Alzheimer Code 2017 | regio NORA+ |Vlaams-Brabant | Vlabra'ccent vzw by Vlabra'ccent vzw

september

Programma september > november 2017

NORA+

Woord vooraf

Inhoud De Alzheimer Code Van 14 september tot 30 november 2017

Op bezoek in wzc Molenstee De kunst van het positief denken

Ontdek de alzheimerkoffer in jouw bibliotheek

De Alzheimer Code 17 Expo ‘Uit het niets’

Activiteiten in chronologische volgorde

Regiowerking Nora+ Cultuur smeedt plannen

Info en reservaties

De Alzheimer Code Van 14 september tot 30 november 2017

ementie … steeds meer mensen krijgen er mee te maken. Nog te vaak echter botst dementie tegen een muur van onbegrip en taboes.

Het project De Alzheimer Code wil dementie meer bespreekbaar maken. Het pleit voor een respectvol en genuanceerd beeld van mensen met dementie én steekt een hart onder de riem van diegenen die hen omringen, begeleiden, verzorgen.

Colofon Verantwoordelijke uitgever:

Diane Van der Aa, Cultuurbeleidscoördinator Kerkstraat 24, 1880 Kapelle-op-den-Bos

Redactie: Peter D’Herde - www.totaalburo.be Lay-out: Lieven Vandenberghe - www.leeberg.be Fotografie: Bram Tack, Mirjam Devriendt en www.onthoumens.be

Van 14 september tot en met 30 november 2017 loopt in Vlaanderen en Brussel de tweede editie van dit sensibiliserend project. Initiatiefnemers zijn het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen, de Alzheimer Liga Vlaanderen en Hellebosch vzw. Zij gaan een samenwerking aan met organisaties en instellingen uit de wereld van kunst en cultuur, onderwijs, zorg en welzijn. De Alzheimer Code is een sociaal-cultureel project: sociaal van inhoud, artistiek en cultureel van opzet en idee. Meer dan 60 steden en gemeenten bieden samen een uitgebreid programma met expo, film, lezingen, muziek, theater en wandelingen. Binnen de regiowerking NORA+ van Vlabra’ccent en met steun van de Provincie Vlaams-Brabant werken in de Noordrand van Brussel deze gemeenten mee: Asse, Grimbergen, Kampenhout, Kapelle-op-den-Bos, Londerzeel, Machelen, Meise, Merchtem, Opwijk, Steenokkerzeel, Vilvoorde, Wemmel, Zaventem en Zemst. www.alzheimercode.be 3

interview

Op bezoek in woonzorgcentrum Molenstee in Kampen

De kunst van het positief denken

ensen met dementie en hun familie botsen nog te vaak op een muur van onbegrip. Voor het project De Alzheimer Code kregen we de kans om over die muur heen te kijken. We spraken met Yana Pollet en Olivier Soil van woonzorgcentrum Molenstee in Kampenhout. Daar wonen een 60-tal ouderen waarvan 40 met dementie. Een team van gespecialiseerde zorgverleners staat hen met veel deskundigheid en liefde bij en zorgt voor een warm nest. In een wereld die langzaam vervaagt, focussen ze in Molenstee met een ‘jacultuur’ op wat er wel nog kan! Hoe ziet een doorsnee dag er voor jullie uit in Molenstee?

Olivier: Als verantwoordelijke voor de animatie ben ik bezig met alles wat buiten de medische zorg valt. Mijn taak is om er voor te zorgen dat onze bewoners zich hier thuis voelen. Veelal is dat door het organiseren van activiteiten en het stimuleren van sociaal contact. We zorgen er niet alleen voor dat de buitenwereld hier binnen komt, maar ook dat wij nog eens naar buiten gaan. Mensen mogen hier niet het gevoel hebben dat ze in een ziekenhuis leven en wachten op hun dood. Wij zijn een deel van het sociaal weefsel van Kampenhout en dat moet ook zo blijven. In dit woonzorgcentrum verblijven mensen mét en zonder dementie. Hoe verloopt dat?

Yana: Ik help onze bewoners met Olivier: Sommige van onze bewodementie doorheen de hele dag. ners hebben inderdaad meer nood Dat begint al ’s morgens bij de och- aan rust en structuur. Voor hen is tendzorg. Ik stimuleer hen om zo er een speciaal ingerichte afdeling. veel mogelijk zelfstandig te zijn. Als Maar het gaat voor ons niet in de eerste plaats over menze iets niet zelf kunnen, sen mét of zonder de‘Voor mensen dan help ik natuurlijk mentie, maar over Louis, wel. ’s Middags sta ik in met dementie Richard of Paulette. In alvoor de maaltijdbegeleifungeert het les wat we doen streven ding en ook daar weer vertrouwde we er dus naar om de is het de bedoeling dat de mensen nog zo zelf- verleden als een mens centraal te zetten.

standig mogelijk kunnen Yana: Wij zijn er om info kapstok.’ eten. In de namiddag orte geven en te bemidganiseer ik diverse activiteiten zoals delen, niet alleen naar de bewoners reminiscentie aan de hand van foto’s maar ook naar de vrijwilligers en het en voorwerpen. Ook snoezelen en personeel. Als mijn collega’s mij vrarelaxatie staan dan op het program- gen hoe ze op een bepaalde situatie ma. Dat individueel contact is voor moeten reageren, ga ik samen met hen heel belangrijk. hen op zoek naar een oplossing. 4

