Sani Magagine by Sani Resort

Η Α Ν Α ΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ Ε Υ Ζ ΩΪ Α Σ

Enter our world, welcome to Sani Resort The SANI MAGAZINE editorial team

Περιεχόμενα Halkidiki life σελ. 12

Τομή στην ιστορία σελ. 30

Οδοιπορικό σελ. 40

Η τέχνη ως πάθος σελ. 76

Πίσω από τα φώτα σελ. 96

20 Χρόνια μαγείας σελ. 70

Αστροπολιτεία σελ. 82

Άρωμα ελληνικό σελ. 88

Η ιστορία του φαγητού σελ. 92

Summer 2011 short stories σελ. 52

Οι νομάδες του 21ου αιώνα σελ. 46

Πολύτιμη κληρονομιά σελ. 35

Ένας κόσμος πρότυπο σελ. 24

Στα παρασκήνια σελ. 102

Λουτρά ομορφιάς σελ. 104

Κόκκοι γεμάτοι μυστικά σελ. 112

Editorial

Αγαπητοί φιλοξενούμενοι,

Σας καλωσορίζω με μεγάλη χαρά στο Sani Resort. Μέσα στην δύσκολη οικονομική συγκυρία που περνάει η χώρα μας, και που φαίνεται δυστυχώς να εξαπλώνεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το Sani Resort δείχνει μια εξαιρετική, πέρα και από τις ίδιες μας τις προσδοκίες θα έλεγα, ανταγωνιστικότητα, που είναι αποτέλεσμα της αγάπης και της εμπιστοσύνης των χιλιάδων πιστών πελατών του, της αγάπης και της εμπιστοσύνης της δικής σας. Αισθάνομαι λοιπόν, πρώτα απ’ όλα, την ανάγκη να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ για όλα αυτά. Η αγάπη και η εμπιστοσύνη σας, που οδήγησαν την εταιρεία μας το 2010 στην πρώτη θέση από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλης της Ελλάδας, δεν ήρθαν βέβαια τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα μιας σκληρής και επίπονης προσπάθειας πολλών χρόνων, που είχε στόχο να δημιουργήσει ένα παγκόσμιας κλάσης resort, που θα κρατούσε όμως την ανθρώπινη του κλίμακα, την φινέτσα και την αισθητική των κατασκευών του, καθώς και την ευαισθησία για την προστασία του φυσικού του περιβάλλοντος. Αυτή η προσπάθεια, που ούτε απλή είναι ούτε μπορεί ποτέ κανείς να εγγυηθεί το αποτέλεσμά της, φαίνεται ότι αποδίδει πλέον τους καρπούς της. Και αυτό μας κάνει όλους πολύ περήφανους. Έτσι λοιπόν και φέτος το Sani Resort σας υποδέχεται πιο λαμπρό από κάθε άλλη χρονιά, με πολλά από τα τμήματά του (ιδιαίτερα στο Sani beach hotel) ολοκαίνουργια και σύγχρονα, μα πάνω απ’ όλα με τους χαμογελαστούς και άξιους ανθρώπους του έτοιμους να σας χαρίσουν μέρες ποιότητας, μέρες ηρεμίας και χαράς, στο υπέροχο φυσικό περιβάλλον, που απλώνεται γύρω σας. Προσπαθήσαμε από την πρώτη στιγμή το περιοδικό αυτό που κρατάτε στα χέρια σας να ξεφύγει από τα στερεότυπα ενός κοινού ξενοδοχειακού έντυπου. Θέλουμε να είναι ένας σύντροφος και οδηγός σας για τις μέρες που θα είστε κοντά μας, που θα σας ξεκουράσει, θα σας ταξιδέψει και θα σας βοηθήσει να ονειρευτείτε. Να είστε σίγουροι ότι όλοι μας θα προσπαθήσουμε και φέτος να κάνουμε ότι καλλίτερο μπορούμε για να περάσετε αξέχαστες διακοπές κοντά μας.

Πρόεδρος ΣΑΝΗ Α.Ε.

SANI MAGAZINE '11

Π ρ οο ρ ισμός

P H O T O

A L B U M

2 0 1 1

Φωτογραφίες: Ανδρέας Σφυρίδης (ευχαριστούμε την Αντιπεριφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής για την ευγενική παραχώρηση των φωτογραφιών), Heinz Troll for Sani Resort archive

life

Από την Αργυρώ Μπαράτα

The gastronomy essence

The blue essence

Φαγκρί > Διαμαντής > Σίβηρη | Μάγουλα συναγρίδας > Αλέξης > Sani Marina | Ενημερωμένη wine list > Άρης Delicatessen > Νικήτη | Η κατσαρόλα στα καλύτερά της > Μαριγούλα > Πολύγυρος | Γεμιστοί κολοκυθοανθοί > Μασσαλία > Νέα Φώκαια | Ντοματοκεφτέδες με καρπούζι > Ντομάτα > Sani Marina | Ανεπανάληπτη γαστρονομική εμπειρία > Squirrel > Danai Resort | Μαγιάτικο > Καπετάν Χάψας > Πόρτο Κουφό | Κεφτεδάκια με πιπεριές > Σωτήρης > Τριστινίκα | Υπό το φως των κεριών > Τα κύματα > Νέος Μαρμαράς | Ιαπωνική μαεστρία > Sea You Up > Sani Marina | Φιλέτο με σάλτσα ροδιού > Σουσουράδα & Σγουρός Σκαντζόχοιρος > Άφυτος | Φρέσκο ψάρι > Μαρίνα > Νέα Ποτίδαια | Γαστρονομική έκσταση > Water Restaurant > Sani Asterias Suites | Ουζομεζέδες > Κρητικός > Ουρανούπολη | Σπιτικά χωριάτικα λουκάνικα > Η πλατεία της Ανθούλας > Κρυοπηγή

Γρανιτένιο τοπίο > Κακούδια, Ιερισσός | Επιστροφή στη φύση > Δεβελίκι, Γομάτι | Ένα νησί στη Χαλκιδική > Πούντα, Τορώνη | Με την αίγλη του παρελθόντος > Ξενία, Παλιούρι | Για απομόνωση > Άγιος Γεώργιος, Παλιούρι | Όλοι μαζί, μια παρέα > Άγιος Μάμας, Ποτίδαια | Ένας σμαραγδένιος θησαυρός > Ακτή Κοβιού, Νικήτη | Με τα πεύκα στην αγκαλιά > Ακτή Σπαθιές, Νικήτη | Βουτιές από το σκαφάκι > Λιμανάκια Πόρτο Καρράς, Μαρμαράς | Για party και cocktails μέχρι το ηλιοβασίλεμα > Φούρκα, Παλλήνη | Προσελήνωση > Καβουρότρυπες, Σάρτη | Για τους λάτρεις του γυμνισμού > Αλατόμπαρες, Τριστινίκα | Ένα φυσικό αμμώδες ακρωτήρι > Ποσείδι, Παλλήνη | Η καλλονή της Χαλκιδικής > Βουρβουρού | Μπροστά στην απεραντοσύνη του Αιγαίου > Μπούσουλας > Σάνη

SANI MAGAZINE '11

SANI MAGAZINE '11

5 The spiritual essence

SANI MAGAZINE '11

Πρωινή προσευχή στο καθολικό > Ιερά Μονή Φιλοθέου | Αγιορείτικη διατροφή από τον Πατέρα Επιφάνιο > Ιερό κάθισμα του Αγίου Ευσ ταθίου σ τον Μυλοπόταμο | Η θέα της ανατολής > Ιερά Μονή των Ιβήρων | Γευσιγνωσία κρασιού σ το αναμορφωμένο μετόχι Χρωμίτσα > Ρώσικη Μονή του Αγίου Παντελεήμονα | Οι τοιχογραφίες του 16ου αιώνα > Ιερές Μονές Σταυρονικήτα/Δοχειαρίου/Διονυσίου Τα θρησκευτικά κειμήλια της Τίμιας Ζώνης της Θεοτόκου και η θαυματουργή εικόνα της «Παναγίας της Παραμυθίας» > Ιερά Μονή Βατοπεδίου | Οι ψηφιδωτές εικόνες του Αγίου Γεωργίου και Αγίου Δημητρίου > Ιερά Μονή Ξενοφώντος | Η πλούσια βιβλιοθήκη της Αθωνικής Πολιτείας > Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας | Το λιμανάκι της Δάφνης > Καριές | Η επιβλητική αρχιτεκτονική της αθωνικής καστροπολιτείας > Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας 19

6 The historic essence Η πατρίδα του Αριστοτέλη > Στάγειρα | Τα πρώτα ίχνη ανθρωποκατοίκησης στην Ευρώπη > Σπήλαιο Πετραλώνων | Η αρχαία Όλυνθος | Βυζαντινά παρατηρητήρια > Τορώνη, Νέα Φώκαια, Σάνη, Ουρανούπολη | Το αρχαιολογικό μουσείο > Πολύγυρος | Τα μαντεμοχώρια > Δήμος Αριστοτέλη | Η μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους > Χερσόνησος του Άθω | Τα λαογραφικά μουσεία > Πολύγυρος, Αρναία, Νέα Τρίγλια, Νέα Μουδανιά 20

SANI MAGAZINE '11

SANI MAGAZINE '11

8 The camping essence First Class > Ακτή Ονείρου > Βουρβουρού | Αγαπημένο των 20άρηδων Θεσσαλονικέων > Αρμενιστής > Ακτή Αρμενιστή | Αγαπημένο των 30άρηδων Θεσσαλονικέων > Thalatta > Καλαμίτσι | Ethnik > Isa > Τριστινίκα | Άγριο σκηνικό > Παράδεισος > Κριαρίτσι | Θάλασσα και καλό φαγητό > Λιναράκι > Συκιά | Oldies but goodies > Πλατανίτσι > Τορώνη | Απομόνωση > Αλυκές > Αμμουλιανή | Ατμοσφαιρική τοποθεσία > Porto Elea > Ακτή Ζωγράφου | Οικογενειακές στιγμές > Λακάρα > Ακτή Κουλουμούσι 24

SANI MAGAZINE '11

καλη ζ ω η

Π S A N I

Από την Γεωργία Δώδου

ρωτοπόρο από την ίδρυσή του, το Sani Resort δίνει στην έννοια διακοπές ουσιαστικό περιεχόμενο. Γιατί δεν είναι ένα απλό θέρετρο. Εδώ, δεν περνά κανείς τις πύλες μιας ουτοπικής πόλης προορισμένης να τον παρασύρει σ’ ένα φαντασιακό στυλ ζωής. Αντίθετα, πρόκειται για έναν κόσμο πέντε αστέρων, υπαρκτό, όπου κυριαρχούν το πραγματικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο και τη φύση, η αληθινή πολυτέλεια, το ουσιαστικό κάλλος, οι φιλικές και υψηλές υπηρεσίες, το εξαιρετικό φαγητό, ο πολιτισμός, η ασφάλεια... Έναν κόσμο ο οποίος χτίστηκε μεθοδικά μέσα από την εμπειρία, την τόλμη, το όραμα. Αυτή η νέα πραγματικότητα ξετυλίγεται μπροστά σ’ εκείνον που θα επιλέξει το Sani Resort, το οποίο υπάρχει για να εκπληρώνει στο 100% τα όνειρα και τις ανάγκες των φιλοξενουμένων του.

r es o r t

Έχοντας το πλεονέκτημα να βρίσκεται κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, το Sani Resort εκτείνεται σε μια ιδιωτική έκταση 4.000 στρεμμάτων στο ακρωτήρι της Σάνης, στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής. Η οικολογική του ταυτότητα μαζί με το φυσικό περιβάλλον που το αγκαλιάζει αποτελεί και το σήμα-κατατεθέν του: γαλάζια νερά και θέα στον Όλυμπο και το Αιγαίο, ένας σημαντικός υγροβιότοπος-καταφύγιο σπάνιων πουλιών, προστατευόμενα δάση και τυρκουάζ φυσικές παραλίες. Μέσα σ’αυτή την υπέροχη φύση εντάχθηκαν τα τέσσερα πεντάστερα ξενοδοχεία του Sani Resort τα οποία αναπτύχθηκαν με σεβασμό στο περιβάλλον, μια υπερσύγχρονη μαρίνα, τρία spa, ένα διεθνές φεστιβάλ μουσικής που φέτος κλείνει 20 χρόνια παρουσίας στα πολιτιστικά δρώμενα, εβδομάδα υψηλής γαστρονομίας που βρίσκεται πια στον έκτο χρόνο της, εξοχικές πολυτελείς κατοικίες, ασυναγώνιστες παροχές.

Ένας κόσμος πρότυπο

Εδώ όλα ήταν πάντα διαφορετικά – το concept, το στυλ, το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, οι απαιτήσεις των ανθρώπων που το δημιούργησαν και το στελέχωσαν. Ήταν διαρκής η αναζήτηση για το καλύτερο, γι’ αυτό που κάνει τη διαφορά. Σ’ αυτήν τη χρονική στιγμή, απαραίτητο ζητούμενο για το κοινό ενός θερέτρου είναι να βιώνει τις διακοπές του σ’ ένα πλαίσιο ουσιαστικό, να εισπράττει από αυτές σεβασμό, εμπειρία, απόλαυση υλική και πνευματική. Το Sani Αsterias Suites είναι βραβευμένο ως ένα από τα 100 καλύτερα ξενοδοχεία του κόσμου από το έγκυρο Conde Nast Traveller, ενώ το Sani Beach Club, το Porto Sani Village και το Sani Beach Hotel ανανεώθηκαν πλήρως και πήγαν ακόμη ένα βήμα μπροστά από την αρχιτέκτονα Νίκη Ανδρεάδη και το γραφείο της NIMAND που τους χάρισαν σύγχρονη εικόνα και αισθητική. Τα ολοκαίνουργια δωμάτια, οι κοινόχρηστοι χώροι και οι εξωραϊστικές παρεμβάσεις στα κτίρια σχεδιάστηκαν με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, ενώ παράλληλα καθρεφτίζουν τη φιλοσοφία της εταιρείας η οποία στοχεύει σε μια συνεχή εξέλιξη υπηρεσιών και ποιότητας ζωής.

Στον χώρο του τουρισμού ένα εξελιγμένο πρότυπο κυριαρχεί, με χαρακτηριστικά τέτοια που ορίζουν το life style των διακοπών της σύγχρονης εποχής. Τα 2nd generation resorts αποτελούν μια καινούργια πραγματικότητα, και το Sani Resort είναι ένας από τους μοναδικούς προορισμούς στη Μεσόγειο που έχει ενστερνιστεί τη νέα φιλοσοφία φιλοξενίας.

Στο χώρο του τουρισμού, τοποθεσίες, εγκαταστάσεις, φιλοξενία, όλα διέπονται από διαφορετικά πρότυπα σε κάθε εποχή. Και κάθε φορά, οι άνθρωποι άλλα επιζητούσαν. Τι ζητούν σήμερα; Θέλουν να αισθανθούν ότι κάποιοι τους σέβονται και εκτιμούν τις ανάγκες, τα όνειρα, τα θέλω τους. Αναζητούν χώρους όπου οι λέξεις διακοπές και καλοπέραση, άνεση και ποιότητα αποκτούν το νόημα που τους αξίζει, χώρους με οργάνωση τέτοια όπου να χωρούν η οικογένεια και οι φίλοι. Θέλουν τη φύση να πρωταγωνιστεί μαζί με τον άνθρωπο. Θέλουν, εν ολίγοις, να ζουν ευτυχείς. Στο Sani Resort τα πράγματα είναι όμορφα, το τοπίο είναι συναρπαστικό, η δόμηση με σεβασμό στο περιβάλλον είναι υπαρκτή, όπως και η ευγένεια και η αληθινή φιλοξενία. Μαζί μας ανακαλύπτετε τις αρετές του παρελθόντος και τις παρακαταθήκες του μέλλοντος. Μια σύγχρονη Ελλάδα όπως θέλουμε να είναι.

Φωτογραφίες: Heinz Troll for Sani Resort archive, Ιωσηφίνα Σβανιά 26

SANI MAGAZINE '11

Τα 15 + 1 χαρακτηριστικά που κάνουν το Sani Resort μοναδικό: 1> Το φυσικό περιβάλλον των 4000 στρεμμάτων στο οποίο βρίσκεται 2> Οι συναρπαστικές παραλίες 3> Η ανεπτυγμένη οικολογική φιλοσοφία 4> Ο υγροβιότοπος με το καταφύγιο πουλιών 5> Οι περιπατητικές διαδρομές 6> Τα τέσσερα πεντάστερα ξενοδοχεία του και η διακριτική πολυτελής δόμησή τους με σεβασμό στο περιβάλλον 7> Η κοσμοπολίτικη μαρίνα με παροχές υψηλού επιπέδου, αλλά και πλήρες shopping center, μπαρ, καφέ και εστιατόρια. 8> Το Sani Festival, καταξιωμένο 20 χρόνια τώρα, εντός και εκτός Ελλάδας, στη σκηνή του οποίου εμφανίζονται μεγάλα ονόματα της διεθνούς μουσικής σκηνής (jazz, classic, ethnic, σύγχρονα ακούσματα, μουσική στο σινεμά, ελληνική μουσική). 9> Το Sani Gourmet, η πιο σημαντική γαστρονομική διοργάνωση στην Ελλάδα. 10> Τα τρία spa 28

11> Τα sports club 12> Τα 15 εστιατόρια –κάποια από τα οποία με σημαντικά βραβεία και διακρίσεις, με επιλογές από τη νέα ελληνική δημιουργική κουζίνα, τη γαλλική και την ιταλική, μέχρι τη fusion ασιατική– και τα 16 μπαρ. 13> To garden theatre και ο θερινός κινηματογράφος Orfeas 14> Οι ειδικές υπηρεσίες και δραστηριότητες για μωρά και παιδιά που επιτρέπουν στην οικογένεια να κάνει ανέμελες διακοπές. 15> Η ασφάλεια που παρέχεται 24 ώρες σε όλο το Sani Resort Και το πιο σημαντικό χαρακτηριστκό του Sani Resort το οποίο κάνει όλα τα παραπάνω ακόμη πιο μοναδικά: Ο ανθρώπινος παράγων – ευγένεια, εξαιρετικές υπηρεσίες, αλληλεγγύη, κατανόηση, σεβασμός.

SANI MAGAZINE '11

Νέο

Πρόσωπο S A N I

Φωτογραφία: Heinz Troll for Sani Resort archive

B E A C H

H O T E L

Οι πολυτελείς οικογενειακές διακοπές στο Sani Beach Hotel αναβαθμίζονται ακόμα περισσότερο, χάρη στην ευρεία ανακαίνιση του ξενοδοχείου που γίνεται ορατή από την είσοδό του κιόλας και τον κήπο που το περιβάλλει. Στο εσωτερικό, οι 140 Junior Suites έχουν αλλάξει «πρόσωπο». Ουδέτερα χρώματα και διακόσμηση σε μοντέρνο αποικιακό στυλ συμβάλλουν στην αίσθηση της απόδρασης από τα καθημερινά, στόχος που κάθε ξενοδοχείο πρέπει να υπηρετεί, ενώ οι μεγάλες τζαμαρίες αφήνουν τη θέα της θάλασσας να εισβάλλει στο χώρο. Σε πρακτικό επίπεδο, τα dream beads με πολυτελές στρώμα, τα υποαλλεργικά μαξιλάρια, τα αφράτα κλινοσκεπάσματα και τα σχεδιασμένα για το μεσογειακό καλοκαίρι παπλώματα εξασφαλίζουν την πιο πολυτελή ανάπαυση που έχετε φανταστεί. Για τους μεγάλους, το My spa προσφέρει χαλάρωση και η Sani Marina υψηλή εστίαση και ψυχαγωγία, ενώ τα παιδιά θα ανακαλύψουν τον παράδεισό τους στον νέο εξωτερικό παιχνιδότοπο. Υπάρχει επίσης το Kids Company και μίνι κλαμπ που φροντίζει βρέφη από 4 μηνών έως παιδιά 16 ετών, με δραστηριότητες κατάλληλες για κάθε ηλικιακή ομάδα. Έχετε φανταστεί τίποτα καλύτερο; 31

Π ρ οο ρ ισμός

Φωτογραφίες: Ανδρέας Σφυρίδης (ευχαριστούμε την Αντιπεριφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής για την ευγενική παραχώρηση των φωτογραφιών)

Στη χερσόνησο της Κασσάνδρας, στη Χαλκιδική, η Άθυτος δεσπόζει σαν κάστρο πάνω από τη θάλασσα, μεταφέροντάς σε οπτικά στην καρδιά του Αιγαίου.

Τομή στην ιστορία

κούγοντας το όνομά της, δε σου μένει αμφιβολία ότι η Άφυτος κατοικείται από αρχαιοτάτων χρόνων. Κάποιοι εικάζουν ότι η ονομασία της οφείλεται σε υπαρκτό πρόσωπο, τον Άφυτο, άλλοι στη λέξη «Άφυτις», στην οποία το «Α» δεν είναι στερητικό αλλά ενδεικτικό αφθονίας φυτών. Όπως και να ‘χει, είναι ένας τόπος που προικίστηκε από τη φύση με άπειρο κάλλος, κάτι που δικαιολογεί και την εμμονή των ανθρώπων να τον κατοικούν δια μέσου των αιώνων. Ευρήματα μαρτυρούν ότι υπήρχε εδώ οικισμός από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια, στον οποίο εγκαταστάθηκαν άποικοι από την Ερέτρια τον 8ο π.Χ. αιώνα. Η «Άθυτος» συναντάται σε κείμενα του Ηρόδοτου, του Θουκυδίδη και του Αριστοτέλη, το ιερό της του Διονύσου χρονολογείται στον 8ο αιώνα π.Χ.,

ενώ ο ναός του Άμμωνα Δία, του προστάτη της, στον 4ο αιώνα π.Χ. Ευημερούσα πόλη κατά τους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους, είχε το δικό της νόμισμα που έφερε την κεφαλή του Άμμωνα Δία. Σήμερα, είναι από τους πιο ενδιαφέροντες αρχιτεκτονικά οικισμούς της Χαλκιδικής. Στα πόδια της η γαλαζοπράσινη θάλασσα, με τα πιο καθαρά και ζεστά νερά της Μεσογείου ίσως, σε πλανεύει, ενώ η αντίθεση του ξερού βράχου από πωρόλιθο πάνω στον οποίο είναι χτισμένη με την οργιαστική βλάστηση που τον αγκαλιάζει και τα νερά που ρέουν ασταμάτητα από τις αρχαίες πηγές στις πλαγιές του είναι καθηλωτική. Το σημαντικότερο, όμως, αξιοθέατο, που προξενεί κατάπληξη και δέος στον επισκέπτη, είναι ο ίδιος ο παραδοσιακός οικισμός.

SANI MAGAZINE '11

Ο περίπατος στα σοκάκια της Αθύτου κρύβει ακόμα πολλές εκπλήξεις, εμπνέοντας μια αίσθηση γαλήνης και πνευματικότητας

Αρχιτεκτονικά εξελίχθηκε με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο, αφού η χρήση του πωρόλιθου από ντόπιους τεχνίτες έδωσε μερικά από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής, αντιπροσωπευτικά της οποίας είναι αρχοντικά όπως αυτά του Κατσάνη, του ζωγράφου Παραλή και του μουσικού Μάντακα (στη Μονδουνού), με εκπληκτικές αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο ναός του Αγίου Δημητρίου στο κέντρο του χωριού, χτισμένος από ντόπιο πωρόλιθο το 1858, ο μόνος της Χαλκιδικής σε ρυθμό Βασιλικής μετά τρούλου, με εκπληκτικής τέχνης λαϊκά ανάγλυφα πάνω από τα παράθυρα και στο κωδωνοστάσιο. Ο περίπατος στα σοκάκια της Αθύτου κρύβει ακόμα πολλές εκπλήξεις, εμπνέοντας μια αίσθηση γαλήνης και πνευματικότητας. Τους καλοκαιρινούς μήνες δε, αποκτά άρωμα σύγχρονου πολιτισμού με εκδηλώσεις εστιασμένες σε διάφορες

δραστηριότητες αλλά και στην παράδοση του τόπου. Έτσι, στις 23 και 24 Ιουνίου γίνεται η Γιορτή του Κλείδωνα, τον Ιούλιο διοργανώνεται πενθήμερο εκδηλώσεων προς τιμήν του ζωγράφου Νίκου Παραλή, το τελευταίο Σάββατο του Ιουλίου ο κολυμβητικός διάπλους του Τορωναίου με πολλές εορταστικές εκδηλώσεις την παραμονή, το οκταήμερο «Γέφυρες Πολιτισμού» μέσα στον Αύγουστο, καθώς και πολιτιστικό πενθήμερο με μουσικές, χορευτικές και θεατρικές εκδηλώσεις, αγώνες δρόμου, κολύμβησης, γαϊδουροδρομίες και ποδηλατοδρομίες, αλλά και εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής και βιβλίου την εβδομάδα του δεκαπενταύγουστου. Όσο για υλικές απολαύσεις, η Άθυτος διαθέτει ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της περιοχής, τη Σουσουράδα, ενώ το ποτό σας μπορείτε να το απολαύσετε στο καφέμπαρ Κουτσόμυλος απολαμβάνοντας την εκπληκτική θέα.

SANI MAGAZINE '11

οικολογια

Από την ομάδα Sani Green

Πολύτιμη

κληρονομιά Στον υγρότοπο της Σάνης το τραγούδι των πουλιών είναι ακόμα πιο χαρούμενο. Ίσως γιατί νιώθουν ότι κανείς δεν τα απειλεί. Πλησιάστε τα, και θα αισθανθειτε την καρδιά σας να φτερουγίζει μαζί τους.

SANI MAGAZINE '11

Φωτογραφίες: Κωσταντίνος Σταφυλίδης

H φύση μας χάρισε απλόχερα το δώρο της πλούσιας πράσινης ομορφιάς. Γι'αυτό και η ομάδα Sani Green κάνει το καλύτερο γι αυτήν. Η τελευταία δράση, αφορά στην μελέτη για την προστασία της ορνιθοπανίδας του υγροτόπου της Σάνης της οποίας ο σχεδιασμός και η υλοποίηση διήρκησε έναν ολόκληρο χρόνο.

ωντανός οργανισμός, η φύση έχει ευάλωτα σημεία, έχει και άμυνες. Είναι αυτή ο κυρίαρχος, κι ας μας επιτρέπει να προβάλλουμε τη δική μας ισχύ πάνω της. Είναι ανίκητη, αενάως εξελισσόμενη, με απίστευτες δυνατότητες αυτοθεραπείας. Με τη διαφορά, ότι αν χρειαστεί να γίνει αυτό το τελευταίο, εμείς δε θα είμαστε πια εδώ για να το δούμε! Θα έχουμε έρθει προηγουμένως αντιμέτωποι με την οργή της, τρομερή επί δικαίων και αδίκων. Τα σημάδια είναι εδώ, «φωνάζουν» S.O.S και μας καλούν να παρέμβουμε. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια οι δράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν αυξηθεί, το περιβαλλοντικό κίνημα έχει αποκτήσει στέρεες βάσεις, άτομα αλλά και επιχειρήσεις έχουν αντιληφθεί ότι χρειάζεται η προσπάθεια όλων για να προλάβουμε τα χειρότερα. Έχουμε πατήσει την κόκκινη γραμμή και ήρθε η στιγμή να κάνουμε πίσω – για να μπορέσουμε να βαδίσουμε μπροστά. Εμείς, στη ΣΑΝΗ ΑΕ, είμαστε περήφανοι για πολλά. Πρώτα απ’ όλα, επειδή υπηρετούμε με συνέπεια το σκοπό μας: τη φιλοξενία σ’ έναν τόπο-δώρο Θεού. Ακόμα, για το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρονται σε κάθε τομέα της δραστηριότητάς μας. Για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνουμε. Για τις δράσεις που αναλαμβάνουμε και οι οποίες ξεκινούν από την ανακύκλωση και την εξοικονόμηση ενέργειας, μέχρι την προστασία του υγρότοπου της περιοχής μας, προσφορά στη φύση, στους επισκέπτες μας, αλλά και στις μελλοντικές γενιές στις οποίες οφείλουμε – δεν μας οφείλουν. Η τελευταία είναι μια σημαντική περιβαλλοντική πρωτοβουλία που χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από τη ΣΑΝΗ ΑΕ και αφορά στη μελέτη και προστασία της ορνιθοπανίδας του υγρότοπου της Σάνης. Επικεφαλής της τέθηκε ο Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος Λευτέρης Κακαλής, με την εποπτεία του Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ορνιθολόγου, Τριαντάφυλλου Ακριώτη. Για έναν ολόκληρο χρόνο, οι επιστήμονες σχεδίασαν και υλοποίησαν ένα πλάνο παρακολούθησης της ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων των υγροτόπων της περιοχής, με σκοπό τη συστηματική καταγραφή των πληθυσμών των άγριων πουλιών, τη δημιουργία της απαραίτητης βάσης αναφοράς των πληθυσμών αυτών, τον καθορισμό των ειδών προτεραιότητας για την περιοχή (προστατευόμενα, σπάνια είδη) και των ενδεδειγμένων μέτρων προστασίας τους. «Πραγματοποιήθηκαν μηνιαίες τετραήμερες επισκέψεις από τον Οκτώβριο του 2009 έως και τον Σεπτέμβριο του 2010 για την καταγραφή της ορνιθοπανίδας, των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των περιβαλλοντικών προβλημάτων της περιοχής, ενώ παράλληλα έγινε χαρτογράφηση των κύριων οικοτόπων», εξηγεί ο Λευτέρης Κακαλής. «Ακολούθησε η ανάλυση και αξιολόγηση όλων των παραπάνω παραμέτρων και προτάθηκαν συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία, την ορθολογική διαχείριση και ανάδειξη της περιοχής. Σκοπός της έρευνας ήταν η συγκέντρωση της απαραίτητης περιβαλλοντικής πληροφορίας, με έμφαση στην ορνιθοπανίδα, έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί ως βάση πληροφορίας σε μελλοντικές δράσεις. Αναφερόμενος στα χαρακτηριστικά αυτού του οικοσυστήματος, λέει ότι η εναλλαγή τυπικών μεσογειακού τύπου οικοσυστημάτων σε μικρή χωρική κλίμακα αποτελεί ένα από τα μοναδικά χαρακτηριστικά της περιοχής των υγροτόπων της Σάνης, όπου παράκτιοι υγρότοποι εναλλάσσονται αρμονικά με αγροτικές καλλιέργειες, ελαιώνες, αμμοθίνες και μεσογειακά δάση χαλέπιου πεύκης, δημιουργώντας ένα σύνθετο πλέγμα οικολογικών διεργασιών. «Επιπλέον, η διαφοροποίηση των δύο λιμνών της περιοχής αναφορικά με την αλατότητα και τη σύνθεση της βλάστησής τους αυξάνει την ποικιλότητα των ενδιαιτημάτων, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση των ειδών της ορνιθοπανίδας. Ένα μοναδικό χαρακτηριστικό συγκριτικά με άλλους παράκτιους υγροτόπους της χώρας είναι η χαμηλή ανθρώπινη παρέμβαση και η αυξημένη φυσικότητα σε όλη την έκταση».

