Berrobiko Eskola 2007-2008
AURKIBIDEA MUGITZEKO JOLASAK Astotan Txorro morro Leapfrog Race Izarrak Botean Bote-bote Artaldea eta otsoa Harrapaketan binaka Wheelbarrow Race La madre Kateak Bat bi hiru Karabin Karaba What´s the time Mr Wolf Sack Race Maite zaitut TREBETASUN JOLASAK Txakur bat Itsumandoka Marrak Rayuela Los Círculos Arranca cebollas Chapas Gaztelua ukitzera Tabas Pon cara culo carne Por arriba por abajo Kanikak Chiva chivica
HIZKUNTZA JOLASAK Bola proba Hilabeteak Rhymes Joxe Martin Atso itsuaren etxean Xagu txikitan El picor Chinese whispers PENTSATZEKO JOLASAK Txakur jolasa Lapurretan Mankala Punttu Mus
SARRERA Hemen duzue gure lana. Eskola osoa ibili gara murgilduta jokoen eta jolasen inguruan. Modu askotan egin dugu lana: Etxeetan guraso eta aiton amonen laguntzarekin jolasak bildu ditugu; instrukzioak irakurri ditugu eta hortik jolasten saiatu gara; guk idatzitako instrukzioak beste ikasleei pasa dizkiegu ea ulertzen zituzten; ulertu ez dituztenean testuak berridatzi ditugu; zalantzak azaldu direnean, testu idatzia zuzentzen saiatu gara argitzeko, testu ulerkorra egiteko, esan nahi genuena zehazteko. Behin eta berriro ibili gara hizkuntzaren inguruan hausnarketak egiten. Jolastu gara, talde txikitan, talde handitan, batzuek bestei erakutsiz, txikiek handiei, handiek txikiei, txapelketak eginez... Jolasen mundua oso zabala da, gauza gutxiekin aukera handiak ditugu denbora ondo pasatzeko. Lan hau irakurtzerakoan zuek ere denbora ondo pasa dezazuen nahi genuke, eta animatzen zaituztegu jolasten hastera, horretarako adin guztiak onak baitira.
ASTOTAN Astakiloarena egiteko aproposena.
ADIN TARTEA: 5 urtetik aurrera. JOKALARI KOPURUA: 4 jokalari edo gehiago.
• Pertsonak ilara batean jartzen dira buruz behera, eskuak buruaren gainean eta makurtuta. Jokalari bakoitzaren artean bi metroko tartea egon behar da. •
Aurrena dagoena beste guztien gainetik egiten du salto eta azkena jartzen da makurtuta besteak bere gainetik salto egiteko. Astoz, lehenengo dagoena beste guztien gainetik egiten du salto eta azkena jartzen da. Eta horrela behin eta berriz.
TXORRO MORRO Oso erraxa da jolastea eta mina hartzen duenak ez kejatzeko. ADIN TARTEA: 7 urtetik gorakoentzat JOKALARI KOPURUA: Bostetik aurrera
• • • • •
• • •
Txorro, morrro jokua oso xinplea da. Bi talde egiten dira eta talde bakoitzak jokalari kopuru berbera eduki behar du.Txorro, morro jokuan epaile bat egon behar da. Sorteo bat egiten da txanpon batekin jakiteko zein talde gelditzen den makurtuta eta zein talde joaten den korrika beste taldekoen bizkarren gainera. Makurtuta dagoen taldea epailearen magalean hasita ilara egingo dute makurtuta, burua aurrekoaren hanken tartetan sartu behar dute eta aurrekoen hanketan eutsi behar dira. Beste taldearen helburua besteen bizkar gainera salto egitea da. Makurtuta dagoen norbait erortzen bada lurrera, ezin duelako bere bizkarraren gaineko pisua eutsi, orduan berriro hasten da jokua, baina, bizkar gainekoak hankarekin edo eskuarekin lurra ikutzen badu, taldeak tokiz aldatu egiten dira. Beste taldeko guztiak besteen bizkar gainean daudenean “Txorro, Morro, Piko, Tayo, Ke” kantatzen da. Behatz bakoitzak hitz bat adierazten du: Txorro = erpurua, Morro = erakuslea, Piko = hatz handia, Tayo = eraztun hatza eta Ke = hatz txikia. Hatz bat jartzen da besteen bizkar gainean eta makurtutakoak asmatu egin behar dute ze hatz jarri duten beraien bizkar gainean eta horietako hitz bat ere. Makurtuta daudenak asmatzen badute “txorro, Morro, Piko, Tayo edo Ke” esanez, jokua bukatzen da eta berriz taldeak tokiz aldatzen dira.
LEAPFROG RACE
Is a traditional game.
AGE: From 6 years old NUMBER OF PLAYERS: The minimum must be two players
How to play: - One player crouches into a frog. - The second player runs up and places his or her hands on the frog’s back, and leaps over.
IZARRAK Korri egiteko jolasa da.
