POSITIONAL STATEMENT in Mizo

Page 1


MIHRINGHMANGA SUMDAWNNA

(MODERNSLAVERY& HUMANTRAFFICKING)

Dinhmun sawifiahna :

MIHRINGhmangasumdawnnahiengang pawhinhluarmahsela,SalvationArmychuanatheihna zawngzawngadoturinainpea.Tuartutenzahawmnalehzalennaanneihlettheihnaturintheihtawp chhuahaenkawl atumbawkani.

Mihringhmangasumdawnnahianmihringzalenna lehzahawmnathurinakalhtlat a.Mihringawpbeha, neksawra,chhawrluihhianchhawrluihtemimalnunati bawrhbanga,nunrawngtakasumdawngtutenhlawkna an tel a, mipui vantlang rilru sukthlek a tichhiain khawtlangnunphungnasatakinatiderthawngani.

Tuartutezahawmnaneihlettirlehhithilharsatak ania.TuartutePachanchang tak atanpuiduhanga inlantirpawhahlauhawm teltheitihhihriatverenga thaani.

Mihringhmangasumdawngtutehingaihvena,lo dan/tihtawpngeiangaia,chutihrualchuananrilruleh thinlungthlakdanglamtheituratanpuituanmamawh vebawkani.

SalvationArmychuanmihringhmangasumdawnna inakentelmimalhlawknaturatanamihringpuitechunga thiltihtheihnahmandik lohhiado tlat a. Chuvangin mimal emawahuhoin emaw,hebawihatangtechhuah zalen annihtheihnaturathawkturte,mihringhmanga sumdawnnatitawp turavantlangchaknahmangtur leh dan siamturahmalaturinmitininmawhphurhnakan neiani.

Atobul lehachhungthu

Mihringhmangasumdawnnahitunlaihunasalanga inchhawrnaangania.Reportrintlaktakinasawidanin khawvelpumahmimaktaduaitamtakinantuarmeka ni.Hetiangasumdawngho hiantihdanhmanglehchet

~2~

danchihranghranganneia.Mahse,anzavaiaanthiltih inangchu midanghmangamituteemawchhawrluihtir hiani.Tuartuzingahhiannausen, naupang,tleirawl, nutlinglehpatlingteantel ani.

AhnuaiathuhiUnitedNations-inasiam,mitam takin an siamrem leh, mihring hmanga sumdawnna sawifiahnalehatakachechhuak turakohnafiahtak chuani.

“Invauna leh tharum hmangin emawtihluihna ang chi emaw, inrukbona te, intihderna te, inbumna te, thuneihna hmansual te, dinhmun derthawng a awm te remchanga lo hman emaw, midangte thununtu phalna lak nan a hlawh pek emaw hlawkna pek leh lak emaw hmanga mi chhawrluih tura lo lakna te, phurhsawn, dahsawn, lo hum emaw lo dawn emaw te hi a ni. Inchhawrluihna hian nawhchizawrh luihtirna emaw nawhchizawrhna chi hrang hrang emaw, hna inthawhluihtir, sal anga inchhawrna leh bawih anga inchhawrna leh taksa bung hrang inhralhsakte hi a huam a ni.”

SalvationArmydinhmun innghahna

MihringtehiPathiananpuiasiamkannia(Genesis 1:26).KanvaihianPathiantankanhluemema,Pathian thilsiamzingahdanglambiknihnadinhmunkanluaha ni(Sam8:5).Biblechuan,tumahhi intichheloturleh inhnehchhiah lo turin min zirtir a. Sam 10 ah chuan midangtechungadiklo takachethintechungchanga sawia,bumtutesualnaasawifiah ani. Chuvang chuan,

Pathianchurorelsakturinaauhialani.HeSamthuhi IsuaKristapianhmakumtamtakaziaknitawhmahsela, tunhunatanhianalainhmehrengani.

Isaia 42:22-ah chuan, “Nimahsela he’ng mite hian rawk leh suam an tawk a, humah an tla a, tan inah an tang bo va; sal atan man an ni a, chhantu tu mah an awm lo”.

Joela 3:3-ah chuan, “Thum vawrin ka mite an insem a; naupangte chu a hmei a pain nawhchizuar leh uain lei na’n an hralh a.”

Isuachuantupawhhitisalehthlaraubawihatang lo turinminzirtirani. “Riangvaite hnenah Chanchin Tha hril tura mi ruat avangin Lalpa Thlarau chu ka chungah a awm; Ani chuan salte hnena chhuahna thu leh, mitdelte hnena mitvar neih lehna thu sawi tur te, tihduhdah tuarte chhuahtirna tur te, Lalpa lungawi kum thu sawi tur tein, mi tir a ni,” tih hi (Luka 4:18-19). HetahhianIsaia61:1-2hi arawnlachhuakani.Chumihnuah,IsaiaBung61:8ahhethuhikanhmubawk“KeiLalpahianrorelnadik kangainaani.Inrawknalehhleihneihna,rorelnadiklo hi ka haw bawk”. Heng thu ang hian Kristiante chu mihringhmangasumdawnnaangchizawngzawng nuai bo anihtheihnaturathawkturin minko ani.

Atakachetchhuahna

AdintantirhteatanginSalvationArmychuantuna United Nations-inmihringhmangasumdawnnatiaa sawitak khawvelpumamaktakathleng,mimalleha mipuiatangahlawknahmuhtumnahitihbo atuma. Tuartutetawmhimnatur adina,ainhnamhnawihtena zawkahremannihtheihnandansiamthat kawngah theihtawp achhuaha, tuar maitheidinhmunadingte tanpawhkawngdangangaihtuahsakbawkani.

1. SalvationArmychuanTerritory, Corps, Centre hranghrangteleh mimalangpawhinmihringhmanga sumdawnnahitihtawpanihtheihnanhnam leh Biblezirtirnamilinhmaalaani.

2. SalvationArmychuanmihringhmangasumdawnna -ahhiannawhchizawrhluihtirnaahluarhleanitih

ahriaa,hetahhianatuar nasaber chu hmeichhe naupang leh nu te an ni. Bungrua ang maia hmeichhehmanhiengkawngpawhniseado tlat a, mipat hmeichhiatna hmanglaimidang hmuha chhuahte,nawhchizawrhnalehkhualzinhipnaleh nawmsip bawlna atana hmeichhiate hman te, mihringhmangasumdawnnachirengrenghiaduh lo va,hetiangatanamihringhmangasumdawnna hitihtawpanihtheihnaturlehnawhchizawrhluihtir antumhmeichhiatetanduhthlantur siamsakina tanpuithinani.

3. SalvationArmychuanmihringtaksapenghrang (organs)hralhasumdawnna engpawhhiadotlat ani.

4. SalvationArmychuansumdawnnaatanahman mihringtenchennainturaanduhthlanngeihmuna anawmtheihnaturatanpuiturindanlehkalphung mumalzawkneiturinhmaalaani.

5. Mihringhmangasumdawnnathlengthinhivantlang hriatahthupbo anifo va.SalvationArmychuan mihringhmangasumdawnnathlennahmuntezawng chhuakin,mipuivantlangfimkhurnaturinzirtirnaleh thilthlengchanchinhriattirchuatumberani.

6. Salvation Army chuan tualchhung, ram leh khawvel pum huap dan siamtute chu mihring hmangasumdawngtehremnatur dan siamturina ngenani.

7. SalvationArmychuandankengkawhtu zawng zawngtechumihringhmangasumdawngtehrem tur leh tun leh hun lo la awm tura invauna leh intihluihtirnaawmtheilakamipuiteanzalentheihna turahmalatusawrkarlehkhawtlangpawltechu thawhpuiturinangenbawkani.

8. Mihringhmangasumdawnnahluarnasatchhanchu tihluihnaavangasumdawnnaatanaanhmantenan pek theih mamawh ngiatna a san vang a ni . Chuvang chuan, Salvation Armychuanhetiang thiltihemawthilsiamemawsumdawnnaatanaan

hmantenanpekthinlohmanchhunzawmzelnain ahrinchhuah mihringnunamanganna,tuarnaleh hleihneihnaanhmachhawn thinavanginzirtirna lehinhrilhhriatna aneithinani.

9. SalvationArmychuantualchhungahlehkhawvel pum huapin, mihring hmanga sumdawnna do zawngathawkpawltamtakanawmtihahriaa.

Chuvang chuan, SalvationArmychuanmihring hmangasumdawnnanuaibo anihtheihnatur leh sumdawnnaatanaanhmanmihringtechhawmdawl turinhetiangatanathawkhotenen inzawmnaleh thawhhona thaneiturinafuihani.

10. SalvationArmychuanPathianlamena,tawngtai turin Salvation Army member-te leh khawvela ringtuzawngzawngteasawmani.

General-in September2009-a a pawmpui a ni.HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlan hian Salvation Army thuneihnain hemi chungchangaatanhmun/dinhmunasawichhuahnaani

a,hengtehiInternationalHeadquartersatangaziaka phalnatellochuanengtikawngmahintihdanglamemaw lakchhawnphalanilo.

Reference :

UnitedNationsProtocoltoPrevent,Suppressand PunishTraffickinginPersons,EspeciallyWomenand Children,supplementingtheUnitedNationsConvention againstTransnationalOrganizedCrime. Definitionof ‘humantrafficking’,atAnnexII,Article3,paragraph (a)  (http://www.unodc.org/pdf/crime/a_res_55/ res5525e.pdf)humantrafficking.org:Awebresource for fighting human trafficking (www. human trafficking.org)

UnitedNationsGlobalInitiativeToFightHuman Trafficking(UN.GIFT)(http://www.ungift.org/)

TheSalvationArmy,‘Opposing andPreventing GlobalSexualTrafficking’(www.salvationarmy.org/ihq/ www_sa.nsf/vw-dynamic-arrays/B5DD72A243 A1150B80256E49006C621E?openDocument)

MAHNI INTIHLUMNA LAKA INVENNA (SUICIDE PREVENTION )

Dinhmun sawifiahna :

SALVATION ARMY chuan mahniintihhlum tum ten an thil tum an thlak theihna tura tanpui leh hmalak hi a tih tur a ni. Damdawihman sual vang emaw rilru buai vang emaw a mahni intihhlum tumte an hlawhtlin lohna tura puih leh kawng dik kawhhmuh chu a tum a ni. Mahni intihhlum venna hi mitin mawhphurhna a ni. A venpuina tha ber chu anmahni ngaihsak a, an harsatna tawh te hrethiam taka anmahni tanpui thei turaa hun leh hmun dik taka awm theih hi a ni.

A to bul leh a chhung thu

Mahni intihhlumna hi tum reng vanga mahni nunna lak a ni. Khawvelin tih tak zeta a zirchian hnuah pawh mahni intihhlumna chungchangah hian ngaihdan fumfe

tak leh pawmtlak tak a la chhuak thei lo a ni. Mahni intihhlum/inthahna lo thleng thin hi chhan tam tak (multidimensional disorder) inthlahchhawng ah te, mimal, chhungkua, khawtlang leh sum leh pai dinhmun

that tawk loh vangte ni a chhut a ni a (entir nan hna nei lo, hmangaihte chan, zahawmna hloh). Vawiin thlengin mahniintihhlumhian khawvelbung hranghrang ah mipui nun, thinlung leh khawsak inrelbawlna nghawng viau mahsela ram tam tak ah chuan he thu hi sawi thiang lo tlukah ngaih a la ni. Mahni intihhlumna hi tihbo vek theih ni lo mah se, remhriat dan hrang hrang hmanga tihtlem tial tial theih dan kawng a awm thei ang.

1) The World Health Organisation (WHO) report- a a lan dan in, kumtin mi 8,00,000 (nuai riat) aia tam mah mahni intihlum an awm a, chu mi awmzia chu second 40 zelah mi 1 intihlum ang an ni. Kum 45 kal ta chhung khan khawvel pumpuiah mahni intihlum zat hi 60% (mitthi 100 zela 60 ang an ni). Khawvel ram bung hrang hranga mahni intihlum tam ber chu mipa zingah a ni (ram thenkhat China ramte ang tih lovah chuan). Mahni intihlum hi khawvel thihna chhan hrang hrang zingah top 10-ah a lang a, a tlangpuiin kum 15-30 inkarte thihna chhan lian ber pathum zingah telh a ni.

2) Rilru lama harsatnanei(hetiang - depression-nguina rilru hah ngawih ngawih te, ruihhlo ngai te, schizophrenia-mahni awmdan theihnghilh zawnga atna te,mahni zia leh nunphung hriatchian lohna) angah te hian mahni intihlum zawng zawng zinga 90% an awm. Heng natna chi hrang hrangte hi a enkawl dan tha tak a awm a, amaherawhchu a hun taka enkawlna tha a awm loh avang leh dawnglo emaw enkawl hmanloh emaw te an ni fo.

3) Mi thenkhat an nungchang atanga intihhlum mai hlauhawmdinhmuna awman awm bawk. Chutiang mite chu - tunhmaa mahni intihhlum lo tum tawh te, zu emaw thildang ngawlvei te, mipa kum la upa lo te, khawhar lusun te, ram leilung fa te, hmeichhia mipa nihna chiang lo te, ramdang atanga pem te, thingtlang amite, lungin tang te, natna avanga taksa chak lo te an ni.

4) Mahni intihlum aiin intihhlum tum hi a let 20 in an tam a. Miin vawikhat tumna a neih tawh chuan,

kum khat a liam hma chuan a intihhlum tak tak a hlauhthawnawm hle a ni.

5) Zirna tam taka a lan dan chuan hetiang thil silai, lei tlakdal awm lohna, damdawi tam tham tak, inchhunga hman chi gas hlauhawm thei, motor khu tamna hmun ah te hian mahniintihhlum hlawhtlinna a awm duh.

6) Media te hian (chanchin thehdarh) a tha zawng leh a chhe zawngin mahni intihhlum chungchang inzirtirna chak tak a kalpui theia. Mahni intihlumte chanchin an thehdarh dan a zirin (scientist ten suicide contagionemaw copycat suicide an tih mai) mahni intihhlum ve mai duhna thinlung an puttir ve thei. Media ten an cover tur chin inhrilh hriat a, a him chin chauh tlangzarh hian mahni nunna lak a ti tlem thin.

7) Warning tel miah lova mahni nunna lak hi a thleng tlemviaumai. Chuvang chuan mahniintihnat theihna chi reng reng chu ngaihthah loh tur a ni. Tin, mahni nunna lak tum tam ber chu ngaihdan insual reng, mahni nunna lak tak tak tum an ni meuh lo.

Salvation Army dinhmun innghahna

1) Salvation Army chuan mihring nun thianghlimna hi a ring tlat a. Pathianin mihring a siamkhan a anpuiin a siam a (Gen 1:27). Mihring tute pawh mai hi kum zat bithliah lovin, hmeichhia an ni emaw mipa an ni emaw, eng hnam pawh, eng sakhua pawh, an hriselna dinhmun emaw, khawtlanga an dinhmun emaw, an theihna leh finna eng pawh lo ni se hlutna kan nei vek a, a thilsiam zingah hian hmun pawimawh tak kan chang vek a ni.

2) Salvation Army chuan mahni nunna la, thiamloh chantir annithin hipawia titakzet a, mitthichhungte leh thian tha, laina hnaite thinlunga ser thuk tak an siam sak thin chu dik lo a ti a. Pathian hmangaihna ata chu engmahin min then theilovang (Rom 8:3839) tih leh Pathian finna chu sawisel bo a ni tih hi Salvation Army pawmdan a ni. Heihi mahni nunna late Salvation Army invuina a neiha tawngkam a

hman atang hian a chiang khawp mai: “Kan unaupa/ unaunu ...... in he lei hringnun a lo chhuahsan takah hian, a lei taksa chu thlanah kan lo zalh ta a: lei chu leiah, vaivut chu vaivutah; tho leh taksa pua kaihthawhin a awm leh ngei dawn a ni, chatuan Pathian finna leh zahngaihnaah chuan.”

3) Salvation Army chuan Lal Isuaa nunna thar thiltihtheihna, mi in a chan chuan beiseina thar, damna leh nun thar, inlaichinna tha tak a lo nei thei a. Tichuan, mahni intihhlum duhna ata a chhanchhuak thei a ni tih hi a pawm dan a ni.

A taka chetchhuahna

1. The SalvationArmy chu khawvelpawlhrang hrang zingah mahninunna late dan kawnga hma la hmasa ber a ni. Kum 1907 khan Salvation Army Founder General William Booth chuan mahni nunna lak venna kawnga ke pen tanin Anti-Suicide Bureau, London ah a din a, he pawl (ministry) hian mi beidawng mahninunna lak tumte leh hetiang vanga lusunte hnenah he rawngbawlna hi kalpuiin, a chhunzawm ta zel a ni.

2. The Salvation Army chuan mimal emaw mithiam bikte emaw khawtlang ang pawhin mahni nunna lak hlauhthawnawma dingte hnena rawngbawlna neite chu tanpuia inpeih reng a ni. Salvation Army chuan mi tute pawh an thawhpuite (staff) hnena mahniintihhlum chungchanga zirtirna pete (medical services, social services, zirtirtu, kohhran rawngbawltu leh midangte) hnenah hnam leh chi hrang hrangte ziarang zahsak chung siin, fuihna emaw an tha tichak thei turin hma lak a inpeih reng a ni.

3. Salvation Army chuan mipui tam zawk hnenah zirtirna hmanrua atan hma a la a (eg. zawhna leh chhanna, thlem/hmin dan Refer:First Aid Course in Suicide Prevention, suicideprevention.salvos. org.au) khawvel ziarang leh kalphung hrang hrang neite hnenah an mamawh ang zela insiamrem thei turin a fuih thin a ni.

4. Mi thiamte enkawlna an dawn ve theih hi mi beidawngte tan thil pawimawh tak mai a ni a, a bik takin anrilrua buailaia thutluknaansiamhma ngeiin. Salvation Army chu mi chak lote tanpuitu pawl lian tak an lo nih kumkhua tawh angin rilru lama harsatna neite tanpui leh enkawlna tha ber pe turin a tha a thlah ngai lo a ni.

5. Salvation Army chuan khawtlang emaw rampum anga mahni nunna la an lo tlem zawk theih nana kawng hrang hranga hmalatute tanpui a inpeih reng a ni.

6. Thihna dang zawng aiin mahni nunna la sun hi chhungte tan chuan a na bikin tawrhthiam a har bik mai bakah tawrh chhung a rei bik em em a ni. Khawhar lusun chhungte hnenah Salvation Army chuan a bika sawipuinate, Pathian thu atanga inenkawlna (Pastoral care) te pein, thihna avanga ser thuk tak tuam dam turin hma a la thin. Hetianga thihna hian harsatna chihrang hrang - thinlung hliam na tak te, mawhpuh tur te zawngin, thiamloh tur te zawn bakah thil dang tha lo tak taka ngaihtuahna leh suangtuahna kaltheianih avangin mithiam bikte sawipuina an mamawh thin a ni.

7. Salvation Army chuan mahni intihlum chungchangah media hmanga nunna chhan nana inzirtirna leh hmalak dan turte, fuihna thute puanzar hi rawngbawlna pawimawh takah a ngai.

