Familiegeschiedenis Elpers-Dedecker

Een geschiedenis van mijn familie Jaartaak geschiedenis

Sandra Elpers Maart 2015

1

2

2. Inhoudstafel 2. Inhoudstafel............................................................................................................................ 2 3. Inleiding .................................................................................................................................. 3 4. Families Elpers en Dedecker................................................................................................... 4 4.1 Een stukje geschiedenis ................................................................................................... 4 Een andere kijk ................................................................................................................... 6 4.2 Lokale informatie.............................................................................................................. 8 5. Tot slot: Een persoonlijke reflectie op de zoektocht ............................................................. 9 6. Bibliografie.............................................................................................................................. 9 7. Bijlagen ................................................................................................................................. 10 7.1 Stamboom ...................................................................................................................... 10 7.2 Foto’s .............................................................................................................................. 12 7.3 Overlijdensaktes ............................................................................................................. 14 7.4 Rouwbrieven .................................................................................................................. 15 7.5 Geboorte-aktes............................................................................................................... 16 7.6 Tabel om kalenders om te zetten .................................................................................. 17

3

3. Inleiding Dit is een jaartaak geschiedenis over mijn voorouders, de families Elpers en Dedecker.

Deze stamboom baseert zich dan ook hoofdzakelijk op de mannelijke voorouders, de achternamen Elpers en Dedecker vereisten dit.

Het is een door en door Vlaamse familie, iedereen woont in Vlaanderen, Elpers in VlaamsBrabant en Dedecker in West-Vlaanderen. Er zijn wel betovergroottantes geweest die gemigreerd zijn naar de VSA, waar nu nog één van hen leeft in Canada, op een pensioen van tabaksplantages. Mijn voorouders waren allemaal landbouwers, en twee generaties geleden allemaal leraars.

Sommige data kunnen verschillen, bijvoorbeeld wanneer een kind werd geboren op 31.03, maar zich pas de volgende dag ging melden op het gemeentehuis en de vlijtige bediende schreef 01.04…

Ook zit er een schijnbare fout in de geboortedatums van de allereersten waarvan ik gegevens heb gevonden, namelijk Pieter Elpers en Barbara Rottiers, waartussen een groot leeftijdsverschil lijkt te zijn. Dit is echter te verklaren door het feit dat er data omgezet geweest zijn, want in de Napoleontische tijd is er een republikeinse kalender geweest in Frankrijk, en zijn ook in België geboortes volgens die kalender genoteerd. De tabel die mijn grootvader in zijn geschreven bron gebruikte voor de omzetting, is terug te vinden in de bijlagen.

4

4. Families Elpers en Dedecker 4.1 Een stukje geschiedenis De eerste gekende voorouders van de familie Elpers woonden te Pamel in de Hoogstraat.

Als we helemaal teruggaan tot in het begin van de zeventiende eeuw, komen we in het doopregister Petrus Erpers tegen, gedoopt op 04 januari 1609, zoon van Joannes en petekind van Petrus De Clerq en Anna Smets. We komen Petrus ook tegen onder de namen P. Orpels, Erpels en Pieter Elpers. Pieter was getrouwd met Barbara Rottiers, die als Catharina geboren zou zijn op 17.05.1661 of Judoca op 19.11.1662.1 Hun zoon, Frans Elpers, huwde op 27 juni 1693 Josina Van De Waterloop, dochter van Hendrik en Barbara De Vuyst.

Frans en Josina zijn de ouders van Jan H. Elpers. Jan is getrouwd met Catharina Stockmans, dochter van Jan en Maria De Ridder.

De zoon van Jan en Catharina, Frans, trouwde met Elisabeth Goossens (dochter van Jan en Maria Jans) en kreeg een zoon die hij Franciscus noemde.

Franciscus huwde Joanna Van De Winckel (dochter van Frans en M.E. Dooms) te Borchtlombeek de vijftiende januari 1802. Ze kregen zes kinderen, 4 meisjes en twee jongens. Hun vierde kind was Joannes-Franciscus, ook wel Jean-François of Jan-Frans, de overgrootvader van mijn grootvader.