ADIN TARTEA: 5 urte aurrera JOKALARI KOPURUA: 6 edo gehiago MATERIALAK: zapi bat
• Jokalariek ilaratan jarri behar dute izar baten forman eta zapi bat egongo da izarraren erdian. • Kanpoan pertxona bat egongo da. • Honek zebakiak banatu behar ditu. • Kanpoan dagoenak zenbaki bat esango du. • Orduan zenbaki hori esaten duenean zenbaki hori dutenak korrika hasi behar dute izarraren kanpotik. • Bakoitza bere ilarara ailegatzen denean besteen hanken azpitik pasa behar du. • Zapia hartzen duenak puntu bat lortzen du.
BOTEAN
Gure amonak jolasten ziren joku bat da.
ADIN TARTEA: 7 urtetik gora. JOKALARI KOPURUA: 4 edo 5 jokalari. MATERIALAK: Plastikozko botila bat.
Norbaitek botila bota beharko du urrutira. Beste jokalariak bila joan beharko dute. Lehenengo harrapatzen duenak puntu bat lortzen du, eta gero harrapatu duenak botatzen du botila, hamar puntu lehenengo lortzen dituenak irabazten du jokua.
BOTE - BOTE Joku oso polita da eta korri egitekoa, argientzako oso aproposa da.
ADIN TARTEA: 5 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Nahi duten guztiak jolasten dira MATERIALAK: Plastikozko bote bat
• Zozketa egiten da ea nor den harrapatzaile jakiteko. Harrapatzailearen ondoan plastikozko botea egoten da. • Harrapatzaileak ehun arte kontatu behar du begiak itxita eta bitartean beste jokalari guztiak gorde egin behar dira. Ehun arte kontatzen duenean beste jokalariak bilatu behar ditu. • Norbait bilatzen badu “bote-bote” esan behar du eta jokalariaren izena esan botila dagoen tokian. Hori esaten duenean jokalaria eliminatua dago eta gelditzen diren jokalarien bila joan behar du. • Norbaitek botilari ostikoa ematen badio harrapatzaileak botilaren bila joan behar du, bitartean ostikoa eman dionak gorde egin behar da. • Harrapatzaileak botila bere lekuan utzi behar du eta uzten duenean jokuak segi egiten du. • Denak harrapatzean ez da jokoa amaitzen lehenengo harrapatzen duena gelditzen da.
ARTALDEA ETA OTSOA Korrika egiteko jolasa da. ADIN TARTEA: 5 urtetik gora JOKALARI KOPURUA: 5etik gora MATERIALAK: Bi zapi
• • • • • • • •
Jokalari guztiak osatu bear dute kate bat batek izan ezik. Kanpoan gelditzen dana otsoa da. Otsoak zapia dauka ipurdian zintzilik . Kateko lenengoa artzaña da. Besteak ardiak. Kateko azkenak zapia dauka ipurdian zintzilik. Artzaiñak otsoari eldu behar dio zapitik eta kendu. Otsoak zapia kendu bear dio azkenekoari. Zapia kendutakoan artzaña otso bilakatzen da eta otsoa azkeneko ardi bilakatzen da.
HARRAPAKETAN BINAKA
Lagunartean jolasteko aproposa.
ADIN TARTEA: 2 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Gutxienez lau.
• 2RUNKAET7OAUOUT (2 GELDITZEN DIRA ETA 7 KONTATUKO DUTE) • KOIZUM1ARHJ0LL.(BAKOITZAK UME BAT HARRAPATU BEHAR DU) • G OOIRGIOOIA (GERO HORIEK GELDITUKO DIRA)
WHEELBARROW RACE It is a traditional game from around the world.
AGE: From six years old. NUMBER OF PLAYERS: The minimum must be four players. MATERIAL: Nothing.
How to play: - Players must form pairs. - One player holds the legs of the other players and lift them up. - Before lifting this player puts his hands on the floor. - The race starts when the refree says : “GO� - The race finishes when one pair arrives at the finishing line
LA MADRE
En este juego se hacen imitaciones.
EDAD: De 3 años para arriba JUGADORES: 2 jugadores o mas
• Todos los jugadores se ponen en una fila, el primero de la fila es la madre. • La Madre hace los movimientos que quiere y los que estan detras le copian. • Luego el que era la Madre, se pone el último y el que es primero es la madre. • El juego se acaba cuando todos han sido la madre.
KATEAK Oso polita da jokoa, lagunekin dibertitzeko.
ADIN TARTEA: 7 urtetik gorakoentzat. JOKALARI KOPURUA: Nahi den jokalari kopurua.
• Lehenengo pausoa: Bi harrapatzaile aukeratu behar dira, harrapatzaileak zozketa eginez aukeratzen dira. • Bigarrengo pausoa: Bi harrapatzaile horiek, beste jokalariak harrapatzen saiatu beharko dira. Harrapatzen badituzte,harrapatutakoa paretari ukitzen jarri beharko da eta harrapatzen duten hurrengo jokalaria, pareta ukitzen dagoen jokalariari eman beharko dio eskua kate bat osatuz eta gainontzeko jokalariak harrapatuta daudenei salbatzen saiatu beharko dira, eskua ukituz eta horrela behin eta berriz harrapatzailea aldatuz.
