VOL14_ISSUE4_OCT_DEC_2002

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, Ïêôþâñéïò - ÄåêÝìâñéïò 2002

ðñùôïâÜèìéá

öñïíôßäá õãåßáò

Primary Health Care Ôñéìçíéáßá ¸êäïóç ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Quarterly edited by the Greek Association of General Practitioners Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, Ïêôþâñéïò - ÄåêÝìâñéïò 2002, Volume 14, Number 4, October - December 2002

Ôçò Óýíôáîçò 160

Ð. ×áôæçìáíþëçò: Ç ãíáèïðñïóùðéêÞ ÷åéñïõñãéêÞ óÞìåñá êáé ï ñüëïò ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò

162

N. AíôùíÜêçò: Áêïëïõèïýíôáé ïé ïäçãßåò ðñïò ôïõò óõããñáöåßò; Ìéá êñßóéìç åñþôçóç ãéá ôçí ðïéüôçôá ôïõ ðåñéïäéêïý Åñåõíçôéêü ¢ñèñï

163

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç, Ì. ÊáñäáñÜ, Ã. Íéêïëüðïõëïò, Ð. Êüëëéáò: Ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ìÝóá áðü ìéá äåêáåôÞ áíÜëõóç ôçò êßíçóçò åíüò êÝíôñïõ õãåßáò ôïõ íïìïý Á÷áÀáò Âñá÷åßá ÅñåõíçôéêÞ Äçìïóßåõóç

169

Ó. ÁõãïõóôÜôïò, Áè. ÂÞôáò, ×. Ìé÷áçëßäïõ, Ì. êùíóôáíôéíßäïõ, Ä. Âáìâáêüðïõëïò: Áíß÷íåõóç ëïéìþîåùí ìåôáäéäüìåíùí ìå ôï áßìá óå áéìïäüôåò êáôÜ ôç äéåôßá (1999-2001) ÁíáöïñÜ Ðåñßðôùóçò

172

×. Ôóáôóáëßäçò, Áè. ÂÞôáò, Ì. ×áñéôïðïýëïõ, Ì. Ôóáìïðïýëïõ, Ó. ÁõãïõóôÜôïò, Ê. Óáââïõëßäçò, È. ÃéâáííÜêçò: ÊõóôéêÞ äéüãêùóç ôïõ åäÜöïõò ôïõ óôüìáôïò (âáôñÜ÷éï) óå ðáéäß ìüëéò ðÝíôå åôþí

ÐÑÙÔÏÂÁÈÌÉÁ ÖÑÏÍÔÉÄÁ ÕÃÅÉÁÓ – Primary Health Care

ÃñÜììáôá óôïí Åêäüôç 175

Ð. ÌÝëêé, Á. Èåïäùñáêüðïõëïò: Ôï ÊÝíôñï Õãåßáò Áßãéíáò. Äõóêïëßåò óôçí ðïéïôéêÞ äéáöÜëéóç

177

Ä. ×ñõóáöÞò: Øõ÷éêÝò äéáôáñá÷Ýò óôçí ïñåéíÞ Ïëõìðßá Áíôáðüêñéóç áðü ôçí Êýðñï

179

ÓõíÜíôçóç ìå ôá ìÝëç ôïõ EGPRW óôï Bled óôç Óëïâåíßá

180

ÄéÞìåñç óõíÜíôçóç åñãáóßáò óôç Ëåõêùóßá

181

Áíáóêüðçóç ôçò Âéâëéïãñáößáò ÍÝá

188

15o ÐáíåëëÞíéï ÓõíÝäñéï ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 30 Áðñéëßïõ - 4 ÌáÀïõ 2003, Óéèùíßá ×áëéêéäéêÞò

189

7o Ìåóïãåéáêü Éáôñéêü ÓõíÝäñéï, 7-9 Íïåìâñßïõ 2003, Vilamoura Ióðáíßáò

190

17ï Ðáãêüóìéï ÓõíÝäñéï Ïéêïãåíåéáêþí Éáôñþí, 13-17 Ïêôùâñßïõ 2004, Ïrlando, ÇÐÁ

192

Ðåñéöåñåéáêü ÓõíÝäñéï WONCA Áóßáò/Åéñçíéêïý, 13-17 Ïêôùâñßïõ 2004, Beijing Kßíáò

194

Ðñüãñáììá ÌáèçìÜôùí ÅéäéêåõïìÝíùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 2002-2003 ÃÐÍ "Ã. ÐáðáíéêïëÜïõ" Èåóóáëïíßêçò

197

Ðñüãñáììá ÌáèçìÜôùí ÅéäéêåõïìÝíùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò 2002-2003, "ÉððïêñÜôåéï" Ã.Í. Áèçíþí

ÅÍÔÕÐÏ ÊËÅÉÓÔÏ ÁÑÉÈ. ÁÄÅÉÁÓ 451/91 ÊÄÁ ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ Ðáðáäéáìáíôïðïýëïõ 4, 115 28 ÁÈÇÍÁ

ISSN 1105-7432

ðñùôïâÜèìéá

öñïíôßäá õãåßáò

Primary Health Care

ÅÊÄÏÔÇÓ:

ÌðïäïóÜêçò-Ðñüäñïìïò Ìåñêïýñçò Ì. ×ïõñìïýæç 28 Ê. Ôïýìðá 544 53 Èåóóáëïíßêç Ôçë. (2310) 910342

Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Ðñüåäñïò ÌðïäïóÜêçò-Ðñüäñïìïò Ìåñêïýñçò Áíôéðñüåäñïò Á Êþóôáò ÌùñáÀôçò Áíôéðñüåäñïò  Áíôþíçò Êáñüôóçò Ãåíéêüò ÃñáììáôÝáò-Ôáìßáò ÁèáíÜóéïò Óõìåùíßäçò ÌÝëç ÐçãÞ ÐåñäéêÜêç ÓôÜèçò Óêëçñüò ÌÜñéïò ×áôæçáñóÝíçò

Executive Board of the Greek Association of General Practitioners President Bodosakis-Prodromos Merkouris Vice-President A Kostas Moraitis Vice-President B Antonis Karotsis General Secretary Treasurer Athanasios Symeonidis Members Marios Chatziarsenis Pigi Perdikaki Stathis Skliros Ãñáììáôåßá Óýíôáîçò: Áíáóôáóßá Ñùìáíßäïõ Ôçë.: (28310) 394615, (28310) 25833 e-mail: primcare@fammed.med.uoc.gr Åêôýðùóç: ÔÅ×ÍÏÃÑÁÌÌÁ Ì. ÁõãÝñç 12, 153 43 Áã. ÐáñáóêåõÞ Ôçë.: 210.60.00.643, Fax: 210.6002295 E-mail: techn@hol.gr

ISSN 1105-7432

ÄéåõèõíôÞò Óýíôáîçò

Editor-in-Chief:

×ñÞóôïò ËéïíÞò Åðßêïõñïò ÊáèçãçôÞò ÔìÞìá ÉáôñéêÞò ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò Ô.È. 1393, ÇñÜêëåéï Ôçë. +32 810 39 46 21 Fax. +32 810 39 46 06 E-mail: lionis@med.uoc.gr

Christos Lionis Ássistant Professor Faculty of Medicine University of Crete P.O. Box 1393, Heraklion Tel: +32 810 39 46 21 Fax: +32 810 39 46 06 E-mail: lionis@med.uoc.gr

ÁíáðëçñùôÝò Ä/íôÝò Óýíôáîçò

Associate Editors

Íßêïò ÁíôùíÜêçò E-mail: antonakisnikos@yahoo.gr ÓôÜèçò Óêëçñüò E-mail: eskliros@otenet.gr

Nick Antonakis E-mail: antonakisnikos@yahoo.gr Stathis Skliros E-mail: eskliros@otenet.gr

Åðßêïõñïé Ä/íôÝò Óýíôáîçò

Assistant Editors

ÈùìÜò Áããåëüðïõëïò (Èåóóáëïíßêç) Ðáýëïò ÈåïäùñÜêçò (ÉùÜííéíá) ÅëåõèÝñéïò Èçñáßïò (ÁèÞíá) Êïñíçëßá ÌáêñÞ (ÇñÜêëåéï)

Thomas Aggelopoulos (Thessaloniki) Pavlos Theodorakis (Ioannina) Åleftherios Thireos (Athens) Kornilia Makri (Heraklion)

ÌÝëç ÓõíôáêôéêÞò ÅðéôñïðÞò

Members of Editorial Board

ÓôÝëéïò ÅõáããÝëïõ ÁíÜñãõñoò Ìáñéüëçò ÃéÜííçò ÌïíÝäáò ÐçãÞ ÐåñäéêÜêç ¸öç Öñáãêïýëç

Stelios Euaggelou Ánargiros Mariolis Ioannis Monedas Pigi Perdikaki Efi Fragouli

ÁíôáðïêñéôÝò Óýíôáîçò

Corresponding Editors

Êýðñïò ¸ëåíá ÅõáããåëÜêç Èåïäþñá Æá÷áñéÜäïõ Áëâáíßá Llukan Rrumbullaku

Cyprus Elena Euaggelaki Theodora Zaxariadou Albania Llukan Rrumbullaku

ÓõìâïõëåõôéêÞ ÅðéôñïðÞ

Advisory Board

Ð. ÂÜñäáò, ÊáèçãçôÞò Êáñäéïëïãßáò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò

P. Vardas, Professor of University of Crete

É. Âëá÷ïíéêïëÞò, Áíáðë. ÊáèçãçôÞò ÂéïóôáôéóôéêÞò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò

J. Vlachonikolis, Associate Professor of University of Crete

Ä. ÃëÜñïò, ÊáèçãçôÞò ÉáôñéêÞò ÖõóéêÞò Ðáí/ìßïõ Éùáííßíùí Á. Êñáíßäçò ,

D. Glaros, Professor of University of Ioannina A. Cranidis ,

ÊáèçãçôÞò Ïõñïëïãßáò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò

Professor of University of Crete

É. Êõñéüðïõëïò, ÊáèçãçôÞò ÅèíéêÞò Ó÷ïëÞò Äçìüóéáò Õãåßáò

J. Kyriopoulos, Professor of National School of Public Health

Â. ÌáõñÝáò, ÊáèçãçôÞò Øõ÷éáôñéêÞò Ðáí/ìßïõ Éùáííßíùí

V. Mavreas, Professor of University of Ioannina

M. ÓãÜíôæïò, ËÝêôïñáò Áíáôïìßáò Ðáí/ìßïõ Èåó/ëßáò

M. Syantzos, Lector of Anatomy in University of Thessalia

Í. ÓéáöÜêáò, ÊáèçãçôÞò Ðíåõìïíïëïãßáò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò

N. Siafakas, Professor of University of Crete

Ó. ÓìðõñÜêéò, ÊáèçãçôÞò ÐáéäéáôñéêÞò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò

S. Smpyrakis, Professor of University of Crete

Ë. ÓðÜñïò, ÊáèçãçôÞò ÊïéíùíéêÞò ÉáôñéêÞò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí

L. Sparos, Professor of University of Athens

Á. ÖéëáëÞèçò, Áíáðë. ÊáèçãçôÞò ÊïéíùíéêÞò ÉáôñéêÞò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò

A. Philalithis, Associate Professor of University of Crete

Ã. ×ñéóôïäïýëïõ, ÊáèçãçôÞò Øõ÷éáôñéêÞò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí

G. Christodoulou, Professor of University of Athens

ðñùôïâÜèìéá

öñïíôßäá õãåßáò

Primary Health Care Ôñéìçíéáßá ¸êäïóç ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Quarterly edited by the Greek Association of General Practitioners Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, Ïêôþâñéïò - ÄåêÝìâñéïò 2002, Volume 14, Number 4, October - December 2002

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ Ôçò Óýíôáîçò Ð. ×áôæçìáíþëçò: Ç ãíáèïðñïóùðéêÞ ÷åéñïõñãéêÞ óÞìåñá êáé ï ñüëïò ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò ............... 160 N. AíôùíÜêçò: Áêïëïõèïýíôáé ïé ïäçãßåò ðñïò ôïõò óõããñáöåßò; Ìéá êñßóéìç åñþôçóç ãéá ôçí ðïéüôçôá ôïõ ðåñéïäéêïý ......................................................................................................................................................................................................................................... 162 Åñåõíçôéêü ¢ñèñï Ð.Ö. Êáôóáêéþñç, Ì. ÊáñäáñÜ, Ã. Íéêïëüðïõëïò, Ð. Êüëëéáò: Ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ìÝóá áðü ìéá äåêáåôÞ áíÜëõóç ôçò êßíçóçò åíüò êÝíôñïõ õãåßáò ôïõ íïìïý Á÷áÀáò .......................................................................................................... 163 Âñá÷åßá ÅñåõíçôéêÞ Äçìïóßåõóç Ó. ÁõãïõóôÜôïò, Áè. ÂÞôáò, ×. Ìé÷áçëßäïõ, Ì. êùíóôáíôéíßäïõ, Ä. Âáìâáêüðïõëïò: Áíß÷íåõóç ëïéìþîåùí ìåôáäéäüìåíùí ìå ôï áßìá óå áéìïäüôåò êáôÜ ôç äéåôßá (1999-2001) ......................................................... 169 ÁíáöïñÜ Ðåñßðôùóçò ×. Ôóáôóáëßäçò, Áè. ÂÞôáò, Ì. ×áñéôïðïýëïõ, Ì. Ôóáìïðïýëïõ, Ó. ÁõãïõóôÜôïò, Ê. Óáââïõëßäçò, È. ÃéâáííÜêçò: ÊõóôéêÞ äéüãêùóç ôïõ åäÜöïõò ôïõ óôüìáôïò (âáôñÜ÷éï) óå ðáéäß ìüëéò ðÝíôå åôþí ...................................... 172 ÃñÜììáôá óôïí Åêäüôç Ð. ÌÝëêé, Á. Èåïäùñáêüðïõëïò: Ôï ÊÝíôñï Õãåßáò Áßãéíáò. Äõóêïëßåò óôçí ðïéïôéêÞ äéáöÜëéóç ................................................ 175 Ä. ×ñõóáöÞò: Øõ÷éêÝò äéáôáñá÷Ýò óôçí ïñåéíÞ Ïëõìðßá .......................................................................................................................................... 177 Áíôáðüêñéóç áðü ôçí Êýðñï ÓõíÜíôçóç ìå ôá ìÝëç ôïõ EGPRW óôï Bled óôç Óëïâåíßá ................................................................................................................................... 179 ÄéÞìåñç óõíÜíôçóç åñãáóßáò óôç Ëåõêùóßá ....................................................................................................................................................................... 180 Áíáóêüðçóç ôçò Âéâëéïãñáößáò ....................................................................................................................................................................... 181 ÍÝá 15o ÐáíåëëÞíéï ÓõíÝäñéï ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 30 Áðñéëßïõ - 4 ÌáÀïõ 2003, Óéèùíßá ×áëêéäéêÞò .................................................... 188 7o Ìåóïãåéáêü Éáôñéêü ÓõíÝäñéï, 7-9 Íïåìâñßïõ 2003, Vilamoura Éóðáíßáò ................................................................................................ 189 17ï Ðáãêüóìéï ÓõíÝäñéï Ïéêïãåíåéáêþí Éáôñþí, 13-17 Ïêôùâñßïõ 2004, Ïrlando, ÇÐÁ .................................................................. 190 Ðåñéöåñåéáêü ÓõíÝäñéï WONCA Áóßáò/Åéñçíéêïý, 13-17 Ïêôùâñßïõ 2004, óôï Beijing Kßíáò ....................................................... 192 Ðñüãñáììá ÌáèçìÜôùí ÅéäéêåõïìÝíùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 2002-2003 ÃÐÍ "Ã. ÐáðáíéêïëÜïõ" Èåóóáëïíßêçò ..................... 194 Ðñüãñáììá ÌáèçìÜôùí ÅéäéêåõïìÝíùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò 2002-2003, "ÉððïêñÜôåéï" Ã.Í. Áèçíþí: .............................................. 197

CONTENTS Editorial P. Chatzhmanolis: Ôhe maxillo-facial surgery today and its role in Primary Health Care ...................................................................... 160 N. Antonakis: Do the authors complied to the Journal instractions? An important question regarding the quality of the journal ................................................................................................................................................................................................................... 162 Original Paper P.F. Katsakiori, M. Kardara, G. Nikolopoulos, P. Kollias: The use of health care services in a Health Centre in Achaia, 1991-2001. Primary Health Care ........................................................................................................................................................................ 163 Short Report S. Avgoustatos, Ath. Vitas, Ch. Michailidou, M. Konstantinidou, D. Vamvakopoulos: Retrace for blood transmission infections in blood donors in the last two years (1999-2001) ......................................................... 169 Case Report H. Tsatsalidis, Ath. Vitas, M. Charitopoulou, M. Tsamopoulou, S. Avgoustatos, K. Savoulidis: Sublingual ranula at the floor of the mouth in a child five years old .................................................................................................................. 172 Letters to the Editor P. Melki, Á. Theodorakopoulos: The Health Centre of Aegina. Difficulaties in .......... quality ................................................................. 175 D. Chrissafis: Mental disorders in the mountenous area of Olympia ................................................................................................................... 177 Corespondance from Cyprus EGPRW Meeting at Bled, Slovenia ............................................................................................................................................................................................. 179 Two days meeting at Leukosia ...................................................................................................................................................................................................... 180 Literature's Review ................................................................................................................................................................................................... 181 Íews 15th Hellenic Congress in General Practice, 30 April - 4 May, Sithonia, Chalkidiki ................................................................................. 188 7th Mediterranean Medical Congress, 7-9 November 2003, Vilamoura, Portugal ....................................................................................... 189 17th World Conference of Family Doctors, Orlando, Florida, USA, 13-17 October, 2004 ................................................................... 190 WONCA, Asia Pacific Regional conference, 4-8 November, 2003 Beijing China ........................................................................................ 192 Educational Programme for GPs trainees 2002-2003 "G. Papanikolaou" Hospital of Thessaloniki .............................................. 194 Educational Programme for GPs trainees, 2002-2003 "Ippokration" Hospital of Athens ..................................................................... 197

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

ìÔçò Óýíôáîçò

THÓ ÓÕÍÔÁÎÇÓ EDITORIAL Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 160-161, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 160-161, 2002

Ç ãíáèïðñïóùðéêÞ ÷åéñïõñãéêÞ óÞìåñá êáé ï ñüëïò ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò Ç ÓôïìáôéêÞ êáé ÃíáèïðñïóùðéêÞ ×åéñïõñãéêÞ óÞìåñá åßíáé ìéá åéäéêüôçôá ôçò ÏäïíôéáôñéêÞò êáé ôçò ÉáôñéêÞò óôç ÷þñá ìáò êáé áðü ôï åðßóçìï êñÜôïò êáé ôçí åëëçíéêÞ íïìïèåóßá ðåñß åéäéêïôÞôùí, áõôÞ áíôéðñïóùðåýåôáé áðü ôç Ãíáèï÷åéñïõñãéêÞ. Ðñùôïåìöáíßóôçêå óôá íïóïêïìåßá ôçò ÷þñáò ìáò ôï 1985 óôçí ðñþôç åöáñìïãÞ ôïõ Åèíéêïý ÓõóôÞìáôïò Õãåßáò (ÅÓÕ), ìå ôéò ðñþôåò ðñïêçñýîåéò èÝóåùí êáé ôçí ßäñõóç ôùí ðñþôùí Ãíáèï÷åéñïõñãéêþí Êëéíéêþí óå åðéëåãìÝíá äéáìåñßóìáôá ôçò ÷þñáò ìáò. ¼ìùò ãéá ôçí éóôïñßá èá ðñÝðåé íá áíáöåñèåß üôé ç åéäéêüôçôá áõôÞ õðÜñ÷åé áñêåôÝò äåêáåôßåò áíáãíùñéóìÝíç óå äéåèíÝò åðßðåäï, åíþ óôç ÷þñá ìáò áí êáé äåí Þôáí åðßóçìá áíáãíùñéóìÝíç ìÝ÷ñé ôï 1988, åí ôïýôïéò õðÞñ÷áí áíôßóôïé÷åò ðáíåðéóôçìéáêÝò êëéíéêÝò êáé ãíùóôéêÜ áíôéêåßìåíá óôéò ÏäïíôéáôñéêÝò Ó÷ïëÝò Áèçíþí êáé Èåóóáëïíßêçò åäþ êáé 30 ðåñßðïõ ÷ñüíéá. ÁõôÝò õðÞñîáí êáé ôá ðñþôá öõôþñéá ðïõ ôñïöïäüôçóáí ìáæß ìå ôá äéÜöïñá êÝíôñá ôïõ åîùôåñéêïý, ôïõò ðñþôïõò åéäéêïýò ðïõ óôåëÝ÷ùóáí ôéò ðñþôåò íïóïêïìåéáêÝò ìïíÜäåò óôïí åëëçíéêü ÷þñï. Ôï ãíùóôéêü áíôéêåßìåíï ôçò ãíáèï÷åéñïõñãéêÞò óå íïóïêïìåéáêü ðåñéâÜëëïí üðùò áóêåßôáé óÞìåñá, Ý÷åé íá êÜíåé ìå ôç ÷åéñïõñãéêÞ áíôéìåôþðéóç ðáèïëïãéêþí êáôáóôÜóåùí êáé äéáìáñôéþí êáôÜ ôç äéÜðëáóç ôïõ ðñïóþðïõ. Åßíáé éäéáßôåñá óçìáíôéêü ãéá ôïí éáôñü ìå ôçí åéäéêüôçôá ôçò ãåíéêÞò éáôñéêÞò Þ áêüìá êáé ôïí áãñïôéêü éáôñü, íá åßíáé åíçìåñùìÝíïò êáé íá êáôåõèýíåé óùóôÜ áóèåíåßò ìå ôÝôïéïõ åßäïõò ðñïâëÞìáôá óå ïñãáíùìÝíá ãíáèï÷åéñïõñãéêÜ ôìÞìáôá ãéá ôç óùóôÞ áíôéìåôþðéóç ôïõò.

160

Ôá êáôÜãìáôá êáé ïé êáêþóåéò ãåíéêÜ ôùí ãíÜèùí, ôá êáôÜãìáôá ôïõ æõãùìáôéêïý óõìðëÝãìáôïò êáé ôùí ïöèáëìéêþí êïã÷þí, áëëÜ êáé ôïõ ñéíïçèìïåéäéêïý óõìðëÝãìáôïò, åßíáé Ýíá óçìáíôéêü áíôéêåßìåíï ôçò åéäéêüôçôáò ìå ôá ïðïßá áó÷ïëåßôáé ï ãíáèï÷åéñïõñãüò êáé óå óõíåñãáóßá ìå Üëëåò åéäéêüôçôåò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôçí ôñáõìáôéïëïãßá, óõìâÜëëåé óôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ ðïëõôñáõìáôßá. ¸íá åî ßóïõ óçìáíôéêü ðåäßï äñáóôçñéüôçôáò åßíáé ç ïãêïëïãßá ôçò ãíáèïðñïóùðéêÞò ðåñéï÷Þò ôüóï ãéá êáëïÞèåéò åîåñãáóßåò, üóï êáé ãéá êáêïÞèç íåïðëÜóìáôá, ìå ðñïåîÜñ÷ïíôá ôïí êáñêßíï ôïõ óôüìáôïò. Ç Ýãêáéñç äéÜãíùóç ðñïêáñêéíéêþí âëáâþí ôïõ óôüìáôïò áðü ôïí åéäéêü, áëëÜ êáé ç áîéïëüãçóç õðüðôùí áëëïéþóåùí óôéò ãíÜèïõò, áðïôåëåß ôç óçìáíôéêüôåñç óõìâïëÞ óôçí Ýãêáéñç äéÜãíùóç êáé áíôéìåôþðéóç ìéáò éäéáßôåñçò ìïñöÞò êáñêßíïõ. Åäþ ç ñéæéêüôçôá ôçò åðÝìâáóçò, óå óõíäõáóìü ìå ôç óùóôÞ åðáíïñèùôéêÞ ÷åéñïõñãéêÞ ðïõ áðáéôåßôáé, åðéôñÝðïõí óôïí áóèåíÞ êáëýôåñç ðïéüôçôá æùÞò, ìå éêáíïðïéçôéêÜ ëåéôïõñãéêÜ êáé áéóèçôéêÜ áðïôåëÝóìáôá, óå ìéá åõáßóèçôç ðåñéï÷Þ, üðùò åßíáé ôï ðñüóùðï. Ðïëý óçìáíôéêÞ åßíáé áêüìç ç áíôéìåôþðéóç ôéò ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò, óïâáñþí ïäïíôïãíáèéêþí áíùìáëéþí êáé äõóìïñöéþí ôïõ ðñïóþðïõ, ëüãù óêåëåôéêþí áíùìáëéþí ôùí ãíÜèùí êáé ëåéôïõñãéêþí äéáôáñá÷þí ôïõ óôïìáôïãíáèéêïý óõóôÞìáôïò. ÓÞìåñá Ý÷ïõìå ôç äõíáôüôçôá óôá ðëáßóéá ëåéôïõñãßáò ïñãáíùìÝíùí ãíáèï÷åéñïõñãéêþí êëéíéêþí, íá ðñïóöÝñïõìå óå Üôïìá ìå ôÝôïéïõ åßäïõò ðñïâëÞìáôá êáé ìåôÜ áðü êáôÜëëçëç ïñèïäïíôéêÞ ðñïåôïéìáóßá, óùóôÞ áíôéìåôþðéóç, ìå ìéá óåéñÜ åîåéäéêåõìÝíùí ÷åéñïõñãé-

Ôçò Óýíôáîçò

êþí åðåìâÜóåùí ðïõ êÜíïõìå, ãéá íá äéïñèþóïõìå ôá ïóôÜ ôùí ãíÜèùí óôç èÝóç êáé óôï ìÝãåèïò ðïõ ðñÝðåé (äéüñèùóç ðñïãíáèéóìïý Þ õðïãíáèéóìü ôùí ãíÜèùí, áóõììåôñßáò ê.ëð.). Áêüìá óå ðáéäéÜ ìå ó÷éóôßåò ôïõ ðñïóþðïõ, ï ãíáèï÷åéñïõñãüò ùò ìÝëïò ôçò èåñáðåõôéêÞò ïìÜäáò ôùí åéäéêþí, ìå êáôÜëëçëç åðÝìâáóç ôïðïèÝôçóçò ïóôéêïý ìïó÷åýìáôïò óôç ãíáèïó÷éóôßá, óõìâÜëåé óôçí ïìáëÞ äéåõèÝôçóç êáé áíáôïëÞ ôùí ìïíßìùí äïíôéþí óôïí ïäïíôéêü öñáãìü. Ëïéìþîåéò êáé öëåãìïíþäåéò êáôáóôÜóåéò ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáé êõñßùò áðü ïäïíôéêÜ áßôéá, åßíáé äõíáôüí íá åðåêôáèïýí óå áíáôïìéêïýò ÷þñïõò ôçò ôñá÷çëïðñïóùðéêÞò ðåñéï÷Þò, ìå êßíäõíï ü÷é óðÜíéá êáé ãéá ôç æùÞ ôïõ áóèåíÞ. ÔÝôïéåò êáôáóôÜóåéò ðñÝðåé Ýãêáéñá êáé óùóôÜ íá áíôéìåôùðßæïíôáé áðü ôïí ãíáèï÷åéñïõñãü, óå íïóïêïìåéáêü ðåñéâÜëëïí. Áêüìç ðáèÞóåéò êáé ëïéìþîåéò ôùí óéáëïãüíùí áäÝíùí áðü óéáëïëéèéÜóåéò Þ Üëëá áßôéá áðüöñáîçò ôùí åêöïñçôéêþí ðüñùí ôïõò, ðñÝðåé Ýãêáéñá íá äéáãéãíþóêïíôáé, ãéá ôçí áðïöõãÞ ðïëëÝò öïñÝò äõóÜñåóôùí åðéðëïêþí. Óõ÷íÝò åßíáé áêüìç óôçí êáèçìåñéíÞ Üóêçóç ôçò éáôñéêÞò, ç áíôéìåôþðéóç ðáèïëïãéêþí êáôáóôÜóåùí ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ìéá éäéüìïñöç áðü ðëåõñÜò ëåéôïõñãéêüôçôáò äéÜñèñùóç, üðùò åßíáé ç êñïôáöïãíáèéêÞ. Ç Üñèñùóç áõôÞ áí êáé ìðïñåß íá óõììåôÝ÷åé óå ãåíéêüôåñá ðñïâëÞìáôá ôùí áñèñþóåùí ôïõ óþìáôïò, óôï ìåãáëýôåñï ðïóïóôü ç ðáèïëïãßá ôçò åßíáé åíôåëþò éäéáßôåñç êáé ç ãíþóç ôïõ åéäéêïý ãíáèï÷åéñïõñãïý, åßíáé åêåßíç ðïõ ìðïñåß íá óõìâÜëëåé êáèïñéóôéêÜ óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ðñïâëçìÜôùí ôçò. Ç èåñáðåõôéêÞ ðáñÝìâáóç, ìåôÜ áðü óùóôü áðåéêïíéóôéêü

