Pasnaan 8 Mag

PASNAAN8 WORKSHOP DAGITI MANNURAT NGA ILOKANO Marso 9-11, 2018 University of Northern Philippines Vigan City, Ilocos Sur

GUMIL ILOCOS SUR | GUMIL UNP

PASNAAN8

DAGITI FELLOW LEAH DOMINNO MANZANO Sarita a Para Ubbing

Tubo iti Candon City, Ilocos Sur. Mannursuro iti hayskul iti Nagtablaan National High School.

RODOLFO D. AGATEP, JR. Ababa a Sarita

Naipasngay idi Disiembre 31, 1979. Naglaok ti darana nga Ilokano ken Itneg. Agsursurat iti Yahoo ken kadagiti nadumaduma a warnakan.

ALMA CAMPOS-SOMERA Daniw

Naipasngay idi Hulio 21, 1966 kada Antonio Yabes Campos ken Rosita Bueno Campos. Tubo iti Tubigay, Sinait, Ilocos Sur ken nagturpos iti kolehio iti University of Northern Philippines, Vigan City ken masterado iti Northern Christian College, Laoag City. Mangal-ala iti doktorado iti UNP Vigan. Mannursuro iti UNP ken staff iti Center for Ilokano Studies and Museum ti nasao a pagadalan. Agsursurat kadagiti warnakan, guest panelist iti “Kapihan iti Amianan� ti Iloco Heritage Channel. Sekretaria ti GUMIL Ilocos Sur. Kaingungotna ni Joe Salcedo Somera ti Cabugao, Ilocos Sur a mannurat met laeng, ken kakaisuna a bungada ni Karen Calaycay.

JAYCESHERYL PABLICO PAET Daniw

Naipasngay idi Hunio 16, 1999 kada Federico Pescador Paet ken Janet Pablico-Paet. Agnaed iti Malingeb, Bantay, Ilocos Sur ken mangal-ala iti BA Communication iti University of Northern Philippines. Sekretaria ti GUMIL UNP a chapter ti GUMIL Ilocos Sur. Kampeon iti Iloko Poem Writing Contest iti tertiary level iti kalkalpasna a Kannawidan Bicentennial.

PASNAAN8 ROLDAN CAPALARAN ANTONIO Daniw

Nayanak idi Nobiembre 13, 1996 sadiay Puro Camiguin, Calayan, Cagayan. Inauna iti uppat a lallaki nga agkakabsat.

Manamnama nga agturpos ita a tawen iti Bachelor of Secondary Education, Major in English iti Cagayan State University, Gonzaga Campus. Pagaayatna ti agbasabasa iti damdamag iti Internet ken iti Bannawag. Magustuanna la unay ti “Fighting Pogi� a nobela ti idolona a ni Apo Dionisio S. Bulong. Arapaapna ti agbalin a mannurat.

JOMAR D. GARGABITE Daniw

Agindeg iti San Ramon, Sigay, Ilocos sur. Naayat nga agbasabasa ken agessem nga agsurat iti daniw. Arapaapna ti agbalin a mannurat.

MILDRED GALIMA CONTAOE Daniw a Para Ubbing

Mannursuro iti Maikadua a Tukad iti Nababa nga Eskuelaan ti Badipa iti Siudad ti Urdaneta iti uneg ti duapulo ket tallo a tawen. Agtawen iti limapulo ket addaan iti dua nga annak.

Kameng ti Hunta Direktiba ti GUMIL Pangasinan, DepEd Urdaneta City Chapter.

GIRLIE AGUITE GIMADO Daniw a Para Ubbing

Naipasngay idi Abril 27,1989 iti Bulanao, Tabuk, Kalinga.

Maysa a mannursuro iti Bolaoen Elementary School iti Urdaneta City DepEd Division, Pangasinan. Nagadal iti Bachelor of Elementary Education iti Mariano Marcos State University iti Laoag City, Ilocos Norte. Naturposna ti Master of Arts in Education Major in Early Childhood Education ken Doctor of Education iti Urdaneta City University. Isu ti agdama a pangulo iti Timpuyog Dagiti Mannursuro ti Kindergarten iti Division ti Urdaneta (TMKDU).