BAT BI HIRU KARABIN KARABAN Joko hau txikientzat aproposa da eta oso polita da. ADIN TARTEA: 4 urtetik gora JOKALARI KOPURUA: Hirutik gora
• Hasteko zozketa egiten da, ea nor den harrapatzailea jakiteko. • Beste jokalari guztiak harrapatzailearengandik 15 metrotara jartzen dira. Harrapatzaileak “Bat bi hiru karabin karaban! ” esaten duen bitartean paretari begira jartzen da begiak itxita, orduan beste jokalariak aurreraka joan behar dute, baina harrapatzaileak hori esan ondoren jokalariei begiratu behar die eta norbait mugitzen ikusten badu, jokalari horrek atzeraino joan behar du jokoa berriz hasteko. • Baina harrapatzailek mugitzen ikusten ez badu inor berriz ere “Bat bi hiru karabin karaban” esan behar du eta jokalariei begiratu. • Jokalariren bat paretaraino iristen bada “Txorizo!” esan behar du eta jokalari hori kanpora joaten da jokoa bukatuta. Eta horrela jokalari guztiak paretaraino iritsi arte. Denak iristean jokoa amaitzen da.
WHAT’S THE TIME MR. WOLF ?
AGE: From 4 years old. NUMBER OF PLAYERS: The minimum is 3 players. There is not
limit. MATERIAL: One clock or a card with the time.
HOW TO PLAY:
- One player will be Mr. Wolf. - He walks slowly and other players walk slowly and ask “what’s the time Mr Wolf? - He turns around , says the time he fancies and the others stop and must stay still. - If Mr Wolf sees somebody moving ,he will say “go back” . - when Mr wolf says the time shown in the card ,he will try to catch someone. - The player who has been caught will be the next Mr Wolf.
SACK RACE
It is a traditional game in the world.
AGE: From 6 years old on. NUMBER OF PLAYERS: The minimum must be 2 players. MATERIAL: Sacks
How to play: -Each player steps inside a sack. -The players must go hopping to the finishing.
MAITE ZAITUT
ADIN TARTEA: 5 urtetik gora JOKALARI KOPURUA: 6 tik gora MATERIALA: Aulkia
• Borobil bat egin behar da aulkiekin. • Lagun batek erdian gelditu behar du. • Erdikoak lagun bati begira gelditu behar du eta esango dio maite zaitut • Eta esan behar du besteak zergatik? • Esandakoak kanpoko ezaugarriakin izan behar du lotura.Adibidez niki gorria daukazulako. • Eta ezaugarri berdina dutenak aldatu behar dute eta aulkirik gabe gelditzen dena erdian jarriko da. • Horrela denbora guztian.
TXAKUR BAT Esku jolas bat da. ADIN TARTEA: 5 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: 2 pertsona
• • • • • • • •
Lehenengo, bi pertsonek elkarren parean jarri behar dute . Txalo egiten asten zeranean kanta kantatzen hasi behar duzu. Bakoitzaren eskuekin txalo egin. Bakoitzaren eskubikoak bestearen eskubikoa jo . Bakoitzaren eskuekin txalo egin. Bakoitzaren ezkerrekoak bestearen ezkerrekoa jo. Bakoitzaren eskuekin txalo egin. Baten eskubiak bestearen ezkerrekoa jo eta ezkerrak bestearen eskubikoa biak batera jo. • Ezkerrekoa beran jarrita eta behatz puntak eskubira begira eta eskubikoa goran jarrita eta behatz puntak ezkerrera begira bestearen esku ahurrekin txalo egin . • Baten eskubikoak bestearen ezkerrekoa jo eta bestearen eskubikoak bestearen ezkerrekoa biak batera jo . • Kanta bukatu arte segi. ABESTIA
Txakur bat erosi dut guau , guau , guau merke azokan zikiña zegoela zikiña zegoela eta sartu dut bañeran . Guau,guau,guau txakur bat erosi dut merke azokan(BIS)
ITSUMANDOKA Aproposa da jende asko batera jolasteko.
ADIN TARTEA: 4 urtetik aurrera. JOKALARI KOPURUA: 3 jokalari edo gehiago. MATERIALAK: Zapi ilun bat.
• Gela baten neurriko toki batean jolasten da gutxi gora behera. Gutxienez hiru pertsona behar dira jolasteko. • Hasteko zozketa egiten da, eta tokatzen zaionari zapi bat jartzen zaio begiak estaliz. Gero begiak estalita dauzkanari hamar bat bira ematen zaizkio, non dagoen nahasteko. • Hori egindakoan begiak estalita dituenak beste norbait harrapatu behar du. Harrapatutakoan, harrapatutako pertsona ukitu behar dio zein den asmatzeko. • Asmatzen badu, prenda bat jarriko dio harrapatutakoari, eta zozketa egingo dute berriro nor geratzen den jakiteko. • Ez badu asmatzen, jarraitu egin behar du, norbait harrapatu eta nor den asmatu arte. • Aspertzen direnean bukatzen da.
