SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI TECHNIKUM IM. GEN. JÓZEFA HALLERA W OWIDZU
2014/15
Spis treści
§ 1. Podstawa prawna
3
§ 2. Wstęp
3
§ 3. Profilaktyka
4
§ 4. Założenia ogólne programu
5
§ 5. Cele programu
6
§ 6. Zakładane rezultaty
7
§ 7. Formy realizacji
8
1.Działania w wymiarze szkolnym
8
2.Działania w wymiarze klasowym
9
3.Działania w wymiarze indywidualnym
11
4.Działania skierowane do rodziców
11
5.Działania interwencyjne
12
§ 8. Realizatorzy programu i ich zadania
12
§ 9. Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej wyznaczone przez Ministra Edukacji Narodowej
13
2
§ 1. Podstawa prawna 1. Rozporządzenie
MENiS
z
dnia
31.01.2002
r.
zmieniające
rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół /Dz. U. Nr 10/2002 r./, 2. Ustawa z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. z 12.11.1982 r./ z późniejszymi zmianami, 3. Ustawa z dnia 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego /Dz.U.z 20.10.1994r. / z późniejszymi zmianami, 4. Ustawa z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych /Dz. U. z 30.01.1996 r. / z późniejszymi zmianami, 5. Ustawa z dnia 24.04.1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz. U. Nr 75/1997/ z późniejszymi zmianami, 6. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego / Dz. U. z 2011 nr 6 poz. 19/, 7. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, 8. Konwencja o prawach dziecka z dnia 20.11.1989 r. /Dz. U. Nr 120/1991, 9. Program promocji zdrowia i profilaktyki problemów dzieci i młodzieży na lata 20132016. § 2. Wstęp Szkolny
Program
Profilaktyki
jest
ściśle
powiązany
z
działaniami
wychowawczymi i edukacyjnymi szkoły. Tworzy spójną całość ze szkolnym zestawem programów i programem wychowawczym szkoły. Jest skierowany do uczniów, ich rodziców i nauczycieli. Powstał na podstawie diagnozy problemów wychowawczych w naszej szkole i obejmuje ogólnoszkolne działania wychowawcze, nastawione na przeciwdziałanie problemom, sytuacjom trudnym i kryzysowym występującym w środowisku, przed którymi stają młodzi ludzie.
3
§ 3. Profilaktyka Profilaktyka to proces, który wspiera rozwój pełnego zdrowia poprzez umożliwianie ludziom uzyskanie pomocy potrzebnej im do przeciwstawienia się trudnościom życiowym i osiągnięcia społecznie konstruktywnego i bogatego życia. Działania profilaktyczne są najskuteczniejszą formą zapobiegania różnego typu zachowaniom negatywnym. Współcześnie mapa poziomów profilaktyki i innych działań w ochronie zdrowia psychicznego obejmuje zarówno, stosowany do niedawna tradycyjny trzystopniowy podział profilaktyki
(I, II, III rzędowej/stopniowej) oraz nowy
trzypoziomowy podział (uniwersalna, selektywna, wskazująca), gdzie: profilaktyka I stopnia obejmuje dziś promocję zdrowia oraz profilaktykę uniwersalną, profilaktyka II stopnia to profilaktyka ukierunkowana na jednostki lub grupy wysokiego ryzyka (selektywna) oraz profilaktyka ukierunkowana na jednostki szczególnie zagrożone lub prezentujące pierwsze symptomy zaburzeń (wskazująca) profilaktyka III stopnia obejmuje leczenie i readaptację społeczną oraz postępowanie
po
leczeniu:
rehabilitację,
zapobieganie
nawrotom
(profilaktyka, która nie jest realizowana przez współczesną szkole, zarezerwowana dla placówek specjalistycznych) W naszej szkole podejmujemy działania, które mają na celu promocję zdrowia i wspomaganie
rozwoju
psychospołecznego
młodzieży
poprzez
realizację
profilaktyki obejmującej trzy poziomy: profilaktykę uniwersalną- działania kierowane do wszystkich, bez względu na stopień ryzyka rozwoju problemów ze zdrowiem psychicznych, na jakie narażone są poszczególne osoby, 4
profilaktykę selektywną- działania adresowane do jednostek lub grup osób, które są w stopniu wyższym niż przeciętny narażeni na rozwój problemów związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych czy dysfunkcyjnych, profilaktykę wskazującą- działania ukierunkowane na jednostki szczególnie zagrożone rozwojem problemów związanych z zachowaniami ryzykownymi i
dysfunkcjonalnymi
