TWEEDE GENERATIE ONDERNEMERS

Judith, coffeeshop Happy Smile

“Een coffeeshop is een veilige plek om cannabis te gebruiken”

Dit is een vierde artikel in een serie over tweede generatie exploitanten van coffeeshops. Zonen en dochters, erfgenamen en anderen die op een speciale manier zijn verbonden met de eerste eigenaar van de coffeeshop. Hoe pakken zij het levenswerk van hun voorganger op?

Door: Michiel Panhuysen en Nicole Maalsté

Judith Ligtvoet (31) is dochter van coffeeshopondernemer Alex Ligtvoet, eigenaar van coffeeshop Happy Smile in Den Haag. Alex runt de zaak nog steeds en Judith werkt in de coffeeshop sinds ze daar in haar studententijd een bijbaan had. Daarna kwam ze fulltime in dienst bij Happy Smile. “Ik doe alle dagelijkse werkzaamheden die te maken hebben met de bedrijfsvoering van de coffeeshop”, aldus Judith. “Wat dat betreft is een coffeeshop net als ieder ander bedrijf.” De Happy Smile is een coffeeshop op een boot, met een mooi licht interieur en veel moderne kunst. Judith: “In onze zaak kan iedereen terecht voor sociale contacten, veel mensen hebben daar behoefte aan. We organiseren van alles: exposities in de ‘Floating Gallery’, optredens van bands, een damavond.”

Stichting Deining

In de jaren zeventig werden er in Den Haag net als in andere grote steden veel harddrugs gebruikt, vooral heroïne. Vanaf 1976 mochten huisdealers in jongerencentra hasj en buitenlandse wiet verkopen. “Mijn vader startte in die periode Stichting Deining, een plek waar mensen samenkwamen om cannabis te roken zonder daarbij in contact te komen met harddrugs. Mensen hoefden zo niet meer op straat te roken. Het was een veilige plek om hasj te roken en gezamenlijk activiteiten te ondernemen.” Stichting Deining organiseerde van alles en nog wat voor de mensen die langskwamen. Alex was ook nooit de beroerdste om een bus te charteren om te gaan skiën, paardrijden, of wildwaterkanoën. In het begin van de jaren negentig werden veel van dit soort plekken opgeheven, of werden het coffeeshops met een gedoogde status. Zo ook Stichting Deining. “De gemeente stuurde een bief waarin ze de stichting voor de keuze stelde: of stoppen met de verkoop van cannabis, of een verklaring van de gemeente aanvragen

die het toestond om cannabis te verkopen.” Stichting Deining koos voor de gedoogstatus en werd Coffeeshop Happy Smile.

Voorlichting

Judith ging toegepaste psychologie studeren, omdat ze geïnteresseerd was in de menselijke psyche. Tijdens haar studie verdiende ze bij met werken in de coffeeshop en liep ze stage bij Context, een organisatie in Den Haag die onder meer

voorlichting en preventie over cannabis organiseert. Binnen Happy Smile kwam die kennis haar goed van pas: “Wij doen er van alles aan om onze klanten goed voor te lichten en op te treden als het fout dreigt te gaan. Wij hebben de overtuiging dat een coffeeshop er is om mensen probleemloos cannabis te laten gebruiken. De coffeeshop is wat dat betreft een veilige plek.”

Uitzoeken

Judith vindt het leuk om zaken goed uit te zoeken. “Laatst ging ze naar Duitsland naar een beurs, om uit te zoeken welke tabaksvervangers je het beste in de coffeeshop kunt gebruiken”, zegt vader Alex. Ook was ze de drijvende kracht achter een evenement waarbij de buurt werd uitgenodigd voor een kennismaking. Dat gebeurde nadat de coffeeshop na een aanpassing van de kade 300 meter was verplaatst, waardoor de shop in een nieuwe buurt kwam te liggen. “Communicatie met betrokkenen is erg belangrijk als je een coffeeshop hebt”, aldus Judith. “Als je jezelf niet presenteert aan de gemeente, aan andere bedrijven of aan omwonenden, kan er een verkeerde beeldvorming ontstaan. Door te laten zien dat je openstaat voor anderen blijf je in gesprek.”

Tabak

Het belang van het communiceren geldt ook naar klanten toe, waar het gaat over het omgaan met tabak en cannabisroken bijvoorbeeld. Er zal een nieuwe generatie op moeten staan van mensen die geen tabak meer roken. Dat is in ieder geval wat de overheid wil. Judith draagt daar graag haar steentje aan bij. De coffeeshop geeft ieder jaar 1000 kerstpakketten weg aan klanten. Happy Smile heeft inmiddels een stevige reputatie hoog te houden wat dat betreft. Afgelopen kerst was het cadeau een waterpijp. “We zien die waterpijp een beetje als een aftrap van een campagne om de klanten in onze zaak op weg te helpen naar een andere manier van cannabisconsumptie. Je kunt cannabis ook op andere manieren gebruiken. Je kunt er bijvoorbeeld thee van zetten, het verdampen, in een pijpje roken of het puur roken in een sigaret. Daarnaast kun je cannabisproducten ook eten. In de VS zie je nu dat er allerlei nieuwe edibles worden geproduceerd: chocola, brownies, snoepjes, lollies, drankjes.” Judith wil graag dat de sociale functie van de coffeeshop blijft behouden en dat de coffeeshop in contact kan blijven met de consument. Ze doet van alles om ervoor te zorgen dat de coffeeshop na het invoeren van het tabaksrookverbod niet zal leeglopen. De coffeeshop kan een functie hebben bij de transitie van het roken van cannabis met tabak naar andere vormen van gebruik. Judith organiseert dit jaar daarom ook informatieavonden over roken.

