teux24

cyanmagentayellowblack

3

ÔÅÕXÏÓ 24

ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ ÐáéäéÜ ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç êáé åïñôÝò ................................................................................................................................ 8 ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ Ç äéáôñïöÞ ãéá äéáâÞôç ôá ÷ñéóôïýãåííá: Ôé ðñÝðåé íá ðñïóÝîåôå; ...................................................................... 11 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò ÈåñáðåõôéêÝò ðáñåìâÜóåéò óôç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá ............................................................................................ 13 ÈåìéóôïêëÞò Ðáíáãéþôïõ Ï ñüëïò ôïõ íåöñïý óôçí Õðïãëõêáéìßá ................................................................................................................................. 14 Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ Ç óçìáóßá ôçò ðñþéìçò äéÜãíùóçò ôçò õðÝñôáóçò óôç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá .......................................... 16 Áíôþíçò ÁëáâÝñáò Äßáéôá ãéá áóèåíåßò ìå äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá: Ôá ôåëåõôáßá äåäïìÝíá ......................................................... 18 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Ç óçìáóßá ôçò øõ÷ïëïãéêÞò óôÜóçò áðÝíáíôé óôï äéáâÞôç ........................................................................................ 22 ÈùìÜò Êáôóáñüò, ÓôõëéáíÞ Êáôóáñïý Ôé íåþôåñá áðü ôçí ÄéåèíÞ Âéâëéïãñáößá ............................................................................................................................... 25 Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ, ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Óõìåþí ÔïõñíÞò Ðþò íá ìåéþóïõìå ôï ëßðïò óôéò óõíôáãÝò ìáò ................................................................................................................ 27 ÅëÝíç ÌåíåãÜôïõ Ðåñß ìðýñáò ............................................................................................................................................................................................. 29 ÉùÜííçò Éùáííßäçò

Óôï ðñïçãïýìåíï ôåý÷ïò (23ï) óõãñáöÝáò ôïõ Üñèñïõ "Ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßá êáé óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò" åêôüò áðï ôïí Éáôñü ÁëÝîç Óùôçñüðïõëï Þôáí êáé ç Éáôñüò Èåïäþñá ÍéêïëÜïõ

3

cyanmagentayellowblack

5

ÔÅÕXÏÓ 24

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ Ôï ðåñéïäéêü áõôü áðåõèýíåôáé óå Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé óå åðáããÝëìáôá õãåßáò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôï äéáâÞôç Åêäßäåôáé áðü ôçí ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí Ôá êåßìåíá ôùí äéáöçìßóåùí åßíáé õðü ôçí åõèýíç ôùí äéáöçìéæïìÝíùí êáé ü÷é ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Ðñüåäñïò ÌðåíñïõìðÞ ÌáñéÜííá Áíôéðñüåäñïò ÓáöëéÜíçò ÉùÜííçò Ãåíéêüò Ãñáììáôåýò Áíáóôáóßïõ ÅëÝíç Ôáìßáò Óùôçñüðïõëïò ÁëÝîçò ÌÝëç ÁëáâÝñáò Áíôþíçò ÄéäÜããåëïò ÔñéáíôÜöõëëïò ÊåöáëïãéÜííçò Íéêüëáïò Ìåëéäþíçò ÁíäñÝáò Öéëéððßäçò Ößëéððïò ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ "ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá": Åðßôéìïò Ðñüåäñïò: ÁëéâéæÜôïò ÉùÜííçò Õðåýèõíïò Óýíôáîçò: Âáæáßïõ ÁíäñéáíÞ Ãñáììáôåýò: Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÌÝëç: ÁëáâÝñáò Áíôþíçò Êïößíçò ÁèáíÜóéïò Áíáóôáóßïõ ÅëÝíç ÌçôñÜêïõ Áóçìßíá Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÌðåíñïõìðÞ ÌáñéÜííá Äçìïóèåíüðïõëïò ×Üñçò Ôåíôïëïýñçò Íéêüëáïò Çñáêëåéáíïý ÓôõëéáíÞ ÔïõñíÞò Óõìåþí ÈõìÝëëç ÉùÜííá Ôá÷. Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 9 - ÁèÞíá 11528 http://www.mednet.gr/greek/soc/ede

ÉäéïêôÞôçò: ÅËËÇÍÉÊH ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊH ÅÔÁÉÑÅIÁ - Åêäüôçò: ÅØÉËÏÍ

Ôï Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò êáé ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ ôùí Äéáâçôïëïãéêþí ÍÝùí óáò åý÷ïíôáé ÊáëÜ ×ñéóôïýãåííá êáé åõôõ÷éóìÝíïò ï Êáéíïýñãéïò ×ñüíïò 5

cyanmagentayellowblack

6

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÊÁÔÁËÏÃÏÓ ÓÕÍÅÑÃÁÔÙÍ ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ

ÔÅÕ×ÏÓ 24ï

Ðáéäßáôñïò, ÅðéìåëÞôñéá Á´, Á´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ, Äéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí Ð & Á Êõñéáêïý

×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò

MmedSci.SRD, Këéíéêüò Äéáéôïëüãïò- Âéïëüãïò, Ëáúêü Íïóïêïìåßï

ÈåìéóôïêëÞò Ðáíáãéþôïõ

Ðáèïëüãïò. Ã' ÐáèïëïãéêÞ ÊëéíéêÞ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí. Äéáâçôïëïãéêü Éáôñåßï Ð.Ã.Í.Í.È.Á. "Ç Óùôçñßá"

Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ

Ðáèïëüãïò ìå åîåéäßêåõóç óôï Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç, Äéåõèýíôñéá ÌïíÜäáò Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç Ìåôáâïëéóìïý-Ðá÷õóáñêßáò, Íïóïêïìåßï Åññßêïò ÍôõíÜí

Áíôþíçò ÁëáâÝñáò

Ðáèïëüãïò, ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò Á´ ÐáèïëïãéêÞò êëéíéêÞò Íïóïêïìåßï Åñõèñüò Óôáõñüò

ÅëÝíç ÌåíåãÜôïõ

ÊëéíéêÞ äéáéôïëüãïò ÌïíÜäá Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç-Ìåôáâïëéóìïý, Íïóïêïìåßï "Åññßêïò ÍôõíÜí"

Óõìåþí ÔïõñíÞò

Åíäïêñéíïëüãïò, ÌïíÜäá Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç ÌåôáâïëéóìïýÐá÷õóáñêßáò Íïóïêïìåßï Åññßêïò ÍôõíÜí

ÉùÜííçò Éùáííßäçò

Ðáèïëüãïò, ÅðéìåëçôÞò Â', Õðåýèõíïò Äéáâçôïëïãéêïý Éáôñåßïõ Êùíóôáíôïðïýëåéï Óõãêñüôçìá, Ð.Ã.Í.Í. Éùíßáò "Áãßá ¼ëãá"

6

ÐáéäéÜ ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç êáé åïñôÝò

Ï

é åïñôáóôéêÝò çìÝñåò ôùí ×ñéóôïõãÝííùí êáé ôçò Ðñùôï÷ñïíéÜò ðëçóéÜæïõí êáé áíáðüöåõêôá ôá ðáéäéÜ ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç åêôßèåíôáé óå ðåñéóóüôåñïõò ðåéñáóìïýò. ×ñåéÜæåôáé üìùò ðñïóï÷Þ óôïí ôñüðï ðïõ èá ÷åéñéóèïýìå ôïõò ðåéñáóìïýò áõôïýò, Ýôóé þóôå íá ìçí áðïäéïñãáíùèïýí ôá åðßðåäá óáê÷Üñïõ áßìáôïò, ãåãïíüò ôï ïðïßï èá äõóáñåóôÞóåé êáé èá ãåìßóåé åíï÷Ýò ôï ðáéäß êáé ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ. ÂáóéêÞ ðñïûðüèåóç ãéá íá åëÝã÷ïõìå ôçí êáôÜóôáóç åßíáé íá êÜíïõìå ìåôñÞóåéò óáê÷Üñïõ, Ýôóé þóôå ç õøçëÞ ôéìÞ íá åíôïðéóèåß êáé íá áíôéìåôùðéóèåß êáôÜëëçëá. ÅêôñïðÝò ðïõ äåí áíôéìåôùðßæïíôáé Ýãêáéñá êáé óùóôÜ ìðïñïýí åýêïëá íá ïäçãÞóïõí óå êåôïîÝùóç, êáôÜóôáóç ðïõ èÝôåé óå êßíäõíï ôç æùÞ ôïõ ðáéäéïý. Èõìçèåßôå, åÜí Ý÷ïõìå óÜê÷áñï >240 mg/ dl èá ðñÝðåé íá åëÝã÷ïõìå êáé ôçí êåôüíç ôïõ áßìáôïò Þ ôùí ïýñùí. Ôá ãëõêÜ ðïõ ãåìßæïõí ôá óðßôéá áõôÝò ôéò çìÝñåò, óßãïõñá áðïôåëïýí Ýíá éó÷õñü ðåéñáóìü êáé ç áßóèçóç ôçò áðáãüñåõóçò ôá êÜíåé ðéï åëêõóôéêÜ. Tá ãëõêÜ óõíÞèùò ðåñéÝ÷ïõí áðëïýò êáé óýíèåôïõò õäáôÜíèñáêåò (äçëáäÞ æÜ÷áñç êáé áëåýñé áíôßóôïé÷á), ëßðïò (âïýôõñï Þ ìáñãáñßíåò Þ êñÝìá ãÜëáêôïò) êáé ðñùôåúíåò (ãÜëá, êñÝìá ãÜëáêôïò). Ôü ëßðïò êáé ïé ðñùôåúíåò äåí åðçñåÜæïõí Üìåóá ôá ìåôáãåõìáôéêÜ åðßðåäá óáê÷Üñïõ áßìáôïò, áëëÜ Ýììåóá, åðéâñáäýíïíôáò ôçí áðïññüöçóç ôçò ãëõêüæçò áðü ôïí ðåðôéêü óùëÞíá. Ôï ðáéäß ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ìðïñåß íá ðåñéëÜâåé óôï äéáéôïëüãéï ãëõêÜ áëëÜ ìå óùóôÞ ìÝèïäï. Ôá ãëõêÜ äåí åßíáé “ãéá ÷üñôáóç”. ¸íá

ìéêñü êïììÜôé öèÜíåé ãéá ôçí áðüëáõóç ôçò ãåýóçò. Èá ðñïôéìÞóïõìå íá ôá êáôáíáëþíïõìå ìå ôï ãåýìá, üôáí èá Ý÷åé ðñïçãçèåß Ýíåóç éíóïõëßíçò êáé ü÷é ìáêñéÜ áðü ôï ðñïãñáììáôéóìÝíï ãåýìá, éäßùò üôáí ôá åðßðåäá éíóïõëßíçò óôïí ïñãáíéóìü åßíáé ÷áìçëÜ, Þ ðñüêåéôáé íá áêïëïõèÞóåé Üóêçóç. ÊáôÜ ôïí ôñüðï áõôü ìðïñïýìå åßôå íá áíôáëëÜîïõìå ôï ãëõêü ìå Ýíá éóïäýíáìï ìÝñïò ôïõ ãåýìáôïò (ð.÷. ãéá íá ðñïóèÝóïõìå Ýíá ìåôñßïõ ìåãÝèïõò ãëõêü óõíÞèùò èá ðñÝðåé íá áöáéñÝóïõìå äýï éóïäýíáìá õäáôáíèñÜêùí ð.÷. Ýíá öñïýôï êáé ìéá öÝôá øùìß 30 ãñáììÜñéá), åßôå íá êÜíïõìå åðéðëÝïí äüóç éíóïõëßíçò, åßôå íá óõíäõÜóïõìå ôéò äýï ôå÷íéêÝò. Ç åðéðëÝïí äüóç éíóïõëßíçò ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ïñéóìÝíåò öïñÝò üôáí õðÜñ÷åé Ýíá Ýêôáêôï ãåãïíüò Þ ìéá ãéïñôÞ Þ Ýíá ðÜñôé, äåí èá ðñÝðåé, üìùò, íá ãßíåôáé åðß êáèçìåñéíÞò âÜóåùò ãéáôß èá áðïôåëÝóåé ðëÝïí ìéá ÷ñüíéá óõíÞèåéá ìå ôçí ïðïßá èá áðïêôÞóïõìå ðïëý åýêïëá âÜñïò. ¸íáò Üëëïò ëüãïò ãéá ôïí ïðïßï åßíáé ðñïôéìüôåñï íá êáôáíáëþíïíôáé ôá ãëõêÜ ìå ôï ãåýìá åßíáé üôé ç ðñïóèÞêç ôñïöþí ìå æÜ÷áñç äåí ðñïêáëåß áðüôïìç áýîçóç ôçò ãëõêüæçò áßìáôïò, åÜí óõíïäåýåôáé áðü ôñïöÝò ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ëßðïò Þ ðñùôåúíåò Þ óýíèåôïõò õäáôÜíèñáêåò üðùò öáßíåôáé áðï äéÜöïñåò ìåëÝôåò (Ó÷Þìá 1). Ðñïóï÷Þ, üìùò, óôéò õðåñâïëÝò êáé óôçí åêìåôÜëåõóç ôïõ ãåãïíüôïò áõôïý. Ï Ýëåã÷ïò ôùí åðéðÝäùí óáê÷Üñïõ áßìáôïò 2 Þ 3 þñåò ìåôÜ áðü Ýíá áíÜëïãï åã÷åßñçìá èá ìáò âïçèÞóåé íá åëÝîïõìå ôçí ïñèüôçôá ôçò åíÝñãåéÜò ìáò, Ýôóé þóôå ôçí åðüìåíç öïñÜ ðïõ èá

åðé÷åéñÞóïõìå êÜôé ðáñüìïéï íá äþóïõìå ðéï óùóôÞ äüóç. Ç ôÞñçóç áñ÷åßïõ åßíáé éäéáßôåñá ÷ñÞóéìç óôçí ðñïêåéìÝíç ðåñßðôùóç. ÅðéðëÝïí, åÜí áöáéñÝóáìå ìåãáëýôåñç ðïóüôçôá öáãçôïý áðü åêåßíç ðïõ Ýðñåðå, ï Ýëåã÷ïò ôùí åðéðÝäùí óáê÷Üñïõ áßìáôïò èá ìáò åðéôñÝøåé íá ðñïëÜâïõìå Þ íá áíôéìåôùðßóïõìå Ýãêáéñá ìéá õðïãëõêáéìßá, åíþ èá Ý÷ïõìå ôç äõíáôüôçôá íá äéïñèþóïõìå ìéá õøçëÞ ôéìÞ ìå Ýîôñá äüóç éíóïõëßíçò. Óôéò Ýêôáêôåò áõôÝò ðåñéðôþóåéò êáëüí åßíáé ãéá íá êáëýøïõìå ôéò áíÜãêåò ôïõ ãåýìáôïò íá ÷ñçóéìïðïéïýìå ôçí õðåñôá÷åßáò äñÜóçò éíóïõëßíç Humalog Þ ÍïvoRapid ç ïðïßá äñÜ óå 5 ëåðôÜ, êïñõöþíåôáé óå ìßá þñá êáé äéáñêåß ðåñßðïõ 4 þñåò. ÁíÜëïãá ìå ôçí åõáóèçóßá ôïõ áôüìïõ óôçí éíóïõëßíç êáé ôçí çëéêßá, õðïëïãßæåôáé üôé áðáéôåßôáé 1 ìïíÜäá éíóïõëßíçò áíÜ 10-15 ãñáììÜñéá õäáôáíèñÜêùí (áêüìá êáé 1 ìïíÜäá áíÜ 7,5 ãñáììÜñéá óå Üôïìá ìå ìåãÜëç áíôßóôáóç óôçí éíóïõëßíç, äçëáäÞ 2 ìïíÜäåò éíóïõëßíçò ãéá êÜèå éóïäýíáìï õäáôáíèÜêùí*). Ôá ãëõêÜ äåí ðñÝðåé íá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôç äéüñèùóç ôçò õðïãëõêáéìßáò. Ïé ëüãïé åßíáé ïé áêüëïõèïé: 1) Ôï ëßðïò ðïõ ðåñéÝ÷åé ôï ãëõêü ðñïêáëåß êáèõóôÝñçóç ôçò áðïññüöçóçò ôçò ãëõêüæçò áðï ôï ãáóôñåíôåñéêü óùëÞíá, ãåãïíüò áíåðéèýìçôï, äåäïìÝíïõ üôé óôçí õðïãëõêáéìßá ï óôü÷ïò åßíáé íá áíåâÜóïõìå ôá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò áßìáôïò ôï ôá÷ýôåñï äõíáôüí. 2) ÌåôÜ áðü Ýíá õðïãëõêáéìéêü åðåéóüäéï õðÜñ÷åé äñÜóç ïñìïíþí ðïõ áíôáãùíßæïíôáé ôçí éíóïõëßíç, üðùò ç áäñåíáëßíç êáé ç ãëõêáãüíç áñ÷éêÜ, åíþ óôç óõíÝ÷åéá åêêñßíïíôáé ç áõîçôéêÞ êáé êïñôéæüëç. H äñÜóç ôùí äýï ôåëåõôáßùí ïñìïíþí äéáñêåß 4 êáé 5 þñåò ìåôÜ áðü Ýíá õðïãëõêáéìéêü åðåéóüäéï. ÄåäïìÝíïõ üôé äåí õðÜñ÷åé ç áíôéóôáèìéóôéêÞ äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò ôï áðïôÝëåóìá åßíáé ç åìöÜíéóç ôçò ëåãüìåíçò “áíôéäñáóôéêÞò õðåñãëõêáéìßáò” ìåôÜ áðü ôï õðïãëõêáéìéêü åðåéóüäéï. 3) Ôï ãëõêü ôï áðïëáìâÜíåé êáíåßò ðïëý êáëýôåñá üôáí åßíáé ðñïãñáììáôéóìÝíï êáé Ý÷åé ëÜâåé ôá êáôÜëëçëá ìÝôñá ãéá íá ìåéþóåé ôïí êßíäõíï ôçò ìåôáãåõìáôéêÞò õðåñãëõêáéìßáò. ÐáéäéÜ ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí áíôëßá óõíå÷ïýò Ýã÷õóçò éíóïõëßíçò ìðïñïýí íá ÷åéñéóèïýí ôçí *Éóïäýíáìï õäáôáíèñÜêùí èåùñåßôáé ðïóüôçôá ôñïöÞò ðïõ ðåñéÝ÷åé 15 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêåò

Ãëõêüæç áßìáôïò mg/dl

ÓõíçèéóìÝíï ìéêñïãåýìá ÊïììÜôé óïêïëÜôáò Ôóéðò ðáôÜôáò

Ó÷Þìá 1. Óå ìéá ìåëÝôç óõãêñßèçêáí 3 äéáöïñåôéêÜ ìéêñïãåýìáôá ðïõ åß÷áí ôéò ßäéåò èåñìßäåò: 21/2 öÝôåò øùìß ìáýñï ìå ôõñß, Ýíá êïììÜôé óïêïëÜôáò 67 ãñáììÜñéá, êáé 70 ãñ. ôóßðò ðáôÜôáò. Ôï óýíçèåò ìéêñïãåýìá ðïõ ðåñéåß÷å ðåñéóóüôåñïõò õäáôÜíèñáêåò ðáñïõóßáóå õøçëüôåñá åðßðåäá óáê÷Üñïõ áßìáôïò, åíþ ôá ôóßðò âñáäýôåñç áýîçóç. Ôï ëßðïò êáé ç óïêïëÜôá ðñïêáëïýí êáèõóôÝñçóç ôçò êÝíùóçò ôïõ óôïìÜ÷ïõ ìå áðïôÝëåóìá ôç âñáäýôåñç áýîçóç ôïõ óáê÷Üñïõ áßìáôïò. Áõôü äå óçìáßíåé üôé ðñÝðåé íá ôñùìå êáèçìåñéíÜ ôóßðò êáé óïêïëÜôåò åßôå Ý÷ïõìå, åßôå äåí Ý÷ïõìå äéáâÞôç. Èá Þôáí êáëýôåñá íá áðïöåýãïõìå íá áíáöåñüìáóôå óôï äéáâÞôç ðåñéóóüôåñï óõ÷íÜ áðü üóï ÷ñåéÜæåôáé, üôáí ëÝìå "ü÷é" óôéò ëé÷ïõäéÝò (Cedermark G et al Eur J Pediatr 1993; 152:635-39).

êáôáíÜëùóç åíüò ãëõêïý åõêïëüôåñá, äßíïíôáò ôç äüóç åöüäïõ äéðëïý êýìáôïò Þ áëëéþò dual bolus (Ó÷Þìá 2 Á). Ìå ôçí ôå÷íéêÞ áõôÞ êáôáíÝìïõìå ôç äüóç ôçí ïðïßá õðïëïãßæïõìå üôé èá

Á

2 ìïíÜäåò

 5 ìïíÜäåò

3 ìïíÜäåò 3 þñåò

3 þñåò

Ó÷Þìá 2 Á. ÐáñÜäåéãìá äüóçò 5 ìïíÜäùí éíóïõëßíçò õðü ôçí ìïñöÞ äéðëïý êýìáôïò óå áíôëßá éíóïõëßíçò (dual bolus) Ïé äýï ìïíÜäåò äßíïíôáé áñ÷éêÜ êáé ïé õðüëïéðåò 3 óå äéÜóôçìá 3 ùñþí Â. ÐáñÜäåéãìá äüóçò 5 ìïíÜäùí éíóïõëßíçò õðü ôç ìïñöÞ ôïõ ôåôñáãùíéêïý êýìáôïò óå áíôëßá éíóïõëßíçò (square bolus) óå äéÜóôçìá 3 ùñþí.

cyanmagentayellowblack

10

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ êÜíïõìå äßíïíôáò ìéá áñ÷éêÞ äüóç õðåñôá÷åßáò äñÜóçò éíïõëßíçò êáé ôçí õðüëïéðç óå óõíå÷Þ Ýã÷õóç óå Ýíá ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ðïõ åðéëÝãïõìå ð.÷ 2 Þ 3 þñåò, ôï ïðïßï åîáôïìéêåýåôáé. Õðåíèõìßæïõìå üôé üôáí ôï ãåýìá åßíáé éäéáßôåñá ëéðáñü ðáñáôçñåßôáé óõ÷íÜ áýîçóç ôïõ ìåôáãåõìáôéêïý óáê÷Üñïõ áñêåôÝò þñåò áñãüôåñá. Ìå ôçí ôå÷íéêÞ ôïõ äéðëïý êýìáôïò åöüäïõ ìðïñïýìå íá áðïöýãïõìå ôçí ìåôáãåõìáôéêÞ õðåñãëõêáéìßá ðïõ åìöáíßæåôáé áìÝóùò áëëÜ êáé þñåò ìåôÜ ôçí êáôáíÜëùóç åíüò ãëõêïý. Óå ðåñéðôþóåéò ãåõìÜôùí ðïõ äéáñêïýí ìåãÜëï äéÜóôçìá üðùò óå ãÜìïõò, âáðôßóéá, óõíåóôéÜóåéò êëð, üðáí ôï ðñþôï êáé ôï ôåëåõôáßï ðéÜôï áðÝ÷ïõí áñêåôÜ, ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ç ôåôñáãùíéêÞ äüóç åöüäïõ (Square bolus) (Ó÷Þìá 2 Â). Óýìöùíá ìå ôçí ôå÷íéêÞ áõôÞ, ç äüóç, õðåñôá÷åßáò äñÜóçò éíóïõëßíçò äåí ÷ïñçãåßôáé åöÜðáî áëëÜ óå óõíå÷Þ Ýã÷õóç óå ðáñáôåôáìÝíï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ð.÷ 2-3 þñåò. KáôÜ ôïí ôñüðï áõôü, áðïöåýãåôáé ç õðïãëõêáéìßá ðïõ ìðïñåß íá åìöáíéóèåß üôáí ÷ïñçãçèåß Ýíåóç õðåñôá÷åßáò äñÜóçò éíïõëßíçò ãéá ôçí êÜëõøç ôùí áíáãêþí ôïõ ãåýìáôïò, óå áíÜëïãç ðåñßðôùóç ðáéäéþí ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí ôï óýóôçìá ôùí ðïëëáðëþí åíÝóåùí éíïõëßíçò. Êáëüí åßíáé üëç ç ïéêïãÝíåéá íá áêïëïõèåß óùóôÞ õãéåéíïäéáéôçôéêÞ áãùãÞ ðïõ íá óõìâáäßæåé ìå ôéò äéáéôçôéêÝò áíÜãêåò ôïõ ðáéäéïý ìå äéáâÞôç êáé ïé åîáéñÝóåéò íá åßíáé åîáéñÝóåéò ãéá üëïõò. Áí êáé üëá ôá Üôïìá äåí åðçñåÜæïíôáé ôï ßäéï, õðÜñ÷ïõí ðáéäéÜ ðïõ åíï÷ëïýíôáé éäéáßôåñá üôáí ôá áäÝëöéá Þ ïé ãïíåßò ôïõò ôñþíå ãëõêÜ Þ “áðáãïñåõìÝíåò ôñïöÝò” ìðñïóôÜ ôïõò êáé óå ðñþôç åõêáéñßá áðïäßäïõí “ôéò ðáñáóðïíäßåò ôïõò” óå áõôïýò, êáôçãïñþíôáò ôïõò üôé "áõôïß öôáßíå ðïõ Ýöåñáí ãëõêÜ óôï óðßôé". ÌåñéêÝò öïñÝò ôï âëÝììá åßíáé éäéáßôåñá åýãëùôôï, üôáí ðáñáêïëïõèïýí ôá áäÝëöéá ôïõò, íá ôñþíå áõôü ðïõ õðïôßèåôáé äåí åðéôñÝðåôáé óå áõôÜ. Ç áßóèçóç áõôÞ ôçò êáôáðßåóçò ôá ïäçãåß ôåëéêÜ óôçí "ðáñáíïìßá". ¼ðùò áíáöÝñåôáé, õðÜñ÷ïõí ãïíåßò ðïõ Ý÷ïõí áíáêáëýøåé óå áíýðïðôï ÷ñüíï êÜôù áðü 10

ôá êñåââÜôéá ôùí ðáéäéþí ðåñéôõëßãìáôá áðü óïêïëÜôåò êáé Üëëá ãëõêÜ. Ç êáëýôåñç ôå÷íéêÞ èá Þôáí óôçí ðñïêåéìÝíç ðåñßðôùóç íá åîáóöáëßóïõìå ôç óõíåñãáóßá ôïõ ðáéäéïý, Ýôóé þóôå íá ìçí êñýâåé ôéò åðéèõìßåò ôïõ. Åßíáé êáëýôåñï íá äçëþíåé öáíåñÜ ôé èá Þèåëå íá öÜåé, Ýôóé þóôå íá ëçöèïýí ôá áðáñáßôçôá ìÝôñá, ðáñÜ íá ôñþåé áíåîÝëåêôá, êñõöÜ, ìå áíåðéèýìçôåò óõíÝðåéåò. Ôéò çìÝñåò ôçò ó÷üëçò ôá ðáéäéÜ îõðíïýí óõíÞèùò áñãÜ. Áõôü åíäÝ÷åôáé íá ìçí áðïôåëåß ðñüâëçìá ãéá åêåßíá ðïõ åßíáé óå ðïëëáðëü ó÷Þìá åíÝóåùí (ìå ìéá äüóç ìáêñÜò Þ ìÝóçò äñÜóçò éíóïõëßíç ðñï ôïõ ýðíïõ êáé åíÝóåéò ôá÷åßáò äñÜóçò éíóïõëßíçò ðñï ôùí ãåõìÜôùí), Þ óå áíôëßá óõíå÷ïýò Ýã÷õóçò éíóïõëßíçò, óå áíôßèåóç ìå áõôÜ ðïõ áêïëïõèïýí óýóôçìá äýï åíÝóåùí ôçí çìÝñá, ôï ïðïßï åßíáé ðåñéóóüôåñï äýóêáìðôï áðü áðüøåùò ôÞñçóçò ÷ñïíïäéáãñÜììáôïò. Äåí åßíáé óùóôü íá îõðíïýí ôá ðáéäéÜ ôçí ìéá çìÝñá óôéò 07:00 ðì êáé ôçí åðïìÝíç óôéò 12:00 ðì. Äçìéïõñãåßôáé ðñüâëçìá ìå ôçí êïñýöùóç ôùí äüóåùí ôçò éíóïõëßíçò êáé ôá ãåýìáôá, åíþ áõîÜíåôáé ï êßíäõíïò õøçëþí ôéìþí óáê÷Üñïõ ôï ðñùú. Èá ðñÝðåé íá Ý÷ïõìå õðüøéí ìáò üôé ïé äýï åíÝóåéò ðñÝðåé íá áðÝ÷ïõí êáôÜ 12ùñï ± 1 þñá. Ç ìåôÜâáóç áðü ôéò 07:00 óôéò 09:00 ðì èá ðñÝðåé íá ãßíåôáé óôáäéáêÜ ìåôáöÝñïíôáò áíÜ çìÝñá êáôÜ ìßï þñá ôç öïñÜ ôçí ðñùúíÞ Ýíåóç åíþ ç âñáäõíÞ ìðïñåß íá ðáñáìåßíåé óôéò 20:00 ìì þóôå íá ìçí áëëÜîåé éäéáßôåñá ç þñá ðïõ êïéìçèåß ôï ðáéäß ôï âñÜäõ. Óå ðåñßðôùóç áíôëßáò éíóïõëßíçò åßíáé äõíáôüí íá ìåôáâÜëëïõìå ôï âáóéêü ñõèìü þóôå íá ðñïóáñìïóèïýìå óôï êáéíïýñãéï ðñüãñáììá ôùí äéáêïðþí, éäéáéôÝñùò åÜí ç Üóêçóç åßíáé ðåñéïñéóìÝíç. Áò ìç ëçóìïíïýìå üôé üóï ðëçóéÝóôåñá óôï öõóéïëïãéêü åßíáé ôá åðßðåäá óáê÷Üñïõ áßìáôïò, ôüóï ìåãáëýôåñç áóöÜëåéá áóèÜíåôáé ôï ðáéäß êáé ç ïéêïãÝíåéÜ ôïõ êáé ôüóï ðåñéóóüôåñï ìðïñïýí íá áðïëáýóïõí ôéò çìÝñåò áõôÝò ôùí åïñôþí. ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ Iáôñüò

cyanmagentayellowblack

12

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Ç äéáôñïöÞ ãéá äéáâÞôç ôá ÷ñéóôïýãåííá: Ôé ðñÝðåé íá ðñïóÝîåôå;

H

õãéåéíÞ äéáôñïöÞ ãéá ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç åßíáé ç ßäéá õãéåéíÞ äéáôñïöÞ ðïõ áðåõèýíåôáé êáé óôá Üôïìá ÷ùñßò äéáâÞôç. Äåí õðÜñ÷ïõí “áðáãïñåõìÝíåò” ôñïöÝò. Ç ýðáñîç ôïõ Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç äåí èá ðñÝðåé íá óáò óôåñÞóåé ôçí áðüëáõóç áõôþí ôùí ãéïñôéíþí çìåñþí. Ìðïñåß ôá ðáñáäïóéáêÜ åäÝóìáôá íá åßíáé õøçëÜ óå ëßðïò êáé æÜ÷áñç, óå ó÷Ýóç ìå ôá êáèçìåñéíÜ ôñüöéìá, áëëÜ åðåéäÞ áðïôåëïýí öáãçôÜ ìéáò îå÷ùñéóôÞò çìÝñáò ìðïñïýí íá óõìðåñéëçöèïýí ìå ðñïóï÷Þ êáé ìÝôñï óôï äéáéôïëüãéï óáò, ÷ùñßò éäéáßôåñåò ôñïðïðïéÞóåéò, äåäïìÝíïõ âÝâáéá üôé Ý÷åôå êáëÜ ñõèìéóìÝíï ôï äéáâÞôç êáé ôéò ôéìÝò óáê÷Üñïõ óáò. Ìðïñåßôå íá áðïëáýóåôå êÜðïéá áðü ôá ðáñáäïóéáêÜ ÷ñéóôïõãåííéÜôéêá öáãçôÜ êáé ãëõêÜ, áëëÜ ðñÝðåé íá ðñïóÝîåôå ôçí ðïóüôçôá ôïõò êáé íá ôá ìïéñÜóåôå óå üëç ôç äéÜñêåéá ôùí åïñôþí. Ïé ðáñáêÜôù óõìâïõëÝò èá óáò âïçèÞóïõí íá êñáôÞóåôå ôá åðßðåäá óáê÷Üñïõ óáò õðü Ýëåã÷ï, êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôùí ×ñéóôïõãÝííùí.

ÄéáâçôéêÜ ôñüöéìá Ìç ìðáßíåôå óôïí ðåéñáóìü íá áãïñÜóåôå “äéáâçôéêÜ” ôñüöéìá üðùò åéäéêÜ ãëõêÜ êáé êÝúê Þ óïêïëÜôåò ãéá äéáâçôéêïýò, ðïõ êáôáêëýæïõí ôá êáôáóôÞìáôá áõôÝò ôéò ìÝñåò. Ôá ðñïúüíôá áõôÜ 12

äåí ðñïóöÝñïõí êÜðïéï éäéáßôåñï üöåëïò óôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç. Åßíáé åðßóçò õøçëÜ óå èåñìßäåò êáé ëßðïò êáé åðçñåÜæïõí åîßóïõ ôá åðßðåäá ãëõêüæçò óôï áßìá êáé ãéá áõôü ôï ëüãï äå èá ðñÝðåé íá êáôáíáëþíïíôáé óå ìåãáëýôåñåò ðïóüôçôåò áðü ôá áíôßóôïé÷á “óõíçèéóìÝíá” ôñüöéìá. Åßíáé ðñïôéìüôåñï íá êáôáíáëþíåôå áðü ôá öõóéïëïãéêÜ öáãçôÜ êáé åäÝóìáôá áëëÜ óå ìéêñüôåñåò ðïóüôçôåò. ÐñïóÝîôå ôï âÜñïò óáò • Áí åßíáé áðáñáßôçôï íá ÷Üóåôå âÜñïò êáé óáò öáßíåôå áäýíáôï íá ÷Üóåôå ìÝóá óôá ×ñéóôïýãåííá, ðñïóðáèÞóôå ôïõëÜ÷éóôïí íá ìçí ðÜñåôå.

• ÐñïóðáèÞóôå íá åíôÜîåôå êÜðïéï åßäïò öõóéêÞò äñáóôçñéüôçôáò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí ÷ñéóôïõãåííéÜôéêùí äéáêïðþí. Áêüìá êáé ôï áðëü ðåñðÜôçìá üôáí êÜíåôå ôá øþíéá óáò åßíáé ìßá êáëÞ ëýóç.

• ÁãïñÜóôå êáé êñáôÞóôå óôï óðßôé óáò êÜðïéá ðéï “õãéåéíÜ” óíáê ãéá íá áðïöýãåôå ôïí ðåéñáóìü ãéá ôá ðéï “åðéêßíäõíá” ãëõêÜ êáé áëìõñÜ óíáê (ãëõêßóìáôá, îçñïýò êáñðïýò, áðïîçñáìÝíá öñïýôá) ðïõ õðÜñ÷ïõí åêôåèåéìÝíá óôï óðßôé áõôÝò ôéò ìÝñåò.

• ÐñïóðáèÞóôå íá ôñþôå ðéï õãéåéíÜ ôéò ðñïçãïýìåíåò êáé ôéò åíäéÜìåóåò ìÝñåò Ýôóé þóôå íá “åîéóïññïðÞóåôå” ôéò ôõ÷üí äéáéôïëïãéêÝò óáò ðáñáóðïíäßåò.

cyanmagentayellowblack

13

ÔÅÕXÏÓ 24 Ãëõêáéìéêüò Ýëåã÷ïò • Åßíáé ðéèáíü êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí ×ñéóôïõãÝííùí íá ðáñïõóéÜóåôå êÜðïéåò õøçëüôåñåò ôéìÝò ãëõêüæçò, ðïõ íá ïöåßëïíôáé óå ôõ÷üí õðåñöáãßá, ìåßùóç ôçò äñáóôçñéüôçôáò Þ áëëáãÝò óôïí êëáóéêü, êáèçìåñéíü ôñüðï æùÞò. Ðïéåò óõóôÜóåéò ìðïñïýí íá äïèïýí óå Ýíá äéáâçôéêü Üôïìï ôéò ìÝñåò ôùí ãéïñôþí: • Ôéò çìÝñåò ðïõ åßíáé íá öÜôå ôï âñÜäõ ðáñáðÜíù áðü ôï óõíçèéóìÝíï óáò (ð.÷. ðáñáìïíÞ, áíÞìåñá ×ñéóôïõãÝííùí êáé Ðñùôï÷ñïíéÜò) ðñïôéìÞóôå ôï ìåóçìåñéáíü íá åßíáé êÜôé åëáöñý üðùò : ìåãÜëç óáëÜôá ìå ëßãï êïôüðïõëï Þ ôüíï Þ ãáëïðïýëá êáé áõîÞóôå ôç äñáóôçñéüôçôá óáò åêåßíåò ôéò çìÝñåò. ÂÝâáéá ðïôÝ ìç ìÝíåôå íçóôéêïß üëç ìÝñá åðåéäÞ èá öÜôå ôï âñÜäõ, áöïý êÜôé ôÝôïéï èá áðïñõèìßóåé ôá óÜê÷áñá óáò.

• ÁöáéñÝóôå ôçí ðÝôóá áðü ôç ãáëïðïýëá Þ ôï êïôüðïõëï, ðñéí ôï ìáãåßñåìá êáé ÷ñçóéìïðïéåßóôå ëßãá ëéðáñÜ, êáé êõñßùò åëáéüëáäï, êáôÜ ôçí ðáñáóêåõÞ ôïõ.

• ÐñïóðáèÞóôå íá öÜôå ìüíï ìéêñÝò ìåñßäåò êáé íá äïêéìÜóåôå ìüíï Ýíá áðü êÜèå Ýäåóìá, êáé ü÷é ðáñáðÜíù, êáé ìÜëéóôá åðéëÝãïíôáò ôá ðéï “áèþá” äçëáäÞ ôá ðéï ÷áìçëÜ óå ëßðïò êáé æÜ÷áñç.

• ÅðåéäÞ ç ãåìéóôÞ ãáëïðïýëá ìå ñýæé, êÜóôáíá êáé óôáößäåò åßíáé ôï ðéï óõíçèéóìÝíï öáãçôü ðëÝïí ãéá ôï ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï ôñáðÝæé, êáôáíáëþóôå ìéêñÞ ðïóüôçôá ãÝìéóçò, áöïý õðÜñ÷åé ôï åíäå÷üìåíï ç ãÝìéóç íá áíåâÜóåé ôá óÜê÷áñá óáò êáé áðïöýãåôå ôçí ðñïóèÞêç êéìÜ, ðïõ èá áíåâÜóåé ôá åðßðåäá ôçò ÷ïëçóôåñßíçò óáò.

• Ðéåßôå áñêåôÞ ðïóüôçôá íåñïý Þ óüäáò ìáæß ìå ôá ãåýìáôá óáò êáé áíÜìåóá óå áõôÜ, ãéá íá äçìéïõñãÞóåôå Ýíá ìåãáëýôåñï áßóèçìá êïñåóìïý êáé áðïöýãåôå ôá áíáøõêôéêÜ.

• Ìéá êáëÞ óõìâïõëÞ ãéá üëåò ôéò çìÝñåò, áëëÜ êáé åéäéêüôåñá ãéá ôéò ãéïñôÝò, åßíáé íá ÷ùñß-

•

•

•

•

•

óåôå ôï ðéÜôï óáò óå ôñßá ßóá ìÝñç. Ôï Ýíá ôñßôï èá ðåñéëáìâÜíåé ôçí ðçãÞ ôçò ðñùôåÀíçò (ãáëïðïýëá Þ êñÝáò), ôï Üëëï ôñßôï ôç óáëÜôá Þ ôá ëá÷áíéêÜ êáé ôï ôåëåõôáßï ôñßôï êÜðïéåò áðü ôéò õðüëïéðåò ôñïöÝò-ðçãÝò áìýëïõ-ðïõ âñßóêïíôáé ðÜíù óôï ôñáðÝæé, üðùò ëßãåò ðáôÜôåò Þ ëßãç ãÝìéóç Þ Ýíá ìéêñü êïììÜôé ÷ïñôüðéôá. ÖÜôå ìåãÜëç ðïóüôçôá óáëáôéêþí êáé ëá÷áíéêþí ôá ïðïßá âïçèÜíå óôçí áýîçóç ôïõ áéóèÞìáôïò ôïõ êïñåóìïý êáé áðïìáêñýíïõí ìÝñïò ôçò ÷ïëçóôåñüëçò ôùí ôñïößìùí, áëëÜ ôáõôü÷ñïíá åðéâñáäýíïõí ôçí áðïññüöçóç ôçò ãëõêüæçò êáé ôçí åßóïäï ôçò óôçí êõêëïöïñßá ôïõ áßìáôïò.

• ÁíôéêáôáóôÞóôå ôçí êñÝìá ãÜëáêôïò ìå íôñÝóéíãê áðü ãéáïýñôé Þ ìáãéïíÝæá ìå ÷áìçëÜ ëéðáñÜ. Áêüìá êáëýôåñï åßíáé íá ÷ñçóéìïðïéÞóåôå ãéá ôéò óáëÜôåò óõíäõáóìü åëáéüëÜäïõ ìå ëåìüíé Þ ìéêñÞ ðïóüôçôá áðü îýäé ìðáëóÜìéêï, ãéáôß ôï ôåëåõôáßï áí êáé äßíåé Ýíôïíç ãåýóç ðåñéÝ÷åé æÜ÷áñç. Ìçí óõìðåñéëÜâåôå óôá ãåýìáôá óáò ðïëý ëéðáñÝò ôñïöÝò üðùò: ìáãéïíÝæåò êáé óÜëôóåò, ôçãáíçôÜ ëá÷áíéêÜ êáé êñÝáôá, ëéðáñÜ êïììÜôéá êñÝáò, ðßôåò ìå óöïëéÜôá Ðåñéïñßóôå ôçí êáôáíÜëùóç ãëõêþí óå üëç ôç äéÜñêåéá ôùí åïñôþí êáé êáôáíáëþóôå ìéêñÝò ðïóüôçôåò, üôáí äåí ìðïñåßôå íá ôï áðïöýãåôå, óôá ðëáßóéá ðÜíôá ìéáò ãåíéêüôåñá õãéåéíÞò çìåñÞóéáò äßáéôáò ÊñáôÞóôå ôçí êáôáíÜëùóç áëêïüë óå ÷áìçëÜ åðßðåäá êáé ìçí ôï êáôáíáëþíåôå ðïôÝ ìå Üäåéï óôïìÜ÷é. ÌÇÍ ÎÅ×ÍÁÔÅ: ïé ãéïñôÝò åßíáé ìßá öïñÜ ôï ÷ñüíï áëëÜ êáé ðÜëé åßíáé êñßìá íá “áöåèåßôå” áãíïþíôáò üôé ìéá êáêÞò ðïéüôçôáò êáé õøçëÞò ðïóüôçôáò äéáôñïöÞ èá åðçñåÜóåé áñíçôéêÜ ôç ñýèìéóç ôùí åðéðÝäùí ãëõêüæçò ôïõ áßìáôïò óáò. ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò 13

cyanmagentayellowblack

15

ÔÅÕXÏÓ 24

ÁöéÝñùìá óôç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá ÌÝñïò Äåýôåñï 1. ÈåñáðåõôéêÝò ðáñåìâÜóåéò óôç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá Ç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá åßíáé ÷ñüíéá åðéðëïêÞ ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç, áöïñÜ êáé ôïõò äýï ôýðïõò, ïöåßëåôáé óå âëÜâç ôùí ìéêñþí áããåßùí ôïõ íåöñïý êáé ç åîÝëéîç ôçò óå ÷ñüíéá íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá áðïôåëåß óçìáíôéêÞ áéôßá íïóçñüôçôáò êáé èíçôüôçôáò ôïõ äéáâçôéêïý ðëçèõóìïý. ¸ôóé, åßíáé óçìáíôéêü íá ðñïëçöèåß Þ íá êáèõóôåñÞóåé ç åìöÜíéóç ôçò, ðáñÜ íá áíôéìåôùðéóôåß óôá ðñï÷ùñçìÝíá óôÜäéá. Ç Ýíáñîç ôçò äéáâçôéêÞò íåöñïðÜèåéáò óçìáôïäïôåßôáé áðü ôçí åìöÜíéóç ìéêñÞò ðïóüôçôáò ëåõêþìáôïò óôá ïýñá (ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßá) ðïõ áíé÷íåýåôáé ìå åéäéêÞ åîÝôáóç. Ç áýîçóç ôïõ áðïâáëëïìÝíïõ ëåõêþìáôïò êáé ç áíß÷íåõóç ôïõ óôç ãåíéêÞ ïýñùí (ìáêñïëåõêùìáôéíïõñßá) óçìáßíåé ðñüïäï ôçò âëÜâçò. Ç áýîçóç, ôÝëïò, ôùí ôéìþí ôçò ïõñßáò êáé ôçò êñåáôéíßíçò óôï áßìá, åîåôÜóåùí ðïõ åëÝã÷ïõí ôç íåöñéêÞ ëåéôïõñãßá, óçìáßíåé åßóïäï óôç öÜóç ôçò ÷ñüíéáò íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò.

1. Êáëüò ìåôáâïëéêüò Ýëåã÷ïò Ç áõóôçñÞ ñýèìéóç ôïõ óáê÷Üñïõ ôïõ áßìáôïò Ý÷åé áðïäåé÷èåß üôé ðñïöõëÜóóåé ôï íåöñü áðü ôçí åìöÜíéóç Þ êáèõóôåñåß ôçí åîÝëéîç ôçò äéáâçôéêÞò íåöñïðÜèåéáò. Áõôü Ý÷åé áðïäåé÷èåß áðü ìáêñï÷ñüíéåò ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí ãéá ôï óêïðü áõôü, óå Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 êáé 2, óôéò Ç.Ð.Á. êáé ôç Âñåôáíßá áíôßóôïé÷á. ÊñéôÞñéï ôçò êáëÞò ñýèìéóçò Þôáí ç åðßôåõîç ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò (åîÝôáóçò ðïõ äåß÷íåé ôçí ðïéüôçôá ôçò ñýèìéóçò ôïõò ðñïçãïýìåíïõò 2-3 ìÞíåò) óå åðßðåäá ÷áìçëüôåñá ôïõ 7%. O óôü÷ïò áõôüò, áí êáé äýóêïëïò, äåí åßíáé áíÝöéêôïò. ÓÞìåñá, ìå ôá íåþôåñá áíôéäéáâçôéêÜ äéóêßá êáé ôéò êáéíïýñãéåò éíóïõëßíåò ôá èåñáðåõôéêÜ ó÷Þìáôá ìðïñåß íá ãßíïõí ðéï åõÝëéêôá êáé áðïôåëåóìáôéêÜ.

2. Ñýèìéóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò Ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç Ý÷ïõí óõ÷íüôåñá õðÝñôáóç áð’ üôé ï ãåíéêüò ðëçèõóìüò. Óôïí äéáâÞôç ôýðïõ 1, ç áýîçóç ôùí åðéðÝäùí ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò ïöåßëåôáé êáôÜ êáíüíá óå äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá. Óôï äéáâÞôç ôýðïõ 2, ç õðÝñôáóç åßíáé êáôÜ êáíüíá éäéïðáèÞò. Êáé óôïõò äýï ôýðïõò üìùò, ç ñýèìéóç ôçò óå åðßðåäá ÷áìçëüôåñá ôùí 130-80 mmHg åßíáé ðïëý óçìáíôéêÞ ãéá ôç ðñïóôáóßá ôïõ íåöñïý. ÌåëÝôåò Ý÷ïõí äåßîåé üôé ç ñýèìéóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò óôá ðñïáíáöåñèÝíôá åðßðåäá ìåéþíïõí ôçí áðïâïëÞ ëåõêþìáôïò áðü ôï íåöñü êáé åðéâñáäýíïõí 15

cyanmagentayellowblack

16

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ôçí Ýêðôùóç ôçò íåöñéêÞò ëåéôïõñãßáò. Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ìå ôçí êõêëïöïñßá íÝùí áíôéûðåñôáóéêþí öáñìÜêùí Ý÷åé äéáðéóôùèåß üôé êÜðïéá áðü áõôÜ áóêïýí êáé íåöñïðñïóôáôåõôéêÞ äñÜóç. ¸ôóé, åßíáé óêüðéìï íá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óáí ðñþôçò åêëïãÞò öÜñìáêá. Ç ñýèìéóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò äåí åßíáé ðÜíôá åýêïëç. Åðß íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò åßíáé áäýíáôï íá ñõèìéóôåß ìå Ýíá ìüíï öÜñìáêï. ÊáôÜ êáíüíá ÷ñåéÜæåôáé óõíäõáóìüò ôñéþí Þ ôåóóÜñùí öáñìÜêùí ãéá ôçí åðßôåõîç ôïõ óôü÷ïõ. Ç íåöñïðñïóôáôåõôéêÞ äñÜóç ïñéóìÝíùí áíôéûðåñôáóéêþí öáñìÜêùí äçìéïýñãçóå ôï åñþôçìá, êáé ìåëÝôåò ôï äéåñåýíçóáí, áí åßíáé ùöÝëéìç ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôïõò óå Üôïìá ìå öõóéïëïãéêÞ áñôçñéáêÞ ðßåóç êáé ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßá. ÓÞìåñá, Ý÷åé ãßíåé áðïäåêôÞ ç ÷ñÞóç ôïõò óå Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1, åíþ ïé åíäåßîåéò ãéá ôá íïñìïôáóéêÜ Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 2 äåí åßíáé åðáñêåßò. Äåí ðñÝðåé üìùò íá îå÷íÜìå üôé ç äéáôÞñçóç ÷áìçëþí åðéðÝäùí ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò åßíáé ç êáëýôåñç ðñïóôáóßá ãéá ôï íåöñü áíåîÜñôçôá áðü ôá áíôéûðåñôáóéêÜ öÜñìáêá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé.

3. Äéáéôçôéêüò ðåñéïñéóìüò ôïõ ëåõêþìáôïò Ç ìåßùóç ôïõ ðñïóëáìâáíïìÝíïõ ìå ôç ôñïöÞ ëåõêþìáôïò Ý÷åé áðïäåé÷èåß óå ðåéñáìáôéêü äéáâÞôç, üôé ðñïóôáôåýåé ôï íåöñü áðü ôçí åìöÜíéóç ôçò ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßáò. Óå Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 ìåëÝôåò ìéêñÞò äéÜñêåéáò Ýäåéîáí åðßóçò åõíïúêÜ áðïôåëÝóìáôá. Óå ìåãáëýôåñçò äéÜñêåéáò, üìùò, ìåëÝôåò ôá áðïôåëÝóìáôá Þôáí áíôéêñïõüìåíá, óå âáèìü ðïõ íá ìçí õðÜñ÷åé ïìïöùíßá. Åðß åãêáôáóôÜóåùò íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò ï ðåñéïñéóìüò ôïõ ëåõêþìáôïò ôçò ôñïöÞò åßíáé óêüðéìïò. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, óÞìåñá ìðïñïýìå íá åßìáóôå ðïëý ðéï áéóéüäïîïé, áð’ üôé ðáëáéüôåñá, üóïí áöïñÜ ôçí ðñüëçøç êáé ôçí åðéâñÜäõíóç ôçò åîÝëéîçò ôçò äéáâçôéêÞò íåöñïðÜèåéáò. Ç áõóôçñÞ ñýèìéóç ôïõ óáê÷Üñïõ êáé ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò ìðïñåß íá ìçí áðïôñÝðïõí áðüëõôá ôçí åìöÜíéóç ôçò åðéðëïêÞò áõôÞò, áëëÜ Ý÷ïõí ìåéþóåé ôç óõ÷íüôçôá êáé Ý÷ïõí åðéâñáäýíåé ôçí åîÝëéîç ôçò. ÐñÝðåé ëïéðüí íá áðïôåëïýí óõíå÷Þ öñïíôßäá ãéáôñïý êáé áóèåíïýò. ÈåìéóôïêëÞò Ðáíáãéþôïõ Éáôñüò

2. Ï ñüëïò ôïõ íåöñïý óôçí Õðïãëõêáéìßá Ç õðïãëõêáéìßá åßíáé óõ÷íÞ óå Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç êáé íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá. Ç íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá ðñïäéáèÝôåé ãéá óïâáñÞ õðïãëõêáéìßá éäéáßôåñá óå Üôïìá ìåãáëýôåñçò çëéêßáò, ðïõ ðáßñíïõí áíôéäéáâçôéêÜ äéóêßá. Ç óõ÷íüôçôá ôçò áõîÜíåôáé êáé áðü ôç ìåßùóç ôçò üñåîç ôïõò êáé ôïõò óõ÷íïýò åìåôïýò. Ç õðïãëõêáéìßá áðïôåëåß ìåßæïí ðñüâëçìá êáé óôïõò áóèåíåßò ìå íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá ðïõ íïóçëåýïíôáé óå íïóïêïìåßá ãéá Üëëïõò ëüãïõò áêüìç êáé áí äåí Ý÷ïõí äéáâÞôç. Ïé êýñéåò ðçãÝò ãëõêüæçò óôïí Üíèñùðï åßíáé ïé ôñïöÝò êáé ç ãëõêüæç ç ïðïßá ðáñÜãåôáé áðü ôïí ïñãáíéóìü, êõñßùò óôï óõêþôé êáé óôï íåöñü. Ðáëáéüôåñá äåí åß÷áìå äþóåé óçìáóßá óôçí áîßá ôïõ íåöñïý óôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò óôïí ïñãáíéóìü ìáò. ÕðÞñ÷áí óðïñáäéêÝò ìåëÝôåò ðïõ Ýäåé÷íáí

16

cyanmagentayellowblack

17

ÔÅÕXÏÓ 24

üôé óå æþá ç áöáßñåóç ôïõ Þðáôïò äåí ðñïêáëïýóå õðïãëõêáéìßá. Áêüìá êáé áóèåíåßò ðïõ õðïâÜëëïíôáé óå áöáßñåóç ôïõ Þðáôïò ãéá íá ìåôáìïó÷åõôåß êáéíïýñéï, êáôÜ ôçí þñá ôçò åðÝìâáóçò äåí ðáñïõóéÜæïõí âáñéÜ õðïãëõêáéìßá. ¢Áñá ï íåöñüò ðñÝðåé íá ðáßæåé ñüëï óôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò óôïí ïñãáíéóìü. ÌåëÝôåò ôùí ôåëåõôáßùí åôþí Ýäåéîáí üôé ï íåöñüò ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï óôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò éäéáßôåñá óå êáôáóôÜóåéò ðïõ ï ïñãáíéóìüò ìáò Ý÷åé áðüëõôç áíÜãêç áðü ãëõêüæç, üðùò åßíáé ç õðïãëõêáéìßá Þ ðåñéðôþóåéò ðáñáôåôáìÝíçò íçóôåßáò (ìÝíïõìå íçóôéêïß ãéá çìÝñåò). Áêüìç êáé üôáí äåí ôñþìå, õðÜñ÷åé áðïèçêåõìÝíç åíÝñãåéá óôï óõêþôé ìå ôç ìïñöÞ ãëõêïãüíïõ, ôï ïðïßï äéáóðÜôáé êáé äßíåé ãëõêüæç óôïí ïñãáíéóìü ìáò. Áí ìåßíåé êáíåßò íçóôéêüò ãéá ðïëëÝò þñåò (1-2 ìÝñåò) ôá áðïèÝìáôá ãëõêïãüíïõ ôïõ óõêùôéïý åîáíôëïýíôáé êáé ï íåöñüò áõîÜíåé ôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò ãéá íá áíôéìåôùðßóåé êõñßùò ôéò áíÜãêåò ôïõ åãêÝöáëïõ. ÌåôÜ áðü äõï ìÝñåò óõíå÷ïýò íçóôåßáò, ï íåöñüò äéðëáóéÜæåé ôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò. ÊáôÜ óõíÝðåéá óôçí íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá, üðïõ ï íåöñüò äåí ëåéôïõñãåß êáíïíéêÜ, äåí ìðïñåß íá ðñïóöÝñåé ãëõêüæç óôïí ïñãáíéóìü ìáò ìå áðïôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôçò óõ÷íüôçôáò êáé ôçò âáñýôçôáò ôçò õðïãëõêáéìßáò. ÐÝñá áðü ôç ìåßùóç ôçò óõìâïëÞò ôïõ íåöñïý óôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò, ç õðïãëõêáéìßá óôçí íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá ïöåßëåôáé êáé óå ðïëëÝò Üëëåò áéôßåò : 1. Aíïñåîßá, ëüãù ôçò áõîçìÝíçò ïõñßáò. ÅðåéäÞ ï áóèåíÞò ìå íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá äåí Ý÷åé üñåîç, äåí ôñþåé éêáíïðïéçôéêÜ êáé Üñá äåí Ý÷åé éêáíïðïéçôéêÝò áðïèÞêåò ãëõêïãüíïõ. Åðßóçò åðåéäÞ ÷Üíåé ëåýêùìá óôá ïýñá, ÷Üíåé óçìáíôéêÜ óôïé÷åßá ðïõ èá âïçèïýóáí óôçí ðáñáãùãÞ íÝáò ãëõêüæçò áðü ôïí ïñãáíéóìü.

2. Ç áðþëåéá óùìáôéêïý âÜñïõò ìåéþíåé ôïí ëéðþäç éóôü, üðïõ óõíÞèùò ðáñÜãïíôáé ïõóßåò ðïõ âïçèïýí óôçí óýíèåóç íÝáò ãëõêüæçò.

3. Ï íåöñüò åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôçí áðïâïëÞ ðïëëþí öáñìÜêùí. Óôç íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá ôá öÜñìáêá áõôÜ äåí îåðëÝíïíôáé éêáíïðïéçôéêÜ áðü ôïõò íåöñïýò, ìå áðïôÝëåóìá íá áõîÜíïíôáé ôá åðßðåäá ôïõò êáé Üñá êáé ç äñÜóç ôïõò. ÔÝôïéá öÜñìáêá åßíáé ç éíóïõëßíç (ãéá áõôü Üôïìá ìå íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá ðïõ ñõèìßæïíôáé ìå éíóïõëßíç ðáèáßíïõí ðéï óõ÷íÜ õðïãëõêáéìßá) êáé ôá ðåñéóóüôåñá áíôéäéáâçôéêÜ äéóêßá.

4. Ç ïîÝùóç (äéáôáñá÷Þ ôùí çëåêôñïëõôþí óôïí ïñãáíéóìü ìáò) åðçñåÜæåé ôçí ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò áðü ôï óõêþôé êé Ýôóé óõìâÜëëåé êáé áõôÞ óôçí åðéäåßíùóç ôùí õðïãëõêáéìéþí.

5. Óôçí íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá ìðïñåß íá óõíõðÜñ÷åé ìåéùìÝíç Ýêêñéóç ôùí ïñìïíþí ðïõ óõìâÜëëïõí óôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò öõóéïëïãéêÞò ãëõêüæçò óôï áßìá (êáôå÷ïëáìßíåò, ãëõêáãüíç, êëð). ËáìâÜíïíôáò õðüøç ïôé ôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 1 åìöáíßæïõí ìåéùìÝíç ðáñáãùãÞ ãëõêáãüíçò (óçìáíôéêÞ ïñìüíç óôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò õðïãëõêáéìßáò, êáèþò äéåãåßñåé ôï óõêþôé íá ðáñÜãåé ãëõêüæç), åðß õðïãëõêáéìßáò üëï ôï "âÜñïò" ôçò ðáñáãùãÞò ãëõêüæçò óôïí ïñãáíéóìü ðÝöôåé óôï íåöñü.

6. Ôï ìåéùìÝíï ìÝãåèïò ôùí íåöñþí óôçí íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ìåéùìÝíç ðáñáãùãÞ ãëõêüæçò. Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ Éáôñüò 17

cyanmagentayellowblack

18

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

3. Ç óçìáóßá ôçò ðñþéìçò äéÜãíùóçò ôçò õðÝñôáóçò óôç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò ôýðïõ 2 Þ äéáâÞôçò ôùí åíçëßêùí, äçëáäÞ ï ôýðïò ðïõ äåí ñõèìßæåôáé áðáñáßôçôá ìå éíóïõëßíç, áðïôåëåß ìéá êáôÜóôáóç ðïõ áöïñÜ üëï êáé ðåñéóóüôåñï ðïóïóôü ôïõ ðëçèõóìïý. Áíçóõ÷çôéêü åßíáé ôï ãåãïíüò üôé áõôüò ï ôýðïò äéáâÞôç áöïñÜ üëï êáé ðåñéóóüôåñá ðáéäéÜ êáé Ýöçâïõò, ãåãïíüò ðïõ áðïäßäåôáé óôçí êáêÞ äéáôñïöÞ êáé ôç ìåéùìÝíç Üóêçóç. ÅðåéäÞ ðïëëÝò åðéðëïêÝò ôïõ äéáâÞôç óõó÷åôßæïíôáé ìå ôïí ÷ñüíï, ç åìöÜíéóç ôïõ äéáâÞôç óå ìéêñüôåñç çëéêßá ðéèáíþò íá óõíïäåýåôáé ìå ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá ìáêñï÷ñüíéùí åðéðëïêþí åöüóïí äåí ëçöèïýí ôá êáôÜëëçëá ìÝôñá. Ç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá åßíáé ìéá áðü ôéò óçìáíôéêüôåñåò åðéðëïêÝò ôïõ äéáâÞôç, ìéá åðéðëïêÞ ðïõ åíþ äåí ðñïêáëåß êáíÝíá åíü÷ëçìá áñ÷éêÜ, ìðïñåß íá äéáãíùóèåß ðïëý ðñþéìá ìå ôïí ðñïóäéïñéóìü ðïëý ìéêñÞò ðïóüôçôá åéäéêïý ëåõêþìáôïò óôá ïýñá, êáôÜóôáóç ãíùóôÞ ùò ìéêñï-ëåõêùìáôéíïõñßá. Åêôüò áðü ôá åðßðåäá ãëõêüæçò, Ýíáò Üëëïò óçìáíôéêüò ðáñÜãïíôáò ðïõ åðçñåÜæåé ôçí åìöÜíéóç áëëÜ êáé ôçí åîÝëéîç ðïëëþí åðéðëïêþí óôïí äéáâÞôç åßíáé êáé ç áñôçñéáêÞ ðßåóç. Ç áñôçñéáêÞ ðßåóç, áêüìá êáé üôáí áõôÞ åßíáé ìÝóá óôá öõóéïëïãéêÜ üñéá ôçò, áóêåß óå üëïõò ìáò ìéá ìç÷áíéêÞ ðßåóç ðÜíù óôá ôïé÷þìáôá ôùí áããåßùí ìå áðïôÝëåóìá ôçí öèïñÜ ôïõ áããåßïõ. ÁõôÞ ç “öõóéïëïãéêÞ ðßåóç” áóêåß ôçí ðßåóç ôçò óå üëá ôá áããåßá ôïõ ïñãáíéóìïý, óõìâÜëëïíôáò óôçí åìöÜíéóç áñôçñéïóêëçñõíôéêþí áëëïéþóåùí ðïõ ðáñáôçñïýíôáé óôá óôåöáíéáßá áããåßá ôçò êáñäéÜò, óôá áããåßá ôïõ åãêåöÜëïõ, óôá áããåßá ôùí êÜôù Üêñùí, óôá áããåßá ôïõ ïöèáëìïý êáé âÝâáéá êáé óôá áããåßá ôïõ íåöñïý. Åßíáé ëïéðüí êáôáíïçôü üôé åöüóïí ç áñôçñéáêÞ ðßåóç áõîçèåßáêüìá êáé ðïëý ëßãï-ôá áããåßá ôïõ ïñãáíéóìïý èá õðïóôïýí ìåãáëýôåñç âëÜâç. Êáé áí áõôü ôï ãåãïíüò óõìâåß óå ìéêñÞ çëéêßá ôüôå ïé âëáâåñÝò óõíÝðåéåò óôá æùôéêÜ üñãáíá èá åßíáé ðåñéóóüôåñåò áöïý ç ðßåóç èá áóêåß ôçí öèïñÜ ôçò ðÜíù óôï áããåßï åðß ìåãáëýôåñï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá. ÅðåéäÞ Ý÷åé ðáñáôçñçèåß üôé ôá áããåßá óôï Üôïìá ìå äéáâÞôç åßíáé ðéï åõáßóèçôá óå óýãêñéóç ìå ôï Üôïìï ðïõ äåí Ý÷åé äéáâÞôç, åßíáé óçìáíôéêü ç åêôñïðÞ ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò íá åíôïðéóèåß íùñßò êáé íá ëçöèïýí ôá êáôÜëëçëá ìÝôñá. Ï ïñéóìüò ôçò áñôçñéáêÞò õðÝñôáóçò öáßíåôáé óôïí ðßíáêá 1. Äýï Þ ôñåéò ìåôñÞóåéò óå äéáöïñåôéêÝò çìÝñåò åðéâåâáéþíïõí ôçí äéÜãíùóç ôçò õðÝñôáóçò åöüóïí õðåñâïýí ôéò ôéìÝò ôïõ ðßíáêá 1. Ï ïñéóìüò ôçò õðÝñôáóçò óôï óðßôé ãßíåôáé ìå áõóôçñüôåñá êñéôÞñéá áð’ üôé óôï íïóïêïìåßï Þ óôçí êëéíéêÞ äéüôé óôï óðßôé ïé óõíèÞêåò åßíáé êáëýôåñåò, ð.÷. ëåßðåé ôï Üã÷ïò ðïõ ðñïêáëåß ç ðáñïõóßá ôïõ éáôñïý êáé ôï íïóïêïìåéáêü ðåñéâÜëëïí,. Óôïí ãåíéêü ðëçèõóìü, ç äéÜãíùóç ôçò õðÝñôáóçò äåí áðáéôåß ðÜíôá êáé Üìåóç Ýíáñîç öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò. Áñ÷éêÜ ãßíåôáé ðñïóðÜèåéá åëÝã÷ïõ ôçò õðÝñôáóçò ìå ìç öáñìáêåõôéêÜ ìÝóá. ÓçìáíôéêÜ ìç öáñìáêåõôéêÜ ìÝóá åßíáé ç áðþëåéá âÜñïõò êáé ç Üóêçóç. Ç Üóêçóç ìðïñåß íá 18

cyanmagentayellowblack

19

ÔÅÕXÏÓ 24

Ðßíáêáò 1 ¼ñéá áñôçñéáêÞò ðßåóçò (mmHg) ãéá äéÜãíùóç õðÝñôáóçò ìå äéÜöïñåò óõíèÞêåò ìÝôñçóçò

Éáôñåßï Þ íïóïêïìåßï 24/ùñç óõíå÷Þ ìÝôñçóç Óôï óðßôé

ÓõóôïëéêÞ ðßåóç 140 125 135

ÄéáóôïëéêÞ ðßåóç 90 80 80

áðïäþóåé ãñÞãïñá áðïôåëÝóìáôá áêüìá êáé ôçí ðñéí ôçí áðþëåéá âÜñïõò. Ìå ôçí áðþëåéá âÜñïõò ç õðÝñôáóç ìåéþíåôáé èåáìáôéêÜ. Èá ðñÝðåé åðéðëÝïí íá ðåñéïñßæåôáé ôï áëÜôé óå üëïõò áëëÜ åéäéêÜ óôïõò éó÷íïýò. Êáé âÝâáéá äéáêüðôïõí ôï êÜðíéóìá ïé êáðíéóôÝò. Óôï Üôïìï ìå äéáâÞôç, åêôüò áðü ôéò ïäçãßåò áõôÝò, åðåéäÞ áêñéâþò ôá áããåßá åßíáé ðéï åõáßóèçôá êáé ç ðéèáíüôçôá åðéðëïêþí ìåãáëýôåñç, ìáæß ìå ôçí ìç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ áñ÷ßæïõìå áìÝóùò êáé öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ, óå áíôßèåóç ìå ôï Üôïìï ÷ùñßò äéáâÞôç üðïõ öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ èá áñ÷ßóåé ìåôÜ áðü 3-4 ìÞíåò êáé åöüóïí äåí áðïäþóåé ç ìç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ. Ï ëüãïò ðïõ óôïí äéáâÞôç áñ÷ßæïõìå Üìåóá öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ åßíáé üðùò áíáöÝñèçêå, ç åõáéóèçóßá ôïõ áããåßïõ. ÕðÜñ÷ïõí õðüíïéåò üôé áêüìá êáé ç öõóéïëïãéêÞ áñôçñéáêÞ ðßåóç Ý÷åé ðïëý äõóìåíÝóôåñåò åðéðôþóåéò óå ó÷Ýóç ìå ôï Üôïìï ÷ùñßò äéáâÞôç. ÕðÜñ÷ïõí ðëÝïí ðïëëÝò åðéóôçìïíéêÝò ìåëÝôåò êáé ðáñáôçñÞóåéò ðïõ åðéâåâáéþíïõí üôé ç åðéèåôéêÞ èåñáðåõôéêÞ áãùãÞ åíáíôßïí ôçò õðÝñôáóçò êáé éäéáßôåñá óôá áñ÷éêÜ óôÜäéá åíôïðéóìïý ôçò, ìåéþíåé óçìáíôéêÜ ôçí ðéèáíüôçôá åìöÜíéóçò áëëÜ êáé ôçò åîÝëéîçò ôçò íåöñéêÞò âëÜâçò óôï Üôïìï ìå äéáâÞôç. ÁíåîÜñôçôá ðéï öÜñìáêï ÷ïñçãçèåß, ç íåöñïðñïóôáóßá ðïõ ðñïóöÝñåé ç ìåßùóç ôçò õðÝñôáóçò óôï Üôïìï ìå äéáâÞôç åßíáé Üêñùò åíôõðùóéáêÞ. ÕðÜñ÷ïõí üìùò ïñéóìÝíá áíôéõðåñôáóéêÜ öÜñìáêá ðïõ óôïí íåöñü ôïõ äéáâÞôç öáßíåôáé íá ðñïóöÝñïõí åõåñãåôéêÜ áðïôåëÝóìáôá êáé ðÝñáí ôçò áíôéõðåñôáóéêÞò ôïõò äñÜóç, êáé ãéá áõôüí ôïí ëüãù ðñÝðåé ãåíéêÜ íá ðñïôéìþíôáé. ¼óïí áöïñÜ ôá åðéäéùêüìåíá åðßðåäá áñôçñéáêÞò ðßåóçò óôçí õðÝñôáóç, áõôÜ åßíáé êÜôù áðü 130/80 mmHg. Åöüóïí üìùò õðÜñ÷åé Þäç íåöñïðÜèåéá, äçëáäÞ åöüóïí áíé÷íåýïõìå ëåýêùìá óôá ïýñá, ôüôå ôá åðéäéùêüìåíá åðßðåäá áñôçñéáêÞò ðßåóçò åßíáé áêüìá ðéï ÷áìçëÜ, êáé ìÜëéóôá êÜôù áðü 120/75mmHg. ¸÷åé âñåèåß üôé ïé ôéìÝò óå áõôü ôï åðßðåäá ìåéþíïõí óçìáíôéêÜ ôçí ðéèáíüôçôá íåöñéêÞò âëÜâçò, áëëÜ ðñïóöÝñïõí êáé ðñïóôáóßá êáé óôá Üëëá üñãáíá ð.÷. ïöèáëìüò êáé åãêÝöáëï. Ç áëÞèåéá åßíáé üôé áõôÜ ôá åðßðåäá äåí ìðïñïýí íá åðéôåõ÷èïýí ìå Ýíá öÜñìáêï, êáé ãéá áõôü ÷ñåéÜæåôáé óõíäõáóìüò ðïëëþí öáñìÜêùí ãéá íá åðéôåõ÷èïýí ôüóïò ÷áìçëÝò ôéìÝò. Åßíáé ëïéðüí åìöáíÝò áðü ôá üóá áíáöÝñèçóáí ðéï ðÜíù üôé ç ðñþéìç äéÜãíùóç ôçò õðÝñôáóçò êáé ç ôá÷åßá Ýíáñîç öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò, ìáæß ìå ôçí ôñïðïðïßçóç ôçò äéáôñïöÞò êáé ôçí Üóêçóç, ðñïóöÝñïõí åíôõðùóéáêÜ êáëÞ íåöñïðñïóôáóßá óôï Üôïìï ìå äéáâÞôç. Èá ðñÝðåé ëïéðüí íá ðñïóäéïñßæåôáé óõ÷íÜ ç õðÝñôáóç ü÷é ìüíïí óå üóïõò Ý÷ïõí õðÝñôáóç áëëÜ óå óôá Üôïìá ðïõ äåí Ý÷ïõí ãíùóôÞ õðÝñôáóç. Ôïíßæåôáé êáé ðÜëé üôé ï ïñéóìüò ôçò áñôçñéáêÞò õðÝñ-

19

cyanmagentayellowblack

20

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ôáóçò äåí åßíáé ïé øçëÝò ôéìÝò. Íá èõìüìáóôå üôé üôáí ç áñôçñéáêÞ ðßåóç åßíáé ðÜíù áðü 140/ 90 mmHg óôï éáôñåßï Þ íïóïêïìåßï Þ ðÜíù áðü 135/80mmHg óôï óðßôé, ôßèåôáé ç äéÜãíùóç ôçò õðÝñôáóçò êáé ÷ïñçãåßôáé öáñìáêåõôéêÞ ìáæß ìå ìç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ. Áíôþíçò ÁëáâÝñáò Éáôñüò

4. Äßáéôá ãéá áóèåíåßò ìå äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá: Ôá ôåëåõôáßá äåäïìÝíá Ç óýíôáîç ôïõ äéáéôïëïãßïõ ãéá Ýíá Üôïìï, ðïõ ðáñïõóéÜæåé äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá, åßíáé ßóùò áðü ôá ðéï óýíèåôá êáé äýóêïëá äéáéôïëüãéá ðïõ êáëåßôáé íá óõíôÜîåé Ýíáò êëéíéêüò äéáéôïëüãïò. Åßíáé Ýíáò óõíäõáóìüò äéáéôçôéêþí óõóôÜóåùí êáé ðåñéïñéóìþí, ðïõ áðïóêïðåß âÝâáéá óôç ñýèìéóç ôùí âéï÷çìéêþí äåéêôþí êáé ðáñáìÝôñùí ðïõ áöïñïýí ôüóï ôï äéáâÞôç, üóï êáé ôç íåöñéêÞ ëåéôïõñãßá, áëëÜ êáé óôç äéáôÞñçóç åíüò êáëïý åðéðÝäïõ íåöñéêÞò ëåéôïõñãßáò êáé ìéáò ïìáëÞò ñýèìéóçò ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç. Ôá äéáôñïöéêÜ óôïé÷åßá ðïõ ðñïóÝ÷ïõìå óôç óýíôáîç åíüò äéáéôïëïãßïõ ãéá Üôïìï ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç åßíáé: ÕÄÁÔÁÍÈÑÁÊÅÓ Ôï âáóéêüôåñï, áëëÜ êáé ðéï áìöéëåãüìåíï èñåðôéêü óõóôáôéêü óôç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç åßíáé áóöáëþò ïé õäáôÜíèñáêåò. Áõôïß ÷ùñßæïíôáé óå ôñåéò êáôçãïñßåò: · ÓÜê÷áñá · Áðëïß Þ åðåîåñãáóìÝíïé õäáôÜíèñáêåò (÷áìçëïß óå öõôéêÝò ßíåò) · Óýíèåôïé õäáôÜíèñáêåò ðëïýóéïé óå öõôéêÝò ßíåò Óôç äéáéôçôéêÞ èåñáðåßá ôïõ äéáâÞôç ç êáôçãïñßá ðïõ åðéëÝãïõìå êýñéá áðü ôïõò õäáôÜíèñáêåò åßíáé ïé óýíèåôïé êáé ðëïýóéïé óå öõôéêÝò ßíåò ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óå ôñüöéìá üðùò ôï øùìß êáé ôá äçìçôñéáêÜ ïëéêÞò Üëåóçò, ôá öñïýôá, ôá üóðñéá ê.Ü. Ïé åðåîåñãáóìÝíïé õäáôÜíèñáêåò, üðùò áõôïß ðïõ ðáßñíïõìå áðü ôï ëåõêü øùìß êáé êÜðïéá åðåîåñãáóìÝíá äçìçôñéáêÜ, ðïõ åßíáé öôù÷Ü óå öõôéêÝò ßíåò, åðéôñÝðïíôáé áëëÜ äåí åßíáé ôüóï áðïôåëåóìáôéêÜ óôç ñýèìéóç ôùí åðéðÝäùí ãëõêüæçò óôï áßìá. Ç æÜ÷áñç êáé ôá óáê÷áñþäç ôñüöéìá (ãëõêÜ) èá ðñÝðåé íá áðïöåýãïíôáé áöïý ïäçãïýí óå áðüôïìç áýîçóç ôùí åðéðÝäùí ãëõêüæçò óôï áßìá. ÔÝôïéá ôñüöéìá ðñÝðåé íá êáôáíáëþíïíôáé óðÜíéá êáé ìüíï üôáí ôá åðßðåäá óáê÷Üñïõ óôï áßìá åßíáé ÷áìçëÜ. ÃåíéêÜ óÞìåñá, áõôü ðïõ åßíáé êïéíÜ áðïäåêôü åßíáé üôé ïé õäáôÜíèñáêåò ðáßæïõí êáèïñéóôéêü ñüëï óôç äßáéôá êáé üôé ðñÝðåé íá ðåñéÝ÷ïíôáé êáôÜ Ýíá ðïóïóôü 50-55%,

20

cyanmagentayellowblack

21

ÔÅÕXÏÓ 24

êõñßùò óýíèåôïé, áëëÜ êáé áðëïýóôåñïé, áðü ãáëáêôïêïìéêÜ ðñïúüíôá êáé öñïýôá, ìéá êáé Ý÷åé âñåèåß üôé ôá ðåñéóóüôåñá áðü áõôÜ ôá ôñüöéìá Ý÷ïõí ÷áìçëüôåñï ãëõêáéìéêü äåßêôç áðü ðïëëÝò áìõëïý÷åò ôñïöÝò. ËÉÐÏÓ Áðü ôéò èåñìßäåò ðïõ ëáìâÜíåé Ýíá Üôïìï, Ýíá óõíïëéêü ðïóïóôü 25-30% Ýñ÷åôáé áðü ôï ëßðïò. Ôï 10% èá ðñÝðåé íá ðñïÝëèåé áðü ôá êïñåóìÝíá ëßðç (ëßðïò ôïõ êñÝáôïò, ôùí ãáëáêôïêïìéêþí ðñïúüíôùí, ôïõ æùéêïý âïõôýñïõ, ôçò êáñýäáò), êáé Ýíá Üëëï ðïóïóôü 10% áðü ôá ðïëõáêüñåóôá ëßðç (öõôéêÜ ëÜäéá). ¸ôóé áöáéñþíôáò êáé áõôÜ ôá ðïóïóôÜ ìÝíåé Ýíá õðüëïéðï 60-70% ãéá íá ôï ðñïóöÝñïõí ïé õäáôÜíèñáêåò êáé ôá ìïíïáêüñåóôá ëßðç. Ôï ðþò áêñéâþò èá êáôáíåìçèïýí áõôÝò ïé èåñìßäåò åîáñôÜôáé áðü ôï óõãêåêñéìÝíï Üôïìï. ÐÑÙÔÅÚÍÅÓ Åßíáé áðü ôá âáóéêÜ èñåðôéêÜ óõóôáôéêÜ ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ êáôÜ ôç óýíôáîç åíüò äéáéôïëïãßïõ. Ç óýóôáóç ãéá ôçí ðñüóëçøç ôçò ðñùôåÀíçò óôç äéáôñïöÞ ôïõ äéáâçôéêïý, üôáí äåí õðÜñ÷åé íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá, äå äéáöÝñåé áðü áõôÞ ãéá ôïí õðüëïéðï ðëçèõóìü. Ðñïôåßíåôáé ëïéðüí ðñüóëçøç ßóç ìå 10-20%, ôüóï áðü æùéêÝò üóï êáé áðü öõôéêÝò ðçãÝò. Ôï ðïóïóôü áõôü âÝâáéá ôñïðïðïéåßôáé óå ðåñßðôùóç íåöñïðÜèåéáò, áíÜëïãá ìå ôçí êëéíéêÞ åéêüíá êáé ôéò áíÜãêåò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ áóèåíïýò (óå áõôÝò ôéò ðåñéðôþóåéò ðñïôåßíåôáé ìåßùóç ôçò ðñüóëçøçò óôá 0.6-0.8 gr/ kg óùìáôéêïý âÜñïõò). ¼ôáí åìöáíéóôåß íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá óå Üôïìï ðïõ Ý÷åé óáê÷áñþäç äéáâÞôç, ïé äéáéôçôéêïß ðáñÜãïíôåò ðïõ ðñÝðåé íá ëçöèïýí õðüøç åßíáé: 4 4 4 4 4

ÐñùôåÀíç Öþóöïñïò ÊÜëéï ÍÜôñéï Èåñìßäåò-åíÝñãåéá

Ïé äßáéôåò ðïõ ðñÝðåé íá óõóôÞóïõìå áöïñïýí: 4 ÓõíôçñçôéêÞ áãùãÞ ãéá Üôïìá ìå íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá 4 ÁãùãÞ ãéá Üôïìá óå áéìïêÜèáñóç 4 ÁãùãÞ ãéá Üôïìá óå ðåñéôïíáúêÞ äéÜëõóç 4 ÁãùãÞ ãéá Üôïìá ìåôÜ áðü ìåôáìüó÷åõóç

ÓÕÍÔÇÑÇÔÉÊÇ ÁÃÙÃÇ ÃÉÁ ÁÔÏÌÁ ÌÅ ÍÅÖÑÉÊÇ ÁÍÅÐÁÑÊÅÉÁ Ç ðáñï÷Þ ôçò êáôÜëëçëçò äéáéôçôéêÞò áãùãÞò óå áóèåíåßò ìå íåöñéêÞ äõóëåéôïõñãßá áðïôåëåß Ýíá âáóéêü êáé óçìáíôéêü ìÝñïò ôçò ãåíéêüôåñçò èåñáðåõôéêÞò ðñïóÝããéóçò ôïõò. Ç äéáéôçôéêÞ áõôÞ áãùãÞ Ý÷åé ùò êýñéï óôü÷ï ôç ãåíéêüôåñç âåëôßùóç ôçò õãåßáò ôùí áôüìùí áõôþí, ôçí ðñüóëçøç êáé áðïöõãÞ óõìðôùìÜôùí êáé êõñßùò åðéðëïêþí ðïõ åìöáíßæïíôáé ëüãù êõñßùò ôçò ïõñáéìßáò êáé ôçí ìåßùóç ôçò ôá÷ýôçôáò åîÝëéîçò ôçò ÷ñüíéáò íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò. Åðßóçò áðïóêïðåß óôï íá áðïöýãïõìå ôüóï ôá õøçëÜ ëéðßäéá, üóï êáé ôçí õðïèñåøßá. Óôç óõíôçñçôéêÞ äéáéôçôéêÞ áãùãÞ ãéá ôç íåöñéêÜ áíåðÜñêåéá, ôï âáóéêü äéáéôçôéêü óôïé÷åßï ðïõ ëáìâÜíïõìå õðüøç åßíáé ç ðñùôåÀíç, ï ðåñéïñéóìüò ôçò ïðïßáò Ý÷åé óõíäõáóôåß êáé ìå ôá õøçëüôåñá åðßðåäá ðñüóëçøçò ôïõ äéáâÞôç. Ìéá äßáéôá ëïéðüí, ÷áìçëÞ óå ðñùôåÀíç êáé õøçëÞ óå èåñìßäåò åßíáé áõôÞ ðïõ 21

cyanmagentayellowblack

22

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

óõíÞèùò óõóôÞíåôáé. ÂÝâáéá äßáéôåò ðïëý ÷áìçëÝò óå ðñùôåÀíåò áí êáé ìåéþíïõí ôéò äéáêõìÜíóåéò ôùí åðéðÝäùí ôçò ïõñßáò óôï áßìá, äå ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ðëÝïí åõñÝùò, áöïý óõ÷íÜ ìðïñåß íá ïäçãÞóïõí óå êáôáâïëéóìü ôùí óùìáôéêþí ðñùôåúíþí, êáé óôçí åìöÜíéóç õðïóéôéóìïý. ÐñùôåÀíç Óå áóèåíåßò ìå ×ÍÁ ðñïôåßíåôáé ï ðåñéïñéóìüò ôçò ðñïóëáìâáíüìåíçò ðñùôåÀíçò óå 0.6-0.8 g/kg óùìáôéêïý âÜñïõò. Ãéá íá åðéôý÷ïõìå üìùò ðáñÜëëçëá ôç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç, ç óõíïëéêÞ ðïóüôçôá ôùí õäáôáíèñÜêùí ðïõ èá ðåñéÝ÷åôáé óôç äßáéôá ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ áôüìïõ ðñÝðåé íá êáëýðôåé ôéò áíÜãêåò ôïõ (50-55% ôçò óõíïëéêÞò åíÝñãåéáò). Ôá äçìçôñéáêÜ üìùò êáé ïé áìõëïý÷åò ôñïöÝò ðåñéÝ÷ïõí ðñùôåÀíç êáé ðñÝðåé íá ðåñéïñéóôïýí, óôá ðëáßóéá ìéáò äßáéôáò ÷áìçëÞò óå ðñùôåÀíç. Ãéá íá åðéôåõ÷èåß ç éêáíïðïéçôéêÞ ðñüóëçøç õäáôáíèñÜêùí óôá ðëáßóéá ôïõ ðñùôåúíéêïý ðåñéïñéóìïý, óõóôÞíåôáé ç ÷ñÞóç ôùí åéäéêþí ðñïúüíôùí üðùò áëåýñé, æõìáñéêÜ, øùìß, ìðéóêüôá ôá ïðïßá åßíáé ÷áìçëÜ óå ðñùôåÀíç. Öþóöïñïò êáé êÜëéï Ôá ôñüöéìá ðïõ åßíáé õøçëÜ óå öõôéêÝò ßíåò óõíÞèùò óõóôÞíïíôáé óôç äßáéôá ãéá ôï äéáâÞôç (ð.÷. øùìß êáé äçìçôñéáêÜ ïëéêÞò Üëåóçò, öñïýôá êáé ëá÷áíéêÜ). Ôá ôñüöéìá üìùò áõôÜ åßíáé õøçëÜ óå öþóöïñï Þ êÜëéï Þ êáé óôá äýï êáé ãéá áõôü èá ðñÝðåé íá ðåñéïñéóôïýí, ãéá íá áðïöýãïõìå ôçí õðåñêáëéáéìßá Þ ôçí õðåñöùóöáôáéìßá. Áí êáé ìéá äßáéôá ÷áìçëÞ óå öþóöïñï åßíáé óçìáíôéêÞ, äåí ÷ñåéÜæåôáé éäéáßôåñç åðéóÞìáíóç ãéá áõôÞ, áöïý ï ðñùôåúíéêüò ðåñéïñéóìüò ïäçãåß áõôüìáôá êáé óôïí ðåñéïñéóìü ôïõ öùóöüñïõ. Ãéá ôç ìåßùóç ôïõ êáëßïõ áðáéôåßôáé ç áðïöõãÞ ôñïöþí ðïõ åßíáé ðëïýóéåò ðçãÝò ôïõ êáé ç åðéëïãÞ ìáãåéñéêþí ðáñáóêåõþí ðïõ ïäçãïýí óôç ìåßùóç ôùí åðéðÝäùí ôïõ. ÍÜôñéï Óôç äßáéôá ãéá ôï äéáâÞôç óõíÞèùò óõóôÞíåôáé ï ìÝôñéïò ðåñéïñéóìüò ôïõ áëáôéïý. Óå ðåñßðôùóç ïéäçìÜôùí Þ õðÝñôáóçò åðéðëÝïí ðåñéïñéóìüò èåùñåßôáé áðáñáßôçôïò. ÅíÝñãåéá ¼ôáí ìéá äßáéôá ÷áìçëÞ óå ðñùôåÀíç åßíáé áðáñáßôçôç ãéá Ýíá Üôïìï ìå äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá, åßíáé óçìáíôéêü ãéá ôï Üôïìï áõôü íá ðñïóëáìâÜíåé éêáíïðïéçôéêÞ åíÝñãåéá-èåñìßäåò (30-35 kcal/kg óùìáôéêïý âÜñïõò) ãéá íá áðïöýãïõìå ôï êáôáâïëéóìü êáé ôçí áðþëåéá âÜñïõò. Áõôü âÝâáéá åßíáé éäéáßôåñá äýóêïëï äåäïìÝíïõ üôé ëüãù ôïõ äéáâÞôç áðáéôåßôáé ðåñéïñéóìüò ôüóï ôçò æÜ÷áñçò, üóï êáé ôùí ãëõêþí. Ç ðñüóëçøç ðåñéóóüôåñïõ ëßðïõò, ìå Ýìöáóç âÝâáéá ôçí áýîçóç ôïõ åëáéïëÜäïõ êáé ôùí ìïíïáêüñåóôùí ëéðáñþí ïîÝùí åßíáé ç ðéï åíäåäåéãìÝíç ëýóç. Äéáâçôéêü Üôïìï óå áéìïäéÜëõóç Ôá Üôïìá áõôÜ óõíÞèùò ÷ñåéÜæïíôáé êáëýôåñç èñÝøç. Ç ðñùôåúíéêÞ ðñüóëçøç åßíáé õøçëüôåñç (1.0-1.2 gr/kg óùìáôéêïý âÜñïõò) ãéá ôçí áðïöõãÞ ôïõ õðïóéôéóìïý, êÜôé ðïõ áóöáëþò äåí åðçñåÜæåé Üìåóá ôç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç. Ç áýîçóç ôçò ðñùôåÀíçò ïäçãåß óôçí áýîçóç êáé ôïõ ðñïóëáìâáíüìåíïõ öùóöüñïõ. ¸ôóé, óõóôÞíåôáé ï ðåñéïñéóìüò ôïõ ðñïóëáìâáíüìåíïõ öùóöüñïõ (0.8-1.1 gr/çìÝñá) áðü Üëëåò ôñïöÝò. Ïé áíÜãêåò óå êÜëéï äéáöÝñïõí áðü áõôÝò ãéá ôá ìç äéáâçôéêÜ Üôïìá. Öñïýôá, ëá÷áíéêÜ êáé üóðñéá, ôá ïðïßá óõóôÞíïõìå íá õðÜñ÷ïõí óôç äßáéôá ãéá ôï äéáâÞôç, åßíáé óõíÞèùò ðëïýóéåò ðçãÝò êáëßïõ, êáé ãéá áõôü áðáéôåßôáé ï ðåñéïñéóìüò ôïõò, óå Üôïìá ðïõ âñßóêïíôáé óå áéìïäéÜëõóç. Ôüóï ôï áëÜôé üóï êáé ôá õãñÜ ðñÝðåé íá ðåñéïñßæïíôáé, üðùò êáé óôá ìç äéáâçôéêÜ Üôïìá. ÕøçëÜ åðßðåäá ãëõêüæçò óôï áßìá ðñïêáëåß äßøá, óôïé÷åßï ðïõ êÜíåé áêüìá ðéï äýóêïëï ôïí ðåñéïñéóìü ôùí õãñþí ãéá ôá Üôïìá áõôÜ. ÖáãçôÜ ðïõ åßíáé áëìõñÜ ðñïêáëïýí åðßóçò äßøá, ìå ôá ßäéá áðïôåëÝóìáôá êáé ãéá áõôü èá ðñÝðåé íá ðåñéïñßæïíôáé ìáæß ìå ôïí ðåñéïñéóìü ôïõ áëáôéïý (íáôñßïõ). ÔÝëïò, ãéá ôá Üôïìá áõôÜ áðáéôåßôáé áñêåôÞ

22

cyanmagentayellowblack

23

ÔÅÕXÏÓ 24

åíÝñãåéá-èåñìßäåò. Ç ìüíç ðçãÞ åíÝñãåéáò ðïõ ðáñáìÝíåé, ìåôÜ áðü ôïí ðåñéïñéóìü ôùí õäáôáíèñÜêùí êáé ôçí ðñïóåêôéêÞ ðñüóëçøç ðñùôåÀíçò, åßíáé ôï ëßðïò, ôï ïðïßï ðñÝðåé íá åßíáé êáëÞò ðïéüôçôáò, ãéá íá áðïöýãïõìå êáñäéáããåéáêÜ ðñïâëÞìáôá. Äéáâçôéêïß áóèåíåßò óå ðåñéôïíáúêÞ äéÜëõóç Ï ôñüðïò áõôüò äéÜëõóçò ðñïôéìÜôáé óõ÷íÜ áðü ôá äéáâçôéêÜ Üôïìá. Áðáéôåßôáé õøçëÞ ðñüóëçøç ðñùôåÀíçò (1.2 ìÝ÷ñé êáé 1.5 g/kg), õøçëÞò âéïëïãéêÞò áîßáò, ðïõ áõôüìáôá ïäçãåß óå áõîçìÝíç ðñüóëçøç öùóöüñïõ, êáé ãéá áõôü áðáéôåßôáé ï ìÝôñéïò äéáéôçôéêüò ðåñéïñéóìüò ôïõ. ÓõíÞèùò êáé ôï êÜëéï äåí åßíáé áðáñáßôçôï íá ðåñéïñéóôåß. Ðáñüëá áõôÜ, ôá äçìçôñéáêÜ êáé ôï øùìß ïëéêÞò óõóôÞíïíôáé ðéï åëåýèåñá áðü üôé ôá öñïýôá êáé ôá ëá÷áíéêÜ. Ï ðåñéïñéóìüò ôïõ áëáôéïý êáé ôïõ íåñïý åßíáé ï ßäéïò ìå áõôüí ðïõ éó÷ýåé óôá ìç äéáâçôéêÜ Üôïìá, óå áõôÞ ôç èåñáðåßá. ÔÝëïò, óå áõôÜ ôá Üôïìá äåí áðáéôåßôáé õøçëÞ èåñìéäéêÞ ðñüóëçøç (30-35 kcal / kg óùìáôéêïý âÜñïõò). Äéáâçôéêü Üôïìï ìåôÜ áðü ìåôáìüó÷åõóç ÌåôÜ áðü ôç ìåôáìüó÷åõóç, ôï Üôïìï ðñÝðåé íá åðéóôñÝøåé óôçí ôõðéêÞ äßáéôá ãéá äéáâÞôç. Ëüãù ôçò öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò êáé ôçò ÷ñÞóçò óôåñïåéäþí êáé êõêëïóðïñßíçò, ßóùò íá ðáñïõóéáóôåß áýîçóç óùìáôéêïý âÜñïõò, ðïõ ðñÝðåé íá åëåã÷èåß, áöïý èá åðçñåÜóåé ôá åðßðåäá ãëõêüæçò óôï áßìá. Åðßóçò, ìéá ìåßùóç ôïõ êáëßïõ ßóùò íá ÷ñåéáóôåß óå ðåñßðôùóç åìöÜíéóçò õðåñêáëéáéìßáò. ÄÉÁÉÔÁ

×ÙÑÉÓ ÍÅÖÑÉÊÇ ÁÍÅÐÁÑÊÅÉÁ

ÌÅ ÍÅÖÑÉÊÇ ÁÍÅÐÁÑÊÅÉÁ

ÄÉÁÉÔÁ ÃÉÁ ÄÉÁÂÇÔÇ

1

2

3

4

×ÁÌÇËÇ ÆÁ×ÁÑÇ

++

++

++

++

++

×ÁÌÇËÏ ËÉÐÏÓ

++

×

×

++

++

ÌÅÉÙÓÇ ÁÐËÙÍ ÕÄÁÔÁÍÈÑÁÊÙÍ

++

+

+

++

++

ÕØÇËÅÓ ÉÍÅÓ

++

×

×

+

++

ÌÅÉÙÌÅÍÏ ÁËÁÔÉ

+

+

++

++

+

ÌÅÉÙÌÅÍÏ ÊÁËÉÏ

×

+

++

+

+

ÐÅÑÉÏÑÉÓÌÏÓ ÕÃÑÙÍ

×

+

++

++

×

×ÁÌÇËÏÓ ÖÙÓÖÏÑÏÓ

×

+

++

++

×

×ÁÌÇËÇ ÐÑÙÔÅÉÍÇ

×

++

×

×

×

ÕØÇËÇ ÐÑÙÔÅÉÍÇ

×

×

++

++

×

ÏÐÏÕ: 1) ÓõíôçñçôéêÞ áãùãÞ ãéá Üôïìá ìå íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá 2) ÁãùãÞ ãéá Üôïìá óå áéìïêÜèáñóç 3) ÁãùãÞ ãéá Üôïìá óå ðåñéôïíáúêÞ äéÜëõóç 4) ÁãùãÞ ãéá Üôïìá ìåôÜ áðü ìåôáìüó÷åõóç ¼ðïõ : ++ óõóôçíüìåíç äßáéôá + äßáéôá ðéèáíÜ êáôÜëëçëç × äßáéôá áêáôÜëëçëç

×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Këéíéêüò Äéáéôïëüãïò- Âéïëüãïò

23

cyanmagentayellowblack

24

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Ç óçìáóßá ôçò øõ÷ïëïãéêÞò óôÜóçò áðÝíáíôé óôï äéáâÞôç ÌÝôñï êáé êñéôÞñéï üëùí ôùí ðñáãìÜôùí åßíáé ï êÜèå Üíèñùðïò ÷ùñéóôÜ. Ôï ßäéï ðñÜãìá öáßíåôáé äéáöïñåôéêü óå óÝíá, áðü ï,ôé öáßíåôáé óå ìÝíá. Ðñùôáãüñáò

Ó

ôá èÝìáôá õãåßáò, áõôü ðïõ åßðå ï Ðñùôáãüñáò åêöñÜæåôáé ìå ôï ¨Äåí õðÜñ÷ïõí áóèÝíåéåò áëëÜ áóèåíåßò¨ äçëÜäÞ ï êáèÝíáò ìáò ÷ùñéóôÜ áíôéäñÜ óôçí áññþóôéá âéïëïãéêÜ êáé óõíáéóèçìáôéêÜ ìå ôï äéêü ôïõ ôñüðï. Óôï Üñèñï áõôü ãßíåôáé ìéá ðñïóðÜèåéá áðëÞò ðñïóÝããéóçò ôïõ ðñïâëçìáôïò êáé äåí öéëïäïîåß íá êáëýøåé üëï ôï åýñïò ôïõ. Öéëïäïîåß íá åõáéóèçôïðïéÞóåé ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé ôï ðåñéâÜëëïí ôïõò, þóôå íá áó÷ïëçèïýí êáé ìå ôçí óçìáóßá ôçò óõáéóèçìáôéêÞò óôÜóçò áðÝíáíôé óôï äéáâÞôç. Óå üëïõò ôïõò áíèñþðïõò ç ÷ñüíéá íüóïò ðñïêáëåß óõíáéóèçìáôéêÝò áíôéäñÜóåéò ( èõìü, öüâï, áãáíÜêôçóç, áðïãïÞôåõóç, éêáíïðïßçóç áí üëá åßíáé ôÝëåéá, åíï÷Þ, áðåëðéóßá, ê.ë.ð.). Áõôü éó÷ýåé ðåñéóóüôåñï óôï äéáâÞôç, ãéáôß ãéá ôçí ñýèìéóÞ ôïõ áðáéôåßôáé óõíå÷Þò êáé äéá âßïõ ðñïóðÜèåéá. ¼ëåò áõôÝò ïé óõíáéóèçìáôéêÝò áíôéäñÜóåéò åßíáé öõóéïëïãéêÝò êáé áíáìåíüìåíåò ãßíïíôáé, üìùò, ðñïâëçìáôéêÝò üôáí åßíáé åìðüäéï óôçí ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç. Áí áãíïÞóåôå áõôÞ ôçí äéÜóôáóç èá åßíáé äýóêïëï Þ êáé áäýíáôï íá ñõèìßóåôå óùóôÜ ôïí äéáâÞôç. Ç óõíáéóèçìáôéêÞ ðëåõñÜ ôïõ äéáâÞôç ðñÝðåé íá ëáìâÜíåôáé åîßóïõ óïâáñÜ õðüøç êáé áðü ôïõò áíèñþðïõò ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò ôïõ áóèåíïýò, éäéáßôåñá áðü åêåßíïõò, ðïõ öñïíôßæïõí ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç. Áíáìößâïëá ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç áíôéìåôùðßæïõí êáëýôåñá ôï ðñüâëçìÜ ôïõò, áí Ý÷ïõí êáôáíüçóç êáé óôÞñéîç áðü ôï ðåñéâÜëëïí ôïõò. ºóùò ñùôÞóåôå:” Êáé ðïõ èá ìÜèù ôçí óõíáéóèçìáôéêÞ ìïõ óôÜóç áðÝíáíôé óôï äéáâÞôç êáé ôé èá êåñäßóù;”. Ôï Üôïìï ìå äéáâÞôç ìðïñåß íá äåé óå ôé âáèìü ç õðåñâïëéêÞ óõíáéóèçìáôéêÞ áíôß-

24

äñáóç åðçñåÜæåé ôçí ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç êáé ìå ôçí âïÞèåéá ôïõ ãéáôñïý ôïõ Þ êáé ôïõ øõ÷ïëüãïõ íá ôçí ôñïðïðïéÞóåé. Ïé óõããåíåßò ìðïñåß íá êáôáëÜâïõí êáëýôåñá ôçí óõìðåñéöïñÜ ôïõ

Õãåßá Gystav Klimpt (ËåðôïìÝñåéá áðü ôïí ðßíáêá ÉáôñéêÞ). Ç "Õãåßá" èåÜ ôçò õãåßáò, ç ïðïßá óôñÝöåé ôçí ðëÜôç ôçò óôçí áíèñùðüôçôá óôïí ðßíáêá "ÉáôñéêÞ", áðåéêïíßæåôáé åäþ ùò ìïéñáßá ãõíáßêá êáé ìÜãéóóá ðáñÜ ôï öùôåéíü óýìâïëï ôçò éáôñéêÞò åðéóôÞìçò, õðïäçëþíïíôáò ðüóï Üðéáóôç ìðïñåß íá åßíáé ç õãåßá ìåñéêÝò öïñÝò

cyanmagentayellowblack

25

ÔÅÕXÏÓ 24 áôüìïõ ìå äéáâÞôç êáé íá åßíáé ëéãüôåñï êñéôéêïß áðÝíáíôé óôï ðñüâëçìá. êáé ðåñéóóüôåñï óõíåñãÜóéìïé êáé êõñßùò íá ìçí Ï äéáâÞôçò äåí ïöåßëåôáé óå øõ÷ïëïãéêÜ áßêáôáöåýãïõí óå ÷áñáêôçñéóìïýò üðùò éäéüôñïôéá, üìùò ç ñýèìéóÞ ôïõ ìðïñåß íá åðçñåáóèåß ðïò, äýóêïëïò, ê.ë.ð., ðïõ êÜèå Üëëï ðáñÜ âïçáðü øõ÷ïëïãéêïýò ðáñÜãïíôåò. èïýí. Ï èõìüò êáé ç áãáíÜÇ óùóôÞ ñýèìéóç ôïõ êôçóç åßíáé óõ÷íÜ óõíáéäéáâÞôç ðåñéëáìâÜíåé ôçí óèÞìáôá óôá Üôïìá ìå äéáóùóôÞ äéáôñïöÞ óå ðåñéåâÞôç. Åßíáé öõóéïëïãéêüôáêôéêüôçôá êáé ôïí ÷ñüíï ôá óõíáéóèÞìáôá, óôï âáèëÞøçò ôùí ãåõìÜôùí, ôçí ìü ðïõ äåí êáôáêëýæïõí óùìáôéêÞ Üóêçóç, ôá öÜñôïí áóèåíÞ êáé äåí ãßíïìáêá, ôçí åêðáßäåõóç ôïõ íôáé åìðüäéï óôçí óùóôÞ áññþóôïõ( ð.÷ ôß åßíáé õðïáíôéìåôþðéóç ôïõ äéáâÞôç. ãëõêáéìßá, ðþò èá ôçí áíáÌðïñåß íá äéåñùôçèåßôå: ãíùñßóåôå êáé ðþò èá ôçí Ãéáôß íá ôý÷åé óå ìÝíá; Ãéááíôéìåôùðßóåôå, ðùò ðñÝðåé ôß íá ìçí ìðïñþ íá ÷áñþ, íá öñïíôßæåôå ôá ðüäéá óáò, üðùò ïé Üëëïé ôï öáãçôü; ôé èá êÜíåôå áí Ý÷åôå ðõñåÃéáôß íá ìçí åßìáé åëåýèåôü Þ áí ÷ñåéóôåß íá ðÜñåôå ñïò êáé íá ðñÝðåé íá ôñùù êïñôéæüíç; ê.ë.ð.). Áí ÷ñåéáóôçí þñá ìïõ; Ãéáôß íá óôåß, ðåñéëáìâÜíåé êáé ôçí áêïýù óõíå÷þò êñéôéêÞ áðü ïìáëïðïßçóç ôçò áñôçñéáôïí ãéáôñü ìïõ Þ áðü ôï êÞò ðßåóçò , ôùí ëéðéäßùí, ðåñéâÜëëïí ìïõ, üôé äåí ôçí äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáêÜíù ï,ôé ðñÝðåé; Ãéáôß íá ôïò ê.ë.ð. ðñÝðåé íá âëÝðù ôïí ãéá¼ëá áõôÜ äåí ôçñïýôñü ìïõ êÜèå ôüóï; Ãéáôß íôáé ðÜíôá, ìå áðïôÝëåóìá äåí ìå êáôáëáâáßíåé ôï ðåïé óôü÷ïé ôçò èåñáðåßáò íá ñéâÜëëïí ìïõ; Ïé åñùôÞóåéò ìçí ðåôõ÷áßíïíôáé ðáñá ìðïñåß íá åßíáé ðÜñá ðïëìüíï óå ëßãåò ðåñéðôþóåéò. ëÝò êáé êáôÜ êáíüíá åêÓõ÷íÜ ìéëÜìå ãéá åëëéðÞ óõöñÜæïíôáé ìå èõìü. Ï õðåñíåñãáóéìüôçôá ôïõ áññþâïëéêüò èõìüò ìðïñåß íá óôïõ. Ôú åìðïäßæåé ôçí óõóáò åìðïäßóåé íá áðïäåíåñãáóéìüôçôá ôïõ áóèå÷ôåßôå ôéò ïäçãßåò ôïõ ãéáíïýò; Öáßíåôáé, üôé ç øõôñïý óáò Þ êáììéÜ öïñÜ ÷ïëïãéêÞ óôÜóç áðÝíáíôé óáò ïäçãåß íá êÜíåôå ôá óôï äéáâÞôç ðáßæåé óçìáíôéáíôßèåôá. êü ñüëï êáé ìðïñåß íá åßÇ Üñíçóç íá æåé êáíåßò íáé: 1) Ç Üñíçóç íá æåé ìå ôïí äéáâÞôç åßíáé óõ÷íÞ êáíåßò ìå ôï äéáâÞôç, ðïõ êáé ìðïñåß íá åêäçëùèåß ìå äõóôõ÷þò åßíáé óõ÷íü öáéáêüëïõèïõò ôñüðïõò 1) Íá íüìåíï, 2) Ç Üñíçóç ôçò ìç åðéóêÝðôåôáé ôï ãéáôñü äéÜãíùóçò ôïõ äéáâÞôç, ôïõ, óå äéáóôÞìáôá ðïõ ðïõ åõôõ÷þò åßíáé óðáíéüôïõ Ý÷åé ïñßóåé 2) Íá ìç ôáôç 3) Ç õðïâÜèìéóç ôçò êÜíåé ôéò åîåôÜóåéò ðïõ ôïõ "Lachrymae" Lord Leighton 1896 óïâáñüôçôáò ôïõ ðñïâëÞæçôÞèçêáí, üðùò ïé åîåôÜÌçôñïðïëéôéêü Ìïõóåßï ÔÝ÷íçò ôçò ÍÝáò ìáôïò 4) Ç õðåñâïëéêÞ óõÕüñêçò ÓõëëïãÞ Latharine Lorillard Wolfe óåéò áßìáôïò êáé ïýñùí, ç íáéóèçìáôéêÞ áíôßäñáóç åîÝôáóç ôùí ìáôéþí ê.ë.ð.

25

cyanmagentayellowblack

26

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ 3) Íá ìç óõíåéäçôïðïéåß ôçí ó÷Ýóç áíÜìåóá óôçí ðïóüôçôá ôçò ôñïöÞò êáé ôï óùìáôéêü âÜñïò 4) Íá èåùñåß üôé ï äéáâÞôçò äåí åßíáé óïâáñü ðñüâëçìá 5) Íá áñíåßôáé üôé ðÜó÷åé áðü äéáâÞôç, åõôõ÷þò óðáíéüôáôá 6) Íá áñíåßôáé áêüìá êáé íá áêïýóåé ôéò ëÝîåéò: åðéðëïêÝò ôïõ äéáâÞôç ê.ë.ð. Ï êáôÜëïãïò ôùí ÷áñáêôçñéóôéêþí ôçò Üñíçóçò íá æåé êáíåßò ìå ôïí äéáâÞôç åßíáé ìåãÜëïò. 'Ïóá áíáöÝñïíôáé ðáñáðÜíù åßíáé ôá óõ÷íüôåñá. Ôï áíôßèåôï ôçò Üñíçóçò åßíáé ç õðåñâïëéêÞ åíáó÷üëçóç ìå ôï ðñüâëçìá, ðïõ ìåñéêÝò öïñÝò ðáßñíåé øõ÷áíáãêáóôéêü ÷áñáêôÞñá ð.÷. ðïëëÝò ìåôñÞóåéò ôïõ óáê÷Üñïõ, ðïõ äåí åîõðçñåôïýí ôïõò óôü÷ïõò ôçò ñýèìéóçò êáé ç ôåëåéïèçñßá, ðïõ ìðïñåß íá ïäçãÞóåé óå ëáíèáóìÝíåò áðïöÜóåéò ð.÷. äåí åßíáé ôÝëåéï ôï óÜê÷áñï Þ äåí Ý÷áóá âÜñïò, Üñá äåí Ý÷åé íüçìá íá óõíå÷ßóù ôçí ðñïóðÜèåéá!. Ï öüâïò åßíáé ðñïóôáôåõôéêü óõíáßóèçìá ðïëý áðïôåëåóìáôéêü ãéáôß ìáò êÜíåé íá óõíåéäçôïðïéïýìå ôïõò êéíäýíïõò êáé íá ðáßñíïõìå ôá ìÝôñá ìáò. ¼ôáí, üìùò, åßíáé õðåñâïëéêüò åßíáé ðïëý äõóÜñåóôï óõíáßóèçìá êáé ìáò åìðïäßæåé íá ðÜñïõìå óùóôÝò áðïöÜóåéò. Äåí åßíáé ëÜèïò, üôé ï öüâïò ðáñáëýåé ôç âïýëçóç. ð.÷. ï öüâïò ôùí åðéðëïêþí ìðïñåß íá ìáò åìðïäßóåé íá áó÷ïëçèïýìå ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí ìåãÜëùí ìåëåôþí, ðïõ äåß÷íïõí, üôé ç êáëÞ ñýèìéóç ðñïóôáôåýåé óå ìåãÜëï âáèìü. Ï õðåñâïëéêüò öüâïò ôçò õðïãëõêáéìßáò ìðïñåß íá óáò ïäçãÞóåé íá ôñþôå ðïëý êáé íá åìðïäßæåôå ôçí êáëÞ ñýèìéóç. Ìðïñåß íá áðïöýãåôå ôéò áðáñáßôçôåò åîåôÜóåéò áðü ôï öüâï ôùí áðïôåëåóìÜôùí. Ç åíï÷Þ åßíáé ôï óõíáßóèçìá, ðïõ íïéþèïõìå áí Ý÷ïõìå êÜíåé êÜôé êáêü Þ üôé äåí êÜíáìå êÜôé óùóôü. Ð.÷. Áí ðÜñåôå âÜñïò Þ áí äåßôå, üôé ç ñýèìéóç äåí åßíáé êáëÞ êáé áñ÷ßóåôå íá êáôçãïñåßôå ôïí åáõôü óáò. Ìðïñåß íá áéóèÜíåóôå, üôé åßóôå âÜñïò óôïõò äéêïýò

26

óáò ê.ë.ð. Ç õðåñâïëéêÞ åíï÷Þ ìðïñåß íá êñýâåé äõóèõìßá Þ êáôÜèëéøç, ðïõ îåðåñíéïýíôáé åýêïëá ìå ôçí âïÞèåéá åéäéêïý, ðïõ èá óõóôÞóåé ï ãéáôñüò óáò. Êáììéá öïñÜ ìðïñåß íá éó÷õñßæåôáé êáíåßò, üôé ïé Üëëïé öôáßíå ãéá ôçí êáêÞ ñýèìéóç, üôáí äåí öôáßíå ðñáãìáôéêÜ. Ìðïñåß íá éó÷õñßæåóôå, üôé ï ãéáôñüò óáò öôáßåé, ü÷é ðÜíôá Üäéêá êáé íá áëëÜæåôå ãéáôñïýò óõíå÷þò, Þ ìðïñåß íá éó÷õñßæåóôå üôé öôáßåé ôï ïéêïãåíåéáêü ðåñéâÜëëïí êáé ðÜëé ü÷é ðÜíôá Üäéêá ê.ë.ð. ¼óï ëéãüôåñï áðïäßäïõìå ôçí áðïôõ÷ßá óôïõò Üëëïõò ôüóï ðåñéóóüôåñï ðáßñíïõìå ôçí åõèýíç ôïõ ðñïâëÞìáôïò óôá ÷Ýñéá ìáò êáé áõôü åßíáé âÝâáéá áðïôåëåóìáôéêüôåñï. Ôá üóá áíáöÝñïíôáé åßíáé ìÝñéêÝò áðü ôéò óõíáéóèçìáôéêÝò áíôéäñÜóåéò ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç êáé äåí óçìáßíåé üôé ôéò áéóèÜíïíôáé üëåò üëïé. Ç óõíåéäçôïðïßçóç ôçò óõíáéóèçìáôéêÞò áíôßäñáóçò, ðïõ åìðïäßæåé ôç ñýèìéóç êáé ç ðñïóðÜèåéá äéüñèùóÞò ôçò áðü ôïí áóèåíÞ ìüíï Þ ìå ôç âïÞèåéá åéäéêïý ìðïñåß íá ðñïóöÝñåé ôåñÜóôéá âïÞèåéá. Êáôóáñüò ÈùìÜò Éáôñüò Êáôóáñïý ÓôõëéáíÞ Øõ÷ïëüãïò

cyanmagentayellowblack

27

ÔÅÕXÏÓ 24

Ôé íåþôåñá áðü ôç ÄéåèíÞ Âéâëéïãñáößá Ç Üóêçóç êáé ü÷é ìüíï ç äéáôñïöÞ åßíáé ç êáëýôåñç áíôéìåôþðéóç ôùí êáñäéáããåéáêþí óõìâáìÜôùí. ÐáñÜ ôçí ãåíéêÜ áðïäåêôÞ åõåñãåôéêÞ åðßäñáóç ôçò ìåéùìÝíçò ðñüóëçøçò èåñìßäùí óôçí êáëÞ Ýêâáóç ôùí êáñäéáããåéáêþí óõìâáìÜôùí, íåþôåñåò ìåëÝôåò óå 9800 áóèåíåßòðïõ ðáñáêïëïõèÞèçóáí åðß 17 ÷ñüíéá, Ýäåéîáí üôé ç Üóêçóç âïçèÜ ðåñéóóüôåñï. Áôïìá ðïõ Ý÷áóáí âÜñïò åß÷áí êáëýôåñç åðéâßùóç áëëÜ åêåßíá ðïõ áóêïýíôï áëëÜ äåí áêïëïýèçóáí ôüóï áõóôçñÞ äßáéáôá åß÷áí áêüìç êáëýôåñá áðïôåëÝóìáôá (Am J Prev Med 2003;25:283-9). ÅÜí ôï óÜê÷áñï íçóôåßáò óå öõóéïëïãéêÜ Üôïìá åßíáé >100mg/dl, Ý÷ïõí ðéèáíüôçôá 10-15% íá åêäçëþóïõí äéáâÞôç ôá åðüìåíá 7 ÷ñüíéá (ÄÞëùóç ôïõ áíôéðñïÝäñïõ ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò R. Rizza áðü ôçí Mayo Clinic) Ç êáëÞ ñýèìéóç ìå éíóïõëéíïèåñáðåßá Ýóôù êáé óõìâáôéêÞ õðåñÝ÷åé ôçò ìåôáìüó÷åõóçò ðáãêñÝáôïò!! ´Áôïìá ìå Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç Ôýðïõ 1 ìå ðñï÷ùñçìÝíåò åðéðëïêÝò áðü ôïí äéáâÞôç ðïõ ñõèìßæïíôáé ìå éíóïõëßíç êáôÜ ôïí óõìâáôéêü ôñüðï Ý÷ïõí 50% êáëýôåñç åðéâßùóç áðü Üôïìá ðïõ Ýêáíáí ìåôáìüó÷åõóç ìüíï ðáãêñÝáôïò ðñïêåéìÝíïõ íá áðáëëáãïýí áðü ôéò åíÝóåéò éíóïõëßíçò (JAMA 2003;290:2817-2823).

H èåñáðåßá ìå ôï ãïíßäéï ôçò NeuroD-betacellulin ðñïêáëåß íåïãÝíåóç íçóéäßùí óôï Þðáñ êáé áíáóôñÝöåé ôï óáê÷áñþäç äéáâÞôç óå ðåéñáìáôüæùá. Óýìöùíá ìå ðñüóöáôç äçìïóßåõóç óôï ðåñéïäéêü Nature Ìedicine, áðü ôïõò L Chan êáé óõí, äéáâçôéêÜ ðïíôßêéá óôá ïðïßá Ýãéíå Ýíåóç åíüò ãïíéäßïõ ðïõ ïíïìÜæåôáé NeuroD óå óõíäõáóìü ìå ôï ãïíßäéï ôçò âçôáóåëëéïõëßíçò Ýìåéíáí åëåýèåñá éíóïõëßíçò ãéá ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 120 çìåñþí êáé Þôáí áðïëýôùò õãéÞ. Ïé ïõóßåò áõôÝò åßíáé áðáñáßôçôçôåò ãéá ôçí áýîçóç êáé äéáöïñïðïßçóç ôùí â-êõôôÜñùí ôïõ ðáãêñÝáôïò. Ç åéóáãùãÞ ôùí ãïíéäßùí óôá ðåéñáìáôüæùá ãéíüôáí ìå ôç âïÞèåéá åíüò öïñÝá ðïõ åßíáé Ýíáò éüò, ï áäåíïúüò ðïõ ïíïìÜæåôáé HDAD (Çelper-dependent adenovirus). Ç Ýíåóç ôùí ãïíéäßùí åß÷å ùò áðïôÝëåóìá ôç ìåôáôñïðÞ ôùí êõôôÜñùí ôïõ Þðáôïò óå â-êýôôáñá ôá ïðïßá åßíáé åêåßíá áðü ôá ïðïßá ðáñÜãåôáé ç éíóïõëßíç, êáé óå Üëëá êýôôáñá ðïõ õðÜñ÷ïõí óôá íçóßäéá ôïõ ðáãêñÝáôïò. Ïé åñåõíçôÝò áíß÷íåõóáí óôï Þðáñ éíóïõëßíç êáé ðñüäñïìá Ýíæõìá ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôï ìåôáâïëéóìü ôçò éíóïõëßíçò. Ç áíïóïúóôï÷çìåßá áðåêÜëõøå ôçí ðáñïõóßá, éíóïõëéíïåêêñéôéêþí êõôôÜñùí áëëÜ êáé êõôôÜñùí ðïõ ðáñÜãïõí ãëõêáãüíç, óù-

ÔñïöÝò ðïõ ðåñéÝ÷ïõí êïõÜêåñ åßíáé ïöÝëéìåò åÜí ðáó÷åôå áðü êáñäéáããåéáêü íüóçìá. Ïé åõáðïñüöçôåò ßíåò åìðïäßæïõí ôçí áðïññüöçóç ôçò ÷ïëçóôåñßíçò. Ôñþãïíôáò 3 ãñáììÜñéá äéáëõôþí éíþí ôçí çìÝñá ìåéþíåôáé ç LDL ÷ïëçóôåñßíç êáôÜ 5%. Ôá 3 ãñáììÜñéá éóïäõíáìïýí ìå 3 ìåñßäåò íéöÜäåò âñþìçò (oatmeal cherios). (Óýóôáóç ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò) Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ Éáôñüò 27

cyanmagentayellowblack

28

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ìáôïóôáôßíç, ðáãêñåáôéêü ðïëõðåðôßäéï, ïõóßåò ðïõ ðáñÜãïíôáé áðü ôá õðüëïéðá êýôôáñá ôùí íçóéäßùí. Ôá êýôôáñá áõôÜ äçìéïõñãïýóáí ìéêñïáèñïßóìáôá óôï Þðáñ. H ìÝèïäïò áõôÞ õðüó÷åôáé ðïëëÜ ãéá ôçí ìåëëïíôéêÞ èåñáðåßá ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 1 (Íat Med 2003; 9:596-603). ÁíáãÝííçóç íçóéäßùí óôçí ðåñßðôùóç ôçò áíáóôñïöÞò ôïõ äéáâÞôç óå ðåéñáìáíôéêü ìïíôÝëï ðïíôéêþí ãéá ôïí áõôïÜíïóï óáê÷áñþäç äéáâÞôç. Óýìöùíá ìå ðñüóöáôç äçìïóßåõóç óôï ðåñéïäéêü Science 2003 ç D. Faustman êáé óõíåñãÜôåò äéåðßóôùóáí üôé åßíáé äõíáôÞ ç åðáíåìöÜíéóç âêõôôÜñùí ôïõ ðáãêñÝáôïò ðïõ åß÷áí êáôáóôñáöåß áðü ôçí áõôïÜíïóç äéåñãáóßá, åÜí óôá äéáâçôéêÜ èçëõêÜ ðïíôßêéá ãßíåé Ýíåóç óðëçíïêõôôÜñùí áðü Üññåíåò äüôåò óå óõíäõáóìü ìå ôç ÷ïñÞãçóç ìéáò åíéó÷õôéêÞò ïõóßáò ðïõ ëÝãåôáé CFA (Complete Freund's Adjuvant). Aõôü Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò íüóïõ. Öáßíåôáé üôé ìÝóá óôá óðëçíïêýôôáñá âñßóêïíôáé êýôôáñá ôá ïðïßá äéáöïñïðïéïýíôáé óå êýôôáñá ôùí íçóéäßùí êáé åðéèçëéáêÜ êýôôáñá ôùí ðáãêñåáôéêþí ðüñùí. ÁíáãÝííçóç ôùí íçóéäßùí óõìâáßíåé êáé ìåôÜ áðü èåñáðåßá ìå áêôéíïâïëçìÝíá óðëçíïêýôôáñá (Science. 2003 Nov 14;302(5648):1223-7).

MåôáöïñÜ ôïõ ãïíéäßïõ ôçò éíóïõëßíçò óå áíèñþðéíá íçóßäéá ôïõ ðáãêñÝáôïò âåëôéþíåé ôç ëåéôïõñãéêüôçôá ôïõ ìïó÷åýìáôïò. Ç ðñüóöáôç åðéôõ÷ßá óôïí ôïìÝá ôçò ìåôáìüó÷åõóçò íçóéäßùí ôïõ ðáãêñÝáôïò ìå ôï ðñùôüêïëëï ôïõ ¸íôìïíôïí Ý÷åé áíáíåþóåé ôï åíäéáöÝñïí ôùí åñåõíçôþí ãéá ôïí ôïìÝá áõôüí. Ðñüóöáôá ç ïìÜäá ôïõ êáèçãçôÞ Markmann JF áðü ôï ðáíåðéóôÞìéï ôçò ÐåíóõëâÜíéáò ðñïóðÜèçóå íá äþóåé ëýóç óôï ðñüâëçìá ôïõ áñéèìïý ôùí äéáèÝóéìùí ïñãÜíùí, äåäïìÝíïõ üôé ïé áóèåíåßò ãéá íá ëÜâïõí éêáíïðïéçôéêü áñéèìü íçóéäßùí áðáéôåßôáé ç áðïìüíùóç íçóéäßùí áðü 2-4 ðáãêñÝáôá. Ïé åñåõíçôÝò åéóÞãáãáí ôï ãïíßäéï ôçò áíèñþðéíçò ðñïúíóïõëßíçò ìå ôç âïÞèåéá åíüò öïñÝá ðïõ åßíáé Ýíáò éüò, ï áäåíïéüò, óå áðïìïíùìÝíá 28

íçóßäéá ôïõ ðáãêñÝáôïò. Ôá íçóßäéá óôá ïðïßá Ýãéíå åéóáãùãÞ ôïõ ãïíéäßïõ ôçò ðñïúíóïõëßíçò ðáñÞãáãáí ìåãáëýôåñç ðïóüôçôá éíóïõëßíçò, ìå áðïôÝëåóìá íá áðáéôåßôáé ðïëý ìéêñüôåñïò áñéèìüò áõôþí üôáí ìåôáìïó÷åýïíôáí óå áíïóïêáôåóôáëìÝíá ðïíôßêéá (scid mice) áðü üôé óõíÞèùò, ãéá ôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò íüóïõ. Ìå ôïí ôñüðï áõôü ðñïôåßíåôáé üôé ìðïñåß íá âåëôéùèåß ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò ìåôáìüó÷åõóçò ôùí íçóéäßùí óôïí Üíèñùðï.

(Diabetologia. 2003 Mar;46:386-93) ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ Éáôñüò Ôá ðáéäéÜ áôüìùí ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ðáñïõóéÜæïõí óõ÷íüôåñá ðá÷õóáñêßá êáé õðåñéíóïõëéíáéìßá êáôÜ ôçí ðáéäéêÞ êáé åöçâéêÞ çëéêßá Ýíáíôé ðáéäéþí ìç äéáâçôéêþí áôüìùí ÐñïïðôéêÞ 15åôÞò ìåëÝôç 303 áðïãüíùí áôüìùí ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç, çëéêßáò 4-17 åôþí, Ýíáíôé 1136 ðáéäéþí ìç äéáâçôéêþí äéáðßóôùóå ïôé ôá ðáéäéÜ ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç ðáñïõóéÜæïõí óõ÷íüôåñá óôïé÷åßá ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ êáôÜ ôçí ðáéäéêÞ êáé åöçâéêÞ çëéêßá. Åéäéêüôåñá Þäç áðü ôçí ðáéäéêÞ çëéêßá äéáðéóôþèçêå ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá ãåíéêåõìÝíçò êáé êåíôñéêÞò ðá÷õóáñêßáò, åíþ êáôÜ ôçí åöçâåßá ðáñáôçñÞèçêáí õøçëüôåñá åðßðåäá éíóïõëßíçò êáé ãëõêüæçò, åíäåéêôéêÜ áíôßóôáóçò óôçí éíóïõëßíç Ýíáíôé ðáéäéþí ìç äéáâçôéêþí áôüìùí. ÔÝëïò êáôÜ ôçí åíçëéêßùóç äéáðéóôþèçêáí õøçëüôåñá åðßðåäá LDL-÷ïëçóôåñüëçò, ôñéãëõêåñéäßùí, áñôçñéáêÞò ðßåóçò êáé ÷áìçëüôåñá åðßðåäá HDL-÷ïëçóôåñüëçò.

(Metabolism 2003;52: 443-450). Óõìåþí ÔïõñíÞò Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

30

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Ðþò íá ìåéþóïõìå ôï ëßðïò óôéò óõíôáãÝò ìáò ÎåêéíÞóôå, äïêéìÜæïíôáò ìßá áëëáãÞ ôç öïñÜ Ðáñáëåßøôå Ýíá ðïëý ëéðáñü ôñüöéìï Ðáñáäåßãìáôá: • Ìç ðñïóèÝóåôå ìðåóáìÝë óôéò ìåëéôæÜíåò • Ìç ðñïóèÝóåôå êéìÜ óôç óÜëôóá ãéá ôá ìáêáñüíéá • Ìçí âÜëåôå ìðÝéêïí óôçí ðßôóá Ìåéþóôå ôçí ðïóüôçôá åíüò ðïëý ëéðáñïý ôñïößìïõ Ðáñáäåßãìáôá: • ×ñçóéìïðïéÞóôå ìüíï 1 êïõôáëéÜ ôçò óïýðáò ëÜäé ãéá ôï ôóéãÜñéóìá • ×ñçóéìïðïéÞóôå ôçí ìéóÞ ðïóüôçôá ôõñéïý • ×ñçóéìïðïéÞóôå ôçí ìéóÞ ðïóüôçôá ìáãéïíÝæáò Íá áíôéêáôáóôÞóåôå Ýíá ëéðáñü ôñüöéìï ìå Ýíá ÷áìçëþí ëéðáñþí Ðáñáäåßãìáôá: • ×ñçóéìïðïéÞóôå áðïâïõôõñùìÝíï Þ çìéáðïâïõôõñùìÝíï ãÜëá • ×ñçóéìïðïéÞóôå ôõñß êáé ãéáïýñôé ÷áìçëþí ëéðáñþí • ×ñçóéìïðïéÞóôå 2 áóðñÜäéá áíôß ãéá ïëüêëçñï áõãü Ìáãåéñåýåôå ìå ìåéùìÝíá ëéðáñÜ Ðáñáäåßãìáôá: • ÁöáéñÝóôå ôï ïñáôü ëßðïò áðü ôï êñÝáò êáé ôá ðïõëåñéêÜ • ×ñçóéìïðïéÞóôå áíôéêïëëçôéêü ôçãÜíé, ìå åëÜ÷éóôï ëÜäé • Ìáãåéñåýåôå ôá êñÝáôá ÷ùñßò íá ðñïóèÝôåôå åðß ðëÝïí ëßðïò • Óôñáããßæåôå ôïí ôóéãáñéóìÝíï êéìÜ • ¼ôáí âñÜæåôå ôï êñÝáò êáé ôï äéáôçñåßôå ìáæß ìå ôïí æùìü ôïõ óôï øõãåßï, ðñéí ôï ÷ñçóéìïðïéÞóåôå áöáéñÝóôå ôï ïñáôü ëßðïò ðïõ õðÜñ÷åé óôç åðéöÜíåéá ôïõ æùìïý.

30

Îáíáäþóåôå ãåýóç óôï öáãçôü óáò ìå ðéï õãéåéíïýò ôñüðïõò.

• Áí Ý÷åôå ìåéþóåé ôï ëßðïò (1/4 öëéôæáíéïý ëßðïò Þ ðáñáðÜíù) êáé ÷ñåéÜæåôáé íá ðñïóèÝóåôå åðß ðëÝïí õãñÜ ìðïñåßôå íá ðñïóèÝóåôå ãéá íá äþóåôå ðáñáðÜíù ãåýóç óôï öáãçôü óáò, íåñü, ÷õìü íôïìÜôáò, Üðá÷ï ãÜëá, ÷õìü öñïýôùí, ÷õìü ëåìïíéïý, êñáóß Þ æùìü.

• Óôá ãëõêÜ áíôéêáôáóôÞóôå ôï ëßðïò (üðùò ôï âïýôõñï, ôï ëÜäé êáé ôçí êñÝìá ãÜëáêôïò) ìå ðïëôü ìÞëïõ, Üðá÷ï ãÜëá, ãéáïýñôé, Þ ðïëôïðïéçìÝíá äáìÜóêçíá Ç ðñüôáóÞ ìáò! ÓõíôáãÞ ÃÝìéóç ãáëïðïýëáò ÷áìçëÞ óå ëéðáñÜ êáé èåñìßäåò 8 ìåñßäåò èåñìßäåò áíÜ ìåñßäá: 200 (ç êëáóéêÞ óõíôáãÞ Ý÷åé 600 èåñìßäåò áíÜ ìåñßäá) ÕëéêÜ • ×õìüò åíüò ðïñôïêáëéïý • ×õìüò åíüò ëåìïíéïý • ½ öëõôæÜíé êïíéÜê • 2 ìåãÜëá êñåììýäéá øéëïêïììÝíá • 2 óêåëßäåò óêüñäï ðïëôïðïéçìÝíï • ½ öëõôæÜíé ìáíéôÜñéá êïììÝíá óå ëåðôÝò öÝôåò • ½ öëõôæÜíé óôáößäåò • 1 ½ öëõôæÜíé ñýæé ãëáóÝ • 1 ìáôóÜêé ìáúíôáíü øéëïêïììÝíï • 250 ãñ êáëáìðüêé • 1/4 öëõôæÜíé êÜóôáíá Þ áìýãäáëá øéëïêïììÝíá • 1/4 Öëéôæáíéïý êïõêïõíÜñé • ½ êïõôáëÜêé êáíÝëëá • 1 ðñÝæá ìïó÷ïêÜñõäï • 3-4 êüêêïé ìðá÷Üñé

cyanmagentayellowblack

31

ÔÅÕXÏÓ 24

ÅêôÝëåóç ÓùôÜñåôå óôï ôçãÜíé ôï êñåììýäé êáé ôï óêüñäï ìå ôïí ÷õìü ëåìïíéïý, ðïñôïêáëéïý êáé ôï êïíéÜê. Ñß÷íåôå ôá ìáíéôÜñéá, êáé ôéò óôáößäåò. ÐñïóèÝôåôå Ýíá ðïôÞñé íåñü êáé âÜæåôå ôï ñýæé. Ôï áöÞíåôå íá âñÜóåé, áíáêáôåýïíôáò óõíå÷þò, ìÝ÷ñé íá áðïññïöçèïýí ôá õãñÜ. ÊáôåâÜæåôå ôï ôçãÜíé áðü ôç öùôéÜ. ÐñïóèÝôåôå, ôï ìáúíôáíü, ôï êáëáìðüêé, ôá êÜóôáíá ôï êïõêïõíÜñé êáé ôá ìðá÷áñéêÜ áíáêáôåýïíôáò êáëÜ ôï ìåßãìá. Ãåìßæåôå ìå áõôü ôç ãáëïðïýëá. ÐñïóöÝñïíôáò êáíåßò óôïõò êáëåóìÝíïõò ôïõ õãéåéíü áëëÜ ðáñÜëëçëá åýãåõóôï öáãçôü, åßíáé ï êáëýôåñïò ôñüðïò íá ôïõò äåßîåôå ôçí áãÜðç óáò êáèþò ôïõò åõ÷áñéóôåßôå ÷ùñßò íá âëÜðôåôå ôçí õãåßá ôïõò. Ìç öïâüóáóôå íá ôï äïêéìÜóåôå, åßíáé ðéèáíü íá åêðëáãåßôå åõ÷Üñéóôá, âëÝðïíôáò ðùò ìðïñåß íá Ý÷åôå ìéìçôÝò. ÓõìâïõëÝò ãéá íá áðïöýãïõìå ôçí õðåñêáôáíÜëùóç öáãçôïý. Óåñâßñåôå ôï öáãçôü óôçí êïõæßíá êáé ôïðïèåôÞóôå óôï ôñáðÝæé ìüíï ôá ãåìÜôá ðéÜôá, êáé ü÷é ôçí êáôóáñüëá. ¸ôóé äåí èá åßíáé ôüóï åýêïëï íá ðÜñåôå êáé äåýôåñï ðéÜôï öáãçôü åÜí

ðñáãìáôéêÜ äåí ðåéíÜôå. Ôñþôå áñãÜ êáé óôáìáôÞóôå üôáí áñ÷ßóåôå íá íéþèåôå üôé Ý÷åôå ÷ïñôÜóåé, ìå ôïí ôñüðï áõôü äåí èá öÜôå ðáñáðÜíù. Ìç ðáñáêïëïõèåßôå ôçëåüñáóç, Þ äéáâÜæåôå êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôïõ öáãçôïý. Ïé äñáóôçñéüôçôåò áõôÝò ôñáâïýí ôçí ðñïóï÷Þ óáò êáé ìå ôïí ôñüðï áõôü ÷Üíåôå ôïí Ýëåã÷ï ôçò ðïóüôçôáò ðïõ ôñþôå áëëÜ êáé ôï ðüôå ðñáãìáôéêÜ Ý÷åôå ÷ïñôÜóåé. Âïõñôóßóôå ôá äüíôéá óáò áìÝóùò ìåôÜ ôï öáãçôü, ìå áõôüí ôïí ôñüðï öåýãåé ç ãåýóç ôïõ öáãçôïý áðü ôï óôüìá êáé ìðïñåß íá óõìðáñáóýñåé ìáæß ôçò êáé ôçí óêÝøç óáò ãéá ôçí êáôáíÜëùóç ðåñéóóüôåñïõ öáãçôïý. Ìç ðçãáßíåôå ðåéíáóìÝíïé ãéá áãïñÝò óôï super market. Ôï ðéï ðéèáíü åßíáé íá áãïñÜóåôå ðåñéóóüôåñá ðñÜãìáôá áð áõôÜ ðïõ ðñáãìáôéêÜ ÷ñåéÜæåóôå êáé åðéðëÝïí íá äéáëÝîåôå áãáèÜ ðïõ äåí èá ðñÝðåé íá âñßóêïíôáé ìÝóá óôï äéáéôïëüãéü óáò. Ðñéí ðÜôå óôï super market, ðñïåôïéìÜóôå ôçí ëßóôá ìå ôá ôñüöéìá ðïõ ÷ñåéÜæåóôå êáé áãïñÜóôå ìüíï áõôÜ. Ìçí Ý÷åôå ôá öáãçôÜ óå ðåñßïðôç èÝá ìÝóá óôï óðßôé óáò. Áðïöýãåôå íá âÜæåôå óïêïëáôÜêéá Þ êïõëïõñÜêéá ðÜíù óôï ôñáðÝæé ôçò êïõæßíáò Þ ôïõ êáèéóôéêïý. Ìç ðáñáëåßðåôå ãåýìáôá, ìðïñåß íá öÜôå ðåñéóóüôåñï óôï åðüìåíü óáò ãåýìá. ÖÜôå êÜôé ðñéí ðÜôå óå êÜðïéá êïéíùíéêÞ åêäÞëùóç óôçí ïðïßá åßóôå êáëåóìÝíïé êáé õðÜñ÷åé öáãçôü. Ìå ôïí ôñüðï áõôü, èá áðïöýãåôå ôçí ðéèáíüôçôá íá êáôáíáëþóåôå ìåãÜëç ðïóüôçôá öáãçôïý õøçëïý óå ëéðáñÜ. Ìçí áðáãïñåýåôå áðü ôïí åáõôü óáò óõãêåêñéìÝíá öáãçôÜ. Áí ôï êÜíåôå áõôü, ôï ìüíï ðïõ èá êáôáöÝñåôå åßíáé íá ôá åðéèõìåßôå ðåñéóóüôåñï. ÄïêéìÜóôå íá ðÜñåôå Ýíá êïììÜôé áðü ôï ãëõêü ðïõ óáò áñÝóåé êáé êüøôå ôï óå ôüóá êïììÜôéá üóåò åßíáé ïé öïñÝò ðïõ èá èÝëáôå íá ôï öÜôå ôçí âäïìÜäá. ÐÜñôå Ýíá êïììÜôé ôçí êÜèå öïñÜ, êáé ìçí îå÷íÜôå, ç ðñþôç ìðïõêéÜ åßíáé áõôÞ ðïõ Ý÷åé üëç ôç ãåýóç. ÅëÝíç ÌåíåãÜôïõ ÊëéíéêÞ Äéáéôïëüãïò 31

cyanmagentayellowblack

33

ÔÅÕXÏÓ 24

Ðåñß ìðýñáò

H

êáôáíÜëùóç áëêïüë óå ìéêñÝò ðïóüôçôåò åßíáé åðéôñåðôÞ óôá äéáâçôéêÜ Üôïìá åöüóïí áõôÜ ôï åðéèõìïýí. Ç ìÝôñéá ðñüóëçøç áëêïüë Ý÷åé óõó÷åôéóôåß ìÜëéóôá ìå ìåéùìÝíç íïóçñüôçôá êáé èíçôüôçôá áðü êáñäéáããåéáêÜ áßôéá. Ç åõíïúêÞ áõôÞ åðßäñáóç åß÷å èåùñçèåß üôé áöïñÜ êõñßùò ôï êñáóß (éäßùò ôï êüêêéíï) êáé åß÷å áðïäïèåß óå áíôéïîåéäùôéêÝò ïõóßåò ðïõ áõôü ðåñéÝ÷åé. Ç óýã÷ñïíç âéâëéïãñáößá üìùò áðïêáëýðôåé ðùò üëá ôá áëêïïëïý÷á ðïôÜ ìïéñÜæïíôáé áõôÞ ôçí åõíïúêÞ åðßäñáóç üôáí êáôáíáëþíïíôáé óå ìéêñÝò ðïóüôçôåò. Ôïí Éïýíéï ôïõ 2003 Ýãéíå óôï Ìðñõæ ôïõ Âåëãßïõ ç åôÞóéá óõíÜíôçóç ôçò ïìÜäáò ìåëÝôçò ôçò äéáôñïöÞò óôï óáê÷áñþäç äéáâÞôç (DNSG). Óôç óõíÜíôçóç áõôÞ áíáóêïðÞèçêå ç âéâëéïãñáößá ðïõ åðéâåâáéþíåé ôéò èåôéêÝò äñÜóåéò ôçò ìÝôñéáò ðñüóëçøçò áëêïüë åíþ ðáñïõóéÜóôçêáí êáé êÜðïéá íÝá äåäïìÝíá ðïõ áöïñïýí åéäéêÜ ôç ìðýñá: Ôï ÂÝëãéï åîÜëëïõ áðïôåëåß ôçí ÅõñùðáúêÞ ÷þñá ìå ôç ìåãáëýôåñç ðáñÜäïóç óôçí ðáñáãùãÞ êáëÞò ìðýñáò! Éóôïñßá ôçò ìðýñáò Ç ëÝîç ìðýñá ðñïÝñ÷åôáé ìÜëëïí áðü ôï ñÞìá bibereðïõ óôá ëáôéíéêÜ óçìáßíåé ðßíù. Ç éóôïñßá ôçò îåêéíÜ 6000 ÷ñüíéá ð× áðü ôçí áñ÷áßá Ìåóïðïôáìßá. Óå ðÝôñéíåò ðëÜêåò ôçò åðï÷Þò áíáðáñéóôÜíåôáé ç

