Ontmoeting Brusselse Gemeenschapscentra en Vlabra’ccent Dinsdag 18 juni
Ontmoeting Noord: Nekkersdal (Laken) Aanwezig: Brusselse Gemeenschapscentra: GC Heembeek-Mutsaard (Neder over Heembeek) o Marc Absolon (centrumverantwoordelijke): marc.absolon@vgc.be o Geert Marit (communicatiemedewerker, halftijds): geert.marit@vgc.be GC Nekkersdal (Laken) o Katrien Van Ryssen (centrumverantwoordelijke): katrien.vanryssen@vgc.be o Geert Marit (communicatiemedewerker, halftijds): geert.marit@vgc.be GC Everna (Evere) o Marie Sooghe (centrumverantwoordelijke, halftijds): marie.sooghe@vgc.be o Ruth Flikschuh (communicatiemedewerker, halftijds): ruth.flikschuh@vgc.be GC De Linde (Haren) o Marie Sooghe (centrumverantwoordelijke, halftijds): marie.sooghe@vgc.be o Ruth Flikschuh (communicatiemedewerker, halftijds): ruth.flikschuh@vgc.be Samenwerking Noord (De Kriekelaar, Everna, De Linde en Ten Noey) o Piet Ools (regiocoördinator): piet.ools@vgc.be o Hilde De Pessemier (programmator): Hilde.depessemier@vgc.be Op-Weule (Sint-Lambrechts-Woluwe) o Tony Busselen (cultuuranimator): tony@opweule.be o Staf Entiteit Gemeenschapscentra o Katrijn Pauwels (verantwoordelijke socio-cultureel werk): katrijn.pauwels@vgc.be Vlabra’ccent: vzw ‘de Rand’ o Stefaan Gunst (adjunct-algemeendirecteur en hoofd gemeenschapscentra): stefaan.gunst@derand.be CC Strombeek o Wim Meert (centrumverantwoordelijke): wim.meert@ccstrombeek.be
1. Voorstelling In een eerste ronde stellen de deelnemers zich aan mekaar voor Volgende items komen onder meer aan bod: - De spanning tussen het Nederlandstalig cc/gc en de omgeving. De Brusselse gemeenschapscentra werken in een officieel tweetalige omgeving maar in een omgeving die overwegend Franstalig en/of anderstalig is. De Vlaamse cc’s uit de Brusselse rand werken in een officieel Nederlandstalig landsdeel maar de 6 gemeenschapscentra uit de Rand hebben vaak te maken met een Franstalig gezind gemeentebestuur en een internationalisering (Europa) van de omgeving. - Afspraken maken over programma’s. - Ervaringsuitwisseling: Hoe omgaan met anderstaligen? Wat met de toevloed van Eurocraten? Omgang met andere culturen (zelforganisaties). Interculturaliseren. Publieksopbouw. Werken met jonge publieken (scholen…). 2. Over de organisatie.
1
De 22 Brusselse gemeenschapscentra vormen samen Cultuurcentrum Brussel. Sommige gemeenschapscentra gaan tijdelijke of langdurige samenwerkingsverbanden aan. Bijv. Samenwerking Noord bestaat uit De Linde, Everna, Ten Noey en De Kriekelaar. De gemeenschapscentra en culturele centra uit heel Vlaams Brabant komen samen in Vlabra’ccent. Daarnaast zijn er nog subregio’s. Bijv. Noordrand bestaat uit 9 gemeenschapscentra. De 6 gemeenschapscentra uit de 6 faciliteitengemeenten vormen samen vzw De Rand. Ook de Bosuil (Jezus-Eik) maakt er deel vanuit. Zij geven samen het tijdschrift ‘Randkrant’ uit. Elk gemeenschapscentra heeft ook een eigen tijdschrift dat huis aan huis verspreid wordt. De gc’s van de Rand gaan een samenwerking aan met cc’s/gc’s uit het interland. Zo maakt De zandloper deel uit van ‘Noordrand’ (zie hoger). De andere gc’s van ‘De Rand’ zitten in nog 3 andere samenwerkingsverbanden 3. Bespreking De gc’s van De Rand zetten in op school- en jeugdwerking. Deze gc’s worden niet altijd in dank aanvaard door hun gemeentebestuur (waar een Franstalige meerderheid is). De ‘internationale bevolking’ die er woont heeft de gemeenschapscentra niet nodig. Ze hebben eigen werkingen en soms een eigen theaterzaal. Er wordt nagedacht hoe zij ook Franstalige en andere gemeenschappen dichter bij hun werking brengen. Communicatie: In Brussel: tot nog toe officieel enkel in het NL. Nu voorzichtige stappen om in 2 of meerdere talen te communiceren. Bijv. de website van Nekkersdal is vanaf dit jaar in 3 talen. Deze stap heeft onmiddellijk geresulteerd in een grote respons. Ook in de rand (de 6) denkt men aan anderstalige communicatie. De regel daar is of alleen in het Nederlands of in vier talen (NL, FR, E, D) Communicatie dient te gebeuren vanuit een open assertieve houding. Ook door te zoeken naar een aangepaste programmatie kunnen we anderstaligen over de streep halen (bijv. Brussels Volkstheater, Jo lemaire …) Ondertiteling van theaterproducties is ook een sterk hulpmiddel om het publiek te verbreden met anderstaligen. Netwerken Klassieke overlegorganen werken niet meer of nauwelijks (cfr. algemene vergadering, gemeenschapsraad). In Brussel worden het ‘gemeenschapsforum’ gelanceerd. Dit is geen vaste structuur maar geeft mogelijkheden om geïnteresseerden, niet aangesloten verenigingen, … te betrekken. In De Rand wordt gedacht om binnen het cc te werken of buiten het cc, en niet alleen binnen bestaande structuren maar ook buiten deze structuren. Dit kan allicht leiden tot een nieuwe dynamiek. Vervolg: Thematische vergaderingen organiseren. Bijv. Omgaan met ‘nieuwe’ anderstaligen in de Noordrand De Linde en Everna willen een overleg met de cc’s van Vilvoorde en Machelen
2
Ontmoeting Oost: Nekkersdal (Laken) Aanwezig: Brusselse Gemeenschapscentra: GC Wabo o Lieven: wabo@vgc.be o Leen Baetens: leen.baetens@vgc.be GC Op-Weule o Maaike Grugeon: maaike.grugeon@vgc.be o Rob: rob@opweule.be GC Den Dam o Ria Vandendriesche: ria.vandendriessche@vgc.be GC Kontakt o Walter Salender: walter.salender@vgc.be Vlabra’ccent: GC de Bosuil o Geoffrey Heyrbaut (centrumverantwoordelijke): geoffrey.heyrbaut@derand.be GC de Lijsterbes (Kraainem) o Nele Demeyer (centrumverantwoordelijke): nele.demeyer@derand.be GC de Kam (Wezembeek-Oppem) o Marc Snoeck (centrumverantwoordelijke): marc.snoeck@derand.be CC Den Blank (Overijse) o Patrick Puttemans (programmator): patrick.puttemans@denblank.be o Sandra De Greef (programmator): Sandra.degreef@denblank.be GC Felix Sohie (Hoeilaart) o Hilde Weygaerts (cultuurorganisator): hilde.weygaerts@hoeilaart.be Voorstellingsrondje (wie is wie, infrastructuur, werking, …) GC Kontakt (Sint-Pieters-Woluwe) - Infrastructuur: statig herenhuis met achterbouw. - Beschikt over grootkeuken, waardoor er een heleboel kookactiviteiten plaatsvinden. - Culturele programmatie: ‘kijken naar kunst’, ateliers en Nederlandse taallessen. - Activiteiten voor scholen: atelier en samenwerking met Kunst en Cultuur. Er zijn heel veel scholen in Sint-Pieters-Woluwe: we bekijkt hoe men die kan bereiken. - In Sint-Pieters-Woluwe is er ook nog een gemeentelijk CC waar de programmatie bepaald wordt door een gemeentelijke Nederlandstalige vzw. GC Op-Weule (Sint-Lambrechts-Woluwe) - De gemeente bestaat uit een heleboel wijken, met een vooral oudere populatie. - Het Nederlandstalig gemeenschapsleven heeft ongeveer 40 verenigingen. - De bib is geen erkende bib en wordt beheerd door een lokale vzw. - Samenwerking met Roodebeekcentrum en dienstencentrum. - Grote baliefunctie voor Nederlandstaligen. - 60% receptieve werking. - Eigen werking focust vooral op ontmoeting, animatie, kinder- en gezinsactiviteiten, geen grote podiumactiviteiten. - Divers aanbod voor senioren dat door de senioren zelf in elkaar gezet wordt en ondersteund wordt door het GC. - Mooi aanbod jazz: Jazzgenootschap Op-Weule. GC Den Dam (Oudergem) - Krijgen nieuwe infrastructuur. - Nauwe samenwerking met gemeentelijke bib, jeugdhuis en dienstencentrum. - Programmatie op locatie (3x/jaar in het gemeentelijk CC). - Op stap met Den Dam. - Nederlandse taallessen en conversatiegroep. - Ateliers.
3
-
Jeugdproject samen met GC Wabo: Wabodam.
