2 minute read

7. News

ngaih a ni. * Anti-depressant tha tak a ni. * Thawrimchhe tur a veng. * Green tea hi 'Sun bunt' damdawi tha tak a ni, hnawih mai tur. * Mi a ti harh vang a, rilru a tichak thei. * Taksa-in natna a dona khawl (immune system) a tichak. * Taksa chet vel dan (physical activity) a pui nasa hle. * Stroke laka taksa vengtu tha tak a ni. * Rul tur leh rannung tur (insect bite) a ti chhe/ dal thei (antivenom property). * HIV-AIDS natna a ti nep. * Lung leh thisen dawt hrisel nan a tangkai. * Cancer venna a puitu tha tak a ni. * Zuntlum venna a pui.

Heng bak pawh hi thingpui thatna tam tak sawi tur a la awm.

Thingpui that lohna lam ve thung

Thingpuia awm fluoride hi ruhah a inchhekkhawl thei a, ruh chak lohna chi khat 'osteoflurosis' siamin ruh a tliak sam. Thluak lam natna chi khat 'Alzheimer's disease' a thlen (induce) thei. Thingpui in tam lutuk chuan aluminium toxicity a awm thei. Chaw pai tawihna a tibuai thei (tannin effect). Hmeichhe upa lam natna, 'Premenstrual syndrome' a tizual thei. Zunkawng hnathawh a tibuai. Muthilh theih lohna a thlen. Kal-a lungte awm a Siam thei. Thingpui sa tak in thin leh thingpuia awm 'tannins' hian chawkawng cancer veina 'risk' a tisang. Thingpui hian ha a tibal (stain). Heng thingpui that lohna tarn zawk hi chu tam tak in a thleng thei chauh an ni.

Tlipna

A bul lama sawi tawh angin thingpui-ah hian taksa tana thil tha sawi sen loh a awm laiin thil tha lo pawh a awm ve tho tih hriat a, tam pui ni lo, a tawk chauha in thiam a ngai tih kan hriat a pawimawh. Khawl nuai (machine process) aiin kuta nuai/chil (thianghlim taka tih a nih chuan) hi hrisei zawka ngaih a ni. Sa lutuka in hi a tha lo bawk.

KUHVA

Kuhva khawr hi tunlai Mizo-te hian kan ei nasa hle. Pi-pute hunah an hriat ngai loh leh awm ngai io a ni chungin tunah hi chuan kan culture-a bet tlat ang hrimin kan chelek nasa ta. Kan taksa tan a pawi thei tih hria kan awm laiin hre lo pawh an tam niin a lang.

Kuhva-in taksaa hna a thawh dan (Immediate effect) * Mi a chawk phur * Mi a tilum pup a, thlan a tichhuak bawk * Lungphu a ti rang a, thisen sang a Siam thei * Chaw kawng chetvel dan (peristalsis) a tihbuai avangin thil helh, pumna, luakchhuak leh luak, kawthalo a thlen thei. * Blood sugar a tisang thei * Kaih (seizure) a thlen thei * Naupai lai tan nau chhiat a thlen thei

Ei rei hnuah chuan (Long term effect) * A tel lova awm theih lohna(Addiction) * Ka a ti bawlhhlawh a, mi a ti tawp * Ka chhung leh hrawk ro huam huam a Siam * Ka chhung pilh leh na a thlen * Ka chhung tuamtu tikhawng thei natna (submucosal fibrosis) a Siam thei a, a veite chu an pawh an ang thei thin lo. * Cancer, ka chhung cancer bakah chawkawng leh pumpui cancer a thlen thei. Zir mite sawi danin kuhva hian thatna tlem a nei ve, chung zinga damdawi lama a thatna chu heng anaemia, ulcerative colitis, schizophrenia leh poststroke symptoms-ah te hian enkawlna dang a pui ve thei. Kuhva ieiin i thialhnu kha chhak leh kher suh, hmunhma a titawpin hriselna atan a pawi thei.

MEIZUK : TAKSA TAN A PAWI

This article is from: