RUIMTE VOOR DE RIVIER
Wat is... Dijkverbetering?
Ruimte voor de Rivier
Soms zijn de bestaande dijken niet meer veilig genoeg. Dan gaan we de dijken verbeteren. Hier lees je meer over ‘dijkverbetering’.
uimte voor de Rivier bestaat uit meer dan 30 verschillende projecten. We werken langs en aan de rivieren de IJssel, Rijn, Lek, Nederrijn en Waal. Rijkswaterstaat doet dit samen met bewoners, water schappen, gemeentes en provincies van die gebieden. Ruimte voor de Rivier moet het rivierengebied veiliger maken, maar ook ruimte geven aan natuur en r ecreatie.
Rivierbedding
Winterdijk Zomerdijk
Uiterwaard Rivier Wintersituatie
Zomersituatie
We maken de dijken sterker door ze een stukje te verhogen en te verdikken aan de zijkanten. Dit heet ‘dijkverbetering’. Meestal gebruiken we daar klei voor. De onderkant van de dijk, waar de rivier langs stroomt, wordt verstevigd met basaltblokken (grote keien). Als de dijk klaar is, zal de dijk al snel begroeid zijn met gras en bloemen.
E
en rivierbedding is de bodem van een rivier of een beek. Hiernaast zie je een dwars doorsnede van een rivier bedding met uiterwaarden.
De zomersituatie De zomerdijk langs de rivier houdt in de zomer het water tegen. Als er huizen in de uiterwaarden staan, wordt de zomerdijk verhoogd. De zomerdijk wordt ook wel eens de ‘waker’ genoemd. Het zomerbed is de rivier met de zomerdijken.
De wintersituatie In de winter, bij hoogwater, stroomt de rivier over de zomerdijk heen. Men zegt dan ook wel: ‘de rivier treedt buiten zijn oevers’. Het rivierwater stroomt dan in de uiterwaarden; het gebied tussen zomerdijk en winterdijk. De hogere winterdijk houdt het water dan tegen. De winterdijk wordt ook wel ‘slaper’ genoemd, omdat de dijk in de zomer een dutje kan doen. Het winterbed is de rivier + de zomerdijken + de uiterwaarden.
R
Voor meer informatie: www.ruimtevoorderivier.nl en info@ruimtevoorderivier.nl © Mei 2014
Deventer
UITERWAARDVERGRAVING DE TOLLEWAARD
Hilversum
W
E
W AT ER
KIL
DORDTSCHE
KADEVERLAGING ZUIDERKLIP KADEVERLAGING BIESBOSCH DIJKVERBETERING AMER / DONGE
WATERBERGING VOLKERAK-ZOOMMEER
HE
GSC
BER
AS
MA
H
AMER
KRIBVERLAGING WAAL FORT ST. ANDRIES
SC
KRAMMER/ VOLKERAK
L AA
HOLLANDSCH DIEP
DIJKVERBETERING STEURGAT / LAND VAN ALTENA
het klaar? Nijmegen De projecten van Ruimte voor n 2012 en tusse de Rivier wordDIJKTER UGLEGGING LENT . en 2019 opgeleverd
EN
T
DIJKVERBETERING OUDE MAAS / HOEKSCHE WAARD
WAAL
Wanneer KRIBVER LAGINGis MIDDEN-WAAL
D
LIE
Tiel
N KA
GV
Dordrecht
Velp
ER
D
I
SPU
Culemborg
UITERWAARDVERGRAVING AVELINGEN UITERWAARDVERGRAVING MUNNIKENLAND ONTPOLDERING NOORDWAARD KRIBVERLAGING BENEDEN-WAAL MERWEDE
Wanneer is het project gestart? Arnhem 2014
N
OR
OUDE MAAS
UITERWAARDVERGRAVING MEINERSWIJK
N PA
NO
DIJKVERBETERING OUDE MAAS / VOORNE PUTTEN
RIN
NEDERRIJN LEK
NIEUWE MAAS
Zutphen
GELDERSCHE VALLEI
Rotterdam
EG
DIJKVERLEGGING VOORSTERKLEI