GC Wabo (Watermaal-Bosvoorde) - Niet echt centraal gelegen. - Veel extra-muros activiteiten. - Grote schoolprogrammatie voor kleuters en eerste graad basis. - Cursuswerking (creatieve ateliers). - Nederlandse taallessen. - Gemeenschapsvormende activiteiten. - Aandacht voor Noord-Zuid solidariteit. - Sterke seniorenwerking. - Werking rond Zoniënwoud. Algemeen Brusselse GC’s: - De Brusselse GC’s zijn een onthaal- en infopunt voor Nederlandstaligen. - Mogen promotie voeren in 3 talen. - De 22 GC’s hebben een grote diversiteit in de infrastructuur. Hierdoor zijn er ook grote verschillen in de werking van de GC’s. CC Den Blank (Overijse) - CC categorie B, vaste schouwburg (423 plaatsen). - Organiseert jaarlijks ongeveer 220 publieksvoorstellingen (avondvoorstellingen, schoolvoorstellingen, films, senioren). - Seniorenaanbod: brochure ‘cultuur om 14 uur’ samen met GC de Bosuil en GC Felix Sohie. - Schoolvoorstellingen: gezamenlijk aanbod van de regio Druivenstreek. - Avondvoorstellingen: gezamenlijk abonnement CC Den Blank, GC de Bosuil, GC Felix Sohie. - Familievoorstellingen: gezamenlijk aanbod CC Den Blank, GC de Bosuil, GC Felix Sohie. - Werking rond kunsteducatie: Dynamo3-project. - Tentoonstellingen, cursussen (Arch’educ). GC de Kam (Wezembeek-Oppem) - Centrum van vzw ‘de Rand’ (in de 6 faciliteitengemeenten en Jezus-Eik). - Vooral muziekprogrammatie (wegens groot aantal internationalen). - Grote receptieve werking (Vlaamse en internationale verenigingen). - Ook Nederlandstalige voorstellingen voor anderstaligen. - Samenwerking met CVO voor Nederlandse taallessen; conversatiegroep in eigen beheer. - Gezamenlijke brochure voor avondvoorstellingen met de Lijsterbes en Papeblok. - Samenwerking met cultuurraad voor Herfstfeesten. - Deelname aan Gordelfestival. - Deelname aan Open Monumentendag. GC de Lijsterbes (Kraainem) - Theaterzaal met uitschuifbare tribune (196 plaatsen), 3 vergaderlokalen en foyer. - Avondprogrammatie en schoolvoorstellingen. - Aquarelateliers (voor volwassenen en kinderen). - Kinderateliers. - Kinderhoogdag. GC de Bosuil (Jezus-Eik) - Polyvalente zaal (tribune met 335 plaatsen). - Familievoorstellingen (voor peuters). - Jazz met Pit: regiowerking. - Ongeveer 10 producties van verengingen. - Gemeenschapsvormende activiteiten. - Schoolvoorstellingen: workshops voor scholen. GC Felix Sohie (Hoeilaart) - Nieuwbouw vanaf juni 2012 - Polyvalente zaal met uitschuifbare tribune (201 plaatsen). - Gebouw wordt overkoepeld door serre. - Zuidvleugel: klaslokalen en ateliers. - Ook bib is hier gehuisvest.
4
-
Avondprogrammatie, seniorenvoorstellingen (samen met GC de Bosuil en CC den Blank), Druivenfestival, Meifeesten, Vlaanderen Zingt. Schoolprogrammatie in eerste instantie voor Hoeilaartse scholen. Ook dienst toerisme en ontwikkelingssamenwerking. Groot en actief verenigingsleven met eigen producties, voorstellingen, lezingen, … in het GC. Groot aanbod lessen CVO en basiseducatie.
Algemeen regio Druivenstreek - Er komt een steeds intensievere samenwerking tussen de verschillende centra. - Heel wat gezamenlijke publicaties van brochures.
Wat kunnen we voor elkaar betekenen? Een aantal centra zijn met dezelfde dingen bezig. We beslissen om werkgroepjes te vormen die later bijeen zullen komen. Jazz: Geoffrey, Rob, Hilde (Rob nodigt uit) Taalpromotie: Walter, centra vzw ‘de Rand’ (Marc nodigt uit) Schoolprogrammatie: Nele, Walter, Tony (Op-Weule), Den Dam, Wabo (Nele nodigt uit)
5
Ontmoeting Zuid: Candelaershuys (Ukkel) Aanwezig: Brusselse Gemeenschapscentra: Ten Weyngaert (Vorst) o Rik Fobelets (centrumverantwoordelijke) rik.fobelets@vgc.be o Bart Goeteyn (stafmedewerker) bart.goeteyn@vgc.be Pianofabriek (Sint-Gillis) o Paul Van den Berghe (stafmedewerker interculturele programmatie) paul.vandenberghe@pianofabriek.be Candelaershuys (Ukkel) o Bart De Smedt (centrumverantwoordelijke) bart.desmedt@vgc.be o Lander Exelmans (stafmedewerker) lander.exelmans@vgc.be Staf entiteit gemeenschapscentra o Katrien Dobbelaere (verantwoordelijke culturele programmatie) katrien.dobbelaere@vgc.be Vlabra’ccent GC de Boesdaalhoeve o Sofie Decorte (centrumverantwoordelijke): sofie.decorte@derand.be GC de Moelie o Mark De Maeyer (centrumverantwoordelijke): mark.demaeyer@derand.be o Dirk Craps (medewerker): dirk.craps@derand.be CC De Meent o Tina Van Bockstal (centrumverantwoordelijke): tina@demeent.be Katrien: Bedoeling van deze vergadering is om de centra voor te stellen aan elkaar. (Waar zijn we mee bezig? Waar is er samenwerking mogelijk? Wat kunnen anderen van ons leren?...) (In het verslag wordt er eerst een voorstelling van elk centrum gegeven, eronder worden enkele onderwerpen aangehaald die vaak terugkwamen in de voorstellingen.)
Voorstelling centra Candelaershuys Het Candelaershuys beschikt over twee panden in Ukkel, Het Candelaershuys en Wijkhuis Carloo. Deze locaties zijn zowel sterkte als zwakte. Infrastructuur is geen cultureel centrum in strikte zin, eerder een ‘huis’ waar het programma moet worden ingepast. Belangrijk voor de werking op dit moment is het Lokaal Dienstencentrum Lotus dat ook gehuisvest is in het Candelaershuys en een 2-tal jaar geleden werd opgericht op initiatief van het GC. In de toekomst is een verhuis (samen met Lotus) de absolute prioriteit. De infrastructuur is amper bruikbaar voor het GC en beperkt de werking. Het dienstencentrum kan in het huidige gebouw niet voldoen aan de decretale vereisten om erkend te worden. Het is een bewuste keuze om als ‘tandem’ te verhuizen en zo een “sociaal-cultureel” centrum te worden. Maar ook op financieel en logistiek vlak levert dit voordelen op. Het werking van het GC bestaat enerzijds uit podiumprogrammatie (vooral muziek) en anderzijds het sociaal-culturele luik. Waarbij er vooral extramuros wordt gewerkt, de wijken in, waar toffe ‘sociale pikuurkes’ worden gegeven. De Moelie Linkebeek is een faciliteitengemeente met een erg klein percentage Nederlandstaligen tegenover Frans- en anderstaligen. Het is ook een typische slaapgemeente. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de werking: voor 800 Nederlandstaligen waarvan 400 senioren programmeren is beperkend. Vanuit De Moelie wordt ook De Muze in Drogenbos beheerd. Daar worden praktisch enkel taallessen georganiseerd in de 2 beschikbare lokalen. De eigen polyvalente zaal in het centrum beschikt over een tribune van 193 plaatsen.
