KATE RAUDENBUSH

Betoverende bouwwerken

De Newyorkse kunstenares Kate Raudenbush maakt indrukwekkende sculpturen, die bezoekers uitnodigen voor een bijzondere ervaring. Haar inspirerende beelden waren al vele jaren te zien op het Burning Man-festival en al twee keer in Nederland, op Mysteryland.

Ook New York is weer opengegaan. Hoe ben je de coronaperiode doorgekomen?

Ik bracht een groot deel van de tijd in isolatie door en mijn publieke werk werd zeven maanden gecanceld. Maar ik heb veel privéopdrachten gedaan. Een sculptuur voor een kunstverzamelaar. Interieurwerk voor een cultureel centrum in Brooklyn. Cocons in de vorm van een enorme kristal, waarin mensen kunnen mediteren. En ik werk aan beelden met gedichten, voor een botanische tuin in Richmond, Virginia. Ze gaan over de Civil Rights-protesten in de VS. Ik heb ook de tijd benut om aan mezelf te werken. Het was een unieke mogelijkheid om dat te doen. Verder maak ik een grote wandsculptuur voor een veiling van Sotheby’s, die geld ophaalt voor Burning Man-kunst.

Zijn al je beelden zo gemaakt, dat mensen er in kunnen zitten of lopen of er iets mee kunnen doen?

Het meeste van mijn kunst nodigt mensen uit om iets bijzonders te ervaren in een symbolische ruimte. Ik wil mensen vragen laten stellen bij de realiteit en laten dromen over een betere werkelijkheid. Veel van mijn werk heeft een psychologische betekenis. Soms dient het kunstwerk als hulpmiddel om andere mensen te ontmoeten. In 2012 maakte ik Star Seed op Burning Man. Het was een analogie van de creatieve cultuur van Burning Man, die de wereld verder bestuift. Ik vergelijk het ook met een zaadje, dat vanuit het donker naar het licht groeit. De sculptuur was dertien meter hoog, maar als je erin foto ©Samantha Isom

durfde te klimmen, ontmoette je andere mensen op een hoger niveau in een prachtige lounge in de lucht.

Sinds wanneer ga je naar Burning Man?

Ik ging er in 1999 voor het eerst heen, omdat mijn beste vriendin me had verteld dat het mijn leven zou veranderen. Ze had gelijk.

Hoe lang maak je al kunst voor het festival?

Vanaf 2004 maak ik er kunstwerken voor. Met enkele tussenpozen, waarin ik heb gewerkt aan andere projecten en voor andere festivals, zoals Mysteryland.

In 2016 maakte je Helios. Waar ging dat over?

Het thema dat jaar was ‘Leonardo da Vinci’s workshop’. Ik ben uitgegaan van zijn tekening van de Vitruviusman, een man met uitgestrekte armen en benen. Helios gaat over innerlijk licht en is een ruimte met sculpturen, om op een rituele manier je dromen te activeren. Het bestaat uit zes platforms rond een zeszijdig altaar. Bij het altaar zijn eindeloze rollen papier, waar je het ritueel begint door je droom op te schrijven, die je wilt activeren en delen met de wereld. Dan klim je op een van de platforms en gaat er met armen en benen op staan, zoals de Vitruviusman. Je droom schiet dan symbolisch, in de vorm van een lichtbundel, de lucht in. Wanneer je vijf andere mensen uitnodigt om dit gelijktijdig te doen, maak je een symbolische connectie met elkaars dromen. De toren in het midden reflecteert het licht terug in een felle halo van licht. Toen ik aan het einde het altaar opende, moest ik van blijdschap huilen. Ik las alle wensen en beloftes die honderden mensen uit verschillende landen hadden gemaakt en zag dat we als mensen zo veel dezelfde dromen hebben.

Van welk materiaal was het gemaakt?

Mijn sculpturen zijn meestal van staal of aluminium, maar deze was grotendeels van hout en met spiegels en licht.

Hoe lang werkte je eraan?

Negen maanden. Ik ontwerp mijn beelden op de computer met een 3-D-programma. Alle metalen delen laat ik bij gespecialiseerde bedrijven met een lasersnijmachine snijden. Ik bouw de sculpturen met vrienden, vrijwilligers en professionele bouwers.

Wat is het belangrijkste doel van Burning Man?