z
powodu
uwarunkowań
biologicznych,
psychologicznych czy społecznych. Mogą to też być osoby, u których rozpoznano już pierwsze symptomy zaburzeń . § 4. Założenia ogólne Realizatorami programu są: wychowawcy klas, pedagog, psycholog, doradca zawodowy, nauczyciele, osoby współpracujące (terapeuci uzależnień, pielęgniarka szkolna), wg potrzeb i możliwości szkoły. Do podstawowych zadań oddziaływań profilaktycznych w szkole należą: 1. Diagnoza stanu wiedzy uczniów na temat promocji zdrowia, zdrowego stylu życia oraz działania środków szkodzących zdrowiu; diagnoza zagrożeń, czy też występujących uzależnień wśród uczniów naszej szkoły, a także określenie skali i zasięgu problemu oraz formy oddziaływań; poinformowanie rady pedagogicznej oraz rodziców o wynikach diagnozy, 2. Podjęcie różnorodnych działań profilaktycznych w wymiarze szkolnym, klasowym i indywidualnym, adekwatnych do stanu wiedzy i rozmiaru istniejących zagrożeń czy uzależnień, 3. Okresowa kontrola skuteczności oddziaływań, poinformowanie rady pedagogicznej i rodziców, jakie zauważono zmiany w zakresie zachowań prozdrowotnych,
przezwyciężania
zagrożeń
oraz
wniosków
w
radzenia
sobie
z
uzależnieniami, 4. Opracowanie
innowacji,
zapis
celu
wprowadzenia
odpowiednich i skutecznych działań w ramach programu na rok następny.
5
§ 5. Cele programu Celem ogólnym programu jest edukacja prozdrowotna, zmniejszenie zjawiska ewentualnych uzależnień, szkodzenia własnemu zdrowiu oraz polepszenie jakości życia uczniów naszej szkoły. Cele szczegółowe:
podejmowanie działań profilaktycznych poprzez wyposażenie młodzieży w wiedzę na temat szkodliwości środków odurzających i uzależniających, rozwijanie
umiejętności
asertywnych
oraz
zachowań
i
nawyków
prozdrowotnych,
przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole poprzez rozwijanie w młodzieży umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów i konfliktów,
przygotowanie do świadomego korzystania z multimedialnych środków przekazu oraz bezwzględnego przestrzegania zakazu używania
telefonu
komórkowego i innych urządzeń elektronicznych w czasie lekcji, uroczystości szkolnych oraz zajęć pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę,
promowanie
zdrowego
stylu
życia
poprzez
podejmowanie
inicjatyw
prozdrowotnych (ze szczególnym uwzględnieniem zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Pomorskiego Kuratora Oświaty),
dbałość o przestrzeganie przepisów prawa w zakresie rekrutacji młodzieży niepełnosprawnej
i
przewlekle
chorej
do
szkół
ponadgimnazjalnych
ogólnodostępnych (otoczenie uczniów uczęszczających do naszej szkoły szczególną opieką),
przygotowanie młodzieży do życia w rodzinie oraz odpowiedzialnego podejścia do zagadnień związanych z rozwojem seksualnym,
rozwijanie różnorodnych zainteresowań wśród uczniów ( promocja alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego),
kształtowanie
postawy
empatycznej,
motywowanie
młodzieży
do
samorozwoju, poznawania własnych możliwości, poszukiwania własnej tożsamości i rozwoju osobowości, 6
likwidowanie czynników szkodliwych dla zdrowia fizycznego i psychicznego uczniów, takich jak: złe warunki ekonomiczno- społeczne, narażenie na stres, doznawanie
przemocy,
zagrożenie
wpływem
negatywnych
wzorców
zachowani,
kształtowanie umiejętności interpersonalnych, nawiązywania i utrzymywania bliskich więzi z drugim człowiekiem,
rozwijanie
umiejętności
podejmowania
decyzji
oraz
rozwiązywania
problemów, ze szczególnym zwróceniem uwagi na umiejętności różnicowania i wybierania pozytywnego, a nie negatywnego stylu życia,
rozwijanie związków z pozytywnymi i twórczymi grupami odniesienia oraz kształtowanie poczucia odpowiedzialności za grupy, do których młody człowiek przynależy,
podejmowanie i
działań
diagnozowania
zmierzających
zagrożeń,
do
wczesnego
opracowywanie
rozpoznawania
skutecznych
strategii
przeciwdziałania patologii,
przeciwdziałanie nieusprawiedliwionej absencji na zajęciach lekcyjnych,
dbałość o przestrzeganie praw człowieka w procesie wychowania i nauczania.
