Euskal kantuen liburuxka hau prestatu du Sarriguren Kantuz. Etorri gurekin kantuarekin gozatzera. Z | SARRI KANTU GUR EN EN UR KA IG RR
TU KAN Z | S A
SRA RIG U
AR R Z | S NTU KA
IG UR EN
K
ANTUZ |
EN
N RE
| SARRIG UR UZ NT
SARRIGUREN KANTUZ!!
Babeslea: Ku l t u r E l k a r t e a sarrielkartea@gmail.com
sarriguren.kantuz@gmail.com 22. Itziarren semea...26,27 23. Lepoan hartu...28,29 24. Ardoa edanda..30 25. Riau Riau...31 26.-Hator Hator...32 27. Aldapeko...33 28. Furra Furra...34,35 29. Eperrak...36 30. Aberriaren Mugak...37 31. Ibardingo neskatila..38,39 32.-Behin Batean Loiolan...40,41 33.-Ituringo Arotza...42 34.-Mendian Gora...43 35.-Greziako Itsasontzia..44 36.-Olentzero...45 37.-Pello Joxepe...46 38.-Urte Batez...47 39.-Ageda deuna...48 40.-Loretxoa...49 41.-Herribehera...50 42.-Oriko Xoria...51 43.-Azken dantza...52 44.-Jaso dezagun...53
AURKIBIDEA 1. Aita Semeak...4 2. Maritxu nora zoaz...5 3. Xalbadorren heriotzean...6 4. Ixil-Ixilik dago...7 5. Oi ama Euskal Herri...8 7. Guk euskaraz...9 7. Euskal Herrian euskaraz...10 8.Aitorren hizkuntza zaharra.......11 9. Haurrak ikaszazue...12 10. Maitetxu........13 11. Egun da Santimami単a..14 12. Bagare...15 13. Ikusi mendizaleak...16 14. Maiteak galdegin zautan...17 15.- Salamankara...18 16. Neska zaharrak...19 17. Txoriak txori...20 18. Malkozko irria...21 19. Habanera...22 20. Kontrapas...23 21. Loriak udan....24,25
3
SARRIGUREN KANTUZ 1. AITA SEMEAK - Oskorri -
eta gu gaude erdi biluzik beti inoren menpean. Aita semeak... Geurea dugu erru guztia, geurea dugu osoan, ez inori ba errua bota Euskal Herria hiltzean. Aita semeak‌ Baina gaztea naiz eta daukat etorkizuna eskuan, ez zaigu hilgo Euskal Herria ni bizi naizen artean.
Aita semeak tabernan daude ama-alabak jokoan Aita semeak tabernan daude ama-alabak jokoan. Berriz ikusi beharko dugu behi gizena auzoan, berriro ere ez da faltako trapu zaharrik kakoan. Aita semeak... Eta lapurrek ohostu dute guk gendukana etxean, 4
sarriguren.kantuz@gmail.com
2. MARITXU NORA ZOAZ - Herrikoia Maritxu nora zoaz, eder galant hori?(G) Iturrira Bartolo nahi badezu etorri(E) Iturrian zer dago?(G) Ardotxo txuria,(E) Biok edango degu nahi degun guztia.(DENOK) Traralala... 5
SARRIGUREN KANTUZ Urepeleko artzaina mendi hegaletan gora oroitzapenen gerora ihesetan joan hintzana. (berriz) Hesia urraturik libratu huen kanta lotura guztietatik gorputzaren mugetatik aske sentitu nahirik. Azken hatsa huela bertsorik sakonena inoiz esan ezin diren estalitako egien oihurik bortitzena...
3. XALBADORREN HERIOTZEAN
-Xabier Lete -
Adiskide bat bazen benetan bihozbera poesiaren hegoek sentimenduzko bertsoek antzaldatzen zutena. Plazetako kantari bakardadez josia hitzen lihoa iruten bere barnean irauten oinazez ikasia... ikasia Nun hago, zer larretan 6
sarriguren.kantuz@gmail.com 4. IXIL-IXILIK DAGO - Herrikoia -
kolkoa bete diru. Lau, lau, lau, sardina bakalau. Anteron Txaparrotia, Frankoren bibotia, Aretxek ez dauka, (ez dauka) preso Euskal Herrian.(3aldiz) Hau dek, hau dek, hau dek umoria, kontsolatzeko kontsolatzeko, euskaldun jendia. Kalian gora, kalian behera, kalian gora zezena, ai,ai, ai, Kalian gora, kalian behera, kalian gora zezena. Kalian gora, kalian behera, Kalian gora, kalian behera, Kalian gora, kalian behera, Kalian gora zezena.
lxil ixilik dago, kaia barrenian ontzi xuri polit bat uraren gainean. (2 aldiz)) Goizeko ordu bietan esnatutzen gera arrantzaliarekin joateko urrutira.(2 aldiz) Pasatzen nintzanean zure leihopetik negarra irteten zait begi bietatik.(2 aldiz) Zergaitik (5 aldiz) negar egin? Zeruan izarra dago, itsaso aldetik. (2 aldiz) Bat, bat, bat, bart parrandan ibili, bart parrandan ibili. Bi, bi, bi, ez naiz ondo ibili, ez naiz ondo ibili. Hiru, hiru, hiru, kolkoa bete diru,
7
SARRIGUREN KANTUZ 5. OI AMA EUSKAL HERRI - Benito Lertxundi -
lan kostüzüriaz bagiazü bena berantzen zütadazü zure berriz ikustia. Oi ama Eskual Herri goxua zutandik urrun triste banüa adios gaixo etxen dena adios Xiberua.