SANI MAGAZINE '11

S.M.: Πόσο σημαντικός είναι ο υγροβιότοπος αυτός για το περιβάλλον τόσο της περιοχής όσο και γενικότερα; Λ.Κ.: Η περιοχή είναι σημαντική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς έξι είδη πληρούν τα πληθυσμιακά κριτήρια ένταξης μιας περιοχής στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura. Επιπλέον, δεκατρία είδη εμφανίζουν σημαντικούς πληθυσμούς σε εθνικό επίπεδο. Οι υγρότοποι της Σάνης αποτελούν σημαντικό τόπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον ανεφοδιασμό και την ξεκούραση κατά τη μετανάστευση του Λευκοτσικνιά, του Μαυροκέφαλου γλάρου και του Νανόγλαρου, για την αναπαραγωγή του Καλαμοκανά και της Βαρβάρας, και για τη διαχείμαση της παγκοσμίου απειλούμενης Βαλτόπαπιας. Επιπλέον, οι υγρότοποι της Σάνης είναι σημαντικός τόπος σε εθνικό επίπεδο για το Νανοβουτηχτάρι, τον Μικροτσικνιά, τον Προφυροτσικνιά, την Πρασινοκέφαλη πάπια, το Γκισάρι, τη Φαλαρίδα, το Ποταμογλάρονο και το Νανογλάρονο κατά την αναπαραγωγή τους, καθώς και για το Λαμπροβούτι, τον Αργυροτσικνιά, το Σφυριχτάρι, τον Θαλασσοπρίστη και το Κουφομπεκάτσινο κατά τη διαχείμαση. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, μπορούμε να πούμε πως οι υγρότοποι της Σάνης αποτελούν έναν σημαντικό περιφερειακό υγρότοπο της Βόρειας Ελλάδας, η σημαντικότητα του οποίου υπολείπεται αυτής των μεγάλων υγροτοπικών συστημάτων της χώρας (π.χ. υγρότοποι Ραμσάρ), αλλά είναι μεγαλύτερη από πολλούς άλλους εφάμιλλου μεγέθους. Σε τοπικό επίπεδο, οι υγρότοποι της Σάνης είναι μακράν οι σημαντικότεροι στο νομό Χαλκιδικής, και μαζί με τον υγρότοπο του Άγιου Μάμα συνθέτουν τα πιο πλούσια σε είδη της ορνιθοπανίδας οικοσυστήματα του νομού. S.M.: Ποια είναι η διαχείριση των επισκεπτών σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές όπως ο συγκεκριμένος υγροβιότοπος, και ποια η πρότασή σας για την προστασία του συστήματος από τη μια αλλά και την επαφή των επισκεπτών με τον τόπο από την άλλη. Λ.Κ.: Η διαχείριση των επισκεπτών σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές –π.χ. εθνικά πάρκα– γίνεται υπό την οργάνωση και εποπτεία ειδικών φορέων διαχείρισης των εν λόγω περιοχών. Αυτοί, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περιοχής τους (περιβαλλοντικές παραμέτρους, το αντικείμενο προστασίας τους, τα προστατευόμενα είδη κ.α.) αλλά και τις ανάγκες των επισκεπτών, λειτουργούν βάσει ειδικών σχεδίων οικοανάπτυξης. Η παρέμβασή μας στους επισκέπτες των υγροτόπων της Σάνης αφορά στη χρησιμοποίηση του υφιστάμενου οδικού δικτύου, την κατασκευή παρατηρητηρίων και την τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων κατάλληλα χωροθετημένων με σκοπό την ομαλή πρόσβαση των επισκεπτών στην περιοχή, δίχως να δημιουργούνται προβλήματα όχλησης στην ευαίσθητη ορνιθοπανίδα, ενώ παράλληλα να μπορούν να παρατηρούν το σύνολο των ειδών που διαβιούν. Τα μέτρα προστασίας στην έρευνά μας εστιάζουν και σε άλλους τομείς, προτείνοντας λύσεις και εναλλακτικές για μια σειρά από θέματα όπως η αντιμετώπιση των πηγών ρύπανσης των υδάτων, η αντιπυρική προστασία των πευκοδασών, η αντιμετώπιση της εκτός σχεδίου δόμησης που προσβάλλει το ευάλωτο τοπίο, η δημιουργία νησίδων αναπαραγωγής για ορισμένα είδη προτεραιότητας, η αντιμετώπιση της όχλησης και της θηρευτικής πίεσης στους πληθυσμούς των πουλιών, η αντιμετώπιση της επέκτασης των καλαμώνων έναντι των υπολοίπων κρίσιμων ενδιαιτημάτων κ.α.

Ερχόμενοι στη Σάνη, μην παραλείψετε να ζήσετε αυτή την εμπειρία. Προμηθευτείτε τους ειδικούς χάρτες, και αφιερώστε μια μέρα στην παρατήρηση των πουλιών.

tip

τον υγροβιότοπο της Σάνης έχουν καταγραφεί συνολικά 214 είδη της ορνιθοπανίδας, πολλά από τα οποία είναι αυστηρώς προστατευόμενα. Χαρακτηριστικά, το 31% του ειδών εντάσσονται στο αναθεωρημένο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (το 16% στις τρεις σημαντικότερες κατηγορίες του βιβλίου). Κατά τους χειμερινούς μήνες σημαντικοί πληθυσμοί υδρόβιων πουλιών διαχειμάζουν στους υγροτόπους, όπως αυτοί της Φαλαρίδας, της Πρασινοκέφαλης πάπιας, του Σφυριχτάριου, του Καπακλή κ.α. Στην περιοχή αναπαράγονται οκτώ είδη υδροβίων (αριθμός υψηλός για το μέγεθος και την έκταση της περιοχής) με σημαντικότερα 40

τη Βαλτόπαπια (παγκοσμίως απειλούμενο είδος), το Γκισάρι, τη Βαρβάρα, τη Φαλαρίδα και την Πρασινοκέφαλη πάπια. Επίσης, δύο είδη ερωδιών, ο Μικροτσικνιάς και ο σπάνιος στους ελληνικούς υγροτόπους Πορφυροτσικνιάς, και δύο είδη γλαρονιών, το Νανογλάρονο και το Ποταμογλάρονο. Κατά τη εαρινή μετανάστευση παρατηρούνται πολυάριθμα κοπάδια Μαυροκέφαλων γλάρων και Νανόγλαρων, ενώ στη φθινοπωρινή μετανάστευση προκαλούν εντύπωση οι μεγάλες συγκεντρώσεις του Λευκοτσικνιά και πολλών παρυδάτιων ειδών όπως ο Καλαμοκανάς, η Νανοσκαλίδρα και ο Λασπότρυγγας.

SANI MAGAZINE '11

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ

Στάσεις - σταθμοί Φωτογραφίες: Νίκος Βαβδινούδης

Η κεντρική πλατεία της πόλης, το πιο δημοφιλές σημείο συνάντησης για ντόπιους και τουρίστες. Δυο καμπυλόγραμμα κτίρια την αγκαλιάζουν, το Electra Palace, ένα από τα καλύτερα, πεντάστερα ξενοδοχεία της, και το θέατρο Ολύμπιον όπου διεξάγεται το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κάθε Νοέμβριο. Η πλατεία σχεδιάστηκε από τον Έρνεστ Χέμπραρντ το 1917, μετά την καταστροφική πυρκαγιά, με τις προσόψεις των κτιρίων να συνδυάζουν χαρακτηριστικά από τη Βυζαντινή κληρονομιά της Θεσσαλονίκης με μνήμες και μοτίβα από Ευρωπαϊκές και Μεσογειακές πόλεις. Στην περίοδο του Μεσοπολέμου και την πρώτη δεκαετία μετά τον πόλεμο σε πολλά από τα κτίρια στεγάζονταν θερινοί κινηματογράφοι, όπως Ρίο, Ηλύσια, Ρεξ και Ζέφυρος. Η περιοχή διαμόρφωσε το τελικό της προφίλ μέχρι το 1960.

Οδοιπορικό

Αγορά Μοδιάνο Χτίστηκε από τον μηχανικό Έλι Μοδιάνο και πρόκειται για ένα ορθογώνιο κτίριο με αέτωμα στην πρόσοψη, καλυμμένο από γυάλινη οροφή. Από κοινού με τις υπαίθριες αγορές που την περιβάλλουν, το Καπάνι και τα Λουλουδάδικα, αποκαλύπτουν τη λειτουργική και γραφική ατμόσφαιρα μιας τυπικής ελληνικής υπαίθριας αγοράς, με μπακάλικα, κρεοπωλεία, ψαράδικα, μανάβικα, καταστήματα μπαχαρικών αλλά και γραφικές ταβέρνες που συνθέτουν μια ζωντανή και φιλική ατμόσφαιρα. Κατακλυσμένη από κόσμο ειδικά το μεσημέρι, αποκτά πολύ ιδιαίτερο ύφος χάρη στις λαχταριστές μυρωδιές και τη μουσική που ξεχύνεται από παντού. Μια συναρπαστική εμπειρία για όλες τις αισθήσεις.

Γιαχουντί Χαμάμ

Από την Αργυρώ Μπαράτα

Χρονολογείται στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα και πήρε το όνομά του από τη θέση του στην Εβραϊκή συνοικία. Αυτά τα διπλά λουτρά, με μεγαλύτερους χώρους στα ανδρικά τμήματα, ήταν σε λειτουργία μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Από τότε έχουν χρησιμοποιηθεί για τη στέγαση καταστημάτων. Η βόρεια πλευρά φιλοξενεί πλέον ανθοπωλεία, εξαιτίας των οποίων τα Λουτρά πήραν το όνομα Λουλουδάδικα.

Οι σύγχρονες αστικές εικόνες εναλλάσσονται με ιστορικά μνημεία και χώρους ζωντανής παράδοσης. Τη Θεσσαλονίκη δεν τη βλέπεις, τη ζεις και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να ανακαλύψεις μια πόλη, από το να την περπατήσεις! Επιπλέον, προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον να την προσεγγίσεις «θεματικά».

ίναι ωραίο να τα ανακαλύπτεις όλα για πρώτη, αλλά και για πολλοστή φορά. Γιατί η Θεσσαλονίκη πάντα έχει κάτι να σου αποκαλύψει, πάντα κάτι να σου πει. Ξεκίνα τον περίπατό σου από την περίφημη πλατεία Αριστοτέλους, πέρνα από το πολύβουο λιμάνι της, κάνε μια στάση στα Λαδάδικα και στην αγορά Μοδιάνο, μπες στα τούρκικα χαμάμ της, στις εκκλησιές και τα μουσεία, άσε τις

Πλατεία Αριστοτέλους

μυρωδιές της να σε παρασύρουν και ταξίδεψε νοερά στο χώρο και τον χρόνο. Θα δεις να περνούν από τους δρόμους της Βασιλείς, Αυτοκράτορες, ήρωες και απλοί άνθρωποι. Όλοι όσοι μας παρέδωσαν αυτήν τη νύμφη του Θερμαϊκού, πανέμορφη, μυστηριώδη, μαγική...

SANI MAGAZINE '11

Λιμάνι

Λαδάδικα

Στις αρχές του 19ου αιώνα η Θεσσαλονίκη ήταν μια από τις πιο δραστήριες πόλεις, με σιδηροδρομική σύνδεση με την Ευρώπη και την Κωνσταντινούπολη, κάτι που συνετέλεσε στο να γίνει το λιμάνι της οικονομικό κέντρο των Βαλκανίων. Στις αρχές του 20 ου αιώνα κατασκευάστηκαν ο κυματοθραύστης, οι αποθήκες στον πρώτο προβλήτα, το τελωνείο, οι σιδηροδρομικές γραμμές, ενώ αποκτήθηκε και ο πρώτος εξοπλισμός χειρισμού φορτίων. Μετά την ένωση με την Ελλάδα το 1912, η ανάπτυξή του συνεχίστηκε σταθερά, και σήμερα είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, μια θαλάσσια πύλη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το πιο σημαντικό κτίριο είναι το παλιό τελωνείο το οποίο χτίστηκε το 1910 με τα σχέδια του αρχιτέκτονα Έλι Μοδιάνο και τη χρήση οπλισμένου σκυροδέματος που έφερε την επανάσταση στην αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα. Οι παλιές αποθήκες στον πρώτο προβλήτα του λιμανιού, βιομηχανικά μνημεία, ανακαινίστηκαν το 1997 στα πλαίσια των υποδομών για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη 1997», ενώ από το 1999 έχουν μετατραπεί σε ενεργούς πολιτιστικούς χώρους, φιλοξενώντας μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες εκφράσεις της πόλης: το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο φωτογραφίας, το Μουσείο Κινηματογράφου, την Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, την Μπιενάλε φωτογραφίας, καθώς επίσης σεμινάρια, συνέδρια, εκθέσεις, φεστιβάλ κ.λπ.

Πίσω από τον πρώτο προβλήτα του λιμανιού βρίσκονται τα Λαδάδικα, ένα από τα πιο αυθεντικά και γεμάτα ζωή μέρη στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Από τον 16ο αιώνα και μετά η περιοχή ήταν μια αγορά χονδρικής πώλησης για ελιές, λάδι, δημητριακά και άλλα τοπικά και εισαγόμενα προϊόντα, φιλοξενώντας τις υπηρεσίες που σχετίζονταν με το λιμάνι. Σήμερα έχει αξιοποιηθεί και το προφίλ της έχει πλήρως μεταβληθεί. Πολλές από τις παλιές αποθήκες λειτουργούν ως ταβέρνες, εστιατόρια και μπαρ, κάνοντας τα Λαδάδικα επίκεντρο της διασκέδασης. Παρά το μοντέρνο προφίλ, ωστόσο, η αρχιτεκτονική των κτιρίων, τα λιθόστρωτα δρομάκια, τα χρώματα και οι μυρωδιές που επικρατούν αναπαράγουν την ατμόσφαιρα μιας περασμένης εποχής.

Μπεζεστένι Τα μπεζεστένια ήταν ζωντανές αγορές που φιλοξενούσαν κυρίως καταστήματα υφασμάτων. Ένα από τα τελευταία εναπομείναντα της χώρας βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας, ένα ορθογώνιο κτίριο με τέσσερις εισόδους και έξι θόλους, χτισμένο από τον Σουλτάνο Μεχμέτ ΙΙ τον 15 ο αιώνα. Σήμερα το μνημείο –εκτός από την εμπορία υφασμάτων– χρησιμοποιείται και σαν χώρος εκθέσεων τέχνης και είναι περιτριγυρισμένο από ταβέρνες και μπαρ, κάνοντάς το ζωηρό σημείο της σύγχρονης αστικής ζωής.

Μπέη Χαμάμ Τουρκικό λουτρό που βρίσκεται κατά μήκος της Εγνατίας οδού. Χτισμένο το 1444 από τον σουλτάνο Μουράντ ΙΙ, ήταν το πρώτο Οθωμανικό λουτρό στη Θεσσαλονίκη και το μεγαλύτερο που σώζεται ακέραιο σε ολόκληρη την Ελλάδα. Αποτελείται από δυο ξεχωριστά τμήματα, για άντρες και γυναίκες, που το καθένα έχει τρία δωμάτια: το κρύο, το χλιαρό και το ζεστό. Μια δεξαμενή για το νερό, μια στοά στηριζόμενη σε κίονες, ένα κρεβάτι για μασάζ, λεκάνες και μαρμάρινοι πάγκοι, διακοσμημένοι τρούλοι, ζωγραφιστές απεικονίσεις φυτών και εντυπωσιακά ανοίγματα φωτός είναι τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που συνθέτουν την ξεχωριστή ατμόσφαιρα του παρελθόντος. Τα λουτρά παρέμειναν σε χρήση κάτω από την ονομασία «Λουτρά του Παραδείσου» μέχρι το 1968, οπότε και εκμισθώθηκαν στην Ελληνική Αρχαιολογική Συντήρηση για τέσσερα χρόνια. Μετά το σεισμό του 1978, αναπαλαιώθηκαν και χρησιμοποιούνται για πολιτιστικές εκδηλώσεις και μικρής διάρκειας εκθέσεις.

Γενί Χαμάμ Γνωστό επίσης ως Αίγλη, χτίστηκε στο τέλος του 16ου αιώνα και ήταν σε λειτουργία μέχρι το 1912. Μετά την απελευθέρωση της πόλης μεταβιβάστηκε στο κράτος και ακολούθως μετά σε ιδιώτη. Από τότε χρησιμοποιείται σαν αποθηκευτικός χώρος, αίθουσα κινηματογράφου και πρόσφατα σαν τόπος θεατρικών, μουσικών και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Αν θέλετε να απολαύσετε θεματικούς περιπάτους στην πόλη της Θεσσαλονίκης, εμπιστευτείτε την ομάδα της “Συμβολής” και απευθυνθείτε για περισσότερες λεπτομέρειες και κρατήσεις θέσεων στην ιστοσελίδα www.thessalonikicitywalks.gr και στο email: thessaloniki@symvoli.gr

1 Μητροπολίτου Ιωσήφ 5: Το ατελιέ της σχεδιάστριας κοσμημάτων Κατερίνας Ιωαννίδη. Εκπληκτικές δημιουργίες που θα βρείτε επίσης σε γκαλερί και μουσεία, αλλά και σε επιλεγμένα σημεία σε Λονδίνο, Βιέννη και Σαουδική Αραβία. www.katerinaioannidis.gr

6 Αμαζόνων 12: Οι κουζίνες του Gruppo Casa θα σας μάθουν να μαγειρεύετε!

2 Μητροπόλεως 40: H Gallery Diamond με τις συναρπαστικές πέτρες, όπου οι πελάτες του Sani Resort μεταφέρονται με limo!

shopping: Top 20 Η Γεωργία Δώδου περιηγήθηκε στο κέντρο της θεσσαλονικησ και ιδού το αποτέλεσμα των ερευνών της: καταστηματα γεματα θhσαυρουσ για εμπνευσμενο shopping.

Αγίας Θεοδώρας 4: Κοσμηματοπωλείο Γάτσος για touch of glam που κάνει τη διαφορά.

Χρυσοστόμου Σμύρνης 6: To Stemma, με cult αρώματα και καλλυντικά.

Chanel forever! Απαραίτητο label για μια πόλη που φημίζεται για την κομψότητα των κατοίκων της.

Παύλου Μελά 32: Το κατάστημα Χιονίδης με ανδρικά labels για σύγχρονους δανδήδες.

5 Βογατσικού 5: Το Emporio Armani, αγαπημένο fashion spot ανθρώπων που ξέρουν να ντύνονται σωστά. Και μια που μιλάμε για κομψότητα και στυλ, μια είναι η τσάντα: Αxel: Μητροπόλεως 45.

9 Καλλυντικά Apivita, ελληνικά προϊόντα με διεθνείς προδιαγραφές και φυσικά συστατικά.

10 Η σχεδιάστρια Θωμαή Παπαδημητρίου, αφού εργάστηκε πλάι στον Christopher Bailey εμφύσησε με τις δημιουργίες της την λονδρέζικη πρωτοπορία στη Θεσσαλονίκη.

SANI MAGAZINE '11

Προξένου Κορομηλά 19: Stylefax boutique, για να μάθετε που ντύνονται οι εγχώριοι σταρ. Και μια και μιλάμε για ‘’love’’, δηλώνω αιώνια πίστη στους Preen, Versace, Gina, Moschino, Alexander Mc Queen και πολλά άλλα labels σε έναν χώρο που θυμίζει Νέα Υόρκη με τιμές που είναι απόλυτα ‘’χαμογελαστές’’.

14ο χλμ Θεσσαλονίκης-Χαλκιδικής: Το Lusso φιλοξενεί την πιο ενδιαφέρουσα συλλογή από καρέκλες και αναπαυτικές πολυθρόνες.

Τσιμισκή 26: Ζωή με στυλ δε νοείται αν δεν περάσετε από την Παρουσίαση. Από gadget κουζίνας και πολυτελή σερβίτσια μέχρι μικροέπιπλα και design αντικείμενα.

Παύλου Μελά 21: M&F Flora, ένας παράδεισος στην πόλη με εκπληκτικά υφάσματα και στόφες.

13 1ο χλμ Μουδανιών-Κασσάνδρας, Χαλκιδική: Στον Γεράκη θα σας προτείνουν τις πιο ωραίες ιδέες για να ζήσετε υπό σκιάν τους καλοκαιρινούς μήνες στο σπίτι σας.

17 Μητροπόλεως 71: Shopping στο Bloom. Τίποτα καλύτερο για να ανανεώσετε την εικόνα και να φτιάξετε τη διάθεσή σας.

14 Ποσειδώνος 2, Πυλαία: Mexil, για design έπιπλα που αποκαλύπτουν τη μοντέρνα όψη των πραγμάτων.

18 Προξένου Κορομηλά 49: Οι γάμοι ανθούν το καλοκαίρι και το Pronovias ντύνει τις πιο εμπνευσμένες νύφες. Kαι μια το φερε η κουβέντα για ‘’νοικοκυρέματα’’, σε περίπτωση που αποφασίσω να κάνω ένα βήμα ‘’παρακάτω’’, το νυφικό μου θα ναι Elli Saab από το Pronovias! Τέλος! Θέλω παραμυθένιο γάμο και τον θέλω τώρα! Kαι με φωτιστικά Χατζηιωάννου. Έμαθα για κάτι τέλειους πολυελαίους. Λεωφόρος Γεωργικής Σχολής 123.

19 Δοκιμάστε τα γλυκά –αλλά και τα αλμυρά– του BLE. Δεν θα ξεκολλάτε!

20 Πιείτε στην υγειά σας επιλέγοντας ποτά από την πολύ ενημερωμένη Κάβα Ισημερινός.

SANI MAGAZINE '11

ταση

Το βιβλίο της Julia Chaplin «Gypsetstyle» (εκδ. Assouline), είναι το χρονικό ενός εναλλακτικού τρόπου ζωής, εκπρόσωποι του οποίου υπήρξαν στο παρελθόν ο Λόρδος Μπάυρον και ο Σαλβαντόρ Νταλί (φωτο).

Από τον Μιχάλη Σκαφίδα

Κάποτε ήταν οι hippies και οι jetsetters, σήμερα μιλάμε για τους gypsetters, τα χαρακτηριστικά των οποίων περιγράφει η Julia Chaplin, εμπνεύστρια του όρου gypset, στο βιβλίο της «Gypsetstyle». Αυτά, συνοψίζονται άριστα στη φράση «εκκεντρικοί αναχωρητές»!

>> οι νομάδες του 21 αιώνα << ου

ρέπει να πας μακριά για να τους ξετρυπώσεις: Φορούν vintage καφτάνια Pucci, γράφουν ποιήματα, λιάζονται γυμνοί, μερικοί κρατούν American Express Black σε κροκό πορτοφόλι και κάποιοι... δεν έχουν στον ήλιο μοίρα άλλη από την καλοπέραση. Αν είστε πάνω από 40, ίσως νομίζετε ότι σας μιλώ για τους χίπηδες. Αλλά, όχι, εννοώ τα παιδιά και τα εγγόνια τους που ενηλικιώθηκαν στις μέρες του Google και του Twitter. Αν η απερίσκεπτη μάζα έχει κρεμαστεί από το Facebook και νομίζει ότι καλοπερνάει, οι νέοι χίπηδες τρέχουν και δε φτάνουν: αντιπαθούν τον πολιτισμό του Facebook, επιμένουν να διαβάζουν τυπωμένη εφημερίδα και προτιμούν άγονα μέρη χωρίς Nobu, air condition και υποκαταστήματα Hermes. Τους λένε gypsetters, μια νέα τάξη νομάδων που αναζητά ταξιδιωτικά διαλείμματα σε απόμακρα σημεία του πλανήτη, όπου δεν έχουν φτάσει ακόμα τα Starbucks.

Τον όρο gypset επινόησε η Julia Chaplin, μια Αμερικανίδα ρεπόρτερ που έχει γυρίσει τον κόσμο γράφοντας ταξιδιωτικά οδοιπορικά για αμερικανικά έντυπα. Ήταν στο Σεν Τροπέ –σήμερα ευρύτερα γνωστό ως theme park του νεοπλουτισμού–, όπου πριν από μερικά χρόνια της ήρθε η αναλαμπή: «Σ’ ένα από τα πολλά ταξίδια που έκανα για τους New York Times, βρέθηκα στο Σεν Τροπέ για να γράψω για την υποτιθέμενη γοητεία του μέρους», θυμάται ένα μεσημέρι στο Μανχάταν. «Αλλά δεν περνούσα καθόλου καλά και με έπιασε φοβερή απογοήτευση μέσα σ’ αυτό το τσίρκο του show off. Όσο περισσότερα χρήματα έχει κανείς, τόσο δυσκολότερο είναι να είναι σοφιστικέ! Όταν τα δύο

SANI MAGAZINE '11

σμίγουν, είναι ιδανικό, αλλά στο Σεν Τροπέ δεν υπάρχει πια ούτε ένας σοφιστικέ. Κι εκεί κάπου σκέφτηκα πως, δε γίνεται, πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικά μέρη, δεν μπορεί να εξαφανίστηκαν από τον κόσμο όλοι οι εύποροι άνθρωποι που είναι παράλληλα δημιουργικοί και σοφιστικέ. Τότε άρχισα να ταξιδεύω και να ψάχνω με άλλα κριτήρια στο μυαλό μου». Αυτή η αναζήτηση την οδήγησε σε «φωλιές» καλοπέρασης. Στο Περού, την Αργεντινή, το Μεξικό ανακάλυψε τους «πρόσφυγες του Χόλυγουντ και του Σεν Τροπέ», και αφού έζησε μαζί τους έγινε μία από αυτούς. Έτσι η Chaplin επινόησε τον νεολογισμό gypset και κατέγραψε το προφίλ και το life style τους. Το βιβλίο της, «Gypsetstyle»

(εκδ. Assouline), είναι το χρονικό αυτού του εναλλακτικού τρόπου ζωής και το αποτέλεσμα μιας γλυκιάς περιπέτειας που οδήγησε τη συγγραφέα πέρα από τα σύνορα των glossy σελίδων των περιοδικών. «Αυτό που μου αρέσει πάνω απ’ όλα στο gypset, είναι ότι δεν έχει να κάνει με τα χρήματα», σημειώνει στο βιβλίο της. «Το γκλάμουρ το δημιουργεί η συμβολή του ανθρώπου στο χώρο που βρίσκεται. Δεν είναι τυχαίο πως αυτοί που χαρακτηρίζουν την αισθητική του gypset είναι καλλιτέχνες, σχεδιαστές μόδας, φωτογράφοι, μουσικοί και σερφίστες, των οποίων η δουλειά βασίζεται και αντανακλά τον τρόπο ζωής τους και των οποίων ο τρόπος ζωής βασίζεται και αντανακλά τη δουλειά τους».

Τον 19ο αιώνα, ο Λόρδος Βύρων ήταν ένας από τους πρωτοπόρους που η Chaplin αποκαλεί «decadent gypset». Καταδιωγμένος από συζύγους, εραστές και ερωμένες, αναζήτησε καταφύγιο στην Ιταλία και, τελικά, στην Οθωμανική Ελλάδα. Προτού ανατείλει ο αιώνας των χίπηδων, οι σοφιστικέ δραπέτες ανακάλυπταν συνήθως τις χαρές του gypset εξαιτίας της ανάγκης απομάκρυνσης από σκάνδαλα, ειδικά στη βικτοριανή εποχή. Η πανέμορφη και περιζήτητη αριστοκράτισσα Jane Digby, φερ’ ειπείν, η οποία ζούσε στο Λονδίνο της Βικτόριας και αγαπούσε χωρίς αναστολές τους άντρες –περίπου με το αχαλίνωτο πάθος της Σαμάνθα από το Sex and the City–, παράτησε το Λονδίνο για τη Δαμασκό όπου, σοκάροντας βαθιά τους συμπατριώτες της, ερωτεύθηκε βαθιά έναν βεδουίνο και έζησε εκεί μεγάλα διαστήματα. Χωρίς να το ξέρουν, οι άνθρωποι της περιπέτειας όπως ο Βύρων και η Digby δημιούργησαν το πρότυπο μιας τάσης που σήμερα αποκαλούμε gypset αλλά τότε αντιμετωπιζόταν ως εκκεντρική απομάκρυνση, μια απόδραση από τα καθιερωμένα, από τα σκάνδαλα, από τις συμβάσεις, από τη βαρεμάρα μιας μπουρζουά ζωής που έκανε να πλήττουν αφόρητα ψαγμένοι ποιητές όπως ο Βύρων ή, αργότερα, αστέρια του 20ου αιώνα όπως ο Yves Saint Laurent (που έστησε ένα ξακουστό καταφύγιο στο Μαρακές) και ο Peter Beard (ο φωτογράφος που πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του σε απόμακρες γωνιές της Αφρικής).

Το gypset δεν έχει πατρίδα. «Η Αμερική δεν είναι καθόλου το κέντρο του gypset», παρατηρεί η Chaplin. «Ούτε η Ευρώπη. Θαρρώ δεν υπάρχει κέντρο γι’ αυτούς τους νομάδες που βρίσκουν καταφύγια σε όλες τις ηπείρους». Παρ’ ότι η ανωνυμία είναι το must του gypset τρόπου ζωής, τα πρότυπά του είναι επώνυμα και η Jade Jagger ένα από αυτά. Η Jade, ούτε γι’ αστείο δεν περνάει σήμερα από το Σεν Τροπέ. Όταν φεύγει από το Λονδίνο όπου εδρεύει η εταιρεία της –σχεδιάζει κοσμήματα–, η κόρη του Mick προτιμάει τις ακτές της Γκόα στην Ινδία, το νησί Μιστίκ στην Καραϊβική και ενίοτε την Ίμπιζα όπου, παρά την κακή φήμη της ως Μέκκα των ναρκωτικών και του αχαλίνωτου clubbing, εκείνη εξακολουθεί να καλοπερνάει ανενόχλητη στη λιγότερο δημοφιλή βόρεια πλευρά του νησιού. Ο διασημότερος, όμως, σημερινός gypsetter, σύμφωνα με την Julia, είναι ο πλουσιότερος καλλιτέχνης της τρίτης χιλιετίας, ο Άγγλος Damien Hirst. Μαζί με τη σύντροφό του, τη σέρφερ και σχεδιάστρια μόδας Maia Norman, κατοικούν σ’ ένα καραβόσπιτο στον Τάμεση, πλάι στη γέφυρα του Τσέλσι, και περνούν τους χειμώνες τους κοντά στο Zihuatanejo στο Μεξικό, μια ήσυχη κωμόπολη που βίωσε το 15λεπτο της φήμης της ως το επίκεντρο της πλανητικής κοινότητας του LSD που δημιούργησε ο Timothy Leary τη δεκαετία του ‘60. Αυτό, άλλωστε, ξεχωρίζει τους gypsetters από τους χίπηδες και τους ντεμοντέ jetsetters: η αποστροφή τους για οτιδήποτε εκχυδαΐζει την ανθρώπινη υπόσταση και διαστρεβλώνει τις αισθήσεις.