§ 6. Zakładane rezultaty
wzmocnienie osobowości młodego człowieka jako podstawa powodzenia działań profilaktycznych,
wzrost świadomości w odniesieniu do korzyści wypływających ze zdrowego stylu życia,
zrost umiejętności dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów,
wrażliwienie młodego człowieka na występowanie przejawów agresji i przemocy zarówno w rodzinie, szkole, na ulicy oraz w środkach masowego przekazu,
umiejętność radzenia sobie z negatywnymi wzorcami zachowań,
wzrost asertywności uczniów, umiejętności, otwarcia się na drugiego człowieka i jego zrozumienia przy jednoczesnym poszanowaniu własnej godności, 7
stworzenie właściwego klimatu, atmosfery w szkole. Uczniowie lepiej poznają siebie, swoje możliwości,
poprawa komunikacji pomiędzy uczniami, a nauczycielami i pomiędzy sobą rozpoznane zostaną potrzeby uczniów i dostosowana do nich pomoc,
wzrost kreatywności wśród uczniów poprzez uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych (alternatywne sposoby spędzania czasu wolnego),
umiejętność radzenia sobie ze stresem w trudnych sytuacjach,
poszerzenie wiedzy o zagrożeniach spowodowanych uzależnieniami,
wiedza o instytucjach niosących pomoc,
znajomość prawa,
podniesienie umiejętności i wiedzy nauczycieli,
poszerzenie wśród uczniów wiedzy z zakresu podstawowych praw człowieka.
§ 7. Formy realizacji 1. Działania w wymiarze szkolnym:
prezentacja programu profilaktyki Radzie Pedagogicznej oraz Radzie Rodziców (dyskusja z uwzględnieniem sugestii i pomysłów),
zaangażowanie w działania i inicjatywy młodzieży zainteresowanej tematyką prozdrowotną (Szkolna Rada Młodzieżowa, koło żywienia, szkolne
koło
wolontariatu,
uczestnicy
projektów
młodzieżowych
„Comenius”, „Szkoła + Biznes” „Młodzi wiedzą więcej”, itp.),
udział w spektaklach teatralnych, prozy i poezji, wystawach, wycieczkach ( SCK, Muzeum, Kino),
organizacja inicjatyw prozdrowotnych (Dzień Rzucania Palenia, Dzień Bez Papierosa, Dzień Ziemi, Dzień Walki z Rakiem, itp.),
współpraca z profesjonalnymi placówkami zajmującymi się profilaktyką spotkania uczniów i rodziców z przedstawicielami instytucji zajmującymi się działaniami profilaktycznymi (SILOE, PLU, CIK, PPP, PSSE),
8
propagowanie
tematyki
prozdrowotnej:
gazetki,
plakaty,
ulotki,
prezentacje multimedialne, współpraca dyrekcji szkoły, wychowawców, nauczycieli, pedagoga i
psychologa szkolnego, szkolnego doradcy zawodowego, pielęgniarki szkolnej - wspólne planowanie działań zapobiegawczych, współpraca z rodzicami - zwrócenie uwagi na sygnały ostrzegawcze
pojawiające się w przypadku uzależnień i demoralizacji oraz aktów agresji i przemocy (pedagogizacja rodziców – wywiadówki szkolne), współdziałanie całej społeczności szkolnej - uczniów, nauczycieli,
rodziców, pracowników administracji i obsługi w zakresie przestrzegania obowiązujących norm zachowania, zajęcia i działania pozalekcyjne: sportowe, komputerowe, stała współpraca
z Młodzieżową Radą Miasta i Powiatu, Stowarzyszeniem Wspomagającym Osoby ze Środowisk Dysfunkcyjnych „ Można Inaczej”, zapoznanie uczniów z podstawowymi prawami człowieka zawartymi
m.in. w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Helsińskiej Fundacji Praw
Człowieka,
Karcie
Praw
Podstawowych
Unii
Europejskiej.