Lied † Ik weet dat ik vergeet Na vele jaren leven Heb ik vast veel meegemaakt Maar u moet het mij vergeven: Het meeste is zoekgeraakt Dat valt niet om te keren Maar ik laat me niet zomaar verslaan Ik zal me sterk verweren Nee, ik zal me nooit laten gaan Maar weet u wat ik soms voel? Een raar gevoel van realiteit Ik weet niet meer wat ik bedoel En alles wat gebeurt ben ik snel kwijt Geen besef van ruimte of tijd Ja, ik weet † Ja, ik weet dat ik vergeet Meer weet ik niet meer En dat doet zo’n zeer En toch zing ik en lach De hele, hele dag Want ik wil sterk zijn Sterker dan de pijn Maar sommige van hen hebben wel nood aan intensieve zorg en begeleiding? Olivier: Klopt en wij kunnen dit niet alleen. Ik ben ook verantwoordelijke voor de vrijwilligers in het wzc. Momenteel krijgen we hulp van ongeveer 55 vrijwilligers. Ieder doet daarbij zijn ding. De ene helpt bij de maaltijden, de andere in de cafetaria of bij de zangactiviteit. Wij vormen en begeleiden hen zodat zij ook weer zelfstandig aan de slag kunnen. Dat schept een wederzijds vertrouwen. Is er eigenlijk een verschil tussen Alzheimer en dementie? Yana: De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van demen6

september

tie. Het merendeel van onze bewoners hebben Alzheimer dementie. Er zijn daarnaast nog andere vormen van dementie. Probleem is dat de diagnose vaak heel laat gesteld wordt, waardoor het nog moeilijk te achterhalen is over welke vorm het precies gaat. Typisch bij mensen met Alzheimer dementie is dat ze dingen beginnen te vergeten. Het kortetermijngeheugen gaat op een termijn van 5 jaar sterk achteruit, terwijl het langetermijngeheugen intact blijft. Veel mensen keren zo terug naar de tijd toen ze pas getrouwd waren of zelfs naar hun kindertijd. Daarom zijn die reminiscentie activiteiten zo belangrijk. Voor hen fungeert dat vertrouwde verleden als kapstok en je ziet ze ook stralen als ze daarover kunnen vertellen. De actualiteit daarentegen is voor hen moeilijker. Kunnen jullie dan toch een band opbouwen met de bewoners? Olivier: Het interessante van het verhaal is dat het kortetermijngeheugen weliswaar verdwijnt, maar toch herkennen ze ons. Het is niet zo dat ze elke dag helemaal opnieuw moeten beginnen, zoals in de film Groundhog Day. Vaak kennen ze onze namen niet en kunnen ze niet alles exact plaatsen, maar ze herkennen ons wel. Wij zijn voor hen vertrouwde figuren. Yana: Bij mensen met Alzheimer dementie krijgt het emotionele brein de bovenhand. Mensen met wie ze een

goede band hebben, gaan ze ook sneller herkennen. Daarom willen we voor hen ook zo veel mogelijk positieve, emotionele belevingen creëren. Olivier: Zo’n 8 keer per jaar komen ook de contact-clowns hier langs. Die mensen zijn weliswaar verkleed als clown, maar het draait toch vooral om het contact. En raar maar waar, soms krijgen zij te horen van onze bewoners: “Het is goed dat jullie hier terug zijn”. Theoretisch zou dat dus niet kunnen, maar dankzij dat emotionele brein is er toch een herinnering. Wat hebben de mensen met dementie jullie geleerd?

rect te zijn. Dat contact is uiteindelijk het belangrijkste. Zijn er bepaalde misverstanden die leven over mensen met dementie? Olivier: Ja, toch wel. Bezoekers beginnen soms luid te praten tegen onze bewoners. (lacht) Yana: Soms wordt er ook gedacht dat mensen met dementie niets meer beseffen. Dat is natuurlijk niet zo. Het besef is er nog wel, alleen kunnen ze het niet meer uitdrukken omdat hun taal achteruit gaat. Dat maakt de zorg voor ons ook zo moeilijk.

Olivier: Maar het blijven wel unieke Yana: Ik had nooit gedacht tijdens mijn personen. In de mate van het mogelijke opleiding ergotherapie dat ik met men- proberen we hen dus ook op een unieke sen met dementie zou werken. Ik twij- manier te begeleiden. Al kan hun toestand zo snel evolueren, dat felde eerst of het mij wel zou dat ook weer moeilijk wordt. ‘Het besef is liggen, of ik hen het geduld en de aandacht zou kunnen er nog wel, Hoe gaan de andere geven die ze nodig hebben. bewoners hier mee om? alleen kunnen Maar ondertussen ben ik ze het niet meer Olivier: Vaak is het zelfs zo daarin gegroeid. Ik heb gedat bewoners het niet van elmerkt dat ik het lichamelijke uitdrukken.’ kaar weten. Ze kunnen perfect contact geven, die warmte, wel graag doe. Ik haal veel voldoening naast elkaar zitten en het toch niet weten uit mijn job en ga nu iedere dag met een van elkaar. goed gevoel naar huis. Yana: Soms zijn er wel eens negatieve Olivier: Hoe je omgaat met mensen reacties. Meestal omdat onze bewoners met dementie, neem je ook mee in het zonder dementie een bepaald gedrag contact met andere mensen. Hier heb ik niet goed kunnen plaatsen. Dat brengeleerd om me te tonen, om open en di- gen we dan wel ter sprake, zodat ze 7

De Alzheimerkoffer

‘Wij focussen op het positieve, op wat ze wel nog kunnen.’

dat beter kunnen begrijpen. Binnen het woonzorgcentrum werken we ook met een ‘ja-cultuur’. We proberen dus altijd te redeneren vanuit een ‘ja’. Hoe kunnen wij het voor hen zo aangenaam mogelijk maken. Olivier: Bij personen met dementie is er veel dat ze niet meer kunnen, maar wij focussen op het positieve, op wat ze wel nog kunnen. In die zin is dementie ook een levensles, ook voor mezelf. Toen ik hier voor de eerste keer toekwam dacht ik in een film van David Lynch beland te zijn. Maar nu besef ik dat er nog veel meer is dat wel nog kan en dat het positieve veel belangrijker is. Dat positieve trekken jullie ook door binnen de Alzheimer Code. Hoe belangrijk is dit project voor jullie? Olivier: Onder begeleiding van plaatselijke kunstenaars hebben we onze bewoners zelf kunst laten maken. Het mooie is dat de persoonlijkheden van onze bewoners echt naar boven komen in de werken die ze hebben gemaakt: bij de ene kleurrijk en uitbundig, bij de andere meer ingetogen. En die kunst gaan we ook exposeren én veilen. De winst van die veiling gaat naar Villa Clementina in Zemst, een goed doel dat niets te maken heeft met dementie. Zo kan de oudste generatie iets doen voor de jongste generatie. Yana: Met kunst bereiken we ook een ander publiek, buiten de muren van het woonzorgcentrum. 8