6
Er wordt gemiddeld maandelijks 1 voorstelling geprogrammeerd. Jaarlijks: 5 schoolvoorstellingen, 7 familievoorstellingen en workshops in de vakanties. De relatie met de gemeente verloopt moeizaam. Burgemeester werkt Nederlandstalige gemeenschap vaak tegen en heeft anderzijds de neiging om initiatieven te recupereren. Er wordt wel met de Franstalige gemeenschap zelf gewerkt. Maar dit is moeilijk realiseerbaar omdat Franstalige gezelschappen bijvoorbeeld niet op structurele basis binnen mogen. (statuten moeten in het NL).
Ten Weyngaert TW beschikt over een mooie en uitgebreide sportinfrastructuur + een gebouw met ruime theaterzaal. Graag zou men de gevel omvormen en wat openheid creëren naar straat en buurt toe. Vorst is momenteel in volle bloei. Zowel op demografisch vlak: jonge gezinnen, creatievelingen, kunstenaars,… Maar in de omgeving zijn ook veel partners: WIELS, Brass (Franstalig CC) Brede school, bib, cubelco, buurtcomité dat label ‘duurzame’ wijk kreeg. TW wil heel vraag gestuurd gaan werken. Initiatieven uit de wijk ondersteunen en mee uitwerken. Stellen hiervoor ook infrastructuur ter beschikking en maken residentie mogelijk voor zover dat de programmatie van het centrum dit toelaat. In de gebouwen van TW zit ook de kunstenwerkplaats ‘Les Bains’ Is soms wel moeilijk om beide werkingen aan elkaar te linken. Zijn nu eenmaal experimenteel bezig, moeilijk in te passen in sociaal-culturele werking. Pianofabriek De Pianofabriek bestaat uit 3 deelwerkingen: GC, opleidingscentrum licht- en geluidstechnieken (VDAB-Actiris) en een kunstenwerkplaats. Niet evident om deze werking op elkaar af te stemmen. In het GC houden 3 mensen zich bezig met sociaal-cultureel werk en programmatie. Er zijn verschillende deelwerkingen: rond beeldvorming en film maken, een vrouwenwerking, interculturele podiumprogrammatie. De focus ligt overal wel op interculturaliteit. PF werkt met een erg uitgebreid netwerk van verenigingen, waarvan er ook veel Franstalig zijn. PF heeft ook een grote kinderwerking (vakantiekampen, naschoolse activiteiten, cursussen,…) Maar vooral voor kinderen tot 12 jaar. Daarom werd er ooit het initiatief genomen om huiswerkklassen voor scholieren te organiseren, maar dit werd niet ondersteund vanuit Onderwijs (willen leren stimuleren via vrije tijds activiteiten, en niet via huiswerkklassen zoals het Franstalig onderwijs). Voor de kinderwerking zal er in de toekomst nauwer samen gewerkt worden met Ten Weyngaert. Programmatie gebeurt ook vaak in samenwerking met organisaties die hele projecten opzetten in de infrastructuur van PF, waarna er ook een toonmoment is. De Meent De Meent is een cultureel centrum, dus geen GC. Dus meer podiumprogrammatie. Wat niet wil zeggen dat er meer stafpersoneel in dienst is (2 personen zoals bij de meeste centra rond de tafel). Maar de werking van het centrum wordt wel door grote groep vrijwilligers gedragen. Per seizoen staan er een 70-tal voorstellingen en 80 filmvoorstellingen op het programma. Beersel is een volledig Vlaamse gemeente maar telt toch ook 25% Franstaligen. De centra (uit de rand) rond de tafel hebben samen een abonnementsformule (BUURTabonnee). Er wordt 1 gemeenschappelijke programmabrochure uitgegeven met bijhorend abonnement. Dit geeft aan de centra ook de mogelijkheid om voorstellingen in het meest geschikte centrum te zetten. Dit initiatief wordt positief bevonden door alle betrokken centra. Thema’s Taalbeleid Dit was een veel weerkerend thema omdat ieder centrum op zoek is naar een balans tussen de taak van gemeenschapsvorming en de specifieke regelgeving hieromtrent. De Brusselse GC’s beschikken eigenlijk over heel wat vrijheid in vergelijking met de collega’s uit de rand. Zij moeten het Nederlands altijd als ‘hoofdtaal’ beschouwen maar kunnen in functie van activiteiten wel in andere talen communiceren. Hetzelfde geldt voor het onthaal van het centrum
7
In de faciliteitengemeenten Linkebeek en Rode moet men meteen in 4 talen(Nl, Fr, Eng, Dui) communiceren indien er gekozen wordt om meertalig te communiceren. Dit is niet evident omdat tijd en middelen ontbreken, alsook lay-out gewijs. Aan het onthaal mag er eigenlijk in het Nederlands gecommuniceerd worden, dit maakt dat dit soms moeizaam verloopt. In Brussel is het erg afhankelijk van RvB en lokale situatie hoe er met taal wordt omgegaan. In sommige Brusselse maandbladen wordt er 2 of meertalig gecommuniceerd.
