Konferenca e DonatorĂŤve
FJALA HYRËSE E KRYETARËS...
Informata për vendin Kosovë
Evropë Juglindore, zemra e Ballkanit, zona kohore GMT+1.
Katër shtete fqinje: Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia.
Pjesë e marrëveshjes së Evropës Qendrore për tregti të lirë (CEFTA).
Pozita gjeostrategjike: në udhëkryqet e korridoreve evropiane 7 dhe 10 – lidhja kryesore në mes të Evropës dhe Azisë.
Territori: 10,887 km2 – i rrethuar me male dhe i ndarë në dy nënregjione me madhësi, popullatë dhe relief të ngjashëm.
Klimë të butë kontinentale, me temperatura mesatare në janar -5°C dhe në qershor 24°C me reshje të favorshme.
Kosova ka kushtet më të favorshme biznesore në regjion. Bazuar në treguesit e raportit biznesor të bankës botërore, qeveria e Kosovës ka ndërmarrë nisma thelbësore reformuese për përmirësim të mjedisit biznesor, konkretisht qeveria ka: • Eliminuar lejen biznesore; • Ka zvogëluar dokumentacionin e nevojshëm për eksportimport; • Ka hequr taksën për regjistrimin e të gjitha bizneseve; • Ka hequr kërkesën për depozitimin e kapitalit themelues për kompani me përgjegjësi të kufizuar; • Ka rritur mbrojtjen e investuesve.
Profili i Komunës
Qyteti i Gjakovës është zhvilluar gjatë shek. XV rreth Xhamisë së Hadumit, e ndërtuar në shek XIV që kishte një tregëti të pasur dhe qendër të punës së dorës. Qendra kulturore dhe arsimore e kishte librarinë e saj, shkollën si dhe Qarshinë e Madhe të cilën e ndërtuan Gjakovarët. Gjatë shekujve XV dhe XVI Ekonomia e Gjakovës u zhvillua rreth Qarshisë së Madhe, stallat e saj prej drurit me grila të gëdhendura ishin të njohura për përpunimin e metalit, shalave, filigranit, dorëzave të arit, të shpatave si dhe për prodhimin dhe dekorimin e armëve. Produktet e Gjakovës, duke përfshirë këtu leshin dhe mëndafshin e përpunuar, eksportoheshin në mbarë Eurpoën Jugëlindore dhe Qëndrore. Për shekuj me radhë Gjakova ishte qendër e prodhimtarisë dhe tregëtisë. Deri në vitet e 70ta Gjakova ishte një ndër qendrat më të industrializuara në ish Jugosllavi me shkallën më të lartë të punësimit për kokë banori.
Komuna e Gjakovës me sipërfaqe prej
transportuese
55,684 ha toke, shtrihet në pjesën
teknologjisë informative. Gjakova ka një
jugperëndimore të Rrafshit të Dukagjinit,
traditë të pasur të arsimit dhe të kulturës
në mes të rrugës Prizren-Pejë. Largësia
që fillon me fillimin e jetës qytetare në të.
dhe
ndërmarrjet
e
nga kryeqyteti Prishtinës është vetëm 92 km, kurse nga Peja dhe Prizreni 37km. Në
Komuna e Gjakovës është vendbanim i
Gjakovë supozohet të jenë rreth 150,000
lashtë, andaj është regjion i pasur me
banorë dhe kështu të shprëndar me
monumente të trashëgimisë kulturore, të
banim afërsisht (60%) në qytet dhe( 40%)
cilat tregojnë historinë e saj për periudha
në 84 vendbanime rurale në Gjakovë.
të ndryshme kohore.Gjakova është e
Gjakova gjithmonë ka pasur të Zhvilluar
pasur me lumin Ereniku, lumin Drini i
Ekonominë dhe mund të thuhet se
Bardhë, lumin Krena dhe me liqenin e
gjithnjë ka qenë qytet me karakter
Radoniqit që ka një sipërfaqe prej 580
ekonomik.
strukturë
hektarë duke u rradhitur kështu si liqeni i
ekonomike e cila mbështetet në shtylla të
dytë më i madhi në vend. Ky liqe furnizon
biznesit privat dhe biznesit shoqëror i cili
me ujë të pishëm banorë të Gjakovës,
është në privatizim e sipër. Ndër to kemi
Rahovecit dhe disa fshatra të qytetit të
ndërmarrje
Prizrenit.
