TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
Op locatiebezoek(en)! Inhoud Verslag bezoek Cie Tartaren en DeFactorY ............................................................................................. 2 Verslag bezoek Het Depot ....................................................................................................................... 4 Verslag bezoek STUK Leuven ................................................................................................................... 6 Enkele sfeerbeelden… ............................................................................................................................. 8
1
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
Verslag bezoek Cie Tartaren en DeFactorY Door Wim Oris (artistieke leiding Cie Tartaren) en Francis Denys (artistieke leiding De FactorY) Beide organisaties werken met mensen in de marge, zoals ze het zelf noemen. Dit kunnen mensen zijn die in een armoedesituatie leven, een etnisch-cultureel diverse achtergrond hebben of over bijzondere psychische, verstandelijke of fysieke competenties beschikken. Daarnaast hebben beide een aantal gemeenschappelijke doelen waaronder werken aan een artistiek project maar evengoed kans bieden tot ontmoeten en samenkomen. CIE TARTAREN Cie Tartaren? Cie Tartaren bestaat ondertussen 11 jaar en is één van de 3 stadsgezelschappen in Leuven (naast fabuleus en het nieuwstedelijk) en werkt vanuit de Leuvense Ridderbuurt. Ze maken film en theater waarbij ze een aantal dingen voorop stellen - Ze werken met maatschappelijk kwetsbare mensen - Het gaat over maatschappelijk actuele thematieken - Ze werken participatief - Voor elk project worden er professionele makers en niet opgeleide makers en/of spelers samengebracht. - Ze willen met hun werk naar buiten komen o In Leuven op allerlei evidente en minder evidente plekken zoals museum M, OPEK, Stuk, 30CC, huiskamers, festivals, openbare ruimte,… o Op toernee in Vlaanderen Ze infiltreren op verschillende plekken waardoor ook hun publiek verruimt De Tartaren? Cie Tartaren heeft 4 (deeltijds) betaalde krachten. Maar werkt daarnaast ook met betaalde professionele freelancers. De mensen achter Cie Tartaren zijn meer een beweging dan een echt gezelschap. - Er is een kerngroep waarvan sommige zich jaren engageren, andere passeren maar even - Er zijn mensen uit Leuven, maar evengoed uit Tienen, Brussel, Haacht.. - Er is een grote groep van vrijwilligers, in totaal zo’n 50tal personen - Er is een wachtlijst van mensen die graag willen deelnemen Communicatie? Er wordt er breed gecommuniceerd en via zeer veel verschillende kanalen. Het blijft telkens zoeken naar de juiste ‘taal’ om de verschillende doelgroepen te bereiken. Ook voor ticketverkoop werken ze via verschillende kanalen. Zo kunnen er voor de voorstellingen niet enkel tickets gekocht worden via de website of telefonisch maar ook via formulieren in de buurtwerking.
2
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
De FactorY De FactorY? De FactorY is een sociaal-artistiek project met een atelierwerking beeldende kunsten in Leuven, en huist in OPEK. Ze verwelkomt mensen die hun gading en hun weg niet vinden in het gewone kunstcircuit. Ze organiseren elke week (52 weken op een jaar) op dinsdag, woensdag en donderdag twee soorten ateliers: - Een instroomatelier waarbij er in groep wordt gewerkt aan een bepaalde stijl, met een bepaalde techniek,… - Een doorstroomatelier waarin er meer individueel gewerkt wordt Hun infrastructuur is beperkt maar ze proberen wel om zoveel mogelijk vormen toe te laten: zo wordt er gewerkt met olieverf, klei, tekenen,… Factoristen? De FactorY heeft 2 (deeltijds) betaalde krachten, een artistiek leider en een atelierbegeleider. Er zijn ongeveer 40 deelnemers die wekelijks komen. Deelname is gratis maar er wordt wel een zeker engagement gevraagd. Al is dat voor iedereen anders, er zijn geen vaste richtlijnen voor iedereen. Er staan 20 mensen op de wachtlijst om in het atelier terecht te kunnen. Enkel ateliers? Maandelijks nemen ze deel aan culturele activiteiten en er worden uitstappen georganiseerd, tentoonstellingen bezocht en voorstellingen bijgewoond. Samenwerking Samen organiseren Cie Tartaren en De FactorY ‘Liaison Publiek’, het Leuvense festival van sociaalartistiek werk. Liaison Publiek daagt kunstenaars en publiek uit om zich via hun creaties tot elkaar te verhouden.
3
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
Verslag bezoek Het Depot Stipt om 14 uur worden we verwelkomd door Mike Naert (algemeen directeur & programmator) & Kristof Uittebroek (zakelijk leider) van Muziekcentrum Het Depot. Naar eigen zeggen ‘dé plek waar muzikanten en muziekliefhebbers zich helemaal kunnen uitleven!’ De geschiedenis van Het Depot gaat terug naar 2003, het jaar waarin het allereerste concert werd georganiseerd, toen nog in groezelige pioniersomstandigheden, met evenveel medewerkers als toeschouwers, maar daarom niet minder organisch gegroeid en vanuit een grote goesting in het organiseren van concerten. Intussen worden er in Het Depot jaarlijks zo’n 170 (eigen) concertavonden afgewerkt, is het samen met 30CC de drijvende kracht achter het ‘M-idZomer’ festival en het Studentenwelkom in september, en gangmaker voor talrijke andere muzikale initiatieven in de regio. Het Depot kan gerust naast AB, Muziek-O-Droom of de Vooruit gezet worden, maar werkt ook intensief samen met vzw Clubcircuit, de club van erkende (pop)muziekcentra van Vlaanderen (à la de Kreun, Cactus, N9, Nijdrop, etc.) De concertzaal is het kloppend hart van het centrum. Het biedt ruimte aan een max. capaciteit van 850 personen, maar kan ook in BOX-formaat opgesteld worden voor 400 man. De ruimte heeft een vaste gradin voor zittend publiek (ca. 400) , maar heeft parterre evenveel ruimte voor staand publiek. Ook het café wordt af en toe gebruikt als concertruimte voor kleinere concerten en kan 200 man aan. Het (eerder kleine) podium heeft alle technische voorzieningen op vlak van audio en belichting en is ideaal voor (pop)concerten. Een apart deel van de hoogste tribune is voorzien om aparte groepen (max. 80 man) te ontvangen en extra in de watten te leggen (sponsors, VIPS, etc…) De inhoudelijke werking van Het Depot kan opgedeeld worden in drie pijlers: de concertwerking, talentontwikkeling en het aanbieden van faciliteiten. 1/ CONCERTWERKING: Het Depot programmeert voornamelijk muziek (occasioneel ook eens comedy). Zij kiezen voor een divers, laagdrempelig en “multi-niche” muziekaanbod. De Belgische pop- & rockscene is quasi 100% en dus heel sterk vertegenwoordigd, maar er is ook aandacht voor sub genres als funk & soul, (stoner)rock, punk & (post)new wave, elektronische acts, jazz of hiphop. De diversiteit in het programma zorgt aantoonbaar voor een even grote diversiteit in het bezoekende publiek. Het Depot is (mede)organisator van het rockconcours Rockvonk (laatste editie i.s.m. de Provincie) met 4 voorrondes in de jeugdhuizen en finale in de grote zaal. Ook ‘Humo’s Rock Rally’ en Studio Brussel’s ‘De Nieuwe Lichting’ zijn vaste partners in het Depot. 2/ TALENTONTWIKKELING: Het Depotcafé wordt gebruikt als podium voor nieuw talent. Beginnende & veelbelovende acts krijgen er de ruimte om zich te presenteren aan het publiek, dat gratis kan komen. Op muziekeducatief vlak biedt Het Depot een eigenzinnig spectrum van instrumentlessen, softwarelessen, PA-cursussen, workshops en masterclasses aan. Maandelijks organiseren ze een ‘open mic’ om nieuw talent te spotten en zodoende ondersteuning te bieden. Via een tool op vi.be kan nieuw talent zich aanbieden. 3/ FACILITEITEN AANBIEDEN: Het Depot biedt een ‘artist-in-residence’-traject aan voor veelbelovende artiesten. Die worden o.a. gezocht en gekozen in overleg met managementbureaus, labels, etc… Good Practices uit het 4
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