Organisatiestructuur De Brusselse GC’s hebben elk een eigen raad van bestuur die ongeveer maandelijks samenkomt. Vaak zijn deze bepalend voor bijvoorbeeld het taalbeleid zoals hierboven beschreven. Dit verklaart de verschillen in aanpak tussen de Brusselse centra. De centra uit rand hebben een veel minder actieve RvB maar werken wel met programmacommissies. De Brusselse GC’s zetten momenteel ook allemaal een gemeenschapsforum op waarin gebruikers van het centrum en “geëngageerden te velde” kunnen participeren. Zo wordt er via een lossere structuur gewerkt naar een meer vraaggestuurd aanbod De relatie met gemeentebesturen is overal afhankelijk van het communautaire klimaat in de gemeente, maar de relatie met schepen van cultuur is hierin ook belangrijk (autonomie, betrokkenheid opstellen lokaal cultuurbeleidsplan, aanwezigheid in publicaties gemeente…) Samenwerking-overleg In de beide regio’s wordt er overleg gepleegd tussen programmatoren, communicatieverantwoordelijken, schoolprogrammatoren… In Vlaams Brabant gaat dit overleg vrij ver waardoor de randcentra soms samen zitten met CC’s uit Liedekerke en Scherpenheuvel bijvoorbeeld. In beide regio’s zetten stafmedewerkers zelf ook overlegfora op in functie van specifieke acties (samen programmabrochure uitbrengen, abonnementsformules, communicatieafspraken) Op het vlak van samenwerking/overleg tussen de verschillende centra aan tafel is iedereen het erover eens dat deze kennismaking geslaagd is. Verdere samenwerking is er bijvoorbeeld mogelijk op het vlak van programma-uitwisseling (productie vanuit Pianofabriek die ook in de centra van de rand staan). Maar voor het gemeenschapsvormend luik werkt iedereen omgevingsgericht en zijn de omstandigheden soms zeer verschillend waardoor elk centrum een andere aanpak heeft.
Afspraak/vervolg: Katrien Dobbelaere nodigt iedereen uit voor een vervolggesprek eind herfst 2013.
8
West: De Kroon (Sint-Agatha Berchem) Aanwezig: Brusselse Gemeenschapscentra: GC De Kroon (Sint-Agatha-Berchem) o Marc Dubois (centrumverantwoordelijke): marc.dubois@vgc.be o An De Raedt (communicatiemedewerker, halftijds): ann.deraedt@vgc.be o Thim Van de Cauter (cultuurfunctionaris): thim@vgc.be GC Essegem (Jette) o Hilde Peeters (communicatiemedewerker, halftijds): Hilde.peeters@vgc.be o Dorien Herremans (cultuurfunctionaris): dorien.herremans@vgc.be GC De Zeyp (Ganshoren) o Lies Van Overschee (cultuurfunctionaris): lies.vanoverschee@dezeyp.be o An De Raedt (communicatiemedewerker, halftijds): ann.deraedt@vgc.be GC De Platoo (Koekelberg) o Erwin Thevissen (centrumverantwoordelijke): Erwin.thevissen@vgc.be o Hilde Peeters (communicatiemedewerker, halftijds): Hilde.peeters@vgc.be GC Vaartkapoen (Molenbeek) o Yoko (stafmedewerker): yoko@vgc.be GC De Markten (Brussel) o Pol Vervaeke (cultuurfunctionaris): Pol.vervaeke@demarkten.be GC De Rinck (Anderlecht) o Lieve De Beir (centrumverantwoordelijke): lieve.debeir@vgc.be Vlabra’ccent: GC de Zandloper (Wemmel) o Gwennan Dekens (centrumverantwoordelijke): gwennan.dekens@derand.be o Eef Vermaelen (medewerker): eef.Vermaelen@derand.be CC Asse (Asse) o Joeri Vanlierde (cultuurfunctionaris): joeri@ccasse.be CC Westrand (Dilbeek) o Lies Van Lierde (cultuurfunctionaris): lies.vanlierde@westrand.be o Fred Gillebert (centrumverantwoordelijke): fred.gillebert@westrand.be o Steven De Mesmaeker (cultuurfunctionaris): steven.demesmaeker@westrand.be o Elisabeth Maesen: elisabeth.maesen@westrand.be CC De Ploter (Ternat) o Martijn Gunst (cultuurfunctionaris): martijngunst@ccdeploter.be GC Lennik (Lennik) o Nele d’Herde (centrumverantwoordelijke): cultuur@lennik.be GC Het Koetshuis (Roosdaal) o Geert Vandehouwe (centrumverantwoordelijke): geert.vandenhouwe@roosdaal.be CC Strombeek o Hendrik Dehandschutter (adjunct-directeur): hendrik.dehandschutter@ccstrombeek.be regiocoördinator Pajotteland/Zennevalei o Kristien Van Hecke: kristien.vanhecke@vlaamsbrabant.be Vanuit Vlabra’ccent (samenwerkingsverband cultuurcentra Vlaams-Brabant) ontmoeten we de gemeenschapscentra van Brussel. We bekijken of er raakpunten zijn of mogelijke samenwerkingsverbanden… Deze eerste ontmoeting is daarbij een eerste stap.