8. Salvation Army chuan khawvel hmun hrang hranga pawl hrang hrangte mahni intihhlumna titawp tura hma late chu a hriatpui a, anni nena thawhhona tha leh inzawmna / network tha tak nei turin hma a la zel a, mi beidawngte tha taka chhawmdawlna pe turin heng agencies te nen hian rawngbawlna a kalpui reng a ni.

Reference :

1. WHO : Preventing Suicide : a resource series, (available online: ww.who.int/mental-health/ resources/suicide/en/index.html)

2. International Association for Suicide Prevention (IASP):Guideline for SuicidePrevention: (available online:ww.iasp.info./suicide-guideline.php)

3. Hawton Keith and Kees Van Heeringes (eds) : The International Handbook of Suicide and Attemped Sui cide. Wiley, 2002.

International Association for Suicide Prevention (IASP). (n.d). Guidelines for Suicide Prevention. Retrieved fromhttp://www.iasp.info/suicide_guidelines. php International Association For Suicide Prevention (IASP). (n.d.). Welcome. Retrieved from www.iasp.info SNEHA. (n.d). A link to life. Retrieved from http://snehaindia.org/index.php The Salvation Army. (n.d) Hope For Life Suicide Prevention and Bereavement Support. Retrieved from http:// www.suicideprevention.salvos.org.au The University of

Hong Kong, Centre for Suicide Research and Prevention. (n.d). Research. Retrieved from http:// csrp.hku.hk University ofOxford. (1998-2009). Centre for Suicide Research. Retrieved from http:// cebmh.warne.ox.ac.uk/csr World Health Organisation (n.d). Suicide. Retrieved from http://www.who.int/ topics/suicide/en World Health Organisation (WHO). (2000). Preventing Suicide: a resource series. Retrieved from http://www.who.int/mental_health/resources/ suicide/en/index.html www.depression.edu.hk

General-in July 2009 - a a pawmpui a ni. He International Positional Statement-a ngaihdan tarlan hiSalvation Army thuneihnain hemichungchanga a tanhmun/dinhmun a sawichhuahna a ni a, hengte hi International Headquarters atanga ziaka phalna tel lo chuan engti kawng mahin tihdanglam emaw lakchhawn phal a ni lo.

NAUTIHTLAK (ABORTION)

Dinhmun sawifiahna:

SALVATIONARMY chuan mi zawng zawng hi Pathian anpuia siam vek kan nih avangin mitin hian pawimawhnalehchungchuanbiknaanneivekanitihhiapawmthlapani.MihringnunhiPathianngaiha hlutakanihavanginmizawngzawnghizahtakaenturanni.Hmeichhechilehmipachialointawnaakeu hian mihringnunnahiaintan anitihhiSalvationArmychuanahriaani.MipuiVantlang hianmidangtengaihsak turamawhphurhnakanneia,abiktakinmichaklozawkte,nautelolapiangchhuaklotepawhtelvekin,venhim lehtihchakkawngahmawhkanphurvekani.

NunnahiPathianthilthlawnpekanitihSalvation Army chuan a ring a. Chuvangin, nunna kan lak chuan chumiah chuan mawhphurhna kan nei ngei dawn a ni. Chumi anih avang chuan, nau tihtlak pawmpuina hianmichak lo zawk te,naute la piang chhuak lo tetelin ngaih pawimawh lohnaalantir a,

heihiSalvationArmychuanangaimawhememani. PumchhungaNaute laawmlai,inthlahchhawnthil vanga pianphungarualbanlohna neitihhriat, a pian hnu lawkaha thingeidawnanitih finfiahnaawmsi lote paihphalnapektehiSalvationArmychuantha a tilo a ni.

Page ~7~

Vanduainalehengemawdinhmunkhirhkhantak hmachhawnavangin,naupaichungchangahthutlukna khirhtak siamngaih chang a awmthin tihSalvation Armychuanahriaa.Hetiang thilalothlenchanghian, beiseilohtakanaupainalothlenlaia nawrchepnanasa takawmtehrerengchungin,ngaihtuahnafimtaknen, tawngtainatamtakhmanhnuahchauhthutluknasiam thintur ani. Nautelapiangchhuaklo nu lehpate, a biktakinnutehnenahPathianthute,damdawilamchung changthulehthildangtamtakahthurawnlehkaihhruaina dik pe turin mitin hian mawhphurhna kan nei a ni. SalvationArmychuanhengthilalothlenchauhinnau tihtlakhiaremti.

1. Naupai chhunzawm zel chu nu nunna atan a hlauhawmtheihdawnin.

2. Nautepumchhungalaawmmekchuanpiansualna aneihavanginapianchhuahhnulawkahathingei dawna nitih finfiahnatha lehrintlak tak a awm chauhin.

Pawngsuallehlaichinbulhnaitaktenanmutpui luihnahihmeichhiaterilrulehtaksanghaisaknarapthlak takania.Hetiangdinhmunadingtehian,nautihtlakhi atihchiemtihngaihtuahna hmanatulziaatarlangani. Nu naupaimek, sakhuanaavang emaw,mahnichhia leh tha hriatna vang emawa mahni naupai lai eng ti kawngmahatitladuhlotebuaipuitulehenkawltupawl tehiSalvationArmychuanathlawptlat ani.

Ato bulleha chhung thu :Nautihtlakna chu nu chhula nau insiam mek, fuke kim a neih hmaa, inzainahmangemaw,hmanrawdang hmangemawa tihhlumnahiani.Hehrilhfiahnahian‘mahniduhrenga nautihtlakhiakawka, hemichungchangaSalvation Armyngaihdan hitunhunakansawiturhiani.Tum reng vang ni loa nau chhiat emaw, khuarel thil eng emaw vanga nau tla emaw nauchhiat emaw nen ngaihpawlhturanilo.

Kumtinhiankhawvelpumahmeichhiamaktaduai 210 tennauanpaianitihaninhmuchhuak a. Heng zawngzawngzingamaktaduai80-techuannauanpai

Page ~8~

puitlinglo ani.Hengzingamaktaduai42techuanan duhrengvanginannaupaitehianpaiha,chungzinga maktaduai20-techudanlo anganautitlaanni.

Nautihtlaknahikhawtlangathilmakthlengthara nilo.Mahniduhthurenganautihtlak-nunaupailaiina pumchhunganauteawmtumlawkrengvangaapaih bo hitihdanphungtharanilemlo.Chinate,Aigupta te,RomtelehGrikhohmanlaichanchinziahnaahnau tihtlakchungchanghiachuangani.Kumtamtakkal tawh atangin nau tihtlak dan ziarang/kalhmang hi khawvelpumpuiahainangtlangemema.Duhlochunga naupainaalothlenin,sakhawthilemaw,danlamchung chang chu engpawhnise, atanahlauhthawnawmah pawhhmeichhethenkhat chuanannaupailaiantitla thinani.

Harsatnaengemawavanginhmeichhiatennau tihtlakdananzawngthin: Tumreng vang nilova nau paihitihtlak ngawt tur anichuanglo. Hmeichhiainnautihtlak anduhna chhan harsatna tam tak hi ngaihthah emaw thil ho lamtakangaih emaw anuaibo maitheih annilova. Mimaldinhmuninkhawvelpumahmeichhiatennun kawnga harsatna anhmachhawn tamtak ahrila ni. Retheihna, indonalehhmeichhe chungahleilennate hibeiseilemlohva naupaina thlentu thenkhat an ni a. Beisei lawk lova naupaina laka hmeichhe tam takaninvenlohnaemaw, aninventheihlohnachhan chu hnamzia, khawtlang inrelbawldanemaweileh bar lam leh chhungkaw thil emaw a inrelbawl dan vang a ni.

Indonahmanruaatanpawngsual

Pawngsual, nawhchizawrh luihtir leh mipat hmeichhiatna kawng a intihluihna hrang hrangte hi indonahmanrawpakhatanginhmananifo mai;sipai pakhatmimalduhdanmainilovin,apawlpumpuiinan hmelmatetihthangtlawmnanlehtihzamnaatanaan hmanrawhmananithin.Hetiangthilatakngeiathleng chhinchhiah pawh sang tam tak a awm a ni. Hemi avanga naupaite chuan, indo laia an rammite chan chhiatziamidangtehriatnawntirrengtunihnaphurrit takchuanphurrengthinani.

SalvationArmydinhmuninnghahna:

BiblelehPathianthuzirzaunalamtehian nautihtlak chungchanga SalvationArmy dinhmun/tanhmun an thlawpnatamtakaawm.

Nunthianghlimna :

Mihring thuruk hi SalvationArmy chuan a hre chiangkhawpmaia.MihringtehiPathiananpuiasiam an ni a (Gen.1 :27). Mi zawng zawng, naupang leh puitling,hmeichhialehMipa,engnihnapawh,enghnam pawh, eng sakhua pawh, hrisel leh hrisel lo te, khawtlanganihnadinhmunemawhlawhtlinnahmutura antheihnatethliarchuanglovinPathiantanchuankan hluin,abiktakasiamkanni(Sam8 :5).Mihringtenunna thurukhiBiblehianchiangtakinatarlanga,nunnapetu chu Pathianania(Tirh.17:25)atawphuntur ruattu pawhPathianani(Sam104:29).Abik takinmihring pawisawilotennunnaturindiknachanvoanneianitih innghahna pawh chiang taka tarlan a ni (Isaia 59:7; Jer.22:3).

Mihringnunlehziaintanna :

Nu pum chhunga awm lai atangin mihringte hi Pathianin a ngaihsak a (Sam 139:13-16; Jer. 1:5). Thuthlunghluidan(law)hiannaupaichungachhiatna thlentirtute hremna chu chiang takin a lantir a ni (Exo.21:22-23).Mari’nElizabethiatlawhtumathil thlengkhan(Luka1:39-45)pumchhunganauaawm atanganunnainzawmchhohzeldanaentirniinalang. Nautihtlakchungchangthuhiabiktakasawilannilo mahse,hengBiblechangtehiannaulapiangchhuaklo nunnatitawpturathutluknasiamhinunnaropuilehhlu tak thang chho mek rapthlak takatihchhiatna ania, Pathianhmaainsawifiahtulthillianthamtakaningei ang tihakawkani.

Mahniduhthlantheihna

Mihring ten kannuna duhthlannalehthutlukna siamtheihnakan neih hiPathianthilthlawnpek a ni (Thuf.1:29;Isaia7:15-16).Nunnahihluinthianghlim hle mah se, nu chuan a naupai lai chu a pai chhunzawmzelduhlehduhlo thuahthutluknasiam turin diknaaneia, chu a diknachanvo chuan, naute la piang lovin nung tura dikna chanvo a neih pawh

chu a luahlan thei a ni tih ngaihdan hi mi thenkhat chuananeimaitheie.Amaherawhchu, hengaihdan hiKristiannainnghahna lungphumkalh anitih kan hriat a pawimawh a, Pathianin hnehchhiahte leh hnuaihnungzawkteavohbikziaBible-ahchiangtakin tarlan (Lev. 19:14, 33-34) ania,Amah chu dikna Pathianani(Sam140:12;146:7-9).Mihringtedikna chanvo leh mawhphurhnahiakalkawp tlat turani. Nau tihtlak chungchangahKristian tendodalna aw anchhuahtehingaihzamangawihbo puimaichiani lo ani.

Atakachetchhuahna:

1. Kristian te duhthusam leh zirtirna ang a, nupaa insiamhmaahmeichhiatmipatkawngathianghlimna lehinneihhnuarinawmnainzirtirnahiSalvationArmy chuannghettakavuanin,akengkawha,hezirtirna hipawmngeiturinmizawng zawngasawmina fuihani.

2. Nautelapiangchhuaklovenghimlehenkawltura urhsuntakaintiamnahian,henghmanrua-naupai loturainvennarintlak,thianghlimtakainngaihzawn lehvantlangzingahmeichhezahawmnahumhimnate hmangaduhlohchunganaupainaloawmturveng turinminkoani.

3. Nautihtlakchungchangngaihtuahanihlaianuleh palehnautelapianglotemamawh,diknachanvo lehmawhphurhnatechuSalvationArmychuana ngaipawimawhinalathutakemema.

4. Duhlohchunganaupainaalothlenin,nautechupai puitlinanihngeitheihnannautenulehpachuan rilru,taksa,thlaraulehvantlangzingaanmamawh chhawmdawlna an dawng ngei tur a ni tih hi SalvationArmythurawnani.

5. Ramthenkhatahchuanhmeichhiatenannaupailai danphalnathlapinanpaihthei tih kanhriatpuitho ani.Nunaupailailehamahchhawmdawltutezawng zawngchuchiangtakinnau tihtlakchungchang lehkawngdangthlanturawmtehrilhfiahannithin turani.

6. SalvationArmychuanhmeichhianautitlate,duat lehzahtakin,hmangaihnalehlainatnanenthleibikna awmhauhlovachhawmdawldanazawnga.Heng thilinanghawngmitintechungahSalvationArmy chuanhmangaihna,lainatnalehinzawmnaalantir zeldawnani.

7. Nautitlaturathutluknasiamnahiankumtamtak chhungrilrulehtaksaahnghawngthalotakneiin, inkungkaihnalehmahniinngaihhlutnathlenginati chhe thei a ni tih hi Salvation Army chuan a hrechiangememani.

8. Duhlo chunganaupaihiachangchuanretheihna, indonalehvantlangkhawsakphungchhelutukrah chhuah a ni fo mai. Inpumkhatna, zalenna, changkannalehmizawngzawngtheihnatihmasawn turatanlakanihzeltheihnaturinSalvationArmy chuantheihtawpachhuah zelang.

References:

Brown, H. (2007). Abortion round the world. British Medical Journal, 335 (7628), 1018-9. doi: 10.1136/bmj.39393.491968.94

Guttmacher Institute. (1996-2010).Advancing sexual and reproductive health worldwide through research, policy analysis and public education. Retrievedfromhttp://www.guttmacher.org

Sedgh,G.,Henshaw, S.,Singh,S.,ÅhmanE.,& Shah, I.H. (2007).Inducedabortion:estimated rates andtrendsworldwide.TheLancet,370(9595),1338–45. doi: http://dx.doi.org/10.1016/S01406736(07)61575-X

WorldHealthOrganisation(WHO).2008.Unsafe AbortionGlobalandRegionalEstimatesoftheIncidence ofUnsafeAbortionandAssociatedMortalityin2008. Retrievedfromhttp://whqlibdoc.who.int/publications/ 2011/9789241501118_eng.pdf

General-in2010-aapawmpuiani.

HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlanhiSalvationArmythuneihnain hemichungchanga atanhmun/dinhmunasawichhuahnaania,hengtehi InternationalHeadquartersatangaziakaphalnatello chuanengtikawngmahintihdanglamemawlakchhawn phalanilo.

THUNEIHNAHMAN (THEUSEOFPOWER)

Dinhmun sawifiahna

SALVATIONARMYchuanthuneihna(power)hiamahchuanthilthaemawsualemawanilotiharinga. Engatanahmanngeaniha,engangtakahmanngeanihtihhianadinhmunasawifiahani.SalvationArmy chuKristiankohhrananihnaangin, PathianRopuichuanathiltihtheihna(power)chuthilthatihnanahmang thintiharinga.ChumizulzuiinSalvationArmychuanthuneihna(power)chusumlehpaichungchangah,ngaihtuahna khawihthilah,taksamamawhthilah,ramrorelnaah,rilrulamkhawihthilah,sakhawthilahemawlehkhawtlang inrelbawlnaahte,Pathianinangaihpawimawhememhmangaihna,diknalehinzahtawnnatechawisangzawnga hmanturanitiharingnghettlatani.Englaimahinmidangtemahnithuthuaawmtirnanlehduhangtawka chhawr nanhmanturanilo.

SalvationArmychuanthuneihnaaengapawha tawrhhlelhawm,nunrawngemawsualemawmihring dikna pawmlozawnga hman hinatakinadodal ani. (note1enrawh).

Atobullehachhungthu:

Thuneihnachuthupek,thununnaemaw midangte nghawng nei thiltih hi a ni. Hetiang tak thuneihna (power) hia awmngeianitih leh apawimawh a ni tih hi pawmloh, hnawlemaw tihnep emaw ni thin mahsela,mimal,institution(zirnahmunte,hnathawhna hmunte) sumdawnna leh ram hian he thuneihna (power) hianneiani. Hethuneihna(power) hmang hian khawvelathiltha ber berteneiha nithina, sual rapthlak ber bertesiamanithinbawk. Hemiavang hian thuneihna (power) hman dan dik tak hriat leh hethuneihna(power) hmansualtheihdanhriat hithil tultak a ni.

SalvationArmydinhmun innghahna:

Ringtutechuanmihringtendiknalehmawhphurhna kan neih chu Pathian thiltum a ni tih a hrethiam a, nimahselamipuiinahmandanturahthuneihnaaneih lohchuanawmziaaneilo tihahriaani.Heihianram pumhuap,pawlho,sakhawhranghranglehmimalpawh a huam a ni. Engpawh ni se, thuneihna pumhlum (Absolute) leh mawhphurhna nei lo thuneihna (Unaccountable power) neih chakna chu sual chhinchhiahnaani.(Mat 20:20-28, Mk9:33-37)He chakna(longing)hiPathianlakatainlakhranduhnaleh midangtechungtlakduhnasualthuktakanitihaentir a.Hemiphenah hian,thuneihnapumhlum neihchauhin lungawinaaneihtheih dawnani tihngaihruatnadiklo hia awma ni. Pathian thu chuan thuneihchakna leh tumsannatechudahbovin,chhiahhlawhthinlungkan puturanitihminzirtira(Jn13:1-20,Phil2:5-11).Kan hlimnadiktakchuPathianduhzawng zawmnaahhian ahmuhtheihanitihminzirtirbawkani(IPet4:2,1Jn 2:17).

Salvation Army chuan thuneihna (Power) a hmelhriatdanberchuLalIsuamizawngzawngchunga roreltulehmizawngzawngtanabawih(Phil2:6-11)ni bawkinathuneihna(power)ahmandanahhian ani.

Lal Isua entawna kan hman bakah thuneihna (power)hmandanturdiktichiangtuBiblethubultean awma,abiktakinhengtehianni:

1. Thuneihna(Power)rengrengchuPathianatanga dawnani(Jn19:10-11).Kanhmandanahmawh kanphurani.

2. Thuneihna(Power)kanhmandanahmamawhtu tenanhlawkpuitheihberdanturahmawhkanphur a, ahmangsualtehmachhawntur pawhinmawh kanphurani.Thuf31:8-9,Is1:17,Jer 22:3)

3. Midangte thuneihna pe turin (Eph 4:11-12) thuneihna hihmangaihnathinlung atanga hman chhuahturani.(Eph6:4).

4. Mizawngzawngthatnaturatanapekkannihangin chutiangtakahmanturchuani(ILalte3:9,IKor 12:7)

5. Thuneihna (Power) hmang diktu chu Pathian leh a mihringpuite lakah a awmdan a tlawm a (Num 12:3, I Lalte 21:29, Matt 18:4, Mk 10:42-45, Phil 2:3, I Pet 5:5) Tlawmna awmlohnaah chuan thuneihna chu mahni hmasialnainakhalhang a, chutianganih chuan thuneihna chu a diklo zawnga hmangin, suala lo ni ta thin a ni (2 Sam 12, Jer 23:10, Mik 3:9-12, TT 5:1-10).