Olivier: Wij vinden het heel mooi om kunst te gebruiken om mensen bewust te laten worden van de thematiek. Deze aanpak heeft ook meer effect dan enkel pure informatie te geven. Met Ik weet dat ik vergeet hebben jullie zelfs een eigen lied opgenomen Olivier: In de periode dat we beslisten om deel te nemen aan De Alzheimer Code, heb ik ook dat lied gemaakt. Het is geschreven vanuit het perspectief van iemand met dementie. Het lied vertelt hoe moeilijk het is om dementie te hebben, maar hoe mooi het toch kan zijn als je er wil voor blijven gaan. Zowel het trieste als het hoopvolle zitten er dus in. Ik heb de tekst geschreven en Gerry (Croon, departementshoofd culturele zaken Kampenhout nvdr) heeft de arrangementen gemaakt. Samen met zijn groep Crooniek hebben we het lied dan opgenomen in een professionele studio. Wij gebruiken het als een themalied voor alles wat we doen binnen De Alzheimer Code en we hopen natuurlijk dat het ook nationaal wordt opgepikt.

Te zien | Expo – Ik weet dat ik vergeet 21.09 – 8.10 in wzc Molenstee, Kampenhout Doorlopend te bezoeken van maandag tot en met zondag, van 9 tot 21 uur Te horen | Lied – Ik weet dat ik vergeet Meer info via www.ocmw-kampenhout.be

Ontdek de alzheimerkoffer in jouw bibliotheek

et steun van de provincie Vlaams-Brabant bieden de bibs in de regio een dementiekoffer aan. Naast praktische tips voor een goed contact met personen met dementie en een gids voor de familie en zorgverleners bevat de koffer ook levensechte persoonlijke verhalen, jeugdboeken om de ziekte met kinderen bespreekbaar te maken en films rond dit thema. Een verscheidenheid aan materialen dus die vanuit diverse invalshoeken handvaten rijken aan mensen die met de ziekte van Alzheimer worden geconfronteerd. Zo zal de éne baat hebben bij het lezen van een roman waarin hij of zij zich herkent, terwijl iemand anders nood heeft aan inlichtingen uit een degelijk informatief boek. Films en prentenboeken vullen het geheel aan. De bibliotheken bieden de materialen in pakket aan, via een koffer, zodat leners thuis rustig de kans krijgen om te bekijken welke boeken en/of films hun voorkeur genieten. De koffer kan uitgeleend worden door zowel individuele leden als zorginstellingen. De contactgegevens van de bibliotheken vind je op pagina 31.

september

Lezing Z av e n t e m Do 14.09.2017 19.00 u wzc Ter Burg Leuvensesteenweg 653, Zaventem (Nossegem) Ticket: Gratis Organisatie: wzc Ter Burg

De Alzheimer Code 17

i.s.m. Expertisecentrum Dementie Memo

Heeft het nog zin dat ik op bezoek ga? Praatcafé dementie met Caroline Terranova Een praatcafé dementie is een bijeenkomst voor familieleden van personen met dementie en andere geïnteresseerden. Deze avond spreekt Caroline Terranova (medewerker van Expertisecentrum Dementie Memo) over het belang van op bezoek te gaan bij personen met dementie.

Uit het niets

n het voorjaar van 2017 vonden in woonzorgcentrum Immaculata in Edegem, Mater Dei in Pepingen, Keymolen in Lennik en De Wingerd in Leuven bijzondere workshops plaats. Beeldend kunstenaar Alexandra Cool begeleidde mensen met dementie bij het maken van een beeld in klei.

Het werd een verbluffende ervaring. Een aantal sprekende beelden zijn het resultaat. Soms verwijzen ze naar oervormen of ‘onwesterse’ kunst, maar bijna altijd komen ze verrassend uit de hoek. Mensen met dementie laten zich tijdens het creëren immers niet of weinig leiden door verwachtingen, esthetiek of cultuurhistorische referenties. Ze werkten geconcentreerd, met een grote overgave en beleefden een intense tijd. Sommigen waren in staat om wonderlijke woorden uit te spreken. Twee vrouwen die net een beeld hadden geboetseerd keken verwonderd naar hun werk. “En zeggen dat we zo maar dingen kunnen maken uit niets,” zei de ene. Waarop de andere: “Alles komt uit niets, wij ook!”

Een aantal van de workshops werden bijgewoond door Mirjam Devriendt, (‘huisfotografe’ van Berlinde De Bruyckere), Nathalie Carpentier (journalist bij De Standaard en auteur van ‘Verdwaald in het geheugenpaleis’) en Guido De Bruyn (gewezen documentairemaker bij Canvas). Zij maakten elk een ‘reportage’ van wat ze meemaakten.

expo Wemmel VA n V r 1 5 . 0 9 . 2 0 1 7 T O T Ma 9 . 1 0 . 2 0 1 7 van 10.00 u tot 20.00 u GC de Zandloper Kaasmarkt 75, Wemmel Ticket: Gratis

Uit het niets Centraal in deze tentoonstelling staan de soms verbluffende beelden gemaakt door mensen met dementie. Zij kwamen tot stand tijdens workshops onder leiding van Alexandra Cool in vier woonzorgcentra. Hoe het creatieproces verliep, ontdek je via teksten, foto’s en een kortfilm. Zie ook: ‘Uit het niets’ in Grimbergen.

Organisatie: GC de Zandloper

Centraal in de expo ‘Uit het niets’ staan de beelden die door mensen met dementie zijn gemaakt. Foto’s, tekst en film brengen het creatieproces in beeld. In CC Strombeek gaat het om een kleine selectie beelden (in het kader van de jaarlijkse tentoonstelling van Kunstkring Strombeek-Bever), in GC de Zandloper wordt een grotere selectie getoond.