2. Działania w wymiarze klasowym: zajęcia
informacyjne,
wychowawcę
klasy,
pogadanki, pielęgniarkę
dyskusje szkolną,
prowadzone pedagoga,
przez
psychologa
szkolnego, doradcę zawodowego chętnych uczniów lub zaproszonych gości, zajęcia i warsztaty prowadzone przez wychowawców klas, pedagoga,
psychologa szkolnego, szkolnego doradcy zawodowego lub specjalistów zaproszonych do szkoły, m.in.: Lp. Klasa Rodzaj i sposób realizacji działania
Realizatorzy
Cel
Termin
1.
I
„Poznajmy się”- zajęcia integracyjne
Pedagog, Psycholog
Integracja zespołu klasowego
Wrzesień
2.
I
„Uczeń płomieniemdorośli pochodnią”
Pedagog, Psycholog,
Profilaktyka agresji i przemocy
Październiklistopad
9
warsztaty z zakresu profilaktyki agresji i przemocy „Bezpieczni na drodze”wykład na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym „Być odpowiedzialnym” – zajęcia z zakresu profilaktyki zażywania alkoholu przez kobiety w ciąży (profilaktyka FAS)
pedagog z PPP
w szkole
Włodzimierz Roznerski
Profilaktyka bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym Profilaktyka FAS i innych zaburzeń spowodowanych piciem alkoholu przez kobiety w ciąży Profilaktyka uzależnień
Czerwiec
3.
I
4.
I/II
5.
II
„Uzależnieniom mówimy nie” warsztaty z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom
Pedagog, Psycholog, pedagog z PPP
6.
II
„Zaburzenia odżywianiaanoreksja i bulimia” – zajęcia zakresu profilaktyki zaburzeń odżywiania
Pedagog, Psycholog
Profilaktyka zaburzeń odżywiania
Luty- marzec
7.
II
„Wczesne wykrycie to życie” zajęcia z zakresu profilaktyki raka piersi i szyjki macicy
Pedagog, Psycholog
Profilaktyka raka piersi i szyjki macicy
Luty- marzec
8.
IV
„Stres, jak sobie z nim radzić?” warsztaty dla uczniów klas maturalnych poświęcone tematyce związanej z higieną psychiczną
Szkolny doradca zawodowy
Profilaktyka higieny psychicznej
Marzeckwiecień
9.
IV
Zajęcia z zakresu doradztwa, preorientacji zawodowej i autoprezentacji dla uczniów klas programowo najwyższych
Szkolny doradca zawodowy
Preorientacja zawodowa
Styczeń
10.
I-IV
Pedagog, Psycholog
Profilaktyka przemocy w Internecie
W zależności od potrzeb
11.
I-IV
Cyberprzemoc- zajęcia z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy w Internecie Zajęcia wynikające z zapotrzebowania poszczególnych zespołów klasowych
Pedagog, Psycholog, Doradca zawodowy specjaliści
-
Na bieżąco
Pedagog, Psycholog, psycholog z PPP
Listopad grudzień
Listopadgrudzień
10
zajęcia pozalekcyjne- uczestnictwo klas w spotkaniach ze specjalistami, wizyty w ośrodkach specjalistycznych,
stała diagnoza i monitorowanie sytuacji w poszczególnych klasach, ankietowanie, rozmowy z uczniami prowadzone przez wychowawców klas, pedagoga, psychologa szkolnego i szkolnego doradcy zawodowego.