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ýëåã÷ï, ìå óõíôçñçôéêÞ öáñìáêåõôéêÞ Þ Üëëç áíôéìåôþðéóç, áëëÜ êáé ü÷é óðÜíéá ìå ÷åéñïõñãéêÞ èåñáðåßá, âïçèïýí óôçí áðïêáôÜóôáóç Þ ôç âåëôßùóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôçò. ÔÝëïò óçìáíôéêÞ åßíáé ç óõìâïëÞ ôçò åéäéêüôçôáò ìáò ôéò ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò óôçí áíôéìåôþðéóç áóèåíþí ðïõ Ý÷ïõí ðñüùñç áðþëåéá ôùí äïíôéþí ôïõò, ìå ôç ÷ñÞóç ïóôåïåíóùìáôïõìÝíùí ïäïíôéêþí åìöõôåõìÜôùí ôéôáíßïõ, ôá ãíùóôÜ êáé ùò öõôåõôÜ äüíôéá, üðùò áðïêáëïýíôáé áðü ôïí êüóìï. Ôá åìöõôåýìáôá áõôÜ ôïðïèåôïýìåíá áðü ôïí ãíáèï÷åéñïõñãü óå ðñïåðéëåãìÝíåò èÝóåéò óôï ïóôïýí ôçò Üíù Þ ôçò êÜôù ãíÜèïõ, Ý÷ïõí óáí óêïðü íá õðïêáôáóôÞóïõí ïñéóìÝíá áðü ôá äüíôéá ðïõ Ý÷ïõí ÷áèåß êáé íá ëåéôïõñãÞóïõí óáí óôçñßãìáôá, ðÜíù óôá ïðïßá óôç óõíÝ÷åéá ï åéäéêÜ åêðáéäåõìÝíïò ïäïíôßáôñïò, èá óôçñßîåé äéáöüñùí ôýðùí ðñïóèåôéêÝò åñãáóßåò. ÓÞìåñá ìå ôçí ðñüïäï ôçò éáôñéêÞò áëëÜ êáé ìå ôç óõìâïëÞ ôçò ôå÷íïëïãéêÞò áíÜðôõîçò ãåíéêüôåñá, ï åéäéêüò éáôñüò åßíáé óå èÝóç íá áíôéìåôùðßóåé éäéáéôåñüôçôåò êáé ðñïâëÞìáôá ðïõ êÜðïôå äåí ìðïñïýóáí íá áíôéìåôùðéóèïýí. Åßíáé óôç äéêÞ ìáò åõèýíç íá åíçìåñþóïõìå ôïõò áíèñþðïõò åêåßíïõò ðïõ åßíáé ôáãìÝíïé íá ðñïóöÝñïõí ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò, ãéá ôç óùóôÞ êáé Ýãêáéñç èåñáðåßá ôùí áóèåíþí ìáò. Äñ. Ðáíáãéþôçò-ÉùÜííçò ×áôæçìáíþëçò Ãíáèï÷åéñïõñãüò, ÄéåõèõíôÞò Ãíáèï÷åéñïõñãéêÞò ÊëéíéêÞò Ðáí/ìéáêïý Ãåíéêïý Íïóïêïìåßïõ Çñáêëåßïõ

161

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

ìÔçò Óýíôáîçò

THÓ ÓÕÍÔÁÎÇÓ EDITORIAL Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 162, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 162, 2002

Áêïëïõèïýíôáé ïé ïäçãßåò ðñïò ôïõò óõããñáöåßò; Méá êñßóéìç åñþôçóç ãéá ôçí ðïéüôçôá ôïõ ðåñéïäéêïý Ç óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ôïõ ðåñéïäéêïý, êáôáâÜëëåé åðßìïíåò ðñïóðÜèåéåò ãéá ôçí áíáâÜèìéóç ôçò ðïéüôçôáò ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ôçí Üøïãç åìöÜíéóÞ ôïõ. ÊïéíÞ ùóôüóï äéáðßóôùóç ôçò óýíôáîçò, áëëÜ êáé ôùí êñéôþí, åßíáé üôé ðïëý óõ÷íÜ ïé óõããñáöåßò äåí áêïëïõèïýí ðñïóåêôéêÜ ôéò ïäçãßåò ôïõ ðåñéïäéêïý, êáôÜ ôç óõããñáöÞ ôùí Üñèñùí. ÏñéóìÝíá ìÜëéóôá Üñèñá ðïõ õðïâÜëëïíôáé äßíïõí ôçí åíôýðùóç, üôé ïé óõããñáöåßò äåí Ý÷ïõí äéáâÜóåé êáèüëïõ ôéò ïäçãßåò áõôÝò. ÁðïôÝëåóìá ôùí ðáñáðÜíù åßíáé ðïëëÜ áîéüëïãá Üñèñá íá áðïññßðôïíôáé áìÝóùò, Üëëá íá êáèõóôåñïýí íá äçìïóéåõôïýí êáé Üëëá íá äéïñèþíïíôáé áðü ôïõò êñéôÝò ãéá íá åßíáé óýìöùíá ðñïò ôéò ïäçãßåò ôïõ ðåñéïäéêïý êáé óôç óõíÝ÷åéá íá äçìïóéåýïíôáé. Óõ÷íü åßíáé åðßóçò ôï öáéíüìåíï, íá ìç ãßíïíôáé áíôéëçðôÝò êÜðïéåò ðáñáëåßøåéò ôùí óõããñáöÝùí áðü ôïõò êñéôÝò êáé íá äçìïóéåýïíôáé Üñèñá ìå ìéêñÜ åõôõ÷þò ëÜèç, ðïõ üìùò õðïâáèìßæïõí ôçí ðïéüôçôá ôïõ ðåñéïäéêïý. Ç óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ êáôÝãñáøå ôéò óõ÷íüôåñåò ðáñáëåßøåéò ôùí óõããñáöÝùí, ùò ðñïò ôç óõíÝðåéá ôùí Üñèñùí ôïõò óôéò ïäçãßåò ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ïé ðáñáëåßøåéò áõôÝò äçìïóéåýïíôáé åäþ, ìå ôçí ðáñÜêëçóç ðñïò ôïõò ìåëëïíôéêïýò óõããñáöåßò íá ìçí åðáíáëçöèïýí. Ðéóôåýïõìå üôé ôï ðåñéïäéêü áõôü åßíáé êáé ðñÝðåé íá åßíáé, ôï âÞìá ôùí åðéóôçìüíùí ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, áëëÜ ïé áíÜãêåò ôçò ðïéüôçôáò ôïõ ðåñéïäéêïý, ìáò áíáãêÜæïõí íá åßìáóôå óôï åîÞò áõóôçñüôåñïé óôï èÝìá áõôü. Ç êáôáãñáöÞ ôùí ðáñáëåßøåùí ôùí óõããñáöÝùí Ýãéíå óôá Üñèñá ðïõ äçìïóéåýôçêáí óôá 162

Ýîé ôåëåõôáßá ôåý÷ç ôïõ ðåñéïäéêïý, äçëáäÞ áðü ôçí áñ÷Þ ôïõ Ýôïõò 2001 ìÝ÷ñé êáé ôï äåýôåñï ôåý÷ïò ôïõ 2002. Äéáðéóôþèçêå üôé ïé ðáñáêÜôù ðáñáëåßøåéò Þôáí ðïëý óõ÷íÝò: • Ïé âéâëéïãñáöéêÝò áíáöïñÝò äåí åß÷áí ãñáöåß óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ ðåñéïäéêïý.

• Ïé ðßíáêåò êáé ôá äéáãñÜììáôá åß÷áí áñéèìçèåß ìå áñáâéêïýò áñéèìïýò, åíþ óôéò ïäçãßåò áíáöÝñåôáé üôé ç áñßèìçóç ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå ëáôéíéêïýò áñéèìïýò.

• Ïé óõããñáöåßò äåí Ýãñáöáí ôçí éäéüôçôÜ ôïõò (ð.÷. Éáôñüò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò) óôçí ðñþôç óåëßäá ôïõ Üñèñïõ, áëëÜ áíÝöåñáí ìüíï ôçí ðñïÝëåõóç ôïõ Üñèñïõ (ð.÷. ÊÝíôñï Õãåßáò Áíùãåßùí).

• ÕðÞñ÷áí ïõóéþäåéò äéáöïñÝò ìåôáîý åëëçíéêÞò êáé áããëéêÞò ðåñßëçøçò.

• Ïé ëÝîåéò êëåéäéÜ äåí Þôáí 3-5, äåí Þôáí üñïé õéïèåôçìÝíïé áðü ôï Medical Subject Headings (MeSH) êáé äåí Þôáí ßäéåò óôçí åëëçíéêÞ êáé ôçí áããëéêÞ ãëþóóá (Ôï óýóôçìá MeSH åßíáé äéáèÝóéìï óôçí URL: http:// www.nlm.nih.gov/mesh/meshhome.html) Åëðßæïõìå üôé üëïé ïé óõããñáöåßò èá óôÝëíïõí ôá Üñèñá ôïõò óôï åîÞò ìåôÜ áðü ðñïóåêôéêü Ýëåã÷ï ãéá ðéóôÞ åöáñìïãÞ üëùí ôùí ïäçãéþí ôïõ ðåñéïäéêïý, óõìâÜëëïíôáò Ýôóé óôçí áíáâÜèìéóç ôçò ðïéüôçôáò êáé ôçò åìöÜíéóÞò ôïõ. Äñ. ÁíôùíÜêçò Íéêüëáïò Éáôñüò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ÅðéìåëçôÞò Á´ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Áíùãåßùí ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò Óýíôáîçò

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç êáé óõí.

ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÏ ÁÑÈÑÏ ORIGINAL PAPER Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 163-168, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 163-168, 2002

Ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ìÝóá áðü ìéá äåêáåôÞ áíÜëõóç ôçò êßíçóçò åíüò êÝíôñïõ õãåßáò ôïõ íïìïý Á÷áÀáò Ð.Ö. Êáôóáêéþñç1, Ì. ÊáñäÜñá2, Ã. Íéêïëüðïõëïò3, Ð. Êüëëéáò4

Ðåñßëçøç Ôï Åèíéêü Óýóôçìá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá ÷ñïíïëïãåßôáé áðü ôï 1983 êáé áêñïãùíéáßïò ëßèïò óôç ëåéôïõñãßá ôïõ õðÞñîå ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò (ÐÖÕ). Ç Üóêçóç ôçò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò èá ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå âÜóç ôéò áñ÷Ýò êáé ôéò äéáäéêáóßåò, ïé ïðïßåò èá âåëôéóôïðïéïýí ôçí ðáñå÷üìåíç ðåñßèáëøç êáé ôïõò äéáôéèÝìåíïõò ðüñïõò. Óôü÷ïò ôçò ðáñïýóáò åñãáóßáò åßíáé ç ìåëÝôç ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ôá ôåëåõôáßá äÝêá Ýôç óôï ÊÝíôñï Õãåßáò ÅñõìÜíèåéáò (ÊÕÅ). Ç ìåëÝôç ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÊÝíôñï Õãåßáò ÅñõìÜíèåéáò ôïõ äÞìïõ Ôñéôáßáò ôïõ íïìïý Á÷áÀáò. Ôï õëéêü ôçò ìåëÝôçò áðïôÝëåóáí ôá âéâëßá êßíçóçò ôùí ôåóóÜñùí (4) éáôñåßùí ðïõ ëåéôïõñãïýí óôï ÊÕÅ, óõìðåñéëáìâáíïìÝíçò ôçò êßíçóçò óôç äéÜñêåéá ôùí åöçìåñßùí. Ïé ÷ñïíïëïãßåò ðïõ áíáëýèçêáí åßíáé áðü ôï 1991 Ýùò êáé ôï 2001. Ïé äåßêôåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôç ìåëÝôç ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò åßíáé ï äåßêôçò åðáöþí êáé ï äåßêôçò óõíôáãïãñáößáò áíÜ ðëçèõóìü. Ïé êáôçãïñßåò ôùí íïóçìÜôùí ôáîéíïìÞèçêáí êáôÜ ôçí Ýíáôç áíáèåþñçóç ôçò Äéåèíïýò ôáîéíüìçóçò êáêþóåùí êáé íïóçìÜôùí (ICD-9). Ïé ðéï óõ÷íÝò êáôçãïñßåò íïóçìÜôùí ðïõ áðáó÷ïëïýí ôï éáôñéêü ðñïóùðéêü óôçí ÐÖÕ åßíáé áõôÝò ôïõ áíáðíåõóôéêïý (10,50%), êõêëïöïñéêïý (6,55%), ìõïóêåëåôéêïý (4,35%) êáé ðåðôéêïý (3,80%) óõóôÞìáôïò êáèþò êáé ïé êáêþóåéò êáé äçëçôçñéÜóåéò (5,23%). Ç óõíôáãïãñáößá áðïôåëåß ôï 57,06% ôçò óõíïëéêÞò êßíçóçò êáôÜ ôç äåêáåôßá 1991-2001. Ðáñáôçñåßôáé óôáôéóôéêÜ óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôïõ áñéèìïý ôùí åðéóêÝøåùí áíÜ ðëçèõóìü ãéá üëåò ôéò êáôçãïñßåò ôùí íïóçìÜôùí êáèþò êáé ôïõ áñéèìïý ôùí éáôñéêþí óõíôáãþí áíÜ ðëçèõóìü êáôÜ ôç äåêáåôßá 19912001. ÐáñáèÝôïõìå ðéèáíÝò åñìçíåßåò ó÷åôéêÜ ìå ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ôïõ ÊÕÅ. Ç ëåðôïìåñÞò êáôáãñáöÞ ôçò äéá÷åßñéóçò ôùí ïîÝùí êáé ÷ñüíéùí ðåñéóôáôéêþí êáé ôùí ìåéæüíùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ êáèþò êáé ï õðïëïãéóìüò äåéêôþí õãåßáò, íïóçñüôçôáò êáé èíçóéìüôçôáò èá óõìâÜëïõí ðåñáéôÝñù óôçí ïõóéáóôéêÞ áîéïëüãçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ôïõ ÊÕÅ.

1

Áãñïôéêüò Éáôñüò ÊÕ ÅñõìÜíèåéáò, 2ÅðéìåëÞôñéá Á’ ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ÊÕ ÅñõìÜíèåéáò, Åéäéêåõüìåíïò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ÐÐÃÍÐ, 4Ðáèïëüãïò ÄéåõèõíôÞò ÊÕ ÅñõìÜíèåéáò, ÊÝíôñï Õãåßáò ÅñõìÜíèåéáò, ÄÞìïò Ôñéôáßáò, Íïìüò Á÷áÀáò 3

ÅéóáãùãÞ Ôï Åèíéêü Óýóôçìá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá ÷ñïíïëïãåßôáé áðü ôï 1983 êáé áêñïãùíéáßïò ëßèïò óôç äåêáåííéÜ÷ñïíç áõôÞ ðïñåßá ôïõ õðÞñîå ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò (ôá ÊÝíôñá Õãåßáò êáé ôá ðåñéöåñåéáêÜ ôïõò éáôñåßá). ¸÷ïíôáò áðïäå÷èåß ôï ñüëï ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò (ÐÖÕ) óôç äéáìüñöùóç åíüò õãéïýò óõóôÞìáôïò õãåßáò èá ðñÝðåé íá óçìåéùèåß üôé ç Üóêçóç ôçò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò èá ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå âÜóç ôéò áñ÷Ýò êáé ôéò äéáäéêáóßåò, ïé ïðïßåò èá âåëôéóôïðïéïýí ôçí ðáñå÷üìåíç ðåñßèáëøç êáé ôïõò äéáôéèÝìåíïõò ðüñïõò. ÐáñÜ ôïõò áñ÷éêïýò üìùò óôü÷ïõò ìå ôïõò ïðïßïõò ó÷åäéÜóôçêå ç ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç (üðùò ç ðñüëçøç, ç êáô’ ïßêïí íïóçëåßá, ç áãùãÞ õãåßáò, ç äçìüóéá õãåßá ê.ëð.)1, áñêåôÝò öïñÝò ðáñÝêêëéíå áðü ôïõò áñ÷éêïýò óêïðïýò ôçò êáé áðïôÝëåóå ËÝîåéò ÊëåéäéÜ: ÐñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò, ÷ñçóéìïðïßçóç, õðçñåóßåò õãåßáò, óõíôáãïãñÜöçóç ÕðïâëÞèçêå: 5 Éïõíßïõ 2002 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 3 Éáíïõáñßïõ 2003 ¸ãéíå äåêôÞ ãéá äçìïóßåõóç: 16 Éáíïõáñßïõ 2003 Õðåýèõíïò áëëçëïãñáößáò: Ì. ÊáñäÜñá, ÊÕ ÅñõìÜíèåéáò, ÅñõìÜíèåéá, 25015, Íïìüò Á÷áÀáò, Ôçë.: (2694)031301, Fax: (2694)031303 163

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç êáé óõí.

÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ãéá ôç ìåëÝôç ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ôïõ ÊÕÅ åßíáé: Á. Äåßêôçò åðáöþí: áñéèìüò åðéSummary óêÝøåùí óôçí õðçñåóßá áíÜ ðëçèõThe National Health Care System, which was developed in 1983, has as the óìü êáé Â. Äåßêôçò óõíôáãïãñáößáò: basis for its effectiveness the Primary care system. This system is based upon the principle that there should be effective and appropriate care and treatment áñéèìüò éáôñéêþí óõíôáãþí áíÜ ðëçfor all patients, while making the best use of its available resources. The aim of èõóìü. this study was to investigate the use of the health care services at the ErymanÇ êáôáãñáöÞ ôùí ðåñéóôáôéêþí theia health centre in rural Achaia, during the period 1991-2001. The study Ýãéíå áíÜëïãá ìå ôçí ðéèáíÞ äéÜãíùsample came from analysis of the existing data of the four clinics, which óç ðïõ Ýèåôå ï åêÜóôïôå éáôñüò Þ ìå operate within the health centre. The attendance and prescription rates were used in order to assess the use of the health care services. The diseases were ôçí ðåñéãñáöÞ ôçò êëéíéêÞò åéêüíáò categorized according to the International Code Disease-9 (ICD-9). The most êáé ôáîéíïìÞèçêáí êáôÜ ôçí Ýíáôç frequent categories of the diseases attending the health centre were: (a) Resáíáèåþñçóç ôçò Äéåèíïýò ôáîéíüìçpiratory-10.50%, (b) Cardiovascular-6.55%, (c) Muscular-4.35%, (d) Gastrointesóçò êáêþóåùí êáé íïóçìÜôùí (ICDtinal-3.80% and the number of Injuries were 5.23%. The writing of prescriptions accounted for 57.06% of the total number of attendances. By studying the use 9)5. Ëüãù ôçò êáôáãñáöÞò ôçò óõíôáto which the provided primary health care services have been utilized, helps ãïãñáößáò ôùí ÷ñüíéùí ðåñéóôáôéêþí with the evaluation of the proficiency of the health care system. Detailed record÷ùñßò üìùò ôç óçìåßùóç ôçò íüóïõ, ïé ing of the management of acute and chronic illnesses, major health risks and ðåñéðôþóåéò óõíôáãïãñáößáò êáôáôÜthe measurement of both morbidity and mortality, together with health status ÷èçêáí óå äéáöïñåôéêÞ åðéðëÝïí ïìÜindicators should further enable the effective evaluation of the services provided at the health centre of Erymantheia. äá, ìå óôü÷ï ôçí áíÜäåéîç ôçò óõìâïëÞò ôçò óõíôáãïãñáößáò óôçí åôÞóéá Key words: Primary Health Care, use health care services, prescription êßíçóç ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ êÝíôñïõ õãåßáò. ÅðéðëÝïí áíáëýóáìå ôçí åôÞáðëÜ êÝíôñï óõíôáãïãñáößáò. Åßíáé ãåãïíüò üôé óéá êßíçóç ôïõ ÊÕÅ êáôÜ ôï Ýôïò 2001 ùò ðñïò ãéá ôç âåëôßùóç ôçò ðáñï÷Þò õãåéïíïìéêþí õðç- ôï åßäïò ôùí ðåñéóôáôéêþí êáé ôç ìçíéáßá ðñïóÝñåóéþí áðü ôçí ÐÖÕ áðáéôåßôáé êáôáãñáöÞ êáé ëåõóÞ ôïõò. åêôßìçóç ôùí óõíéóôÜìåíùí ðáñáìÝôñùí ôçò2,3. Óôü÷ïò ôçò ðáñïýóáò åñãáóßáò åßíáé ç ìåëÝôç ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ôá ÓôáôéóôéêÞ áíÜëõóç ôåëåõôáßá äÝêá Ýôç óôï ÊÝíôñï Õãåßáò ÅñõìÜíèåéáò ôïõ íïìïý Á÷áÀáò. Ôá äåäïìÝíá êáôá÷ùñÞèçêáí óå âÜóç Excel 2000. Ç áíÜëõóç Ýãéíå ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ ëïãéóìéêïý SPSS. Ç êáôáíïìÞ êáôÜ Poisson ÷ñçóéìïÕëéêü - ÌÝèïäïò ðïéÞèçêå ãéá ôçí åîÝôáóç ôçò óçìáíôéêüôçôáò äéáöüñùí ó÷Ýóåùí. Ôï x2 êáëÞò ðñïóáñìïãÞò Ç ìåëÝôç ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÊÝíôñï ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ãéá ôç ìåëÝôç ðáñáôçñçèåéóþí Õãåßáò ÅñõìÜíèåéáò (ÊÕÅ) ôïõ äÞìïõ Ôñéôáßáò êáôáíïìþí áðü åêåßíåò ôéò áíáìåíüìåíåò. ðïõ êáëýðôåé Ýíáí ðëçèõóìü 5477 êáôïßêùí. Ïé êÜôïéêïé æïõí ìüíéìá óôçí ðåñéï÷Þ êáé áó÷ïëïýíôáé ìå ôçí êôçíïôñïößá. ÁðïôåëÝóìáôá Ôï õëéêü ôçò ìåëÝôçò áðïôÝëåóáí ôá âéâëßá êßíçóçò ôùí ôåóóÜñùí (4) éáôñåßùí ðïõ ëåéôïõñÏ ðßíáêáò 1 ðáñïõóéÜæåé ôá óõ÷íüôåñá íïãïýí óôï ÊÕÅ, óõìðåñéëáìâáíïìÝíçò ôçò êßíç- óÞìáôá óôçí ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò êáôÜ óçò óôç äéÜñêåéá ôùí åöçìåñßùí. Äåí ðåñéëáìâÜ- ICD-9. íåôáé ç êßíçóç ôïõ ðáéäéáôñéêïý, ïäïíôéáôñéêïý Ôï ó÷Þìá 1 ðáñïõóéÜæåé ôç äéÜãíùóç åðßêáé ãõíáéêïëïãéêïý ôìÞìáôïò êáèþò êáé ôùí óêåøçò óôï ÊÕÅ êáôÜ ICD-9 ôç äåêáåôßá 1991ðåñéöåñåéáêþí éáôñåßùí ôçò ðåñéï÷Þò åõèýíçò ôïõ. 2001. Ïé ÷ñïíïëïãßåò ðïõ áíáëýèçêáí åßíáé áðü ôï Ï óõíïëéêüò áñéèìüò åðéóêÝøåùí ôçí ðåñßï4 Ýôïò 1991 Ýùò êáé ôï 2001. Ïé äåßêôåò ðïõ äï áõôÞ, áíÞëèå óå 40361. Ïé ðéï óõ÷íÝò êáôçAn investigation of the use of health care services in a Primary health centre in Achaia,1991-2001 P.F. Katsakiori, M. Kardara, G. Nikolopoulos, P. Kollias

164

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç êáé óõí. Ðßíáêáò 1. ÍïóÞìáôá ôùí áóèåíþí ìå âÜóç ôçí ôáîéíüìçóç ôïõ ICD-9. Êáôçãïñßá íïóÞìáôïò ICD–9

Óõ÷íüôåñåò õðïêáôçãïñßåò

Í. Êõêëïöïñéêïý (VII) Øõ÷éêÝò äéáôáñá÷Ýò (V) Í. Ìåôáâïëéóìïý (III) Í. Êåíôñéêïý Íåõñéêïý ÓõóôÞìáôïò êáé Áéóèçôçñßùí (VI) Í. Áíáðíåõóôéêïý (VIII) Í. ÄÝñìáôïò (XII) Ëïéìþäç êáé ðáñáóéôéêÜ íïóÞìáôá (É) ÍåïðëÜóìáôá (II) Í. áßìáôïò êáé áéìïðïéçôéêþí ïñãÜíùí (IV) Í. ðåðôéêïý (IX) Í. ïõñïðïéïãåííçôéêïý (×) Í. ìõïóêåëåôéêïý (XIII) Êáêþóåéò êáé äçëçôçñéÜóåéò (XVII)

ÕðÝñôáóç, Óôåöáíéáßá íüóï Íåõñþóåéò, ¢ã÷ïò Óáê÷áñþäçò ÄéáâÞôçò, ÈõñåïåéäÞò áäÝíáò

Ëïéìþîåéò, ×ñüíéá âñïã÷ßôéäá, ×ÁÐ

ÓéäçñïðåíéêÞ áíáéìßá Êùëéêüò íåöñïý. Ëïéìþîåéò ïõñïðïéçôéêïý ÈëáóôéêÜ ôñáýìáôá. Ôñï÷áßá áôõ÷Þìáôá, ÊáôÜóôáóç ìÝèçò

ãïñßåò åßíáé ôïõ áíáðíåõóôéêïý (10,50%), êõêëïöïñéêïý (6,55%), ìõïóêåëåôéêïý (4,35%) êáé ðåðôéêïý (3,80%) óõóôÞìáôïò êáèþò êáé ïé êáêþ-

óåéò êáé äçëçôçñéÜóåéò (5,23%). Ç óõíôáãïãñáößá áðïôåëåß ôï 57,06% ôçò óõíïëéêÞò êßíçóçò. Ôï ó÷Þìá 2 áðåéêïíßæåé ôï óõíïëéêü áñéèìü åðéóêÝøåùí êáôÜ ôç äåêáåôßá 1991-2001. Ôï ó÷Þìá 3 ðáñïõóéÜæåé ôïõò äåßêôåò åðáöþí êáé óõíôáãïãñáößáò ãéá ôá óõ÷íüôåñá íïóÞìáôá êáôÜ ICD-9 êáôÜ ôç äåêáåôßá 19912001. Ðáñáôçñåßôáé óôáôéóôéêÜ óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôïõ áñéèìïý ôùí åðéóêÝøåùí áíÜ ðëçèõóìü ãéá üëåò ôéò êáôçãïñßåò ôùí íïóçìÜôùí êáèþò êáé ôïõ áñéèìïý ôùí éáôñéêþí óõíôáãþí áíÜ ðëçèõóìü (p=0.000). Ôï ó÷Þìá 4 ðáñïõóéÜæåé ôç ìçíéáßá ðñïóÝëåõóç ôùí áóèåíþí ãéá üëá ôá íïóÞìáôá ôïõ Ýôïõò 2001. Åßíáé åìöáíÞò ç áýîçóç ôùí ðñïóåñ÷üìåíùí áôüìùí êáôÜ ôïõò èåñéíïýò ìÞíåò Éïýëéï êáé Éïýíéï ìå ðïóïóôü 13% êáé 16% áíôßóôïé÷á (p=0,000). Åéäéêüôåñá, ç ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá ôùí ðåñéóôáôéêþí ôïõ áíáðíåõóôéêïý óõóôÞìáôïò óçìåéþèçêå êáôÜ ôïõò ìÞíåò ÉáíïõÜñéï (10%), ÖåâñïõÜñéï (15%), ÌÜñôéï (22%) êáé ÄåêÝìâñéï

Ó÷Þìá 1. ÄéÜãíùóç åðßóêåøçò êáôÜ ICD-9, 1991–2001.

Ó÷Þìá 2. Óõíïëéêüò áñéèìüò åðéóêÝøåùí, 1991–2001.

165

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç êáé óõí.

êÝìâñéï (3%). ¼óïí áöïñÜ óôéò êáêþóåéò êáé äçëçôçñéÜóåéò, ôï ìåãáëýôåñï ðïóïóôü (19,48%), ðáñáôçñÞèçêå ôï ìÞíá Éïýíéï.

ÓõæÞôçóç

Ó÷Þìá 3. Äåßêôåò åðáöþí êáé óõíôáãïãñáößáò áíÜ 1000 Üôïìá, 1991-2001.

Ó÷Þìá 4. Óõíïëéêüò áñéèìüò åðéóêÝøåùí áíÜ ìÞíá ãéá ôï Ýôïò 2001.

(15%). Ãéá ôá íïóÞìáôá ôïõ êõêëïöïñéêïý, ç ìéêñüôåñç óõ÷íüôçôá ôùí ðåñéóôáôéêþí ðáñáôçñÞèçêå êáôÜ ôïõò ìÞíåò Áýãïõóôï (1%) ìå Äå166

Ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ôçò ÐÖÕ, ðïõ áðïôåëåß ôï óçìåßï åðáöÞò åíüò ðëçèõóìïý ìå ôï óýóôçìá õãåßáò, åßíáé ôï ðéï êñßóéìï óçìåßï óôç ëåéôïõñãßá ôùí õðçñåóéþí õãåßáò. Ç ìåëÝôç ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò ðáñÝ÷åé ôç äõíáôüôçôá áîéïëüãçóçò ìéáò õðçñåóßáò õãåßáò, åðéôñÝðïíôáò Ýôóé ôç óõíå÷Þ âåëôßùóç ôçò ëåéôïõñãßáò ôçò êáé ôçò ïñãÜíùóçò ôçò. Áðïôåëåß ôï ðéï ïõóéáóôéêü åðßðåäï áîéïëüãçóçò ôçò õðçñåóßáò åðåéäÞ áðáíôÜ óôï âáóéêü åñþôçìá “Óå ðïéï âáèìü åðéôåý÷èçêáí ïé óôü÷ïé ìéáò õðçñåóßáò”;4. Óôç äéêÞ ìáò Ýñåõíá, ç ìåëÝôç ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò Ýãéíå ìå ôç ÷ñçóéìïðïßçóç ôùí äåéêôþí åðáöþí êáé óõíôáãïãñáößáò ìå óýãêñéóç óå ó÷Ýóç ìå ôá ðñïçãïýìåíá ÷ñüíéá, ìå âÜóç ôá õðÜñ÷ïíôá óôïé÷åßá. Ôá äåäïìÝíá ðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé äåí åßíáé óôáèìéóìÝíá äçëáäÞ äåí Ý÷åé õðïëïãéóèåß ç ÷ñÞóç ôïõò ùò ðñïò ôéò åñãÜóéìåò ìÝñåò. Åðßóçò, äåí ðåñéëáìâÜíåôáé ç êßíçóç ôïõ ðáéäéáôñéêïý, ïäïíôéáôñéêïý, ãõíáéêïëïãéêïý ôìÞìáôïò êáèþò êáé ôùí ðåñéöåñåéáêþí éáôñåßùí. ÐáñáôçñÞèçêå óôáôéóôéêÜ óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôïõ áñéèìïý ôùí åðéóêÝøåùí áíÜ ðëçèõóìü ãéá üëåò ôéò êáôçãïñßåò íïóçìÜôùí êáèþò êáé ôïõ áñéèìïý éáôñéêþí óõíôáãþí áíÜ ðëçèõóìü êáôÜ ôç äåêáåôßá 1991-2001. Ç áíáæÞôçóç éáôñéêþí õðçñåóéþí óå ðñùôïâÜèìéï åðßðåäï õãåßáò åßíáé ðïëõðáñáãïíôéêü êáèïñéæüìåíï ìå óõíéóôþóåò üðùò ç äõíáôüôçôá åýêïëçò ðñüóâáóçò óå õðçñåóßåò ðáñï÷Þò õãåßáò, ôï êüóôïò ëÞøçò õðçñåóéþí õãåßáò ãéá ôïõò åðéæçôþíôåò áõôÝò êáèþò êáé ç õðïêåéìåíéêÞ ðñïóùðéêÞ áîéïëüãçóç ôçò ðïéüôçôáò ôùí ðáñå÷ïìÝíùí õðçñåóéþí6. ¸íáò áðü ôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ ßóùò åðçñÝáóå ôç ìåßùóç ôïõ áñéèìïý ôùí åðéóêÝøåùí áíÜ ðëçèõóìü êáôÜ ôç äåêáåôßá 19912001, áðïôåëåß ç âåëôßùóç ôùí ðáñå÷ïìÝíùí õðçñåóéþí ôïõ ÊÕÅ ìå ôçí ðáñïõóßá ðåñéóóïôÝñùí åéäéêåõìÝíùí éáôñþí êáé ôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí áóèåíþí ìÝóá óôï óýóôçìá ìÝóù ìéáò óõíôïíéóìÝíçò êáé åëåã÷üìåíçò êßíçóçò. Ç ðåñáéôÝñù áðïêÝíôñùóç ôùí ëåéôïõñãéþí ôïõ ÊÕÅ êáé ç áíÜèåóç äñáóôçñéïôÞôùí óôá

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç êáé óõí.

ðåñéöåñåéáêÜ éáôñåßá ðéèáíÜ íá óõíåôÝëåóå óôç ìåßùóç ôïõ áñéèìïý ôùí åðéóêÝøåùí êáôÜ ôç äåêáåôßá 1991-2001. Ç óçìáóßá ôïõò ùò çèìïý ãéá ôçí åðéëïãÞ ôùí ìÝôñéùí êáé âáñéþí ðåñéóôáôéêþí åßíáé óáöþò êáèïñéóôéêÞ. Åðßóçò, ç ðåñéï÷Þ åõèýíçò ôïõ ÊÕÅ áðïôåëåßôáé êõñßùò áðü çëéêéùìÝíï ðëçèõóìü ðïõ ìå ôï ðÝñáóìá ôïõ ÷ñüíïõ ç ðñüóâáóç ôïõò óôï ÊÕ êáèßóôáôáé ßóùò äõóêïëüôåñç. Áõôü óõìöùíåß êáé ìå ôç ìçíéáßá êßíçóç ôùí áóèåíþí ôïõ Ýôïõò 2001 üðïõ ç ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá åðéóêÝøåùí ðáñáôçñÞèçêå ôïõò èåñéíïýò ìÞíåò. ÊáôÜ ôïõò èåñéíïýò ìÞíåò ç ðñïóÝëåõóç ôùí çëéêéùìÝíùí áóèåíþí äéåõêïëýíåôáé áðü ôï ïéêïãåíåéáêü ôïõò ðåñéâÜëëïí ðïõ ôïõò åðéóêÝðôåôáé êõñßùò áõôÞ ôçí åðï÷Þ. Ïé ôïðéêÝò ïñãáíþóåéò óôçí ÐÖÕ èá ðñÝðåé íá åðéíïÞóïõí ôïðéêÜ óõóôÞìáôá þóôå íá åðéôñáðåß ç áðñüóêïðôç ðñüóâáóç ôùí çëéêéùìÝíùí áóèåíþí óôï êÝíôñï õãåßáò. ¼ðùò ðñïêýðôåé áðü ôç äåêáåôÞ áõôÞ áíÜëõóç, êýñéï ñüëï óôçí êßíçóç ôïõ ÊÕÅ áðïôåëåß ç óõíôáãïãñÜöçóç. Ç óõíôáãïãñÜöçóç áðïôåëåß ìéá óçìáíôéêÞ äñáóôçñéüôçôá ü÷é ìüíï ôïõ ÊÕÅ áëëÜ êáé óå ðáíåëëÞíéï åðßðåäï üðùò ðñïêýðôåé áðü ôç âéâëéïãñáößá1. Áðïôåëåß äåßêôç ÷áìçëÞò ðïéüôçôáò ðáñï÷Þò öñïíôßäáò õãåßáò êáé áðïäåéêíýåé üôé ç ÐÖÕ Ý÷åé ðáñåêôñáðåß áðü ôçí ðïñåßá ãéá ôçí ïðïßá ó÷åäéÜóôçêå êáé ðåñéåß÷å ðñüëçøç, äçìüóéá õãåßá1,7 ê.ëð. Ôï èÝìá ôçò óõíôáãïãñÜöçóçò áðáó÷ïëåß óõ÷íÜ êáé ôç ãåíéêÞ éáôñéêÞ óôéò äéÜöïñåò ÷þñåò ôçò Åõñþðçò8,9. Ç ðéï óõ÷íÞ êáôçãïñßá íïóçìÜôùí ðïõ áðáó÷ïëåß ôï éáôñéêü ðñïóùðéêü óôï ÊÕÅ åßíáé áõôÞ ôïõ áíáðíåõóôéêïý óõóôÞìáôïò (10,50%). Ôï åýñçìá áõôü ìðïñåß íá áðïäïèåß óôïí õøçëü åðéðïëáóìü êáðíßóìáôïò óôïí åëëáäéêü ÷þñï, üðùò áíáäåéêíýåôáé êáé áðü Üëëåò ìåëÝôåò10. Áêïëïõèïýí ïé êáôçãïñßåò ôïõ êõêëïöïñéêïý (6,55%), ìõïóêåëåôéêïý (4,35%) êáé ðåðôéêïý (3,80%) óõóôÞìáôïò êáèþò êáé ïé êáêþóåéò êáé äçëçôçñéÜóåéò (5,23%). Öáßíåôáé ëïéðüí üôé ïé éáôñïß ôçò ÐÖÕ Ýñ÷ïíôáé áíôéìÝôùðïé ìå ðåñéóôáôéêÜ ðïõ õðÜãïíôáé óôï ðåäßï äéáöüñùí åéäéêïôÞôùí êáèéóôþíôáò Ýôóé ôï ñüëï ôïõ ãåíéêïý éáôñïý áðáñáßôçôï ãéá ôç óùóôÞ ëåéôïõñãßá åíüò êÝíôñïõ õãåßáò2,6. Ç øõ÷éáôñéêÞ íïóçñüôçôá åßíáé óõ÷íüôåñç óôï ðåñéâÜëëïí ôçò ÐÖÕ, Ýñåõíåò ôï õðïëïãßæïõí üôé áðïôåëåß ôï 25,4% ôùí ðåñéóôáôéêþí ôùí åîùôåñéêþí éáôñåßùí ôçò7. Óôç äéêÞ ìáò ìå-

ëÝôç ôï ðïóïóôü ôùí øõ÷éêþí äéáôáñá÷þí Þôáí ìçäåíéêü. Ïé óõíÝðåéåò ôçò ìç áíáãíþñéóçò Þ ôçò êáêÞò áíôéìåôþðéóçò ôùí íïóçìÜôùí áõôþí Ý÷åé óáí áðïôÝëåóìá ôçí áðþëåéá ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò, ôçí áýîçóç ôïõ êüóôïõò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò êáé ôçí êáêÞ ðïéüôçôá æùÞò. ¼óïí áöïñÜ óôç ìçíéáßá êßíçóç ôùí ðåñéóôáôéêþí êáôÜ ôï Ýôïò 2001, ôá íïóÞìáôá ôïõ áíáðíåõóôéêïý åìöáíßæïíôáé áõîçìÝíá êáôÜ ôïõò ìÞíåò ÄåêÝìâñéï, ÉáíïõÜñéï, ÖåâñïõÜñéï êáé ÌÜñôéï ëüãù ôçò áõîçìÝíçò åðßðôùóçò ëïéìþîåùí ôïõ áíáðíåõóôéêïý êáôÜ ôïõò ìÞíåò áõôïýò. Ç éäéáßôåñá áõîçìÝíç êßíçóç ôùí êáêþóåùí êáôÜ ôïõò èåñéíïýò ìÞíåò ìðïñåß íá áðïäïèåß óôçí Ýíôïíç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá óôçí ïðïßá õðüêåéíôáé ï ðëçèõóìüò êáé éäßùò ïé íåáñÝò çëéêßåò êáôÜ ôïõò ìÞíåò áõôïýò. Ç ëåðôïìåñÞò êáôáãñáöÞ ôçò äéá÷åßñéóçò ôùí ïîÝùí êáé ÷ñüíéùí ðåñéóôáôéêþí êáèþò êáé ôùí ìåéæüíùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ óôï ÊÕÅ êáé ï õðïëïãéóìüò äåéêôþí õãåßáò, íïóçñüôçôáò êáé èíçóéìüôçôáò èá óõìâÜëïõí ðåñáéôÝñù óôçí ïõóéáóôéêÞ áîéïëüãçóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò ðïõ ðáñÝ÷åé.

Âéâëéïãñáößá 1. ÐñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò. ÐáãêñÜôç Á., ÐñáêôéêÜ Çìåñßäáò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò, 23-6-1992.

2. Koutis AD, Isacsson A, Lindholm LH, Lionis CD, Svenninger K, Fioretos M. Use of primary health care in Spili, Crete and in Dalby, Sweden. Scand J Prim Health Care, 19:297-302, 1991.

3. ÐÝððáò ×ÁÄ, Ôóïýãêáò ÌÁ. ÌåëÝôç åðß ôçò êßíçóçò 1000 áóèåíþí óôï Ðåñéöåñåéáêü Éáôñåßï ÊáóôáíÝùí ¸âñïõ. Ãáëçíüò, 39:216-221, 1997.

4. Ó÷åäéáóìüò êáé áîéïëüãçóç ðñïãñáììÜôùí. Ã. Ôïýíôáò. ÐñáêôéêÜ Çìåñßäáò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò, 23-6-1992.

5. Ðáãêüóìéïò Ïñãáíéóìüò Õãåßáò. Åã÷åéñßäéï Äéåèíïýò ÔáîéíïìÞóåùò ôùí íüóùí, êáêþóåùí êáé áéôéþí èáíÜôïõ. ¸íáôç áíáèåþñçóç. ÉáôñéêÝò Åêäüóåéò ÁèÞíá 1980.

6. Koutis AD, Isacsson A, Lionis CD, Lindholm LH, Svenninger K, Fioretos M. Differences in the diagnose panorama in primary health care in Dalby, Sweden and Spili, Crete. Scand J Soc Med, 21:51-58, 1993.

167

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

7. Ìðáôßêáò Á, ÁíôùíÜêçò Í, ËéÜðçò Ê, ÐáðïõôóéäÜêçò Å, ×áñéôÜêç Å, ÐáðáäÜêçò Í, Êáñüêçò Á, ËéïíÞò ×ñ. Ç åðáíáëáìâáíüìåíç óõíôáãïãñáößá äåßêôçò ðôù÷Þò (åëëéðïýò) éáôñéêÞò öñïíôßäáò: ìéá ðéëïôéêÞ ìåëÝôç óå Ýíá ÊÝíôñï Õãåßáò ôçò ÊñÞôçò. ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, 13:121-126, 2001.

8. ËéïíÞò ×ñ, Ìåñêïýñçò ÌÐ. Áðüøåéò ãéá ôç óçìåñéíÞ êáôÜóôáóç óôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò êáé ðñïôÜóåéò ãéá ôç âåëôßùóç ôçò.

168

Ð.Ö. Êáôóáêéþñç êáé óõí.

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò 12, 2000 (¢ñèñï Óýíôáîçò).

9. Harris CM, Dajda R. The scale of repeat prescribing. Br J Gen Pract 46:649-653, 1996.

10. Lindholm L, Koutis A, Lionis C, Vlachonikolis I, Isacsson A, Fioretos M. Risk factors for IHD in a Greek population. A cross sectional study of men and women living in the village of Spili in Crete. Eur Heart J, 13: 291-298, 1992.

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ó. ÁõãïõóôÜôïò êáé óõí.

BÑÁ×ÅÉÁ ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÇ ÄÇÌÏÓÉÅÕÓÇ SHORT REPORT Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 169-171, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 169-171, 2002

Áíß÷íåõóç ëïéìþîåùí ìåôáäéäüìåíùí ìå ôï áßìá óå áéìïäüôåò êáôÜ ôç äéåôßá (1999-2001) Ó. ÁõãïõóôÜôïò1, Áè. ÂÞôáò1, ×. Ìé÷áçëßäïõ2, Ì. Êùíóôáíôéíßäïõ3, Ä. Âáìâáêüðïõëïò4

Ðåñßëçøç Óêïðüò ôçò ðáñïýóçò åñãáóßáò Þôáí ç áíß÷íåõóç ôùí ìåôáäéäïìÝíùí ìå ôï áßìá ëïéìþîåùí, êáôÜ ôïí õðï÷ñåùôéêü Ýëåã÷ï ôùí ïñïëïãéêþí äåéêôþí, ãéá ëïéìþîåéò ìåôáäéäüìåíåò ìå ôï áßìá, óôïõò áéìïäüôåò ôïõ Óôáèìïý Áéìïäïóßáò ôïõ Íïóïêïìåßïõ ÄñÜìáò, êáôÜ ôç äéåôßá 1999 - 2001. ÅëÝã÷èçêáí óõíïëéêÜ 12.981 ìïíÜäåò áßìáôïò ãéá: 1) ôï HbsAg ôïõ éïý ôçò çðáôßôéäáò Â, 2) ôï áíôßóùìá êáôÜ ôïõ éïý ôçò çðáôßôéäáò C, 3) ôá áíôéóþìáôá êáôÜ ôçò óýöéëçò, 4) ôá anti-HIV É/Ð êáé 5) anti-HTLV É/ÉÉ. Áðü ôïõò 11.980 áéìïäüôåò âñÝèçêáí 57 (0,47%) èåôéêïß ãéá HbsAg, 31 (0,25%) èåôéêïß ãéá anti-HCV, 8 (0,066%) âñÝèçêáí èåôéêïß ãéá óýöéëç êáé 9 (0,075%) áéìïäüôåò èåôéêïß ãéá anti-HIV É/ÉÉ. Äå âñÝèçêå êáíÝíá ïñïèåôéêü äåßãìá ãéá anti-HTLV É/ÉÉ. Áðïôåëåß åõèýíç ôùí Éáôñþí ðïõ áóêïýí ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò, ç åðáñêÞò åíçìÝñùóç ôïõ ðëçèõóìïý ãéá ôïõò êéíäýíïõò åîÜðëùóçò ôùí ðñïáíáöåñèåéóþí ëïéìþîåùí.

A Primary Health Care study: The retracing of blood transmitted infections back to the donors (1999-2001) S. Avgoustatos, Ath. Vitas, Ch. Michailidou, M. Konstantinidou, D. Vamvakopoulos Summary The aim of the study was to assess the results of the obligatory control of serological markers for blood transmitted infections from the blood donors. The study was carried out at the blood donation center in the general hospital of Drama, over a two years period (1999-2001). The total number of 12.981 units of blood were examined for: 1) HbsAg, 2) Hepatitis C antibody's, 3) Syphilis antibody's, 4) anti-HIV l/ll and 5) anti-HTLV l/ll. The obligatory examination of 11.980 blood donors indicated that there were 57 (0.47%) people positive for HbsAg, 31 (0.25%) positive for anti-HCV, 8 (0.066%) positive for syphilis and 9 (0.075%) positive for anti-HIV l/ll. There were no serologic samples found for anti-HTLV l/ll. The primary care doctors are responsible for informing their patients of the infections they carry and on the ways of protection against the spreading of their disease.

Key words: Blood, donation, transmission, infections, General Practice.

1 4

Åéäéêåõüìåíïò Ãåíéêüò Éáôñüò, 2Åéäéêåõüìåíç Éáôñüò Ìéêñïâéïëüãïò, 3Áãñïôéêüò Éáôñüò, ÄéåõèõíôÞò Óôáèìïý Áéìïäïóßáò, Ãåíéêü Íïìáñ÷éáêü Íïóïêïìåßï “ÄñÜìáò”

ÅéóáãùãÞ Óôç ÷þñá ìáò, Þäç áðü ôï 1952, ç áéìïäïóßá óôçñßæåôáé óôï èåóìü ôçò åèåëïíôéêÞò, ìç áìåéâüìåíçò ðñïóöïñÜò áßìáôïò. Óôçí ÅëëÜäá õðÜñ÷ïõí ìüíï ÊñáôéêÝò Õðçñåóßåò Áéìïäïóßáò. ¸÷åé õðïëïãéóôåß üôé ïé áíÜãêåò ôçò ÷þñáò óå áßìá åßíáé ðåñßðïõ 400.000 öéÜëåò ôï ÷ñüíï1. Óêïðüò ôçò ðáñïýóçò ðñïïðôéêÞò åñãáóßáò Þôáí ç áíß÷íåõóç ôùí ìåôáäéäïìÝíùí ìå ôï áßìá ëïéìþîåùí, êáôÜ ôïí õðï÷ñåùôéêüðñïëçðôéêü Ýëåã÷ï ôùí áéìïäïôþí, óôï Óôáèìü Áéìïäïóßáò ôïõ Íïóïêïìåßïõ ÄñÜìáò.

Ðëçèõóìüò ìåëÝôçò-ÌÝèïäïò ÊáôÜ ôç ÷ñïíéêÞ ðåñßïäï ÉáíïõÜñéïò 1999 - ÄåêÝìâñéïò 2001 åîåôÜóèçêáí óõíïëéêÜ 11.980 áéìïäüôåò (åèåëïíôÝò êáé êáôåõèõíüìåíïé), çëéêßáò áðü 18 Ýùò 65 åôþí. Óå êÜèå ËÝîåéò êëåéäéÜ: áéìïäïóßá, ëïéìþîåéò, ìåôÜäïóç, ãåíéêÞ éáôñéêÞ ÕðïâëÞèçêå: 9 Áðñéëßïõ 2002 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 18 Éïõíßïõ 2002 ¸ãéíå äåêôü ãéá äçìïóßåõóç: 15 Éïõëßïõ 2002 Õðåýèõíïò Áëëçëïãñáößáò: ÂÞôáò ÁèáíÜóéïò, Íáõáñßíïõ 7, ÄñÜìá Ô.Ê. 66100, Ôçë.: (25210)32009 êáé 6974-212472, e-mail: athanasiosgvitas@yahoo.gr 169

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

áéìïäüôç êáôáãñÜöçêå ôï ïíïìáôåðþíõìï, ç çëéêßá, ôï öýëï, ï ôüðïò êáôïéêßáò, ç ïéêïãåíåéáêÞ êáôÜóôáóç êáé ôï åðÜããåëìá. ÅëÝã÷èçêáí óõíïëéêÜ 12.981 ìïíÜäåò áßìáôïò ãéá: 1) ôï áíôéãüíï åðéöáíåßáò (HbsAg) ôïõ éïý ôçò çðáôßôéäáò  (ìå ôç ìÝèïäï Elisa). 2) Ôï áíôßóùìá êáôÜ ôïõ éïý ôçò çðáôßôéäáò C (anti-HCV, åðßóçò ìå ôç ìÝèïäï Elisa). 3) Áíôéóþìáôá êáôÜ ôçò óýöéëçò (ìå ôç ìÝèïäï RPR - Rapid Plasma Reagin). 4) Ôá áíôéóþìáôá êáôÜ ôùí éþí ôçò áíèñþðéíçò áíïóïáíåðÜñêåéáò (anti HIV É/Ð, ìå ôç ìÝèïäï Axsym-IMX, ELISA) êáé 5) ãéá ôç äéÜãíùóç ôçò ëïßìùîçò áðü HTLV É/Ð (antiHTLV É/ÉÉ, ìå ôéò áíïóïåíæõìéêÝò ìåèüäïõò Micro Elisa êáé Roche). Ãéá ôçí áíÜëõóç ôùí äåäïìÝíùí ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ç ìÝèïäïò Access 2000.

ÁðïôåëÝóìáôá Óôçí ðëåéïøçößá ôïõò ïé áéìïäüôåò Þôáí ìüíéìïé êÜôïéêïé ôïõ íïìïý ÄñÜìáò êáé ïìüñùí íïìþí, åíþ Ýíá ìéêñü ðïóïóôü (<14%) áöïñïýóå ðáëéííïóôïýíôåò êáé ìåôáíÜóôåò áðü ôéò ãåéôïíéêÝò, êõñßùò, ÷þñåò. Ïé 8.769 (73,2%) Þôáí Üíäñåò êáé ïé 3.211 (26,8%) ãõíáßêåò. Áðü ôïõò 11.980 áéìïäüôåò âñÝèçêáí 57 (0,47%) èåôéêïß ãéá HbsAg (43 Üíäñåò - 34 ãõíáßêåò áðü 22 Ýùò 61 åôþí - 40,1:13,9) êáé 31 (0,25%) èåôéêïß ãéá anti-HCV (25 Üíäñåò - 6 ãõíáßêåò áðü 21 Ýùò 58 åôþí - 37,8±12,7). Ïêôþ áéìïäüôåò (0,066%) âñÝèçêáí èåôéêïß óôç äïêéìáóßá RPR ãéá óýöéëç (4 Üíäñåò - 4 ãõíáßêåò áðü 23 Ýùò 46 åôþí - 33,1±8,4) êáé 9 (0,075%) áéìïäüôåò èåôéêïß ãéá anti-fflV ÌÉ (6 Üíäñåò - 3 ãõíáßêåò áðü 26 Ýùò 51 åôþí - 37,7±9,4). ÔÝëïò, äå âñÝèçêå êáíåßò áéìïäüôçò èåôéêüò ãéá antiHTLV É/ÉÉ.

ÓõæÞôçóç Áðü ôïí Ýëåã÷ï ôùí ïíïìáôåðùíýìùí üëùí ôùí èåôéêþí áéìïäïôþí, äéáðéóôþèçêå üôé Ýíáò (Üññåí) áéìïäüôçò Þôáí èåôéêüò óå üëïõò ôïõò äåßêôåò ðïõ åîåôÜóèçêáí (åêôüò ôïõ anti-HTLV I/II). ¼ëïé ïé áéìïäüôåò ðïõ âñÝèçêáí èåôéêïß óôïõò ðáñáðÜíù ïñïëïãéêïýò äåßêôåò ðáñáðÝìöèçêáí (êáôüðéí óõíåííïÞóåùò), óå ôñéôïâÜèìéá êÝíôñá 170

Ó. ÁõãïõóôÜôïò êáé óõí.