Παρ’ ότι η ανωνυμία είναι το must του gypset τρόπου ζωής, τα πρότυπά του είναι επώνυμα και η Jade Jagger και οι Beatles κάποια από αυτά. Αριστερά, η αριστοκράτισσα Jane Digby, gypset της βικτωριανής εποχής.

Όταν οι σταρ έκλεψαν την παράσταση από τους ποιητές στον αιώνα του Jagger, το rock star gypset διέγραψε τη «μελανιά» του decadent. Λίγο μποέμ, λίγο χίπηδες, λίγο jet set, πολύ πλούσιοι, υπέρμετρα αγοραφοβικοί, απίστευτα κακομαθημένοι, ροκ σταρ όπως οι Beatles ή ο Jagger έγιναν η προσωποποίηση του gypset που ενέπνευσε ολόκληρες γενιές. Όπως θυμίζει η Chaplin, «Το jet set ανακάλυπτε exclusive σημεία στον πλανήτη όπως το Γκστάαντ, η Σαρδηνία, το Σεν Τροπέ και το Ακαπούλκο, και πηγαινοερχόταν από το ένα στο άλλο με φορέματα Pucci και βαλίτσες Louis Vuitton. Οι ροκ σταρ μπορούσαν άνετα να ζήσουν το life style του jet set, αλλά το απέρριψαν για κάτι πιο ψυχικά ευχάριστο. Πήραν λοιπόν το μονοπάτι των χίπηδων και το έστρωσαν με στυλ και γκλάμουρ. Αντίθετα

από το jet set, αναζήτησαν προορισμούς στην Ινδία, στην Ελλάδα, στο Μαρόκο και στην Ισπανία, που ήταν ακόμα εκτός του χάρτη του γκλάμουρ και ανήκουστα μέρη για εκείνους οι οποίοι χρειάζονταν ζεστό νερό, σεσουάρ και ασφαλτοστρωμένα αεροδρόμια... Οι Beatles είχαν όλα τα χρήματα και τις προσβάσεις στον κόσμο αλλά, αντί για πολυτελή ξενοδοχεία ή μοδάτα μέρη, προτιμούσαν να κυκλοφορούν ξυπόλητοι στο Rishikesh στην Ινδία... Ο Leonard Cohen ήταν 26 χρόνων όταν μετακόμισε στην Ύδρα, όπου αγόρασε ένα ασβεστωμένο σπίτι χωρίς ηλεκτρικό και νερό. Εκεί, έβαλε τη χειροκίνητη Olivetti του σ’ ένα μικρό τραπέζι, και χωρίς πουκάμισο, καθισμένος στον ήλιο, δακτυλογράφησε τους στίχους μερικών από τα διασημότερα τραγούδια του».

SANI MAGAZINE '11

Σαν τα φαντάσματα, οι gypsetters εξαφανίζονται στη θέα του Hermes και του λούσου χωρίς νόημα. Αρκεί να προσγειωθεί η Μαντόνα σ’ ένα μέρος όπως το Μαλάουι, για να πάψει να είναι στέκι του gypsy

Πριν από τους ροκ σταρ ήταν Αμερικανοί συγγραφείς όπως ο Hemingway και ειδικά εκείνοι της γενιάς των Beat, όπως ο Jack Kerouac, o Paul Bowles και ο William Burroughs που λειτούργησαν ως προάγγελοι του νέου gypset, διαρκώς ταξιδεύοντας, διαρκώς αμφισβητώντας ήθη και έθιμα, διαρκώς ελεεινολογώντας τον επαρχιωτισμό της απέραντης πατρίδας τους. Ο Bowles, που δεν πήγε σε κανέναν πόλεμο, προτίμησε την Ταγγέρη από τα φαντάσματα, και όταν έφτασε ο Ωνάσης αργότερα στο Μαρόκο οι gypsets το είχαν κάνει δικό τους, ώσπου ο Αρίστος και οι ορδές των φίλων του το έβαλαν στον χάρτη του γκλάμουρ και οι gypsetters έγιναν φαντάσματα… Σαν τα φαντάσματα, οι gypsetters εξαφανίζονται στη θέα του Hermes και του λούσου χωρίς νόημα. Αρκεί να προσγειωθεί η Μαντόνα σ’ ένα μέρος όπως το Μαλάουι, για να πάψει να είναι στέκι του gypsy. Έτσι η Ύδρα, όπως και η Παταγονία, δεν είναι πια τα oρμητήρια του Κοέν και του Bruce Chatwin ή η Μύκονος το νησί των χίπηδων του Αγίου Σώστη. Η gypsetter φίλη μου, η Σάρα, αγόρασε μια υπέροχη εστάνσια στα αργεντίνικα pampas με τα λεφτά από την πώληση του σπιτιού της στη Μύκονο. «Έφτασα στο αμήν», μου είπε τότε. «Όταν ήρθα εδώ, στα 70s, ήμουν στον παράδεισο της πιο μοδάτης άγονης γραμμής, και ξαφνικά στο μιλένιουμ βρέθηκα σ' ένα υπερκατοικημένο προάστιο της Αθήνας. Στα pampas είμαι πάλι όπως ήμουν στη Μύκονο την εποχή που δεν υπήρχε ακόμα δρόμος για τον Άγιο Σώστη». Η τελευταία φορά που είδα αξέχαστο gypsetter στη Μύκονο ήταν το Πάσχα του 1990. Ένας φίλος μου, έμπορος τέχνης από την Ελβετία, έφτασε

με Rolls Royce στο πασχαλινό πάρτι στο σπίτι μου στην Άνω Μερά, και πάρκαρε στον αγρό που ήταν τότε απερίφρακτος. «Θα σου το γρατσουνίσουν οι αγελάδες», τον προειδοποίησα σοβαρά. «Αυτό θα ήταν το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί σε μια βαρετή Rolls», απάντησε. Η τέλεια πινελιά μιας σωστής μέρας, στον σωστό τόπο! Ο δημοφιλέστερος προορισμός των gypsetters είναι η Παναρέα, ένα από τα πιο γραφικά Αιολικά νησιά πέρα από τις ακτές της Σικελίας. «Ένας από τους λόγους που οι πλούσιοι και οι φτωχοί συγκεντρώνονται τα καλοκαίρια σ’ αυτό το νησάκι», εξηγεί η συγγραφέας, «είναι η απόστασή του από τον πολιτισμό. Δεν υπάρχουν αυτοκίνητα, τα ξενοδοχεία δεν έχουν κλιματιστικά, είναι σχεδόν νεωτερισμός να μη βρίσκεσαι γύρω α πό έ ν α λο υ σ ά το πα ν τά σ τ ερ ο ξενοδοχείο. Γι’ αυτό στην Παναρέα πάει ακόμα και ο Μπερλουσκόνι». Ο Μπερλουσκόνι, φαντάζομαι, ο οποίος απέχει από τη λογική του gypset όσο και ο Βύρων από τον Ντόναλντ Τραμπ, μένει στη θαλαμηγό του που αράζει στην Παναρέα χαλώντας τη θέα και τη διάθεση των υποτιθέμενων νομάδων. Αλλά, βεβαίως, δεν μπορείς να τα έχεις όλα δικά σου. Αν φοβάσαι το γιοτ του Μπερλουσκόνι ή του Paul Alen, υπάρχει πάντα η εναλλακτική του Λάμου, θυμίζει η Julia. Λάμου; Ένα εξίσου μικρό νησί με την Παναρέα στις ακτές της Κένυας, όπου πηγαίνεις με μικρό ελικοφόρο το οποίο χαλάει συχνά. Στο Λάμου, οι ντόπιοι και οι ξένοι περπατούν πάντα ξυπόλητοι, και οι παραλίες είναι σκέτη μαγεία. Μόνο που έχουν καρχαρίες. Αυτό, όμως, είναι και το μεγάλο δίλημμα του gypset το 2011: Μπερλουσκόνι ή καρχαρίες;

Φωτογραφίες από το αρχείο του Conde Nast Traveller Greece

Το γκλάμουρ το δημιουργεί η συμβολή του ανθρώπου στο χώρο που βρίσκεται. Δε ν είναι τυχαίο πως αυτοί που χαρακ τηρίζουν την αισθητική του gypset είναι καλλιτέχνες, σχεδιαστές μόδας, φωτογράφοι, μουσικοί και σερφίστες, των οποίων η δουλειά βασίζεται και αντανακλά τον τρόπο ζωής τους.

SANI MAGAZINE '11

s umm e r

2 0 1 1

short

s a n i

ma g a z i n e

p r e s e n t s

stories Πάνος Καρνέζης,

Σώτη Τριανταφύλλου,

και Αμάντα Μιχαλοπούλου. Τρεις γνωστοί Έλληνες συγγραφείς, γράφουν αποκλειστικά για το Sani Magazine τρεις μικρές καλοκαιρινές ιστορίες εμπνευσμένες από τις διακοπές.

short

stories

Διακοπές

Πάνος Καρνέζης Ο Πάνος Καρνέζης γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1967, σπούδασε μηχανικός στην Ελλάδα και στην Αγγλία, εργάστηκε για ένα διάστημα στη βιομηχανία, αλλά έμελλε να γίνει διάσημος για μια άλλη του δραστηριότητα: τη συγγραφή. Με το βιβλίο «Μικρές Ατιμίες» –γραμμένο στα αγγλικά– κέρδισε την αναγνώριση το 2002, συγκεντρώνοντας εξαιρετικές κριτικές και βλέποντάς το να μεταφράζεται σε οκτώ γλώσσες (στα ελληνικά μεταγράφτηκε από τον ίδιο). Η συνέχεια ήταν αντίστοιχη, και σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα στο χώρο διεθνώς. Συνεχίζει να ζει στο Λονδίνο.

C’ è nient’ altro che posso fare per lei?» Στάθηκαν στη μέση του μεγάλου δωματίου και θαύμασαν το ψηλό ταβάνι με τη γύψινη διακόσμηση και τη χρυσαφιά μπογιά, το παλιό ξύλινο πάτωμα και τις μεγάλες μπαλκονόπορτες που οδηγούσαν σε ένα μικρό μπαλκόνι με θέα τον κήπο. Είχαν φθάσει στη χώρα πριν από μια ώρα, νωρίς το πρωί, μετά από μια πολύωρη υπερατλαντική πτήση, που είχε καθυστερήσει αρκετές φορές χωρίς καμιά δικαιολογία. Ήταν οι πρώτες διακοπές για πολλά χρόνια που δεν είχαν έρθει και τα παιδιά. Ο σύζυγος πήγε στο παράθυρο και έκανε στην άκρη τις λεπτές δαντελωτές κουρτίνες. Το μεγάλο σπίτι ήταν χτισμένο σε ένα απόκρημνο ακρωτήριο, που κομματιαζόταν σε πελώριους βράχους στη βάση του γκρεμού και το κατάπινε μια ήρεμη θάλασσα. Ο κήπος ήταν μεγάλος, με στενά μονοπάτια και πέτρινα σκαλοπάτια, σημεία από όπου κανένας μπορούσε να ατενίσει τη θάλασσα και πελώριες αγαύες, που ήταν παράξενες σαν πλάσματα από το βυθό του ωκεανού. Και παντού υπήρχαν τα ψηλά πεύκα, που έριχναν τη σκιά τους στον κήπο και έδιναν στο ήσυχο ξενοδοχείο το όνομά του: Βίλλα ντέι Πίνι. Ο γκρουμ έβηξε μερικές φορές, ώσπου το ζευγάρι γύρισε και τον κοίταξε. Οι βαριές βαλίτσες ήταν μπροστά του. «C’ è nient’ altro che posso fare per lei?» «Τι είπε;» ρώτησε ο σύζυγος. «Κάτι αυτό που θέλετε;» «Δώσε του κάτι», είπε η σύζυγος. Ο άνδρας έψαξε τις τσέπες του και έδωσε στο νέο λίγα κολλαριστά χαρτονομίσματα. «Ορίστε, παιδί μου», είπε, χτυπώντας τον στον ώμο. «Αγόρασε τους δίσκους της Λιγκουαφόν». Ο γκρουμ τον κοίταξε. «Δίσκους, signiore?» «Μην του δίνεις σημασία», είπε η σύζυγος και οδήγησε ευγενικά το αγόρι προς την πόρτα. «Γκράτσιε. Τούτο μπένε». Κούνησε τα χέρια της εκφραστικά. «Εμείς τούτο μπένε. Μπορείς να πηγαίνεις. Μόλτο γκράτσιε».

«Ναι», είπε ο σύζυγος, μελετώντας τα κάδρα στους τοίχους με τα χέρια του στις τσέπες. «Είμαστε πολύ τούτο μπένε. Να ξαναπεράσεις». Το αγόρι άφησε το κλειδί πάνω στο κομοδίνο και έκλεισε την πόρτα. Ξαφνικά το ζευγάρι έμεινε μόνο μέσα στο μεγάλο ήσυχο δωμάτιο με τις βαλίτσες τους σε μια γωνιά, τις γύψινες διακοσμήσεις στο ταβάνι και τα πανύψηλα παράθυρα, από όπου ο πρωινός ήλιος άρχιζε να φωτίζει το μεγαλοπρεπές δωμάτιο. Λίγο αργότερα τα πουλιά στα πεύκα άρχισαν να κελαηδούν. «Πρέπει να αδειάσουμε τις βαλίτσες», είπε η σύζυγος. «Πρώτα θα κοιμηθώ». «Πώς μπορείς να κοιμηθείς μια τέτοια μέρα; Είναι όμορφη». Όρθιος μπροστά στο παράθυρο, ο άνδρας άρχισε να ξεντύνεται. Έριξε τα ρούχα του σε μια καρέκλα, έβγαλε το ρολόι του και το άφησε στο κομοδίνο δίπλα στο κλειδί και ύστερα ξάπλωσε στο κρεβάτι με έναν αναστεναγμό. Η σύζυγός του άρχισε να αδειάζει τις βαλίτσες. Αφού κρέμασε τα πουκάμισα του άνδρα της στην ντουλάπα, σταμάτησε και κοίταξε έξω από το παράθυρο. «Τι ωραίο μέρος που είναι». Ο άνδρας στο κρεβάτι δίπλωσε τα χέρια πίσω από το κεφάλι και χάζεψε το διακοσμημένο ταβάνι. Η σύζυγός του κρέμασε τις φούστες και τα παντελόνια στην κρεμάστρα και έβαλε τα εσώρουχα, τις κάλτσες και ένα ζευγάρι μάλλινα πουλόβερ, περιττά για τόσο ζεστό καιρό, στη σιφονιέρα. Όταν οι βαλίτσες ήταν άδειες, τις έκλεισε και σκαρφάλωσε σε μια καρέκλα για να τις βάλει στην οροφή της παλιάς ντουλάπας. «Γιατί δεν πας κανέναν περίπατο;» πρότεινε ο σύζυγος. Τράβηξε το σεντόνι από κάτω του και σκεπάστηκε. Ένιωσε το κολλαριστό ύφασμα δροσερό και ευχάριστο καθώς η θερμοκρασία του δωματίου συνέχιζε να ανεβαίνει.

short

stories

«Μου κάνεις τη χάρη να τραβήξεις τις κουρτίνες;» ζήτησε. «Όχι – τις χοντρές». Η σύζυγός του πήγε από παράθυρο σε παράθυρο να κλείσει τις κουρτίνες, ώσπου το δωμάτιο βυθίστηκε σε ένα ζεστό βελουδένιο μισοσκόταδο. Όταν τον ξανακοίταξε, εκείνος ροχάλιζε. Στάθηκε μπροστά στον καθρέφτη και κοίταξε προσεχτικά τον εαυτό της. Φορούσε ένα φαρδύ βαμβακερό παντελόνι, λευκό αμάνικο πουκάμισο και τα δερμάτινα αθλητικά παπούτσια που απέφευγε για πολλά χρόνια, ώσπου τα πόδια της δεν μπορούσαν να ανεχτούν πια κανένα άλλο παπούτσι. Οι ρυτίδες στο πρόσωπό της συμβάδιζαν με την ηλικία της, αλλά οι μαύροι κύκλοι γύρω στα μάτια ήταν απλά συνέπεια της πολύωρης πτήσης. Μια δόση θλίψης υπήρχε στο πρόσωπό της, σαν μια σκιά να είχε περάσει πάνω του και να είχε αφήσει ένα ανεξίτηλο σημάδι. Όταν έκλεισε πίσω της την πόρτα, ο σύζυγός της σταμάτησε να ροχαλίζει και περίμενε λίγο. Ύστερα σηκώθηκε από το κρεβάτι και στάθηκε πίσω από την κουρτίνα στο παράθυρο. Όταν είδε τη γυναίκα του να βγαίνει στον κήπο, κάθισε στην άκρη του κρεβατιού και έκανε ένα τηλεφώνημα που κράτησε πολύ ώρα. Στο ισόγειο δεν ήταν κανένας στη ρεσεψιόν. Η σύζυγος είχε βγει έξω όπου είδε τον νεαρό γκρουμ, ντυμένο τώρα με φαρδιά φόρμα, να δουλεύει στον κήπο. Σήκωσε το κεφάλι του και την χαιρέτησε με ένα χαμόγελο. Εκείνη περπάτησε στα μονοπάτια που διέσχιζαν τον κήπο, πέρασε ανάμεσα από τα μυτερά δερμάτινα φύλλα των τεράστιων αγαύων που απλώνονταν μπροστά της και έφτασε σε μια πλακόστρωτη ταράτσα με σιδερένια τραπέζια και καρέκλες, από όπου μπορούσε κανένας να χαζέψει τη θάλασσα κάτω από τη σκιά των δένδρων. Σε ένα από τα τραπέζια δυο μεσήλικοι άνδρες κάθονταν δίπλα-δίπλα, πιασμένοι χέρι-χέρι. Φορούσαν άψογα λευκά κοστούμια και καπέλα και ο ένας είχε ένα κοντό μούσι. Δυο μικρά φλιτζάνια με τα πιάτα τους ήταν πάνω στο τραπέζι. Όταν την είδαν, οι άνδρες σήκωσαν τα καπέλα τους.

«Buongiorno, signora», είπαν με μια φωνή. Η γυναίκα κοκκίνισε. Τους κοίταξε, προσπαθώντας να χαμογελάσει. Οι άντρες είπαν: «È appena arrivata?» «Συγγνώμη, δεν καταλαβαίνω». «Έρχεστε σήμερα;» «Σι». Την προσκάλεσαν για καφέ στο τραπέζι τους και εκείνη είπε πως θα το ήθελε πολύ μα θα ήταν ίσως καλύτερα αργότερα, ώστε να έρθει και ο σύζυγός της, που ήταν ακόμα στο κρεβάτι. Οι δύο άντρες ανασήκωσαν φιλικά τους ώμους τους. «Certo. Άλλη ώρα». Της ανταπέδωσαν το χαιρετισμό με άλλο ένα παλιομοδίτικο άγγιγμα των καπέλων τους και έγειραν πίσω να συνεχίσουν να θαυμάζουν τη θέα της θάλασσας από την ταράτσα. Όταν η σύζυγος επέστρεψε στο δωμάτιο, οι κουρτίνες ήταν ανοιχτές και ο σύζυγός της είχε τελειώσει το τηλεφώνημά του και ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Διάβαζε. «Πήγα μια ωραία βόλτα», είπε η γυναίκα. «Εσύ τι έκανες;» Ο άνδρας σήκωσε το βλέμμα. «Μμ;» «Οι κήποι είναι πολύ όμορφοι. Θέλεις να πάμε μια βόλτα μαζί;» «Σε λίγο. Χρειάζομαι χρόνο να εγκλιματιστώ». Το βιβλίο που διάβαζε ήταν ένα χοντρό αστυνομικό μυθιστόρημα που είχε αγοράσει στο αεροδρόμιο. Είχε ήδη διαβάσει τα δύο τρίτα. Αργότερα θα το έκλεινε για να κάνει έναν περίπατο με τη γυναίκα του. Εκείνη πήγε και στάθηκε στην μεγάλη μπαλκονόπορτα και κοίταξε έξω, μα δεν μπορούσε να δει από εκεί την ταράτσα. «Αυτά τα φυτά είναι παράξενα με έναν όμορφο τρόπο», είπε. Ο σύζυγός της δε σήκωσε το βλέμμα από τη σελίδα. «Οι κάκτοι;»

«Τα λένε κάπως αλλιώς». «Όπως κι αν τα λένε είναι θανατηφόρα. Να προσέχεις». Είχαν περάσει μόνο δύο ώρες από την άφιξή τους, αλλά ένιωθαν σαν να έμεναν στο ξενοδοχείο περισσότερο από μια εβδομάδα. Η θερμοκρασία στο δωμάτιο ανέβαινε ακόμα. Έξω τα πουλιά ακόμα κελαηδούσαν. Παρά την πολύωρη πτήση, η γυναίκα δεν ήταν κουρασμένη. Άνοιξε τη γυάλινη πόρτα και βγήκε στο μπαλκόνι. Ο αέρας ήταν ζεστός όσο και μέσα στο δωμάτιο. Η σύζυγος κοίταξε προς την κατεύθυνση της ταράτσας, αλλά τα κλαδιά των πεύκων εμπόδιζαν τη θέα. «Πρέπει να τηλεφωνήσουμε στα παιδιά», είπε. Ο σύζυγός της έριξε μια ματιά στο ρολόι του πάνω στο κομοδίνο. «Όχι ακόμα. Είναι νύχτα στο σπίτι». Η γυναίκα ξαναγύρισε μέσα. «Συνάντησα ένα συμπαθητικό ζευγάρι στον κήπο», είπε. «Ναι;» «Δύο άντρες». Ο σύζυγός της την κοίταξε για μια στιγμή πάνω από τα ημισέληνα γυαλιά του. «Κάθονταν δίπλα-δίπλα», είπε η σύζυγός του. «Πιασμένοι χέρι-χέρι». «Έτσι κάνουν οι άντρες εδώ πέρα». «Το μπερδεύεις με τη Μέση Ανατολή». Ο σύζυγός της έγλυψε την άκρη του δαχτύλου του και γύρισε σελίδα. «Το ίδιο είναι. Το κάνουν λόγω κλίματος». «Ναι. Έχουν εγκλιματιστεί».

SANI MAGAZINE '11

Τα σεντόνια δεν ήταν δροσερά πια. Ο σύζυγος τα έσπρωξε πέρα και έψαξε με το βλέμμα τους τοίχους για τον κλιματισμό, αλλά το δωμάτιο δεν είχε. Ήταν ψηλός άνδρας με πλατιούς ώμους, μεγάλα χέρια και παχύ στομάχι, που είχε νικήσει τις αρκετές προσπάθειές του να χάσει βάρος τα περασμένα χρόνια. Αλλά τουλάχιστον τα μαλλιά του ήταν ασημένια και πυκνά και το δέρμα του μαύριζε γρήγορα το καλοκαίρι. Ήταν σχεδόν ικανοποιημένος με την εμφάνισή του. «Ίσως να είναι σιαμαίοι», είπε. Η γυναίκα του στεκόταν στο παράθυρο και κοίταζε πάλι έξω. Δεν υπήρχε τίποτα να κάνει. Ήθελε τα παιδιά να ήταν μαζί τους. Ήθελε να μην είχε συμφωνήσει για τις διακοπές. «Ποιοι;» ρώτησε. «Οι δύο άντρες. Στην ταράτσα». Το δωμάτιό τους ήταν υπερβολικά μεγάλο. Στους τοίχους υπήρχαν τοπία σε κορνίζες και στο ταβάνι ένας παλιός πολυέλαιος με τις λάμπες μαυρισμένες από τη σκόνη. Το δωμάτιο δεν ήταν τόσο επιβλητικό όπως είχε φανεί στην αρχή. Ο σύζυγος ένιωσε θλίψη και κούραση. Έκλεισε το βιβλίο και το ακούμπησε στα γόνατα. «Ο σωστός όρος είναι σύμφυτοι», είπε. «Όταν βγω στη σύνταξη θα γράψω ένα αστυνομικό μυθιστόρημα όπου ένας σύμφυτος δίδυμος θα είναι ο κακός και ο αδελφός του ο αστυνομικός που έχει αναλάβει την υπόθεση. Πώς σου φαίνεται;» Η σύζυγός του στεκόταν ακόμα στο παράθυρο. «Μας κάλεσαν για ποτό στην ταράτσα», είπε. «Θέλεις να πάμε;»

«...Η αφήγηση θα κορυφωθεί με μια ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ των δυο αδελφών». Ο άνδρας έξυσε το πηγούνι. «Αλλά δεν έχω αποφασίσει πώς θα τελειώνει ακόμα». «Θα ήθελα να πάμε. Φαίνονταν ευγενικοί άνθρωποι». Ο άνδρας σήκωσε πάλι το βιβλίο και γύρισε σελίδα· ήταν γρήγορος αναγνώστης. «Δεν ξέρω». «Ίσως μπορούμε να κάνουμε κάτι ενδιαφέρον μαζί – μια εκδρομή ή κάτι τέτοιο». «Α, ναι». «Αλλά θα πρέπει να προσέχω. Μπορεί να σε κλέψουν από μένα». Ο άνδρας σούφρωσε τα χείλη. «Μην ανησυχείς. Αν κρατούσαν χέρια πρέπει να είναι ερωτευμένοι». «Νομίζεις πως εμείς μοιάζουμε ερωτευμένοι στους άλλους;» Ο σύζυγος τσάκισε την άκρη της σελίδας και έκλεισε το βιβλίο. Στο λουτρό του δωματίου ούρησε με την πόρτα ανοιχτή. Όταν επέστρεψε, η γυναίκα του διάλεγε ρούχα. «Ίσως να ξέρουν την περιοχή», είπε. «Θα μπορούσαμε να πάμε πεζοπορία. Και μιλάνε τη γλώσσα». Ο άνδρας ξάπλωσε πάλι στο κρεβάτι και πήρε το βιβλίο. «Προτιμώ να ξεκουραστώ παρά να πάρω τους δρόμους με ένα ζευγάρι αγνώστους που ίσως είναι ή δεν είναι σύμφυτοι δίδ—» «Αυτό δε σ’ αρέσει να κάνεις;» ρώτησε η σύζυγος. «Να παίρνεις τους δρόμους με αγνώστους;» Ο σύζυγος δεν είπε τίποτα. Βρήκε τη σελίδα και άρχισε να ξαναδιαβάζει. Ξαφνικά, όμως, έβαλε κάτω το βιβλίο. «Ήταν ένα λάθος», είπε. «Τι άλλο θέλεις να σου πω;»

Η σύζυγός του δε μίλησε. Στεκόταν μπροστά στην ντουλάπα και διάλεγε ρούχα. «Και έχει τελειώσει», είπε ο άνδρας. Πήρε πάλι το βιβλίο, μα δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί. «Σου έδωσα το λόγο μου. Ήταν μια... ανοησία». «Δεν έπρεπε να έρθουμε», είπε η σύζυγος. «Συμφωνήσαμε, έτσι δεν είναι;» Η γυναίκα πήρε μια μπλούζα από την κρεμάστρα, την κράτησε μπροστά της και κοιτάχτηκε στον καθρέφτη. «Δεν έπρεπε να έρθουμε μόνοι», είπε. «Δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε τους φίλους σου στην ταράτσα. Τους ξέχασες;» «Έπρεπε να φέρουμε τα παιδιά». Τελικά διάλεξε μερικά ρούχα και έβαλε τα υπόλοιπα πίσω στην ντουλάπα. «Είναι ώρα τώρα να τηλεφωνήσουμε στο σπίτι;» ρώτησε. Ο άνδρας δεν κοίταξε το ρολόι του. «Όχι». Αργότερα έκαναν μπάνιο, ντύθηκαν και περπάτησαν ως την ταράτσα όπου οι δύο άντρες ντυμένοι στα λευκά κάθονταν ακόμα στο ίδιο τραπέζι, πιασμένοι χέρι-χέρι, και κοίταζαν την ήρεμη θάλασσα. Μια δροσερή αύρα φυσούσε από τη θάλασσα, που έσειε τα δένδρα και παρέσυρε τις ξερές πευκοβελόνες από το δάπεδο της ταράτσας. Μόλις είδαν τον άνδρα με τη σύζυγό του να πλησιάζουν στο μονοπάτι, οι δύο άντρες πετάχτηκαν όρθιοι. «Καλώς ήλθατε. Piacere». Έσυραν άλλες δύο καρέκλες. «Prego, πάρετε κάθισμα». Ο σύζυγος έσφιξε εγκάρδια τα χέρια και των δύο ανδρών. Αποφάσισε πως τους συμπαθούσε. Κάθισαν και οι τέσσερις στο τραπέζι. Ο γκρουμ ήρθε, ντυμένος ξανά με τη στολή του, και παράγγειλαν ποτά. Όση ώρα περίμεναν, ο ένας από τους δύο άντρες είπε: «Siete proprio una coppia deliziosa». «Συγγνώμη;» ρώτησε ο σύζυγος. Ο άλλος άνδρας, με το μούσι, χαμογέλασε. «Λέει είσαστε τι όμορφο ζευγάρι».

short

stories

Ένα μακρύ ταξίδι του μέλιτος

Στην Erika και στον Stefan Svanström

σωτη τριανταφυλλου Η Σώτη Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και γαλλική φιλολογία αργότερα. Σπούδασε επίσης Ιστορία στο Παρίσι και Αμερικάνικη Ιστορία στη Νέα Υόρκη. Υπήρξε ωστόσο ανέκαθεν μυθοπλάστης, ως εκ τούτου στράφηκε νωρίς στη συγγραφή, με εντυπωσιακό εύρος θεμάτων. Έχει γράψει μυθιστορήματα, παιδικές ιστορίες, καθώς και μελέτες για τον κινηματογράφο, με τον οποίο έχει ασχοληθεί εκτενώς. Έχει εργαστεί επίσης ως μεταφράστρια και επιμελήτρια εκδόσεων, ενώ συχνά αρθρογραφεί στον αθηναϊκό Τύπο.