3. Działania w wymiarze indywidualnym:
prowadzenie
porad
indywidualnych
dla
uczniów
chętnych
lub
skierowanych przez wychowawcę, w zakresie szeroko rozumianej profilaktyki,
rozmowy wychowawcze wynikające z bieżących problemów i sytuacji pojawiających się w klasie, prowadzone przez dyrekcję szkoły, pedagoga i psychologa szkolnego, szkolnego doradcę zawodowego oraz pielęgniarkę szkolną lub wychowawców.
4. Działania skierowane do rodziców:
systematyczny kontakt z wychowawcą i nauczycielami przedmiotów (konsultacje, wywiadówki, spotkania
indywidualne),
udział w zajęciach otwartych, uczestnictwo w warsztatach, prelekcjach, pogadankach dotyczących skutecznego pokonywania trudności w nauce,
zachęcanie dzieci do udziału w zajęciach pozalekcyjnych,
systematyczna współpraca i kontakt ze szkoła w celu monitorowania frekwencji i aktywności dzieci w szkole
oraz w celu rozwijania
indywidualnych zdolności dzieci,
wsparcie finansowe (koszty imprez, upominki i nagrody z funduszy Rady Rodziców) pozyskiwanie sponsorów,
zapoznanie się z prawami i obowiązkami ucznia,
uświadomienie konsekwencji „wagarów",
uświadomienie sobie, że rodzice są wzorcem dla własnych dzieci,
informowanie o działaniach w zakresie profilaktyki uzależnień,
11
prowadzenie spotkań ze specjalistami (psychologiem, terapeutami, policją),
kształtowanie i pielęgnowanie serdecznych więzi z własnymi dziećmi.
5. Działania interwencyjne Sposób postępowania w sytuacjach trudnych i kryzysowych określony został w dokumencie „Procedury szkolne w Technikum im. gen. Józefa Hallera w Owidzu. Metody postępowania pedagogicznych i niepedagogicznych pracowników szkoły oraz szkoły jako instytucji w sytuacjach kryzysowych”.
§ 8. Realizatorzy programu i ich zadania Realizatorami
założeń
szkolnego
programu
profilaktyki
są
wszyscy
pracownicy szkoły, rodzice oraz osoby i instytucje wspierające pracę szkoły. Do ich zadań należy, m.in.:
dbałość o systematyczny wzrost zasobów wiedzy i umiejętności nauczycieli w obszarze działań profilaktycznych i wychowawczych, organizacja szkoleń i konferencji, wyznaczanie i nadzorowanie realizacji poszczególnych zadań (dyrektor/wicedyrektor szkoły),
diagnoza i organizacja działań z zakresu szerokorozumianej profilaktyki, wybór programów i działań profilaktycznych oraz nadzór nad ich przebiegiem (pedagog i psycholog szkolny oraz szkolny doradca zawodowy),
działania profilaktyczne zgodne ze szkolnym programem profilaktyki w stosunku do uczniów, zespołów klasowych i rodziców, tworzenie i realizacja
klasowych
programów
wychowawczo-
profilaktycznych
(wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów),
opracowanie i nadzorowanie realizacji programu,
opracowanie narzędzi do diagnozy uczniów i ich środowiska,
diagnoza środowiska uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników szkoły,
śledzenie najnowszej wiedzy z dziedziny profilaktyki,
poszukiwanie nowych możliwości dotarcia do ucznia bezpośrednio poprzez stosowanie aktywizujących metod i technice pracy. 12
§ 9. Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej wyznaczone przez Ministra Edukacji Narodowej
Realizacja założeń Programu promocji zdrowia i profilaktyki problemów dzieci i młodzieży na lata 2013-2016,
Priorytety na rok szkolny 2014/15: „Naszym priorytetem w nadchodzącym roku szkolnym będzie szkolnictwo zawodowe”
Wspieranie rozwoju dziecka młodszego na 1-szym i kolejnych etapach edukacyjnych w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego;
Podniesienie jakości kształcenia ponadgimnazjalnego w zakresie umiejętności określonych w podstawie programowej, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności w zakresie matematyki;
Profilaktyka agresji i przemocy w szkołach; Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych.
Opracowała: Pedagog szkolny- mgr Marzena Sinicka, mgr Magdalena Myszka
Szkolny Program Profilaktyki zatwierdzono dnia 12.09.2014 r. podczas posiedzenia Rady Pedagogicznej.
13