ãéá ðåñáéôÝñù Ýëåã÷ï (åðéâåâáßùóç) êáé áíôéìåôþðéóç. Åíôýðùóç ðñïêÜëåóå üôé ïé ðåñéóóüôåñïé èåôéêïß áéìïäüôåò Þôáí çëéêßáò áðü 23-39 åôþí (71,2% ôïõ óõíüëïõ), åíþ ç áíáëïãßá ôùí áíäñþí Þôáí ó÷åäüí äéðëÜóéá áð’ áõôÞ ôùí ãõíáéêþí, åêôüò ôùí ðåñéðôþóåùí ôçò ëïßìùîçò áðü óýöéëç. Áðü ôá êýñéá åõñÞìáôá ôçò ìåëÝôçò ìáò Þôáí üôé ôï 46,6% ôùí ïñïèåôéêþí äåéãìÜôùí áíÞêáí óå áéìïäïôéêü ðëçèõóìü ðïõ áðáñôéæüôáí áðü ìåôáíÜóôåò ãåéôïíéêþí êõñßùò ÷ùñþí. Ç óõ÷íüôçôá ôùí ðñïáíáöåñèåéóþí ëïéìþîåùí óôï óýíïëï ôùí õðçñåóéþí áéìïäïóßáò ôçò ÅëëÜäáò êáôÜ ôï Ýôïò 1997 Þôáí: 1) Hbs Ag=6%, 2) anti-HCV=1,4%, 3) Óýöéëç=0,23% êáé 4) antiHIV I/II=1,81-4,00%.2 Ðñüóöáôá áíáêïéíþèçêå áðü ôï Éíóôéôïýôï ÅõñùðáúêÞò ¸ñåõíáò ó÷åôéêÜ ìå ôïõò HTLV üôé óôçí Åõñþðç ç ïñïèåôéêüôçôá ôïõ HTLV É óôïõò áéìïäüôåò åßíáé ó÷åôéêÜ ìéêñÞ êáé êõìáßíåôáé ìåôáîý 1:100.000 êáé 30:100.000, åíþ ç ëïßìùîç áðü HTLV ÉÉ åßíáé óõ÷íüôåñç óôïõò ÷ñÞóôåò åíäïöëåâßùí íáñêùôéêþí.3 Êýñéïé êßíäõíïé åîÜðëùóçò ôùí ðáñáðÜíù ëïéìþîåùí óôç ÷þñá ìáò åßíáé: ïé ðëçèõóìéáêÝò ìåôáêéíÞóåéò, ï ôïõñéóìüò, ç ìáæéêÞ ðñïóÝëåõóç ðëçèõóìþí áðü äéÜöïñá óçìåßá ôïõ êüóìïõ åí üøåé ðáãêïóìßùí äéïñãáíþóåùí êáé ç íáõôéëßá. ÔÝëïò, ç áõîçìÝíç ÷ñÞóç ôùí åíäïöëåâßùí íáñêùôéêþí êáé ç åíáëëáãÞ ðïëëáðëþí åñùôéêþí óõíôñüöùí, ðéóôåýåôáé üôé ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá èá ìåôáâÜëëïõí áíçóõ÷çôéêÜ ôç ãåùãñáöéêÞ åðéäçìéïëïãßá ôùí åí ëüãù ëïéìþîåùí óôçí Åõñþðç êáé êáô’ åðÝêôáóç êáé óôç ÷þñá ìáò. Áðïôåëåß åõèýíç, êõñßùò ôùí ëåéôïõñãþí ðïõ áóêïýí ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò, ç åðáñêÞò åíçìÝñùóç ôïõ ãåíéêïý ðëçèõóìïý ãéá ôç ìåôÜäïóç êáé ôçí ðñüëçøç ôùí ðñïáíáöåñèåéóþí ëïéìþîåùí. Åðßóçò, äåí ðñÝðåé íá áðïêëåéóèåß, óôï ìÝëëïí, ç ðáñïõóßá Ãåíéêþí Éáôñþí óôïõò Óôáèìïýò Áéìïäïóßáò, ìå óêïðü ôçí áðïôåëåóìáôéêüôåñç áíôéìåôþðéóç ôùí ðñïâëçìÜôùí ôùí áéìïäïôþí.

Âéâëéïãñáößá 1. ÌðÝíïõ Ê. Ðåñéöåñåéáêü ÊÝíôñï Áéìïäïóßáò ÉððïêñÜôåéïõ Íïóïêïìåßïõ Áèçíþí. http://

Ó. ÁõãïõóôÜôïò êáé óõí.

www.apodimos.com/arthra/index_gen69.html.

2002.

2. ÈåïäùñÜêçò Ð, Ôáôóéþíç Á, ÌïíÜñïò Í, Êïëáßôçò Í, Æåñâïý Å. ÏñïåðéäçìéïëïãéêÞ ìåëÝôç ãéá ôéò ëïéìþîåéò ðïõ ìåôáäßäïíôáé ìå ôï áßìá óå öïéôçôÝò åèåëïíôÝò áéìïäüôåò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Éùáííßíùí êáé óå áéìïäüôåò ôïõ Ðáíå-

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

ðéóôçìéáêïý Íïóïêïìåßïõ Éùáííßíùí. ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, 14:16-21, 2002.

3. THE HTLV EUROPEAN RESEARCH NETWORK. Seroepidemiology of the human T-cell leukemia-lymphoma vimses in Europe. J Acquir Immune Def Syndr Hum Retrovirol 13:6877, 1996.

171

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

×. Ôóáôóáëßäçò êáé óõí.

ÁÍÁÖÏÑÁ ÐÅÑÉÐÔÙÓÇÓ CASE REPORT Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 172-174, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 172-174, 2002

KõóôéêÞ äéüãêùóç ôïõ åäÜöïõò ôïõ óôüìáôïò (âáôñÜ÷éï) óå ðáéäß ìüëéò ðÝíôå åôþí ×. Ôóáôóáëßäçò1, Áè. ÂÞôáò2, Ì. ×áñéôïðïýëïõ3, Ì. Ôóáìïðïýëïõ3, Ó. ÁõãïõóôÜôïò4, Ê. Óáââïõëßäçò5, È. ÃéâáííÜêçò6

Ðåñßëçøç Ðñüêåéôáé ãéá óõããåíÞ Þ åðßêôçôç êõóôéêÞ äéüãêùóç ôïõ åêöïñçôéêïý ðüñïõ ôïõ õðïãëùóóßïõ áäÝíá ðïõ åíôïðßæåôáé óôï Ýäáöïò ôïõ óôüìáôïò. Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò åñãáóßáò åßíáé ç ðáñïõóßáóç óðÜíéïõ ðåñéóôáôéêïý êõóôéêÞò äéüãêùóçò (ÂáôñÜ÷éï - Ranula), ôïõ åêöïñçôéêïý ðüñïõ ôïõ õðïãëùóóßïõ óéåëïãüíïõ áäÝíá ôïõ óôüìáôïò, óå ðåíôÜ÷ñïíï êïñéôóÜêé.

Sublingual ranula on the floor of the mouth of a five years old child H. Tsatsalidis, Ath. Vitas, M. Charitopoulou, M. Tsamopoulou, S. Avgoustatos, K. Savoulidis Summary Ranula is a cystic swelling on the floor of the mouth, which is usually unilateral and relatively uncommon. The cyst arises from the sublingual gland. This presentation is of an infrequent occurrence of this sublingual ranula in the mouth of a five years old child.

Key words: mouth, cystis, child, ranoula

ÅéóáãùãÞ Ôï âáôñÜ÷éï (Ranula), åßíáé ìéá óõããåíÞò Þ åðßêôçôç êõóôéêÞ äéüãêùóç ôïõ åêäïñçôéêïý ðüñïõ ôïõ õðïãëùóóßïõ áäÝíá êáé åíôïðßæåôáé óôï Ýäáöïò ôïõ óôüìáôïò, óõíÞèùò åôåñüðëåõñá. Ç ðáèïãÝíåéá áõôþí ôùí êýóôåùí äåí Ý÷åé áêüìç ðñïóäéïñéóôåß ìå áêñßâåéá. Åðéêñáôåß ç Üðïøç üôé ðáèïãåíåôéêÜ ó÷åôßæåôáé áðü ôçí áðüöñáîç (öëåãìïíþäçò óôåíùôéêÞ Þ ôñáõìáôéêÞ) ôïõ ðüñïõ ôïõ õðïãíáèßïõ Þ ôïõ õðïãëùóóßïõ óéåëïãüíïõ áäÝíá1. Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò åñãáóßáò åßíáé ç ðáñïõóßáóç åîáéñåôéêÜ óðÜíéïõ ðåñéóôáôéêïý êõóôéêÞò äéüãêùóçò (âáôñÜ÷éï-ranula) ôïõ åêöïñçôéêïý ðüñïõ ôïõ õðïãëùóóßïõ áäÝíá, óå ðåíôÜ÷ñïíï êïñéôóÜêé.

ÐåñéãñáöÞ ôçò ðåñßðôùóçò Ç ìéêñÞ áóèåíÞò, ìå åëåýèåñï

1

Åéäéêüò Ùôïñéíïëáñõããïëüãïò, ´ ÅðéìåëçôÞò, 2Åéäéêåõüìåíïò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 3Åéäéêåõüìåíç ÙÑË ÊëéíéêÞò, 4Åéäéêüò Ãåíéêüò Éáôñüò, 5ÄéåõèõíôÞò ÙÑË ÊëéíéêÞò, 6Ðáèïëïãïáíáôüìïò-Êõôôáñïëüãïò, ÄéåõèõíôÞò Ðáèïëïãïáíáôïìéêïý ÔìÞìáôïò, Ã.Í.Í. ÄñÜìáò

172

ËÝîåéò êëåéäéÜ: Óôüìá, êýóôéò, ðáéäß, âáôñÜ÷éï ÕðïâëÞèçêå: 15 ÌáÀïõ 2002 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 29 Éïõëßïõ 2002 ¸ãéíå äåêôü ãéá äçìïóßåõóç: 2 Áõãïýóôïõ 2002 Õðåýèõíïò Áëëçëïãñáößáò: ÂÞôáò ÁèáíÜóéïò, Íáõáñßíïõ 7, ÄñÜìá Ô.Ê. 66100, Ôçë.: (25210)32009 & 6974-212472, e-mail: athanasiosgvitas@yahoo.gr

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

×. Ôóáôóáëßäçò êáé óõí.

áôïìéêü êáé ïéêïãåíåéáêü éóôïñéêü, ðñïóêïìßóèçêå áðü ôïõò ãïíåßò ôçò óôá ÅîùôåñéêÜ Éáôñåßá ôçò ÙÑË ÊëéíéêÞò ôïõ Ã.Í. Íïóïêïìåßïõ ÄñÜìáò ìå áíáöåñüìåíç áßóèçóç îÝíïõ óþìáôïò óôï Ýäáöïò ôçò óôïìáôéêÞò êïéëüôçôáò êáé ìå äõóáñèñßá âáèìéáßá åðéäåéíïýìåíç. Áðü ôçí êëéíéêÞ åîÝôáóç, äéáðéóôþèçêå êõóôéêÞ äéüãêùóç ïðÜëëéíçò ÷ñïéÜò, äéáóôÜóåùí 1,5 x 2,1 cm, ìáëáêÞò óýóôáóçò, åõêßíçôç, áíþäõíç, ìå ïìáëÜ - óáöþò ðåñéãñáììÝíá üñéá. Ç åíôüðéóÞ ôçò Þôáí åôåñüðëåõñç êáé áöïñïýóå ôïí áñéóôåñü ðñüóèéï õðïãëþóóéï ÷þñï ôïõ óôüìáôïò. Ç êýóôç ìåôáôüðéæå ôçí êïñõöÞ ôçò ãëþóóáò ðñïò ôçí õðåñþá, ìå áðïôÝëåóìá ôç äçìéïõñãßá ðñïâëçìÜôùí óôçí áóèåíÞ ðïõ áöïñïýóáí êõñßùò ôçí ïìéëßá êáé ôç ìÜóçóç (Eéêüíá 1, 2). Áêïëïýèçóå (ìåôÜ 10Þìåñïí), ðñïãñáììáôéóìÝíç ÷åéñïõñãéêÞ äéÜíïéîç ôçò êýóôçò êáé "ìáñóéðïðïßçóç" ôùí ÷åéëÝùí ôçò ìå ôï âëåííïãüíï ôïõ åäÜöïõò ôïõ óôüìáôïò, ÷ùñßò Üìåóåò ìåôåã÷åéñçôéêÝò åðéðëïêÝò êáé ìå áõôüìáôç âåëôßùóç ôçò êëéíéêÞò óõìðôùìáôïëïãßáò. Ç ìåìâñÜíç ôçò êýóôçò Þôáí ëåðôÞ, ìå ðá÷ýññåõóôï Ü÷ñùìï ðåñéå÷üìåíï, äßêçí "ëåõêü ôïõ áâãïý". Ôï ðåñéå÷üìåíï ôçò êýóôçò áðïôåëåßôáé óõíÞèùò áðü íåñü (95%) êáé ðñùôåÀíåò (5%), áëëÜ ðïôÝ áðü óßåëï2. Ï åðáíÝëåã÷ïò ðïõ äéåíåñãÞèçêå óôá ÅîùôåñéêÜ Éáôñåßá ôçò ÙÑË ÊëéíéêÞò ìåôÜ ìéá åâäï-

ìÜäá, Ýäåéîå ìéá áðüëõôá ïìáëÞ ìåôåã÷åéñçôéêÞ ðïñåßá (Eéêüíá 3, 4). Ôá êõñéüôåñá ìéêñïóêïðéêÜ åõñÞìáôá áíáöÝñèçêáí ùò åîÞò: "...äýï áðü ôá éóôïôåìÜ÷éá áðïôåëïýíôáé áðü ÷áëáñü éíþäç óõíäåôéêü éóôü ìå áéìïññáãéêÝò äéçèÞóåéò êáé Ýíôïíåò åêöõëéóôéêÝò, ìç÷áíéêÝò áëëïéþóåéò. Ôï ìåãáëýôåñï áðü ôá éóôïôåìÜ÷éá áðïôåëåß äéáíïéãìÝíï êõóôéêü ìüñöùìá áðïôåëïýìåíï áðü éíþäåò ôïß÷ùìá ìå ìÝôñéá ÷ñüíéá öëåãìïíþäç äéÞèçóç". Ôï ôåëéêü ðüñéóìá ôçò éóôïëïãéêÞò åîÝôáóçò Þôáí: "éóôïëïãéêÞ åéêüíá óõìâáôÞ ìå âëåííþäç êýóôç - ÂáôñÜ÷éï (Ranula).

Eéêüíá 1.

Eéêüíá 2.

ÓõæÞôçóç Ïé ãïíåßò öÜíçêå üôé áãíïïýóáí ôçí ðáñïõóßá ôïõ åí ëüãù ìïñöþìáôïò ìÝ÷ñé êáé ôçí ðñïóÝëåõóÞ ôïõò óôá ÅîùôåñéêÜ Éáôñåßá (üðïõ åíçìåñþèçêáí áðü ôïõò Éáôñïýò), åíþ áðÝäéäáí ôçí ðñïáíáöåñèåßóá êëéíéêÞ óõìðôùìáôïëïãßá óå äéÜöïñá Üëëá áßôéá. Ç óýã÷ñïíç ÷åéñïõñãéêÞ áíôéìåôþðéóç ôïõ âáôñá÷ßïõ ãßíåôáé ìå äýï ôñüðïõò: á) ÷åéñïõñãéêÞ åîáßñåóç êáé â) äéÜíïéîç ôçò êýóôçò êáé "ìáñóéðïðïßçóç" ôùí ÷åéëÝùí ôçò3. ÐñÝðåé íá óçìåéùèåß, üôé áðáéôåßôáé éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ êáôÜ ôç ÷åéñïõñãéêÞ åðÝìâáóç, þóôå íá äéáôçñçèåß áíÝðáöïò ï åêöïñçôéêüò ðüñïò ôïõ õðïãëùóóßïõ áäÝíá.

173

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

×. Ôóáôóáëßäçò êáé óõí.

Eéêüíá 3.

Eéêüíá 4.

Ç äéáöïñçôéêÞ äéÜãíùóç ôïõ âáôñá÷ßïõ ôïõ õðïãëùóóßïõ áäÝíá ôïõ óôüìáôïò êáôÜ ôçí ðáéäéêÞ çëéêßá, ðåñéëáìâÜíåé ôç äåñìïåéäÞ êýóôç ðïõ óõíÞèùò åßíáé ëéãüôåñï åõêßíçôç, ìå æõìþäç óýóôáóç ç ïðïßá õðåñâáßíåé óõ÷íÜ ôá üñéá ôïõ ÷áëéíïý ôçò ãëþóóáò, êáé Üëëåò êõóôéêÝò äéåõñýíóåéò ôùí óéåëïãüíùí áäÝíùí ôïõ åäÜöïõò ôïõ óôüìáôïò (áðü êáôáêñÜôçóç óéÝëïõ), ðïõ üìùò ç Üóêçóç åëáöñÜò ðßåóçò ìåôáâÜëëåé ôá üñéÜ ôïõò, ëüãù ìåôáôüðéóçò ôçò óéÝëïõ4. Åêôüò áðü ôï åðéóôçìïíéêü åíäéáöÝñïí, ëüãù ôçò óðáíéüôçôáò ôïõ ðåñéóôáôéêïý (ôüóï ëüãù ôçò åíôüðéóçò üóï êáé ôçò ìéêñÞò çëéêßáò ôçò áóèåíïýò), èá ðñÝðåé íá ôïíéóôåß, ãéá Üëëç ìéá öïñÜ, ç áîßá ôçò ðñïóåêôéêÞò êëéíéêÞò åîÝôáóçò ôçò óôïìáôïöáñõããéêÞò êïéëüôçôáò (êáèþò êáé

ç åðáñêÞò åíçìÝñùóç ôùí ãïíÝùí) áðü ÐáéäéÜôñïõò, Ùôïñéíïëáñõããïëüãïõò, Ãåíéêïýò Éáôñïýò êáé Ïäïíôßáôñïõò, óå ðáéäéÜ ðïõ åìöáíßæïõí äõóáñèñßá, äõóëåîßá, äõóöùíßá Þ/êáé äõóêáôáðïóßá.

174

Âéâëéïãñáößá 1. Äáíéçëßäçò É×. ÊëéíéêÞ Ùôïñéíïëáñõããïëïãßá. Èåóóáëïíßêç, 2000, óåë. 539-540.

2. Evdokimof Á, Vasilief G. Stomatology Surgery.

Mocha, 1964, pp 161:292-294.

3. Sorrides MM, Jensen RK, Charabi S, Balle VH. Ugeskr Laeger, 1999, 161:1108-1112.

4. ÓêåõÜ A. Åðßôïìç Ùôïñéíïëáñõããïëïãßá. ÉùÜííéíá, 1993, óåë. 440-441.

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ð. ÌÝëêé êáé óõí.

ÃÑÁÌÌÁ ÓÔÏÍ ÅÊÄÏÔÇ LETTER TO THE EDITOR Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 175-176, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 175-176, 2002

To ÊÝíôñï Õãåßáò Áßãéíáò. Äõóêïëßåò óôçí ðïéïôéêÞ äéáóöÜëéóç ÁãáðçôÝ ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò, Ôï KÝíôñï Õãåßáò Áßãéíáò (Ê.Õ.Á.), üðùò ôá ðåñéóóüôåñá Ê.Õ. ôçò ÷þñáò êáëýðôåé ôéò áíÜãêåò ìåãÜëçò ðëçèõóìéáêÞò ïìÜäáò êáé åí ó÷Ýóåé ìå ôï ðñïâëåðüìåíï ïñãáíüãñáììá ôïõ Õðïõñãåßïõ Õãåßáò êáé Ðñüíïéáò, õðïëåßðåôáé óå éáôñéêü êáé íïóçëåõôéêü ðñïóùðéêü êáôÜ 40%. Äçìéïõñãåßôáé Ýôóé óïâáñü ðñüâëçìá ëåéôïõñãßáò, éäéáßôåñá êáôÜ ôéò áñãßåò, ôéò çìÝñåò ôùí åïñôþí êáé ôïõò èåñéíïýò ìÞíåò. Ç ìåßùóç ôïõ ðñïóùðéêïý ðéèáíüí íá ïöåßëåôáé óôçí áðüóôáóÞ ôïõ áðü ô' Üëëá éäñýìáôá êáé óôéò äýóêïëåò óõíèÞêåò åñãáóßáò (éäéáßôåñá üôáí ÷ñåéÜæåôáé äéáêïìéäÞ ôïõ áóèåíïýò óå êÜðïéï íïóïêïìåßï óõíïäåßá ôïõ éáôñïý). Ï É. Éùóçößäçò1 áíáöÝñåôáé, áíÜìåóá óôç óïóéáëéóôéêÞ èåùñßá êáé ôéò êåöáëáéïêñáôéêÝò ïéêïíïìßåò, óôï êñÜôïò ðïõ äéáôçñåß ôïí Ýëåã÷ï ôùí óõíèçêþí õãåßáò ôïõ ðëçèõóìïý êáé åîáóöáëßæåé ôç äéáôÞñçóç ôçò ðáñáãïãéêüôçôáò ôïõ åñãáôéêïý äõíáìéêïý. Åðßóçò åêôéìÜ ôïí åðåíäõôéêü Ýëåã÷ï ãéá ôéò íÝåò áãïñÝò ðïõ äçìéïõñãåß ç Üóêçóç ôçò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò êáé ôçò ïéêïãåíåéáêÞò éáôñéêÞò. Áðü ôçí ôïðïèÝôçóç áõôÞ áíáðôýóóåôáé ç áìöéóâÞôçóç ðñïò ôï äéêü ìáò óýóôçìá õãåßáò êáé ðüóï áðÝ÷ïõìå áðü ôçí “ÉáôñéêÞ Ðïëéôåßá” ôïõ É. Éùóçößäç. Áêüìç ðåñéïñßæåôáé óçìáíôéêÜ ï ñüëïò ôïõ ãåíéêïý éáôñïý óôçí åêôßìçóç ôùí ðñïâëçìÜôùí õãåßáò óôçí êïéíüôçôá êáé êáôáñãïýíôáé ïé ðñïóðÜèåéåò äéáìüñöùóçò óôü÷ùí êáôÜ ËéïíÞ êáé ÊïõôÞ2, ãéá ôïí ïñèïëïãéêü ó÷åäéáóìü êáé ðñïãñáììáôéóìü ôùí õðçñåóéþí ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò. Óßãïõñá ï óôü÷ïò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò åß-

íáé ç ðïéïôéêÞ äéáóöÜëéóç (Ð.Ä.), Quality Assurance. Ç ðïéüôçôá êáôÜ Thompson åßíáé ôï ìÝãéóôï åðéäéùêüìåíï áðïôÝëåóìá ãéá ôïí áóèåíÞ, ðïõ åìðëÝêåé ôçí åõáéóèçôïðïßçóç ôïõ ãéáôñïý, ôï êüóôïò êáé ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá. Ç ðïéïôéêÞ äéáóöÜëéóç óôçñßæåôáé óå äéÜöïñá ìïíôÝëá, üðùò ôïõ Maxwell, óýìöùíá ìå ôçí ÃåùñãáêÜêïõ3, ôïõ Jemnison êáé ôïõ Henry Ford. Áíáëýïíôáò üëá áõôÜ ôá ìïíôÝëá ðïõ óõíäÝïõí ôéò õðçñåóßåò õãåßáò ìå ôçí ðïéüôçôá, ìå åðßêåíôñï ôïí áóèåíÞ, äéáðéóôþíïõìå ôçí áíéóüôçôá ôùí ó÷Ýóåùí áóèåíÞ-ÐÖÕ, ÐÖÕ-ÕÐÇÑÅÓÉÁÓ êáé ÕÐÇÑÅÓÉÁÓ-ÊÑÁÔÏÕÓ óôçí åëëçíéêÞ ðñáãìáôéêüôçôá. Äõóôõ÷þò, ç ðñáãìáôéêüôçôá äåí óõìöùíåß ìå ôéò åðéóôçìïíéêÝò ðñïóäïêßåò êáé ôá óýã÷ñïíá ìïíôÝëá. Ç ðñïóðÜèåéá åßíáé áñêåôÜ ìåãÜëç, ó’ Ýíá êñÜôïò ðñïüíïéáò, ðïõ ðñïóðáèåß íá åîáóöáëßóåé ôïõò ðüñïõò ãéá êïéíùíéêÞ ðïéüôçôá, óå õðçñåóßåò ðïõ äåí åëÝã÷ïíôáé, äåí âåëôéþíïíôáé êáé ðáñáìÝíïõí ìáêñéÜ áðü ôçí ðñüïäï ôçò åðéóôÞìçò, ôéò êáèçìåñéíÝò áíÜãêåò ôïõ ðïëßôç êáé ôï äéêáßùìÜ ôïõ óôç æùÞ ìå óåâáóìü êáé áîéïðñÝðåéá. Ôï ðñüâëçìá ôçò Ð.Ö.Õ. åßíáé åðßêáéñï. ÐïëëÝò óõæçôÞóåéò áðü ôïí åðéóôçìïíéêü ÷þñï êáé áñêåôÝò õðïõñãéêÝò èÝóåéò áêïýãïíôáé êáèçìåñéíÜ ìå ôçí åëðßäá ôçò åöáñìïãÞò üëùí ôùí áðïöÜóåùí êáé ôçí ðñáãìáôïðïßçóç ôùí ïñáìÜôùí ðåñß ôçò Ð.Ö.Õ. Öáíåñü åßíáé üôé üëá ôá ðåôõ÷çìÝíá óõóôÞìáôá õãåßáò óôéò äéÜöïñåò ÷þñåò ôïõ êüóìïõ óôçñßæïíôáé óôá èåìÝëéá ôçò Ð.Ö.Õ. óýìöùíá ìå ôïõò Ì. Èåïäþñïõ êáé óõí4. Åßíáé óßãïõñï ðéá üôé äåí áðÝ÷ïõìå áðü ôçí ïëïêëÞñùóç ôùí áðü åôþí ó÷åäßùí êáé ðñïôÜ175

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

óåùí ìÝ÷ñé ôçí ôåëéêÞ åõèåßá. Ï ê. Óõìåùíßäçò åðéóçìáßíåé ôçí áíÜãêç ôïõ ¸ëëçíá ðïëßôç ãéá ôçí Ð.Ö.Õ.: "ºóùò åßíáé ç ôåëåõôáßá ôïõ åõêáéñßá íá Ý÷åé áíèñþðéíåò êáé ïëïêëçñùìÝíåò õðçñåóßåò Õãåßáò óôçñéæüìåíåò óôçí åýêïëç ó÷Ýóç, áðïäïôéêüôçôá, áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé ìå èåôéêÞ ó÷Ýóç êüóôïõò-ïöÝëïõò”. Ðáíáãéþôçò ÌÝëêé Ãåíéêüò éáôñüò, Ã.Í. ÐåéñáéÜ "ÔæÜíåéï" Á. Èåïäùñáêüðïõëïò Ðáéäßáôñïò Ã.Í. ÐåéñáéÜ "ÔæÜíåéï"

176

Ð. ÌÝëêé êáé óõí.

Âéâëéïãñáößá 1. Éùóçößäçò ÉÁ. “ÏéêïãåíåéáêÞ êáé ÊïéíïôéêÞ ÉáôñéêÞ. Ìßá ÊïéíùíéêÞ êáé ÏéêïíïìéêÞ Èåþñçóç”. ÉáôñéêÞ, 53:375-379, 1988.

2. ËéïíÞò ×, Êïýôçò Á. “Åêôßìçóç ôùí ÐñïâëçìÜôùí Õãåßáò óôçí Êïéíüôçôá. Ï Ñüëïò ôïõ Ãåíéêïý Éáôñïý”. ÉáôñéêÞ, 68:570-575, 1995.

3. ×. ÃåùñãáêÜêïõ. “Ç ÐïéïôéêÞ äéáóöÜëéóç óôá ÊÝíôñá Õãåßáò. ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò”, 12, 2:68-77, 2000.

4. Èåïäþñïõ Ì, ÓáññÞò Ì, Óïýëçò Ó. “ÓõóôÞìáôá Õãåßáò êáé ÅëëçíéêÞ Ðñáãìáôéêüôçôá”. Åëëçíéêü ÔìÞìá ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ÍÝùí Managers Õãåßáò, ÁèÞíá, 1996, ó. 105-111 êáé ó.

269-270.

