Ruimte voor de Rivier
Samen werken aan een veiliger en mooi rivierengebied Aanleiding In 1993 en 1995 stond het water in de rivieren extreem hoog. In 1995 moesten 250.000 mensen worden geëvacueerd. Budget € 2,3 miljard Planning Start: 2007 Voltooid: 2013-2019 Huidige maximale afvoercapaciteit 15.000 m3/sec Afvoercapaciteit na voltooiing 16.000 m3/sec
Wat is er aan de hand? De Nederlandse rivieren hebben steeds vaker te maken met hoge waterstanden. Ze krijgen meer regen- en smeltwater te verwerken, terwijl ze tussen de dijken maar weinig ruimte hebben. Hierdoor neemt de kans op overstromingen toe. Dat willen we voorkomen, want overstromingen hebben grote gevolgen voor mens, dier, infrastructuur en economie.
Wat doen we er aan? Alleen dijkverhoging is onvoldoende om het toenemende overstromingsgevaar te keren. De waterstand in de rivieren moet omlaag. Samen met waterschappen, gemeenten en provincies werkt Rijkswaterstaat daarom aan het rijksprogramma Ruimte voor de Rivier. Het programma bestaat uit een samenhangend pakket maatregelen dat onze rivieren op meer dan 30 plaatsen meer ruimte geeft. Bijvoorbeeld door dijken te verleggen of het graven van geulen in de uiterwaarden. Zo zorgen we voor meer veiligheid van vier miljoen inwoners in het rivierengebied én creëren we een omgeving met kansen voor natuur, recreatie en bedrijfsleven.
Veiliger én mooi De rivierverruiming wordt tegelijkertijd aangegrepen om de ruimtelijke kwaliteit te versterken.
Dat gebeurt door de mogelijkheden van en in het rivierengebied te benutten. Zo komt bijvoorbeeld in de uiterwaarden bij Deventer een unieke boerderij, die landbouw, natuur- en waterbeheer combineert. Meinerswijk, vlakbij Arnhem, wordt omgetoverd tot een van de grootste stads uiterwaardenparken van Europa. In de Waal bij Nijmegen/Lent wordt een uniek rivierpark ontwikkeld. Op het bedrijventerrein Avelingen ontstaat ruimte voor ondernemen aan het water. En in de Noordwaard worden wonen en werken in een doorstroomgebied gecombineerd.
Nooit klaar met hoogwaterveiligheid Klaar met hoogwaterveiligheid is Nederland nooit. Het klimaat blijft onvoorspelbaar veranderen en ons land is kwetsbaar voor overstromingen. Dit betekent dat we blijvend moeten werken aan bescherming tegen hoogwater. Niet achteraf reageren, maar op tijd maatregelen nemen. Dat gebeurt onder andere met het Deltaprogramma; het nieuwe Deltaplan voor de 21ste eeuw. Want het is van belang dat Nederland ook in de toekomst wordt beschermd tegen hoogwater en beschikt over voldoende zoet water zodat we veilig in ons land kunnen wonen en werken.
rUimte voor de rivier ijsseldelta ketelmeer
dijkverlegging westenholte
Kampen
markermeer
Zwolle
Lelystad
Uiterwaardvergraving sCheller en oldeneler buitenwaarden iJs se
Amsterdam
Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard
dijkverbetering leK / betuwe / tieleren CulemborGerwaard Amersfoort
Den Haag
e
eg
d or No
oude maas i
lie
t
dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard
hollaNdsch dieP
krammer/ volkerak
waterberging VolKeraK-zoommeer
kil
gv
dordtsche
riN
lek
Zutphen
Uiterwaardvergraving meinerswijK
Arnhem
Culemborg
dijkverbetering nederrijn / arnhemseen VelpsebroeK
ontpoldering noordwaard
munniKenland kribverlaging beneden-waal merwede
dijkverbetering steurGat / land Van altena
amer
kadeverlaging zuiderKlip kadeverlaging biesbosCh dijkverbetering amer / donGe
he
gsc
Ber
as
N
er
Uiterwaardvergraving millinGerwaard
d
aa
l
eN
sc
h Bov eN
-riJ
kribverlaging midden-waal
N
Nijmegen
dijkterUglegging lent
kribverlaging waal Fort st. andries
Uiterwaardvergraving huissensChe waarden
Pa N
waal
dijkverlegging CortenoeVer
dijkverlegging hondsbroeKsChe pleij
ka N
Tiel
Dordrecht
sPu
ha
dijkverbetering nederrijn / GeldersChe Vallei
Uiterwaardvergraving aVelinGen Uiterwaardvergraving
Nieuwe maas
dijkverbetering oude maas / Voorne putten
Uiterwaardvergraving middelwaard
NederriJN
Rotterdam
w
obstakelverwijdering maChinistensChool elst
Velp
dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard
w at er
rga t
w
dijkverlegging VoorsterKlei
Apeldoorn
Uiterwaardvergraving doorwerthsChe waarden
Utrecht
ste u
eu
N m ieuw er w e ed e
Ni
Uiterwaardvergraving bossenwaard, pontwaard en heerenwaard dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden
Uiterwaardvergraving Keizers-, stobben- en olsterwaarden Deventer
Uiterwaardvergraving de tollewaard
Hilversum
Leiden
l
HoogwatergeUl Veessen-wapenVeld Almere
Haarlem
obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard kribverlaging waalboChten
dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
ma
’s-Hertogenbosch
rivierverrUiming oVerdiepse polder
actuele projecten
dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena
Zoommeer
Bergen op Zoom Eindhoven
uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstand daling bij omliggende projecten
Hoe krijgt de rivier de ruimte?
Zomerbedverlaging De rivierbedding wordt verdiept door een bodemlaag af te graven. De rivierbodem komt daardoor dieper te liggen waardoor er meer ruimte voor het water is.
Waterberging Bij een uitzonderlijke combinatie van een gesloten stormvloedkering en grote rivierafvoeren richting de zee, doet het Volkerak-Zoommeer dienst als tijdelijke waterberging.
Dijkverlegging Door dijken landinwaarts te verleggen, worden de uiterwaarden breder en krijgt de rivier meer ruimte.
Dijkverbetering Op een aantal plaatsen waar rivierverruiming geen optie is, wordt de dijk versterkt.
Hoogwatergeul Een hoogwatergeul is een bedijkt gebied met een in- en een uitlaat. Het is een aftakking van een rivier om een deel van het rivierwater via een andere route af te kunnen voeren.
Ontpoldering De dijk aan de rivierzijde van een polder wordt verder landinwaarts verlegd, zodat de rivier bij hoogwater het gebied in kan stromen.
Kribverlaging Kribben zorgen ervoor dat de rivier op zijn plaats blijft en de juiste diepte houdt. Door de kribben te verlagen, kan het rivierwater sneller worden afgevoerd.
Uiterwaardvergraving Door het afgraven van delen van de uiterwaard krijgt de rivier bij hoogwater meer ruimte.
Verwijderen van obstakels Door obstakels in het rivierbed te verwijderen of aan te passen, kan het rivierwater sneller worden afgevoerd.
www.ruimtevoorderivier.nl