Sot
kemi
prodhuese,
një
ndërtimore,
shërbyese , tregtare, hoteliere, zejtare,
Transporti
Komuna e Gjakovës kufizohet me Republikën e Shqipërisë me të cilën ka dy pika kufitare, atë të Qafës së Prushit në Jug - ku lidhet me Regjionin e Hasit (Letaj, Krum, Kukës, etj.) dhe atë të Qafës së Morinës në perendim - që lidhet Malësin e Gjakovës (Tropojë, Bajram Curr, etj.). Kjo lidhje nuk është vetem infrastrukturë e thjeshtë rrugore, por ajo është një arterie tepër e rëndësishme që kalon nga Tropoja, Puka, Mirdita, Shkodra, Kukesi, dhe vazhdon në zona të tjera të Shqipërisë, me të cilat, historikisht Gjakova dhe Gjakovarët, kanë patur lidhje historike me njëra tjetrën.
Komuna e Gjakovës kufizohet me Komunat e: Prizrenit, Rahovecit, Malishevës, Klinës, Pejës, Deçanit dhe Junikut. Ka lidhje të mira të komunikacionit rrugor me të gjitha Komunat që e rrethojnë, si dhe me Kryeqytetin e Kosovës Prishtinën që e afrojnë me pjesët tjera të Kosovës përmes rrugëve të asfaltuara. Gjithashtu në afërsi kalon edhe hekurudha në fshatin Xërxe afro 13 km dhe Kramovik afro 9 km. Katër rrugë rajonale e lidhin Gjakovën me qytetet dhe fshatrat tjera në Kosovën perëndimore. Rruga magjistrale me 4 kursi në drejtim të Prizrenit dhe në drejtim te Prishtinës janë në ndërtim e sipër. Rruga kryesore kalon përmes luginës së Erenikut, duke i lidhur fshatrat atje me Junikun dhe Deçanin. Në kuadër të Komunës ekziston edhe transporti periferik i udhëtarëve nga qendrat rurale në drejtim të qendrës urbane dhe anasjelltas.
Administrata Komunale Administrata
Komunale
ofron
shërbimet
afariste,
partneritetin publiko-privat, ndërlidhjen e bizneseve, dhe shërbime efikase të administratës së përgjithshme. Administrata Komunale ka për synim të ofrojë shërbime digjitale për qytetarët e Komunës së Gjakovës dhe njëkohësisht të ketë informimin elektronik që informatat të merren shpejt dhe lehtë.
Komuna e Gjakovës ka parë të nevojshme krijimin e përmirësimit të klimes së biznesit, duke ofruar kështu mundësi të ndryshme për investime në Komunë siç është: zona e lirë ekonomike e cila ofron hapësirë në formë të tokës për periudhë 99 vjeçare duke ofurar lehtësim në taksa, infrastrukture të gatshme për biznese, rrymë dhe ujë (24/7). Komuna poashtu do të ofrojë shërbimet këshilluese për klimen e investimeve, ku objektivat e këtij projekti janë: Ulja e ngarkesave administrative për biznese dhe përmirësimi i aftësisë konkurruese në Kosovë, Ndihmojë në rritjen e nivelit të investimeve të huaja direkte (IHD), veçanërisht në sektorët që rrisin punësimin.
së
tjera që një investitorë i huaj
Gjakovës së shpejti do të fillojë të
mund të përfitoj vetëm e vetëm në
funksionojë
për
rritjen e produktivitetit, punësimit
promovimin e investimeve, e cila
dhe Ekonomisë së Komunës.
do të ju ofrojë qytetarëve informata
Gjithashtu planifikimi i hapjes së
për mundësitë e investimeve dhe
Parkut të Biznesit do të mundësoj
mënyrën e qasjes për shfrytëzimin
inkuadrimin
e këtyre investimeve.
vendor dhe të huaj.