Anai etxen da ezküntü bükatü niz oain joaitera ene opilaren egitera Pariserat banüazü Oi ama Eskual Herri goxua zutandik urrun triste banüa adios gaixo etxen dena adios Xiberua. (berriz) Pariseko bizitzia 8
sarriguren.kantuz@gmail.com
6. GUK EUSKARAZ - Urko -
Euskara Itsaso haundi eta zabal bat izanen da eta guria da. (berriz)
Guk euskaraz Zuk, zergatik ez? Euskara putzu sakon eta ilun bat zen, (berriz) eta zuek denok ur gazi bat atera zenuten handik nekez. (berriz) Guk euskaraz Zuk, zergatik ez? Orain zuen birtutez zuen indarrez (berriz) 9
SARRIGUREN KANTUZ 7. EUSKAL HERRIAN EUSKARAZ - Oskorri -
nola irtengo naizen plazara, geure arima hiltzen uzteko bezain odolgalduak ez gara. Euskal Herri euskalduna irabazteko eguna pazientzia erre aurretik behar duguna, ez al dakizu euskara dela euskaldun egiten gaituena? Zer Euskal Herri litzake bere hizkuntza ere galtzen duena. Ez al dakizu euskara dela euskaldun egiten gaituena?
Euskal Herrian euskaraz nahi dugu hitz eta jolas lan eta bizi euskaraz eta hortara goaz, bada garaia noizbait dezagun guda hori gal edo irabaz. Zabal bideak eta aireak gure hizkuntzak har dezan arnas, bada garaia noizbait dezagun guda hori gal edo irabaz. Euskal Herrian euskara hitz egiterik ez bada bota dezagun demokrazia zerri askara geure arima hiltzen uzteko bezain odolgalduak ez gara. Hizkuntza gabe esaidazue
10
sarriguren.kantuz@gmail.com
usai goxondun hizkuntz txukun ta argia, biraorikan ez duan hizketa garbia. (berriz) Gora euskara maitea zoragarriena euskaldunen artean maitagarriena. Munduan sortu zanik hizkuntzik zaharrena, gora ta gora euskaldunak eta gure euskara. (berriz)
8. AITORREN HIZKUNTZA ZAHARRA - Herrikoia -
Aitorren hizkuntz zaharra nahi degu zabaldu munduaren aurrean gizonki azaldu, baldin gure zainetan odolik badegu euskaldunak euskaraz hitz egin behar degu. (berriz) Zein hizkuntza ederra euskera guria inun ez det aurkitzen beste bat hobia 11
SARRIGUREN KANTUZ 9. HAURRAK IKAS ZAZUE
ai-re tun lai-re... (4 a) Bihotz leiala ere atxik aitameri eta nonbait dagoen gazte maiteari (b). Ai-re tun txi-ki-tun, aire tun lai-re... (4 a,)
- Herrikoia Haurrak ikas zazue euskaraz mintzatzen, ongi pilotan eta oneski dantzatzen (b). Ai-re tun txi-ki-tun, ai-re tun lai-re... (4 a) Gure kantu zaharrak kontserba ditzagun, aire politagorik ez da sortu inun (b) Ai-re tun txi-ki-tun, ai-re tun lai-re... (4 a) Ez ahantz berriz ere sorterri ederra, haren mendiak eta itsaso bazterra (b). Ai-re tun txi-ki-tun, 12
sarriguren.kantuz@gmail.com
10. MAITETXU
(berriz). Maite, Maite..