Sinds 1807 woonde het gezin van Joseph-Frans Van Droogenbroeck op de Woestijn, waar Jan-Frans komt wonen na zijn huwelijk met de dochter van Joseph, namelijk Marie Theresia Van Droogenbroeck. Vanaf Jan-Frans woonden mijn voorouders dus niet langer in de Hoogstraat, maar op de ‘Woestijn’, eveneens in Pamel. Het waren allen landbouwers. Het bevolkingsregister dat ca. 1867 begint, getuigt dat er in die jaren meiden en knechten op de hoeve waren: Oa.: Joanna-Catherina Van Droogenbroeck, 43 jaar (servante); Maria-Theresia Dierickx , 25 jaar (servante); Jozef Van Huychem, 30 jaar (dienstbode); Amelia Baveghems, 26 jaar; Josef Van Droogenbroeck, 30 jaar (kozijn).

Met Maria Theresia krijgt Jan-Frans twee kinderen, Joseph Franciscus Elpers , gestorven op éénjarige leeftijd, een Joanna Catherina Elpers, die huwde met Petrus-Jan Eemans en in de Hoogstraat te Pamel ging wonen.

Maria-Theresia Van Droogenbroeck overleed op 16 oktober 1853.

1

Elpers, M. (1999).De familie ELPERS [stamboom met commentaren].

5 Vier jaar later hertrouwt Jan-Frans met zij buurmeisje Maria Christina De Coen op 11 mei 1857. De huwelijksaankondiging luidde als volgt: “Joannes, Franciscus E. (46 jaar), landbouwer te Pamel, geboren te Borchtlombeek op 30.03.1811, weduwnaar van wijlen Maria-Theresia Van Droogenbroeck alhier overleden de 16.10.1853, meerderjarige zoon van Franciscus alhier overleden de 15.05.1854 en van Joanna Van De Winckel, landbouwster te Pamel, hier present en toestemmende En Maria-Christina De Coen (22 jaar), landbouwster te Pamel en alhier geboren op 11.03.1835, meerderjarige dochter van Petrus Joseph De Coen en van Catharina Van Der Kelen, landbouwster te Pamel, hier present en toestemmende Joannes Franciscus Elpers en Maria Christina De Coen verenigd zijn in het huwelijk getreden met contract van huwelijk van de notaris Petrus Walraevens (OLV Lombeek).”

Uit dit tweede huwelijk worden zeven kinderen geboren, waarvan de het eerste kind Petrus Josephus was.: “Joannes Franciscus ELPERS oud zes en veertig jaar, beroep landbouwer geboren en wonende te Pamel die ons een kind van mannelijk geslacht heeft vertoond, welke hij verklaart heeft geboren te zijn gisteren elf uur ’s avonds van hem verklaarden en van Christina De Coen, zijne huisvrouw, oud drie en twintig jaren, landbouwster geboren en wonende te Pamel sectie C Woestijn geboorteplaats van dit kind en welke verklaart heeft te willen geven de naam en voornaam van ELPERS PETRUS, JOSEPHUS, verklaring gedaan in tegenwoordigheid van Petrus Fiermans (42 jaar), landbouwer en Anckhaut (36 jaar), bakker.”

29 november 1899 trouwde Petrus Josephus Elpers met Delphina De Dorpel, dochter van Jean François en Adèle Schoukens, uit een gezin met zeven kinderen. Zelf kregen ze acht kinderen, waarvan Eduard Cyrille mijn overgrootvader is.

Eduard huwde Amélie Verpaelst op 17 april 1926 en kreeg niet veel later een zoon, Marcel, die jong stierf. Twee jaar na de dood van zijn broer, kwam mijn opa ter wereld, Marcel Elpers.

Marcel trouwde met mijn oma, Nelly De Smedt in 1961. Ze gingen in Blaasveld wonen op voormalige gronden van het kasteeldomein van wat nu een klein deel brasserie ’t Kasteeltje is langs de Mechelsesteenweg. De voorvaderen De Smedt openden er een café met feestzaal. Toen mijn grootouders hun intrek in het resterende familie-erfgoed namen, was het al afgescheiden van het kasteel, onder andere doordat er een weg tussen liep en de hele buurt intussen verkaveld was.