Het is eigenlijk een prachtig sociaal experiment. Nog nooit eerder in mijn leven ben ik omringd geweest door een zo hoge concentratie van inspiratie, talent en vriendelijkheid. Voor mij zijn de belangrijke aspecten: creativiteit, vrijgevigheid, de kracht van de gemeenschap, zelfredzaamheid en vrijheid. Creativiteit is het ruilmiddel, geen geld. Dat geeft ook een enorme verandering in je denken.

In 2018 maakte je Passage Home als eerbetoon aan de plotseling overleden Larry Harvey, medeoprichter van Burning Man.

Het festival heeft veel voor mij betekend en ik wilde hem eren. Ik maakte een passage van vijf poorten met daarop de map van Black Rock City. Het was bedoeld als een symbolische thuiskomst van zijn geest, terug in de Black Rock Desert. Het laatste frame laat zijn silhouet zien, met zijn karakteristieke Stetsonhoed, stappend over de drempel in de open woestijnvlakte. In het donker werd de passage met ledlampen verlicht.

Gebruik je altijd belichting?

Ja, meestal wel. Ik hou er rekening mee hoe het er uitziet als het donker is. Op Burning Man was dat eerst verplicht als veiligheidsmaatregel. Maar natuurlijk gingen kunstenaars daarop licht als onderdeel van hun werk gebruiken. Toen ik als kind opgroeide, zag ik veel performances op het podium, want mijn moeder was actrice. Het creëren van een andere wereld met sets en belichting, dat prikkelde mijn fantasie.

Wat maakte je voor Mysteryland?

In 2014 maakte ik The Wishing Tree. Het was

Dream Portal, Art With Me, Tulum Mexico 2020 foto ©Kate Raudenbush

Mysteryland 2016, foto ©Marc van der Aa

Passage Home, Burning Man 2018 foto ©Kate Raudenbush

een grote wilg in wit en zilver, die eruitzag als een soort geest. Op de bladeren konden mensen hun wensen voor de wereld opschrijven. De boom toerde met het festival mee naar de edities in New York en Chili. Je kon onder de boom lopen en de wensen van de mensen uit verschillende landen lezen. In 2016 ontwierp ik het hoofdpodium met twee kolibries. Die vogels staan voor vrolijkheid en genieten van het moment. De vogel komt elk jaar terug naar dezelfde tuin om te paren. Het leek me een mooi symbool, omdat Mysteryland ook elk jaar terug keert.

Gebruik je weleens cannabis?

Soms. Ik vind het lekker bij feestjes, dansen en in de natuur, maar ik heb het niet nodig om kunst te maken. Ik werk met elektrisch gereedschap en ik wil niet gewond raken.

Vorig jaar maakte je een grote sculptuur in Mexico.

Dat was op Art With Me in Tulum. Dat is een festival met kunst, muziek, meditatie en discussiegroepen over thema’s als alternatieve energie, de positie van vrouwen en kunstenaars in de samenleving. Ik was er spreker op een TEDx Talk. Het jaar 2020 was een keerpunt voor de wereld. Het zette mensen aan het denken, over wie ze zijn en wat hun prioriteiten zijn. Ik wilde een drempel maken van het ene hoofdstuk in het leven naar het volgende. Ik plaatste die op het strand, tussen land en zee. De Dream Portal is een soort wedergeboorte en heeft daarom vrouwelijke lichaamsvormen. Aan beide zijden zijn twee trappen, waarin je kunt klimmen tot aan de top van de vleugels. Daar sta je tussen de twee vleugels en kan je de verte in kijken. Op een symbolische manier reik je jezelf en je dromen naar de lucht.

Zijn er sculpturen van je op straat te zien?

Ja, op veel verschillende plekken. Mijn Guardian of Eden beeld staat buiten voor het Nevada Museum of Art in Reno, Nevada. Future’s Past is te zien in een beeldenpark van Point San Pablo Harbor, in San Francisco Bay. En Astral Matrix staat in een beeldenpark in de buurt van Seoul, Zuid-Korea. De Transition Portal staat langs de weg richting de Tesla fabriek in Reno, Nevada. Star Seed komt te staan bij de Astra raketinstallatie in Alameda, Californië.

Breng je volgend jaar weer kunst naar Burning Man?

Dat weet ik nog niet, maar ik ga er ook heel graag heen als ik geen kunst maak. Ik ontmoet er zoveel vrienden. Het is een van de meest inspirerende plekken in de wereld voor mij. Het festival is zo creatief en gastvrij. Het geeft me echt hoop voor de mensheid.