REGIONALE WERKING EN CULTUURSPREIDING
Tweedaagse Vlabra’ccent Mechelen - maandag 28/11/2016
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Inhoud Algemeen kader Hertekende beleidskaders Verbindende beleidskaders Maatschappelijke en lokale (bestuurs)ontwikkelingen
Regionale cultuurwerking Cultuurspreiding Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Algemeen “There is nothing so stable as change.� Bob Dylan
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Hertekende beleidskaders Volgende stap in de interne staatshervorming: • Bijkomende bevoegdheden/beleidsruimte aan de lokale besturen • Integratie Vlaamse sectorale middelen naar gemeentefonds vanaf 2016
• Afslanking provincies: • Vanaf 2018 geen opdracht meer inzake persoonsgebonden materies (waaronder cultuur) • • •
Inventarisatie van provinciale taken, bevoegdheden en instellingen Voorbeeld van een taak: organiseren van wedstrijden voor koren en fanfares Voorbeeld van een bevoegdheid: ondersteunen van bovenlokaal aanbod Voorbeeld van een instelling: Raveelmuseum in Zulte Toewijzing van wie welke taak, bevoegdheid in instelling overneemt: zomer 2016 Schrijven van een regionaal decreet op Vlaams niveau: 2017 Transitietrajecten voor instellingen die lokaal worden overgenomen: 2017 Definitieve inkanteling: 1 januari 2018
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdagingen Vlaams beleid van afstemming en krachtenbundeling: Een complementair beleid tussen overheden: • Beleidsafstemming inzake kunsten: protocol tussen VG, steden en gemeenten, VGC • Beleidsafstemming in cultureel erfgoed ook in het hertekende landschap wordt het complementair cultureel-erfgoedbeleid gehandhaafd
Noodzakelijk inhoudelijk debat over een complementair beleid dat de hele sector beroert en niet alleen op het vlak van de kunsten en het cultureel erfgoed. Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdagingen Hervorming provincies doet nadenken over de optimale schaal voor cultuurwerking: Het tussenniveau met begeleiding en ondersteuning dicht bij de organisaties Met zichtbaarheid en nabijheid voor burgers Om collectief te blijven zorgen voor gelijke toegang voor iedereen tot cultuur en kunst. Stadsregio’s, intergemeentelijke samenwerking, nieuwe bovenlokale samenwerkingsvormen‌: ze zijn in opmars en vereisen verder onderzoek. Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Verbindende beleidskaders Wijzigende specifieke beleidskaders deze legislatuur: • Kunstendecreet: eerste concrete uitwerking • Decreet sociaal-cultureel werk voor volw.:hertekend • Cultureel erfgoeddecreet: hertekend • Circusdecreet: gewijzigd • Participatiedecreet: eventueel aan te passen • En… decreet DKO, welzijn, klimaat…………………… Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdagingen Verbindende beleidskaders: Hoe scheppen we nieuwe kansen voor samenwerking die sectoroverschrijdend is, met gedeelde transversale thema’s en agenda’s, en waarbij elke sector vanuit de eigen kracht en expertise blijft werken? Momentum voor breder debat over interactie tussen verschillende spelers en beleidsinstrumenten Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Maatschappelijke ontwikkelingen • • • •
Demografische ontwikkelingen Technologische evolutie Welvaartstaat onder druk Ecologisch systeem onder druk Roept vele vragen op – bvb. m.b.t. cultuurspreiding: Welke cultuuruitingen moet/kan men spreiden in een superdiverse samenleving? Hoe waarborgen we de artistieke vakkennis, niet enkel in productie maar ook in spreidingsbeleid? Hoe kunnen kunst en cultuur door creatie en spreiding van betekenis, product en proces mee vormgeven aan deze samenleving? Hoe kunnen spreiding van kunst en cultuur in live en digitale beleving en creatie elkaar versterken? …………………………..