PASNAAN8

DAGITI PANELIST

Cles B. Rambaud, Juan Al. Asuncion, Joel B. Manuel, Daniel L. Nesperos, Sherma E. Benosa, Aileen R. Rambaud, Junley Lorenzana Lazaga, Dr. Marie Rose Rabang Workshop Director

Neyo Mario E. Valdez Pasnaan 8 Secretariat

Estela Bisquera-Guerrero, Roy V. Aragon, Freddie Pa. Masuli, Anna Liza M. Gaspar, Ariel S. Tabag Consultant

Vilmer V. Viloria

Dagiti Opisial ti GUMIL Filipinas (2017-2019) Presidente: VILMER V. VILORIA Bise Presidente: REMY N. ALBANO Sekretario-Heneral: NEYO MARIO E. VALDEZ Tresorera: ANNA LIZA M. GASPAR Auditor: ESTELA BISQUERA-GUERRERO Manarawidwid: JOEL B. MANUEL Agirakurak: FREDDIE G. LAZARO Dagiti Direktor: EDDY A. ALMODOVAR, MARIO S. ASCUETA, AVELINA FE C. CAMACHO, ELISEO B. CONTILLO, FERDINAND N. CORTEZ, FREDDIE PA. MASULI, BENJAMIN P. PACRIS, MARIO T. TEJADA, ken ARTHUR P. URATA (ex-officio)

PASNAAN8

PASNAAN 8, Ilokano Writers Workshop PROGRAMA DAGITI AKTIBIDAD

UNP Guestel Function Room University of Northern Philippines, Vigan City UMUNA NGA ALDAW, Marso 9, 2018 Agsapa 7:30–8:30 AM Panagrehistro: GUMIL UNP / GUMIL Ilocos Sur PANGLUKAT A PROGRAMA

Panglukat a Ritual: Sanghabi and UNP- Senior High School

Nailian a Kanta: UNP-Senior High School Choir

Samiweng ti Ilocos Sur: UNP-Senior High School Choir

Pammaregta a Bitla: Vilmer V. Viloria

Presidente, GUMIL Filipinas Mensahe: Dr. Gilbert R. Arce

Presidente, University of Northern Philippines

Pabuya: UNP-Senior High School Dance Troupe

Pannakayam-ammo dagiti Panelist ken Fellow: Neyo E. Valdez, Pasnaan 8 Workshop Director

Panagsapata dagiti Opisial ti GUMIL UNP: Vilmer V. Viloria, Presidente, GUMIL Filipinas Mangiturong iti Programa: Estela Bisquera-Guerrero GF Auditor, Kameng ti Pasnaan 8 Secretariat 10:30–12:00 NN

Panagpapatang 1

Dagiti Lektiur:

Ortograpia nga Ilokano Cles B. Rambaud, Bannawag Editor

Panagsurat iti Daniw Riaflor B. Rebolledo, Pasnaan 7 Fellow

PASNAAN8

Pannakapadayaw ti Outstanding Fellow ti Pasnaan 7 Mangiturong iti Programa: Ariel S. Tabag, Kameng ti Pasnaan 8 Secretariat

12:00 NN

PANGNGALDAW

Malem 1:00 – 5:00PM PINNASNAAN Part 1 5:00 PM agingga iti rabii: Panagpasiar iti Siudad ti Vigan

MAIKADUA NGA ALDAW, Marso 10, 2018 Agsapa 8:00–10:30 AM PINNASNAAN Part 2 10:30–12:00 NN

Panagpapatang 2 Dagiti Lektiur Literary Criticism Junley L. Lazaga Professor, UP Baguio Gender Analysis in Literature Eleanor R. Belizar

Director, Center for Ilokano Studies & Frederick Pablico

Center for Gender and Development

Baybayin, Babae at Bayan Leo Emmanuel Castro Sanghabi Mangiturong iti Programa: Freddie Pa. Masuli GF Director, Kameng ti Pasnaan 8 Secretariat 12:00 NN PANGNGALDAW Malem 1:00–3:30 PM

