RUIMTE VOOR DE RIVIER
Wat is... Hoogwatergeul?
Ruimte voor de Rivier
De rivier meer ruimte geven kan op verschillende manieren. Hier lees je meer over ‘hoogwatergeul’.
uimte voor de Rivier bestaat uit meer dan 30 verschillende projecten. We werken langs en aan de rivieren de IJssel, Rijn, Lek, Nederrijn en Waal. Rijkswaterstaat doet dit samen met bewoners, water schappen, gemeentes en provincies van die gebieden. Ruimte voor de Rivier moet het rivierengebied veiliger maken, maar ook ruimte geven aan natuur en r ecreatie.
Een hoogwatergeul is een door mensen gemaakte rivier naast de bestaande
rivier. De hoogwatergeul kan worden gegraven, maar kan ook ontstaan doordat men naast de rivier twee dijken naast elkaar bouwt. Tussen de twee dijken ontstaat dan de hoog watergeul. Bij heel hoog water kan het water van de rivier ook in de hoogwatergeul stromen.
Nieuwe rivieren
W Nevengeul
at is het verschil tussen een hoogwatergeul, een bypass, een groene rivier en een nevengeul?
In de hoogwatergeul staat bij een normale waterstand geen water. Het water kan alleen in de geul stromen als men besluit de geul open te zetten, of wanneer het water over een vaste drem pel loopt. Maar dat gebeurt heel zelden. In de tussentijd wordt het land tussen de dijken gebruikt als weiland of voor akkerbouw. Een bypass is het Engelse woord voor hoogwatergeul. Het is hetzelfde als een meestromende hoogwatergeul, waarbij de hoogwatergeul stroomafwaarts weer uitmondt in de hoofdrivier.
Een groene rivier is een strook weilan den naast de rivier met dijken erlangs. Alleen bij heel hoogwater stroomt er water doorheen. Soms moeten daarvoor obstakels (dingen die in de weg staan) verwijderd worden. Een nevengeul is een extra rivier die gegraven wordt in de uiterwaarden langs de rivier. Er staat altijd een beetje water in de nevengeul. Bij hoogwater stroomt het water ook door de neven geul mee met de rivier.
R
Voor meer informatie: www.ruimtevoorderivier.nl en info@ruimtevoorderivier.nl © Mei 2014
In welke provincie ligt Veessen-Wapenveld? Gelderland
atergeul V w g ees o s Ho
penveld -Wa en
RUIMTE VOOR DE RIVI ER IJSSELDELTA KETELMEER
MARKERMEER
DIJKVERLEGGING WESTENHOLTE
Kampen
Lelystad
HOOGWATERGEUL VEESSEN-WAPENVELD
Amsterdam
UITERWAARDVERGRAVI NG BOLWERKSPLAS, WORP EN OSSENWAARD
DIJKVERBETERING LEK / BETUWE / TIELEREN CULEMBORGERWAARD Hilversum Leiden
Amersfoort
UITERWAARDVERGRAVI NG BOSSENWAARD, PONTWA ARD EN HEERENWAARD DIJKVERBETERING LEK / ALBLASSERWAARD EN VIJFHEERENLANDEN
OBSTAKELVERWIJDERIN G MACHINISTENSCHOOL ELST Utrecht
A
UITERWAARDVERGRAVI NG MIDDELWAARD
Deventer
DIJKVERLEGGING VOORSTERKLEI
Apeldoorn
Zutphen
UITERWAARDVERGRAVING MEINERSWIJK
DIJKVERLEGGING HONDSBROEKSCHE PLEIJ
RGA T
STE U
KIL
N M IEU ER W W E ED E
DORDTSCHE
AMER
HE
GSC
BER
AS
MA
FACTSHEET HOOGWATERGEUL
WAAL
H
HOLLANDSCH DIEP
UITERWAARDVERGRAVI NG AVELINGEN UITERWAARDVERGRAVI NG ONTPOLDERING MUNNIKENLAND NOORDWAARD KRIBVERLAGING BENEDEN-WAAL MERWEDE
SC EN D ER L N N AA N PA KA
OUDE MAAS
D OR
NO
