺔﺳ
ﺷﻮﺍﻧ
ﻥ ﺗﺔﻗ
ﻰ َﺋﻴﺮﺍ ﺎﻧ
َﻫﻴﺰﺓﻛ
ﻙ َﺑﻴﺪ ﻛﻮ
ﻭﺩﺟﺔ
ﺪﺓ َﻫﻴ ﺎ« َﺛﻴﻜ »ﺋﺎﺭﻳ ﺭﺍﻣﺎﻯ ﻥ ﻟﺔ ﺩ ﺮﻳﻜﺮﺩ
ﺎﺑﻴﻴﻦ
ﺓﻧﻂ ﻧ
ﻯ ﻛﺔﺭ
ﻨ َﺮﻳﺖ
ﺮﻭَﺛﻴﻚ
ﺭﺓﻛﺎﻥ
ﻤــﻲ
ﺓﻛﺔﻥ
ﻚﺩ ﺆﻣَﺒﻴَﻠﻴ ﺆﺗ
ﺔ ﻟﺔ ﺋ
ﺛﺔ
ﺫﻣﺎﺭﺓ
ﻜﻨﻴﻨﻲ ﺛﺸ َﻮﻳﻦ ﺧ ﺎﻭﺳﺔﺭ ﺆﻫ ﺑ ﺩﻭﻛﺎﻥ ﻟﺔ ﻃﻴ َﺮﻳﺖ ﺭﺍﺩﺓ
ﺴﺘﻤﻰ ﺳﻴ ﺎﺗﻮﻭﺓﻭﺓ ﺓﻛ َﺮﻳﺖ ﺟﻴﺪ ﺎﻧﻄﻰ ﺩﺍﻫ ﺟﻴﺒﺔ َ ﻰ َ ﻟﺔ ﻣ ﻮﻭﺿﺔﻳ ﺔﻙ ﻣ ﻳ
ﻃﻴﺮﻳﻲ
ــﺔﻭﺓ ــﺮﻳَﺘ ــﺪﺓﻛ ﺎﺭﻱﺛَﻴ ﻮﺭﻛــ ﻋﺒــ
ﺆﺷﻴﻴﺔ
ﻰ ﻧﺔﺧ
ﺔﻟﻄﺮﺍﻧ َ ﻫ ﻰ ﻟﺔﻧَﻴﻮﺍﻥ ﺓﻛﺮَﻳﺖ ﺮﻳ ﺓﻏﺔ ﺩ ﻫﺎﻭﺳﺔﺭﻃﻴ ﺪﺍ ﻗﺔﺩ ﻳﻴﺔﻛﺎﻧ ﺆﻣﺎﻭﺓ ﺑ
ﻯ ﺧﻮﻳَﻨ
َﻨﺪﻛﺎﺭ ١٢ﺧﻮﻳ
٠
ﺪﻧﻄﺎﻯ
ﺆ ﺑﺔﺭﻃ ﺑ
ﺘﻴﺒﻲ ﻛ َ
ﻛﺎﻥ ﻟﺔ
ﺨﺎﻧﺔ
ﻗﻮﺗﺎﺑ
ﺟﺆﺭﺓ
ﻮﻭﺷﻰ
ﺋﻮﻡ
ﺆﺷﻴﻰ
ﻫﺎ ﻧﺔﺧ
ﺓﻳﺴﻰ ﺗ
ﻗﻮﻟﺔﺭ
ﺘﺔﻭﺓ ﺷﺎﺭﻳَ
ﻯ ﺩﺓ ﻴﺮﺍﻥ ﻰ ﺧﺆ ﺔﺭﺓﻭ ﺋَ ﻃﻮﻟَﺜ ﺎﻳﺔﻕ ﺔﻛﺔ ﺑ ﺩ .ﻓ ﻰ ﺛﺔﻛ ﺭﻳﻼﻛﺎﻧ ﻃﺔ
ﻗﺔﺳ
ﺮﺓﻭﺓ
ﺩﺓﺑﻦ
ﻃﺔﻳﺔﻧ
ﺮﺍﻳﺔ
ﻥ ﺩﺓ
ﺔﻟﺪﻳَﻦ َ ﻫ
ﺩﻭﺍ
ﻳﻔﻮﺭ: ﺔ
ﺎﺭﻑ ﺗ
ﻋ
24ﺛﻴَﻨ 6
ﺩﺓﻥ ﺑﺔ
ﻭﺓﻛﺔﻳﺎ
ﻗﺔﺭﺓﺑﻮ
ﺠﺸﺔﻣﻤﺔ
/6 /19
...ﻝ٨ ﻣﺒَﻴﻞ ﺋﺆﺗﺆ
ﻛﺔﺭﻛ
ﻮﻙ ﻛَﻴ
َ َ ﺴﺘﻲ ﻫﺔﻟﻮﻳ
ﺑﺔﺭﺓ
ﺔﺑﻲ ﺳ
ﻣﺔﻛﺘ
ﺧﺆﻳﻴﺔ ﻰ ﻧﺎﻭ
ﺸﺔﻳﺔﻛ
ﻴﺎﺳﻲ
ﻯ ﺗﻮ
ﺭﻛﻤﺎﻧ
ﻰ ﺭﺓ
ﻲﺀ ﺛﺎ
ﻳﺔﻛَﻴﺘ
ﺧﻨﺔ ﻟﺔ
ﺔﺳﺔﺭ
ﺭﺗﻲ ﻟ
ﺋﺎﺳﺎﻳ
ﺸﻰ ﺋ
َ ﺔﻟﺒ ﻫ
ﻢ ﺧﺔ
ﻴﺒﺮﺍﻫﻴ
ﺬﺍﺭﺩﻥ
ﻟﻴﻞ ﺩ
ﺕ ﺑﺆ ﺗﺎﻳﺒﺔ ﺔﻛﻲ ﺭﻛﻮﻙ ﻳﺎﺳﺎﻳ ﻲ ﻛﺔ َ ﺬﺍﺭﺩﻧ ﻫﺔﻟﺒ ﺓﻛﺮَﻳﺖ ﺩﺓﺭﺩ
ﺓﻃﺮَﻳﺖ
ﺪﺍﻧﻴﻴﺔ
ﺶ ﺯﻳﻨ ﺓﻛﺎﺕ ﺯﺍﺩ ﺩ ﺋﺎﺳﺎﻳ ﻛﺎﻥ ﺋﺎ ﻼﻣﻴﻴﺔ ﺋﻴﺴ
ﺳﺘﺎﻥ
ﻛﻮﺭﺩ
دووب���ارەك���ردن���ەوەی ئ��ەو میتۆدەیە ك��ە یەكێتیو پارتی پیادەیان كـــــردووە».
چۆن هەڵسەنگاندن بۆ رۆژنامە دەكرێت؟
هیوا جەمال
ب��ە ب��ۆچ��وون��ی ئێمە؛ دوو دەس��ت��ە دەت��وان��ن هەڵسەنگاندن ب��ۆ رۆژن��ام��ە ب��ك��ەن :خوێنەرانو لێكۆڵەرەوان. هەڵسەنگاندنی خوێنەران ،ژمارە لە دوای ژمارە دەبێت ،واتە كاتێك ژمارەیەك دەكڕێتو بڕیار دەدات ژمارەی دووەم بكڕێت ،یان واز لە كڕینی بێنێت، دەبێتە هەڵسەنگاندنی خوێنەرەكە. ئەگەرچی ب��ەداخ��ەوە وەك زۆر كایەی دیكە، هێشتا لە هەرێمی كوردستاندا ناتوانرێت بۆچوونی خوێنەران ،سەبارەت بە رۆژنامەكان وەربگیرێت، چونكە دەزگایەكی لێتوێژینەوە لەو بوارەدا نییە، تەنانەت لەو بڕە كەمەشدا كە دەگات بە خوێنەرەكان، هەڵسەنگاندن بكات. لە هەرێمی كوردستاندا ،سیستمی باڵوكردنەوە ئێجگار خراپە ،بۆیە ناتوانرێت بارودۆخی فرۆشو خواستی خەڵك بۆ خوێندنەوە هەڵبسەنگێنرێت، جا ئیتر چۆن دەتوانرێت بۆچوونو هەڵسەنگاندنی خوێنەران بزانرێت. جگە لە عێراقو هەرێمی كوردستان ،ئەو واڵتانەی من بینیومن ،رۆژنامە رۆژانەكانیان ،نەك هەفتانەكان، لەگەڵ بەرچایی دەگەنە دەست زۆرینەی هاواڵتییان، جا لە سەنتەری شارەكان بن ،یاخود لە سەر سنووری واڵتەكانیان. بۆ نموونە لە برایم خەلیل ،سەعات 7ی بەیانی، رۆژنامەكانی وەك سەباح ،حورییەتو زەمانی توركی بە دەستت دەگات ،كە لە ئەنقەرە دەردەچن ،بەاڵم رۆژنامەی ئەڤرۆ كە لە دهۆك دەردەچێت ،ناگات. لە هەرێمی كوردستاندا ،لەبەرئەوەی سیاسەتی حكومەت لەسەر بەڕێكردنی كاری رۆژانەیەو پالنی ستراتیژیی نییە ،گرنگی نەداوە بە دەزگای ستراتیژیی بۆ لێكۆڵینەوە ،تەنانەت تا ئێستا دەزگای توێژینەوە نییە بۆ لێكۆڵینەوە لە بوارە هەرە گرنگەكانی وەك پێشمەرگە ،چ جای ئەوەی دەزگای بۆ لێتوێژینەوەی لە الیەنە كهلتوورییو رۆشنبیرییەكانی وەك رۆژنامە هەبێت. لەگەڵ ئ��ەوەی كە حكومەت ئەو جۆرە دەزگاو دام���ەزراوان���ەی نییە ،حیزبەكان هەریەكەیان دەزگایەكیان بە ناوی ڵێكۆڵینەوە یان توێژینەوە ه��ەی��ە ،ب��ەاڵم ئ���ەوەش تەنیا ب��ۆ ك��اری حیزبیی خۆیانەو لە كارەكانیشیاندا بەپێی دەرئەنجامەكانی هەڵبژاردنەكان ،لەوە ناچێت سەركەوتوو بووبن. دەستەی دووەم ،كە دەتوانێت هەڵسەنگاندن بكات ،توێژەرانو لێكۆڵیارانی ب��واری راگەیاندنو رۆژنامەوانییە. ئەم دهستەیە؛ ئ��ەوەی تا ئێستا كار دەك��ەن، لەالیەن خوێندنی بااڵوە ئاراستە دەكرێن ،ئەوانیش بۆ توێژینەوەی بڕوانامەی بەكالۆریۆس ،ماستەرو دكتۆرا. لەڕاستیدا ،لە ماوەی چەند ساڵی تەمەنی رۆژنامەی «رۆژنامە»دا ،چەندین توێژینەوە لە بارەیەوە كراوەو وەك نموونەیەك وەرگیراوە ،بەاڵم ئەو توێژینەوانە كاریگەرییان ن��ەب��ووە لەسەر بەرەوپێشچوونی رۆژنامەكە ،بگرە هەر بەرۆژنامەش نەگەیشتوونەتهوە. لەبەرئەوەی سیستمی خوێندن بەگشتیی لە هەرێمی كوردستاندا كۆنەو خوێندن تائێستاش ئەوەندەی بۆ بڕوانامەیە بۆ فێربوون نییە ،بۆیە سااڵنە سەدان بەناو توێژینەوە لە بوارە جیاجیاكاندا لە زانكۆكاندا دەكرێن ،بەاڵم كاریگەرییەكانیان لە زەمینەی كاركردندا نابینرێت ،بێگومان بۆ كایەی راگەیاندنیش هەروایە. ل��ەو روان��گ��ەی��ەوە ،ئ��ەو توێژینەوانەی لەبارەی رۆژنامەی «رۆژنامە»وە كراون ،جگە لەوە بڕوانامەیان بۆ خاوەنەكانیان بەدەست هێناوە ،هیچ كاریگەرییان نەبووە لەسەر بەرەوپێشچوونی رۆژنامەكە.. جگە لە ئەركەكانی خوێندكار كە پێویستە بیبینێتو ئەویش دێت توێژینەوەیەك لە بارەی یەكێك لە رۆژنامەكانەوە دەك��ات ،كەسانی تایبەتمەندی بوارەكەش ئەو كارەیان نەكردووە. بە بارێكی تردا ،دەتوانین بڵێین؛ لە دەرەوەی زانكۆكانیش هیچ توێژینەوەیەكی واقیعییو زانستیی نابینین بۆ ئەوەی كایەی راگەیاندنو رۆژنامەگەریی لە هەرێمی كوردستاندا هەڵبسەنگێنێت. كەواتە :لە هەرێمی كوردستاندا ،هیچ رێگایەكی بێالیەنانەو زانستیی بۆ هەڵسەنگاندن بۆ رۆژنامەكان لە ئارادا نییە ،تا هۆكارە ئەرێنیو نەرێنییەكانی دەرچوونو داخستن ئاشكرا بكەن. ب��ۆی��ە؛ دەرچ����وونو داخستنی رۆژن��ام��ەك��ان، هەرگیز لەسەر بۆچوونی زانستییو هەڵسەنگاندنی دادپ���ەروەران���ە نییە ،جگە ل���ەوەی ب��ە بڕیاری تاكەكەسیی ،حیزبیی ،سیاسیی ،دارای����ی،... رۆژنــامەكان دەردەچ��ن ،بەهەمان ئەو بڕیارانەش دادەخرێن.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
nawxo.rozhnama@yahoo.com
«رۆژنامە» چەندین نووسراوی نهێنیی باڵوكردەوە؛ كە تایبەت بوون بە خانەنشینی پلە تایبەتو مووچەكانیان، سهرباری ئاشکراکردنی چهندین گهندهڵیی دامهزراو ه رهسمییهکانی ههرێم.
بەڵگەنامەكانی « » ،راستییەکان ئاشکرا دهکهن
فڕۆكەوانە هەاڵتووەكە یەكێك لەو دۆسێیە گرنگانەی، «رۆژنامە» ورووژان���دیو یەكەم میدیا بوو ،زانیاریی گرنگی لەسەر باڵوكردەوە ،دۆسێیەی فڕۆكەوانە هەاڵتووەكە بوو .هەر لە یەكەم دانیشتنی تایبەت بە دۆسێیەی هەڵەبجەدا، كیمیابارانكردنی ل��ە دادگ���ای ب��ااڵی ت��اوان��ەك��ان، «رۆژن��ام��ە» زان��ی��اری��ی ئ��ەوەی باڵوكردەوە :یەكێك لە تۆمەتبارانی دۆسێیەكە فڕۆكەوانێكە ،كە الی ئاسایش زیندانیی ب��ووەو دواتر هەاڵتووە. ل���ە ژم������ارە ()459دا، «رۆژن���ام���ە» چـــــــــەندین بەڵگەنامەی باڵوكردەوە لەسەر هەاڵتنی ئەو فڕۆكەوانەو ئەوەی ئاشكراكرد؛ ئەو كەسە بە بڕیاری تایبەتی ت��اڵ��ەب��ان��ی ،ل��ەالی��ەن ئاسایشەوە ئازادكراوەو بەڕێخراوە بۆ دەرەوەی واڵت. ل���ە الپ������ەڕەی ی��ەك��ەم��دا، وێ��ن��ەی ف��ڕۆك��ەوان��ەك��ەو وێنەی ئەو نووسراوانەی ب�ڵاوك��ردەوە، كە تایبەت ب��وون بە فەرمانی ئازادكردنەكەو دەستنووسێكی ت��ارق رەم��ەزان��ی فرۆكەوانیشی، باڵوكردەوە ،كە نووسیویەتی :بە بڕیاری تایبەتی جەالل تاڵەبانی، ئازاد كراوە. ل����ە ژم�������ارە ()516ی چەندین «رۆژنـــــــــامە»دا، ت لەسەر تاوانباری دۆكیۆمێن ئ��ەن��ف��ال (ن����زار خ���ەزرەج���ی) باڵوكردەوە ،كە چۆن مەكتەبەكانی (یەكێتیو پارتی) ل��ەدەرەوەی واڵت پشتگیرییان لەو تاوانبارە كردووە. «رۆژنامە» ،دەقی نامەیەكی
داواكاری گشتیی هێنایە سەر خەت لە ژمارەكانی ()578ەوە، «رۆژنامە» الپەڕەیەكی تایبەت كرد بە ناوی (بۆ بەردەم داواكاری گشتیی) ،ئ���ەوەی مەبەستی «رۆژنامە»بوو لەو الپەڕەیەدا؛ خستنەڕووی چەندین دوكیۆمێنت ب��وو لەسەر پێشێلكارییەكانو بەهەدەردانی سامانی گشتییو ئ��اگ��ادارك��ردن��ەوەی دەزگاكانی چ��اودێ��ری��ی ل��ەو الدان��ان��ەی ،كە بەرپرسانی هەرێم ئەنجامیانداوەو ئەنجامیدەدەن. بیرۆكەی ئەو الپەڕەیە ،لەدوای روونكردنەوەیەكی سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی سلێمانی (جەالل عومەر سام ئاغا) بوو؛ سەبارەت ب��ە لێدوانی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان ،كە هەردوو دەزگای چاودێریی دارایی هەولێرو سلێمانی بە ناشەرعیی دانابوو. هەروەها «رۆژنامە» دۆكیۆمێنتو زانیاریی پێویستی باڵوكردەوە لەسەر ئەوەی؛ كە سەرۆكایەتیی پەرلەمانی كوردستان لە خولی دووەم��ی��دا داوای ك��ردب��وو كار ب��ە ی��اس��ای دی��وان��ی چاودێریی دارای��ی نەكرێت ،كە بەپێی ئەو یاسایە ،هەردوو دیوانەكە دەبوو یەكبگرنەوە. لە ژمارەكانی دوات���رداو لە هەمان الپەڕەدا ،چەندین زانیاریی ل��ەس��ەر ب��ەه��ەدەردان��ی سامانی گشتیی ب�ڵاوك��رای��ەوە ،لەوانەی فەرمانبەرێكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئەمریكا دەژیو مووچەكەی لە كوردستان نەبڕاوە. راپۆرتەكە ،پشتی بە نووسراوێكی بەڕێوەبەرێتی ئاسایشی سلێمانی بەستبوو ،لەسەر فەرمانبەرێكی وەزارەت���ی ئاوەدانكردنەوە ،كە م��اوەی (ح��ەوت) مانگە شووی كردووەو لە ئەمریكا دەژی ،بەاڵم مووچەكەی نەبڕاوە. ل��ە ه��ەم��ان گ���ۆش���ەداو لە الپەڕەكانی دواتردا« ،رۆژنامە» چەندین بەڵگەنامەی دیوانی چاودێریی دارایی باڵوكردووەتەوە، كە لە سنووری شارەوانیی كەالردا زەویی بەسەر كادیرەكانی حیزبدا دابەشكراوە ،جگە لەوەی بەشێك لەو كادیرانەی حیزب بەشێكیان ل��ە زەوی��ی��ەك زی��ات��رو ()3-2 پ��ارچ��ە زەوی��ی��ان وەرگ��رت��ووە. راپ��ۆرت��ەك��ە ئ��اش��ك��رای��ك��ردووە: ل��ەس��ەر ئ���ەو سەرپێچییانە، فەرمانی دەستگیركردن بۆ دوو س��ەرۆك��ی پێشووی شارەوانیی ك�����ەالر دەرك����������راوە ،ب���ەاڵم فەرمانەكان نەچوونەتە بواری جێبەجێكردنەوە. ل����ە ژم�������ارە ()581ی «رۆژن��ام��ە»داو لە الپ��ەڕەی (بۆ ب����ەردەم داواك�����اری گشتیی)، «رۆژنامە» گەندەڵییەكی كابینەی سلێمانی حكومەتی هەرێمی ب�ڵ�اوك���ردووەت���ەوە ،ك��ە دەی��ان كادیری حیزبیی لەسەر بودجهی حكومەت مووچەیان پێدراوە، ج��گ��ەل��ەوەی س��وودم��ەن��دب��وون ل��ە پێشینەی هاوسەرگیرییو خ��ان��ووب��ەرە ،راپۆرتەكە پشتی
ﻣﻴَﻄﺎﻫﻴَﺮﺗﺰ ﻟﺔ ﺋﻴَﺴﺘﺎﺩﺍ ﻟﺔ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰﺀ
ﺑﺔﻡ ﻧﺰﻳﻜﺎﻧﺔ ﻟﺔ ﺳﺔﺭﺗﺎﺳﺔﺭﻳﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ
www.rozhnama.com
No.459 Sun 3/ 5/ 2009
ﻧﺮﺥ 500ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﺫﻣﺎﺭﺓ 459ﻳﺔﻛﺸﺔﻣﻤﺔ 2009 /5 /3
»ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭﻯ ﺟﺔﻧﻂ« ﺭﺍﻳﻜﺮﺩ؟ ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻰ ﺗﺎﺭﻕ ﺭﺓﻣﺔﺯﺍﻥ ﻟﺔ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻃﺸﺘﻴﻰ )ﺳﻠَﻴﻤﺎﻧﻰ( ﺑﺔﺋﺎﻣﺎﺩﺓﺑﻮﻭﻧﻰ ﻣﺎﻣﺆﺳﺘﺎ ﺳﺔﻳﻔﺔﺩﻳﻦ ﺑﺔﺇَﻳﻮﺓﺑﺔﺭﻯ ﻃﺸﺘﻴﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳﺶﺀ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﻙ ﻟﺔ ﻛﺔﺳﻮﻛﺎﺭﻯ ﺗﺎﺭﻕ
ﺟﺔﻻﻝ ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻰ):(٢٠٠٥/٢/٦ ﺗﺎﺭﻕ ﺭﺓﻣﺔﺯﺍﻥ »ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭﻯ ﺟﺔﻧﻄﺔﺀ ﺷﺎﻳﺔﺩَﻳﻜﻰ ﺑﺎﺷﻴﺸﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺭﺫَﻳﻢ« ﺗﺎﺭﻕ ﺭﺓﻣﺔﺯﺍﻥ :ﻣﻦ ﺭﺍﻣﻨﺔﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ﻟﺔ ﺯﻳﻨﺪﺍﻥ ،ﻟﺔ ٢٠٠٧/١٠/٢٨
ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺍﻡ ﺑﺔﺋﺔﻣﺮﻯ ﺑﺔﺇَﻳﺰ ﻣﺎﻡ ﺟﺔﻻﻝ
8
كةركوكء ناوضة دابرِاوةكان
ذمــارة ( )612سيَشةممة 2010/12/14
بةغدا هـةإةشة لة ئـازادييةكان دةكات
10
hewal.rozhnama@gmail.com
وةزيرى ناوخؤى هةريَم ضةند ئةنداميَكى ثارتى بةبآ بينينى (خولى سةربازيي) ،لة كةركوك دةكاتة ئةفسةر راثؤرتى :رؤذنامة
مووضةيان دةيسةلميَنيَت.
ﺋﺎﺳﺎﻳﺶ ﺛﺸﺖ ﺗﺎﺭﻕ ﺭﺓﻣﺔﺯﺍﻥ ﻟﺔ ﺩﺓﺯﻃﺎﻯسنجارى، َكى كةريم ﻃﺔﺭﺍﺟﻰبة بإياري دواتر
بة بإياريَكى وةزيرى ناوخؤى هةريَمى كوردستان، بةإيَوةبةريَتى هاتوضؤى كةركوك بآ ديموكراتى كوردستان بوون ،لة كةركوك بينينى خولى سةربازييء ضاوديَريكردنى لة ثلةى ريَ��ث��دراوةوة بة م��اوةى يةك بإوانامةكانيان ،دةكريَنة موالزمى يةكةم. مانط دةكاتة موالزمى يةكةم ،تا ثلةى ل��ة ن��ووس��راوَي��ك��ى بةإيَوةبةريَتى جيَطيركردنيان لة وةزارةت��ى ناوخؤى ه��ات��وض��ؤى ث��اريَ��زط��اى ك��ةرك��وك بة عيَراق بيانطريَتةوة ،ئةفسةريَكى يةكيَتيش ذم��ارة ( ،)465كة لة رؤذى 2010/5/25هؤكارةكةى دةطةإيَنيَتةوة بؤ «مانةوةي ئاراستةكراوةو كؤثييةكى دةست رؤذنامة دوو ئيدارةيى لة كوردستان». كةوتووة ،ئاماذة بة جيَطيركردنى ثلةى بةثيَي نووسراويَكى بةإيَوةبةريَتى ( )46ئةفسةرى بةإيَوةبةريَتى هاتوضؤى طشتيى هاتوضؤى كوردستان بة ذمارة كةركوك دةكات لة رؤذى دةرضوونى ئةو ( )6804لة رؤذى ،2010/6/22كة واذووى نووسراوةوة. ليوا رزط��ار عةلى عةزيز ،بةإيَوةبةرى َ بةثيَي ئ��ةو بةلطةنامةيةى دةست طشتيى هاتوضؤى هةريَمي لةسةرةو ثيَمواية؛ رؤذنامة كةوتووة ،ريزبةندى (24ء25و )26كؤثييةكى دةس��ت رؤذن��ام��ة ك��ةوت��ووة ،ئةمة تةنيا ي ئةو ئةفسةرانةن ،كة سةر بة ثارتى ئاماذة بة ضةند كارمةنديَك دةكات؛ كة لة ثةيوةنديى دي��م��وك��رات��ى ك��وردس��ت��ان��ن ل��ة ش��اري بةإيَوةبةريَتى هاتوضؤى طشتيى كوردستان ،ب����ة دوو كةركوك ،كة بإيارةكةى كةريم سنجارى ،كة مووضةو ثلةى ريَثدراوى وةردةط��رن ئ���ي���دارةي���ى hewal.rozhnama@yahoo.com وةزي��رى ناوخؤى هةريَمى كوردستان دواى ئ��اراس��ت��ةك��ردن��ى ب��ؤ وةزارةت���ى ح��ك��وم��ةت��ى ذمــارة ()587 شةممةيَتييةوة. طرتوون ناوخؤى هةريَم ،كةريم سنجارى ،وةزيرى هةريَمةوةية». 2010/6/22 سي َ ئةو ئةفسةرة، بة طويَرةى زانيارييةكانى رؤذنامة ناوخؤ بة ن��ووس��راوى ذم��ارة ()17977 دوابةدواى جيَطيركردنى ثلةى سةربازيى لة ،2010\7\25لة م��اوةي يةك مانطدا وتيشى« :ئةطةر بإيار ش��اي��س��ت��ة كةمدةكاتةوة». ئةفسةرة كوردةكان ،وةزارةت��ى ناوخؤى ثلةكةيان لة ريَثيَدراوةوة بةرز دةكاتةوة بؤ واية ذيَر بةذيَر وةزيرى نةبيَت ،ضونكة ثيَدانى هةر لةوبارةيةوة نةريمان ناوخؤى هةريَم سةرجةم عيَراق داواى كؤتا مووضةى ثلةى سةربازيى موالزمى يةكةم. َ ليَكردبوون لة وةزارةتى ناوخؤى هةريَمى ثلة دةبيَت رةضاوى بإوانامةو ﻭﺓﺭﻃﻴﺮﺍﻭﺓناوخؤو ئةندامى ليذنةى عةبدولآل، �دارةى ئ��ي� عةريفةكانى ﻨﺔﻭ يةكيَتى ثلةباآلى ئةفسةريَكى )(www.eurokurd.net ﻟﺔﺳﺎﻳﺘﻰ ﺩﺅﻛﻴﺆﻣلةَﻴﻨﺘﺎﻧﺔ ﺋﺔﻡ ﻭَﻳ تواناو تةمةن بكريَت. ئاسايشء ئةنجومةنة خؤجيَييةكان لة كوردستان ،كة ئاماذة بة ثلةى سةربازييان هاتوضؤي كةركوك لةبةر هةستياريي سليَمانىء هةوليَر ،كة لة بة وتةي ئةو شارةزايةي كاروباري لة ميالكى وةزارةتى ناوخؤى هةريَم بكات ،ثلةكةي نةيويست ن��اوى بهيَنريَت ،بة كةركوك جيَطيربوون ،بكاتة م��والزم ،با ثةرلةمانى كوردستان بة رؤذنامةى راطةياند: بةآلم بة هؤى ئةوةى ضةند ثؤليسيَكى ثارتى رؤذنامةى راطةياند« :ثؤليسيَكى ئاسايى بآ بآ جياوازيى بيَتء حيزبايةتى تيَنةكةويَت« ،بةرزكردنةوةى ثلة لة سيستمي سةربازيي هيَزةكاني ناوخؤ« :ئةو كةسةي دةبيَتة رؤذنامة لة ئا: دةخر َشوو ضإترنء بإوانامةو ثي ()2راثؤرتةكةى ئةطةرالى جؤراوجؤرى ئؤتؤمبيَلى َراقيدا()7 دةخةينةإوو .ناياسايية ،بةآلم عي كة َتةيَتة عيَراقة، ضاككردنةوةى سةرفبةبؤ ناياسايى ئةوخؤىئةفسةر لة هيَزيَك ،ئةطةر ساأل جاريَكة، بة ضوار هةرضةندة كاريَكى سةربازيى بكري خولى ثلةى (ريَثدراويان) هةبوو لة بوونى كةركوك َ رؤذى راث���ؤرت��ةك�ة ل��ة سةرؤكايةتييةكان، بةردةستى لةراثؤرتةكةدا خؤى هةر طلداوةتةوة، ثةرلةمانتار دةليَت:ثلةي ثيَدرابيَت ،لةبرى خانووى ئ��ةوةى ببيَتة هةروةها ئةفسةر ب��وو، ()2010/5/11كةسة بؤ جيابكريَتةوةو كةسيَك دةستةى ناياساييتر ئةوةية ،كة سةر لةبةرى يان موالزمى يةكةم، كوردستان ،بةآلم ثلةى موالزمى يةكةميان موالزم، وةزارةتى عي َريى دارايى ديوانىبؤ ضاودي �راوى ئ��ةوةى بة ن� س���ةرةإاى ناوخؤى تا لة دا بة وةزيرى ثةرلةمان نةزاهةء دارايى هةموو نةزاهة، ت��ةي��ف��ور ع�����ارف هؤكار بؤ َت ،ه��ؤى سةركةوتنى ،دةبيَتة �ووس�دةكري كؤماريى مةرسومى دةرض��ووةوثيَدانى ثلة بة ( )5689/1/53/5موالزمى ذم��ارةَ:دراوةوة بكريَتة ثلةى ريَطةثي ليذنةى جةنابى ناياسايية ،بةآلم َراق ،داواى ناوخؤ بةغدا، ناردبوو هةيمةنةى لمجلس (البيانات المالية ضارةسةر بطيريَتةبةرء َوشويَنى لةسةر ري َروتةسةل َكى تي ثلةىيَك راثؤرتي ()3مانط جار ئاطاداركراوةتةوة، رةسميى خ���ةرج���ك���راوةء كةسيَك ،كة شكستهيَنان». كةسيَك نيية ثلة بدات بة النواببؤ هيض ئةفسةريى ناونيشانىئةمة لة دةكات ،بؤ يةكةم ،كة نووسراوة َويست ئةو واذؤ ثيلةسةر هةريَم كة كؤتا َكردوون، ئةفسةرى لي مةلةفى هةر سآ سةرؤكايةتي كؤمار ،ئةنجومةنى كةموكورتييةكان بدؤزريَتةوةء ليَثيَضينةوةش للسنة المنتهية في /31كانون االول )2008/كةضى ئةو ئؤتؤمبيَالنةى خ���ان���ووةك���ة َ وةزيران ،ئةنجومةنى نويَنةرانء وةزارةتةكان ،لةبارةى سةرثيَضييةكانةوة بكريَت. هةلطرتووةء ئاإاستةى ديوانى سةرؤكى نةطةإاندووةتةوة، ل�����ة الي�����ةن جطة لةو راثؤرتة ساآلنةء خولىء وةرزييانة ،ئةنجومةن كراوة. دةستة تايبةتةكان ئامادة دةكاتء لةو راثؤرتةدا لة كا تيَكد ا (نووسينطةى رةخنةكان ،تيَبينييةكانء سةرثيَضييةكان ديوانى ضاوديَريى بةردةوام راثؤرتى تايبةت لة راثؤرتةكةدا ،سةرجةم كةموكوإيية ئ��ةو ح��ةي��دةر دةخاتةإوو. لةبارةى كاروبارةكانى دةزطاء دامةزراوةكان ،داراي��ىء ئيدارييةكان خراونةتة بةردةستى ز و بيَد ى ديوانى ضاوديَريى دارايى ،ئةو راثؤرتةى ه��ةر ل��ة سةرؤكايةتييةكانةوة ت��ا سةر س��ةرؤك��ى ئةنجومةنء داواى ليَدةكات، ب�����ؤ جةمال -كةركوك دؤزينةوةى ريَطة ضارةيةك بكةن». �اتءثيَكةوةذيانى سةرجةم نةتةوةكانى عيَراقة. لةثةرلةمانب��ك�لة فةرمانطةكانى بةكارهيَنراون ،بؤنموونة كةركوك كردووة، داكؤكييان لة ثةيوةنديدارةكانء دةستةى شارى ئاراماليةنة ئاإاستةى ض��ارةس��ةري��ان تايبةتةكانء خؤياندةستة وةزارةتء ئ��ةو ض��اوديَ��رة سياسيية ،ئ��ةوةش هيَمن كاميل ،ض��اوديَ��رى سياسيى، ثاريَزطاكان كاروبارى وةزارييةى دةدريَت ترىلةئيَستادا نةزاهة ،ليذنةى نةزاهةء ليذنةى داراي��ى بةآلم لةطةأل َضينةوةش كاروبارةكانيان ليذنةكانى هةريَمةكانء ليَثي ثؤستة��اتء حكومةتئةودةردةك لةحةوتنوي َ «لةخولةكانى راب��ردوودا ،هيَندةى دةخاتةإوو كة لةم خولةى ئيَستادا ،بةتايبةت بكاتءثيَيواية: َضيكاراندا لة حكومةتيشدا َنةران راب� سالى كوردستانييةكاندا، رووى لةناو ��ردوودا ،زؤرترين بةلة يةكيَتى دةكات. ئةنجومةنى ياساييةوة بوونيان زةرورةء لةناوسةرثي ليستة داراي���ىء ئيداريىء ئؤتؤمبيَالنة لة كةركوك ،كةركوكييةكان كة َ َ ئاساييكردنةوةى لةبةردةم لةبةغداوة كؤسث هةلبذاردن بةشيَوازى ليستى كراوة بوو، َشةى ()60رؤذداقةبارةى كي ماوةىناوخؤدا بازرطانىء كة نوي َتء كةريم نةجمةدين دكتؤر َشنيازةكانى رةخنةء ثي دةسةنطيَني هةل راثؤرتة تةنيا بةو ضاوديَريى ديوانى حكومينء َنةرايةتى وةزارةتةكانى ثالندانانء لة بإيار لةبةغدا بوونيان كةسانيَكيش س��ةرك��ةوت��وون ،س��ةرةإاى لةناوةندةكانى ئةم وةزارةتانة وةريدةطريَتء كةركوك دةك��ات، َكىبةآلم دروستكراوة، دؤخى كةركوكَتء راثؤرتي شارى ناوةستي ()3مانطييةوة اليةنانةى هةروةها كة لة رابردوودا بةرثرسيارانى ل��ة دةخاتةإوو .ئةو ( )6خؤى خؤيدا بؤ ئةنجامةكان كاتى راثؤرتةكانيان َ َنةرايةتييةكى راستةقينةى بوونى تيَبينيشمان لةسةريان ،بةآلم كةسانى ياخود كابينةى نو ضاوةإواندةكريَت كؤسثى طةورةبوون بؤ شارى كةركوكة». خةلكى سةرؤك كؤماريش راثؤرتىيَى(تقيم اداء) بةناوى مانط جارى نويكار �دن��ى نةبووة��،ةإان� كةركوك»���.اط���اداري���ان راث ئ لةبارةوة حكومةتىبؤ كة َ عي َ كاتىلة ثةرلةمانى عيَراقداء بةتوانايان تيَدايةو هةموومان ضاوةإوانى نةبووة كةركوكييانةش َستادا، ئ��اوات محةمةد ،وتيشى« :لةئي ئةطةربرايةتيى لة ئةنجومةنى ���ن ،ليستى ئةنداميَكى رؤلى ��ردووةوة َضةوانةى راب� َراق ،بةثي بكاتةوة. دامودةزطاكانى دةردةض� وةزارةتةكانء سةنطاندنى هةل َوةيةكى بة شي ئةوةش ،ئةوة بووة كة كةسانيَك ئةوةيان ليَدةكةين كة نوبي� َ هؤكارى كةركوك ،ثيَيواية :هةنديَك ثؤست هةرضةندة دابةشبوون بةسةر كوتلةى ثاريَزطاى كةركوكييةكان. زياتربدات بة دةردةكات. حكومةت ه�����ات�����وو َيدراون. ئ��ةوةى ثي َنةرايةتييةكى��ةت��ى) �ةل �َي��ن��دةراي َ َ َنانى ديوانىثيَكهي ()6مانطييةدا،دواى راثؤرتة()2003وةو لةسالى بتوانن بطةنة ��راوةوة نويَنةرايةتيى باشترى خةلكى كةركوك بكةنء كوتلةيةكى َريى هةن كة ثيَشتر لةدذى كةركوك بةكارهيَنراون ،جياوازدا ،بةآلم توركمانةكان ضاودي لةو داخ�د.فوئاد ليستىناوى �������ةوبةهؤى لةطةأل ل� ئةنجامدراوة. َ َ كةركوكء بة خزمةت بإيارو ناوةندةكانى بةآلم بن، كةركوكيش با َكراوة، ي ث كةركوكيان بؤ ئةمة هةرضةندة َناوة، ي َكه ي ث نةتةوةييان بدةن، َنانى ي بةدةسته ى هةول كةركوكييةكان كاتىء حكومةتى �مء � �وك � ح ئةنجومةنى داراي��ى هةلسةنطاندنى تةواو بؤ كاروبارى مةعسوم-دا ،ناوى هةنديَك راثؤرتةكة ،ئ��ةم تيَبينييانة َ تر لةدةرةوةى تةواوى عيَراق كةركوكء دوور�ةبوون دةك��اتء بةتايبةت ئ��ةو ثؤستانةى ثةيوةندييان ثةرلةمانتارة كةركوكييةكان نابيَت ،بةآلم �دا هةميشة َراق، ()6م�عي َردراوى هةلبذي �ان��ط� م��اوةى حكومةتى لة حكومةت لةواقيعىباآلكانى بةرثرسة ل� بطةيةنن.يَتيى خةرجكردنى ئةو بإة لةسةر ضؤن َ ذياون ،بؤية دةكريَت داكؤكيىء ك��ارى باش بكةن بؤ كةركوك �ةإوو ،بةئاساييكردنةوةى كةركوكةوة هةية. هةريَمى كةموكوإييةكان نيَوان خالى ناكؤكيى كةركوك دةخ��ات� سةرجةم ل��ةوان��ة :مةحمود ه��ات��ووة، ثارةية دةخاتةإوو: مةشهةدانى،يَشةو نةيانتوانيوة ك ئ���اوات م��ح��ةم��ةد ،ل��ةوب��ارةي��ةوة بة كةركوك». بةهؤى دووريى بووة ،كة كوردستانء بةغدا كةموكورتيء هةموو لةبارةى راى خؤى سةرؤكى ثيَشووى -1ك��ارةك��ة ،ب��ةب��آ ئ���ةوةى ليذنةى hewal.rozhnama@gmail.comنة ها مة تيية كا نى لةناوةندةكانى كةركوكييةكان ك��ةرك��وك ،وةك ض��ؤن س��ةرض��اوةى بإيارو مانةوةى رؤذن��ام��ةى راط��ةي��ان��د« :ب��ةش��دارب��وون��ى �ات��ة َضييةكانةوة دةخ� سةرثي ()580يَتةوة، ئاطادار بكر لي ذمــارة ئةنجومةنى نويَنةران ،كة ()6ئؤتؤمبيَلى كإين (مشتريات)ى َ بةردةستى كةركوكييةكان لةناوةندى بإيارو ثؤستة سةرةكيى كيَشةكانى عيَراقة لةإووى َ ئالؤزيى ك���ةرك���وك َشةيةكى بوو بة كي وةك خ� كيَشةكة �ؤى ،لي َ لةبارةوة ينةوةيان َكؤل وةزيران ،تا طلداوةتةوةء بؤ وةكئةنجومةنى نةطةإاندوونةتةوة ،ئةنجامدراوة. سيشةممة 2010/5/4 َ ئةنجومةنى َ هةروةها هةية، ئ��ةوةى كة بةغدادا طرنطة ،بةتايبةت هةنديَك ضارةسةركردنييةوة ،لةهةمانكاتدا بة َودةول تةنانةت ني ئيقليميش.كاروبارةكانيان طرنطةكانى ةتيىء��ان��ةى وةزارةت ئةو بكاتء لةماوةيةكى ناوى حاضم ئةلحةسةنى ،سةرؤكى -2ضةندين دةرخستة بؤ بةشةكانى �ةو ضةند س� َ ل� بطةيةننة مادةى ( ،)140كليلى �ال��ةى راب����ردوودا ،هيض ثؤست كة ثةيوةندييان بةداهاتوو ،ياخود جيَبةجيَكردنى َشووىبةغداو َ نةكردووة ،ريَوشويَنى ثيَويستيان دي��اري��ك��راودا بةباشى رايى راث���ؤرت���ةدا ثي كؤمةلةى نيشتمانيش هاتووة كة كارةكة لة الي��ةن ضةند كؤمثانيايةكةوة ثيَداطريى لةسةر كةركوكييةك وةك نويَنةرى شارةكةى لةبةغدا ئاساييكردنةوةى دؤخى كةركوكةوة هةية ،كة َ خراوةتةإوو ،بةبآ ئةوةى ناوى َ لةطةلدا بطيريَتةبةر. ليَثيَضينة و ة يا ن س��ةرن��ج��إاك �َي��ش��ة ،ئؤتؤمبيَليَكى جؤرى مارسديسى لةالماوةتةوة. بةليَندةرى نةبووة ،بةثيَضةوانةوة نويَنةرى حيزبء هةنديَكيان لةرابردوودا وةك كؤسث لةبةردةم ب��وون��ى ن���اوى بةرثرسة دي��وان��ى ض��اودَي��ري��ى داراي���ى ع �َي��راق ،ل�������ةب�������ارةى جطة لةوانيش ،ن��اوى ن��ورى ماليكى ،جيَبةجيَكار بهيَنريَتء زؤربةى ئةو دةرخستانة اليةنيَكى دياريكراوى كردووة ،بةآلم لةدوايين ئاساييكردنةوةىدؤخىكةركوكدا جطة ل��ةو ()2راث���ؤرت���ة ( 3م��ان��ط��ىء 6كة مو كو ر تيية كا ن ء كوردةكانة لةناو راثؤرتةكةدا كة سةرؤكى ئةنجومةنى وةزي���ران هاتووة ،دواى تةواوبوونى كارةكان بة تةواوةتى َ هةلبذاردنى ئةنجومةنى نويَنةرانى عيَراقدا، دةرخستنى بؤ َك ي راثؤرت ساآلنة مانطيية)، كة ئةوةى لةبارةى َناون، ي ه ناوى ديوان ة و نة كا َضيية ي ث ر سة تيَدى بؤ زوب حةيدةر (نووسينطةى لةاليةن مارسديسء جؤرةكانى َلى ي ()2ئؤتؤمب كة طشتيي وآلتء بةث َيويستي دةزان َي الثةإةيةكي تايبةتةو لة رؤذنامةدا بآلودةكر َيتةوةو تيايدا ضةندين بةلَطةنامةي رةسميي بآلودةكاتةوة سةبارةت بة هةدةرداني ساماني طشتي، داواكاري بةردةم بؤ شارةكانى َنةرايةتيى بةسةر نوي طؤإانكاريى َ سةرجةم سةرثيَضييةكان لةسةر هةموو ن������ةك������رد ،ئ������ةوا بةليَندةرايةتى) ثيَشكةشكراون. ئؤتؤمبيَليان الى خؤيان طلداوةتةوة ،لةكاتيَكدا ك��رؤالى ئةنجومةنى نويَنةرانى الى خؤى ليستى كراوةوة. بةهؤى عيَراقدا هات دادطا رووبةإووي بةرثرسء كةساني كؤمار،بكاتء بةدواداضووني بؤ طشتي داواكاري َالنة َ ض���اودَي���ري� دي���وان���ى بة سةرؤكايةتى سةرؤكايةتييةكان، مولكى ئؤتؤمبي ��ى،كةمتةرخةمئ��ةو ئةو -3زؤرب�����ةى ئ���ةو دةرخ��س��ت��ان��ةى بكاتةوة.ئةنجومةنى نويَنةرانن ،هيَشتووةتةوة. ئةنداميَكى ئةنجومةنى نويَنةرانى عيَراق َ ئةنجومةنى نوي ليستىوةزيرانء ئةنجومةنى َنةران ،راث��ؤرت��ة تايبةتة دةخ��ات��ة بةردةستى هةروةها بةرثرسيَكى تريش ناوى لة بةشى تةواويان بةلطةنامةى ل�ة راثؤرتةكةداء لة بةشى (خةرجييةكان) ثيَشكةشكراون، كوردستان ،ثيَى هاوثةيمانيى لةسةر َ خولةى دةستة وةزارةتةكانء ئامادة دةستةى نةزاهةى عيَراق ،تا اليةنى كةمتةرخةم خةرجييةكاندا هاتووة. يشدا ،بةرثرسة كوردةكان بيَبةش نينء ناوى لةطةلدا نييةء بةشيَكيشيان بة دةستخةت تايبةتييةكانعيَراقدا، ئةنجومةنى نويَنةرانى واية :لةم َبينييةكانى رووبةإووى ليَثيَضينةوةى ياسايى بكريَتةوة. َواز رةخنةء تي بةهةمان شي لةو راثؤرتةدا ناوى د .فوئاد مةعسوم ،عارف تةيفورى جيَطرى سةرؤكى ئةنجومةنى نووسراونةتةوةء مؤريش نةكراون. كةركوكييةكاندايةو لةدةستى دةكاتءزياتر هةلى ديوان راثؤرتةكة ،ضةند نموونةيةكيشى لةو ليَرةدا وةكو نموونةيةك ،يةكيَك لة راثؤرتة سةرؤكى ثيَشووى فراكسيؤنى هاوثةيمانيى نويَنةرانى عيَراق هاتووة :كة بإى ()53مليؤنء دةخاتةإوو.دانوستاندان. لةناوةندى بإيارو راثؤرتة ،كة ئةو زياتربةلة تايبةتةكان كة دةربارةى ئةنجومةنى نويَنةرانى كوردستان لة ئةنجومةنى نويَنةران هاتووة)500( ،هةزارء ()15هةزار دينار بة موستةنةدى دةرخستانة خستووةتةإوو. ئاآل تةحسين َ زانيارييةكانىةبانى تال لةوبارةيةوة، وةزيرى ناوخؤى هةريَمى كوردستان ضةند
ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻴﺪﺍ )ﺳﺠﻦ( لةﻟﺔ ﺳﻠﻴ �يﻓﻮﻟﻜﺔﻯ كارمةندي ثؤليس س ﻟﺔﺳﺔﺭﻭﺑﺔﻧﺪﻯ ثارتى َﻤﺎﻧﻰ ،هاتوضؤ كة ئةندامي كارمةنديَكي ﻟﺔ� َ
3
هـةواأل
بةرثرسة كوردةكان ،لة راثؤرتةكانى ديوانى ضاوديَريى داراييدا
كةركوكييةكان داوادةكةن رؤلَيان لة بةغدا ثيَبدريَت
6
راثـــؤرت
بؤ بةردةم داواكارى طشتيى لة هةريَمى كوردستان
ثيَشيَلكارييةكانى سنوورى شارةوانى كةالر تؤماركردن ،دابةشكراوة بي حيزبدا ثارضة زةوى بةسةر كاديرانى سةدان َ َ َ
رؤذنامةى راطةياند« :ذمارةيةك ئةندامى باشى كةركوكى لة ئةنجومةنى نويَنةرانى عيَراقدان،
طرنطةكانى بةشة كة دواتر بةسةر ليذنةو باشممان نةداتةوة ،كيَشةكة دةبةينة دادطاى فيدرالى» وةال «ثةرلةمان دةتوانن َ رؤلى ثةرلةماندا دابةش دةبنء
كوردستانيى،
ببينن كة لةماوةى رابردووشدا َ رؤلى باشيان َ هةن ثيهةر خةلك ثةرلةمانى كة رؤذنامة كةوتووة ،وةك نموونةيةك ناوى ئةوةى ئامادةكردنى :رؤذنامة لةناوعةلى هةبووةضاوان َيوابوو :لةبةر كوردستان، دانوستانكارى كوتلة وةفدى �اوضي��ةى ( )25كةس لة خؤدةطريَت ،كة يةك كةس لة ثيشةسازيى ثاريَزطاكان، َويستة ئةنجومةنى ئةوةىن�كة ث كوردستانييةكاندا». زياتر ج��اريَ��ك ك��ةالر ل��ة شارةوانى كةالر ساختة سنوورى لة َبكةن ،ليذنةى كارى ثي هةبيَت كةركوكييةكانبة ( )3-2ثارضة زةوى وةرطرتووة ،ليستةكةش ياسايةك بةشداريكردنى لةبارةى كة لة س���وودم���ةن���دب���وون نووسراوى وةزارىء فةرمانى بؤ ضارةسةرى رةسمييةوة بة محةمةد مةجيد عةزيز ،دةستثيَدةكاتء ناوخؤ لة ثيَشنيازةكانياندا كوردستان، ثةرلةماني سةرؤكايةتي ئاآل دةسةآلتدا، حكومةتء َكهاتةى لةناو ثي َ َ دوكان لة وةرطرتنى �ةالر دةرةوةى ئكي� كانى خةل ك��راوةء ناوضةىسةرؤكايةتى َشكةشى َشةية ثي ئةولةو ( )3ثارضة زةوى وةرطرتووةء بة رةشيد ئ��ةم كي ثةرلةمانتارانء داواك��اري��ى ��ى وةآلم� َمة «هةرضةندة رايطةياند: ةبانى تال ثيشةسازيى. جار ()3-2 زةوييان ناوضةية كردووة ،داوايان كردووة كة وةرطرتووة ،كةريم محةمةد ،كؤتايى ديَت ،كة دووثارضة ثةرلةمانيان ن��ادات��ةوة بؤ َزطاكان جياوازييةمان ثاري ئةنجومةني كةركوكء لةنيَوان نةكردووة وةرطرتووة. زةوى فةرمانى دادطا َستا ي تائ ئةمانةشدا لةطةأل بةزوترين كات ليذنةى ناوخؤء ياسايى َطةضارةيةكي ياسايي بؤ دؤزينةوةي ري كوردستانداء ديكةى هةريَمى شارةكانى ساختةكاريى دةستطيركردنى كوردةكان،يَم.وةك ثةرلةمانة َشةي ئةندام هةموو ئةنجومةنى ثاريَزطاكانى دياريي لةطةأل ثةرلةمان ه���ةردووهةر َزطاكانى ئةنجومةني ثاري كي فؤتؤ :ئةرشيف بكةن سةرؤكى ثيَويستة كةركوكييةكان ضارةنووسي كةركوك لةَرءفةرمانى ثيشةوةر نينء لة ناوضةى نةكردووة. َبةجي �ىي �وون�ج كةالرى َشووترى وةزاريدا كؤببنةوةء ئةو دهؤكء سليَمانى هةولي ياسايي م��اوةى �ةواوب� ثيدواى ت� شارا عةبدوإلةحمان َ ثيشةسازيى دوكانيان وةرطرتووة بإطةيةش كراوة كارى ناوةندى نووسراوي بةثي هةمواربكريَتةوة كة لةياساى ياسايةك َكىهةريَم، َزطاكانى َى ثاري ئةنجومةنى �ةالي��ةك��ى ل� هةر لةضوارضيَوةى ئةو ثيَشيَلكارييانةى سنوورى َكخراوةكانى ري هاوبةشى دي��ك��ةوة ،لة ئيَستاداء تا هاتووة ،بؤئةوةى ذمار()3دا ثةيإةوى بكةن، ئةنجومةنةكان نيية كة دانيشتووانى سةرؤكايةتى شارةوانى كةالر ئةنجامى َ ليستى كوردستانيى ثابةند نةبوو بةو َ ��اري���ى لة ��ت���ةك هةلس���اخ� �ةدان كةس طةرميان س� ئةنجومةنى ثاريَزطاكان دةكر�يَت، بذاردن لةسةر لةك��ارى ئةو كاريطةريى ئةمةش بةليَنةى داونَ ، وةزاري� َبوونيان ئةنجومةنانةيَشةى نيشتةجي كةالر ك عةبدولآل هةيةء كاوة ����داكة لة ثةرلةمانى بكةن ف��ةرم��ان��ىياساية ناوضةى ثيشةسازيى كةالريشى ثةيإةوى ئةم بةتايبةت دروستكردووة، لة بةرنامةى ليستةكةدا دابووى بؤ دامةزراندنى فةرمانى ���راوة ،ك��ة ناوضةكة طرتووةتةوةء ذمارةيةكى زؤر دوكان ك� زةوى َت َطةنةدر ضيتريري ثيَويستة دةرضووة. كوردستان كة هيض َمانى سليي َزطاى ئةنجومةنى ثار ئةنجومةنى راذة ،ئةنداميَكى ليستةكةش ئةو كارة َ �ارةوان��ى وةزارةت���ى ش� نين، ثيشةوةر هاوآلتييان ،كة دراوة بة لةدةرةوةى لةطةأليَك ةيةكيانكةسان بدريَت بة بةدةنطةوةنةهاتنى نةدانةوةء وةآلم بةثيَي ثةسةندكردووة، كوردستانى سنوورى هةريَمى نةماوة. ثاريَزطاردا مامةل بة ئةركى حكومةت دةزانيَت. �ارةوان��ي��ىَ لة بإطةى ( )9لة َ ثاري لة ()15983 ذم���ارة مافثةروةر، مامؤستا، (ثزيشك، داواش وةك ه���ةروةك آل���،ةالر، عةبدول ك ش� َزطاكان ،بةجؤريَك ئةنجومةنى ذنى كيَشةى كاري �ات��ووةوة خولي داه� ياساكةش لة ئةنجومةنى سةرؤكى كاوة خالى ()31ى بةنارمةى ليستى َ َ كة (،)2003/8/20 نموونةى لة وةك و حيزب) كاديرى ماأل، لة ينةوة َكؤل ي ل بةرثرس اليةنى لة دةكةن ثاريَزطاى سليَمانى ،ثيَيوابوو :كيَشةكةيان ثيَدةكريَت ،بةآلم لةبةر ئةوةى رؤشن نيية ئةندامانى ئةنجومةنى ثاريَزطاى سليَمانى كوردستانيى بؤ هةلبذاردنى 2009/7/25دا، كةى َ �ةران�بة تايبةتة هاتووة ،كة ليستةدا وةآلم��ي��ان كةئةو كةالر بكريَت. شارةوانيى سةرؤكايةتى تةرخانكردنى وةك سةرؤكى �ك��ردووة ،ك��ة رؤذنامة ن��ي��ط� دةستيَزطاكان ئةنجومةنى ثار بذاردنى هةل َ��ش��اوةء َ����ذةى ك��ي زؤر دري هاتبوو« :ئةنجومةنى راذةى كوردستان ثةرلةمانء َ َ ئةنجومةنى�ارض� َكهاتووة )49( ،ث� َستاشدا�ةس ثي َت ،لةلةئي( )72ك� �ووةء حكومةتءلةو ك��ةوت� َكؤلينةوة مةبةستى لي نةدراوةتةوة بة ه��ةر دةليَت: زةوىسليَمانى �ةيَزطاى ثار ئةنجومةنى ئةنجامدةدري لةاليةن بةطةإدةخةين ،بؤ دابينكردنى يةكسانيى لة َ َ زياتر بؤ َكردن نيشتةجي هةلؤ ن��اوى كة بة َلكاريىء ثيَشي وةآلممان نةدةنةوةء لةمة ئيبراهيم« ،ئةطةر محةمةد ياساييدا بؤشاييةكى َزطاكان لة طةندةلييةى لة سنوورى ثاري هةريَمةوة. سةرؤكايةتي دةرفةتى كارو جاإدانى وةزيفة طشتييةكاندا»، َشمةرطةى بةدةنط كي ثي َدةكاتء بة عةلى نةريمان رؤستةم)49( ، لةبةر دةستثي ئةنجامدراوة، ثةرلةمانى ك��ةالر شارةوانيى بةآلم نزيكةى ( )10مانط بةسةر ئةو َ نةيةن ،ئةوا ناضارين َشةكةوة ماونةتةوة. ()2009/4/20 كوردستان ،لة بةليَنةدا ليذنةى ثيشةى ليستةكةدا َتءح،لةنيَو هاوبةشى كؤتايى ك��ارى �ؤرت��ى ذمارة راث� رؤشنايى كارواندي َ ثارتيزان)��،اى كارطيَإيى لة (س��ركء ببةينة دادط ناوخؤى لة كيَشةكةمان ئةندامى سال ثاريَزطاكانى ئةنجومةنى ()3ى ياساى تيَثةإيوةو تائيَستا دروستكردنى ئةنجومةنةكة ريَكخراوةكانى سنوورى طةرميان ،جيَطرى ليستى شارةوانيداء ثيشةى راستةقينةى ب��ةآلم نووسراوةكة دةنطى نيية. ط��ؤإاوةء ناوى ديكة ئةنجومةنى وةزي��ران بة فةرمانى ذمارة كريَطرتةكةى تيَدا خراوةتةإوو. د.دل �َي��ر ئةحمةد ،ثةرلةمانتارى ليستى بؤ ئةم مةبةستةش ليذنةكةى سةر بة لةبرى ئةو ناوانةى ( )2248لة ( )2007/2/28ليذنةيةكى كوردستانيى بة رؤذنامةى راطةياند« :راستة ئيَمة ( )6كةسى ثيَكهيَناوة بؤ لي َ َكؤلينةوةء ئةنجومةنى وةزيرانى حكومةتى هةريَم ل���ة وةزارةت�������ةوة ئةو َ بةليَنةمان دابوو ،بةآلم ئةوة كارى ثةرلةمان ك��ؤك��ردن��ةوةى زانياريى لة سنوورى لي َ بؤ زةوييان هاتوون شارةوانيى سةرؤكى لة ينةوةيان َكؤل نييةو دةبيَت حكومةت لةكابينةى شةشةمدا �ةن��دازي� َزطاكانى ئ� ك��ةالرء ئيدارةى َ هةولى بةطةإخستنةوةى ئةو ئةنجومةنة بدات، هاوإآ عةبدو بازطةكان دةستبةكاربووةء لةئيَستاشدا تةرخانكراوةَ.نرا. سةرثةرشتيارى فرةإةطةز ثيَكهي �ارىتةوقى سيَيةم كة هةروةها تر، طةرميانلَآللة كؤنووسى ليذنةكةدا ثاري َلكارييةكانى لة ثيَشي نةبوون.لة وةآلمدا كردووةء ثيشةسازيى hewal.rozhnama@gmail.com تواناو سةرةتاى دةستبةكار ناوضةىشارة، هاتووة« :سةرؤكى شارةوانيى كةالر دانى مةركةزى بنةماى ()578 مانطى كانوونى دووةمى كاردةكريَت بؤ جيَطيركردنى تةواوى هيَزة بؤئةوةى دام��ةزران��دن لةسةر ذمــارة ������وورى هةردووكيان جةختيان بةو راستييةدا ناوة ،كة ذمارةيةكى زؤر كردووةتةوة ،س� َ شةممة بيَت». وةزارةتةكان ثيَداويستى فةرمانطةو بةرثرسيَكى سةربازيى هاوبةشةكةء بة وتةى عةقيد يادطار« :تا ������ن� ضةند ئةمسالدا، «ميكانيزمىلةوةك��ارك��ردن��ى وت��ي��ش��ى: 2010/4/20 سي َ َ شارةوانيى وةزيرى طواية لةسةر كة خةل حيزبةكان كاديرى هاوآلتيىء ئةنجومةنى راذة لة ه��ةر شويَنيَك بيَت كةالرلة عيَراقء نويَنةرى ئيَستا هيَزة هاوبةشةكة لةذيَر دةسةآلتى ئةمريكا شارةوانى هيَزةكانى مانطةكانى فةرمانى ل��ة ه��اوب��ةش��ةك��ة َ��زة مانطةكى ه��ي �ةش م��اوةى ش� ئ��ةوةى لةطةأل َكداية، ي ئاست �ة ل� َتى ي يةك سياسيى) (مةكتةبى َنةرى ي نو وةك َيان ي نيشتةج زةوى نينء ناوضةكةش ثةيوةنديى هةية بة (ريَكخستنةوةى ميالكاتى ثيَكهيَنراوة ،تا ئيَستا هيَزى هاوبةشى داهاتوودا جيَبةجيَدةكريَتء بة تةواويى وةزارةت���ى بةرطريى ع �َي��راق ،سةردانى سوثاى ئةمريكادايةو نةكةوتووةتة دةستى كةركوكيان��وي��س��ت بةسةر ثيشةوةراندا دابةشكردووة ك���ة ث�َي كة لةئةو زةوييان كردووةتةوة وةرطرتووة، وةزارةت��ةك��ان ،لي َ َكؤلينةوة لة بإوانامةى ئةو كردو��ىلة كؤبوونةوةيةكياندا هيَزة عيَراقييةكان». دةستبةكاردةبن». َراق) روونى سوثاى عي َشمةرطة، (ئةمريكى ،ثي لي َ ينةوةء َكؤل ( )15بة ماوةى (مساطحة) بؤ لةسةر سياسيى َزطاىنامةى ثاري بة هاوآلتييانة كؤتايى َ كةسانةى كة دادةم��ةزرَي��ن ،ضارةسةركردنى لةو بارةيةوة ،عةميد سةرحةد قادر، ئةمنيىء ئيداريى كةركوك، بةرثرسانى لةطةأل رايمؤند ذةنةراأل بنةماىى()2008دا، سال لة مةكتةبى تةواويى كةركوك بة سنوورى دةكرد، زةوييان سزادانى ثيشةوةر َرنؤىهةرضى ساألء حيزبةكانء فةرمانبةرى زي��ادة ،دؤزي��ن��ةوةى هةلى كار، جطة ب��ةإَي��وةب��ةرى ثؤليسى قةزاوناحيةكانى ضونكة بؤ هاوبةشةى كةمتةرخةمانَزة ئاشكرايانكرد كة ئةو هي هةبووةيَزةكانى طشتيى ه فةرماندةى وةزي��رى ئؤدي بإيارىهيَشتا ئةو لةسةر��ةروةك نةبووةو ه دةستبةكار ��ووة، � ��ةوت � دةرك ��ةالر � ك خ��ان��ووب��ةرةى نادادثةروةرانة بة زةوييانةى ثارضة لةو دوكان. بة كردوويانة وةرطرتووةء تةرخانكراوة. بؤ زةوييان شارةوانى ذمارة َكخستنةوةىكوردستان سةرؤكى ثةرلةمانى كةمال كةركوكى ذمارة 574و ئايندةيةكى رؤذنامة لة شترمان ،كة لة راثؤرتةكانى ث َي َزطاىبة ئاماذة بةرةوثيَي سوثاىسامانى سةروةتء ثاراستنى َزةناو لةث َي َيةش مووضة) ،لةبةوثي دامةزراندن ،ري كةوتنى ضةند ضاوث َيراطةياند: رؤذنامةى كةركوك ،بة َنراوة ،لة كةركوك ثيَكهي ديموكراسى وثاري شضوونى ثيَكهيَنانى َشنيازى ياساوَراق ،ث سةروةرىلة عي طشتيى و ئةمريكا ئةمريكادايةء دةسةآلتى لةذيَر هي خراوةتةإوو؛ كة َدا ئةوةى كراوةء زةوييانة �ارض��ة ضةندَيث� َستا،الل��ةو ذم��ارةي��ةك بإيارى ك� تةرخانكراون رى ديوانى ضاود َي هةردوو كةالر كارى شاردنةوةى دؤسيةى تةوة َودةب 578دا ب َطيردةكريلةم حيزبيىءكة لةهةول َير، بؤدارايى رى ضاود َي لةطةل وةال راثؤرت َيك ذمارة 577 ديوانى سةرؤكى َمى 576و وةال ناوضةجي َ دارايى بؤ حةتميية َويستييةكى راذةتيثي ئةنجومةنى بوونى كؤبوونةوةيةك واتةيَش ئي �ةَك ث ذمارةيةي رؤذ َن. كةسانى جي َزطاكةدا ثاري ديوانى لة َمى نزيكدا َناكؤكةكان هاوبةشىو لة مانىَكى ضاود َيرى سل َيهيَزي َراقييةكان. َزة عي دةستى هي نةكةوتووةتة كوردستان.جار بانطهيَشتنامةى بؤ (حةسةن كةالر دادطا ()2 �ةرةى َبينةرايةتى خ��ان��ووب كراوة َوطؤإى ث َي ليستةكان ئال كاديرانى فةرمانى سياسيىلةلةبرى مةكتةبى يادگار ل َيكؤل قيد روو بؤ دةخةينة َزةكانى ئةمنييةكانء� هي لةَوانتي هيَزة وةزارى لةني ثاريَزطاى سنوورى هاوبةشةكة َراق ،هيَزة سوثاى عي َشمةرطة، بةدواداضوون .لةنيَوان (هيَزى ثي حيزبَي��وهب��هري َينةوةب�و�هإ شكور، عه ( )289لة سةرضاوةيةكىم��ادةى بةآلم ئةمين) بةثيَى دانانىلة جيهاد وةرطرتووة زةوييان ثارضة َكيشيان ت��ؤم��ارن��ةك��راونء بة هةندي ��ةردا ،ب��ؤ ��ةرام���ب� سوثاى��ةب� ل� هةبووة. زةوى دابةشكردنى حكومةتى ئاطادار لة مةبةستى َت ،هاوثةيمانان ئةنجامدرا، ���ةس ثيَكدي ()400ك� دةسةآلتىك��ة ل��ة مةبةستى ك��ةرك��وك بةرثرسانى كوردو كردء ئةمريكا) پؤليسي كهركوك، نگيي ()3-2ههماهه سهنتهري ئامادة نةبووة، دةركردووة ،بةآلم شارةوانى َزةكانى وةك لة ساختةكاريىء تايبةتةكةدا كؤنووسى ليذنة ئاشكراكرد :كة رؤذنامة (ى.س) ئ��ةوةى بؤ دؤسيةيان هةريَمدا كةالر سنوورى ئةمنيى لة سةرؤكايةتىنويَى نووسراوةكةى بةسآ تةوقى (ي��ةك��ةم ،دووةم ،سيَيةم) ميكانيزميَكى فرةإةطةز ،ريَككةوتوون ئةوةش عيَراقء هي زياتر لة خستةإوو ،كة ئةوةىلةبؤ رؤذنامة َشتةكة ي بانطه ()9/13ةوة لة هةربؤية دؤسييةكانيان ديكةيان ذمارةيةكى نةبووةء وةرطرتووةء زةوييان ضةندين شارةوانى هاتووة، تايبةتةكةدا ليذنة سةرؤكى هةرضةندة كة �ةإوو؛ � �راوةت � خ قسةيةك هةبووة لةسةر دروستكردنةوةى ئةو حةوت مانطة سوثاى ئةمريكا هيَزى هاوبةشى لةسةر ثيَكهيَنانى هيَزى هاوبةش لة كةركوكء بآلودةكريَنةوة (دةوروب���ةرى كةركوكء ثاريَزطاى كةركوك ،بةتايبةتى لة ناحيةى هاوكات دةستطيركردن، فةرمانى خانووبةرةى كراوةتة تؤمارنةكراون َبينةرايةتى لة ت دواتريش ()115 دانانى ليستيَكى هةستاوة بة بةوةشدا ناوة، دانى َستاكةالر شارةوانيى تائيَستا بإيارو بةآلم نةبووةتة ئةنجوومةنة، تؤماركردنى ئةمريكا لةو َزةكانى سوثاى رةشادي كة هي كةركوك ،سنوورى كةسى ،بازطةكان ،ناوةإاستى ليذنةيةك َناكؤكةكان، بازطةكانة،كة ناوضةجي يةكةم كة تةوقى ثيَكهيَناوة ،ئي تؤمةتبار دةستطيركردنيش بؤ نةثاري سةرةتايةكى تي كةسانةى ،كةالر مانطي لةو زؤري��ش ذمارةيةكى َوانب��ةدةرة لةو كاديرى لةنيكة جطة لةمانة دةستى ئةنجومةنة فةرمانى دروستكردنى ئةو َزراوة ،كارةكانى َنةوةو بةنيازنَدا بكشي هيضيَطيرنء سنوورة ج َكء تا ئيَستا، دواى ضةند ئيعالنكراوةء ثاريَزطاكة)، ليستةى سةرؤكايةتى سةرؤكايةتى هةريَمء بةرثرسء(ثشتى ذمارةيةك دووةم دةستبةكاربووةء تةوقى عةلى محةمةد) دةرك��راوة ،بةآلم ثي(سةالم نةكراون). (تةمليك بةهةمان واتة زةوي��ي��ان �ارض��ة َزة�ة ( )3-2ث� زةوييان هيك� ئةنجومةنىلةإيَطةى زةوى ئةمانة ثارضةيةك حيزبيى هةن لة َنةكردووة. سوثاى عيَراق بسثيَرن. ناوضةكة بة ثاراستنى تةوقى يةكةم، تةنيا لة هاوبةشةكة شارةوانييةوةهيَزةكانى وةزيرانى عيَراقء كةركوكء برىيَزطاى سنوورى ثار بازطةكان) وةك نموونةيةكيش ليستيَك بةدةست سةرةإاى تيَثةإبوونى ماوةيةكى زؤر ئةو دووانء سيانيان وةرط��رت��ووة ،بةآلم وةرطرتووة بة دةسةآلتى خؤيان ،نةك بة ن���اوى خ��ؤي��انء ب��ة سيفةتى جياجيا َبةجي نةكراون، نةيتوانيوة هيض كام لةو نامانةى مةكتةبى دةسةآلتى ليذنةى سةرةكى ،كة ئيدارةى وةرطرتووة ،لة سةرؤكايةتى شارةوانيى رؤذن��ام��ة طةيشتووة ،كة ( )11كةسى بإيارانة تاوةكو ئيَستا جي َ تؤماركردنى تيَدايةء ( )22ثارضة زةوييان وةرطرتووةء ئاطادارى نامةكةش ئيمزاى ئةكرةم فةرةج تيَبينةرايةتى ك���ةالرء طةرميانء شارةوانى ثيَى هةستاون. سياسيىء حيزب ئاشكرا بكات. ليستةكةش بة ن��اوى هيدايةت سابير ئةمين ،سةرؤكى دادطاى لةسةرة. ئةمة هاوكاتة لةطةأل لةو ليستةشدا كة دةست َ ثاش ئ��ةوةش ئةو ئاطادارينامةيةش عةبدولآل ،دةستثيَدةكات ،كة بة سيفةتى كوردستانيى« ،ئةو بيانوءةى ديوانى ضاوديَرى ثيَشينة وةرطيراونةتةوة ،جطةلةوةى ضةندين ثةرلةمانن تا َ ويستى هةل رؤذنامة زةوييةكء بة سيفةتى حسيَن مةنسور ئةكرةم ،بةإيَوةبةرى ثارضة كةمئةندام لةوبارةيةوة دارايى هةوليَر راست نييةء ديوانيش بةرثرسة ،كةس لة فةرمانبةران بة ثلة بةرزةكانيشةوة ثيخؤيان ثارضة زةوييةكى ديكةى ثؤليسى طةرميان نووسراويَكى ئاراستةى َشمةرطةى ديَرين َ بآ َ ثالثشتى ياساء ثةيإةوى ناوخؤى ضونكة نةدةبوو بة شةفةيى كاركردن بة لةسةر طةندةليى دراون بة دادطا َ دياريبكةن» .كة يةكيَكيان تاثؤنةكراوة بةإيَوةبةريَتى طشتيى ثؤليس -جوآلنةوةء بةبي طويَدانة وةرطرتووة، ثةرلةمان ،سةرؤكايةتى ثةرلةمان داواى ياسايةك رابطريَت كة ثةرلةمان دةريكردوءةء ثلةوثايةى وةزيفييء حيزبييان. بةرامبةريشدا شارةوانيى كةالر ،بةناوى ت��اوان ،ك��ردووةء داوادةك���ات تؤمةتبار بةثيَىلةليستى َ ليذنةى ئةندامى ةيى، طةآلل ئيسماعيل جةوهةر بؤضوءنى بة هةربؤية ثةسةنديكردووة، ثةرلةمان سةرؤكى دةكةنء ثةرلةمان ياساكانى كارنةكردن بة عوسمان محةمةد مةحمود ،كؤتايى ديَت كة حةسةن جيهاد ئةمين ،كة فةرمانى طرتنى دةزطاكان بة ناشةرعيى وةسفدةكةن ،سةرؤكى ديوانى ضاوديَرى دارايى هةوليَر ناتوانن َ هةرضةندة بليَن دارايى ثةرلةمانى كوردستان لة فراكسيؤنى ناميق، وةرطرتووةء دؤسييةكةى هةية لة دادطاى لي َ َكؤلينةوةى كةالر ،ناوبراو دووثارضة زةوى خولى يةكةمى ثةرلةمانيش ثيَيواية؛ ئةمة لةسةر داواى ثةرلةمان كاركردن بة ياساكةيان طؤإان ،لة ليَدوانيَكدا بؤ رؤذنامة ئاماذةى جوابى هيضهاتنة درةنطة بؤ َ َ مةلبةندى ( )26ريَكخستنى ليَثرسراوى َكى تيَدا نةبووة. ئةوةلياتي بةتالةء ثيَشيَلكردنيَكى زةقى ياساية ،كة طةورةترين راطرتووة ،ضونكة ثةرلةمان تةنيا ( )4-3كةس بةوةدا؛ «تةنيا دةزطايةك كة ضاوديَريى ضؤنيَتى دةس��ت��ةى داواك���ارى قةزارى كفري (ى.ن.ك)ة ،ثيَويستة لةإيَطةى فةرمانىبةآلم ئيَستاش خةرجكردنى بودجة بكات ،ديوانى ضاوديَرى طشتيى، دةسةآلتى ياسادانان دةيكاتء ليذنةى نةزاهةى نين ،ثةرلةمان كؤي ئةندامان دةطريَتةوة». دةستطيركردن بؤ هةردوو وةزارةتى ناوخؤوة ،كة مةرجةعى خؤيةتى، ثةرلةمانء داواكارى طشتيش لةم َ لةبةردةستداية هةلويَستةى شارةوانى ث َيشووترى دارايية ،هةربؤية بةرزكردنةوةى راثؤرتةكانى كاتسةرؤكى رةوان��ةى ثؤليسى كةالر بكريَت ،لةطةأل ديوانء كاركردن لةسةريان زةرورةتيَكة كة تا داوا تؤماربكريَتء كآ ئةو دةسةآلتةى داوةتة سةرؤكايةتى ثةرلةمان بيَدةنطن. كةالر سةالم عةلى محةمةديش كارى ثيَويست نابيَت فةرامؤشبكريَت». سةرؤكايةتى ثةرلةمان دةسةآلتىئاشكرابوونى ئةم بؤ دةستطيركردنيان بكريَت. سنوءرى ب���ةدواى دوا لةبةر ئةوةى لة دةسة َ س���ةرؤك���اي���ةت���ى التةكانى سةرؤكء ديوانى ضاودَيريى هةول َير لة ساختةكارييانةى بة وتةى ئةو ثةرلةمانتارةى فراكسيؤنى ثيَشيَلكاريىء ديوانى راثؤرتةكانى كة ئةوةى لةطةأل طؤإان َت، ي دياريبكر ثةرلةمان دةكات راستييةكان ئاشكرا كوردستاندا ثةرلةمانى َرى ي سكرت َطرو ي ج بإيارى دادطا ث َيش َيلدةكر َيت سنوورى طةرميانء شارةوانيى كةالر لة َ خالى دوءةمي روءنكردنةوةيةكى لة ثةيرةوى ناوخؤى ثةرلةماندا دةسة َ ثةرلةمان سةرؤكايةتى لة دارايى َرى ي ضاود دةبوو «بةداخةوة كة تى ال رؤذن��ام��ة زانيارييةكانى بةثيَى بة تايبةتى ئةنجامدراون ،فةرمانى رةسميى ديوانى ضاوديَرى دارايى هةوليَر ،سةرؤكايةتى دياريكراوة ،لة هةمانكاتدا دةش��اردريَ��ن��ةوةء نةخراونةتة ب��ةردةم ل��ي��ذن��ةى ن��ةزاه��ةىه��ةردوو سةرؤكى تائيَستا ئةو تؤمةتبارانة لةاليةن دادطاوة دةستطيركردن بؤ كة بؤ رؤذنامةى ناردووة لة ( )2010/4/13سةرؤكايةتى ثةرلةمان لة خولى رابردوو ثةرلةمانتارانء ليذنةى نةزاهةى ثةرلةمان، ث��ةرل��ةم��ان ثبي���ةر لة َشووترى كةالر ،حةسةن دؤسيةكانيان يةكاليى نةكراوةتةوةء شارةوانى دا وةآلمى ئةو نوءسراوةى ليذنةى ياسايى ئيَستاشدا دةسة َ التيَكى زؤريان داوةتة خؤيان داواش لة ديوانةكةى ديكة دةكريَت هةر ياساى طشتيى بةم سةالم عةلى محةمةد ،تةسليم بة دادط��ا نةكراون ،ئةمةش لة داواكارى ئةمينء جيهاد َ راثؤرت َيةش ي بةوث َنةكاتء ي َبةج ي ج ثةرلةمان بستايةء هةل كارانة ئةرسةالن ئيمزاى كة دةدات��ةوة، ثةرلةمان ثةرلةمانى خولى يةكةم سةرؤكى هةربؤية ، دةرضووة ،بةآلم تائيَستا ئةو فةرمانةى كاتيَكداية كة ئيَستا حةسةن جيهاد ئةمين، �ةوةى لة �يي��ن� بايز ،جيَطرى سةرؤكى ثةرلةمانى كوردستانى كوردستان لة ليَدوانةكةيدا ئاماذةى بةوةدا ،رةوان��ةى ثةرلةمان ناكات ،كة «ئةمة تاوانة ل�َي��ث�َي� ئةندامى َ �ض�ج دادطا هةلبذيَردراوى ثةرلةمانى عيَراقة نةكراوة. َبةجي َ ثيَوةيةء هةردوو دةزطاى ضاوديَرى دارايى كة سةرؤكى ثةرلةمان بؤى نيية نة ياسا عةدنان موفتى ئةنجاميداوةء ناكريَت هةروا بة سةرؤكايةتى بكردايةء راطةياندنةكانةوة دادطاء َت لة ريَطةى راثؤرتةكانى لة دةتواني داواىدادط�����اى س���ةرؤك���اي���ةت���ى س��ةالم عةلى هاوثةيمانيىء ليستى هةوليَرء سليَمانى بة ناشةرعيى ناوزةند دةربكاتء نة ياسا رابطريَتء نة هةموارى ئاسانيى تيَثةإبيَت ،ضونكة هيض دةقيَكى ياسايى ناوضةىبةآلم نازانر َريشى بكرداية، َهةلضاودي ئةمةش سزاىئةطةر تةنيايَنيَت، بوروءذ دؤسيانة كةركوكيَت ئةو ديوانى َ ضوونةوةى تي ئةوةبوو، ئازادةء محةمةد -يش كردووة و تيايدا هاتووة؛ «دواى ئةوةى ياساى بكات ،ئةطةر ثةرلةمانى كوردستان بإياريَكى نيية ئةو ريَطةيةى ثيَبدات». َدةنطة؟ ،كة هيض سليوا بي ليذنةية بؤ حكومةتى نةزاهةى وةكدةستةى َطةى بيانوءيةك كة نةبيَت لة ري ئاطادارينامةيةكى َمانى ئةو ل��ة شارةوانى سةرؤكى لةكارةكةى نيية بؤ بي َ َ َ َهةلويَستييان». دةستةى �رانمافى �اودي�كة فيدرالةوة بيوروءذيَنن، ذم��ارة ()2ى سالى ( )2008لة ثةرلةمانى دةرنةكردبيَتء دةسةآلتى دابيَتة سةرؤكايةتى دةثرسن رةسمييان لة رؤذى ( )2009/11/16الب��راوة ،هةربؤية ض� َ َ بةدواى ئةو تةدةخول نةزاهةى عي تةنيا داوا لة ديوانى ضاودَيرى مامةلة بة ياساكانةوة بكةن ،كة كوردستان دةرضووة ،شانديَكى سةرؤكايةتى ثةرلةمان بكاتء حيزبدا دةسةآلتى َراقةئاست دادطاش لة ةوة ئاراستةى بةإيَوةبةريَتى طشتيى كاتيَك َ ثةرلةمانكةهةنء سةرؤكايةتى لةسةر طانةى بةل هةول َير كراوة تيايدادةب َي كردووة،ستى نةزاهة هةلَوَي ليذنةى ثةرلةمانى كوردستان (خولى ثيَشوو) ،كة ثيَناضيَت كارى وا كرابيَت ،ئةوا نازانريَت ئاماذة ثؤليسى هةريَم نةهاتووة كاتى ئةوة دةبيَت، َدةنط ت؟ بي ل��ةط��ةل ب��وون��ى ئ��ةو َ َ َ ضاوديَرى دارايى بيَنة ديوانى َستةى ئةو هةلوي شارةزايانى ئابوءريى ثيَيانواية؛ دةبيَت ثيَكهاتبوو لة سةرؤكى ثةرلةمان ،سكرتيَرى كآ ئةو دةسةآلتةى داوةت��ة سةرؤكايةتى ينةوةى بة نووسراويَكى دادطاى ليَكؤل وةآلم؟ راثؤرتانةىبيَتة داواكارى طشتيى راطرتنى ياساو وةآلم ،كة ئةطةر ئةو دوو دةزطاية ناشةرعيش ثةرلةمانء سةرؤكى ليذنةى ياسايىء ضةند ثةرلةمان ،لة خولى رابردوودا ياسا رادةطرنء سةرؤكى ثةرلةمان سكرتيَرء سةرؤكى سةرؤكايةتى ثةرلةمان بة...ل11 ئةندام ثةرلةمانيَكى ديكة سةردانى ئيَمةيان لةم خولةدا شةرعيةتء ناشةرعيةتى دةزطاكان ليذنةى ياسايى وةآلمى ئةو ثرسيارة بدةنةوة ،شاردنةوةى راثؤرتةكانى ديوانى ضاوديَرى ،بن ،ئةوا با راثؤرتةكانيان بخريَنةإوو ،ضونكة َرىر بة َ ضاوديسه کانی ترسییه كردو ثيَيان راطةياندين كة كار بةم ياسا نويَية دياريدةكةن ،كة هيض دةقيَكى ياسايى نيية ئةو كة بؤضى تةنيا مه بيانةويَت سةرؤكايةتى الم ليذنةى نةزاهة لة بةرامبةر ئةو ديوانى داوايان لة ئةوةىت وةريطرتوونء تایبه خۆشخانهی مةسةالنة ،سێ نه دارايى هةوليَر كردووة كار بة ياساي ذمارة كة بة روونيى لة ريَطةى ميدياكانةوة َ خةلك كاريان لةسةر ك��ردوونء بة دةيان مليؤن نةكةينء راثؤرتةكانى خؤمانيان بؤ نةنيَرينء دةسةآلتةيان ثيَببةخشيَت». داواي�که کانی کاکهییه َ خرێندوو دةزطاية لة ثارةى ميللةت دادهبؤ ئةم دينار رکوکثيَى ئاشنا بووة. ��ان لة نةكاتء سالى ()2008 ()2ى كار بة ياسا كؤنةكة بكةين تاوةكو هةردوو لةوبارةيةوة د.رةفيق سابير ،سةرؤكى خةرجكراوة». ثةرلةمانتاران ديوانى ضاوديَرى دارايى سليَمانى نةكردووة، دةزطا يةكدةطرنةوة». 16 8 ئيسماعيل طة َ ئامادةى رووبةإووبوونةوةن بةثيَي بؤضوونى ض��اوديَ��ران كة لةم الَلةيى لةوبارةيةوة وتى« :رةنطة ليذنةى نةزاهةى ثةرلةمان ،بؤ رؤذنامة ئةوةى بةثيَى ئةم نوءسراوة رةسمييةى ديوانى نةوةك( )1000دینار هؤكارةكةى سياسى و حيزبى بيَت ،نرخ رةخنة 2011/8/16 سێشەممە ليذنةى()647 ثةرلةمانتارانى ژمارە هەفتانەَت،دەریدەكات كۆمپانیای خستةإوو ،كة وةك ليذنةى نةزاهة ئاطادارى راث��ؤرت��ةدا خستوويانةتةإوو ،لة ئيَستادا داراييش سةرؤكايةتى وشەهةوليَر بي دارايى ضاوديَرى ثةرلةمان لة خولى ثيَشووى ثةرلةماندا خؤيان لةو دةسةآلتة دةطرن كة سةرؤكايةتى داويةتى راثؤرتةكانى ديوان رةوانةى ثةرلةمان بكريَن .هةموو ئةو مةسةالنةنء تائيَستا بوار نةبوءة ثيَويستة ه��ةري��ةك ل��ة ع��ةدن��ان موفتى، لةطةأل سةرؤكايةتى ثةرلةمان باسى بكةنء لة س��ةرؤك��ى خولى راب���ردووى ثةرلةمانء كاركردن بة ياساكانى ثةرلةمان رادةطرن ،كة بةخؤى لة خولة جياجياكانى ثةرلةماندا ،ئةطةر ئةو ديوانة راثؤرتيان هةبيَت». َ َ وتيشي« :ئةمة جيَطاى طومانة ،ضونكة نزيكترين دةرفةتدا طفتوطؤى لةسةر دةكةن ،فرسةت ئةحمةد ،سكرتيَرى ثةرلةمانء خؤيان دةنطيان ثيَداوة ،ئيسماعيل طةاللةيى خورشيد ئةحمةد ،جيَطرى سةرؤكى ليذنةى ثةرلةمانتارى فراكسيؤنى طؤإان ثيَيواية؛ دارايى ثةرلةمان لة فراكسيؤنى كوردستانى ،تائيَستا يةك راثؤرتيان ديارنييةء ئاشكرانيية ئةطةر ئةو مةسةلةيةش بخريَتة طفتوطؤوة لة شيروان حةيدةرى ،سةرؤكى ليذنةى ياسايى «نازانريَت بةثيَى ض ياساء بإياريَك سةرؤكى ئ��ةوةى بؤ رؤذنامة خستةإوو ،كة هيض كة يةك بةرثرس لةبةر رؤشنايى راثؤرتةكانى ثةرلةمان ،ئةوا بيَطومان َ خولى راب��ردووى ثةرلةمان ،لةطةأل جيَطرى هةلويَستيان دةبيَت. س��ةرؤك��ى ليذنةى ن��ةزاه��ة وتيشى :سةرؤكى خولى ئيَستاى ثةرلةمانء ليذنةى باآلترين دةزط��اى تةشريعى لة كوردستان ثاساويَكى ياسايى نيية ريَطة بة سةرؤكء ئ��ةوان درابيَتة دادط��او بإى ئةو ثارانةش بؤ «راطرتنى كاركردن بة ياسايةكى ثةرلةمان ياسايى روونكردنةوةيان هةبيَت ،كة ئةو ئةو بإيارةى داوة؟ ،ضونكة هةروا ئاسان نيية سكرتيَرء سةرؤكى ليذنةى ياسايى ثةرلةمان ئاشكرانةكراون كة طةإيَنراونةتةوة كارنةكردن بة ياسايةك بكةن ،بودجةى طشتىء ل��ةم ب��وارةش��دا ديوانى لةاليةن سةرؤكايةتى ثةرلةمان لة خولى دةس��ةآلت��ةى داوي��ان��ة بة خؤيان لةكويَوة داواى �����اری بدات، لةكاتيَكدا رابطيبريَت بة م��ام��ەن��د :بەپێی ياسايةك��م��ن ه��ێ �ەول��ێ��ر گشتیی ه� شةفةيى ،داواك� ثةرلةمان دةرضووبيَت ،جةختيشى ضاوديَرى دارايى سليَمانى كاراو كارامةتر رابردوو ناوبردنى ديوانى ضاوديَرى دارايى سةرضاوةى طرتووة ،ديوانى ضاوديَرى دارايى َكى تێیداكة لة دانيشتنء كاتي ئةو ياساية بة ضةندين "كاری بەڵگەنامەیەك ،چەندین هاتووە" :چەند ناردووەو دةب��ات پ�تا�ارە" ئیختیالسی نایاساییو �تءبێ رصيد چەكێكی سەرفكراون ئةمجؤرة بابةتة لة دانيشتنى راثؤرتةكانيان ديَنة بةرضاوو بةشيَكى ئةو بة ناشةرعيى لةاليةن ليذنةى ياسايى خولى هةوليَريش روونكردنةوةى هةبيَت كة ضؤن كردةوة ،كة ئةطةر دةردةض �َي� ثةرلةمان زؤرى َ بانكێكیَم هەولێردا دواتر چەند ل��ە ثةرلةمانداپێویستە بانكیلةفیدراڵ ،بۆیە ثةسةندى لە خةلك ئيَستاى ثةرلةمان ،ئاذاوةيةكة ثةرلةمان لةنيَو بة شةفةيى كاركردن بة ياسايةك رادةطرن طفتوطؤى لةبارةوة بكريَت ،ئةوا بة راثؤرتانةش كةوتوونةتة بةرضاوى دةكاتء سةرؤكى هةري ئەنجامدراون. ساڵی سێ بۆ بكرێت وردبینیی كة ب��ةداخ��ةوة ديوانى ض��اودَي��رى داراي��ى دةزطا حكومييةكاندا دةينيَتةوة ،كة ئةوة كارى كة ثةرلةمان دةريكردووةء سةرؤكى هةريَم رؤذنامةى وةقائيعى رةسميى بآلودةكريَتةوةء تونديى ناإةزايى بةرامبةر دةردةبإيَت». گشتیی داواكاری �اودێ��ری كةضى ل��ەالی��ەن چ� راب����ردوو َ طةندةلكار هةن ثةسةنديكردووةء د.كةمال كةركوكى سةرؤكى َرانى��یسياسيي ثيَيانواية ،طؤإان هةوليَر خؤى لةقةرةى ئةم مةسةلةية نةداوة ثةرلةمان نيية ،ضونكة دةيان ضاودي َبكريَت، كارى ثي ئەندامێكیدةبيَت لةو رؤذةوة لە هەرێمی كوردستان ،داوای داراییەوە" .لة َ ثةرلةمانتاران هةية كاتيَك ئةو و بةهؤى ئاشكرانةكردنى ئةو راثؤرتانةى لةبةر رؤشنايى راثؤرتةكانى ديوانى ضاوديَرى ثةرلةمانيش وةآلمى هةبيَت بؤ شاردنةوةى ئةو َستي ي و هةل ليذنة سةرؤكى َرء ي سكرت ثةرلةمانء سةرؤكى بەدواداچوون دەكات بۆ ونبوونی ل��ە ب��ەڵ��گ��ەن��ام��ەك��ەدا ،كە بابةتانة بخريَنة طفتوطؤوة لة َ راثؤرتانةى ديوانى ضاوديَرى دارايى سليَمانى، هؤلى ثةرلةمان ،ديوانيش ،داواكارى طشتيى ثةراويَزخراوة لة دادطا ليَثيَضينةوةيان ليَدةكات». ()23داواى ياساييةكةى كارث�ي�ن��ار ،كە ملیار دی ب��ڕی دةكةن».ژم���ارەی ()108ی رۆژی َنةكردنى ب��ە حيزبء فراكسيؤن خؤى َ َ لةبةرامبةردا ،جةوهةر ناميق ثيَيوابوو؛ جةوهةر ناميق جةختى لةسةركردةوة ،راستة بؤضوءنى طةندةلييانةى لة هةريَم زالبكات بةدواداضوونى ئةو �ردراوە بۆ "بەوەهمیی ونبووە لە بانكی ()2011/6/26كة ن��ێ� سەركردایەتیی بدرێت بەالیەنی زەك� توایەكی هةنء وەردەگرن. لیژنەی ب��ااڵی هەولێر،سةربةخؤىرۆژن��ام��ە: ريش سەرهةول َي دارايى هەولێرَويرى ديوانى ضاود حيزبييةء ئەندامی ثؤستى ئەمین،ثةرلةمان سةرؤكايةتى �اتليذنةى �وو نییە دةب� تایبەتیطشتيى داواك��ارى چ���������ەند�ةرفه لة بةوهؤيةشةوة ئةوانيش بة كةمتةرخةم «ب� ثةرلةمانتاراندا. گشتییبؤضوءنى ����اری بةسةر خراوەتە عەقاری داواك� ئَ���ەم دەرك���ردو تێیاندا ق��ەدەغ��ەیَ خێرخوازییو چاكسازیی گشتیی ی��ەك��گ��رت��ووی ئیسالمیی ،بە ()10ی رۆژی ف��هت��وای ك��وردس��ت��ان ،پێدانی َ قەاڵت". بةرثرس دةزانر َيتهاتووە" :لە حساباتی سامانە بانكی بة هةلويَستى هةبوايةء ئةو حيزبايةتى ريَطرة لة دةرخستنى راستييةكان، النى خةلكء ئةمة نةزاهةى ثةرلةمان ديَنة بەهەندێك لە دروستكردنی بەندەر ،پرد" ،رۆژنامە"ی وت" :ئەو فهتوایە، كؤمة بااڵی فهتوای پێدانی زەكات دەكات َشضاوىلیژنەی ئیسالمییەكانی ثيمانگە، زەكات بە الیەنە بەڵگەنامەكە، بەپێی فیدراڵ، سروشتییەكان لە بانكی بةرثرسة» «عةدنان لةسةركەئةو بإيارةى بؤضوونى جياواز داواكارى ئةركى چاككردنیئةوة دةبيَتة ثةرلةمان بةآلم ئامادةبكاتء ئةوانيش دةستةى�ەردوو دیكەی ه� گەمارۆیەكی سةرؤكايةتىقوتابخانە، دووەم���ی مزگەوت، دؤسيانة�اڵ��ی ئةنجامدراوة».الی����ەنو ل��ە خ� ��ە س���ەر بە بةرامبةر���ان ،ك� ناهةقيةكة���وردس���ت قەدەغە دەكات؛ كە ك رصيدموفتىكوردستان ثةرلةمانى�ووەت��ە سةرؤكايةتى��ەی گ��ەی��ش��ت� ك��ۆپ��ی��ی��ەك ��ار چ��ەك��ی ب��ێ خولى زۆرثي ج� َيانواية ضاوديَرانى ئابووريى ثي َشوو كة".لةم كارة بيَدةنط ثةرلةمانتاران رێگاوبانئةوة هةبيَت ،ضونكة هاتووە:وةآلمى ناضاربكات دەسەاڵته و."...ئةركى طشتيىء حیزبی "هەرچوار ئةوجؤرةدینار وەك (یەكێتیی زان��ای��ان��ی ئایینی فهتواكەدا، سەدان ملیۆن سااڵنە كۆمپانیای "رۆژنامە" ،چەند ساڵێكە بڕی سەرفكراوە لەالیەن هةوآلنةى لة دروستدةبيَتء بةوتةى جةوهةر ناميق ،كارانة دذيةكن داواى طشتيى ئةوا نةبن. ليذنةكةيانة ،كەئةطةر د.موسەننا نةدرايةوة�،هوه وةآلمى ل��هوب��ارهی� دروست ��ان)ە ،مەزهەبەكە یەكڕان، ��وردس���ت� داواكارى�ی ك� ئاراداندەوڵەمەند ئ��ی��س��الم��ی� خەڵكانی لةطةأل ئةوزەكات لە وردەكاریی لە ل ()3دایە. ( )100ملیۆن دۆالر بەمەبەستی "ن���ۆك���ان"و "ع��ێ��راق��ی اوی���ل"و روونكردنةوة لة ليذنةى نةزاهة ديوانى ضاوديَرى دارايى ،ضونكة كاراكردنى ناڕێكییەك بؤ ثةرلةمانى كوردستان يةكةمى (بورصه) حساباتی هەبووە لە خولى پ��ارە سةرؤكى�ەوەی گ��ۆڕی��ن� «ئةم َ دةكات ثةرلةمانتارانيش دوءثاتيدةكةنةوة دةبيَت طةورةترين وةك سوكةوتةى هةل سروشتییەكاندا". سةرؤكايةتى سامانە هەرێمدا ،تەنیا بازاڕەكانی لە روونكردنةوة لة سةرداني ذمارةيةك لة داواكارانى راستييةدا بنريَت كة بةدواداضوءنء تةشريعى لة دةزطاى بةوداواك���اری دان��ەی هةرئ��ەن��دام كوردستان نةكئ��ەو كراوە بەناوی كەسێك تەخویل لة ذم��ارةى ثيَشووى رؤذنامةكةماندا ،لة بابةتى (سةرؤكى ديوانى ضاوديَرى دارايى �زم��ی َ بەدواداچوونی داوای �ەڕێ��وەب��ەری (س)و خ� گشتیی،بة لي كارةكانى حكومةتء ضؤنيَتى طشتيى بؤ ليذنةى ن��ةزاه��ةى ثةرلةمانى َثيَضينةوة لة «ئيستيهتاريَكيشة» بةلب�كو َلكاريى»، «ثيَشي بؤضوونةكانى ثةرلةمانى كوردستان بة نادروست دةزانيَت) ،كة لة الثةإةكانى (6و)7دا سامانى َ خةرجكردنى�ان��ەی لةبةرئةوةى ل���ەو زان��ی��اری��ی� ك ،ك����ردووە پێویستە سةروةتء كە بانكی هەرێمە، بودجة بة تةنيا بة ثةرلةمان كوردستان ،داواى روونكردنةوةيان لة ليذنةى خةل ياساء بآلوكراوةتةوة ،دوو َ هةلة روويداوة. سەرفكراوە بۆ هەردوو هونەرمەند بكرێت كە تێیدا كەمتەرخەم بوون. گشتیی". گەیشتووەتە كۆپییەكەی �ە � ك داواكاریی رۆژنامە:ئەندامێكی �ە � ت �ه � �وون � ب و �وون � �ت � �ش � �ەی � گ �ی � �ێ � پ بێت، لیژنەوە �ەن � الی لە ئ� �ەوە دةت��وان��ي��ن ل��ةالي��ةك بانطةشة بؤ ناكريَتء ديوانى ضاوديَرى دارايى دةتوانن نةزاهة كردووة دةربارةى ئةو هةلسوكةوتةى ض��ؤن ئارامۆ)بةمشيَوةية ضاوديَريدا يةكةم :لة بەمەبەستیهاتووة :ئەڤین ئاسۆ ،وەك بەڕێوەبەری ديوانىئاسۆو نوءسراوةكةى(ئەڤین ���راوەك����ەدا ،كە ل��ە ن����ووس� �ڕۆدان��ی سامانی گشتیی لە هەرێمی كوردستان" ،رۆژنامە" ،دڵشاد فائیز عەبدوڵاڵ، ه��ۆی "ب تەنیا ( )100دۆالرێ��ک بۆ هەر بكةين��ەف��ی� َ دةرخستنى لة َت ي هةب �ان � �اراي � ك َكى ي رؤل و �ردوو � راب خولى ثةرلةمانى سةرؤكايةتى َم ي هةر دامودةزطاكانى بةدامةزراوةيى تايبةت كوردستان /نووسينطةى ثةرلةمانى سةرؤكايةتى ()chanal4و ئ��ارام��ۆ ،وەك ()chanal4و نۆژەنكردنەوەی رۆژی (بؤ)108( /ی گشتیی" .هەروەها داوایكردووە ،داوای ب��ەدواداچ��وون دەك��ات بۆ ئ��ەن��دام��ی داواك�����اری گشتیی ،ب��ە ژم����ارەی ( )1500دی��ن��ار ب��ۆ خەزێنەی َ ثةرلةمان بنء راستییهو��اوك��ارى راستييةكانء فەرمانگەیخولةدا، ثةرلةمانيش لةم سةرؤكى ( )160ده جي طةندةليى َشتنى دةزطاى نةهي طةورةترين كاتي بەڕێوەبەری ( )korekكاریان (.)korek ب /ن��ێ��ردراوەو ()2011/6/26 �ك��ی ب��ۆ َطرىن��ووس��راوێ� فتهر "سەرفكردنی بڕی بآلوكردنةوةدا ئةو سةرةتاية ثةإيوة. روونكردنةوة)،لەبةآلم لةكاتى بەدواداچوون لەسەر ناوبراو دەبێت ،بەاڵم َك��ەت دەوڵ �ان��ەرؤشنايى لةبةر ثةرلةمانى ئةنداميَكى داواكاریبةوتةى بةتايبةت كة (س)طةندةأل بيَتء خؤى خاڵی َ سەرچاوەكانی ب��ەاڵم دةقى داوای نووسراوەكە، پێكهاتووە ،لە ناردووەو گشتیی هەولێر ئةوانه���ەردوو راثؤرتةكانى ب��ە دۆالر ،ك��ە دراوە ثةرلةمان��اری��ی� وەریگرتووە.ناشةرعيى بيَت».دروس��ت��ی��ی ئ��ەو زان��ی نموونة َوةيةية؛ (بؤ ك���ردووە،بةمشي كردووە:ثةإيوة ،كة نوءسراويَك خالى هةشتةمدا كؤتايى چەند خاڵێكدووةم :لة راثؤرتةكانى راستييةش وةك لة كاربكات، كردووە طشتيى داواكارى ليذنةى ياسايى كوردستان �وان��ى ض��اودي ��ةروةك دي� هاوثيكە َنةيةكى���ەن، (كة�اسو�ي�ی دەك� ()2009/11/18وا ب� راستییو ه���ەواڵ ب��ەدواداچ��وون ماوەیەدا هاتووە" :لەو بەدواداچوونی تێیدالةداوای تەلەفزیۆنی "ئەڤین پێشكەشكاری ئةم ئەو �ەدژی داراي��ىسكااڵیش ل� عەبدوڵاڵ��َ،رىبكرێتو فائیز ه�دڵ��ش��اد َضة) لەسەر ( )17لة ثةرلةمان ذمارة سةرؤكايةتى نووسراوى یەكەمدا دةقي هاتووة) :بڕی دروستیی ئەو زانیارییانە بكرێتو هەفتەی راب���ردوو هەردووكیان وەزی����ران، بةرزكردووةتةوةئەنجومەنی ياساييانگەیشتوونو لە زانیارییانەی پێی َكراوة كة ئةو نزيكةىلەو ئارامۆ". «رؤذنامة» ئاسۆو ئاماذةى ثي ( )75داواى دةزان��ريَ��ت داواكاری�ةرث��رس َريش ب��ة ب� هةولي َشترى كە تێیدا كەسانە لةتۆمارثيبكرێت، گشتیی ،كە ئەندامی بةمجؤرة ( )160دەفتەر دۆالری ئەمریكی سكااڵ لەدژی ئەو كەسانە تۆمار دوورخراونەتەوە. سامانی "بەفیڕۆدانی ثشتبةستنتەبةهۆی �ەك ،بوونه �ەڵ��گ��ەن� �ەپ��ێ��ی ب� ب� ياسا.بۆ فەرمانگەی كەمتەرخەم بوون. نووسراوەكەی ذمارة ياساى دةرضوونى ثارانةى لةدواى ضاوديَرى ديوانى راثؤرتةكانى �ام��ەی� بة ثيَشيَلكردنى بؤ ديوانى ضاوديَري دارايي/سليَمانى َ طؤران ئازاد ،ثةرلةمانتارى فراكسيؤنى ()2ى سالى ( )2008لةإيَطةى راثؤرتةكانى دارايى ،كة ئةطةر ئةو ديوانة وةك سةرؤكايةتى ب /ئاطاداركردنةوة كوردستانى لة ليذنةى ياسايى ،جةختى لةسةر دي��وان��ى ض��اودَي��رى داراي���ي سليَمانييةوة ثةرلةمان َ دةليَت« :ناشةرعيى بن ،ئةوا دةبيَت لةسةر فةرمانى بةإيَز سةرؤكى ثةرلةمان َ دامهزراندن؛ ئامانجی ئةوة كردةوة ،كة سةرؤكى ثةرلةمان ياسا طةإيَنراونةتةوة بؤ خةزيَنةى دةولةت ،بريتيية ئةو داوا ياساييانةش رابطيريَت ،ضونكة دادطا ئاماذة بة نووسراوتان ذمارة ( )418لة ()2009/10/27 ()27مليارء تةنيا دينار ()27980144139 لة َت». ي وةرناطر هةند بة ديوان راثؤرتةكانى دةسةآلتى ثةرلةمان ئةندامانى كؤى دةرناكات، ئاطادارمان بكةنةوة لة دوايين لي َ َكؤلينةوةء ئةنجام لةسةر راثؤرتء حساباتى َ .2009/12/31یه كؤتاييهه سیاسیی ()144ه���ةزارء ()980مليؤنء داواك���ارى هەرێمیويستى هةل زیندانییەكانیبة ()139دينار ،راپۆرتی س��ةب��ارةت ناكرێت.يَمانى) بؤ َ سالى دارايي كؤتا لة كارةباى سل دابةشكردنى پاكوخاوێنی َوةبةرايةتى بۆ (بةإي()2689وە زیندانییان ل��ە كوردستان. نەتەوەیەكگرتووەكان، نوێترین كة فەتاح :بەپێی دةرك��ردن��ى ياسايان هةية ،هةربؤيةشااڵو ماوةيةدا ساڵی لةو نەتەوەیەكگرتووەكان ،كة هةر بةزؤرينةى ئةمة جطة لةوةى تەنیادةستةى سةرؤكى راپۆرتەكە فاريق، طشتيش حاكم هيوا ياسايةكيش رابطيريَت ،ئةوا ژوورێك نموونەی راپۆرتەكە، زیادیانكردووەوليهەریەكە نووسیویەتی: بإي رەوشی دەربارەی ()2010ی دةبيَت راپۆرتی دارايي بةإيَز دةكةين. ضاوديَرى ديوانى َبوءردن لة خويَنةرانء ( )3285بؤية دواى 12 19 ()12مليارء مافی تةنيا هەرێمی دينار ()12585659244 طشتيى ،بؤ داد بة دةنطى ( )111ئةندامةكةى ثةرلةمان بيَت. وتى :زیندانییەكانی مەحەتەی دەهێنێتەوە لە زیندانی مەحەتەی رؤذنامة ل��ە دهۆك هەیە، مافىنوێ لە زیندانی تؤمارىیەك باڵوكردەوە، مرۆڤ لە عێراق هێشتا زی��ن��دان��ەك��ان��ی قةرزء ()244دينار ()659هةزارء ستانداردینةزاهةى وةآلمى ليذنةى بة بإواى ئةو ثةرلةمانتارةى فراكسيؤنى (هەولێر)و مەعەسكەر سەالمی ه��ەول��ێ��ر ،ك��ە ب��ۆ ( )30ك��ەس ضاوةإوانى مهرجی «ئةوان كە "كەمترین بە چەندین سەبارەت توێژینەوەی ()585مليؤنءخراپی كە كوردستان لە دۆخێكی
هةوليَرء ئةطةر لةويَش ضارةسةر نةكرا ،ئةوا َ فيدرالى عيَراق». دةيبةينة بةردةم دادطاى لةاليةكى ديكةوة ،عومةر نورةدينى، ئةندامى ليذنةى ياسايى ثةرلةمانى كوردستان ،جةختى لةوة ك��ردةوة كة تا ئيَستا ئةو مةسةلةية لة ليذنةى ياسايى باس نةكراوةء لةاليةن سةرؤكايةتيشةوة ئاطادار نةكراونةتةوة ،بةآلم ئةوةشى خستةإوو كة طرفتةكة لةوةدايةَ ، هةلبذاردنى ئةنجومةنى ثاريَزطاكان ئ��ةوةن��دةى ن��ةم��اوةء دواى َ هةلبذاردنيش ئؤتؤماتيكى خؤيان بؤيان هةية كار بة ياساكةى ثةرلةمان بكةن. ب��ة ب���إواى س��ةرؤك��ى ئةنجومةنى ثاريَزطاى سليَمانى ،هةمواركردنةوةى ئةو بإطةيةى ياساكة ،باشترين ضارةسةرة لةم كاتةدا ،ضونكة يان دةبيَت كؤتايى بة كارى ئةنجومةنى ثاريَزطاكان بهيَنريَتء َ هةلبوةشيَتةوة ،كة ئةمةش دذى دةستوورء َ هةولبدريَت ئةم مادة ديموكراسييةتة ،يان ياسايية الببريَتء ئةنجومةنى ثاريَزطاكان لة ئيَستادا بؤيان هةبيَت ثةيإةوى ياساى َ ذمارة()3ى سالى( )2009بكةن.