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Lokale bestuursontwikkelingen • Public Administration: primaat politiek zonder discussie • New Public Management: primaat politiek ter discussie • New Public Governance: overheid als deel van een (horizontaal) netwerk (interactie en partnership met burgers)
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdaging Erkenning van de lokale bestuurskracht: • Interne herstructureringen van beleidsdomein cultuur (VT + hele organisatiestructuur)) • Holistische benadering van de diverse domeinen • Klantgerichte dienstverlening • Clustering van personeel • Veranderende behoeften van burgers • Meer lokaal maatwerk, hybride organisaties en structuren
Lokaal cultuurbeleid benaderen als deel van het geheel en niet als een losstaande “kracht” binnen het systeem Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Regionale cultuurwerking Cultureel maatwerk op regionaal niveau
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Regionale werking De regionale schaal biedt: meer diversiteit aan actoren meer gebundelde expertise om wisselwerking en samenwerking van actoren en functies mogelijk te maken. staat, in tegenstelling tot het Vlaamse niveau, dichter bij de burger. de noodzakelijke schakel tussen overheden en het middenveld een neutrale positie in tussen lokale besturen onderling SynergieÍn tussen cultuur, onderwijs, toerisme, welzijn‌. Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdaging Een regionaal cultureel werkkader: Het Vlaams cultuurbeleid wordt vernieuwd, herijkt en uitgebreid met een regiogerichte decretale cultuuraansturing vanuit een: • Focus op het actuele provinciaal cultuurbeleid binnen de 5 Provincies • Focus op het complementaire karakter van het provinciale cultuurbeleid na de interne staatshervorming: • De decretale taakstellingen • De exploitatie van provinciale cultuurinstellingen • Focus op het generieke karakter van 5 krachtlijnen van een regioaansturing, implementeerbaar voor gebied dekkend- Vlaanderen. • Focus op specifieke aandachts- en pijnpunten cfr. de Beleidsnota Cultuur, de Strategische Visienota Kunsten, de vigerende en wijzigende decreten Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
5 krachtlijnen • Het dynamisch ondersteunen en verder implementeren van een streekgericht bibliotheekbeleid. • Het implementeren van een regiogericht kunsten- en erfgoedbeleid. • Het dynamisch ondersteunen van bovenlokale en regiogerichte semiprofessionele initiatieven en organisaties binnen diverse disciplines. • Het dynamisch ondersteunen van bovenlokale en regiogerichte (professionele) culturele initiatieven via het toekennen van presentatie- en impulssubsidies • Het introduceren en realiseren van participatieprojecten en regiospecifieke initiatieven. Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Plan van aanpak • 6 projectgroepen:infrastructuur, personeel, communicatie, financiën + overgangsmaatregelen, instellingen, regionale decretaal werkkader • Regionaal decretaal werkkader : zomer 2018 • Implementeren vanaf 2019 • Plan van aanpak (m.b.t. de overdracht van de persoonsgebonden materies van de provincies naar Vlaanderen) is vrijdag 25/11 bij ABB. Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Cultuurspreiding Een verbindende kracht voor het cultuurbeleid
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Het traject WAT: Begripsverkenning “cultuurspreiding 3.0� om: De contouren van vernieuwende inhoud vorm te geven Resultaat mee te nemen naar (veranderende) beleidskaders, beleidsteksten en ontwikkeling van beleidsinstrumenten
HOE: Analyse in welke mate cultuurspreiding vervat zit in beleidsteksten (verschillende sectoren) Analyse hoe dit in de praktijk wordt vertaald Inspireren van en gebruik makend van onderzoek: (bvb. Kunstenpunt) Op zoek naar dialoog, verbindingen en andere modellen in/voor het werkveld
AANGEVULD MET: Reflectie: VVSG Advies SARC
STATUUT VAN DE NOTA VANDAAG: Inspiratienota die gekoppeld wordt aan gerelateerde beleidsinitiatieven Wordt voorgelegd aan VR