6. Thuneihna pek a niha a hman loh chuan a dik lo ve thei tho va. Achhan chu, chu inthlahthlamna hlauhawm tak chuan mawh a phurhnateahliamin, chhawrluihtheihannihzia a tihlan vang a ni. Bible hi thuneihna awmze neilehahmandantur zirtir neiania, Salvation Army ngaihtuahna pawh a hriattir a ni. Nimahsela, mi tam tak Bible thuneihna ring loho pawhin thuneihna hi mawhphurhna, tlawmna, hmangaihna leh dik taka rorelnain hmanturanitihhianringtho turani. Salvation Armydodalzawnga thuneihna hmandiklohna kawnga thurualpui tur siamna hun remchang neih chu an lawmhle maithei a ni.

Atakachhetchhuahna:

SalvationArmychuanPathianthu achhuidanleh achanchinnenainmilinharsatnatuarte,chanhaite,sira hnawlte leh rahbehte chhawk dan leh dik taka rorel sak theih dan tur kawng remchang a zawng reng a, thuneihnakhuahkhirhsakaawmtechuthuneihnapek a,amitelehhmanrawneihtehmangtangkaia,ngaihthah, dahhranlehPathianhrelovaawmmaimaiturmipate, hmeichhia te leh naupang te nun tihmasawn tura khawtlanglehsawrkar-tehnehchuatumani.

Salvation Army chuan miten nun tam an neih theihnaturatanaPathianintheihnaapektehmuchhuak a.tihmasawna,chentheiturintanpuiturazawngreng a,Chuchu ChanchinThaapuandarhnaahlehvantlang programme-ahathiltumlianberzingamiani.Entirnan, ahuhovainkhawmnahmunahte, damdawiemawzu emawhmansualnahmunahte,naupangtenzirtirnatha an dawn theihna hmun School-ah te, hriselna leh vantlang in(HealthandCommunityCentre) amite hriselnalehdamnafamkimpeknahmuntekaltlangarah duhawmtakhmuhchuatumani.

TheSalvationArmyInternationalSocialJustice Commission kaltlangin,thuneihnaneilomipuimamawh zualpuitechukhawvelhotuliantechungahanghat a. United Nations nena an inlaichinna hmasawn zel kaltlangin, SalvationArmychuankhawvelpumami maktaduaitamtaktenuntinuama,anphurrittechhawk zangkhaitheizawngapolicylehprogrammenghawng theitutenen hmaanlaani.

Mihring dikna hriatsak te, sumdawnna leh sawrkarahhlemhletnazungkarchhuahtumnate, dik taka sumdawnna chawikannate leh, boruak vawn thianghlimlehhumhalhnalamahmalaknachuSalvation Armychuanathlawpinathawhpuia.Micro-creditte, insumdawntawnnatelehhmathar laknahrang hrang kaltlangin eizawnnamumalneiloteneizawnnadikan neihtheihnatur kawngadappuirengani.

SalvationArmychuantupawh,atanpuinadawngtu, a member,atanathawktu lehathiltumthlawptuzawng zawngte chungahchuan athuneihnachu fingtakleh thatakahmangturin aintiamani.

General-inJanuary2011-aapawmpuiani.

Note1:SalvationArmyinMihringdikna(human right)asawifiahnahiTheUnitedNationsDeclaration ofHumanRight,1984behchhanasawiani.

References:

Booth, W. (1890). In Darkest England and the WayOut.London.TheSalvationArmy.

Foster, R. (1999). Money, Sexand Power:The ChallengeoftheDisciplinedLife.Hodder&Stoughton. Greenleaf,R.K.(2002).ServantLeadership:AJourney IntotheNatureofLegitimatePowerandGreatness.

PaulistPress.Lee-Chai,A.Y.&Bargh.J.(2001). TheUseandAbuseofPower:MultiplePerspectives ontheCausesofCorruption.PsychologyPress.

May,W.F.(2001).BeleagueredRulers:ThePublic Obligations of the Professional. Westminster, John Knox. Nash,

R. H. (2000). “Power,” Wycliffe Dictionary of Christian Ethics, Hendrickson Publishers. United Nations.(1948).

TheUniversalDeclarationofHumanRights.Retrieved fromhttp://www.un.org/en/documents/udhr/index.shtml

HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlanhiSalvationArmy thuneihnain hemichungchanga atanhmun/dinhmunasawichhuahnaania,hengtehi InternationalHeadquartersatangaziakaphalnatello chuanengtikawngmahintihdanglamemawlakchhawn phalanilo.

Page ~12~

AND

Dinhmun sawifiahna:

SALVATIONARMYhianPolitics-ahawnlamemawtanbik emawaneilo. Sorkarinmipuiterawng a bawlsaknakawngahthathawhtummahse,PoliticalPartybikemaw,mimalcandidatetuemawthlawpbik, chawikanbikatumngailo.

Sawrkar leh an peng hrang hrangte nena thawhhonaah Salvation Army chuan Bible-in a ngaihhlutte,dikna,thutak,khawngaihna,intluktlanna, mihringtediknachanvohumhalhlehremnalehmuanna thlentirtechusakhuainapawmturlehtihturahngaiin chawisanatumani.

Atobullehachhungthu:

KhawvelpumhuapKristiankohhranholehtanpui ngaitetanpuitupawlpakhatanihanginSalvationArmy chuanvantlanglehPolitics huamchhungahhnaathawk a.Khawihmunahpawhthawk se,SalvationArmy-in athiltumdanglamngailo chu‘IsuaKristaChanchin Thapuandarh lehahmingatuartuterawngbawlsak’ hiani.

Chuvangchuan,SalvationArmy-insawrkarnena inlaichinnachungchangathlirdanchu ramlehmipuite chungapoliticalsovereigntyavawndantursawifiaha inzirtirnahmunanihavanginapawmnahawmemema ni.

SalvationArmydinhmuninnghahna:

Sawrkar nenaninlaichinnachu ahnuaiaPathian thu,thurinbultlawhchhanin siamani.

1. Pathianchukhawvelsiamtuani(Isaia40:28)

2. ‘Chutichuan,awlalteu,fingtawhula;leiaroreltute u,thununinawmtawhrawhu’(Sam2 :10),tihhi leia roreltute chu an rorelsaka te chunga hriatthiamnalehfingtaka,Pathianruatannihang zelarorelchuanmawhphurhnaani.

3. Diktaklehkhawngaihnangainatlehthuhnuairawlh hiPathianinaphut ani.(Mika6 :8)

4. Kristiante chu an chenna ram thatna turin remhriatnathalehngilhmangturinhunremchang anmelhrengturania(Jer.29 :7),chuchuKristian ten Pathian tana mawhphurhna dawta an ngaihpawimawhberturani.(Exo.5 :1,Tirh.4:1831)

Ramroreltutechuthilthatiturlehdiknavawng himturaPathianruatannia,Kohhranhoinanthuneihna zahsakchuantihturani.(Rom13)

Amaherawhchu,Bible-inaramlehafelnazawng hmasaturinminzirtirtelbawk(Mat.6:33).Ramroreltu tenBibleinangaihhluttengaipawimawhtawklomah se,kohhranhochuananvawngnungtlatturani.

Atakachetchhuahna:

1. Ahmingthatnate,atumlehkawhtelehathuvawn tihdiknatenipahin,SalvationArmychu,abikinmi retheilehhnuaihnung,vantlangrualpawlphalote hnenahnathawkturakohani.Vantlanghmasawnna tur ruahmanna dik leh felfai tak, roreltute leh a thuihruaite enkawl thilah Salvation Army ten thawkhoturinremchannaanzawngzelfothin.

2. Sorkar leh a hnuaia peng hrang hrang ten inthliarhranna tel lova mipuite hamthatna tur, vantlanglehmihringpuitetanaanrawngbawlnaah, SalvationArmychuanathawhpuiang.

3. SalvationArmytenSorkarhruaitululehPolitics lam thila mawhphurhna rip tak thilah, taksa leh thlarauchhanchhuahnamawhphurhnaanpethei anga,mitupawhramrorelnaadinhmunpawimawh chelhtenenrahchhuakkhawpinlaichinnasiamin anthawkang.

4. SalvationArmychueng rambikahpawhawmze neitakinaintulutrenganga,aninrelbawlnahmun hrang hrang leh pengah te, ram hrang hrang inhlawmkhawmUNOangtethlengpawhinaintulut

ang.Athiltumtihlawhtlingturainlaichinnaah,Bible inangaihhlutzawngtechawisantumzawnginhma alaang.

General-in March 2011-a apawmpuia ni. HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlanhiSalvationArmy thuneihnain hemichungchanga atanhmun/dinhmunasawichhuahnaania,hengtehi InternationalHeadquartersatangaziakaphalnatello chuanengtikawngmahintihdanglamemawlakchhawn phalanilo.

SABBATHSERH (SABBATHOBSERVANCE)

Dinhmun sawifiahna

SALVATIONARMYchuanBible-inminzirtirangin,Pathianminsiamtuinnundanhunbineiinherchhuak kanhlawkpuituraalo duanhiangaihluinapuangzara. Heihiathilsiamdanahte(Gen.2:2-3),athupek palinaahte(Exo.20:8-10,Due.5:12-15)lehIsua’nnundandikazirtirahtehianalangtheiani.Chuvang chuan,a engniahberpawhlonitasela,Sabbathserhin atumchuchawlhna,lawmthusawinalehPathianchibai buknahunthapekani.

SalvationArmychuanPathianthuinnundantur minhrilhanganungturhianmimaltheuhinmawhphurhna liantaklehchanvo ropuitakkanneitihhiaringani.

Hemi bakah pawh hian, SalvationArmy chuan hnathawktu tupawh, Sakhaw rindan avanga eng ni emaw a hnathawk thei lote tan hna laknaah emaw hnathawhhunahemawlehkaisannaahemawinthleibikna aawmturanilotihhiapawmdanani.

SalvationArmychuanKristianhmasatetihdanang khanSundayhiSabbath-ahaserha,Kristathawhlehna lawmnalehchawimawinaniahapawmani.

Atobullehachhungthu

Mihringtehiankanhnathawhahlawhtlinnante, kan

Page ~14~

tihturtethatakakantihtheihnanlehPathianinminpek zawng zawngte nuamtitakakanchen(enjoy) theih nanchawlhtamtawkkanmamawhani.Chumiletling chiahahchuan,nikhatpawhchawlhawmlohnaahchuan mihringtemamawhtisalehthlarau tuaitharnaaawm theilo ani. Sumdawnna khawvello nitatialtialleh hmanhmawhtaka hun hmanalotulnakhawvelahhian, Sundayaniemaweng nipawhnise, Sabbathserhhi kanhahchawlhnahunatanthiltihmakmawh,Bible-in Pathianthilsiamzawngzawngtenanhlawkpuituraalo nemngheh khaani.

SalvationArmydinhmuninnghahna Sabbath chu Pathianin thil a siam tum khan chawlhniahapuanga.(Gen.2:2-3,Exo.20:8-11,Lev. 23:3, Neh. 13:15-22, Psalm 92). Sabbath serh hi

thupekpalinaalo nitahiala,chhuanloawmzelturte serhchhunzawmzelturalonitaani.(Heb.4:9-11)

ThuthlungHluihunahchuanSabbathniasumdawn kha khap bur a ni (Neh. 10:31; 13:15-22).Achhan chu“LalpaNi”athlarauhlutnatikiamtuanihvangani. SabbathnichuPathianakanlawmnalanchhuahtirna atanahunlawmawmremchangtakinhawnnaniangaih thinania(Isaia58:13-14)kanduhzawngtetihnaatan ahuninhawngnilovin.

1. Sunday hi ‘inpawlkhawmna ni thianghlim a ni a’(Lev. 23:3)tihangin, ahuhoaPathianbiakna, chawimawinalehtawngtaina, ringtuteintihchak tawnna ni leh inlaichinna thuk zawk siam nileh Pathian nena inhnaihna nia ni. Tin, chhungkua, thiantelehkohhranteintawhkhawmnaniani.

2. Sundaychuhekannunalungngaihnatelehchona kanhmachhawnteatanPathianakanhahchawlhna niani.Heihimihringtenkanmamawhtlat–mihring mintimihringtuani.Pathianthuchuan,‘Sabbath chumihringtanasiamania,mihring hiSabbath tanasiamanilo,’atihangin.(Marka2:27)

3. SundayserhhiPathianchawimawinaatanakan khawvel hnate kan chawlhsan piah lamah kan mihringpuitelakahmangaihnaavangathiltihteleh

ngilneihnalantirnanianithei.IsuapawhinSabbath serh chung changah dan ang maia serhna laka fimkhur tura a zirtirna kan hmu (Matt. 12:1-8; Mark2:23-28, Mark3:4, Luka13:10-17;John. 5:1-15)

4. SundaychawlhnanakanhmanhiansiamtuPathian thukanawihnalehzahnakanentirani.(Exo.20:811)

Atakachetchhuahna

The Salvation Army chuan Sunday hi Pathian biaknahunatanlehhahchawlhnanlehchhungkuaahman ho atan theihtawp a chhuah zelang. Chu maibakah chawlhkarkhatanikhat chawlhnanianitihlehintuai tharnahunanitiinmidangteafuihzeldawnani.

TheSalvationArmychuanlohtheihlohvaSundayahnathawktetan,Pathianbiaknahunlehinpawlhona hunremchang siamsakatumzelang.

General-inFebruary2012-apawmpuiani.

HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlanhiSalvationArmy thuneihnain hemichungchanga atanhmun/dinhmunasawichhuahnaania,hengtehi InternationalHeadquartersatangaziakaphalnatello chuanengtikawngmahintihdanglamemawlakchhawn phalanilo.

PAWISAKHELH CHUNGCHANG (GAMBLING)

Dinhmun sawifiahna

SALVATIONARMYhianpawisakhelhhiadotlatani. Pawisakhelhhianmihringnunatikhawloa,abum a,thildiklotiturinmiathununtlatthin.Kristiannihphung–hmangaihnate,tihretheihnaatachhanchhuahna te,midangtehmakhawngaihnatehiakalhtlatani.

Chutiangchuanihavangin,Sawrkaremaw,tanpui ngaitanpuitupawlemaw,kohhranemaw,sumdawng pawlemawpawhnise,sumlakluhnanemaweizawnna kawngahmasawnnaatanemawhmanturanilo.

Atobullehachanchin.

Pawisakhelhnachuanpawisainthlengnaemawthil hludang emaw inchawiaphuahchawpathillo thleng palhtheiinkhelhnaakaihhnawiha.Ahlohtu inhman ralna atangin a hnehtu hlawkna hi siam a ni. Sum dahkhamlabangtamzawkchuahuaihawttutekutah awm thin mah se, hei hian mi tlemte dawn thin thawhchhuahlohhausakbeiseinachupawisachawitu/ dahkhamtutechuaneihtirthin.Pawithamloangalangin mi chuan pawisa khelhna hi bul tan thin mah se, mithenkhatte erawh chuan loh theih loha ching dawklakin, khawtlang tana pawi leh mahni mimal nunphunglehthlaraulamnunthlengachhiatpuinakhurah antlulutthinani.

Pawisakhelhnahialohluarchhoin,mimirtanpawh awlsamtakaluh maitheihinSawrkar pawhinansiamin antilarfoa.Pawisakhelhnahianthillianthamtaktaka huam thei ang a, chungte chu – Lottery te, pawisa khelhnahmunpui(casino)te, pawisathlaknakhawl (slotmachine)te,internethmangakhelhte,inkhelhnaa chakzawkturinrinsiaknaapawisadahkhamte,thilte thamzawklehkalphungmumallozawkpawhanithei ang. Khawvel pumah hian kum tin dollar tluk leh dingawnzatamtakpawisakhelhnaatanhianhmanral anithinani.Kumsawmvelkaltaatangkhanpawisa awlsamteakhelhnahiapungnasaemema.Sawrkar chuan pawisakhelhphalnadansiamanawra. Danin pawisakhelhaphalnaramahchuan puitlingtamtakin anchingtaani.

Pawisakhelhnahianmitamtak,sumlamaharsatna nei,awlsamtakasumhmuhaanharsatnatihkiantum tute chu a tluk chhiat pui ber a. Zirchiannain a hmuhchhuahchu,miretheilehkuthnathawktehipawisa khelhnainatihchhiatnasatberberteannitihhiani.Mi hausate angin pawisa kheltam lo mah se, a man an chawihianasazawkani.Pawisakhelhchinglaklawhte chuan anmahni chhungkua leh an hnathawhte leh

Page ~16~

khawtlangaanmawhphurhnateanngaihthahfothina. Pawisakhelhnachuansumdinhmuntlakchhiatnate, rinawmlohnate,thilsualtihnaahteahruaithinani.

Zirchiannainahmuhchhuahchutleirawllaiapawisa khelhchingtechusimtheihlohnanunahantlulutthina, Lanaupanviaulaiatangapawisakhelh chingtechuan anchingdawklakinanchhiatpuithinani.Hethlirdan hianahmuhdanchuan,“tleirawllaiatangapawisakhelh chingchuanpuitlinhnuahanmiziaanghawngchhethin ani”,ati.

Pawisakhelhnahithilchindawklak pawilo ani hauhloa,chindawklaksimtheihlohnaathlenthinani. Khawvelpumachhiatpuikhawpapawisakhelhching te chu 0.8% atanga 1.8% an ni, heihimimaktaduai tamtaktihnaangani.Hengmitehianpawisakhelhna atangatalchhuahtumnaerawh anneilemlo.

SalvationArmydinhmuninnghahna SalvationArmy-inapawmdanchuankanthilneih zawngzawnghiPathiantaania,pawisahirahtharah chhuahzawngahmanturania,duhamnalehmidangte tawrhnaatangahlawknasiamhikanchingturanilo. (ITim.6:3-10,17-18)

Hmangaihnate,inzahnate, mahniinthununnate, midangtehmangaihnachungchangteaKristianzirtirnate chupawisakhelhnahianakalhtlat a.Pawisakhelhna avanga harsatna lian tham tak tawk theite dinhmun venpui chu harsatna lian tham tawk ve lo te mawhphurhnaani (IKorinth8:9).Tupawhinngawl veitehikandemngawt turpawhanilo.(Luka6:37)

Tlinlohnamualkanneitheuh,Kristianzirtirnachuan pawisakhelhngawlveitechuanthatchhuahlehtheihna turapuiturinminduhani.

Sawrkar chu Pathian hnathawktu, hnam pum thatnatur atanathawktu niturabeiseiania. Mahse, chhiahtamzawk ahmuhtheihnatura harsatnatawk maitheidinhmunadingteatangapawisakhelhnahmanga Sawrkarin chhiah a lak chuan, rawng a bawl sak, a khualehtuitechungahathazawnginathawklotihnaa ni.