بةلَيَنةكةى
جيَبةجيَنةكرد
هيَشتا هيَزى هاوبةش لة كةركوك دةستبةكار نةبووة
8
راثؤرت
بؤ بةردةم داواكارى طشتيى لة هةريَمى كوردستان
ديوانى ضاوديَرى دارايى هةوليَر «سةرثيَضييةكى» سةرؤكايةتى ثةرلةمان ئاشكرادةكات
( )11رۆژه رۆژنامهنووس بێستون محهمهد بێهۆشه
لە بانكەكانی هەولێر؛ سەدان ملیۆن دۆالر دیارنامێنێت یەكێتیی زانایان ،پێدانی زەكات بە كۆمەڵو یەكگرتوو؛ قهدهغه دەكات
ئەڤین ئاسۆو ئارامۆ؛ ( )160دەفتەر دۆالر لە حكومەت وەردەگرن
نەتەوەیەكگرتووەكان :زیندانەكانی هەولێرو سلێمانی لێیان دەڕژێت
مهلهوانگهی
بە چەند نووسراوێكی (عومەر لە «رۆژنامە» كرد :بەڵگەنامە ف��ەت��اح ،س��ەرۆك��ی حكومەت پێویستەكانی بخاتە بەردەست زیاتر لە حهوت هەزار پێشمەرگەی پارتی؛ داوای زیادكردنی مووچەكانیان و دەكەنجواڵندنی داوا ئیدارەی سلێمانی) بهستووه ،که بۆ بەدواداچوون مژدە مژدە مژدە نایاساییەكان. تایبەتن بە مووچەی ئەو كادیرانەو لەسەر كارە ه����ەر ل���ە چ���وارچ���ێ���وەی چەندین �ارەبؤ بۆ خەرجكردنی ثؤستثةيد يان بيك ِرةو پ�بطؤ ِرة ةكةت ه َي َل حیزبییو باڵوكردنەوەی بەڵگەنامەكاندا، كۆمەڵەی سەنتەرو دةقيقة ثةيوةندى بي بةدةستبهيبەَنة «رۆژنامە» چەندین نووسراوی َبةرامبةر��ارە بەخشینی پ� ه��ەروەه��ا گۆڤارێك ،كە سەر بە ناوەندێكی نهێنیی باڵوكردەوە ،كە تایبەت بوون بە خانەنشینی پلە تایبەتو حیزبییە. «رۆژن����ام����ە» ،ب�����ەردەوام م��ووچ��ەك��ان��ی��انو ل��ەو رووەوە ب���وو ل��ەس��ەر ب�ڵ�اوك���ردن���ەوەی چەندین زانیاریی ب�ڵاوك��ردەوە دۆكیۆمێنتەكانو لە هەمانكاتیشدا لەسەر بەخشینی پلەی تایبەتو داواكاری گشتیی هێنایە سەرخەت ،خانەنشینكردنی كەسانی حیزبیی بۆ لێكۆڵینەوە لەو راپۆرتانەو بە پلەی تایبەتو بەهەدەردانی ب��ەدواداچ��وون��ی زانیارییەكانی چەندین ملیار دینار لەو رووەوە. بە قاچاخبردنی نەوت «رۆژنامە»و بۆ ئەو مەبەستەش الی����ەن����ێ����ك����ی دی����ك����ەی بە نووسراوی رەسمیی داوای��ان ئافرهتان
سیاسییهکان
له فهیسبووک
مرۆییدانو چەندبار لە قەبارەی خۆیان زیندانییان تێ ئاخنراون.
ت���ەوەرو بابەت خستووەتەڕوو، س�����ەرەڕای ب��اس��ك��ردن��ی دۆخ��ی
جیهانیی تێدایە" ،ه��ەروەه��ا لە راپ��ۆرت��ەك��ەدا ه��ات��ووە :ژم��ارەی
(سلێمانی) ،ئێجگار قەرەباڵغن، ك���ارەب���ای���ان ن��ی��ی��ەو رەچ��اوی��ی
دروستكراوە ،بەاڵم ( )110زیندانیی تێدایه.
13
Reklam
«رۆژنامە» هەر لە ژمارەكانی سەرەتایەوە ،گرنگییەكی تایبەتی بە ب�ڵاوك��ردن��ەوەی بەڵگەنامەی تایبەت بە بەهەدەردانی سامانی گشتییو راپۆرتەكانی دیوانی چ��اودێ��ری��ی دارای���یو ن��ووس��راوە نهێنییەكان داوە. ل�����ە ب��ڵ��اوك�����ردن�����ەوەی جگەلە دۆكیۆمێنتەكانیشدا، گ��ەی��ان��دن��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان، بەدواداچوونیشی بۆ ك��ردووەو چەندین الیەنی شاراوەی دیكەی خستووەتەڕوو ،هۆكارێكیش بووە بۆ الدانی پەردە لەسەر چەندین رووی شاراوە. راپ���ۆرت���ەك���ان���ی دی���وان���ی چ��اودێ��ری��ی دارای����ی ،الیەنێكی گرنگی ئەو دۆكیۆمێنتانەن ،كە «رۆژن��ام��ە» بایەخی پ��ێ��داوە، هەروەك ئەو بڕیارانەشی بەرپرسە حیزبییەكان سەپاندوویانە بەسەر حكومەتدا لە خانەنشینكردنو نانبڕینو ب��ەرزك��ردن��ەوەی پلەو خانەنشینكردن بە پلەی تایبەتو پلەی وەزیر. لە ژمارە ()358دا ،راپۆرتێك سەبـــــارەت بە گەندەڵییەكی ژمێریاریی شارەوانی بەكرەجۆ، باڵودەكاتەوە ،كە ماوەی (شەش) م��ان��گ وەس��ڵ��ی ك��ارگ��ەی��ەك��ی بلۆكی تەزویر ك���ردووە ،لەبری دادگاییكردنی لێپرسینەوەو فەرمانبەرەكە ،وەزارەتی شارەوانی فەرمانبەرەكەی گواستووەتەوە. راپ��ۆرت��ەك��ەی «رۆژن��ام��ە» نووسیویەتی« :دیوانی چاودێریی دارای�����ی ،چ��ەن��دی��ن راپ����ۆرتو پێشێلكارییو ك��اری نایاسایی ل��ە فەرمانگەكانی حكومەتدا دەردەخات ،بەاڵم حكومەتی هەرێم بە گواستنەوەی فەرمانبەرێك، یان ئاگاداركردنەوەیەك كۆتایی بە كێشەكە دەهێنێت.
ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺷﺔﺛﺆﻟﻰ FMﺑﺔ ﻓﺮﻳﻜﻮﻳَﻨﺴﻰ ٩١
( )50 - 40دۆسیهی
گهندهڵیی دهجوڵێنرێن 21
Reklam
راپۆرتی :رۆژنامە
............................................................
جەالل تاڵەبانی ،سكرتێری گشتیی (ی.ن.ك)ی باڵوكردووەتەوە؛ بۆ وەزی��ری دادی دانیمارك ،لەگەڵ دوو ن��ام��ەی ف��وئ��اد مەعسوم، پەیوەندییەكانی ب��ەرپ��رس��ی دەرەوەی «یەكێتی»و دڵشاد میرانی ،بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی «پارتی» ،بۆ وەزیری دادی دانیمارك ،كە پشتگیرییان ل��ەو جەنەڕاڵەی حكومەتەكەی سەدام كردووە ،كە تاوانبارە بە دەس��ت هەبوون لە شااڵوەكانی ئەنفال بۆ سەر گەلی كورد.
ﺭﺍﺩﻳﺆﻯ ﺩﺓﻧﻄﻰ ﻃﺆﺃﺍﻥ...
250
بۆ یەکەم جار کۆلێژەکەمان لە بەریتانیا ڕاستەوخۆ ئەم خول و کورسیانە دابین دەکات بۆ فێرخوازانی کوردستان
خولی زمانی ئینگلیسی و IELTSبەکالۆریۆش لە:
Hotel Management / Business Management / Info m
دیبلۆمی بااڵ لە:
m
ئيَستا ه َيلَي ثؤستثةيدي ئاسياسي َ بطؤرة بؤ بكرة ،يان ه َيلَةكةت ِ َل ِ ثؤستثةيد ،و هةموو مانطيَك 250دةقيقةي بيَبةرامبةر بةدةست بهيَنة بؤ ماوةي 6مانط
تؤري ئاسياس َيلَدا. دةقيقة بيَبةرامبةرة مانطانةكان بؤ ماوةي 30رؤذ بةكارديَت لة ناو ِ ئةم ئؤفةرة دابينكراوة لة سةنتةرةكاني فرؤشتني ئاسياسي َ َل و بؤ ماوةي 3مانط
كاردةكات لة 2011 / 7 / 7ةوة .
ده قيقةى بيَبةرامبةر بؤ ماوةي شةش مانط
M
m
M
ئۆفەری ماستەرو دکتۆرا لە هەربەشێك کە خۆتان بتانەوێت ئەم هەلە تا کۆتایی مانگی نۆ بەردەوام دەبێت .دوو دڵ مەبەو
ڕاستەوخۆ پەیوەندی بکەن .بۆ زانیاری زیاتر ژمارەی تەلەفۆن
0044 121 6221001 E-mail: admissons@edc.ac www.edc.ac
H
بەڵگەنامەكانی «رۆژن��ام��ە»، ب���ە ق��اچ��اخ��ب��ردن��ی ن��ەوت��ی هەرێمی كوردستانو فرۆشتنو دیارنەبوونی داهاتەكەی بوو. لەو چوارچێوەیەدا« ،رۆژنامە» چەندین زانیارییو دۆكیۆمێنتی ل��ەوب��ارەی��ەوە خ��س��ت��ەڕوو ،بەو هۆیەشەوە تووشی دادگاییكردن بوو لەسەر سكااڵیەكی (پارتی دیموكراتی كوردستان) ،كە داوای ملیارێک دیناری وەكو قەرەبوو لە «رۆژنامە» كردبوو. سكااڵكەی «پارتی» لەسەر باڵوكردنەوەی چەندین زانیارییو دۆكیۆمێنت ب��وو ،لە مانشێتی ژم��ارە ()591ی «رۆژن��ام��ە»دا، ك��ە ئ���ام���اژەی ب���ەوەك���ردب���وو: هەردوو حیزبە دەسەاڵتدارەكەی هەرێم )250( ،ملیۆن دۆالر لە بە قاچاخبردنی نەوتی هەرێمدا ق��ازان��ج دەك����ەن ،ل��ە ژم���ارەی دواتردا «رۆژنامە» بەردەوام بوو لەسەر باڵوكردنەوەی زانیارییو بەڵگەنامەكانو چەندین دیوی شاراوەی بە قاچاخبردنی نەوتی هەرێمی كوردستانی بۆ دەرەوەی هەرێم ،ئاشكرا كرد. الیەنێكی دیكەی باڵوكردنەوەی بەڵگەنامەكان ،ب��ەه��ەدەردان��ی سامانی گشتیی بوو لە پڕۆژەی تەواونەبوو ،خەرجكردنی بودجە بۆ پڕۆژەی وەهمییو نادیار. پڕۆژەكانی حكومەت ل���ە ژم������ارە ()594دا، «رۆژنامە» چەندین بەڵگەنامەی باڵوكردەوە لەسەر شكستی دوو پڕۆژەی كارەبا ،كە زیاتر لە ()36 ملیار دیناری بۆ تەرخانكرابوو، دوات�����ر پ����ڕۆژەك����ە شكستی پێهێنراوەو بەهۆی دەستوەردانی حیزبییو لەبەر ب��ەرژەوەن��دی��ی تایبەتی كەسانی نزیك لە حیزبو حكومەتەوە ،ئەو پڕۆژانە جێبەجێ ن���ەك���راون .راپ��ۆرت��ەك��ە پشتی بەستبوو بە چەندین نووسراوی نهێنیی ،كە ئاراستەی حكومەتو وەزارەتی كارەبا كرابوون. ب��ەش��ێ��ك��ی زۆری ئ���ەو ب��ەڵ��گ��ەن��ام��ان��ەی «رۆژن���ام���ە» ب��ەردەس��ت��ی دەك��ەوت��نو ب�ڵاوی دەكردنەوە ،نووسراوی رەسمیی فەرمانگەو دەزگاكانی حكومەتی ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان ب���وو، بەنموونە ل��ە ژم���ارە ()600ی چەندین «رۆژنامـــــــــە»دا، ك��ێ��ش��ەی ئ��ی��داری��ی گ����ەورەی ف���ەرم���ان���گ���ەی ت��ەن��دروس��ت��ی سلێمانی باڵوكرایەوە ،نووسراوە رەسمییەكانی تەندروستی ئەوەی دەردەخ��س��ت :ئ��ەو فەرمانگەیە ك��ێ��ش��ەی ئ��ی��داری��ی ه��ەی��ەو لە ماوەیەكی كورتدا چەندین بڕیاری پ��ێ��چ��ەوان��ەی ی��ەك��ت��رو ناتەبای دەركردووە. «كەموكوڕیی ئیداریی» بەردەوامیی باڵوكردنەوەی بەڵگەنامەكان ،كاری «رۆژنامە» ب�����ووە ،ب��ەج��ۆرێ��ك چ��ەن��دی��ن ك��ەم��وك��وڕی��ی ئ��ی��داری �یو خ��راپ بەكارهێنانی دەس���ەاڵتو كێشە ئیدارییەكانی خستووهتە روو، لە ژم��ارە ()613دا ،كەلێنێكی گ���ەورەی خستووەتە روو ،كە بەرپرسێكی حكومیی ،بە پلەی بەڕێوەبەری گشتیی ،بە مووچەو دەرماڵەیەكی ب��ەرزەوە فەرمانی دەس��ت��ب��ەك��ارب��وون��ی ب��ۆ خ��ۆی دەرك��ردووە ،دەستی ك��ردووە بە كاركردن لە بەڕێوەبەرێتییەكەیدا. هەر لە چوارچێوەی كێشە ئ��ی��داری��ی��ەك��انو پێشێلكردنی رێنماییو یاساو بڕیارەكاندا، «رۆژن��ام��ە» لە راپۆرتێكداو لە ژمارە ()612دا ،دوو نووسراوی پارێزگاری سلێمانی باڵوكردەوە،
ك����ە چ���ەن���دی���ن دەس����ەاڵت����ی نایاسایی داوەت���ە بەڕێوەبەری نووسینگەكەیو لە هەمانكاتدا پلەكەی ب��ەدەر لە رێنماییەكان ب��ەرزك��ردووەت��ەوە ،شارەزایانی ئیداریش ئ��ەوەی��ان بە پێشێلی یاساكان ناوبردووە. ل��ە درێ���ژەی خستنە رووی بەفیڕۆدانی سامانی گشتییو خ��زم��ەت��ك��ردن��ی ح��ی��زب لەسەر ب��ودج��ەی واڵت« ،رۆژن��ام��ە» ل��ە ژم���ارە ()615دا ،چەندین بەڵگەنامەی باڵوكردەوە ،تایبەت بە دروستكردنی بینای مەكتەبی راگەیاندنی «یەكێتی» لەالیەن حكومەتی هەرێمی كوردستانەوەو ب��ە پشتبەستن ب��ە چەندین نووسراوی حیزبییو وەزارەتەكانی شارەوانیو ئاوەدانكردنەوە ،كە لە ساڵی ()2007ەوە ،هاتوچۆ ب��ە ن���ووس���راوەك���ان ك����راوە بۆ جێبەجێكردنی ئەو پڕۆژەیە. بەخشینەوەی زەویی «رۆژن��ام��ە» ،ب��ەردەوام بوو لەسەر باڵوكردنەوەی بەڵگەكانی خ��راپ بەكارهێنانی دەس��ەاڵتو بە فیڕۆدانی سامانی گشتییو ل��ەو چ��وارچ��ێ��وەی��ەداو بەپێی بەڵگەنامەیەك ،ك��ە ل��ە ژم��ارە ()621دا ب�ڵاوك��رای��ەوە ،زیاتر لە ( )760دۆن��م زەوی��ی لەسەر ك��وردس��اتو «یەكێتی»و چهند كەسێکی حیزبیی تۆماركراونو ل��ە ه��ەم��ان ژم�����ارەدا چەندین دۆكیۆمێنتی دیكە باڵوكرایەوە، سەبارەت بە كڕینی دەمانچە بە پارەی حكومەتو بەكارهێنانی بۆ مەبەستی حیزبییو بانگەشەی هەڵبژاردن. ه����ەر ل���ە چ���وارچ���ێ���وەی بەخشینەوەی پ��ارچ��ە زەوی���دا لەالیەن حیزبەوە« ،رۆژنامە» ل��ە ژم����ارە ()638دا چەند بەڵگەنامەیەكی ب�ڵاوك��ردەوە، سەبارەت بە تاپۆكردنی چەندین دۆنم زەویی لە سلێمانی لەسەر بەرپرسێكی ئێرانیی. بەپێی چەند بەڵگەنامەیەك، كە لە چەند ژم��ارەی��ەك��ی یەك ل���ەدوای یەكی «رۆژن��ام��ە»دا، ب��ڵ�اوك����ران����ەوەو پ��ش��ت��ی بە ن��ووس��راوی رەسمیی مەڵبەندو كۆمیتەكانی «یەكێتی»و بنكەو پۆلیس بەڕێوەبەرێتییەكانی بەستبوو ،دەركەوتووە؛ لە كاتی پۆلیسەكان هەڵبژاردنەكاندا، بانگەشەی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی��ان بۆ ك��ان��دی��دەك��ان��ی «ی��ەك��ێ��ت��ی» ب����ەڕێ����وەب����ردووەو ل���ە ك��ات��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی پەرلەمانی عێراقدا ،بەو هۆیهشەوە سوپاسو پێزانینیان ئ��اراس��ت��ەك��راوەو پلەكانیان بەرزكراوەتەوە. بەڵگەنامەكانی داواكاری گشتی ل���ەژم���ارەك���ان���ی ك��ۆت��ای��ی «رۆژنامەدا» چەندین نوسراوو بەڵگەنامەی داواك���اری گشتی هەرێمی كوردستانی باڵوكردەوە كە ئاماژەیان بە دیارنەمانی پارەو بەخشینەوەی بەشێوەیەكی ن��ای��اس��ای �یو گ��ەن��دەڵ��ی چەند فەرمانگەیەكی حكومی دەكرد. بەپێی هەواڵێكی ژم��ارە ( ،)647لە بانكەكانی هەولێر، چەندین ملیار دینار دیارنەمێنێت، راپۆرتەكە ،پشتی بەنوسراوێكی داواك��اری گشتیی بەستبوو ،كە ئاماژەی بە دیارنەمانی ()23 ملیار دینار دەك��رد ،ئەویش لە ئەنجامدانی مامەڵەی بۆرسە لە بازاڕەكانی هەرێمی كوردستاندا. ب��ەپ��ێ��ی ن��وس��راوەك��ە ،داوای ب��ەدواداچ��وون��ی ئ��ەو دۆسییە ك��راوە ،بەهۆی ئ��ەوەی سامانی گشتی تێدا بەفیڕۆدراو ،هەروەك
داواك����راوە سكااڵ ل��ەس��ەر ئەو ك��ەس��ان��ەش ت��ۆم��ارب��ك��رێ��ت كە تۆمەتبارن بە دۆسیەكە. ل���ەه���ەم���ان ژم��������ارەدا، دۆس��ی��ەی بەخشینی چەندین دەف��ت��ەر دۆالری ئەمریكی بە دوو پێشكەشكاری بەرنامە، ب�ڵاوك��رای��ەوە .زان��ی��اری��ەك��ان��ی راپۆرتەكە بەهامانشێوە ،پشتی بەستبوو بە نوسراوێكی داواكاری گشتی هەولێر ،كە داوایكردبوو بەدواداچون بكرێت بۆ بەخشینی ( )160دەفتەر دۆالری ئەمریكی بە هەردوو پێشكەشكار (ئەڤین ئاسۆ ،ئارامۆ). ن��وس��راوەك��ەی داواك����اری گشتی ،ئاماژەی ب��ەوەك��ردووە: لە ئەنجومەنی وەزیرانەوە ،ئەو پارەیە تەرخانكراوە بەمەبەستی ن��ۆژەن��ك��ردن��ەوەی دوو كەناڵی تەلەفزیۆنیو بەپێویستی زانیووە بەدواداچوون بۆ دۆسیەكە بكرێتو سكااڵ لەسەر كەمتەرخەمەكان تۆماربكرێت؛ بەهۆی بەهەدەردانی سامانی گشتییەوە. لەالیەكی دیكەوە «رۆژنامە» لە ژمارە ()648دا ،راپۆرتێكی لەسەر كەمتەرخەمی ژمارەیەك پزیشكی سنوری پارێزگای دهۆك باڵوكردەوەو كە وەكو پێویست دەوام ناكەنو كەمتەرخەمی لە راییكردنی كارەكانیاندا دەنوێنن. بەهەمانشێوە راپۆرتەكە، پشتی بەستبوو بە بەڵگەنامەیەكی داواكاری گشتی دهۆك ،كە تیایدا هاتبوو ،هەندێك لە پزیشكە تایبەتەمەندەكان كەمتەرخەمن لە راپەڕاندنی كارەكانیانداو لەكاتی دەوام���ی رەسمی ئێشكگرتندا موقیمەكان لە جیاتی خۆیان دادەنێن. «ئابڕوبەرییەكە» هەواڵی« ،ئابڕوبەرییەكی پزیشكێكی تایبەتی ج��ەالل ت��اڵ��ەب��ان��ی س����ەرۆك ك��ۆم��اری ع��ێ��راق» ،ب��وو ب��ە مانشێتی ژم��ارە ()648ی «رۆژن��ام��ە». هەواڵەكە ،پشتی بەستبوو بە راپۆرتی لیژنەیەكی پزیشكی كە پێكهێنرابوو بۆ چاودێریكردنی نەخۆشخانە ئەهلیەكانو لە راپ��ۆرت��ەك��ەدا چەندین ك��اری نایاسایی ئەو نەخۆشخانانەیان خستبووەروو. ل��ی��ژن��ە پ��زی��ش��ك��ی��ی��ەك��ە ئ��اش��ك��رای��ك��ردووە لەسەنتەری ق��ەس��ت��ەرەی ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی ژی���ان ،دەس��ت��گ��ی��راوە بەسەر بڕێك دەرمانو مادەی پزیشكی ك��ە م����اوەی ب��ەس��ەرچ��ون��ی��ان دەگەڕێتەوە بۆ سااڵنی (-2005 ،)2008جگە لەوەی دەستگیراوە بەسەر چەندین دەرمانی تایبەت بە وەزارەت���ی تەندروستی كە مامەڵەكردن بەو دەرمانانەوە بەپێی یاسا قەدەغەیە. م���اوهت���هوه ئ��ام��اژه ب��هوه بکهین :باڵوکردنهوهی بهڵگهنامه ل��� ه ژم������اره ی����هک ل�����هدوای یهکهکانی «رۆژن���ام���ه»دا ،بۆ ئ��اش��ک��راک��ردن��ی نهێنییهکانی پشت پهردهو رۆشنایی خستنه سهر بهشێکی گهندهڵییهکانی ئ���هم ه��هرێ��م��ه ،ک�� ه ل �هالی �هن دامهزراوه رهسمیی ه جیاجیاکانی ه��هرێ��م��هوه ک�����راون ،یهکێک ب��ووه ل ه ئهرک ه پیشهییهکانی رۆژن����ام����هی «رۆژن����ام����ه»، ههروهکچۆن یهکێکیش ه ل ه ئهرکه پیشهییهکانی ههر ناوهندێکی میدیایی پرۆفیشناڵ. «رۆژن��ام��ه» ،توانیویهتی ل�� ه ت �هم �هن��ی دهرچ���وون���ی���دا، بهدواداچوونیش بۆ بهشێکی ئهو بهڵگهنامان ه بکاتو رای گشتیی له وردهکارییهکان ئاگادار بکاتهوه.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
www.rozhnama.net
nawxo.rozhnama@yahoo.com
“سوپاسو
بەبۆنەی ماڵئاوایی لە «رۆژنامە»
ساڵوێك لە هاوڕێیانو هاوكارانمان
سەرەنجام تەمەنو كاری رۆژنامەگەرییو سیاسیی ،بواری ئەوەی بۆ رەخساندین كە ئێمەش مافی ئەوەمان هەب ێ هەنگاوێك ب��ەرەو نووسینەوەی بیرەوەرییە تاڵو شیرینەكانمان بنێینو باسێك لەو هاوڕێ ماندوونەناسانە بكەین ،كە لە سەرەتاوە تا كۆتایی لە رۆژنامەی «رۆژنامە»دا، ماندووییان چەشتو بەشێك لە بناغەی كۆمپانیای «وشە»یان داڕشت. راستییەكەی ئەوەیە ،كە لە كۆتاییەكانی ساڵی ()2006وە مــــــن راسپێرام ،كە ستافی تەواو بۆ دەركردنی (رۆژنامەو رادیۆو سایتێكی ئەلكترۆنی) پەیدا بكەمو بە گەڕانەوەی كاك نەوشیروان لە بەغدا، ئەو فرمانەی بە من كرابوو (لەالیەن ك��اك عومەری سەید عەلی ی��ەوە) لە جێبەجێكردن نزیك ببۆوە. ئەو شانازییە گەورەیەی لەم پرۆسە گ��ەورەو مێژووییەدا بەنسیبی من بوو، ئەوە بوو كاتێك سەردانی كاك نەوشیروانم كرد ،بە دەستێكی پ��ڕەوە توانیم پێی رابگەیەنم :كە زیاد لەو ژمارەیەی كە بە من سپێرابوو كەسانی رۆشنبیرو رۆژن��ام��ەن��ووس ،ئامادەیی كاركردنیان هەیەو ئەمەش (بێگومان) ئەركی ئێمەی لە بەرەوپێشبردنی كارەكاندا ئاسانترو خێراتر دەكرد. ئاشكرا بوو -وە ،هەمیشە ئاشكرایە- ئ��ەگ��ەر كەسانێك نەبن ب��ی��روب��اوەڕە باشەكان بخەنە سەر كاغەزو لێكیان ب��دەن��ەوەو داكۆكییان ل ێ بكەنو لە پرۆسەیەكی ك��اری رۆژنامەوانیدا بە
( ) 20ملیۆن دینار ،نرخی هەڵواسینی ئااڵی كوردستانە
خەڵكی بگەیەنن ،ئەوا كاری سیاسیی چیدییو پێشكەوتووانە مەحاڵەو زەحمەتە بتوان ێ قازانجێك بە كۆمەاڵنی خەڵك بگەیەنێت. كاك نەوشیروان ،مەكتەبی سیاسیی جێهێشتو ئێمە هیچ شوێنێكمان نەبوو تیایدا كۆببینەوە -یاخود باشتر بڵێم: بە من رانەگەیەنرابوو كە شوێنێك هەیە ب��ەن��اوی «گ���ردی زەرگ��ەت��ە»و بینای چاودێریی دارای��ی ،بۆیە ناچار ب���ووم لەتەنیشت م��اڵ��ی خ��ۆم��ان��ەوە ئەو (كەرەڤانە) بەكاربهێنم ،كە بۆ كرێكارەكانی خ��ان��ووەك��ەم تەرخانم كردبوو ،وە ههوڵمدا بیكەمە (بارەگا)ی كۆبوونەوە لەگەڵ رۆژنامەنووسان ،لەو شوێنەدا چەندین كەس لە رۆژنامەنووسە ئازاكانی ئەم واڵتەم بینیو بە شەوقو زەوقەوە بەڵێنی كاركردنیان دامێ. لەهەمان كاتدا هۆڵی (سلێمانی پ��ااڵس) شوێنی دووەم بوو بۆ دیتنی رۆژنامەنووسانو دڵنیام زۆری��ان بەم نووسینەدا بیریان دەكەوێتەوە كە چی باسكراوە ل��ەو س���ەردەمو زەمانەیەدا سهبارهت بهکاری نوێو بهرنامهی نوێ. ل���ەو س��ااڵن��ەی راب������ردووا ،چەند جارێك ه��ەوڵ��درا (گ��روپ��ی یەكەم)ی رۆژنامەنووسەكــانی (وش��ە) دیاریی بكەینو تەنانەت پێشنیازێك بە من ك���را؛ ك��ە داوا ل��ە ك��اك ن��ەوش��ی��روان بكەم ،پاداشتی مەعنەوییان بكات. خۆشبەختانە ئەو لەدواین گفتوگۆی «رۆژنامە»دا ،زۆر بەرز دەوری ئەوانی
نرخاند. لەم (ش�هش) ساڵەدا ،شانازییەكی گ��ەورەی دیكە ئەوەبووە ،كە زۆربەی س��ەرن��ووس��ەرەك��انو بەشێكی زۆری ستافی بەڕێوەبەر هاوڕێم بوونو من بە كاك نەوشیروانم ناساندوون ،یان دەورم هەبووە لە ناساندنیانو پێشخستنی كارهکانیان :كاك س��ەردار عەبدوڵاڵ، ك��اك ع��ەدن��ان ع��وس��م��ان ،ك��اك مەم بورهان ،....هەڵبەت «گروپی یەكەم»، كە كاك سیروان رەشیدو هیوا جەمالو فرمان عەبدولڕەحمانو فازیل نەجیبو نەژاد جەاللو ژمارەیەكی دیكە تیایدا ب��ەش��دارب��وون( ،ب��ە ب���ڕوای م��ن) لەو تاقمە رۆژنامەنووسەن كە بزووتنەوەی «گ�����ۆڕان»و ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «وش���ە» لەسەریەتی بە چاوی رێزو تەقدیرەوە تەماشای خ��ۆڕاگ��ری�یو ب��ەردەوام��ی�یو هۆشیاریی سیاسییان بكات ،چونكە ئ��ەوان -بە حوكمی زۆر شت -بوونە داڕێ��ژەری یەكەمی بەشێك لە بناغەی كۆمپانیای «وش����ە»و سەرەنجانم بەدیهاتنی سەركەوتنی گ���ەورە لە ()2009/7/25دا. ی��ادگ��اری �یو ی��ادەوەری��ی س��ەب��ارەت ب��ە س��ەرج��ەم بەشەكانی كۆمپانیاو «رۆژن��ام��ە» ،دەش � ێ خۆبكێشێت بۆ زۆر رەه��ەن��دی دی��ك��ە ،ب��ەاڵم ت��ا ئەو شوێنەی كە پەیوەندیی بە فیكرو كاری رۆژنامەگەرییەوە هەبووبێو هەبێو لە دنیای سیاسەتو ملمالن ێ بۆ پۆستو كورسی دووربووبین ،ئەوا دنیاكەمان
ماڵئاوا”
بابەكر دڕەیی
*
زۆر ج��وانو خاوێن بوو ،وە دوور بوو لە كەمترین كێشەو گرفت ،بەاڵم ئەو ساتەی تەماحی مرۆڤەكان ملی كێشا بۆ سیاسەتو گرتنی شوێنی پەرلەمانو پنتەكانی دیكەی دەسەاڵتی سیاسیی، كێشەی رۆژنامەنووسان زی��ادی كردو گرفتو لەوەندەكانی بەردەمیان قەبەتر ب���وونو چاوەكانی پشكنین ب��ەدوای هەڵەی مرۆڤە ئازاكانی ب��واری وتنی حەقیقەتدا تیژتر ب��وونو بە قەولی (لۆرد هالیناكس) ،كە دەڵ ێ (sate )business is a cruel trade (ك���اری دەوڵ���ەت بازرگانییەكی بێ بەزەییانەیە) ،هاوڕێكانی ئێمەش كەوتنە ژێر چەتری ئەو دۆخەی كە هەرچەندە (ب ێ بەزەییانە)و دڵڕەق بێ ،هەموومان ناچاربووین تێوەی بگلێینو دەستو پەنجەی لەگەڵدا نەرم بكەینەوە. ب���ڕی���اری داخ��س��ت��ن��ی رۆژن���ام���ەی «رۆژنامە» ،بە پێچەوانەی لێكدانەوەی میدیای دەسەاڵت ،كە دەیەوێت تەفسیری دیكەی بۆ دابتاشێت س��ەب��ارەت بە چۆنیەتی بڕیاردانو شێوازی بڕیاردان لە وەستاندنی ،زۆر سادەو ساكارە ،من بە نموونەیەك روونی دەكەمەوە: ل���ەم س��ااڵن��هی دوای���ی���دا ،ب��ەه��ۆی پێشكەوتنی ژی��انو زیادبوونی ژمارەی خانووبەرە لەسەر باخو ناوچە الدێیەكان، كەسانێكی زۆر بیری ئاویان لێداوە. ئەم بیرانە بۆ ئەوە بوون كە بگەن بە ئاوێكی خاوێن بۆ خواردنەوە ،یان بۆ باخدارییو مەبەستی دیكە ،بەاڵم
ه��ەم��ووان دەزان���ن گ��ەر بیرهەڵكەنێك دڵنیابێت ل��ەوەی ناتوان ێ ئەو ئاوەی پێویستیەتی بۆ مەبەستەكانی ،لەو شوێنەدا نییە كە خەریكی بیرلێدانە، ك��ارەك��ەی دەوەستێنێو لە شوێنێكی دیكەوە دەست پ ێ دەكاتەوە. ئ��ەم��ەش ل��ەگ��ەڵ مەنتقی عەقڵو بەرژەوەندیی هەموواندا دەگونجێ. وەستاندنی «رۆژنامە»ش ،لەم رێسایە ب���ەدەر نییە ،ئێمە كاتێك وزەیەكی فیكرییو عەقڵی س���ەرف دەك��ەی �نو (كات)ێكی زۆری هاوڕێكانمان دەخەینە كار ،چــاوەڕ ێ دەبین (بەرهەم)ی ئەم ماندووبوونە زۆر لەوە زیاتر دەب ێ كە هەیە ،گ��ەر وانەب ێ ئ��ەوا پیاچوونەوە دەكەینو شوێنی بیرەكەمان دەگۆڕین، ئەمەش پێویستی بە لێكدانەوەی غەریبو سەرسووڕهێنەری ناحەزەكانمان نییە. شانازییەكی زۆرە كە م��رۆڤ لەناو كۆمەڵێك ه��اوڕێدا كاری كردبێو كار بكات ،كە خۆیان بە هەستی لێپرسراوێتی مێژووییو رۆژنامەنووسییەوە شتەكان دەخوێننەوە. سەرنووسەری ئێستای «رۆژنامە»، كاكە مەم بورهان قانعو ستافەكە لەو كەسانەن كە لە هەر شوێنێك بواری خزمەتی وشەی راستو نەترسانە هەبێ، دەست پێ دەكەنەوەو لە درێژەدان بەو رێبازە مەزنە ماندوونابن كە دنیایەك شتی گۆڕیوەو دنیایەك شتی دیكەی ماوە كە بیگۆڕێ. * بهڕێوهبهری کۆمپانیای وشه.
بۆ من كە ئەمڕۆ دوا ژمارەی “رۆژنامە” دەردەچێت ،ئەوەی كە تەنیا بەپێویستی دەزانم لە ناخی دڵمەوە بیڵێم ،ئەوەیە؛ سوپاسگوزارییو پێزانینم رابگەیەنم بۆ هەموو ستافی “رۆژن��ام��ە” ،ئەوانەشی كە ماوەیەكە بەهەر هۆیەك لەگەڵمان نەماون ،پەیامنێرە ئ��ازاو دڵسۆزەكان، هەموو ئەو نووسەرانەی بێبەرامبەر چەند ساڵێكە بۆمان دەن��ووس��ن ،هەموو ئەو كەسانەی لە فەرمانگەكانی حكومەتو ش��وێ��ن��ە ه��ەس��ت��ی��ارەك��ان ب��ە ن��اردن��ی دۆكیۆمێنتەكانیانو وەك هەواڵنێر ،ئەم پڕۆژەیەیان دەوڵەمەندتر كرد. ه��ەم��وو ئ��ەو ك��ەس��ان��ەی ب��ە پێدانی زانیارییو ئامۆژگارییەكانیان لە ماوەی نزیك بە (پێنج) ساڵی رابردوودا دەستیان گرتینو رەخنەیان لە كەموكورتییەكانمان گرت. رۆڵو دڵ��س��ۆزی��ی ه��ەم��وو ئ��ەوان��ەی ئاماژەمان بۆ كردن ،بە تایبەتیش ستافی “رۆژنامە” ،جێگەی پێزانینو تەقدیرێكی گەورەیە ،بە تایبەت ئەو ستافە هۆشیارەی كە لە رۆژە سەختەكانی قۆناغەكانی كاركردنی ئەم رۆژن��ام��ەی��ەدا ،بە پارەو مووچەی زۆر ئیغراكرانو سەنگەریان بەجێنەهێشت ،هەڕەشەیان لێكراو چۆكیان دان��ەدا ،خوشكو براو كەسو كاریان لە فەرمانگە حكومییەكاندا سزادەدران ،بەاڵم ئەوان بەردەوامییان بەكارەكەیان دەدا.... ئێوە شانازییەكی گەورەتان تۆماركرد. چاوتان ماچ دەكەم. «سوپاس ،ماڵئاوا».
هێڵی سێیەم؟! د .شێركۆ حەمەئەمین نازم سائیغ
*
هەموومان دەزانین چەند پارتێكی توركمانیی ،لەالیەن «پارتیو یەكێتی»یەوە دروستكراون ،بۆ مەرامی سیاسیی خۆیانو ئەم پارتو رێكخراوو بزووتنەوانەو كۆمەڵەو سەنتەرو چەند كەسانێكیش لەپاڵ ئەواندا، تەنیا بۆ بەرژەوەندیی تاكەكەسیی خۆیانو خزمو كەسوكاری خۆیان ك��اردەك��ەن ،هەر فڕیشیان بە توركمانەوە نییە .هەریەكەو بودجەیەكی زەبەالحیان لەسەر حیسابی س��ەروەتو سامانی گەل بۆ خەرج دەكرێت ،ناوە ناوەش رەخنە لە توركمانە «نیشتمان ناپەروەرەكان» دەگرن ،ئەم زاراوەیەش تازە ئیجادە، واتە لە شیعرو ئاوازی كەسانی ناو پارتە قەرەقۆزەكانی توركمانە ،گوایە ئەوەی ل��ەدەرەوەی كاری سیاسیی «پارتیو یەكێتی»دا كار بكات ،ئ��ەوان نیشتمان ناپەروەرن .لەم دواییەدا ،یەكێك لەوانە لەلێدوانێكدا بۆ رۆژنامە كوردییەكان ،دەڵێت :حكومەتی هەرێم بۆ بودجە دەداتە ئەو پارت ه توركمانیە كەوا ئیدانەی هێرشی تۆپبارانەكەی توركیا ناكات ،واتە ئیدانەكردنو هەڵواسینی ئااڵی كوردیی بە پارە بێت ،كە تا بەر لە خەرجكردنی پارەكە ،ئەم ئااڵیە هیچ وجودێكی نەبوو هەر ددانی پ ێ نەدەهێنرا ،جا ئەگەر سیاسەتێك بێت بە پارە ،چ ئومێدێكت بەو جۆرە سیاسەتەوە هەیە، كە خۆی بە نوێنەری توركمان دەزانێت؟ ئێمە وەك توركمان ،ئیدانەی هەر هێرشێك دەكەین كە دەكرێتە سەر واڵتەكەمان ،جا چ لەالیەن توركیا بێت ،یان ئێران ،یاخود هەر الیەنێكی تر ،بەمەرجێك بەبێ بیانوو ب ێ هۆ بێتو بۆ داگیركردنی خاكەكەمان بێت. بزووتنەوەی توركمانانی بێالیەن ،كە یەكێك بوو لە پارتە رەسەنەكانی بەرەی توركمانیی ،كە لە ساڵی ()1995دا دام��ەزراو بە كیانێكی سیاسیی فەرمیی لە بەغدا قەبوڵكراو بەر لە س ێ ساڵ ،داوای مۆڵەتی لە ئیدارەی هەرێم كرد ،بەاڵم پاش هێنانو بردنێكی زۆر ،مۆڵەتی پێدراو هیچ باسو خواسی هەڵواسینی ئااڵ نەبوو ،هەر كە لە مانگی تەمموزی راب��ردووی ئەمساڵدا ،مانگانە ( ) 20ملیۆن دیناری بۆ خەرج كرا ،ئەم ئااڵیە لەسهربانی بارەگا لە جێگای ئااڵی بەرەی توركمانیی شەكایەوە ،ئەم بزووتنەوەیەش هەر بیست نەفەرێكی ماوەو بریتین لە؛ سەرۆكێكو حەوت جێگری سەرۆك ،كە هەندێكیان تاكو ئێستاش مووچە لە بەرەی توركمانیی وەردەگ��رن ،بەشداریی بۆنەی جەژنی رەمەزانی پیرۆزیشیان نەكرد ،كە لە بارەگای سەرەكیی بەرەی توركمانیی دەكرێت ،جا نازانم لە شەرمەزاریی بوو ،یاخود فەرمانی بزووتنەوە بوو ،من ئەم جۆرە هەڵسوكەوتەی ئەم پارتە كارتۆنیانە بە میللەتی توركمانیی خۆڕاگر رادەگەیەنم ،بۆ ئەوەی بزانن كە ئەمانەن خۆیان بە نوێنەری توركمان داناوە، لە هەڵبژاردنەكانیش وتاری زلو بریقەدار دەنووسن، میللەتی توركمانی پ ێ فریو دەدەن. * چاالكوانی توركمان.
هەرێمی ك��وردس��ت��ان)37( ، پارتو رێكخراوی سیاسیی تێدایە، كە چاالكیی ئەنجام دەدەن ،بەاڵم الی هەموو تاكێكی ئەم هەرێمە ئ��اش��ك��رای��ە ،س��ەن �گو قورسایی نێوانیان جیاوازییەكی زۆری هەیە، ب��ەج��ۆرێ��ك ژم��ارەی��ەك��ی زۆری���ان رەنگە پارتو رێكخراوی خزمانو دۆستان بن. ئ����ەم����ەش ب����ەڕون����ی����ی ل��ە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی ه��ەرێ��م��دا دەردەك�����ەوێ�����ت ،ك���ە ژم����ارەی دەنگەكان شەرم لە كەس ناكەن، كورد وتەنی «گوێز بە ژمارە مایەی دیارە» .ئەوەی لە ئێستادا دیارەو گەمە سیاسییەكە بەڕێوەدەبەن، دوو حیزبی زۆرینەی پەرلەمان، «ی��ەك��ێ��ت �یو پ���ارت���ی»و سیانی ئۆپۆزسیۆن «گ��ۆڕان ،كۆمەڵ، ی��ەك��گ��رت��وو»ن ،ك��ە نەچوونەتە
پێكهاتەی حكومەتەوە. ژمارەیەكی دی پارتو رێكخراو لەناو پەرلەمانو بە قەبارەی خۆیان، ی��ان كەمترو زیاتر لە كابینەی حكومەتیش ب��ەش��دارن ،وات��ە لە دەسەاڵتدا ،بەاڵم رەنگە خۆشیان لە رۆڵی خۆیان رازی نەبن ،چونكە ئ��ەوەی دی��ارە ملمالنێكە لەنێوان «یەكێتیو پارتی»و ئۆپۆزسیۆن «گ���ۆڕان ،ك��ۆم��ەڵ ،یەكگرتوو» دایە .دوای كۆبوونەوەی سەرۆك كۆماری عێراق لەگەڵ مەكتەبی س��ی��اس��ی��ی ح��ی��زب��ی ش��ی��وع��ی كوردستان« ،بەپێی هەواڵێكی م��اڵ��پ��ەڕی ه��اواڵت��ی��ی» ،هەرسێ الیەنی «شیوعی ،زەحمەتكێشان، سۆسیالست» لیژنەی ب��ااڵی��ان پ��ێ��ك��ه��ێ��ن��اوەو دەی���ان���ەوێ���ت بەشێوازێكی ج��ی��اواز بێنە ناو گۆڕەپانی سیاسیی كوردستانو
رۆڵیان هەبێت ،واتە ببنە «هێڵی سێیەم» ،ب��ەاڵم بە وردب��وون��ەوە ل��ە چەند خاڵێك ،ئ��ەوەم��ان بۆ دەردەكەوێت؛ ئەم هێڵی سێیەم، یان بەرە نوێیە ،زێدەڕۆیی ناكەین ئەگەر بڵێین :بەرەیەكی الوازە، ئەگەر وەك جێگرەوەی سێیەم وات��ە «ئۆپۆزسیۆن» دابنرێت، لەبەر چەند هۆكارێك: هۆكاری كات؛ لە بەرژەوەندییدروس��ت��ب��وون��ی ب��ەرەی��ەك��ی ل��ەم شێوەیەدا نییە ،چونكە كابینەی شەشەم دوو ساڵی تێپەڕاندووەو ق��ەی��ران��ەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ش لەزۆربووندان. ئ��ەم سێ حیزبە بەشێوازومیكانیزمی ج���ۆراوج���ۆر ل��ەن��او دەس���ەاڵت���دان ،وات��ە بیانەوێت، یان نا ،بە ئەندازەی بەشدارییان ل���ە ق��ەی��ران��ەك��ان��دا ،پشكیان
بەردەكەوێت. نزیكییان لە یەكێتیو پارتیوجۆری هەڵسوكەوتیان كە رەنگە بە سێ شێوازی جیا بێت ،مەبەستم شێوازی مامەڵەیان لەگەڵ یەكێتیو پ��ارت �یو پەیوەندییان ب��ەو دوو حیزبەوە. دوای كۆبوونەوەی الیەكیانلەگەڵ س��ەرۆك كۆماری عێراق، ئەم جموجوڵە دەرك��ەوت .ڕەنگە ئ��ەم خاڵەش جۆرێك لە گومان لەسەركارەكە دابنێت. تاكی ك��وردی��ی ك��ە سەیریراب���ردوو دەك���اتو رەفتارەكانی پ���ارت���یو ی��ەك��ێ��ت��ی ل��ەب��ەرچ��او دەگ��رێ��تو ش��ێ��وازی مامەڵەیان لەگەڵ رووداوەك��انو قەیرانەكانی هەڵدەسەنگێنێت، كوردستاندا بۆی دەردەكەوێت لە دروستكردنی حیزبو بەرەی جیاوازدا شارەزاییو
شێوازی تایبەتی خۆیان هەیە. رۆڵ���ی ئ��ەم س �ێ الی��ەن��ە لەرووداوەك��ان��ی ()17ی شوباتو رۆژانی دواییدا ،ناهەقییان لەگەڵ ناكەین ئەگەر بڵێین؛ لە ئاستی پێویستدا ن��ەب��وون ،رەن��گ��ە لە یەكێكیانەوە بۆ یەكێكی تریان دۆخەكە جیاواز بێت ،ب��ەاڵم بە گشتیی كارا نەبوون. ب��ۆی��ە ،ب��ە ل��ەب��ەرچ��اوگ��رت��ن��ی ئ��ەو خ��ااڵن��ەو ه��ۆك��اری الوەكیی دیش ،پێشبینی بەرەیەكی كاراو سەركەوتوو ناكرێت. ه���ەرچ���ەن���دە ئ���وم���ێ���دەوارم پێچەوانەكەی راس��ت بێتو ببنە پاڵنهرێكی چ��االكو كاریگەر لە چارەسەركردنی قەیرانی سیاسیی كوردستانو سیستمی حوكمڕانیی هەرێمەكەمان ،لە «گۆڕین» نزیك بكەنەوە.
پەالماری توركیاو ئێرانو هەڵوێستی دەسەاڵت سەیفەدین مەنمی م����اوەی����ەك����ە م��ل��م�لان��ێ��ی سنوورەكان ،لەنێوان كۆماری ئیسالمیی ئ��ێ��رانو حكومەتی ت��ورك��ی��ا ل���ەگ���ەڵ ح��ك��وم��ەت��ی ع��ێ��راقو ه��ەرێ��م ،ب��ە چڕوپڕیی رەن��گ��ی��داوەت��ەوەو گەیشتووەتە قۆناغی لەشكركێشیو پەالماری سەربازیی بۆ سەر كوردستانی باشوور. ئەگەرچی ئێران ،بە بیانووی چەكدارانی (پ��ژاك)و توركیاش ب���ە ب���ی���ان���ووی گ��ەری�لاك��ان��ی (پ��ەك��ەك��ە) ،س��ن��وری ه��ەرێ��م دەب��ەزێ��ن �نو گ��ون��دەك��ان��ی سەر س��ن��وور ،تووشی ئ��اوارەب��وونو خەڵكەكەی ت��ووش��ی كوشتنو برینداركردن دەكەنو رەزو باخو پ���ووشو پ��اوان��ی هاواڵتییانی ئ���ەو دەڤ���ەران���ە دەس��وت��ێ��ن��ن، بەاڵم لەڕاستیدا مەبەستەكانی لەشكركێشیو بۆردوومانكردنی
گوندە سنورییەكان ،لەو بیانوانە زیاترنو نیازەكان لە مەسەلەی (پژاكو پەكەكە) نهێنیترن. ی��ەك��ێ��ك ل���ەم ه��ۆك��اران��ەی ه������ەردوو واڵت���ان���ی ئ���ێ���رانو ت��ورك��ی��ای ه��ەراس��ان��ك��ردووە، حكومەتی هەرێمی كوردستانە، ك��ە ه��ەردووالی��ان ب��ە مەترسی ئایندەی نەتەوەییو نیشتمانی خۆیانی دەزانن ،ئەمە لەكاتێكدا حكومەتی هەرێمی كوردستان، ئ���ەوەن���دەی ل��ە ب��ەرژەوەن��دی��ی ه��ەردوو واڵت��دا ك��اری ك��ردووە، ئ��ەوەن��دە ب��ەرژەوەن��دی��ی ب��ااڵی كوردستانی نەپاراستووە. وەك����و ه���ەم���وان دەزان���ی���ن، دەس��ەاڵت��ی ك��وردی��ی ،لەپێناو ب���ەرژەوەن���دی���ی���ە ئ���اب���ووریو ب��ازرگ��ان��ی��ی��ەك��ان��ی خ��ۆی��دا، ق��ورب��ان��ی��ی زۆری ب���ە رۆڵ���ی نیشتمانیو ن��ەت��ەوەی��ی داوەو
بووەتە بەربەستیش لەڕێگای پ��ارت��ە ئۆپۆزسیۆنە ئێرانیو توركییەكاندا ل��ە جموجوڵو چاالكی سەربازیی بۆ سەر هەردوو واڵت ،كە دەبوایە ئێرانو توركیا لە بەرامبەر ئەو قوربانییەیدا، پ��اداش��ت��ی��ان ب��ك��ردای��ە ،ن��ەك شەڕەنگێزیی، لەشكركێشیو ئ����ەوە ج��گ��ە ل���ە ه��اوك��اری��ی ئابوورییو بازرگانیی لەنێوان هەرێمو هەردوو واڵتی دراوسێدا، چی وەك��و ه��ەن��اردەك��ردن ،یان ه���اوردەك���رن ،ب��ەت��ای��ب��ەت��ی لە بواری نەوتو دانەوێڵەو سامانی ئاژەڵیدا؛ كە سنووری كوردستان هەمیشە بە رووی هەردوو واڵتدا كراوەن ،بەتایبەت كۆمپانیاكانی هەردوو واڵت ،لەوەبەرهێناندا لە كوردستان ،لەچاو واڵتانی تردا بەشی شێریان ب��ەرك��ەوت��ووە، ك��ەچ��ی ل��ەگ��ەڵ ه��ەم��وو ئ��ەو
ئاسانكاریو هاوكارییەدا ،چاوی دوژم��ن��ای��ەت�یو شەڕەنگێزییان هەمیشە لەسەر ئەم هەرێمەیەو ب���ە ب����ەردەوام����ی ل���ە ه��ەوڵ��ی دروستكردنی كێشەو گرفتدان بۆ سهر ههرێمی کوردستان. ل��ەڕاس��ت��ی��دا ،ب��ی��رك��ردن��ەوەی ه����ەردوو واڵت ب��ەم شێوەیە، فاشییانەیە، بیركردنەوەیەكی ئ�����ەوان م��ەت��رس��ی ئ��ای��ن��دەی س��ەرب��ەخ��ۆی��ی ك��وردس��ت��ان��ی باشووریان هەیە ،كە سبەینێ كاریگەریی لەسەر پارچەكانی كوردستانی ئەوانیش دابنێت. ئ��ەم بیركردنەوەیە ،رەنگە لە جێگەی خۆیدا بێت ،چونكە ئەمڕۆ یان سبەی ،دەب�ێ ئەم خەونە تاڵەیان بێتەدیو كوردستانێكی گەورەی سەربەخۆ لە رۆژهەاڵتی ناویندا خۆی بە جیهانی ئازادیی بناسێنێو ببێتە چقڵی چاوی
ناحەزانی كورد. خ��ۆ ئ��ەگ��ەر دەس��ەاڵت��داران��ی ه��ەرێ��م ،ب��ەه��ەم��ان هەڵوێستی ئێستایانەوە ،پەرە بە سیاسەتی سازشو ژێر بەژێر لەسەر مافە نەتەوەییو نیشتمانییەكان بدەنو دژایەتیی ئۆپۆزسیۆنە كوردەكان بكەن ،دەبنە لەمپەر لەبەردەم خ��ەون��ی گ���ەورەی بەدیهێنانی سەربەخۆیی میللەتی كورد ،بۆیە پێویستە دەسەاڵتدارانی كورد، ب��ە هەڵوێستێكی جوامێرانە، نەترسانە ،بێباكانە رووب��ەڕووی پیالنەكانیان ببنەوەو وردت �رو زیرەكانەتر لە نیازەكانی ئێرانو توركیا بڕواننو س��ازش لەسەر روح��ی��ەت��ی ب���ەرزی ن��ەت��ەوەی�یو ن��ی��ش��ت��م��ان��ی��ی واڵت���ەك���ەم���ان نەكەنو لەبەردەم سیاسەتێكی شەڕەنگێزانەی وادا ،نەرمیی نەنوێنن.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
nawxo.rozhnama@yahoo.com
سەردار عەبدوڵاڵ :زۆر هەوڵمان دا «رۆژنامە» ناوێكی رۆژنامەوانیی هەبێتو دووربێت لە ناوی سیاسیی.
سەرنووسەرەكان چی دەڵێن؛ لەسەر داخستنی «رۆژنامە»؟ راپۆرتی :رۆژنامه
................................ رۆژن��ام��ەی «رۆژن��ام��ە» ل���ەم���اوەی ت��ەم��ەن��ی خ��ۆی��دا ( )650ژم�����ارە( ،پێنج) سەرنووسەری بینیوەو بەپێی بەرنامەی سەرنووسهرەكانیش، ل��ە ه��ەر قۆناغێكدا جیاواز لە قۆناغەكانی دیكە كاری كردووە. س����ەردار ع��ەب��دوڵ�ڵا ،كە لە ژم��ارە یەكەوە بۆ ژم��ارە ( )60ب��ەش��ێ��وەی رۆژان����ە س��ەرن��ووس��ەری رۆژن��ام��ەی «رۆژن���ام���ە» ب����ووە ،ب��اس لە سەرەتاكانی دەرك��ردن��ی رۆژنامەكە دەك��اتو دهڵێت: ئێمە دەمانویست رۆژنامەیەك دەرب��ك��ەی��ن ل��ەس��ەر بنەمای میانڕەویی «ئێمە كۆمەڵێك هێڵی سووریشمان هەبوو، ك��ە ل��ەس��ەر هەمووكەسێك پەیڕەومان دەكرد ،لە سەرۆكی ك��ۆم��ارەوە ب��ۆ هاواڵتییەكی ئاسایی ،زۆریش هەوڵمان دەدا رۆژنامەكە هەمەڕەنگ بێـتو زۆرتریش بایەخمان بە هەواڵ دەدا». ئ��ەو ،كە ئێستا ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقە، ئ��ام��اژە بۆ ئ��ەوەش دەك��ات: ل�������ەدەرەوەی ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «وش���ە»وە ،فشاری زۆری��ان
سهردار عهبدوڵاڵ
عهدنان عوسمان
ئاودێر شێخ عومهر
مهم بورهان قانع
لەسەر ب��ووە ،ب��ەاڵم دەڵێت: «س���ەرۆك���ی ب��زووت��ن��ەوەی «گ����ۆڕان» دەس��ت��ێ��وەردان��ی ن��ەب��ووە ل��ە ك��ارەك��ان��ی��ان��دا «ب���ۆ ن���اوی رۆژن��ام��ەك��ەش زۆر ه��ەوڵ��م��ان دا ناوێكی رۆژنامەوانیی هەبێتو دووربێت لە ناوی سیاسیی» .وتیشی: ب��ەداخ��ەوە نازانم هاوڕێیانم ب��ۆ داخ��س��ت��ن��ی رۆژن��ام��ەك��ە پشتیان ب��ەچ��ی بەستووە، بەاڵم هیوادارم داخستنی ئەو رۆژنامەیە ،ببێتە هۆی زیاتر بەرەوپێشبردنی راگەیاندنی كۆمپانیای «وش���ە» ،نەك بەرەودواوە هاتنی». ع��ەدن��ان ع��وس��م��ان ،كە ل��ە ژم����ارە ()61هوە ،بۆ ( )548دووەم سەرنووسەری
«رۆژن��ام��ە» ب���ووە ،ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ��ەوە دەك���ات :سەرەتا لەگەڵ سەرۆكی بزووتنەوەی «گ�����ۆڕان»دا ،دانیشتووەو رێکكەوتوون لەسەر ئەوەی؛ رۆژن��ام��ەك��ە چوارچێوەیەكی رەخ��ن��ەگ��ران��ەی هەبێت «بۆ ه��ەم��وو كەسێكیش روون ب���ووە ،ك��ە رۆژن��ام��ەی��ەك��ە لە چوارچێوەیەكی رەخنەگرانەو ریفۆرمیستانەدا كار دەكات، ب��ە قۆناغیش ه��ەوڵ��م��ان دا ببێتە رۆژنامەیەكی سیاسییو لە چوارچێوەی گشتیی بێتە دەرەوە ،ئەوكاتەش كە من س��ەرن��ووس��ەری رۆژن��ام��ەك��ە بووم ،هێشتا نەبووبووین بە ب��زووت��ن��ەوەی��ەك��ی سیاسییو تێكەڵی هاوكێشە سیاسییەكان
ن��ەب��ووب��ووی��ن ،ب��ۆی��ە ئەركە قورس رۆژنامەنووسییەكان ن����ەب����وونو س��ەرب��ەخ��ۆی��ی ت����ەواوی����ش ب���ە س��ت��اف��ەك��ە دراب��وو ،كاك نەوشیروانیش، وەك��و هاواڵتییەكی ئاسایی كوردستان رۆژنامەكەی دوای دەرچوونی دەخوێندەوە» عەدنان ،كە ئێستا ئەندامی پەرلەمانی كوردستانە ،باس ل��ەوە دەك���ات :ل��ە رووی��ەك��ی س��ۆزداری��ی��ەوە پێی ناخۆش بوو رۆژنامەكە داخرا ،بەاڵم لە رووی ئەوەش كە نموونەیەكی جیاواز بدرێت بە خەڵكو وەكو حیزبە تەقلیدییەكان نەبن، كە مەكتەبی ئیعالمو كەناڵی تایبەتیان هەیە «لەو رووەوە پێم ئاسایی بوو ،كە داخرا».
ئاودێر شێخ عومەر ،لە ژم��ارە ()549هوه بۆ ژمارە ( )567س���ەرن���ووس���ەری «رۆژنامە» بووە ،رەخنە لە داخستنی رۆژنامەكە دەگرێتو پ��ێ��ی��وای��ە :پ��اس��اوەك��ان��ی داخستنەكەی بەهێز نییە. هەروەها دەڵێت« :پێم وایە ئەگەر خ��ودی هەڵسوكەوتی مەم بورهان قانع نەبووایە، ڕەنگە قەرارەكە دوا بكەوتایە، چونكە ڕۆژن��ام��ەك��ەی ب��ەرەو پ��ێ��ش��ەوە ب���ردو هەمیشەش دەی���ەوێ���ت ڕۆژن��ام��ەی��ەك��ی پڕۆفیشناڵ دەرب��ك��ات ،نەك رازیكردنی س���ەرووی خۆی، بۆیە من پێم وایە هۆكارەكەی ئ��ەوەی��ە ك��ە ئ��ەم داخستنە ك���ەوت���ووەت���ە ئ��ێ��س��ت��اوە،
چونكە مەم هۆكار ب��ووە بۆ پاڵپێوەنانی هەندێ دەست كە دەی��ەوێ��ت بەئەقڵییەتی میدیای م��ەرك��ەزی مامەڵە لەگەڵ ڕۆژنامەكەدا بكات». (ب��ۆچ��وون��ی ئ��اودێ��ر شێخ عومەر لە بەشی خ��وارەوهی ئ��ەم الپ��ەڕەی��ەدا بە وتارێك باڵوكراوەتەوە). ئ���ازاد چ���االك ،دەبێـتە سەرنووسەری رۆژنامەكەو لە ژم��ارە ()568وە بۆ ژم��ارە ( )628بەشێوەی هەفتانە دەمێنێتەوە. ئازاد ،كە ئێستا ئەندامی خ��ان��ەن��ش��ی��ن��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی ع��ێ��راق��ە ،ب��ۆچ��وون��ەك��ان��ی خ��ۆی ل��ەب��ارەی داخستنی «رۆژنامە»وە لەم الپەڕەیەدا بە كورتی خستووەتە روو. دوایین سەرنووسەر مەم ب��وره��ان قانع ب��ووە ،ك��ە لە ژمارە ()629بۆ ژمارە ()650 س��ەرن��ووس��ەری «رۆژن��ام��ە» دەب���ێ���ت .م����ەم ،پ��ێ��ی��وای��ە: «داخستنی ه��ەر كەناڵێكی م��ی��دی��ای��ی ل����ەالی����ەن ئ��ەو كەسو كۆمپانیاو حیزبانەی دەری������دەك������ات ،ك��ارێ��ك��ی ئاساییە». م����ەم ب���وره���ان ق��ان��ع، وردهکــــاریی بۆچوونەكانی خ���ۆی ل���ە الپ�����ەڕە ()9دا خستووەتە ڕوو.
( )16نەبوو )24( ،بوو ئاودێر شێخ عومەر
*
.............................. رۆژن���ام���ەی «رۆژن���ام���ە»، یەكێك لە گرنگترین دەستەكانی شڵەقاندنی رەوشی چەقبەستووی هەمەالیەنەو هەمەكایەی ژیان بوو لە كوردستان ،تا ئەو جێیەی «رۆژن��ام��ە» بەسەر ئ��ەو هێڵە گشتییانەدا رۆیی كە لەسەرەتاوە بۆی كێشرابوو. ئ���ەگ���ەر ل���ە س���ەرەت���اوە، «رۆژن��ام��ە» سیاسەتی رۆژی ل��ە رای��ی��ك��ردن��ی ئ��ەرك��ەك��ان��ی پ���ەی���ڕەوك���ردب���ێ���ت ،ل��ەگ��ەڵ دەس��ت��ب��ەك��ارب��وون��ی دووەم س���ەرن���ووس���ەر ك��ە (ع��ەدن��ان ع��وس��م��ان) ب��وو ،ئ��ەم شێوازە گ��ۆڕا بە كێشانی نەخشەڕێگاو وردكردنەوەی هێڵە گشتییەكان، لەڕێگای دان��ان��ی پالنی ك��اری ش���ەش م��ان��گ��ە ،ك��ە ت��ا رۆژی ماڵئاواییكردنی منیش (سێیەم س��ەرن��ووس��ەر) ل��ە «رۆژن��ام��ە» داڕشتنی پالنی ش��ەش مانگە ب��ەردەوام��ی��ی ه��ەب��وو ،ئەمەش هاوكاربوو كە «رۆژنامە» بەسەر هێڵە گشتییەكانو خاڵ بە خاڵی ئامانجەكانیدا هەنگاوبنێت. ب��ۆچ��وون��ی م��ن وەه��ای��ە؛ «رۆژنامە» ،لە دوو قۆناغی زۆر جیاوازدا دەركەوتووە: قۆناغی یەكەم :سەرەتای دەرچ���وون���ی ت��ا دروس��ت��ب��وون��ی بزووتنەوەی گۆڕان. ق���ۆن���اغ���ی دووەم :ل��ە دروس��ت��ب��وون��ی ب��زووت��ن��ەوەی گۆڕانەوە تا داخستنی. ه��ەرچ��ی قۆناغی یەكەمە، «رۆژنامە» دروشمەكەی خۆی جێبەجێكردووە ،كە خ��ۆی لە بێالیەنی ،وردبینیو راستگۆییدا دەبینییەوە .ل��ەو ق��ۆن��اغ��ەدا، «رۆژنامە» واقیعییانە رەخنەی لە باری هەمەالیەنەو كایەكانی
ژی����ان ،ب��ە ت��ای��ب��ەت ئ��ی��دارەو حوكمڕانیی گرتووەو رەش وەك رەشو سپیش وەك سپی تێیدا رەنگیداوەتەوەو لەسەر ئەمەیش، ل��ە چ��ەن��دی��ن الوە گەیشتەوە گ��وێ��م��انو رووب��������ەڕووش لە ناوەندەكانی ئیدارەو دەسەاڵتی ه��ەرە س���ەرەوەی ئ��ەم هەرێمە بیستمان« :ك��ە (رۆژن��ام��ە)، رەخنەگرێكی جدییو واقیعییەو ل��ە زۆر ل��ەوان��ی دیكە باشتره ئەركی دەسەاڵتی چ��وارەم رایی دەكات ،سەرباری رەخنەییبوونو لێدانی لە دەسەاڵت». ئەم قۆناغەو بێالیەنبوون، لەگەڵ دروستبوونی بزووتنەوەی گ���ۆڕانو هاتنی سەركردەكانی پێشووی (یەكێتی) بۆ گردەكە، كە كاك نەوشیروان ،شەرعییەتی سەركردەبوونی بە بااڵیان بڕی ،بە بۆچوونی من ،بەرەو كاڵبوونەوە دەچێت .نەتوانرا ،یان نەمانتوانی رێگا بگرین لە عەقڵییەتی ئەو سەركردانە ،ل��ەوەی كۆمپانیای «وش����ە»و «رۆژن���ام���ە» وەك بەشێك ل��ەو كۆمپانیایە وەك هاوكاری بزووتنەوەكە بەردەوامی بە كارەكان بدەینو نەچینەوە چ���وارچ���ێ���وەی ئ��ی��ع�لام��ێ��ك��ی مەركەزیو میدیایەكی زمانحاڵی ح��ی��زب ،ی��ان بزووتنەوەیەكی سیاسی ،كە زۆربەمان بە خودی كاك نەوشیروانیشەوە ،پێمان واب���وو ،س��ەردەم��ی ئ��ەو ج��ۆرە ئیعالمە بەسەرچووە. دان��ان��ی سەرپەرشتیار بۆ ك���اری ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «وش���ە» ل��ەالی��ەن ك��اك ن��ەوش��ی��روان��ەوە، ل��ەپ��اڵ ب��وون��ی ب��ەڕێ��وەب��ەری رێگەپێدراوی كۆمپانیاكە (كە ئەوسا ك��اك نەوشیروان خۆی ب��وو)و كۆبوونەوەی هەفتانەی بەرپرسانی كەناڵەكان لەگەڵ س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری راگ��ەی��ان��دن، ت������ەواو ك���ارەك���ان���ی خستە
چوارچێوەی ئیعالمی مەركەزیو لێرەوە عەقڵییەتی ئیدارەدانی مەركەزییانەو حیزبییانە بەسەر «رۆژنامە»و كەناڵەكانی دیكەوە زاڵ بوو ،ئەمەش پاشەكشەیەكی ب��ەرچ��اوی بە «رۆژن��ام��ە» كرد ل��ە رووی بێالیەنبوونەوەو لە هەندێك ژم���ارەدا وەه��ا هەست دەك���رێ���ت ك���ە «رۆژن����ام����ە» زمانحاڵی رەسمیی بزووتنەوەی گۆڕانەو بۆ كەناڵەكانی تریش بە هەمان شێوەیە ،ئەمەش لەو كاریگەرییانەی كەمكردەوە كە «رۆژن��ام��ە» هەیبوو ،ه��ەروەك لە متمانەكەیشی كەمكردەوەو چیتر نەدەكرا وەك رۆژنامەیەكی ئەهلیی لێی بڕوانرێتو پشتی پێ ببەستریت ،بەڵكو لەكایەكەدا ح��س��اب��ی رۆژن���ام���ەی حیزبیی بۆدەكرا ،بێگومان ئەم عەقڵییەتە بەسەر هەموو كەناڵەكانی تری كۆمپانیاكەدا زاڵبوو. «رۆژن���ام���ە» ،ل��ە قۆناغی یەكەمیدا ،هەم ئازایانە گۆمەكەی شڵەقاندو پەنجەی خستە سەر ك��ەل��ێ �نو ك��ەم��وك��ورت��ی��ی��ەك��انو ه���ەم���ی���ش ل����ەن����اوخ����ۆی����دا قوتابخانەیەكی رۆژنامەوانیی بوو، چەندین میدیاكاری كاراو كارامەی دروس��ت ك��ردو هەمیش ماڵێكی ج��وانو پڕ حەماس بوو بۆ ئەو هەموو گەنجە بوێرو چاپووكانەی لێبڕاوانە كارو ئەركەكانیان رایی دەك��رد .من ،هەمیشە شانازیی بە كارەكانمەوە دەك��ەم لەوێو بە وێستگەیەكی جوانی كاری رۆژنامەوانیمی هەژمار دەكەمو ئ��ەو ئاشنایەتیو پەیوەندییە رۆح��ی��ی��ە ن��م��وون��ەی��ی��ەی هەتا ئەم چركەیەش لەگەڵ ستافی ئێستاو پێشتری «رۆژنامە»دا هەمانە ،یەكێكە لە گرنگترین دەستكەوتەكانی ژی��ان��ی منو بۆ منو ئ��ەوەی لە «رۆژنامە» ب��ەدەس��ت��م ه��ێ��ن��اوە ،بارتەقای
هەموو ژیانمەو هەرگیز كایەیەكی تر نییە بۆ رەنێوی دەستكەوتی هێندە گەورەو گرنگ لە ژیانمدا. ئ����ەوەی ش��ان��ازی��ی��ەك��ەم ك��اڵ ناكاتەوەو وەك خۆی بە گەشی دەیهێڵێتەوە ،ئەوەیە كە وەك لە وتاری دەستلەكاركێشانەوەم لە س��ەرن��ووس��ەری «رۆژن��ام��ە» ئاماژەم پێدا« :لەگەڵ هاوڕێكانم دەمێنمەوە ،ت��ا ئ��ەم پ��ڕۆژەی��ە بەسەر ئ��ەو هێڵە گشتییانەدا ب���ڕوات ك��ە ب��ۆم��ان كێشاوە»، هەرواشم كردو تا زەقبوونەوەی الدان ل��ە هێڵە گشتییەكان، ه��اوك��اری ه��اوك��ارەك��ان��م ب��وومو پاشتر ماڵئاواییم خواست. ئ��ەوەی جێی سەرنجە الی بەندە ،هەر بە تەنیا داخستنی «رۆژنامە» نییە ،بەڵكو پاساوی داخستنەكەشیەتی لەالیەن خودی كاك نەوشیروانەوە ،كە گوایە لە چوارچێوەی رێكخستنەوەی پەیوەندیی نێوان كۆمپانیای «وشە»و بزووتنەوەی گۆڕاندایەو ه���ەروەه���ا پ���اس���اوی ئ���ەوەی میدیای نووسراوی كاغەزی لە پاشەكشەدایە. ب�����رادەرەك�����ان�����ی ك���اك نەوشیروان ،كە سەركردایەتیی گ���ۆڕان���ی���ان ب��ەدەس��ت��ەوەی��ە، كارامانە كۆمپانیای «وشە»یان لەدەست كاك نەوشیروان پچڕیو قوتیاندا ،بەوەی لە میدیایەكی راس��ت��گ��ۆی ح��س��اب ب��ۆك��راوی پرۆفیشناڵەوە ،بەرەو زمانحاڵی بزووتنەوە سیاسییەكەیان بردو ئەو ناو و ناوبانگو متمانەیەیان لە كۆمپانیاكە كوشت؛ كە لە پێش دروستبوونی بزووتنەوەی گ���ۆڕان���ەوە دەس��ت��ەب��ەر ب��وو. ئەمەیش كایەكەی بۆ میدیای دی��ك��ەی ئەهلیی ل��ە بینراو و بیستراو چۆڵكرد ،كە شوێن بە كەناڵەكانی كۆمپانیای «وشە» چۆڵ بكەنو ببنە سەرچاوەی
وەرگ���رت���ن���ی زان����ی����اریو رای بەرامبەری دەسەاڵت. ك���ۆم���ان���ی���ای «وش�����ە»، ئەستەمە جارێكی تر بتوانێت ئ��ەو بێالیەنییو متمانەیەی جارانی فەراهەم بكاتەوە ،ئەگەر ك��اك نەوشیروانیش بەتەنگ ئ��ەو مەسەلەیەوە بێت ،ئەوە دەبێت پەیوەندیی نێوان گۆڕانو كۆمپانیاكە بپچڕێنێتو میكانیزمی هاوكاریكردنی بزووتنەوەی گۆڕان ل��ەالی��ەن ستافی كۆمپانیای «وشە» ،چوارچێوەی سیاسەتی گشتی كۆمپانیای «وش��ە»دا جێبكاتەوە. ه����ەروەه����ا پ���اس���اوی لە پ��اش��ەك��ش��ەداب��وون��ی میدیای ك��اغ��ەزی ،زۆر الوازەو هێشتا رۆژ بە رۆژ ژم��ارەی رۆژنامەو هەفتەنامەو گ��ۆڤ��اری ن��وێ لە زیادبووندانو یەكێك لە رۆژنامە ب��ەن��اوب��ان �گو پ��ڕف��رۆش��ەك��ان��ی ك��وردس��ت��ان ،بەنیازە شێوازی دەرچوواندنی بگۆڕێت بۆ رۆژانە، ك��ە ئ��ەو رۆژن��ام��ەی��ە الی كاك نەوشیروانو زۆربەمان پەسەندەو لە زۆر جێگەدا بە شانو باڵیدا ه��ەڵ��دەدەی��ن .ك��ەوات��ە ،ئەمە هۆكارە سەرەكییەكەی داخستن نییەو شتی تری زیاتر هەن كە نەگوتراونو شەفافانە هۆكاری داخستنەكە ئاشكرا نەكراوە بۆ خوێنەرانی «رۆژنامە». نەوشیروان مستەفا ،چەندە سیاسەتی ك���ردووە ،هێندەش كاری رۆژنامەنووسیو نووسینی ك���ردووە ،ه��ەر بۆیە بە ب��ڕوای بەندە ،نەدەبوایە قەناعەت بەوە بكات كە بەخەڵك بڵێت ،لەبەر پاشەكشەی رۆژنامەی كاغەزی، «رۆژنامە» دادەخەینو دەبوایە پاساوێكی دی��ك��ەی موقنیعی بخستایەتەڕوو. پۆلێنكردنی «رۆژنامە» لە پۆلی رۆژنامەگەریی حیزبیی،
ب��ەو پێیەی ت���ازە رۆژن��ام��ەك��ە ل���ەب���ەرچ���اوی خ���ەڵ���ك وەك رۆژن��ام��ەی بزووتنەوەی گ��ۆڕان ن��اس��راوەو نەمانی توانای ئەو ئ��ەرك��ان��ەی پێشتر ،دەیتوانی راییان بكات وەك رۆژنامەیەكی ئەهلیی ،رەنگە باشترین پاساو بوایە كە كاك نەوشیروان باسی بكردایە ،وەك هۆكاری داخستنی «رۆژن��ام��ە» ،نەك ئەوانەی لە چاوپێكەوتنەكەدا وتنی. لەم چەند مانگەی دواییدا، «رۆژنامە» لە زۆر رووەوە بەرەو هەڵكشانەوەبوو ،ئەمە ب��ڕوای منەو رەنگە ب��ڕوای هەندێكی دیكەش وەها نەبێتو رەخنەی ب��ەج��ێو ه��ی زۆر ن��اب��ەج��ێو نادروستیشان لە «رۆژن��ام��ە» هەبێت ،وەك ئ��ەو رەخنەیەی چەندین لە هەڤاڵەكانی كاك نەوشیروان كردبوویانە وێردی سەر زمانو لە دانیشتنەكانیان ل��ەگ��ەڵ ك���اك ن��ەوش��ی��روان��دا دەی��ان��وت��ەوە ،كە «رۆژن��ام��ە» خاڵیی بووە لە زانیارییو لە ()16 الپەڕە )8( ،الپەڕەی بە وتارو بۆچوون پڕ دەكرێتەوەو كاك نەوشیروانیشیان بڕوا پێهێنابوو كە ئەوە وەزعی رۆژنامەیە ،لە كاتێكدا ئەم رەخنەیە تەنیا لەبەر ئەوە نابەجێ بوو كە كەسیان ئاگایان لەوە نەبوو« ،رۆژنامە» چەندین مانگە )16( ،الپ��ەڕە نییەو ( )24الپەڕەیەو هیچی تر لەو بارەیەوە ناڵێمو هێندە بەسە. ه��ی��وادارم ئ��ەم ب��ڕی��ارەش، كاریگەریی ( )16الپ��ەڕەك��ەی ل��ەس��ەر ن��ەب��ێ �تو خەڵكانێك حوكمی وەستاندنی ك��اروان��ی «رۆژن��ام��ە»ی��ان ن��ەداب��ێ��ت كە نەیاندەزانی ژمارەی الپەڕەكانی چ��ەن��دەو ن��ەی��ان��دەخ��وێ��ن��دەوەو هەڵیشیاندەسەنگاند! * سەرنووسەری پێشووتری رۆژنامەی «رۆژنامە».
هەواڵی داخستنی رۆژنامە
ئازاد چاالك
*
.............................. هەواڵی داخستنی “رۆژنامە”، بۆ من پڕ ئ��ازارو نیگەرانیی بوو، چونكە ئەو بڕیارە ب ێ پێشەكیو ب� ێ پ��رسو راو ب� ێ لێكۆڵینەوە ب��وو .رۆژن��ام��ەی “رۆژن��ام��ە” وەك هەر رۆژنامەیەكی دیكەو وەك هەر كەناڵێكی راگەیاندن ،بەدەر نەبووە لە هەڵەوكەموكورتیی لە الیەكو دوریش نییە زۆربوونی مەسرەفو تێچوونی رۆژنامەكە ،هۆیەكی تری ئەو بڕیارە بێت ،بەاڵم ئەوەی بە شانازییەوە دەبێت باس بكرێت، كە “رۆژنامە” ل��ەڕووی ن��اوەرۆكو بابەتییبوونەوە ،هەر لەسەرەتای دروستبوونییەوە ناوێكی دی��ارو ق��ورس��ای��ی��ەك��ی ت��ای��ب��ەت��ی خ��ۆی هەبووەو الیەنە سیاسییەكانیش كە وەك زمانحاڵی گۆڕان دەیانویست وێنای بكەن ،حیسابی تایبەتییان بۆ ك���ردووەو “رۆژن��ام��ە”ش وەك دەن��گ��ێ��ك��ی دل��ێ��ری هەقبێژیی چاونەترس ،كێشەو گەندەڵییەكانی خ��س��ت��ووەت��ەڕوو ،هەندێك كەس دەیانەوێت ئەم بڕیارە بگەڕێننەوە بۆ دەستێوەردانی بەرپرسە بااڵكانی گۆڕان لە كاری “رۆژنامە” ،كە ئەمە زۆر دوورە لە راستییەوە ،بەڵكو بەپێچەوانەوە زۆرب��ەی كادیرانی كەناڵە جیاجیاكانی “كۆمپانیای وشە” ،خۆیان داوای كۆبوونەوەی هەفتانەیان لە (نەوشیروان مستەفا) ك���ردووەو ویستوویانە رێنماییان بكات ،جگەلەوەش سوود لە تواناو ئەزموونو بیروبۆچوونەكانی ئەو زات��ە وەرب��گ��رن ،كە ئەمەش زۆر گرنگە بۆ ئەو رێبازو بیرە نوێیەی “گ��ۆڕان” ،كە دەب ێ لەو كەناڵەدا رەنگ بداتەوەو كادیرەكانی لەسەر پەروەردەو گۆش بكرێن. كەناڵەكانی “كۆمپانیای وشە”، بۆ بەردەوامبوونی زیندویەتییو كاریگەرییان لەسەر رووداو و بیرو ه��زری هاواڵتییان ،پێویستیان ب��ە م��راج��ەع��ەو هەڵسەنگاندنی ن��ەخ��ش��ەو ك��ارەك��ان��ی��ان ه��ەی��ەو گرنگترین كێشەش؛ باسكردنی چ��ۆن��ی��ی��ەت��ی ب���ەڕێ���وەب���ردنو پەیوەندیی نێوان ئەو كەنااڵنەو بزووتنەوەی گۆڕانە ،بەتایبەتیش كە ماوەیەكی دوورودرێ���ژە باس لە پێكهێنانی بۆردێك دەك��را ،بۆ سەرپەرشتیكردنی ئەم كەنااڵنەو پەیداكردنی سەرچاوەیەكی دارایی كە هیچ ك��ات بەرهەمی ریكالمو فرۆشیان چواریەكی مەسرەفیان دەرناكات. ه���ی���وادارم “رۆژن����ام����ە” لە ماوەیەكی كورتدا ،بێتەوە كایەو رۆژانە ،نەك هەفتانە ئەركو رۆڵی خۆی ببینێتو بە هەموو الیەكو بە سوودوەرگرتن لە هەموو ئەزموونو ت��وان��اك��ان ،ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی كێشەو كەموكورتییەكان ،ئەم قەڵەمە بوێرە بێتەوە مەیدان. * سەرنووسەری پێشووی رۆژنامەی «رۆژنامە».
www.rozhnama.net
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
«خۆشەویستی بۆ ئەو مندااڵنەی لەالیەن ئەو خێزانانەی هەڵیدەگرنەوە ،هەوێنی سەركەوتن دەبێتو دەبێت خۆشیان بوێت».