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ä. ×ñõóáöÞò

ÃÑÁÌÌÁ ÓÔÏÍ ÅÊÄÏÔÇ LETTER TO THE EDITOR Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 177-178, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 177-178, 2002

Øõ÷éêÝò äéáôáñá÷Ýò óôçí ïñåéíÞ Ïëõìðßá ÁãáðçôÝ ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò, Óêïðüò ôçò åðéóôïëÞò åßíáé ç áíÜäåéîç ôçò óõ÷íüôçôáò åìöÜíéóçò øõ÷éêþí äéáôáñá÷þí óôçí ïñåéíÞ Ïëõìðßá. ÐáñáôçñÞèçêå áõîçìÝíç åìöÜíéóç øõ÷þóåùí êáé éäßùò ó÷éæïöñÝíåéáò óôéò íåüôåñåò çëéêßåò êáé êáôÜèëéøçò óôïõò çëéêéùìÝíïõò. ÌåëåôÞóáìå 338 áóèåíåßò ðïõ ðñïóÞëèáí óôï ôáêôéêü ðáèïëïãéêü éáôñåßï ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Áíäñßôóáéíáò êáôÜ ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 1-8-2001 Ýùò êáé 31-8-2001. Ïé áóèåíåßò Þôáí üëïé êÜôïéêïé ôçò ïñåéíÞò Ïëõìðßáò êáé ðñïóÞëèáí óôï éáôñåßï äéÜ åîÝôáóç Þ óõíôáãïãñÜöçóç. Ç äéáðßóôùóç øõ÷éêÞò äéáôáñá÷Þò Ýãéíå áðü ôï éóôïñéêü ôïõ áóèåíïýò êáé ôá öÜñìáêá ðïõ åëÜìâáíå. ¼ëïé ïé áóèåíåßò áíÝöåñáí ìüíéìç êáôïéêßá ôçí ïñåéíÞ Ïëõìðßá. Ôï äåßãìá áðïôåëåß ôï 15,6% ôïõ ïëéêïý ðëçèõóìïý, 2156 êÜôïéêïé êáôÜ ôçí ôåëåõôáßá áðïãñáöÞ (3/2001). Áðü ôï óýíïëï ôïõ äåßãìáôïò 51 áóèåíåßò Þ ðïóïóôü 15,1% åß÷áí øõ÷éêÞ äéáôáñá÷Þ êáé åëÜìâáíáí öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ. Áðü áõôïýò 29 (57%) Þôáí ãõíáßêåò êáé 22 (43%) Üíäñåò. Ðïóïóôü 8,87% ðáñïõóßáæå êáôÜèëéøç ìå ßóç ðåñßðïõ áíáëïãßá ôùí äýï öýëùí (Á:Ã=1,3/1). Ç ìÝóç çëéêßá ôùí áóèåíþí Þôáí 63,1 Ýôç. Ðïóïóôü 3,84% ðáñïõóßáæå ó÷éæïöñÝíåéá ìå áíáëïãßá óôá äýï öýëá Á:Ã=3,5/1. Ç ìÝóç çëéêßá ôùí áóèåíþí Þôáí 48,1 Ýôç. Óå ìéêñüôåñá ðïóïóôÜ ðáñáôçñÞèçêå, Ýíôáóç (0,88% êáé ìÝóç çëéêßá 59,3 Ýôç), ïñãáíéêü åãêåöáëéêü óýíäñïìï (0,88% êáé ìÝóç çëéêßá 79,3 Ýôç) êáé éäåïøõ÷áíáãêáóìüò (0,59% êáé ìÝóç çëéêßá 49,5 Ýôç). ÓõìðåñáóìáôéêÜ ðáñáôçñÞèçêå áõîçìÝíï ðïóïóôü áóèåíþí ìå øõ÷éêÞ íüóïò ìå ðåñßðïõ ßóç áíáëïãßá áíäñþí, ãõíáéêþí. Ç êáôÜèëéøç åìöáíßæåôáé ùò ç ðéï óõ÷íÞ øõ÷éêÞ íüóï óôçí

ïñåéíÞ Ïëõìðßá ìå ðïóïóôü ðïõ ðñïóåããßæåé ôï áíáöåñüìåíï óôç âéâëéïãñáößá (8-15%) êáé áöïñÜ êáôÜ êýñéï ëüãï Üôïìá Üíù ôùí 60 åôþí ìå åëáöñÜ õðåñï÷Þ óôïõò Üíäñåò. Ç ó÷éæïöñÝíåéá åìöáíßæåôáé ìå ðïóïóôü ó÷åäüí ôåôñáðëÜóéï áðü ôï áíáöåñüìåíï âéâëéïãñáöéêÜ (1%) êáé áöïñÜ óõ÷íüôåñá íÝá Üôïìá êÜôù ôùí 50 åôþí êáé ìå õðåñôñéðëÜóéá õðåñï÷Þ ôùí áíäñþí. Åðéðñüóèåôá óôçí åìöÜíéóç ó÷éæïöñÝíåéáò áíáöÝñïíôáé óôç âéâëéïãñáößá ðåñéâáëëïíôéêïß ðáñÜãïíôåò, ÷ùñßò íá ìðïñåß íá óõó÷åôéóèåß ìå êÜðïéïí åéäéêü ðáñÜãïíôá óôç óõãêåêñéìÝíç ðåñéï÷Þ. Ï éäåïøõ÷áíáãêáóìüò ðáñáôçñÞèçêå óå ðïëý ìéêñü ðïóïóôü (ôï ðïóïóôü óôïí ðáãêüóìéï ðëçèõóìü åßíáé 2-3%) åíþ ç Ýíôáóç óå ðïóïóôü ìéêñüôåñï ôïõ áíáìåíüìåíïõ âéâëéïãñáöéêÜ (2-3%). Áõôü ìðïñåß íá äéêáéïëïãçèåß áðü ôç ìç óõ÷íÞ åðßóêåøç óå éáôñü ôùí áóèåíþí áõôþí, ôç ìç åíôáôéêÞ öáñìáêïèåñáðåßá áëëÜ êáé ôç ìç ÷ïñÞãçóç áãùãÞò óå üëåò ôéò ðåñéðôþóåéò. Ôï ïñãáíéêü åãêåöáëéêü óýíäñïìï ðáñáôçñÞèçêå üðùò áíáìåíüôáí óå Üôïìá Üíù ôùí 75 åôþí ìå õðïêåßìåíç ïñãáíéêÞ ðÜèçóç ôïõ åãêåöÜëïõ. Ôåëåéþíïíôáò ðñÝðåé íá åðéóçìáíèåß üôé ç ãåùãñáöéêÞ áðïìüíùóç ôçò ïñåéíÞò Ïëõìðßáò, ìéáò êáèáñÜ áãñïêôçíïôñïöéêÞò, êáé ðôù÷Þò ðåñéï÷Þò ôçò ÅëëÜäáò ìå ôéò óõíáêüëïõèåò åðéðôþóåéò ðïõ ìðïñåß íá Ý÷ïõí ïé óõíèÞêåò äéáâßùóçò, óå áõôÞ ôçí ðåñéï÷Þ, óôçí øõ÷éêÞ êáôÜóôáóç ôùí íÝùí áíèñþðùí áëëÜ êáé ç åãêáôÜëåéøç ôùí çëéêéùìÝíùí, èá ðñÝðåé íá åêôéìçèåß ùò óïâáñüò áéôéïëïãéêüò ðáñÜãïíôáò åìöÜíéóçò ôùí øõ÷éêþí áõôþí íüóùí. Äéïíýóéïò ×ñõóáöÞò Ðáèïëüãïò, ÅðéìåëçôÞò ´, ÊÝíôñïõ Õãåßáò Áíäñßôóáéíáò 177

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Âéâëéïãñáößá 1. Blazer D. Psychotic disorders. The Merck Manual of Geriatrics. Internet edition.www.merck.com 2000, p:4:36-37.

178

Ä. ×ñõóáöÞò

2. ×áñôïêüëëçò Ð. ÅéóáãùãÞ óôçí Øõ÷éáôñéêÞ. Åêäüóåéò ÈåìÝëéï. ÁèÞíá, 1989, p:161:248.

3. Frohberg NR, Herting RL. Psychiatry. Univercity of Iowa Family Practice Handbook, 4th edition, 2003, p:18:05-18.

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ä. ×ñõóáöÞò

ÁÍÔÁÐÏÊÑÉÓÇ ÁÐÏ ÔÇÍ ÊÕÐÑÏ CORRESPONDENCE FROM CYPRUS Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 179-180, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 179-180, 2002

ÓõíÜíôçóç ìå ôá ìÝëç ôïõ EGPRW óôï Bled óôç Óëïâåíßá Óôá ðëáßóéá ôçò óõíÜíôçóçò åñãáóßáò ðïõ åß÷áí ôá ìÝëç ôïõ Åõñùðáúêïý Äéêôýïõ Åñåõíçôþí ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò óôç Óëïâåíßá êáé ç ïðïßá Ýëáâå ÷þñá áðü ôéò 17-20/10/02, ðáñïõóéÜóôçêå ãéá ðñþôç öïñÜ ç Êýðñïò äéÜ ôïõ åèíéêïý ôçò áíôéðñïóþðïõ. Åêôüò áðü ôç ãíùñéìßá ðïõ Ýãéíå ìå ðïëëïýò áîéüëïãïõò óõíáäÝëöïõò ðïõ äéáðñÝðïõí óôïí ôïìÝá ôçò Ýñåõíáò óôç ãåíéêÞ éáôñéêÞ êáé ôçí áíôáëëáãÞ áðüøåùí óå äéÜöïñá èÝìáôá, ìáò äüèçêå ç åõêáéñßá íá ðáñïõóéáóèåß ìßá åñåõíçôéêÞ ðñüôáóç ç ïðïßá åðéêñïôÞèçêå áðü ôá õðüëïéðá ìÝëç êáèþò áõôÞ åßíáé ç ðñþôç ðñïóðÜèåéá ðïõ ãßíåôáé óôïí ôïìÝá ôçò Ýñåõíáò ãéá ôçí ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò óôçí Êýðñï. Ðñüêåéôáé ãéá Ýíá åñåõíçôéêü Ýñãï ðïõ ãßíåôáé óôá ðëáßóéá åíüò åõñýôåñïõ ðñïãñÜììáôïò óõíåñãáóßáò ðïõ Ý÷åé õðïãñáöåß áíÜìåóá óôï Õðïõñãåßï Õãåßáò Êýðñïõ êáé óôçí ÊëéíéêÞ ÊïéíùíéêÞò êáé ÏéêïãåíåéáêÞò ÉáôñéêÞò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ÊñÞôçò. Ç ðåñßëçøç ðïõ áíáêïéíþèçêå óôç óõíÜíôçóç åß÷å ùò ôßôëï "Seeking quality performance and implementing a pilot intervention program in Primary Health Care in Cyprus" (Th. Zachariadou, A. Philalithis, C. Lionis, European Journal of General Practice, 2002). Óýìöùíá ìå ôï åñåõíçôéêü áõôü ðñüãñáììá, Ý÷ïõí åðéëåãåß ôÝóóåñá ÊÝíôñá Õãåßáò óôçí Åðáñ÷ßá Ëåõêùóßáò ìå âÜóç óõãêåêñéìÝíá êñéôÞñéá

üóïí áöïñÜ ôïí ðëçèõóìü åõèýíçò ôïõò êáé ôïí áñéèìü ôùí ãåíéêü éáôñþí ðïõ õðçñåôïýí óôá êÝíôñá áõôÜ êáèþò êáé ôçí åêðáßäåõóç ôïõò. Äýï áðü ôá Ê.Õ. (Ýíá áóôéêü êáé Ýíá áãñïôéêü) áðïôåëïýí ôçí ïìÜäá ðáñÝìâáóçò êáé ôá Üëëá äýï ôçí ïìÜäá åëÝã÷ïõ. Áñ÷éêÜ åðéëÝ÷èçêáí ôá ôñßá ÷ñüíéá íïóÞìáôá óôá ïðïßá èá ãßíåé ç ðáñÝìâáóç êáé ôá ïðïßá åßíáé: ç õðÝñôáóç, ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò ôýðïõ 2 êáé ç óôåöáíéáßá íüóïò üðùò åðßóçò ôï êÜðíéóìá êáé ç õðåñëéðéäáéìßá ùò ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ. Ç ðáñÝìâáóç åóôéÜæåôáé óå äýï ôïìåßò: á) ôçí åöáñìïãÞ ôïõ çëåêôñïíéêïý óõóôÞìáôïò êáôáãñáöÞò áóèåíþí ðïõ âáóßæåôáé óôçí åéêüíá ôçò öñïíôßäáò åðåéóïäßùí (episode of care) êáé ôáîéíüìçóç ôïõ ICPC-2 êáé ôçí åêðáßäåõóç ôùí éáôñþí óôç ÷ñÞóç ôïõ êáé â) ôçí åêðáßäåõóç ôùí éáôñþí óôçí åöáñìïãÞ êáôåõèõíôçñßùí ïäçãéþí ðïõ áöïñïýí ôá åðéëåãìÝíá íïóÞìáôá. Ç ðáñÝìâáóç èá äéáñêÝóåé óõíïëéêÜ 18 ìÞíåò. Áðü áõôÞí áíáìÝíåôáé íá åîá÷èïýí ÷ñÞóéìá óõìðåñÜóìáôá ðïõ áöïñïýí ôç âåëôßùóç ôçò ðáñå÷üìåíçò öñïíôßäáò õãåßáò óôç äéá÷åßñéóç ÷ñïíßùí íïóçìÜôùí ôá ïðïßá óõíáíôïýí óôçí êáèçìåñéíÞ ðñáêôéêÞ ïé ãåíéêïß éáôñïß. ÁñêåôÜ ìÝëç ôïõ EGPRW Üóêçóáí èåôéêÞ êñéôéêÞ óôçí ðñüôáóç åñåõíçôéêþí åñãáóéþí, åíþ ðáñÜëëçëá ðñïóöÝñèçêáí íá óôçñßîïõí ôç äéåîáãùãÞ ôïõ óôçí Êýðñï.

179

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ä. ×ñõóáöÞò

ÄéÞìåñç óõíÜíôçóç åñãáóßáò óôç Ëåõêùóßá Óôá ðëáßóéá ôïõ ðñïãñÜììáôïò óõíåñãáóßáò áíÜìåóá óôï Õðïõñãåßï Õãåßáò Êýðñïõ êáé óôçí ÊëéíéêÞ ÊïéíùíéêÞò êáé ÏéêïãåíåéáêÞò ÉáôñéêÞò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ÊñÞôçò, äéïñãáíþèçêå äéÞìåñç óõíÜíôçóç åñãáóßáò óôï îåíïäï÷åßï CLASSIC óôç Ëåõêùóßá áðü ôéò 15-16/11/02. Ç óõíÜíôçóç áõôÞ áðåõèýíèçêå óôï ðñïóùðéêü ôùí äýï ÊÝíôñùí Õãåßáò (Ê.Õ.) ðïõ óõììåôÝ÷ïõí óôçí ïìÜäá ðáñÝìâáóçò óôá ðëáßóéá ôçò åöáñìïãÞò åíüò ðéëïôéêïý ðñïãñÜììáôïò ãéá ôçí áîéïëüãçóç ôçò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò ôùí ãåíéêþí éáôñþí óôç äéá÷åßñéóç ôùí óõ÷íïôÝñùí ÷ñüíéùí íïóçìÜôùí ðïõ óõíáíôþíôáé óôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí Êýðñï. Áðü ôï Õðïõñãåßï Õãåßáò óõììåôåß÷áí õøçëüâáèìá óôåëÝ÷ç, åêðñüóùðïò ôçò óôáôéóôéêÞò õðçñåóßáò, åêðñüóùðïò ôïõ ôìÞìáôïò ðëçñïöïñéêÞò êáé ïé äýï äéåõêïëõíôÝò ôïõ Ýñãïõ (ï ê. ÓáìïõôÞò êáé ç êá. Æá÷áñéÜäïõ), åíþ Þôáí éäéáßôåñç ôéìÞ ãéá üëïõò ôïõò óõììåôÝ÷ïíôåò ç ðáñïõóßá ôùí ìåëþí ôçò åñåõíçôéêÞò ïìÜäáò áðü ôï ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò. ÓõãêåêñéìÝíá åðéóêÝöèçêáí ôçí Êýðñï ïé êáèçãçôÝò ê. ÁíáóôÜóéïò ÖéëáëÞèçò êáé ×ñÞóôïò ËéïíÞò, ï ïðïßïò åßíáé êáé ï óõíôïíéóôÞò ôïõ ðñïãñÜììáôïò êáé ïé ê. Íßêïò ÁíôùíÜêçò, ÅëåõèÝñéïò Èçñáßïò êáé ÄçìÞôñçò ÊïõíáëÜêçò. Ôçí Ýíáñîç ôçò óõíÜíôçóçò åñãáóßáò êÞñõîå ç êá Áíôñïýëëá Áãñüôïõ (Ðñþôç ÉáôñéêÞ Ëåéôïõñãüò ôïõ Õðïõñãåßïõ Õãåßáò), åíþ ÷áéñåôéóìü áðåýèõíáí ï ê. ÖéëáëÞèçò êáé ï ê. ËéïíÞò. Áíáëõôéêüôåñá, ï ê. ÖéëáëÞèçò ðáñïõóßáóå

180

ôéò åîåëßîåéò óôá óõóôÞìáôá õãåßáò êáé óôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí Åõñþðç, åíþ ï ê. ËéïíÞò áíÝëõóå ôçí ðéëïôéêÞ ðáñÝìâáóç ðïõ èá ãßíåé óôçí Êýðñï êáé ôç ìåèïäïëïãßá ðïõ èá áêïëïõèçèåß. Ç êá Æá÷áñéÜäïõ ðáñïõóßáóå ìßá ìåëÝôç ðïõ áöïñïýóå ôá óõ÷íüôåñá ÷ñüíéá íïóÞìáôá ðïõ óõíáíôþíôáé óôçí Ð.Ö.Õ. óôçí Êýðñï êáé ï ê. ÁíôùíÜêçò ôéò åìðåéñßåò áðü ôçí åöáñìïãÞ åíüò ðñïãñÜììáôïò öáñìáêïåðéäçìéïëïãßáò óôï Ê.Õ. Áíùãåßùí óôçí ÊñÞôç. Ï ê. ÊïõíáëÜêçò ðáñïõóßáóå ôï ëïãéóìéêü ìå åéäéêü óýóôçìá õðïâïÞèçóçò ôùí éáôñþí ãéá ôç äéÜãíùóç êáé èåñáðåßá ôùí áóèåíþí ðïõ èá ëÜâïõí ìÝñïò óôçí ðáñÝìâáóç, ï ê. ËéïíÞò ðáñïõóßáóå ôéò êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ ÉÉ êáé ï ê. Èçñáßïò ôéò áíôßóôïé÷åò ãéá ôç óôåöáíéáßá íüóï êáé ôçí õðåñëéðéäáéìßá. ÅðéðëÝïí ó÷çìáôßóôçêáí äýï ïìÜäåò åñãáóßáò ìå ôï ðñïóùðéêü ôùí äýï Ê.Õ. êáé áðáíôÞèçêáí åñùôÞìáôá ðïõ áöïñïýóáí ôá èÝìáôá ôá ïðïßá áíáðôý÷èçêáí. Ïé ê. ÁíôùíÜêçò êáé Èçñáßïò áíÝëáâáí ñüëï óõíôïíéóôÞ êáé ç êÜèå ïìÜäá ðáñïõóßáóå ôá äéêÜ ôçò ó÷üëéá êáé ðáñáôçñÞóåéò. Áêïëïýèùò ï ê. ËéïíÞò Ýèåóå ôï ÷ñïíïäéÜãñáììá ôçò ðáñÝìâáóçò êáé ï ê. ÖéëáëÞèçò êÞñõîå ôç ëÞîç áõôÞò ôçò ðïëý åðïéêïäïìçôéêÞò óõíÜíôçóçò åñãáóßáò. Èåïäþñá Æá÷áñéÜäïõ Éáôñüò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, ÌÝëïò Ä.Ó. ôçò Eôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ôçò Êýðñïõ

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

E.Á. Èçñáßïò

ÁÍÁÓÊÏÐÇÓÇ ÔÇÓ ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁÓ LITERATURE'S REVIEW Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 181-187, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 181-187, 2002

ÅðéìÝëåéá óôÞëçò: E.Á. Èçñáßïò Óôç óôÞëç áõôÞ èá ðáñïõóéÜæïíôáé ðåñéïäéêÜ äçìïóéåýóåéò ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí óôïí åëëçíéêü êáé ôïí äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï, ðÜíù óå èÝìáôá ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò êáé ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò. Èá ãßíåôáé åðßóçò óõóôçìáôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôçò áñèñïãñáößáò åðéëåãìÝíùí îåíüãëùóóùí ðåñéïäéêþí, ìå óêïðü ôçí åíçìÝñùóç ôùí óõíáäÝëöùí óå èÝìáôá Ð.Ö.Õ. Ôá ðåñéïäéêÜ (êáé ïé óõíÜäåëöïé ïé ïðïßïé Ý÷ïõí áíáëÜâåé ôçí áðïäåëôßùóç ôïõò) åßíáé ôá áêüëïõèá: European Journal of General Practice, Family Practice êáé South Africa Journal of General Practice (×. ËéïíÞò), BMJ, American Journal of Family Physicians êáé Journal of Family Practice (Å. Óêëçñüò), British Journal of General Practice (È. Áããåëüðïõëïò), Atencion Primaria êáé The Hong Kong Practitioner (E. Èçñáßïò), BMC Family Practice (Ê. ÌáêñÞ), Lancet (Á. Ìáñéüëçò), Diabetes Care (É. ÌïíÝäáò). Óôçí ðñïóðÜèåéÜ ìáò áõôÞ, ðñïóâëÝðïõìå óôç óõíåñãáóßá ôùí óõíáäÝëöùí, ïé ïðïßïé ìðïñïýí íá ìáò áðïóôÝëëïõí (óôçí çëåêôñïíéêÞ äéåýèõíóç: ethireos@hol.gr) äçìïóéåýóåéò ÅëëÞíùí åñåõíçôþí ðïõ äåí ðáñïõóéÜóáìå, áëëÜ êáé åíäéáöÝñïíôá Üñèñá áðü ôïí äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï.

2.

3.

4.

5.

Ðáñïõóßáóç äçìïóéåýóåùí ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí óôïí åëëçíéêü êáé ôïí äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï Ôçí ôåëåõôáßá äéåôßá, óçìáíôéêÞ êáé áîéïðñüóåêôç Þôáí ç ðáñïõóßá ôùí ÅëëÞíùí Ãåíéêþí Éáôñþí êáé åñåõíçôþí óôï äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï. Ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ Medline óôçí çëåêôñïíéêÞ âÜóç PubMed, ìå ëÝîåéò-êëåéäéÜ "Greece, general practice, primary health care" êáé ãéá ôá Ýôç 2001-2002, âñÝèçêáí åßêïóé ôñåéò (23) äçìïóéåýóåéò ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí, ïé ïðïßåò óõãêåíôñùôéêÜ åßíáé ïé áêüëïõèåò: 1. Evangeliou A, Dafnis E, Perdikoyanni C, Spili-

6.

7.

oti M, Lionis C, Kalmanti M. Hematological abnormalities in inborn errors of metabolismhow frequent are they? The cretan experience.

Department of Pediatrics, Faculty of Medicine, University of Crete, Greece Pediatr Hematol Oncol, 19:581-585, 2002.

Lionis C. Epidemiology and primary care: a nexus of continuty Executive Board of European Society General Practice and Family Medicine Aten Primaria, 30:573-575 (Article in Spanish), 2002.

Mazokopakis E, Vlachonikolis G, Sgantzos M, Polychronidis I, Mavreas V, Lionis C. Mental distress and sociodemographic variables: a study of Greek warship personnel. Clinic of General Internal Medicine, School of Medicine, University of Crete Mil Med, 167:883-888, 2002.

Rrumbullaku L, Theodorakis P, Pulluqi P, Lionis C, Trell E. Postgraduate training in family medicine in Albania. Department of Family Medicine, University of Tirana, Albania and Department of General Practice and Primary Care, University of Linkoping, Sweden and Department of Hygiene and Epidemiology, University of Ioannina and Clinic of Social and Family Medicine, University of Crete, Greece Postgrad Med J, 78:308-310, 2002.

Skliros E, Papaioannou I, Sotiropoulos A, Giannakaki G, Milingou M, Lionis C. A high level of awareness but a poor control of hypertension among elderly Greeks. The Nemea primary care study. Nemea Medical Center and Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete, Greece J Hum Hypertens, 16:285-287, 2002.

Mazokopakis E, Lionis C. Epidemiology of injuries abroad a Greek warship. Mil Med, 165:816 (Letter), 2002.

Tsagaraki D, Evangeliou A, Tsilimbaris M, Spilioti M, Mihailidou E, Lionis C, Pallikaris I. The significance of ophthalmologic evaluation in early diagnosis of inborn errors of metabolism: the Cretan experience. Department of Opthalmology, School of Medicine, University Hospital of Crete, Greece, BMC Opthalmol, 181

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

2:2, 2002 8. Lionis C, Erevnidou K, Antonakis N, Argyriadou S, Vlachonikolis I, Katsamouris A. CVI Research Group: Chronic venous insufficiency.

A common health problem in general practice in Greece. Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete, Greece, Int Angiol, 21:86-92, 2002.

9. Rrumbullaku L, Theodorakis P, Casa P, Lionis C, Trell E. Medical education in Albania: current situation and perspective, with reference to primary care. Department of Family Medicine, University of Tirana, Albania Croat Med J, 43:50-53, 2002.

10. Androutsopoulou C, Livaditis M, Xenitidis K, Trypsianis G, Samakouri M, Pastelmatzi A, Tzavaras N. Psychological problems in Christian and Moslem primary care patients in Greece.

Primary Care Health Center, Iasmos, Greece Int J Psychiatry Med, 32:285-294, 2002.

11. Evangeliou A, Lionis C, Michailidou H, Spilioti M, Kanitsakis A, Nikitakis P, Drakonakis N, Giannakopoulou C, Sbyrakis S, Sewell A, Boehles H, Smeitink J, Wevers R. selective screening for inborn errors of metabolism: the primary care-based model in rural Crete. Department of Neurology, Medical School, University of Crete, Greece J Inherit Metab Dis, 24:877-880, 2001.

12. Argyriadou S, Vlachonikolis I, Melisopoulou H, Katachanakis K, Lionis C. In what extent anemia coexists with cognitive impairment in elderly: a cross-sectional study in Greece. Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete, Greece BMC Fam Pract, 2:5, 2001.

13. Lionis C, Bathianaki M, Antonakis N, Papavasiliou S, Philalithis A. A high prevalence of diabetes mellitus in a municipality of rural Crete, Greece Diabet Med, 18:768-769 (Letter), 2001.

14. Rovithis E, Lionis C, Schiza S, Bouros D, Karokis A, Vlachonikolis I, Siafakas N. Assessing the knowledge of bronchial asthma among primary health care physicians in Crete: a pre- and posttest following an educational course. Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete, Greece BMC Med Educ, 1:2, 2001.

15. Lionis C, Tzagournissakis M, Iatraki E, Kozyraki M, Antonakis N, Plaitakis A. Are primary care physicians able to assess dementia? An estimation of their capacity after a short-term training program in rural Crete. Am J Geriatr psychiatry, 9:315 (Letter), 2001.

16. Skliros E, Lionis C, Foudoulaki L, Sotiropoulos 182

E.Á. Èçñáßïò

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

A, Kouroumalis E, Spandidos D. Hepatitis B and C markers in a Kurdish refugee camp in Greece. J Gastroenterol Hepatol, 16:839-840 (Letter), 2001.

Gillies J, Lionis C, MacDonald J, Laird C, Szabo J, Nunes B, Burriel L, Lund H, Made C. Dealing with emergencies in rural areas of Europe: proceedings from WONCA Europe 2000. Selkirk Medical Practice, Scotland, UK Emerg Med J, 18:305-307, 2001.

Theodorakis P, Rrumbullakou L, Glaros D, Lionis C, Trell E. "Green islands" for primary health care in the Balkan? Lakartidningen, 98:2747 (Article in Swedish), 2001.

Drygiannakis D, Lionis C, Drygiannakis I, Pappas G, Kouroumalis E. Low prevalence of liver-kidney microsomal autoantibodies of type 1 (LKM1) in hepatitis C seropositive Subjects on Crete. General Hospital of Rethymnon, Crete, Greece BMC Gastroenterol, 1:4, 2001.

Lionis C, Sasarolis S, Kasotakis G, Lapidakis G, Stathopoulos A. Investigation of accuracy of death certificate completion and implications on mortality statistics in Greece. Eur J Epidemiol, 16:1081 (Letter), 2001.

Glaros D, Lionis C, Qiqi H, Theodorakis P, Trell E. Health care in Albania: what of the future? Lancet, 357:1047 (Letter), 2001.

Argyriadou S, Melissopoulou H, Krania E, Karagiannidou A, Vlachonikolis I, Lionis C. Dementia and depression: two frequent disorders of the aged in primary health care in Greece.