MARRAK Harriekin jolasten da. ADIN TARTEA: 2 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: nahi duen guztiak MATERIALAK: harriak
LUREAN 2 MARRA EIN
GUZTIOK IARAN JARRI
ARIAK BANATU BAKOIZANZAT BANA
TXANDAK ARIAB OTA
MARRIK GRRUENA DAOEN ARIA IRABZKO DU
IRABZI DUENA AURENA JARRIKO DA
LA RAYUELA (Txingoak)
Es un juego muy divertido aunque tengas que saltar. EDAD: A partir de 7 años NÚMERO DE JUGADORES: 2 o más MATERIAL: Tizas y una piedra • Cómo se juega: • En el suelo se dibuja un recorrido con números. • El primer jugador echa la piedra a la primera casilla, si da en la raya o la piedra sale fuera es el turno del siguiente. • Si la piedra entra en la primera casilla el jugador irá saltando a la pata coja de casilla en casilla hasta el último número. • No se puede pisar la casilla donde está la piedra. Si el jugador pisa cualquier raya vuelve a la filas. • Las casillas número 4,5 y 7,8 están juntas entonces hay que poner un pie en cada casilla. • Cuando el jugador llegue a la casilla número 9 tiene que dar la vuelta y hacer el recorrido contrario. • Cuando el jugador haya dado la vuelta al recorrido y esté en la casilla número 2 tendrá que coger la piedra de la casilla número 1 y salir del dibujo. • Si no ha fallado tendrá que tirar la piedra a la casilla número 2 y así hasta la casilla número 9. • Cada jugador empezará en la casilla que ha acabado en el turno anterior.
LOS CÍRCULOS Hay que tener muy buena puntería o buena suerte.
Edad: A partir de 6 años. Jugadores: Más de un jugador Material: 3 monedas y tizas.
• Hay que dibujar en el suelo unos círculos y una raya. La raya hay que dibujar un poco más atrás que los círculos. • Los círculos tienen que ser grandes y dentro hay que escribir números: 5, 10, 50, -30 ; se puede escribir también: “pierde el turno”, “ tiras otra moneda”, “quitar puntos a quien quieras” u otras cosas. •
El primer jugador tira las tres monedas desde la raya y si queda en cualquier círculo hay que hacer lo que está escrito. Y así se consiguen los puntos: si tiras una moneda al número 50 la otra al número 10 y la última al número 5 tendrás que sumar 50+10+5 y ya tendrías 65 puntos y así hasta que consigas 100 puntos. El que consiga 100 puntos gana.
ARRANCA CEBOLLAS En este juego tienes que agarrar muy fuerte al de delante por la cintura.
Edad: A partir de 7 años Jugadores: A partir de 4 jugadores
• Todo los jugadores menos uno se sientan en el suelo en fila con las piernas abiertas agarrando de la cintura al de delante, pegados unos a otros. • El otro jugador está de pie delante de la fila y tiene que soltar a las personas que están primero en la fila, tiene que agarrar de los brazos e intentar tirar y sacar a la persona de la fila, y así hasta que se saquen todas las personas de la fila. Tienes que arrancar a las capas de uno a uno.
LAS CHAPAS
Es una carrera de chapas
EDAD : a partir de 4 años JUGADORES : 2 o mas MATERIAL: Chapas
• Primero se hace el circuito. • Las chapas se ponen en la salida. • De uno en uno vamos golpeando la chapa con el dedo índice y el dedo gordo. • Si la chapa se sale del circuito, hay que dejar la chapa donde estaba. • Cuando una chapa hace todo el circuito se termina el juego.
GAZTELUA IKUTZERA Oso joku polita da eta pentsatu beharra dago. ADIN TARTEA: 7 urtetik aurrera. JOKALARI KOPURUA: 4 jokalari edo gehiago.
• • •
•
•
•
Bi taldetan banatuta jolasten da. Talde bakoitzak jokalari kopuru berdina izango du. Talde bakoitzak aukeratuko du bere “gaztelua” zein den jolasaren eremuan. Jokalariek 1, 2 eta 3 esandakoan jokua hasiko da eta talde bakoitza bere gaztelura joango da ziztu batean. Beti bi taldetako jokalari bat gaztelua zaintzen gelditu behar da. Gero jokalariak joan behar dira izkutuan beste jokalariengana eta talde bakoitzaren helburua aurkakoak harrapatzea da. Tokiak mugatua egon behar du gaztelu batetik bestera. Beste taldeko bat ikusten denean eta urruti baldin badago esan behar zaio bere izena eta “Gaztelua ikutzera!” eta orduan aurkako jokalariak bere gazteluraino joan behar du bere gazteluko pareta ikutzera eta pareta ukitu ondoren jokuak segitzen du. Beste aukera bat ere badago: izena eta “Geldirik!” esatea. Geldirik esaten da jokalariak uste duenean aurkako jokalaria berarengandik 10 pausotara dagoela. “Geldirik” esaten duenak orduan hamar pauso eman behar ditu aurrera, aurkako jokalaria ikutzen badu harrapatua egongo da eta harrapatua den jokalaria besteen gaztelura eraman behar da. Geldirik esan eta gero, hamar pauso ematerakoan, jokalaria ez bada iristen bestearengana besteak dauka aukera aurkako jokalaria harrapatzeko. Gazteluan zaindari batek gelditu behar du harrapatutakoekin. Aurkako edozein jokalariak gazteluan dagoen zaindariaria harrapatzen badu bere taldekide guztiak aske geratzen dira baino zaindaria harrapatzeko ere , izena eta geldirik, esan behar dira eta hemen ere hamar pauso eman behar dira zaindaria harrapatzeko. Jokua bukatzen da talde bateko kide guztiak harrapatutakoan.