PINNASNAAN Part 3

PASNAAN8

RABII DAGITI FELLOW

Host: GUMIL UNP, Center for Ilokano Studies,

ken GUMIL Ilocos Sur Venue: Heritage Village

Calle Crisologo, Vigan City

Poetry Reading in Celebration of Women’s Month

Cultural Performances by Sanghabi

MAIKATLO NGA ALDAW, Marso 11, 2018 Agsapa 8:30 AM 9:30 AM

Panagbibinninglay iti Kapanunotan Mainaig iti Pasnaan PANGRIKEP A PROGRAMA

Mensahe: Mayor Juan Carlo S. Medina Heritage City of Vigan

Dr. Eleanor R. Belizar

Director, Center for Ilokano Studies

Pannakayawat dagiti Sertipiko Panagyaman: Vilmer V. Viloria Presidente, GUMIL Filipinas Mangiturong iti Programa: Anna Liza M. Gaspar GF Treasurer, Kameng ti Pasnaan 8 Secretariat 12:00 NN PANGNGALDAW 1:00 PM PANAGPIPINNAKADA

THROWBACK: Dagiti fellow, panelist, secretariat ti Pasnaan 6 (2015) iti isasarungkarda iti pagtaengan ni Reynaldo A. Duque iti Bagani Ubbog, Candon, Ilocos Sur.

PASNAAN8 Sadiay Siudad ti Urdaneta, Pangasinan, iti Pasnaan 7 (2017).

Iti maikawalo a tawen ti PASNAAN

T

I PASNAAN (anvil, iti Ingles) ti agdama ken kakaisuna a literary workshop para kadagiti agsursurat iti Ilokano. Ilunglungalong daytoy ti GUMIL Filipinas (GF), babaen ti panagtitinnulong ti National Commission for Culture and the Arts, Bannawag Magazine, mangsangaili a pagadalan, ken dadduma pay nga indibidual a kaaduan kadagitoy ti kameng met laeng ti GUMIL Filipinas.

Gapu ta ti Dap-ayan, wenno ti tinawen a convention ti GF, ket adadda a maituon kadagiti lektiur dagiti bangolan a mannurat, naisayangkat daytoy tapno adda mangtutok kadagiti agdadamo a mannurat iti panangasa kadagiti plumada.

Nainaw daytoy iti modelo ti UP Workshop a nagpaayan a fellow ti sumagmamano kadagiti Gumiliano.

Immuna a naiwayat daytoy idi Marso 2010 iti DoĂąa Josefa Edralin Marcos Elementary School iti Currimao, Ilocos Norte babaen ti panangilungalong ti liderato ni agserserbi idi a GF President Elizabeth M. Raquel.

Kalpasan ti DoĂąa Josefa Edralin Marcos Elementary School iti Currimao, Ilocos Norte nga immuna a nangsangaili iti Pasnaan 1, ken kadagiti simmaruno pay wenno agingga iti Pasnaan 4, nagpaay metten a host ti Cagayan State University-Gonzaga Campus iti Gonzaga, Cagayan (Pasnaan 5); ti North Luzon State Colleges iti Candon City, Ilocos Sur

(Pasnaan 6), ken ti Badipa Elementary School iti Urdaneta City, Pangasinan (Pasnaan 7).

Agpapaay a panelista dagiti bangolan a mannurat, kaaduanna dagiti nakaawaten iti pammadayaw iti tay-ak iti panagsuratan iti Ilokano.

Immuna a nagpaay a panelista da Juan S.P. Hidalgo, Jr., Reynaldo A. Duque, Cles B. Rambaud, Ariel S. Tabag, Sherma E. Benosa, Joel B. Manuel, Aileen R. Rambaud, Efren Inocencio, Juan Al. Asuncion, ken Daniel L. Nesperos. Nagpaay metten a panelista da Roy V. Aragon, Estela Bisquera-Guerrero, John B. Buhay, Johmar R. Alvarez, Danilo B. Antalan, Junley L. Lazaga, Neyo Mario E. Valdez, ken Rosalie V. Calpito.