ην έπεισε να παντρευτούν όταν της υποσχέθηκε μήνα του μέλιτος στην Ωκεανία. Αληθινό μήνα, ολόκληρο: τέσσερις εβδομάδες, μπορεί και περισσότερο. Και αληθινού μέλιτος: «Παντρέψου με Μαρίνα, παντρέψου με! Κι όλα θα είναι μέλι!» Γονάτισε στη μέση της Μιχαλακοπούλου στις δύο το πρωί κι έρχονταν καταπάνω του δυο μηχανάκια – η Μαρίνα παρ’ ολίγο να λιποθυμήσει. «Σήκω, εντάξει, εντάξει! Κλείσε το ραντεβού στο δημαρχείο και θα ’ρθω.» Δεν παντρεύτηκαν για τον γάμο, παντρεύτηκαν για το ταξίδι μετά τον γάμο. Προσφέρθηκε να βοηθήσει όλο το σόι –γονείς, θείες, θείοι, η γιαγιά της Μαρίνας˙ φίλοι και συνάδελφοι – από πενήντα, εκατό, διακόσια ευρώ ο καθένας, για να πάει ο Διονύσης και η Μαρίνα στην Ωκεανία. Δεν ήθελαν λίστα γάμου, οικιακές συσκευές, πιατέλες και κηροπήγια˙ ήθελαν να πάνε στην Ωκεανία: σε εξωτικό θέρετρο πέντε αστέρων με χιλιόμετρα αμμουδερής παραλίας. The good life! Μα, τους έλεγε η μάνα του Διονύση, γιατί δεν πάτε στην Κρήτη; Είναι γεμάτη παραλίες και θέρετρα! Γιατί δεν πάτε στην Τυνησία; είπαν άλλοι που είχαν κάνει οργανωμένη εκδρομή Τυνησία-Μαρόκο. Γιατί δεν πάτε στην Πορτογαλία;

Επειδή ο Διονύσης υποσχέθηκε στη Μαρίνα την Ωκεανία κι επειδή η Μαρίνα φοβόταν ότι ήταν η τελευταία τους ευκαιρία για τον γύρο του κόσμου. Σε λίγο καιρό ο Διονύσης θα ξαναγονάτιζε κι αυτή τη φορά θα της ζητούσε να τον κάνει πατέρα˙ ίσως μάλιστα να γονάτιζε δυο φορές... για ν’ αποκτήσουν δυο παιδιά και να αναπαραχθεί το είδος – όπως συμβαίνει συνήθως. Ο Διονύσης κανόνισε τα του γάμου και η Μαρίνα τα του ταξιδιού. Προορισμός: Πορτ Ντάγκλας, Κουίνσλαντ˙ τροπικό θέρετρο με φοινικόδεντρα, σμαραγδένια νερά, ή μάλλον «κοραλλένια» εφόσον η θάλασσα στο Πορτ Ντάγκλας λέγεται Coral Sea – αυτά έγραφε το φυλλάδιο και τα επιβεβαίωναν οι φωτογραφίες στο Ίντερνετ. Πήραν τη μεσημεριανή πτήση της Λουφτχάνσα για το Μόναχο απ’ όπου θα συνέχιζαν με την Air New Zealand: η Μαρίνα ήταν τόσο ευτυχισμένη που νόμιζε ότι θα εκραγεί˙ κι ο Διονύσης ήταν ευτυχισμένος επειδή ήταν ευτυχισμένη η Μαρίνα. Στο Μόναχο το αεροπλάνο χρειάστηκε μιάμιση ώρα για να προσγειωθεί «λόγω σφοδρών χιονοπτώσεων»: έκαναν κύκλους πάνω από το αεροδρόμιο κι όταν τελικά προσγειώθηκαν, η πτήση της Air New Zealand είχε αναχωρήσει. «Δεν πειράζει», είπαν κι οι δυο και πέρασαν το βράδυ στο μπαρ του Holiday Inn Express: απ’ τη τζαμαρία έβλεπαν τους χιονισμένους αεροδιάδρομους. «Πολύ θεαματικό», είπε η Μαρίνα, κι ο Διονύσης συμφώνησε. Το πρωί ξύπνησαν νωρίς-νωρίς γιατί το αεροπλάνο της Air New Zealand έφευγε στις έξι – τελικά όμως, δεν τους έβαλαν σ’ εκείνη την πτήση, τους έβαλαν σε μια άλλη, της εταιρείας Pacific Blue, με τελικό προορισμό το Όκλαντ.

short

stories

«Δεν πειράζει,» είπαν κι οι δυο, «η περιπέτεια είναι στο πρόγραμμα.» Η πτήση για το Κέιρνς της Αυστραλίας διαρκούσε 32 ώρες και 5 λεπτά: στάση στο Άμπου Ντάμπι και αλλαγή αεροπλάνου στη Σιγκαπούρη. Η Μαρίνα πήρε δυο υπνωτικά, σκεπάστηκε με το μπλε κουβερτάκι της Pacific Blue κι αποκοιμήθηκε σε άβολη στάση˙ ο Διονύσης δεν μπορούσε να χωρέσει τα πόδια του κι ύστερα από δυο-τρεις ώρες ένιωθε ότι είχε πάθει αγκύλωση. «Ύστερα από δυο-τρεις ώρες» σήμαινε ότι είχαν μπροστά τους άλλες 30 ώρες! Και 5 λεπτά! Η ώρα δεν περνούσε: ο Διονύσης αναρωτιόταν αν οι επιβάτες της πρώτης θέσης μπορούσαν να απλώσουν τα πόδια τους και να κοιμηθούν. Ή αν είχαν άλλες ανέσεις: είχε ακούσει ότι σε κάποια αεροπορική εταιρεία, ειδικευμένες αεροσυνοδοί έκαναν μασάζ στους VIPs της πρώτης θέσης – αλλά ο Διονύσης και η Μαρίνα δεν ήταν VIPs, ούτε ταξίδευαν πρώτη θέση. Έφαγαν κάμποσες φορές, πήγαν κάμποσες φορές στην τουαλέτα, βημάτισαν πάνω-κάτω στον διάδρομο για να ξεμουδιάσουν – κι αυτό παρότι είχε αναταράξεις και το αεροπλάνο σειόταν στον αέρα. Έπειτα, μελέτησαν τον οδηγό της Αυστραλίας –ιδιαίτερα του Κουίνσλαντ– κι ο Διονύσης διάβασε ένα ολόκληρο βιβλίο που είχε αγοράσει από το βιβλιοπωλείο στο Ελευθέριος Βενιζέλος˙ στη συνέχεια το έδωσε στη Μαρίνα που το διάβασε κι αυτή (πηδώντας σελίδες) – κι επειδή είχαν κουραστεί και βαρεθεί από την πτήση, τσακώθηκαν χωρίς να ξέρουν για ποιο λόγο ακριβώς. Η Μαρίνα ξαναπήρε δυο υπνωτικά και κοιμήθηκε αλλά όταν ξύπνησε ήταν σαν χαζή και της ερχόταν ανακατωσούρα. «Βαριέμαι μέχρι θανάτου», είπε κι έκανε εμετό στο κάθισμα. Έτρεξε η αεροσυνοδός, μάζεψε τον εμετό, κι ο Διονύσης με τη Μαρίνα κάθονταν εκεί πέρα ντροπιασμένοι. Τα κόκαλά τους πονούσαν από την ακινησία και τα πόδια τους μυρμήγκιαζαν˙ η Μαρίνα επέμενε ότι τα δικά της είχαν πρηστεί κι ότι ίσως πάθαινε θρόμβωση. 62

Όταν πλησίαζαν για την προσγείωση στο αεροδρόμιο Κέιρνς, απ’ όπου θα πήγαιναν με αυτοκίνητο στο Πορτ Ντάγκλας, ο πιλότος τούς ενημέρωσε για τον καιρό με μυστηριώδες ύφος και λέξεις δυσοίωνες: έκανε λόγο για τον κυκλώνα «Όλγα» που «τώρα έχει εξασθενήσει». Δηλαδή, ήταν ισχυρός...Πότε ήταν ισχυρός; Ο Διονύσης και η Μαρίνα δεν άργησαν να διαπιστώσουν ότι λίγες μέρες νωρίτερα ο κυκλώνας «Όλγα» ήταν ισχυρός: είχε σαρώσει στέγες και ξεριζώσει φοινικόδεντρα. Ο οδηγός του ξενοδοχειακού συγκροτήματος «Heaven” που τους περίμενε στο αεροδρόμιο κρατούσε την ταμπελίτσα με περίλυπο ύφος: «Πάθαμε σοβαρές ζημιές στο resort, χάλασαν όλες οι καλαμένιες κατασκευές... Σας προτείνουμε να φιλοξενηθείτε στο “Heaven 2” στο Μπρίσμπεϊν...» Ο Διονύσης και η Μαρίνα, που είχαν μάθει απέξω τη γεωγραφία της Αυστραλίας, ξεροκατάπιαν: «Μα, το Μπρίσμπεϊν είναι δυο χιλιάδες χιλιόμετρα από το Κέιρνς!” “Χίλια επτακόσια”, διόρθωσε ο οδηγός. “Δυστυχώς, είναι μια δύσκολη στιγμή...Στον Τροπικό του Αιγόκερω παρατηρούνται συχνά ακραία φυσικά φαινόμενα...” Ο Διονύσης και η Μαρίνα εγκαταστάθηκαν στο Holiday Inn του αεροδρομίου του Κέιρνς όπου η Μαρίνα αποκοιμήθηκε με τα ρούχα –εξαιτίας της γερής δόσης υπνωτικών χαπιών- και ο Διονύσης έκανε ζάπινγκ γιατί παραήταν νευρικός και εξουθενωμένος για να κοιμηθεί. Τέλος, τον πήρε ο ύπνος με το τηλεχειριστήριο στο χέρι.

Την επομένη το μεσημέρι θα έφευγαν για το Μπρίσμπεϊν: ξύπνησαν φρέσκοι-φρέσκοι –σχεδόν– και γεμάτοι προσμονή. Ο μήνας του μέλιτος θα άρχιζε... Αλλά δεν άρχισε. Καθώς ετοιμάζονταν, κι ο Διονύσης ξυριζόταν, άνοιξε την τηλεόραση: «Πλημμύρες στη Βορειοανατολική Αυστραλία. Εικόνες από το Μπρίσμπεϊν…” Στην αρχή νόμιζε πως επρόκειτο για εικόνες αρχείου από κάποια παλιά θεομηνία, αλλά όχι, το Kangaroo News επαναλάμβανε την ημέρα και την ώρα του Ιανουαρίου 2011, κάνοντας έκκληση για βοήθεια. Μα, σκέφτηκε ο Διονύσης, πώς να βοηθήσει κανείς σε μια πλημμύρα; Η Μαρίνα έβαλε τα κλάματα και ισχυρίστηκε ότι για όλα έφταιγε η μαμά του Διονύση που τους έλεγε να πάνε στην Κρήτη. «Μας γκαντέμιασε η μάνα σου!» Ο Διονύσης σήκωσε τα χέρια ψηλά. «Μπορεί», παραδέχτηκε. «Πάντα ήταν γκαντέμω». Και παρότι ο Διονύσης ξυριζόταν, η Μαρίνα γλίστρησε στο μπάνιο για να κάνει ντους: ανέκαθεν τσακώνονταν για το ποιος θα μπει πρώτος στο μπάνιο.

SANI MAGAZINE '11

Χτύπησε το τηλέφωνο, ήταν ο άνθρωπος από το “Heaven”. «Ακούστε,» είπε. «Υπάρχει πρόβλημα στο Μπρίσμπεϊν. Πλημμυρίσαμε! Ίσως το ακούσατε στις ειδήσεις... Συμβαίνουν αυτά στους τροπικούς... Σας προτείνουμε να σας φιλοξενήσουμε στο ‘Heaven 3’, στο Περθ...Είναι πάρα πολύ ωραία, θα περάσετε αξέχαστα!» Ήδη, περνάμε αξέχαστα, σκέφτηκε ο Διονύσης. «Μα, το Περθ βρίσκεται στην άλλη άκρη της Αυστραλίας!» διαμαρτυρήθηκε αμέσως μετά. Η Μαρίνα είχε βγει από το μπάνιο φορώντας το άσπρο μπουρνούζι και τις ασορτί παντόφλες του ξενοδοχείου. Στάθηκε στο παράθυρο κι αγνάντευε κλαψουρίζοντας το ρημαγμένο δάσος των κωνοφόρων˙ κι ενώ ο Διονύσης προσπαθούσε να συνεννοηθεί για το πού θα τους έστελναν, η Μαρίνα βάλθηκε να μασουλάει μια σοκολάτα Mars που βρήκε στο μίνι-μπαρ. Έφυγαν για το Περθ με την Qantas: πτήση 9 ώρες και 5 λεπτά. Ο Διονύσης ήταν θυμωμένος μ’ αυτά τα 5 λεπτά που τούς πρόσθεταν στο τέλος. Τι νόημα είχαν τα 5 λεπτά αν όχι για να τους σπάσουν τα νεύρα; Έφαγαν τέσσερις φορές, πήγαν στην τουαλέτα άλλες τόσες, περπάτησαν πάνω-κάτω στον διάδρομο του αεροπλάνου, κοιμήθηκαν ο ένας ακουμπισμένος πάνω στον άλλον˙ ύστερα, επιτέλους, έφτασαν στο Περθ. Τους περίμενε ο άνθρωπος από το “Heaven 3”, ευγενικός και με την ταμπελίτσα του «Κος και Κα» – αλλά η Μαρίνα είχε αποκάμει και έπαθε κάτι σαν υστερική κρίση: «Δεν είμαι Κα κανενός!» τσίριξε κι ο Διονύσης συμφώνησε˙ την παρηγόρησε ότι επρόκειτο για μια απλή σύμβαση –η ταμπελίτσα δεν χωρούσε και τα δυο επίθετα. «Ο γάμος είναι μεγάλη ανοησία!» συνέχισε η Μαρίνα. «Γίνεσαι Κα κάποιου Κου!»

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν ήταν αυτό. Το πρόβλημα ήταν εντελώς διαφορετικής φύσεως. Το τοπίο της διαδρομής από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο έμοιαζε με το ελληνικό: ανεμοδαρμένο, ξερό... και, κατά τόπους, καμένο... «Μόλις έσβησαν οι φωτιές,» είπε εύθυμα ο οδηγός δείχνοντας τα αποκαΐδια. «Είχαμε πυρκαγιές αυτές τις μέρες. Κάηκαν οι θαμνότοποι... Υπερβολική ζέστη, άνεμοι...» Ο Διονύσης και η Μαρίνα ζάρωσαν στις θέσεις τους. Όταν έφτασαν στο “Heaven 3”, ανακάλυψαν ότι το ξενοδοχείο δεν ήταν ούτε σαν εκείνο στο Πορτ Ντάγκλας, ούτε σαν το άλλο, στο Μπρίσμπεϊν, που είχαν δει σε φωτογραφίες. Ήταν ένα πολυώροφο κτήριο, σαν μικρός ουρανοξύστης, με πισίνες, γήπεδα γκολφ και ζευγάρια συνταξιούχων που περπατούσαν χέρι-χέρι και με πολύ αργά βηματάκια. Όμως ο Διονύσης και η Μαρίνα ήταν υπερβολικά ταλαιπωρημένοι για να δείξουν απαρέσκεια: μόλις μπήκαν στο άνετο και δροσερό δωμάτιο έπεσαν στο κρεβάτι και κοιμήθηκαν μέχρι το πρωί – δεκαεννέα ώρες με μικρά διαλείμματα η Μαρίνα (κατά τα οποία διαλείμματα έτρωγε σοκολάτες και φιστίκια από το μίνι-μπαρ), δεκατέσσερις ο Διονύσης. Επιτέλους, ξεκούραση! Ήλιος, μπάνια, εξωτικά κοκτέιλ στην αμμουδιά...αγκαλίτσες, φιλάκια... Μήνας του μέλιτος!

Το πρωί έβαλαν τα μπανιερά τους και κατέβηκαν στη θάλασσα. Έρημη ήταν η θάλασσα. «Ο επιβλητικός ωκεανός! Για όσους αναζητούν το τέλειο, αφρώδες κύμα!», αναφώνησε ενθουσιασμένος ο Διονύσης που ανησύχησε μπροστά στα θεόρατα κύματα. Όταν πλησίασαν περισσότερο στο νερό κατάλαβαν γιατί ήταν έρημη η θάλασσα˙ γιατί δεν υπήρχε ούτε ένας σέρφερ: μια πινακίδα έγραφε «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΚΟΛΥΜΠΙ: ΚΑΡΧΑΡΙΕΣ» και, μια άλλη δεν έγραφε τίποτα αλλά είχε μια φωτογραφία από τα «Σαγόνια του Καρχαρία». «Έλλειψη καλού γούστου», είπε ο Διονύσης κοιτώντας το πέλαγος. Κι η Μαρίνα έστρωσε την πετσέτα και κάθισαν στην αμμουδιά και πασαλείβονταν με αντηλιακά˙ έπειτα, μεταφέρθηκαν στην πισίνα και πλατσούρισαν λιγάκι˙ το νερό μύριζε χλώριο. Το βράδυ τα πράγματα βελτιώθηκαν˙ έφαγαν και ήπιαν στο φως των κεριών: ήταν μια ζεστή νύχτα που θύμιζε μήνα του μέλιτος.

Η επόμενη μέρα ήταν ακριβώς όπως η προηγούμενη. Δηλαδή κάπως βαρετή...όχι όμως πολύ βαρετή. Στο τέλος της τρίτης μέρας, η Μαρίνα είπε: “Νομίζω ότι θα κόψω τις φλέβες μου”. Ο Διονύσης όμως ούτε ν’ακούσει το ενδεχόμενο να μετακινηθούν: η σκέψη ότι θα ξανάμπαιναν σε αεροπλάνο τού προκαλούσε παρόμοιες αυτοκτονικές σκέψεις με κομμένες φλέβες. Έτσι, συμφώνησαν να μείνουν λίγο ακόμα ώσπου να είναι σε θέση να ξαναταξιδέψουν και να γνωρίσουν τη μαγευτική Νέα Ζηλανδία. Την τέταρτη μέρα, δεν βγήκαν από το δωμάτιο: όχι εξαιτίας αγρίου σεξ ή κάποιας δραστηριότητας που είχε σχέση με τον μήνα του μέλιτος, αλλά εξαιτίας της αφόρητης ζέστης˙ προτίμησαν το κλιματιζόμενο δωμάτιο, την υπηρεσία δωματίου και τις σοκολάτες Mars από το μίνι-μπαρ. Το βράδυ, η Μαρίνα ανέβηκε ύπουλα στην ηλεκτρονική ζυγαριά του μπάνιου για να επαληθεύσει την υποψία ότι είχε πάρει δύο κιλά: «Ο γάμος με παχαίνει!» γκρίνιαξε και ήταν πάλι έτοιμη να κλάψει. Για να την παρηγορήσει ο Διονύσης τής πρότεινε να πάνε στο spa για μασάζ και λασπόλουτρα αλλά η Μαρίνα δεν ήθελε επειδή, είπε, ήταν χοντρή. Ούτε για μπάνιο στην πισίνα ήθελε να πάει. Επειδή ήταν χοντρή. Ήθελε να καθίσει στο δωμάτιο και να σκάσει από το κακό της.

Πέρασαν μερικές μέρες τόσο ξεκούραστες που ο Διονύσης άρχισε να νοσταλγεί το γραφείο. Mα, σκεφτόταν, πώς μου ήρθε και ζήτησα τόσες εβδομάδες άδεια; Και γιατί μου την έδωσαν; Μήπως θέλουν να με απολύσουν; Και τι θα κάνουμε τόσον καιρό με τη Μαρίνα στον πάτο της οικουμένης; Είμαι μεγάλος μαλάκας που υποχωρώ στις επιθυμίες της Μαρίνας... Ωκεανία και χαζομάρες... Καλά έλεγε η μαμά μου να πάμε στην Κρήτη... Όσο για τη Μαρίνα, μιλούσε μέσω Skype στις φίλες της – μόνο που δεν την βόλευαν οι ώρες: όταν εκείνη είχε πρωινή διάθεση, οι φίλες της είχαν νυχτερινή και τούμπαλιν. «Πώς περνάτε;» «Τέλεια, τέλεια! Θα σας τα πούμε γυρίζοντας!» Ο Διονύσης αναρωτιόταν γιατί η Μαρίνα έλεγε ψέματα. Γιατί οι άνθρωποι γενικά λένε ψέματα για τις διακοπές τους.

Λίγες ώρες προτού ο Διονύσης και η Μαρίνα αποξενωθούν εντελώς, αποφάσισαν να φύγουν από το Περθ και να συνεχίσουν το ταξίδι τους στη Νέα Ζηλανδία όπως είχαν σχεδιάσει – αν και λίγο νωρίτερα απ’ όσο είχαν σχεδιάσει. Άλλες 9 ώρες και 5 λεπτά πτήση από το Περθ μέχρι στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας. Αλλά, επιτέλους, επιτέλους, το υπέροχο, εξαίσιο, μοναδικό resort στο Κράιστσερτς! Ακριβώς όπως το είχαν φανταστεί και το δει στις φωτογραφίες: the good life! Kάθονταν κάτω απ’ τα φοινικόδεντρα που θρόιζαν˙ ήταν μεσάνυχτα˙ μια έναστρη νύχτα˙ κι η Μαρίνα διάβαζε μ’ ένα μικρό φακό τον τουριστικό οδηγό : “Βρισκόμαστε ανατολικά της πεδιάδας του Κάντερμπερι, κοντά στο νότιο άκρο του κόλπου Πήγασος... Τι ωραία, ρομαντικά ονόματα, Διονύση... Στα ανατολικά η ακτή του Ειρηνικού και οι εκβολές των ποταμών Άβον και Χίθκοτ, στα νότια και νοτιοανατολικά υψώνονται οι ηφαιστειακές πλαγιές του Πορτ Χιλς, χωρίζοντας την πόλη από τη χερσόνησο Μπανκς...Η φυλή Μαορί... Διονύση ακούς;” Η φυλή Μαορί...

SANI MAGAZINE '11

Αυτό πρόλαβε να πει η Μαρίνα κι ύστερα όλοι άρχισαν να τρέχουν πάνω-κάτω: σεισμός! Ο Διονύσης την κρατούσε σφιχτά από το χέρι και κατευθύνονταν προς τις ηφαιστειακές πλαγιές προχωρώντας με μεγάλες δρασκελιές πάνω στους αμμόλοφους. Δεν είναι εύκολο το περπάτημα στους αμμόλοφους: τα πόδια βυθίζονται στην άμμο. Αργότερα, τής εξήγησε ότι φοβήθηκε πως θα επακολουθήσει τσουνάμι, ότι γι’ αυτό έτρεχαν σαν τρελοί προς τα βουνά– μόλις η γη σταμάτησε να τρέμει, κι έγινε φανερό ότι η θάλασσα δεν θα έβγαινε στην ξηρά, ο Διονύσης και η Μαρίνα κοντοστάθηκαν ξέπνοοι κρατώντας την καρδιά τους. “Τυ-χε-ροί εί-μαστε,” είπε ο Διονύσης, ενώ η Μαρίνα φοβήθηκε ότι αυτές θα ήταν οι τελευταίες του λέξεις. “Ναι,” συμφώνησε κι εκείνη, κατακόκκινη. Νόμιζε ότι θα πάθει καρδιακή προσβολή.

Το Κράιστσερτς κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο Διονύσης και η Μαρίνα αναγκάστηκαν να φύγουν: περίμεναν τρεις μέρες ανάμεσα στα χαλάσματα για να βρεθεί θέση σε πτήση για την Ευρώπη. Τέλος, βρέθηκε παρότι ήταν high season για τη Νέα Ζηλανδία˙ αλλά, όπως ήταν φυσικό, επρόκειτο για πτήση διάρκειας 31 ωρών και 5 λεπτών – έτσι, ο Διονύσης και η Μαρίνα αποφάσισαν να τη διαιρέσουν σε πολλά κομμάτια: πρώτα να πάνε στο Όκλαντ, να μείνουν δυο μέρες, στη συνέχεια να πάνε στο Τόκιο, να μείνουν δυο μέρες, κι από το Τόκιο να γυρίσουν στην Ελλάδα με την Air France μέσω Παρισιού. Αλλά, μέτρησαν τα λεφτά τους και δεν έφταναν για όλες αυτές τις στάσεις˙ είχαν ήδη φορτώσει τις πιστωτικές κάρτες. «Είστε τσιγκούνηδες στο σόι σας,» είπε η Μαρίνα που ξαφνικά φαινόταν δυσαρεστημένη από τα δώρα του γάμου. «Εσείς είστε οι τσιγκούνηδες. Η γιαγιά σου μάς έδωσε σαράντα ευρώ!», αντιμίλησε ο Διονύσης.

Βρέθηκαν να επιστρέφουν στην Ελλάδα με την πτήση των 31 ωρών και 5 λεπτών. Η Μαρίνα πήρε από την αρχή τέσσερα υπνωτικά και ξεράθηκε για ένα οκτάωρο, ενώ ο Διονύσης έβραζε στο ζουμί του: δεν επρόκειτο να ξαναταξιδέψει, το αποφάσισε - ούτε μέχρι τη Θήβα˙ πουθενά. Και για να το επιτύχει αυτό ετοιμαζόταν να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες ώστε η Μαρίνα να μείνει έγκυος το συντομότερο. Αφού έφτασαν στην Αθήνα κι αφού ξανακοιμήθηκαν άλλα δυο μερόνυχτα, ο Διονύσης άνοιξε πάλι την τηλεόραση. Ξυριζόταν για να πάει στο γραφείο˙ ήταν ανακουφισμένος˙ σιγοτραγουδούσε. «Στην Ιαπωνία...», έλεγε με επιτακτική φωνή ο δημοσιογράφος -στην Ιαπωνία όπου ο Διονύσης και η Μαρίνα δεν είχαν λεφτά για να κάνουν στάση- έγινε σεισμός, τσουνάμι και πυρηνικό ατύχημα. Μ’ αυτή τη σειρά. Το χέρι του Διονύση που κρατούσε το ξυραφάκι έμεινε μετέωρο˙ η Μαρίνα βρήκε την ευκαιρία να χωθεί στο μπάνιο. «Κοίτα τι γλιτώσαμε...Τυχεροί ήμασταν...», της φώναξε ο Διονύσης έξω από την κλειστή πόρτα του μπάνιου. «Ναι, τυχεροί,» συμφώνησε η Μαρίνα. Η φωνή της χάθηκε μέσα στον ήχο του νερού.

short

stories

Αμάντα Μιχαλοπούλου Η Αμάντα Μιχαλοπούλου πρωτοεμφανίστηκε

Ο μπαμπάς

θα έρθει σε λίγο

στη λογοτεχνία με το βραβείο διηγήματος του περιοδικού Ρεύματα και τη συλλογή διηγημάτων «Έξω η Ζωή Είναι Πολύχρωμη» (1994). Το πρώτο της μυθιστόρημα, «Γιάντες», απέσπασε το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω (1996). Στην αμερικανική μετάφραση του βιβλίου της «Θα Ήθελα» απονεμήθηκε το Βραβείο Διεθνούς Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών (2008). To «Θα Ήθελα» ήταν επίσης υποψήφιο για το βραβείο Best Book in Translation του Πανεπιστημίου Ρότσεστερ. Έχει γράψει έξι μυθιστορήματα, δύο συλλογές διηγημάτων και παιδικά βιβλία. Έργα της έχουν μεταφραστεί σε εννιά γλώσσες. Το νέο της μυθιστόρημα, «Πώς να Κρυφτείς», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

πως πάντα, έτριξαν οι καρέκλες και καθάρισαν οι λαιμοί. Ύστερα άρχισε η μουσική. Το φιλικό ζευγάρι που με είχε πάρει στο κονσέρτο μ’ έβαλε να καθίσω ανάμεσά τους. Το έκαναν για να μη σκέφτομαι τι είχε συμβεί στον άντρα μου και πόσο άλλαξε η ζωή μου τα τελευταία χρόνια. Συνήθως πήγαινα όπου με καλούσαν. Από τότε που έφυγαν τα παιδιά από το σπίτι, μου έλειπαν τα τριξίματα, ο βήχας, οι φλυαρίες –οι εκδηλώσεις της ζωής. Το πρόγραμμα έγραφε ότι έπαιζαν μια σονάτα του Ντεμπισί. Δεν παρακολουθούσα τη μουσική. Πότε χανόμουν σε δικές μου σκέψεις, πότε περιεργαζόμουν τα πρόσωπα των μουσικών. Οι φίλοι μου ήταν πλούσιοι και είχαν εξασφαλίσει τις καλύτερες θέσεις. Καθόμασταν κοντά στη σκηνή. Η γυναίκα ήταν πολύ νεότερη από τον άντρα και είχε σκύψει στο πιάνο της με τόση κατάνυξη που φαινόταν μόνο η χωρίστρα της. Ο άντρας καθόταν καμαρωτός, με τα πόδια ανοιχτά. Το βιολοντσέλο του στηριζόταν στο έδαφος με μια μεταλλική ράβδο. Καθώς έπαιζε, λικνιζόταν στην καρέκλα του και μια μπούκλα κάτασπρων μαλλιών πηγαινοερχόταν στο μέτωπό του. Μεμιάς μου ήρθαν όλες οι γνώσεις που είχα για το βιολοντσέλο (για τις παχιές χορδές, τις μπάσες νότες). Αναρωτήθηκα από που τα ήξερα όλα αυτά –εγώ που δεν έπαιζα μουσική και χρησιμοποιούσα το πρόγραμμα μιας συναυλίας για βεντάλια. Κι όχι μόνο αυτό: ξεπρόβαλλε μπροστά μου μια παράδοξη εικόνα, εγώ (εγώ;) μπροστά σ’ ένα βιολοντσέλο να δοκιμάζω ανοιχτές χορδές και να ξέρω μάλιστα να κρατήσω το δοξάρι. Ο άντρας έπαιζε συνεπαρμένος, με μάτια μισόκλειστα, η μπούκλα ολοένα έπεφτε μπροστά και, ξαφνικά, ποιος ξέρει χάρη σε ποια σύναψη, ο μουσικός, η στάση του πίσω απ’ το βιολοντσέλο, η μπούκλα των μαλλιών του έβγαλαν νόημα: είχα παραμερίσει ένα τσουλούφι στο μέτωπό του πριν από τριάντα χρόνια. Από την καρέκλα της αίθουσας συναυλιών βρέθηκα σε μια ξύλινη πτυσσόμενη ξαπλώστρα θαλάσσης στον Ευβοϊκό. Τα μαλλιά μου είχαν ξανθύνει από τον ήλιο και το στήθος μου έστεκε ακόμη στη θέση του. Τα παιδιά μου έπαιζαν ακόμη με κουβαδάκια –μόνο ο μεγάλος καθόταν παράμερα και διάβαζε, από τότε διάβαζε. Ο άντρας μου δούλευε στην Αθήνα. Ερχόταν τα Σαββατοκύριακα και κρυβόταν πίσω από μια αθλητική εφημερίδα, κάτω από την ομπρέλα θαλάσσης. Καθόμουν στην ομπρέλα κι εγώ, αλλά με τα πόδια ανεβασμένα στην ξαπλώστρα, έξω απ’ τη σκιά. Η κοιλιά που με ανάγκασε να καταφύγω στα ολόσωμα δεν υπήρχε ακόμη –λιαζόμουν και καμάρωνα το ορθωμένο χνούδι στα μπράτσα μου, τον αφαλό πάνω απ’ το μπικίνι, τα γόνατά μου. Ήμουν δεν ήμουν σαράντα χρονών.