TABAS (Tortoloxak) Es un poco difícil y se desarrolla la habilidad. Edad: A partir de 7 años. Jugadores: Mínimo 2 jugadores. Material: Cada jugador necesita 5 tabas. • Lo primero que hay que hacer es tirar una taba hacia arriba y cuando la taba esté en el aire hay que coger otra taba con la misma mano y luego hay que recoger con la misma mano la otra taba que cae del aire. Luego dejamos las tabas que vamos cogiendo a un lado. Así continuamente hasta recoger una a una las cinco tabas. Si el jugador falla hay que dar el turno al contrincante. • Cuando haya cogido y tirado las cinco tabas, ha terminado la primera parte y empieza otra parte cogiendo las tabas de dos en dos, luego tres y al final las cuatro a la vez. • Luego hay otro juego. El otro juego es parecido, pero cambia una cosa: hay que hacer un puente con los dedos pulgar e índice de la mano que no utilizamos y con la otra mano tiramos la taba al aire y luego empujamos una taba para pasar debajo del puente a la vez que recogemos la taba del aire. • Cuando haya cogido y tirado las cinco tabas, ha terminado la primera parte y hay que pasar las tabas bajo el puente de dos en dos, luego tres y al final las cuatro a la vez. • Hay un juego final como ha hecho en los turnos anteriores, pero aquí también cambia una cosa: las tabas tienen que entrar en la mano, esto es, hay que poner la mano que no utilizamos un poquito cerrada como un tubo y también hay que coger dos tabas a la vez luego tres y luego cuatro. • Por ejemplo si algún jugador que está cogiendo las tabas de dos en dos y si se le cae hay que dar el turno al contrincante y luego hay que empezar también de dos en dos.
PON, CARA, CULO Y CARNE Este juego es bastante antiguo y solo jugaban las chicas Comentarios: La taba es un hueso de la oveja y cada lado tiene su nombre: Uno es Pon, otro es Cara, otro es Culo, y el último se llama Carne. EDAD: A partir de 7 años. JUGADORES: 2, 3 o 4 jugadores. MATERIAL: Para jugar a las tabas necesitas cuatro tabas y una pelota pequeña. Cómo se juega: Para comenzar el juego tienen que estar todas las tabas en el lado Pon. Luego el jugador tiene que echar la pelota hacia arriba, y antes de que la pelota llegue al suelo le tiene que dar la vuelta a la taba poniéndola en el lado Cara, pero eso sí, después de darle la vuelta a la taba hay que coger la pelota. Pero si el jugador no coge la pelota le pasa el turno a su contrincante. Después lo repetimos de nuevo pero hay que dar la vuelta a las tabas que quedan y así tienes que hacer, hasta que todas las tabas tengan el lado Cara. Después hay que echar de nuevo la pelota hacia arriba y antes de que la pelota llegue abajo, tienes que darle la vuelta a la otra taba pero al lado que se llama Culo. Se repite de nuevo pero con las tabas que quedan. Para acabar tienes que hacer lo mismo pero darles la vuelta hacia el lado que se llama Carne y cuando todas las tabas estén con el lado que se llama Carne se acaba el juego.
Saca
Pon
Culo
Carne
POR ARRIBA POR ABAJO Es un juego muy bonito y que le gusta a muchas personas. ADIN TARTEA: A partir de 8 años JOKALARI KOPURUA: Por lo menos dos personas MATERIALAK: Canicas • Primero se hace un agujero en el suelo. Luego se hace un sorteo para saber quién empieza a tirar la canica. Todos los jugadores dejan su canica por lo menos a cinco palmos del agujero y máximo todo los que quieras. • El que empieza, tiene que echar la canica contra la canica del otro jugador, para alejar la canica del otro jugador, si le pega a la canica del otro jugador, tiene que echar la canica hacia el agujero, pero si no le pega es el turno del otro jugador y tiene que hacer lo mismo. • Si después de pegar a la canica del otro jugador, mete el jugador la canica en el agujero, la canica del otro jugador es para él. Pero si no mete siguen jugando como antes. • Pero si al pegar a al canica contraria entran al agujero las dos canicas a la vez, el que ha echado la canica, dice: “Por arriba” o “Por abajo”. Si dice “Por arriba” tiene que echar la canica desde el aire por arriba al agujero, para que salga la otra canica , el que echa tiene tres oportunidades. Si saca la canica del agujero, es para el, pero si no saca su canica en tres tiradas es para el otro. Si dice “Por abajo” es lo mismo que antes, pero echando desde al lado del agujero hacia dentro. • El juego termina cuando un jugador pierde todas las canicas.
KANIKAK Punteri ona duten pertsonentzako joku aproposa da. ADIN TARTEA: 6 Urtetik aurrera. JOKALARI KOPURUA: Gutxienez 2 jokalarik jolastu behar dute eta gehienez nahi duten guztiek. MATERIALAK: Lurrean zulo bat. Jokalari bakoitzak kanika bat eduki behar du gutxienez.
