Διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων στο σακχαρώδη διαβήτη Θεοδόσιος Φιλιππάτος, Μωϋσής Ελισάφ Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) εμφανίζουν συχνά δυσλιπιδαιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, αυξημένα επίπεδα πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (VLDL, πλούσιες σε τριγλυκερίδια λιποπρωτεΐνες), καθώς και από αυξημένες συγκεντρώσεις μικρών πυκνών χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (sdLDL) και απολιποπρωτεΐνης Β (apoB), ενώ τα επίπεδα των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL) και της apoA1 είναι συνήθως μειωμένα. Πράγματι, στη μελέτη UKPDS οι ασθενείς με ΣΔ2 εμφάνιζαν υψηλότερα
επίπεδα
τριγλυκεριδίων και μειωμένα επίπεδα HDL χοληστερόλης σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p<0.05 τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες)[1]. Πολλές άλλες μελέτες (όπως η Framingham Heart Study[2]) έδειξαν ότι υψηλότερο ποσοστό ανδρών και γυναικών με ΣΔ2 εμφανίζει αυξημένα τριγλυκερίδια και μειωμένα επίπεδα HDL χοληστερόλης σε σύγκριση με υγιή άτομα. Παθοφυσιολογία της διαβητικής δυσλιπιδαιμίας και αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης Η εμφάνιση της διαβητικής δυσλιπιδαιμίας προηγείται της εμφάνισης του ΣΔ2. Η διαβητική δυσλιπιδαιμία φαίνεται ότι συσχετίζεται με την αντίσταση των περιφερικών ιστών στη δράση της ινσουλίνης. Πράγματι, σε φυσιολογικές συνθήκες η ινσουλίνη μειώνει τη δραστηριότητα της ενδοκυττάριας λιπάσης του λιπώδους ιστού, η οποία διασπά τα αποθηκευμένα στα λιποκύτταρα τριγλυκερίδια σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (FFA) και γλυκερόλη, με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση της απελευθέρωσης FFA από το λιπώδη ιστό. Αντίθετα, η αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης οδηγεί σε αύξηση της απελευθέρωσης FFA από το λιπώδη ιστό και, στη συνέχεια, της πρόσληψής τους από τα ηπατοκύτταρα, τα οποία συνθέτουν τριγλυκερίδια. Στο ηπατοκύτταρο η apoΒ συνδέεται με τα τριγλυκερίδια και έτσι σχηματίζονται τα VLDL σωματίδια. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία διαδραματίζει μία πρωτεΐνη του ενδοπλασματικού δικτύου, η μικροσωμιακή 1