500 gram

Ondanks het feit dat Haagse coffeeshops er niet aan meedoen zijn Judith en haar vader toch erg betrokken bij alle ontwikkelingen rondom het wietexperiment. “We komen als coffeeshops en ook als samenleving niet verder zolang die achterdeur niet is gereguleerd”, stelt Alex. “Maar anderzijds laat het experiment ook zien dat beleidsmensen inzien dat het testen van cannabis en het aanhouden van een weekvoorraad essentieel zijn voor het professionele functioneren van een coffeeshop”, vult Judith aan. “Er zit volgens mij dus ruimte om dat ook voor coffeeshops toe te staan die niet meedoen aan het experiment. Het is toch niet uit te leggen dat coffeeshops geen grotere voorraad mogen aanhouden?”

Overnemen zaak

Judith werkt alweer een tijdje in coffeeshop Happy Smile. De net iets andere focus dan haar vader heeft tot gevolg dat er meer mooie strains op het menu staan dan vroeger. Daarnaast wordt er ook ‘strakker gewerkt’, aldus pa Alex. Judith heeft een belangrijke rol in het organiseren van de coffeeshop en een aantal activiteiten. Op zich kijkt ze er positief tegenaan om de zaak in de toekomst over te nemen van

haar vader. Maar voordat ze daar een besluit over wil nemen wil ze afwachten wat het wietexperiment gaat opleveren. “Het experiment kan tot radicale veranderingen leiden in de coffeeshopsector. Het kan alle kanten op gaan. Voordat ik een definitief besluit neem wil ik eerst een beter idee hebben of het na het experiment nog wel mogelijk is om invulling te geven aan de sociale functie van een coffeeshop. Persoonlijk zie ik het niet zitten als mijn coffeeshop een afhaalpunt van cannabis zou zijn. Daar kan ik me niks bij voorstellen.” De spagaat waarin Judith zich bevindt laat zien dat het wietexperiment nu al invloed heeft op het denken over de toekomst van coffeeshops.

We komen als coffeeshops en ook als samenleving niet verder zolang die achterdeur niet is gereguleerd.

HAPPY SMILE

Verheeskade 30 2521 BN Den Haag

Daling van 10%: van 2600 naar 2300 minder kwekerijen opgerold

Elk jaar maakt Netbeheer Nederland, de koepel van de elektriciteit netbeheerders in Nederland, bekend hoeveel energie er is gebruikt voor het illegaal kweken van wiet. Meer interessant is dat ze melden hoeveel kwekerijen zijn ontdekt. Voor 2019 staat de teller op 2300 kwekerijen. Een jaar eerder waren dat nog 2600. Dat is dus een daling van 10 procent.

De hennepcontainer

De opgerolde kwekerijen zouden 114 miljoen kilowattuur (kWh) af hebben getapt. Netbeheer Nederland schat dat er in totaal zo’n 30.000 illegale kwekerijen zijn, die jaarlijks zo’n 1 miljard kWh illegaal elektriciteit aftappen ter waarde van 60 miljoen euro. Dat is volgens hen meer dan alle huishoudens in Rotterdam in een jaar verbruiken. Hoe ze aan die vermoedelijke 30.000 kwekerijen komen? Wie zal het zeggen.

Hennepcontainer

Een van de regionale netbeheerders, Stedin, maakte bekend dat hun ‘hennepcontainer’ vorig jaar 39 keer werd ingezet. In deze hennepcontainer is een levensechte hennepkwekerij nagebouwd. De container was onder meer te zien op de Wereldhavendagen in Rotterdam. Stedin meldde verder dat in hun gebied 652 illegale hennepkwekerijen werden aangetroffen waarbij stroom werd gestolen. In het jaar daarvoor waren dat er 630. Het is voor het eerst sinds een paar jaar dat het aantal opgerolde hennepkwekerijen hoger is dan het jaar ervoor. Stedin denkt dat er nog veel meer hennepkwekerijen zijn. Stedin: ‘Om kwekerijen op te kunnen sporen zijn Stedin en politie afhankelijk van tips van bewoners, maar het aantal tips loopt langzaam terug. De reden hiervoor is niet bekend. Stedin vermoedt dat bewoners minder meldingsbereid zijn omdat ze de gevaren van een kwekerij niet kennen. Ook weten criminelen steeds beter kwekerijen te verstoppen.’

Liander: minder tips

Netbeheerder Liander meldt wel minder opgerolde hennepkwekerijen: ‘De fraudespecialisten ontdekten afgelopen jaar samen met de politie 648 hennepkwekerijen waarbij sprake was van energiediefstal, zo’n twaalf per week. Het ging om zo’n 36,7 miljoen kilowattuur (kWh), vergelijkbaar met het energieverbruik van 10.000 huishoudens per jaar. Het aantal opgespoorde kwekerijen loopt al enkele jaren terug, omdat daders steeds creatiever worden en mensen minder melden.’ Een aantal extra cijfers van Liander met betrekking tot opgerolde kwekerijen: Noord-Holland: 261, Gelderland 249, Flevoland 58, Friesland 52. Qua steden staat Amsterdam op kop met 111, gevolgd door Arnhem (57), Almere (36), Nijmegen (21) en Apeldoorn (20).

Hennepteam Noord stopt

Het speciale Hennepteam Noord in het noorden van Nederland stopt er mee. Dat is vooral omdat de nadruk meer op drugslabs komt te liggen, die volgens de politie steeds vaker in het noorden van het land worden aangetroffen. Elders in het land werden de speciale hennepteams al eerder opgedoekt. Het hennepteam in het noorden was ruim 5 jaar actief en bestond uit 30 rechercheurs. Jaarlijks werden volgens een woordvoerder rond de 400 kwekerijen in Friesland, Groningen en Drenthe opgerold.