Organisatie VGC Wordt toegelicht door Marc Dubois. Zie ook powerpoint Mark Rooman, voorgesteld op de middag in ABC. Jaren 1970 met als insteek: sociaal cultureel werk in Brussel: ontstaan vanuit sociaal-culturele raden
9
In 1993: ‘gemeenschapscentra’: nadruk op sociale functie en ontmoetingsfunctie – niet geënt op de cultuurcentra in Vlaanderen = > 22 centra in Brussel Anno 2013: VGC = overheidsmodel, een netwerk opgenomen binnen ‘Cultuurcentrum Brussel’ met 22 centra. Een centraal aansturen (centrale staf of ‘entiteit’) 22 centra met elk een eigen gezicht en eigen accenten. Centraal ondersteund op gebied van culturele programmatie, onthaal en communicatie. Spanningsveld tussen centraal en lokaal Bijna iedereen is personeelslid van de VGC (niet meer van de vzw zoals vroeger). Stimulans om samen na te denken: thematisch, naar werkvormen, theatertournees binnen de (school)programmering, uitwisseling op vlak van inhoud. Lokaal: Vrijwilligers = belangrijke rol (van daaruit ontstaan): bestuursorganen van onderuit. Ieder centrum: centrumverantwoordelijke + ½ of voltijdse stafmedewerker > cultuurprogramma > zoeken naar aanknopingspunten met andere centra => bovenlokale werking Cultuurfunctionaris volgt de sociaal-culturele raad op en exploiteert het centrum Maandelijkse stafvergadering: centrumverantwoordelijken > zoeken naar midden tussen opgelegd overleg en organisch samen creatief zijn. -
Organisatie centra in Vlaams-Brabant: -
-
Lokaal verankerd: gemeentelijk of stedelijk, erkend door de Vlaamse Gemeenschap Cultuurcentra: 3 categorieën: A B C – categorie: eerst en vooral: gemeentelijk, dan regionaal spreidingsgebied o A: Strombeek, Dilbeek o B: Asse (binnenkort) o C: Ternat Gemeenschapscentra: lokaal cultuurbeleid > gemeenschapsopbouw, infrastructuur voor verenigingen Vzw ‘de Rand’: een eigen structuur van 7 gemeenschapscentra in de 6 faciliteitengemeenten en Jezus-Eik met een specifieke werking ter versterking van het Vlaams karakter van die gemeenten en een werking voor integratie van anderstaligen. Van die 7 centra zit GC de Zandloper (Wemmel) hier rond tafel. Op Vlaams niveau: belangverdediger: VVC (Vlaamse vereniging voor cultuur- en gemeenschapscentra) > gesprekken met de Vlaamse overheid over de belangen van de centra Binnen Vlaams-Brabant een heel nauwe samenwerking met de centra uit de provincie: Vlabra’ccent: ontmoeting (minstens 2 keer per jaar met de grote groep), Vlabra’ccent = ook de koepel van de regionale werking > regio’s: NoRa (NoordRand > Strombeek, Asse, Wemmel…), Pajottenland Zenne-Valei (Dilbeek, Ternat, Roosdaal, Lennik) … > samenwerkingsverbanden op gebied van programmatie, communicatie, gezamenlijke abonnementen (vb. GC de Zandloper - Wemmel en GC de Muze van Meise) …
Gewestgrens met Brussel is bijna problematisch voor samenwerking. Intense samenwerking elk op zijn eigen gebied Geen grensoverschrijdende samenwerking Niet eenvoudig om samen te werken: anders georganiseerd, elkaar onzijdig bekijken. Gemeenschapscentra hebben kleinere objectieven dan cultuurcentra Politiek is er in Brussel wel wat meer mogelijk, bijvoorbeeld samenwerking met Franstalige centra, maar in Vlaanderen vaak erg moeilijk omwille van moeilijke taalsituatie. Waarom zoeken we toenadering tot elkaar? We grenzen aan elkaar en er is een uitwisseling van publiek => niet hetzelfde willen doen. Geen concurrentie willen doen. Iedereen moet vechten voor zijn publiek, maar we willen geen concurrentie zijn. Is er stemmingmakerij in de Vlaamse centra: het publiek uit Brussel houden? Historische banden: bijv. muziekacademie Berchem ook afdelingen in Zellik en Grootbijgaarden Op zoek naar complementariteit Wat zijn mogelijkheden?
