Νέα Ελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – «Έκθεση-Έκφραση» – Θεωρία 1 Παράγραφος με Προκαθορισμένο Θέμα ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ διατύπωση από το κείμενο που δίνεται στους υποψηφίους των Πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Η ανάπτυξη παραγράφου με καθορισμένο όριο λέξεων και θέμα προερχόμενο από διατύπωση του κειμένου των Πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας είναι μια γραπτή δοκιμασία η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο των λεξιλογικών ασκήσεων της συγκεκριμένης εξέτασης. Βαθμολογείται συνήθως με 10 μόρια στην εκατοντάβαθμη κλίμακα (δηλαδή 2 βαθμοί στην κλίμακα του 20). Πρόκειται γενικά για δύσκολη άσκηση, αφού οι μαθητές καλούνται να τοποθετηθούν γραπτά για ένα θέμα (άμεσα σχετιζόμενο με την κεντρική θεματική ενότητα του κειμένου που τους δόθηκε) σε σύντομο εύρος λέξεων – από 80 έως το πολύ 120 λέξεις – και με όσο το δυνατό μεγαλύτερη πληρότητα, συνοχή και αλληλουχία σκέψεων. Ουσιαστικά μιλάμε για μια παράγραφο – μικρή έκθεση, που πρέπει να έχει όλα τα χαρακτηριστικά ποιότητας ενός μεγάλου κειμένου παρουσίασης ιδεών.
1.
2.
3.
4.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Ξεκινάμε πάντα την άσκηση αυτή με παράγραφο (δηλαδή λίγο πιο μέσα από το αριστερό περιθώριο της σελίδας μας) και τηρούμε τα περιθώρια του τετραδίου που μας έδωσαν. Προσέχουμε το όριο λέξεων που μας έχει δοθεί, επιδιώκοντας σε κάθε περίπτωση να μην απέχουμε από αυτό περισσότερο από 20 λέξεις το ανώτερο. Το θέμα αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί αξιολογείται στη συγκεκριμένη άσκηση η ικανότητά μας να εκθέτουμε με συντομία και πληρότητα τις θέσεις μας σε μικρό εύρος κειμένου. Επιδιώκουμε η παράγραφός μας να έχει τριμερή διακριτή διαίρεση. Να υπάρχει δηλαδή θεματική περίοδος που οριοθετεί το συνολικό περιεχόμενο των σκέψεών μας, σχόλια – λεπτομέρειες που τεκμηριώνουν τη βασική μας θέση και τέλος ανακεφαλαιωτική – συμπερασματική διατύπωση ως περίοδος κατακλείδα. Η τριμερής αυτή ανάπτυξη της παραγράφου μας, οριοθετεί καλύτερα τις απόψεις μας ως προς τη δομή τους και μας διασφαλίζει ως προς την παραγωγή ενός εύστοχου κειμένου. Εάν θέλουμε, βέβαια, παραλείπουμε την προαιρετική κατακλείδα, προσέχοντας όμως να ολοκληρώσουμε την παράγραφό μας όσο το δυνατόν ομαλότερα. Προσπαθούμε να σχολιάσουμε όλες τις διατυπώσεις του θέματος που μας έδωσαν, ώστε να μην υπάρχουν κενά στην πραγμάτευσή μας και προκειμένου να δείξουμε ότι αντιμετωπίσαμε σφαιρικά το ζήτημα με το οποίο καταπιαστήκαμε.
Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης – ΠΕ02 Φιλόλογος
Νέα Ελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – «Έκθεση-Έκφραση» – Θεωρία 2 Προσέχουμε, φυσικά, να είμαστε εύστοχοι και περιεκτικοί στις διατυπώσεις μας, γιατί διαφορετικά θα ολισθήσουμε σε γενικόλογες τοποθετήσεις, πράγμα που γενικά θεωρείται μειονέκτημα στο γραπτό λόγο, πολύ περισσότερο στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου. 5. Εφαρμόζουμε τις κλασικές αρετές της παραγράφου: ευστοχία, σαφήνεια, συνοχή και αλληλουχία νοημάτων. 6. Προσέχουμε την τεχνική αρτιότητα του κειμένου μας. Δηλαδή ερευνούμε σχολαστικά την ορθογραφία μας, φροντίζουμε την ποιότητα του λεξιλογίου που χρησιμοποιούμε, τηρούμε τους κανόνες της στίξης και παρουσιάζουμε όσο το δυνατόν καλύτερο γραφικό χαρακτήρα, ώστε να σχηματίσει ο βαθμολογητής μας καλή αισθητική εικόνα για το κείμενό μας. 7. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε ως θεματική περίοδο τη διατύπωση που μας έδωσαν, εκτός εάν μας κατευθύνει προς τα εκεί η εκφώνηση της άσκησή μας. Οι εκφωνήσεις τέτοιων ασκήσεων σε παρελθόντα έτη όριζαν ότι έπρεπε να σχολιαστεί σε συγκεκριμένο όριο λέξεων μια διατύπωση του κειμένου που δόθηκε. Επομένως, οι υποψήφιοι έπρεπε να χρησιμοποιήσουν τη διατύπωση αυτή ως επικεφαλίδα της παραγράφου τους και εάν ήταν απαραίτητο στην ανάπτυξή τους, μπορούσαν να αξιοποιήσουν κάποια στοιχεία από αυτή.
----------------------------------------------------------
Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης – ΠΕ02 Φιλόλογος