هـــەڵگرتنەوەی منداڵ لە دادگــــاكاندا؛ پەرەدەسێنێت بەپشتبەستن بە یاساو شەرع؛ چەندین مەرج بۆ ئەو كەســـــــانە دادەنرێت كە منداڵ هـەڵدەگرنـەوە بهدواداچوونی :دانێر قەرەداغی .............................. ل��ە دادگ��اك��ان��دا ،خواستی ئ���ەو ك��ەس��ان��ەی دەی��ان��ەوێ��ت م��ن��داڵ ه��ەڵ��ب��گ��رن��ەوە زی��ات��ر پەرەدەسێنێت ،بەاڵم دابونەریتی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی �یو ك��ۆم��ەڵ��گ��ە، كاریگەریی خراپی لەسەر ئەو خێزانانەو ئایندەی منداڵەكان هەیە. كێن ئەوانەی منداڵ هەڵدەگرنەوە؟ بەپێی ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی «رۆژن���ام���ە» ،دەرك���ەوت���ووە؛ م��ان��گ��ان��ە ژم����ارەی ئ��ەوان��ەی دەیانەوێت بۆ هەڵگرتنەوەی م��ن��داڵ س��ەردان��ی دادگ��اك��ان ب��ك��ەن ،زی��ات��ر ب���ووە ،بەهۆی ئ��ەوەی لە دادگاكاندا پێدانی م��ن��داڵ ب��ە خێزانێكی دیكە یەكالیی دەبێتەوە ،بەاڵم ئەو خێزانانە خۆیان لە قسەكردن ب��ۆ رۆژن��ام��ەن��ووس��ان ب���ەدوور دەگ���رن ،چونكە دەرك��ەوت��ووە زۆرینەیان ئەوانەن كە منداڵیان نابێتو لەبەر توانجی كۆمەڵگە خۆیان لە قسەكردن لەبارەی ه��ەڵ��گ��رت��ن��ەوەی م��ن��داڵ��هوه دەشارنەوە. جیابوونەوە؛ منداڵ بێالنە دەكات ه��ەن��دێ��ك ل��ە خێزانەكان دوای هەڵوەشانەوەیان ،هیچ كام لە دایكو باوك ئامادەنابن منداڵەكانیان بەخێو بكەنو ئەو مندااڵنەیش بێالنە دەبن ،بۆیە ئەگەر لەو حاڵەتەدا خواستی هەڵگرتنەوەی منداڵ لەالیەن خێزانێكی دیكەوە هەبێت ،ئەوا بەپێی یاساو بە بڕیاری دادگا ئەو منداڵەیان پێدەدرێت. قادر دەرەشیشی ،ماوەیەك لەمەوبەر كاتێك دەزانێت دایكو باوكێك دوای جیابوونەوەیان كەسیان ئامادەی بەخێوكردنی منداڵەكەیان نابن ،ئەو بڕیار
الپەڕەی كۆمەاڵیەتی
دەدات هەڵیبگرێتەوەو ئەركی بەخێوكردنی بگرێتە ئەستۆ. ناوبراو ،وتی« :ئاگاداربووم باوكی نەیدەویستو دایكیشی دەی���وت م���ادام ل��ەو پیاوەیە ن��ام��ەوێ��ت ،ب��ۆی��ە ب��ڕی��ارم��دا هەڵیبگرمەوەو پ����ەروەردەی ب��ك��ەم» .ئێستا ئ��ەو منداڵە كە بە رەگ��ەز مێیەو تەمەنی (هەشت) مانگە ،الی مامۆستا قادرەو وتی« :ناهێڵم لەهیچی كەمبێت». مامۆستا ق���ادر ،ه��اوك��ات پسپۆڕی ب���واری دەروون��ی��یو چ��ارەس��ەرك��ردن��ی كێشەكانی خێزانە ،ئاماژە بەوەشدەكات: هەركاتێك دایكو باوكی داوای بكەنەوە ،بەمەرجێك بەباشی بەخێوی بكەن ،ئامادەیی تێدایە پێیان بداتەوە. هەڵگرتنەوەی منداڵ؛ بەپێی یاسا بەپێی ی��اس��ا ،دادگ��اك��ان دەتوانن ئەو مندااڵنەی بێالنەنو ك��ەس��ێ��ك��ی ت��ر ن��ی��ی��ە ئ��ەرك��ی بەخێوكردنیان بگرێتە ئەستۆ، بە خێزانێكی دیكەی بدەن ،بەاڵم چەند مەرجێك بۆ ئەو كەسانەی منداڵەكە هەڵدەگرنەوە ،دانراوە. ه��ەردی تۆفیق ،پارێزەر، دەڵێت :بەپێی یاسا ،ئەگەر م��ن��داڵ دوای ج��ی��اب��وون��ەوەی خێزان ،یان هەر رووداوێكی تر، لەالیەن دایكو باوكییەوە ئەركی بەخێوكردنی نەگیرایەبەر ،یان مەرجی ئ��ەوەی��ان تێدا نەبوو منداڵەكە بەخێوبكەن ،ئەوا دەدرێتە كەسێكی تر .ئەگەر خۆیان رازیبن بەوە. ه���ەروەه���ا وت����ی« :ئ���ەو مەرجانەی لە یاسای ئەحواڵ ش��ەخ��س��ی��دا ب��اس��ی دەك����ات، ئەوەیە :ئەو كەسەی منداڵەكە هەڵدەگرێتەوە ،دەبێت باڵغ ب��ێ�تو ع��اق��ڵ ب��ێ�تو بتوانێت پ��ەروەردەی ئەو منداڵە بداتو بەخێوی بكات». ب��ەرل��ەوەی ل��ە دادگ���ا ئەو
منداڵە بدرێتە كەسێكی تر، كەسوكارە نزیكەكانی ئاگادار دەك��رێ��ن��ەوەو ئ��ەگ��ەر ئ���ەوان ه��ەڵ��ی��ن��ەگ��رن��ەوە ،ئینجا بە كەسانی دیكە دەدرێت. ئ��ەو پ��ارێ��زەرە ،ئ��ام��اژەی بەوەیشدا :بەپێی یاسا منداڵ نادرێت بە كەسێك هاوسەرگیریی نەكردبێت. بەپێی شەرع؛ بەخێونەكردنی منداڵ، یەكێكە لە تاوانە گەورەكان مامۆستا ئەحمەدی شافعی، ئەندامی لیژنەی فەتوا ،دەڵێت: بەپێی ش��ەرع بەخێونەكردنی م��ن��داڵ ،یەكێكە ل��ە ت��اوان��ە گ��ەورەك��انو پێویستە دای �كو ب���اوك ئ��ەرك��ی بەخێوكردنی منداڵەكانیان بەتەواویی بگرنە ئەستۆ. ئ���هو ئ��هن��دام��هی لیژنهی فهتوا ،وتی« :ژنو پیاو كاتێك لەیەكتری جیادەبنەوە ،تا ئەو منداڵە دەگاتە ئەوەی جیاوازیی لەنێوان چ��اكو خراپدا بكات، ش��ەرعو یاسا منداڵ دەدات بە دایكەكەی ،ئەگەر دای��ك ئەو بەخێوكردنەی نەگرتە ئەستۆ، ی��ان ل��ە ژی��ان ن��ەم��ا ،دەدرێ��ت بە دایكی دایك ،ئەگەر دایكی دایكیش ن��ەب��وو ،دەدرێ���ت بە دای��ك��ی ب��اوك ،وات��ە ب��ۆ ب��اوك لەكۆتاییەوەیە ،تا ئەوكاتەی منداڵەكە گەورە دەبێت». هەروەها ئاماژەی بەوەیشدا: تاوانێكی گەورەیە دایكو باوك منداڵی خ��ۆی ن��ەوێ��ت ،ئ��ەوە گوناهێكی گەورەیە ،كە واز لە پەروەردەكردنی منداڵ بهێنرێت. منداڵە بێالنەكان لە خانەی كچان( ،ماڵی كچانی نەوجەوانان) لە سلێمانی، ئەو مندااڵنەی كە لەالیەن دایكو ب��اوكو كەسوكاریانەوە ئەركی ناگیرێتەبەر، بەخێوكردنیان بەخێودەكرێن تا گەورە دەبنو تەمەنیان دەبێتە (18ساڵ).
نیان ئیبراهیم محەمەد، ت����وێ����ژەری ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��یو بەڕێوەبەری خانەی كچان لە سلێمانی ،وتی« :ئەو مندااڵنەی ئێمە بەڕەسمی وەریاندەگرین، تەمەنیان لەنێوان ( 6ـ )18 ساڵییە ،ب��ەاڵم هەندێكجار لە تەمەنی دوو ،یان سێ ساڵیش وەردەگرین ،ئەویش بەشێوەیەكی كاتیی. ل��ە دادگ��اك��ان��دا ،ب��ەزۆری��ی داوای ئ��ەو مندااڵنە دەكرێت، كە تەمەنیان كەمتر ،یان زیاتر ل��ە ساڵێكەو ئەوانەیشی كە لەسەرووی شەش ساڵییەوەن، دەبرێنە خانەی كچان. ن��ی��ان ،وت���ی« :ئێمە بەو مەرجانە ئەو مندااڵنە وەردەگرین، كە دایكو باوكیان نەبێت ،یان كەسوكاریان بەخێویان نەكەنو ب��ەه��ۆی تێكچوونی ش��ی��رازەی خێزانەوە بێالنە بوون». ئێستا ل��ە خ��ان��ەی كچانی سلێمانی )14( ،كچی بێالنە هەن ،لەگەڵ ()43ی دیكە ،كە ل��ەدەرەوەی خانەوە چاودێریی دەك���رێ���نو چ���وون���ەت���ەوە ن��او خێزانەكانیان ،دوای ئ��ەوەی دایك ،یان باوكیان بڕیاریانداوە بەخێویان بكەن. ل��ەب��ارەی هەڵگرتنەوەی ئ��ەو مندااڵنەو بەخێوكردنیان لەالیەن خێزانێكی دیکهوە ،نیان وت��ی« :ئ��ەو كەسەی بیەوێت، دەتوانێت لە دادگ��ا تەبەنیی بكاتو رەگەزنامەكەی بخاتە س��ەرخ��ۆی ،ب��ەم��ەرج��ێ��ك ئەو ك��ەس��ەی وەری��دەگ��رێ��ت نابێت منداڵی هەبێت». ئەو مندااڵنەی هەڵدەگیرێنەوە، چۆن بەخێوبكرێن؟ ن��ی��از م��ح��ەم��ەد ف��ەت��اح، ت����وێ����ژەری ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی، پێیوایە :هەڵگرتنەوەی منداڵ لە كۆمەڵگای ئێمەدا ،ئەگەر لە خێزانێكی عەشایەریی بێت ،ئەوا ئەو منداڵە دەبێتە قوربانیی، بەتایبەت لەدوای تەمەنی ()11
مندااڵن ل ه خانهی کچانی سلێمانی ساڵییو وتی« :كاتێك منداڵەكە هەست بكات لەئەسڵدا منداڵی ئ��ەوان نییە ،ئ��ەوە كێشەی بۆ دروستدەبێت». ه��ەروەه��ا روون��ی��ك��ردەوە: ئ��ەگ��ەر ئ���ەو خ��ێ��زان��ە ه���اوڕاو هاوبۆچوون بن لە هەڵگرتنەوەی ئ��ەو م��ن��داڵ��ەو منداڵی تریان نەبێتو خێزانێكی رۆشنبیربن،
دەبێت بەباشیی پ���ەروەردەی بكەن ،بۆئەوەی رووبەڕووی هیچ كێشەیەك نەبێتەوە «بەتایبەت قسەی خەڵكییو هەوڵبدەن ئ��ەو منداڵە كەسێتیی خۆی ب��دۆزێ��ت��ەوەو پ��ەروەردەی��ەك��ی تەندروستی هەبێت». نیاز ،دەڵێت :خۆشەویستیی ب��ۆ ئ��ەو منداڵە ل��ەالی��ەن ئەو
خ��ێ��زان��ەی ه��ەڵ��ی��دەگ��رن��ەوە، هەوێنی س��ەرك��ەوت��ن دەبێتو دەبێت خۆشیان بوێت ،وتی: «ن��م��وون��ەی ئ��ەو شێوەیەمان الی��ە كە خێزانەكە ت��ام��ەزرۆی هەڵگرتنەوەی م��ن��داڵ ب��وون، ب��ەاڵم دوات��ر بەهۆی نەبوونی پ�����ەروەردەی ت��ەن��دروس��ت �هوه، سەركەوتوو نەبوون».
خۆلەناوبردنو رووداوەكانی گیانلەدەستدان؛ پهرهدهسێنن
.............................. بەپێی نوێترین ئ��ام��ار كە دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��ووە، ژمارەی ئەوانەی لەشەش مانگی ئەمساڵدا لەسلێمانی ،بە رووداوی جۆراو جۆر گیانیان لەدەست داوە، ب��ەرزب��ووەت��ەوە ،هۆكارەكەیشی ب��ۆ گرفتی ئ��اب��ووری �یو كێشە كۆمەاڵیەتییەكان دەگەڕێنرێتەوە. پ��س��پ��ۆڕان��ی دەروون���ی���ی، زیادبوونی ژمارەی ئەوانەی هەوڵی لەناوبردنی خۆیان دەدەن ،یان بە رووداوی جۆراوجۆر گیانیان ل��ەدەس��ت داوە ،بەمەترسی «گەورە» دەزاننو داوا دەكەن، چارەسەرێك بۆ رێگریكردن لە گەشەسەندنی بدۆزرێتەوە. ب���ەپ���ێ���ی ئ���ام���ارەك���ان���ی پزیشكاریی دادوەری ناو شاری سلێمانیو سنووری ناوچەكانی دەوروبەری ،رێژەی خۆلەناوبردنو گیانلەدەستدان ب��ە رووداوی ه��ات��وچ��ۆ ،زۆرت���ری���ن رێ���ژەی گیانلەدەستدانن لە شەش مانگی ئەمساڵدا. بەپێی ئامارەكان ،كە دەست «رۆژنامە» كەوتوون ،لە ساڵی ( )2009ل��ە ش��اری سلێمانیو
دەوروب����ەری )842( ،حاڵەتی خۆلەناوبردنو رووداوی جۆراوجۆر ت��ۆم��ارك��راون ،بـــەاڵم لەساڵی ()2010دا ،بۆ نزیكەی دوو ئەوەندە بەرزدەبێتەوە ،كە ( )1289كەس
ب��وون ،ب��ەاڵم بۆ ش��ەش مانگی ( ،)2011حاڵەتە جۆراوجۆرەكانی گیانلەدەستدانو خۆلەناوبردن بۆ ( )701كەس بەرزبووەتەوە. پسپۆڕانی بواری دەروونیی،
پێیانوایە :فشارە دەروونییەكان، كاریگەری «خ��راپ»ی��ان هەیە لەسەر مرۆڤههیهو دەڵێن :بەشێك لە هۆكارەكانی خۆلەناوبردن، بەهۆی گرفتە دەروونییەكانەوەیەو الیەنی ئابوورییو فراوانبوونی ت��ەك��ن��ەل��ۆژی��اش ،بەهۆكارێكی دیک ه دەزان���ن ،لەگەڵ خراپیی رێگاوبانەكان. ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی «رۆژنامە» ،لەنێو ئەو ئامارانەدا، شێوازی جۆراوجۆر بۆ خۆلەناوبردن ب��ەك��اره��ێ��ن��راوەو زۆرت��ری��ن ئەو ش��ێ��وازان��ەی ب��ەك��اره��ێ��ن��راوان (خ���ۆك���وش���ت���ن ب����ەچ����ەك، خۆخنكاندن ،خ��ۆس��ووت��ان��دن، خ����ۆدەرم����ان����خ����واردك����ردن)و چەندین شێوازی دیکهو بەپێی توێژینەوەكانیش ،سەلمێنراوە، ئەو گەنجانەی خۆیان لەناوبردووە، ()%75ی�����ان پێشتر كێشەی دەروون��ی��ی��ان ه��ەب��ووە .رووداوە جۆربەجۆرەكانیش ،زۆرب��ەی��ان رووداوی هاتوچۆن ،دوای ئەویش خنكان لەئاودا. د.سامان سیوەیلی ،توێژەری دەروون��ی��ی ،وت��ی« :س��ەردەم��ی ئێستا ،ن��اس��راوە بە سەردەمی فشارە دەروونییەكانو گەنجان ل��ەه��ەم��وو ك���اتو س��ەردەم��ێ��ك
زیاتر لەژێر فشاری دەروونیدان، ئەمەش بەهۆی ئەوەی پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكان كاڵبوونەتەوەو بەكارهێنانی تەكنەلۆژیا جێگای گرتوونەتەوە ،ئەوەش كاریگەریی خراپی هەیە». هەروەها وتی« :ئەو هۆكارانە، گەنجانی زیاتر م��ان��دوك��ردووەو تووشی كێشەی سۆزداریی بوونو وای��ك��ردووە ،هەست بەنامۆیی بكەن». رێ��ك��خ��راوی تەندروستیی جیهانیی ،ل��ەدوای��ی��ن راپ��ۆرت��ی خۆیدا ،ئاماژەی ب��ەوەداب��وو كە س��ااڵن��ە لەجیهاندا ،زی��ات��ر له ملیۆنێك كەس خۆیان دەكوژن. رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی ب���واری كۆمەاڵیەتی ،پێیانوایە :دەبێت راگەیاندن رۆڵی هۆشیاركردنەوە ببینێتو هەوڵبدات چارەسەر بۆ ئ��ەو كێشە كۆمەاڵیەتییانە بدۆزێتەوە. خ�����ەرام�����ان م���ح���ەم���ەد، رۆژنامەنووس ،وتی« :پێویستە خ��ێ��زان ،ه��ۆش��ی��ار بكرێتەوە، ئ��ەوەش ئەركی هەموو الیەكە، بەتایبەت میدیا» .هەروەها وتی: «بەداخەوە ،میدیای كوردستان، ی��ان لەسیاسەت قسە دەك��ات، یان لە هونەر ،الیەنی دەروونییو
كۆمەاڵیەتی فەرامۆشكردووە». ئ��ام��اژەی خــــــەرامان، ب��ەوەش دا :راگەیاندن ،دەبێت رۆڵێكی ئاشتیخوازانە ببینێت، ب����ەوەی ب��ەت��ەن��ی��ا مەبەستی وروژاندنی كێشەكان ،یان هاندانی خەڵك نەبێت ،بەڵكو چارەسەر بدۆزێتەوە. ه��ون��ەر ی��وس��ف ،ت��وێ��ژەری ك���ۆم���ەاڵی���ەت���ی ،پ��ێ��ی��ب��اش��ە ت���وێ���ژی���ن���ەوەی���ەك ل���ەب���ارەی هۆكارەكانی خۆكوشتنەوە ئەنجام بدرێتو بێدەنگیی لەو كێشانە نەكرێت. ئ����ەو ت�����وێ�����ژەرە ،وت���ی: «گرفتی دەروون��ی��یو كێشەی كۆمەاڵیەتیو كەمیی سەنتەرەكانی چارەسەركردنی ئ��ەو گرفتانەو نەبوونی پالنی پێویستی حكومەت، ه���ۆك���ارن ب��ۆ ب���ەرزب���وون���ەوەی حاڵەتەكانی خۆكوشتن». هونەر ،پێیوایە :پەنابردن بۆ خۆكوشتن ،ئەوپەڕی نائومێدیی ئ��ەو كەسە دەگەیەنێتو وتی: «ئ���اڵ���وودەب���وون���ی گ��ەن��ج��ان بەتەكنەلۆژیاو بینینی دونیایەكی تر لەڕێگەی تەكنەلۆژیاوە ،هەست بەوە دەكات لەزۆرشت بێبەشە، لەپاڵ ئ��ەوەش��دا نابێت گرفتە ئابوورییەكان فهرامۆش بکهین؛ كە
فۆتۆ :رۆژنامه
بەو هۆیەوە گەنجان ناتوانن چۆنو چییان دەوێت وا بژین ،بۆیە ئەو رێگایە دەگرنەبەر». رووداوە ل������ەب������ارەی جۆراوجۆرەكانیشەوە ،بەتایبەت رووداوی هاتوچۆ ،رۆژ ل �هدوای رۆژ زیاتر لەبەرزبوونەوەدایەو پسپۆڕانی ب��واری هاتوچۆیش، خراپیی رێگاوبانەكانو هێنانی ئۆتۆمبێلێكی زۆر بۆ هەرێمی كوردستانو بێپالنی بەهۆكاری زیادبوونی ئەو رووداوانە دەزانن. لەكوردستاندا ،توێژینەوەی گ��رن��گ ل��ەب��ارەی هۆكارەكانی خ��ۆك��وش��ت�نو گیانلەدەستدان لەبەردەستدا نییە ،بەشێك لەو توێژینەوانەشی ئەنجامدەدرێن، كرچو كاڵنو حكومەتیش بایەخیان پێنادات ،بەاڵم پسپۆڕانی ئەمریكی لەناوەندی چاودێری نەخۆشیی ئەمریكا ،بەپێی لێكۆڵینەوەیەك س��ەل��م��ان��دووی��ان��ە ،زی��ادب��وون��ی دی��اردەی خۆكوشتن ،وابەستەیە بە خراپیی دۆخی ئابوورییەوە. لەو توێژینەوەیەدا ،ساڵەكانی ( 1928ـ )2007وەرگ��ی��راوەو دەركەوتووە ،رێژەی خۆكوشتنی ت��اك��ەك��ان ل��ەو كۆمەڵگایانەدا زیادیكردووە؛ كە دووچاری قەیرانو گرفتی ئابووریی بوونەتەوە.
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
( )300پرۆژەی پەروەردەیی لەبواری جێبەجێكردندان
پ .هەولێر :وتەبێژی وەزارەتی پەروەردەی هەرێم ،دووپاتیدهکاتهوه: تائێستا كەمیی بینای خوێندنگە، كێشەی سەرەكیی بەردەم پرۆس ەی پەروەردەیەو هاوكات باس لەوەش
دەكات؛ ( )300پرۆژەی پەروەردەیی لەبواری جێبەجێكردندان. رۆژی ( ،)/9/10لە قوتابخانەی «م��ەول��ەوی بنەڕەتیی» لە شاری هەولێر ،یەكەم زەنگی دەستپێكردنی
ساڵی نوێی خوێندنی ( 2011ـ)2012 لێدرا ،ه��ەروەك بەپێی ئامارەكانی وەزارەت����ی پ����ەروەردە ،لەئێستادا ( )1.537.874خوێندكار لە قۆناغەكان ی «بنەڕەتیی ،ئامادەیی،
پیشەیی ،پەیمانگەكان» ی سەر بە وەزارەتی پـــەروەردە هەن. ئیسماعیل بەرزنجی ،وتەبێژی وەزارەت���ی پ���ەروەردەی هەرێم ،بۆ «رۆژنامه»ی دووپاتکردهوه :كەمیی
بینای خوێندنگە ،كێشەی سەرەكیی ئامادەكاریشیان وەزارەتەكەیانهو ل�هوب��ارهی�هوه ك���ردووەو لەئێستادا، ( )300پرۆژەی پەروەردەیی لەبواری جێبەجێكردندان.
«پەروەردەی شارەزوور كەموكوڕیی زۆری هەیە»
بەڕێوەبەری پەروەردە :لە شارەزوور ،بۆ سێ خوێندنگا بینایەك هەیە
سیستمی پەروەردەو هاواڵتیی باش!
بەدواداچوونی :عادل مەریوانی
..........................................................
ئازاد حاجی ئەحمەد* «كاتێك كۆمەڵگە بەختەوەرو خۆشبەخت دەبێت، خوێندن كاری رۆژانەی بێت» .سوقرات سیستمی پەروەردەی هەر واڵتێك نەخشەڕێگای ئابوورییو كۆمەاڵیەتیو سیاسییو كهلتووریی ئەو واڵتە ئاراستە دەكات ،بۆیە لە هەموو واڵتێكدا گرنگییەگی زۆر بەم بوارە دەدرێتو بودجەیەكی زۆریشی بۆ تەرخان دەكرێت، چونكە واڵتێكی پێشكەوتوو دیموكرات لە سایەی سیستمێكی پەروەردەی تەندروستدا بنیات دەنرێت ،ئامانجی سەرەكیی سیستمی پەروەردە ،بریتییە؛ لە دروستكردنی مرۆڤو گونجاندنی مرۆڤ لەگەڵ ژینگەدا ،مرۆڤ بوونەوەرێكی مرۆیی كۆمەاڵیەتی هۆشیارە ،ئەو دابونەریتو یاسایانەی كە وەریدەگرێت، جیاوازە لە جێگایەك بۆ جێگایەكی دیكە ،مرۆڤ زانیارییەكان لە دەوروبەر وەردەگرێتو دەشیگوازێتەوە ،كەواتە مرۆڤ لە رێگای پەروەردەوە یاساكانی ژیانو هەڵسوكەوتی لەگەڵ دەوروبەردا فێردەبێت ،كاریگەریی پەروەردە، دەب ێ بەو ئاراستەیە بێت ،كە مرۆڤی چاك دروست بكات ،واتە ئەو رێوشوێنە بگرێتە بەر ،تا ئەم سیستمە تاك بكاتە هاواڵتییەكی باش ،هەم بۆ خۆی ،هەم بۆ دەوروبەریش ،سیستمی پەروەردەی ئێمە بە رواڵەت پەروەردەیەكی باشە، بەاڵم كاریگەریی نییە لەسەر دروستكردنی هاواڵتیی باشو ئاراستەكردنی بۆ ناو كۆمەڵگا ،هەموو خەمی خوێندكاری ئێمە ،تەنیا بەڕێكردنی ساڵو دەرچوونییەتی لەو پۆلەی كە وەك دۆزەخ سەیری دەكات ،دەیەوێت ئەو وانەیەی كە بۆی دانراوە ،لەو قۆناغەی خوێندن خۆی لەبەری بكات ،تا بچێتە قۆناغێكی دیكە ،سیستمی پەروەردەی ئێمە ئەو بڕوایەی بۆ هاواڵتیی دروست نەكردووە ،ئاسایی ب ێ الی تا فێرنەبێت بچێتە قۆناغێكی نوێی خوێندنەوە، فێربوون بە زانستو زانیاریی سەردەم هیچ ئومێدێك نابەخشێتە خوێندكاری ئێمەو تەنیا دەیەوێت لە كەمترین ساڵدا پرۆسەی خوێندن تێپەڕێنێت، زۆربەی خوێندنگاكانمان مەرجی خوێندنی تێدا نییە ،تا وزەبەخش بێت بۆ خوێندكارو بتوان ێ خوێندنگا وەك مافی خۆیو جێگای فێربوون سەیر بكات، نەك وەك دۆزەخ ،بێبەشبوونی ژووری بەڕێوەبەرو مامۆستا تەنانەت لە هێڵێكی ئینتەرنێتو پ ێ رانەگەیشتنیان بە زانستی سەردەمو تەكنەلۆجیا، داماویی ئێمەی مامۆستا دەردەخات لە ئاست پێگەیاندنی خوێندكار بە بیری نوێو گۆڕانكارییەكانی سەردەم ،ئاستی زانستی خوێندكار لە كوردستاندا بەرزنابێتەوە بە كەمتر لە س ێ سەعات خوێندن رۆژانە لە خوێندنگاكاندا ،لە زۆر جێگادا وتوومەو دەیڵێمەوە :سااڵنە چەندین دەرچووی زانكۆو پەیمانگا ئامادەییان هەیەو دەچنە بازاڕی كارەوە ،كەچی لەم دەرچووانەدا چەند هاواڵتییەكی باشمان دەست ناكەوێت. ئەوەتا خوێندكاری ئێمە لە سایەی ئەم سیستمەدا خاكو واڵتی خۆی خۆش ناوێو ئینتیمای الواز بووە ،نائومێد بووەو كۆچ دەكات ،خوێندنگاكەی پیس دەكاتو بە هی خۆی نازانێت ،دەرگاو پەنجەرەكانی دەشكێنێت، لەم سیستمەدا خوێندكارو مامۆستاو كەسوكاری خوێندكاران ناڕازییەو زۆرجاریش ناڕازییەكان لە جێگای خۆیدایە ،ئەوەتا خوێندكاری ئێمە هیچ پەیوەندییەكی لەگەڵ ژینگەدا نییەو یاساو رێساكانی نازانێت ،چونكە لە سیستمی پەروەردەدا هیچ گرنگییەكی بە ژینگە نەداوە ،لەكاتێكدا پەروەردەو ژینگە پەیوەندییەكی توندوتۆڵیان پێكەوە هەیە ،چونكە ژینگەی تەندروست كاریگەریی دەبێت لەسەر سیستمی فەلسەفەی پ��ەروەردەی كاراو دواتر رێگاخۆشكەر دەبن لەسەر دروستكردنی هاواڵتیی باش ،كە لە رۆژگاری ئەمڕۆماندا پێویستی زۆرمان بە هاواڵتیی باشە بۆ چارەسەركردنی ئەم كەموكورتیو ناعەدالەتییانەی كە ئەمڕۆ لە كوردستاندا بەدی دەكرێن. * بەڕێوەبەری ئامادەیی ئاالن لە شارەزوور.
مامۆستایانو خوێندكارانی ش����ارەزوور ،ن��ەب��وونو كەمیی بینای خوێندنگا ،بە كێشەی س��ەرەك��ی��ی س��ن��وورەك��ەی��ان ناودەبەنو هاوكات لە ئێستادا ن���اوچ���ەك���ە پ��ێ��وی��س��ت��ی بە دروستكردنی ( )27بینای نوێ هەیە. ق�������ەزای ش���������ارەزوور، نزیكەی ( )85ه��ەزار كەسی تێدا نیشتەجێیەو دەكەوێتە ب��اش��ووری خۆرهەاڵتی شاری سلێمانییەوەو پێكدێت لە شارۆچكەی (هەڵەبجەی تازەو ناحیەی وارم���اواو ئ��ۆردوگ��ای نەسرو 35گوند). لە سنووری بەڕێوەبەرێتی پ�������ەروەردەی ش������ارەزووردا فۆتۆ :عادل ( )19875خوێندكارو ( )1471سێ قوتابخانه له بینایهکی کۆندا م��ام��ۆس��ت��ا ه���ەن ،ب��ە وت��ەی ئارش عەزیز ،خوێندكاری ه��ەوڵ��ی ئ��ەوەدای��ن لەمساڵدا مامۆستایان؛ كەمیی بینای ئ��ەوان��ی��ش ل��ە گ��ون��دەك��ان��دان ،م���اوەی وان���ەو كاتژمێرەكانی ئامادەیی لە ش���ارەزوور ،بە كێشەی سێ دەوامیی چارەسەر خوێندنگا گەورەترین كێشەی هەروەها لە ناحیەی وارماوا ،تەنیا دەوام كەمكراونەتەوە». ئ����ازاد ،ئاشکراشیکرد« :رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د :بكەین ،سێ خوێندنگا نۆژەن بینایەكمان هەیە ،كە ئەوەش سنوورەكەیە. م���ح���ەم���ەد ئ���ەح���م���ەد ،پێشتر كۆمیتەی رێكخستنی «م����اوەی س��ێ س��اڵ��ە داوای «پ��������ەروەردەی ش�����ارەزوور ك��راون��ەت��ەوە ،ئ��ەوەش گرفتی ب���ەڕێ���وەب���ەری پ������ەروەردەی یەكێتی ،تێدابووەو تائێستا ئەو نۆژەنكردنەوەی خوێندنگامان ك��ەم��وك��وڕی��ی زۆری ه��ەی��ە ،سێ دەوامیمان بۆ چارەسەر ك��ردووە ،ب��ەاڵم هیچ نەكراوە ،بەتایبەتی بینای خوێندنگا دەك���ات ،ه��ەروەه��ا بینایەكی ش���ارەزوور ،بە «رۆژنامە»ی بینایەمان وەرنەگرتووەتەوە». ه���������ەروەك ب����ە وت����ەی بۆ ئەمساڵ ئەگەر چارەسەر گەورەترین كێشەی ناوچەكەیەو دی��ك��ە ل��ە ت��ەواوب��وون��دای��ە». راگەیاند« :كەمیی بینا كێشەی س���ەرج���ەم پ���ەروەردەك���ان���ەو بەرپرسانی پ��ەروەردەی��ی؛ لە نەكرێت توانای ئەو رێژە زۆرەی خ��وێ��ن��دن��گ��ا ك��ۆن��ەك��ان��ی��ش وتیشی« :وازی��ار بووین تەنیا ئێمەش ئەو كێشەیەمان هەیە ،ئێستادا پێویستیان بە ( )27خوێندكارانمان نییەو ناتوانین لە پێداویستییەكانی خوێندنیان ی��ەك دەوام��ی��م��ان ه��ەب��وای��ە، تێدا نییەو لەگەڵ سیستمی بەاڵم دوو دەوامیش زۆر گرفت خوێندن بەردەوام بین». ئ��ەو خوێندنگایانەی ئێستا بینای نوێ هەیە. نییە ،تەمەننا دەك��ەی��ن لە هەروەها حەیدەر نیعمەت ،نوێدا ناگونجێن». ئ����ازاد ح��اج��ی ئ��ەح��م��ەد، ه��ەن ،كەمنو وەك��و پێویست ئ������ەو خ���وێ���ن���دك���ارە ،چەند ساڵی داهاتووشدا ،دوو ن��ی �نو ه��ەروەه��ا ب��ۆ هەرسێ بەڕێوەبەری ئامادەیی ئاالنی ب���ەڕێ���وەب���ەری ق��وت��اب��خ��ان��ەی بینایەكیان كوڕان لە ش��ارەزوور ،پێیوایە :س���ەردەم���ی ب��ن��ەڕەت��ی ،بە ئ��ام��اژە ب���ەوەش دەك���ات :بۆ دەوام��ی��ش نەهێڵین ،گەرچی خوێندنگایەك هەیەو لە ئێستاشدا( ،شەش) گرفتی س��ەرەك��ی��ی س��ن��ووری «رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د :چارەسەركردنی كێشەی بینای ئەوەی لە ئەستۆی ئێمەدایە، خوێندنگا لە شارەزوور بە بڕی ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی پ����ەروەردەی «خوێندنگاكەمان لە( )12پۆل خوێندنگا ،چەندینجار هەوڵی وەك بەڕێوەبەرێتی پەروەردە، ( )651ملیۆن دینار پێویستیان ش������ارەزوور ،ك��ەم��ی��ی بینای پێكدێت ،ب��ەاڵم سێ دەوام��ی مانگرتنو خۆپیشاندانیان داوە ،تەنیا دابینكردنی پێداویستی ب��ە ن���ۆژەن���ك���ردن���ەوە ه��ەی �ەو خوێندنگاو كەمیی مامۆستایە ،تێدایەو ( )1197خوێندكارمان ب��ەاڵم رێگایان پێ ن���ەدراوەو ن��او خوێندنگاكانە ،ب��ەاڵم لە دەرخستەشیان بۆ كراوە ،بەاڵم وتیشی« :ئ��ەو خوێندنگایەی هەیە ،كە ئەوەش گەورەترین ه��ەڕەش��ەی نمرەشكاندنیان نۆژەنكردنەوەو دروستكردنی بینادا گرفتمان زۆرە». لە بودجەی ئەمساڵدا پارەیان بۆ ئێمەی تێداین ،هیچ مەرجێكی گ��رف��ت��ەو ك��ات��ی ئ���ەوەم���ان لێكراوە. جگە ل��ە كەمیی بینای ل���ە س��اڵ��ی ()2010دا، خوێندنو خوێندنگای تێدا نییە ،نییە بەشێوەیەكی گشتیی تەرخان نەكراوە». لە سنووری بەڕێوەبەرێتی ( )1100خوێندكار لە ( )12وانەكان بخوێنین ،چونكە لە حكومەتی هەرێمی كوردستان خوێندنگا ،لە سنووری قەزای نیشتمانیی ش���ارەزووردا( ،س��ێ) باخچەی پەروەردەی شارەزووردا )72( ،پۆلدان ،جگە لەوەش نە دەرگاو خوێندنگایەكی سێ دەوامیدا( ،ه��ەڵ��م��ەت��ی خوێندنگا هەیە ،كە لە ( )45نە پەنجەرەو هیچی تێدا نییە ،فشاری زۆر لەسەر خوێندكار دروس��ت��ك��ردن��ی خوێندنگای ساوایان هەیە ،بەاڵم هیچیان بینای حكومییو ()10ی بینای تاقیگەمان نییەو بۆ ( )1100دروست دەبێتو پەلەپەلی زۆر ه�����اوچ�����ەرخ)ی راگ���ەی���ان���دو بینای تایبەت بە خۆیان نییە. ل��ەو ب��ارەی��ەوە مامۆستا بەرپرسانی پ���ەروەردەش داوا خوێندكار ( )4كۆمپیوتەرمان دەكرێت». ناحكومییدان. ه��اوك��ات خوێندكارانیش دهک �هن بە زووی��ی چارەسەری محەمەد ئەحمەد ،دانی بهوهدانا: ب��ەڕێ��وەب��ەری پ���ەروەردەی ه��ەی��ە ،ل��ە م���اوەی ساڵەكەدا «س��ێ باخچەی ساوایانمان ش���ارەزوور ،وتیشی(« :سێ) خوێندكاری واهەیە هەر دەستی ه���اوڕان لەگەڵ مامۆستایانو گرفتی کهمیی بینا بکرێت. ب��ەڕێ��وەب��ەری پ���ەروەردەی هەیە ،ب��ەاڵم هیچیان بینایان خ��وێ��ن��دن��گ��ام��ان ه���ەی���ە ،كە ب � ه (م���اوس)ەك���ە ن��اک�هوێ��ت ،چارەسەركردنی كێشەی بینا بە ش����ارەزوور ،رایگەیاند« :لە نییە». خانووەكانیانمان بەكرێ گرتوونو هەروەها لەبەر كەمیی جێگا ،پێویست دەزانن.
لەچەمچەماڵ ،نەبوونی توێژەری دەروونیی ،كێشە دروست دەكات
بەڕێوەبەری پەروەردە :بوونی توێژەر لە خوێندنگاكاندا؛ زۆر پێویستە
بەدواداچوونی :سەروەر سەعدوڵاڵ ................................................... مامۆستایانو شارەزایانی ب���واری پ�����ەروەردە ،نەبوونی ت����وێ����ژەری دەروون����ی����ی لە ن��اوەن��دەك��ان��ی خوێندندا ،بە كێشەیەكی گ��ەورەی پرۆسەی پ���ەروەردەو فێركردن دەزان �نو ه��اوك��ات دان��ان��ی ت��وێ��ژەر لە سەرجەم خوێندنگاكاندا ،بە پێویست دەزانن. بەپێی ئامارێك ،لە سنووری بەڕێوەبەرێتیی پ���ەروەردەی چەمچەماڵدا ،نزیكەی ()59 ت��وێ��ژەر ه���ەن ،ب���ەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا زۆربەی خوێندنگاكانی ناوچەكە ،توێژەری دەروونییان تێدا نییە ،ه���ەروەك بڕیارە، ئەمساڵ ( )14ت��وێ��ژەرو ()4
كۆمەڵناس دابمەزرێنرێن. ب��ە ب����ڕوای ش��ارەزای��ان��ی پ���ەروەردە ،بوونی توێژەر لە خ��وێ��ن��گ��ەك��انو ن��اوەن��دەك��ان��ی خ��وێ��ن��دن��دا ،زۆر گ��رن��گ��ە بۆ باشتركردنی رەوشی خوێندنو
كامڵبوونی پرۆسەی پەروەردەو ئاگاداربوون لە ژیانو بارودۆخی خوێندكارانو چارەسەركردنی كێشەكانیانو دڵنیابوون لە نەبوونی كێشەو كەموكووڕیی، چ جەستەیی بێت ،یان عەقڵی.
هاوكار رەم��ەزان ،توێژەری كۆمەاڵیەتی ،بە «رۆژنامە»ی راگەیاند« :نەبوونی توێژەری دەروونیی لە خوێندنگاكاندا، كەلێنێكی گ����ەورە دەخ��ات��ە ن��ێ��و پ���رۆس���ەی پ�����ەروەردەو فێركردنەوە ،چونكە خوێندنی ئەمڕۆ ،كەموكووڕییو كێشەی جۆراوجۆری زۆری تێدایە». ئ��ەو ت��وێ��ژەرە ،پێشیوایە: حكومەتو وەزارەتی پەروەردە، بوونی توێژەریان لە ناوەندەكانی پشتگوێخستووە، خوێندندا ب��ەت��ای��ب��ەت��ی ل���ە س���ن���ووری چەمچەماڵدا ،لەكاتێكدا وەكو ه��اوك��ار دەڵ��ێ��ت« :پێویستە توێژەری دەروونیی ،لە هەموو خوێندنگاكاندا هەبێت». ئ��اك��ۆ ح��ەم��ەخ��ەس��رەو، ب���ەڕێ���وەب���ەری پ������ەروەردەی
چەمچەماڵ ،بوونی توێژەر لە خوێندنگاكاندا ،زۆر بە پێویست دەزان��ێ��تو ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»ی روون��ک��ردهوه« :ژم��ارەی��ەك لە بەتایبەت خوێندنگاكانمان، قۆناغی بنەڕەتی ،توێژەریان تێدا نییەو ئەوانەیشی توێژەریان هەیە ،ئێمە وەك پەروەردەكەی خ��ۆم��ان ،س��وودێ��ك��ی زۆرم���ان لێبینیون ،بەاڵم وەكو پێویست نەمانتوانیوە كار بە توێژەرهكان بكەین ،چونكە ژووری تایبەتمان نەبووە بۆ توێژەرەكان». س�������ەرەڕای پێویستیی پ�����ەروەردەی چ��ەم��چ��ەم��اڵ بە ت��وێ��ژەری دەروون���ی���ی ،ب��ەاڵم ئەمساڵ ( )10توێژەری دەروونیی دانیشتووی چەمچەماڵ ،لە سنووری پ���ەروەردەی پشدەر دام��ەزراونو ئەوەش نیگەرانیی
دروستكردووە. ف��ری��اد عوسمان ،یەكێكە لەو توێژەرانەی لە پەروەردەی پشدەر ن��اوی بۆ دام��ەزران��دن هاتووەتەوە ،بە «رۆژنامە»ی راگ��ەی��ان��د« :دەب���وو ئێمە لە سنووری پەروەردەكەی خۆماندا داب��م��ەزرای��ن��ای �ەو خزمەتمان ب��ك��ردای��ە ،ن��ەك بماننێرن بۆ ق��ەاڵدزێ ،كە ئەوەیش كارێكی خراپەو رەخنەیەكی زۆریشمان ل��ە پ�����ەروەردەی چەمچەماڵ هەیە». ب������ەاڵم ،ب���ەڕێ���وەب���ەری پ�������ەروەردەی چ��ەم��چ��ەم��اڵ، ب��اس ل���ەوە دەك����ات :بەهۆی پێویستیی زۆریان بە مامۆستای بابەتەكانی ت��ر ،ن��اچ��ارب��وون داوای دامەزراندنی رێژەیەكی ك��ەم ل��ە دەرچ���ووان���ی بەشی
دەروون��زان��ی��یو كۆمەڵناسیی ب���ك���ەن ،ئ��ەم��ە ل��ەك��ات��ێ��ک��دا خوێندكاران، مامۆستایانو بەپێویستی دەزانن ،لە سەرجەم خوێندنگاكاندا توێژەر هەبێت. شوان مەدحەت ،مامۆستای ئامادەیی لە چەمچەماڵ ،بە پێویستی دەزان��ێ��ت :توێژهری دەروون���ی���یو ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی لە هەموو خوێندنگاكاندا دابنرێن. ه��ەروەك ،هێمن محەمەد، خوێندكاری (ن��ۆ)ی بنەڕەتی، ب��وون��ی ت��وێ��ژەری دەروون��ی �یو كۆمەاڵیەتی بە پێوست دەزانێت ب��ۆ س��ەرج��ەم خوێندنگاكانو وتیشی« :هەر ئەوان دەتوانن زۆرب����ەی كێشە دەروون��ی��یو كۆمەاڵیەتییەكانی خوێندكاران ب���زان���نو چ��ارەس��ەری��ش��ی بۆ بدۆزنەوە».
nawxo.rozhnama@yahoo.com
www.rozhnama.net
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
بهڕێوهبهری ناحیهی بازیان :ل ه ()2009دا عیماد ئهحمهد بهڵێنی قیرتاوکردنی شهقامهکانی پێداین،بهاڵم تا ئێستا جێبهجێ نهکراوه.
نیو سەدەیە؛ ناحیەیەك تاپۆی نییە
بەڕێوەبەری ناحیەی چوارقوڕنه :دوو لەسەر سێی زەوییەكانمان كێشەیان تێدایە راپۆرتی :دانا عوسمان
.....................................
دوو لەسەر سێی زەوییەكانی ناحیەی چوارقوڕنە تاپۆنەكراونو بەڕێوەبەری ناحیەكەش دەڵێت: چارەسەركردنی كاروبارەكانی ئەو كێشەیە ت��ەواو ب��وونو تەنیا بڕیارێكی ماوە بۆ تاپۆكردن. ناحیەی چوارقوڕنەی سەر بە قەزای رانیەی پارێزگای سلێمانی، ل��ە س��ااڵن��ی پ��ەن��ج��ای س���ەدەی رابردوو ،كراوەتە ناحیەو زیاتر لە ( )50هەزار كەسی تێدا دەژی، بەاڵم تائێستاش بەشێكی زۆری زەوییەكانیان تاپۆ نەكراون. خالید رەسوڵ ( 32ساڵ) ،كە دانیشتووی ناحیەی چوارقورنەیەو، ( )400مەتر زەوی��ی لە سااڵنی پەنجاكانی س��ەدەی راب��ردووەوە ه��ەی��ەو ت��اپ��ۆن��ەك��راوە ،وت��ی: «كەمتەرخەمیی شارەوانییە كە تائێستا هەنگاوێكی كرداریمان ن��ەب��ی��ن��ی��وە؛ ب���ۆ ت��اپ��ۆك��ردن��ی زەوی��ی��ەك��ان��م��ان ،گ��ەر الیەنی پەیوەندیدار هەوڵی جدیی بدایە، بۆمان تاپۆ دەكرا». خالید ،ئ��ام��اژەی بەوەشدا: ت��ائ��ێ��س��ت��ا چ��ەن��دی��ن س���ەرۆك
شارەوانییو بەڕێوهبەری ناحیەیان لە چوارقوڕنە ئاڵوگۆڕ كردووە، ب��ەاڵم ئ��ەو كێشەیە وەك خۆی م����اوەت����ەوەو وت����ی« :ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی زەوی��ی��ەك��ان��م��ان تاپۆی نییە ،ناتوانین سوودمەندبین لە پێشینەی خانووبەرە». عومەر عەلی33( ،س���اڵ)، دان���ی���ش���ت���ووی���ەك���ی دی���ک���هی چوارقوڕنەیەو ئەویش خاوەنی ()300مەتر زەوییە ،كە تائێستا ت��اپ��ۆن��ەك��راوە ،ئ���ەو دەڵ��ێ��ت: «چەندینجار بەڵێنمان پێدراوە بۆ تاپۆكردنی زەوییەكانمان، بەاڵم تائێستا هیچمان نەبینیو لەكۆتایی ساڵی ()2007دا ،وەكو مژدەیەك دایان بە خەڵكیی ،كەوا نەخشەی بنەڕەتیی چوارقوڕنەیان تەواوكردووەو هیچ شتێكی نەماوەو ئامادەیە بۆ ت��اپ��ۆك��ردن ،بەاڵم چوارساڵ تێپەڕی بەسەر ئەو بڕیارەداو هیچ نەكرا». ناحیەی چوارقوڕنە ،لە دوو ب��ەش پێكدێت؛ ك��ە بەشێكی چ��وارق��وڕن��ەی كۆنەو بەشەكەی دی��ک��هی ئ���ۆردووگ���ای���ە ،بەشی دووەم��ی كە ئۆردۆگایە ،كێشەی نییەو لەسەر نەخشەیە ،بەاڵم بەشە كۆنەكەی كێشەی دیزاینی
ناحیهی سهروچاوه تاپۆكردنی ئەو زەوییانە بداتو وت����ی« :ل���ە س��اڵ��ی ()2007 لەگەڵ بەرپرسانی شارەوانیی چوارقوڕنەدا كۆبووینەوەو وتیان هەنگاو بۆ تاپۆكردنی ئەو زەوییانە نراوە ،بەاڵم ل ه دواتردا دەركەوت هیچ هەنگاوێك نەنراوە». ل��ێ��پ��رس��راوی ك��ۆم��ەڵ��ەی گ��ەش��ەپ��ێ��دان��ی چ��وارق��وڕن��ە، ئاشكرایكرد :دوا هەوڵیان بریتی
ه��ەی��ەو ل��ەس��ەر نەخشە نییەو زەوییەكانیان تاپۆ نەكراوە. عوسمان مستەفا ،لێپرسراوی ك���ۆم���ەڵ���ەی گ��ەش��ەپ��ێ��دان��ی چ��وارق��وڕن��ە ،ك��ە گرووپێكی مەدەنییە ،ئاشكرایكرد :لە ساڵی ()2006ەوە چــــــەند جارێك بەكۆبوونەوەو بەنووسراو ،داوایان ل��ە سەرۆكایەتیی شارەوانیی چوارقوڕنە ك���ردووە ،ه��ەوڵ بۆ
لەسەر بودجەی ئەمریكا؛ دروستكراوە
قەسابەكانی قەاڵدز ێ چاوەڕوانی بینا تازەكەیانن
راپۆرتی :ئومێد خدر
....................................
ق��ەس��اب��ەك��ان��ی ق���ەاڵدزێ، نیگەرانن لە ت��ەواو نەبوونی پ��������ڕۆژەی ب���ی���ن���ای ن��وێ��ی قهسابخانهكەیانو قایمقامیش دەڵێت« :چاوەڕوانین ،ئامێری بۆ دابین بكرێت». لەساڵی ()2009وەو لەسەر ب��ودج��ەی یەكەی ئەندازیاری هێزەكانی ئەمریكا لەعێراق، قەسابخانەیەكی «مۆدێرن» لە ش��اری ق��ەاڵدزێ دروستكراوە، بەاڵم تائێستا نەكراوەتەوە ،ئەمە س��ەرەڕای ئەوەی قەسابەكانی ئەو قەزایە ،پێویستیی زۆریان بە قەسابخانەیەكی نوێیەو ئەو شوێنەی ك��اری تێدا دەك��ەن، وهک ق�هس��اب�هک��ان ئ��ام��اژهی پ��ێ��دهدهن :بینایەكی «زۆر كۆن»ی هەیەو مەرجەكانی
تەندروستی تێدا نییە. ع���ەب���دوڵ�ڵ�ا م��ح��ەم��ەد، (35س��������اڵ) ،ی��ەك��ێ��ك��ە لە قەسابەكانی قەاڵدزێ ،ئاماژەی بەوەدا :ئەو شوێنەی ئێستا كاری تێدا دەكەن« ،پیسو پۆخڵە»و مەرجەكانی تەندروستی تێدا نییەو تائێستا حكومەت ئاوی بۆ دابین نەكردوونو خۆیان ئاو دەكڕن. عەبدوڵاڵ ،وتی« :داوای لە حكومەت کرد بینا تازەكەیان بۆ بكاتەوە». خ��در رەشید43( ،س��اڵ)، قەسابێكی دیکهی قەاڵدزێیە، دەڵێت :قەسابخانەكەمان ،زۆر كۆنەو دەرگاو پەنجەرەی تێدا نییە ،ئەگەر ناچاریی نەبێت، ئەو شوێنەی ئێستا كاری تێدا دەكەین ،بەكەڵكی قەسابخانە نایەتو بەردەوامیش داوام��ان ك��ردووە ،بمانگوازنەوە بۆ بینا ت��ازەك��ە ،بەاڵم
ح��ك��وم��ەت دەڵ���ێ���ت ،ج���ادەو ك��ارەب��ای م���اوەو ه��ەر رۆژەو قسەیەك دەكەن». ع��ەزی��ز خ��در40( ،س���اڵ)، دانیشتووی ق��ەاڵدزێ ،دهڵێت: ئ��ەگ��ەر ه��اواڵت��ی��ی��ان ب��زان��ن، ق��ەس��اب��خ��ان��ەی س��ەرب��ڕی��ن��ی ئاژەڵەكان ،چ بینایەكی هەیە، هەرگیز گۆشت ناكڕن. عەزیز ،وت��ی« :تائێستا ق����ەاڵدزێ ،قەسابخانەیەكی پێویستی لێ نییە كە مەرجەكانی پاكوخاوێنی تێدابێت ،ئەمەش ك��ێ��ش��ەی��ەك��ی گ���ەورەی���ە بۆ هاواڵتییانو گۆشتفرۆشەكان». هاوكات ،د .خدر ،پزیشكی ڤ��ێ��ت��ێ��رن��ەریو ل��ێ��پ��رس��راوی ق���ەاڵدزێ، قەسابخانەكانی جەختی لەسەر ئ��ەوەك��ردەوە، ئەو قەسابخانەیەی ئێستا ئیشی تێدا دەكەن ،كۆنەو كەموكووڕیی ه��������ەی��������ەو
پ��اك��وخ��اوێ��ن ن��ی��ی �ەو وت���ی: «ئومێدەوارم حكومەت ،هەرچی زووە ،ئەو قەسابخانەیەمان بۆ بكاتەوە». ل��ەب��ەرام��ب��ەردا ،حەسەن ع��ەب��دوڵ�ڵا ،قایمقامی ق��ەزای پ��ش��دهر ،وێ���ڕای ئ��ام��اژەدان ب�����ەوەی ئ����ەو ق��ەس��اب��خ��ان��ە نوێیە ،پ��ارەی��ەك��ی زۆری بۆ تەرخانكراوە ،بە «رۆژنامە»ی راگەیاند« :ئەم قەسابخانەیە، گەورەیەو پێویستی بەكارمەندو كادیری باش هەیە ،كە پێویستە ب��ۆی داب��ی��ن بكەینو دەبێت حكومەت بیبات بەڕێوە ،یان بیدەینە كۆمپانیاو كۆمپانیاش لێمان وەرن��اگ��رێ��ت ،چونكە ژمارەیەكی ك��ەم مااڵتی تێدا سەردەبڕدرێت».
بووە لەوەی لە ساڵی ()2007دا سەردانی پەرلەمانی كوردستانیان كردووەو یاداشتێكی ( )7خاڵییان لەسەر ئەو كێشەیە ئاڕاستەی پەرلەمان ك���ردووە ،ب��ەاڵم ئەو ێ س���وود ب��وو. ه��ەوڵ��ەش��ی��ان ب � هەروەها وتی« :چەند جارێكی تر لەگەڵ بەرپرساندا كۆبووینەوەو ێ راگەیاندن ،بەاڵم ئەوەمان پ كۆمەڵێك ب �هڵ��ێ �نو پەیمانی
فۆتۆ :رۆژنامه
بریقەدارییان پێداینو هیچی تر». ئەمە لەكاتێكدایە؛ بەرپرسانی حكومەت ئاماژەیان ب��ەوەداوە، ه��ەوڵ��دهدەن ئ��ەو كێشەیە بە بڕیاری ()241ی تەملیككردنی تەجاوز چارەسەر بكەن ،بەاڵم عوسمان مستەفا وت��ی« :ئێمە وەك كۆمەڵەی گەشەپێدان ،رازی نەبووین بەو بڕیارە زەوییەكانمان ب��ۆ تاپۆ بكرێت ،چونكە بە
سوودمەند بۆ هاواڵتییان هەژمار دەكرێت». ل��ەب��ەرام��ب��ەردا؛ عەبدوڵاڵ ئیبراهیم ،بەڕێوەبەری ناحیەی چ��وارق��وڕن��ە ،وێ��ڕای ئ��ام��اژەدان ێ بەشی ناحیەكەیاندا، بەوەی لە س دوو بەشی زەوییەكان كێشەیان هەیەو تاپۆنەكراونو كێشەیان لە راییكردنی كاروبارەكاندا بۆ دروستكردوون ،بە «رۆژنامە»ی راگ��ەی��ان��د« :پ��ێ��وی��س��ت��ە ئ��ەو خ��ان��ووان��ەی ه��ەن دابەزێنرێنە سەر نەخشەی وردەكارییو هەر خانوویەك صورەت قەیدی خۆی هەبێت ،بۆ ئەمەش بەشێكی زۆری ئیشەكان ك��راوە ،لەگەڵ ئەمەشدا پێویستی بە بڕیارێك هەیە بۆ تاپۆكردن». ب���ەڕێ���وەب���ەری ن��اح��ی��ەی ئاشكرایكرد: چ���وارق���وڕن���ە، حكومەتی هەرێم بڕیاری ژمارە ()4812ی لە ( )2011/5/8دا دەركـــــــــردووە ،بەمەبەستی یەكالییكردنەوەی كەالوەی كۆنو ئەو زەوییانەی كە لەناو ئاوەدانیدا ماونو تاپۆنەكراون ،وتی« :ئێمە داوام����ان ك���ردووە ئ��ەو ب��ڕی��ارە هەموار بكرێت ،بۆئەوەی بتوانین چوارقوڕن ه تاپۆ بكەین».
بازیان؛ 15ملیاری دهوێو ملیارێکی بۆ دابین دهکرێت بەدواداچوونی: سەروەر سەعدوڵاڵ
.....................................
هەرێم مەجید25( ،س��اڵ)، دانیشتووی ناحیەی ب��ازی��ان، ن��ی��گ��ەران��ە ل���ەوەی حكومەتی ه��ەرێ��م ،تائێستا نەیتوانیوە خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی پێویستیان پێشكەش بكاتو دەڵێت« :ئەو پڕۆژانەی حكومەت لە بازیاندا ئەنجامیان دەدات ،ب��ۆ چەند ساڵێك دروستدەكرێن ،چونكە هیچ لێپرسینەوەیەكی لە خاوەن پڕۆژەكان نییە». ناحیەی ب��ازی��ان ،كە سەر ب��ە پ��ارێ��زگ��ای سلێمانییە، نزیكەی ( )50ه���ەزار كەسی ت��ێ��دا دەژی ،س���ن���ووری ئ��ەو ن��اح��ی��ەی��ە ،ش��ارۆچ��ك��ەك��ان��ی ئەڵاڵییو بازیانو بەردەقارەمانو تەیناڵو گۆپاڵەو ( )58گوند دەگ��رێ��ت��ەوە ،ب��ەاڵم لە زۆرب��ەی خزمەتگوزارییە سەرەتاییەكان بێبەشەو هاواڵتییان ،حكومەت ب��ە كەمتەرخەم ن��اودەب��ەن لە ب��ەرام��ب��ەر پشتگوێخستنیان لە م��اوەی راب����ردوودا .خەڵكی بازیان ،چەندینجار داواكارییان بۆ حكومەت بەرزكردووەتەوەو بۆ ئەو مەبەستەیش دەستەیەكیان بەناوی «دەستەی بەدواداچوونو داكۆكیكردن لە مافەكانی خەڵكی بازیان» پێكهێناوەو سەرەكیترین داواك���اری���ی ئ��ەو دەس��ت��ەی��ەش (ق��ی��رت��اوك��ردن��ی ج���ادەك���انو ت��اپ��ۆك��ردن��ی زەوی��ی��ەك��ان��ی��انو دروستكردنی باخچەو فشارخستنە س��ەر ك��ارگ��ەو كۆمپانیاكانی وەبەرهێنانی ناوچەكە بوو بۆ پاراستنی ژینگەی بازیان). كاروان رەسوڵ28( ،ساڵ)، ئەندامی دەستەی «بەدواداچوونو داك��ۆك��ی��ك��ردن ل��ە مافەكانی
بازیان» ،ئاماژە بەوە دەدات: هەرچەندە «زۆرت��ری��ن» رێژەی دانیشتووان لە ناحیەكەیاندا ه��ەی��ە ،ب���ەاڵم كەمیی بودجە وایكردووە ،بە ناحیە بمێنێتەوەو وتیشی« :هەریەكە لە سەرۆكی حكومەتو پارێزگاری سلێمانی، بڕیاریاندا بۆ چارەسەركردنی كێشەكانمان ،سەردانی ناحیەكە بكەن ،بەاڵم تائێستا سەردانیان نەكردووین». ل��ە ب��ودج��ەی ئ��ەم��س��اڵ��دا، ن��اح��ی��ەی ب�����ازی�����ان)972(، ملیۆنی بۆ تەرخان ك��راوە ،لە بوجەی پەرەپێدانی پارێزگای سلێمانیش )750( ،ملیۆنی تری بۆ تەرخانكراوە ،بەاڵم بە وتەی بەرپرسێكی ئیداریی ناحیەكە، پێویستیان ب��ە ( )15ملیار دینارە. ع��وم��ەر ئ��اڵ��ی ،س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��ی ناحیەی ب��ازی��ان، ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د: «ه��اواڵت��ی��ی��ان ،م��اف��ی خۆیانە داوای چاكسازییو خزمەتگوزاریی دەكەن ،پێداویستیو كێشەكانی ن��اح��ی��ەك��ەم��ان ،ب��ە ن��ووس��راو گەیاندووەتە وەزارەتی شارەوانیو مەكتەبی سیاسیی (یەكێتی)، ئیتر تا چەندێك بودجەمان بۆ سەرف دەكرێت یان نا ،من لێی بەرپرسیارنیم». ئ���ەو ،وت���ی« :ئ��ەم��س��اڵ، ملیارێك دینار بۆ بازیان دانراوە، رێژەیەكەی كەمەو پێویستمان بە ( )15ملیار دینارە». یەكێكی دیکه لە كێشەكانی بازیان ،تاپۆكردنی ئەو زەوییە نیشتەجێیانەن ،كە ئێستا تاپۆ نەكراونو لەوبارەیشەوە ئەحمەد فایەق ،بەڕێوەبەری «دەستەی بەدواداچوون لە مافەكانی خەڵكی بازیان» ئاشكرایكرد :زۆركەس ن��ات��وان��ێ��ت س��ووم��ەن��دب��ێ��ت لە
وەرگرتنی پێشینەی خانووبەرە، بەهۆی بڕیارەكانی وەزارەت���ی داراییەوە. ئ���ەو ،وت���ی« :كۆمەڵێك رێنماییان دەركردووە ،بێبنەمان، بۆ نموونە زەوییەكی ()150 مەتریی كە بە ن��اوی خۆتەوە نەبێت ،پێشینەی خانووبەرە ناتگرێتەوە ،ی��ان زەوییەكی ( )500مەتریی ئەگەر بە ناوی ی��ەك ك��ەس��ەوە ب��ێ��ت ،ئەویش بەهەمان شێوەی لەو پێشینهیە بێبەش دەكرێت». ئەحمەد ف��ای��ەق ،ئاماژەی ب��ەوەی��ش دا :ب��ەگ��ۆی��رەی ئەو ب��ەدواداچ��وون��ان��ەی كردوویانە، ب��ۆی��ان دەرك���ەوت���ووە ل���ەڕووی خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی��ەوە ،ب��ازی��ان ی��ەك��ێ��ك��ە ل���ە ن��اح��ی��ە ه���ەرە «دواك��ەوت��ووەك��ان»ی هەرێمی ك��وردس��ت��انو وت��ی« :ب��ازی��ان، هیچ روویەكی ئاوەدانیی پێوە دیارنییە ،دەتوانم بڵیم جیاوازیی لەگەڵ سەردەمی بەعسدا نییە». هاوكات ،ئامانج محەمەد، ب��ەڕێ��وەب��ەری ناحیەی بازیان، ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د: پ���ڕۆژەك���ان���ی «()%50ی ن����او ب���ازی���ان ت����ەواوب����وون، ئ��ەوەی��ش��ی ك��ە دەمێنێتەوە، شارۆچكەی (تەیناڵ ،گۆپاڵە، ب��ەردەق��ارەم��ان)ەو ت��اڕادەی��ەك پڕۆژەخزمەتگوزارییەكانی وەك (ئ���او ،ك��ارەب��ا ،قیرتاوكردن) تەواوبوون». ب���ەڕێ���وەب���ەری ناحیەكە، ب�������اس ل��������ەوە دەك��������ات: «ل������ە()2009/7/25دا ،عیماد ئ��ەح��م��ەد ،ج��ێ��گ��ری س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی وەزی��ران ،سەردانی بازیانی كردو بەڵێنی قیرتاوكردنی شهقامهکانی پێداین ،كەچی تائێستایش نەچووەتە ب��واری جێبەجێكردنەوە».
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
nawxo.rozhnama@yahoo.com
وەزیری ناوخۆو وەزیری رۆشنبیریی؛ بانگێشتی پەرلەمان دەكرێن
رۆژن��ام��ە )24( :ئەندامی پەرلەمانی كوردستان ،واژۆی یاداشتێك دەك��ەنو ئاراستەی س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان��ی دەك������ەن ،بۆ بانگێشتكردنی هەردوو وەزیرانی
پەرلەمان؛ ( )11رۆژی دیكە دهخات ه سهر پشووی هاوینه
راپۆرتی :سەروەر سەعدوڵاڵ
........................................................
ل��ەگ��ەڵ ئ����ەوەی پ��ش��ووی هاوینەی پەرلەمانی كوردستان، لە ( )2011/9/1كۆتایی هاتووە، ب��ەاڵم سهرۆکایهتی پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان )11( ،رۆژی تر دەستپێكردنەوەی دانیشتنەكانی دواخ��س��ت ،لەكاتێكدا چەندین ب���واری گرنگی وەك داواك���اری گشتیی پێویستی بە پەسەندكردنی یاساكەی هەیە. گ����ۆران ئ�����ازاد ،ئ��ەن��دام��ی پەرلەمانی كوردستان لەسەر فراكسیۆنی كوردستانیی ،بە «رۆژنامە»ی راگەیاند« :پشووی پ��ەرل��ەم��ان ،خ��ۆئ��ام��ادەك��ردن��ی ئ���ەن���دام پ��ەرل��ەم��ان��ەك��ان��ە بۆ دەستپێكردنەوەی خولێكی نوێ، تا پڕۆژەیاساكان بخرێنە بواری جێبەجێكردنەوە». ئ���ەو ئ��ەن��دام پ��ەرل��ەم��ان��ە، دەڵێت« :بە پێویستی دەزانم، پەرلەمان پشووی هەبێت ،چونكە ناكرێت پەرلەمان بە بەردەوامیی لە كۆبوونەوەدابێت». پشووی هاوینەی پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان ،لە ()2011/7/1 دەستیپێكردو لە ()2011/9/1 ك���ۆت���ای���ی پ���ێ���ه���ات ،ب����ەاڵم دانیشتنەكانی پ��ەرل��ەم��ان ،تا دوێن ێ ( )2011/9/12دانیشتنی كردنەوەی خولی گرێدانی یەكەم، ساڵی سێیەم لە خولی هەڵبژاردنی سێیەمی پەرلەمانی كوردستان- عێراق دەستی پێ نەكردووە. الی خ���ۆش���ی���ەوە ،ت��اری��ق جەوهەر سارمەمی ،راوێژكاری
راگەیاندنی سەرۆكی پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان ،ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»، ه��ۆك��اری دەستپێنەكردنەوەی ك���ۆب���وون���ەوەك���ان���ی ب���ۆ ئ���ەوە گ��ەڕان��دەوە« :كۆتایی پشووی پ��ەرل��ەم��ان ،كەوتە ن��او چەژنی رەمەزانەوە». گ�����ۆران ئ�����ازاد ،جەختی ل����ەوەك����ردەوە« :لەئێستادا، پ��ڕۆژەی��اس��ای گ��رن��گ ه��ەن كە پێویستە پ��ەرل��ەم��ان قسەیان لەسەربكات ،وەك :پڕۆژەیاسای داواك��اری گشتییو پڕۆژەیاسای خاوەن پێداویستییە تایبەتییەكانو چەند پڕۆژەیەكی تر». الی خ�����ۆش�����ی�����ەوە، فراكسیۆنی پەرلەمانتارێكی گ����ۆڕان ،ئ��ام��اژە ب��ەوەدەك��ات: «راستە ،پەرلەمان پشوویەكی باشی هەیە ،ب��ەاڵم ئەگەر لەم ك��ات��ەی هەرێمی كوردستاندا شتێكی گرنگ هاتە پێشەوە، ئەوا بەئاسایی دەزان��م ،پشووی پەرلەمان كەم بكرێتەوە». ئ��ەو ئەندام پەرلەمانە ،بە پێویستیشی دەزان��ێ��ت ،لەگەڵ دەستپێكردنەوەی دانیشتنەكانی پەرلەمان «دارای��ی حیزبەكانو بەهەدەردانی سامانی گشتییو ب��ەك��اره��ێ��ن��ان��ی��ان ل���ەالی���ەن دەس���ەاڵت���ەوە ،ل��ە پەرلەماندا گفتوگۆیان لەسەر بكرێت». چ��اودێ��ران��ی سیاسی ،ئەم دواك��ەوت��ن��ەی دانیشتنەكانی پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان ،بە «خەمساردیی» پەرلەمان دەزانن ل��ە ب��ەرام��ب��ەر ئ��ەو یاسایانەی تائێستا لە پەرلەمان وەك پڕۆژە ماونەتەوەو پەسەند نەكراون.
ناوخۆو رۆشنبیریی. ل��ە ی��اداش��ت��ی ئ��ەو ()24 پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارەدا ،ك���ە لە ف��راك��س��ی��ۆن��ە ج��ی��اوازەك��ان��ی پەرلەمان پێكهاتوون ،باس لە هەردوو رووداوی دەستگیركردنی
(ئەحمەد میرە) ،سەرنووسەر ی گۆڤاری «لڤین»و پەالماردانی (ئاسۆس هەردی) ،بەڕێوەبەری ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ئ���اوێ���ن���ە»و برینداركردنی كراوە. ل���ە ب��ەش��ێ��ك��ی دی��ك��ەی
ی���اداش���ت���ەك���ەدا ،ه���ات���ووە: «روودان �ی ئەو توندوتیژییانە، ل��ە ك��ات��ێ��ك��دان هێشتا چەند رۆژێك بەسەر چوار بڕیارەكەی سەرۆكی هەرێمدا تێپەڕیووە، ب��ەاڵم وادی���ارە ئاراستەیەكی
تاوانكاریی دەس��ەاڵت��دار ،كە خ���ۆی ل��ە س�����ەرووی ه��ەم��وو دەسەاڵتە یاساییەكانی هەرێمی ك��وردس��ت��ان��ەوە دەب��ن��ێ��ت ،بە ئەجێندایەكی دی���ارك���راوەوه ئەولەویەتی كاری خۆی داناوە».
«حكومەت لەبەرامبەر داخستنی بنكە سەربازییەكانی توركیا دهستهوهستانه» راپۆرتی :نیاز نایف
...........................................................
ح���ك���وم���ەت���ی ه���ەرێ���م���ی كوردستان ،بڕیارێكی پەرلەمان بۆ داخستنی ئۆفیسە هەواڵگرییو سەربازییەكانی واڵتانی دراوسێ ل��ەن��او ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا، پشتگوێ دەخات. پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان، ل��ە دانیشتنی ژمـــــــــارە (پ��ێ��ن��ج)ی ن��ائ��اس��ای��ی خ��ۆی��دا، ل��ە رۆژی ( ،)2011/8/25كە تایبەت ب��وو ب��ە گفتوگۆكردن لەسەر بۆردومانكردنی ناوچە س��ن��ووری��ی��ەك��ان��ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ،ل��ەالی��ەن ف��ڕۆك��ە جەنگییەكانی توركیاوە ،تێیدا داوای ك��ردب��وو هەرچی بنكەی سەربازییو هەواڵگریی لەسەر خاكی هەرێمی كوردستان هەیە،
نەمێننو بگەڕێنەوە ناو خاكی خۆیان. كاروان ساڵح ،ئەندامی لیژنەی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستان، ئاماژە بەوە دەكات :پەرلەمان پاش ب��ەدواداچ��وونو بەستنی چەندین كۆبوونەوەی نائاسایی ،كۆمەڵێك راسپاردەو بڕیاری دەرك��ردووەو حكومەتیان پابەند ك��ردووە بە جێبەجێكردنیان ،بەاڵم بە وتەی ئەو «ئەو كابینەیەی ئێستا لەبەر ئەوەی ئیرادەی نییە لەبەرامبەر سەركردایەتیی سیاسیی هەردوو حیزبی دەس��ەاڵت��داردا ،ناتوانێت بڕیارەكان جێبەجێ بكات». ئ������ەو پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارە ئاشكراشیكرد« :ل��ە ئێستادا، هێزێكی داگیركەر لەسەر خاكی هەرێمی كوردستان بوونی هەیە، بەجۆرێك (ش��ەش) سەربازگەی توركیا لە ناوچەكانی بادینان
ب��وون��ی��ان ه���ەی���ەو س���ەرب���ازە ئێرانییەكانیش ب��ە ئاشكرا سەرقاڵی دروستكردنی رێگاو مۆڵگەی سەربازیین لەناو هەرێمی كوردستاندا». ك�����اروان س��اڵ��ح ،جەختی لەوەش ك��ردەوە :كردنەوەی ئەو بنكانە ،بەبێ هیچ مۆڵەتێكی رەسمیی بووە .هەروەك نەبوونی ئیرادەیەك لەالیەن هەردوو الیەنی دەسەاڵتدارەوە ،بهرامبهر بڕیاری داخستنی ئۆفیسە سەربازییو ه��ەواڵ��گ��ری��ی��ەك��ان��ی ،ب��ۆ ئ��ەوە گەڕاندەوە كە لە میانەی ملمالنێو شەڕی ناوخۆی خۆیاندا ،پەنایان بۆ توركیاو ئێران بردووە. ماوەی چەند ساڵێكە ،توركیا چەند ئۆفیسێكی هەواڵگریی لە سلێمانیو هەولێردا هەیە ،كاری ئ��ەم ئۆفیسانە ك��ۆك��ردن��ەوەی زان��ی��اری��ی هەواڵگرییە لەسەر
جموجۆڵی پ��ەك��ەك��ەو پ��ژاك، ه���ەروەه���ا ل���ەو ئ��ۆف��ی��س��ان��ەوە چ��اودێ��ری��ی پەیوەندییەكانی ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��مو واڵت��ان��ی ناوچەكە دەكرێت. ئ���ەن���دام���ەك���ەی ل��ی��ژن��ەی ن��اوخ��ۆی پ��ەرل��ەم��ان ،وتیشی: «ل��ە ئ��ێ��س��ت��ادا ،ئ��ی��رادەی��ەك��ی نەتەوەیی -نیشتمانیی نییە، بۆ پاراستنی سەروەریی خاكی هەرێمی ك��وردس��ت��ان ،چونكە پەیوەندییەكانی هەرێم لەگەڵ دەرەوەدا ،پەیوەندیی حیزبیینو ب��ە ئیرادەیەكی حیزبیی كار دەكەن». ج����گ����ە ل�����ە ئ��ۆف��ی��س��ە ه��ەواڵ��گ��ری��ی��ەك��ان��ی ،ت��ورك��ی��ا لەسەردەمی ش��ەڕی ن��اوخ��ۆدا، چهند بنكەیهکی سەربازیی لە ناوچەكانی :شیالدزێ ،بامەرنێ، كانی ماسیو چەند ناوچەیەكی
ت��ری هەرێم دان���اوەو تا ئێستا ئەو بنكانە لە خاكی هەرێمدا هێڵراونەتەوە. ف��ەری��ق س�����ەروەر ق���ادر، پسپۆڕی سەربازیی ،هەرچەندە لەگەڵ بوونی بنكەی سەربازییو دەزگای هەواڵگرییدا نییە لەناو خاكی هەرێمی كوردستاندا ،بەاڵم جەختیشی لەوە كردەوە :توركیا كۆمەڵێك ب��ەرژەوەن��دی��ی هەیە لەگەڵ هەرێمی كوردستاندا .بۆیە، بە وتەی ئەو پسپۆڕە سەربازییە «دەبێت ئ��ەو بەرژەوەندییانە پشتگوێ نەخەین». فەریق س���ەروەر ،وتیشی: «پارتی كرێكارانی كوردستان (پ���ەك���ەك���ە) ،دەم��ێ��ك��ە لە تێكۆشاندایە ،ب��ەاڵم پێویستە ئەوانیش لە ئێستادا بەرژەوەندیی خ��اك��ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان بپارێزن».
نەتەوە یەكگرتووەكان؛ داوای بەیاساییكردنی مافی مرۆڤ دەكات راپۆرتی :ئەكرەم تۆفیق
........................................................
ل��ی��ژن��ەی ب���ەدواداچ���وون���ی راس��پ��اردەك��ان��ی ئەنجومەنی م����اف����ەك����ان����ی م��������رۆڤ ل��ە ن��ەت��ەوە ی��ەك��گ��رت��ووەك��ان ،لە كۆبوونەوەیەكدا كە رۆژی ()8/24 لەگەڵ لیژنەی یاسایی پەرلەمانی ك���وردس���ت���ان ب���ەڕێ���وەچ���ووە، پێشنیازی دەرك���ردن���ی چەند یاسایەك دەك��ات ،كە تایبەتن بە سەروەریی یاساو بەندیخانەو سزاكانو ئازادییەكانو گرووپە فەرامۆشکراوەكان. ش����������ان����������دەك����������ەی ن��ەت��ەوەی��ەك��گ��رت��ووەك��ان ،لە كۆبوونەوەكەدا ،سەرجەم خاڵو بڕگەكانی راپ��ۆرت��ی (لیژنەی ب��ەدواداچ��وون��ی راسپاردەكانی ئەنجومەنی مافەكانی مرۆڤ)یان بۆ پەرلەمانتاران خستووەتەڕوو، ك���ە ك����ۆی گ��ش��ت��ی��ی ()176 راس��پ��اردەی��ەو ع��ێ��راق ()135 راس��پ��اردەی پ��ەس�هن��دك��ردووەو ( )14راسپاردەش لەگفتوگۆدایەو ( )27راسپاردەش رەتكراونەوەو
یهکێک ل ه دروشمهکانی خۆپیشاندهرانی سلێمانی ،دژ ب ه پێشێلکردنی بەشێوەیەكی گشتیی ،راسپاردە پ���ەس���هن���دك���راوەك���ان ،چ��ەن��د ت��ەوەرێ��ك لەخۆدەگرن لەوانە: س��ەروەری��ی یاسا ،بەندیخانە،
سزاكان ،مافەكانی ئافرەتانو مندااڵنو ئازادییەكانو ئازادیی رۆژن���ام���ەگ���ەری���یو گ���رووپ���ە فەرامۆشکراوەكان ،لەچوارچێوەی
شێروان ناسیح حەیدەری، س��ەرۆك��ی لیژنەی یاسایی لە پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان ،بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند« :ئەو بەرنامەیەی دان��راوە ،ماوەیەكی زۆری دەوێ��تو پالنێكی دوورو درێ����ژی دەوێ�����ت ،رەن��گ��ە بە خولێكی پەرلەمان ،نەتوانرێت جێبەجێبكرێتو هەندێك لەو ی��اس��ای��ان��ەی ل��ەن��او پ�لان��ەك��ەدا هەن ،لە زمنی بەرنامەی كاری پەرلەماندان ،بەاڵم هەندێكیان لە چوارچێوهی بەرنامەی كاری پەرلەماندا نیین». سەرۆكی لیژنەی یاسایی، ئاماژە بەوەش دەكات :پالنەكە، بەگشتی پالنێكی زۆر باشەو شاندەكەش هاوكاریی خۆیان نیشانداوە بۆ هاوكاریكردنمان لە جێبەجێكردنی پالنەكەداو وت��ی��ش��ی« :داوام���ان���ك���ردووە، مافی مرۆڤ ئهرشیف (رۆژنامه) ك��ۆب��وون��ەوە لەگەڵ لیژنەكانی تریشدا بكرێت ،بەتایبەت لیژنەی ت��ەوەرەك��ان��ی��ش��دا ،پێشنیازی مافی م��رۆڤ ،كە پەیوەندیدارە دەرك��ردنو هەمواركردنی چهند ب��ەو م��ەس��ەل��ەی��ەوە ،ب��ۆ ئ��ەوەی ی��اس��ای �هک خ��راون��ەت��ە ب���ەردەم بتوانرێت لەناو پەرلەماندا قسەی لەسەر بكرێت». پەرلەمانی كوردستان.
لیژنەی پێشمەرگە؛ نەیتوانیوە یاسای راژەی پێشمەرگە جێبەجێ بكات راپۆرتی :پهرلهمانو خهڵك
.....................................
ئەندامێكی لیژنەی كاروباری پ��ێ��ش��م��هرگ��هو ش���هه���ی���دانو قوربانییانی جینۆساید لە پەرلەمانی كوردستان ،دان بەوەدا دەنێت؛ لیژنەكەیان نەیتوانیوە ی��اس��ای راژەی پێشمەرگە بە دەس���ەاڵت���ی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن، ێ بكاتو هێزی پێشمەرگە جێبەج بە حكومەت یەكبخاتەوە. ب��وره��ان رەش��ی��د ،رەخنەی ئەوە لە لیژنەكەیان دەگرێت؛ که «لەماوەی دووساڵی رابردوودا، ن��ەی��ت��وان��ی��وە ك��اری��گ��ەری��ی��ەك دروست بكات بۆ جێبەجێكردنی یاسای راژەی پێشمەرگە ،كە ل��ە چەند م��ادەی��ەك��دا ب��اس لە
زیادكردنی مووچەی پێشمەرگەو كەمكردنەوەی دەستی حیزبیی دەكات». ئ���ەو پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارە ،كە ئەندامی فراكسیۆنی «گۆڕان»ە، پ��ێ��ش��ی��وای��ە :ئ���ەو ه��ێ��زەی لە ك��وردس��ت��ان��دا ه��ەی��ە ،س��ەر بە ه��ەردوو حیزبی فەرمانڕەوایەو هێزی بێالیەن نین. ل����ەب����ەرام����ب����ەردا ،ف���ازڵ ب��ەش��ارەت��ی ،ئەندامی لیژنەی كاروباری پێشمهرگهو شههیدانو ق��ورب��ان��ی��ی��ان��ی ج��ی��ن��ۆس��ای��د، ئ���ەوە رەت���دەك���ات���ەوە :هێزی پێشمەرگە ل��ەالی��ەن «پارتیو یەكێتی»یەوە دەستی بەسەردا گیرابێت .بەڵگەی ئ��ەوەش بۆ قسەكانی دەهێنێتەوە« :لەكاتی وازهێنانی چەند كەسێكی دیاردا
ل��ەن��او یەكێتی ،هیچ یەكێك ل��ە پێشمەرگە ل��ەگ��ەڵ هیچ ل��ەو كەسانە ل��ەن��او ریزەكانی هێزی پێشمەرگە وازی��ان لەكار نەهێناوە». لیژنەی كاروباری پێشمهرگهو ش���هه���ی���دانو ق��ورب��ان��ی��ی��ان��ی جینۆساید ،یەكێكە لە لیژنە پەرلەمانی پەرلەمانییەكانی ك���وردس���ت���انو ت��ای��ب��ەت��ە بە ب��ەدواداچ��وونو بەیاساییكردنی گرفتەكانی هێزی پێشمەرگەی ك���وردس���ت���انو ش���ەه���ی���دانو قوربانییانی جینۆساید لە ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ،ب��ەاڵم ئەندامانی لیژنەكە خۆیان لە بەشێكی ئەركەكانی خۆیان رازی نین. ف����ازڵ ب���ەش���ارەت���ی ،كە
هێزی پێشمەرگە بەتەواویی لەالیەن حكومەتەوە پەراوێزخراوە، تائێستاش نەتوانراوە لەڕووی مووچەوە ئەو هێزە یەكبخرێت
ئەندامێكی «پ��ارت��ی»ی��ە ،لە فراكسیۆنی «كوردستانیی»، ئاماژە بەوەش دەكات :پەرلەمانی كوردستان كاری باشی كردووە، سەبارەت بە ناساندنی تاوانی جینۆسایدكردنی ك��وردو وتی: «لە ئەمساڵدا هەردوو بڕیاری؛ بە جێنۆساید ناساندنی كیمیابارانی هەڵەبجەو ئەنفال بەگشتییو ئەنفالی بارزانییەكان دەركراوە». لە سەردەمی رژێمی بەعسدا، چەندین تاوانی گەورە بەرامبەر بە گەلی كورد ئەنجامدران ،وەك: كیمیابارانو ئەنفالو چەندین تاوانی دیكە ،بەاڵم تائێستا هێزە دەس��ەاڵت��دارەك��ان��ی هەرێم ئەو موستەشارانە تەسلیمی دادگا ناكەن ،كە دەستیان هەبووە لەو رووداوانەدا.
بورهان رەشید ،لەمبارەیەوە دەڵێت« :چەندین كەس هەن بەو تاوانانەی بەرامبەر بە كورد ئەنجامدراون ،تاوانبارن ،بەاڵم ێ لە بەرپرسو لەالیەن هەند ك��ەس��ە دەس��ەاڵت��دارەك��ان��ەوە داڵ��دەی��ان دەدرێ��تو ناهێڵرێت بدرێنە دادگا». بورهان رەشید ،لەبارەی دوورخستنەوەی دەستی حیزبیش لەناو هێزەكانی پێشمەرگەدا، جەخت ل��ەوەدەك��ات��ەوە« :بۆ كەمكردنەوەی دەستی حیزبیی، یاسای پەرلەمان هەیە ،بەاڵم كێشەكە ئ���ەوەی���ە؛ یاساكە جێبەجێ ناكرێتو حكومەتیش نییە بۆ ئەوەی لێپێچینەوە بكات لەگەڵ ئ��ەو ك��ەسو الیەنانەی یاسا پێشێل دەكەن».
الی خۆشیەوە ،عەبدوڵاڵ مەحمود محەمەد ،بڕیاردەری لیژنەكە ،جەخت لە گرفتەكانی هێزی پێشمەرگە دەكاتەوەو ب��اس ل���ەوەدەك���ات« :هێزی پێشمەرگە ،كە دەسەاڵتدارانی ئەم هەرێمە بەردەوام شانازیی پ���ێ���وەدەك���ەن ،ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا بەتەواویی لەالیەن حكومەتەوە پ���ەراوێ���زخ���راوە ،تائێستاش نەتوانراوە لەڕووی مووچەوە ئەو هێزە یەكبخرێتو جیاوازییەكی زۆر ل��ەن��ێ��وان م��ووچ��ەی��ان��دا هەیە ،زۆرێك لە هێزەكان بڕە پارەیەكیان پێدەدرێت مانگانە ك��ە ل��ە ( )300ه���ەزار دینار تێپەڕ ناكات ،كە ناتوانرێت پ��ێ��وی��س��ت��ی��ی��ەك��ان��ی ژی��ان��ی رۆژنەیانی پێ پڕبكەنەوە».
www.rozhnama.net
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
پێچەوانەی خەونی ئێوە
بەهای قەڵەمو دەسەاڵت ئامانج نازم بیجان «هونەری نووسینو قسەكردنی رەوانو كاریگەر ،بۆ هەر حكومەتێك پێویستو بەسوودە» (نوئێر) ه��ەر لە كۆنەوە مرۆڤگەلێك ه��ەب��وون ك���ەوا ك��اری��ان ب��ە ه��زرو ئەندێشەی نو ێ ك���ردووەو ه��ەردەم وێڵی ئاشكراكردنی نهێنییەكانی ژیان بوون .هەر ئەمەش وایكردووە، خاوەن هزرە نوێیەكان لەدایك بن كە ئامانجیشیان بەئاگابوونی مرۆڤایەتیی ب���ووە .نموونەی ئ��ەو كەسانەش، بریتی بوون لە :پێغەمبەران (د.خ)، فەیلەسووفانو داهێنەرانو هتد،... بەاڵم نابێت لە یادیشمان بچێت كە ه��ەر لە م��ێ��ژەوە ،زۆرب���ەی پادشاو فەرمانڕەواكان ،دژایەتیی هزری نوێو بەهای قەڵەمیان ك��ردووە ،هەربۆیە هەڵگرانی دیدی نوێ ،تووشی چەندین گرفتو ئەشكەنجەو سووكایەتیی بوونەتەوە ،شۆڕشو ڕاپەڕینەكانیش پێمان دەڵێن؛ تێڕوانینو بیركردنەوەی دەس��ەاڵتو فەرمانڕەواكان ،گەلێك جوودایە لەگەڵ خاوەن بیركردنەوەی نوێو هەڵگری قەڵەمەكان ،چونكە دەس��ەاڵت بە شێوەیەكی گشتیی، هەمیشە ترسی دەركەوتنی هزرو تێڕوانینی نوێی هەیە ،هەر ئەمەش
وادەكات جۆرە دوورییو ناتەباییەك بەدی بكرێت لە نێوانیاندا ،بەاڵم ئەمە مانای ئەوە نییە كە هیچ پەیوەندییەك نەیانبەستێتەوە بە یەكترەوە! لێرەدا گرنگە بپرسین :ئاخۆ ئەگەر خاوەن قەڵەمو هزرو تێڕوانینی نوێ ،تێكەڵ بە دەسەاڵت بوون ،دەش ێ مرۆڤدۆستو ئاشتیخوازو راژەكارێكی سەركەوتووی ناو كۆمەڵگایان لێ دەربچێت؟ بە تێڕوانینی ئێمە ،ئەو كەسانەی كەوا مامەڵە لەگەڵ عەقڵو بیركردنەوەی ن���و ێ دەك������ەنو رەن���گ���دان���ەوەی خوێندنەوەیان بە س��ەرەوە دی��ارەو هەڵگری پەیامو ئامانجی قەڵەمن، ت��اڕادەی��ەك��ی زۆر ب��اش ،تووخنی كورسی دەس���ەاڵت ن��اك��ەون ،بەاڵم ئەگەر بێتو ئارەزووی دەسەاڵتیشیان كرد ،ئەوە هەرگیز كەسێكی ستەمكارو دیكتاتۆرو شەڕخوازو خوێنڕێژیان لێ دەرناچێت ،پێچەوانەكەشی زۆر نزیكە لە راستییەوە. ل��ێ��رەدا گرنگە بپرسین :ئاخۆ دەسەاڵتدارانی كورد ،چۆن تەماشای بەهاو نرخی قەڵەم دەك��ەنو بە چ شێوەیەك مامەڵە لە تەك خاوەن قەڵەمو دیدی نو ێ دەكەن؟ ئەوەی جێگای سەرنجدانە؛ ل��ە ئێستادا دەسەاڵتی كوردیی ،بە ئەندازەیەكی
زۆر باش لە بەهای قەڵەمو بیركردنەوەو تێڕوانینی ج��ی��اوازو ن���وێ ،دوور كەوتووەتەوە ،ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ ئ��ەوەی ك��ەوا چ كەسەكانی ناو دەس��ەاڵتو چ خ��ودی دەسەاڵتیش، ن��ەی��ان��ت��وان��ی��وە گ��ەش��ەك��ردن��ێ��ك��ی سروشتییانە لەتەك رەوتی مێژوو و سیــــــاسەتیشدا بكەن ،هەر بۆیە هەژارییەكی ل��ەڕادەب��ەدەری��ش بە پاشخانی هزرو تێڕوانینو بۆچوونەكانی زۆرب��ەی��ان��ەوە دی���ارە ،كە بەرامبەر بە كۆمەڵگاو دەرەوەی كۆمەڵگاش هەیانە ،لە یادیشیان چووەتەوە كە كەسی سیاسیی ،رەنگبێت لە هەموو تاكێكی تری كۆمەڵگا زیاتر پێویستی بە خوێندنەوەو بیركردنەوەی نوێ هەبێت ،بە تایبەتی خوێندنی (زانستی رامیاریی -مێژوو) ،بەاڵم مەخابن؛ دەس��ەاڵت��ی ك��وردی��ی ،م��ەودای��ەك��ی دوورو دژواری هەیە لەگەڵ كاریگەریی قەڵەمو بیركردنەوەی نوێدا ،هەربۆیە زۆربەی كات ،ناتوانێت خۆی لەگەڵ كاتو شوێنی مرۆڤەكاندا بگونجێنێت، یاخود پەنا بۆ بەكارهێنانی هێز دەبات، ئەمەش كاتێك دەبێت بە جێگەی مەترسیی بۆ ئێمە ،كە وتەیەكی (تۆمای ئەكوینی)مان بیر دێتەوە، كە دەڵێت« :سڵ لە كەسێك بكەوە
كە تەنیا كتێبێكی خوێندبێتەوە، چونكە فەرهەنگێكی س��ن��وورداری هەیە»! باشە دەبێت ئێمە ،چەندە لە گوتارو كرداری سیاسەتمەدارانی كورد بتۆقێنن؟ كە زۆربەیان تەنانەت وزەی خوێندنەوەی رۆژنامەیەكیشیان نییە؟! هەر نەبوونی خۆشەویستییو بەهاو نرخی خامەو دیدی نوێیە الی دەس��ەاڵت ،كە وای��ك��ردووە هەمیشە دژایەتییو ئ��ازارو كوشتنی خاوەن قەڵەمەكان لەالیەن پیاوەكانییەوە، بە رەوا بزانێتو بە هیچ تێڕوانینو بیركردنەوەیەك قایل نەبێت كە لە دەرەوەی چوارچێوەی ئایدیۆلۆژیای پارەتەكەیدا بێت! هەربۆیە نەبوونی بەهاو كاریگەریی قەڵەم ،بە تەواوی گوتارو بڕیارو هەڵسوكەوتەكانییەوە دی��ارە ،چ بەرامبەر بە كۆمەڵگاو چ بەرامبەر بە دەرەوەش ،كە زۆربەشیان بە زیانی كۆمەڵگا دەشكێتەوە. ل��ە ه��ەم��وو دون���ی���ادا ،نەبوونی ب��ەه��ای ق��ەڵ��ەمو رەخ��ن��ەو دی��دی ن��وێ ،وەك دیاردەیەكی كوشندەو چەقبەستوویی كۆمەڵگا دەناسرێت، كەچی دەسەاڵتدارانی كوردستان، هێندەی لە خامەو تێڕوانینی تازەو جیاوازیی نەوەی نوێی كۆمەڵگاكەیان دەترسن ،ئەوەندە ب��اكو پەرۆشی
هەڕەشەو وێرانكردنی گوندو شوێنە سنوورییەكانی كوردستان نین! ئەمەش ئەوەمان بۆ دەردەخات كە دەسەاڵتی كوردیی تاڕادەیەكی زۆر باش ،قەڵەمو خوێندنەوەو تێڕوانینی نوێی تێیدا بزرە ،هەربۆیە بە هیچ شێوەیەكیش نرخو بەهاو پێگەو كاریگەریی نازانێت. دەسەاڵتێكیش دوور بێت لە بەهای قەڵەمو دیدی نوێو رەخنەو هەموو شتێك لە هێزدا كۆ بكاتەوە ،دەبێت هەر چاوەڕوانیی م��ەرگو شكاندنی قەڵەمو خاوەنەكانیو وێرانبوونی كۆمەڵگای لێ بكرێت! سەیر لەوەدایە؛ دەسەاڵت بە شێوەیەك مامەڵە لەتەك خاوەن قەڵەمەكان دەكات ،كە الی وایە هیچ شتێك لە بارەی سیاسەتەوە نازانن! لەڕاستیدا ئەم وتەیە ،دەبێت (دەسەاڵت)ێك بیڵێت كەوا هەمیشە سەرقاڵی خوێندنەوەو شیكردنەوەی نووسراوەكانی گەورە فەیلەسووفانی جیهان بێتو پەندو ئامۆژگارییان لێ وەربگرێت. خ���ودای���ە ل���ە ك��وردس��ت��ان��دا، مرۆڤگەلێك لە ناو دەسەاڵتدا دروست بوون ،كە بە هیچ شێوەیەك نرخو بەهای هەڵگرانی پەیامی قەڵەمو تێڕوانینو بۆچوونی ن��وێو جیاواز نازانن.