- Herrikoia Maitetxu itsasoan dago itsasontzi batean, Maitetxu itsasoan dago urrutirako bidean (berriz). Maite, Maite, ez neri utzi hemen kaiean, Maite, Maite, zu nere bihotzean. Maitetxu noiz etorriko da, Nere bihotza zain dago, Maitetxu noiz etorriko da, biok elkar bizitzeko 13
SARRIGUREN KANTUZ 11. EGUN DA SANTIMAMIÑA
arte ez dut kenduko bizarra. Egun da Santimamiña… Kantatu zuen oilarrak, argitzen dira belarrak; Ageda gure martiriari moztu zizkaten bularrak. Egun da Santimamiña
- Mikel Laboa Egun da Santimamiña benetan egun samiña. Goiko zeruan gorde dezala luzaro neure arima. (2 aldiz) Esaten dizut egia hau ez da usategia; erroi artean izan nintzaden benetan ausartegia. Egun da Santimamiña… Itsas aldean izarra, hari begira lizarra; euskara salbo ikusi 14
sarriguren.kantuz@gmail.com
12. BAGARE -Gontzal Mendibil Araban bagare Gipuzkun bagera Xiberun bagire Ta Bizkaian bagara. (berriz) Baita ere, Lapurdi ta Nafarran. Guztiok gara euskaldun guztiok anaiak gara Nahiz eta hitz ezberdinez Bat bera dugu hizkera. (berriz) Araban bagare Gipuzkun bagera Xiberun bagire Ta Bizkaian bagara. (berriz) 15
Baita ere, Lapurdi ta Nafarran. Herri bat dugu osatzen eta gure zabarkeriz ez daigun utzi hondatzen. Bagare, bagera, bagire, bagara Euskara askatzeko oraintxe dugu aukera. (berriz)
SARRIGUREN KANTUZ 13. IKUSI MENDIZALEAK - Herrikoia -
begiak zabaldurik bihotza erreta. Hain ederra, hain polita da ta, gora, gora Euskalerria. Gu euskaldunak gara Euskal Herrikoak. (berriz)
Ikusi mendizaleak baso eta zelaiak, mendi tontor gainera igo behar dugu. Ez nekeak, ezta bide txarrak gora, gora Euskalerria. Gu euskaldunak gara Euskalerrikoak. (berriz) Hemen mendi tontorrean euskal lurren artean 16
sarriguren.kantuz@gmail.com
14. MAITEAK GALDEGIN ZAUTAN
banuenez (berriz) poltsa, poltsa banuela baina, dirurik ez, dirurik ez! Maitiak galdegin zautan lana banuenez (berriz) Lana, lana banuela baina, gogorik ez, gogorik ez! Gaixoa, hil behar dugu, guk bi biok gosez (berriz) gosez, gosez hil behar baina, elkar maitez, elkar maitez!
- Imanol Maitiak galdegin zautan, polit nintzanez (berriz) polit, polit nintzela baina, larrua beltz, larrua beltz! Maitiak galdegin zautan premu nintzanez (berriz) premu, premu nintzela baina, etxerik ez, etxerik ez! Maitiak galdegin zautan poltsa 17
SARRIGUREN KANTUZ 15. SALAMANKARA -Herrikoia
eta_estudioak ikasitzera Salamancara bialdu. Salamancara nindoalarik, bidean nuen pentsatu estudiante tunante baino hobe nuela ezkondu. Ezkondu nintzan, bai ni ezkondu bai eta ere damutu, praka beltzetan hari zuria ez zait sekulan faltatu.
Aita Jainkoak egin banindu zeruetako giltzari azken orduan jakingo nuke atea nori ireki. Lehenengo aitari, gero, amari, gero, anai-arrebari ta azken orduan, isilisilik nere maite politari (berriz). Gazte gaztetatik aitak ta amak praile ninduten nonbratu 18
sarriguren.kantuz@gmail.com
16. NESKAZAHARRAK. - Herrikoia Uda berria datorrenian mutil gazteak alaitu hainbat neskatxa dabiltzanean mutil zaharren atzean, (b.) La, la, ra, la... Udazkenian elkartu eta beti loturik ibili askatasuna aspaldi galduta bere mendean egonik. (b.) La, la, ra, la... Negu gorriaren hotzakin 19
bazterrik bila ezinka, txikito lakain bat ezin edanik etxe barruan sartuta. (b.) La, la, ra, la...
SARRIGUREN KANTUZ 17. TXORIAK TXORI - Mikel Laboa Hegoak ebaki banizkio neria izango zen, ez zuen aldegingo (berriz). Bainan, honela ez zen gehiago txoria izango (berriz), Eta nik... txoria nuen maite (berriz). 20
sarriguren.kantuz@gmail.com zu zurean segi
18. MALKOZKO IRRIAK
lehen bizia zinen
- Gozategi -
orain agian biziegi.
Ahaztu dira ametsak
Malkozko muxu gazi
ahaztu dira planak
bustietan bustitako
kolorezko munduak
azal leunetan
indarberritzen nindutenak
piztu zen suak argi egin du
altxor bihurtu ditu
ilusioz jantzitako
altxor iraganak
laberintoetan.
txarrak baztertu eta buruan gorde ditudanak. Pozik hasi zen hura pozik buka bedi bizitzaren bidean irri eginaz geldi-geldi ni nirean banoa
21
SARRIGUREN KANTUZ 19. HABANERA
neguko gela hotzetan.