Health Centre of Chrisoupolis, Macedonia, and Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete, Greece Fam Pract, 18:87-91, 2001.

Tountas C, Sotiropoulos A, Skliros E, Kotsini V, Peppas T, Tamvakos E, Pappas S. Voluntary self-poisoning as a cause of admission to a tertiary hospital internal medicine clinic in Piraeus, Greece within a year. 3rd Dpt Of Internal Medicine, Nikea General Hospital, Piraeus, Greece BMC Psychiatry, 1:4, 2001.

Íá óôáèïýìå éäéáßôåñá óå êÜðïéá óõìðåñÜóìáôá êáé ðáñáôçñÞóåéò ôùí ÅëëÞíùí åñåõíçôþí, üðùò áõôÜ äéáôõðþíïíôáé óôéò äçìïóéåýóåéò ôïõò. Óôçí åñãáóßá ôùí ÁñãõñéÜäïõ êáé óõí.22, ç óõããñáöÝáò ðáñïõóéÜæåé õëéêü êáé óõìðåñÜóìáôá áðü ôç äéäáêôïñéêÞ ôçò äéáôñéâÞ, ôçí ïðïßá õðïóôÞñéîå ðñüóöáôá ìå åðéôõ÷ßá óôï ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò, üðïõ êáé ôçò áðïíåìÞèçêå, ìå Üñéóôá, ï ôßôëïò ôïõ ÄéäÜêôïñá. Ç Üíïéá êáé ç

E.Á. Èçñáßïò

êáôÜèëéøç åßíáé äõï óõ÷íÝò äéáôáñá÷Ýò óôïí Åëëçíéêü ðëçèõóìü, ìåôáîý ôùí áôüìùí çëéêßáò ìåãáëýôåñçò ôùí 65 åôþí, åðçñåÜæïíôáò óçìáíôéêÜ ôçí ðïéüôçôá ôçò æùÞò ôïõò. Ç óõ÷íüôçôá ôùí ãíùóéáêþí äéáôáñá÷þí óôïí ðëçèõóìü áõôü âñÝèçêå íá åßíáé 37,6% óôïõò Üíäñåò êáé 41,6% óôéò ãõíáßêåò, åíþ ôá áíôßóôïé÷á ðïóïóôÜ ôçò Þðéáò êáé ìÝóçò âáñýôçôáò êáôÜèëéøçò åßíáé 19,6% êáé 29,9%. Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò êáé ç áñôçñéáêÞ õðÝñôáóç åßíáé ôá óõ÷íüôåñá óõíõðÜñ÷ïíôá íïóÞìáôá ìå ôéò äéáôáñá÷Ýò áõôÝò. Ïé Ãåíéêïß Éáôñïß èá ðñÝðåé íá Ý÷ïõí õøçëü âáèìü åðáãñýðíçóçò êáé íá õðïøéÜæïíôáé ôçí êáôÜèëéøç Þ êáé ôçí Üíïéá óå çëéêéùìÝíá Üôïìá ìå áõôÜ ôá íïóÞìáôá, áëëÜ êáé ìå íüóï ôïõ Parkinson Þ ìå éóôïñéêü êñáíéáêþí êáêþóåùí. Óôçí ìåëÝôç áõôÞ ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ùò åñãáëåßá ôï Mini Mental State Examination êáé ôï Geriatric Depression Screening Scale. Óôçí åñãáóßá ôùí Ñïâßèç êáé óõí.14 åðáíáâåâáéþíåôáé ç áíáãêáéüôçôá êáé ç óçìáóßá ôçò óõíå÷éæüìåíçò éáôñéêÞò åêðáßäåõóçò ôùí Ãåíéêþí Éáôñþí. ÐáñïõóéÜæïíôáé ôá áðïôåëÝóìáôá áðü ìéá ìåëÝôç åêôßìçóçò ôùí ãíþóåùí áãñïôéêþí éáôñþí êáé ãåíéêþí éáôñþí ãéá ôï âñïã÷éêü Üóèìá, ðñéí êáé ìåôÜ áðü Ýíá åêðáéäåõôéêü óåìéíÜñéï óôï ïðïßï óõììåôåß÷áí. Ïé ðñüóöáôá áðïöïéôÞóáíôåò áðü ôï ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò áãñïôéêïß éáôñïß åß÷áí êáëýôåñåò ãíþóåéò êáé ðñáêôéêÝò êëéíéêÞò äéá÷åßñéóçò ôùí áóèìáôéêþí áóèåíþí áðü ôïõò ãåíéêïýò éáôñïýò êáé èåôéêüôåñç áíôáðüêñéóç óôçí åêðáéäåõôéêÞ äéáäéêáóßá. Óôçí åñãáóßá ôùí ËéïíÞ êáé óõí. 8 ãéá ôç ×ñüíéá ÖëåâéêÞ ÁíåðÜñêåéá, ãßíåôáé áíáöïñÜ óôïí ñüëï ôïõ Ãåíéêïý Éáôñïý óôçí åðéäçìéïëïãéêÞ êáôáãñáöÞ, ôçí Ýãêáéñç äéÜãíùóç êáé ôçí áñ÷éêÞ áíôéìåôþðéóç ôçò íüóïõ. Óôç ìåëÝôç óõììåôåß÷áí 13 Ãåíéêïß Éáôñïß áðü äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò ôçò ÅëëÜäáò, ïé ïðïßïé åîÝôáóáí åíôüò ÷ñïíéêïý äéáóôÞìáôïò åíüò Ýôïõò 4.502 ôõ÷áßá åðéëåãìÝíïõò áóèåíåßò. Ç óõ÷íüôçôá ôçò íüóïõ âñÝèçêå 11,9% ìåôáîý ôùí áíäñþí êáé 39,8% ìåôáîý ôùí ãõíáéêþí, ïé êéñóïß Þôáí ôï ðéï óõ÷íü êëéíéêü åýñçìá, åíþ ç öëåâéêÞ ðáëéíäñüìçóç êáé ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò óôïõò Üíäñåò êáé ç áñôçñéáêÞ õðÝñôáóç óôéò ãõíáßêåò Þôáí ïé óõíçèÝóôåñåò óõíõðÜñ÷ïõóåò ðáèÞóåéò. Óôçí åñãáóßá ôùí Óêëçñïý êáé óõí.5 äéáðéóôþíåôáé ôï ÷áìçëü ðïóïóôü ñýèìéóçò ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò (49,1%) ôùí õðü èåñáðåßá õðåñôá-

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

óéêþí áôüìùí çëéêßáò ìåãáëýôåñçò ôùí 65 åôþí (óõ÷íüôçôá áñôçñéáêÞò õðÝñôáóçò óôïí ðëçèõóìü áõôüí 69,1%), ðáñÜ ôï óçìáíôéêü åðßðåäï åðáãñýðíçóçò ôïõ ðëçèõóìïý áõôïý. Ï ê. Å. Óêëçñüò õðïóôÞñéîå êáé áõôüò ðñüóöáôá ìå åðéôõ÷ßá ôç äéäáêôïñéêÞ ôïõ äéáôñéâÞ óôï ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò êáé ôïõ áðïíåìÞèçêå, ìå Üñéóôá, ï ôßôëïò ôïõ ÄéäÜêôïñá. ÔÝëïò, óôçí åñãáóßá ôùí ÌáæïêïðÜêç êáé 3 óõí. ç äéåñåýíçóç ôçò êáôÜóôáóçò ôçò øõ÷éêÞò õãåßáò ôïõ ðñïóùðéêïý åíüò ðïëåìéêïý ðëïßïõ Ýãéíå ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ åñùôçìáôïëïãßïõ General Health Questionnaire (GHQ-28). Áíé÷íåýèçêáí øõ÷éêÝò äéáôáñá÷Ýò óôï 48,8% ôïõ ðñïóùðéêïý, ìå ôïõò íåïóýëëåêôïõò íá Þôáí ç ïìÜäá ìå ôç ìåãáëýôåñç øõ÷ïëïãéêÞ åðéâÜñõíóç, åíþ âñÝèçêå áñíçôéêÞ óõó÷Ýôéóç áõôÞò ìå ôï ìïñöùôéêü ôïõò åðßðåäï.

ÅðéëåãìÝíç áñèñïãñáößá áðü ôïí äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï Family Practice, Vol. 19, No. 6, December 2002

Ôï ôåý÷ïò áõôü ôïõ Family Practice åßíáé éäéáßôåñá ðëïýóéï óå èÝìáôá êáé ðåñéëáìâÜíåé: 2 Üñèñá óýíôáîçò, 10 Üñèñá áíáöïñéêÜ ìå ôïí êßíäõíï êáé ôç ëÞøç ôçò áðüöáóçò (Risk and Decision Making), 7 Üñèñá êëéíéêÞò ðñáêôéêÞò, 2 Üñèñá óå èÝìáôá ó÷åôéêÜ ìå åêðáßäåõóç, 1 Üñèñï áíáóêüðçóçò ôçò ôñÝ÷ïõóáò âéâëéïãñáößáò, 6 Üñèñá ùò áíôáðïêñßóåéò Þ ãñÜììáôá óôïí åêäüôç êáé 12 âéâëéïðáñïõóéÜóåéò. Ìéá ðëÞñç åéêüíá ôßôëùí êáé ðåñéëÞøåùí ìðïñåß íá Ý÷åôå åÜí åðéóêåöèåßôå ôï Web Site ôïõ ðåñéïäéêïý óôç äéåýèõíóç: www.fampra.oupjournals.org. Ç åðéëïãÞ êáé ç ðáñïõóßáóç êÜðïéùí áðü ôá ðïëý êáëÜ Üñèñá ðïõ äçìïóéåýåé ôï ôåý÷ïò áõôü ôïõ Äåêåìâñßïõ 2002 åßíáé éäéáßôåñá äýóêïëç. Ôñßá áðü áõôÜ üìùò ÷ñÞæïõí éäéáßôåñçò ìíåßáò ãéá ôïõò Ýëëçíåò áíáãíþóôåò êáé óõãêåêñéìÝíá Ýíá Üñèñï ôçò óýíôáîçò êáé äýï ó÷åôéêÜ ìå ôïí êßíäõíï êáé ôç ëÞøç ôçò áðüöáóçò. Ôï ðñþôï áöïñÜ ôçí áðÞ÷çóç ôïõ Ðåñéïäéêïý Family Practice (The impact of Family Practice) êáé öÝñåé ôçí õðïãñáöÞ ôïõ ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò ôïõ ÊáèçãçôÞ Roger Jones. Ôï Üñèñï áõôü óõíéóôÜôáé ãéáôß ï áíáãíþóôçò åäþ äéáìïñöþíåé ìéá ðëÞñç åéêüíá ãéá ôá cited ðåñéïäé183

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

êÜ ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò êáé ôï äåßêôç áðÞ÷çóçò ôïõò (impact factor). Åðßóçò ï áíáãíþóôçò åíçìåñþíåôáé ãéá ôéò Ýííïéåò ôïõ óõíïëéêïý áñéèìïý áíáöïñþí ôïõ ðåñéïäéêïý ôïí ðñïçãïýìåíï ÷ñüíï (total number of citations during the previous year), ôïõ Äåßêôç Áìåóüôçôáò (Immediacy Index), ôçí Çìßóåéá ÆùÞ ôçò ÁíáöïñÜò (The cited half-life), äçëáäÞ ãéá ôïõò äåßêôåò ðïõ äçìïóéåýåé êÜèå ÷ñüíï ôï Journal Citation Reports. ÅíäéáöÝñïí åðßóçò åßíáé ôï Üñèñï ôùí Dempsey Owen êáé Bekker Hillary ìå ôßôëï: "Heads you win, tails I lose": a critical incident study of GP's decisions about emergency admission referrals" (óåë. 611-616). Ðñüêåéôáé ãéá ðåñéãñáöéêÞ ìåëÝôç ìå ðïéïôéêÝò ìåèüäïõò, ç ïðïßá áíáëýåé ôç ãíþóç êáé ôçí åìðåéñßá ôïõ ãåíéêïý éáôñïý óå êñéôéêÜ åðåéóüäéá äéá÷åßñéóçò êáé ðáñáðïìðÞò óôï íïóïêïìåßï åðåéãüíôùí ðåñéðôþóåùí. Öáßíåôáé üôé óôç ÌåãÜëç Âñåôáíßá êÜðïéåò áðü ôéò ðáñáðïìðÝò êñßíïíôáé "áêáôÜëëçëåò" Þ "ìç áíáãêáßåò" êáé ôï Üñèñï åîåôÜæåé ôïõò ðáñÜãïíôåò ðïõ åðéäñïýí óôçí áðüöáóç ôïõ ãéáôñïý êáé óõæçôÜ ðáñåìâÜóåéò ãéá ìéá ðéï ïñèïëïãéêÞ áíôéìåôþðéóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò. Ôï Üñèñï áõôü ãßíåôáé åðßêáéñï êáé ìåôÜ ôï ôñáãéêü óõìâÜí ôçò ðôþóçò ôïõ åëéêïðôÝñïõ ôïõ ÅÊÁ óôç ÷þñá ìáò. Ôï Üñèñï ôùí Richard Hobbs and Leif Erhardt ìå ôßôëï: "Acceptance of guideline recommendations and perceived implementation of coronary heart disease prevention among primary care physicians in five European countries: the Reassessing European Attitudes about Cardiovascular Treatment (REACT) survey" (óåë.

596-604), áíáöÝñåôáé óå ìéá Ýñåõíá ðïõ âáóßóèçêå óå ôçëåöùíéêÝò óõíåíôåýîåéò 754 ãéáôñþí ðïõ åñãÜæïíôáé óôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò 5 ÷ùñþí (Ãáëëßá, Ãåñìáíßá, Éôáëßá, Óïõçäßá êáé ÇíùìÝíï Âáóßëåéï) êáé ç ïðïßá êáôÝëçîå óôï óõìðÝñáóìá üôé ïé ãéáôñïß ÷ñåéÜæïíôáé ðåñéóóüôåñç ðëçñïöïñßá êáé õðïóôÞñéîç óôçí åöáñìïãÞ êáôåõèõíôçñßùí ïäçãéþí ãéá ôçí éó÷áéìéêÞ íüóï ôçò êáñäéÜò êáé ôùí ëéðéäßùí. Ç ìåëÝôç áõôÞ åðßóçò åßíáé åðßêáéñç óôç ÷þñá ìáò, üðïõ êõêëïöïñïýí ìåôáöñáóìÝíåò ïäçãßåò ãéá ôçí ðñüëçøç ôçò éó÷áéìéêÞò íüóïõ óôçí êáè' çìÝñá ðñÜîç (ìéá óýíïøç ôùí ïäçãéþí áõôþí ìðïñåßôå íá äéáâÜóåôå óôï website: http://www.cgrg.gr). ×ñÞóôïò ËéïíÞò, ÁíáðëçñùôÞò ÊáèçãçôÞò Ðáíåðéóôçìßïõ ÊñÞôçò 184

E.Á. Èçñáßïò

South African Family Practice, Vol. 25, No. 5, August/September 2002

Åßíáé ç ðñþôç öïñÜ ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé áõôü ôï âéïúáôñéêü ðåñéïäéêü óôçí ÅëëÜäá. Ðñüêåéôáé ãéá ôï åðßóçìï ðåñéïäéêü ôçò ÍïôéïáöñéêáíéêÞò Áêáäçìßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò/ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò ðïõ åìöáíßæåôáé ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ìå áíáíåùìÝíï ðåñéå÷üìåíï ìå ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò ôïí ÊáèçãçôÞ Pierre J.T. de Villiers ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Stellenbosch. Óôá ðåñéå÷üìåíá ôïõ ôåý÷ïõò áõôïý ðåñéëáìâÜíïíôáé: 1 Üñèñï óýíôáîçò, 2 åñåõíçôéêÜ Üñèñá, 1 áíïéêôü Forum (General Practice in Ireland), 2 èÝìáôá ó÷åôéêÜ ìå ôçí õãåßá óôéò áãñïôéêÝò ðåñéï÷Ýò, ôá íÝá ôçò Áêáäçìßáò, äéÜöïñåò óôÞëåò ãéá ôïõò áíáãíþóôåò êáé èÝìáôá ó÷åôéêÜ ìå ôçí åêðáßäåõóç ôïõ áóèåíïýò. Óáöþò êáé äå ðñüêåéôáé ãéá Ýíá ðåñéïäéêü ìå Üñèñá ôïõ åðéðÝäïõ ôïõ Family Practice, åßíáé üìùò ðëïýóéï óå ýëç êáé éäéáßôåñá ðñïóáíáôïëéóìÝíï óôéò áíÜãêåò ôùí áíáãíùóôþí, ðñïò ôïõò ïðïßïõò áðåõèýíïíôáé ïé ðïëëÝò óôÞëåò ôïõ, ðïõ öáßíåôáé íá Ý÷ïõí ùò óêïðü ôç âáóéêÞ êáôÜñôéóç êáé óõíå÷éæüìåíç åðáããåëìáôéêÞ áíÜðôõîç (Continuing Professional Development), üðùò êáé ôï ßäéï ôï ðåñéïäéêü õðïãñáììßæåé óôçí óåë.

29. Óå áõôÝò ðåñéëáìâÜíïíôáé áðáíôÞóåéò áðü åéäéêïýò óå êëéíéêÜ èÝìáôá ("Pisiform-Triquetrum Oste-Arthritis"), ãíþóåéò óå èÝìáôá óôáôéóôéêÞò ("Making sense of statistics for family practitioners: the "Chi-square test"-getting it right", óåë. 31-32), ôçí êáôÜëëçëç ÷ñÞóç ôùí öáñìÜêùí (Quality Use of Medicine: The fibrile Child"). ¢îéï ìíåßáò óå áõôü ôï ôåý÷ïò åßíáé åðßóçò ôï ãñÜììá óôïí åêäüôç ôïõ ÊáèçãçôÞ SWP Mhlongo ìå ôßôëï "Students Guidelines for Conducting a "SOO" Consultation" (óåë. 3). Óôï ãñÜììá áõôü ãßíåôáé áíáöïñÜ óå êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò ãéá ôï ðùò ï ãéáôñüò èá ðñáãìáôïðïéÞóåé ìéá ðëÞñç êëéíéêÞ åîÝôáóç óå ðåñéïñéóìÝíï ÷ñüíï, ð.÷. 10 ëåðôÜ. Ïé ïäçãßåò áõôÝò áðåõèýíïíôáé óå öïéôçôÝò êáé óáöþò åíäéáöÝñïõí ôïõò åêðáéäåõôÝò éáôñïýò ãåíéêÞò éáôñéêÞò ðïõ åêðáéäåýïõí öïéôçôÝò éáôñéêÞò óôá éáôñåßá ôïõò. ×ñÞóôïò ËéïíÞò, ÁíáðëçñùôÞò ÊáèçãçôÞò Ðáíåðéóôçìßïõ ÊñÞôçò

E.Á. Èçñáßïò

The Hong Kong Practitioner, Vol. 24, No. 12, December 2002

Åßíáé ç ðñþôç öïñÜ ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé êáé áõôü ôï ìçíéáßï âéïúáôñéêü ðåñéïäéêü óôçí ÅëëÜäá. Ðñüêåéôáé ãéá ôï åðßóçìï ðåñéïäéêü ôïõ Êïëåãßïõ ôùí Ïéêïãåíåéáêþí Éáôñþí ôïõ ×ïíãê Êïíãê (website: http://www.hkcfp.org.hk). Óôá ðåñéå÷üìåíá áõôïý ôïõ ôåý÷ïõò ðåñéëáìâÜíïíôáé: 1 Üñèñï óýíôáîçò, 1 ãñÜììá óôïí åêäüôç, 1 åñåõíçôéêü Üñèñï, 3 ðáñïõóéÜóåéò ðåñéðôþóåùí (case reports), ðáñïõóßáóç äéêôõáêþí ôüðùí, 1 êëéíéêü êïõßæ, áðáíôÞóåéò óå åñùôÞóåéò óõíå÷éæüìåíçò éáôñéêÞò åêðá êáé íÝá ôïõ Êïëåãßïõ. Óôï åñåõíçôéêü Üñèñï ôùí Rsy Lee, Rhy Li êáé Ks Ho "Study on behaviour change after dietary education intervention in elderly people with hypercholesterolaemia" (óåë. 583-593), 256 áóèåíåßò çëéêßáò ìåãáëýôåñçò ôùí 65 åôþí êáé ìå ôéìÝò ÷ïëçóôåñüëçò >200 mg/dl ðáñáêïëïýèçóáí Ýíá 3ìçíï åêðáéäåõôéêü ðñüãñáììá ãéá ôñïðïðïßçóç ôùí äéáôñïöéêþí ôïõò óõíçèåéþí. ÐáñÜ ôï üôé ôï óýíïëï ó÷åäüí ôïõ ðëçèõóìïý ôçò ìåëÝôçò åß÷áí õøçëü åðßðåäï åðáãñýðíçóçò ãéá ôçí õðåñëéðéäáéìßá ôïõò (98%), êáëÞ ãíþóç ãéá ôç óçìáóßá ôçò äßáéôáò óôçí ìåßùóç ôçò õðåñ÷ïëçóôåñéíáéìßáò êáé äéÜèåóç ãéá ôñïðïðïßçóç ôçò (98,4%), ìüíï ôï 46,1% áíÝöåñáí ôñïðïðïßçóç ôùí äéáôñïöéêþí óõíçèåéþí ôïõò, åíþ ôï 70,9% áð' áõôïýò ðïõ äåí óõììïñöþèçêáí äÞëùóáí üôé èá ôï êÜíïõí åíôüò ôùí åðïìÝíùí ôñéþí ìçíþí. Ïé óçìáíôéêüôåñïé ðáñÜãïíôåò ðïõ äåí ôïõò åðÝôñåðáí ôç óõììüñöùóç Þôáí ç Ýëëåéøç áõôïåëÝã÷ïõ, ç áäõíáìßá ðáñÝìâáóçò óôçí ðñïåôïéìáóßá ôïõ öáãçôïý êáé åðçñåáóìïý ôùí Üëëùí ìåëþí ôçò ïéêïãÝíåéáò êáé ôï öáãçôü åêôüò óðéôéïý. Óôï ßäéï ôåý÷ïò ôïõ ðåñéïäéêïý ãßíåôáé ðáñïõóßáóç äéêôõáêþí ôüðùí ìå åíäéáöÝñïõóåò online äéáëÝîåéò óõíå÷éæüìåíçò éáôñéêÞò åêðáßäåõóçò: · www.wml.com/video_lib/lectrurehall.jsp · www.cmeacademy.com/Main/Courses/ courseListingMain.cfm?cfid=1077 · www.familypractice.com/lectures/lecture_hall/ lecture_intro_frame.htm · www.breastcancered.net/archive_webview.htm Áîßæåé íá óôáèïýìå óôï ðñüãñáììá óõíå÷éæüìåíçò áðü ôï óðßôé éáôñéêÞò åêðáßäåõóçò (Continuous Home Evaluation of Clinical Knowledge-CHECK) ôïõ Êïëåãßïõ ôùí Ïéêïãåíåéáêþí

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Éáôñþí ôïõ ×ïíãê Êïíãê. Óå óõíåñãáóßá ìå ôï Âáóéëéêü ÊïëÝãéï ôùí Ãåíéêþí Éáôñþí ôçò Áõóôñáëßáò, ðïõ ôá ôåëåõôáßá 25 ÷ñüíéá åêäßäåé ôï Check, Ýíá áðü ôá ðéï åðéôõ÷çìÝíá óôïí êüóìï ðåñéïäéêÜ óõíå÷éæüìåíçò éáôñéêÞò åêðáßäåõóçò, ðáñïõóéÜæïíôáé óôï ðåñéïäéêü, áíÜ äßìçíï êáé ìå ôç ìïñöÞ ðåñéðôþóåùí (cases), ðïéêßëá éáôñéêÜ èÝìáôá, óôá ïðïßá ïé åíäéáöåñüìåíïé ãéá ôçí áðüêôçóç credits CME éáôñïß èá ðñÝðåé íá áðáíôÞóïõí óå óõãêåêñéìÝíåò åñùôÞóåéò. Ç óõììåôï÷Þ óôï åôÞóéï áõôü ðñüãñáììá óõíå÷éæüìåíçò åêðáßäåõóçò áðáéôåß ôçí êáôáâïëÞ óõíäñïìÞò 400 $ ãéá ôá ìÝëç ôïõ Êïëåãßïõ êáé 700 $ ãéá ôá ìç ìÝëç. Å. Èçñáßïò, ÅðéìåëçôÞò ´ ÅÓÕ The British Journal of General Practice, Vol. 52, No. 9, September 2002

Óôá ðåñéå÷üìåíá ôïõ ôåý÷ïõò áõôïý ôïõ åðßóçìïõ ðåñéïäéêïý ôïõ Âáóéëéêïý Êïëåãßïõ ôùí Ãåíéêþí Éáôñþí (website: http://www.rcgp.org. uk/ index.asp) ðåñéëáìâÜíïíôáé: 3 Üñèñá óýíôáîçò, 5 åñåõíçôéêÜ Üñèñá, 4 âñá÷åßåò áíáöïñÝò, êáèþò êáé ãñÜììáôá áíáãíùóôþí. Óôï Üñèñï ôùí David J Tangney et al. "Cardiovascular risk reduction in men: a nine-year cohort study" (óåë. 743-745), ðáñïõóéÜæïíôáé ôá áðïôåëÝóìáôá åíüò åííéÜ÷ñïíïõ ðñïãñÜììáôïò áãùãÞò õãåßáò, óôï ïðïßï óõììåôåß÷áí ãåíéêïß éáôñïß, ãéá ôçí ôñïðïðïßçóç ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï áíäñþí çëéêßáò 2050 åôþí. Ôï ðñïößë ôïõ êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ âåëôéþèçêå, ðáñïõóéÜæïíôáò ìåßùóç óôçí êëßìáêá êéíäýíïõ Anggard êáé NORA (ôçò ôÜîçò ôïõ 0,17% áíÜ Ýôïò). ÕðÞñîå âåëôßùóç óå ðåñéóóüôåñïõò áðü ôïõò ìéóïýò Üíäñåò ìå ðñïçãïýìåíï õøçëü ðïóïóôü êéíäýíïõ. Ç áëëáãÞ óôçí êáðíéóôéêÞ óõíÞèåéá Þôáí ôï êëåéäß óôç óõíïëéêÞ ìåßùóç ôïõ êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ (6% ëéãüôåñïé êáðíéóôÝò). Åðßóçò ðáñáôçñÞèçêå ìéá ìéêñÞ, áëëÜ óôáôéóôéêÜ óçìáíôéêÞ, ìåßùóç ôçò ïëéêÞò ÷ïëçóôåñüëçò êáé âåëôéùìÝíá áðïôåëÝóìáôá óôç ñýèìéóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò, óáí áðïôÝëåóìá áëëáãÞò ôùí äéáôñïöéêþí óõíçèåéþí. Ðáñüëá áõôÜ, õðÞñîå ìéá áðïãïçôåõôéêÞ ìåßùóç ôïõ ðïóïóôïý ôùí áôüìùí ðïõ Ýêáíáí Üóêçóç êáé ðáñÜëëçëá ìéá áíçóõ÷çôéêÞ áýîçóç ôïõ äåßêôç ìÜæáò óþìáôïò. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôÝôïéùí ðñïãñáììÜôùí ðñïáãùãÞò ôçò õãåßáò, ðïõ âáóß185

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

æïíôáé óôçí êïéíüôçôá êáé óôçí ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò, ìïéÜæïõí íá äñïõí óõíåñãéêÜ óôá åèíéêÜ ðñïãñÜììáôá åðáãñýðíçóçò ãéá ôçí õãåßá ìå ôç óõììåôï÷Þ ôùí Ì.Ì.Å. Óå Üñèñï ôùí A Niroshan Siriwardena et al. ìå ôßôëï "Cluster randomised controlled trial of an educational outreach visit to improve influenza and pneumococcal immunisation rates in primary care" (óåë. 735-740), åðéâåâáéþèçêáí ôá áðïôåëÝóìáôá áðü äéÜöïñåò ìåëÝôåò ðïõ Ýäåéîáí, üôé ëéãüôåñá áðü ôï ? ôùí áôüìùí õøçëïý êéíäýíïõ åìâïëéÜæïíôáé êáôÜ ôçò ãñßðçò êáé áêüìá ÷áìçëüôåñá ðïóïóôÜ êáôÜ ôïõ ðíåõìïíüêïêêïõ. Ôá áðïôåëÝóìáôá ãéá ôçí ðåñéï÷Þ ðïõ äéåîÞ÷èç ç Ýñåõíá Þôáí ìáêñÜí ôïõ êõâåñíçôéêïý óôü÷ïõ ãéá ôç äéåôßá 2000-2001, äçë. ãéá áíïóïðïßçóç ôïõ 60% ôùí áôüìùí õøçëïý êéíäýíïõ. Óôç ìåëÝôç áîéïëïãÞèçêå èåôéêÜ ç ìÝèïäïò ôçò åêðáéäåõôéêÞò ðáñÝìâáóçò-åðßóêåøçò óå ïìÜäåò ðñùôïâÜèìéáò áãùãÞò õãåßáò. Áîßæåé íá óôáèïýìå óå ôñßá Üñèñá, ðïõ áíáöÝñïíôáé óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí óõìðôùìáôéêþí ÷ùñßò åðéðëïêÝò ïõñïëïéìþîåùí êáé ôçò áóõìðôùìáôéêÞò âáêôçñéïõñßáò óôçí êïéíüôçôá (Leonard Leibovici "Antibiotic treatment for cystitis" óåë. 708-710, TCM Christiaens et al.