ژن لە پەیكەری رێكخستندا چیمەن محەمەد رەشید ج���ۆری ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی ی��ان جێندەر: مەبەست لەو رۆڵو ئەركانەیە كە كۆمەڵگا بۆ مێ ،رەگەزی «ژن»و بۆ نێر ،رەگەزی «پیاو» ،دیاریی دەكات ،ئەویش لەسەر بناغەی رەگ��ەز ،وات��ە جیاوازیی رەگ��ەز، دەكرێتە بنەما بۆ دیاریكردنی ئەركو رۆڵ، لە جیاتی تواناو لێوەشاوەییو شارەزایی. پ������ەی������ك������ەری رێ���ك���خ���س���ت���ن «:»Organization structure رێكخستن ب��ۆ ه��ەم��وو ب��وارەك��ان��ی ژی��ان بایەخو رۆڵی هەیە ،لە هەموو بوارەكانی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی ،س��ی��اس��ی��ی ،ئ��اب��ووری��ی، كارگێڕییدا ،بووەتە بنەمای سەرەكیی بۆ كاركردنو لەبەر ئەوە هەموو دەزگایەك بۆ ئاسانكاریی لە كارەكانیو راپەڕاندنی كارەكانی ،پەیكەرێك دادەنێت ،ئەویش بریتییە لەو بەشو تۆڕانەی دادەمەزرێن بۆ دابەشبوونی كارو دیاریكردنی جۆری پەیوەندیی .پەیكەری رێكخستنیش لە هەر دامەزراوەیەكی حكومیی ،كارگێڕیی، سیاسییدا ،...مەبەست توانای مرۆییە لەو دامەزراوەیەداو كاركردنە بۆ دابەشبوونی ك���ارو بەستنی پ��ەی��وەن��دی��ی ل��ە نێوان مرۆڤەكانی ئەم دامەزراوەیەو دەرەوەیدا. بنەمای سەرەكیی رێكخستن بریتییە لە: )1دابەشكردنی كار لەسەر بنەمای پسپۆڕییو شارەزایی. )2بوونی تەنسیقو پەیوەندیی لە نێوان پێكهاتەكەی پەیكەرو دەرەوەیدا. پەیكەری رێكخستنی حیزبی سیاسیی: حیزبی سیاسیی :كۆمەڵە خەڵكێكن كە یەك ئاراستە یان بۆچوونی هاوشێوەیان هەیە ،بنەمای هاوبەشو كۆكبوون لەسەر ئامانج ،كۆیان دەكاتەوەو كار بۆ بەدیهێنانی ئامانج دەكەن. پ��ەی��ك��ەری رێ��ك��خ��س��ت��ن��ی سیاسی Structure of «political :»organization بریتییە لە كۆمەڵێك یاساو پرەنسیب كە پەیوەندیی ناوخۆی حیزب لەنێوان ئەندامانو ئاستو بەشەكان رێك دەخاتو لەسەر رۆشنایی ئەو پەیكەرەش پەیوەندییە دەرەكییەكان رێكدەخرێت. رێكخستن ئامانج نییە ،بەڵكو ئامڕازە بۆ بەدیهێنانی ئامانج ،پشت دەبەستێت بە توانای مرۆیی . دابەشبوونی مرۆییش پشت بە چەند بنەمایەك دەبەستێت ،وەك:
ناسین ی��ان زانینو خوێندنەوە بۆبارودۆخی ئێستاو ئەو توانا مرۆییەی هەیە. دیاریكردنی رێگریی لە هاتنی توانایمرۆیی بۆ ناو رێكخراوەكە. دەت��وان��ی��ن چ��ەن��د ج��ی��اوازی��ی��ەك لەنێوان رێكخستنی حیزبی سیاسییو هەر رێكخستنێكی دیكەی ئیداریی ،بازرگانیی... دا بكەین: )1بۆ حیزبی سیاسیی ،بڕوابوون بە ئامانجی ئەو رێكخراوە رۆڵ دەبینێت ،بەاڵم پسپۆڕیی رۆڵی سەرەكیی دەبینێت بۆ هەر جۆرە رێكخراوێكی تر. )2پێویستە رێكخراوی سیاسیی ،لە رێگای پەیكەرەكەیەوە پەلو پۆ بۆ هەموو چینو توێژو جوگرافیایەك بهاوێت ،بەاڵم رێكخراوی ت��ر ،زیاتر پشت بە ریكالمو بەرهەم و ...دەبەستێت. )3هەڵبژاردن بنەمای كاری حیزبییە، لەبەرئەوە راستەوخۆ لەگەڵ جەماوەردا كارلێك دەكات ،لەگەڵ ئەوەی پەیوەندیی بۆ هەموو رێكخراوێك پێویستە ،بەاڵم جۆری كارو پەیوەندیكردن ،تایبەتمەندیی هەیە. )4ج��ەم��اوەر حیزب دەكاتە ئامانجو چاوەڕێی زیاترو بەردەوامیی لێ دەكات. ژنو بەشداریی سیاسیی: ێ ب��ە چ��ەن��دی��ن ه��ۆك��ار، رەگ����ەزی م � رووب��ەڕووی جیاوزیكردن بووەتەوە لەگەڵ رەگ����ەزی ب��ەرام��ب��ەردا ،وەك ه��ۆك��اری كۆمەاڵیەتیو ئەركی ناو ماڵو رۆشنبیریی ب��او ،وەك ع��ورفو دابونەریت ،هۆكاری ئابوورییو سەربەخۆنەبوونی لەو بوارەدا ،...ئەم جیاوازیكردنەش ،بەبەهانەی جیاوازیی فسیۆلۆژییە ،بەاڵم لەڕاستیدا ئەو جیاوازییانەیە كە كۆمەڵگا دروستی دەكاتو ئەركو رۆڵەكان بە شێوازێك دابەش دەكات، هەر لەسەرەتای تەمەنەوە ئەو ئەركو رۆڵە جیاوازانە دیاریی دەكرێتو لەسەر ئەو بنچینەیە تاكەكان گەورە دەكرێن. هەربۆیە ،ژن لە زۆر بواردا ئەو بوونەی نییەو هەمیشە خەباتی ك���ردووە بۆی، تائێستاش خەباتی رزگاریخوازانەی ژنانو شەپۆلە فیمنیستییەكان ب��ەردەوام��ن بۆ چەسپاندنی مافە زەوتكراوەكانی ژنان، هەرچەند ب��ارودۆخ��ی ژن���انو بەتایبەت بەشداریی سیاسیی لەگەڵ ژینگەی ئابووریی سیاسییو كۆمەاڵیەتیدا ،گۆڕانی بەسەردا دێ���ت ،ب��ەاڵم
كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات
سکرت َيرى نووسين هيوا جةمال
07701576906
hiwa.jamal@yahoo.com
ئ��ەو داوای���ەی ك��ە س��ەرج��ەم رێكخراو و بزووتنەوەكانی ژنان كاری لەسەر دەكەنو ل��ە پەیماننامە نێودەوڵەتییەكانیشدا چ��ەس��پ��اوە ،م��ەس��ەل��ەی ج��ی��اك��اری��ی��ە دژی ژن��ان�� ه «التميز ضد امل���راة»، discrimination «against ،»womenبۆ ئەم مەبەستەش چەندین كۆنگرەو دوای ئەویش چەندین یاسا لە زۆرێك لە واڵتان دەرچ��ووەو هەنگاوەكان لە واڵتێكەوە بۆ واڵتێك جیاوازن ،چ لە ئاستدا ی��ان جێبەجێكردندا .مەسەلەی بەشداریی سیاسیی ژنانیش لە نێوەندە فیمنسیتیو سیاسییو رووناكبیرییەكاندا مشتومڕی لەسەر دەك��رێ��ت ،بەتایبەت دوای ئ��ەوەی مافی دەنگدانو بەشداریی ناڕاستەوخۆی سیاسیی ژنان هاتە دی، رەخساندنی بوار بۆ بەشداریی سیاسیی ژن لە بەرنامەی كاری هەندێكو لە بواری جێبەجێكردنی هەندێكی تردا ،رەنگی هەیە. بە پێناسەی بەشداریی سیاسییدا كە بریتیە لە كاریگەری خستنەسەر دەسەاڵتو بڕیاری سیاسیی ،بۆمان دەردەكەوێت تا ئێستا ئاستی بەشداریی سیاسیی ژنان لە كوێدایە، ب��ۆ ب��ەش��داری��ی سیاسیی ژن ،دەكرێت چەندین رێگا بگیرێتەبەر ،وەك هوشیاریی سیاسیی ،رێگای یاسا ،كردنەوەی خول، هەڵبژاردنو سیستمی كۆتا ،بەشداریی سیاسیی؛ مەبەست بەشدارییەكی كاریگەرو بەرچاوە ،مەرج نییە حیزبایەتیكردن بێت، بوونی ژن لە زۆر جومگەو شوێنی هەستیارو ناوەندی بڕیارداندا دەگرێتەوە ،بەاڵم حیزبو رێكخراوەكانیش كەناڵی كاران بۆ بەشداریی سیاسیی ژن ،لەبەر ئەوە داڕشتنی پەیكەری حیزبو رێكخراوەكان یان دابەشبوونی ژن لە پەیكەری رێكخستنو كاركردن بۆ البردنی هۆكارو رێگریی لەبەردەم كاركردنی ژنان، رێگا بۆ بەشداریی ژنان لەناو حیزبەكانو بەشداریی سیاسیی ئاسانو فراوان دەكات. ژن لە پەیكەری رێكخستندا: پەیكەری رێكخستنی حیزبیی لە هەموو پەیكەرێكی ت��ری ئیداریی ،ئابووریی، كۆمەاڵیەتیی ،زیاتر پێویستی بەوەیە ژن لەناو ئۆرگانەكانیدا بوونی هەبێت ،لەبەر ئەوەی ئامانجی حیزبەكان بەدەستهێنانی دەنگەو جگە ل��ەوەش یەكێك لە بنەما دی��ارەك��ان��ی ئ��ازادی��ی ب��ە ئ��ازادی��ی ژن دەپێورێت ،هەر لەبەرئەمە باشترین دروشم بەشی ژنانە ،بەاڵم پراكتیزەكردنی دروشمو
خاوةنى ئيمتياز :كؤمثانياى وشة
ل َيثرسراوى هونةرى شاخةوان ئةنوةر
07701361826
shakhawan.shdn@gmail.com
بەشداریی كارا تا ئێستا زۆر لەحیزبەكان دەخاتە ژێر پرسیارەوە. هەنگاوەكان: دەرگای بە ئەندامبوون بۆ ژنان كراوەیە لە زۆر حیزبی سیاسیدا ،بێگومان لەبەر ئەو هۆكارانەی كە باسمان كرد ،ئەویش مافی دەنگدانو خۆپااڵوتن بۆ ئەنجومەنە جیاوازەكانی وەك پەرلەمانو پارێزگاو بوونی رێژە. پەیكەری حیزبیی ،بە جیاوازیی ئامانجو تێڕوانینانەوە ب��ۆ ش��ێ��وازی ك��ارك��ردنو بەجیاوازیی جۆرییانەوە نەرم یان پتەو لە چەند بنەمایەكی گشتیدا ،پەیكەر دادەڕێژن. )1ئاسۆیی ،بریتییە لە دابەشبوونی جوگرافیی یان پیشەیی( ،هەندێك جاریش رەگ��ەز دەكرێتە بنەما وەك ك��ەرت یان دەستە یان رایەڵە ،تایبەت بە ژنان) ،لە دابەشبوونی ئاسۆییشدا بەحوكمی ئەركو سنووری كاركردن یان دابەشبوونی كار، بنەمای ستوونیی دەردەكەوێت .دابەشبوونی ژنان لێرە هەنگاوی سەرەكییەو هەر لە دابەشبوونی جوگرافیا ،پیشە بە هەر دوو ئاراستەی ستوونییو ئاسۆیی پێویستە بەمیكانیزمی دۆزینەوەو نزیكخستنەوە یان رێژەو یاسا ،ژن جێگیر بكرێت. )2پ��س��پ��ۆڕی��ی»specialty« : پەیكەری رێكخستن پێویستی بە چەندین ب���واری وەك ك��ارگ��ێ��ڕی��ی ،راگ��ەی��ان��دن، پەیوەندیی،رووناكبیریی ،...هەیە ،بەاڵم لە رێكخستنی حیزبی سیاسیدا ،هەموو ج��ار وا رێكناكەوێت ك��ە پسپۆڕیی بە بڕوانامە بێت ،لەبەر ئەوەش كە بنەماكانی پسپۆڕیی بریتین لە بڕوانامە یان بەهرە ی��ان ش��ارەزای��ی ب��ە م��وم��ارەس��ە ،ئەگەر هەموو ئەمانە كۆ ببنەوە ،پسپۆڕییەكی باش دروست دەبێت ،ئەگەر نا ئەوا حیزب لە رێگای بەهرەو ش��ارەزای��ی كاركردنو بەهێزكردنی توانا بە بەشداریی لە خولدا پسپۆڕیی بۆ ئەندامەكانی دروست دەكات، دیسان ئەمانیش دابەشبوونی ستوونیی لە كارگێڕییو پسپۆڕیی بەشەكاندا دروست دەبێت. )3ستوونیی ،لەگەڵ ئ��ەو ئاراستە ستوونییانەی كە ئاماژەمان بۆ كردن، لە خالی 1و 2دا ستوونی كاركردن بەرەو س���ەرەوەی ن��اوەن��دی بڕیار دەڕواتو بە میكانیزمی تایبەت بە ئامانجو تێڕوانینی حیزبەكە دروست دەبێت ،یەكێكیش لە
ئەركە بنچینەییەكانی سەركردایەتیی، پێدانی رۆڵ��ی س��ەرك��ردەو ئامادەكردنی كادیرانە بۆ سەركردایەتیكردن ،پێویستە هەل بڕەخسێنرێت بۆ بەشداریی هەمەڕەنگ لە ناوەندی بڕیاردا ،وەك ژن ،گەنج ،خاوەن ئەزموون. كاركردنی ژن لە حیزبی سیاسیدا: )1بۆ بەشداریكردنە لە بەدیهێنانی ئامانجی حیزبەكە. )2بۆ بەشداریكردنی خودییە لە كاری حیزبییو سیاسییدا. )3بۆ پرسی ژن��ان ،تا ئێستاش زۆر حیزبی سیاسیی ئەگر مەسەلە نیشاندانی رووی گەشو دروشم نەبێتو وەك سیمایەكی ئازادییو مافی ژنانو لەبەر بەدەستهێنانی دەنگ نەبێت ،بڕوای تەواویان بە بەشداریی ژنان نییە. تێبینی: )1بۆ دیاریكردنی رێژە ،چەندین بنەما هەیە ،وەك نیوە .بەو پێیەی ژن نیوەی كۆمەڵە ،ب��ەاڵم ئەم رێژەیە زۆر زۆر بە كەمیی نەبێت تائێستا بۆ ژنان فەراهەم نەبووە ،رێگای دیكە ،ژمارەی ئەندامانی ژنە لە حیزبەكەدا ،یان دیاریكردنی رێژەیەك بە راوێژو راوبۆچوون. )2ئەوەی گرنگە لە بەشداریی ژناندا، بوونی رای��ە ،وات��ە ئەگەر بەشدارییەكی شكڵییو دوور لە بەشداریی لە راو بۆچوونو بڕیار بێت ،بەشداریی ژنان ماناو ئامانجی نابێت. )4بەحوكمی ئەوەی تائێستا زۆربەی حیزبەكان پیاوانەنو پیاو بڕیاردەرە ،لەبەر ئەوە دەڵێین؛ بەشداریكردنی ژنان بە ئەركی حیزب دادەنرێت ،لەراستیدا لە قۆناغو هەلو مەرجی جیاوازدا ،ژن خۆی بەشداریی كارای هەبووە ،وەك قۆناغی رزگاریی یان راپەڕین یان بەشداریی مەدەنیی .بەاڵم بڕیار بۆ پیاوان بووەو تائێستاش ئەمە بەردەوامیی هەیە ،خۆ ئەگەر ژنێكیش یان چەند ژنێكیش لە پلەدا هەبن ،ئەوا زۆربەیان بە ئاراستەی ب��ۆچ��وونو بڕیاری پ��ی��اوان��ەوە .مەبەست لە پیاوانە ،ئەو بۆچوونانەیە كە دەربڕی رۆشنبیریی باوی كۆمەڵگایە ،بە ئاراستەی جیاوازیكردنی تاكەكان لەسەربنەمای رەگەزو چەكەرەكردنو نەشونماكردنی ئەو بۆچوونانە لە ژێردەسەاڵتی كۆمەڵگای پیاوساالرییدا بووە.
ئ��ەوەی لە دەس��ەاڵت��ە دیكتاتۆرو خۆسەپێنەكان چ���اوەڕێ دەك��رێ��ت ،بێحورمەتیكردنە بە ئینسان، نەك رێزگرتنو گوێگرتن لە مافو ئازادییەكان ،وەك نووسەرو رووناكبیر ،بەختیار عەلی ،لە «ئیشكردن لە دارستانەكانی فیردەوس»دا ،بە دیكتاتۆرەكانی دونیا دەڵێت« :ئێوە گەلێك شۆخن ،بەیانیان وەك پاساری ریقنە بەسەر حەقیقەتدا دەك��ەن» ،بەاڵم بەدرێژایی مێژوو ،ئەم خەونەی دەسەاڵتە دیكتاتۆرو سەركردە خۆسەپێنەكان ،هەمیشە خەونگەلێكی نەزۆكو مایەپووچ بوونو ئەوەی كردوویانە بەرامبەر بە نەیارەكانیان، پێچەوانەی خەونەكانی خۆیان دەرچووە ،ئەوان هەمیشە لە هەوڵی ئەوەدا بوون ،كە مرۆڤە راستبێژوو چاونەترسو بوێرەكان ،بچووك بكەنەوەو بیانخەنە پەراوێزەوەو لە گۆشەی زیندانە تاریكەكانیاندا بێدەنگیان بكەن ،وەلێ بەم كردە وەحشیگەرانەیان ،كە دوور لە هەموو بەهاو پێوەرێكی ئینسانییە ،ب ێ ئەوەی بەخۆیان بزانن ،ئەم مرۆڤانە گەورەتر دەكەنو بەم كردەوە ترسنۆكانەیان، دۆخێك دروستدەكەن ،كە ئەم مرۆڤانە زیاترو باشتر دەردەك���ەونو گەورەتر دەب �نو دەبنە جێگەی باسو خواسو دەنگۆی تایبەت ،كە لە دواجاردا ،بە سوودو بەرژەوەندیی نەیارەكانیانو زیانی خۆیان تەواودەبێت، ئەمە جگە ل��ەوەی ،كە لەئاوا دۆخێكدا ،دەموچاوی حەقیقییو رووی راستی ئەو دەسەاڵتە بەدەردەكەوێو پیاهەڵدانو درووش��م��ە بریقەدارو درۆینەكانیان لە حەقیقەت بەتاڵ دەبێتەوە ،ه��ەروەك چیرۆکنووس، شێرزاد حەسەن ،دەڵێت« :لەپاش ()17ی شوبات، گەاڵی عەورەتی دەسەاڵت كەوتە خوارەوەو عەورەتی دەركەوت». بۆیە ئەوەی ئێمە ئەمڕۆ لە هەزارەی سێیەمو سەدەی بیستویەكو قۆناغی پۆست مۆدێرنەدا دەیبینین، ئەقڵێكی داخراوی تەسكبینی سەرۆك هۆزێكی سەردەمی فیوداڵییو دەرەبەگایەتیی حەفتا ساڵ بەرلە ئێستایە، نەك سیاسەتێكی تەندروستو سیاسییەكی هاوچەرخو مۆدێرن ،كەواتە ههندێ ل ه كاراكتەرە سیاسییەكانی ئێمە ،هێشتا نەیانتوانیوە جەهلی سەردەمی فیوداڵییو دەرەبەگایەتیی تێپەڕێننو مامەڵەیەكی مەدەنییانەو یاساییانە ،لەتەك ئۆپۆزسیۆنو نەیارانو هاواڵتییەكانی خۆیاندا بكەن ،ئەم پەالمارە وەحشیگەرییو بەربەرییو تیرۆرە ترسنۆكانەی سیاسییەكانو سیستمی سیاسیی ئەمڕۆ ،جگەلە (ئیفالسی فیكرو باوەڕنەبوون بەیاساو پرەنسیپەكانی ئازادییو دیموكراسییو مافەكانی مرۆڤ)، شتێكی تر نییە ،گەر دەس��ەاڵتو ئایدیایەك خاڵی نەبووبێتەوە لە لۆژیكو بیری ئەقاڵنیی ،هەرگیز پەنا ناباتە بەر كاری دڕندانەو پەالماردانی توندوتیژییانەو هەر رووداوێك لە واڵتدا ،بە یاساو دادگا دەسپێرێت، وەل ێ ئەمان هەر بەشێوەی ئاغاو سەرۆك هۆزەكانی سەردەمی فیوداڵیی رەفتار دەك��ەن ،كە لەو دەمەدا گەر ئاغایەك هەڵسوكەوتو رەفتارو كرداری جوتیارێكی بە دڵ نەبوایە ،ئەوا؛ لە تاریكیداو بەشەو پیاوەكانی دەرباری دەناردە سەر جوتیارەكەو گەوڕی واڵخەكانیان دەسووتاندو كلكی ئەسپو ماینەكانیان دەبڕی ،هەربۆیە ئەوەی ئەمڕۆ دەیبینین ،هەمان ئەو دۆخە بەربەرییەی پێشووە ،وەل ێ لە فۆڕمی جیاوازدا ،ئەگەرنا ،دەسەاڵتێك كە بانگەشەی دیموكراسیو مافەكان دەك��ات ،گەر خۆیشی راستەوخۆ دەستی تێدا نەبێت ،كێیە ئەوەی كە لەسایەی ئەم دەسەاڵتە كوردییەدا ،بەم شێوە وەحشیگەرییە ،مومارەسەی ملمالنێی سیاسییو كینەی سیاسییو ئایدیۆلۆژی دەكاتو گەرەكیەتی بە پەالمارو ترسو تۆقین ،خەڵكی ئازادیخوازو رەخنەگر بێدەنگ بكات ،تا بەمشێوەیە پەردەپۆشی ناشیرینیو نادادییەكانی خۆی بكات؟! ئەوەی لە ()29ی ئابدا، بەسەر (ئاسۆس هەردی) رۆژنامەنووسو بەڕێوەبەری كۆمپانیای «ئاوێنە»دا هات ،ئیهانەكردنە بە یاساو پ��ەرەدان��ە بە بەربەرییەتو یاسای جەنگەڵ ،ئەمە جگەلەوەی دەستدرێژییە بۆ سەر مێدیای ئازاد ،سەرۆك بڕیار دەردەكاتو پیاوەكانی دەربار پێشێلی دەكەن! لە ساتەوەختی كۆبوونەوەی هێزە نەیارو ئۆپۆزسیۆنەكاندا، لەسەر مێزی گفتوگۆ ،بڕیار لەسەر رێكەوتنو پێكەوەژیانو ئاشتەوایی دەدەن ،ل���ەدەرەوەی كۆبوونەوەكانیش، پەالماری پارێزەرو رووناكبیرو رۆژنامەوانانی دەرەوەی حیزبو مامۆستایانو خوێندكارانی زانكۆ دەدەن! ئەوەی سیستمی سیاسییو سیاسییەكانی ئێمە لەسەری دەڕۆن؛ سیاسەتـــــــــی (بانێكەو دووهەوا)و (ناڵو بزمار)ەكەیە، كە ئەگەر بەم ئەخالقیاتەوە درێژە بەكاری سیاسییو ملمالنێی سیاسیی بدەن ،ئەوا لە (كوردەكەی هەردوو جەژنەو لە ناڵو لە بزماریش) دەبن. faesalmedia@yahoo.com
www.rozhnama.net
سهرنووسهر :مهم بورهان قانع
کارگ َي ِريیو ريکالمو ئاگاداريى:
ناونيشان:
info. rozhnama@gimail.com riklam.rozhnama@gimail.com
سل َيمانی :زهرگهت ه -گردی زهرگهته. کؤمپانيای وشه
07480121144 - 07701203949
فەیسەڵ محەمەد
دابهشکردن:
کؤمپانيای ثةيك
07701442556 07701595855
ذمارة ( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
nawxo.rozhnama@yahoo.com
دزەكردنی ئەتۆم ،مەترسیی بۆ سەر فەرەنسا دروستدەكات
رۆژن��ام��ە :ل��ە دوێ��ن��ێ��وەو لە شاری نیمیسی فەرەنساو بەهۆی ت��ەق��ی��ن��ەوەی��ەك��ەوە ،مەترسیی تیشكدانەوەی ئەتۆمیی لەو واڵتە درووستبووە ،هەرچەندە پۆلیسی ناوخۆ ئ��ەوەی رەت��ك��ردەوە كە
مەترسیی ژەه��راوی��ب��وون لەو تەقینەوەیە بكەوێتەوە. چ��ەن��د راپ��ۆرت��ێ��ك ل��ەس��ەر ژم����ارەی قوربانییەكانی ئەو ت��ەق��ی��ن��ەوەی��ە ب�ڵ�اوك���ران���ەوە، هەندێكیان باسیان لە بوونی
كوژراوێكو چوار بریندار دەكرد، ئ��ەوان��ی��دی ب��اس��ی��ان ل��ە بوونی چوار بریندار دەكرد ،لەكۆتاییدا بەرپرسانی پۆلیس ئاماژهیان ب ه برینداربوونی چوار كەس كرد. ن���اوچ���ەی ت��ەق��ی��ن��ەوەك��ە،
(ئاکەپ)و کورد
زمناكۆ جەالل
توركیاو ئیسرائیل
ناوخۆییەكان دەکەینو بەشەکانی تر، له نووسینەکانی تردا دەگەڕێینەوه بۆیان.
خەونه ناوخۆییەکان
1
یەكێك ل��ەو دەوڵەتانەی ه��ەر لەسەرەتای دروستبوونییەوە دانی بە دەوڵەتی ئیسرائیلدا ناو پەیوەندیی توندوتۆڵی لەگەڵ ئەو واڵتەدا هەبوو لەناو واڵتانی ئیسالمیدا ،دەوڵەتی توركیا بوو .ماوەیەكی دوورودرێژ ،ئەم پەیوەندییانە بەردەوامییان هەیەو گەشەی بەرچاویان بەخۆوە بینیوەو بە دوو واڵتی هاوپەیمان لە ناوچەكەدا ئەژمار دەكرێن ،بەهۆی ئەوەی كە قوڵبوونەوەی پەیوەندیی ه ئابوورییو سەربازییەكان ،ئاستێكی بەرزیان تۆماركردووە. ل��ە ه��ەم��وو س��ەردەم��ەك��ان��دا توندوتۆڵیی پەیوەندییەكان ،پەیوەندیی بە هەژموونی سوپای توركیاوە هەبووە ،چونكە سوپا زۆر ئ��ارەزووی نزیكی ئیسرائیلی كردووە.
2
لەگەڵ گەیشتنی ئاك پارتی بە باكگراوند ئیسالمیی بە دەس��ەاڵت ،چ��اودێ��ران پێشبینیی ساردبوونەوەی پەیوەندیی نێوان هەردوو واڵتیان كرد ،سەرەتا پەیوەندییەكان بە رێڕەوی ئاسایی خۆیاندا گوزەریان دەكردو توركیا هەوڵی دەدا؛ میانگیریی لەنێوان ئیسرائیلو دراوسێكانیدا بكات، لەوانە؛ ئیسرائیلو سوریاو پاشان هەند ێ میانگیریی ناڕاستەوخۆی نێوان (حەماسو ئیسرائیل). ل��ەگ��ەڵ قایمكردنی پێگەی خ��ۆی لەناو كایەی دەسەاڵتی سیاسیی لە توركیاو لەپاش بەدەستەوەگرتنی سەرۆكایەتیی كۆمارو حكومەت، ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی دەس��ەاڵت��ەك��ان ل��ە توركیا، بەرپرسانی ئاك پارتی لە سیاسەتی دەرەوەدا لەبری چاوەڕوانیی زیاتر لە دەرگ��ای یەكێتیی ئەوروپا ،روویانكردە كرانەوە ب��ەڕووی واڵتانی ئیسالمیدا .توركیا لەهەمانكاتدا خ��ۆی وەك هێزێكی هەرێمیی لە ناوچەكەداو پێشەنگی واڵتانی ئیسالمیی رەفتار دەكات.
3
پەیوەندیی نێوان ه��ەردوو واڵت ،لەم چەند سااڵنەی دواییدا ،ساردبوونەوەی بەخۆیەوە بینی، بەتایبەت پاش هێرشەكانی ئیسرائیل بۆ كەرتی غەززە ،توركیا دەنگی ناڕەزایی لێ بەرزبووەوەو رەخنەی توندی لە دەس��ەاڵت��داران��ی ئیسرائیل گ��رت ،پاشان لە لوتكەی داڤ��ۆس��دا ،ئەردۆغان دەنگی ب��ەرزك��ردەوە بەسەر شەمعون پێرێسی سەرۆكی ئیسرائیلداو دانیشتنەكەی جێهێشت. پاشان رووداوەك����ەی كەشتیگەلی ئاشتیی بۆ تێكشكاندنی گەمارۆی سەر كەرتی غەززەو كوژرانی ( )9چاالكوانی تورك لەسەر دەستی سەربازە ئیسرائیلییەكان ،گرژیی زۆریی خستە نێوان هەردوو واڵتەوە .لەو ساتەوە توركیا پێداگریی لەسەر ئەوە دەكات؛ كە دەبێت ئیسرائیل داوای لێبووردن لە توركیا بكاتو قەرەبووی زیانلێكەوتووان بكاتەوە، بەاڵم ئیسرائیل پێداگریی كرد لەسەر ئەوەی پۆزش نەهێنێتەوە ،بەمەش هێندەی تر پەیوەندییەكان ب��ەرەو ئاڵۆزیی هەنگاوی نا ،تا لەم رۆژان��ەی رابردوودا گەیشتە لوتكە ،پاش دەرچوونی راپۆرتی نەتەوەیەكگرتووەكان لەو بارەیەوە ،توركیا هەستا بە هەڵپەساردنی تەواوی پەیوەندییە دیبلۆماسییو سەربازییو بازرگانییەكانی لەگەڵ ئیسرائیلو هەڕەشەی دانپێدانانی دەوڵەتی فەڵەستینیو شكات لە بەرنامە ئەتۆمییەكەیو ڤیتۆكردنی وەرگیرانی ئیسرائیل لە ناتۆ دەكات ،ئیسرائیلیش هەڕەشەی هاوكاریی()PKKو جواڵندنی قەزیەی كوشتاری ئەرمەنەكانی لە توركیا كرد.
4
دوای��ی��ن ت���ەوەر؛ دەك��رێ��ت بڵێین :ئامانج لە گرژبوونی پەیوەندییەكان چییە؟ هیچ كات ئیسرائیل ئارەزووی ئەم تێكچوونە لەگەڵ توركیا ناكات ،هەرچی زووە هەوڵی ئاساییكردنەوەی دەدات ،ئەو هەنگاوانەشی وەك پەرچەكرداری كردەوەكانی توركیا ناوە ،بەاڵم توركیا لەگەڵ ئەوەی ئامانجییەتی ئیسرائیل ناچار بكات بە پۆزش هێنانەوە ،لەپەنا ئەمەشدا؛ یەكێك لە مەرجەكانی ئەوەیە :دەبێت ئیسرائیل گەمارۆی سەر كەرتی غەززە البەرێت .گەر ئەم ئامانجەی دوایی بەدیبێت، ئەوا ئەو خەونە دێنێتەدی ،كە بەتەواویی واڵتانی ئیسالمیی بەدینەهێنراوەو پێشەنگیی خۆی دەسەلمێنێت ،ئەو وەرەقەیەش لە دەستی ئێران دەردەهێنێت كە خۆی وهک داكۆكیكاری كێشەی فەلەستینی نیشاندهدات.
شوێنی بەرهەمهێنانی وزەی ئەتۆمییەو ل��ەالی��ەن دەوڵ��ەت��ی فەرەنساوە ماوەی چەندین ساڵە بەكاردههێنرێت .لەم شوێنەدا، راس��ت��ەوخ��ۆ یۆرانیۆمی چ��االك هەیە ،كە هێندەی دیکه مەترسیی
ت��ی��ش��ك��دان��ەوە زی���اد دەك���ات. دەنگدانەوەیەكی تەقینەوەكە گ��ەورەی لە میدیای فەرەنسادا دەرب����ارەی مەترسییەكانییو شوێنی بەرهەمهێنانی وزەی ئەتۆم درووستكردووە.
د .سەردار عەزیز
...............................................................
پارتی دادو گەشەپێدانی تورکیا، که پارتێکی ئیسالمیی میانڕەوە ،زیاتر له ( )10ساڵه ،تورکیا بەڕێوەدەبات، پەیوەندییەکی ئاڵۆزی فرەالیەنەی هەیه لەگەڵ کورددا .ئەم پەیوەندییه، تەنیا پەیوەست نییه به گەلی کورد له باکوور ،بەڵکو راستەخۆ پەیوەسته بەتایبەت له ساتەوەختی ئێستادا ،به گەلی کورد له باشوورو خۆرهەاڵتو زۆر زیاتریش له خۆرئاوا. ئەوەی (ئاکەپ) جیادەکاتەوه له پارته سیاسییەکانی تری ناوچەکه، خەونەکانییەتی( .ئ��اک��ەپ) ،وەك پارتێکی سیاسیی ،خاوەنی کۆمەڵێك خ��ەون��ه ،ئ��ەگ��ەر ب��ێ �تو بتوانێت فەراهەمیان بکات ،که لەئێستادا له هەر دوو ئاستی تیوریو پراکتیزدا ک��اری��ان ب��ۆ دەک����ات ،کاریگەریی راستەوخۆی لەسەر ناوخۆی تورکیاو ک���وردو س��ەرل��ەب �ەری خۆرهەاڵتی ناوەڕاست دەبێت. دەكرێت خەونەکانی (ئاکەپ)، بکرێنه س��ێ ب���ەش���ەوە؛ خ��ەون��ه ناوخۆییەکان ،خەونه ناوچەییەكانو خ���ەون���ه ج��ی��ه��ان��ی��ی��ەک��ان .ل��ەم نووسینەدا ،تەنیا قسە لهسەر خەونه
لەڕاستیدا ،ئەم خەونه کۆمەڵێک خ��ەون پێکەوه گ��رێ��دەدات ،که له ئاستی پارتی سیاسییو واڵتدا رەنگ دەدات��ەوه .ئەم خەونانه ،بریتین له خەونی مانەوه لهسەر دەسەاڵت بۆ زۆرت��ری��ن ک��ات ،که له ئێستادا تا ( )2023بانگەشەی بۆ دەكرێت، ك��ە دی����اره ژم����ارەی ئ���ەو ساڵه، تایبەتمەندییەکی تایبەتی هەیه له م��ێ��ژووی نوێی ت��ورک��ی��ادا ،ئەویش یادی سەدساڵەی کۆماری تورکیایه. (ئ���اک���ەپ) ،دەخ���وازێ���ت تورکیا بگوێزێتەوه بۆ س��ەدەی دووەم��ی تەمەنیو دیاره مانای سیمبولی گەوره لەم ئاماژەیەدا هەیه .ئەوەی ئاشکرایه که کۆماری تورکیا ،عەلمانییانه دەستی پێکردو ئایینی سنووردارکرد، خەونی فەرەنسایەكی تری هەبوو له تورکیا ،بەاڵم له کۆتایی یەکەم سەدەی تەمەنیدا ،پارتێکی سیاسیی ئیسالمیی ،سەرپەرشتی ئەو واڵته دەک���ات ،ک��ه عەلمانییەتی وەک ئامرازێکی سیاسیی بۆ دڵخۆشکردنی سوپا پێ قبووڵهو لەهەمانکاتدا، ناخوازێت رادی��ک��ااڵن��ه ک��ار لەسەر سروشتی ئەم کۆماره بکات لە ترسی پەرچەکرداری خەڵکیو پێکهاتەکانی تری کۆمەڵگا. لەنێو ئەم خەونەدا ،هەروەها خەونی بچکۆلەی تر هەیه ،خەونی بوون به س��ەرۆک کۆماری رەجەب تەیب ئەردۆغان ،که هەر لەئێستاوه ب��ەن��ی��ازهو پ�لان��ی ه��ەی��ه کـــه له ()2014دا ،خۆی کاندید بکات .ئەم خەونەی ئەردۆغان ،لەهەماناکاتدا هاوتەبایه لەگەڵ خەونی گۆڕینی دەستوور ،که رێگادەدات سەرۆک کۆمار ،دەسەاڵتێکی زیاتری هەبێت لە س��ەرۆک وەزی���ران ،جارێکی تر فەرهنسی بۆ سەرۆکایەتیی مۆدێلی
ک��ه پێی دەڵ��ێ��ن کۆهەبیتەیشن یانی پێکەوەبوون ،که دەس��ەاڵت دابەشدەكرێت لەنێوان س��ەرۆکو س��ەرۆک ک��ۆم��اردا ،ب��ەاڵم لەدۆخی کاریزمایی س��ەرۆک ک��ۆم��اردا ،که ئەردۆغان کەسێکی کاریزمییه بەالی دەنگدەرانییەوه ،ئەوا سەرۆک دەبێته بڕیاردەری زۆربەی بڕیارەکانو ئەم بڕیاره کاتێک فەراهەم دەبێت که ل��ە دەس��ت��وور بنووسرێتەوه ،که یەکێکه لە پالنه سەرەكییەکانی ئەم دەورەیەی حکومەتی ئەردۆغان. هەریەک لەم خەونانه ،راستەوخۆ پەیوەندییان هەیه به کوردەوه لەناو تورکیا .دەکرێت ک��ورد بەگشتی، ل��ەو واڵت���ەدا دابەشکرێت بۆ سەر سێ ب��ەش؛ یەکەم :ک��وردی بەئاگا لە کوردبوونی خۆی ،دوو :کوردی موسڵمان ،سێ :کوردی بەتورک بوو، ئەسیمیلەتد .لەهەمانکاتدا دەكرێت هێزی سیاسیی دابەشبکرێت بهسەر دوو گرووپدا( ،پەکەکهو بەدەپه). هەرچی خەونی یەکەمه ،مانەوه تا (( ،)2023ئاکەپ) پێویستی به زیاترو زیاتری دەنگی کورده ،بۆیه لە بەرامبەر زیــــادبوونی دەنگی (ب��ەدەپ��ه)دا ،ئەردۆغان دەخوازێت لە الیەک سنوورێک بۆ ئەو گەشەیه دابنێتو لەهەمانکاتدا دەنگی تورکه ک��ۆم��اریو نەتەوەییەکان بۆ خۆی رابکێشت ،بەتایبەت ئەگەر بێتو دەستووری نوێ بخرێته ریفراندۆمەوه. هەندێ لێکۆڵەرەوەی سیاسیی ،ئەم هەنگاوه به بێمانا لەقەڵەم دەدەن. ئەگەر کێشەی سەرەکیی واڵت، کێشەی ک���وردهو ستاتۆی ک��ورد لە دەس��ت��ووری پێشوودا ،رۆڵێكی گەورەی هەبوو لە خراپبوونی دۆخی کوردو سەرتاپا تورکیادا ،ئەوا دەبێت دەس��ت��ووری ن��وێ بەپێچەوانەوه بێت ،ب��ەاڵم (ئ��اک��ەپ) ،دەخوازێت ئیرادەی کورد تێکبشکێنێت بەوەی، خواستیان سنوورداربکات. ه���ەرچ���ی پ���ەی���وەن���دی���ی بە سەرۆکایەتیی ئەردۆغانەوه هەیه،
لەکاتێکدا که پێگەی سوپا لەتورکیای ن��وێ��دا گ��ۆڕان��ی گ���ەورەی ب��ەس��ەردا هاتووه ،لەئەنجامدا دەسەاڵتی ئەو هێزه تا ئاستێکی زۆر ،الوازب��ووه ل��ە ب��ەرام��ب��ەر دەس����ەاڵتو پێگەی مەدەنیدا .ئ��ەردۆغ��ان ،دەخوازێت پەیامی ئەوه بە سوپا بدات که بە زۆرب��وون��ی دەس��ەاڵت��ی ئ��ەو ،رۆڵی سوپا ناگۆڕێتو سوپا هەر درێژه به کارەکانی خۆی دەدات .لەڕاستیدا، شەڕ بەالی سوپاوه لەپێناوی تورکیا، یان دەوڵەتی تورکیادا نییه ،هێنده ب��ۆ پێگەو پلەی ئ��ەو رێکخراوهو کەسە بااڵکانییەتی .سوپای تورکیا، رێکخراوێکی سیاسیی ،ئابووریی، سەربازیی نیودەوڵەتیی گەورەیه ،که لەهەموو ئاستێکدا بەرژەوەندیی خۆی هەیه .ئەم رێکخراوه ،لە میانەی چوونه ش���ەڕەوهو بەشداریکردنی ل��ەش��ەڕدا ،کاریزماو پێگەی خۆی دەپارێزێت ،بۆیه شەڕی سوپا لەگەڵ کورددا ،شەڕی سوپایه بۆ مانەوەی پێگەی خۆی که بریتییه لە بودجەی زیاتر ،رۆڵی زیاتر ،دەسەاڵتی زیاتر، خۆشەویستیی زیاتر لە دڵی خەڵكی تورکدا. ه��ەم��وو ئ��ەم خ��ەون��ان �ەو ئەم هەنگاوانەی لەپێناویدا دەنرێن ،دەچنه خانەی ئەو ستراتیژەوه که (ئاکەپ) بۆخۆی داڕشتووه ،ئەویش ستراتیژی پێشەنگکردنه .ئەم ستراتیژه ،لەسەر ئەوە بونیادنراوه که دەبێت هەمیشه لە پێشەنگی روودان��ی رووداوەک��ان بێت ،تا ئەگەری روودانیان کزکەیتو لەهەمانکاتدا له رێگای گرتنەبەری ئ���ەم ه��ەن��گ��اوان��ه ،پێگەی خۆت بەهێزکەیت ،سوپا الوازدەكەیت ،بەاڵم پێش ئەوەی سوپا دڵی بڕەنجێ لەم رۆڵه الوازەی ،رۆڵی پێدەبەخشیتەوه، دەكرێیتەوه بەرامبەر کوردەکان، ب��ەاڵم پێش ئ��ەوەی کرانەوەکه لە بازنەی بەرژەوەندیی خواستی خۆت دەرچ��ێ��ت ،س��ن��ووری لێدەگریت. لێرەدا پێشەنگبوون لە کرانەوهو پێشەنگبوون لە س��ن��ووردارک��ردن،
(ئاکەپ) کەسایەتییەکانی دەکاته کەسی یەکەم لە هەنگاونانی هەموو هەنگاوێکدا. (ئاکەپ) لەم رەوت��ەی��دا ،وەک دەرفەتێک لە کێشەی کورد دەڕوانێت لەنێو بونیادی سیستمی تورکیدا. ک���وردو کێشەکەی دەرفەتێک بۆ بەهێزبوونی هێزی سەرهەڵداوی ئ��ی��س�لام .ئ��ەگ��ەر کێشەی ک��ورد ئ��ام��اژەی��ه ب��ۆ ق��ەی��ران��ێ��ک ک��ه لە یەکەم ساتەوەختی سەرهەڵدانی ک��ۆم��ارەوه دەستپێدەكات ،بەوەی هەوڵدرا که خەڵکێکی (وەکویەک) هۆمۆجینات پێکبهێنرێت لە رێگای ئامرازەکانی دەوڵەتەوه ،دیسانەوه به الساییکردنەوەی مۆدێلی فەرەنسی، ئەوا دەبێت ئەوه لەبەرچاو بگیرێت، یەکەم سەرەتاکانی سەدەی بیست، سەدەی هەژده نەبوو ،دیموکراسیو فرەکهلتوورییو ناسنامه وەک کۆمەڵه هێزێک به خێرایی لەگەشەدابوون. ئەگەر ئەتاتورکییەكان کەوتنه ئەم هەڵەیەوه ،ئەوا ئەمڕۆ ئیسالمییەکان ساویلکانه دەخ����وازن ناسنامەی ک���ورد ب��گ��ۆڕن ب��ۆ ئ���ەوەی خۆیان پێیان باشه ،که هەمان پرۆسەی ئەتاتورکییەته .ئەگەر ئەردۆغان قسە لەسەر کرانەوە دەکات ،که لەکاتێکدا دانپیانانه به بوونی داخرانو دۆگماو هەڵه ،ئەوا نابێت کرانەوه لەپێناوی هەوڵێکی تردابێت بۆ ق��ووت��دان، بەڵکو بۆ دانپیانانو پێزانینو مامەڵە لەگەڵداکردن. ه��ێ��رش��ەک��ان��ی ئ���ەم دوای��ی��ەی (ئ���اک���ەپ) ب��ۆ س���ەر ب��اش��ووری کوردستان ،پەیوەندیی راستەوخۆیان ب��ەم رەه��ەن��دی ناوخۆییەوه هەیه لەگەڵ رەهەندی ناوچەیی. ناوچەکه ،خێراتر دەگۆڕێت لە خەونو پالنەکانی (ئاکەپ) ،سەرباری ئەوه ،ئەوان هێشتا لەهەمووان زیاتر لەناوچەکەدا خاوەنی بیرو تیورەو پ�ل�انو دەزگ����او ه��ێ�زو خ��ەون��ن بۆ دەستکەوتنی زۆترین دەستکەوت له گۆڕانکارییەکانی ناوچەکه.
ئیسرائیلو توركیا :دوو دۆستە نزیكەكەی خۆرهەاڵت جیادەبنەوە شااڵو فەتاح
...............................................................
یەكێك لە تایبەتمەندییەكانی توركیا ئ��ەوەب��وو ،كە تاكە واڵتی موسڵمانە ،ك��ە پەیوەندییەكی دۆستانەی بەهێزی لەگەڵ ئیسرائیل-دا هەیە ،ئەم پەیوەندییەش لە مێژووی نێوان ئەم دوو واڵت��ەدا كێشەیەكی ئەوتۆی تێنەكەوتبوو تا مایسی ساڵی پار. كێشەكان پێش مایسی ()2010 دەستپێدەكەنو دەگەڕێنەوە بۆ ئەو كاتەی پارتی دادو گەشە (ئاكەپ)ه، هاتە سەر حوكم. ئ���ەم پ��ارت��ە ،ل��ە سیاسەتی دەرەوەییدا گرنگیی بە خۆرهەاڵتی ن��اوەڕاس��ت دەدات ،ك��ە زۆری��ن��ەی موسڵمانن ،هەربۆیە زوو دەستیكرد بە دیپلۆماسییەتی رازیكردنی جەماوەری خۆرهەاڵتی ناوەڕاست ،بەاڵم ئەمەش پێویستی بەوە دەك��رد فشار بخاتە سەر ئیسرائیل. وت��ارە توندەكانی ئ��ەردۆغ��ان، بە ناوخۆوە نەوەستاو لە مونتەدای داڤۆسی كانوونی دووەمی ()2009دا، بـــــــــــــــــە توندیی هێرشی كردە سەر ئیسرائیلو بە «منداڵكوژ»ی ناوبردن .وەاڵم��ە دیپلۆماسییەكانی ئیسرائیلیش توندو توندتر دەبوون،
شهمعون پێرێز -ی سهرۆکی ئیسرائیلو رهجهب تهیب ئهردۆغان -ی سهرۆک وهزیرانی تورکیا بانگكردنی باڵیۆزی توركیاو دانانی لەسەر كورسییەكی نزمترو ب ێ ئااڵی ت��ورك��ی��ا ،دەن��گ��دان��ەوەی��ەك��ی زۆری هەبوو ،تا دەهات توركیاو ئیسرائیل توندتردەبوون ،تا ئەوەی هێزەكانی ئیسرائیل ( )9كەسی بە رهچهڵهک توركیان لە كەشتییەكی یارمەتی بۆ غ��ەزەدا كوشت ،ئەمەش لە مایسی ()2010دا ،روویدا. ه��ەرچ��ەن��دە لێكۆڵینەوە زۆر درێ��ژەی كێشا ،بەاڵم چارەسەرێكی ئ���ەوت���ۆی ك��ێ��ش��ەك��ان��ی ن��ەك��ردو توركیا دانی بە دوایەمین راپۆرتی دەرب���ارەی نەتەوەیەكگرتووەكان
كێشەكە نەنا. ت��ورك��ی��ا هەنگاوێكی دیكەی هێرشی دیبلۆماسی ناو باڵیۆزخانەی ئیسرائیلی دەرك���رد لە واڵتەكەی، بگرە تەواوی پەیوەندییە سهربازییو گرێبەستەكانی لەگەڵ ئەو واڵت��ەدا كۆتایی پێهێنا .هەرچەندە دەنگۆی ك��ۆت��ای��ی پێهێنانی پ��ەی��وەن��دی��ی بازرگانیش هەبوو ،بەاڵم «ئاكەپ»ه رایگەیاند :ئ��ەوان پەیوەندییان بە كەرتی تایبەتەوە نییەو نیازیان نییە ئەو پەیوەندییە ببڕن. ئەم هەنگاوانە دووب��ارە جەنگی دیپلۆماسی لەنێوان ئەو دوو واڵتەدا
نوێكردەوە ،ئەردۆغان پەیمانی دا: كەشتی سەربازیی لەگەڵ كەشتییە یارمەتیهەڵگرەكانی غەزە بەڕێبكاتو لە وەاڵمێكیشدا ئیسرائیل ئامادەیی خۆی بۆ یارمەتیدانی «پەكەكە» دەربڕی ،ئەمەش هەنگاوێكی سەیرتر ب��وو ل���ەوەی ئ���ەردۆغ���ان ،چونكە «پەكەكە» لەالیەن ئەمریكاوە بە رێكخراوێكی «تیرۆریستی» ناوزەد كراوە. پەیوەندییەكان گەیشتوونەتە ئاستێك ،كە ئەمریكا راستەوخۆ ه���ۆش���داری���ی دا ل���ە تێكچوونی پەیوەندییەكانو رایگەیاند :دەخوازێت
ر ێ بە ه��ەر رووب��ەڕووب��وون��ەوەی��ەك لەنێوان ئ��ەو دوو واڵت��ەی دەری��ای ناوەڕاستدا بگرێت. لە ئێستادا ،ئەردۆغان بەنیازی گەشتێكە ب��ۆ ئ���ەو س�� ێ واڵت���ەی ك��ە «ب��ەه��اری ع��ەرەب��ی» تێیاندا س��ەرك��ەوت��وو ب���ووە ،ه��ەری��ەك��ە لە «تونسو میسرو لیبیا» ،ئەمە جگە لە سەردانەكەی بۆ فەلەستین ،كە هێندەی دیكە بەرپرسانی ئیسرائیل تووڕە دەكات. گ���اری���س ج��ێ��ن��ك��ی��ن��ز ،كە شیكاروانێكی ئەمنییە ،پێیوایە« :بە بردنەوەی هەڵبژاردنەكەی حوزەیران، ئەردۆغان كۆنترۆڵی تەواوی بەسەر ناوخۆدا هەیەو ئێستا دەیەوێت لە جیهانی ئیسالمیشدا وەك سەركردە خۆی بناسێنێت». س��ەردان��ەك��ەی ئ���ەردۆغ���ان ،بۆ میسرو خ��وێ��ن��دن��ەوەی وت��ارێ��ك لە زانكۆی قاهیرە ،دەبێتە یەكەم سەردان لەالیەن بەرپرسێكی بااڵی توركیاییەوە لە م��اوەی ( )15ساڵی راب���ردوودا، چاوەڕوان دەكرێت ئەردۆغان ،دیدگاو تێڕوانینی خۆی دەرب��ارەی ناوچەكە لە قاهیرەوە بخاتەڕوو ،ئەم سەردانە ل��ەالی��ەن ئیسرائیلەوە ب��ە وردی��ی چاودێریی دەكرێت ،چونكە هەریەكە ل��ە توركیاو میسر ب��ە دوو هێزی كاریگەری ناوچەكە دادەنرێن.
چاودێران «ماڵپەڕی سبەی» شەنوكەو دەكەن كۆمینیكەیشن ..بە دیجتاڵكردنی جیهان؛ بە كۆدو هێما باڵوكراوەیەكی میدیاییه
ژمارە ( )3سێشەممە 2011/9/13
دەریدەكات
«الجزیرة»و ئێتیكی رۆژنامەنووسیی
ل ه بادینان ،ههڕهشه لهرۆژنامەنووسان دەکرێت
پ .بادینان :رۆژنامەنووسانی ده���ۆك ،ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك��ەن، زۆربەی كات ،رووبەڕووی هەڕەشەو مەترسی دەبنەوەو هاوكات دەزگا حكومییەكان ،زانیارییان نادەنێ. لە سنووری پارێزگای دهۆكدا، ه��ەری��ەك ل��ە رۆژن��ام��ەی (وار، ئەڤڕۆ) ،رۆژانە بە زاری كرمانجی سەروو دەردەچنو هەروەها چەند ب�ڵاوك��راوەی��ەك��ی ت��ری هەفتانەو مانگانە دەردەچ��ن ،دیارترینیان گۆڤاری "باشوور"ە. س�����ی�����روان رەم���������ەزان، رۆژن��ام��ەن��ووس ل��ە ئ��اك��رێ ،بە "میدیای رۆژن��ام��ە"ی راگەیاند: "ب�����ەردەوام رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی دەرەوەی دەس��ەاڵت ،رووب��ەڕووی م��ەت��رس��ی دەب���ن���ەوەو ف��ش��اری زۆرمان لەسەرەو بەردەوام لەژێر چ��اودێ��ری��ی دام��ودەزگ��اك��ان��دامو هەڕەشەم لێكراوە كە واز لە كاری رۆژنامەنووسیی بهێنم". بە ب��ڕوای رۆژنامەنووسان، لەدهۆكدا رێگریی زۆر بۆ كاری رۆژنامەنووسیی دروستدەكرێتو لە
ماوەی رابردوودا ،رۆژنامەنووسانی دەرەوەی دەس��ەاڵت ،رووب��ەڕووی هەڕەشەو دەستدرێژی بوونەتەوە، بەشێوەیەك بەهۆی هەڕەشەو ف���ش���اری ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی��ەوە، چەند رۆژنامەنووسێك وازی��ان لەپیشەكەیان هێناوە ،كە دیارتریان ()NRTب�����وو، پەیامنێرێكی هەروەك پەیامنێرێكی (سپێدە)، دەستدرێژیی كراوەتەسەرو تەقەی لێكراوە. ب�����ەرەڤ�����ان ئ���ەح���م���ەد، رۆژنامەنووس لەزاخۆ ،پێیوایە: "دەس����ەاڵت ،ب����ەردەوام هەوڵی ناشیرینكردنی میدیای ئ��ازاد دەداتو بەسیخوڕی دەرەوەو بەكرێگیراوی واڵتان ناویان دەبات، ب��ۆئ��ەوەی خەڵكی لێیان دوور بكەونەوە". رۆژن��ام��ەن��ووس��ان ،رەخنەی ئ����ەوە دەگ�����رن ،ل��ە س��ن��ووری پارێزگای دهۆكدا ،رێگریی بۆ كاری رۆژنامەنووسیی دەكرێتو زانیاریی ن��ادرێ��ت ب��ە رۆژن��ام��ەن��ووس��ان، هەروەك سەندیكای رۆژنامەنووسان
ب��ە بێهەڵوێست وەس��ف��دەك��ەنو پێیانوایە :سەندیكایەكی حیزبییەو بەرگریی لە مافی رۆژنامەنووسان ناكات. ش�����ی�����روان ش���ی���روان���ی، سەرنووسەری گۆڤاری "باشوور"، ب���ە "م���ی���دی���ای رۆژن����ام����ە"ی راگ��ەی��ان��د":ل��ەب��ادی��ن��ان ،فشاری سەر راگەیاندن ،زۆرە ،چونكە لەناوچەكانی تردا ،تەنیا فشاری سیاسیی هەیە ،بەاڵم لەبادینان فشاری كۆمەاڵیەتیش هەیە". ه������اوك������ات ،س����ی����روان رەم��ەزان ،رەخنە لە سەندیكای رۆژن��ام��ەن��ووس��ان دەگ��رێ��ت ،كە هیچ كاتێك بەرگریی لە مافی رۆژنامەنووسان ن��ەك��ردووە ،به گوتهی نابراو. ل����ەب����ەرام����ب����ەر ئ���ەو ت��ۆم��ەت��ب��ارك��ردن��ەی سەندیكای رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��دا ،ئیسماعیل تاهیر ،بەرپرسی لقی دهۆكی س��ەن��دی��ك��اك��ە ،ه��ەڕەش��ەك��ردن ل��ە رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی ده��ۆك، رەتدەكاتەوە.
"قبووڵخاس ،رێگرە لەبەردەم بەدیهێنانی خواستەكانماندا" م���ی���دی���ا :س����ەرۆك����ی ب��ەش��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی پەیمانگای تەكنیكیی سلێمانی ،رایگەیاند: قبووڵخاس ،رێگرێكی سەرەكییە لەبەردەم ناوەندە ئەكادیمییەكانی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��داو ناهێڵێت ئەو ناوەندانە ئامانجی خۆیان بپێكن. حەكیم عوسمان ،لە ت��ەوەرە م��ێ��زگ��ردێ��ك��ی "م��ی��دی��ا"دا وت��ی: "خوێندكار ،دەبێت بە ئ��ارەزووی
خۆی بێتە بەشەكە ،بەاڵم زۆریی خوێندكارو بوونی قبووڵخاس ،ئەم ئامانجەی ئێمە هەمانە ،لەباردەبەن". ئ���ەو م��ام��ۆس��ت��ای��ە ،باسی لەوەكرد :بەشی رۆژنامەنووسیی، جیاوازە لەبەشەكانی دیکهو پێویستە خوێندكار ب��ەئ��ارەزووی خۆی ئەو بوارە هەڵبژێرێت. ح��ەك��ی��م ،ب��اس��ی ل��ەوەی��ش ك���رد :ت��ەن��ی��ا خ��وێ��ن��دن��ی بابەتە
ئەكادیمییەكان ،بەس نیین" ،بەڵكو دەبێت رۆژنامەنووس باکگراوندێكی فیكرییو رووناكبیریشی هەبێتو لە سیاسەتو هەموو ئەو بوارەكانی راستەوخۆ پەیوەندییان بە دنیای رۆژنامەنووسییەوە هەیە ،شارەزایی هەبێت". تەوەرە مێزگردەكە لە الپهڕه()4دا دەخوێننەوە.
عێراق ،بۆ چوارەمینجار؛ مەترسیدارترینە بۆ رۆژنامەنووسان میدیا :بۆ چوارەمینجارە لەسەر یەك؛ عێراق، دەچێتە ریزبەندی ئەو واڵتانەی رۆژنامەنووسان تێیاندا ،رووب��ەڕووی مەترسیی راستەقینە دەبنەوەو مامەڵەی خراپیان لەگەڵدا دەكرێت. لە راگەیەنراوێكی "روانینی ئازادیی رۆژنامەوانیی عێراق"دا ،ئاشكراكراوە ،لە بەهاری ساڵی ()2003ەوە تائێستا)253( ،
پەیڕەوی رێكخراوێکی نوێی رۆژنامهنوسان؛ تەواودەکرێت
شێنێ محەمەد :رۆژنامەنووسێك، رایدەگەیەنێت ،وەك پەرچەكردارێك بەرامبەر وەاڵم��ەك��ەی سەندیكای رۆژنامەنووسان بۆ راپۆرتەكەی "هیومان رایتس وۆچ" ،بڕیاری دروستكردنی رێكخراوێكی جیاواز رۆژنامەنووسانیان لەسەندیكای داوە. ئەحمەد میرە ،سەرنووسەری گۆڤاری لڤین ،بۆ "میدیای رۆژنامە"، رایگەیاند :بەپێویستیان زانیوە، رێكخراوێك دروست بكەن كە بەها بۆ كاری رۆژنامەنووسیی بگهڕێنێتەوە،
"دەمانەوێت لەسەر بنەمای پیشە مامەڵە لەگەڵ رۆژنامەنووساندا بكەین ،نەك لەسەر بنەمای ئەوەی لە چ دەزگایەكدا كاردەكات ،هەر رۆژنامەنووسێك لەهەردەزگایەكدا كاربكات ،دەتوانێت ببێت بەئەندام لەم رێكخراوەدا". ئ��ام��اژەی ب��ۆ ئ��ەوەی��ش ك��رد: لەو رێكخراوەی بە نیازن دروستی ب��ك��ەن ،ه���ەر رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك ئەندامی سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان بێت ،ناتوانێت لەم رێكخراوەی ئەواندا مافی ئەندامێتی
وەربگرێت" ،ئەگەر بیەوێت ببێت بەئەندام ،پێویستە واز لە سەندیكا بهێنێت". میرە ،رایگەیاند :كۆمەڵیك س�����ەرن�����ووس�����ەری ب���ەت���وان���ا، دەس��ت��ەی دام��ەزرێ��ن��ەرنو ه��ەوڵ دەدەی���ن رێكخراوێكی بوێربێتو دەس����ەاڵت ن��ات��وان��ێ��ت رێ��گ��ە لە دروستبوونیبگرێت. شوان محەمەد :سەرنووسەری رۆژنامەی "ئاوێنە" ،لەوبارەیەوە بە "میدیای رۆژنامە"ی راگەیاند؛ ب��ەه��ۆی چ��ەن��د ه��ۆك��ارێ��ك��ەوە،
دروس��ت��ب��وون��ی رێ��ك��خ��راوەك��ە بۆ ماوهیەك دواك��ەوت" ،لەئێستادا، خەریكە پەیڕەو و پڕۆگرامی ناوخۆی رێكخراوەكە ت��ەواو دەبێتو پێش كۆتایی ئەم مانگە ،كۆبوونەوەیەك دەكەینو گفتوگۆی زیاتری لەبارەوە دەكەین". ه�������ەردوو س���ەرن���ووس���ەر، روونیانكردەوە :تائێستا هیچ جۆرە رێگرییەكیان لەهیچ الیەنێكەوە لێنەكراوەو ئاستەنگیان لەبەردەم دروستبوونی رێكخراوەكەیاندا بۆ دروست نەكراوە.
"مافی ههر تاکێکه؛ ههموو شتێک ل ه بارهی حکومهتهوه بزانێت" مێزگردێک ل ه الپهڕه ( )5دا ،دهخوێننهوه...
جێگری نهقیبی سەندیكا :زۆربەی بەرپرسەكان ،ئەندامی كاران
ئ��ەك��رەم تۆفیق :جێگری نهقیبی س��ەن��دی��ك��ای رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی كوردستان ،رایگەیاند :كێشەی سەندیكا ،پلەبەندیی ئەندامەكانێتیو زۆرب���ەی ب��ەرپ��رس��ە ب��ااڵك��ان ،بە ئەندامی كارا وەرگیراون. ش���وان داودی ،بۆ"میدیای رۆژن��ام��ە"ی روون��ک��ردهوه :كێشەی سەندیكا ،لە زۆریی ئەندامەكانیدا ن��ی��ی��ە ،ب��ەڵ��ك��و ل��ە پلەبەندیی ئەندامەكاندایەو بەرپرسێكی زۆر ئەندامی كاران". بەپێی یاسایەك كە رێكخراوە، سێ شێوە پلەبەندیی هەیە بۆ ئەندامانی سەندیكای رۆژنامەنووسان، ئەوانەی كە خوێندكارنو لە مەشقدان
ئەندامی ب��ەش��دارن .شێوەیەكی دیکهی پلەبەندیی هەیە ،ئەوانەن كە كارمەندی حكومەتنو ئیشی دووەمیان كاری رۆژنامەنووسییە. ش��ێ��وەی سێیەمیان ئەندامانی ك��ارای��ە ،وات��ە ئ��ەوان��ەی زۆرب��ەی كاتەكانیان بۆ كاری رۆژنامەنووسیی تەرخانكردووە. ن��اوب��راو وتیشی" :ناتوانین ئ��ەن��دام��ب��وون ل��ە ه��ی��چ كەسێك وەرب��گ��ری��ن��ەوە ،چونكە ب��ە یاسا رێكخراوەو پێویستە پەرلەمانو حكومەت بڕیار لەسەر گۆڕینی ئەو یاسایە بدەن". ئ��ەوەی��ش��ی روون����ك����ردەوە؛ زۆری��ك لە ئەندامانی سەندیكا،
رۆژنامەنووسیی پیشەی دووەمیانە، ب��ەاڵم ل��ەب��ەرئ��ەوەی تائێستا لە كوردستان پیشەی رۆژنامەنووسیی ن��ەب��ووە ب����ەوەی ك��ە بتوانرێت بژێویی ژیانی پێ دابین بكرێت، ناتوانین ئەندامبوون لەو كەسانە وەربگرینەوە". دڵ��ش��اد وەس��ان��ی ،سكرتێری نووسینی رۆژن��ام��ەی "خ��ەب��ات"، ئاماژە بە زۆریی ژمارەی ئەندامانی سەندیكای رۆژنامەنووسان دەكاتو ب��ە پێویستی دەزان��ێ��ت هەوڵی كەمكردنەوەی ژمارەی ئەندامەكانی بدرێت. وەس��ان��ی ،هۆكاری زۆربوونی ئەندامانی سەندیكای بۆ مەبەستی
بەرژەوەندیی تایبەتی گهڕاندەوە" ،لە كۆنگرەی یەكەمدا ،ژمارەیەكی زۆر، بە مەبەستی وەرگرتنی زەوی ،ناوی خۆیان لە سەندیكا تۆماركردووە". سكرتێری نووسینی رۆژنامەی "خ���ەب���ات" ،ب�� ه پێویستیشی زان��ی :ئەندامێتیی سەندیكا ،بۆ ئ��ەو كەسانە بێت كە پیشەیان رۆژنامەنووسییە ،نەك كەسێك كە پیشەیەكی تری هەیەو حەزی بە ئەندامبوون بێتو لە سەندیكا ببێت بە ئەندام". دڵ������ش������اد وەس������ان������ی، داواش��ی��ک��رد:پ��ێ��داچ��وون��ەوە بە ئەندامبوون لە سەندیكادا بكرێتو ئەندامبوونیش رابگیرێت.
رۆژنامەنووسو كامەندی كەناڵەكانی میدیا، كوژراونو ( )14رۆژنامەنووسیش رفێنراونو بێسەروشوێنكراون. ب��ەه��ۆی ئ���ەو ت��ون��دوت��ی��ژی��ی��ان��ەوە كە رووب�����ەڕووی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان دەب��ن��ەوە، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ،لە مانگی ئابی رابردوودا "یاسای پاراستنی رۆژنامەنووسان"ی
پەسەند كرد ،كە لە ( )19مادە پێكهاتووەو ئامانجی دەركردنەكەشی ،پاراستنی مافی رۆژنامەنووسانو پاراستنیانە لە دەستدرێژیی. لەو یاسایەدا ،چەندین شتی گرنگ بۆ رۆژنامەنووسان سەلمێنراوە. دەقی یاساكە، لە الپهڕه()7دا ،دەخوێننەوە..
سەرۆكی حكومەتو شكاتكردن لەرۆژنامەنوسان پاش ئەوەی لەسەردەمی كابینەكەی بەرهەم ساڵح-دا ،زۆرترین پێشێلكاریی بەرانبەر بەرۆژنامەنوسان كرا ،لەدوو رۆژی رابردودا ،سەرۆكی حكومەتی هەرێم ،بریاریدا لەمەودوا هیچ رۆژنامەنوسێك دەستگیرناكرێت ،تا ئەوكاتەی خودی بەرهەم ساڵح خۆی ،یان نوسینگەكەی ،بریاری دەستگیركردنەكە نەبینێتو دڵنیانەبێت لە"قانونیی"بونی بڕیارەكەو هەروەها لەوەی بزانن سەرپێچیی یاسایی لەچۆنێتیی جێبەجێكردنی دەستگیركردنەكەدا رودەدات یان نا. ئەم بڕیارەی بەرهەم ساڵح ،بۆ رۆژنامەنوسان دڵخۆشكەرە ،بەاڵم دەكرێ چەند سەرنجێكی لەبارەوە بخەینە رو: لەپشتی ئەم بڕیارەوە ،ئیعترافێكی راشكاوانە هەیە كە دامەزراوەكانی حكومەتیێ ئەوەی لێپێچینەوەیان هەرێم ،چەندین پێشێلكارییان بەرانبەر بەرۆژنامەنوسان كردوە ،ب لەگەڵدا كرابێت (هەروەكچۆن بەگوێرەی یاسای رۆژنامەگەریی ژمارە 35ی ساڵی ،2007 هەر پێشێلكارییەك بەرانبەر بەرۆژنامەنوس لەكاتی ئەنجامدانی كارەكەیدا بكرێت ،وەك ئەوەیە بەرانبەر بەفەرمانبەرێكی حكومیی كرابێت) .بێگومان ئەوەیش سزای یاسایی خۆی هەیە ،بەاڵم نەمانبینی سزای یەك لەو پۆلیسو ئاسایشانە بدرێت؛ كە لەكاتی راپەڕاندنی ئەركە رۆژنامەنوسییەكاندا لەالیەن رۆژنامەنوسەوە ،سوكایەتییان بەرۆژنامەنوسان كردوە، یان لەرۆژنامەنوسانیان هەڵداوە. لەپشتی ئەم بڕیارەوە ،گومانكردن لەبڕیاری دادگا هەیەو ئەمەیش راستیی ئەوقسانە دەسەلمێنێ كە دادگا لەم هەرێمەدا سەروەر نییە (بەتایبەتی لەو كەیسانەدا كە پەیوەندییان بەكاری رۆژنامەنوسییو خودی رۆژنامەنوسانەوە هەیە). دەركردنی ئەم بڕیارە لەم تەوقیتەدا ،كە چاوەڕواندەكرێت تەنها چەند هەفتەیەكیێ بڕیاردا دێت؛ تر دكتۆر بەرهەم لەپۆستەكەیدا بمێنێتەوە .لەچوارچێوەی دەركردنی هەند بۆ رازیكردنی چەند توێژو نوخبەیەكی دیاریكراو لەئاخرو ئۆخری دەسەاڵتەكانیدا وەك سەرۆكی حكومەت ،بەاڵم ئایا تاچەندە سەرۆكی حكومەتی ئێستا ،زامنی ئەوەمان بۆ دەكات بۆ ئەوەی كابینەكەی دوای خۆی (كە دەدرێتە پ.د.ك-ی هاوپەیمانی حزبەكەی)، سەرۆكی حكومەتەكەی ئەو كابینەیەیش ،بەهەمان ئەم بڕیارەوە پابەند بێت؟! هەر هەوڵو بڕیارێك ئەگەر بۆ گەڕاندنەوەی شكۆ بێت بۆ رۆژنامەنوسانو رێزگرتن لەپیشەی رۆژنامەنوسیی ،هەقە ستایش بكرێت ،بەاڵم واچاكترە بەر لەدەركردنی هەر بڕیارێك ،میكانیزمەكانی جێبەجێكردنی بدۆزرێتەوەو دەركردنی بڕیارەكان بۆ چەند هەفتەیەك نەبنو هەروەها نەشچنە چوارچێوەی رازیكردنی نوخبەیەكی دیاریكراوەوە؛ وەك پڕوپاگەندەكردن بۆ فراوانكردنی پێگەی جەماوەریی ،هەروەها لێدانیش نەبێت لەشكۆی سەروەریی یاسا (لەكاتێكدا پێشتر ئەم سەروەریی یاسایە ،شكۆی نەماوە). دەبو ئەم كابینەیە لەسەرەتای دەستبەكاربونیەوە ،بڕیارێكی لەوجۆرەی دەربكردایە ،بۆ ئەوەی جێبەجێكردنی لەكابینە چاوەڕوانكراوەكەی چەند هەفتەی داهاتودا ،ببوایەتە ئەمری واقیعو دوو ساڵی رابردو ئەو هەمو هەڕەشەو پێشێلكارییانە بەرانبەر بەرۆژنامەنوسان نەكرانایە ،بەاڵم ئێستایش نەچوە بچێو چاوەڕێی میكانیزمەكانی جێبەجێكردنی دەكەینو هەقە گرەنتی جێبەجێكردنیمان بۆ كابینەكانی دواتریش بۆ دەستەبەربكرێ.
( - 650دوايين ذمارة) سيَشةممة 2011/9/13
ل ه ئهرشیڤی وه... ﺋﻴﺒﺮﺍﻫﻴﻢ ﺧﺔﻟﻴﻞ ﻟﺔ َ ﺭﻳﺰﻱ َﺛﻴﺸﺔﻭﺓﻱ ﺧﺎﻟﺔ ﻃﻮﻣﺮﻃﻴﻴﺔﻛﺎﻧﺪﺍﻳﺔ
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻃﺔﺭﻱ... َ ﻫﺔﻟﻮﺓﺷﺎﻧﺪﻥ ﺑﺔ ﻣﺔﺑﺔﺳﺘﻲ ﺩﺍﻣﺔﺯﺭﺍﻧﺪﻥ ﻝ١٠
ﺟﻴﺎﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓ ﻃﺔﻭﺭﺓﺗﺮﻳﻦ
ﺋﻴَﻠﺪﺭﺓﺕ ﻣﻮﻟﺪﺓﺭ:
َ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴﺖ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺑﺜﺎﺭﻳ َ ﺳﺔﺭﺑﺔﺧﺆﻳﻲ ﺧﺆﻱ َ ﺰﻳﺖ
ﺳﺔﺭﺅﻛﻲ ﺫﻭﻭﺭﻱ ﺑﺎﺯﺭﻃﺎﻧﻴﻲ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲ:
ﻛﻴَﺸﺔﻱ ﺣﻴﺰﺑﺔ ﻛﻮﺭﺩﻳﻴﺔﻛﺎﻧﺔ
ﺩﺭﻳَﺬﺓ ﺑﺔ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻲ ﺳﺘﺎﻓﻲ ﺛﻴَﺸﻮﻭ ﺩﺓﺩﺓﻳﻦ
ﻟﺔ ﻫﻮﻧﺔﺭﺓﻭﺓ ﺑﺆ ﺳﻴﺎﺳﺔﺕ
ﻝ٦
ﻝ٨
ﻝ١٢
ﻝ١٦
ﻝ٦
ﺭﺅﻣﺎﻧﺴﻴﺔﺕ
ﺧﺎﻭﺓﻧﻰ ﺋﻴﻤﺘﻴﺎﺯ: ﺧﺎﻭﺓﻥ ﺋﻴﻤﺘﻴﺎﺯ:
ﺳﺔﺭﻧﻮﻭﺳﺔﺭ:
ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻱ ﻭﺷﺔ
ﻧﺮﺥ
ﺳﺔﺭﻧﻮﻭﺳﺔﺭ:
َ ﺳﺔﺭﺩﺍﺭ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﻶ
ﻧ
ﺮﺥ )
(500
www.rozhnama.com
ﺳﺔﺭﻧﻮﻭﺳﺔﺭ:
ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﺫﻣﺎﺭﺓ ) (1ﺩﻭﻭﺷﺔﻣﻤﺔ ٢٠٠٧ /٦ /٢٥
ﺑﺮﻳﺎﺭﻯ ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻰ ﺩﺓﺭﻛﺮﺩ ﺩﺍﺩﻃﺎ ِ
www.rozhnama.com
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ-ﺗﺎﻳﺒــﺔﺕ
ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ٣٠ﺣﺰﺏﺀ َﺭﻳﻜﺨﺮﺍﻭ ،ﺩﺍﻭﺍﻯ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻛﺮﺩﻧﻰ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺎﻥ ﺩﺓﻛﺔﻥ ﺳﻴﺮﻭﺍﻥ ﺭﺓﺷﻴﺪ -ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻲَ ،٢٠٠٧/٦/٢٤ ،ﺛﻴﺶ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﻧﻲ ﺑﺮِﻳﺎﺭﺓﻛﺔ َ ﺧﺔﻟﻜﻲ ﻟﺔ ﺿﺎﻭﺓﺭِﻭﺍﻧﻴﻲ ﺣﻮﻛﻤﻲ ﺩﺍﺩﻃﺎﻱ ﺑﺎﻵﻱ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻲ َﻋﻴﺮﺍﻗﺪﺍﻥ َ ﻛﺮﺩﻭﻭﻥﺀ ﺩﺓَﻟﻴَــﺖ» :ﻻﺭﻳﻤﺎﻥ ﻧﻴﻴﺔ ﻟﺔ ﻣﻠﺜﺔﺭﺍﻧﺪﻧﻰ ﺧﻴﺎﻧﺔﺗﻜﺎﺭﺍﻥ ،ﺑﺔﻻَﻡ ﺑﺎﺷﺘﺮ ِ ﻭﺍﺑﻮﻭ ﺭﺓﻭﺍﻧﺔﻯ )ﺋﺔﻣﻦ(ﺗﺎﻥ ﺑﻜﺮﺩﻧﺎﻳﺔ
ﺑﺆ ﺋــﺔﻭﺓﻯ ﻟﻴَﻜﺆﻟَﻴﻨﺔﻭﺓﻳــﺎﻥ ﻟﺔﻃﺔﻟَﺪﺍ ﺑﻜﺮﺍﻳــﺔ ،ﺑــﺔ ﻣﺔﺑﺔﺳــﺘﻰ ﺩﺓﺭﻫﻴَﻨﺎﻧﻰ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳــﻰﺛﻴَــﺶﺋﻴﻌﺪﺍﻣﻜﺮﺩﻧﻴــﺎﻥ«.
ﻓﺆﺗﺆ :ﺭﺍﺳﺘﻄﺆ ﻋﺔﻟﻲ
ﻟﺔ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻛﺔﺩﺍ ﺩﺓﺭﺩﺓﻛﺔﻭﻳَﺖ، ﺗﺎﻫﻴــﺮ ﺗﺆﻓﻴﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧــﻰ ﺟﻄﺔ ﻟﺔﻭﺓﻯ ﺳﻜﺮﺗﻴَﺮﻯ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﻛﺎﺭﻭﺑﺎﺭﻯ ﺑﺎﻛﻮﻭﺭ
ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕﺀ ﺩﻳﺎﻟﺆﻁ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻰ
ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﺭﻯ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ:
ﺳﻴﺴﺘﺔﻣﻰ ﺑﺔﺭَِﻳﻮﺓﺑﺮﺩﻧﻰ ﻣﺔﺭﻛﺔﺯﻯ ﻃﺮﻓﺘﻰ ﺯﺅﺭﻯ ﺑﺆ ﺩﺭﻭﺳﺘﻜﺮﺩﻭﻭﻳﻦ ﻫﻴﻮﺍﺟﺔﻣﺎﻝ -ﺳــﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ
ﻛﺔﺳــﻴَﻜﻰ ﺩﺍﻧﻴﺸــﺘﻮﻭﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﺳــﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ ٨٩ﻫــﺔﺯﺍﺭ ﺩﻳﻨــﺎﺭﻯ ﺑﺔﺭﺩﺓﻛﺔﻭﻳَــﺖ. ﺩﺍﻧﺎ ﺋﺔﺣﻤــﺔﺩ ﻣﺔﺟﻴﺪ ﻭﺗﻴﺸــﻰ: ﻛﻴَﺸــﺔﻳﺔﻛﻰ ﻃــﺔﻭﺭﺓﻯ ﺋﻴــﺪﺍﺭﻯ ﻟﺔﺑﺔﺭﺋــﺔﻭﺓﻯ ﺩﺭﻭﺳــﺘﺒﻮﻭ، ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﻙ ﻗﺎﻳﻤﻘــﺎﻡﺀ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﻯ
ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﺭﻯ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ ﺭﺍﻳﻄﺔﻳﺎﻧﺪ: ﺋﺔﻭ ﺑﻮﺩﺟﺔﻳﺔﻯ ﺑــﺆ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻛﺔﻣﺎﻥ ﺑــﺮﻯ ١٦٠ﻣﻠﻴﺎﺭ ﺗﺔﺭﺧﺎﻧﻜﺮﺍﻭﺓ ،ﻛﺔ ِ ﺩﻳﻨــﺎﺭﺓ ،ﺑــﺔ ﻳﺔﻛﺴــﺎﻧﻰ ﺑﺔﺳــﺔﺭ ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺎﻧــﺪﺍ ﺩﺍﺑﺔﺷــﻜﺮﺍﻭﺓﺀ ﻫــﺔﺭ
ﻧﺎﺣﻴﻴــﺔ ﻟــﺔ ﺳــﻨﻮﻭﺭﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﺩﺍ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﻯ ﻧﺎﺣﻴﻴﺔ ﻛﺔﻣﻰ ﻫﺔﻳــﺔﺀ ِ ﺳــﻰ ﻧﺎﺣﻴﻴــﺔ ﻫﺔﻳــﺔ ﺑﺔﻭﺓﻛﺎﻟــﺔﺕ َ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺩﺓﺑﺎﺕ ،ﻛﺔ ﺋﺔﻭﺓﺵ ﻃﺮﻓﺘﻰ ﺑﺆ ﺩﺭﻭﺳــﺘﻜﺮﺩﻭﻭﻳﻦ. ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃــﺎﺭﻯ ﺳــﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ ﻟــﺔ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔﻭﺗﻨﻴَﻜــﻰ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ(ﺩﺍ ﻛﺔ
ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻛﺎﻥ ﻧﺎﻛﺔﻥﺀ ﺋﻴﺌﻴﺘﻼﻓﻴﺶ ﺳﻮﺭﺓ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻃﺆﺭِﻳﻨﻰ ﻣﺔﺷﻬﺔﺩﺍﻧﻰ
ﺩﺓﻗﺔﻛﺔﻯ ﻟــﺔ ﺫﻣﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﺩﺍ ﺑﻶﻭﺩﺓﻛﺔﻳﻨﺔﻭﺓ ،ﻭﺗﻰ» :ﻟﺔﺑﺔﺭﺋﺔﻭﺓﻯ ﺗﺎ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﻳﺎﺳﺎ ﻫﻴﺾ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗﻴَﻚ ﺑﺆ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎ ﺩﻳﺎﺭﻳﻨﺔﻛﺮﺍﻭﺓ ،ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﺮﻳَﺖ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻥ ﺑﺔﺑﺎﺷــﻴﻰ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺑﻀﻴَﺖﺀ ﺳﻴﺴﺘﺔﻣﻰ ﻣﺔﺭﻛﺔﺯﻯ ﻟﺔ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗﺪﺍ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰﺛﺔﻛﺨﺴــﺘﻮﻭﺓ«.
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ -ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﻋﻮﻣﺔﺭ ﺧﺔﻟَﺔﻑ ﺟــﺔﻭﺍﺩ ،ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧــﻰ ﻧﻮﻳَﻨــﺔﺭﺍﻥ ﻟﺔ ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺑــﺔﺭﺓﻯ ﺩﻳﺎﻟﺆﻃــﻰ ﻧﻴﺸــﺘﻤﺎﻧﻰ ،ﻟــﺔ ﻟﻴَﺪﻭﺍﻧﻴَﻜﻴــﺪﺍ ﺑــﺆ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ( ﻭﺗــﻰ: »ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺘﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺑﺔﺭﺓﻯ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕﺀ ﺩﻳﺎﻟﺆﻃﻰ ﻧﻴﺸﺘﻤﺎﻧﻰ، ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻯ ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﻯ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻧــﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻧﺎﺑﻦ، ﺋﺔﻃــﺔﺭ ﻣﺔﺷــﻬﺔﺩﺍﻧﻰ ﻟــﺔﻭ ﺛﺆﺳــﺘﺔ ﺩﻭﻭﺭﺑﺨﺮﻳَﺘﺔﻭﺓ«. ﻫــﺎﻭﻛﺎﺕ ،ﺭﺓﺋــﻮﻑ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻥ،
َ َ َ ﺑﺔﺩﻟﻰ ﺧﺆﻳﺎﻥ َ ﺪﺍﺭﺓﺑﺪﺭﻳﺖ ﻟﺔﺳﻴ ﺩﺓﻳﺎﻧﺔﻭﻳﺖ ﻋﺔﻟﻰ ﺣﺔﺳﺔﻥ ﻣﺔﺟﻴﺪ ﻫﺎﻭﻭﻵﺗﻴﻴﺎﻥ ﺩﺓﺭﺑﺮﻯ ﺳﺔﺑﺎﺭﺓﺕ ﺑﺆ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ِ ﺑﺮﻳﺎﺭﻯ ﺩﺍﺩﻃﺎ ﺑﺆ ﺑﺔ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﻧﻰ ِ ﻟﺔﺳﻴَﺪﺍﺭﺓﺩﺍﻧﻰ ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭﺍﻧﻰ ﺩﺅﺳﻴﺔﻯ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ.
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ -ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﻫﺎﻭﻵﺗﻴﻴﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺔ ﻃﺮﻳﺎﻥﺀ ﺛﻴَﻜﺔﻧﻴﻨﺔﻭﺓ ﻫﺔﺳﺘﻰ ﺧﺆﻳﺎﻥ
ﻟﺔﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻲﺛﺔﻳﺎﻣﻨﻴَﺮﺍﻧﻰ)ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﺩﺍ ﺿﻴﻦﺀ ﺗﻮﻳَﺬﺓ ﺟﻴﺎﺟﻴﺎﻛﺎﻥ ،ﻟﺔ ﺷﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﺪﺍ ﻫﺔﺳﺘﻰ ﺧﺆﻳﺎﻥ ﺩﺓﺭﺑﺮﻳﻮﺓﺀ ﺩﺍﻭﺍ ﻟﺔ ﻟﻴَﺜﺮﺳﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩ ِ
ﻟــﺔ ﻳﺎﺩﺍﺷــﺘﻴَﻜﺪﺍ ﻛــﺔ ﺩﺍﻭﻳﺎﻧــﺔ ﺑﺔ ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻴﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ، ٣٧ﺣــﺰﺏﺀ ﺭﻳَﻜﺨــﺮﺍﻭﻯ ﻛﺆﻣﺔﻟَﻄﺔﻯ ﻣﺔﺩﺓﻧﻰ ،ﺩﺍﻭﺍﺩﺓﻛﺔﻥ ﺑﺔﻳﺎﺳﺎ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺔﻛﺎﻥ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﺑﻜﺮﻳَﺖ. ﺷﻮﻛﺮﻭﻟَﻶ ﺣﺔﻣﺔﺩﺓﻣﻴﻦ ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﻃﺆﺭﺍﻧــﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳــﺘﺎﻥ ،ﺑــﺔ ﺑــﺔﺭﺓﻯ ِ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧــﺪ ٣٧» :ﺣﺰﺏﺀ َﻨﻰ ﺭﻳَﻜﺨﺮﺍﻭﻯ ﻛﺆﻣﺔﻟَﻄﺔﻯ ﻣﺔﺩﺓﻧﻰ ،ﺩﻭﻳ َ ﻳﺔﻛﺸــﺔﻣﻤﺔ ،ﻳﺎﺩﺍﺷــﺘﻴَﻜﻤﺎﻥ ﺗﺔﺳﻠﻴﻤﻰ ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻴﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ،ﻛﺔﺗﻴﺎﻳﺪﺍﺩﺍﻭﺍﺩﺓﻛﺔﻳﻦﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻥ ﻳﺎﺳــﺎﻳﺔﻙ ﺩﺓﺭﺑﻜﺎﺕ ﺑﺆ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻛﺮﺩﻧﻰ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺎﻥ«.. ﺣﺔﻣﺔ ﺩﺓﻣﻴﻦ ﻭﺗﻴﺸﻰ» :ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﻳﺎﺳﺎ ﻛﺎﺗﻴَﻚ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳــﺎﻥ ﺩﺓﺳﺘﺒﺔﻛﺎﺭ ﺩﺓﺑﻦ، ﺩﺓﺑﻴَﺖ ﺳــﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻛﺎﻧﻴﺎﻥ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﺑﻜﺔﻥ ﺑﺆ ﻫﺎﻭﻵﺗﻴﻴــﺎﻥ ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺒﻴَﺘــﺔ ﺭﻳَﻄﺮﻳﻰ ﻟﺔﺑﺔﺭﺩﺓﻡ ﺩﻳﺎﺭﺩﺓﻯ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟَﻰ«..
ﺑــﻮﻭﺓ ،ﻧﻬﻴَﻨﻴــﻰﺀ ﻭﺭﺩﺓﻛﺎﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧــﻰ ﺋﺔﻧﻔﺎﻟﻰ ﻻﺑﻮﻭﺓ .ﻛﺆﺛﻴﻲ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻛﺔ ﻟﺔ )ﻝ(٢ﺩﺍ ﺑﺨﻮﻳَﻨــﺔﻭﺓ.
ﺩﺓﻛﺔﻥ »ﺩﺍﻭﺍ ﺑﻜﺔﻥ ،ﻋﺔﻟﻰ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻰ ﻃﺔﻭﺭﺓ ﺗﺎﻭﺍﻧﺒﺎﺭﻯ ﺩﺅﺳﻴﺔﻯ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ ﻟﺔ ﻫﺔﻟَﺔﺑﺠﺔ ﻟﺔﺳﻴَﺪﺍﺭﺓﺑﺪﺭﻳَﺖ«. ﻝ٢
No.18 Wed 18/ 7/ 2007
ﺫﻣﺎﺭﺓ 18ﺿﻮﺍﺭﺷﺔﻣﻤﺔ 2007 /7 /18
ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ، ﺑﺔ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣــﺔ(ﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ» :ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﺋﻴﺌﻴﺘﻼﻓﻰ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭ ﺟﺔﺧﺖ ﻟﺔﺳــﺔﺭ ﻃﺆﺭﻳﻨــﻰ ﻣﺔﺷــﻬﺔﺩﺍﻧﻰ ﺩﺓﻛﺎﺗــﺔﻭﺓﺀ ِ ﻟﻴﺴــﺘﻰ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻴﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﻴﺶ، ﺛﺸﺘﻴﻮﺍﻧﻴﻰ ﺋﺔﻭ ﻫﺔﻟَﻮﻳَﺴﺘﺔﻯ ﺋﻴﺌﻴﺘﻼﻑ ﺩﺓﻛﺎﺕ«. ﻭﺗﻴﺸــﻲ» :ﻣﺔﺷــﻬﺔﺩﺍﻧﻲ ﻟــﺔ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺑﺮﺩﻧﻲﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺪﺍ،ﺳﺔﺭﻛﺔﻭﺗﻮﻭ ِ ﻧﻴﻴﺔﺀ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴَﺖ ﺋﺔﻭ ﺋﺔﺭﻛﺔ ﺭﺍﺛﺔﺭﻳَﻨﻴَﺖ، ﻃﺆﺭﻳﻨﻲ ﺑﺔ ﻛﺔﺳــﻴَﻜﻲ ﺷــﻴﺎﻭ ﺑﺆﻳــﺔ ِ ﺑﺎﺷﺘﺮﺓ«. ﻝ٤
ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲ -ﻫﺔﻟَﺆ ﺋﺔﺑﻮﺑﺔﻛﺮ
ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﺍﻳﺔﺗﻴﻲ َ ﺑﻲ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻳﻲ ِ ﺷــﺎﺭﺓﻭﺍﻧــﻴــﻴــﺔﻛــﺎﻥﺀ ﺷــﺎﺭﺓﻭﺍﻧــﻴــﻲ ﺑﺔﻛﺮﺓﺟﺆ، ﻧﺎﺣﻴﺔﻱ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲﺀ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗـــﻲ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺑﺆ ﻛﺎﺭﻭﺑﺎﺭﻱ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ ١٧٦ ،ﺛﺎﺭﺿﺔ ﺯﺓﻭﻳــﻲ ﺗﺔﺟﺎﻭﺯ ﻟﺔ ﺳﻨﻮﻭﺭﻱ ﺷﺎﺭﺓﻭﺍﻧﻴﻲ ﺭﺍﺛــﺔﺇﻳــﻨــﺪﺍ ،ﺑــﺔﺳــﺔﺭ ﺋﺔﻓﺴﺔﺭﻭ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔﻭ ﻣﻮﻧﺘﺔﺳﻴﺒﺔﻛﺎﻧﻲ ﺧﺆﻳﺪﺍ ﺩﺍﺑﺔﺷﺪﺓﻛﺎﺕ ،ﻭﺓﺯﻳﺮﻱ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔﺵ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓ ﺑﺔﻭﺓ ﺩﺓﻛﺎﺕ ﺑﺔ ﺋﻴﺘﻴﻔﺎﻕ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺷﺎﺭﺓﻭﺍﻧﻴﺪﺍ ﺋﺔﻭ ﻛﺎﺭﺓﻳﺎﻥ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ﺑﺔ ﻣﺔﺑﺔﺳﺘﻲ ﺭﻳَﻄﺮﺗﻦ ﻟﺔ ﺗﺔﺟﺎﻭﺯﺍﺕ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺋﺔﻭ ﻣﻮﻟَﻜﺎﻧﺔﻱ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗــﻲ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ. ﺷﻴَﺦ ﺟﺔﻋﻔﺔﺭ ﺷﻴَﺦ ﻣﺴﺘﺔﻓﺎ- ﻭﺓﺯﻳـــﺮﻱ ﻫــﺔﺭَﻳــﻢ ﺑــﺆ ﻛــﺎﺭﻭﺑــﺎﺭﻱ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ ،ﺑﺔ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﻱ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: »ﺋــﺔﻭ ﺯﺓﻭﻳﻴﺎﻧﺔ ﻣﻮﻟَﻜﻰ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗــﻰ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔﻳﺔ ،ﺷﺎﺭﺓﻭﺍﻧﻰ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﺓﺀ ﻝ2 ﻟﺔﻃﺔﻟَﻴﺎﻧﺪﺍ ﺋﻴﺘﻴﻔﺎﻕ ﻛﺮﺍﻭﺓ«.