verleden: Selah Sue, Tout Va Bien, … Het traject voor deze artiesten is divers en bestaat uit het faciliteren van hun job als muzikant: werkruimtes voor repetities aanbieden, advies verlenen en in contact brengen met agenten, de business, bookers, etc…. Tot slot nog enkele cijfers…. In 2017 verkocht Het Depot 62000 betalende tickets. Samen met het gratis aanbod (ca. 40k) zit men ongeveerd aan 100.000 bezoekers op jaarbasis. Er zijn 13 mensen in dienst (eq. 11 voltijds) Men werkt men een vrijwilligers bestand van een 300-tal mensen. Zij vormen mee de ambassadeurs van het huis. Doordat men in een studentenstad zit een troef. Financieel draait Het Depot een omzet van 2,8 miljoen euro. Slechts 23% van de middelen komen uit subsidies (zowel Vlaanderen, Provincie, Stad Leuven, Erfpachtconvenant, projectsubsidies, …) de rest komt van eigen middelen. Deze zijn dan de ticketinkomsten inkomsten uit de drankverkoop & horeca + sponsoring. Dat laatste staat de laatste tijd wel heel erg onder druk omdat men meer en meer directe return verwacht (=datacaptatie). Jaarlijks ontvangt Het Depot zo’n 3000 aanvragen om te komen spelen in de zaal. De druk op de zaal is dan ook enorm. 25% van het publiek is afkomstig uit de regio (atieradius van 5km); 25% vanuit een ruimere regio (30 km) en 50% van elders (nationaal + internationaal). © verslag: Kristof Smet
5
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
Verslag bezoek STUK Leuven Rondleiding door Steven Vandervelden, artistiek directeur van STUK Leuven. Een stukje geschiedenis over het gebouw: Tot 1999 was het gebouw waar STUK nu inzit het Arenberggebouw, eigendom van de universiteit. Naast een aula zaten er allerlei organisaties en studentendiensten in het gebouw, zoals de studentenradio Scorpio. In 1999 vielen enkele puzzelstukken mooi samen. Er was een nieuwe provincie Vlaams-Brabant die ambitie had op cultureel vlak. Er was de vaststelling dat er in deze nieuwe provincie geen kunstencentrum aanwezig was. Studentewerking Stuc vzw (met c toen als in StudentenCentrum) wou graag verder inzetten op cultuurspreiding voor studenten. En de universiteit zocht een geschikte invulling voor deze site. De universiteit gaf het gebouw in erfpacht, en er kwam 8 500 000 om het gebouw te renoveren. Architect Willem Jan Neutelings haalde het maximum uit het budget om de locatie zo goed als mogelijk te renoveren, en in 2002 was het nieuwe kunstencentrum een feit. Het gebouw bevat 4 vleugels. Een gerenoveerde vleugel waar het onthaal, de tentoonstellingsruimte, het Stukcafé (in eigen beheer) en verschillende zalen eerder geschikt voor creatie in zijn ondergebracht. De tweede vleugel is nog steeds in zijn originele staat (slecht), en is niet toegankelijk voor publiek. Daar zit de administratie in, en de refter voor artiesten en personeel. De 2 overige vleugels zijn nieuw, en geven dak aan verschillende zalen die zijn uitgerust voor voorstellingen. Een deel van het gebouw is in zeer slechte staat, en ook de functionaliteit kan nog veel beter. Minister Gatz heeft een budget voorzien voor een 2de grondige renovatie in 2020. Het Stuc is op die manier een perfecte plaats om producties te ontwerpen. In het atelier ontstaan de eerste ideeën. In de studio krijgt de productie vaste vorm. En in de zalen (Labo of de Stoete) wordt alles technisch helemaal afgewerkt. Meer info over het gebouw: http://www.stuk.be/nl/info/stuk-gebouw De decretale opdracht van het STUK: Het ontstaan van de kunstencentra moet je zoeken bij een generatie onwaarschijnlijk straffe kunstenaars met internationale