Te zien CC Strombeek, Grimbergen: 16.09 – 25.09

GC de Zandloper, Wemmel: 15.09 – 09.10 11

Activiteiten

t e n t o o n s t e l l i ng

expo Grimbergen va n Z a 1 6 . 0 9 . 2 0 1 7 tot Ma 2 5 . 0 9 . 2 0 1 7 ma-za van 10.00 u tot 22.00 u en zo van 10.00 u tot 18.00 u Vernissage op za 16.09 om 11.00 u

Uit het niets In haar jaarlijkse tentoonstelling brengt Kunstkring Strombeek-Bever beelden onder de aandacht van mensen met dementie. Deze soms verbluffende beelden kwamen tot stand tijdens workshops onder leiding van Alexandra Cool in wzc Immaculata (Edegem), wzc Mater Dei (Pepingen), wzc Keymolen (Lennik) en wzc De Wingerd (Leuven). Zie ook: ‘Uit het niets’ in Wemmel.

CC Strombeek Gemeenteplein z/n, Strombeek-Bever

T h e at e r Opwijk Di 19.09.2017 19.30 u GC Hof ten Hemelrijk Kloosterstraat 7, Opwijk Ticket: € 3 Organisatie: Gemeente en OCMW Opwijk

Blind Geheugen Met Gerd De Ley Een oudere acteur (Gerd de Ley) wordt na een voorstelling ontslagen. Omdat hij zijn teksten niet meer kan onthouden? Het aanvaardingsproces van Alzheimer is moeilijk. Hij voert een gesprek met de theatertechnicus. Het wordt een gesprek vol dramatiek, soms agressie maar ook met humor... Voor de voorstelling is er een inleiding over ‘waar kan ik terecht?’

Ticket: Gratis Organisatie: Kunstkring Strombeek-Bever

expo Wandeling Kapelle-op-den-Bos Zo 17.09.2017 van 13.30 u tot 16.30 u Vertrekplaats: Marktplein Kapelle-op-den-Bos Ticket: Gratis Organisatie: GC de oude pastorie i.s.m. Pasar Kapelle-op-den-Bos

Recreatieve wandeling Pasar Kapelle-op-den-Bos neemt mensen met dementie mee op pad en organiseert een wandeling. Hierbij zal een kortere route voor rolstoelgebruikers voorzien worden. De wandeling gaat langs de site van de feestelijkheden rond de hopmaand die op die dag plaatsvinden aan brouwerij Den Triest.

Kampenhout Va n D o 2 1 . 0 9 . 2 0 1 7 tot zo 8 . 1 0 . 2 0 1 7

Ik weet dat ik vergeet

Doorlopend van maandag tot en met zondag, van 9.00 u tot 21.00 u

De bewoners van wzc Molenstee maakten samen met plaatselijke kunstenaars kunstwerken die ook geveild worden voor het goede doel. Gedurende de expo kan men online bieden. Op de laatste dag volgt de veiling. ‘Ik weet dat ik vergeet’ is ook de naam van een door Olivier Soil geschreven themalied dat i.s.m. Crooniek wordt uitgevoerd.

wzc Molenstee Gemeenteplein 1, Kampenhout

Tentoonstelling en veiling

Ticket: Gratis Organisatie: wzc Molenstee / OCMW Kampenhout & Cultuurdienst Kampenhout

Activiteiten

september

film Grimbergen Ma 2 5 . 0 9 . 2 0 1 7 20.30 u CC Strombeek Gemeenteplein z/n, Strombeek-Bever Ticket: € 6 Reductietarief: € 5,5

Het doet zo zeer Documentaire van Heleen Van Royen Heleen van Royen filmt haar moeder bij wie alzheimer is vastgesteld. In deze documentaire (2017) schetst zij een eerlijk portret over wat deze ziekte bij haar en haar familie teweegbrengt.

Lezing St e e n okk e r z e e l Do 28.09.2017 17.00 u wzc Floordam / ldc Omikron Vanheylenstraat 71, Steenokkerzeel

Mens in mijn dementie Door Arno Vansichen Arno Vansichen (53 jaar) vertelt vanuit zijn levenservaring met mensen die zich ouder en kwetsbaar voelen.

Tickets: Gratis

Organisatie: CC Strombeek

Organisatie: Alzheimer Liga Steenokkerzeel i.s.m. wzc Floordam, ldc Omikron

film asse DI 26.9.2017 20.30 u CC Asse Huinegem 2-4, Asse Ticket: € 5,5 Voorverkoop: € 4,5 Organisatie: CC Asse i.s.m. Dienst Ouderenzorg en OCMW Asse

Still Alice ‘Still Alice’ is een Amerikaanse dramafilm uit 2014 onder regie van Richard Glatzer en Wash West, met Julianne Moore en Alec Baldwin in de hoofdrollen. De film is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 2007 van Lisa Genova. Voor haar hoofdrol in dit aangrijpende drama kreeg Julianne Moore heel wat prijzen, o.a. de Golden Globe én een Oscar.

Muziek Kapelle-op-den-Bos Vr 29.09.2017 15.00 u Woonzorgcentrum Akapella Parallelweg 10, Kapelle-op-den-Bos

Akapella zingt Muziek blijkt een heel positieve uitwerking te hebben op mensen met dementie, in welk stadium dan ook. Een zangnamiddag met oude liederen is bovendien voor alle bewoners van het zorgcentrum een sfeervolle gebeurtenis.