-Xabier Lete -
Ezpainek gordetzen dute
Berriro_itzuliko balitz
ezpain bustien gustoa
iragan denbora arrotza
desiozko hotzikarak
berdin kontsumi nezake
etsipenaren tamalez,
bainila gozo artean,
gauak zelatan dakusa
itsaso urrun batetan
kontzientzia biluzik
irudimena galdurik
badoaz ordu geldiak
udaberriko euritan
gogorapenen hegalez.
arrosak pizten ikusiz.
Jaio ginen, bizi gera
Osaba komertzianterik
ez dugu ezer eskatzen
ez nuen izan Habanan,
itsasontzia astiro
pianorik ez zegoen
kaiatik ari da urruntzen,
bizi nintzen etxe hartan,
Antillak zintzilik daude
neskatxen puntilla finak
argazkien paretetan
udako arratsaldetan,
karta bat idatziko dut
errosario santua
norbaitek erantzun dezan.
22
sarriguren.kantuz@gmail.com Bertzeak oro izan dira
20. KONTRAPAS
bere goien gradora; (berriz)
- Xabier Lete Garaziko herria benedika dadila
orain hura iganen da
Garaziko herria benedika dadila
bertze ororen gainera (berriz)
euskarari eman dio behar zuen tornuia
Euskara Euskara jalgi hadi MUNDURA!
euskarari eman dio behar zuen tornuia.
Euskara Euskara jalgi hadi MUNDURA!.
Euskara Euskara jalgi hadi PLAZARA
Oraindaino egon bahaiz
Euskara Euskara jalgi hadi PLAZARA.
hi engoitik ebiliren
Bertze jendek uste zuten
Euskara Euskara jalgi hadi KANPORA
inprimitu gaberik, (berriz) mundu guztietarik. (berriz)
ezin iskriba zaiteien (berriz)
Euskara Euskara jalgi hadi PLAZARA
orain dute porogatu engainatu zirela (berriz).
Euskara Euskara jalgi hadi DANTZARA
Euskara Euskara jalgi hadi DANTZARA
Euskara Euskara habil MUNDU GUZTIRA!.
Euskara Euskara jalgi hadi DANTZARA.
23
SARRIGUREN KANTUZ 21. LORIAK UDAN
Neskatxa gazte, paregabea,
- Benito Lertxundi -
apirileko arrosa,
Loriak udan ihintza bezela
izarra bezin dizdizaria,
maite det dama gazte bat,
txoria bezin airosa;
hari hainbeste nahi diodanik
oraintxen baino gusto gehiago
ez da munduan beste bat;
nik ezin nezakeen goza;
inoiz edo behin pasatzen badet
zorionian ikusten zaitut,
ikusi gabe aste bat,
nere bihotzak, hau poza!(b)
bihotz guztira banatutzen zait
Ez al didazu antzik ematen
halako gauza triste bat (b).
nik zaitudala 24
sarriguren.kantuz@gmail.com
nahiago,
zu gabetanik ezin bizi naiz,
ai, marinelak gau ilunean
esaten dizut egia;
izarra baino gehiago?
zu bazinake arbola eta
Nere ondoan zauzkadalako
ni baldin banintz txoria,
pozez zoraturik nago;
nik zu zinakeen arbola hartantxe
zu ikusteak alegratu nau,
egingo nuke kabia!(b).
triste nengoen lehenago (b). Nere betiko pentsamendua nere kontsolagarria, 25
SARRIGUREN KANTUZ 22. ITZIARREN SEMEA
-Ama jo egin naute mintza arazteko!
- Pantxoa eta Peio -
-Izenik eman al duk? Esantzak egia!
Itziarren semea: hori duk mutila inor salatu baino nahiago du hila.
-Ez ama, ez dut eman!Jali naiz garbia!
Harro egon litake Maji neskatila,
-Jali haiz garbia? -Bai ama, egia!
Espetxetik jali ta joanen zaio bila,
Ta amak eskaini zion krabelin gorria...
Maji neskatila, hori dun mutila!
Zazpi gizon nituen joka ingguruan,
Inor salatu baino nahiago du hila.
makilaz hartu naute ostikoz lurrean,
Haurra, zer egin haute holan agertzeko?
baina nik ez dut eman lagunen izenik, ta 26
sarriguren.kantuz@gmail.com
hantxe gelditu dira fitsik jakin barik.
Izerdia ta odola burutik behera...
Lagunen izenik ez baitut eman nik...
ezpainak urratu ta azazkalak atera,
ta hantxe gelditu dira fitsik jakin barik!
baina nik ez dut eman lagunen izenik,
Lau aldiz sartu naute uretan burua
ta hantxe gelditu dira fitsik jakin barik!
zangotik eduki naute zintzilikatua,
Odolez beterik, ni beti isilik!
baina nik ez dut eman lagunen izenik,
ta hantxe gelditu dira fitsik jakin barik!
ta hantxe gelditu dira fitsik jakin barik. Lagunen izenik ez baitut eman nik... ta hantxe gelditu dira fitsik jakin barik! 27
SARRIGUREN KANTUZ 23. LEPOAN HARTU TA SEGI AURRERA
ekin ta bultza denak batera! bidean anaia erortzen bazaik
- Pantxoa eta Peio Tralara, Tralaralala, Tralara,
lepoan hartu ta segi aurrera!