UITERWA de inlaat ligt nog een brug zodat Tussen de dijken het land 550 meter ls het water goed kan ARDVERGRAVIBoven Arnheis m NG HUISSENSCHE WAARDEN deRAVI mensen die wonen in het gebied doorstromen is er minder Tiel tot 1500 meter breed en daar grazen UITERWAARDVERG NG MILLINGERWAARD tussen de IJssel en de geul, gewoon koeien en schapen en er wordt land kans op overstroming. KRIBVERLAGING MIDDEN-WAAL Nijmegen Dordrecht van de ene naar de andere kant kun bouw bedreven. Door een hoogwatergeul DIJKVERBETERING OBSTAKELVERWIJDERIN G DIJK STEU SUIKERDAM / GENDTSE TERUGLEGGING RGAT / nen reizen. Dit is ook het geval bij de aan te leggen bij Veesen-Wapenveld, WAARD LENT KRIBVERLAGING LAND VAN ALTENA KRIBVERLAGING WAAL FORT ST. ANDRIES uitlaat. Het duurt ongeveer vier uur Als het water in de IJsselWAA heel hoog kan bij hoogwater het water ook door LBOCHTEN DIJKVERBETERING ’s-Hertogenbosch NEDERRIJNboven KADEVER voordat de hoogwatergeul vol is. De staat, de hoogwatergeul stromen, waardoor / BETUWE /5,65m. +NAP, wordt de LAGI NG TIELER- EN CULEMBORGER ZUIDERKLIP WAARD RIVIERVERRUIMING KAD OVER geul stroomt dan gewoon mee met hoogwatergeul gebruikt door het neer deEVER IJssel meer water kan verwerken. DIEP LAGING SE POLDER BIESBOSCH de IJssel. Als het water in de IJssel laten van de ‘inlaat’. Deze ‘inlaat’ DIJKVERBETERING DIJK VERBETERING AMER / DONGE BERGSCHE MAAS / weer is gedaald, wordt aan de ande bestaat uit een dijk met kleppen. Een Hoe gaan weLAND dat doen? VAN ALTENA re kant van de hoogwatergeul de soort drempel dus. Als het water over Naast de IJssel wordt een hoogwater uitlaat geopend. Dit is een dijk met de kleppen stroomt worden de kleppen geul aangelegd van wel acht kilometer Eindhoven een soort ‘deur’ er in. neergelaten en stroomt het water vanuit lang. Deze dijken gaan om de dorpen de IJssel in de hoogwatergeul. Veessen, Vorchten, Marle en Werven heen. Culemborg
BOV
EN-
RIJN
Het zal bijna nooit gebeuren dat er water in de hoogwatergeul staat: gemid deld eens per 100 jaar ofwel ‘eens in een mensenleven’. Gemiddeld wil niet zeggen dat de IJssel pas over 100 jaar zal overstromen. Dat kan ook volgende week en het jaar daarop zijn en daarna bijvoorbeeld 1000 jaar niet. Maar we kunnen van tevoren nooit met zekerheid zeggen wanneer het gebeurt.
Meer informatie www.ruimtevoorderivier.nl/ veessenwapenveld
DIJKVERLEGGING CORTENOEVER
DIJKVERBETERING NEDERRIJN / ARNHEMSE EN VELPSEBROEK
Velp
NEDERRIJN LEK
UITERWAARDVERGRAVI NG KEIZERS-, STOBBEN- EN OLSTERWAARDEN
UITERWAARDVERGRAVI NG DOORWERTHSCHE WAA RDEN
DIJKVERBETERING NEDERRIJN / GELDERSCHE VALLEI
DIJKVERBETERING LEK / LOPIKER- EN KRIMPENERWAARD Rotterdam
UITERWAARDVERGRAVI NG DE TOLLEWAARD
het klaar? van Ruimte voor de Rivier worden tussen 2012 en 2019 opgeleverd.
UITERWAARDVERGRAVI Wanneer is NG SCHELLER EN OLDENELE R De projecten BUITENWAARDEN
L
Almere
Wanneer is het project gestart? 2012
SE
Haarlem
Zwolle
IJS
MAAS
VOORBEELD PROJECT
Facts
Wist je dat de IJssel 125 km lang is en een aftakking is van een andere grote rivier: de Rijn?
RUIMTE VOOR DE RIVIER