Εκείνο το καλοκαίρι είχε βρεθεί στην Αθήνα με υποτροφία του ιταλικού κράτους ο αρχαιολόγος Ντίνο Φόρτσα, άσσος του τσέλου. Ποτέ δεν κατάλαβα πως διαπρέπει κάποιος σε δυο τομείς, εγώ που δεν είχα διαπρέψει σε κανέναν. Ο Ντίνο αποφάσισε να μείνει μετά την υποτροφία του και να περάσει το καλοκαίρι στον Ευβοϊκό. Νοίκιασε ένα διαμέρισμα στην παραλία, στο συγκρότημά μας, ακριβώς δίπλα στο δικό μας διαμέρισμα. Μια θολή τζαμαρία χώριζε το μπαλκόνι του από το δικό μας. Πίσω από την τζαμαρία διαγραφόταν κάθε πρωί η φιγούρα του που λικνιζόταν μπρος πίσω στο βιολοντσέλο. Δίπλα του, κατάχαμα, ο τρίχρονος γιός του έβαζε στο στόμα του βρώμικα αντικείμενα. Ο Ντίνο δε σκούπιζε ποτέ. Οι γείτονες των διακοπών με άφηναν αδιάφορη: ποιοι ήταν, τι έκαναν εκεί, πόσο θα έμεναν. Αποτελούσαν ένα κομμάτι του καλοκαιρινού σκηνικού –ήταν αμίλητοι κομπάρσοι που τραβούσαν τα κανό απ’ το νερό ή φώναζαν στο παιδί τους: «Για βγες έξω πριν σε βγάλω σηκωτό!» Μερικές φορές ανταλλάσσαμε δυο κουβέντες στα όρθια ή λέγαμε τι μαγειρέψαμε κολυμπώντας επί τόπου κοντά στις σημαδούρες. Στις αρχές των διακοπών ευχόμασταν «Καλό καλοκαίρι» και στο τέλος «Καλό χειμώνα». Οι γείτονες με απασχολούσαν μόνο όταν γίνονταν ενοχλητικοί. Ο Ντίνο Φόρτσα μ’ έκανε να θέλω να κόψω τ’ αυτιά μου. Κάθε πρωί μελετούσε. Την επανάληψη των ασκήσεων εκείνος την αποκαλούσε μελέτη κι εγώ πονοκέφαλο. Στην αρχή έπινα τον καφέ μου βιαστικά, έντυνα τα παιδιά και κατεβαίναμε στην παραλία. Όταν συναντιόμασταν στις σκάλες τον κοιτούσα μοχθηρά. Κάποια ώρα θύμωσα. Γιατί να διευκολύνω εγώ τη ζωή του και όχι εκείνος τη δική μου; Δεν μπορούσα να ζω μ’ αυτό το βιολοντσέλο. Ένα πρωί χτύπησα το κουδούνι αποφασισμένη να του μιλήσω έξω απ’ τα δόντια: αυτό δεν ήταν μουσική, ήταν σαν να σέρνεις βαριά έπιπλα σε μάρμαρο, σαν να καθαρίζεις ολοένα το λαιμό σου. Ο Ντίνο με κοιτούσε παραξενεμένος επειδή τα αγγλικά μου ήταν λιγοστά και στραμπουληγμένα, τα δικά του σχεδόν ανύπαρκτα. Γαλλικά; με ρώτησε. Ιταλικά; Κατάλαβα ότι δε θα συνεννοούμασταν σε καμιά γλώσσα. Έσυρα τα δάχτυλά μου πάνω σ’ ένα αόρατο βιολοντσέλο κι έκλεισα τ’ αυτιά μου. «Όχι, όχι», μου είπε ξεσπώντας σε γέλια. «Αυτό κιθάρα» –και μιμήθηκε την κίνησή μου στις χορδές. Πήγε κι έφερε το δοξάρι του για να μου δείξει τη διαφορά: «Αυτό βιολοντσέλο». Δεν ξέρω αν έφταιγε ο ήλιος, η εγκαρδιότητά του ή ο τρόπος που κρατούσε το δοξάρι. Γέλασα κι εγώ. Ο πάγος έσπασε. Ο Ντίνο υποκλίθηκε και ρώτησε: «Εγώ μάθει εσένα λίγο από βιολοντσέλο;»

short

stories

Από εκείνη τη μέρα ξυπνούσα κι έφτιαχνα καφέ, έστελνα τα παιδιά στην παραλία και καθόμουν απέναντί του, στο μπαλκόνι του, παρακολουθώντας τον να παίζει. Μου έμαθε όλα όσα ξέρω για τη μουσική: για τα άταστα έγχορδα, το βιμπράτο, τις αξίες της κάθε νότας, τις ιδιότητες του καλού μαέστρου. Το μεσημέρι σφουγγάριζα το μπαλκόνι τους επειδή λυπόμουν εκείνο το καημένο παιδί που έβαζε τα πάντα στο στόμα του. Κατεβαίναμε μαζί στην παραλία. Ο Ντίνο δεν κολυμπούσε. Ξάπλωνε στην ξύλινη ξαπλώστρα του άντρα μου και διάβαζε αρχαιολογικά ή μουσικά περιοδικά. Δεν είχε πάρει χαμπάρι ότι άρχισαν οι Ολυμπιακοί της Μόσχας. Δεν ήξερε καν ότι οι Αμερικανοί είχαν μποϋκοτάρει τους Αγώνες εξαιτίας της εισβολής των Ρώσων στο Αφγανιστάν. Μερικές φορές του μιλούσα για τα σημαντικά γεγονότα που άκουγα στις ειδήσεις, κι εκείνος σήκωνε τους ώμους. Ζούσε ανάμεσα σε ανασκαφές και μουσική δωματίου. Σπάνια μιλούσαμε –τι να λέγαμε άλλωστε; Γελούσαμε πολύ όμως: με τις βουτιές των παιδιών, με την ανακάλυψη ενός σπασμένου αστερία, με τις μέδουσες που τις ψαρεύαμε με μάσκες και τις θάβαμε στην άμμο. Καθώς ο ήλιος μεσουρανούσε και μας νανούριζε, αυτά που δε λέγαμε αποκτούσαν όλο και μεγαλύτερη αξία. Μερικές φορές μαγείρευα για όλους και τους πήγαινα φαγητό σε τάπερ. Ή τρώγαμε στο μπαλκόνι τους. Ο μικρός δύσκολα ξεβολευόταν. Ήθελε να φάει και να χωθεί στη γωνιά που του είχε φτιάξει ο Ντίνο στο υπνοδωμάτιο με μικρά και μεγάλα μαξιλάρια. Το βράδυ, όταν κοιμόντουσαν τα παιδιά μας, πίναμε ένα ποτό στις ξαπλώστρες και μερικές φορές καθυστερούσαμε στο πλατύσκαλο ανάβοντας και ξανανάβοντας το φως που έσβηνε με χρονοδιακόπτη. Ο Ντίνο μιλούσε με τα χέρια και τις εκφράσεις του προσώπου. Απ’ αυτά που έλεγε κατάλαβα ότι ζούσε στην Μπολόνια με το γιο του, τον Έτορε. Είχε υπάρξει παντρεμένος. Η γυναίκα του τους είχε εγκαταλείψει για να πάει με τον εραστή της στη Νότια Αμερική. Ήταν μια πολύ ωραία γυναίκα –bella– που είχε καταστρέψει τον εαυτό της με αλκοόλ, τσιγάρα και άντρες. Επικίνδυνα πράγματα: εγκατάλειψη συζυγικής στέγης, μακρινά ταξίδια, εραστές. Όμως, έπρεπε να το παραδεχτώ: αυτά ακριβώς τα επικίνδυνα πράγματα είχαν φέρει τον Ντίνο στον Ευβοϊκό. Το πρόγραμμα ανατρεπόταν τα Σαββατοκύριακα. Τρώγαμε οικογενειακώς και ύστερα ο άντρας μου παρακολουθούσε τη μετάδοση των Ολυμπιακών ή έπαιζε μπάλα στη θάλασσα με τον Ντίνο και τ’ αγόρια. Δεν έφερνε αντιρρήσεις για τα μαθήματα βιολοντσέλου ή τα ταπεράκια με φαγητό που πηγαινοέρχονταν. Δεν ήταν ζηλιάρης και του άρεσε η κλασική μουσική. Η σχέση μας με τον Ντίνο ήταν μια προέκταση των απόψεών μας για την ελληνική φιλοξενία. Άλλωστε, στο εξοχικό με τους μισούς είχαμε τσακωθεί για τα κοινόχρηστα και το βάψιμο της πιλοτής και με τους άλλους μισούς είχαμε τυπικές σχέσεις. Ο άντρας μου χρειαζόταν κι εκείνος μια συντροφιά στο βραδινό ποτό του. Μερικές φορές τους παρακολουθούσα από το μπαλκόνι. Το σκοτάδι έπεφτε στην παραλία, τα κύματα έσκαγαν μπροστά στις ξαπλώστρες κι εγώ αναρωτιόμουν: αν δεν τους ήξερα, αν τους είχα πρωτοσυναντήσει εκείνο το καλοκαίρι, ποιον από τους δύο θα είχα διαλέξει; Ο άντρας μου ήταν ψηλός και επιτήδειος, άνθρωπος της αναρρίχησης. Ο Ντίνο ήταν κοντός, εγκάρδιος και φιλοπερίεργος. Αυτές οι κατηγοριοποιήσεις δεν έλυναν το πρόβλημα. Ναι, τ’ ομολογώ: δεν νοιαζόμουν τόσο για το χαρακτήρα, όσο για τις μπούκλες των μαλλιών που έπεφταν στο εξαίσιο μέτωπο του Ντίνο, πάνω ακριβώς από τα κατάμαυρα μάτια του.

Ένα βράδυ, υπνωτισμένη, χωρίς να ξέρω καλά καλά τι κάνω, άπλωσα το χέρι μου και τον εμπόδισα ν’ ανάψει το φως στο πλατύσκαλο που χωριζόμασταν. Κι ύστερα, ένας Θεός ξέρει τι όπλισε το χέρι μου με τη δύναμη ν’ ανέβει σταθερά, χωρίς το παραμικρό τρέμουλο και ν’ απομακρύνει μια μπούκλα από το μέτωπό του. Τα μαλλιά του Ντίνο σχημάτιζαν μπούκλες γύρω από το πρόσωπό του. Κι εκείνη η μπούκλα που έπεφτε συνεχώς μπροστά ήταν το σήμα κατατεθέν του. Όταν την παραμέριζε φαίνονταν οι μικρές γαλάζιες φλέβες που σφυροκοπούσαν στον κρόταφό του. Ο Ντίνο με κοίταξε, και παρότι ήταν σκοτεινά έπιασα το βλέμμα του. Ένα κράμα οίκτου και αμηχανίας. «Εντάξει», είπε ο Ντίνο τελικά. «Καιρός να πάμε για ύπνο τώρα, δε νομίζεις;» Σαν να ήθελα να τραβήξω την ταπείνωσή μου στα άκρα, ρώτησα: «Μαζί;» Και τότε ο Ντίνο ρουθούνισε και είπε απαλά και τελεσίδικα: «Όχι». Το επόμενο πρωί κάναμε σαν να μην είχε συμβεί τίποτα και ξαναγυρίσαμε στο τελετουργικό μας: βιολοντσέλο, ηλιοθεραπεία, φαγητό και ποτά στην ξαπλώστρα. Ίσως μάλιστα για εκείνον τίποτα να μην είχε συμβεί. Τίποτα περισσότερο από τη στιγμιαία ανάφλεξη της μαθήτριάς του στο βιολοντσέλο. Στα τέλη του μήνα είχα μάθει να παίζω μερικές εύκολες νότες στις πρώτες θέσεις. Το μάθημα κρατούσε μόλις ένα τέταρτο. Αργότερα, βλέποντας τα γεγονότα από απόσταση, είχα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Ντίνο χρησιμοποιούσε αυτό το τέταρτο ως ελάχιστη προσφορά για να μπορεί μετά να γρατζουνάει ανενόχλητος το βιολοντσέλο του, με τη γειτόνισσα κουρνιασμένη στα πόδια του σαν γάτα. Κάποια στιγμή, καταβεβλημένος από τη μελέτη, ο Ντίνο σηκωνόταν, τίναζε τις γάμπες του όπως οι αθλητές και κατέβαινε στην παραλία με το γιο του. Ο μικρός με αντιπαθούσε –ή τουλάχιστον δε με συμπαθούσε. Ήταν κολλημένος πάνω στον πατέρα του και κάθε φορά που έσκυβα για να του μιλήσω ή να τον πειράξω έκρυβε το πρόσωπό του μέσα στις παλάμες. Ήταν σαν να έλεγε: τα χέρια σου μακριά, εγώ τέλειωσα με τις μητέρες. Τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου ήρθε στο εξοχικό μας συγκρότημα η Βίκη, μια φοιτήτρια υποκριτικής σχολής που την ήξερα από παιδάκι. Οι γονείς της κι εμείς πιάναμε πότε πότε την κουβέντα στην παραλία. Μιλούσαμε για τον καιρό και τα μαξιλαράκια που ξεθωριάζουν από το κύμα αν δε μαζέψεις το βράδυ τα έπιπλα θαλάσσης. Ήταν μια από τις γνωριμίες των διακοπών που δεν πάνε πιο μακριά, ούτε σου προσφέρουν τίποτα πέρα από τη συνείδηση του χαλαρού κοινωνικού ιστού που ενώνει τους ανθρώπους στις καλοκαιρινές τους διακοπές και τους χωρίζει στα πρωτοβρόχια. Η Βίκη είχε μεγαλώσει απότομα, όπως μεγαλώνουν τα δεκαοχτάχρονα κορίτσια. Ήταν μελαχρινή και τόσο όμορφη, ώστε δεν πρόσεχες το λεπτό χνούδι που φύτρωνε πάνω απ’ το στόμα της. Ο Ντίνο τουλάχιστον δεν το πρόσεχε. Όταν η Βίκη κατέβαινε στην παραλία φορώντας μια διάφανη καμιζόλ πάνω από το μπικίνι της, άφηνε το βιολοντσέλο του και έγερνε πάνω στα κάγκελα δήθεν τυχαία. Το παίξιμό του άλλαζε. Η επανάληψη ενός περάσματος γινόταν πότε τρέμουλο και πότε πανηγύρι. Σαν να κάνεις όλη μέρα γαργάρες και να το ρίχνεις ξαφνικά στο τραγούδι.

SANI MAGAZINE '11

Με τον Ντίνο δεν είχαμε μοιραστεί τίποτα πέρα από χαμόγελα και επιφωνήματα –το ηχολόγιο των ηλιθίων, μου άρεσε να λέω μετά στον εαυτό μου. Ένιωσα πως τον χάνω. Είχε γίνει νευρικός και οξύθυμος. Έπρεπε συνεχώς να του υπενθυμίζω το μάθημά μας. Αραίωσαν τα κοινά μας γεύματα, τα ποτά. Στις αρχές Αυγούστου έγινε μια μεγάλη τρομοκρατική επίθεση στο σιδηροδρομικό σταθμό της Μπολόνια. Σκοτώθηκαν δεκάδες άνθρωποι και τραυματίστηκαν εκατοντάδες. Μόλις το έμαθα, χτύπησα την πόρτα του. Η Βίκη ήταν ήδη εκεί. Μου μετέφρασε αυτά που έλεγε ο Ντίνο: οι Ιταλοί ενοχοποιούσαν μια νεοφασιστική οργάνωση, αλλά εκείνος πίστευε πως ήταν έργο των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών. Καθόταν όπως πάντα με τα πόδια ανοιχτά στην καρέκλα, μόνο που αντί για το βιολοντσέλο κρατούσε τώρα το κεφάλι του. Είπε πως θα ετοιμάσει τη βαλίτσα του και θα φύγει. Δεν έφυγε όμως. Το βράδυ που κατέβαζα τα σκουπίδια τους τσάκωσα στην πιλοτή. Μιλούσαν ψιθυριστά στο πλατύσκαλο της πολυκατοικίας όπως εμείς παλιότερα. Μόνο που η Βίκη ήξερε ιταλικά και η συζήτησή τους ήταν κανονική συζήτηση. Με το αυτί κολλημένο στην εξώπορτα προσπαθούσα όχι να καταλάβω τι λένε (αυτό ήταν αδύνατον) αλλά να συλλάβω στη χροιά της φωνής τους αναστάτωση ή αμηχανία. Άνοιξα προσεκτικά την πόρτα μια χαραμάδα, έβγαλα το κεφάλι μου και τους είδα να στέκονται εκεί, μέσα στο σκοτάδι, απορροφημένοι στην κουβέντα τους. Δεν έμπαιναν στον κόπο ν’ ανάψουν το φως στις σκάλες που σβήνει κάθε τριάντα δευτερόλεπτα. Μέσα σ’ ένα Σαββατοκύριακο πρέπει να συνέβησαν όλα. Όταν έφυγε ο άντρας μου για την Αθήνα, το βράδυ της Κυριακής, η Βίκη είχε ήδη εγκατασταθεί στο διπλανό διαμέρισμα –οι σκιές τους διαγράφονταν πίσω από την τζαμαρία. Για να κρατήσω τα προσχήματα, συνέχισα τα μαθήματα. Είχα πάψει να τον κοιτάζω με προσοχή την ώρα που μου έδειχνε πώς να τοποθετώ τα χέρια μου στις χορδές. Έριχνα φευγαλέες ματιές στη Βίκη που κυκλοφορούσε στο δωμάτιο σαν ιδιοκτήτρια, με τα φιογκάκια του μπικίνι να ξεπροβάλλουν από τα δυο σκισίματα της πουκαμίσας της. Ήταν μεγάλη ικανοποίηση που ο Έτορε την απέφευγε επίσης και δε ζούσαν εκεί μέσα σαν μοντέρνα οικογένεια. Η ικανοποίηση δε μείωνε τον πόνο. Μπορώ να πω ότι τον ακόνιζε κιόλας: αν η ιστορία τους ήταν ιδανική, θα αποτραβιόμουν σε μια γωνιά για να γλύψω τις πληγές μου. Όμως διαφωνούσαν, φώναζαν και μερικές φορές εξφενδόνιζαν ο ένας στον άλλο αντικείμενα πριν συμφιλιωθούν –όπως υπέθετα από το αντιφέγγισμα των κεριών και τη γεμάτη νόημα σιωπή πίσω από την τζαμαρία. Ένα βράδυ, ο Ντίνο με κάλεσε για μακαρονάδα. Ο Έτορε δεν φαινόταν πουθενά. Έριξα μια ματιά από τη μισάνοιχτη πόρτα της κρεβατοκάμαρας: είχε αποκοιμηθεί στα μαξιλάρια του, αγκαλιάζοντας τον καρχαρία του, ένα λούτρινο με δόντια από τσόχα. Εκείνη δε φαινόταν πουθενά, κι όταν τον ρώτησα ο Ντίνο απάντησε στεγνά: «Τσακωθήκαμε». Ένα τρέμουλο με διαπέρασε, επειδή το τραπέζι ήταν στρωμένο στην εντέλεια και ο Ντίνο δεν τραβούσε την μπούκλα του από το μέτωπο –σαν να ήθελε να την παραμερίσει κάποιος άλλος. Φάγαμε μια ναπολιτάνικη σπεσιαλιτέ. Τα μακαρόνια ήταν εντελώς άβραστα, κάτι που δε συνηθιζόταν στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’80 –τα δόντια μου, θυμάμαι, πονούσαν από το μάσημα. Το ζήτημα δεν ήταν τι τρώγαμε, αλλά πώς σιωπούσαμε πάνω από τα πιάτα μας, με τη μουσική να παίζει στο φορητό κασετόφωνο. Ήταν ιταλικά τραγούδια σε στυλ Ανταμό.

Μόλις τελειώσαμε το φαγητό, ο Ντίνο με σήκωσε από την καρέκλα και στροβιλιστήκαμε στο σαλόνι –κάτι ανάμεσα σε χορό και φωτεινή τροχιά. Τα μαλλιά μου ανέμισαν. Ύστερα μου ζήτησε να κάτσω στον καναπέ και γονάτισε μπροστά μου. «Έχω να σου ζητήσω μια μεγάλη χάρη, Φαίδρα, big favor», είπε καρφώνοντας το βλέμμα του πάνω μου. Τον κοίταξα κι εγώ. Η Βίκη, είπε, ήθελε να πάει στην Επίδαυρο μαζί του για να δουν τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη και δεν είχε που ν’ αφήσει τον γιό του. Θα μπορούσα, μήπως θα μπορούσα –επανέλαβε– σφίγγοντάς μου και τα δυο χέρια, να κρατήσω τον Έτορε τη βραδιά της παράστασης; Αλλιώς δε θα του ξαναμιλούσε η Βίκη. Κι εκείνος είχε τόσα σχέδια! Προσπαθούσε να την πείσει ν’ αφήσει το θέατρο και ν’ ασχοληθεί με το πιάνο, επειδή είχε ταλέντο. Οι δυο τους θα γύριζαν τον κόσμο ερμηνεύοντας έργα του Σαιν Σανς, του Μπετόβεν, του Ντβόρζακ. Δε θα πεινούσαν ποτέ. Είπα ναι, κατανοώντας μεμιάς το βάθος της εξοργιστικής μου βλακείας. Ύστερα σηκώθηκα, έστρωσα το φόρεμά μου με τις παλάμες μου κι ετοιμάστηκα να γυρίσω στο σπίτι. Ο Ντίνο μ’ αγκάλιασε σφιχτά μπροστά στην εξώπορτα. Τα μάγουλά μας τρίφτηκαν στιγμιαία και το άφτερ σέιβ του άφησε μια ξινή μυρωδιά. Του έριξα μια τελευταία ματιά, άνοιξα την εξώπορτα και βγήκα. Εκείνο το βράδυ ξάπλωσα στο κρεβάτι με τα ρούχα. Δεν έκλεισα μάτι. Ξημέρωσε η Παρασκευή, η μέρα της παράστασης. Εκείνη τη μέρα πήγα τ’ αγόρια ως το ΚΤΕΛ. Ο πατέρας τους θα τα περίμενε στον Κηφισό για να τα οδηγήσει στην καλοκαιρινή τους κατασκήνωση. Όταν γύρισα, έμοιαζα με γριά γυναίκα χωρίς οικογένεια που επιστρέφει σ’ ένα άδειο σπίτι. Το μεσημέρι, καθώς έπινα τον καφέ μου, είδα κάτι να σαλεύει στη χαραμάδα της εξώπορτας. Ήταν ένα χαρτί κοινοχρήστων με ελληνοϊταλικές φράσεις γραμμένες στην πίσω πλευρά: Έλα να παίξουμε: Giochiamo? Μη στενοχωριέσαι: Non ti preoccupare. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι; Qual e il tuo gioco preferito? Ο μπαμπάς θα έρθει σε λίγο: Papa arrivera presto. Μήπως θέλεις πιπί; Vuoi fare pipi? Λίγο γάλα; Un po di latte? Ώρα για ύπνο. Πού είναι ο καρχαρίας σου; E ora di fare la nanna. Dov’e il tuo squalo? Να σου χαϊδέψω λίγο τα μαλλιά; Fami accarezzare un po i tuoi capelli? Καληνύχτα: Buona notte. Ήταν δουλειά της Βίκης. Προσπαθούσε να διευκολύνει το έργο της μπέιμπι σίτερ. Μου έφεραν τον μικρό το απόγευμα. Φορούσε ήδη τις πιτζάμες του κι έσφιγγε τον καρχαρία στην αγκαλιά του. Ο Ντίνο ήταν στις ομορφιές του. Είχε βάλει ένα μπλε λινό κοστούμι –συνήθως κυκλοφορούσε με τζιν και σαγιονάρες. Η Βίκη φορούσε μεγάλους κρίκους στ’ αυτιά κι ένα μαύρο εξώπλατο. Η πλάτη της γυάλιζε. «Καλή διασκέδαση» είπα, κι ο Ντίνο έσφιξε τα χέρια μου στις ιδρωμένες του παλάμες. «Τσάο μπέλο» είπε στον Έτορε και του ανακάτεψε τα μαλλιά. Ο μικρός έτριψε τα μάτια του κι άρχισε να κλαψουρίζει. Ο Ντίνο, που μάλλον ήξερε τι συνέβαινε σε τέτοιες περιπτώσεις, έσπρωξε τη Βίκη βιαστικά κι έκλεισε πίσω τους την πόρτα. Τα βήματά τους αντήχησαν στις σκάλες. Ο Έτορε αναλύθηκε σε λυγμούς και άρχισε να κλωτσάει την πόρτα και να τη βαράει με τις γροθιές του. Έριξα μια ματιά στο σκονάκι μου. «Non ti preoccupare», είπα. «Papa arrivera presto». Έκανα ν’ απλώσω το χέρι μου στα μαλλιά του. Ο Έτορε

μούγκρισε και βάλθηκε να με χτυπάει με τον καρχαρία του. Κάθισα δίπλα του στο πάτωμα και υπέμεινα τα χτυπήματά του. Ήταν έξαλλος –δεν είχε νόημα να πω ακόμα «E ora di fare la nanna». Κι αν του έδινα κάτι να πιει; Συμβουλεύτηκα το σκονάκι μου πάλι. «Un po di latte?» Ο Έτορε άρχισε να ουρλιάζει σαν να τον έσκιζαν στα δύο. Μετά σταμάτησε απότομα και ξέσπασε σε αναφιλητά. Την ίδια στιγμή είδα ένα σκούρο ρυάκι να σχηματίζεται στο παντελόνι της πυτζάμας του. «Vuoi fare pipi?» ψιθύρισα, αλλά ήταν ήδη αργά. Το ρυάκι είχε κατέβει ως τα μπατζάκια του. Περήφανος και παραπονεμένος ταυτόχρονα, ο μικρός ξέφυγε από την αγκαλιά μου κι έτρεξε στο σαλόνι. Χώθηκε κάτω από το άσπρο λινό κουβρλί που στρώναμε στα μαξιλάρια του καναπέ κι άρχισε να οδύρεται τινάζοντας χέρια και πόδια, σαν ένα φάντασμα σε απόγνωση. Είπα και ξαναείπα τη φράση: «Non ti preoccupare». Ύστερα κάθισα στην άκρη του καναπέ κι έκλαψα ήσυχα κι εγώ. Είπα, περισσότερο στον εαυτό μου: «Non ti preoccupare». Μετά από κάμποση ώρα ο Έτορε αποκοιμήθηκε. Αγκάλιαζε σφιχτά τον καρχαρία του και τ’ αναφιλητά τον τάραζαν ακόμη και κοιμισμένο. Οι βλεφαρίδες του έλαμπαν από τα δάκρυα. Τα χείλη του, μισάνοιχτα, μου θύμισαν τα δικά μου αγόρια την εποχή που ήταν τριών και κοιμόντουσαν, ανυπεράσπιστα, όπου τύχει. Παρότι ήταν παρακινδυνευμένο, τον άφησα μόνο του εκεί, στον καναπέ, βάζοντας μια πολυθρόνα μπροστά στα μαξιλάρια, για να μην πέσει. Πήρα τα κλειδιά μου κι ένα μπουκάλι κρασί παραμάσχαλα και κατέβηκα στην παραλία. Τα κύματα πηγαινοέρχονταν. Ήταν κατάμαυρα κι αντικαθρέφτιζαν, σε λεπίδες, το αυγουστιάτικο φεγγάρι. Ξεβούλωσα το μπουκάλι και ήπια κατευθείαν, όπως είχα δει να κάνουν οι απελπισμένες πρωταγωνίστριες σε αισθηματικές ταινίες. Η θάλασσα τράβηξε την προσοχή μου. Το ανεβοκατέβασμα των κυμάτων ήταν κάτι που μπορούσα να ελέγξω. Κι ακόμη περισσότερο: τα κύματα ήταν η δουλειά μου. Εγώ τ’ ανέβασα όλο και πιο ψηλά σαν να ήμουν ο μαέστρος, ο καλοκαιρινός μαέστρος, που συντονίζει την ηχητική ισορροπία των επιμέρους οργάνων και μετά τα καθοδηγεί με την μπαγκέτα του ως το σβήσιμο του ήχου. Έκανα τις κινήσεις που μου είχε δείξει ο Ντίνο. Συνέβη κάτι ξεκάθαρο και μαγικό. Μα δεν μπορώ να το περιγράψω πια, επειδή κράτησε ένα, δυο δευτερόλεπτα και γέμισε την ψυχή μου μ’ ένα αίσθημα ψεύτικης παντοδυναμίας: έλεγχα τα κύματα, τον αέρα, την κίνηση των κλαδιών στα αρμυρίκια. Για μια μοναδική στιγμή ήμουν όπως θα ήθελα να είμαι. Συντονιστής της μοίρας μου και της μοίρας των άλλων. Η ζωή μου εκείνο το καλοκαίρι δεν ήταν ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από τη ζωή που ήθελα να ζήσω. Ήταν όμως πιο δραματική. Και το δράμα, η απόγνωση που με κατέλαβε, μ’ έκανε να σκεφτώ κάτι που φρόντισα να ξεχάσω αμέσως μετά: αυτό είναι η ζωή. Κύματα, αέρας, μάταιη επιθυμία να ενορχηστρώσεις τον κόσμο. Ένιωσα έναν οξύ πόνο στην καρδιά και κάθισα στην άκρη της ξαπλώστρας ώσπου να συνέλθω. Ύστερα σηκώθηκα, έριξα νερό στο πρόσωπό μου, γεύτηκα το αλάτι

–λίγο δάκρυα, λίγο θάλασσα– και προχώρησα προς το σπίτι. Τα κύτταρά μου ούρλιαζαν: Μη στενοχωριέσαι, ο μπαμπάς θα έρθει σε λίγο! Δεν ήξερα ακόμα ότι αυτή η σκηνή (στενοχώρια και παρηγοριά και μακροβούτι πάλι στη στενοχώρια και στην επόμενη παρηγοριά) συνόψιζε αυτό που ονομάζουμε κύκλο της ζωής. Κι ότι ο μπαμπάς (ο δικός μου, του Έτορε, των δικών μου παιδιών) είναι πάντα μια φιγούρα που θα χαθεί γνέφοντάς μας, ή και χωρίς, από τα χείλη της αβύσσου. Ο Ντίνο και η Βίκη επέστρεψαν μετά τα μεσάνυχτα. Κατάφερα να τους αντιμετωπίσω ως ζευγάρι –δυο γείτονες στους οποίους πρόσφερα μια εξυπηρέτηση. Συζητήσαμε εκεί, στα όρθια, για την παράσταση, και μετά ο Ντίνο πήρε τον γιό του αγκαλιά. Ο Έτορε τύλιξε τα χέρια του γύρω από το λαιμό του πατέρα του χωρίς ν’ ανοίξει τα μάτια. Η Βίκη, με ευχαρίστησε ξανά και ξανά. Έκλεισα την πόρτα πίσω τους και πήγα για ύπνο. Είχα χρόνια να κοιμηθώ μόνη μου σ’ ένα σπίτι. Ακόμη κι όταν έλειπε ο άντρας μου, είχα τα παιδιά. Κι αν τα παιδιά ξενοκοιμόντουσαν, ο άντρας μου κι εγώ καθόμασταν στον καναπέ και κάναμε πρόβες, όπως λέγαμε, για τη ζωή που μας περιμένει όταν μεγαλώσουν κι εγκαταλείψουν το σπίτι. Ύστερα ξέχασα με σύστημα –όπως ακριβώς σιδερώνουμε μικρά πετσετάκια που τα διπλώνουμε στα δύο και στα τέσσερα παρακολουθώντας τη μύτη του σίδερου να σαρώνει μια όλο και μικρότερη επιφάνεια. Ένα Σαββατοκύριακο, στα τέλη του καλοκαιριού, αφού κάναμε με τον άντρα μου τον καθιερωμένο μας περίπατο στην παραλία, ανεβήκαμε στο σπίτι, αλλά δεν μας κόλλαγε ύπνος. Το πήραμε απόφαση πια και βγήκαμε στο μπαλκόνι, ξυπόλυτοι, με τις ρόμπες, χωρίς ν’ ανάψουμε φως. Στην άλλη μεριά της τζαμαρίας δυο φιγούρες πλησίαζαν κι απομακρύνονταν με ρυθμικές ωθήσεις. Τους παρακολουθήσαμε αμίλητοι, χωρίς πραγματική αμηχανία, σαν να βλέπαμε ταινία στην τηλεόραση. Και κάπως έτσι απομακρύνθηκαν από τη σφαίρα της πραγματικότητας και έγιναν, για μένα τουλάχιστον, ηθοποιοί ενός κινηματογραφικού πάθους. Στην αίθουσα ξέσπασε παρατεταμένο χειροκρότημα. Και τότε, σαν να βρισκόμουν σε χρονομηχανή, άφησα την ξαπλώστρα του παλιού μας εξοχικού, την εποχή που ο άντρας μου ζούσε και τα παιδιά μας χρειάζονταν. Επέστρεψα στην αίθουσα συναυλιών. Τους ξανακοίταξα παρακολουθώντας αυτήν τη φορά και την παραμικρότερη λεπτομέρεια: εκείνη είχε περίπου την ηλικία που είχα τότε εγώ, μόνο που τα μπράτσα της τρεμούλιαζαν αγύμναστα κάτω από το μαύρο κοντομάνικο φόρεμα. Δεν περιποιόταν το δέρμα της, φαινόταν αυτό. Ήταν από τις γυναίκες που δεν ξεβάφουν το μακιγιάζ κάθε βράδυ. Εκείνος είχε γεράσει όπως γερνούν οι ωραίοι Ιταλοί. Μελαμψό δέρμα σαν πετσί, χρυσή αλυσίδα κάτω απ’ την άσπρη πουκαμίσα, πανάδες στα χέρια. Τους κοίταξα για ώρα ρουφώντας τις λεπτομέρειες, ελπίζοντας ότι όσο περισσότερο τους παρατηρώ, τόσο περισσότερα πράγματα θα καταλάβω για εκείνη την εποχή, για τον εαυτό μου. Αλλά δεν κατάλαβα τίποτε άλλο.

th e 70

e n d SANI MAGAZINE '11

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Π ολιτισμός

Από τη Γεωργία Δώδου

Xρόνια μαγείας To Jazz on the Hill ήταν αυτό που εγκαινίασε δειλά το Sani Festival. 20 χρόνια μετά, η σκηνή του ξεχειλίζει από τόλμη.