Atakachetchhuahna

Salvation Army chuan pawisa khelh avanga harsatnatawklehanghawngtechuaveiemema.

Sipaite chu engti kawng zawng pawha pawisa khelhnalakatainthiarfihlimturinanintiamani. Tanpui ngaitepuihnanasumtuaknaatanpawhSalvationArmy milehsatechupawisakhelhnalamatelloturleh thilpek thianghlimpeturinafuihani.

SalvationArmychuanpawisakhelhnathatlohzia hrethiamturlehainvennaprogramme lehinzirtirnauar turinmizawngzawngafuihani.

Salvation Army chu, Sawrkar leh sumdawnna hmunpui leh mimalahte pawh pawisa khelh chin hlauhawmzialehpawisakhelhchingtelehanchhungte chungatawrhnaathlentheihdan sawipuinahnaathawk ani.

SalvationArmy chuanpawisakhelhchingteenhran chuadodal a.Pawisakhelhchinglehanchhungtechu zirnalamte,sawipuinalehdinhmunsiamsaknakawngah puih a inhuamzawk a ni. Chutiang atih nan chuan, SalvationArmychuan mihringnunpum –khawtlang nun,rilru,lehthlaraulamnun chawmtheihmanruaa hmangani.

References:

Gamble Aware. (2013). Gamble Responsibly. Retrieved from http://www.gambleaware.co.uk GamblersAnonymous.(n.d).GamblersAnonymous. Retrievedfromhttp://www.gamblersanonymous.org

Hardoon,K.K.&Derevensky,J.L.(2002).Child andadolescentgamblingbehaviour:Currentknowledge. ClinicalChildPsychologyand Psychiatry7(2) 263281.Retrievedfromhttp://youthgambling.mcgill.ca/en/ PDF/Publications/2003-1999/Child%20 and%20 Adolescent%20Gambling%20Behavior%20-%20 Current%20Knowledge%202002.pdf

LynchW.J., Maciejewski,P.K.&PotenzaM.N. (2004). Psychiatric correlates of gambling in

adolescents and young adults grouped by age at gamblingonset.ArchivesofGeneralPsychiatry61(11) 1116-1122.doi:10.1001/archpsyc.61.11.1116.

NationalGambling Impact StudyCommission. (1999). Final Report. Retrieved from http:// govinfo.library.unt.edu/ngisc/reports/finrpt.html

ProblemGamblingGuide(n.d).Retrievedfrom http://www.problemgamblingguide.com

Stucki,S&Rhis-Middel,M.(2007).Prevalence ofadult problemand pathologicalgamblingbetween 2000 and 2005: An update. Journal of Gambling Studies. 23 (3)245-257. doi:10.1007/s10899-0109200-6

Suurvali, H., Cordingley, J., Hodgins, D. & Cunningham J. (2009). Barriers to seeking help for gamblingproblems:Areviewoftheempiricalliterature. JournalofGamblingStudies.25(3)407-424.

General-inJune2012-aapawmpuiani. HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlan hian Salvation Army thuneihnain hemi chungchangaatanhmun/dinhmunasawichhuahnaani a,hengtehiInternationalHeadquartersatangaziaka phalnatellochuanengtikawngmahintihdanglamemaw lakchhawnphalanilo.

1] GambleAware.GambleResponsibly.

2] NationalGambling Impact StudyCommission. FinalReport.

3] KarenK.Hardoon&JeffreyL.Derevensky.Child and adolescent gambling behaviour: Current knowledge.

4] W.J Lynch, P.K Maciejewski & M.N. Potenza. Psychiatriccorrelatesofgamblinginadolescents andyoungadultsgroupedbyageatgamblingonset.

5] S.Stucki&M.Rhis-Middel.Prevalenceofadult problemandpathologicalgamblingbetween2000 and2005:Anupdate.

6] H. Suurvali, J. Cordingley, D. Hodgins & J. Cunningham.Barrierstoseekinghelpforgambling problems:Areviewoftheempiricalliterature.

HLEMHLETNA (CORRUPTION)

Dinhmun sawifiahna

SalvationArmychuanhlemhletnahiapumhlumpumpuiinademani.

SALVATIONARMYchuanvantlanglehmimalsumdawnnaenkawlturathunneihnaneitutehlemhletna avangamimal, pawllehraminharsatnaatawrhna chungchang hiahriaa, ahuaani. Mimalahemaw, pawlhoahemaw,zirnainahemawhlemhletnaawmthintehitihrema,mizawngzawngtanadinhmunrualkhai zawkinsiamsaktumnakawngamawhphurhnalakhiainhuamani.

Hemi piah lamah hian Salvation Army chuan chhunglamahlemhletna(Corruption)hi lo dan/khap a,anihnahriata/anihnalailana,nuaiboturinaintiam/ peani.

Atobul lehachanchin

Hlemhletna (Corruption) sawifiahna chu dan lo anga pek emaw, lak emaw, mi hamthatna tur dalsak emaw, mahni mihring puite laka mawhphurhna hlenchhuahna kawnga inmil lo zawnga chetna emaw hi a ni. Hlemhletna (Corruption) hian khawvel a tuam tlat avangin khawvel pumpuitan chona a ni.Amaherawhchu, khawvela mi hrang hrangte leh khawtlang nun a nghawng chinleha nghawng dan chu kawng hrang hrangin a ni thei ang.

Hlemhletna (Corruption) tihhithumalawmze hrang hrang neia nia, heng thamna lak te, pawisa pe tura intihluihna te, thian tha induhsaknate leh politics-achhunglehkhat induhsaknatehiahuama ni. Dik taka rorelna tur dal zawng pawhin a awm theibawk. Hlemhletna(Corruption) hianlanchhuah dantamtak, inang lo taktak aneia,thiltenau zawk hmanduhnaatangaintanin,danangmaiangaihzirna inathamnapekthlenginahuamani.‘Agent fees’hi tawngkam thukhuh, inthamna chi khat a ni thei a, miin fee a chawi tur pangngai aia sang daih agent hnena a pek emaw, mimal emaw, official emaw hnena duhsakna leh thutiam hmuh a tihawlsam phahna tura apek kha a ni.

Hlemhle taka chet hi Pathian thu anih loh mai bakahdankalhanifo.

Hlemhletna( Corruption) hihnamzia azirinan inanglofotheibawk.Entirnan,hnamthenkhattihdanah chuanmiinthilatihsakdawnavangaatihhmaemaw,a tihlaiemaw,atihhnuemawalawmthusawinanathila pekkhathamnaangaihani.Mahse,hnamthenkhatah erawhchuanchutiangathiltihthintechutihmakmawha ni thei. A tihsaktu khan a lo beisei hle thei a ni. Chuvangin,kalphungahlemhletnalennahmunahchuan thildiklehdiklo hianinkalhfo thin’.

Hlemhletnahianrorelnadiklehtha,dankenkawhna chungchangah mimal chanvo hi a palzut fova, sumdawnna pawh tichhiain, mihring nun pawh hia tichhia a ni. Ramin sum leh paia hma a sawnna tur tithuanawptu langsar tak anih rualin, ram chhunga retheihnathlentulehhmasawnnaturdaltuliantakani. Chuhlemhletnachuanmiretheitehmasawnnaturatana ruat chu kawng dang daihah a hruai kawi a, sum peipunnakawngahpawhmiteatihnuala,ramhmasawn mektetanpawhramdangtetanpuiduhnathinlungati hnual. Sawrkarin a ram mite hna a pek theih tur chungchangah pawh mipuite rinna a tihniam a, a pumpuiahintluktlanlohnalehdiklotakarorelnaahluar anitihrilruaputtirthin.

Hlemhletna (Corruption) hian dikna, mihring zahawmna, mi chanhaite khawngaihna leh Pathian thurukenkawltunihnazawngzawnghiakalhfaiveka.

Mitenanmahnianinrintawknate,midangteanrinnate lehanmahnianungchangthateatikhawloa,tanpuina emaw an dawn avanga lawmthu sawi let theilo te dinhmunatiderthawngbawk.Chuvanginhlemhletna (corruption)hiandiknaarapbetani.

Hlemhletna(Corruption)-inanghawnghichhut chhuah chiah theih ni lo mah se, Transparency Internationalchhutdanchuan,kum2013khankhawvela mi4-a1zelhianthamnaanpea.WorldBank chuan, kumtinhianUStluklehdingawn1hithamnaringawt atanhmananiantiani.

SalvationArmydinhmuninnghahna.

HlemhletnahianBible-inasawi, Pathianthuruk vawngtulehenkawltukannihthuakalhtlatani.

Enkawltunihnapekkanni.

AtiratanginPathianchuanathilsiamzawngzawng enkawlturlehfingtakahmangturinthuminpea(Gen 2 :15). Lal Isua chuan rinawm tur leh enkawltu tha ni turinminkoani.(Lk12 :42-48)

Lalpachuandiknaaphut

Lalpachuandiktakathiltithinturinlehhmangaihna, ngilneihnalehtlawmnanenAmahmaalengturinminduh a(Mika5 :8).Pathianinademtechu, ‘Danchimawm taksiama,thupekkhirhtakngaihtuahchhuaktuteu,in chungapike !Hetianghianmikhawngaihthlaktedik takininrelsakduhlova,retheitethatvenaturindangtlat a,hmeithaiteineia,fahrahteinrawka’(Isaia10:1-2) tihani.(Duet.24:17enbawkrawh)

Thuthlungtharahchuanringtuhmasateangadiktak lehinhmangaihtawntaklehinrualkhaitakamihringte awmho danturPathianinalo ruahmanchu aentirna kanhmuani(TT4:32-35).

Enkawlnachuanthuneihnalehmawhphurhna a keng tel: Pathianchuanmizawng zawngtehikan thiltihahmawhphurturinminduang.

Bible zirtirnaah chuan, sual nih inhriatna leh thuneihnahirawngbawlnalehmawhphurtlakenkawltu

nihna atana kawng inhawnna a ni a. He a thuruk enkawltunihnahianmawhphurhnate,rinawmnateleh midangtenenthuneihnaintawmnaakengtelani.

Rinawmna-ahchuanlangtlangamamawh. Hlemhletna (Corruption) hithupbo nifo mah se, Pathianchuanenganungturlehkanthiltihapiangalangtlang/ pholangngamturinminko ani.(Johana3 :20-21)

Pathianhianmiretheitelehsirahnawlteatan tlat: Pathianchuanthamnaainhnamhnawihtelehmi retheitediklotakatithintuteazilhhauthina.Diklotak lehbumnahmangaintihausateademani.(Mika6:1013)

Pathian chuan duhamnaleh hausakumna a dem:Sumbiaknahihlemhletna(corruption)bulani(I Tim.6 :9-10,Lk.12 :15).Matt23 :16-25ahLalIsuan Farisai ho bumhmang zia a hailanna kan hmu a. An buaipui ber chu Temple-ah khan sum engzat nge tlingkhawmtihani,thlaraulamanngaihtuahlo.

Pathianchuanmimal lehahuhovathianghlim turinminko.

Pathianchuanthianghlimturinminkova,chuchu mimal leh a huho angin a ni. Thianghlim tur chuan hlemhletna(corruption)hikandoangaiani(Sam15).

LalIsuanhlemhletna(corruption)adodal Lal Isua khenbeh a nih chhan kha politics leh sakhuanaahlemhlet (corruption)vangani.Hmahruaitu a nihna kha, tun huna a hnungzuitu, hlemhletna (corruption)do avangatuartutetanhianfuihnalo ni rawhse.

Atakachetchhuahna

1. Hlemhletnadoturchuanmimal lehahuhoinchet lakangaiani.SalvationArmy chuanlangtlangtur leh,Pathianlakamawhphurhnathinlungputheitur leh, rorelna tha neithei turin hma a lakna hmun apiangahtheihtawpachhuahang.SalvationArmy chuanahruaitutechuentawntlakturleh,antheihna sang ber hmangtura fuihturleh,hlemhletnachi zawngzawngchuhnawlturinaduhani.

2. Hlemhletna,thamna,thianthalehpolitics-achhung lehkhatinduhsaknatehidangturinSalvationArmy chuanPolicyaneihmekte,akalphungtelehDan lehThupektehi azawmturani.SalvationArmy chuanakalphungchuathatheiangberinzawma niemtihaennawnfothinang.

3. SalvationArmy chuanhlemhletna(corruption)laka fihlim, boruak diklehkhawngaihnaainnghahna nghetchuachawinungang.

4. SalvationArmychuanhlemhletnaatangasumhmuh anitihhriatrengthilpektechuapawmlovang.

5. SalvationArmy chuan hlemhletna (corruption) dodalturavantlangzirtirnapekchuatumaniang.

6. SalvationArmychuanvengchhungthuneitutean niemaw,ramchhunglehrampawnmianniemaw hlemhletna(corruption)dodalzawngadansiam turinasawmrengani.

7. SalvationArmychuandaninaphalpawl,hlemhletna ( corruption) dotu leh chumi lak ata khawtlang chhuahzalenduhtuapiangtechuthawhpuiaduha ni.

8. SalvationArmy-inaOfficeremaw,aSipaiemaw, Office hnathawktu emaw, a program-a telthin emaw zawngzawngteatrainingnaahhlemhletna (corruption) awmzialehahlauhawmziaazirtir ang. Entirnapakhat atanchuan,SalvationArmy School-ahemawthalaitraining camp ahemaw Salvation Army Youth-te hnenah hlemhletna (corruption) that lohzialeh a do tura fuih turin zirtirna pek a ni thei ang. Tin, hlemhletna (corruption)dotheihdankawngdangchusocial media(Radio,TalkShowlehKohhranathusawi te) anitheiang.

9. SalvationArmychuanSipaitechuhlemhletnadodal turlehtiremturinanhunremchangthaneihapiang hmang turin a fuih a. Hlemhletna (Corruption) hailangduhtutechuanthlawpzelbawkang.

References : Hardoon, D. & Heinrich, F. (2013). Global Corruption Barometer 2013. Transparency International. Retrieved from http:// www.transparency.org/gcb2013/report

Stückelberger,C.(2010).Corruption-FreeChurches Are Possible – Experiences, Values and Solutions. Globalethics.net.Retrieved from http:// www.globethics.net/documents/4289936/13403252/ FocusSeries_02_Corruption_Christ oph_text.pdf

Stückelberger,C.(n.d.).ContinueFightingCorruption: ExperiencesandTasksofChurchesandDevelopment Agencies. Bread for All. Retrieved from http:// www.christophstueckelberger.ch/dokumente_e/203_mit_vs%2Brs.pdf

The Salvation Army. (2011). International PositionalStatementontheUseofPower.Retrieved from http://www.salvationarmy.org/isjc/ipspower Transparency International. (n.d.) Corruption Perceptions Index. Retrieved from http:// www.transparency.org/research/cpi/overviewUnited Nations.(2004).UnitedNationsConventionagainst Corruption.Retrievedfromhttps://www.unodc.org/ documents/brussels/ UN_Convention_Against_Corruption.pdf

WorldBank (1997).HelpingCountriesCombat Corruption–TheRoleoftheWorldBank.TheWorld Bank,PovertyReductionandEconomicManagement. Retrieved from http://www1.worldbank.org/ publicsector/anticorrupt/corruptn/corrptn.pdf

WorldBank.(2013). SixQuestionsontheCost of Corruption with World Bank Institute Global GovernanceDirectorDanielKaufmann.Retrievedfrom http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/ NEWS/0,,contentMDK:20190295~menuPK:3 4457~pagePK:34370~piPK:34424~theSitePK:4607,00.html

General-inNovember2013-aapawmpui ani. HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlan hian Salvation Army thuneihnain hemi chungchangaatanhmun/dinhmunasawichhuahnaani

a,hengtehiInternationalHeadquartersatangaziaka phalnatellochuanengtikawngmahintihdanglamemaw lakchhawnphalanilo.

1] Transparency International. Corruption

PerceptionsIndex

2] The World Bank. Helping Countries Combat Corruption–TheRoleoftheWorld Bank,p11.

3] United Nations. United Nations Convention

AgainstCorruption.

4] Deborah Hardoon & Finn Heinrich. Global CorruptionBarometer2013,p10.

5] The World Bank. Six Questions on the Cost of Corruption.

6] Christoph Stückelberger. Continue Fighting Corruption:ExperiencesandTasksofChurches andDevelopmentAgencies,p38.

LAINATVANGANUNNA LAKSAKLEHTHITURAPUIH CHUNGCHANG (EUTHANASIA&ASSISTED SUICIDE)

SALVATIONARMYchuankhawvelmihringtupawhmaihiharsatnalehnatnate,thihnachungchangahte hianduatlehhmangaihtakaenkawlhianphuvekanitihapawma.Chuvangchuan,mi-adamkhawchhuah lehabeiseiawmlohavangakhawngaihavangaannunnatihtawpsakemaw,miinannunnaantihtawptheih nanakawngkawhhmuhtehithilthianglolehpawmtlakloahangaiani.Hengthil hianmihringdiknaatihkhawloh avanginthildiklo hulhualaharuatani.SalvationArmychuankhawngaihavangaminunnatihtawpsakemaw, titawpturapuihemawhidaninkhapburselatihhiaduhdanani.

Atobullehachanchin

Lainatvanganunnalaksaklehintihhlumturapuihna tihsawihonahianmintihbuaitheihavangin,aawmzia sawifiahnalehadanglamna(distinctions) hriathithil pawimawhhmasaani.

‘Lainat vanga nunna lak sak’ han tih mai hian a tawizawngasawichuanmi,natnainatlakbuak, dam beiseiawmtawhlolehhlutnaneitawktawhlo-tawmkai lotenunnatihtawpsakhiania.

Mahni duhthlanna ngeia tihhlum-Damloinama duhthlanna angngeiaanunna tihtawpsakanawma.

Midangin an khawngaih avanga tihhlumChhia leh tha hre mumal lo khawpa natnain a sawp avangaduhthlannasiamtheilo te,aenkawltuteduh danangatihhlumanawmleha.Entirnan-Thluaksawng natna(Alzheimersdisease)inreitakalonghaisaktawh angahte.

Duhthlanna siam thei ni si-anmahniduhdanleh ngaihdan engamah rawn lo chunga tihhluman awm bawk a.

‘Mahniintihhlum’hantihhianmahniduhthlanna ngeihmangamahninunnalakhiakawka.Midangten

Dinhmun sawifiahna

anpuihavangamahninunnalaanawmbawk thina. (Entirnan- miinamanunnaalaktheihdanturkawng kawhhmuhemaw,intihhlumnaturhmanruakawhhmuhtu emawan awmthin). Heta kawhhmuhtu kan hantih hianmipuimimirlamaimahinDoctoremawdamdawi lamthiammiemawkansawinabikani.

Hunkaltawhakanthlahtutenanthihpuithinhliam lehnatnatamtaktechukhawvelthiamnasangzelavangin damdawithazawkaenkawldamtheihanitaa.Heng hmasawnnahimitamtaktanmalsawmnaanihrualin, mithenkhattetanerawhchuandamdawilamthiamna hmangaannunnapawhseisakhiantawrhnatiseituleh annatnabelhchhahtumaianitheibawk.