äéáäéêáóßá ðáñáóêåõÞò ôçò. Åíäåßîåéò ðáñáóêåõÞò ìðýñáò õðÜñ÷ïõí êáé óôçí áñ÷áßá Âáâõëþíá ôçí åðï÷Þ ôïõ ×áìïõñáìðß (2000 ÷ñüíéá ðX), åíþ êáé óôçí áñ÷áßá Áßãõðôï ïé ßäéïé ïé Öáñáþ ìÜèáéíáí ôç ôÝ÷íç ðáñáóêåõÞò ôçò ìðýñáò. Ôç ñùìáúêÞ åðï÷Þ êõñéÜñ÷çóå ç ðáñáãùãÞ êñáóéïý. Ìüíï óôéò ðåñéï÷Ýò ðïõ ëüãù êëßìáôïò äå ìðïñïýóáí íá êáëëéåñãçèïýí áìðÝëéá êáëëéåñãïýíôáí óéôçñÜ áðü ôá ïðïßá ìðïñïýóå íá ðáñá÷èåß ìðýñá ãéá íá îåäéøÜóïõí ïé ñùìáúêÝò ëåãåþíåò. ÌåôÜ ôç ðôþóç ôçò ñùìáúêÞò áõôïêñáôïñßáò ç ðáñáãùãÞ ôçò ìðýñáò ðÝñáóå óôá ÷Ýñéá ôïõ êëÞñïõ. Ç ðáñáãùãÞ ôçò ìðýñáò åîáðëþèçêå ðïëý ôï 14ï êáé 15ï áéþíá. Ôï 1880 Ýãéíå ìéá óçìáíôéêÞ áíáêÜëõøç óôçí éóôïñßá ôçò ìðýñáò áðü ôïí Pasteur. Ôï Üñùìá ôçò ìðýñáò êáèïñßæåôáé áðü ôç æýìùóç: ïé ìýêçôåò ìåôáôñÝðïõí ôá óÜê÷áñá óå áëêïüë. Ç æýìùóç áñ÷éêÜ ãßíïíôáí ôõ÷áßá ìå áðïôÝëåóìá íá ìç ìðïñåß êáíåßò íá ðñïâëÝøåé ôï ôåëéêü áðïôÝëåóìá. Ï Pasteur áíáêÜëõøå üôé õðÜñ÷ïõí ðïëëÜ åßäç ìõêÞôùí êáé üôé äåí Þôáí üëá ôï ßäéï éêáíÜ ãéá ðáñáãùãÞ ìðýñáò ìå ùñáßï Üñùìá êáé ãåýóç. Ìå ôçí áíáêÜëõøç áõôÞ êÜèå æõèïðïéåßá áöïý áíáêÜëõðôå ôçí ðïéêéëßá ìõêÞôùí ðïõ èåùñïýóå éêáíÞ íá óõìâÜëëåé óôç ðáñáãùãÞ ùñáßáò ìðýñáò óõíÝ÷éæå ôç êáëëéÝñãåéá ôïõ ìýêçôá þóôå êáé óôï ìÝëëïí íá ìðïñåß íá ðáñÜãåé ðñïâëÝ33

cyanmagentayellowblack

34

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

øéìá ðéá ôï ßäéï åßäïò ìðýñáò. Ï Pasteur áíáêÜëõøå åðßóçò üôé óôïõò 70 ï C ïé ìéêñïïñãáíéóìïß èáíáôþíïíôáé êáé Ýôóé ç ìðýñá ìðïñåß íá äéáôçñçèåß ãéá ìåãáëýôåñåò ðåñéüäïõò. Ç æõèïðïéåßá ãíþñéóå áðü ôçí åðï÷Þ åêåßíç êáé ìåôÜ ìåãÜëç Üíèçóç. Ðùò öôéÜ÷íåôáé ç ìðýñá Ôï êñéèÜñé êáé Üëëá äçìçôñéáêÜ üôáí áíáìåéãíýåôáé ìå ìýêçôåò Þ ðñïæýìé öôéÜ÷íåé æõìÜñé ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ ôïõ øùìéïý. ¼ôáí ôï æõìÜñé öïõóêþíåé, ôï Üìõëï ìåôáôñÝðåôáé óå áðëÜ óÜê÷áñá êáé óôç óõíÝ÷åéá óå áëêïüë. ÁõôÞ áðïôåëåß êáé ôçí áñ÷Þ ðáñáóêåõÞò ôçò ìðýñáò ðïõ åèåùñåßôï ùò “ðüóéìï øùìß” (ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôéò ßäéåò ðñþôåò ýëåò). Ç ìðýñá áðïôåëåßôáé áðü: Íåñü - Ôï 90% ôçò ìðýñáò áðïôåëåßôáé áðü íåñü. Âýíç(malt) –Ç âýíç åßíáé ôï óÜê÷áñï ðïõ æõìþíåôáé êáé ðñïÝñ÷åôáé áðü ôá äçìçôñéáêÜ. Ùò ðñþôç ýëç ãéá ôçí ðáñáãùãÞ ôçò ÷ñçóéìïðïéåßôáé óõíÞèùò ôï êñéèÜñé åíþ óðáíéüôåñá ôï óéôÜñé êáé ç âñþìç. Ôá äçìçôñéáêÜ äå ìðïñïýí íá æõìùèïýí áðü ìüíá ôïõò. Ç äéáäéêáóßá ðáñáãùãÞò âýíçò (malt ing) óõíßóôáôáé óôçí ðáñáìïíÞ ôùí äçìçôñéáêþí (êõñßùò ôïõ êñéèáñéïý) óôï íåñü üðïõ âëáóôáßíïõí êáé óôç óõíÝ÷åéá óôçí áðïîÞñáíóç ôïõò. Ôï ôåëéêü ðñïúüí áðïôåëåß ôç âýíç. ÆÜ÷áñç- Ç ðñïóèÞêç ìéêñÞò ðïóüôçôáò æÜ34

÷áñçò âïçèÜ ôç æýìùóç. Ëõêßóêïò- Ï ëõêßóêïò åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôç “ðéêñÜäá” óôç ãåýóç ôçò ìðýñáò (ç ïõóßá ëïõðïõëßíç) . Áðïôåëåß åîÜëëïõ Ýíá öõóéêü óõíôçñçôéêü. Ï ëõêßóêïò ðåñéÝ÷åé åðßóçò éóïöëáâüíåò (áíôéïîåéäùôéêÝò ïõóßåò) êáèþò êáé öõôïïéóôñïãüíá. Ïé ïõóßåò áõôÝò Ý÷ïõí åîáéñåôéêü åíäéáöÝñïí üóïí áöïñÜ óôéò åõåñãåôéêÝò ôçò åðéäñÜóåéò . Ìýêçôåò- Ïé ìýêçôåò åßíáé áðáñáßôçôïé ãéá ôç æýìùóç êáé ôç ìåôáôñïðÞ ôùí óáê÷Üñùí óå CO2 êáé áëêïüë. Áñ÷éêÜ âñÜæïíôáé ìáæß ôï íåñü ìå ôç âýíç êáé óôç óõíÝ÷åéá áöïý êñõþóåé ôï ìåßãìá ðïõ ðñïêýðôåé ðñïóôßèåôáé ï ìýêçôáò. ÁíÜëïãá ìå ôï ìýêçôá ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ðáñÜãïíôáé äéÜöïñåò áñùìáôéêÝò ïõóßåò ðïõ ðñïóäßäïõí êáé ôï ÷áñáêôÞñá ôçò êÜèå ìðýñáò. ÕðÜñ÷ïõí äõï ôýðïé ìõêÞôùí áíÜëïãá ìå ôç óõìðåñéöïñÜ ôïõò êáôÜ ôç æýìùóç : ìýêçôåò åðéöáíåßáò (ðáñáìÝíïõí óôçí åðéöÜíåéá êáé æõìþíïõí óå èåñìïêñáóßá 10ï C Ýùò 20ï C) êáé ìýêçôåò âÜóçò (æõìþíïõí áðü 5ï C Ýùò 10ï C). Ç æýìùóç ìå ìýêçôåò åðéöáíåßáò ðáñÜãåé ôç ìðýñá ôýðïõ Langer åíþ áíôßèåôá ç æýìùóç ìå ìýêçôåò âÜóçò ôç ìðýñá ôýðïõ Ale. ÈñåðôéêÞ áîßá ôçò ìðýñáò Ôï 90% ôçò ìðýñáò áðïôåëåßôáé áðü íåñü. Ç ìðýñá äåí ðåñéÝ÷åé êáèüëïõ ëßðïò. ÐåñéÝ÷åé åëÜ÷éóôç ðñùôåÀíç (ëéãüôåñï áðü 0.5%) êáé ëßãá óÜê÷áñá (ðåñßðïõ 3% êõñßùò ìáëôüæç êáé ãëõêüæç äçë 35 Ýùò 40 ãñáììÜñéá óå 1 ëßôñï ìðýñáò). Ïé ìýêçôåò áðåëåõèåñþíïõí âéôáìßíåò

cyanmagentayellowblack

35

ÔÅÕXÏÓ 24

ôïõ óõìðëÝãìáôïò  êáé Ýôóé Ýíá ðïôÞñé 250 ml ìðýñá ðåñéÝ÷åé ðåñßðïõ 0.07 mg âéôáìßíç B2, 0.01 mg âéôáìßíç B1, êáé 0.12 mg âéôáìßíç B6. Ç ìðýñá ðåñéÝ÷åé åðßóçò êÜðïéá ÷ñÞóéìá é÷íïóôïé÷åßá üðùò óßäçñï, ÷áëêü, êÜëéï êáé ðõñßôéï. Äå ðåñéÝ÷åé ó÷åäüí êáèüëïõ íÜôñéï. Ç åíÝñãåéá ðïõ ðñïóäßäåé êÜèå ãñáììÜñéï áëêïüë áíÝ-ñ÷åôáé óå 7 kcal. ¸íá ðïôÞñé ìðýñá 250 ml ðåñéÝ÷åé 10 ãñáììÜñéá áëêïüë. ÁíÜëïãá êáé ìå ôá ðåñéå÷üìåíá óÜê÷áñá ç èåñìéäéêÞ ôïõ áîßá áíÝñ÷åôáé óå 30 Ýùò 45 èåñìßäåò áíÜ 100 ml ìðýñáò. ÅðéäñÜóåéò ôçò ìðýñáò óôçí õãåßá Ç ìÝôñéá êáôáíÜëùóç áëêïüë Ý÷åé óõó÷åôéóôåß ìå ìåéùìÝíï êßíäõíï êáñäéáããåéáêþí íïóçìÜôùí. Èá ðñÝðåé íá õðåíèõìßóïõìå, üìùò, üôé ôï áëêïüë ðñïóöÝñåé èåñìßäåò êáé ôï ãåãïíüò áõôü èá ðñÝðåé íá ëáìâÜíåôáé õðüøéí üôáí ôï Üôïìï åßíáé õðÝñâáñï Þ ðá÷ýóáñêï. Ç êáôÜ÷ñçóç ôïõ áëêïüë åîÜëëïõ óõó÷åôßæåôáé ìå Üëëåò âëÜâåò ôçò õãåßáò (çðáôéêÞ âëÜâç êëð) êáèþò êáé ìå áíôéêïéíùíéêÝò óõìðåñéöïñÝò êáé áôõ÷Þìáôá. Èá ðñÝðåé, åðïìÝíùò, íá åßìáóôå ðñïóåêôéêïß üôáí åðéôñÝðïõìå ôç ìéêñÞ Þ ìÝôñéá êáôáíÜëùóç áëêïüë. Óôá äéáâçôéêÜ Üôïìá ç êáôáíÜëùóç áëêïüë ÷ùñßò ôçí áíÜëïãç êáôáíÜëùóç õäáôáíèñÜêùí áõîÜíåé ôï êßíäõíï õðïãëõêáéìßáò óôá Üôïìá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýí áíôéäéáâçôéêÜ äéóêßá Þ éíóïõëßíç. ¼óïí áöïñÜ óôéò éäéáßôåñåò åõåñãåôéêÝò åðéäñÜóåéò ðïõ áðïäßäïíôáé óôç ìðýñá áõôÝò

áöïñïýí ôï ëõêßóêï. Ï ëõêßóêïò (Humulus lupulus L.) åßíáé öõôü ôçò ïéêïãÝíåéáò ôùí êáíïâïåéäþí óôçí ïðïßá áíÞêåé êáé ç êÜííáâçò (Cannabis sativa L). Ï ëõêßóêïò ðáñÜãåôáé óå óõãêåêñéìÝíåò ðåñéï÷Ýò ôçò ãçò. Ï ëõêßóêïò ðåñéÝ÷åé ïîÝá, ôéò ÷ïõìïõëüíåò, êáé ôéò ëïõðïõëüíåò. ÊáôÜ ôç ðáñáóêåõÞ ôçò ìðýñáò ïé ÷ïõìïõëüíåò ìåôáôñÝðïíôáé óå éóï÷ïõìïõëüíåò ðïõ åßíáé õðåýèõíåò ãéá ôç “ðéêñÞ” ãåýóç ôçò ìðýñáò. Ïé ëïõðïõëüíåò áóêïýí éó÷õñÞ áíôéâáêôçñéáêÞ äñÜóç. Ï ëõêßóêïò ðåñéÝ÷åé êáé Ýëáéá üðùò ôá ôåñðÝíéá (óðïõäáéüôåñï ç ÷ïõìïõëÝíç) ðïõ äßíïõí óôç ìðýñá ôï åõ÷Üñéóôï ÜñùìÜ ôçò. Ï ëõêßóêïò ðåñéÝ÷åé, åðßóçò, ðïëõöáéíüëåò (100 åßäç ðåñßðïõ) ïõóßåò ìå óçìáíôéêÝò áíôéïîåéäùôéêÝò éäéüôçôåò. Ï ëõêßóêïò ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ðáëáéüôåñá ùò âÜóç ãéá ôç ðáñáóêåõÞ öáñìÜêùí åíáíôßïí ôçò êáôÜèëéøçò, ôïõ Üã÷ïõò, ôùí íåõñáëãéþí ôùí êñáìðþí, áêüìá êáé ôçò ðá÷õóáñêßáò. ÅéäéêÝò ðïëõöáéíüëåò ðïõ áíåõñßóêïíôáé óôç ìðýñá üðùò ç ãåíéóôåÀíç êáé äéáæåÀíç (âñßóêïíôáé êáé óôç óüãéá) óõíéóôïýí öõôïïéóôñïãüíá êáé ðñïóöÝñïõí ðéèáíþò ðñïóôáóßá áðü êáñêßíïõò üðùò ï êáñêßíïò ôïõ óôÞèïõò êáé ôïõ ðñïóôÜôç. Ôï éó÷õñüôåñï öõôïïéóôñïãüíï óôç öýóç âñßóêåôáé óôç ìðýñá êáé åßíáé ç 8-öáéíõëíáñéíãåíßíç. ÉùÜííçò Éùáííßäçò Éáôñüò 35

cyanmagentayellowblack

37

ÔÅÕXÏÓ 24

ÅÃÃÑÁÖÇ ÓÔÁ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ÅÐÙÍÕÌÏ: .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ÏÍÏÌÁ: ........................................................................................................................................................ .......................................................................................................................................................................... Ç äéåýèõíóç ðïõ èÝëù íá ëáìâÜíù ôï ðåñéïäéêü ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá åßíáé: ......................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Ïäüò: .................................................................................................... Áñéè. ................................................ Ðüëç: .................................................................................................... Ôá÷. Êùä. : ..................................... Ôá÷õäñïìéêÞ Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 9 ÁèÞíá 11528

ÕÐÏÃÑÁÖÇ

Ôï ðåñéïäéêü ðñïóöÝñåôáé ÄÙÑÅÁÍ

ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÙÍ ÍÅÙÍ

(ãé' áõôïýò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï äéáâÞôç êáé èÝëïõí íá åíçìåñþóïõí) 1. ¢ñèñï 2-3 äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí. Ìéêñüôåñï Üñèñï, ìå ðñáêôéêÝò óõóôÜóåéò, ïäçãßåò Þ ìå óçìåßá õðåíèýìéóçò.

2. Óôï êýñéï Üñèñï, íá õðÜñ÷ïõí 1 Ýùò 2 óçìåßá, ôá ïðïßá èÝëåé ï óõããñáöÝáò íá ôïíßóåé óáí êýñéá ìçíýìáôá. ÁõôÜ èá ôõðùèïýí óå Üëëï öýëëï (èá åêôõðùèåß ìÝóá óôï Üñèñï óå åéäéêü ðåñéèþñéï).

3. Óå êÜèå Üñèñï íá õðÜñ÷ïõí 2 ìå 3 êýñéåò âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò.

4. Íá ðåñéêëåßïõí ìÝóá óôï Üñèñï, 1 Ýùò 2 óêßôóá áí õðÜñ÷ïõí, óå ó÷Ýóç ìå ôï èÝìá..

5. ÅÜí åßíáé åöéêôü, ôï êåßìåíï íá åßíáé óå äéóêÝôá, óôï óýóôçìá word, version Windows 1995, ãéá PC ìå ìÝãåèïò ãñáììÜôùí 12.

6. Ôï Üñèñï íá óõíïäåýåôáé ìå ôï üíïìá ôïõ óõããñáöÝá, äéåýèõíóç êáé ôçëÝöùíï ôßôëï (ãéáôñüò, íïóçëåõôÞò ê.ëð.) êáé ôüðï åñãáóßáò, ìå çìåñïìçíßá áðïóôïëÞò.

7. Ôï Üñèñï íá óôáëåß: ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ Ðåñéïäéêïý ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá ÌáéÜíäñïõ 23, 115 28 ÁèÞíá 37

cyanmagentayellowblack

38

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÅÑÙÔÇÌÁÔÏËÏÃÉÏ ÁÎÉÏËÏÃÇÓÇÓ “ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ” Åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôç óçìáíôéêÞ áíôáðüêñéóÞ óáò. ¸÷ïõìå Þäç ëÜâåé ôá ðñþôá óõìðëçñùìÝíá åñùôçìáôïëüãéá ãéá ôçí áîéïëüãçóç ôïõ ðåñéïäéêïý ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ . Ïé ðáñáôçñÞóåéò êáé ïé ðñïôÜóåéò óáò åßíáé ïõóéáóôéêÝò êáé âïçèïýí åîáéñåôéêÜ ôçí ðñïóðÜèåéÜ ìáò. Äçìïóéåýïõìå îáíÜ ôï åñùôçìáôïëüãéï áîéïëüãçóçò þóôå íá äïèåß ç åõêáéñßá êáé óå Üëëïõò áíáãíþóôåò íá åêöñÜóïõí ôç ãíþìç ôïõò. Ðáñáêáëïýìå áðáíôÞóôå ôéò åñùôÞóåéò ðïõ áêïëïõèïýí. Ôï åñùôçìáôïëüãéï åßíáé áíþíõìï êáé ïé áðáíôÞóåéò óáò åìðéóôåõôéêÝò. Ç ãíþìç óáò åßíáé óçìáíôéêÞ. Ïé áðáíôÞóåéò óáò èá ìáò âïçèÞóïõí íá áîéïëïãÞóïõìå ôçí ðïéüôçôá ôïõ ðåñéïäéêïý êáé èá óõìâÜëëïõí óçìáíôéêÜ óôç âåëôßùóÞ ôïõ. Ìðïñåßôå íá ôá÷õäñïìÞóåôå ôï åñùôçìáôïëüãéï óôç äéåýèõíóç: ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ - ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ - ÌáéÜíäñïõ 9, 115 28 ÁèÞíá Þ íá ôï äþóåôå óôï ãéáôñü óáò êáôÜ ôçí åðßóêåøÞ óáò óôï äéáâçôïëïãéêü êÝíôñï Þ íá óõìðëçñþóåôå ôï ßäéï åñùôçìáôïëüãéï óôç óåëßäá ìáò óôï: Internet: http://www.mednet.gr/greek/soc/ede. Åõ÷áñéóôïýìå.

1. Ðïéá åßíáé ç ãíþìç óáò ãåíéêÜ ãéá ôï ðåñéïäéêü; Åîáéñåôéêü m

Ðïëý Êáëü m

Êáëü m

ÌÝôñéï m

2. Óáò åíäéáöÝñïõí:

ôá Üñèñá ãéá ôçí åíçìÝñùóç ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç (êáôçãïñßá á) ôá Üñèñá ãéá ôá åðáããÝëìáôá õãåßáò (êáôçãïñßá â) êáé ïé äõï êáôçãïñßåò (á & â)

Êáêü m

m m m

3. Ôï åýñïò ôùí èåìÜôùí ðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé êáëýðôåé ôéò áíÜãêåò óáò ãéá åíçìÝñùóç; Ðïëý m

ÁñêåôÜ m

ÌÝôñéá m

4. Ðüóï éêáíïðïéçôéêÞ èåùñåßôå;

ÅëÜ÷éóôá m

Ðïëý ÉêáíïðïéçôéêÞ

ÉêáíïðïéçôéêÞ

m m m

ôçí ðëçñïöüñçóç-åíçìÝñùóç ôçí ðïéüôçôá ôçò åêôýðùóçò ôçí åéêïíïãñÜöçóç

m m m

ÌÝôñéá

m m m

ÊáêÞ

m m m

5. Ðïéá èÝìáôá èá åðéèõìïýóáôå íá ðáñïõóéáóôïýí óå åðüìåíá ôåý÷ç;

6. ÐñïóùðéêÜ óôïé÷åßá:

Çëéêßá: Öýëï: ¢ññåí m ÈÞëõ ÅñãÜæåóôå óôï ÷þñï õãåßáò; ¸÷åôå äéáâÞôç; - ôýðïõ É - ôýðïõ ÉÉ Åßóôå ãïíÝáò ðáéäéïý ìå äéáâÞôç; ¢ëëï:

m

Íáé Íáé Íáé Íáé

m m m m

¼÷é ¼÷é ¼÷é ¼÷é

m m m m

7. Ðüóï êáéñü äéáâÜæåôå ôá ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ; 8. Áðü ðïý ðñïìçèåýåóôå ôá ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ;

ÁðïóôÝëëåôáé ôá÷õäñïìéêþò m Áðü ôá ÄéáâçôïëïãéêÜ ÊÝíôñá m ¢ëëï:

9. ¸÷åôå óõíáíôÞóåé äõóêïëßåò óôï íá ðñïìçèåõôåßôå ôï ðåñéïäéêü; Íáé m

¼÷é m

10.Ðáñáêáëþ áíáöÝñáôå ðáñáôçñÞóåéò êáé ðñïôÜóåéò ðïõ èá ìðïñïýóáí íá óõìâÜëëïõí óôç âåëôßùóç ôïõ ðåñéïäéêïý:

38