Komuna për investitorët të cilët
Shfrytëzimi
interesohen
pronave sjell Zhvillim Ekonomik të
Në
kuadër
të
Komunës
edhe
të
zyra
investojnë
në
e
i
investitorëve
regullt dhe
i
këtyre
Gjakovë , në kuadër të zyrës për
vazhdueshëm
ndikon
promovim të investimeve dhe
drejtpërdrejt në hapjen e vendeve
ndërlidhje të bizneseve do të
të reja të punës ku zingjiri
mundësojë furnizim me informata
përmisues do të vazhdojë kështu
të bollshme në lidhje me tokat në
duke prekur të gjitha segmentet
pronësi komunale si dhe benefitet
operuese në vend.
Procedurat e regjistrimit tĂŤ Bizneseve
Zyra e Biznesit në Komunë ofron shërbime për:
Rexhistrimin e Biznesit të Ri; Rexhistrimin e Ndryshimeve në Biznes; Kërkesa për shuarje të Biznesit. Aplikimi bëhet në zyrën komunale të ARBK-se Agjencioni për Rexhistrimin e Bizneseve të Kosovës. Formularët e Aplikimit janë të ndryshëm në varësi nga lloji i biznesit që qytetari dëshiron të rexhistrojë, ku zakonisht aplikohet për Biznese Individuale (B.I), Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar (SH.P.K.) dhe Shoqëri Akcionare (SH.A). Procedura e rexhistrimi i Biznesit është e lehtë dhe kalon brënda një dite, ndërkaq procedurat për rexhistrimin e një SH.P.K dhe SH.A. kalojnë dy ditë.
BujqĂŤsia dhe burimet natyrore
Komuna e Gjakovës shtrihet përgjatë
kultura e misrit dhe e grurit, qe së bashku
hapësirës
zënë rreth 57% të sipërfaqes së tokës së
tektonike
të
rrafshit
të
Dukagjinit, i cili gjendet në mes të
punueshme.
bjeshkëve të: Pashtrikut, Mokrra Gores dhe Sharrit, në lartësi nga 360m deri në
Blegtoria është një degë tjetër strategjike
mbi 2650m mbi nivelin e detit. Luginat e
e Zhvillimit Ekonomik të Komunës së
lumenjve Drini i Bardhë, Ereniku, Krena,
Gjakovës. Ajo favorizohet sidomos nga
Trava dhe Trakaniqi, si dhe te disa
sipërfaqja e madhe me livadhe e kullota
përroskave, krijojnë në Komunën e
brenda territorit të Komunës si dhe nga
Gjakovës rrafshina, shumica e të cilave
tradita e zhvillimit të blegtorisë në këto
me tokë të punueshme e shumë pjellore.
anë. Në Komunën tonë më së shumti
Nisur nga këta faktorë dhe nga kushtet e
kultivohen : Grurë, Misër, Perime dhe
përshtatshme
Pemë. Sipëfaqet me bimë industriale janë
klimatike,
bujqësia madh
në rritje si rezultat i investimeve në
zhvillimi për Ekonominë e Komunës. Kjo
infrastrukturë të ujitjes (ndërtimi i pendave
degë e ekonomisë së Komunës së
dhe kanaleve).
përfaqëson
një
potencial
të
Gjakovës ka një perspektivë të madhe për zhvillim duke pasur për bazë kushtet
Zejtaria-Përfaqësohet
klimatike, tokësore, sistemin e ujitjes si
tradicionale si: zdrukthëtaria, farkëtaria,
dhe traditën e popullatës që merret me
saraçët,
bujqësi. Mundësi të riaktivizimit ka edhe
Zejtaria me prodhimet dhe shërbimet e
industria ushqimore e cila ka vepruar në
veta paraqet një segment të veçantë të
të
zhvillimit të ndërmarrjeve të vogla dhe të
kaluarën.
prodhimit
Aktualisht
bujqësor
struktura
dominohet
e
nga
këpucarët,
mesme në këtë qytet.
nga rrobaqepësit
zejet etj.