Damchhuahlehbeiseiawmlohte,nunnawmna pakhatmahawmtawhsilovaannunnatunlaidamdawi thiamnahmangachelhverengteavanghian,tunhmaa lainat vanga nunna laksak duh loh burnaah khan ngaihtuahnatamtaksenalo nihphahtaani.

2. SalvationArmydinhmuninnghahna

SalvationArmychuanahnuaiathutehiapawm nghettlatani.

Tawrhnalehharsatnahranghrang sutkiana,tih tlemhimizawngzawngtenantihmakmawhani,nunna hihlut turanisia.

Miinamaduhthlannangeiadamdawihmanga a inenkawlnaatihtawphian‘mahniinthahna’ anilo.

Dam chhuah beiseiawm tawh si lo, damdawi thiamnahmangaenkawlnapekchuanhrehawmreina mainialangdamloteenkawlnatihtawpemaw,hnuhkir emawhi‘lainatvanganunnalaksak’nenainanglo.

Damlo thimaiturinnahrehawmlutuklehtawrh hrehawmtak hunreitak antawrhlohnaturanatuar chhawktudamdawihmanemaw, tanpuinapekhithil thlanawmzawkanitheiani.

Thihnahimihringnunabet teltlatania.Khawvel thiamnasangzelahdamdawihmangainenkawlnatha

Page ~22~

zawkte, hmanraw thazawkalochhuakchungpawhin natna zawng zawng lakah damna kan hmu vek lo a; tuarnalehnatnazawngzawngtehihnehvek annichuang lo a ni. Miin thihna a tawhin a tuarna leh harsatna rahchhuaharuatvekhithildikanilo.Engangmipawh damtlaklolehnungtlaklokhawpahluloaruathikan tihlohtawpturani.

Mihring nun thianghlim kan inzahsakna hian mihringkumte,hriselnadinhmunte,mipaaniemaw hmeichhiaaniemaw,chilehhnam,sakhua,khawtlang dinhmunemawhlawhtlingturatheihnaemawinanglo taktaknimahila,mizawngzawnghikanhlutanitiha entirani.

Pathianthiltihtheihnakutavangathimaiturandam lehthukanhriaa.Amaherawhchu,Pathianthiltumlian berchuhekhawvelmihringtetisaanunnapekrenghia nihauhlo.Kristiankannihangakanrindanzuiinthihna hi khawvel taksa atanga van nun, Krista rinna leh beiseina atanga hlawh chhuah nunna neihna atana kailawnpawimawhanizawkani. (2Tim.4:6-8;2Kor. 4:16-18)

Lainatvanganunnalaksaklehintihlumturapuihna sawimawitutehiantanfungpahnihanneia.Pakhatnaah chuanmimalroinreltheihna(chuchuanmahnimimal thihnachungchangthuthununtheihnachuhediknahian ahuamani tiinaawmziaasawifiahani)

Pahnihna ah chuan mihring tawrhna khawngaihna avangachhanletnaniinansawiani.

SalvationArmychuanmihringmahniroinreltheihna hiahlut emema;nimahsela, mahninunnalakemaw, mahninunnatitawpturamidangrawihtheihna emaw himihringinaneilo tihhiaringani.SalvationArmy chuanmitinnunnahisawifiahtheihlohkhawpathilhlu leh zahawm niin a ngai a, chuvang chuan Pathian thilthlawnpek ropui tak, mitin nunna hi ngaihhlut a, enkawla,tlanchhuahngeiturahangai ani.Genesis 1:27-akanhmuhanginPathiananpuiasiammihringte hiserhthianghlimlehchatuannunneituraduanania. Mihringtehiinlaichinnaneiturasiamkannia,chukan inlaichinnachukhawsakhonaahtenunpuia,thihnithleng

pawha lantir tura siam kan ni.( 1 Korinth 12 : 26; 1 John3: 14)

Kristiankannihnaangakantihturpawimawhber pakhat chu thihna alo thlena kan intawrhpuina leh kaninngaihsak tawnnalantir hiania. Natnaavanga beidawnna leh dam chhuah beisei loh avanga beidawnnatehianmihringnunatichaua,hetianghuna lothlenhiantuarnalehnatnatihbongawr ngawrlamai mahin,tuarlehnachungpawhinthlamuannalehrinna chakzawkneitheiturainpuihtawn hikantumbertura nia,apawimawhhlebawkani.

3. Atakachetchhuahna

Natna tuar mek leh thihna kotlanga dak mek te chungahmangaihna lantir leh natnatuar mek te kan endawng lohzia, tawngka leh thiltiha lantir hi thil pawimawhtakani.

Thihna kotlanga ding mek chuan ngaihsak leh hmangaihnatawpandawnhithiltullehpawimawhtak ania.Chuvangchuan,SalvationArmychuankhawvel damdawithiamnahmangadamnabeiseituraawmtawh lohchinahpawhnise, damlotenatnatineplehchhawk theiturintaksa,rilrulehthlarauahahdamnathlenthei turinrawngabawlthin.Herawngbawlnainatumber chudamlo natnaathatheiangberachhawkzangkhai lehtisa lehthlarauahahdamnalehhahchawlhnasiam sakani.

Mitintehiinkungkaihtawnvekkannihavanginmi pakhatchungathilthlenghianmidangtenunahnghawng nasatakaneithin.Lusunchhungkualehaenkawltute, a buaipuitu khawtlangte hmalakna kawngah pawh thlawplehpuihbawma,tanpuihikanmawhphurhnaa ni.

Damlotechuthihmaihlauhthawnawmaanawm chuanthlaraulamainpuahchahnaneihapawimawhhle. Chumi siamsak tur chuan rawngbawltute leh pawl

hruaitutendamlolehachhungtetanhunanhmangthin turani.Chutianghunahchuanrawngbawltuchuandamlo lehachhungtebeiseidanlehduhdanngaichangchungin hunahmangthinturani.Damloduhthusamlehbeiseite chunguntakangaihtuahsak a, midangtanaphurrit a nihahlauhavangadamloinaduhdanteasawichhuah ngamlohnaturthiltechuventhawntlatturani.

A theih phawt chuan, a nunna tawp dan tur chungchangaathutluknachuamahenkawltudanina pawmtheihchindamdawithiam lehamahhmangaihtu damlovintelturaaduhtepuihbawmnaindamlothimai turkutahdah nisela.Damlochuthutluknasiamtheilo khawpaadinhmunahniamaniherawhchuanalaichin hnaivai,amahhmangaihtutechuthutluknasiamturin thuneihnapektheihaniang.

References : Biggar,N.(2004).AimingtoKill:Theethicsofsuicide andeuthanasia.London:Darton,Longman&Todd.

Evans,A.(2011).IsGodStillattheBedside?The medical,ethical,andpastoralissuesofdeathanddying. GrandRapids,MI:Eerdmans.

Gill,R.(2006).HealthCareandChristianEthics. Cambridge:CambridgeUniversityPress.Meilaender, G. (2005).Bioethics:Aprimer forChristians. Grand Rapids,MI:Eerdmans.

Verhey,A.(2003).ReadingtheBibleintheStrange WorldofMedicine.GrandRapids,MI:Eerdmans.

General-inAugust2013-apawmpuiani.

HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlanhiSalvationArmythuneihnain hemichungchanga atanhmun/dinhmunasawichhuahnaania,hengtehi InternationalHeadquartersatangaziakaphalnatello chuanengtikawngmahintihdanglamemawlakchhawn phalanilo.

LEILUNGCHHEHVEL ENKAWLNA

(CARINGFORTHEENVIRONMENT)

SDinhmun sawifiahna

ALVATIONARMYchuanmihringtehiPathiananpuiasiamkannitihleh,leilunglehachhungaawmzawng zawngtehienkawl turamawhphurhnapekkannitihkanring.

SalvationArmychuanleilungchhehveltihchhiat mekaawmhitunlaiakhawvelinharsatnaahmachhawn mektezingangaihvenngaiber,dinhmunderthawngbera awmte rualkhai lo taka nghawng nei, a bik takin hriselna,eizawnna,inhumhimnalehduhthlannasiamtura hunremchangahteanitihahriaa.

SalvationArmychuantunlehnakinachhuanlo la awm zel turte chunga leilung chhehvel tihchhiatin nghawng aneih hiaveiemema. Chhuan lo la awm turtenuntihniamchuangsilovin,tunlaikhawvelpum mamawhlehtumsannatephuhruturinleilungchhehvel enkawldantlo neihamamawhani.

Atobullehachhungthu

Kumzabiliamtaahkhan,hekhawvelhianchhiatna hrang hrang mak danglamtak, he khawvela la awm ngaizenzen lo chu alo tuar tawh a, chu chuan mak danglamtakinthilinthlakthleng/danglamnaheleilungah hianrawnthlenin,boruaklehtuitetibawlhhlawhin,kan khawvel min humhimtu boruak (ozone)-te min tlakchhamtira,ram/khawmualchhiatnanasatakathlen bawk a ni. Science lam ngaihdan tam zawk chuan mihringtekhawsakphunginkhawlumlehvawhdana nghawnga,chuchuansiklehsadanglamnanasatak a thlena, khawchinsawilawkatiharsaanianti.

Kum 2012-a khawvel pum huap chakna bul lungalhthei,tuialhtheilehhriakhmanzatchuzaa87nia chhutani.Kum2040-ahchuanavaiakhawvelchakna tuialhthei,naturalgaslehlungalhtheihman turzat an chhutchuhmunliathenahmunthumanitiinsawilawk anibawk.

Hengleilungdankalhmangasumhnartawpchin nei, khawvel pumhuap mi cheng zat pung zelte leh thingtlang hnathawhlehthilsiamnainanghawng dan tarlan hian, heng leilung nghenchhan/ sum hnar / hausaknahmanmek hianadaihreidawnlo anitiha tichiang a ni. Leilung chhehvel hlutna tihkiamna hi meihawltihchhuahnaemaw meichaknalamtihniamtu hmannaemawinathlenanimailo vathlentirtudang heng mipui than vang te, mipui thanna beihpui beih avangtelehretheihnainanghawngvangteanibawka ni.

Siklehsainthlakdanglamavanglehtawmkuk/buk/ bu hlohavanginthinglehhnim,nungchateanchereu zel a. Tui leh boruak tihbawlhhlawh te, buh leh bal tharchhuahtlemzeltelehrampawimawhtamtakthlalera changmektehianmipuimaktaduaitamtakhriselnate, hamthatnaleh andamkhawchhuahnaatiderthawngin hlauhthawnawmahasiamani.Hethilhianhmuntina mipuiteahuamveka.Heharsatnasutkianhithilawlai lo takania,hunreitakchhungtangruala,thathawha beihho angaidawnani.

SalvationArmy dinhmun innghahna:

Leilungchhehvel harsatnasukiangturaSalvation Army-chhannachuhengahnuaiathuahtehianainnghat: 1. Pathian hi thil zawng zawng siamtu, awptu leh vawngtu ania. Hekhawvellehachhungaawm zawng zawngte hi Pathian ta a ni (Sam 24: 1, Exodus19:5).MihringtehiPathiananpuiasiam kan nih angin (Gen. 1: 27) he khawvel leilung hausaknahirinawmtakaenkawlturinkankutah hlanani(Gen.2:15).Pathianinmihringtehithilsiam

zawngzawngteenkawlpuia,mawhphurveturin minsawmani(Gen.1:28-31,2:15).Chubakah, hekhawveltuamdamlehturahnathawhnaahtel veturinminti(Rom8:19-22).

2) Pathianlehthilsiamteinlaichinnahihmangaihtaka inngaihsakna leh inngaihtuahna chikhat a ni a. Mihringinkhawvelaenkawlnahichungaihsakna lantirnachuani,achhanchumihringtehiPathian anpuiasiamkannihvangani.KhawvelhiPathian fakturlehPathianropuinapuangzarturasiamani a(Sam19:1-6):khawvelkanenkawlna hianchu chuatifamkimani.

3) Khawveltihchhiataawmmekhi,engemawchenah chuan,mihringtethiltihvangalothlengania(Isaia 24:5-6)chumianihavangchuanatuamdamlehna hna hikan mawhphurhna a ni. Thilsiamchunga mihringhnenaPathianthupek“thuneitur”leh“awp tur”tihhienkawltuthanihtulzialehaphutziatia hrilhfiahturania,khawvelhausaknahikannawm kanmakaakhawlo zawnginkanhmang theitia ngaihturnilovin(Gen.1:28). Sik lehsainthlak danglamlehleilungtihchhiat inkhairuallo takin khawvelhmunretheiberbertechungahnathawha neihhiankhawvelpumtandiktakatiturahriatna siamthain,dinhmunderthawngtakaawmtechhan turinmawhphurhnaasiambelhani.

Atakachetchhuahna:

SalvationArmy-chuankhawveltihchhiataawm meksiamthaturinahnuaiathiltihtehianemnghetani.

Leilungchhehvelenkawlnakawngahtlakchhamkan neitihkanpawma,simkanduhani.Chuvangchuan, leilunglehasumhnarterinawmzawkahmannalama min hruai turin ngaihdan thlakthleng dan dapin leilung humhalhnahnahinasazawkahmalakkantumani.

Tunhunlehhunkaltawhathiltihtethlirletafuih chungin,leilunglehahausakna/sumhnarrinawmzawka hmanna lama hruai nan leilung leh a chhehvel chungchangaanngaihdanthlakthleng turin Sipaitekan fuihang.

SalvationArmyhuamchhungahleilungchhehvel chungathiltihlehenkawldanhriselzawkkansiamang a,chuchuan-huamzauzawkathilhluihmanlehtheih turaduante,kanchhehveltanapawimawhtakthillei chungchang te,bawlhlawhenkawldanthazawk leh leilung sumhnar tichhe zawngahmannatitlemturin kawngtharzawhteahuamang.

Leilunglehachhehvelhlutnatihkiaminanghawng chuSipaiteahtrainingpein,zirtirna lehhrilhhriatnaneiin tihnepkantumanga,leilungchhehvelchungaanthiltih thindan siamthat tumnalamahkanhruaiang.

Leilung chhehvel tihchhiata awm mekin a nghawngte tanadilsaknalehatakangaihsakna kan neithinang.

Leilungchhehvelngaihsaknalehnunphungtlozawk neihtumnalamathawk,tumthuhmunneiSawrkar,mipui lehthilthaduhtupawltutepawh,thawhholehthawhdun puiturinremchannakanzawngzelang.

References :

Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).(n.d).Retrievedfromwww.ipcc.ch/International DevelopmentPolicy–Environment;IHQ,2014

InternationalSocialJusticeCommission.(2011). ACallforClimateJusticeSeries.Retrievedfromhttp:/ /www.salvationarmy.org/isjc/climatejustice

U.S. EnergyInformationAdministration(EIA). (2014). Independent Statistics & Analysis. www.eia.gov/forecasts/ieo

UnitedNationsEnvironmentProgramme(UNEP). (n.d).Environment fordevelopment.Retrievedfrom www.unep.org

UnitedNationsPopulationFund.(2009).Stateof World Population 2009, Facing a Changing World: Women,PopulationandClimate.Retrievedfromhttp:/ /www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/ state_of_world_popualtion_2009.pdf

General-inNovember2014-apawmpuiani.

HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlan hian Salvation Army thuneihnain hemi chungchangaatanhmun/dinhmunasawichhuahnaani

a,hengtehiInternationalHeadquartersatangaziaka phalnatellochuanengtikawngmahintihdanglamemaw lakchhawnphalanilo.

ZAHMAWH RAWNGKAI BU, FILM LEHAKAIHHNAWIH

DANGTE : (PORNOGRAPHY )

SDinhmun sawifiahna:

ALVATIONARMYchuanmizawngzawnghiPathiananpuiasiamkannitiharinga,Biblezirtirnabehchhana mihringtaksalehinlaichinnavawnthianghlimnahianemnghetbawkani.Zahhmawhrawngkaibuemawfilm emawrengrenglehakaihhnawihsiamchu heng thilbawhchhiatnaahangaia.Chuvangchuan siamchhuah, thehdarhlehhmankhawlohhiadodaltlat ani.

SalvationArmychuantlanglawntak lehawlsam takazahmawhthilhranghranghmuhtheihlehkhawih theiha awm hi a duh lo hle a, chuvang chuan heng zahmawhthil–hman,siamchhuahlehthehdarhhititawp turina tihtheih awmapiang chu titurin theihtawp a chhuahdawnani.

Salvation Army chuan a bik takin naupang zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengrengleh akaihhnawih,aengapawhsiamchupawiatitakzet a,mipathmeichhiatnathilanaupangthlalakhman, siam leh thehdarhhinatakinado ani.

Atobulleha chhungathu :

Zahmawh rawngkai bu emaw Film emaw leh a kaihhnawihdangte(Pornography)hrilhfiahnahihnam ziahranghranglehramleilungazirinainangveklemlo. Chuvangin,pornographyhidaninakhuahkhirhdanchin lehkhapanihdanchenpawhainanglohle.Hengthilte avanghianpornographychukhawlachhut,chhiarchi emawhmuhtheihthilemaw,angialanganazahmawh lehmipathmeichhiatnahmanlaihrilhfiahnaemawlantirna

emaw,tisachaknatichhuak/tithathoturaruahmanang chirengrenghitiinhrilhfiahani.Online-a inbiakpawhna hmasawnzellehdarhzau zelpawmnahianzahmawh rawngkaibuemawfilmemawlehakaihhnawihdangte (Pornography) hi thehdarh leh hman a tiawlsam a. Khawvelhmunhranghrangahualautakapornography hmannahitunlaithilthlengpangngaiangmaiinahrilhfiah theih a ni. Socialmedia (facebook) nasa taka thang hian,naupangteemawpuitlingemawinchhawrluihna, hengphonecamerate,webcameralehmahniasaruak thlalakmahniphonehmangathawnchhuahnakaltlang hianhengthiltihnahmuntharhiahawngani.

Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengreng lehakaihhnawihdangtehianinlaichinnaahnasatakin chhiatnaathlentheia.Zirbingnainatarlandanchuan, zahmawhbu/filmenavanghianmipatenankawppuite taksasawiselanchinphaha,mipathmeichhiatnahman anngaihsakna/duhnaatlakhniamphahani.Hmeichhiate pawhmipathmeichhiatnahmangturin,anfilmthaloen thinteanginanchezeivelovangtihhlauinantaksaan sitphaha,mipathmeichhiatnahmanchaknathlengina

tihtlemphahani.Inneihnachhungbikahchuan,chakna lehthathonatichhuak turazahmawhfilmenthinhian nupanuninlaichinnaatinawmnaha,achhanchumahni kawppuinilomidanglehmipathmeichhiatnahlimthla rilruin a suangtuah thin vangin. Thil chiang tak chu zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengrengleh akaihhnawihdang hmang thinte, alo berahmipaah hian, tleirawlmipat hmeichhiatnahmanpuite, inneih hmaamipathmeichhiatnahmantelehmahninupuitebak mipat hmeichhiatnahmanpuipawisaklohnateathlen theiani.Zahmawhrawngkaibuemawfilmrengreng lehakaihhnawihdangte (Pornography)hmanthinnaah lehnupakarnilovamipathmeichhiatna hmanlehman chawi a mipat hmeichhiatna hmanaahte hian inkungkaihtawnnaaawmani.