6 Marcel Elpers en Nelly De Smedt kregen drie kinderen: Thierry Elpers, mijn vader, Pascale Elpers, mijn meter en tante, die twee zoons heeft met Kris Debruyne, En Patrick Elpers, die twee zoons heeft, Robin Elpers uit een eerste huwelijk en Matteo uit zijn tweede huwelijk met Leen Oprins.

Op 1 juli 1995 trouwden mijn ouders, Thierry Elpers en Mieke Dedecker, te Edegem en kregen drie kinderen: Ikzelf, Sandra Elpers, en een tweeling Laura en Ilse.

Een andere kijk Nu we bij mezelf aangekomen zijn, gaan we dan terug in de tijd, langs de kant van mijn moeder. En daarvoor heb ik de hulp ingerekend van mijn mama en mijn bompa, Daniël Dedecker, voor een dubbelinterview.

“Dit interview gaat over onze familiegeschiedenis. Wat is het eerste waar je aan denkt als ik dat zeg?”

Mieke Dedecker: “De meest opvallende gebeurtenis in mijn familie is waarschijnlijk wel de moord op Hector De Zutter. Hij werd vermoord in de reeks moorden in de Bossen van Vlaanderen, waarover een film is gemaakt.

De moord op Hector is nog verder onderzocht door Alfons Ryserhove en zijn dochter Katrien Ryserhove, die o.a. het boek De Moorden van Beernem heeft geschreven over het onderzoek naar de echte moordenaar, die tot op de dag van vandaag nog niet bekend is, en hoe het proces voor de verdachten in de tijd net na de moord verliep.

Momenteel zijn ze ook bezig de hele zaak te verfilmen en ik heb, als trotse nabestaande, ook een klein rolletje in de film.”

“Dat is interessant. En hoe is Hector dan verwant met ons?”

Daniël Dedecker: “Je moeders grootvader, mijn vader dus, was Joseph Dedecker. En Joseph was getrouwd met Julia De Zutter, de zus van Hector. Ze waren twee van de elf kinderen geboren uit het huwelijk tussen Edward De Zutter en Leontien Goes.”

Mijn mama pakt er ondertussen het boek ‘De Moorden van Beernem’ van Katrien Ryserhove bij, en wijst mij op een passage:

7 ‘De familie De Zutter.

Hector De Zutter was de jongste zoon van Edward De Zutter en Leontine Goes. Na een vrij korte ziekte was Edward echter plots overleden in 1903. De nog jonge weduwe was met haar 11 kinderen, 2 jongens en 9 meisjes, op 29 september 1905 naar Beernem verhuisd.

Zij huurde daar de grote, historische pachthoeve Reigerlo. Samen met haar kinderen bestuurde zij de hofstede en slaagde erin om hen allemaal te laten studeren. Tot 1926 vormden zij een gelukkig en hecht gezin.’2 Mieke Dedecker: “Het was toen ook heel normaal om in een groot gezin te leven. MarieAgnes, de vrouw van mijn broer en jouw peter, is opgegroeid in een gezin met zelfs veertien kinderen!”

“Dus als ik het goed begrepen heb, was Edward De Zutter getrouwd en had hij 11 kinderen, waarvan 1 Hector was en één van de dochters Julia, die samen met Joseph Dedecker de ouders zijn van bompa?”

Mieke Dedecker: “Inderdaad. En Ik ben de dochter van Daniël Dedecker en Simone Coucke.

Zij hadden drie kinderen, en zijn nu gescheiden. Mijn broer Piet is de oudste, dan heb ik nog een broer Henk en ikzelf ben de jongste.”

2

Ryserhove, K. (2004). De moorden van Beernem. Merendree: Het Moment bvba, 256 pagina’s

8

4.2 Lokale informatie Pamel Pamel is een dorp in de Belgische provincie Vlaams-Brabant en een deelgemeente van de fusiegemeente Roosdaal. Pamel ligt aan de Brabantse oever van de Dender. In het dorpscentrum van Pamel bevindt zich ook het administratief centrum van de fusiegemeente.