INFRASTRUKTURA
Zona Ekonomike do të fillojë të operojë në Shtatorë të 2014 si hapësirë në formë të tokës duke ju mundësuar investitorëve lehtësira të ndryshme në taksa. Zona Ekonomike ofron lirim nga tarifat doganore dhe tatimi në vlerë të shtuar për produktet ku destinacion final e kanë në vendet jashtë Kosovës, shfrytëzim të tokës në periudhë prej 99 viteve, infrastrukturë të gatshme për bizneset që operojnë aty, energji dhe ujë 24/7. Fillimisht do të targetohen sektorët e tekstilit dhe përpunimit të lëkurës, përpunimit të metalit, përpunimi i drurit dhe mobileve si dhe procesimi i ushqimit. Të gjitha investimet e huaja sjellin me vete një know-how që do të transferohet tek stafi lokal, që sjellë Zhvillim te kapaciteteve njerzore për tërë qytetin.
Aeroporti i Gjakovës
ka kaluar nga kontingjenti italian i KFOR-it, nga
Ministria e Mbrojtjes së Italisë dhe Qeveria e Kosovës, në pronësi të Qeverisë, në pajtim me të gjitha ligjet vendore dhe ndërkombëtare. Aeroporti është në gjendje të shkëlqyeshme dhe i gatshëm për t’u shfrytëzuar për transport të mallrave, si dhe për aktivitete sportive dhe rekreative të aviacionit. Ky Aeroport do të ofrojë edhe trajnime profesionale për pilotët e rinjë. Do të mund të përdoret për fluturime “cargo” apo bartje mallrash dhe për shfrytëzim nga agjensitë që ofrojnë bileta të lira. Të gjitha këto do të mund të realizohen pasi autoriteti vendor, që në këtë rast i bie të jetë Qeveria e Kosovës, ta jap edhe këtë aeroport me koncesion ndonjë kompanie, njejtë siç ka ndodhur me Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës.
ZONA EKONOMIKE DHE AEROPORTI
TURIZMI DHE TRASHEGIMIA KULTURORE
Gërshetimi i arkitekturës së vjetër me të renë dhe numri i madhë i monumenteve kulturore mundësojne që vizitorët të gjejnë kënaqësi gjatë qëndrrimit në Gjakovë. Këto monumente të trashëguara kanë histori interesante që josh kurreshtjen e çdo turisti.
Qyteti i Gjakovës është i njohur si qendër kulturore, jo vetëm në suazat komunale por edhe si regjionale e gjithë kombëtare. Regjioni i Gjakovës ka këto monumente historike te mbrojtura me ligj sic janë: Ura e Tabkëve, Ura e Terezive, Ura e Taliqit, Kullat të ndryshme në qytet dhe pjesën rurale, Sahat Kulla, Muze, Ndërtesa banimi, tërsi urbanistike -Çarshija e Madhe, Xhamija, Kisha, lokalitet arkeologjik,Teqe, etj. Duke u bazuar në atë se, Gjakova me rrethinë është njëra ndër qendrat me mundësi më të mëdha të Zhvillimit të Ekonomisë turistike në bazë të potencialit dhe të resurseve për zhvillimin e turizmit që disponon. Natyra magjepse dhe e pa shkatërruar do të jetë joshëse edhe nga qytetarët edhe nga vizitorët e huaj.
Gjendja Socio-Ekonomike e Komunës së Gjakovës
Të dhëna socio-ekonomike për Komunën e Gjakovës Në Gjakovë jetojnë rreth 160 banor për 1m2. Rreth 60 % eshte e koncetruar në qytet dhe 40% e në fshatra. Të punësuar në sektorinë publik janë 2257 persona, ndërkaq në sektorinë privat janë rreth 8,000 persona. Përfitues të skemes totale të pëensioneve janë 10288, ku pjesa më e madhe është pensionist pa përvoj pune/ pensionist moshe 5881, pensionist kontributiv 2,990 dhe pjesa tjetër janë peensionist me kontribut nga TMK, nga FSK dhe ata me aftësi të kufizuar. Komuna e Gjakovës ka sistemin publik dhe privat të shkollimit ku prej shkollave publike ka 40 shkolla fillore, 7 shkolla të mesme dhe Universitetin me 1 Fakultet. Ndërkaq në kuadër të shkollimit privat ka një shkollë fillore, 2 shkolla të mesme dhe 3 Universitete.