"Randomised controlled trial of nitrofurantoin versus placebo in the treatment of uncomplicated urinary tract infection in adult women" óåë.

729-734, Eva Hummers-Pradier êáé Michael M Kochen "Urinary tract infections in adult general practice patients" óåë. 752-761). ÊïéíÞ äéáðßóôùóç åßíáé, üôé õðÜñ÷ïõí åíäåßîåéò ìç óùóôÞò äéá÷åßñéóçò ôùí êáôáóôÜóåùí áõôþí áðü ôïõò ãåíéêïýò éáôñïýò. Ïé äéÜöïñåò äéáãíùóôéêÝò åîåôÜóåéò äåí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ðÜíôïôå êáôÜëëçëá (ð.÷. åêôåëïýíôáé ðïëý ðåñéóóüôåñåò êáëëéÝñãåéåò ïýñùí áðü üóåò åßíáé áðáñáßôçôåò). Óõ÷íÜ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé äåýôåñçò åêëïãÞò áíôéâéïôéêÜ (co-trimoxazol, fluoro-quinolones Þ êåöáëïóðïñßíåò) Þ åöáñìüæïíôáé ìáêñï÷ñüíéá èåñáðåõôéêÜ ó÷Þìáôá. ÈåñáðåõôéêÝò áãùãÝò óõ÷íÜ óõíôáãïãñáöïýíôáé åêåß ðïõ äåí ÷ñåéÜæïíôáé. Ç åêëïãÞ âñá÷õ÷ñüíéáò èåñáðåßáò ôñéþí çìåñþí ìå ôñéìåèïðñßìç Þ íéôñïöïõñáíôïúíç åßíáé åðéôõ÷Þò óå ðÜíù áðü ôï 80% ôùí ðåñéðôþóåùí áíåðßðëåêôùí ïõñïëïéìþîåùí Þ óõìðôùìáôéêþí êõóôßôéäùí. ¼óïí áöïñÜ ôçí áóõìðôùìáôéêÞ âáêôçñéïõñßá, äéáôõðþíåôáé ç Üðïøç üôé äåí ðñÝðåé íá èåñáðåýåôáé, ãéáôß äåí õðÜñ÷åé êáìéÜ ìåßù186

E.Á. Èçñáßïò

óç ôçò èíçôüôçôáò, ôçò áíÜðôõîçò åðéðëïêþí Þ ôçò óõìðôùìáôéêÞò ëïßìùîçò. ÁñêåôÝò åñùôÞóåéò ðïõ åßíáé ó÷åôéêÝò ìå ôçí ðáèïãÝíåéá ôùí Üíåõ åðéðëïêþí ëïéìþîåùí ôùí ïõñïöüñùí ïäþí êáé ôçí åõðÜèåéá ôïõ ðëçèõóìïý, ðáñáìÝíïõí áíáðÜíôçôåò. Óôïé÷åß áðÜíù óôç öõóéêÞ éóôïñßá áõôþí, ìå áíáöïñÜ óôéò áõôüìáôåò õöÝóåéò êáé ôéò óõíÝðåéåò ôïõ "ðåñßìåíå êáé èá äïýìå", õðïëåßðïíôáé. ÈåñáðåõôéêÝò åðéëïãÝò êáé ìÝôñá ðñüëçøçò ôùí õðïôñïðþí ÷ùñßò áíôéâéïôéêÜ, êáèþò êáé ôñïðïðïßçóç ôïõ ôñüðïõ æùÞò, èá ðñÝðåé íá åêôéìçèïýí ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé ôçí áóöÜëåéÜ ôïõò. Ðüóåò ãõíáßêåò ìå áèåñÜðåõôç êõóôßôéäá Þ ìå êõóôßôéäá ðïõ áíôéìåôùðßóôçêå ìå áíôéâéïôéêÜ ìç êáôÜëëçëá ãéá ôïí õðåýèõíï ìéêñïïñãáíéóìü, èá õðïöÝñïõí áðü ðõåëïíåöñßôéäá óôï åããýò ìÝëëïí; Ðïéïò åßíáé ï ñõèìüò áõôüìáôçò èåñáðåßáò ôùí ðåñéðôþóåùí áõôþí; ÔÝëïò, ìáò õðïëåßðïíôáé ìåëÝôåò ãéá ôéò óõíÝðåéåò ôùí ðáñáãüíôùí åðéðëïêþí (ð.÷. óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò, éóôïñéêü ÷åéñïõñãéêþí åðåìâÜóåùí óôéò ïõñïöüñïõò ïäïýò). ¢îéá ìíåßáò, åßíáé ôá çèéêÜ äéëÞììáôá ó÷åôéêÜ ìå ôá placebo-åëåã÷üìåíá ðåéñÜìáôá, ðïõ äéáôõðþíïíôáé áðü ôïí Leonard Leibovici óôï Üñèñï ôïõ. È. Áããåëüðïõëïò, Ä/íôÞò ÅÓÕ British Medical Journal, Vol. 324, No. 7344, 27 April 2002

Óå ìåëÝôç ôùí McColl K et al. áðü ôï ÐáíåðéóôÞìéï ôçò Ãëáóêþâçò ìå ôßôëï: "Randomised trial of endoscopy with testing for H. Pylori compared with non invasive H. Pylori testing alone in the management of dyspepsia" (óåë.

999-1002), 708 áóèåíåßò ìå äõóðåðôéêÜ åíï÷ëÞìáôá, ôõ÷áéïðïéÞèçêáí óå äýï ïìÜäåò. Óôçí ðñþôç ïìÜäá Ýãéíå áðïêëåéóôéêÜ Ýëåã÷ïò ãéá H. Pylori, åíþ óôç äåýôåñç ïìÜäá ðñáãìáôïðïéÞèçêå åðéðëÝïí êáé åíäïóêüðçóç. Ôá áðïôåëÝóìáôá Ýäåéîáí üôé ï Ýëåã÷ïò ãéá H. Pylori ëïßìùîç ùò ìÝóï åðéëïãÞò ôùí áóèåíþí ðïõ èá õðïâëçèïýí óå èåñáðåßá åêñßæùóçò, ðáñÝ÷åé áíôßóôïé÷ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ìå áõôÞí ôçò åíäïóêüðçóçò. Áîéïóçìåßùôï åßíáé ôï ãåãïíüò üôé ïé áóèåíåßò ïé ïðïßïé åß÷áí õðïâëçèåß ìüíï óå H. Pylori Ýëåã÷ï äåí Þôáí ðåñéóóüôåñï áíáóöáëåßò Þ áíÞóõ÷ïé ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðÜèçóÞ ôïõò. Óôç ìåëÝôç áõôÞ âÝâáéá äåí óõììåôåß÷áí áóèåíåßò ìå áíçóõ÷çôéêÜ óõìðôþìáôá, çëéêßáò >55 åôþí, êáèþò åðßóçò êáé áóèå-

E.Á. Èçñáßïò

íåßò ðïõ åëÜìâáíáí ìç óôåñïåéäÞ áíôéöëåãìïíþäç. Å. Óêëçñüò, Ä/íôÞò ÅÓÕ The Journal of Family Practice, Vol. 51, No. 3, March 2002

Óå ìåëÝôç ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôçí Éôáëßá ôùí Palombi L et al. "Do primary care physicians under prescribe antibiotics for peptic ulcer disease? Report from an Italian research network" (óåë. 265), öÜíçêå, üôé ïé ãéáôñïß ôçò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò äåí óõóôÞíïõí óõ÷íÜ ôçí åêñßæùóç ôïõ H. pylori óå áóèåíåßò ìå äõóðåøßá. Èåñáðåßá åêñßæùóçò äüèçêå óå Ýíá ðïóïóôü 37,7% ôùí áóèåíþí ìå äéáãíùóìÝíï ðåðôéêü Ýëêïò êáé óå ðïóïóôü 20,3% ôùí áóèåíþí ìå ðéèáíü ðåðôéêü Ýëêïò. Áíôßóôïé÷á, Ýíá ðïóïóôü 0,9% ôùí áóèåíþí ìå äéáãíùóìÝíç ìç åëêùôéêïý ôýðïõ äõóðåøßá êáé Ýíá ðïóïóôü 2,2% ôùí áóèåíþí ìå ðéèáíÞ ìç åëêùôéêïý ôýðïõ äõóðåøßá Ýëáâáí èåñáðåßá åêñßæùóçò. Å. Óêëçñüò, Ä/íôÞò ÅÓÕ Diabetes Care, Vol. 26, No. 1, January 2003

Óôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ðïëõðáñáãïíôéêÞò áíÜëõóçò ôùí äåäïìÝíùí ôçò ìåëÝôçò "The Strong Heart Study" áíáöÝñåôáé ôï Üñèñï ôùí Lu W et al.: "Non-HDL Cholesterol as a Predictor of Cardiovascular Disease in Type 2 Diabetes: The Strong Heart Study" (óåë. 16-23). Ç ìåëÝôç áõôÞ ðåñéåëÜìâáíå 4549 Üôïìá çëéêßáò 45-74 åôþí, ôá ïðïßá åðáíåîåôÜóôçêáí ìåôÜ 9 Ýôç êáé Ýäåéîå, üôé ï óõó÷åôéóìüò non-HDL ÷ïëçóôåñüëçò êáé êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ óôïõò äéáâçôéêïýò áóèåíåßò Þôáí ðïëý õøçëüôåñïò, áðü üôé áõôüò ìå ôçí LDL ÷ïëçóôåñüëç Þ ôçí ôñéãëõêåñéäáéìßá. óôïõò Üíäñåò êáé ôï êëÜóìá ïëéêÞ/HDL ÷ïëç-

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

óôåñüëç óôéò ãõíáßêåò. ÅíäéáöÝñïõóá åßíáé êáé ç ðáñïõóßáóç ôçò ìåëÝôçò ôùí Goldhaber-Fiebert J et al. "Randomized controlled community-based nutrition and exercise intervention improves glycemia and cardiovascular risk factors in type 2 diabetic patients in rural Costa Rica" (óåë. 24-29), ìå 75 áóèåíåßò ìå Ó.Ä. ôýðïõ 2, ìÝóçò çëéêßáò 59 åôþí, ïé ïðïßïé åêðáéäåýôçêáí ðÜíù óôï äéáâÞôç êáé ôõ÷áéïðïéÞèçêáí óå ïìÜäá åëÝã÷ïõ êáé óå ïìÜäá óôçí ïðïßá ôñïðïðïéÞèçêå ç äéáôñïöÞ êáé ç Üóêçóç ãéá ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 12 åâäïìÜäùí. ÊáôÜ ôï follow up ç ïìÜäá åëÝã÷ïõ åß÷å áõîÞóåé ôï âÜñïò êáôÜ 0,4+2,3 kg Ýíáíôé ìåßùóçò êáôÜ 1,0+2,3 kg óôçí ïìÜäá ðáñÝìâáóçò, ç ãëõêüæç íçóôåßáò åß÷å áõîçèåß êáôÜ 16+78 mg/dl Ýíáíôé ìåßùóçò 19+55 mg/dl êáé ç ãëõêïæõëéïìÝíç áéìïóöáéñßíç åß÷å ìåéùèåß ìüíï êáôÜ 0,4+2,3% Ýíáíôé ìåßùóçò êáôÜ 1,8+2,3 ôçò äåýôåñçò. Ï ãëõ÷áéìéêüò Ýëåã÷ïò óå áóèåíåßò ðïõ ðÜó÷ïõí áðü Ó.Ä. ôýðïõ 2 ìðïñåß íá åðéôåõ÷èåß ìå ðáñåìâÜóåéò õãåßáò óôçí êïéíüôçôá. ÁõôÞ ç ðéëïôéêÞ ìåëÝôç äßíåé Ýíá ïéêïíïìéêü ìïíôÝëï ðñïãñáììÜôùí ðïõ óêïðü Ý÷ïõí ôçí âåëôßùóç ôçò êáôÜóôáóçò ôçò õãåßáò áóèåíþí ìå Ó.Ä. ôýðïõ 2. Áðü ìßá ìåëÝôç 2953 Éáðþíùí çëéêßáò 3559 åôþí, ðïõ ðáñáêïëïõèÞèçêáí ãéá äéÜóôçìá 7 åôþí êáé ç ïðïßá ðáñïõóéÜæåôáé óôï Üñèñï ôùí Nakanishi N et al. "Alcohol consumption and risk for development of impaired fasting glucose or type 2 diabetes in middle-aged Japanese men" (óåë. 48-54), ðñïêýðôåé üôé ç åëáöñÜ êáôáíÜëùóç áëêïüë áðü õãéåßò Üíäñåò, óõíäÝåôáé ìå ìåéùìÝíï êßíäõíï áíÜðôõîçò äéáôáñáãìÝíçò ãëõêüæçò íçóôåßáò Þ Ó.Ä. ôýðïõ 2. Ç ó÷Ýóç åßíáé ðéï åìöáíÞò óå Üôïìá ìç êáðíéóôÝò, ìåãáëýôåñçò çëéêßáò êáé ÷ùñßò ïéêïãåíåéáêü éóôïñéêü äéáâÞôç. É. ÌïíÝäáò, Ä/íôÞò ÅÓÕ

187

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

E.Á. Èçñáßïò

NEA NEWS Primary Heatlh Care, Volume 14, Number 4, 188-198, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 188-198, 2002

Ôï 15ï ÐáíåëëÞíéï ÓõíÝäñéï ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò èá äéåîá÷èåß óôç Óéèùíßá ×áëêéäéêÞò ìåôáîý 30 Áðñéëßïõ - 4 ÌáÀïõ 2003. Ãéá ôï ÓõíÝäñéï áõôü ðïõ ïñãáíþíåôáé áðü ôçí ÅëëçíéêÞ Åôáé-

188

ñåßá ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ìðïñåßôáé íá âñåßôå ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò óôç äéåýèõíóç: www.elegeia.gr

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

E.Á. Èçñáßïò

7ï Måóïãåéáêü Éáôñéêü ÓõíÝäñéï óôç Vilamoura Éóðáíßáò Ôï 7ï Ìåóïãåéáêü Éáôñéêü ÓõíÝäñéï èá äéåîá÷èåß öÝôïò ìåôáîý 7 êáé 9 Íïåìâñßïõ óôç Vilamoura Éóðáíßáò. Ôçí åõèýíç óõíäéïñãÜíùóçò ìáæß ìå ôç ÌåóïãåéáêÞ ÉáôñéêÞ Åôáéñåßá Ý÷åé ç Åôáéñåßá ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Ðïñôïãáëßáò. Óôá ðëáßóéá áõôïý ôïõ Óõíåäñßïõ äéïñãáíþíåôáé êáé

ôï 3ï Ìåóïãåéáêü Èåñéíü Ó÷ïëåßï. Ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôï ÓõíÝäñéï áõôü, ôïõ ïðïßïõ üëåò ó÷åäüí ïé èåìáôéêÝò åíüôçôåò áðåõèýíïíôáé óôïõò éáôñïýò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ìðïñåßôå íá âñåßôå óôçí åðüìåíç óåëßäá êáé óôç äéåýèõíóç: www.medicocongress2003.com

189

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

E.Á. Èçñáßïò

17ï Ðáãêüóìéï ÓõíÝäñéï Ãåíéêþí Éáôñþí óôï ÏñëÜíôï ôùí Ç.Ð.Á. Óôï ÏñëÜíôï ôçò Öëþñéäáò ìåôáîý 13 êáé 17 Áðñéëßïõ 2004 èá äéåîá÷èåß ôï Ðáãêüóìéï ÓõíÝäñéï ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò. Ôï ÓõíÝäñéï áõôü ôï ïðïßï åßíáé áöéåñùìÝíï óôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé óôç öñïíôßäá áóèåíþí óå üëï ôïí êüóìï óõíäéïñãáíþíåôáé áðü ôçí ÁìååñéêÜíéêç Áêáäç-

190

ìßá ôùí Ïéêïãåíåéáêþí Éáôñþí (American Academy of Family Physicians). Ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ãéá ôï ÓõíÝäñéï áõôü ìðïñåßôå íá âñåßôå óôç óåëßäá ðïõ áêïëïõèåß Þ óôç äéåýèõíóç: www.wonca2004.org

E.Á. Èçñáßïò

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

191

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

E.Á. Èçñáßïò

Ðåñéöåñåéáêü ÓõíÝäñéï WONCA Áóßáò/Åéñçíéêïý óôï Beijing Kßíáò Ôï åðüìåíï ÓõíÝäñéï ôçò WONCA (Ðåñéöåñåßáò Áóßáò/Åéñéíéêïý) èá äéåîá÷èåß óôï Beijing/ Kßíáò ìåôáîý 4-8 Íïåìâñßïõ 2003. Ôï ÓõíÝäñéï áõôü ðïõ åßíáé áöéåñùìÝíï óôçí "Ðïéüôçôá óôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ óôçí áíáôïëÞ ôïõ áéþíá" óõí-

192

äéïñãáíþíåôáé áðü ôçí ÊéíÝæéêç Åôáéñåßá ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò êáé ôçí ÊéíÝæéêç ÉáôñéêÞ Åôáéñåßá. Ðëçñïöïñßåò ãéá ôï óõíÝäñéï áõôü ìðïñåßôå íá âñåßôå óôçí åðüìåíç óåëßäá êáé óôç äéåýèõíóç: www.chinamed.com.cn/wonca

E.Á. Èçñáßïò

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

193

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

É. Ëáæáñßäçò êáé óõí.

ÁÍÁÃÃÅËÉÁ ÌÅÔÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÙÍ ÌÁÈÇÌÁÔÙÍ COURCES ANNOUNCEMENT ÌáèçìÜôùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 2002 - 2003 Primary Ðñüãñáììá Heatlh Care, Volume 14, Number Åéäéêåõüìåíùí 4, 190-192, 2002 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Ã.Ð.Í. Õãåßáò, Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 190-192, 2002 Èåóóáëïíßêçò "Ãåþñãéïò ÐáðáíéêïëÜïõ"

ãõíáéêïëïãßá

êáñäéïëïãßá

ÇÌÅÑÏÌÇÍÉÁ ÈÅÌÁ 10/10/02 ÊáñäéáêÞ ÁíåðÜñêåéá

194

ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÏÉ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ ÐÁÕËÉÄÇÓ ÌÉ×ÁËÇÓ

ÐÑÏÓÊÅÊËÇÌÅÍÏÉ ÉÁÔÑÏÉ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ KAI ÁËËÙÍ ÅÉÄÉÊÏÔÇÔÙÍ ÓÅÌÅÑÔÆÉÄÇÓ ×ÁÑÁËÁÌÐÏÓ, ÔÓÅÂÅÊÉÄÇÓ ×ÁÑÁËÁÌÐÏÓ ÓÅÌÅÑÔÆÉÄÇÓ ×ÁÑÁËÁÌÐÏÓ, ÔÓÅÂÅÊÉÄÇÓ ×ÁÑÁËÁÌÐÏÓ

17/10/02

Óôåöáíéáßá íüóïò: åêôßìçóç êéíäýíïõ êáé óôñáôçãéêÝò ðñüëçøçò

ÐÁÉÄÁÑÁÊÇ ÌÁÑÉÁ

22/10/02

ÁããåéïðÜèåéåò ÐåñéöåñéêÞ ÁñôçñéïðÜèåéá ×ñüíéá ÖëåâéêÞ áíåðÜñêåéá Öëåâïèñïìâþóåéò

ÔÓÉÁËÉÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ

ÌÅÃÁËÏÐÏÕËÏÓ ÁÃÃÅËÏÓ

29/10/02

ÂéâëéïãñáöéêÞ åíçìÝñùóç: WONCA-ÅÕÑÙÐÇÓ: ÍÝïò Ïñéóìüò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò The European Definition ïf General Practice/ Family Medicine - WONCA Europe 2002

ÂÅÑÑÁÓ ÏÄÕÓÓÅÁÓ ÊÁÔÓÉÁÌÁÍÇÓ ÄÇÌÇÔÓÇÓ

ÌÅÑÊÏÕÑÇÓ ÌÐÏÄÏÓÁÊÇÓ-ÐÑÏÄÑÏÌÏÓ ÃÉÁÍÍÁÊÏÐÏÕËÏÓ ÅÕÓÔÁÈÉÏÓ

05/11/02

Äéáôáñá÷Ýò Ýììçíïõ ñýóçò êáé êïëðüññïéá Êïëðßôéäá: äéáöïñéêÞ äéÜãíùóç - èåñáðåßá

ÓÌÕÑÍÁÊÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË

ÁÈÁÍÁÓÉÏÕ ÅÕÁÃÃÅËÏÓ

12/11/02

Ôåóô ÐáðáíéêïëÜïõ êáé ìáóôïãñáößá ùò screening test óôçí ðñüëçøç ôïõ Ca ôñá÷Þëïõ ôçò ìÞôñáò êáé ôïõ Ca ìáóôïý

ÌÐÏÕÔÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ

ÂÁÂÉËÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ

14/11/02

ÃõíáéêïëïãéêÜ åðåßãïíôá: ÖÉËÉÁÓ ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ ïîý ðõåëéêü Üëãïò & ìç öõóéïëïãéêÞ áéìïññáãßá áðü ôïí êüëðï, Ýêôïðïò êýçóç, ðõåëéêÞ öëåãìïíÞ, ñÞîç ù÷ñïý óùìÜôéïõ, óõóôñïöÞ ùïèÞêçò, Toxic Shock Syndrome

19/11/02

ÊëéìáêôÞñéïò-Åììçíüðáõóç

ÓÌÕÑÍÁÊÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË

ÁÈÁÍÁÓÉÏÕ ÅÕÁÃÃÅËÏÓ

26/11/02

ÂéâëéïãñáöéêÞ åíçìÝñùóç: ÍïìéêÜ æçôÞìáôá óôçí Üóêçóç ôçò éáôñéêÞò

ÃÏÕÓÇÓ ×ÁÑÁËÁÌÐÏÓ ÌÐÏÕÔÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ

ÐÅÔÑÉÄÇÓ ÈÅÏ×ÁÑÇÓ

ÂÁÂÉËÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

É. Ëáæáñßäçò êáé óõí.

øõ÷éáôñéêÞ

ãçñéáôñéêÞ

ðáèïëïãßá

ÇÌÅÑÏÌÇÍÉÁ ÈÅÌÁ 03/12/02 ÁñôçñéáêÞ ÕðÝñôáóç: ïñéóìïß - äéåñåýíçóç

ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÏÉ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ ÍÉÊÇÔÉÄÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ

ÐÑÏÓÊÅÊËÇÌÅÍÏÉ ÉÁÔÑÏÉ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ KAI ÁËËÙÍ ÅÉÄÉÊÏÔÇÔÙÍ ÐÁÑÁÓÊÅÕÏÐÏÕËÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ

ÂÅÑÑÁÓ ÏÄÕÓÓÅÁÓ

ÐÁÑÁÓÊÅÕÏÐÏÕËÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ

10/12/02

ÁñôçñéáêÞ ÕðÝñôáóç: èåñáðåßá

17/12/02

Äéóëéðéäáéìßåò

ÌÐÉÔÆÇËÁÉÏÕ ÌÁÑÉÁ

ÐÁÕËÉÄÇÓ ÃÅÑÁÓÉÌÏÓ

08/01/03 (ÔåôÜñôç)

Óáê÷áñþäçò ÄéáâÞôçò Ôýðïõ 1

ÌÁÑÁÓËÇÓ ÓÔÅÖÁÍÏÓ

ÓÏÕËÇÓ ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ

14/01/03

Óáê÷áñþäçò ÄéáâÞôçò Ôýðïõ 2

ÊÁÔÓÉÁÌÁÍÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ

ÓÏÕËÇÓ ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ

21/01/03

Êëéíéêü ÖñïíôéóôÞñéï: ÁñôçñéáêÞ ÕðÝñôáóç Äéóëéðéäáéìßåò Óáê÷áñþäçò ÄéáâÞôçò Ðáñïõóßáóç & ÓõæÞôçóç Ðåñéóôáôéêþí

ÓÌÕÑÍÁÊÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË ÔÓÉÁËÉÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ

ÓÏÕËÇÓ ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ

28/01/03

ÂéâëéïãñáöéêÞ åíçìÝñùóç: ÓùóôÞ ¢óêçóç ôçò ÉáôñéêÞò áðü ôïõò Ãåíéêïýò Éáôñïýò Good Medical Practice for General Practitioners March 2002

ÊÁËÕÌÍÉÏÕ ÃÅÙÑÃÉÏÓ ÌÁÑÁÓËÇÓ ÓÔÅÖÁÍÏÓ ÌÐÉÔÆÇËÁÉÏÕ ÌÁÑÉÁ

ÃÉÁÍÍÁÊÏÐÏÕËÏÓ ÅÕÓÔÁÈÉÏÓ ÆÄÏÕÊÏÓ ÈÅÏÄÙÑÏÓ

04/02/03

ÃåíéêÝò áñ÷Ýò ãçñéáôñéêÞò Ç ëÞøç ôïõ éóôïñéêïý ôùí ãçñéáôñéêþí áóèåíþí Ç öõóéêÞ åîÝôáóç Ç åîÝôáóç ôçò äéáíïçôéêÞò êáôÜóôáóçò Ç åêôßìçóç ôçò ëåéôïõñãéêÞò éêáíüôçôáò óôïõò çëéêéùìÝíïõò

ÐÁÕËÉÄÇÓ ÌÉ×ÁÇË

ÐÁÕËÉÄÇÓ ÃÅÑÁÓÉÌÏÓ

11/02/03

Åêôßìçóç ôùí áíáãêþí õãåßáò ôùí çëéêéùìÝíùí

ÐÁÐÁÂÁÓÉËÅÉÏÕ ÐÏËÕÎÅÍÇ

ÃÉÁÍÍÁÊÏÐÏÕËÏÓ ÅÕÓÔÁÈÉÏÓ

18/02/03

ÉáôñïãåíÞò öáñìáêåõôéêÝò áëëçëåðéäñÜóåéò Ìç åíäåäåéãìÝíç Óõíôáãïãñáößá óå çëéêéùìÝíïõò áóèåíåßò

ÊÁËÕÌÍÉÏÕ ÃÅÙÑÃÉÏÓ

ÊÏÕÂÅËÁÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ

25/02/03

ÂéâëéïãñáöéêÞ åíçìÝñùóç: Ç åêðáßäåõóç óôï Íïóïêïìåßï óôá ðëáßóéá ôçò åéäéêüôçôáò ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò EURACT Statement on Hospital Posts used for General Practice training

ÌÁÑÊÏÕËÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ ÓÌÕÑÍÁÊÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË ÖÉËÉÁÓ ÊÙÍ/ÍÏÓ

ÓÕÌÅÙÍÉÄÇÓ ÁÈÁÍÁÓÉÏÓ ÃÉÁÍÍÁÊÏÐÏÕËÏÓ ÅÕÓÔÁÈÉÏÓ

04/03/03

Áã÷þäåéò äéáôáñá÷Ýò

ÊÁÔÓÉÁÌÁÍÇÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ

ÓÔÁÈÁÊÇÓ ÉÙÁÍÍÇÓ

11/03/03

ÊáôÜèëéøç

18/03/03

Åèéóìüò êáé åîÜñôçóç áðü ïõóßåò, üðùò êáðíüò, áëêïüë, öáñìáêåõôéêÝò ïõóßåò êáé Üëëá íáñêùôéêÜ

26/03/03 (ÔåôÜñôç)

ÂéâëéïãñáöéêÞ åíçìÝñùóç: ÏñãÜíùóç Éáôñåßïõ ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò óôçí ÐÖÕ

ÁÊÔÓÏÕÑÉÍÁ ÏËÃÁ

ÌÁÕÑÉÄÏÕ ÅËÅÍÇ

ÓÌÕÑÍÁÊÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË

ÊÁËÉÍÇÓ ×ÑÇÓÔÏÓ

ÁÃÃÅËÏÐÏÕËÏÓ ÌÅÍÅËÁÏÓ ÐÁÕËÉÄÇÓ ÌÉ×ÁÇË ÔÓÉÁËÉÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ

ÆÄÏÕÊÏÓ ÈÅÏÄÙÑÏÓ ÓÁÌÁÑÁÓ ÌÁÑÉÏÓ

195

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

äéáöïñéêÞ äéÜãíùóç

ÇÌÅÑÏÌÇÍÉÁ

É. Ëáæáñßäçò êáé óõí.