10
-
-
Informatiedoorstroom. Er is bijvoorbeeld een heel concrete vraag naar taalcursussen Nederlands voor kinderen. > GC de Zandloper (vzw ‘de Rand) is daar actief in: Babbeltuur en Babbelkous > Eef geeft informatie door aan Ann. Stedelijke centra (stadsrand): het publiek lokaal bedienen, maar ook doorsturen naar de hoofdstad. Anderzijds ook de banden met Vlaams-Brabant aanscherpen. Heel wat bestuursleden wonen bijvoorbeeld in de Vlaamse Rand ondertussen. Vorige projecten: Diep in het bos Visueel festival: straattheater festival Op zoek naar complementariteit: kijken naar het aanbod. We moeten niet allemaal hetzelfde doen. De Kroon heeft op dat gebied ook de werking herdacht. Concreet: Waar zitten dan wel de mogelijkheden? Mogelijkheden bieden voor repetitieruimtes: werkplaatsen voor artiesten Uitwisseling op kleinere projecten Meer doen dan enkel ‘het publiek lokken’. Samenwerking vanuit het inhoudelijke, eerder dan uitwisseling van publiek. ‘feesten’ die georganiseerd worden in de stad zijn een inspiratiebron voor de Rand. Kunstenaanbod is de Rand wel heel uitgebreid. Communicatie: uitwisseling Mobiliteit: in de Rand bezit van een auto, in Brussel misschien minder aan de hand om makkelijk in de Rand te geraken? Weinig ervaring in de Rand: multiculturaliteit die zich aan het ontwikkelen is. Brussel is zeer ervaren hierin: informatie-uitwisseling Centra in Vlaanderen: vol geprogrammeerd, Brussel meer kans om tijdens seizoen nieuwe projecten in te plannen
Conclusie: -
Afstappen van het op zoek gaan naar manieren van publieksuitwisseling Ervaring uitwisselen Nood aan gezamenlijke projecten uit te werken, zoeken waar kansen liggen Het sociaal-cultureel werk bindt ons meer dan de podiumprogrammatie
Het nog iets concreter maken: Plazeyfestival = een samenwerking van verschillende gc’s van Brussel. Mogelijkheid om ook over de Rand te kijken? Diep in het Bos was een mooi voorbeeld, maar wordt niet meer herhaald. Zijn andere projecten wel mogelijk? e Weg van Klassiek: 3 jaar (cultuurregio Pajottenland/Zennevalei): Affligem, Ternat, > volgend jaar richting de Rand > Brussel is vragende partij om deel te nemen (de Kroon) Muntpunt als mogelijke partner? Uitwisseling tussen Wemmel en Brussel op gebied van gemeenschapsvorming Benzine project Duurzaamheid - Repair café = een mooi voorbeeld waar de Rand naar opkijkt!
Varia Vraag: De krantjes in Brussel: werkt dat? Het is een aanleiding om met mensen te praten en daar komt een verslag van. Er wordt dan reactie op gegeven. Het informatiekanaal voor Nederlandstalige cultuur in Brussel Is er daar ruimte om toffe initiatieven op te nemen? Grotere projecten zoals Weg van Klassiek > wel mogelijkheden, maar wat kieskeurig zijn. We sluiten af met een rondleiding in het nieuwe gebouw van GC de Kroon en een drankje in het vernieuwde café dK, wat officieel open is vanaf 4 augustus.
11
Bezoek Pianofabriek, rondleiding in Sint-Gillis en bezoek aan Centre Culturel Jacques Franck Aanwezig: Pianofabriek: o Geert Steendam (centrumverantwoordelijke): geert.steendam@pianofabriek.be o Hugo Boutsen (onthaal en informatie, rondleidingen, netwerkvorming): hugo.boutsen@pianofabriek.be Vlabra’ccent: Vlabra’ccent o Piet Forger (coördinator): piet.forger@vlaamsbrabant.be CC Het Gasthuis (Aarschot) o Sarah Vanderveken (centrumverantwoordelijke): sarah@ccgasthuis.be CC Diest o Dave Van den Broeck (centrumverantwoordelijke): dave.vandenbroeck@ccdiest.be GC Galmaarden o Hilde Demecheleer (centrumverantwoordelijke): hilde.demecheleer@galmaarden.be GC De Roos (Glabbeek/Bekkevoort) o Tamara Willems (centrumverantwoordelijke): tamara.willems@glabbeek.be GC De Cam (Gooik) o Ludo Dehandschutter (centrumverantwoordelijke): ludo.dehandschutter@gooik.be GC De Wildeman (Herent) o Wim Van Herck (projectmedewerker): wim.vanherck@herent.be o Pieter Taccoun (programmator, promotie, zakelijke leiding): pieter.taccoen@herent.be GC Het Buurthuis (Holsbeek) o Sandra Boon (centrumverantwoordelijke): sandra.boon@holsbeek.be GC de oude pastorie (Kapelle o/d Bos) o Diane Van der Aa (centrumverantwoordelijke): diane.vanderaa@gcoudepastorie.be 30CC (Leuven) o Koen Adams (artistieke leiding): koen.adams@leuven.be o Veerle Vanschoelant (cultuurfunctionaris): veerle.vanschoelant@leuven.be GC Warande (Liedekerke) o Bert De Bruyn (centrumverantwoordelijke): bert.debruyn@liedekerke.be + Toon GC Gerard Walschap (Londerzeel) o Robert Meert (centrumverantwoordelijke): robert.meert@londerzeel.be GC Pepingen o Marleen Dewulf (centrumverantwoordelijke): marleen.dewulf@pepingen.be GC Den Egger (Scherpenheuvel-Zichem) o Roeland Van Gorp (centrumverantwoordelijke): roeland.vangorp@denegger.be CC De Kruisboog (Tienen) o Wim Mertens (centrumverantwoordelijke): wim.mertens@tienen.be CC Westrand (Dilbeek) o Wim Van Parijs (cultuurfunctionaris): wim.vanparijs@westrand.be
Pianofabriek = een gemeenschapscentrum met bovenlokale werking, een opleidingscentrum en een kunstenwerkplaats. ste
Op de 1 zonnige dag van het jaar werden we in de Pianofabriek warm onthaald door Geert Steendam, centrumverantwoordelijke. Bij een lekkere kop koffie mét ontbijtkoek vertelde hij de geschiedenis van deze Pianofabriek: “Het gemeenschapscentrum is een plaats waar ontmoeting, culturele participatie en kunsteducatie voorop staan. We hebben oog voor wat leeft in de buurt met Vlamingen en migranten en bieden mensen kansen. We willen een vrijplaats zijn voor nieuwe stedelijke initiatieven die opborrelen uit het lokale stadsleven. We informeren en sensibiliseren via een toegankelijk onthaal, een tijdschrift en de deelname aan publieke acties en projecten.” De Pianofabriek is ook een kunstenwerkplaats: een werkplaats waar diverse artistieke disciplines onderdak vinden. De werking is drieledig: zij bieden residenties aan, tekenen verschillende lange termijn trajecten uit en gaan samenwerkingen aan met diverse partners uit het kunstenveld.