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Herdefiniëring • Traditionele spreiding: • Geografische: “waaier van cultuurcentra over Vlaanderen” • Sociale spreiding: “Postbode luistert naar Bach” • Breed sociologisch cultuurbegrip: niet alleen kunsten, ook volksontwikkeling, amateurkunsten, bibliotheken,…film maar ook media en zelfs toerisme, Blijft overeind en waardevol! Maar loskomen van denken vanuit één type organisator Spreiding is een functie in breder geheel van diverse functies Een gedeelde verantwoordelijkheid van meerdere spelers Ingebed in processen, betekenisgeving en beleving (niet alleen afgewerkte cultuurproducten) Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
HerdefiniÍring • Een dialooggericht en dynamisch ecosysteem: Gelijkwaardigheid en onderlinge afhankelijkheid van verschillende functies Een divers netwerk van spelers Het breed bespelen van de culturele ruimte (fysiek en digitaal) De diversiteit van cultuuruitingen, kunstenaanbod, processen en betekenissen Andere noden, verwachtingen en gedragingen van publiek/de burger (met de deelnemer in een actievere rol) Cultuurspreiding en -participatie in het digitale tijdperk Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
HerdefiniÍring • Het artistieke product/proces: ontwikkelt zich in interactie met lokale/bovenlokale context, met burgers zorgt voor nieuwe impulsen en zet aan tot verandering en empowerment door de kracht van verbeelding wordt meer en meer begrepen als de motor van een breder proces (meer dan creatie van een gepland eindproduct)*
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdagingen CC’s en GC’s • Meer dan etalage voor elders geproduceerd werk • Ateliers voor ontwikkeling, creatie, participatie en experiment • Uitgedaagd om betrokkenheid te verhogen, zowel van kunstenaars als van “publiek” Door verbinding tussen het te presenteren werk en wat zich aandient in een (lokale) gemeenschap Door verbinding van de participatieve, de sociaal-culturele, de kunst- en de erfgoedpraktijk Door een uitwaaierende werking extra muros • Met voldoende aandacht voor de klassieke spreiding van het aanbod Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Uitdagingen CC’s en GC’s • Blijvende spilfunctie (cfr. onderzoek Kunstenpunt) • Nieuwe werkmodellen: Zakelijk-economisch: coproductie, coöperatie, publiek-private samenwerking, collectieve aankopen …. Meer samenwerking: tussen producenten, tussen producenten en speelplekken, tussen overheden, tussen markt en overheid, tussen bemiddelaars, managementbureaus en boekingskantoren… • zorgen voor ruimte, tijd en budget voor systeemvernieuwing, andere werkmodellen en experimenten – met een versterking van initiatieven die vanuit het veld ontluiken. Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Hefbomen 1. Projectmatige ondersteuning: versterking van nieuwe dynamieken: Inzetten op projectmatige ondersteuning ifv het exploreren van de bovenlokale schaal Werking die zich uitstrekt over verschillende domeinen Inzetten op meerdere functies De betrokkenheid van verschillende types actoren De ontwikkeling van nieuwe competentieprofielen Er komt een een impulsbeleid dat cultuurspreidende initiatieven ondersteunt Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Hefbomen 2. Begeleiding en expertisedeling: Visie en reorganisatie van de bovenbouw: Nood aan knooppuntfunctie/ondersteuning voor het lokale en regionale cultuurbeleid Nood aan begeleiding professionals en ontwikkeling competentieprofielen Nood aan visie en betekenis van digitale ontwikkelingen voor cultuurspreiding (visienota ‘Een cultuurbeleid in het digitale tijdperk’2017) + BHO Cultuurconnect. Nood aan een doorgedreven en performante ondersteuning van cultuurcommunicatie: BHO CultuurNet + samenwerking media en VRT
Nood aan aandacht en investering in kennis, feiten en cijfers door continue monitoring en onderzoek Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel
Vragen?
Sven Gatz Vlaams minister van cultuur, media, jeugd en Brussel