• Jokalari guztiak zulotik 4 edo 5 metrotara jarri behar dira, denak elkarrekin. • Jokalariek banaka kanikak zuloan sartzen saiatu behar dira. • Jokalari guztiak beren kanikak segidan bota behar dituzte, eta sartzen dutenek zulora joan, bere kanika hartu eta zulo kanpoan dauden kanikei jotzen saiatu behar da. • Kanika bat jotzen duenak, beretzat hartzen du kanika hori. • Kanika guztiak lortzen dituena da irabazle.
CHIVA CHIVICA Es un juego muy bonito pero también es largo. EDAD: A partir de ocho años JUGADORES: Por lo menos dos jugadores MATERIAL: Canicas • Para comenzar el juego se hace un agujero en el suelo y luego los jugadores hacen un sorteo para saber quién empieza a jugar. • Todos los jugadores se ponen en línea recta y el jugador que empieza a jugar tira la canica al agujero adelantando un palmo. Siempre hay que adelantar un palmo antes de echar la canica . Si no mete la canica en el agujero le pasa la ronda al siguiente jugador , pero si mete la canica en el agujero tiene que tirar de nuevo la canica que ha metido en el agujero. Le tiene que tirar a la canica del otro jugador y si le pega se dice “Chiva”, si le da otra vez se dice “Chivica”, si le da por tercera vez se dice “Pie” y tiene que meter el pie entre su canica y la otra canica. Cuando le da por cuarta vez se dice “Tute”, si le da otra vez se dice “Retute” y si le da por sexta vez se dice “Matute”. Entonces tiene que darle seis veces a la misma canica. Cuando le da seis veces tiene que echar su canica al agujero y si mete la canica en el agujero la canica el que le ha pegado seis veces es para el y tiene que ir a por la otra canica. Pero si no mete al agujero le da el turno al otro jugador y el jugador tiene que hacer lo mismo que ha hecho el primer jugador. • Se termina el juego cuando un jugador tenga todas las canicas.
BOLA PROBA
ADIN TARTEA: 5 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Nahi adina MATERIALAK: : Txirloak, eta baloia edo bola • Lehenengo pertsonak alde batean eta txirloak beste aldean jarri behar dira. • Txirlo bakoitzak letra bat eduki behar du . • Pertxona batek bola edo baloia bota behar du . • Txirlo bat botatzen duenean txirlo horrek letra bat edukiko du. • Letra horiekin hasten diren hitzak minutu batean ahalik eta gehien esan beharko ditu . • Hitz bakoitzak puntu bat balio du. • Binaka jokatzen bada bien puntuak gehitu egiten dira. • Puntu gehien dituenak irabazten du.
HILABETEAK ADIN TARTEA: Bost urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Sei pertxonetik aurrera MATERIALAK: Soka Bi jokalarik sokari eman behar diote. Beste jokalariek ilara bat osatu behar dute. Ilaran daudenak hilabeteen kanta kantatu behar dute Ilaran daudenak sokaren barruan salto bat egin behar dute eta gero atera. Abestia bukatutakoan bi salto egin behar dira sokaren barruan. Bi saltorekin bukatutakoan hiru, gero laurekin eta horrela denbora guztian. Huts egiten duenak soka eman behar du eta ilaran daudenak berriro hasi behar dute hasieratik.
ABESTIA
Urtarrila lehenengo, bigarren otsaila, hirugarren martxoa, gero apirila maiatza badakizu da bostgarren hila, seigarrena ekaina, eta ondoren uztaila, abuztua guretzat garairik onena, iraila eta urria gora udazkena , azaroa nola den hamaikagarrena, azkena abendua hamabigarrena.
RHYMES
AGE: From 3 years old. NUMBERS OF PLAYERS: The minimum two players. MATERIAL: We need a finger.
EENY MEENY Eeny, meeny, miny, mo Catch a baby by the toe If he squeals let him go Eeny, meeny, miny, mo.
DIP, DIP, DIP Dip, dip, dip my blue ship sailing on the water like a cup and saucer Dip, dip, dip You are it!
JOXE MARTIN Oso dibertigarria da jolas hau. ADIN TARTEA:5 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: 6 tik aurrera MATERIALAK: Ezerrez
Jokalariak bi ilaratan jarri behar dira,pare parean bat ezik. Bi ilaratan jartzen direnak, abesti bat kantatu behar dute. Gelditzen den jokalaria, erdian jarri eta abestiak esaten duena antzeztu behar du. 3. estrofa iristen denean (erreka bazterrean topatu du lamia) filatatik bat aukeratu behar du eta bere aurrean jarri. 4. estrofa iristen denean ilaran dagoenak eskua jarriko du lorea emateko. 5.estrofa iristen denean eskua emanda biek ilaren erditik saltoka ibili behar dute. Erdian zegoena ilaran jartzen da,eta ilaran zegoena erdian jartzen da.
ABESTIA Joxemartin badoala mendira Joxemartin badoala mendira ria ria kataplan badoala mendira.
O gaztetxo emaidazu lore bat o gaztetxo emaidazu lore bat ria ria kataplan emaidazu lore bat
Eta bidean krabelinak hartu ditu eta bidean krabelinak hartu ditu ria ria kataplan krabelinak hartu ditu.
Emango dizut nirekin ezkonduz gero emango dizut nirekin ezkonduz gero ria ria kataplan nirekin ezkonduz gero.