Ticket: Gratis Organisatie: GC de oude pastorie i.s.m. wzc Akapella

Activiteiten

september

Lezing Asse Ma 2 . 1 0 . 2 0 1 7 19.30 u Sociaal Huis Gasthuisstraat 2, Asse Ticket: Gratis Organisatie: OCMW Asse i.s.m. Dienst Ouderenzorg, wzc Hingeheem, DVC ‘t Gastenhuis, Thuiszorgdienst, O.L.V. ziekenhuis Asse, advies- en begeleidingscentrum Ahasverus, SEL-Asse en Memo, Expertisecentrum Dementie Memo

Je staat er niet alleen voor Praatcafé dementie met Liliane Esselens

Dementie? Je staat er niet alleen voor. Hierover komt Liliane Esselens (Expertisecentrum Dementie Memo) aan het woord. Na haar uiteenzetting krijgen de deelnemers de kans vragen te stellen en rustig na te praten bij een drankje. De bibliotheek van Asse maakt van de gelegenheid gebruik om haar ‘Alzheimerkoffer’ te presenteren.

film V i lvoo r d e Di 3.10.2017 20.30 u CC Het Bolwerk Bolwerkstraat 17, Vilvoorde Tickets: € 6 Reductietarief: € 5

20.00 u GC de Zandloper Kaasmarkt 75, Wemmel

i.s.m. de Stedelijke dienst Sociale Zaken, Bibliotheek Vilvoorde en Archeduc.

Omgaan met dementie Door Jasmijn Driegelinck Jasmijn Driegelinck (Expertisecentrum Dementie Memo) geeft op deze infoavond een brede inkijk in de thematiek en bezorgt je een beter begrip van de aandoening.

Workshop V i lvoo r d e Do 5.10.2017 14.30 u CC Het Bolwerk Bolwerkstraat 17, Vilvoorde

Tickets: € 8

Ticket: Gratis

Organisatie: GC de Zandloper

Organisatie: CC Het Bolwerk

i.s.m. Archeduc

i.s.m. de Stedelijke dienst Sociale Zaken, Bibliotheek Vilvoorde en Archeduc.

Met de verfilming van de bestseller ‘The Notebook’ van Nicholas Sparks maakt regisseur Nick Cassavetes een romantische film met de pracht en de voorspelbaarheid van een onbewolkte zonsondergang. Over liefde en dementie. Met Ryan Gosling, Rachel McAdams, James Garner, Gena Rowlands, Joan Allen, James Marsden.

Organisatie: CC Het Bolwerk

Lezing wemmel Di 3.10.2017

The Notebook

Fit in je hoofd Heel wat mensen zorgen voor een dierbaar persoon die omwille van Alzheimer hulp nodig heeft. In veel gevallen vindt men het vanzelfsprekend om voor de ander te zorgen, maar mantelzorg is niet altijd gemakkelijk. Om dat vol te kunnen houden, is het belangrijk om aan zelfzorg te doen. In deze workshop ontdek je hoe jij je veerkracht kan versterken.

Activiteiten

s eo p tket m ober

Lezing V i lvoo r d e Do 5.10.2017 20.00 u CC Het Bolwerk Bolwerkstraat, Vilvoorde Tickets: Gratis Organisatie: CC Het Bolwerk

Omgaan met dementie Door Sophie Vermeersch “Opa herkent me niet meer”, “Moeder staart de hele tijd voor zich uit”, “Ik verzorg mijn eigen zus als een kind”. Dementie is steeds meer aanwezig in onze maatschappij. Toch blijft het zowel voor de betrokkenen als voor de naasten vaak een taboe. Deze infoavond geeft een beter begrip van de aandoening.

Lezing Kapelle-op-den-Bos Ma 1 6 . 1 0 . 2 0 1 7 14.30 u GC de oude pastorie Kerkstraat 24, Kapelle-op-den-Bos (Nieuwenrode) Tickets: € 2 Organisatie: Neos

i.s.m. de Stedelijke dienst Sociale Zaken, Bibliotheek Vilvoorde en Archeduc.

Mist. Mijn moeder en ik Leen Persijn vertelt en zingt Leen Persijn vertelt over de ervaringen met haar dementerende moeder, over haar falend geheugen, haar verward gedrag, haar onrust en achterdocht en de vaak hilarische anekdotes. Ze vertelt openhartig hoe ze zelf, met vallen en opstaan, met dementie heeft leren omgaan. Tussendoor brengt ze passende poëzie en liederen.

i.s.m. GC de oude pastorie

T h e at e r St e e n okk e r z e e l Zo 15.10.2017 14.30 u GC De Corren Van Frachenlaan 24, Steenokkerzeel Tickets: € 5 Reductietarief: € 4 Organisatie: GC De Corren i.s.m. ldc Omikron, wzc Floordam

De mantel der liefde Met Kees Van Loenen ‘Ik wil gezien worden. Ik wil gehoord worden. Ik ben een mantelzorger van een dierbare.’ Kees Van Loenen schreef dit stuk om mantelzorgers de aandacht te geven die ze verdienen. Hij maakt duidelijk wat een mantelzorger van iemand met dementie zoal doormaakt. Dat ontroert, ontlokt soms een lach en biedt vooral herkenning.

Lezing Grimbergen Di 17.10.2017 20.00 u wzc Heilig Hart Veldkantstraat 30, Grimbergen Ticket: Gratis Organisatie: OCMW Grimbergen

De belevingswereld van een persoon met dementie Praatcafé dementie met Liliane Esselens Een praatcafé dementie is een bijeenkomst voor familieleden van personen met dementie en andere geïnteresseerden. Gastspreker in dit praatcafé is Liliane Esselens, vormingsmedewerker van het regionaal expertisecentrum dementie Memo.

Activiteiten

s eo p tket m ober

T h e at e r Ma c h e l e n Vr 20.10.2017 20.00 u GC ‘t Kwadrant Kosterstraat 2, Machelen (Diegem) Tickets: € 10 Reductietarief: € 8 (vvk) € 7 (groep) € 6 (-26)

Blind Geheugen Met Gerd De Ley Een oudere acteur wordt na een voorstelling ontslagen. Omdat hij zijn teksten niet meer kan onthouden? De dokters hebben Alzheimer vastgesteld. Hij voelt zich verloren. Het decor van zijn laatste voorstelling wordt afgebroken. Ook zijn wereld verpulvert, korrel voor korrel.