ÈÅÌÁ

ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÏÉ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ

ÐÑÏÓÊÅÊËÇÌÅÍÏÉ ÉÁÔÑÏÉ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ KAI ÁËËÙÍ ÅÉÄÉÊÏÔÇÔÙÍ

ÔÓÉÁËÉÏÓ ÉÙÁÍÍÇÓ

ÊÏÕÊÏÕÑÉÊÏÓ ÓÙÔÇÑÉÏÓ

ÐÁÐÁÂÁÓÉËÅÉÏÕ ÐÏËÕÎÅÍÇ

ÊÉÌÉÓÊÉÄÇÓ ÂÁÓÉËÅÉÏÓ ÌÏÕÓÁËÁÌ ÓÁËÇÌ

ÐÁÉÄÁÑÁÊÇ ÌÁÑÉÁ

ÓÁ×ËÁ ÆÁ×ÁÑÙ

01/04/03

ÓõíÞèç óõìðôþìáôá: ãåíéêÞ ðñïóÝããéóç áðü ôï ãåíéêü éáôñü

08/04/03

ÆÜëç

15/04/03

Óõãêïðôéêü åðåéóüäéï

22/04/03

Èùñáêéêü Üëãïò

ÍÉÊÇÔÉÄÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ

ÊÁÔÓÏÕÍÁÑÏÓ ÌÁÑÉÏÓ ÔÓÅÂÅÊÉÄÇÓ ×ÁÑÁËÁÌÐÏÓ

06/05/03

Äýóðíïéá

ÌÐÏÕÔÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ

ÊÁÔÓÏÕÍÁÑÏÓ ÌÁÑÉÏÓ ÓÔÅÖÁÍÏÐÏÕËÏÕ ÐÇÍÅËÏÐÇ

13/05/03

Äõóêïéëéüôçôá

ÌÁÑÊÏÕËÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ

ÌÁÑÇÓ ÈÅÏÖÁÍÇÓ

15/05/03

Ïîý Äéáññïúêü Óýíäñïìï: äéáöïñéêÞ äéÜãíùóç áíôéìåôþðéóç

ÁÅÔÏÕ ÁÑÃÕÑÏ

ÇËÉÁÓ ÁÍÁÓÔÁÓÉÏÓ

20/05/03

Ïîý Êïéëéáêü Üëãïò

ÁÃÃÅËÏÐÏÕËÏÓ ÌÅÍÅËÁÏÓ

ÊÁÊÏÕÔÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË

27/05/03

ÏéäÞìáôá

ÖÉËÉÁÓ ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ

ÊÁÔÓÏÕÍÁÑÏÓ ÌÁÑÉÏÓ

03/06/03

ÂéâëéïãñáöéêÞ åíçìÝñùóç: ÏìÜäá Õãåßáò

ÁÅÔÏÕ ÁÑÃÕÑÙ ÐÁÕËÉÄÇÓ ÌÉ×ÁÇË ÓÌÕÑÍÁÊÇÓ ÅÌÌÁÍÏÕÇË

ÌÐÅÍÏÓ ÁËÅÎÇÓ ÊÁÂÁÊÁ ÅÕÍÉÊÇ

Ôá ìáèÞìáôá ðñáãìáôïðïéïýíôáé ãéá äåýôåñç óõíå÷üìåíç ÷ñïíéÜ ìå áõôÞ ôç ìïñöÞ, êáôÜ êáíüíá êÜèå Ôñßôç 01.00 ìì - 03.00 ìì, óôçí áßèïõóá ðïëëáðëþí ÷ñÞóåùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò (ÊôÞñéï Äéïßêçóçò ÃÐÍÈ "Ã. ÐáðáíéêïëÜïõ" - 2ï üñïöï).

196

Ôüìïò 14, Ôåý÷ïò 4, 2002

Ôçò Óýíôáîçò

Ðñüãñáììá ÌáèçìÜôùí Åéäéêåõüìåíùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, 2002-2003 "ÉððïêñÜôåéï" Ãåíéêü Íïóïêïìåßï Áèçíþí

ÓÕÍÔÏÍÉÓÔÇÓ ÅÊÐÁÉÄÅÕÓÇÓ ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÙÍ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ Ã. ÃÅÙÑÃÉÁÄÇÓ Ä/íôÞò ÌïíÜäáò ÅíôáôéêÞò Èåñáðåßáò

ÁÍÁÐË. ÓÕÍÔÏÍÉÓÔÇÓ ÅÊÐÁÉÄÅÕÓÇÓ ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÙÍ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ Í. ÁËÅÎÁÍÄÑÏÐÏÕËÏÓ Ä/íôÞò Âéï÷çìéêïý ÔìÞìáôïò

Õðåýèõíïò ÐñïãñÜììáôïò: ÁíÜñãõñïò Ìáñéüëçò Ãåíéêüò Éáôñüò Å-mail: anargirosm@yahoo.com 7 ÏÊÔÙÂÑÉÏÕ 2002

13 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2003

ÖÁÑÌÁÊÅÕÔÉÊÅÓ ÄÇËÇÔÇÑÉÁÓÅÉÓ

ÁÍÁÉÌÉÅÓ: ÄÉÁÃÍÙÓÇ, ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÁÊÇ ÄÉÅÑÅÕÍÇÓÇ, ÈÅÑÁÐÅÉÁ

Ã. ÃåùñãéÜäçò, Ä/íôÞò Ì.Å.È. ÉÃÍÁ.

21 ÏÊÔÙÂÑÉÏÕ 2002 ÏÎÕ ÅÌÖÑÁÃÌÁ ÔÏÕ ÌÕÏÊÁÑÄÉÏÕ ÓÔÇÍ Ð.Ö.Õ.

Ð. ÆáìðÜñáò, Êáñäéïëüãïò, Åîåéäéêåõüìåíïò, ÌÅÈ, ÉÃÍÁ 4 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2002 ÄÉÁ×ÅÉÑÉÓÇ ÁÓÈÅÍÏÕÓ ÌÅ ÊÁÑÄÉÁÊÇ ÁÍÅÐÁÑÊÅÉÁ

É. ÊáëëéêÜæáñïò, ÄéåõèõíôÞò ÊáñäéïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò ÉÃÍÁ Á. ÁñáðïãéÜííç, Åéäéêåõüìåíç Êáñäéïëïãßáò, ÉÃÍÁ 18 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2002 ÄÉÁÖÏÑÏÄÉÁÃÍÙÓÇ ÑÅÕÌÁÔÉÊÙÍ ÍÏÓÙÍÍÏÓÙÍ ÊÏËËÁÃÏÍÏÕ

Á. ÌáñÞò, ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò ÐáíåðéóôçìéáêÞò ÐáèïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò, ÉÃÍÁ Å. Ãåùñãáêßëá, ÅðéìåëÞôñéá Â’ ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Ð.É. Áãßùí Èåïäþñùí 27 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2003 ÐÑÙÉÌÇ ÄÉÁÃÍÙÓÇ ÊÁÑÊÉÍÏÕ ÔÏÕ ÌÁÓÔÏÕ ÓÔÇÍ Ð.Ö.Õ

Ã. ÆùãñÜöïò, Åðßê. ÊáèçãçôÞò ×åéñ/êÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí 3 ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÕ 2003 ÁÉÌÏÑÑÁÃÉÁ ÁÍÙÔÅÑÏÕ ÐÅÐÔÉÊÏÕ (ÄÉÅÑÅÕÍÇÓÇ-ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ)

Á. ÑùìÜíïò, ÄéåõèõíôÞò Åíäïóêïðéêïý ×åéñïõñãéêïý, ÉÃÍÁ 17 ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÕ 2003

Ó. ÍôïõñÜêçò, Åðßê. ÊáèçãçôÞò Ðáèïëïãßáò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí

ÓÁÊ×ÁÑÙÄÇÓ ÄÉÁÂÇÔÇÓ (ÄÉÅÑÅÕÍÇÓÇÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ)

2 ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÕ 2002

×. Ôïýíôáò, Åðßêïõñïò ÊáèçãçôÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí

×ÑÏÍÉÅÓ ÁÐÏÖÑÁÊÔÉÊÅÓ ÐÍÅÕÌÏÍÏÐÁÈÅÉÅÓ

Áéê. ×áñáëÜìðïõò, Áíáðë. Äéåõèýíôñéá ÌÅÈ, ÉÃÍÁ 16 ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÕ 2002

3 ÌÁÑÔÉÏÕ 2003 ÄÕÓÐÅØÉÁ

É. Êïóêßíáò, Åðßê. ÊáèçãçôÞò Ðáèïëïãßáò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí

ÊÁÑÄÉÏÐÍÅÕÌÏÍÉÊÇ ÁÍÁÆÙÏÃÏÍÇÓÇÄÉÁÓÙËÇÍÙÓÇ

17 ÌÁÑÔÉÏÕ 2003

Á. ÌðåôñïóéÜí, ÅðéìåëçôÞò Á´ ÌÅÈ, ÉÃÍÁ Ì. ÐáðáíéêïëÜïõ, ÅðéìåëÞôñéá ´ ÌÅÈ, ÉÃÍÁ

Ì. ÊùíóôáíôïõëÜêçò, ËÝêôïñáò Á´ ÐñïðáéäåõôéêÞò ×åéñïõñãéêÞò ÊëéíéêÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí

ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ ÐÏËÕÔÑÁÕÌÁÔÉÁ

197

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

ìÔçò Óýíôáîçò

31 MAÑÔÉÏÕ 2003

26 ÌÁÚÏÕ 2003

Ç ÁÍÏÉÁ ÓÔÇÍ ÔÑÉÔÇ ÇËÉÊÉÁ

Ð. ÌÝëêé, Ãåíéêüò Éáôñüò

ÐÑÏÃÑÁÌÌÁÔÁ ÄÉÁËÏÃÇÓ ÓÔÇÍ ÐÑÙÔÏÂÁÈÌÉÁ ÖÑÏÍÔÉÄÁ ÕÃÅÉÁÓ

7 ÁÐÑÉËÉÏÕ 2003

Å. Èçñáßïò, Åðéì. Â’ , Ãåíéêüò Éáôñüò Ê.Õ. Ëáõñßïõ

ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ ×ÑÏÍÉÏÕ ÍÅÖÑÏÐÁÈÏÕÓ ÁÐÏ ÔÏ ÃÅÍÉÊÏ ÉÁÔÑÏ

Ä. ÐåôñÜò, ÅðéìåëçôÞò ´, Íåöñïëüãïò, ÉÃÍÁ Ä. ÆåúìðÝêçò, Ãåíéêüò Éáôñüò 14 ÁÐÑÉËÉÏÕ 2003 ×ÑÇÓÇ ÁÍÔÉÂÉÏÔÉÊÙÍ ÓÔÇÍ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ

Á. ËéïíÞ, ÅðéìåëÞôñéá ´, Ðáèïëüãïò, ÉÃÍÁ 12 ÌÁÚÏÕ 2003 Ç ÊÁÔÁÈËÉØÇ ÓÔÇÍ ÔÑÉÔÇ ÇËÉÊÉÁ

Í. ÐáðáíéêïëÜïõ, Ãåíéêüò Éáôñüò, ÄéåõèõíôÞò Ê.Õ. Öñáãêßóôáò, ÊáñðåíÞóé

2 ÉÏÕÍÉÏÕ 2003 ÏÎÕ ÊÏÉËÉÁÊÏ ÁËÃÏÓ (ÄÉÅÑÅÕÍÇÓÇ-ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ)

Å. ÌåíåíÜêïò, ×åéñïõñãüò, Åðéóôçìïíéêüò ÓõíåñãÜôçò Á´ ÐñïðáéäåõôéêÞò ×åéñïõñãéêÞò ÊëéíéêÞò Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí Á. Êßôóéïò, Ðáèïëüãïò-Åîåéäéêåõüìåíïò ÌÅÈ, ÉÃÍÁ 9 ÉÏÕÍÉÏÕ 2003 Ç ÄÉÁ×ÅÉÑÉÓÇ ÔÇÓ ÕÐÅÑÔÁÓÇÓ ÓÔÇÍ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ

Á. Ìáñéüëçò, Ãåíéêüò Éáôñüò Ê. Ôóéïýöçò, ÅðéìåëçôÞò ´, Êáñäéïëüãïò, ÉÃÍÁ

198

ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ INSTRUCTIONS FOR THE AUTHORS Ç "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äÝ÷åôáé ãéá äçìïóßåõóç êåßìåíá Åðéóôçìüíùí Õãåßáò, ôá ïðïßá êáôáôÜóóïíôáé óôéò åîÞò êáôçãïñßåò: 1) ÅñåõíçôéêÝò åñãáóßåò Þ áíáóêïðÞóåéò (óýíôïìåò äçìïóéåýóåéò) Ýêôáóçò ìÝ÷ñé 7 óåëßäåò ìå ðñüóöáôåò ü÷é Üíù áðü 5 âéâëéïãñáöéêÝò ðçãÝò, 2) ÅíçìåñùôéêÜ Üñèñá, 3) Óýíôïìá Üñèñá, 4) ÁíáöïñÝò ðåñéðôþóåùí, 5) ÐáñïõóéÜóåéò ÊÝíôñùí Õãåßáò. ¸íá óýíïëï êåéìÝíùí, ðïõ áöïñïýí Ýíá óõãêåêñéìÝíï ãíùóôéêü ôïìÝá ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò, ìðïñåß íá óõãêñïôåß ÁöéÝñùìá. Åêôüò ôùí êåéìÝíùí ðïõ áíáöÝñïíôáé óôéò ðáñáðÜíù êáôçãïñßåò óôçí "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äçìïóéåýïíôáé êáé Üñèñá ôçò ÓõíôáêôéêÞò ÅðéôñïðÞò, êáèþò êáé êåßìåíá ðïõ áðïóêïðïýí óôçí ðáñïõóßáóç, ó÷ïëéáóìü êáé êñéôéêÞ áîéïëüãçóç óõãêåêñéìÝíùí ãåãïíüôùí, Üñèñùí êáé åêäüóåùí ó÷åôéêþí ìå ôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, óôçí ÅëëÜäá êáé óôï åîùôåñéêü. Ôçí åõèýíç ôçò óõããñáöÞò ôùí Üñèñùí áõôþí Þ êåéìÝíùí Ý÷ïõí ìüíï ôá ìÝëç ôçò ÓõíôáêôéêÞò ÅðéôñïðÞò Þ åðéóôÞìïíåò ìåôÜ áðü åéäéêÞ ðñüóêëçóç. Åðßóçò óôçí "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äçìïóéåýïíôáé êáé ãñÜììáôá ðïõ áðåõèýíïíôáé óôçí ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ, ôá ïðïßá áíáöÝñïíôáé óå ðáñáôçñÞóåéò, êëéíéêÝò êáé åñåõíçôéêÝò åìðåéñßåò Þ ó÷ïëéÜæïõí ôç äéåèíÞ êáé åëëçíéêÞ âéâëéïãñáößá. Ôçí åõèýíç ãéá ôç äçìïóßåõóç ôùí êåéìÝíùí áõôþí Ý÷åé ï ÄéåõèõíôÞò Óýíôáîçò êáé ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ. Ïé åñåõíçôéêÝò åñãáóßåò, ôá åíçìåñùôéêÜ Üñèñá, ïé óýíôïìåò äçìïóéåýóåéò êáé ïé áíáöïñÝò ðåñéóôáôéêþí ãßíïíôáé äåêôÜ ãéá äçìïóßåõóç ìüíï ìåôÜ áðü èåôéêÞ êñßóç ôïõò áðü åðéóôÞìïíåò-êñéôÝò ìå ôïõò ïðïßïõò óõíåñãÜæåôáé ôï ðåñéïäéêü. ÊÜèå êåßìåíï ðïõ áðïóôÝëëåôáé óôçí "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äéáâéâÜæåôáé óôïõò êñéôÝò, ÷ùñßò íá ãíùóôïðïéïýíôáé ôá ïíüìáôá ôùí óõããñáöÝùí. Ôá ó÷üëéá êáé ïé ðáñáôçñÞóåéò ôùí êñéôþí óôç óõíÝ÷åéá, ìå ôçí åõèýíç ôçò Ãñáììáôåßáò Óýíôáîçò ôïõ ðåñéïäéêïý, åðéóôñÝöïíôáé óôïõò óõããñáöåßò, ðñïêåéìÝíïõ áõôïß íá ðñïóáñìüóïõí áíÜëïãá ôï êåßìåíü ôïõò ðñéí ôç äçìïóßåõóç. Óå ðåñßðôùóç áóõìöùíßáò ôùí êñéôþí, ôï êåßìåíï èá áîéïëïãåßôáé áðü ôçí ßäéá ôç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ. Ôá ïíüìáôá üëùí ôùí åðéóôçìüíùí ðïõ äéåôÝëåóáí êñéôÝò èá äçìïóéåýïíôáé óå åéäéêÞ óåëßäá óôï ôåëåõôáßï ôåý÷ïò êÜèå ÷ñüíïõ. Ôá êåßìåíá, ôá ïðïßá äÝ÷åôáé ç "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò", èá ðñÝðåé íá áêïëïõèïýí ôéò ðáñáêÜôù ðñïäéáãñáöÝò.

• Íá åßíáé ãñáììÝíá óôçí åðßóçìç äçìïôéêÞ ãëþóóá êáé ìå ôï ìïíïôïíéêü óýóôçìá, äáêôõëïãñáöçìÝíá óôç ìéá üøç ôçò óåëßäáò, óå äéðëü äéÜóôçìá êáé ìå ëåõêü ðåñéèþñéï 3 åêáôïóôþí óå üëåò ôéò ðëåõñÝò ôïõò.

• Ç ðñþôç óåëßäá ôïõ êåéìÝíïõ ðñÝðåé íá ðåñéëáìâÜíåé: á) ôïí ôßôëï (ìå ðåæÜ ãñÜììáôá), â) ôá ïíüìáôá ôùí óõããñáöÝùí (ìå êåöáëáßá ãñÜììáôá åíþ áíáãñÜöïíôáé ôá áñ÷éêÜ ôùí ïíïìÜôùí êáé ôá ðëÞñç åðþíõìá ìå áñéèìçôéêïýò åêèÝôåò ïé ïðïßïé óå õðïóçìåßùóç ðáñïõóéÜæïõí ôçí éäéüôçôá ôïõ êÜèå óõããñáöÝá), ã) ôï åðéóôçìïíéêü êÝíôñï óôï ïðïßï Ýãéíå ç åñãáóßá, ä) 3-5 ðñüóèåôïõò üñïõò ó÷åôéêÜ ìå ôï èÝìá êáé ïé ïðïßïé åßíáé õéïèåôçìÝíïé áðü ôï Medical Subject Headings (Bethesda Md, 1966), å) ôç äéåýèõíóç êáé ôï ôçëÝöùíï åíüò áðü ôïõò óõããñáöåßò, ï ïðïßïò èá åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôçí áëëçëïãñáößá ìå ôï ðåñéïäéêü.

• Óå îå÷ùñéóôÞ äåýôåñç óåëßäá ðñÝðåé íá ãñÜöåôáé ç åëëçíéêÞ ðåñßëçøç ôïõ êåéìÝíïõ (ðñïçãåßôáé ç Ýíäåéîç ÐÅÑÉËÇØÇ), ç ïðïßá äå èá ðñÝðåé íá Ý÷åé Ýêôáóç ìåãáëýôåñç ôùí 300 ëÝîåùí.

• ÌåôÜ ôï êåßìåíï óå îå÷ùñéóôÞ óåëßäá èá ðñÝðåé íá ãñÜöåôáé ç áããëéêÞ ðåñßëçøç ôïõ êåéìÝíïõ, ç ïðïßá äå èá ðñÝðåé íá Ý÷åé Ýêôáóç ìåãáëýôåñç ôùí 300 ëÝîåùí. Ðñïçãïýíôáé ç ëÝîç SUMMARY, ç áããëéêÞ ìåôÜöñáóç ôïõ ôßôëïõ, ïé ëÝîåéò PRIMARY HEALTH CARE... êáé ôá ïíüìáôá ôùí óõããñáöÝùí ÷ùñßò ôßôëï Þ éäéüôçôá.

• Ïé âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò, åëëçíéêÝò êáé îÝíåò, óôï êåßìåíï èá ðñÝðåé íá åßíáé ðñüóöáôåò, áðü áíáãíùñéóìÝíá ðåñéïäéêÜ Þ óõããñÜììáôá, íá åßíáé áñéèìçìÝíåò êáé í’ áíôáðïêñßíïíôáé óôï âéâëéïãñáöéêü êáôÜëïãï, ï ïðïßïò èá ðñÝðåé íá ãñÜöåôáé óå îå÷ùñéóôÞ óåëßäá ìåôÜ ôï ãñÜøéìï ôçò áããëéêÞò ðåñßëçøçò. Óôï âéâëéïãñáöéêü êáôÜëïãï ïé ðáñáðïìðÝò èá ðñÝðåé í’ áêïëïõèïýí ôç óåéñÜ ìå ôçí ïðïßá ðáñïõóéÜóôçêáí óôï êåßìåíï. ÊáèåìéÜ áðü áõôÝò èá ðñÝðåé íá ðåñéÝ÷åé óôç óåéñÜ ôá áñ÷éêÜ ôùí ïíïìÜôùí êáé ôá åðþíõìá ôùí óõããñáöÝùí, ôïí ôßôëï ôçò åñãáóßáò, ôï üíïìá ôïõ ðåñéïäéêïý óýìöùíá ìå ôï óýóôçìá ôçò WHOCISO/R4), ôïí ôüìï, ôçí ðñþôç êáé ôçí ôåëåõôáßá óåëßäá ôïõ Üñèñïõ, êáèþò êáé ôï Ýôïò äçìïóßåõóçò. ¼ôáí ðñüêåéôáé ãéá óõããñÜììáôá Þ ìïíïãñáößåò, åêôüò áðü ôïõò óõããñáöåßò, ôï Ýôïò Ýêäïóçò êáé ôïí ôßôëï, ðñÝðåé íá ãñÜöïíôáé êáé ï áñéèìüò êáé ôá óôïé÷åßá Ýêäïóçò (åêäïôéêüò ïßêïò, ðüëç). (õðüäåéãìá âéâëéïãñáößáò: Biziagos E, Moschandrea J, Kouroumalis ÅÁ. Prevalence of hepatitis  and C markers in volunteer blood donors in Crete. A 5-year study. J Viral Hepat, 6:243-8, 1999.).

• Ïé ðßíáêåò êáé ôá ó÷Þìáôá áêïëïõèïýí ôï âéâëéïãñáöéêü êáôÜëïãï êáé èá ðñÝðåé íá ðáñïõóéÜæïíôáé óå ÷ùñéóôÝò óåëßäåò, íá öÝñïõí ëáôéíéêÞ áñßèìçóç, ç ïðïßá èá ðñÝðåé í’ áíôáðïêñßíåôáé óôéò ðáñáðïìðÝò ôïõ êåéìÝíïõ, êáèþò êáé ôéò áðáñáßôçôåò åðåîçãÞóåéò.

• 'Ïëá ôá êåßìåíá èá ðñÝðåé íá õðïâÜëëïíôáé êáôÜ ðñïôßìçóç ìå êåéìåíïãñÜöï word óå äýï áíôßôõðá êáé íá áðïóôÝëëïíôáé óôç äéåýèõíóç ôïõ ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò: - ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò (õðüøç Åðßêïõñïõ ÊáèçãçôÞ ×. ËéïíÞ), ÔïìÝáò ÊïéíùíéêÞò ÉáôñéêÞò, Ô.È. 1393, ÇñÜêëåéï ÊñÞôçò. Ïé óõããñáöåßò ìðïñïýí íá õðïâÜëëïõí ôá êåßìåíá ôïõò êé óå çëåêôñïíéêÞ ìïñöÞ óôç äéåýèõíóç: primcare@fammed.med.uoc.gr Ïé óõããñáöåßò èá ðñÝðåé íá äåóìåýïíôáé óôçí åðéóôïëÞ ôïõò üôé ç åñãáóßá äåí Ý÷åé õðïâëçèåß Þ äåí Ý÷åé äçìïóéåõèåß åí üëù Þ åí ìÝñåé óå Üëëï ðåñéïäéêü, üôé üëïé ïé óõããñáöåßò åßíáé óýìöùíïé ìå ôçí áðïóôïëÞ ôçò êáé óå ðåñßðôùóç áðïäï÷Þò ôçò ãéá äçìïóßåõóç, ôá óõããñáöéêÜ äéêáéþìáôá åê÷ùñïýíôáé óôï ðåñéïäéêü. Ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ äéáôçñåß ôï äéêáßùìá áðïóýñóåùò ìéáò åñãáóßáò åöüóïí áõôÞ Ý÷åé óôáëåß êáé ó' Üëëï ðåñéïäéêü.

199

Ðáñáããåëßá áíáôýðùí

Ïé áíáãíþóôåò ôçò "ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò", Ãåíéêïß Ãéáôñïß, ïé ïðïßïé åðéèõìïýí íá Ý÷ïõí óå áíÜôõðá êÜðïéï Þ êÜðïéá áðü ôá äçìïóéåõüìåíá óôï ôåý÷ïò Üñèñá, ìðïñïýí íá ðáñáãÝëëïõí ôïí áñéèìü ôùí áíôéôýðùí óôï "Ôå÷íüãñáììá" (ç äéåýèõíóç êáé ôá ôçëÝöùíá äçìïóéåýïíôáé óôï êÜôù ìÝñïò äåîéÜ ôïõ ðßíáêá). Ïé ôéìÝò ãéá êÜèå áñéèìü áíôéôýðùí ðáñáôßèåíôáé óôïí êáôùôÝñù ðßíáêá.

ÁíÜôõðá

Óåëßäåò/Êüóôïò

Óåëßäåò/Êüóôïò

Óåëßäåò/Êüóôïò

50 áíÜôõðá

4/44,00 EÕÑÙ

8/74,00 EÕÑÙ

16/118,40 EÕÑÙ

100 áíÜôõðá

4/50,00 EÕÑÙ

8/88,00 EÕÑÙ

16/174,80 EÕÑÙ

200 áíÜôõðá

4/60,70 EÕÑÙ

8/118,40 EÕÑÙ

16/177,00 EÕÑÙ

500 áíÜôõðá

4/88,00 EÕÑÙ

8/147,80 EÕÑÙ

16/235,00 EÕÑÙ

"Ôå÷íüãñáììá" ÌÜñêïõ ÁõãÝñç 12 - 153 43 Áã. ÐáñáóêåõÞ Ôçë.: 210.60.00.643, Fax.: 210.60.02.295 e-mail: techn@hol.gr