Mipa lehhmeichhiate hizahmawhrawngkaibu emaw film reng reng leh a kaihhnawih dangte (Pornography)thilatuartuannihdunlaiin,zahmawh rawngkai bu emaw film reng reng leh a kaihhnawih dangte(pornography)hianhmeichhiatehiatihmingchhe bika,chuchuanmihringannihangaanhlutnalehmipa nenanintluknanasatakinatihniamani.Zaahmitlemte te chauh hi rilru kap tlata zahmawh film en te, sex chungchangchhiarlehngaihtuahchingteannia,chung chuanannunahchhiatnathlenin,chutiangtakazahmawh rawngkai bu emaw film emaw reng reng leh a kaihhnawih dang hmang thinte chuan chin dawklak nungchanganneiani.Internetpornographyhichutiang nunphungchindawklaktethlentirnanathiltihnasaber ani.

Khawvelpumazahmawhrawngkaibuemawfilm emaw reng reng leh a kaihhnawih dangte siamchhuahnahiengtiangalianngetihhichiangtaka chhut thiama harsa hle a. Industry-inanmahnitana uchuak taka an lak luh an sawina hi pawm ta i la, mahnithuazirchiang tutechu heng industry-te hian kumtinpawisadollar tluklehdingawnsawmansiam chhuaktihpawmturinpuahchahanngaithotho ani. Kum2005 khaninternet man chawiaenthinzawng zawngah zahmawh rawngkai bu emaw film emaw rengrenglehakaihhnawihdangte hianzaah69 laia awhniachhut ani.

SalvationArmydinhmuninnghahna: Biblechuanchithlahainpawlna,Pathianpawhina nemnghehlehamalsawmhithaatia.SalvationArmy chuanchithlahinkungkaihna–Biblezirtirna-ainnghat hiathianghlimtiinanemnghet ani. Kristiankannih angin,dinhmunderthawngaawmtekanngaihsaktura ni a, mihring zahawmna kan chawikang ang a, chhungkawthianghlimnakanvawngthabawkturani. Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengrengleh akaihhnawihdangtehianmihringteinlaichinnaaPathian thiltumteadovinatidanglamani.

Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengreng leh a kaihhnawih dangte hian sex thilhia phalraia, hurna nasa taka uarin, hmangaihnaa inlaichinna leh intiamnateahlamchhiahani.Inpawlnariltakpekaiin, pornographychuansuangtuahnahmanginhurna/tisa chaknaatizualsauhzawk a.Zahmawhrawngkaibu emawfilmemawreng reng lehakaihhnawihdangte chuan nupa inlaichinna thuk tak chhunga ataka tihhlawhtlintheihsiloh,mihring sex-ainlaichinnaah beiseinaatisanga,chutiangchuanchhiatnanasataka thlentheiani.

Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengreng leh a kaihhnawih dangte himimal nun dik leh dik lo zirtirna thil a ni ngawt lova, hurna thiltih hmanga sumdawnnaanizawk.

Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengreng lehakaihhnawihdangte hmangasumdawnnahiazau thamhlea,hengzahmawhrawngkaibuemawfilmemaw rengrenglehakaihhnawihdangtethehdarhnahmang hiankhawvelpumahchhiahthahnemtakhmuhchhuah a ni. Salvation Army chuan mi zawng zawngte hi sumdawnnathilainrahbehna,mimalnunhlawknatihniam theiatangaloinvennadiknachanvokanneitiharinga. Chubakah,mipalehhmeichhiatealanangazawrhsum atana pornography siamchhuahna ten an hmang hi SalvationArmychuanado burani.

Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengreng leh a kaihhnawih dangte siamchhuahna leh mihring hmanga diklo taka sumdawnna chungchanga

thilthlengtehiainzawmanitihngaihbelturinfinfiahna engmahaawmlohbakahzahmawhrawngkaibuemaw film emaw reng reng leh a kaihhnawih dangte siamchhuahnahmanruaatanmihringhmangadiklotaka sumdawnna case ziahluh engmah a awm lo bawk. Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengrengleh akaihhnawihdangtehmannalehmanchawiasexhman thinna hian nawhchizawrh duhna leh hemi kawnga inrukbonahialathlenthin.SalvationArmychuanmihring hmangadiklo takasumdawnnahimihringtezalenna lehzahawmnathunenhianainkalhtlatanitihahmua, chuvangin hetiangthilbeiturlehadodalnalantir tur hianSalvationArmyhiainpeani.

Zahmawhrawngkaibuemawfilmemawrengreng lehakaihhnawihdangtehianinpawlnachungchanga inzirtirnathaatidanglamani.

A ngial a ngana zahmawh film/bu awlsam taka khawihlehhmuhtheiaawmtahiansexainlaichinnaah diklehdiklothliarchungchangahngaihdansawhsawnna arawnsiamliana.Zahmawhrawngkaibuemawfilm emawrengrenglehakaihhnawihdangte hiansexhman dunchungchangahengpawhhiinremtawnnanenchuan a thiang vek mai tih rinna hi a vulh lian a, Salvation Armyerawhchuanhengaihdanhiapawmpuivelo a ni.

Atakachetchhuahna.

1. Salvation Army chuan hre reng chungin eng sumdawnna pawl mah zahmawh rawngkai bu emawfilmemawrengrenglehakaihhnawihdangte bungrawzawrhlehhralhchhuak turatanpuitute emaw kawng hawnsak tuteemaw chu a thlawp dawnlova.Chutiangainhnamhnawihnachuhriat anihchuan,engpawlpawhzahmawhrawngkaibu emawfilmemawrengrenglehakaihhnawihdangte, sumdawnnanenainzawmnaneichuchutiangatanga inhnukdawkturinkaninfuihani.

2. SalvationArmychuanvantlangindik takadana zam,zahmawhrawngkaibuemawfilmemawreng renglehakaihhnawihdangbungruatesiamchhuah leh khawihtheiha awmkhuahkhirh thintechu a thlawpzeldawnani.

Page ~28~

3. Awlsamtakavantlanghmunawlakhawihlehhmuh theihazahmawhrawngkaibuemawfilmemawreng reng leh a kaihhnawih dang te, a nawlpuiin kan pawm mek hi do turin Salvation Army chuan mipuiteahriattirzelang.

4. Salvation Army chuan zahmawh rawngkai bu emawfilmemawrengrenglehakaihhnawihdangte hmangthin,simduhainhnamhnawihtawhlotura beimektechuathawhpuianga,chutiangatanpuina atanhrethiamtakchunginachangchuanmithiam biktitipuiturlehpuihnaaruahmansakang.

5. SalvationArmychuantleirawl/rawlthar/thalaitetan, Bible zirtirna anga mihringte sex-a inlaichinna mawiziauartakatantu‘sexeducation’hiathlawp tlat ani.

6. SalvationArmychuan media engpawh hmanga mipuitamzawktehnenatichiangturin,abiktakin thalaite’nthuk zawkasexchungchangaengnge hlawka?engngepawi?tihthliarhrantheihnahun remchangneiturabeihnachuathlawptlat ani.

7. SalvationArmy chuan mipat hmeichhiatna lam hawia mi tupawh, engtiang kawng pawha inrahbehnaaawmchuanadozelang.

8. Salvation Army chuan a tih tur huam chhung apiangahlehathuneihnahuamchhungahzahmawh rawngkai bu emaw film emaw reng reng leh a kaihhnawihdangtekhaptu,rorelnadanlehchutiang danhmangrengrengchuatanchhunzawmtlatzel ang.

References

Albright,J.M.(2008).SexinAmericaOnline:An ExplorationofSex,MaritalStatus,andSexualIdentity inInternetSexSeekingandItsImpacts.JournalofSex Research, 45 (2) 175-186. doi: 10.1080/ 00224490801987481.

ArizonaStateNews.(2012).Humantrafficking activityonadultentertainmentwebsitemorepervasive thanexpected.Retrievedfromhttps://asunews.asu.edu/ 20121130

humantrafficking Covenant Eyes. (2013). Pornography Statistics. Retrieved from http://

blog.clinicalcareconsultants.com/wpcontent/uploads/ 2013/12/porn_stats_2013_covenant_eyes.pdf

Eberstadt,M.&Layden,M.A.(2010).TheSocial CostsofPornography:AStatement ofFindingsand Recommendations. The Witherspoon Institute. Retrieved from http://www.internetsafety101.org/ upload/file/ social%20costs%20of%20pornography%20report.pdf

Forgione,A.(2005).TheGood,theBad,andthe Ugly:theFrontiersofInternetLaw.JournalofInternet Law. 9 1-11.

Johnston,D.C.(2007).Indicationsofaslowdown insexentertainmenttrade,NewYorkTimes.Retrieved fromhttp://www.nytimes.com/2007/01/04/business/ media/04porn.html?ref=business

Reid,R.C.,Carpenter,B.N.,Hook,J.N.,Garos, S., Manning, J. C., Gilliland, R., Cooper, E. B., McKittrickH.,Davitian,M&Fong,T.(2012).Report ofFindings in a DSM-5 Field Trialfor Hypersexual Disorder.TheJournalofSexualMedicine.9(11).28682877.OxfordDictionary.(2014).

Pornography. Retrieved from http:// oxforddictionaries.com/definition/english/pornography

Ross, M.W., Mansson, S.A., & Daneback, K. (2012). Prevalence, Severity, and Correlates of ProblematicSexualInternet UseinSwedishMenand Women.Archives of Sexual Behavior. 41 (2), 459466. doi:10.1007/s10508-011-9762-0.

Stoner, J. R. Jr. & Hughes, D. M. (2010). The SocialCostsofPornography:ACollectionofPapers. TheWitherspoonInstitute.TheSalvationArmy(2009), InternationalPositionalStatementonHumanTrafficking. Retrieved from http://www.salvationarmy.org/isjc/ ipstrafficking

USADepartment ofState.(2013).Traffickingin PersonsReport.Retrievedfromhttp://www.state.gov/ documents/organization/210737.pdf

Wright, P.J. (2013). U.S. Males and Pornography.1973–2010:Consumption, Predictors, Correlates.TheJournalofSexResearch.50(1), 6071.doi: 10.1080/00224499.2011.628132

General-in November2014-apawmpuiani. HeInternationalPositionalStatement-angaihdan tarlanhiSalvationArmy thuneihnain hemichungchanga atanhmun/dinhmunasawichhuahnaania,hengtehi InternationalHeadquartersatangaziakaphalnatello chuanengtikawngmahintihdanglamemawlakchhawn phalanilo.

1] OxfordDictionary.Pornography.

2] Julie M. Albright. Sex in America Online: An Exploration of Sex, Marital Status, and Sexual IdentityinInternetSexSeekingandItsImpacts.

3] P.J.Wright.U.S.MalesandPornography.1973–2010:Consumption,Predictors,Correlates.

4] M.W. Ross, S.A. Mansson, & K. Daneback. Prevalence, Severity, and Correlates of ProblematicSexualInternetUseinSwedishMen andWomen.

5] Rory Reid et. al. Prevalence, Severity, and CorrelatesofProblematicSexualInternet Usein SwedishMenandWomen.

6] D.CJohnson. Indicationsofaslowdown insex entertainmenttrade

7] A. Forgione.TheGood,theBad,and theUgly: theFrontiersofInternetLaw.

8] ArizonaStateNews.Humantraffickingactivityon adultentertainment websitemorepervasivethan expected.

9] M.Eberstadt&M.A.Layden.TheSocialCosts of Pornography: A Statement of Findings and Recommendations.

10] USADepartmentofState.TraffickinginPersons Report.

11] The Salvation Army. International Positional StatementonHumanTrafficking.

ZU VANTLÂNG NUNAH

(ALCOHOL IN SOCIETY)

SDinhmun sawifiahna :

ALVATIONARMYchuan mipui hriselnalehhmakhawthatzawknakawngchu zutellovanunhianitiin afuih a.ChumihriatpuiturchuanSalvationArmy Sipaitechuanzutellonunhianthlangani.

SalvationArmychuanzuin mimal,chhungkualeh khawtlang atihbuaizia ahrechianga.Chuvangchuan zuhmantihtlemzelhiaduhdanania,zuinnghawng thalotakathlentenunsiamthatlehtanpui chuainpeih rengani.

Atobullehachanchin:

Zuhirilrulehhriatnatidanglamtheithilniin,he’ng mutchhuahnadamdawiteangmaihianhriatnathazama nghawngtheia.Khawtlangnunanghawnganeihpiah lamah,zuruihnahiantûrangafantheihnaemawneiin, thihna hiala thlen theia ni. Rei tak lo in tawh phei chuanangawlveinaemawkawngtamtakataksaleh rilrubuainaemawathlentheihialani.Zukaihhnawih hianthilhlauhawmdangtharumthawhnate,lamliana chetsualnalehhnathawhnahmunainhliamnateathlen theibawk.

Mitamtakinzuhipawilovinngaimahsela,zuhian chhiatnalehngawlveinaathlenthinani.

WorldHealthOrganisation(WHO)-inkum2014a report a siamah chuan khawvel pumpuia a chhe zawngazu-innghawnganeihdanatarlanga:

 WorldHealthOrganisation:Khawvelpumdinhmun zu leh hriselna 2014 report. WHO chuan zu kaihnawih thihna leh natna thleng thinte danna kawnga uarzawkahmalaturinsawrkarangena ni.WorldHealthOrganisationAlcoholFactSheet, UpdatedJanuary2015.

 Kum2012-ah,khawvelpumamitthizawngzawng zinga5.9%, emawmimaktaduai3.3vel thitechu zuinvangangaihtheihani.

Page ~30~

 Khawvelpumanatnalehinhliamnainatlakbuak phurrit zawngzawngzinga5.1%chuzuinvanga ngaihtheihani.

 Khawvelpumazuinmi16%velchu nasatakain thinteanni.

Zu hman khawlohna rahchhuah chu mimal, chhungkualehkhawtlangnuntihchhiatnachauhanih avanginkhawvelhmunhranghrangahTheSalvation Armychuanmihringdinhmun,nasatakazuhmannaleh pawikhawihzawngazuhmannahiahmachhawnani.

Khawvelpumah zusiamna industry chusumtam thamtakchetvelnahmunania,khawtlangtanatangkai turangtaklehîtawmtheiangberturinazuarchhuaka. Amaherawhchu,khawvelpumaasiamnahmunpuitehian zuhlauhawmnatelehzu-inamipuitelehkhawtlangnun atihkhawlohtheihdanhiantarlangchiangthatawklo hleani.

Zuhianramthenkhatah eilehbarzawnnakawngah hmunlaili takachanga,thlaihnahtharchhuahahte,zu siamlehhralhahte,mikhualdawnsawnnalehhunawl hnawh khahna/hlim hlawpnate tiamin. Chuvangin, sorkartanchuanzusiamnahmuntechhawmdawlchua phurawmviaurengani.

SalvationArmydinhmuninnghahna

Biblechuanmihringnunnaleh taksa hiatheihdan kawngengkimazahturinminzirtir.

PaulachuanKorinthmitehnenaalehkhathawnah hetihianasawi:

‘Anihleh,intaksachu,inchhungaawmPathian

hnenatangainhmuhThlarau Thianghliminanitihin hreloemnile?Mahnitapawhinnilova,manaleiinni tawh asin; chuvangin, in taksaah chuan Pathian chawimawirawhu’(1Kor6:19-20).

Zutellonunhianmipuitehriselnalehhamthatnaa thlenani.

TheSalvationArmy-in kum1865-arawngabàwl tan khan, chawplehchilhin zu avanga mihring leh khawtlangnunatihchhiatteahmachhawnnghala.Zu hlauhawmnachuanlohriatchhohzeltakahchuan,The SalvationArmychuanzutellovanunhlimnatluantling neihtheihanihziaringtlatin,asipaitechuzulakafihlim tlat turinaphut a. Retheihpachhiatnalehzu bawiha chhuantamtaklo bo tawhtechuantumtaktaknanen ngheiturinthuantiama,chuchuanannunathlakthleng hlawkrengani.

ZuchungchangaTheSalvationArmytanhmunlo chhuahnachumimal,chhungkualehkhawtlangnuna nghawngthalotakzuhmansualna-inaneitheianitih aveinaatanginania.TheSalvationArmychukhawvel pumazuhmansualnalehangawlveinaavangatuartute leh a nghawng lehzelte nen a inthlunzawm tlat a. Chuvangin,thukhatvuainsipaitechuanzutellonunan hmangmekani.

Zuhimitamtakinchenthinmahsela,keinichuana tlemtheiangberahmanchukeimahnikaninngaihsak tluk zetakanvengtekanngaihsaknaahkanngaiani. (Mat.22:39).Kristiankannihanginzalennakanhmanna hi pachhiatetana kawng daltu a nihlohna turin kan fimkhurangaiani(1Kor.8:9).

Atakachetchhuahna

1 KhawvelpumahTheSalvationArmychuanchiang takinzutellonunachawisang.

2. TheSalvationArmyaSipaitechuanzulakainserh hrangturinanintiama.He,zulakaaninserhhranna chhanhizutellonunhlawknalehthatnahriattirna turaentirnanunganpektheihnanani.

3. TheSalvationArmychuannaupangtelehpuitlingte hnenazuhlauhawmziahrethiamturainzirtirnaleh invenlawknaprogram-teruahmanchhunzawmina tichangtlungzelang.

4 TheSalvationArmychuanatheihnahmunapiangah zungawlveitelehahmankhawlohnaavangatuar mekteatanpuizelang.

5. The Salvation Army chuan khawvel pum, ram chhung bik leh tualchhung roreltute hnenah zu siamnalehzawrhnahmuntezirchianga,dânsiam turinafuihanga.Chudânchuanmimal,chhungkua leh khawtlanga zu hman khawloh emaw a hleihluakahmannaemawpawizialamaâwntura niang.

6. TheSalvationArmychuanzuhmannatihluarthei turazusiamna industry kalphungtechuadoang. Entirnan,thilmanainthlakchangazumantihsanhi zuintihtlemnanahmanrawtangkaitakannitiha langthin.

References :

Report Linker. (2014). Global alcoholic drink market:futuretrendsdetailed.RetrievedMarch2015, from Report Linker: http://www.reportlinker.com/ ci02014/Alcoholic-Drink.html

WorldHealthOrganization.(2014).Globalstatus report onalcoholandhealth2014.Retrieved March 2015,fromhttp://apps.who.int/iris/bitstream/10665/ 112736/1/9789240692763_eng.pdf?ua=1

WorldHealthOrganizationRegionalOfficeforEurope. Evidencefortheeffectivenessandcost-effectiveness ofinterventionstoreducealcohol-relatedharm.