ﻨﺎﺭ
No.24 Thu 26/ 7/ 2007
ﺫﻣﺎﺭﺓ َ 24ﺛﻴﻨﺠﺸﺔﻣﻤﺔ 2007 /7 /26
ﻰ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ -ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ
ﻧﺰﻳﻜﺔﻯ ٤٤ﻣﻠﻴﺎﺭ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻟﺔ ﺑﻮﺩﺟﺔﻯ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺑﺆ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻥ ﺗﺔﺭﺧﺎﻧﺪﺓﻛﺮﻳَﺖ
00 (5ﺩﻳ
www.sbeiy.com
ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗـﻰ ﺛﻴَﺸﻤـﺔﺭﻃـﺔ ١٧٦ﺯﺓﻭﻳـﻰ ﺗـﺔﺟـﺎﻭﺯ ﺑــﺔﺳـﺔﺭ ﺋـﺔﻓﺴـﺔﺭﺀ ﻣﻮﻧـﺘـﺔﺳـﻴـﺒـﺔﻛـﺎﻧﻴـﺪﺍ ﺩﺍﺑﺔﺷـﺪﺓﻛﺎﺕ
)ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ﺑﺔﻟَﻄﺔﻳﺔﻛﻲ ﺗﺎﻭﺍﻧﻲ ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺑﻶﻭﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﺑﺔ ﺛﻴَــﻰ ﺋــﺔﻭ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻳﺔﻯ ﻛﺔ ﺩﺓﺳــﺖ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ﻛﺔﻭﺗﻮﻭﺓ ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺳــﻜﺮﺗﻴَﺮﻱ ﺛﻴَﺸﻮﻭﻱ ﻟﻴﺬﻧــﺔﻱ ﻛﺎﺭﻭﺑــﺎﺭﻱ ﺑﺎﻛــﻮﺭﻱ ﺣﻴﺰﺑﻲ ﺑﺔﻋﺲ ،ﻛﺔﺳــﻴَﻜﻰ ﺷﺎﺭﺓﺯﺍﺀ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻳــﺶ ﺑــﻮﻭﺓ ﻟــﺔ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻧﻔــﺎﻝ. ﺩﻭﻳَﻨﺂ ﺩﺍﺩﻃﺎﻯ ﺑﺎﻵﻯ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﻋﻴَــﺮﺍﻕ ﻟــﺔ ﺳــﺔﺭ ﻛﺔﻳﺴــﻰ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝ ﺑﺔﺛﺎﺳــﺎﻭﻱ ﻧﺔﺑﻮﻭﻧــﻰ ﺑﺔﻟَﻄــﺔﻯ ﺗــﺔﻭﺍﻭﺓﻭﺓ ،ﺣﻮﻛﻤــﻰ ﺑﻴَﺘﺎﻭﺍﻧــﻰﺀ ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻰ ﺑﺆ ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺗﺆﻓﻴﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺩﺓﺭﻛــﺮﺩ. ﺑــﺔ ﻃﻮﻳَــﺮﺓﻯ ﺋــﺔﻭ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻳﺔ ﻛــﺔ ﻛﺆﺛﻴﻴﺔﻛــﻲ ﻻﻱ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﻳﺔﻭ ﻟﺔ ١٩٨٧/٧/١٢ﺑــﺔ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ٥٠٨٣ ﻟﺔﻻﻳــﺔﻥ ﻣﺔﻛﺘﺔﺑﻰ ﺭﻳَﻜﺨﺴــﺘﻨﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑﺎﻛﻮﻭﺭﻯ ﺣﺰﺑــﻰ ﺑﺔﻋﺲ ،ﺑﺔ ﺋﻴﻤﺰﺍﻱ ﺗﺎﻫﻴــﺮ ﺗﺆﻓﻴــﻖ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧــﻲ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﺓ ﺩﺓﻳﺴــﺔﻟﻤﻴَﻨﻴَﺖ ﻛﺔ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻲ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻯ ﺗﺔﻭﺍﻭﻯ ﺛﺮﺅﺳﺔﻯ ﺋﺔﻧﻔﺎﻝﺀ ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ ﻃﻴــﺮﺍﻭﺓﻛﺎﻥﺑــﻮﻭﺓ. ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﻳَﻜﻰ ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﺓﻛﺔ، ﺣﺰﺑﻴﻴﺔﻭ ﺑــﺔ ﺷــﻴَﻮﺓﻳﺔﻛﻰ ﻧﻬﻴَﻨﻴﻰﺀ ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﺋﺎﺭﺍﺳــﺘﺔﻯ ﻗﻴﺎﺩﺓﻯ ﻓﺔﻳﻠﺔﻗﻰ ﻳﺔﻙ ﻛﺮﺍﻭﺓﻭ ﻧﻴَــﺮﺩﺭﺍﻭﺓ ﺑﺆ ﻗﻴﺎﺩﺓﻯ ﻓﺔﺭﻋــﻰ ﺭﺓﺷــﻴﺪﻯ ﺋﻴﺴــﺘﺨﺒﺎﺭﺍﺗﻰ ﻃﺸــﺘﻴﻰ .ﺋــﺔﻭ ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﺓ ﻭﺓﻻَﻣﻴَﻜﺔ ﺑﺆ ﻧﻮﺳــﺮﺍﻭﻱ ﺫﻣــﺎﺭﺓ ٣٠٥ﺭﺅﺫﻱ ١٩٨٧/٧/٨ﻯ ﻓﺔﻳﻠﺔﻗــﻰ ﻳــﺔﻙ .ﻟــﺔ ﻧﻮﺳﺮﺍﻭﺓﻛﺔﺩﺍ ،ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﻟﺔ ﺳﺔﺭ ﺯﺍﺭﻯ ﺣﺔﺳــﺔﻥ ﻋﺔﻟﻰ ﺋﺔﻟﻤﺔﺟﻴﺪﺓﻭﺓ ﻭﺓﻵﻣــﻰ ﺋﺔﻭ ﺛﺮﺳــﻴﺎﺭﺓﻯ ﻓﺔﻳﻠﺔﻗﻰ ﻳﺔﻙ ﺩﺓﺩﺍﺗﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﺩﺍﻭﺍﻯ ﺷــﻴَﻮﺍﺯﻯ ﻟــﻲ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻛﺮﺩﻧــﻰ ﻃﻴﺮﺍﻭﺓﻛﺎﻧﻴــﺎﻥ َ
ﻧ
ﺮﺥ )
ﺳﺔﺭﺩﺍﺭ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟَﻶ
www.sbeiy.com No (1) Mon 25/ 6/ 2007
ﻝ٨
ﻝ١٦
ﻝ١٥
ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻱ ﻭﺷﺔ
ﺳﺔﺭﺩﺍﺭ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟَﻶ
)٠٠
ﻫﺎﻭﻭﻵﺗﻴﻴﺎﻥ ﻣﺘﻤﺎﻧﺔﻳﺎﻥ ﺑﺔ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻛﺎﻧﻲ ﺩﻟَﻨﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﻴﺔ
ﺛﺎﺭﺍﺳﺎﻳﻜﺆﻟﺆﺫﻱ ﺑﺔﻛﺎﺭﺩﺓﻫﻴَﻨﻦ
ﻟﺔ ﻫﻮﻧﺔﺭﻱ ﺷﻴَﻮﺓﻛﺎﺭﻳﻴﺪﺍ
ﺧﺎﻭﺓﻧﻰ ﺋﻴﻤﺘﻴﺎﺯ:
ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻱ ﻭﺷﺔ
(٥ ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﺩﺓﺯﻃﺎ ﻫﺔﻭﺍﻟَﻄﺮﻳﻴﺔﻛﺎﻥ ﺿﺆﻥ ﺯﺍﻧﺴﺘﻰ
ﺑﺔﻛﺎﺭﻫﻴَﻨﺎﻧﻲ ﻛﺆﻣﺜﻴﻮﺗﺔﺭ
ﻯ
ﻛﺎﺭﻭﺑﺎﺭﻯ ﺑﺎﻛﻮﻭﺭﻯ ﺣﺰﺑﻰ ﺑﺔﻋﺲ، ﺑﺈﻳﺎﺭﻯ ﺋﺎﺯﺍﺩﻛﺮﺩﻧﻰ ﺑﺆ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﺩﺓﺭﻛﺮﺩ) .ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ﺑﺔﻟَﻄﺔﻳﺔﻛﻰ ﻧﻮﺁ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ ﺑﻶﻭﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻛﺔ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﺛﻴَﺸﻨﻴﺎﺯﻯ
ﺩﻭﺍﻯ ﺋـــﺔﻭﺓﻯ ﺩﺍﺩﻃـــﺎﻯ ﺑــﺎﻵﻯ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﻋ ـَﻴــﺮﺍﻕ ﺑﺔ ﺛﺎﺳﺎﻭﻯ ﻧﺔﺑﻮﻭﻧﻰ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻯ ﺛﻴَﻮﻳﺴﺖ ﻟﺔﺳﺔﺭ )ﺗﺎﻫﻴﺮ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻰ( ﺳﻜﺮﺗﻴَﺮﻯ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ
ﻰ
ﺋــﺔﻭﺓﻯ ﺑﺆ ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻴﻰ ﻛﺆﻣﺎﺭ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ١٠ ،ﻛﺎﺩﺭﻯ ﻳﺔﻛﻴَﺘﻴﻰ ﻧﻴﺸﺘﻴﻤﺎﻧﻴﻰ ﻟﺔﺳﻴَﺪﺍﺭﺓﺑﺪﺭﻳَﻦ. ﺑﺔﻃﻮﻳَﺮﺓﻯ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎﻭ ﺑﺔﻟَﻄﺔﻧﺎﻣﺔﻛﺔ ﻛﺔ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺧﻮﺩﻯ
ﻯ
ﺛﻴَﺸﻨﻴﺎﺯﻛﺮﺍﻭﺓﺀ ﺋﺔﻟﻌﺎﻧﻲ-ﻳﺔﻭﺓ ﺋﻴﻤﺰﺍﻯ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭﻯ ﻟﺔﺳﺔﺭﺓﺀ ﺑﺔﻧﻬﻴَﻨﻴﻰ ﺭﺓﻭﺍﻧﺔﻯﺩﻳـــﻮﺍﻧﻰ ﺳـﺔﺭﺅﻛﺎﻳــــﺔﺗﻴﻰ ﻛﺆﻣــــﺎﺭ ﻛـــﺮﺍﻭﺓﺀ ﺑﺔ ﺭﻳَﻜـﺔﻭﺗﻰ /٢٦ ١٩٨٦/٨ﺀ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ٣٧٤٤/٣ﻯ ﻟﺔﺳﺔﺭ
ﻰ
ﻙ
ﻰ
ﻬ ﻰ
ﻯ
ﻄ
ﻯ
ﺱ
ﻰ
ﻯ
ﺖ
ﺕ
ﻱ
ﻰ
ﻫﺎﺗﻮﻭﺓ” :ﺛﻴَﺸﻨﻴﺎﺯﻯ ﺋﺔﻭﺓ ﺩﺓﻛﺔﻳﻦ ١٠ ﻛﺎﺩﺭﻯ ﻛﺆﻣﺔﻟَﻰ ﻳﺔﻛﻴَﺘﻴﻰ ﻧﻴﺸﺘﻴﻤﺎﻧﻴﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻟﺔﺳﻴَﺪﺍﺭﺓﺑﺪﺭﻳَﻦ ﻛﺔ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺎﻯ
ﻰ
ﻰ
ﻯ
ﻙ
ﺮ
ﻰ ﺠ
ﺿ
ﻲ
ﻰ
ﻲ ﺿ ﺪ ﻦ ﺧﺆ ﻲ ﺮ
ﻰ
ﺶ
ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ
ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻳﺔ ﺑﻀﻴَﺘﺔ
ﻛﺔﺭﻛﻮﻛﺔﻭﺓ
ﻫﻴﻮﺍ ﺟﺔﻣﺎﻝ -ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﻭﺍﺑــﺈﻳــﺎﺭﺓ ﺩﻭﻭ ﻟــﻴــﻮﺍﻯ ﻫﻴَﺰﻯ ﺛﺎﺳﺔﻭﺍﻧﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﻛﺔ ﻟﺔ ٦ﻫﺔﺯﺍﺭ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ ﺛﻴَﻜﻬﺎﺗﻮﻭﻥ ﺑﻨﻴَﺮﺩﺭﻳَﻨﺔ ﺑﺎﺷﻮﻭﺭﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ »ﺑﺔ ﻣﺔﺑﺔﺳﺘﻰ ﺛﺎﺭﺍﺳﺘﻨﻰ ﺗﺎﻭﺓﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻭ ﺗﺔﺯﻭﻭﻯ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎﻳﺔﻯ ﺑﺆ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﻳَﺖ«ﺀ ﻫﻴَﺰﻯ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔﺵ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻳﺔ ﻧﺎﻭ ﺷﺎﺭﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﺑﺜﺎﺭﻳَﺰﻳَﺖ. ﻟﻴﻮﺍ ﺟﺔﺑﺎﺭ ﻳــﺎﻭﺓﺭ -ﻭﺗﺔﺑﻴَﺬﻯ ﺭﺓﺳﻤﻴﻰ ﻫﻴَﺰﺓﻛﺎﻧﻰ ﺛﺎﺳﺔﻭﺍﻧﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺑﺔ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺋﺔﻡ ﺋﺔﺭﻛﺔﻯ ﻫﻴَﺰﻯ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ ﻳﺔﻛﻴَﻜﺔ ﻟﺔﻭ ١٠ ﺋﺔﺭﻛﺎﻧﺔﻯ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻓﻴﺪﺭﺍﻟَﺪﺍ ﺑﺮﻳﺎﺭﻭﺍﻳﺔ ﺭﻳَﻜﺔﻭﺗﻮﻭﻳﻦ ﻟﺔﺳﺔﺭﻯ ،ﻛﺔ ِ ٢ﻟﻴﻮﺍ ﺑﻨﻴَﺮﻳﻦ ﺑﺆ ﺛﺎﺭﺍﺳﺘﻨﻰ ١٧٩ ﺗﺎﻭﺓﺭﻯ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎ ﻟﺔﻧﻴَﻮﺍﻥ ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑﻴَﺠﻰﺀ ﻧﺎﺣﻴﺔﻯ ﺗﺎﺯﺓ ﺑﺔ ﺩﺭﻳَﺬﺍﻳﻰ ٨٥ ﻛﻴﻠﺆﻣﺔﺗﺮ. ﻣﺴﺘﺔﻓﺎﻯ ﺳﺔﻳﺪ ﻗﺎﺩﺭ -ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﻣﺔﻛﺘﺔﺑﻰ ﺳﻴﺎﺳﻴﻰ ﻳﺔﻛﻴَﺘﻴﻰ ﻭﺗﻰ: ﺑﺆ ﺛﺎﺭﺍﺳﺘﻨﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧﺎﻭ ﺷﺎﺭﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ،ﻫﻴَﺰﻯ ﺛﻴَﺸﻤﺔﺭﻃﺔ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻳﺔ ﻝ2 ﺑﻀﻴَﺘﺔ ﻧﺎﻭ ﺷﺎﺭﺓﻛﺔﻭﺓ.
ﻋﺔﻟﻰ ﺳﺪﻳﻖ ،ﻫﺎﻭﺩﻳﻦ ﻣﺔﺣﻤﻮﺩ
ﺩﻭﻳَﻨﻰ ﻟﺔ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺪﺍ ﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻰ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﺀ ﻳﺎﺳﺎﻳﻰ ﺧﻮﻳَﻨﺪﺭﺍﻳﺔﻭﺓﺀ ﻃﻔﺘﻮﻃﺆ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺋﺔﻭ ﺑﺈﺓ ﺛﺎﺭﺓﻳﺔﻯ ﺑﻮﺩﺟﺔ ﻛﺮﺍ ،ﻛﺔ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ
ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﺑﺔﻏﺪﺍﻭﺓ ﻧﺔﻧﻴَﺮﺩﺭﺍﻭﺓ ﺑﺆ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥﺀ ﻗﺴﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺩﺍﻫﺎﺗﻰ ﺩﻭﻭ ﺳﺎﻟَﻰ ﺭﺍﺑﺮﺩﻭﻭﻯ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻴﺶ ﻛﺮﺍ ،ﻛﺔ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺑﺔﻏﺪﺍﻭﺓ ﺩﺍﻭﺍﻛﺮﺍﻭﺓ.
)ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ( ﻭﺭﺩﺓﻛﺎﺭﻳﻲ ﻫﺔﻭﻟَﻲ ﺭﺍﻛﺮﺩﻧﻲ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﻴﻴﺎﻧﻲ ﻣﺔﻋﺔﺳﻜﺔﺭ ﺳﺔﻻﻡ ﺑﻶﻭﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲ -ﺩﻳﺎﺭﻱ ﺣﺎﻣﺪ
ﻟﺔ ﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻰ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﺪﺍ ﻫﺎﺗﺒﻮﻭ :ﻟﺔﻭ ﺛﺎﺭﺓﻳﺔﻯ ﻫﺎﺗﻮﻭﺓ ﺑﺆ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ٢ﺗﺮﻟﻴﺆﻥﺀ ١٨٥ﻣﻠﻴﺎﺭﺀ ٥٥٦ﻣﻠﻴﺆﻥ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﺑﺆ ﺧﺔﺭﺟﻰ ﺳﺔﺭﻣﺎﻳﺔﻃﻮﺯﺍﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻥﺀ ٥ﺗﺮﻟﻴﺆﻥﺀ ٥١٨
ﻝ2
ﺭﺓﻧﻄﺔ ﺣﻴﺰﺑﻰ
ﺋﺔﻟﻨﺠﻴﻔﻰ :ﻛﻮﺭﺩ ﺛﺈﺅﺳﺔﻯ ﺋﻮﺳﺎﻣﺔ َ
ﻛﻮﺭﺩﺍﻧﺪﻥ ﻟﺔ ﻛﺔﺭﻛﻮﻛﺪﺍ ﺋﺔﻧﺠﺎﻣﺪﺓﺩﺍﺕ
ﺗﻮﺍﻧﻴﻮﻳﺔﺗﻲ ﺑﺔ ﻫﺔﻣﺎﻥ ﺭﻳَﻄﺎ ﻟﺔ ﺋﻴَﺮﺍﻥ ﻟﺔ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﺪﺍ ﻫﺔﻟَﺒﻴَﺖ. ﻟﺔﻭ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭ ﺳﺔﺭﺿﺎﻭﺓﻳﺔﻛﻲ ﺭﻭﻭﺩﺍﻭﺓ ،ﻭﺗﻰ» :ﺗﺔﻧﻬﺎ ﻧﺰﻳﻜﺔﻱ -١٠ ١٢ﻣﺔﺗﺮﻳﺎﻥ ﻣﺎﺑﻮﻭ ﺑﺆ ﺩﺓﺭﺑﺎﺯﺑﻮﻭﻥ ﻟﺔ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﺔﻛﺔﻭ ﺑﺔﻧﻴﺎﺯ ﺑﻮﻭﻥ ﺗﺎ ﻫﺔﻓﺘﺔﻱ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻴﺎﻥ ﺗﺔﻭﺍﻭﺑﻜﺔﻥﺀ ﻫﺔﻟَﺒﻴَﻦ ﻟﺔ ﺯﻳﻨﺪﺍﻥ«.
٢٧ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﻴﻲ ﻟﺔ ﻓﺔﺭﻣﺎﻧﻄﺔﻱ ﺿﺎﻛﻜﺮﺩﻧﻲ ﻛﺆﻣﺔﻵﻳﺔﺗﻲ ﻟﺔ ِﺭﻳَﻲ ﻫﺔﻟَﻜﺔﻧﺪﻧﻲ ﻧﺔﻓﺔﻗﻴَﻜﺔﻭﺓ ﺑﺔﺩﺭﻳَﺬﺍﻳﻲ ﻧﺰﻳﻜﺔﻱ ٤٢ﻣﺔﺗﺮ ،ﻫﺔﻭﻟَﻲ ﻫﺔﻟَﻬﺎﺗﻦ ﺩﺓﺩﺓﻥ ﻟﺔ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﺔﻛﺔ ،ﺑﺔﻃﻮﻳَﺮﺓﻱ ﺳﺔﺭﺿﺎﻭﺓﻳﺔﻛﻲ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻳﺶ ١٩ ،ﻟﺔﻭ ﺯﻳﻨﺪﺍﻧﻴﻴﺎﻧﺔ ،ﺋﻴَﺮﺍﻧﻲ ﺑﻮﻭﻥ ﻛﺔ ﺣﻮﻛﻤﻲ ﻗﻮﺭﺱ ﺩﺭﺍﻭﻥﺀ ﺛﻴَﺸﺘﺮ ﻳﺔﻛﻴَﻜﻴﺎﻥ
ﻣﻠﻴﺎﺭﺀ ٢٩٧ﻣﻠﻴﺆﻥ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﺑﺆ ﺧﺔﺭﺟﻴﻴﺔﻛﺎﻥﺀ ﻛﺎﺭﺛﻴَﻜﺮﺩﻥ ٤٣ﻣﻠﻴﺎﺭﺀ ٨١٧ﻣﻠﻴﺆﻥ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﺑﺆ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻥ ﺗﺔﺭﺧﺎﻧﺪﺓﻛﺮﻳَﺖ.
ﻝ2
ﺑﺮﻳﺎﺭﻱ ٩٨٦ﺩﺭﻭﺳﺘﻜﺮﺍﻭﻥ ﺗﺔﻣﻠﻴﻜﺪﺓﻛﺮﻳَﻦ ﺋﺔﻭ ﺧﺎﻧﻮﻭﺍﻧﺔﻱ ﻟﺔﺳﺔﺭ ِ
ﺑﺔﻏﺪﺍ -ﺋﺔﻳﺎﺩ ﻋﺔﺑﻮﺩﻯ
ﺋﻮﺳﺎﻣﺔ ﺋﺔﻟﻨﺠﻴَﻔﻰ ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺋﺔﻟﻌﻴَﺮﺍﻗﻴﻴﺔ ﺭﺍﻳﻄﺔﻳﺎﻧﺪ :ﻫﺆﻛﺎﺭﻯ ﺭﺓﺗــﻜــﺮﺩﻧــﺔﻭﺓﻯ ﻫﺔﻣﻮﺍﺭﻛﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﻛﻮﺭﺩﺓﻭﺓ ﺑﺆ ﺑﺔﺩﻳﻬﻴَﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻴَﻜﻰ ﺩﻳﺎﺭﻳﻜﺮﺍﻭﺓ ﻟﺔ ﺩﺫﻯ ﺑﺔﺭﺫﺓﻭﺓﻧﺪﻳﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ. ﺋﺔﻟﻨﺠﻴَﻔﻰ ﻟﺔ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔﻭﺗﻨﻴَﻜﻰ )ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ(ﺩﺍ ﻭﺗﻰ» :ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻟﺔ ﺋﻴَﺴﺘﺎﺩﺍ ﺯﻳﺎﻥ ﺑﺔ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﺩﺓﻃﺔﻳﺔﻧﻴَﺖﺀ ﻃﻮﺷﺎﺭﻯ ﺳﻴﺎﺳﻴﻴﺶ ﺑﺆ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﺋﺔﻡ ﻣﺎﺩﺓﻳﺔ ﻟﺔﺋﺎﺭﺍﺩﺍﻳﺔ«.
ﻫﺔﺭﻭﺓﻫﺎ ﻭﺗــﻰ» :ﻛﻮﺭﺩﺓﻛﺎﻥ ﺳــــﻮﺭﻥ ﻟـــﺔﺳـــﺔﺭ ﺋـــﺔﻡ ﻣـــﺎﺩﺓ ﺩﺓﺳـــﺘـــﻮﻭﺭﻳـــﻴـــﺔﺀ ﻫــﺔﻣــﻮﻭ ﻫﺔﻣﻮﺍﺭﻛﺮﺩﻧﻴَﻜﻰ ﺋﺔﻡ ﻣﺎﺩﺓﻳﺔﻳﺎﻥ ﺭﺓﺗـــﻜـــﺮﺩﺅﺗـــﺔﻭﺓ ،ﻟــﺔ ﻛﺎﺗﻴَﻜﺪﺍ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻟﺔ ﺋﻴَﺴﺘﺎﺩﺍ ﻧﺔﺷﻴﺎﻭﺓ، ﺿﻮﻧﻜﺔ ﺑﺎﺭﻭﺩﺅﺧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻟﺔﻭﺓﺩﺍﻳﺔ ﺑﺘﺔﻗﻴَﺘﺔﻭﺓ«. ﺧﺴﺘﺔﺭﻭﻭ ﺋﺔﻟﻨﺠﻴَﻔﻰ ﺋﺔﻭﺓﺷﻰ ِ ﻛﺔ ﻛــﻮﺭﺩ ﺛﺮﺅﺳﺔﻳﺔﻛﻰ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ »ﻛﻮﺭﺩﺍﻧﺪﻥ« ﻟﺔ ﻧﺎﻭﺿﺔﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙﺀ ﺑﺔﺭﻳَﻮﺓﺩﺓﺑﺎﺕ. ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺎﻧﻰ ﺩﻯ ِ ﻟﺔ ﺫﻣــﺎﺭﺓﻯ ﺩﺍﻫــﺎﺗــﻮﻭﺩﺍ ﺩﺓﻗﻰ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔﻭﺗﻨﺔﻛﺔ ﺩﺓﺧﻮﻳَﻨﻨﺔﻭﺓ.
ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻰ ﻟﺔ ﺑﺔﺭﺓﻯ
ﺩﺓﺳﺘﻮﻭﺭﻳﻴﺪﺍ ﺑﻜﺎﺕ ﺳﺎﻟَﺢ ﺭﺓﺣﻤﺎﻥ -ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺑﺮﻳﺎﺭﺓ ﻟﺔ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﻳﺔﻛﻰ ﻧﺰﻳﻜﺪﺍ، ِ ﺑــﺔﺭﺓﻯ ﺩﺓﺳﺘﻮﻭﺭﻳﻰ ﻛﺔ ﻫــﺔﺭﺩﻭﻭ ﺛﺎﺭﺗﺔ ﺳﺔﺭﺓﻛﻴﻴﺔﻛﺔﻯ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥﺀ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺑﺎﻵﻯ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰﺀ ﺣﻴﺰﺑﻰ َﺪﺍﺩﺓﻛﺔﻥﺑﺔﺭﺓﺳﻤﻰ ﺩﺓﻋﻮﺓﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻯﺗﻴ ِ ﺭﺍﺑﻄﺔﻳﺔﻧﺮﻳَﺖﺀ ﺋﺔﻃﺔﺭﻯ ﺋﺔﻭﺓﺵ ﺯﺅﺭﺓ ﺣﻴﺰﺑﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺳﻮﻧﻨﺔﻣﺔﺯﻫﺔﺏ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧﺪﻳﻰ ﺑﺔ ﺑﺔﺭﺓﻛﺔﻭﺓ ﺑﻜﺎﺕ.
ﻝ2
چهند ژمارهیهک له سهردهمی سهرنووسهر (سهردار عهبدوڵاڵ)دا) 60-1( .. ﻰ
. .
ﻧﺮﺥ 500ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﺫﻣﺎﺭﺓ 130ﻳﺔﻛﺸﺔﻣﻤﺔ 2008 /1 /6
»ﻭﻳَﺴﺘﻄﺔﻱ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ٪٩٠ﻯ ﻛﻴَﺸﺔﻱ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎﻱ ﻝ٧
ﺷﺎﺭﺓﻛﺔ ﺿﺎﺭﺓﺳﺔﺭ ﺩﺓﻛﺎﺕ« ...
No.130 Sun 6/ 1/ 2008
ﺫﻣﺎﺭﺓ 141ﺩﻭﻭﺷﺔﻣﻤﺔ 2008 /1 /21
ﻧﺰﻳﻜﺔﻱ ٪٣٠ﻱ ﺛﺮﺅﺫﺓﻛﺎﻧﻲ ﺳﺎﻟَﻲ ٢٠٠٧ﻱ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲ ﺗﺔﻭﺍﻭ ﻧﺔﻛﺮﺍﻭﻥ ...ﻝ٩
ﺩﺍ :ﺋﻴَﻤﺔ ﻫﻴﺾ ﺷﺘﻴَﻜﻤﺎﻥ ﻧﻴﻴﺔ ﻟﺔ ﺧﺔﻟَﻜﻲ ﺑﺸﺎﺭﻳﻨﺔﻭﺓ
ﺒﺔﺟﻲ ﻧﺔﺑﻴَﺖ ﺑﺎﺭﺯﺍﻧﻲ :ﻣﻮﻣﻜﻴﻦ ﻧﻴﻴﺔ ﺑﻬﻴَﻠَﻴﻦ ﻣﺎﺩﺓﻱ ١٤٠ﺟﻴَ َ
ﻧﺔﺗﺔﻭﺓ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﺓﻛﺎﻥ ﺿﺎﻭﺩﻳَﺮﻳﻰ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﺑﺎﻵﻯ ١٤٠ﺩﺓﻛﺎﺕ ﺯﻳَــﺒــﺎﺭﻯ ،ﺭَﻳــﻜــﺨــﺔﺭﻯ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺆ ،UNﺑﺆ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺭﻭﻭﻧﻜﺮﺩﺓﻭﺓ: ﻧﺔﺗﺔﻭﺓﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﺓﻛﺎﻥ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺩﺍﻭﺍﻯ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕﺀ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺗﺔﺩﺓﺧﻮﻟﻰ ﻛــﺮﺩﻭﻭﺓﻭ ﺛﻴَﺸﻨﻴﺎﺯﻯ ﺩﺭﻳَﺬﻛﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﻭﺍﺩﺓﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻛﺔﻯ ﻛﺮﺩ ،ﺿﻮﻧﻜﺔ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﺑﺎﻵﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻧﺔﻳﺘﻮﺍﻧﻲ ﻟﺔ ﻭﺍﺩﺓﻯ ﻳﺎﺳﺎﻳﻰ ﺧﺆﻳﺪﺍ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻭﺓﻙ ﺛﻴَﻮﻳﺴﺖ ﺑﺔﺇﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﻳَﺖﺀ ﻣﺎﺩﺓﻛﺔ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﺒﻜﺎﺕ، ﺑﺔﻣﺔﺵ ﻣــﺎﺩﺓﻛــﺔ ﻭﺍﺩﺓﻯ ﻳﺎﺳﺎﻳﻰ ﻟﺔﺩﺓﺳﺘﻨﺎﺩﺍﺕ. ﺩﻳــﻨــﺪﺍﺭ ﺯَﻳـــﺒـــﺎﺭﻯ ﺋــﺎﻣــﺎﺫﺓﻯ ﺑﺔﻭﺓﺷﻜﺮﺩ :ﻧﺔﺗﺔﻭﺓﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﺓﻛﺎﻥ ﺭﺍﺳﺘﺔﻭﺧﺆ ﺿﺎﻭﺩﻳَﺮﻯ ﻫﺔﻧﻄﺎﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﺩﺓﻛﺎﺕﺀ ﺑﺈﻳﺎﺭﻳﺶ ﻭﺍﻳــﺔ ﻟﺔﻭ ﺭﺍﺛــﺆﺭﺗــﺔﺩﺍ ﻛﺔ
ﺩﻳﺔ ﻓﺎﺯﻝ ﺛــﺔﺳــﺔﻧــﺪﻛــﺮﺩﻧــﻰ ﺩﻭﺍﻯ ﺩﺭَﻳـــــﺬﻛـــــﺮﺩﻧـــــﺔﻭﺓﻯ ﻭﺍﺩﺓﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﺔﻭﺓ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻧﺔﺗﺔﻭﺓﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﺓﻛﺎﻥ، ﺛﻴَﺸﻨﻴﺎﺯﻯ ﺑﺈﻳﺎﺭﻭﺍﻳﺔ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻟﻴﺬﻧﺔﻯ ﺑﺎﻵﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻛﺔ ﻟﺔﻣﺎﻭﺓﻯ ٦ ﻣﺎﻧﻄﻰ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﺩﺍ ﺭﺍﺳﺘﺔﻭﺧﺆ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﻧﺔﺗﺔﻭﺓ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﺓﻛﺎﻧﺔﻭﺓ ﺿﺎﻭﺩﻳَﺮﻳﻰ ﺑﻜﺮﻳَﺖﺀ ﺭﺍﺛــﺆﺭﺕ ﻟﺔﻭﺑﺎﺭﺓﻳﺔﻭﺓ ﺑﺆ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧﻴَﻮﺩﺓﻭﻟَﺔﺗﻰ ﺑﺔﺭﺯﺑﻜﺮﻳَﺘﺔﻭﺓ. ﺳـــــﺔﺑـــــﺎﺭﺓﺕ ﺑــــﺔ ﺭﺅﻟَـــــﻰ ﻧــﺔﺗــﺔﻭﺓﻳــﺔﻛــﻄــﺮﺗــﻮﻭﺓﻛــﺎﻥ ﻟﺔ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣــﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻛﺔ ﻣــﺎﺩﺓﻳــﺔﻛــﻰ ﺩﺓﺳﺘﻮﺭﻳﻴﺔ ،ﺩﻳﻨﺪﺍﺭ
ﻟﺔ ﺭﺅﺫﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻧﺪﺍ
ﻧﻴﻮﺓﻯ ﻭﺓﺯﻳﺮﻭ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﺔﻛـﺎﻧﻰ ﻛـﺔﻣـﺪﺓﻛـﺎﺗﺔﻭﺓ
ﻝ٥
ﺋﺔﻟﺔﻧﺪ ﻣﺔﺣﻮﻯ
ﺭﺍﻃــﺔﻳــﺎﻧــﺪ :ﻃــﺆﺇﺍﻧــﻜــﺎﺭﻯ ﺑﺈﻳﺎﺭﻯ ﻛﺆﺗﺎﻳﻰ ﺩﺓﻭﻳَــﺖ ،ﺑــﺔﻵﻡ ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﺋﺔﻭ ﻟﻴَﻜﺆﻟَﻴﻨﺔﻭﺓﻳﺔﻯ ﻟﺔ ﺿــﻮﺍﺭ ﻣﺎﻧﻄﻰ ﺭﺍﺑـــﺮﺩﻭﻭﺩﺍ ﺑﺆ ﻛﺔﻣﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﺋﺔﻭ ﻫﺔﻟَﺌﺎﻭﺳﺎﻧﺔ ﺋﻴﺪﺍﺭﻳﻴﺔﻯ ﻛﺔ ﻫﺔﻳﺔﺀ ﺑﺆ ﺳﺔﺭﻟﺔﻧﻮﺁ ﺩﺍﺇﺷﺘﻨﺔﻭﺓﻯ ﻫﺔﻳﻜﺔﻟﻰ ﺋﻴﺪﺍﺭﻯﺀ ﺗﺔﺷﻮﻳﻘﻜﺮﺩﻧﻰ ﺩﺍﻣــﺔﺯﺭﺍﻭﺓ ﺣﻜﻮﻣﻴﻴﺔﻛﺎﻥ ﻛــﺮﺍﻭﺓ» ،ﺑﺈﻳﺎﺭﺩﺭﺍﻭﺓ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﺔﻛﺎﻥ ﻛﺔﻣﺒﻜﺮﻳَﻨﺔﻭﺓ ﺑﺆ ﻧﻴﻮﺓﻯ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﻳﺎﻥ ﻛﺔﻣﺘﺮﻳﺶ«. ٢٠٠٦/٥/٧ﻛﺎﺑﻴﻨﺔﻯ ﺛﻴَﻨﺠﺔﻣﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺔ
ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﺋﺔﻭ ﻟﻴَﻜﺆﻟَﻴﻨﺔﻭﺓﻳﺔﻯ ﻛﺔ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺑﺆ ﻛﺔﻣﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﻫﺔﻟَﺌﺎﻭﺳﺎﻧﻰ ﺋﻴﺪﺍﺭﻳﻰ ﻛﺮﺩﻭﻳﺔﺗﻰ، ﻟــﺔﺳــﺎﻟَــﻰ ٢٠٠٨ﺩﺍ ﺫﻣــــﺎﺭﺓﻯ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗــﺔﻛــﺎﻧــﻰ ﺑﺆ ﻧﻴﻮﺓﻯ ﺭَﻳــﺬﺓﻯ ﺋﻴَﺴﺘﺎﻯ ﻛﺔﻣﺪﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ. ﺟــﺔﻣــﺎﻝ ﻋــﺔﺑـ َ ـﺪﻭﻟــﻶ ،ﻭﺗﺔﺑﻴَﺬﻯ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻟﺔﺑﺎﺭﺓﻯ ﻛﺔﻣﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫــﺔﺭَﻳــﻢ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧــﺎﻣــﺔﻯ
ﺛﺮﺅﻓﻴﺴﺆﺭ ﺿﺎﺭﻟَﺲ ﻣﺎﻛﺪﺅﻧﺎﻟَﺪ ﺑﺆ
ﺳﺎﻟَﺢ ﺭﺓﺣﻤﺎﻥ
ﺩﺓﺳــﺔﻵﺗــﻰ ﻛــــﻮﺭﺩﻯﺀ ﺿﺔﻧﺪ ﻻﻳﺔﻧﻴَﻜﻰ ﻧﺎﻭ ﺛﺮﺅﺳﺔﻯ ﺳﻴﺎﺳﻴﻰ ﻋ ـَﻴــﺮﺍﻕ ﻣﺔﺗﺮﺳﻴﻰ ﺋــﺔﻭﺓ ﺩﺓﻛــﺔﻥ ﻛﺔ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭﻛﺮﺩﻧﻰ ﻋﺔﺷﻴﺮﺓﺗﺔﻛﺎﻥ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻳﺔﻛﻰ ﻭﺓﻛﻮ ﺋﺔﻧﺒﺎﺭﺀ ﺑﺔﻏﺪﺍﺀ ﻣﻮﺳﻸﺀ ﺗﻜﺮﻳﺖﺀ ﺩﻳﺎﻟﺔ ﺑﺆ ﺑﺔﺭﺓﻧﻄﺎﺭﻯ ﺭﻳَــﻜــﺨــﺮﺍﻭﻯ ﻗــﺎﻋــﻴــﺪﺓﻭ ﻃﺮﻭﺛﺔ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭﺓﻛﺎﻥ ﺑﺒﻴَﺘﺔ ﻫﺆﻯ ﺳﺔﺭﺓﺗﺎﻯ ﺳﺔﺭﻫﺔﻟَﺪﺍﻧﻰ ﻛﻴَﺸﺔﻳﺔﻛﻲ ﺗﺮ ﻛﺔ ﻛﺆﻧﺘﺮﺅﻟَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻟﺔ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﺩﺍ ﺑﺎﺟﻴَﻜﻰ ﺯﺅﺭﻯ ﺑﻮﻳَﺖ. ﺭﺍﻛــﺮﺩﻧــﻰ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭﺍﻧﻰ ﻗﺎﻋﻴﺪﺓ ﻟــﺔ ﺑــﺔﻏــﺪﺍﺀ ﺋﺔﻧﺒﺎﺭﺀ ﺭﻭﻭﻛــﺮﺩﻧــﺔ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻛﺎﻧﻰﻣﻮﺳﻸﺀﺩﻳﺎﻟﺔ،ﺑﺎﺭﻭﺩﺅﺧﻰ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔﻯ ﺋﺎﻟَﺆﺯﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ،ﺑﺆﻳﺔ ﻫﻴَﺰﺓﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﺔﻫﺔﻭﻟَﻰ ﺋﺔﻭﺓﺩﺍﻥ ﺿﺔﻧﺪ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻴَﻜﻰ ﺭﺍﺑــﻮﻭﻥ ﻟﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔ ﺛﻴَﻜﺒﻬﻴَﻨﻦ ،ﺑﺔﻵﻡ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗﺪﺍﺭﺓ ﻛﻮﺭﺩﺓﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔ ﻧﻴﻄﺔﺭﺍﻧﻦ ﻟﺔﻭ
ﺑﺎﺭﻭﺩﺅﺧﺔ ،ﺧﺔﺳﺮﺓﻭ ﻃﺆﺭﺍﻥ ،ﺟﻴَﻄﺮﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﺭﻯ ﻣﻮﺳﻸ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓﻯ ﺑﺔﻭﺓﺩﺍ ﺋﻴﺪﺍﺭﺓﻯ ﻣﻮﺳﻸ ﺭﻳَﻄﺔ ﺑﺔﻭﺓ ﻧﺎﺩﺍﺕ ﻋﺔﺷﻴﺮﺓﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭ ﺑﻜﺮﻳَﻦ ﻛﺔ ﺑﺎﺭﻯ ﺋﺔﻣﻨﻴﻴﺎﻥ ﺑﺎﺷﺔ ،ﺋﺔﻭ ﻭﺗﻰ» :ﺗﺎﺋﻴَﺴﺘﺎ ﻫﻴﺾ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻴَﻜﻰ ﺻﺔﺣﻮﺓ ﺑﺔﺷﻴَﻮﺓﻳﺔﻛﻰ ﺭﺓﺳﻤﻴﻰ ﻟﺔ ﻣﻮﺳﻸ ﺛﻴَﻜﻨﺔﻫﻴَﻨﺮﺍﻭﺓ ،ﺋﻴَﻤﺔﺵ ﺑﺔﻫﻴﺾ ﺷﻴَﻮﺓﻳﺔﻙ ﺭﻳَﻄﺔ ﻧﺎﺩﺓﻳﻦ ﺻﺔﺣﻮﺓ ﻟﺔ ﻧﺎﻭﺿﺔ ﺋﺎﺭﺍﻣﺔﻛﺎﻧﻰ ﻭﺓﻛﻮ ﻣﺔﺧﻤﻮﻭﺭ، ﻗــﺔﺭﺓﻗــﻮﻭﺵ ،ﺳﻨﺠﺎﺭ ،ﺷﻴَﺨﺎﻥ، ﺯﻭﻣﻤﺎﺭ ،ﺑﺔﺭﺗﺔﻟﻠﺔ ،ﺑﺔﻋﺸﻴﻘﺔ ،ﺑﺔﻋﺰﺍﻥﺀ ﺗﻠﻜﻴَﻒ ﺩﺭﻭﺳﺘﺒﻜﺮﻳَﺖ ،ﺿﻮﻧﻜﺔ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﺩﺓﻳﺎﻧﻄﺮﻳَﺘﺔﻭﺓﺀ ﺛﻴَﻮﻳﺴﺘﺔ ﺋﺎﺭﺍﻡ ﺑﻜﺮﻳَﻨﺔﻭﺓ«. ﺧــﺔﺳــﺮﺓﻭ ﻃـــﺆﺭﺍﻥ ﺋــﺔﻭﺓﺷــﻰ ﺧﺴﺘﺔﺇﻭﻭ ﺛﻴَﻜﻬﻴَﻨﺎﻧﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺻﺔﺣﻮﺓ ﺑﺆ ﺋــﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔﻳﺔ ﻛﺔ ﺩﺍﻧﻴﺸﺘﻮﺍﻧﺔﻛﺔﻯ ﻫﺆﺷﻴﺎﺭﻳﻴﺎﻥ ﻟﺔﺑﺎﺭﺓﻯ ﺛﺮﺅﺳﺔﻯ ﺳﻴﺎﺳﻴﻴﺔﻭﺓ ﻧﻴﻴﺔ ،ﺑﺔﻵﻡ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﺑﺎﺳﻜﺮﺍﻥﺀ ﺳﺔﺭ ﺑﺔ
ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ
»ﻭﺓﻛﻮ ﺣﻴﺰﺏ ﻟﺔ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻲ ﻧﺔﻭﺯﺍﺩ ﻫﺎﺩﻱ ﺭﺍﺯﻳﻢ«
ﺛﻴَﻮﻳﺴﺘﺔ ﻧﺔﺗﺔﻭﺓﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﺓﻛﺎﻥ ﺑﺔ ٣ﻣﺎﻧﻂ ﺟﺎﺭﻳَﻚ ﺩﺓﺭﺑﺎﺭﺓﻯ ﺭﺓﻭﺷﻰ ﻋ ـَﻴــﺮﺍﻕ ﺛﻴَﺸﻜﺔﺷﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ َ ـﻮﺩﺓﻭﻟــﺔﺗــﻰ ﺑﻜﺎﺕ، ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧ ـَﻴـ ﺑﺔ ﻭﺭﺩﻯ ﺑــﺎﺱ ﻟﺔ ﻣــﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻭ ﻫﺔﻧﻄﺎﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﺑﻜﺮﻳَﺖ ﺿﻮﻧﻜﺔ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﺋﺔﻭ ﻣﺎﺩﺓﻳﺔ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﺩﺓﺳﺘﻮﺭﺓ. ﺩﻭﺍﻯ ﺗــﺔﻭﺍﻭﺑــﻮﻭﻧــﻰ ﻭﺍﺩﺓﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣـــﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ﻟﺔ ،٢٠٠٧/١٢/٣١ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﻯ ﺳﻜﺮﺗﻴَﺮﻯ ﻃﺸﺘﻰ ﻧــﺔﺗــﺔﻭﺓﻳــﺔﻛــﻄــﺮﺗــﻮﻭﺓﻛــﺎﻥ ﻟﺔﻋﻴَﺮﺍﻕ ﺛﻴَﺸﻨﻴﺎﺯﻳﻜﺮﺩ ﻛﺔ ﻭﺍﺩﺓﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﻰ ﻣﺎﺩﺓﻛﺔ ﺑﺆ ٦ﻣﺎﻧﻄﻰ ﺩﻳﻜﺔ ﺩﺭﻳَﺬﺑﻜﺮﻳَﺘﺔﻭﺓﺀ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﻴﺶ ﺛﺔﺳﺔﻧﺪﻳﻜﺮﺩ ،ﺑﺔﻵﻡ ﺗﺎﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻫﻴﺾ ﺑﺈﻳﺎﺭﻳَﻜﻴﺎﻥ ﻟﺔﻭﺑﺎﺭﺓﻳﺔﻭﺓ ﺛﺔﺳﺔﻧﺪﻧﺔﻛﺮﺩﻭﻭﺓ... ﻝ٢
ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ -ﺋﺔﺫﻳﻦ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﺨﺎﻟﻖ ﺑﺔ ﺑﺆﻧﺔﻯ ﺭﺅﺫﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻥ، ﻟﺔﻧﻴَﻮ ﺩﺍﺩﻃــﺎﻯ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ﺋﺎﻫﺔﻧﻄﻴَﻚ ﺳﺎﺯﻛﺮﺍﺀ ﺗﻴَﻴﺪﺍ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﻰ ﺣﻴﺰﺑﻴﻰ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﻥ ،ﻟﺔﺑﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺋــﺔﻭﺓﺷــﺪﺍ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺳﺔﻧﺪﻳﻜﺎ ﺋــﺎﻃــﺎﺩﺍﺭﻳــﻜــﺮﺩﻧــﺔﻭﺓ ﻛــﺔ ﺑﺔﻫﻴﺾ ﺷﻴَﻮﺓﻳﺔﻙ ﻧﺎﺑﻴَﺖ ﺣﻴﺰﺏ ﺗﺔﺩﺍﺧﻮﻟﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻥ ﺑﻜﺎﺕ. ﺩﻭﺍﻯ ﺋـــﺔﻭﺓﻯ ﺳﺔﻧﺪﻳﻜﺎﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻥ ﺑﺈﻳﺎﺭﻳﺪﺍ ﻛﺔ ﺭﺅﺫﻯ ،١/٣ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻟﻘﺔﻛﺎﻥ ﺋﺎﻫﺔﻧﻂ ﺑﺔﺑﺆﻧﺔﻯ ﺭﺅﺫﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻧﺔﻭﺓ ﺑﻄﻴَﺈﻥ ،ﻟﻘﻰ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ﻟﺔﻧﻴَﻮ ﺫﻭﻭﺭﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻥ ﻛﺔ ﺩﺓﻛﺔﻭﻳَﺘﺔ ﻧﻴَﻮ ﺩﺍﺩﻃﺎﻯ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ﺋﺎﻫﺔﻧﻄﻴَﻜﻴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻛﺮﺩ ﻛﺔ ﺗﻴَﻴﺪﺍ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﺭﻯ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﻭ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﻰ ﻟﻘﻰ ﺩﻭﻭ ﺀ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﻰ ﺣﻴﺰﺑﻴﻰ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﻥ ،ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺳــﺔﻧــﺪﻳــﻜــﺎﺵ ﺑــﺆ ﻫـ َ ـﺔﻟــﻮَﻳــﺴــﺖ ﻭﺓﺭﻃﺮﺗﻦ ﻟﺔﺑﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺩﻳــﺎﺭﺩﺓﻯ
ﻝ٦
ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ -ﺋﺔﺫﻳﻦ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﺨﺎﻟﻖ ﻟﺔ ﻃﻮﻧﺪﻯ ﻣــﺎﻣــﺰﺍﻭﺓﻯ ﺳﺔﺭ ﺑﺔ ﺷــﺎﺭﻯ ﻫــﺔﻭﻟـَﻴــﺮ ،ﺭﺅﺫﻯ ١/٤ﺑﺔ ﺿــﻮﺍﺭ ﻛــﺔﺱ ﻛــﻮﺇَﻳــﻚ ﺩﺓﻛـــﻮﺫﻥﺀ ﺗﺔﺭﻣﺔﻛﺔﺷﻰ ﻟﺔ ﺿﻴﺎﻯ ﻗﺔﺭﺓﺿﻮﻭﻍ ﻓﺈﻳَﺪﺓﺩﺓﻥ ،ﺩﻭﺍﻳﺶ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺛﺆﻟﻴﺴﺔﻭﺓ ﺩﺓﺳﺘﻄﻴﺮﺩﺓﻛﺮﻳَﻦ. ﺳــﺔﺭﺿــﺎﻭﺓﻳــﺔﻛــﻰ ﻧــﺰﻳــﻚ ﻟﺔ
ﺗﺔﻟﻌﺔﺕ ،ﺑــﺔﺇَﻳــﻮﺓﺑــﺔﺭﻯ ﺛﺆﻟﻴﺴﻰ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ،ﻭﻳَﺈﺍﻯ ﺛﺸﺘﺈﺍﺳﺘﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﺋﺔﻭ ﻫﺔﻭﺍﻟَﺔ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ ﺋﺔﻭ ﻛﻮﺇﺓ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻛﻴَﺸﺔﻳﺔﻛﻰ ﺧﻴَﺰﺍﻧﻴﻰ ﺑﻮﻭﺓﻭ ﺋﺔﻭ ﻛﺔﺳﺎﻧﺔﻯ ﺑﺔﻭ ﺗﺎﻭﺍﻧﺔﺵ ﻫﺔﻟَﺴﺎﻭﻥ ﺿﻮﺍﺭ ﻛﺔﺳﻦﺀ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺛﺆﻟﻴﺴﻰ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﺓﻭﺓ ﺩﺓﺳﺘﻄﻴﺮﻛﺮﺍﻭﻥﺀ ﻟﻴَﻜﺆﻟَﻴﻨﺔﻭﺓﺵ ﺑﺆ ﺋﺔﻡ ﻣﺔﺑﺔﺳﺘﺔ ﺑﺔﺭﺩﺓﻭﺍﻣﺔ.
ﻟﺔ ﺳﺎﻟَﻴَﻜﺪﺍ ﺯﻳﺎﺗﺮ
ﺋﻴﺪﺍﺭﺓﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴَﺖ ﺷﺎﺭ ﺑﺔ ِ ﺭﻳَﻮﺓﺑﺒﺎﺕ ﺑﻮﺍﺭﻱ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎ ﺧﺔﺭﺝ ﺩﺓﻛﺮﻳَﺖ ﻋﻴﻤﺎﺩ ﺯﺓﻧﻄﺔﻧﺔ
ﻛﺔﻣﻮﻛﻮﻭﺇﻳﻴﺎﻥ ﺯﺅﺭﺓﻭ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟَﻴﻴﺎﻥ ﻫــﺔﻳــﺔﻭ ﺳﻴﺎﺳﺔﺗﻴَﻜﻰ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻗﻰ ﻫﺔﻳﺔ ﻟﺔﺋﻴﺪﺍﺭﺓﻛﺔﻳﺪﺍﻭ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻛﺔﺱ ﺭﺍﺯﻳﻜﺮﺍﻭﺓ«. ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﻛــﺔﺭﻛــﻮﻙ ﻟــﺔ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔﻭﺗﻨﻴَﻜﻰ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﺩﺍ ﻛﺔ ﺩﺓﻗﺔﻛﺔﻯ ﻟﺔ ﻻﺛﺔﺇﺓ )(٥ﺩﺍ ﺑــﻶﻭﻛــﺮﺍﻭﺓﺗــﺔﻭﺓ ،ﺋــﺔﻭﺓﺵ ﺭﻭﻭﻧﺪﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﻛﺔ »ﺩﺓﻳــﺎﻥ ﻧﻤﻮﻭﻧﺔ ﻫﺔﻳﺔ ﺑــﺆ ﺧــﺮﺍﺛــﻰ ﺑﺔﺇﻳَﻮﺓﺑﺮﺩﻧﻰ ﺋــﻴــﺪﺍﺭﺓﻯ ﻛــﺔﺭﻛــﻮﻙ ،ﻟــﺔﻭﺍﻧــﺔﺵ
ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﻛــﺔﺭﻛــﻮﻙ ،ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻳﻜﺮﺩ ﻛــﺔ ﺑﺔ ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻰﺀ ﺑﺎﺭﺯﺍﻧﻰ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪﻭﻭﺓ، ﺋﻴﺪﺍﺭﺓﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴَﺖ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻛﺔ ﺑﺔﺇﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﻳَﺖ ،ﺩﺓﺭﺑــﺎﺭﺓﻯ ﺋﺔﺩﺍﻯ ﻋﺔﺑﺪﻭﻹﺓﺣﻤﺎﻥ ﻣﺴﺘﺔﻓﺎﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻛﻴﺶ ،ﺭﺯﻃــﺎﺭ ﻋﺔﻟﻰ َ ﺩﺓﻟﻴَﺖ: »ﻋﺔﺑﺪﻭﻹﺓﺣﻤﺎﻥ ﻣﺴﺘﺔﻓﺎ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﺭﻳَﻜﻰ ﺳﺔﺭﻛﺔﻭﺗﻮﻭ ﻧﻴﻴﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺋﺎﺳﺘﻰ ﺋﻴﺪﺍﺭﻳﻰ ،ﺭﺓﺧﻨﺔﻯ ﺯﺅﺭﻡ ﻟﻴَﻰ ﻫﺔﻳﺔﻭ
ﺗــﺎ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺋــﺔﻧــﺪﺍﺯﻳــﺎﺭﻳَــﻚ ﻓﺔﺳﻸ ﻧﺔﻛﺮﺍﻭﺓَ ، ﺑﺔﻟﻴَﻨﺪﺓﺭﻳَﻚ ﺑﺔﻧﺪ ﻧﺔﻛﺮﺍﻭﺓ، ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻳﺔﻙ ﻟﺔ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﻧﺔﺧﺮﺍﻭﺓﺗﺔ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺭﺓﺷﺔﻭﺓ ،ﺗﺎ ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺋﺔﻓﺴﺔﺭﻳَﻚ ﻳــﺎﻥ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﻴَﻚ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺩﺯﻳــﻰﺀ ﺳﺎﺧﺘﺔﻛﺎﺭﻳﻰﺀ ﺑﺔﺭﺗﻴﻞ ﺩﺓﺳﺘﻄﻴﺮ ﻧﺔﻛﺮﺍﻭﺓ ،ﺋﺔﻣﺔ ﺿﻴﻴﺔ ،ﺑﺆ ﺋﺔﻡ ﺷﺎﺭﺓ ﺿﻴﻴﺔ ،ﺋﺎﻳﺎ ﻫﺔﻣﻮﻭﻯ ﻣﺔﻻﺋﻴﻜﺔﻳﺔ ،ﺩﻳﺎﺭﺓ ﺷﺘﻴَﻜﻰ ﺷﺎﺭﺍﻭﺓ ﻫﺔﻳﺔ ،ﺳﻴﺎﺳﺔﺗﻴَﻜﻰ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻗﻰ ﻫﺔﻳﺔ ﻟﺔﻡ ﺋﻴﺪﺍﺭﺓﻳﺔﺀ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻛﺔﺱ ﺭﺍﺯﻳﻜﺮﺍﻭﺓ«.
ﺑﺔﻫﺎﺩﻳﻦ ﻳﻮﺳﻒ
ﻟﺔﺳﺎﻟَﻲ ٢٠٠٧ﺩﺍ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ٢ ﺗﺮﻟﻴﺆﻥﺀ ﻧﻴﻮ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻟﺔﺑﻮﺍﺭﻱ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎﺩﺍ ﻟﺔﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺳﺔﺭﻓﻜﺮﺍﻭﺓ، ﺑــﺆ ﻣــﺔﺑــﺔﺳــﺘــﻰ ﺩﺭﻭﺳــﺘــﻜــﺮﺩﻧــﻲ ﺫﻣــﺎﺭﺓﻳــﺔﻙ ﻭﻳَﺴﺘﻄﺔﻭ ﺩﺍﻧــﺎﻥﺀ ﺭﺍﻛﻴَﺸﺎﻥﺀ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻜﺮﺩﻧﻲ ﺗﺆﺇﻱ ﻛــﺎﺭﺓﺑــﺎﻭ ﺩﺭﻭﺳﺘﻜﺮﺩﻧﻲ ﺑﻴﻨﺎ ﺑﺆ ﻓﺔﺭﻣﺎﻧﻄﺔﻭ ﺑﺔﺇﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﺍﻳﺔﺗﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻲ ﻛــﺎﺭﺓﺑــﺎﺀ ﺩﺍﺑﻴﻨﻜﺮﺩﻧﻲ ﻣﻮﺓﻟﻴﺪﺓﻱ ﺣﻜﻮﻣﻴﻲﺀ ﻃﺆﺇﻳﻨﻲ ﺭﻳَﺈﺓﻭﻱ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎﻭ
ﺩﺍﻧﺎﻧﻲ ﻓﻴﺪﺓﺭﻱ ﻧﻮﺁ ،ﺑﺔ ﻃﺮﻳَﺒﺔﺳﺖ ﻳﺎﻥ ﺗﺔﻧﺪﺓﺭ ﻛﺮﺍﻭﺓﺀ ﺩﺭﺍﻭﺓ ﺑﺔ ﺳﺔﺩﺍﻥ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻱ ﺑﻴﺎﻧﻲﺀ ﺧﺆﻣﺎﻟَﻲ. ﺑﺔﺛﻴَﻲ ﺋﺔﻭ ﺋﺎﻣﺎﺭﺓﻱ ﻟﺔﺑﺔﺭﺩﺓﺳﺘﻲ ﺭﺅﺫﻧــﺎﻣــﺔﺩﺍﻳــﺔ ،ﺑــﺈﻱ ﺯﻳــﺎﺗــﺮ ﻟﺔ ٢,٤٠٨,١٦١,١٤٩,٥٧٣ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻟﺔ ﺛﺮﺅﺫﺓﻛﺎﻧﻲ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎﺩﺍ ﺳﺔﺭﻓﻜﺮﺍﻭﺓ ﻟﺔﻫﺔﺭ ﺳﺂ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻱ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﻭ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲﺀ ﺩﻫﺆﻙ ،ﺑﺔﺷﻴَﻜﻲ ﺯﺅﺭﻳﺎﻥ ﺑﺔ ﻃﺮﻳَﺒﺔﺳﺖ ﻛﺮﺍﻭﺓ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴﻴﺔﻛﺎﻥﺀ ﺑﺔﺷﻴَﻜﻲ ﺗــﺮﻱ ﺑﺔ
ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﻰ ﺛﻴﺸﺔﺳﺎﺯﻱ ﺩﺓﺳﺖ ﻟﺔ ﺛﺎﻵﻭﻃﺔﻯ ﺗﺔﻗﺘﺔﻕﺀ ﺑﺎﺯﻳﺎﻥ ﻫﺔﻟَﺪﺓﻃﺮﻳَﺖ ﺋﺔﻟﺔﻧﺪ ﻣﺔﺣﻮﻯ
ﻟﻴَﻬﺔﻟَﻄﺮﺗﻮﻭﻥ. ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻟﺔ ﺛﺈﺅﺫﺓﻛﺎﻧﻰ ﻧﺔﻭﺗﺪﺍ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻧﺎﻃﻮﻧﺠﻴَﺖﺀ ﺋﺔﻣﺔﺵ ﻟﺔ ﻃﺮﻳَﺒﺔﺳﺘﺔ ﻧﺔﻭﺗﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﺪﺍ ﻟﺔ ﺿﺔﻧﺪ ﻣﺎﻧﻄﻰ ﺭﺍﺑــﺮﺩﻭﻭﺩﺍ ﻃﺔﻳﺸﺘﺔ ﻟﻮﺗﻜﺔﺀ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻨﺔﻛﺮﺩﻧﻰ ﺛﺈﺅﺫﺓﻯ ﺛﺎﻵﻭﻃﺔﻛﺎﻧﻰ ﺗﺔﻗﺘﺔﻕﺀ ﺑﺎﺯﻳﺎﻥ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ
ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻟــﺔ ﺭﻳَﻜﻜﺔﻭﺗﻨﺪﺍﻳﺔ ﻟــﺔﻃــﺔﻷ ﺿﺔﻧﺪ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻳﺔﻛﻰ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﺑﺆ ﺗﺔﻭﺍﻭﻛﺮﺩﻧﻰ ﻫــــﺔﺭﺩﻭﻭ ﺛـــﺎﻵﻭﻃـــﺔﻯ ﺑــﺎﺯﻳــﺎﻥﺀ ﺗﺔﻗﺘﺔﻕ ﻛﺔ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗــﻰ ﺛﻴﺸﺔﺳﺎﺯﻯ ٪٤٠ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻭﻭﻥﺀ ﺩﺓﺳﺘﻰ
ﻣﺔﻻ ﺳﺪﻳﻖ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﻌﺔﺯﻳﺰ ﻟﺔ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔﻭﺗﻨﻴَﻜﻲ
ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻜﺮﺩﻧﻰ ﺣﻴﺰﺏ ﻟﺔ ﻛﺎﺭﻭﺑﺎﺭﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻧﺪﺍ ،ﻟﻴﺬﻧﺔﻳﺔﻛﻴﺎﻥ ﺛﻴَﻜﻬﻴَﻨﺎﺀ ﻟﻘﻰ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﻳﺎﻥ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻛﺮﺩﺓﻭﺓ، ﻟﺔﻣﺒﺎﺭﺓﻳﺔﻭﺓ ﺛــﺎﺭَﻳــﺰﺓﺭ ﺋﺔﺣﻤﺔﺩ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﻘﺎﺩﺭ ،ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺳﺔﻧﺪﻳﻜﺎﻭ ﻟﻴَﺜﺮﺳﺮﺍﻭﻯ ﺑﺔﺷﻰ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪﻥ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: ﻛــﺔ ﺋــﺔﻧــﺪﺍﻣــﺎﻧــﻰ ﻟــﻘــﻰ ﻫــﺔﻭﻟـَﻴــﺮ ﺑﺎﻧﻄﻜﺮﺍﻭﻥﺀ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻛﺮﺍﻳﻨﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﺑﺔﻫﻴﺾ ﺷﻴَﻮﺓﻳﺔﻙ ﺭﻳَﻄﺎ ﺑﺔﻫﻴﺾ ﺣﻴﺰﺑﻴَﻚ ﻧــﺎﺩﺭﻳَــﺖ ﺗــﺔﺩﺍﺧــﻮﻟــﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻥ ﺑﻜﺎﺕ. ﻟﺔﺑﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺋــﺔﻭﺓﺷــﺪﺍ ﺋﺔﻳﺎﺩ ﺋﻴﺴﻤﺎﻋﻴﻞ ﻛﺎﻛﺔﻳﻰ ،ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﻟﻘﻰ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﻯ ﺳﺔﻧﺪﻳﻜﺎﻯ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﺍﻥ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺋﻴَﻤﺔ ﺑﺎﻧﻄﻬﻴَﺸﺘﻰ ﻫﻴﺾ ﻛﺔﺳﺎﻳﺔﺗﻴﻴﺔﻛﻰ ﺣﻴﺰﺑﻴﻤﺎﻥ ﻧﺔﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ،ﻫﺔﻣﻴﺸﺔ ﺑﺔ ﺑﻴَﻼﻳﺔﻧﻰ ﻛﺎﺭﻣﺎﻥ ﻛﺮﺩﻭﺓ ،ﺋﺔﻭ ﻛﺔﺳﺎﻳﺔﺗﻴﺎﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﻟﺔﻧﻴَﻮ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻭﺓ ﻟﺔﻭ ﺭﺅﺫﺓﺩﺍ ﺋﺔﻭﺍﻧﺔ ﺧﺆﻳﺎﻥ ﺟﻴﺎ ﻟﺔﻭﺓﻯ ﺣﻴﺰﺑﻴﻦ ﺋﺔﻭﺓ ﺛﺎﺭﻳَﺰﺓﺭﻳﺸﻦ.
ﺔ ﺷ
ﻟﺔ ٢,٥ﺗﺮﻟﻴﺆﻥ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﺑﺆ
ﺋﺎﻫﺔﻧﻄﻰ ﺣﻴﺰﺑﻴﻰ ﻟﺔﻧﻴَﻮ
ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻰ ﻧﻴَﻀﻴﺮﻇﺎﻥ ﺑﺎﺭﺯﺍﻧﻰﺀ ﺑﺔ ٤٢ﻭﺓﺯﻳﺮﺓﻭﺓ ﺩﺓﺳﺘﻰ ﺑﺔﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻛﺮﺩ ﻛﺔ ٩ﻭﺓﺯﻳﺮﻳﺎﻥ ﻭﺓﺯﻳﺮﻯ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻦﺀ ﻛﺔﻣﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﻴﺶ ﺩﻭﺍﻯ ﺋﺔﻭ ﻫﺔﻟَﺌﺎﻭﺳﺎﻧﺔ ﺋﻴﺪﺍﺭﻳﻴﺔ ﺩﻳَﺖ ﻛﺔ ﻟﺔﺳﺎﻟَﻰ ٢٠٠٦ﺑــﺔﺩﻭﺍﻭﺓ ﺗﻮﺷﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺕ ﻫــﺎﺕ ،ﻛﺔ ﻟﺔ ﺩﻭﻭ ﺳﺎﻟَﺪﺍ ﺫﻣــﺎﺭﺓﻯ ﻓﺔﺭﻣﺎﻧﺒﺔﺭﺍﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺕ ﻃﺔﻳﺸﺘﺔ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ٥٨ﻫﺔﺯﺍﺭ ﻓﺔﺭﻣﺎﻧﺒﺔﺭﺀ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ﻣﻮﻭﺿﺔﺧﺆﺭﺓﻛﺎﻧﻴﺸﻰ ﻃﺔﻳﺸﺘﺔ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ﻳﺔﻙ ﻣﻠﻴﺆﻥ ﻣﻮﻭﺿﺔﺧﺆﺭ.
ﻟﺔ ﻣﻠﻤﻼﻧﻴَﻲ ﺑﻴَﻜﺎﺭﻳﺪﺍﻥ ...ﻝ٧
ﺭﺯﻃﺎﺭ ﻋﺔﻟﻰ:
ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗـــﻰ ﺛﻴﺸﺔﺳﺎﺯﻯ ﻋﻴَﺮﺍﻗﺔﻭﺓ ﺑﺔﺷﻴَﻜﻰ ﺗﺮﻯ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻛﺆﻛﻴﻴﺎﻧﺔﻳﺔ. ﻟــــﺔﺑــــﺎﺭﺓﻯ ﻃــﻔــﺘــﻮﻃــﺆﻛــﺎﻧــﻰ ﻧـَﻴــﻮﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫــﺔﺭَﻳــﻢﺀ ﺿﺔﻧﺪ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻳﺔﻛﻰ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﺑﺆ ﺗﺔﻭﺍﻭﻛﺮﺩﻧﻰ ﺛﺎﻵﻭﻃﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑﺎﺯﻳﺎﻥﺀ ﺗﺔﻗﺘﺔﻕ ،ﺟﺔﻣﺎﻝ ﻋــﺔﺑـ َ ـﺪﻭﻟــﻶ ،ﻭﺗــﺔﺑـَﻴــﺬﻯ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ
ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ :ﺑﻴﺮﻣﺎﻥ ﻟﺔﻭﺓ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓﺗﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﺑﺔﺷﻴَﻮﺓﻯ ﻭﺓﺑﺔﺭﻫﻴَﻨﺎﻥ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴﻴﺔﻛﺎﻥ ﺑﺔ ﺧﻴَﺮﺍﻳﻰﺀ ﺑﺔ ﻛﻮﺍﻟﻴَﺘﻴﺔﻛﻰ ﺑﺎﺵ ﺛﺎﻵﻭﻃﺔﻛﺎﻧﻰ ﺗﺔﻗﺘﺔﻕﺀ ﺑﺎﺯﻳﺎﻥ ﺗــﺔﻭﺍﻭ ﺑﻜﺔﻥﺀ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻯ ﺋﻴﺮﺓﺗﺠﻰ ﻛﺔﻧﺔﺩﻯ ﻃﺔﻳﺸﺘﻮﻭﻳﻨﺔﺗﺔ ﺭﻳَﻜﻜﺔﻭﺗﻨﻴَﻜﻰ ﺳﺔﺭﺓﺗﺎﻳﻰ ... ﻝ١٥
ﺩﺍ
ﻫﺔﺳﺘﻴﺎﺭ ﻗﺎﺩﺭ ﺩﻭﺍﻯ ﻛﺔﻣﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﺑﻮﺩﺟﺔﻯ ﺳﻴﺎﺩﻳﻰ ﻋـَﻴــﺮﺍﻕ ،ﺑﺈﻳﺎﺭﺓ ﺋﺔﻣﺈﺅ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﺩﺓﻧــﻂ ﻟﺔﺳﺔﺭ
ﺳﺎﻟﻢ ﻭﺓﻫﺒﻲ ﻟﺔ ﺿﺎﻭﺛﻴَﻜﺔﻭﺗﻨﻴَﻜﻲ
ﻥ
ﺗﺔﻧﺪﺓﺭ ﺩﺭﺍﻭﺓ ﺑﺔ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎﻧﻲﺀ ﺧﺆﻣﺎﻟَﻴﻴﺔﻛﺎﻥ ﻟﺔﺩﺍﻧﺎﻧﻲ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﻙ ﻭﻳَﺴﺘﻄﺔﻱ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎ ﺑﺔﺗﻮﺍﻧﺎﻱ ﺟﻴﺎﻭﺍﺯﻭ ﺭﺍﻛﻴَﺸﺎﻥﺀ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻜﺮﺩﻥﺀ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪﻧﻲ ﺗﺆﺇﺓﻛﺎﻧﻲ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎ ﺑﺆ ﻃﺔﺇﺓﻙﺀ ﺷﺎﺭﻭ ﺷﺎﺭﺅﺿﻜﺔﻭ ﻃﻮﻧﺪﺓﻛﺎﻥﺀ ﺩﺍﻧﺎﻧﻲ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﻙ ﻣﻮﺓﻟﻴﺪﺓﻱ ﺣﻜﻮﻣﻴﻲ ﺑﺆ ﺋﺔﻭ ﻧﺎﻭﺿﺎﻧﺔﻱ ﻛﺔ ﺗﺆﺇﻱ ﻛﺎﺭﺓﺑﺎﻱ ﺗﻴَﺪﺍﻧﻴﻴﺔ.
ﺧﺔ ﻜﻰ ﻛ ﻮﺭﺩﺳ
ﺔﻭﺓ
ﻥ ﺩﺓﻭﺓﺳ
ﻰ
ﻟﺔﻭﺑﺎﺭﺓﻳﺔﻭﺓ ﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻴَﻚ ﻟﺔ ﻝ٣ﺩﺍ ﺑﺨﻮﻳَﻨﺔﻭﺓ.
ﺖ
ﺖ
ﺑـــﻮﺩﺟـــﺔﻯ ) ( ٢٠٠٨ﺑـــﺪﺍﺕﺀ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺘﺎﺭﻳَﻜﻰ ﻛﻮﺭﺩﻳﺶ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓ ﺑﺔﻭﺓﺩﺓﻛﺎﺕ ﻛﺔ ﺑﺔﻏﺪﺍ ﺩﺓﻳﺔﻭﻳَﺖ ﻛﻮﺭﺩ ﺑﺔ ﺷﺔﺇﻯ ﺋﺎﺑﻮﻭﺭﻳﻴﺔﻭﺓ ﺳﺔﺭﻗﺎﻷ ﻝ١٥ ﺑﻜﺎﺕ.
ﺷﺮ ﻥ ﺴ
ﻚ
ﻰ
ﺖ
ﺳ ﺮ ﺆﺳ
ﻡ
ﺲ
ﺕ
ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ
ﺑﺎﻧﻄﻬﻴَﺸﺘﻰ
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺩﺍ
ﻛـﺔﺭﻛﻮﻛﻤـ ﻥ ـﺔﺩﺅﺃ ـﺪﻭﻭﺓ
ﻜﻰ
ﻮ
ﺮﺖ
ﻮ
ﺮ
ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺗﻮﺭﻛﻤﺎﻧﻰ
ﻟﺔﻛﺎﺗﻴَﻜﺪﺍ ﻧﺰﻳﻜﺔﻱ ﺷــﺔﺵ ﻣﻠﻴﺆﻥ ﺑﺘﻠَﻰ ﻏﺎﺯ ﻟﺔ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻴﺪﺍ ﻫﺔﻳﺔ ﻛﺔ ٪٩٥ﻳﺎﻥ ﺗﺔﻣﺔﻧﻲ ﺋﻴﺶ ﺛﺂ ﻛﺮﺩﻧﻴﺎﻥ ﺑﺔﺳﺔﺭﺿﻮﻭﺓﺀ ﺑﺔﻫﺆﻳﺎﻧﺔﻭﺓ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﺭﻭﺩﺍﻭ ﺳﻮﺗﺎﻥﺀ ﻣﺮﺩﻥ ﺭﻭﻳﺎﻧﺪﺍﻭﺓ ،ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﺋﺎﻣﺎﺭﻯ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﺑﺔﺇﻳَﻮﺓﺑﺔﺭﺍﻳﺔﺗﻰ ﺑﺔﺭﻃﺮﻯ ﺷﺎﺭﺳﺘﺎﻧﻰ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰﺀ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮ ﻟﺔ ﺳﺎﻟَﻰ ﺭﺍﺑﺮﺩﻭﻭﺩﺍ ٤٣٦٢ﺭﻭﻭﺩﺍﻭﻯ ﺋﺎﻃﺮ ﻛﺔﻭﺗﻨﺔﻭﺓ ﻟﺔﻭ ﺷﺎﺭﺍﻧﺔﺀ ﺩﺓﻭﺭﻭﺑﺔﺭﻳﺪﺍ ﺭﻭﻭﻳﺎﻧﺪﺍﻭﺓ. ﻟﺔﺑﺎﺭﺓﻯ ﻣﺔﺗﺮﺳﻰ ﺋﺔﻭ ﺑﺘﻠَﺔ ﻏﺎﺯﺍﻧﺔﻭﺓ ﺋﺔﺣﻤﺔﺩ ﻋﺎﺭﻑ ﻟﻴَﺜﺮﺳﺮﺍﻭﻱ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪﻧﻲ ﺩﺓﺯﻃﺎﻱ ﺛﺮﺅﺫﺓ ﺗﺎﻳﺒﺔﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ ﻭﺗﻲ» :ﺳﺎﻟَﻲ ﺭﺍﺑــﺮﺩﻭﻭ ﺋﺔﻭ ﻛﻴَﺸﺔﻳﺔﻡ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻋﻮﻣﺔﺭ ﻓﺔﺗﺎﺡ ﺟﻴَﻄﺮﻱ ﺳﺔﺭﺅﻛﻲ ﺋﺔﻧﺠﻮﻭﻣﺔﻧﻲ ﻭﺓﺯﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﻜﺮﺩﻭﻭﺓﻭ ﻟﺔ ﻣﺔﺗﺮﺳﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻲ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻡ ﻛﺮﺩﻭﻧﺔﺗﺔﻭﺓ. ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﺋﺎﻣﺎﺭﻳَﻜﻲ ﻧﺔﺧﺆﺷﺨﺎﻧﺔﻱ ﺋﻴَﻤﻴَﺮﺟﻴَﻨﺴﻲ ﻟﺔ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ ﻛﺔ ﻭﻳَﻨﺔﻳﺔﻛﻲ ﺩﺓﺳــﺖ ﺭﺅﺫﻧــﺎﻣــﺔ ﻛــﺔﻭﺗــﻮﻭﺓ ﻫﺎﺗﻮﻭﺓ »ﺗﺔﻧﻬﺎ ﻟﺔﺳﺎﻟَﻲ ﺭﺍﺑﺮﺩﻭﻭﺩﺍ ١٨٨٥ﺣﺎﻟَﺔﺗﻲ ﺳﻮﻭﺗﺎﻥ ﺗﺆﻣﺎﺭﻛﺮﺍﻭﺓ ،ﻟﺔﻭ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﺵ ٤٥ ﺣﺎﻟَﺔﺗﻴﺎﻥ ﺑﺔﻫﺆﻱ ﻃﺈﻃﺮﺗﻦﺀ ﺗﺔﻗﻴﻨﻰ ﺑﻮﺗﻠَﻲ ﻏﺎﺯﺓﻭﺓ ﺑﻮﻭﺓ ﻛﺔ ﺩﺓﻛﺎﺗﺔ ٪٥ﻯ ﺳﺔﺭﺟﺔﻡ ﺣﺎﻟَﺔﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺳﻮﻭﺗﺎﻥ.
ﻝ١٢
ﻰ
ﻰ ﻮﺁ
ﻥ
ﺪ
ﻰ
ﻙ
ﻛ ﻮﺭ ﺳ ﻥ ﻮ ﺴ ﻰ ﺔ ﻃ ﺆﺃ ﻜ ﺭ ﺔ
ﺋﺎﺑﻮﻭﺭﻳﻴﺔﻭﺓ ﺳﺔﺭﻗـﺎﻷ ﺩﺓﻛﺎﺕ
ﻧﺰﻳﻜﺔﻱ ﺷﺔﺵ ﻣﻠﻴﺆﻥ َ ﺑﺘﻠﻰ ﻏﺎﺯﻯ ﺑﺔﺳﺔﺭﺿﻮﻭ ﻟﺔ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻴﺪﺍ ﻫﺔﻳﺔ
ﻝ٤
ﻥ ﺴﺔ
ﺑﺔﻏﺪﺍ ﻛﻮﺭﺩ ﺑﺔﺷﺔﺭِﻯ
ﺑﺔﺇﻳﺪﺓﻛﺎﺕ َﻴﻚ ﻟﺔ ﺋﺎﻃﺮﺩﺍ َ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺳﺎﻟَ
ﺩﺍﺩﻃﺎﻯ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﺩﺍ ﺩﺓﻃﻴَﺈﺩﺭﻳَﺖ
ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻛﻴَﺸﺔﻳﺔﻛﻰ ﺧﻴَﺰﺍﻧﻴﻰ ﻛﻮﺇﻳَﻚ ﺩﺓﻛﻮﺫﺭﻳَﺖ ﺭﻭﻭﺩﺍﻭﺓﻛـــﺔ ﻛﺔ ﻧﺔﻳﻮﻳﺴﺖ ﻧﺎﻭﻯ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍ ﺑﻜﺎﺕ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: ﺋﺔﻭ ﻛﻮﺇﺓ ﻛﻮﺫﺭﺍﻭﺓ ﺛﺎﺭﺓﻯ ﺑﺔ ﻗﺔﺭﺯ ﺩﺍﺑﻮﻭﺓ ﻳﺔﻛﻴَﻚ ﻟﺔﻭ ﻛﺔﺳﺎﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﺑﺔ ﻛﺎﺭﻯ ﻛﻮﺷﺘﻨﺔﻛﺔ ﻫﺔﻟَﺴﺎﻭﻥ ،ﺩﻭﺍﻯ ﺗﻴَﺜﺔﺇﺑﻮﻭﻧﻰ ﻣﺎﻭﺓﻳﺔﻛﻰ ﺯﺅﺭ ﺿﺔﻧﺪﻳﻦ ﺟﺎﺭ ﺩﺍﻭﺍﻯ ﻗﺔﺭﺯﺓﻛﺔﻯ ﻛﺮﺩﻭﺓﺗﺔﻭﺓ، ﺑﺔﻵﻡ ﻫﺔﺭ ﺛﻴَﻴﺎﻥ ﻧﺔﺩﺍﻭﺓﺗﺔﻭﺓ«. ﻟﺔﻭ ﺑﺎﺭﺓﻳﺔﺷﺔﻭﺓ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﺨﺎﻟﻖ
ﻝ٣
ﻛﻮﺭﺩ ﺭﻳَﻄﺔ ﺑﺔ ﺛﻴَﻜﻬﻴَﻨﺎﻧﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺻﺔﺣﻮﺓ ﻧﺎﺩﺍﺕ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﻣﻮﺳﻠَﻦ ﺩﺍﻧﻴﺸﺘﻮﺍﻧﺔﻛﺔﻯ ﺑﺔﻫﻴﺾ ﺷﻴَﻮﺓﻳﺔﻙ ﺑﺔ ﺛﻴَﻜﻬﻴَﻨﺎﻧﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺭﺍﺑــﻮﻭﻥ ﺭﺍﺯﻯ ﻧﺎﺑﻦ، ﻭﺗﻴﺸﻰ» :ﺭﻳَﻄﺔ ﻧﺎﺩﺓﻳﻦ ﻟﺔﻭ ﺷﻮﻳَﻨﺎﻧﺔﻯ ﻛــﺔ ﻫــﺆﺷــﻴــﺎﺭﻯ ﻫــﺔﻳــﺔ ﺻﺔﺣﻮﺓ ﺛﻴَﻜﺒﻬﻴَﻨﺮﻳَﺖ ،ﺑﺔﻵﻡ ﺋﺔﻭ ﺷﻮﻳَﻨﺎﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﺋﺎﺭﺍﻡ ﻧﻴﻦ ﺩﺓﻃﻮﻧﺠﻴَﺖ ﻋﺔﺷﻴﺮﺓﺗﺔﻛﺎﻥ ﻫــﺎﻭﻛــﺎﺭﻯ ﺣﻜﻮﻣﺔﺕ ﺑﻜﺔﻥ ﻭﺓﻛﻮ ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑﺔﻋﺎﺝ ،ﻃﺔﻳﺎﺭﺓﺀ ﻧﺎﻭﺿﺔ ﺑﺎﺭﻃﺮﺫﺓﻛﺎﻧﻰ ﺩﻳﻜﺔ ،ﺑﺔﻣﺔﺭﺟﻴَﻚ ﺧﺔﻟَﻜﻰ ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺔ ﺑﻦ«. ﺩﻭﺍﻯ ﺋــﺔﻭﺓﻯ ﺳﻮﺛﺎﻯ ﺋﺔﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑــﺔ ﺛﺸﺘﻴﻮﺍﻧﻰ ﻋﺔﺷﻴﺮﺓﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺛــﺎﺭَﻳــﺰﻃــﺎﻯ ﺋﺔﻧﺒﺎﺭ ﺗﻮﺍﻧﻴﻰ ﻟﺔﻭ ﻧــﺎﻭﺿــﺔﻳــﺔﺩﺍ ﺳﺔﺭﻛﺔﻭﺗﻦ ﺑﺔﺳﺔﺭ ﻃﺮﻭﺛﺔ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭﺓﻛﺎﻧﺪﺍ ﺑﺔﺩﺓﺳﺘﺒﻬﻴَﻨﻴَﺖ، ﺋﻴَﺴﺘﺎ ﺳﻮﺛﺎﻯ ﺋﺔﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﺔﻭﻟَﺔﻛﺎﻧﻰ ﺿﺈﻛﺮﺩﺅﺗﺔﻭﺓ ﺑﺆ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭﻛﺮﺩﻧﻰ ﻋﺔﺷﻴﺮﺓﺗﺔﻛﺎﻧﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻛﺎﻧﻰ ﻣﻮﺳﻸﺀ ﺩﻳﺎﻟﺔﺀ ﺳﺔﻵﺣﺔﺩﻳﻦ ،ﺧﺔﺳﺮﺓﻭ ﻃﺆﺭﺍﻥ ﺩﻭﻭﺛﺎﺗﻴﻜﺮﺩﺓﻭﺓ... ﻝ٢
No.141 Mon 21/ 1/ 2008
٨٣ﻯ
ﺳﺔﺭﺑﺎﺯﺍﻧﻲ ﻋﻴَﺮﺍﻕ
ﻳﺎﺳﺎﻱ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻥ ﻟﻪ ﺋﻴَﺮﺍﻥ ...ﻝ٦
ﻧﻴَﻀﻴﺮﻇﺎﻥ ﺑﺎﺭﺯﺍﻧﻲ ﻟﺔ ﺛﺆﺳﺘﺔﻛﺔﻳﺪﺍ ﺩﺓﻣﻴَﻨﻴَﺘﺔﻭﺓ
ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻲ ﻟﺔ ﻭﺓﻵﻣﻲ
ﻧﺮﺥ 500ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﺎﻭ ﺒﺎﺭﻯ ﺟﺔ ﻂ ﺭ ﻳﻜﺮﺩ؟
ﺔ ﻲ ﺩﺫﻱ ﺮ ﺩﺓﻱ
ﻲ
ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ﺩﺓﻛﺮﻳَﺖ
ﻲ
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺕ
ﺳــﺔﺭﺿــﺎﻭﺓﻳــﺔﻛــﻰ ﺋــﺎﻃــﺎﺩﺍﺭ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧــﺎﻣــﺔﻯ ﺭﺍﻃــﺔﻳــﺎﻧــﺪ :ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺑﺎﻧﻄﻬﻴَﺸﺘﻰ ﺭﺓﺳﻤﻴﻰ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗــﻰ ﺩﺓﺭﺓﻭﺓﻯ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ،ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﺎﻧﻰ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺗﻮﺭﻛﻤﺎﻧﻲ ﻟﺔ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ،ﻛﺔ ٩ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻦ ﺭﺅﺫﻯ ﻫﺔﻳﻨﻰ ﺭﺍﺑــﺮﺩﻭﻭ ﻟﺔ ﻓﺈﺅﻛﺔﺧﺎﻧﺔﻯ َ ـﻮﺩﺓﻭﻟــﺔﺗــﻰ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻴﻴﺔﻭﺓ ﺑﺆ ﻧـَﻴـ ﺋﺔﻧﻘﺔﺭﺓ ﺑﺔﺇﻳَﻜﺔﻭﺗﻮﻭﻥﺀ ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻛﺔﺭﻛﻮﻛﻴﺶ ﺭﺓﺧﻨﺔ ﻟﺔ ﺳﺔﺭﺩﺍﻧﺔﻛﺔ ﺩﺓﻃﺮﻳَﺖ. ﺑﺔﺛﻴَﻰ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻥ ،ﺭﺅﺫﺍﻧﻰ )ﺩﻭﻭ ،ﺳﺂﺀ ﺿﻮﺍﺭ( ﺷﺔﻣﻤﺔ ،ﻭﺓﻓﺪﺓﻛﺔ ﺩﺓﻃﺔﻧﺔ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﻰ ﺩﺓﺭﺓﻭﺓﻯ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎﺀ ﺑﺆ ﻃﻔﺘﻮﻃﺆﻛﺮﺩﻥ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻣﺎﺩﺓﻯ ١٤٠ ﻛﺆﺩﺓﺑﻨﺔﻭﺓ. ﻟــﺔﻭﺑــﺎﺭﺓﻳــﺔﻭﺓ ﺭﺯﻃــﺎﺭ ﻋﺔﻟﻰ، ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻯ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﺭﺓﺧﻨﺔﻯ ﻟﺔ ... ﻝ١٥
ﻭﺭﺩﺓﻛﺎﺭﻯ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ﺭﺍﺛﺆﺭﺗﻴَﻜﻰ ﻻﺛﺔﺭﺓ ٩-٨ﺩﺍ ﺑﺨﻮﻳَﻨﺔﻭﺓ
ﺖ
ﻙ
چهند ژمارهیهک له سهردهمی سهرنووسهر (عهدنان عوسمان)دا) 548-61( ..
٧ -٦
ﺩ .ﻟﺔﺗﻴﻒ ﺷﻴَﺦ ﻣﺴﺘﺔﻓﺎ:
ﺛﻴَﻜﻬﻴَﻨﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻗﻰ ﺧﺮﺍﺛﺘﺮﻳﻦ
ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺋﺔﻡ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﺩﺍ ﺛﺎﺷﻜﺆﻳﺔﻛﻰ
ﺟﺆﺭﻯ ﻛﺎﺑﻴﻨﺔﻳﺔﺀ ﺑﺆ ﺩﺓﻣﻜﻮﺗﻜﺮﺩﻧﻰ ﻻﻳﺔﻧﺔﻛﺎﻧﺔ
ﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﺑﺔ ﺛﺮﺅﺫﺓﻯ ﻛﺮﺍﻧﺔﻭﺓﻯ
١ ٣ -١ ٢
ﺩﺓﺳﺘﺔﻯ ﻧﺔﺯﺍﻫﺔ
÷l^“ÏÇËÖÏÅ<ÌçÊ<Ô^Èfi^n⁄ˆ“<Ìfi^j Ì‚<]Å^jäˇÈÒ<Ì ﺳﻴﺸﺔﻣﻤﺔ 2009 /10 /13 ﺫﻣﺎﺭﺓ َ 551
ﻧﺮﺥ 750ﺩﻳﻨﺎﺭ
÷l^“ÏÇËÖÏÅ<ÌçÊ<Ô^Èfi^n⁄ˆ“<Ìfi^j Ì‚<]Å^jäˇÈÒ<Ì
ﻟﺔ ﺑﺔﻏﺪﺍﻭﺓ ﺑﺆ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ
No.551 Tue 13/ 10/ 2009
ﺋـﺎﺷﺘﻰ ﻫﺔﻭﺭﺍﻣـﻰ ﺋﻴﻌﺘﻴﺮﺍﻑ ﺩﺓﻛـﺎﺕ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺩ.ﺋﺎﺷﺘﻰ ﻫﺔﻭﺭﺍﻣﻰ ﻭﺓﺯﻳــﺮﻯ ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﺳﺮﻭﺷﺘﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ،ﺩﺓﺭﺑﺎﺭﺓﻯ ﺋﺔﻭ ﺗﺆﻣﺔﺗﺎﻧﺔﻯ ﺩﺭﺍﻭﻧﺔﺗﺔﺛﺎﻟَﻰ ،ﻟﺔﺑﺎﺭﺓﻯ
َ ﻟﺔﻃﺔﻝ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻯ ﻧﻬﻴَﻨﻴﺒﻮﻭﻧﻰ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ )ﺩﻯ .ﺋﻴَﻦ .ﺋــﺆ(ﻯ ﻧﺔﺭﻭﻳﺠﻰ ﺭﺍﻳﻄﺔﻳﺎﻧﺪ: ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻤﺎﻥ ﺑﺔﻧﻬﻴَﻨﻰ ﻛﺮﺩ ﻟﺔ ﺗﺮﺳﻰ ﺋﺔﻭﺓﻯ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻛﺔﻣﺎﻥ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﻣﻴﺪﻳﺎﻯ ﻧﺔﺭﻭﻳﺠﻰﺀ ﺿﺔﻧﺪ ﻧﺎﺣﺔﺯﻳَﻜﺔﻭﺓ ﻧﺔﻗﺆﺳﺘﺮﻳَﺘﺔﻭﺓ ،ﺋﺎﺷﺘﻰ ﻫﺔﻭﺭﺍﻣﻰ ﺩﺓﻧﻮﻭﺳﻴَﺖ؛ ﺯﺅﺭ ﻟﺔﻭﺓ ﺩﺓﺗﺮﺳﺎﻳﻦ
ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻛﺔ ﺑﺆ ﺧﺔﻟَﻚ ﺑﻶﻭﺑﻜﺮﻳَﺘﺔﻭﺓ ﻧﺔﻣﺰﺍﻧﻰ ﻛﺔ ﺑﺆﺭﺳﺔﻯ ﺋﺆﺳﻠﺆ ﺋﺎﻃﺎﻯ ﻟﺔ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻛﺔﻳﺔ، ﺋﺔﻃﻴﻨﺎ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻛﺔﻡ ﻧﺔﺩﺓﻛﺮﺩ ،ﺿﻮﻧﻜﺔ ﻛﻴَﺸﺔﻛﺔ ﺑﺔ ﺳﻴﺎﺳﻴﻰ ﻛﺮﺍ. ﻟﺔ ﺭﻭﻭﻧﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻳﺔﻛﻰ ﺩﺭَﻳــﺬﺩﺍ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻛﻴَﺸﺔﻯ )ﺩﻯ.ﺋﻴَﻦ.ﺋﺆ(ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢﺀ ﺋﺔﻭ
ﺑﺰﻭﻭﺗﻨﺔﻭﺓﻯ ﻃﺆﺭِﺍﻥ ﺩﺍﻭﺍﻯ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛﺮﺍﻭﺓﻭ ﻓﺮﺓﺑﺎﺯﻧﺔﻳﻲ ﺩﺓﻛﺎﺕ
ﺑﺆ ﻝ٢
»ﺗﺆﻣﺔﺕ«ﺍﻧﺔﻯ ﺩﺭﺍﻭﻧﺔﺗﺔ ﺛﺎﻟَﻰ ﻛﺔ ﻟﺔ ﺳﺎﻳﺘﻰ ﻓﺔﺭﻣﻰ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻤﺪﺍ ﺑﻶﻭﻳﻜﺮﺩﻭﻭﺓﺗﺔﻭﺓ، ﻭﺓﺯﻳﺮﻯ ﺳﺎﻣﺎﻧﺔ ﺳﺮﻭﺷﺘﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺑﺎﺱ ﻟﺔ ﺑﺎﻛﻄﺮﺍﻭﻧﺪﻯ ﻛﻴَﺸﺔﻛﺔﻭ ﺭﺅﻟَﻰ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻛﺎﻧﻰ )ﺩﻯ.ﺋﻴَﻦ.ﺋﺆ(ﻭ )ﻃﺔﻧﺔﻝ ﺋﻴﻨﻴَﺮﺟﻰ( ﺩﺓﻛﺎﺕﺀ ﺛﺎﺳﺎﻭﻯ ﺋﺔﻭﺓ ﺩﺓﻫﻴَﻨﻴَﺘﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﻛﺎﺭﺓﻛﺔﻯ
ﺑﺆ ﻝ٢
ﺟﺔﻻﻟﻰ ﺳﺎﻡ ﺋﺎﻏﺎ :ﺋﺆﺑﺎﻟَﻰ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟَﻴﻰ
ﻟﺔ ﺋﺔﺳﺘﺆﻯ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗﻰ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻧﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺳــﺔﺭﺅﻛــﻰ ﺩﻳــﻮﺍﻧــﻰ ﺿــﺎﻭﺩَﻳــﺮﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ )ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻰ( ﺭﺍﻳﻄﺔﻳﺎﻧﺪ» :ﺯﺅﺭﺑﺔﻯ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺎﻧﻰﺣﻴﺰﺑﻲﺀﺣﻜﻮﻣﻴﻰﺧﺔﺭﻳﻜﻰ ﺧﺎﻧﻮﻭ ﺀ ﺗــﺔﻻﺭ ﺩﺭﻭﺳﺘﻜﺮﺩﻧﻦﺀ ﺑﺔ ﺋﺔﺳﺎﺳﻲ ﺋﺔﺟﻨﺔﺑﻲ ﻫﻴَﻨﺮﺍﻭ ﻟﺔ ﺩﺓﺭﺓﻭﺓﻱ ﻭﻵﺗﺔﻭﺓ ﺩﺓﻳﺈﺍﺯﻳَﻨﻨﺔﻭﺓ ،ﺟﻄﺔ ﻟﺔ ﺑﺎﺥﺀ ﺑﺎﺧﺎﺕﺀ ﻋﺔﺯﺑﺔﺀ ﻣﺔﺳﺒﺔﺡ، ﻫﺔﺭﻭﺓﻫﺎ ﺳﺔﻓﺔﺭﺍﺕ ﺑﺆ ﺩﺓﺭﺓﻭﺓﻯ ﻭﻵﺕ ،ﺑﺆﻳﺔ ﻟﺔ ﺳﺔﺭﺓﻧﺠﺎﻣﺪﺍ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟَﻴﻰ ﻟﺔ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﺪﺍ ﺭﺓﻃﻰ ﺩﺍﻛﻮﺗﺎﻭﺓ ،ﻛﺔ ﺑﻮﻭﺓﺗﺔ ﺟﻴَﻄﺔﻯ ﺗﺎﻧﺔﺀ ﺗﻮﺍﻧﺞﺀ ﻧﺎﺇﺓﺯﺍﻳﻲ
ﻣﻴﻠﻠﺔﺗﺔﻛﺔﻣﺎﻥ«. ﺟﺔﻻﻝ ﻋﻮﻣﺔﺭ ﺳﺎﻡ ﺋﺎﻏﺎ ﺳﺔﺭﺅﻛﻰ ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﺋﺔﻭ ﻗﺔﺳﺔﺀ ﺑﺎﺳﺎﻧﺔ ﺭﺓﺗﺪﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ،ﻛﺔ ﻟﺔ ﺑﺎﺭﺓﻯ ﻧﺎﻛﺎﺭﺍﻳﻰ ﺩﻳــﻮﺍﻧــﻰ ﺿـــﺎﻭﺩَﻳـــﺮﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳــﻴــﺔﻭﺓ ﺩﺓﻛﺮﻳَﻦﺀ ﺛﻴَﻴﻮﺍﻳﺔ؛ ﺩﻳﻮﺍﻥ »ﺑﻮﻳَﺮﺍﻧﺔﺀ ﺑــﺔ ﻭﻳـــﺬﺩﺍﻧـــﺔﻭﺓ« ﺋــﺔﺭﻛــﻰ ﺧﺆﻯ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻭﻭﺓ« ،ﺑﺆ ﺋﺔﻭﺓﺵ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓ ﺑﺔ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻛﺮﺩﻧﻰ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ )(٢٥٣٠ ﺭﺍﺛــﺆﺭﺕ ﺩﺓﻛــﺎﺕ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﺿﺎﻭﺩﻳَﺮﻳﻴﺔﻭﺓ ،ﻛﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟَﻴﻰﺀ ﻻﺩﺍﻥ ﻟﺔ ﻳﺎﺳﺎﺀ ﺭﻳَﻨﻤﺎﻳﻴﺔﻛﺎﻥ ﻟﺔ ﺩﺓﺯﻃﺎ ﺣﻜﻮﻣﻴﻴﺔﻛﺎﻧﺪﺍ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻛﺮﺍﻭﻥ.
ﺋﺆﺑﺎﻟَﻰ ﻧﺔﺑﻮﻭﻧﻰ ﺑﺔﺩﻭﺍﺩﺍﺿﻮﻭﻥﺀ ﻟﻴَﺜﺮﺳﻴﻨﺔﻭﺓﺵ ﻟﺔﻭ ﻛﺎﺭﺓ ﻧﺎﻳﺎﺳﺎﻳﻴﺎﻧﺔ ﺩﺓﺧــﺎﺗــﺔ ﺋــﺔﺳــﺘــﺆﻯ ﺩﺓﺳــﺔﻵﺗــﻰ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺮﺩﻥﺀ ﻟﺔﻭ ﺭﻭﻭﺓﻭﺓ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓ ﺑﺆ ﺋﺔﻭﺓ ﺩﺓﻛﺎﺕ» :ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﺿﺎﻭﺩﻳَﺮﻱ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺩﻳﻮﺍﻧﻴَﻜﻰ ﻛﺎﺭﺍﺀ ﻟﻴَﻬﺎﺗﻮﻭﺓﺀ ﺑﻰ ﺗﺮﺱ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﺧﺆﻱ ﻫﺔﻣﻴﺸﺔ َ ﺋﺔﻧﺠﺎﻣﺪﺍﻭﺓﺀ ﻫﺔﺭ ﻛﺔﻣﻮﻛﻮﺇﻳﻴﺔﻙ ﻟﺔ ﻟﻴَﺜﺮﺳﻴﻨﺔﻭﺓﺩﺍ ﻫﺔﺑﻴَﺖ ،ﺋﺔﻭﺍ ﻻﻳﺔﻧﻰ ﺟﻴَﺒﺔﺟﻴَﻜﺎﺭ )ﺗﻨﻔﻴﺰﻯ( ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺔ ﻟﻴَﻰ، ﻧﺔﻙ ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﺿﺎﻭﺩﻳَﺮﻳﻰ«.
ﻟﺔ ﻻﺛﺔﺇﺓ )(٢٢ﺩﺍ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﻭﺗﺎﺭﻳَﻜﻲ ﻟﺔﻭﺇﻭﻭﺓﻭﺓ ﺑﺆ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﻧﻮﻭﺳﻴﻮﺓ.