Φωτογραφίες: Μίνως Αλχανάτη for Sani Festival archive 73

Το ξεκίνημα

ο όραμα υπήρχε, η τόλμη επίσης, οι άνθρωποι που θα διοχέτευαν το πάθος τους ήταν εκεί. Κι όταν η αυλαία ανέβηκε, όλα έγιναν όπως τα είχαν φανταστεί αυτοί που θέλησαν να φέρουν κοντά το κάλλος της φύσης με τα ανθρώπινα έργα. Αυτό που κανείς δεν περίμενε εκείνες τις αυγουστιάτικες νύχτες του 1992, ήταν το κύμα ενθουσιασμού που θα τους παρέσυρε όλους, εμπνευστές, διοργανωτές, κοινό και μουσικούς, για να τους οδηγήσει σ’ ένα μεγαλύτερο ταξίδι το οποίο διαρκεί ακόμα, 20 χρόνια μετά, και είναι βέβαιο ότι έχει λαμπρό μέλλον μπροστά του. Γιατί το Sani Festival είναι

το μοναδικό φεστιβάλ ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην Ελλάδα με τόσο αξιόλογη παρουσία εντός και εκτός, σε βαθμό που να αποτελεί πια θεσμό στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας μας. Οι λόγοι πολλοί, με κυριότερο ότι δεν πάσχει από οιασδήποτε φύσεως παθογένεια. Γιατί δημιουργήθηκε από ανθρώπους που το πίστευαν, στηρίχθηκε από άξιους συνεργάτες, υποστηρίχθηκε από μύθους της διεθνούς σκηνής και από την αφρόκρεμα του ελληνικού πολιτιστικού γίγνεσθαι, αγαπήθηκε από ένα κοινό διαρκώς αυξανόμενο.

Αυτό που κανεισ δεν περιμενε εκείνες τις αυγουστιάτικες νύχτες του 1992, ήταν το κύμα ενθουσιασμού που θα τους παρέσυρε όλους

SANI MAGAZINE '11

Φέτος, ας σταθούμε ειδικά στο Jazz on the Hill, στο «σπόρο» που μεγάλωσε και ομόρφυνε τις νύχτες της Σάνης, το μοναδικό διεθνές φεστιβάλ τζαζ στη χώρα με συνεχή και δυναμική παρουσία 20 χρόνων. Η Όλγα Ταμπουρή-Μπάμπαλη, καλλιτεχνική διευθύντρια του Sani Festival από την τέταρτη διοργάνωσή του, μιλά γι’ αυτό με αμείωτο ενθουσιασμό και πάθος: «Πρόκειται εντέλει για μια διαρκή ερώτηση και συνεχή αναζήτηση για το ρόλο των επιλεγμένων καλλιτεχνών σε ένα πολιτιστικό τοπίο το οποίο συνεχώς διαμορφώνεται και αλλάζει», λέει. «Γεννάται μια διάθεση να παίρνουμε όλο και μεγαλύτερα ρίσκα, να αγκαλιάζουμε το άγνωστο...» Ρίσκα όπως αυτά που πήρε η ίδια, καλώντας όχι μόνο θρύλους της τζαζ για πρώτη φορά στην Ελλάδα –Cedar Walton, Hank Jones, Ahmad Jamal, Ray Brown, Abbey Linkoln , Charlie Haden, Cassandra Wilson, Lee Konitz, Paul Bley, Arturo Sandoval, Charles Lloyd, Dee Dee Bridgewater– αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες για τους οποίους πίστευε πως πρόκειται για αστέρια που σύντομα ο κόσμος θα μιλούσε γι’ αυτά –Tord Gustavsen, Lizz Wright, Yaron Herman, Youn Sun Nah, αλλά και οι καλύτεροι σύγχρονοι πιανίστες του είδους όπως ο Gonzalo Rubalcaba, o Brad Mehldau, ο Esbjorn Svensson, ο Omar Sosa. «Πολλές από αυτές τις επιλογές είχαν θεωρηθεί “επικίνδυνες”

στο χώρο της διοργάνωσης συναυλιών, με την έννοια πως ρίσκαρα να μην έρθει κόσμος να τους δει αφού δεν τους γνώριζε», εξηγεί η ίδια. «Κι όμως, κάθε φορά ο κόσμος ακολουθούσε τις επιλογές αυτές με ενδιαφέρον, κι έτσι διαμορφώθηκε ένα κοινό φανατικό του Jazz on the Hill θα τολμούσα να πω, ένα από τα μεγαλύτερα συναισθήματα ικανοποίησης που μπορούσε να μου προσφέρει το επάγγελμά μου». Ενήλικο πλέον, το Jazz on the Hill διαθέτει απίστευτη δυναμική και ενέργεια, όπως βεβαίως ολόκληρο το Sani Festival, διευρυμένο με ενότητες όπως Sounds of the World, Film on Music vs Music on Film, Sani Classical Waves. Ίσως να είναι η ίδια η διάθεση των διοργανωτών το μυστικό συστατικό του, που μεταγγίζεται αναπόφευκτα στο κοινό κατά τη διάρκεια αυτής της ετήσιας γιορτής πάνω σε ένα λόφο, δίπλα σ’ ένα μεσαιωνικό κάστρο, σε μια ξεχωριστή τοποθεσία. Το Sani Festival χαρίζει ανάσα στην ψυχή, εξυψώνει το πνεύμα, μαγεύει τις αισθήσεις. Ξετυλίγει αργά αργά τη μαγεία του, σε τυλίγει, κι όταν ξυπνάς έχεις κερδίσει κάτι σπάνιο: την εμπειρία να το έχεις ζήσει. 20 χρόνια κλείνει φέτος αυτή η μαγεία, ευκαιρία για γιορτή και για υποσχέσεις – μια απ’ αυτές, ότι στο Sani Festival δεν τέλειωσαν οι εκπλήξεις!

Sani Festival 2011: Highlights Jazz on the Hill: 15-17 Ιουλίου 2011 Φέτος η θεματική γιορτάζει τα 20 χρόνια της προσκαλώντας μεγάλα ονόματα της διεθνούς jazz σκηνής. Μεταξύ αυτών, ο θρυλικός Charlie Haden και οι Quartet West –οι οποίοι σημειωτέον γιορτάζουν φέτος 25 χρόνια περιοδείες, με τραγουδίστρια-έκπληξη για χάρη των 20 χρόνων του JOTH.

Sounds of the World: 22-24 Ιουλίου 2011 Στη σκηνή του Sounds of the World θα εμφανιστεί η Μαροκινή τραγουδίστρια Hindi Zahra, μια αισθησιακή ερμηνεύτρια της soul-folk-jazz που θεωρείται η διάδοχος της Billy Holiday, οι !DelaDap, ένα απίστευτο multi-ethnic γκρουπ το οποίο εκφράζει τον νέο urban gypsy ήχο, καθώς και το φημισμένο γκρουπ από το Κεμπέκ, De Temps Antan, με ένα εκρηκτικό μουσικό μείγμα από πολλά όργανα –κιθάρες, ακορντεόν, αρμόνικα, ακόμα και μπουζούκι...

Ελληνικές Συναυλίες: 30 Ιουλίου-21 Αυγούστου Διάσημοι Έλληνες ερμηνευτές παρασύρουν το κοινό σε ένα μουσικό παραλήρημα στον Λόφο της Σάνης.

Classical Waves: τέλος Αυγούστου-αρχές Σεπτεμβρίου Η κλασική μουσική απογειώνεται και απογειώνει με συναυλίες από τους πιο αντιπροσωπευτικούς Έλληνες καλλιτέχνες του κλασικού στερεώματος.

SANI MAGAZINE '11

π ρ οσ ω πα

Μπιενάλε 2 | Αποθήκη Γ', Λιμάνι Θεσσαλονίκης, 2009

Από τη Γεωργία Δώδου

Η Κατερίνα Κοσκινά ορμά με δύναμη σ’ αυτό που αναλαμβάνει. Με την τέχνη να ορίζει την ύπαρξή της, κινείται με δέος και πίστη στους χώρους όπου αυτή συμβαίνει. Και κερδίζει συνήθως το στοίχημα που έχει βάλει. Τελευταίο, η 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, την επιτυχία της οποίας προεξοφλεί – για λόγους τύπου και ουσίας.

Κατερίνα Κοσκινά

Η τέχνη ως πάθος Ε

ίναι περισσότερο το δημιουργικό πάθος της που σε συγκινεί όταν συνομιλείς με την Κατερίνα Κοσκινά και όχι τόσο οι περγαμηνές της στον χώρο που με τόση αγάπη υπηρετεί, οι οποίες είναι σε κάθε περίπτωση σημαντικές: Πρόεδρος του Δ.Σ. του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, επιμελήτρια εκθέσεων, εθνική επίτροπος στις Μπιενάλε Βενετίας και Σάο Πάολο... Τίτλοι που τιμά, χωρίς ποτέ να παύει να λειτουργεί κυρίως σαν «υπηρέτης» της τέχνης, μια γυναίκα με δυναμισμό, θέληση και ιδέες που ξοδεύει απίστευτη ενέργεια στην επίτευξη του σκοπού της: την ανάδειξη της τέχνης στη χώρα μας, τη λειτουργία της με διεθνή κριτήρια, την εξωστρέφεια και την αλληλεπίδραση. Αφορμή για τη συνομιλία μας η επικείμενη 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, που θα πραγματοποιηθεί με τη συνεργασία πέντε μουσείων της πόλης –Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Α.Π.Θ., Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο και βρίσκεται επικεφαλής. Αυτονόητη ως εκ τούτου η ένταση που βιώνει αυτή την περίοδο, η οποία μετουσιώνεται σε παθιασμένο λόγο, ξεκάθαρο, με άποψη, ελπίδα και προοπτική. «Η 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης που θα πραγματοποιηθεί από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη θα έχει γενικό τίτλο "Παλιές Διασταυρώσεις-Make it new". Η διοργάνωση αυτή διαφοροποιείται από τις προηγούμενες, όχι μόνο

SANI MAGAZINE '11

ως προς τον χώρο ενδιαφέροντός της και τον χρόνο διεξαγωγής της, αλλά και ως προς τους φορείς που συμμετέχουν» σκιαγραφεί το πλαίσιο, εξηγώντας ότι η δημιουργία της «Κίνησης των Πέντε Μουσείων Θεσσαλονίκης» συνέβαλε στην πρώτη από κοινού επίσημη προσπάθεια στήριξης του θεσμού από την Κίνηση, υπό την καθοδήγηση του ΚΜΣΤ, ώστε η συγκεκριμένη διοργάνωση να συνδεθεί ακόμη περισσότερο με την πόλη στην οποία διεξάγεται. «Η Μπιενάλε, πέρα από τα πέντε Μουσεία θα συνεργαστεί και με άλλους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς της πόλης, όπως το Δήμο, τα Πανεπιστήμια, το Μέγαρο, το ΚΘΒΕ», μας ενημερώνει. «Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει εκθέσεις που θα αναπτύσσονται κυρίως στους χώρους των πέντε Μουσείων, αλλά και σε ιστορικούς και αστικούς χώρους, και θα διακρίνεται σε Κεντρικό και Παράλληλο. Τόσο η φετινή όσο και οι δύο επόμενες Μπιενάλε που θα γίνουν το 2013 και το 2015, θα εστιάσουν την προσοχή τους στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Για την 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, η αραβική τέχνη και η τέχνη του Ισραήλ θα αποτελέσουν ειδικότερο θέμα, σύμφωνα με το πρόγραμμα "Σταυροδρόμι Πολιτισμών" του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού για την πόλη της Θεσσαλονίκης το 2011. Οι προηγούμενες διοργανώσεις θεωρώ ότι πήγαν καλά, παρά κάποιες αδυναμίες που οφείλονται στο ξεκίνημα της προσπάθειας και κατά συνέπεια στην έλλειψη εμπειρίας. Κάθε διοργάνωση θα πρέπει να είναι καλύτερη από την προηγούμενη».

Γ.Δ.: Είναι η Θεσσαλονίκη μια πόλη που κατά την άποψή σας γεννά κινήματα και ιδέες; Κ.Κ.: Θεωρώ ότι είναι μια πόλη γοητευτική, με πλούσιο ιστορικό και πολιτισμικό παρελθόν, με φυσικές ομορφιές και σε ενδιαφέρουσα γεωγραφική θέση. Έχει, λοιπόν, όλες τις δυνατότητες να γεννάει ιδέες και να δώσει αποτελέσματα –άλλωστε, αυτό είναι κάτι που έχει συμβεί και στο παρελθόν. Φυσικά, για να γίνουν αυτά χρειάζεται η στήριξη ανθρώπων και συνεργασιών και πρωτίστως να καταλάβουμε ότι η παραγωγή νέων ιδεών και η πιο ενδιαφέρουσα καθημερινή διαβίωση είναι και δική μας υπόθεση και μας συμφέρει όλους. Γ.Δ.: Θεωρείτε ότι η τέχνη έχει στεγανά, με την έννοια ότι εκφράζοντας μια συγκεκριμένη εποχή προκαλεί το ενδιαφέρον και τη συγκίνηση σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ή είναι μια διαχρονική υπόθεση που διαπερνά την ιστορία; Για να γίνω πιο σαφής, η τέχνη μας αγγίζει ουσιαστικά ως όλον ή μόνο ως μέρος; Κ.Κ.: Η τέχνη είναι μια διαχρονική υπόθεση που διαπερνά την ιστορία. Κι αυτό αποδεικνύεται με τον απλούστερο τρόπο, από τη συγκίνηση που προκαλούν τα έργα τέχνης, αρχιτεκτονικά μνημεία ή κινητά, ανεξάρτητα από την εποχή που δημιουργήθηκαν. Το πραγματικό έργο τέχνης είναι αποτέλεσμα της συνέργειας του ανθρώπου με αυτό που αποκαλούμε υπερβατικό, υψηλό, φύση ή ιερό. Το έργο τέχνης είναι από τα ελάχιστα ανθρώπινα δημιουργήματα που καταργούν τη συμβατική έννοια του χρόνου. Γ.Δ.: Υπάρχει μια διάχυτη αίσθηση ότι η σύγχρονη τέχνη διεθνώς περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της. Με την έννοια ότι αφορά ένα συγκεκριμένο κύκλωμα –καλλιτέχνες, γκαλερί, συλλέκτες– με περισσότερο εμπορικά παρά καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά. Θεωρείτε ότι έχει βάση αυτή η συζήτηση; Κ.Κ.: Σε κάθε εποχή η σύγχρονη τέχνη δείχνει να περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της, συχνά με αυταρέσκεια, δεδομένου ότι αναφέρεται και συνδέεται με την επικαιρότητα, είτε αυτό αφορά τις πολιτικές, τις αισθητικές ή τις κοινωνικές αλλαγές. Πιο συγκεκριμένα, η σύγχρονη τέχνη την τελευταία δεκαετία έχει επεκτείνει τις σχέσεις της με άλλους χώρους, επιστημονικούς, εμπορικούς και κοινωνικούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο χώρος και ο κόσμος της, δηλαδή το κοινό της, να έχουν μεγαλώσει. Άλλωστε, και τα όρια μεταξύ διαφορετικών ειδών καλλιτεχνικής έκφρασης δεν είναι πια στεγανά, και συχνά είναι ασαφή. Είναι γεγονός ότι το έργο τέχνης, μιλάμε υποθέτω για το εικαστικό έργο, συνιστά για πολλούς επένδυση ή ένδειξη κοινωνικής καταξίωσης. Όλα όμως αυτά αφορούν τα παρελκόμενα του έργου τέχνης. Το ίδιο έχει πάντα τη δική του ιστορία, η οποία ξεπερνά την επικαιρότητά του.

«Το πραγματικό έργο τέ χνης είναι αποτέλεσμα της σ υνέργειας του ανθρώπου με αυ τό που αποκ α λούμε υπερβατικό, υψηλό, φύση ή ιερό»

Γ.Δ.: Σε μια περίοδο κρίσης αξιών, όπως η εποχή που διανύουμε, η τέχνη φυσικά και δεν μπορεί να μείνει απέξω. Είναι, άραγε, η κρίση ευκαιρία και σ’ αυτόν το τομέα; Διαβλέπετε ενδεχόμενη δημιουργική έκρηξη με χαρακτηριστικά που θα δημιουργήσουν ένα νέο ισχυρό κίνημα τέχνης με άποψη και προοπτική; Κ.Κ.: Η τέχνη ως αξιακό μέγεθος φυσικά και επηρεάζεται από την κρίση. Συχνά δε, την προβλέπει. Η κρίση, αν μιλάτε για την οικονομική, δεν μπορεί να αποτελεί ευκαιρία. Η αξία όμως των μηνυμάτων των έργων τέχνης που σχετίζονται με μια κρίση, κυρίως κοινωνική, μπορούν να επηρεάσουν ή και να αναστρέψουν, τουλάχιστον σε κάποιους τομείς, αυτή την κρίση. Η δημιουργία ενός γενικευμένου και ισχυρού κινήματος, σήμερα που έχουν καταργηθεί τα κέντρα τέχνης, μου φαίνεται δύσκολη. Μια τάση, όμως, με κοινό στόχο την επικέντρωση σε διαχρονικές αξίες ή σε σημεία πολιτισμικής ή ιδεολογικής, κοινωνικής σύγκλισης, σε σχέση με τις γενικευμένες αλλαγές σε περιοχές όπως η Ανατολική Ευρώπη ή οι Αραβικές χώρες, νομίζω ότι είναι ήδη ορατή στη σύγχρονη έκφραση. Παράδειγμα, τα έργα τέχνης που αντιτίθενται στη βία ή σχολιάζουν τη διάβρωση του κοινωνικού ή οικογενειακού ιστού ή τη μετανάστευση και τον αποκλεισμό.

SANI MAGAZINE '11

Γ.Δ.: Λόγω της θέσης σας έχετε την ευκαιρία να μεταβαίνετε συχνά στο εξωτερικό και δη στην Αμερική, όπου βρεθήκατε πρόσφατα με υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright. Ποιο ακριβώς ήταν το αντικείμενό σας, και ποια η αίσθησή σας από την εκεί εμπειρία σας; Κ.Κ.: Είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να ταξιδεύει κανείς συχνά και να έχει μια γενικότερη εποπτεία και ενημέρωση για τα τεκταινόμενα διεθνώς στο χώρο του επιστημονικού του ενδιαφέροντος. Το ίδρυμα Fulbright μου έδωσε την ευκαιρία να έχω μια καλύτερη ενημέρωση για το τι συμβαίνει στην Αμερική και να αποκτήσω επαφές που, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, θα βοηθήσουν στη σύσφιξη των σχέσεων με φορείς και άτομα στην Αμερική, για παράδειγμα, του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Ιδρύματος Κωστόπουλου ή και άλλων φορέων της χώρας μας με τους οποίους εγώ ή άλλοι με ανάλογη εμπειρία και επαφές έχουμε δικτυωθεί ή συνεργαστεί. Η εμπειρία ήταν μεγάλη, διότι η αμερικάνικη κοινωνία, τουλάχιστον στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Νέα Υόρκη, η Βοστώνη και η Ουάσινγκτον, είναι ιδιαίτερα φιλότεχνη. Επί της ουσίας, είναι αυτή που συντηρεί και τη λειτουργία των μουσείων, πράγμα που δε συμβαίνει στη χώρα μας, ούτε όμως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, τουλάχιστον σ’ αυτόν το βαθμό. Γ.Δ.: Πώς είδατε να επικοινωνείται η τέχνη σ’ έναν τόπο που έχει επενδύσει πολλά σ’ αυτήν; Πώς συμπεριφέρεται το απλό κοινό, οι επισκέπτες των μουσείων και των γκαλερί; Κ.Κ.: Η τέχνη επικοινωνείται με διάφορους τρόπους: από τη διαφήμιση στους δρόμους, μέχρι την επιστράτευση των μουσείων στη διαπαιδαγώγηση αλλά και τη διασκέδαση του κοινού. Οι επισκέψεις στα μουσεία αφορούν ολόκληρη την οικογένεια, δίνοντας ένα πολύπλευρο και πλούσιο πρόγραμμα καθημερινά, ώστε να μπορεί κάθε μέλος της να βρει μέσα αυτό που το ενδιαφέρει περισσότερο. Έτσι, συνδυάζονται τα διαφορετικά ενδιαφέροντα, από παιδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, κινηματογραφικές προβολές, δεξιώσεις, ομιλίες, χώρους αναψυχής, συναυλίες και εκδηλώσεις, μέχρι φαγητό. Είναι προφανές ότι όλα αυτά ελκύουν τους επισκέπτες. Οι γκαλερί λειτουργούν με άλλο τρόπο. Δεν παύουν όμως, ιδιαίτερα αυτές στο Chelsea στη Νέα Υόρκη, ακόμη και ανεξάρτητα από τα εκθέματα, λόγω των βιομηχανικών και βιοτεχνικών χώρων στους οποίους στεγάζονται, να αποτελούν ένα σταθμό στο πρόγραμμα ντόπιων και ξένων.

Γ.Δ.: Πιστεύετε ότι στην παρούσα συγκυρία η Θεσσαλονίκη και το Μουσείο είναι σε θέση να κάνουν βήματα εμπρός στην παραγωγή και διαχείριση της τέχνης; Θεωρείτε πως υπάρχει χώρος ευαισθητοποίησης για κάτι που οξύνει το πνεύμα και ομορφαίνει τη ζωή, όταν ο καθένας από εμάς βρίσκεται αντιμέτωπος με σκληρές καταστάσεις σε επίπεδο επιβίωσης; Κ.Κ.: Προφανώς και το πιστεύω, γι’ αυτό και καταβάλλω μεγάλες προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς στο Μουσείο να αυξήσουμε τον αριθμό των επισκεπτών μας, διαμορφώνοντας τις συνθήκες και ενδεχομένως το πρόγραμμά μας, έτσι ώστε να συναντάει τις ανάγκες του κοινού μας κάθε ηλικίας και να παρέχει με ευχάριστο τρόπο πληροφορία και εκπαίδευση. Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα, όπως τη διάσπαση των εκθεσιακών του χώρων και την απόστασή του από το κέντρο της πόλης. Γι’ αυτούς τους λόγους είναι ιδιαίτερα σημαντική η στήριξη των συνεργατών μας, των άλλων πολιτιστικών φορέων και του κοινού μας. Πιστεύουμε ότι μαζί έχουμε πολλά να κάνουμε, τουλάχιστον προς την κατεύθυνση ενός σύγχρονου προφίλ που θα διατηρεί παράλληλα τα ειδοποιά στοιχεία της τοπικής κουλτούρας. Φωτογραφίες: Άρης Ράμμος

Άποψη από έκθεση της 2ης Μπιενάλε στην Αποθήκη Γ', στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης

«Είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να ταξιδεύει κανείς συχνά και να έχει μια γενικότερη εποπτεία και ενημέρωση για τα τεκταινόμενα διεθνώς στον χώρο του επιστημονικού του ενδιαφέροντος»

SANI MAGAZINE '11

ΣΥΜΠΑΝ

Από την Αργυρώ Μπαράτα

Αστροπολιτεία Μικρή και Μεγάλη Άρκτος, Ανδρομέδα, Κασσιόπη και πλήθος ακόμα αστέρων και αστερισμών οφείλουν τα εύηχα ονόματά τους στην πλούσια μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων. ΑΣ ΔΟΥΜΕ τους περισσότερο γνωστούς.

ο θέαμα μιας ξάστερης βραδιάς μεσούντος του καλοκαιριού είναι άκρως εντυπωσιακό. Θαύμα και μυστήριο μαζί. Φωτεινές κουκίδες σε μαύρο φόντο, απίθανοι γεωμετρικοί συνδυασμοί, δισεκατομμύρια αφορμές για ταξίδια του νου σε κόσμους μακρινούς, υπαρκτούς ή ανύπαρκτους, κόσμους που η φαντασία του ανθρώπου ονομάτισε σε μια προσπάθεια να νιώσει περισσότερο οικείο το άγνωστο.

Όλοι οι πολιτισμοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το άπειρο. Οι ερευνητές που μελέτησαν τα αρχαία κείμενα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αρχική και περιορισμένη ονοματολογία αστεριών και αστερισμών οφείλεται πιθανόν στους Σουμέριους. Παρ’ όλα αυτά –κι εδώ συμφωνούν όλοι– τα όσα αφορούν στον έναστρο θόλο συστηματοποιήθηκαν και οργανώθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες τους τέσσερις τελευταίους προ Χριστού αιώνες. Γι’ αυτό και τα πιο διάσημα αστέρια έχουν ονόματα ελληνικά, όπως Κασσιόπη, Ανδρομέδα, Ωρίων... Ποιοι, όμως, ήταν όλοι αυτοί που ενέπνευσαν τους αστρονόμους ώστε να χαρίσουν τα ονόματά τους στα άστρα; Μια αναδρομή στην αρχαία ελληνική μυθολογία, βασική πηγή των αρχαίων Ελλήνων για να δώσουν εξηγήσεις στα ανεξήγητα, δίνει τις απαντήσεις.

Μικρή και Μεγάλη Άρκτος

Ωρίωνας

Κασσιόπη

Ανδρομέδα

Περιγράφει ένα μοναδικό μωσαϊκό νεφέλωμα από 77 αστέρια, ορατό από όλη τη Γη, που οφείλει το όνομά του στον προικισμένο με ακαταμάχητη δύναμη Γίγαντα, γιο του Ποσειδώνα, που όμως είχε άδοξο τέλος. Σύμφωνα με το μύθο, όταν ο Ωρίωνας γνώρισε την Άρτεμη στις βουνοπλαγιές της Κρήτης καυχήθηκε ότι μπορούσε να σκοτώσει μόνος του όλα τα άγρια ζώα. Η θεά, παρόλο που τον ερωτεύτηκε, οργίστηκε μαζί του και διέταξε ένα σκορπιό να κεντρίσει τη φτέρνα του Ωρίωνα για να θανατώσει έτσι τον ασεβή, ο οποίος πέθανε αμέσως μαζί με το σκορπιό. Οι αρχαίοι πίστευαν πως ο Δίας έδωσε μια θέση στον ουρανό και στους δυο αντιπάλους, και μάλιστα τους τοποθέτησε σε διαμετρικά αντίθετα σημεία ώστε να μην μπορούν πλέον να κάνουν κακό ο ένας στον άλλο. Έτσι, τις ζεστές καλοκαιριάτικες νύχτες, σαν πέφτει το σκοτάδι και ο Ωρίωνας έχει πλέον δύσει μαζί με τον Ήλιο, στο νότο ξεπροβάλλει εντυπωσιακή η φιγούρα του Σκορπιού.

Ο αστερισμός της Κασσιόπειας ονομάζεται και «Θρόνος της Βασίλισσας», παραπέμποντας στην ομώνυμη βασίλισσα της Αιθιοπίας. Η Κασσιόπη μετατράπηκε σε αστερισμό όταν θύμωσε τον Ποσειδώνα επειδή ισχυριζόταν ότι ήταν πιο όμορφη από τις Νηρηίδες, τις νύμφες του θεού. Οργισμένος εκείνος, έστειλε ένα τέρας στην ακτή της χώρας το οποίο προξενούσε φοβερές καταστροφές και ο μόνος τρόπος απαλλαγής από τη συμφορά ήταν να θυσιαστεί η κόρη της βασίλισσας, η Ανδρομέδα, ένας από τους επίσης γνωστούς σχηματισμούς του ουρανού.

Το κοντινότερο νεφέλωμα στη Γη και το μόνο που φαίνεται με γυμνό μάτι από το βόρειο ημισφαίριο. Η όμορφη κόρη της Κασσιόπης και του Κηφέα, βασιλιάδων της Αιθιοπίας, δεν θυσιάστηκε τελικά, γιατί την ώρα που το τέρας ήταν έτοιμο να την κατασπαράξει κατέφθασε με τα φτερωτά του πέδιλα ο μυθικός ήρωας Περσέας που, σαγηνεμένος από την ομορφιά της κοπέλας, την ερωτεύτηκε σφόδρα και χωρίς δεύτερη σκέψη πάλεψε με το τέρας και την έσωσε. Μαζί επέστρεψαν στο νησί των Κυκλάδων, τη Σέριφο.