Lepoan hartu ta segi aurrera (b)
Ez dugu beldurrik, ez dugu lotsarik
Gazte bat lurrean aurkitu dugu,
nor geran, zer geran aitortzeko!
lore gorriz beterik kolkoa
ez gaituk lapurrak, ez eta zakurrak
burdinen artetik ihesi dator
kataiaz loturik ibiltzeko!
euskal gazteriaren oihua!
gizonak bagera, jo zagun aurrera,
mutilak, eskuak elkar gurutza
gure herriaren jabe egin arte! 28
sarriguren.kantuz@gmail.com
nigarrik egin
askatasunaren hegal azpian
erortzen banaiz gau ilunean,
kabia egiten ohituak gare!
izar berri bat piztutzera noa
ibiltzen aspaldi ikasia dugu,
Euskal herriko zeru gainean.
otsoak eskutik hartu gabe!
Tralara (b.)
Tralara...(b.) Arrotzek ezpataz hil nahi banaute izutuko gaituztelakoan, zutitu ta euskaraz mintzatuko naiz nere hiltzailearen aurrean! mutilak, ez gero 29
SARRIGUREN KANTUZ 24. ARDOA EDANDA
etxean aldiz emazteak
- Herrikoia -
prest-prestak ditu erausiak.
Ardoa edanda mozkortzen naiz
Bazter guztiak inguruka,
pipa erreta txoratzen naiz
bideak ere inarroska.
kortejatzian lotsatzen naiz
munduak zer du? Hau da inka!
nola demontre biziko naiz.
goazen etxera andarkoka.
Hamar botila txankraturik
Mutiko gazte ta leiala,
azken basoa klikaturik
kontseju onak har zaitzala:
azken txirrista irentsirik,
otoi bizian, ez zaitezela
poltsa deraukat tturrindurik.
sekulan mozkor ni bezala.
Urrundu zaizkit adiskideak eta hurbildu ostalerak
30
sarriguren.kantuz@gmail.com 25.-RIAU RIAU.-
Riau riau!
- Astrain -
Goiznabarreko doinutan
Kanta dantzatu josta ta ospa
gau txoriak dantzari
Zauli arin karrika dantzan.
Zezen beltz adar zorrotzak
Zatoz gure plaza zabalera
Estafetan aitzindari
Goza gure Sanferminetan
Jan edan goxo goxoak hamaika soinulari
Iru単erriko gariak
Kiliki ta erraldoiak txikien gozagarri
horailtzen diren artean Badago zer ospatua
Riau riau!
gure hiriburu maitean
Zezen plazako eguzki alde bero beroa
Hanketan alegrantzia zirrara bihotzean Karrikan mila kolore soinu kantu betean Riau riau!
Pe単a koadrilen neska mutilen giro giroa Ospa ditzagun denok gogotik Sanferminak
Ongi etorri Iru単era herri festen bilgunera
Hasi da festaroa Riau riau!
Herria da euskarria eragile ardatz nagusia
Gure herriari berez darion
31
SARRIGUREN KANTUZ 26.-HATOR HATOR
izana dena
- Herrikoia -
Zahar ta berri zuri gorri eta auzolana
Hator, hator, mutil etxera
Ospa ditzagun denok
Gaztaina ximelak jatera,
gogotik Sanferminak
Gabon Gaua ospatutzeko
Hasi da festaroa
aitaren ta amaren ondoan,
Riau riau!
Ikusiko dok aita barrezka Amaren poza atseginez Eragiok, mutik, aurreko danbolin horri Gaztainak erre artian, Txipli, txapla, pun! Gabon gaua pozik igaro daigun (b.)
32
sarriguren.kantuz@gmail.com
27.-ALDAPEKO
lili xarmant hori? Mende huntan jasan dutan
- Herrikoia Aldapeko sagarraren
bihotzeko pena,
adarraren puntan,
penaren pena,
puntaren puntan,
nola behar dut ekarri?
txoria zegoen kantari!
Xiru liruli, xiru liruli,
Xiru liruli, xiru liruli,
zuk maitea hartzazu ene pena hori!
nork dantzatuko ote du soinutxo hori? Zubiburu zelaieko oihanaren zolan, zolaren zolan, lili bat bada beilari! Xiru liruli, xiru liruli, nork bilduko ote du 33
SARRIGUREN KANTUZ 28.-FURRA FURRA
daukagun
- Oskorri -
bakea ala gerra
Furra furra fandangua,
baina nik badaezpada
hortxe duzu fandangua geure gustukua.
egin dut puzkerra.