ﺟﺔﻣﺎﻝ ﺷﻜﻮﺭ :ﻟﻴَﺜﺮﺳﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻫﺔﻭﻟﻴَﺮﻭ ﺳﻠﻴَﻤﺎﻧﻲ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻧﻴﻦ ﺑﺔ ﺳﺔﺭﺓﺗﺎﺗﻜﻴَﺶ ﻛﺔﺭﻛﻮﻙ ﺑﺒﻴﻨﻦ ٣ ﻫﺔﻧﺪﻳَﻚ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻰ ﻟﺔﺑﺎﺭﺓﻯ ﺟﺆﺭﻯ
٢
ﻳﺔﻛﻴَﺘﻰ ﺿﺔﻧﺪ ﻛﺔﺳﻴَﻚ
ﺩﺍﺑﺔﺷﻜﺮﺩﻧﻰ ﻭﺓﺯﺍﺭﺓﺗﺔﻛﺎﻧﻰ
ﻟﺔ ﻧﺎﻧﺒﺄﺍﻭﺍﻥ ﺩﺓﺧﺎﺗﺔﻭﺓ
ﺩﻳﻤﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻴﺔﺗﻰ
ﻛﺎﺑﻴﻨﺔﻯ ﻧﻮﻳَﻮﺓ
ﺳﺔﺭ ﻛﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻴﺎﻥ
ﺯﺅﺭﻳﻨﺔﻯ ﺑﻴَﺪﺓﻧﻂﺀ
ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻲ ﺩﺫﻱ ﺋﻴﺮﺍﺩﺓﻱ ﺧﺔﻟَﻜﻰ ﻛـﻮﺭﺩﺳﺘـﺎﻥ ﺩﺓﻭﺓﺳﺘـﻴَـﺘﺔﻭﺓ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ
ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺔ ﺯﺅﺭﻳﻨﺔﻱ ﺩﺓﻧﻄﻲ ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﺎﻧﻲ ﺩﺍﻭﺍﻳﺎﻥ ﻟﺔﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻲ ﻛﺆﻣﺎﺭﻱ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻛﺮﺩ ﻫﺔﻣﻮﺍﺭﻱ ﻳﺎﺳﺎﻱ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻥ ﺛﺔﺳﺔﻧﺪ ﻧﺔﻛﺮﻳَﺖﺀ ﺭﺓﺗﺒﻜﺮﻳَﺘﺔﻭﺓ، ﺟﺔﻻﻝ ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻲ ﺳﺔﺭﺅﻙ ﻛﺆﻣﺎﺭﻱ ﻋﻴَﺮﺍﻗﻴﺶ ﻳﺎﺳﺎﻛﺔ ﺛﺔﺳﺔﻧﺪ ﺩﺓﻛﺎﺕ ،ﺑﺔ ﺛﺎﺳﺎﻭﻯ ﺋﺔﻭﺓﻯ ﺭﺓﺗﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﻳﺎﺳﺎﻛﺔ ﺩﺓﺑﻴَﺘﺔ ﻫﺆﻯ ﺩﻭﺍﻛﺔﻭﺗﻨﻰ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻥ .ﺑﺔﺷﻴَﻚ ﻟﺔﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺘﺎﺭﺍﻧﻴﺶ ﺋﺔﻭ ﻛﺎﺭﺓﻯ ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻰ ﺑﺔ »ﺭﻳَﺰﻧﺔﻃﺮﺗﻦ ﻟﺔ ﺋﻴﺮﺍﺩﺓﻱ ﺧﺔﻟَﻜﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ« ﻟﺔ ﻗﺔﻟَﺔﻣﺪﺓﺩﺓﻥ. ﻋﻮﻣﺔﺭ ﻋﺔﺑﺪﻭﻟﻌﺔﺯﻳﺰ ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻲ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻟﺔ ﻟﻴﺴﺘﻲ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻮﻭﻱ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻲ ﻭﺗﻲ: »ﺟﻴَﻲ ﺩﺍﺧــﺔ ،ﺋﻴَﻤﺔ ﻭﺓﻙ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺑﺔﻛﺆﻱ ﺩﺓﻧﻂ ﻳﺎﺳﺎﻛﺔﻣﺎﻥ ﺛﻴَﺒﺎﺵ ﻧﺔﺑﻮﻭ ،ﺩﺍﻭﺍﻣﺎﻥ ﻟﺔﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻲ ﻛﺆﻣﺎﺭ ﻛﺮﺩ ﺋﻴﻤﺰﺍﻱ ﻧﺔﻛﺎﺕ ،ﻟﻴﺴﺘﻲ َ ﻟﺔﻃﺔﻝ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺧﺔﻣﺴﺎﺭﺩﺍﻧﺔ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻳﺎﻥ ﺋﺔﻭ ﻣﺔﺳﺔﻟﺔﻳﺔﺩﺍ ﻛﺮﺩﺀ ﻟﺔﻫﺔﻣﻮﻭ ﺣﺎﻟﻴَﻜﺪﺍ ﺟﻴَﻄﺔﻱ
ﻧﻴﻄﺔﺭﺍﻧﻴﻴﺔ ،ﻛﺔ ﺩﺓﻧﻄﻲ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻧﻲ ﺧﺔﻟَﻜﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﺔ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺔ ،ﻟﻴﺴﺘﻲ ﺩﺓﺳﺔﻵﺕﺀ ﺋﺆﺛﺆﺯﺳﻴﺆﻥ ﻛﺆﺩﺓﻧﻂ ﺑﻮﻭﻥ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺋﺔﻭﺓﻱ ﻛﺔ ﻇﻴﺘﺆ ﺑﻜﺮﻳَﺖ«. َﺜﺔﺭﺍﻧﺪﻧﻲ ﺋﺔﻭ ﻭﺗﻴﺸﻰ» :ﺋﻴَﻤﺔ ﺑﻴَﺪﺓﻧﻂ ﻧﺎﺑﻴﻦ ﻟﺔ ﺗﻴ ِ ﻳﺎﺳﺎﻳﺔ ،ﺋﺔﻃﺔﺭ ﻇﻴﺘﺆ ﻧﺔﻛﺮﻳَﺖ ﺧﻴﺎﺭﺍﺗﻲ ﺩﻳﻜﺔ ﺯﺅﺭﺓ، ﻟﺔ ﺭﻳَﺜﻴَﻮﺍﻥﺀ ﺋﻴﻤﺰﺍﻛﺆﻛﺮﺩﻧﺔﻭﺓ ﺗﺎ ﺩﺓﻃﺎﺗﺔ ﺑﺎﻳﻜﺆﺗﻲ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻥﺀ ﺷﻜﺎﺗﻜﺮﺩﻥ ﻟﺔ ﺩﺍﺩﻃــﺎﻱ ﺩﺓﺳﺘﻮﻭﺭﻳﻲ، ﺋﺔﻭ ﺭﻳَﻄﺎﻳﺎﻧﺔ ﻟﺔﺑﺔﺭﺩﺓﻣﻤﺎﻧﺪﺍ ﻛﺮﺍﻭﺓﻳﺔ ﻗﺆﻧﺎﻍ ﺑﺔ ﻗﺆﻧﺎﻍ ﻣﺎﻣﺔﻟَﺔﻳﺎﻥ ﻟﺔﻃﺔﻟَﺪﺍ ﺩﺓﻛﺮﻳَﺖ«. ﻋﺔﺩﻧﺎﻥ ﻋﻮﺳﻤﺎﻥ ،ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻲ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻃﺆﺭﺍﻥ ،ﺳﺔﺑﺎﺭﺓﺕ ﺑﺔ ﺋﻴﻤﺰﺍﻛﺮﺩﻧﻲ ﻳﺎﺳﺎﻛﺔ ﻟﺔﻟﻴﺴﺘﻲ ِ ﻟــﺔﻻﻳــﺔﻥ ﺗﺎﻟَﺔﺑﺎﻧﻴﻴﺔﻭﺓ ﻭﺗــﻰ» :ﺋﻴﻤﺰﺍﻛﺮﺩﻧﻲ ﺋﺔﻭ ﻳﺎﺳﺎﻳﺔ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﻫﺔﺭﻛﺔﺳﻴَﻜﺔﻭﺓ ﺑﻴَﺖ ﺩﺫﺍﻳﺔﺗﻴﻜﺮﺩﻧﻲ ﺑﺔﺭﺫﺓﻭﺓﻧﺪﻳﻴﺔ ﺑﺎﻵﻛﺎﻧﻲ ﻛــﻮﺭﺩﺓﻭ ﺩﺫﺍﻳﺔﺗﻴﻜﺮﺩﻧﻲ ﺑﺮﻳﺎﺭﺓﻛﺎﻧﻲ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﺔ ،ﻭﺓﺳﺘﺎﻧﺔﻭﺓﻳﺔ ِ ﺑﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﺑﺔ ﺋﻴﺮﺍﺩﺓﻱ ﻃﺔﻟﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﺔ ﺧﺆﻱ ﻟﺔﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺪﺍ ﺩﺓﺑﻴﻨﻴَﺘﺔﻭﺓ«.
٢١
ﺩ .ﺷﺆﺇﺵ ﺣﺔﺳﺔﻥ
ﺰﻯ ﺿ ﺮ ﻰ
ﻫﻴَﺰﺓ ﺿﺔﻛﺪﺍﺭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ
ﻟﺔﺫﻳَﺮ ﺿﻨﻄﻰ ﺣﻴﺰﺑﺪﺍ
ﺖﺣ ﺰ
ﺪ ﻯ
ﻄﺮ
ﻯ
ِ ﺮﺅﺫﺓﻛﺔﻯ َﺔ ﻰ ﺷﻜﺴ ﻴﻬﻴَ
ﺖ ﺧﺆﻯ ﺪ
ﺭﻭﺩﺅﺧﻰ ﺔﻣ ﻰ ﺳ ﻤ ﻰ ﺩﺓﺷ ﺔ ﺖ
ﺮﺖ
ﻲ
ﻰ
ﻧﺔﻭﺷﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﺴﺘﺔﻓﺎ :ﺑﺔﻻﻣﺔﻭﺓ ﺳﺔﻳﺮﺓ
ﻯ
ﺗﺎﻟَـﺔﺑﺎﻧﻰ ﺛﺎﻛـﺎﻧﺔ ﺑﺆ ﺳـﺔﺩﺍﻡﺀ ﺑﺔﻋﺲ ﺩﺓﻛﺎﺕ
ﻙ
ﺰ ﻮ
٧ -٦
ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻯ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﻟﺔ ﻝ ٢ﺩﺍﻳﺔ.
ﺋﺆﺛﺆﺯﺳﻴﺆﻧﻜﺮﺩﻥ...
ﺭﺍﺳﺘﺔﻗﻴﻨﺔ ﻳﺎﻥ ﺭﻭﻭﻛﺔﺵ
١٩
ﻝ٢٣
ﺳﻴﺸﺔﻣﻤﺔ 2009 /11 /17 ﺫﻣﺎﺭﺓ َ 556
ﻧﺮﺥ 750ﺩﻳﻨﺎﺭ
ﺦ
ﻓﺆﺗﺆ :ﺋﺔﻟﺔﻧﺪ ﻣﺔﺣﻮﻯ
ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺑﺰﻭﻭﺗﻨﺔﻭﺓﻯ ﻃــﺆﺇﺍﻥ ﺗﻴَﺈﻭﺍﻧﻴﻨﻰ ﺧﺴﺘﻮﻭﺓﺗﺔ ﺭﻭﻭ ﺑﺆ ﺟﺆﺭﻯ ﺳﻴﺴﺘﻤﻰ ﻫـ َ ـﺔﻟــﺒــﺬﺍﺭﺩﻧــﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻋـَﻴــﺮﺍﻕﺀ ﺩﺍﻭﺍﻳﻜﺮﺩﻭﻭﺓ ،ﻛﺔ ﻟﺔ ﺑﺔﺭﺫﺓﻭﺓﻧﺪﻳﻰ ﻣﻴﻠﻠﺔﺗﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻗﺔ ﺑﺔ ﻫﺔﺭﻳَﻤﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﻴﺸﺔﻭﺓ ﺑﺆ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻧﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﺛﺔﻳﺈﺓﻭﻯ ﻟﺔ ﺳﻴﺴﺘﻤﻰ ﻓﺮﺓﺑﺎﺯﻧﺔﻳﻰ ﺑﺆ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻧﺔﻛﺔﻭ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛﺮﺍﻭﺓ ﺑﻜﺮﻳَﺖ. ﺑﺔ ﻃﻮﻳَﺮﺓﻯ ﻟﻴَﺪﻭﺍﻧﻰ ﺳﺔﺭﺿﺎﻭﺓﻳﺔﻛﻰ ﺑﺔﺭﺛﺮﺱ ﻟﺔ ﺑﺰﻭﻭﺗﻨﺔﻭﺓﻯ ﻃﺆﺇﺍﻥ ﻟﺔﻣﺎﻭﺓﻯ
ﺭﺍﺑـــﺮﺩﻭﻭﺩﺍ ﻟﺔﻭ ﺭﻭﻭﺓﻭﺓ ﺑﺆﺿﻮﻭﻧﻰ ﻃﺔﻳﺎﻧﺪﻭﻭﺓﺗﺔﻭﺓ ﺑﺰﻭﻭﺗﻨﺔﻭﺓﻛﺔﻳﺎﻥ ﺩﺓﺯﻃﺎ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧﺪﻳﺪﺍﺭﺓﻛﺎﻥﺀ ﻫﺔﻧﺪﻳَﻚ ﻟﺔ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺘﺎﺭﺍﻧﻰ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻰﺀ ﺋﺔﻣﺮﻳﻜﻴﻴﺔﻛﺎﻥﺀ ﺑﺔﺭﻳﺘﺎﻧﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻴﺶ ﻟﺔ ﻋﻴَﺮﺍﻕ. ﺑــﺰﻭﻭﺗــﻨــﺔﻭﺓﻯ ﻃـــﺆﺇﺍﻥ ﺛﻴَﻴﻮﺍﻳﺔ؛ ﺳﻴﺴﺘﻤﻰ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛﺮﺍﻭﺓﻭ ﻓﺮﺓﺑﺎﺯﻧﺔﻳﻰ ﺑﺎﺷﺘﺮﻳﻦﺀ ﻃﻮﻧﺠﺎﻭﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﻜﺎﻧﻴﺰﻣﺔ ﺑﺆ ﺧﺔﻟَﻜﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥﺀ ﻋﻴَﺮﺍﻕ )(١٨ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻛﺔﻯ ﻋﻴَﺮﺍﻕ ﻫﺔﺭﻳﺔﻛﺔﻳﺎﻥ ﺑﺒﻨﺔ ﺑﺎﺯﻧﺔﻳﺔﻛﻰ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻧﻰ ﺳﺔﺭﺑﺔﺧﺆﻭ ﺑﺎﺯﻧﺔﻛﺎﻧﻴﺶ ﻛــﺮﺍﻭﺓﺑــﻦﺀ ﻫــﺔﺭﻭﺓﻙ
ﺳﻰ ﺑﺰﻭﻭﺗﻨﺔﻭﺓﻛﺔ ﺛﻴَﻴﻮﺍﻳﺔ ،ﺋﺔﺯﻣﻮﻭﻧﻰ َ ﻫﺔﻟَﺒﺬﺍﺭﺩﻧﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥﺀ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺛﺎﺭﻳَﺰﻃﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺩﺓﺭﻳﺨﺴﺖ ،ﻛﺔ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛــﺮﺍﻭﺓ ﺯﻳﺎﺗﺮ ﺩﻳﻤﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻴﺔﻭ ﺟﻴَﻄﺔﻯ ﺑﺎﻳﺔﺧﻰ ﺩﺓﻧﻄﺪﺓﺭﺓ، ﻧﺔﻙ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺩﺍﺧﺮﺍﻭ ،ﻛﺔ ﺩﺓﻧﻂ ﺑﺔ ﺣﻴﺰﺏ ﺩﺓﺩﺭَﻳـــﺖ ،ﺑــﺔﻵﻡ ﻟﺔ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻛــﺮﺍﻭﺓﺩﺍ ﺩﺓﻧﻄﺪﺓﺭ ﺩﻭﻭ ﺑــﺬﺍﺭﺓﻯ ﻟﺔ ﺑﺔﺭﺩﺓﻣﺪﺍ ﺩﺓﺑﻴَﺖ ،ﻛﺔ ﺩﺓﺗﻮﺍﻧﻴَﺖ ﺩﺓﻧﻂ ﺑﺔ ﻟﻴﺴﺘﺔﻛﺔﻭ ﻟﺔﻧﺎﻭ ﻟﻴﺴﺘﺔﻛﺔﺷﺪﺍ ﺩﺓﻧﻂ ﺑﺔﻭ ﻛﺔﺳﺔ ﺩﺓﺩﺍﺕ ،ﻛﺔ ﺑﺔ ﺷﺎﻳﺴﺘﺔﻯ ﻧﻮﻳَﻨﺔﺭﺍﻳﺔﺗﻰ ﺧﺔﻟَﻜﻰ ﺩﺓﺯﺍﻧﻴَﺖ.
ﺑﺆ ﺑﺔﺭﺫﺓﻭﺓﻧﺪﻳﻰ ﻫــﺔﺭﺩﻭﻭ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻛﺔﺀ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﻛــﺮﺩﻭﻭﺓﺀ ﺩﺓﻧﻮﻭﺳﻴَﺖ »ﺋﺔﻭ ﻛﺎﺭﺓﻡ ﺑﺆ ﺳﻮﻭﺩﻯ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻛﺔ )ﺩﻯ.ﺋﻴَﻦ.ﺋﺆ(ﻭ )ﻃﺔﻧﺔﻝ ﺋﻴﻨﻴَﺮﺟﻰ(ﺀ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺑﻮﻭﺓ«.
ﺩﻳﻤﻮﻛﺮﺍﺳﻰ ﻟﺔ ﺗﻮﺭﻛﻴﺎ ﺑﺨﻮﻳَﻨﺔﺭﺓﻭﺓ No.556 Tue 17/ 11/ 2009
ﻯ
ﺮﺅﺭﻯ ﺳ ﺳ ﻰ ﺩﺓﺳ
ﻜﺮﺩﻭﻭﺓ
٦ﺄﺅﺫﺓ ﺳ ﺔ ﺔﺭ ﺔ ﻥ ﺧﺔﻭ ﺪﺭ ﻭﻥ ﻱ ﺆ ﻥ
ﻰ
ﺾ
ﺰﻚ
ﻰ
حكومةتء ةر ةم ن ة رودؤخى
ﻯ ﺆ ﻥ
ﺮﺖ
ﻚ
ﺕ
ﻯ
٥ -٤
ت ﺖ
ﺩﺭﻭﺳﺘﻜﺮﺩﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻲ ﺳﻴَﺒﺔﺭ
ﻰ
ﺑﻴﺮﺅﻛﺔﻳﺔﻛﻲ ﺑﺔﻫﻴَﺰﺓ
ةم ي س م ى دةكؤ ةوة
ﺕ
ﺳﺔﻣﻴﺮ ﺳﺔﻟﻴﻢ:
ﺿﻴﺎ ﻋﺔﺑﺎﺱ
ح زب
ط
8
و ج
ت
ﻰ
ﻰ
ﺖ
ﻰ
ت
٨
ﻫﻴﻮﻣﺎﻥ ﺭﺍﻳﺘﺲ ﻭﺅﺽ: ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳَﻢ ﺋﺎﺯﺍﺭﻯ ﺋﺆﺛﺆﺯﺳﻴﺆﻥﺀ ﻛﺔﻣﻴﻨﺔﻛﺎﻥ ﺩﺓﺩﺍﺕ ١٣ -١٢
چهند ژمارهیهک له سهردهمی سهرنووسهر (ئاودێر شێخ عومهر)دا) 567-549( ..
m
Šŝ ƭşŵşŵ ƎƳşŵ ƱřÊŹŒƏ
kla
Re
ﻃﺮﻭﺛﻲ ﻛﺆﻣﺜﺎﻧﻴﺎﻛﺎﻧﻲ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻱ ﻫﺎﻭﻵﺗﻴﺎﻧﻲ ﺧﺆﺷﺔﻭﻳﺴﺘﻲ ﺳﺔﺭﺍﻧﺴﺔﺭﻱ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﺓﻛﺎﺕ، ﻛﺔ ﻭﺍﺩﺓﻱ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﻧﻲ ﺧﺔﻵﺗﺔﻛﺎﻧﻲ ﻧﺰﻳﻚ ﺑﺆﺗﺔﻭﺓ ﻛﺔ ) (٥ﺋﺆﺗﺆﻣﺆﺑﻴَﻠﻲ ﺷﺆﻓﺮﻟﻴَﺖ ) (٠ﻛﻴﻠﺆﻣﺔﺗﺮﺓ َ ﻧﺎﻭﻣﺎﻝ ﻭ ﺩﺓﺭﻃﺎ ﻭ ﺛﺔﻧﺠﺔﺭﺓﻱ )(pvc ﻛﺮﻳﻨﻲ ﻫﺔﺭ ﺑﺎﺑﺔﺗﻴَﻜﻲ ﻟﺔ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻟﻘﺔﻛﺎﻧﻲ ﺩﻳﻮﺍﻧﺪﺍ ﻟﺔ ِ ﻛﺔﻭﺍﻧﺘﺔﺭﺩﺍ ﻟﺔ ﺑﻴﺮﺗﺎﻥ ﻧﺔﺿﻴَﺖ ﺛﺴﻮﻟَﺔﻱ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﻧﻲ ﺧﺔﻵﺗﺔﻛﺎﻥ ﻭﺓﺭﻃﺮﻥ
şƹŠƳŚưŤƯ Šŝ Žźţ Ŏŝ ƭşŵşŵ ƱřÊŹŒƏ Šŝ ƎƳşŵ
لة ئيَستادا هةفتانة كؤمثانياى وشة دةريدةكات
سيشةممة 2010 /2 /23 ذمارة َ 570
٠٥٣٣١٣٧٣٢٥ ٠٥٣٣١٢٠٦٤٢
No.570 Tue 23/ 2/ 2010
نرخ 750دينار
طؤأان ،بودجةى خةلَك لة قوأطى دةسةآلت دةرديَنيَتةوة بةرهةم خاليد ثةرلةمانتارانى ط���ؤإان رَي��ط��ةي��ان ن��ةدا طفتوطؤكردن لةسةر ثةسةندكردنى بودجة بة ناشةفافيى تيَبثةإيَنريَتء بة ميَزدا كوتانء هوتافكيَشانء بة دروشم بةرزكردنةوةى بودجة، ثارةى خةلَكةو نابيَت بة تاريكيى تيَبثةإيَنريَت دانيشتنةكةى ثةرلةمانيان ثةكخست. لة دانيشتنى دويَنيَي ثةرلةمانى كوردستانداء لةكاتي طفتوطؤكردنى ثإؤذةياساي بودجةدا، فراكسيؤنى طؤإان ناإةزايي لةسةر دياريكردنى كاتى قسةكردن لةسةر بودجة بؤ ثةرلةمانتاران دةربإيء ثاش طويَنةطرتن ليَيان بة ميَزدا كوتانء هوتافكيَشان سةرؤكايةتى ثةرلةمانيان ناضاركرد كؤبوونةوةكة رابطريَتء بؤ ئةمإؤ دواخرا. كويَستان محةمةد ،سةرؤكى فراكسيؤنى طؤإان لة ثةرلةمانى كوردستان بة رؤذنامةى راطةياند :ثاش خويَندنةوةى راثؤرتى ليذنةى داراي��ي لة كؤبوونةوةى بةيانيداء دوات��ر لة
كؤبوونةوةى سةعات ( ،)4داوا لة ثةرلةمانتاران كرا تيَبينييةكانيان لةسةر راثؤرتةكة دةربإن ،بةآلم سةرؤكايةتى ثةرلةمان ثيَيوتوون ،كة ئةندامان تةنيا بؤيان هةية ( )3خولةك قسة بكةن ،بؤية فراكسيؤنةكةيان ئةوةى رةتكردووةتةوةو دواتر لةبرى جيَهيَشتنى هؤلَي دانيشتنةكة ،بإياريانداوة لةإيَطةى بة ميَزداكيَشانةوة ناإةزايي دةرببإنء سةرؤكى ثةرلةمانيش بة ناضاريى كؤبوونةوةكةى دواخست بؤ سةعات ( ،)6بةآلم دواتر سةعات ()7 سةرؤكايةتى رايطةياند :كة دانيشتنةكة بؤ ئةمإؤ دواخرا. سةرؤكى فراكسيؤنى طؤإان ،وتيشي« :بودجة ثةيوةنديى بة سةرجةم تاكةكانى كؤمةلَطةوة هةيةء نابيَت سنوور بؤ قسةكردنى ثةرلةمانتاران دابنريَت ،كة نويَنةرى خةلَكن بؤ ئةوةى بودجة شةفافانةء لة رووناكيدا طفتوطؤى لةسةر بكريَت، بؤية ئيَمة سوورين لةسةر ئةوةى قسةكردن لةسةر بودجة بةثيَى طرنطيى بابةتيَكى وةك بودجة بيَت ،نةك بة خولةك».
لة ئيَستادا هةفتانة كؤمثانياى وشة دةريدةكات
بووماية ،نةمدةهيَشت نانى خةلَك ببأدريَت
ثةرلةمانتارةكانى فراكسيؤنى طؤإان شةإي نانى َ دةستثيكرد خةلكيان َ
د.لةتيف شيَخ مستةفا :طؤأان ثيَشمةرطة لة كؤياليةتيى رزطار دةكات ثةيامى نةوشيروان مستةفا سةبارةت بة ثرسى ناوضة دابأاوةكان
ل4
حةقى ئةو نانبإاوانة بدريَتةوة. هةروةها زياتر روونكردنةوة دةداتء َ دةليَت :ئيَمة داواى يةكهةلَويَستيى بؤ بةغدا دةكةين ،بةآلم ناكريَت ئةو داواية بؤ بةغدا بكةين ،لةهةمانكاتيشدا لةهةريَم طويَبيستى ئةوة بين ،نانى خةلَكانيَك دةب��إدرَي��ت ،لةبةرئةوةى دةنطيان بة اليةنيَك داوة «مةسئوليةتى ئةسلَى ئةم مةسةلةية دةطةإيَتةوة بؤ سةرؤكى هةريَم» ،هةروةها ئاماذة بةوةشدةكات،
رؤذنامة ب��زووت��ن��ةوةى ط���ؤإان بةبؤنةى راطةياندنى ئةنجامى هةلَبذاردنةكانةوة ثةياميَك ئاراستةى خةلَكى كوردستان دةكاتء رايدةطةيةنيَت كة لة ئةمإؤ بةدواوة كارة سةرةكيةكانى دةستثيَدةكات.
جةوهةر ناميق :بةرنامةى ليستى
«ئةطةر ئيَستا سةرؤكى حكومةت بووماية نةمدةهيَشت نانى خةلَك ببإدريَت». لةضاوثيَكةوتنيَكى تايبةتى رؤذنامةدا نيَضيرظان بارزانى سةبارةت بة بوونى ئؤثؤزسيؤن وتى« :ثيَم باشة كة دةنطى ئؤثؤزسيؤن دةبيستريَتء رةخنةيان هةيةء ثيَمواية ،شيَوةى ئيشكردنيان لة ثةرلةمانى كوردستان شيَوةيةكى زؤر ريَكوثيَكةو دةيانةويَت سيستمةكة ريَكوثيَك بكةن».
لة ثةيامةكةيدا بزووتنةوةى طؤإان سوپاسى هاوآلتييانى كوردستان دةكات كة بة ئيرادهيهكي بههيَزهوه لهبهرامبهر ههموء ه��هإهش��هو چهواشهكارييء ترساندنء ئيغراكردنيَكدا راوهستانء دهنگيان بة ط��ؤإان داء نهترسانء ن��هك��إدرانء چ��هواش��هن��هك��رانء بآ
سلَكردنهوه چوءنه سهر سندووقهكاني دهنگدانء دهنگيان به ليستي گؤإان دا. ئ��ام��اذة بؤ ئ��ةوةش��دةك��ات كة «له ئةمإؤ ب��هدواوه كاري سهرهكيي ئيَمه وهك بزوءتنهوهي گؤإان دهستپيَدهكات، له ئةمإؤ ب��هدواوه چاالكيء خهباتي راستهقينهي ئيَمه دهبيننء دهستپيَكردني
طؤران هيَزى دووةم ,يةكيَتي هيَزى سيَيةم)ة لة هةريَم( ...ثارتى هيَزى يةكةمِ ,
رؤذنامة
ى
ى ك
ت
ت
ل2
ت
ل2
ديكةش لةوة تيَبطةن كة ئةم هيَزة نويَية دةيةويَت ،بةشداربيَت لة بنيادنانةوةى ئ��ةم ع��يَ��راق��ةدا ،ب��ةو ث��رؤط��رام��ةى كة خستوويةتيةإوو.
قازانجة نهيَنييةكةى ئاشتى هةورامى
بةثيَى ئاماريَكى دةستةى نةزاهةى عيَراقيى ،س��ةرؤك كؤمارء سةرجةم وةزيرة كوردةكان سةروةتء سامانيان بؤ سالَى ( )2010ئاشكرا نةكردووة)72( ، ئةندام ئةنجومةنى ( )13ثاريَزطاى عيَراق، كة سةرجةم ئةندامانى ليستى برايةتى نةينةوايان لةنيَوداية ،لةطةأل ( )90دادوةر فؤإمى ئاشكراكردنى سةروةتء سامانيان
ز د كي ه
ي ة هةر م شكر
ةكر ت
دةقى ضاوثيَكةوتنةكة لة ل9-8دا بآلوكراوةتةوة.
دروستكردني وآلتيَكي دوءر له غهدرء كينهء رقي حيزبايهتي بهچاوي خؤتان دهبينن ،دهبينن چؤن چ له ههوليَر ،چ له بهغدا سهرسهختانه بهرگريي له ههموء مافيَكي خهلَكي كوردستان دهكهينء ريَگهش نادهين هيچ ناياساييء پيَشيَلكارييهك بهئاسانيي تيَپهإيَت».
ل 14
ك
سةرؤك كؤمار سامانى ()2010ي ،ئاشكرا نةكردووة بؤ سالَى ( )2009ئاشكرا نةكردووة. ب��ةث �َي��ى ئ��ام��اريَ��ك ،ك��ة دةس��ت��ةى نةزاهةى عيَراقيى لةسةر سايتةكةى ب��آوي��ك��ردووةت��ةوة ،تا ()2010/2/14 س���ةرؤك ك��ؤم��ارى ع��يَ��راق ،فؤإمى ئاشكراكردنى س��ةروةتء سامانى بؤ سالَى ( )2010رادةستى دةستةى ناوبراو نةكردووةو لة كؤى ( )36وةزارةتةكةى حكومةتى عيَراقيش ،تةنيا (ش��ةش) وةزيريان ئةو فؤرمةيان ثإكردووةتةوةو رادةستى دةستةى نةزاهةيان كردووةء
ة ؤش ت
ى
هةروةها نيَضيرظان بارزانى سةبارةت بة هةولَةكانى بؤ ريفؤرمء ضاكسازيى لةناو ثارتيدا َ دةليَت« :ضاكسازيي لةناو هةر حيزبيَكدا ثيَويستةء دةبيَت خؤي نويَبكاتةوة بةثيَي ئةو بارودؤخةي كة بؤي ديَتة ثيَش .ثارتيش وةك��و هةر حيزبيَك ،ثيَويستي بة خؤنويَكردنةوة هةية».
نةوشيروان مستةفا ضووة بةردةم دادطا
طؤأان ،باشترين بةرنامةية رؤذنامة
ة د ر كم ن
ة مة ؤ ؤ س ؤ ن ن
سة ت
ر ك يء ؤ دن هةو ر
ةو ي ة ةق سو سر ةكى كر ة
ر ر
ى
ظ
ى
طؤأان :له ئةمأؤوة كاري سهرهكيي ئيَمه دهستپيَدهكات ل3
جةوهةر ناميق ،سياسةتمةدارى كورد، ثيَيواية ،كة هةرجؤرة فشاريَك لةسةر ئؤثؤزسيؤن هةبيَت ،بة شيَوةيةكى ثيَضةوانة بةسةر دةسةآلت خؤيدا دةشكيَتةوة ،ضونكة تا ضةند فشار هةبيَت لةسةر ئؤثؤزسيؤن، ئةوةندةش دةسةآلت زةرةر دةكات. جةوهةر ناميق كة ثيَشتر سكرتيَرى مةكتةبى سياسيى ثارتىء سةرؤكى ثةرلةمان بووة وتى« :دواى ( ،)7/25خةلَك زؤر هؤشياربوون دةرب��ارةى دةنطدانء
ح
نيَضيرظان بارزانى :ئةطةر سةرؤكى حكومةت رؤذنامة
ثاكيى ثإؤسةكةء قيمةتى دةنطى خؤيان، هةربؤية ،ئةطةر دةس��ةآلت دةرسيان لة هةلَبذاردنى راب��ردوو وةرنةطرتووة، ئ��ةوا ثيَويستة دةرس لةم هةلَبذاردنة وةربطرنء وا نةكةن كة هةم خؤيانء هةم ئةزموونةكةش لةكةدار بكةن». دةربارةى ئةوةش كة تا ضةند بةرنامةى ليستى طؤإان ،بةرنامةيةكى سةركةوتووة، جةوهةر ناميق ،جةخت لةسةر ئةوة دةكاتةوة كة بةرنامةى ليستى طؤإان، باشترين بةرنامةية بؤ ئةوةى هةولَبدريَت، هةم شةقامى كوردستانىء هةم اليةنةكانى
نرخ 750دينار
سيشةممة 2010 /3 /30 ذمارة َ 575
نيَضيرظان بارزانى َ دةليَت :نانبإينى خةلَك لةبةرئةوةى دةنطى بة اليةنيَكى َ قبوول نييةو ئةم سياسيى داوة ،قابيلى مةسةلةية بةالى ئيَمةوة زؤر جدييةو ئةمة كاريَكى ئيَجطار زؤر ناإةواية، بةتايبةتى نانبإينء بإينى قووتى رؤذانةى ماألء منداأل ،شتيَكة كة نابيَت لة هةريَمى كوردستان رووبداتء دةبيَت
بؤ ل2
No.575 Tue 30/ 3/ 2010
ئةو حةوت وةزارةتةش ،كة وةزيرةكانيان ك��وردن ،هيضيان فؤإمى ئاشكراكردنى سةروةتء سامانيان رادةستى دةستةى نةزاهة نةكردووة. َ هةواليَكيش كة لة بةثيَى راثؤرتة، الث��ةإة ()12دا ،ب��آوك��راوةت��ةوة ()72 ئةندام ئةنجومةنى ( )13ثاريَزطاى عيَراق، كة سةرجةم ئةندامانى ليستى برايةتى نةينةوايان لةنيَوداية ،لةطةأل ( )90دادوةر، فؤإمى ئاشكراكردنى سةروةتء سامانيان بؤ سالَى ( )2009ئاشكرا نةكردووة.
چهند ژمارهیهک له سهردهمی سهرنووسهر (ئازاد چاالک)دا) 626-568( ..
پهرلەمانتارێكی"پارتی":نەمبیستووەلەهەولێر؛لەخەڵكدرابێت
رۆژن���ام���ە :ه��اوك��ات لەگەڵ ئ��ام��اژەك��ردن��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن بە ب��اری "نائاسایی"و هێرشكردنە سەر پهرلەمانتارانو چاالكوانانی م��ەدەن��ی��ی ل��ە ش���اری ه��ەول��ێ��ر،
پ��هرل��ەم��ان��ت��اێ��ك��ی "پ���ارت���ی" رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت" :نەمبیستووە لەهەولێر ،لە خەڵك درابێت". زیاتر لە دوو مانگە ،بارێكی ن��ائ��اس��ای��ی ش����اری ه��ەول��ێ��ری
نەخۆشخانەیەك؛ ()6ملیۆن یۆرۆی بۆ تەرخاندەكرێتو جێبەجێناكرێت
كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات
ژمارە ( )632سێشەممە 2011/5/3
9
گرتووەتەوەو لەماوەی راب��ردوودا ل���ە چ��ەن��دی��ن پ��هرل��ەم��ان��ت��ارو چاالكوانی كۆمەڵگەی مەدەنییو رۆژن��ام��ەن��ووس��ان دراوە ،ب��ەاڵم عەبدولسەالم بەرواری ،پەرلەمانتاری
"پارتی" دەڵێت :پشێوییو باری نائاسایی؛ ل��ە ه��ەول��ێ��ردا نییەو نەشمبیستووە لە هەولێردا ،لە خۆپیشاندەران درابێت.
12
www.rozhnama.net
لەداهاتیگشتییمووچەیاندەدرێت ێوداواشدەكرێتلەخۆیانەوەدەستبەكەمكردنەوەیپاسەوانەكانیانبکهن
()25هەزارچهکدار؛پاسەوانییتاڵەبانیوبارزانیوجێگرەكانیاندهکهن
رۆژنامە :دوابەدوای داوایەكی مەسعود بارزانی بۆ كەمكردنەوەی ژم��ارەی پاسەوانی بەرپرسەكان، "رۆژن����ام����ە" ئ��اش��ك��رای��دەك��ات: بەهەریەكە لەبارزانیو تاڵەبانیو جێگرەكانیان ل��ەك��وردس��ت��ان، ( )25ه����ەزار پ��ێ��ش��م��ەرگ��ە بۆ پاسەوانیكردنیان تەرخانكراوە. چ���اودێ���ران���ی س��ی��اس��ی��یو پەرلەمانتاران پێیانوایە؛ ئەو بڕیارەی بارزانی ،بۆكەمكردنەوەی پاسەوانی بەرپرسەكان ،دەبێت ل��ەخ��ۆی��ەوە دەس���ت پێبكاتو بەدەربوونی ئەوان لەو بڕیارە ،هیچ شتێك ناگەیەنێت. بەپێی ئ��ەو زان��ی��اری��ی��ان��ەی "رۆژن���ام���ە" ،ل��ەس��ەرچ��اوەی��ەك��ی ئ���اگ���ادارەوە دەس��ت��ی��ك��ەوت��ووە، مەسعود بارزانی ،زۆرترین ژمارەی پاسەوانی لە كوردستاندا هەیە، كە دوو لیوای گ��واڵنو تایبەتەو ل���ەالی���ەن ك��وڕێ��ك��ی خ��ۆی��ەوە، "مەنسور مەسعود" سەرپەرشتی دەكرێتو هەر لیوایەكیش ()3000 پێشمەرگەیە ،كە دەكاتە ()6000 هەزار چەكدار .هەروەها نێچیرڤان بارزانی ،جێگری سەرۆكی "پارتی"، ل��ی��وای��ەك ب��ۆ پاسەوانیكردنی تەرخانكراوە. ج��ەالل تاڵەبانی ،سكرتێری گشتیی "یەكێتی" ،كە س��ەرۆك
وتەبێژی مهکتهبی سیاسیی "پارتی":
بێكارییوگەندەڵیی؛گرفتی گەورەیحكومەتیهەرێمە
بارزانی و تاڵهبانی؛ لهنێو ئاپۆرای پاسهوانهکانیاندا كۆماری عێراقیشە ،سێ لیوای پاسەوانی هەیە؛ كە لیوایەكیان س��ەر بە بەرگریی فریاكەوتنەو لیوایەكیش س��ەر بەفەرماندەی گ��ش��ت��ی��یو ل��ی��وای��ەك��ی��ش س��ەر
بەوەزارەتی پێشمەرگەیە. سەرچاوە ئاگادارەكە؛ وتیشی: ه���ەردوو جێگرەكەی سكرتێری گشتیی "یەكێتی" ،هەریەكەیان ی��ەك��ی س��ێ ف��ەوج��ی ()1500
فۆتۆ :جهمال پێنجوێنی چەكداریی ،پاسەوانیان هەیە. ج��ەالل تاڵەبانی ،سكرتێری گشتیی "ی��ەك��ێ��ت��ی"و مەسعود ب��ارزان��ی ،سەرۆكی "پ��ارت��ی" ،بە هەردووكیان زیاتر لە ( )15هەزار
ڕێنرێت...ل2 بێئۆپۆزسیۆن،یاسایئاسایشتێدهپه
حكومەت؛مووچەی()1000پۆلیسدەبڕێت
رۆژن��ام��ە :حكومەتی هەرێمی كوردستان ،بڕیاری بڕینی مووچەی ئەو پۆلیسانە دەدات؛ كە پێشتر وەك پاسەوانی بارەگاكانی الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان دایمەزراندبوون. بڕینی مووچەی ئەو پۆلیسانە، هاوكاتە لەگەڵ ئ��ەوەی لە مانگی رابردوودا حكومەت بودجەی هەرسێ الی��ەن��ەك��ەی ئۆپۆزسیۆنی وەك فشارێكی سیاسییو ئابووریی بڕیوە. ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو زان��ی��اری��ی��ان��ەی "رۆژن���ام���ە" ك��ۆی��ك��ردوون��ەت��ەوە: "كۆمەڵی ئیسالمیی كوردستان، ك��ۆی ئ��ەو پۆلیسانەی ك��ە وەك پاسەوان بۆی دام���ەزراوە)400( ، پۆلیسەو یەكگرتووی ئیسالمیش ( )354پ��ۆل��ی��سو ب��زووت��ن��ەوەی "گۆڕان" ( )249پۆلیس ،كە دەكاتە
( )1003پۆلیس". محەمەد حەكیم ،ئەندامی م��ەك��ت��ەب��ی س��ی��اس��ی��ی ك��ۆم��ەڵ��ی ئیسالمیی كوردستان ،لەوبارەیەوە بۆ "رۆژنامە" وتی" :ئەم رەفتارەی حكومەتو دەس���ەاڵت ،نانبڕینی قووتی رۆژانەی ئەو پۆلیسانەیە كە بژێویی رۆژانەیانی لە نانو كرێی خانوو پێ دابین دەكەن".
هەروەها د.محەمەد ئەحمەد، س��ەرۆك��ی ش���ورای یەكگرتووی ئیسالمیی كوردستان ،بڕوای خۆی نیشاندا" :ئ��ەو بڕیارە ،فشارێكی تری شكستخواردووی دەسەاڵتە، وتیشی" :لەسەر ئاستی هەرێمو عیراقیش ،هەموو رێگەیەكی یاسایی دەگرینەبەر". ه��اوك��ات ،وەزارەت���ی ناوخۆی
وردەكاریی؛ لە الپەڕە()2دایه.
رۆژنامە :نوێنەری بزووتنەوەی گۆڕان لە لیژنەی هەماهەنگیی الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان ،ئاشكرایدەكات؛ هەرسێ الیەنەكەی ئۆپۆزسیۆن بۆ هەریەكێك لەو كێشانەی لە بەرنامە
()22خاڵییەكەدا باسمانكردوون، پ����ڕۆژەی ت��ای��ب��ەت��م��ان ل��ەالی��ەن خەڵكانی پسپۆڕو ش��ارەزاوە بۆ ئامادەكردوون. س�����ەرك�����ۆ ع����وس����م����ان،
سلێمانی ،بە "رۆژنامە"ی راگەیاند: "ئەو شوێنانە بەناوی رێستۆرانتەوە مۆڵەتیان وەرگ���رت���ووە ،لەگەڵ ئ���ەوەدا رێگەیان پ��ێ��دراوە وەك شوێنێكی گەشتیاری گۆرانییو مۆسیقاو سەما بەكاربهێنن ،بەاڵم زۆربەیان هەلەكەیان قۆستووهتەوەو بێسەروبەر خەڵكیان هێناوە، بەوهۆیەشەوە چەندین شەڕو ئاژاوە
روویداوە". ب��ەگ��وێ��رەی زانیارییەكانی رۆژنامە ،هەندێك لەو رێستۆرانتانە، كە ژمارەیان ( )10دانەیە ،بەناوی گۆرانیبێژەوە سەماكەرو كەسانی دیكەیان هێناوەتە سلێمانیو كاری دیكەیان پێكردوونو بەوهۆیهشەوە چەندین شەڕو ئاژاوە روویانداوە. بۆ...ل21
روونكردنەوەی زیاتری بۆ "رۆژنامه" داو وت��ی" :پ��ڕۆژەم��ان هەیە بۆ چاكسازیی لە بواری پەروەردەدا، چاكسازییو شەفافكردنی داراییو ئ��اب��ووری��یو یەكخستنی هێزی
ئ��ەوەی��ان وت���ووە ،ك��ە خەڵك رازیی نییەو دەبێت بەدەمیانەوە بچین". س����ەب����ارەت ب���ە داوای هەڵوەشاندنەوەی حكومەتیش، ناوبراو دەڵێت" :پارتیو یەكێتی دوای تێگەشتنو گفتوگۆكردن لەگەڵ الیەنی ئۆپۆزسیۆن، گەیشتینە ئەو قەناعەتەی كە ئۆپۆزسیۆن لە بواری گفتوگۆو لە ب��واری ئ��ەوەی چاكسازیی لە سیستمی ئیداریدا بكەین، هیچ بەرنامەیەكیان پێ نییەو بێبەرنامەن ،ئیتر ئێمە بۆ ئەو ریسكە بكەینو حكومەت هەڵبوەشێنینەوە؟ چاوپێكەوتنەكە؛ لە الپەڕە ()5دا ،دەخوێننەوە..
تەنیا()2خاڵی()17خاڵەكەی پەرلەمانجێبەجێدەكرێن رۆژنامە :پەرلەمانی كوردستان، رۆژی ،2011/2/23لە دانیشتنێكی نائاساییدا ،بڕیارێكی ()17خاڵیی پەسەندكردو داوایكرد ئەنجومەنی وەزی��رانو الیەنە پەیوەندیدارەكان بە جێبەجێكردنییەوە پابەندبن، بەاڵم زیاتر لە دوو مانگە ،تەنیا دوو خاڵی لێ جێبەجێكراوە. ب��ڕی��ارە ()17خ��اڵ��ی��ی��ەك��ە،
چ��ەن��د خاڵێكی گرنگی لەخۆ گرتبوو ،لەوانە :ئیدانەو تەحریمو ت��ەج��ری��م��ك��ردن��ی ت��ون��دوت��ی��ژی��یو ت��ەق��ەك��ردن ل��ە ه��اواڵت��ی��ی��انو هەڵكوتانە سەر بارەگا فەرمییو حیزبییەكانو زیانگەیاندن بە ماڵی گشتییو تایبەت لە هەر الیەكەوە بێت ،هەروەها لەگەڵ "پاراستنو رێكخستنی خۆپیشاندەران ،تەنیا
ئۆپۆزسیۆن؛بۆهەریەكێكلەبەرنامە()22خاڵییەكە،پرۆژەیتایبەتئامادەدهکات
یانەشەوانەكانیسلێمانی؛دادەخرێن رۆژن��ام��ە :یانە شەوانەكانی سلێمانی دادەخ���رێ���نو مۆڵەتی دوو رۆژی������ان پ���ێ���دەدرێ���ت تا ك��ارە نایاساییەكانیان راگ��رنو سەماكارەكانیان بۆ ك��اری دیكە بەكارنەهێنن. م��س��ت��ەف��ا ح��ەم��ەڕەح��ی��م، بەڕێوەبەری كاروباری گەشتیاریی ،لە بەڕێوەبەرێتی گشتیی گەشتوگوزاری
هەرێم ،لەكاتی پێدانی مووچە بە هێزەكانی پۆلیس ،بڕی ()328 دیناری وەك "موكافەئەی ئینزار" بۆ كارمەندانی پۆلیسو ئاسایشی ناوخۆ بڕیوەتەوە ،بەاڵم دەسەاڵت ئ��ەو مكافەئەیەی ب��ەو پۆلیسانە ن���ەداوە ،ك��ە گومانی لێكردوون ئینتیمای سیاسییان بۆ الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆنە".
پێشمەرگەی كوردستانیان بۆ پاسەوانیكردنی تایبەتی خۆیان تەرخانكردووە.
رۆژنامە :ئەندامو وتەبێژی مەكتەبی سیاسیی پارتی دی��م��وك��رات��ی ك��وردس��ت��ان، رای����گ����ەی����ان����د :ه���ۆك���اری ن��اڕەزای��ی��ەك��ان ل��ە ه��ەرێ��م بە پلەی یەكەم؛ "بێكاریی زۆرەو بە پلەی دووەم؛ گەندەڵیی زۆرەو ب��ە پ��ل��ەی س��ێ��ی��ەم؛ نیشتەجێبوونەو ب��ە پلەی خزمەتگوزاریی چوارەمیش؛ تەندروستییو تەنانەت كێشەی كارەباش دێت. هەر لەو چاوپێکهوتنەیدا ل��ەگ��ەڵ "رۆژن��ام��ە" ،جەعفەر ئیبراهیم ئیمنكی ،وتیشی" :لە راپۆرتەكانی رێكخستنەكانی پارتی دیموكراتی كوردستاندا، بە گشتیی ئاماژە بە ئاستی ناڕەزاییەكان كراوە ،هەمیشە
پێشمەرگە بۆ هێزێكی نیشتمانیی؛ پ��ڕۆژەی ئامادەكراومان هەیە بۆ یەكخستنی هێزەكانی پۆلیسو ئاسایشو دەزگاكانی هەواڵگرییو ب��ێ��الی��ەن��ك��ردن��ی ل���ە دەس��ت��ی
حیزبەكان .س��ەرەڕای پ��ڕۆژە بۆ بواری دادوەری��یو بێالیەنكردنیو پاراستنی سەروەرییو سەربەخۆیی دادگاو یاسا. بۆ...ل7
بە هێزەكانی پۆلیسی ناوخۆو پۆلیسی چاالكییە مەدەنییەكان بسپێردرێتو شوناس (ناو ،باج، شوێنی كار)ی هێزە پارێزگارەكان ئاشكرابێتو نەهێڵرێت هیچ كەسێك بە دەمامكو ئۆتۆمبێلی جامڕەشەوە هاتوچۆ بكات". لە بەشێكی تری بڕیارەكەدا، هاتووە :دەبێت هێزی پێشمەرگەی ك��وردس��ت��ان ل��ە ه��ەم��وو ج��ۆرە ملمالنێیەكی سیاسیی ناوخۆیی بەدووربێت ،بەاڵم بە الی هاواڵتییانو الیەنی ئۆپۆزسیۆنیشەوە ،ئەو بڕیارە گرنگانە نەك جێبەجێ نەكراون، بەڵكو بەردەوام پێشێلدەكرێن.
رۆژن����ام����ە :س��ەرۆك��ای��ەت��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی ك���وردس���ت���ان ،بە پێچەوانەی پەیڕەوی ناوخۆیەوە ت��اوت��وێ��ی ب��ودج��ەی دواخ��س��تو ئۆپۆزسیۆنیش بایكۆتیان كرد. دوێنێ بە پێچەوانەی پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستانەوە سەرۆكایەتی پەرلەمان لەبری گ��ف��ت��وگ��ۆك��ردن��ی پ��رۆژەی��اس��ای
بودجەی ( ،)2011كە ئامادەكرابوو، پرۆژەیاسای ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی خستە بەرنامەی كارەوە، ئەمە لەكاتێكدایە ك��ە لیژنەی داراییو ئابووریی راپۆرتی تایبەت بە بودجەی رەوانەی سەرۆكایەتی ك��ردب��وو ،ب��ەو هۆیەشەوە ()35 پەرلەمانتاری ئۆپۆزسیۆن بایكۆتی دانیشتنەكەیان كرد.
لهنهرویج،شێرکۆبێکهس؛شکاتلهمهالکرێکاردهکات...
ك��ە گ��ۆڕی��ن��ی ب��ەرن��ام��ەی ك��اری دانیشتنەكە بە ئامانجی سیاسیی نەبووە ،له بهرامبهردا نهریمان ع��هب��دوڵ��ا پەرلەمانتار لەسەر فراكسیۆنی "گۆڕان" ،له لێدوانێکدا بۆ "رۆژنامه" ،رایگهیاند :الیەنی بەرامبەر لە بەڵێنێكیان سەبارەت ب��ە ك��ارن��ام��ەی دانیشتنەكە، پەشیمان بوونەتەوە".
ل3
ژمارە ( )641سێشەممە 2011/7/5
كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات
ئاغا ،سەرۆكی دەستلەكاركێشاوەی دیوانی چاودێریی دارایی سلێمانی، بەتێوەگالنی گەندەڵیی تۆمەتبار دەك����اتو داوا ل��ە ئەنجومەنی
وەزی�����ران دەك����ات ،لیژنەیەكی لێكۆڵینەوە لەسەری پێكبهێنرێت. لە بەرامبەریشدا ،جەاللی سام ئاغا ،بە نووسراوێك ئەو تۆمەتانە
قهرزی پیشهسازیی کهرتی پیشهسازیی ناجوڵێنێت 18
"چهند تیرێژه وتارێک"ی شێرکۆ بێکهس
نرخ ( )1000دینار
27
دوابەدوای پێشكەشكردنی "پڕۆژەی چاكسازیی"بووەو وەزیری پێشمەرگە بڕیاری لێداوە
( )31دەزگاو رێكخستنی یەكێتی دەخرێنە سەر حكومەت رۆژن�����ام�����ە :وەزارەت�������ی پێشمەرگەی حكومەتی هەرێمی كوردستان" ،پەیوەندیی ئیدارییو دارایی" )31( ،دەزگاو رێكخستنی ی��ەك��ێ��ت��ی ،ب��ەح��ك��وم��ەت��ەوە دەب���ەس���ت���ێ���ت���ەوە ،ئ����ەوەش دوابەدوای پێشكەشكردنی پڕۆژە چاكسازییەكانە لەالیەن یەكێتیو پارتی-یەوە. ج��ەع��ف��ەر شێخ مستەفا، وەزیری پێشمەرگەی حكومەتی
هەرێم ،لەفەرمانێكی وەزاری��دا بەژمارە ( ،)3057كە كۆپییەكی دەس��ت "رۆژن��ام��ە" ك��ەوت��ووەو لە ()2011/6/5دا ،دەرچ��ووە، بڕیاریداوە پەیوەندیی (ئیدارییو دارایی) ( )31دهزگاو رێکخستنی ح��ی��زب��ەك��ەی ب��ەح��ك��وم��ەت��ەوە ببەستێتەوەو هاوپێچ لەگەڵ فەرمانەكەدا ،ناوی ئەو دەزگایانە دیاریكراون. ل��ەف��ەرم��ان��ەك��ەدا ،وەزی���ری
پێشمەرگە ب��ڕی��اری��داوە ب��ە: "بەستنەوەی پەیوەندیی ئیدارییو دارای����ی ئ���ەو دەزگ����او ه��ۆب��ەو یەكانەی ناویان لە لیستەكەدا هاتووە ،بەئیدارەی فەرماندەی هێزەكانی ()70وە ،بەهەمان سیستمی مووچەی پێشووی خۆیان" .هەروەها بەستنەوەی پ��ەی��وەن��دی��ی دارای�����ی گشت مەڵبەندو مەكتەبو دەستەكانو رووناكبیریی سەنتەرەكانی
پێشمەرگە ،بەئیدارەی هەمان فەرماندەوەو بەهەمان سیستمی مووچەی پێشوویان. بەپێی فەرمانەكە ،هەریەكە لە یانەی وەرزشی پێشمەرگە، دەزگ��ای كاروباری پێشمەرگە دێرینەكان ،دەزگای تەندروستی كەمئەندامانی پێشمەرگە، سەنگەر ،هەریەكە لە ئیدارەكانی (ئ��ەف��س��ەرانو ك��ارم��ەن��دانو ئیدارەی پێشمەرگە) ،ئەشغاڵی
عەسكەرییو ئامارو رێكخستنو سریەی تایبەتی پاسەوانەكانی زان���ك���ۆی ئ��ەم��ری��ك��یو چهند ف����ەوجو ب��ەش��ێ��ک��ی ت���ر ،كە س��ەرج��ەم��ی��ان ( )31بەشی جیان ،بە هێزەكانی ()70وە دەبەسترێنەوەو فەرمانەكەش لە ()6/20هوه گشتێنراوەو جێبەجێكراوە. نەریمان عەبدوڵاڵ ،ئهندامی لیژنەی ن��اوخ��ۆو ئەنجومەنە
خۆجێییەكان له پهرلهمانی کوردستان ،لەلێدوانێكیدا ،بۆ "رۆژنامە" وتی" :ئەو دەزگاو دامەزراوانە حیزبینو نابێت بەو شێوەیە بخرێنە سەر وەزارەتی پێشمەرگە ،بەاڵم ئەوە جۆرێكی ترە لە شەرعییەتدان بەبردنی ب��ودج��ە ،چونكە یەكخستنی ئ��ی��دارەی ئ��ەو دەزگایانە بەو وەزارەتەو بەو شێوەیە ،یاسایی نییەو دەبێت رێكبخرێنەوە".
رۆژن���ام���ە :ل��ەس��ەر داوای كۆمیتەی ()1ی رێكخستنی هەڵەبجەی ت��ازە ،بەڕێوەبەری پۆلیسی پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی س��وپ��اسو پێزانین ئاراستەی عەقید ئەنوەر عومەر دەكات. ك���ۆم���ی���ت���ەی ن����اوب����راوی (ی.ن.ك) ،ب��ە ن���ووس���راوی تایبەت لە رۆژی (،)2010/4/29 كە ئاراستەی بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی سلێمانی ك���ردووە، س���وپ���اسو پ��ێ��زان��ی��ن��ی خ��ۆی ئ��اراس��ت��ەی ئەفسەری ن��اوب��راو كردووە ،كە لە هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی عێراقدا (،)2010/3/7 رۆڵ���ی "گ��رن��گ"ی گ��ی��ڕاوە بۆ دەرچ���ووان���دن���ی "ه���ەڤ���ااڵن"ی (ی.ن.ك)و خ��زم��ەت��ك��ردن��ی
یەكێتی لە هەڵبژاردنەكاندا. ش�������ەش رۆژ دوای ن����ووس����راوەك����ەی ك��ۆم��ی��ت��ەی ناوبراو ،بەڕێوەبەرێتیی گشتیی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی، بە ن��ووس��راوی ژم��ارە ()9799 ل��ە رۆژی ( ،)2010/5/5بە ئ��ی��م��زای ع��ەم��ی��د ن��ەج��م��ەدی��ن ق����ادر ن��ەج��ی��ب ،ئ��اراس��ت��ەی بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی قەزاكان ك����راوەو س��وپ��اس��ی ئەفسەری ناوبراو دەكات ،كە "ئەركەكانی سەرشانی زۆر بە دڵسۆزییو چاالكانە ئەنجامداوە" .دوات��ر نووسراوەكە هیوای خواستووە نموونەی زۆر بێتو ب��ەردەوام بێت لە راپەڕاندنی كارەكانی سەرشانی.
رۆژنامە :جێگری یەكەمی س��ەرۆك��ی لیژنەی ئۆڵۆمپیی عێراق لیژنەی ئۆ ڵۆ مپیی كوردستان ب������������ە ناشەرعیی
قادری حاجی
4
گۆڤارو سۆنیا نهگهڕانهوه
رهفیقی وێنهگر؛ گهلهرییهک له مێژوو
( )202ملیۆن دیناری هەڵەبجە ،ناخرێتە بواری جێبەجێكردنەوە
( )872پێشێلکاریی دژی سهروهریی یاسا
...ل2
ت��ەواوی هەیەو تاكە لیژنەیە ل��ەع��ێ��راق��داو ئ��ەو لیژنەیەی ل��ەك��وردس��ت��ان��ی��ش ه��ەی��ە، شەرعییەتی نییە". ل���ەب���ەرام���ب���ەردا ،س��ەاڵح م��ح��ەم��ەد ك��ەری��م ،ئ��ەن��دام��ی كۆمیتەی تەنفیزیی لیژنەی ئ��ۆڵ��ۆم��پ��ی��ی ك���وردس���ت���ان، رایگەیاند" :ئێمە شەرعییەتی
ت�����ەواوم�����ان ه���ەی���ە ،گ��ەر شەرعییەتمان نییە ،بۆچی بەشار مستەفا خ��ودی خۆی رێ��ك��ەوت��ن ل��ەگ��ەڵ ل��ی��ژن��ەی ئۆڵۆمپیی كوردستاندا ئیمزا دەكات؟".
به تهلهفۆنێک ،زیاتر لە 124ملیۆن دینار دەدرێتە چەند سەنتەرێك
رۆژنامە :بەپێی نووسراوێكی وەزارەت��ی دارای��ی ژم��ارە (،)128 كە لە ( )2011/4/18ئاراستەی بەڕێوەبەرێتیی رۆشنبیرییو هونەری سلێمانی ك���راوە ،داوا دەكرێت پاڵپشت بە فەرمانێكی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران (بە تەلەفۆن) بڕی ( )124ملیۆن دینار بۆ چوار
13
14
كردووە بۆ خەرجكردنی پارەكە. ب����ن����ك����ەو م���ەڵ���ب���ەن���دە رۆشنبیرییەكان )20( ،دانەنو بە (مەڵبەندی رۆشنبیریی هەورامان) دەستپێدەكاتو بە (ناوەندی عەلی مەردان) كۆتایی دێت. بەڕێوەبەری سەنتەرەكان لە وەزارەت���ی ڕۆشنبیرییو الوان لە
سلێمانی ،لە لێدوانێكیدا وتی" :ئێمە هەموو مانگێك راپۆرتی خۆمان ب��ەرز دەكەینەوەو دەڵێین ئەمە گەندەڵییە ،بەاڵم تائێستا لەسەر راپۆرتەكانی ئێمە پ���ارەی هیچ رێكخراو و سەنتەرێك نەبڕدراوە". وردەكاریی لە "پەیك"دایە..
21
هەڕەشەی كوشتن له ( )17رۆژنامەنووس دەكرێت
رۆژن��ام��ە :ل��ەم��اوەی شەش مانگی راب������ردوودا ،زی��ات��ر لە ( )250پێشێلكاریی بەرامبەر بە رۆژنامەنووسان كراوە ،ك����ە وردەكاریی، ()17ی����ان ه��ەڕەش��ەی كوشتن لە "گۆڵ"دا دەخوێننەوە.. بوون. بەپێی راپ��ۆرت��ی حەوتەمی لیژنەی داكۆكیی ل��ە ئ��ازادی��ی عهلی :دەسەاڵت دەیەوێت "رێکەوتنێكی سیاسیی" رۆژن���ام���ەن���ووس���ی���یو م��اف��ی رۆژنامەنووسان لە كوردستان، هاوشێوەی یەكێتیو پارتی-یان لەگەڵدا بكەین ل 5که دوێنێ باڵوکرایهوه ،لەماوەی شەش مانگی سەرەتای ئەمساڵدا، چەندین پێشیلكاریی جۆراوجۆر دژ بە رۆژنامەنووسان ئەنجامدراونو هەڕەشەی مەترسیدارترینیان كوشتنە لە ( )17رۆژنامەنووس.
مانگ خەرج بكرێت بۆ ئەو شوێنانەی لە لیستی هاوپێچدا ناویان هاتووە. دواتر بەڕێوەبەرێتیی رۆشنبیرییو هونەر لە سلێمانی ،بە نووسراوی ( )2330ل��ە (،)2011/5/19 فەرمانەكەی وەزارەت����ی دارای��ی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردووەو رەوان�����ەی سەنتەرەكانی بەڕێوەبەرێتیی
ناوبراو ،وتیشی" :سوپای عێراقی سیستمی فەوجو لیوای هەیە ،بەاڵم ئەمەی وەزارەتی پێشمەرگە دەیكات ،لەگەڵ ئەو سیستمەدا ناكۆكە ،بەهەمان رێكخستنی حیزبیی بخرێتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە ،خراپترە لەوەی دامەزراوەكە هەر حیزبیی بێت ،چونكە شەرعییەتدانیشە بەكاری حیزبیی لەناو هێزەكانی پێشمەرگەدا".
له کهشێکی نا ئارامدا
ئۆڵۆمپیی عێراق :لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان ناشەرعییە دادەن���ێو لیژنەی ئۆڵۆمپیی شەرعییەتی كوردستانیش خۆی دووپات دەكاتەوە. بەشار مستەفا ،جێگری ی��ەك��ەم��ی س��ەرۆك��ی لیژنەی ئۆڵۆمپیی عێراق ،وتی" :نابێت لەژێر یەك ئااڵدا ،دوو لیژنەی ئۆڵۆمپی هەبێت ،بۆیە لیژنەی ئۆڵۆمپیی عێراق شەرعییەتی
چ یح ت
ی
س
ت
ی
ە ەك
ەش
ن سە
ت
ی
ال
ت
ی
ش ی
ی
ت
کۆبوونهوهی پێنجقۆڵی
لەسەر داوای كۆمیتەیەك، بەڕێوەبەری پۆلیس سوپاسی عەقیدێك دەكات
لە الپەڕە ()12دا، راپۆرتێك دەخوێننەوە...
سەرۆكایەتیپەرلەمان؛جارێكیترپەیڕەوەكەیپێشێلدهکات بەپێی پ��ەی��ڕەوی ن��اوخ��ۆی پەرلەمان ،لەباری ئامادەبوونی پ����رۆژەی����اس����ای ب����ودج����ەدا، گفتوگۆكردن لەسەر سەرجەم یاساكانی تر رادەگرێت ،تا بودجە ت��اووت��وێ دەك��رێ��ت ،ب���ەاڵم لە روونكردنەوەیەكدا تاریق جەوهەر، راوێ��ژك��اری راگەیاندنی سەرۆكی پەرلەمان ئ��ام��اژەی ب���ەوەداوە؛
رۆژن�����ام�����ە :ح���اك���م ق���ادر حەمەجان ،بەڕێوەبەری پێشووی ئ��اس��ای��ش��ی گشتیی سلێمانی (دەستلەكاركێشاوە) ،جەاللی سام
بۆ ...ل5
پەرلەمانتارێكی خولی پێشوو" :گۆڕان" دەتوانێت "كوردستانیی" ئیحراج بكات
نرخ ( )750دینار
كێشەی نێوان حاكم قادرو جەالل سام ئاغا سەرهەڵدەداتەوە
رەتدەكاتەوەو داوا دەك��ات حاكم قادر ،خولی فێربوونی رێوڕەسمی ئ��ی��داری��یو یاسایی ببینێت ،تا ئەلفوبێی ئیدارە فێرببێت .بۆ...ل2
لیژنەكە ،نیگەرانیی خۆی ن��ی��ش��ان��داوە ل��ە خ��راپ��ب��وون��ی رەوش����ی رۆژن���ام���ەگ���ەری���ی لە كوردستان ،بەتایبەتیش دوای رووداوەك��ان��ی ()17ی شوبات، كە جگەلەوەی نزیكەی ()250 پێشێلكاریی جۆراوجۆر بەرامبەر رۆژنامەنووسان ك���راون ،چەند كەناڵێكی راگەیاندنیش هێرشیان ك��راوەت��ە س��ەرو سووتێنراون، ل���ەوان���ە ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانیی ( )NRTلە سلێمانیو رادیۆو تەلەفزیۆنی (گۆڕان) لە هەولێرو رادیۆی (دەنگ) لە گەرمیان. ب��ەپ��ێ��ی راپ��ۆرت��ەك��ە ،ل��ەو م��اوەی��ەدا ( )29پێشێلكاریی
تراژیدیای رێگای ئهوروپا له زاری قاچاخچییهکانهوه داواکاری گشتیی سلێمانی: فهزیحهیهکی گهورهمان ئاشکرا کردووه
بەرامبەر رۆژنامەنووسان كراون، لەڕێگریی لەكاری رۆژنامەنووسییو دەستبەسەراگرتنی كەلوپەلی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��یو رێگەنەدان بە رووماڵكردنی رووداوەك���انو ( )13حاڵەتی دەستگیركردنی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی��ش ل��ەالی��ەن هێزەكانی پۆلیسو ئاسایشو هێزە ئەمنییەكانەوە ئەنجامدراون، ( )4رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ش بە س���زای م��ادی��ی غ��ەرام��ەك��راون، لەگەڵ ( )16حاڵەتی لێدانو سووكایەتی پێكردن ،سەرباری تەقەكردن لە دوو رۆژنامەنووس.
250
ل11 ل7
چهند ژمارهیهک له سهردهمی سهرنووسهر (مهم بورهان قانع)دا)650-628( ..
ذمارة ( )3سيَشةممة 2011/9/13
3
www.rozhnama.net
چاودێران «ماڵپەڕی سبەی» شەنوكەو دەكەن بەدواداچوونی: شارا عەبدولڕەحمان
...............................................................
لە ش��ەنو ك��ەوی ئەمجارەی م��ی��دی��ادا ،س��ای��ت��ی «س��ب��ەی» دەبێتە باسو خواسی شارەزایانو م��ی��دی��اك��اران ،ب��ەج��ۆرێ��ك كە ئیجابییاتو سلبیاتی سایتەكە ورد دەكرێتەوەو هۆكاری سلبیاتەكانیش ئاشكرا دەكرێن ،هاوكات پێشنیاز ب��ۆ بەرەوپێشبردنی سایتەكە دەخرێتە روو. كورتەیەك لە سەر سایتی«سبەی»:
سایتی «س��ب��ەی» یەكەم كەناڵی راگەیاندنی كۆمپانیای «وشە»یه ،ل���ە()2007/3/21دا، پەیامی خۆی وەك رۆژنامەیەكی ئەلیكترۆنیی ب�ڵاوك��ردووەت��ەوە، دوات���ر ل��ە ()2007/4/22دا، دەستی ك��رد بە باڵوكردنەوەی بابەتە رۆژنامەوانییەكانی ،لە ( )2007/8/1دیزاینی خۆی نوێ ك��ردەوەو تائێستاش لەسەر ئەو دیزاینە پەخش دەك��اتو ئێستا دیزاینێكی ن��وێ ئامادە ك��راوەو بهمزووان ه لەسەر دیزاینە نوێیەكە دەكەوێتە كار. ل���ەڕووی س��ت��اف��ەوە سایتی «س���ب���ەی» ب��ەپ��ێ��ی ق��ۆن��اغ��ە جیاجیاكان ،ستافەكەشی گۆڕانی ب��ەس��ەردا ه��ات��ووە ،ئێستا (نۆ) ك��ارم��ەن��د ل��ە «س���ب���ەی»دا بە هونەرییو رۆژنامەوانییەوە كار دەك���ەن ،رۆژان���ە ( )12سەعات دەوامی رەسمییە بە (دوو) شەفت كار دەكرێت« .سبەی» ،تۆڕێكی ف���راوان پەیامنێری ه��ەی��ە ،كە كۆڵەكەی بنەڕەتی كاركردنییەتی.. چەند داتایەك سەبارەت بە سایتی «سبەی» بە پشت بەستن بە داتاكانی ( www.google.com/ )analyticsكە دەتوانرێت بوترێت ،راستترین دات��ا دەدات س����ەب����ارەت ب���ە س��ای��ت��ەك��ان، «سبەی» سایتێكە خوێنەرێكی بەرچاوی هەیە ،بۆ نموونە داتای ساڵێكی «سبەی» وەردەگرین ،لە ( )2010/8/3تا (:)2011/8/3 «س��ب��ەی» ()19,927,857 ن��ۆزدە ملیۆنو نۆسەدو بیستو ح����ەوت ه�����ەزارو ه��ەش��ت��س��ەدو پەنجاو ح��ەوت ج��ار س��ەردان��ی ك��راوە ،لەم ساڵەدا ئەو رۆژەی «س��ب��ەی» زۆرت��ری��ن س���ەردان كراوە لە ()2011/2/20دا ،بووە كە ( )256081دووسەدو پەنجاو شەش هەزارو هەشتاو یەك جار سەردانی كراوە ،هەر لەم ساڵەدا ئەو رۆژەی «سبەی» كەمترین سەردانی هەبووە لە ()2010-9-11 بووە ،كە ( )21628بیستو یەك هەزارو شەشسەدو بیستو هەشت كەس سەردانی ك��ردووە ،ئەگەر كاتی مانەوەش وەربگرین ،ئەوا كۆی گشتیی رێژەی مانەوەی هەر سەردانكەرێك (پێنج) دەقیقەو ( )52چركەی بەردەكەوێت. ئەگەر ئەو ناوچانە وەربگرین، كە سەردانی سایتی «سبەی» لێوە دەك��رێ��ت ،ه��ەر ل��ەم��اوەی ( )2010/8/3تا ()2011/8/3 «س��ب��ەی» لە ( )132واڵت��ەوە س���ەردان���ی ك����راوە ،ك��ە عێراق ب��ە پ��ل��ەی ی��ەك��ەم دێ���تو ل��ەو ماوەیەدا لە عێراقەوە «سبەی» ( )2105551دوو ملیۆن سەدو پێنجو پێنجسەدو پەنجاو یەك ج��ار س��ەردان��ی ك���راوە ،هاوكات بریتانیا بە پلەی دووەم دێت ،كە ( - )1105329ملیۆنێکو سەدو پێنج ه��ەزارو سێسەدو بیستو نۆجار ،سەردانی «سبەی» كراوە، بەدوای ئەوانیشدا سوید ،ئەڵمانیا، ن��ەروی��ج ،ه��ۆڵ��ەن��دا ،ئەمەریكاو سویسرا ،دێت. «سبەی» لەڕیزبەندی سایتە كوردییەكاندا بەبۆچوونی شارەزایانی بواری رۆژنامەنووسییو ك��اری میدیای
کارمهندانی سایتی سبهی لهکاتی کارکردندا ئەلكترۆنی ،سایتی «سبەی» لەو سایتانەیە ،كە زۆرترین خوێنەری ه��ەی��ەو ت��وان��ی��وی��ەت��ی خزمەتی خوێنەرەكانی بكاتو حەزیان بۆ هەواڵ تێربكات. ه��ون��ەر رەس����وڵ ،خ��اوەن��ی ب��ڕوان��ام��ەی ماستەر ل��ە ب��واری ئینتەرنێتو رۆژنامەوانی ئۆنالیندا، ئ���ام���اژەی ب���ەوەك���رد :ل���ەڕووی رۆژنامەوانییەوە ،لەئێستادا سایتی «سبەی» ئاستێكی مامناوەندی هەیەو بابەتی رۆژنامەوانیی باشو پێشكەوتووی تێدا بەدیدەكرێت، «هەروەك رێك دەكەوێت جاروبار ب��اب��ەت��ی الواز ب�ڵاوب��ك��ات��ەوە»، ئ��ەوەش دەخ��ات��ەڕوو :كە لەناو سایتە كوردییەكاندا« ،سبەی» لە ئاستێكی بەرزدایە ،واتە لەو سایتە كوردییانەیە ،كە خوێنەرێكی زۆریان هەیە. ئ��ەو ش��ارەزای��ە ،كە سایتی «س��ب��ەی»ی وەك نموونە بۆ تێزی ماستەرەكەی بەكارهێناوە، زیاتر تیشكی خستووەتە سەر جێبەجێبوونی تایبەتمەندییەكانی رۆژنامەوانیی ئۆنالین لە سایتی سبەی-دا ،وەك تایبەتمەندییەكانی مەڵتیمێدیاییو كارلێككارییو تێكستی پەیوەندیدارو ئەرشیفی كۆمپیوتەرییو زۆر بابەتی تر، ه���ەروەك ،دەڵێت« :ل��ە سبەی دا بەشێك لەو تایبەتمەندییانەبەشێكیشیان جێبەجێكراونو فەرامۆشكراون ،دەكرێت سەرجەم ئەو تایبەتمەندییانە لە (سبەی)دا جێبەجێبكرێن ،ب��ەاڵم ئ��ەوەش ه��ەم ستافی زی��ات��رو هەمیش هەوڵو تەقەالو شارەزایی زیاتری دەوێت». ه��ون��ەر رەس���وڵ ،ك��ە خۆی یەكێك بووە لە سەرپەرشتیارانی سایتەكە ،ئەوە بیردێنێتەوە كە هەر لەسەرەتاوە پالنی بۆ شێوازی كاركردنی سایتەكەو گەشەكردنی دان��اب��وو ،دەشڵێت«:پێموایە، ئ��ەوك��ات��ە س��ەرب��ەخ��ۆی��ان��ەت �رو پیشەییانەتر ك��ارم��ان دەك��رد، هەمیشەش هەوڵماندەدا ماوە ماوە، هەم لەڕووی دیزاینەوەو هەمیش لەڕووی هونەری رۆژنامەوانییەوە، خۆمان نوێ بكەینەوەو داهێنانی
زیاتر پێشكەش بكەین ،بەاڵم لەم ماوەیەی دواییدا ئەو نوێبوونەوەیە ل��ە (س���ب���ەی)دا بەدیناكرێت، ئومێدم وایە رەوتی نوێبوونەوە لە سایتەكەدا بخرێتەوە گەڕ». ه��اوك��ات ع��ەت��ا ف��ەی��زوڵ�ڵا، ب��ەڕێ��وەب��ەری پێشووی سایتی «ئ��اوێ��ن��ە» ل���ەب���ارەی سایتی «س�����ب�����ەی»ەوە ،ب��ۆچ��وون��ی هەیەو پێیوایە :سەرچاوەیەكی باوەڕپێكراوە بۆ خوێنەر. عەتا ،لەبارەی سایتەكەوە، دەڵێت« :سایتی سبەی ،لەماوەی ئەم چەند ساڵەی كاركردنیدا، ت��وان��ی��وی��ەت��ی ل��ەن��او میدیای ئەلكترۆنی كوردیدا پێگەو شوێنی خۆی بدۆزێتەوەو بۆ هەندێ هەواڵو بابەتەكان ببێتە سەرچاوەیەكی باوەڕپێكراو و خوێنەری تایبەتی خۆی هەبێت ،بەمەش لەڕیزبەندیی پێشەوەی سایتە كوردییەكاندا دەبینرێت». ب��ەڕێ��وەب��ەرەك��ەی پێشووی سایتی «ئ��اوێ��ن��ە» ،پێیوایە: سایتی «سبەی» ،توانیویەتی میدیای ئۆپۆزسیۆن بهێنێتە ناو دنیای میدیای كوردییەوە، ئ��ەم��ەش بەخاڵێكی پۆزەتیڤ دەزان���ێ���ت.ل���ەب���ارەی ه����ەواڵو سایتەكەشەوە، زانیارییەكانی وت����ی« :س����ب����ەی» ،ب��ەه��ۆی تۆڕێكی بەرباڵوی پەیامنێرانهوه ل��ە ن��اوچ��ەك��ان��ی ك��وردس��ت��انو دەرەوەی ك��وردس��ت��ان��ی��ش ،كە زۆربەیان الیەنگرانو هەڵسوڕاوانی (گ���ۆڕان)ن ،لەگەیاندنی خێرای ه����ەواڵو زان��ی��اری �یو رووداو و پ��ێ��ش��ه��ات��ەك��ان��دا ت��وان��ی��وی��ەت��ی سەركەوتوو بێت ،ه��ەروەه��ا بە دەستنیشانكردنی كەموكوڕییو گ��ەن��دەڵ��ی��ی��ەك��ان ل��ەه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان���دا ،ت��وان��ی��وی��ەت��ی لەگەیاندنی زانیاریی بە خەڵك لەسەر ئەو دیاردانە رۆڵێكی كارای هەبێت». «سبەی» الیەنگریی دەكات! ئەو شارەزاو راگەیاندنكارانە لەگەڵ ئ��ەو ئیجابییاتانەی كە ل��ەس��ای��ت��ەك��ەدا ب���ەدی دەك���ەن، پێشیانوایە :سایتی «سبەی»
الی��ەن��گ��ری��ی ب��ۆ ب��زووت��ن��ەوەی «گۆڕان» دەكات ،بەمەش رەنگە هەنگاوێك هاتبێتە دواوە. هێمن لهۆنی ،بەڕێوەبەری سایتی «خ��ەن��دان» پێیوایە: سایتی «سبەی» لە دامەزراندنیدا، ن��م��وون��ەی��ەك��ی گ��رن��گ ب���وو بۆ میدیای ك��وردیو رۆژنامەگەریی ئەلكترۆنی كوردی ،بەاڵم لەگەڵ گۆڕانكارییەكاندا ،ئ��ەو سایتە نەیتوانیوە خۆی بەدووربگرێت ل�����ەوەی ب��ب��ێ��ت��ە م��ی��دی��ای��ەك��ی پڕۆفێشناڵی ناحیزبیی ،هەروەك وت���ی« :ل��ەگ��ەڵ دروس��ت��ب��وون��ی ب���زووت���ن���ەوەی (گ�������ۆڕان)دا، ب��ەت��ەواوەت��ی س��ای��ت��ەك��ە ب��ووە میدیایەكی حیزبیی الی��ەن��داری ئایدیۆلۆژیی ،ئێستا سایتەكە بەهای هەواڵی سنوورداركردووە بۆ الیەنداریكردنی ئۆپۆزسیۆن، ئ��ەم��ەش ك��اری��ك��ردووەت��ە سەر متمانەی خوێنەر پێی». ئەم هۆكارە ،وای لەبەڕێوەبەری سایتی «خەندان» كردووە ،پێی وابێت ،ئیجابییاتی سایتەكە تەنیا ئەوەبێت كە بزووتنەوەی «گۆڕان» خاوەنی سایتێكی ئەلكترۆنییە، كە مینبەری بۆچوونو رای ئەو بزووتنەوەیەیه. رەخ��ن��ەی الیەنگریكردنی «س���ب���ەی» ب��ۆ ب��زووت��ن��ەوەی «گ�������ۆڕان» ،ب��ەج��ۆرێ��ك��ە كە بەڕێوەبەری سایتی «ئاوێنە»، بەسایتێكی حیزبیی ناوی دێنێتو گومانیشی لەدروشمی سایتەكە هەیە ،كە بریتییە لە (رەخنە بە زمانی گوڵ). ع��ەت��ا ف��ەی��زوڵ�ڵا ،دەڵ��ێ��ت: «س��ای��ت��ی س��ب��ەی ،س��ەرب��ەخ��ۆ نییەو وەك بەشێك لە دەزگ��ای راگەیاندنی كۆمپانیای (وش��ە)، س��ەر ب��ە ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان��ە، بەمەش سیاسەتەكانی (گ��ۆڕان) بەرنامەی ك��اری سەرەكیی ئەو س��ای��ت��ەی��ە ،ئ��ەگ��ەرچ��ی رستەی (رەخ��ن��ە ب��ەزم��ان��ی گ��وڵ) وەك دروش���م���ی س��ای��ت��ی (س��ب��ەی)، لەسەرووی پەیجی سایتەكەوە خۆی دەردەخات ،بەاڵم رەخنەگرتنە روو لەخۆی نەبووەو جارێك نەبووە رەخنە لە ب��ەرەی ئۆپۆزسیۆنو
بەتایبەتی لە بزووتنەوەی گۆڕان بگرێت ،ئەگەریش هەبووبێت ئەوا بەدەگمەن ب��ووە ،بۆیە پێموایە: سایتی (سبەی) نەك سەربەخۆ نییە ،بەڵكو بە پێی سیاسەتو ئامانجەكانی بزووتنەوەی گۆڕان، كاردەكات ،بەمەش دەتوانین بڵێین: (س��ب��ەی) سایتێكی حیزبییەو بەپێی بەرنامەو ستراتیژی دیارترین حیزبی ئۆپۆزسیۆن لەهەرێمی ك��وردس��ت��ان ،وات��ە بزووتنەوەی گۆڕان ،كار دەكات». ه�����ەروەك ه��ێ��م��ن ل��ه��ۆن��ی، دەڵێت« :ئێستا (سبەی) بووەتە مینبەرێك بۆ رای چەند كەسێكو بەس ،بەواتایەكی دیكە ئێستا لە (سبەی) گرنگیی بە راو بۆچوونی چ��ەن��د ك����ەسو دەم��وچ��اوێ��ك دەدرێت ،سایتەكەش لە سایتێكی ه��ەواڵ��ی��ی��ەوە خ��ەری��ك��ە دەبێتە سایتێكی راوبۆچوون». لەكاتێكدا ئەم خاڵە بەبڕوای ه��ون��ەر رەس���وڵ ،ئیجابییاتێكە كە بۆ سایتەكە تۆماردەكرێت، دەشڵێت« :سایتەكە ب��وار بە ب�ڵاوك��ردن��ەوەی هەندێك بابەتو زانیاریی دەدات ،كە رەنگە لە كەناڵەكانی راگەیاندنی سەر بە حیزبە دەسەاڵتدارەكانی هەرێمەوە ب�ڵاون��ەك��رێ��ن��ەوە ،سایتەكەش ب��ووهت��ە خ��اوەن��ی چەند قەڵەمو وتارنووسێكی تایبەت بەخۆی ،كە ئەوەش خاڵێكی ئیجابییە بۆی». پێشنیاز بۆ بەرەوپێشبردن ئ��ەو ش��ارەزای��ان��ەی ب��واری رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی ،پێشنیاز بۆ بەرەوپێشبردنی سایتی «سبەی» دەك���ەن ،تاببێتە روان��گ��ەی��ەك؛ كە زۆرترین خوێنەری هەبێتو هەوڵبدات زۆرترین هەواڵو بابەت لەكەمترین ك��ات��دا ب��ۆ خوێنەر باڵوبكاتەوە. عەتا فەیزوڵاڵ ،پێیوایە :هەوڵ بۆ بەرەوپێشچوونی سایت ،یان هەر میدیایەكی دیكە ،بەمانای راكێشانی زۆرترین بینەرو خوێنەرە بۆ الی خۆی ،ئەمەش بەبۆچوونی ئ��ەو ،تەنیا ب��ە ب�ڵاوك��ردن��ەوەی بێالیەنانەی ه���ەواڵو راپ���ۆرتو بابەتەكانی دیكە دەبێت ،واتە
هیچ بەرژەوەندییەكی تایبەتو هێزێك لەپشت ئەو میدیاو دەزگای راگەیاندنە نەبێت ،كە ئاراستەی ب��ك��اتو سانسۆرێكی خودیی لەسەر بێت« ،بەاڵم خوێنەرانی سایتی (سبەی) بەپێی بارودۆخی كوردستان ،ژمارەی خوێنەرەكانی زی��ادو ك��ەم دەك��ات ،بۆ نموونە لەڕووداوەكانی ()17ی شوباتو رۆژان����ی پ��اش ئ���ەوە ،بینیمان سایتە ئەهلییەكانو سایتەكانی ئۆپۆزسیۆن ،بە (سبەی)شەوە، توانیان زۆرترین خوێنەر لەچاو سایتەكانی سەر بە دەسەاڵت بۆ خۆیان رابكێشن ،ئەمە جگەلەوەی زیادكردنی خزمەتگوزاریی جیاجیا دەبێتە هۆی راكێشانی زیاتری خوێنەر ،هەروەها دەستپێشخەریی لە گواستنەوەی هەواڵەكاندا پێش میدیاكانی تر». ه���اوك���ات ه��ێ��م��ن ل��ه��ۆن��ی، بەباشی دەزانێت لە سایتەكەدا زیاتر رۆژنامەنووسی پڕۆفیشناڵ ئیش بكەن ،ه��ەروەك ،دەڵێت: «ئ��ەم سایتە م��ادام بناغەیەكی باشی هەیە ،هەقی وای��ە زیاتر گرنگیی پێبدرێتو بدرێتە دەست ئ��ەو كەسانەی رۆژنامەنووسی پڕۆفیشناڵن ،نەك ئایدیۆلۆجیست، مادام سایتێكی هەواڵییە ،پێویستە هەموو شتێك كە پەیوەندیی بە خەڵكەوە هەیە ،باڵوبكاتەوە، چونكە ئەگەر وا نەكات لە متمانەی ئەم سایتە كەم دەبێتەوە». «سبەی» قسەی خۆی هەیە سەبارەت بەرەخنەو پێشنیازو بۆچوونەكان« ،میدیا» پێی باش بوو بۆچوونی سایتەكە خۆشیان وەربگرێت ،نەك بۆ وەاڵمدانەوە، بەڵكو بۆ بەرچاو روونتركردنی شارەزایانو خوێنەرانی خۆی ،كە بەدڵسۆزییەوە رەخنەو پێشنیازی بۆ دەكەن. نەژاد جەالل ،سەرنووسەری س��ای��ت��ی «س���ب���ەی» ،دهڵ��ێ��ت: سایتەكەمان كەموكوڕیی هەبووەو ئێستاش هەیەتیو پێویستمان بەهاوكارییو رەخنەی هەمووالیەكە ب��ۆ باشتركردنی« ،ب���ەاڵم ئەو كەسانەی شارەزاییان لە میدیاو
میدیای ئەلكترۆنیدا هەیە ،كە سەردانی ئێمەیان كردووە ،شوێنو ستافیان بینیوەو زانیویانە بە چ ئیمكانییەتێك ئەم كارە دەكەین، سەریان سووڕماوە ،پێیانوابووە: ئێمە لەشكرێكین ،لەكاتێكدا ئێمە تەنیا ( )10كەسیش نین». س��������ەرن��������ووس��������ەری س��ای��ت��ی«س��ب��ەی» ،ئ��ام��اژە بەوەدەكات :بەردەوام هەوڵیانداوە بۆ پێشخستنی سایتەكەیانو رای كەسانی ش���ارەزاو خوێنەرانیان وەربگرن ،كردووشیانە ،هەروەك، دەڵێت« :هەمیشە پەیوەندیمان بە خوێنەرانی خۆمانو كەسانی ش��ارەزاوە هەیە لەبواری میدیای ئەلیكترۆنیدا! ئەوەی زۆر گلەییە لە ئێمە ،نوێنەبوونەوەی دیزاینی سایتەكەیە ،لەڕێگای ئەم راپۆرتەی ئێوەشەوە ئ��ەوە رادەگەیەنین: كە لەم نزیکانهدا سایتی(سبەی) بەدیزانێكی نوێوە دەبینرێت». ل������ەب������ارەی رەخ����ن����ەی بەحیزبیبوونی سایتەكەشەوە، ن��ەژاد ج��ەالل ،ئ��ەوەدەخ��ات��ەڕوو: رەنگە بتوانرێت بەجۆرێكی تر قسە ل��ەس��ەر ئ���ەو مەسەلەیە ب��ك��رێ��ت ،وت��ی��ش��ی« :تەمویلی سبەی كۆمپانیای وشە دەیكات، بەاڵم جگە لەكاتی پڕوپاگەندەی هەڵبژاردنەكان( ،سبەی) هیچ ك��ات وەك میدیایەكی حیزبیی ك��اری ن��ەك��ردووە ،چونكە ئەو رۆژنامەنووسانەی لە (سبەی) كاردەكەن ،كەسانی پڕۆفیشناڵنو زۆر لەخۆبردوونو دەزانن ئەخالقو ئیتیكی رۆژن��ام��ەوان��ی��ی چییە، سەرەڕای ئەوەش بە مووچەیەكی ك���ەم ،ئ��ەرك��ێ��ك��ی زۆر گ���ەورە رادەپ��ەڕێ��ن��ن ،بۆیە هیچ كەسو هێزێك ناتوانێت ناچاریان بكات، وەك ئەو لەشكرە رۆژنامەنووسەی كە ئێمە پێیان دەڵێین ،حیزبی بەچاو و دەم��ی ن��ووق��اوەوە كار بكەن تەنیا بۆ پارە .من پێموایە: ئ��ەو ئ��ازادی��ی��ەی ل��ە (س��ب��ەی) دا هەیە بۆ ك��ارك��ردن ،هێندەی میدیا ئەهلییو سەربەخۆكانە، چونكە هیچ كەسێك دەستناخاتە كاروبارەكانی ئێمەوە ،من ئەمە بۆ مێژوو دەڵێم :هەموو دەزگاكانی ك��ۆم��پ��ان��ی��ای (وش����ە) ،خ��ۆی��ان سیاسەتی خ��ۆی��ان دادەڕێ����ژن، لەئێستادا هیچ كۆبوونەوەیەكی كۆمپانیاكەش نییە بۆ چۆنییەتی كاركردنی كەناڵەكان». «س��ب��ەی ،سەربەستكراوە ل��ەوەی چۆن ك��اردەك��ات ،ئەگەر ك��اری باشمان كرد بۆ خۆمانە، ب���ەاڵم نكۆڵیی ل���ەوە ناكرێت رۆژنامەنووسەكانی (سبەی)دا خەڵكانێكن زۆرینەیان الیەنگری (گۆڕان)ن ،تیاشیایەتی رەخنەی زۆری لە (گۆڕان) هەیە ،دەتوانین بڵێین( :گۆڕان) نییە» ،ئەمەش وتەی سەرنووسەری سایتەكە بوو. سەبارەت بەو كەسانەی لە سایتی «س��ب��ەی» دەن��ووس �نو لێدوان دەدەن ،نەژاد جەالل ،ئەوە دەخاتەڕوو :لەو بارەدا تەواو وەك میدیایەكی ئەهلییو سەربەخۆ ك��اری��ان��ك��ردووەو دەرف��ەت��ی��ان بۆ ه��ەم��وو الی��ەن��ە سیاسییەكان وەك یەك بووە لەهەموو حیزبە سیاسییەكانەوە لێدوانیان لەمەڕ كێشەكان وەرگ��رت��ووەو باڵویان ك����ردووەت����ەوە« ،ه���اوك���ات بۆ رەخنەش ،رەخنەمان ئاراستەی ه��ەم��وو الی��ەن��ە سیاسییەكان ك���ردووە ،ب��ەاڵم هەموو دەزانین زۆرت���ری���ن خ��واروخ��ێ��چ��ی��ی ل��ەم ه��ەرێ��م��ەدا ب��ەر ك� ێ دەك��ەوێ��ت، بۆیە زۆرترین رەخنەكانیش ئەو الیانەنانە دەگرێتەوە ،جگە لە لێدوانیش ،تەنیا لە بەشی بیروڕا، تائێستا ( )925نووسەر بابەتو وتاریان تێدا نووسیوە ،كە هەموو بیروبۆچوون ئایدیایەك لەخۆ دەگرێت ،لەوپەڕی چەپەوە ،تا ئەوپەڕی راست ،ئەوەی الی ئێمە گرنگ بووە ،ئەوەیە ،كە تەشهیر بەكەس نەكەین ،ب��ەاڵم لەسەر باڵوكردنەوەی راستیی ،ئامادەین هەموو باجێك بدەین».
2
ذمارة ( )3سيَشةممة 2011/9/13
فەیسبووك ..دێوهزمهکهی میدیاو کهناڵێک بۆ زانینو گومانکردن راپۆرتی: بەرزان عەلی حەمە
..........................................................
ف��ەی��س��ب��ووك ،ئ��ەو پێگە كۆمەاڵیەتییە ن�����اودارەی كە ل��ە خ��ۆره��ەاڵت��ی ن��اوەڕاس��ت��دا، ب��ووە بە دێ��وەزم��ەی دەس��ەاڵتو ل��ە پ��ێ��گ��ەی��ەك��ی پ �هی��وەن��دی��ی كۆمەاڵیەتییەوە ،ئەركەكەی بووە بە ئەركی پێگەیەكی سیاسیی. ف��ەی��س��ب��ووك ،ك��ە رۆڵێكی ك���اری���گ���ەری���ی ه����ەب����وو ل��ە گۆڕانكارییەكانی تونسو میسرو س��ەره��ەڵ��دان��ی «راپ��ەڕی��ن» لە لیبیاو س��وری�او لە یەمەنیش، رۆڵەكەی زۆر دی��ارو ئاشكرایە. ئ��ەم پێگەیە رۆژان���ە چەندین زانیاریی تێدا باڵودەكرێتەوە، بەاڵم هەندێك كات «گومان» لە راستو دروستیی زانیارییەكانی دەكرێت ،بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا لە خۆرهەاڵتی ناوەڕاست ،بووە بە دەروازەی��ەك��ی هەناسەدانی گەنجان ،بۆ ناڕەزایی دەربڕین لە دەسەاڵتو دەسەاڵتیش هێندەی لەشكرێكی سەربازیی ،سڵ لە فەیسبووك دەكات. س�����������ەروەت ق����ەه����ار، فەیسبووكەو بەكارهێنەرێكی پێیوایە :زانیاریی باشو خراپ لەفەیسبووكدا باڵودەكرێتەوە، بۆیە س���ەروەت ،بەشێوەیەكی گشتیی ب��اوەڕی بەو زانیارییانە نییە ،كە ل��ەو ت��ۆڕە جەنجاڵە بێ فیلتەرەدا باڵودەكرێتەوە، ئەو دەڵێت« :ئ��ەوەی سەرنجم راب��ك��ێ��ش��ێ��ت ل��ەف��ەی��س��ب��ووك��دا
دەی���خ���وێ���ن���م���ەوە ،راس�����تو دروستییەكەشی دەكەوێتەوە سەر ئەو كەسەی كە باڵویكردووەتەوە، ب��ەاڵم م��ن كەمتر ب���اوەڕم بەو زانیارییانەیە ،چونكە هەندێ شتی سەیرو سەمەرەو بێ بەڵگە دەبینم». ئ��ەم گەنجە ،لەالپەڕەكەی خۆیدا زۆر شت باڵو ناكاتەوەو دەڵێت« :ئەگەر شتێكیش باڵو بكەمەوە ،دەبێت لە راستییەكەیو سەرچاوەكەی دڵنیا بم». رێ��گ��ل ه��ەم��زە ،گەنجێكی
ترەو الپەڕەیەكی لە فەیسبووكدا هەیە ،ئەو ئاماژە بەوە دەكات: كە ب��اوەڕ بەدروستیی هەموو زانیارییەكانی ن��او فەیسبووك ناكاتو تەنیا بۆ زانیارییەكانیش پشت بەو پەیجانە دەبەستێت، كە هی دەزگاكانی راگەیاندنن «خۆ ئەوانیش شامی شەریف نین ،هەموو ئەو شتانە بەهەند وەرناگرم ،زۆرتر بابەتی الپەڕەی وێبسایتەكان دەخ��وێ��ن��م��ەوە، چ��ون��ك��ە ب��اب��ەت��ی س��ای��ت��ەك��ەی خۆیانەو لە فەیسبووكەكەیاندا
باڵوی دەكەنەوە ،ئەگینا ئەوانی ت��ر س���ەدی س��ەد ب���اوەڕم پێی نییە». رۆژن���ام���ەن���ووس ،مەحمود یاسین ك��وردی ،پێیوایە :لەبەر ئەوەی تۆڕی فەیسبووك الیەنێكی دانپێدانراوی مەعنەوییو رەسمیی نییەو هیچ بەندێكی یاسایی بەسەردا ناسەپێتو لە هەرێمی كوردستانیش یاسایەك نییە بۆ رێكخستنی تۆڕە ئەلكترۆنییەكان، ئ��ەو زۆر پشت نابەستێت بە زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی فەیسبووكو
میدیای كوردی؛ لە ئاشكراكردنی گەندەڵیدا راپۆرتی :سەروەر سەعدوڵاڵ .....................................................................