Apeldoorn
UITERWAARDVERGRAVING DOORWERTHSCHE WAARDEN
UITERWA ligt ARDVER incie GRAVING e prov In welk MIDDELWAARD rgat? het Steu DIJKVERBETERING NEDERRI JN / bant Noord-Bra
DIJKVERBETERING LEK / LOPIKER- EN KRIMPENERWAARD
W
HA
OBSTAKELVERWIJDERING MACHINISTENSCHOOL ELST Utrecht
STE UR GA T
EU
Facts
BOV
RIVIERVERRUIMING OVERDIEPSE POLDER
Eindhoven
FACTSHEET DIJKVERBETERING
Om een goed plan te maken zijn onderzoekers nodig, zoals archeologen, ingenieurs en biologen. Pas als alle informatie is verzameld, wordt er een plan gemaakt. Dat plan gaat eerst naar de provincie Noord-Brabant. Iedereen kan het plan dan bekijken en zijn mening over het plan geven. Wanneer
Meer informatie www.ruimtevoorderivier.nl/steurgat
KRIBVERLAGING WAALBOCHTEN
Bergen op Zoom
H
IJN
OBSTAKELVERWIJDERING SUIKERDAM / GENDTSE WAARD
DIJKVERBETERING BERGSCHE MAAS / LAND VAN ALTENA
je de dijk bouwt, maar je moet ook kijken naar wat het met de natuur en het milieu doet. Leven er bijvoorbeeld beschermde dieren in dat gebied?
DIJKVERBETERING NEDERRIJN / ARNHEMSE-
EN-R
ZOOMMEER
et Steurgat is een rivier in de provincie NoordBrabant en stroomt dwars door natuurgebied de Biesbosch: vanaf Werkendam via de Biesboschsluis naar de Nieuwe Merwede. Grote delen van de dijk langs het Steurgat zijn niet veilig genoeg meer en moeten daarom versterkt worden. Er is de laatste tijd hard gewerkt om plannen te maken om de dijk te ver sterken, en dat is eigenlijk wel ingewik keld. Niet alleen moet je bedenken hoe
DIJKVERLEGGING CORTENOEVER
EN VELPSEBRmet OEK versterkt grond. Daarna is de dijk DIJKVERLEGGING weer veilig genoeg. Bovenop de dijk HONDSBR OEKSCHE PLEIJ UITERWA ARDVEReen GRAVING komt verhard pad. Dat betekent HUISSENSCHE WAARDEN UITERWA dat je ARDVER straksGRAVING over de dijk kunt fietsen en MILLINGERWAARD kunt genieten van het mooie uitzicht.
DIJKVERBETERING NEDERRIJN / BETUWE / TIELER- EN CULEMBORGERWAARD
’s-Hertogenbosch
VOORBEELD PROJECT
Wist je dat er in de Waterwet staat dat dijken 1 keer in de 6 jaar moeten worden gecontroleerd?
het plan is goedgekeurd, gaat het naar de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu. Als ook de staatssecretaris het plan heeft goedgekeurd, gaat het naar de Tweede Kamer. Pas als iedereen de plannen heeft goedgekeurd en alle ver gunningen binnen zijn, kan het echte werk beginnen. Je ziet: zo’n plan is niet 1, 2, 3 gemaakt!
sterdams Peil
Den Haag
N M IEUW ER W E ED E
NI
UITERWAARDVERGRAVING BOSSENWAARD, PONTWAARD EN HEERENWAARD DIJKVERBETERING LEK / ALBLASSERWAARD EN VIJFHEERENLANDEN
at rg
D
rbetering S e v teu ijk
Amersfoort
NAP = Normaal Am
Leiden
ITERWAARDVERGRAVING KEIZERS-, STOBBEN- EN OLSTERWAARDEN
BOLWERKSPLAS, WORP EN OSSENWAARD
DIJKVERBETERING LEK / BETUWE / TIELEREN CULEMBORGERWAARD
Het plan voor de dijkverbetering langs het Steurgat is nu af. Sommige dijkvak ken (delen van de dijk) zullen worden
RUIMTE VOOR DE RIVIER