(bis)
Zerbait egitekotan
Gaur goizean jaiki naiz
zuzen eta artez
Furra furra ...
zorri bat garbitu dut
suerte onean,
ur-pistola batez,
tanke bat topatu dut
orain galdurik nago,
neure kafesnean;
beldurrez beteta,
ez dakit zer
muniziorik gabe 34
sarriguren.kantuz@gmail.com
gelditu naiz eta.
berriro ohera,
Furra furra ...
bila ez badatozkit
Neure arma bakarra
lolo egitera;
dut akordeoia,
bihar ikusiko da
hauspoari eraginez
zer dagoen berri,
dirudi lehoia;
jakintsuenak ere
eskua jaten badit
ezin du igerri.
on egin diezaion,
Furra furra ‌
Cervantesi holakorik gertatu zitzaion. Furra furra ... Eta orain banoa 35
SARRIGUREN KANTUZ 29.-EPERRAK
haier so dirade.
Niko Etxart
Ebili izan nüzü
Eperrak badituzü
gaiaz eta beti
bere bi hegalak
heian atzemanen nianez
bai eta bürün gaiñin
lili eijer hori
kokarda eijer bat
azkenian atzaman düt
zük ere balinbazünü
oi bena tristeki
gaztetarzün eijer bat
lumarik eijerrena
neskatilen gogatzeko
beit zaio erori.
bilo holli pollit bat. Amorosak behar lüke izan lotsagabe gaiaz ebiltia ez izan herabe egünaz ebiltia desohore leike txoriak ere oro
36
sarriguren.kantuz@gmail.com 30.-ABERRIAREN MUGAK
haizeetara zabalago egiten gara.
Txomin Artola / Joserra Gartzia
Nire aberria harrizko herria da
Nire aberria lurra bezain zaharra da
hitzezkoa eta hitzekoa
baina ez da lurra bakarrik haizeak bezala inguratzen nau eta lotzen, askatzen nauelarik.
altzairuzko txakolin, ardo zurezkoa eta hondar anonimoa. Nire aberria burdin bihurria da oroimenean arindua
Nire aberria suaren antzekoa da
itsaslaminen baten herdoilezko kantu
beti bera, berria beti
etorkizunez fosildua.
epeltzen nau kanpoan hotz dagoenean
Aberriaren mugak, euskararenak
ta erretzen ere badaki.
gure baitan daude gehienak
Aberriaren mugak, euskararenak
euskara zabalduaz lau haizeetara
gure baitan daude gehienak
zabalago egiten gara.
euskara zabalduaz lau
37
SARRIGUREN KANTUZ 31.-IBARDINGO NESKATILA
ez badut nik ekartzen
Fermin Valencia
Muga ezin dela pasatu
Ibardingo mugarrietan
dio Guardia Civilak
neskatila negarrez
Frantzian ezin da sartu
Guardia Civil-a aurrean
hala dio legeak
fusila aurrez aurre
-muestremé su pasaporte, “mire, no lo
Ardi galduaren bila utz idazu pasatzen
tengo aquí”
ezin naiz sartu etxean
-muestremé sus credenciales, “sin 38
sarriguren.kantuz@gmail.com
credenciales nacĂâ€?
Lur honetan baditugu arauak aspalditik
Lege hori atzerritarrek Madrilen egin dute,
ta ez daukagu Madrilgo lege horien
baina nire ardiaren berririk ez daukate.
beharrik.
Herri bat eta bakarra garela ez dakite,
Gu jende lasaia gara, aldegizu hemendik!
hizkuntza bera dugula noiz ulertuko ote?
(gu zoriontsuak gara eta alde hemendik!)
Fusila hartuta zertan zatoz hain urrunetik?
39
SARRIGUREN KANTUZ 32.-BEHIN BATEAN LOIOLAN
han politik bazan.
-Bilintx – Egan
senti nuen gisan,
2.- Esan nion desio
harekin hizketa bat
1.- Behin batian Loiolan
nahi nuela izan;
erromeria zan,
erantzun zidan ezin
hantxe ikusi nuen
atsegin har nezan,
neskatxa bat plazan;
adituko zidala
txoria baino ere
zer nahi nion esan.
arinago dantzan
3.- Aurkitu ginanian
huraxe bai polita
inor gabe jiran, koloriak gorritu 40
sarriguren.kantuz@gmail.com
arazi zizkidan;
esan zaidazu, bai!
kontatuko dizuet
Ni zurekin ezkondu?
guztia segidan,
Ni zurekin, jai, jai!
zer esan nion eta nola erantzun zidan. 4.- Dama polita zera, polita guztiz, bai! baina halare zaude oraindik ezkongai; ezkon gaitezen biok, 41
SARRIGUREN KANTUZ 33.-ITURINGO AROTZA
sekula inori” Ituringo garaile, Ramuntxo Joakin,
- Mikel Laboa Ituringo arotza, Erramun Joakin,
haserre omen zira zeren dudan jakin.
haserre omen zaude zeren degun jakin.
konfesa zaitez ongi erretorearekin:
Santurik ez laiteekez fidatu zurekin:
ez dute zer fidatu Santuek zurekin.