گازەندە لە میدیاو میدیاكاران دەك��رێ��ت ،س����ەرەڕای ئ��ەو هەموو گەندەڵییەی لە دامودەزگاكاندا هەیە، بەاڵم میدیاكان لە ئاستی پێویستدا نەیانتوانیوە ئەو گەندەڵییانە ئاشكرا بكەن ،هەندێك لە میدیاكارانیش هۆكاری دەستەوەستانی میدیاكاران لە ئاشكرانەكردنی گەندەڵییەكان بۆ سیستمی بەڕێوەبردنی حكومەت دەگهڕێننەوە. ئاسۆس ه���ەردی ،بەڕێوەبەری كۆمپانیای «ئاوێنە» بە «میدیا»ی راگەیاند :میدیای كوردی نەیتوانیوە چ��اودێ��ری��ی راستەقینە ب��ێ��ت ،لە دەرخستی گەندەڵییو ئاشكراكردنی گ��ەن��دەڵ��ك��اران «ئ��ەم��ەی��ش ب��ۆ ئەو سیستمە دەگ���ەڕێ���ت���ەوە ،ك��ە لە واڵتەكەدا كاردەكات ،بەاڵم تاڕادەیەك توانیویەتی چاوی خەڵكی بكاتەوەو ه��وش��ی��اری��ی الی خ��ەڵ��ك دروس���ت بكات ،هەندێكجاریش توانیویەتی بەرپرسێكی بااڵ بەرێتە بەردەم دادگا، بەاڵم تاچەند بڕیاری دادگا جێبەجێ كراوە؟ نازانم». سەعدی ئەحمەد پیرە ،ئەندامی مەكتەبی سیاسیی «یەكێتی» ،بە پێچەوانەی بەڕێوەبەری كۆمپانیای «ئاوێنە»ەوە ،باس ل��ەوە دەك��ات: میدیای كوردی ،میدیایەكی چاالكە، میدیاكە لە قۆناغی دروستبووندایە، وەكو میدیایەكی پڕۆفیشناڵ ،میدیای ك��وردی زی��اد لە پێویست سەرقاڵی ناوخۆیە. پیرە ،وتی« :میدیای ئۆپۆزسیۆن ج��اری واهەیە ،دۆكیۆمێنت لەسەر بەرپرسێك ئاشكرا دەك��ات ،كاتێك ئەو بەرپرسە دەبرێتە بەردەم دادگا سەیردەكرێت ئەو دۆكیۆمێنتەی راست نییە». ئاسۆس ،پێیوایە :دەتوانرێت زانیاریی لەسەر كەسانی تیرۆریست لە میدیاكانەوە بزانرێت« ،بەاڵم هەرگیز دۆكیۆمێنتێك ب��ەدەس��ت نایەنیت پەیوەندیی بە بازرگانییو دەرخستنی پ��ارەو سامانەوە هەبێت ،ئەمەیش وایكردووە بەرهەمی میدیای كوردی لە ئاستی چاودێرییدا وەكو پێویست نەبێت ،چونكە ئەمڕۆ لە كوردستاندا
میدیاكان ()%95ی میدیای كوردی لەالیەن حیزبە دەسەاڵتدارەكانەوە ك��ۆن��ت��رۆڵ��ك��راوە ،ك��ەم��ج��ار میدیای حیزبیی قسەی لەسەر گەندەڵیی ك���ردووە ،ئەگەر كردبێتیشی ،ئەوا لەشتی زۆر بچووكدا قسەی كردووە». ئ��اس��ۆس ،ه��ۆك��اری ئ���ەوەی ،كە میدیای حیزبی ك��ەم قسە لەسەر گەندەڵیی دەكات ،دەگهڕێنێتەوە بۆ ئ��ەوەی؛ كە میدیای حیزب لەسەر داهاتی خەڵكی كوردستان دەژی، «ب��ێ��گ��وم��ان ئ��ەم��ە خ��ۆی بەشێكە ل��ە گەندەڵیی ،چونكە حیزبەكان بودجەیەكی خەیاڵیی دەب���ەن بۆ خۆیانو میدیاكانیان». ئاكۆ محەمەد ،س��ەرن��ووس��ەری رۆژنامەی «رووداو» بە پێچەوانەی بەڕێوەبەری كۆمپانیای «ئاوێنە»وە، گەشبینیی خۆی نیشاندا لەبەرامبەر ئ���ەوەی ،كە میدیاكان توانیویانە كارابن لە دەرخستنی گەندەڵییداو ه���ەوڵ���ی���ان���داوە ب���ەدواداچ���وون���ی راستەقینەیان هەبێت. ئ����ەو ،دەڵ���ێ���ت«:رۆژن���ام���ەی «رووداو» ،ی��ەك��ێ��ك ب���ووە ل��ەو میدیا ئ��ازادان��ەی توانیویەتی جۆرە گەندەڵییەك ئاشكرا بكات ،كاتێك كە پارە خراپ بەكارهێنراوەو بەهەدەر دراوە ،رۆڵی هەبووە لە گهڕاندنەوەی ئەو پارانەدا». ئ��ەوەی��ش��ی خ��س��ت��ەڕوو :ئەگەر میدیاكان نەبن ،گەندەڵیی ئاشكرا ناكرێتو بەخەڵكی ناناسرێت. جەختیشی لەوەكردەوە :ئەگەر میدیایەك لەسەر داهاتی كوردستان بژی ،ئەوە دەتوانرێت ناوی بنرێت گەندەڵیی« ،چونكە ئ��ەو حیزبانە ب��ودج��ەی��ەك��ی گ���ەورە ب��ۆ خ��ۆی��انو میدیاكانیان زەوت دەكەن». ب����ەڕێ����وەب����ەری ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ئاوێنە» ،وت��ی« :ئ��ەو میدیایەی هەواڵێكی راس���تو پشتئەستوور بە بەڵگە ب�ڵاودەك��ات��ەوەو زانیاریی ت��ەواو دەدات بە خەڵكی ،ئەو كات ئەو میدیایە بەڕاستیی میدیایەكی شەفافەو هەر ئەو میدیایەش قازانج دەك����ات ،ك��ە پ����ەردەی ل��ە رووی گەندەڵیی هەڵماڵیوە». ئاسۆس ،دەڵێت« :هیچ كێشەیەك ل��ەوەدا نابینمەوە ،كە كاتێك دوو حیزب كێبڕكێیانەو دێن گەندەڵییەكانی
یەكتر ئاشكرا دەكەن ،بەاڵم كاتێك كە زانیارییەكە راستە ،میدیا مافی ئەوەی هەیە باڵوی بكاتەوە ،ئەوكات دەبینین ئەو گەندەڵییە كە میدیاكە ئاشكرای كردووە بە قازانجی خۆیو كۆمەڵگاكە دەشكێتەوە». سەعدی پیرە ،باسی لەوەكرد: میدیا «ئەهلییەكان» زیاتر جێی متمانەی خەڵكین ،ن��ەوەك میدیای دەس���ەاڵت» ،بۆ نموونە رۆژنامەی «ئ��اوێ��ن��ە» زی��ات��ر ج��ێ��ی ب���اوەڕی خەڵكییە ،نەك رۆژنامەی «خەبات»و «كوردستانی نوێ». ئەو ئەندامەی مەكتەبی سیاسیی «یەكێتی» ،پێیوایە :هیچ جیاوازییەك لەنێوان میدیای «ئۆپۆزسیۆن»و میدیای «دەسەاڵت»دا نییە ،چونكە هەردووال خەڵكی نیشانەی پرسیاری لەسەر داناون ،ئەوەی جێگای باوەڕی خەڵك بێت ،میدیای «ئەهلییە»، چونكە دەسەاڵتیان ناوێت. سەرنووسەری «رووداو»یش ،باس لەوە دەكات :میدیای «ئۆپۆزسیۆن» وەك��و راگەیاندنی حیزبی لێهات، «چونكە گوتاری سیاسییە لەپشت راپۆرتەكانییەوەتی ،نەدەبوو میدیای (ئۆپۆزسیۆن) بەوشێوەیە بڕوات ،كە ئێستا هەیە». لەوبارەیەوە مەم بورهان قانع، سەرنووسەری رۆژنامەی «رۆژنامە»، كە كۆمپانیای وش��ە دەری��دەك��اتو نزیكە لە بزووتنەوەی «گۆڕان»ەوە، رای وای��ە :دەبێت جیاوازیی بكرێت ل��ە ن��ێ��وان گ��وت��اری سیاسییو بە سیاسیكردنی م��ی��دی��ادا ،وەك��چ��ۆن بەشێكی زۆری میدیاكانی كوردستان، میدیای سیاسیینو گوتاری سیاسیی ئاراستە دەك��ەن .ئەمە لەكاتێكدایە بە «سیاسیكردنی میدیا» ،نەك هەر میدیای حیزبییو میدیای ئۆپۆزسیۆنی گرتووەتەوە ،بەڵكو میدیای ئەهلییو میدیاكانی سێبەریشی گرتووەتەوە. مەم ،وتیشی« :بوونی گوتاری سیاسیی لە پشت كاری میدیاییەوە، ناكرێت بە خەوشی رۆژنامەنووسیی هەژمار بكرێت ،چونكە هیچ ناوەندێكی میدیایی نییە سیاسەتی میدیایی نەبێت ،ب��ەاڵم گرنگ ئ��ەوەی��ە ئەو گوتارە سیاسییە میدیاییە ،ناوەندە میدیاییەكە لە پڕۆفیشناڵبوون خاڵی نەكاتەوە».
خۆشی زۆرت���ر ئ��ەو بابەتانەی خۆی باڵودەكاتەوە ،كە پێشتر لە میدیاكان باڵوی كردوونەتەوە «دەشێت ئەو زانیارییانەی لە فەیسبووك باڵودەكرێنەوە ،سەدی پەنجا بەڕاستیان وەربگریت ،بەاڵم ناكرێت بەتەواویی پشتیان پێ ببەسترێت ،چونكە دەتوانم من لەیەك كاتدا دوو الپەڕەم هەبێتو لەیەكێكیاندا دۆستایەتیی بكەمو لەوی تریاندا سووكایەتیی». هەندێ لە رۆژنامەنووسان، فەیسبووك ب��ە نیمچە میدیا ن��اودەب��ەنو پێیانوایە :كێشەی ب��ۆ میدیای دایكیش دروس��ت ك��ردووە ،یەكێك لەو كەسانەی ئ��ەو ب��ڕوای��ەی هەیە ،ئیبراهیم عەباس ،سەرنووسەری رۆژنامەی «رووب�����ەر»ە ،ك��ە ل��ە هەولێر دەردەچێت ،ئیبراهیم ،دەڵێت: «فەیسبووك زۆر كەم دەچێتە خزمەتی میدیاوە ،هەرچەندە تۆ وەكو ماڵپەڕە بەناوبانگەكان دەت��وان��ی��ت ن��ووس��ی �نو وێ��ن��ەو ڤ��ی��دی��ۆ داب��ن��ێ��ی��ت ،ب���ەاڵم ئ��ەو بەرهەمانە كەمتر پشتیان پێ دەبەسترێت ،چونكە ئەوانەی كە لەوێ باڵودەكرێنەوە ،جێی باوەڕنین ،راستە كە فەیسبووك نیمچە میدیایە ل��ەڕووی بههای ههواڵیو بێالیەنییو پیشەییو ئەو پرەنسیپانەی كە پەیوەستن بەمیدیاوە ،بەاڵم بەدڵنیاییەوە ئیشكالی بۆ میدیای دایك دروست ك��ردووە ،چونكە ج��اران رەنگە هەر یەكێك لە ئێمە چێكی چل بۆ پەنجا میدیامان بكردایە ،بەاڵم
ئێستا چێكی هەموومان دابەزیوە ب��ۆ ش��ەش ب��ۆ ح���ەوت سایت، چونكە هەموو ئ��ەو كەسانەی كە لە (KNNو لڤینو رووب��ەرو رۆژنامەو ئاوێنەو هاواڵتیو گەلی كوردستانو كوردستان تیڤی)ن، تۆ لە فەیسبووك دەیانبینیتو شتەكانیانت ئاگا لێ دەبێت ،بۆیە رەنگە تۆ پێویستت بەوە نەبێـت بگەڕێیتەوە بۆ میدیا دایكەكەیان، ئەمەش یەكێكە لە ئیشكالەكان بۆ سەر میدیا بنەڕەتییەكە». پسپۆڕێكی بواری راگەیاندن، پێیوایە :لەبەر ئەوەیە میدیای س��ەرەك��ی��ی ب��ۆ ب��اب��ەت��ەك��ان��ی خ��ۆی كنەو پشكنین دەك��اتو دەت��وان��ێ��ت راس����تو دروس��ت��ی بابەتەكانی بەئاشكرا لە دادگا بسەلمێنێت ،ب��ۆی��ە ج��ۆرێ��ك ل��ە سەلماندنی تێدایە ،ب��ەاڵم بەبۆچوونی ئ��ەو ،لەبەرئەوەی ت��ۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانی وەك فەیسبووكو هاوشێوەكانیان ئەم پرەنسیپانەیان نییە ،بۆیە جێی ب��ڕوا نین ،د.هەڤاڵ ئەبوبەكر، مامۆستای راگەیاندن لە زانكۆی سلێمانی ،ئاماژە بەوە دەكات: ئەگەر رۆژن��ام��ەی «رۆژن��ام��ە» ب��ەڕەس��م��ی��ی الپ�����ەڕەی خ��ۆی لەفەیسبووكدا كردبێتەوەو بابەتی تێدا باڵو بكاتەوە ،بابەتەكانی ه��ەم��ان سەنگی بابەتی سەر رۆژن��ام��ەك��ەی دەب��ێ �تو هەمان بەرپرسیارێتیشی دەبێت ،چونكە خاوەنەكەی ن��اس��راوە» ،بەاڵم ئەو الپەڕانەی كە خاوەنەكانیان نەناسراوە ،یان نایانەوێت خۆیان
بناسێننو تەنیا رای تاكەكەسیی ب�ڵاودەك��ەن��ەوەو دۆكیۆمێنتیان لەبەر دەستدا نییە بۆ سەلماندنی بابەتەكانیان ،ئەوە یەكێكە لەو گرفتانەی میدیای دیجیتاڵیی ل���ەم س����ەردەم����ەدا دروس��ت��ی ك���ردووەو ئەگەر ئاگامان لێی نەبێت چەواشەكارییەكی زۆر ب�ڵاودەك��ات��ەوە ،بۆیە ن��ەك هەر ب��ۆ میدیا ،بەڵكو ب��ۆ بابەتی زانستیش ،ئەگەر ئەو بابەتانەی لە سەرچاوەیەكی باوەڕپێكراوەوە وەرنەگرتبێت ،ئەو بابەتانە جێی بڕوا نابن». سەبارەت بەوەی ،كەسێكی نادیار لەڕێی فەیسبووكەوە زیان بەكەسێكی تر بگەیەنێتو ناوی بزڕێنێت ،ئەو كەسە دەتوانێت داوای قەرەبوو لە بەرپرسانی كۆمپانیای فەیسبووك بكات؟ ه��ەڤ��اڵ ئ��ەب��وب��ەك��ر ،ئ��ام��اژە بەوە دەك��ات :كە ئەو كەسانە هیچ مافێكیان ناكەوێتە سەر كۆمپانیای فەیسبووكو پێیوایە: بەهەمان شێوەیە ،ئەوەیە كە كەسێك بە مۆبایل سووكایەتیی بەكەسێكی تر دەكات ،بەاڵم ئەو كەسە ناتوانێت سكااڵ لەسەر كۆمپانیای «ئاسیاسێڵ» یان «ك����ۆڕەك تیلیكۆم» تۆمار بكات ،ب��ەاڵم دەتوانێت لەڕێی دادگ��اوە داوای هاوكارییان لێ بكات» ،فەیسبووكیش بەهەمان شێوەیەو ئەو كەسە دەتوانێت داوای هاوكارییان لێ بكات، تا یارمەتی بدەن لەدۆزینەوەی كەسەكەدا».
«میدیاكان خۆیان بوونەتە قەیران»
راپۆرتی :نیاز نایف
.....................................................................
شارەزایانی بواری میدیا ،پێیانوایە: میدیا لە كوردستاندا بووەتە میدیایەكی سیاسییو بەپێی هەلومەرجی سیاسیی رووماڵی هەواڵەكان دەك��اتو الیەنی پیشەیی تێیاندا پاشەكشەی كردووە. لەگەڵ سەرهەڵدانی كۆمەڵێك ق���ەی���رانو ملمالنێی سیاسیی لە كوردستاندا ،هەندێك وای بۆ دەچن؛ میدیاكان لەجیاتی گێڕانی رۆڵ��ی پیشەیی ،بوونە بەشێك لە ملمالنێكان. شارەزایانی بواری میدیا ،پێیانوایە: تائێستا ل��ە ك��وردس��ت��ان��دا میدیای پڕۆفیشناڵو بێالیەن بوونی نییە، بەڵكو میدیاكان خۆیان هۆكارێكن بۆ دروستكردنی قەیران. حەكیم عوسمان ،شارەزا لەبواری میدیا ،دەڵێت« :میدیاكان خۆیان كێشە ب��وون» ،چونكە بە بڕوای ئەو میدیا لە كوردستاندا ،میدیایەكی حیزبییە، بۆیە ئەو رۆڵ��ەی میدیا بینیویەتی، رۆڵێك بووە كە رەنگدانەوەی بۆچوونی حیزبەكان ب��ووەو دهڵێت« :هەندێك كات كێشەكانو رووداوەك��ان قەبارەی گ��ەورەت��ری پ��ێ��دراوەو هەندێك شتی دیكەی بچووك كردووەتەوە». حەكیم عوسمان ،جەختی لەوەش كردەوە« :میدیا ئەو ئاوێنەیە نەبووە؛ ك��ە ئێمە دەم��ان��ەوێ��ت دەوروب����ەری
خۆمانی لێوە ببینین». ب����ەب����ڕوای ئ����ەو ش����ارەزای����ە، سەربەخۆنەبوونی میدیای ك��وردی ل���ەڕووی ئ��اب��ووری��ی��ەوە ،وای��ك��ردووە تائێستا میدیایەكی پڕۆفیشناڵو بێالیەن دروس���ت نەبێت« :میدیا پێویستی بە سەرمایەیەكی گ��ەورە هەیە ،بۆیە لەئێستادا میدیایەك نییە لەڕووی مادییەوە سەربەخۆ بێت». هەموو تیۆرە كۆمەاڵیەتییەكانو زان��س��ت��ی م��ی��دی��اش ،ج��ەخ��ت ل��ەوە دەكەنەوە :راستیی تەنیا لەدەستی هێزێكو گرووپێكی سیاسیی ،یا گرووپێكی كۆمەاڵیەتی دیاریكراودا كۆنابێتەوە ،بۆیە بەناچاریی لەڕووی پیشەییەوە رۆژن��ام��ەن��ووس ،دەبێت هەوڵی رووماڵكردنی هەموو گۆشەنیگا جیاوازەكان بدات؛ بۆ ئەوەی توانای پاراستنی الی��ەن��ی پیشەیی ك��اری میدیایی هەبێت. ب��ەب��ڕوای رۆژن��ام��هن��ووس��ان ،لە چەند مانگی راب��ردوودا ،میدیا رۆڵی هەبووە لە ئاڵۆزكردنی گرژییەكانو دوورخستنەوەی ئەگەری بیركردنەوەی زیاتر بۆ هەڵبژاردنی بڕیارێك ،كە دووربێت لە توندوتیژیی. عەدالەت عەبدوڵاڵ ،رۆژنامەنووس، پێیوایە« :میدیا رۆڵی هەبووە لەوەی زۆرج��ار سایكۆلۆژیایەكی شەڕانگێز دروست بكات ،لەكاتێكدا ئەركی میدیا لە سیستمی دیموكراسیدا بەتەواویی
پێچەوانەی ئەوەیە». ئەو رۆژنامەنووسە ،ئاماژە بەوە دەكات :میدیا دەبێت دەرفەت بكاتەوە، بۆ ئەوەی هەموو كەس گوێی زیاتر لە دەنگو بۆچوونو گۆشەنیگایەك بێتو توانای كۆكردنەوەی ئەمانەشی هەبێت، «میدیایەك بیەوێت لەناو سیستمێكی دیموكراسیدا رۆڵ بگێڕێت ،دەبێت رۆڵی كۆكردنەوەی ئەم ئاڕاستە جیاوازانەی هەبێت ،ئەگەر پابەندیش بێت بە سیاسەتی خۆیەوە ،ئ��ەوە ئاساییە، بەاڵم لەهەموو حاڵەتێكدا نابێت ئەمە لەسەر بنەمای كاری پیشەیی بێت». بە بڕوای عەدالەت عەبدوڵاڵ ،ئەم پیشەییبوونە لە میدیای كوردیدا ،یان نییە ،یان زۆر الوازە ،یاخود بەمەبەست بیركردنەوەی جیاواز دەخنكێنرێتو دەڵێت« :میدیای ئێمە نەیتوانیوە یارمەتیدەر بێت بۆ ئەوەی رەوشی ئەم واڵتە وەك خۆی بگوێزرێتەوە ،لەهەموو حاڵەتێكدا بەشێك لە راستییەكان دەگ��وێ��زێ��ت��ەوەو بەشێكی دی��ك��ەی دادەپۆشێت ،لەبەرئەوەی لە بنەڕەتدا میدیایەكی سیاسییە». ه��ەڤ��اڵ ئ��ەب��وب��ەك��ر ،مامۆستای بەشی راگەیاندن لە زانكۆی سلێمانی، ئ��ام��اژە ب���ەوە دەك����ات :میدیا لەم هەرێمەدا لەجیاتی ئ��ەوەی كەناڵێك بێت بۆ دەرخستنو چارەسەركردنی قەیرانەكان ،خ��ۆی بەرهەمهێنەری قەیرانەكان بووە.
ذمارة ( )3سيَشةممة 2011/9/13
5
www.rozhnama.net
لە هەرێمی كوردستان ،زانیاریی لە گەرووی شێردایە ئامادەكردنی :میدیای رۆژنامە ............................... * بە دەستهێنانی زانیاریی لەالیەن رۆژنامەنووسانەوە لەچ ئاستێكدایە؟ ئ��اس��ۆ ك���ەری���م :ه��ەق��وای��ە رۆژنامەنووسان خۆیان وەاڵمی ئەم پرسیارە بدەنەوە ،چونكە رۆژان���ە تاقیدەكەنەوە ،لەگەڵ ئەوەشدا ،لەكاتێكدا كە یاسایەك نییە وەدەستهێنانی زانیاریی رێكبخات ،زانیاریی كۆكردنەوە بەشێكی وەئەستۆی رۆژنامەوانو ئ��ەو كەناڵەیە ،كە ك��اری تێدا ێ بە دەك���اتو تاچەند دەت��وان � پڕۆفیشناڵبوونو لێهاتوویی خۆی، پ��ردی متمانە لەنێوان خۆیو ێ بكاتو كاربەدەستانی واڵتدا چ چۆن زانیاریی راستو دروست لە هەڵەو پەڵە جودا دەكاتەوە .بێ لەوە بەشێك لە كاربەدەستانیش، دەقیان بە خۆدزینەوە لە زانیاریی پێدان گرتووەو خۆیان دەدزنەوە، ه��ەر ئەمەش وای��ك��ردووە ،زۆر پرس بە ناشەفافیی بمێننەوە، بەكورتی ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی �نو ێ پ��ەخ �شو ب�ڵاوك��ردن��ەوە ،بەب زانیاریی وردو راست ،سنووردارو بێ كاریگەر دەبێت ،چونكە مافی ێ لەبارەی هەر تاكێكە هەموو شت كاروباری گشتییو حكومییەوە ه��ەب��ێ �تو ب��ی��زان��ێ��ت .ه���ەر لە سۆنگەی ئەمەشەوەیە ،كە باس لە «شەفافبوونی حوكمڕانیی» دەكرێت. * ئ��ای��ا پ��ێ��وی��س��ت نییە بە دەستهێنانی زانیاریی ،بە یاسایەك رێكبخرێت؟ ئەنوەر حسێن :لەبەرئەوەی مافی بەدەستهێنانی زانیاریی بەڕەسمیی تا ئێستا نەبووەتە ی��اس�او پەسەند ن��ەك��راوە ،كە ێ دی���ارە م���اوەی زی��ات��ر ل��ە س س��اڵ��ە ل��ەپ��ەرل��ەم��ان (ی��اس��ای بەدەستخستنی زانیاریی) هەیە، كە واب��ڕی��ارە بەمزووانە دەنگی ل��ەس��ەر ب��درێ��ت ،ه��ەروەه��ا لە رەشنووسی دەستووری هەرێمی ك��وردس��ت��ان��ی��ش��دا ئ��ەو م��ادەی��ە ب��ە بەتاڵیی جێهێڵدراوە ،تا یاساكە دەردەچ��ێ��ت ،بۆیە ئەم یاسایە گرنگە زوو دەربچێت، بۆ ئ��ەوەی رۆژن��ام��ەن��ووس ئەو رێ��گ��ری��ی��ان��ەی ل��ەب��ەردەم��ی��دای��ە ل����ەك����اری رۆژن���ام���ەن���ووس���ی نەمێنێت ،كە پێیوایە؛ زانیاریی بۆ رۆژنامەنووسان لەحاڵێكی ب��اش��دای��ەو رۆژن��ام��ەن��ووس��ان گرفتێكی گەورەیان لەگەڵ دەزگاو دامەزراوەكانی حكومەتدا هەیە، ك��ە وەك���و پێویست زانیاریی ێ نادرێتو راس�تو دروستیان پ هاوكاریی ناكرێن ،بۆیە زۆرجار رۆژنامەنووسان بەهۆی پەیوەندیی تایبەتو شەخسیی زانیارییان دەس��ت��دەك��ەوێ��ت ،ی��ان زۆرج��ار بەهۆكاری سیاسییو ملمالنێوە سوودمەند دەب��ن ،كە هیچ كام لەوانە یاسایی نییە. مافی بەدەستخستنی زانیاریی لە ئاستێكی زۆر باشدا نییە، لەگەڵ ئ��ەوەش��دا هێندە خراپ نییە ،بەاڵم چارەسەری نێوان ئەم دووحاڵەتە یاساییو ئاساییە. س����������ەردار م���ح���ەم���ەد: بەزانیاریی، دەستنەگەیشتن یەكێكە لەگرفتە گەورەكانی ك���اری رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی ل��ەم هەرێمەی ئێمەدا ،رەنگە كەم واڵت هەبێت بەئەندازەی هەرێمی كوردستان دەرگای بەڕووی ئەو رۆژنامەنووسو میدیانەدا داخراو بێت ،كە بەدوای بەدەستهێنانی زان���ی���اری���یو ئ��اش��ك��راك��ردن��ی راستییەكاندا دەگەڕێن ،لەكاتێكدا ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��ان��ی زان��ی��اری��یو گەیاندنیان بەخەڵكی ،بنەمای س��ەرەك��ی��ی ك���اری راگ��ەی��ان��دنو ئەركو پیشەی رۆژنامەنووسییە، دی������ارە ك��ات��ێ��ك ك���ە رێ��گ��ا لەئاشكراكردنو باڵوكردنەوەی زانیارییەكان دەگیرێت ،ئەوا زیانێكی گ��ەورە بەهاواڵتییان
رۆژنامەنووسان بەردەوام هەڵوەدای بەدەستهێنانی زانیاریین ،بەاڵم زانیارییو بەدەستهێنانی زانیاریی لە هەرێمی كوردستاندا زۆر قورسە ،لە هەندێك بواری ئاساییدا نەبێت، رۆژنامەنووسان ناتوانن بگەنە سەرچاوەی زانیاریی پێویست ،بۆیە بەناچاریی پەنا بۆ پەیوەندییە تایبەتییەكانیان دەبەن ،كە هەندێكجار ئەو زانیارییانەی لەو پەیوەندییە تایبەتییانەوە دەستیان دەكەوێت ،تووشی گرفتیان دەكات ،چونكە سەرچاوەكانیان ئامادەنیین ناویان بهێنرێت .لەبەرئەوەی بەدەستهێنانی زانیاریی یەكێكە لە مافەكانی رۆژنامەنووسانو تەنانەت خەڵكی ئاساییش ،بۆیە پێویستی بەوە هەیە بە یاسایەك ئەو مافە رێكبخرێت ،تا رۆژنامەنووسان بەگوێرەی ئەو یاسایە دەستیان بگات بەو زانیارییانەی لەكاری رۆژانەیاندا پێویستیان پێدەبێتو هەروەها دەشبێتە هۆكارێك بۆ شەفافبوونی دەسەاڵتی سیاسییو دامەزراوە حكومییو رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنیی .دەتوانین بڵێین :دەستڕاگەیشتنی رۆژنامەنووسان بە زانیارییەكان بەگوێرەی یاسایەكی مۆدرێن ،تا ئاستێك كاریگەریی لەسەر ئاشكراكردنی گەندەڵییەكانو كەمكردنەوەی جۆرەكانی گەندەڵیی دەبێت. «میدیای رۆژنامە» ،لەم تەوەرە مێزگردەدا ،مافی بەدەستهێنانی زانیاریی ورووژاندووەو هەریەكە لە :ئاسۆ كەریم ،سەرۆكی لیژنەی رۆشنبیریی پەرلەمانی كوردستان ،ئاكۆ محەمەد، سەرنووسەری رۆژنامەی رووداو ،ئەنوەر حسێن ،ئەندامی ئەنجومەنی سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستانو سەردار محەمەد ،جێگری سەرنووسەری رۆژنامەی «ئاوێنە» ،بەشدارییان لە وهاڵمدانەی پرسیارەكانی تایبەت بەم تەوەرە مێزگردەدا كردووە.
سەردار محەمەد:
خەڵكی مافی خۆیانە بزانن ئەم واڵتە چۆن بەڕێوەدەچێ دەگات ،چونكە لەدنیای ئەمڕۆدا بەرزكردنەوەی ئاستی هۆشیاریی هەر تاكێك ،پەیوەندیی بەئاستی وەرگرتنی زانیارییەوە هەیە، رێ��گ��اگ��رت��ن لەبەدەستهێنانی زانیاریی ،كردەوەی ئەو مۆدیلی دەسەاڵتانەی دنیایە ،كە بەردەوام بەرژەوەندییان لەوەدایە خەڵكی لەئاستێكی هۆشیاریی نزمدا راگرن ،بۆ ئەوەی درێژە بەمانەوەو بەحوكمڕانیی خ��ۆی��ان ب��دەن. هەربۆیە ب����ەردەوام خ��وازی��ارن زۆرب��ەی زانیارییو راستییەكان لەتاریكییو شاراوەییدا راگرنو هەمیشە لەئاشكراكردنیان بۆ خەڵكی ،دەت��رس��ن .لەسایەی ئ��ەم دەس���ەاڵت���ان���ەدا ،زۆرج���ار بەدەستهێنانی ئەو زانیارییانەی رۆژنامەنووس بەدوایاندا دەگەڕێت، دەبێتە هۆی دەستگەیشتن بە سەرەداوی دۆسێیەكانی گەندەڵیی ئ��ی��داری��ی ،دەس��ت��درێ��ژك��ردن��ی كاربەدەستان بۆ داراییو موڵكی گشتیی ،ریسوایی ئەخالقیی، كۆكردنەوەی سەروەتو سامانی ب���ەرپ���رس���ان ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ن��ام��ەش��روع ،ی��ان دەب��ن��ە هۆی تیشك خستنەسەر ئەو رووبەرە تاریكانەی ،كە مافەكانی مرۆڤیان لەزیندانە نهێنییەكاندا تێدا پێشێل دەكرێت ،لەبەرئەوەیە هەندێكجار ك��ە رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك��ی جدیی لەهەرێمی كوردستاندا ب��ەدوای ئەو جۆرە زانیارییو دۆسێیانەدا گەڕابێت ،رووب��ەڕووی هەڕەشەو ئازارو بگرە كوشتنیش بووەتەوە، دەسەاڵتی ك��وردی ،لەو مۆدیلی دەسەاڵتانەی دنیایە ،كە هەموو هەوڵێكیان دەخ��ەن��ەگ��ەڕ ،بۆ ئەوەی هیچ كەسێك مافی زانینو وتنی ئ��ەو بەشە لەزانیارییو راس��ت��ی��ی��ەك��ان��ی ن��ەب��ێ��ت ،كە ئاشكراكردنیان زیان بەمانەوەو ب��ەردەوام��ب��وون��ی دەس��ەاڵت��ی��ان دەگەیەنێت ،دەسەاڵتی كوردیی ب��ەردەوام خوازیاری ئەوە بووە؛ كە بەدەستهێنانی زانیاریی بۆ ئاستێكی ئەوەندە نزم دابەزێت ،كە رۆژنامەنووسان تەنیا ئەو هەواڵو زانیارییو گێڕانەوە رەسمییو تەشریفاتییانە بەخەڵك بگەیەنن، كە مەبەست لەباڵوكردنەوەیان تەنیا شاردنەوەی راستییەكانە.
ئاكۆ محەمەد: پێویسته حکومهت میکانیزمێک دابنێت بۆ ئهوهی رۆژنامهنووسان بگهن ه زانییارییهکان ئ��اك��ۆ م��ح��ەم��ەد :كێشەكە لەئاستێكی گ��ەورەدای��ە ،چونكە پرسی بەدەستهێنانی زانیارییەكان ل��ە واڵت���ان���ی پ��ێ��ش��ك��ەوت��وو و پێگەیشتووی دیموكراسییو جیهاندا ،هێشتا كێشەیەكە پێویستی بە یاسای تایبەتە ،تاكو حكومەت ناچاربكات زانیاریی بداتە رۆژنامەنووسانو هاواڵتییان ،ئینجا چ جای واڵتێكی وەك باشووری كوردستان ،كە هێشتا بەشێكە لە عێراق ،كە بەپێی هەندێ یاسای
ئاسۆ كەریم:
بەشێك لە كاربەدەستانیش، دەقیان بە خۆدزینەوە لە زانیاریی پێدان گرتووە یاسایەك بكرێت ،بۆ رێكخستنی بەدەستهێنانی زان��ی��اری��ی ،تا ل��ەم رێگایەوە دەستگەیشتنی رۆژنامەنووسان بەزانیارییەكان زامن بكاتو راستییەكانیان لێ نەشاردرێتەوە ،تا لەم رێگایەوە كاربەدەستانو دام��ەزراوەك��ان��ی حكومەت پابەند بن بەوەی خەڵكی لەڕێگای میدیاكانەوە حسابو كتابیان لەگەڵ بكاتو لەئیشو كارەكانیان بپێچێتەوە ،چونكە خەڵكی مافی خۆیانە بزانن ،كە
ئەنوەر حسێن:
مافی بەدەستخستنی زانیاریی لە ئاستێكی زۆر باشدا نییە هەرگیز میدیای ئازادو میدیاكانی ئۆپۆزسیۆن ،ملمالنێی ئەوانیان پێناكرێت ،ئەوان لەبەدەستهێنانی هەواڵو زانیاریشدا پێش ئەوانی تر دەخرێن. ئاسۆ كەریم :بەگوێرەی مادە ( /19بڕگەی )11ی «پ��ڕۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستان» دەب���ێ م��اف��ی بەدەستهێنانی زانیاریی بە قانوون رێكبخرێتو لە مادە ( /2بڕگەی )2ی «قانوونی ژمارە 35ی ساڵی »2007یشدا،
ئ��اك��ۆ م��ح��ەم��ەد :ب��ەڵ��ێ، پێویستە ئەوەی لە یاسای كاری كوردستانیشدا رۆژنامەگەریی ه��ات��ووە ،ك��ە دەب��ێ��ت ب��ە یاسا رێكبخرێت ،چونكە بەوشێوەیە بەرپرسانی ئیداریی دەحەسێنەوە، ل�����ەوەی ئ�����ەوان ه��ەم��ووی��ان شوێنی پێدانی زانیارییەكان نابنو ئەدرەسەكانی زانیاریی وەرگرتنیش بۆ رۆژنامەنووسان دیاردەبن. ئ��ەن��وەر حسێن :بێگومان هەر هەنگاوێكو هەر كارێك لە واڵتێكی دیموكراسیدا ،بەتایبەت لەبواری رۆژنامەگەرییدا پێویستە بەیاسایەك رێكبخرێت ،تا ببێتە دابینكردنی مافو ئەرك بۆ تاكو بۆ رۆژنامەنووسانیش ،یاسای بەدەستخستنی زانیاریی گرنگە دەربچێتو ئەم كارە رێكبخات، بەاڵم كاری پ ێ بكرێت ،دەبێت ل��ەی��اس��اك��ەدا دی��اری��ی بكرێت چی زانیارییەك پەیوەستە بە مەسەلەی ئەمنی قەومییەوەو نادرێت بەڕۆژنامەنووسان. ن���ەك ه���ەر وەزارەت���ێ���كو بەڕێوەبەرێتییەكو دەزگ��ای��ەك بەمیزاجو ئارەزووی خۆی زانیاریی بداتو نەیدات بە رۆژنامەنووسان، بۆ نموونە لەیاسای چاپەمەنی ویالتەیەكگرتووەكاندا ،هاتووە: رۆژن��ام��ەن��ووس ئ���ازادە لەسەر كۆنگرێس زانیاریی دەستكەوێت، بەاڵم لەتوركیا مەسەلەی كوردو ()pkkو باڵوكردنەوەی زانیاریی، ت بەزاندنی ئەمنی گەر راستیش بێ قەومییە. ک یاساكە كەواتە ،دەبێت كاتێ دەردەچ��ێ��ت ،كە دی��ارە یاساكە من رەشنووسەكەیم الیە ،شتی زۆر باشی تێدایەو لەالیەن چەند ئەندام پەرلەمانێكی ش��ارەزاوە
رێژەی ئازادیی ئاڵوگۆڕپێكردنی زانیاریی لە واڵتانی عەرەبیدا ل���ە رۆژی 2010/5/3 دا ،ك���ە رۆژی ج��ی��ه��ان��ی��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی��ە ،سەنتەری «عەممان» بۆ مافەكانی مرۆڤ، راپۆرتێكی لەبارەی «ئازادیی ئاڵوگۆڕپێكردنی زانیاری»یەوە باڵوكردەوە.
لەو راپۆرتەدا ،رێژەی ئازادیی رۆژنامەنووسییو ئاڵوگۆڕپێكردنی زانیایی لە واڵت��ان��ی عەرەبیدا خراوەتەروو ،كە بەمجۆرەیە: ئوردن ،87 :یەمەن،82 : ب��ەح��رەی��ن ،78 :فەلەستین: ،73جەزائیر ،71 :س��ۆدان:
،69ع��ێ��راق ،69:مەراكیش: ،67ل��وب��ن��ان ،66 :ك��وەی��ت: ،60بەحرەین ،60 :قەتەر،59 : شانشینی عەرەبی (ئیمارات): ،58میسر ،51:تونس،46 : ع��وم��م��ان ،41 :عەرەبستانی سعودی ،26 :سوریا ،23:لیبیا:
.23 ه��ەر ل��ەو راپ��ۆرت��ەدا ،رای چەند شارەزایەكی بواری میدیا خ���راوەت���ەروو ،ك��ە پێیانوایە «ئ�������ەوەی زان���ی���اری���ی���ەك���ان دەشارێتەوە ،ئامانجی ئەوەیە پەردەپۆشی هەڵەكانی بكات».
عێراقیی ،زانیاریدانی فەرمانبەر بە رۆژنامەنووسو هەر كەسێكی دیكە ،تاوانێكی گەورەیە ،جگە ل���ەوەش گەندەڵیی دەكەوێتە نێو دەزگ��اك��ان��ی حكومەتەوە، زان��ی��اری��ی وەرگ��رت��ن سەختتر دەب����ێ ،ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوەش��ەوە زانیاریدان یارمەتی دروستبوونی حكومەتێكی پاكو چاالك دەدات. لەهەر واڵتێكدا ،بەاڵم مەرج نییە ئ���ەوەی ئێمە دەیڵێین ،وەك رۆژن��ام��ەن��ووس كاربەدەستانی حكومەتیش هەروا بیر بكەنەوە لە كوردستانو واڵتانی دیكەش، ئێستا ( )50واڵت یاسای مافی دانی زانیارییان هەیە ،واڵتێكی وەك بریتانیا ،لەساڵی ()2005دا ئ��ەو یاسایەی دەرك����ردووە ،كە واڵتێكە دایكی دەستپێكردنی ژیانی پەرلەمانییە لە جیهاندا، كەچی ئەو یاسایە پێویست بووە، بۆ ئ��ەوەی حكومەت ناچاربێ زانیاریی بدات. * ئایا دەركردنی ئەو یاسایە زۆر زۆر پێویستەو دەتوانێت كێشەكە چارەسەر بكات؟ س�����ەردار م��ح��ەم��ەد :زۆر گرنگە كار بەئاراستەی داڕشتنی
بودجەو داهاتی ئەم واڵتە لەكوێوە ێ دەڕوات؟ خەڵكی دێو بۆ كو مافی خۆیانە بزانن ئەم واڵتە چۆن ب��ەڕێ��وەدەچ��ێو دارای���یو موڵكی گشتیی چۆنو كێو بە چ حەقێك تەسەڕوفیان پێوە دەكات؟ دی���������ارە رێ��ك��خ��س��ت��ن��ی بەدەستهێنانی زانیاریی بەپێی یاسایەك ،لەو رووەشەوە گرنگە، كە چیتر حكومەت جیاوازیی نەكات لەنێوان رۆژنامەنووسێكدا، كە سەر بەمیدیاكە بە وتەبێژو زمانحاڵی دەس��ەاڵت دادەنرێت، لەگەاڵ ئەو رۆژنامەنووسەدا كە لەسەر میدیای ئازاد ،یان میدیای ئۆپۆزسیۆن ،حساب دەكرێت، بۆ ئەوەی چیتر ئاسانكاریی بۆ ئەویانو رێگریش لەمیان نەكات، بۆ ئەوەی حكومەت هەلومەرجێكی یەكسان بۆ بەدەستهێنانی زانیاریی ب ێ جیاوازیی بۆ هەموو میدیاكان بڕەخسێنێت ،بەسەرنجدان لەوەی لەهەلومەرجێكی وەك ئەمڕۆدا، وێڕای ئەوەی دەسەاڵت خاوەنی راگەیاندنێكی زەب��ەالحو خاوەن سەرمایەی زۆروزەبەندەو پشتی ب���ەزەرەرو بەخەرجییەكانییەوە ن��ای��ەش��ێ��ت ،ك��ە ل���ەم روەوە
دیسان نووسراوە ،رۆژنامەوان بۆی هەیە لە سەرچاوەی جیا-جیاوە هەر زانیارییەكی پێوەندیی بە هاواڵتییانەوە هەبێت ،وەربگرێ، ك��ە دەب��ێ��ت ب��ە ی��اس��ا رێكخرا بێت ،لە چەندین دۆكیۆمێنتی نێودەوڵەتیشدا ،كە دەوڵەتی عێراق پەسهندی كردووە ،دیسان ئاماژە بۆ ئەو مافە كراوە ،هەڵبەت ئەو مافە بەتەنیا هی رۆژنامەوان نییە ،بەڵكو ئەوە مافێكی هەموو هاواڵتییانەو تەنانەت لە هەندێ واڵتدا بووە بە مافی هەر كەسێك، جا هاواڵتی بێت ،یان بیانیی، ف���ەرق ن��اك��ات ،ل��ە پەرلەماندا «پ���ڕۆژە یاسای بەدەسهێنانی زانیاریی لە هەرێمی كوردستان- عێراق» لەالیەن ژم��ارە یاسای پەرلەمانتارانەوە ،پێشكەشكراوەو ()2010/6/29ەوە، ل���ە خوێندنەوەی یەكەمی بۆ كراوەو هیوادارین لەمساڵدا خوێندنەوەی دووەم���ی ب��ۆ بكرێتو پەسهند بكرێت. * تا دەرچوونی یاسایەك بۆ ئەو مەبەستە ،پێویستە حكومەت چۆن ئەو مافە بۆ رۆژنامەنووسان دەستەبەر بكات؟
ورووژێنراوەو قسەی لەسەركراوەو بووەتە رەشنووس ،كە دڵنیام دەتوانێت هەوڵێكی تری باش بێت لەخزمەت كاری رۆژنامەنووسی. واتا دەرچوونی یاساكە بیانوو ناهێڵێتەوە بۆ كەس ،كە زانیاریی نەداتە رۆژنامەنووسانو پێموایە: ت رۆژنامەنووسانیش پابەندبن دەبێ بە بەندو بڕگەكانی ئەو یاسایەوەو مەرج نییە هەموو زانیارییەكیان دەستكەوێت. * تا دەرچوونی یاسایەك، پێویستە حكومەت چ��ۆن ئەو مافە بۆ رۆژنامەنووسان دەستەبەر بكات؟ ئ��اك��ۆ م��ح��ەم��ەد :حكومەت پێویستە وتەبێژی تایبهت بۆ ئەو كارە بۆ خۆیو وەزارەتەكان دابنێت ،بەشێوەیەكی گشتیی ب��ەڕێ��وەب��ەری راگەیاندنی هەر وەزارەت��ێ��ك بەحیساب وتەبێژی وەزارەتیشە ،بەاڵم زۆربەیان كاری وتەبێژییەكە ناكەن .هەروەها پێویست ه حكومەت میكانیزمێك دابنێت بۆ ئەوەی رۆژنامەنووسان بگەنە زانیارییەكانو لە رێككەوتنو ب��ڕی��ارو ك��ارەك��ان��ی ئ��اگ��ادارب��ن، رۆژنامەنووس بزانێ بۆ وەرگرتنو
لێكۆڵینەوەو پشتڕاستكردنەوەی زانیارییەكانی روو لەكوێ بكات، تاوەكو ئەوە بە یاسا رێكدەخرێت. ئەنوەر حسێن :تا ئەوكاتە، پێویستە كار بە یاسای رێكخستنی كاری رۆژنامەنووسی ،یاسای ژمارە ()35ی ساڵی ( )2007بكرێت ،كە یاساكە رێگای داوە رۆژنامەنووس زانیاریی دەستكەوێت لە كۆڕو ئامادەبێتو كۆنفرانسەكاندا هەرشتێك ب��ۆ خ��ەڵ��ك گرنگو پ���ەی���وەن���دی���ی ب����ەه����ەواڵو زانیارییەوە هەیە .رۆژنامەنووس ل��ێ��ی ب��ەه��رەم��ەن��دب��ێ��ت ،ب��ەاڵم ب��ەداخ��ەوە زۆرج���ار ،چ لەالیەن دامودەزگاو دادگاكان ،چ لەالیەن رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ەوە جێبەجێ ناكرێت. ئاسۆ كەریم :راستە تائێستا قانوونێك ،كە ئەو مافە رێكبخات لە پەرلەمان ،دەرنەچووە ،بەاڵم هەم «پڕۆژە دەستووری هەرێمی كوردستان»و هەم «یاسای ژمارە 35ی رۆژنامەوانیی» حكومەتو داودەزگاكانی تر پابەند دەكەن، كە بە «نیەتپاكی»یەوە مامەڵە ل��ەگ��ەڵ ئ��ەم م��اف��ەدا ب��ك��ەنو تا بۆیان دەك��رێو شیاوە ،بازنەی «ئیستیسنائات» كەم بكەنەوە، بۆ ئەمەش دەكرێت؛ یەكەم :لە هەر وەزارەتو لە دامەزراوەیەكدا ،كە سەر بەهیچ وەزارەت��ێ��ك��ی حكومەت نیین، ئۆفیسێك هەبێت ،كە هاواڵتییان بە رۆژنامەنوووسانیشەوە بتوانن ب��ە ئاسانییو ب� ێ رۆت��ی��ن بۆی بگەڕێنەوەو زانیاریی ل ێ وەربگرن. دووەم :لە سەردەمی ئەمڕۆدا، زۆری تێناچێ ،كە وەزارەتەكان، ل��ەس��ەر وێ��ب��س��ای��ت��ی خ��ۆی��ان��دا كۆمەڵ ێ زان��ی��اری�یو داتابێسو چۆنیەتی پێوەندیكردن پێیانەوە باڵوبكەنەوە. ێ لە رێگای سێیەم :دەك��ر پ��رێ��س ك��ۆن��ف��ران �سو دیمانەی رۆژنامەوانییو شتی ترەوە ،دیسان ناو بەناو وەزارەتەكان زانیاریی بە هاواڵتییان بدەنو ئەو بۆشاییە پڕ بكەنەوە. س��ەردار محەمەد :پێویستە حكومەت ج��ی��اوازی��ی لەنێوان رۆژن���ام���ەن���ووس���ێ���ك ،ل��ەگ��ەڵ رۆژنامەنووسێكی دیكەدا نەكات، پێویستە رۆژنامەنووسان بەسەر دوو بەرەی «خودی»و «غەیرە خ�����ودی»دا داب����ەش ن��ەك��ات، پێویستە مافی بەدەستهێنانی زانیاریی بەشێوەیەكی یەكسان بۆ هەموو میدیاو رۆژنامەنووسان بەڕەوا بزانێتو ئەركی بەشێكیان ئاسانو ئەركی بەشێكی دیكەشیان قورسو گران نەكات. س���ەڕەرای ئ��ەم واقیعەش، دوو خاڵ لەبواری رۆژنامەگەریی ئێستای ك��وردس��ت��ان��دا مایەی خۆشبەختییە ،ك��ە پێویستە ئاماژەیان پێ بكەم؛ یەكەمیان :ئ��ەو بایەخدانە ب���ەرچ���اوەی���ە ،ك���ە ل���ەالی���ەن بەشێك لەرۆژنامەنووسانەوە بە رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی «تەحقیق»ی دەدرێ�����ت ،ك��ە دوای ئ���ەوەی لەئەنجامی ه��ەوڵو كۆششێكی زۆردا ،رۆژنامەنووسان دەستیان بەو بەڵگەنامەو زانیارییانە دەگات لەكوردستاندا قەدەغەو شاراوەن، ب��ەب�ڵاوك��ردن��ەوەی��ان سەرنجی زۆربەی خوێنەرو بینەران بەرەو الی خۆیان رادەكێشن. دووەم����ی����ش����ی����ان :ئێمە لەسەردەمو رۆژگارێكدا دەژین ،كە پانتایی دەسەاڵتی میدیا نوێیەكان، بەئەندازەیەك فراوان بوونەتەوە، كە چیتر هیچ دەسەاڵتێك ناتوانێت ئیحتیكاری زانیاریی بكاتو رێگا ل��ەب�ڵاوك��ردن��ەوەی راستییەكان بگرێت ،كەواتە ،باشترین كارێك كە حكومەتو دەسەاڵتی كوردی بیكات ،ئەوەیە؛ بەقووڵی دەرك بەو گۆڕانكارییە گەورانە بكەن، لەسەر ئاستی دونیا روویانداوە ،تا باش لەوە تێبگەن ،كە هیچ هێزێك ت تاسەر زانیارییو نییە بتوانێ راستییەكان لەخەڵك بشارێتەوە.
4
ذمارة ( )3سيَشةممة 2011/9/13
ناوەندە ئەكادیمییەكانی میدیایی؛ رۆژنامەنووس دروست دەكەن یان وانهی رۆشنبیریی میدیایی دەڵێنەوە؟ ئامادەكردنی :ئاریان حەسەن
................................
* ئ��ای��ا پرۆگرامەكانی خ��وێ��ن��دن��ی رۆژن��ام��ەوان��ی��ی ل��ە ك��وردس��ت��ان ،دەت��وان��ن رۆژنامەنووس دروست بكەن؟ د.ی���ەح���ی���ا رێ���ش���اوی: پێموانییە ئ��ەو مەنهەجەی ئێستا دان��راوە ،ئامانج لێی دروستكردنی رۆژنامەنووسێك بێت ،هێندهی ئەوەی دەیەوێت رۆشنبیرییەكی ئیعالمیی بۆ خوێندكار دروس���ت بكات. هەموومان دەزانین بۆ ئەوەی رۆژن��ام��ەن��ووس سەركەوتوو بێت لە كارەكەیدا ،پێویستی بە باگراوندێكی رۆشنبیرییو ئ��ی��ع�لام��ی��ی ه���ەی���ەو ئ��ەم مەنهەجەی ئێستای بەشەكانی راگەیاندن (ئەگەر بە باشی بوترێنەوە) ،دەتوانێت ئەم ئ��ام��ان��ج��ە تەحقیق ب��ك��ات، دی���ارە لەنێو ئ��ەو وان��ان��ەی دەوت��رێ��ن��ەوە ،ه��ەن��دێ وان��ە هەن ،كە خوێندكار رادەهێنن لەسەر كاری مەیدانیی ،وەك؛ ه��ون��ەری رۆژن��ام��ەن��ووس �یو ب��ەره��ەم��ه��ێ��ن��ان��ی رادی����ۆو ت��ەل��ەف��زی��ۆنو ف��ۆت��ۆگ��رافو چەند وانەیەكی ت��ر ،بەاڵم الی��ەن��ی زاڵ ب��ەس��ەر ئ��ەو مەنهەجەدا الیەنی تیۆرییە، واتە خوێندكار كاتێك دێتە ئ��ێ��رە دهی��هوێ��ت پ��اش دوو ساڵ لەپڕێ ببێتە كوڕێكو ببێتە رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك��ی پڕۆفیشناڵ! كە ئەوە رەنگە خ��ەون��ێ��ك��ی خ����ۆش ب��ێ��ت، ب��ەاڵم زۆر ئەستەمە ،لێرە تەنیا دەروازەی���ەك ب��ەڕووی خ��وێ��ن��دك��اردا دەك��رێ��ت��ەوەو ئ��ی��دی خ��ۆی دەب��ێ��ت فێری م��ەل��ەك��ردنو گ���ەڕان ببێتو هەوڵو تێكۆشانی خۆی زۆر پێویستە. حەكیم عوسمان :بەتەنیا پ��رۆگ��رام��ی خوێندن نابێتە رۆژنامەنووسێكی ئ���ەوەی ب��اش��ت ب��ۆ ب��ەره��ەم��ب��ێ��ن��ێ، ب���ەڵ���ك���و چ���ەن���د الی�����ەنو فاكتەرێكی گرنگی تریش ه��ەن ،ك��ە رۆڵ��ی سەرەكیی دەب��ی��ن��ن ل��ە دروس��ت��ب��وون��ی رۆژنامەنووسی پڕۆفیشناڵدا، ل���ەوان���ە :ئ���ەو ك��ەرەس��ت �ەو پێداویستییانەی گرنگە بۆ دروستكردنی رۆژنامەنووسێك لەوانە؛ لەبەردەستدابێت، كامێرای فۆتۆو هۆڵیك بۆ كاری عەمەلیی رۆژنامەوانیو پ��ێ��داوی��س��ت��ی��ی��ەك��ان زۆرنو ئێمەش بەشێكی كەمیمان ل��ەب��ەردەس��ت��دای��ە ،ه��ەروەه��ا یەكێكی دیكە لە فاكتەرە گرنگەكانی تر ،تواناو هەوڵی مامۆستاكانی بەشەكەیە ،ئایا مامۆستایان تاچەند دەتوانن ئەو زانیارییەی الی خۆیان ك��ەڵ��ەك��ەب��ووە ،بیگەیەننە خوێندكارەكانیان؟ ،چونكە قسەیەكی بەناوبانگ هەیە، كە دەڵێت :زانیاریی گرنگ ن��ی��ی��ە ،ه��ێ��ن��دهی ئ����ەوەی، ك��ە چ���ۆن دەی��گ��ەی��ەن��ی��ت، یەكێكی تر لە هۆكارە هەرە س��ەرەك��ی��ی��ەك��ان خوێندكار خۆیەتی ،كە بیەوێت ببێتە رۆژن���ام���ەن���ووس ،ی���ان ن��ا؟ ئەگەر خوێندكار خۆی حەزو خولیای كاری رۆژنامەنووسیی هەبێت ،بێگومان هەوڵدەداتو رۆژنامەنووسێكی دەبێتە پڕۆفیشناڵ ،ب��ەاڵم ئەگەر خۆی حەزی لە بوارەكەنەبێ، ب��ێ��گ��وم��ان ئ��ەگ��ەر ه��ەم��وو الیەنەكانی تر لەبەردەمیدا ف��ەراه��ەمو دەستەبەر بێت، ئ���ەوا س��ەرك��ەوت��وو نابێت،
یەكێك لەو گرفتانەی رووبەڕووی دەرچووانی ناوەندە ئەكادیمییەكانی رۆژنامەنووسیی دەبێتهوه ،ئەوەیە :پاش تەواوكردنی خوێندن شارەزاییەكی ئەوتۆیان لە بواری پراكتیكیدا نییە ،خوێندكاران ئۆباڵی ئەو نەشارەزاییەیان دەخەنە ئەستۆی ئەو پرۆگرامو وانانەی لەماوەی ئەو چەند ساڵەدا لە زانكۆو پەیمانگا دەیخوێنن. بۆ روونكردنەوەی ئەو كێشانە« ،میدیای رۆژنامه» تەوەرە مێزگردێكی لەوبارەیەوە سازدا؛ بەبەشداریی (حەكیم عوسمان ،سەرۆكی بەشی رۆژنامەنووسیی لە پەیمانگای تەكنیكی سلێمانی ،شێركۆ مەنگوڕی ،مامۆستا لەبەشی راگەیاندنی زانكۆی سلێمانی ،د.یەحیا رێشاوی مامۆستا لەبەشی رۆژنامەنووسیی پەیمانگای تەكنیكیی سلێمانی).
د.یەحیا رێشاوی:
هەق وایە، خوێندكارانیش خوێندنەوەیەك بۆ ئاستی زانستییو ئامادەییەكانی خۆیان بۆ كاریرۆژنامەنووسی بكەن ه��ۆك��اری ئ��ەم��ەش ئ��ەوەی��ە؛ كە هەرچەندە لەخوێندنی ب��ااڵوە ،دەڵ��ێ��ت :خوێندكار دەبێت بە ئ���ارەزووی خۆی بێتە بەشەكە ،بەاڵم زۆریی خوێندكارو بوونی قبووڵخاس، ئەم ئامانجەی ئێمە هەمانە لەباریدەبات ،چونكە بەشی رۆژن���ام���ەن���ووس���ی���ی وەك بەشەكانی دیكە نییە ،دەبێت خۆت حەزو خولیات هەبێت، ئەوسا دەبیتە رۆژنامەنووس، ب��ێ��گ��وم��ان خ��وێ��ن��دك��ارێ��ك نابێتە رۆژن��ام��ەن��ووس ،كە ئامادە نەبێت حەرفێك لە رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی فێربێت، ك���ە پ��ێ��ش��ی دەڵ���ێ���ن بۆ حەزناكەیت؟ دەڵ��ێ��ت :من بۆ بڕوانامەكە هاتووم ،یان دەڵێت :من حەزم لەم بەشە نییەو بەحەزی خۆم ئێرەم بۆنەهاتووەتەوە. ش��ێ��رك��ۆ م���ەن���گ���وڕی: ب����ەدرێ����ژای����ی م���ێ���ژووی دروستبوونی ئ��ەو ناوەندە زانستییانەی كە خوێندكاریان تێدا پ��ەروەردە دەكرێت ،بۆ ئەوەی ببێتە رۆژنامەنووس، ئ��ەم پرسیارە دەك��رێ��ت لە سااڵنی ()1800ك���ان���ەوە لە ئ��ەم��ری��ك��ا ،ئ���ەم پ��رس��ی��ارە دەك��رێ��ت .ئ��ای��ا خوێندكار خ�����ۆی ح������ەزو خ��ول��ی��ای هەبێت ،دەت��وان��ێ��ت ببێتە رۆژنامەنووس؟ ،بەاڵم بەهۆی ئ��ەو پێشكەوتنانەی كە لە ه��ەم��وو ب��وارەك��ان��ی ژی��ان��دا رووی��دا ،بەتایبەتیش بواری راگەیاندنو رۆژنامەنووسیی، ك��ە ب��ەج��ۆرێ پێشكەوت، گ�����ەر ب���ت���ەوێ���ت ب��ب��ی��ت��ە رۆژنامەنووسێكی پڕۆفیشناڵو زانستیی لە بوارەكەدا ،دەبێت دەرچووی ناوەندێكی زانستیی
حەكیم عوسمان:
زۆریی خوێندکارو بوونی قبوڵخاس، ئهم ئامانجهی ههمانه ،لهباری دهبات خوێندنی بەشەكە بێت ،لە هەمانكاتیشدا م��ەرج نییە ئەوەی لە ناوەندێكی زانستیی ب��ڕوان��ام��ەی بەدەستهێنا، ئیتر ببێتە رۆژنامەنووسێكی ب���اش ،ئ��ەم��ەش ه��ەروەك��و هەموو الیەنێكی تری ژیان وایە ،بۆ نموونە مەرج نییە ه��ەم��ووك��ەس ب��ڕوان��ام��ەی دك���ت���ۆرای ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��ا، دكتۆرێكی باشی لێدەربچێت. الیەنێكی تری پرسیارەكە، پەیوەستە بەو گۆڕانكارییە خێرایانەی كە بەسەر بواری راگ��ەی��ان��دن��دا دێ��ن ،چونكە ب��واری راگ��ەی��ان��دن ،یەكێكە لەو بوارانەی زۆر بەخێرایی گۆڕانكاریی زۆرگ��ەورە تێیدا روودەدات ،بۆیە دەبێت ئەو پرۆگرامانەی كە دەخوێندرێن لە ناوەندە زانستییەكانیش، زوو زوو گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ان ب��ەس��ەردا بێت بە ئامانجی ئەوەی بگونجێن لەگەڵ دنیا پێشكەوتووەكەی راگەیاندنو رۆژنامەنووسییدا. * ئ�����ەو پ����رۆگ����رامو كۆرسبووكانەی بە خوێندكاران دەدرێ������ن ،ل��ەگ��ەڵ دن��ی��ای رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی ئێستادا دەگ��ون��ج��ێ��ن؟ئ��ای��ا پێویست نییە الی��ەن��ی پراكتیكیش ل��ە ن���اوەن���دە ئەكادیمییە رۆژنامەنووسییەكاندا پەرەی پێبدرێت؟ حەكیم عوسمان :ئەگەر بەتەنیا ب��اس ل��ە پ��رۆگ��رام بێت ،ئ��ەوا بەڵێ (،)%80 توانیویەتی ئەو رۆڵە ببینێت لەبەرئەوەی ئێمە سیستمێكی پ��ێ��ش��ك��ەوت��ووت��رم��ان هەیە ل��ەچ��او واڵت��ان��ی دراوس���ێو ه��ەروەه��ا ئ��ەو پ��رۆگ��رام��ەی ئێمە ل���ەس���ەری دەڕۆی����ن،
شێركۆ مەنگوڕی: ئەگەر مامۆستایەك خۆی بە پراكتیكیی لەناو بوارەكەدا نەبووبێت، بێگومان ناتوانێت خوێندكارێكیش پێبگەیەنێت هەموو ساڵێك گۆڕانكاریی گ��ەورەی تێدا دەكرێت ،ئەو گۆڕانكارییانەش بۆ خۆیان هەوڵێكن ب��ۆ پێشخستنی س��ی��س��ت��م��ەك��ە ،ه���ەروەه���ا، ئ��ەگ��ەر ب��ەوردی��ی بڕوانیتە پ��رۆگ��رامو كۆرسبووكەكانی مامۆستایان ،ئ��ەوا دەزانیت ك���ە ب���ەت���ەواوەت���ی الی��ەن��ە زانستییەكە پەرەپێدەدات، لەناو خودی رۆژنامەنووسدا. د.یەحیا رێشاوی: لەگشت دونیای ئەكادیمیو ب��ەش��ەك��ان��ی راگ��ەی��ان��دن لە دون��ی��ادا ،ئ��ەم��ج��ۆرە وان��ان��ە دەخوێندرێنو بەشێكن لە پ��ێ��داوی��س��ت��ی��ی وەرگ��رت��ن��ی بڕوانامەیەكی پسپۆڕیی لە دونیای راگەیاندندا ،تۆ لێرە نەهاتووی بەشداریی خولێك ب��ی��ت ،ت��ۆ ب��ڕوان��ام��ەی��ەك��ی زانستیی وەردەگ��ری��ت ،كە بەهای خۆی هەیەو پێویستە ئەو كەسەی لێرە دەردەچێت، سەرەتاكانی كاری راگەیاندن رۆشنبیرییەكی ب��زان��ێ �تو ئیعالمیی بۆ دروست بووبێت، جا لێرەدا تۆ دەڵێیت؛ خۆ من ئەوەش فێر نەبووم! ئیتر ئەوە دەكەوێتە سهر جۆری ئ��ەو مەنهەجەی دادەن��رێ�تو ئەو ژینگەیەی بۆی دروست دەكرێتو ئەو مامۆستایەی وان���ەك���ە دەڵ���ێ���ت���ەوەو لە ه��ەم��ووش��ی گرنگتر خ��ودی خوێندكارەكەیە ،كە تا چەند بەدواداچوونی هەیەو حەزی ب��ە ف��ێ��رب��وون ه��ەی��ە ..زۆر ئەستەمە كەسێك دووس��اڵ لەنێو دون��ی��ای راگەیاندندا بژی ،كەچی لە پسپۆڕییەكەی خ��ۆی��دا( )10كتێبی بەسەر یەكەوە نەخوێندبێتەوە! ئەوە كارەساتە.
ش��ێ��رك��ۆ م���ەن���گ���وڕی: بۆچوونێك هەیە ،دەڵێت: مەرج نییە ئەو خوێندكارەی لە ناوەندێكی زانستیی بڕوانامە بەدەست دێنێت ،ئیتر دەبێت ببێتە رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك��ی ش���ارەزا ،بەڵكو دەت��وان��رێ ببێتە میدیاكارێكی باشو باکگراوندێكی باشی هەبێت، لە بوارەكانی راگەیاندن ،ئەوە زۆر راس��ت��ە ،كە خوێندكار دوای ئ���ەوەی ل��ە ن��اوەن��دە زان��س��ت��ی��ی��ەك��ان ب��ڕوان��ام��ە ب��ەدەس��ت دێنێت ،دەچێتە دەزگ��ای��ەك��ی راگ��ەی��ان��دن، سەیر دەكات شارەزای بوارە پراكتیكییەكە نییە ،چونكە ئەو زیاتر تیۆریی خوێندووە، ئەم بەریەككەوتنە هەندێكجار وادەكات خوێندكارەكە هەست بەوە بكات کهموکووڕییهکی زۆری هەیەو دەبێت ناوەندە بەجدییەوە زانستییەكان ب��ڕوان��ن��ە ئ���ەم ك��ێ��ش��ەی��ە، ئەویش ب��ەوە دەكرێت وانە تیۆرییەكان زیاتر بكرێنو گرنگیی ت��ەواوەت��ی بدرێت ب��ە چۆنیەتی داڕش��ت��ن��ەوەو ئ����ام����ادەك����ردن����ی ژان�����رە سەرەكییەكانی رۆژنامەوانیی. دەبێت زیاتر گرنگیی بدرێت ب��ە الی��ەن��ی پراكتیكیی ،بۆ ئ��ەوەی ئ��ەو بەریەككەوتنە روونەدات؛ لەنێوان شارەزایی خوێندكارەكەو داواك��اری��ی دەزگ���اك���ان���ی راگ��ەی��ان��دنو رۆژن���ام���ەك���ان���دا ،چ��ون��ك��ە ل���ەو ك��ات��ان��ەدا ب��ڕوان��ام��ەی خ���وێ���ن���دك���ارەك���ە ف��ری��ای خ��وێ��ن��دك��ارەك��ە ن��اك��ەوێ �تو ئەویش شارەزاییەكی نییە ل���ە داڕش���ت���ن���ەوەی ژان���رە رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی��ەك��ان��دا. الیەنێكی زۆرگ��رن��گ��ی دیكە ه���ەی���ە ،ك���ە راس���ت���ەوخ���و ك��اری��گ��ەری��ی ه��ەی��ە ل��ەس��ەر ئەو بابەتە ،ئەویش ئەوەیە كەمیی ئ��ەو مامۆستایانەی خ��ۆی��ان ب��ە پراكتیكیی لە بوارەكەدا ئیشیان ك��ردووە، واتە ئەگەر مامۆستایەك خۆی بە پراكتیكیی لەناو بوارەكەدا نەبووبێت ،ئ��ەوا بێگومان خوێندكارێكیش ناتوانێت پێبگەیەنێت ،كە شارەزایی پراكتیكیی هەبێت لە بواری هەروەها رۆژنامەنووسیدا، زۆری��ی رێ��ژەی خوێندكاران، كە ئەمەش بۆخۆی هۆیەكی س��ەرەك��ی��ی��ە ،گ��رف��ت زۆرن، ب��ەاڵم ئەمانە هیچیان نابنە پاساو بۆئەوەی خوێندكارێك دەرب���چ���ێ���ت ل���ەن���اوەن���دە زانستییەكان ،بەاڵم نەتوانێت هەواڵێک بنووسێت ،وەك ئەوە وایە ،كە خوێندكارێكی كۆلێژی پزیشكیی ،دوای دەرچوونی نەتوانێت دەرزی لە نەخۆشێك ب��دات ،بۆیە بێگومان ئەمانە نابنە بیانوو ب��ۆئ��ەوەی رێ��گ��اچ��ارەی بۆ نەدۆزرێتەوە. * ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی ئ��ەو كێشەیە ،ئایا ناكرێت رۆژنامەیەكی خوێندكاران هەفتانە دەربكەن؟ ش��ێ��رك��ۆ م���ەن���گ���وڕی: دەركردنی رۆژنامەیەك لەو ب��ەش��ان��ەدا ،دەب��ێ��ت��ە ه��ۆی چارەسەركردنی هەندێك لە كێشەكان ،بەاڵم ئەوەشمان لە
زانكۆی سلێمانی تاقیكردەوە، بەاڵم بەهۆی نەبوونی توانای مادیی بەشی راگەیاندنەوە، ن��ەت��وان��را ب��ەردەوام��ب��ێ��ت، چ��ون��ك��ە پ��ێ��ش��ت��ر ب��ەه��ۆی ناسیاوییو دۆستایەتی هەندێ شەخسەوە توانرا بوو تەكلیف لە چەند شوێنێك بكرێت ،بۆ چاپكردنو هەڵگرتنی ئەو مەسروفاتانە ،ب��ەاڵم ئەمە نەتوانرا بەردەوامیی هەبێت، یان هەر دەتوانرێت كۆنتاكت بكرێن لەنێوان رۆژنامەیەكی دەرەوەدا ،كە بابەتەكانی خوێندكارەكان باڵوبكاتەوە، ل���ە رۆژن���ام���ەك���ەی���دا ،ئ��ەم ب��ۆچ��وون��ەی��ان ئ��ێ��س��ت��ا لە واڵت����ە پ��ێ��ش��ك��ەوت��ووەك��ان ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��راوەو ب���ووە بەهاندەرێكی زۆرب���اش بۆ خوێندكار. حەكیم عوسمان :دەكرێت وانەی هونەری رۆژنامەوانیی پراكتیكییەكەی كاتژمێرەكانی زیاتر بكرێت ،چونكە وانەی ه���ون���ەری رۆژن��ام��ەوان��ی��ی، راس��ت��ەوخ��ۆ پەیوەندیی بە فێربوونی ژانرە سەرەكییەكانی رۆژنامەنووسییەوەیە ،بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا هەر پێویستە وانە تیۆرییەكان بخوێنرێن، چونكە ب��ە وان���ە تیۆرییو پراكتیكییەكان بەهەردووكیان ئینجا رۆژنامەنووسێكت بۆ بەرهەم دەهێنێت ،ناشكرێت رۆژن��ام��ەن��ووس تەنیا هەر بزانێت ه���ەواڵ داب��ڕێ��ژێ�تو بەس ،دەبێت رۆژنامەنووس ب��اگ��راون��دێ��ك��ی ف��ی��ك��ری�یو رۆش��ن��ب��ی��ری��ی��ش��ی ه��ەب��ێ��ت، دەب����ێ ل��ە س��ی��اس��ەتو لە هەموو بوارەكانی راستەوخۆ پ��ەی��وەن��دی��ی��ان ه��ەی��ە بە رۆژنامەنووسییەوە، دنیای شارەزاییەكی هەبێت ،ئەگەر بێتو رۆژنامەیەكی هەفتانە، یان تەنانەت پ��ڕۆژەی ئەوە ه��ەب��ێ��ت ،ك���ە گ��ۆڤ��ارێ��ك��ی م��ان��گ��ان��ەم��ان ه��ەب��ێ��ت ،بە ه��اوك��اری��ی خوێندكارەكان دەرب��چ��ێ��ت ،ئ���ەوە دەبێتە ه��اوك��اری��ی��ەك��ی زۆرب��اش��ی خوێندكار بۆ فێربوونی لە بواری رۆژنامەنووسیدا ،بەاڵم ئەو بودجەیەی كە بەشەكە دێت وەك بەشی راگەیاندن توانای ئ��ەوەی نییە كە ئەو پ��ڕۆژان��ە س��ەر رێگا بخات، چونكە ت��وان��ای حكومەت ئەوندەیە بۆ ئێمە ،كە ئێمە هەندێك شتی سەرەتایی پێ بكەین. * تاچەند سێكوچكەی پ�����رۆگ�����رام ،م��ام��ۆس��ت��او خوێندكار ،ب��وون��ەت��ە هۆی ئ���ەوەی خوێندكار نەبێتە رۆژنامەنووس؟ د.ی���ەح���ی���ا رێ���ش���اوی: ئ��ەو س �ێ الی��ەن��ە پێكەوە، دەب��ێ��ت خ��وی��ن��دن��ەوەی��ان بۆ بكرێت ،مامۆستایەكی باش لەگەڵ مەنهەجێكی تۆكمەو خ��وێ��ن��دك��ارێ��ك��ی ك����ارا ،بە دڵناییەوە رۆژنامەنووسێك ئامادە دەكەن ،نەك تەواو و بــێ كـــەمــووكــــــورتـیـی، بەاڵم دەتوانێت بە هەنگاوی پتەوەوە بڕواتە نێو دونیای راگەیاندنەوە ،مامۆستایانی بەشەكانی راگەیاندن بەشێكن پ������ەروەردەو لەسیستمی
فێركردنی ئەم واڵتە ،بەشێكن لەو ژینگە ئیعالمییەی هەیە، تا چەندێك ئ��ەو زەمینەیە لەبارەو تاچەندێك كەشوهەوا بۆ مامۆستا خوڵقێنراوە؟ ه��ەم��وو ئ��ەوان��ە پ��رس��ی��ارن، زۆرینەی ئەو مامۆستایانەی ئ��ێ��س��ت��ا ل���ە ب��ەش��ەك��ان��ی راگەیاندنن ،رۆژێك لە رۆژان لە دەزگایەكی راگەیاندندا ك���اری���ان ك������ردووەو دوور نەبوونو دوور نین لە ژینگەی راگەیاندنو پاشتر ( )4ساڵ ب��ەك��ال��ۆری��ۆسو دوو س��اڵ سەرقاڵی ماجستێر ب��وونو ئامادەییەكی رێژەییان لەنێو ك��ای��ەی راگ��ەی��ان��دن��دا هەیە، ناچێتە ئەقڵەوە ئەوان هۆكاری ئەوە بن ،كە خوێندكار نەبێتە رۆژن��ام��ەن��ووس!! هەق وایە، ج��ارج��ارە خوێندكارانیش گازندەیەك ئاراستەی خۆیان ب���ك���ەنو خ��وێ��ن��دن��ەوەی��ەك ب���ۆ ئ��اس��ت��ی زان��س��ت��ی��یو ئامادەییەكانی خۆیان بۆ ئەم بەرپرسیارێتییە هەستیارە، كە ك��اری رۆژنامەنووسییە، ب��ك��ەن .دی���ارە ئەمە مانای ئ��ەوە نییە ،مامۆستیانیش ب����ەدەرن ل��ە ك��ەم��وك��ورت��ی، مامۆستاش هەیە -رەنگە زۆری��ش بن ،كە پێویستیان ب��ە ب��ەخ��ۆداچ��وون��ەوەو خۆ رۆشنبیركردنی زیاتر هەیە. ح���ەك���ی���م ع���وس���م���ان: الی ئێمەی مامۆستایانی راگەیاندن ،بەتەواوەتی ئەو جیاوازییە دەبینرێت ،لەنێوان خ��وێ��ن��دك��اران��ی بەشەكانی ترو بەشی رۆژنامەنووسیی، بێگومان الی ئێمەو ئەم سیستمە تازەیەی خوێندنیش، خوێندكاری كردووە بە چەقی سیستمەكە ،واتە خوێندكار ئامانجی سەرەكییەو دەبێت ئ��ەوە راوێ���ژی پ��ێ بكرێتو ق���س���ەی خ����ۆی ه��ەب��ێ��تو گفتوگۆی هەموو وانەكانی بكات ،هەروەها لەم سیستمەدا خوێندكار رای خۆی دەدات لەسەر مامۆستاو دەتوانێت گەر بەدڵی نەبووبێت ،ئەوا لە فیدباگەكەی دەتوانێت مامۆستاكەی بخات ،بەاڵم خۆشبەختانە مامۆستاكانی بەشەكەی ئێمە ،نمرەی زۆر ب��اش��ی��ان ه��ێ��ن��اوە ،ئ��ەوەش مانای ئەوەیە خوێندكارەكان مامۆستاكانی خۆیان بەدڵە. شێركۆ مەنگوڕی :دەبێت مامۆستایان لەناو هۆڵەكانی خ��وێ��ن��دن��دا زی��ات��ر گرنگیی بە خوێندكار ب��دەنو زیاتر ب��ەش��داری��ی ب��ە خوێندكار بكەن ،چونكە تۆ فەرمانبەر پ��ێ��ن��اگ��ەی��ەن��ی��ت ،ب��ەڵ��ك��و رۆژنامەنووس دروستدەكەیت، دەبێت لە دروستكردنی ئەم رۆژنامەنووسەدا لە زۆربەی الی��ەن��ەك��ان��دا كامل بكرێت، وەك الیەنی سایكۆلۆژییو الیەنی كۆمەاڵیەتی ،بۆئەوەی ئەو خوێندكارە بەتەواوەتی شەرمی بشكێو خوێندكارێكی داه��ێ��ن��ەر دروس���ت بكەیت، چونكە ئەو ماوەیەی خوێندكار ل��ە ن��اوەن��دە زانستییەكان دەخوێنێت ،باشترین ماوەیە بۆ دروستكردنی كەسێتیی رۆژنامەنووس ،بۆیە دەبێت مامۆستاكەی هاوكاری بێت لە دروستبوونی كەسێتیی خوێندكارەكەی كە دەبێتە رۆژن�����ام�����ەن�����ووس ،ب���وار بەخوێندكارەكەی بدات ،كە باشتر بتوانێت خۆی لەكاتی خوێندكاریدا ئ��ام��ادە بكات بۆ رۆژنامەنووسێكی چاالكو ئازا.
ذمارة ( )3سيَشةممة 2011/9/13
www.rozhnama.net
«الجزیرة»و ئێتیكی رۆژنامەنووسیی
مەم بورهان قانع
........................................................
لەم رۆژان��ەدا ،بەنێو ماڵپەڕی كەناڵی ئاسمانیی «الجزیرة»دا گ���ەڕام،و ل��ەو ێ «پەیماننامەی شەرەفی پیشەیی»ی كەناڵەكەم خوێندەوە .ئەوەی تێبینیم كرد، ئەم پەیماننامەیەی «الجزیرة»، وەك زۆرب���ەی پەیماننامەكانی دیكەی ئێتیكی رۆژنامەنووسیی بەشێكی زۆری دام��ەزراوەك��ان��ی میدیاو رێكخراوەكانی تایبەت بەمیدیا ،لێوانلێوە لەچەمكو دەستەواژەی ئەوتۆ؛ كە دەكرێت ه���ەم���وو رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك��ی پڕۆفێشناڵ ،بەهێندی وەربگرێتو ن��اك��رێ��ت ب � ێ پ��اب��ەن��دب��وون بەو چ��ەم�كو دەس��ت��ەواژان��ەوە ،قسە ل��ەپ��ڕۆف��ێ��ش��ن��اڵ��ب��وونو ب��وون��ی میدیایەكی تەندروستو بابەتییو راستگۆ بكرێت ،بەاڵم دەستەواژەو ریزكردنی چەمكەكان شتێكە ،واقیع شتێكی دیكەمان پێدەڵێت. پێشتر لەجێگای دیكەدا ،ئەو بۆچوونەم دووپ��ات��ك��ردووەت��ەوە: «ب��وون��ی پەیماننامەی ئێتیكی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی ،پ��ێ��وەر نییە ب��ۆ ب��وون��ی ناوەندێكی میدیایی پڕۆفێشناڵو بابەتیی» .هەروەك چ����ۆن ل���ە ك��وردس��ت��ان��ی��ش��دا، ناوەندگەلێكی میدیایی ه��ەن، خ��اوەن��ی پەیماننامەی ئێتیكی رۆژن���ام���ەن���ووس���ی���نو ل��ەن��ێ��و پەیماننامەكانیشیاندا ،لێشاوێك چەمكو دەستەواژەیان ریزكردووە، ك��ە وەك چ��ەم�كو دەس��ت��ەواژە، خ��زم��ەت��ی ب��وون��ی میدیایەكی پڕۆفێشناڵ دەكەن ،بەاڵم تێبینیی دەكەین لە واقیعدا ،نەیانتوانیوە لە پڕۆفێشناڵبوون نزیك ببنەوە. ب��ا ل��ێ��رەدا ئیستێ لەسەر پەیماننامەكەی «الجزیرة» بكەین: ئ�����ەم پ��ەی��م��ان��ن��ام��ەی��ەی «ال���ج���زی���رة» )10( ،خ��اڵ��ی لەخۆگرتووەو لەخاڵی یەكەمیدا، ئاماژە دەك��ات بە؛ «پابەندبوون بەبەهاكانی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی، ل��ەڕاس��ت��گ��ۆی�یو چاونەترسییو دادگەریی (انصاف)و هاوسەنگییو س���ەرب���ەخ���ۆی���یو راس��ت��گ��ۆی �یو هەمەڕەنگیی ب��ەب� ێ زاڵكردنی ئیعتیباراتی ب��ازرگ��ان��ی��ی ،یان سیاسیی بەسەر پیشەییبووندا». ئەوەی ئەم كەناڵە لەبەشێكی زۆری كەناڵەكانی دیكەی میدیا، بەتایبەتی بۆ نموونە لە كەناڵێكی پڕۆفێشناڵی وەك «»BBC جیادەكاتەوە ،پابەندنەبوونییەتی بە بەشێكی زۆری ئ��ەو چەمكو دەس��ت��ەواژان��ەوە؛ ك��ە كراونەتە
7
پەیماننامەی ئێتیكو دواجاریش بەئاشكرا پێشێل دەكرێن. كەناڵی «الجزیرة» ،ساڵی ( )1996لەدوای كۆدێتا سپییەكەی ش��ازادەی ئێستای قەتەر ،بەسەر ب��اوك��ی��دا ،دام����ەزرا .وەك چۆن «الجزیرة» ،بەشێوەیەكی دیكە جێگای وەزارەت����ی راگەیاندنی ئ���ەو واڵت�����ەی گ���رت���ووەت���ەوەو ب��ووەت��ە بەشێك لە«تەسفییەی حسابات»ی سیاسیی دەوڵەتی قەتەر؛ لە چوارچێوەی ملمالنێكانی قەتەردا لەگەڵ واڵتەكانی وەك: ئێران ،لیبیا ،سعودیە ،میسر، سوریاو هەند ێ لەواڵتانی دیكەی ع��ەرەب��ی ،ه��ەروەه��ا ل��ەڕێ��ی ئەو ك��ەن��اڵ��ەوەو ئەمەیش بەئیعازی ش���ازادەی ق��ەت��ەر ،ك��ە ئەمەیش وایكردووە «الجزیرة» بەشێك بێت
«الجزیرة»، بەشێوەیەكی دیكە جێگای وەزارەتی راگەیاندنی ئەو واڵتەی گرتووەتەوەو بووەتە بەشێك لە«تەسفییەی حسابات»ی سیاسیی دەوڵەتی قەتەر لەگەمەی سیاسییەكانی ناوچەكەو داردەستی كارەكتەرێكی سیاسیی، یان نوخبەیەكی سیاسیی حوكمڕان بێت لە قەتەر. هەربۆیە ،ئەم بەسیاسیكردنەی «الجزیرە» ،وایكردووە ،ئەم كەناڵە لەپڕۆفێشناڵبوون دووربكەوێتەوە (وەكچۆن پێشتر بەدرێژیی لەو بارەیەوە دواوم). ئ���ەوەی تێبینی دەك��رێ��ت: چەمكەكانی وەك« :راستگۆیی»، تاڕادەیەكی زۆر لەنێو ئەم كەناڵەدا غائیبە ،ئەمەیش لەو پێودانگەوە، كە «راستگۆیی» ،ئەو پێناسەیەی دەش ێ بۆ بكرێت؛ كە راستییەكان هەموویان بەب ێ جیاوازیی ،وەك خ��ۆی��ان ،ب��گ��وێ��زرێ��ن��ەوە ،ب��ەاڵم ب��ەش��دارب��وون��ی ئ��ەم ك��ەن��اڵ��ە لە
گەمەكانی سیاسەتو بوونی بە بەشێك لە ركابەرییە سیاسییەكان، راستگۆیی ئەم كەناڵەی خستووەتە ژێ��ر پرسیارەوە ،ه��ەروەك چۆن كێشەگەل ێ ه��ەن ،ل��ەب��ەرئ��ەوەی سەركردایەتیی قەتەر بەرژەوەندیی لەگەڵیاندا هەیە ،ئەم كەناڵەی «ال��ج��زی��رة» ،خ��ۆی لەقەرەیان ناداتو لە بەرامبەریشدا ،كێشەگەلێ ه��ەن ،لەبەرئەوەی ورووژاندنیان بۆ بەرژەوەندیی دەسەاڵتدارێتیی ق��ەت��ەرە ،ئ��ەم كەناڵە هەڵمەتی راگەیاندنیان بۆ دەكات ،بۆ نموونە لەحاڵەتی بوونی هەر كێشەیەكی بچووكی نێو واڵتی «عەرەبستانی سعودی» ،یان «سوریا» ،یاخود «میسر»دا (لەسەردەمی كۆتایی دەسەاڵتی «حوسنی موبارەك»دا بۆ نموونە ،ئەم كەناڵە هەمیشە بەئاراستەی ورووژاندن كاری لەسەر كردووە. بۆیە ،ئەمجۆرە رووماڵكردنە رۆژنامەنووسییانە« ،راستگۆیی» ئ��ەم كەناڵەی ل��ەالی پسپۆڕانی بواری میدیاو بەشێكی بینەرانیش، خستووەتە ژێر پرسیارەوە. ئ�����ەوەی دەش���� ێ تێبینیی بكەین ،چەمكێكی دیكەیە ،كە ئ��ەوی��ش دادگ��ەری��ی (ان��ص��اف) ە ،ك���ە ئ����ەم ك���ەن���اڵ���ە ب��ەم چەمكەیشەوە پ��اب��ەن��دن��ەب��ووەو دیسانەوە بەسیاسەتكردنی ئەم كەناڵە ،وایكردووە «دادگەریی»و ه��اوس��ەن��گ��ی �یو س��ەرب��ەخ��ۆی �یو راستگۆییو هەمەڕەنگییەكەیشی بكەوێتە ژێر پرسیارەوە ،لەوەی تێبینیی بكرێت لەڕوانگەی بەهێند وەرگرتنی ئیعتیباراتی هەندێ ج��ار «سیاسیی»ەوە ،رووماڵی بابەتە رۆژنامەنووسییەكان دەكاتو ئیعتیباراتی سیاسیی ،بەسەر پیشەییبووندا زاڵ��دەك��رێ��ت ،بۆ نموونە زیاتر لەپێنج هەزار كەس لەواڵتی قەتەردا ه��ەن ،كە سەر بەخێڵی «بەنیموڕە»نو خێڵێكی الیەنگرو هەواداری شازادەی البراوی ئەو واڵتەن( ،واتە باوكی شازادە حەمەد بن جاسم ئال ثاني) بەاڵم، بەهۆی ئەوەی الیەنگریی شازادەی ب��اوك��ن (ك��ۆدێ��ت��ا ب��ەس��ەرك��راو)، لەالیەن شازادەی كوڕەوە (حەمەد بن جاسم) ،رەگەزنامەی قەتەرییان لێسەندراوەتەوە ،بێئەوەی ئەم ك��ەن��اڵ��ە ب��ۆ ج��ارێ��ك��ی��ش بێت، وەك هەواڵێك ب�ڵاوی بكاتەوە، ه���ەروەك چ��ۆن ئ��ەگ��ەر چەمكی پیشەگەریی لەو كەناڵەدا بەسەر ئیعتیباراتی سیاسییەوە زاڵبوایە، ئ���ەوا كێشەیەكی وەه���ا گ��ەورە لەواڵتێكی یەك ملیۆن كەسیدا، كە پێنج هەزاریان رەگەزنامەیان
لێسەندراوەتەوە ،دەبووە پرسێكی گرنگو هەستیاری كاری میدیایی. خاڵێكی دی��ك��ەی نێو ئەو پەیماننامەیەی «ال��ج��زی��رة»، دەڵ��ێ��ت« :وەه��ا مامەڵە لەگەڵ ج��ەم��اوەرەك��ەم��ان��دا بكەین ،كە لەڕووی رێزەوە شایەنین ،هەروەها وەها مامەڵە لەگەڵ هەر پرسێك، یان هەواڵێكدا بكرێت؛ كە بایەخی گونجاوی بدرێتێو ،ئەمەیش بۆ ئەوەی وێنەیەكی روونو واقیعیو ورد بخەینە روو ،لەگەڵ رەچاوكردنی هەستو سۆزی قوربانییانی تاوانو جەنگەكانو چەوساندنەوەكانو ک كە كەسە كارەساتەكان ،بەجۆرێ نزیكەكانیانو بینەران ،هەست بە رێزگرتنی تایبەتمەندییەكانی تاكەكانو چێژی گشتیی بكەن». ئ��ەم خاڵەیش ،لەالیەن ئەم كەناڵەوە بەهێند وەرنەگیراوە، ه�����ەروەك چ���ۆن ب��ۆ ن��م��وون��ە، ل��ەج��ەن��گ��ەك��ان��ی ئەفغانستانو عێراقدا لەگەڵ ئەمریكاو هێزە هاوپەیمانەكان ،یان شەڕەكانی رێ��ك��خ��راوی «ق��اع��ی��دە» ،لەگەڵ ئ��ەم��ری��ك��ا (ك���ە «ال��ج��زی��رة» بەخاچپەرستەكانی ن��اودەب��رد!)، هەند ێ لە پەیامنێرانی ئەم كەناڵە، هوتافیان لەدژی هێزەكانی ئەمریكا دەكێشاو لەبری ئەوەی بێالیەنانە كاری رۆژنامەنووسیی بكەن ،وەك چاالكوانی سیاسیی دەردەكەوتن، ه���ەروەك چ��ۆن لەكاتی جەنگی «فەللوجە»دا ،لەساڵی ()2004دا، ل��ەن��ێ��وان چ��ەك��دارە ئیسالمییە ئوسوڵییەكان ،لەگەڵ هێزەكانی ئەمریكادا رووی��دا ،كە پەیامنێری ئەم كەناڵە لە فەللوجە «ئەحمەد م��ەن��س��ور»؛ ه��وت��اف��ی ل���ەدژی هێزەكانی ئەمریكا دەكێشاو هانی «جەنگاوەر»ەكان (واتە ئیسالمییە ئ��وس��وڵ��ی��ی��ە ت��ێ��رۆری��س��ت��ەك��ان؛ ك��ە «ال��ج��زی��رة» بەجەنگاوەری ن����اودەب����ردن!)ی دەدا ،ل��ەدژی هێزەكانی ئەمریكاو هاوپەیمانەكانی بجەنگن ،س��ەرب��اری ئ��ەوەی هەر لەو كاتانەدا ،زۆربەی ئەو تاوانی سەربڕینو تۆقاندنانەی نیشاندەدا؛ ك��ە ل��ەالی��ەن ه��ێ��زە ئیسالمییە پەڕگیر (متطرف)ەكانەوە ،لەدژی هاواڵتییانی مەدەنیی ئەمریكی ،یان عێراقی ئەنجامیاندەدا ،كە بەوەیش زەوقی گشتییان دەشێواندو هاوكات فەرامۆشكردنی بەشی هەرە زۆری پرەنسیپو بەندەكانی ئیتیكی رۆژنامەنووسیی بوو. یەكێكی دیكە لەبەندەكانی ئ����ەم «پ���ەی���م���ان���ی ئیتیكی پ��ی��ش��ەی��ی»ی��ەی «ال��ج��زی��رة»، رەچ��اوك��ردن��ی «خ��س��ت��ن��ەڕووی روانینو بیروبۆچوونە جیاجیاكانە؛
بەب ێ جیاوازیی» ،ب��ەاڵم ئەوەی تێبینی دەكرێت ،چ لەڕووماڵكردنە رۆژنامەنووسییەكانیداو چ لە نەشرەكانی هەواڵیدا ،هەروەها چ ل��ەب��ەرن��ام��ە دی��ال��ۆگ��ئ��ام��ێ��زە سیاسییەكانیدا ،الیەنگیریكردنێكی لەڕادەبەدەر هەیە ،تا ئەوڕادەیهی لەنێو ئ��ەم ك��ەن��اڵ��ەدا« ،لیستی رەش» هەیە ،كە تێیدا دەی��ان ن��او ری��زب��ەن��دك��راونو نابێت لەو كەناڵەوە دەرب��ك��ەون ،سەرباری ئەوەی لەبەرنامە دیالۆگئامێزەكاندا، كات ێ دوو رای جیاواز دەهێنرێت، ل���ەوەرگ���رت���ن���ی پ��ەی��وەن��دی��ی��ە الیەنگیریی تەلەفۆنییەكاندا، دەكرێتو زیاتر رای ئەو كەسانە داخڵی بەرنامەكە دەك��رێ��ن؛ كە ل��ەگ��ەڵ «ن��ی��ەت»و سیاسەتی كەناڵەكەدا یەكانگیرن ،هەروەك چ���ۆن «د.م��ەئ��م��ون ف��ەن��دی»، ب��ەدرێ��ژی��ی ل��ە كتێبی «ش��ەڕە قسە»دا ،روونیكردووەتەوەو بە بەڵگەوە راستیی ئەو حاڵەتانەی سەلماندووە (ئەم كتێبە ،لەالیەن نووسەری ئەم وتارەوەو لەدووتوێی 350الپەڕەدا كراوەتە كوردیو ئێستا بەچاپكراویی لەكتێبخانەكاندایە). خ��اڵ��ێ��ك��ی دی���ك���ەی ئ��ەم «مامەڵەكردنی پرەنسیپانە، ب��اب��ەت��ی��ی��ان��ەی��ە ل���ەگ���ەڵ ئ��ەو كۆمەڵگەكانی هەمەڕەنگییەی مرۆیی لەیەكدی جیادەكاتەوە، بەهەموو ئەوانەی لەنەژادو كولتوورو بیروباوەڕدا هەیانە» ،بەاڵم ئەوەی تێبینی دەكرێت ،بۆ نموونە لەالیەنی بیروباوەڕەوە ،ئەم كەناڵە زۆربەی جار لەدژی «شیعە» كاردەكاتو هەمیشە بەشێك بووە لە ركابەری ن��ێ��وان «س���ون���ە»و «شیعە» (وەكچۆن لەچەند ساڵی رابردوودا لەعێراقدا ئ��ەم رۆڵ��ەی بینیوەو سەرەنجام داخستنی نووسینگەكانی لەعێراقدا لێكەوتەوە) ،هەروەكچۆن لە لوبنانیشدا ،بەپێچەوانەوە، الیەنگریی «شیعە»ی توندڕەو (وات��ە حیزبوڵاڵ) دەك��ات؛ لەدژی مەسیحیی م��ارۆنو ههروهها ئهو «سوننه»انهی ههواداری بنهماڵهی «رهفیق حهریری»ن .واتە ،ئەم كەناڵە ،مامەڵەیەكی بابەتیی لەگەڵ ئەو چەمكو الیەنانەیشدا نەكردووە؛ ك��ە ل��ەم خ��اڵ��ەی نێو پەیمانی ئیتیكەكەیاندا ئاماژەی پێكردووە. خاڵێكی دی��ك��ەی نێو ئەم «ال��ج��زی��رة»، پەیماننامەیەی رەچاوكردنی شەفافییەتە لەگەڵ ه��ەواڵو سەرچاوەكانیدا ،لەگەڵ پ��اب��ەن��دب��وون ب��ەو پەیڕەوكردنە نێودەوڵەتییانەی ل��ەوب��ارەی��ەوە بەهێند وەردەگ��ی��رێ��ن ،ئەمەیش ل��ەو رووەوە ،كە پەیوەندیدارە
بە مافەكانی ئەو سەرچاوانەوە. ئەوەی دەكر ێ ئاماژەی پێبكەین: ئەوەمان بەتەواوی لەبەردەستدا نییە؛ كە تاچەندە ئ��ەم كەناڵە رەچاوی پێوەرە نێودەوڵەتییەكانی ك�����ردووە؛ ل�����ەڕووی م��اف��ەك��ان��ی سەرچاوەكانی هەواڵ ،بەاڵم ئەوەی ئەو سەبقە رۆژنامەنووسییەدا بووە، دەك��ر ێ لەبەردەمیدا بوەستین ،نیو هێندە لەخەمی رزگاركردنی ئ��ەوەی��ە :ئ��ەم كەناڵە ،رەچ��اوی ژیانی هاواڵتییەكدا ن��ەب��ووە؛ كە شەفافییەتی لەمامەڵەكردن لەگەڵ بەهۆی ئ��ەو ك��ارە تێرۆریستییە سەرچاوەكانی هەواڵدا نەكردووە ،چاوەڕوانكراوەوە تووشی دەبێت، وەكچۆن لەچەند ساڵی رابردوودا ،لەكاتێكدا میدیا ب��ۆ خزمەتی بەرپرسیارێتییو لەگرژییو ئاڵۆزییو تەقینەوەكانی مرۆڤایەتییەو ناو بەغداددا دەمانبینی ،كە چاوی ئێتیكی میدیایش ،فێرمان دەكات؛ كامێرای «الجزیرة» ،هەند ێ جار لەپێناو ژیانی كەسێكدا ،قوربانیی بەر لەئەنجامدانی تەقینەوەكان ،ب��ە س��ەب��ق��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی ل��ەش��وێ��ن��ی ت��ەق��ی��ن��ەوەك��ان��دا بدرێتو لەبری وێنەگرتنی كارێكی ئ��ام��ادە دەب���وو ،ك��ە س��ەرچ��اوەی تێرۆریستی ،ئێتیكو بەرپرسیارێتیی زانیارییەكانی ،ئەو كارەكتەرانە پێماندەڵێن :الیەنە ئەمنییەكانی لێئاگاداربكرێتەوە ،ئەمەیش لەپێناو بەرگرتندا لەو تاوانە ،سەرباری ئ��ەوەی كە دەشبێتە هەواڵێكی رۆژنامەنووسیی. خاڵێكی دیكەی ئەم پەیمانە، «جیاكارییە لەنێو هەواڵو لێكدانەوەو ئەم كەناڵە، هەڵسەنگاندنو رادا؛ ئەمەیش بۆ دوورك��ەوت��ن��ەوە لەپڕوپاگەندە»، رەچاوی شەفافییەتی دەبینین ،زۆرب���ەی نەشرەكانی هەواڵی ئ��ەم كەناڵە ،ئاراستەی لەمامەڵەكردن سیاسەتی هەواڵیی ئەم كەناڵە، ئیشكردن بووە بۆ پڕوپاگەندەكردن لەگەڵ سەرچاوەكانی بۆ الیەنێك ،یان چەند الیەنێك، ل���ەدژی الیەنێكی دی��ك��ە ،یاخود هەواڵدا نەكردووە، چەند الیەنێكی دیكە (ه��ەروەك چۆن ئەمەیش پاڵپشتە بەسیاسەتە وەكچۆن لەچەند ساڵی میدیاییەكەی ك��ەن��اڵ��ەك��ەوە ،كە وایكردووە ،ئەم كەناڵە بەسیاسیی رابردوودا ،لەگرژییو ب��ك��رێ��ت) ،س���ەرب���اری ئ���ەوەی ئاڵۆزییو تەقینەوەكانی بەئاشكرا لەكاتی ئەدای بەشێكی بێژەرەكانی هەواڵی ئەم كەناڵەدا، هەست بەالیەنگیركردن دەكرێت ناو بەغداددا دەمانبینی لە خوێندنەوەی هەواڵەكاندا ،كە ئەمەیش وای��ك��ردووە ،هەواڵەكان ب��وون؛ كە ب��ەش��دارب��وون لەكاری وەك هەواڵەكان مامەڵەیان لەگەڵدا ت��ێ��رۆری��س��ت�یو ئ���ەم كەناڵەیش نەكرێت ،بەڵكو بەشێك بن لە پەیوەندیی توندوتۆڵی لەگەڵیاندا هەڵسەنگاندنو لێدوانو هەروەها هەبوو ،بێئەوەی هیچ شەفافییەتێك ئاوێتەكردنی رەئی. ل��ەك��وردس��ت��ان��ی��ش ،چەندین ل���ەم م��ام��ەڵ��ەك��ردن��ەدا هەبێت، ه��ەروەك��چ��ۆن پەیامنێرەكانی مۆدێلی میدیاییمان ه��ەی��ە ،كە كەناڵەكە لە ئەفغانستان ،هەمیشە پەیمانی ئیتیكی رۆژنامەنووسییان لە پەیوەندییەكی ناشەفافانەدا ه��ەی��ە ،ب��ەاڵم ئەوانیش ل��ەڕووی پرەنسیپەكانی ب����وون؛ ل��ەگ��ەڵ «ت��اڵ��ی��ب��ان»و پێشێلكردنی رێ��ك��خ��راوی «ق���اع���ی���دە»دا لە ئیتیكەوە ،هیچیان لە «الجزیرة» ئەفغانستان .س��ەرب��اری ئ��ەوەی كەمتر نییە ،ئ��ەگ��ەر زیاتریش ل��ەب�ڵاوك��ردن��ەوەی ه��ەواڵ��ەك��ان��دا ،نەبن ل���ەڕووی پێشێلكارییەوەو ب��ەت��ای��ب��ەت��ی ت��ەق��ی��ن��ەوەك��ان��دا ،هەر ئەمەیشە وایكردووە :میدیای ك��ە ب���ەر ل��ەئ��ەن��ج��ام��دان��ی��ان لێی پڕۆفێشناڵو بەرپرسیارو بێالیەن ئ��اگ��ادارك��راون��ەت��ەوە ،دەبینین ل��ە كوردستاندا ب��وون��ی نەبێتو پەیامنێرەكەی «الجزیرة» (كە بەسیاسەتكردنی میدیا ،یەكێك بێت سیاسەتە میدیاییەكەی بەسەریدا لەهەرە خەوشەكانی ئەم تەاڵقدانەی سەپاندوویەتی) ،هێندەی لەخەمی ئێتیكو بەرپرسیارێتیی.