SANI MAGAZINE '11

Οι πιο αναγνωρίσιμες συστάδες αστεριών, σύμφωνα με τη μυθολογία πήραν τα ονόματά τους από την Καλλιστώ, ερωμένη του Δία, και τον μικρό γιο τους Αρκάδα. Όταν η απιστία του Θεού έπεσε στην αντίληψη της Ήρας, εκείνη από τη ζήλια της μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα. Μεγαλώνοντας ο Αρκάδας, ήρθε μια μέρα στο κυνήγι αντιμέτωπος με τη –μεταμορφωμένη σε αρκούδα– μητέρα του και ετοιμάστηκε να τη σκοτώσει. Τότε ο Δίας, για να αποτρέψει τη μητροκτονία, μεταμόρφωσε κι εκείνον σε αρκουδάκι ώστε να αναγνωρίσει τη μητέρα του. Επειδή όμως φοβήθηκε την οργή της Ήρας, μεταμόρφωσε και τους δυο σε αστερισμούς. Από τότε η Καλλιστώ είναι η Μεγάλη Άρκτος και ο Αρκάδας η Μικρή. Η Ήρα οργίστηκε από την ενέργεια του Δία και τους καταράστηκε να μην ξεκουραστούν ποτέ. Έτσι, η Μεγάλη και η Μικρή Άρκτος δεν δύουν ποτέ.

Σείριος Ο Σείριος είναι το αστέρι που αναφέρεται σε όλες τις κουλτούρες του κόσμου με διάφορες ονομασίες –Σούρια, Σουρ, Σήειρ, Όσιρις κ.α. Ο ελληνικός μύθος, πάντως, φέρει το θεό του ήλιου Απόλλωνα να ζηλεύει τον Ωρίωνα εξαιτίας της σχέσης του με την Άρτεμη. Για να εξουδετερώσει τον φημισμένο κυνηγό, ο θεός μηχανεύεται το θάνατο του αντιζήλου του. Πράξη που όμως τον γέμισε με τύψεις, γι’ αυτό αποφάσισε να μην τον αφήσει μόνο. Τοποθέτησε λοιπόν σχεδόν δίπλα του τον πιστό του σκύλο Σείριο και άλλο ένα κουτάβι για να τον συντροφεύουν στην αστροπολιτεία.

Πλειάδες ή Πούλια Το σμήνος των Πλειάδων αποτελείται από 300-500 αστέρες κατανεμημένους σε μια σφαίρα διαμέτρου 30 ετών φωτός, ένα από τα πλησιέστερα ανοικτά σμήνη με ηλικία μόνον 50 εκατομμυρίων ετών. Κατά μια εκδοχή οι Πλειάδες ήταν θυγατέρες του Άτλαντα και της Πλειώνης, που από τη μεγάλη τους λύπη για το χαμό του πατέρα τους αυτοκτόνησαν και ο Δίας τις μετέφερε όλες μαζί στον ουρανό. Αυτές κατά σειρά ηλικίας ήταν: Η Μαία, η Ταϋγέτη, η Ηλέκτρα, η Στερόπη, η Κελαινώ, η Αλκυόνη και η Μερόπη.

Η Νέα Ελληνική Κουζίνα είναι πραγματικότητα, και η ανάδειξη και τοποθέτησή της στον χάρτη της παγκόσμιας γαστρονομίας αποτελεί κυρίαρχο στόχο του Sani Gourmet. Το μοναδικό ελληνικό γαστρονομικό event με διεθνή στάνταρ, χρόνια τώρα στηρίζει την προσπάθεια σπουδαίων Ελλήνων chef, οι οποίοι εμπνέονται από τη γευστική παράδοση της χώρας μας, οδηγώντας την στη νέα της εποχή.

13-22 Μαΐου 2011

13 - 22.O5. 2O11

γευση

Πιάτο του Χρύσανθου Καραμολέγκου

Άρωμα

ελληνικό Από τη Γεωργία Δώδου Πιάτο του Μανώλη Ασλάνογλου

Το διάλογο για τη Νέα Ελληνική Κουζίνα ανοίγει το Sani Gourmet 2011, προσκαλώντας σπουδαίους chef σ’ ένα φεστιβάλ δημιουργίας με αγνά υλικά που μυρίζουν Ελλάδα.

Φωτογραφίες: Heinz Troll for Sani Resort archive, Ιωσηφίνα Σβανιά 91

χει η Ελλάδα διατροφική ταυτότητα; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απλά δε θα έπρεπε να έχει τεθεί ποτέ. Φυσικά και έχει η Ελλάδα διατροφική ταυτότητα, και μάλιστα σπουδαία και με συνέχεια. Μια αλήθεια που για άγνωστους λόγους τα τελευταία χρόνια αγνοήθηκε, και υπονομεύθηκε ενδεχομένως εξαιτίας μιας ι λου σ τρασ ιόν παρα ζά λης που συνέχεε την –πολύ κακή ομολογουμένως– «τουριστική» ελληνική κουζίνα του μουσακά και των γεμισ τών, με την αυθεντική ελληνική κουζίνα των αρωμάτων, των λεπτών γεύσεων, της αγνότητας και της απίστευτης ποικιλομορφίας, ανάλογης με την ποικιλομορφία του εδάφους της. Υψηλή κουζίνα είναι αυτή που τέρπει τον ουρανίσκο –και όχι απαραίτητα εξαιτίας των ακριβών υλικών και των περίπλοκων τρόπων παρασκευής ενός πιάτου. Και η ελληνική κουζίνα είναι ακριβώς αυτό: μια υψηλή κουζίνα βασισμένη στην απλότητα – των υλικών και της παρασκευής. Μια κουζίνα με μακραίωνη παράδοση, βασισμένη στις αγνές πρώτες ύλες. Μια κουζίνα δημιουργική, με επιρροές από διαφορετικές κουλτούρες χάρη στην προνομιούχο θέση της στο κέντρο της Μεσογείου, σημείο συνάντησης της Ανατολής με τη Δύση. Από τη Μακεδονία μέχρι την Κρήτη γινόμαστε μάρτυρες εκλεκτών εκδοχών παρεμφερών πιάτων, προσαρμοσμένων κατά την παρασκευή τους στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής αλλά και στα διαφορετικά αρώματα των πρώτων υλών τους – αλλιώς ευωδιάζει η ρίγανη της Πίνδου και αλλιώς της Ικαρίας, διαφορετικά τα λαχανικά των άνυδρων νησιών και διαφορετικά των πλούσιων εδαφών της Πελοποννήσου.

Κρέατα, πουλερικά, ψάρια, λαχανικά, φρούτα – τα πάντα υπάρχουν στην ελληνική γη σε αφθονία, και όλα συμμετέχουν σ’ ένα δημιουργικό παιχνίδι που δίνει σπουδαίους καρπούς. Αρκεί να νιώσουμε με τη μνήμη της όσφρησης τις μυρωδιές της παιδικής μας ηλικίας, όταν οι γιαγιάδες και οι μαμάδες μας διέπρεπαν στην κουζίνα, απλώνοντας κάθε μέρα στο οικογενειακό τραπέζι εδέσματα απίστευτης γεύσης και πολλές φορές υψηλής αισθητικής. Εδέσματα που χάθηκαν, όπως χάθηκε στην πορεία το άρωμα της αυθεντικής Ελλάδας. Tο Sani Gourmet 2011, το φεστιβάλθεσμός που χρόνια τώρα στηρίζει την προσπάθεια σπουδαίων Ελλήνων chef οι οποίοι εμπνέονται από τη γευστική παράδοση της χώρας μας, οδηγώντας την στη νέα της εποχή με τις παρεμβάσεις τους, προσκαλεί τους ανθρώπους που και γνώση έχουν και εμπειρία και πάθος να αναδείξουν τη σπουδαιότητα των ελληνικών γεύσεων, σε μια εβδομάδα δημιουργίας με άρωμα ελληνικό, σε μια εβδομάδα που θα αναδείξει σε όλο της το μεγαλείο την ελληνική κουζίνα όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από το δίπτυχο «παράδοση-εξέλιξη». Σε μια εβδομάδα ευγενούς άμιλλας που θα ανοίξει το διάλογο για τη Νέα Ελληνική Κουζίνα, προσδιορίζοντας σαφώς τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητές της. Μια εβδομάδα, τέλος, κατά την οποία θα επιχειρηθεί να απαντηθεί θετικά ένα άλλο ερώτημα: βρίσκεται, πράγματι, στην απλότητα το κάλλος;

Από πάνω προς τα κάτω, πιάτα των: Κωνσταντίνου Ερίνκογλου, Δημήτρη Δημητριάδη, Γιώργου Βενιέρη, Γιάννη Λουκάκου

SANI MAGAZINE '11

γευση

Εικονογράφηση: Μαριτίνα Δασκαλάκη/Red Creative

ατάτες, μακαρόνια, ρύζι, σοκολάτα, ντομάτα, λεμόνια, πορτοκάλια, πιπεριές, μελιτζάνες, μπάμιες, καλαμπόκι, ζάχαρη, καφές, μπαχαρικά, ποτά από απόσταξη και άλλα πολλά. Τι είναι αυτά; Μα κάποια από τα ευρύτατης διάδοσης τρόφιμα που χρησιμοποιούμε σήμερα και για τα οποία δεν είχαν την παραμικρή ιδέα οι αρχαίοι Έλληνες! Οι πρόγονοί μας, μέγιστοι διανοητές και ευζωϊστές, ήταν συγχρόνως και λιτοδίαιτοι, άλλες φορές φιλοσοφικά και άλλες εξ ανάγκης, λόγω της συνεχούς φτώχειας που τους ταλαιπωρούσε. Εδαφική διαμόρφωση εξαιρετικά δύσκολη, επομένως και συγκοινωνίες, πολύχρονοι πόλεμοι, πολλές φορές άνυδρες περιοχές, ωθούσαν σε διατροφικές συνήθειες που πολύ λίγο θα μας άρεσαν αν είμασταν αναγκασμένοι να τις ακολουθήσουμε!

Η ιστορία του φαγητού Η τέρψη του φάρυγγα δε θα είχε αναδειχθεί σε τόσο υψηλή τέχνη όσο στις μέρες μας, αν δεν είχαν ανακαλυφθεί, από τους αρχαίους κιόλας χρόνους, τρόποι να γίνει η διατροφή ψυχαγωγία. Κι αν, ακόμα, είχε καταπιεί η λήθη το διατροφικό θαύμα της Μεσογείου!

Είναι γενικά άγνωστο ότι οι Αθηναίοι –και όχι οι Σπαρτιάτες– υπήρξαν οι πλέον λιτοδίαιτοι της αρχαιότητας, εξ ου και η έκφραση «αττικηρώς ζειν». Παρ’ όλα αυτά –ηθελημένα ή μη– δημιούργησαν (ή συνδημιούργησαν) τη Μεσογειακή αλυσίδα διατροφής, η οποία κατέληξε σ’ αυτό που σήμερα ονομάζουμε Μεσογειακή Διατροφή ή Δίαιτα, και η οποία πήρε και τη βούλα των Ηνωμένων Εθνών μέσω της Unesco, σαν Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και του Μαρόκο, ενισχύοντάς την έτσι, ώστε να μη θεωρείται μόνο ως ένα θεμελιώδες μέρος της ιστορίας των λαών τους, αλλά και ως μια μεγάλη συμβολή στην ανθρωπότητα! Αυτή η διάκριση επισημοποιήθηκε τη 17η Νοεμβρίου 2010! Ακούσατε κάτι από τα ΜΜΕ; Αν ναι, είσαστε πολύ τυχεροί, γιατί εκτός από την Επέτειο του Πολυτεχνείου, τις φωτιές στους κάδους σκουπιδιών των Εξαρχείων και το «Έρχονται κι άλλα μέτρα από την Τρόικα», εμείς δεν ακούσαμε ούτε διαβάσαμε τίποτα άλλο! Ας έχει... Είναι πολύ δύσκολο να οριστεί ένα γενικό πλαίσιο των διατροφικών πρακτικών όλων των περιοχών της αρχαίας Ελλάδας, γιατί σε πολλές περιπτώσεις διέφεραν πολύ μεταξύ τους. Επίσης, υπήρχε πολύ μεγάλη διαφορά ειδών και ποσοτήτων, ακόμα και συχνοτήτων στη σίτιση, μεταξύ των εύπορων και των φτωχών. Ωστόσο, θα μπορούσε να συνοψιστεί ως εξής: Τα κύρια γεύματα ήταν τρία, αλλά μπορούσαν να γίνουν δύο ή και τέσσερα κάποιες φορές. Το πρωινό ή «ακρατισμός» αποτελείτο από ψωμί –κριθαρόμαζα για το λαό, από σιτάρι για τους πλούσιους–, βουτηγμένο σε ανέρωτο κρασί (άκρατος οίνος), συνοδευόμενο από ξερά σύκα, καρύδια, ελιές. Σε κάποιες περιοχές ρόφημα ήταν ο «κυκεών» –μείγμα κρασιού, τριμμένου τυριού και κριθάλευρου, πραγματικός κυκεώνας–, αλλού το κατσικίσιο γάλα και αλλού το «υδρόμελον», ζεσταμένο νερό με μέλι, δηλαδή, πολύ συνηθισμένο και αγαπημένο ρόφημα στην αρχαία Ελλάδα. Το μεσημεριανό η «άριστο»: Ψωμί, τυρί, αυγά, ελιές, ξηροί καρποί, όσπρια για τους φτωχότερους, τα ίδια συν ψάρια ή κάποιο πουλερικό για τους ευπορότερους. Βεβαίως, η σύνθεση των γευμάτων εξαρτάτο πολύ από τη γεωγραφική περιοχή, όπως γειτνίαση με θάλασσα, ορεινή ή πεδινή, αστική ή γεωργική. Το βραδινό ή «δείπνον» ήταν το πλουσιότερο και σημαντικότερο της ημέρας, κάτι σαν ιεροτελεστία και διασκέδαση μαζί. Σερβιριζόταν αρκετά μετά που είχε πέσει το σκοτάδι. (Μερικές φορές, σκέπτεται κανείς, ότι «το αίμα νερό δεν γίνεται». Ακριβώς όπως και οι νεοέλληνες, οι αρχαίοι ξέδιναν μ’ ένα καλό φαγητό και παρεούλα το βράδυ! Αναφέρεται δε ότι όποιος τρώει μόνος το δείπνο του δε γευματίζει, απλά γεμίζει το στομάχι του! Έτσι, λοιπόν, λάμβαναν χώρα τακτικότατες συναθροίσεις, από απλές συνεστιάσεις μέχρι μεγάλα συμπόσια, εκδηλώσεις που λάτρευαν οι αρχαίοι Έλληνες και που επιπλέον αποτελούσαν σημαντικότατο μέσο κοινωνικοποίησης στην αρχαία

Ελλάδα). Το δείπνο, λοιπόν, αποτελούνταν από κρέατα, ψάρια, πουλερικά, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά. Επίσης, υπήρχε και το «αριστόδειπνον», κάτι μεταξύ μεσημεριανού και βραδινού, όταν για τους οποιουσδήποτε λόγους τα γεύματα περιορίζονταν σε δύο, αλλά και το «εσπέρισμα» ή το τέταρτο γεύμα της ημέρας, αργά το βράδυ, κάτι σαν σνακς –ή «τραγήματα»– όταν ο αφέντης του σπιτιού είχε ακόμα κάποια γουργουρητά στο στομάχι, μετά το τσιμπούσι! Σπάνιο και για τους εύπορους, φυσικά.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ Ελαιόλαδο! Το τρόφιμο κλειδί, η βάση όλων των υγιεινών συνηθειών διατροφής. Γιατί; Λόγω της περιεκτικότητάς του σε μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία σε αντίθεση με τα πολυακόρεστα και κορεσμένα λιπαρά, όπως του βουτύρου αλλά και άλλων φυτικών λαδιών, προσφέρουν, εκτός από υψηλή ενέργεια, και προστασία των βασικών οργάνων του οργανισμού, όπως επίσης αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση. Η συστηματικότατη χρήση του από τους αρχαίους Έλληνες, η οποία μεταδόθηκε μέσω των αποικιών και των εμπόρων στο μεγαλύτερο κομμάτι της λεκάνης της Μεσογείου, όπως και η μη συχνή κατανάλωση κρέατος, είτε για οικονομικούς είτε για άλλους λόγους, αλλά και η εγνωσμένη αγάπη των Ελλήνων για τα ψάρια, ειδικά τα «παχιά», τα λιπαρά ψάρια, όπως το σκουμπρί ή σκόμβρος, η σαρδέλα ή τριχίς, η γόπα ή βοξ και άλλα, των οποίων το λίπος είναι ευεργετικό για την υγεία, δημιούργησαν σιγά-σιγά τη Μεσογειακή πυραμίδα διατροφής. Και λέμε «Πυραμίδα», γιατί αυτός είναι ο ευκολότερος τρόπος για να κατανοήσει κανείς πώς κατανέμονται τα διάφορα διατροφικά είδη βάσει αυτής της δίαιτας, η οποία, θυμίζουμε, χαρακτηρίζεται από χαμηλή κατανάλωση λίπους και ιδιαίτερα κορεσμένων λιπαρών οξέων, και αντίθετα από υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων, που βρίσκονται κυρίως στα σιτηρά και τα προϊόντα τους (δημητριακά, ψωμί, ρύζι και μακαρόνια), στα φρούτα, στα λαχανικά, στο γάλα και τα γαλακτοκομικά. Αρχής γενομένης, λοιπόν, από τη βάση της πυραμίδας, θα δούμε ότι εκεί βρίσκονται και επιβάλλονται για καθημερινή κατανάλωση ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, άλλα δημητριακά, πατάτες, λαχανικά, όσπρια και ξηροί καρποί, φρούτα, γάλα, τυρί, ελαιόλαδο, ελιές. Φυσικά, όχι όλα μαζί και όχι σε μεγάλες ποσότητες. Κάποιες φορές την εβδομάδα είναι τα αβγά, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα γλυκά, και κάποιες φορές το μήνα, πάνω-πάνω στην κορυφή της πυραμίδας, είναι το κόκκινο κρέας.

Από τον Σπύρο Ράπτη

Οι πιο πάνω διατροφικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες της γεωγραφικής περιοχής μας συνέβαλαν όχι μόνο στη μακροζωία των κατοίκων της αλλά και στη διατήρηση της καλής υγείας μέχρι τα βαθιά γεράματα. Συμπληρωματικά, σπουδαίο ρόλο έπαιξε η γεωργική και γενικά η χειρωνακτική δραστηριότητα, η οποία απέτρεπε τη συσσώρευση λίπους και πάχους στους ανθρώπους, άρα και εκφυλιστικών ασθενειών. Η σχετική οικονομική ανέχεια, επίσης, λειτούργησε ευεργετικά στη συνολικότερη υγεία των κατοίκων της περιοχής, μέσω της αδυναμίας κατανάλωσης μεγάλων μερίδων φαγητού αλλά και ακριβών τροφίμων, τα οποία στην πλειονότητά τους ήταν βλαβερά για τον οργανισμό, όπως τα πολλά κρέατα. Στην εποχή μας, πολλοί παράγοντες μας απομακρύνουν από την οποιαδήποτε προσήλωση σε σωστούς και υγιεινούς τρόπους διατροφής. Πρώτον, ο τεράστιος εμπλουτισμός του αριθμού των προσφερόμενων τροφών, δεύτερον η νόθευση που υφίστανται για λόγους γεύσης, διάρκειας και εμφάνισης, και τρίτον η εντατικοποίηση της γεωργίας, της κτηνοτροφίας αλλά και της αλιείας, είναι κάποιοι σημαντικότατοι από αυτούς τους παράγοντες. Κύρια και καίρια αιτία, όμως, είναι η μεγάλη έλλειψη χρόνου που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι άνθρωποι. Πολλές φορές αναγκαζόμαστε σε «πρόχειρο» φαγητό στο σπίτι, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, ή σε αγορά έτοιμου φαγητού μ’ ένα τηλεφώνημα. Άλλοτε πάλι, τρώμε έξω. Αυτό το τελευταίο, το να «φάμε έξω» δηλαδή, είναι ένα ζήτημα πολύ παρεξηγημένο. Οι λόγοι πολλοί, κυρίως όμως συνδέονται με την ποσότητα και την ποιότητα του φαγητού. Αποτελεί κοινή συνείδηση ότι τρώγοντας εκτός σπιτιού, δεν μπορεί εύκολα να προφυλαχθεί κανείς από παχυντικές και μη σωστές επιλογές. Επίσης, πλην των πανάκριβων εξαιρέσεων, η γενική πεποίθηση είναι ότι τα χρησιμοποιούμενα υλικά από τα διάφορα εστιατόρια δεν είναι πάντα τα καλύτερα και υγιεινότερα. Είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα, όμως, ή υπάρχει κάποιος μύθος εδώ;

Η τροφή ως διασκέδαση Το εστιατόριο, όσο κι αν φαίνεται αυτονόητος και αναγκαίος θεσμός στις μέρες μας, συνδεδεμένος με την έννοια «πόλη» για όσο χρόνο αυτές υπάρχουν και κατοικούνται από ανθρώπους, υφίσταται μόνον 230 χρόνια περίπου στον δυτικό κόσμο. Κι αν μιλήσουμε για την πατρίδα μας, ίσως κάτι πάνω από 100! Μόνη εξαίρεση η Κίνα του 11ου αιώνα, όπου αναφέρονται καταστήματα σερβιρίσματος φαγητού, με πολύ διαφορετικές συνθήκες και συνήθειες ωστόσο απ’ αυτό που εμείς γνωρίζουμε. Ταβέρνες, χάνια και διάφορα άλλα μαγεριά υπήρχαν από τα αρχαία χρόνια για να εξυπηρετούν τους ταξιδιώτες κυρίως, χωρίς δυνατότητα επιλογής εδέσματος φυσικά, για να μη μιλήσουμε για περιβάλλον ή για ποιότητα. Σ’ αυτά τα μέρη σπανιότατα πήγαιναν ντόπιοι, αλλά κι αν συνέβαινε, ήταν συνήθως περιθωριακοί. Μόνο το 1765, στη Rue Bailleul, στο Παρίσι, ένας κύριος ονόματι Boulanger –που σημαίνει από σύμπτωση φούρναρης– άνοιξε ένα μαγαζί όπου παρασκεύαζε και πούλαγε σούπες και ζωμούς από κρέατα και λαχανικά και τα οποία διαφήμιζε ως «restaurants», που σημαίνει δυναμωτικά φάρμακα. Δηλαδή, τα πρώτα εστιατόρια ήταν ένα είδος «φαρμακείου», όπου κατανάλωνε κανείς τα «φάρμακά» του επιτόπου, για ενδυνάμωση και καλή διάθεση! (Την πληροφορία αντλούμε από την Larousse Gastronomique Encyclopedia). Το εγχείρημα αυτό είχε μεγάλη επιτυχία, και αντίστοιχα μαγαζιά άρχισαν να ανοίγουν το ένα μετά το άλλο στο Παρίσι. Κι επειδή η δημιουργική φαντασία των ανθρώπων δε σταματά πουθενά, κάποιος άλλος κύριος, ο Antoine Beauvilliers, σκέφτηκε ότι αν μετέτρεπε τα «φάρμακα» αυτά από ζωμούς σε στερεά τροφή, πιθανότατα να είχε την ίδια επιτυχία στον κόσμο. Και, voila, το 1782 άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το πρώτο εστιατόριο όπως το γνωρίζουμε σήμερα, με την πομπώδη ονομασία La Grande Taverne de Londres! Ήταν κυριολεκτικά το πρώτο μαγαζί εστίασης στη Δύση που πρόσφερε τα εξής «αδιανόητα» πράγματα: Μενού για να μπορεί να διαλέξει κανείς ανάμεσα σε πολλά εδέσματα, πρώτα πιάτα και σαλατικά εκτός του κυρίως φαγητού, επιδόρπια, καλά κρασιά, κομψή αίθουσα και έξυπνους και αποτελεσματικούς σερβιτόρους! Κάποιες φορές, σαν το παλιότερο

εστιατόριο στον κόσμο αναφέρεται το Sobrino del Botίn στη Μαδρίτη, το οποίο είχε ιδρυθεί λίγο νωρίτερα, το 1725. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν φαίνεται να ισχύει, γιατί επρόκειτο για ένα απλό μαγειρείο. Εκείνο που δεν είναι γνωστό, είναι πότε ακριβώς απαλείφθηκε το «s» από την ονομασία τους, οπότε και τα εστιατόρια παρέμειναν διεθνώς σαν «restaurant». Αυτό ήταν! Μια μεγάλη παράδοση είχε ξεκινήσει. Κι όπως όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή, έμελε να αποκτήσει και το εστιατόριο πολλές διαστάσεις. Από τεράστιες πολυτελείς σάλες μέχρι μικρά και φτωχικά κουτούκια, εξυπηρετούσε πάντα τον ίδιο σκοπό: Τη φαρυγγική τέρψη, αλλά και τη διασκέδαση και τη χαλάρωση των θαμώνων του. Εκεί, όμως, που οι διαφοροποιήσεις ήταν μεγάλες, αφορούσαν στην ποιότητα των παρεχομένων φαγητών. Ειδικά παλαιότερα, πριν η υγιεινή και επιλεκτική διατροφή αρχίσει να γίνεται συνείδηση, τα κορεσμένα λίπη, τα κρέατα δεύτερης ποιότητας και τα σπορέλαια ήταν στην ημερησία διάταξη. Σήμερα, όλο και περισσότεροι επιχειρηματίες της εστίασης αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα της σωστής επιλογής των υλικών και του ελαφρότερου και υγιεινότερου τρόπου παρασκευής των φαγητών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμβαίνει στα καταστήματα για τα υψηλότερα βαλάντια και μόνον. Υπάρχουν θαυμάσια ρεστοράν, αλλά και απλές ταβέρνες, οι οποίες παρέχουν εξαιρετικό φαγητό σε λογικότατες τιμές, τα οποία πραγματικά στη χώρα μας στηρίζονται στη μεσογειακή παράδοση. Πάντα, όμως, το τελευταίο φίλτρο της επιλογής ενός καλού, ποιοτικού και μη παχυντικού γεύματος έξω από το σπίτι είναι ο ίδιος ο καταναλωτής και οι σοφές, ή μη, επιλογές του. Γι’ αυτό, διαβάστε, ρωτήστε, συγκρίνετε και καταλήξτε άφοβα σε κάποιο εστιατόριο της αρεσκείας σας. Διασκεδάστε τρώγοντας με τους οικείους σας, αντί απλά να γεμίζετε το στομάχι σας, όπως έκαναν οι αρχαίοι μας πρόγονοι στα «δείπνα» τους. Απλά, μην το παρακάνετε, όπως είχαν την τάση να κάνουν εκείνοι. Αφήστε το «εσπέρισμα», το πολύ κρασί και γενικά τις υπερβολές να παραμείνουν εκεί που ανήκουν. Στην ιστορία.

SANI MAGAZINE '11

π ρ οσ ω πα

από την Αργυρώ Μπαράτα

φιλοξενία ορίζεται κυρίως από τον τρόπο και όχι από τα μέσα. Στη Sani διαθέτουμε τα πάντα σε πλεονασμό: Εξαιρετικές εγκαταστάσεις, που γίνονται ακόμα ωραιότερες από τις υπηρεσίες που προσφέρονται και από τους ανθρώπους οι οποίοι σας τις προσφέρουν. Πάντα με χαμόγελο! Η Ιωσηφίνα Σβανιά απαθανάτισε με το φακό της στιγμές μέσα στο Sani Resort, ανθρώπους με δημιουργικά μυαλά και επιδέξια χέρια που καθημερινά συντονίζονται αριστοτεχνικά, σε μια ομαδική προσπάθεια παροχής ζεστής φιλοξενίας.

Πίσω από τα φώτα όλα τα ξενοδοχεία έχουν την αθέατη πλευρά τους - όπως και τα θέατρα. Μπροστά σας, κατά τη διάρκεια των διακοπών, εξελίσσεται μια καλά οργανωμένη παράσταση, αλλά προηγουμένως έχουν γίνει αμέτρητες πρόβες και πίσω από τα φώτα υπάρχει μια πολυάνθρωπη κυψέλη που δουλεύει, περνώντας όσο το δυνατόν απαρατήρητη.

Χαμογελάστε, παρακαλώ! Το γέλιο είναι μεταδοτικό. Το γνωρίζουμε πολύ καλά, όπως και η Julia που με το χαμόγελο στα χείλη φροντίζει ώστε κάθε φιλοξενούμενος του Sani Asterias Suites που περνά το κατώφλι του Water Restaurant να ξεκινά την ημέρα του μ’ ένα υπέροχο πρωινό. Είναι, άλλωστε, το πιο σημαντικό γεύμα, αυτό που καθορίζει τη διάθεσή μας για το υπόλοιπο της ημέρας. Οι βασικοί κανόνες ώστε όλα να λειτουργούν στην εντέλεια είναι καθημερινά αναρτημένοι σ’ έναν πίνακα. Ο πιο μεγάλος, όμως, στόχος μας είναι το χαμόγελο να φέγγει στο πρόσωπό σας κάθε στιγμή που ζείτε κοντά μας. Αυτό είναι για εμάς επιτυχία!

Γεύση επιτυχίας Το προσωπικό στην κουζίνα του Water Restaurant προετοιμάζει το σερβίρισμα μιας παραγγελίας, προσέχοντας κάθε λεπτομέρεια. Τα στάδια αυτής της διαδικασίας πολλά. Ξεκινά από την επιλογή των καλύτερων πρώτων υλών από την τοπική αγορά και φτάνει μέχρι το στήσιμο μιας περίτεχνης γαρνιτούρας που θα αναδείξει τα πιάτα. Στο Sani Resort την τελευταία δεκαετία έχουμε δώσει έμφαση στη γευστική πολυμορφία των χώρων εστίασης. 15 επιλογές εστιατορίων διαφορετικού στυλ που καλύπτουν όλες τις γευστικές προτιμήσεις, και 15 αντίστοιχες λαμπρές μπριγάδες μέσα στις κουζίνες με την υπογραφή σπουδαίων σεφ από την Ελλάδα και το εξωτερικό, έχουν καταφέρει να εμπνεύσουν και να εδραιώσουν τη Σάνη στις συνειδήσεις των ταξιδιωτών ως γαστρονομικό παράδεισο.

Στα σύννεφα Τελευταίες πινελιές με κόκκινα ροδοπέταλα αφήνει η Ελένη στο πάτωμα σουίτας του Porto Sani Village, λίγο πριν την άφιξη ενός ζευγαριού που παντρεύτηκε πριν από ένα χρόνο στο Sani Resort και επιστρέφει για να γιορτάσει την επέτειό του. Η πρώτη εικόνα του δωματίου είναι άλλωστε σημαντική, καθώς εκεί θα περάσετε σημαντικό μέρος του χρόνου σας μαζί μας. Και είναι αυτές οι μικρές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά, ώστε να μπορούμε να μεταφέρουμε και στις διακοπές σας την άνεση της ζεστής σπιτικής ατμόσφαιρας μέσα από μια διακριτική πολυτέλεια, διαμορφώνοντας ένα οικείο αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό περιβάλλον.