San Kristobal urtu ta joaliak egin.
Kobrezko Santurikan inon bazarete,
Arotzak erran dio bere andreari:
egoten al zarete hemendik aparte:
“Urtu behar dinagu; ekarran santu_hori.”
baldin arotz horiek jakiten badute,
“Gizona ,zerta zoaz? Bekatu da hori.”
gariek egiteko urtuko zaituzte.
“Etzionagu erranen 42
sarriguren.kantuz@gmail.com 34.-MENDIAN GORA-
bizi naiz gustura. (berriz)
Imanol -
3.- Euskal Herriko poeta
1.- Mendian gora haritza,
kanposantuko tronpeta
ahuntzak haitzean dabiltza,
hil kanpaiari tiraka eta Hutsari kolpeka.
itsasoaren arimak dakar
Argitu ezak kopeta
ur gainean bitsa.
penak heuretzat gordeta
Kantatu nahi dut bizitza
goizero sortuz bizitza ere
usteltzen ez bazait hitza,
hortxe zegok eta. (berriz)
mundua dantzan jarriko nuke
4.- Mundua ez da beti jai,
Jainkoa banintza. (berriz)
inoiz tristea ere bai,
2.- Euskal Herriko tristura,
baina badira mila motibo
soineko beltzen joskura
kantatzeko alai.
txori negartiz bete da eta
Bestela datozen penei
umorez hustu da.
ez diet surik bota nahi,
Emaidazue freskura
ni hiltzen naizen gauean behintzat
ura eskutik eskura
egizue lo lasai. (berriz)
izarren salda urdina edanda
43
SARRIGUREN KANTUZ 35.-GREZIAKO ITSASONTZIA
kaiaren bila egaka joateko. Arraun berriek
- Lluis Llach – Xabier Lete -
eramango dute
Itsaso gaindik
bide zaharretik askatasunera
ikusten baduzu
oihal zuriek
gure gogoa daraman ontzia
haizea bildurik
ez zazu pentsa galduta doanik
gure arnasa biltzen den batera.
argitzen bait du goizeko eguzkiak.
Ez du ekaitzak ondora botako
Hainbeste amets, negar ta desio
salbatuko da goizeko ontzia.
ez du ekaitzak ondora botako salbatuko da goizeko ontzia 44
sarriguren.kantuz@gmail.com
36.-OLENTZERO
bihar merendatzeko
- Herrikoia Olentzero joan zaigu, mendira lanera intentzioarekin
botila ardoakin. (berriz) Olentzero, buru handia entendimentuz jantzia,
ikatz egitera. Aditu duenean
bart arratsean edan omen du
Jesus jaio dala
hamar arroko zahagia.
lasterka etorri da berria ematera.
Bai urde tripa handia!
Horra horra gure Olentzero
trala la la la, trala la lala
pipa hortzian duela
Bai urde tripa handia!
eserita dago.
trala la la la,la la lala.
Kapoiak ere baitu arrautzatxoekin 45
SARRIGUREN KANTUZ 3.Zure semia besuan daukat
37.-PELLO JOXEPE Herrikoia 1.Pello Joxepe tabernan dala
senarra aldamenian (berriz).
haurra jaio da Larraulen (berrriz).
orain denborik eztaukat eta
Etxera joan da esan omen du
zuazkit ordu onian, neronek abisatuko zaizut
-Ez da neria izanen,
garaia datorrenian.
beraren amak topa dezala
4.Fortunosoa nintzela baina
haur horrek aita zein duen.
ni naiz fortuna gabia (berriz).
2.Hau pena eta pesadunbria!
abade batek eraman dizkit
Senarrak haurra ukatu (berriz). Pello Joxepe bihotz neria
umea eta andria,haurra beria bazuen ere
haur horrek aita zu zaitu,
andrea nuen neria.
haur horrentzako beste jaberik ezin nezake topatu.
46
sarriguren.kantuz@gmail.com 38.-URTE BATEZ.
oroitzen naiz.
- E. Etxamendi -
Denbora hori ez litaike
Urte batez maite bat izan
bihurtu
dut nik
Maitasuna zuk urrez
Urte bat betetzen du egun
ordaindu nauzu
honetan
Ta bihotza nahi gabez bete
Oroitzen naiz nola zure
didazu
besoetan
#Esker gabe
Lokartzen nintzan
Norbaitek berdin ordainduko zaitu.
Fidatu ta bihotza eskainirik.
Zure epaile denbora da
Oroimen hon hasi nahi nuke
izango
garai
Nahiz eduki daukazun
Nahi nuke bai samintasunez
edertasuna
mozkortu, Nahi zinduzket adimenduikan kendu
Gaur izanik, maite asko dituzuna Begira gero,
Eta alferrik
Ez ote zaituen inork
Mozkortzean gehiago
maitatuko (berriz).