راگەیاندنو سیاسەت لە جیهانی نوێدا خوێندنەوەی :هیوا جەمال
.............................................................................
ئەگەرچی دكتۆر محەمەد سەعد ئەبو عامود ،مامۆستای زانستە سیاسییەكان ،لە زانكۆی حلوان ،پێیوایە؛ "نە راگەیاندن بەبێ سیاسەت هەڵدەكاتو نە سیاسەتیش بێ راگەیاندن" ،بەاڵم لەڕاستیدا ،دەتوانین بڵێین، راگەیاندن پشكی شێری لە پێكهاتەی سیاسەتدا بەردەكەوێت. دەك��رێ��ت سیاسییەكان ،راگەیاندنكار نەبن ،بەاڵم هەرگیز نابێت راگەیاندنكارەكان، "سیاسیی" نەبن ،یان لە سیاسەت نەزانن، چونكە راگەیاندن ،هەر "بۆخۆی سیاسەتە". مامۆستای ناوبراو ،لە كتێبی "راگەیاندنو سیاسەت لە جیهانی نوێدا" ،پەیوەندیی ئەم دوو كایەیەمان بەیەكەوە بۆ شیدەكاتەوە .ئەوە لەگەڵ ئ��ەوەی وەك دەوترێت ،ئەم چاخە، چاخی راگەیاندنو پەیوەندییو زانیارییەكانە. ئەو ،كە مامۆستای زانستی سیاسییە ،بەاڵم وەك لە دەبڕینەكانیدا دەردەكەوێت ،راگەیاندن بە چەكی گرنگی دەرخستنی سیاسەت دەزانێت، جەخت لەسەر ئەوەیش دەكاتەوە ،هەندێكجار راگەیاندن وەك مادەیەكی زانستیی ،دەرخەری هەندێك الیەنی سیاسەت بێت. ئەوەیش ناشارێتەوە ،كە پەیوەندییەكانی راگەیاندنو سیاسەت ،جێگیر نینو بەردەوام بەپێی بارودۆخەكان لەگۆڕانكارییدان.
راگەیاندن؛ هەمیشە بەدوای خەوشەكانی سیاسەتدا دەگەڕێتو سیاسەتیش دەیەوێت هەمیشە جوانییەكانی نیشان بدرێت م���ادام راگ��ەی��ان��دن ،هەمیشە ب���ەدوای خەوشەكانی سیاسەتدا دەگەڕێتو سیاسەتیش دەیەوێت هەمیشە جوانییەكانی نیشان بدرێت، ئەوا ب��ەردەوام پەیوەندییەكان گۆڕانكارییان بەسەردا دێت. كتێبی "راگەیاندنو سیاسەت لە جیهانی نوێدا" ،دەیەوێت توێژینەوە بكات لەبارەی ئەو
پەیوەندییەو الیەنە جیاوازەكانی. كتێبەكە ،لەسەر بنچینەی تیۆرەكانی زانستی سیاسیی ،پەیوەندییەكانی بە راگەیاندنەوە باسكردووە ،وەك چۆن هەوڵیداوە لەسەر بنچینەی زانستی راگ��ەی��ان��دن ،ئەو پەیوەندییە دروست بكات .ئەوە جگە لەوەی كە پەیوەندییەكەی لەڕووی مێژووییەوە پێكەوە گرێداوەتەوە. لەبەشی یەكەمدا ،باسی "پەیوەندییەكان بە جەماوەر"ەوە كراوەو ئەوەی باسكردووە، كە تاچەند دەتوانرێت سنووری ئەو پەیوەندییە دیاریی بكرێت. بەشی دووەم ،تیشكی خستووەتە سەر چوارچێوە تیۆرییەكەی سیاسەتو شیكردنەوەی چارەسەرو رەهەندە جیاوازەكان. پەیوەندیی نێوان سیاسەتو راگەیاندن، كە پاڵپشت بێت بە واقیعی جەنگی دووهمی جیهانیی ،جەنگی دووەم��ی كەنداو جەنگی رزگاركردنی كوەیت ،بەشی سێیەمی كتێبەكەی پێكهێناوە .نووسەر ،بۆیە ئەم نموونانەی وەرگرتووە ،چونكە پێیوایە :لەوجەنگانەدا، ه��ەواڵ��ە گرنگەكان ،لە قازانجی سیاسەت باڵودەكرانەوە ،بەڵكو بڕواشیوایە ،راگەیاندن هەربۆخۆی ،لە خزمەتی سیاسەتدا بووە. ل��ە ب��ەش��ی چ���وارەم���دا ،تایبەتكراوە بە دەرخستنی ئ��ەو ئاراستە زانستییانەی رووداوەك��ان��ی ه��اوزەم��ان پ��ەی��وەن��دی��دارە بە جیهانگیرییەوە ،كە گۆڕانێكی رێژەیی لە
سیاسەتو راگەیاندندا كرد. ویالیەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاو سیاسەتی دەرەوەی ئەو واڵتەو پەیوەندیی لەگەڵ راگەیاندندا وەك ئەزموونێك ،بەشی پێنجەمو كۆتایی كتێبەكە پێكدەهێنێت. ئەگەرچی نووسەر ،چەندین كتێبی دیكەی ل��ەب��ارەی سیاسەتو بەشداریی هەڵبژاردنو چۆنێتیی هەڵمەتی هەڵبژاردن هەیە ،بەاڵم پێموایە خاڵی الوازی ئەم كتێبە ،ئەوەیە كە ئەو بۆ خۆی پسپۆڕی راگەیاندن نییەو بەشێكی زۆریشی بۆ ئەو ب��وارە تەرخانكردووە ،تا وایلێهاتووە، بەشێكی زۆر لە زانیارییەكانی ،تەنیا دووبارەن. ب���ەاڵم ئ����ەوەی پ��ێ��م��وای��ە ،خاڵی بەهێزی كتێبەكەی د.محەمەد سەعد ئەبو عامودەیە ،ئەوەیە خۆی مامۆستای زانستی سیاسییەو پەیوەندیی نێوان راگەیاندنو سیاسەتی شیكردووەتەوە، بۆیە ئەوەی هێزی زیاتری بە كتێبەكە بەخشیوە ،سیاسییانە مامەڵەی لەگەڵدا كراوە. خاڵێكی تری بەهێزی بۆ ئێمەی كورد ،ئەوەیە كە دوو نموونەی وەرگرتووە بۆ كتێبەكەی ،كە لەگەڵ الیەنێكیاندا دژو لەگەڵ ئەوەی تریاندا دۆستین ،ئەوەیش بۆ ئێمە ،ئەوەیە كە چۆن دەستی دۆستو دوژمنەكانمان بخوێنینەوە.
ناوی كتێب :راگەیاندنو سیاسەت لە جیهانی نوێدا نووسەر :د .محەمەد سەعد ئەبو عامود خانەی باڵوكردنەوە :دار الفكر الجامعی نۆبەی چاپ :ساڵی .2008ژمارەی الپەڕە359 :
6
ذمارة ( )3سيَشةممة 2011/9/13
كۆمینیكەیشن ..بە دیجتاڵكردنی جیهان؛ بە كۆدو هێما
ئیسماعیل عوسمان
...............................
كاتێك باس لە پێكهاتەیەكانی كۆمەڵگە دەكەین ،ناكرێت لەو پێكهاتەیە داببڕێین لە پرۆسەی پەیوەندیكردن ،ئەمەش بووەتە تایبەتمەندییەكی گرنگی مرۆڤ. هۆكارەكانی پەیوەندیكردن بەپێی ق��ۆن��اغ��ە ج��ی��اوازەك��ان��ی م���رۆڤ ،گ��ۆڕان��ك��اری��ی ب��ەس��ەردا ه��ات��ووە ،ئ��ەوەش وای��ك��ردووە لە سەردەمێكەوە بۆ سەردەمێكی دیكە پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكان گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ان ب��ەس��ەردا بێت، رەن��گ��دان��ەوەش��ی دەبێت بەپێی سروشتی ئەو كۆمەڵگەیەی جیاواز بێت. پەیوەندكردن ،پرۆسەیەكی كۆمەاڵیەتی پێكەوەگرێدراوە ،كە لە (نێرەر ،وەرگر ،پەیام ،كەناڵو فیدباك) پێكدێت. هەر پەیامێك كاتێك ،كە نێرەرێك دەینێرێت ،ئامانجێكی دی��اری��ك��راوی ه��ەی��ە ،ئاراستەی وەرگرێكی دەك��ات ،ئەوكاتە كە پەیوەندیی نێوان نێرەرو وەرگر ئ��اڵ��وگ��ۆڕی پ��ێ��ك��را ،ئ��ەو كاتە كۆمینكەیشنێكی تێر بێت. هۆكارەكانی تەكنۆلۆژیاش، بەپێی س��ەردەم��ە جیاوازەكان، گ��ۆڕان��ك��اری��ی ب���ەس���ەردا دێ��ت، ئ��ەوەش وادەك��ات ،كە ناڵەكانی پەیوەندیكردنی مرۆڤیش بەپێی ئەو قۆناغانە بگۆڕێت. بەاڵم كاتێك هەر كەناڵێكی نوێی پەیوەندیكردن دێتە ئاراوە، كەناڵەكانی پێش خ��ۆی لەناو نابات ،بەڵكو بەكارهێنەرەكانی كەمدەكاتەوە. دوای ئ���ەوە ل��ە س��ەردەم��ی ت��اپ��ۆگ��راف��ی(رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی نووسراو) ،دروست بوو ،كەناڵێكی ن��وێ��ی پ��ەی��وەن��دی��ك��ردن ب��وو، دوات��ر رادی��ۆو تەلەفزیۆن هاتنە ئ��اراوە ،هیچ لەمانە رۆڵی ئەوی دیكەی لەناو ن��ەب��ردووە ،بەڵكو بەكاهێنەرانی كەمكردووەتەوە. دوای هاتنە ئ���ارای ت��ۆڕی پەیوەنكردن جاڵجالۆكەیش، ه��ەن��گ��اوێ��ك��ی گ��رن��گ��ی ب���ڕیو پێینایە قۆناغێكی نوێوە ،دواتر رۆژنامەگەریی ئەلیكترۆنی هاتە ئاراوە ،خێرایی لە گەیاندنو وردیی لە گواستنەوەی زانیارییەكاندا، وای���ك���ردووە گۆڕانكارییەكانی جیهان ل��ە رێ��گ��ای شاشەیەكی ك��ۆم��پ��ی��وت��ەرێ��ك��ەوە ب��زان��رێ��ت، س���ەرەڕای ئ��ەوە ،هەموو مرۆڤ ل��ەم ت����ۆڕەدا خ��اوەن��ی پۆستی ئەلیكترۆنی خۆیەتی. پاری یەكەم :كۆمەڵگەو زمان ن��ات��وان��ی��ن ئ��ێ��م��ە ب���اس لە كۆمەڵگەی مرۆڤایەتی بكەین ،بەبێ بوونی پرۆسەی كۆمینیكەیشن لەنێوان تاكەكاندا ،بەبێ بوونی زمانی دەربڕینو گفتگۆكۆ. گرنگترین جیاكەرەوەكانی كۆمەڵگە بەكارهێنانی (زمان)ە، كە بەهۆیەوە دەتوانرێت مرۆڤەكان تەعبیر لە ماناكانو سۆزو هەستی كەسان بكەن. مرۆڤ ،تاكە دروستكراوێكی زی���ن���دووە ،ك��ە دەت��وان��ێ��ت ئەو دەنگانەی كە هەیە بە شێوازێكی زارەكیی دەریبڕێتو گوزارشتی لە ئەفكارو بیروبۆچوونەكانی خ��ۆی پێبكات ،ه��ەروەه��ا تەنیا دروستكراوێكە ،كە وەاڵمدانەوەی
هەیە بۆ ئەو ژینگە هەستپێكراوەی كە هەیە ،دەتوانێت لەو ژینگەیەدا رەمزو وێناكان دروست بكات بۆ خۆی. شێوازەكانی كۆمینیكەیشنی مرۆڤەكان بە چەند قۆناغێكدا تێپەڕیون ،چەندین گۆڕانكاریی بەسەردا هاتووە ،هەر لە سەرەتای پ��رۆس��ەی پ��ەی��وەن��دی��ك��ردن ،كە لە رێگای ئاماژە سادەكانەوە، ت��اوەك��و ب��ەرەو پێشچوونی ئەو تەكنەلۆژیایەی كە ئێستا هەیە. مارشاڵ ماكلوهان ،پێیوایە: پەیوەندیكردن، تەكنۆلۆژیای پیێكهاتەی ژینگەیەكەی ،كە وەك ئەندامەكانیو لەشو جیهازی عەسەبییە ،زیادبوونو بەهێزبوونی دەب��ێ��ت��ە ه���ۆی خ��ێ��رات��رب��وون��ی پێكهاتەكانی تری لەش.
ی��ەك��ێ��ك ل��ە ت��وێ��ژەرەك��ان��ی ب��واری كۆمینیكەیشن ،پێیوایە: ك��ە كۆمینیكەیشن ،ك���رداری ن��ەك (participation لە ،)transmutation گواستنەوەدا بە مانای وەستانی س���ەرچ���اوەی س��ەرەك��ی��ی دێ��ت، بەاڵم لە بەشدارپێكردن بەمانای بەشداریی پیكردنی دوو تاك دێتو 4 یەگرتنی لە بوونیاددا. د.سەمیر محەمەد حسێن، پێیوایە :كۆمینیكەیشن بناغەی ه��ەم��وو ك��ارێ��ك��ی راگ��ەی��ان��دنو رۆشبیرییەكانە ،ئەوەش دەبێتە هۆی گواستنەوەی زانیارییەكانو مەعریفەكان ،لێرەشەوە تێگەیشتن دروست دەبێت لەنێوان تاكەكانو كۆمەڵگەكاندا. هەروەها توێژەر جورج لەندبرج، پێیو ا یە « :كۆ مینیكە یشین ، خ��زم��ەت��ك��ردنو ئ����ام����اژەدانو كارلێكردنە ل��ە رێ��گ��ای هێماو ن��ی��ش��ان��ەك��ان��ەوە ،نیشانەكانی دەربڕینیش بریتییە؛ لە جوڵەو وێ��ن�ەو زم���انو ه��ەر شتێك ،كە گوزارشت بێت لە هەڵسوكەوت، ئەمەش جۆرێكە لە كارلێككردنی رووداوەك������������ان ب����ە رێ���گ���ای 5 هێماكانەوە» هەروەها لە ب��واری زانستی كۆمەاڵیەتیدا ،بەوە پێناسەكراوە؛ كە پرۆسەیەكی كارلێكردنە لەنێوان دوو الیەندا ،بە پێداویستییەك ل��ە پێداویستییەكانی ژیانی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی م����رۆڤ ،ه��ەژم��ار دەك���رێ���ت ،ب���ەاڵم (Social ئ��ام��ان��ج ،)interaction تێیدا بەهێزكردنو پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكانە ،ل��ە رێگای زانیارییەكانو ئاڵۆگۆڕكردنی بیروبۆچوونەكانو مەشاعیرەكانی م���رۆڤ ،ك��ە تێگەشتنو س��ۆزو خۆشەویستییە. ه��ەورەه��ا ك���ارل هوفالند، پێیوایە :نێرەر كاتێك پەیامێك دەنێرێت بۆ ئەوەی گۆڕانكاریی لە هەڵسوكەوتیدا دروست بكات. ب���ەاڵم د.ج��ی��ه��ان روش���دی، پێیوایە :كارلێككردنە لەگەڵ رووداوێ��ك��دا ،نێرەرێك پەیامێك دەنێرێت (دروستكراوێكی زیندوو، یان ئامێر بێت) لە چوارچێوەی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی دی��اری��ك��راو ،لەو كارلێكەدا ئاڵوگۆڕی بیروبۆچوونو زانیارییەكان دەكرێت لەنێوان تاكەكاندا لەسەر بابەتو واقیعێكی دیاریكراو.
وشەی كۆمینیكەیشن وش�����������������������������������ەی ( )c o m m u n i c a t i o n ب���ەم���ان���ای گ���واس���ت���ن���ەوەی ب��ی��روب��ۆچ��وونو زانیارییەكانو الیەنە جیاوازەكان لەنێوان تاكو كۆمەڵگەكاندا ،دێ���ت ،ب��ەاڵم ( )c o m m u n i c a ti o n s ئ��ام��اژەی��ە ب��ۆ ئ��ەو ه��ۆك��اران��ەی ك����ە ه���ەڵ���گ���ری ن����اوەڕۆك����ی 1 پەیوەندیكردنن. ئ���ەم وش��ەی��ە ،ل��ە وش��ەی التینییەوە ()commune ه���ات���ووە ،ب��ە م��ان��ای گشتیی هاوبەشپێكردن هاتووە. لە زمانی عەرەبیدا ،فەرمانی (يتصل) وەرگ��ی��راوە بە مانای: ئ��اش��ك��راك��ردن��ی زان��ی��اری��ی��ەك��انو ئالۆگۆڕی فیكرو بیروبۆچوونەكان، لە رێگای زم��ان��ەوە ،یاخود لە رێگای ئاماژەوە. لە زمانی فەرەنسیدا ،وشەی بەرامبەر ()information پ��ەی��وەن��دك��ردن بەكاردەهێنن، ب���ەاڵم ل��ە زم��ان��ی ئەمریكیدا، راگەیاندن بریتییە ،لە (mass 2 .)communication بۆیە ،یەكەمین جار لە ساڵی ()1690دا ،جۆن لۆك ،یەكەمین ش��ی��ك��ردن��ەوەی گرنگی لەسەر كۆمینیكەیشن لەژیانی مرۆڤەكاندا كردووە ،پێیوایە :پەیوەندییەكی راستەوخۆی هەیە لەنێوان عەقڵو زماندا لە كۆمینیكەیشندا. ب��ەاڵم م��ارش��اڵ ماكلوهان، پ���ێ���ی���وای���ە :پ���ەی���وەن���دی���ی جەماوەرییەكان لە رێگای ئامێرە ت��ەك��ن��ۆل��ۆژی��ی��ەك��ان��ەوە دەب��ێ��ت، راگ����ەی����ان����دن ،ب��ری��ت��ی��ی��ە: ئ���ەم ت��ی��ۆری��ی��ە ب����ڕوای وای���ە: خەڵكی لە كارێكو كاریگەریی ل���ە ب�ڵ�اوك���ردن���ەوەی ه����ەواڵو راستییەكانو بیروبۆچوونەكان ب���ە رێ���گ���ای راس���ت���ەوخ���ۆ لە چوارچێوەی بابەتێكی دوور لە ه��ەواو هەوەسی كەسی ،بەهۆی ئامێرەكانی ،ك��ە (م��وح��ای��دە). ی��ان راگ��ەی��ان��دن بریتییە :لە كاتێك هەر پەیوەندییەكانی جێگیربوونی نێوان تاكو كۆمەڵگە لە رێگای ناردنی ( )messageبۆئەوەی كەناڵێكی نوێی پەیوەندیی بكرێت بە كەسانی دی��ك��ەوە ،یاخود لەنێوان تاكو پەیوەندیكردن دێتە كۆمەڵدا. د.ئیبراهیم ئیمام ،پێیوایە: ئاراوە ،كەناڵەكانی ك��ە ج��ی��اوازی��ی ه��ەی��ە لەنێوان پ��ەی��وەن��دی��ك��ردنو راگ��ەی��ان��دن، چونكە پەیوەندیكردن بریتییە؛ پێش خۆی لەناو لە كارلێكو بەشداریكردن ،بەاڵم راگ��ەی��ان��دن ی��ەك رووی هەیە، نابات ن��ات��وان��ێ��ت پێناسە بكرێت بە 6 كارلێكو بەشداریكردن. ئامێرەكانی هەستپێنەكراوی پەیوەندیكردندان ،ئەم کاریگەرییە دەركەوتنێكی نهێنییه بەرامبەر 3 هەڵسوكەوتی نهێنیی مرۆڤەكان. زۆرێ����ك ل��ە ت��وێ��ژەران��ی��ش بەمجۆرە پێناسەی كۆمینیكەیشن دەك��ەن؛ كە پەیوەندیی كرداریی كارلێك دروستكردنە ،لەنێوان نێرەرو وەرگ��ردا لە چوارچێوەی بابەتێكی دیاریكردا ،بیروبۆچوونو زانیارییەكان ئاڵوگۆڕیان پێ دەكرێن.
رەگ����ەزە س��ەرەك��ی��ی��ەك��ان��ی كۆمینیكەیشن: پ��رۆس��ەی كۆمینیكەیشن لە چەند رەگەزێكی سەرەكیی پێكهاتووە ،ك��ە ه��ەری��ەك لەو رەگ��ەزان��ەی كاریگەریی لەسەر یەكتریی هەیە ،كە بە شێوەیەكی گشتیی پێكهاتووە لە-: • كۆمینیكەیش پرۆسەیە، دیفید برلو ،لە كتێبی پرۆسەی كۆمینیكەیشندا باس لەوە دەكات: كە ( )processدیاردەیەكە
كە گۆڕانكاریی بەسەردا دێت لە 7 زەمانو مەكاندا. ه��ەن��دێ��ك ل��ە ت��وی��ژەران،پێیانوایە :پرۆسەی بەرهەمهێنانو ناردن تێگەشتنەكانی پەیامە. پرۆسە دەس��ووڕێ��ت��ەوە لەچوارچێوەی رووداو ،یان واقیعێكدا پەیوەست نییە بە سنوورێكەوە، تەنیا تەسەوراتو تێگەیشتنەكانی الی��ەن��ە ب��ەش��دارب��ووەك��ان رۆڵ دەبینێت تێیدا.
• پەیامنێر كاریگەر دەبێت لەسەر پرۆسەی • پەیام كۆمینیكەیشن. • پەیام وەرگر • وەاڵمدانەوەی بۆ ئەو پەیامە نموونەكانی پەیوەندیكردن: • كاریگەریی بەپێی ئامانجی ی���ەك���ەم���ی���ن ،ن���م���وون���ەی 8 پەیوەندیكردن ل��ەدوای جەنگی پەیوەندیكردنەكە دەبێت. یەكەمی جیهانییەوە ب��ووە ،كە نموونەی السوێل: بریتیی ب��ووە؛ لە (كوتانی ژێر كێ ( ،)whoچی وت ،بە چ پێست) ،دوات���ر ئ��ەو نموونەیە هۆكارێك( ،كەناڵ) ،بە ئاراستەی گۆڕانكاریی بەسەردا هاتوو (كاریگەرییو وەاڵمدانەوە) ،كێ؟ ،بە چ كاریگەریی؟ نێرەر :دەكرێت رۆژنامەنووس دوات����ر ئ���ەم ب��ی��رو ب��ۆچ��وون��ان��ە گ��ۆڕان��ك��اری��ی ب��ەرس��ەردا هاتوو ب��ێ��ت ،پێشكەشكاربێت ،هەر ل��ەالی��ەن چەندین زان���ای ب��واری كەسێك كە پەیام ئاراستە دەكات. پ�����ەی�����ام :ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك ك��ۆم��ی��ن��ی��ك��ەی��ش��ن��ەوە ق��س��ەی لەسەر كرا ،لەوانەش :السویلو بیروبۆچوونەو ئەفكارە ،نووسراوە، الزرسفیڵد ،ول��ی��ونو ...دوات��ر یان بیستراوە بە تەلەفزیۆنیشەوە. هۆكار (كەناڵ) :هەموو ئەو لیكۆڵینەوەكانیان لەسەر بوونی جیاوازیی لەنێوان تاكەكانداو كەنااڵنە دەگرێتەوە ،كە پەیام پ��ەی��وەس��ت��ە ب���ەوەاڵم���دان���ەوەی دەنێرێت ،رادی���ۆو تەلەفزیۆنو سینەماو لەوحات ... شێوازی كاریگەرییەكان. وەرگر :ژمارەیەكی زۆرن لە دابەشبوونەكان گرنگترین ل��ەس��ەر (ی���ەك ئ��اراس��ت �ەو دوو خەڵكی ،كە پەیام وەردەگرن. ك��اری��گ��ەری��ی :ب��ەره��ەم��ی ئاراستەیی) كار دەكات: ك��ۆم��ی��ن��ی��ك��ەی��ش��ن��ە ،ئ����ەوەش یەك ئاراستە:
ب���ی���روب���ۆچ���وون���ەك���ان ،ی���ان مەشاعیرەكانی م��رۆڤ ،ئ��ەوەی كە پەیوەندیی دەك���ات ،پەیام دەنێرێت بۆ ئەوانی دیكە لە رێگای هێماكانەوە ،دەك��رێ��ت دەنگیی بێت :قسەكردن ،یان مۆسیقا، وێنە بێت ،كتێبو وێنەگرتن، دەكرێت جوڵە بێت ،ئاماژەكانیو ئیشارەتەكان ،چەندین شێوەش لە شێوەكانی رەمز هەیە. • وەرگ��ر :بەمانای ئەوانی دیكە دێتو ئەوانەی پەیامەكانی نێرەریان پێدەگات. • ئامانج :هەموو پرۆسەیەكە كۆمینیكەیشن هەمیشە كەسی نێرەر مەبەستێكی دیاریكراوی خۆی هەیە ،بۆ ئەوەی كاریگەریی ه��ەب��ێ��ت ل���ە ب��ی��روب��ۆچ��وون��ی كەسانی وەرگ���رو هەستەكانیو ئاراستەو راكانی ،بۆ خستەڕووی بەدەستهێنانی راستییەكانو زانیارییەكان. • ه����ۆك����ار (ك����ەن����اڵ): گواستنەوەی هەموو پەیامەكان لە رێگای هۆكارێكەوە دەبێت، ئەگەر پەیوەندیكردنەكان كەسیی بێتو لە رێگای قسەكردنەوە بێت، دەك��رێ��ت لە رێگای پەیوەندیی جەماوەرییەوە بێت ،كە ئەویش ك��ت��ێ �بو گ���ۆڤ���ارو رۆژن���ام���ەو ئیزگەو تەلەفزیۆنو سینەماو ئەنتەرنێتەوە ،بێت. • ژینگە :ژینگە هۆكارێكە كاریگەرە لەسەر پەیوەندیكردنو ئ���ەگ���ەری س���ەرك���ەوت���ن ،ی��ان كۆمینیكەیشن سەرنەكەوتنی رۆڵیش دەبینێت لەسەر دیاریكردنی ئسلوبی پەیوەندیكردنو هۆكارو قەبارەو جۆرەكانی. • ت��ەش��وی��ش (پ���ارازی���ت): كۆمینیكەیشن لە ه��ەر ئاستو ب��وارێ��ك��دا ب��ێ��ت ،رەگ��ەزەك��ان��ی تەشویش ب��ەش��داری��ی دەك���ات،
دەب���ێ���ت���ە ه����ۆی ئ������ەوەی كە نموونەی جورج جربنر: كۆمینیكەیشنەكە • كەسێك ( )some oneب��زان��رێ��ت 9 • هەستكردن بە رووداوێ��ك هەڵبسەنگێنرێت. ()perceive an event ت��ی��ۆری��ی��ەك��ان��ی زان��س��ت��ی • وەاڵمدانەوەی ()reacts • ل��ە رێ��گ��ای هۆكارێكەوە پەیوەندیكردن: • تیۆری دەسەاڵت through (some • تیۆری ئازاد (لیبراڵیی) )means • بەرپرسیاریی كۆمەاڵیەتی • ب���ۆ ب��ەره��ەم��ه��ێ��ن��ان��ی • سۆسیالیستی مادەیەكی گونجاو (to make • ت��ی��ۆری بەرپرسیارێتی )available materials • بەشێوازی دیاریكراو ( inجیهانیی ل��ەالی��ەن د.م��ح��ەم��ەد مەحمود سەفیر ،دانراوە. )some form • دۆكیۆمێنتی ()context جۆرهكانی راگەیاندن: • گواستنەوە ئەوەی هەیە، ()convering content • راگەیاندنی ناوخۆی« :ئەو • ب��ەره��ەم��ەك��ەی (with )some consequencesجۆرە راگەیاندنە بۆ جەماوەری 10 ناوخۆی دەوڵەتێك كار دەكات». • راگەیاندنی دەرەكیی :ئەو نموونەی شانون ویفر: • س���ەرچ���اوەی زان��ی��اری��ی جۆرە راگەیاندنەیە بۆ جەماوەر لەدەرەوەی سنووری دەوڵەتێكەوە ()source • گواستنەوەی پەیامەكە ل��ەژێ��ر چ��اودێ��ری��ی دەزگ��اك��ان��ی دەوڵەتدا كار دەكات. ()massage • راگەیاندنی نێودەوڵەتی: • ب���ەه���ۆی ه��ۆك��ارێ��ك��ەوە ناردنی هەموو جۆرە پەیامێكی ()transmitter • هەڵگری كۆمەڵێك هێمایە راگ����ەی����ان����دراوە ،ك���ە ه��ەم��وو سنوورەكانی سیاسییو رۆشنبیرە ()encoding, signals لۆكاڵییەكان دەبڕێت. • تەشویش ()noise • ئ��ام��ێ��ری��ك��ی وەرگ�����ر ج��ۆرەك��ان (ئ��اس��ت��ەك��ان)ی ب��ۆ وەرگ��رت��ن��ی ئ��ش��ارات��ەك��ان كۆمینیكەیشن ()decoding ج�������ۆرو ئ��اس��ت��ەك��ان��ی • ئامانج ()receiver كۆمینیكەیشن دابەشدەكرێت بۆ چوار ئاست: دوو ئاراستە: كۆمینكەیشنی خودی • نموونەی روس: ( communication • نێرەر ()sender :)intra personal • پەیام ()massage «ه����ەم����وو ئ�����ەو ج����ۆرە • هۆكار ()channel پەیوەندیكردنەیە ،كە كارلێكی • وەرگر ()receiver ن��اخو دەروون��ی م��رۆڤ خۆیەتی، • فیدباك ئەم پرۆسەیە قسەكردنی مرۆڤە • سیاق ()context 11 لەگەڵ ناخی خۆیدا». ولبور شرام:
ن����ێ����رەر ،ل����ە پ���رۆس���ەی كۆمینیكەیشندا پێویستە ،بوونی كەسێك ،یان الیەنێك هەبێت بۆ پەیوەندیی بكات ئ����ەوەی ( ، )c o m m u n i c a t o r دەك��رێ��ت كەسێكی ئاسایی ،یا مەعنەویی بێت( ،دام����ەزراوەو كۆمپانیاو وەزارەت) ،دوات��ر ئاراستەكردنی پەیامەكانی بۆ كەسێك ،یان چەندین كەس. • پ��ەی��ام :م��ان��ای ئ���ەوەی، كە ئ��ەو پەیامە زانیارییەكانو
• كۆمینیكەیشنی نێو كەسەكان ( communication :)personal inter كۆمینیكەیشن راستەوخۆیە، پێناسە دەكرێت بە پەیوەندیی ئاراستەكراو ،رووب��ەڕووە لەنێوان دووك���ەس ،ی��ان چەند كەسێكدا روودەدات ،ه����ەر (پ��ێ��ن��ج) هەستەكانی مرۆڤ رۆڵ دەبینێت تێیدا ،فیدباك ،راستەوخۆ هەستی 12 پێدەكرێت. ئ���ەم���ش چ���ەن���دی���ن ج���ۆر ب���ەش���داری���ك���ردن دەگ��رێ��ت��ەوە (ب���ەش���داری���ك���ردن���ی ع��ات��ف��ی، ت���ۆم���ارك���ردنو گ��واس��ت��ن��ەوەی (record transmitting ،)functionكۆمینیكەیشنی عاتیفی ،سیحر )...magic • ك��ۆم��ی��ن��ك��ەی��ش��ن��ی (media ن����اوەن����دی����ی :)communication ئەمجۆرە لە كۆمینیكەیشنە دەك��ەوێ��ت��ە ن��ێ��وان پەیوەندیی دووكەسو پەیوەندیی جەماوەریی نموونه :رادیۆ ،تەلەفۆن ،رادیۆ، رادار ،فیلمی خێزانییو تەلەفزیۆن لە بازنەیەكی داخ��راودا ،فاكسو ئینتەرنێت. لەم پەیوەندیكردنە ژمارەی وەرگ��رەك��ان زۆرنو پەیامەكان كورتن ،زۆربەی كات وەرگرەكان ی��ەك ك��ەس��ن ،ن��اس��راون ،ب��ەاڵم مەبەست نییە كە زانیاریت هەبێت ل��ەس��ەر شەخسیەتیان ،ب��ەاڵم سروشتی ن��ێ��رەرەك��ە ن��اس��راوە، پەیامەكانیش هەڵگری وێنەیەكی دیاریكراوی كەسین...ئەم جۆرە كۆمینیكەیشنە بینایەكی تایبەتی نییە ،پرۆسەی پەیوەندیكردنەكە 13 رێكخراو پالن بۆ داڕێژراو نییە. پ����ەی����وەن����دی����ی • ج�����ەم�����اوەری�����ی (mass :)communication ئ����ەم����ج����ۆرە پ����رۆس����ەی كۆمینیكەیشنە ل���ە رێ��گ��ای هۆكارەكانی پەیوەندیكردنەوەیە، ك���ە ئ���ەوی���ش ب��رت��ی��ی��ە :لە ت��ەل��ەف��زی��ۆن ،رادی����ۆ ،كتیب، رۆژنامەگەرییو سینەما ،گرنگترین تایبەتمەندییەكانی ئەو جەماوەرەی كە پەیامەكانی ئاراستە دەكرێت، ئاستیان جیاوازەو نەناسراون. تایبەمەندییەكانی راگەیاندنی جەماوەریش ()mass media پەیامەكانی بۆ ژمارەیەكی زۆر لە جەماوەر نەقڵ دەكات ،قەبارەی ئەو پەیوەندیكردنەش پەیوەستە ب���ە ه���ۆك���اری م��ی��ك��ان��ی��ك��ی�یو ئەلیكترۆنییەكانی ئەو راگەیاندنە 14 جەماوەرییەی كە هەیە. سهرچاوهو پەراوێزەكان:
-1ياسر معجوب احلسني ،اجلزيرة نظرة رمادية الى افريقا ،دراسة امليدانية، ص ،40الطبع االول،الطبع والنشر بيروت.2004 ، -2االتصال الفعال ،ص . 24 -3اجلزيرة نظرة رمادية الى افريقا، ص 43اجلزيرة . -4صناعة عقل فى الصر الشاشة ص.14 -5ص 40هەمان سەرچاوەی پێشوو. -6ص 25االتصال الفعال. -7عاتف عدلى العبد ،مدخل الى التصال والراى العام :االسس النظريات واالسهامات العربية_ القاهيرة ص ،67 دار الفكر العربى .1997 -8اجلزيرة نظرة رمادية الى افريقا ،ص . 46 -9مدخل الى االتصال والراى العام، ص. 73 -10اجلزيرة نظرة رمادية الى افريقا ص 50اجلزيرة. -11العالقة العامة واتصال االنسان، ص .15 -12ص 16هەمان سەرچاوەی پێشوو. -13ص 19هەمان سەرچاوەی پێشوو. -14ص 20هەمان سەرچاوەی پێشوو. تێبینی:دهقی تهواوی ئهم لێکۆڵینهوهیه لینکه ل � ه سایتی «رۆژن���ام���ه» ب��هم دهخوێننهوه: www.rozhnama.com
ریاڵ مەدرید ،لە قازانجدایەو بەرشەلۆنەش لە زەرەر ئاژانسەكان :سەرەڕای ئەوەی ی��ان��ەی ری���اڵ م��ەدری��د ،لەم وەرزەدا چەندین گرێبەستی گرانبەهای ئیمزاكرد ،بەاڵم ئەو یانەیە بڕێكی زۆری قازانج كردووەو بەپێچەوانەوە ،یانەی بەرشەلۆنە زەرەری كردووە. ماڵپەڕی سەرەكیی یانەی ری��اڵ م��ەدری��د ،ئاشكرایكرد، (،)2011/9/25 رۆژی باڵوکراوهیهکی وهرزشییه ،ههفتانه ،رۆژنامهی
فلۆرەنتینۆ پیرێزی سەرۆكی ی���ان���ەك���ە ،ك��ۆن��گ��رەی��ەك��ی رۆژن��ام��ەوان��ی��ی دەبەستێتو ب��ودج��ەی ی��ان��ەك��ە ب��ەوردی��ی ئاشكرا دەكات ،كە لە ()500 ملیۆن ئۆیرۆ نزیك دەبێتەوە. ئاشكراشیكرد :ریاڵ مەدرید لەمساڵدا ،بڕی ( )46ملیۆن ئۆیرۆی قازانج كردووە ،ئەویش بەهۆی گرێبەستی كۆمپانیاكان
بۆ ریكالمو فرۆشتنی درێسی یاریزانان. ب���ەپ���ێ���ی ه���ەواڵ���ەك���ەی سایتی یانەی ری��اڵ مەدرید، یانەی بەرشەلۆنە تائێستاش ل��ە زەرەردای�����ەو ل��ەب��ودج��ەی ئ��ەم��س��اڵ��ی��دا )21( ،ملیۆن ئۆیرۆی زەرەر كردووە. هەواڵەكەیدا، لەكۆتایی سایتی یانــــــەی شاهانە،
ئ��اش��ك��رای��ك��رد ،ل��ەو كۆنگرە رۆژنامەوانییـــــــــــەدا ،پێرێز ت��ەواوی قازانـــــــجو زیانی ساڵی ( )2011-2010ئاشكرا دەكاتو پالنی ساڵی (-2011 )2012ب��ەش��ێ��وەی ن��ووس��راو ئ��اڕاس��ت��ەی راگ��ەی��ان��دن��ەك��ان دەكات؛ تا جیهان لە مەسەلە دارای��ی��ەك��ان��ی یانەكـــــەی ئاگادار بن.
ذمارة ( - 14دوايين ذمارة) سَيشةممة 2011/9/13
دهریدهکات
«کوردێک؛ دەبێتە باشترین یاریزانی جیهان»
ل2
وتەی دەوڵەمەندترین یاریزانی پێشووی یانەی سلێمانی باڵودەكاتەوە سهرۆکی یانهی ههڵهبجه :ههڵهبج ه خاوهنی نییه کهچی ههمووشمان خاوهنین
ل3
ل3
ژمارە ( - 14دوایین ژماره) سێشەممە 2011/9/13
3
goolrozhnama@yahoo.com
كاپتنو دەوڵەمەندترین یاریزانی پێشووی یانەی سلێمانی:
بەهۆی سیاسەتەوە بەشداریی مۆندیالم نەكرد سازدانی :شههاب ئهحمهد لە چاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ «گۆڵ» ،كاروان محهمەد ،باشترین یاریزانی یانەی «شێروانە»و كاپتنی پێشووی یانەی سلێمانی ،پێیوایە: كێشەی وەرزشی گەرمیان ،كەمیی یاریگاو زۆریی تیپی میللییە. ئاشكراشیدەكات :بەهۆی بارودۆخی سیاسییەوە نەیتوانیوە لەگەڵ هەڵبژاردەی الوانی عێراقدا بەشداریی مۆندیال بكات ،لەدوای وازهێنانی رۆناڵدۆی بەرازیلیش سەیری یاریی نەكردووە. * خ��وێ��ن��دن��ەوەت ب��ۆ وەرزش بەگشتییو وەرزش���ی كوردستان بەتایبەتی چۆنە؟ وەك ئەوەی دەبینین؛ وەرزش لە جیهاندا بایەخی بەرچاوی پێدراوەو ژمارەیەكی زۆریش لە خەڵك هاندەری ئ��ەو ب���وارەن ،بەخۆشحاڵییەوە لە ههرێمی كوردستان بەشێوەیەكی زۆر باش بایەخ بە وەرزش دراوەو بەرەو پێشچوونێكی زۆری بەخۆیەوە بینیوە ،تەنانەت وایلێهاتووە لە ئاستێكی ب���ااڵدا س��ەی��ر بكرێت، هەڵبەتە هیچ شتێك بێ كەموكوڕیی نابێت. * ئەی لە گەرمیان؟ لەچاو هەندێ جێگا ،ل��ەڕووی وەرزش���ەوە زۆر باشەو یاریزانی
کاروان محهمهد زۆر باشی تێدا هەڵدەكەوێتو بۆ یانەكانی كوردستان یاریی دەكەن، بەاڵم بە بڕوای من :كێشەی كەمیی یاریگاو زۆریی تیپی وەرزشی میللیی، كێشەی وەرزشە لە گەرمیان. * ت��ا چەند راس��ت��ە ،پێشتر لەالیەن ع��ودەی ك��وڕی سەدامەوە بانگێشتی ه��ەڵ��ب��ژاردەی عێراق كراویت؟ بەدڵنیاییەوە وا نییە ،من بۆ مۆندیالی الوانی جیهان كە لە واڵتی ئەرجەنتین ب��ەڕێ��وەچ��وو لەالیەن
(ع��ەدن��ان ح��ەم�هد) ،كە لەڕێگای كەسێكی ن��زی��ك��ەوە بانگێشتی هەڵبژاردەی الوانی عێراق كرام بۆ ئەو مۆندیالە ،ب��ەاڵم نەڕۆیشتم، چونكە (عەدنان حەمهد) تەنیا ()5 رۆژی دیاریی كردبوو كە من بچمە بەغدا ،تا لە ریزی هەڵبژاردەكەدا یاریی بكەم ،بۆیە بەهۆی خراپیی ب��ارودۆخ��ی سیاسییەوە نەمتوانی بەشداریی بكەم. * بۆ چەند یانە یاریت كردووە؟ بۆ یانەی خانەقین؛ ( )7ساڵو
فۆتۆ :شههاب
بۆ یانەی سلێمانیش؛ نزیكەی ( )8ساڵ یاریم كردووە ،لە یانەی «سلێمانی» كاپتن بوومو مووچەو گرێبەستم لە هەموو یاریزانەكانی تر زیاتر بوو ،ئێستا گەڕاومەتەوە یانەی «شێروانە». * ئ��ێ��س��ت��اش ی���اری���زان���ی هەڵبژاردەی كوردستانی؟ ن����ەخ����ێ����ر ،ل����ە ی���ەك���ەم ب��ەش��داری��ك��ردن��ی ه��ەڵ��ب��ژاردەی «ڤیڤا» یاریم كرد ،بەاڵم دواتر كە «خ��ەس��رەو گ���وروون» بووە
راهێنەری هەڵبژاردەكە ،بانگێشتی ن��ەك��ردم��ەوە ،ل��ەب��ەرئ��ەوەی بە (استغنا) ل��ە ی��ان��ەی سلێمانی دەرچ��وومو زانیشم كە بانگێشتم ن���اك���ات ب���ۆ ه���ەڵ���ب���ژاردەك���ە، یاریزانەكانیش دەیانزانی. * جگە لەو یانانەی كە یاریت بۆكردوون ،لەالیەن یانەكانی دیكەوە هیچ گرێبەستت بۆ نەهاتووە؟ بەڵێ ،بێگومان لە یانەكانی؛ (دهۆك ،پێرس ،هەولێر ،زاخۆ)، داوای���ان لێكردم كە یارییان بۆ بكەم ،بەاڵم بەهۆی ئەوەی كە دوور بوون لە شوێنی نیشتەجێبوونمەوە، نەمتوانی یارییان بۆ بكەم . * بۆ ئەمساڵ «شێروانە» چۆن دەبینی ،بۆ خولی نایاب؟ بەباشیی خۆمان ئامادەكردووە، گرێبەستمان لەگەڵ چەند یاریزانێك كردووەو ئومێدمان بەوە هەیە ،كە یاریزانەكانمان ئاستیان باشەو لە تەمەنی الوێتیدان ،بەو هیوایەوە یاریدەكەن كە لە خولی نایابدا بمێنینەوە. * حەز بە یاریی چ یاریزانێكو هەڵبژاردەو یانەیەك دەكەیت؟ ل����ەدوای ن��ەم��ان��ی رۆن��اڵ��دۆی بەرازیل ،حەز بە سەیركردنی هیچ یارییەك ناكەم ،حەزم لە یاریی هەڵبژاردەی بەرازیلو یانەی ریاڵ مەدریدی شاهانەیە.
سەرۆكی كاتیی یانەی هەڵەبجە: هەڵەبجە خاوەنی نییە ،كەچی هەمووشمان خاوەنین بەختیار عەبدوڵاڵ -هەڵەبجە
دوای ئ��ەوەی ساڵی راب��ردوو، ب���ەش���ی ت���ۆپ���ی پ��ێ��ی ی��ان��ەی «هەڵەبجە» لە خولی یانە پلە دووەكانی كوردستاندا ،توانی بە بودجەیەكی كەمەوە سەربكەوێت بۆ ریزی یانە پلە یەكەكانی كوردستان، بەاڵم تائێستا هیچ كەسو الیەنێك ئ���اوڕی ل��ەو یانەیە ن��ەداوەت��ەوەو ئێستا بەدەست كێشەی داراییەوە دەن��اڵ��ێ��ن��ێ �تو س��ەرۆك��ی كاتیی یانەكەش دەڵێت« :نازانم بۆ ئاوڕێك لەم شارە نادەنەوە ،نازانم كاتی ئەوە نەهاتووە بودجە بەیەكسانیی دابەش بكرێت بەسەر یانەكاندا؟». لەلێدوانێكیدا بۆ «گۆڵ» ،عەلی سەعید ،س��ەرۆك��ی كاتیی یانەی هەڵەبجە ،وتی« :ئێمە وەك شاری
هەڵەبجەی شەهید ،كە خاوەنی چەندین مەردایەتییو قوربانیدانین، ب�����ەاڵم ب�����ەداخ�����ەوە ل���ەالی���ەن بەرپرسانی وەرزشی كوردستانەوە بەشێوەیەكی پشتگوێخراوینو یەكسان بودجە بەسەر یانەكانی كوردستاندا دابەش ناكرێت ،چۆن رەوای��ە كە ئێستا یانەی وەرزشی ه��ەڵ��ەب��ج��ە ب���ەدەس���ت كێشەی نەبوونی دارای��ی��ەوە ناڵەی رۆژان رۆژێك دەڕواتو كەسیش دەنگمان نابیستێت ،ب��ەداخ��ەوە كە كەس خۆی بە خاوەنی یانەی هەڵەبجەو هەڵەبجەییەكان نازانێت ،بەاڵم لە بۆنەو یادەوەرییە پڕ سەروەرییەكانی ه��ەڵ��ەب��ج��ەدا ،ه��ەم��ووی خ��ۆی بە خاوەنی ئەم شارە دەزانێتو چەندین وشەی بریقەدار دەڵێنەوە». وتیشی« :ئێمە ئەم گلەییانەمان ل���ەب���ەردەم س��ەرۆك��ی حكومەتو
بەرپرسانی وەرزش���ی حكومییو حیزبیی ئەم هەرێمەدا باسكردووە، بەاڵم تائێستا ئەوان هیچ وەاڵمێكی شایستەی ئێمەیان ن��ەداوەت��ەوە، تیپی تۆپی پێی یانەكەمان ،وەرزی رابردوو توانی سەركەوێت بۆ ریزی یانە پلە یەكەكانی كوردستان ،بەاڵم تائێستا هیچ الیەنێك نەیتوانیوە خەاڵتێكی رێزلێنان بەو یاریزانانە ببەخشێت ،كە بە بڕە پارەیەكی ك��ەم��ەوە ن��اوی هەڵەبجەیان بەرز راگ��رتو توانییان یانەی هەڵەبجە بگەڕێننەوە كێبڕكێ وەرزشییەكانی كوردستان». سەرۆكی كاتیی یانەی هەڵەبجە، ئ���ام���اژەی ب��ەوەش��ك��رد :لیژنەی ئۆلۆمپیو وەزارەت��ی رۆشنبیرییو الوان ،نەیانتوانیوە ئەو بودجەیەی كە لەبەر دەستیاندایە ،بەشێوەیەكی یەكسان بەسەر یانەكانی كوردستاندا
داب��ەش��ی ب��ك��ەنو نازانن چ پێوەرێكیان هەیە بۆ دابەشكردنی ئەو بودجەیە. ل����ەك����ۆت����ای����دا؛ سەرۆكی كاتیی یانەی هەڵەبجە ،وت��ی« :تكا دەكەم با چیتر لە یادەكانی ئەم شارەدا وشەی بریقەدا ب��ەك��ارن��ەه��ێ��ن��ن ب���ۆ ش���اری هەڵەبجەی شەهید ،با بە (ك��ردار) بێنە ناومانەوەو ئاوڕێك لەم یانە خاوەن پێنج ه���ەزار شەهیدە ب���دەن���ەوە ،ب��ا چیتر خەمساردیی لەگەڵ ش���اری ه��ەڵ��ەب��ج��ەو ی�����ان�����ەك�����ەی�����دا نەنوێنین».
پێدەچێت «هەڵۆ» ،بەشداریی خولی نایاب بكات
بە چوار یانە؛ تەنیا ( )3خاڵ حەمە وریا هەموو ساڵێك خەون ب��ەوەوە دەبینین ،یەكێك لە یانەكانی شاری سلێمانی ،نازناوی خولی یانە پلە نایابەكانی كوردستان بەدەستبهێنێت ،ب��ەاڵم هەر ساڵەو بەدەست كێشەیەكەوە دەناڵێنین ،هەر ساڵەو یانەكانی شارەكەم بە بیانوویەك ئاستە الوازەكانیان پەردەپۆش دەك��ەن ،ئەمساڵیش بەهەمانشێوە هەر لە هەفتەی یەكەمەوە بینیمان؛ تیپەكانی شاری سلێمانی لە چ ئاستێكدان ،جگە لە س ێ یانەكەی ناوشار ،یانەی شێروانەی كەالریش ،ئەمساڵ یەكێكە لەو یانانەی بەشداریی خولی نایاب دەك��اتو لەسەر ش��اری سلێمانی حیسابە ،هەرچەندە لە هەفتەی یەكەمدا؛ دوو یانەی پارێزگای سلێمانی رووبەڕووی یەك بوونەوە ،بەاڵم بە هەر چوار یانەكە ،تەنیا ( )3خاڵیان بەدەستهێنا .وەرزی رابردووش؛ هەر لەسەرەتاوە بۆمان دەركەوت تیپەكانمان لە چ ئاستێكدانو چ ئەنجامێك بەدەستدەهێنن ،لەكاتێكدا؛ یانەكانو هاندەرانی شارەكانی تری كوردستان ،لە چاوەڕوانیی ئەنجامی باشو پلەی یەكەمی خولەكەدان ،بەاڵم بەداخەوە الی ئێمە ئێستا تەنیا بیر لەوە دەكەینەوە ،یانەكانمان دان��ەب��ەزنو ژم��ارەی��ان كەم نەبێتەوە ،وەك وەرزی رابردوو بینیمان كە یانەی «سیروانی نوێ» دابەزیو یانەی «نەورۆز»یش بەختی هەبوو ،ئەگینا ئەویش ئێستا لە ریزی یانە پلە یەكەكاندا یاریی دەكرد ،بۆ وەرزی ئەمساڵ ،یانەی پێشمەرگەی سلێمانی یانە دەوڵەمەندەكەی شارەكەم ،دەتوانم بڵێم؛ زۆرترین بڕە پارەی لە گرێبەستەكانی ئەم وەرزەدا خەرج كردووەو پێش دەستپێكردنی خولەكەش ،هەمووان باسمان لە ئاستبەهێزیی ئەو یانەیە دەكردو تەنانەت گرانترین بۆندی یاریزانی ئەمساڵ بەناوی یانەی «پێشمەرگە»وە تۆمار كراوە ،كەچی بەداخەوە لە یەكەم یاریدا بەرامبەر بە یانەی «زاخۆ» ،تووشی دۆڕاندن بووەوە ،هۆكاری ئەم الوازییەی تیپەكان لە چیدان؟ گرفتی بەدەست نەهێنانی ئەنجامی باش چییە؟ ك ێ هۆكارە؟ كێ بەرپرسە؟ ك ێ تاوانبارە؟. هەموو ئەوانە لە یانەكانو بەرپرسە وەرزشییەكانی شارەكەماندا هەیە ،یانەكانی «سلێمانیو شێروانە» كە بەدەست كەمیی داراییەوە دەناڵینن ،هۆكارەكەشیان بۆ ئەو مەبەستە گەڕاندووەتەوە ،یانەكانی پارێزگای سلێمانی خاوەنی راهێنەری بەتواناو لێهاتوون ،لەگەڵ رێزم بۆ هەموو راهێنەرەكانی تیپەكانی تر ،بەاڵم تەنیا راهێنەر رۆڵی سەرەكیی لە بەدەستهێنانی ئەنجامی باشدا نابینێت ،دەبێت یاریدەدەرو سەرپەرشتیارو ئیدارییەكانی یانەكان ،لە راهێنەرەكە زیاتر شارەزای تۆپی پ ێ بن ،خۆ ئەگەر لە راهێنەرەكە زیاتر لێهاتوو نەبن ،نابێت كەمتر بن ،بەاڵم ماشەڵاڵ لە سەرپەرشتیارەكانی یانەكانی ئێمە كە هەموویان خاوەن ئەزمووننو چەندین بڕوانامەی نێودەوڵەتییان هەیە ،ئەویش چ بڕوانامەیەك هەندێك لە یانەكان ،سەرپەرشتیاری تیپەكەیان لە هەموو ژیانی خۆیدا رۆژێك لە رۆژان لە یاریگایەكدا ،شەقی لە تۆپ هەڵنەداوەو وەرزشی نەكردووە ،بەاڵم زروفو زەمانە كارە جوانەكانی دەسەاڵتدارەكانمان وایان كردووە؛ ئەو كەسانە لەو شوێنانەدا جێگیر بكرێن .سەیری ناوی سەرپەرشتیاری تیپی تۆپی پێی یانە بەناوبانگەكانی جیهان بكە ،هەریەكەو مێژوویەكی پڕ سەروەریی هەیە. ئەوكات بەرپرسیارێتییەكی لەو شێوەیەیان پێدەدرێت، دروس��ت وەك الی خۆمان ،كە باسمان لە مێژووی یاریكردنی هەندێكیان كرد ،بۆیە تازووە بەو یانانەو بەرپرسانی وەرزشی شارەكەم دەڵێم؛ تا ئەو جۆرە كەسانە لە وەرزشی شاری سلێمانیدا بن ،ئەوە ئەنجامە باشەكانی ئێمە دەبێتو دڵنیاشبن لەمەودوا چاوەڕێی ئەنجامی باش لەو یانانەش ناكەینو چیتر خۆمانیان پێوە خەریك ناكەین.
خولی كوردستان ،ئاگر دەكاتەوە
ئەگەر «هەڵۆ» بەشداریی نەكات ،دەبێت «خاك» بچێتە نایاب گۆڵ -تایبهت یانەی هەڵۆ ،هێشتا ب��ڕی��اری كۆتایی ن��ەداوە بەشداریی خولی یانە نایابەكانی كوردستان بكاتو بۆ ئەو مەبەستەش ،داوای مۆڵەت لەیەكێتیی تۆپی پێ دەكات ،یانەی خاكیش دەڵێت« :ئەگەر هەڵۆ بەشداریی نەكات ،مافی خۆمانە بەشداریی بكەین». لەلێدوانێكیدا بۆ «گۆڵ» ،سەالم حسێن، ی���ەك���ێ���ت���ی���ی سكر تێر ی پ�����ێ�����ی ت���ۆپ���ی
كوردستان ،وتی« :بەرپرسانی یانەی هەڵۆ، داوای��ان لێكردووین ،بۆ نزیكەی دوو هەفتە مۆڵەتیان بدەنو یارییەكانیان بۆ دوابخەن، بەڵكو لەڕێگای حكومەتەوە هاوكاریی بكرێنو بەشداریی خولی نایاب بكەن». لەكاتی بەشدارینەكردنی یانەی هەڵۆدا، بەپێی رێنماییەكانی یەكێتیی تۆپی پێ، دەبێت یانەی خاك بەشداریی بكات ،چونكە ئ��ەو ،ساڵی راب��ردوو پ���ل���ەی س��ێ��ی��ەم��ی پ��ل��ە ی��ەك��ەك��ان��ی یا نە خ���ول���ی بەدەستهێنا.
لەو بارەیەوە ،عەبدوڵاڵ سلێمان ،ئەندامی دەستەی كارگێڕیی یانەی خاك ،بە «گۆڵ»ی وت« :لەو باوەڕەداین ،بڕیارەكەی یەكێتیی تۆپی پێی كوردستان ،نادادپەروەرانە بێتو بڕیارێكی حیزبیی ب��دەنو ئێمە بەشداریی پێ نەكەن ،لەكاتێكدا ئێمە مافی خۆمانە بەشداریی بكەین ،ئەگەر هەڵۆ لەخولەكە بكشێتەوە». وتیشی« :ئەگەر یەكێتیی تۆپی پێی كوردستان ،یانەی خاك لەبری هەڵۆ بەشداریی پێ نەكات ،ئەوا هەڵوێستی تایبەتمان دەبێتو قبوڵی ناكەین غەدرمان لێبكرێت». لە وەرزی راب���ردووی خولی یانە پلە یەكەكانی كوردستاندا ،یانەی هەڵۆ پلەی یەكەمی بەدەستهێناو شێروانەش دووەم بوو ،یانەی خاكی شاری كەركوكیش ،پلەی سێیەمی بەدەستهێنا .بەپێی رێنماییەكانی یەكێتیی تۆپی پێی جیهانیش ،كە یەكێتیی تۆپی پێی كوردستانیش پەیڕەوی دەكات، یەكەمو دووەم مافی خۆیانە بگەنە خولی نایاب ،ئەگەر یەكێك لەو یانانەش كشانەوە، یاخود سزا درانو دوورخرانەوە ،ئەوا یانەی سێیەم ،مافی ئ��ەوەی هەیە بچێتە خولی نایاب.
گۆڵ بڕیارە رۆژی پێنجشەممەی داهاتوو، خولێکی تر خولی یانە نایابەكانی كوردستان لەتۆپی پێ ،بەڕێوەبچێتو یانەی هەندرێنی پاڵەوانی وەرزی راب��ردوو ،دەبێتە میوانی ئ��ارارات ،زێرەڤانیش لەبەردەم هاندەرانیدا، پێشوازیی لە نەورۆز دەكات. رۆژی ( ،)9/15یاریگاكانی هەرێمی كوردستان ،باوەش بۆ هەفتەی دووەمی خولی كوردستان دەكەنەوە ،كە هەفتەی رابردوو یانە بەهێزەكانی وەكو هەندرێنو سلێمانیو كەركوك ،ئەنجامی خراپیان بەدەستهێنا، ی هاندەران بۆیە بەنیازن لەم هەفتەیەدا ،دڵ بەبردنەوە ئاشتبكەنەوە.
یارییەكانی هەفتەی دووەمیش بەمشێوەیە بەڕێوەدەچن: سەورە × سلێمانی پێشمەرگەی سلێمانی × شێروانە زێرەڤانی × نەورۆز هەولێر × زاخۆ هەندرێن × ئارارات پێشمەرگەی هەولێر × بروسك رۆژی هەینیش ،یارییەكانی خولی الوان بەمشێوەیە بەڕێوەدەچن: الوانی سلێمانی × الوانی سەورە الوانی پێشمەرگەی سلێمانی × الوانی سەورە الوانی زێرەڤانی × الوانی نەورۆز الوانی هەولێر × الوانی زاخۆ الوانی هەندرێن × الوانی ئارارات الوانی پێشمەرگەی هەولێر × الوانی بروسك
2
ژمارە ( - 14دوایین ژماره) سێشەممە 2011/9/13
goolrozhnama@yahoo.com
زیندان ،یان هەڵبژاردەی ئینگلتەرا؟
ئـینگـلتــەراو بـەدەستهێنــانــی نـازنـاو
ئەفریقای ب��اش��وور ،وەك راهێنەر شیكردنەوە :گۆڵ مایەوە ،كەچی هیچ گۆڕانكارییەكی كاپێللۆ ،یەكێكە لەباشترین لەسیاسەتەكەیدا نەكردووەو یەكێكە راهێنەرەكانی جیهان ،هەڵبژاردەی لەو راهێنەرانەی چەندین یاسای بۆ ئ��ی��ن��گ��ل��ت��ەراش خ��اوەن��ی باشترین یاریزانەكانی داناوە. یاریزانەكانی جیهانە ل��ە هەریەك ئەو ( )10یاسایەی لە هێڵەكانی بەرگرییو ناوەڕاستو بۆ یاریزانەكان دانراوە هێرشبردن ،تەنیا گۆڵچیی وەك كاپێللۆ ،بۆ دەستگرتن بەسەر پێویست نییە ،ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا لەبەدەستهێنانی نازناودا ،سەركەوتوو ی��اری��زان��ەك��ان��ی��دا )10( ،ی��اس��ای بۆ ن��ی��ی��ەو وەك چ���اودێ���ران دەڵ��ێ��ن :داناونو پێویستە سەرجەم یاریزانەكان پەیڕەوی بكەن. «هەڵبژاردەی نازناو نییە». چ��اودێ��ران پێیانوایە ،یەكێك لەهەنگاوە هەڵەكانی كاپێللۆ ،بۆ رای چاودێران ژمارەیەكی زۆر لەرەخنەگران ،ئ��ەوە دەگ��ەڕێ��ت��ەوە ،كە بەتەواویی پ��ێ��ی��ان��وای��ە ،ك��اپ��ێ��ل��ل��ۆی ئیتاڵی ،دەستی گرتووە بەسەر یاریزانەكانیداو راه��ێ��ن��ەرێ��ك��ی ش���ی���او ن��ی��ی��ە بۆ سەربەستی تاكەكەسی ل��ێ زەوت هەڵبژاردەی ئینگلتەرا ،لەگەڵ ئەوەی كردوون. ئ��ەوان ،پێیانوایە :كە پێویستە یەكێكە لەباشترین راهێنەرەكانی جیهانو چەندین ن��ازن��اوی گ��ەورەی ی��اری��زان ،سەربەست بێتو الیەنی بەدەستهێناوە ،بەتایبەتی ئەو كاتەی دەروونیی باش بێت ،تا بتوانێت بە راهێنەری یانەكانی رۆم��او میالنو ئازادیی هەڵسوكەوت بكات بۆ ئەوەی لەیاریگادا ئاستێكی بەرز پێشكەش یۆڤانتۆس بووە. چاودێران ،پێشبینی دەكەن ،لە بكات. یۆرۆی ()2012شدا ،كاپێللۆ نەتوانێت ( )10یاساكە نازناوەكە بباتەوە ،ئەویش لەبەرئەوەی یەكەم :رەتكردنەوەی هەموو جۆرە متمانەیان بەپێكهاتەكەی نییە. ف���اب���ی���ۆ ك���اپ���ێ���ل���ل���ۆ ،دوای كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیی کهسی. دووەم :هیچ یاریزانێك بۆی نییە، كردنەدەرەوەیان لەمۆندیال ()2010ی
«کوردێک؛ دەبێتە باشترین یاریزانی جیهان»
ئ��اژان��س��ەك��ان« :پێشتر ،دوو ساڵ لەسەر یەك ،میسی بووە باشترین ی��اری��زان��ی جیهانو بڕواشم وایە هەر میسی دەبێتە ب��اش��ت��ری��ن ی��اری��زان��ی جیهان ل��ەوەرزی راب��ردوودا ،بەاڵم ئەم وەرزە بێگومانم لەوەی ئۆزێل خەاڵتی باشترین یاریزانی جیهان وەردەگرێتو زومی كامێراكان لەمیسی
دوردەخ���ات���ەوە» ،ئەمە وتەی ل��ۆت��ەر م��ات��ی��ۆس��ی ئەڵمانیو راهێنەری هەڵبژاردەی بولگاریا بوو. ماتیۆس كە پێشتر وەك باشترین یاریزانی جیهان دەس��ت��ن��ی��ش��ان��ك��راوە، ب���اس ل���ەوە دەك���ات، ئاستی مەسعود ئۆزێلی ئەڵمانیو یاریزانی یانەی ریاڵ مەدرید ،رۆژ بەرۆژ لەبەرزبوونەوەدایەو بڕواشی بەوە هەیە كەبتوانێت پێش میسی بداتەوە. ئ������������ەم ل����ێ����دوان����ەی ماتیۆس دوای ئ�������ەوە دێ���ت ك���ە م��ەس��ع��ود ئ������ۆزێ������ل ل��ە چاوپێكەوتنێكیدا ل���ەگ���ەڵ ك��ەن��اڵ��ی «ال����ج����زی����ره»ی وهرزشیدا ،رایگهیاند بوو :بهڕهچهڵهک تورك نییە ،بهڵکو كوردە.
تەلەفۆن لەكاتی ك��ۆب��وون��ەوەك��انو م��ەش��قو راه��ێ��ن��ان��ی ه��ەڵ��ب��ژاردەی ئینگلتەرادا ،هەڵبگرێت. سێیەم :هیچ یاریزانێك بۆی نییە، خێزان ،یان خۆشەویستەكەی لەكاتی راهێنانو دوای راهێنانیش ببینێت. چ���وارەم :بەهەموو شێوەیەك، پەیوەندیی خۆشەویستی لەكاتی كۆبوونەوەكانی هەڵبژاردەی ئینگلتەراو مەشقو راهێنانەكاندا قەدەغەیە.
پێنجەم :قەدەغەكردنی هەموو ج��ۆرە خ��واردن��ەوەی��ەك��ی كحولی لە پێشو لە پاش یاریكردن. شەشەم :قەدەغەكردنی خواردنی چەورو پێش هەموو كەمپێكی مەشق یاریزانەكان دەكێشێت بۆ ئ��ەوەی لەزیادبوونی كێشیان ئاگاداربێت. ح��ەوت��ەم :هەڵگرتنی الپتۆپو كۆمپیوتەر قەدەغەیە. هەشتەم :هیچ یاریزانێك بۆی
نییە ،گرێبەست ئیمزا بكات لەكاتی راهێنانو مەشقەكانی هەڵبژاردەی ئینگلتەرادا. نۆیەم :هیچ یاریزانێك بۆی نییە، بەبێ پ��رس ل��ێ��دوان ب��دات ب��ۆ هیچ دەزگایەك. دەی����ەم :ه��ی��چ ك��ەس��ێ��ك ،جگە لەكاپێللۆ ،بۆی نییە یاریزان بانگێشت ب��ك��ات ،ی���ان دووری ب��خ��ات��ەوە لە پێكهاتەی هەڵبژاردەی ئینگلتەرا.
دەرەنجام رەخنەگرانی نزیك لەهەڵبژاردەی ئینگلتەرا ،پێیانوایە لە یۆرۆی ()2012 شدا ،ئینگلتەرا بەدەستی بەتاڵ دێتە دەرەوە ،لەگەڵ ئ��ەوەی یەكێكیشە لەبەهێزترین هەڵبژاردەكانی ئەوروپا، ئ��ەوی��ش ب��ۆ ئ���ەوەی دەگ��ەڕێ��ن��ن��ەوە یاریزانەكان سەربەست نین ،وەك «جۆن تێری»یش لەدوایین لێدوانیدا وتی« :هەموو یاریزانەكانی ئینگلتەرا، لە كاپێللۆ دەترسن». چاودێران ،پێیانوایە ،بۆ ئەوەی ی��اری��زان یارییەكی باشت بۆبكات، پێویستە سەربەستی پێ بدەیت، نەك توندوتیژیی بەرامبەر بكەیتو سەربەستییەكانی قەدەغە بكەیت. ئەوەی جێی سەرنجە ،سەرەڕای ئ����ەوەی كاپێللۆ ،تائێستا هیچ نازناوێكی بۆ هەڵبژاردەی ئینگلتەرا بەدەست نەهێناوە ،كەچی داوای لە یەكێتیی تۆپی پێی ئینگلتەرا كردووە، بۆندەكەی تا مۆندیالی ()2014ی بەرازیل بۆ درێژبكەنەوە. ل���ەب���ەرام���ب���ەردا ،رەخ��ن��ەگ��ران دەی���ان���ەوێ���ت ،دوای ك��اپ��ێ��ل��ل��ۆ، راهێنەرێكی ئینگلیزی ببێتەوە بە راهێنەرو پێشیان وایە ،هاری ریدناپی راهێنەری تۆتنهام ،یەكێكە لەباشترین پاڵێوراوەكان.
ئەو یاریزانانەی رۆژنامەكان تاوانیان بەرامبەر ئەنجام دەدەن ئ��اژان��س��ەك��ان :زۆرن ئ��ەو ی��اری��زان��ان��ەی بەهۆی رۆژنامەكانو رۆژنامەنووسانەوە، گەورە بوونو هەمیشە رووپەڕی الپەڕەی یەكەمیان داگیركردووە ،ب��ەاڵم زۆریشن ئەو یاریزانانەی كە زۆربەی كات ،كەسی یەكەمی بردنەوەكانی یانەكەیان بوون، لەگەڵ ئەوەیشدا رۆژنامەنووسان تاوانیان بەرامبەر ئەنجام دەدەنو وەك پێویست زومی كامێراكانیان ناخەنە سەریان. تیاگۆ سیلڤای بەرازیلی ،یەكێكە لەو یاریزانانەی كە لەالیەن رۆژنامەكانەوە، تاوانی بەرامبەر ئەنجام دەدرێت ،بەوەی وەك پێویست ب��اس��ی ن��اك��ەنو وەك یاریزانێكی ئاسایی سەیر دەكرێت ،لەكاتێكدا ب��اش��ت��ری��ن وەرزی رابردوو ،وەك خ����ول����ی ی����اری����زان����ی ئیتا ڵیا ت��ۆپ��ی پێی
دەستنیشانكرا. مایكل ئیسیانیش ،یەكێكی ترە لەو یاریزانانەی هەمیشە لەپشت بردنەوەكانی یانەی چێڵسییەوەیە ،لەگەڵ ئەوەشدا وەك پێویست زومی كامێراكانی ناخرێتە سەر. ب��ەه��ەم��ان��ش��ێ��وە، سێرجیۆ بۆسكێچیش، یەكێكی ترە لەیاریزانە بەتواناكانی جیهانو ب��ە س��ەرب��ازی ون��ی یانەی
دورخستنهوهی ئینتەرمیالن لەچامپیۆنس لیگ؛ بهدور نازانرێت ئاژانسەكان :هێندەی هاندەرانی یانەی یۆڤانتۆسی ئیتاڵی، یانەی ئینتەر ب��ەوە تۆمەتبار دەك��ات ،لە ساڵی ()2006دا، یاریی بەئەنجامی یارییەكانی خولی ئیتاڵییەوە كردبێت ،بۆیە داوا ل��ە یەكێتیی تۆپی پێی ئەوروپا دەك��ات ،ئەو یانەیە لە خولی یانە پاڵەوانەكانی ئەوروپا دووربخرێتەوە. رۆژن��ام��ەی الگ��ازی��ت��ا دیللۆ سپۆرتی ئیتاڵیی ،باڵویكردەوە، ك��ە ب��ەش��ی ی��اس��ای��ی لەیانەی یۆڤانتۆس ،نامەیەكیان ئاڕاستەی یەكێتیی تۆپی پێی ئ��ەوروپ��ا كردووە ،تا جارێكی تر لێكۆڵینەوە لە رووداوەك��ان��ی كالچیۆ پۆلیی ساڵی ()2006ی ئیتاڵیا بكرێت، تا راستیی مەسەلەكە بۆ هەموو الیەك ئاشكرا ببێت. بەپێی هەواڵەكەی الگازیتا، یانەی یۆڤانتۆس ،دەیەوێت لەبری ئەو سزایەی بەسەریاندا سەپێنرا، تۆڵە لەیانەی ئینتەر بكرێتەوە،
چونكە ئەوان یارییان بەئەنجامی ی��اری��ی��ەك��ان��ەوە ك����ردووە ،بۆیە پێوستە ئەو یانەیە سزا بدرێتو ب��ۆ خولی یانە پلە دووەك���ان (سیریا بی) داببەزێنرێت. س��اڵ��ی ( ،)2006ی��ان��ەی ی��ۆڤ��ان��ت��ۆس ،ب���ووە پ��اڵ��ەوان��ی خولی ئیتاڵیاو ئینتەریش دووەم بوو ،بەاڵم پاش ئ��ەوەی یانەی یۆڤانتۆس بەوە تاوانبار كرا كە یاریی بەئەنجامی یارییەكانەوە كردووە ،ئەو یانەیە دابەزێنرایە خولی پلە دوو ،لەهەمان كاتیشدا ل��ەخ��ول��ی ی��ان��ە پ��اڵ��ەوان��ەك��ان بێبەشكرا ،یانەی ئینتەریش وەك پاڵەوانی ئەو ساڵە دیاریكرا. الگ��ازی��ت��ا ،ئاشكراشیكرد، ئ��ەگ��ەر یەكێتیی ت��ۆپ��ی پێی ئەوروپا ،جارێكی تر لێكۆڵینەوە لەو رووداوە بكاتو یانەی ئینتەر ت��ۆم��ەت��ەك��ەی ب���ەس���ەردا س��اغ ببێتەوە ،ئەوا ئەو یانەیە لەخولی یانە پاڵەوانەكانی ئ��ەم وەرزە دووردەخرێتەوە.
بەرشەلۆنە دادەنرێت ،هەروەها چەندین نازناوی گەورەی لەگەڵ یانەی بەرشەلۆنە بەدەستهێناوە ،وەك :میسیو چاڤیو ئینێستا ،كەچی تائێستا بۆ هیچ نازناوێكی تاكی نەپاڵێوراوە! مارسیلیۆی بەرازیلی، لەباشترین یەكێكە بەرگریكارەكانی الی چەپ لەجیهاندا ،كەچی تەنانەت بەم دواییە ب��ۆ یەكەمجار
بانگێشتی ریزی هەڵبژاردەی بەرازیل كرا. فلیپ الم���ی ئ��ەڵ��م��ان��ی��ش ،زۆرێ���ك پێیانوایە ،باشترین بەرگریكارە لەجیهاندا، كەچی هەمیشە باسی مایكۆنو ئالڤێسو ئیڤرا دەكرێت. لۆكا مۆدریچی ك��روات �یو یاریزانی یانەی چێڵسیش ،یەكێكی ت��رە لەو رۆژن��ام��ەك��ان، ی��اری��زان��ان��ەی ب����ەرام����ب����ەر ت���اوان���ی���ان ئەنجامداوە.
ئەبیدال ،بێوەفایە
ئ��اژان��س��ەك��ان :هێندەی هاندەرانی بەرشەلۆنە سەرقاڵن بە باڵوبوونەوەی پڕوپاگەندەی رۆیشتنی ئیریك ئەبیدالی فەرەنسی بۆ یانەی پاریس سانجێرمان، هێندە سەرقاڵ نەبوون بەو شكستەی بەرامبەر ری��اڵ سۆسیداد تووشیان هاتو بەدوو گۆڵ یەكسانبوون. رۆژن��ام��ەك��ان��ی ن��زی��ك لەیانەی بەرشەلۆنەوە ،ب��اس ل��ەوە دەك��ەن، ئیریك ئەبیدالو ئیدارەی یانەی پاریس سانجێرمانی فەرەنسی ،گەیشتوونەتە رێكەوتنی سەرەتایی بۆ ئەوەی لەكاتی گواستنەوەی زستانەی یاریزاناندا، ئەبیدال بەرەو فەرەنسا بەڕێبكەوێت. ب�ڵ�اوب���وون���ەوەی ئ���ەم ه��ەواڵ��ە، ب���ەت���ەواوی���ی ه���ان���دەران���ی ی��ان��ەی ب���ەرش���ەل���ۆن���ەی ت�����ووڕەك�����ردووەو پێیانوایە ،ئەبیدال بێوەفا ب��ووە بەرامبەر یانەكەیان ،ب��ەوەی پێشتر لەالیەن پزیشكەكانیانەوە گەورەترین نەشتەرگەریی جگەری بۆ ك��راوەو لەسەر بودجەی یانەی بەرشەلۆنە، چارەسەری نەخۆشییە ترسناكەكەی كراوە.
سهرپهرشتیار
ی .سهرپهرشتیار
دیزاین
بههمهن غهریب
بڕیار عهباس
یاسین حهمهعهلی
بۆ پهیوهندیکردن: goolrozhnama@yahoo.com
07701945188
ذمارة ( - 14دوايني ژماره) سَيشةممة 2011/9/13
ڤاندێر ڤارتو خێزانەكەی بە مۆم
ئاژانسەكان :مۆزەخانەی «مادام توساود»ی هۆڵەندیو یەكێك ل��ەگ��ەورەت��ری��ن مۆزەخانەكانی ئ��ەم��س��ت��ردام ،بەشێوەیەكی سەرنجڕاكێش ،رێزی لە رافایل ڤ��ان��دێ��ر ڤ��ارت��ی ه��ۆڵ��ەن��دیو یاریزانی یانەی تۆتنهام ناوەو شەرەفی ئەوەی پێبەخشیوە كە
لەمۆزەخانەكەدا پەیكەرێكی مۆم بۆ خۆیو خێزانەكەی دابنێت. ئ�����ەوەی ج��ێ��ی س��ەرن��ج��ە، هێندەی وێنەگرانو ئامادەبووان وێ��ن��ەی پ��ەی��ك��ەرە م��ۆم��ەك��ەی خ��ێ��زان��ەك��ەی ڤاندێر ڤارتیان گ��رت ،هێندە رەس��م��ی وێنهی هۆڵەندییەكەیان ن��ەگ��رت كە
ب��ەه��ۆی ئ��ەوەوە پ���ەی���ك���ەرەك���ە دروس��ت��ك��راوە، ئ�������ەوی�������ش ل��ەب��ەرج��وان��ی روخ������س������اری خێزانەكەی ڤاندێر ڤارت.
بەرشەلۆنەكەی ئینگلتەرا؛ پێكهاتەی دووەمی لەیەكەمی بەهێزترە ئاژانسەكان: رۆژنامەكانی وەرگرتووەو گەیشتووەتە ئەو ئینگلتەرا، پێیانوایە كە ئ � �ەن � �ج � �ام � �ەی ك � �ە پێكهاتەی پێكهاتەی دووەم � ��ی یانەی دووەم، ئەگەر لەپێكهاتەی م انچستەر سیتی، ب ەهێزترە ی��ەك��ەم ب � �ەه � �ێ � �زت��ر نەبێت، ل��ەپ��ێ��ك��ه��ات��ەی ی��ەك��ەم �یو الوازتر نییە. ئ��ەگ��ەر ب���ەش���داری خ��ولو ل��ەوەت��ەی شێخ مەنسور پاڵەوانێتییەكان بكات ،ئەوا ی��ان��ەی م انچستەر سیتی ئەنجامی باشتر دەبێت. كڕی وەتەوە، یانەكە زیاتر لە رۆژن�������������ام������ �������ەی ()11 یاریزانی نوێی هێناوەتە KSPORT L A T ریز ەكانیەوە كە دواهەمینیان پێكهاتەی یەكەمو دووەم � �ی س � ��ێ � ��رج � ��ی � ��ۆ ئ���ەگ���وێ���رۆی یانەكەی ب�ڵاوك� �ردووەت � �ەوەو ئە رجەنتین ی و سەمیر نەسڕی رای زۆربەی چاودێرانی لەسەر فەرەنسی بوون.
دوای ئەڵمانیا ،لە خێزانەكەشی جیادهبێتەوە
مایکل باالکو خێزانهکهی
ئ��اژان��س��ەك��ان :یەكێتیی تۆپی پێی ئەڵمانیا ،بڕیاری دا ،ب���االك بەڕەسمیی لەپێكهاتەی هەڵبژاردەی ئەڵمانیا دوورب��خ��ات��ەوەو رۆژنامەكانی ئەڵمانیاش ن��ووس��ی��ی��ان« ،ب����االكو ئەڵمانیا جیابوونەوە»، ب���ەاڵم ئ��ەم��ج��ارە وێنەی ب��االك ل��ەس��ەر رووپ���ەری رۆژنامەكان باڵوكرایەوەو ب����اس ل�����ەوە ك����را كە ل��ەگ��ەڵ خ��ێ��زان��ەك��ەش��ی جیابووەتەوە. رۆژن���ام���ەی كیكەری ئەڵمانیا ،ب��اس ل��ەوە دەك�������ات ،م��ای��ك��ل ب��االكو خێزانەكەی، ب���ە رەزام���ەن���دی���ی ه����ەردووال لەیەكتر جیابوونەتەوە ،پاش ئەوەی بۆ ماوەی سێ س��اڵ خێزان ب��وونو سێ منداڵیشیان هەیە. ه��ەردووالش لەسەر ئ���ەوە رێ��ك��ەوت��ون كە خ��ێ��زان��ەك��ەی ب����االك، چاودێریی منداڵەكان بكات منداڵەكان، بەوپێیەی هێشتا تەمەنی یاساییان تێنەپەڕاندووە.
فــــا وڵ گ ۆڵەكەمان هەژمار نەكرا بههمهن غهریب
( )14هەفتە لەمەوبەربوو ،بە گەشبینییەكی زۆرەوە ،لەیەكەم ژم��ارەی پاشكۆی (گ��ۆڵ)دا، وتارێكمان نووسیو بەخوێنەرانمان وت« :گۆڵێكی یاسایی دەكەین» ،ئەویش لەپێناو ئەوەی پشكمان هەبێت ل���ەو چاكسازییەی كە بەنیازە لەوەرزشی هەرێمی كوردستاندا بكرێت. ب���ەاڵم ،ئێستا زۆر ب��ە دڵتەنگییەوە ،خوێنەرانمان بەجێدەهێڵینو چیتر ناتوانین تۆپەكەمان بدەین بە تۆڕی گەندەڵیی وەرزشی كوردستاندا .ئەو هۆكارانەی بووە هۆی داخستنی «رۆژنامە» ،هەمان هۆكارن كە دەبنە هۆی ئەوەی گۆڵەكەی ئێمەش هەژمار نەكرێتو ئەو باڵوکراوهیهی ئێمەش دابخرێت ،هۆكاری راگرتنی «رۆژنامە»یش ،هۆكارێكی تایبەتەو دوورە لەبڕیارێكی سیاسییەوە ،هەموو هەنگاوێكیش بۆ رۆیشتنی ئامانجێك ،دەبێت كۆتایی هەبێت .لەم قۆناغەشدا« ،رۆژنامە» گەیشتووەتە ئامانجەكەی ،بۆیە ئەویش ماڵئاوایی دەكات. «گۆڵ» ،هەرچەندە ماوەی تەمەنی زۆر كورت بوو ،بەاڵم لەم ماوەیەدا ،سەروەرییەكی گەورەی تۆماركردو رۆژنامهنووسو نووسەرانی دەتوانن شانازی بەوەوە بكەن كە لەوماوە كەمەدا، چەندین خشتیان خستە سەر دیواری ماڵی وەرزشیی كوردستان. «گۆڵ» ،دەستێكی بااڵی هەبوو لە ورووژاندنی بودجەی یانەكانو سەرمەشقی رۆژنامەكان بوو ،كە وردو درشتی ئەو ( )20ملیار دینارەی خستە بەردەم خوێنەرانو دواتر بەرپرسانی حكومییو وەرزشیی ئەم هەرێمە ،سڵیان لەوە دەكردەوە «گۆڵ» شۆڕشێكی گەورەتر بخولقێنێت ،بۆیە دوای باڵوبوونەوەی ئەو راپۆرتانە ،بڕیاردرا بە چاكسازیكردن لەوەرزشی كوردستاندا. كۆرپە ساواكەی رۆژنامەی «رۆژنامە» ،لەو ماوە كورتەی ژیانیدا ،چەندین بەرپرسانی وەرزشییو حكومیی كردە نووسەری خ��ۆیو لە رووپ���ەری الپەڕەكانیدا وت��ارو چاوپێكەوتنیانی باڵودەكردەوە ،هەر ئەم باڵوکراوهیه بوو كە وای لەسەرۆكی حكومەت كرد ،دان بە لیژنەی ئۆڵۆمپیدا بنێت ،ئەمە قسەی ئێمە نییە ،بەڵكو قسەی بەرپرسێكی بااڵی لیژنەی ئۆڵۆمپییە. ئەوەی كردوومانە ،سوپاسی خوای گەورەو سوپاسی هەوڵو ماندوبوونی سەرنووسەرو برادەرانی «رۆژنامە»ی دەوێت ،كە لەو ماوەیەدا ،بەتەواوی پشتیوانمان بوون ،ئەوان وایان لێكردین رووسپی بەردەم وەرزشی كوردستان بین ،ئەوان وایان لێكردن لە داهاتوودا بڵێین« :ئێمەیش خاوەنی ئەو چاكسازییەین كە لەوەرزشی كوردستاندا كراوە». هەلێكی زێڕین بوو بۆ ئێمە كە له قوتابخانەكەی «رۆژنامە»وه فێری ئەلفو بێی رۆژنامەگەریی بووین ،لەیەكەم رۆژی ئەو رۆژنامەیەوە ئێمە كارمان تێدا ك��ردووەو فێری راستگۆییو بوێری بووین تێیدا ،سوپاسی هەموو سەرنووسەرەكان دەكەین كە پشتیوانییەكی باشی بەشی وەرزش بوون ،لەسەرەتادا بە دوو الپەڕەی وەرزش خزمەتی ئەو بوارەمان كرد ،بەاڵم دواتر بەهۆی چەند هۆکارێكەوە لەكارەكانمان دابڕاین ،بەاڵم ویستی خوای گەورە وا بوو ،لەدواهەمین ژمارەشدا ،لەگەڵ ئەم رۆژنامە نازدارە بین ،بۆیە پێتان دەڵێین ،ماڵئاواو بەهیوای ئەوەین لەگۆشەنیگایەكی تری ئەم سهکۆیهوه خزمەتی وەرزشی كوردستان بكەین. لە كۆتاییدا دەڵێین :هەرچەند گۆڵەكەمان هەژمارنەكرا، بەاڵم یارییەكی جوانمان پێشكەشی هاندەران كرد ،خوێنەرانیش دڵنیا دەكەینەوە ،ئێمە كارمان رەخنەگرتنەو رەخنەگرتنێكی دروستكەرانەش ،لەهەر شوێنێك كار بكەین ،هەمان ستایلی «گۆڵ»مان دەبێتو دەستدەخەینە سەر برینەكانی وەرزشی كوردستانو ههوڵی ساڕێژکردنیان دەدەین.
رۆناڵدۆ ،بۆڵتی تۆپی پێیە! ئ���اژان���س���ەك���ان :رۆن���اڵ���دۆی پ��ورت��وگ��ال��ی ،ل���ەزۆرب���ەی یاریزانەكانی راكردنی (100 م��ەت��ر) خ��ێ��رات��رەو ئەگەر روو بكاتە یاریی گۆڕەپانو مەیدان ،ئەوا ئەگەر هەیە، ببێتە خێراترین یاریزان. پ��ەی��م��ان��گ��ای��ەك��ی ش���اری ڤ��االن��س��ی��ا ،ت��وێ��ژی��ن��ەوەی��ەك��ی لەسەر كریستیانۆ رۆناڵدۆی پورتوگالیو هێرشبەری یانەی ری��اڵ مەدرید ئ��ەن��ج��ام��داوە، ل��ەو كاتانەی
یاریی بۆ ریاڵ مەدرید دەكات ،گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی كە لەزۆربەی یارییەكاندا ،بەخێراییەكەی زۆر دەركەوتووە كە خێراییەكەی لەبەشێكی زۆری كوڕە پاڵەوانەكانی گۆڕەپانو مەیدان زیاتر بووە. ئ��ەو پەیمانگایە ،دووپ��ات��ی دەك���ات���ەوە ،ماسولكەكانی لەشی رۆناڵدۆو ئوساین بۆڵتی خێراترین راك���ەری جیهان، زۆر لەیەكەوە نزیكەو ئەگەر روناڵدۆ بەتەواوی روبكاتە یاریی گۆڕەپانو مەیدان، ئ���ەوا ئ��ەگ��ەر هەیە، خێراترین ببێتە یاریزان.