Erreka bazterrean topatu du lamia erreka bazterrean topatu du lamia ria ria kataplan topatu du lamia
Ezkondu ziren eta Txinan bizi dira ezkondu ziren eta Txinan bizi dira ria ria kataplan eta Txinan bizi dira.
ATSO ITSUAREN ETXEAN Entzumena lantzeko jolasa da.
ADIN TARTEA: 2-12 urte JOKALARI KOPURUA: Parte hartu nahi duen guztiak MATERIALAK: Zapia
• UME BTI BGIAK ESTALIO DIZKIOGU. • ITSUARI GUZTIOK BEAZETATI EUTXIKO DIOGU. • KNTATUO DUGU: “ ATSO ITSUAREN ETXEAN ATSO ITSUAREN ETXEAN UNTXI AHOTSA ENTZUN ZEN” • KANTA UKATUTAOAN ORRIKA ADGINO DUGU. (bukatutakoan korrika alde egin). • ITXUAK “GELDI” ESANGO DU. • DENAK GELDITUKO GARA. • ITXUAK ESANGO DU: “MADDI” REN AOTXA ENTZUN NAI DET” • MADDI ESANGO DU “EMEN NAO” • ITSUAK MADDI BILATUKO DU. • ONDOREN MADDI ITSUA IZANGO DA.
XAGU TXIKITAN
Txikienei asko gustatzen zaien jolasa.
ADIN TARTEA: 2 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Parte hartu nahi duen guztiak MATERIALA: Pelota
OO2EAEXIBRD (BOROBILEAN EXERI BEHAR DA)
BGAIXETABU (BEGIAK ITXI ETA ABESTU: “XAGU TXIKI,XAGU MAITE ZULOTXOAN GORDE ZAITEZ XAPIK IKUSTEN BA ZAITU KRIS-KRAS, KRIS-KRAS JANGO ZAITU.
1XUAIOOD
ABDD2ATAXUABOYUYFAU
(BAT XAGUA IZANGO DA)
(ABESTEN DEN BITARTEAN, XAGUAK PELOTA UTZI BEHAR DU KATU BATEN ATZEAN)
XAGU TXIKITAN
TOAAUEPIUAAROUPAU (PELOTA HARTU ETA XAGUA HARRAPATU BEHAR DU)
EXIEIOL ( XAGUA EXERI EGINGO DA)
EL PICOR Este juego es tocando el curpo.
EDAD: De 4 años para arriba NÚMERO DE JUGADORES:2 o mas
• Todos los jugadores se tiene que poner en un circulo. • Puede empezar cualquier jugador, tiene que decir “me llamo ........y me pica aqui”, y se arrasca una parte del cuerpo. • Despues le toca al de al lado, tiene que decir el nombre del que ha dicho antes y le pica aqui y tiene que arrascarle donde ha dicho. Y luego tiene que decir “me llamo ........y me pica aqui” y se arrasca otra parte del cuerpo. • Los demás jugadores tienen que repetir lo que han dicho los anteriores jugadores y les arrascan donde han dicho. • El juego se termina cuando se llega al último jugador.
CHINESE WHISPERS AGE: From 4 years old to no limit age. NUMBER OF PLAYERS: The minimun of players is 5 and there isn’t limit MATERIAL: No material.
How to play: Choose a word to whisper. The first player whispers the word in his partner’ s ear. This player says the word to the next player and so on. The last player says the word loudly. Compare the word.
TXAKUR JOLASA •
Oka jolasa da. ADIN TARTEA: 4 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Gutxienez bi eta egokiena lau. MATERIALAK: Jolasa eta dadoak.
• AUNDIENA BOTAZENE DUENA ASTEN DA. • TXAKUR AMA (6) UMENGANA (10) JOAN BEAR DU ETA BERRIZ BOTAKO DU. • TXANPU (15) ARTU ETA TXAKURRA BAÑAZE (18) JOAN BEARDU ETA BERRIZ BOTAKO DU. • BAÑAZEO (18) TXANPU (15) ARTU BEARDU ETA BERRIZ BOTAKO DU. • PELINESAK ( 27) MOTOTXA EGITEKO GOMA (24) ARRTU BARRADU. • ETXETIK ( 30) ETXERA ( HASIERARA) UELTU. • TXAKURRAK EZTRRIKO MIÑA DAUK ETA TXANDA BAT JOLASTU GABE GELDIKO DA. • TXAKURRA NEKATUTA DAGO ETA BI TXANDA JOLASTU GABE GELDITUKO DA. • KOPARA IRISTEN DENAK IRABAZIKO DU.
• Karta jolasa da.
LAPURRETAN
ADIN TARTEA: 4 urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Hiru edo lau. MATERIALAK: Kartak • BAKOIZARI 3 KRTA BANATU. • 4KARRTA ERDIAN GORUZ BEGIRA JARRI. • KARTAK BANATZEN DITUEN ESKUBIKOA, HASIKO DA JOLASTN . • HELBURUA ZENBAKI BERBINEKO BIKOTAK EGITEA DA. BIKOTEA EIE DNEN BAKOIZAK BERE ONDOAN JAIRRI BARIU KARTAK PILEAN GORUTZ BEGIRA, BESTE JOKALARIEK IKUSTEKO MODUAN. • BIKOTEAK EGITEKO BI AUKERA DAUDE: MAHAI ERDITIK HARTU EDO… BESTE JOKALARI BATI LAPURTU BERE PILETIK (ORDUAN KARTA GUZTIAK LAPURTZEN DIRA) • ESKUAN KARTARIK GABE GERATZEAN BERRIRO BANATZEN DIRA BESTE HIRU. HORRELA KARTA GUZTIAK BUKATU ARTE. • KARTA GEHIENA DUENAK IRABAZTEN DU.