Mapili dagiti agbalin a fellow iti Pasnaan babaen ti maipablaak nga anunsio a mangawis kadagiti interasado a mangidatag iti sampol kadagiti obrada, kas koma no sarita, daniw, salaysay, sarita a para ubbing, wenno daniw a para ubbing.

8

PASNAAN8 Kadagitoy, sangapulo ti mapili a fellow, ken agatendar iti tallo nga aldaw a pannakataming kadagiti sinuratda babaen dagiti panelista.

Iti panagturpos ti Pasnaan 7, addan aganay a 70 a mannurat nga alumni daytoy a workshop manipud narugian idi 2010. Kaaduan kadakuada ket tumaytayaktaken iti napilida a lubong ti panagsurat. Nupay makuna nga adda met la iti bukod a panagan-anus ken panagtalek iti bukod a kabaelan ti pannakagun-od iti balligi nangruna iti panagsurat, annugoten dagitoy a mannurat ti naisangsangayan a padasda a nakipasnaan kas maysa a nangtignay ken nangkarit kadakuada nga agputar iti nangatngato pay a nibel wenno agpang ti arte ti panagsurat.

Saanda a napaay ket adu kadakuada ti nag-level up ti panagsuratna ken ti gagemda nga agduktal pay iti sabsabali ken naidumduma a wagas ken panglakagan iti arte ti literatura.

Tallo kadagiti Pasnaan alumni ti nangabaken iti Palanca Awards, maysa kadagiti pagraeman nga award-giving body iti panagsuratan iti pagilian, da Ronelyn B. Ramones (Pasnaan 3), Rhea Rose D. Berroy (Pasnaan 4), ken Gorgonia B. Serrano (Pasnaan 4). Sumagmamano pay a Pasnaan alumni ti nagyalat kadagiti premio ken pammadayaw kadagiti dadduma pay salisal ti panagsurat kas iti AMMAFLA, RFAAFIL, Albalos ken ALVIYA. Nakaipablaak metten da Anna Liza M. Gaspar (Pasnaan 5) kadagiti bukodna a libro dagiti sarita a para ubbing ken Ria Rebolledo (Pasnaan 7) iti chapbook kadagiti bukodna a daniw.

A kas met iti Pasnaan ita iti maikawalo a tawenna, agtultuloy ti nairugi a pannakamuli ken pannakatenneb dagiti mannurat, nangruna dagiti agdadamo wenno agtutubo.

Iti panangsangaili ti University of >>> PANID 13

Iti Pasnaan 4 (2013) a naangay iti DoĂąa Josefa Edralin Marcos Elementary School sadiay Currimao, Ilocos Norte. Adda ditoy ri tallo a babbai a Pasnaan alumni a nangabaken iti Palanca Awards, da Ronelyn B. Ramones, Rhea Rose D. Berroy, ken Gorgonia B. Serrano.

9

PASNAAN8

MOST OUTSTANDING FELLOW PASNAAN 7

Pirgis a Lawag Love is not consolation; it is light.

--Simone Weil

RIAFLOR B. REBOLLEDO Naipasngay ken agnanaed iti Baguio City ni Ria. Nalpasna ti AB English iti University of Baguio. Iti agdama, agisursuro iti English iti University of Baguio Senior High School.

Agsursurat kadagiti daniw iti English ken Ilokano, maysa kadagiti 25 a mannaniw iti Antolohia dagiti Daniw ni Ayat (GUMIL Filipinas, 2016). Addan dandaniwna a naipablaak iti Bannawag ken Sunday Times Magazine.

Nailibro metten dagiti napili a dandaniwna, ti chapbook a Tagidpuan (Imnas & Iway Publications, 2017) a nakairamanan ti atiddog a daniwna a “Babai ken Bagi: Lima a Timek� a nangabak iti Maikadua a Gunggona iti Salip iti Daniw 2017 ti Saniata Prize.

1 Agmaris-rosas ti langit iti kanito a bilinek ti utekko a mangrikna. Apagtaldiap, matarusak ti maysa a lit-aw a diak maem-em wenno matakaw tapno masubbotko ken maisubli koma ti panunot; ngem tiniliwko iti garrapon a kasla kulibangbang, sa nangtuntonak iti sanktuario iti maris-rosas a langit--nalawag a kasla bulan no kaltaang, kasla lawag kadagiti mata ti agay-ayat, kasla nalag-an a lawag, kasla saan a mabagkat wenno maanusan a lag-an.

