www.muhendisce.net mı1. MĠL-GÖBEK BAĞLANTILARI Mil üzerine tesbit edilen dişli çark, volan, kasnak vb. gibi dönel elemanlara genel anlamda göbek denir. Ayrı ayrı imal edilen mil ve göbek çeşitli yöntemlerle birbirine bağlanır. Bu bağlantılarla genellikle bir burulma (döndürme) momenti iletilir. Eğer bağlantı n [dev/dak] dönme hızı ile N [kW] güç iletiyorsa burulma momenti;
.n Nm N N , 1 kW.=1000W. ve 1 W 1 ile ifade edilirse; M b 955 daN.m 30 sn n
veya N [BG] ile ifade edilirse; M b 716.2
N daN.m n
bağıntısından hesaplanır. Mil göbek bağlantılarında kullanılan bağlama elemanları şekil bağlı ve kuvvet bağlı olmak üzere iki gruba ayrılabilir. Şekil bağlı bağlama elemanlarında, burulma momenti doğrudan doğruya bağlama elemanı üzerinden iletilir. Bu gruba uygu kamaları, profilli miller ve pimler girer. Kuvvet bağlı bağlama elemanlarında, mil göbek arasında bir basınç meydana getirilir. Bu basınç bir M s sürtünme momenti oluşturur. Ms M b olduğu sürece burulma momenti sürtünme yoluyla iletilir. Kama, teğetsel kama, konik geçme ve sıkı geçme gibi bağlantılar bu gruba girer. 1.1. Kama Bağlantıları İki makine elemanı arasındaki bağıl hareketi kuvvet bağı veya şekil bağı ile önleyen çözülebilir bağlama elemanlarına kama denir. Kamalar genel olarak şekil ve fonksiyonlarına göre boyuna kamalar ve enine kamalar olmak üzere iki gruba ayrılır. 1.1.1 Boyuna Kamalar Boyuna kamalar bir yüzeyleri eğik olan prizmatik elemanlardır Şekil-1.1. Bu kamaların genişlik ve yükseklikleri ( b*h ), mil ve göbeğe gömülme miktarları standart cetvellerinden mil çapına bağlı olarak alınabilir. Kamaların göbekle temas eden yüzeylerinin eğimi de standart olup 1:100 dür. Kama boyu iletilen momente ve zorlanmalara bağlı olarak mukavemet formülleri ile hesaplanır.
Şekil-1.1 Kama tiplerinden bazıları