47
SARRIGUREN KANTUZ 39.-AGEDA DEUNA
etxe guztiak kantuz pozteko
- Herrikoia -
aukeratua deguna.
Zorion, etxe hontako denoi!
Santa maitea gaur hartu degu
Oles egitera gatoz,
gure bideko laguna.
aterik ate ohitura zaharra
Haren laguntzaz bete gentzake
aurten berritzeko asmoz.
egun hontako jarduna.
Ez gaude oso aberats diruz,
Santa Ageda egunarekin
ezta ere oinetakoz.
elkartu gara kuadrila.
Baina eztarriz sano gabiltza,
Aurrera goaz eta nahi duena
ta kanta nahi degu gogoz.
gurekin etor dadila.
Santa Ageda bezpera degu Euskal Herriko eguna,
48
sarriguren.kantuz@gmail.com
40.-LORETXOA
Umetxoak ikusirik
- Benito Lertxundi -
lorea ezin bizirik arantzak
Mendian larrartean
kendu nahi dizkio
aurkitzen da loretxo bat
bizi berri bat eman.
aurrean umetxo bat
Orduan izango bait du
loretxoari begira.
indarra eta kemena;
Loreak esan nahi dio:
orduan emango bait du
Umetxo, aska nazazu!,
ugari bere fruitua.
jaio naiz libre izateko ta ez loturik egoteko.
49
SARRIGUREN KANTUZ da haren mina.
41.-HERRIBERA.
Oh, oh‌.
Benito Lertxundi Herribera Herribehera
Horma zahar arraituetan
zure landen zabalera
Txoriak dira kantatzen
ortzi-muga den hartan mugatzen da.
Mendetako lo geldia salatzen.
Zure lur emankorretan
Nafarra anai zaharra
Iiurtzen diren asmoak
Kondairaren lehen sustrarra
gogotsu hartuko ahal ditu lur gozoak.
Bego higan arbasoen amets hura.
Zure gaztelu zaharrek
Oh, oh
Gorderik duten aintzina Hats tristetan mintzo 50
sarriguren.kantuz@gmail.com
42.-ORIKO XORIA
bis ) Xoriak jiten zauzkula
Pantxoa eta Peio
huts egin gabe sekula...
Jende gaztia dabila etxetik urrun lanila...
Lehenik bat, gero mila
Ez erran galdurik dela,
xortak egiten ixtila...
itzul ditaike berehala.
Jin bedi gure artila
Jin bedi gure artila
Ori-ko xoria Ori-la.!( bis )
Ori-ko xoria Ori-la.!( bis ) Xorittuaren hegalak arin aidia bezala... Gaztek begira dezala azkar euskaldun odola! Jin bedi gure artila Ori-ko xoria Ori-la.!( 51
Xoria izan dadila euskaldun gazten mudela! Mutiko ta neskatila, ziauzte denak sorlekila! Jin bedi gure artila Ori-ko xoria Ori-la ( bis )
SARRIGUREN KANTUZ zin egin betiko, hemen, gure lurrean bizi behar dutala! Hori ez bada, hil hotz jar nadila!... Bego pena hau! Itzuliren naiz Bai!Berriz Euskal Herrirat! Bego urte hau! Etorriko naiz betikotz zure ondorat!...
43.-AZKEN DANTZA.-Pantxo eta Peio Azken, dantza hau, maitia, zurekin... Nahi zinduzket ereman nerekin... Baina, gaurko xedia ezin daike betia!... Badakit, nik ere, bihar dela joaitia!... Bego pena hau! Itzuliren naiz Bai!Berriz Euskal Herrirat! Bego urte hau! Etorriko naiz betikotz zure ondorat!... Azken dantza hau, ez da sekulako... Zin egina dut, 52
sarriguren.kantuz@gmail.com 44.-JASO DEZAGUN EUSKARA.
Jaso dezagun euskara Euskara eguneroko Zapi gorria da Jaso dezagun euskara Orain izan behar da Izanen bagara (2 aldiz). San Fermin bera ere Heldu da bestara Euskara eguneroko Zapi gorria da. Orain izan behar da Izanen bagara Batak bertzera dagi Plazatik zetara_ Euskarak Iruñea Iruñeak euskara (2 aldiz). Jaso dezagun euskara…
- Gozategi -
Iruñea hiria Kale ta harresi Iruñea berria Historia bizi Semaforoak berde Aurrera bi gezi, bi milarantz abian bimilaka suzi_ espaloietatik at bidera goazi. Hiriaren mintzoa Mintzoaren hiri Altxorraren altzoa Ahozko agiri Mende, mendi eta men Guztietaz gaindi Altxorraren altzoa Ahozko mirari_ Euskara jaso haugu Orain jalgi hadi. 53
SARRIGUREN KANTUZ
2013ko Ekaina Sarriguren, Eguesibar 54