12
Als opleidingscentrum organiseren zij kosteloze opleidingen gericht op het verhogen van de kansen op de arbeidsmarkt én bevorderen zij de socioprofessionele inschakeling van werkzoekenden via tewerkstellingsprojecten binnen de sociale economie. In samenwerking met en met de steun van de VDAB en Actiris organiseren ze voor werkzoekenden en leefloners opleidingen rond podiumtechnieken, gericht op het verhogen van hun kansen op de arbeidsmarkt. Voor werkzoekenden met een beperkte kennis Nederlands (NT2-richtgraad 2.1) organiseren ze het ‘voortraject voor anderstaligen’. Daarnaast geven ze werk aan langdurig werkzoekenden, dankzij de erkenning als Plaatselijk Initiatief voor de Ontwikkeling van de Werkgelegenheid (PIOW). Ze stellen een 5-tal medewerkers uit de kansengroepen tewerk en begeleiden hen naar betere kansen op de arbeidsmarkt. Ze worden ingeschakeld in de twee sociale economieprojecten van het centrum: Alcantara, het bio- en fairtradecafé van het centrum en Femimain, een eigen collectie fairtradeproducten van Marokkaanse vrouwencoöperatieven. De Pianofabriek organiseert al heel wat jaren beroepsopleidingen rond podiumtechnieken Werkzoekenden voorbereiden op een baan als (assistent-) podiumtechnicus, licht- geluidstechnicus is de voornaamste doelstelling . Momenteel organiseren ze 2 opleidingsmodules : de opleiding assistent podiumtechnicus en een “voortraject anderstaligen assistent podiumtechnicus”. Deze opleidingen lopen in samenwerking en met de steun van VDAB en Actiris. Zij hebben +/- 10 subsidiekanalen en werken met 30 VT-equivalenten. Uitschieters: Interessant tentoonstellingsbeleid. Vroeger werkten zij met vast collectief, nu doen zij een open oproep en worden de lokalen per 3 maanden ter beschikking gesteld van een geselecteerde groep kunstenaars. Nu liep de expo ‘Ruelles’, een achterafstraatje, een draaischijf voor alledaagse informele ontmoetingen waarin op het ritme van Radio Ramona objecten, recepten en goeiendagjes worden uitgewisseld. Per project voorzien zij 5.000 euro + drank + … Podiumprogrammatie is niet prioritair. Durven inzetten op andere initiatieven in functie van buurt en publiek. Uit respect voor de buurt stoppen zij de muziek om 22u.
Sint-Gillis = gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente telt ruim 48.000 inwoners. Sint-Gillis ligt, met de klok mee, ingesloten tussen Anderlecht, Brussel-stad, Elsene en Vorst. In de noordoosthoek heeft de gemeente nog een kleine enclave van een aantal percelen aan de overzijde van de Louizalaan. Het uiterste westen wordt ingenomen door NMBS-terreinen, waaronder het Station Brussel-Zuid met HST-terminal. Sint-Gillis werd gesticht als het gehucht Obbrussel ("Op-Brussel"), ontstaan nabij de stadsmuur van Brussel. Er zijn +/- 150 nationaliteiten. Hugo Boutsen, verantwoordelijke onthaal en informatie, rondleidingen en netwerkvorming gaf beknopt en duidelijk de geschiedenis weer: de verschillende stappen in het immigratieproces van Polen, Italianen, Spanjaarden, Turken, Brazilianen, Grieken en hun invloed op de gemeente en haar sociaal-cultureel leven. Uitschieters: We zagen het op één na oudste zwembad van Brussel Uniek gebouwde sociale woningen van de jaren 20 op het bootplein Tof buurtproject tussen Pianofabriek en Fortstraat waarbij het jeugdhuis houten bakken maakte als afbakening van de beplanting in de straat.
Centre Culturel Jacques Franck = theater, dans, plastische kunsten, film , muziek Rondleiding door Pierre Debrouwer, programmator film, die speciaal voor ons zijn tante heeft geraadpleegd om ons in het Nederlands te woord kunnen staan. Zijn Nederlandstalige ‘vocabulaire’ charmeerde ons. Het huis was oorspronkelijk een cinemazaal, in 1970 is het een cultuurhuis geworden. Zaal met 300 plaatsen met het aanbod zoals ook wij dit in onze huizen kennen. Het is erkend door het Brussels gewest. Convenant met vier opdrachten: spreiding van kunst, culturele democratie, participatie bevorderen, levenslangs leren. Zij geven kansen aan jonge kunstenaars en geven vorming aan
13
“beroepsmensen kunst” bv. regie. Ondanks hun pogingen om Vlamingen aan te trekken, komen er bijna geen Vlamingen over de vloer. Maar wij waren er, dus het quotum voor 2013 is gehaald…
14