faam zoals Jan Fabre, Anna Theresia Dekeersmaeker, Josse Depauw, … Zij stampte een alternatief circuit uit de grond die de voorbode waren van de huidige kunstencentra. In 1993 had je het eerste podiumdecreet waarin creatie en experiment reeds een voorname plaats kregen. In 2004 was er het eerste kunstendecreet waarin de kunstencentra een eigen plaats kregen naast de cultuur en gemeenschapscentra. De functies die hierin werden opgenomen waren presentatie, productie, publieksbemiddeling en reflectie. Deze functies blijven nog steeds de pijlers van de huidige werking. STUK in relatie tot Leuven: Een gewijzigd landschap, een nieuw STUK In 2000 ontstond toch de nood om zich te herprofileren. Er was een zeer wakkere CC werking ontstaan, het depot was uit de grond gestampt, Opec had zijn plaats verworven in het landschap. In 2002 kwam ook Museum M en wat later ook nog nieuwe filmzalen. Alle kunstvormen kregen uitgebreid podia, maar voor de experimentele niche producten werd steevast verwezen naar het Stuk. Dit zou echter zelfmoord betekenen voor de werking.
6
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
Men sprak in die periode reeds over een “Leuvens model” waarbij alle culturele actoren onderling afspraken wie welk aandeel opnam. Gaandeweg werd de centrale rol van het stadsbestuur in deze groter. Rond 2012 was er tevens een Boom van Internationale dansgezelschappen, terwijl de publieke interesse wat ging luwen. Bovendien was ook de publiekscontext ingrijpend gewijzigd door de komst van zeer veel hoger opgeleide anderstalige studenten die weinig tot geen sociaal netwerk hadden in Leuven. Bijna 40 % van de huidige bewoners in van de regio Leuven zijn anderstalige Expats. Zo lag het voor de hand dat Stuc zich moest heruitvinden als een 2talig huis voor Dans, Beeld en geluid. Een groot deel van de werking blijft onzichtbaar voor het publiek omdat experiment en creatie een grote plaats krijgen, maar daarnaast heeft men een eigen programmatie uitgebouwd voor het bredere publiek uit de regio. Met Artefact (een thematentoonstelling en festival waarin hedendaagse kunst, actualiteit en maatschappelijke uitdagingen centraal staan.) bijvoorbeeld zetten ze zich duidelijk op de markt voor het beeldende luik. Daar komen ongeveer 17000 bezoekers naar toe. Er zijn ongeveer 30 concerten per jaar waarmee ze een pioniersrol vervullen op het gebied van muziek. In samenwerking met FONK is er een filmwerking opgezet. En het Stuk blijft een belangrijke productie en speelplaats voor dansvoorstellingen. Het Stukcafé is in eigen beheer gehouden, en ook dat past volledig in de strategie om experiment te koppelen aan een verbredende publiekswerking. Het STUK in cijfers: Stuk draait een omzet van 4 000 000 / jaar. 60% daarvan is gesubsidieerd. 40 % zijn eigen inkomsten. Er werken 23 VTE in het Stuk (+/- 6 techniek, 2.5 publiekswerking, 3 artistieke programmatoren, 2 productiemedewerkers, 2.5 boekhouding, 6 horeca, …) Het Stuc ontvangt jaarlijks ongeveer 105000 bezoekers. En, niet onbelangrijk: Het Stukcafé is het enige Duvel Moortgat café met Stella als pils.
7
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
Enkele sfeerbeelden…
8
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
9
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
10
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
11
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
12
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
13
TWEEDAAGSE VLABRA’CCENT (27 EN 28 NOVEMBER 2017) 1
14