Workshop Kapelle-op-den-Bos Do 26.10.2017 15.00 u Residentie Paaleyck Kanunnik Muyldermanslaan 12, Kapelle-op-den-Bos Tickets: Gratis Organisatie: GC de oude pastorie

i.s.m. Logo Zenneland en Archeduc

Organisatie: GC ‘t Kwadrant

Lezing Meise Wo 25.10.2017 20.00 u GC de Muze van Meise Brusselsesteenweg 69, Meise Tickets: € 7 Reductietarief: € 6 Organisatie: GC de Muze van Meise i.s.m. Bibliotheek Meise

Kasper Bormans: Wat Alz Kasper Bormans doctoreert aan de KU Leuven. Hij ontwikkelt virtuele geheugenpaleizen en andere technieken om beter te communiceren met mensen met alzheimer. De lezing is gebaseerd op zijn boek ‘Wat Alz’ (2014), waarin hij aangeeft hoe kleine dingen de levenskwaliteit van mensen met dementie kunnen bevorderen.

Film Ma c h e l e n Vr 27.10.2017 13.30 u GC ‘t Kwadrant Kosterstraat 2, Machelen (Diegem) Ticket: Gratis Organisatie: GC ‘t Kwadrant

Still Alice ‘Still Alice’ (2014) is een Amerikaanse dramafilm van Richard Glatzer met Julianne Moore in de hoofdrol. Zij speelt een hoogleraar die de grip op haar leven langzaam kwijtraakt nadat de ziekte van Alzheimer bij haar is geconstateerd. Voor deze rol kreeg zij een Oscar (2015). De film is gebaseerd op de gelijknamige roman van Lisa Genova.

Activiteiten

s eo p tket m ober

Workshop Kapelle-op-den-Bos Ma 6 . 1 1 . 2 0 1 7 14.00 u Residentie Paaleyck Kanunnik Muyldermanslaan 12, Kapelle-op-den-Bos Ticket: Gratis

Wijs maar niet uitgelezen Deze workshop is bedoeld voor vrijwilligers, mantelzorgers en personeelsleden die werken met en zorgen voor personen met dementie. Voorlezen aan ouderen met dementie vergt een specifieke aanpak. In deze vorming kijkt men naar hoe kan omgegaan worden met personen met dementie en de verschillende invalshoeken over hoe voor hen voor te lezen.

Organisatie: Bibliotheek Kapelle-op-den-Bos

19.00 u wzc Sint-Antonius Hoogstraat 52, Zaventem Tickets: Gratis Organisatie: wzc Sint-Antonius i.s.m. Expertisecentrum Dementie Memo

St e e n okk e r z e e l Wo 15.11.2017 14.00 u ldc Omikron Vanheylenstraat 71, Steenokkerzeel Tickets: Gratis

Digitale rondleiding door Steenokkerzeel Een rondleiding door Steenokkerzeel zonder je te verplaatsen. Een deskundige gids neemt je mee op stap aan de hand van een projectie. Met extra aandacht voor oude foto’s en herkenningspunten.

Organisatie: GC De Corren i.s.m. Heemkring Ter Ham, ldc Omikron, wzc Floordam

Lezing Z av e n t e m DI 7.11.2017

Wandeling

Als gedrag een uitdaging wordt Praatcafé dementie met Hilde Vanderlinden Een praatcafé dementie is een bijeenkomst voor familieleden van personen met dementie en andere geïnteresseerden. Deze avond spreekt Hilde Vanderlinden (psychologe) over moeilijke gedragingen die gepaard kunnen gaan met dementie.

film Z av e n t e m di 21.11.2017 20.00 u CC De Factorij Willem Lambertstraat 10, Zaventem Tickets: € 7 Reductietarief: € 6 (vriendenpas) € 5 (65+) € 4 (-26) Organisatie: CC De Factorij

A separation (Iran, 2011) van Asghar Farhadi Naders vrouw Simin wil weg uit Iran om hun dochter een betere toekomst te geven. Ze ziet zich genoodzaakt om haar man te verlaten als die op het laatste moment toch in Iran wil blijven om voor zijn zieke vader te zorgen die leidt aan Alzheimer. Omdat Nader moet werken om zichzelf en zijn dochter Termeh te onderhouden, huurt hij huishoudster Razieh in om op zijn vader te passen. A Separation is een verwoestend en meedogenloos gezinsdrama, dat onder de oppervlakte de complexe maatschappelijke verhoudingen in Iran aankaart. De film won een Oscar, een Golden Globe en de Gouden Beer voor beste Film.

Activiteiten

sNe o pv tember

Film

T h e at e r Meise Do 23.11.2017 20.00 u ldc De Spil Godshuisstraat 33, Meise Ticket: Gratis

Oblivium Door de Theaterfactorij Met ‘Oblivium’ creëert de Theaterfactorij een bijzonder, maar ook zeer herkenbaar verhaal over een ouder koppel dat uit elkaar groeit door de geleidelijke aftakeling van de man die dement wordt.

Organisatie: ldc De Spil

St e e n okk e r z e e l Do 30.11.2017 17.00 u wzc Floordam Vanheylenstraat 71, Melsbroek Tickets: Gratis Organisatie: Alzheimer Liga Steenokkerzeel

De beklimming van de berg Alzheimer Drie mensen met jongdementie en hun partners kozen voor het gezamenlijk avontuur van een bergtocht in de Nepalese Himalaya, omdat ze het verhaal willen vertellen dat achter jongdementie schuilgaat. Omdat ze veel meer zijn dan die aandoening alleen. De film gaat over mensen met én zonder dementie die samen optrekken en in elkaar een bondgenoot vinden om grenzen te verleggen.

i.s.m. wzc Floordam, ldc Omikron, gemeentebestuur Steenokkerzeel

film Kapelle-op-den-Bos Vr 24.11.2017 15.30 u wzc Akapella Parallelweg 10, Kapelle-op-den-Bos Tickets: gratis Organisatie: GC de oude pastorie i.s.m. wzc Akapella, seniorenraad Kapelle-op-den-Bos

Feel my love Documentaire van Griet Teck met nagesprek o.l.v. Lieselotte Ronse ‘Feel my love’ is een pakkende observatie van het menselijk bestaan en schetst een intiem portret over leven en oud worden met dementie. Deze documentaire gaat over liefde, loslaten, verwondering en het menselijke verlangen om er te zijn tot het einde. Gevolgd door een nagesprek o.l.v. Lieselotte Ronse, muziektherapeute bij Huis Perrekes.