World HealthOrganization.(2014).WHOcalls ongovernmentstodomoretopreventalcohol-related deaths and diseases. Retrieved March 2015, from World Health Organization: http://www.who.int/ mediacentre/news/releases/2014/alcohol-relateddeaths-prevention/en/

WorldHealthOrganization.(n.d.).AlcoholFact Sheet,updatedJanuary2015.RetrievedMarch2015, fromWorldHealthOrganization:http://www.who.int/ mediacentre/factsheets/fs349/en/

World Health OrganizationRegionalOfficefor Europe. (2009). Evidence for the effectiveness and costeffectivenessofinterventionsto reducealcoholrelated harm. Retrieved March 2015, from http:// www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0020/43319/

E92823.pdf

General-inMay2015-apawmpuitawhani. Khawvelpumhuapahetanhmunpuanchhuahnaa hengaihdantarlantehianTheSalvationArmy thuneihna in zuchungchangaatanhmunasawichhuahnaania, hengtehiInternationalHeadquartersatangaziakaphalna tel lo chuan engti kawng mahin tihdanglam emaw lakchhawnphalanilo.

REMNASIAM (PEACEMAKING)

Dinhmunsawifiahna

SALVATIONARMYchuanmitinteinlungrualtakakanawmhiPathianthiltumniinaringa,chuchunun hahdamneihnapawhani.Buainalehtharumthawhnaloawmchhanhithiltamtak,buaithlaktakanifo. SalvationArmychuantharumthawhnahisakhuanaabetteltlatanititutengaihdanhiapawmlo.Isuakhan inremnachanchinthaaniahrilhni.KhawvelahhianbuainaaawmrengdawntihhrechunginIsuakhanmihringte karainremnahiPathianinmalasawmanitihapuang.

SalvationArmychuanchhunglamthilngaihtuahna buaitakavanginindonate,inremnatelehmipuiintibuai thelhdantehiathleng anitihapawma.Tin, hetiang buainahmachhawnturasorkarhmalaknahithilharani tihpawhahriatpui.SalvationArmychuinremnasiam naahthuktakinainpeani.Ahnehtheihapiangteleh,a bik takinSipaitechu remnaawmnaturatawngtaitur leh,rilrulehtihtakzetaremnaumturte,anmahnipawh remnasiamtutangkainiturainpuahchahturinaduh. Sipailehramveng tura mawhphurhnaneite pawhin remnalehdiknachuantumbulpuiberanitheitiharing bawk.

SalvationArmychuaninremnatluantling neitur chuanvantlangtethawhhonaatulanitihanemngheta.

Page ~32~

SalvationArmychuvantlangnundiklehhimduhtu leh thurawnpetuanirengang.Kohhranlehvantlangnuna remnalehdiknakalkawpnunphungchuhmathehaha hmangrengang.SalvationArmychuankhawvelpum huaparemnaawmtheihnaturahmalaknatelehhetiang lamminduhpuiahmalatutechuathawhpuiinathlawp tlatrengang.

Atobullehachhungthu

Tharumthawhnahi, mimalinkarah te, pawlleh pawl, hnamlehhnam, ramlehramlehkhawvelpum huapahathlengrenga.Tharumthawhnalehsakhuana himithenkhatchuanthilinkungkaihtlatahanngaia, SalvationArmyerawhchuanhetiangngaihdanhiapawm velova,tharumthawhnachuchhanlehvang tamtak

lehharsatnatamtakaawmvanganitihapawmthung. Remnalehmuannatihkhawlohaaawmfonachhanchu, thuneilozawktengaihchanannihlohva,anngaihdan zahsakannihlohva,anzavaiaanthattlannaturarawn annihlohvang lehdiktakarorelsak annihlohvaan chungadiklotakatihanihpawhatumahinthuphaan chawilohvangani.

Mihringhunkaltawhahchuan,Kristiantentharum thawhlehindochungchangahngaihdananlosiamtawh thina,indonadiktihlehinremnathupuianeihngaihdan lamthlengin.Hengngaihdantehianpawimawhinzirchian zel pawh a awm a ni. Ngaihdante phir fo mah se, Kristiante ngaihdanah chuan dikna nena remna hi a pawimawhberfo.Hediknanenaremna hichhantha takavangaindonaduhpawllehengvangpawhaduh lo pawltepawhinanpawmtheihania,hengaihdanhi kohhranlehsorkar athutluknasiamtheipawlnilote pawhinanvawngnungtheiani.

Diknanenaremnainnghahnapakhat chu-miinamah emaw,achhungteemaw,ahnampuiteemawdiktaka miinan tihchuan tharumthawhna hia ventheih, tih ngaihdanhiani. Khawilaiahemawinremlohnaalo awmin,thudiklehdikna(inngaihdamtawnnathlengin) inremsiamnaaawmchuan,chuchuremnatluantling neihnakawngathawhhlawktakanithei.

Diknanenaremnahiduhthusamsatliahmaianilo. Anihphungtehiatakathilkaltawhlehaduhtutepawhin hengkalphunganlochulmamtawhthilainnghatani.A tehfungberturchuanghawngthatlehthat lohvahani a, a thu maia fir lam ni lovin. Dikna nena remnain nghawng thaaneihdantur chu ahmangtumipuiten beseinalehkhawngaihnanenankalpuiinani.

Dikna nena remna, ataka enchhin tawh (Thistlethwaite&Stassen2008 )thil10techu:

1. Tharumthawhtellovahmalaknatantlat.

2. Mahnitawkachonahlauhawmtihtlem.

3. Intihbuainatidaiturathawhho.

4. Buainalehdik lo takatihnaainhnamhnawihkan nihchuan, mahniinhrechhuak a,simangaihdam dil.

5. Mipui rorelna, mipui dikna leh sakhaw zalenna duhtunih.

6. Hmasawnnatluantlinglehzahawmchawinun.

7. Thawhhona boruak tha hmanga khawvel pum huapathawh.

8. United Nationsbanthatichak a,thawhhonaleh mihringchanvohumhalh.

9. Ralthuam thalolehralthuamasumdawnnatihtlem.

10. Remnaawmtheihnaturabulfuk taka thawhleh chutiangathawkturainpeturafuih.

SalvationArmy-chuan,hunkaltawhatangkhan remnasiamkawngahhnatethawkin,amilehsatehmang a, khawvelpumhuap pawla nihna leh pawlrinkaia nihnate,indonalehtharumthawhnanghawngthatlohzia hretuanihnalehmihringtethlaraulamnunhretuanihnate alohmangtangkaitawhthin.Atakachechhuakinleh thurawntepein,buainainachimmektetan, kawngdang thazawkadapchhuakthin.

SalvationArmydinhmuninnghahna

1. BiblechuanPathianinkhawvelasiamtirhinremna aawma,Pathianvekhianhekhawvelhuntawpah pawh remnainhmawr a bawk ang tih min zirtir. Biblethawnthuahhiansualloluhnabultannapawh tharumthawhnaani.

2. Pathian duh dan chuan thenawm khawvengte bakahhmelmatethlengahmangaihani.

3. Mihringtupawh,Kristiantetiamin,ngaidaninan loh,inhnialbuailehvuivainakanneivek. Kanlo dik lo anihchuan mahniinhriatchhuaha, sima, thuphachawiangaihdamdilhikantihturani.A tisualtuzawkkannihlohpawhinBiblechuaninrem

lehturahmalaturlehtuartuzawkniainhriatechu zawngchhuakturinminti.

4. Bible-athilziakahhianPathianchuindo turathu petu,indoremtihpuitulehindonaatelanitihchu kanphatheihauhlo;mahse, anihnadiktak kan phawkchhuakthiamturania,abiktakin Amah Isuazirtirnaatangakanthlirthiamatul.

5. Remna Lal fa, Isua chuan remna siamtu chu a engthawlati,azuitutepawhbianglehlamdawh turinafuih.Hemiasawiatanghianremnasiamtu tanamanpekangaihthuachiang.

6. ApostolPaulachuan,Kristahnathawhchuinhuatna daidannabangthiata,mihringteinkarlehmihring leh Pathian inkara inrem lehna siam hi a ni a ti. Chutiangchuan,Paulachuanmizawngzawnga theihangangainremturinthuape.

7. Bible hian hmun tam takah thu lai lo leh sual hnathawhtechu hnawllehdoturinthuape.

8. Pathianinsorkartechuthildiktiturinthuneihnaa pe.Hemititurathilpawimawhtakpakhatchu,an thuhnuaiaawmmipuitehimnalehngaihngamaan awmtheihnansualkhuahkhirhani.Sualkhuahkhirh turhiantihluihnalehthachaknahmangngam turin ainpeiha.Amaherawhchu,sorkarhnapawimawh ber chumipuitetharumthawhnatellovaanthan chhohhiani.

Atakachetchhuahna

 Salvation Army chuan remna siamna kawnga hmalaknaahchuanaintulut.Hetathilpawimawh takchufingtaklehthiamtakahetianglamatelve hiani.SalvationArmychuan‘diknanenaremna’ kansawitak lehchet lakdanturtekhathaati.

 SalvationArmychuanmimal,hnamkhatlehram khata remna a thlen theihnan, a mileh sate chu chutiangzawngturchuanabuatsaihang.

 SalvationArmychuanasipaitezingahremnasiam duhpawltedinturinafuihang.

Page ~34~

 SalvationArmychuanthilharsatechuuluk taka ngaihtuahnaleh‘Rinnanghahchhaninenletna’te hmangathuktakangaihtuahlehsawihonaneithin turinmiafuih.

 SalvationArmychuankhawtlang nunadik taka tihnachuathurawnaniang.

 Salvation Army chuan khawvel pum ram hmasawnnachu,khawvelpumaremnaaawmtheih nana hmanraw pawimawh takah a ngai. Heng hmasawnnaturahmalaknatehiintihbuainarehna turlehremnasiamnatur anihchuan,sumlehpai thawhpawharemtihzawnganiang.

 Vantlangtanahnathawhnaahrengreng,Salvation Armychuanbuainaawmtheiturhreraninathawk anga,buainachhuakmaitheihmunahchuanhna tanhmainuluktakinazirchianghmasaang.

 SalvationArmychuankhawvelpumaralthuamleh mitihlumbuaihtheiralthuamtihtlemlehralthuama sumdawnnate titlem a, mihring dikna chanvo tihchaklehtharumthawhlovabuainachinfelhnate chuatanzelang.

 Salvation Army chuan sorkar thuneitute chu khawvelpuminlaichinnaahlehanramvenhimna leh thununna kawngah remna leh muanna hi hmanruaberahmangturinasawm.

 Daninaphut angasipaiatanglehmahniduhthu ngeiatangtechuSalvationArmychuanathlawp tlat ani.

 SalvationArmychuanrilru fimtakhmangasipai nihnahnawltutechuathlawp.

 SalvationArmychuanralthuamkengsipaitehnena rawngbawlnaneihhiathlawpani.

 Salvation Army chuan indona vanga tuartute hnenahngilneihnalantirintharaulamrawngbawlna aneithin.

 SalvationArmychuansakhuavangatihduhdahnate chuado tlat.

 Remnasiamanihtheihnan,SalvationArmychuan kohhran thawhhona leh sakhaw dang nena inbiakrawnnahiathlawpani.

General-inapawmpuina–July2016. HemichungchangaSalvationArmy-inkhawvel huapa thu tlukna a siam hi tumahin International Headquartersphalnalahmasalovinansiamthainemaw antidanglamturanilo.

RALTLANLEHHIMNA ZAWNGTUTE (REFUGEE AND ASYLUM SEEKERS)

Dinhmun sawifiahna

SALVATIONARMYchuanmimaktaduaitamtakraltlanlehhimnazawngtutehiangaipawimawhtakzet ani.Mitamtakinanchennathinramchutiduhdahnaaawmangtihhlauh vanginantlanchhiatsana.Heng mitamtaktemangannalehtawrhnahianannunahlehhriselnalamahnghawnganeiani.

SalvationArmychuanmiinzalennalehhimnaleh nunzahawmnaaneihtheihnanhmundangahsahimna a zawn hi ama dikna chanvo a ni tih a pawm a. (1.Salvation Army chuan mi tam takin chhan leh vang tam tak- dinhmun harsatna avangtea pem darh hi khawvel pumah a thleng mek tih a pawm a. He thu hian raltlan leh himna zawngtute a kawk bik tih a ti chiang. 2. Himna zawngte leh raltlante hi thliar hran theih an ni a, raltlan tihte chu himna zawnga an dilnate ngaihtuah leh pawmsakte an ni (United Nations 1951 Convention on Refugees and 1967 Protocol nen chhiar kawp tur)

Salvation Army chuan khawvel pum huapa tihduhdahna leh neksawrna tibo tura hmalakna leh remna,indawhtawnna,inhriatthiamtawnnalehmihring nuninzahtawnnahiathlawpani.

Pathianinmikhuallehramdangmiahmangaihdanleh angaihtuahziachuPathianthuahkanhmua,chuvangin

SalvationArmychuanmimallehramrorelnachuanmi tupawh,raltlanlehhimnazawngtutechuhmangaihtak lehngilneitakinadawmturanitihhiapawmdanani.

SalvationArmychuanmihringtawlhruthinte,mihring hmangasumdawngtelehraltlanlehhimnazawngtute lakahlawknalo umtutehiademtakzet a. Salvation Armychuanramhranginanramrianthununchuantih turrengahangaihrualin,raltlantelehhimnazawngtute lo dawnsawndanahmawhphurhnaanneitihapawm. Chuvangin, ram hrang hrang ten tang hova himna zawngtutedinhmunkhirhtakaanawmlaiahmalakpui hithilpawimawhtakani.

SalvationArmychuanraltlantelehhimnazawngtutehi aninbenbeltheihnaatanabeiha,khawtlangnunatangkai takaaninhmanvat hiaduhdanani.

Atobullehachhungthu.

Mihring chanchinah hian khawvel pum huapin mahni ram chhuahsan a, raltlan leh mahni himna

zawngtuteanloawmtawhthina.Khawvelpumahhian hetiangraltlanlehhimnazawngtutehimimaktaduaitam tak anawmmek. (UNHCR-in a ngaihven raltlan hi kum 2014 tawp lam khan mi maktaduai 14 leh nuai 4 an tling tawh. Himna zawngtu mi maktaduai 1 leh nuai 8 an ni bawk )

Ramthenkhatahchuanindonaavangamahninun chanhlautenanramanchhuahsannasa.Raltlantehian anhnam,sakhua,hmeichhiaemawmipaemawnihvang te, vantlangaandinhmun avangteemawinnunchan hlauhawmhialkhawpinanchungahleilennaantuara ni.Hetiangkhawvelboruakahhianneksawrnatuarte hitawlhruk,mihringasumdawnlehthilhimlotamtak tuartheidinhmunahandingani.

Henghimnazawngtutehi,abiktakinindonaavanga tuartamthamtakannihpheichuan,lo dawngsawng turhianraminharsatnaatawkthin.Alodawngsawng turramtehiananlo lawmlotheibawk.Himnazawng tutedinhmunsiamthaa,aninbenbeltheihdanturhi thilnihdannisi,harsalehbuaithlaktakanitel.

1951Convention(Inremna)-ahmingziakturamah mianrawntlanlutanihchuan,anrawnluhdanchueng angpawhnise,raltlantevenhimnapekannihthinang pekveanngai.Raltlanannihnatichiangturinandinhmun hiUnitedNationsHighCommissionerforRefugees( UNHCR)inanbuaipuianga,anihlohpawhinUnited Nations1951Conventionahmingziakturamtenan buaipuiangai.Himnazawngtutekantihhiraltlanannih lehnihlohlafinfiahlohteanni.Himnazawngtutehian anmahnikhawsakthinnakhawpawnatangngeiindilna hiansiamangai.

1951UnitedNationsConventionRelatingto the StatusofRefugees(andits1967Protocol) inasawi dan chuan. Raltlan (refugee) chu ‘tu pawh a hnam, sakhuaemawramminihnaemawavanglehengpawl miemawpolitics-amemberanihvangemaw,tihduhdah hlauhawmah a awm ngei nih inhriatna avanga ama chenna ram chhuahsan emaw, chu a chenna ramah chuanhimnahmulolehhmudawnlovaainhriatvang emawaramchhuahsanani.Raltlantevenhimnaahhian

Page ~36~

ramatangahnawhchhuahloh,hnathawhtheihna,inleh lo,zirna,vantlangtanatanpuinaawmangpeklehmahni duhangaawmhmunsawnlehsakhawbiakteatelani.

Ramthenkhatatangkhangtenharsatnaantawk thin.1951convention-ahmingziakramannihlohphei chuanharsatnaantawknasalehzualani.

SalvationarmyArmydinhmuninnghahna

SalvationArmychuan,Pathianinaanpuiaasiama nihavanginmihringnunnahihlut,chawmlenlehroh turahangainghettlat.(Gen.1:27)Hringnunhlutawmzia chu mi zawng zawng zahawm taka dawr hi a ni. Zahawmnahikhualehtuinihna,mihringduhdanemaw dinhmunavangapekemawchhuhsaktheihanilova, mihringnihphung hianakengtelsarengani.

Pathianthuahchuan,Pathianchuhmangaihnaleh lainatnaneialantirania,ahmangaihnalehlainatnachu mizawngzawnghuapniin,abiktakin,ramdangmileh dinhmunthaloavangaramdangmiangaenngaitea huamani. (Exodus 23:9, Lev 19:9-10, Num. 35:15, Sam 146:9, Matt. 22;34-40, Matt. 25:31-46, Luk. 10:30-37,Heb.13:1-3, Bible chuan Pathian chu Humhimna ang in a sawi: Ruthi 2:12. II samu 22;3, 21, Sam 5:11, Sam, 16:1, Sam 17:7, Sam 31:1-4, Sam 34:8,Sam 36:7, Sam 46:1, Sam 91:2, Sam 144:2, Nahum 1:7 )

Pathian,hmanlaiIsrael-tebikna,himna,thilpetuleh thlamuantuchuanamitechuzalennalehhimnakawng an zawh lai kha hre reng a, midang pawh chutiang mamawhtechungatihsakturinati.‘Pathianchupanei lotelehhmeithaitetanadinga,anzingaramdangmite chuahmangaiha,eiturlehsilhfenape.Nangnipawh Aiguptaramahramdangmiinnihvetawhvanginheng ramdangmitehihmangaihturati(Deut10:18-19NIV)

Ramdang mite hi duat leh duhsak bik mai ni lovin, thenawm khawvengte anga dawn sawn tur an ni. HmanlaiIsraelhnamtechuhairuallohvinanthenawm khawvengtechuhnamzia,nunphunglehsakhawdang pawhnise,chunglamdanchuanhmangaihturinaphut. (Lev. 19:33-34) Isua Krista chuan Pathian leh

thenawmkhawvengte hmangaih turin min ti(Matt 22:34-36). Naupang Isua kha sualna nasa tak tlanchhiat santu aninangin, ahunzawng zawng mi hmangaihlehlawmturinazirtir.Mikhuallawmtutechu achawimawiani(Matt25:35-36)Isuazirtirnazawmin Kohhran chuanKristiante chu thilphallehmilawm thiamniturinako. (Heb13:2) Nunintawmneitura kaninnghahnabulpuiani.

Atakachetchhuahna

1. Pathianhmangaihnainatihangin,SalvationArmy -te chu himna zawngtute leh raltlante mamawh chhangturinsipaiteasawm.Thliarbikneilovin,tu pawhlo pawma,tanpuilehthurawnpeturanni.