100

SANI MAGAZINE '11

Φρέσκο μήνυμα Στο καθαριστήριο, η Άννα, που δουλεύει για λογαριασμό του τμήματος House Keeping του Sani Beach Hotel, σιδερώνει τραπεζομάντιλα για το εστιατόριο Poseidon. Καθημερινά οι λινοθήκες των ξενοδοχείων του Sani Resort διαχειρίζονται έναν όγκο που μετρά πάνω από 2.000 σεντόνια και 8.000 πετσέτες, ενώ σ’ αυτά πρέπει να προσθέσουμε τραπεζομάντιλα, χειροπετσέτες, ρούχα προσωπικού και πελατών. Πρόκειται για μια επίπονη δουλειά στην οποία συνήθως δε δίνουμε τη σημασία που της αναλογεί, καθώς η καθαριότητα και η φρεσκάδα περνά απαρατήρητη, όταν βέβαια υπάρχει... Δεκάδες συνεργεία καθαρισμού σε όλο το resort εργάζονται μέρα νύχτα για να λάμπουν όλοι οι χώροι που σας φιλοξενούν.

Μεταξύ μας Το Sani Resort τα τελευταία χρόνια κάνει πρωταθλητισμό στο ελληνικό τουριστικό «πρωτάθλημα», διεκδικώντας με αξιώσεις μια θέση και στο παγκόσμιο στερέωμα. Όπως και στον αθλητισμό, έτσι και στη δική μας περίπτωση, για να είναι μια ομάδα ανάμεσα στους πρώτους απαιτούνται, μεταξύ άλλων, ομαδικό πνεύμα και προσήλωση στους στόχους που έχουν τεθεί. Αυτό όμως προϋποθέτει καλή επικοινωνία μεταξύ όλων των μελών που απαρτίζουν την ομάδα, και μάλιστα το θετικό κλίμα πρέπει να καλλιεργηθεί από την πρώτη στιγμή, την περίοδο δηλαδή του training στους χώρους εργασίας. Και, βέβαια, το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να γνωριστούν όλοι μεταξύ τους. Πρώτη μέρα στη δουλειά, πολλές νέες γνωριμίες, δισταγμός και έλλειψη θάρρους στην αρχή. Για να αποφεύγονται στιγμές αμηχανίας, μια φωτογραφία που παρουσιάζει όλα τα νέα μέλη της ομάδας με τα ονόματά τους είναι χρήσιμο εργαλείο για τη σύσφιξη των σχέσεων στην αρχή μιας αξέχαστης συνεργασίας.

Φωτογραφίες: Ιωσηφίνα Σβανιά 102

SANI MAGAZINE '11

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Aπό την Αργυρώ Μπαράτα

Με επίκεντρο το Garden Theater, αλλά και το Helios Theatre στο Oceania, τις κύριες εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας του sani resort, κάθε σεζόν ανεβαίνουν 110 παραστάσεις και κατά μέσο όρο 450 παραγωγές ζωντανής μουσικής, όλες υψηλού επαγγελματικού επιπέδου. Το Sani Magazine παρακολουθησε την προετοιμασία μιας τέτοιας παραγωγής.

Στα παρασκήνια Ο

υπεύθυνος entertainment του Sani Resort, Dittrich Joerg, ο άνθρωπος πίσω από το πρόγραμμα ψυχαγωγίας του θερέτρου, θεωρεί κλειδί της επιτυχίας την ικανοποίηση όλων όσοι γίνονται αποδέκτες των θεαμάτων που επιμελείται η ομάδα του. «Όλων των πελατών του ξενοδοχείου, ανεξαρτήτως εθνικότητας, αλλά και των κατοίκων της γύρω περιοχής που δείχνουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για τις παραστάσεις μας, κυρίως μετά τη δημιουργία του νέου θεάτρου», λέει. «Η ανταπόκρισή τους είναι πολύ θετική κι αυτό μας ικανοποιεί ιδιαίτερα και μας ωθεί να προσπαθήσουμε ακόμα περισσότερο για ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα». «Συνήθως μια μουσική παραγωγή χρειάζεται πέντε μήνες για να ολοκληρωθεί, 3-4 μήνες για την επιμέλεια του χώρου και από την πρώτη πρόβα μέχρι την παρουσίαση άλλους δύο μήνες», εξηγεί ο κος Joerg. «Για τα χορευτικά σόου απαιτούνται δύο εβδομάδες πολύωρης πρόβας, περίπου 4-6 εβδομάδες για την ολοκλήρωση των κοστουμιών και 3 εβδομάδες για τα σκηνικά. Μια παράσταση διάρκειας μιας ώρας που αποτελείται από 13 άτομα θα μπορούσε να έχει και 100 κοστούμια!» Το εγχείρημα δεν είναι καθόλου απλό, αφού δεδομένων των υψηλών απαιτήσεων είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν οι κατάλληλοι καλλιτέχνες. «Οι παραστάσεις μας απαιτούν εξαίρετους χορευτές και τραγουδιστές τους οποίους εκτός από μας διεκδικούν και εταιρείες που διαχειρίζονται κρουαζιερόπλοια, όπως η Carnival, η MSC, η Cunard κ.α., πολλές από τις οποίες προτιμούν καλλιτέχνες που έχουν συνεργαστεί μαζί μας γιατί είναι γνωστό ότι είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι» συνεχίζει ο κος Joerg, για να μας πληροφορήσει κλείνοντας ότι στο πρόγραμμα της τρέχουσας σεζόν περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων μια παραγωγή ελληνικού μιούζικαλ, ενός show για τον Michael Jackson, μιας παράστασης τσίρκου που για πρώτη φορά περιλαμβάνει εναέριους ακροβάτες και το Show Ensemble, της παραγωγής «Μια γεύση από τον κόσμο» που θα ταξιδέψει τους θεατές σε όλο τον πλανήτη και, φυσικά, εμφανίσεις πολλών ξένων καλλιτεχνών κατά τη διάρκεια της σεζόν. «Θεωρώ ότι είναι κάτι που θα απολαύσουν όλοι», εκφράζει την πεποίθησή του.

Φωτογραφίες: Ιωσηφίνα Σβανιά 104

SANI MAGAZINE '11

105

καλη ζ ω η

α spa είναι κατά βάση δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με το νερό. Με άλλα λόγια, λουτρά. Η ποικιλία τους τεράστια, και μόνον η ανθρώπινη φαντασία είναι το όριο για τις διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούνται. Πισίνες, στέρνες, σιντριβάνια, εκτοξευτές νερού, παλλόμενα ύδατα, ζεστά νερά, κρύα νερά, χαμηλοί φωτισμοί, φυσικοί φωτισμοί, απαλές και new age μουσικές, αρωματισμένα περιβάλλοντα, ό,τι βάλει ο νους του ανθρώπου και ειδικότερα του designer της εκάστοτε εγκατάστασης. Ασφαλώς, δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα απαραίτητα εκείνα συμπληρώματα που ολοκληρώνουν την χαλαρωτική αλλά και αισθητική – κοσμητική διαδικασία: Μασάζ, επαλείψεις του σώματος με διάφορα προϊόντα, καθαρισμοί προσώπου, λάδια, άλατα και πολλές άλλες μέθοδοι εφαρμόζονται από τα σύγχρονα κέντρα spa. Και όλα αυτά σε μια προσπάθεια ανανέωσης, χαλάρωσης, ευεξίας, ομορφιάς, πληρότητας, ηρεμίας και, φυσικά, της απαραίτητης εκείνης αίσθησης μοναδικότητας και πολυτέλειας από εκείνον που δέχεται τις εξειδικευμένες αυτές υπηρεσίες.

Από τον Σπύρο Ράπτη

Τα θεωρούμε σύγχρονη «εφεύρεση», όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Τα spa έρχονται από το μακρινό παρελθόν και –με τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις που οφείλονται στην εξέλιξη της επιστήμης– τείνουν να γίνουν πάλι, εκτός από χώροι χαλάρωσης, ευεξίας και ομορφιάς, σημεία συναναστροφής και αξιόλογης κοινωνικής δραστηριότητας. Spa,

Θα ήταν, ίσως, εκ των ων ουκ άνευ να αναφέρουμε ότι τα κέντρα αυτά, τα spa, έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαία Ελλάδα. Ήδη από πολλούς αιώνες πριν την κλασική αρχαιότητα, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως μοναδικά δείγματα που είχαν σχέση με το μπάνιο, την προσωπική υγιεινή, αλλά και τον εξαγνισμό της ψυχής μέσω του καθαρμού που επέφερε η βάπτιση του σώματος στο νερό, όπως πίστευαν εκείνα τα χρόνια. Βλέπετε, οι προγονικοί λαοί της πατρίδας μας, αλλά και της ανθρωπότητας, είχαν πλήρη επίγνωση της ζωογόνου σημασίας, αλλά και της φοβερής δύναμης των νερών! Από τα πιο παλιά αρχαιολογικά ευρήματα είναι αυτά που αφορούν στο σύμπλεγμα του ανακτόρου της Κνωσού και στις ανασκαφές στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, καθώς αποκαλύπτουν καταπληκτικά πράγματα, όπως αλαβάστρινες μπανιέρες, νιπτήρες, λουτήρες και άλλα, με μόνο σκοπό την εξυπηρέτηση της ατομικής υγιεινής. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι τα πιο πάνω βρέθηκαν είτε σε ιδιωτικές κατοικίες είτε σε δημόσια λουτρά 3.600 χρόνων πριν, όταν το 1846 στην Πενσυλβανία των Η.Π.Α. —και όχι κάπου αλλού!— το μπάνιο απαγορευόταν δια νόμου μεταξύ Νοεμβρίου και Απριλίου για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας!!! Μια απλή πράξη θα μας δείξει ότι αυτό συνέβαινε πριν από μόλις 165 χρόνια...

λοιπόν! Ας δούμε στα σοβαρά τι είναι... Στους κλασικούς χρόνους άρχισαν να εξαπλώνονται ραγδαία τα δημόσια λουτρά στον ελλαδικό χώρο, αρχικά στα γυμναστήρια. Κατόπιν, δεν άργησαν να εμφανιστούν σε ειδικές εγκαταστάσεις στις πόλεις, κοντά σε Μαντεία και γενικά σε μέρη όπου μαζευόταν κόσμος για να επιδοθεί σε διάφορες κοινωνικές και θρησκευτικές δραστηριότητες. Ονομαζόντουσαν Βαλανεία. (Είναι περιττό να αναφέρουμε ότι οι χαριτωμένοι αυτοί άνθρωποι, οι αρχαίοι μας πρόγονοι, δεν άφησαν ούτε ποτάμι, ούτε πηγή, ούτε ρυάκι χωρίς την απαραίτητη θεότητά του, ευκαιρία συνάθροισης, λατρείας, λουτρού αλλά και γλεντιού!). Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα αρχαία λουτρά της Πέλλας. Οι λουτρικές εγκαταστάσεις, που χρονολογούνται αρχικά γύρω στο 325-300 π.Χ., ήρθαν στο φως στη διάρκεια των ανασκαφών στην Πέλλα και είναι από τις αρχαιότερες στην Ελλάδα. Ήταν δημόσια λουτρά, εξοπλισμένα με πρωτοποριακά υδρευτικά και αποχετευτικά συστήματα, πισίνα, σάουνα, καθώς και ατομικούς και ομαδικούς λουτήρες, ενώ εκσυγχρονίστηκαν το 275-250 π.Χ., στα χρόνια του Αντίγονου Γονατά, με την προσθήκη υποδαπέδιας θέρμανσης, με υπόγειους αγωγούς για χλιαρό και ψυχρό νερό.

Φωτογραφίες: Heinz Troll for Sani Resort archive 106

107

Καθώς περνάμε σιγά-σιγά στους Ρωμαϊκούς χρόνους, τα δημόσια λουτρά γνωρίζουν πολύ μεγάλη ανάπτυξη, αλλά και εξέλιξη. Οι Ρωμαίοι μιμήθηκαν πολλές –αν όχι όλες– από τις πρακτικές των αρχαίων Ελλήνων σχετικά με τα λουτρά, αλλά και οι ίδιοι ανακάλυψαν και καθιέρωσαν απίθανα καινοτόμες εφαρμογές για την εποχή τους. Κατ’ αρχήν, η άφθονη διαθεσιμότητα νερού σε πολλά σημεία της πόλης, που προήλθε από την ανακάλυψη και χρήση των υδραγωγείων, καθώς και των σωληνώσεων που διένεμαν τα νερά αυτά. Ύστερα ήρθε η ανακάλυψη του τσιμέντου που επέτρεψε την ευκολότερη, γρηγορότερη και φθηνότερη κατασκευή μεγάλων οικοδομημάτων. Οι λουτρικές εγκαταστάσεις αρχίζουν να επεκτείνονται στα πέρατα της Αυτοκρατορίας. Επίσης, αρχίζουν να μεγαλώνουν και να αποκτούν πολυτέλεια. Χλιδή κυριολεκτικά. Μία από αυτές τις εγκαταστάσεις ήταν –και είναι ακόμα ως σήμερα– στην πόλη Σπα του ανατολικού Βελγίου, κοντά στη Λιέγη, δίπλα από τα σύνορα με τη Γερμανία, που τότε λεγόταν Aquae Spadanae. Το γιατί χρησιμοποιείται διεθνώς το όνομα αυτής της πόλης για να περιγράψει τις λουτρικές εγκαταστάσεις, δεν είναι ξεκάθαρο. Γίνονται απλά εικασίες. Πάντως, μια από τις αυτές –που φαίνεται ότι δεν ισχύει καθόλου–, είναι αυτή που ισχυρίζεται ότι η λέξη είναι ακρωνύμιο από τις λατινικές «Salus Per Aquam» ή «Sanitas Per Aquam». Κάτι τέτοιο μάλλον δε θα μπορούσε να συμβαίνει, καθώς τα ακρωνύμια μπήκαν στη γλώσσα για τα καλά μέσα στον 20ο αιώνα.

Όπως θα περίμενε κανείς, με την έλευση του Μεσαίωνα στην Ευρώπη το πέπλο έπεσε βαρύ και σκοτεινό και στα ιαματικά λουτρά. Αργά αλλά σταθερά άρχισαν να εκφυλίζονται σε κέντρα ακόλαστων πράξεων, χωρίς καμία πρόβλεψη υγιεινής, κι έτσι νοσήματα άρχισαν να διαδίδονται μέσω αυτών, αφροδίσια και μη, παρά να προλαμβάνονται. Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα στη δεισιδαιμονία και αμάθεια του πληθυσμού, το μπάνιο, ο καθαρισμός του σώματος δηλαδή, άρχισε να γίνεται συνώνυμο της ασθένειας και άρα έπρεπε να αποφεύγεται. Άλλο που δεν ήθελε η πανίσχυρη Καθολική Εκκλησία, η οποία προήγαγε όσο μπορούσε αυτές τις δοξασίες και κυνήγησε λυσσαλέα τα δημόσια λουτρά. Είναι χαρακτηριστικό ότι η βδελυρή συνήθεια της μη πλύσης του σώματος, αλλά μόνον του προσώπου και των άκρων, κι αυτό με βρεγμένες πετσέτες, διατηρήθηκε πολλούς αιώνες, ενώ η πλήρης «αποκατάσταση» των σχέσεων των ανθρώπων με το πλύσιμο είναι ζήτημα κάποιων δεκαετιών! Μόνον τον 16ο αιώνα, πλέον, άρχισε να δίνεται μια ανάσα στην ιδέα της αναβίωσης των δημόσιων λουτρών, όταν τη σκυτάλη πήραν οι γιατροί της εποχής, οι οποίοι ωθούσαν τους ασθενείς τους στην πόση μεταλλικών νερών αλλά και στο βάπτισμα μέσα σε αυτά. Σιγά και σταθερά ο αριθμός των εγκαταστάσεων άρχισε να αυξάνεται και πάλι σε πολλά σημεία της Ευρώπης. Το χρονικό σημείο, όμως, που σήμανε την οριστική επιστροφή των spa σαν κέντρων θεραπείας, αποτοξίνωσης, χαλάρωσης, ηρεμίας και διασκέδασης, όπως διατηρείται μέχρι σήμερα δηλαδή, είναι το έτος 1626 στην αγγλική παραλιακή πόλη του Scarborough, στη Βόρεια Θάλασσα, όπου η κυρία Elizabeth Farrow ανακάλυψε όξινο νερό να αναβλύζει σε μια πλαγιά νότια της πόλης. Αυτό ήταν! Σε σύντομο χρονικό διάστημα η πόλη κατακλυζόταν από την ελίτ της χώρας, η οποία πήγαινε εκεί για να κάνει τα λουτρά της και να παραθερίσει, χωρίς να εξαιρούνται τα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Σαν μια τεράστια χιονοστιβάδα έκτοτε –και αφού πλέον είχαν εκλείψει όλες οι κακοδαιμονίες του παρελθόντος φωτισμένες από τα φώτα της επιστήμης– τα spa πολλαπλασιάστηκαν κατακλύζοντας όλους τους τουριστικούς προορισμούς στα πέρατα της γης, ενώ συγχρόνως έγιναν απείρως πιο όμορφα, φιλόξενα και εκλεπτυσμένα. Αν δεν έχετε δοκιμάσει τη γλυκιά και ήρεμη εμπειρία που σας προσφέρουν, κάντε το τώρα. Θα εκπλαγείτε!

Μία από τις λουτρικεσ εγκαταστάσεις των ρωμαιων βρισκονταν στην πόλη Σπα του ανατολικού Βελγίου, κοντά στη Λιέγη, δίπλα από τα σύνορα με τη Γερμανία, που τότε λεγόταν Aquae Spadanae. Το γιατί χρησιμοποιείται διεθνώς το όνομα αυτής της πόλης για να περιγράψει τουσ συγκεκριμενουσ χωρους, δεν είναι ξεκάθαρο

108

SANI MAGAZINE '11

Spa στο Sani Resort Όχι ένα, ούτε δύο αλλά τρία spa υπόσχονται στους επισκέπτες του Sani Resort χαλάρωση, ανανέωση και πολυτελή φροντίδα, με τεχνικές εμπνευσμένες από πολιτισμούς που έχουν διαπρέψει στην «ομορφιά του νερού».

Το My Spa στο Sani Beach Hotel, με σύμμαχο την Apivita, την πρωτοπόρο ελληνική εταιρεία φυσικών καλλυντικών, αλλά και τη γαλλική εταιρία ομορφιάς Anne Simonin, επιστρατεύει τη δύναμη της φύσης για να σας προσφέρει ό,τι καλύτερο στον τομέα «ευεξία». Ειδοκότερα η Apivita, εφαρμόζοντας όλες τις τελευταίες εξελίξεις στην επιστήμη της ομορφιάς, έχει εμπνευστεί θεραπείες που προσφέρουν λάμψη στην επιδερμίδα και γαλήνη στο πνεύμα, και μάλιστα σε πολύ προσιτές τιμές.

Το The Spa Suite by Anne Semonin στο Porto Sani Village είναι ο δεύτερος προορισμός ευεξίας του resort. Tailor made μασάζ αρωματοθεραπείας, Moonstone Treatment –μια από τις καλύτερες αντιστρές θεραπείες στον κόσμο– 100% Active Cryo-aromatic Treatment είναι λίγες μόνο από τις μεθόδους του spa, που με τα κορυφαία γαλλικά προϊόντα Anne Semonin –από τις πλέον exclusive προτάσεις διεθνώς για ολική αναζωογόνηση– θα σας κάνουν να νιώσετε τι σημαίνει πραγματική πολυτέλεια. Σημειώστε ότι τα καλλυντικά που χρησιμοποιούνται εδώ είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε θεραπευόμενου!

Τέλος, στο Club Spa «Touches of the World» του Sani Beach Club θα μεταφερθείτε νοερά σε όλες τις γωνιές του κόσμου, μέσα από μυρωδιές, ήχους και θεραπείες, επίσης με προϊόντα Anne Semonin. Thai Massage, ινδικό Head Massage, φιλανδική σάουνα, χαμάμ, Lomi Lomi Nui από τη Χαβάη, αλλά και εμπνευσμένες από τη δική μας παράδοση θεραπείες με ελαιόλαδο, γιαούρτι και μέλι θα σας προσφέρουν μια εμπειρία σπάνια να τη ζήσει κανείς.

110

SANI MAGAZINE '11

καλη ζ ω η

Από τη Γεωργία Δώδου

Φέρτε την «καλή ζωή»

στη ζωή και στη διατροφή σας Η δουλειά είναι το διάλειμμα της ζωής και όχι το αντίθετο. Η καλή ζωή, επομένως, δεν είναι άπιαστο όνειρο για λίγους, αλλά καθημερινή πρόκληση για όλους, Αρκεί να ανακαλύψετε μικρές απολαύσεις μέσα στη μέρα.

> Ξυπνήστε 15 λεπτά πιο πριν από το συνηθισμένο για να μπορέσετε να απολαύσετε το πρωινό σας μπάνιο.

> Ζεστάνετε την ατμόσφαιρα του χώρου σας με κεριά και λεπτά αρώματα.

> Αγοράστε καλής ποιότητας καφέ και αρωματικά ροφήματα για το γραφείο, αντισταθείτε στις σειρήνες του γρήγορου –και συνήθως βρώμικου φαγητού– αντικαθιστώντας το με λίγο τυρί και φρυγανιές που έχετε αγοράσει από ένα καλό delicatessen.

> Ξαπλώστε σε κολλαριστά, αρωματισμένα σεντόνια. > Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είναι δύσκολο ούτε δαπανηρό, και γρήγορα θα νιώσετε την ποιότητα της ζωής σας να αλλάξει θεαματικά. Ιδίως δε, όταν έχετε επιλέξει υγιεινές τροφές – όπως το ρόδι.

> Συνοδέψτε το φαγητό σας μ’ ένα ποτήρι καλό κρασί.

Φωτογραφία: Βαγγέλης Πατεράκης 113

Φυσικό φάρμακο

Κ κκοι γεμάτοι μυστικά

Φωτογραφία: Βαγγέλης Πατεράκης

Συμβολίζει στην κουλτούρα μας την αφθονία και την αιωνιότητα, γι’ αυτό και το σπάμε την πρωτοχρονιά αλλά και στους γάμους. Το ρόδι, όμως, κρύβει στα μύρια ζουμερά σπόρια του δεκάδες μυστικά υγείας, όπως και τρόπους να το απολαύσουμε σε δημιουργικά πιάτα και ροφήματα.

ο πρόσφερε ο Πλούτωνας στην Περσεφόνη για να τη «δέσει» με τον Άδη, ενώ υπήρξε και έμβλημα των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το έθαβαν μαζί με τους νεκρούς τους, αποτελεί ένα από τα τρία «ευλογημένα φρούτα» του Bουδισμού, χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικό στοιχείο στο ναό του Σολομώντα και στους μανδύες των ιερέων, και αναφέρεται στο Άσμα Ασμάτων στην Παλαιά Διαθήκη. Στην ελληνική παράδοση είναι σύμβολο γονιμότητας, αιωνιότητας και αφθονίας, γι’ αυτό και σπάμε ρόδια σε γάμους αλλά και την Πρωτοχρονιά. Στη σύγχρονη καθημερινότητα, έχει λάβει τιμητική θέση στη δημιουργική κουζίνα, κυρίως σε σοφιστικέ σαλάτες και εκλεκτά εδέσματα. Το ρόδι, ωστόσο, πέρα από τους σημαντικούς συμβολισμούς σε διαφορετικές θρησκείες και κουλτούρες, κρύβει μέσα στους χυμώδεις, μικροσκοπικούς κόκκους του απίστευτα μυστικά υγείας, που μπορούν να μας απαλλάξουν με απλό και φυσικό τρόπο από διάφορα προβλήματα, μικρά ή μεγαλύτερα.

114

Το ρόδι πρωτοεμφανίστηκε στην Περσία. Είναι ένα από τα πρώτα φρούτα καλλιέργειας, και η βοτανική ονομασία του είναι Punica granatum. Είναι καρπός ενός μικρού φυλλοβόλου δέντρου με γυαλιστερά φύλλα και πορτοκαλοκίτρινα λουλούδια, που κάποιες φορές μοιάζει με θάμνο. Τα φρούτα της ροδιάς είναι στρογγυλά, κόκκινα (ή κίτρινα, όταν ωριμάσουν) και γεμάτα σπόρους. Αντέχει στη ζέστη, στην ξηρασία και στην έλλειψη φροντίδας, και προσαρμόζεται εύκολα σε διαφορετικά εδάφη. Ο καρπός της είναι πλούσιος σε βιταμίνες, σίδηρο, κάλιο και φυτικές ίνες, και χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα ρόδι μπορεί να καλύψει το 40% της ποσότητας βιταμίνης C και το 25% του φυλλικού οξέος που έχει καθημερινά ανάγκη ένας ενήλικας! Είναι πλούσιο σε τρεις διαφορετικές μορφές αντιοξειδωτικών ουσιών (τανίνες, ανθοκυανίνες, ελλαγικό οξύ), και η συνολική αντιοξειδωτική δράση του έχει υπολογιστεί ότι είναι 2-3 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του κόκκινου κρασιού ή του πράσινου τσαγιού. Πρόσφατη μελέτη δε, έδειξε ότι το ρόδι και οι διάφορες ποικιλίες μούρων έχουν την ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση σε κυτταρικό επίπεδο, σε σύγκριση με άλλα 25 φρούτα που εξετάστηκαν.

SANI MAGAZINE '11

Χάρη στις αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιβηχικές, στυπτικές, επουλωτικές και αντιδιαρροϊκές του ιδιότητες, ο χυμός του ροδιού χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς εδώ και αιώνες. Ανάμεσα στα άλλα, εμποδίζει την οξείδωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL), που αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, και φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα της ολικής και της «κακής» χοληστερίνης σε διαβητικούς ασθενείς με υπερλιπιδαιμία. Προστατεύει από εγκεφαλικές βλάβες, ρίχνει την πίεση του αίματος και υπάρχουν ενδείξεις ότι η μακρόχρονη κατανάλωσή του βελτιώνει την ερωτική λειτουργία ανδρών με πρόβλημα στύσης. Επίσης, θεωρείται ότι συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος, του μαστού και του προστάτη, αλλά και στην ε πιβράδυνση της ανάπτυξής τους. Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της χρόνιας διάρροιας, της δυσεντερίας και των αιμορραγιών, και για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας. Τέλος, καθαρίζει και προστατεύει το δέρμα, χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση των εγκαυμάτων και του ιού του έρπητα, και μειώνει ρυτίδες και έλκη.

Για να απολαύσει κανείς τα ευεργετήματά του μπορεί να το καταναλώνει ως φρούτο ή χυμό, αλλά όχι μόνο. Η ροδιά κρύβει κι άλλα μικρά μυστικά: Για την καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού σας φτιάξτε ένα ρόφημα με ένα λίτρο νερό στο οποίο θα βράσετε 1 φλιτζάνι φλούδα ροδιού. Περιμένετε να κρυώσει, σουρώστε το και πίνετε ένα ποτηράκι καθημερινά για 15 ημέρες, 10’ πριν από το φαγητό. Σε περιπτώσεις αιμορροΐδων αλλά και για τον πονόλαιμο κάντε πλύσεις και γαργάρες με το χυμό που θα πάρετε βράζοντας για 10’ σε ένα φλιτζάνι νερό 8-10 φύλλα ροδιάς. Σουρώνετε και χρησιμοποιείτε στην πρώτη περίπτωση το μείγμα κρύο –για πλύσεις τοπικά κάθε βράδυ–, για όσο διάστημα χρειαστεί, και στη δεύτερη χλιαρό για γαργάρες, 2-3 φορές την ημέρα.

Υπάρχουν τρεις ποικιλίες ροδιών, τα γλυκά, τα ημίγλυκα και τα ξινά. Ανεξάρτητα από τη γεύση που σας αρέσει, προτιμήστε τα βαριά ρόδια με γυαλιστερή και σφιχτή επιδερμίδα. Να ξέρετε ότι ακόμη κι όταν η φλούδα τους συρρικνωθεί, το εσωτερικό διατηρείται ζουμερό και φρέσκο. Το καθάρισμα των ροδιών απαιτεί χρόνο, αλλά δεν είναι τόσο δύσκολο όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Κόβετε κυκλικά και αφαιρείτε τη φλούδα στο μέρος του κοτσανιού. Χαράζετε απαλά μέχρι το κάτω μέρος και στη συνέχεια ανοίγετε το ρόδι στη μέση και αφαιρείτε τους σπόρους. Τα ρόδια διατηρούνται πολλές ημέρες εκτός ψυγείου ή σε σκοτεινό μέρος, αν κρεμαστούν μαζί με το κλαδί τους. Αν θέλετε να τα κρατήσετε για αρκετούς μήνες, μπορείτε να τα φυλάξετε στο κάτω μέρος του ψυγείου. Για να τα διατηρήσετε ακόμη περισσότερο, μπορείτε να τα καθαρίσετε και να τα φυλάξετε στην κατάψυξη, κλεισμένα σε ειδικό δοχείο ή σακουλάκι για τρόφιμα. Σε πολλές συνταγές, εκτός από τους σπόρους του ροδιού χρησιμοποιείται και ο χυμός του, τον οποίο μπορείτε να πάρετε είτε στύβοντας τα ρόδια όπως κάνετε με τα πορτοκάλια, είτε πιέζοντας τους καρπούς σε ένα σουρωτήρι. Σε αντίθεση με την πρώτη περίπτωση, στη δεύτερη μένουν στο σουρωτήρι και οι μεμβράνες που χωρίζουν τους σπόρους, οι οποίες δίνουν μια ελαφρώς στυφή γεύση στο χυμό.

115

soundtrack

When I wake up in the morning, love And the sun light hurts my eyes And something without worning, love Bears heavy on my mind Then I look at you and the world's alright with me Just one look at you and I know it's gonna be A lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day A lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day When the day that lies ahead of me Seems impossible to face When someone else instead of me Always seems to know the way Then I look at you and the world's alright with me Just one look at you and I know it's gonna be A lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day When the day that lies ahead of me Seems impossible to face When someone else instead of me Always seems to know the way Then I look at you and the world's alright with me Just one look at you and I know it's gonna be A lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day A lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day Lovely day - lovely day

SANI MAGAZINE '11

SANI MAGAZINE / ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2011 ΕΚΔΟΤΗΣ: ΣANH A.E. Νικ. Πλαστήρα 55, 54250 Θεσσαλονίκη Τηλ: 2310 317327, Φαξ: 2310 317881

ΔIEYΘYNTPIA EKΔOΣHΣ: Γεωργία Δώδου (georgia@saniresort.gr) ΣYNTAKTIKH OMAΔA: Γεωργία Δώδου, Αργυρώ Μπαράτα, Σπύρος Ράπτης, Μιχάλης Σκαφίδας EΠIMEΛEIA YΛHΣ: Άννα Παπαδάκη EMΠOPIKH ΔIEYΘYNΣH: Γεωργία Δώδου YΠEYΘYNΟΣ ΔIAΦHMIΣHΣ: Σάκης Καραβίδας

ΦΩTOΓPAΦOI: Μίνως Αλχανάτι, Άρης Ράμμος, Ιωσηφίνα Σβανιά, Κώστας Σταφυλίδης, Ανδρέας Σφυρίδης, Heinz Troll, Studio Paterakis, Photo Vavdinoudis-Dimitriou/Studio VD ΣXEΔIAΣMOΣ: Red Creative ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ: Σωτήρης Γιαννακόπουλος EKTYΠΩΣH: Σκορδόπουλος