Lezing Kapelle-op-den-Bos Do 7.12.2017 20.00 u wzc Akapella Parallelweg 10, Kapelle-op-den-Bos Ticket: Gratis Organisatie: OCMW i.s.m. GC de oude pastorie

Hoe meer uit je bezoek te halen Praatcafé dementie met Hilde Vanderlinden Een praatcafé dementie voor familie, vrienden en kennissen van personen met dementie. Psychologe Hilde Vanderlinden komt vertellen hoe meer uit een bezoek te halen bij personen met dementie.

Activiteiten

sD ep tember ec

interview

Samenwerken zet cultuur op de kaart

Cultuur smeedt plannen in de Noordrand 26

e gemeenten uit de Noordrand Hoe is jullie regionale samenwerking er van Brussel werken al geruime gekomen? tijd samen rond cultuur binnen Gerry: Sinds 2011 proberen we naast de de regiowerking NORA. Zo ontbestaande uitwisseling op niveau van de moeten de cultuur- en gemeenschapscencultuur- en gemeenschapscentra ook de tra elkaar al jaren om kennis en expertise cultuurbeleidscoördinatoren in onze regio uit te wisselen en de werking op elkaar af samen te brengen. Ik herinner me nog heel te stemmen op vlak van aanbod en comgoed de mail van Diane daarover. (lacht) municatie. Regelmatig worden er ook geDiane: Het was de periode van zamenlijke projecten opgezet. de eerste Beleids- en BeheersDoel is om een rijker en meer ‘Vroeger zat cyclus voor de lokale besturen divers aanbod te ontwikkelen. iedereen in zijn en elke gemeente was zoekenSinds 2015 is er binnen de regiowerking een overleg tussen hokje. Nu wordt de om de rol van de vrijetijdsdiensten in te vullen. Hoe moede cultuurbeleids- en vrijetijdser veel meer ten we dat doen? Hoe moeten coördinatoren van de gemeensamengewerkt we daar mee omgaan? Er was ten in de Noordrand. Ook binnen deze NORA+ borrelen nu binnen de cluster vooral behoefte aan platform voor de kleinere gemeenten en projecten op. Zoals dit najaar vrijetijd.’ voor de gemeenschapscentra. bijvoorbeeld de samenwerking De noden daar liggen toch anrond De Alzheimer Code. Dus gingen we op de koffie bij Diane Van der ders dan bij de cultuurcentra. Toen heb ik Aa, cultuurbeleidscoördinator van Kapelle- daar mee mijn schouders onder gezet. In op-den-Bos, en Gerry Croon, departements- het begin kwamen we gewoon bij elkaar. hoofd culturele zaken van Kampenhout. We hadden zelfs geen naam. Een aangename babbel met het woord ‘sa- Gerry: En vanaf 2015 is dat dan NORA+ gemenwerken’ als rode draad. worden. Onze bedoeling is om de gemeenten uit onze regio samen te laten werken rond cultuur. Zo is er al jaren ‘Klassiek in de Noordrand’ en hebben we nu ook een koorproject lopen. We vergaderen telkens

Is het de bedoeling om ook scholen te betrekken?

in een andere gemeente en op het einde van elke bijeenkomst stelt die gemeente dan zijn eigen vrijetijdswerking voor.

Diane: Dat zijn wij in Kapelle-op-denBos alleszins wel van plan, maar dat doen we in elk project. Het is wel zo dat elke gemeente zelf moet bekijken wat er mogelijk is. Ook al is het geen evident thema, toch zijn ook de scholen daar mee bezig. Regelmatig komen de scholen bijvoorbeeld langs in onze woonzorgcentra.

Diane: Iedereen is altijd vrij om mee te doen of niet mee te doen. We verplichten niemand om mee in een project te stappen. Wat heeft jullie er toe gedreven om te werken rond een niet voor de hand liggend thema als Alzheimer. Diane: Wel, er is natuurlijk al jaren de Werelddag Dementie op 21 september. Over de hele wereld vragen organisaties rond Alzheimer die dag aandacht voor personen met dementie en hun ziekte. In 2015 was er in verschillende steden in Vlaanderen een succesvolle 1ste editie van De Alzheimer Code. We hoorden dat er dit najaar een 2de editie zou komen, waarbij de organisatoren het project graag wilden laten uitgroeien en verbreden. Dus trokken ze ook naar kleinere gemeenten en zo zijn ze in Kapelle-opden-Bos terecht gekomen. Na een verkennend gesprek bracht ik mijn collega’s uit de regio op de hoogte en was iedereen direct akkoord om mee op de kar te springen. Want binnen onze regio willen we kunst en cultuur niet in de enge zin interpreteren en zoeken we naar manieren om ook onze eigen werking te verbreden. We zoeken actief naar projecten die ruimer gaan, waar mensen elkaar ontmoeten en die ook maatschappelijke thema’s aanraken.

Wat zijn dan de voordelen van deze samenwerking? Wat halen jullie er zelf uit?

Het was dus echt een bewuste keuze om voor dit thema te kiezen? Diane: Zeker! Ons groter doel is immers om aandacht te vragen voor de problematiek van Alzheimer. Gerry: En dit project kwam op het juiste moment op onze weg. En wat hopen jullie hiermee te bereiken? Diane: Dat mensen door dit project toch op een andere manier naar Alzheimer gaan kijken. Het is een verschrikkelijke ziekte en de ergste periode is volgens mij die dat je het zelf nog weet. Dat je beseft dat je achteruitgaat, maar dat je er niets kan aan doen.

Diane: Voor onze NORA+ werking is dit nu de eerste grote samenwerking. UiGerry: Het is natuurlijk confronterend. teraard moeten we ook uitwisselen en We willen dan ook begrip bijbrengen, vergaderen, maar het is veel zinvoller niet alleen voor zij die de ziekte hebben, om vanuit een project elkaars werking maar ook voor de mantelzorgers en de te leren kennen en te versterken. Het kan zelfs een soort drukkingsmensen van de begeleiding. middel zijn naar het lokale Die ‘ja-cultuur’ bijvoorbeeld ‘Het gaat er niet beleid. die ze bij ons in woonzorgcentrum Molenstee hanteren is zo een schoon gegeven. Dat mag meer in de verf worden gezet.

om wie het doet, maar wat er gebeurt!’