2. AdintirhatangrenginSalvationArmy-hianthliar bik neilovin mihring tawrhnatihnep hiatuma. Khawvel pum huapa thawkin, Salvation Army chuanharsatnatawktechuanmamawh,eiturleh tawmhimnapeka,thuthahrilhlehthildangtetihsak atum.SalvationArmychuanraltlantelehhimna zawngtute mamawh ang phuhruk sak turin ruahmannalehhmalaknaasiamngeiang.

3. SalvationArmychuanhimnazawngtutelehraltlante duattakaenkawldanturruahmannalehkalphungte duangtuaha tang ang. Ramdan chuankhawvel pum huapa inremna thuthlung zulzuiin himna zawngtutelehraltlanteenkawldanngilneitakleh nihphungasiamthinturani.

4. SalvationArmychuanhimnazawngtuteraltlan angavenhimnaanneihtheihkawngatihkhawtlai hiangaipawimawhhlea.Himnazawngtutenan beiseiangandilnachu hmalaksak vat turania, danhremitetanpuina,hriselnaenkawlna,zirnaleh rilruhahchawlhnathlenginremchannapekturan nia,chhungkuaaawmhotheihnaturlehnaupang te, abiktakavenhimlehzirtirnapekannibawk turani.

5. SalvationArmy chuan himna zawngtute hren khaw tlai hi tha a ti lova, a theih ang anga ruahmanna dang hmantha a ti. Hren loh theih lohna thil a awm a nih pawhin, heng himna zawngtute hi tute nge an nih leh an hriselna leh midang sahimna tibuai thei an nih leh nih loh finfiah chhung chauh hren nise a ti.

6. SalvationArmychuanhimnazawngtutelehraltlante hituannihthliarlovinhmaalaanga,enhranan nihna chu a do tlat ang a, a mite leh midang te pawhchutiangalo dawngsawngturchuanafuih ang.

7. SalvationArmychuanrampakhat leh khawvel pumhuapsorkarlehpawltechuraltlantechunga tihdan tur thurawn pein, zawldawh takin a berawnthin ang.Khawvelpumhuap kalphung (InternationalConvention) zulzuiahmalaturin sorkar-te rilru hneh a tum ang. Himna zawngtute leh raltlante khawngaihna leh venhimnathataka dawnsawn an nihtheihnana dan siam kawngah hma a la ang.

8. Salvation Army chuan himna zawngtute leh raltlantetanakalphungsiamchu, ngilneitak leh mihring nihphungzahnaneingeianihtheihnan hma ala ang.

9. SalvationArmychuanhimnazawngtutetan boruak muanawmtaksiamsakatuma.Atheihchinchinah antisa,rilru lehthlaraumamawhtephuhruksaka tumang.Raltlantenenthawkhovin,khawtlangnuna anintukluhtheihnanapuianga,khawsakho dan turangaihtuahsakbawkang.

General-pawmpuina–May2016. HemichungchangaSalvationArmy-inkhawvel huapa thu tlukna a siam hi tumahin International Headquartersphalnalahmasalovinansiamthainemaw antidanglamturanilo.

SAKHUAA PIPUTEBIAK (ANCESTRAL WORSHIP )

Dinhmun sawifiahna

HNAM zehranghrangahhianPipulehthlahtubulnenakan inkungkaihdanhiainanglo hle. Salvation ArmychuanPathianchauhhibiakturanitihavawngnghettlat.SalvationArmychuanPathian–Pa,Fapa lehThlarauThianghlimhianavenghimfamkimtheia,malasawminathlamuantheibawktiharing.Isua Kristachuminsawisaktuani.KristiantechuanPathianahrinnafamkimannghat.Chuvangin,SalvationArmy chuanmitthilehpilehpute tihlungawinanathilpekhlanlehinthawitelehvengtulehsawisaktuatanasawmleh biakhiapawm lo.

He dinhmun sawifiahna hian Pipu sakhua biak thinnahmangadinhmunharsasutkiantumnalamakawk ani.Mitthisunhitihdanphungpangngaianihkanpawm a.Amaherawhchu,tihdanphunghipiputebiaknaanih chuanpawmanilo.SalvationArmymilehsatechuan mikaltawhtenunnaavangaPathianhnenalawmthusawi lehchawimawinapekhiaawmaniati.

Atobullehachhungthu

Sakhuaa pipute biak hi khawvel hnam hrang hrangziaabet niahmuhani.Chungchuanhengtehi ahuam:

 Piputethlarauhianchibaibuka thilpek,thilhlan lehinthawinatehlanannihchuan,minungdamte lehanthlahkalzeltehmalamhunahthuneiinthil thateathlentheiinavenghimtheitih.

 Pipute thlarauchuminungdamtelehsiamtute karasawisaktuanitih.

 Piputesakhuaabiaklohchuanthilthalo athleng angtih.

 Mitthitawhtetilungawilochungah chuanthiltha loathlengtheitih.

 Piputehnenatawngtai.

 Chhungtethitawhtehnenamihringhmangainthawi.

 Thilpektehlan.

 Chenna khawvelchunga thu an neih rin avanga tihlawmtumapiputesakhuaabiak.

 Zawl lehdawithiamtehmangamitthiteduhdan hriattumna.

SalvationArmydinhmuninnghahna Salvation Army in pipu te sakhuaa biak chung changaangaihdanchuahnuaiaPathianthutarlanahte hianainnghat:

1. SalvationArmychuanPathianchauhhisakhuaa biak tur dik anitiha ring. (The Salvation Army Handbook of Doctrine 2010 p.xv.) Salvation ArmychuanPathianchauhlochupathiandangnei lo turin min ti ( Exodus 20:3-6, Matt 4:10, Luk.4:8,) Heb 7:24-25, (.:11-15. ) Zahachibai bukhiPathiantanchauhatihturanihlaiakanpipute chibaikanbukemaw,Pathianchauhvinapektheih thiltepiputenminpeturakanbeiseiemawchuan, Biblezirtirnanenainkalhani.

2. SalvationArmychuanmihring lehPathian kara thawkpalaiturchu IsuaKristachauhhiania, a inpeknahianhekarawlhiahnawhkhatzoemem a ni. Pathian pakhat chauh a awm a,Pathian leh mihring inkara Palai pakhat chauh a awm bawk a, amah chu mihring a ni, Krista Isua, (1Tim.2:5)( Heb 7:24-25, 9:11-15.) Mitthitechu Pathianlehminungtekarathawkpalaitheiannilo.

3. Hnam zia leh nihphung hian hnam a tiphuisuiin hriatnaabelha.Mahse,Pathianthuaiinalalzawk turanilo.SalvationArmymilehsatechuanhnam ziarang Pathian thu nena inhne rem thei lo hmachhawnturintihturaneiani.(The Salvation Army Handbook of Doctrine p125, leh 2Tim. 3;16-17)

4. SalvationArmymilehsatanchuan,piputhitawh tentunanungdamalaawmtechungahthuannei tihrinnahipawmchianilo.Mitthitawhtetihlawm tumemaw,kantihlawmlohavangamintihnathlauh emaw pawh a tul hek lo (Thuhriltu :10, Isaia 41:13) Thihna te,nunna te, vantirhkoh te,lalna te,thil awm sa te,thil lo la awm tur te,thiltihtheihna te,sanna te,thukna te,thil siam dang reng rengte pawhin, kan Lalpa Krista Isuaa awm Pathian hmangaihna ata chu mi then thei lovang tih dik takin ka hre si a. (Rom.8:38-39)

Atakachetchhuahna

SalvationArmy-aSipaitechuan:

1. PiputesakhuaabiakhiKristianrinnanenainmillo tihhriase.

2. Mitthitawhte ngaihleh hriatrengnahi, sakhuaa biaknaathlenlohchuanPathianthunenainkalh lo.

3. KannihnadiktakchuKristaahania,IsuaKrista chanchin tha zirtirna chuan hlauhna, puithuna

atthlak,rinnadiklolehbeiseinadiklolakahminti zalen.

4. Mitthi tawhte thilpek hlan hian hlutna a nei lo. Amaherawhchu,lusunteatakatanpuite,lawmna thinlungnenamihmasatehriatrengte,thangtharte hnenathlahtubulchanchinhrilhteerawhthiltha lehtangkaiani.

5. Krista krawsa a inpekna hi a tha tawk a,Amah chauhhiPathianlehmihringkarapalaihnathawk turchuanitihmidanghriattir.

6. Salvationmi,hetiangasakhuaapiputebethinte chusawipuia,thuthatehrilhlehfuih.

7. Sakhuaapiputebethinchu,anchungahengpawh lo thleng se, Krista nena nun inzawm an neih a, thuawihtheirinna anneihphawt chuan,engmah hlauhturaawmlo.

8. Sakhuaapiputebethinchuhnualsuatmaituranni lo.Hetiangtithintechuhmangaihna,khawngaihna lehduhsaknalantirainrempuiturafuihzawktura ni.

Generalpawmpuina–January2017. HemichungchangaSalvationArmy-inkhawvelhuapa thutluknaasiamhitumahinInternationalHeadquarters phalnalahmasalovinansiamthainemawantidanglam turanilo.

MIPALEHHMEICHHE THLIARNA (SEXISM)

Dinhmun sawifiahna

MIPAlehhmeichheinthliarna(sexism)chu,mi,hmeichhiaannihvangngawt emawmipaannihvang ngawtemawahnualsuathiania,hmeichhialehhmeichhenaupangchungahathlengtambika,mihring diknachanvolamkhawihangaihaniber.

Hetiang mipa leh hmeichhe inthliarna hian an chungangaihdanpelhelehanchungathuneihnalama kawk.Hnamziaabet lehkalphungnghet tak atangin hetiang ngaihdan pelhe hi a lo lang chhuak thin a, chhungkuaah emaw, sakhaw khat vuan hoah emaw vantlangnunlehrampumnunahtealangthin.

SalvationArmy chuan mipa leh hmeichhia te hi

Pathianinhlutnainangrenga,amahangaasiamanitih arintlatavanginmipalehhmeichhethliarhrannahiado tlatani.Hmeichhiatehimipaaiahniamemaw,hmeichhia aiamipatehihniamzawkangangaihdanhiahnawl.

SalvationArmychuanmihringzawngzawngang khatainhlutsaklehinthuamhian khawvelatiphuisui tiharinga.SalvationArmychuanmipalehhmeichhe intluktlannahiahlutememlaiinkhawiahemawchuan hnamziarangkentelmipalehhmeichheinthliarnahi

SalvationArmymitezingachhawmnunani tihhipawi titakchungsiahretuanibawk.

Hmeichhialehmipathuhmunrengahlut,thuamtu lehhmangtu nituraentawntlak nihatuma, hetiang mipalehhmeichhethliarnaawmna,khawvelhmunhrang hrangathusawituaniang.

Atobullehachhungthu Hmeichhiate hian hmeichhia an nih avang hian vantlang nunahtihnawmnahantuar fo thin. Hetiang mipa leh hmeichhe thliarna (sexism) hian tawrhna nunrawng tak mihringahathlen theia, thihnahiala thlengthei:

 Hnamthenkhatahchuanhmeichhenaupang ten mipanaupangtedawnang,anmamawhangtawk duat lehdamdawiaenkawlnaandawnglo.

 Nuthenkhatchu‘thuawihlo’apuhannihavangin khawnvartuialeiha, hallehacidhmangabeihan tawka.Hetianga‘zahawmnahumhalhduhvanga inthahna’SEXISM (Honourkilling)vanghian kumtinnuvalaitamtakinnunnaanchanani.

 Khawvelpumhuapachhutin,hmeichhia,kum15 leh44inkartechucancer,malaria,lirtheichetsualna lehindonaathibelhkhawmaiin,mipakuttuarathi tamzawktheihnahiasangzawk.

 Kumtintunlaisalangainchhawrluihna(Modern slavery)tuartutamzawktechuhmeichhiaannia, tamtaktechutisachaknahrikthlaknaatanahman anni.

Mipalehhmeichhethliarhrannarilruhianmipaleh hmeichhiate sum hlawh zat inan lohna a hring a, zahmawhrawngkaiachhaihnawmnahantawkfobawk. Khawvelpumahhiandarkarkhatahlawhchhuahzat chhutin,hmeichhiatehiananthawhangthawkvetho mipateaiinanhlawhchhezawk.Hmeichhenihnaleh retheihnainkungkaihtlatnachhanchuangkhatazirna huntha lehdinhmunsiamnahun thaanhmuh veloh vangani.

United Nationschhut danchuan, khawvelahna zawngzawngazaasawmruk(60%)hihmeichhiainan

thawk a, eilehbar zaasawmnga(50%) hihmeichhe dehchhuahanibawk,chutichungchuanhlawhchhuah atangazaasawm(10%)chauhanhmua,rosumzawng zawng zaapakhat (1%) chauhhihmeichhechanani bawk.

Mipalehhmeichhethliarhrannarilrupumitechet zepakhat chu, mipainhmeichhiahnuaichhiahtakaa biaka,thilengkimhrezawkanghrimatawngkhumna angchiteemawhmeichhiatenanchhialehthahriatna ringhlelrumrumkhawpachhaihbuaiannihhianani. Hetianghimipa,hmeichhiaterilruputhmang tihchiai chingtechetzianiangaihani.

Mipa leh hmeichhe thliarhranna hi naupan tet atanga intantheia ni. Schoolnaupang, pawlhniam ber (kindergarten) atangaschool zir zawh thlenga thilthleng zirchiannaahchuanhmeichhenaupangin banpharvetho mahse,zirtirtutenhmeichhezirlaite aiin mipa zirlaizawhna chhang turin an ko hma sa duh zawk. Tin, zawhna chhang har deuh pawh, hmeichhe naupang aiin mipa naupang tean nghak reizawk a, hmai chhanah (eye contact) an be zing zawk bawk.

Hmeichhiatenanthiamthilhmangahmasawnna an duh hi mihring nihphung a ni . Zirna emaw, hna hmuh kawngah emaw hrek leh tih sukuk sak hi inrahbehnaani.

SalvationArmydinhmuninnghahna

Biblebunghmasaberahchuanmipalehhmeichhia chu inpawlhlimturasiamanni.Hmeichhialehmipa intluknabulfuktakchutihchianani.Pathianinmipaleh hmeichhiachudinhmunlehzahawmnathuhmunneiina siam a, thil siam zawng zawngte chunga thuneihna thuhmunapeani.

Pathianinhmeichhiaasiamkhan,mipatanpuitu awmtak ape.

Thuthlunghluipumpuiahhianheta‘puitu’atihhi anmamawhhunachhanchhuaktuannithin. ‘Tanpuitu’ tihhiPathiansawinanhmanfoania,achaka,tuthu

hnuaiahmahaawmlo.Hmeichhia,mipathuhnuaiaa awmnachhanchutluknaatangchiahkhanani.Heihi sualavangahremnaniinPathianthiltumrenganilova, inngeihtakaawmdunturaadindanpawhaniheklo.

‘PaPathian’tihahhianhriatsualpalhtheihthila awm.PathianthuinasawidanahhianPathianchu‘mipa’ anitihnaakawklova,Pathianchuanhmangaihnangah tak pa angin kan chungah a titihna zawk a ni. Bible chuanPathianinminenkawldanchunuteminenkawl dananganitihpawhasawive.

Thuthlung hluia pa chhuanawmte ang bawkin hmeichhiaMiriami,HuldailehDebori-techumipaang bawkasakhawlamathuneituannihthuatarlang.

Evi’n,tluksanhmaazahawmnaaneihang chite khaIsuahianatarlang anitihThuthlung tharahkan hmuthei.

 IsuakhanMarikhazirtirniturinanemnghet.(Luka 10:38-42)

 IsuakhanSamarihmeichhiakhatuichhunchhuah ah khan zah leh zawldawh takin a ti ti pui. ( Johan:4:1-26)

 Isuakhanakerimtuihnawihtuhmeichhiakhaa chawimawi.(Luk.7:36-50)

 AthawhlehthuMarihnenahIsuanasawihmasa ber.(Matt.28:1-10)

Zawlnei Joela sawi angin Pentikos ni khan hmeichhialehmipatechungahThlarauThianghlimleih buakani.Kristianmichengho chupumkhat nia,mipa lehhmeichhiatechuKristaapumkhatturkanni.

Pathian ngaihdamna thil tum ber chu ringtute khawsakhonaKohhranaintanin,mipalehhmeichhiate angkhataawmhiani.

Atakachetchhuahna

Salvation Army chuan mipa leh hmeichhiate intluktlannaah hian thuk takin hma a la. 1895 khan

William Booth chuan a mite zinga hotute hnenah SalvationArmyStaffOfficer-tetanaDanlehThupek (Orders and Regulations for Salvation Army Staff Officers) hmangin ‘Hmeichhiate chu thiltih pui leh vantlanginrelbawlnaahmipatenenangkhatangaihtur’ tiinthuape.

Hethupekhiakipakawiazawmthinnichiahlo mahse,SalvationArmychuanaduhdanhichuofficerte Dan leh Thupek (Orders and Regulations for Officers)-tehmanginatarlangrengani.

Intluktlanna thu innghahna. SalvationArmy inrelbawlnaa innghahnapawimawhtakpakhatchuIsua Krista-inkhawvelachhandamnaChanchinThahriltura mipalehhmeichhiatenang khatamawhphurhnaleh chanvo anneihhiani.SalvationmipalehhmeichhianupuipasalneilehneilopawhinSalvationArmy-anihna, mawhphurhnalehdinhmun, localofficeratangaGeneral thlenganluahtheiani.

Hemibakahhian,SalvationArmychuankhawvel pumhuapamidangtanarawngabawlnaahhianhleih neihauhloa nihziatilangin,hmeichhialehhmeichhe naupangtetanadingthinani.

Pawlangahmalakna.

 SalvationArmychuanmipalehhmeichhiainthliarna awmna apiangah hneh turin a do let ang a,

intluktlannathuthlunghiSalvationArmykhawvelah chuanavawngnghettlatang.

Mimalangahmalakna.

 Salvationmilehsatechuan,mipalehhmeichhiate, PathianangasiamannihziahriainlehIsualo tih thinte phur taka lachhawngin, anmimalnunah intluktlannahikalpuiturabeiseianni.

Vantlang huaphmalakna.

 SalvationArmy chuan, mipa leh hmeichhia ang khataenturlehhmeichhia lehhmeichhenaupang tenhnathawhnahmunahte,hlawhchungchangah te,zirnaremchangneihkawngahlehvantlangaan sahimna kawng tinrenga hma la turin sorkar te, sumdawngte, vantlangpawltelehsakhawdang betute pawh hetiang ngaihdanneitur hian a bei thinang.

 SalvationArmychuanmipalehhmeichhiathliarnain anghawngthalotakte,anihnadiktakhmuthiam a,diknainrahbehsaknatiremturinmizawngzawng, abiktakinvantlanghruaitute,hmalaturinafuih ang.

Generalpawmpuina-May2019

HemichungchangaSalvationArmy-inkhawvel huapa thu tlukna a siam hi tumahin International Headquartersphalnalahmasalovinansiamthainemaw antidanglamturanilo.

Page ~42~

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.