Ta ketdi, sika ti nabirokak, kagudua ken anninaw ti kinataok, iti bangir ti pader a taaw, rinibu a milia a maballasiw laeng ti gumaygayebgeb a bitek ti naan-anay ken agpampanunot a puso...

10

PASNAAN8 2 Bumallasiwta sakbay nga agsukat dagiti lawag ti aldaw ken rabii, kabayatan a lumlumnek ti init ken lumlumtuad ti kabus, a kasla data--agayan-ayat a nakasango ngem saan a mabalin nga agsabat.

Nupay kasta, nagbingayanta met ti nagmaris-rosas a langit a data laeng ti nangtagikua, bassit a paset ti uniberso a tinagikuata.

Bareng inton bigat, no lumtuad ti pannakaaramid ti lubong, rumsua ti karayo nga agsabatta, agkallaysa ti dua a pirgis a lawag, duata a pirgis ti lawag, kamaudiananna.

3 ...kasla nalag-an a lawag, kasla saan a mabagkat wenno maanusan a lag-an...

Ti sarming ket tawa a nagnaedan ti sipnget, ta no mingmingmingan, makita ti kinaasinota, silalabus ken nakaduyakyak, ken no kasano a ti sipnget, ti sipnget ti lubong, aglikawlikaw nga agtaytayyek a kas alinuno iti baybay...

Asino ti makitak idiay?

Kagudua ken anninaw ti kinataok...

Ngarud, magnata iti dalan a napunno iti ay-ay, ken agparnuay kadagiti wagas no kasano a maawaganta nga agbiag dagiti namarisan a darepdep, dagiti pirgis a lawag, kabayatan a kumpetta iti ayat a sumuba iti buteng, ayat a mangsupiat iti sipnget, ken kamatenta nga addaan tured tunggal pirgis ti lawag, mamatpati latta, mamatpati a nasaet: Ti lubong nga awanan tagainep ket kanibusanan ti lubong.

11

PASNAAN8

G

APU iti Pasnaan, maysaakon a makunkuna a “published author.” Saan laeng a maysa no di ketdi duan a libro a para ubbing ti naipablaakko.

Nainggasatanak la unay a napili a maysa kadagiti fellow ti Pasnaan 5 idi 2014 sadiay Gonzaga, Cagayan. Inlukat daytoy ti ridaw tapno marugian ti panagsuratko kadagiti sarita a para ubbing.

Dakkel ti utangko iti Pasnaan. Isu a no maipadamag ti panaglukat iti panagawat iti aplikasion para iti Pasnaan fellows, ipadamagko amin kadagiti am-ammok nga agessem met iti panagsuratan. Wen, ta iti biangko, saan laeng nga agpatingga iti Pasnaan ti nasursurok, naitugotko daytoy iti ruar ken babaen kadagiti nasursurok, limmawa pay ti lubongko a kas maysa a mannurat.

Ti “Ni Anna Sadiay Ili ti PartasGasto,” ti saritak a para ubbing a pinanday dagiti agkakalaing a panelista iti Pasnaan 5 nga indauluan ni Juan S.P. Hidalgo, Jr., ket ginatang ken impablaak ti Chikiting Books, ti children’s book imprint ti Vibal

ADU A BIDDUT!

Ni ANNA LIZA MADAYAG GASPAR Fellow iti Sarita a Para Ubbing, PASNAAN 5

Publishing Group, idi 2015. Nayalnag daytoy iti Manila International Book Fair iti isu met la a tawen.

Iti napalabas a tawen, nayalnag met ti “The Legend of the Cagayan River (Ang Alamat ng Ilog ng Cagayan)” nga impablaak ti Kahel Press a children’s book imprint ti St. Matthews Publishing.