Diane: Het blijven mensen! Mensen met vaak nog veel levenslust. Ze zijn nog niet afgeschreven. Daar willen we aandacht voor vragen.

Gerry: De schaalvergroting zorgt ervoor dat je elkaars werking mee bekend maakt. Normaal gezien stopt het aan de gemeentegrenzen, maar door dit samen te doen zullen mensen misschien sneller in een naburige gemeente gaan ontdekken wat het aanbod is. Zo zetten we elkaar op de kaart en komen de kleinere gemeenten ook eens in de picture. In Kampenhout

praktisch

Info en reservaties activiteiten hebben we bijvoorbeeld zelf geen cultuurcentrum, maar nu surfen we met ons aanbod mee in het groter geheel. Diane: We mikken ook echt op die wisselwerking tussen de gemeenten. Binnen De Alzheimer Code bijvoorbeeld doet elke gemeente andere dingen. Door alles te bundelen wordt het aanbod veel uitgebreider en rijker. Het enige wat overal aangeboden wordt is de alzheimerkoffer, een boekenpakket over het thema dat door de bibliotheken werd samengesteld.

Zijn er al plannen voor de toekomst? Nieuwe projecten die zich aandienen? Diane: We hebben een bevraging gedaan in ons netwerk over de onderwerpen en thema’s die zij belangrijk vinden. We wilden weten waar de noden en behoeften zitten. En daar is onder andere jongerenwerking uitgekomen. Hoe bereik je jongeren? Hoe kan je hen meer betrekken bij kunst en cultuur? Welke werkingen zijn interessant om te leren kennen? We zijn nu aan het kijken hoe we dat verder kunnen uitwerken en betrekken daar ook de jeugddiensten bij. Gerry: Vroeger zat iedereen in zijn hokje apart: jeugd, cultuur, sport … Nu wordt er veel meer samengewerkt binnen de cluster vrijetijd. Diane: Er wordt ook meer vanuit de doelgroepen en de inhoud gewerkt, en minder dan vroeger vanuit de organisatie op zich. Het gaat er niet om wie het doet, maar wat er gebeurt!

Asse 26.09 2.10 Grimbergen 16.09 en 25.09 17.10 Kampenhout 21.09 en 28.11 Kapelle-op-den-Bos 17.09 29.09, 24.11 en 7.12 16.10 26.10 en 6.11 Machelen 20.10 en 27.10 Meise 25.10 23.11 Opwijk 19.09 Steenokkerzeel 28.09, 15.11 en 30.11 15.10 Vilvoorde 3.10 en 5.10 Wemmel 15.09 en 3.10 Zaventem 14.09 21.11 22.11

Info en reservaties alzheimerkoffer De regiowerkingen NORA en NORA+ worden ondersteund door Vlabra’ccent, een samenwerkingsverband tussen 51 cultuur- en gemeenschapscentra in de provincie Vlaams-Brabant. Behalve in de Noordrand zijn er ook nog regiowerkingen in de Druivenstreek, Oost-Brabant en Pajottenland-Zennevallei. | Meer info via 016-26 76 04 of cultuurcentra@vlaamsbrabant.be

Bibliotheek Asse Bibliotheek Grimbergen Bibliotheek Kampenhout Bibliotheek Kapelle-op-den-Bos Bibliotheek Londerzeel Bibliotheek Machelen Bibliotheek Meise Bibliotheek Merchtem Bibliotheek Opwijk Bibliotheek Steenokkerzeel Bibliotheek Vilvoorde Bibliotheek Wemmel Bibliotheek Zaventem Bibliotheek Zemst

Huinegem 2 | 02 452 56 34 | bibliotheek@asse.be Gemeenteplein z/n | 02 267 56 61 | bibliotheek@grimbergen.be Tritsstraat 5 | 016 65 99 79 | kampenhout@bibliotheek.be Pastoriestraat 1 | 015 71 54 22 | bibliotheek@kapelle-op-den-bos.be Molenstraat 5 | 052 30 13 73 | bibliotheek@londerzeel.be Vilvoordelaan 43 | 02 252 14 34 | bibliotheek@machelen.be Brusselsesteenweg 44, bus 1 | 02 892 24 20 | info@bibmeise.be Dendermondestraat 31 | 052 37 31 40 | info@bibmerchtem.be Kloosterstraat 7 | 052 36 51 65 | bibliotheek@opwijk.be Mulslaan 4 | 02 252 59 08 | bibliotheek@steenokkerzeel.be Grote Markt 9 | 02 255 46 62 | vilvoorde@bibliotheek.be J. De Ridderlaan 49 | 02 462 06 20 | bib@wemmel.be Willem Lambertstraat 12 | 02 720 66 48 | bibliotheek@zaventem.be Schoolstraat 23 | 015 61 68 72 | info@bibliotheekzemst.be

De Alzheimer Code - De initiatiefnemers Hellebosch vzw info@alzheimercode.be Expertisecentrum Dementie Vlaanderen www.dementie.be | communicatie@dementie.be Alzheimer Liga Vlaanderen www.alzheimerliga.be | secretariaat@alzheimerliga.be De Alzheimer Code wil sensibiliseren en streeft dus naar een zo breed mogelijk draagvlak. De initiatiefnemers gaan een samenwerking aan met meer dan 100 organisaties en instellingen uit de wereld van kunst en cultuur, onderwijs, zorg en welzijn: musea, cultuur- en gemeenschapscentra, bibliotheken, erfgoedcellen, kunstacademies, scholen, regionale expertisecentra dementie, familiegroepen (jong) dementie, ziekenfondsafdelingen, OCMWâ&#x20AC;&#x2122;s, woonzorgcentra â&#x20AC;Ś

NORA+