Het is met ongeveer 5.000 inwoners ook de grootste deelgemeente.3 Blaasveld (Willebroek) Blaasveld is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Willebroek. Het was een zelfstandige gemeente tot einde 1976. Op dat moment had Blaasveld een oppervlakte van 4,50 km² en telde ze 3055 inwoners.

Beernem Beernem wordt al vermeld in een akte van 847: 'in territorio Menap quod nunc Mempiscum appellant ... Coloscampum, Wenghinas, Berneham ...' (Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France, red. Ferdinand Lot, 1943, nr. 92). De naam Berneham komt van het Germaanse birnu (beer of modderige plaats in de vorm van een beer) en hamma (een landtong die uitspringt in moerassig terrein). Het was duizenden jaren lang een desolate streek van bossen, heide en moeras. Feodaal was Beernem afhankelijk van het Vrije van Brugge en bestond uit een lappendeken van heerlijkheden. De bewoning lag toen hoofdzakelijk ten noorden van het huidige kanaal. Zuidelijk lag het onvruchtbare en woeste heidegebied het Bulskampveld dat zich toen uitstrekte van Torhout tot Bellem.

Op het eind van de 18e eeuw werd dit onvruchtbare gebied ontgonnen. De rust en de natuur in de ontgonnen gebieden trokken de aandacht van rijke edellieden. Hun kastelen liggen nu nog verscholen in het groen.

Tussen 1915 en 1944 vonden in de streek de zogenaamde moorden van Beernem plaats die al dan niet verband hielden met elkaar en voor de nodige beroering hebben gezorgd.4

3 4

Pamel. Geraadpleegd op 29.03.2015 via http://nl.wikipedia.org/wiki/Pamel Beernem. Geraadpleegd op 29.03.2015 via http://nl.wikipedia.org/wiki/Beernem

9

5. Tot slot: Een persoonlijke reflectie op de zoektocht Het maken van een stamboom is eigenlijk best niet zo gemakkelijk als ik verwacht had. Ik kende het grootste deel van de familiegeschiedenis al, dus wist ik op voorhand ook dat ik aan veel informatie zou geraken. Ik heb veel bronnen gekregen van mijn ouders, die beiden ook niet onbekend zijn met de familie. Het is dan ook zo, dat altijd wanneer we naar een familiefeest gaan, onderweg de hele stamboom wordt uitgelegd, zodat we weten vanwaar we welke persoon zouden kennen en hoe ze met ons verwant zijn.

Maar door de grote hoeveelheid aan informatie, was het toch wel lastig om ze met elkaar te vergelijken. Zo had ik ook wel eens bronnen die elkaar tegenspraken (dit ging dan over mondelinge bronnen, het menselijke geheugen is niet altijd zo correct). En omdat het van alle verschillende kanten op me afkwam, heb ik eerst alles moeten structureren voordat ik echt kon beginnen werken.

Ik ben tijdens het onderzoek ook op veel gestoten dat eigenlijk onbewust wel al wist: zo had ik absoluut geen idee waar Pamel geografisch lag, totdat ik dan de achtergrondinformatie over de gemeentes moest geven, en ontdekte dat Pamel nu deel is van Roosdaal, waar mijn ouders mij ooit mee naartoe hebben genomen om het graf van de ouders van mijn toen al overleden grootvader te bezoeken.

6. Bibliografie Beernem. Geraadpleegd op 29.03.2015 via http://nl.wikipedia.org/wiki/Beernem Elpers, M. (1999).De familie ELPERS [stamboom met commentaren].

Pamel. Geraadpleegd op 29.03.2015 via http://nl.wikipedia.org/wiki/Pamel Ryserhove, K. (2004). De moorden van Beernem. Merendree: Het Moment bvba, 256 pagina’s, blz. 63

10

7. Bijlagen 7.1 Stamboom

11

12

7.2 Foto’s Eduard-Cyrille Elpers en Amelia Verpaelst in 1926

13

14

7.3 Overlijdensaktes

15

7.4 Rouwbrieven

16

7.5 Geboorte-aktes Akte van geboorte van Jan, Frans Elpers (Helpers)

17

7.6 Tabel om kalenders om te zetten