MANKALA Afrikako jolasa da wari.
ADIN TARTEA: 6 urtetik aurrera. JOKALARI KOPURUA: 2 jokalari. MATERIALAK: 12 arrautzako kaxa bat eta 48 ale.
• Jokalariak aurrez aurre jartzen dira, arrautza kaxa erdian dagoelarik. Kaxak 12 zulo dauzka eta zulo bakoitzean 4 babarrun ale jarri behar dira. • Jokalari bakoitzak kaxaren ilara bat dauka eta ilara hori sei zulotakoa da. • Zozketa egiten da ea zein jokalari hasten den jolasten jakiteko. Zozketa tokatu zaion jokalaria hasten da jolasten. • Lehenengo, bere ilarako edozein zulotik aleak hartu behar ditu, eta erlojuaren kontrako norabidean bota behar ditu jarraian banan bana, zulo bakoitzean ale bat botaz. Ondoren, aurkariak gauza berdina egin behar du. • Jokoaren helburua ahal diren ale gehien lortzea da, eta horrela lortzen dira: -Aleak mugitzean, azkeneko alea bota eta zulo horretan bi edo hiru ale badaude aurkariaren ilaran, ale horiek bota dituen jokalariarentzat dira. Zulo horren aurretik, jarraian, zulo bakoitzean bi edo hiru ale badaude jokalariarentzat dira. Lortzen dituen aleak jaso egin behar dira. • Ale guztiak bukatutakoan edo ezin denean jolastu, amaitu egiten da jokoa. • Ale gehienak dituenak irabazten du.
MUS Euskal Herrian sortutako joku bat da, gezurtientzat primerakoa. ADIN TARTEA: Zortzi urtetik aurrera JOKALARI KOPURUA: Bi edo lau jokalari MATERIALAK: 40 kartako sorta eta tantoak • • •
• •
• •
Lau jokalari jokatzen badute, bikoteka jokatzen da eta bikoteak aurrez aurre jartzen dira diagonala eginez. Jokalari bakoitzari lau karta banatzen zaizkio eta banatzaileak karta sorta bere eskuinean uzten du. Hurrengo jokalaria hasten da hitz egiten: jokalariak kartak aldatu nahi baldin baditu, “mus” esan behar du. Kartak ez baditu aldatu nahi, “ez dago musik” esango du. Kartak aldatu ahal izateko, lau jokalariek “mus” esan behar dute. Norbaitek “ez dago musik” esaten badu, apustuak hasten dira. Lau apustu daude: Handitan, txikitan, paretan eta jokoan. Handitan apustua egiteko karta hoberenak beltzak dira, eta beltzen artean erregeak irabazten dute, gero zaldiak, txotak, eta ondoren zenbakiak beheraka. Apustua egin nahi badu jokalariak “enbido” esan behar du eta aurkariak “euki” esango du apustua onartzen duenean, eta “ez dut nahi” apustua ez bazaio interesatzen. Enbidoa ez bada onartzen, tanto bat hartzen da. Beste bi aukera daude: Tanto gehiago enbidatzea “Hordago” esatea, hau da, joko osoaren apustua egitea. Handiaren ondoren txikiaren apustua dator: txikitan, hoberena bata da eta txarrena erregea. Apustua handiaren modu berdinean egiten da. Gero pareen apustua egiten da; aurrena esan behar da ea pareak dituzten, eta ondoren apustua egingo da. Paretan hoberenak dupleak dira, dupleak bi bikote daudenean da. Hurrengo hoberenak mediak dira, hau da, hirukote berdina; ondoren bikote handienak izango dira hoberenak. Enbidoak berdin egiten dira. Azken apustua jokoarena da: jokalari bakoitzaren karten puntuen batura 30 baino gehiagokoa denean Jokoa duela esaten da. Jokorik hoberena 31 puntukoa da, ondoren 32 , gero 40 eta hortik behera; joko txarrena 33koa da. Beltzak 10 puntu balio dute eta besteak bere zenbakia. Inork jokorik ez balu beste apustua egingo litzateke: puntuaren apustua, hau da, zein gerturatzen den gehien 31 puntura. Apustu hauek egin eta gero kartak mahai gainean erakusten dira eta tantoak kontatzen dira. Puntuazioa Enbidoaren onarpenak bi tanto balio du. Denek paso egiten badute apustu batean tanto bat hartzen du karta hoberenak dituenak apustu horretan. Paretan pare normalak tanto bat balio du, mediak bi tanto eta dupleak hiru tanto. Jokoan 31 izateak hiru tanto balio du eta beste joko guztiak bi tanto. Hogeita hamar tantora iristen den bikoteak ustel bat hartzen du, eta partida hiru ustel irabazten duen bikoteak irabazten du.