Në Komunën tonë ka 4414 biznese prej të cilave 3653 janë Biznese Individuale, 759 janë biznese SH.P.K. dhe dy janë kompani publike, Qabrati dhe Radoniqi. Pesë gjigandët me të mëdhenjë të prodhimit dhe tregëtisë së jashtme, dhe të kontribuimit të krijimit të të hyrave të komunës sidomos nga ekportimi i mallrave, që në vitet e 90ta kapte shifren rreth 100-200 milion dollarë në vitë sot punësojnë vetëm 726 punëtor, ku Metaliku ka 8 të punësuar, (1539 punëtor ne vitet 90ta), Jatex ka 70 punëtor(1888 punonjës në vitet e 90ta), Ereniku 98 punëtor(1356 punonjës në vitet e 90ta), Deva 49 punëtor(159 në vitet e 90ta). dhe Emin Duraku 501 punëtor (2850 ne vitet e 90ta) Këto shifra janë një arsye më shumë që Komuna e Gjakovës i ka vënë vetit një pergjësi të paparë që të realizojë objektivat dhe synimet e veta që ta rimëkëmbë ekonominë e komunës së Gjakovës, kulturën, edukimin arsimor dhe profesional, mirëqenjen socilae dhe ekonoimike ta ngrisë në nivelin e merituar, dhe të jetë Qyteti i Traditës dhe i të Ardhmes.
KUALITETI I JETES DHE AKTIVITET E QYTETIT
Gjakova ka një traditë të pasur të arsimit dhe të kulturës që fillon me fillimin e jetës qytetare në të. Gjakovarët njihen si krijues, dashamirës dhe kultivues të mirë të muzikës dhe humorit. Tradita për këngën është kultivuar brez më brez nëpër familjet gjakovare sikurse edhe humori. Kënga popullore që krijohet nga artistët Gjakovarë ka shenjën e vet, njihen si “Këngët Gjakovare”të cilat brez më brez këndohen edhe në ditët e sotme. Kënga Gjakovare është unike sa i përket ritmit e tematikës. Kualiteti i jetës në komunën e Gjakovës gjithashtu është e influencuar nga vlerat rekreative të trashëgimisë së saj natyrore. Sa i përket lokacionit skenik të Gjakovës afër me Alpet Shqiptare, si dhe pasurit natyrore madhështore siç janë Gryka e Drinit, Suka e Cërmjanit dhe Kodra e Qabratit. Komuna e Gjakoves mund të qëndron shumë e pasur si qendër rajonale për kohë të lirë dhe rekreacion.
AKTIVITETET: 1. 17 Shkurti- Dita e Pavarësisë së Kosovës 2. Mitingu i Poezisë 3. Darka e Lamës 4. Dita e Çirimit- 14 Qershori 5. Java e Mjaltit 6. Festa e 28 Nentorit 7. Panairi i Gjedhit në Korenice
3. Darka e Lames, i cili organizohet nga Drejtori për Bujqësi dhe Zhvillim Rural në Komunë të Gjakovës. Qëllimi i Këtij manifestimi është pjesmarrja e bujqëve dhe fermerëve të Komunës sonë në një vend ku ata promovojnë produktet e tyre, njifen me të arriturat në sektorinë e bujqsisë, dhe kjo ndikon në rritjen e konkurretnshmërisë mes fermerëv për të nxitur një performancë më cilësorë. Darka e Lamës është tani më festë tradicionale që organizohet nga Komuna, ku edhe bëhet përzgjedhja e femrëve më të mirë. 7. Panairi i Gjedhit në Korenicë. Kjo është një aktivitet tradicional që organizohet nga Drejtoria për bujqësi dhe ZHR në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë, është festa tradicionale që organizohet në Korenicë, ku marrin pjesë blegtorët me të njohur të komunës dhe garojnë për përzgjedhjen e lopës më cilësore, ku në vitin e kaluar ka fituar raca e rritur në tregun tonë e quajtur BUSH.