Diak man malipatan dagiti panagkatkatawami a nangbasa iti “Partas-Gasto” idi Pasnaan. Awan pulos linia nga awan rirona, iti man spelling wenno grammar. Ania ngarud ta kas kadagiti adu a pada nga Ilokano, saanak met a naisigud nga agsursurat idi iti Ilokano. Isu ngarud a naikur-it ti “Partas-Gasto” iti style-ugma a kunada.

Kas koma ti “ken,”’ insuratko a kas “quen’.” Babaen ti anus dagiti panelista ken dagiti kaduak a fellow, naatur dagiti di mabilang a biddutko iti “Ni Anna Sadiay Ili ti Partas-Gasto.”

Wen, saanko nga ibain nga adu ti kinorehirda. Agyamanak ketdi, a, ta adu ti biddutko! Pagsursuruantayo dagiti bidduttayo, di ngamin? Ken gapu kadagitoy a biddut, addaanakon iti dua a libro a para ubbing. Agasem dayta?

Kadagiti fellow ita a tawen, sapay koma ta adu met dagiti biddutyo.

12

PASNAAN8

Iti Pasnaan 5 (2014) idiay Cagayan State University-Gonzaga Campus, Gonzaga, Cagayan.

ITI MAIKAWALO A TAWEN...

Isuda dagiti nagbalin a pamuon wenno teddek ti kontemporaneo a Literatura nga Ilokano.

Iti daytoy ngarud a panagpapasnaan (panagpanday, panagpitpit, panagmaso, panagtenneb), manamnama a maitultuloy ken agtultuloy ti panggep ti GUMIL Filipinas babaen ti Pasnaan a pannakatakuat ken pannakaisuro ken pannakatarabay dagiti sumarsaruno a mannurat a mangsalimetmet ken mangtagiben ken mangpadur-as pay ken mangitandudo iti kabukbukodan a literatura, iti nakayanakan a pagsasao ken iti nakaisigudan a kultura.

Wen, panagsubli daytoy iti nagtaudan tapno suknalan ken bigbigentayo dagiti nangrugian ken nanipudan ket umagsep manen iti bileg ken sirib tapno iti kasta agrubuattayo manen a sitatalek ken sipapati ta adu pay dagiti nasken nga ammuen, awaten, patien ken papanan.

Northern Philippines iti Siudad ti Vigan ti Pasnaan 8 ita a Marso 9-11, 2018, panagsubli met daytoy iti probinsia a mabigbig a nangrugianan ti GUMIL, iti Ilocos Sur a nanipudan dagiti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano a kas iti Sta. Cruz Writers Guild (nabangon idi 1962) a napagbalin a Sinait Writers Association (idi 1964) sa idi agangay ket nagbalin a Gunglo dagiti Mannurat iti Iluko (Oktubre 1964), a nagtaudan met ti nabukel a nailian a Gunglo dagiti Mannurat nga Ilokano (1968).

Amin kadagitoy a gimong wenno grupo dagiti mannurat idi iti Ilocos Sur ken idi kuan iti entero a Kailokuan iti Filipinas, ti maysa a kangrunaan nga insaysayangkatda idi ket dagiti seminar ken workshop iti panagsurat iti Ilokano a nangtubay ken nangtimon iti adu a mannurat iti Ilokano iti nasuroken a 50 a tawen. Adun a mannurat ti makuna nga alumnus wenno produkto dagitoy a literary seminar-workshop a naiwaywayat.

13

AGYAMANKAMI UNAY! UNP President Dr. Gilbert R. Arce • Gov. Ryan Luis V. Singson • Vigan Mayor Juan Carlo S. Medina • Cagayan Board Member Vilmer V. Viloria • UNP Center for Ilokano Studies and Museum • UNP Center for Gender and Development • Fidel L. Sambaoa • Saniata Publications • Imnas & Iway Publications • Fr. Franklin D. Gorospe • Mangngaggo Club • GUMIL Cagayan • GUMIL Metro Manila • Vigan Chief of Police P/Supt. Marlo Castillo • Narvacan SBM Joseph A. Tejada • Prescillano N. Bermudez • Virgilio D. Domaloy

Nakaadawan dagiti naaramat a ladawan: wazzuppilipinas.com biyahengpinoy.blogspot.com pinayforeverythingpinoy.blogspot.com